HEALTH DELIVERY : Vol.1 2020 -Phyathai3 hospital

Volume 1, 2020

ผ่าตัดลดน�้ำหนัก ไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิด

ไป๋ ทากล... หนุ่มพม่าสุดฮอต

ชวนรู้จักเทคโนโลยีเพื่อการรักษา

“หลอดเลือดหัวใจตีบ”

ครรภ์เป็นพิษ

ภัยเงียบที่อาจคร่าชีวิตลูก

ADVERTISING

CONTENTS

6

สารบัญ

ไป๋ ทากล...

หนุ่มพม่าสุดฮอต

20

ครรภ์เป็นพิษ

ภัยเงียบที่อาจคร่าชีวิตลูก

...ให้ดอกไม้โอบล้อมร่างกาย

ผ่อนคลายเพื่อต้อนรับความสุข...

32

ADVERTISING

เคยสังเกตไหมครับว่า ปัจจุบันนี้เราอวยพรวันเกิด อวยพร ปีใหม่ คนรอบข้างได้ง่ายขึ้น เพราะมีตัวช่วยไม่ว่าจะเป็นเฟซบุ๊กหรือ แอพต่างๆ ที่เตือนความจ�ำให้กับคุณ ซึ่งท�ำให้เราได้ส่งผ่านความรู้สึก และรับรู้ถึงสิ่งดีๆ ที่มอบให้แก่กันในวันส�ำคัญต่างๆ ก็เพราะเทคโนโลยี ที่ก้าวล�้ำ ด้านสุขภาพก็เช่นกัน โรงพยาบาลพญาไท 3 เราพัฒนาอย่าง ไม่หยุดยั้ง เพื่อให้การรักษาไม่ใช่แค่รักษาเท่านั้น แต่คุณต้องได้รับสิ่งที่ ดีที่มากกว่าไปพร้อมกัน เราจึงพัฒนาในทุกด้านอย่างเต็มศักยภาพ ไม่ ว่าจะเป็นแนวทางการดูแลสุขภาพ เพื่อป้องกันก่อนเกิดโรค และโดย เฉพาะเทคโนโลยีการตรวจรักษาที่ทันสมัยส�ำหรับการดูแลครอบครัว พญาไท 3 ของเรา ที่เราให้ความส�ำคัญ “DO LESS GET MORE เจ็บน้อยนิดให้ ชีวติ ได้ใช้อกี เยอะ” การรักษาด้วยสิง่ เล็กๆ เพือ่ ให้ได้ความสุขทีม่ ากกว่า เช่น การผ่าตัดแผลเล็กที่มีให้บริการในศูนย์ต่างๆ ของรพ. ซึ่งส่งผลให้ คนไข้บาดเจ็บน้อย ฟื้นตัวเร็ว อาทิ การผ่าตัดลดขนาดกระเพาะอาหาร ให้เล็กลง ที่เพิ่มประสิทธิภาพการรักษาที่ดียิ่งขึ้น ท�ำให้คนไข้ปลอยภัย มากขึ้น และหายเร็วขึ้น เป็นต้น การผ่าตัดแผลเล็กจึงเป็นการรักษาที่ จะท�ำให้คุณไม่พลาดที่จะได้ท�ำในสิ่งที่ต้องการ ในฉบับนี้นายแบบของเราคือหนุ่มพม่าสุดฮอตที่โด่งดังเป็น ขวัญใจหนุ่มสาวชาวไทยจากสื่อโซเชียล จนท�ำให้ปัจจุบันชื่อ ไป๋ ทากล กลายเป็นนายแบบที่ฮอตมากในบ้านเรา และหนุ่มสุดหล่อคนนี้จะมี แง่มุมอะไรที่น่าสนใจมาฝากเราบ้าง ไปชมกันได้ในเล่มครับ...

นพ.สุรพล โล่ห์สิริวัฒน์ บรรณาธิการ

Cover Story

ไป๋ ทากล...

หนุ่มพม่าสุดฮอต

6

P H Y AT H A I Health Delivery

ไป๋ ทากล นายแบบพม่าผมยาว สุดหล่อ รอยยิ้มละลายใจ มาพูดคุยกับ Health Delivery หลังถ่ายแบบโชว์หุ่น เป๊ะในมาดหล่อ น่ารัก เรียกว่าสาวๆ ต้อง กรี้ดกันหนักมากแน่ๆ ส�ำหรับฉบับนี้ งานในช่วงนี้เป็นอย่างไรบ้าง?

ไป๋ ทากล: ผมท�ำงานทุกวันเลยครับ ทั้งงาน โฆษณา ถ่ายแบบ ได้พักผ่อนวันละ 2-4 ชม. เอง งานในวงการบันเทิงผมท�ำหลากหลาย แต่ถ้าถามว่า ชอบทีส่ ดุ คือ เล่นละคร รองลงมาก็ถา่ ยแบบ ร้องเพลง แต่จริงๆ ชอบทุกอย่าง ส่วนงานในเมืองไทยต้องบอกว่า ผมท�ำอย่างมีความสุขมากครับ ทีมงานทุกคนรักและ ดูแลผมอย่างดี การท�ำงานเป็นระบบและเป็นมืออาชีพ นอกจากการท�ำงาน สิง่ ทีท่ ำ� ให้ผมประทับใจเมืองไทย คือ คนไทยมีมนุษย์สัมพันธ์ที่ดีมาก แถมอาหารไทย ก็อร่อย (กล่าวด้วยรอยยิ้ม)

แฟนคลับและสเปคสาวๆ ของไป๋ ทากล

ไป๋ ทากล: กลุ่มแฟนคลับของผมใช้ชื่อว่า Kalicos ผมดี ใจมากที่ มี แ ฟนคลั บ ชื่ น ชอบ ขณะ เดี ย วกั น ต้ อ งขอบคุ ณ ทุ ก คน เพราะทุ ก คนชื่ น ชอบ ท�ำให้จากคนธรรมดากลายเป็นที่รู้จัก มีแฟนคลับ มี โอกาสได้มาร่วมงานที่เมืองไทย ^_^ ส่วนสเปคสาวๆ ของผมนะหรอ..ขอแค่เป็นผู้หญิงที่สบายๆ เข้าใจและ ใส่ใจผมก็พอครับ

P H Y AT H A I Health Delivery

7

ถ้ามีเวลาว่าง 1 วันอยากท�ำอะไร?

ไป๋ ทากล: ผมท�ำงานตั้งแต่อายุ 16 จน ตอนนี้อายุ 23 แล้ว ถ้าได้หยุดก็อยากไปเล่น สนุกเหมือนวัยรุ่นทั่วไป โดยไม่ต้องคิดถึงเรื่อง อายุและหน้าที่

การดูแลตัวเอง

ไป๋ ทากล: ผมท�ำงานตลอดจึงไม่ค่อยมี เวลาดูแลตัวเองหรือออกก�ำลังกายมากนัก จะ เน้นดื่มน�้ำเปล่าเยอะๆ หลังตื่นนอน ก่อนอาบ น�้ำก็วิดพื้น ซิตอัพ เวลานอนไม่ค่อยพอนัก แต่ ในเรื่องอาหารจะพยายามเน้นให้ร่างกายได้รับ สารอาหารที่เพียงพอและมีประโยชน์ ปัจจุบัน ผมพยายามให้ความส�ำคัญกับการดูแลตัวเอง ทั้งร่างกายและจิตใจมากขึ้น ส�ำหรับด้านจิตใจ ถ้าผมรู้สึกเหนื่อยหรือ เครียด ผมจะใช้วิธีสวดมนต์ให้ใจสงบ วาดรูป เล่นกีตาร์ อ่านหนังสือ หรือร้องเพลง แค่นี้ก็รู้สึก ดีขึ้นแล้วครับ

8

P H Y AT H A I Health Delivery

ร่วมงานกับโรงพยาบาลพญาไท 3 เป็นอย่างไรบ้าง?

โรงพยาบาลพญาไท 3 ผมรู้จักชื่อนี้ตั้งแต่ ที่พม่า ขอบคุณที่ไว้วางใจให้ผมได้มาร่วมงาน และ มากกว่านั้นคือขอบคุณที่เป็นโรงพยาบาลที่มีการ ให้ความรู้และมีพื้นที่ให้บุคคลทั่วไปได้แลกเปลี่ยน ข้อมูลด้านสุขภาพ

ฝากถึงแฟนๆ โรงพยาบาลพญาไท 3 และคนไทย

เราทุ ก คนต่ า งมี เ ป้ า หมายในชี วิ ต ถ้ า ร่างกายไม่แข็งแรงย่อมไปไม่ถึงเป้าหมาย ดังนั้น ทุกคนจึงต้องดูแลตัวเอง โดยเฉพาะคนที่อายุยัง น้อยอย่าละเลยการดูแลสุขภาพนะครับ เพื่อที่ทุก คนจะได้มีสุขภาพที่ดี พร้อมๆ กับไปถึงเป้าหมาย ที่ต้องการ และสุดท้ายขอให้ทุกคนมีความสุขและ สุขภาพแข็งแรงครับ P H Y AT H A I Health Delivery

9

Health Delivery

ผ่าตัดลดน�้ำหนัก ไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิด เราเชื่ อ ว่ า คนที่ มี น�้ ำ หนั ก เกิ น หรื อ คนอ้ ว นหลายคนอยากลดน�้ ำ หนั ก แต่ พยายามท�ำจริงก็ไม่ใช่เรื่องง่ายๆ จึงท�ำให้ หลายคนท้อแท้ จนมองหาตัวช่วย ลดน�้ ำ หนั ก หลายคน อาจยังไม่ทราบว่าการ “ผ่ า ตั ด ลดน�้ ำ หนั ก ” ก็ เ ป ็ น อี ก ห นึ่ ง ท า ง เ ลื อ ก ที่ ล ด ไ ด ้ ม า ก และยั่งยืนกว่าวิธีอื่นๆ อี ก ทั้ ง ยั ง ปลอดภั ย จนเป็นมาตรฐาน การรักษาโรคอ้วน ทางการแพทย์ ในปัจจุบัน

10

P H Y AT H A I Health Delivery

อ้วนมาก

อยากลดน�้ำหนักท�ำอย่างไร

วิธีการลดน�้ำหนักที่แพทย์แนะน�ำให้กับ บุคคลทั่วไป ซึ่งได้ผลและปลอดภัยในปัจจุบันมี วิธี คือ

3

1. การควบคุมอาหาร โดยรับประทานไม่เกิน

800-1,200 Kcal/วัน หรือใช้สูตรการลด อาหารที่เป็นที่ยอมรับอย่างถูกวิธี เช่น Atkins, Low carbohydrate, Intermittent fasting, Mediterranean diet สามารถลด น�้ำหนักได้ประมาณ 6-9 %

2. การออกก�ำลังกาย ระดับปานกลาง zone เพราะความอ้ ว นนอกจากจะส่ ง ผลต่ อ บุคลิกภาพภายนอกแล้ว ยังมีโรคร่วมได้มากมาย จากไขมันไปสะสมที่อวัยวะต่างๆ หลายโรครุนแรง จนเสียชีวิตได้เช่น โรคหัวใจ ภาวะหยุดหายใจขณะ หลับ รวมถึงเสี่ยงต่อโรคที่ก�ำลังจะมาเยือนถ้ายังคง อ้วนต่อไป เพราะฉะนั้นการลดความอ้วนจึงเป็น การตัดต้นตอปัญหา ป้องกันโรค และน�ำสุขภาพดี กลับมาได้ด้วย

2 ขึ้นไป หรือให้ได้ 60-80% ของ Maximal heartrate เป็นเวลาอย่างน้อย 30 นาทีต่อ วัน 5 วันต่อสัปดาห์ สามารถลดน�้ำหนักได้ ประมาณ 6-9 %

3. การผ่าตัดลดน�้ำหนัก สามารถลดน�้ำหนัก

ได้ประมาณ 18-40% ซึ่งมากพอจะลดโรค ร่วมจากความอ้วนที่เกิดขึ้นแล้วได้ 60-93% และป้องกันโรคร่วมจากไขมันในร่างกายสูง สะสมได้หลายโรครวมถึงมะเร็งบางชนิด

บางคนอาจคิดว่าแล้ว “ยา” ล่ะ! การใช้ยา เพื่อลดน�้ำหนักไม่ใช่วิธีที่บุคคลทั่วไปจะใช้ได้ ยากลุ่ม นี้มักกระตุ้นเมตาบอลิซึมบางอย่างให้เกินปกติ การ ใช้ยาต้องทราบสภาวะร่างกายและโรคประจ�ำตัวก่อน ยาที่ ไ ด้ ผ ลจริ ง มี เ พี ย งไม่ กี่ ช นิ ด และต้ อ งอยู ่ ใ นมื อ แพทย์เฉพาะทางเท่านั้น ไม่อนุญาตให้ขายทั่วไป “จึ ง ไม่ มี ย าลดน�้ ำ หนั ก ที่ มี จ� ำ หน่ า ยตามท้ อ ง ตลาดที่ปลอดภัยทางการแพทย์ ขอให้เลิกคิดที่ จะซื้ อ ยาลดน�้ ำ หนั ก มาทานเอง ถ้ า ไม่ อ ยากมี อันตรายถึงชีวิต” P H Y AT H A I Health Delivery

11

การผ่าตัดลดน�้ำหนักได้อย่างไร

การผ่าตัดลดน�้ำหนัก ลดได้จาก 3 หลัก การ คือ

1. ลดปริมาณอาหารเข้าสู่ร่างกาย โดยลด ขนาดกระเพาะอาหาร ท�ำให้กนิ ไม่มาก ก็อมิ่ ไว 2. ลดการดูดซึมอาหาร โดยเปลี่ยนแปลงทาง เดิ น อาหารให้ อ าหารที่ เข้ า มา มี ร ะยะพบ น�้ำย่อยและดูดซึมลดลง 3. ปรับฮอร์โมน ช่วยให้ร่างกายหิวน้อย อิ่ม

....ผ่าตัดลดน�้ำหนักสามารถลดน�้ำหนัก ได้มาก อยากผ่าตัดต้องท�ำเช่นไร.... ไม่ใช่ใครอยากผ่าตัดก็เข้ารับการผ่าตัดได้ หมด จะต้องมีข้อบ่งชี้ต่างๆ เหล่านี้ ได้แก่ • อายุ ระหว่าง 18-65 ปี • ค่า BMI > 37.5 kg/m2 • ค่า BMI 32.5-37.49 kg/m2 ร่วมกับ เป็นเบาหวาน หรือมีโรคร่วมจากความ อ้วน 2 โรคขึ้นไป • พยายามออกก� ำ ลั ง กายและควบคุ ม อาหารอย่างเต็มที่แล้วไม่ได้ผล • ไม่มีข้อห้ามในการผ่าตัด เช่น โรคมะเร็ง ภาวะติดสุรา/สารเสพติด โรคทางจิตเวช ผู้ที่ไม่สามารถดูแลตนเองได้หลังผ่าตัด โรคร่วมจากความอ้วน ได้แก่ เบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง โรคหัวใจ นอน กรน ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ โรคปอด หอบหืด โรคข้อเสื่อมหรือปวดข้อรองรับน�้ำหนัก (สะโพก หลัง เข่ า ข้ อ เท้ า ) ไขมั น เกาะตั บ นิ่ ว ถุ ง น�้ ำ ดี / ท่ อ น�้ ำ ดี เส้นเลือดขอด ประจ�ำเดือนมาผิดปกติ มีบุตรยาก เป็นต้น

12

P H Y AT H A I Health Delivery

เร็ว อวัยวะท�ำงานดีขึ้น เช่น ฮอร์โมนรักษา ระดับน�้ำตาลในกระแสเลือด ทุกข้อส่งผลให้ร่างกายมีแคลลอรี่เข้าลดลงได้ มากกว่าปัจจุบันที่พยายามลดด้วยตนเอง ร่างกาย สลายไขมั น สะสมส่ ว นเกิ น ออกจากอวั ย วะต่ า งๆ ท�ำให้น�้ำหนักลด ระบบต่างๆ ท�ำงานดีขึ้น หลายคน หายจากโรคร่วมไปเลย ปัจจุบันวิธีการผ่าตัดมาตรฐานที่ได้รับ การยอมรับทั่วโลก มี 2 วิธี ได้แก่ • Laparoscopic Sleeve Gastrectomy หรื อ เรี ย กสั้ น ๆ ว่ า “สลี ฟ (sleeve)” เป็นการผ่าตัดลดขนาดกระเพาะอาหาร ให้เล็กลง โดยขนาดกระเพาะอาหารที่ ยั ง คงอยู ่ ห ลั ง ผ่ า ตั ด เพี ย งพอกั บ ความ ต้องการของร่างกาย กระเพาะส่วนที่ตัด ออกยังเป็นส่วนผลิตฮอร์โมนให้หิว จึงมี ผลทั้งเรื่องลดปริมาณอาหารเข้าสู่ร่างกาย และปรับฮอร์โมน

• Laparoscopic Gastric Bypass วิธีนี้

เรียกสั้นๆ ว่า “บายพาส (Bypass)” คือ การผ่าตัดลดขนาดกระเพาะอาหารร่วม กั บ ทํ า ทางเบี่ ย งทางเดิ น อาหาร ข้ า ม กระเพาะอาหารส่วนใหญ่และล�ำไส้เล็ก ส่วนที่ดูดซึมสูงไป โดยไม่มีการตัดส่วน ใดออกจากร่า งกาย ทําให้นอกจากลด ปริ ม าณแคลลอรี่ เข้ า สู ่ ร ่ า งกาย ปรั บ ฮอร์โมน แล้วยังลดการดูดซึม เป็นการ ผ่ า ตั ด ที่ มี ขั้ น ตอนมาก ใช้ เวลาในการ ผ่าตัดมากกว่า แต่ลดน�้ำหนักได้มากกว่า และลดโรคร่ ว มจากความอ้ ว นได้ ดี ก ว่ า โดยเฉพาะเบาหวาน บางคนอาจกังวลว่าเอ๊ะ! แล้วในระยะ ยาวล่ะ! จะขาดสารอาหารหรือไม่?...สามารถ บอกได้เลยว่าไม่ขาดสารอาหาร แต่ต้องมีการกิน วิตามินและแร่ธาตุบางตัวเสริมหลังผ่าตัด หลังผ่าตัดน�้ำหนักลดถึงสัปดาห์ละเกือบสิบ กิโลกรัมในช่วงแรก และลดได้ต�่ำที่สุดที่ประมาณ 6 เดือนถึง 1 ปีแรก น�้ำหนักลดมากสุดเฉลี่ย 50-80% ของน�้ำหนักส่วนเกิน หรือ 18-40% ของน�้ำหนัก ปัจจุบัน จากนั้นน�้ำหนักจะขึ้นกว่าจุดต�่ำสุดได้เล็ก น้อย และจะคงระดับหรือขึ้นลง ตามความสามารถ ควบคุมพฤติกรรมแต่ละคนในระยะยาว จึงเรียกได้ ว่าการผ่าตัดเป็นตัวช่วยในการเริ่มต้นลดความอ้วนที่ ดีที่สุด การผ่าตัดทั้งสองวิธีนี้ไม่ได้น่ากลัวอย่างที่คิด เป็นการผ่าตัดผ่านกล้อง ภายใต้การดมยาสลบ แผล เล็ ก เจ็ บ น้ อ ย ฟื ้ น ตั ว ไว ใช้ เวลาผ่ า ตั ด เพี ย ง 1-2 ชั่วโมง ในสลีฟ และ 3-5 ชั่วโมงในบายพาส พักฟื้นที่ โรงพยาบาล 2-3 วันก็กลับบ้านได้ ความเสี่ ย งภาวะแทรกซ้ อ นต�่ ำ ประมาณ 0-7% การเลือกวิธีการผ่าตัดแพทย์จะพิจารณาร่วม กับผู้รับการผ่าตัด ตามความเหมาะสมของแต่ละคน

หลังผ่าตัดควรพักฟื้นต่อที่บ้านประมาณ 2-4 สัปดาห์ เพื่ อ ปรั บ ตั ว กั บ ทางเดิ น อาหารใหม่ น�้ ำ หนั ก ที่ ล ด อย่างรวดเร็ว ภาวะผิดปกติและโรคต่างๆ จะค่อยๆ ดี ขึ้น ยาโรคประจ�ำตัวมักสามารถลดลง มีการติดตาม เป็นระยะๆ

การดูแลอย่างต่อเนือ่ งกับทีมสหสาขา

การผ่ า ตั ด เป็ น เพี ย งตั ว ช่ ว ยเริ่ ม ลดน�้ ำ หนั ก ท�ำให้คุมอาหารได้ง่ายขึ้น มีประโยชน์ในคนอ้วนมาก หรือมีโรคร่วมแล้ว ซึ่งลดเองได้ยาก ความสามารถใน การลดและควบคุมน�้ำหนักไม่ให้กลับมาอ้วนอีก ต้อง อาศัยความตั้งใจในการดูแลตนเองต่อเนื่อง ซึ่งแต่ละ คนมีสุขภาพร่างกาย วิถีชีวิต ความชอบต่างกัน ทีม บุคลากรทางการแพทย์สหสาขา เช่น แพทย์เฉพาะทาง ต่างๆ นักก�ำหนดอาหาร นักกายภาพบ�ำบัด จะคอย ให้การดูแลและให้ค�ำแนะน�ำในการปฏิบัติตัว ตั้งแต่ ก่อนผ่าตัด ช่วงผ่าตัด และหลังผ่าตัด เพราะฉะนั้นใครที่ก�ำลังมีปัญหาความอ้วน ควรเข้ารับค�ำปรึกษากับแพทย์เฉพาะทางโรคอ้วน เพื่อลดน�้ำหนักอย่างถูกต้องและปลอดภัยกับร่างกาย แต่ละคน เพราะความอ้วน...ไม่ใช่แค่...อ้วน แต่คือ ที่มาของปัญหาสุขภาพที่น่ากลัว...เริ่มต้นลดน�้ำหนัก เพื่อสุขภาพที่ดีกันเถอะ

ปรึกษาหรือสอบถามข้อมูลเพิม ่ เติม ศูนย์ควบคุมน�ำ้ หนัก และโภชนบ�ำบัด

โทร. 0-2467-1111 ต่อ 1839

พญ.เบญจพร นันทสันติ

แพทย์หัวหน้าศูนย์ควบคุมน�้ำหนักและโภชนบ�ำบัด ศัลยแพทย์เฉพาะทางผ่าตัดส่องกล้อง ศูนย์ศัลยกรรมเทคโนโลยีชั้นสูง (ASIT) โรงพยาบาลพญาไท 3

P H Y AT H A I Health Delivery

13

อ้วน ผอม

เพราะตามใจปาก หรือเพราะ “ไทรอยด์” ไม่เป็นใจ “ต่อมไทรอยด์” คือ ต่อมไร้ท่อที่ อยู่ส่วนล่างของกลางล�ำคอ ท�ำหน้าที่ ผลิ ต และส่ ง ฮอร์ โ มนไทรอยด์ เ ข้ า ไป ในกระแสเลื อ ด โดยฮอร์ โ มนไทรอยด์ นั้นจะควบคุมกระบวนการใช้พลังงาน ของเซลล์ ต ่ า งๆ ในร่ า งกายหรื อ ที่ เรียกว่ากระบวนการเมตาบอลิซึม โดย กระบวนการเมตาบอลิ ซึ ม ส่ ง ผลต่ อ อุณหภูมิ อัตราการเต้นหัวใจ และการ เผาผลาญพลั ง งาน ทั้ ง นี้ ฮอร์ โ มน ดั ง กล่ า วยั ง ส่ ง ผลต่ อ อวั ย วะเกื อ บ ทุ ก ส่ ว นของร่ า งกายตั้ ง แต่ หั ว ใจไปยั ง สมอง และจากกล้ามเนื้อไปที่ผิวหนัง

ภาวะฮอร์โมนผิดปกติของไทรอยด์ อาจแบ่งได้เป็น 2 ประเภท ดังนี้ ไฮเปอร์ไทรอยด์

ไฮเปอร์ไทรอยด์ หรือไทรอยด์ชนิดผอม (Hyperthyroidism หรื อ Overactive Thyroid) “ภาวะไทรอยด์เป็นพิษ” (คอพอกเป็นพิษ) คือ ภาวะ ต่อมไทรอยด์ท�ำงานเกิน มีการหลั่งฮอร์โมนไทรอยด์ ออกมามากเกินไป กระตุ้นให้อวัยวะทั่วร่างกายมีการ เผาผลาญสูงกว่าปกติ เป็นสาเหตุท�ำให้เกิดอาการ เจ็บป่วยต่างๆ ขึ้นตามมา เช่น เหนื่อยง่าย ใจสั่น ขี้ร ้อ นง่ าย เหงื่ อ ออกมาก หงุ ด หงิ ด นอนไม่ หลั บ น�้ำหนักตัวลดลงอย่างรวดเร็วแบบผิดปกติ เป็นต้น

ไฮโปไทรอยด์

ไฮโปไทรอยด์ หรื อ ไทรอยด์ ช นิ ด อ้ ว น (Hypothyroidism หรือ Underactive Thyroid) หรือ ภาวะพร่องฮอร์โมนไทรอยด์ คือ ภาวะต่อมไทรอยด์ ท�ำงานน้อยเกินไป ผลิตฮอร์โมนไทรอยด์ ออกมา ไม่ เ พี ย งพอ ระดั บ ฮอร์ โ มนไทรอยด์ ใ นเลื อ ดต�่ ำ เกินไป มีการท�ำงานของเซลล์ในร่างกายช้ากว่าปกติ จนกระทบต่อระบบเผาผลาญ ส่งผลให้กระบวนการ ท�ำงานของร่างกายช้าลง กล่าวคือ ไม่มีพลังงานใน การท�ำกิจกรรมต่างๆ รวมทัง้ กระบวนการเมตาบอลิซมึ ท�ำงานช้าลง ท�ำให้ผู้ป่วยโรคไฮโปไทรอยด์อ้วนขึ้น มี อาการหน้าบวม ตัวบวม ครั้นจะลดน�้ำหนักก็ลองท�ำ มานาน ทว่าน�้ำหนักและความอ้วนกลับไม่ลดลงเลย 14

P H Y AT H A I Health Delivery

อาการของโรคไทรอยด์ อาการที่พบได้ ผู้ป่วยโรคไทรอยด์ ไทรอยด์ ชนิดผอม / ภาวะไทรอยด์เป็นพิษ

• ใจสั่น มือสั่น ตื่นเต้นตกใจง่าย • ขี้ร้อน เหงื่อออกมาก • ขี้โมโห หงุดหงิดง่าย เครียดง่าย • หุนหันพลันแล่น เปลี่ยนความสนใจเร็ว • หิวบ่อย กินเก่ง แต่น�้ำหนักไม่ขึ้น หรือน�้ำหนักลดลง • เหนื่อยง่ายกว่าปกติ อุจจาระบ่อยขึ้น • ประจ�ำเดือนน้อยลงหรือขาดหายไป • บางรายตาโปนขึ้น

ไทรอยด์ ชนิดอ้วน / ภาวะพร่องไทรอยด์

• ท้องผูก • น�้ำหนักขึ้น อ้วนแบบบวมฉุ • ง่วงนอนบ่อย ขี้หนาว ผมร่วง • บางรายประจ�ำเดือนผิดปกติ • เหนื่อยง่าย ท�ำอะไรไม่ค่อยไหว • เฉื่อยชา เบื่อ ขี้เกียจ ไม่อยากท�ำอะไร

การรักษาไทรอยด์ โดยทั่วไปท�ำได้ 3 วิธี คือ

1. การใช้ยาชนิดรับประทานเพื่อควบคุมการสร้างฮอร์โมนไทรอยด์ให้ปกติ 2. การกลืนแร่รังสีไอโอดีน 3. การผ่าตัดต่อมไทรอยด์

ดังนั้น การเป็นคนช่างสังเกต และใส่ใจสุขภาพจึงเป็นสิ่งส�ำคัญที่สุด เมื่อมีอาการ ผิดปกติเกิดขึ้น ควรรีบปรึกษาแพทย์เฉพาะทางเพื่อการรักษาอย่างถูกต้อง

หากคุณมีอาการเหล่านี้ ✓ น�้ำหนักขึ้น อ้วนแบบบวมฉุ ✓ หิวบ่อย กินเก่ง แต่น�้ำหนักไม่ขึ้น หรือน�้ำหนักลดลง ✓ เหนือ่ ยง่ายกว่าปกติ อุจจาระบ่อยขึ้น ✓ ง่วงนอนบ่อย ขี้หนาว ผมร่วง โปรแกรมตรวจไทรอยด์ No. รายการตรวจ TR1 TR2 TR3 1 ตรวจความผิดปกติของต่อมไทรอยด์ Free T4 (FT4) 2 TSH (Thyroid Stimulating hormone) 3 Free T3 (FT3) 4 ตรวจอัลตร้าซาวด์ไทรอยด์ที่คอ US. Neck or Thyroid 5 ตรวจวัด Antibody ในเลือด Anti TPO (Anti Thyroid Peroxidase) 6 Anti Tg (Anti Thyroglobulin)

ราคาปกติ 2,635.- 5,935.- 7,535. ราคาประหยัด 1,790.- 3,890.- 4,590.ราคารวมค่าแพทย์และค่าบริการโรงพยาบาลเรียบร้อยแล้ว

วันนี้ - 31 มีนาคม 2563

สอบถามเพิม ่ เติมหรือโทรนัดหมายล่วงหน้า ศูนย์เบาหวาน ไทรอยด์ และต่อมไร้ท่อ โรงพยาบาลพญาไท 3 โทร 0-2467-1111 ต่อ 1839-40

P H Y AT H A I Health Delivery

15

ชวนรู้จักเทคโนโลยี เพื่อการรักษา

“หลอดเลือดหัวใจตีบ”

หากย้อนกลับไปในอดีต ผู้ป่วยที่เป็นโรคกล้ามเนื้อหัวใจตายฉับพลัน (Heart Attack) จะได้รับการรักษาเพียงประคับประคอง ท�ำให้มีอัตราการเสียชีวิตถึง 30% จนกระทั่งในปี พ.ศ.2504 การรักษาเริ่มเปลี่ยนแปลงไป มีการจัดตั้งหอผู้ป่วยวิกฤติ โรคหัวใจ (Cardiac Care Unit: CCU) เพื่อดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิดและรวดเร็ว ท�ำให้ อัตราการเสียชีวิตลดลงเหลือ 15% หลังจากนั้นไม่กี่ปี ก็เริ่มมีการรักษาด้วยยา ละลายลิ่มเลือดโดยเฉพาะ (Fibrinolytic therapy) อัตราการเสียชีวิตจึงลดลงเหลือ เพียง 7-8% ลดการสูญเสีย ด้วยวิทยาการ

ความก้ า วหน้ า ทางการแพทย์ ที่ พั ฒ นาไป อย่างต่อเนื่อง ท�ำให้เกิดวิธีการรักษาโรคหลอดเลือด หัวใจที่หลากหลายต่อยอดจากการใช้เพียงบอลลูน ไปสู่การใช้ขดลวด ขดลวดเคลือบยา และอื่นๆ ท�ำให้ การรักษาประสบความส�ำเร็จเพิ่มขึ้น ภาวะแทรกซ้อน น้อยลง ช่วยลดอัตราการกลับมาเป็นโรคซ�้ำอย่างมี ประสิทธิภาพ

16

P H Y AT H A I Health Delivery

การรักษาด้วยวิธีดังกล่าว ไม่เพียงใช้เพื่อการ รักษาโรคกล้ามเนื้อหัวใจตายฉับพลัน (Heart Attack) เท่านั้น แต่การขยายหลอดเลือดด้วยบอลลูน และขดลวดยังสามารถใช้รักษาผู้ป่วยกลุ่มอื่นๆ อีก เช่น ผู้ป่วยที่มีหลอดเลือดหัวใจตีบมาก แต่ยังไม่ถึง ขนาดอุดตัน หลอดเลือดตีบที่อวัยวะอื่นๆ เช่น สมอง หรื อ แขน-ขา ช่ ว ยให้ ผู ้ ป ่ ว ยมี สุ ข ภาพแข็ ง แรงขึ้ น สามารถที่จะใช้ชีวิตใกล้เคียงกับคนปกติได้ดีขึ้น โดยสรุปการรักษาโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ ในปัจจุบัน โดยเฉพาะในผู้ป่วยที่หลอดเลือดตีบมาก จะได้รับการรักษามาตรฐานคือการขยายหลอดเลือด ด้วยบอลลูนและขดลวดเคลือบยา

ผสานนวั ต กรรม เพิ่ ม ประสิ ท ธิ ภ าพ การรักษา

โรงพยาบาลพญาไท 3 ได้ท�ำการก่อตั้งศูนย์ หัวใจมาตัง้ แต่ปี พ.ศ.2550 ได้ดแู ลผูป้ ว่ ยโรคหัวใจโดย การสวนหัวใจและท�ำการขยายหลอดเลือดหัวใจมา เป็นจ�ำนวนมาก จึงมีความเชี่ยวชาญ และด้วยความ มุง่ มัน่ ทีจ่ ะพัฒนาการรักษาให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุด ล่าสุด ศูนย์หัวใจ โรงพยาบาลพญาไท 3 จึง ได้ติดตั้งอุปกรณ์เครื่องเอกซเรย์ตรวจสวนหัวใจและ หลอดเลือด (Philips รุ่น Azurion7 C12) ซึ่งเป็นรุ่น ใหม่ล่าสุดที่จะช่วยให้การตรวจรักษาโรคหลอดเลือด หัวใจมีประสิทธิภาพ แม่นย�ำ และปลอดภัยมากยิ่ง ขึ้น ด้วยคุณสมบัติที่โดดเด่น อาทิ Touch Screen Module ช่ ว ยให้ แ พทย์ สามารถควบคุมและสั่งงานเครื่องเอกซเรย์ โดยระบบสัมผัสข้างเตียง Monitor ceiling suspension with FlexVision จอแสดงผลความละเอียดสูงขนาด 58 นิ้ว ท�ำให้สามารถแสดงผลภาพหลอดเลือด หั ว ใจ หลอดเลื อ ดสมองและหลอดเลื อ ด ทั่วไปได้ชัดเจน และสามารถประมวลผลร่วม กับการตรวจวินิจฉัยจากเครื่องมือทางการ แพทย์อื่นๆ ได้อย่างคล่องตัว ชุดหลอดเอกซเรย์ ที่มาพร้อมชุดประมวลผล AzurionIQ ระบบใหม่ล่าสุด สามารถแสดง ภาพหลอดเลือดหัวใจได้อย่างคมชัด และยัง สามารถช่วยลดปริมาณรังสีที่ใช้ในการตรวจ

รั ก ษาให้ น ้ อ ยมากที่ สุ ด เท่ า ที่ จ� ำ เป็ น เพิ่ ม ความปลอดภัยต่อผู้ป่วยและแพทย์ผู้ท�ำการ รักษา Dynamic Roadmap มี ซ อฟแวร์ อั น ชาญ ฉลาดส� ำ หรั บ การสร้ า งภาพแผนที่ ห ลอด เลือดน�ำทางของหลอดเลือดหัวใจโดยเฉพาะ และสามารถเคลื่อนไหวไปพร้อมกับการเต้น ของหัวใจในภาพเอกซเรย์ต่อเนื่องแบบ Real time 3D-Rotational Angiography (3D-RA) สามารถเก็บข้อมูลภาพการเอกซเรย์หลอด เลือดหัวใจ แบบ 3 มิติ ได้ภายในการตรวจ 1 ครั้ง เพื่อให้คนไข้ได้รับการฉีดสารทึบรังสี น้อยที่สุด StentBooth, StentBoothLive ระบบ ซอฟแวร์ที่ช่วยเพิ่มความคมชัดให้กับขดลวด ตาข่าย (Stent) ที่ใช้ในการรักษา

P H Y AT H A I Health Delivery

17

แม่นย�ำยิ่งขึ้นด้วย IVUS และ iFR-FFR

Intravascular Ultrasound: IVUS คื อ เทคโนโลยี ก ารมองภาพจากภายในหลอดเลื อ ด โดยตรง (Intracoronary Imaging) ท�ำให้สามารถ วิเคราะห์ต้นเหตุที่ท�ำให้หลอดเลือดหัวใจตีบว่าเกิด จากพั ง ผื ด ไขมั น หรื อ เป็ น หิ น ปู น ทั้ ง ยั ง สามารถ ทราบถึงขนาดหลอดเลือด ต�ำแหน่งของตะกรัน ซึ่ง ท�ำให้การตรวจวิเคราะห์แม่นย�ำกว่าการฉีดสีเพียง อย่างเดียว เนื่องจากการฉีดสีจะเห็นได้เพียงว่าหลอด เลือดตีบเท่าไร อี ก สิ่ ง หนึ่ ง คื อ เทคโนโลยี ก ารวั ด การไหล เวี ย นของเลื อ ดโดยตรง (Physiologic Imaging) ส�ำหรับวัดค่าความดันโลหิตในหลอดเลือดหัวใจ โดย ใช้ยาเป็นตัวช่วย (Fractional Flow Reserve: FFR) และซอฟแวร์ส�ำหรับวัดค่าความดันโลหิตในหลอด เลือดหัวใจ โดยไม่ใช้ยา (Instantaneous Wave Free Ratio: iFR) ซึ่งจะช่วยให้การตรวจวัดภาวะ หัวใจขาดเลือดแม่นย�ำยิ่งขึ้น

นพ.สุวัฒน์ คงด�ำรงเกียรติ

อายุรแพทย์โรคหัวใจและหัวหน้าศูนย์หัวใจ โรงพยาบาลพญาไท 3

18

P H Y AT H A I Health Delivery

จากรายงานวิจัยพบว่า การตรวจรักษาโรค หลอดเลือดหัวใจตีบโดยการฉีดสี ถ้าได้รับการตรวจ วิเคราะห์เพิ่มเติมด้วย IVUS หรือ FFR จะช่วยให้ ผลการตรวจรั ก ษาดี ก ว่ า เดิ ม มาก ปั จ จุ บั น จึ ง มี ค� ำ แนะน� ำ ให้ ใช้ IVUS หรื อ FFR ประเมิ น ภาวะ เส้นเลือดหัวใจตีบก่อนที่จะพิจารณารักษาโดยขยาย หลอดเลือดในหลายกรณี เช่น เส้นเลือดหัวใจตีบ ตรงส่วนขั้วหัวใจ เส้นเลือดหัวใจที่ตีบหลายๆ เส้น หรือหลายๆ จุด และเส้นเลือดที่สงสัยว่ามีหินปูน เกาะจ�ำนวนมาก เป็นต้น

ADVERTISING

P H Y AT H A I Health Delivery

19

ครรภ์เป็นพิษ ภัยเงียบ ที่อาจคร่าชีวิตลูก ครรภ์เป็นพิษ คือ อะไร? ครรภ์เป็นพิษ (preeclampsia) เป็นภาวะ แทรกซ้ อ นระหว่ า งการตั้ ง ครรภ์ ที่ ท� ำ ให้ คุ ณ แม่ มี ความดันเลือดสูงผิดปกติ และส่งผลต่อเนื่องให้อวัยวะ ต่างๆ ในร่างกายท�ำงานผิดปกติ ความผิดปกติที่พบ ได้บ่อยและมักพบเป็นอย่างแรกคือการตรวจพบไข่ ขาวรั่วออกมาในปัสสาวะ (proteinuria) ครรภ์เป็นพิษชนิดรุนแรงมาก (preeclampsia with severe features) ก็จะมี อันตรายจากภาวะแทรกซ้อนที่มากขึ้น และสามารถ ท�ำให้เกิดภาวะเลือดออกผิดปกติ ไตหรือตับท�ำงาน ผิ ด ปกติ การชั ก หรื อ อาจถึ ง ขั้ น คุ ณ แม่ แ ละทารก เสียชีวิตได้ ครรภ์เป็นพิษโดยส่วนใหญ่จะพบหลังอายุ ครรภ์ 20 สั ป ดาห์ โดยพบมากที่ สุ ด ในช่ ว งการ ตั้ง ครรภ์ไตรมาสสาม การรักษาครรภ์เป็นพิษคือ การคลอด หลังการคลอดอาการของครรภ์เป็นพิษ จะค่อยๆ ดีขึ้น แต่บางครั้งก็อาจพบครรภ์เป็นพิษ ภายหลังการคลอดได้

ครรภ์เป็นพิษ สาเหตุเกิดจากอะไร? ปั จ จุ บั น ยั ง ไม่ ส ามารถระบุ ส าเหตุ ไ ด้ อ ย่ า ง ชัดเจน แต่เชื่อว่าน่าจะเกิดจากการตอบสนองของ ร่างกายคุณแม่ต่อการตั้งครรภ์ที่ผิดปกติ และพบว่า ปัจจัยบางอย่างจะเป็นความเสี่ยงที่จะท�ำให้คุณแม่ เสี่ยงเป็นครรภ์เป็นพิษมากขึ้น เช่น การตั้งครรภ์ลูกคนแรก อายุคุณแม่ที่มากกว่า 40 ปี มีประวัติครรภ์เป็นพิษในครรภ์ก่อน หรือ ประวัติครรภ์เป็นพิษในครอบครัว มีโรคประจ�ำตัว เช่น ความดันเลือดสูง โรคไต เบาหวาน 20

P H Y AT H A I Health Delivery

มีโรคทีเ่ กีย่ วข้องกับความผิดปกติของภูมคิ มุ้ กัน เช่น SLE (systemic lupus erythematosus), APS (antiphospholipid syndrome) ตั้งครรภ์แฝด โรคอ้วน การตั้งครรภ์เด็กหลอดแก้ว (IVF, ICSI)

อาการผิดปกติทส ี่ งสัยภาวะครรภ์เป็นพิษ คุณแม่ที่มีความดันเลือดสูงระหว่างการตั้ง ครรภ์และสงสัยภาวะครรภ์เป็นพิษ ควรรีบพบแพทย์ ถ้ามีอาการดังต่อไปนี้ อาการบวมตามหน้าหรือมือ หรืออาการขา บวมที่มากขึ้นอย่างรวดเร็ว อาการปวดศีรษะที่เป็นต่อเนื่อง ตาพร่ามัว มองไม่ชดั หรือเห็นจุดด�ำลอยไปมา อาการปวดจุกลิ้นปี่หรือไหล่ที่เป็นต่อเนื่อง อาการคลื่นไส้/อาเจียนที่เป็นต่อเนื่อง ใน ช่วงหลังอายุครรภ์ 20 สัปดาห์ น�้ำหนักตัวเพิ่มมากขึ้นอย่างรวดเร็ว หายใจล�ำบาก เหนื่อยง่ายกว่าปกติอย่างมาก

ผลกระทบของภาวะครรภ์ เ ป็ น พิ ษ ต่ อ คุณแม่และทารกในครรภ์ คุ ณ แม่ ที่ มี ภ าวะครรภ์ เ ป็ น พิ ษ จะมี ค วาม เสี่ยงในระยะยาว ที่อาจพบโรคหัวใจและกลุ่มหลอด เลือด โรคไต รวมถึงภาวะหัวใจวาย เส้นเลือดสมอง แตก ความดันเลือดสูงในอนาคต และเพิ่มความเสี่ยง ในการเกิดครรภ์เป็นพิษในครรภ์ถัดไป ภาวะครรภ์ เป็นพิษยังสามารถท�ำให้เกิดภาวะชัก (eclampsia) และกลุ่มโรค HELLP syndrome ซึ่งเป็นความผิด ปกติต่อเนื่องที่มีอันตรายมาก และเป็นสาเหตุของ การเสี ย ชี วิต ของคุ ณ แม่ แ ละลูก โดยความเสี่ยงต่อ ความผิดปกติที่กล่าวถึงในข้างต้นจะยิ่งมากขึ้นถ้าคุณ แม่ มี ภ าวะครรภ์ เ ป็ น พิ ษ ในขณะที่ อ ายุ ค รรภ์ น ้ อ ย (early-onset preeclampsia) ทารกในครรภ์จะได้รับผลกระทบส่วนใหญ่ จากความจ�ำเป็นในการคลอดก่อนก�ำหนดหรือการ ยุติการตั้งครรภ์ (indicated preterm delivery) เพื่อ รักษาภาวะครรภ์เป็นพิษ ทารกที่คลอดก่อนก�ำหนด จะยังมีการเจริญเติบโตที่ไม่สมบูรณ์ ท�ำให้มีภาวะ แทรกซ้ อ นภายหลั ง การคลอดได้ ม าก ภาวะ แทรกซ้อนบางอย่างอาจส่งผลให้เกิดความผิดปกติไป ตลอดชีวิต หรืออาจรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้ ภาวะ ครรภ์เป็นพิษยังสามารถท�ำให้เกิดภาวะรกเสื่อมหรือ รกลอกตัวก่อนก�ำหนด และท�ำให้ทารกไม่แข็งแรง น�้ำหนักตัวน้อยกว่าปกติ หรือเสียชีวิตได้

วิธกี ารป้องกันภาวะครรภ์เป็นพิษ

การรักษาภาวะครรภ์เป็นพิษ การรักษาหลัก คือ การคลอด โดยต้องค�ำนึง ถึงสุขภาพและความปลอดภัยของคุณแม่และลูก อายุ ครรภ์ ที่ เ หมาะสมที่ จ ะคลอดหรื อ ยุ ติ ก ารตั้ ง ครรภ์ ความสมบูรณ์ของร่างกายทารก บางครั้งแพทย์จะให้ ยาลดความดั น เลื อ ด ยากั น ชั ก เพื่ อ เตรี ย มความ พร้อมก่อนการคลอด หรือในคุณแม่ที่มีอายุครรภ์ น้อยมากอาจให้ยากระตุ้นพัฒนาการปอดของทารก ในครรภ์ก่อนการคลอด

หาปัจจัยเสี่ยงต่อภาวะครรภ์เป็นพิษ และ ปรึกษาแพทย์ รักษาโรคประจ�ำตัวให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ รักษาน�้ำหนักตัวให้ปกติ โรคประจ�ำตัวบางโรค แพทย์อาจให้ยารักษา เพื่ อ ลดความเสี่ ย งต่ อ การเกิ ด ภาวะครรภ์ เป็นพิษ

นายแพทย์ อดิศร อักษรภูษิตพงศ์

สูตินรีแพทย์เฉพาะทางเวชศาสตร์มารดาและทารกในครรภ์ ประจ�ำโรงพยาบาลพญาไท 3

P H Y AT H A I Health Delivery

21

ผ่าตัดข้อสะโพก รูปแบบใหม่

ลดอาการปวด กลับมาเดินได้ในแบบที่ตั้งใจ อาการข้ อ สะโพกอั ก เสบ เสื่ อ ม ปวดข้ อ สะโพกมั ก เกิ ด ขึ้ น ตามอายุ เมื่อเข้าสู่วัยที่อายุ 60 ปีขึ้นไป ปัญหาเหล่านี้มักเกิดขึ้น โดยขึ้นอยู่กับลักษณะการใช้ชีวิตของแต่ละบุคคล และพันธุกรรม เกี่ยวกับเรื่องกระดูก เพราะเมื่ออายุมากขึ้น ความเสื่อมของกระดูก และข้ อ ต่ อ ก็ จ ะมากขึ้ น โดยเฉพาะในส่ ว นข้ อ สะโพกผิ ด รู ป ตั้ ง แต่ ก�ำเนิด ข้อสะโพกขาดเลือด อุบัติเหตุ ยาบางชนิด เช่น สเตียรอยด์ สุรา/แอลกอฮอล์ ผู้ป่วยส่วนใหญ่มักจะมีอาการปวดบริเวณข้อ สะโพก บางรายปวดเรือ้ รัง จนไม่สามารถลุกเดิน ใช้ชวี ต ิ ประจ�ำวันได้

แนวทางการรักษามีหลากหลายขึ้นอยู่กับลักษณะอาการของแต่ละบุคคล ทั้งทาน ยา การท�ำกายภาพบ�ำบัด ฉีดยา หรือแม้กระทั่งผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพก แต่ผู้ป่วยส่วนใหญ่ มักกลัวการผ่าตัด เนื่องจากอายุมากแล้ว กลัวเจ็บ กลัวการวางยาสลบ กลัวปวดหลังผ่าตัด ท�ำให้อดทนกับความปวดและเมื่อความปวดมากขึ้นจึงส่งผลให้ลุกเดินไม่ได้ บางราย จะกลายเป็นผู้ป่วยติดเตียงจนถึงขึ้นเสียชีวิต 22

P H Y AT H A I Health Delivery

ทางการแพทย์ จึ ง ได้ มี ก ารพั ฒ นาแนวทาง การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพก ให้คนไข้ลดอาการปวด ให้น้อยที่สุด เพื่อช่วยคนไข้ในกลุ่มนี้ให้ได้รับคุณภาพ ชี วิ ต ที่ ดี ก ลั บ มาได้ ดั ง เดิ ม ถื อ ว่ า เป็ น การผ่ า ตั ด ข้ อ สะโพกแนวใหม่ ที่ไม่ต้องตัดกล้ามเนื้อ โดยมีข้อดี ส�ำหรับคนไข้ ดังนี้คือ ปวดน้ อ ยลง เพราะการผ่ า ตั ด ไม่ ผ ่ า ไปที่ กล้ามเนื้อและเส้นประสาท แผลเล็กลง เพราะ ใช้ X-ray ระหว่างผ่าตัด ที่แม่นย�ำขึ้น ท�ำให้เราก�ำหนดจุดผ่าตัดและขนาด ความยาวของขาแต่ละข้างได้แน่นอนและแม่นย�ำ นอนโรงพยาบาลน้อยลง นอนเพียง 2-3 วัน คนไข้สามารถกลับบ้านได้ การผ่าตัดแบบเดิม นอน 4-5 วัน แต่การผ่าตัดแนวใหม่นี้ ฟื้นตัวไว ในคนไข้บางรายหลังการผ่าตัดไม่กี่ ชั่วโมงสามารถลุกยืน และเดินได้ เสียเลือดระหว่างการผ่าตัดน้อยลง สามารถซ่อนรอยแผลได้ สามารถผ่าพร้อมกันได้ 2 ข้าง ในการผ่าตัด ครั้งเดียว การผ่าตัดเปลี่ยนข้อสะโพกแนวใหม่แบบไม่ ตัดกล้ามเนื้อ (Direct Anterior Approach Total Hip Replacement) นั้นจะผ่าตัดเข้าจากด้านหน้าข้อ สะโพก (direct anterior approach) เข้าระหว่าง กล้ามเนื้อ Tensor fascia lata และ Sartorius ซึ่งจะ ไม่มีการตัดกล้ามเนื้อใดๆ ขณะผ่าตัด รูปแบบท่า นอนของคนไข้ คื อ คนไข้ จ ะนอนหงายขณะผ่ า ตั ด สามารถใส่ข้อสะโพกเทียมท�ำได้ตรงจุดและประเมิน ความยาวของขาได้ อีกทั้งสามารถซ่อนแผลใต้รอย ขอบบิกินี่ (Bikini incision) ได้อีกด้วย โดยการผ่าตัดรูปแบบนี้จะไม่มีการตัดกล้าม เนื้อรอบๆ ข้อสะโพก เนื่องจากไม่มีการตัดกล้าม เนื้อที่เป็นตัวช่วยเพิ่มความมั่นคงของข้อสะโพกเทียม ท� ำ ให้ ข ้ อ สะโพกเที ย มหลุ ด น้ อ ยลง โดยเทคนิ ค นี้ แพทย์ที่ใช้จะต้องมีความเชี่ยวชาญสูง ผ่านการฝึกฝน

และมีประสบการณ์สูง มีการวางแผนร่วมกันกับคนไข้ เพื่อให้การผ่าตัดเป็นไปอย่างปลอดภัยมากที่สุด และ ยังสามารถตอบสนองความต้องการของคนไข้ได้เป็น อย่างดี การดูแลหลังการผ่าตัด เป็นการท�ำงาน ร่วมกันระหว่างแพทย์ พยาบาล นักกายภาพบ�ำบัด นัก โภชนาการ คอยให้การดูแลอย่างใกล้ชดิ เพือ่ ให้คนไข้ ฟื้นตัวหลังการผ่าตัดอย่างรวดเร็วและมีคุณภาพชีวิต ทีด่ ใี นทุกๆ ด้าน ทัง้ ทางด้านกายภาพ การท�ำกายภาพ บ�ำบัดอย่างถูกวิธี การรับประทานยาที่เหมาะสมกับ คนไข้เฉพาะบุคคล การรับประทานอาหารทีเ่ หมาะสม กับการพักฟื้นหลังผ่าตัดและอายุ อีกทั้งยังมีแพทย์ เวชศาสตร์ฟื้นฟูไปตรวจเยี่ยมและวางแผนการฟื้นฟู ให้กลับไปใช้ชวี ติ ตามปกติถงึ ทีบ่ า้ นอีกด้วย เทคนิคการผ่าตัดแบบใหม่ที่ทางโรงพยาบาล พญาไท 3 พัฒนาไปอย่างไม่หยุดนิ่ง และการบริการ อย่างครบวงจรนั้น เพื่อให้ผู้รับบริการทุกคนของเรา ได้กลับไปมีชีวิตที่ดี อย่างมีความสุขทั้งตัวผู้รับบริการ และครอบครัว เพราะทุกท่านคือครอบครัวของเรา My Family Phyathai 3 Hospital

นพ. วีรวัฒน์ จันทรัตติยากานต์

สถาบันผ่าตัดเปลี่ยนข้อเทียม โรงพยาบาลพญาไท 3

Phyathai Call Center 1772

P H Y AT H A I Health Delivery

23

เหงื่อออกมือ... ใช่เรื่องปกติหรือไม่ ? อ๊ะ! ท�ำไมมีเหงื่อออกมือ เป็นเรื่อง ปกติหรือเปล่านะ? อากาศก็ไม่ร้อน แถม ไม่ ไ ด้ ตื่ น เต้ น อี ก ด้ ว ย เอ๊ ะ ! หรื อ เป็ น สัญญาณของโรคอะไรหรือเปล่า? และ เหงื่อออกมือแบบใดที่เรียกว่าอันตราย นะ! ค�ำถามที่มักแว๊บขึ้นในใจของผู้ที่มี อาการเหงื่อออกมือที่ผิดปกติ ถ้าเช่น นั้ น อย่ า รอช้ า เมื่ อ มี ค� ำ ถามย่ อ มต้ อ ง หาค�ำตอบกับผู้เชี่ยวชาญ เรื่องปกติทอี่ าจผิดปกติ

นพ.พรพีระ จิตต์ประทุม ศัลยแพทย์ ศูนย์ ศัลยกรรมเทคโนโลยีชั้นสูง โรงพยาบาลพญาไท 3 ได้บอกเล่าถึงข้อมูลเกี่ยวกับเหงื่อออกมือ ก่อนอื่นเรา ต้องท�ำความเข้าใจก่อนว่า สภาวะที่มือมีเหงื่อออกนั้น เป็นเรื่องปกติของร่างกายที่เกิดขึ้นได้ แต่ในทางกลับ กัน การที่มีเหงื่อออกมือก็ไม่ได้แปลว่าปกติเสมอไป

...เหงื่อออกมือเช่นไรจึงเรียกว่า ผิดปกติ...

การระบุว่าเหงื่อออกมือแบบใด เรียกว่าน้อย กว่าปกติหรือมากกว่าปกติ ณ ปัจจุบัน ยังไม่มีการชี้ วั ด ที่ เ ป็ น ตั ว เลข เพี ย งแต่ ต ้ อ งพิ จ ารณาถึ ง บริ บ ท แวดล้อมว่ามีความสัมพันธ์กับสภาวะสิ่งแวดล้อมรอบ ตัวหรือไม่? มีปัจจัยกระตุ้นรอบตัวหรือไม่? เช่น ใช้ ชีวิตอยู่ในห้องแอร์ อากาศเย็น แต่มือกลับมีเหงื่อ ออกมาก นั่นก็หมายความว่าคุณต้องปรึกษาแพทย์ แล้วล่ะ ว่าอะไรคือสาเหตุที่ท�ำให้เกิดความผิดปกติ เช่นนี้

เหงื่อออกมือเกิดจากสาเหตุใด?

ทางการแพทย์ จ ะแบ่ ง กลุ ่ ม ผู ้ มี ภ าวะ เหงื่ อ ออกมื อ ที่ ไ ม่ สั ม พั น ธ์ กั บ สภาพแวดล้ อ ม หรือปัจจัยรอบตัว เป็น 2 กลุ่มหลัก ได้แก่ กลุ่มที่เหงื่อออกมือเพราะความผิดปกติจาก โรค เช่น โรคไทรอยด์เป็นพิษ และโรคหัวใจ ที่มีผลต่อระบบประสาทอัตโนมัติ กลุ ่ ม ที่ เ หงื่ อ ออกมื อ โดยไม่ ท ราบสาเหตุ ที่ แน่ชัด แต่มักมีการตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้น ต่างๆ ในชีวิตได้ง่าย

24

P H Y AT H A I Health Delivery

รักษาอย่างไร ?

เมื่ อ พบปั ญ หาย่อ มต้อ งรัก ษาอย่า งถูก วิธี...หลายคนอาจมองว่า แค่เหงื่อออกมือ ต้อง รักษาด้วยหรือ? ใช่ครับ...เพราะถ้าบุคคลภายนอกมองอาจ รู ้ สึ ก ว่ า เป็ นเรื่ องเล็ ก น้ อย (แค่) เหงื่อออกมือ แต่ ส� ำ หรั บ ผู ้ ที่ ต ้ อ งเผชิ ญ ปั ญ หาเหงื่ อ ออกมื อ มั น คื อ ปัญหาสุขภาพและปัญหาในการใช้ชีวิตเลยทีเดียว คง ต้องกล่าวว่า ไม่เจอกับตัวคงยากที่จะเข้าใจ ส�ำหรับแนวทางการรักษาพิจารณาตาม ความเหมาะสม ได้แก่ กลุ่มที่เหงื่อออกมือเพราะความผิดปกติ จากโรค ในกลุ่มนี้จะต้องรักษาโรคที่ท�ำให้ เกิดอาการเหงื่อออกมือ เช่น มีอาการจาก โรคไทรอยด์ แพทย์จะส่งต่อเพื่อให้ได้รับการ รักษากับแพทย์ด้านต่อมไร้ท่อ โดยแนวทาง การรักษาแพทย์จะเป็นผู้พิจารณา กลุ่มที่เหงื่อออกมือโดยไม่ทราบสาเหตุ ที่ แ น่ ชัด ส�ำหรับกลุ่มนี้มักจะพบในภาวะ ที่ มี เ หงื่ อ ออกมากจนส่ ง ผลกระทบกั บ ชี วิ ต ประจ�ำวัน แพทย์จะพิจารณาวิธีการรักษา เป็นรายบุคคล โดยมีวิธีรักษาดังนี้ การใช้ยาทา เช่น ให้ยาทาในช่วงเวลา ก่อนนอน เพื่อให้มีผลในการระงับเหงื่อ ไม่ให้ออกในวันถัดไป ซึ่งคนไข้จะต้อง ทายาทุกวัน เพื่อให้ยาออกฤทธิ์หลังตื่น นอน เพราะหากหยุดทาเหงื่อก็จะกลับ มาเช่นเดิม การฉีด “โบท็อกซ์” เพื่อยับยั้งกระแส ประสาททีส่ ง่ มายังต่อมเหงือ่ โดยจะฉีดที่ บริเวณมือ เพื่อให้เหงื่อบริเวณมือลดลง แน่นอนว่าย่อมรู้สึกเจ็บจากการฉีดได้ และต้องฉีดหลายจุด ซึง่ การฉีดแต่ละครัง้ จะช่วยลดภาวะเหงื่อออกบริเวณมือได้ ประมาณ 3-6 เดือน ขึน้ กับแต่ละบุคคล

เหงื่อออกมือถึงแม้ในบาง กรณีอาจไม่ใช่โรคอันตราย แต่สุดท้ายก็กลายเป็น ปัญหากวนใจการใช้ชีวิต การผ่าตัดส่องกล้องแผลเล็ก เพื่อจี้ แก้ ไขปมประสาทที่ ส ่ ง กระแสประสาท มายังต่อมเหงื่อในบริเวณทรวงอกด้วยวิธี การส่องกล้องแผลเล็ก แผลผ่าตัดจึงมี เพียงรูเล็กๆ ประมาณ 1 ซม.เพื่อสอด เครื่องมือผ่าตัดเข้าไปบริเวณใต้รักแร้ทั้ง 2 ด้าน ระยะเวลาส�ำหรับใช้ในการผ่าตัด เฉลีย่ 1 ชม. 30 นาที ถึง 2 ชม. การผ่าตัด ส่องกล้องนับเป็นแนวทางการรักษาแบบ ถาวร ซึ่งเป็นทางออกที่ดีให้กับผู้ป่วยที่มี ปัญหาเหงือ่ ออกมือได้เป็นอย่างดี เหงื่อออกมือครั้งต่อไป อย่าลืมสังเกตว่า มีความผิดปกติหรือไม่...เพราะจุดสังเกตเล็ก ๆ เหล่านี้ อาจเป็นสัญญาณเตือนถึงความผิดปกติ ในร่างกาย อย่าละเลยนะครับ

สอบถามข้อมูลเพิม ่ เติม ศูนย์ศลั ยกรรมเทคโนโลยีชน ั้ สูง โรงพยาบาลพญาไท 3

โทร. 0-2467-1111 ต่อ 3100

นพ.พรพีระ จิตต์ประทุม

ศัลยแพทย์ ศูนย์ศัลยกรรมเทคโนโลยีชั้นสูง โรงพยาบาลพญาไท 3

P H Y AT H A I Health Delivery

25

การผ่าตัดส่องกล้องแผลเล็กทางสูตินรีเวช

(Laparoscopic Gynecologic Surgery) เพราะเราเข้าใจผู้หญิง เราจึงเตรียมพร้อมทุกสิ่ง เพื่อให้คุณผู้หญิงหายดี กลับมามีชีวิตที่แข็งแรง สดใส และมั่นใจ ให้ได้ไวที่สุด การผ่าตัดส่องกล้องทางสูตินรีเวช คือ การผ่าตัดทางสูตินรีเวช ด้วยเทคโนโลยี (Laparoscopic Surgery) โดยท�ำการผ่าตัดด้วยการเจาะ ช่องท้องเป็นรูขนาดเล็กประมาณ 3-5 ต�ำแหน่ง หลังจากนั้นจึงท�ำการ สอดกล้อง และเครื่องมือเข้าไปท�ำการผ่าตัดยังบริเวณที่ผิดปกติ เพื่อให้ คุณผู้หญิงหายป่วยจากโรคทางสูตินรีเวชที่เป็นอยู่ ซึ่งการผ่าตัดด้วย วิธีส่องกล้องนี้ จะช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นตัวเร็ว เจ็บน้อย และเพิ่มความมั่นใจ ของคุณผู้หญิงได้เป็นอย่างดีส�ำหรับเรื่องแผลผ่าตัด เพราะแผลหลัง ผ่าตัดจะมีขนาดเล็กมาก 26

P H Y AT H A I Health Delivery

โรคทางสูตินรีเวชใดบ้าง ที่ผ่าตัดส่องกล้องแผลเล็กได้? เพื่อเป็นการยกระดับคุณภาพการรักษาให้ คุณผู้หญิงทุกคนสามารถกลับมามีชีวิตที่มีความสุขได้ ไวที่สุด โรงพยาบาลพญาไท 3 จึงเตรียมความพร้อม ส�ำหรับการใช้เทคโนโลยีการผ่าตัดส่องกล้องแผลเล็ก ไว้คอยบริการ ครอบคลุม ทุกกลุ่มโรคทางสูตินรีเวช โดยมีรายละเอียดโรคทางสูตินรีเวชที่สามารถรักษา ได้ด้วยเทคโนโลยีการผ่าตัดส่องกล้องแผลเล็ก ดังนี้ การผ่าตัดถุงน�้ำช็อคโกแลต การผ่าตัดโรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ การผ่าตัดเนื้องอกที่รังไข่และมดลูก การผ่ า ตั ด กลุ ่ ม โรคมะเร็ ง มดลู ก และ มะเร็งรังไข่ การผ่าตัดรักษาโรคกลุ่มผู้มีบุตรยาก การผ่าตัดรักษาโรคในโพรงมดลูก การท�ำหมัน

เรื่องโรคร้ายคุณผู้หญิง ความจริงทีค ่ วรต้องรู้!! มะเร็งเต้านม คือ โรคมะเร็งอันดับหนึ่งที่ พบบ่อยที่สุดและเป็นสาเหตุการเสียชีวิต ของผู้หญิงทั่วโลกกว่า 570,000 คนทุกปี โดยประเทศไทยจะพบผู ้ ป่ วยมะเร็ ง เต้านมประมาณ 20,000 คนต่อปี หรือ ราว 55 คนต่อวัน มะเร็งปากมดลูก คือโรคมะเร็งอันดับ 2 รองจากมะเร็งเต้านม โดยทุกปีประเทศไทย จะมี ผู ้ ป่ วยมะเร็ ง ปากมดลู ก ประมาณ 10,000 คน และเสียชีวิตประมาณ 6,500 คน หรือวันละ 17 คน มะเร็งรังไข่ คือภัยเงียบที่อันตรายของ คุณผู้หญิง เพราะถึงแม้สถิติการเกิดจะมี น้อยกว่ามะเร็งผู้หญิงชนิดอื่น แต่อัตรา การเสียชีวิตของผู้ป่วยโรคมะเร็งรังไข่นั้น สูงถึงร้อยละ 50 ทั้งนี้ เพราะ 4 ใน 5 ของผู้ป่วยโรคมะเร็งรังไข่ กว่าจะตรวจพบ ว่าป่วยก็เข้าสู่ระยะที่แพร่กระจายที่ยาก ต่อการรักษาแล้วเป็นส่วนใหญ่

ช่วงอายุผู้หญิงที่ป่วยเป็นโรคมะเร็ง จาก การส� ำ รวจและเก็ บ ข้ อ มู ล จะอยู ่ ที่ ช ่ ว ง อายุประมาณ 45-65 ปี ที่มาข้อมูล : สถาบันมะเร็งแห่งชาติประเทศไทย

สังเกตตัวเองอย่างไร ถึงรู้ว่าก�ำลังเสีย ่ งภัยโรคทางสูตินรีเวช ปัจจุบันโรคทางสูตินรีเวช หรือโรคของคุณ ผู ้ ห ญิ ง มี จ� ำ นวนสถิ ติ ผู ้ ป ่ ว ยเพิ่ ม ขึ้ น อย่ า งมากใน หลายๆ โรค โดยโรคยอดฮิตที่นอกเหนือจากมะเร็ง เต้านมแล้ว โรคอื่นๆ ส่วนใหญ่ ก็ได้แก่ โรคที่ความ ผิดปกติเกิดขึน้ กับบริเวณช่องคลอด ปากมดลูก มดลูก และรังไข่ ซึ่งก็มีตั้งแต่อาการเจ็บป่วยทั่วไป จนกระทั่ง โรคร้ายแรงอย่างมะเร็ง ทั้งนี้ สิ่งส�ำคัญที่จะช่วยให้ คุณผู้หญิงทุกคนปลอดภัยจากโรคร้ายทางสูตินรีเวช ก็คอื “การหมัน่ สังเกตอาการผิดปกติของตัวเอง” เพื่อให้เราสามารถป้องกันและรักษาได้อย่างรวดเร็ว โดยหลักในการสังเกตตัวเองจากภาวะผิดปกติทาง สูตินรีเวชที่คุณผู้หญิงทุกคนควรใส่ใจ มีดังนี้

ความผิดปกติบริเวณช่องคลอด : ตกขาว ผิดปกติ มีกลิ่นเหม็นคาวคล้ายปลาเน่า เป็นก้อน มีสี เปลี่ยนไป เช่นเป็นสีเหลือง สีเขียว เป็นมูกเลือด หรือ อาจเป็นฟอง มีหนองปะปน รวมถึงมีอาการคันและ ปวดแสบปวดร้อนบริเวณช่องคลอดและปากช่องคลอด อาการผิดปกติของตกขาวอาจเกีย่ วข้องกับโรคหนองใน โรคเชื้อราในช่องคลอด ทั้งนี้ การมีเลือดออกบริเวณ ช่องคลอดในช่วงเวลาที่ไม่ใช่การมีประจ�ำเดือน อาจ เป็นสัญญาณเสี่ยงโรคร้ายอย่างมะเร็งปากมดลูก และ มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก P H Y AT H A I Health Delivery

27

ความผิดปกติของประจ�ำเดือน : ประจ�ำ เดือนมาผิดปกติ โดยที่ไม่เกี่ยวข้องกับการตั้งครรภ์ อาจมาบ่ อ ยๆ มามากหรื อ น้ อ ยเกิ น ไป หรื อ ใน ระหว่างการมีประจ�ำเดือนนั้นมีอาการปวดท้องมากๆ ปวดบ่ อ ยตลอดทั้ ง เดื อ น ก็ ถื อ ว่ า มี ภ าวะเสี่ ย ง ซึ่ ง อาการผิดปกติของประจ�ำเดือนนั้นอาจเกี่ยวข้องกับ โรคร้ า ยอย่ า งมะเร็ ง เยื่ อ บุ โ พรงมดลู ก หรื อ เนื้ อ งอก มดลูก หรือเป็นความผิดปกติของฮอร์โมนก็ได้ ความผิดปกติบริเวณท้องน้อย : มีอาการ ปวดท้องผิดปกติ ปัสสาวะติดขัด มีอาการบวมบริเวณ ท้องน้อย มีเลือดออกปนกับปัสสาวะ น�้ำหนักลดโดย ไม่มีสาเหตุ คล�ำพบก้อนบริเวณท้องน้อย อาการ เหล่านี้อาจเกี่ยวข้องกับโรคเนื้องอกกล้ามเนื้อมดลูก เนื้องอกรังไข่ และเยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่ ฯลฯ

โรคร้ายส�ำหรับคุณผู้หญิง ป้องกันได้ รักษาหายไว เพียงแค่ต้องหมั่นสังเกตอาการ และเข้ารับการตรวจสุขภาพ อย่างใส่ใจเป็นประจ�ำทุกปี

ปลอดภัยกว่า ด้วยเทคโนโลยีผ่าตัดส่องกล้องโดยแพทย์เฉพาะทาง ท� ำ ให้ ส ามารถเห็ น รายละเอี ย ดได้ ชั ด เจน จึ ง เพิ่ ม ความแม่นย�ำในการรักษามากขึ้นและลดความเสี่ยง ในความผิดพลาดน้อยลง

เรียบเรียงโดย

นพ.ชาญชัย เลาหประสิทธิพร

แพทย์หัวหน้าศูนย์สุขภาพหญิง โรงพยาบาลพญาไท 3

28

P H Y AT H A I Health Delivery

แผลเล็กกว่า แผลผ่าตัดมีขนาดเล็กราว 0.5-1 ซม. ต่างจากการ ผ่าตัดธรรมดาที่แผลใหญ่ถึง 12-20 ซม. จึงช่วยเพิ่ม ความมั่นใจให้ผู้ป่วยไม่ต้องกังวลเรื่องแผลผ่าตัด

เจ็บน้อยกว่า เนื่องจากเปิดปากแผลน้อย ผลกระทบต่อเนื้อเยื่อและ อวัยวะภายในจึงน้อยตามไปด้วยจึงท�ำให้หลังผ่าตัด รู้สึกเจ็บปวดน้อยกว่าการผ่าตัดแบบเดิมมาก

ฟื้นตัวเร็วกว่า การผ่าตัดแผลเล็กช่วยลดภาวะติดเชื้อที่เป็นผลข้าง เคียงจากการผ่าตัดได้มากกว่า ท�ำให้ใช้เวลาพักฟื้น ตัวได้เร็วกว่าจากปกติ 1-2 สัปดาห์ เป็นแค่ 2-5 วัน เท่านั้น

กลับบ้านได้ไวขึ้น ลดการสูญเสียโอกาสในการหารายได้ท�ำให้ผู้ป่วย หายเร็วขึ้น และกลับไปท�ำงานกลับไปใช้ชีวิตปกติ อย่างมีความสุขได้ไวขึ้น

ADVERTISING

P H Y AT H A I Health Delivery

29

การตรวจพันธุกรรมเพื่อคัดกรองความเสี่ยงการเกิดโรคมะเร็ง

Genetic Cancer Screening

สาเหตุของการเกิดมะเร็งอาจเกิดขึ้นได้หลายปัจจัยโดยเฉพาะปัจจัยภายนอก และสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป เช่น การติดเชื้อไวรัสบางชนิด การรับประทาน อาหารหรือการได้รับสารพิษที่มีสารก่อมะเร็ง สาเหตุดังกล่าวท�ำให้สารพันธุกรรม ภายในเซลล์เกิดการเปลี่ยนแปลงน�ำไปสู่การกลายพันธุ์ (Mutation) และพัฒนาไป เป็นเซลล์มะเร็ง แต่กระนั้นความเสี่ยงที่คนส่วนใหญ่อาจไม่ ให้ความส�ำคัญมากนัก คือ ปัจจัยภายใน ปัจจัยนี้ ถ่ า ยทอดจากรุ ่ น สู ่ รุ ่ น หรื อ จากบรรพบุ รุ ษ ไปสู ่ ลู ก หลาน เรียกว่า การถ่ายทอดทางพันธุกรรม โรคมะเร็งซึ่งเกิดจากการถ่ายทอดยีนกลาย พันธุ์หรือยีนที่ผิดปกติทางพันธุกรรม แม้เราไม่ได้มี ความเสี่ยงจากปัจจัยแวดล้อมเป็นสาเหตุ สุขภาพ ร่างกายแข็งแรงปกติ ใช้ชีวิตอย่างระมัดระวัง ทาน อาหารที่มีประโยชน์ ออกก�ำลังกายสม�่ำเสมอ ไม่ ท�ำงานหักโหม ก็ท�ำให้เราผู้รับการถ่ายทอดยีนผิด ปกติดังกล่าวมาด�ำเนินเกิดเป็นโรคมะเร็งโดยไม่ทัน ตั้งตัว 30

P H Y AT H A I Health Delivery

การตรวจยี น เพื่ อ คั ด กรองความเสี่ ย งทาง พันธุกรรมนั้น แต่เดิมอาจใช้ในผู้ป่วยที่เป็นโรคมะเร็ง แล้วมาตรวจหาความผิดปกติเพื่อวางแผนการรักษาที่ ตรงจุดเพื่อเพิ่มโอกาสในการรักษาโรคด้วยวิธีการ รักษาด้วยยาพุ่งเป้า (Targeted therapy) การตรวจ พบยี น เป้ า หมายท� ำ ให้ ส ามารถเลื อ กใช้ ย าที่ มี ประสิทธิภาพสูงสุด เข้ายับยั้งการเจริญเติบโตและ ท�ำลายเซลล์มะเร็ง ยับยั้งไม่ให้แพร่กระจายส่งผลต่อ การควบคุมรักษาโรคแล้ว โดยท�ำความเข้าใจลักษณะ เฉพาะของตัวคุณและโรคมะเร็งของคุณ ซึ่งปัจจุบันมี การศึกษาค้นพบใหม่ๆ (Breakthrough) อยู่เสมอ นอกจากความส�ำเร็จในการรักษาแล้ว โอกาสเกิดผล

ข้างเคียงน้อยลง ผู้ป่วยมีอาการดีขึ้นในระยะเวลาที่ เร็ ว ขึ้ น ลดขั้ น ตอนความซ�้ ำ ซ้ อ นในการรั ก ษาที่ ไ ม่ เหมาะสมกับผู้ป่วยเฉพาะราย ช่วยลดค่าใช้จ่ายใน การรักษาที่ไม่จ�ำเป็นลง และยังลดผลข้างเคียงการ รั ก ษาที่ ไ ม่ จ� ำ เป็ น ลง เรี ย กอี ก อย่ า งว่ า Precision Medicine หรื อ การแพทย์ เ ฉพาะเจาะจง เป็ น วิวัฒนาการทางการแพทย์ การตรวจลึกถึงระดับ ยีนเพื่อช่วยในการวินิจฉัย รักษา และยังช่วย ประเมิ น ความเสี่ ย งในการถ่ า ยทอดทาง พันธุกรรมในครอบครัวได้ ตัวอย่างการตรวจ ทางพั น ธุ ก รรมถู ก น� ำ มาใช้ รั ก ษาโรคมะเร็ ง หลายชนิ ด เช่ น มะเร็ ง ปอด มะเร็ ง เต้ า นม มะเร็งล�ำไส้ใหญ่ และมะเร็งรังไข่ ปัจจุบันการตรวจพันธุกรรมหรือการตรวจ ยีน ถูกน�ำมาพัฒนาต่อยอดที่ส�ำคัญอย่างหนึ่งคือการ ป้องกันการเกิดโรคมะเร็ง โดยเฉพาะกลุ่มผู้ที่มีความ เสี่ยงหรือกังวลว่าจะเป็นมะเร็งนั้นเพื่อด�ำเนินการคัด กรองตรวจหาเฝ้าระวังที่ตรงจุดแม่นย�ำขึ้น เทคนิคการตรวจที่เรียกว่า Next generation sequencing (NGS) เป็นเทคโนโลยีการหา ล�ำดับเบสมีความสามารถในการเรียงล�ำดับนิวคลีโอ ไทด์ได้จ�ำนวนมาก และเป็นเทคนิคที่น�ำมาใช้ส�ำหรับ งานวิจัยปัจจุบันอย่างแพร่หลาย เพื่อศึกษาหาล�ำดับ นิวคลีโอไทด์ของสารพันธุกรรมทั้งหมดของสิ่งมีชีวิต ที่สนใจซึ่งเป็นองค์ประกอบที่ส�ำคัญที่สุดในการศึกษา ทางด้านจีโนมิกส์ (Genomic) ปัจจุบันสามารถช่วย ตรวจหาการกลายพั น ธุ ์ ข องยี น ที่ ถ ่ า ยทอดทาง พันธุกรรมจากพ่อแม่สู่ลูก จ�ำนวนสูงสุดกว่า 50 ยีน และกว่า 2,800 รูปแบบการกลายพันธุ์ ครอบคลุม โรคมะเร็งมากกว่า 20 ชนิด ผลตรวจยีนจะช่วยให้ ทราบความเสี่ยงมะเร็งรายบุคคลที่ตรงจุดเสี่ยงและ สามารถวางแผนการดูแลรักษาสุขภาพได้อย่างถูก ต้องและทันท่วงที

โดยสรุปหากตรวจพบว่าเรามียีนกลาย พันธุ์โรคมะเร็งนั้น ท�ำให้เรามีความเสี่ยงต่อ การเกิดมะเร็งนั้นได้มากกว่าคนทั่วไป โดยมี โอกาสเป็นมะเร็งตั้งแต่อายุน้อยและเป็นมะเร็ง ได้มากกว่าหนึ่งอวัยวะ ตั ว อย่ า งโรคมะเร็ ง ที่ ถ ่ า ยทอดทาง พันธุกรรมในสตรีที่พบได้บ่อยคือ มะเร็งเต้านม มะเร็ ง รั ง ไข่ การกลายพั น ธุ ์ ข องยี น มี ห ลายชนิ ด สั ม พั น ธ์ กั บ การตรวจพบการกลายพั น ธุ ์ ข องยี น บีอาร์ซีเอ (BRCA) จะเพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิด มะเร็งเต้านมกว่าร้อยละ 60 และเพิ่มความเสี่ยงต่อ การเกิดมะเร็งรังไข่กว่าร้อยละ 40

ใครควรตรวจยีนมะเร็ง Genetic Cancer Screening คนที่มีประวัติคนในครอบครัวเป็นมะเร็งมากกว่า 1 คน โดยเฉพาะโรคมะเร็งเต้านม มะเร็งรังไข่ มะเร็งล�ำไส้ใหญ่ มะเร็งต่อมลูกหมาก และมะเร็ง ในระบบทางเดินปัสสาวะ คนที่ มี ป ระวั ติ ค นในครอบครั ว เป็ น โรคมะเร็ ง ตั้งแต่อายุน้อย โดยเฉพาะอายุน้อยกว่า 50 ปี คนที่เป็นมะเร็งในหลายอวัยวะในคนเดียวกัน เช่น มะเร็งเต้านมและมะเร็งรังไข่ เป็นต้น คนที่ เ ป็ น โรคมะเร็ ง หลายต� ำ แหน่ ง ในอวั ย วะ เดียวกัน เช่นเป็นมะเร็งเต้านมทั้งสองข้าง

นพ.วินัย พอล

อายุรแพทย์มะเร็งวิทยา ศูนย์มะเร็งและโรคเลือด โรงพยาบาลพญาไท 3

เปิดให้บริการทุกวัน เวลา 9.00-16.00 น. โทร.0-2467-1111 ต่อ 1461 P H Y AT H A I Health Delivery

31

Travel Delivery

ดอกไม้โอบล้อมร่างกาย

...ให้

ผ่อนคลายเพื่อต้อนรับความสุข...

เที่ ย วช่ ว งหน้ า หนาว อะไรจะสุ ข ใจเท่ า กั บ ได้ ไ ปในสถานที่ อ ากาศหนาวๆ เย็นสบาย ได้ใส่เสื้อกันหนาวตัวสวย ถ่ายรูปกับทุ่งดอกไม้กว้างๆ ทริปนี้เราจึงพา คุณไปวิ่งกลางทุ่งดอกไม้ให้ความสุขโอบล้อมรอบตัว และเช็คอินลงรูปให้เพื่อนๆ กดไลค์กันแบบรัวๆ

ดอกนางพญาเสือโคร่ง ซากุระเมืองไทย

ณ ขุนช่างเคี่ยน จ.เชียงใหม่

ถ้านึกถึงดอกไม้หน้าหนาวที่หลายคนใฝ่ฝันว่าจะต้องไป ชมให้ได้สักครั้งหนึ่งในชีวิต คงหนีไม่พ้นดอกนางพญาเสือโคร่ง และขุ น ช่ า งเคี่ ย นหรื อ สถานี วิ จั ย และศู น ย์ ฝ ึ ก อบรมเกษตรที่ สู ง ขุนช่างเคี่ยน นับเป็นจุดชมดอกนางพญาเสือโคร่งยอดฮิต เพราะ อยู่ใกล้เมืองเชียงใหม่มากที่สุดและมีดอกนางพญาเสือโคร่งให้ชม เป็ น จ� ำ นวนมากอี กด้ ว ย ถ้า ใครอยากไปชมความงามของดอก นางพญาเสือโคร่งซากุระเมืองไทยที่มีสีชมพูแสนหวาน สามารถไป ได้ประมาณเดือนมกราคม 2563 แล้วคุณรู้ว่าการตะลึงในความ งามที่เสมือนโดนมนต์สะกดนั้นเป็นเช่นไร 32

P H Y AT H A I Health Delivery

I love flower farm ณ เวลานี้คงไม่มีทุ่งดอกไม้ที่ไหนฮอตเท่า I love flower farm อ.แม่ริม จ.เชียงใหม่อีกแล้ว เพราะเป็นทุง่ ดอกไม้ในฝันของสาวๆ ทีม่ ดี อกมากาเร็ต สีม่วง ชมพู และขาวรอให้คุณไปสัมผัส แถมมีพร็อพ ให้ถ่ายรูปเก๋กันขึ้นไปอีก ถ้าใครอยากไปต้องจอง ล่วงหน้าผ่านทาง Fanpage : I love flower เปิดให้ เข้าชมเวลา 9.00-18.00 น.

ทุ่งปอเทือง บ้านเขาวงษ์ จ.นครสวรรค์ ทุ ่ ง ปอเทื อ งสี เ หลื อ งสวยสดที่ โ อบล้ อ ม ด้ ว ยขุ น เขาน้ อ ยใหญ่ แ ลนด์ ม าร์ ก อั น งดงามของ จ.นครสวรรค์ ต้องบอกว่าสวยและเก๋นา่ ถ่ายรูปสุดๆ ไปชมความงามกันได้ที่ทุ่งปอเทืองไร่ธรรมชัยช่วง เดือนพฤศจิกายนนี้เป็นต้นไป P H Y AT H A I Health Delivery

33

Leisure Delivery

เทคนิคเด็ด ชะลอความเสื่อม

คนเราส่ ว นใหญ่ ต ่ า งให้ ค วาม ส�ำคัญกับการดูแลร่างกายของตนเอง แต่ผู้คนจ�ำนวนมากเน้นหนักที่การดูแล รูปลักษณ์ภายนอกจึงดูแลผิวหน้า ผิว กายเป็นหลักเพื่อที่ให้ผิวพรรณเต่งตึง ดูดี แต่มักหลงลืมไปว่าร่างกายเรานั้น เสื่อมถอยไปตามวัย ดังนั้นถ้าต้องการ ชะลอความเสื่ อ มแห่ ง วั ย ก็ ต ้ อ งเริ่ ม ต้ น จากภายใน ไม่ใช่แค่ดูแลเพียงภายนอก วั น นี้ เ ราจึ ง มี เ ทคนิ ค ชะลอความเสื่ อ ม ด้วยวิธีง่าย ๆ มาฝากกัน

ทานอาหารที่มีประโยชน์ โดยให้ทุกมื้อของ คุณครบ 5 หมู่ ปลอดสารพิษ เน้นผักผลไม้ เลี่ยง อาหารประเภทแป้ง น�้ำตาล และอาหารรสจัด ทานอาหารให้ตรงเวลาในปริมาณทีพ่ อเหมาะ ทานอาหารช่ ว ยต้ า นอนุ มู ล อิ ส ระ อาทิ วิตามินซี เช่น ส้ม ส้มโอ เชอร์รี่ ฯลฯ วิตามินอี เช่น น�้ำมันร�ำข้าว น�้ำมันข้าวโพด เบต้าแคโรทีน มีทั้งใน ผักและผลไม้สีเหลือง สีส้ม และสีเขียว การทานผัก ผลไม้ไม่เพียงช่วยชะลอความเสื่อม แต่ยังดีกับระบบ ขับถ่าย และเป็นแหล่งรวมของวิตามินและเกลือแร่ที่ จ�ำเป็นต่อร่างกาย ฝึกขับถ่ายในตอนเช้าให้เป็นเวลา 34

P H Y AT H A I Health Delivery

ออกก�ำลังกายเป็นประจ�ำ ประมาณ 5 วันต่อ สัปดาห์ อย่างน้อยครั้งละ 30 นาที ทั้งแบบแอโรบิก เช่น ว่ายน�้ำ ขี่จักรยาน และการสร้างความแข็งแรง ของกล้ามเนื้อ อย่างการยกน�้ำหนัก โยคะ เป็นต้น

ออกก�ำลังกายสมองและใจ โดยการท�ำสิ่งที่ ไม่ถนัด ไม่คุ้นชินบ้าง เช่น แปรงฟันด้วยมือข้างที่ ไม่ถนัด เปลี่ยนเส้นทางไปท�ำงาน เล่นเกมส์ฝึกสมอง และการฝึกสมาธิ ปล่อยวาง เลิกสูบบุหรีแ่ ละเลิกดืม่ เครือ่ งดืม่ แอลกอฮอลล์ ต้องไม่เครียด อยู่ให้ห่างจากความเครียด และ รู้วิธีจัดการความเครียดให้ตัวเอง มองโลกให้สวยขึ้น ท�ำและคิดในมุมบวก เข้านอนไม่เกิน 22.00 น. หลับให้สนิท นอนให้เพียงพอ

ADVERTISING

ADVERTISING