VIA Don Bosco Jaarverslag 2014

J aarve r s l a g / / 201 4

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

1

2

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

Inhoudstafel // Jaarverslag 2014 Voorwoord

5

Wie zijn wij?

7

Hoe werken wij?

9

Wat doen wij?

15

Ontwikkelingseducatie

17

Ontwikkelingssamenwerking Afrika

23

Latijns-Amerika

27

Azië

31

Wat gebeurt er met het geld dat u geeft?

32

Dank

34

Hoe kan u helpen?

34

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

3

“ De muziek van de jeugd moet beluisterd worden met het hart, niet met het gehoor.”

Don Bosco

4

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

Voorwoord Beste vrienden,

keuze was blijkt uit de tewerkstellingsgraad van onze afgestudeerden, en dit zowel in Afrika als in Latijns-

2014 was voor VIA Don Bosco een

Amerika.

bijzonder jaar. Begin 2014 kenden wij de opstart van een nieuw

In België hebben wij ook niet stil gezeten. Onze

driejarenprogramma en op het

dienst ontwikkelingseducatie wil leerlingen van het

einde van het jaar konden wij met

secundair onderwijs vormen tot kritische, solidaire

trots een nieuw strategisch plan voorleggen waarin wij

en actieve wereldburgers en heeft daartoe heel wat

onze plannen tot 2026 duidelijk maken. In de loop van

acties ondernomen. Wij startten het academiejaar

2014 werd het organogram hertekend, mochten wij

met onze jaarlijkse actie “Saved by the Bell” waarmee

meerdere nieuwe collega’s verwelkomen en kenden wij

we wereldwijd aandacht vragen voor het recht op

in het najaar ook een directeurswissel. Ondanks alle

onderwijs. Meerdere scholen participeerden in onze

wijzigingen en uitdagingen slaagde VIA Don Bosco er

school 2 school projecten of maakten gebruik van onze

in 2014 echter opnieuw in om mooie resultaten neer

pedagogische materialen. Uiteindelijk wisten wij niet

te zetten. Dat is in de eerste plaats de verdienste van

minder dan 41 764 studenten te bereiken.

het aanwezige personeelskorps, dat ik via deze weg expliciet wil bedanken voor het geleverde werk.

Op basis van deze positieve resultaten kijken wij hoopvol vooruit. We zijn ons bewust van de uitdagingen

Wanneer u ons nieuw strategisch plan leest voor de

die op ons wachten, maar wij zijn klaar om deze aan

komende jaren zult u merken dat wij onze keuze voor

te gaan. Net zomin als Don Bosco zich bij tegenslagen

onderwijs herbevestigen, maar ook steeds meer inzetten

en moeilijkheden liet ontmoedigen zullen ook wij ons

op waardig werk. Wij beseffen steeds meer dat het niet

blijven inzetten om jongeren wereldwijd kansen op een

meer voldoende is om jongeren een opleiding te geven,

betere toekomst te bieden.

maar dat we ze ook moeten begeleiden in de overstap naar de arbeidsmarkt. In 2014 zijn we daarmee reeds

Peter Annegarn,

van start gegaan door het organiseren van onder meer

Voorzitter VIA Don Bosco

stages en ondernemersopleidingen. Dat dit de juiste

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

5

6

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

Wie zijn wij?

Jongeren hebben recht op een toekomst. Meer nog, ze hebben recht op een toekomst die ze zelf actief mee vormgeven. Voor velen vertaalt zich dat in een zoektocht naar een beter leven. Samen met onze partners in het Zuiden engageren wij ons om bij de meest kwetsbare jongeren de sociale en professionele vaardigheden op te bouwen die hiervoor nodig zijn.

Wereldwijd zetten onze partners zich in voor het welzijn

tewerkstellingsdiensten in het programma.

van kansarme jongeren en jongvolwassenen. Ze bieden

Doorheen de samenwerking met deze drie partners

onderwijs aan dat niet alleen gericht is op het verwerven

(ontwikkelingsbureaus,

van professionele en technische vaardigheden, maar ook

tewerkstellingsdiensten) zetten we sterk in op de kwaliteit,

op de algemene ontwikkeling van deze jongeren. Zo kunnen

relevantie en toegankelijkheid van de onderwijs- en

ook zij vervolgens als kritische individuen bijdragen tot een

tewerkstellingsdiensten die ze aanbieden aan kansarme

rechtvaardige samenleving. Zo zorgen onze partners ervoor

jongeren. Met het oog op de toekomst besteden we

dat deze jongeren behalve tot motor van de economie, ook

steeds speciale aandacht aan het verbeteren van de

uitgroeien tot motor van de samenleving.

managementcapaciteiten van onze partners, alsook aan

opleidingscentra

en

hun institutionele en financiële duurzaamheid.

In 2014 startten we met een nieuw driejarenprogramma in tien landen in het Zuiden: vijf landen in Afrika en vijf

Daarnaast informeren, sensibiliseren en activeren we

in Zuid-Amerika. De lokale partners van VIA Don Bosco

Belgische scholen die hun leerlingen willen opleiden tot

in deze tien landen zijn opleidingscentra die technisch

actieve

en beroepsonderwijs aanbieden. Daarnaast werken we

draait tenslotte om wederkerigheid, en dialoog, waarin

ook samen met tewerkstellingsdiensten, die de jongeren

“van elkaar leren” centraal staat. Het besef dat belangrijke

tijdens en na hun opleiding begeleiden naar de wereld

thema’s die onze toekomst en die van de volgende

van het werk. Ieder landenprogramma wordt niet enkel

generaties bepalen, ook globaal moeten aangepakt

vanuit Brussel, maar ook ter plaatse nauw opgevolgd door

worden, valt stilaan niet meer te ontkennen. Mondiale

een nationaal ontwikkelingsbureau, dat actief inzet op

vorming voor jongeren is dan ook meer dan een mooie

ondersteuning en coördinatie van de opleidingscentra en

gedachte, het is een noodzaak.

wereldburgers.

Ontwikkelingssamenwerking

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

7

8

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

Hoe werken wij?

Wat VIA Don Bosco anders maakt, is dat we niet werken met coöperanten of personeel in het Zuiden, wel met volwaardige partners, verankerd in de lokale samenleving. Zij weten als de besten wat de noden zijn. VIA Don Bosco heeft dan ook een uitgebreid internationaal netwerk uitgebouwd, zowel in het Noorden als in het Zuiden.

Onze partners, wie zijn zij?

en vorming, organiseren zij namelijk ook culturele,

Onze partners zijn vaak al tientallen jaren actief in deze

sportieve en religieuze activiteiten waar een breder

dorpen en steden en kunnen daardoor – zo bleek uit

doelpubliek aan kan deelnemen. Dit komt uiteraard de

een externe evaluatie – rekenen op het respect en de

gemeenschap, maar vooral ook de leerlingen ten goede;

waardering van de gemeenschap. De goede reputatie

zij krijgen zo de kans om een breed sociaal netwerk uit

van de Don Bosco scholen is een niet te onderschatten

te bouwen.

credibiliteit in de dialoog met potentiële werkgevers en beleidsvoerders.

Structuur van partnerrelaties VIA Don Bosco hecht veel belang aan de zelfstandigheid

Daarnaast draagt de permanente aanwezigheid van

van haar partners in het Zuiden. Niet alleen zien we

onze partners bij tot het scheppen van een veilige

erop toe dat zij nooit volledig financieel afhankelijk

en inspirerende leeromgeving voor de leerlingen. Er

zijn van onze hulp, we stimuleren hen ook om eigen

is bijvoorbeeld veel aandacht voor de psychosociale

inkomsten te genereren en waar mogelijk duurzame

begeleiding van jongeren, maar ook van hun ouders.

banden met overheden en bedrijven aan te gaan.

Dankzij die begeleiding en regelmatig overleg met lokale leiders slagen ze er dikwijls in om conflicten

In het Zuiden werkt VIA Don Bosco met drie type

buiten de schoolmuren te houden.

partnerorganisaties. Enerzijds werken we op landelijk of regionaal niveau samen met overkoepelende

De salesianen en zusters van Don Bosco staan middenin

ontwikkelingsbureaus.

Zij

zorgen

voor

planning,

het gemeenschapsleven van de dorpen en steden

opvolging en coördinatie van diverse opleidingscentra

waar ze actief zijn. Naast het bieden van onderwijs

en tewerkstellingsbureaus.

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

9

Anderzijds

zijn

er

de

opleidingscentra

en

tewerkstellingsbureaus die instaan voor de opleiding en

tewerkstelling

van

kansarme

jongeren

en

jongvolwassenen. Op het vlak van opleiding gaat het voornamelijk om scholen die zowel formeel als nietformeel onderwijs aanbieden, maar ook om centra die kansarme bevolkingsgroepen samenbrengen in zelfhulpgroepen.

De tewerkstellingsbureaus – die vaak gekoppeld zijn aan de centra – helpen pas afgestudeerden met het nemen van de eerste stappen op de arbeidsmarkt. Ze zorgen voor stageplaatsen, onderhouden contacten met bedrijven en zorgen voor eventuele conflictbemiddeling.

10

Samenwerking breder dan programmawerking

ook aangesloten bij verenigingen die de transparante

VIA Don Bosco is lid van diverse nationale en

en efficiënte werking van organisaties tot doel hebben

internationale verenigingen en netwerken. Krachten

(zoals de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving).

bundelen met andere organisaties is essentieel

Onze dienst ontwikkelingseducatie werkt samen met

om gemeenschappelijke doelstellingen te bereiken.

de pedagogische begeleidingsdienst van de Vlaamse

Netwerken zoals Educaid en Don Bosco Network

Don Boscoscholen. In de komende jaren werkt de dienst

zorgen voor een betere afstemming van de werking

ontwikkelingseducatie aan een nauwere samenwerking

en van de middelen tussen ngo’s onderling. Allianties

met het Don Bosco Onderwijscentrum. We hebben

zoals de Coalitie 2015, geven ons de mogelijkheid

expertise in mondiale thema’s en interculturele dialoog,

om gemeenschappelijke thema’s onder de aandacht

zij hebben specialisten in huis die het Belgische

van een breder publiek te brengen. Bovendien

onderwijs door en door kennen. We vullen elkaar aan

wegen we samen meer door op het beleid rond

en kunnen zo optimaal inspelen op de behoeften van

ontwikkelingssamenwerking. Tot slot is VIA Don Bosco

de scholen. Voor specifieke acties werkt de dienst

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

ontwikkelingseducatie samen met andere ngo’s zoals

helpen ons om onze werking bij te sturen.

Broederlijk Delen en Studio Globo. Samen klinkt onze boodschap luider. De partnerorganisaties in het Zuiden

Op het vlak van interne kwaliteitszorg vormt het

werken ook samen met de fora die georganiseerd

EFQM-model ons referentiekader. EFQM staat voor

worden door de Belgische ambassades.

European Foundation for Quality Management. VIA Don Bosco behaalde in 2011 als eerste Belgische

Kwaliteitszorg

ngo het label “commited to excellence”. Sindsdien

Het hoofdkantoor in Brussel streeft naar een

ondernemen we regelmatig een zelfanalyse waaruit

transparante, duurzame en efficiënte werking. We

we concrete verbeteracties identificeren en uitvoeren.

evalueren onze impact regelmatig en sturen bij indien

In 2015 zullen wij dit label hernieuwen.

nodig. Zo kunnen de middelen maximaal ingezet worden waar ze echt nodig zijn. Onze partners zijn een belangrijk klankbord. Hun opmerkingen en input

Educatie is niet het eindpunt; het is een instrument om de kwaliteit van het leven te verbeteren.

Don Bosco

In het najaar van 2014 werd een kwaliteitscoördinator aangeworven. Dit is een nieuwe functie bij VIA Don Bosco die daardoor meteen het belang illustreert dat de organisatie geeft aan kwaliteitszorg. De kwaliteitscoördinator is gestart met het opstellen van een kwaliteitshandboek dat op systematische wijze

de

belangrijkste

organisatie-informatie

samenbrengt, en dit volgens het EFQM model. Dit VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

11

kwaliteitshandboek is intern toegankelijk voor alle

initiatief als op vraag van de overheid. Zo troffen

medewerkers. De kwaliteitscoĂśrdinator houdt in

we in 2014 inhoudelijke voorbereidingen om een

het kwaliteitshandboek ook een pagina bij waar

inhoudelijke evaluatie van ons DGD programma uit

verbeterpunten en actiepunten worden opgenomen.

te voeren in 2015. Deze zal nagaan in welke mate de

Dit draagt bij tot de continue kwaliteitsverbetering

genderdimensie reeds geĂŻntegreerd is en nog meer kan

van de organisatie.

worden in onze werking en in die van onze partners.

Op regelmatige basis doen we ook beroep op externe

evaluatoren

voor

een

onafhankelijke

kwaliteitscontrole; dit gebeurt zowel op ons eigen

12

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

LIDMAATSCHAPPEN Om haar werking zo succesvol mogelijk te maken, is VIA Don Bosco lid van verschillende onderwijs- en ontwikkelingssamenwerking gerelateerde organisaties: Don Bosco Network, een wereldwijd samenwerkingsverband van salesiaanse ngo’s. ngo-federatie, de Vlaamse federatie van ngo’s voor ontwikkelingssamenwerking.

Acodev, de frans- en Duitstalige federatie van ngo’s voor ontwikkelingssamenwerking.

Educaid, een Belgisch platform rond onderwijs en ontwikkelingssamenwerking.

Coalitie 2015, het wereldwijde netwerk tegen armoede.

Samen brengen we de Millenniumdoelstellingen onder de aandacht.

De Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving.

EFQM, de European Foundation for Quality Management en Bbest.

Zij ondersteunen organisaties op het vlak van kwaliteitsbeheer.

Ondernemers voor Ondernemers, een platform dat de brug vormt tussen de Belgische bedrijfswereld en organisaties voor internationale samenwerking.

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

13

14

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

Wat doen wij?

Sinds Giovanni Bosco zich in de negentiende eeuw over straatjongens ontfermde, is er heel wat veranderd in het onderwijs. Toch blijven die principes van zijn pedagogische aanpak ook vandaag nog overeind. Deze principes vormen de basis van de projecten die VIA Don Bosco steunt.

Onderwijs met het hoofd‌

Een hart voor het Zuiden!

Jammer genoeg zijn er nog steeds talloze jongeren

Onze Belgische partnerscholen zien onderwijs evenmin

die een helpende hand nodig hebben. Door armoede,

als louter kennisoverdracht. De uitdaging voor jongeren

discriminatie, uitbuiting of conflicten hebben zij

is tenslotte om de brede wereld rondom hen beter te

kansen gemist, die voor ons zo vanzelfsprekend zijn.

leren begrijpen. Mondiale vorming, waarin begrippen

Samen met onze partners in het Zuiden reiken we hen

als solidariteit en inlevingsvermogen centraal staan,

de hand door toegankelijke opleidingen aan te bieden.

maakt daar een integraal deel van uit. VIA Don Bosco

Toegankelijk in de zin van betaalbaar, maar ook in de

biedt ondersteuning en begeleiding aan leerkrachten

zin van flexibel. We steunen zowel langere als korte

en directies die mondiale vorming opnemen in het

opleidingen waarin jongeren en jongvolwassenen

curriculum van het secundair onderwijs.

een vak kunnen aanleren. Daarnaast zetten we in op hun begeleiding naar de arbeidsmarkt. Dit biedt hen uitzicht op betere werkomstandigheden en laat hen toe de armoedespiraal te doorbreken.

En met het hart...

Lesgeven doe je volgens Don Bosco niet alleen vanuit het hoofd, maar ook vanuit het hart. Het respect voor en het bijbrengen van levensvaardigheden aan jongeren die in zeer moeilijk omstandigheden zijn opgegroeid, maakt dan ook integraal deel uit van de pedagogische aanpak van de opleidingscentra.

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

15

16

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

Ontwikkelingseducatie De jongeren van vandaag groeien op in een steeds veelzijdiger samenleving.

De toenemende globalisering verwacht een interculturele attitude van hen. Er is dus nood aan een wereldomvattende ethiek waardoor jongeren in staat zijn om actieve, constructieve deelnemers te worden aan het wereldwijde proces van duurzame ontwikkeling.

VIA Don Bosco speelt in op deze nood door een

jaarlijks evenement, in samenwerking met Studio Globo,

programma aan te bieden waarin Belgische jongeren

dat leerlingen in België en partnerlanden oproept om het

gevormd worden tot kritische, solidaire en actieve

recht op kwaliteitsvol onderwijs overal en voor iedereen

wereldburgers.

onder de aandacht te brengen. Om deze actie inhoudelijk te verdiepen, werd in 2014 het educatief spel Wegwijs

De wereld in de klas brengen

in Onderwijs gecreëerd. Het is een spel dat jongeren

VIA Don Bosco wil secundaire scholen – TSO en BSO

van 12 tot 18 jaar sensibiliseert over de ongelijkheden

in het bijzonder – ondersteunen om een dialoog met

in de toegang tot onderwijs en hun gedrag tegenover

de wereld aan te gaan. Dat doen we via het aanbieden

maatschappelijke problemen in eigen land en in andere

van begeleiding en educatief materiaal aan scholen die

landen beïnvloedt. De tweede activiteit die behoort tot

willen werken rond mondiale thema’s.

het aanbod-in-de-breedte, is het spel Millenniumbal, waarin leerlingen alle Millenniumdoelstellingen leren

VIA Don Bosco werkt op maat van de scholen. Daarom

kennen, benoemen en kritisch benaderen. Tijdens het

varieert haar aanbod zowel in duur als in engagement.

reflectiemoment wordt een brief naar de Minister van

Met haar aanbod-in-de-breedte probeert VIA Don Bosco

Ontwikkelingssamenwerking opgesteld met de vraag

zo veel mogelijk scholen en leerlingen te bereiken met

zich te blijven engageren voor een rechtvaardige wereld

laagdrempelige en kortdurende activiteiten. Deze

zonder extreme armoede tegen 2015. Dankzij de acties

activiteiten hebben tot doel om het bewustzijn van de

Saved by the Bell en Millenniumbal herinneren we de

jongeren over ongelijkheden en “onderwijs als motor

regeringsleiders aan hun belofte dat tegen 2015 alle

voor ontwikkeling” te versterken. Hiertoe behoort

kinderen ter wereld – jongens en meisjes – ten minste

de kortstondige actie Saved by the Bell. Dit is een

lager onderwijs zouden kunnen lopen.

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

17

Spreken mét het Zuiden Het aanbod-in-de-diepte van VIA Don Bosco is van langere duur en zet sterker in op dialoog en verbondenheid met jongeren in het Zuiden. Deze activiteiten versterken op duurzame manier de capaciteiten van jongeren. Zo kregen in 2014 Vlaamse scholieren de mogelijkheid om kennis te maken met hun Peruaanse leeftijdsgenoten dankzij de inleefreis, een gezamenlijk project van VIA Don Bosco en Broederlijk Delen. Ook aan Franstalige kant werd voor het eerst een gelijkaardig project Move with Africa georganiseerd in samenwerking met La Libre Belgique. Waalse leerlingen en hun begeleiders kregen de kans om leeftijdsgenoten in Benin te ontmoeten.

Wie zelf geraakt is door de situatie in het Zuiden, is dikwijls de beste pleitbezorger voor wereldburgerschap.

Deelnemers van inleefreizen brengen rake getuigenissen in en buiten de scholenmuren.

thema ‘water’ georganiseerd. In de lessen chemie, Engels, biologie en muziek werden ateliers opgezet, zoals

School-to-school (s2s) staat voor een partnerschap

het analyseren van waterstaaltjes, het waterverbruik

tussen een Belgische school en een school in het

in kaart brengen en het maken van muziek met water.

Zuiden. Beide partnerscholen delen hun ervaringen en

In een land waar het aantal vervuilde rivieren in de

organiseren samen activiteiten op school waarin ze

voorbije vijf jaar verdubbeld is, wordt deze sensibilisatie

uitwisselen over gezamenlijke educatieve thema’s met

een noodzaak. In 2014 mochten we een geografische

als doel de leerlingen een realistisch wereldbeeld bij te

uitbereiding van het s2s project verwelkomen.

brengen en verbondenheid te creëren. Elk partnerschap

18

is uniek. Het lerende aspect staat centraal. Ook in 2014

In cijfers

werden tal van lesactiviteiten ontwikkeld en uitgewisseld.

We blikken tevreden terug op onze activiteiten en

Zo werden bijvoorbeeld in Don Bosco Haacht en hun

samenwerkingen in 2014. Ons pedagogisch project

partnerschool in India een 5-tal activiteiten rond het

werd uitgebreid en tegelijkertijd werd de kwaliteit

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

ervan verbeterd, zowel in de diepte als in de breedte.

periode een sterke groei. In 2013 had VIA Don Bosco 15

Onze inhoudelijke thema’s werden beter afgebakend

Franstalige partnerscholen. In 2014 werkte de ngo reeds

met als rode draad recht op onderwijs. Het geografisch

samen met 59 scholen in Franstalig België. Wegens

bereik van de dienst Ontwikkelingseducatie kende een

een steeds toenemende naamsbekendheid, zal deze

uitbreiding in 2014. Het aantal leerlingen dat kennis

stijgende trend zeker worden voortgezet in de toekomst.

heeft gemaakt met het pedagogisch aanbod van VIA Don Bosco overtrof ruimschoots de verwachtingen. Ook

41 764 leerlingen van het secundair onderwijs in

het aantal scholen dat educatief materiaal van de ngo

Franstalig en Nederlandstalig België namen deel aan

heeft gebruikt, lag hoger dan vooropgesteld.

een activiteit van VIA Don Bosco.

Ondanks het feit dat VIA Don Bosco in Franstalig België nog maar 2 jaar actief is, kenden we tijdens deze

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

19

Zuidwerking Medefinanciering (DGD) Andere financiering Beide

VIA Don Bosco heeft lopende programma’s in tien landen, maar hiernaast hebben we een veelheid aan individuele projecten lopen in niet minder dan 37 landen. Een groot deel van deze projecten gebeurt met medefinanciering door de overheid of de EU (ingekleurde landen). In 2014 werd 8.048.928,10 euro betaald aan het zuiden.

In Latijns-Amerika ondersteunde VIA Don Bosco in 2014 58 opleidingscentra en tewerkstellingsdiensten, 7 coördinerende bureaus en 28 projecten in Bolivia, Brazilië, Chili, Colombia, Ecuador, El Salvador, Guatemala, Haïti, Mexico, Peru, Uruguay en Venezuela voor een totaalbedrag van 3.281.532,21 EUR. 20

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

In Azië ondersteunde VIA Don Bosco meer dan 38 centra en 32 projecten in Cambodja, de Filipijnen, India, Oost-Timor, Pakistan en Thailand voor een totaal In Afrika ondersteunde VIA Don Bosco

bedrag van 868.554,03 EUR. Dan rest er

in 2014 voor een totaal bedrag van

nog het Midden-Oosten met 2 projecten

3.892.524,36 EUR 170 opleidingscentra en

in Irak en Libanon voor een totaal bedrag

tewerkstellingsdiensten, 7 coördinerende

van € 6.317,50.

bureaus en 66 projecten in Benin, Burundi, Burkina

Faso,

Centraal-Afrikaanse

Republiek, DRC, Ethiopië, Gabon, Kameroen, Kenia, Madagaskar, Malawi, Mali, Oeganda, Rwanda, Senegal, Tanzania, Zimbabwe en Zuid-Afrika.

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

21

22

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

Afrika Voor onze programma’s in Afrika was het een jaar vol nieuwe initiatieven, onder meer in DR Congo en Madagaskar. In dit hoofdstuk vertellen we meer over de “continentale meetings” en zetten we de verhalen van Fatou uit Mali en Ombeni uit Tanzania in de verf.

Een bonte mengeling Elk jaar organiseert VIA Don Bosco in het kader van haar ontwikkelingsprogramma één grote regionale bijeenkomst in zowel Latijns-Amerika als in Afrika. Deze “continentale meetings” creëren een ontmoetingsplek. Het zijn sleutelmomenten waarop onze partnerorganisaties van Haïti tot Peru en van Benin tot Madagaskar de mogelijkheid krijgen om ervaringen te delen, kennis op te doen, problemen op te lossen en te brainstormen over relevante, actuele ontwikkelingsthema’s.

Voor VIA Don Bosco en haar partners zijn de continentale meetings essentieel. In Afrika was het de achtste meeting, die plaatsvond in de Malinese hoofdstad Bamako. De meeting telde 45 deelnemers; een bonte mengeling van oude rotten in het vak, jonge enthousiastelingen, leken, paters en zusters uit meer dan tien verschillende landen.

We zaten samen gedurende vijf dagen om na te denken over de grote uitdagingen in ons werk. De energie en

Projecten in Afrika Burkina Faso - Benin - Burundi - Centraal-Afrikaanse Republiek - Democratische Republiek Congo - Ethiopië Gabon - Kameroen - Kenia - Madagaskar - Malawi

werklust die uitgaat van zulke continentale meetings en

- Mali - Oeganda - Rwanda - Senegal - Tanzania -

de solidariteit en het vertrouwen tussen de deelnemers

Zimbabwe - Zuid-Afrika

werkt inspirerend.

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

23

Nieuwe initiatieven in DR Congo en Madagaskar

om als blok gezamenlijke belangen te verdedigen en samen initiatieven uit te werken.

In DR Congo was één van de belangrijkste evoluties in 2014 de oprichting van het Bureau Social Pédagogique

Praktijkgerichte opleidingen in Mali

du Congo. Dit pedagogisch bureau vervult een

Mali is het tweede grootste land van West-Afrika, wel

coördinerende functie binnen het programma, en werkt

40 keer groter dan België. De hoofdstad Bamako is een

hiertoe nauw samen met zowel de opleidingscentra als

miljoenenstad en telt ongeveer 2,3 miljoen inwoners.

de tewerkstellingsdiensten. In 2014 heeft dit kersverse

Toch woont de meerderheid van de Malinezen

bureau voornamelijk ingezet op het optimaliseren van de

op het platteland. Bijna de helft van de bevolking

kwaliteit van de leerprogramma’s. Om ervoor te zorgen

moet overleven met minder dan één dollar per dag.

dat leerinhouden aangepast zijn aan de vraag vanuit

Onderwijs voor iedereen komt hierdoor in het gedrang.

de arbeidsmarkt, wordt bovendien nauw samengewerkt met relevante werkgevers. Op die manier worden

Voor meisjes is de situatie nog schrijnender. Amper

banden met de privésector actief aangehaald, en

de helft van alle meisjes gaat naar school en velen

vergroten de jongeren hun kansen op het vinden van

onder hen hebben voor hun achttiende verjaardag

waardig werk.

al een kind. Fatou Dakouo is een 15-jarig Malinees meisje. Ze is gestopt met school en heeft haar diploma

Op het eiland Madagaskar werken we, net als in onze

basisonderwijs niet behaald. Ze heeft het moeilijk met

andere partnerlanden, aan kwaliteit van onderwijs en

studeren en bovendien moet ze meehelpen in het

de begeleiding van jongeren naar de arbeidsmarkt. Om

huishouden. In een arm land als Mali is dit het lot van

de sector van technisch en professioneel onderwijs

veel jonge meisjes.

op nationaal vlak sterker op de kaart (en daarmee:

24

op de politieke agenda) te plaatsen, namen onze

Vanuit de plaatselijke bevolking is de vraag gerezen

partners een bijzonder initiatief. In april 2014 richtten

om ook opleidingen in te richten voor jongeren die

ze namelijk een multi-actoren platform op, dit dankzij

zoals Fatou ‘afgehaakt’ hebben. Momenteel wordt

een speciaal synergiefonds van VIA Don Bosco. Het

dankzij de steun van VIA Don Bosco gesleuteld aan een

platform “Développement des Compétences Techniques

praktijkgerichte opleiding. Daarbij hoort de investering

et Professionnelles” verenigt 24 privé-aanbieders van

in uitrusting en didactisch materiaal en de bouw van

professionele vorming in Madagaskar, met als bedoeling

een huis voor leerkrachten. Zo is er ook voor Fatou

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

als taxichauffeur de kost probeert te verdienen. Gelukkig zag ook zijn oom in dat Ombeni’s toekomst er met enkel een diploma lager onderwijs niet al te rooskleurig uitzag.

Hij gaf Ombeni de kans om een opleiding automechanica te volgen in Don Bosco Iringa Technical School, waar hij momenteel in zijn tweede jaar zit. Deze school, die ongeveer 25 jaar geleden door de salesianen is opgericht, geeft aan ongeveer 230 jongens en meisjes de kans om een beroepsopleiding te volgen.

Jaar na jaar zet de school zich, samen met VIA Don Bosco, in om kwalitatieve opleidingen aan te bieden die aangepast zijn aan de noden van de arbeidsmarkt. Met succes, want bijna de helft van de leerlingen vindt binnen de drie maanden na de opleiding werk in een bedrijf. Het is hoop op een betere toekomst.

echter een grote uitdaging voor de school om dit kwalitatief

Ombeni uit Tanzania

opleidingsaanbod in stand te houden. De school mikt op de

Ondanks de vele troeven die het land in handen heeft

meest kansarme jongeren die vaak het inschrijvingsgeld

en ondanks de aanwezige economische groei, is

niet kunnen betalen en voor wie een beroepsopleiding de

jeugdwerkloosheid een groot probleem in Tanzania. Veel

enige kans is om uit de armoede te klimmen.

jongeren leiden een uitzichtloos bestaan zonder werk en zonder vast inkomen. Hakuna Kazi (er is geen werk) zijn

Kortom, de noden blijven groot. De opleiding van

woorden die veel Tanzaniaanse jongeren bekend in de

jongeren als Ombeni in Iringa, of van de vele andere

oren klinken.

jongeren in Dar Es Salaam en Dodoma, is enkel mogelijk

Een van deze jongeren is Ombeni. Op jonge leeftijd verloor

dankzij de steun van onze schenkers en de dagelijkse

Ombeni beide ouders aan de gevolgen van aids, waarna

inspanningen van de partners van VIA Don Bosco.

hij samen met zijn zus naar het nabijgelegen Iringa verhuisde. Daar werden ze opgevangen door een oom die VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

25

26

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

Latijns-Amerika Latijns-Amerika boekte als regio het afgelopen decennium een flinke vooruitgang, niet in het minste op vlak van onderwijs. Anderzijds kan vastgesteld worden dat de tegenstellingen tussen de armste en rijkste lagen van de bevolking immens zijn, en deze kloof lijkt steeds verder te groeien. Er is nog veel werk voor de boeg om kansarme jongeren en jongvolwassenen de leerkansen te geven die ze verdienen.

Het voorbije jaar toonden we, samen met onze partners in Latijns-Amerika, aan dat we meer dan ooit gemotiveerd zijn om het verschil te maken.

Gendergelijkheid Sinds 2014 besteedt VIA Don Bosco meer expliciet aandacht aan gendergelijkwaardigheid. Tegelijkertijd beseffen we in onze partnerlanden dat we op dit vlak nog een lange weg te gaan hebben. Onderwijs is één van de belangrijkste wapens in de strijd tegen ongelijkheid. We kunnen gendergelijkwaardigheid maar echt promoten als we doorheen onze werking zowel meisjes als jongens gelijke kansen bieden.

Ter illustratie vertellen we het verhaal van VIA Don Bosco in El Salvador. El Salvador bengelt aan de staart van het peloton op het vlak van economische participatie en kansen voor vrouwen. Hoewel meisjes nagenoeg dezelfde onderwijskansen genieten als jongens - evenveel meisjes als jongens gaan naar het lager, secundair en hoger onderwijs – toch verdienen ze nadien aanzienlijk minder, ook voor gelijkwaardig

Projecten in Latijns-Amerika Bolivië - Brazilië - Chili - Colombia - Ecuador - El Salvador - Guatemala - Haïti - Mexico - Peru - Uruguay - Venezuela

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

27

werk. Die trieste realiteit bleef ook voor onze partners

samenlevingen is een complex proces van lange

niet onopgemerkt.

adem. Desalniettemin geloven wij dat VIA Don Bosco hier, samen met haar partners, een wezenlijk verschil

Bij de pakken blijven zitten is echter geen optie. Onze

kan maken. Via kwalitatief onderwijs voor meisjes en

drie partnerscholen ter plaatse (Ciudadela Don Bosco,

gerichte begeleiding naar de wereld van het werk, zal

Centro de Formación Profesional Ricaldone en Colegio San

de toekomstige generatie vrouwen haar positie op de

José) maken sinds 2014 vastberaden werk van eerlijke

arbeidsmark en in de samenleving versterken.

kansen voor meisjes. Ze doen dit doorheen een speciaal daartoe ontwikkeld genderactieplan, waarbij nieuwe

Twee verhalen

opleidingsprogramma’s geformuleerd werden met het

Rebeca is 22 en woont in La Coruña, Soyapango, een

oog op tewerkstelling binnen de dienstensector. Samen

van de meest gewelddadige buurten in het land waar

bereikten de drie opleidingscentra het afgelopen

veel bendes aanwezig zijn. Haar moeder liet Rebeca en

jaar niet minder dan 1180 meisjes en 868 jongens

haar zusje bij hun oom achter toen ze naar de Verenigde

doorheen de samenwerking met VIA Don Bosco. De

Staten vertrok. Rebeca’s zusje werkt als caissière in een

jongeren zijn afkomstig uit kansarme buitenwijken van

supermarkt. Rebeca studeerde autotechniek. Momenteel

de grootsteden San Salvador en Santa Ana, plaatsen

loopt ze stage bij ‘Master Motors’ waar ze opvalt door

die gekenmerkt worden door schrijnende armoede, en

haar bekwaamheid. Ze droomt ervan om ooit haar eigen

bende- en drugsgerelateerd geweld.

garage te openen die door haarzelf en haar familie beheerd zal worden.

Gender equality is more than a goal in itself.

It is a precondition for meeting the challenge of reducing poverty, promoting sustainable development and building good governance.

Kofi Annan

Daysi Vasquez is 23 en woont samen met haar moeder en twee jongere broers in Prado de Venecia, dat als een gevaarlijke buurt wordt beschouwd. In 2013 studeerde ze af van de opleiding Mechanica en Industrieel Onderhoud.

Momenteel werkt ze al meer dan 2 jaar voor MADERAS Y METALES, een NV waar ze ook haar stage heeft gelopen.

Ze wordt er gewaardeerd voor haar kwaliteitsvol laswerk.

28

Het streven naar een grotere gelijkwaardigheid van

Doordat ze werkt, kan ze haar moeder helpen door haar

vrouwen en mannen binnen de Latijns-Amerikaanse

broers naar school te laten gaan. Daysi zou graag gaan

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

Wat is de stand van zaken van onze werking in het Zuiden?

Hoe staan de vele scholen en tewerkstellingsdiensten ervoor? Wat hebben we bereikt met onze activiteiten?

Wat hebben we geleerd? Deze vragen staan centraal in onze jaarlijkse “Lessons Learned� workshops, die we vanaf 2014 organiseerden in onze tien partnerlanden.

Tijdens deze 5-daagse workshops willen we ervoor zorgen dat de neuzen in dezelfde richting blijven wijzen, en dat we ons werk steeds beter kunnen aanpakken.

Doorheen het delen van goede praktijken en geleerde lessen kunnen we zinvol bijsturen in de komende jaren, zodat we onze doelen bereiken.

Onze visie blijft dat jongeren die een diploma halen en werk vinden, sterker in het leven staan. Die visie wordt telkens opnieuw bekrachtigd door de vele getuigenissen studeren voor industrieel ingenieur. Momenteel brengt ze

van jongeren die afstuderen aan een Don Bosco centrum.

in samenwerking met de beheerder van Ciudadela Don Bosco het papierwerk in orde om te kunnen starten aan de Universidad Don Bosco (UDB).

Vooruitkijken Na een mooie start van het Latijns-Amerikaans driejarenprogramma in 2014, beginnen we vol goede moed aan het nieuwe werkjaar 2015. Er staan ons weer heel wat uitdagingen te wachten, maar zowel VIA Don Bosco als de partnerorganisaties ter plaatse zijn gemotiveerd om al dat werk in goede banen te leiden en hiermee de best mogelijke resultaten te boeken.

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

29

30

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

Azië VIA Don Bosco kan in India rekenen op een uitgebreid partnernetwerk, doorheen hetwelke we gedurende vele jaren met succes investeerden in kwalitatief beroepsonderwijs voor de talloze kansarme jongeren die het enorme land rijk is.

Eind 2013 liep de directe financiële ondersteuning via meerjarenprogramma’s af.

Het stopzetten van de financiële relatie met India verliep

Het werk in India zit er nog niet op, want ondanks het feit

volgens een voorheen uitgewerkte afbouwstrategie. We

dat dit land een flinke economische groei doormaakt, leeft

blijven onze netwerken en relaties ter plaatse echter

een groot deel van de bevolking nog steeds in schrijnende

onderhouden, en hopen dit ook in de toekomst te kunnen

armoede. De opleidingscentra van Don Bosco blijven zich

blijven doen. Immers, het Indisch verhaal van Don Bosco

dan ook zeer actief richten op ongeschoolde kansarme

is een succesverhaal, een verhaal dat het vertellen waard

jongeren die geen toegang hebben tot (goed) betaald

is en waarvan zowel VIA Don Bosco als onze andere

werk. Voor vele duizenden jongeren maken deze centra

partners in het Zuiden nog heel wat kunnen leren.

jaarlijks het verschil, doordat zij tijdens hun opleiding hun ontwikkelingskansen optimaal benutten en hun

Afbouwstrategie in India

kansen op maatschappelijke integratie en tewerkstelling

We bouwden onze langdurige samenwerking met de

verhogen.

partnerorganisaties in India af met behulp van een “exit-strategie”. In die zin, was de ondersteuning van VIA Don Bosco in de periode 2011-2013 vooral gericht op het verduurzamen en hernieuwen van de bestaande nationale netwerken en de ontwikkelingsbureau’s.

Voor VIA don Bosco is een exit-traject steeds gericht op de capaciteitsversterking van de partners, waarbij de ontwikkelingsbureau’s de verantwoordelijkheid voor hun verdere ontwikkeling in toenemende mate zelf in handen nemen.

Projecten in Azië Cambodja - Filippijnen - India - Oost-Timor - Pakistan - Thailand - Irak - Libanon

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

31

Wat gebeurt er met het geld dat u geeft?

VIA Don Bosco doet beroep op de solidariteit van overheidsinstanties, stichtingen, bedrijven en vele individuele schenkers. Eén keer per jaar brengen we alle donateurs, medewerkers en vrijwilligers op de hoogte van wat gebeurde met de verworven fondsen via het magazine Samen op Weg. Ook in dit jaarverslag rapporteren we hierover. We onderschrijven niet voor niets de Code van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving.

Net zoals de voorbije jaren blijven overheidssubsidies de

welgeteld 86 % - verbonden aan de realisatie van onze

belangrijkste opbrengstenbron voor VIA Don Bosco. In

doelstellingen in het Zuiden.

2014 zijn ze goed voor 59 % van de totale opbrengsten.

De giften en legaten vertegenwoordigen 39 %. Dan

Iedere lente rolt er een overzicht uit ons boekhoudsysteem

resten er nog andere, financiële en uitzonderlijke

met elk bedrag dat het jaar tevoren toegewezen werd

opbrengsten, samen goed voor 2 %.

aan het Zuiden. De cijfers in de tabel hiernaast zijn de som van de bedragen die, tussen 1 januari en 31

Voor projecten zonder medefinanciering gaat minstens

december 2014 toegewezen werden in onze partners in

95 % van de binnengekomen giften naar het Zuiden.

het Zuiden.

In het geval van medefinanciering door de Belgische 1

overheid houdt VIA Don Bosco enkel de administratieve vergoeding die contractueel voorzien is.

Om dit waar te kunnen maken, houden we de uitgaven voor algemeen beheer (diensten en diverse goederen, personeelskosten,

afschrijvingen,

financiële

kosten,

Bij medefinanciering legt VIA Don Bosco voor elke 8 euro die de Belgische overheid subsidieert, er 2 euro bij uit haar inspanningen van fondsenwerving.

Onze jaarrekening kunt u raadplegen op onze website,

www.viadonbosco.org.

Specifieke

vragen? Contacteer Jan De Broeck of Peter

uitzonderlijke kosten en diverse andere kosten) laag.

Goossens via e-mail info@viadonbosco.org of

Zoals de taartgrafiek i.v.m. het kostenplaatje van

per telefoon +32 (0)2 427 47 20.

2014 weergeeft, is het merendeel van de uitgaven 32

1

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

Opbrengsten 2014

Andere werkingsopbrengsten 0,61%

Financiële opbrengsten 0,21%

Kosten 2014 Uitzonderlijke opbrengsten 1,04%

Afschrijvingen, waardeverminderingen, voorzieningen -0,13%

Andere bedrijfskosten 0,32%

Financiële kosten 0,02%

Giften 35,69%

Subsidies DGD en EU 58,08%

Legaten 3,51% Subsidies gemeenten, provincies en regio’s 0,86%

Opbrengsten (in EUR) Giften Legaten Subsidies gemeenten, provincies en regio’s Subsidies DGD en EU

2014 Eigen 3.380.239,39 332.111,20 81.854,31 5.500.643,02

Diensten en diverse goederen 3,52% Personeelskosten 10,05%

Projectfinanciering 86,22%

Kosten (in EUR)

2014

Projectfinanciering

8.128.029,74

Diensten en diverse goederen

331.410,12

Personeelskosten

947.715,94 -11.678,17

Andere werkingsopbrengsten

58.247,76

Afschrijvingen, waardeverminderingen, voorzieningen

Financiële opbrengsten

19.874,03

Andere bedrijfskosten

Uitzonderlijke opbrengsten

98.469,08

Financiële kosten

Onttrekking aan de reserves

10.128.617,9-

Uitzonderlijke kosten

TOTAAL OPBRENGSTEN

9.471.438,79

TOTAAL KOSTEN

30.163,01 1.737,52 9.427.378,16

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

33

Dank

Hoe kan u helpen?

Directie-generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD)

Overschrijving

Vlaams Agentschap Internationale Samenwerking (VAIS) Wallonie-Bruxelles International (WBI)

U kan hiervoor gebruik maken van een overschrijvingsformulier.

Agentschap Sociaal-Cultureel Werk voor Jeugd en

U kan uw gift ook spreiden over een jaar met een

Volwassenen

doorlopende opdracht.

Ondernemers voor Ondernemers

Ons bankrekeningnummer: BE84 4358 0341 0159

11.11.11 Consortium 12-12 Koning Boudewijnstichting (KBS)

Feest

Nationale Loterij

Een huwelijk, geboorte of jubileum op de

Provincie West-Vlaanderen

agenda? U wil kansarme jongeren laten

De gemeenten Asse, Dilbeek, Herselt, Kraainem, Oostende, Rotelaar, Sint-Martens-Latem, Tessenderlo, Tielt, Wevelgem, Zemst, Zulte, Zwevegem Animatiecel

delen in de feestvreugde? Vermeld ons op uw aankondiging zodat uw gasten een vrijblijvende

Oostende

bijdrage kunnen schenken. Neem contact op

en vele individuele schenkers

met VIA Don Bosco.

Testament, duolegaat, schenking Door een goed doel op te nemen in uw testament helpt u niet alleen het Zuiden. Ook uw erfgenamen kunnen hier baat bij hebben. Meer info op www.viadonbosco.org.

34

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

Raad van Bestuur Peter Annegarn (voorzitter), Cor Anthonissen, Omer

Redactie: Lore Stassen, Kilian de Jager, Jeroen De

Bossuyt, Christian Boils, Jean Boils, Lode Bolckmans,

Wilde, Jan De Broeck, Bieke Vandamme, Filip Lammens,

Frans Claassen, Bernadette Devillé, Lies De Soete,

Kaat Torfs, Etienne Vandercruyssen

René Jeanmart, Koenraad Nijssen, André Penninckx,

Lay-out: Pierre Vandevivere

Peter Van Den Borre, Bert Van Hecke, Els Van Hoof.

Verantwoordlijke uitgever: Peter Annegarn, Leopold IIlaan 195, B-1080 Brussel

Eerste statuten verschenen in het Belgisch Staatsblad van 17 mei 1973. Nieuwe statuten verschenen op 3/6/2004, op 3/5/2011 en op 4/6/2014.

Directeur Directeur: Maud Seghers (tot september 2014) – Filip Lammens (vanaf 1 januari 2015)

Contact VIA Don Bosco Leopold II-laan 195 BE-1080 Brussel Tel.: +32 (0)2 427 47 20 E-mail: info@viadonbosco.org www.viadonbosco.org Nationaal nummer: 0413.119.733

VIA Don Bosco // Jaarverslag 2014

35

VIA Don Bosco is een erkende Belgische ngo die onderwijsinstellingen en tewerkstellingsinitiatieven steunt in Afrika en Latijns-Amerika. Al meer dan 45 jaar bieden wij pedagogische en financiĂŤle ondersteuning aan plaatselijke scholen. Het opbouwen van sociale en professionele competenties bij kansarme jongeren vormt de rode draad van onze projecten. Zo helpen we hen om actieve wereldburger te worden en een plaats op de arbeidsmarkt te vinden. Tegelijk bouwen we bruggen tussen scholen in BelgiĂŤ en elders in de wereld. Zo timmert VIA Don Bosco aan de weg naar een rechtvaardige en duurzame samenleving. www.viadonbosco.org