VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
1
Inhoudstafel // Jaarverslag 2017
2
VOORWOORD
3
ONZE IMPACT IN ÉÉN OOGOPSLAG
4
WIST-JE-DAT
5
WAT DOEN WIJ
6
HOE WERKEN WIJ
8
INTERNATIONALE SAMENWERKING
12
WERELDBURGERSCHAPSEDUCATIE
20
WAT GEBEURT ER MET UW GELD
24
DANK AAN
26
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
Voorwoord Beste vrienden,
‘Wereldburgerschapseducatie’
vormen
één
geheel.
Samen-leven, samen-leren en samen-beleven, dat zijn de Dit jaar wordt de 70ste verjaardag
leitmotiven voor beide diensten.
van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens gevierd.
Onlangs vroeg men mij hoe ik het DNA van onze
Artikel 26 stelt dat iedereen recht
Don Bosco ngo zou beschrijven. Voor mij staat de D voor
heeft op lager –en basisonderwijs.
‘dedication’: de medewerkers van VIA Don Bosco verdienen
Verder bepaalt dit artikel dat ambachtsonderwijs en
een flinke pluim voor hun toewijding. De N staat voor ‘no
beroepsopleiding algemeen beschikbaar zullen worden
nonsense’: er wordt altijd naar een gezonde oplossing
gesteld. Deze principes maken tevens deel uit – samen
gezocht. De A staat voor ‘availability’: iedereen binnen
met gendergelijkheid, waardig werk en economische
onze ngo is altijd beschikbaar ten behoeve van
groei – van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen
de kansarme jongeren zowel in het Zuiden als in België.
(SDG’s) van de Verenigde Naties. Laat dit nu net dé hefbomen zijn die VIA Don Bosco hanteert om kwetsbare
Dit jaarverslag geeft u niet alleen een overzicht van onze
jongeren uit de armoede te halen.
diensten en resultaten, het is eveneens een boeiende weerspiegeling van ons DNA. Ik wens u in ieder geval
Wij zijn van mening dat kwaliteitsvol onderwijs niet enkel
veel leesgenot!
gericht moet zijn op het aanleren van een waardevol beroep, maar dat wij daarnaast de algemene ontwikkeling van de
Mijn dank gaat ook naar U, sympathisanten, schenkers
jongeren moeten nastreven. Zo helpen wij hen om uit te
en bedrijven, want het is natuurlijk mede dankzij uw inzet
groeien tot ‘actors of change’ in hun eigen samenleving.
dat wij onze slogan “Education changes the world” waar kunnen maken. Alleen samen kunnen wij het leven van
Dankzij
ons
programma
2017-2021
bereiken
wij
duizenden jongeren verbeteren!
100.000 directe en 500.000 indirecte eindbegustigden in België en in 11 landen in Afrika en Latijns-Amerika.
Peter Annegarn,
Onze
Voorzitter VIA Don Bosco
diensten
‘Internationale
samenwerking’
en
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
3
Onze impact in één oogopslag
Onderwijsprojecten in 12 landen
Meer dan 80 scholen ondersteund in Afrika, Latijns-Amerika en België
Meer dan 900 leerkrachten versterkt in hun capaciteiten
7.951.682 euro geïnvesteerd in onze onderwijsprojecten
Meer dan 20.000 jongeren opgeleid tot ‘actors of change’ 4
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
Wist-je-dat?
?
WIST JE DAT in Tanzania het aantal
meisjes dat zich inschreef voor een beroepsopleiding in onze partnerscholen de
?
WIST JE DAT we in Bolivia speciaal
aandacht schenken aan straatkinderen en jonge moeders die hun opleiding niet
voorbije 3 jaar gestegen is van 11% naar
hebben kunnen afmaken? Een opleiding in
36% als gevolg van onze acties rond de
de Don Bosco school is vaak hun enige kans
toegang van meisjes tot onderwijs?
is voor een betere toekomst.
?
?
WIST JE DAT enkele
WIST JE DAT in El Salvador meer dan 65% van de
partnerscholen van
afgestuurde leerlingen binnen de 6 maanden een job vond? Dat is een groot succes gezien de zeer kwetsbare doelgroep
VIA Don Bosco zich in het noorden van Kameroen
die we daar bereiken.
bevinden, waar een oorlog woedt met Boko Haram?
?
Onderwijs is daar een belangrijk
WIST JE DAT we in 2017 een persreis naar Madagaskar
wapen om kwetsbare jongeren
organiseerden, maar die last-minute hebben moeten
te beschermen
annuleren vanwege een pestepidemie waardoor onze
tegen de lokroep van deze
scholen tijdelijk de deuren moesten sluiten?
terreurorganisatie.
?
WIST JE DAT 72% van de Belgische scholen
die we bereiken met onze dienst werelburgerschapseducatie TSO/BSO scholen
?
WIST JE DAT meer dan 90% van
de Belgische leerkrachten die deelnamen aan één van onze schooltrajecten aangaf
zijn? Dat is uitzonderlijk omdat het aanbod in
zich na het traject competenter te voelen om
België zich veelal toespitst op ASO-leerlingen.
wereldburgerschap te integreren in de lessen?
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
5
Wat doen wij? VIA Don Bosco is de Belgische ngo van de salesianen van Don Bosco. Al bijna 50 jaar is Giovanni Bosco onze grootste inspiratiebron. De stichter van onze gemeenschap werkte zijn hele leven met de meest kwetsbare jongeren. Hij bood ze een veilige leeromgeving. Vandaag de dag zijn deze noden nog altijd actueel.
Onze focus ligt daarom op onderwijs, zowel in het
Wereldwijd heeft VIA Don Bosco partnerschappen
Zuiden als bij ons in België. Het team internationale
met verschillende scholen voor technisch- en
samenwerking bestaat uit programmabeheerders
beroepsonderwijs. We ondersteunen deze scholen
die
en
bij het bieden van kwaliteitsvol onderwijs voor de
Latijns-Amerika
meest kwetsbare jongeren. Kwaliteitsvol onderwijs is
opvolgen. Het internationale luik werd over de jaren
niet enkel gericht op het verwerven van professionele
heen aangevuld met een werking in België door de
en technische vaardigheden, maar ook op de algemene
dienst wereldburgerschapseducatie. Deze dienst
ontwikkeling van jongeren, zodat ze kunnen uitgroeien
ondersteunt Belgische scholen met een pedagogisch
tot actieve wereldburgers in de samenleving. Daarnaast
aanbod om jongeren te sensibiliseren rond thema’s
ondersteunt VIA Don Bosco ook tewerkstelling en
die VIA Don Bosco nauw aan het hart liggen: recht op
ondernemerschap om een vlotte overgang naar de
onderwijs, gender, milieu en internationale dialoog. Zo
wereld van het werk te verzekeren. Tot slot streven
maken we van hen kritische, solidaire en verantwoordelijke
we naar de financiële duurzaamheid van onze
wereldburgers. De teams internationale samenwerking
partnerscholen. Onze taak is immers slechts volbracht
en
rekenen
wanneer we niet meer nodig zijn: VIA Don Bosco heeft
op enkele ondersteunende diensten: financiën en
reeds een exit traject uit meerdere landen toegepast in
boekhouding,
het verleden, o.a. in Azië.
onze
programma’s
beroepsonderwijs
in
rond
Afrika
en
wereldburgerschapseducatie fundraising
en
technisch-
kunnen
communicatie,
en
kwaliteitszorg. De coördinatoren van elk van deze
6
diensten, de directeur, de voorzitter van de raad van
Een belangrijke rol die onze ngo in dit geheel voor
bestuur en de gedelegeerd bestuurder vormen samen
zichzelf weggelegd ziet, is deze van facilitator en
het Comité Dagelijks Bestuur.
kennisdeler met het oog op de capaciteitsversterking
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
van partners in BelgiĂŤ en in het Zuiden. Daarnaast
Samen kunnen we de nodige hefbomen creĂŤren die
werpt VIA Don Bosco zich op als bruggenbouwer, want
kwetsbare jongeren een uitweg bieden uit de vicieuze
enkel door samen te werken met anderen kunnen we
cirkel van armoede.
de effectiviteit en kwaliteit van ons werk verbeteren.
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
7
Hoe werken wij? VIA Don Bosco realiseert haar missie doorheen programma’s en projecten. Naast een federaal goedgekeurd en gesubsidieerd programma in 12 landen, dat VIA Don Bosco uitvoert als erkende ngo, steunen wij ook enkele honderden projecten in tientallen landen in Afrika, Latijns-Amerika en Azië. Al onze initiatieven hebben één duidelijk doel voor ogen: de socio-professionele integratie van kansarme jongeren.
In 2017 startten wij een nieuw vijfjarenprogramma dat
investeren in de scholen voor beroepsopleiding in Benin,
tot 2021 zal lopen in zes Afrikaanse landen, vijf Latijns-
Bolivia, DR Congo, El Salvador, Ecuador, Haïti, Madagaskar,
Amerikaanse landen, en in België. De lokale partners
Mali, Peru, Tanzania, en sinds dit jaar ook Kameroen.
van VIA Don Bosco in het Zuiden zijn scholen die technisch- en beroepsonderwijs aanbieden. Daarnaast
De weg naar uitmuntendheid
werken we samen met tewerkstellingsdiensten die
Kwaliteitszorg was ook in 2017 een prioritaire bezigheid
de jongeren tijdens en na hun opleiding begeleiden
voor VIA Don Bosco. Het jaar startte met het bepalen van de
naar de wereld van het werk. Ieder landenprogramma
tactische prioriteiten voor de organisatie voor de komende
wordt niet enkel vanuit Brussel opgevolgd, maar ook ter
5 jaar. Op basis van een degelijke stakeholderanalyse en
plaatse, door een ontwikkelingsbureau. Zij zetten actief
het in kaart brengen van hun verwachtingen, werden onze
in op de ondersteuning en coördinatie van de scholen en
missie en visie vertaald naar 3 operationele prioriteiten
tewerkstellingsdiensten.
per dienst. Binnen deze prioriteiten werden duidelijke groeilijnen voor de organisatie gekozen. Op deze manier
We zijn ervan overtuigd dat jongeren die een technisch
is het duidelijk wat de rol van iedereen is binnen de
diploma behalen en werk vinden, sterker in het leven staan.
organisatie en op welke manier iedereen bijdraagt aan de
De Belgische overheid onderschrijft deze visie en draagt
dagelijkse realisatie van onze missie en visie.
er een aardig steentje aan bij. Voor elke euro die aan VIA
8
Don Bosco wordt geschonken, legt de Belgische overheid
Om te weten of je als organisatie ook je doelstellingen
er vier bovenop. Zo kunnen we de komende jaren opnieuw
behaalt, is het belangrijk dat je beschikt over Kritische
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
Prestatie Indicatoren (KPI). Dit zijn variabelen om de prestatie van een organisatie op te volgen en te analyseren. Enkele van de belangrijkste elementen die we de komende jaren
zullen
opvolgen
zijn:
personeelstevredenheid,
begrotingsevenwicht, effectiviteit van fondsenwerving en tevredenheid van onze partners. Na de formulering van de KPI’s in het voorjaar werd ook reeds werk gemaakt van het verkrijgen van enkele inzichten. Zo organiseerden wij in de zomer een bevraging
Daarnaast stelden wij ons kandidaat om als eerste het
van ons personeel over hun tevredenheid en in het
externe EFQM assessment van ons systeem te doorlopen.
najaar een bevraging van onze partners. Op basis van
Wij slaagden met vlag en wimpel voor deze screening. Op
de resultaten werden binnen de verschillende diensten
de meeste punten werd onze manier van werken sterk
verbeteringstrajecten opgezet.
geapprecieerd door het evaluatieteam. In de eindconclusies kregen wij echter ook nog enkele aanbevelingen mee die wij
Voor het programma 2017-2021 werd vanuit de overheid
intern onmiddellijk hebben omgezet in een verbeterplan. Op
een nieuwe verplichting opgelegd aan alle ngo’s om hun
basis van onze feedback werd het instrument voor certificering
monitoring en evaluatiesysteem te laten evalueren. Bij VIA
eveneens aangepast. Op die manier hebben wij ook onze
Don Bosco werd in 2017 in eerste instantie werk gemaakt
bijdrage geleverd aan de kwaliteitszorg binnen de sector.
van de opmaak van een monitoring- en evaluatieplan in 2019 en 2021 zullen wij externe evaluaties laten uitvoeren
Communicatie en fondsenwerving
van onze werking. Nieuw is dat wij ook externe financiële
Ook de dienst fondsenwerving en communicatie leverde in
audits zullen laten uitvoeren bij onze partners om zo
2017 kwalitatief werk. Naast de verdere professionalisering
het financieel beheer van onze scholen nog te kunnen
van onze communicatiekanalen, zoals ons tijdschrift
verbeteren. We zien ook een belangrijke verschuiving
Samen op Weg, website, sociale media en YouTube, werden
van accountability (wat we moeten rapporteren aan de
ook enkele sprekende oproepbrieven uitgestuurd naar een
overheid) naar learning (wat we willen weten om onze
selectieve groep van weldoeners. Gevoelige thema’s als
programma’s te verbeteren).
heksenkinderen in DR Congo of slaafkinderen in Benin
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
9
verdienen aandacht en laten niemand onberoerd. De
Fundraiser’, een nieuwe functie binnen onze organisatie.
persreis naar Madagaskar werd jammer genoeg uitgesteld
Bedrijven hechten meer en meer belang aan hun sociale
naar 2018 wegens een pestepidemie ter plaatse.
verantwoordelijkheid en een positieve impact op de samenleving. VIA Don Bosco neemt actief deel aan
Op gebied van fondsenwerving ging onze aandacht
verschillende initiatieven en koepels die de link leggen
uit naar het winnen van nieuwe donoren, tegelijk met
tussen
speciale acties voor verlopen schenkers door gebruik van
ondernemen, zoals ‘Ondernemers voor Ondernemers’
telemarketing. We publiceerden inserts in verschillende
en ‘The Shift’. Een hoogtepunt dit jaar was zeker de
kranten en bladen en konden zo onze trouwe achterban
ontmoeting tussen Koningin Mathilde en één van
uitbreiden met 2300 nieuwe mensen.
onze Congolese studenten die in het kader van onze
ontwikkelingssamenwerking
en
verantwoord
samenwerking met het bedrijf DEME aan de Hogere Nieuw in 2017 was ook de rekrutering van een ‘Corporate
Zeevaartschool in Antwerpen studeert.
Gender en milieu Naast het recht op onderwijs liggen ook de thema’s
Bovenop het genderbeleid keurden we ook een
gender en milieu ons nauw aan het hart. Zowel in onze
milieucharter goed. Eén van de concrete acties rond
programma’s in het Zuiden als in België zijn dit twee
milieu is de CO2-compensatie van onze vluchten. Sinds
aandachtspunten doorheen alle interventies, zodat ook
2017 vliegen alle medewerkers van VIA Don Bosco
onze partnerscholen hun steentje bijdragen aan gelijke
volledig
kansen voor meisjes én jongens, en aan de zorg voor onze
met CO2 Logic. Daarnaast namen in maart de
planeet. Ook onze eigen werking onderwierpen we aan een
grote meerderheid van de collega’s deel aan ‘Dagen
kritische blik. Dit resulteerde in een officieel genderbeleid
Zonder Vlees’, een grote actie voor duurzamere
voor VIA Don Bosco met concrete engagementen per
eetpatronen. Wees zelf de verandering die je wil zien in
dienst. Daarnaast kregen het personeel en leden van de
de wereld!
Raad van Bestuur een opleiding over genderstereotypen en het belang van gendergelijkheid.
10
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
CO2-neutraal
dankzij
een
samenwerking
LIDMAATSCHAPPEN Om haar werking zo succesvol mogelijk te maken, is VIA Don Bosco lid van verschillende netwerken en organisaties die werken rond onderwijs en/of internationale samenwerking: Don Bosco Network, een netwerk van Europese en Amerikaanse ngo’s van Don Bosco. Ngo-federatie, de Vlaamse federatie van ngo’s voor ontwikkelingssamenwerking. Acodev, de Frans- en Duitstalige federatie van ngo’s voor ontwikkelingssamenwerking. 11.11.11, de koepel van de Vlaamse Noord-Zuidbeweging. CNCD-11.11.11, de koepel van de Franstalige NoordZuidbeweging. Educaid, een Belgisch platform rond onderwijs en ontwikkelingssamenwerking.
De Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving. Bbest, de Belgische vertegenwoordiger van EFQM (de European Foundation for Quality Management). Zij ondersteunen organisaties in België op het vlak van kwaliteitsbeheer. Ondernemers voor Ondernemers, een platform dat de brug vormt tussen de Belgische bedrijfswereld en organisaties voor internationale samenwerking. CO2logic, waarvan we het CO2 Neutral label kregen omdat we al onze vluchten compenseren en dus CO2-neutraal vliegen.
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
11
12
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
Internationale samenwerking VIA Don Bosco is actief in 11 landen in Afrika en Latijns-Amerika. In al deze landen ondersteunen we scholen voor beroepsopleiding die kwetsbare jongens en meisjes de kans geven om een beroep te leren en zo hun toekomst in eigen handen te nemen.
Beroepsopleiding voor kwetsbare jongeren We ondersteunen de scholen om: de kwaliteit van hun onderwijs te verbeteren via opleiding van leerkrachten en aanpassing van leerprogramma’s en onderwijsvormen; het beheer van de scholen te verbeteren, door te werken aan financieel beleid, personeelsbeleid,
Onze werking in het Zuiden in enkele cijfers: 74 scholen voor beroepsonderwijs 13 nationale tewerkstellingsdiensten en heel wat lokale tewerkstellingsinitiatieven
en alles wat een efficiënte en duurzame werking verzekert; de begeleiding van jongeren naar de
18.977 leerlingen genoten een beroepsopleiding
arbeidsmarkt en ondernemerschap te verbeteren. Verder werken we, afhankelijk van de context van ieder land, met de scholen rond thema’s als gelijke toegang
43% meisjes
tot onderwijs voor jongens én meisjes, duurzaam milieu, vredeseducatie, wereldburgerschapseducatie, of waardig werk.
923 leerkrachten kregen een technische en/of pedagogische vorming
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
13
Leren uit verhalen
AFRIKA
VIA Don Bosco wil jongeren ‘empoweren’ en zelfredzaam maken. Maar doen we dat wel degelijk? En hoe kunnen
Welkom Kameroen
we dat steeds beter doen? Dat is de vraag die we ons
In 2017 verwelkomden wij een nieuw partnerland:
stelden. Het antwoord zochten we bij de jongeren
Kameroen. Het is een buitenbeentje in ons programma
zelf. We maakten daarbij gebruik van een innovatieve
omdat we er niet met Don Bosco-partners samenwerken,
evaluatiemethode: SenseMaker.
maar met landbouwscholen in geïsoleerde, rurale gebieden. Jongeren worden er opgeleid tot professionele
Via korte verhalen van leerlingen en ex-leerlingen uit onze
landbouwers volgens de pedagogie van het alternerend
partnerscholen verzamelden we heel wat info over hun
leren. Twee weken opleiding op school worden telkens
eigen ervaringen. 807 jongeren uit Madagaskar en 939
afgewisseld met twee weken praktijkervaring in een
jongeren uit Bolivia werden bevraagd. Door jongeren te
landbouwbedrijf of in de familiale landbouw bij hun thuis.
bevragen over hun eigen verhalen, en deze antwoorden
Tijdens de praktijkperiodes passen de jongeren toe wat ze
te analyseren, konden we bepaalde trends vaststellen
op school geleerd hebben en op school bespreken ze wat
en beter begrijpen hoe jongeren ‘empowerment’
ze tijdens de praktijk ervaren hebben. Onze rechtstreekse
ervaren doorheen hun opleiding. Dit laat ons toe om te
partner in Kameroen is PROCEFFA, de koepel van alle
anticiperen op wat zij nodig hebben om sterker in hun
landbouwscholen die werken volgens de pedagogie van
schoenen te staan.
het alternerend leren. Het werken met nieuwe partners in Kameroen betekent voor ons een verrijking en een
VIA Don Bosco is één van de eerste ngo’s in België
interessante kruisbestuiving met andere partnerlanden.
die SenseMaker als instrument inzet in opleiding en onderwijs. We laten ons hierbij begeleiden door experten
Over geld en vissen
ter zake. Het zijn deze experten die ons vroegen om onze
Financieel op eigen benen kunnen staan: het is
ervaring te delen met de wereld, op een internationale
allesbehalve evident voor onze partnerscholen in
conferentie in Washington die plaatsvond in november.
Afrika die bijna allemaal geen eurocent krijgen van hun overheid. Om op deze enorme uitdaging een antwoord te bieden, werken we samen met onze partnerscholen rond financiële duurzaamheid. De bedoeling is immers
14
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
dat ze minder afhankelijk worden van externe donoren
In DR Congo heeft men vastgesteld dat het betrekken van
zoals VIA Don Bosco.
de jongeren bij alle facetten van de schoolonderneming ook een oplossing biedt voor het probleem van gebrek
Reeds enkele jaren werken we hiervoor samen met de
aan discipline en motivatie bij de jongeren. Het is steeds
Britse ngo ‘Teach A Man To Fish’, gespecialiseerd
een uitdaging geweest om ervoor te zorgen dat jongeren
in het bevorderen van de financiële zelfredzaamheid
hun opleiding en stage afmaken. Door betrokken te
van
van
worden in het productieproces, het spaarsysteem en
schoolondernemingen. Dit zijn productie-ateliers die door
de verkoop binnen de schoolondernemingen, zijn ze
opdrachten voor externe klanten inkomsten genereren
nu meer gemotiveerd om zich in te zetten tijdens de
voor de school en tegelijkertijd een pedagogische
opleiding, zowel voor praktijkvakken als theorie.
beroepsscholen
via
het
opzetten
functie vervullen voor leerlingen die praktijkervaring kunnen opdoen en bijleren over ondernemerschap.
Leren op maat
Deze samenwerking heeft de afgelopen jaren reeds in
Het is belangrijk dat het onderwijs op maat is van de
verschillende partnerlanden vruchten afgeworpen. Ook
wereld van het werk én op maat van de doelgroep van de
in 2017 werden in Mali, DR Congo en Madagaskar
scholen. In alle partnerlanden maken we daarom werk van
scholen door ‘Teach A Man To Fish’ ondersteund op hun
het aanpassen van leerprogramma’s aan de reële noden
weg naar financiële duurzaamheid.
op de arbeidsmarkt. De tewerkstellingsbureaus houden
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
15
16
de vinger aan de pols wat betreft de verwachtingen van
Om de effectiviteit van de opleidingen te verbeteren,
werkgevers. Als gevolg hiervan werd de ICT-afdeling in
maar vooral om de opleidingen aan te passen aan de
Dar Es Salaam (Tanzania) uitgebreid en gemoderniseerd.
noden van de doelgroep van kwetsbare jongens en
In Dodoma werden de opleidingen metsen en tegelwerk
meisjes, experimenteren onze partnerscholen ook met
geactualiseerd om te kunnen inspelen op nieuwe noden
nieuwe opleidingsmethoden. Zo werden in Cotonou
van de bouwsector naar aanleiding van het verhuizen
(Benin) een aantal opleidingen opgestart volgens
van de politieke instellingen van Dar Es Salaam naar
de methode van alternerend leren, gelijkaardig aan
Dodoma. In Mali tot slot startte men met nieuwe
ons programma in Kameroen. Doordat de leerlingen
opleidingen agrarisch ondernemerschap en nieuwe
daardoor al deeltijds betaald worden, is het voor hen
technologieën (mechatronica).
makkelijker om een opleiding af te maken.
Het leven na de straat: Guillaume in DR Congo
Aanvankelijk was Guillaume niet meer welkom in zijn
Guillaume is een jongen die 14 jaar op straat heeft
Maar met de hulp van het opvangcentrum slaagde hij
geleefd in Lubumbashi. Toen hij 2 jaar was stierven zijn
erin om de banden met zijn familie terug aan te halen.
ouders en kreeg zijn oom voogdij over hem. Maar over de
Het was vooral door zijn acrobatie en gitaarkunsten, die
jaren heen zijn de relaties verslechterd en werd hij door
hij in het centrum geleerd had, dat hij de ogen van zijn
zijn familie verstoten en beschuldigd van hekserij. Hij
familie heeft kunnen openen. Het is een jongen met vele
kwam op straat terecht, waar hij moest leren om alleen
talenten. Bovendien ontdekte de familie een behulpzame
te overleven.
en verantwoordelijke jongeman, een model voor anderen.
Na al die jaren op straat kwam Guillaume terecht in één
Ondertussen woont Guillaume terug thuis en leert
van onze opvangcentra voor straatkinderen. Hij vond er
hij een beroep in één van onze beroepsscholen. Hij is
onderdak en ging er naar school. Hij was ondernemend,
tweede van de klas en doet stage op een bouwwerf.
studeerde hard en wilde graag een baan leren.
De familie is nu bijzonder fier op wat hij heeft bereikt.
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
dorp omdat hij er als een heksenkind werd beschouwd.
LATIJNS-AMERIKA
is voor de opleiding van de leerkrachten in onze partnerscholen. Maandelijks trekt hij naar de scholen
Een opgeleide leerkracht is er twee waard
om hen allemaal een pedagogische vorming te geven
Een goede schrijnwerker is niet automatisch een goede
Verschillende modules komen aan bod, zoals het
leerkracht houtbewerking. Leerkrachten moeten niet
ontwikkelen van een handboek, rollen en functies van
enkel de technische vaardigheden onder de knie hebben,
leerkrachten, klasbeheer, en begeleiding van moeilijke
maar moeten vooral ook in staat zijn om hun kennis
leerlingen. Ook worden de leerkrachten geobserveerd
over te brengen op leerlingen. In Haïti hebben onze
wanneer ze voor de klas staan en krijgen ze concrete
partners daarom sterk ingezet op de versterking van
tips om hun lespraktijk te verbeteren. Naast het beter
hun pedagogische vaardigheden. Er werd één persoon
lesgeven, voelen ze zich hierdoor ook meer gevaloriseerd
aangesteld die op nationaal niveau verantwoordelijk
en gemotiveerd.
volgens de principes van competentiegericht leren.
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
17
Het heft in eigen handen
ondernemerszin bij de jongeren in de beroepsscholen.
Een goede opleiding is ĂŠĂŠn ding. Daarna een job
In samenwerking met een universiteit, de Internationale
vinden met goede werkomstandigheden is iets anders.
Arbeidsorganisatie (ILO) en de Verenigde Naties werd een
Jongeren in Bolivia belanden na hun opleiding al
uitgebreide opleiding ondernemerschap georganiseerd
te vaak in bedrijven waar ze geen contract krijgen,
voor het personeel van het tewerkstellingsbureau en
waar het minimumloon niet gerespecteerd wordt en
leerkrachten uit de scholen. Door deze opleiding zijn zij
waar ze geen sociale bescherming genieten. Daarom
nu in staat om leerlingen op een kwalitatieve manier te
hebben onze partners in Bolivia besloten om in de
begeleiden naar ondernemerschap.
opleidingen sterk in te zetten op ondernemerschap en
Milieu en pedagogiek in Bolivia Pacha Mama, oftewel Moeder Aarde, neemt een belangrijke plaats in de Boliviaanse cultuur en spiritualiteit. Nochtans wordt het land bedreigd door milieuvervuiling en klimaatverandering. EĂŠn van de oorzaken van milieuonvriendelijke praktijken, is een gebrek aan sensibilisering van de bevolking. Onze partnerscholen in Bolivia willen hierin hun verantwoordelijkheid nemen en trachten milieubewustzijn in de beroepsopleidingen en de school te integreren. In Santa Cruz werken onze partners met straatjongeren met drugsproblemen en delinquente jongeren. Voor hen realiseerde de school een project rond recyclage. De leerlingen werden, als aanvulling op hun beroepsopleiding, opgeleid om
meubels en decoratie te maken van gerecycleerd materiaal. Hiervoor ging de school een partnerschap aan met een Boliviaans bedrijf dat meubels maakt van gerecycleerd karton. Andere bedrijven werden aangezet om bruikbaar materiaal te schenken. Op die
18
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
manier worden niet alleen leerlingen en leerkrachten,
productie-atelier waar de leerlingen meubels kunnen
maar ook bedrijven gevoelig voor het gebruik van
maken voor externe klanten. De opbrengst wordt
gerecycleerde materialen en een duurzaam milieu.
geĂŻnvesteerd in de school om de kwaliteit van de
Het atelier in de school werd omgevormd tot een echt
opleidingen te verbeteren.
Op eigen benen
duurzaamheid na 2021 te verzekeren: onze zogenaamde
Ons werk is pas geslaagd als we onszelf overbodig
duurzaamheidsstrategie. We bereiden onze partnerschool
maken. Vanuit die filosofie startten we in Peru en
expliciet voor op het einde van de financiĂŤle relatie die
Ecuador ons laatste programma op. Dat wil zeggen
we met hen zijn aangegaan. Samen met de scholen
dat we er vanaf 2022 niet meer actief zullen zijn,
gaan we op zoek naar manieren om hun inkomsten te
omdat we denken dat onze partners er klaar zijn om
diversifiĂŤren, het beheer van de school te verbeteren, en
zelf op een duurzame manier hun werking verder te
de capaciteiten van het managementteam te versterken.
zetten. Maar een land verlaten doen we niet zomaar.
In 2017 startten we met andere woorden een 5-jarig
Tussen 2017 en 2021 worden zij intensief begeleid om
traject dat hen zal wapenen voor de toekomst.
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
19
20
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
Wereldburgerschapseducatie Anno 2017 is de wereld geen ver-van-mijn-bed-show meer voor leerlingen. Ze groeien meer en meer op in een internationale omgeving. Hoe begeleiden we jongeren daarbij? Door hen te voorzien van de competenties die hen in staat stellen om actief bij te dragen aan een rechtvaardige, solidaire en duurzame wereld. Dit doen we via wereldburgerschapseducatie.
In 2017 stelden we onze focus scherp:
Tanzania en Benin samenbrengt om gedurende twee
In lijn met de visie en missie van VIA Don Bosco
jaar te werken rond de Duurzame Ontwikkelingsdoelen.
richten we onze aandacht specifiek op technisch- en
Het eerste jaar staat in het teken van bewustwording
beroepsonderwijs.
en de voorbereiding van een uitwisselingsreis. Op het
Kwaliteit boven kwantiteit. We stappen weg
einde van dat jaar vertrekken de Belgische jongeren
van ‘one shot’ initiatieven, en focussen op
naar Tanzania of Benin om daar hun leeftijdsgenoten
procesbegeleiding van scholen bij de implementatie van wereldburgerschapseducatie in hun onderwijs. Samen-leven.
Samen-leren.
Samen-beleven.
Aan wereldburgerschap werk je samen. In onze trajectbegeleidingen engageren jongeren zich over grenzen heen voor een betere wereld dankzij ‘Global Dialogue’. Leerlingen uit Benin, India en Tanzania participeren aan een project rond actief burgerschap.
“Youth for Change heeft mijn visie op het leven veranderd en het heeft mij echt zin gegeven om iets te doen voor een betere wereld.” (Coretta, 18 jaar, IMMI Anderlecht)
Maak kennis met twee nieuwe projecten die in 2017 werden
te ontmoeten. Tijdens de reis wisselen ze met elkaar
opgestart:
uit over de Duurzame Ontwikkelingsdoelen en projecten rond duurzaamheid die ze samen willen realiseren. Het
#youthforchange
tweede jaar worden die projecten uitgevoerd en wordt
‘Youth for Change’ is een leertraject dat jongeren uit België,
het engagement van de jongeren voor een betere
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
21
wereld versterkt. ‘Youth for Change’ is dus een echt
Belgische scholen een één-op-één partnerschap aan
leer- en uitwisselingstraject, zowel voor de Belgische
met scholen in India. Ze delen ervaringen en bouwen
jongeren als voor de jongeren uit Tanzania en Benin. Ze
samen activiteiten uit rond gemeenschappelijke thema’s
ontwikkelen de noodzakelijke kennis, vaardigheden en
en doelen. Door de actieve inbreng van leerlingen,
attitudes om echte wereldburgers te worden die zich
leerkrachten en directie uit beide scholen, worden
engageren voor een rechtvaardige en solidaire wereld.
vooroordelen doorprikt en krijgt ‘de ander’ een gezicht. Zo wordt een dialoog opgebouwd en ontstaan wederzijds
School for Rights
begrip en respect voor diverse contexten.
‘School for Rights’ is een samenwerkingsverband tussen verschillende Belgische ngo’s, waaronder Plan
In september organiseerden we een bezoek van tien
België, Unicef, en nog vele anderen. Het is gericht op
Indische leerkrachten aan hun Belgische partnerscholen.
zowel lagere als secundaire scholen. Gedurende 3 jaar
Op het programma stonden de gezamenlijke voorbereiding
gaat een school zich intensief inzetten rond kinder- en
van uitwisselingsactiviteiten, contact met leerlingen en
jongerenrechten. Op het einde van het traject is de
lesinhouden, en diverse culturele activiteiten. De Indische
thematiek dan ook duurzaam verankerd in de school en
leerkrachten verbleven ook in gastgezinnen om ‘het leven
krijgt de school een School for Rights label opgespeld. Om
zoals het is’ ten volle te kunnen ervaren.
dit alles te bereiken, worden scholen begeleid door een coach van VIA Don Bosco. Tijdens coaching sessies wordt, samen met het pedagogisch team van de school, in kaart gebracht wat er al gebeurt omtrent kinderrechteneducatie en waar de uitdagingen zich situeren. Op vraag van de school kunnen de coaching sessies ook specifieke thema’s behandelen zoals bijvoorbeeld participatie, gelijkheid en non-discriminatie, of sensibilisering en mobilisering van leerlingen.
Hoog bezoek voor School to School S2S Sinds 2012 gaan in het ‘School to School’ project
22
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
“This S2S program is a great initiative in connecting different schools of the world through which views on global education and culture are exchanged. I wish all schools to have this opportunity to grow together in love and care.” (Indische leerkracht tijdens het bezoek aan België)
Herman Van Rompuy verwelkomt Indische leerkrachten
uitdagingen voor de toekomst, zoals klimaatverandering
Herman Van Rompuy (voormalig premier van BelgiĂŤ
de revue. Met een zaal vol leerkrachten en leerlingen
en voorzitter van de Europese Raad) verwelkomde de
kon ook de rol van onderwijs niet ontbreken om diverse
Indische delegatie in Brussel met een lezing over vrede
uitdagingen het hoofd te bieden. Om vrede en vooruitgang
in Europa. Een goed gevulde aula luisterde geboeid naar
te bereiken, moet men investeren in onderwijs, skills en
zijn verhaal over diversiteit in India en Europa, de huidige
menselijk kapitaal, aldus Herman Van Rompuy. Onderwijs
vluchtelingencrisis, de rol van Europa voor het bewaren
is de sleutel tot sociale en menselijke vooruitgang.
van vrede binnen de Europese Unie, en de bijdrage van
Leerkrachten spelen daarom een enorm belangrijke rol
de EU aan internationale samenwerking. Belangrijke
voor onze toekomst.
en vergrijzing van de Europese bevolking, passeerden
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
23
Wat gebeurt er met het geld dat u geeft? VIA Don Bosco doet beroep op de vrijgevigheid van overheidsinstanties, stichtingen, bedrijven en vele individuele donateurs. EĂŠn keer per jaar brengen we via het magazine Samen op Weg alle schenkers, medewerkers en vrijwilligers op de hoogte van wat gebeurde met de verworven fondsen. We onderschrijven niet voor niets de Code van de Vereniging voor Ethiek in de Fondsenwerving.
Net zoals de voorbije jaren blijven overheidssubsidies
internationale samenwerking in zuidlanden. De uitgaven
de belangrijkste opbrengstenbron voor VIA Don Bosco.
voor algemeen beheer, communicatie en fondsenwerving,
In 2017 zijn ze goed voor 52% van de totale middelen.
liggen zoals altijd laag, net 10%. De andere bestemde
De giften en legaten vertegenwoordigen op hun beurt
fondsen hebben o.a. betrekking op ons noodfonds.
46%, een flinke bijdrage waarvoor onze immense dankbetuiging. VIA Don Bosco houdt haar beloftes: 86% van alle schenkingen en subsidies wordt ingezet voor onze
onze website: www.viadonbosco.org.
onderwijsprogramma’s, wat een uitstekende prestatie
Specifieke vragen? Contacteer ons via e-mail
is. Voor elke 100 euro gaat er dus 86 euro naar ons
info@viadonbosco.org
werk. Zoals de grafiek over de uitgaven weergeeft, is
of per telefoon +32 (0)2 427 47 20.
het merendeel verbonden aan onze doelstellingen van
24
Meer informatie over onze jaarrekening op
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
Uitgaven 2017
7.707.947 € - 83,61% Internationale Samenwerking Zuid
Opbrengsten 2017
4.774.237 € - 51,79% Subsidies
243.735 € - 2,64% Wereldburgerschap België 255.093 € - 2,77% Communicatie & Fondsenwerving 679.221 € - 7,37% Algemene beheerskosten
3.537.197 € - 38,37% Private giften 670.020 € - 7,27% legaten 236.952 € - 2,57% Andere opbrengsten
332.410 € - 3,61% Andere bestemde Fondsen
TOTAAL: 9.218.406 €
TOTAAL: 9.218.406 €
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
25
Dank aan Directie-generaal Ontwikkelingssamenwerking (DGD) Wallonie-Bruxelles International (WBI)
Hoe kan u helpen?
Bruxelles International Stad Oostende
Een schenking
Ondernemers voor Ondernemers
Met elke gift kunnen we jongeren wereldwijd
11.11.11 - CNCD
helpen aan kwalitatief onderwijs. Bovendien
Nationale Loterij
ontvangt elke schenker ons gratis magazine
Wereld Missie Hulp
Samen op Weg
Turing Foundation Stichting Gillès IECD Besix Amis du Diocèse Maroua-Mokolo Sint-Sixtusabdij Westvleteren Incontro fra i Popoli Co-Valent DEME Umicore
Een testament of duolegaat Door ons goed doel op te nemen in uw testament, helpt u niet alleen de jongeren, maar ook erfgenamen kunnen daar baat bij hebben. Meer info op www.viadonbosco.org
Vrijwilligerswerk
Torfs
We zijn steeds op zoek naar vrijwilligers
Horeca Vlaanderen
om onze ngo te ondersteunen. Wij zoeken
Brouwerij der Trappisten van Westmalle
onder andere vertalers die van thuis uit
Vandeputte Safety
kunnen werken, animatoren van school-
La Libre
en buitenactiviteiten in het hele land en
VVOB-Scholenbanden
administratieve duizendpoten in Brussel.
Partnerschap voor Kinderrechtenscholen
Meer info op www.viadonbosco.org
En vele individuele schenkers
26
BE84 4358 0341 0159
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
Raad van Bestuur Peter
Annegarn
(voorzitter),
Bedankt aan alle collega’s en medewerkers die zich in Bert
Van
Hecke
2017 inzetten voor VIA Don Bosco.
(ondervoorzitter), Pierre Tilkin (gedelegeerd bestuurder), Koenraad Nijssen, René Jeanmart, Christian Boils,
Filip Lammens, Bieke Vandamme, Christopher El
Omer Bossuyt, Cor Anthonissen, Els Van Hoof, Peter
Khazen, Nina Honnay, Kaat Torfs, Imka Custers, Tine
Van Den Borre, Lies De Soete, Bernadette Devillé, Lode
Limet, Blanca Guerrero, Stéphanie De Ryck, Steven
Bolckmans, Jean-Pierre Degives.
De Craen, Aurélie Vanossel, Laura Eliaerts, Etienne Vandercruyssen, Lore Stassen, Bram Reekmans,
Eerste statuten verschenen in het Belgisch Staatsblad
Alexandra Breedeveld, Jeroen De Wilde, Jochim
van 17 mei 1973. Nieuwe statuten verschenen op 3 juni
Lourduswamy, Jan De Broeck, Peter Goossens, Claude
2004, 3 mei 2011 en 4 juni 2014.
Eeckhout en Marita Scholts.
Redactie: Bram Reekmans, Etienne Vandercruyssen,
Directeur
Bieke Vandamme, Filip Lammens, Peter Annegarn
Filip Lammens
Lay-out: Pierre Vandevivere
Contact
Verantwoordlijke uitgever: Peter Annegarn,
VIA Don Bosco
Foto’s: Keoma Zec, Olivier Papegnies, Bram Reekmans Guldendallaan 90, B-1150 Brussel
Guldendallaan 90 1150 Brussel +32 (0)2 427 47 20 info@viadonbosco.org www.viadonbosco.org www.facebook.com/viadonbosco.vzw Nationaal nummer: 0413.119.733
VIA Don Bosco // Jaarverslag 2017
27
VIA Don Bosco is een erkende Belgische ngo die onderwijsinstellingen en tewerkstellingsinitiatieven voor jongeren in Afrika en Latijns-Amerika steunt. Al bijna 50 jaar bieden wij pedagogische en financiĂŤle medewerking aan plaatselijke scholen. Het opbouwen van sociale & professionele competenties bij kansarme jongeren vormt de rode draad van onze projecten. Zo helpen we hen om actieve wereldburgers te worden en een plaats op de arbeidsmarkt te vinden. Tegelijk bouwen we bruggen tussen scholen in BelgiĂŤ en elders in de wereld. Zo timmert VIA Don Bosco aan de weg naar een rechtvaardige samenleving die beantwoordt aan de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen. www.viadonbosco.org viadonbosco.vzw