in gesprek met
ViaZorg ImpulZ
agenda
Waarvoor zijn wij hier op aard?
13 xxxxxxxxxxxxxx
Deze vraag heeft Juvent, voorheen AZZ, zich gesteld. Tijdens het gesprek met de heer Hein Abbing,
2 xxxxxxxxxxxxxx
bestuurder, bleek waarom het belangrijk was om terug te gaan naar de basis en daarop de organisatie
19 xxxxxxxxxxxxxx
te bouwen. de laatste tijd meer open sollicitaties bijvoorbeeld. Maar wij zijn ons zeker ook bewust van de vergrijzing en ontgroening die in Zeeland sterk speelt. Ook wij willen in de toekomst over voldoende personeel blijven beschikken, daarom is het noodzakelijk om tot een gezamenlijke aanpak te komen. Ook daarbij is ViaZorg belangrijk.’
Wonen doe je thuis Bij Juvent is het ambulante werk in de afgelopen jaren sterk gegroeid. Wat ook logisch is, want Juvent gaat uit van het principe ‘wonen doe je thuis’. Dit betekent dat hulp thuis geboden wordt waarbij zo min mogelijk uit handen wordt genomen. Dit vergt een omslag in het denken van het personeel. Medewerkers moeten zich nieuwe vaardigheden eigen maken. Die omslag wordt niet alleen uit de eigen organisatie gevoed, ook uit de maatschappij. De zorgvraag stijgt, maar is niet alleen op te lossen door meer personeel. Hein: ‘De insteek van de zorgprofessional is altijd geweest om de zorgvraag uit handen te nemen. Dit is niet meer houdbaar en daarom is een verandering in denken in de samenleving van belang. We moeten de zorgvrager weer opnemen in de eigen omgeving, waarbij uitgegaan wordt van de eigen verantwoordelijkheid.’
het familieberaad. Juvent gaat ervan uit dat de kring rondom de jongere bereid is deze te helpen, maar vaak niet weet hoe en wat. Een hulpverlener gaat met hen in gesprek om met elkaar afspraken te maken. Dit werkt: de jongere blijft in de eigen omgeving, waarin de eigen familie, vrienden en kennissen hem helpen in / bij de dagelijkse bezigheden.
Cirkel van dienstverlening Verder is het uitgangspunt van Juvent dat de cirkel van dienstverlening aan de cliënt rond is: dat het soepel loopt zonder bobbels en onderbrekingen. ‘Om een volledige cirkel te bieden zijn er nieuwe diensten nodig.’ legt Hein uit. ‘Deze ontwikkelen we nu veelal samen met andere zorgaanbieders, zoals Emergis, Tender en Kinderopvang Zeeuws-Vlaanderen.’ Een andere vorm van dienstverlening die nu z’n intrede doet is
Hein vervolgt: ‘Tegelijkertijd heten we nieuwe medewerkers welkom. Juvent heeft geregeld hulpverleners nodig. Voor de werving maken we dankbaar gebruik van het goede bereik van ZZ.nl. Deze site werkt voor ons als wervingskanaal en voor ons werkgeversimago. Ik vind het belangrijk dat we goed herkenbaar zijn op ZZ, dat het profiel up to date en uitnodigend is. Op dit moment stralen we iets positiefs uit wat personeel trekt, want we krijgen in verhouding
Organisatie en personeel Niet alleen de werkwijze en de dienstverlening is in de afgelopen jaren veranderd, ook de organisatiestructuur. Hein geeft aan dat Juvent een platte organisatie is geworden waarbij bevoegdheden nu zo laag mogelijk liggen. ‘Maar door de invoer van de nieuwe organisatiestructuur hebben we afscheid moeten nemen van medewerkers. Gelukkig hebben zij goede begeleiding van de consulenten van ViaZorg naar nieuw werk gekregen.’
5e jaargang, nummer 3, juli 2011
arbeid
Van AZZ naar Juvent Dit heeft zeker ook te maken met de positieve (media) aandacht rondom de naamswijziging. Juvent heeft deze wijziging zorgvuldig voorbereid. Een interne werkgroep is er mee aan de slag gegaan. Uiteindelijk is de overstap in één weekend gerealiseerd. Klanten en personeel kregen een feestje aangeboden, terwijl achter de schermen de pers op de hoogte werd gebracht, internet in de lucht ging en alle oude uitingen vervangen werden door nieuwe.
organisatie
Voor een compleet overzicht: www.viazorg.nl > Werkgever > Actueel.
nieuwe - online - media Nieuwe - online- media zijn hot. Je hoort er steeds meer over en steeds meer mensen vragen zich af of ze het moeten gebruiken. Ook in Zorg en Welzijn.
Servicepunt Zorg & Welzijn Zeeland Het Servicepunt Zorg & Welzijn Zeeland bestaat inmiddels meer dan een jaar en gaandeweg wordt steeds duidelijker waar we met alle partners naar toe willen: een nieuwe route voor talenten naar Zorg en Welzijn in Zeeland. Het fundament voor het Servicepunt is gelegd met het loket op de drie UWV Werkpleinen in Zeeland. Daar hebben inmiddels al een groot aantal werkzoekenden hun licht opgestoken bij Marjolein Verseput, die vanuit ViaZorg bij het Servicepunt elke week spreekuur houdt.
‘In onze communicatie hebben we nu duidelijk keuzes gemaakt. Juvent communiceert nu voornamelijk nog vanuit de leefwereld van de cliëntendoelgroep: de jongeren. Daar is Juvent op gebouwd, daar werken we voor. Dit geeft niet alleen duidelijkheid voor onze cliënten zelf, maar ook voor stakeholders, zoals de gemeente, en personeel.’
Koppeling ZZ.nl ~ UWV Een ander resultaat van het Servicepunt is de synchronisatie van vacatures tussen de vacaturesite van ViaZorg: www.ZZ.nl en het vacaturesysteem van het UWV werkbedrijf. Werkgevers kunnen sinds februari 2011 bij het melden van vacatures op ZZ.nl ervoor kiezen om de vacature automatisch door te laten sturen naar een of meer werkpleinen. Zeeland is het eerste Servicepunt in Nederland dat deze service heeft gerealiseerd.
Juvent Jeugd & Opvoedhulp Zeeland Juvent biedt jeugdhulp aan kinderen en jongeren tot 23 jaar, in elke fase van hun leven. Kinderen die te maken hebben met gedragsproblemen, ontwikkelingsstoornissen of problemen van psychiatrische aard zijn bij Juvent aan het juiste adres. Ook kinderen met een licht verstandelijke beperking kunnen rekenen op onze hulp.
Welslagen Zeeland Om zoveel mogelijk talenten in Zorg en Welzijn aan het werk te krijgen wordt het project Welslagen opgetuigd. Dit is een
Medewerkers: ± 550 FTE: ± 380 Cliënten: (op jaarbasis) ± 1200 Locaties: ± 55
begeleidingtraject waarin de kandidaat bij één werkgever 20 weken praktijkstage loopt waarna deze bij succes instroomt in een 3 jarige BBL opleiding voor Verzorgende 3 IG. Onderzoek en ervaringen wijzen uit dat de arbeidsmarkt zeker in de komende jaren juist op deze medewerkers zit te wachten. Samen met initiatiefnemer kenniscentrum Calibris is bij werkgevers afgetast of dit, in West Brabant met succes toegepaste model, voor Zeeland kansen biedt. Toen bleek dat dit met name in de ouderenzorg het geval was, is een Zeeuws projectplan Welslagen opgesteld en aan de beoogde partners (werkgevers, Calibris, ROC’s, UWV werkbedrijf en gemeenten) toegezonden.
Niet alleen communicatie en marketing, maar ook HRM kan op slimme wijze gebruik maken van sociale netwerksites en zoektechnieken op internet. Het doel is dan het vergroten van je netwerk en het werven van personeel. Door zelf een volledig en
colofon ViaZorg ImpulZ is een gratis uitgave van ViaZorg. Extra exemplaren of wijzigingen
Spreekuren Servicepunt Zorg & Welzijn
doorgeven via:
4460 AR Goes t (0113) 250073 f (0113) 232980 e info@viazorg.nl i www.viazorg.nl / www.zz.nl Tekst, Redactie & Productie: ViaZorg Bernadette Jansen, Lisa van Wijnen Eindredactie: Joost Naafs, directeur ViaZorg Opmaak en druk:
Werkplein Terneuzen, stadskantoor Terneuzen: woensdag 8.30 tot 12.30 uur
Jumbo-Offset Goes
Werkplein Walcheren, stadskantoor Middelburg: donderdag 8.30 tot 12.30
5
Dat was een van de conclusies die de
deelnemers konden trekken na het volgen van de workshop ‘Nieuwe media’. De workshop was erg populair: twee workshops waren snel helemaal volgeboekt. De deelnemers waren zeer tevreden over de inhoud en bruikbaarheid ervan. Tijdens de workshop leerden de deelnemers het benutten van zoekmachines als Google en virtuele sociale netwerken zoals LinkedIn en Hyves om in contact te komen met potentiële werknemers.
Ook ViaZorg ziet het belang van de nieuwe media in om haar doelen zoals voorlichting, vraag en aanbod inzichtelijk maken, netwerken en platform bieden te verwezenlijken. Daarom zijn er profielen aangemaakt op diverse sociale netwerksites en is het mogelijk om elke vacature op ZZ.nl op social media te delen. Dit is alvast een begin van een actief en groot Zeeuws zorgen welzijnsnetwerk op internet.
Catlien Besuijen-de Jager,
Werkplein Goes, stadskantoor Goes: maandag 12.30 tot 16.30 uur
juist profiel aan te maken, start je goed. Potentiële werknemers kunnen je nu vinden en krijgen vervolgens een duidelijk beeld bij jou en je organisatie.
De workshopleidster, Petrouska van Loon, werkt zelf al een lange tijd met nieuwe media: ‘Aanwezig zijn op internet betekent dat je de dialoog moet aangaan. Hierdoor zul je anders gaan werken dan je tot nu toe gewend was. Je moet in online werving meer tijd steken dan in werving via massacommunicatie, maar het is wel meer afgebakend wat weer tijdwinst in selectie oplevert. Bovendien zijn de kosten een stuk lager.‘
in uw gegevens kunt u opvragen/
Postbus 293
Als alle partijen het eens kunnen worden over hun rol in het project en het bijbehorende convenant in mei 2011 ondertekenen dan kan het project in september 2011 van start gaan. Dat betekent een instroom van iets meer dan 20 werknemers in de Ouderenzorg. Als Welslagen succesvol is in Zeeland is het een opstapje voor een constante instroom van nieuwe medewerkers in de ouderenzorg in de komende jaren. Ook kan het model staan voor instroomtrajecten in andere sectoren waar men te kampen heeft met moeilijk vervulbare vacatures.
www.ZZ.nl
6
1
Nevzat Altikulaç:
organisatie
Diversiteit in Zeeuwse zorg In Zeeland wonen bijna 60.000 allochtonen, waarvan een derde van niet-westerse afkomst. De grootste groepen migranten zijn Turken, Marokkanen, Antillianen en Surinamers. De verwachting is dat dit aantal in 2030 is gestegen naar 83.000, waarvan bijna de helft van niet-westerse afkomst. Van de groep allochtonen is nu ongeveer 55% actief op de arbeidsmarkt ten opzichte van 70% van de autochtonen. De verwachting is dat door de vergrijzing en ontgroening in de nabije toekomst een groot tekort aan zorg- en welzijnspersoneel zal ontstaan. Daarnaast komen er steeds meer cliënten met een niet-Nederlandse achtergrond die ook recht hebben op kwalitatief goede zorg. Een divers samengesteld personeelsbestand kan de kans op problemen als gevolg van taal- en cultuurverschillen verkleinen. De zorg- en welzijnssector is een relatief ‘witte’ sector, dat blijkt uit cijfers van het CBS (bron: Kleurenkaart Zorg & Welzijn Zeeland, maart 2011). Al met al kunnen we concluderen dat allochtone werknemers hard nodig zijn in de Zeeuwse zorg- en welzijnssector! Om aandacht te vragen voor dit thema ontplooit ViaZorg, met een bijdrage van de Provincie Zeeland, verschillende activiteiten. Kleurenkaart In maart 2011 verscheen de Kleurenkaart Zorg & Welzijn Zeeland. Definities, cijfers en prognoses over het aandeel allochtonen in Zeeland en in de zorg- en welzijnssector zijn hierin overzichtelijk bij elkaar gebracht. De kleurenkaart kan bij ViaZorg worden aangevraagd of worden gedownload op ViaZorg.nl. Symposium Op 2 maart 2011 vond het Symposium Kleur in Zorg en Welzijn plaats waarbij de deelnemers werden geïnspireerd door praktijkvoorbeelden van multiculturele zorgverleners. Daarnaast liet hoofdspreker Jos Artz, diversiteitsmanager bij ‘s Heeren Loo in Apeldoorn, aan de hand van zijn diversiteitsparadigma zien dat veel projecten vanuit goede bedoelingen worden gestart.
“Kosten noch moeite worden gespaard, en het eind van het liedje is: ‘ze’ komen niet. En dan is ook nog 70% van de allochtone medewerkers (zowel hoog als laag opgeleid) binnen een jaar weer weg. Als je iets wilt veranderen, moet je een slag maken.” Volgens Artz is niet ‘wederzijdse aanpassing’ het kernwoord, maar investering in ontmoeting, verbinding en dialoog; elkaar verstaan en van elkaar leren. Training Interculturele communicatie teamleiders Om ontmoeting, verbinding en dialoog tussen werkgever en allochtone werknemer te bewerkstelligen biedt ViaZorg aan leidinggevenden in Zorg en Welzijn een training Interculturele communicatie aan. Met deze training komen de deelnemers meer te weten over belangrijke, vaak onbekende, aspecten in het contact met niet- Nederlandse medewerkers. Bovendien vergroten zij hun kennis over de verschillende culturen, gewoonten en gebruiken. Deze kennis kan een bijdrage leveren aan het succesvol laten instromen van zorg- en
welzijnsmedewerkers van niet- Nederlandse afkomst en het behoud hiervan voor de sector.
column
Mijn successen zijn mede bepaald door wil, geloof en aanpassingsvermogen
Kwetsbaar
Nevzat is 48 jaar en hoofd middelen en diensten bij Emergis. In 1978 kwam hij vanuit Turkije naar Nederland. Hij begon zijn loopbaan bij een visrestaurant. Eerst was hij afwashulp. Daarna is hij opgeklommen tot kok. Met een schriftelijke cursus heeft hij zijn koksdiploma gehaald. Nevzat: ‘Dat was hard werken, want Nederlands spreken en verstaan kon ik wel, maar niet lezen! Een vriendin las me voor, waardoor ik toch mijn diploma kon behalen.’ Na enkele jaren is hij terechtgekomen bij een Zeeuwse zorgorganisatie. ‘Hier volgde ik in eigen tijd de opleidingen tot instellingskok en dieetkok. Het werk was eigenlijk wat gemakkelijk en daarom zocht ik uitdaging. Ik heb toen als extra taak een milieuwerkgroep opgezet.’ Later werd hij afdelingshoofd huishouding van de zorglocatie en daarna hoofd huishouding van de hele stichting. Vervolgens is Nevzat bij Emergis terechtgekomen. Nevzat heeft in zijn loopbaan veel meegemaakt en als hij er zo op terugkijkt dan baseert hij zijn succesvolle integratie op de pijlers wil, geloof en aanpassingsvermogen. ‘Het spreekwoord ‘Waar een wil is, is een weg’ heeft voor mij gewerkt, maar het geldt voor iedereen: voor werknemer en werkgever. Werkgevers kunnen hun wil tonen door allochtonen een kans te geven. Als een allochtoon de juiste papieren heeft en geschikt is, kan 1 en 1 een 3 worden. Wat betreft geloof doel ik op geloven in elkaar. Bij tegenslag moet je niet denken dat ze je niet mogen vanwege je achtergrond. Aanpassingsvermogen is nodig om elkaar te respecteren en te accepteren. Het spreken van dezelfde taal is belangrijk,
zorgbehoefte van ouderen. Dit om na te gaan of in Zeeland het
arbeid Volgens het CBS is in heel Nederland het aantal banen in loondienst voor het eerst sinds 2009 weer gegroeid. Vooral de gezondheids- en welzijnszorg is verantwoordelijk voor deze groei (+ 47.000 banen in Nederland). In de Zeeuwse zorg- en welzijnssector werken er eind 2010 bijna 26.500 medewerkers (ruim 14.500 FTE’s). Een groei van 4% ten opzichte van een jaar ervoor. Het aandeel 55-plussers in het personeelsbestand stijgen: in de afgelopen 2 jaar van 12% naar 14%.
Jaren geleden mocht ik in opdracht van Gedeputeerde Staten van Zeeland een onderzoek uitvoeren naar de latente, niet-bekende, probleem bestond dat een aanzienlijk aantal zelfstandig wonende ouderen geen of onvoldoende hulp krijgt maar die wel nodig heeft. Er was geen goed beeld van de omvang en aard van dit probleem. Nu zal ik u niet vermoeien met alle uitkomsten van dit onderzoek, maar één bevinding sprong eruit: tussen de 7 en 13% van de nog thuis
Die groei is ook terug te vinden op de vacaturesite ZZ.nl van ViaZorg. In het eerste kwartaal van 2011 zijn er 370 vacatures geplaatst. Dat is bijna een kwart meer dan in het zelfde kwartaal vorig jaar. In ruim een derde van de vacatures wordt gevraagd naar verzorgend (niveau 3) of verpleegkundig (niveau 4 of 5) personeel. Ook het aantal nieuw geplaatste CV’s bereikte in het eerste kwartaal een piek. Er zijn 172 CV’s op de site geplaatst, 20% meer dan vorig jaar in hetzelfde kwartaal. Dat blijkt uit de Zeeuwse Arbeidsmarktmonitor Zorg en Welzijn van het eerste kwartaal 2011.
wonende Zeeuwse ouderen kreeg onvoldoende zorg. Ik moest eraan terugdenken toen ik de recente studie van het Sociaal en Cultureel Planbureau naar de groep kwetsbare ouderen in Nederland onder ogen kreeg. Ruim een kwart van de 65-plussers in Nederland wordt geconfronteerd met een opeenstapeling van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren en moet daarom tot de groep kwetsbare ouderen worden gerekend. Hun aantal (nu 700.000) zal in 2030 zijn opgelopen tot ruim 1 miljoen. En, zo vraag je je dan direct af, krijgen deze kwetsbare ouderen voldoende ondersteuning vanuit bijvoorbeeld de Wet maatschappelijke
Hoewel de vraag in de maanden januari tot en met maart 2011 vooral uitgaat naar verzorgend, verpleegkundig en paramedisch personeel zijn er juist meer CV’s op het gebied van administratieve / secretariële functies en opleidingsplaatsen op de vacaturewebsite ZZ.nl.
ondersteuning of Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten? Bijna de helft van de kwetsbare ouderen met een lichamelijke beperking heeft geen ondersteuning. Nu zal die in veel gevallen waarschijnlijk nog geleverd kunnen worden door bijvoorbeeld een partner of een mantelzorger. Maar omdat de hulp van zo’n informele
59
Verpleegkundig 7
Sociaal cultureel
12 19
helpend
15
Maarschappelijk
30 30 29
Verzorgend
119
27 29 31
Staf/management Overige functies
12
66
35 31
Assisterend
54 49
Facilitair/civiel/huishou... 7
Opleidingsplaatsen
42
Sociaal-(ped)agogisch 21
Administratief/cecretar... 0
57 44
63
50
150
Nieuwe vacatures 2011-1
Figuur: Nieuw geplaatste vacatures en CV’s 2011-1 per functiegroep Bron: ViaZorg (ZZ.nl) Meer lezen? Download de volledige monitor op www.viazorg. nl. U kunt zich hier ook aanmelden voor de verzendlijst van de Arbeidsmarktmonitor. U ontvangt dan ieder kwartaal automatisch de Arbeidsmarktmonitor in uw e-mailbox.
risicogroep voor langdurige thuis- of tehuiszorg. 10% zegt overigens
personeel
nu al meer ondersteuning nodig te hebben. Daarom pleit het Sociaal en Cultureel Planbureau m.i. volkomen terecht voor een betere en bredere indicatiestelling. De huidige indicatiestelling kijkt naar de toestand van iemand op een specifiek
Na het succes van het project Sterk Voorwerk, een voorschakeltraject voor jongeren zonder startkwalificatie, is er opnieuw een project voor jongeren van start gegaan. Op woensdag 30 maart vond de eerste bijeenkomst van het Jongerenproject 2011 plaats, waarbij 11 jongeren kennis maakten met de trainers en met elkaar.
moment: is er een zichtbare functiebeperking dan mag zorg worden kwetsbaarheid vooraf. Door vroegtijdige signalering en interventie zouden kwetsbare ouderen eerder en beter geholpen kunnen worden. Bovendien kunnen tehuisopname en kostbare vormen van zorg soms worden voorkomen. Meer zelfregie door en kwaliteit van leven voor
Naast individuele begeleiding door ViaZorg krijgen de jongeren groepstraining, verzorgd door Indigo Zeeland, waarbij wordt gewerkt aan het verbeteren van de sociale vaardigheden die noodzakelijk zijn voor werken in de zorg- en welzijnssector. Verder krijgen de jongeren voorlichting over opleidingen en werk in de sector en gaan ze werkervaring opdoen in een van de bij ViaZorg aangesloten organisaties. Het doel van het project is de jongeren, indien mogelijk, na de zomervakantie 2011 te laten starten met een opleiding richting Zorg of Welzijn.
ouderen en een mogelijke besparing op collectieve voorzieningen. Een echte win-winsituatie voor ouderen en samenleving! Joost Naafs
het maakt het mogelijk om inhoudelijk te discussiëren. Je hebt taal nodig om bruggen en tunnels te bouwen en eventuele misverstanden uit de weg te ruimen.’ Nevzat geeft een voorbeeld uit de praktijk: ‘Als kok moest ik wel eens varkensvlees klaarmaken, maar vanuit mijn overtuiging kan ik dat niet eten. Met collega’s heb ik toen afgesproken dat ik het wel klaar maakte, maar dat zij het proefden.’
2
37
13
zorgverlener gemakkelijk kan uitvallen, blijven die ouderen wel de
verleend. Maar aan dat moment gaat een proces van toenemende
Voorbereidingsprogramma allochtone vrouwen ViaZorg zet een voorbereidingsprogramma in voor allochtone vrouwen die interesse hebben in de zorg- en welzijnssector. Door individuele begeleiding en themadagen worden zij voorbereid op (vrijwilligers) werk of opleiding (zorg- en welzijnsbreed). Onderwerpen die in het programma aan bod komen zijn de impact van migratie, het Nederlandse arbeidsethos, verbale en non-verbale communicatie en etniciteitgerelateerde problematiek op het werk. Ook zal aandacht worden besteed aan het weerbaar maken van de deelnemers en, omdat de sector een hoge emotionele belasting met zich mee kan brengen, met het leren omgaan met emoties in werksituaties. Daarnaast krijgen zij voorlichting over de Zeeuwse zorg- en welzijnsarbeidsmarkt en een korte taaltraining.
(Para) medisch
Het Jongerenproject 2011 wordt mogelijk gemaakt door middelen uit het Actieplan Jeugdwerkloosheid Zeeland, onderdeel Oosterschelderegio, en ESF actie Jeugd. Europees Sociaal Fonds
3
4