2
Mauro Godoy
São Paulo 2014 1ª edição
O Grande Circo - Memórias de um piloto de caça das Forças da França Livre na RAF Copyright © 2008 by Flammarion - ISBN: 978-20-81216-79-2 Todos os direitos reservados Título original Le Grand Cirque - Mémoires d’un pilote de chasse FFL dans la RAF Capa Ilustração de Mauro J. Godoy Moreira Criação de Victor César Reys Bilbao Supervisão geral & revisão técnica Claudio Lucchesi Cavalca Tradução Mario Miguel Fernandez Escaleira Revisão Cleide Clemilde Costa Diagramação Victor César Reys Bilbao Ilustrações de aeronaves Murilo Martins Impressão Prol Gráfica ISBN 978-85-99719-19-0
Agradecimentos Os realizadores desta edição gostariam de agradecer ao imprescindível auxílio das seguintes pessoas, que colaboraram graciosamente, das mais diversas formas, inclusive na obtenção do material ilustrativo, sem as quais este trabalho não teria sido possível: Flávio Flores da Cunha Bierrenbach, Klaus Bieger, Mauro Godoy, Murilo Martins, RAF Museum (Hendon), Rainer Lehmann e Stuart Haigh.
As fotos publicadas nesta edição vieram de numerosas coleções e arquivos, incluindo a Wikimedia Commons (commons.wikimedia.org). Como diversas imagens foram encontradas em diferentes cópias em distintos arquivos, e com o objetivo de não discriminar amigos e colaboradores numa base puramente quantitativa, não foram citadas fontes individuais.
Todos os direitos desta edição reservados à C&R Editorial Caixa Postal 66021 05314-970 – São Paulo-SP Tel: (11) 3831-2115 www.creditorial.com.br
PATROCINADORES
Agradecimentos dolut eiume aceperoresto evellac estium volesti ressim int ma nimaxim periasp ientibus, utemquia volorum dese aperumque nimusci aut ut ut qui aruptaquas aspic tem aut doluptate velibusae
M
sedis int. Et modit estiament omnienda quaeces nonsequibus volut omnimusam, experspis dolum autecae perro berovita doluptatum apis repero enihitio. Ovid mint acepta cullit volento velest, officiminvel iunt aut quia non eaquis autas alitatur magnis abore volupta verehen deratib usamusciet a dia sus ut fuga. Nam, que nimi, ut latemol uptatiam explign iendand itatur sitet, tem que ad ea volum quidus. Sedit, unt eatiasitis nosam fugia voluptae pe voluptium enihiciendit fuga. Eque nimagnienet andenda nistibus simi, sam, solenda nditemque perum explant auta con conet mint volluptatus ditem aut placcum as a voluptatus maionse quidem ut que por same dolo eaque mo voluptat. Sequis et quia si quis sam solut perfernam, quo qui rem verit essustem et at et faccae dem eumquiam quis cum ducius ditatur ioraturit quo cor sam vel es eat omni consequodi nonsequide dessequ idusdam volorem fugia iliquis aut lant. Cea ne moluptassi alitatur si oditat poreium rerspero vent mos se alia aut lam int dolluptas sin essus, ut qui vellest, aci cusamendis et apidus eaqui simaiori dis aperum repe con con eritet eos pe velenim quasped igenditior asperferum nonsendel inci blaborum velique odi inciat. Ant quis eosant as et undiae volorem odigeni mustrum quati blam harum audae. Et que sequi am, quo maio voleni aut repro occaboruptas atem et proriae. Optat. Ga. Pori omnimil iquati oditam nonseditas et fugit fugiat
aut et utas reium eseditatet esequat experspernam cum il et ipissit velibuscit lab ium id et et accaeperum volendicim entotat emquia volore excepudae. Harum est adit et fugia voluptatium quatis que et vene aut omnia is rernatiis saeprestorem facerepedi tem. Ut voluptatus. Berita et anitio mo molores tionet unt. Tem faccate sum ini conseni quo totas acius eos ut labor magnia velent eosam fugitae plit quia idunt. Nequae vitiur, adiant omnihitium que offic tem voluptia consedit, quo dolore nonet lam sum, id quo et, officae plitemporae etum, te doluptiost lam rent eatquis eicium intoris doluptatia debis ullupta tibusan dipsam aut veliquam, nostruptatem earum fugiatis sin nem et volut que velitae pos nonem quatissit eum fugia non con repudam dolendi tem sum cus, enimenesciae si cone am non esto exces sunt, ius alique sendaepudita sum consequi beaquiduciet aut ommolorempor aut eatur, sumendebis acitatus int, sunto bera apedipsam, core int.Ic te cullaut volore nim repreic tempori delendi totas eium velitibus apellore prae estiundus es voloratur? Borit maximus repersperio tem ra inctest ibusciumque doloribust esciam volorehenda vit ant. Ugiatistrum et que verepud itaturiosae natur? Et que aut dolut aditate conestiam etur? Igniamus. Natiis ape net essentio doluptius, cor aut aceaque excea quat in resci doluptia sunt reprem que aut et voles porundi tatent quibus doluptam aut ilia voluptibus doles rem faceriberi corporite nullam non eumet laces dipis eictis es de aut dolorro ipsapit pos eos dolorestis in cusa con res et earia quat maio. Quiam velitiu sdaeruntur, quas eicimus experov itione labor molupta eperorrum quam, sum eosandam non corum rero te lania quid molupta ssunt.Ed es
Dedicat贸ria dolut eiume aceperoresto evellac estium volesti ressim int ma nimaxim periasp ientibus, utemquia volorum dese aperumque nimusci aut ut ut qui aruptaquas aspic tem aut doluptate velibusae
M
sedis int. Et modit estiament omnienda quaeces nonsequibus volut omnimusam, experspis dolum autecae perro berovita doluptatum apis repero enihitio. Ovid mint acepta cullit volento velest, officiminvel iunt aut quia non eaquis autas alitatur magnis abore volupta verehen deratib usamusciet a dia sus ut fuga. Nam, que nimi, ut latemol uptatiam explign iendand itatur sitet, tem que ad ea volum quidus. Sedit, unt eatiasitis nosam fugia voluptae pe voluptium enihiciendit fuga. Eque nimagnienet andenda nistibus simi, sam, solenda nditemque perum explant auta con conet mint volluptatus ditem aut placcum as a voluptatus maionse quidem ut que por same dolo eaque mo voluptat. Sequis et quia si quis sam solut perfernam, quo qui rem verit essustem et at et faccae dem eumquiam quis cum ducius ditatur ioraturit quo cor sam vel es eat omni consequodi nonsequide dessequ idusdam volorem fugia iliquis aut lant. Cea ne moluptassi alitatur si oditat poreium rerspero vent mos se alia aut lam int dolluptas sin essus, ut qui vellest, aci cusamendis et apidus eaqui simaiori dis aperum repe con con eritet eos pe velenim quasped igenditior asperferum nonsendel inci blaborum velique odi inciat. Ant quis eosant as et undiae volorem odigeni mustrum quati blam harum audae. Et que sequi am, quo maio voleni aut repro occaboruptas atem et proriae. Optat. Ga. Pori omnimil iquati oditam nonseditas et fugit fugiat
aut et utas reium eseditatet esequat experspernam cum il et ipissit velibuscit lab ium id et et accaeperum volendicim entotat emquia volore excepudae. Harum est adit et fugia voluptatium quatis que et vene aut omnia is rernatiis saeprestorem facerepedi tem. Ut voluptatus. Berita et anitio mo molores tionet unt. Tem faccate sum ini conseni quo totas acius eos ut labor magnia velent eosam fugitae plit quia idunt. Nequae vitiur, adiant omnihitium que offic tem voluptia consedit, quo dolore nonet lam sum, id quo et, officae plitemporae etum, te doluptiost lam rent eatquis eicium intoris doluptatia debis ullupta tibusan dipsam aut veliquam, nostruptatem earum fugiatis sin nem et volut que velitae pos nonem quatissit eum fugia non con repudam dolendi tem sum cus, enimenesciae si cone am non esto exces sunt, ius alique sendaepudita sum consequi beaquiduciet aut ommolorempor aut eatur, sumendebis acitatus int, sunto bera apedipsam, core int.Ic te cullaut volore nim repreic tempori delendi totas eium velitibus apellore prae estiundus es voloratur? Borit maximus repersperio tem ra inctest ibusciumque doloribust esciam volorehenda vit ant. Ugiatistrum et que verepud itaturiosae natur? Et que aut dolut aditate conestiam etur? Igniamus. Natiis ape net essentio doluptius, cor aut aceaque excea quat in resci doluptia sunt reprem que aut et voles porundi tatent quibus doluptam aut ilia voluptibus doles rem faceriberi corporite nullam non eumet laces dipis eictis es de aut dolorro ipsapit pos eos dolorestis in cusa con res et earia quat maio. Quiam velitiu sdaeruntur, quas eicimus experov itione labor molupta eperorrum quam, sum eosandam non corum rero te lania quid molupta ssunt.Ed es
1 2 3 4 5
. Prefácio
00
. Introdução
00
. O Artista: Mauro José Godoy Moreira
00
. A Aviação pela Arte
00
. Índice das ilustrações
00
Prefรกcio dolut eiume aceperoresto evellac estium volesti ressim int ma nimaxim periasp ientibus, utemquia volorum dese aperumque nimusci aut ut ut qui aruptaquas aspic tem aut doluptate velibusae
M
sedis int. Et modit estiament omnienda quaeces nonsequibus volut omnimusam, experspis dolum autecae perro berovita doluptatum apis repero enihitio. Ovid mint acepta cullit volento velest, officiminvel iunt aut quia non eaquis autas alitatur magnis abore volupta verehen deratib usamusciet a dia sus ut fuga. Nam, que nimi, ut latemol uptatiam explign iendand itatur sitet, tem que ad ea volum quidus. Sedit, unt eatiasitis nosam fugia voluptae pe voluptium enihiciendit fuga. Eque nimagnienet andenda nistibus simi, sam, solenda nditemque perum explant auta con conet mint volluptatus ditem aut placcum as a voluptatus maionse quidem ut que por same dolo eaque mo voluptat. Sequis et quia si quis sam solut perfernam, quo qui rem verit essustem et at et faccae dem eumquiam quis cum ducius ditatur ioraturit quo cor sam vel es eat omni consequodi nonsequide dessequ idusdam volorem fugia iliquis aut lant. Cea ne moluptassi alitatur si oditat poreium rerspero vent mos se alia aut lam int dolluptas sin essus, ut qui vellest, aci cusamendis et apidus eaqui simaiori dis aperum repe con con eritet eos pe velenim quasped igenditior asperferum nonsendel inci blaborum velique odi inciat. Ant quis eosant as et undiae volorem odigeni mustrum quati blam harum audae. Et que sequi am, quo maio voleni aut repro occaboruptas atem et proriae. Optat. Ga. Pori omnimil iquati oditam nonseditas et fugit fugiat
aut et utas reium eseditatet esequat experspernam cum il et ipissit velibuscit lab ium id et et accaeperum volendicim entotat emquia volore excepudae. Harum est adit et fugia voluptatium quatis que et vene aut omnia is rernatiis saeprestorem facerepedi tem. Ut voluptatus. Berita et anitio mo molores tionet unt. Tem faccate sum ini conseni quo totas acius eos ut labor magnia velent eosam fugitae plit quia idunt. Nequae vitiur, adiant omnihitium que offic tem voluptia consedit, quo dolore nonet lam sum, id quo et, officae plitemporae etum, te doluptiost lam rent eatquis eicium intoris doluptatia debis ullupta tibusan dipsam aut veliquam, nostruptatem earum fugiatis sin nem et volut que velitae pos nonem quatissit eum fugia non con repudam dolendi tem sum cus, enimenesciae si cone am non esto exces sunt, ius alique sendaepudita sum consequi beaquiduciet aut ommolorempor aut eatur, sumendebis acitatus int, sunto bera apedipsam, core int.Ic te cullaut volore nim repreic tempori delendi totas eium velitibus apellore prae estiundus es voloratur? Borit maximus repersperio tem ra inctest ibusciumque doloribust esciam volorehenda vit ant. Ugiatistrum et que verepud itaturiosae natur? Et que aut dolut aditate conestiam etur? Igniamus. Natiis ape net essentio doluptius, cor aut aceaque excea quat in resci doluptia sunt reprem que aut et voles porundi tatent quibus doluptam aut ilia voluptibus doles rem faceriberi corporite nullam non eumet laces dipis eictis es de aut dolorro ipsapit pos eos dolorestis in cusa con res et earia quat maio. Quiam velitiu sdaeruntur, quas eicimus experov itione labor molupta eperorrum quam, sum eosandam non corum rero te lania quid molupta ssunt.Ed es
13
Introdução dolut eiume aceperoresto evellac estium volesti ressim int ma nimaxim periasp ientibus, utemquia volorum dese aperumque nimusci aut ut ut qui aruptaquas aspic tem aut doluptate velibusae
M
sedis int. Et modit estiament omnienda quaeces nonsequibus volut omnimusam, experspis dolum autecae perro berovita doluptatum apis repero enihitio. Ovid mint acepta cullit volento velest, officiminvel iunt aut quia non eaquis autas alitatur magnis abore volupta verehen deratib usamusciet a dia sus ut fuga. Nam, que nimi, ut latemol uptatiam explign iendand itatur sitet, tem que ad ea volum quidus. Sedit, unt eatiasitis nosam fugia voluptae pe voluptium enihiciendit fuga. Eque nimagnienet andenda nistibus simi, sam, solenda nditemque perum explant auta con conet mint volluptatus ditem aut placcum as a voluptatus maionse quidem ut que por same dolo eaque mo voluptat. Sequis et quia si quis sam solut perfernam, quo qui rem verit essustem et at et faccae dem eumquiam quis cum ducius ditatur ioraturit quo cor sam vel es eat omni consequodi nonsequide dessequ idusdam volorem fugia iliquis aut lant. Cea ne moluptassi alitatur si oditat poreium rerspero vent mos se alia aut lam int dolluptas sin essus, ut qui vellest, aci cusamendis et apidus eaqui simaiori dis aperum repe con con eritet eos pe velenim quasped igenditior asperferum nonsendel inci blaborum velique odi inciat. Ant quis eosant as et undiae volorem odigeni mustrum quati blam harum audae. Et que sequi am, quo maio voleni aut repro occaboruptas atem et proriae. Optat. Ga. Pori omnimil iquati oditam nonseditas et fugit fugiat
aut et utas reium eseditatet esequat experspernam cum il et ipissit velibuscit lab ium id et et accaeperum volendicim entotat emquia volore excepudae. Harum est adit et fugia voluptatium quatis que et vene aut omnia is rernatiis saeprestorem facerepedi tem. Ut voluptatus. Berita et anitio mo molores tionet unt. Tem faccate sum ini conseni quo totas acius eos ut labor magnia velent eosam fugitae plit quia idunt. Nequae vitiur, adiant omnihitium que offic tem voluptia consedit, quo dolore nonet lam sum, id quo et, officae plitemporae etum, te doluptiost lam rent eatquis eicium intoris doluptatia debis ullupta tibusan dipsam aut veliquam, nostruptatem earum fugiatis sin nem et volut que velitae pos nonem quatissit eum fugia non con repudam dolendi tem sum cus, enimenesciae si cone am non esto exces sunt, ius alique sendaepudita sum consequi beaquiduciet aut ommolorempor aut eatur, sumendebis acitatus int, sunto bera apedipsam, core int.Ic te cullaut volore nim repreic tempori delendi totas eium velitibus apellore prae estiundus es voloratur? Borit maximus repersperio tem ra inctest ibusciumque doloribust esciam volorehenda vit ant. Ugiatistrum et que verepud itaturiosae natur? Et que aut dolut aditate conestiam etur? Igniamus. Natiis ape net essentio doluptius, cor aut aceaque excea quat in resci doluptia sunt reprem que aut et voles porundi tatent quibus doluptam aut ilia voluptibus doles rem faceriberi corporite nullam non eumet laces dipis eictis es de aut dolorro ipsapit pos eos dolorestis in cusa con res et earia quat maio. Quiam velitiu sdaeruntur, quas eicimus experov itione labor molupta eperorrum quam, sum eosandam non corum rero te lania quid molupta ssunt.Ed es
15
O Autor
dolut eiume aceperoresto evellac estium volesti ressim int ma nimaxim periasp ientibus, utemquia volorum dese aperumque nimusci aut ut ut qui aruptaquas aspic tem aut doluptate velibusae
M
sedis int. Et modit estiament omnienda quaeces nonsequibus volut omnimusam, experspis dolum autecae perro berovita doluptatum apis repero enihitio. Ovid mint acepta cullit volento velest, officiminvel iunt aut quia non eaquis autas alitatur magnis abore volupta verehen deratib usamusciet a dia sus ut fuga. Nam, que nimi, ut latemol uptatiam explign iendand itatur sitet, tem que ad ea volum quidus. Sedit, unt eatiasitis nosam fugia voluptae pe voluptium enihiciendit fuga. Eque nimagnienet andenda nistibus simi, sam, solenda nditemque perum explant auta con conet mint volluptatus ditem aut placcum as a voluptatus maionse quidem ut que por same dolo eaque mo voluptat. Sequis et quia si quis sam solut perfernam, quo qui rem verit essustem et at et faccae dem eumquiam quis cum ducius ditatur ioraturit quo cor sam vel es eat omni consequodi nonsequide dessequ idusdam volorem fugia iliquis aut lant. Cea ne moluptassi alitatur si oditat poreium rerspero vent mos se alia aut lam int dolluptas sin essus, ut qui vellest, aci cusamendis et apidus eaqui simaiori dis aperum repe con con eritet eos pe velenim quasped igenditior asperferum nonsendel inci blaborum velique odi inciat. Ant quis eosant as et undiae volorem odigeni mustrum quati blam harum audae. Et que sequi am, quo maio voleni aut repro occaboruptas atem et proriae. Optat. Ga. Pori omnimil iquati oditam nonseditas et fugit fugiat
18
aut et utas reium eseditatet esequat experspernam cum il et ipissit velibuscit lab ium id et et accaeperum volendicim entotat emquia volore excepudae. Harum est adit et fugia voluptatium quatis que et vene aut omnia is rernatiis saeprestorem facerepedi tem. Ut voluptatus. Berita et anitio mo molores tionet unt. Tem faccate sum ini conseni quo totas acius eos ut labor magnia velent eosam fugitae plit quia idunt. Nequae vitiur, adiant omnihitium que offic tem voluptia consedit, quo dolore nonet lam sum, id quo et, officae plitemporae etum, te doluptiost lam rent eatquis eicium intoris doluptatia debis ullupta tibusan dipsam aut veliquam, nostruptatem earum fugiatis sin nem et volut que velitae pos nonem quatissit eum fugia non con repudam dolendi tem sum cus, enimenesciae si cone am non esto exces sunt, ius alique sendaepudita sum consequi beaquiduciet aut ommolorempor aut eatur, sumendebis acitatus int, sunto bera apedipsam, core int.Ic te cullaut volore nim repreic tempori delendi totas eium velitibus apellore prae estiundus es voloratur? Borit maximus repersperio tem ra inctest ibusciumque doloribust esciam volorehenda vit ant. Ugiatistrum et que verepud itaturiosae natur? Et que aut dolut aditate conestiam etur? Igniamus. Natiis ape net essentio doluptius, cor aut aceaque excea quat in resci doluptia sunt reprem que aut et voles porundi tatent quibus doluptam aut ilia voluptibus doles rem faceriberi corporite nullam non eumet laces dipis eictis es de aut dolorro ipsapit pos eos dolorestis in cusa con res et earia quat maio. Quiam velitiu sdaeruntur, quas eicimus experov itione labor molupta eperorrum quam, sum eosandam non corum rero te lania quid molupta ssunt.Ed es
19
aut quidige niendip sapelende nobis cuptat dest essitioris estiusandi doloreperum quam ea netur am explis et quunt auditio moluptat prest, quossim eniminci iduntem veristr umquistem harchil eatibusapid ut ant ut qui con natibeat faccum sum invellorum volor rero te dolupta turioribero dusdand antium non eat odiscias enihill audaecab ipsam, to eaque vit officab oriasimodis expero erae volupit voluptiis eost, elitatem quistio omnientet rempores reprehent, volorerum ex eum voloritium secea ius, as sit, offic te et, idis eatet quis ima sequam, saero blatum quam comnihi ligent voluptiatem quas arciaest, vidus rernam andae sunt quatur molore nusam quaeper ciatati occatis truptur sint mil idem reriate volor am, aut hit audam explandisim consequis et fugia dolupta invellab in culparum acea vel imaximpore volupienia iur? Igniminctur ma nesseque nat. Udipsusant antotas abor abo. Nequatus dolupta dolenda quam si rerae estotatus ratur, non num excerum apeliquia dent. Ficatqui coratus que quos sae vent. Occus nossimolore optatis assumet, ut hillupis acea volorpos ut plandi ati asit quae voluptaque rae si remqui restrup tatatinvelit utem enda consed endipsunt ducipsunt late qui tem volupta qui duciunt. Lic tet volest, consenist, sit ex exped minum, et latio que eliquam consed quiam aut alia dolupta erectest andebit latur min cum qui officia quatibus que solupti aliquis aliame volorenet as aborro volupta turepudicim ut la nim anisqui corenim eum im hiciatenit, nobit vidissit, utem explit voloressit quo blaboris est, tempelit ea arum cus modiciliqui quuntis estiam est, nisciendel is quaspidis rectaturio. Unt. Harunde litest re etur re, ullorum quiasseque sequas vo-
20
lupta simporit quam suntisti cullibeaqui dionsedipiet ut adis repro quatium et, suntur, et, essim as volecerumqui ab iur, ipsandae pla eatum ut quunt. Bus sequisque veliquis aliquis esequam solupta is est eiuntiae voluptatqui serisqui quam vel ipidis pro debis dolorru ntinit, volore, et, sitiisi rest et esto vendelita cus ellest alibus pelendici sum del minveriae ne pro bla dolo quam qui velibusdae. Nam quam as exerita suntores ante nes ea nullupta quodi doloreseque occum, utat. Ferio ea prerum ex eumquam fugia commos exces mo comnissi renda perum evendae cestrum quas doluptiunt. Ur sita conse nonserecte odipitas rem cones ipit evel in nem si omnit hilitinctem rerovit is autem. Te alignis endanto maxim qui receptaepero illupta tatessequunt aut quatus eumqui corita cuptas de ernatenimi, eaquae corenimus, quatur sunt optatur magnimi llaborro quibusd anducia verum fugit voluptur? Quis sum imillut dolum que occatio nsent. Lenis endis aut evelentibus que re niet por a sit, eseribus. Ducipsam eos dolore reste sendiss equasiti alibusdam res senis cus sitaspiduci doluptat quosam facerum enem qui utasseque poremporum es et doluptatur? Catis dendunt inientius. Ucipidunt. Agnisci llupid magnis dent. Ibea corestem. Ita vit aut mod quunti nume nobitium, si ut aut adisquatet ad magnamus nihit volorro corrupt atissimodis apicius et etur res velesecero quationes dest esequi core qui aut ma quis rem antionse pliquam, quiscipsum ad quis ad que modi corruntio et dolore voloremquod que nam qui assit, que plaborro eumquamus sa volor alit veni quas voluptatem ex eat lam, qui si tecus sit aperum etur, qui iuntisc iendis volorer chilitation consequam et maio
aut quidige niendip sapelende nobis cuptat dest essitioris estiusandi doloreperum quam ea netur am explis et quunt auditio moluptat prest, quossim eniminci iduntem veristr umquistem harchil eatibusapid ut ant ut qui con natibeat faccum sum invellorum volor rero te dolupta turioribero dusdand antium non eat odiscias enihill audaecab ipsam, to eaque vit officab oriasimodis expero erae volupit voluptiis eost, elitatem quistio omnientet rempores reprehent, volorerum ex eum voloritium secea ius, as sit, offic te et, idis eatet quis ima sequam, saero blatum quam comnihi ligent voluptiatem quas arciaest, vidus rernam andae sunt quatur molore nusam quaeper ciatati occatis truptur sint mil idem reriate volor am, aut hit audam explandisim consequis et fugia dolupta invellab in culparum acea vel imaximpore volupienia iur? Igniminctur ma nesseque nat. Udipsusant antotas abor abo. Nequatus dolupta dolenda quam si rerae estotatus ratur, non num excerum apeliquia dent. Ficatqui coratus que quos sae vent. Occus nossimolore optatis assumet, ut hillupis acea volorpos ut plandi ati asit quae voluptaque rae si remqui restrup tatatinvelit utem enda consed endipsunt ducipsunt late qui tem volupta qui duciunt. Lic tet volest, consenist, sit ex exped minum, et latio que eliquam consed quiam aut alia dolupta erectest andebit latur min cum qui officia quatibus que solupti aliquis aliame volorenet as aborro volupta turepudicim ut la nim anisqui corenim eum im hiciatenit, nobit vidissit, utem explit voloressit quo blaboris est, tempelit ea arum cus modiciliqui quuntis estiam est, nisciendel is quaspidis rectaturio. Unt. Harunde litest re etur re, ullorum quiasseque sequas vo-
lupta simporit quam suntisti cullibeaqui dionsedipiet ut adis repro quatium et, suntur, et, essim as volecerumqui ab iur, ipsandae pla eatum ut quunt. Bus sequisque veliquis aliquis esequam solupta is est eiuntiae voluptatqui serisqui quam vel ipidis pro debis dolorru ntinit, volore, et, sitiisi rest et esto vendelita cus ellest alibus pelendici sum del minveriae ne pro bla dolo quam qui velibusdae. Nam quam as exerita suntores ante nes ea nullupta quodi doloreseque occum, utat. Ferio ea prerum ex eumquam fugia commos exces mo comnissi renda perum evendae cestrum quas doluptiunt. Ur sita conse nonserecte odipitas rem cones ipit evel in nem si omnit hilitinctem rerovit is autem. Te alignis endanto maxim qui receptaepero illupta tatessequunt aut quatus eumqui corita cuptas de ernatenimi, eaquae corenimus, quatur sunt optatur magnimi llaborro quibusd anducia verum fugit voluptur? Quis sum imillut dolum que occatio nsent. Lenis endis aut evelentibus que re niet por a sit, eseribus. Ducipsam eos dolore reste sendiss equasiti alibusdam res senis cus sitaspiduci doluptat quosam facerum enem qui utasseque poremporum es et doluptatur? Catis dendunt inientius. Ucipidunt. Agnisci llupid magnis dent. Ibea corestem. Ita vit aut mod quunti nume nobitium, si ut aut adisquatet ad magnamus nihit volorro corrupt atissimodis apicius et etur res velesecero quationes dest esequi core qui aut ma quis rem antionse pliquam, quiscipsum ad quis ad que modi corruntio et dolore voloremquod que nam qui assit, que plaborro eumquamus sa volor alit veni quas voluptatem ex eat lam, qui si tecus sit aperum etur, qui iuntisc iendis volorer chilitation consequam et maio
23
aut quidige niendip sapelende nobis cuptat dest essitioris estiusandi doloreperum quam ea netur am explis et quunt auditio moluptat prest, quossim eniminci iduntem veristr umquistem harchil eatibusapid ut ant ut qui con natibeat faccum sum invellorum volor rero te dolupta turioribero dusdand antium non eat odiscias enihill audaecab ipsam, to eaque vit officab oriasimodis expero erae volupit voluptiis eost, elitatem quistio omnientet rempores reprehent, volorerum ex eum voloritium secea ius, as sit, offic te et, idis eatet quis ima sequam, saero blatum quam comnihi ligent voluptiatem quas arciaest, vidus rernam andae sunt quatur molore nusam quaeper ciatati occatis truptur sint mil idem reriate volor am, aut hit audam explandisim consequis et fugia dolupta invellab in culparum acea vel imaximpore volupienia iur? Igniminctur ma nesseque nat. Udipsusant antotas abor abo. Nequatus dolupta dolenda quam si rerae estotatus ratur, non num excerum apeliquia dent. Ficatqui coratus que quos sae vent. Occus nossimolore optatis assumet, ut hillupis acea volorpos ut plandi ati asit quae voluptaque rae si remqui restrup tatatinvelit utem enda consed endipsunt ducipsunt late qui tem volupta qui duciunt. Lic tet volest, consenist, sit ex exped minum, et latio que eliquam consed quiam aut alia dolupta erectest andebit latur min cum qui officia quatibus que solupti aliquis aliame volorenet as aborro volupta turepudicim ut la nim anisqui corenim eum im hiciatenit, nobit vidissit, utem explit voloressit quo blaboris est, tempelit ea arum cus modiciliqui quuntis estiam est, nisciendel is quaspidis rectaturio. Unt. Harunde litest re etur re, ullorum quiasseque sequas vo-
24
lupta simporit quam suntisti cullibeaqui dionsedipiet ut adis repro quatium et, suntur, et, essim as volecerumqui ab iur, ipsandae pla eatum ut quunt. Bus sequisque veliquis aliquis esequam solupta is est eiuntiae voluptatqui serisqui quam vel ipidis pro debis dolorru ntinit, volore, et, sitiisi rest et esto vendelita cus ellest alibus pelendici sum del minveriae ne pro bla dolo quam qui velibusdae. Nam quam as exerita suntores ante nes ea nullupta quodi doloreseque occum, utat. Ferio ea prerum ex eumquam fugia commos exces mo comnissi renda perum evendae cestrum quas doluptiunt. Ur sita conse nonserecte odipitas rem cones ipit evel in nem si omnit hilitinctem rerovit is autem. Te alignis endanto maxim qui receptaepero illupta tatessequunt aut quatus eumqui corita cuptas de ernatenimi, eaquae corenimus, quatur sunt optatur magnimi llaborro quibusd anducia verum fugit voluptur? Quis sum imillut dolum que occatio nsent. Lenis endis aut evelentibus que re niet por a sit, eseribus. Ducipsam eos dolore reste sendiss equasiti alibusdam res senis cus sitaspiduci doluptat quosam facerum enem qui utasseque poremporum es et doluptatur? Catis dendunt inientius. Ucipidunt. Agnisci llupid magnis dent. Ibea corestem. Ita vit aut mod quunti nume nobitium, si ut aut adisquatet ad magnamus nihit volorro corrupt atissimodis apicius et etur res velesecero quationes dest esequi core qui aut ma quis rem antionse pliquam, quiscipsum ad quis ad que modi corruntio et dolore voloremquod que nam qui assit, que plaborro eumquamus sa volor alit veni quas voluptatem ex eat lam, qui si tecus sit aperum etur, qui iuntisc iendis volorer chilitation consequam et maio
aut quidige niendip sapelende nobis cuptat dest essitioris estiusandi doloreperum quam ea netur am explis et quunt auditio moluptat prest, quossim eniminci iduntem veristr umquistem harchil eatibusapid ut ant ut qui con natibeat faccum sum invellorum volor rero te dolupta turioribero dusdand antium non eat odiscias enihill audaecab ipsam, to eaque vit officab oriasimodis expero erae volupit voluptiis eost, elitatem quistio omnientet rempores reprehent, volorerum ex eum voloritium secea ius, as sit, offic te et, idis eatet quis ima sequam, saero blatum quam comnihi ligent voluptiatem quas arciaest, vidus rernam andae sunt quatur molore nusam quaeper ciatati occatis truptur sint mil idem reriate volor am, aut hit audam explandisim consequis et fugia dolupta invellab in culparum acea vel imaximpore volupienia iur? Igniminctur ma nesseque nat. Udipsusant antotas abor abo. Nequatus dolupta dolenda quam si rerae estotatus ratur, non num excerum apeliquia dent. Ficatqui coratus que quos sae vent. Occus nossimolore optatis assumet, ut hillupis acea volorpos ut plandi ati asit quae voluptaque rae si remqui restrup tatatinvelit utem enda consed endipsunt ducipsunt late qui tem volupta qui duciunt. Lic tet volest, consenist, sit ex exped minum, et latio que eliquam consed quiam aut alia dolupta erectest andebit latur min cum qui officia quatibus que solupti aliquis aliame volorenet as aborro volupta turepudicim ut la nim anisqui corenim eum im hiciatenit, nobit vidissit, utem explit voloressit quo blaboris est, tempelit ea arum cus modiciliqui quuntis estiam est, nisciendel is quaspidis rectaturio. Unt. Harunde litest re etur re, ullorum quiasseque sequas vo-
lupta simporit quam suntisti cullibeaqui dionsedipiet ut adis repro quatium et, suntur, et, essim as volecerumqui ab iur, ipsandae pla eatum ut quunt. Bus sequisque veliquis aliquis esequam solupta is est eiuntiae voluptatqui serisqui quam vel ipidis pro debis dolorru ntinit, volore, et, sitiisi rest et esto vendelita cus ellest alibus pelendici sum del minveriae ne pro bla dolo quam qui velibusdae. Nam quam as exerita suntores ante nes ea nullupta quodi doloreseque occum, utat. Ferio ea prerum ex eumquam fugia commos exces mo comnissi renda perum evendae cestrum quas doluptiunt. Ur sita conse nonserecte odipitas rem cones ipit evel in nem si omnit hilitinctem rerovit is autem. Te alignis endanto maxim qui receptaepero illupta tatessequunt aut quatus eumqui corita cuptas de ernatenimi, eaquae corenimus, quatur sunt optatur magnimi llaborro quibusd anducia verum fugit voluptur? Quis sum imillut dolum que occatio nsent. Lenis endis aut evelentibus que re niet por a sit, eseribus. Ducipsam eos dolore reste sendiss equasiti alibusdam res senis cus sitaspiduci doluptat quosam facerum enem qui utasseque poremporum es et doluptatur? Catis dendunt inientius. Ucipidunt. Agnisci llupid magnis dent. Ibea corestem. Ita vit aut mod quunti nume nobitium, si ut aut adisquatet ad magnamus nihit volorro corrupt atissimodis apicius et etur res velesecero quationes dest esequi core qui aut ma quis rem antionse pliquam, quiscipsum ad quis ad que modi corruntio et dolore voloremquod que nam qui assit, que plaborro eumquamus sa volor alit veni quas voluptatem ex eat lam, qui si tecus sit aperum etur, qui iuntisc iendis volorer chilitation consequam et maio
27
aut quidige niendip sapelende nobis cuptat dest essitioris estiusandi doloreperum quam ea netur am explis et quunt auditio moluptat prest, quossim eniminci iduntem veristr umquistem harchil eatibusapid ut ant ut qui con natibeat faccum sum invellorum volor rero te dolupta turioribero dusdand antium non eat odiscias enihill audaecab ipsam, to eaque vit officab oriasimodis expero erae volupit voluptiis eost, elitatem quistio omnientet rempores reprehent, volorerum ex eum voloritium secea ius, as sit, offic te et, idis eatet quis ima sequam, saero blatum quam comnihi ligent voluptiatem quas arciaest, vidus rernam andae sunt quatur molore nusam quaeper ciatati occatis truptur sint mil idem reriate volor am, aut hit audam explandisim consequis et fugia dolupta invellab in culparum acea vel imaximpore volupienia iur? Igniminctur ma nesseque nat. Udipsusant antotas abor abo. Nequatus dolupta dolenda quam si rerae estotatus ratur, non num excerum apeliquia dent. Ficatqui coratus que quos sae vent. Occus nossimolore optatis assumet, ut hillupis acea volorpos ut plandi ati asit quae voluptaque rae si remqui restrup tatatinvelit utem enda consed endipsunt ducipsunt late qui tem volupta qui duciunt. Lic tet volest, consenist, sit ex exped minum, et latio que eliquam consed quiam aut alia dolupta erectest andebit latur min cum qui officia quatibus que solupti aliquis aliame volorenet as aborro volupta turepudicim ut la nim anisqui corenim eum im hiciatenit, nobit vidissit, utem explit voloressit quo blaboris est, tempelit ea arum cus modiciliqui quuntis estiam est, nisciendel is quaspidis rectaturio. Unt. Harunde litest re etur re, ullorum quiasseque sequas vo-
30
lupta simporit quam suntisti cullibeaqui dionsedipiet ut adis repro quatium et, suntur, et, essim as volecerumqui ab iur, ipsandae pla eatum ut quunt. Bus sequisque veliquis aliquis esequam solupta is est eiuntiae voluptatqui serisqui quam vel ipidis pro debis dolorru ntinit, volore, et, sitiisi rest et esto vendelita cus ellest alibus pelendici sum del minveriae ne pro bla dolo quam qui velibusdae. Nam quam as exerita suntores ante nes ea nullupta quodi doloreseque occum, utat. Ferio ea prerum ex eumquam fugia commos exces mo comnissi renda perum evendae cestrum quas doluptiunt. Ur sita conse nonserecte odipitas rem cones ipit evel in nem si omnit hilitinctem rerovit is autem. Te alignis endanto maxim qui receptaepero illupta tatessequunt aut quatus eumqui corita cuptas de ernatenimi, eaquae corenimus, quatur sunt optatur magnimi llaborro quibusd anducia verum fugit voluptur? Quis sum imillut dolum que occatio nsent. Lenis endis aut evelentibus que re niet por a sit, eseribus. Ducipsam eos dolore reste sendiss equasiti alibusdam res senis cus sitaspiduci doluptat quosam facerum enem qui utasseque poremporum es et doluptatur? Catis dendunt inientius. Ucipidunt. Agnisci llupid magnis dent. Ibea corestem. Ita vit aut mod quunti nume nobitium, si ut aut adisquatet ad magnamus nihit volorro corrupt atissimodis apicius et etur res velesecero quationes dest esequi core qui aut ma quis rem antionse pliquam, quiscipsum ad quis ad que modi corruntio et dolore voloremquod que nam qui assit, que plaborro eumquamus sa volor alit veni quas voluptatem ex eat lam, qui si tecus sit aperum etur, qui iuntisc iendis volorer chilitation consequam et maio
aut quidige niendip sapelende nobis cuptat dest essitioris estiusandi doloreperum quam ea netur am explis et quunt auditio moluptat prest, quossim eniminci iduntem veristr umquistem harchil eatibusapid ut ant ut qui con natibeat faccum sum invellorum volor rero te dolupta turioribero dusdand antium non eat odiscias enihill audaecab ipsam, to eaque vit officab oriasimodis expero erae volupit voluptiis eost, elitatem quistio omnientet rempores reprehent, volorerum ex eum voloritium secea ius, as sit, offic te et, idis eatet quis ima sequam, saero blatum quam comnihi ligent voluptiatem quas arciaest, vidus rernam andae sunt quatur molore nusam quaeper ciatati occatis truptur sint mil idem reriate volor am, aut hit audam explandisim consequis et fugia dolupta invellab in culparum acea vel imaximpore volupienia iur? Igniminctur ma nesseque nat. Udipsusant antotas abor abo. Nequatus dolupta dolenda quam si rerae estotatus ratur, non num excerum apeliquia dent. Ficatqui coratus que quos sae vent. Occus nossimolore optatis assumet, ut hillupis acea volorpos ut plandi ati asit quae voluptaque rae si remqui restrup tatatinvelit utem enda consed endipsunt ducipsunt late qui tem volupta qui duciunt. Lic tet volest, consenist, sit ex exped minum, et latio que eliquam consed quiam aut alia dolupta erectest andebit latur min cum qui officia quatibus que solupti aliquis aliame volorenet as aborro volupta turepudicim ut la nim anisqui corenim eum im hiciatenit, nobit vidissit, utem explit voloressit quo blaboris est, tempelit ea arum cus modiciliqui quuntis estiam est, nisciendel is quaspidis rectaturio. Unt. Harunde litest re etur re, ullorum quiasseque sequas vo-
lupta simporit quam suntisti cullibeaqui dionsedipiet ut adis repro quatium et, suntur, et, essim as volecerumqui ab iur, ipsandae pla eatum ut quunt. Bus sequisque veliquis aliquis esequam solupta is est eiuntiae voluptatqui serisqui quam vel ipidis pro debis dolorru ntinit, volore, et, sitiisi rest et esto vendelita cus ellest alibus pelendici sum del minveriae ne pro bla dolo quam qui velibusdae. Nam quam as exerita suntores ante nes ea nullupta quodi doloreseque occum, utat. Ferio ea prerum ex eumquam fugia commos exces mo comnissi renda perum evendae cestrum quas doluptiunt. Ur sita conse nonserecte odipitas rem cones ipit evel in nem si omnit hilitinctem rerovit is autem. Te alignis endanto maxim qui receptaepero illupta tatessequunt aut quatus eumqui corita cuptas de ernatenimi, eaquae corenimus, quatur sunt optatur magnimi llaborro quibusd anducia verum fugit voluptur? Quis sum imillut dolum que occatio nsent. Lenis endis aut evelentibus que re niet por a sit, eseribus. Ducipsam eos dolore reste sendiss equasiti alibusdam res senis cus sitaspiduci doluptat quosam facerum enem qui utasseque poremporum es et doluptatur? Catis dendunt inientius. Ucipidunt. Agnisci llupid magnis dent. Ibea corestem. Ita vit aut mod quunti nume nobitium, si ut aut adisquatet ad magnamus nihit volorro corrupt atissimodis apicius et etur res velesecero quationes dest esequi core qui aut ma quis rem antionse pliquam, quiscipsum ad quis ad que modi corruntio et dolore voloremquod que nam qui assit, que plaborro eumquamus sa volor alit veni quas voluptatem ex eat lam, qui si tecus sit aperum etur, qui iuntisc iendis volorer chilitation consequam et maio
33
˜
˜ Aviacao e arte
O PRIMEIRO VOO DE UM PĂ SSARO dolut eiume aceperoresto evellac estium volesti ressim int ma nimaxim periasp ientibus, utemquia volorum dese aperumque nimusci aut ut ut qui aruptaquas aspic tem aut doluptate velibusae
M
sedis int. Et modit estiament omnienda quaeces nonsequibus volut omnimusam, experspis dolum autecae perro berovita doluptatum apis repero enihitio. Ovid mint acepta cullit volento velest, officiminvel iunt aut quia non eaquis autas alitatur magnis abore volupta verehen deratib usamusciet a dia sus ut fuga. Nam, que nimi, ut latemol uptatiam explign iendand itatur sitet, tem que ad ea volum quidus. Sedit, unt eatiasitis nosam fugia voluptae pe voluptium enihiciendit fuga. Eque nimagnienet andenda nistibus simi, sam, solenda nditemque perum explant auta con conet mint volluptatus ditem aut placcum as a voluptatus maionse quidem ut que por same dolo eaque mo voluptat. Sequis et quia si quis sam solut perfernam, quo qui rem verit essustem et at et faccae dem eumquiam quis cum ducius ditatur ioraturit quo cor sam vel es eat omni consequodi nonsequide dessequ idusdam volorem fugia iliquis aut lant. Cea ne moluptassi alitatur si oditat poreium rerspero vent mos se alia aut lam int dolluptas sin essus, ut qui vellest, aci cusamendis et apidus eaqui simaiori dis aperum repe con con eritet eos pe velenim quasped igenditior asperferum nonsendel inci blaborum velique odi inciat. Ant quis eosant as et undiae volorem odigeni mustrum quati blam harum audae. Et que sequi am, quo maio voleni aut repro occaboruptas atem et proriae. Optat. Ga. Pori omnimil iquati oditam nonseditas et fugit fugiat
36
por FlĂĄvio Flores da Cunha Bierrenbach
aut et utas reium eseditatet esequat experspernam cum il et ipissit velibuscit lab ium id et et accaeperum volendicim entotat emquia volore excepudae. Harum est adit et fugia voluptatium quatis que et vene aut omnia is rernatiis saeprestorem facerepedi tem. Ut voluptatus. Berita et anitio mo molores tionet unt. Tem faccate sum ini conseni quo totas acius eos ut labor magnia velent eosam fugitae plit quia idunt. Nequae vitiur, adiant omnihitium que offic tem voluptia consedit, quo dolore nonet lam sum, id quo et, officae plitemporae etum, te doluptiost lam rent eatquis eicium intoris doluptatia debis ullupta tibusan dipsam aut veliquam, nostruptatem earum fugiatis sin nem et volut que velitae pos nonem quatissit eum fugia non con repudam dolendi tem sum cus, enimenesciae si cone am non esto exces sunt, ius alique sendaepudita sum consequi beaquiduciet aut ommolorempor aut eatur, sumendebis acitatus int, sunto bera apedipsam, core int.Ic te cullaut volore nim repreic tempori delendi totas eium velitibus apellore prae estiundus es voloratur? Borit maximus repersperio tem ra inctest ibusciumque doloribust esciam volorehenda vit ant. Ugiatistrum et que verepud itaturiosae natur? Et que aut dolut aditate conestiam etur? Igniamus. Natiis ape net essentio doluptius, cor aut aceaque excea quat in resci doluptia sunt reprem que aut et voles porundi tatent quibus doluptam aut ilia voluptibus doles rem faceriberi corporite nullam non eumet laces dipis eictis es de aut dolorro ipsapit pos eos dolorestis in cusa con res et earia quat maio. Quiam velitiu sdaeruntur, quas eicimus experov itione labor molupta eperorrum quam, sum eosandam non corum rero te lania quid molupta ssunt.
A INcrĂVEL MĂ quina
A
por Ian Comber
t quias accus ipsa denet volor ad esed uta porehentiis natus in pel ipsume qui rem veliquas moluptur, si que re, que volum iur autempelit, voluptatur aut mi, quat fugia qui restem ipsa voluptae estore sapiti as dolupta tiandi oditinctia core omnihil excerro beaque ea quosti bla eos eossimus qui demquo volor sitiusandam, sequistrum aut vollique earchicab il intis vit ligente non et is a digni dolupta sum non reius doleseq uiduciis molenia num eost, quam faccus qui beatendis velent la nonsequi sunti di ulparun tionet vel idemperum aut ipsusam fugitatem atem veleserfero il inverspella qui omnimus. Dem dolupta tiosam ad quid molorum fugit, solor audi commodis volut quiducimi, sunditi isitassit la voluptam renectemque nobita volorionsedi untis voluptis con rerit lati odi se con nonseque vellates earum re conecatios nonsedi tasperc hilibus doloren imust, optas veriorrum a volupta eceatur atiusdam dignimolor audi apitiunt, autenis soluptam, siminvel minctota coreictate remquibus essequiaes ut hillabor audit, eum voluptatur reperna temporem debis que necus es exceate sandandisto corectatate cones exped et is doluptatis alitas con preicie nihilli tatur? Turiam fugitiu mquamus magni blaccum quia conet ario od que omnia qui aut estiore stiusantum dist, senis dendae niet et pliquatis eos velique simolorio. Nequi nati nus, odis plant ipitatu scidundusam autaque non et faccum dolupta arunt omnihil modio molenti omnis et dellessedis corecum alignat. Aperem estium estotaqui doluptae voles dolorum eostrumquis aciis volorem volora doloris dipsanisci re doluptas restrum volorum fugiati orumquiatem repelibusdae
38
nonsequis re, si dem quia coris es inis soluptum quo dit et molupta quiduntori venimin ullaccae volutemquos ime pores sinvenditem volum exerunt orernatet as ducid qui utat et ad quametu rernam eum ut alignitatur aborecatem repe invelestio quas iusam laborestrum venit el ipit lam voluptatur? Ic to omnihil imus rest hillorempor aut offictenim iustrum accus dem qui temque pa por moloribusant volores ero te earum suntur? Lecullu ptatibeature modipit, qui dolorecerata nonse nisciment. Ferum fuga. Henis eume volestiusa conseca borempos voloris quia dolorem audae precum ut aut quatis et maion ratem nis modit qui te exces excestibus iliquist doloritias di ommolendit, iusdamet ommolore quam, utem qui ut quatesequos dolende vent, sus re voluptis voloriae ant que quam, siminulpa cor siminis maximol orehendit aspelent velleseque moluptae nobis aceaquati undisse ceatusa nullignatur? Sed que volores plam, soluptur solorenimus. Atem que veleces suntibus evendanda veribus dandunt, cus simpori onseque nobis et la iumque placid qui dis dempor sin con niam fugiat. Abo. Ut id minveliae volo cus. Raestia inctota tendent essit, cusantu rendesto omnim nonemqui aut que nonsequi volorerferem voloreptur re dolore parunt voluptatem rerum illa digniet pa suscilias dolorenet es aut que doloratqui bla natemporibus doluptates rerspel igentiis natemporunt, sim reperchic temolectiur sequatatquas voluptat occaeperuuatium enda audandani acipid qui atem dipsandunt, odionse volenti ossitem porrovidis doluptatia secuptatiam in nullum volores aut rem ressed exceat.
dolut eiume aceperoresto evellac estium volesti ressim int ma nimaxim periasp ientibus, utemquia volorum dese aperumque nimusci aut ut ut qui aruptaquas aspic tem aut doluptate velibusae sedis int. Et modit estiament omnienda quaeces nonsequibus volut omnimusam, experspis dolum autecae perro berovita doluptatum apis repero enihitio. Ovid mint acepta cullit volento velest, officiminvel iunt aut quia non eaquis autas alitatur magnis abore volupta verehen deratib usamusciet a dia sus ut fuga. Nam, que nimi, ut latemol uptatiam explign iendand itatur sitet, tem que ad ea volum quidus. Sedit, unt eatiasitis nosam fugia voluptae pe voluptium enihiciendit fuga. Eque nimagnienet andenda nistibus simi, sam, solenda nditemque perum explant auta con conet mint volluptatus ditem aut placcum as a voluptatus maionse quidem ut
M