V&D 2006

Viet & D9c Tuy~n T~p 2006

mue lue • • viet & DQc www.vietdoc.net

Th'!'(: hi~n Dinh Ng9c Gi n, Dlfong Kirn, Thanh Hi~p, D~ng Ban, Ph~rn Gia L<?c, Nguy~ n Ng9c Thu~n.

gop bai Hoai My, Dlfong Ki ~ n,Tam Thanh, Kh ån h Ha, C6 Nglf, Dang Trinh, Cung Vfnh Vi~n, Dlfong Kim, M~ c h Nha, Doan Mai Tårn, Ph~rn Tfn An Ninh, H .K, Thi H~nh , Binh Sa, Nguy~ n Tien Thanh, U~ Nguyen, Nguy~ n Van Tha, Tran Thuy Minh, Phan Th! Ng6n Nglt.

Bla Sau: Tu6iThå

va Th! Hlfong bla: Mua Thu Tron D ay Vu Th! HlfOng

lien

l~c

vietdoc@start.no ho~ c Dinh Ng9c Can Utholtvn 46E 1053 Oslo, Norway

Tuy8n T~p Viet & D<;>c khong p hai la ti eng n6i cua doan the hay bå't

ky 16 chli'c nao.

M9i chi phf a'u loåt do S~f d6ng g6p cl1a cåc than hliu va b~n d<;>c.

Ng6 Ch6 trong van chuong truy~n kh§u Su6i loi V~. Doi giay cO Di tr~: phai chang la van h6a ?

Cach trd M<)t mlnh qua ph6 Tlnh buon. M~t khep M<)t g6c Vi~t Nam Sau muoi doi bong.

Tlnh gia. Quet la mua thu Oil Em yeu Nhling neo thu xua Nhling di~u udc mo Tu6i tho con la ch6 ngo(;li n~m CuC5i NghT VL,Jn trang chi~u hom Cau chuy~n m<)t ngudi m~ Ra dC5i khi thanh ph6 hap hoi U6ng cong Dem Lhasa den nhling vo cung Ru<;5u t6i, cong dyng chli b~nh Trang tho Que hoa Gidi thi~u såch La thu buon ( nh(;lc & IC5i)

San thlfc hi~n

3

Hoai My Khanh Ha Thi H<;1nh Le Nguyen Doan Mai Tam H.K

4 5

Duong Ki~n Cung VTnh Vi~n Cung VTnh Vi~n

13 16 17

Blnh Sa Dang Trlnh

21 22

6 7 8 12

Ph<;1m Tfn An Ninh 23 Phan Thj Ngon Ngli 29 Le Nguyen (suu tam) 30 Cung VTnh Vi~n Duong Kim (djch)

32 36

Tam Thanh Thi H<;1nh M<;1ch Nha

43 46

Le nguyen Nhi~u tac gia Nguy~n Van Tha San thlfc hi~n Tran Thuy Minh

47 56 58 60 65 73

NgO .

Ban than m~n Mua Xuan v~, mua ciia nhii·ng canh thi~p vo·i nhfrng IO'i chuc tat dt;p nhit giYi cho nhau, mua ciia nhii·ng cu()c vi~ng tham, ciia nhfrng cu()c t\) hQp ngU'O'i Vi~t khåp no·i v&i nhfrng tro chO'i truy~n thang don mu·ng T~t.

Hoa trong ni~m vui r()n rang do, cac anh em ban th\)'C hi~n Tuy~n T~p Vi~t&DQC da nå llfC lam vi~c d~ k!p ngay dåu xuan trao d~n qui b~n mon qua T~t gam nhfrng sang tac trong nam ciia nhii·ng cay vi~t phån nhiiu dang sang iY Nauy.

T uy~n

T~p dang tren tay b~n danh di u nam thu· 8 Vi~t&DQC hi~n di~n nhu· la m()t nhjp cåu nai k~t giii· ngU'o·i vi~t va ngu·O'i dQc. Tam sa bao khong phåi la nhi~u, nhu·ng m()t phån nao da phån ånh du·gc tam tinh ciia ngu·o·i vi~t va ngu·o·i dQC qua nhu cåu vi~t va dQC ti~ng Mt;. NgU'O'i vi~t da tin c~y giYi cho Vi~t&DQC nhfrng sang tac U'ng y nhit va ngu·O'i dQC da luon theo doi, don nh~n nhi~t tinh. Vi~t&DQc xem do la thanh qua khiem tan trong tho·i gian qua, lå mon quå tinh thån VO gia må QUI b~n Vi~t va b~n dQC danh cho ban th\)'C hi~n. Va do ciing la d()ng 1\)'C duy nhit thuc d§y anh em ban th\)'C hi~n duy tri Vi~t&DQc.

T uy~n

T~p Vi~t&DQC vao djpXuan BinhTuit bao gam: chii d~ xuan nhU' Cho Trong Viin Chuo·n g Truyin Khiiu ciia Hoai My; m()t chut suy tu· v~ cai t~t ciia ngu·O'i Vi~t nhU' Di Tri: Pluii Chiing La Viin Hoa? ciia Thi H~nh; tam tinh ciia m()t ngU'O'i sang iY thii do Oslo gån tron hai mu·o·i lam nam nhu· M~t Minh Qua Pha ciia Doan Mai Tam; than ph~n nhU' Sau Mu·o·i D!Ji Bong ciia Cung Vinh Vi~n, va con nhi~u nii·a .... Xin mo·i b~n ti~p t\)c! Them vao do la phån gi&i thi~u nhfrng tac ph§m vira m&i phat hanh trong nam ciia cåc nha van Vi~t o· Nauy, ho~c da tu·ng giYi bai cho Vi~t&DQc d~ cåc b~n ti~n theo doi va tim dQC.

T ru·&c khi chung ta miY trang k~ ti~p, m()t lån

nii·a chan thanh cåm o·n qui b~n Vi~t, b~n DQc cung cåc van thi si xa gån da ung hi) tinh thån ciing nhu· v~t chit.

M~n chuc cac b~n m()t mua Xuan ht'fng thu va dåy åp

kY ni~m dt;p.

Ban Th\fC Hi~n

Vi€t&D9c TuySn T?p 2006 3

ChO trong van chuong truy~n khåu Hoai My

Ch6, con v~t g~n gCii nhclt v6i nguai . Tuy nhien khong Slf sach nåo ghi nh~n nguai va ch6 "s6ng chung hoa binh" v6i nhau ttr bao gia. Ct:r theo thuyet tien h6a må doån hån ch6 duge nguai chclp nh~n cho våo nhå phåi sau thai ky con nguai da do~n tuy~t giai do~n an long å 16, nghia lå da, biet xay d\lng gia dinh, xa h(>i .

V åo thai tien sfr d6, ch6 v~n chi lå loåi thu hoang. ~i di san, 96 nhan, tom båt d9ng v~t nåo de mang ve låm ke sinh nhai, trang d6 dT nhien c6 ch6 n'.rng. NhCing l~n an thit khong het, nguai ta phai bu9c l~i ho~c nh6t c Gi cac con v~t th~ng du å y h~u "tfch ... nh\lc phong ca" ! Ch6 v6n thong minh han cac loåi khac nen thfch nghi duge v6i moi t~uang mai, d€ ~ang. Nguai thcly v~y, thfch lam , bEm dan dan thå long ch6 ra. Vi quen hai nguai va quen duge cho an t~n mom, c~6 khong ~ung chiu "dtrng bu6c giang ho" må con ho håi å l~i trang nhå v6i chu.

The lå m9t trang su· c6 h~u gi u·a nguai va ch6 thånh hinh!

cu

Nhung t~i sao loåi v~t nåy l~i c6 danh xung lå "ch6"? Åy eling do tieng keu cua chung. Theo thiSn y, khi con lå thu hoang, loåi nåy chua biet sua må chi tru thoi . Nguai Vi ~t minh, d~c bi~t å mi~n B~c thuang khong phan bi~t am /tr/ v6i am /ch/, thånh ra khi phåt am "tru" !~i nhu "chu" v~y . NghTa cua tieng keu åm T tuy viet "tru

treo", nhung giQng dia phuang (dialect) phåt am thånh "eim cheo" d€ r6i lau dån ha~ am "chu" d~c bi~t "cheo" hoa hqp må bien thånh .. . "ch6" khi nåo khong ha y!

Ngoåi ten "ch6", gia suc nåy con mang m9t s6 bi~t danh khac, nhu "c~y". Th~t ra day lå ket qua cua m9t 16i chai, chfr rat d9c dao cua ong cha minh, båt nguon ttr Han tu "moe t6n". " Moe" c6 nghia lå ciiy,; "t6·n:' lå ·con. "Cay co~" dQc lai lå "con ciiy". Den thai Phap thu<;'>c, trang nhG·ng tr~n khang chien ch6ng thvc dan, da~ ta thuang ho khfiu hi~u: "H~ Tay! " .

Tien nhan v6n sån d~u 6c cham biem va hai hu6c nen m9t dip nfi'a l~i n6i lai eau nåy thånh "h~ cåy ta! ", tu·c lå låm thit ch6 non må ... dånh chen!

Nguai ta con gQi ch6 lå "cåu", nhung danh tu nåy khong thong dt,mg l~m , hay n6i dling chi duge dimg trang y nghia mia mai , nh\lc m~. Thf d\1: Cåu d~o (an tr9m,, ke khoet yach chui våo nhå nguai ta må lay cua), Cau h~nh (tfnh xåu nhu ch6, long d~ , ch? rna!), Cåu tr~ (ch6 heo . Tieng chfri : Do eau tr~!) v.v .. .

Ttr Nom ch6 eling d6ng nghTa v6i Han tt,r " khuy€n". Trang c6 van tu khuy€n v~n duge ghep v6i ten cua m9t con v~t khåc va thuang mang y nghTa tieu q.rc,

ca

(tiep theo trang 18)

Tha Khanh

Hå

Doi Giay Cii D6i giay con eG ky Nåm im trang goc nhå Tuc:'m g cht:mg con con do Nhu nhG·ng ngay nao xa Con d:;tp xe nghin vang Måt long lanh, må h6ng Toe mai m6 hoi dåm Nh:;tc vang vang trang phong

?

'

Buoi Toi ve a

Em do xin em dtrng thay d6i Mai t6i V~ con bi~t 16i tim em Gia con gi tren nhG·ng 16i di quen Thånh ph6 eG kh6ng gian xua måt h~t Hay tuong tugng bu6i t6i v~ nga ngåc Di tim hoai kh6ng thåy m()t nguai than Tan tac v~ dau be b:;tn xa gAn Chi con do m()t dam d6ng l:;t m~t Da bao lau th6i kh6ng con ai nhåc Ten ng6i truang, ten con ph6 cua t6i B1,1i cay xanh, vien g:;tch d.n dau r6i Hoa giåy tim con dau vom c6ng nh6 Nha cua t6i xua bay gia ai a Må m6 xua gi xieu l:;tc nai dau Ta ao ai tha thu&t gio qua cåu Th6i tåt cå chi con la hoai ni~m Quang dai xua t6i tro v~ tim ki~m Sao t6i thanh xa l:;t giG·a que huang Em dau ngang d<;>c nhG·ng neo duo·ng Em la chut que huang t6i sot l:;ti Xin cåm an em-vån-con-mai-mai Cho t6i v~ g~p l:;ti thu6-t6i-xua

a

Bay gia nh:;tc im ti ~ng Chi ~c xe bu6n l~ng thinh GiAy nåm co nh& chu Nh& d6i chan v6 tinh Con di kh6ng ngoånh l:;ti Kh6ng m()t chut dau lang Bo quen d6i giay cil Bao gia con nh& kh6ng

U th6i con kh6ng nh& Con se chång dau lang Cu· nhu dong nu&c chåy Nh& låm gi b~n sang Nåm ngoan d6i giay cil 6 day v&i m~ hoåi Sam t6i nhin d6i giay Tuong nhu con con do

a

Viet&D<;>c Tuy€n T~p 2006 5

Di Tr~ : phåi chang la van boa ? (vi~t theo

y m9t nguai b<:m bån xu) Thi H~nh

Toi d~n dia di~m lue 2 gia chi~u y nhu trang thi~p mai da ghi . Toi dao måt nhin quanh, th~y hQi truang qua u vimg ve, chi th~p thoang vai ba ngu·ai trong ban t6 chu·c dang lo di~u chinh åm thanh. Toi l~y t~m thi~p mai ra coi lliti, vi e minh låm lån gia gi~c. Con s6 14 gia hi~n ro tren t~m thi~p nen khong d~ gi låm. Keo chi~c gh~ m()t g6c phia cu6i h()i truang, to i ng6i quan sat nhu·ng di~n ti~n xung quanh.

toi c6n cao dånh tr6ng. Dang le thi toi da ghe an trua v&i m()t nguai blitn eling sa, nhung nghT minh såp an ti~c nen thoi. N6i chuy~n qua loa va u6ng v()i vang ly cå phe, toi chia tay nguai blitn va d~n dåy, cha dqi.

Khi bt,mg toi khua nhip tr6ng dlita h~t m~y ban lien khuc thi hai hQ m&i båt aåu chaa quy khach. Xong phån gi&i thi~u , li~c nhin chi~c a6ng h6 tren tay, tr~ hO'n gia da ~n dinh hO'n m()t ti~ng.

Muai phut troi nhanh, them m()t vai gia dinh da d~n. HQ bu&c VQi vang vao ben trang cånh ctra phong b~p va d~t dTa thu·c an tren tay xu6ng ban. M()t nguai ph1,1 nu du·ng tu6i båt dåu trai ban va n~u cå phe.

H()i truang dån da dong hO'n, va khong khi nen r()n rang. HQ båt tay nhau, hoi tham va tro chuy~n. M()t vai nguai lang xang tim ki~m cai nay, x~p d~t cai kia cha chuung trinh van ngh~.

tra

Tren sån kh~u, nguai gi&i thi~u chuung trinh da tuyen b6 khai mlitc. MQi nguai trang nghiem dung len d~ chaa qu6c ky. Li~c v()i chi~c a6ng h6 tren tay, dung 3 gia. Bu&c vaa phån van ngh~, mQi nguai cuai cuai n6i n6i r()n ra hO'n. Toi k~ tai hoi nho m()t nguai Yi~t Nam ng6i ben Clitnh :

Toi nh& lliti nam tru&c, khi duqc mai d~n d~r bu6i ti~c cu&i cua m()t nguai quen.

Toi eling da d~n dung gia, va eling da mi vaa tinh trlitng dqi cha nhu horn nay. Bt,mg

- M~y gia r6i thua anh, vi hinh nhu a6ng h6 toi bi ch~t.

- 3 gia r6i anh lit· - Toi tuang chuO'llg trinh båt aåu lue 2 gia kia må.

- Thua vang, thi~p mai ghi hai gia, nhu·ng nguai Yi~t Nam thi hay quen xai d6ng

a

h6 day thung.

Anh ta cuai cuai nhu nt:ra dua n-Lra th~t, va toi cilng cuai theo. Trao d6i them vai eau chuy~n v6i anh ta, toi m6i hi~u ra la_ m<)t s6 nguai Vi~t Nam c6 th6i quen di tre. Nhung l~ lå 6 ch6 he;> khong cåm thåy ng~i ngling va c6 16i khi d~ nguai khåc cha minh. He;> vån ung dung va muai lån nhu muai. C6 lån toi thåc mile: - Th€ sao gia chu khong båt dåu khai mac dung gia, nhu m<)t hinh thtrc tan trc;>~g nhu·ng ngu~i t6i s6m, må l~i cha nhCing nguai t6i tre ?

- HQ cGng ~u6,n låm chtr anh, nhu·ng da s6 han thieu sa, va nhCing nguai d€n tr~ lai chi€m phån da s6. · f)6 lå eau trå lai toi nhan . duac . ' nhung theo ki~h nghi~m cua rieng toi thi khong phåi the. S6 toi låm cilng c6 vai n~uai Yi~t Nam, he;> Juan Juan dung gia va rat cham chi trong cong vi~c. C6 le nhU"ng n~uai nay t~UQC thi~u sfJ dung gia chang?

Neu d~ sa deu khong giU" dung gia giåc, va tram lan nhu tram, v~y he;> bi du6i s6 h€t con gi. Toi b6ng dua ra mot k€t Juan cho rien& minh: khi di lam thi he;> råt du~g gia, vi ne~ J06ng se bi du6i s6, nhu·ng nhu·ng lue d1 den nhung nai h<)i hc;>p thi chinh ho l~i Juan Juan d€n tr~. Toi vån khong hi~~ t~i sao.

C6 m<)t lån, tinh ca trong m<)t phong cua m<)t vi båe sT nguai Vi~t Nam .

M<)t ph\-! nu· khå du·ng tu6i t6i tr6 han gia h~n, thay vi h~n gia khåc cho ba thi båe sT I~i cåm phi~n toi cha them m<)t chut. Toi san long, nhu·ng hai to ra thåc mile thi vi båe sT giåi thfch: · m~ch

va khong bi€t di tr~ c6 phåi lå van hoå hay khong ... ?

Thi H~nh

Cåch trO (g&i t~ng Hi~u khi dang yeu m()t ngU'6'i & xa )

6

hai dinh dåu xa cåch nhau chling minh hai dtra, hai n6i såu b6n mua theo nhau, tinh nhung nh6 nguai 6 phuong xa b6ng ng~m ngui

Anh vi€t bai tha rieng t~ng em tinh anh g6i gi6, theo may ngan cho em tåt ca mau hoa biSc d~ thåy tinh anh, nhu·ng mu<)n phi~n Trai da l~p dong em c6 hay? co dan dånh thu·c ky ni~m dåu Em, anh khong hen nhau tim d€n k€t n6i talong x6a n6i dau Du 6 ben nay khong c6 nhau anl,lluon ghi ~6 lai nguy~n du c~ang han chang gi~n khi xa viing de minh vu·ng chf cha dqi nhau.

Le Nguyen

- Hinh nhu t6i tr~ da tr6 thanh th6i quen cua nguai Yi~t Nam, nhåt lå nhCing ng,uai 16n tuoi, nen anh thong cåm cho.

Doi v?i nhu·ng nguai tre, thi toi c6 th~ yeu eau tan trc;>ng gia giåc, nhung v6i nhu·ng nguai 16n tu6i thi toi kh6 x-Lr låm, vi he;> khong quen bi yeu cåu.

Toi bang hoang. Khong bi€t tir bao gia nguai Yi~t Nam da c6 th6i quen di tr~, Vie't&D9c Tuyen T~p 2006 7

,

MQt minh qua phO. Doan Mai Tam

Ngw:'Yi dan ong dt:mg tren b€n thuy€n c~;tnh qu6c 19 E 18- ctra ngo phia nam dån vao thu do Oslo - nhin nhCing chiSc du thuy€n ngu&i ta dua v€ b€n, che chån, d.t cho qua mua dong. Nbu·ng chi€c du thuy€n duge c(>t diiy neo ngay hang thllng 16i nåm san sat c~;tnh nhau choan ca m(>t khoang bi~n r(>ng. Ong chqt nh& ra rång t<;ti b€n thuy€n nåy l~n d~u tien trong cu(>c d&i ong nhin thåy cånh tuy€t rai mit mu. Horn åy, ong ng6i tren chuy€n xe cua ca quan S.A.O don ngu&i ti n~;tn ttr phi tm&ng Fornebu v€ ngang qua diiy. Da hån la ong nhin thåy tuy€t rai khi phi ca vtra ngung banh tren phi d~;to , th€ nhung 6 nai diiy tuy€t eling v&i hai nu&c phu len nhCing con thuy€n im lim nåm du&i b€n t~;to cho ong m(>t cåm giac m~;tnh, ån tugng cho d€n mai t~n biiy gi&.

R&i b€n thuy€n, vao sau trong thånh ph6, cac di tfch d6ng lo~;tt len ti€ng noi cho ong hay rång, th&i gian ong co m~t 6 nai diiy liiu bång m(>t ph~n tu th€ ky. Ong dtrng tren du&ng Karl Johan, con du&ng n6i li€n dinh vua 6 phfa nam d€n nha ga trung uang 6 phfa båe thanh ph6. Du&ng xe di~n bao nam ngv tri tren con du&ng nåy, biiy gi& da d&i di nai khac, thay vao do, con du&ng 8 Vie't&DQc Tuy~n T~p 2006

duge lot da mot do~;tn danh rieng cho ngu&i di b(> . Diiy la con du&ng l~n d~u tien ong di d~;to ph6 Oslo, dung han, d~;to ph6 t~p th~.

Horn åy, cåch cai ngay ong duge nhin tuySt 6 b€n thuy€n khoång vai tu~n, co Bente dån m(>t dam han ch\lc ngu&i, tu· S.A.O dling xe di~n s6 I vao ph6. Ngu&i Na Uy tren xe, tren du&ng ph6 ai eling hu&ng måt nhin v€ dam ngu&i 16 nh6 trong do co ong.

Cai lam cho nguo·i ta phat giac ra dam ngu&i ky l<;t nåy la nhu·ng chi€c ao khoac mua dong day c(>m eling mau va cach rap n6i y h~t nhau; dam dong cua ong trong gi6ng nhu m(>t bay chim hoang sa xu6ng m~t du&ng ph6. Va eling tren con du&ng nay, cach cai ngay di d~;to t~p th~ do khong liiu, m(>t minh ong dung ngån nga, ngong dgi, may ra g~p ngu&i d6ng huang d~ hoi tham ch6 mua ciiy dan guitar, bång s6 ti€n rui S.A.O phat cho m6i tu~n må ong Ytra gom gap duge.

Ngu&i d6ng huang ong g~p h6m åy, tuang ong lå m(>t tay ngh~ sT nhå ngh€, nen da chi cho ong toan nhfrng th(r xin, vuqt xa khoi tui ti€n, m~c du ong da luon mi~ng noi la mua lo~;ti xoang d~ t~p thoi . Ciiy dan lue åy da giup ong l~n mo, gom gap l~;ti duve

nhu·ng ti€ng dån guitar må ang va be b<;m da ttmg råi trang nhung dem khuya nhiSu nga ngach cu(>c dai, nhung da tir lau no tro nen båt l~rc nåm im trang bao, Iling sau du&i nhiSu l&p b~li tren noe tu. Bay gia dtmg tru&c ch6 mua cay dån, ang h;ti nh& d€n no v&i va van cåm xuc pha dåy n6i damme.

a

Duang Karl Johan con lå nm ong thuang dung nhin doån di~n hånh dåi nhu va t~n ngåy qu6c khanh 17 thang Nam, hång nam. Doån di~n hånh g6m cå hång tram d9i ken, chuyen nghi~p co, tåi tu· co, nguai l&n, tre em v&i quån ao c6 truySn hay thai m&i, va mang theo du mQi loc;ti ken tr6ng; hQ keo vS ru cac CO' q uan, cac hang xuang va d6ng nhåt lå tu cac truang ti~u, trung, cao dång va dc;ti hQC trang thånh ph6 va cac vling phi,! c~n. Ma dåu CUQC di~n hånh thuang lå ban nhc;tc cua hoång gia trang bQ quån ao dc;t måu den CO SQC va viSn måu kim tuy€n trjnh trQng trang nghiem 6m nhG·ng chi€c ken d6ng, co cåi cao to qua dåu nguai va ong anh måu d6ng, th6i bån qu6c ca eling nhfrng bån nhc;tc hling trang nhåt, låm tung btmg kh6ng khf thu do, va, qua cac dai tr~,~·c ti€p truysn hinh, lan ra cå nu&c. Co nhu·ng lån nh~p våo doån di~n hånh theo sau cac d9i ken, ang eling dung lc;ti tru&c toa nhå qu6c hQi d~ don låy nhu·ng cai v&y tay chåo cua vi chu tich qu6c h(>i, va di xa han nu·a t&i tru&c cung di~n nhå vua nai cac d9i ken lån luqt tr6 tåi bi~u di~n nhfrng bai hay nhåt cua d9i minh tru&c khi theo doån di~n hånh d6i huo·ng vong tro ra. Tren cai ban c6ng cao tru&c cung di~n, nai du·c vua dung trang su6t cu(>c di~n hånh, 6ng da chung ki€n Sl,!" thay d6i hai dai vua; vua Olav V, vi vua n6i ti€ng lå nhan ttr va binh dan.

6ng duge nhin ngai dung day ca thay tam lån qu6c khanh. Ngåy due vua bang hå, 6ng da eling doån nguai d~n day d6t n~n va dung im nhin mu6n van ngQn n~n rung rung trang man tuy~t. 6ng nh& lc;ti ba thu tu&ng Gro Harlem Brundtland lue båy gia dQc trang bai di~u van rång:" ... nhG"ng gi Thugng D~ mong mu6n con nguai låm t~ong cu(>c dai nåy, du·c vua da låm duge tat cå...".

tu

a

Song song va cach Karl Johan m(>t con duang vS hu&ng ta y lå duang Høyesterett nai co toa an t6i cao. Toa nhå duge xay bång nhu·ng kh6i da kh6ng 16 x€p ch6ng chåt len nhau, tråi dåi ttr nga tu duang ben nåy d~n nga ba duang phfa ben kia. Toa nhå dåi va r(>ng d~n måy tram met må chi co m9t ct:ra ra våo, tc;to cho khach b9 hånh co cåm giac dang di dQc theo m(>t day truang thånh.

Khoång cach tir chan tuang toa an d~n long duang r(>ng han hai Chi,IC met, duge lot bång nhG·ng phi~n da måu nau do. Trang nhG"ng a vu6ng tr6ng dSu d~n duge tr6ng cay, k~t lc;ti thånh hai hang song song v&i IS duang. Than cay thång va bi cåt ngang ngQn ngay khi vtra cao qua dåu nguai tc;to ra do vom la xoe tron, tr6ng toån thiin cay gi6ng nhu m(>t cai IQng. Canh cG·a ra våo d(>c nhåt cao to va kien c6, hi~m khi thåy rna ra. Phfa ngoåi cu·a chfnh, co hai bu·c tugng; tuqng cua ang Pål Berg ben phåi va tugng cua 6ng Rolv Ryssdal ben trai. Tru&c day da co thai gian 6ng di låm qua lc;ti day ngåy hai bu6i, th~ må 6ng cu eim cui ruqt du6i theo kim d6ng h6 chång hS d~ y d~n hang cay v&i ngh~ thu~t cåt tia c6ng phu eling v&i nhGng thånh tich cua hai ang duge khllc tren tr1,1 da. Cho mai d~n bay gia, 6ng m&i bi~t cå hai ang tung lå lu~t su t6i cao phap vi~n, va rieng 6ng Rolv Ryssdal con lå chu tich toa an nhan quySn qu6c t~ cho d~n khi qua dai. Ong Pål thu(>c th~ h~ cha chu cua 6ng Rolv, khi 6ng Pål vS huu thi 6ng Rolv ti~p n6i. MQt sv trling hgp låm cho 6ng v6 cung stmg s6t, do lå tho·i gian ang Rolv Ryssdal "vui chai trang CUQC dai nåy" vu·a bång thai gian v<Ji b6 6ng: cGng sinh ra våo nam 1914 va ra di khoi cu(>c dai nåy våo nam 1998. Co le vi th~ må 6ng cåm thåy gån gGi v&i ang Rolv Ryssdal lc;t Iling. Ong thåy mGi cua 6ng Rolv cao to, måu d6ng ch6 åy mQng do va d6i måt nhu dang lim dim nhin 6ng.

Nhin tugng ang Rolv Ryssdal h6i lau, ang nh~n ra rång bu·c cua ang Rolv chi co cai dåu, con cåi c6 thi lc;ti bi glln thång våo b~ da, va 6ng cu· thåm trach nhå dieu khåc lå ti~c chi m9t chut d6ng må kh6ng låm cho 6ng Rolv them cåi åo veston va thåt cho 6ng cåi ca ra V<;tt gi6ng nhu ang Pål Berg.

a

a a

a

Vie't&D9c Tuy~n T?p 2006 9

Song, råt co th~ dåy la Sl,!' sang t~o cua nha dieu khåc, vi du sao tuqng ong Rolv Ryssdal co duang net såc såo, råt s6ng d()ng.

Ra khoi toa an t6i cao, t&i nga ba duang Grubbe re tay tråi khoång dam tram met lå dinh thu tu&ng. Toa nhå nay, trong thai gian ong co m~t a dåy da di~n ra 8 l~n thay d6i chfnh phu v&i 6 vi thu tu&ng, tir ong Kåre Willoch cho d~n ong Jens Stoltenberg vi thu tu&ng hi~n thai.

Tru&c dinh thu tu&ng la cong tmang mang ten ong Einar Gerhardsen. Ong Einar Gerhardsen co l~n bi b<.m Due Qu6c Xa båt dua v~ f)(rc giam gifr, nhung råt may cho ong, nguai con cua dåt nu&c hi~n hoa må ong chua bi dua vao lo hai ng~t, lo thieu d~ r6i sau cu()c d~i chi~n th~ gi&i l~n thu hai ong tro I~i que huang ti~p tvc s1,r nghi~p chfnh tri va lam t&i ch(rc thu tu&ng d~n måy nhi~m ky.

Qua cong tmang, ti~p t1,1c di tren con duang Grubbe khoång vai tram met lå thu vi~n qu6c gia Deichman må c6ng chfnh nåm tren con duang di b() phfa ben tay tråi.

Khoång sån r()ng tm&c thu vi~n lå ph~n tren cua sa c(ru hoa thanh ph6, dung ra la sån thuqng nhung vi n6i li~n v&i cåc cåy cåu l~i co b6n tr6ng co va hoa nen nguai qua l~i la dang khong h~ nh~n ra no. San co nåy tu·ng lå di~m hyn cho ong dua don måy du·a con h9c ti~ng Vi~t våo m6i mua he khi chling con nho. Thai gian åy, ong lå nguai khåch quen cua thu vi~n nåy; va da co l~n nguai quån thu såch ti~ng Vi~t dån ong vao kho, chi cho ong xem kh6i luqng såch ti~ng Vi~t råt l&n nh~p vao thu vi~n m6i nam. 6ng råt su·ng s6t hoi ngu·ai quan thu, t~i sao såch ti~ng Vi~t duve mua nhi~u han cåc ngon ngu· khåc nhu v~y? Nguai quån thu thu vi~n noi la, h9 can cu tren s6 l~n muqn såch 6 thu vi~n m6i nam d~ mua, må nguai Vi~t nam d~n thu vi~n d9c va muqn såch nhi~u han cåc såc dån khåc, nhi~u gåp sau l~n han nguai Na Uy. Ong chua kip mung tr9n Vyn tm<Jc mQt thong tin phån khai , thi nguui quån thu da noi them rång, s6 luqng såch nay se hao hi,Jt di han m()t nu·a sau l~n cho muqn d~u tien.

Di~u do co nghia la nguai Vi~t nam muqn 10 Vie't&DQc Tuy~n T?p 2006

sach thuang hay quen, khong dem trå cho thu vi~n, hay noi thång ra lå an cåp.

l~i

Goc vuong ben phåi, giu·a con duang di b() tu· thu vi~n va duang Aker la nha tha Tin Lånh Trefoldighet, nghTa ti~ng Vi~t lå Dt:rc Chua Trai Ba Ngoi. Ngoi thånh duang nåy vu·a duqc tu b6 l~i trong m()t thai gian khå dai , nhung chång thåy no thay d6i chut nåo: vån ng9n thåp VU'O"n cao, vån mai VOffi cu hånh, vån mau g~ch nåu såm nhu co reu phu. T~i nhCing b~c da phfa ngoai ctra chinh cu6i nha tha la no-i ong thuang dung don doan bi~u tinh di ngang qua duang Aker hu&ng V~ tri,J sa qu6c h()i va toa do chånh våo nhu·ng ngay 30 thång Tu th~p nien tam muui trong cao tråo ch6ng C()ng San cua nguai Vi~t nam 6 dåy thai do.

Nhung ben trong ngoi thånh duang, ong chi m&i duqc bu&c våo cåch nay vai tu~n trong m()t dip råt hi hu·u, ngay l~ tån phong cho vi giåm m~IC mai CUa giåo ph~n cong giåo Oslo. Ngoi thånh duang xåy theo ki~u c6 khong con hqp v&i nghi l~ Cong giao nfra, nhung no vån duqc ch9n låm no-i cl'r hanh nghi 1~, vi thånh duang du r()ng cho s6 luqng nguai quå dong må nhå tha chinh toa cua Cong Giåo thanh Olav khong th~ chu·a n6i. Vi tan giam m1,1c duve tån phong horn åy ten la Bernt Eidsvig duqc nguai ta bi~t d~n nhi~u qua v1,1 ngai lien h~, giup da thu6c men cho nhom nguai Nga luu vong nen bi KGB , CO" quan m~t VI,J cua C()ng sån Lien so båt giam t~i M~c tu khoa nam 1978 khi con lå sinh vien.

Tan giam m1,1c Bernt Eidsvig Ngai da n~m mui

ru t()i

ho-n 3 thång,

chinh xac han Ja l 0 l ngay, va nha S\J can cua b<) tru&ng ngo~ti giao Na Uy lue båy gia ngåi mai duqc tha ra. Chinh thai gian bi tu dåy må dai s6ng Du·c Tin cua ngåi thay d6i sau xa, d€ r6i chua dåy 4 nam sau d6, ngåi tr& thånh m<)t linh mi)C c6ng giao. Hinh anh vi tan giam m~,~c Bernt Eidsvig qui truac m~t hai vi ti€n nhi~m cua minh lå Gerhard Schwenzer va John Willen Gran trang gia phut tån phong Jam cho 6ng b6i h6i , vi 6ng da 6' trang giao ph~n nåy trai qua ba thai giam m~,~c. thi~p

Nha tha chinh toa St. Olav eling nåm tren duang Aker va cach nai cu· hanh 1€ tån phong kh6ng xa, nai 6ng c6 nhi€u sv gån b6 trang cac sinh ho~t va l€ nghi tan giao .

Da bao lån 6ng du·ng tren b~c da ngoai cu·a chinh nhå tha nåy han h& chl)p hinh vai cac em nho tren tay VLJ'a chiu phep ri:ra t<)i, hay vai nhfrng du·a con trai, nhu·ng du·a con gai trang lua tu6i d~p nhåt vua chiu phep them su·c, ho~c vai co dau chu r€ n6ng nan, dåm thåm, va cung da bao lån 6ng dung day nhin nguui ta khieng nhung c6 quan tai d~t våo trang lang nhu·ng chi~c xe tang, va trang s6 d6 c6 chuy~n xe mang c6 quan tåi ba Annette Thomassen. Ong kh6ng th€ nao quen duqc nhu·ng day hoa d~t dai tu· trang lang nha tha lan ra tai ngoai cua chinh, va kh6i nguai d6ng dao horn åy phån nhi€u Ja ngo;;ti ki€u da måu trang 1€ an tang cua ba.

HQ kh6c ba, nhu kh6c thuang m<)t nguai mau mu ru<)t thit than yeu cua minh.

nguai cua ba cao, d~n d<), nhi€u lue trang cu<)c dai ba kh6ng sq ch~t. Ong nha l;;ti lue båy gia, våo dåu th~p nien chin muai, Na Uy cOng nhu cac nuac phuang tay khac da qua m~t moi vai dong nguai di CU' ti n;;tn, tim mQi cach tranh ne va khu khu k€m chåc Jåy canh cua bien giai thi m<)t minh bå dåy nguqc l;;ti , kien tri tim cach cu·u giup nhu·ng nguai con k~t J~i ; ba chi\ng h~ SQ' nhfrng phån ru· qua khich ham he, dQa n;;tt doi " lam thit ba".

Truac b~c th~m cu6i nha tha chinh toa St. Olav lå nga nam duang, ang chång bi~t chQn nga nåo . Chång phai 6ng kh6ng bi~t duang di, må m6i buac chan di khai d~y qua nhi€u manh dai må Oslo da am thåm g6p nh~t cåt giu· cho 6ng qua ng6t m<)t phån tu th~ ky, nhi€u d~n n6i 6ng chilng bi~t se d~n nai dau nfra. N~u 6ng con duqc ti~p t1,1c 6' day them dam nam nfra th6i, thånh ph6 nay se lå nai 6ng 6' lau han ca, han ca tren que huang cua 6ng, va xem ra se lå nai 6ng 6' Jau nhåt trang cu<)c dai nay.

6ng dung tren b~c th€m nhin cac nga duang tåp n~p , r<)n rang. Tren cao, manh trang rna rna in tren n€n trai xanh trang.

Doan Mai Tam

Ba Annette Thomassen.

Ba ra di do b~nh va tu6i tac nhu bao ki~p nguai , nhung hQ kh6c thuung ba nhi€u d~n nhu v~y Ja vi lang x6t tlmang ViSt&B9c Tuy6n T~p 2006 11

ThaH.K x .• ~i'. t!1y' .u

' <:.a.t.

!0. ~-::,V! ~ q da~

.

'

V i10>1.-s' .'Allt r;>,;~,t~•'.\' \} .~ u

.l-l;;~o•.g

t:- t.r\i':. d 1 ,A.l J.iv.....~~l, ~C' ir.·...? ~ ""' c c.- tluc'l.-1.0 plr.~e< , uac dQc. ~1!1 ~·.r dO'•·~

.:.;: ,_

m!i t·c)v.l ....•' db ,•.c•..,4;! _. •'• •wt1c ... ~~ ~.... V VH'hr. ~'\·.<?~ tm- .._.; (.•er. ,-u;...., riL•, ~, ~.:lt...O,..., .:6-:r: •J'

t· 1.

1

'

Ttnh buon

fJ flLJ

!'--'1 Q C: va)~

l~lo'\.Vl s~. ·u 6 ~~ V\.0 0 ~~lå v-c•J fJe~v. d e.t~ot V~ ~

..J

L{h·.~ Le d~~·~ .:.uo.-·..g ~Jw.tl ~A Vti U,H ACII1

Tiiv.-. :.. l)' cil~.-...g ~

.

vatl

L"1-\C' l:\;. C t·•l

(1 .~ -~. u 'li. d L

."_,.

!-lO•••. ,·..t~o •ih •~i••-c•UCJr _, ' • .~ .

L;:. t&PV. SI,T H'i~ ;tvz.ll~ ! t'A.:1t riJli>o{' N~~i11"Åo ."-!·~.;.C~ c u&~

r

Mi'! "-"!j L~

')t.

te lll..(tt

·.rå ..•

cucn

tt(:r~

l-t

~·,~~.i""ltt

1 .,:~'t.-.. ~~t. 0.et

~L U!.. Låi·V. do(il.'\.

i"'U'O.'..g · J:;;~u

... ~!1 a~·\·. ~:,l"'·'

'.J Ql tJj,[

.

,

...

tie•·· ,. ..r . . ~,

L.•'lP .-.&•. dt:,h• .. rlf\'W

:•

[.0

,1:.) ·,·L :..:e it 116':: . ~>~Jcn. s<• . . .;,,.". ~ mr.'. .w• · (1d· L1i.c•.

• .·~~1.1 _.. u t, •• d(. , ., rt

Nc um \/(,.' · t~·.,., 8 ucr~ l~ l~c Jzt'lov..g qcJ. •.,. ,_ ~

r,CJ!, v!.1l~-< d·ara~-~o '")

Dch,_V!

cll?t dtitj

Lov.s

:. L Oli\. ~·'l.C·..J 6 dti :rtv. Vt.-tL :kfw,•.

U1t

u;

c.v:8~-t

Df•·<'

1-'\-1.

<U:i""t.(·;•

L-..........

;r,

N'OL

d{;1,_..._

VIA Jd

II UI'"'d c. trv. •. .

" li:u at tr,at...: .(.ro ti. ta~ bel''

at.

ha~..

gletll'-

'..)

•.1.-tCh~ ••• {)~,_2:

M~e .·. v~~Vl sft.-.

1'-ilj UtY~ vAt!i. vdH....

c.ti "-0

dl,)~'\.:;!" q1~ih·~ qw.l~~~r~~

""""'o""1 ~". c~uo~ ~tt' .i5~·'1 ~i1 lt0 ··{l ..-:0-• . . t . ' r; o~.(.t ' l .. . .,. .......•-~..-~..p"';..~ •. o L ~"J :.... • 't'r tJ'·... !i;.,.... v. ..-"r

\'C! :.'--0 Cl !j tJ11.:t v..g ·o~åw·. åv...... v,A~ (BL w.~i.

,,CJ

12 Vi~t&D9c Tuy~n T~p 2006

~·.l•ll,.t;

1

t·e:'\

,.,,~

,0'(

MOt . g6c Viet. Nam '

,

(Viet cha tuoi 15)

DrrO'ng Ki~n

Gia dinh Huy tu han mQt tufin nay non nong cha dqi d~n bu6i chi~u ngay th(r hai fry . Dling 4 gia 15 chi~u th(r hai tufin sau ong nQi Huy se dåp måy bay ttr Yi~t Nam qua dS doan t1,1 v&i gia dinh.

Huy rai Yi~t Nam tu· khi m&i han m9t tu6i nen khong thS nao nh& ong n9i ra sao n€u khong duqc ba må cho xem hinh.

Ong nQi giflng ba, hai gfiy, dong dong cao, toe va rau d~u b~c trllng, n1,1 CU'ai hO'i mom.

Ba må Huy da lam dan xin doan tv cho ong tlr han hai nam nay. Sau bao ngay cha dqi , tin ong n9i duqc gi fr y xuåt cånh va se dåp chuy~n bay sang Na-uy lam cå nha vui mLrng. Huy con nh& chi~u horn fry di lam V~ dm thu cua s& Di Tru ba noi nhu reo :

Em Hoa cu· barn lfry må noi: - Må O'i cho con di don ong n9i nhe !

- U, cho cå anh Huy, cå con di don ong n9i v&i ba må. Nh& phåi ngoan, khoanh tay thua " Thua ong n9i m&i qua" .

Em Hoa le luai , Ille dfiu. Må cuai , xoa dfiu em.

- Em ai , ba såp qua r6i!

My Huy dang lam b~p, buong dua ch~y len nha: -Horn nao anh?

- Thtr hai t&i, 4 gia 15 may bay dåp.

Cå bu6i chi~u horn fry, ba må cuai noi, hån tinh. Naa la se cho em Hoa ngu chung phong v&i ba må nhuang phong cho ong n9i . Hoa thfch quå, mi;ic du da 6 tu6i , em vån doi ngu chung v&i ba må nhung ba khong cha båt ngu rieng cho quen. Nåa lå mua slim quån ao åm cho ong SQ' " m&i Yi~t Nam qua khong chju n6i khf h~u & Na-uy".

R6i ngay fry cung t&i. Ba må ghi låm & nhå. Huy di h<;>c nhung 2 gia da tan. M&i hO'n 3 gia ba da gi1,1c må va ca nha ra xe

mi[lc du duang ra phi truang chi måt hO'n 20 phut.

6ng di may bay tti· ngo~i qu6c t&i nen khong thS nao nhin thfry ong tru&c khi ong qua phong quan thu~ dS kham hanh ly.

Ba c(r dt:rng nhin len tfrm bang & giu·a phong dqi co nhu·ng hang chu· båo måy bay d€n. Chuy€n bay cua ong s6 SK320 ghe qua Stavanger tru&c khi d~n Bergen. Khi den båo may bay da dåp, ba reo len "d~n r6i" va ch~y ra d~n cu·a phong quan thu~, Vie't&D<;>c TuySn T~p 2006 13

låm nhu chi m6'i ch6v måt lå ong da tl.r may bay hi~n ra 6 d6.

Thcri gian troi qua th~t ch~m, b6ng må reo "Kia ong n(>i", thi ra cac hånh khåch tl.r ngo~i qu6c dSn phåi di qua m(>t hånh lang 6 tren låu c6 m(>t dåy cua kinh, nguai d(rng du6'i c6 th~ nhin len duqc. Ba dua tay våy ri u rit nlmng hinh nhu· ong khong nh~n ra ai vi s6 nguai dung d6n dong ch~t 6 du6'i. Huy th~y ba rom r6m nu6'c måt, nåm ch~t tay Huy n6i:

cu6i mua xuan. Cay co khåp nai xanh tuai , hoa ni!J nhi~u. Hoa Phl,lc sinh, hoa tu-lip tr6ng 6 cac cong vien va cac khu vuan tu gia dua ni!J. M~y cay anh dao 16-n sat bo· h6 trung tam Bergen cung chi chit nhfrng hoa.

M(>t bu6i chi~u, ba mo· thung thu nh~n duqc to· gi~y ciia khu chung cu thong bao ngåy dQn d~p toån kim. Ba n6i v6i må: - Th(r båy nåy em di chq v6i cac con, anh 6 nha xu6ng d9n d~p v6i ba con J6i x6m.

- Huy ai, ong con d~y.

6ng hoi: R6i tho·i gian ch~m ch~p troi vi ong da biSn m~t våo phOng quan thuS. Thinh thoång cua phong mcY ra cho m(>t våi nguai dåy nhu·ng xe hånh ly di ra. Khi ong hi~n ra 6 nguang ct:ra tt,r d(>ng d6ng mo·, ba må ch~y xo vao. Huy khong nghe ro ba må n6i gi, hinh nlm ba ngh~n ngåo khong n6i du9·c.

Må thay ong dåy xe hånh ly, ba dåt tay ong dSn ch6 Hu y va Hoa. Ba tuai cuai n6i : - Thua ba, hai chau day. Cac con khoanh tay thua ong di.

Huy b~o d~n khoanh tay cui dåu con Hoa vån dfrng nga ngac nhin ong, quen cå lo·i m~ d~n. Ong cuai hi~n tLr, xoa dåu hai chau:

- 6 cac chåu 16'n quå, 16'n han trong hinh ong nh~n duqc nhi~u.

M~ Huy khoac chiSc ao d~ len nguai ong n6i: - Ba m~c them ao keo ra ngoai

- M6i nhå phåi xu6ng måy nguo·i?

- Thua ba, cai d6 W nguy~n , cu· c6 ngu·o·i tham gia lå t6t.

- ThS thi d~ ba xu6ng,v6i.

Må c6 ve khong bang long vi nghi ong da gia, dn nghi ngai nhung ba cuo·i båo: - Thoi duqc, 6ng 6 Yi~t Nam ho~t d(>ng quen r6i, qua ben nåy ng6i khong mai cung bu6n.

Chi~u thu· båy ~y, khi ba va 6ng cung m9i nguai d9n d~p xong len rua tay, 6ng vui ve hån len. Ong k~:

- Nguai Na-uy t6t qua, thåy 6ng giå c(r cån khong cho ong lam. H9 hiSt dau 6 Yi~t Nam ong con låm nhfrng vi~c n~ng han thS nhi~u. TiSc rång h9 n6i gi 6ng khong hi~u, chång le cu· m6i eau l~i phåi hoi ba chau.

l~nh.

B6ng 6ng tråm ngam m(>t lat r6i hoi Huy quen n6i lå c6 cå båe Ly, ba ciia Tfnn 6 gån nha di d6n. Båe Ly mang theo may thu hinh video, thu hSt tLr dåu, mai sau m6'i ch~y ra chao ong r6i l~i lo ch~y ra phia tru6'c thu hinh tiSp. Ba cuo·i n6i: - Con phåi chl,lp hinh d~ gui v~ Yi~t Nam nfra.

Ba må dua ong ra ngoåi bai d~u xe, trai hiing nfmg sau m~y ngåy mua tåm ta. Huy nghi thåm: " May qua, trai Bergen cung hiSt chi~u ong n(>i minh! ".

Huy da duqc thåy giao giång nghia hai chfr "doan t\1" nhu·ng dSn hom nay Huy m&i th~t hi~u thS nåo la n6i vui doån tl,l!

Ong n(>i Huy may mån t6i Na-uy våo 14 Vie't&B9c Tuy~n T~p 2006

Hu y: - Huy nay, 6 sau nhå c6 khu dåt nho, d~ co mQc u6ng qua, nSu minh xin mua cay v~ tr6ng khong hiSt h9 c6 chiu khong?

Huy cl19t nh6 nåm ngoai ben kim chung

w da bån v~ chuy~n nåy, thua: - Thua 6ng, nåm ngoai khu chung w c6 nguai gi!Ji thu n6i mu6n tr6ng cåy 6 khu d~t ~y, dn nguai lam dåt, tr6ng cåy va tu6i b6n, ai låm duqc trå m(>t s6 ti~n nho nhu·ng hinh nlm khong ai nh~n vi mQi nguo·i d~u b~n. Nåm nay khong hi~u hQ con dinh låm ki16ng?

6ng vui mu·ng dem y kiSn lam vuan ra ban v6i ba, d~ nghi ba sang n6i v6i ba d~i di~n

klm, ang se nh?n tr6ng cay va cham nom khu vt,rc åy. Ong nhåc di nhåc l~i mai: -Ba khOng låy cong, khu chung cu chi phåi cung dp dt,mg et,~, phan b6n, ti~n mua cay, nhung tr6ng cay phåi tuy ba quy€t dinh. Ba chi mu6n c6 cong vi~c lam et€ da bu6n bt,rc tay chån.

Ba thåy y ki€n cua ang eling " hay hay" nen khong ngån ng~i sang n6i chuy~n v&i ba d~i di~n khu r6i vui ve tr& v~ thong bao.

- Thua ba, ba åy thfch låm. Ba c6 th€ båt dåu båt ct1 lue nao. Dt,~ng et,~ da c6 sån du&i nhå kho, dn mua gi ba c(r tåy bien lai, khu chung cu se trå ti~n l~i.

- Chau thich an våi v&i nhan d6ng hQp. - K€ an eling duge nhung khong ngon bång chåu an tuai tren cay hai xu6ng. Ong c6 m9t cay nhan ng<;>t såc nhu duang, mua nåy chåc dang ra hoa, chång hi€u c6 ai cham b6n cho n6 khong?

R6i khu vuan cua ang eling dån dån thånh hinh . 6ng n6i ba cha ct€n nhå Vl.J'an xem cay. Ong tr6ng m()t bt,~i true, måy cay c6 bong vang vang"gi6ng hoa mai" . Hoa thi ong tr6ng thugc duge, cuc v~n thQ, hoa man soi, hoa buan bu6m ... toan nhfrng lo~i hoa quen thu()c a Yi~t Nam. Con nh6' horn ang hoi Huy ten hoa buom bu6'm ti€ng Na-uy lå gi, Huy giåi thich:

m~

Th€ la ngay sang ham sau ang båt tay vao vi~c. Ong lam dåt, nh6 co, h.rqrn bo nhCi'ng han da nho, san bång thanh m9t khu dåt s~ch se. Huy va Hoa eling ra pht,~ ang, n6i dung ra la et€ quån tåy ang hoi h€t di~u nåy ct€n di~u khac.

6ng b6p b6p måy et,~ c dåt trong tay n6i: - Dåt a day xåu qua, cu6c xu6ng han gang tay la dt,~ng toan da må dåt con chång c6 mui gi cå.

Hu y ng~c nhien hoi:

-G<;>i lå stemorblomst d6 ong. Stemor la ghe, hoa m~ ghe.

6ng cuai thånh ti€ng: -L~ nhi, hoa dt;!p th€ nay må g<;>i lå hoa mt;! ghe. Hoa nåy a Yi~t Nam g<;>i lå hoa buam bu6'm vi khi c6 gi6 nhfrng canh hoa rung d()ng trong nhu dan bu6'm dang bay lugn .

Ong tr6ng råt my thu?t, tuy giån di 11,1' nhien må vån dt;!p måt, bå d~i di~n khu ra xem tårn uic khen mai. Nhfrng khi ong lui cui låm vi~c, hang x6m di qua ai eling dt1ng l~i chao vå g<;>i dua khu Vl.J'Crn cua ong lå "Vuan Yi~t Nam". C6 m9t ba et,~ gia hoi Huy:

- Dåt c6 mui hå ang ?

- U, a Vi~t Nam chåu c6 th€ ngui

mui dåt, cai mui ngai ngai , ngui ky hinh nhu thåy tham tham nfra. 6 Yi~t nam da lam vuan lå nghi~n mui dåt.

Hoa hoi:

- 6 Vi~t Nam ang c6 vuan hå ang?

- U, ang co m9t khu vuan t&n tårn,

mi€ng dåt nåy chå thåm våo dau. Ong tr6ng cay an trai, m6i tht1 m()t hai cay et€ vao mua nao thi c6 trai d6.

Hoa hoi ti€p: - Ong c6 tr6ng tao, tr6ng nho khong ang ?

- KMng, mr&c minh khong tr6ng duge cac tht1 trai cay åy, n€u c6 c6 tr6ng thi trai vua nh6 vua chua. Nhung bu l~i minh c6 nhCi'ng tht1 trai cay råt ngon må a day khong mua duge, hay n~u c6 eling vu·a ctåt, vl.ra khong ngon. Minh c6 nao bu&i, nao xoai, mang ct,~t, chom chom, såu rieng, mang du, du du ... n6i må them.

- Toi mu6n chao ong cua chau bång ti€ng Vi~t Nam thi chao th€ nao?

-Ba n6i"Chao et,~".

Ba Cl,! d€n ben ang n6i l6'n: - Chao cu.

Huy bung mi~ng cuo·i. 6ng Il! måt nhin Huy r6i chåp tay chao l~i bång ti€ng Na-uy.

Khi ba Cl,! di khoi , ong n6i: - Chau khong nen cuai nhu v?y. Nguai Nauy phat am sai ti€ng Yi~t Nam thi c6 gi dang cuai. Ba Cl,! mu6n chao ong bång ti€ng Yi~t Nam lå to ra råt quf minh, chau cuai th€ khong phåi. Vå l~i ong n6i ti€ng Na-uy chic con sai dang bu6n cuai tårn, må c6 ai cuai ong dau nåo.

Tuy bi ang mång nhu th€, m6i lån nghe ba et,~ chao ong, Huy phåi c6 nen låm m6'i khoi b?t cuai.

M()t horn, ba tåy phi€u n6i :

a thung thu len tårn chi

- Thu·a ba, khu chung cu gu·i trå ti~n cong ba da tr6ng hoa vå san s6c khu Vl.J'Crn. Vie't&D<;>c TuySn T?p 2006 15

6ng eau rna y: - Ba da noi la ba khong nh~n ti€n cong rna. Minh lam dyp cho ch6 minh o sao l~i lå y ti€n!

Tha

Cung vinh Vi~n

Ba giåi thich:

6

day hQ phan minh nhu v~y. Ai da lam d€u duge huong cong. Ti€n nay la quy cua khu chung CU dung vao nhCing vi~c nhu v~y, ba khong låy hQ eling c(r trå.

Ong chep mi~ng tho dai: - (J", thi thoi. D~ do r6i ba gu·i v€ Yi~t Nam nha nguai giup b<;>n tre nha ngheo xom ba o. Ba d<;>c bao thåy t9i nghi~p ICi tre, eling bllng t,u6i thiing Huy con Hoa day rna chang duge h<;>c hanh, r6i mai m6t ra sao!

Huy dung o dra s6 nhin xu6ng khu vuan cua ong, gio th6i nhy lam nhCing canh hoa buom bu6m, canh trå.ng, canh vang lao xao nhu dan bu6m lugn.

Huy thåy ong nh~n ti€n la phåi. Cong kho nhQC CUa ong chifmg nhung d~ lam dyp khu nha, gay cåm tinh cua 16i xom v&i gia dinh Huy rna con la nhu·ng cu6n vo, nhu·ng ca y but cho tre em ngheo thi~u th6n du m<;>i thu· kia! Hoa buom bu6m ai, u6c gi hoa no dyp mai!

SÅU MlfOI DOI BONG. Horn nay vu·a chån sau muai sang ra soi m~t c6 cuai lam duyen trang hinh eling thåy quen quen gi6ng nhu cai thuo thanh nien yeu dai va nhu thuo mai yeu nguai dam me anh måt nt,~ cuai thå.m tuui sa mi xanh nh~t da trai quein meiu xam thåm hgp thai tre trung m<;>i di€u d€u nhy nhu khong canh chim me måi lugn vang trai cao tram di€u rna u6c d~t dao vang ta y mo r()ng khat khao dgi cha ...

B6ng dung bong Sl,lp guang rna con ta v6i m()t than gia horn hem Horn nay chån sau cht,~c nam danh chai rugu hyn b~n hi€n gein xa b~n gein cao b~n khong qua b~n xa thi ng~i duang xa tu6i gia thoi thi rot rugu minh ta mai them chi~c bong cå xa lån gein bong gein l~n qu~n ben chan bong xa nhu ang phu van ICing la ...

16 Vie't&D9c Tuy€n T~p 2006

TINHGIÅ anh vi€t m<)t eau th~t dang doi : "cho du v~t d6i sao roi vån nguy~n m<)t long yeu em mai thoi."

Hinh nhu bång hu-u ta nhi~u låm h6 truong d6c c~m m<)t dem say m<)ng u&c va troi cao chåt ngåt tu6i tre hoang dång nhung tr~n vui.

Cai eau tan tinh thoi tha d~i da v~n vao anh tn,m ki€p nay horn nay sau chl,lc,ng6i on l~i nhu·ng dong thu cu vån eima phai.

1-!-inh nhu sau cu<)c tang thuang åy tat cå tan tånh nhu khoi may ngay cå tam h6n ta eling v~y nich tuom tram månh tå tai bay.

6 trong nhu·ng la thu tinh cil

Thi dem thån ån mi~n bang gia quen v&i song h6 vui tuy€t suung ch~ nghe trong gio lai ai g<;>i thay d~p trong tim nhip khac thuong.

B~n tac b6n phuang tro·i h<;>p l~i nhung cai ten xua nhitc nhå nhau bao nhieu ky ni~m thoi tha d~i nhung bu&c thang tråm nhung bi~n dau.

Dem,bi~n trang thu dyp nhi~m måu rot da y ly ruqu chuc mirng nhau rieng måy tao thåy y nhu tm&c chi co tren dåu toe trftng phau.

QUET LÅ MUA THU Tro,i theo rna y l~c trong troi r<)ng ta tap våo nai xo xinh nåy nui da thi cao rimg thi r~m long thi ho hu·ng thang nam troi.

Trå V~ du&i mai nhå quen thu<)c

ta l~i ra tay quet la vang quet luon nhu·ng thang nam råu rT cho månh vuon xinh m<)t dia dång.

Cung vinh Vi~n .

B6n mua xuan h~ thu dong åy ta eling dua c hai cå b6n mua cheo thuy~n truqt tuy€t di eau ca ra vuo·n quet d<;>n la vang tlm.

Vang thu la d6 bao nhieu luat ta quet ch6ng len l&p l&p bu6n nghe n~ng thoi gian tren mai toe nghe doi co tjch bong hoång hon.

Hinh nhu co m<)t thoi xa lite trai dåt co cay eling thitm tuui nhin theo tå ao VOn trong nftng eling khi€n long ta cåm d<)ng ngay.

Vie't&DQc Tuy~n T~p 2006 17

(Cho trong van .... ti~p theo) chång h~n khuyen rna (ch6 ngt,ra, y c hi nhu·ng ke toi t6 trung thånh tuy~t d6i v6i chu), khuyen ung (ch6 va chim m6i, y n6i båy toi y the h,rc cua chu rna lam can b~y: "Khuyen, ung l~i h,ra m9t båy con quang"truy~n Ki~u.)

Tieu chu~n ch9n ch6: DT nhien khi nuoi ch6, ai l~i cha mu6n ch9n duqc con khan. Theo kinh nghi~m cua c6 nhan VietNam thi : · Ch6 khan t{r tue huy~n d~, Tai thi c1,1p xu6ng, duoi thi hai cong.

Gi6ng nåo mom nh9n, dit v6ng, Ån dm, d .n b~y, åy khong ra gi!

"Tu· tue huy~n d~" nghTa la cå b6n m6ng d~u den. Con "dit v6ng" tu·c lå... bån t9a cong len. Ngay xu·a ngay xua khi loåi v~t con biSt n6i, ch6 da ki~n len Ng9c Hoång rång dån ba c6 "dit v6ng" l~i duqc "dånh giå" lå c6 ... qui tu6ng (h~u!) vi duqc dån ang ua nhin, khoåi sa va thich v6, c6 sao loåi ch6 "dit v6ng" l~i bi coi "åy khong ra gi"? Ng9c Hoång nghe gi9ng ch6 gay g,åt nhu the "ch6 dn tr9m", ben mång rang: "Nåy thu vo giåo d1,1c, "ch6 kho meo l~c!" , ch6 quen th6i "ch6 c~y gån nhå, ga c~y gån chu6ng" nhu nhu·ng ke x6 lå hay y thS t~i dia phuang må hiSp dåp nguai xa 1~. Len thien toa nåy, måy dl.mg mong "ch6 den gi u· m~,~·c", th6i nao t~t nåy, tråi l~i hay nh6 than ph~n "ch6 che meo mu·a" cua måy.

Mu6n lqi d1,1ng hoån cånh chu vång nhå må doi "ch6 nh~y bån d(ic" hay cåu may "ch6 ngåp phåi ru6i" chang? Con khuya, con ~!

D6 chång qua lå chuy~n "ch6 c6 våy ITnh!" hoang duang, chång bao gia x~y ra ...

Thåy Ng9c Hoång n6i gi~n, ch6 ben to ve fl,lt re, SQ' S~t theo kieu "cho an Vl,lng b(it" r6i låm nhu the "ch6 cimg dut d~u", g~p duang cung åt phåi li~u m~ng må dong m(it m~ch v~ trån gian, tiSp tl,lc låm kiSp "ch6 chui gåm giuang" ho~c "ch6 chui g~m ch~n", chåu ch~,~·c de mong duve hu6ng thu· cua thu·a thai!

18 Vie't&:E>Qc Tuy~n n.p 2006

Tro l~i chuy~n ch6 khan. Nhu·ng th~ nåo lå "khan"? Trong thånh ngu· Vi~t Nam nguai ta tim duqc hai eau trå lai thång våo vånd~: - Ch6 khan ch6 cån can.

- Ch6 khan tha cut V~ nhå.

Cåc th~ h~ sau cåm thåy d~ "nhåt tri" v6i t6 tien minh V~ nh~n xet ffiQt, theo d6 ch6 duve xem la khan khi bi~t cån dung d6i tuqng, cån dl!ng ch6, dung thai diem va m9t khi da dn thi phåi dn t~n tinh, cån t6i nai t6i ch6n, gi6ng nhu m9t nguai khan chi n6i nhu·ng lai chinh xåc, chu· khong "ba hoa chich choe" - nhung con chåu cåm thåy th~t kh6 .. . då thong n6i v6i dinh nghTa thu· hai. Da dånh nghTa bong cua eau nåy c6 y khuyen ran nguai khan trånh tru6c duqc cåi n~n tranh giånh gay db måu vi mi~ng an, nhung nSu ap d1,1ng nghTa den, cho nao må "tha CUt V~ nha" åt hån thUOC lo~i "ch6 ch~t", chi con nu6c dem cåt ti~t, nhung nu6c soi thoi!

Cong dt,mg cua ch6: Ngåy xua ngoåi m9t s6 råt it thånh phån giåu nut våch d6 tuang trong xa h9i phong ki~n nuoi ch6 c6t de låm cånh nhu m<;>t thu· v~t trang tri khoe truang khi~n cho nhi~u nguai thåy th~ eling p hå i ghen v6i. .. ch6, du mong duqc dia vi cua ch6, nhu truang hqp chång nong dan trong eau ca dao du6i day, v6n cu<;>c dai chång "den han mom ch6" nen chi rna u6c duve m9t tieu thu .. . chai thoi, cCing du su6ng nhu th€ nång hang ngåy vån chai v6i ch6. Mo lai chång bi~n b~ch dmg: "Ch6 ghe c6 rna dang duoi", y n6i dl.rng khinh khi nhCing ke tuy ben ngoåi c6 ve khong ra gi, nhung" ... ben trong råt t6t; sau d6 chång len gi9ng ca: U&c gi anh h6a ch6 bong, D€ c ho em b~, em b6ng, em c hai!

Nhung håu h~t dan chung nuoi ch6 nhåm de ch6 giu· nha, canh cua cho minh: Ch6 dau c6 sua ch6 khong, Chång thång an tr<;im, cCing ang an måy.

Loåi ch6 v6n bån tinh cCing ... ky thj giåu, ngheo. Cu· thåy båt cu· ai an m~c rach ru6i, dang ve d6i kh6 tu·c thi ch6 nghi d6 lå ke gian: "Ch6 dn ao rach", b6i th~ m6i c6 tiSng than : "Da kh6, ch6 cån

them! " . Tu hånh d('>ng Cl,! th~ nay cua ch6, c6 nhan da d~,~·ng nen hinh ånh the luang cua gi&i " dan ngu khu den" : Da ngheo l~i con hay m~c n~n b&i nhung tay c~y minh quy~n th~!

Ngoai cong d1,1ng giu· nha, ch6 con c6 th~ ... chu·a b~nh: Loai v~t c6 thuang tich mau lånh. Vi tin tu&ng th~, nguai xua hay d~ ch6 li~m v~t thuang va ml,ln ghe va lå y nguyen con ga må b6 ch6 xuang gå y.

B&i th~ c6 eau: Ch6 li~n da, ga li~n xuang Tuy nhien "danh båt hu truy~n" cua loai ch6 la "cong d(rc" mang l~i cha loai nguai m('>t l~c thu båt khå ch6i cai bång cåch tt,r nguy~n dem xuang thit va b9 d6 long cua minh cha thien h~ nh~u chai.

Khong nhung th~ ch6 con chi månh cåch an thit ch6 sao cha dllilg di~u . Hay nghe lai "thanh minh thanh nga" cua ch6 tru&c gia phut "hy sinh vi d~i nghTa" cimg v&i cåc b~n ... d6ng nghi~p: Con ga q.1c tåc lå chanh, Con lgn un in mua hånh cha toi, Con ch6 kh6c du·ng kh6c ng6i: Ba ai di chg mua toi d6ng ri~ng!

Ly do nao khi~n m6i loai l~i xi m('>t lo~i gia vi rieng cha minh nhu v~y?

Truy~n c6 giåi dåp nhu sau: " Xua c6 m9t nha th~t giau c6, phåi m('>t horn d~n han muai con vLra trau, vLra bo di l~c. Sau nha hang x6m lang gi~ng limg tim mai m&i l~i thåy du. D~ d~n an , hai vg ch6ng djnh horn sau se thit m9t con ga, m9t con lgn va m9t con ch6 r6i mai nhung nguai da giup d~n cam rugu cho th~t no say. B6ng dem horn d6 hQ nåm thåy 6ng T6 hi~n ra båo m('>ng rång: "Chung may djnh gi~t h~i m('>t lue nhu·ng ba con v~t, e låm th~ lå di~u thåt du·c. V~y lue gi~t chung n6, chung may phåi h6a ki~p cho chung n6, r6i trang nha mai yen lånh duge."

Hai vg ch6ng li~n nan ni 6ng T6 thuang tinh chi dån. Ong T6 båo: "H~ khi lam thit ga thi phai hai la chanh, lam lgn thi phåi thai c u hanh, lam thit ch6 thl phåi gia cu riSng, må cha them våo, thi h6n cac con åy m&i h6a ki~p duge."

Khi 6ng T6 n6i , ba con v~t nay vo tinh nghe duge, nhung eLing bi~t kh6ng sao tranh khoi ch~t. Tuy nhien ba con chi sg chu nhå quen lai T6 d~n nen VLra sang tinh suang chung da lia nhau keu åm len: Ga thi: "T6c tac la chanh! " Lgn l~i un in : " Mua hånh cho toi!"

Ch6 kh6c thåm thuang: "Ba ai , mua t6i d6ng ri~ng!"

D6i v&i dan nhå ngh€, thjt ch6 tuy t6ng quat ngon cå dåy, nhu·ng chung vån kh6ng nglrng "dåu tranh giai cåp" theo bfJn "dong thac cach m~ng" : "Nhåt m1,1·c, nhi vang, tam khoang, tu· dfJm" ! - nghia lå ngon nhåt la thjt ch6 16ng den tuy~n, k~ d~n ch6 long vang, thu· ba ch6 minh c6 khoang va thu· tu c6 d6m ; ky du d€u "thuang thuang b~c trung" . Vang, thjt ch6 ngon daa d~, d~n d9: " SfJng & tren dai an mi~ng d6i ch6 - ch~t xu6ng am phu bi~t c6 hay khong". Th~t h~t y! Chå chia, rva m~n, long d6i ... nham nhi v&i la rna, cu ri~ng, chåm v&i m~m tom ... tham phu·c d~n thånh ngu·i duge eLing nho dai, t&i thån nhin thåy eLing xan l~i. Hu6ng chi nguai trån m~t thjt! B&i v~y c6 nhan m&i dua dai cå v&i gi&i tu hånh: "thit ch6 ti~u danh ti ti - bao nhieu ch6 l('> i ti~u thi dm chong ... !".

Ho~c:

Di tu ph~t b~t an chay: Thjt ch6 an duge, thjt cay thi khong!

Kh6ng nhfrng th~, thjt ch6 con ånh huang cå t<Ji nhfi"ng UGC VQng thftm kin CUa con nguai. Truy~n c6 k~ rång: Hai vg ch6ng gia nQ, ngheo kh6 chi mang m('>t lån cåu duge u&c thåy. B1,1t hi~n ra cho hQ nhung ba di~u u&c. C6 le b1,1ng dang d6i , ba vg bu('>t mi~ng: "U&c gi biiy gia duge mi~ng d6i ch6 må an thi su&ng bi~t måy! " . Tu·c thi m('>t mi~ng d6i ch6 hi~n ra tru&c m~t. Nguai ch6ng ttrc qua, trach vg kh6ng u&c ti~n u&c b~c l~i u&c mi~ng an. Ong ta chi mi~ng d6i ch6: "U&c gi n6 dinh vao mili ba cho bi~t thiin!". Quå th~t da xåy ra nhu v~y. Th~ lå måt tieu hai di~u u&c. Cu6i cimg chimg ly d~ m~t mui vg " kh6ng gi6ng con giap nao", ong ch6ng danh "u&c miSng d6i cha bay khoi mui nha toi!". Th~ lå mi~ng d6i bi€n måt. Hai vq ch6ng gia chi con bi~t nhin nhau ... nu6t nu&c da i vi mui vi d6i Viet&DQc Tuy~n T~p 2006 19

ch6 vfin con phång phåt trong can nha xieu v~o".

M6i lien h~ gili"a chu va ch6: Han båt CLr loi;li gia suc nao, ch6 gAn gui v6i chu nhåt. Mo tå theo ng6n ngO· cua "xa h<)i chu nghTa", ttrc ch€ d<) "xu6ng hang ch6 ng~:ra" thi d6 la m6i lien h~ hO·u nghi, "mai ha ri1ng I1;1nh". N€u xem cay bi€t quå, thåy tråi bi€t d.y thi cu nhin ch6, åt bi€t tinh tinh ngueri chu keo ki~t hay r<)ng rai, bai vi: - Ch6 gåy h6 m~t ngueri nu6i.

- Ch6 beo d~p m~t chu nha.

Han th€ no·a, n€u "con nha tang kh6ng gi6ng lang cOng gi6ng cånh" thi v6i ch6 cOng th€ th6i, ti nhu c6 nhan da nh~n xet rång d6i v6i nha ngheo, "ch6 dau che cut", nhu·ng v6i chu nhan van hay chli" t6t, "ch6 6ng thånh citn ra chO·". Ghe th€ dåy!

Ngueri xua tin di doan rång, "meo d€n nha thi kh6, ch6 d€n nha thi sang" nen khi v6 duge lo1;1i "ch6 giang h6" nay ai eling qui. Ch6 tuang nhu v~y la da "ngåp phåi ru6i", l1;1i mu6n tang c6ng han nfra bång cåch citn b1;1o "vuqt chi tieu", theo guang anh dung "ch6 san chim m6i". Ai nger chu sg "ch6 dO· måt lang gi€ng" ben cho vai g~y khi€n "ch6 Cl,lp duoi".

Duge chu nåo cung quå, ch6 cOng hay "thLra thång x6ng len" nen quen måt ngu6n g6c khftc kh6 cua minh v6n la "ch6 an då, ga an mu6i" må phe phan theo m6t "ch6 dåi" ho~c me ngu d~ tr<)m m~c su·c vao khuan d6 di;lC cua chu. H~u quå khi€n chu phåi lite dåu: "Yeu ch6, ch6 li€m m~t!". Va cu6i cimg la ... thit!: "M<)t tram con ch6 - m<)t IQ måm tom - m<)t om rau hung - m<)t thung rau ram"! Quå la "len :. vo1. xuong c h." o . .. th u1.. l N6i v~y chu·, ch6 vfin la lo1;1i suc v~t trung thånh v6i chu, tuy "ch6 d1;1i c6 mua" trong khi "ngueri di;li quanh nam" nhung n6i chung thi: Con chång che cha m~ kh6, ch6 chång che chu ngheo!

Truy~n c6 k~ m<)t con ch6 c6 nghTa th€ nay: "Xua c6 nhå nu6i m<)t con ch6, cu· bG·a an, ch6 I1;1i ng6i ch~rc m<)t ben. Ngueri chu Iåy th€ lam gi~n, m<)t horn chi vao m(lt

a

ch6 må mftng rång: "Ru<)ng cåy, ru<)ng cåy, chång thåy may dau! D€n bO·a an nao, may vao måy cht,rc!". Ch6 dap l1;1i: "Nam canh vo vo. Chång ng6 6ng dau. Phong thi€u m~t t6i, thit x6i 6ng h€t. Du·ng nhi€c, ch6 qua, lam kh6 t6i chi!". Meo thåy v~y, xui ch6 bo nha ra di, ly di hfln ang chu an O bi;lC beo. Nhung ch6 kh6ng chiu, la l1;1i : "Ch6 sua, meo ngao", m6i dua c6 m<)t b6n ph~n rieng, va li;li du·a nao ngh€ nåy, "ch6 treo, meo d~y" ! V~y may ch6 chen vao vi~c tao .

Han nO·a may phåi bi€t "ch6 gåy h6 m~t ngueri nu6i". Tao bo chu di thi kh6ng phåi nghTa". Khi chu bi€t dåu du6i eau chuy~n, tLr d6 dem long ghet con meo må thuang ch6. H~ ai mftng ch6, 6ng con benh, trach nguo·i åy rång: "Mftng ch6, kh6ng ng6 m(lt chu nha!"

Th6ng thuerng khi mu6n ngung m<)t eau chuy~n, ngu·eri deri thuerng n6i: "Ch6 ch€t h€t chuy~n!", nghTa la khi vi~c da xong thi nen thit ch6 li€n, ch6 d~ nu6i vu·a t6n cam må c6 khi n6 con cån li;li minh, gi~c da h€t thi tim cåch lo1;1i tru· bay t6i c6 quy€n, kh6ng thi c6 ngay chling se phån b<)i. Cau nay xuåt xu· tu· tfch cCi : Khi giup Vi~t vuang Cau Ti~n h1;1 duge nuac Ng6 r6i, Ph1;1m Lai suy nghT th€ nao eling c6 ngay se bi Vi~t vuang muu h1;1i nen n6i v6i Van Chung rång: "Giåo tho tu·, tAu du phanh; cao di~u t~n, luang cung tang; dich qu6c phå, muu thån vong" va ru Van Chung di tr6n . Chung kh6ng nghe, quå sau bi Cau Ti~n ep phåi ch€t.

Th~t tinh n€u ap d~mg eau tren, chång bao lau loai khuy~n se bi tuy~t gi6ng va deri se kh6ng con nhan tai. Han th€ no·a, chång phåi ch6 nao eling citn l1;1i chu khi h€t vi~c va båy t6i nao cCing phån chua khi dåt nu6c thanh binh. Bai v~y theri nay thånh ngO· "ch6 ch€t h€t chuy~n" chi mang y nghTa ... vui vui th6i.

DT nhien trong van chuang truy€n khåu Vi~t Nam con råt nhi€u t1,1c ngO·, ca dao va truy~n c6 khac nO·a n6i v€ ch6, e "lai rai chuy~n deri" mai vfin kh6ng th~ h€t chuy~n chtr du·ng mong thu trQn trong m<)t bai båo. V~y nhan dip dåu xuan Binh Tuåt, ngueri vi€t xin mugn y nghTa cua chuy~n c6 du6i day d~ bi~u 19 ni€m mong uac trong nam m6i cua minh, cach

a

rieng d6i v6i hi~n tr~ng que huang Vi~t Nam: "Nha nho n9 th&y quan !~i trang nu6c qua tham nhilng, trang lang r&t khinh. M9t horn 6ng cho mai cac b~c "phl,l måu chi dån"dp trung uang t6i nha dirng bCi"a. Sau khi nguai nha da bfty bi~n ban ti~c, 6ng dtrng d~y thua: - Chång m&y khi ke h~m nay duge don tiSp quf dinh cao trf tu~ loai nguai. V~y c6 chen rugu nh~t xin cac ngai chiSu c6 cho.

Cac quan cftm dua mau mlln. Ai eling khen m6i sao ngon vT d~i v~y, ben thi dua hoi: Dåy dia thjt gi v~y? Båt kia thjt gi thS? Nha nho thong thå n6i: - Bftm cac ngai, dåy lå ch6, kia eling la ch6, tren §.y eling vån la ch6, du6i nay &y eling la ch6. Thua, toan ch6 cå!"

HoaiMy

OI! EM YEU (T~ng

Vq nhan ngay ky

ni~m

35 nam ket h6n)

Em la nllng s6m mai sang rvc ra Em la hoa Xuan nå ao mai khoe Em la gi6 khi he sang nllng va Em la may em å bu6i Thu v€ Khi ben em tro·i d&t nhu kha d~i C6 em ben thai gian eling v9i quen Cå h6n anh nga tan thanh suang kh6i Lån trong rna trang må I6i binh yen Oil Em yeu dju hi€n ngay tha qua H~nh phuc nfty ngao ngQt lån dam me Trang tiSng hat thi thåo can sang v6 Huang tinh n6ng em rna tl,l'a vai k€

Anh W biSt c6 em la t&t cå M9t kiSp nåy ta tr9n Vyn ben nhau Ån sung d6 trai ban anh phep l~ Han gi~n nao anh eling mu6n quen mau Dai sang gi6, bao bung, can nllng H~ Chuy~n d6i no, såu kh6 kiSp nhan sinh R6i eling qua nhu trai mua, ch&p l~ Chi tinh anh lu6n mai ng1,1· trong tim

Binh-Sa

Vie't&D9c TuySn T?p 2006 21

Tha

Bang Trinh

NHUNGNEOTHUXUA Ducmg lang my d~t con di, Con duang dfit min ben sang nu&c d~y .

Nu&c sang thång chfn d~c ltr, L~n d~u di hQc long sao r('>n rang.

*

Nb& ngåy horn §.y d~n tmang, Nh& v€ ch6n cCi, nh& duang lang xua.

Nb& l~n my d~t con di, Nb& th~y giåo m&i, nh& gi menh mang ...

*

R6i con thi d~u trucmg cong, Giång van th~y d~y bai van tvu truang Hai bai h6i (re vfin vuang, Bai cua Thanh Tinh', vå bai Anatole 2 Umg que My ly' xa xam, Trai phuang Tay v&i vuan Luxembourg2 rna h6 V å hinh bong c~u be con Lung mang c~p såch lon ton d~n tmang.

Bao nhieu ky ni~m m~n thuang, Mfiy muai nam cu, neo duang .. . lå da y!

Long toi l~i b6ng ngfit ngay, Bang khuang thuang nh&, nghe cay m~t bu6n.

Vucm Luxembourg-Paris thång l 0/04

* Ngoi truang ngåy cu trong toi, Thai gian phu l&p b~i rna lang quen.

Cu('>c deri da mfiy bi~n thien, Con dau v~t tfch m('>t mi€n fiu tha!

Dang-Trinh

Ghi chu: l Bai van mang tl,fa"Ky lrC V~ ngay t~:ru tmang" trich trong tac ph~m Que mt:; cua nha van Thanh Tinh.

Lång My ly augc n6i a~n trong bai van nay.

2 Bai van mang t\,ra " Ky ni~m v~ ngay ti,fu tmang" trich trong Le livre de mon ami cua Anatole France.

Vuan Luxembourg a Paris augc n6i a~n trong bai van nay.

Hai bai van tren thuang augc giång d;:ty

a 16-p a~ thåt /a~ ll,JC trung hQC cua mi~n Nam tm&c nåm

1975.

NHiJNG DIEU MO UOC Ph~m

tin an Ninh

c A

• C6 mØt dqo, ai adu toi cung nghe thien hq hat bai Con Chim Da Da, "sao khong !dy ch6ng gdn rna ai !dy ch6ng xa .. " rJi a~n bai Chj Toi, "th~ la chj ai r~ng bong hoa gqo ". Dung nhu nguai ta n6i , Tha va Nhqc c6 ngon ngii rieng cua n6.

MØt nguai khong c6 nhiJu chu nghla nhu toi, nhiJu khi say me hat mØt bai hat rna sau t/6 suy nghl mai vdn khong hidu r6 ng9n nganh, y nghTa mØt vai diu. Trang bai Chj Toi, toi ciing rdt u la ta ma cai Sl:f ki?n .. r~ng bOng ho a gqo ..va trai cho lam tha .. nay !dm. Du vt;ly toi vdn thdy bcm nhqc ph6 tir mØt bai tha chi von w;n mdy eau nay, kha hay . Ma ngay tl~n cai Sl:f hay nay toi ciing rna hJ, khong bi~t c6 aung la toi bdt thuang thuc tha nhqc khong, hay fa chf vi CO Sl:f aJng cåm rna toi thdy fang minh xuc t!Øng. Bai vi mJi !dn nghe ai a6 hat bån nhqc Chj Toi, toi lqi da ddt nh6' tl~n ba Co Ut cua toi.

Tt.r lue chua tron hai tu6i , toi l&n len trang cåi båt h<;mh cua m9t nguai chua h€ co "bong h6ng cåi åo". My toi måt quå s&m , d~n n6i toi khong bao gia hinh dung duqc khuon m~t hi€n tt.r phuc h~u cua ba nhu lai cha toi k€ l~i. N6i båt h~nh d6 l~i

cång l&n han, khi toi khong co m9t ba chi nao a€ OU'Q'C dip nhin dung nhan Chi må rna tu&ng d~n bong hinh cua My. Ba toi thi duqc Yi~t Minh dua ra Lien Khu Nam lam cong tåc "x6a n~n mu chil"'. Khi l&n len m9t chut, båt dåu nh~n hiSu duqc doi ba di€u quanh minh, toi chi bi~t lå hai anh em toi l&n len nhå ong bå n<)i, va trang vang tay yeu thuung cung gi<;>ng hat ru hai cua ba co Dt. Co Ut toi l&n han toi han m9t con giåp. 6 nha que nhu·ng ba c6 cai ten nghe råt l~ : Ph~m Thi Måu Dan . Cha mai d€n lue di h<;>c toi m&i bi~t duqc cåi ten nåy, vi m<;>i nguai a€u g<;>i co la con Ut ha y co Ut. Sau nay toi hoi ba toi v€ cåi ten trang giåy cua Co, duqc ong giåi thfch : Sv tht,rc thi ten trang acte de naissance (khai sanh h6i thai Phåp thu9c) cua Co Ut lå Pham Thi Mau Dan ( Ph~m thi M~u Dån), nhung khi Co toi l&n len va co chut nhan såc, thi ong ba n9i l~i lo cha cåi tu6i Dån cao s6 cua Co, nen khi co l~nh låm bån th~ vi khai sanh ti~ng Yi~t, ong båo ba toi xu6ng Huy~n , nha ong anh hQ låm chanh lt,~c st,~·, stra ten co toi thånh Måu Dan. Mang ten m9t loai hoa må su6t ca m9t dai co toi khong bi€t d6 lå lo~i hoa gi, chi nghe thien

a

ta

Vie't&D9c Tuy€n

np 2006

23

h~ båo loåi hoa nåy d~p lllm , th€ thoi.

C6 m(>t diSu chlic chlin lå khi co sinh ra Trai da khong "cho låm tha", v~y må su6t cå m(>t deri Co vån bi " vån vuang v&i sqi ta trai". Må kh6 thay, thång chau cua Co eling d6t nat, ch(r phåi c6 tåi nang m(>t chut thi horn nay n6 eling vi€t m(>t bån nh~c hay chf it eling låm duqc måy eau tha dS ca ngqi Co. Vi so v&i nguai chi trong måy bån nh~c Chi Toi , ba Co cua toi coi b(> con thanh thi~n va t9i nghi~p han nhiSu låm.

Co lo Iling cham s6c hai anh em toi khong thua båt c(r m(>t ba m~ måu m\-I'C nåo tren th€ gian nåy. Long Co lue nåo cilng "bao la nhu biSn Thai Binh r~t råo", lai cua co lue nåo eling "tha thiSt nhu dong su6i hiSn ngQt ngåo" må ong nh~c s1 Y Van da ttrng ngqi ca, vinh danh nguai m~. Co eling ta co giao va long, d~y toi hai tiSng 1 ta, nhu·ng eau tvc ngfr ca dao. L&n len m(>t chut, toi duve Co ng6i ben c~nh d~y dQc truy~n Chång Nhai Ki€n Tien, Th~ch Sanh Ly Thong, Ph~m Cong Cuc Hoa cho ba N(>i toi nghe m6i t6i. Mua he, toi me da dS, Co dån toi ra tm&c h6 sen tim båt nhfrng con dS mun må m6i trua Co khong ngll, ng6i rinh dS nghe n6 gay tLr ch6 nåo. Thåy bQn tre hang x6m thå diSu, Co eling mo måm ca m9t ngay lam cho toi cai diSu to nhåt. Toi me nuoi chim, Co di khlip nai tim mua cho toi hai con chim keo måu xanh mu6t va nan ni ong chu toi låm cho toi cåi l6ng th~t d~p. Nhu·ng l~n bi "åm d~u", toi tha h6 nCing niu, låm tinh låm t(>i Co toi. Co ng6i su6t ben c~nh, dåp len tran toi m(>t cai khan u6t, nåu chao ca bo nhiSu tieu cho toi an dS "thao m6 hoi". Nghe n6i Co eling ham hQc låm, dinh xin ong ba n(>i cho hQc xong cåi bång primaire thi theo ong chu toi di d~y hQc måy l&p nho trucmg lang.

Nhung r6i m~ toi båt nga qua deri, bo l~i hai anh em toi. Co dånh phåi nghi hQC a nhå dS cham s6c hai thllng chau d~i, m(>t dfra b6n tu6i va m(>t du·a vu·a mai len hai.

Nam thång co quanh qu~n trong nhå, låm cong vi~c gia dinh va lo Iling cho hai anh em toi. Khi nåo rånh r6i Co nha ong chu cua toi chi co hQc them måy chu· tiSng Tay. Co chi c6 m(>t nguai b~n than, d6 la ba co hQ cua toi. Hai ngu·ai eling tu6i va hQC chung m(>t 16p. Khi Co Ut nghi hQc, thi ba 24 Vie't&DQc Tuy€n T?p 2006

co hQ nåy vån tiSp tvc di hQc måy nåm nli'a, sau nåy låm y ta va Iåy m(>t ong ch6ng Tay, låm trong vi~n Pasteur cua båe Sl y ersin a Nha trang. Ba di d6 di day, lau lau tra vS tham que våi bu·a. L~n nåo vS eling ghe l~i tham Co Ut toi va tro chuy~n cå dem.

Trong ba th~t sang trQng. Co Ut thi tr~m tr6 nhung mon nu· trang dåt tiSn, nhåt la sqi day chuySn vang c6 m~t ngQc th~ch , thai åy råt hiSm hoi. Con toi thi say me chuy~n di d6 di day må ba co hQ thuang k€ cho co chåu toi nghe.

Du·ang nhu ttr ngåy ba co hQ di theo ch6ng, Co Ut khong con ai tam Sl,l', nen Co thuang tam tinh v&i anh em toi vS chuy~n tinh duyen cua minh. C6 m(>t ong th~y giao d~y cung truang v&i chu toi, g6c Binh Dinh, kha bånh trai, l&n han Co hai tu6i, råt thuang Co va c6 nha nguai dSn mai m6i , nhung Co Ut ph~n vi thuang cånh m6 coi cua anh em toi, m(>t ph~n bi am ånh bai nhu·ng lai d6n dai cua thien h~ : "tu6i D~n cao s6, chi h~p v&i tu6i D~n", nen Co tu ch6i cu(>c hon nhån. Ong th~y giao Binh Dinh bu6n tinh nen xin d6i di xa, låm long Co eling x6n xang m(>t d~o.

Nam toi len båy, que toi c6 m(>t tr~n Ivt l&n, tr~n 1\lt thang muai . Toi nh& loang thoang lai Co toi giåi thich, vi "ong tha må ba khong tha, bå cho gay lvt ham ba thang muai". Nu&c ttr dau khong biSt tran qua, keo theo nhiSu nha cu·a cay c6i va ca trau bo. Nhå ong n(>i toi r(>ng )llm, måy cay CQt l&n co ch~m tr6 nhiSu hinh dm thu, co mai ngoi am duang va nåm tren m9t nSn g~ch kha cao, dUQ'C bao bQC bai du thu· cay an trai, v~y må bay gia chung quanh toi chi thåy toån nu&c va nu&c. Ong N(>i ra l~nh cho Co phåi giu· ky anh em toi tren b(> phån trong nhå. Hai ngåy sau mua gi6 da t~nh, nhin qua khe cu·a, anh em toi thåy nu&c ng~p cå san nhå (nhå ong ba n(>i toi c6 cai san vuong kha r(>ng bllng xi mang, c6 ba thånh thåp chung quanh), nen nan ni Co Ut ra bit måy cai 16 lu , khong cho nu&c rut , va du·ng tren thSm nhå canh chung cho anh em toi cai tru6ng xu6ng san bai l(>i. Båt nga toi phat hi~n trong san c6 måy con ca, anh em toi tha h6 ho het mqt båt ca. 6ng N(>i toi nghe 6n åo, ch~y ra nhin thåy hai thllng chau n(>i dang bi bom trong cai san ng~p tran nu&c, ong khong la chung toi må

d.y C6 Ut m(>t tr~n , r6i cåm cung c6 chåu t6i o tren din nha tha, lue nao cilng d6ng kin CLra, rna tnr&c day råt ft khi t6i dam ben mang t&i, vi råt sg måy cai ban tha CO treo nhu·ng tårn hinh va nhiSu bai vi viSt cha· nho, nhåt la hai c6 quan tai scm do, c6 hinh con r6ng con phugng hai ben. C6 t6i bao d6 la hai chiSc quan tai bång g6 qui dS danh cho 6ng ba n(>i dSn lue qui tien ..

Thåy anh em t6i sg, C6 Ut trån an b<;m toi bång cach ks chuy~n Iinh thieng cua nha·ng 6ng ba, t6 tien da khuåt. Vong linh ong ba lue nao cang o ben qnh ds phu h(> cho con cho chåu. C6 con bao nSu c6 u&c rna diSu gi, th~p huung thanh tam khån nguy~n, 6ng ba se ban cho nha·ng diSu u&c mu6n d6 .

C6 hoi t6i , nSu bay gia khån nguy~n xin 6ng ba, thi t6i se rna u&c duge diSu gi .

Nh& t&i chuy~n di d6 di day rna t6i råt say me m6i lån ba c6 h<;> c6 ch6ng Tay k~ IC;ti , t6i nhanh nhAu: -Con rna u&c mai m6t l&n len con duge di d6 di day nhu ba c6 h<;> v~y .

R6i t6i hoi ngugc IC;ti C6 Ut, C6 nhin t6i cuai : -Con C6 thi chi rna u&c duge m(>t sgi day chuySn m~it dm thC;tch mau xanh nhu cua c6 åy, va c6 kh~c hai cha· MD chinh gifra.

T6i tin lai C6, keo tay C6 dSn tm&c ban tha th~p huung dS hai c6 chau vai IC;ty xin 6ng ba u·ng nghi~m cho nha·ng dieu rna u&c. C6 chiSu t6i, hai c6 chau qui tm&c ban tha. C6 thi im l~ng, con t6i thi n6i th~t to lai u&c cua minh. T6i sg 6ng ba gia qua, lang tai , kh6ng nghe ro lai cåu xin cua rninh.

Måy nam sau, t6i danh phai rai que, chia tay C6 Ut vao Nha trang di h<;>c . C6 may cho t6i måy b(> d6 m&i, bao nhieu tiSn danh d1,1m duge c6 s~m cho t6i m(>t chiSc xe di;tp c6 ghi d6ng hinh chO' u rna t6i råt thich. NhO'ng nam h<;>c o Nha trang, du tu6i da I&n, nhung lue nao toi cang thåy thiSu v~ng vong tay va nha·ng lai triu mSn cua C6 t6i. M6i lån nghT he ve que, t6i v~n quanh quån a ben C6, nhu thua m&i len ba, len nam ngay tru&c . Lue nay C6 t6i dang lam ngh€ thg may, nhung chi lam vi~c tC;ti nha, dS ti~n vi~c san s6c 6ng ba n(>i

t6i, da dSn lue tu6i gia su·c ySu . C6 w· tay may cho anh em t6i måy b(> d6ng ph1,1c h<;>c tro . Mua be trai n6ng, t6i nao c6 chåu cilng mang chiSu ra trai ben CC;tnh h6 sen tm&c nha. Trong gi6 n(>i huung d6ng, c6 chau nåm tam s~,~· thau dem.

Khi biSt t6 i di lfnh, C6 Ut bu6n ghe låm. HSt ngan can r6i nan ni t6i. C6 bao t6i kh6ng thuang C6, nen bo C6 rna di linh, biSt bao gia C6 chau m&i duge ben nhau nhu nha·ng ngay xua, r6i C6 biSt con ai d~ rna tam S\f.

Nh& t&i tr~n l1,1t thang muai nam nao, C6 di;ty cho t6i th~p huang khån nguy~n 6ng ba, t6i thu th i v&i C6: -Con di linh la nha Ong Ba tren ban tha da ung nghi~m cho con diSu u&c , duge di d6 di da y , dung nhu C6 bay cho con d6.

C6 vu·a cuai vu·a lau nu&c måt.

Khi vao quan tru·ang, hai nguai dåu tien t6i viSt tha la Ba t6i va C6 . T6i kem theo t~ng C6 tårn anh m~c quan ph1,1c, toe vua c~t ng~n ba phan. C6 viSt thu khen " chu linh sO'a cua c6 tr6ng oai phong ghe låm".

Måy tuån sau khi t6i duge glln alpha, C6 theo Ba t6i vao t~n quan truang tham t6i, mang theo cho t6i ca ch~,Jc xoai tugng va måy cai banh ran (banh cam) rna lue nho t6i råt them an.

Ra tmang, tm&c khi trinh di~n dan vi , t6i danh tr<;>n muai lam ngay pbep quanh quAn ben Ba t6i va C6. Lue nay 6ng ba n(>i t6i da qua dai va c6 v~n o v~y cham s6c ng6i nha ru duang va lo vi~c eling kY. 6ng ba. Dem nao C6 cang ni~m huang khån vai thi thåm tru&c ban tha 6ng ba n(>i va rna t6i, r6i bao t6i eling li;ti chåp tay IC;ty T6i nghe C6 xin 6ng ba va Må t6i phu h(> t6i, tranh duge lån ten mai di;tn .

Han muai nam trong lfnh, toan la dånh dåm. Råt nhiSu lån thoat chSt trong du·ang ta ke t6c, t6i tin vao nha·ng lai thi thåm khån vai hång dem cua C6.

Lån dåu tien vS phep ttr m(>t chiSn truang kh6i Ju·a o cao nguyen, t6i danh dl,lm måy thang luang, va måt hai ngay o thånh ph6 Ban M e Thu(>t tim mua cho C6 sgi da y chuySn vang co m~t dm thC;tch hinh trai tim, loC;ti dilt nhåt. T6i ng6i chi cho h9 ke hai cha· MD th~t dyp chinh giO'a.

T6i vS båt nga. Khi m&i bu&c vao Viet&D9c Tuy~n T?p 2006 25

c6ng nha n{)i, toi thiy Co dang quet la duai g6c cay xoai. Con cho khong nh~n ra toi sua inh ai, Co dLrng tay nhin. Mai khi toi d~!l g~n Co mai nh~n ra. Co nåm tay toi mang yeu: -T6 cha må y, v~y må Co Clr tm:Jng la ong th~y nao.

Toi cuai dua : -A, chåc la Co Ut tu&ng con la ong th~y Binh Djnh ngay xua cha gi.

Bu6i chi€u, sau khi cam nuac xong, toi dåt tay Co toi len can nhå tha d~ eling toi thåp huang va l~y ong ba . Khi d(rng len, toi båo Co nhåm måt l~i d~ thiy m()t di€u ky di~u, r6i choång vao c6 Co sgi day chuy€n toi vt'ra mua t?ng. Lue m& måt ra, Co man me cai m?t dm th~ch r6i cåm d()ng nåm tay toi : -Cai nåy måt ti€n låm. Con di lfnh Juang ba CQC ba a6ng, J§.y ti€n dau må mua t?ng Co. Toi cuai : -Dau phåi con mua, må lå ong bå cho Co theo lai uac cua Co do chtr. Cung nhu ong ba da cho con bay gia duge di do di day r6i day ne. Lai c~u xin cua Co chau minh linh thieng qua p hai khong Co ?

Thai gian nay & que n9i toi måt an ninh. Ban ngåy toi quanh quån ben co. D€n chi€u, Co dåt toi xu6ng nha chu toi & ben huy~n ngu. Co & vai toi tai t6i mit mai v€.

Ngåy man phep, toi tro l~i dan vi , Co gi?t ui måy b9 ao qu~n cua toi x€p våo rui xach, kem theo m9t goi xoi d~u xanh, d~ an d<;>c duang. Ng6i tren xe do, khi Iåy goi xoi ra an, toi thåy co m9t cai tui nho may bång våi ' rna ra toi mai bi€t, m9t xåp ti€n mai tinh x€~ ngay ngån trang do. Nha tai co, nuac mat toi cu· tråo ra.

Toi theo dan vi Ju·u d()ng nay do mai day, nen råt kho nh~n thu tLr h~u cu· a Ban Me Thu()t. Tu Quång D(rc, xu6ng Lam D6ng r6i Phan Thi€t. Mai han ni:ra nam sau toi mai nh~n duge eling m()t lue nam la thu cua Co toi gai. Toi mLrng, khi Co k~ la co m()t ong th~y giao g6c Hu€, eling tu6i d~n vai Co, da co m()t dai vg, eling lam ngh€ d~y h<;>c. Nhung chi mai vai thång sau dam cuai , nguai vg tre bi ch~t eling vai måy dt:ra h<;>c tro trang m()t tr~n phao kfch. Ong bu6n qua, m()t ph~n khong mu6n m6i ngay 26 Vie't&:D<;>c Tuy~n T?p 2006

bi am ånh bong hinh cua nguai vg tre VLra mai ch€t oan, m9t ph~n khong mu6n nhin thåy cai thanh ph6 co nhu·ng lang tårn uy nghi cua m9t tri€u d~i , nhung da d~ l~i qua nhi€u tranh chåp ton giao, phu bong may mu chinh tri len tlrng ngoi tmo·ng, tung bvc giång. B~n be ong co måy ke da våo bung.

6ng xin chuy~n vao d~y a que toi vi co gia dinh nguai båe ru()t, ngay xua låm x~p ga r6i Iåy vg a l~i day luon.

Toi vi~t tha cho Co, len m?t thuy~t giång tinh yeu, nao chuy~n " hi:ru duyen thien ly nang tuung ng9" nao Ja "cå hai nguai eling m9t tu6i D~n, thi sau nåy tat bi~n dong eling c~n" .

Måy thang sau toi nh~n thu h6i am cua Co, co kem theo Ja thu ngån cua ong Th~y Hu€ må n()i dung lå m()t bai tha nggi ca nguai lfnh.

Toi d~ danh ti€n Iuang hång thang, cha ngåy v€ an dam cuai. Toi d~n m9t ti~m ban hång theu a thanh ph6 Phan Thi~t d?t theu m()t b(rc tranh co hinh hai con c<;>p au y~m nhau trang m9t ru·ng d~y hoa sim tfm duai anh trang a€ låm quå cuai cho Co. Sau tr~n M~u Than, dan vi toi ti~p tl}c m6i ngay s6ng trang Ju·a d~n. Toi khong nh~n duge la thu nao cua Co toi . Toi nghT chåc lå Co da låm dam cuai , nhung khong bi~t co theo ch6ng v€ tham H u€ ha y khong. To i lo cho Co, khi bi€t cå thånh ph6 Hu~ dang dåm chim trang vånh tang trång.

Måy thang sau, tinh hinh tro I~i yen tTnh, duge muai ngåy phep ' toi khan goi v€ tham que. Co toi vån s6ng am th~m m()t minh trang nha ong n()i , Dam cuai khong thånh. Khong phåi ong th~y Hu~ phv tinh, nhu m()t våi nguai ba con trang h<;> da cånh giac Co tu· lue mai quen ong :"du·ng co qua tin måy chang trai xu· Hu€". Oan u·c va t()i nghi~p cha ong. Ong v€ Hu€ an t~t va xin cha my duge cuai Co toi, nhung r6i khong nga ph å i eling chi u chung s6 ph~n vai miy ngån nguai båt h~nh. Ong måt tfch trang dem mling hai t~t. Mai d~n ba thang sau, nguai nha mai tim duge xac cua 6ng trang m()t h6 chon nguai t~p th€.

Cu6i eling thi.. Co toi "vån chua Jåy ch6ng! "Tren ban tha, tårn ånh nho cua ong Th~y Hu~ duge d?t a m(?t goc khiem nhuang.

Nam 1975, mi~n Nam b~t ng<'Y thua tr~n, t6i bi ru dåy tir nam ra båe, d~n t~n Låo Cai, Yen Bai. Ba t6i va 6ng chu bi båt våo tr1;1i cåi t1;1o trong nam .Vq con t6i cimg gånh chiu bao dång cay h~ ll,ly, ba va nheo nh6c. La chua rl,lng må phåi v~ c<)i , vq con t6i li;li dåt dfu nhau V~ a vai C6 t6i trong ng6i nhå xua cua 6ng ba n9i, bay gi<'Y tro nen tr6ng vång, nen chåc bu6n va tTnh mich hem xua. V q to i phåi buan chåi låm an , nu6i båy con bua d6i bfra no. C6 t6i bån du thfr trong nhå, va cu6i eling bån luon ca sqi day chuy~n mi~.t dm th1;1ch må c6 da tung nang niu nhu båo v~t, d€ lo cho m~y d(ra COn CUa t6i , Va cimg VQ' t6i danh d1;1m gai cho toi m9t ky 16 du<'Yng va m~y IQ tep rna sau khi bi~t toi vl.ra tråi qua m9t can ki~t ly,, chi con da bQc Ifiy xuang. T9i nghi~p, t6i chi duqc phep nh~n 200 gram du<'Yng va m9t IQ tep rna, s6 con l1;1i bi sung våo nhå b~p h~u cån, vi s6 quå goi " ngoåi qui dinh, kh6ng nåm trong chfnh sach".

Thång 6 nam 1976, ba t6i ch~t trong tr1;1i cåi t1;10 Da Bån. Nhung mai d~n hai nam sau toi mai nh~n OU'Q'C tin bu6n. T6i kh6c d~n kh6ng con nuac måt.

Tårn nam sau, t6i cilng duqc thå v~.

Lue nåy VQ' toi kh6ng con s6ng a que n9i toi, vi kh6ng tim ra cong vi~c gi låm, nen phåi dåt theo hai du·a con nho nh~t tro I1;1i Ninh-Hoa s6ng cimg 6ng ba giå VQ' cua t6i , r6i Chi;ly OU'Q'C cai "h9 khåu" a day lu6n.

Con b6n d(ra con Jan thi v~n l1;1i que n9i tOi, nh<'Y c6 t6i nu6i n~ng. Sum hQp duqc mai nam horn , th<'Yi gian chua du låm quen vai måy d(ra con, må lue ra di dfra nho nhåt con nåm trong bl;lng my, t6i OU'Q'C cong an thi trån Ninh Hoa gQi len cho bi~t lå chinh quy~n tren huy~n kh6ng chåp nh~n t6i t1;1m tru a day. T6i bi goi trå l1;1i tr1;1i tu, r6i duqc chi dinh v~ "quån ch~" t1;1i nai sinh quån.

Cu6i cimg, thi t6i eling tro I1;1i trong vong tay cua C6 t6i. C6 di~u bay gi<'Y, C6 phåi nu6i thång chåu, da gån ni'ra d<'Yi ngu<'Yi , må b6ng dung tro thanh v6 gia c u ngh~ nghi~p . Ån cam nhå nhung hång ngay t6i phåi di dåp de, lam thuy Jqi cho " nhan dan" . C6 t6i båy gi<'Y 6m y~u, d6i måt bu6n hiu hk Sau måy nam kh6c than cho nhl1'ng måt mat abi thay trong gia t9c, Co da gia nhi~u truac tu6i . V~y må bay gi<'Y con phåi Jo ganh våc cho måy cha con t6i . Da v~y, 6ng chu cua

a

toi, sau khi O tr1;1i cåi t1;10 V~, phåi dåt VQ' Va hai du·a con gai di kinh t~ mai . Ba thim bi s6t ret ch~t hai nam truac khi toi V~ . Cfr vai horn, ang chu phåi tay dåt tay b6ng dua hai dfra con v~ day goi cho C6 t6i . Nhi~u lue am thåm nhin C6 "lung cong u6n n~ng ki~p Jong dong", t6i nghyn ngåo mu6n kh6c, nhung c6 le toi eling kh6ng con nuac måt.

Khi tinh chuy~n vuQt bi €n, toi tam sv xin C6 cimg di vai chung t6i. " Du troi nbi a dau, c6 c6 ben qnh lå con man nguy~n r6i", Nhung co båo C6 da gia, kh6ng mu6n ro·i bo que huang, han nli·a con phåi trang coi ng6i nhå tir du<'Yng va m6 må 6ng ba, khong d€ c ho huang tan kh6i l1;1nh. V a con phåi ph1;1 gi up 6ng chu t6i dang 6m dau, Jo cho hai du·a con cua chu ay nu·a.

Måy ngay sau, toi thåy C6 xu6ng t6c, va an chay tm<'Yng. Dem nao cilng qui tmac bån th<'Y . T6i bi~t lå Co dang cåu nguy~n cho t6i di d~n b~n ba. Horn ti€n bi~t, C6 nåm ch~t tay t6i: "xin 6ng ba va cha my con phil h9 cho vq ch6ng con va må y du·a nho" r6i im l~ng nhin t6i vai hai hang nuac måt Thuy~n ra d~n håi ph~n qu6c t~ thi g~p bao. Mua gi6 su6t måy ngåy, khong con trang sao a€ må dinh huang. Tåt cå dån ba con nit xu6ng duai khoan thuy~n.

Chi c6 bQn dan 6ng chung toi a l1;1i phfa tren ch6ng chQi vai phong ba. Trong nhu·ng lue nguy kh6n nhåt, t6i l1;1i nghT d~n C6, nha nhung lai cåu nguy~n cua C6 må lfiy l1;1i ni~m tin va can dåm. Cu6i cimg, m9t chi~c tau cha dåu cua Vuung qu6c Nauy da cu·u v&t chung t6i truac khi can bao chinh ~P tai . Tir tren tau, vi thuy~n tmong giup chuy€n h9 m6i ngu<'Yi ba cåi di~n tin cho than nhan. N gu<'Yi då u tien to i båo tin mu·ng la co .

Sau khi dinh cu, t6i thu<'Yng xuyen g6i thu tham C6 va kem theo ti~n a€ giup C6 cimg gia dinh ang chu, va xay l1;1i m6 rna 6ng ba. Co mu·ng ghe låm . La thu nåo C6 eling vi~t th~t dai, khuy~n khich t6i c6 gång Jam l1;1i CUQC d(yj va d1;1y d6 cho COn cåi phåi bi~t s6ng theo 01;10 ly va dl.mg bao gia quen que huang , ngu6n c9i cua minh.

Co a xa t6i cå nghin trilng må lue nao toi cilng tuong Co v~n dang dau d6 ben minh.

M6i lån g~p kh6 khan, phi~n mu9n tren xu· ngu<'Yi, cu· nghT d~n C6 lå long toi phån Vie't&D9c TuySn H .p 2006 27

chån. Bay gia Co da gia va chåc eling y~u di nhi~u låm. V~y må chi vai hinh bong thoi, Co da cho toi bi~t bao nghi Ivc .

Hai nam sau, toi l~i nh~n duge tin bu6n. Ong Chu cua toi , sau bao nam ch6ng ch9i vai b~nh t~t mang v~ tlr tr~i cåi t~o , vua mai lia dai , giao hai du·a con gai l~i cho Co toi nuoi nång. T()i nghi~p cho Co, dling la "Trai khong nin gio cho ngay Co sinh", tu6i gia r6i må phåi con cuu mang con chau. La thu bao tin bu6n nay la la thu cu6i eling Co tv tay nån not vi~t cho toi.

Nhu·ng la thu sau do, måy dua con gai ong chu t6i vi~t . Toi lo Iång hoi Co, Co chi båo doi måt cua co bay gia hai kem , nhung d~n do toi khong phåi gai thu6c thang gi ' vi (y trong nuac Co mua eling duge. Co khån khoån mu6n toi dua måy du·a con v~ cho Co g~p I~i m9t lån.

Han muai nam sau, khi nghe nha nuac co chut d6i thay, gQi nhu·ng nguai vuqt bi~n co t9i phån b()i t6 qu6c ngay xua la khuc ru()t ngan d~m , to i dåt theo ba du·a con lan v~ tham que huang. Dung han la V~ tim ngoi m(} cha toi chon trong nui ben tr~i cåi t~o Da Ban va tham ba Co su6t cå m9t dai bao b9c chung to i. Nha I~i ky ni~m xua, toi nha co con gai Jan a ben Cali, d~n khu Phuac L9c Th9 tim d~t mua cho toi m9t sgi day chuy~n vang, co m~t mau xanh cåm th~ch , khåc hai chfr MD chfnh gii1"a.

Toi nghT co le day se lå mon qua co y nghTa, d~n bu l~i sgi day chuy~n toi t~ng Co lue tmac, va d~ cho Co duge tre l~i nhCing ngay xua.

Toi khong bao tmac ngay v~, vi mu6n lam cho Co båt nga va khong phåi khan goi vao t~n Sai gon d~ don cha con toi, nhu lai co hua.

Que n()i toi , lang Phu H()i m()t thai tru ph u nhu cai ten g9i , bay gi a sao må d.n c6i , dieu tan. Khi buac vao c6ng nhå n()i , toi xa l~ d~n thån tha. Ngoi nha ngay xua r(}ng Jan, h6i con nho toi di con sg )~c , sao båy gia nho nhoi , tieu di~u va hiu qu~nh qua. Toi dung gifra cai san g~ch må ngay nao trai 1\lt, anh em toi tha h6 bai 19i nhu trong m<)t dong song, bay gia chi con l~i cai n~n loang 16, phu dåy nhfrng la cua cay xoai gia Mo ua, m<)t thai xum xue låm "bong mat thien duang" d~ Co chau toi ng6i d9c truy~n cho ba n9i toi nghe trong 28 Vie't&DQc TuyEn T~p 2006

nhu·ng bu6i trua he. Cai h6 sen toa huang tham ngat lue xua, bay gia la m<)t cai ao c~n dåy co d~i. Chi con l~i ti~ng d~ than ren ri. Khong nghe con cho sua. No lå con v~t trung thånh, khong gi6ng nhu m<)t s6 nguai sau thang tu nam nao, phån suy phu thinh. Co le no cCing bu6n må ch~t r6i sau CUQC d6i dai cua chu.

Toi va ba du·a con l~c lang trong ngoi nhå må tåt cå da tung m<)t thai Jan len (y do .

Trong nhå khong co m<)t ai, ngoai bong dang cua chfnh minh ngay truac. Buac ra cl'ra sau, toi dung I~ng nguai khi thåy Co ng6i quay Iung, vai thu·c an cho m9t båy ga. Mai toe Co b~c trång. Cha con toi d~n dung phfa sau l ung, må Co khong bi~t.

Måy du·a con toi cuai khuc khfch, Co quay l~i . Toi om chåm Iåy co, ngh(fn ngao khong noi nen lai. Toi ng~c nhien khi nghe co hoi : dua nao day?.Chling le mai muai nam må co khong con nh~n ra toi. Buong co ra, toi su)tt het len , khi bi~t la doi måt cua Co da mu. Toi chi th6t len duge måy ti~ng "Co ai ,thång Ninh day Co", r6i khoc n(rc na.

Sau m<)t khåc yen l~ng, toi nghe Co cuai , r6i dua hai tay sa len dåu len m~t toi , r6i d~n måy dua con toi.

Toi diu Co vao nhå. Nhung co båo la co di duge. Co noi la cå m<)t dai co a day, mQi ngo ngach va d6 d~c trong nhå nhu in trong tri. Toi hoi måy du·a con ong chu dau må d~ co a m()t minh. Co cho bi~t lå nha danh d1,1m s6 ti~n toi gai v~, d(ra Jan da ra ngh~ thg may, vu·a Iåy ch6ng , rna ti~m a duai huy~n. Con du·a nho, Co cho di h9c låm y ta, vån con a vai Co. Thåy chung toi v~ , måy nguai hang xom sang tham. Ai eling nhåc l~i cai thai anh em toi con be va ca nggi Co toi h~t lai .

Khong bi~t ai nhån tin, hai co em , con ong chu toi eling v~ ngay, co cå thång em r~ .

Sau nåy toi mai bi~t no chfnh la chau h9 cua ong thåy giao Hu~, nguai tinh cua Co Ut ngay xua.

Co sån chi~c taxi thue bao, toi mai Co va måy du·a em xu6ng ph6 an cmn, nhung Co khong cho, båo hai du·a em con ong chu låm thit måy con gå d~ måy co chåu vu·a an vu·a noi chuy~n cho vui.

Cå m<)t tuån sau, toi b~n r<)n lo vi~c cåi tang phån m<) cua ba toi tu· Da Ban V~ chon trong nghTa trang gia t<)c, ben c~nh ngoi m<)

ut

cua rna toi va ong ba n{)i . Co Ut theo ra d~n t?n nghTa trang,_ dua tay sa ngoi m{) mai xay cua ba toi, roi khoc S\Jt sui. .

Hai tuån sau, toi quanh quan ben canh co toi, k@ l~i håu h~t nhi'l'ng ky ni~m ngåy xua, va cu{)c s6ng a xu n&uai. Co b~o co lån nåm chiem bao, co thay ong thay Hu~ v€ tham Co, nhung nguai ong b_e b~t mau, Co låy khan ]au mai må mau van Clr (ra ra.

Dem nao truac khi di ngu, Co eling båo cha con toi thilp huang va l~y truac ban tha. Toi l~i nha tai nhu·ng di€u co chau toi uac ma thu& truac.

E de mai d~n dem cu6i eling, khi ' ' ' d(rng truac ban tha, toi lay sqi day c~uyen vang co m~t dm th~ch ra, deo våo co cho Co. Toi om ch~t Co thl thåm : "xin cho con trå lai Co cai di€u må ngåy xua co ma uac": Ba d(ra con toi v6 tay ph\1 h9a : "dyp , låm ! ba N{)i ai, dyp låm!"

Co toi khong man me cai m~t ca,m thach nhu lån truac, cach day han bon m~·ai nam, khi toi t~ng Co, må chi dtm,g l~ng im , båt d{)ng. Toi bi~t,, trong doi ~at mu loa kia, du khong co~ thay ca~ m~t cam thach måu xanh co khac hai mau tv ten mlnh, nhung Co toi dang nhin thåy, ca m{)t qua khtr xa xam, bao la va sau tham nhu chinh tårn long Co. Cu6i eling thi toi eling phåi chia tay Co, bo l~i diing sau dåu, tfch cua ca, m{)t phån dai, må tåt ca vui buon bay gia deu da tr& thånh ky ni~m , niim sau chon ~h~t t?,n day long. Toi nghT, co le day lå lan cuoi eling toi g~p Co. , Ditt ba dtra con buac ra khoi cong nhå ong N{)i , toi khong dam quay dåu _nhin lai. Mot eau hoi chqt loe len trong dau : R6i m~i nåy, toi l~i ti~p tl,lc l_uu l~c ~ha phuang. CGng nhu sqi da y chuyen m~t cam thach toi Ytra mai t~ng cho Co toi , li~u cai vi€c di do di day tren Xli' ]~ que nguai CUa biiy gia, co con la nhu·ng diSu må Co chåu toi da tUng m{)t thai ma uac?

wi

?

Tuoi thO' con . ""'' ngo~u nam

-

Ttr khi rai que ra ph6 chq Co doi lån con tr& v€ tham Tu6i tha con la ch6 ngo~i niim Chi~c chong tre ke dåu hi en vång '

'

Chi~c vong gai may mua mua nang M6i trua ng6i - con nh6 toe sau Trong ti~ng gli gli cua lli chim c~u , Ngo~i dåt con qua tt:rng trang Kieu lay

Cau Lue Van Tien nhu mai dåm mai dåy Gi9ng.ngo~i cheo lue nh~t lue khoan D@ h6n con la canh Y\J xoay tron R6i ngu r\Jng tren vai com cua ngo~i .

Ben bo van da bao dai chim n6i Nhung !9 san - nhu·ng t~oi r'!wc tau Nhung ta giåy di€u - giay boi vang thau Cling ua 6 theo tu6i gia cua ngo~i.

V~t mue loang d9ng trong long nghien t6i Ng9n but tå nen cu_ng chång, bu6n cham Tu6i tha con lå cho ngo~i nåm Co thai Xuan Thu di vS qua trang sach

Co thua Thinh Duang vang vang tren vach D6c båu th~ Ly B~ch ngtra nghieng såu Trong con - ngo~i lå ng5 true ng9n eau Lå bong h~c tren mai dinh reu phu.

La chi~c no i em ru h6n con ngu Gia'a vong tay que - khong b~n khong ba.

(Trfch tl.r thi Ngon Ngu)

ph ~m

la cho

t~p

V9ng Khuc cua Phan Thi

tin an niob Måi cac bc;m y eu thO' xem tidp phdn gi&i thi?u scich, thi t9p m&i nhdt cua tac gia.

Vie't&D9c Tuyen

np 2006

29

C u'Oi Le Nguyen (su'u tam)

Lay chong d~p xich lo M9t co gai di thi hoa h~u, toi phan thi van dap, ban giam khao nhln vao ho sd thl thay ghi: "4 doi cheng, nhu'ng v§n con trinh ".

- Co c6 the cho biet,t~i sao co c6 bon doi cheng ma van con trinh ?"

Co gai tra lai vui ve: - Thu'a cac bac, ngu'oi cheng dau W~n cua em la m9t can b9 cong tac t~i phong dieu tra xet hoi nen cU' giG' em nguyen v~n,do v~y khong man an chi het. Ngu'oi thU' hai la m9t nha ly lu~n chfnh tr!, cho nen chi c6 biet ly thuyet chU' khong biet thlfc hanh gl rao. Ngu'oi thU' ba la c9ng tac t~i vi~n bao tang,nen rat can th~n anh ta hong dam vao hi~n v~t. Ngu'oi thU' tlf c9ng tac t~i phong ke ho~ch, nen anh ta chi v~ch ra xem roi de day khong lam tiep, cho nen em cho di luon ...

Ban Giam Khao hoi tiep: - Neu do~t du'<_jc vu'dng ni~m hoa h~u, co se lay cheng lam nghe nao ?"

- Em se lay anh d~p xfch lo" - T~i sao l~i la anh d~p xfch lo ?

- Thu'a cac bac, doi em da trai qua nhieu phong ba bao tap, do v~y em thay lay cheng d~p xfch lo la thl,(c te va chĂĽc an nhat l hong n6i nhieu lai vo fch ... h ~ leo len la d~p toi ben lien, hi .. hi !

sa

30 Vi e't&:D9c Tuy~n T?p 2006

TU' ngO' Computer M9t vj khach blioc vao m9t ti~m may vi tfnh lon t<;Ji thanh pho Ho chf minh, len tieng phan nan VOi CO gai djch Vl,J : - Co <;!, toi thay hlnh nhli phan mem (Software) cua co khong tlidng thfch (compatible) voi eau hlnh phan cU'ng (hardware) cua toi å nha. Tuan trlioc, khi vU'a xach may ve, toi lien cai d~t (install) phan mem cua co vao o dia cU'ng (hardisk) cua toi th] Sl/ co da xay ra nhli sau: B9 XLI ly trung lidng (CPU) cua toi d9t nhien yeu hån di roi ljm luon . Toi nghi, c6 le trlioc khi giao may cho toi, co da c6 s~n mam b~nh n9i tru (internal virus) am tham tU' lue nao roi."

- Ay chet, anh dU'ng n6i v~y oan cho em day nha! Phan mem cua em tat nåm.

Bao dam S<;JCh se, mQi nglioi ai da dung qua cCing deu th6a man ca."

- Khong dau, thl/C Sl/ la c6 van de CO <;J." -The thl lue ca i d~t anh da kfch ho<;Jt (start up) dung mue chlia ? Anh c6 dieu chinh cong vao cho can doi khong ?"

- C6 chU'! Toi da lam day du cac thao tac (procedure) thea cach hliong d§n, c6 thu tli bai ban hån hoi ! " -The. anh c6 the nao cho em xem cong Cl,J cua anh du'QC khong nao?"

Anh chang VQi vang dlia cai computer len. Co ban hang sam soi,må may ra xem m9t hoi roi n6i : - Em thay cong Cl,J phan cU'ng cua anh da cO va yeu lam roi day. The h~ cua anh nhli the nay th] lam sao ma XLI ly phan mem doi moi nhli cua chung em du'QC. Phai nang cap (upgrade) thoi anh <;! • The anh c6 muon sU' d1,1ng them lo<;Ji cong Cl,J ti~n fch (utilities tools) bo sung khong? Hang Trung Quoc moi ve, tat lam ! " -The n6 c6 phl,JC hoi va tang cliong chU'c nang cho toi kho ng co ?"

- C6 chU' anh ! N6 giup tai hoi b9 vi xU' ly, tang kfch thlioc b9 m<;Jch chfnh (main bus) va lam tang toe xung nhjp ( overlook) cua anh nO'a ! " - Dli<;fc roi, co cho toi cai ay ngay dl" - V~y xin anh d~t phan cU'ng len day ngay de em truyen vao nha. Tiec cai la bay gio bang thong (bandwidth) cua em qua h~p nen anh chju kh6 d§n truyen (transfer) ch~m Ch<;Jp tung it m9t . DU'ng tham ma tiep thu ( receiver) nhanh nhe, keo lam chung em nghen m<;Jch (overload/hung), con biet bao nhieu khach hang dang d<;ii tiep thu nO'a d6!"

(tiep theo trang 41

va42)

Vie't&DQc Tuy~n T~p 2006 3 1

NGHi Vl)N TRONG CHIEU H6M .

Cung vinh Vi~n

Bu6i chiSu. Cai khoång thai gian tranh sang tra~ t6} fiy ds gqi cho Iong nguai nhling noi buon hoang mang vo c&. Hu6ng c~i la ~hling bu6i chiSu cua tu6i x~ bong van thay minh cha va noi dfit khach que nguai.Thi eling rot lung ly ruqu, ng6i td.m ng,am tru&c c~i~c may truySn hinh, nhung mat khong thay må tai eling chång nghe, bai vi long !hi d~ng lang thang a m(>t noi nao xa xoi lam . O, m(>t noi nåo eling chång ro nli·a, bai vi biet co noi nao dS nh& ds thuong.Thoi, thi ghi l~i m(>t våi y nghT v~;m v~U trong dau nhu m(>t than tinh gu·i d~n cho m9t nguo·i b~n nao do co thS se chia v&i minh ...

D~n cai thai diSm r9 len cai phong trao h9i ai hli·u cac truang hQC nhling website hay nhling forum tren m~ng, thi m(>t s6 b~n be cin;~g h<;>c v&i nhau tir nam d~ thfit truang Nguyen Trai chling toi eling mo m(>t website NT-CVA 56-63 dS lien !~c v&i nhau.

Chun~ toi ch~ gi&i h~n cac b~n trong 4 !&p d~ that Nguyen Trai nam 1956 va keo nhau len Chu Van An h<;>c ti~p 3 nam d~ nhi cfip cho t&i nam 1963 thi ra truang, dS r6i chia tay muon ngå. Hai tram b6n muoi dtra cua 4 l&p d~ thfit nam 56, qua bao dau bS cua CUQC dai , d~n horn nay eling COn duoc han 5~ d(ra khåp noi , theo ti~ng gQi dan må ve len tieng tren web.

ma

?

"Nhling thång con nft sau muui m(>t horn b6ng thfiy nh& trai dfit xua nh& ng:oi truang cli h<;>c nha nh& thay nh& b~n nh& gi ra choi Nhil"ng thång con nft sau muoi tim nhau kS chuy~n tren trai du&i song tren trai may n6i menh mong du&i song beo d~t bSnh b6ng n6i troi

a

Phåi r6i, nhling ki~p nguai nhu may troi beo d~t dau c6 nga con c6 ngåy bi~t duqc tin nhau, tro chuy~n rom rå, h~n ho tay båt

mZ!t mtrng.Va r6i v&i su tfch cuc cua mot s6 b~n c6 khå nang, nh6.m chung to i da h~p d~i h(>i hai l,~n, l~n d~u o Cali våo thang. 7 nam 03 va lån thu· hai vao thang l o nam 05 t~i Texas.Tuy khong l~n nao d~y du nhling du·a da lien l~c duqc, nhung våi ch\lc thång, them cac b,å vq ncta eling xom tv låm r6i.

Nhli·ng thang con nft sau muoi? Vang, nh6m tir d6 khong sai dau. Dam chung toi nhling _stu·a di h<;>c dung tu6i thi nam nay Ytra chan sau b6. M(>t s6 hQC trS, vai ten h<;>c s&m m(>t nam .Trong mfiy chvc thång dang lien l~~ v&i nhau, xet vS mZ!t nghS nghi~p thi gom du lo~i: giao su d~i h<;>c, bac si, ?uvc sT, ky su, dieu khåc, cong nhan, that nghi~p . .. .Tuy khac bi~t nhu th~, nhung tren web hay khi g?p m?t la may tao chi t&, cai nhau chi ch6e va tranh danh han thua y h~,t nhu tho·i con di lwc, vi th~ gQi nhling thang con nft sau muoi dS chi bon toi la rfit dung. .

Chung toi cai CQ nhau, vS bfit cu· chuy~n gi .

Nhung chuy~n gi roi thi eling quy vS "chuy~n fiy" h~t. "Chuy~n fiy" la cai chuy~n phong the, C\J nåo eling båo ta day sau muoi nhung con gan låm, va t6 cao cac Cl.,l b~n minh la da ]en ]ut gia nh~p hQi "Chung vo Di~m ", n6i lai di lå "Chim vo Dvng"; C6 le gia v&i nhau cå ICi r6i , va khi "lvc bat tong tam" thi danh dung cai mi~ng ba hoa, n6i ra cho b&t con ån u·c di chang?

Nh& l~i n(>i dung cua hang ngan cåi Mail da, duq~ post len web, toi thåy n6i b~t len may diem chinh sau day : M<)T la cac tro HOBBY cua cac C\J nhå to i.

C6 m(>t hai Cl.,l v~n con dang ti~p t\JC hQp hånh trong cac nh6m nay, phe nQ. Nhung tro ho~by nay khong con måy hfip d~n nu·a, nen may Cl.,l nay khong dam cf> VO hay bån b~c trong dam b~n be than. C6 ai hoi t&i thi cac Cl.,l danh tr6ng lång . "Thi eling lam cho vui åy må". NghT !~i , diSu nay chång nhu·ng khong vui, rna con th~t la bu6n.Th~ he chung toi da tf\I"C ti~p tham gia vao CUQ~

chi~n, trong dåm 240 thång nh6c nga ngåc

cha chia l&p a sån truang nam 56, chung t6i bi~t ch~c c6 khoang gån 20 du·a thu()c mQi binh chung da hy sinh vi t6 qu6c, dam con l;;ti eling ca tram thång di ru ctåy. Th~ må loay hoay låm sao, dua nhau ra khoi xu·, a~ r6i båy gia d~n tu6i gia, n6i chuy~n non s6ng v&i nhau eling thiy ng;;ti ngån ...

Cåi hobby thu nhi coi b() thu hut d6ng dao quån hling. D6 la phong trao hat Ka-ra 6 ke va ra CD gui cho b;;tn be va nguai quen bi~t. Ngay rir khi website duve rna m~y ngay, da c6 m()t c~p s6t s~ng gu·i t~ng b;;tn be m()t CD do hai vq ch6ng t~,.~· bien tv di~n. .DTa nh;;tc duqc d6n ti~p n6ng nhi~t, kh6ng ai nga a cai tu6i 60 må b;;tn minh con giG" OU'Q'C giQng hat ~m ap truy€n cam d~n th€, them vao d6 la ti€ng hat tråm b6ng c6 ve ca sT nghi~p du cua ba vq nli·a. TiSp theo d6 ba b6n c~p khåc ciing t~ng b;;tn be dTa nh;;tc cua gia dinh minh va eling ct€u nh~n duqc hang ch~,.~c mai! khen ngqi , tuy rång lai le cång lue cang kem n6ng nan, ly do d~ hi~u la b;;tn be ... h€t nhling ttr boa my r6i. C6 c~p con gu·i ti€p 2,3 CD nli·a, cai nay thi c6 le hai ... bi nhi€u, nen nhi€u nguai nh~n duve CD må quen ... khen ngqi , chi cåm an qua qu)'t. Th€ la l;;ti c6 man gi~n dfli, rång la bQn may ben khinh ben trQng phai kh6ng?

Qua nhling mai! cam an qua l;;ti m&i th~y la trong nhi€u gia dinh Vi~t Nam a hai ngo;;ti , phong trao Ka-ra 6 ke r~t thinh hanh, k~ ra thi n€u cu6i tuån vq ch6ng con cåi va b;;tn be t1,1 hQp ca hat v&i nhau eling la m()t thu giai tri lanh m;;tnh. Chi trtr m()t vai tai n;;tn nho nh6 . Chång h;;tn nhu ba A da ra c6ng t~p luy~n m()t bai båt ru, dinh ct€n dåm cu&i con b;;tn be cu6i tuån se len bi~u di~n, nao nga ct€n ti~c cu&i, ba B l;;ti hat tru&c va båt dung bai ba A da t~p. ThS la l;;ti c6 man luam nguyt : "Cåi con m(f B cu· th~m th\lt v&i thång MC, tr6ng thiy må ghet. .. " Ngoai ra, khi xem nhling CD v&i hinh anh cua b;;tn be ca hat, thiy m()t b;;tn xua du·ng cåm micro, ctåu eling l~c ben nay, ben kia, chån eling nhun nhåy danh nhip va tay eling vu6t vu6t sqi giåy gi6ng nhu ca si tren san kh~u. Thi cti€u nay chåc eling tv nhien th6i, gi6ng nhu khi ra sån da banh thi du kh6ng phai la cåu thu, minh eling phai ch;;ty, phai lua. Chu· chång le l;;ti dung y

m()t ch6? ThS nhung nhin cåi hinh anh cua b;;tn cåm micro v&i nhli·ng d()ng tac k~ tren vån th~y ky ky. Vi n6 khåc v&i cåi hinh anh minh vån luu gili· v€ b;;tn minh nhi€u qua.

Hay la t;;ti minh kh6ng bi€t hat nen ghen ti d6 th6i?

Cåi hobby thu· ba cua cåc C\} b;;tn t6i la lam tha, viSt van. Ai d6 da n6i rång m6i nguai Vi~t Nam la m()t thi sT. .Di€u nay chåc ... dling cho bQn t6i . Da c6 m()t d;;to chung t6i trao ct6i mai! v&i nhau toan bång tha. Th6i thi du lo;;ti tha xu~t hi~n. D€n n6i trong bQn c6 m()t C\l duy nh~t kh6ng bi€t lam tha må eling p hai b~t ra . ..tha rång : "Chling may vi€t lach lung tung lam cho 6ng mu6n n6i khling dSn nai chling may rna kh6ng chiu th6i thi 6ng dåy se nghi chai chung may."

C~,J .. . lam tha eling c6 vån di~u hån hoi ctiy chu·. Va CI,J dQa th€ th6i c hu· nghi c hai v&i b;;tn xua thi c1,1 chai v&i ai båy gia. Cho dSn khi c6 m()t C\l van sT thu thi~t duve b;;tn be giao ph6 cho tråch nhi~m 11,1·a IQc trong cac bai da vi€t a~ lam d~c san cho ky .D;;ti h()i. c~,.~ nay ben hung dfing phån chia bai va van thO' cua b;;tn be lam nhi€u tmang phai : -truang phai " b~p thit tru&c da" -truang phåi"cao dan hoan tan" -truang phåi"miim cay dui O\le" .... s~,.~· phan lo;;ti nay gay ch~n d()ng trong gi&i giang h6 ngay !~p tu·c. Bao nhieu th6i hu t~t xclu cua van sT ttr thai a~ chom ct€u duqc khui ra: nao la hay CQp de toån cua thång ng6i ban tru&c, hay dling ng6n chan cai a~ l~t såch du&i chån ban trong cåc ky thi I~,Jc ca nguy~t, ha y xin qua cua b;;tn .. . khi€n cho van sT phai tr6n bi~t m()t thai gian. Nhu·ng cu6i eling d~c san vån duve th~,.~·c hi~n v&i nhling bai va va hinh anh th~t cam d()ng.

HAI la cåc VÅN .D:E cua cåc CI,J b;;tn t6i (va cua chfnh t6i nli·a): Tru·&c h€t la vcin et€ Sll'C khoe va b~nh t~t.

Tu6i gia duve båo hi~u bång nhli·ng can nhu·c moi dau d6 nai khiip CO' th~ . M()t bu6i sang thu·c d~y tv nhien thcly cac kh&p XU'O'ng nJm rai ra, dau !ung, dau vai OU thu·.

R6i tu horn ~y m9i thu· b~nh tLr dau ct6 t&i u.n lin. Dåu tien c6 m()t c~,.~ ren ri tren web rång sao d;;to nay tao thcly nguai u~ oai, dau nhu·c mm lum.ThS la cåc c1,1 dua nhau khai ViSt&D9c Tuy~n T~p 2006 33

b~nh va mach båo cho nhau nhung phuang phåp va thu6c men chu·a tri. Ai cung cho lå b~nh nhu tao mai lå th(r thi~t vå phuang phap cua tao mai thvc hay ho. Cac C\J 6n åo qua dSn n6i trong nh6m c6 hai et,~ giång su y khoa va ba Cl,l båe sT phåi a6ng thanh ra tuyen cao ri'mg : "N~u chung måy khong chiu khoi b6t b~nh di va ch~m aut t~t mach thu6c b~y b? thi !\li tao se giåi ngh~ h~t cho må coi."

Phong tråo khai b~nh b6t di thi cac Cl,l xoay qua vi~c truy~n ba cho nhau nhung cach th(rc t~p luy~n, nåo lå khi cong, nåo lå tåi chi, nåo lå su6i ngu6n tuai tre. C1,1 nåo eling båo nha t~p luy~n m~y nam nay må et,~ ba khen r6i rft. Cho dSn m()t horn c6 m()t C\J b~t dn d~ cho et,~ ba d()t nh~p våo trong web Va Cl,l ba nay cho nf> m(}t trai bom ca bt,~· :"Thoi di cac ong ai , trong ky hQp d?i h()i vua r6i chi em chung toi da trao d6i rieng va d6ng y r~ng DÅ LÅU LÅM CHVNG TOI CHUA HE DUQC KHEN CÅC DO·c ONG CHONG CUA CHUNG TOI CÅU NÅO CÅ." Bi tr~n khung b6 nåy, web viing b~it hån di , dSn m~y tuån sau mai l?i th~y xu~t hi~n lai rai .

Nhin chung.cac Cl,l sau bo trong nh6m chllng toi khong c6 c1,1 nåo qua t~ v~ tinh tr?ng su·c khoe, nen vån con cuai dua rå rich vai nhau duqc.

KS dSn lå cac v~n d~ trong gia dinh.

D~n tu6i sau muai , nhi~u nguai l~p gia dinh sam da c6 chau ngo?i chau n()i dåy nhå.Trong nh6m chllng toi s6 nåy khong nhi~u låm, c6 le lå do thai tre tu6i con ham vui nen khong chiu l~y vq, må chi lo di cua dåo må thoi. Cho nen håu hSt cac Cl,l trong nh6m chung toi c6 con cai vtra hQc xong ho~c mai di låm våi nam, dang a tu6i ki~m vq ki~m ch6ng. Chuy~n gia dinh rieng tu khong m~y ai dem len Web khoe khoang hay than tha. Nhung qua cac Mai! trao a6i rieng hay qua di~n tho?i eling ghi nh~n duqc nhiing v~n d~ chung cua cac gia dinh, du a nhi~u nai khac nhau.

N6i chung, thanh nien thiSu nu· Yi~t Nam a hai ngo?i bay gia thuang l~p gia dinh tr~ .

Nguyen nhan? Thi c6 nhi~u nguyen nhan låm, tuy theo cåch nhin cua m6i nguai. Chi bi~t la lam cha my khi th~y con cai asn tu6i thånh thiin må vån cu· luqn la, dung dinh di

34 Vie't&D9c TuySn T?p 2006

v~ m()t bong, ai må khong lo au s6t ru()t.

R6i thi dånh k~t lu~n vai nhau :"Tu6i tre bay gia chung nhu v~y d~y. " Cho d~n m()t horn c6 m(>t ct,~ trong nh6m d~t thllng v~n d~. D?i y CJ,.l båo r~ng : "N6i tu6i tre bay gia chung nlm v~y d~y chi lå m()t cach n6i cho qua chuy~n. Chung ta ai cang da iling c6 m()t thai lå tu6i tre. Ai cfing da qua cåi thai ky trai thi n~m s~p, gai thi tha dåi theo lai cac CJ,.l xua. D6 lå cai thai ky cua ffiO' m()ng,cua khat khao them mu6n, cua nhu·ng hoåi bao tuang lai.Vå m6i con nguai chi c6 m()t thai . Cai thai ~Y n6 qua r6i thi khong con cach nåo må ki~m l?i . Con cai chung ta bay gia kh6 kiSm VQ" kiSm ch6ng c6 nhi~u nguyen nhan, chllng h?n nhu hoån cånh cua dam thi~u s6 chung ta vai SJ,.l" xung OQt cua hai n~n van h6a, cai moi tmang xa h()i vai nhip s6ng d6n d~p khiSn con nguai khong c6 ca h()i va thai gian g~p ga tim hi~u nhau, cai duyen s6 cua m6i nguai, nhan sile, tfnh tinh cua m6i du·a ... Nhi~u thu· låm, va thu· hoi c6 cha my nåo nghe th~y va chia se duqc vai con cai nhli·ng ti~ng tha dåi tran tra trong dem viing cua chung hay khong ?"

Cai phiin tich cua Cl,.l b?n nQ låm nhi~u nguai l?i m~t cong han khoan nghT ngqi, nhung må dau c6 ai låm gi han duqc? Va hon nhan cua con cåi vån cu· lå m6i lo au cua cha my. C6 lån toi dQc duqc trong D~c San cua cvu hQC sinh mQt truang nu· n6i ti~ng m()t bai van vui vai wa d~ "KiSm R~", trong d6 c6 do?n nguyen van th~ nåy :"Con gai toi , nam nay ba muui tu tu6i , du-qc sT, r~t gi6ng toi thai con gai, chua ch6ng va chua h~ c6 nguai yeu, b?n nåo c6 con trai xu·ng hqp tu6i tac xin cu· n()p dan."

R~t gi6ng toi thai con gai , ba my khong mu6n xung t\lng nhan sile cua con minh, nhu·ng b?n be xua d~u nha lå thai con di hQC, ba my nay n6i ti~ng dyp va hang ngåy di hQc keo theo cå m()t hang dåi cåc cåy si.

Duqc bi~t day lå m()t chuy~n vui nhung cfing lå chuy~n th1,1·c.

Cling c6 nhung gia dinh c6 v~n d~ vai con cåi , nhu·ng lå v~n d~ luxus. Chllng h?n nhu m()t ong b?n Washington DC, ong lå båe sT, vq lå duqc sT. Nhung nghe n6i ong da an chay truang va ng6i Thi~n cå nam båy nam nay. Th~y l? ben hoi tham b?n be r~ng :"Th~ng X gia dinh thånh d?t lå thS, nay l?i

a

Thi~n va an chay trucmg, qua la c6 phuc,

c6 duyen nhi." B;;tn cm'ri :"-Cåi thång mat day §.y rna." -"Måt day ? May d5n sao chfr ?".G~p thång b;;tn phCi mi~ng, n6 mång :-"May gia må con ngu, dSn ong trai con c6 lue mat day hu6ng chi lå con nguai." T(rc. Khong them hoi them nu·a.Nhung c6 m(>t horn chinh ong b;;tn X gQi di~n tho;;ti tårn tinh. Thi ra gia dinh ong qua lå thånh d;;tt, con trai n6i nghi~p b6, eling la båe s1, chuyen v~ giai phftu thåm my kiSm vo s6 b;;tc. Con gai lå lu~t su chuyen v~ qu6c tS cong phap, låm vi~c cha m(>t t6 hqp lu~t su danh tiSng ngay t;;ti thu do. Cong an vi~c låm yen 6n rbi , ong con trai thua v6i b6 m~ la mu6n cu6i vq ,m(>t co båe s1 nguai My. Co con gai eling mu6n l~p gia dinh v6i m(>t ong tiSn sT nguai Do thåi.

6ng b6 nghe hai cai tin &y thi gi~n di en len.

V å trang con gi~n, ong th6t ra m(>t eau må sau nåy c6 h6i eling khong liy l;;ti duqc nu·a :-"Chling may dqi cha tao chSt di rbi hay liy t1,1i §.y."Hai d(ra con cua ong d~u ngoan, b6 n6i thS thi chling khong de c~p dSn chuy~n liy vq liy chbng nu·a, nhung sån ti~n b;;tc, chung mua nha rieng va s6ng chung v6i nguai yeu. Ai eling biSt va ong b6 eling biSt. Nhung biSt thi ong låm duqc gi ?Khong lam duqc gi thi ong lam .. .nga.

D€ cha thlnh thoang chung con ghe qua tham b6 m~ gia.

6ng b6 bubn låm, va cung sån nha cu·a to r(>ng, ong ben thiSt ks can låu thanh m9t thi~n vi~n, thlnh tuqng Ph~t va mua dåy såch va V~ nghien cu·u . Ong an chay truang eling ca tren nam nam rbi ... Trang cu(>c di~n dam åy, ong b;;tn chep mi~ng :"Ngh1 cha eling thi eling la do minh, dua chling n6 sang dåy, khi con nho thi khong mu6n chung giao du nhieu v6i dam Vi~t Nam, sq ham choi khong hQc hånh duqc, 16n len thi gom g6p ti~n b;;tc cho chung våo tru·ang danh tiSng, nhin qua nhin l;;ti dau c6 m&y m6ng Vi~t Nam, chung n6 quen biSt v6i My, Do thai eling lå phåi thoi ". Nhån cai chep mi~ng åy, mai g6p lai ban :"-Biet thS sao ong con kh6 khan v6i chung låm chi ? Må chling ch<;m nguai b;;tn dai eling xung dang dåy chu·." Nghe xong eau n6i, ong b;;tn l;;ti gåm len ."-Xung dang ? Ong ngh1 coi con gåi minh yeu thuong biSt bao,

bay gia n6 phai hQc tiSng Do Thai, thea d;;to Do Thai, n6 dau con phai la con mlnh nu·a." NghT trang b1,1ng, thi bay gia n6 eling dau con la con minh, nhung khong dam n6i, rna vo tinh l;;ti th6t ra ca i eau q uen thu(>c :"-Thi tu6i tre båy gia chung n6 thS dåy." Tro l;;ti cai bS tåc ban dåu.

C6 nuoi con mai biSt lang cha m~. Khong biSt va khong nh6 la ngay xua chung toi c6 låm kh6 b6 m~ minh nhu thS nåy khong ?

Bu6i chi~u. Va nhCing giåy phut hoang mang bubn ba cua tu6i xS chi~u noi dåt khach que nguai. Gi~t minh khi nghT dSn cac m6i giao tinh c(r mfli ngay m(>t nhl;lt nheo l;;tnh tanh. Cu6i dcYi m(>t dam b;;tn be cli tim l;;ti duqc nhau k€ 1€ hån huyen cho tu6i gia b6t hiu qu;;tnh. Må trang nh6m th1,1·c ra m6i nguai chi thvc s1,1· quen hay thån nam, muai du·a. s6 con l;;ti chi la nhCing cai ten quen, chfr dau nh6 n6i m~t mCii nhau, nhit lå da gån 50 nåm khong g~p. C6 di~u la tu· nay, båt cu· ten nao trang nh6m c6 djp di du ljch cac thånh ph6 16n a My, Uc, Phap lå aeu duqc b;;tn eG don tiSp nbng nhi~t. ThS chång phai lå m(>t ni~m vui lon hay sao? C1,1 Kh6ng ngay xua bao :"L1,1c th~p nhi nhT thu~n", dSn cai tu6i sau muai phai biet thu~n thea cai le trai.

Gån day duqc dQc m(>t bai båo trang ta Time, bån v€ tu6i gia, tac giå eling kSt lu~n d;;ti y la: du mang cho mlnh c6 duqc s1,1· can dam d€ chåp nh~n nhu·ng SI,J' vi~c xåy ra ngoai kha nang giai quyet cua minh, co duve s1,1· binh tlnh, sang su6t d€ giai quySt nhCing SI,J' vi~c trang khå nang cua minh va c6 duqc s1,1· khon ngoan d€ phån bi~t duve S1,1 vi~c nåo a trang, SI,J' vi~C nao a ngoåi kha nång cua minh.

Thi ra Dong va Tay eling gån nhau låm dåy chu·. Nhung biSt nhu thS må c6 låm, c6 s6ng duqc nhu thS khong mai lå vånde. Va lå vån a€ muon thuo cua con nguai.

Cung vinh Vi~n .

ViSt&D9c Tuy~n T~p 2006 35

Historien Om En Mor Cåu Chuy~n Ml)t Ngum M~ Kristine Baardsen. Du·ong Kim djch

Nha van nii Kristine Baardsen, sanh niim 1930 6' Na Uy. Dmfi day Ja m(Jt trang nhiing ch uy~n ngan ndi tieng cua ba ve tinh cåm gia dinh. B{in d9C se thay tinh miu tir du 6' dau, M"~t Nam hay N_a Uy ciing deu dam tham, thieng lieng. Cau Chuy~n M(Jt Nguai M~ n6i len n6i dau lang cua nguai con thu'01Jg yeu m~, do hoan cånh ngoai f mu6n, phåi dua m~ vao b~nh vi~n tam than.

Sang nay, Anne d~y s6m. Truac khi tinh hin ngu, co linh tfnh nhu c6 chuy~n gl khong dn dang dqi. Erik, chcmg co dang ngu say ben qmh; co cåm thay an tårn va thfch nghe tieng thå deu cua chong. Co nh~ buac xu6ng giuong, di ra ngoai dtffig lang nghe ve phia phong cua hai dua con sanh doi: Troi dat, gio nay hai dua con ngu.

d6. Con l<;li dåy coi m~ mai lam bong ne!".

Tren khung eva sd c6 may bong hoa, truac dåy ba m~ kheo tay lam, båy gio ba quan dåy r6i bu bu(>c may bong hoa kho vao nhung canh cåy. Roi nhln c6 ve hai long: "M~ lam m~t lam day con (;l, nhung M nau carn trua cha b6 xong, m~ se len giup con coi s6c may dua tre".

Co choang ao khoac tam len mlnh roi di nhanh xu6ng eau thang qua nha kho, må kh6a p hong khach ngoai 1 nha kho å tang m(>t. Lue buac vao phong cua m~. thay den vån sang. Hai tam thåm duqc cu(>n l<;li, ban an b! keo tai ben eva sd. Nha bep b6c mui khet. Ba Braathen m~c b<? ao ngu bang ni mang, chån gac len lo suåi, tay quay noi m (;lnh me. Nuac da ba do ung. Lue nhln thay con gai, ba mim cuoi sung su6ng:

"M~

"Cam trua sap xong roi, m~ n6 a, con biet la khi b6 con di lam ve, ong thich do an da duqc dQn san len ban chU?".

Anne nhln vao noi. "Nhtrng trai ai! M~. sao bep lan the, do trang no i khet ro i!".

Ba Braathen lay do an tl.r horn qua dd chung vai sup, c6 cå thu gl gi6ng nhu mili, tr(>n vao nau. Anne tat bep, dua tay len om vai m~. "TC;li sao m~ cu(>n may tam thåm l<;li m~ b~t

v~y?"

"o con a, con biet Ja dC;lO nay tr(>m cap du la m. M~ cu(>n thåm l<;li d~ chung dl.rng thay 36 Vigt&D9c Tuy~n T?p 2006

a, m~. horn nay mlnh con trang may dua nho duqc roi, nhtr v~y cho ti~n". Ba Braathen nhln Anne ve dau dan, Anne v(>i vang n6i: "Neu m~ å yen dåy thl khi hai chau gai an u6ng xong, con se be t1,1i n6 xu6ng, roi con lay xe hai chå m~ di chai".

Ba m~ vui ml.rng, ba thfch di chai bang xe hai lam, con r~ ba, Erik, thinh thoång vån lay xe chå ba di chai chut chut. "O duqc," ba n6i, "Len trang t1,1i n6 di, con m~ thl di chq". M~c du Anne biet eva ngoai da kh6a, chla kh6a eat ky å tren lau, nhung co vån khong yen tårn. Co nghl tai nhung lan m~ "di chq", cå ngay lån dem, doi lan di ra ngoai, ba chi m~c ao ngu . Co ngoi xu6ng ghe sa-long, m~ co eling ngoi thea ben CC;! nh. M~c du da m~ vån hong hao, nhung nhln ba gia nua va m~t mai qua. "Båy gio m~ blnh tlnh l<;li m(>t chut nhe m~. con di lay do dan M m~ ngoi dåy dan cho thoåi mai", co n6i nan ni. Ba m~ g~t dau. Ba lue nao eling thfch lam vi~c nu cong, ching ua ngoi r6i. "0," ba n6i, "M~ phåi dan cho xong may doi va cho b6 con". B6 Anne mat

da muoi nam nay' nhung m~ van thuang xuyen dan va cho b6.

*

Khi Anne tro len phong ngu, Erik da mo nh ~c nho nho tu cai ra-do dau giuang. Nh~c. v~y la da han sau gia roi, nhung cu6i thång Muai M(>t troi van t6i. Co l~i nam len giuang, Erik nåm tay co, hoi: "lfoi nay em duai a?". Anne k~ m~ dang nau cam trua, lam anh cum quY di. Thinh thoång Anne cåm thay biJC VOi chong CUOi nhfrng chuy~n rna co thay garn va kh6 ch!u. nhung nhieu lan chong co van lam co cuoi vl may vi~c lam cua m~ co, va co biet mlnh phåi vui ve mai phåi. Erik n6i: "Horn nay anh kh6ng lai xe dau". Anne dåp: "Khoi, em da keu taxi roi, nhu v~y ti~n han". - "Em nha gQi di~n tho~i ve cho anh cang SOm cang t6t d~ anh biet chuy~n ra sao". Erik rat quy my vr;, anh biet ba tu lue ba con khoe, va bay gio anh thuang cuoi vl nhfrng hanh d(>ng l~ lung va nhfrng eau n6i ng(> nghinh cua ba.

a

*

Sang nay Anne da hyn taxi den d6n lue chin ruoi. Co di vai my va nho May Britt, m(>t co be gai hang x6m sang coi chtmg h(> hai dua nho. Lue May sang, nhln hai m~ con ba Braathen, khi thay cai va ly nho c~nh h9, May hoi: "M~ co di du lich hå?". Anne lac dau, nhung ba m~ n6i: "O, m~ n6, ba, va rnay dua nho se di xe hai c hai day' nhung chau phåi day coi nha nhe". May turn tim cum. May biet ba lau roi. Lue ba bat dau "mat", May cGng hai sr; sr;, nhung bay gio quen di, thay ba n6i lang nhang cGng vui vui.

a

a

Taxi tai dung gio, Anne khoac tay my di ra xe, m(>t tay sach va ly cho my. Trong dau co cu nha quanh nha quån may eau tha da hQC O trUOng, CO ch) d6i chfr "dau" ra chfr "cu6i": Bai d6 rna lan cu61

ffiQi SIJ sau m(>t m6i ...

Thoi quen di, co tham nhu, hay suy nghi bang c ai dau chu di:rng bang trai tim!

May bong hai dua be sanh doi tai dra s6, cå ba våy tay chao. Khi xe ch(,ly, ba m~ ngoi nghieng ve phfa Anne, lu6n lu6n ba

thich SIJ gan gGi. "Chi can tai xe dtmg t6ng xe lam c ho mlnh chet", ba sr; s~t. "Thang Erik lai xe con gioi han". Nguoi tai xe tre hut thu6c hoai, anh nhln my con ba qua kieng chieu h~u. Anne c6 an tur;ng m6i lan m~ co n6i, lam anh ta cuoi khinh khinh.

Nha thuang thi~t lan, khi xe tai thl cGng da han muoi gio. Troi ai, Anne tuang tur;ng neu hQ båo: "Kh6ng, co tai tr~ roi, co ve di". Co nåm tay my di nhanh tai phong tiep khach, nai d6 nguoi ta se chi cho co biet phåi di tai khu b~nh nao; hQ d6n eau thang may len lau nam. Cai thang may nay khå lon, ch~y cham ch~m. ba my l~i ep sat mlnh vao nguoi co, thl tham: "Th6i, my ngh1 mlnh quay ve di". Anne båo: "Thl mlnh hay n6i chuy~n v{Ji båe Sl da, ffiy bi cum day".

a

Clra khu b~nh da kh6a, nhung c6 chu6ng barn. MQt ba y ta ra mo. Trang ba khoe m~ nh, cuang nghi va vui ve. Ba tiJ giai thi~u Ut y ta Olaug, ba mai my con Anne vao roi kh6a dra l~i. Anne hoi: "Phåi kh6a dra sao?". Ba y ta mim cuoi: "Vang, chung toi phåi kh6a". Co quay sang my, nåm tay ba.

"Va day IL.", ba y ta hoi. Nguai my trå lai: "Ingrid Anne Ødegaard". Anne choang tay len vai my n6i: "M~ toi ten Ingrid Braathen", co tiep, "Ødegaard la ten hoi con con gai cua ba. Con toi ten Anne". Ba y ta mim cum.

å phfa hanh lang dai c6 nhieu ba gia dU"ng, ngoi, tat ca deu m~c ao trang SQC xanh duang. C6 hai ba nåm tay nhau di ve phfa my con Anne. M(>t ba quay dau huang ve phfa Anne n6i vm gi9ng eau khån: "Toi yeu eau cho t6i biet giam d6c khach s~n nay ten gl?". Ba di qnh cuoi, ba nay c6 c~p mat xanh, nho va m!nh man, l~i gan ba my Anne, n6i lan: "O day toan nguoi dien ca day, dung c6 nghe chung n6 n6i gl nhe!".

Ba my keo tay Anne: "Thoi mlnh ve vai may dua nho di", ba tiep, "Mlnh di cGng lau roi day". Roi quay qua n6i vai y ta: "Cåm an ba, bay gio chung toi phåi ve vl con cac chau nho nha". Ba y ta nhln Anne nhu hoi. Anne n6i: "Vang, chung t6i c6 hai chau gai sanh doi dur;c ba tu6i". Ba y tana m tay my: "Di theo toi, ba Braathen, roi t~i chi ch6 ngu cho ba". Ba my run sr;: "O khong, o khong, t6i kh6ng ngu a day dau, toi chi quen giuang nha", roi ba nåm tay Anne keo ra dra. "My blnh tinh di, my",

a

a

Vie't&D9c Tuy~n T?p 2006 37

a

Anne keu, "Mlnh day m(>t chut xem hQ lam gl?". Ba m~: "Kh6ng, m~ xem du roi, m~ ngh1 may dua nho nha d6i roi day". y ta nåm ta y ba m~ va nhln ba. Anne ngh1 den m(>t cu6n phim c6 da coi cach day nhieu nam. C6 6ng b! treo c6, dao thu nhln 6ng ta d~ doan 6ng n~ng bao nhieu. C6 båo voi ba y ta dang dat tay m~ c6, "T6i day them chut nua", roi hQ båt dau di ch~m ch~m ve me hanh lang.

a

a

run sq, to mo nhln nhG'ng b!nh nhån.

Hai m~ con xl xao: "Coi cai ba kia b! mat m(>t ev i rang kla", "Kh6ng, nhln l<;ti co i, tr6ng gi6ng nhu con ga tr6ng Tay ban nha", "Chåc Ht ga mai day!" Nghe Anne n6i, ba m~ cuai. H9 di toi di lui trong hanh lang, roi l<;ti di tai di lui. M~ van cu nåm ch~t tay Anne, Anne thay ba båt dau m~t.

M~

M(>t c6 y ta tre d~p di den hoi: "C6 phåi m~ c6 day kh6ng, hai m~ con tr6ng gi6n& nhau qua". Ba m~ cuai sung suang: "O nha chung t6i c6 hai chau gai eling gi6ng nhau nhu due". "Vang", Anne n6i, "T6i c6 hai dua con gai sinh d6i". Ba m~ tiep lai: "O, nhung chting kh6ng cung m(>t trti'ng", ba thfch n6i eau ay, cu m6i khi c6 d!p ba l<;ti n6i ngay nhll' the, tva bai hQC Va rat hanh di~n da thu(>c lcmg.

C6 y ta tre, ten Bente, dan h9 tai phong ngu cua ba m~. Phong lan gom sau giuang.

Bente chi cho ba m~ giuang cua ba, nhung ba to ve kh6ng thfch. Tren giuang qnh dra s6, m(>t ba gia nho 6m, da b! vang, mat nau to, hoi Anne: "C6 c6 nghe chua?". Anne hoi: "Nghe gl?". Ba tiep: "d Schous plass, nguai ta dao mat het bl;li dau cua t6i roi".

Ba m~ keo tay Anne: "Th6i, mlnh ve di, con, ch6 nay kh6ng phåi cho nhG'ng ngum b~nh than kinh toi dau". Anne cuai: "C6 phåi m~ n6i con d6 kh6ng, m~?", m~ g~t dau.

H9 tro ra hanh lang. Nai day c6 m(>t ba ngoi C<;lnh Clra, dUa dåy canh Clra qua l<;ti, va låm båm gl d6, Anne toi gan nghe: "Låt nua chung kh6ng den, lat nua chung kh6ng den"' cd' the ba nhac di nhac l<;ti.

"Vang", c6 y ta k~, "Ba Larsen c6 hai nguai con trai lan duai ph6, nhung hQ chÅng bao gia l<;ii tham ba". Vua n6i, c6 y ta vua coi Yo choang cua ba Braathen: "ao cua ba treo vao tu nay, chut nua ba di tam va g(>i

a

38 Vie't&D9c Tuy€n T~p 2006

dau". 6 trai ai, Anne tham ngh1, m6i lan m~ di tam la c6 chuy~n, ca ba tuan nay m~ chua he g(>i dau. Ba m~ run sq nhln c6 y ta.

"Tam", ba n6i, "Kh6ng, truoc khi tai day t6i tam roi". Ba giu l<;ti ao khoac, tay kia nå m lay ta y con gai. Y ta båo: "T6t nhat la c6 ve di". Ba m~ nghe the, giang hai tay 6m lay Anne. Anne båo m~: "M~ a, m~ blnh t1nh m(>t chut di, c6 y ta chi mu6n giup m~ th6i rna". Roi c6 quay n6i voi y ta: "Gia t6i di g9i di~n tho<;ti ve nha roi se tro l<;ti". Ba m~ bu6ng Anne: "0, nhung con nho tro l<;ti nhe?". "D<;t, neu m~ d~ c6 y ta giup da thl con se tro l<;ti".

*

Khi Anne ra, dra tV d(>ng d6ng l<;ti. Xu6ng phong huang dan M g9i di~n tho<;ti. C6 quay s6, May Britt nhac di~n tho<;ti, Anne hoi: "C6 chuy~n gl kh6ng?". May lau bau: "Tl;li n6 kh6c du qua".

"C6 do an c6 nau san, chau cho tl;li n6 an chua?"

a

"D<;i c6, nhung chau kh6ng th~ day lau duqc nua, Svein toi tlm chåu hai lan ru di ph6".

Anne ngh1 tham, cai con quy nay. Roi blnh t1nh n6i : "Nay, May. Chau c6 biet cai vf nau cua c6 rna chau thfch kh6ng?"

"D<;t biet", giQng May Britt tinh hÅn ra va nhi~t thanh. "Neu chau hua voi c6 day cho tai khi c6 ve, thl chau se duqc cai vf d6, cung lam la hai tieng th6i".

a

"Vang c6 cu di di", May n6i, "May dua be n6 ngoan roi, chåu c6 th~ day toi ngay mai lu6n eling duqc". Anne cup may, d!nh quay s6 tai van phong cua chong, m(>t c6 tl.r phong huang dan di den: "C6 ten la Anne Hansson phåi kh6ng?". Anne g~t dau. "Bay gia c6 vao phong båe s1 Grud n6i chuy~n", roi c6 chi phong cua bac Sl cho Anne.

a

Lue Anne vao phong, bac s1 dang xem ho sa. 6ng dti'ng d~y båt tay, mai c6 ngoi, roi tiep tl;lc coi ho sa.

"M~ c6 nam nay 75 tu6i ... ". Anne g~t dau.

"M~

c6 bt b!nh bao la u roi ?"

"Cach day 2 nam" "T<;ti sao

v~y?"

Anne luang h;t. "M~ t6i nhln thay ngum, nhung thvc ra kh6ng c6 ai". C6 thay cåu n6i toi ngh1a Vl;Jng ve. Nh6 l;;ti hoi mua he nam d6, hai dua sanh d6i duqc m(>t tu6i, c6 be chung ra ngoai vuem. Ba m~ ngoi ghe C;;t nh c6, Anne chu y thay ba cu nhln ve phia cåy rung 16n ben c;;tnh.

"M~

nhln gl

v~y?"

Anne hoi.

"Con kh6ng thay a, Anne, con kh6ng nhln thay h9 å tren cåy nhu the nao sao? Nguoi dan 6ng thl den, nguoi dan ba thl trang, tra ng nhu con v~y". Anne ng;;tc nhien, khiep sq nhln m~.

"Ong ta dang cåi ao c6 ay. 6i, con dtmg nhln, de m~ ke con nghe h9 lam gl. Roi, båy gio c6 ay quay m6ng ve phfa 6ng ta, 6i, m~ chua tl!ng thay kinh khung nhu v~y''.

Bac s1 hung hang: "Nguoi hå?"

"Vång, m~ t6i nhln thay nguoi å tren cåy.

Tinh tr;;tng m~ t6i lue dau cung thuemg, nhung c6 vai lan m~ t6i bt xiu may phut, khi tinh ba l;;ti blnh thuemg, roi sau d6 ch~ng nh6 chuy~n gl nfra".

"C6 c6 anh cht em gl kh6ng?" båe s1 hoi.

"Kh6ng, t6i la con m(>t". C6 them: "Nhung t6i ngh1 mlnh kh6ng c6 dan, va kh6ng thay thieu tlnh anh em bao gio cå". Yl Anne c6 nhieu b;;tn thån, bo m~ cho phep c6 lue nao muon ru b;;tn ve nha chai cung duqc. " M~

c6 g6a ?"

"Vång, bo t6i mat cach dåy mum nam". C6 tham ngh1: l;;ty Chua t6i, nho the rna bo khoi phåi chling kien cånh m~ b~nh båy gi a.

"M~

c6 sanh quan å tinh nay?"

"Kh6ng, m~ t6i tl.r Valdres t6i". Bom~ Anne d9n t6i pho nay låu roi. Nhung qua bao nam ba gan nhu vån gifr gi9ng n6i d!a phuang, hoi con nho, Anne da phåi h6 th~n vl gi9ng n6i cua m~ .

"M~

c6 c6 bao gio lam

vi~c

å ngoai chua?"

"Chua. Nhung truac khi lay chong, m~ t6i lam c6ng trong ti~m b6ng, roi sau d6 ba chi å nha lo cam nuac". Ba thfch vi~c n(>i trq, lam lu6n tay, neu kh6ng lam vi~c trong nha thl eling ra lam vuem. Doi v6i bo m~ t6i, Hun vi~c la m(>t di'eu hanh di~n. Ong ba trang cåy ngoai vuem, tUng goc cåy, tUng

kh6m hoa m(>t. Ba biet het ten cua may lo;;ti ho a.

"My c6 å m(>t mlnh?"

"Vång, nhu the nay, chung t6i å lo;;ti nha cho hai gia dlnh, m~ t6i å tang m(>t, vq chong t6i tang hai; gifra hai tang ke nhu nha kho".

Nhung tu khi ba my b! då hai, vq chong Anne phåi kh6a d ra l;;ti. lf6i ba con khoe, bu6i trua ba vån thuemg len tham con gai.

Ba yeu thuang may dua chau ngo;;ti, Anne thfch nhln cånh ba chau n6i chuy~n, chai gian v6i nhau.

Nhung tu nam ngoai, nhieu lan ba len lau tlr lue ba, bon gia sang, dling tru6c phong ngu cua Anne va Erik keu: "Anne, d~y di th6i, con tai truong tre d6!" C6 lue ba lam cho may dua be thuc giac, tl.r d6 Anne phåi kh6a dra phong cua ba l;;ti. C6 vai dem Anne chqt thuc, tuång nhu nghe thay tieng keu va tieng g6 dra å nha du&. T(>i nghi~p m~. c6 ngh1 va hlnh dung thay tay m~ dang d~p cl.ra. M~ lam vi~c rat kheo tay, nhung tu nam ngoai tay my b! ru li~t, lam nhu kh6ng con la tay cua m~ nfra. Vi my t6i gan nhu kh6ng c6 rua ray tay chån chi nfra.

"M~ c6 c6 tV lo cho mlnh duqc kh6ng?".

Bac s1 hoi.

Anne khe b~t cuoi: "Kh6ng, m~ t6i chua bao gio cåi ao ngu ra cå, c6 vai lan ba m~c ba cai ao dam ra ngoai cai ao ngu, m~ t6i kh6ng bao gi o mang giay".

"M~

c6 c6 s;;tch se kh6ng?"

Phåi chang båe Sl c6 y hoi my c6 tv di eau duqc kh6ng, c6 lam b~y ra quan kh6ng, Anne doan v~y. lf6i Noel nam ngoai c6 mua cho m~ m(>t cai ao am d~p. mac tien.

M~ chua tv mua cho mlnh cai gl dyp cå, nhung ba thfch do d~p lam, nhln thay chiec ao d~p. måt ba sang len v6i mau xanh cua chiec ao. Muoi bon ngay sau, vao m(>t bu6i sang c6 di xuong phong m~. c6 ngl.ri thay mui h6i ham tu m~. Chiec ao am dyp mau xanh, m~ dem dung nhu quan 16t. K~p gifra c~p dui gay, tay ao loi len, chiec ao am dfnh day phån.

"Kh6ng", Anne n6i, ch cho lam".

"M~

t6i kh6ng duqc s;;t

"T6i biet, my c6 c6 ngum gi up da rna!"

Vie't&D9c TuySn T?p 2006 39

"Vang co, nhung chi duqc vai ran roi h9 l<;ti bo di. M~ t6i noi kh6ng quen thay "nguai l<;t trong bep", ba kh6ng biet la h9 tai d~ giup ba, nen h9 lam gl m~ t6i cUng ch~n l<;ti".

Lue ba Braathen di co mang theo di c~p bla giay ta cua 6ng chong, trong day co thu tu va dta chi nen cånh sat mai biet duang dån ba ve.

M<;>t h6m Anne va Erik dang bao cho mu6n hai can phong cung fang rau vai ba m~. D~ cho ngum phl;l nu nao co th~ tr6ng nom, gi up da m~ c61, thue vai gi a re. Co nhieu nguai gQi tai hoi thue phong, nhung thuang l<;ti la nhfrng ngum tre, hQ chi can co di phong, dem ngay di. Nhung roi cUng co m<;>t ba goa gia den thue. Lue dau ba ta rat til te, nila thång sau thl ba ta say sua, cå tufm chi nam roi u6ng. Lue het bia, ba ta nha m~ Anne cam giay ra chq mua gium, tren giay ghi: Ba chai bia. CU DE BÅ MUA! Nguai ban rat quen ba m~, di mach Anne va Erik. M<;>t h6m Anne dåy n6i con di d<;to, MP m~ . Lue do trai thang tu, gio l<;t nh tu phfa båe th6i l<;ti. Ba m~c m<;>t cai ao dam, khoac ao choang, chån kh6ng va, tay xach m6t tui bia.

"Neu ai hoi den, thuang kh6ng?"

a

"Theo t6i ngh1, c6 rat b~n con nho l<;ti them c6", bac s1 noi . "Chong c6 lam gl?"

m~

"Ånh la ky su, thuang di day do lam vi~c cho hang".

Anne mim cuai, nha co ran hQ mm m<;>t vai nguai b<;tn l<;ti nha. Dem ay ba m~ cUng len, ba quen het may nguai do, hQ la b<;tn cua Anne tu hoi nho. M~ noi chuy~n vai h9 tuang doi cUng blnh thuang, nhung lUe m9i nguai dang ngoi nghi, bat thlnh llnh ba noi vai Erik, con r~ ba: "M~ thay con co chiec nhån, chuc mtrng nhe?". Tu do moi lan g~p Erik, ba tv giai thi~u vai dang di~u nghi h~ tr!nh tr9ng khac lue ba chua b~nh. Erik cUng dua dap le, cui thap nguai noi: "Rat han h<;tnh". Lue do ba cuai r<;tng ra nhln Erik, anh mat vui thfch, coi ve ba thfch nhu the lam.

*

Bac s1 nhln Anne. "Trong ta y chling viet, co dem m~ c6 b! cånh sat båt, dån ve nha".

"Vang, m~ t6i m~c b9 do ngu di gan tai ph6. Nila dem chu6ng nha reo, chung t6i ching biet co chuy~n gl . Mo cila ra, thay m~ t6i dling gifra hai 6ng cånh sat".

40 Vie't&D9c Tuy~n T~p 2006

m~

c6 co trå lai duqc blnh

"Kh6ng, m~ t6i nha ten mlnh, nhung neu ai hoi thl ba l<;ti dung ten hoi con gai. Ba kh6ng nha tu6i mlnh; h6m qua chung t6i di chq, lue vao ti~m ba mu6n duqc biet tu6i cua t6i. T6i noi cho ba nghe nhieu lan, nhung ba l<;ti kh6ng nghe. Cu6i cung t6i noi 16n len "ba muai tam" cå ti~m deu nghe, m~ t6i keu: "Oi, con 16n tu6i han cå m~ nfra". Bac s1 nhech mi~ng cuai , Anne cUng cuai. 6ng ngoi nhln giay ta, lat sau 6ng noi: "Chac c6 cUng hi~u rang m~ c6 se b! nhot kfn?"

"Nh6t kfn!" Anne l~p l<;ti. "Nhung m~ t6i hien va vui ve lam, su6t dai ba chua nha thuang bao gia cå".

a

"Vang", bac s1 noi, "Nhung nhi~m v1:1 chung t6i phåi coi soc kh6ng d~ m~ c6 b! nguy hi~m, hay gay nguy hi~m cho nguai khac".

"M~ t6i chua bao gia lam h<;ti den ai cå, m~ t6i vui tinh va hien lam". Anne l~p l<;ti.

"C6 vua k~ m~ c6 di dem, nhung chung t6i kh6ng th~ d~ m~ c6 lam nhu the duqc nfra.

Truac het chung t6i kham nghi~m, roi se tlm dung thuoc cho ba, sau do ba l<;ti day cho tm khi co cho nh6t kan".

a

"Oi trm ai", Anne noi, "Oi trm ai". C6 ngh~n lai, mi~ng kh6. Bac s1 dling d~y tai vo vo len vai c6. "Chung t6i kh6ng th~ nao lam m~ c6 khoe l<;ti duqc", 6ng noi, "Nhung chung t6i se cham soc ba". Anne hi~u bac s! co y båo c6 di di, c6 dung d~y, båt tay bac s1, chao va cåm an.

***

Anne don eau thang may len tau cho m~ c6, nhung khi len l<;ti kh6ng thay ba dau, c6 ngoi ghe dqi hanh lang. Bon muai lam phut sau dnh cl:ra cu6i day mo, m~ c6 va y ta buac ra; m~ m~c ao dai xanh duang vien trang. Lue thay Anne, ba givt tay c6 y ta, ch <:tY ttrng buac ngan ve phfa Anne. Anne 6m lay m~, nghe m~ tha vao tai mlnh, lam nhu ba da nhtn tu lau lam, bay gib' mai duqc

a

thå. "Con", ba g9i, "Gi a m1nh ve di,

m~

dang nau carn trua cho b6 con, con cilng biet truac khi b6 ve do an phåi duqc d9n san len b~m c hu".

Co y tå di toi h9: "Bay gia p hong båe sl".

m~

co phåi vao

Anne hoi: "Toi duqc di theo khong?". Co y ta l:ic dau.

H9 xu6ng day hanh lang, Wi ben cl:ra s6 lan. Ba m~ ch<;ty t&, ng6ng ra. Y tå Bente n6i nho voi Anne: "Toi nghl t6t nhat co nen ve di, co cang å day lau, cang kh6 cho chung toi".

Ba m~ trå l<;ti n6i: con".

"å

ngoai c6 con ngt;ra

Co y tå cum. "Dung, day la cåi tuqng con ngva con d6", co tiep: "Co c6 th~ ngo duqc ding mua he å day d~p lam khong?".

"Lue d6 b~nh nhan c6 duqc ra ngoai khong?" Anne hoi.

keo ve phfa hanh lang, nhung ba l<;ti ch<;ty nguqc ra, dung d6 d~p cl:ra bang cåi nhån cu& . Anne nghe tieng ba keu v9ng ra, ba gao len: "Anne oi, m~ n6 oi, m~ n6 oi". Co bit tai di xu6ng eau thang, nht.rng tieng keu ay vån barn theo co. Anne biet co se khong bao gio quen tieng nhån cua m~ co d~p vao eira kieng.

===================================== , 6 Na Uy trong nha kho r('>ng, thuemg c6 m('>t ph'ån ngoai, nguai ta c6 the dung lam phong khach pht,~. , Anne, me_: n6: nguyen van la Annemor, "Anne" la ten con gai cua ba ct,~, "mor" c6 nghia lame_: cåc chau cua ba Cl,!. Ba Cl,! g<;>i me_: n6, c6 nghla la g<;>i me_: cua nhfrng dUa chau cua ba. Dåy la 16i xung ho thån m~t gi6ng nhu nguai Vi~t mlnh.

, 6 Na Uy, c6 nhfrng truang h9P cho thue phong gia re neu nguai mu6n c6 the giup da duqc m('>t vi~c nha nao d6, thf dt,~ nhu n'.ra chen båt, hay trang co i tre con v.v ... DK

Du·ongKim

"C6, neu chung to i c6 thm gi o", co y tå dåp, "Hay khi c6 ai toi tham b~nh, h9 c6 th~ dån than nhan ra ngoai".

"M~ to i la nguoi nha que", Anne n6i, "M~ toi yeu thien nhien lam". Co n6i them: " Va yeu cå thu v~t nfra".

Ba Braathen nh1n con: "M~ nghl chac h9 khong cho ngva an, nen ngt;ra hf on quå".

Co y tå mim cuoi.

Anne quang tay len vai m~, dua må c<;t vao må m~: "M~, con phåi di", roi tiep, "Neu con kiem duqc ai trang may chåu thl mai con se trå l<;ti day". Ba Braathen nhln con ngo ngåc: "Con khong bo m~ å l<;ti day chu?" . Anne n6i nhu van xin: "M~ biet con phåi ve coi s6c may chåu be rna". Yta Bente dåy nh~ lt.rng Anne: "Co ve l~ l~ di, toi con phåi di d<;to voi m~ co trong hanh lang".

Anne ra cl:ra, nht.rng ba m~ dåy co y tå ra, ch <:tY ttmg buoc ngan theo con, mi~ng keu: "Anne, m~ n6 oi, con dtrng bo m~, con thuong, dtmg bo m~ å day m(>t mlnh".

Co y tå di nhanh t& truac Anne, lay kh6a må dra. Ba m~ nåm ch~t lay åo con, nht.rng Anne git;rt ra, roi ch<;ty ve phfa cl:ra co y tå da må san. Lue ra ngoai, Anne nhln qua khung cl:ra, thay y tå dang nåm tay m~ co

U C •U.,~-.

(ti~p . ... theo)

Båo v~ da a

M<)t anh chång n9 Oslo , di nghi he phai nling quå nhi€u nen bi phong nling n~ng phåi di d~n Båe sid~ xin thuflc di€u tri .

Båe si cho toa thuflc mua dftu thoa Lotion va thuflc Viagra .

Anh ta ng~c nhien hoi : - Lotion thi tui hi~u r6i , con Viagra d~ lam gi v~y båe si?

-Hoi v~y må eling hoi cho duqc, uflng Viagra d~ tfli ngu cai m€n n6 khong dvng v6 ngu<Ji låm v~t thuang l& ra bi~t chua .

Le Nguyen (T i ~p trang sau)

Viet&DQc TuySn H.p 2006 41

C u'Oi f>inh nghia

(ti8p ... theo)

ve VQ

M()t anh chang sinh vien tri~t h9c, sau vai nam l?p gia dinh da djnh nghTa vg nhu sau: =ve m~t tri~t hQC: Vg la m()t tht,rc the d()c I?p t6n t~i ben ngoai ta, ngoai y mu6n cua ta. = ve m~t kinh t~: Vg la ngan hang vo lu?t phap, khong the I~ : gu·i vao thi dS , rut ra thi kh6 rna khong the ki~n cåo gi duge. = ve m~t tai sån: Vg la cai gi råt cfi rna khong the thanh ly duge. = Ve m~t xa h()i : Vg la cå nhan tv do, tinh nguy~n ve chung s6ng v6i ta nhung l~i luon t6 cao ta lam måt tv do cua co åy, va n~u nhu ta c6 trå l~i thi l~i khong nh?n. = ve m~t c6 hQC: Vg la lo~i d6 c6 cang de lau cang måt gia = ve m~t sinh hQC : Vg dang sg han manh thu, vi h9 lå SU' tu· xuyen lt,JC dja.

Con trong th1;1·c t~ : Vg la chu nhan rna ta di a c ho mt;J, ta phåi n()p tien ! !! !!

Khac bi~t giU'a dån ong va dån ba Dan ong se trå 2USD cho m()t v?t tri gi a l USD må anh ta dn. Ph1;1 nCi" se trå l USD c ho m()t v?t tri gia 2USD rna co ta khong d.n.

Ph1;1 nCi" lo Iling ve tuung lai cho d~n khi c6 ch6ng. Dan ong khong bao gia lo Iling ve tuang lai cho d~n khi c6 vg.

Ngu-ai dan ong thanh cong la nguai c6 the ki~m duge nhieu han s6 tien vg anh ta chi tieu .

Ngu-ai ph1;1 nu thånh cong lå ngu-ai tim duge m()t ngu-ai dan ong nhu v?y.

De c6 duge h~nh phuc v6i m()t ngu-ai dan ong, b~n cån phåi hieu anh ta nhieu va yeu it thoi.

De c6 duge h~nh phuc v6i m()t ngu-ai ph1;1 nu·, b~n cån phåi yeu nhieu va dLrng c6 hieu co ta.

Ph1;1 nfr cu6i ch6ng v6i hi v9ng anh ta se thay d6i , xong anh ta khong thay d6i. Dån ong cu6i vg VOi hi VQng CO ta Se khong thay d6i, xong CO ta )~i thay d6i .

Trong m()t cu()c tranh ca i, ph1;1 nu· lå ngu-ai n6i tLr cu6i eling. Båt cu· dieu gi ngu-ai dan ong n6i sau do se Ja Sl;J"rna dftu cua m(}t CUQC tranh cai mai.

42 Vie't&DQc Tuy~n T~p 2006

Ra

,

,

A. •

dm khi thanh pho hap ho• Tam Thanh

Thoai lai xe tir duerng cai vao con du~ng c6 hang duang quen thu9c v~ nhå. Th~y c~i bi€u ngCi" treo dum d6 tren thånh eau _noi danh cho ngueri di b9- "Mung M 30", bang ti~ng Vi~t c6 bo d~u, co chqt: nh6 horn nay eling lå sinh nh~t minh. Ba muai, cai tuoi c6 du ly do phåi mung, nh~ng co !~i quep bång di , chåc lå t~i trong tie':; thu·c co b~~ dåu th~y khong vi~c gi phåi vo, tay cho thm gian ba y. Cung c6 t~S cai ~ bie u ~gu·, da~ cho rninh, co nghT, neu khong, th~t la m<;>t Sl,f trUng hqp hi hu·u, khu nay CO han ffiQt ngueri dån ba Vi~t Nam sa~ ngay b~ muui thang tu, ba muai tu6i. Neu cai bieu ngli" kia danh cho co thi tac giå khong ai khac ' ' ' ngoai Phuc, anh ch6ng l,am bieng giau sang ki~n cua minh. M9t chiec xe buyt SO'n cun,g måu v6·i dam la duang mai ra deri con råt h6n h& tl.r trong bai 16 dåu ra, co tinh ' ' nguy~n nhuerng, ngueri tåi ,xe gia tay cha? cam an. Tho~i d~u xe de våo ti~m Tho trong thuang xa, nghe n6i CO X?åi ngon.

Vi.ra di qua cå.i ct'ra xoay, Tho~i thåy Hoång ng6i 6 ngoåi quan bånh Nordby v6i tach cå-phe. Co toan quay tr& !~i , ~hung k~~ng kjp, Hoång da dung len, mat to, mH~mg r9ng. Ve båt-duge-vang cua anh låm cho co nghi khong phåi tinh anh c6 m?t 6 day horn nay. Quå nhien, anh n6i: "Gratulerer med dagen!"

ca

"Cam an anh," Tho~i dap. T9i nghi~p anh chång kien nhån nåy, mueri may nam nay khong sot m9t lån sinh nh~t nåo cua rninh. Anh quen Tho~i tru6c Phuc, m9t cu6i tuån truqt: tuy~t tren Geilo. Ti~ ~e em d~m , bay gier Tho~i v~n ~on thay ,am trong lang nhung horn tuyet do tron& nat;g vang. Nhung anh kin dao qua, nhi,eu lån Tho~i m& ngo m å anh khong chju tien våo, khi~n co cho rång anh chi c6 tinh b~n. P~uc t6i sau, say dåm, cu6ng nhi~t; ~o nghT ra~g day m6i la tinh yeu. Tho~J lay Phuc roi , Hoång m6i bi~t tinh, moi n~m ngåy b~ muui thang tu deu g&i hoa hong theo so tu6i; nam Phuc d6 ghen, anh g&i hoa t6i s&; Phuc eling bi~t vi~c nåy; vi v~y nam ngoai chi con våi cha· g&i gi6 cho may qua SMS . Nam nay khong c6 SMS , co tu&ng anh chån cuoc chai vo v<;>ng, khong nger anh l~i di tra~ ca y s6 t6i da y, ng6i _'eau ca' tru6c quan cå-phe. Co cåm d9ng, tiep: "anh th~t chu dao ."

"Nhi~m v~;~ må!"

Tho~i phi cueri , n6i : "C6 nhi~m VI,J nao l~ v~y? " Co nhin våo ch6 sern (y c6 tay ao khoac cua anh, cai ao co mua cho anh nam xua, rna xu6c m9t ti trong lang, nlmng guqng vui n6i dua: "Phuc ki~m m9t nhi~m s& c6 djnh di!"

"C6 r6i , ki ~m gi na·a!" anh n6i , nhin sau våo måt co.

tu

t?

tu

Vie't&E><; c TuySn T~p 2006 43

"Mtmg cho anh! Bao gia chung t6i duqc an cu&i day?" c6 reo len.

"Kh6ng bao gia," anh trAm giQng, nhin våo trong quån. "Tho:;ti u6ng gi, nghe?"

"Kh6ng, cåm an anh. Tho:;ti phåi di chq m()t chut r6i vS nha lo cam nu&c."

"Sao em kh6ng d~t ti~c cho khoe?"

Hoånghoi.

"C6 ti~c timg chi dau anh! Con anh, coi b() thånh thai dfi', gia nay ng6i day nham nhi ca-phe. B() å Kongsvinger kh6ng c6 ca-phe sao?"

"6 dau chång c6 cå-phe, nhung kh6ng phåi dau eling c6 Tho:;ti."

Sq anh n6i them nhling diSu kh6 nghe, c6 v()i khep ao khoac che kfn khu6n ngi,IC, bo di. Di måy bu&c l:;ti hai an h~n.

Nhung c~an c6 cång bu&c nhanh han, v&i tråi tim nang n~ng .

C6 dam råm vao m()t nguai dan 6ng nh~m ngay m()t trong nhling båe dang kfnh nhåt trong c()ng d6ng nguai Vi~t - båe Xu&ng, bf thu th(r nhåt cua phong trao 'V~n Nu&c Trong Tay Ta' . C6 nh& duqc cai ten h()i nay vi thucmg nghe con trai båe, b:;tn h9c Tho:;ti, nhåc t&i. Hung nhåc kh6ng phåi d~ chieu d1,1 c6 tham gia phong trao, må phan nan V~ b6.

"Chåu xin 16i båe!" Tho:;ti n6i.

Bac Xu&ng bi~n cåi nhan m~t thanh m()t n1,1 cuai meo m6 må d~ thuang. Nhung d~ thuang nhåt la hai cåi tai Cl,lp cua cåi mli 16ng- cu6i thang tu! Bac trach: "Chåu Tho:;ti dåy hå? Di dau må håp tåp th~?"

"Chåu dang lo ra," Tho:;ti cuai tru dåp.

"Hu, dtmg c6 lo ra! Phåi lo våo!" båe n6i dua, mi~ng lam duyen, r6i quay sang m()t thanh nien Na-uy d(mg ben c:;tnh, n6i ti~p: "C6 chau day la hay låm. Chau giåi thich cho th~ng nå y gium båe."

Nguai thanh nien tr:;tc tu6i Tho:;ti , ve m~t hi~n lanh, nga ngac, eling c6 ve mtmg vi g~p duve nguai th(r ba hy VQng d~ n6i chuy~n han. Thi ra hai nguai dang n6i chuy~n v&i nhau vS chi~c ao thung anh ta m~c , cai ao ve ca do sao vang. Anh ta m&i di du ljch Vi~t Nam vS. Anh ta m~c chai , con båe Xu&ng thåy ngu·a måt. Tuy v~y båe 44 Vie't&DQc Tuy~n T?p 2006

n6i 'cho n6 bi~t v~y th6i, kh6ng c6 gi nghiem trQng'. Day la xu· W do, båe xac nh~n. C~u thanh nien n6i c~u kh6ng hi~u chi cå, r6i di, v~n v&i ve hi~n lanh, nga ngåc. Th1,1·c tinh må n6i ngay Tho:;ti eling kh6ng hi~u h~t n6i lang cua båe Xu&ng. C6 bi~t it vS nai sanh cua minh. Cu· d~n ngåy nay, båo chi Na-uy thuang c6 bai ph6ng Sl,l' ho~c binh lu~n v~ ngay Sai Gan thåt thu .

Nam nay ky ni~m ba muai nam , h9 n6i ky han, v~ hi~n tinh Vi~t Nam, phåt tri~n kinh t~, tham nhling, v~ tri~n VQng du ljch. Bai truy~n hinh thi kh6ng th~ thi~u cånh em be gåi trån tru6ng ch:;ty bom vå cånh m()t cåi xe tang ui s~p canh c6ng m()t dinh thv l&n.

V~ phia nguo·i Vi~t, båe nåy bu6n 'Ngåy Qu6c H~n'; thfm kia vui coi chuang trinh 'Mtmg Giåi Ph6ng' tren TV 4. C6 nghi cåch day ba muai nam , n~u c6 nha bao nao di qua duang Nguy~n Van Tho:;ti se quay duve m()t cånh khå håp d~n d~ chi~u l:;ti m6i nam: cånh m()t d(ra be chåo dai trong can håp h6i cua m()t thånh ph6. Nguo·i sån ph1,1 chfnh lå my c6, dau b1,1ng sanh. Ba c6 låy cai xe La Dalat (m6i IAn k~ l:;ti my d~u nhåc cåi nhan hi~u ro rang, khoe lå xe måu do, rap t:;ti Vi~t Nam, theo c6ng thu·c Citroen), xe ch:;ty t&i duang Nguy~n Van Tho:;ti thi m()t chi~c xe nhå binh dm ca chi~n thång ch~y nguqc chi~u dam thång vao cåi xe mang manh cua ba, byp dum dåu. May rna ba rna kh6ng h~ hån gi , vi ba da kjp ep hån vao l~ va ngtmg xe l:;ti tru&c.

H9 kh6ng bi~t lai xe ch& kh6ng phåi c6 y d1,1ng, nhung rna bi m()t phen run sq vi m()t nguai d()i n6n tai beo våc st.lng xu6ng, doi ba lui xe l~i, må xe ba thi ch~t may vå kyt banh, kh6ng lui duqc. Thanh nien dm sting chu·i mång ba lå cån trå cach m~ng, lå ng1,1y ngoan c6. Cåi xe nhå binh dun t&i dun lui, cu6i cimg eling nhå cai xe ba ra duve vå ch~y ti~p. Tho~i thi mu6n chui ra låm r6i, må nhå båo sanh con xa, rna phåi cho Tho~i chui ra ngay tren cai xe byp. Hai thång sau, ba di tu cåi t:;to. Tho:;ti kh6ng bi~t m~t ba vi 6ng ch~t trong tu. Bay gia my eling quen mi~ng n6i "Con Tho~i sanh dling ngåy giåi ph6ng". Chu T6ng b1,1·c b()i c1,1· chj dau: "Giåi ph6ng? Chj an n6i nhu Vi~t c()ng!" Hai chj em tranh lu~n ga y gitt.

Lån d6 xåy ra trong bu·a ti~c sinh nh~t muai tam tu6i cua Tho~i . Lån tranh lu~n

th(r hai ly thu han, xAy ra trong dam gi6 ba.

Ba ch~t m<)t nam sau m&i c6 gi&y bao, gi&y bao l~i khong d€ ngåy thang, nen rna cu· ti~n lue nåo gi6 lue d6, mi€n mua he. Ma chi mai chu thfm T6ng va ba nguai con Phong, con trai va hai con gai Thai va Sao Mai. My da quen h~t h~n thu, nen khi bån v€ chuy~n thai SIJ, my n6i : "Bay gia mQi nguai trong nu&c, kS cå nguai Mi€n Nam d€u gQi d6 lå ngay giåi ph6ng thi d6 la ngåy giåi ph6ng, d6i v&i hQ. Toi nghT v~y d6." Chu T6ng nghT khac, chu n6i: "H9 bi k€m kyp må khong bi~t d6 chi ai ." My n6i: "Ngåy xua Vi~t c<)ng eling n6i trong Nam bi My Ng1,1y k€m kyp må khong bi~t." Chu n6i: "Chi ~. bay gia ngu·ai ta chi lam le thoat ra nu&c ngoåi, bång mQi cach, kS cå hån than. Ngay å cai l~nh teo nåy rna thang nåo chå c6 nguai d~n xin ti n~n? M<)t nai ai eling mu6n bo di, c6 phåi la que huang da duqc giåi ph6ng chua, thua chi?"

D~n day Phong xen våo n6i : "Ba rna va båe cho con n6i.Theo con, gQi lå ngåy giåi ph6ng eling duqc." "T~i sao?" hai ba ngu·ai eling hoi. Phong, kem Tho~i m<)t tu6i , måt 16i nhu måt ~ch, nhung khong duqc gQi lå Phong Ech, må Phong C6c. Cå nhå nhin våo mi~ng C6c cha n6 må. "Minh nha ngåy d6 må duqc sang Na-uy s6ng thoåi mai, Phong C6c n6i, v~y nen gQi d6 lå ngåy giåi ph6ng." Cå nhå, kS cå chu T6ng, pha len CU'ai , ch&m dut CUQC tranh lu~n.

Ben ngoåi cuai theo mQi nguai, ben trong co n6i len nhfing suy nghT rieng. Vi~t Nam d6i v&i co khong khac gi Kashmir hay Kinshasa. NghT v~y tMt la t<)i 16i, co bi~t, nhung co khong nghT, co cåm. Co x6t m<)t vling d&t ngheo, co thich m<)t dia diSm du lich c6 nhi€u thång cånh khac Na-uy, d6 ån re, nhi€u nguai hay cuai , nhi€u tro vui, co l~ lung tru&c n€n 'van h6a om', cai gi nguai dån ong eling c6 thS om duqc. Ngoåi ra, co khong cåm th&y nai xa xam d6 lå nhå.

Tho~i tay våo lån da xanh den cua nhli·ng trai xoåi to m~p m~p khong bi~t ru que nåo t&i day, chi~n d&u bång tu tuång v&i t<)i !fli.

xu

sa

C6 ai git,Jt bjch xoåi co dang dm tay, Tho~i quay l~i , th&y lli con ba du·a nhe rang cuai toe toet - con Thu~n c6 ham rang trång d€u r&t dyp, con Thåo xun hai cai

rang duqc bu l~i hai d6ng tiSn, thång David rang tron nhu nhli·ng cai nut ao. Ba dua sanh tren giuang dang hoang. Tho~i b6ng David len hon hit.

"T1,1i con di dau day?" co hoi.

"D~, tt,Ji con di !§.y" David n6i , nhung bi chi Thåo cu&p lai: "D~, tt,Ji con di d6n rna."

"Don rna? Bi~t gia nao rna vS må t1,1i con di d6n. C6 thi~t khong, Thu~n? Hay lå chi ki~m c& ra day n~m d6 an?"

"D~, thi~t d6 rna," Thu~n dåp v&i dcly du uy tin, "horn nay ngu·ai ta cho n~m xuc xich ngva, ghe låm rna."

"V~y bay gia rna chå tt,Ji con vS." "D~ khong !" cå ba du·a eling n6i. David n6i ti~p: "Chi Thåo cclm chan rna, con chi Thu~n t&y banh vS tm&c. Nh&, khong l<)n x<)n!"

Hai chli· 'cclm chan' va eau d~n cu6i eling cho co bi~t Ct,J non nam tu6i David thu<)c long lai b6. Co n6i: "A ha! B6 con l~i bcly tro ng~c nhien ch& gi? Thoi, th~ nåy cho n6 duve vi~c: Thu~n di !&y banh, rna v&i hai em cha å tm&c ti~m thu coi chim, ca, xong Thu~n trå l~i , minh eling vS, duqc khong?"

"D~ duqc, må khong duqc!" Thu~n n6i.

"T~i sao khong duqc?" my hoi .

Thay vi trå lai my, hai du·a con gai keo nhau ra xa bån b~c cai gi d6. David eling tt,Jt xu6ng l~i ban v&i hai chi . Tho~i th&y chung moi tiSn ra d~m. D~m xong, Thu~n nhet h~t b~c giåy, b~c de våo mi quån. Ba chi em bån v&i nhau m<)t hi~p nfra, David khong nghe kip nhli·ng eau xåm xi, keo chi Thu~n xu6ng doi nghe va bån.

Nhin cånh d6, Tho~i bi~t rång ba muai nam cu<)c dai cua co nåm trong ba dua tre d6, long co nåm å d6, que n<)i que ngo~i nåm å d6 . Co th&y ph&n ch&n trong nguai , b6t m~t moi. Cu6i eling ba du·a tre g~t gli, Thu~n ch~y l~i my, phan cong l~i: "Ma! Ma v&i David di låy banh, con con v&i Thåo di coi ca, duqc khong?"

"Du·a thfch coi ca thi di Iåy banh, du·a thich coi bånh thi di coi cå. Må chÅng bi~t tt,Ji con am muu gi, nhung eling duqc." Co chep mi~ng, r6i hoi th(r: "Ba c6 dua tiSn bånh khong, Thu~n ? "

"Co!" David h6t.

"D~ co," Thu~n noi va moi ti~n ra, thllng tay giu l~i tram mai, con dua cho my, "con mm;m m<)t tram nam muui d6ng dS di co i ca, mai m6t chung con trå l~i må."

Tren xe, ba chi em x~m xi d~m dui v6i m<)t cai goi giåy må Tho~i bi~t ngay lå goi quå cho rninh. C6 con doan mon quå vuqt qua ngan sach cua ba du·a nen da tbam thung våo ti~n banh b6 giao. Han nua co le mon quå nåy lå m9t ng~c nhien khung khi~p låm, nen chling mai q uen m~t su· m~ng dm chan ffiy a thuung xa trong khi bfl tr6 tåi låm b~p a nhå. Tren con duang hai phut lai xe v~, Tho~i chi lo chay nhå.

Quå nhien, khi cua rna, c6 nghe ti~ng chu6ng bao d<)ng, d6ng thai m<)t Iu6ng khoi khet lyt cua thit chay x6ng ra.

"L~n d~u tien sang kiSn co kem theo hånh d<)ng!" Tho~i turn tim cuai , noi.

"Thi l~i bi chay!" Phuc tiSp. Ca nha an com xong, Phuc t~ng vq m<)t cai gfli 6m. Tho~i låm b9 han noi: "Ba muai tu6i da bi ch6ng ban cai cho cai g6i!"

Cac con t~ng my cai bån ui gi6.

Chung doi thu· ngay. Thoai nh6 ra m9t di~u, n6i: .

"Khoan hång thu·. Nåy t\,li con, con mon quå nCi'a - cai biSu nga· treo tren c~u n6i , ai ve v~y?"

Ca nhå ng6 ra. V~y kh6ng ai khac ngoåi Hoån~, c6 nghl. Tru6c c~p måt soi moi cua ch6ng, tim Tho~i d~p nhanh, vi cåm th~y nhu anh nhin th~y cu<)c g~p ga cua minh v6i Hoång h6i nay. Nhung nSu Phuc nhin th~u trai tim c6, anh se thåy, ngoåi m9t vSt xu6c r~t rna, chi thu~n tinh yeu cho anh, cho con.

Tam Thanh

?

Uong Cong Trå nhau chi giQt nång vang Khi tinh xua da va tan n,mg rai H~ bu6n h~t nång chai vai HSt r6i m9t thua khoång trai rieng nhau Trå nhau chi h~t mua ngau Mua gi a da hoa sile måu ph6i pha Gio v~ cu6n cu<)n phong ba Bao dang ng~p coi h6n ta trimg trimg Trå nhau chi nhung thanh am Cung ta da la sile dm tram nam Tui han tung phfm l~ng cam Lai tha n6t nh~c am th~m re d6i Trå nhau chi nu·a månh dai V~t tinh gian dfli ua lai thuy chung Vo vang d6i canh nguy~t cung Trå nhi~u chi cung u6ng c6ng .. . fch gi.

Thi H~;mh

46 Viet&DQc Tuy~n T?p 2006

M~ch

Nha

Co m<)t horn di concert, bu6n bu6n. Bu6n, di concert, di concert l~i vac bu6n di theo .

Con bu6n khong canh chång duoi , khong c6 chång gio, th~ må to. Con bu6n khong sile chång voc, khong ånh chång hinh, th~ må dai. No clr li li deo tri, båu neo, tom chång duge, du6i khong di. :Dung m9t minh bi hånh da dånh, våo v6i dong nguai eling chång låm gi duge no .

Ve khong danh s6, trau ch~m u6ng nu6c dt,~c ran chiu. Th~ nen thien h~ keo nhau di x~p hang tl.r han ba ti~ng d6ng h6 tru6c gia rna man.

Mang to ngån mang to dåi lup xa lup xup chia dåt. Vai hyp vai r<)ng lum ca lum cum nup du6i ri~m hien. Nhung ri~m hien ti teo, c1,1t ngun. Hinh khong dåi bong låm sao r<)ng. Låm dang thoi da du ba pha, hai su·c nåo che chiin cho ai.

Thång ba trai gio tro trai . Mua thang ba l~nh da xå. Ytren cao, d9i duge len ai cu· d<)i, hitt duge våo dau cu hitt. Ruai rugi ru&c them eau bån. Cam gio gi~n mua, cai lu an cam hm. Hm qua hm l~i , d~u rang i u xiu trong ta y tai . i u khong thua mitt nguai, xiu khong kem cå cai hang dåi måy tram m~ng den den xam xam, o o tui rui. Di chai må h6ng cuai. Di chai må d.u nhu rau Mo. T~i sao? T~i mua. Cai quy~n h!c cua thai ti~t no ghe gam v~y. Ct,~ tho cho ti niing, td.n gian tuai ngay. Bång cu· håm håm reo gio ho giong thi cu· nghe dåi dåi tin nhåy ray tv ru·.

Hang dåi, dung mai mai chan. Cång mai cång han Ong Lao tren cao. Chl.rng «no cho vo r6i » thi chuySn qua h~m hl,I"C ong gac cu·a. Bv Sl,!" th~, to cao lå th~ må Cl!" ciim ciim cui cui tho mitt th9c tay våo tl.rng cai xiic nho nho xem ngoåi bop vi giåy but guang luve thu6c men bao b9c linh tinh lang tang co con dåu them sting 6ng bom d~n gi khong. Vån d~ an ninh. CCing xem xem co may quay phim khong. Vån d~ tac quy~n.

Th~ må cu· khoe tv do v6i van minh. Tv do? Con nguai dang dirng quy~n lt,~·c dS kiSm soåt con nguai kia kia. Van minh! May soi duang may, m~nh tay tay rå. Bref, ai bt,~·c nåy chiu, day cu· d~ cao cånh giac, kham tu6t. Chång thå måt long tm6c. Con han ti nu·a cå cåi r~p hai ngån tam tram nhan m~ng duang say sua n6i chim thling giang b6ng ciic bum m<)t ti~ng ngang tai . Con han chuang trinh dang khu khu d<)c quy~n, ngu m9t dem sang d~y th~p phuang quång d~i vo tu phåt hånh.

Be åm uot cirng eim u·c våo r~p. R~p suai t6t, hai ngu·ai dåy, åm um kho. Ti~ng hat nguai-hai-c6 l~p tue danh tan phi~n mu<)n. Bu6n bt,~·c bay hai lue nåo khong hay . Uri ca nhu cai xe d~p a dau thå tom xu6ng ngay giu·a sgi day eling va tåi nang nguai di day khong cho ta dS tam nai khac. c6 toi ngåy xua bo Liban. Tr6n than ph~n c& Sl,!' han ghen, muai m<)t tu6i len tau troi d~t.

Marseille, tram nam sau ghe cång, rong ru6i tren nhu·ng via he ngån dai r()ng long v6i tha nhan, toi cåm d<)ng hoi thåm : li~u chan minh co day do ch~m våo bu6c ong di ngåy tru6c ...

Con nhung bu&c to i di horn nay?

Bien gi6'i Ti~n t&i bien gi&i r6i bien gi6'i

Bo l~i nhCing con duang tritng xoå sau to i Co, manh ll,I'C huy€n nang dåy, åy

Viet&D9c Tuy€n T~p 2006 47

D~y

Di D~y Di D~y Di D~y Tren cao khong mua thi may hat Hay co khi chi l~ng im troi

Tropical Sky, Giampaolo Amstici

b~t cll' nai nåo

a

b~t cu ctau Puddle, M.C.Escher

[nguyen tva: anyway on this road, mtrqn tva m(>t tac phåm cua nhå van Nguy€n Xuan Hoang]

Gio day toi a dåt nay Nguoi ta g9i ten to i nhu v~y Noi ti€ng noi båy l~ ba quen T~i sao?- T~i : D~u day que nha Doi ch6n xa 15' r6i mien vi~n Di bao lau Cilng nen di ti€p Ngoai lam gi Dtmg d€m, dtmg do M~c xåc than oån cong co rut Duong nay di khong co tr~m dtrng Tim va Y\ln Nhti"ng dem khong ngu Yeu thmmg nguoi Nguoi l~i sq toi Nguoi sq n€u khong dao phong thu Tr9n ki€p nguoi: no l~ toi thoi

Yeu gia phut nåy Thuy tri~u chuy@n v~n Se chåm dut sån si råy bong Thång thån, nhån Thoat h<;>ng bong den Di bao låu Cling nen di ti~p Ngoai lam gi Dirng d~m, dl.mg do M~c xac thån oån cong co rut Duang nay di kh6ng co tr~m di.rng

Ten em T~i sao anh kh6ng hoi Bao lau rbi, em dqi Duge xu6ng duang, b6c n6

The blue Nude, Pablo Picasso

Cha anh, dem, cha anh Cha anh, rung, cha anh Em hat nhu n6 l~ Du bi~t phåi d6i thay H<;>c bao nhieu bai r6i H<;>c moi mon con cha· Vån ti~p tl)C cu nhåy Nhin nam tr6i, thang bay V å dqi cha phep l~ Run d.y sg, run råy Sao anh kh6ng trå lai Sao anh kh6ng cu·u van Sao kh6ng chi cho em Låm sao v6'i v6n nåy V6ng li~ng anh trao sang L()n l~t em di anh Cho thit xuang giåi thoat L()n l~t em di anh D~n, anh d~n th~t gån Xin gån them chut m1'a Ti~ng da to, sling n6 Dai quay nhanh, quay nhanh D@ rbi xa, xa, tach Dåu cåch tay Tach tim Vie't&E>Qc TuySn T~p 2006 49

C6 m(>t di~u råt th~t Cach l6i em yeu anh f)ftt du6i va trai tren Yeu, yeu, yeu, yeu mai Yeu mai, yeu mai, yeu Th6 l(> r6i h6i suc Chllng thS cha dqi them Cån anh, cån bay gia Cån chi ngåy d6 d6c Oi ten em, ten em Chllng con nhu thu& tru6c Khong tr& l~i con duang C han da tung di q uen

' Trieu crrimg Coastline, Steve Hanks

Ph6 hat luc em di Bu6c ba bu6c Ph6 im nhu ri Ph6 thåm khi em xa Bu6c ba bu6c Ph6 da nh~t nhoa Tren tri~u cucmg Leo len tri~u cuang Dåu dåy må con tim thi lung Tay nhung ren MZ!t may g6 da Thån ng6i g~ch X6n xang måt cay Tren tri~u cuang Leo len tri~u cuang Dåu thi dåy må con tim L ung

Tron ven • • Tr9n v~n lai Tr9n v~n n\1 cuai Tr9n måt nhin Tr9n v~n vu6t ve Yeu: nguy~n cåu Yeu: bai ca cam, Tia måt mu 50 Vie't&DQc Tuy~n T~p 2006

Yeu: ba y bi m~t Em nga vao anh Sq hai, dåm M()t nguy~n d.u ng~m a sau m6i M()t nguy~n d.u kh6ng r&i linh hfln Tn;m Tn;m Tn.m Tn;m

vyn lai Vtfn n1,1 cu&i måt nhin Vyn vu6t ve

Em tim ltra Hoa thieu, hoa thieu Ånh sang m~t V å anh sang ngu&i Yeu: nguy~n d.u Yeu: båi ca cam Tia måt mu Yeu: båy bi m~t Em nga vao anh Sq hai, dåm M()t nguy~n eau ng~m a sau m6i M()t nguy~n d.u kh6ng r&i linh hfln

Cay Quen Lang Ch6 em a co m()t g6c cay Ngu&i ta gQi la cay Quen Lang Nai cåt giåi Vidalita Håp h6i hfln

The Lawrence Tree, Georgia O'kee-

Bo nh& nhung, tim cay Quen Lang Mongquadem Va r6i ngu g1,1c S&m mai d~y, l~i nghT d~n anh 15' quen Vidalita Quen quen anh tru&c khi vao m()ng T~i

Mir Bay gi& d~y Bay gi& rna cua Nllng, gi6 våo Rung cåm em : xa

Paysage aux papillons, Salvador Dali

Ngay nao d6 ta di kh6ng v€ Vie't&DQc Tuy€n T~p 2006 51

DO'i menh mong menh mong vo t~n M&i horn qua con nhau trang tay Må horn nay da la h;;tt eat D&t l;;t nao Ly sa, ly sa Ngay nao d6 nh5' di khong V~ Im bao la V;;tn ngan la lung Em chao dao vi hU·ng måt anh Em vang chuong Må ra, må ra Cu·a day, nha Vao, anh Vao, anh

Thii nhan • Toi khong sq N6i da phån anh Bång bi~ng nhac va nguyen si bu6n r~u Quy hay anh?

Toi xin di~u d~ Nhung am t(>i , din do nao phåi th~ Toi khong sq N6i anh lam toi hai Bång hy VQng va cåm th(rc danh dv Nhin th&y anh toi mu6n pha huy But n1,1 cuO'i kia di khoi m~t Nhung am t(>i, din do nao phåi th~

Am t(>i vi 15' quen am t(>i Åm t(>i- kh6 thay, di~u duy nh&t Toi bi~t lam, lam bång xac tfn Yen tam khi chåc måm t(>i tinh

Maskenspiel , 1932, Hans Arp

Toi khong sq N6i toi da gian Toi bay trang sang ra giu·a chq Dyp ti~m ba cai tro «Sl,!' th~t» Toi up l;;ti, giu kim chi nam Cha rieng toi: ni~m vui, t(>i I6i

Thien Nfr Yeu-Kh6-H;;tnh Cung r6i chung cu(>c: Thien nil' em, m(>t can xuåt huy~t Ho~c nh(( tenh Ha~c se m~nh vang 52 Viet&DQc Tuy€n T~p 2006

Th e Little Deer , Frida Kahlo, 1946

Em, ng6i l~i ben toi m(>t chut Sao Clr mai le la båt h~nh Em, dqi da, cha toi m(>t chut Thåo ga ra Nhung gut em dau?

Nhfrng di€u nga, nhCing di€u dång nghet Ky u·c tron bong nh~t ducmg xoay Thien nfr d(>i vong gai len toe Dyp em nhung gia trå khong em V 6i anh måt manh thu trung ten Vå ch6 bang v~t thuang vo ånh Cimg ti~ng ren ba my låm than Em thcSng kinh hy VQng sau cimg cu dåm, hay sinh khinh khoai bi~t ngon, hay thcSt «Yeu ai » måy chau, hay no n1,1 cuai då o thoat, ha y «Em di! Em d~n! » Toi dau dan nhin em quen than xac Da sån sang, NgcSc hai, hi~n thån Cu(>c xe phanh båt t~n t(>i tinh

Hai Hai Hai Hai

Em, coi ra, trut di, nåm im MCii ten tim tam- em dang d~n Cu6i eling nguai: m(>t can xuåt huy~t Ho~c nhy tenh Ho~c se m~nh vong

' Cho- nay se roi day ch~t

h~p

Ch6 nåy se r6i da y ch~t hyp Toi phåi di , to i phai di thoi Toi di tim thenh thang suan d6i Th6i gio hoang Bang ngån tinh ru D~t chan len phcS s6ng Bay vut våo nhan dai M~nh me chi~n thuy€n

Tinh anh ca voi Se noi ra ba tir c(ru r6i Ba tir Cho chllng ta, anh, toi Ch6 nay se r6i day ch~t hyp Ti€ng cuai toi pha va s~p tuang

Three worlds, M.C. Escher

Viet&D9c Tuy€n T?p 2006 53

R6i toi se co ba lån ch~t Tai sinh våo ehi~c h(>p con con Kem theo vaiø eai ehia kh6a vang M(>t horn nha con ca ba y ngang Giåi thoat Ch6 nåy se r6i day ch~t h(fp Gan tuy cung xuung thit ra tro Cu nem toi våo n6i såt do c6t noi lai than khong mu6n th6t Ch6 nåy se r6i day ch~t h(fp Toi phåi di , toi phåi di ra

De tOi dU'Q'C ngU'Oi ?

Cåm O'n than th~ dqi cha to i Danh m~t minh di mai tai nO'i Cåm O'n doi eanh vai ch~m toi Lia bo xa minh mai tai nO'i

Nude with calla lilies, Diego

Cåm O'n bån tay da nang toi D6t tang tieu minh mai tai nO'i

Tai r6i day To i eling tai r6i Tai ph6 r6i Toi trut dai ra Xu6ng ph6 toi Ph6 toi s6ng to i Tai r6i day To i eling tai r6i Toi trång tay Båe Nam NamBåc C6 qua kht:r Om ehi qua kh(r Tuang lai kia tuy~t vai hO'n ch(r!

Tai r6i day To i eling tai r6i Tai ph6 r6i Toi trut dai ra Xu6ng ph6 toi Ph6 toi s6ng to i

The ship, Salvador Dali

54 Vie't&D9e Tuy~n T~p 2006

TOi nhfrng vo cung Nhung Lhasa khong kSt bång sv s6ng. NhCing lai sau eting, co gianh cho ni~m tin v~ m<)t khoi d§.u mai , V~ mQt cai ch~m di hoang giti"a ffiUOn trung VU tq.J, V~ mQt VOng quay khong ngung.

Dem b6ng b~nh.

Toi gi u· Lhasa trong minh, m~y tu&n sau len du-ang di tham m<)t ngu-ai nguy kich.

Day la J&n th{r ba toi ch{rng kiSn Sl,!" Ja lt:rng giii"a s6ng va chSt. Lån dåu la thång Trung, hQc eting l&p. Nam d6 ca muai lam muai sau gi d6. N6 m~c b~nh mau loang, chai da banh tr&y chån c6 chut xfu v~y må di luon. Guang m~lt n6 lue dang troi Ja guang m~t chu be len ba. N6 la thång dt,rc n,ra nho con nh~t l&p. Vi no nho con qua, toi nghT no khong de tårn dSn con gai. N6 chi khoai da banh . Khong de tårn dSn con gai nen net m~t n6 khong uu tunga ngftn bang khuång ngåy d~i. Mi~ng no cuai henh hSch, dang chSt må s~c m~t tuai vui , hao hu·ng nhu dang doi theo m<)t du-ang chuy~n . Ngay do toi khong thåc måc nhi~u.

Bu&c chån ra khoi ch6 Trung nåm , th~y m~y con ga tr6ng ca enh ca uong di qua di l~i trong san b~nh vi~n tu·c cuai. Cu· nghT hfJng chl.mg mo m~t ra, nhin th~y båy ga, thång Trung se het nhao do nhao do om som. No me da gå khong thua gi da banh.

DSn H~nh thl da khac. H~nh di r6i , m6i nguai than l~i d~u co chuy~n de ke V~ m<)t di~m bao tm&c.

Ban tay H~nh nat. Gåy, I~i kho . Må khong c6 AI IA gi hSt, bao nhieu chi c(r chång cheo len nhau, cåt, gut, r6i nui.

Mui H~nh khong phåi mCii Vi~t Nam. No cao qua. Dang ng~t nguong b6ng gay c1,1p ngang xuang, ngay khoe m~t. Tfnh ti l~ b~ dai cai mui thi ch6 gay do u·ng vao nam H~nh c6 chuy~n .

Toi khong co m~t khi dm chi. Nghe ke H~nh co tinh I~i , Jam ba me mung h1,1t. Tinh I~i r6i ph1,1t m<)t cai di luon. Horn toi våo Chq Quan, tru&c do, khi H~nh con lang thang trong can me, n~m ban tay la Mo hoi biSt ai dåy khong, th~y co giQt nu&c m~t tu· ru· Jan ra. Du-ang nhu ngay sau do H~nh l~i Jim di , giQt l~ dan chiSc kia kho r6i thi thoi, khong chåy them m<)t giQt nao khac, toan than b~t d<)ng.

H~nh dau 6c. Båe sl yeu cåu qo trQc de mf>. Toe H~nh la mai toe dyp nh~t khoa. Cac chi H~nh kh6c ng~t khi phåi d6i di~n v&i chuy~n c~t bo mai toe måy do di . Con dang phan van thi H~nh di. Di v&i t6c dyp. Ånh tha H~nh nCing nTu. Ånh rtra ra, d.t b&u d1,1c, dåp xi mling glin len m~t m<), nam bua ntra thång gia dinh len tham l~i th~y bi c~ y m~t tieu.

Toi khong thich t~m ånh do. Såu mu<)n qua. Thån slic yem yeu. H~nh nghT sao khong biSt, cu· thich lam nghiem khi Chl,lp hinh. Chile bi thång b6 nao do dåu d<)c, khen em bu6n dyp h&p h6n anh, thS la dtmg mong chi nfra ph6 ai em cuai.

Toi yeu album cu&i . Ånh cu&i . H~nh di ch1,1p ånh cu&i. Di lam co dau m<)t minh. H~nh m~c robe trling, d<)i vong hoa, om cai cay gi chiing biSt trong vuan Tao Dån, cuai tranh n~ng . r6i bi cac chi lam cho m<)t tr~n khi dem hon I€ tv bien t~,~· di€n ra khoe. Hoi sao khting qua v~y, dap h6ng biSt, chi~u di hQc ra tv dung them låm co dau, t~p d~i vo ti~m d6 cu&i tren Di~n Bien Phu thue ao r6i ra cong vien ngo~c ong thq ch1,1p hinh. Lam v~y m~t duyen co hiSt khong. K~, lue d6 mu6n qua, khong cuang duqc. Låm xong, su&ng.

Toi håi long hiSt H~nh da duqc nhin th~y minh trong dang co dau tru&c khi nga b~nh d<)t ng<)t, lia dai v<)i va, tu6i hai muai ba, sau m<)t m6i tinh l&n. M6i tinh da cho H~nh ham mu6n tro thanh dan bå.

a

a

De

- :Dyp qua ta !

Ng~m th~t låu r6i m&i khen. Khi khen, do i m~t båe Ha khong rai m ~t toi, nhu the chung cån nhin th~y ni~m vui .

(tiep theo trang 72) Vie't&D9c TuySn T~p 2006 55

Rlidu tOi • COng d~:~ng chLra b~nh Le Nguyen (su'u tam)

XuAt xrr: Vao nhung nam 1960-1970, WHO_ca quan theo doi sLrc khoe & b~nh t~t th~ gi6'i cth Lien Hi~p Qu6c phat hi~n Ai C~p la m<)t mr6c ngheo, khi h~u sa m?c k.håc nghi~t nhung sLrc khoe ehtmg eua nhån dån Ai C~p l?i vao lo?i t6t, it b~nh t?t & tu6i th9 trung binh tuung a6i eao.

WHO d~t vånd~ v6i ehfnh phu Nasser xin eu· m<)t phai doan eua WHO V~ Ai C?p nghien eLJ"LI xem t?i sao e6 hi~n tugn g l? nhu th~ rna nghånh Y t~ Ai e?p chua giåi thfeh duge.

a

Duge T6ng Th6ng Nasser a6ng y WHO huy d<)ng nhi ~ u chuyen gia y t~ V~ Ai C?p nghien eLru ehia nhau ai xu6ng nong thon, eac vung eo khi h?u khåc nghi~t cts thu th?p cac tai li~u ct~c bi~t. Cu6i eling cae nha nghien ell'u (d6ng nhåt la Hoa Ky , Tåy Åu, Nh?t Bån) nh?n xet la Ai C? p nha nao eung c6 Ol l9 nrgu ngåm to i d~ u6ng. Nhån dån Ai C?p n6i tLr bao nhieu th~ ky nay nu6c h9 vå:n la th~ .

a

Ngay xua Ai C?p la m<)t d~ ch~ Jan, chinh ehi~n lien mien, chCt y~u la xu· d~mg guam dao chem gi~t nhau. Thc:Ji å y lam gi c6 thu6c khång sinh, nen h9 ehi dung nu6c to i a€ u6ng & eling d~ ru·a cac v~t thuung.

6 cac vling toi duge ngåm rugu theo nhu·ng cong thLrc khac nhau. Chuyen gia cåc mr6c dem

nhG·ng c6ng thLrc d6 v~ nu6c minh nghien eLru va phan tieh. K~t Iu?n cåi gi t6t r6i sau do' th6ng qua m<)t bao cao g6·i cho WHO. Sau d6 WHO t6ng k~t & h<)i thåo v~ vånd~ nay. Rf>i d~n nam 1980 hQ th6ng bao: Rugu toi chu·a tri duge 04 nh6m b~nh : O l) Thåp kh6p (sung kh6p , vei hoå cåc kh6'p, mo i xuang c6t).

2) Tim lll?Ch (huy~t ap thåp, huy~t ap cao, ha van tim , ngo?i tårn thu) O 3) Ph~ quån (viem ph~ quån, viem h9ng, hen ph~ quå n). o 4) Tieu hoa (an kh6 tieu, g ehua, viem tå n·ang, loet bao tt:r).

D~n nam 1983, Nh?t l?i th6ng bao b6 sung them 02 nh6m b~nh nu·a la: O 5) Tri n<)i & tri ngo?i.

O 6) D?i thåo duc:Jng (tiSu duc:Jng) Nh?t eling cong b6 :"-Dåy la m<)t lo?i thu6c tuy~t vc:Ji Clta nhån lo?i vi dS lam, ti~n, kh6ng gå y phån Lrng ph\1 & c6 hi~u quå ehu·a b~nh råt cao".

o

re

Nguyen Ly: Con nguc:Ji ta th6ng tlmc:Jng tu6i tu· trong CO' thS båt dåu thoåi hoa, b<) ehLrc nang håp th\1 chåt beo (lipid) tlw h~t qua duc:Jng tieu hoa, phån

56 Viet&DQe Tuy~n T~p 2006

40 tra len ( e6 thS tre han nil'a) la da e6 b~nh. Cac b<) ph~n ph?n nao y~u thi thoai hoa nhanh, d~t bi~t la lam cho cåc chåt du·c:Jng (glueone) bi suy giåm. Cåc chåt d6 kh6ng håp thu·a kh6ng thåi ra ngoai duge, dlin dån Iång d9ng trong

thånh vach m~ch mau, Jam xa c(mg d()ng m~ch & xa c(rng m9t s6 b9 ph~n khac r6i !au ngay ga y ra nhCing chung b~nh nhu tren.

Trong toi c6 02 chåt quan trQng: D l) Phitoncid Ja lot;!i khang sinh thlfc v~t co tac dt,mg di~t m(>t so vi khuan.

D 2) Hot;it tfnh mau vang giup lam tieu chat beo dLtoi dt;ing cholesterol bam vao thanh quach mt;!Ch mau, lam cha dLtong di cua mau tU tim ra & ve tim bi nghen. Chfnh nho 02 chat nay ma t6i co tac dt,mg chU'a b~nh cao. {Theo World Hearth Organizations)

K~t qua chifa b~nh

Tac giå t6ng hqp bai vi~t nåy theo kinh nghi~m cht:rng th1,rc cho bi~t: Tl.r nam 1970 bi thåp kh&p n~ng_sung cå cac kh&p phåi di bång g~y ch6ng. Thu6c tan duqc & c16ng y dung da nhi~u nhu "Cao h6 c6t", "ruqu tåc ke" (lttc nåo eling c6 s~n), th~ må b~nh kh6ng da l~i n~ng them. Nåm 1975 bi nga gån ch~t. Nam 1981 bi ngåt phåi dua våo dp cuu 6 b~nh vi~n 03 ngåy rn&i h~t nen st:rc khoe cång giåm.

Våo cu6i nam 1982 m&i båt aåu u6ng ruqu ngam toi , thi 20 ngay sau båt aåu thåy giåm b~nh sung kh&p. Qua 03 thang, huy~t ap tro· l~i binh thucmg. B~nh viern lwng eling khoi_Hen ph~ quån giåm nhi~u . Ngoåi ra tac giå con cho bi~t binh tri n()i m6i nam di måt 05 , 07 lån. Hen ph~ quån n~ng cåp c(ru nåm b~nh vi~n 02, 03 lån. Tu· khi lien t~tc dung ruqu toi cho t&i nay da gån 08 nåm må kh6ng phåi di b~nh vi~n lån nao cå. NgLt råt binh thucmg, an thi tieu hoa t6t, d~t bi~t d6i v&i b~nh thåp kh6p thl coi nhu thu6c thån. Vi tac giå tru6c day kh6 vi thåp kh6p, nay khoi hån khong con biSu hi~n gi ca.

Cho nen, k~t lu~n cua nguoi Nh~t phån tren lå hoån toån dung: "Day lå thu· thu6c tuy~t voi cua nhan lo~i , vid~ låm, re ti~n, kh6ng gay phån ung ph~ & J~i c6 hi~u quå chu·a b~nh råt cao.

Cong thll'c va cåch dung

Toi kh6 (ktft låm m6i dl:mg toi tuui) 40gram_theo kinh nghi~m thi mua 60gram sau khi b6c vo thi con 40gram. Thåi nho & cho våo m()t IQ ru·a s~ch.

Ruqu trling 45 OQ (t6t nhåt lå ruqu lua m&i _ nrqu a~ Vi~t Nam nåu bång g~o n~p & men ruqu) Jåy l OOml. M9t chai ruqu 500ml dt:mg duve 05 lån. Ngam l O ngåy, thinh thoång l~i tiic lQ. Lltc aåu thi fU'Q'U c6 måu trång. Sau c16 chuy€n dån sang måu vang, d~n ngåy thu Muoi (l Oth) thi chuySn sang mau vang ngM. CÅCH DUNG: 40 giQt compteur gouttee (tuang duang OI mu6ng ca-phe nhO) ***Sang 40 giQt tru6c khi an ***T6i 40 giQt tru&c khi ngLL Vi råt it, nen ta phåi them nu&c s6i dS ngu()i våo thi m6i du ng~m duqc. U6ng lien t\IC cå doi.

Cho du nguoi phåi kieng nrqu ho~c kh6ng u6ng duqc ruqu vån u6ng duqc vi m6i lån chi u6ng 40 giQt la m9t luqng ruqu råt it kh6ng dång k€ .

40gram toi nhu th~, u6ng 20 ngåy thi h~t må phåi ngam l O ngay m&i u6ng duve cho nen cu sau 10 ngay thi phåi ngam them 01 IQ nu·a dS g6i aåu thi ta m&i c6 du d€ u6ng duve lien tl,Jc.

Vie't&E>Qc Tuyen T~p 2006 57

Trrrirng cfi.

Nam thång khong vS tham tru<'Yng eG Nghe h6n n~ng trTu, nha b~n xua Tu d~o chia tay, mua phuqng vT b~n thåy do i nga m<)t tr<'Yi thuang

Ngong trang MAy dem cu· ng6ng trang tr<'Yi ....

Trang ai ...trang hoi .... .trang gi& nai nao?!!!

Trang co bi~t m6i dem ta dqi , ta cha trang .. nhu dqi tri am!

Horn nay vS l~i , tham tru<'Yng xua bang khuang gqi nh&, nhu·ng bu6i chiSu M~t nhin vS ch6n xa xam, tung tang c~p sach, th<'Yi nien thi~u sa o trang l~i vån b~t tam phu"O'ng nao! ao trimg san tru<'Yng, bong nga xieu MAy horn nay nai nao trang ta i.... , ch6n nao .. .trang vui thu rong chai??

Ta ngu<'Yi khach l~ ghe chan qua ao tr~ng ngay xua gqi n6i bu6n Ch~c trang yeu cånh bi~n khai , quan coc ben du<'Yng dau r6i nhi ? giong thuySn .... nghe s6ng ru hai ngan nam! cay bang l~ng le dung co dan Hay la trang thich miSn san cuac .... ., thånh thai sao ... d~o buac su<'Yn non!

Da hu·a m<)t lån khi tr& l~i tim b~n chung lap, m<)ng han huyen Thu vui d~o .. ~t hån con ... ., Tru<'Yng xua nga ngac, thåy b~n mai ... ra d6ng tham lua ng~m dong -sa·a non.

Dau r6i ao tr~ng bong ngu<'Yi xua.

D~o san thuy..... ch~c trang chua chan ... ta vån chua thAy ct~ng cua trang!

Le Nguyen

~ . . ..l T rang ~ ~ ?..l 0'1. co' b";.t 1e c h ang T rang Dem nao eling co ngu<'Yi trang ngu<'Yi cha!

Nha trang thanh ..... nga ngån ..... ngån nga .... , Mong dem xu6ng .. .trang len thoa long!

Nao hay .. ....... chi nhung hoai cong! n~ ~ ~ .. .... .. d" l vern nay .. .... .... .trang van 1 rong.l Ch ua ve;. ..

Thi~ u Nguy~t

58 Vie't&D9c Tuy~n T~p 2006

Ky Ni~m De Ma ?

ThU'O'ng M~y ui ! Cho nhim v6i nguai thuang Bien E9n& cach ngan v~n d~m truang Do van sat son nhu thua no Hay gia nh~t l~nh chång c~m thuung ?!

Nh6 chi~u ph6 l~ nai ho hyn Sg g~p n~uai qu~n d<;>c 16i duang Ngay ngat tinh dau ~ao xuy€n 1 ~ M('>t thai ky ni~m de må thuang.

Binh Sa

' S&m dauXuan Trai dang tråi nång trang vuan cu Canh bu6m chao nghieng dånh thu·c hoa Phång phftt huung Xuan con ngåi ngu Mai vang chut na cu6i hi en nhå Då u nam håi .l (le em di l~ M,ai toe buong dai trang thu6t tha Lap lanh gi<;>t suung tren ng<;>n co Nhu vt:ra tråi ng<;>c bu6c em qua Horn nay em m~c ao dåi mai Mau ao trinh nguyen thum lua lå Må trång, mai h6ng, måt r~n·g ra Nhu nång tien nu· l~c vuan hoa Ben duang rfu rft doi chim nh6 Cåt ti€ng don chåo that thi€t tha Ngay ngåt lopg anh cång r('>n ra Bt:rng len, tham hat m('>t bai ca.

Binh Sa

,

'

Tieng Dau VietNam . '

'

Em ve giu· mai van tha Nhu lai my hat åu u thuo nao Ru em ng<;>t gifte chiem bao Tri~u lai em ai rot våo trong noi

Ngay xua ti€ng my ru hai: "Con ui , mai 16n nh6 lai me ru Ti€ng nåy da bi€t bao thu .

Duang nuoi con chau L~c Åu tien r6ng N€,u mai sang nui ngan dong Ti eng my luon se m('>t long ben con Ti!ll minh n~ng nh ip nui non Ve dau eling v~n long son chung tinh Con ai v~n nu6c non minh N6} tro i nhu canh h,1c binh ngån ngu Biet cht:rng mai m6t rui ro Con dau con my dS lo tram di~u" .

Dong sang nu6c v~n xuoi chi~u Va em da thåm nhu·ng di~u my ru L~c loåi ven phia trai Åu Nhjp tim v~n nh6 ti€ng dåu Vi~t Nam.

Thi H~nh

Th~La

•• •

H~t

Th€ lå ta da xa nhau Horn nay va mai v~ sau ... su6t dai Nång xuan heo ua nu cuai Tårn kia cCing se ra r"ai duang tu Th€ lå tan cå h6n thu M('>ng tråm nåm c6 ai nga va doi Kh6c ai mua cu· S\Jt sui ?

Nh6 ai trang na buong rui nu·a månh Th€ lå hai du·a khong thanh Song xo gh~nh da tan tånh u6c mu Rt,mg rai nu·a månh trang ta Tro i theo dong mr6c hfrng ha chui vui Th~ lå khi~m khuy~t coi dai

Ta tinh nay da r6i bai huung duyen Ho ang han buong nhy ben th~m Nhu lai tran tr6i dem dem v 9 ng v~.

Thi H~nh Viet&D9c Tuy€n T~p 2006 59

,

Que Hoa Nguy~n Van Tha To i vdn nha ch6 nguåi yeu to i nlim ngu Tren abi cao cå m9C reit thong dong Toi mu6n hoi nhiing con tluång tidt tlå Ngo len tråi ch&ng bih c6 gdn khong? 1 NhO·ng ng6i m(> xinh xån, nho nh6 nhu vong 6m v&i c6ng tam quan nh6 xiu mai son cong vtra phåi , v&i m(> chi phu mai mi~u h6ng tuai , nåm råi råe trong nhO·ng thu·a ru(>ng xanh ngat nhu nhOng n\1 h6ng phai ph&i sv s6ng, va con c6 nhOng ng6i m(> nåm m(>t g6c vuo·n, gfin m(>t mai nha, du&i nhOng hang eau, tAt cå gqi len m(>t n6i ni~m than m~t, hinh nhu 6 dAy nguai than, nguai yeu ai d6 ngu, ai d6 va nhO·ng nguai nåm xu6ng c ung chimg cån bi~t ngo len trai gfin hay xa. Thy hao h(rc nhin qua khung cu·a s6 toa tau: "Dyp qua ba ai! Day la dau v~y ba?"

"Ba dQc duve måy cai ten Chu Lai, Tam Ky, f)(rc Ph6 ... Ru(>ng dau cOng la ru(>ng, m(>t mau xanh åy, nhung 6 day nhOng ng6i m(> . . . " "D~, con eling thich nli·a. Nhli·ng ng6i m(> ttr Nha Trang d6 vao chi la nl1li·ng kh6i vu6ng t~p nh~p , v6 h6n. Ttr khu nay, m(> nhu c6 m(>t linh h6n, m(>t linh h6n x(r Yi~t. " "Con n6i dung, m(>t tinh cach giån dj , thån m~t d?c thu Vi~t Nam , eling la mai cong cong, vong ngoai l&p trong, nhung khac hån nhu·ng ng6i m(> diem dua, phtrc t~p cua Tau, nhAt lam(> quanh Båe Kinh."

"D~, va con nh~n thåy n~p s6ng nh6 nhån cua nguai minh c6 m(>t cai gi d6 låm nguai ta d~ h~nh phuc."

"Ba kh6ng bi~t trong kinh t~ hQc nguai ta gQi la gi, nhung c6 m(>t lo~i n~n kinh t~ phat tri~n vu·a du, du mang no åm cho cu(>c s6ng binh thuang, ch(r kh6ng cån m(>t kinh t~ qua l&n, qua l&n d6ng nghTa v&i phi ph~m nhu 6 cac mr&c Åu My hi~n nay. Ba nghT nguai minh thich hqp v&i m(>t n~n kinh t~ nhu th~. Nguai ta c6 th~ thåy di~u d6 khi nhin th6n x6m nho nh6, nhOng canh d6ng nho nh6, va nhO·ng ng6i m(> xinh xinh nhu th~ nay."

"Hay la vong V~ minh ghe xu6ng day, ba?"

"T~i sao?"

"Thi d~ xem cånh, xem m6 hinh ti~u kinh t~ cua ba, va 6 day chllc con c6 nhO·ng cai d?c bi~t khac nli·a, vi d\1, qu~, thfiy giao d~y ti~ng Vi~t cua con n6i 6 vling nfiy con c6 qu~. Minh d~n d~ ngu·i mui hoa qu~ d~ xem c6 nhu thfiy con tå kh6ng."

Van im l?ng kh6ng n6i.

***

"T6i sinh ra khi CUQC chi~n (y Vi~t Nam da chåm d(rt va t6i la nguai Na U y, chfnh xac han, la Oslo, nai da n6 ra nhli·ng cu(>c bi~u tinh ch6ng chi~n tranh Yi~t Nam, dung ra la ch6ng My, ch6ng m(>t Goliat. Khi d~n tu6i l&n kh6n, t6i chi duqc bi~t CUQC chi~n åy qua sach va, da phfin qua nhO·ng ånh ch\lp : D6 la m(>t Dåt Nu&c tan nat, d6 la m(>t X u· Sa h~n thu ngut ngan. T6i d~n Vi~t Nam vao nam 1999 v6-i m(>t tam tr~ng nhu th~.

Khi chi~c xe tåc xi dua t6i vao trung tam Sai Gon, nai må sau nay t6i m&i bi~t la dan 6 d6 thich gQi ten thu d6 Mi~n Nam cua h9 nhu th~ han la gQi Thanh Ph6 H6 Chf Minh, t6i thåy nhOng giong xe glln may ch~y sat nhau d?c kin nhu nhfrng bfiy ca hung han giO·a nhu·ng giong kenh s6i S\JC. T6i choang ngqp tru&c nhu·ng v(>i va, nhu·ng h6n t~p. T6i c6 th~ ngu·i duve cai mui khen khet d?c thu nhi~t d&i , va cå mui mf> hoi d?c su·ng kh6ng gian nong bong, va mQi S\1.

60 Vie't&DQc Tuy~n T?p 2006

a

phåi troi th?t nhanh, nguai ta nhu khong duge phep nghi day, nhung, m5'p våo milt toi nhfrng nguai con gai , nhfrng naøng thon thå, du khuon m~t h9 - khac hån v&i nhu·ng ph1,1 nu· khat nllng xfr to i - låp sau nhfrng tårn khan ch6ng nilng, v~n khong che h~t nhu·ng khuon m~t xinh dyp cua minh. Va b6ng nhien toi thåy m('>t chi~c cio dai mau vang, m('> t chi ~c du eling mau 2 vang tro i vao giCi"a giong xe nhu bong ho a hu~ phi,! C sinh ttr trai. " Cu6n sach day han 500 trang nay ti~ng lå m('>t cu6n du ky vS Vi~t nam , nhu·ng m6i trang sach, m6i cha· cua to i dSu ån khuåt n1,1 hoa vang tro i giCi"a giong nguo·i horn å y ... " "Thy nåy, cåi anh nhå vanNa U y vi~t nhfrng giong nay trang phån phi 19 cu6n sach tha m('>ng nhu th~ nay day, nhung khi dQC tai day, ba J~i bl,l"C ghe! " "Con da d9c cu6n d6 r6i . Con cCing b1,1·c låm. Th~ h~ tre nguai Tay Phuang t&i gia v~n chua thoat khoi cai nhin dåy thien vi cua th~ h~ cha my h9. B~n con c6 nhiSu d(ra nhu th~ . " "Ba bvc minh vi m('>t s6 trang sach vS Såi Gon må anh ta, ro rang bi nhu·ng tay buon mau nguai con gian xåo gåp tram lån nhu·ng nhan v?t gian xåo, gian xåo t&i m(rc di~n hinh, ltra m&i vi~t ra nhu v?y, va con b1,1·c han nu·a cai gi9ng khinh khinh cha chu cua anh ta vS m('>t con gåi Såi Gon da c ho - theo lai anh ta - nhu·ng dem n6ng nan mui huang nhi~t d&i! Anh ta ngo~ng ngoeo nhCing phan tfch tinh yeu, b~ng nhu·ng chfr nghTa con nhå giåu låm cua, nhiSu sach. Chi n6i vS m('>t nguai con gai thoi, nhung nguai d9c thåy lå anh ta de biu m9i nguai con gai Såi Gon, de bi u luon ca dan Vi~t: Cai dan Vi~t Nam måu me cho låm , cu6i cimg eling chi la m9t con di~m re tiSn, ma con bay d~t son phån van hoa v&i !~i van minh. "

***

Ngay xua, ngay x ua, må ngay nao cCing v?y, tinh v~n theo tinh, lu·a theo Ju·a. Nhu·ng tå ao nguy~t b~ch , nhCing con chim dåu ti~ng h6t trang J6ng ng1,1·c, nhu·ng con chim kh6n kh6 cua muon dai. N6 ngu·a c6 må chllng dam hat, n6 mang theo ca m('>t trai tim , m('>t b1,1ng Ju·a må di gi fra cu('>c dai, må cu('>c dai cua nhCing nam å y, th?p ni en 70, c6 bi~t bao nhieu vång trang tro i, nhCing n1,1 hoa h6ng dåi cåc, nhfrng d6a sen tam , nhCing cuc vang ho ang h?u, nåm tu· !au dau d6 trang long dåt Vi~t, nay no bung mua hoa ph6 thi , va nhu·ng thåm l~ng, bang khuang råt d6i di u dang nai nhu·ng ta cio, mai t6c d~m huang trai chfn, cung suang kh6i doi tay tru quy~n giu·a thånh ph6 SaiGon quanh nam nång phuqng vT. M('>t di Su gi d6 råt di u dång giu·a Såi Gon bue b6i , m('>t cåi gi d6 v~n ung dung nhu muon tång la xanh hai mua mua nllng tren cao. M~ch cua nui rtrng v~n chåy trang long nguai dan ph6 . Nhu·ng vuong san, nai åy v~n con lå nai d~ nh& m('>t triSn d6i co bi~c, m('>t thåm co ven rung, ru·ng nguyen khai m('>t thua råt xa xua må cCing råt d6i xa xam. Nhung nång con gai Vi~t giu·a Sai Gon v~n con d('> lugng v&i nhu·ng y la, v~n con nga ng~n vi net may bay. Tu6i h6ng che lå xanh, tu6i xanh deo hoa xu6ng ph6. Thua åy, mai son v~n con ch?t v?t, chua chi~m duge nhiSu nhfrng Jan mai trinh trång, nhfrng n1,1 cuai v~n chua nhiSu h?u y, må 111,1 han v~n deo quanh m~ch nha gi fra dem n6ng nån m~t trai den. Ti~ng sung v~n dem dem VQng vS, tin tu·c chi~n sv mau nhoa trang bao, bfch chuang, nhung n1,1 cuai v~n phugng vT, va y v~n ta vuang. Ta åy la trai thu xanh ngåt måy tu·ng cao, du chi la xanh ngåt cua Xlr Bile, cua cio rna phai d~t la vang, cua ti~ng ng6ng tren khong, ng6ng nu&c nao, l~i con cua ti~ng c6i xay gi6 canh to, Sorrento huang cam giU"a hoang han bang lang, Paris måt bi~c tam, nhfrng tuang VQng nguai nhan, hoa qu~ rl,lng. Dem l~ng, nui xuan im. Trang IDQC, hoång chim nui. Su6i xuan doi ti~ng chim 3 ... , va nhCing D('>ng Thi~u Thåt, nhu·ng Huang Xa, Mua H~ Do C6 Chang T&i Hoi , nhu·ng Tv do Dåu tien va Cu6i eling, Ban vS Hi~n sinh ... Cac nang cu· lama må qua cu('>c chi~n v&i n6i vui , tinh bu6n, v&i nhfrng miSn rong chai khoang dang d6, nhCing vCing xanh t6i t6i sach den, nga nhu thai hoang kim nao a m('>t nai nao d6 tren trai dåt. Chua h~t, cå nhG·ng giåi khan so, b~i tu&ng Cl,lt chan, nhCing ky v?t vien d~n d6ng den, da tham v~t mau loang dån, tåt cå, hinh nhu tåt cå nhu·ng cai åy !~i , l~ !ung chua, lam må v6n ngoan, mo i da ng9t, måt da n6ng, them an cån y vi hi~n dang.

Chi~n tranh da d~n ngoai ngo vao thånh ph6, cåc nang v~n no hoa, nhung trang doi måt båt dåu c6 nhfrng ti~ng chim hoång h6t khong vi trang m9c, nhung vi can bao t6 såp d~n.

Nhu·ng nang thi~u nu· åy e chu·ng r6i tåt di nhu ti~ng chim, nhu tia nllng bi may den bu·c tu. Va tan di nhu phu du, må phu du trang chi~n tranh l~i la phu du tren mQi thu· phu du; ai rna bi~t duge vS dau.

tu

ta

tu

Vie't&D9c Tuyen T~p 2006 61

***

Thy qua m~t mai kh6ng mu6n di dau, chi mu6n å nhå nåm nghi, båo ba c(r di xem: "Ba cu len chua Non Nu6c dQc eau d6i, dQc hoanh phi thoa thfch. Con khoe con di xu6ng ph6 xem loanh quanh cilng duqc."

"Con lo cho ba con han m(f con nCi'a."

"Th6ng cåm cho m(f di ba, m(f nguai Tay må ba. M(f chiu ngheo, bm doi hoi må å v6i ba nhu vfty la qua d~c bi~t r6i."

"u·

."

DQc duang tu· trung tam thanh ph6 Da Nång d~n chua Non Nu6c, Van thåy co kha nhi~u nha trQ kh6ng duqc khang trang cho låm må ten thftt d(fp: Di€m Hång, May Nu6c, D;;t Khuc, P hu Dung ... Van hoi måy nhå trQ la sao vfty, va duqc anh xe 6m trå lai: Do la nhling nai cho trai gai thue d~ tinh tl,r, cho thue gia, va cilng co cåi lå nai hanh ngh~ cua "chi em ta".

"Anh cho t6i xu6ng day."

"Xu6ng day, r6i co len Non Nu6c nli·a kh6ng 6ng thfty?"

"Kh6ng, nhung t6i trå anh du s6 ti~n nhu len Non Nu6c."

"Cåm an 6ng thfty, nhung co nhu 6ng thfty må vao chi nhli·ng ch6 nay. Co nhi~u ch6 bånh han."

Van kh6ng noi, di thimg vao quan co bang hi~u Qu~ Hoa. Nguai ti~p Van lå m(>t thi~u phl,l da dung tu6i, toe di~m nhling sqi b;;tc, da m~t trång kh6 khan, m~t mai, chi con d6i måt con xanh, mau xanh cua nhli·ng bftu trai dem he huy~n ho~c gqi mi~n sau thåm.

"Måt ba lam t6i nh6 bftu trai dem he nai t6i dang å?"

Nguai thi~u ph\1 tuai len: "Anh noi chuy~n nhu m(>t nha tha. Vfty thi dem he nai åy chåc u e låm!" Va mim cuai. "Må, thua 6ng, 6ng v~ chai lau kh6ng?"

"Tinh ghe day måy ngay d~ ngu·i mui qu~ trong kh6ng gian, nhung vån chua tim ra. Di qua day, chqt thåy cai bang hi~u Qu~ Hoa, ghe l;;ti cåu may ... " "V a 6ng da thåt VQng?" "Kh6ng hån nhu th~."

"Lå sao?"

"Da ba chl,lc nam nay, t6i l;;ti duqc ng6i noi chuy~n la rna."

"6 vling dåt Chiem Hai nay vån con sot l;;ti nhi~u ke thfch noi chuy~n la rna do, thua 6ng."

"Ba co bi~t kh6ng: Sau bi~t bao nhieu bi~n c6 d6n dftp, nhling tan nhån tang tftn luang tam, nhling h6 håo len 16p dai dång, th~ må, horn nay, nu·a dai nguai qua day, tinh ca qua day, t6i b6ng nh6 bi~t bao v~ nhli·ng ngay nhan nh;;tt må dang s6ng cua minh ngay tru6c? Tt,r du·ng t6i kh6ng mu6n theo got du khach len chua Non Nu6c, hay ra H(>i An nli·a, t6i vao day. Nhu co Iftn, Iau låm r6i, ba co bi~t kh6ng, du kh6ng ti~n, tren duang v~ Sai Gon sau khi duqc thå, t6i ghe d;;ti qua Yling nay d~ bi~t dau ngt:ri duqc mui hoa qu~ da am ånh t6i su6t nhu·ng nam ru?

Anh b;;tn ru cua t6i, nguai vling nfty, noi lå bay gia kh6ng låm gi con qu~, nhung t6i vån cu· ghe xu6ng. Mui hoa qu~ trong m(>t eau tha cua m(>t bai tha tjnh-kh6ng t6i dQc nhli·ng ngay con di hQc c(r theo t6i su6t. Co nhli·ng eau tha dQa day ki~p ngu·ai , nhu·ng eling co nhling eau tha nu6i s6ng c å m(>t da i nguai ."

Nguai thi~u phl,l u·a nu6c måt "T6i cCing da co lue lama nhu anh, nhung h6i åy t6i con bi me ho~c båi nhi~u chuy~n xem ra sang gia han. T6i me "n~u lå chim t6i se lå loai b6 eau trång", t6i an chåo l u trong nhli·ng mang "noi v6i tu6i hai muui ," nhli·ng "sang nay thu·c dfty, nghe tin em gl,lc nga nai chi~n truang, doa tuang vi vån nå". R6i tåt cå nhling cai do dån t6i d~n ch6 "eling anh em du·ng len cåm cao ng9n ca" h6i nao khong hay. 6i, thai cua nhling p hu thuy, nhli·ng dao pht:• vo hinh!

Khi h6i thi da mu(>n. Nguai ta ham ha ban nu6c, ban dan m(>t Iftn, ba y gi a Iftn nå y nguai ta l;;ti bån them m(>t lån nli·a, eling ham hå kh6ng kem. Giu·a nhling såt mau, gian trå eling khåp trong su6t måy chl,lc nam qua nhu th~, t6i l;;ti u6c duqc s6ng l;;ti nhli·ng cai lån thån, nhli·ng 62 Vie't&D9c Tuy6n T?p 2006

nhan nh~t, tuang nhu v6 h6n cua ngåy xua åy."

ThS r6i tren khu6n m~t nguai thiSu ph1,1, muon ngan dau kh6 thoåt hi~n v~, dau kh6 han hSt m9i khu6n m~t dau kh6 cua m9i nu· thanh, nfr th~n nguy~n chiu kh6 dau cho chung sinh, han cå Du·c Mtt Pieta 6m xac con minh chSt tai tå vtra thao tren th~p gia xu6ng, han cå nfr th~n Chamunda bi~u tuqng cho m9i dau kh6: b~nh t~t, chSt choc, doi khat, bo c~p, rån h6 må ttr bao ngim nam nay con dan Ån phåi nSm tråi , må vån hao h~n dång cho con cai minh giong mau, gi9t sfra cu6i cimg.

Van g1,1c m~t dau d&n, va khi ngång len, Van kh6ng con thåy nguai dan ba dau, chi nghe m()t gi9ng noi råt dfli an C~n tlr SaU tårn binh phong i1,1a vang da nh~t mau th(ri gian: "Anh V~ di keo trai såp t6i ."

Van v~ khach s~n, con con ngu; nhung r6i Thy nhu&ng måt, ngai ngu: "Con mua ve duqc ve tau di Ha N()i r6i do ba! Mai xem xong H9i An, len tau la vtra."

"Cåm an con. Ngu ngon di con."

***

Vong vao, khi tir Hå N()i vao dSn ga Da Nång, hai nguai l~i nghi m9t dem a do . Tfnh Thy, v6n sinh ra aNa Uy, kh6ng c6 duqc cai "tS nhi" nguai minh: chi cung hoi, va Thy chu truang phåi su·a so~n tai mue t6i håo m9i chuy~n . Co le chinh vi v~y, t6i d6 tru&c khi ngu, Thy xu6ng qu~y tiSp tan, hoi tham v~ cai lang hai cha con ngåy mai se di xem, vi Thy cho rång cai ong tiSp tan gi a, rna noi tiSng P håp råt gioi , xem ra lå nguai tri tht:rc, co th~ bi St nhi~u v~ ng6i lang do. Quå nhien, sau nhu·ng nh~n xet cua Thy va Van V~ net kiSn true råt d~c thu cua nhung ng6i m9 chi co nguai Vi~t vung Quång Nam Da Nång m&i co, 6ng ta noi nhu reo: "Anh va co nh~n xet dung. Va do cung co nhi~u ng6i m9 nguai Minh Huang, thS ky d~u vån con loe lottt ki~u Tau, nhung v~ sau l~i chiu ånh huang råt nhi~u 16i kiSn true m9 nguai dia phuang."

Khi Thy va Van dSn lang, trai da trua. Nguai nguai l~ng le tren nhu·ng thu·a dåt chia tun mun, rna h9 cham soc ti mi nhu cham soc vuan cånh, kh6ng m()t tåc nao bo hoang. Hai nguai tinh ra xem nhu·ng ng6i m9 gifra d6ng, må h9 chi thåy thoang qua khung cu·a s6 xe lu·a, nhung vi tren duang ra do !~i co m9t ngoi chua cua nguai Minh Huang, Van d~ nghi våo xem tru&c, nhan th~ xem måy eau d6i må m6i l~n di dau g~p chua nao, Van cung phåi xem cho duqc.

Chua xay cach day g~n hai tram nam, tr~m Iling, dung di, nhu chua Vi~t. C~nh chua la m()t con kenh nho, nu&c chåy la tha. Khi di ra sau chua, Van thåy dång goc p hia ta y vuan chua thanh viing m()t ng6i m9 nåm do nlm soi da vu va, nhung, kh6ng vu va chut nao, c~nh m(), ffiQt b1,1i hoa chuf>i Ja to tim såm, va hoa, nh11"ng canh khong d~u, do r1,1·c phong Jen hao phong nhu nhu·ng net C9 phong tung cua nguai ngh~ sT tåi hoa. Thåy khach vao, m()t ni co - ki~u cua Ph~m Thien Thu : Toe em rung ngat huang say Tay em dai n1,1 hoa lay dang nga Måt xanh bån nguy~n Di da Buac tr~m huang nhtt lån tå duang chim -dau tu· trong chua ra chåo hai nguai.

Thy nhanh nhåu: "Thua co, m9 dång kia la m9 cua ai v~y c6?"

"T6i cang kh6ng ro la ai. Sau khi th~y t1,1 tri bo di da lau, t6i mai dSn dåy. Nhung t6i nghe måy nguai hay dSn l~ chua båo la m9 cua m9t nguai con gai. H9 k~ : M9t sang ngay råm co lue nåo, rna 1~, l~i bi ong nguai len chua s&m thi thåy co gai nåm chSt ngay duai c()i cay rung bu khllp nguai. Tri h6 len, thi ai eling båo la c6 bi ong cån chSt. Khi våo båo cho th~y thi kh6ng thåy th~y dau, hinh nhu th~y di h9p v&i M~t Tr~n T6 Qu6c. Tai nay th~y vån chua tra l~i chua. H6i do, vi kh6ng d~ gi kiSm duqc m9t ch6 chon, nai må ru()n g dåt qui nhu a day, måy nguai Minh Huang trong h9i thåy thS vu·a thåy t9i nghi~p vu·a cho la chSt nhu v~y la chSt linh hi~n , nen mai an tang c6 ta ngay ch6 c6 ta nåm chSt. Vi kh6ng biSt c6 gåi ten gi, nen khi d1,1ng bia, chi ghi lå V6 Danh Thi chi m(). Ong va c6 ra xem cho biet. " "Vang."

"Vån chua het, khi hun khoi d~ xua dåm ong di , nguai ta m&i thåy c6 gåi åo qu~n x()c x~ch , bi xe råch- Nam mo A di da Ph~t- nhu bi ai do hiSp r6i quang vao chua phi tang, con thån th~ thi tim b~m va x9p xu6ng nhu th~ bi ong hut het tinh th~, the r6i hi~n ra m()t con ong chua to bång ngon ta y tro, vang ong, gi6ng nhu hinh nhan, dua cå b~y ong ba y len kSt 6 ngay tren ca y

a

w

Vie't&B9c Tuy~n T~p 2006 63

d6. R6i bay di va c(r d€n ngåy r~m l;;ti d€n cay k€t t6. Mui m~t ong bay tham cå chua ra cå ngoåi x6m trong trang. Måy c1,1 giå n6i då y lå mui hoa qu€ må thua xa xua, khi con nh6 cac C\1 da ngu·i thåy nhfrng ngåy theo cha my våo vung nåy d\l·ng nghi~p" "Bfra nay cilng lå ngåy r~m sao khong thåy gi cå, ha co?"

"Nam mo A di då Ph~t, mQi s1,1· d€u vo thu<Jng." Khi ra toi c6ng chua, Thy hOi: "T;;ti sao mQi S\1' d€u vo thu<Jng lå sao ba?"

"Tru<Jng hqp nåy, ba khong tin lå nhu v~y?"

Oslo, 2 IV 05 Chu thich: l Tha D~ ng Thi QuS Phuqng, bai Thu V~ Ban Me Thu9t.

2Hoa daffodil, lo~i hoa mau vang r~,TC, hinh chuong chua, no vao di p LS Phi,IC Sinh, thang Ba. 3Day la bai tha Di ~ u Minh Giån (Su6i C6 Chim Keu, NYT djch) cua Vuang Duy, da i Dua ng : Nhan nhan , quS hoa l~c. D~ tlnh, xuan san khong. Nguy~t xu~t, kinh san di~u. Thai minh xuan giån trung. Ngoai ra ong con c6 bai Tan Di 6: M9c m~t, ph u dung hoa San trung phåt h6ng ng~c, Giån h9 tich vo nhan Phan phan khai thå l~c/ H6c nui Tan Di: NgQn cay, hoa phu dung Giiia nui nåy cu6ng do, Qu~nh que c6ng ben khe, Bai bai n.m g va no.

(Gi an Chi djch) . Hai bai tha nay la hai bai tha song doi, duqc D6 Tung Bach xilp vao lo~i Tha C6 Vi Thi~n (Thi~n Thu Thi), va H6 ( J'ng Lan dai Minh , trong cu6n phe binh tha c6 ten la Thi Tåu, viSt nhu sau: " D9c hai bai tha nay b6ng quen cå than thS, muon VQng ni~m d~ u l~ng. Khong nga trong thi ca l~i c6 duqc nhu·ng la i vi di~u nhu thS." (Theo Tha Thi~n Duemg, T6ng cua D6 Tung Bach, Phu&c Dt!c djch.) *Va m9t s6 eau, s6 tu ngii cua cåc van, thi, nh~c si khac duqc dung trong bai van, d9c giå, nh~t la d9c giå V & D, se nh~n ra ngay la cua ai, Tha xin duqc phep khoi chu thich ra day cho dai giong.

Lien lac v6i nhau: • • •

Xin hai b;;tn H.K va Thi€u Nguy~t lien l;;tc voi Ban Th1,1·c Hi~n d~ nh~n bao bi€u.

Va d6ng th<Ji nhån tin chung d€n cac b;;tn g&i bai cho Vi€t& DQc xin vui long kem theo dia chi d~ ti~n lien l;;tc.

Såch m6i pbåt hånh

Thi~u Phu Dien, t~p truy~n ngån eua Hoåi My g6m eae truy~n ngån da duge dang råi råe tren eae tt;tp ehi, d~e bi~t Vi~t&D<;>e a Na-uy, eimg v6i m<;>t s6 nhfi·ng sang tae mai VLra duge nhå Vi~n D6ng phåt hånh he v'lra qua. Chung t6i tran tr<;>ng gi6i thi~u d~n qui bt;tn d<;>e ham m<;>.

Vi6t&D9c Tuy~n T~p 2006 65

Doi lai r3i6i

thi~u

Cc5 thl, difi 1·åi c6 Ngu, vie't nhu m(Jt nhu cdu ciia c1åi st/ng vå nwng mur'fn c1ur;c nhilng nguiJi chung quanh c16ng cdm, chia xe nO i bue X~tc, dc.In v(it, au lo. cang nhu niÆm h'r V(Hlg, h!in hoan. tin yeu vao CUQC .w'/ng. c6' NgtJ vån rha thie't w'lmi~t mc/i vil/t bilng til/ng Vi~t, rie'ng m~ de, bai vi trang cu(Jc st/ng htfng ngay, c6 nhilng khodng thoi gian då i, cd khi ca tudn tl, anh ela khong hÆ trao cto"i voi u i m(Jt eau tie'ng Vi~t vi chung quanh anh, moi tru&ng giao rie/J, trang ctJng så khong c6 mi{y ngui.ti ct6ng ngon nga ru(Jt !h/1.

Nhang truy~ n ngdn ddu ruy

c11(0'c:

Cd Ngtr sting

hi(.·

heit

ddu xu({t hil}n \'(tO nl11?ng nc1m 90 rht k} tnråc tre n nhi2u 1qp chf wln c htMng r! hcii ngo(li, tren nlli&u tr'r buo Lien lll (ln g. eting nhu tre n nhi&u Lrung web ctJo !1filfrli Vil}t. Vie't l'cln. !eim thr! ,.[in lu!Jn lå c1am nhtrng khr)ng huo gir'r hi ngh 2 /'1/l(/1

me,

sinh c!//i l'(f i cd Ngu CLl .

Cd Ngu ,.cfn 111ong mwJ'n

drr~;c

in sdch trong mMc. c1(h· t(tp truy~11 Cd Ngtl

66 Vie't&D9c Tuy~n T?p 2006

5

bi41 1rong 1hiti gian gdn dåy. khi anll chrr;c d(ti di(in dw m(lt cong 1y tin hqc n'ia t>hdp vJ Vii}l Nom tie'n hclnh 1h~tc hi~1 n lll(JI s/i' d(t måi. Dr'J'i vdi anh. d6 It/ mq1 ('(/r'h v2 ngw1n. dong 1håi. I'L7ng fi(V/11 /1'01/f!, niBm 111011g moi etla anh, lå dtf(IC 1hf(v II~LØi Vi~ l d khdp noi u·en tlti/ giåi ngåy mr')t r·clm 1hång I'(Ji nhcw hon. vel gii'la nln wTn ht,Jc quik nf;i våi håi ngOi,ti se CD/1/Qf S(f giao /t(ll ro'! d{!}J, IH(Inh mif. htn hl, hJ sung ve/

an

n)ng nhmt phtil trifln. !lii}ll nay. trong l'åll clnrong the' ~iai, cach !he' hii}n lllc?t uic phi/m n gåy ('(fllg trd nen phong pfnl. da d(/11~ . I,6'i vii:'t ktf' rhuy~n l'fnmng hdi. ngQn nganh cldu <hia viln trin IC,Ii, nltang hen c~l!lh d6. di'u 1nlc r'a(' !ruy4 n dili. truyfn vL'ro. lnt.vi}n ngdn då c<J nhitu thoy d6'i. 1hi d~t nhu ('() dan xen giira hånh dqng l'a suy nrOng, ghi'a qua khtr. hiijn lc,ti l'fi cå tLfrlng lai, gii1a hi/; 11 lrl((c vel huydn mi}ng, gi17o ngui'Ji vå v(il ...

Cric k.v thu(l1 rdt-dcln. ch8ng -l(lfi. thfnh-lhi. 1h(im rhf cd kfiLI'u, vi l'å ..ni1· gidc r·ang då n) cllrqc lht·r nghii}m. /Ji cn gidi gitru ule !he' lo(li bi xc)a nhåa ddn: IIIQI båi nghi /u{111 <'hinh Tri dtrqc vie't drroi cl{mg ng(t n~{)n rho thif/u nhi ho(fc m/?t do(_ln /ruyijll nglfn. khi d(l(' len, fll(lllg c/dy cft( ti/l/ di~u 11/QI /?åi tha. fl ay, nhieu nh/in l'(tt 'f() / nlng hk xurir hic?n. huqc ngtrr!i

.w

r/f?c phiii d(}ng !Ui o. xem ']'()/ nåy lå ... ai!

C6 1hlnr do, kh6ng chltrong t(IJ> 1ruyi}n J:)Cm Ngh i Ng<:ti dong (/ 1dn wy h(tn . mii Miu hlt il ctic scin,g tek Clla minh. cd N~l( då c(/ gcfng. lim r·ridr cip d\111/i ,·c) f'ft~m I(JC nhifu hinh tht'rc d~rng lmy4n khric nlwu de' chun!n chd Jl(j/ dung

nw6i1 1rinh hriy w/i hwt dQr'. /Mi khi, !'ting kh6ng 1hf.' 1(/r-h rrli n(ji dung vå hinh 1/n(,· ra dtf<fc. vi. di/n m(jr !tie uåo cl<l.

-l'lling ntr!n h(n vå ke'l dfnh l(ti v(ti nhw r thanh m(i1 kh//i t!uy nhci·r. Do eting lå IIIQI r·rich d/i ugttr/i vi/t 11/ låm måi. !hr)(i/ khrJi r"rii l(fp /(_li nhdm c·hcin. rt6n,~ thåi, d[ måi ngtråi el<>•·. nlui't lå nguoi d(J<' Vi(}! Nom . 1halll dt.f våo vilje· khdm plui nhii'ng d'i'u mic ela chidu. ela tdng. khong qua !d1 teo me 1<1. btln r·r'l. nhung ning khan[{ l'rin phdng li ll lt.Tf uo. d(>r' wii cfr)n;s ddu. då co thd' doan lnr'clt- n~:oy duqr· klt r'tu.)c (' t1u cllu ('huy(n.

VB n(ii d11ng. 1åi khånR c/li' 111L1åi1 nr5i 1åi nØ l~rc kiein rim. (/c/o Xrfi /i€111 !ht(C, nht(ng eim lllih lien 1(11' l/Ill CrJII 11//.(/)J? rtOi df/n khd nc1ng nhån cdl'h hr5a, sinh d(jng hrio ttht?ng S(f l '(tt. nfu7ng hlnh ci nh tn(u urqng. vtlng hong 1(/i dang vi/y tda.

IJ!uln cinh .w di don de'n nlng C(t r· cåi hi thLf(fl1g ctlo thrin

ph(/ n n g tØ i. 'f'rong chtrng mt,rc hay ctid1 rhf. nrlo dri. t(ip II'U-''~11 ngdu Dem Nghi Ng;,ti n 'iG Cd' Nglf. wii chting 1u. lå IIIQI d6ng gtlfJ th(lt s~r. No khr>ng t•hl må ra 111(11 khllng gion måi. dbng lfl(// p,(li nfn?ng suy nghT. nht?ng thrich tlurc trang tåm ht1n

cån

eining la.

SAM T l llf0f\:(;

ltffJ lmy~ n Ct>' Nglf

7

Vie't&D9c Tuy~n T?p 2006 67

68 Viet&D9c Tuy€n T~p 2006

"' LmN6iDiiu VI$T NAM, mf KY 20 dzt<;Jc bien sor;zn theo phuO'ng thuc bien nien så, t6m tdt cac s~t ki?n quan tr9ng v~ /ich så, van h6a, kinh td, xii h(Ji tr;zi Vi?t Nam trong 100 ndm qua.

Tbd ky 20 c6 le la m(Jt thd kj cho ddn nay dl lr;zi nhi~u t~i hao va dau thztO'ng nhtit cho dtln t(Jc, vai rtft nhi~u khdng dinh ldn hoai nghi. Vdn con nhi~u thd h? nguai Vi?t buac vao thd ky 21 mang dtiu tich cck bidn d(Jng cua thd ky tntac, va kh6 /(mg dl ttlm hfm thanh than nhin lr;zi cac s~t ki?n c6 chinh minh trong d6, vai mtl't mat CO, thanh cong CO, tbtl't br;zi CO, tz/.i nhl:lC CO. Chinh vi thd nhi~u st;t ki?n bi 7Jlli ltip kh6ng phai bai thai gian ma bai chinh con ngrtai. Nhttng fich sii vdn la fich sU, vtin d~ ta khai s~t di tim.

Cu6n sach nho nay chl la m(Jt khai sl!, m(Jt phac thao ma le ra n6 chlla nen tfn hcmh vi con qua dan gian, nhi~u thidu s6t va sai !dm. Con duang ngdn nhtit dl b6 su.ng, såa ch(ta la nhq.n dzt<;Jc s~t phe phan r(Jng rå i, d6 la ry do n6 ra dai, trong mong vao s~t r(Jng lu<;~ng cz'la d(Jc gia dl c6 ca h(Ji nhq.n dzt<;Jc s~t phe phan.

Con duang tuy con dili nhung niu c6 nhi~u nguOi dtJng banh, Cbt~ng ta tin rdng chung ta se ddn dti<;JC VOi fich sii nhli ta chinh fich sii.

Thdng 6 niim 2005 TÅCGIÅ

Viet&D9c TuySn T?p 2006 69

PHAN THI NGON NGU

TA TINH '"]

J(l-IUC T~

Nll~M TRONG THd PHAN THI NGON NGO' Mi;

····•··

1l

m

••m•

vA KY

htu1g a\ , 1\li

1r khl

V~. NluJng de-m U:'\ng Lrun tll~mg Bay, cun (i chua Vier'l Gi:\c, tO.i liuJO'nt; r1,~.;t1i mo:;

nunh <h~ h1 ~i ch(.ta ,,..,) np.hi k"n rn~-, nglk'~ tL-i rn:mg LCi de Cll dm nay. T'll tron l r~cl.nh tht,rt. te Cbu lång v~ ch • d:lu m:;tc clm mo c6i ~~ m cJ m()ng. Kh!

nhln 5nh u-ang soi trt.:-n ~n,g TI1.u Mn t6i m l1 clen khuon mi)~ diu c.Hmg c:U..• TH(,-', nhiJ1 :ing may ba y rr ·::n nt:n Lrc.l'l rOt rr 1 dimg Mt.c m~. nhm rlh ·mg vi ao n dai hi~n hil b~1 ng;j[ [(}[ mtf ,:\ (ti)j llljl hi~11 r\{ <.'\la nw. OI dtllllg, lllllh

•1nh nim tkp nha't, linh khic'l nht\'t, thPng licng nh(r d{u

Ve

d ~p :Ua nw tuy~ d6l. Lon 10-n tOl Qp bm thr1 "'~ nhun.g tl>J..i LhO' dåu tien c:Ua tåi cG.ng la t1K1 vt: m:;. 'guC:ti r:a 1..huong n i, tlnh ycu muon uc~ vfi.n L• nt.,'U()fJ sang t:;l(> khoo~ b::to g'O' ngLlhg chåy lrong lat-li lt fl ngttii dlR' •

t6l fth;\n c.:Ich ht"X-t

khOng

fl

n hlnh ?tnh rn ·.

nhrtn~ l 'Y~ v{1i m~L

cbn

ngh<; sl, V'.l trang Mlll1g mol llnh d(l1 !lnb \:U danh cbn m~ la nguon ·!ing t::ic h:lp din va l bong rhu nhn't. T~i s.a& l3ål vi rnf,.' kh6ng d1l ltl hinh .u11L J~1 , thi rl~ li~g. g:in giu. r..hllfl thttung m~t ron giiln dj. l! v{1i c. .. \' nluc s.i, ch ritng tim l.ie't "mt; en" t.hOi, nh.i&J khi c6 th l:,to nen c1 dr.111g :1uo1 nint.. DO'i t:l'i cl.c h<: s!, nhr.trlg n '·c ve v~o' m~, gico"lg nhllnfun lcng <..'\ n me, thlftJng kWill.t; clu .:y nhung v6 dlng ruy(":t m ~. Tmng th ~· gi(Ji t.hi .~ cD 1g ch <, 1ho hay v~ mc; nhi~u 'khCJng 'k ~ h6. v:1 amng khu vv.' 111 tlKI ngtlo ng;t.t hlicmg t.h l;tnh ri.,.ng ho unh m~ u h.C, n ~4 l-i..u thø t. lån1 cho tOr ·\K." l ng v?!. 1~ tin se lam qu}r vj xu d<?ng, d6 1;) b~ti orx,, n l. rN on se v0 <.Hu• CUa nha tho.J Ph:.m 1lu Ng,On

·~ff. T ~ i'tin chcp 11~' en v:ID ra d:l;· c.J~ (hung l~l

cung lht ' , g th . : 0; ng mr; g.\y thip 1hoang

1·oc m<,; tring chht ålJ

70 Vie't&D9c Tuy€n T~p 2006

bu~;. i h ~mg h n.

1g lrt'tm 161 æ

TRONGCHA CON ø6 NOI BUON

Nho bua cha V~ thay ao tr~n B6i hang m.toc måt chom rung rvng Tay run Hin cdi roi bao sung Cay cl<ing lam sao - chång c1:\tng c1ttng.

Non s~t- giay s6 ... da m<.')t thai Theo cha tu lue tu6i d6i mt.ro'i Bon vting chien thu~t chtra chun bu6'c Gang tac eting danh tan ra th6i Lang co mt:rng vui h€t chie'n tranh Hoa binh - sao nLtoc måt vong quanh Ai ch6n etat mtoc nga y tang hå i Cha lim h6n cha dttoi b6ng mlnh.

Tay cuoc tay d.y ch'im ruc?ng ll11.ra Chan g~y a~p dat - dc?i cHu mLta Vtron hoang vo månh - tan rod cO f)åp l?i bo IDL!o'ng - ~ ~ chay rong.

Nay åung mai ng6i voi nL'ii s6ng f)~m d~m chim quoc git,lc ben d6ng Gd sdn xe ngc;n - dau lang nl16'C Thuy t\l khdi dong - x6t d~ non.

Qua bao gi6ng bao doi oan ngb.i~t Cha da hao mon voi thang mlm Ch6n xuong - dao len manb ao tr~n Chi~u chi~u ben gi~u dl'rng nh1n cåm.

Nghe n~ng t1nh que may n6i bu6n Nhung c16ng c19i cu - gi~t mu6n phttong Que hLto'ng Va mai chlta lanh S~O Cha x6t lang ... dau m<}t ve't thu'dng !

(T~

Tinh Khuc trang 25 va 26)

Vie't&D9c Tuy~n T~p 2006 71

(dem Lhasa tiep theo) TLr d6, m6i l~n di dau rna bi~t tru&c se c6 båe, toi chu

y hinh thu·c cua minh han.

- Con vi~t duge gi dua båe d9c, båe g6p y cho .

Båe n6i ba lån, lån nao toi eling d~ d~ cuai trLr. Toi ng~i. Ng~i låm thåy nhi~u cha.

Toi cha d~n lue båe khong ray la ai duge nfra, mai dåm thu th~t ng~i ngån nay. Toi n6i khong thånh ti~ng, khi båe sy da cho rut h~t cåc 6ng ti~p khi, ti~p huy~t d~ b~nh nhan r<)ng duang ra di .

- M<)t minh bu6n, d~n hai båe an cam.

M<)t minh bu6n th~t, nhung to i chua d~n hai båe an cam. To i ng~i (l~i ng~i) bay bu6n to i ra.

Horn toi g~p fin nhan tren chua Su Muon Ham Ninh, ong båo con ngu·ai ta ai eling c6 n6i kh6, g~p nhau ran d(fp di bu6n minh d~ don nguai v&i nl,l cuai cho doi ben eling c6 lqi.

Dung quå! Cho nen nhiim cuai chua n6i , to i nhåt dinh a nha trum m~n.

a

- Con phåi di xem Mua Len Trau di.

Båe g9i di~n h6i , r<)n ra, hoan hi , keu g9i nhu th~ Mua Len Trau chinh la tåc phåm cua båe.

R6i båe say sua nhilc Mua Oi , Mui Du Du Xanh, Me Thåo. Toi ng5' dang ti~p chuy~n m<)t thanh nien hai muai n6ng nhi~t, cuang trang, tran tr~ sinh ll,l'c, tha thi~t yeu dai ch(r khong phåi v&i båe Ha vu·a trav~ nha sau dqt h6a tri cam go nhåt, cå thu6c l~n li~u d~u thu<)c lo~i Cobaye - v&i SIJ d6ng thu~n cåi rl,lp cua båe.

cu

Cho toi V~ nha. Nha toi thuung toi. Nha toi cham s6c toi t6t Iiim.

Tinh giu·a nhu·ng can me, båe n6i v~y v6i båe syd~ phån d6i lcJi d~ nghi dua båe vao nha ngh i, tu·c nha cha, tu·c tr~m du·ng cu6i eling.

Nhiim milt l~i thåy nhi~u ngu·ai ch~t quå, nguai nay v~y g9i nguai khåc!

Tinh gifra nhG·ng can me, båe than v~y va them cam ca kho.

D6t r6i råi dau eling duge . Du·a nao V~ kip håp h6i thi V~, khong kjp thi dl,l' dåm tang, khong kip nli·a thl CUng thåt. Khong cån eau n~.

Tinh giu·a nhling can me, båe tr6i v~y v6i «Tam ai ».

Toi bi~t cåi thån trong do i milt båe Ha khi con s6ng da cho Tam cua båe sv binh thån tuy~t vai khi k~ l~i cho chung to i nghe nhG·ng ch~p chan ngan can treo chi.

Chan chut nu6c pha vo chao. Nguai såp ch~t them nghe mui pha.

T6i nu6c nay r6i, con an duge sao båe?

Khong. Dau nu6t n6i nu·a, ngu·i thoi. Ngl.ri duge mui pha, mui hu ti~u tru6c khi ch~t se yen b1,1ng ra di.

Toi l~ng nguai. Båe Tam khong kh6c. Må båe nho cao, vai rut, milt quång, nhung mi~ng v~n cuai. Båe nåm tay båe Ha, hoi di t&i dau r6i.

D~ toi hat b~n nghe V~ m<)t cai chåm nho Di lang thang, vli tr1,1 muon trung R6i eling se c6 ngay g~p ga TiSp t1,1c Vo eling

Paris, tuån I€ giu·a m<)t ngay sinh va m<)t ngay ch~t, 2005 .

Lai Lhasa, 12 bai, dich d~ cåm an b~n be, se v6i b~n dai , va t~ng ngu·ai cån m<)t que diem.

M~c h

Nha

72 Vi~t&DQc Tuy~n T?p 2006

!l9,u~.n/ r:=fJ[,,J/

jtA<>'

"~"

/.a;Ji.·

hOll

~{~{/ /hu

'f'U{:."

..i"i

nii1N

::lmAl

J.,-&"

'fMy

a. ll~c.!

<~nP"'ll

yta.

7"a

"'"'

rfnu. lhdJ'f

o /a,.A,,..,)

f!.tJxj.w<> cJ,.,'11

3

tvin.J

,U'/

11 2.

vrd1l!J &11

/4,_1

/~h·

la llifny

/;(f

~;"'?.. /r•c

3

8j.'t!

~ul

dJTn,.l

- 3 --

/A.a ..

:?l?.u

'fJllh.lm!

id!

hå

3

..i'/;i"!l

tA~~ 3

/~) ,/lh

., ånq

- -rll'i~t

.d "

m{ln

'"""

do

i"':\

{.'\

- -- ----,..-....-..---+-

(/ff,

;t;:J,':l

;.,..,..

n~u::

6w·n

kfc

{.'\

{.'\

•

3

alt~"

PAy

.J.tt

:iun9 tk'"l Hlrtjt

tNM.fnq

.

1'tW"_9

GAA(il.t

<h

f,ll;;;

Mu

la

Jo-nr,

"'''

-

.Ill~

-1 l

.1tunn

,,A.i

ltft,... ~l.<; .

• ?u'{m

M

otiÆI

::t;';"'f/1

nany.

tAd.

~('l

1),.

3-

,.;,("

kl ny

!J'd!

3

Ji 1.61...

3

• ,'id!

rP'iu.

tu~,,

tr '

t,l(/, ..

{.'\

::.Cdl

'ltd!

"~/Ji-W~"

{.'\

{.'\

::t';.":/1

3

r.il1u. Jt,J"

{.'\

w

~a. Nf?/6,;,; tlut e<la tk .,- ~~""

~~.( "JA" Mny

,Y())

l '<l.

~ "9""· 06'.8.:!0011 Ø

lj(>O.

\lat~f>~~ ~ ~ toM 'dJ d.c.

I ~A ~ ~f ~tw~ ~ti+

006 VA~~~~ N~ ~t ,.._""'~l "~ AA ~ ~ vAMf~ 路