째10 15
Le magazine de la Ville de Differdange
DIFFERDANGE, VILLE UNIVERSITAIRE 2 PROJETS DU FONDS DU LOGEMENT STOLPERSTEINE
°10 15 NEWS 04
Gilbert Holzem: «Je vis pour la musique»
06
Et si vos idées changeaient Differdange?
08
Differdange, ville universitaire
11
ÉDITORIAL C’est avec plaisir que nous avons accepté d’écrire l’édito du DIFFMAG alors que nous appuyons aujourd’hui la Ville dans la mise en œuvre d’une démarche participative. La participation citoyenne est quelque chose de relativement nouveau au Luxembourg. Or, les réactions et contributions recueillies montrent d’abord un attachement, puis une envie bien réelle des citoyens de participer au devenir de leur ville.
Konzertreise in Portugal
12
2 projets du Fonds du logement à Differdange
16
Un centre de collecte ouvre au Noppeney
16
Aalt Stadhaus
AGENDA 20/21
SERVICE 22
Décorations de Noël naturelles
23
Muppen ënnerstëtze Leit
24
Stolpersteine
FLASHBACK
Une carte participative et des balades urbaines proposées aux habitants ont permis de faire émerger de nombreux idées, commentaires et votes. Nous souhaitons remercier celles et ceux ayant contribué à la démarche et leur assurer que, ensemble avec les responsables de la commune, nous les informerons sur la suite donnée aux idées. Nous vous invitons toutes et tous à deux ateliers (voir page 6 et 7) pour croiser les idées proposées. Venez seuls ou accompagnés, entre amis ou voisins. Chacun aura la chance de s’exprimer! Et quoi de mieux que de fabriquer ensemble les idées qui vont changer Differdange, pour «vivre ensemble» au sein d’une ville qui a besoin de ses habitants pour évoluer? Paul Hallé & Magali De Rocco Coordinateurs du projet Carticipe ÉDITEUR Administration communale de la Ville de Differdange, B.P. 12, L-4501 Differdange T. 58 77 1-11 | F. 58 77 1-1210 | www.differdange.lu | dm@differdange.lu
26
COMITÉ DE RÉDACTION Henri Krecké, Maurice Lentz, Claude Piscitelli, Pascale Lorang, Mirko Mengoni, Michel Pereira
29
COLLABORATEURS Roby Fleischhauer, Jerry Heintz
Kinderarbeit war normal Coup de cœur de la bibliothèque
PICTURE REPORT 30
TRADUCTIONS 38
DESIGN & LAYOUT Service Média et Communication, Ville de Differdange IMPRIMEUR Imprimerie Heintz, Pétange TIRAGE 10 000 exemplaires © PHOTOS Cover: inbal marilli, autres: Claude Piscitelli DIFFMAG, imprimé sur du papier 100 % recyclé, paraît 11 fois par an. La revue est distribuée gratuitement à tous les ménages de la commune de Differdange. Édition: Novembre 2015, ISSN: 2418-3997, titre clé: Diffmag
Ville de Differdange
4 NEWS DIFFMUSIC
GILBERT HOLZEM: «JE VIS POUR LA MUSIQUE» Gilbert Holzem fait partie des chanceux qui ont réussi à faire de leur passion leur métier. Pour le directeur de l’École de musique de Differdange, la musique est une part indissociable de sa vie. Lorsque nous le rencontrons, Gilbert Holzem s’apprête à vivre en protagoniste un concert exceptionnel à Amnéville. Il fait, en effet, partie des cinquante musiciens qui accompagnent tous les deux ans Les 2000 Choristes de Jacky Locks. Au cours de ces concerts, 2000 choristes interprètent des tubes indémodables des dernières décennies, passant allègrement de Francis Cabrel à Michael Jackson, de Michel Berger aux Scorpions, sans oublier Jean-Jacques Goldman, Jimmy Cliff ou Téléphone. Le regard pétillant, Gilbert Holzem nous explique: «C’est une expérience unique. Jouer avec 2000 choristes derrière soi donne la chair de poule. En plus, cela m’a permis de rencontrer des artistes comme Garou, Patrick Fiori ou William Sheller, qui sont montés sur scène avec les choristes. Cette année, il y aura notamment Yannick Noah et Hélène Segara.»
«C’est une expérience unique. Jouer avec 2000 choristes derrière soi donne la chair de poule.» Tout cela, Gilbert Holzem le doit à son talent, mais aussi à des années de travail. Il baigne, en effet, dans la musique depuis tout petit. Issu d’une famille de musiciens, il apprend à jouer du bugle à l’âge de sept ans à Oberkorn. Il poursuit ses études musicales au Conservatoire d’Esch-sur-Alzette, où il étudie le cor d’harmonie.
5 NEWS
En 1980, il entre dans la musique militaire grand-ducale. Il entreprend ensuite des études au Conservatoire royal de Mons avant de tenir des cours de petit cuivre et de trompette en Allemagne dans le Kreuzbezirk Bitburg-Prüm. Puis, il revient au Luxembourg, où il dirige pendant dix ans l’Harmonie du Rollinger-Grund. Il fait aussi partie du quintett à vent Camerata Artis et de l’Ensemble Eurobrass, avec lesquels il a eu l’occasion de jouer de nombreux concerts à l’étranger, et notamment en France, en Allemagne et en Italie. Il est d’ailleurs toujours membre d’Eurobrass.
«Nous avons commencé avec 50 élèves. Aujourd’hui, nous en comptons 350.» En 1993, la Ville de Differdange décide d’ouvrir une École de musique et c’est à Gilbert Holzem qu’elle pense pour la diriger. Celui-ci accepte avec enthousiasme et c’est le début d’une grande aventure: «Nous avons commencé avec cinquante élèves. Aujourd’hui, nous en comptons 350. Il y a 25 chargés de cours enseignant tous types d’instruments. L’école propose aussi des cours de théâtre et de chant. Bref, c’est un grand succès». Un succès que Gilbert Holzem – qui dit de lui-même qu’il vit pour la musique – entend encore développer, puisque l’École de musique compte depuis peu une section de jazz et qu’elle s’occupe dorénavant aussi de l’École de blues.
ARTIST PROFILE Name Gilbert Holzem
Born 24.12.1961
Hometown Oberkorn
Bands Musique militaire grand-ducale, Ensemble Eurobrass, Camerata Artis, Les 2000 Choristes, École de musique de Differdange
Influences Jacky Locks, Philip Sparke, Steven Mead, Allen Vizzutti, Johan De Meij
6 NEWS PROJET CARTICIPE
ET SI VOS IDÉES CHANGEAIENT DIFFERDANGE? Mat 78 Iddien an 380 Votten hutt dir schonn haut dozou bäigedroen, Déifferdeng ze gestalten. Merci! Är Participatioun während de Spazéiergäng duerch är Lokalitéiten, är Bäiträg op Carticipe (www.differdangechange.lu), esou wéi déi vum Anima Team duerchgefouert Micro-interviewen zielen, wéi wichteg iech är Stad ass an dass et och u jidderengem – de Bierger an der Gemeng – läit, dozou bäizedroen, d’gemeinsamt Liewensëmfeld ze verbesseren. Verschidden Iddie stieche ganz besonnech eraus a betreffen eng Rei prezis Punkten, zum Beispill d’Valoriséierung vum Patrimoine an de Communautéiten, wou Déifferdang mat opgebaut hunn; den Zougang zur Natur an déi gemeinsam Gestaltung vun de Gréngflächen innerhalb der Gemeng; d’Mobilitéit an d’Circulatioun ënnert all senge Formen; dass eng lieweg Stad e Geschäftsliewe brauch a jidderee kann dozou bäidroen; méi Wunnengsraum soll geschaf ginn; der Bevölkerung muss Méiglechkeet gi sinn, sech nei Equipementen ze appropriéieren … All Iddie fannt dir schonn haut op Differdangechange.lu, wou dir och weiderhi kënnt proposéieren, kommentéieren a voten.
Déifferdenger ZukunftsAtelieren Wat? Eng Method, fir et allen Awunner ze erlaben, sech kënnen auszedrécken, fir d’Liewen an der Stad Déifferdeng ze verbesseren. Wéini a wou? Den 21. an 28. Januar am 1535°C Atelier 1: 21.01.2016 | 18h30-20h30 Thematik: Mobilitéit, Ëmwelt an öffentleche Raum Atelier 2: 28.01.2016 | 18h30-20h30 Thematik: Bauen a Wunnen, Kultur a Fräizaït, a Wirtschaft
Dës Ateliere fanne statt an der Presenz vum Schäfferot a ginn animéiert vu 4MOTION, esou dass jidderee sech kann ausdrécken, kreativ sinn a matschwätzen.
7 NEWS PROJET CARTICIPE
DÉI ENG ODER ANER IDDI VU CARTICIPE MODELL TRUCK FRËNN ASBL Un parcours pour camions et engins téléguidés. Création d’un parcours pour camions et engins téléguidés avec des ruelles, des immeubles, des espaces verts, du gazon, etc. Autour de la piste, il y aurait des bancs pour les visiteurs et les touristes. Des ateliers pourraient être organisés pour les jeunes et les personnes âgées pour réaliser des ponts en bois ou PVC, etc. Où: Cité Sidney Thomas, Fousbann
NDLR: An der Tëschenzäit huet d’Associatioun en Terrain zur Verfügung gestallt kritt zu Lasauvage, fir déi heiten Iddi ze realiséieren.
GEORGE TERODDE Parcours Urban Gardening pédagogique le long du nouveau parc de la Chiers Un parcours avec des bacs comme ceux utilisés pour le projet Urban Gardening, mais avec des herbes aromatiques et des plantes de toutes sortes et avec une pancarte explicative en plusieurs langues indiquant le nom de la plante et ses caractéristiques. Où: Parc de la Chiers, Differdange
VIVIANE WECKER Den ale Wäschbuer D’Groussstrooss gëtt jo renovéiert. Da wier et och un der Zäit, deen ale Wäschbuer e bëssen ze renovéieren. Wou: Rue Victor Hugo, Déifferdeng
8 NEWS
ENSEIGNEMENT SUPÉRIEUR
DIFFERDANGE, VILLE UNIVERSITAIRE
DE
S38
Que Differdange soit une ville universitaire n’est pas réellement une nouveauté. En effet, depuis plus de quinze ans, notre ville accueille dans le Château de Differdange des étudiants américains de la Miami University, établie – comme son nom ne l’indique pas – à Oxford dans l’Ohio. Mais, depuis quelques semaines, Differdange peut revendi quer ce titre de ville universitaire comme jamais aupara vant. Tout d’abord avec l’ouverture de l’Université du Luxembourg à Belval, à quelques kilomètres à peine de chez nous. Et puis surtout avec l’annonce faite le 9 octobre dernier de l’ouverture prochaine d’une troisième université, LUNEX, sur le site de l’ancienne piscine d’Oberkorn, et ce en présence du bourgmestre Roberto Traversini, du ministre de l’Éducation nationale Claude Meisch et du futur directeur général de l’université Christian Alt.
SPORT ET SANTÉ C’est la société Cognos AG, une des plus grandes institutions de formation d’Allemagne, qui gérera cette université à partir d’avril 2016. Les filières proposées seront centrées autour des disciplines que sont le sport, la santé, la prévention et la thérapie. Elles sont déjà accréditées par un comité d’experts international. Le 2 juin 2015, l’International University of
9 NEWS
Health, Exercise & Sports s’est vu accorder l’homologation officielle du ministère luxembourgeois de l’Enseignement supérieur.
UNE UNIVERSITÉ INTERNATIONALE Les filières «Physiothérapie» (Bachelor of Science), «Physiothérapie du sport» (Master of Science), «Sciences du sport» (Bachelor of Science) et «Management inter national du sport» (Bachelor of Arts) devraient attirer aussi bien les étudiants luxembourgeois qu’allemands, belges ou français. Les cours de l’Université internationale de la santé, de l’éducation physique et du sport seront assurés en plusieurs langues. Dans les années à venir, le but est d’élargir l’offre de cours. Il est également prévu de mettre en place progressivement d’autres cursus de bachelor et de master ainsi que des programmes doctoraux.
LE SITE LUNEX s’établira sur le site de l’ancienne piscine d’Oberkorn que la Ville de Differdange lui loue pour 30 ans. Les travaux de transformation de la piscine sont sur le point de débuter et devraient durer moins de six mois. Si tout se passe comme prévu, l’université devrait proposer des cours à partir du semestre d’été 2016.
ET DIFFERDANGE DANS TOUT CELA? Pour Differdange, l’arrivée d’une nouvelle université sur son territoire entraîne un certain nombre de contraintes, mais ouvre aussi la porte à de nombreuses opportunités. Parmi les contraintes figure celle d’aménager rapidement des logements pour étudiants. Dans un premier temps, LUNEX devrait accueillir quelque 500 étudiants (ce nombre pourrait passer 1000 au fil du temps). Une large partie de ces étudiants proviendront de nos pays voisins et chercheront sans doute à loger dans notre ville. L’adminis-
Le collège échevinal, le ministre de l’Éducation nationale Claude Meisch et le directeur de LUNEX Christian Alt lors de la présentation officielle de l’université.
10 NEWS
tration en est consciente, comme le montre l’inauguration il y a tout juste un mois de 37 appartements pour étudiants dans la rue Prince Henri à Oberkorn (détails aux pages 12 et 13). D’autres appartements de ce type sont en cours de planification. Toujours dans ce contexte, la Ville de Differdange a également lancé un appel aux habitants afin d’accueillir des étudiants chez eux s’ils disposent d’un appartement ou d’une chambre vide. Car il ne faut pas oublier dans tout cela que Differdange a tout à gagner avec l’arrivée d’un nombre important d’étudiants vivant ici et ne se contentant donc pas de suivre des cours à Oberkorn et de rentrer chez eux le soir. Les villes
universitaires sont bien connues pour leur chaleur et leur atmosphère particulière, des centres-villes pleins de vie et un commerce redynamisé. Differdange ne devrait pas faire exception. Au-delà des considérations autour des logements, l’implantation à Differdange de LUNEX signifie aussi l’ouverture dans notre ville d’un établissement hautement spécialisé dans le sport et la santé sportive. Des synergies avec l’Université du Luxembourg, des institutions médicales ou des clubs sportifs apparaissent comme évidentes. Le temps dira ce qu’il en sera, mais à priori, LUNEX représente une grande chance pour Differdange, le Luxembourg et la Grande Région.
11 NEWS HARMONIE DES JEUNES PRINCE GUILLAUME
KONZERTREISE IN PORTUGAL! Das Festprogramm, welches anlässlich des Jubiläums der „Harmonie des Jeunes Prince Guillaume“ aufgestellt wurde, neigt sich dem Ende zu. Rückblickend kann man jedes Projekt als Erfolg feiern. Abgeschlossen wurden die Feierlichkeiten mit einer Konzertreise in das Land des Fados. Aufgrund der Partnerschaft zwischen der Stadt Differdingen und der Stadt Chaves, fiel die Wahl des Reiseziels sichtlich leicht. Auch die Tatsache, dass viele der Jugendlichen das Land auf der iberischen Halbinsel als ihre zweite Heimat bezeichnen, bestärkte den Verein darin, dem gesamten Orchester diese feierlustige, sonnige und gastfreund liche Kultur näher zu bringen. Reiseantritt war am Abend des 1. Septembers am Flughafen Findel, von wo aus die fast 40-köpfige Mannschaft nach Lissabon flog. Am 2. September spielte die HPG auf Einladung der luxemburgischen Botschaft in Portugal ihr erstes Konzert im „Centro cultural de Belém“ in Lissabon. Unter der musikalischen Leitung der beiden Dirigenten Gilles Krein und Leroy Vandivinit wurden sowohl portugiesische als auch luxemburgische Klassiker vorgetragen. Durch das Programm führte Orchester-Mitglied Michel Pereira gekonnt in portugiesischer Sprache. Der Eintritt für dieses Konzert war frei. Dementsprechend gefüllt waren die Reihen des riesigen Konzertsaales. Unter den Gästen befanden sich auch der luxemburgische Botschafter in Portugal, Herr Paul Schmit und seine Gattin, sowie Konsul Christophe
Schoentgen. Auch der Partnerstadt der Gemeinde Differdingen wurde ein Besuch abgestattet. Am 5. September spielte die HPG hier im Kulturzentrum von Chaves und traf auf viele Bekannte, so leben viele Verwandte der HPG-Musikanten im Norden Portugals. Bei einem offiziellen Empfang und einem Stadtrundgang mit einer Besichtigung des neu errichteten Gebäudes der Stiftung Nadir Afonso, welches auch das gleichnamige Museum beherbergen wird, konnten sich die Musiker und ihre Begleitpersonen einen Eindruck von der vielfältigen Kultur Portugals machen, bei dem der kulinarische Bereich natürlich nicht fehlen durfte. Bei jeder Gelegenheit wurde der Gastfreundschaft Kund getan und die Besucher mit unzählitäten ligen portugiesischen Spezia versorgt. Am 7. September setzte die HPG ihre Rundreise nach Porto fort,
wo sie am gleichen Abend ein weiteres Konzert in Sobrado zum Besten gab. Die Stimmung bei diesem Konzert, welches vom lokalen Musikverein organisiert wurde, war kaum zu übertreffen. Besonders bei den portugie sischen Hits wie „Selecção Quinta do Bill“, „Canções da tradição“, „Pai da criança“ und „Tony Carreira Medley“ waren die Zuschauer nicht mehr auf ihren Stühlen zu halten und sangen die bekannten Melodien lauthals mit. Unterstützt wurde das Orchester auch von seiner Sängerin Sarah Kertz, die dem Publikum mit Hits wie „Fire work“, „Skyfall“ oder auch „Happy“ weiter einheizte. Zum Abschluss fand ein letztes open-air Konzert in Porto, im Park von Ermesinde statt, bevor das Jugendorchester HPG seine Rückreise am Morgen des 9. Septembers antrat.
12 NEWS LOGEMENT
2 PROJETS DU FONDS DU LOGEMENT À DIFFERDANGE Le logement est sans nul doute un des sujets occasionnant le plus d’inquiétudes auprès des habitants de notre ville et du pays. Des prix anormalement élevés, les difficultés à obtenir des crédits auprès des banques, les cautions exigées par les propriétaires sont autant de difficultés auxquelles on est confronté lorsqu’on veut acheter ou louer une habitation.
13 NEWS
Avec la Miami University dans le centre-ville, l’université LUNEX qui ouvrira bientôt ses portes à Oberkorn et l’Université du Luxembourg à Belval, Differdange verra, en plus, la demande en logements pour étudiants croître fortement au cours des prochains mois et années. Le Fonds pour le développement du logement et de l’habitat constitue pour la Ville de Differdange un partenaire privilégié pour la réalisation d’habitations à acquérir ou à louer à prix abordables. C’est dans ce contexte que le 2 octobre, le Fonds du logement a lancé les travaux de construction d’un immeuble résidentiel à Oberkorn et inauguré une résidence pour étudiants dans la même localité en présence de la présidente du Fonds, Mme Tania Fernandes, et du collège échevinal de la Ville de Differdange.
UN IMMEUBLE AMBIANCE «PARC» Sis au coin de la rue Kondel et de la rue Pasteur, l’immeuble résidentiel comprendra six appartements de trois chambres à coucher répartis sur trois étages. De classe énergétique A/B, l’immeuble sera doté d’une façade isolante partiellement en bois, de murs façonnés en blocs solicocalcaires de grand format, de menuiseries extérieures hautement isolées et d’équipements techniques spécifiques comme une pompe à chaleur et des panneaux solaires. Une petite aire de jeux et un espace de détente seront aménagés du côté de la parcelle, les arbres existants conférant une ambiance «parc» à cet endroit. Les travaux de construction, dont les coûts se montent à 1,58 million d’euros, devraient s’achever en juillet 2017.
37 APPARTEMENTS POUR ÉTUDIANTS Située rue Prince Henri, à proximité du centre sportif, du théâtre et de la gare, la résidence pour étudiants bénéficie d’une position privilégiée offrant une qualité de vie agréable aux étudiants. Réalisée pour les besoins de l’Université du Luxembourg, la résidence comprend 37 unités de logement réparties en quatre étages et accessibles à partir d’un hall commun au milieu du bâtiment. Du rez-de-chaussée au 3e étage, les logements sont organisés en duplex, à raison de trois appartements par étage comprenant cinq à six chambres chacun. Le 4e étage abrite deux appartements supplémentaires comprenant une et trois chambres à coucher et une cuisine. Chaque logement bénéficie d’une double orientation et comprend un salon et un espace cuisine commun. Le bâtiment et les installations techniques sont conçus pour répondre aux exigences d’un bâtiment passif (AAA). La réalisation de la résidence a coûté 3,55 millions d’euros.
14 NEWS RÉCOMPENSE
DIFFERDANGE REÇOIT LE PRIX OPPENHEIMER Le 8 octobre, la Fondation René Oppenheimer a remis son Prix 2015 à la Ville de Differdange pour les recherches réalisées dans le cadre de l’exposition «judenrein. Le jour où nos chemins se séparèrent.» Ce travail de mémoire avait révélé que la Ville de Differdange n’avait pas su protéger ses minorités, et notamment sa population juive. Pire encore, elle n’avait pas hésité à fournir des informations à l’occupant nazi allant au-delà de ce qui était demandé. Lors du vernissage de l’exposition judenrein il y a un an, notre bourgmestre Roberto Traversini avait officiellement présenté ses excuses au nom de la Ville. Le comité de la Fondation René Oppenheimer, qui récompense chaque année des personnes ou des institutions résidant au Luxembourg et combattant l’intolérance, a fortement tenu compte de cette prise de position lors de sa décision cette année. Le 8 octobre, lors de la remise du prix, l’équipe du DIFFMAG a discuté avec quelques invités.
LAURENT MOYSE Ech sinn de President vun der Fondation René Oppenheimer. Wa mer e Laureat fannen – dat ass net ëmmer de Fall –, gëtt de Präis all Joer iwwereecht un eng Persoun, eng As-
sociatioun oder eng Institutioun, déi sech agesat huet am Kampf géint de Rassismus, den Antisemitismus an d’Intoleranz. Déifferdeng huet e Gesamtprojet ausgeschafft. Souwuel déi ganz interessant Ausstellung judenrein, déi hei gewise ginn ass, wéi och déi Brochure, déi dobäi veröffentlecht ginn ass an déi héichinteressant ass. Wéi och déi ganz Recherchen, déi domadder associéiert sinn. D’Stolpersteine waren och eng ganz wichteg Initiativ. An natierlech och d’Ried vum Buerger meeschter den
Owend vum Vernissage, wou hie seng Excusen am Numm vun der Gemeng öffentlech presentéiert huet. Dat Gesamtkonzept hu mer a Betracht geholl. D’Präisiwwereechung ass natierlech e Moyen, déi Mémoire vum Zweete Weltkrich un d’Liewen ze halen. Dat war och d’Zil vum Alfred Oppenheimer, déi déi Fondatioun gegrënnt huet. Hie wosst nämlech, datt, wann hien an aner Témoinen net méi do wieren, d’Erënnerung misst weider goen.
15 NEWS
JOS STEICHEN Ech sinn de 7.10.1924 gebuer. Ech sinn deen eelsten Iwwerliewenden nach vum Streik. Ech war zum Dout veruerteelt an um Standgeriicht ass da gesot ginn «zu jung um erschossen zu werden». Ech si veruerteelt gi fir an d’Wehrmacht. De 5. August 1943 sinn ech bei d’Russen iwwer gelaf. De 5. November si mer zu 5 heem komm.
Zeremonie matmaachen. Mä ech kennen der e puer aus der Fondatioun Oppenheimer. Ech hunn zum Beispill dem Här Moyse säi Papp a säi Grousspapp kannt. Mir hate geschäftlech mateneen ze dinn. An do hunn ech geduecht, elo geess de den Owend dohinner, fir ze kucken, wat dat ass. Meng Opfassung vum Mënsch ass, datt mer fir d’éischt e Mënsch sinn. A Liewen ass dat, wat dir aus ärem Liewe maacht. Et gëtt 1000 Krankheeten, awer nëmmen eng Gesondheet: also versuecht déi. Dat gréisstent Gléck, wat d’Elteren hunn, ass, wa se gesond Kanner hunn. Mierkt iech déi Saache gutt.
GUY DE MUYSER
Ech denken, datt de Präis verdéngt ass. D’autant plus datt d’Ausstellung virun der Publikatioun vum Artuso-Bericht stattfonnt huet.
JOHN WEBER
Ech muss elo éierlech sinn: et ass déi éischte Kéier, datt ech esou eng
Ech si vu Woltz gebierteg, awer an der Stad opgewuess. Ech kommen awer oft op Déifferdeng, well ech Coursen op der Miami University halen. Ech hunn dräi Stonnen an der Woch iwwer Relations politiques – ech war ganz laang an der Diplomatie täteg. Si hale mech, obwuel ech wéint mengem Alter ëmmer erëm meng Demissioun ginn, well an Amerika ass et Traditioun, datt d’Studenten d’Proffe bewäerten no all Semester. En ech kommen esou gutt dobäi ewech. Dofir hunn ech mat Déifferdeng eng speziell Verbindung.
D’Zeremonie war ganz flott an huet dat duergestallt, wat se sollt. Ech muss soen, datt se mech wierklech beréiert huet. Déi Expositoun d’lescht Joer hunn ech selbst verständlech gesinn an ech hu souguer Frënn aus der Stad matbruecht.
Ech si President vum Mémorial de la déportation an der aler Gare vun Hollerech. Do hu mer dräi Associatiounen, déi sech zesumme gedinn hunn an ënner anerem d’Juden. Ech si mam jiddesche Problem méi laang konfrontéiert. Och vun doheem aus, wosst ech vläicht méi wéi aner Leit iwwert d’Juden. Wou ech kleng war, ware vill jiddesch Flüchtlingen aus Däitschland mat mir an der Schoul. Do huet iwwregens guer keng Diskriminatioun bestanen. Do hunn ech héieren, wat mat de Juden am Krich passéiert ass. Ech wosst vläicht méi wéi anerer, well mer Bekannten an Däitschland haten, déi ganz antinazi waren. An Däitschland hu vill Leit gesot, si woussten näischt. Ech géif soen, si hunn net probéiert ze wëssen. Fir vill Leit war et vläicht méiglech net ze wëssen, mä fir anerer net.
Hei zu Lëtzebuerg hunn natierlech Leit mat de Preise kollaboréiert. Mä ënner ganz schwéierem Drock. Si hu gefaart, si géifen hir Plaz verléieren. Si géifen an de Prisong kommen. Et ass keng Entschëllegung, mä et ass eng Erklärung. Allerdéngs konnt een och deemools Nee soen an et ass een net direkt gekäppt ginn. Natierlech ass awer kritikabel, datt hei zu Déifferdeng d’Stad méi wäit gaangen ass. Dat huet gewisen, datt e gewëssen Antisemitismus scho virun den Nazie bestanen huet. Zu Lëtzebuerg ass dat elo guer net méi de Fall. Mä an anere Länner wéi a Frankräich oder an Däitschland ass et awer vläicht nach de Fall.
16 NEWS
LUNDI LITTERAIRE DU 23 NOVEMBRE
CLAUDE WOLF Ech fannen dat gutt, datt d’Stad Déif fer deng den Oppenheimer-Präis kritt huet. Den Här Traversini huet déi Auszeechnung méi wéi verdéngt fir dee Courage, deen en hat. Hie war a sech deen éischten, dee kloer gesot huet, datt déi Generatioune vu virdru Feeler gemaach hunn. An hien huet seng Excusë presentéiert. Natierlech waren dat d’Generatioune virun eis. Mä mir mussen dorauser léieren. An dofir war déi Prise de position wichteg a se verdéngt Respekt. Dee ganze Projet war eng formidabel Aarbecht. D’Stolpersteine sinn eng remarquabel Initiativ. Sämtlech Konferenzen, déi ronderëm organiséiert goufen, waren interessant. Ech si selwer vun Déifferdeng. Et gouf a menger Kannerzeit net méi vill jiddesch Famillen. Et beréiert mech ze gesinn, wéi vill et der gouf a wat mat hinne geschitt ass. Dat war eng Entdeckung.
Thomas Schafferer: „jenseits von luxemburg“ Der österreichische „lyrische Superjhemp“ (Zitat Tageblatt)
ROBERT RINGS Ech sinn den Owend hei, well meng Fra Direkter vum Friddensgeriicht zu Esch ass a si huet eng Invitatioun kritt. Zweetens ass den Här Traversini e laangjärege Kolleg vu mir, esou datt ech frou war, bei där flotter Manifestatioun dobäi ze sinn. Ech sinn ëmmer frou, wann esou Manifestatiounen net iwwert eng Stonn daueren, well soss d’Leit den Interessi verléieren. Dat war den Owend reusséiert. D’Riede waren emouvant. Si waren opgelackert duerch déi Museksstécker, déi vun deene Jonke gespillt gi sinn. Leider hat ech d’Expositioun verpasst, well ech vu Suessem sinn an net ëmmer direkt matkréien, wat zu Déifferdeng lass ass.
Thomas Schafferer präsentiert ausdrucksstark sein zweites Buch über Luxemburg (auch) als Liebeserklärung an das Großherzlichkeitstum. Ein lyrischer, herzerfrischender Roman über die Liebe und zugleich eine Außenbetrachtung des Landes, gespickt mit (pop-) kulturellen und sprachlichen Zitaten bzw. Reminiszenzen an die luxemburgische Geschichte und Gegenwart. Musik: Claudine Muno 20.00 HEURES – H20, rue Rattem
17 NEWS AIDE AUX RÉFUGIÉS
UN CENTRE DE COLLECTE OUVRE AU NOPPENEY DE
S39
Afin de faire face à la crise des réfugiés, la Ville de Differdange a mis le Centre Marcel Noppeney à la disposition de l’Office luxembourgeois d’accueil et d’immigration, l’OLAI. Le Centre devrait accueillir prochainement une soixantaine de personnes. Dans ce contexte, l’OLAI vient d’ouvrir un centre de collecte dans le Centre, dans lequel les personnes désireuses de soutenir les réfugiés peuvent déposer des dons.
• Objets endommagés • Objets décoratifs ou fragiles comme les vases ou les miroirs • Gros électroménager comme les lave-vaisselle ou les aspirateurs • Dons de nourriture, produits de ménage, maquillage… Le centre est ouvert de 11 h à 15 h et de 17 h à 19 h du lundi au vendredi.
BESOINS PRINCIPAUX
Nous vous rappelons qu’il est également possible de faire un don sur le compte de l’administration communale CCPL IBAN LU63 1111 0000 5454 0000 avec la mention «Aide aux réfugiés».
• Vêtements pour l’hiver, de préférence de petite taille • Vêtements de sport et de loisirs pour enfants • Matériel de sport (balles, raquettes, chaussures de football, chaussures de sport pour enfants…) • Matériel scolaire (crayons couleur, feutres, livres de coloriage, craies…) • Vélos pour adultes et pour enfants + casques • Tableaux blancs • Livres pour apprendre les langues française et anglaise et livres pour enfants
MEUBLES
• Lits pour enfants • Commodes et petites armoires, surtout si elles peuvent être fermées à clé (fournir photos et détail des dimensions)
DONS NON ACCEPTÉS
• Meubles encombrants comme les cuisines, lits à deux places, armoires de grande taille, chambres complètes…
AUTRES FORMES D’AIDE
Si vous souhaitez aider d’une autre manière, vous pouvez aussi télécharger et remplir la fiche d’information pour bénévoles disponible sur le site internet de la commune:
www.differdange.lu/files/5914/4413/0643/ fiche-inscription-benevoles.pdf
Sing-Loon Cheung Tél.: 58 77 1-1558 wok@differdange.lu
18 NEWS NOVEMBRE
AALT STADHAUS Du cinéma, du rire, de l’émotion et surtout, beaucoup de musique – du jazz, du blues, de la musique classique – vous attendent tout au long du mois de novembre dans notre centre culturel Aalt Stadhaus. Profitez-en! QUATUOR KREISLER – MUSIQUE CLASSIQUE 8.11.2015 | 17H00 | 15€ Formé en 2009 par quatre excellents musiciens de l’Orchestre philharmonique du Luxembourg, Haoxing Liang (violon), Silja Geirharsdottir (violon), Jean-Marc Apap (alto) et Nial Brown (violoncelle), le quatuor nous interprète le quatuor à cordes en sol mineur, opus 27, d’Edward Grieg et le quatuor à cordes en sol mineur, D810, «Der Tod und das Mädchen» de Franz Schubert.
STAN & OLLI – STEPHAN GRAF VON BOTHMER LIVE CINEMA | 6.11.2015 15H00 SPEZIAL KINDERVORSTELLUNG EINTRITT: 6€ 20H00: ABENDVORSTELLUNG: 12€ / KINDER: 6€ Stan Laurel & Oliver Hardy haben den Slapstick mit ihrer einzigartigen Langsamkeit revolutioniert. Immer wieder geraten sie ohne jede böse Absicht in halsbrecherische Situationen und säen Chaos und Zerstörung. Bothmer begleitet die Filme pointiert und virtuos und setzt die Schwerpunkte und Beziehungen so geschickt, dass die Gags vollkommen frisch und spontan rüberkommen. Ein grandioses Spektakel voll Witz und guter Laune. Sie werden Tränen lachen!
Contact et tickets Centre culturel régional «Aalt Stadhaus» 38, avenue Charlotte L-4530 Differdange T. +352 58 77 1-1900 (accueil) info@stadhaus.lu www.stadhaus.lu www.luxembourg-ticket.lu Lundi: 10h-19h, mardi-samedi: 10h-18h
CERCLE MANDOLINISTE MUNICIPAL DE DIFFERDANGE – CONCERT D’AUTOMNE 13.11.2015 | 20H00 | GRATUIT Le cercle mandoliniste sous la direction de Ricardo Sandoval nous présente les meilleurs morceaux de la musique populaire et vivante.
#PREVIEW
PROCHAINS SPECTACLES AU CENTRE CULTUREL: Christmas Moments, 5.12. | 25 €
19 NEWS
STRANGE COMEDY – COMEDY 25.11.2015 | 20H00 | 20€ Das Duo Strange Comedy, zwei ehemalige Cirque du Soleil-Artisten, sorgen immer wieder für neue Lachsalven. Über 60 Minuten Spaß, Überraschungen und wahnwitzige Stunts, Komik pur, die keine Worte braucht und Jung und Alt gleichermaßen zum Lachen bringt!
ORGANIC TRIO – JAZZ 20.11.2015 | 20H00 | 12€ Brian Seeger (guitar), Jean-Yves Jung (Organ) and Paul Wiltgen (drumms) have succeeded in updating the possibilities of the classic Hammond powered format. Sure they swing out and get funky like their honored predecessors, but they also explore the etheral, the poignant and the bombastic. It’s all delivered with enthousiasm, sincerity and, some might say, a fraternal love.
SUGAR RAY AND THE BLUETONES – BLUES 23.11.2015 | 20H00 | 15€ Sous ses airs joviaux et remplis de bonhomie, ce natif du Connecticut basé dans le Rhode Island est aujourd’hui un des plus impressionnants et remarquables harmonicistes/ chanteurs de blues blanc, dans la plus grande tradition des William Clarke, James Harman et autre Kim Wilson.
THÉ DANSANT MAM POL MILBERT 29.11.2015 | 15H00 | 5€ Passez un après-midi en dansant avec Pol Milbert Orchester sur des airs de valse, marche, cha-cha-cha, swing, twist, fox-trot et tango, dans une ambiance décontractée. Une petite restauration est assurée par le Bistro Aalt Stadhaus.
20 AGENDA
NOVEMBRE! #BÉNÉDICITON DES TOMBES
18
08.11.15 | 10H00-18H00
STAN & OLLI STEPHAN GRAF VON BOTHMER STUMMFILMKONZEPT
GRIEWERSEENUNG
#BÉNÉDICITON DES TOMBES
#EVENTS
06.11.15 | 15H00 ET 20H00
01.11.2015 | 11H15 Cimetière Niederkorn Poarverband Differdange
#LIVE CINÉMA
BASAR
Hall Polyvalent “La Chiers” à Differdange Foyer de la Femme Differdange
Centre Culturel Régional «Aalt Stadhaus» Ville de Differdange Tickets à l’accueil du Centre Culturel Aalt Stadhaus www.luxembourgticket.lu ou www.stadhaus.lu ou par téléphone au +352 47 08 95-1»
#MARCHÉ
01.11.2015 | 14H30
10.11.15 | 08H00-13H00
Cimetière Oberkorn Poarverband Differdange
Centre-ville Fédération des foires & marchés
#BÉNÉDICITON DES TOMBES
#PRÉSENTATION
GRIEWERSEENUNG
MARCHÉ MENSUEL
01.11.2015 | 15H30
10.11.15 | 19H30
GRIEWERSEENUNG
PRÉSENTATION PUBLIQUE EN VUE DE L’INTRODUCTION DU QUARTIER RÉSIDENTIEL AU BELAIR
Cimetière Differdange Poarverband Differdange
Centre Culturel Régional “Aalt Stadhaus” Ville de Differdange
#BÉNÉDICITON DES TOMBES GRIEWERSEENUNG
Cimetière Lasauvage Poarverband Differdange
18
#CONSEIL COMMUNAL
#MUSIQUE
11.11.15 | 08H00
08.11.15 | 17H00
SÉANCE DU CONSEIL COMMUNAL
QUATUOR KREISLER MUSIQUE CLASSIQUE
Hôtel de Ville - salle des séances Ville de Differdange
Centre Culturel Régional “Aalt Stadhaus” Ville de Differdange$ Tickets à l’accueil du Centre Culturel Aalt Stadhaus www.luxembourgticket.lu ou www.stadhaus.lu ou par téléphone au +352 47 08 95-1”
18
#CONCERT
13.11.15 | 20H00
#EVENTS
08.11.15 | 11H30
GROUSSE MISSIOUN’S BASAR Verainshaus Uewerkuer Fraen a Mammen Uewerkuer Umëlldung fir Sondeëttesmenu um 58 56 22
CONCERT D’AUTOMNE Centre Culturel Régional “Aalt Stadhaus” Cercle Mandoliniste Municipal de Differdange réservation au 58 77 1-1900
#MARCHÉ
13.11-15.11.2015
ADVENTS- HOBBY- & KONSCHTHANDWIERKERMAART Centre sportif Oberkorn HBRed Boys-Hobbydiff 94
yo uc an
02.11.2015 | 11H15
if me t Cu
21 AGENDA
#EXPOSITION
#MESSE
14.11. - 04.12.2015 16H00-19H00
22.11.15 | 10H00 CÄCILIENDAG
EXPOSITION ART VISION AREA 70e SALON ART VIVANT Espace H2O - rue Rattem - Oberkorn Art Vivant Differdange Nocturnes les vendredis 20 et 27.11.2015 jusqu’à 21h00 en présence des artistes avec visite guidée
Eglise Oberkorn Chorale Ste. Cécile Uewerkuer
26.11.2015 | 20H00
KONFERENZ “MUSSE MENSCHERECHTER EN THEMA HEI ZU LËTZEBUERG SINN” MAM GILBERT PREGNO Centre Culturel Régional “Aalt Stadhaus” Centre Culturel Differdange
16
#LECTURE
23.11.15 | 20H00
LUNDI LITTÉRAIRE THOMAS SCHAFFERER “JENSEITS VON LUXEMBURG”
#EVENTS
14.&1511.15 | 13H30-18H00
#MARCHÉ
27-29.11.2015 | 14H00-18H00 ADVENTSMOART LASAUVAGE
27.11.2015 | 18H00
Espace H2O - rue Rattem - Oberkorn Ville de Differdange
BAZAR ANNUEL
Hall Polyvalent “La Chiers” à Differdange Société pour la protection des animaux Differdange
#CONFÉRENCE
19
Tombola-Pâtisserie-Buvette-Articles de Noël Ambiance garantie par “Los Figaros”
TROMMELGRUPP VUM LOISIRS A.P.E.M.H.
28.11.2015 | 18H00
#MUSIQUE
CONCERT MAT «JOINED VOICES» Lasauvage LCV
23.11.15 | 20H00
SUGAR RAY AND THE BLUETONES 19
#CONCERT
20.11.15 | 20H00
ORGANIC TRIO - JAZZ Centre Culturel Régional “Aalt Stadhaus” Ville de Differdange Tickets à l’accueil du Centre Culturel Aalt Stadhaus www.luxembourgticket.lu ou www.stadhaus.lu ou par téléphone au +352 47 08 95-1
Centre Culturel Régional “Aalt Stadhaus Ville de Differdange Tickets à l’accueil du Centre Culturel Aalt Stadhaus www.luxembourgticket.lu ou www.stadhaus.lu ou par téléphone au +352 47 08 95-1
19
#COMÉDIE
25.11.15 | 20H00 STRANGE COMEDY
Centre Culturel Régional “Aalt Stadhaus” Ville de Differdange Tickets à l’accueil du Centre Culturel Aalt Stadhaus www.luxembourgticket.lu ou www.stadhaus.lu ou par téléphone au +352 47 08 95-1”
#EVENTS
26.11.2015 | 15H00-18H00 RENTNERFEIER
Hall polyvalent “La Chiers” OGB-L Differdange
19
#EVENTS
29.11.15 | 15H00
THÉ DANSANT MAM POL MILBERT Centre Culturel Régional “Aalt Stadhaus” Ville de Differdange Tickets à l’accueil du Centre Culturel Aalt Stadhaus www.luxembourgticket.lu ou www.stadhaus.lu ou par téléphone au +352 47 08 95-1”
22 SERVICE
ATELIER
DÉCORATIONS DE NOËL NATURELLES DE
S39
Avez-vous envie de créer vous-même des décorations de Noël avec des matériaux de la nature? Alors, n’hésitez pas à vous inscrire à un atelier de bricolage organisé par la Ville de Differdange, la commission de l’environnement et le syndicat Sicona-Ouest. Celui-ci se déroulera le samedi 21 novembre de 14 h à 17 h à l’École Nature place de Saintignon à Lasauvage. Si vous en avez la possibilité, vous pouvez apporter votre propre matériel comme un sécateur ou un pistolet à colle. Une participation aux frais de 10 euros est prévue.
INSCRIPTION L’inscription est obligatoire, car le nombre de participants est limité. Réservation au 26 30 36 25 ou par courrier électronique à administration@sicona.lu
Allocation de rentrée scolaire 2015-2016 La commune verse une allocation d’études à tous les parents dont les enfants sont inscrits dans une classe de l’enseignement secondaire ou secondaire technique et aux étudiants qui font des études supérieures. Les formulaires de demande pour l’obtention des allocations d’études pour l’année scolaire 2015-2016 peuvent être retirés à la réception de l’hôtel de ville de Differdange depuis le 1er octobre 2015. Les mêmes formulaires et les explications y relatives sont également disponibles sur le site internet de la commune – www.differdange.lu. Les formulaires dûment remplis et accompagnés des pièces nécessaires doivent être déposés à la réception de l’hôtel de ville ou renvoyés par courrier postal pour le 31 janvier 2016 au plus tard. Pour tout renseignement supplémentaire, téléphonez au 58 77 1-1290/1406.
23 SERVICE ASSOCIATION RAHNA
MUPPEN ËNNERSTËTZE LEIT
PROJET DE SOUTIEN
Un mobile pour les enfants de Peshawar Le 16 décembre 2014, un commando taliban s’était attaqué à une école dans une des principales villes du Pakistan, Peshawar. Des combats avec l’armée pakistanaise avaient alors éclatés et s’étaient poursuivis pendant plusieurs heures, faisant 141 victimes dont 132 enfants. Le 14 novembre, l’association Rahna procédera à sa 7e remise de chiens d’assistance. Cette remise aura lieu au Centre sportif Woiwer, rue Neuwies à Differdange. Cinq couples se formeront ce jour-là: Gauguin rejoindra Sandra, Gana rejoindra Andrée, Happy rejoindra Joël, Dia rejoindra Alain et Iris sera remise à la Seniorie Saint-Joseph de Pétange.
UNE PREMIÈRE L’événement du 14 novembre aura une importance particulière, car le premier chien d’alerte pour personne diabétique y sera remis. Pour l’association, qui depuis sa création a remis 38 chiens au Grand-Duché, il s’agira d’un moment aussi fort que celui de la remise du premier chien à Moutfort en janvier 2004. Plus d’Informations: Rahna – Muppen ënnerstëtze Leit am Rollstull a.s.b.l. 7, an de Leessen L-5312 Contern Tél.: +352 621 63 66 61 info@rahna.org
Art-Communique, une société réalisant des projets artistiques avec des enfants, s’était alors adressé à la Ville de Differdange pour mettre en place un projet de soutien pour les enfants de Peshawar. L’idée consistait à créer – ensemble avec plus de 65 élèves de notre ville – un mobile de 132 fleurs. Chaque fleur porterait le nom d’une des petites victimes de l’école de Peshawar. Une fois le mobile terminé, il serait envoyé à l’école de Peshawar.
INAUGURATION LE 16 SEPTEMBRE Après bien des difficultés administratives, le mobile est finalement arrivé à l’école de Peshawar grâce au soutien de l’ambassade de Belgique à Islamabad. La remise officielle a eu lieu le 16 septembre en présence de l’ambassadeur belge. Le mobile differdangeois aura – espérons-le – réussi à apporter un peu de couleur et joie à une école et à des enfants frappés par une tragédie inommable.
24 SERVICE HISTOIRE
STOLPERSTEINE La Ville de Differdange a l’honneur d’inviter à la pose solennelle de 23 «Stolpersteine» à Differdange le jeudi 5 novembre 2015 à partir de 10 h. L’artiste allemand Gunter Demnig procédera à la pose des pierres en mémoire de citoyens juifs déportés et assassinés par les nazis. Le rassemblement se fera à 10 h près du Monument aux Morts. La cérémonie sera clôturée par une réception au centre culturel Aalt Stadhaus vers 13 h. Le circuit se fera comme suit et une navette suivra le trajet: 1: 96, avenue Charlotte 2: 20, rue Dalscheidt (Oberkorn) 3: 96, rue Dicks-Lentz 4: 18, rue du Verger (Niederkorn) 5: 15, rue de la Grève nationale 6: 17, rue de la Grève nationale 7: 8, rue des Prés 8: 41, rue Michel Rodange
25 SERVICE
LE LABYRINTHE DU SILENCE IM LABYRINTH DES SCHWEIGENS PROJECTION DE FILM: 03.11.2015 | 20 H | ENTRÉE GRATUITE CENTRE CULTUREL RÉGIONAL AALT STADHAUS Francfort, 1958: Johann Radmann, jeune procureur, découvre des preuves capitales permettant l’ouverture d’un procès contre d’anciens SS allemands ayant servi pendant l’Holocauste. L’enquête de Radmann se poursuit non sans difficulté dans une Allemagne d’après-guerre qui préfère essayer d’oublier ces récents événements. Ainsi, le jeune procureur est entraîné dans un labyrinthe à travers lequel il semble impossible de se frayer un chemin. Plein d’ambition, il fera tout pour que les coupables soient jugés. Im Labyrinth des Schweigens raconte l’histoire vraie et poignante de la traque de criminels de guerre et de leur inculpation suite à l’un des plus grands procès de nazis de l’histoire d’après-guerre. Réalisateur: Giulio Ricciarelli Acteurs: André Szymanski, Alexander Fehling, Friederike Becht
DEUX VOYAGEURS POUR BRESLAU 1944-2004 LECTURE PAR STEVEN WEINBERG 04.11.2015 | 20 H ENTRÉE GRATUITE CENTRE CULTUREL RÉGIONAL AALT STADHAUS Six membres de sa famille ont péri dans les camps de la mort. Et ce n’est qu’après la mort de ses parents que Steven Weinberg, à cinquante ans, ressent le besoin d’en savoir plus sur ce lourd passé. S’ensuivent trois voyages en Pologne, sur les traces de la déportation: seul en 1997, avec ses deux fils en 2001 et avec sa femme en 2004… Le 16 février 1944, son père Edgar est capturé lors d’une rafle et déporté à Auschwitz. Soixante ans après, le fils tente de projeter sur la paisible campagne enneigée les scènes dantesques décrites par son père, rescapé d’un cauchemar sans nom. Les ténèbres et les miradors. Le silence, les cris et les sifflets. Le froid et la faim. Impossible de décrire Birkenau, car Birkenau n’est pas seulement ce qu’on voit, c’est avant tout ce qu’on pense. Une forêt de cheminées, l’horreur au bout du tunnel. L’enfer… Encadrement musical: Darko Milowich (violiniste de l’OPL)
26 FLASHBACK
GESCHICHTE
KINDERARBEIT WAR NORMAL
ET WAR NET ËMMER SCHÉIN
27 FLASHBACK
So war es auch auf dem Dorf. Im letzten Jahrhundert war es in den kinderreichen Familien auf dem Dorf durchaus normal, dass alle Kinder, ob groß oder klein, ihren Arbeitsbeitrag zum Erhalt des landwirtschaftlichen Betriebes und damit zur Ernährung der Familienmitglieder beitragen mußten. Text: Roby Fleischhauer Und trotzdem reichte es oft vorne und hinten nicht. Auch vor den Industrien im Süden, wurden bei uns Kinder in kleineren Manufakturen wie Tuchfabriken, reien und anderen Betrieben Spinne beschäftigt. Als die Schmelzen und die damit verbundene eisenverarbeitende Industrie im Süden und im Zentrum entstanden, versuchten die Bauernfamilien ihre Söhne so schnell wie möglich dort in Lohn und Brot zu bringen. So kam es, dass viele 16-jährige und noch Jüngere sich in der Schmelz und vor allem im Bergbau verdingten. Auf die Migration der Männer und Kinder von den Dörfern in die Industriegebiet sind wir in der letzten Ausgabe eingegangen.
Corinne Reichling hat sich des Themas der Kinderarbeit in der Industrie mit ihrer Studie «Le travail de l’enfant dans la sidérurgie luxembourgeoise pendant l’ère de l’industrialisation» in «Terres rouges, histoire de la sidérurgie luxembourgeoise» angenommen. (ist in der Stadtbibliothek vorhanden). Das Gesetz vom 6. Dezember 1876 soll die Kinderarbeit regeln. Unter anderem dürfte kein Kind unter 16 Jahren eingestellt werden. Das «arrêté royal grand-ducal» vom 23. August 1877 hält fest, dass unter 16-jährige nicht in schmutzigen und gefährlichen Umfeld arbeiten dürfen, respektive zu schwere Lasten tragen dürfen. Nachtarbeit ist verboten. Jugendlichen dürften nicht länger als 8-10 Stunden am Tag arbeiten. Inspektoren sollten dies kontrollieren, doch die Interessen der Industriellen und natürlich der
Pferde hielt, die sie an den Grubenbetrieb verliehen. Die Pferde arbeiteten bis 2 Uhr nachmittags, wurden in den Bauernbetrieb vom «Schartgen» zurückgebracht und arbeiteten dann für den Bauern auf dem Feld. Viele Bergleute brachten ihre Söhne schon frühzeitig mit in die Grube zur Arbeit, wo sie dann vom Vater eingewiesen wurden. Jeder Beschäftigte, auch die Kinder, verfügten über ein «Arbeiterund Dienstboten-livret», auf dem das Alter (nicht das Geburtsdatum) und weitere individuelle Merkmale per Handschrift eingetragen waren. Dieses Büchlein mußte bei jedem Stellenwechsel vorgezeigt werden und war, da es auf der Hand geschrieben war, von den Eltern leicht zu fälschen, besonders in der Rubrik: Alter. Eltern hatten meistens Vorrang. Erst mit dem grossherzoglichen Beschluss 30.3.1931 wurde die Kinderarbeit vor dem 14ten Lebensjahr gänzlich verboten. Kinder, welche unter 16 Jahre alt waren, durften, gemäss diesem Gesetz auch nicht in der Kranken- und Inva lidenkasse angemeldet werden. Die Industriellen trugen wenig dazu bei, dass die Bestimmungen des Jugendschutzgesetzes eingehalten wurden. Kinder (und Frauen) streikten nicht und sie verdienten knapp ein Drittel des normalen Lohns. Ganz viele Knaben wurden in den Grubenbetrieben eingesetzt und zwar als «Schartgen» (charretier). Sie kümmerten sich um die Pferde, holten sie beim Bauern ab und brachten sie nach getaner Arbeit dorthin zurück. So in «Fondde-Gras», wo die Familie Kies drei
Corinne Reichling nennt auch konkrete Zahlen : So waren beispielsweise 1890 ein Arbeiter von 20 unter 16 Jahre alt. 3 – 5% sind zwischen 12 und 16 Jahre alt. Es handelt sich natürlich hauptsächlich um Jungen. Sie arbeiteten 11 Stunden am Tag! Im Düdelinger Werk werden die unter 16-jährigen beschäftigt als Ausläufer, Flaschenreiniger, Erzklopfer, Türzieher, Rollenmaschinist, Dresseur, Ventilationsmaschinist, Schienenrichter, Maurergehülfe, Stopfmachergehülfe, Hammerführer, Coquillenspritzieher, Tagelöhner und zer, Ketten Pumpenmaschinist. Viele dieser Kinder arbeiteten auch Nachtschicht, obschon das ausdrücklich durch das Kinderschutzgesetz verboten war. Auf alten Fotos vor den Eingängen der Erzgruben bemerkt zwischen den gestandenen Arbeitern immer wieder
28 FLASHBACK
Der Jüngste, ein in Differdingen verunglückter junger Bergarbeiter, war erst 13 Jahre alt!
diese Kinder und Jugendlichen, die jedoch stolz auf ihre Zugehörigkeit zu den Erwachsenen scheinen. Hier ein Auszug aus den Erinnerungen eines früheren Bergarbeiters: «Ech hat 14 Joer, wéi ech an d’Galerie sollt schaffe goen. Ech koum trotzdem direkt dohinner, mä ech gouf net bei der Krankekeess an Invalidekeess ugemellt, bis ech 16 Joer hat. Ech war also nëmme beim Unfall gemellt. Ech sinn op d’Minière gaangen, fir Suen ze verdéngen. Ech kann net méi genee soe wéi vill, mä et waren ëm di 100 Frang den Dag. Déi hu mir natierlech an der Paitut kritt. Mä ech hunn d’Sue missen doheem erausginn. Sonndes hunn ech awer 50 Frang Täschegeld kritt. Herno hunn ech mir emol e Motorrad kaaft. Meng Aufgab beim Stauder war et, d’Buggië mam Päerd ze zéien. Mäi Päerd, dat Leo geheescht huet, huet engem Bauer vun Téiteng gehéiert. Dat flottst war ëmmer, wann ech mat em heem komm sinn: da sinn ech mat em an d’Käler Baach gaangen, fir et schéi propper ze maachen. Dat krut
ech net bezuelt, mä dat huet sech esou gehéiert. Am Ufank gëss de fir domm gehal. Ech hat eng Kéier – dat vergiessen ech net! – immens vill Chance. Si hu mir net gesot, datt op der Minière geschoss gëtt. Ech koum mam Päerd, an op eemol kraacht et an allen Ecken! D’Steng an d’Splitter si geflunn! Et hätt eis eppes kënne geschéien, mä do hat kee mech gewarnt! Et war net ëmmer schéin.»
An den Eisenplatten am Bergarbeiter denkmal in Kayl sind die Namen derjenigen eingraviert, welche ihr Leben beim Erzabbau ließen. 1445 Bergleute sind hier aufgezählt mit ihrem Alter. Von diesen 1445 Leuten sind 28 16 oder noch weniger Jahre alt. Der Jüngste, ein in Differdingen verunglückter junger Bergarbeiter, ist eben erst 13 Jahre alt! In dem sehr interessante Buch von Josiane Weber über «Familien der Oberschicht von 1850-1900» (ist in der Stadtbibliothek vorhanden), wird hauptsächlich die Erziehung der Kinder dieser Oberschichtfamilien beschrieben. Wenn man diese Erziehung mit dem, was Corinne Reichling beschreibt, vergleicht, wird einem erst richtig klar, welche krassen sozialen Unterschiede es zu dieser Zeit auch in Luxemburg gab. Wenn man nicht in die richtige Familie hineingeboren wurde, hatte man keine Chance.
29 FLASHBACK
STILL ALICE Réalisateur: Richard Glatzer, Wash West Avec: Julianne Moore, Alec Baldwin et Kristen Stewart
Julianne Moore a remporté l’Oscar de la meilleure actrice pour son interprétation. Il s’agit de l’adaptation de roman de Lisa Genovese L’envol du papillon (également disponible à la bibliothèque). Mariée, heureuse et mère de trois grands enfants, Alice Howland est un professeur de linguistique renommé. Mais lorsqu’elle commence à oublier ses mots ou à se perdre en faisant son jogging, elle s’inquiète. On lui diagnostique un Alzheimer précoce et les liens entre Alice et sa famille sont mis à rude épreuve. Effrayant, bouleversant, son combat pour rester elle-même est une magnifique source d’inspiration. Disponible en version française et anglaise.
Film
MEDIATHÈQUE
COUP DE CŒUR DE LA BIBLIOTHÈQUE Consultez ici nos livres et films coups de cœur du mois, à destination de tous. Les livres ainsi que les films proposés dans cette rubrique sont disponibles dans les locaux de la bibliothèque.
DÉI BESCHT MANÉIER AUS DER LANDSCHAFT ZE VERSCHWANNEN Auteur: Guy Rewenig
Livre
Bibliothèque
Zwee tockskäppeg Pensionäre liwwere sech all Dag hire kuriéise Krich; eng mësstrauesch Koppel strapazéiert ouni Paus seng romantesch Léift, bis guer näischt méi geet; eng Mamm dréckt mat aller Gewalt hire klenge Jong an eng absurd Beruffskarriär; e Mann kënnt mat enger héchst ongewéinlecher Krankheet bei den Dokter; e Radiosjournalist schnësst säi Studiogaascht ënnert den Dësch; zwee Bridder setzen ëmmer nees un, hir komplizéiert Bezéiung opzeschaffen, a réieren ëmmer nees ëm de Bräi; e Chômeur kritt eng surreal Aarbechtsoffer gemaach; an engem Schwäizer Kurhotel fält net nëmmen de Plafong zwee Lampertsbierger Turisten op de Kapp. Déi bescht Manéier, aus der Landschaft ze verschwannen ass eng Suite vun aacht Geschichten, déi de Guy Rewenig radikal reduzéiert op Dialoger a Gespréichssituatiounen. Déi aacht Geschichte pendelen tëscht Komik a Verzweiwlung, pechschwaarzer Melancholie a Gelaachs, traurege Gefiller an duerchdriwwene Momenter, an ëmmer nees tëscht Slapstick a groteskem Gestruewels: de Guy Rewenig léisst seng Figure Slalom lafen duerch hiert klengt, verdruddelt, onméiglecht, geféierlecht, lächerlecht Liewen.
38, avenue Charlotte | L-4530 Differdange T. +352 58 77 1-1900 | www.stadhaus.lu
POUR INFORMATION : La Bibliothèque Municipale de Differdange vient d’acquérir 200 nouveaux DVD pour adultes et enfants. Nous vous rappelons que le prêt est gratuit et limité à deux DVD par semaine.
30 PICTURE REPORT GALÉRIE
OCTOBRE EN PHOTOS 01
02
03
04
05
06
31 PICTURE REPORT
07
08
09
10
12
11
13
01-04 «Bauerenhierschtmaart» à la ferme Tempels 05&06 Inauguration d’une aire de grillade et de jeux au Stengercherswee 07 Concert de Pol Belardi à l’Aalt Stadhaus 08-11 Exposition Senior Art Weekend au 1535 °C 12&13 Visite de courtoisie d’une délégation de la ville portugaise de Bragança
32 PICTURE REPORT
01
02
03
04
05
01 Oktoberfest à Oberkorn 2&3 Musikbazar 2015 au centre sportif d’Oberkorn 4&5 Three Anniversaries, One Concert à l’Aalt Stadhaus
33 PICTURE REPORT
01
02
03
04
05
01-05 Inauguration officielle du B창timent A du 1535 째C et portes ouvertes
34 PICTURE REPORT
06
07
08
09
10
06-10 Inauguration officielle du B창timent A du 1535 째C et portes ouvertes
35 PICTURE REPORT
02
01
03
04
05
06
01 & 02 Journée de la Commémoration nationale à Niederkorn 03 Les étudiants de la Miami University en face de l’Aalt Stadhaus 04-06 Vernissage de l’exposition Donna è
36 PICTURE REPORT
01
03
02
04
05
07
06
08
37 PICTURE REPORT
09
11
10
12
13
14
15
16
1 Vernissage de l’exposition Rétrospective de René Wampach 2 Wieslaw Szlachta interprète Chopin à l’Aalt Stadhaus 3-16 Strongmanrun
38 TRADUCTIONS
FR
S8
HOCHSCHULBILDUNG
UNIVERSITÄTSSTADT DIFFERDINGEN
Dass Differdingen eine Universitätsstadt ist, ist eigentlich nichts Neues, denn seit mehr als fünfzehn Jahren, empfängt unsere Stadt im Differdinger Schloss amerikanische Studenten der Miami University, die sich – auch wenn der Name irreführend ist – in Oxford im Bundesstaat Ohio befindet. Doch seit einigen Wochen kann Differdingen diesen Titel als Universtitätsstadt noch stärker in Anspruch nehmen. In der Tat, nur wenige Kilometer von uns entfernt hat die Universität Luxemburg in Esch-Belval vor kurzem ihren neuen Standort eröffnet. Aber besonders durch die Ankündigung vom 9. Oktober dieses Jahres, dass eine dritte Universtiät, mit dem Namen LUNEX, im ehemaligen Schwimmbad in Oberkorn entstehen wird. Diese Ankündigung erfolgte in Präsenz des Bürgermeisters Roberto Traversini, des Ministers der „Education nationale” Claude Meisch und des künftigen Generaldirektors der neuen Universität, Christian Alt.
Sport und Gesundheit Die Gesellschaft Cognos AG, eines der größten Ausbildungsinstitute in Deutschland, wird die neue Universität in Oberkorn ab April 2016 leiten. Die angebotenen Studiengänge zentrieren sich auf die Wissensgebiete Sport, Gesundheit, Präventioun und Therapie. Sie wurden bereits akkreditiert von einem internationalen Gremium von Experten. Am 2. Juni 2015 bekam die “International University of Health, Exercise & Sports” die offizielle Anerkennung des luxemburgischen Ministeriums für Hochschulbildung.
Eine international Universität Die Studiengänge “Physiotherapie” (Bachelor of Science), “Sportphysiotherapie” (Master of Science), “Sportwissen schaften” (Bachelor of Science) sowie “Internationales Sportmanagement” (Bachelort of Arts) dürften sowohl luxemburgische als auch Studenten aus Deutschland, Belgien und Frankreich anziehen. Die Kurse der internationalen Universität für Gesundheit, Leibeserziehung und Sport werden in mehreren Sprachen abgehalten. Ziel ist es, in den kommenden Jahren das Angebot zu erweitern und nach und nach weitere Bachelor- und Masterstudiengänge sowie auch Doktorandenabschlüsse anzubieten
Der Campus LUNEX wird sich auf dem Gebiet des ehemaligen Schwimmbades in Oberkorn ansiedeln, das die Stadt Differdingen für die Dauer von 30 Jahren vermietet hat. Die Umbauarbeiten im Schwimmbad stehen kurz vor ihrem Beginn und dürften voraussichtlich weniger als sechs Monate dauern. Wenn alles wie geplant verläuft, werden die ersten Kurse ab dem Sommersemester 2016 anlaufen.
Und was hat Differdingen von alledem? Mit der Ankunft einer neuen Universität kommen eine Reihe von Verpflichtungen auf die Stadt zu aber gleichzeitig auch eine Vielzahl von Gelegenheiten. Zu den Verpflichtungen gilt das schnelle Einrichten von Studentenwohnraum. In einer ersten Phase dürfte LUNEX bis zu 500 Studenten aufnehmen (diese Zahl könnte sich im Laufe der Zeit auf 1.000 erhöhen). Ein Großteil dieser Studentenen werden aus unseren Nachbarländer kommen und mit Sicherheit eine Wohngelegenheit in unserer Stadt suchen. Die Gemeindeverwaltung ist sich dessen bewusst. Die kürzliche Einweihung von 37 Studentenwohnungen in der rue Prince Henri in Oberkorn, ist dafür der beste Beweis (siehe auch Seite 14 und 15). Andere Wohnungen dieser Art sind bereits in der Planung. In diesem Zusammenhang hat die Stadt Differdingen auch einen Aufruf bei den Einwohnern gemacht um sie zu ermutigen, Studenten bei sich aufzunehemen, falls sie über leerstehende Appartements oder Zimmer verfügen. Es darf nicht vergessen werden, dass mit der Ankunft einer Vielzahl von Studenten, Differdingen eine Menge zu gewinnen hat, denn die Studenten werden sich nicht damit begnügen ihre Kurse in Oberkorn zu besuchen und abends zu Hause zu bleiben. Universitätsstädte sind für ihr besonderes Flair bekannt, ihre Stadtzentren die belebt sind, der Handel der wieder aufblüht. Differdingen wird hier keine Ausnahme machen. Nebst den Überlegungen zum Wohnraum, bedeutet die Ansiedlung der LUNEX in Differdingen, die zukünftihge Präsenz einer hochspezialisierten Facheinrichtung in den Bereichen Sport und Gesundheit. Synergien mit der Universität Luxemburg, medizinischen Institutionen und Sportvereinen bieten sich förmlich an. Die Zeit wird zeigen was uns zu erwarten hat, doch von vornherein stellt LUNEX eine großartige Chance für Differdingen, Luxemburg und die Großregion dar.
39 TRADUCTIONS
FR
S17
HILFE FÜR FLÜCHTLINGE
EINE SAMMELSTELLE ÖFFNET IM CENTRE NOPPENEY
Um in der Flüchtlkingskrise seine Verantwortung zu übernehmen, stellt die Stadt Differdingen dem “Office luxembourgeois d’accueil et d’immigration (OLAI) das “Centre Marcel Noppeney” zur Vefügung. Das Zentrum wird demnächst etwa sechzig Personnen aufnehmen können. In diesem Zusammenhang öffnet das OLAI eine Sammelstelle im Centre Noppeney, wo Personen, die die Flüchtlinge unterstützen wollen, ihre Spenden abgeben können.
Erwünschte Spenden: Hauptbedarf - Winterkleidung, bevorzugt kleine Kleidergrößen - Sport- und Freizeitkleidung für Kinder - Sportausstattung (Bälle, Tennisschläger, Fußballschuhe, Kindersportschuhe …) - Schulmatérial (Farbstifte, Filzstifte, Malbücher, Kreide …) - Fahrräder für Kinder und Erwachsene und entsprechende Fahrradhelme - Whiteboard - Bücher zum Erlernen der französischen und englischen Sprache und Kinderbücher - Kinderbetten - Kommoden und kleine Schränke, die sich bestenfalls abschliessen lassen (bitte Fotos mitbringen und Maße angeben)
FR
S22
Unerwünschte Spenden - Große Möbel wie Kücheneinrichtungen, Doppelbetten, sperrige Schränke, komplette Schlafzimmereinrichtungen - Beschädigte Objekte - Dekorative Objekte oder Zerbrechliches wie Vasen oder Spiegel - Elektrohaushaltsgeräte wie Spülmaschinen oder Staubsauger - Nahrungsmittel, Haushaltsartikel, Schönheitsartikel… Die Sammelstelle ist geöffnet von 11.00 bis 15.00 Uhr und von 17.00 bis 19.00 Uhr, jeweils von Montag bis Freitag,
Andere benötigte Hilfen Wir möchten sie daran erinneren, dass es ebenfalls möglich ist Geld zu spenden mit einer Überweisung auf das Konto CCPL IBAN LU63 1111 0000 5454 0000 der Gemeinde verwaltung mit dem Vermerk “Hilfe für Flüchtlinge”. Wenn sie auf eine andere Art und Weise helfen mögen, können sie folgendes Informationsblatt für ehrenamtliche Helfer auf der Internetseite der Gemeinde herunterladen: http://www.differdange.lu/files/5914/4413/0643/ficheinscription-benevoles.pdf Weitere Informationen: Sing-Loon Cheung Tél.: 58 77 1-1558 | wok@differdange.lu
ATELIER
CHRËSCHTDEKORATIOUNEN AUS NATURMATERIAL
D’Stad Déifferdeng, D’Ëmweltkommissioun an de SICONA-Ouest invitéieren Iech häerzlech op hiren Atelier e Samschdeg, den 21. November 2015 um 14.00 Auer an der „Naturschoul“ Place de Saintigon, Lasauvage.
Wann Dir d’Méiglechkeet hutt, bréngt w.e.gl. Äert Material mat, wéi e Secateur an eventuell eng Pechpistoul. En Onkäschtebäitrag vun 10 € ass virgesinn. D’Aktivitéit dauert vu 14.00 bis 17.00 Auer.
Hutt Dir Loscht, eemol eng Chrëschtdekoratioun aus Material vun der Natur selwer ze gestalten? Dann invitéiere mir Iech an eisen Atelier, wou Dir gewise kritt, wéi een eng flott Chrëschtdekoratioun aus Naturmaterial zesummestellt. Natierlech sinn awer och Är eegen Ideeë wëllkomm.
Eng Umeldung ass erfuerderlech well d’Plaze si limitéiert. Mellt Iech w.e.g um Tel. 26 30 36 25 oder ënnert der E-Mail-Adress: administration@sicona.lu un.