TVET MANUAL KMHER

វ ិធី

មគគេទសក៍ ១ ុ

ិ ័យក មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស និងវករបេងក ករសិ ស និង បឋមវត្ត ិធី ើត្រស្ត មគគនទន េទសក៍ ជកំនួយមវ ដល់ រអនុ

ុ

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងែផនកបណុ្ត ះប

ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

្ត លវ ិជជជីវៈ

ិ យ មវស័

និងបឋម

មគគុេទទសក៍វ ិធី

ឧបតថមភករេបះពុមពេ

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

យ APEFE

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

1

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ឯក

រេនះជែផនកមួយៃនមគគុេទទសក៍ វ ិធី

ស្រមប់ជជំនួយកនុងករ េនកនុងករបណុ្ដ ះប មគគុេទទសក៍ទី១ ៖ មគគុេទទសក៍ទី២ ៖

មគគុេទទសក៍ទី៣ ៖ មគគុេទទសក៍ទី៤ ៖ មគគុេទទសក៍ទី៥ ៖ មគគុេទទសក៍ទី៦ ៖

ក់ ឱយ អនុវត្តវ ិធី

្ដ លវ ិជជជីវៈ។

ិ ័យ និងបឋម មវស

្រស្តទំង៦កបល ្រស្ត ែផ្អកេលើសមតថភព (APC)

មវ ិស័យ និងបឋម

ទស នទន និងករបេងកើតករសិក ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់

សមតថភពមុខរបរ

ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់

បណុ្ដ ះប ្ដ ល ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់

យតៃម្ល

ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍េរៀបចំែផនកគរុេកសលយ និងសមភរ

ISBN: 978-92-9028-315-7 ន ៃដេនះមួយចំែណកធំ អប់រ ំ កម ន្ត និងកី

មគគុេទទសក៍វ ិធី

ចសេ្រមចបន

្រស័យេ

យ

ជញប័ ណ្ណ

ែដលផ្ដល់េ

យ្រកសួង

េកបិច។

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

2

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

្រកុមផលិតកមម ែផនកទស នទន ស្រមប

មបរ ិបទ និងនិពនធ

ែស៊រហ ៍កូេត (Serge Côté) ែផនកេផទ ងផទត់អកខ វ ិរុទធ ្ហ រឡុត ែផនក

ក េញ៉ (Charlotte Gagné)

នេឡើងវ ិញ េរៀបចំទំព័រ និងេបះពុមព

េ្រកមករទទួលខុស្រតូវៃន្រកសួងអប់រ ំ កម ន្ត និងកី ែផនក្រកហ្វក ិ និង រចនរូបភព

េកបិច

មកុំពយូទ័រ

េដស្ហង់ឌីហ ញ (Deschamps Design)

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

3

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

កថមុខ មរយៈ ចិ ត្តទុក

ន ៃដេនះ

អងគករអន្តរជតិៃន្របេទសនិយយភ

ក់របស់ខួនចំ ្ល េពះករបណុ្ដ ះប

្របេទសនិយយភ

ប ង ំ (OIF)

្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជី វៈ។

បញ ជ ក់អំពីករយក

ចប់

ំងពីសននិបតៃន

្ដ លវ ិជជជី វៈនិងបេចចកេទស េន្រកុងបម៉ កូ នឆនំ

ប ង ំ ស្ដីពីករបណុ្ដ ះប

១៩៩៨ រដ្ឋនិងរ ្ឋ ភិបលសមជិកបន្របគល់សិទិធឱយអងគករ OIF ព្រងឹងកំែណទ្រមង់ ែដលកំពុង ដំ េណើរករកនុងវ ិស័យបណុ្ដ ះប

្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ។

ចប់ពីេពលេនះមក

បនេធ្វើករយ៉ ងសកមម េដើមបីឱយ្របេទសជសមជិកព្រងីកនេយបយបណុ្ដ ះប

និងវ ិជជជី វៈ

អងគករេនះ

្ដ លបេចចកេទស

ែដលេឆ្លើយតបនឹងត្រមូវកររបស់វ ិស័យេសដ្ឋកិចចនូវកម្លំងពលកមម្របកបេ

យ

គុ ណភព។ េន

ម្របេទសនិយយភ

្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះប

គរុេកសលយ

ប ង ំ ជេ្រចើន

កំែណទ្រមង់ សំេ

្ដ លែដលកំពុងែតដំេណើរករ។

ព្រងឹងឬ

្ដ រេឡើងវ ិញនូវ្របព័នធ

ល់កំែណទ្រមង់សុទធែតពឹងែផ្អកេលើែផនក

និងករេរៀបចំសមតថភពែដល្រតូវេធ្វើសមហរណកមមេទកនុងជី វ ិតករងរ

ចំបច់ស្រមប់្របកបមុខរបរ។ េពលគឺវ ិធី

និងែដល

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព។

មគគុេទទសក៍ស្រមប់អនុវត្តវ ិធី ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពទំង្របំ បនមកពីបទពិេ ធន៍របស់អនក ជីពខងករបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទស និង

េដើ មបីជំរញ ុ កំែណទ្រមង់ ទំងេនះ មួ យកបលេនះ

វ ិជជជីវៈែដលធ្លប់ បនអនុវត្តករបណុ្ដ ះប

្ដ ល

មវ ីធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព (APC) េន

ម

្របេទសរបស់ពួកេគ រួមមន្របេទសេនភគខងតបូង(កេមរន ូ ៉ ម៉ លី ទុយេណសុី) និងេនភគ

ខងេជើង(ែបលហ ុ ិក ក /េកបិច ប ង ំ ជេដើម)។ មគគុេទទសក៍ទំងេនះេលើកេឡើងអំ ពី ទិ ដ្ឋភពទំងអស់ៃនវ ិធី ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករសិក េរៀបចំែផនករ េ យចប់េផ្ដើមពី

ករេរៀបចំសង ្ត ់

សមតថភពមុ ខរបរ

ស្តង់

េរៀបចំ ែផនកគរុេកសលយ និងសមភរឧបេទស។

បណុ្ដ ះប

្ដ លនិងស្តង់

យតៃម្ល

រហូតដល់ករ

មគគុេទទសក៏ទំងេនះ មិន្រតឹមែតជតំ ងឱយឧបករណ៍យ៉ ងសំខន់ ស្រមប់ អនកសេ្រមចចិ ត្ត និងអនកទទួលខុស្រតូវែផនកបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈប៉ុេ ្ណ ះេទ ែថមទំងជតឹក ងមួយបញ ជ ក់ពី កនុងវ ិស័យបណុ្ដ ះប យ្របសិទធភពផងែដរ។

ភពជំនញរបស់អងគករអន្តរជតិៃន្របេទសនិយយភ បេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈដ៏សមបូរែបប និង្របកបេ ស៊ង ូ កឡូ អុឺ្រ

វហកូ នយកែផនកអប់រ ំនិងបណុ្ដ ះប

មគគុេទទសក៍វ ិធី

ប ង ំ

្ដ ល

្ដ ល

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

4

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

េសចក្ដីែថ្លងអំណរគុណ ប ង ំ (OIF)

អងគករអន្តរជតិ ៃន្របេទសនិ យយភ រ ្ឋ ភិបលកេមរន ូ៉ េកបិច និង

សូមែថ្លងអំណរគុណចំេពះ

ជញធរៃន

សហគមន៍និយយភ

ប ង ំ ្របេទសែបលហ ុ ក ិ ្របេទសប ង ំ ម៉ លី ជញធរ្របេទសទុយេណសុី ែដលបនយល់្រពមឱយជំនញកររបស់ពួកេគ ចូលរួមកនុង

ករងររបស់គណៈកមមធិករបេចចកេទស។

សូមអរគុ ណជពិេសសចំេពះសមជិក្រកុមករងរទំងអស់ ែដលបនចំ ែកលម្អនិងកនុងករស្រមួលឯក

រទំងេនះេទ

យេពលេវ

មបរ ិបទ្របេទសកំពុងអភិវឌ ន៍ នន។

កនុងករ

សមសភព្រកុមករងរេនះ រួមមន ៖ ខងកេមរន ូ៉ ខងម៉ លី

េ

កហ្វីលីព ង៉ ត កូម (Philippe Ngathe Kom)

េ

កេឡអុង

េ

កអូហូប ក

យ (Ogobassa Saye)

កវយ ូ ៉ ៉ូហូ្វ

េ ខងទុយេណសុី

ណុង (M. Léon Anong)

េ

្វ

(Woyo Fofana)

កម៉ុងេសស េសេគៀ (Moncef Chekir)

េ

កេណជីប េតលមូ ឌី (Nejib Telmoudi)

ខងសហគមន៍និយយភ

ប ង ំ េនែប៊លហ ុ ក ិ

អនក្រសី ហ ូ ែអល បុងហ្វុង (Joëlle Bonfond) េ កឌីេឌយ ឡឺទួក (Didier Leturcq) ខងប ង ំ

េ

ក្រសី

ខងេកបិច

អនក្រសី ហគីេ

ន-ម៉ រ ីបសូ (Anne-Marie Bazzo) ន

ល់ែប៊រ (Guy-Ann Albert)

កដឺនីស រេូ ៉ យ (Denis Royer)

អងគករ OIF សូមែថ្លងអំណរគុណចំេពះ្រកសួងអប់រ ំេកបិច ្ដ លវ ិជជជីវៈ

បេចចកេទសទំងអស់ទក់ទងនឹងករបណុ្ដ ះប េឡើង។

េយើងក៏សូមែថ្លងអំណរគុណផងែដរ ន ៃដទំងេនះេឡើង និងជពិេសសេ ្រហ្វង់សុីន

ស្រមប់ផលិតមគគុេទទសក៍ទំងេនះ

ក្រសី នីកូល ហ ង់ដុង (Nicole Gendron) េ

ហ្វីលីយ៉្រតូល (Carl Filiatreault ) និងេ

មគគុេទទសក៍វ ិធី

រ

ចំេពះបុគគល្រគប់រប ូ ែដលបនចូលរួមសហករកនុងករផលិត

វ ័រ (Francyne Lavoie) និងេ

សេ្រមចចុងេ្រកយេលើខឹម ្ល

ែដលអនុញញតឱយេ្របើ្របស់ឯក

ក អង់េ្រដ ប្លង់េស (André Blanchet) េ

ក្រសី

ក កល

ក ែហ្វ៊រណង់

រមគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

ប្លង់ត៍ (Fernand Laplante) កនុងករ ្រស្តមួយចំនួន។

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

5

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

េសចក្ដីែថ្លងអំណរគុណ

របស់្រកសួងករងរ និងបណុ្ត ះប

្ត លវ ិជជជីវៈៃន្រពះ ជ

ច្រកកមពុជ

មគគុេទសក៍ វ ិធី ្រស្ត ែផ្អកេលើសមតថភព (APC) ទំង០៦កបលេនះ គឺជសមិទិផ ធ លមួយកនុងចំេ មសមិទិផ ធ លនន េ្រកមករដឹកនំរបស់ឯកឧត្តមបណិ្ឌ ត េពជ េ

ភ័ន រដ្ឋេលខធិករ

ែដល េកើតពីគេ្រមងសហ្របតិបត្តិករពហុភគី េលើករអភិ វឌ ន៏វ ិស័យបណុ្ត ះប និងវ ិជជជី វៈ រ ង្របេទសនិយយភ

ប ង ំ េន

្ត លបេចចកេទស

សុី

េគនយ៍ (កមពុជ េវៀត ម វ ) េ្រកម ជំ នួយែផនកបេចចកេទស និងហិរញញ វតថុ របស់សមគមេលើកកំពស់ករអប់ រ ំ និងករបណុ្ត ះប ្ត ល េនេ្រក្របេទស (APEFE) ៃន្របេទសែបលហ ក ិ និងអងគករអន្តរជតិៃន្របេទសនិយយភ ប ង ំ (OIF) ្រពមទំងៃដគូដ៏ៃទេទៀតផងែដរ។ ្រកសួងករងរ និងបណុ្ត ះប

្ត លវ ិជជជីវៈៃន្រពះ ជ

ច្រកកមពុជ សូមែថ្លងអំណរគុណ យ៉ ង្រជលេ្រជបំផុតដល់សមគម APEFE និងអងគករ OIF ែដលជួយបណុ្ត ះប ្ត លធនធន

មនុស ទំងេនកនុងនិងេ្រក្របេទស

ជពិេសសែដលបនបកែ្រប

និងឧបតថមភកុងករេបះពុ ន មព

ផ ព្វផ យមគគុេទសក៍ (APC) េនះជភ ែខមរ េដើមបីេ្របើ្របស់ជឧបករណ៏កនុងករអភិ វឌ ន៏ វ ិស័យបណុ្ត ះប ្ត លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈេនកមពុជ។ សូមអរគុណផងែដរដល់្រកុមករងរែករស្រមួលខ្លឹម

របេចចកេទស

និងអកខ វ ិរុទធ

ែដលមនសមសភពដូចខងេ្រកម ៖ –

ឯកឧត្តម ប៉ុក ប៉ ន់

អនុរដ្ឋេលខធិករ

–

ឯកឧត្តម េ

អគគនយកអ.ប.ប.វ

–

េ

ក យិត ចន់

–

េ

ក

–

េ

ក ទុន េ

–

កញញ ដួង ចនធ

វ ិទយ

–

េ

ក ប៊ុន

នយក ្ឋ នស្តង់

–

េ

ក ម៉ក់ ទី

វ ិទយ

ថ នបេចចកេទសឧស ហកមម

–

េ

ក

វ ិទយ

ថ នជតិពហុបេចចកេទសកមពុជ

ហុម ី រដ្ឋ

្របធនេលខធិ ករ ្ឋ នអ.ប.ប.វ វ ិទយ

ឆ េខមរ ិនធ

វ ិទយ

ភ័ន ៊ង

្រសី ភរុន

ថ នជតិបណុ្ត ះប

ថ នជតិបណុ្ត ះប ថ នជតិបណុ្ត ះប

្ត លបេចចកេទស ្ត លបេចចកេទស ្ត លបេចចកេទស

េដើ មបីឱយមគគុេទសក៍ (APC) េនះកន់ែតសុ្រកឹ្រតែថមេទៀត សូមេ

ផ្តល់េយបល់រ ិះគន់

កអនក

នទំងអស់េម ្ត

ថ បនមកកន់េលខធិ ករ ្ឋ ន

បេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ ឬ

ៃនអគគនយក ្ឋ នអប់រ ំ បណុ្ត ះប ្ត ល មរយៈ fpt.cambodge@gmail.com េដើមបីេធ្វើករែករត្រមូវស្រមប់

ករេបះពុមពេលើកេ្រកយេទៀត។ មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

6

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

ងមតិក ១ េសចក្ដីេផ្ដើម..........................................................................................................................12 ១.១ វ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព ....................................................................................14

១.២ ករ

ថ បនេទ្វ.............................................................................................................17

២- ករបង្ហញអំពីមគគុេទទសក៍ វ ិធី

្រស្តសីព ្ត ី ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ម

វ ិស័យ និងបឋម.......................................................................................................................21 ៣ ទស នទន និងឧបករណ៍េរៀបចំែផនករ........................................................................26 ៣.២ ត្រមូវករព័ត៌មនៃនករបណុ្ដ ះប

៣.២.១ េគលគំនិតៃនែផនកបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ......................................................29

្ដ ល និងវ ិធី

្រស្ត

មវ ិស័យ............................30

.............................................................................................................................................35 ៣.៣ ករសិក េរៀបចំ ែផនករ...........................................................................................35 ៣.៣.១ ករសិក

មវ ិស័យ.............................................................................................36

៣.៣.២ ករសិក បឋម......................................................................................................37 ៤. ករសិក េរៀបចំែផនករ ៖ ទិននន័យ និង្របភពព័ត៌មន...................................................38 ៤.១ ទិននន័យ........................................................................................................................38 ៤.២ ្របភពសំខន់ ៗៃនព័ត៌មន.........................................................................................39

៤.២.១ នមវល្លីវ ិជជជីវៈ.......................................................................................................40 ៤.២.៣ ព័ត៌មនស្ដីពីទីផ រករងរ....................................................................................43 ៤.៣ ដំេ

ះ្រ

យេលើកង្វះព័ត៌មន..............................................................................45

៥. ករេរៀបចំ ករសិក

មវ ិស័យ..........................................................................................49

៥.១ ្រកុមផលិតករសិក ៥.២ ដំ

មវ ិស័យ................................................................................49

ក់កលៃនករេរៀបចំករសិក

មវ ិស័យ......................................................49

មវ ិស័យ...............................................................................54

៥.៣. ខ្លឹម

រៃនករសិក

៥.៣.១.

ងមតិក.........................................................................................................54

៥.៣.២ ខ្លឹម

រពិ

្ដ រ........................................................................................................56

៥.៤. ករផ្ដល់សុពលភពដល់ករសិក

មវ ិស័យ ........................................................66

៦ ករេរៀបចំករសិក បឋម....................................................................................................69

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

7

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

ឧបសមពនធ១..............................................................................................................................76 ឧបសមពនធ២..........................................................................................................................77 ឧបសមពនធ៣.........................................................................................................................78 ឧបសមពនធ៤..........................................................................................................................80 ឧបសមពនធ៥..........................................................................................................................82 ឧបសមពនធ៦..........................................................................................................................83 ងពនយល់ពកយ..................................................................................................................84 ឯក

រេយង..........................................................................................................................86 ន ៃដមន

ជញប័ណ្ណ.........................................................................................................86

ឯក

រេយងទូេទ............................................................................................................88

ឯក

រេយងពី

មគគុេទទសក៍វ ិធី

ំងែទរែណត..........................................................................................93

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

8

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

បញជី ងទី១៖

វ ិធី

ិ ័យ និងបឋម មវស

ងអតថបទ

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពននែដល្រតូវស្រមប

វ ិជជជីវៈ ងទី២៖

មូល ្ឋ ន្រគឹះៃនកំែណទ្រមង់

ងទី៣៖

ករ្រគប់្រគង និង ករភន់្រចឡំេ

ងទី៤៖ ងទី៥៖

ករស្រមបរ ងករបណុ្ដ ះប ករ្រតួតពិនិតយ មែផនក

ងទី៦៖

យុវជនេបះបង់ករសិក

ងទី៧៖

ករគិតគូរអំ ពីត្រមូវករៃនវ ិស័យេ្រកផ្លូវករ

មករបណុ្ដ ះប

្ដ ល 14 25

យ

រព័ត៌មន

្ដ ល និង ករងរ

49 69 72

និង ករងរ

75 79

អតថន័យនិមិតស ្ត ញញ

េ្រក ្របព័នធ

េបះ បង់ករ សិ ក

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

9

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

បុពក ្វ ថ ករ យតៃម្លខងេ្រកេលើកមមវ ិធី«ជំនួយនេយបយជតិបណុ្ដ ះប

និងវ ិជជជីវៈ» របស់អងគករអន្តរជតិ ៃន្របេទសនិយយភ

្ដ លបេចចកេទស 1

ប ង ំ (OIF) បនែស្ដងឲយេឃើញយ៉ ង

ចបស់ថ ចំបច់្រតូវមន្រកបខ័ណ្ឌទស នទនមួ យេដើមបីស្រមួលដល់ករែកែ្របយន្តករ

ថ បន

ករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ែដលអនុញញតឲយេគទញេចញជទស នៈរួម និងភ និយយដូចគន។ ករ យតៃម្លេនះបនេធ្វើឲយេលចេចញេឡើងផងែដរ នូវ រៈសំខន់ ៃនឧបករណ៍ជំរញ ុ សកមមភព និង ឧបករណ៍អន្ត គមន៍ែដល្រតូវ

ថ បនេឡើង និងស្រមបេទនឹង

ជំ រញ ុ កំែណទ្រមង់្របព័នធបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈរបស់ខួន។ ្ល

េសៀវេភេ្រកមចំណងេជើ ងថ ករ

(េ

មយ៉ ងេទៀតថ េសៀវេភស្ដីពីករ

ថ បនករបណុ្ដ ះប

ថ នភពៃន្របេទស ែដលចប់េផ្ដើម

្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ

2

ថ បន) បនចូលរួមចំែណកយ៉ ងទូលំទូ

យកនុងករេឆ្លើយ តបនឹងត្រមូវករអស់ទំងេនះ។ ករ យតៃម្លខងេ្រកចត់ទុកសមិទធផលេនះជែផនកមួយៃនកម្លំង របស់កមមវ ិធី និងបនេលើកេឡើងថ «ឥឡូវេនះ េសៀវេភស្ដីពីករ ថ បន្រតូវបនេ្របើ ជស្តង់ រួម ស្រមប់ករផ្លស់បូរគំ ្ដ និតនិងស្រមប់ ករងរេផ ងៗ ែដលេធ្វើេឡើងកនុង្រកបខ័ណ្ឌៃនភពជៃដគូ រ ងរដ្ឋនិងរដ្ឋ

ែដលចងភជប់គនជរចនសមព័នធនិងរូបមន្តផទល់ៃនករ

ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ្រស្តកំណត់ េនកនុងេសៀវេភ

បេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ»។ េគបនេលើកេឡើងែដរថ «កបួនខនតៃនវ ិធី ស្ដីពីករ ថ បន្រតូវបនេ្របើជមូល ្ឋ ន្រគឹះេន ម្របេទសជេ្រចើន ស្រមប់ ជ្រគឹះកនុងករែកលម្អ

្របព័នធបណុ្ដ ះប

្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ របស់ពួកេគ»។

ដំបូងេឡើយ

រ ងតំ

ង្របេទសនិយយភ

មកអនុវត្ត ថ

េគបេងកើត េឡើងេដើ មបីេធ្វើឲយមននិងជួយស្រមួលដល់ករផ្លស់បូរេយបល់ ្ដ

ម

ប ង ំ ប៉ុែន្តអនកខ្លះអះ

ងថេសៀវេភទំងេនះពិបកនឹងយក

ស់។េនះជេហតុ នំឲយអនកទទួលខុស្រតូវមួ យចំនួនេលើកេឡើងកនុងេពល យតៃម្ល

«េគគួរែតេធ្វើឱយេសៀវេភស្ដីពីករ

ថ បនេនះមនលកខណៈ

ចបស់ និងេធ្វើឲយ្រសបនិងកន់ែត្របេសើរេទ

េដើមបីឲយេគយល់កន់ែត

មបតិបទៃនកមមវ ិធីបណុ្ដ ះប

្ដ ល។ (...)» មនុស

«ភពចំបច់កុងករែកស្រមួ ន លេឡើងវ ិញនូវឧបករណ៍

មួ យចំនួនធំក៏បនគូសបញ ជ ក់ផងែដរអំពី ែដលបង្ហញកនុងេសៀវេភទំងេនះ

មញញ

េដើមបីស្រមបឲយបនកន់ែត្របេសើរេទ

កំ ពុងអភិវឌ និងេឆ្លើយតបបនកន់ែតល្អចំេពះទិដ្ឋភពពិេសសេ

ម

ថ នភព្របេទស

យែឡក»។

េនះជេហតុ នំ ឲយអនក េរៀបចំ ករ យតៃម្ល េសនើ េឡើ ងថ៖ «ករងរផ ព្វ ផ យេសៀវេភស្ដីពី ករ

ថ បនគឺសិត ថ កនុង្រកបខ័ណ្ឌៃនកិច្រច ពមេ្រព ងពិេសសចំេពះតំបន់ទំង

េសៀវេភទំងេនះជ 1

ទិភព»

អងគករអន្តរជតិៃន្របេទសនិយយភ

េហើយថ៖

មគគុេទទសក៍វ ិធី

ែដលយក

«េគ្រតូវែតេរៀបចំ ឱយមនមគគុេទទសក៍សីព ្ដ ីករបេងកើត

ប ង ំ ករ យតៃម្លខងេ្រកេលើ «កមមវ ិធីជំនួយដល់នេយបយជតិសីព ្ដ ី

ករបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ» ៖ របយករណ៍សំេយគ ឯក ំងែទរែណត។

2 េកបិច ្រកសួងអប់រ ំ ករ

យ

ថ បនករបណុ្ដ ះប

រេយងេលខ ៤៤ និងឯក

្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ ២០០២ ឯក

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

រេយង

រគនថនិេទទសេលខ៤។

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

10

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

យុទធ

្រស្តស្រមប់

ក់ឲយអនុវត្ត កំែណទ្រមង់្របព័នធបណុ្ដ ះប

ិ ័យ និងបឋម មវស

្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជី វៈ និង

ស្ដីពីករេគៀងគរៃដគូ បេចចកេទសនិងហិរញញ វតថុ េដើ មបីជួយដល់កមមវ ិធី កំែណទ្រមង់»។ មប

្ដ ្របេទសនិយយភ

ជពិេសសកនុងទិ សេ

ប ង ំ ជេ្រចើន

ព្រងឹង ឬែកលម្អ្របព័នធបណុ្ដ ះប

ទំងអស់េនះគឺ ពឹងែផ្អកេលើវ ិធី

កំែណទ្រមង់កំពុងែតដំេណើរករ

្ដ លវ ិជជជីវៈ។ ចំណុចរួមៃនកំែណទ្រមង់

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព។

ករ

ក់ដំេណើរករវ ិធី

្រស្តេនះ

ត្រមូវឲយេគែកស្រមួល ស្រមប និងព្រងីកបែនថមលទធផលមួយចំនួន េដើមបីគំ្រទករងរេរៀបចំ ករ បណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈរបស់ខួន។ ្ល េដើ មបីបន្តករងរ ថ បន និងព្រងីកឧបករណ៍ស្រមប់ ជួយស្រមួលដល់ករអនុវត្តវ ិធី ែផ្អកេលើសមតថភព េន

មប

្រស្ត

្ដ ្របេទសែដលមិនសូវទទួលបនធនធនខងេ្រក គឺជ េរឿង្រតឹម

្រតូវែដលេគ្រតូវករបេងកើតឬស្រមបមគគុេទទសក៍វ ិធី ព័ ត៌មនកនុងឯក

រ

«ករ

្រស្តេផ ងៗ កនុងេគលបំណងបំេពញបែនថមនូវ ិ ជ ជី វៈ ថ បនគរុេកសលយៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចក េទសនិ ងវ ជ

និ ងធនករផ ព្វផ យ នូ វដំ េណើ រកររបស់ ្របស់េន

្រពមទំងផ្ដល់នូវឧបករណ៍ជមូល ្ឋ នែដល

ម្របេទសែដលមនគម្លត ពី គន ខងក្រមឹ តជំ នញ

ទំ ងេនះជឧបករណ៍ករងរ ឧបករណ៍ស្តង់ ឧបករណ៍្រសេដៀងគនេនះស្រមបេទ

ម

និ ង ធនធនទំ េនរ។

េគល និងមនទិសេ

ជួ យស្រមួលករងរផលិត

្ដ លវ ិជជជីវៈ េពលគឺជ

ករបណុ្ដ ះប ្ដ លែដលនំេឆពះេទដល់ករងរពក់ក ្ដ លជំនញ។ ពកយថ ប ្ដ លវ ិជជជីវៈ» និង «្របព័នធបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ» េ្របើ្របស់កុងមគគ ន ុេទទសក៍ វ ិធី

មគគុេទទសក៍វ ិធី

រ

ិ ជ ជីវៈ មន ករបណុ្ដ ះ ប ្ដ ល វ ជ រៈ នូវកមមករជំនញ បុគគលិកបេចចកេទស

និងបុគគលិកបេចចកេទសជន់ខពស់។ ពួកេគមួ យចំនួនឆ្លងកត់ ករបណុ្ដ ះប

យបំផុត ែដលសំេ

ឯក

ថ នភព្របេទសនីមួយៗ។

េនកនុ ង្របេទសនិ យយភ ប ំ ងភគេ្រចើ ន សំខន់បំផុតស្រមប់ បំេពញ មត្រមូវករទីផ រករងរ

យ៉ ងទូលំទូ

ចេ្របើ

េលើករបណុ្ដ ះប

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្ដ លទំងមូល។

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

«ករបណុ្ដ ះ ្រស្តកុងន័ ន យ

្ដ លវ ិជជជីវៈ

11

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

១ េសចកី្ដេផ្ដីម ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ" ិ គ និ ងពិ ចរ គឺបង្ហញ្រកបខ័ណ្ឌេគលគំ និ ត ស្រមប់ ជំ នួ យដល់ ករវ ភ ៃនអនក ទទួ លខុ ស្រតូ វ េគលបំណងចមបងៃនេសៀវេភស្ដព ី ី"ករ

ខងករសេ្រមចចិត្ត និងភនក់ងរអភិ វឌ ន៍ ែដលចូ លពក់ ព័ នធនឹ ងដំ េណើ រករែកលម្អ ទ្រមង់ សុី ជេ្រម ៃន្របព័ នធ ប ណុ្ដ ះ ប ដំបូង

្ដ ល វ ិជជជីវៈ។

ថ បនករបណុ្ត ះប ្ត លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ ្រតូវបន រេគល និងជំរញ ុ សកមមភព សំេ បង្ហញពីេគលគំនិត និងេធ្វើឲយករ

េសៀវេភស្ដព ី ីករ

េរៀបេរៀងេឡើងទុកជឯក េ្របើភ

និ ង កំ ែណ

រួមមួ យ

្រពមទំងជួយស្រមួលដល់ករផ្លស់បូ្ដរេយបល់និងករែចករ ំែលកព័ ត៌មន។

េសៀវេភទំងេនះរួមមនសមសធតុ ចមបងបួន៖ ទី១ ករត្រមង់ទិសនេយបយ និងរចនសមព័នធ ្ដ លៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ទី ៣ ករអភិវឌ កមមវ ិធី សិក 3 ក់ឱយដំេណើរករករបណុ្ដ ះប ្ដ លេនថនក់មូល ្ឋ ន ។

រ ្ឋ ភិបល ទី ២ ករ្រគប់្រគងថនក់ក និងទី៤ ករ ករ ខ្លឹម

េគបនេលើកេឡើងេនកនុងេសៀវេភស្ដីពីករ

ថ បនថ៖

«ចំេពះសមសធតុនម ី យ ួ ៗៃនគំរូ

ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ េស៊រ្រី បធនបទ ្របធនបទតូចៗ និងធតុៃន រ្រតូវបនបង្ហញជមួយនឹងលទធផលែដលេចញមកអំពីករផ្លស់បូរគំ ្ដ និត»។ េទះបីជ

្របធនបទេផ ងៗ្រតូវបនេលើកេឡើងកនុងលំ បនបេងកើតបនជជំ

និងករ

នវ ិធី

្រស្ត

ប់េរៀងសមេហតុផលក្ដី

ក៏្របធនបទទំងេនះមិ ន

ែដលត្រមូវឲយេគបេងកត ើ ជដំេណើរករជែខ បន្តៃនករ

ក់ដេំ ណើរករនូវនេយបយមួយស្ដព ី ីករបណុ្ដ ះប

ថ បន

្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈែដរ។ ភព

ំញ ុ ំៃន្របព័នធនននិងរយៈេពលកំ ណត់ កុន ងករ្របមូ លទិ ននន័ យ

បនេធ្វើ ឱយមន គំ រក ូ ន់ ែត

្របេសើ រែដលពុំ មនលកខណៈ ជបនទត់តគន។

3

េកបិ ច

្រក សួ ង អប់ រ ំ

ករ

ថ បន ករ បណុ្ដ ះ ប

ិ ជ ជី វៈ ្ដ ល បេចចក េទសនិ ង វ ជ

នេយបយ និងរចនសមព័នរធ ្ឋ ភិបល ២០០២ ទំព័រទី៦ ឯក

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

េសៀវេភទី ១

ករ ត្រមង់ ទិ ស

រេយងទី៤។

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

12

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

រូបភពទី១ សមសភពៃនករ

ថ បនករបណុ្ដ ះប

ករ ្រគប់្រគងថនក់ ក បណុ្ដ ះប

្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ

្ដ លៃន ករ

4

ិ ីសិក ករ អភិវ ឌ កមមវ ធ

្ដ ល

ករត្រមង់ទិស នេយបយ និង រចន សមព័នរធ ្ឋ ភិបល

ករ

ក់ ឲយដំេណើរ ករ ករ បណុ្ដ ះ

ប

ែផ្អក េលើ

្ដ ល េន មូល ្ឋ ន

ថ ន ភព បរ ប ិ ទរដ្ឋបល និ ងវបបធម៌ របស់ ្របេទសនី មួ យៗ េគ

ចស្រមប្រកប

ខ័ ណ្ឌេគលគំនិតែដលេគេសនើ និងព្រងីកបែនថម។ ដូេចនះ ករផ្លស់បូរេយបល់ ្ដ រ ងអនកទទួលខុស

្រតូវេផ ងៗកនុងវ ិស័យបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ បនចប់បដិសនធិេឡើង និងបនជួយ ស្រមួលដល់ករបេងកត ើ ្រកបខ័ណ្ឌេគលគំនត ិ មួយផទល់ស្រមប់្របេទសែដលចូ លរួ ម និ ងឆ្លុះ បញ ច ំង 5

ពី បុ គគលិ កលកខណៈ និ ង ករត្រមង់ ទិ សផទល់ ខ្លួ នរបស់ ពួ ក េគ ។»

4 គំនូសបំ្រពួញដក្រសង់ពីឯក

រស្ដីពីករ

5 េកបិ ច

ថ បន ករ បណុ្ដ ះ ប

្រក សួ ង អប់ រ ំ

ករ

ថ បនករបណុ្ដ ះប

ិ ជ ជី វៈ ្ដ ល បេចចក េទសនិ ង វ ជ

នេយបយ និងរចនសមព័នរធ ្ឋ ភិបល ២០០២ ទំ.៧ ឯក

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ។ េសៀវេភទី ១

ករ ត្រមង់ ទិ ស

រេយងទី៤។

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

13

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

១.១ វិធី

ករ

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព

សញញណសមតថភពមននិយមន័ យជេ្រចើន។

មឯក

រេ្រកមចំណងេជើងថ

្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ ពកយថសមតថភពគឺជ «្រកុមឬកេន ម

ថ បនករបណុ្ដ ះប

ចំេណះដឹង

េយង

ជំនញ

និងឥរ ិយបថ

ែដលអនុញញតឱយេគបំេពញបនេជគជ័យសកមមភពមួយ 6

េនកនុងឯក រេនះ «មនេគលេ ជពិ េសស

កំ ណត់ សមតថភពេនកនងករ្របកបមុ ខរបរមួយ និងែចកេចញជេគលេ ុ

េផ ងៗ េនកនង្រកបខ័ ណ្ឌ ុ

ឬកេន ម ិ ី វធ

ដូចជកិចក ច រឬសកមមភពករងរមួយ ។»

សកមមភពមួយ

ិ ី ្រតូវ បនបង្ហញ ជវ ធ

្រស្តែផ្អេលើ សមតថភព

្រស្ត ែដល

8

ៃនកមមវ ិធីសក ិ មួយ ។»

និយមន័យថមីជងេគេនះនំឲយេគេ្របើ ្របស់នូវចំេណះដឹងជេ្រចើន សមតថភពមនករវ ិវត្តយ៉ងខ្លំងេទ

មេពលេវ

្ដ លឲយពកយថ

ែដលអនុញញតឲយេគសេ្រមចបនយ៉ ងសមរមយនូវ

្ល េហើយែដលែផ្អកេលើកេន មចំេណះដឹងដ៏មន ជីពវ ិជជជីវៈឬជីវ ិតផទល់ខួន

ភរកិចច សកមមភពកនុង ្ដ ប់ធនប់ យុទធ

និងប

។ េគនិយយថ សមតថភពគឺជ «លទធភពកនង ុ

ករេធ្វើសកមមភពសេ្រមចបននិងរ ីកចេ្រមើន ស

7

9

្រស្ត ករគិតេឃើញ ឥរ ិយបថ។ល។ » ។

េទះបីជសញញណសមតថភពបនវ ិវត្តេទ េគលករណ៍ ្រគឹះ មួ យចំ នួ នដែដល

មេពលេវ

ក៏ពិតែមន ប៉ុែន្ត េនែតេផ្ដតេលើ

េហើ យេនែតផ រភជប់េទ នឹ ងកេន មរួមៃនចំ េណះដឹ ង

ជំ ន ញ និងឥរ ិយបថ។ េពលគឺជកេន មមួយែដលែស្ដងេឡើង សេងកតេមើ លេឃើញ

និង

មរយៈ ឥរ ិយបថែដលេគ

ច ស់ែវងបនេនេពលបំេពញភរកិចចឬសកមមភពករងរមួយ

ច

ែដល

ឈនេទដល់ែខ បនទត់ៃនលទធផលែដលេគកំណត់ទុកជមុន (េនះគឺ ជែខ បនទត់្រកិតសមតថភព របស់អនកមនសញញប្រតេន្រគឈនេជើងចូលេទកនុងទីផ រករងរ)។ េ្រកអំពីចំេណះដឹងពក់ព័នធនឹងសមតថភពទូេទ

ករ្របកបមុខរបរមួយ ឯក អភិវឌ សមតថភព

ែដល

ថមីៗចូលេទកនុងទីផ រករងរ។ បនល្អកុងនមជអន ន កេធ្វើករ 6 7

រេគលស្ដីពីករបណុ្ដ ះប

និងសមតថភពពិេសសែដលផ រភជប់នឹង ្ដ លវ ិជជជីវៈ ្រតូវែតអនុញញតឲយមនករ

ចជួយស្រមួលដល់ករេធ្វើសមហរណកមមអនកមនសញញប្រត

ប៉ុែន្តេគផ្ដល់នូវឧបករណ៍ដ៏លប ្អ ំ ផុតស្រមប់ ធនករអភិវឌ ខ្លួន េដើមបីបំេញញតួនទីជពលរដ្ឋរបស់ខួន ្ល និងេលើកកមពស់ស័យ ្វ ភព

េកបិ ច ្រកសួងអប់រ ំ ករ

្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ េសៀវេភទី៣ ករអភិវឌ កមមវ ិធីសិក

២០០២ ទំ.៥ ឯក

ថ បនករបណុ្ដ ះប រេយងទី៤។

ពកយថ «េគលេ

» មិន្រតូវបនេគយកមកេ្របើេទកនុង កយស័ពទៃនមគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តរបស់ OIF។ អនក

ក់ែតង

ើ យកសញញណ សមតថភព ែដលែស្ដង េឡើ ង ជករ ្រប្រពឹ ត្ត ឬជ ថ ន ភព មគគុ េទទស ក៍ ទំ ងេនះបន េ្រជើ សេរ ស ស្រមប់ករងរផលិតកមមទំងអស់ទក់ទងនឹងករ ថ បនែផនកគរុេកសលយ។ សូមេមើលែផនកទី២ និងទី៦ ៃន 8

មគគុេទទសក៍វ ិធី ្រស្តទី៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់ ករបណុ្ដ ះប ្ដ ល។ េកបិ ច ្រកសួងអប់រ ំ ករ ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈនិងបេចចកេទស េសៀវេភទី៣ ករអភិវឌ កមមវ ិធីសិក ២០០២ ទំ. ១៨ ឯក

9

រេយងេលខ៤។

េកបិ ច ្រកសួងអប់រ ំ កម ន្ត និងកី តៃម្ល ករបណុ្ដ ះប

្រកបខ័ណ្ឌេគលស្ដីពីករេរៀបចំែផនករសកមមភពៃនករសិក

្ដ លវ ិជជជីវៈ ២០០៥ ទំ.១៨ ឯក

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

និងករ យ

រេយងទី១៩។

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

14

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

បុ គគល។ វ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព

និងករបណុ្ដ ះប ក-

្ដ ល ែដល វ ិធី ករេប្ដជញចិត្ត

ទិដ្ឋភពរួម

គឺជចំណុចផ រភជប់គនដ៏ពត ិ ្របកដមួយរ ងពិភពករងរ

្រស្តេនះែផ្អកេលើអក ័ សំខន់ៗបី៖ និងករពិចរ

អំ ពីទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងៃនទីផ រករងរ

ទំងេលើ

ថ នភពេសដ្ឋកិចច រចនសមព័នធ និងករវ ិវត្តករងរ) ជពិេសសពក់ពន ័ ធ

(

នឹងករពណ៌នអំពីលកខណៈសមគល់ៃនមុខរបរមួយ

និងករកំណត់អំពីសមតថភពចំបច់

ស្រមប់ ្របកបរបរេនះ។ ខ-

អភិ វ ឌ ន៍ សមភរ គរុ េកស លយ សមភរ េនះ រួ ម មន ស្តង់

បណុ្ដ ះ ប ្ដ ល ស្តង់ រជំនួយេផ ងៗស្រមប់ ជួយដល់ករអនុវត្តេនថនក់មូល ្ឋ ន និ ងជួ យស្រមួលដល់

យតៃម្ល ឯក ករកំណត់សង ្ត ់

បណុ្ដ ះប និងសមភរ។ល។)។ គ-

្ដ ល (មគគេទទ ុ សក៍គរុេកសលយ

ករបេងកើតវ ិធី

មគគេទទ ុ សក៍េរៀបចំ ែផនកគរុេកសលយ

្រស្តគរុេកសលយេនកនុង្រគឹះ

ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ លនីមួយៗ ែដល េផ្ដតេលើសមតថភពរបស់សស ិ មនក់ៗកនងករ្របមូ លចំេណះដឹង ស្រមប់អនុវត្តសមតថភព ុ

ែដលពក់ព័នន ធ ឹងករ្របកបមុខរបរែដលបន េ្រជើសេរ ើស។

វ ិធី • • •

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព ពឹងែផ្អកេលើទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងៃនមុខរបរ ែដលពក់ព័នធនឹង៖

បរ ិបទទូេទ (ករវ ិភគទីផ រករងរ និងករសិក េធ្វើែផនករ) ថ នភពៃនមុខរបរនីមួយៗ (ស្តង់ ករកំណត់សមតថភព្រតូវមន

នី មួយៗ (ស្តង់

សមតថភពមុខរបរ) និងករគិតពិចរ

សមតថភពមុខរបរ)

ករបេងកើតឧបករណ៍អប់រ ំសម្រសប

•

ករកំណត់ក្រមិតលទធផល្រតូវនឹងទីផ រករងរ។

•

ករបេងកើតស្តង់ ្របកបរបរ

• •

ម

ថ នភពវ ិជជជីវៈ

•

ករបេងកើតវ ិធី

អំពីបរ ិបទកនុងករសេ្រមចៃនមុខរបរ

្រស្តែបបេនះ្រតូវករចំបច់នូវ៖ បណុ្ដ ះប ្ដ ល និង យតៃម្ល ែដលែផ្អកេលើសមតថភព្រតូវមន េដើ មបី មួ យជក់ ក់

ករផលិត និងករផ ព្វផ យមគគុេទទសក៍ និងសមភរគរុេកសលយ ករបេងកើតវ ិធនករេផ ងៗៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល និងវ ិ្រកិតករស្រមប់ ជួយជំនួយបុគគលិក

របស់្រគឹះ •

ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល ករែកស្រមួលដំេណើរករគរុេកសលយ

ករអភិវឌ សមតថភព) •

ករែបងែចកទី

(ករបណុ្ដ ះប

្ដ លេផ្ដតេលើអនកសិក

ំង និងបរ ិកខរ ែដលអនុញញតឲយបេងកើតេឡើងវ ិញនូវបរ ិបទអប់រ ំមួ យ ដូចនឹង

បរ ិបទករងរ ឬឲយចូលេទផទល់កុងមជឈ ន ្ឋ នវ ិជជជីវៈេផ ងៗ

•

ករេធ្វើបចចុបបននភព មគគុេទទសក៍វ ិធី

មរយៈ

រេបៀប្រគប់្រគងហិរញញ វតថុែដល

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

ចធនដល់សមភរេធ្វើករ

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

ករែថទំ

្ដ លវ ិជជជីវៈ

15

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

និងករបំពក់បរ ិកខរថមីៗ •

(ករវ ិភគេលើមុខរបរ

ករសហករជមួ យមជឈ ្ឋ នករងរ

ករេរៀបចំ កមមសិក

្របព័នធ

ឆ្លស់ករងរ-សិក ។ល។)។ ងទី១ វ ិធី

កមមវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពេផ ងៗែដលស្រមប

ករបណុ្ដ ះប ិ ី មវ ធ

្ដ លវ ិជជជីវៈ គឺជកែន្លងេធ្វើពិេ

្រស្ត ែផ្អក េលើ ស មតថភព ។

មករបណុ្ដ ះប

ធន៍ជេ្រមើសដំបូងេគស្រមប់

ិ ី ចំ ណុ ចរួ មគន ៃនវ ធ

អំ ពី ករងកេចញពី េគលគំ និ ត គរុ េកសលយមុ ន ៗ។

្ដ លវ ិជជជីវៈ ករបេងកើត

្រស្ត ទំ ងេនះគឺ ករបង្ហញ

បង្ហញ ពី ករឈនឆ្លង ពី ករសិក

េផ្ដតេលើមុខវ ិជជជី វៈសិក កនុង (ែដលេគសងកត់ធងន់េលើចំេណះដឹង) េឆពះេទរក គរុេកសលយ េ យកំ ណត់ សកមមភព ែដលសិ ស ្រតូ វមនសមតថភព េធ្វើ បនបនទប់ ពី បញចប់ ករសិ ក ។ (សូ មេមើ ល អតថបទរបស់ ហ ដ ី ូល (J. Dolz) និង អូ

នីេញ (E. Ollagnier) (២០០២)

រួមទំងអតថបទរបស់ សុីលី្វ ម៉ុងហ ្រត៍ (Sylvie Monchatre) (២០០៧) កនុងឯក េមរ ិកខងេជើងធ្លប់ជនិ មិត្តរប ូ ៃនករបេងកើត

និង

រេយង)។

ក់អនុវត្តវ ិធី

្រស្តេផ ងៗកនុងករ យគុណភពកនុងតៃម្លទប។ កមមវ ិធី ទំងេនះេផ្ដត

អភិវឌ កមមវ ិធី បណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ្របកបេ

ផលិតស្តង់

្ដ ល សមភរគរុេកសលយ និងមគគុេទទសក៍ បែនថមជេ្រចើន។

េលើសមតថភពមូល ្ឋ នៃនមុខរបរនិង បណុ្ដ ះប

ជីព។

ករ

ថ បនកមមវ ិធីទំងេនះេឡើង

នំឲយេគ្រតូវ

េនកនុងពិភពអនកនិយយភ អង់េគ្លស កនុងអំឡុងទសវត រ ៍ឆនំ៧០ េគបនសេងកតេឃើញ ករព្រងីកវ ិធី ្រស្តមយ៉ ងែដលេ កត់ថ DACUM (Developing A Curriculum)។ េ្រកយមក កនុង េពលែដលអនកវ ិទយ

្រស្តបនបេងកើតមជឈមណ្ឌលអប់រ ំ និងបណុ្ដ ះប

Education and Rraining for Employment) ៃន

្ដ លករងរ (Center for

កលវ ិទយល័យ Ochio State University េគសេងកត

េឃើញករេលចេឡើងនូវ SCID (Systematic Curriculum and instructional Development) (សូមេមើល ឯក

រេយងរបស់េ

ក ន័រតុន ( R. E. Northon) ) ែដលជវ ិធី

កនុងករអភិវឌ កមមវ ិធី សិក ស្រមប់្របព័នធអប់រ ំ ប ្ដ លេនកនុងសហ្រគស និងករបណុ្ដ ះប ្ដ ល េ្របើ្របស់ជពិេសសេ

ពិភពេ

យអងគករពលកមមអន្តរជតិ

្រស្តមួយ ស្រមបបនយ៉ ងល្អ

ក៏ដូចជស្រមបបនយ៉ ងល្អនឹងករបណុ្ដ ះ មត្រមូវករ។ វ ិធី

្រស្ត DACUM ្រតូវបន

និង្រតូវបនផ ព្វផ យយ៉ ងទូលំទូ

ក ចប់ពីចុងទសវត រ ៍ឆនំ៨០។

យកនុង

េនកនុងទស នវ ិស័យដូចគនេនះ េកបិចបនព្រងីកនិងស្រមបគំរវូ ិធី ្រស្តែផ្អកេលើ សមតថភពរបស់ខួន ្ល ចប់ពីចុងទសវត រ ៍ឆនំ៧០។ វ ិធី ្រស្តរបស់េកបិច សមគល់បនជពិេសស

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

16

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

មរយៈករយកចិ ត្ត ទុ ក

ក់ េលើ ែផនក គរុេកសលយៃនករ

ថ បន ករបណុ្ដ ះប

្ដ ល

រួមទំ ង

ករបញូច លេទកនុងវ ិធី ្រស្តរម ួ (លកខណៈជ្របព័ន)ធ ៃនករ្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះប ្ដ ល។ ចប់ េផ្ដើមេចញពីវ ិធី បេងកើតឧបករណ៍ដ៏ចបស់ ស់ (សូមេមើលឯក ររបស់រ ្ឋ ភិបលេកបិច) វ ិធី ្រស្តេនះបនបន្តវ ិវត្តរហូត។ កនុងេនះឯក រជំនួយមួយចំនួនបនែកស្រមួលរហូតដល់េលើកទី ករ ថ បនករ ៤។ សមសធតុចមបងៗៃនវ ិធី ្រស្តបនេលើកេឡើងេនកនុងេសៀវេភស្ដីពី

្ដ លបេចចកទស និងវ ិជជជីវៈ។

បណុ្ដ ះប

្របេទសែដលរ ីកចេ្រមើ នខងវ ិស័យបណុ្ដ ះប

ស្រមបសមសធតុ មូល ្ឋ នចមបងៗៃនវ ិធី េនះ្រតូវបនេធ្វើេឡើងេ រួមទំង

្ដ លវ ិជជជីវៈ បនេធ្វើសមហរណកមម និង

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព។

ករេធ្វើសមហរណកមម

យគិតគូរអំពី្រគឹះ និងលកខណៈសមគល់របស់្របព័នធអប់រ ំរបស់ពួកេគផទល់

ថ នភព និងជេ្រមើសនេយបយមុនៗ។ េនះជលទធផលៃនអមបូរធំៗពីរៃន្របព័នធបណុ្ដ ះ

្ដ លវ ិជជជីវៈ។ អមបូរទី មួយ ពឹងែផ្អកេលើករបន្តេទមុខតំ លគននូ វទិសេ េផ ងៗៃនករ ិ ជ ជី វៈ ឧទហរណ៍ ្របព័ នធ ែដលេគកំ ពុ ងែតអនុ វត្ត បណុ្ដ ះប ្ដ លទូ េទ និ ងបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ជ ប

យ៉ ងទូ លំ ទូ

យេន្របេទសប ង ំ

(សូ មេមើ លឯក

រេយងស្ដី ពី ្របព័ នធ អប់ រ េំ ន្របេទស

ិ ី របស់ ខួ្ល នេ យគិ តេទ ម ករឈន ដល់ េគល េ ៃន ប ង ំ )។ អមបូ រទី ពី រ ថ បន កមមវ ធ ករ បណុ្ដ ះ ប ្ដ ល ជំ នញ េ្រពះ ថករ បណុ្ដ ះ ប ្ដ ល ទូេទ ជមូល ្ឋ ន ្រតូវបនេគចត់ ទុកជករបណុ្ដ ះប

្ដ លែដល្រតូវមនមុនជេ្រសច

ប

្ដ លវ ិជជជីវៈ។

ប

ិ ជ ជី វៈ របស់ ្របេទសអូ ្រ ្ដ ល វ ជ

្របព័ នរធ បស់្របេទសអូ ្រ

េគ្របទះេឃើ ញ គំ រូ េផ ង ៗរបស់ ្របេទសក

្ត លី

មុនេពលឈនេជើ ងចូលេទកនុងករបណុ្ដ ះ (សូមេមើលឯក

រេយងស្ដី ពី ករបណុ្ដ ះ

ិ ី ្ត លី ) បង្ហញ ្របប់ យ៉ ង ចបស់ អំ ពី វ ធ

េនប

្រស្ត េនះែដល

្ដ ្របេទសសមជិ កអងគករ OIF មួយចំនួន ជពិេសស

(េកបិច) េកះម៉ូរ ីស (Maurice) និងេសែសល (Seyshelles) (សូមេមើលឯក

រស្ដី

ពី្របព័នធរបស់េកបិច និងស្ដីពី្របព័នធរបស់េកះម៉ូរ ីស។ េ

យពឹងែផ្អកេលើសមភរ និងឯកេទសែដលខ្លួនមន ្របេទសមួ យចំនួនែដលបនចប់េផ្ដើម

ដំេណើរករែកលម្អ និងកំែណទ្រមង់សុីជេ្រមៃនករបណុ្ដ ះប ៃនវ ិធី

្ដ លវ ិជជជីវៈរបស់ខួន ្ល បនព្រងីកគំរូ

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពរបស់ខួន ្ល រួមទំងឧបករណ៍េផ ងៗែដលអមជមួយ ។ជពិេសស

ដូចជកនុងករណី្របេទសទុ យេណសុី ម៉ រក ុ៉

និងហគីេណ

(សូមេមើលឯក

ល់េហ រ ី េប

ំ ង បួគី

រេយងរបស់អងគករយូេណសកូ

្វ សូ កេមរន ូ ៉ ម៉ លី

និងរបស់្របេទស

ល់េហ រ ី

កេមរន ូ ៉ ហគីេណ ម៉ រក ុ ៉ និងទុយេណសុី )។ មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តរបស់

អងគករ

OIF

ពយយមបង្ហញយ៉ ងចបស់អំពីធតុសមគល់របស់វ ិធី វ ិធី

បនយកគំនិត

មវ ិធី

្រស្តេផ ងៗេ

យ

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព និងធតុដូចគនៃន

្រស្តទំងេនះ។

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

17

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

១.២ ករ

ថ បនេទ្វ

ករ ស្ដីពីករ

ថ បនករបណុ្ដ ះប

ថ បន

្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ

េ្រប បបននឹង

្រតូវបនកំណត់ េនកនុងេសៀវេភ

«កេន មនេយបយ

និងវ ិធី

ឧបករណ៍

្រស្ត

ែដលេ្របើ្របស់យ៉ងសុស ី ង្វក់ និងចបស់

ស់ នូវដំេណើរករៃនករបេងកើត ករេរៀបចំ ករ្របតិបត្តិ

និងករ យតៃម្ល សកមមភពៃនករបណុ្ដ ះប

្ដ ល ។»

េគ

ចដឹងថ ្របព័នប ធ ណុ្ដ ះប

ថ បនករ្រគប់្រគង និងករ ករ

10

្ដ លវ ិជជជីវៈែផ្អកេលើករ

ថ បនមនលកខណៈេទ្វ៖ ករ

ថ បនែផនកគរុេកសលយ។

ថ បន ករ្រគប់ ្រគង

គឺ ផ ំ េឡើ ងអំ ពី កេន មៃនធតុ ផ ំ ជ េ្រចើ ន

្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជី វៈ បេងកើត អនុវត្ត និងេធ្វើឲយ្រកបខណ្ឌចបប់

បយជតិសីព ្ដ ីករបណុ្ដ ះប និងបទបញ ជ មនករវ ិវត្ត

្រពមទំងបេងកើតរចនសមព័នធ

ហិរញញ វតថុនិងសមភរ ែដលធនបនករ

្របសិទធភពៃន្របព័នធទំងមូល។

និងដឹកនំ្របព័នធ្រគប់្រគងធនធនមនុស

ក់ឲយដំេណើរករ្របព័នធបណុ្ដ ះប

្របធនបទទំងអស់េនះ្រតូវបនបង្ហញកនុងេសៀវេភស្ដីពីករ

ករត្រមង់ទិសនេយបយ ប

្ដ ល េនថនក់ ក

និងរចនសមពន ័ រធ ្ឋ ភិបល

្ដ ល

(េសៀវេភទី ២)

និ ងករ

ក់ ែតងេរៀបចំ និង ករបេងកើតស្តង់

ែដលេលើកេឡើងអំពី

ករ្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះ

ក់ ដំ េណើ រករករបណុ្ដ ះ ប

ិ ី ថ បនែផនកគរុេកសលយ គឺេផ្ដតេទេលើឧបករណ៍ និងវធ

្រកបខ័ណ្ឌគំ និត ករ

្ដ ល និងករ យតៃម្ល

ថ បន

(េសៀវេភទី១)

មូ ល ្ឋ ន (េសៀវេភទី៤)។ ករ

ែដលកំណត់នេយ

្ដ ល ថនក់

្រស្ត ែដលនំេឆពះេទរក

ិ ីសិក បណុ្ដ ះប ្ដ ល ឬកមមវ ធ ក់ អនុ វត្តសង ្ត ់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល

្រពមទំង

ិ ី មគគុេទទសក៍គរុេកសលយ ែដលជួយស្រមួលដល់ករ ឬកមមវ ធ សិក ទំ ងេនះ។ េនះគឺជធតុសំខន់របស់េសៀវេភទី៣ ស្ដីពីករអភិវឌ កមមវ ិធី សិក ។ េគេ្រចើនមនទំេនរេលើកមកនិយយ េហើយនឹងមនទំ េនរបង្ហញករ

អំពីករ

ថ បនទំងពីរេនះ

ច់េ

យែឡកពីគន

ថ បនែផនកគរុេកសលយ ដូចជដំេណើរករែដលមនលកខណៈជ

ែខ បនទត់តគន ែដលេផ្តតេទេលើករវ ិភគទីផ រករងរ ករវ ិភគ

ថ នភពករងរ (មុខរបរ) ករ

អភិវឌ ស្តង់

បណុ្ដ ះប ្ដ ល ករផលិតមគគុទទសក៍ ឬសមភរគរុេកសលយបែនថម និងជំនួយដល់ករ អនុវត្ត ករបណុ្ដ ះប ្ដ ល។ (េមើលរូបភពទី២) រូបភពទី២

ទីផ រករងរ

ភិនភគមុខរបរ

10 េកបិ ច ្រក សួ ង អប់ រ ំ ករ

ថ បន ករ បណុ្ដ ះ ប

នេយបយ និងរចនសមព័នធរ ្ឋ ភិបល ២០០២ ទំ. ៥ ឯក

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

ស្តង់

បណុ្ដ ះប

្ដ ល

ិ ជ ជី វៈ ្ដ ល បេចចក េទសនិ ង វ ជ

មគគេទសក៍ ឬសមភរគរុេកសលយ

េសៀវេភទី ១

ករ ត្រមង់ ទិ ស

រេយងទី៤។

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

18

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

េទះបីជករបង្ហញែបបេនះ អនុញញតឲយេឃើញយ៉ ងចបស់ នូវករបង្ហញផ្លូវដ៏សមេហតុ ផល និង

វ ិធី

្រស្តេផ ងៗ

ប៉ុ ែន្តេ

យែឡក

ែដលជួយស្រមួលដល់ករអភិវឌ សមភរគរុេកសលយទំងមូលក៏ពិតែមន

ែបរជបិទបំងមួយចំែណកធំៃនដំេណើរករ្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះប

មពិត ដំេណើរករេនះ គឺធនឲយករបណុ្ដ ះប េគលេ

ចុងេ្រកយៃនវ ិធី

្ដ លេនះ េលចេចញជរូប ងេឡើង។

្រស្តទំងពីរ គឺ

ករេលើកកមពស់បន្តនូវ្របព័នធបណុ្ដ ះប

្ដ ល ែដល

ក់ឲយដំេណើរករនូវស្តង់

្ដ លវ ិជជជីវៈ។

បណុ្ដ ះប

្ដ ល និង

េដើមបីឈនេទសេ្រមចដល់េគលេ

ទំ ង

េនះ អនក ទទួ លខុ ស្រតូ វែផនក គរុេកសលយក៏ ដូចជែផនក រដ្ឋបលទូ េទ ្រតូ វរួមសហករគនរហូតកនុង េពលសេ្រមចដំ

ករែដល

ក់កលចមបងៗៃនករ

ថ បនែផនកគរុេកសលយ

ចអនុវត្តេទបននូវគេ្រមងបណុ្ដ ះប ម្រគប់វ ិធីែដល

ធនធន អភិវឌ វ ិធី

ចេធ្វើេទបន។

េដើមបីេធ្វើយ៉ង

ធនដល់

្ដ លែដលអនុម័តយក និងធនដល់ករ្របមូល េលើសពីេនះ

ដំ

ក់កលគន្លឹះៗៃនដំេណើរករ

ថ បនទំងពីរេនះ ្រតូវែតអនុញញតឲយមនករសេ្រមចចិតជ ្ត ផ្លូវករ េហើយករសេ្រមច

ចិ តេ្ត នះ មនករចូ លរួមពីសំ

ក់ ៃដគូែដលមនចំែណកេនកនុងដំេណើរករែកលម្អ ឬកំែណទ្រមង់

ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈទំងមូ ល។ 11 េគ ច្របមូលផ្ដំុជំ នេផ ងៗជបីែផនកធំ ៗ (សូមេមើ លរូបភពទី៣) ែផនកទីមួយស្ដីពីករ ិ គ ទី ផ រ ករ ងរ វភ

ិ គ េលើ មុ ខ របរ ែផនក ទី ពី រ ស្ដី ពី ករ វ ភ

និ ង ែផនក ទី បី ស្ដី ពី ករ អភិ វ ឌ ែផនក

គរុេកសលយ។ េនេពលបញចប់ករងរេរៀបចំ ែផនកផលិតកមមនីមួយៗ ៃនករ

ថ បនទំ ងេនះ

្រតូវែតសហករេដើ មបី ផ្ដល់ ជអនុ

រដ្ឋបល ស្រមប់ដំេណើរករ

ម

ករសេ្រមចចិត្ត គឺជដំ កល (A‐B‐C) ្រតូវែត

ករ

ិ ី មគគុ េទទស ក៍ វ ធ

សន៍ ដល់អនក ទទួ លខុ ស្រតូ វែផនក

នបន្តៃនករងរ។ ក់កល

ចកំ ណត់បនទំង

្ល ប់ រស់ េនកនុងករងរេរៀបចំ កំែណទ្រមង់។ ដំ

ទិភពៃនករអភិវឌ ្របតិទិនៃនករ

ធនធនចំបច់ រួមទំងរេបៀបដំេណើរករៃន្របព័នធបណុ្ដ ះប ១.៣ មគគុ េទទស ក៍ វិ ធី

អនកទទួលខុស្រតូវ្រគប់ែផនកទំងអស់

្ដ លទំងមូល។

្រស្តរ បស់អងគករ OIF បរ យ ិ យ ជពិ េសសអំ ពី សមសធតុ េផ ង ៗៃន

មគគុេទទសក៍ ទំងេនះ ែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ។

មនទិសេ

មគគុ េទទស ក៍ េនះ ពណ៌នជចមបងអំពីករវ ិភគទីផ រករងរ

មគគុេទទសក៍វ ិធី

ក់ដំេណើរករ និង

្រស្ត

ថ បនែផនកគរុេកសលយ។

11 សូមេមើលផងែដរេន

ក់

ជួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី ករ

្រស្ត

ក់ែតងស្តង់

ងកនុងឧបសមពន១ ធ ។

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

19

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

សមតថភពមុខរបរ និងករអភិវឌ សមភរគរុេកសលយ (ស្តង់ មគគុេទទសក៍ជំនួយបែនថម)។ មគគុេទទសក៍ទំងេនះ

េគលករណ៍្រគឹះៃនវ ិធី

មនបំណងបង្ហញអំពីវ ិធី

បណុ្ដ ះប

្ដ ល ស្តង់

្រស្តមូល ្ឋ នមួយេ

យេគរពេទ

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព ែដល្រតូវបនបេងកើតេឡើង ឬេធ្វើករស្រមប

ផលិតស្តង់

បណុ្ដ ះប ្ដ ល ែដលនំេឆពះេទរកករ្របកបមុខរបរមួយ កនងចំ ុ េ ិ បណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ។ ជីពជេ្រចើន ៃនកមមវធី

ឬ

យតៃម្ល និង ម

មករ

មមុខរបរជេ្រចើន

ស្តង់

ដូចអ្វីែដលបនេលើកេឡើងកនុងបុព្វកថែដរ មគគុេទទសក៍ទំងេនះគឺជឧបករណ៍ករងរ ឬជ េគលស្រមប់ជួយស្រមួលដល់ករផលិតឬេ្របើឧបករណ៍ ែដលមនលកខណៈ្រសេដៀងគន

េនះ

េន

ប

ម្របេទសែដលចប់េផ្ដើមដំេណើរករែកលម្អ

ឬកំែណទ្រមង់ សុីជេ្រមេលើ្របព័នប ធ ណុ្ដ ះ

្ដ លវ ិជជជីវៈ របស់ពួកេគ។

រូបភពទី៣ ែផនកទី១

ែផនកទី ២

ែផនកទី៣

B

A

C អភិវឌ ន៍ែផនក

ភិនភគមុខរបរ

វ ិភគទីផ រករងរ

ែផនកទី ៤

គរុេកសលយ

្របេទសនីមួយៗមនភរកិចចស្រមបមគគេទទ ំ េនះ ុ សក៍ទង

េ

ក់ដំេណើ រករករ បណុ្ដ ះ ប

្ដ ល ថនក់មូល ្ឋ ន

យគិតថ្លង ឹ ែថ្លងជពិេសសអំពី

បរ ិបទផ្លវចបប់ និងបទបញ ជ េផ ងៗ បរ ិបទរដ្ឋបល ករែចករ ំែលកទំនួលខុស្រតូវរ ង្រកសួង និង ូ

រចនសមព័នធេ្រកមឱ ទ រចនសមព័នធេរៀបចំ

្របេភទ

និងទំហំៃនភពជៃដគូ

ភពទំេនរៃន្រកុម

ជំនញករបេចចកេទស និងគរុេកសលយ រួមទំងធនធនហិរញញ វតថុ។ •

មគគុេទទសក៍វ ិធី ្រស្ត អនុញញតឲយឈនដល់េគលេ បី េផ ងេទៀត៖ បេងកើតជចំណងជមួយដំ ក់កលសំខន់ៗៃនករ ថ បនែផនក្រគប់្រគង

•

ិ ី ជួ លស្រមួ លដល់ ករ េ្របើ ្របស់ វ ធ

្រស្តែផ្អក េលើ សមតថភព ែដលេឆ្លើ យតបេទនឹង ក

ករេធ្វើ សមហរណកមមយុវជនេបះបង់ករសិក ទូ េទ ិ ជ ជី វៈ វជ •

គិតពិចរ

ឱយចប់ យកនូ វសមតថភព

មួយ េនកនុ ងសងគម ករងរ។ អំពី ថ នភពេសដ្ឋកិចចេ្រក្របព័នធេនកនុងេពលេធ្វើែផនករ

សកមមភពបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ។

េនកនុងអតថបទមគគុេទសក៍

េលើកេឡើងពី េគលេ

មគគុេទទសក៍វ ិធី

និងេពលេរៀបចំ

មនករ

ទំងប៉ុនមនខងេលើេនះ។

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

ក់បញូច ល

ងែដលជទូេទបង្ហញពីអតថបទែដល

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

20

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

ឧទហរណ៍ជេ្រចើននិយយទក់ទងនឹងមុខរបរជងេរៀបឥដ្ឋនិងជងកំ េបរ េដើមបីបង្ហញឲយ បនជក់ែស្ដងនូ វខ្លឹម

ររបស់មគគុេទទសក៍ នីមួយៗ។ ឧទហរណ៍ទំងេនះ្រតូវបនគូសបនទត់ពីេលើ

េនកនុងអតថបទ។ មករពនយល់ខងេលើ ពកយថ «ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ» មនបញូច លទំងករបណុ្ដ ះ ប ្ដ លែដលនំេឆពះេទរកករងរកមមករជំនញ អនកបេចចកេទស និងអនកបេចចកេទសជន់ខពស់។ េលើសពីេនះ េដើមបីជួយស្រមួលដល់ករយល់អតថបទ និងធនបននូវទ្រមង់ែបបែតមួយៃនអតថបទ ទំងេនះ

កយសពទេផ ងៗ្រតូវបនអនុម័តយកដូចតេទ៖ មុ ខរបរ អនក េរៀន ស្តង់

អនក បណុ្ដ ះប

្ដ ល ករផ្ដល់ សុពលភពដល់ចំេណះដឹ ង ជំ នញទទួ លបន

បណុ្ដ ះប ្ដ ល មពិ េ ធន៍ និ ង

កមមសិ ក កនុ ងមជឈ ្ឋ ន ករងរ។ ពកយទំងេនះ្រតូវបនចត់ទុកជសទិសន័យរបស់ពកយវ ិជជជីវៈ សិស និស ត ិ ឬកមមសិក ករ ី កមមវ ិធីសិក ្រគូបេ្រង ន ឬករទទួល គ ល់ចំេណះដឹង និង

សមតថភព និងកមមសិក

ម្រកុមហ៊ុន។

េគនិយមេ្របើ ពកយទំងេនះជបុំលិងគ (េភទ្របុស) ស្រមប់ឯក

២- ករបង្ហញអំពម ី គគេទទ ិ ី ុ សក៍វធ

រទំងមូល។

្រស្តស្តព ី ទ ី ស នទន និងករបេងកត ើ ករសិក

មវិសយ ័ និងបឋម ្របព័នធបណុ្ដ ះប •

្ដ លវ ិជជជីវៈមនេគលេ

េឆ្លើយតបនឹងត្រមូវករទីផ រករងរ

ធំៗពីរជពិេសស៖

ខងែផនក

ថ នភពសមតថភព

និងករេលើកកមពស់

សមតថភពចំបច់ េដើមបីបេងកើតេចញជផលិតផល និងេស កមម។ •

ផ្ដល់ជូនដល់អនកែដលមនចំ

ប់

រមមណ៍ជពិេសសយុវជនែដលបនបញចប់រច ួ ល់នូវ

ករបណុ្ដ ះប ្ដ លមូល ្ឋ នទូេទនូវមេធយបយចំបច់ េដើមបីទទួលបនសមតថភពែដល ្រតូវករ និងេ្រជ តខ្លួនចូលេទកនុងទីផ រករងរ។ ករឈនដល់ េគលេ

កនុ ងករអភិ វឌ មរយៈករអនុញញតឲយអនកទទួលសញញប្រតេចញពីករបណុ្ដ ះប ្ដ ល

េសដ្ឋកិ ចច ្របេទសមួយ

ទំ ងេនះ

គឺ ជករ រួ មចំ ែណកេ

យផទល់

វ ិជជជីវៈ មនស្វ័យភពខពស់ទំងែផនកបុគគល ហិរញញ វតថុ និងវ ិជជជីវៈ។ េដើ មបីសេ្រមចេគលេ •

ទំងេនះបន េគ្រតូវបំេពញលកខខ័ណ្ឌបី៖

មន្របព័ នធ អប់ រ ម ំ ួ យ្របកបេ ប

កនុងចំនួនមួយ្រគប់្រគន់ដល់ យុវជន ែដលេឆ្លើយតបនឹងលកខខ័ណ្ឌ អបបបរមស្រមប់ ឈនេទទទួលយកករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ។ •

្ដ លទូ េទ

យសមតថភព ្រគប់ ្រគន់ េដើ មបី ធនផ្ដល់ ជូ ននូ វករបណុ្ដ ះ

អភិវឌ ន៍្របព័នប ធ ណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈមួយ ែដលែផ្អកេលើត្រមូវករទីផ រករងរ និងទិដ្ឋភព

ជក់ែស្ដងៃនករងរេនេលើទីផ រ។

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

21

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក •

រកេមើលឲយេឃើញ និងទញយកមកេ្របើ ្របស់នូវធនធន រួមមន ធនធនមនុស ហិរញញ វតថុ

និងរូបវន្ត ក៏ដូចជ ធនធនសមភរ ចំបច់ ស្រមប់ ធនឲយមនករបណុ្ដ ះប ្របកបេ

្ដ លមួយ

យគុណភព។

េទះបីជ ្របេទសមួ យចំ នួ ន ធំ ផ្ដល់ ករបណុ្ដ ះប

្ដ លទូ េទ ែដលភជប់ ជមួ យករបណុ្ដ ះ

ិ ជ ជី វៈ ករេឆ្លើ យតបនឹ ងលកខខ័ ណ្ឌ ទី មួ យ គឺ ជ មុ ខនទី របស់ ករអប់ រ ម ំ ូ ល ្ឋ ន និងេកើត ្ដ លវ ជ

ប

េចញពីករខិតខំេដើ មបីធនដល់ករេធ្វើអកខរកមមក្រមិតដំបូង និងករអប់រ ំស្រមប់ យុវជនទំងអស់។ ទបញ ្ហ ទក់ទងនឹងករែស្វងរកឲយេឃើញ និងទញយកមកេ្របើ្របស់នវូ មេធយបយ ក៏

ចំេ

ទបញ ្ហ ទក់ទងនឹងករអភិវឌ ន៍ វ ិធីផលិតឧបករណ៍ដ៏្រតឹម្រតូវែដរ

ដូចជចំេ

វ ិភគេលើមុខរបរ ករបេងកើតស្តង់ បង្ហញេនកនងមគគ េទទ ុ ុ សក៍វ ិធី

េកើតេចញពីករ

និងករេរៀបចំ គរុេកសលយ និងសមភរ។ បញ ្ហ េនះ្រតូវបន

្រស្ត ែដលេរៀប ប់អព ំ ីេគលគំនត ិ បេងកត ើ និង ករេរៀបចំនវូ ស្តង់

សមតថភពមុខរបរ (េលខ ២), ស្តង់

បណុ្ដ ះប ្ដ ល (េលខ ៣), ស្តង់ យតៃម្ល (េលខ ៤), មគគុេទទសក៍គរុេកសលយ (េលខ ៥), មគគុេទទសក៍ េរៀបចំ គរុេកសលយ និងសមភរ (េលខ៦)។

ករសិក ពីរេបៀបេធ្វើែផនករ រួមចំែណកកនុងករបញ ជ ក់ឲយចបស់អំពីត្រមូវករ និង ផ្ដល់ជ

មូ ល ្ឋ ន្រគឺះ ស្រមប់ករេរៀបចំែផនករអភិវឌ ន៍ ឬបេងកើត្របព័នធបណុ្ដ ះប

ករសិក ទំងេនះមិនបនបង្ហញ អំពីករវ ិភគ រកេមើ លភពអសកមមធំៗ ្របកបេ

ករេធ្វើវ ិភគជទូេទេលើករបណុ្ដ ះប ចធនថ

សុីជេ្រម និងេ ្របមូលបន

ថ នភពៃន្របព័នធែដលមន្រ

ប់ អំពីករែស្វង

និ ងអំ ពីករកំ ណត់ ែផនករសកមមភពស្រមប់ ែកស្រមួ ល

យបញ ្ហ បំផុត និងស្រមប់េ េគមិ ន

្ដ លវ ិជជជីវៈ។ ក៏ប៉ុែន្ត ថ នភព

យបញ ្ហ បនទន់ េនះេទ។ ករវ ិភគអំពីអីែ្វ ដលមន ឬ

ះ្រ

្ដ លវ ិជជជីវៈ ្រតូវេលើកេឡើងេនកនុង

ចេឆ្លើ យតបនឹ ងត្រមូ វករទី ផ រករងរ េ

យគមនផ្ដល់មេធយបយេដើមបី

ម

ងអតថបទទី២។ ិ គ យ៉ ង យមិ នបនវ ភ

នករវ ិវត្តន៍របស់ េនះេទ។ ព័ត៌មនែដល

មវ ិធី េនះនឹងេ្របើជមូល ្ឋ នស្រមប់ ករបេងកើតែផនករ ស្រមប់ ករកំណត់

និងស្រមប់ ករេរៀបចំ សកមមភពអភិវឌ ន៍ និងករេលើកកមពស់្របព័នធបណុ្ដ ះប

ទិភព

្ដ លវ ិជជជីវៈនីមួយ

ៗ។

ទី ផ រករងរ្រតូ វបនេរៀបជរចនសមព័ នធ េយងេទ

ម

ករផលិ តេចញជផលិ តផល

និងេស កមម ែដលជធតុសំខន់របស់សកមមភពេសដ្ឋកិចចៃន្របេទសមួយ។ ករផលិតេនះ ផ រ ភជប់េ

យផទល់នឹងសញញណតៃម្លបែនថម និងផលចំេណញ។ វតថុបំណងៃនទី ផ រេនះ និងកបួ នខនត ែដលេ្របើ ខុ សគនពី េគលេ និ ងកបួ នខនត ្របព័ នធ ប ណុ្ដ ះ ប ្ដ ល វ ិជជជីវៈេផ្ដតេលើករអភិវឌ បុ គគល និងករសិក ទទួលយកសមតថភព។

ដូេចនះ េដើមបីមន្របសិទធភព ្របព័នធបណុ្ដ ះប

ក់េលើ សកមមភពកនុងករឈនរកេគលេ

បរ ិបទេសដ្ឋកិចច

ែដល្របព័នប ធ ណុ្ដ ះប

េ្រកយេនកនុងបរ ិបទេនះែដរ។ មគគុេទទសក៍វ ិធី

្ដ លវ ិជជជីវៈមួយ ្រតូវេផ្ដតករយកចិតទ ្ត ុក

របស់ខួនផ ្ល ទ ល់ េ

យែផ្អកេលើទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងៃន

្ដ លមន្របភពេចញមកពីកុងេនះ ន

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

និងមនទីេ

ចុង

្ដ លវ ិជជជីវៈ

22

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

បរ ិបទេនះមនលកខណៈ

ំញ ុ ំ

និងវ ិវត្តយ៉ងឆប់រហ័ស។

និង ករែកត្រមូវឧបករណ៍វ ិភគ ែ្រប្របួលេទ អនុញញតឲយេគយល់បនអំពី របស់្របេទសមួយ។

ថ នភព ត្រមូវករ

បនទប់មកេទៀត

មលកខណៈពិេសសៃនករបណុ្ដ ះប

ទិភពទី ផ រករងរ និងករអភិវឌ េសដ្ឋកិចច

្ដ លវ ិជជជីវៈ េហើយ នឹង្រតូវេ្របើ ជមូល ្ឋ នស្រមប់

េគលគំនិតចមបងៗ

និងឧបករណ៍វ ិភគ

បង្ហញេនកនុងែផនកទី៣។

ិ គបនសម្រសបេលើ បរ ប ករវ ភ ិ ទេសដ្ឋកិ ចច និ ង

មនជចំបច់នូវព័ត៌មនេ្រចើន មជឈ ្ឋ នករងរផង

្ដ លមន្រ

ែដលេគេ្របើ្រតូវបន

ថ នភពទី ផ រករងរ ទមទរឲយេគ

ែដលជ្របេភទព័ត៌មនភពជក់

ក់ផង

និងជតំ

េហើយែថមទំងមនន័យស្រមប់ ករ្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះប

េនកនុងករណីភគេ្រចើន ករបណុ្ដ ះប ្ដ លទំងេនះមួយចំែណកមន្រ ិ ី ែដលមួ យចំ ែណកេផ ង េទៀតបេងកើ តេឡើ ងេ យេ្របើ វ ធ ្រស្ត េផ ង ៗ។ ប

ប់ ជួនកលតូច

ច

្ដ លវ ិជជជីវៈ

ករយល់បនេនះនឹង្រតូវែចករ ំែលកជមួយតួអងគេសដ្ឋកិចច

សំខន់ៗ និងអនកទទួលខុស្រតូវករបណុ្ដ ះប ករបេងកើតែផនករសកមមភព។

ករេ្របើ េគលគំនិតមួ យចំនួន

ឬ

ព័ត៌មនមិនសូវមនខ្លឹម

ងៃន

្ដ លវ ិជជជីវៈ។

ប់ េទេហើយ

ខណៈ

ទំ ហំ ៃន្របព័ នធ បណុ្ដ ះ

រ្រគប់្រគន់ ស្រមប់ េធ្វើករ

សេ្រមចចិ តទ ្ត ក់ទងនឹងករអភិវឌ ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ។ ដូេចនះ ្របឈមមុខនឹងកង្វះខត ព័ ត៌មនយ៉ ងេនះ េតើេគ្រតូវ ក់ែតងដំេណើរករៃនករែកលម្អ្របព័នប ធ ណុ្ដ ះប ្ដ លយ៉ ងដូចេម្ដច

និងែផ្អកេលើមូល ្ឋ នអ្វីខ្លះ? ខ្លឹម

រៃនែផនកទី៤ េផ្ដតេលើ្របភពព័ត៌មនចមបងៗ ែដលជទូេទ

ច

យកមកេ្របើ ្របស់បន និង េបើក្រចកខ្លះ េដើ មបីជួយបំេពញនូវកង្វះខតព័ត៌មនទំងេនះ។ មនព័ត៌មនជេ្រចើនស្ដីអំពីបរ ិបទេសដ្ឋកិចច ស្រមប់ េ្របើ កុន ងករេរៀបចំ ករសិ ក េធ្វើ ែផនករ

និងទីផ រករងរ។

ព័ត៌មនែដលេគ្រតូវករ

គឺ ជព័ ត៌មនែដលមនលកខណៈ្រគប់ ្រគន់

ទំងែផនកបរ ិមណ និងគុណភព។ េទះបីជទូេទ េគ

គិ ត

ចកំណត់បនអំ ពីទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងៃន

ករងរ ឬមុខរបរមួយចំនួនគិតេលើែផនកគុណភពក៏ពិតែមន ែត ពិបកជងេន

ម្របេទសមួយ

ចំ នួនកនុងករទទួលបនព័ត៌មនឲយបនកនុងបរ ិមណ្រគប់្រគន់ ។

ះ្រ

ដូ េចនះ េតើ ្រតូវេ

យបញ ្ហ

េនះយ៉ ងដូចេម្ដច? ជួនកល ព័ត៌មនមួយចំ នួនមនលកខណៈផទុយគន ចំែណកឯព័ ត៌មនខ្លះេទៀត ្រតូវបនយកមកវ ិភគេ

យ្របុង្របយ័តន េដើ មបីេជៀស ងេធ្វើករសេ្រមចចិតរ្ត ហ័ស្រជុលេពក ែដល

ចនំេកើ តមនករបត់លំនឹង ឬភពមិនដំេណើរករេនកនុង្របព័នធបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ េ

យ

មិនទន់ ប់ទំងករវ ិនិ េយគដ៏ធំែដលព័ ត៌មនទំងេនះនំឲយេគេធ្វើេឡើងផង។ េតើេធ្វើយ៉ងដូចេម្ដច េដើ មបីកំណត់បនព័ត៌មន្រតឹម្រតូវ េរ ើសឲយព័ត៌មនែដលចំបច់ពិតែមនស្រមប់ ករេរៀបចំ ដំ កលនី មួ យៃនករែកលម្អ ឬេធ្វើ បចចុ បបននភព េលើ ្របព័ នធ បណុ្ដ ះប

េនះនឹងេលើកេឡើងេនកនុង ឧបករណ៍ពី រ

វ ិធី

និងដំ

ស្រមប់ ករេរៀបចំ ែផនករែដលឧស ហ៍ េ្របើ ្របស់ ជងេគ

ក់កលៃនករេរៀបចំករសិក ទបញ ្ហ មួយ

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្ដ លវ ិជជជីវៈមួយ? សំណួរទំង

ងអតថបទទី៣។

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព គឺករសិក

ចំេ

ក់

មវ ិស័យ និងបឋម។ ែផនកទី៥ បង្ហញពិ

ិ ី កនុ ងវធ ្រស្ត ្ដ រអំពីខឹម ្ល រ

មែផនក។

ែដលេចទេឡើងេនេពលែដលេគេធ្វើកំែណទ្រមង់សុីជេ្រមេលើ្របព័នធ

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

23

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

ិ ជ ជីវៈមួ យទក់ ទងនឹ ងចំ នួនអនក េរៀន ែដលេគ្រតូ វែតគិ តកនុ ងេពលបណុ្ដ ះប ្ដ ល បណុ្ដ ះប ្ដ លវជ ស្រមប់សង ្ត ់ មួ យ កនុងចំេ មស្តង់ េ្រចើនែដលបនផ្ដល់ឲយ។ តបិតែតបញ ្ហ េនះមនលកខណៈ

បនទប់បន ំេនេពលចប់េផ្ដើមដំ េណើរករដំបូងក៏ពិតែមន

រៈសំខន់ កន់ែតខ្លង ំ េឡើង

ែត មន

េនែផនកែកស្រមួលស្តង់

ែដល្រតូវសេ្រមចយក។ ករបញូច លសញញណមុខងរករងរ ចឲយេគេធ្វើ ករកំណត់ជេលើកដំបូង ពី ថ នភពៃនករផគត់ផគង់ និងត្រមូវករៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល។ ដូេចនះ

េគនឹងនិយយអំពីភពសមម្រតរ ងករបណុ្ដ ះប េនកនុង ងអតថបទទី៤។ េ

្ដ ល និងករងរ។ ្របធនបទេនះេលើកេឡើង

យេហតុ ថ ត្រមូ វករៃនែផនក នី មួ យៗវ វិ ត្ត េទ

មេពលេវ

ទី ផ រករងរមនករែ្រប

្របួល និងសមតថភពែដលេគទនទឹងរង់ចំបនផ្លស់បូរ្ដ ដូចេនះេដើមបីរក បន លទធផលល្អកុង្របព័ ន នធ បណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ ្រតូវែតមនមេធយបយស្រមប់ ម នករវ វិ ត្តន៍ េនះ ្រពមទំ ងស្រមប ិ ី ខ្លឹ ម រ និ ងសមតថភព កនុ ងករបេងកើ តវ ធ ្រស្ត បណុ្ដ ះប ្ដ ល វ ិជជជីវៈ។ វ ិធី ្រស្តេនះេ ថ

ករ្រតួតពិនិតយ

មែផនក។

ងអតថបទទី៥ នឹងេលើកេឡើង្រតួសៗអំពី្របធនបទេនះ។

ករសិក បឋមគឺជករបំេពញបែនថមឲយករសិក និងវ ិធី

្រស្ត្រ

វ្រជវែតមួយ។

មែផនក

េ

យអនុវត្តេទ

មជំ

ន

ឧបករណ៍េនះ្រតូវបនបេងកើតេឡើងេដើមបីេធ្វើឱយមនភពបត់

ែបនយ៉ ងរហ័ស្រសបនឹងមជឈ ្ឋ នករងរ។ ដំេណើរករៃនករេរៀបចំករសិក បឋម្រតូវបង្ហញេន កនុងែផនកទី៦។ េទះបីជករសិក ព័ ត៌មនសំខន់

មែផនក និងបឋម មនទិសេ

ដំបូងេគផ្ដល់ឲយអនកសេ្រមចចិត្ត នូវ

ស្រមប់ ជួយជំនួយដល់ករសេ្រមចចិត្តរបស់ពួកេគទក់ទងនឹង

ជីព

ៃនករ

បណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈក៏ពិតែមន ែតករសិក ទំងេនះ ក៏ ច្រតូវបនស្រមបផងែដរេដើ មបី គិ ត បញូច ល ត្រមូ វ ករែដលទក់ ទងនឹ ងមុ ខរបរពក់ ក ្ដ លជំ នញ។ េ យេធ្វើ ករវ ិភគកន់ែតែវង ឆងយេលើបរ ិបទេសដ្ឋកិចច និងទីផ រករងរ េគទំនងជ

ចបង្ហញឲយេឃើញកន់ែតចបស់ នូវត្រមូវ

ករៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល និងសក្ដនុពលកនុងករេធ្វើសមហរណកមមទក់ទងនឹងមុខរបរ ពក់ក ្ដ លជំនញ ែដលេបើកផ្លូវថមីស្រមប់ករេធ្វើសមហរណកមមយុវជនេបះបង់ករសិក ែដលពុំមនចំេណះដឹង្រគប់្រគន់ជមុនេដើមបី

ចឈនេជើងចូ លេទកនុងករបណុ្ដ ះប

វ ិជជជីវៈ។ ្របធនបទេនះ នឹងេលើកមកនិ យយេនកនុង េន្រគប់ ្របេទសទំ ងអស់

ទី ផ រករងរេ្រក្របព័ នធ មនវ ិ

្ដ ល

ងអតថបទទី៦។

សកមមភព េសដ្ឋកិ ចច មួ យចំ ែណក្រប្រពឹ ត្ត េនេ្រក្របព័ នធ។

លភពធំ េធង

ស់ េន

មប

្ដ ្របេទស កំ ពុ ងអភិ វឌ ន៍

ែដលសកមមភពមួយចំនួនធំៃនវ ិស័យខ្លះ ផ រភជប់នឹងទីផ រករងរេ្រក្របព័នធេនះេទៀតផង។ គឺជរេបៀបផលិតកមមមួយែដលមិនសូវមនឯក រង្វង់េសដ្ឋកិចចធមម ប

្ដ លរេបៀប

ែតថ

រេលើកេឡើងេទ

ទីផ រេនះផ្ដល់ករងរដល់្របជជនមួយភគធំ។

ករបណុ្ដ ះ ែដលេឆ្លើយតបបនល្អជងេគនឹងត្រមូវករែដលទីផ រករងរេ្រក្របព័នធ

បេងកើតេឡើង? េតើែផ្អកេលើមូល ្ឋ នអ្វីខ្លះេដើមបីអភិវឌ ករបណុ្ដ ះប េលើកេឡើងេនកនុង ងអតថបទទី៧។ មគគុេទទសក៍វ ិធី

េ្រពះថ សថិតេនខងេ្រកែខ

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

េតើ

្ដ លែបបេនះ? សំណួរេនះនឹង

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

24

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ងទី២ មូល ្ឋ នៃនកំែណទ្រមង់ េគមិ ន្រតូ វយល់ ្រចឡំ គនរ ងករអនុ វត្តករ សិក េធ្វើ ែផនករ (ករសិ ក ករសិ ក បឋម) ប

មែផនក និ ង

ជមួ យនឹ ងករេរៀបចំ ែផនករទំ ងមូ លៃនកំ ែណទ្រមង់ របស់ ្របព័ នធ បណុ្ដ ះ

្ដ លវ ិជជជីវៈេនះេទ។

ករសិក េធ្វើែផនករ គឺជកររួមចំែណកកំណត់ឲយបនចបស់អំពីត្រមូវករ និងផ្ដល់ជូនជ មូល ្ឋ នស្រមប់ករអភិ វឌ ៃនករេបើ កវគគ បណុ្ដ ះប េធ្វើ ករកត់ សមគល់ មួ យចំ នួ ន

្ដ ល។ ករសិ ក ទំ ងេនះអនុ ញញត ឲយេគ

េឆពះេទរកករបង្ហញអំ ពី

ទិ ភព

និ ងករ

ែផនករសកមមភព ស្រមប់ ករេលើកកមពស់ជទូេទ ៃន្របព័នធបណុ្ដ ះប ករេរៀបចំ ករសិ ក ែបបេនះ្រគន់ ែតជដំ ប

្ដ លវ ិជជជីវៈប៉ុ េ

ទ្រមង់ និងេទ

មលំ

្ណ ះ។

ក់ កលមួ យ

ករសិក ទំងេនះ

ប់េរៀងៃន

្ដ លវ ិជជជីវៈ។ ក៏ ប៉ុែន្ត

ៃនដំ េណើ រករែកលម្អ ្របព័ នធ បណុ្ដ ះ

ចេធ្វើេឡើងេទ

ទិភពែដលកំណត់ េឡើងេ

ក់ ដំ េណើ រករ

យ

មេពលេវ

េផ ងៗៃនកំែណ

ជញធរទទួលខុស្រតូវ។

ករ េរៀបចំ ែផនករ ែកទ្រម ង់ គឺ ជដំ េណើ រករ ដ៏ ធំ េធងជង េនះ

ែដលរួ ម មន ែផនក

នេយបយ រដ្ឋបល និងហិរញញ វតថុ។ ្របេទសមួយែដលេរៀបចំ ដំេណើរករែកលម្អ ឬកំែណទ្រមង់ សុី

ជេ្រមេលើ្របព័នធបណុ្ដ ះប

ចំនួន។

្ដ លវ ិជជជីវៈរបស់ខួន ្ល

្រតូវករ្របមូលផ្ដំុចូលគននូវលកខខ័ណ្ឌមួយ

រកនុងេសៀវេភទី១ និងទី២ ៃនឯក រ ករ ិ ជ ជីវៈ, េកបិច, ២០០២, ឯក រេយងេលខ៤។) ្ដ លបេចចកេទស និងវជ

(ស្រមប់្របធនបទេនះសូមេមើលខ្លឹម

ថ បនករបណុ្ដ ះប •

កនុងលកខខ័ណ្ឌចមបងៗទំងេនះ េយើងសូមេលើកេឡើងមកមួយចំនួន៖ ករចូលរួមពី ខងនេយបយ

•

ករេកៀងគរ

•

ករេកៀងគរៃដគូសងគម និងវ ិជជជីវៈធំៗ

•

ករចូលរួមែផនកហិរញញ វតថុពីរដ្ឋ

ថ ប័នបណុ្ដ ះប

្ដ លចមបងៗរបស់រដ្ឋ និងឯកជន

េហើយស្រមប់ ្របេទសមួយចំនួន៖ •

ជំនួយរបស់ៃដគូអន្តរជតិ េគ្រតូវេធ្វើករពិនិតយេមើលេ

្របព័នធបណុ្ដ ះប

េ

យ្របុង្របយ័តន

និង្រគប់្រជុងេ្រជយផងែដរេលើ

ថ នភពៃន

្ដ ល េដើ មបី្រសង់ចំណុចខ្លំង និងចំណុចេខ យ និងកំ ណត់ឲយបនចបស់េគល

ៃនកំែណទ្រមង់។ បនទប់ពីេនះ េគ នឹងមនភពងយ្រសួលកនុងករបេងកើតឧបករណ៍

សកមមភពរបស់សហ្រគស ែដល •

ចជធតុបញ ជ ក់ពី ្រកបខណ្ឌគតិយុតិ្ត មគគុេទទសក៍វ ិធី

និង យតៃម្លលទធផលទទួលបន។

ថ នភព្របព័នធបណុ្ដ ះប

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្ដ លរួមមន៖

កនុងចំេ

ម

ន

មចំណុចចមបងៗ

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

25

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក •

្រកបខណ្ឌរដ្ឋបល

•

សមតថភពទូេទៃន្របព័នធពក់ព័នធជពិេសសនឹង៖

ិ ័យ និងបឋម មវស

- ករេឆ្លើយតបនឹងត្រមូវករសងគម - ករេឆ្លើយតបនឹងត្រមូវករេសដ្ឋកិចច - សមតថភពទទួល របស់្រគឹះ

ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល - ក្រមិតៃនករេផទរេទវ ិញេទមករ ងក្រមិតបណុ្ដ ះប - អ្រ

- អ្រ

ៃនអនកធ្លក់ និងអនកជប់េនេពលបណុ្ដ ះប

្ដ ល និងស្តង់

្ដ ល

បណុ្ដ ះប

្ដ ល

រកករងរបនេធ្វើរបស់អនកមនសញញប្រត

បំែណងែចកែដនដី ៃនករផគត់ផគង់ករបណុ្ដ ះប

•

ធរណៈ និងឯកជន

្ដ ល (ែផនទីអប់រ ំ)

ក្រមិតគុណភពបុ គគលិក កន់ែតពិេសសជងេនះេទេទៀតគឺគុណភពបេចចកេទស និងគរុ

•

េកសលយរបស់អនកបណុ្ដ ះប

្ដ ល

ករេ្របើ ្របស់ធនធនមន្រ

•

ប់ឲយបនអស់លទធភព

- ភគរយៃនករេ្របើ្របស់្រគឹះ - អ្រ

អវត្តមនរបស់បុគគលិក

ថ នបណុ្ដ ះប

្ដ លនីមួយៗ

- ក្រមិតៃនករេ្របើ្របស់បរ ិកខរ។ល។ េរឿងសំ ខន់ មួ យេទៀតគឺ ្រតូ វឲយបនចបស់ ផងែដរនូ វ ចំបច់ ្រតូវេ្របើ មេធយបយពិេសសេដើមបីេឆ្លើយតបនឹង

ថ ន ភពបនទន់ បំ ផុ ត

ថ នភពទំងេនះ។ ក៏ប៉ុែន្ត ្រតូវែតធនឲយ

បនថ មេធយបយទំងេនះមិនបងកឲយកន់ែតរ ីកធំេឡើងនូវទិដ្ឋភពមួយចំនួនៃន េឃើញថធងន់ធងរ្រ សេ្រមចេឡើងេ មជ

ប់ េហើយេនះេទ។

ឧទហរណ៍

និ ងេបើ

ករបេងកើតស្តង់

ថ នភព ែដល

ថមីមួយដ៏ ឆប់រហ័ស

ច

យពុំ ចំបច់មនករសិក ពីករេរៀបចំ ែផនករ ប៉ុែន្ត ករបេងកើតេនះ្រតូវែតេគរព

ច់ខតនូវជំ

នៃនករ

ថ បនគរុេកសលយ ដូេចនះ ្រតូវែផ្អកេលើករវ ិភគជដំ បូ ង េលើ

ថ ន ភព ទី ផ រ ករ ងរ។ (ចំ េពះ ្រប ធន បទេនះ សូ ម េគលគំនិតបេងកើត និងេរៀបចំ សង ្ត ់

សមតថភព

មមុខរបរ។)

ន ផងែដរមគគុ េទទស ក៍ វ ិធី

្រស្ត ២

៣ ទស នទន និងឧបករណ៍េរៀបចំែផនករ េគមិន

ចធនថ

ឲយបនសុី ជេ្រម

និ ងេ

ចេឆ្លើយតបបននឹងត្រមូវករទីផ រករងរ យគមនផ្ដល់ មេធយបយ ស្រមប់

ម

ិ គ យមិនទំងបនវ ភ

នករវ វិ ត្តន៍ របស់ េនះេទ។

ព័ ត៌មន្របមូលបននឹងេ្របើ ជមូល ្ឋ នស្រមប់ េរៀបចំ ែផនករ កំណត់ សកមមភពអភិវឌ ន៍ និងេលើកក្រមិត្របព័នធបណុ្ដ ះប

េ

ទិភព និងេរៀបចំែផនករ

្ដ លវ ិជជជីវៈ។

ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជ ជី វៈែស្វង រកេឃើ ញ ចុងេ្រកយរបស់ េនកនុងទី ផ រករងរ។ ទី ផ រេនះ្រតូវបន

ដូ ចអ្វី ែដលបនេលើ ក េឡើ ងេនកនុ ងែផនក ទី ២

្របភពកំេណើតរបស់

េរៀបរចនសមព័នធេឡើងេ មគគុេទទសក៍វ ិធី

និងេគលេ

យេយងេទ

មករបេងកើតជផលិតផល និងេស កមម ែដលជធតុផ ំដ៏

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

26

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

សំខន់ៃនសកមមភពេសដ្ឋកិចចរបស់្របេទសមួយ។ េគលេ

មួយកនុងចំេ

មេគលេ

ធំៗៃនករ

បណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈគឺេឆ្លើយតបនឹងត្រមូវករទីផ រករងរ្រសប មធនធនែដលមន និងេលើក សទួយក្រមិតសមតថភពែដលេគចង់បនេដើមបីសេ្រមចេគលេ េនះ។

វតថុបំណងៃនទីផ រករងរ និងកបួនខនតែដល្រគប់្រគងទីផ រករងរេនះ ខុសអំពី ិ ជ ជីវៈែដលេផ្ដតេលើ ករអភិ វឌ បុ គគល និ ងករ វតថុបំណង និងកបួ នខនតៃន្របព័ នធបណុ្ដ ះប ្ដ លវជ ទទួ លបនសមតថភព។ ដូេចនះ េដើ មបីមន្របសិទធភពេទបន ្របព័នប ធ ណុ្ដ ះប

្ដ លេនះ្រតូវែតពឹង

េលើអន្ត គមន៍ែដលឈរេលើអ័ក ៃនវតថុបំណងរបស់ ផទល់ ្រស័យេលើទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងៃន ថ នភពេសដ្ឋកិចច ែដលកំណត់លកខខណ្ឌៃនវត្តមនរបស់ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈេនះែតម្ដង។ ៣. ១

ថ នភពេសដ្ឋកិចច ថ នភពេសដ្ឋកិចចមនភព

ំញ ុ ំ

ឧបករណ៍ជេ្រចើន្រតូវបនែកត្រមូវជេ្រចើន ៃនសកមមភពេសដ្ឋកិចច។ ដូេចនះេហើយេទើបជបឋម

និងវ ិវត្តយ៉ងឆប់រហ័ស។

មូល ្ឋ នទិននន័យ

កនុងរយៈេ្រចើនឆនំ េដើ មបីវ ិភគ និង

ម

សកមមភពទំងេនះ្រតូវបនែបងែចកជបីែផនកធំៗ

និង

នករវ ិវត្តន៍ េពលគឺ

វ ិស័យទី១ (ផលិតវតថុធតុេដើម) វ ិស័យទី២ (ផលិតកមម) និងវ ិស័យទី៣ (េស កមម)។ វ ិស័យទី១ផ រ

ភជប់នឹងករទញយកធនធនពីដី។ វ ិស័យេនះរួមមនកសិកមម េន

ទ

ជីវកមមៃ្រពេឈើ និង

ជីវកមមែរ ៉។ វ ិស័យទី២ ្របមូលផ្ដំុនូវសកមមភពែដលពក់ព័នន ធ ឹងករែកៃចនវតថុធតុេដើម បនមកពី

វ ិស័យទីមួយ។ វ ិស័យេនះរួមមនកេន មៃនសកមមភពផលិត ឬែកៃចនដូចជឧស ហកមមែកៃចនេឈើ ករផលិតមេធយបយផ្លូវ

កស េអឡិច្រតូនិក។ល។ វ ិស័យទី ៣ ្រគបដណ្ដប់េលើ្រគប់សកមមភព

េសដ្ឋកិចចែដលមិនសថិតេនកនុងវ ិស័យទំងពីរខងេលើ។ វ ិស័យែដលេផ្ដតជពិេសសេលើេស កមមរម ួ

មនសកមមភព ដូចជករងរបេ្រង ន េស សុខភព ករែបងែចក លកខណៈពិ េ

ជីវកមម ហិរញញ វតថុ ធន ៉ ប់រង។ល។

ម្រកុមជដំបូងេនះ្រតូវបនេ្របើេនកនុងករែបងែចកេផ ងៗេទៀត

្ដ រខ្លំងជងេនះ ជក់

យែឡកៗជេ្រចើន។

ក់ជងេនះេទ

គឺែបបេនះឯងែដលេគ

មេគលេ

ចស្រមបេទ

ស់ និងបរ ិបទពិេសស

ចែបងែចកបនចបស់វ ិស័យេសដ្ឋកិចចេទ

សកមមភព និងផលិតផល។ និយមន័ យៃនវ ិស័យទំងេនះក៏ ្របេទស េហើយក៏

ចបស់

ែដលមន

ចែ្រប្របួលេទ

មតំបន់ ឬ

ម ម

ម្របព័នធេផ ងៗផងែដរ។

៣.១.១ ែផនក និងវិសយ ័ សកមមភពេសដ្ឋកិចច

េនេពលែដលេគេលើកេឡើងអំពីបញ ្ហ ផលិតកមម ែដលត្រមង់ េឆពះេទរក េស កមម

ចរទំនិញ និ ង

េគនិ យយកន់ ែតេ្រចើ នែថមេទៀតអំ ពី ែផនក សកមមភព េសដ្ឋកិ ចច ែដល្របមូ លផ្ដំុ ្រកុ ម

ផលិ ត ផលជេ្រចើ ន។

ិ ័យ និ យមន័ យៃនវ ស

និ ងែផនក សកមមភព េសដ្ឋកិ ចច គឺ ែផ្អក េលើ ្របេភទ

ផលិ ត ផល និ ងេស កមម ែដលផលិ ត េឡើ ង ឬេរៀបចំ េឡើ ង េដើ មបី ជំនួយ

ជីវកមម និងករេ

ះដូ រ

ពណិជជកមម។ មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

27

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ឧទហរណ៍

្របព័នធចំ

្របមូលផ្ដំុសហ្រគស

ត់ថនក់ឧស ហកមមរបស់

េមរ ិកខងេជើ ង

12

២០០២

(SCIAN)

ក់ េនកនុងវ ិស័យេសដ្ឋកិចចជងៃមភ រួមមនផលិតកមម (SCIAN 31‐33)

ជីវកមម

ទ និង្របមញ់ (SCIAN 11)។ល។ វ ិស័យនី មួយកនុង

(SCIAN 41‐45) កសិកមម ៃ្រពេឈើ និងេន

មេនះ្រតូវបនែបងែចកជវ ិស័យរងបន្តេទៀត។ ឧទហរណ៍ វ ិស័យកសិកមម វ ិស័យៃ្រពេឈើ

ចំ េ

ទ និង្របមញ់ រួមមនវ ិស័យរងដូចខងេ្រកម៖

េន •

ដំ

ំ កសិកមម (SCIAN 111)

•

ករចិញចឹមសត្វ (SCIAN 112)

•

ៃ្រពេឈើ និង

•

េន

•

សកមមភពគំ្រទកសិកមម និង ៃ្រពេឈើ (SCIAN 115)

ជីវកមមៃ្រពេឈើ (SCIAN 113)

ទ ្របមញ់ និង អនទក់ (SCIAN 114)

ិ ័ យរងទំ ងេនះបនទប់ មកេទៀត្រតូ វបនែចកេទ វស (111) រួមមនដំ

ំ បែន្ល និងែផ្លមឺឡុង (112) ដំ

េន្របេទសប ង ំ វ ិទយ ្របព័នធចំ

ិ ័ យរង វស

ម្របេភទផលិ តផល៖

ំ ែផ្លេឈើ និងដំ

ំ យក្រគប់ (113)។ល។

ថ នជតិសិត ថ ិ និងសិក េសដ្ឋកិចច (INSEE) គឺជអនកទទួលខុស្រតូវ 13

ត់ថនក់្រសេដៀងគនេនះ ចំ

ត់ថនក់ផលិតផលប ង ំ (CPF) ។

៣.១.២ វិសយ ័ និងែផនកសកមមភពវិជជជីវៈ

ករបេងកើតផលិតផល សកមមភពទំងេនះ

និងេស កមមេកើ តេឡើង

េយើង្រតូវពឹងេលើករេធ្វើចំ

វ ិស័យវ ិជជជីវៈ ឬឧស ហកមម។ ដូេចនះ ចំ

មរយៈសកមមភពវ ិជជជីវៈ។

ត់ថនក់មួយេផ ងេទៀត

េដើមបីវ ិភគ

េពលគឺចំ

ត់ថនក់

ត់ ថនក់េនះនឹងេផ្ដតេលើធនធនមនុស ែដលទទួល

ខុ ស្រតូវផលិតកមមេនះ។ គឺជករចត់ថនក់សីអ ្ដ ំពី ករងរ មុខរបរ និងសមតថភពទក់ទងនឹងករ ផលិតទំ និញ

ិ ជ ជីវៈ េក្ដប នូ វ ល់ ទិ ដ្ឋភព ៃន សញញណ ែផនក សកមមភព វ ជ

និ ង េស ក មម។

សកមមភពរបស់មនុស កនុងករផលិតេចញនូវផលិតផល និងេស កមមទំងេនះ។ ជទូេទ េយើង ចនិយយបនថ វ ិស័យវ ិជជជីវៈមួយ្របមូលផ្ដំុ្រកុមករងរ ឬមុខរបរ ែដល និងេស កមមៃនវ ិស័យេសដ្ឋកិចចមួយ។

រួមចំែណកកនុងករផលិតទំនិញ

ដូេចនះេទើ បេគនឹង

េលើកយកមកនិយយអំ ពីវ ិស័យសំណង់ អគរ ហិរញញ វតថុ កសិកមម។ល។ ករេធ្វើចំ

ែដល

ត់ថនក់មុខរបរ

មពិត ជ្របព័នធ

នមវលីទ ្ល ំងេនះ

ឬវ ិធី

និងវ ិជជជីវៈជទូេទ្រតូវបនបង្ហញេ្រកមទ្រមង់ ជនមវលី្ល

្រស្តៃនករផ្ដល់ចំ

ចនឹងមនលកខណៈពិ

ែដល ្រតូវបន

ក់ែតងេឡើង។

12 សូ មេមើ លឯក

រេយងដក្រសង់ ពី

្ដ រតិចឬេ្រចើ ន

ត់ថនក់ដល់សកមមភពវ ិជជជីវៈទំងមូល។ េយងេទ

ម្របេទស

និងវតថុបំណង

ំ ងែទរែណតទក់ ទងនឹ ងនមវលី្ល ្រកបខ័ ណ្ឌ ៃនករផ្ដល់ វ ិញញបនប្រត ព័ត៌មន

ស្ដីពីឧស ហកមម និងទីផ រករងរ។ 13 សូមេមើលឯក

រេយងដក្រសង់ពី

ង ំ ែទរែណតទក់ទងនឹងបញជន ី ម ្រកបខ័ណ្ឌៃនករផ្ដលវ់ ិញញបនប្រត ព័ត៌មនស្ដី

ពីឧស ហកមម និងទីផ រករងរ។

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

28

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ទិ៍ អងគ ភពអន្តរ ជតិ ផ្ដល់ ចំ

ដូ េចនះ េទើ បេយើ ង ្របទះេឃើ ញ ជ

ិ ជ ជីវៈ របស់ ត់ ថនក់ វ ជ

ត់ថនក់ជតិវ ិជជជីវៈ (CNP) និង្រកុមសងគមវ ិជជជីវៈ (PCS) និង

អងគករពលកមមអន្តរជតិ (OIT) ចំ

នមវល្លីវ ិជជជីវៈ និង្របេភទសងគមវ ិជជជីវៈៃនមុខរបរមន្របក់េបៀវត សហ្រគស (PCS‐ESE) របស់ ្របេទសប ង ំ ។ នមវល្លីទំងេនះភគេ្រចើន្រតូវបនេ្របើ្របស់ស្រមប់ករេធ្វើជំេរឿន្របជជន មេគហ ្ឋ ន និងករវ ិភគ ិ ័ យឯកជនស្រមប់ វស រ ្ឋ ភិបលស្រមប់

ថ នភពករងរ។ ជពិ េសស េគ េ្របើ ្របស់ េន

ក់ េលខកូ ដករងររបស់ បុ គគលិ កពួ កេគ

មសហ្រគសៃន

និ ង ជ្របេយជន៍ ដល់

នករវ ិវត្តន៍ករងរេនេលើទីផ រករងរ។

ម

ករអេងកត

ឧទហរណ៍ស្ដីពីខឹម ្ល

រៃន

នមវល្លីមួយចំនួនបង្ហញជូនេនែផនកទី៤.២។ ៣. ១. ៣ ទីផ រករងរ

ករវ ិភគទី ផ រករងរេផ្ដតេទេលើសកមមភពទំង

យទក់ទងនឹងករពិនិតយ

ករវ ិវត្តន៍

ិ គេនះទញយកព័ ត៌ មនមួ យចំ ែណកេនកនុង្របព័នធចំ ករវ ភ

និ ងករ្រគប់ ្រគងករងរ។

ត់

ថនក់ផលិតផល និង េនកនុងនមវល្លីមុខរបរនិងវ ិជជជីវៈ មកេ្របើេឡើងវ ិញ េ យពយយមបំេពញ បែនថមព័ត៌មនេនះ មរយៈករេលើកេឡើងពី្របធនបទេផ ងៗ ដូចជ្របេភទ និងលកខណៈ សមគល់វ ិជជជីវៈ លកខខ័ណ្ឌករងរ និងកៃ្រមពលកមម ក្រមិតករងរ បំែណងែចកករងរ ករផ្ដល់ តៃម្ល និងទស នវ ិស័យៃនវ ិជជជីវៈ។ល។ ជទូេទករ្រគប់្រគងព័ត៌មនស្ដីពីទីផ រករងរ

សថិតេ្រកមទំនួលខុស្រតូវរបស់ភនក់ងរ

រ ្ឋ ភិ បល ឬ្រកសួង េហើយករ្រគប់ ្រគងេនះមនទិ សេ

ជួ យស្រមួ លដល់ ករទទួ លបនករងរ

និងជួយជំនួយសកមមភពេសដ្ឋកិចច។ ្របព័នធជេ្រចើន តួយ៉ងព័ត៌មនស្ដីពីទីផ រករងរ (IMT) បញជី យនមមុខរបរ និងករងរ (ROME)

15

14

របស់ទីភនក់ងរករងរ-េកបិច ឬ

របស់ទីភនក់ងរជតិស្រមប់ ករងរៃន្របេទសប ង ំ

្រតូវបនយកមកេ្របើ ្របស់ និងេធ្វើបចចុបបននភពជ្របចំ េដើ មបីផ្ដល់ភពងយ្រសួលដល់ករែស្វងរក

ករងរ

និងទទួលបនករងរ។

(ចំេពះព័ត៌មនបែនថមទក់ទងនឹង្របធនបទេនះ

ែផនកទី៤.២.៣)។ ្របព័នធែដលមនតៃម្លេសមើ មនេ្របើេន ៣.២ ត្រមូវករព័តម ៌ នៃនករបណ្ដុះប ពិភពករងរជមជឈ ្ឋ នដ៏សុគ ម

មប

្ដ ្របេទសមួយចំ នួនធំ។

ី ៈ ្ដ លវិជជជវ

ម ញមួយ

ែដលមនរចនសមព័នធែ្រប្របួលេទ

ផលិតទំនិញ និងេស កមម។ េន កនុងទីផ រករងរ ករងរ្រតូវកំណត់និយមន័យេទ

សកមមភពផលិតកមម។ ក៏ ប៉ុែន្ត ករងរ្រសេដៀងគន 14 សូ មេមើ លេនខងចុ ងឯក

រេនះនូ វឯក

សូមេមើ ល

រេយងពី

មករ

ម្របេភទ

ចទមទរនូវភរកិចច និង្របតិបត្តិករខុសៗគន

ំ ងែទរែណតទក់ ទងនមវលី

្រកបខ័ ណ្ឌស្រមប់ ផ្ដល់

វ ិញញបនប្រត ព័ត៌មនស្ដីពីឧស ហកមម និងទីផ រករងរ។ 15 សូមេមើលកំណត់ចំ

មគគុេទទសក៍វ ិធី

ំ ខងេលើ។

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

29

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

េទ

មសហ្រគស។ ករេ

េឈមះករងរទំងេនះក៏

ចែ្រប្របួលផងែដរេទ

មបរ ិបទ និង

្របេភទផលិតកមម។ ្របសិនេបើេគគិតេទដល់ករងរក្រមិតកមមករជំនញទំងអស់ ្របេទសែតមួយ ចេ្របើេឈមះេ

ខុសៗគន។

ព័ ត៌ មន មួ យចំ នួ នែដលយកេចញពី ្រប ព័ នធ ចំ រ្របេយជន៍ ស្រមប់ យតៃម្ល

ត់ ថនក់

និ ងនម វល្លី

រៈសំខន់ ៃនវ ិស័យេសដ្ឋកិចចមួយចំនួន

ស្រមប់េរៀបចំែផនករ ឬចត់ែចងេសើេរ ើ្របព័នប ធ ណុ្ដ ះប

ប៉ុែន្ត

ច មន

មិន្រគប់្រគន់

្ដ លវ ិជជជីវៈមួយបនេឡើយ។

មពិត េគ្របទះេឃើញករងរជេ្រចើន្រកុមខុសៗគនកនុងវ ិស័យេសដ្ឋកិចចមួយ។ ករងរខ្លះ

សថិតេនផទល់កុនងវ ិស័យែតមួយ

ឧទហរណ៍កសិកមម

ខណៈែដលករងរេផ ងេទៀត្រតូវបន

ព្រងយេនកនុងវ ិស័យជេ្រចើន ឬេនកនុងវ ិស័យេសដ្ឋកិចចទំងមូ ល។ េនទីេនះ េយើងគិតដល់ករងរ កនុងែផនកព័ត៌មនវ ិទយ គណេនយយ ឬេលខ។ េលើសពី េនះ េគមិន ច ថ បនស្តង់ បណុ្ដ ះ

ប

្ដ លេ

យ្រគន់ ែតពឹងែផ្អកែតមយ៉ ងេលើ

ថ នភពៃនវ ិស័យេសដ្ឋកិចម ច ួយ

និងករេ

េឈមះ

ករងរែដលសថិតេនកនុងវ ិស័យេនះបនេឡើយ។ េគមិន

ចេរៀបចំែផនករ

និងអភិវឌ ន៍ករផគត់ផគង់េស កមមេពញេលញមួយេនកនុងករ

បណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ េ យពុំមនករេរៀបចំ ព័ត៌មនេឡើងវ ិញ ករ្របមូលព័ត៌មន និងករេរៀបចំ ទិនននយ ័ ែដលេគរព មលកខណៈសមគល់ៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ េនះេទ។ េយង

្រស្ត មួយ

ិ ី វធ

មករសមគល់ េនះ

ិ ័យ មវស

េ

ឬសញញណមូ ល ្ឋ ន

ថ នភពសងគមវ ិជជជីវៈ និងទីផ រករងរ។ ទំងេនះគឺជ

្ដ ល និងវ ិស័យករងរ។

៣.២.១ េគលគំនត ិ ៃនែផនកបណ្ដុះប

្ដ ល និងវិធី

ករេរៀបចំ ែផនករៃន្របព័នធបណុ្ដ ះប

ែដលពក់ព័នន ធ ឹងវ ិស័យជេ្រចើន។ េសដ្ឋកច ិ ច សងគម និង្របជ

ិ ី មសមតថភពទមទរឲយមនករបេងកើតវធ

យែផ្អក េលើ ករេ្របើ ្របស់ េគលគំ និតទំ ងពី រ

េដើ មបី្របមូល និងេ្របើ ្របស់ព័ត៌មនស្ដីពី េគលគំនិតៃនវ ិស័យបណុ្ដ ះប

្រស្ត គិត

្រស្ត

មវិសយ ័

្ដ លវ ិជជជីវៈ ទមទរឲយេគេ្របើ ្របស់ព័ត៌មនេ្រចើន

ព័ត៌មនទំងអស់េនះ

្រស្ត េហើយក៏

ចជព័ត៌មនែដលមនលកខណៈ

ចនិយយអំពីទីផ រករងរ ករងរ លកខខ័ណ្ឌ

ករងរ។ល។ ជទូេទ

ព័ត៌មនមួយចំែណកៃនព័ត៌មនទំងេនះ

ចឲយេគទទួលយកបនេ

ឧទហរណ៍ ដូចជករណីទិននន័យមនលកខណៈសងគម ឬេសដ្ឋកិចចបង្ហញេ

យផទល់។

យ្រកសួងមួ យចំនួន

ថ ប័នមនេបសកកមមែផនកេសដ្ឋកិចច ឬសមគមវ ិជជជីវៈ។ មយ៉ ងេទៀត ដូចជករណីព័ត៌មនស្ដីពី ្របេភទ

និងករេរៀបរចនសមព័នធៃនករងរបង្ហញេនកនុងនមវល្លីមុខរបរ

សូចនករស្ដីពីករវ ិវត្តន៍ៃនទីផ រករងរ ខុ ស្រតូវែផនកករងរ និងវ ិជជជីវៈ។

េទះបីជព័ត៌មនែដលេគ្រតូវករ មគគុេទទសក៍វ ិធី

និងវ ិជជជីវៈេផ ងៗ

ឬ

គឺជសូចនករែដលេធ្វើបចចុបបននភពេ

យ្រកសួងទទួល

ចទទួលបនមួយចំែណកក្ដី ក៏ប៉ុែន្ត

មិនែមនបង្ហញ

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

30

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ឬេរៀបចំ េឡើងស្រមប់ េឆ្លើយតបនឹងត្រមូវករចំៗៃនករេរៀបចំ ែផនករ ប

និងករ្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះ

្ដ លវ ិជជជីវៈេនះេទ។ វ ិធី

្រស្ត

មវ ិស័យគឺសំេ

េលើករបក្រ

យ

និងស្រមបស្រមប់ ែផនកបណុ្ដ ះប

វ ិជជជីវៈនូវសញញណៃនវ ិស័យែដលផ រភជប់េទនឹងករវ ិភគេសដ្ឋកិចច។ ប

្ដ លេ្រចើនអនុញញតឲយកំណត់បននូ វឧបករណ៍វ ិភគ

ចំបច់ស្រមប់េរៀបចំ ែផនករ ្រគប់្រគង

ិ ័យ និងបឋម មវស

ថ នភព

យតៃម្លករបណុ្ដ ះប

្ដ ល

ករបេងកើតវ ិស័យបណុ្ដ ះ

ែស្វងរក

និង្របមូលព័ត៌មន

្ដ ល និងបេងកើតករតភជប់រ ងករ

បណុ្ដ ះប ្ដ ល និងករងរ។ ករតភជប់េនះជួយស្រមួលដល់សកមមភពស្រមបស្រមួលជមួយ ថ ប័ន និង្រកសួងែដលមនេបសកកមមែផនកេសដ្ឋកិចច និងករបេងកើតភពជៃដគូជមួ យអនកតំ ង ទី ផ រករងរ។ ករបេងកើតវ ិស័យបណុ្ដ ះប

បណុ្ដ ះប ្ដ ល (គឺជករ យែផ្អកេលើលកខណៈបំេពញបែនថមគនែផនកគរុេកសលយ និងរដ្ឋបល) រួម

្របមូលផ្ដំុែដលេធ្វើេឡើងេ

្ដ លមួយគឺឈរេលើករ្របមូលផ្ដំុសង ្ត ់

ទំង ំ ករ្រចបច់បញូច លគននូវសមតថភពែដលបេងកើតបនជស្តង់ ដូចអ្វីែដលបនេលើកេឡើងពីខងេលើ

ទំងេនះេឡើង។

ករេរៀបចំ ែផនករបណុ្ដ ះប

្ដ លែដលផ រភជប់នឹង

ករងរេនកនុងែផនករដ្ឋបល ជីវកមម និងព័ត៌មនវ ិទយ ទំនងជមិន ចេធ្វើេឡើងេដើមបីេឆ្លើយតបនឹ ង ិ ័ យសងគម េសដ្ឋកិ ចច នី មួ យៗបនេទ ត្រមូ វករពិ េសស មួ យៃនវ ស េ្រពះថស្តង់ បណុ្ដ ះ

ប

្ដ ល ទំងមុខរបរ និងវ ិជជជីវៈ ែដលជកមមវតថុរបស់សង ្ត ់

ទំងេនះ ជញឹកញប់ែផ្អកេលើ

វ ិស័យេសដ្ឋកិចចមួយចំនួនធំ ឬក៏េលើវ ិស័យេសដ្ឋកិចចទំងមូលែតម្ដង។ ស្រមប់ករងរ្របេភទែតមួយ ករបេងកើតវ ិស័យបណុ្ដ ះប

វ ិភគត្រមូវករៃនករបណុ្ដ ះប

្ដ លមនុស

្ដ លអនុញញតឲយ្របមូលផ្ដំុ និង

ែដលកំពង ុ េធ្វក ើ រងរេន

េសដ្ឋកច ិ ខ ច ុសៗពី គនយ៉ ងខ្លំង និងបេងកើតករផគត់ផគង់មួយពីសំ

មសហ្រគសៃនវ ិស័យ

ក់ ករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជ ឲយបន

កន់ែត្រតឹ ម្រតូវ កន់ែតមន្របសិទធភព និងកន់ែតបនផល។ តួយ៉ង ករបេងកើតវ ិស័យបណុ្ដ ះ ប

្ដ លមួយែផនករដ្ឋបល ពណិជជកមម និងព័ត៌មនវ ិទយគឺជករ្របមូលផ្ដំុចូលគនមួយដ៏ល្អ េដើមបី

ជួ យស្រមួលដល់ករ្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះប

្ដ លទក់ទងនឹងមុខរបរ្របេភទេនះ ែដលមនេន

ម

េសទើរែត្រគប់សហ្រគសទំងអស់។ ប

ករ្របមូលផ្ដំុសង ្ត ់

្ដ លអនុញញតឲយេគ

បណុ្ដ ះប ្ដ ល ស្រមប់ ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ មវ ិស័យបណុ្ដ ះ ច៖ កំណត់បនកន់ែតចបស់នូវរេបៀប្រគប់្រគង និងចំ យេលើករ

បណុ្ដ ះប ្ដ ល, បេងកើតបណំុ្ដ ជំនញករេនកនុងអងគ្រគូបេ្រង ន, បេងកើតប ្ដ ញជំនញស្រមប់ បេងកើតករបណុ្ដ ះប ្ដ លឯកេទស, ផ្ដល់អំេ យផលស្រមប់ ករ្រចបច់ថមពលចូលគនេនកនុង ករ្រគប់្រគង និងេ្របើ ្របស់បរ ិកខរ, និង សមគមវ ិជជជីវៈ និងអនកតំ ែដនកំ ណត់

ងៃនទីផ រករងរផងែដរ។

ិ ័ យបណុ្ដ ះប និ ង លកខណៈសមគល់ ៃនវ ស

េនកនុ ងេពលបង្ហញអំ ពីករសិក

មគគុេទទសក៍វ ិធី

ថ បន្រគឹះស្រមប់ កិចស ច ហករ និងភពជៃដគូ ជមួយ ្ដ លនឹ ង្រតូ វបញ ជ ក់ ចបស់

ស់

មវ ិស័យេនែផនកទី៥។

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

31

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ចំនួនៃនវ ិស័យបណុ្ដ ះប

្ដ លែដល្រតូវបេងកើតេឡើង

ិ ័យ និងបឋម មវស

ចែ្រប្របួល ប៉ុែន្តជទូេទ

វ ិញចំនួន្របមណជៃមភ។ ដូចអ្វីែដលេយើងបនេលើកេឡើងរួចមកេហើយ វ ិស័យបណុ្ដ ះប

សថិតេនជុំ ្ដ លមួយ

យែដលេគ្របកបេនកនង បណុ្ដ ះប ្ដ ល ែដល្រតូវនឹងមុខរបរទំង ុ វ ិស័យេសដ្ឋកច ិ ជ ច េ្រចើន ដូចជករណីវ ិស័យរដ្ឋបល ជីវកមម និងព័ត៌មនវ ិទយ។

ចំ នួន្របមូលផ្ដំុគននូវស្តង់

ករបណុ្ដ ះប ្ដ លេផ ងៗេទៀតេផ្ដតេលើសង ្ត ់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល ែដល្រតូវនឹងមុខរបរែដល ិ ័ យ េសដ្ឋកិ ចច ែតមួ យ ឧទហរណ៍ មុ ខរបរមួ យចំ នួ ន េនកនុ ងវ ស ិ ័ យ កសិកមម ឬ េគ្របកបេនកនុ ងវ ស

សុខភិបល ខណៈ ែដលវ ិស័យបណុ្ដ ះប មុខរបរកនុងវ ិស័យែថរក បរ ិកខរេដើរេ

ស្តង់ ប

បណុ្ដ ះប

្ដ លេឈមះថ

្ដ លេផ ងៗេទៀត្រតូវេទនឹង

ថ នភពរួមគនជពិេសស

យម៉ូទ័រ។ ជឧទហរណ៍ េយើងសូមេលើកេឡើងថ េនេកបិច

«កមមវ ិធី សិក »

្រតូវបន

ក់ព្រងយេន

្ដ លចំនួន ២១។ (សូមេមើ លកនុងបញជីឧបសមពនធទី២)។

មវ ិស័យបណុ្ដ ះ

៣.២.២ េគលគំនត ិ ៃនមុខនទីករងរ

មួយស្រមប់ កំណត់ ឬ្រគប់្រគងករ្របកបមុខរបរមួយ ឬវ ិជជជីវៈមួយ

ពុំមនកបួនខនត

េនេលើទីផ រករងរេឡើយ េលើកែលងែតមុខរបរ និងវ ិជជជីវៈមួយចំ នួនែដលមនទំនក់ទំនងផទល់ ជមួយសុខភព

និងសុវតថិភពរបស់្របជជន

្រគប់្រគងេ

ជីវកមមវ ិជជជីវៈ។ ដូចែដលបនេលើកេឡើងេនខងេលើ មុខរបរ និងវ ិជជជីវៈមួយ

ភគធំ ្រគងេ

យ

ឬជមួយេ គពយបលពិេសសេ

្រតូវបន្របកបេនកនុងសហ្រគសៃនវ ិស័យេសដ្ឋកិចចខុសៗពីគន។

យែឡកែដល

េលើកែលងែត្រតូវ្រគប់

យចបប់ ឬបទបញ ជ េបើ ពុំេនះេទករកំណត់ េឈមះរួមទំងភរកិចចៃនមុខរបរ ឬវ ិជជជីវៈ

ែ្រប្របួលេទ

ច

ម្របេភទសហ្រគស និងលកខខណ្ឌករងរៃនមជឈ ្ឋ នទំងេនះ។ ឧទហរណ៍ េគ

្រសង់ េឃើញករេ ឥដ្ឋ-ជងកំ េបរ ស្តង់

េឈមះជង៤០ ខុសៗគន េនកនុងនមវល្លីវ ិជជជីវៈក ស្រមប់ មុខរបរជង (សូមេមើ លឧបសមពនធទី៣)។ ្របព័នធបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈមួយមិន ចបេងកើត

បណុ្ដ ះប ្ដ លខុសៗគនេ្រចើន ស្រមប់ែតមុខរបរែតមួ យេនះេទ។ ដូេចនះ េគចំបច់្រតូវែត កំ ណត់ឲយចបស់នូវេគលេ ែដល្រតូវសេ្រមចទក់ទងនឹងករអភិវឌ សមតថភព។ ទិសេ េនះ

សថិតេនជុំវ ិញមុខងរ ឬភរកិ ចចចមបងៗរបស់ជងេរៀបឥដ្ឋ-ជងកំេបរ។ ឧទហរណ៍េនះក៏ េសមើគនេនះេទ។ ែផនកសកមមភព

ចឲយកត់សមគល់ថ ពកយថ «មុខរបរ» ឬ «វ ិជជជីវៈ» ពុំ មនមនន័យ

ជទូេទ

ពកយទំងពីរេនះសំេ

េលើកេន មៃនសមតថភពអនុវត្តន៍េនកនុង

មួយជកំណត់ ឧទហរណ៍មុខរបរជងេរៀបឥដ្ឋ-ជងកំេបរ។ សមតថភពមួយ

ែផនក ជសមតថភពរួមេនកនុងកេន មករងរែដលពក់ព័នធនឹងមុខរបរេនះ ឯសមតថភពមួ យែផនក េទៀត

ចែ្រប្របួលេទ

េទើ បេនកនុងឯក

ម្របេភទករងរ ឬវ ិស័យឧស ហកមមែដលករងរេនះសថិតេន។ ដូេចនះ

រមួ យចំ នួន

េគនិ យមនិ យយអំ ពីករងរ-មុ ខរបរ

គឺ ជពកយែដលសំ េ

េលើ

ករងរ្រសេដៀងគនែដលសថិតេនកនុងែផនកសកមមភពៃនមុខរបរមួយ។ សញញណ «ករងរទូេទ» ឬ «ករងរជែផនគំរ»ូ

បនទុកៃនករបណុ្ដ ះប មគគុេទទសក៍វ ិធី

ចជួ យបញ ជ ក់ចបស់អំពី្របេភទ និង

្ដ លែដល្រតូវបេងកើតេឡើង។ ករែស្វងរក និង្របមូលផ្ដំុភរកិចចរម ួ ស្រមប់ករ ្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

32

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

ងរជេ្រចើន និងសមតថភព្រសេដៀងៗគន អនុញញតឲយបេងកើតមូល ្ឋ ន្រគឹះៃនករអភិវឌ និងករ្រគប់ ្រគងករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ េ យេគរពេទ មទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងៃនទីផ រករងរ។ ដូេចនះ មុខងរៃនករងរគឺផ រភជប់នឹងបណំុ្ដ ៃនករងរ ឬករងរ-មុខរបរ ែដលបង្ហញនូវ ក្រមងឯក

ររួមៃនសមតថភពមិន

វ ិជជជីវៈមួយ េហើយែដល

ចកត់្រ

ច ស់បន និងសមតថភព

េនកនងស្ត ង់ ុ

បណុ្ដ ះប

ច ស់បនេនកនងមុ ុ ខរបរមួយ ឬ

្ដ លែតមួយ។

មុននឹងកំណត់អំពីមុខងរករងរ េគ្រតូវេធ្វើករវ ិភគអំពីករងរ ឬករងរ-មុខរបរ។ ករពណ៌នអំពីមុខងរចមបងៗ រួមទំងភរកិ ចច និង្របតិបត្តិករៃនករងរ-មុខរបរេផ ងៗ ែដលបង្ហញករកំណត់ េឈមះេនកនុងែផនកសកមមភពែតមួយ (ឧទហរណ៍ ករបំេពញករងរខង ជងកំេបរ)

ចឲយេគេលើកជករប៉ ន់

ម នអំពីបណំុ្ដ ភរកិចចមនន័យេពញេលញ ែដលនឹងក្លយ

ជមូ ល ្ឋ នស្រមប់ កំណត់ មុខងរករងរែដលេ្របើ ្របស់ ស្រមប់ ជទិ សេ សិក

បណុ្ដ ះប ្ដ ល។ ្ដ លមួយេធ្វើេឡើងកនុងឱកស ៃនករ

ករកំណត់ករងរ-មុខរបរេផ ងៗ កនុងវ ិស័យបណុ្ដ ះប មវ ិស័យ (សូមេមើ លែផនកទី ៥)។ ករសិក េនះក៏មនទិសេ

បង្ហញផងែដរអំពីករប៉ ន់

ម នអំពីបណំុ្ដ ករងរ-មុខរបរ ស្រមប់កំណត់ មុខងរចមបងៗៃនករងរ ែដល

ករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈមួយ។

កនុ ងដំ

ករវ ិភគអំពី

ក់ កលេនះ គឺ ជករប៉ ន់

ម នជំ

ចជវតថុបំណងៃន

នដំ បូងែដលនឹ ង្រតូ វបញ ជ ក់ បនកនុងេពលេធ្វើ

16

ថ នភពករងរ ។ េនេពល្រតូវករ ករសិក បឋម

ចផ្ដល់ព័ត៌មនបែនថមេដើមបី

ជួ យស្រមួលដល់ករសេ្រមចចិត្ត (សូមេមើ លែផនកទី ៦)។ មករពិត

្របព័ នប ធ ណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈមួយ

មិន

ចេឆ្លើយតបបននឹងត្រមូវករែផនក

សមតថភពនូវ ល់ករងរទំងអស់េនេលើទីផ រករងរបនេឡើយ។ ប

្ដ លមនុស

ែដលភគេ្រចើ ន

សកមមភពវ ិជជជីវៈទំងអស់។

េផ្ដតសំេ

េទបណុ្ដ ះ ចឈនេទចប់យកករងរមូល ្ឋ នេនកនុង្រគប់ វ ិស័យ

សមតថភពកត់្រ

េនកនងស្ត ង់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល ្រតូវែតផ្ដលជ ់ ូនអនកទទួលបនសញញប្រត ុ នូ វលកខខណ្ឌអបបបរមស្រមប់ ករេ្រជើសេរ ើសឲយចូលបំេរ ើករងរ ែដលលកខខណ្ឌអបបបរមេនះ្រតូវ នឹងករងរ-មុខរបរមួយចំ នួនធំ ែដល្រតូវនឹងក្រមងឯក

ផ រភជប់នឹងមុខនទីករងរមួ យ។

ររួមស្ដីពីសមតថភព។

បណុ្ដ ះប ្ដ លមួយ មុខងរករងរេផ្ដតេលើ។

កនុងស្តង់ គួ រែត្រតូវេទនឹងសមតថភពមួយចំនួនធំពក់ព័នន ធ ឹងករងរ-មុខរបរែដល

ដូេចនះេទើបករបណុ្ដ ះប

ជធមម

េនះជលកខខណ្ឌអបបបរម

សមតថភពែដលកត់្រ

្ដ លផ រភជប់នឹងមុខងរករងរជងេរៀបឥដ្ឋ-ជងកំ េបរ

ចអនុញញតឲយអនកមនសញញប្រតេចញពីករបណុ្ដ ះប

មួ យចំ នួ នធំ ែដលមនទំ នក់ ទំ នងនឹ ងមុ ខងរេនះ។

្ដ លមនក់

្រតូវែត

ចឈនេទចប់យក ករងរ

ករចង់ មនសមតថភព េ្រចើ នជំ នញគឺ ជ

16 ស្រមប់ព័ត៌មនបែនថមទក់ទងនឹង្របធនបទេនះ សូមេមើលេនមគគុេទទសក៍ទី២ េគលគំនិតបេងកើត និងេរៀបចំសង ្ត ់

សមតថភព

មមុខរបរ។

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

33

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

លទធផលៃនជេ្រមើសែដលេគបញូច លេទកនុងស្តង់

សញញប្រត និងវ ិញញបនប្រត។

្របេទសមួយចំនួនផ្ដល់ករបណុ្ដ ះប

បណុ្ដ ះប

្ដ ល

ិ ័យ និងបឋម មវស

និងករបេងកើតរចនសមព័នធៃន

្ដ លែដលនំេឆពះេទរកសញញប្រតមូល ្ឋ ន

និង

សញញប្រតេផ ងៗេទៀត, េទរកវ ិញញបនប្រត ឬប័ណ្ណបញ ជ ក់ករសិក ជំនញ។ ករេរៀបចំែបបេនះ បេងកើតបនជភពងយនឹងបត់ែបនបនេដើមបីេឆ្លើយតបនឹងត្រមូវកររបស់ទីផ រករងរ។ ករបណុ្ដ ះប ្ដ លមូល ្ឋ ននំេឆពះេទរក ករងរមួយ្រកុមដំបូងែដលជទូេទមនចំនួន េ្រចើន។ ករផ្ដល់ជំនញគឺស្រមប់ មនុស ចំនួនតិចជងែដលកន់កប់ករងរេ យែឡកពីេគ។ វ ិធី ្រស្តេនះផ្ដល់ទិននផលខពស់ ្រគឹះ

្ដ លមូល ្ឋ នេនកនុង យឥត្របេយជន៍។ អនកមនសញញប្រតេចញពីករបណុ្ដ ះប ្ដ លេនះ

ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ លេ ែតងែត ចទទួលបនករបណុ្ដ ះប

និងេជៀស ងអូសបន្លយករបណុ្ដ ះប

្ដ លបែនថម ឬបេងកើនសមតថភពកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ។

ែតថសមតថភពមួយចំនន ួ ធំ ្រគឹះ

ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ លនឹងមិនមនផ្ដលឲ ់ យេទ។ ឧទហរណ៍ េធ្វើឡឧស ហកមម អនកេរៀបឥដ្ឋបំពង់បង្ហរូ នឹង្រតូវករចំបច់នូវ

ជងេរៀបឥដ្ឋ-ជងកំេបរ

សមតថភពជំនញេនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ។ ជទូេទ លកខខ័ណ្ឌេ្រជើសេរ ើសបុគគលិកស្រមប់ ឲយកន់

ករងរកន់ែតជំនញទំងេនះ គិតេលើករមនបណំុ្ដ សមតថភពមូល ្ឋ ន និងសមតថភពជំនញមួយ ចំនន ួ និងែថមទំងគិតេលើពិេ

ធន៍លៃ្អ នករងរផងែដរ។

កបួនខនតមូល ្ឋ នមួយកនងចំ មកបួនខនតេផ ងៗេទៀត ៃនវ ិធី ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព គឺ ុ េ រក ចំណងរួមរ ងមុខនទីករងរ និងស្តង់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល។ និយយមយ៉ ងេទៀត េគ មិន ចរក

េឃើញេនកនុង្របព័ នធ បណុ្ដ ះប រក

មុ ខនទី ករងរែតមួយ

ិ ជ ជីវៈ មួ យនូ វស្តង់ ្ដ ល វ ជ

ឬស្តង់

បណុ្ដ ះប ្ដ លពី រែដលនំ េឆពះេទ យតៃម្លមួយែដលនំេឆពះេទរកមុខងរៃនករងរពីរេនះ

េទ។ ករណីទីមួយទំនងជេកើ តេឡើងពី ភពទន់េខ យកនុងករកំណត់សង ្ត ់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល េហើយ ករណីទីពីរទំនងជលទធផលៃនករកំណត់មុខងរករងរ។ កនុងករណីទំងពីរេនះ េគ្រតូវែតេធ្វើករ

ងរេដើមបីែកែ្រប

ថ នភព។

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

34

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ករសិក េរៀបចំែផនករ និង ករ

ស្តង់

ទីផ រករងរ

ិ ័ យ េសដ្ឋកិចច វស

ករងរ

A B C D E F G H ...

Z

ថ បនែផនកគរុេកសលយ

ស្តង់

របណុ្ដ ះប ្ដ ល និង យតៃម្ល

វ ិស័យបណុ្ដ ះ ប

ិ ័យ និងបឋម មវស

រសមតថភព មមុខរបរ

មុខងរ ករងរ

្ដ ល

ទីផ រករងរ

ករសិក េរៀបចំែផនករ

ករ បណុ្ដ ះប

វ ិស័យេសដ្ឋកច ិ ច

្ដ ល

ករងរ

អនកមន

A B C D E

សញញប្រត

    ប៉ ន់

វ ិភគ

ករទទួល

ថ នភព

សមតថភព

ករងរ

ម ន មុខងរករងរ

សមតថភពផ រភជប់ នឹ ង

ករ យ

មុខងរករងរ

នឹងមុខ ករងរ

សិក

A B C

ែដល្រតូវ នទី

តៃម្លករ

ករងរ

ករងរ

A B C

អនកមន សញញប្រត

៣.៣ ករសិក េរៀបចំែផនករ ដូចែដលេយើងេលើកេឡើងរួចេហើយ មជឈ ្ឋ នទីផ រករងរគឺជពិភពមួយ េទមុខរហូត។

ញ ំ ុ ំ និងវ ិវត្ត

េទះបីជជួនកលមជឈ ្ឋ នេនះមនលកខណៈ្រសេដៀងៗគនខ្លំងេន ម្របេទសសថិតកនុងតំបន់ភូមិ

្រស្តដូចគន

(

មប

្ដ

្របេទសេផ ងក្ដី

ជពិេសសេន

េមរ ិកខងេជើង,

អឺ រប ុ ៉ ខងលិច,

្រហ្វិកខងេជើង។ល។) ក៏្របេទសនី មួយៗមន្របវត្តិ និងលកខណៈសមគល់ផទល់

ខ្លួនទក់ទងនឹងករេរៀបចំ ករងរ និងលកខខ័ណ្ឌករងរេនេលើែដនដីរបស់ខួនែដរ។ ្ល ដូេចនះ ្របេទស នី មួយចំបច់្រតូវែតផ្ដល់មេធយបយកនុងករ្របមូលយកមកេ្របើ ្របស់ នូវព័ត៌មនជ លកខណៈ េសដ្ឋកិចច ឬព័ត៌មនស្ដីពីករងរ និងករវ ិវត្តន៍ៃនទីផ រករងរែដលពក់ព័នន ធ ឹង ។ ករសិក េរៀបចំ ែផនករមនទិសេ ដ៏េពញេលញបំផត ុ មួយ សមតថភពចង់បន មគគុេទទសក៍វ ិធី

មែត

និងភព

េឆ្លើយតបនឹងក្ដីកង្វល់េនះ

ចេធ្វប ើ នស្រមប់ត្រមូវករបណុ្ដ ះប

ចយកេទេ្របើ បនរបស់

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

េ

្ដ ល

េដើមបីេធ្វើយ៉ង

យបង្ហញនូវភិនភគ ែដលដូចគននឹង្របេភទ ចជួយដល់ករផលិត

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

35

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

និងេស កមមៃនវ ិស័យេសដ្ឋកិចចទំងមូល។

ផលិតផល ស់

េនេពលែដល្របេទសមួយ

របស់ខួន។ ្ល

ចប់េផ្ដើមដំេណើរករែកលម្អ្របព័នធបណុ្ដ ះប

ក៏ជមេធយបយគួរឲយយកចិតទ ្ត ុក

ពីករព្រងឹង្របព័នធបណុ្ដ ះប

ករសិក ទំងេនះពិតជសំខន់ខ្លំង

្ដ លែដលមន្រ

្ដ លវ ិជជជីវៈ

្ត ី្ដ ក់ផងែដរ េដើមបីជួយជំនួយដល់ករសេ្រមចចិតស

ប់

ឬកនុងេពលែកស្រមួលករផគត់ផគង់ ្ដ ល (ែផនទីអប់រ ំ)។

ជលកខណៈយកបរ ិមណ របស់ករបណុ្ដ ះប

េទះបីជករបេងកត ើ ករសិក ែបបេនះ ជធមម

្រតូវេធ្វេើ ឡើងមុនករបេងកត ើ ែផនករអភិវឌ ករ

បណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈក្ដី ក៏កុងេពល្រសបគ ន ន េនះ ជញឹកញប់ នំេទរកករេរៀបចំករងរនន (AST) ស្តង់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល។ល។)។ កនុងវ ិស័យែតមួយែដរ (ករវ ិភគ ថ នភពករងរ

្របឈមនឹងសមពធកនុងដំ

ប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

ក់កលេនះ អនក្រគប់្រគងទទួលខុ ស្រតូវខងករ

្រតូវែតេធ្វើករ

ទិភពកនុងេពលេនះ មិនថ

ក់ែតង េឡើងេ

យគិតេលើទិដ្ឋភពជក់ែស្ដង

ចចប់េផ្ដើមដំេណើរករ

និងគិតទំង

ទិភពនេយបយ េសដ្ឋកិចច ឬេផ ងេទៀតេនះេទ។

មរយៈករគិតគូអំពីលកខណៈសមគល់ៃនមុខរបរមួយចំនួន

េគ

ថ បន្របព័នប ធ ណុ្ដ ះ

ថ បនែផនកគរុេកសលយ

េ

និងត្រមូវករបនទន់ៃន្របព័នធ

យពុំចំបច់មនលទធផលៃនករសិក

ស្រមប់េរៀបចំ ែផនករេនះេទ។ ក៏ប៉ុែន្ត េគមិន្រតូវេភ្លចេទថ ករែកស្រមួល ឬេរៀបចំ សង ្ត ់ ប

្ដ លេទ

មវ ិធី

្រតូវែតឆ្លងកត់ជ

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព

សមតថភព

េទះបី ជព័ ត៌មនទក់ ទងនឹ ង េផ្ដើមករងរែកលម្អវ ិស័យបណុ្ដ ះប

មករវ ិភគ

រៃនមគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តទី២ េគលគំនិត

ិ ័ យមួ យ ថ នភពៃនមុ ខរបរកនុ ងវស

ច្រគប់ ្រគន់ េដើ មបី ចប់

ករងរ។(ទក់ទងនឹង្របធនបទេនះ សូមេមើលខ្លឹម

បេងកើត និង ករេរៀបចំ សង ្ត ់

ច់ខត

បណុ្ដ ះ ថ នភព

មមុខរបរ។)

្ដ លមួយក្ដី ក៏ ករងរេរៀបចំ រចនសមព័នធៃនវ ិស័យេនះទំងមូល

និងករេរៀបចំ ែផនករលម្អិតស្រមប់ អភិវឌ ន៍ ្រតូវករចំបច់នូវករវ ិភគ

មវ ិស័យកន់ែតសុី

ជេ្រម េពលគឺករសិក េរៀបចំ ែផនករ។ ករសិក េរៀបចំែផនករគឺជឧបករណ៍ែដលបំេពញប្រងគប់េលើព័ត៌មនែដលមន និងព្រងឹង មូ ល ្ឋ នស្រមប់ មុននឹងឈនេទេធ្វើករសេ្រមចចិត្ត។ េគមិន ដល់េពលេគ្រតូវេរៀបចំ ែផនករយុទធ ែដល

្រស្ត

កំណត់ ែផនករ

ចេចៀសពី រួចេឡើយ ខណៈែដល មវ ិស័យអភិវឌ ន៍

ឬផ្អក

ទិភព

ចអនុវត្តស្រមប់អនគតែផនករសកមមភព្របចំឆនំ ឬស្រមប់េ្រចើនឆន។ ំ ដូេចនះ េគលបំណង ែដលចង់សេ្រមចគឺផ្ដល់ករពណ៌នមួយអំពីទីផ រករងរ, េធ្វើករវ ិភគេលើ

និងទិសេ

េលើករផគត់ផគង់របស់ករបណុ្ដ ះប និងកំណត់ ករសិក

ទិភពកនុងករេធ្វើអន្ត គមន៍។

េគ

ប់ កនុងបំណងផ្ដល់ករ យតៃម្ល្រតឹម្រតូវ ែបងែចកករសិក េធ្វើែផនករជពីរ្របេភទ៖

មវ ិស័យ និងករសិក បឋម។

៣.៣.១ ករសិក

មវិសយ ័

ករសិក

មវ ិស័យ

ែផនករ។

្ដ លែដលមន្រ

និងវ ិភគ

ករសិក េនះ

មគគុេទទសក៍វ ិធី

គឺជករសិក សំខន់ជងេគបំ ផុតកនុងចំេ

មករសិក េរៀបចំ

ច្រតូវេគចត់ទុកជករវ ិភគែបបសងគមេសដ្ឋកិចែច ដលកំណត់

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

និង

36

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

បង្ហញអំពីែដនកំណត់ៃនវ ិស័យបណុ្ដ ះប

ភិនភគៃន

ថ នភពេសដ្ឋកិចច

្ដ ល

ិ ័យ និងបឋម មវស

ែដលបញ ជ ក់អំពីលកខណៈសមគល់

និងវ ិជជជីវៈែដលសម្រសប

និងបង្ហញពី

និងផ្ដលក ់ រ យតៃម្លរួមេលើត្រមូវករ

ិ ័យេនះ។ ករសិក ិ ័ យេលើកេឡើងពី អនុ សន៍ សី្ដពី ទិភព និង បណុ្ដ ះប ្ដ លកនុងវស មវស ចំណុចចមបងៗចំេពះករគិតពិចរ កនងករអភិ វឌ ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ ៃនែផនកសកមមភព ុ មួយ។

មវ ិស័យមួ យគឺជ

ករបេងកើតករសិក

្របែម្របមូលធនធនសំខន់ៗ។ ករងរេនះ មួ យឆនំ េ • •

្របតិបត្តិករដ៏ធំេធងែដល្រតូវករចំបច់នូវករ

ចដំ េណើរករេទកនុងរយៈេពលែវង រហូតដល់េពញ

យេផ្តតេលើ៖

ករបង្ហញអំពីលកខណៈសមគល់ និង្រពំែដនៃនវ ិស័យបណុ្ដ ះប ករពណ៌នអំពីែផនកសកមមភពេសដ្ឋកិចច

ែដលេនកនុងេនះមនករងរែដលករសិក េផ្ដតេលើ, ករពណ៌នអំពីសហ្រគស អំពីបរ ិបទៃនករវ ិវត្តន៍របស់ និងត្រមូវកររបស់ ្រពមទំងករបង្ហញអំពីករទនទឹងរង់ចំរបស់សហ្រគស ប

•

្ដ ល

្ដ ល និងគុ ណភពមនុស កំពុងេធ្វើករ

និងនិេយជកខងែផនកបណុ្ដ ះ

ករបង្ហញអំពីលកខណៈសមគល់ៃនទីផ រករងរ មនុស កំ ពុងេធ្វើករ រួមទំងករេរៀបចំ និង លកខខ័ណ្ឌករងរែដលផ រភជប់នឹងេគលេ

របស់ករបណុ្ដ ះប

•

ករពិពណ៌នអំពីករងរ (ករងរ-មុខរបរ) ែដលជេគលេ

•

ករបង្ហញអំពីករប៉ ន់

របស់ករបណុ្ដ ះប

ម នចមបងៗទក់ទងនឹងមុខនទីករងរ

និងករ្របមូលផ្ដំុករងរ (ករងរ-មុខរបរ) ពក់ព័នធ • •

ៃនវ ិស័យបណុ្ដ ះប

ចំណុចេខ យ

្ដ ល

និងករបង្ហញអំពីផូវមួ ្ល យចំនួនៃនសកមមភព

ទក់ទងនឹងករអភិវឌ ែផនកសកមមភពេសដ្ឋកិចច និងករផគត់ផគង់ករបណុ្ដ ះប សិក េនះ្រតូវែតែផ្អកេលើព័ត៌មន

ទី កែន្លង ជធមម

្ដ ល

្ដ លវ ិជជជីវៈបចចុបបនន

ករពណ៌នអំពីករផ្ដល់វគគបណុ្ដ ះប ករកំណត់អំពីចំណុចខ្លំង

្ដ ល

ចេជឿជក់ បន។ ករងរអេងកត និង្រ

គឺ ចំ បច់ េដើ មបី បំ េពញប្រងគប់

្ដ ល។ ករ

វ្រជវចុះដល់

និ ងផ្ដល់ សុ ពលភពដល់ ព័ ត៌ មនទទួ ល

បន។ ៣.៣.២ ករសិក បឋម

ករសិក បឋម

គឺជករវ ិភគសំេ

ផ្ដលព ់ ័ត៌មនចំបច់

េដើមបីជួយដល់ករសេ្រមចចិត្ត

ទក់ទងនឹងករអភិវឌ និងករ្រគប់្រគងែផនកគុណភព និងបរ ិមណៃនករបណុ្ដ ះប

ករសិក ែបបេនះេគឲយេឈមះថករសិក េរៀបចំសង ្ត ់

«បឋម»

េ្រពះជធមម

្ដ លវ ិជជជីវៈ។

េធ្វើេឡើងេនមុនេពល

ជ ក់ចបស់ពី្រពំែដនរបស់ ។ សមតថភពមុខរបរ ឬអនុញញតឲយបញ

ក៏ដច ូ ជករសិក សងគមេសដ្ឋកច ិ ច ែដលវ ិធី

មវ ិស័យែដរ

ករសិក បឋមគឺជករសិក េរៀបចំែផនករកនងលកខ ណៈ ុ

្រស្តរបស់ ផ រភជប់ជមួយនឹងែផនក្រ

វ្រជវមនុស

្រស្ត និងសងគម

្រស្ត។ មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

37

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ករសិក បឋមមួយ វ ិស័យ។

ដូេចនះ

ច្រតូវបនេធ្វើេឡើង

មនទិសេ

ស្រមប់ ជករបំេពញប្រងគប់េលើករសិក

សិក េលើទិដ្ឋភពពិេសសៗៃនករអភិវឌ ស្តង់

បណុ្ដ ះប

មួ យចំនួន ឬទិដ្ឋភពពក់ព័នន ធ ឹងបំែណងែចកែដនដីអប់រ ំ (ែផនទីអប់រ ំ)។ ករសិក បឋម

មវ ិស័យផងែដរ។

ចមិនជប់ពក់ព័នន ធ ឹងករសិក

តបនឹងបញ ្ហ មួយចំនួន ែដលទមទរនូវករ្រ

មនទិសេ

េឆ្លយ ើ

ករេលចេឡើ ងនូ វករងរ-មុ ខរបរថមី ៗកនុ ង

ឬករវវិ ត្តន៍ៃនចំ នួនករងរពក់ ព័នធនឹងមុ ខនទី ករងរ

ទិ ដ្ឋភពចុងេ្រកយេនះ

្ដ ល

វ្រជវសុជ ី េ្រម ឧទហរណ៍ ឥទធព ិ ល ៃនករេ្របើ

្របស់ បេចចក វ ិទយ ថមី េលើ ករងរមួ យចំ នួន , ែផនក សកមមភព

ម

និ ងទី

ំ ងរបស់ ។

ចនឹងនំបញ ជ ក់ ឲយបនចបស់នូវផ្លូវៃនករអភិវឌ ករផគត់ផគង់ជលកខណៈ

បរ ិមណៃនករបណុ្ដ ះប

្ដ ល

ែដលកត់បញូច លេនកនុងែផនទីអប់រ ំ។

ទក់ទងនឹង្របធនបទេនះ សូមេមើលខ្លឹម

(ស្រមប់ ព័ត៌មនបែនថម

រៃនែផនកទី ៦។)

៤. ករសិក េរៀបចំែផនករ ៖ ទិនន ន យ ័ និង្របភពព័តម ៌ ន មនិយមន័យ ករសិក គឺជករ្របឹងែ្របងមយ៉ ង ែផនកបញញសំេ

េឆពះេទរកករសេងកត

និងករយល់អំពីេហតុករណ៍ ឬករពិនិតយបញ ្ហ មួ យ ឬគេ្រមងមួយ។ ករសិក េរៀបចំ ែផនករេន ិ ជ ជី វៈ ្រតូវែតែផ្អក េលើ បណំុ្ដ ទិ ននន័ យ ែដលអនុ ញញតឲយកំ ណត់ បន្រតឹ ម កនុ ងករបណុ្ដ ះប ្ដ លវជ ិ ័យសកមមភពមួយ, កំ ណត់ បននូ វចំ ណុចខ្លំ ង ្រតូ វនូ វភិ នភគ និ ងមន្របេយជន៍ ស្រមប់ វស ចំ ណុចេខ យ និងត្រមូវករទក់ទងនឹងករបណុ្ដ ះប

េធ្វើករប៉ ន់

ម នេរៀបចំ និងកំណត់

ទិ ននន័ យមួ យចំ នួ នេគ

ទិភពៃនសកមមភពបណុ្ដ ះប

ចរកបនេ

យផទល់ ។

អងគភព មួ យ និ ងទិ ននន័ យែដលផ ព្វផ យ មកេ្របើ បនេ

យេគរព

្ដ ល និងគុណភពមនុស កំពុងេធ្វើករ, និង

ម

្ដ ល។

ឧទហរណ៍

ទិ ននន័ យៃផទ កុន ងរបស់

ំ ងែទរែណត។ ទិ ននន័ យេផ ងៗេទៀត

មលកខ ខ័ ណ្ឌ មួ យចំ នួ ន

ចយក

ដូ ចជទិ ននន័ យរបស់ ្រកសួ ងករងរ

ឬ

ិ ។ ទិននន័យេផ ងពីេនះេទៀតមិនសូវមនេទ េហើយជទូេទទមទរឲយេ្របើវ ិធី ្រកសួ ងថវ ក

្រស្ត

្របមូលេផ ងៗពីអនកផ្ដល់ព័ត៌មន។ ឧទហរណ៍ ទិននន័យស្ដីពីសហ្រគស ឬលកខខ័ណ្ឌេ

យែឡកពី

គនកនុងករេ្រជើសេរ ើសបុគគលិក។

17

៤.១ ទិនន ន យ ័

េគែបងែចកទិននន័យជពី រ្របេភទ៖

ទិននន័យអំពីបរ ិមណ

និងទិ ននន័យអំពីគុណភព។

ទិ ននន័ យ្រប េភទទី មួ យ អនុ ញញត ឲយ កំ ណត់ ចំ នួ ន បតុ ភូ ត សេងកត

ជួ ន កល

ពិ េ

ម រយៈ ទិ ននន័ យគិ ត ជតៃម្ល

ធ ន៍ជ តៃម្ល

17 ខ្លឹម

ច់ ខត

ដូ ច ជចំ នួ ន អនក េរៀន

រៃនែផនកទី៤ និងែផនកទី៥ គឺករស្រមបនូវ្រកបខ័ណ្ឌស្តង់

គូ, ្រកសួងអប់រ ំ កម ន្ត និងកី

មគគុេទទសក៍វ ិធី

ជូ ន កល

ស្រមប់បេងកើតករសិក

និងករងរ-េកបិច, េកបិ ច, ២០០៥, ឯក

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

ម រយៈ ទិ ននន័ យ

មវ ិស័យកនុងករចប់ៃដ

រេយងេលខ៥០។

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

38

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

្រប

ក់្របែហល

ដូចជភគរយៃនករនំេចញផលិតផលមួយេនកនុងេសដ្ឋកិចចជតិ។

្របេភទទីពីរ មន្របេយជន៍េ្រចើន ជ ែដលេគសេងកត។ បេចចកេទស

ទិ៍ អនុញញតឲយពិពណ៌នពីទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងៃនបតុភូត

និងករវ ិភគទិ ននន័យ

ករេ្របើ

ទិននន័យ

ដូចជករសំេយគវ ិភគអតថបទ

ជទូេទ្រតូវបនេធ្វើេឡើងេ និងករវ ិភគ

យមនជំនួយ

ម្របធនបទអនុវត្តន៍េលើបណំុ្ដ

ទិ ននន័យមួយ ឧទហរណ៍ ខ្លឹម

រករសមភស ឬក្រមងសំណួរ។ ករបង្ហញអំពីលទធផលៃនករ

វ ិភគ

ចជករបរ ិយយអំពីបតុភូតែដលេគសេងកត

ចមនទ្រមង់ខុសៗគន

្របេភទែដលមិ ន្រតឹ មែតអនុ ញញតឲយេធ្វើ ករពណ៌នអំ ពី បតុ ភូ តប៉ុ េ

្ណ ះេទ

ឬជករកំណត់

ែតែថមទំ ងេធ្វើ ករ

ពនយល់អំពីអីែ្វ ដលេគសេងកតេនះេទៀតផង។ ទិនននយ ័ ពី្របភពឯក

រ មនលកខណៈខុសៗគនយ៉ ងខ្លង ំ េហើយភព

របស់ ក៏ទក់ទិនផងែដរនឹងភព ឯក

រទំងេនះមន

បនផលិតេឡើងេ

ចេជឿជក់បន

រៈសំខន់

យ

ថ ប័នែដលផលិតឯក

រេនះេឡើង។

កនុងករណីែដល ្រតូវ មរយៈករវ ិភគយ៉ ងយកចិតទ ្ត ុក ក់ជ្របព័នធ

ស់ស្រមប់ករសិក េរៀបចំ ែផនករ

ថ ប័នជំនញ

សមសធតុ ឬបតុភូតសងគមេសដ្ឋកិចចជក់ េឡើងទំងេនះ

ៃន

ចេជឿទុកចិតប ្ត ន

ក់ និងមនែដនកំណត់ចបស់

ស់។ ធតុេលើក

ចមនទំនក់ទំនងជមួយវ ិស័យេសដ្ឋកិចច ពណិជជកមមអន្តរជតិ ករវ ិភគទីផ រ

ករពណ៌នអំពីមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ លកខណៈពិេសសេ

ករេរៀបចំ ករងរ

បញ ្ហ សុខភព

សុវតថិភពេនកែន្លងេធ្វើករ

យែឡកៃនសហ្រគសែដលផ ំបនជឧស ហកមមមួយ

បេចចក េទសកនុ ងែផនក េសដ្ឋកិ ចច

ឧស ហកមម មួ យ។ េរៀបចំែផនករ។

ករែកលម្អ

ិ ័យ និ ងលកខណៈសមគល់ របស់ មនុ ស កំ ពុ ង េធ្វើ ករកនុ ងវ ស

គឺ ជ ធតុ ជ េ្រចើ នែដល្រតូ វបនយកមកេ្របើ និងវ ិភគកនុងករសិក ស្រមប់

ទិ ននន័ យជល កខណៈ សថិ តិ ែដលផលិ ត េឡើ ង េ

យ

រៈសំ ខន់

ថ ប័ នផ្លូ វករ ជំ នញ

មន

កនុ ងករណី ែដល ចឲយពិ ពណ៌នបនអំ ពី ទិ ដ្ឋភព ជក់ ែស្ដង ៃនសងគម េសដ្ឋកិ ចច មួ យចំនួន, បង្ហញអំពី ថ នភព និងករវ ិវត្តន៍ៃនទីផ រករងរ និងករេ្រប បេធៀបរ ងរដ្ឋនិងរដ្ឋ និងរ ងវ ិស័យសកមមភពេសដ្ឋកិចចេផ ងៗគន េ

យេ្របើទិននន័យលកខណៈស្តង់

។

៤.២ ្របភពសំខន់ ៗៃនព័ត៌មន ទិននន័យេ្របើ ្របស់ស្រមប់ករសិក េរៀបចំ ែផនករ បនមកពី្របភពជេ្រចើន ែដលែចកជ បួន្របេភទ៖ •

ព័ ត៌មនបនមកពី អងគភពទទួលបនទុកករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ (ទិននន័យៃផទកុង) ន

•

ព័ ត៌មនបនមកេ

•

ព័ ត៌មនេចញពីមូល ្ឋ នស្ដុកទិននន័យរបស់្រកសួងេផ ងៗេទៀត អងគករ ឬសមគមវ ិជជជីវៈ ព័ ត៌មនទញេចញពី្របភពឯក រអន្តរជតិ ែដល ចរកបន ម ំងែទរែណត។

•

យករជួបសមភសន៍ ឬក្រមងសំណួរ

ដូ ចែដលបនេលើ កេឡើ ង រួ ចេហើ យ មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

កនុ ងចំ េ

ម្របភពព័ ត៌ មនែដល

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

ចរក

្ដ លវ ិជជជីវៈ

ម 39

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

ំងែទរែណត រួមមនព័ត៌មនស្ដីពីសហ្រគស និងផលិតកមម នមវល្លីវ ិជជជីវៈ ្រកបខ័ ណ្ឌៃនករ ផ្ដល់វ ិញញបនប្រត និង្របព័នធព័ត៌មនអំ ពីទីផ រករងរ។ េទះបី ជ ទិ ននន័ យស្ដី ពី សហ្រគស ចបស់អំពី

និ ង្របេភទផលិ តកមម

ចរួមចំ ែណកបញ ជ ក់ ឲយបន

រៈសំខន់ ែផនកេសដ្ឋកិចចៃនផលិតផល េស កមមមួយចំនួន និង

ែដលពក់ ព័ នធ នឹ ងផលិ ត កមម របស់ េគក៏ េ មុខរបរឬវ ិជជជីវៈ

លកខណៈសមគល់

យ

រៈសំខន់ ៃនមុ ខ របរ

ក៏ ព័ ត៌ មនែដលបង្ហញ ពី ចំ

និងករវ ិវត្តន៍ៃនទីផ រករងរ

មន

ត់ថនក់

រ្របេយជន៍ ជងេគ

ស្រមប់ករសិក េរៀបចំ ែផនករ។ ៤.២.១ នមវល្លវ ី ជ ិ ជ ជីវៈ

ិ ជ ជី វៈ នមវល្លី មុ ខរបរឬវ ជ ិ ជ ជីវៈជ មួ យអនក តំ វជ

ពឹ ងែផ្អក េលើ ទិ ននន័ យែដល្របមូ លបនកនុ ងេពលេធ្វើ អេងកត

ិ ជ ជីវៈ ឯក ជយ ងវ ជ

ិ ជ ជីវៈ ៃនវ ស ិ ័ យ សកមមភព េសដ្ឋកិ ចច រួ មទំ ង្រកុ មវ ជ

ិ ជ ជី វៈ្រតូ វបនបេងកើ តេឡើ ង នមវល្លី មុ ខរបរឬវ ជ

េផ ងៗ។

កនុ ងេគលេ ្របមូ ល ព័ ត៌ មនេនេពលេធ្វើ ជំ េរឿន្របជជន ករវ ិភគទិននន័យពី ចំនួននិងករវ ិវត្តន៍ៃនករងរ មមុខរបរឬ

វ ិជជជីវៈ

ិ ័ យ េផ ង ៗកនុ ង និងករបេងកើ តទំ នក់ ទំ នងជមួ យែផនក ៃនសកមមភព េសដ្ឋកិ ចច របស់ វ ស

្របេទសមួ យ និ ង្របេទសជិ តខងេនះ។ អងគករ ពលកមម អន្តរ ជតិ និ ង្របេទសឧស ហកមមមួយ ចំ នួនធំ សុទធែតបនបេងកើតនមវល្លីមុខរបរេឡើង។ នមវល្លីេនះកត់ ្រ មួ យ។ េ

យគិតេទេលើ

យ៉ ងទូ លំទូ ថ នភពដ៏

ិ ជ ជីវៈែដលមន្របកប យនូ វបណំុ្ដ វជ

េនកនុ ង្របេទស ញ ំ ុ ំៃនេសដ្ឋកិចចសម័យទំេនើប នមវល្លីវ ិជជជីវៈ េ្រចើនែតមន

ទំ េនរបេងកើត្រកុម និងអនុ្រកុមៃនវ ិជជជីវៈ េដើមបីផ្ដល់ភពងយ្រសួលដល់ករវ ិភគ និងករបង្ហញ។ េ

យមនករទទួល

ន័ យមុខរបរ

និងវ ិជជជីវៈ

កំ ណត់ត្រមូវករបណុ្ដ ះប

សមតថភពេយងេទ ប

គ ល់េនថនក់ជតិ

េដើមបីេធ្វើឲយេគ

នមវល្លី

បេងកើតជស្តង់

ចេ្រប បេធៀប បន។

្ដ ល នមវល្លី្រតូវ្របមូលផ្ដំុវ ិជជជីវៈ

មភព

ញ ំ ុ រំ បស់ ,

កនុងករកំណត់និយម េដើមបីមន្របេយជន៍ដល់ករ

ម្រកុម ឬ្របេភទ និង

មក្រមិត

េហើយ ក៏្រតូវផ្ដលជ ់ េយបល់េលើក្រមិតបណុ្ដ ះ

្ដ លចំបច់េដើមបី្របកបវ ិជជជីវៈទំងេនះផងែដរ។ ជទូេទ

បញជីចំ

ត់ថនក់ឬនមវល្លីមុខរបរ

មនសមសធតុផ ំធំៗពីរ៖

ទី១គឺករ

ពិពណ៌នអំពីភរកិចច និងទំនួលខុស្រតូវផ រភជប់នឹងវ ិជជជីវៈនីមួយៗ ចំែណកឯទី ២ គឺករែបងែចក និង្របមូលផ្ដំុជ្រកុមវ ិជជជីវៈ េទ ភជប់នឹងវ ិជជជីវៈទំងេនះ។

មក្រមិតៃនភព

សមសធតុផ ទ ំ ីពីរេនះជញឹកញប់្រតូវបនបង្ហញ

ទំនក់ទំនងេទនឹងក្រមិតៃនករសិក ឬករបណុ្ដ ះប ជក់ ក់។ ចំ

18

ត់ថនក់អន្តរជតិៃន្រកុមវ ិជជជីវៈ

18 សូ មេមើ លេនខងចុ ងឯក

ញ ំ ុ ំៃនភរកិចច និងទំនួលខុ ស្រតូវែដលផ រ

រនូ វឯក

រេយងយកពី

្ដ លទូ េទ

េ

យភជប់

និងក្រមិតេ្រត មវ ិជជជីវៈ

គឺជឧបករណ៍មួយែដលបង្ហញអំពីករេរៀបចំ ៃន ំ ងែទរែណតទក់ ទងនឹ ងនមវល្លី

្រកបខ័ ណ្ឌ ៃនករផ្ដល់

វ ិញញបនប្រត ព័ត៌មនស្ដីពីឧស ហកមម និងទីផ រករងរ។

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

40

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ករងរទំងអស់ជេស៊រ ី្រកុម

ែដលកំ ណត់េឡើងយ៉ ងចបស់េ

ករងរែដលេគេលើកេឡើង។

ចំ

ត់ថនក់

យគិតេទ

មភរកិចចពក់ព័នន ធ ឹង

ក់ែតងេឡើងកនុងេគលបំណងជួយដល់អនកេ្របើ ្របស់

្រស្តេផ្ដតេលើត្រមូវកររបស់អតិថិជនខ្លួន។ ករអនុវត្ត វ ិធី

សថិតិ និងបុគគលែដលអនុវត្តវ ិធី

េនះេ្រចើនជងេគ គឺស្រមប់ករេ្រជើសេរ ើសអនកេធ្វើករ

្រស្ត

មរយៈករ ិយល័យែស្វងរកករងរ ករ្រគប់

្រគងករចល័តៃនពលករស្រមប់រយៈេពលខ្លីឬែវងរ ង្របេទសេផ ងៗ

រួមទំងករបេងកត ើ ស្តង់

្ដ ល និងត្រមង់ទិសវ ិជជជីវៈ។

បណុ្ដ ះប

ត់ថនក់អន្តរជតិ ៃន្រកុមវ ិជជជីវៈមនសមតថភពបួនក្រមិត

ចំ

រយៈេពលៃនករសិក ។

ម

ក្រមិតទំងេនះទក់ទងគនជបន្តបនទប់េរៀងេទនឹងករសិក ថនក់បឋម

ករសិក ថនក់មធយម ែដលបូករួមទំងករ ករសិក ថនក់មធយម

ែដលកំណត់េឡើងេទ

ត់ េរៀន្របកបមុខរបរ ករសិក េ្រកយមធយម េពលគឺ កលវ ិទយល័យ។

និងករសិក ថនក់ឧត្ដមឬករសិក េន

្របេភទសមតថភពឆ្លុះបញ ច ំងពីខឹម ្ល

េ

យែឡក

រៃនចំេណះដឹងទទួលបន ឧបករណ៍ឬសមភរេ្របើ ្របស់ ក៏ដូច

ជ្របេភទផលិតផល និងេស កមមែដលេគផលិត។ ជចុងេ្រកយ វ ិជជជីវៈ្រតូវបន្របមូលផ្ដំុេទ ្រកុមវ ិជជជីវៈ េ

យគិតេទ

មភព្រសេដៀងគនៃនភរកិចច និង្របេភទៃនករងរ។

ត់ថនក់អន្តរជតិៃន្រកុមវ ិជជជីវៈ សំេ

ដំបង ូ េឡើយ ចំ

េទរកកមមវតថពិ ុ េសសេ

•

ជួ យស្រមួលដល់ទំនក់ទំនងអន្តរជតិ ទក់ទងនឹងវ ិជជជីវៈ

•

ផ្ដល់ទិននន័យអន្តរជតិ មនបទ ្ឋ នស្ដីពីវ ិជជជីវៈ ្រ

•

ម

េពលគឺទិននន័យែដល

យែឡកបី៖

ចេ្របើ ស្រមប់ករ

វ្រជវ និងជួ យស្រមួលដល់ករសេ្រមចចិត្ត ត់ថនក់វ ិជជជីវៈេន

េធ្វើជគំរស ូ ្រមប់ករបេងកត ើ ចំ ចំ

មប

្ដ រដ្ឋេផ ងៗកនងពិ ុ ភពេ

ត់ថនក់ េនះ្រតូវបនផលិតេឡើងជដំ បូងេនឆនំ១៩៥៨

ក។

េហើយ្រតូវបនែកស្រមួលេន

ឆនំ១៩៦៨ និងឆនំ១៩៨៧។ ត់ថនក់ជតិវ ិជជជីវៈ

ចំ ក

19

ត់ថនក់វ ិជជជីវៈែដលបេងកត ើ ជទីផ រករងរ ៃន្របេទស

គឺជចំ

េឡើង េហើយ គឺជ្រកបខ័ណ្ឌេរៀបចំ ៃនទី ផ រេនះ។ ចំ

េឡើងេ

យែផ្អកេលើករសិក សុីជេ្រម

ករវ ិភគ

ត់ថនក់វ ិជជជីវៈ ្រតូវបនបេងកើត

និងករពិេ្រគះេយបល់សីព ្ដ ីវ ិជជជីវៈែដលេធ្វើ

េឡើងទូទំង្របេទស។ ត់ថនក់ជតិវ ិជជជីវៈ

ចំ ្របេទសក ៥២០។ ចំ

គឺជឯក

រេគលស្ដីពីវ ិជជជីវៈែដលទទួល

និងែបងែចកជេឈមះករងរចំនួន ៣០ ០០០ េទ ត់ថនក់ េនះ្រតូវបនមនុស

គ ល់ជផ្លូវករេន

ម្រកុមវ ិជជជីវៈចំនួន

ប់ពន់នក់េ្របើ ្របស់្របចំៃថង េដើមបីចង្រកង វ ិភគ និង

ផ្ដល់ព័ត៌មន ស្ដីពីវ ិជជជីវៈ និង េដើមបីយល់ដឹង អំពីករងរេនេលើទីផ រករងរក ចំ

ត់ថនក់ជតិវ ិជជជីវៈ

។

គឺ ជ្រកបខ័ ណ្ឌបទ ្ឋ នស្រមប់ េរៀបចំ ទី ផ រករងរឲយមន

លកខណៈរលូន ែដល្រតូវបនេ្របើ ស្រមប់្របមូលចង្រកង និងេរៀបចំ សិត ថ ិសីព ្ដ ីវ ិជជជីវៈ និងេដើមបីផ្ដល់ 19 សូ មេមើ លេនខងចុ ងឯក

រនូ វឯក

រេយើ ងយកពី

ំ ងែទរែណតទក់ ទងនឹ ងនមវល្លី

្រកបខ័ ណ្ឌៃន ករផ្ដល់

វ ិញញបនប្រត ព័ត៌មនស្ដីពីឧស ហកមម និងទីផ រករងរ។

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

41

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ព័ ត៌មនស្ដីពីទីផ រករងរ។ ជ្របព័នធមួយងយ្រសួល

គឺ ជ្រកបខ័ណ្ឌបទ ្ឋ នែដល សមេហតុ ផល

និង

ចកំណត់រចនសមព័នធទីផ រករងរ

ចយល់បន។

ឯក

រេនះ្រតូវបនេគេធ្វើ

បចចបបនន ភពជ្របចំ្រសប មករវ ិវត្តនៃ៍ នទីផ រករងរក ។ ឧបសមពនធទី៤ ផ្ដល់ ុ ឧទហរណ៍មួយ ស្ដីពីករបង្ហញពី វ ិជជជីវៈជងេរៀបឥដ្ឋ-ជងកំេបរ ែដលដក្រសង់េចញពីចំ ត់ ថនក់េនះ។ នមវល្លីវ ិជជជីវៈ និង្រកុមសងគមវ ិជជជីវៈ (PCS) និងនមវល្លីវ ិជជជីវៈ និង្រកុមសងគមវ ិជជជីវៈៃន ករងរគិត្របក់ែខេន

មសហ្រគស (PCS‐ESE)

20

របស់្របេទសប ង ំ ែបងែចកមុខរបរ និងវ ិជជ

ជី វៈ ជ០៨្រកុមសងគមវ ិជជជីវៈ និង ៤៨៦ វ ិជជជីវៈ ស្រមប់មុខតំែណងសកមម រួមទំង ១១ វ ិជជជីវៈ បែនថមេទៀត ស្រមប់មនុស គមនសកមមភពវ ិជជជីវៈ។ ឧទហរណ៍ មុខរបរជជងកំេបរជំនញ គឺ ្រសង់េចញពីនមវល្លេី នះ និងបង្ហញេឡើងវ ិញេនកនងឧបសមព នទ ធ ី ៥។ ុ ៤.២.២ ្រកបខ័ណ្ឌៃនករេចញវិញ ញ បនប្រត

្រកបខ័ណ្ឌៃនករេចញវ ិញញបនប្រត គឺជឧបករណ៍បេងកើតេឡើងជពិេសសស្រមប់ កត់្រ ពណ៌ន និងបេងកើតទំនក់ទំនងរ ងសញញប្រត និងវ ិញញបនប្រតេផ ងៗ េដើមបីេឆ្លើយតបនឹងត្រមូវករ បណុ្ដ ះប ្ដ ល និងបេងកើនគុណភពវ ិជជជីវៈ។ ករេធ្វើកំែណត្រមូវឧបករណ៍ទំងេនះពឹងែផ្អកេលើករ វ ិភគទីផ រករងរជមុន ករស្រមបបទបបញញ តិ្តទក់ទងនឹងករផ្ដល់វ ិញញបនប្រត និងសញញប្រត និងករ

ក់ែតងស្តង់

បណុ្ដ ះប ្ដ ល។ ដូេចនះ េនកនុងដំេណើរករ្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះប ្រកបខ័ណ្ឌទំងអស់េនះ្រតូវកំណត់េឡើងមុនករ ថ បនែផនកគរុេកសលយ។ ្រកបខ័ណ្ឌជតិៃនករផ្តល់វ ិញញបនប្រត ករទទួល

គ ល់ពិេ

រេគលស្រមប់ផ្ដល់សុពលភពដល់

ធន៍ករងរ (VAE) ែដលជួយស្រមួលដល់ករបេងកើត ្ដ លវ ិជជជីវៈ។ េន

ករងរ និងករបណុ្ដ ះប

មប

ព នតភជប់គនរ ងទីផ រ

្ដ ្របេទសមួយចំនួន ្រកបខ័ណ្ឌេនះក៏មន

្របកស្របប់ ពីេគលករណ៍ែដល្រគបដណ្ដប់េលើ្រគប់វ ិស័យអប់រ ំផងែដរ។

េគលេ ពិ េ

គឺជឯក

្ដ ល

ធន៍

េយើងដឹងថ

្រកបខ័ណ្ឌទំងេនះ

សមតថភពែដលបុគគលេផ ងៗទទួលបន កំែណទ្រមង់ករអប់រ ំ និងបណុ្ដ ះប

ចេធ្វើឲយេគ

ម

គ ល់បនជផ្លូវករនូវចំេណះដឹង និង

េហើយែដលពួកេគ

្ដ លមួយ កន់ែតទូលំទូ

ចេដើរតួជកម្លំងចលករស្រមប់

យ េនេពលែដលពួកេគចូលរួម។

េហតុែដលសហគមន៍អឺរប ុ ៉ អនុម័តយក្រកបខ័ណ្ឌៃនករេចញវ ិញញបនប្រត គឺមនេគលេ

បេងកត ើ ទំនក់ទន ំ ងរ ង្របព័នប ធ ណុ្ដ ះប

្ដ លេផ ងៗគន

ែដលមនេន

មប

្ដ ្របេទសសមជិក

របស់សហគមន៍។

ិ ញ បនប្រត (CEC) ្រកបខ័ ណ្ឌអឺ រុ ប ៉ ៃនករេចញវ ញ វ ិញញបនប្រតរបស់អឺរប ុ៉ ។ 20 សូមេមើលកំណត់ចំ

21 សូ មេមើ លខងចុ ងឯក

មនទិសេ

21

គឺ ជ

ងមួ យ បង្ហញពី តៃម្ល ្រតូ វគន ៃន

ពីរ ៖ ជំរញ ុ បម្លស់ទីរ ង្របេទសនិង្របេទស និងជួយ

ំ មុន។ រេនះនូ វឯក

រេយងពី

ំ ងែទរែណតទក់ ទងនឹ ងនមវលី

្រកបខ័ ណ្ឌ ៃនករេចញ

វ ិញញបនប្រត ព័ត៌មនស្ដីពីឧស ហកមម និងទីផ រករងរ។

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

42

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ស្រមួលដល់ករសិក េពញមួយជីវ ិត។ ្រកបខ័ ណ្ឌេនះ មន្របំបីក្រមិត គឺចប់ពីក្រមិតទបបំ ផុតរហូតដល់ខពស់បំផុត។ នី មួ យៗ មនពណ៌នអំ ពី អី្វ ែដលអនក េរៀនមនក់ េចះ យល់ និ ង េនះទទួលបនកនុង្របព័នធមួយ ប

ក៏េ

មក្រមិ ត

ចេធ្វើ បន េទះបី ជ វ ិញញបនប្រត

យ។

្រកបខ័ ណ្ឌេនះ ្រគបដណ្ដប់េលើករអប់រ ំទូេទ និងករអប់រ ំមនុស ធំ, ករអប់រ ំ និងករបណុ្ដ ះ

្ដ លវ ិជជជីវៈ

រួមទំងករអប់រ ំថនក់ឧត្ដម។

្របំបីក្រមិតខងេលើេនះ្រគបដណ្ដប់េលើែផនក

វ ិញញបនប្រតែដល្របគល់ជន ូ េនេពលបញចប់ករសិក ចំេណះទូេទមូល ្ឋ ន រហូតដល់ ក្រមិតខពស់ បំ ផុតៃនករសិក ថនក់ឧត្ដមសិក អនុ

និងបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ។

សន៍ែដលសភអឺរប ុ ៉ ឯកភពបនែចងថ រដ្ឋសមជិកនឹង្រតូវបេងកើតទំនក់ ទំនងរ ង

្របព័នធជតិៃនករេចញវ ិញញបនប្រត េហើយយ៉ ងយូរបំ ផុតេនឆនំ២០១២ ្រតូវកំណត់េ

យស្តង់

ិ ញ បនប្រត្រតឹមឆនំ២០១០ និង្រកបខ័ ណ្ឌអឺ រុ ប ៉ ៃនករេចញវ ញ តំែណង

ឬសញញប្រតជតិ

(Titre)

នឹង

អឺ រុ ប ៉ ែដលមនតៃម្លេសមើ។

បញជថ ី ន ក់ជតិស្រមប់ករេចញវ ិញញបនប្រតវ ិជជជីវៈ្របេទសប ង ំ 22 (RNCP) មន

េគលេ

ផ្ដល់ជូនបុគគល និងសហ្រគស នូវព័ត៌មនែដលេធ្វើបចចុបបននភពជ្របចំ ស្ដីពី

សញញប្រត និ ងតំែណងែដលមនទិសេ

វ ិជជជីវៈ ្រពមទំងស្ដីពីលិខិតបញ ជ ក់ អំពី

សមតថភព ែដលមនបង្ហញេនកនុងបញជី េរៀបចំ េឡើងេ សមភពបុរសនរ ីកនុងករងរ កនងបញ ជក ី ្រមង្រតូវបនទទួល ុ

យគណៈកមមករជតិេដើមបី

មែមកធងៃនវ ិជជជីវៈ។ ករផ្ដលវ់ ិញញបនប័្រតែដលកត់្រ

គ ល់ទូទំង្របេទស។ កំណត់្រ

ទក់ ទងនឹងករផ្ដល់វ ិញញបនប្រតែតមយ៉ ងប៉ុេ

្ណ ះ។

កនុងបញជីក្រមងថនក់ជតិ

មករអនុ វត្ត ជក់ ែស្ដង បញជី ថនកជតិ េនះ អនុ ញញតឲយេបើ កេមើ លនូ វករពណ៌នអំ ពី ករ េចញវ ិញញបនប្រត៖

សកមមភពេ្រគងទុក

ែផនកៃនសកមមភព

ធតុៃនសមតថភព

មេធយបយស្រមប់ទទួ លយក កំ រ ិត។ល។ ករេធ្វប ើ ចចបបនន ភពជ្របចំៃនបញជក ី ្រមង ស្ដព ី ីបរ ិមណ ( ុ

ចំនន ួ ស

កប្រតព័តម ៌ នែដល

កំ ពុងែត្រតូវផ្ដល់សុពលភព

ចេបើកេមើលបន

ម

ង ំ ែទរែណត

ចំនន ួ ស

ថ នភពៃនអងគភពេចញវ ិញញបនប្រត។ល។)

កប្រតព័តម ៌ ន

្រតូវបនផ្ដល់ជូនជ

្របចំដល់អនកេ្របើ្របស់។

៤.២.៣ ព័ត៌មនស្ដីពីទីផ រករងរ

ទិននន័យ្របេភទទីបីែដលមនតួនទីសខ ំ ន់មយ ួ ែដរ អភិវឌ ន៍្របព័នធបណុ្ដ ះប 22 សូមេមើលកំណត់ចំ

មគគុេទទសក៍វ ិធី

កនងដំ ុ េណើរករសេ្រមចចិត្ត

េលើករ

្ដ លវ ិជជជីវៈ គឺករងរ និងទីផ រករងរ។

ំ ខងេលើ។

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

43

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ទិនននយ ័ ទំងេនះគឺជ្របភពព័តម ៌ នដ៏មនតៃម្ល កនុងករ មូ ល។

ក់ដំេណើរករកំែណទ្រមង់

ែដល

ចនំឲយេគកំណត់លំ

ឬជួ យដល់ែផនករព្រងយករកត់្រ

ប់

េនេលើែដនដីទំង

•

កនុងចំេ មទិននន័យសំខន់ៗែដលផទុកកនុងមូល ្ឋ នទិននន័យស្ដីពីទីផ ររួមមន៖ ចំ នួនមនុស កំពុងបំេពញករងរ មមុខរបរ ឬវ ិជជជីវៈ

•

អ្រ

•

្របក់ កៃ្រមពលកមម

•

មមុខរបរ ឬវ ិជជជីវៈ

អត់ករងរ

មមុខរបរ ឬវ ិជជជីវៈ មមុខរបរ ឬវ ិជជជីវៈ និង

យុជមធយមៃនមនុស កំពុងេធ្វើករ

ៃនចលនវ ិលេទមករបស់បុគគលិកកំពុងេធ្វើករ

•

អ្រ

•

របយេលើែដនដីៃនករងរទំងេនះ

•

អ្រ

•

កង្វះករងរ និងមូលេហតុ

អត់ករងរេធ្វើ

លំបក ក៏ដូចជេដើមបីេរៀបចំ

មមុខរបរ ឬវ ិជជជីវៈ

ស់ស្រមប់េធ្វើករ យតៃម្លឱយបន្រតឹម្រតូវ

ក់ឲយដំេណើរករ និងែកស្រមួល្របព័នធបណុ្ដ ះប 23

េគហទំព័រ MIT របស់ទីភនក់ងរករងរ-េកបិច សកមមភពខ្លំងេនេលើែដនដីេកបិច េន បរ យ ិ យយ៉ ងពិ

មេភទ

មតំបន់

ព័ត៌មនទំងេនះមនតៃម្ល

េកបិចកំណត់េឡើង

ទិភព

្ដ ល។

បង្ហញនូវព័ត៌មនស្ដីពីសហ្រគស មន

ត់ថនក់ឧស ហកមមរបស់ និ ង

េមរ ិកខងេជើង (SCIAN)។

ជី ពែដលេគ្របទះេឃើ ញេនេលើ ទី ផ រករងរេកបិ ច

ករងរេផ ងៗ

្រពមទំងទស នវ ិស័យវ ិជជជីវៈ។

កមមវ ិធី បណុ្ដ ះប

្ដ លែដលេគផ្ដល់ជូន និងទីកែន្លងែដលេគផ្ដល់ករបណុ្ដ ះប

េគហទំ ព័រេនះក៏បនភជប់ទំនក់ទំនងជមួយ

បញជ្រី បតិបត្តិករៃនមុខរបរ និងករងរ (ROME)

ជតិករងរៃន្របេទសប ង ំ ។

ថ នភព

មែផនកសកមមភពចំនួន ៣៣ ែដលទីភនក់ងរករងរ-

មរយៈ្របព័នធចំ ្ដ រអំ ពី មុ ខរបរ

េលើ

24

្ដ លផងែដរ។

្រតូវបនេរៀបេរៀងេឡើងេ

បញជីេនះក៏េ្របើផងែដរស្រមប់ ្រសង់ យ៉ងចបស់

យទីភនក់ងរ មែត

ចេធ្វើ

េទនូវបន ល់ករផ្ដល់ និងករេសនើសុំករងរ េដើមបីទញ ឲយមកជិតគន។ េឈមះមុខរបរ និង ករងរជង ១០ ០០០ ្រតូវបនេគយកមកពណ៌នេនកនុងស

កប្រតចំ នួន ៤៦៦ ករងរ-មុខ

របរ។

េនទី បញចប់

េយើងេលើកេឡើងថ

ព័ ត៌មនែដល្របមូ លបនស្ដីពី

ថ នភពទី ផ រករងរ

ចចូ លរួមចំ ែណកយ៉ ងេ្រចើ ន កនុ ងករស្រមួ លករផគត់ ផគង់ ករកំ ណត់ ទិ ភពៃនអន្ត គមន៍ និង ករែស្វងរកឲយេឃើញនូវមុខរបរ ឬវ ិជជជីវៈែដលេលចេឡើង ឬែដលកំ ពុងរ យបត់។ ជ ញឹកញប់ គឺជមុខងរមួយយ៉ ងសំខន់កុងចំ ន េ

ែដលធនដល់ករ

មមុខងរជេ្រចើនរបស់ទីភនក់ងរសេងកតករណ៍ករងរ

នមួយេនកនងវ ិ ច ុ ិស័យគន្លឹះៃនេសដ្ឋកច

ម

23 សូ មេមើ លេនខងចុ ងឯក

រនូ វឯក

រេយើ ងយកពី

(ចំេពះ្របធនបទេនះសូម

ំ ងែទរែណតទក់ ទងនឹ ងនមវល្លី

នេន

្រកបខ័ ណ្ឌៃនករផ្ដល់

វ ិញញបនប្រត ព័ត៌មនស្ដីពីឧស ហកមម និងទីផ រករងរ។

24 សូមេមើលកំណត់ចំ មគគុេទទសក៍វ ិធី

ំ ខងេលើ។

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

44

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

្រស្ត ស្ដីពីករវ ិវត្តន៍ៃនករងរ េទ

ងអតថបទទី៥), ទំងេនះគឺជករ្របមូលយកព័ត៌មនយុទធ មមុខរបរ ឬវ ិជជជីវៈ េនេលើែដនដីទំងមូល។

រកនុងនមវល្លីវ ិជជជីវៈ និងព័ត៌មនស្ដីពីទីផ រករងរ ចអនុញញតឲយេគ សេ្រមចករងរែបងែចក ម្របេភទជំ នដំបូងៃនមុខរបរ និងវ ិជជជីវៈ និងេធ្វើករប៉ ន់ ម នមួយ េទះបីជខ្លឹម

ចំ នួនពី្រកុមៃនករងរក្ដី ក៏ខឹម ្ល ៃនទិដ្ឋភពជក់ែស្ដង បំេពញបែនថមេ

រទំងេនះមិនទន់្រគប់្រគន់ េដើមបីកំណត់ អំពីភិនភគពិត្របកដ

និងត្រមូវកររបស់្របេទសនីមួយៗែដរ។

យទិននន័យជក់ែស្ដង ស្ដីពី

េពលគឺទិននន័យែដល្របមូលបនេ

៤.៣ ដេំ

ះ្រ

ព័ត៌មនទំងេនះចំបច់្រតូវែត

ថ នភពសហ្រគស ករងរ និងលកខខ័ណ្ឌករងរ

យេ្របើ វ ិធី

្រស្តេផ ងៗបង្ហញេនែផនកទី៥។

យេលើកង្វះ ព័ត៌មន

ទំនួលខុស្រតូវកនុងករេរៀបេរៀងឧបករណ៍ស្រមប់ ពណ៌នពីទីផ រករងរ និង

វ ិវត្តន៍របស់

ជធមម

ពលកមម។ េទះជយ៉ ង បណុ្ដ ះប េ

ម

នករ

ជតួនទី របស់្រកសួង មនទីរ ឬទីភនក់ងរទទួលបនទុកែផនកករងរ និង ព័ត៌មនទំងេនះសំខន់

ស់ស្រមប់េលើកជែផនករអភិវឌ ករ

្ដ លវ ិជជជីវៈ។ យ

រពុំ

ចទទួលបនព័ត៌មន

ចេជឿទុកចិតប ្ត នស្ដីពីករងរ និងទីផ រករងរ អនក

្ដ លវ ិជជជីវៈនឹង្រតូវចត់វ ិធន

ទទួលខុស្រតូវករបណុ្ដ ះប

េដើមបីព្រងីកករងរ្របមូលព័ត៌មន

ចំបច់ និងបញ ជ ក់ឲយបនចបស់អំពីលកខណៈសមគល់ករងរ និងមុខរបរ ឬវ ិជជជីវៈ មុននឹងឈន េទសេ្រមចកំណត់ ចំ

យេពលេវ

និងេរៀបចំ ែផនករអភិវឌ វ ិស័យបណុ្ដ ះប

េ្រចើនេលើករវ ិភគចមបងៗ

ែដល

្ដ ល។

ដូេចនះ

ពួកេគ

ចនឹង

ចអនុញញតឲយេគកំណត់ បននូវមុខនទី

ករងរ។ ប៉ុែន្ត

យកល្អេគ្រតូវបេងកើតកិចចសហកររ ងអនកទទួលខុស្រតូវែផនកករងរ

ខុ ស្រតូវែផនកបណុ្ដ ះប

្ដ ល េដើមបី

ថ បនឧបករណ៍ឲយកន់ែត

ករ្រគប់្រគង ទំងករងរ និងករបណុ្ដ ះប

្ដ ល។ េ

េគេចៀស ងករេធ្វើករងរជន់គន េហើយនឹង

ចទញយកផលជអតិបរមពីធនធន មនុស និង

ករបេងកើតបញជីករងរ-មុខរបរ (REM) និងករផលិតស

ងរ-មុខរបរ

គឺជគំ រៃូ នវ ិធី

្រស្តមួយែដលេ្របើ ្របស់េដើមបីេ

និងវ ិជជជីវៈ។

េនះគឺជយុទធ

្រស្តែដល្របេទសម៉ រក ុ៉

េគលេ ព័ ត៌មន្របកបេ មន្រ

គឺ

ះ្រ

បញជីក្រមងេនះ្រតូវបន ្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

យកង្វះព័ត៌មនស្ដីពីមុខរបរ

និង្របេទសេផ ងៗេទៀត្របកន់យកកនុង ្ដ លវ ិជជជីវៈរបស់ពួកេគ។

ក់ជូនដល់អនកេ្របើ ្របស់ែដលមនឆនទៈនូ វស្តង់

យរចនសមព័នស ធ ីព ្ដ ីករងរ-មុខរបរ

មគគុេទទសក៍វ ិធី

កប្រតគំរព ូ ណ៌នអំពី្របេភទករ

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព េនកនុង្របព័នធបណុ្ដ ះប

របស់បញជីករងរ-មុខរបរ

ប់ទំង្រសុង។

ចេឆ្លើយតបបននឹងត្រមូវករខង

យែឡក កិចស ច ហករេនះនឹងអនុញញតឲយ

ហិរញញ វតថុ ែដល្រតូវបន្របមូលយកមកេ្របើ្របស់។

ដំ េណើរករបេងកើត វ ិធី

និងអនកទទួល

សំេ ក់ ែតងេឡើងេទ

្រគបដណ្ដប់េលើករងរែដល មសង្វក់ៃនករពិនិតយេមើល

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

45

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

េឡើងវ ិញ

របស់វ ិស័យបណុ្ដ ះប

្ដ លនីមួយៗ្រសប

មវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព

ដណ្ដប់េលើមុខរបរនិងវ ិជជជីវៈ្រគប់ែផនកសកមមភពទំងអស់ ទូលំទូ

យដល់ម

ិ ័យ និងបឋម មវស

និងសំេ

សំេ

្រគប

ផ្ដល់ព័ត៌មនឲយបន

ជន។

ឧបសមពនធទី៦ មនបង្ហញពី ស

កប្រតគំរព ូ ណ៌នពីករងរ-មុខរបរ ែដលេ្របើេន្របេទស

ម៉ រក ុ ៉ ។ ស្រមប់ព័ត៌មនលម្អិតបែនថមេទៀតស្ដីពី្របធនបទេនះ សូម

នេសចក្ដីបង្ហញ ពិ

្ដ រៃន

25

ស

កប្រតេនេលើេគហទំព័រ Méda 2 ។

ងទី៣ ករ្រគប់្រគង និងករសេ្រមចចិតខ ្ត ុស េ ករលំបកមួយកនុងចំេ

មករលំបកជេ្រចើន

កំពុងអភិវឌ ន៍ ែតងែតជួប្របទះគឺ ែដល

យ

រព័ត៌មន

ែដល្រកុមផលិតកមមៃនប

្ដ ្របេទស

អវត្តមនឬភពមិនសូវេជឿទុកចិត្តបនៃនទិននន័យអំពីបរ ិមណ

ច្រតូវបនយកមកេ្របើ្របស់េដើមបីបំេពញបែនថមេលើភិនភគៃន

និងេរៀបចំ ករ

ថ នភព

ិ ជ ជី វៈ។ មវ ិស័យ ឬែផនករដំបូងៃនករអភិ វឌ ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវជ ថ នភពេនះរត ឹ ែត េចទជបញ ្ហ េទេទៀត េនេពលែដលករងរផ រភជប់នឹងករបណុ្ដ ះប ្ដ លែដលេគេ្រគងេនះ សិក

មួយចំែណក ឬទំង្រសុង សថិតេនកនុងវ ិស័យេសដ្ឋកិចចេ្រក្របព័នធ។ (ទក់ទងនឹង្របធនបទេនះ

សូមេមើ ល

ងអតថបទេលខ៧)។

េទះបីជទិននន័យអំពីបរ ិមណ មន

រៈសំខន់ ខ្លំង

េនេពលដល់ដំ

ទិភពក៏ ពិតែមន កំណត់

ជពិេសសទិននន័យែដលបង្ហញេឡើងជតៃម្ល ក់ កល្រតូវកំណត់ភិនភគៃន

ៃនវ ិស័យបណុ្ដ ះប

ក់ ស្រមប់េ្របើ កុងដំ ន

េពលេនះ

្ដ លមួយ

និងេធ្វើករកំ ណត់មុខនទីករងរ។

ក់្របែហល េ

ចទទួលបនទិនននយ ័

រហូតមិនែស្វងរកព័ត៌មន

ចទុកចិតប ្ត ន េគេនែត

យេធ្វើករេ្រប បេធៀបទិននន័យពីរ ែដលបង្ហញ

សិក េរៀបចំ ែផនករមនលកខណៈសមុគ េគ្រតូវគិតផងែដរថ

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព

25 សូមេមើលេនខងចុងឯក

មគគុេទទសក៍វ ិធី

មិន

េគក៏គមនបំ ណងេបះបង់ ទិននន័យបរ ិមណេចញពីដំេណើរករសិក េរៀបចំ

េបើ ពុំេនះេទ ករែស្វងរកតួេលខចបស់

វ ិធី

ប់

មករពិត

ក់កលនីមួយៗៃនដំេណើរករេនះេទ។

ែផនករេនះេទ ែតេទះបីជមិន ្រប

និងកំណត់

ែតសំខន់ជងេគគឺទិនននយ ័ អំពីគុណភពែដលអនុញញតឲយកំណត់អំពីែដន

ែមនមនន័យថ្រតូវែស្វងរកព័ត៌មនែដលមន្រ ជក់

ថ នភព

ច់ខត

ស់

មលំ

ចកំណត់តៃម្ល

ប់ៃនទំហំរបស់ ។

ចជអនទក់មយ៉ ង េ្រពះ ថ េធ្វើករងរផលិតករ

ម ញ និងយឺតយ៉ វបំផុត។

េទះបីជករសេ្រមចចិ តដ ្ត ំបូងទក់ទងនឹងករចប់េផ្ដើមអនុវត្ត

និងករអភិវឌ ស្តង់

រេនះនូវឯក

រេយងពី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

បណុ្ដ ះប

្ដ លដំបូងទមទរតិចតួច

ំងែទរែណតទក់ទងនឹងឯក

រវ ិធី

ែតេន

្រស្តែដលមន។

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

46

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

េពល្របព័នធកន់ែតវ ិវត្តេទមុខ និងមនលកខណៈកន់ែត ែតលម្អិត

និង

ទិននន័យជក់

ចទុកចិត្តបន។

ដូេចនះ

វ ិធី

ញ ំ ុ ំ ព័ត៌មននឹង្រតូវមនលកខណៈកន់

្រស្តេផ ងៗេទៀតនឹង្រតូវេ្របើេដើមបីទទួលបននូវ

ក់ េដើមបីជួយជំ នួយដល់ករសេ្រមចចិ ត្ត។

កន់ែតចបស់េទេទៀត េនេពលែដល ្ដ លវ ិជជជីវៈ

េគ្រតូវកំ ណត់អំពីសមតថភពទទួលរបស់្របព័នប ធ ណុ្ដ ះប

បណុ្ដ ះប

ិ ័យ និងបឋម មវស

ភជប់ជមួយនឹងស្តង់

្ដ ល និងេធ្វើករែកស្រមួលករព្រងយករអប់រ ំ (ែផនទី អប់រ ំ)។

ករពយករណ៍ផទយគ ន ស្រមប់មុខងរករងរែតមួយ ុ ករ្របមូលព័ត៌មន

ក៏

ចនំផូវេទរកទិ ្ល ននន័យ

ែដលមនលកខណៈផទុយគនផងែដរ។

ឧទហរណ៍ ករពយករណ៍អំ ពីកង្វះខត និងកំេណើនហួសៃនចំនួនករងរែដលជលទធផលៃនករ ងរអេងកត

ម្រកុមហ៊ុន

ច

ក់បំងភពខ្វះខតអនកកំពុងែស្វងរកករងរ។ ដូេចនះ េគ ្របឈម

មុខនឹងកង្វះខតសមតថភព។

ករពិនិតយកន់ែតសុីជេ្រមេលើសមតថភពែដលនិេយជកែស្វងរក

និងករវ ិភគអំពី្របេភទសមតថភពរបស់អនកមនសញញប្រត

និងអនកែស្វងរកករងរ

ចជួយ

បញ ជ ក់បនចបស់អំពីករពយករណ៍។ េ

យែឡក

កង្វះខត្រសង់ េឡើងេនកនុងែផនកសកមមភពផ រភជប់នឹងអ្រ

មនុស កំពុងេធ្វើករ

ចជឥទធិពលៃនលកខខ័ណ្ឌករងរ ឬេបៀវត លំបក ឬមិនសូវផ្ដល់្របេយជន៍

ែដលនំឲយយុវជនែដលមនសញញប្រតថមីៗរត់េចលករងរ។ េគ ថ នភពេនះ េ

វ ិលេទមកៃន

មិន

ចសំេ

េទែកស្រមួល

យមិនបេងកើតកិចស ច ហ្របតិបត្តិករស្អិតលមួតជមួ យនិេយជកបនេនះេទ។

ត្រមូវករមួយេពល និងត្រមូវករដំបូង ករកំណត់ត្រមូវករសំខន់ៗេនកនុងែផនកសកមមភព ្រតូវែត

ចបំេពញបែនថមេ

យ ករ

វ ិភគអំពី្របេភទៃនត្រមូវករទំងេនះ ្របសិនេបើេគចង់េចៀស ង្រប្រពឹត្តកំហុសឆគងកនុងករេរៀបចំ ែផនករ និងអភិវឌ ្របព័នធបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ។

ថ នភពបី្របេភទែដលេគែតងែតជួប្របទះ

រួមមន៖ • • •

អវត្តមនៃនករផគត់ផគង់ែផនកបណុ្ដ ះប

្ដ ល

ករ

ក់បញូច លមុខងរថមីៃនករងរ ឬករបណុ្ដ ះប ករជំនួសមនុស ែដលចូលនិវត្តន៍។ េគចំបច់្រតូវែតយកចិតទ ្ត ុក

បង្ហញេឡើងេ

្ដ លែកលម្អថីម ម ួយ

ក់ជពិេសសេលើ្របេភទត្រមូវករបណុ្ដ ះប

យទីផ រករងរ និងជពិេសស្រតូវយកចិត្តទុក

រគមនករផគត់ផគង់ខងករបណុ្ដ ះប

េទេធ្វើករពយករណ៍េ

្ដ ល ឬេ

្ដ ល

ែដល

ក់អំពីសង្វក់ត្រមូវករ។ េ

យ

យកង្វះខតធងន់ធងរេលើករផគត់ផគង់ េគនឹងឈន

យផទល់អំពីកង្វះខតេនះ។

មនលកខណៈដូចគនេនះែដរចំេពះគេ្រមង

អភិវឌ ន៍ េសដ្ឋកិចច ឬឧស ហកមមធំៗ។ ដូេចនះ េគ ្រតូវែតេធ្វើករបំេពញបែនថមេលើករវ ិភគ េដើមបី ប៉ ន់្របមណឲយបនល្អនូវចំនួនករងរែដល្រតូវបំេពញប្រងគប់ េនះ

និងអ្រ

ឧទហរណ៍

បន្តករងរ

ឬចលនេទមកៃនមនុស ែដល្រតូវ

កំ េណើនយ៉ ងេលឿនៃនឧស ហកមមេទសចរណ៍

មគគុេទទសក៍វ ិធី

កំេណើនេ្រគងទុកៃនករងរទំង

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

ចេរ ើសឲយចូលេធ្វើករ។

ទមទរនូវករ្របមូលធនធន

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

47

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

មនុស យ៉ ងខ្លំង េដើមបីេឆ្លើយតបនឹងត្រមូវករបុ គគលិក្របកបេ កត់ករអភិវឌ ជំ

នដំបូងរួច ល់ សង្វក់ៃនករ

យគុណភព។ េនេពលែដលឆ្លង

ងសង់ស

្ឋ គរ និងេហ ្ឋ រចនសមព័នធនឹង

ថយចុះ េហើយបុ គគលិកកំ ពុងបំេពញករងរនឹងមនលំនឹង។ ដូេចនះ ត្រមូវករបុគគលិកនឹងធ្លក់ចុះជ ជពិេសសទក់ទងនឹងចលនវ ិលេទមកៃនបុគគលិក។

ងមុនយ៉ ងខ្លំង

េគគួរែតេរៀបចំយ៉ង្របុង្របយ័តនកងករបេងក ត ើ ឧបករណ៍បណុ្ដ ះប ុន សមតថភពបណុ្ដ ះប

្ដ ល។

េនកនុង ថ នភពេនះ េគ នឹងេផ្ដតេលើ

្ដ ល ែដលែផ្អកេលើត្រមូវករដែដលៗ េហើយេគនឹងែស្វងរក្រចកេផ ងៗេដើ មបី

បេងកើនកិ ចខ ច ិតខំ្របឹងែ្របងដំបូងៃនករបណុ្ដ ះប

្ដ ល៖

្របេភទសហករេផ ងៗជមួយ

សហ្រគស ករេ្របើ្របស់បរ ិកខរឲយអស់លទធភព។ល។ ករបញូច លមុខងរថមីៃនករងរ

ក៏

ចជេពលែដលេគេធ្វើករ យតៃម្លេលើសពី ត្រមូវករ

បណុ្ដ ះប ្ដ លផងែដរ។ ដូេចនះ បតុភូតពីរ រមមណ៍ខ្លំងេលើមុខរបរថមីៗទំងេនះពីសំ

ចនឹង្រតូវរួមបញូច លគន៖ មយ៉ ង ជញឹកញប់ករចប់

ក់ ្របជជន (ឧទហរណ៍ មុខរបរទក់ទងនឹងែលបង

ម្របព័នធព័ត៌មនវ ិទយ) និងមយ៉ ងេទៀត ទស នវ ិស័យជក់ែស្ដងៃនករអភិវឌ ។ េ

យ

រែត

កំណត់ ត្រមូវកររបស់សហ្រគសមិនបនចបស់ សហ្រគសមួ យចំនួនធំ មននិ ននករផ ព្វផ យ អំពីទស នៈ្របកបេ

យសុទិដិន ្ឋ ិយមៃនែផនករជំ នួញរបស់ ខួ្ល ន។

ករ្របុ ង្របយ័តនខពស់ ។ បេងកើតវ ិធី សូម

្រស្ត

នខ្លឹម

យកល្អករបណុ្ដ ះប

មឃ្លំេមើលេ

រៃន

ដូចគនេនះែដរ

េគ

្រតូ វែតមន

្ដ លគួ រែតមនសមតថភពជអបបបរម

និង្រតូវ

យសហករជមួយសហ្រគសពក់ព័នធ។ (ចំេពះ្របធនបទេនះ

ងអតថបទទី៧)។ យុជមធយមខពស់ៃនមនុស ែដល្របកបរបរ

នូវអនកមនសញញប្រតស្រមប់ រយៈេពលខ្លី។ េនេពលបេងកើន ករេនះនឹងធ្លក់ចុះ

ដូ េចនះ

េហើយនឹង្រតូវស្រមួលេទ

ចបេងកើតជត្រមូវករេ្រចើន

យុជមធយមធនបនេហើយ ត្រមូវ

មលំហូរេសដ្ឋកិចច។

ករ្របុង្របយ័តនមុននឹងសេ្រមចចិត្តបេងកើនករផគត់ផគង់ករបណុ្ដ ះប

្ដ លេ

ដូេចនះ

េគ្រតូវមន

យែផ្អកេលើមូល ្ឋ ន

ខងេដើ ម។

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

48

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

៥. ករេរៀបចំករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

មវិសយ ័ មវ ិស័យគឺជករសិក សំខន់

ដូចអ្វីែដលបនេលើកេឡើងេនែផនកទី ៣.៣.១ ករសិក

ជងេគកនុងចំេ មករសិក េដើ មបីេរៀបចំ ែផនករ។ េគ ចឲយនិយមន័យ ថជ លកខណៈសងគម-េសដ្ឋកិចច ែដលកំណត់ និងបង្ហញអំពីែដនកំណត់ៃនវ ិស័យបណុ្ដ ះប

បញ ជ ក់ឲយបនចបស់អំពីលកខណៈសមគល់របស់ វ ិជជជីវៈែដល្រតូវនឹង េនះផទុកេទេ

យអនុ

េលើកេឡើងអំពីភិនភគៃន

និងករពយករណ៍រួមេលើត្រមូវករបណុ្ដ ះប សន៍សីព ្ដ ី

៥.១ ្រកុមផលិតករសិក

្ដ លៃនវ ិស័យេនះ។ ករសិក

មួយេនះ។

កនុងករអភិវឌ

មវិសយ ័

ទំនួលខុស្រតូវកនុងករេរៀបចំ វ ិធី

មវ ិស័យជធមម

្រស្តឈនេទផលិតករសិក

វ្រជវ និងករវ ិភគ ែដល

ចេធ្វើេឡើងេ

ជ

្ដ លវ ិជជជីវៈ។ ជ ចមបង

ភរៈរបស់អងគភពរដ្ឋបលទទួលបនទុកខងេរៀបចំ ែផនករបណុ្ដ ះប ជករងរ្រ

្ដ លមួយ

ថ នភពេសដ្ឋកិចច និង

ទិភព និងចំណុចសំខន់ៗែដល្រតូវពិចរ

្ដ លវ ិជជជីវៈៃនែផនកសកមមភព

ករបណុ្ដ ះប

ករវ ិភគ

គឺ

យអងគភពេនះ ឬ្រតូវបន្របគល់េទឲយ

ករ ិយល័យសិក ខងេ្រក។ កនុងករណីទំងពីរេនះ េគ្រតូវចត់ ំងមនុស មនក់េដើមបីេដើ រតួ ជអនក ្រគប់្រគងគេ្រមង ែដលទទួលខុ ស្រតូវដឹកនំ ឬ្រតួតពិ និតយេមើ លករសិក េនះ។ មវ ិស័យ

មនុស ែដលចូលរួមេធ្វើករកនងករេរៀបចំ ករសិក ុ

ស់ែផនកបេចចកេទស្រ

វ្រជវ ករអេងកតខងមនុស

ជេ្រមពីេគលគំនិតែដលេគេ្របើ្របស់កុងករបណ ន ុ្ដ ះប

ទក់ទងនឹងវ ិធី

៥.២ ដំ

្រស្ត

្រស្តនិងសងគម ្ដ លវ ិជជជីវៈ

ករេរៀបចំ ករសិក

មវ ិស័យ

ករ្រ

អតថបទ។ សកមមភពទំងេនះ

ជពិេសសេគលគំនិត

មវិសយ ័

ចជករេរៀបចំសកមមភពមួយចំនួន ករវ ិភគ

វ្រជវ

និងករសំេយគទិននន័យ

ចនឹង្រតូវ្របមូលផ្ដំុជ្របំមួយជំ

ដំ

ក់កលជេ្រចើនែដលសុទែធ តសំខន់

ដំ

ក់កលទំង្របំមួយេនះរួមមន៖

និងជក់

ក់

ទក់ទងនឹងករ រួមទំងករេរៀបេរៀង

នធំៗ។ ជំ

នទំងេនះគឺជ

េដើមបីផ្ដល់សុពលភពៃនករសិក ។

មវ ិស័យ

•

ករេរៀបចំែផនករករសិក

•

ករវ ិភគឯក

•

ករេរៀបចំឧបករណ៍អេងកត និងករេរៀបចំែផនករ្របមូលទិននន័យ

•

ករ្របមូល េរៀបចំ និងវ ិភគទិ ននន័យ មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្ត និងចំេណះដឹងសុី

មវ ិស័យ និងនិយមន័ យមុខងរករងរ។

ក់កលៃនករេរៀបចំករសិក

េរៀបចំ ែផនករករងរ

្រតូវែតមនចំេណះដឹងចបស់

រ

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

49

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក •

ករ្រពងរបយករណ៍សិក

មវ ិស័យ

•

ករពិេ្រគះេយបល់េលើសេំ

ៃនករសិក

មវ ិស័យ និងករផលិតសំេ

ិ ័យ និងបឋម មវស

ចុងេ្រកយ ៃន

ករសិក មវ ិស័យ

ករេរៀបចំែផនករសិក ដំ

មវ ិស័យគឺជឱកសកនុងករកំណត់ឲយបនចបស់នូវ

ក់កលេរៀបចំ ែផនករសិក

ធតុសំខន់ ៗមួយចំនួនែដលនំឲយគេ្រមងឈនដល់េជគជ័យ។

ធតុទំងេនះមនទំនក់ទំនង

មេនះរួមមនករយល់អំពីរយៈេពលកំណត់ៃនគេ្រមង និងេគលេ នឹងធតុជេ្រចើន កនុងចំេ កំ ណត់ និងករកំណត់ ឲយបនចបស់អំពីែផនករករងរលម្អិត និងកលវ ិភគៃនករេរៀបចំ។ ករវ ិភគឯក

រ

ករវ ិភគឯក សិក

មវ ិស័យ

េគរពេទ

រគឺជករ្របែម្របមូលឯក និងជករេធ្វើសំេយគេ

មេគលេ

ទូេទ

និងេ

រែដលមន

រៈសំខន់ ស្រមប់ករេរៀបចំ

យឆ្លងកត់ករវ ិភគបណំុ្ដ ឯក

យែឡកែដលបនកំណត់ ។

រទំងេនះ

ឯក

េ

ករ យ

រែដលេគែស្វងរក

ជទូេទពក់ ព័នន ធ ឹងករពិពណ៌នអំពីែផនកសកមមភពេនះ ក៏ដូចជពក់ព័នន ធ ឹងករពិពណ៌ន អំពី ទិ ដ្ឋភពែផនកគុណភព និងបរ ិមណៃនករផគត់ផគង់របស់ករបណុ្ដ ះប

្ដ ល។

ករេរៀបចំឧបករណ៍អេងកត និង ករេរៀបចំែផនករ្របមូលទិនន ន ័យ ករេរៀបចំ ឧបករណ៍អេងកត នី មួ យៗែដលបនកំ ណ ត់ េ គន។

និងករេរៀបចំ ែផនករ្របមូលទិននន័យស្រមប់ ្រកុ មមនុ ស ិ ័ យ គឺ ជ ករងរែដលជទូ េទ េធ្វើ េឡើ ង ្រសប មវ ស

យករសិក

មពិត ឧបករណ៍អេងកត និងែផនករ្របមូលទិននន័យស្រមប់ ្រកុមមនុស នីមួយៗែដលេគ

្រតូវពិេ្រគះេយបល់ គឺ ្រកុមមនុស េគលេ

្រស័យនឹង្របេភទទិននន័យែដលេគែស្វងរក ក៏ដូចជលកខណៈសមគល់ៃន និងគុណភពទិននន័យជលកខណៈពណ៌នែដល

ឧបករណ៍អេងកត្រតូវែតមនសុពលភពជក់ សញញណតំ

មយ៉ ងេទៀត

ក់។

ង

សញញណ តំ ជលកខណៈ បរ ិមណ សញញណតំ

ចរកបន។

ងមនលកខណៈ ពិ េសស ឬគុណភព។

ងែបបសថិតិ

ពិ េ្រគះេយបល់ តំ

េទ

មកមម វ តថុ ៃនករ្របមូ ល ទិ ននន័ យ

ករ្របមូលទិននន័យលកខណៈបរ ិមណពឹងែផ្អកជទូេទេលើ

មនន័យថលកខណៈសមបត្តិរបស់្រកុមមនុស េគលេ

ងឲយលកខណៈសមបត្តិរបស់មនុស េគលេ

សញញណ តំ

ងេនកនុ ងករ្របមូ លទិ ននន័ យគុ ណភព សញញណែដលសមគល់េលើករ្របមូលទិ ននន័យលកខណៈបរ ិមណ។ ទិ ននន័យលកខណៈគុ ណភព សញញណតំ មគគុេទទសក៍វ ិធី

ងសំេ

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

េលើករ្រ

ែដល្រតូវ

ទំងអស់។ ខុ ស គនទំ ង្រសុ ង

អំ ពី

ដូេចនះ

េន កនុងករ្របមូល វ្រជវអំពីភពច្រមុះ និងភពេពញ

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

50

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

េលញ េ្រចើនជងភពតំ

ងលកខណៈសថិតិ។ េគគួរបញ ជ ក់ថ ភពច្រមុះសំេ

្របកន់យកេនកនុងសំ

កតំ

ង (មនុស ្រកុមហ៊ុន។ល។ ) និងធនបនជតំ

សម្រសបទំងអស់ស្រមប់ ករសិក អំ ពីបតុភូតែដលេគសេងកត។ ផ រភជប់នឹងទីកែន្លងេផ ងៗស្រមប់្របកបវ ិជជជីវៈមួយ ផ រភជប់េទនឹងទំហំ និងរបយ ទក់ទងនឹងភពចបស់

មតំបន់ ៃន្រកុមហ៊ុនកនុងេគលេ

ស់ ភពចបស់

ថ

ឧទហរណ៍

ង

ស់សំេ

ថ នភព

ភពច្រមុះ

េនេពលែដលេគេធ្វើករវ ិភគ

នឹងកររុករកភពច្រមុះេលចេចញជរូប ងេឡើង។ េគ េទនឹងអ្វីែដល្រពមេ្រព ងេ

េលើអីែ្វ ដលជធតុ

ឬ

ច ច

វ ិភគឧស ហកមម។

េធ្វើយ៉ង

ឲយ ល់ទិននន័យទក់ទង

ចនិយយបនថ ភពចបស់

ស់្រតូវ

ថ នភពទិននន័យ ឬ

ថ នភពៃនវតថុ។ ភពសមបូរហូរេហៀរ្រជុល េកើ តេឡើងខណៈែដលករជួបសមភសេលើកចុងេ្រកយ ឬ្រកុមពិភក មិនឈនេឆពះេទរកឲយេឃើញ នូ វធតុថីៗ ម ៃនព័ត៌មន ស្ដីពីបតុភូត្រតូវសិក ។ េគ្រតូវ្របប់ឲយដឹងថ េន កនុងករ្រ វ្រជវលកខណៈគុណភព ភពច្រមុះ និងភពចបស់ ស់ គឺ ជ ករធន្រតឹ ម្រតូ វអំ ពី ភព ចេជឿជក់ បនៃនទិ ននន័ យ និ ងសុ ពលភពៃនលទធផ ល

សិក ្រ

វ្រជវ។

បន និងសំណួរ្រ ្រ

ចំែណកឯសញញណសុពលភពសំេ

េទេលើភព្រតូវគនរ ងទិននន័យ្របមូល

វ្រជវ មនន័យថ ទិននន័យកន់ែត

ចឲយេគយល់បនអំពីបតុភូតែដលេគ

វ្រជវ សុពលភពៃនលទធផល្រ

វ្រជវេនះកន់ែតចបស់។

ករ្របមូល េរៀបចំ និងវ ិភគទិនន ន ័យ ដំ

ក់កលេនះ មនលកខណៈពិេសសជេ្រចើន េទ

ដូ េចនះ ករ្របមូលទិននន័យលកខណៈបរ ិមណេ

យេ្របើក្រមងសំណួរអេងកត ្រតូវបនកំណត់េ

ករេផញើក្រមងសំណួរេទឲយ្រកុមមនុស ែដលជសំ ជទូេទ្រតូវេធ្វើេឡើង

ម្របេភទទិនននយ ័ ែដលេគែស្វងរក។ យ

ង។ ករេរៀបចំ និងករវ ិភគ ទិននន័យ

កតំ

េដើ មបីទទួ លបនក្រមងសំណួរបំេពញ្រតឡប់វ ិញ

មេពលកំណត់

បន្រតឹម្រតូវ។ េ

យែឡក ករ្របមូលទិននន័យលកខណៈគុណភពេ

សមភសន៍េ

យផទល់ឬ

មទូរស័ពទ ឬក៏ជមួ យ្រកុមពិភក

ឧទហរណ៍ ករសំេយគេ

មនធតុផទល់ខួនជេ្រចើ ្ល នរបស់ ។

យវ ិភគអំពីកិចចសមភសន៍ផទល់ជទូ េទ ្រតូវេធ្វើេឡើ ងបន្តិ ចម្ដង ៗ។ ករ

េធ្វើ ែបបេនះអនុ ញញតឲយេគស្រមួ លករងរសមភសន៍ េទ េទ

យេ្របើបេចចកេទសេផ ងៗ ដូចជបទ

មភពច្រមុះ និង

ថ នភពៃនទិននន័យ

ម្របេភទេផ ងៗែដលេគវ ិភគែស្វងរកេឃើញ។

បេចចកេទស្របមូលទិនន ន ័យ ទិននន័យ្របមូលបនពី្របភពេដើមៃនឯក េទ។ ទិននន័យទំងេនះមន្រ ប

្ណ ល័យ

ធរណៈ ប

ប់េន

រ

ពុំែមនវតថុបំណងៃនករ្របមូលទិននន័យេនះ

មកែន្លងេផ ងៗជពិេសសេនកនុងមណ្ឌលឯក

្ណ ល័យរបស់

ថ ប័នរ ្ឋ ភិបល និងប

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

ិ យល័ យ។ កលវ ទ

្ណ ល័យ

អងគភព ទំ ងេនះជទូ េទអនុ ញញត ឲយមនុ ស ែដលេសនើ សុំ ទទួ លបននូ វឯក

រជំនញ

រសំខន់ៗ។

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

េគ 51

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

កត់សមគល់ថ ឯក

ប

ំងែទរែណតសព្វៃថងគឺជវ ិធីមួយែដលេគេ្របើ េ្រចើនេដើមបីចូលេទរក

្ដ ញ

រតមកល់ និងឯក

រេដើ ម។

ថ នភពេនះខុសពីទិននន័យអេងកត

េ្រពះថទិននន័យទំងេនះមិនមន្រ

ប់។

មពិត

ទិ ននន័យ្របេភទេនះគឺជផលិតផលៃនដំ េណើរករស្វយ័ត ដំ េណើរករែបបេនះ េយើង ្រសបនឹង

ថ នភព។

ទិ ននន័យទំងេនះ

កនុងករ្របមូលពី្រកុមមនុស េគលេ ។ ម នបនថជករទមទរឲយមនករបេងកើតឧបករណ៍្របមូលដ៏សម

ច

ឧបករណ៍ទំងេនះអនុញញតឲយេគ

ច្របមូលទិននន័យែដលេគចង់បន។

ចជទិននន័យបរ ិមណឬគុណភព។

ទិននន័យបរ ិមណ

ជទូេទ្រតូវ្របមូលមកបនេ

យេ្របើក្រមងសំណួរអេងកត

បេចចកេទសេផ ងៗដូចជករជួបសមភស និង្រកុមពិភក

ចំែណកឯ

ជទូេទសម្រសបស្រមប់ករ្របមូល

ទិ ននន័យគុណភព។ េយើងសូមេលើកេឡើងថ មន្របេភទខុសៗគនជេ្រចើ នទក់ ទងនឹ ងរេបៀបេធ្វើ ករសមភស ផទល់ ឬ្រកុ មពិ ភក ។ ឧទហរណ៍ ករជួ បសមភស

ចជ្របេភទរចនសមព័ នធ ្រតឹ ម

្រតូ វ និ ង

ច្រតូ វបនេធ្វើ េឡើ ងេ

បនមកេ

យករេ្របើ ្របស់ មគគុ េទទស ក៍ ស្រមប់ សមភស ។ ទក់ ទងនឹ ង្រកុ មពិ ភក

េឡើ ង េ

យេ្របើ ក្រមងសំ ណួ រមួ យ។ ្របេភទពក់ ក

យមនជំ នួ យ ពី មគគុេទទសក៍ ស្រមប់ ស្រមបស្រមួលកិចព ច ិ ភក

សំណួរែដល្រកុមពិភក េនះ្រតូវេឆ្លើយ ឬេ បញ ជ ក់្របធនបទស្រមប់ េធ្វើករពិភក ។

្ដ លរចនសមព័ នធ ចេធ្វើ

ែដលរួមមនកេន ម

យមនជំនួយពីមគគុេទទសក៍ ស្រមបស្រមួលែដលមន

មវ ិស័យ

ករ្រពងរបយករណ៍សិក

ករ្រពងរបយករណ៍េនះ គឺជករសំេយគករវ ិភគចូលគននូវទិននន័យលកខណៈបរ ិមណ និងគុណភពចូលគន មនន័យថទិននន័យទំងេនះ្រតូវបនេគេរៀបចំ េឡើង និងវ ិភគ

ក់ចូលេទ

កនុងជំពូកេផ ងៗៃនរបយករណ៍។ គឺ ជករេរៀប ប់អំពីលទធផលៃនករវ ិភគ េដើមបីេឆ្លើយតបឲយ បនចបស់េទនឹងបញ ្ហ ៃនករ្រ វ្រជវ និងបង្ហញអំពីករសេ្រមចដល់េគលេ ទូេទ ែដលបនកំណត់កុងករសិ ន ក

មវ ិស័យ។

េគក៏្រតូវពិពណ៌នឲយចបស់ផងែដរ អំពីចំណុចខ្លំងចំណុចេខ យ ទក់ទងនឹងករអភិវឌ

ែផនកសកមមភពេសដ្ឋកិចចែដលពក់ព័នធ និងករអភិវឌ សហ្រគស និងបុគគលិក។ េគ្រតូវែតផ្ដល់ជូន ផងែដរនូវករបញ ជ ក់នន និងតំរយ ុ សកមមភពទំង

ស្ដីអំពីត្រមូវករែដល្រសង់ បនកនុងអំឡុងេពលវ ិភគ

យែដលបំេពញឲយត្រមូវករ ទំងេនះ។ជពិេសស ទក់ទងនឹងមនុស

កំ ពុងេធ្វើករ ភពចញ់ឈនះេ្រប បបនេទនឹងកំែណត្រមូវករផគត់ផគង់ែផនកបណុ្ដ ះប

េដើ មបីេធ្វើបចចុបបននភពសមតថភពរបស់មនុស

ទំងេនះ

្ដ លវ ិជជជីវៈ

ក៏ដូចជធននូវតៃម្លរបស់ពូកេគ។

សរុប េសចក្តី្រពង បង្ហញអំពីលទធផលទំងមូលៃនករសិក

ជ

មវ ិស័យ បូករួមទំងត្រមូវករ្រសង់

បនកនុងអំឡុងេពលវ ិភគ និងតំ រយ ុ ស្រមប់បំេពញត្រមូវករទំងេនះ។

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

52

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ករពិេ្រគះេយបល់េលើសេំ

មវ ិស័យ

ៃនករសិក

និងករផលិតសំេ

ចុងេ្រកយៃនករ

សិក ដំ បេ

មវ ិស័យ

ក់កលចុងេ្រកយៃនករងរសិក

្ដ ះ

សននរបស់របយករណ៍។

គណៈកមមធិ ករផ្ដល់សុ ពលភព បន។

គឺករពិេ្រគះេយបល់េលើសំេ

មនន័យថ

គឺជករ្របគល់លទធផលសិក ជូន

េដើ មបី ពិ និ តយនិ ងពិ េ្រគះេយបល់

ព័ត៌មនែដលទទួលបនពីករពិេ្រគះេយបល់

ក់កលទIី

ដំ

ក់កលទIIី

ិ យ មវ ស ័

ក់ កលចមបងៗៃនករេរៀបចំ ករសិក ិ ័ យ សំ េ មវស

ករ េធ្វើែផនករ េដើ មបីេរៀ បចំករ សិក

ដំ

អនុញញតឲយមនករេចញរបយករណ៍

មវ ិស័យ។

ចុងេ្រកយៃនសិក គំ នូសបំ ្រពួ ញដំ

ិ គព័ត៌មនេផ្ដតេលើ ករ ្របមូល ឯក ករ វ ភ ករ សំ េយគែដល នឹងេ្របើ ស្រមប់ ករ

រជក់

ក់ និងផលិ តឯក

ពិភក

វ្រជវ

មចំេ

គឺកំណ ត់សំ

សំ

ករ្របមូល េរៀបចំ និងវ ិភគទិននន័យ្រតូវបនេធ្វើេឡើងែតកនុងមួយដំ

ក់កលទV ី

ករេរៀបេរៀងសំេ

បេ

ធន៍

ៃនករងរ្របមូលទិននន័យ េទ

ក ពិេ

ធន៍ និង

ក់ កលគឺសំេ

សននៃនរបយករណ៍ សិក

ម្របេភទទិននន័យ

ត្រមង់ផ្លូវក្រមងសំណួរ

មករេ្រគង ឬ្របមូលទិននន័យដល់ទីកែន្លងអំពី្រកុមេគលេ

្ដ ះ

ក ពិេ

ធន៍ស្រមប់្រកុមនី មួយៗ

មបេចចកេទសសម្រសបេ្របើ ស្រមប់ទញយក

និងជករផ្ដល់សុពលភពដល់ក្រមង

និងេធ្វើឲយដំេណើ រករេទមុខ

ក ពិេ

ែដលជេគលេ

ទ បញ ្ហ ៃនករ

សំណួ រទំងេនះ ឲយបនសម្រសប។

ក់កលទIV ី

ិ ័ យ។ មវស

ករេរៀបចំែផនករទញយកសំ

និងក្រមងសំណួ រអេងកត- គឺជករបេងកើត

ឧបករណ៍ េផ ងៗេទ

ិ គទិននន័យ រសំ េយគវ ភ

ក់ ែតងជំពូកមួយ ចំនួនៃនរបយករណ៍សិក

ស្រមប់ករសមភស មគគុេទទសក៍ដឹកនំ្រកុម

្រ

ដំ

ស់ នូវ ែផនករករងរ

និង្របតិទិនករងរ។

ក់កលទIII ី

ដំ

26

ថ បនឲយបនចបស់

ករេរៀបចំឧបករណ៍ អេងកត – ជពិេសសមគគុេទទសក៍

ដំ

េលើ លទធផ លែដលទទួល

។

មវ ិស័យគឺជករបញូច លករវ ិភគទិននន័យទំង

អស់ែដលេគយកមកេ្របើ និងវ ិភគកនុងេពលេរៀបេរៀងរបយករណ៍ បូករួមទំងជំពូកេផ ងៗស្ដីពីត្រមូវករ និងត្រមុយសកមមភព។

26 គំនូសបំ្រពួញ្រសង់េចញពី្រកបខ័ណ្ឌេគលស្ដីពីករេរៀបចំករសិក អប់រ ំ កម ន្ត និងកី

មគគុេទទសក៍វ ិធី

និងករងរ - េកបិច, េកបិ ច, ២០០៥, ឯក

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

មវ ិស័យេនកនុងករបេងកើតភពជៃដគូ ្រកសួង

រេយងេលខ ៣៧។

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

53

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

៥.៣. ខ្លម ឹ ៥.៣.១.

រៃនករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

មវិសយ ័

ងមតិក

ជករផ្ដល់េយបល់ េយើងសូមបង្ហញជូននូ វគេ្រមង

ងមតិកលម្អិតស្រមប់ករសិក

មវ ិស័យមួយ ងមតិក ែផនកទី I៖ តៃម្លប៉ន់

មវ ិស័យ

ម នកនងករេរៀបចំ ករសិក ុ

•

េបសកកមម

•

ករកំណត់ែដនៃនករសិក

•

វ ិធី

មវ ិស័យ

្រស្ត

ែផនកទី II៖ ករពិពណ៌នអំពីែផនកសកមមភពេសដ្ឋកិចច ទីផ រករងរ សហ្រគស

និងបរ ិបទៃនករ

វ ិវត្តន៍របស់ •

ថ នភពេសដ្ឋកិចច ទំង

•

របស់ករសិក

(វ ិស័យ

ថ នភពសហ្រគស ឬែផនកសកមមភពេគលេ

របស់ករ

យែដលមនករងរេគលេ

លកខណៈសមគល់ និងសភពៃន សិក

•

និងសកមមភពៃនវ ិស័យេសដ្ឋកិចចេគលេ កំណត់ េ

យេបសកកមម)

មវ ិស័យ

ថ នភព

និង

រៈសំខន់ ទក់ទងនឹងករងរេគលេ

ែផនកសកមមភពែដល្រតូវសិក •

លកខណៈសមគល់ៃនករងរ

េនកនុងសហ្រគស

ឬ

មឧស ហកមម អងគករ ឬ្រកុមហ៊ុន ករងរស្វយ័ត និងេ្រក

្របព័នធ និងករវ ិវត្តន៍ៃនទីផ រករងរ •

ករអនុវត្តរបស់សហ្រគស

និងមនុស កំពុងេធ្វើករ

សុវតថិភពកនុងករងរ និងករែថរក បរ ិ •

ថន

ទស នៈរបស់និេយជក កមមករឯក ជយ និងអនកតំ

ករផគត់ផគង់ករបណុ្ដ ះប

ទក់ទងនឹងករ្រគប់្រគងសុខភព ងរបស់វ ិស័យេ្រក្របព័នធ ទក់ទងនឹង

្ដ លវ ិជជជីវៈបចចុបបនន (ករផគត់ផគង់ែបបគុ ណភព និងបរ ិមណ)។

ែផនកទី III៖ ករេរៀបចំករងរ និងករពិពណ៌នពីលកខណៈសមគល់ៃនកម្លង ំ ពលកមម • •

ករពិពណ៌នអំពីរេបៀបចំករងរ ថ នភពទក់ ទងនឹ ងក ្ត បែ្រមប្រមួ លែដល

ចជះឥទធិ ពលដល់ ករេរៀបចំ ករងរ និ ង

េលើសមតថភពមនសំខន់ៗស្រមប់្របកបវ ិជជជីវៈ •

ករពិពណ៌នអំពីលកខខណ្ឌករងរ និងករអនុវត្ត ករេ្រជើសេរ ើសបុគគលិក

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

54

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក •

្របព័នធ ទក់ទងនឹងករបណុ្ដ ះប

្ដ ល និងគុណភពរបស់អនកបេ្រមើ ករងរ

•

ករពិពណ៌នអំពីលកខណៈសមគល់របស់អនកកំពុងេធ្វើករ

•

កររកេមើលវ ិជជជីវៈគន្លឹះ និងវ ិជជជីវៈែដលបង្ហញអំពល ី កខណៈពិេសសចបស់

•

ករពិពណ៌នអំពី

ករងរែដលេគ្របកន់យក •

ករពិពណ៌នអំពីមុខរបរ និង

•

ករបង្ហញអំពីករប៉ ន់ បណុ្ដ ះប

ជីពៃនវ ិស័យបណុ្ដ ះប

ជីពៃនវ ិស័យបណុ្ដ ះប

ករពិពណ៌នអំពីសង ្ត ់

បណុ្ដ ះប

មវ ិស័យ

ករបង្ហញពីរបយ

•

ករបង្ហញអំពី្រគឹះ

•

្ដ ល ស្រមប់ត្រមូវករៃនករ

្ដ លវ ិជជជីវៈ។

•

•

្ដ ល និងករបង្ហញអំពីមុខងរ

ម នេលើមុខងរករងរែដលកំ ណត់យក

ែផនកទី V៖ ករពិពណ៌នពីករផគត់ផង គ ់ករបណុ្ដ ះប ករសិក

ស់

ថ នភពករងរ និងត្រមូវករបុគគលិក។

ែផនកទី IV៖ ករពិពណ៌នអំពីមុខរបរ និង

•

ងវ ិស័យេ្រក

ករពិពណ៌នអំពីត្រមូវកររបស់សហ្រគស កមមករស្វយ័ត និងអំពីអនកតំ

្ដ លវ ិជជជីវៈ នេពលបចចុបបនន

្ដ លែដលេ្រត មស្រមប់ករ្របកបវ ិជជជីវៈ ពក់ព័នធនឹង

មែដនដីស្រមប់ករផគត់ផគង់ករបណុ្ដ ះប

ថ នបណុ្ដ ះប

បណុ្ដ ះប ្ដ ល ករពិពណ៌នអំពីករបណុ្ដ ះប

្ដ លឯកជន

និង

្ដ លបន្ត ែដលផ្ដលជ ់ ូនេន

្ដ ល (ែផនទី អប់រ ំ)

ធរណៈែដលផ រភជប់នឹងករ

ម្រគឹះ

ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល ករពិពណ៌នអំពីលកខណៈសមគល់ និងករវ ិវត្តន៍ៃនចំនួនសិស ែដលបន្តករបណុ្ដ ះប ្ដ ល

ទក់ទងនឹងស្តង់ •

បណុ្ដ ះប ្ដ លេគលេ ករពិពណ៌នអំពី ថ នភពៃនអនកមនសញញប្រតេចញពីករបណុ្ដ ះប

បណុ្ដ ះប ែផនកទី

VI៖

មស្តង់

្ដ ល ែដលបនកំណត់, អនកមនសញញប្រតែដលមនករងរេធ្វើ។

កំណត់សមគល់

ចំណុចខ្លង ំ ចំណុចេខ យ

អភិវឌ ែផនកសកមមភពេសដ្ឋកិចច និងករផគត់ផង គ ់ករបណុ្ដ ះប •

្ដ ល

និងត្រមុយសកមមភពពក់ព័នន ធ ឹងករ ្ដ ល

កំ ណត់សមគល់សំខន់ៗ្រតូវបនេធ្វើេឡើងកនុងេពលវ ិភគ េហើយទក់ទងនឹង៖

- សហ្រគស និងទីផ រករងរ

- រេបៀបេរៀបចំ ករងរ វ ិជជជី វៈ និងលកខណៈសមគល់មនុស កំពុងមនករងរ -

ថ នភពករងរ និងត្រមូវកររបស់បគ ុ គលក ិ ទក់ទងនឹងមុខរបរ និងវ ិជជជីវៈ ែដលបន

កំ ណត់េ

យករសិក

- ទស នៈរបស់និេយជក កមមករស្វយ័ត និងវ ិស័យេ្រក្របព័នធ ទក់ទងនឹងករផគត់ផគង់ ករ បណុ្ដ ះប

្ដ លបចចុបបនន

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

55

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក •

ចំ ណុចខ្លំងចំណុចេខ យទក់ទងនឹងករបណុ្ដ ះប

្ដ ល

ករបេងកើនចំេណះដឹងដល់អនក

កំ ពុងមនករងរ និងករអភិវឌ ឧស ហកមម សហ្រគស និងទីផ រករងរ

•

កំ ណត់សមគល់សំខន់ៗទក់ទងនឹងនិយមន័យ ែដនកំណត់ និងលកខណៈសមគល់ៃនវ ិស័យ

•

បណុ្ដ ះប ្ដ ល និងកំ ែណត្រមូវែដល្រតូវេធ្វើ ្របសិនេបើ ចំបច់ ករបង្ហញអំពីមុខងរករងរៃនវ ិស័យេនះែដល ចេ្របើ ជមូ ល ្ឋ ន

•

ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ គម្លតរ ងករផគត់ផគង់ៃនករបណុ្ដ ះប

្ដ លបចចុបបនន និងត្រមូវករទីផ រករងរ ែដលេគ

កត់សមគល់េនេពលេធ្វើករវ ិភគ •

ស្រមប់ ករេរៀបចំ

ត្រមុយសកមមភពែដល្រតូវ្របកន់យកេដើមបីែកត្រមួលគម្លតទំងេនះ និងេដើមបីេឆ្លើយតប នឹងត្រមូវករបណុ្ដ ះប

្ដ លែដល្រសង់បន៖

- ទក់ទងនឹងករកំណត់

ទិភព

មវ ិស័យអន្ត គមន៍

- ទក់ទងនឹងករេរៀបចំ ករសិក បែនថម និងករវ ិភគ

ថ នភពករងរ

27

- ទក់ទងនឹងករកំណត់ទំហំ និងករែបងែចកបរ ិមណៃនករផគត់ផគង់ករបណុ្ដ ះប

្ដ ល

វ ិជជជីវៈ(ែផនទីអប់រ ំ)។

- ទក់ទងនឹង បរ ិ

ថ ន។

៥.៣.២ ខ្លម ឹ

រពិ

រៈសំខន់ ែដលេគផ្ដល់ឲយែផនកសុខភព សុវតថិភពករងរ និងករករពរ

្ដ រ

ករពិពណ៌នអំពីធតុេផ ងៗពក់ព័នន ធ ឹងខ្លម ឹ ៃនកមមវតថុពិេសសៗ

ែដល

ជ្របំមួយែផនកធំៗ ែដល វ ិស័យ។ ែផនកទី I៖ តៃម្លប៉ន់

រៃនករសិក

ចនឹង្រតូវេគេលើកេឡើង។

កមមវតថុ

មវ ិស័យ បង្ហញពីសភព

និង្របធនបទ្រតូវបន្របមូលផ្ដំុ

ចបេងកើតបនជេ្រចើនែផនកេទៀតេនកនុងរបយករណ៍ៃនករសិក

ម

មវ ិស័យ

ម នកនងករេរៀបចំ ករសិក ុ

ែផនក ទី មួ យៃនរបយករណ៍ បង្ហញ ពី ធតុ សំ ខន់ ៗៃនតៃម្ល ប៉ ន់

ម ន កនុ ងករេរៀបចំ ឬ មវ ិស័យ ធតុទំងេនះែណនំឲយេគេទេមើលធតុេផ ងៗេទៀតដូច

េសៀវេភបនទុក ៃនករសិក ជ េបសកកមម ករកំណត់្រពំែដនៃនករសិក េបសកកមម

មវ ិស័យ និងវ ិធី

កំណត់ ធតុមួយចំនួនដូចជ

្របភពៃនត្រមូវករករសិក

មូ លេហតុ េគលបំ ណង, កមមវតថុទូេទ និងកមមវតថុេ

ៃនករ្រ

្រស្តែដលបនេ្របើ។

យែឡកៃនករសិក

មវ ិស័យ

ក៏ដូចជចំេ

និង

ទបញ ្ហ

វ្រជវផងែដរ។

ករកំណត់្រពំែដន វ ិជជជីវៈែដលបនកំណត់ 27 ករសេ្រមចចិត្តេសើេរ ើ ឬ មគគុេទទសក៍វ ិធី

បញ ជ ក់អំពីធតុដូចតេទ៖ មករសិក

ក់ែតងស្តង់

បណុ្ដ ះប

ែផនកបណុ្ដ ះប

្ដ ល

មុខរបរនិ ង

និងែផនកសកមមភពេសដ្ឋកិចចែដលមនមុខរបរនិ ង ្ដ ល

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស័យនឹងលទធផលៃនករវ ិភគ

ថ នភពករងរ។

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

56

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

វ ិជជជីវៈទំងេនះ និយមន័ យ វ ិធី

កយសពទចំបច់ជក់ែស្ដងស្រមប់ករសិក ។

្រស្ត ែដលេគ្របកន់យកស្រមប់ ឈនេទសេ្រមចេគលេ

កំណត់េ

មវ ិស័យរួមមន៖ បទបង្ហញអំពី្របភពទិននន័យែដលេគេ្របើ្របស់, ្របភពឯក ៃនករដក្រសង់ យកសំ

កពិេ

យករសិក រ, បេចចកេទស

ធន៍ និងបេចចកេទស្របមូលនិងវ ិភគទិននន័យសម្រសបេទ

្រកុមមនុស ែដលេគពិេ្រគះេយបល់

លកខណៈសមគល់

និងភពជតំ

ម

ងៃន្រកុមេគលេ

និងែដនកំណត់ ៃនករសិក ។ ែផនកទី II៖ ករពិពណ៌នអំពីែផនកសកមមភពេសដ្ឋកិចច ទីផ រករងរ សហ្រគស និងបរ ិបទៃនករ វ ិវត្តន៍របស់ មវ ិស័យ

ែផនកទីពរី ៃនរបយករណ៍ៃនករសិក

ពិពណ៌នអំពីលកខណៈសមគល់ៃនវ ិស័យ

សកមមភពេសដ្ឋកិចច ែដលេនកនុងវ ិស័យទំងេនះេគរកេឃើញករងរទំង យែដលផ រភជប់នឹង មុខរបរនិងវ ិជជជីវៈេគលេ ែដលមនកំណត់ េនកនុងវ ិស័យបណុ្ដ ះប ្ដ ល។ ជបឋម

េគ្រតូវពិពណ៌នអំពី

េសដ្ឋកិចចែដលជេគលេ

ថ នភពេសដ្ឋកិចច

និងបញ ជ ក់ឲយចបស់ពីវ ិស័យសកមមភព

ៃនករសិក រួមមន៖

រៈសំខន់របស់វ ិស័យទក់ទងនឹងអ្វីែដលជតៃម្លេសដ្ឋកិចច និងចំនួនករងរ

• •

លកខណៈសមគល់ៃនទីផ រ និងករវ ិវត្តន៍របស់

•

ផលិតផល និងេស កមមែដល

ក់េនេលើទីផ រ និ ននកររបស់

និងប

្ដ ញែចកចយ

ផលិតផល •

្រកុមហ៊ុនធំ ៗែដលមនសកមមភពេនកនុងទីផ រែដល្រតូវសិក

•

ែផនកសកមមភពែដលធ្លក់ចុះ និងវ ិស័យកំពុងរ ីកចេ្រមើន

•

ក ្ត វ ិវត្តន៍ខងកនុង

និងខងេ្រកកនុងែផនកសងគម

េសដ្ឋកិចច

្របកួត្របែជង

្របជ

្រស្ត

វបបធម៌ បេចចកវ ិទយ ចបប់ ឬនេយបយ។

ករពិពណ៌នពីឧស ហកមមកំណត់េ

យករសិក

មវ ិស័យ

េផ្ដតេលើធតុដូចខង

េ្រកម៖ •

្របេភទសហ្រគស៖

សហ្រគសឯកជនេធៀបនឹងសហ្រគសរដ្ឋ

និងមុខងរ

ធរណៈ

សហ្រគសផលិតកមម និងែកៃចន សហ្រគសេស កមម។ល។ •

ចំ នួនសហ្រគស និងចំ នួន្រគឹះ

ថន(

ខ)

•

ទី

•

វ ិស័យឯកេទស

•

ទំហំរបស់សហ្រគស ្របេភទករងរ និងចំនួនបុគគលិកសរុប

ំង និងរបយកនុងតំបន់របស់សហ្រគស

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

57

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក •

តៃម្លផលិតកមម និងវ ិនិេយគ។ល។ ចវ ិភគេទ

ទិននន័យទំងេនះ

ដូចជរបយ

មតំបន់

និ ង

ទក់ ទងនឹ ងបែ្រមប្រមួ លជផលិ តផលកនុ ង្រសុ កដុល (PIB) តៃម្លៃន

ទំ ហំ ឧស ហកមម ្រតូ វសិ ក ផលិតកមមទំងអស់

មបែ្រមប្រមួលសម្រសប

មសហ្រគស។ល។

លកខណៈសមគល់ និងករវ ិវត្តន៍របស់ទីផ រករងរ បូករួមទំងករងរស្វយ័ត និងករងរ េ្រក្របព័នធ ្រតូវបនសិក •

មរេបៀបដូចតេទ៖

្រសង់ ្របេភទបុគគលិក វ ិជជជីវៈ និងករងរយុទធ េ

្រស្តែដលកំណត់េ

យបញ ្ហ ជំនួស ឬ

យក ្ត ដ៏ៃទេទៀតែដលមនឥទធិពលេលើត្រមូវករកម្លំងពលកមម។ ថ ន ភពសហ្រគស ទក់ ទងនឹ ងករចូ លនិ វត្តន៍ ៃនបុ គគលិ កមួ យចំ នួ នធំ

•

្របេភទបុ គគលិក និងវ ិជជជីវៈេគលេ ថ នភព និង

•

(ឧទហរណ៍

)។

រៈសំខន់ ទក់ទងនឹងមនុស ែដលមនលកខខណ្ឌជពលករស្វយ័ត និង

មនុស ែដលវ ិវត្តេនកនុងវ ិស័យេ្រក្របព័នធ។ រេបៀបេរៀបចំ ្រគប់ ្រគងែផនក សុខភព បរ ិ

ថ នេន •

និ ងករករពរ

មសហ្រគស េផ្ដតេលើចំណុចដូចតេទ៖

ក ្ត ពិេសសែដល

ចមនឥទធិពលេលើសុខភព

សហ្រគស (ក ្ត បរ ិ ែដលបេងកើតេឡើង •

និ ងសុវតថិ ភពកនុ ងេម៉ ងករងរ

និងសុវតថិភពកនុងេម៉ ងេធ្វើករេន

ថ ន ្របព័នធផលិតកមម។ល។) និងវ ិធី

ម

្រស្ត និងនេយបយេផ ងៗ

មសហ្រគស ទក់ទងនឹងករ្រគប់្រគង និងករបងករេ្រគះថនក់។

សកមមភពពិេសសៗែដលសហ្រគសេធ្វេើ ឡើងស្រមប់រកេមើលករគំ មកំែហងេលើបរ ិ ថ ន និងករបេងកើតវ ិធនករបងករ។ ទស នៈរបស់សហ្រគសទក់ទន ិ នឹងករផគតផ ់ ង គ ប ់ ចចបបននពី ែផនកបណុ្ដ ះប ុ

្ដ លវ ិជជជីវៈ

បង្ហញ

អំ ពីធតុជេ្រចើន មនដូចជ៖ •

េយបល់របស់អនកតំ េន

ម្រគឹះ

ងកនុងទី ផ រករងរ េលើអតថន័យៃនស្តង់ បណុ្ដ ះប ្ដ លផ្ដល់ជូន ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ និងទំនក់ទំនងរបស់សង ្ត ់ េនះ ជ មួយ នឹង

សមតថភពែដលេគចង់បន។ •

ករអ ថ ធិបបយែដលេធ្វើេឡើងទក់ទងនឹងរបយេលើែដនដី ប

•

្ដ លវ ិជជជីវៈ។

ៃនករផគត់ផគង់ពីែផនកបណុ្ដ ះ

ករអ ថ ធិបបយទក់ទងនឹងចំនួន្របចំឆនៃំ នអនកទទួលបនសញញប្រត ទី ផ រករងរ បណុ្ដ ះប

្ដ ល។

ែដលចូលេទដល់

និងក្រមិតសមតថភពកនុងករ្របកបមុខរបរនិងវ ិជជជីវៈែដលមនកនុងវ ិស័យ

ែផនកទី III៖ ករេរៀបចំករងរ និងករពណ៌នពីលកខណៈសមគល់ៃនមនុស កំពុងមនករងរ មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

58

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

មវ ិស័យ

ែផនកទីបីៃនរបយករណ៍សិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

បង្ហញពីទន ិ នន័យទក់ទងនឹងរេបៀបេរៀបចំករងរ

ិ ជ ជីវៈ ែដលមនកនុ ងបញជី ក្រមង ្រពមទំ ងលកខណៈ សមគល់ របស់ មនុ ស កំ ពុ ងមន មុខរបរ និ ងវ ជ

ករងរ។ បែ្រមប្រមួ លដ៏ ្រតឹ ម្រតូ វមនជប់ ពក់ ព័ នធ នឹ ងទិ ដ្ឋភព េផ ង ៗ ដូ ចជេភទ

យុ ក្រមិ ត

វបបធម៌ និ ងរបយេលើ ែដនដី ។ ករពណ៌នអំពីរេបៀបេរៀបចំ ករងរទក់ទងនឹងធតុដូចេទ៖ •

ករ្រសង់្របេភទបុគគលិកសំខន់ៗ និងករបង្ហញពីករងរ និងមុខតំែណងរបស់ពក ូ េគ

•

ករែបងែចកទំ នួ លខុ ស្រតូ វេទ

ម្របេភទបុ គគលិ ក។ ែផនក ទំ ងេនះជទូ េទទក់ទងនឹង

រេបៀបេរៀបចំ មុខនទីៃផទកុងៃនករ្រគប់ ន ្រគងសហ្រគស •

លកខណៈពិេសសែផនកចបប់ និងបទបញ ជ ទក់ទងនឹងករ្របកបវ ិជជជីវៈែដលេលើកេឡើង

•

រេបៀបថមីៃនករេរៀបចំ ករងរ

•

ថ នភពទក់ទងនឹងក ្ត បែ្រមប្រមួលែដល

ចមនឥទធព ិ លេលើរេបៀបេរៀបចំករងរ

និង

េលើសមតថភពចំបច់ស្រមប់ករ្របកបវ ិជជជីវៈ (ឧទហរណ៍ ករបំពក់ឧបករណ៍ស្វ័យ្របវត្តិ និងករេ្របើ ្របព័នព ធ ័ត៌មនវ ិទយៃន្របព័នផ ធ លិតកមម) • •

ករ្រសង់រកវ ិជជជីវៈគន្លឹះ និងវ ិជជជីវៈែដលមនលកខណៈពិេសសស្រមប់ ករ្របកបមុខរបរ វ ិជជជីវៈែដលកំពង ុ េលចេធ្ល

និងវ ិជជជីវៈែដលមនករែ្រប្របួលខ្លង ំ គិតេលើែផនកសមតថភព

ផ រភជប់នឹងករអនុវត្ត •

សមគមវ ិជជជីវៈពក់ពន ័ ន ធ ង ឹ វ ិជជជីវៈមួយ ឬដ៏ៃទេទៀតកំណត់េ ករពិពណ៌នពីលកខខណ ័ ្ឌ ករងរ

ពិេសសេលើ៖

មវ ិស័យ។

យករសិក

និងករអនុវត្តកងករេ្រជើ សេរ ើសបុគល គ ិក ុន

•

លកខណៈពិេសសៃនករងរ (េពញេម៉ ង េ្រកេម៉ ង ករងរម្ដងមកល។ល។)

•

កៃ្រមពលកមមេទ

•

លកខណៈពិេសសេផ ងៗេទៀតផ រភជប់នឹង្របក់ កៃ្រម

ម្របេភទេផ ងៗៃនបុគគលិក ឬករងរ

(ផល្របេយជន៍សងគម

ករឈប់លំែហ វ ិស មកល រយៈេពលេធ្វើករកនុងមួយសប្ដហ៍។ល។) •

ករេ្រប បេធៀបរ ង

ថ នភពែដលសេងកតេឃើញកនងសហ្រគស្រតូ វសិក ុ

ែផនកសកមមភពេសដ្ឋកិចចែដល • •

េផ្ដតជ

និង

ចេ្រប បេធៀបគនបន ឬែផនកសកមមភពេសដ្ឋកិចចតំ

ថ នភព ង

ករពយករអំពីបុគគលិក និងករបេងកើត្របេភទៃនបុគគលិក ថ នភពទក់ទងនឹងករេ្រជើសេរ ើសបុគគលិក និងត្រមូវករេនេពលេរ ើសបុគគលិកជពិេសស៖ - ករទមទរឲយមនេទ ដំ បូង ពិ េ

ម្របេភទបុ គគលិក (្របក់ េបៀវត

ធន៍វ ិជជជីវៈ ក្រមិតសមតថភព។ល។)

ករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

- សមតថភពទូេទែដលេគែស្វងរក - សមតថភពពិេសសែដលេគែស្វងរក មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

59

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

- ត្រមូវកររបស់សហ្រគសទក់ទងនឹងសមតថភពច្រមុះៃនកម្លំងពលកមម។ ករពណ៌នពីលកខណៈពិេសសៃនមនុស កំពុងមនករងរទក់ទងនឹងធតុដូចតេទ៖ •

ករប៉ ន់្របមណពី ចំនួន មនករងរ គិត

យុ េភទ ក្រមិតវបបធម៌ និងពិេ

មមុខរបរឬវ ិជជជីវៈកំណត់េ

សហ្រគស •

ករពិពណ៌នទូេទពីករបណុ្ដ ះប ថ នភពករងរ

លកខណៈគុណភព អ្រ

យវ ិស័យបណុ្ដ ះប

្ដ ល គិត

អ្រ

ច្រតូវបនបង្ហញេ

យេ្របើទិននន័យលកខណៈបរ ិមណ

វ ិលេទមកៃនបុគគលិក)

េសដ្ឋកិចច។ េនេពលដឹងពីទិននន័យ បុ គគលិកែដលមនសមតថភព េគ

ម្របេភទ

្ដ ល និងករ យតៃម្លមនុស កំ ពុងមនករងរ។ និងទិននន័យ

ែដលជករែ្រប្របួលែដលសេងកតេឃើញេនកនងចំ ុ នួនករងរ

សកមមភព

និងអ្រ

អត់ករងរេធ្វើ

(អ្រ

ករងរ

មែផនកសកមមភព

ថ នភពខ្វះខតៃនករងរ និងកលកំណត់ៃនករេ្រជើសេរ ើស

ចបំេពញ

ចំែណកឯត្រមូវករករងរវ ិញ មសហ្រគស

ធន៍ ករងររបស់មនុស កំពុង

ថ នភពេនះបន។

ច្រតូវេគពិពណ៌នេ

ឬទញេចញពីទស នវ ិស័យវ ិជជជីវៈ

យេ្របើ ទិននន័យែដលទទួលបនពី

ែដលជទូេទេរៀបចំេ

យ្រកសួងទទួល

បនទុកករងរ និងសមគមវ ិជជជីវៈ។ ែផនកទីIV៖ ករពិពណ៌នពីមុខរបរ និងវ ិជជជីវៈរបស់វ ិស័យបណុ្ដ ះប

្ដ ល និងករបង្ហញពីមុខងរ

ករងរែដលេគ្របកន់យក

ព័ត៌មនែដលផ្ដល់ជូនេនកនុងែផនកេនះ គឺជសនូលៃនករសិក

មុខរបរនិងវ ិជជជីវៈ និងករ្របមូលផ្ដំុរបស់ េទ ករផគត់ផគង់ែផនកបណុ្ដ ះប

្ដ លៃនវ ិស័យ

មវ ិស័យ។ ករពិពណ៌នពី

ម្របេភទករងរ គឺជមូ ល ្ឋ ន្រគឹះស្រមប់ េរៀបចំ

មួយ។ មយ៉ ងេទៀត េផ្ដើមេចញពី ព័ត៌មនែបបេនះឯង

ែដលេគនឹងបេងកើតែផនករករងរែដលេធ្វើេឡើងេនេពលេធ្វើករវ ិភគនន េលើ និងេ្រកយមកេទៀតស្រមប់ ផលិតកមម និងស្រមប់ករបេងកើតស្តង់ របស់វ ិស័យេនះ។ ែផនកទីបន ួ ៃនករសិក

មវ ិស័យ

េផ ងៗៃនករបណុ្ដ ះប

ៃនករសិក

្ដ ល

បង្ហញពីករពិពណ៌នេលើមខ ុ របរនិងវ ិជជជីវៈៃនវ ិស័យ

បណុ្ដ ះប ្ដ ល េ យេផ្តតេលើ៖ • មុខរបរ និងវ ិជជជីវៈ ែដលសថិតេ្រកមទំ នួលខុស្រតូវៃនករបណុ្ដ ះប ជេគលេ

ថ នភព ករងរ

មវ ិស័យ (ករ

្ដ លវ ិជជជីវៈ និងែដល

ក់េឈមះករងរ ករបង្ហញពីទន ំ ក់ទន ំ ង របស់

ជមួយនមវល្លីមួយ) •

បរ ិបទករងរ (

•

ទំ នួលខុស្រតូវធំៗ និងភរកិចចែដលផ រភជប់នឹងករ្របកបមុខរបរ និងវ ិជជជីវៈ ែដលេគ សំេ

េទរក

មគគុេទទសក៍វ ិធី

ថ នភពែផនករូបវន្ត និងែផនកករេរៀបចំ) (ករកំណត់របស់ភរកិចច្រតូវែតអនុញញតឲយបេងកើនផលិតផល ្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

ឬទទួលបន

្ដ លវ ិជជជីវៈ

60

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

លទធផលពីភរកិ ចចទំងេនះ) •

កររកេមើ លេគលេ

ចមបងៗៃនករងរ

និង្របភពចមបងៗែដលេ្របើ ្របស់េ

យមនុស

ែដល្របកបវ ិជជជីវៈ •

្របេភទៃនេ្រគះថនក់ចំេពះសុខភព និងសុវតថិភពមនុស

•

ករត្រមង់ទិសវ ិជជជីវៈែដល និងទិសឈរ)

•

ក្រមិតវបបធម៌

(ករវ ិវត្តន៍

ចមនេនខងកនុងសហ្រគស

និងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈែដលទទួលបន

ែដល្របថនចង់បន •

ករវ ិវត្តន៍ែដល

ចប៉ ន់

មទិ សេដក

រួមទំងករបណុ្ដ ះប

្ដ ល

ម នបនៃនមុខរបរ ឬវ ិជជជីវៈ ទំងទក់ទងនឹងចំនួន (ករេលើស

និងករខ្វះខត) ទំងករែ្រប្របួលទក់ទន ិ នឹងករមកដល់ៃនបេចចកវ ិទយថមៗ ី និងផលិតផល ថមី ៗ ឬទក់ទងនឹងបែ្រមប្រមួលកនុងវ ិធី

្រស្តករងរ។

ករបង្ហញពីមុខងរករងរ ករបង្ហញពី មុខងរករងរ គឺជលទធផលៃនករ្រ

វ្រជវឯក

អេងកត និងករសុំេយបល់ពីសមគមវ ិជជជីវៈ និងមនុស ែដលតំ

រ ករ្របមូលព័ត៌មន ករ ងឲយែផនកសកមមភពរបស់ពួក

េនកនុងជំ នេនះៃនករសិក មវ ិស័យ ករបង្ហញមុខងរករងរគឺជជំ នបឋម និងជតំ ងឲយករប៉ ន់ ម នដំបូងែដលនឹង្រតូវបង្ហញជូនេនកនងឱកសផ្ដ ល់សុពលភពេលើ ុ េគ។

របយករណ៍បេ

្ដ ះ

សនន។

ករកំ ណត់ មុខងរករងរនី មួយៗ ករងរ-មុ ខរបរ

ែដលនឹង្រតូវរក ទុកស្រមប់េរៀបចំ សង ្ត ់

េពលេនះេហើយ គឺជករេរៀបចំសង ្ត ់ ឱយេគកំណត់ ជ

នឹ ងេ្របើ ជចំ ណុចចប់ េផ្ដើ មចំ េពះករេ្រជើ សេរស ើ

ថ ពរពីវ ិ

រមគគុេទទសក៍ វ ិធី

លភព

សមតថភព និងករវ ិភគ

និងែដនកំ ណត់ៃនមុខងរករងរ។

ែផនកទី V៖ ករពិពណ៌នពីករផគត់ផង គ ់បចចុបបននៃនករបណុ្ដ ះប

្ដ ល។

្ដ ល។

្រតូវបនបង្ហញេឡើងេ

ជំ េរឿន ្រគឹះ

យ្រគឹះ

ថ នបណុ្ដ ះប

ទូ េទនិងេ

្ដ លវ ិជជជីវៈ ពី ករ

្ដ ល

េផ ងៗៃនករបណុ្ដ ះ ធរណៈ និងឯកជន។

ចមនធតុេផ ងៗដូចតេទ៖

បណុ្ដ ះ ប ្ដ ល ្រតឹ ម្រតូ វ ធរណៈ និងឯកជន (េគលបំណង េគលេ

យែឡក េដើមបី

មគគុេទទសក៍វ ិធី

មុខរបរ-សមតថភព។)

្ដ លវ ិជជជីវៈ

និ ងករពិ ពណ៌ន ពី សង ្ត ់

ថ នសិក

នខ្លឹម

ករផគត់ ផគង់ េនះេកើ តេចញពី សង ្ត ់

ករពិពណ៌នពីករផគតផ ់ ង គ រ់ បស់ករបណុ្ដ ះប •

(សូម

ិ ័យទក់ ទងនឹ ងករពិ ពណ៌ន មវស

ែផនក ទី ្របំ របស់ របយករណ៍ៃនករសិ ក ប

ថ នភពករងរ (AST) ែដលនឹងនំ

្រស្តទី២ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់

ផគត់ ផគង់ របស់ ែផនក បណុ្ដ ះប

មុខរបរែផ្អកេលើសមតថភព។

ចចូលេរៀនេន

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

ម្រគឹះ

ែដលផ្ដល់ ជូ នេន ជក់

ម

ក់ ករទមទរ

ថ ន វ ិជជជីវៈែដលេគេផ្ដតេលើ)

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

61

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក •

បញជី យនម្រគឹះ និងទី

•

ថ នសិក ែដលផ្ដល់ជូននូវស្តង់

ំងរបស់ពួក )

្របេភទេស កមមបណុ្ដ ះប

្ដ លបន្តែដលផ្ដល់ជូនេ

បណុ្ដ ះប យ្រគឹះ

ករពិពណ៌នពីលកខណៈសមគល់របស់ចន ំ ន ួ សិស ៃនស្តង់ េផ្ដតេលើ៖ •

របយៃនករចុះេឈមះេទ

មេភទ ្រកុម

្ដ ល

សមតថភពទទួល

ថ ន។

បណុ្ដ ះប

្ដ លែដលបន កំណត់

យុ កិចស ច នយ (េពញេម៉ ង េ្រកេម៉ ង) ស្រមប់

រយៈេពល្របំឆនំ •

ទិ ននន័យទក់ទងនឹងលកខណៈសមគល់សញញប្រតស្រមប់ សង ្ត ់ ែដលបនកំណត់ េទ

•

្របសិនេបើ

ច

មេភទ និង

ករពិពណ៌នពី

បណុ្ដ ះប យុ ស្រមប់រយៈេពល្របំឆនំ

្ដ ល

ថ នភពករងររបស់អនកមនសញញប័្រតេចញពីសង ្ត ់

បណុ្ដ ះប ្ដ លែដលបនកំណត់ (កនុងករងរ កនុងករសិក កនុងករងរេពញេម៉ ង កនុង ករងរេពញេម៉ ងទក់ទងនឹងករបណុ្ដ ះប ្ដ លែដលបនទទួល អ្រ អត់ករងរេធ្វើ ។ ល។)។

ែផនកទីVI៖ ចំណុចខ្លង ំ ចំណុចេខ យ និងត្រមុយសកមមភព ទក់ទងនឹងករអភិវឌ ែផនកសកមមភព េសដ្ឋកិចច និងករផគត់ផង គ ់ៃនករបណុ្ដ ះប

្ដ ល

េនកនុងែផនកទី្របំមួយៃនរបយករណ៍អំពីករសិក មវ ិស័យេនះ ចំ ណុចខ្លំងចំណុចេខ យទក់ទងនឹងករអភិវឌ ែផនកសកមមភពេសដ្ឋកិចច

េគបង្ហញពី និងករផគត់ផគង់ៃនករ

បណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ។ េគគួរែត្របប់ ជមុនថ ករកត់សមគល់សំខន់ៗែដលេធ្វើេឡើងេនេពលវ ិភគ មិន្រតឹមែត មនេគលេ

េធ្វើឲយេគេមើ លេឃើញជរួមអំពីលទធផលៃនករងរ្រ

វ្រជវទំងេនះ

ែថមទំងបញ ជ ក់ចបស់ពីអី្វែដលជ្របភពេដើមៃនផ្លូវស្រមប់ េធ្វើសកមមភព

ធនធនមនុស ៃនឧស ហកមម

សហ្រគស

សកមមភពទក់ទងនឹងករបណុ្ដ ះប

ប

ឆ្លង

្ណ ះេទ

ទក់ទងនឹងករអភិវឌ

និងមនុស កំពង ុ មនករងរ។

្ដ លមនុស ទំងេនះ

ប៉ុេ

មេធយបយស្រមប់េធ្វើ

មករផគតផ ់ គងៃ់ នករបណុ្ដ ះ

្ដ លវ ិជជជីវៈ ក៏េកើតេចញពីករកត់សមគល់ទំងេនះែដរ។ ករកត់សមគល់ទំងេនះក៏នឹង្រតូវ

បង្ហញផងែដរ ពីករវ ិភគ្រគប់្រជុងេ្រជយសំខន់ៗ េធៀបេទនឹងេគលេ ករសិក

ទូេទ និងេ

យែឡកៃន

មវ ិស័យ។

កំណត់សមគល់សខ ំ ន់ៗេធ្វើេឡើងេនេពលេធ្វើករវ ិភគ កំណត់សមគល់សំខន់ៗែដលពក់ព័នន ធ ឹងធតុែដលបង្ហញេនកនុងែផនកទី II

ឧស ហកមម និងសហ្រគស មនេគលេ

ទក់ទងនឹង

បង្ហញឲយេឃើញចបស់ពីកម្លំង និងែដនកំណត់របស់

េធៀបនឹងកមមវតថុ ដូចតេទ៖ មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

62

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក •

មវ ិស័យ

ករពិពណ៌នពីឧស ហកមមែដលសថិតកនុងែដនៃនករសិក

•

ករពិពណ៌នពី

ថ នភពេសដ្ឋកិចច

•

សភពៃន

•

ករអនុវត្តរបស់សហ្រគសទក់ទងនឹងករ្រគប់្រគងសុខភព និងសុវតថភពកន ិ ងេពលេធ្វ ករ។ ើ ុ

ថ នភពសហ្រគស កំណត់េ

យករសិក

មវ ិស័យ

កំ ណត់ សមគល់ សំ ខន់ ៗទក់ ទងនឹ ងទស នៈរបស់ សហ្រគស

អំ ពី ករផគត់ ផគង់ ៃនករ

បណុ្ដ ះប ្ដ ល មនទំនក់ទំនងជមួ យ៖ • ែផនកគុណភព៖ ខ្លឹម រ និងវ ិ លភពៃនស្តង់ •

ែផនកបរ ិមណ៖ សមតថភពបណុ្ដ ះប

ផគត់ផគង់ករបណុ្ដ ះប

បណុ្ដ ះប ្ដ ល ្ដ ល (សមតថភពទទួល) និងរបយេលើែដនដីៃនករ

្ដ ល។

កំណត់សមគល់សំខន់ៗែដលពក់ព័នន ធ ឹងកមមវតថុ

និង្របធនបទែដលបង្ហញេនែផនកទីIII

ទក់ទងនឹងរេបៀបេរៀបចំករងរ ទក់ទងនឹងវ ិជជជីវៈ និងលកខណៈសមគល់ៃនករងរ និងមនុស ែដលកន់ករងរេនះ េផ្ដតេលើ្របធនបទដូចតេទ៖ • • • • • •

លកខណៈសមគល់ៃនរេបៀបេរៀបចំករងរ និងនិននករជក់ចបស់ែដលេគ្រសង់ បន ថ នភពទក់ទងនឹងករ្របកបវ ិជជជីវៈសថិតកនុងែដនៃនករសិក

មវ ិស័យ

លកខណៈសមគល់ៃនករងរ និងមនុស ែដលកន់ករងរេនះ ថ នភពរបស់ចំនួនមនុស េគលេ

កំពុងេធ្វើករ

លកខខ័ណ្ឌករងរ ថ នភពករងរ និងត្រមូវករបុគគលិក។ កំណត់សមគល់សំខន់ៗទក់ទងនឹងកមមវតថុ

េលើកេឡើងពី ៖ •

ករពិពណ៌នពីមុខរបរ និងវ ិជជជីវៈ

•

កំ ណត់សមគល់ពីមុខងរៃនករងរ

និង្របធនបទែដលបង្ហញេនកនុងែផនកទីIV

មវ ិស័យបណុ្ដ ះប

មវ ិស័យបណុ្ដ ះប

្ដ ល ្ដ ល

កំណត់សមគល់សំខន់ៗពក់ព័នន ធ ឹងកមមវតថុ និង្របធនបទ ែដលបង្ហញេនែផនកទីV ស្ដីពី

ករផគត់ផគង់ករបណុ្ដ ះប

្ដ ល មនលកខណៈជ៖

•

្របេភទ និងវ ិ

•

ករផគត់ ផគង់ ករបណុ្ដ ះប

លភពៃនខ្លឹម

ររបស់សង ្ត ់

បណុ្ដ ះប ្ដ ល ្ដ ល ែដលផ រភជប់ នឹ ង្រគឹះ ថ នឯកជន និ ង

ធរណៈ និង

េទនឹងករព្រងយករផគត់ផគង់េនះ •

សមតថភព្របព័នប ធ ណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ េឆ្លយ ើ តបេទនឹងត្រមូវករ្របចំឆនំ របស់អនកមន

សញញប្រត

•

ករផគត់ផគង់ករបណុ្ដ ះប

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្ដ លែផនកបណុ្ដ ះប

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្ដ លបន្ត។

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

63

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ចំណុចខ្លង ំ ចំណុចេខ យពក់ព័នន ធ ឹងករអភិវឌ ឧស ហកមម សហ្រគស

ិ ័យ និងបឋម មវស

និងមនុស កំពុងមន

ករងរ៖ បទបង្ហញស្ដីពីចំណុចខ្លំងចំណុចេខ យទក់ទងនឹងករអភិវឌ ឧស ហកមម សហ្រគស និងមនុស កំពុងមនករងរ

គឺជករបង្ហញឲយចបស់ពីត្រមូវករែដលេលើកេឡើងេនកនុងេពលេធ្វើ

ករវ ិភគជប់ពក់ព័នន ធ ឹងកំណត់សមគល់សំខន់ៗែដលបនេធ្វើេឡើង េ

យេធៀបនឹងែផនកទីII ទីIII

និងទីIV។ េគក៏ែណនំផងែដរ អំពីផូ្លវស្រមប់េធ្វើសកមមភពែដលេគ្រតូវ្របកន់យក េដើមបីេឆ្លើយតប

នឹងត្រមូវករែដលេលើកេឡើងេនកនុងវ ិស័យទំងេនះ។ បទបង្ហញេនះក៏ជករេធ្វើឲយេលចេឡើងផង

ែដរនូវធតុសំខន់ៗ ែដលអនុញញតឲយេគយល់បនពីសនទុះៃនករផគត់ផគង់ករបណុ្ដ ះប វ ិស័យមួយ

ឬេ្រចើនែដលបនកំណត់ជពិេសស

ពីគម្លតែដល

្ដ លេនកនុង ចមនរ ងករផគត់ផគង់ និង

ត្រមូវករមនុស មនសញញប្រតេចញពីសង ្ត ់ ប

បណុ្ដ ះប ្ដ ល មួ យេនះ។ ិ គពក់ ព័នធ ជមួ យករផគត់ ផង ដូ េចនះ ត្រមូ វករែដល្រសង់ បនេនេពលេធ្វើ ករវ ភ គ ់ ករបណុ្ដ ះ

្ដ ល

ចនឹងនំឲយមនករស្រមបរ ងករទមទរពីសំ

បណុ្ដ ះប ្ដ ល ប ្ដ ល

្របសិនេបើមន។

ក់ ទីផ រករងរ និងករផគត់ផគង់ករ

បញ ្ហ េនទីេនះគឺ ករេធ្វើឲយមនទំនក់ទំនងរ ងស្តង់

បណុ្ដ ះ ិ ជ ជីវៈ ែដល្រសង់ បនេនេពលសិក និ ងត្រមូ វ ករទក់ ទងនឹ ងករ្របកបវ ជ

និងទំនក់ ទំនងេលើែផនកគុណភព (ឧទហរណ៍ សមតថភពែដលជេគលេ

របស់សង ្ត ់

េធៀបនឹង

សមតថភពែដលសហ្រគសចង់បន) ក៏ដូចជេលើែផនកបរ ិមណ (ឧទហរណ៍ គម្លតែដល េកើ តមនរ ងត្រមូ វ ករបុ គគលិ ក

និ ងចំ នួ នអនក មនសញញប្រតេចញពី សង ្ត ់

នី មួយៗ)។

បណុ្ដ ះប

ច ្ដ ល

មេធយបយែដល្រតូវេ្របើ្របស់ស្រមប់េឆ្លើយតបនឹងត្រមូវករ្រសង់បន ៖ •

ទិភពែដល្រតូវកំណត់ទក់ទងនឹងករអភិវឌ ៃនវ ិស័យបណុ្ដ ះប

បំ ណងេលើកកមពស់ករស្រមបរ ងករផគត់ផគង់ករបណុ្ដ ះប

្ដ លមួយ ឬេ្រចើនកនុង

្ដ លវ ិជជជីវៈ

និងត្រមូវករ

ទី ផ រករងរ • •

ភព្រតឹម្រតូវៃនស្តង់

បណុ្ដ ះប ្ដ លេធៀបនឹងត្រមូវករ្រសង់បន ត្រមូវករ្របចំឆនំៃនអនកមនសញញប្រត េពលគឺជត្រមូវករែដលបេងកើតេឡើងេ

យែផ្អក

េលើមូល ្ឋ នែដលធ្លប់មន •

រៈសំខន់ ្រតូវផ្ដល់ជូនែផនកសុខភព

សុវតថិភព

និងបរ ិ

ថ នភពករងរនន (AST) និងពិេសសេនកនុងករផលិតស្តង់

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

េនកនុងករវ ិភគ បណុ្ដ ះប ្ដ ល។ ថន

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

64

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

ងទី៤ ភព្រតូវគនរ ងករបណុ្ដ ះប

្ដ ល និងករងរ

ករបេងកើតវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព គឺ ជឱកសកនុងករព្រងឹងចំណងេឆ្លើយតបគនេទ វ ិញេទមករ ងករបណុ្ដ ះប ្ដ ល និងករងរ។ ចំណងេនះ្រតូវែតមនតម្លភពបំ ផុត មែត ចេធ្វើេទបន។

ករបញូច លសញញណមុខនទីករងរ អនុញញតឲយមនករវ ិភគសុជ ី េ្រមេលើទផ ី រករងរ និង អនុញញតបេងកើតករវ ិភគេ គវ ិនិចយ ័ឆ មួ យចំនួន មលកខណៈសមម្រតែផនកគុណភព និង បរ ិមណ។ សមម្រតែផនកគុណភព ពក់ព័នន ធ ឹងលកខណៈសមគល់ៃនករងរ-មុខរបរ និងខ្លម ឹ ៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល៖ សថត ិ េនកនងដំ ើ ករបណុ្ដ ះប ុ េណើរករបេងកត កនងមគគ េទទ ្រស្ត េលខ១ ដល់ េលខ៦។ ុ ុ សក៍វ ិធី ករែស្វង រកភព្រតូ វគន ែផនក បរ ម ិ ណ

រ ងសមតថភពបណុ្ដ ះប

្ដ ល ែដលមនពណ៌នេន

្រតូ វែត្រតូ វបេងកើ តរូបមន្ត េគលេ

ៃនលំនង ឹ មួយ

្ដ លែដលបនបេងកត ើ េឡើង និងត្រមូវករទីផ រករងរ។ ក៏បែ៉ុ ន្ត ករែស្វង

រកភព្រតូវគនឥតេខចះ

ចជអំេពើផុយនឹ ទ ងផលិតកមម

េ្រពះថមជឈ ្ឋ នទំងពីរេនះវ ិវត្តមិនដូចគន

ចែ្រប្របួលយ៉ ងេលឿន កនុងខណៈែដល្របព័នធបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ យេពល ប់ឆនំស្រមប់បេងកើត េឡើង េហើយ វ ិវត្តេទមុខយឺតៗ េ យែផ្អកេលើចកខុ

េទ។ មជឈ ្ឋ នេសដ្ឋកិចច ្រតូវចំ

រ

វ ិស័យរយៈេពលមធយម

ឬែវងរបស់សកមមភពេសដ្ឋកិចច។

េពលខ្លះ

ក្រមិ តសកមមភពៃន្របព័នធ

បណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ ចជករេ ះ្រ យវ ិបត្តន ិ េយបយ េសដ្ឋកច ិ ែច ដលេកើតេឡើងជវដ្ដេធៀប នឹង្របព័នធេសដ្ឋកិចច។ មពិត គឺេនេពលែដលេសដ្ឋកិចចសិត ថ កនុង្រគមនវ ិបត្តិ និងេពលែដលមន

មនុស កំពុងេធ្វើករមនចំ នួនតិចបំផុត, ករ្របឹ ងែ្របងៃនករបណុ្ដ ះប

្ដ ល វ ិ្រកិតករ និងករប្ដូរ

ជំនញរបស់មនុស េនេលើទីផ រករងរ ្រតូវែតេធ្វើេឡើងឲយកន់ែតខ្លំងក្លបំ ផុត។ េគ្រតូវធនឲយ បនថ ករ្របឹងែ្របងដ៏ខ្លំងក្លែផនកបណុ្ដ ះប សក្ដនុពលៃនទីផ រករងរ

មនន័យថ

្ដ លេគរព

មត្រមូវករជក់ែស្ដង ឬត្រមូវករជ

េគ្រតូវែតរក លំនឹងរ ងសមតថភពទទួលកនុងែផនក

បណុ្ដ ះប ្ដ ល និងចំ នួនករងរែដល ចទទួលបន។ ដូចគនេនះែដរ េគ្រតូវែតធនជូ នយុ វជន មនសញញប្រតែដល្រតូ វចូ លេទកនុ ងទី ផ រករងរ នូ វឱកសដ៏ ្របេសើ រ េដើ មបី ទទួលបន ករងរ។

មរយៈករបេងកើតទំនក់ទំនងផទល់រ ងបញជី យនមករងរ

ឬករងរ-មុខរបរ

និង

ស្តង់

បណុ្ដ ះប ្ដ លែដល្រតូវគន េគ ចទញបនកន់ែតងយនូវកំ ណត់សមគល់សីព ្ដ ី សមភពខងែផនកបរ ិមណ រ ងករបណុ្ដ ះប ្ដ លែដលផ្ដល់ជូន និងទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងៃន ទីផ រករងរ។ េគ

ស្រមប់សង ្ត ់

ចកំណត់លំ

បណុ្ដ ះប

មគគុេទទសក៍វ ិធី

ប់ទំហំៃនករផគត់ផគង់ករបណុ្ដ ះប

្ដ លនី មួយៗ េ

្ដ ល ែដល្រតូវបេងកើតេឡើង

យែផ្អកេលើទិននន័យពីរ្របេភទដូចតេទ៖

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

65

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ទិននន័យស្ដីពីករងររួមមន៖

•

ៃនវ ិស័យេសដ្ឋកិចច

- របយករងរែដលជេគលេ

- ចំនួនមនុស ែដលកំពុងេធ្វើករេន

មមុខរបរេគលេ

- ករពយករណ៍កំេណើនករងរេន

មវ ិស័យេសដ្ឋកិចច

- អ្រ

ជំនួសមនុស កំពុងេធ្វើករេ

ទិននន័យស្ដីពីករបណុ្ដ ះប

•

យ

រមូលេហតុ ចូលនិវត្តន៍ មរណភព ឬជំងឺ

្ដ លរួមមន៖

- ចំនួនសិស កំពុងទទួលករបណុ្ដ ះប

- អ្រ

្ដ ល

មស្តង់

ជមធយមៃនករទទួលបនសញញប្រតកនុងស្តង់

- អ្រ

នីមួយៗ

បណុ្ដ ះប នី មួយៗ

្ដ ល

ជមធយមៃនករបន្តករសិក ។

ករ

ក់ែតងគំរស ូ មម្រតរ ងករបណុ្ដ ះប ្ដ ល និងករងរែផ្អកេលើទន ិ ននយ ័ ្របេភទេនះ ទមទរករទទួលយ៉ ងទូលំទូ យមួយចំេពះទិននន័យែដល ចេជឿទុកចិតប ្ត ន។ េគ ចបេងកត ើ គំររូ ម ួ មួយ ែដល

ចបង្ហញជូននូវេ គវ ិនិចយ ័ឆ ទូេទេលើសភព្រតូវគន រ ងចំនន ួ សិស ែដល

ទទួលយកបនេនកនុងែផនកបណុ្ដ ះប

េ

្ដ ល

េ គវ ិនិចយ ័ឆ េនះនឹង្រតូវែផ្អកេលើលំ

យ

និងត្រមូវករៃនទីផ រករងរ។

កនុងករណី ក៏ និងករសេ្រមចស្ដីពី្របេភទមួយចំ នួនដូចជ

ប់ទំហំ

លំនឹង ចំនួនេលើស ចំនួនេលើសខ្លំង្រជុល កង្វះ ឬកង្វះខ្លំង្រជុល េ ចំនួនជក់

ក់ែដល

ច

ចែ្រប្របួលយ៉ ងឆប់រហ័សបំផត ុ

ស្រមប់ ព័ត៌មនបែនថមេទៀត សូមេមើ លឯក

េទ

យមិនពយយមេលើកេឡើងពី

មករវ ិវត្តនៃ៍ ន

រេលខ៤៩ ៃនឯក

ថ នភពករងរ។ (

រេយងទូេទ។ សូមេមើលែផនក

ំងែទរែណតេលើ្របធនបទេនះ)។ េ

យ

ែដលតេទ បង្ហញេ

រគមនទិននន័យរួមចំបច់ែផនកបរ ិមណ

ចវ ិវត្តេទ

មករេ្រជ តចូលេទកនុងទីផ រករងរ និង

យករកំណត់េ គវ ិនិចយ ័ឆ ឆប់រហ័សេពក េ

ទក់ទងនឹង្របធនបទេនះ សូមេមើលខ្លឹម យ

ករេរៀបចំករសិក

មវ ិស័យមួយ

នូវសហ្របតិបត្តក ិ រពីេ្រចើនៃដគូ ទំងែផនក នីមួយៗៃនដំេណើរករសិក សមគល់

មត្រមូវករជក់ែស្ដងែដល

រៃន

និភ័យែដល

យែផ្អកេលើទិនននយ ័ មិនេពញេលញ។ (

ងទី៣ ស្ដីពីករ្រគប់្រគង និងករសេ្រមចចិត្ត

រព័ ត៌មន។)

៥.៤. ករផ្ដលស ់ ុពលភពដល់ករសិក

បក្រ

ចកំណត់សមតថភពទទួលអបបបរម

យនិេយជក។ ក៏ប៉ុែន្ត េគ្រតូវែតមនករ្របុង្របយ័តន ជពិេសសចំេពះ

បងកេឡើងេ ខុសេ

េគ

មវ ិស័យ

មវិសយ ័ គឺជ្របតិបត្តក ិ រដ៏ទូលទ ំ ូ េគចំបច់្រតូវែតដឹងចបស់ថ ថ នភពេសដ្ឋកិចច

ករ្រ

មគគុេទទសក៍វ ិធី

និងតំ

នគន្លឹះ

វ្រជវពិតជ

និងដឹងចបស់ថកំណត់

ទិភពែដលេលើកេឡើងពិតជទទួលករឯកភពយ៉ ងទូលំទូ

ទទួលខុស្រតូវករសិក

ចទមទរ

ធរណៈ ក៏ដូចជែផនកឯកជន។ េន ល់ជំ

យបនយ៉ ងចបស់ពីទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងៃន និង

យមួយែដល

យពីសំ

ក់ អនក

ងវ ិស័យេសដ្ឋកិចចពក់ព័នធ។

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

66

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ករបេងកើតគណៈកមមធិ ករទទួលខុស្រតូវបេញចញេយបល់ ឈនដល់េគលេ សិក

និងអនុ

ិ ័យ និងបឋម មវស

សន៍

អនុញញតឲយ

េនះបន។ សមសភពៃនគណៈកមមធិ ករេនះ្រតូវមនអនកទទួលខុស្រតូវករ

មវ ិស័យ អនកតំ

ងមកពី មជឈ ្ឋ នេសដ្ឋកិចច និងវ ិជជជីវៈជប់ពក់ ព័នធ រួមទំងអនកតំ

ង

អងគភពទទួលខុ ស្រតូវែផនកព័ត៌មនស្ដីពីទីផ រករងរ។ ្របសិនេបើ សកមមភពវ ិជជជីវៈែដលបង្ហញ េ

យករសិក មួយភគធំ សថិតកនុងេសដ្ឋកិចចេ្រក្របព័នធ េគគួរែតេ្រគងេធ្វក ើ រពិេ្រគះេយបល់ជ ងរបស់មជឈ ្ឋ នជុវំ ិញ

មួយ្រកុមមនុស ែដលជតំ

ករងររបស់គណៈកមមធិករផ្ដលស ់ ព ុ លភព។

ចំេពះករមិនបនចូលរួមរបស់ពួកេគេនកនង ុ

គណៈកមមធិ ករេនះ្រតូវែតេចញមុខផ្ដល់េយបល់ យ៉ ងេ •

បនទប់ពីជំ វ ិធី

•

នទីI ខណៈែដល

ស់បីដង៖

ណត្តិ រយៈេពលកំ ណត់ និងេសៀវេភបនទុក (បូករួមទំង

្រស្តែដលែចងេឡើងស្រមប់ ករសិក ) ្រតូវេគេលើកយកមកពិភក ជចមបង

បនទប់ពីជំ

នទីIV ខណៈែដលអតថបទដំ បូងែដលជលទធផលៃនករវ ិភគឯក

ជទិននន័យែដល •

ច

បនទប់ពីជំ

ចឲយេគកំណត់្រទង់្រទយបឋមៃន

រ ក៏ដូច

ថ នភព នឹង្រតូវេគយកមកបង្ហញ មវ ិស័យ នឹង្រតូវេគ

នទីVI ខណៈែដលេសចក្តី្រពងៃនរបយករណ៍សិក

បង្ហញជូនសមជិកគណៈកមមធិករ។ អតថបទចុងេ្រកយជ

ថ ពររបស់ករសិក

មវ ិស័យ

សកមមភព

ចនឹង្រតូវបង្ហញជូនេទ

េនះ គឺជូន

ជញធរនេយបយ េដើមបីធនបនករចូលរួមយ៉ ងទូលំទូ

ឯក

រេនះ។

រួមជមួយគេ្រមងែផនករ

ថ ប័នៃដគូ ផូវករមួ ្ល យ ឬក៏េបើទូលំទូ

យជងេនះេទេទៀត

យបំផុត េលើខម ឹ្ល

រៃន

ករចូលរួមេនះទំនងផ្ដល់ភពគួរេជឿទុកចិតប ្ត ែនថមេទៀតេលើអនគតែផនករ

សកមមភព និងស្រមួលដល់ករអភិវឌ ៃនទ្រមង់ភពជៃដគូេផ ងៗ។

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

67

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ងទ៥ ី ករឃ្លេំ មល មវ ិស័យ ី ទីផ រករងរគឺជមជឈ ្ឋ នមួយែដលវ ិវត្តជ្របចំ៖

សហ្រគសេកើ ត

និងដួលេទវ ិញជ

ដំេណើរករេកើតនិងដួលេទវ ិញេនះនំឲយទិននន័យមួយចំែណកៃនករសិក

េរៀង ល់ៃថង។ វ ិស័យហួសកលេវ

េទេហើយេន្រគេបះផ យ ។

ជករពិបកនឹងេធ្វើករសិក េឡើងវ ិញពីភពទូលំទូ េទៀងទត់មួយ។

ម

ដូេចនះ

្រតូវែតមនអមេ

េហើយករេធ្វប ើ ចចបបនន ភពេនះេទៀតេ ុ និងសមគមនិ េយជក

យេនះ េ

យឈរេលើមូល ្ឋ នដ៏

យបញញ តិែ្ត ដលែចងអំពីករេធ្វើបចចុបបននភពជ្របចំ

សមគមវ ិជជជីវៈ

ត្រតូវែតផ រភជប់ជមួយ្រកសួងសំខន់ៗ

មី រួមជមួ យៃដគូសំខន់ៗ

មតំបន់។

េនកនុងមជឈ ្ឋ នជេ្រចើន េគសេងកតេឃើញមនករបេងកើតអងគភពឃ្លំេមើល និងសេងកតេលើ ករងរ។ េបសកកមមមួយចំែណករបស់អងគភពទំងេនះគឺេធ្វើករសេងកត និងវ ិភគេលើករវ ិវ ិត្តន៍ៃន េសដ្ឋកច ិ ច និងករងរ។ េ ៗ សំេ

យសហករជមួយ

ថ ប័នេផ ងៗ េគ

េឆ្លើយតបនឹងត្រមូវករព័ត៌មនស្ដីពីករ្រគប់្រគង្របព័នធបណុ្ដ ះប

ក៏ប៉ុែន្ត ករបេងកត ើ យន្តកមមឃ្លេំ មើល ទមទរនូវករចំ ថមពល។ េដើមបីឲយ្របព័នឃ ធ ្ល េំ មើលេនះមន្របសិទធភព មនឧបករណ៍្រគប់្រគន់ ។ ចមបងៗែដល •

ករេ្របើ ្របស់

្រស្តឃ្លេំ មើលេផ ង

្ដ លវ ិជជជីវៈ។

យេ្រចើនគិតទំងេពលេវ

្រតូវែតមនរចនសមពន ័ ច ធ បស់

និង ស់ និង

ំងែទរែណតនេពលបចចុបបននគឺជមេធយបយដ៏រ ឹងមំ

មវ ិស័យមួ យ។ កនុងចំេ មធតុ ចចូលរួមចំែណកេធ្វឲ ើ យមនេជគជ័យកនង្របតិ បត្តក ិ រែបបេនះ េយើង សូមេលើកេឡើង ុ

ជងេគស្រមប់ ជំនួយករ ៖

ចអនុវត្តវ ិធី

ករអនុម័តនូវយុទធ

ក់ឲយដំេណើរករប

្ដ ញឃ្លំេមើ ល

្រស្តមួយែដលមនបញូច លនូវករសម្លង ឹ រកេមើលវ ិស័យ

ឧទហរណ៍វ ិស័យែដលេគ យតៃម្លថជវ ិស័យយុទធ

ទិភព

្រស្តស្រមប់ករអភិវឌ េសដ្ឋកច ិ ច ឬ

ករងរ, វ ិស័យែដលទទួលករគំ មកំែហងខ្លង ំ ជងេគពីសកលភវូបនីយកមម, វ ិស័យ ជ កមមវតថុៃនករចូ លរួមែផនកនេយបយ

ឬវ ិស័យែដលមនករវ ិវត្តន៍ែផនកបេចចកវ ិទយ

ឆប់រហ័ស

•

ករសេងកត

ថ នភពៃនមុខរបរ

ឬវ ិជជជីវៈែដលខ្វះកម្លំងពលកមមខ្លំងបំផុត

និង

ច

ជែដនបញឈប់ករអភិវឌ ន៍វ ិស័យឧស ហកមមមួយចំ នួន •

ករសេងកត

ថ នភពៃនមុខរបរ និងវ ិជជជីវៈែដលជចំ ណុចដ៏ រេសើបបំផុត ឬែដលទទួលរង

ផលប៉ះពល់ខ្លំងបំផុតពីករវ ិវត្តន៍ែផនកបេចចកវ ិទយ

មុខរបរកំពុងែតេលចេធ្លេឡើង

ឬ

្របឈមនឹងករបត់បង់ •

ករេ្របើ្របស់ឯក មគគុេទទសក៍វ ិធី

រេគល

និងឧបករណ៍្រគប់្រគងព័ត៌មនែដលមនលកខណៈដូចគន

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

68

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

េ

យអនកទទួលខុស្រតូវករឃ្លំេមើលទំងអស់

ស

មវ ិស័យ

មរយៈករសិក

កប្រតមុខរបរ ទិននន័យស្ដីពីករងរ។ល។

ករផលិតរបយករណ៍េទៀងទត់សីព ្ដ ីករែ្រប្របួលែដលេគសេងកតេឃើញ

•

និង

កត់្រ

នូវអនុ

សន៍ជក់

ក់

និងែដលមន

ដូចជអំពីករេរៀបចំយទ ុ ធនករផ ព្វផ យស្រមប់

មុខរបរមួយចំ នួន, ករេសើេរស ើ ង ្ត ់ ថនក់ដំបូង។ល។

បណុ្ដ ះប

្ដ ល, ករកត់បនថយ ឬបេងកើនចំនួនសិស

ជចុងេ្រកយ េយើងសូមេលើកេឡើងថ ករបេងកើតឧបករណ៍ឃ្លំេមើល ជញឹកញប់ផ្ដល់ ឱកសឲយេគពិ និតយេមើ លេឡើងវ ិញេលើព័ត៌មនយុទធ ែផនកេសដ្ឋកិចច, ែដល

្រស្តស្រមប់្រកសួង និង

ផ្ដល់ឱកសឲយេគព្រងីកឧបករណ៍រួម

ថ ប័នទទួលបនទុក

និងឲយេគព្រងឹ ង្របេភទ្របតិបត្តិករេផ ងៗ

ចជ្របេយជន៍ស្រមប់ ទំងអស់គន។

៦ ករេរៀបចំករសិក បឋម ដូចែដលបនេលើកេឡើងេនែផនកទី៣.៣.២ ែដលមនេគលេ

រួចេហើយ

ករសិក បឋមគឺជករវ ិភគមួយ

ផ្ដលព ់ ័ត៌មនចំបច់ស្រមប់ជួយជំនួយដល់ករសេ្រមចចិត្ត ស្ដព ី ីករអភិវឌ និង

ករ្រគប់្រគងករផគត់ផង គ ់ែបបគុណភព និងបរ ិមណៃនករបណុ្ដ ះប េនះេ

ថករសិ ក បឋម

េ្រពះជទូ េទ ្រតូ វេធ្វើ េឡើ ងមុ នករ

ចឲយេគបញ ជ ក់ចបស់ពីវ ិ

មុខរបរ ឬ

សងគម េសដ្ឋកិ ចច

ិ ី ែដលសមសធតុ វធ

្រស្ត និ ងសងគម ិ ័យ មវស

្រស្ត។ ក៏ ប៉ុែន្ត ទី

ែដលជេហតុ នំឲយេគ

ក់ ែតងស្តង់

សមតថភព

ម

លភពរបស់ ។

ិ ័យេទ មវស

មិ នខុ សពី ករសិ ក

្ដ លវ ិជជជីវៈ។ ករសិ ក ែបប

ករសិ ក បឋមគឺ ជករសិ ក េរៀបចំ ែផនករែបប ិ ័យ្រ ្រស្ត ននផ រភជប់ េទនឹ ងវស

វ្រជវែផនក មនុ ស

នៃនករសិក បឋមមនភពតូចចេង្អ តជងករសិក

ចេធ្វើ បនសុី ជេ្រមជងកនុ ងករ្របមូ ល

ិ គព័ ត៌ មន និ ងវ ភ

ែដលជប់ ពក់ ព័ នធ ជ មួ យមុ ខនទី ករងរមួ យ ឬេ្រចើន។ ករសិក េនះទមទរធនធនតិចជង ករសិក

មវ ិស័យ។

ចសេ្រមចបនេលឿនជង េពលកនុងករណីភគេ្រចើន េគ

ពី រ បីែខ។

ចេ្របើ េពល

ករសិក បឋមបែនថម ជទូេទ ករសិក បឋមជួយបំេពញបែនថមឲយករសិក

មវ ិស័យ។ ករសិក

េនះផ្ដល់នូវព័ត៌មន្រគប់្រគន់លម ម ស្រមប់ េធ្វើករសេ្រមចចិតម ្ត ួ យចំនួនធំ ទក់ទងនឹងករ ែផនករសកមមភពសំេ ករវ ិភគ

េឆ្លើយតបនឹងត្រមូវករៃនវ ិស័យ្រតូវសិក ។ ដូេចនះ េគ

ថ នភពករងរេ

ចំ ែណកកនុ ងករបេងកើ ត

ពក់ព័នន ធ ឹងករបណុ្ដ ះប មគគុេទទសក៍វ ិធី

យផទល់ែតម្ដង។

ងទូេទមួ យស្ដី ពី

ក៏ ប៉ុែន្ត

េទះបីជករសិក

ថ នភព និ ងគំ រូតំ

មវ ិស័យ ក់ែតង

ចឈនេទេធ្វើ ិ ័ យចូ លរួម មវ ស

ង ស្រមប់ ្របមូ លទិ ននន័ យ

្ដ ល និងករ យតៃម្លសមតថភពមនុស កំ ពុងេធ្វើករក៏ពិតែមន ែត មិន ្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

69

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ចផ្ដល់នូវព័ត៌មនលម្អិតស្ដីពីមុខងរករងរទំងអស់របស់វ ិស័យបណុ្ដ ះប ជទូេទ

្ដ លបនេទ។ មវ ិស័យនំមកនូវករ

ចេម្លើយតបនឹងសំណួរែដលេលើកេឡើងបនទប់ពីករសិក

សេ្រមចចិ តស ្ត ីព ្ដ ីមុខងរករងរ។ េគ ែស្វងរកព័ត៌មនបែនថមស្ដីពីមុខរបរ ឬករងរែដលផ រភជប់ នឹងមុខងររបស់ េមើ លជមុនផងែដរ

ឬមយ៉ ងេទៀត េគវ ិភគលទធភពកនុងករបេងកើតមុខនទីករងរថមី។ េគ ក៏ពិចរ ពីភពសុីគនបន្រតឹម្រតូវកនុងករបេងកើតែផនកឯកេទសថមីមួយ

ចផ្ដច់មុខងរករងរមួយេចញ

េដើ មបីឲយអនកមនសញញប្រត

ចឈនេទចប់យកករងរជ

មូ ល ្ឋ ន

មរយៈករបណុ្ដ ះប ្ដ លដំបូង និងបន្តករបណុ្ដ ះប ករងរែដលកន់ែតមនលកខណៈជំនញជងមុន។ ខងេ្រកមេនះជសំណួរឧទហរណ៍មួយចំនួនែដល

ែដលនំឲយេគ

្ដ លេនះស្រមប់ េឆ្លើយតបនឹង

ចនំឲយេគឈនេទេធ្វើករសិក

បឋមបែនថមមួយ៖ •

មុខរបរខុ សៗគន, ែតផ រភជប់គនយ៉ ងខ្លំងកនុង្រគួ

រែតមួយ, េតើមុខរបរទំងេនះផ រភជប់

ឬផទុយេទវ ិញ េតើមុខរបរទំងេនះទមទរឲយមន សមតថភព្រគប់្រគន់ខុសៗគនេដើ មបីនំឲយឈនេទដល់មុខងរេ្រចើនែដរឬេទ? ដូេចនះ េតើ នឹងមុខងរករងរែតមួយដូចគន

មុខងរទំងេនះ្រតូវផ្ដល់និយមន័យ និងកំណត់្រពំែដនយ៉ ងដូចេម្ដច?

•

េតើមុខងរករងរថមីែដលេគអនុវត្តេនកនងបរ ិបទផលិតកមមេផ ងៗគន ុ ប

•

្ដ លេ

យែឡកស្រមប់ បរ ិបទនីមួយៗកនុងចំ េ

េតើភរកិចម ច ួយចំនួនែដលេគ្របទះេឃើញកនង ុ

សថិតេ្រកមទំនួលខុស្រតូវៃនករបណុ្ដ ះប •

•

មបរ ិបទទំងេនះែដរឬេទ?

ថ នភពករងរ

្របកដជមុខនទីករងរ

្ដ លវ ិជជជីវៈែដរឬេទ?

េតើអី្វខ្លះេទជត្រមូវករែផនកបរ ិមណផ រភជប់នឹងមុខងរករងរ េនះ្រតូវេគព្រងយ

ទមទរនូវករបណុ្ដ ះ

េហើយេតើ ត្រមូវករទំង

មតំបន់ យ៉ងដូចេម្ដច?

េតើអី្វខ្លះជផលប៉ះពល់របស់បេចចកវ ិទយថមីៗ

និងវ ិធី

្រស្តេរៀបចំករងរថមីៗ

េទេលើករ

្របកបមុខរបរេនះ? េគលេ វ ិស័យ

ែដល្រតូវ

ក់ បញូច លេទកនុងករបន្លយករសិក

ចឈនេទបេងកើតែដនកំណត់របស់វ ិស័យបណុ្ដ ះប

ករសិក បឋម ប

ៃនករសិក បឋមមួយ

ម

្ដ លមួយផងែដរ។ មយ៉ ងវ ិញេទៀត

ចនំឲយេគសេ្រមចបេងកត ើ បននូវបញជម ី ខ ុ របរេគលេ

កំណត់េ

យវ ិស័យ

្ដ លមួយ និងបញ ជ ក់បនចបស់ថេតើករងរមួយចំនន ួ ្រតូវេទនឹងមុខរបរពក់ក

បណុ្ដ ះ ្ដ ល ជំនញ

ែដលេគ

ចនឹងកំណត់ េឡើងែដរឬេទ ឧទហរណ៍ របបសិក មួយ ឬករបណុ្ដ ះប ្ដ លេននឹង កែន្លងេធ្វើករមួយ ្របេសើរជជងករបណុ្ដ ះប ្ដ លេនកនុង្រគឹះ ថ ន។ ករសិក េនះក៏ ច អនុញញតឲយកំណត់បនកន់ែតចបស់នូវែដនកំ ណត់ រ ងករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ និងករបណុ្ដ ះ ប ្ដ លសថិតេ្រកមទំនួលខុស្រតូវរបស់ឧត្ដមសិក ែដលផ រភជប់នឹងែផនក កលវ ិទយល័យ។

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

70

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ងទី៦ យុវជនេបះបង់ករសិក

និងករងរ

េនកនុ ង្របេទសមួ យចំ នួ នធំ យុ វជនមួ យចំ នួ នធំ បនេបះបង់ ករសិ ក

ទទួ លបនករបណុ្ដ ះ ប

ប

្ដ ល មូ ល ្ឋ ន ្រគប់ ្រគន់

េ

យមិ ន មន

ស្រមប់ ចូ លេទទទួ លយកករបណុ្ដ ះ

្ដ លវ ិជជជីវៈ។ ដូេចនះ ចំនួនយុវជន ប់ពន់នក់ទំងេនះចូលមកបេងកើនអ្រ

អនកអត់ករងរ

ឲយកន់ែតខពស់ អនកទំងេនះពុំមនសមតថភពវ ិជជជីវៈអបបបរមេដើមបីឈនេជើងចូលេទកនុងទី ផ រ

ករងរេឡើយ។

មវ ិស័យ

េទះបីជករសិក សេ្រមចចិតន ្ត ូ វព័ត៌មនដ៏មន

និងករសិក បឋមមនេគលេ

រៈសំខន់ េដើមបីជំនួយដល់ករសេ្រមចចិតរ្ត បស់ពួកេគ ពក់ព័នធ

ជមួយមុខរបរនិងវ ិជជជីវៈៃនករបណុ្ដ ះប

េដើមបីគិតពិចរ

្ដ លវ ិជជជីវៈក៏ ពិតែមន

អំ ពីត្រមូវករទក់ទងនឹងមុខរបរពក់ក

វ ិភគសុីជេ្រមេលើ

ថ នភពេសដ្ឋកិចច និងទីផ រករងរ

ត្រមូវករបណុ្ដ ះប

្ដ ល

ក៏

ច្រតូវបនេគស្រមប

្ដ លជំនញផងែដរ។ េគទំនងជ

មរយៈករ

ចបង្ហញយ៉ ងចបស់អំពី

និងសក្ដនុពលកនុងករបញូច លមនុស េទកនុងករបណុ្ដ ះប ្ដ លេដើមបី ្ដ លជំនញ ែដលេធ្វើដូេចនះជករេបើក្រចកថមីៗស្រមប់ ករបញូច ល

ច្របកបមុខរបរពក់ក

យុវជនេបះបង់សិក ែដលពុំមនករសិក មូល ្ឋ ន ប

ជបឋមផ្ដល់ដល់អនក

ឲយឈនេទទទួលយកបន

្ដ លវ ិជជជីវៈ។ ខណៈែដលករត្រមង់ ទិ សែបបេនះ្រតូ វបនេគ្របកន់ យក

ចប់

ករបណុ្ដ ះ

ំ ងពី ករកំ ណត់ នូ វ

ិ ័ យ េគបនកំ ណត់ យ៉ងចបស់ នូ វេគលេ ចង់ ណត្តិ ឬេសៀវេភបនទុ កៃនករសិ ក មវ ស សេ្រមច ទក់ ទងជមួ យករបញូច លយុ វជនេបះបង់ ករសិ ក និ ងករកំ ណត់ អំ ពី មុ ខរបរពក់

ក

្ដ លជំនញែដល

ចជួ យស្រមួលឲយពួកេគចូលេទកនុងទីផ រករងរ។ ដូេចនះ េគ ្រតូវែតមន

ករ្របុង្របយ័តនជពិ េសសកនុងករកំ ណត់មុខនទីករងរ េដើមបីេចៀស ងភន់្រចឡំចំេពះករងរ

ពក់ព័នន ធ ឹងមុខរបរពក់ក ិ ជ ជី វៈ។ វជ

ិ ី វធ

្ដ លជំនញ

្រស្ត ៃនករ

និងករងរផ រភជប់នឹងមុខរបរៃនករបណុ្ដ ះប

្ដ ល

ថ បន ែផនក គរុេកសលយែដលនំ េឆពះេទរកករផលិ តស្តង់

បណុ្ដ ះប ្ដ ល និងមគគុេទទសក៍ែណនំ ក៏នឹង្រតូវស្រមបេឡើងេទ មេនះែដរ។ េគនឹងបង្ហញ ជូ ន នូ វព័ ត៌ មនបែនថម េទៀតទក់ ទងនឹ ង្របធនបទេនះេនកនុ ង ង អតថបទ ទី ៤ ៃនមគគុេទទសក៍ វ ិធី ្រស្តទី២៖ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់ សមតថភពមុខរបរ។ មុខរបរពក់ក មនភពដែដលៗ។ ផទល់មត់យ៉ងពិ ភ្លមៗ។

្ដ លជំនញផ ំេឡើងពីភរកិ ចចជក់ែស្ដង មិនសូវសមុគ

ករងរេនះទមទរឲយមនករេគរព ្ដ រ

ប៉ុែន្តមនភព

មញញ

ភរកិចចផទល់របស់មុខរបរពក់ក

បង្ហញេឡើងឲយេឃើញកនុង មគគុេទទសក៍វ ិធី

ថ នភពជធមម

មបទបញ ជ

ម ញ និងជពិ េសស យលកខណ៍អក រ

និងជទូ េទទមទរឲយមនករពិនិតយ

្ដ លជំនញ

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

ពិច័យ

មនលកខណៈជភពជក់ែស្ដង

។ ឧទហរណ៍ អន្ត គមន៍ទំងេនះសំេ ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

ឬ និង

េលើករេ្របើ

្ដ លវ ិជជជីវៈ

71

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

្របស់ឧបករណ៍ជំនញស្រមប់ បំេពញករងរ, ករេបើកបរេ្រគ ងច្រក ឬឧបករណ៍ផលិតកមម ឬក៏ ករផ្ដល់េស កមម។ េគ

ចែចកមុខរបរពក់ក

្ដ លជំនញជពីរ្របេភទ

ករងរែដល្រតូវនឹងករងរៃនករបណុ្ដ ះប ជមួយមុខងរករងរ្របេភទេនះ។

្ដ លវ ិជជជីវៈ

មុខរបរពក់ក

មុខរបរែដលផ រភជប់នឹងមុខងរ

និងមុខរបរែដលគមនទំនក់ទំនងផទល់

្ដ លជំនញ្របេភទទីពីរេន

ម្របេទសខ្លះ

េគេ

ថ «មុខរបរតូចៗ»។ េនកនុង្របេភទទី ១ សមតថភពខ្លះេ្របើករបនេនកនុងករងរទំងពីរ ្របេភទ។ (ទក់ទិន្របធនបទេនះ សូមេមើលឧទហរណ៍អំពី ករងររបស់អនកេធ្វើនំ និ ង ជំ នួ យករ អនក ផលិ ត នំ បុ័ ង-នំ ទូ េទ ែដលមនបង្ហញ េនកនុ ង ២៖ េគលគំនិតបេងកើត និងេរៀបចំ សង ្ត ់ ករកំណត់ និងវ ិភគ

សមតថភព

ង អតថបទ ទី ៤ ៃនមគគុេទទសក៍វ ិធី មមុខរបរ។)

ថ នភពរបស់មុខរបរពក់ក

ពិបកនឹងសេ្រមចេឡើងជងេនកនុងករសិក ជងជួសជុលកង់, អនក្របគល់ទំនិញ, េប

្រស្តទី

្ដ លជំនញកនុង្របេភទទីពីរ មនករ

មវ ិស័យ។ «មុខរបរតូចៗ» ទំងេនះ ឧទហរណ៍ ករ

ម្រគឹះ

ថ ន, អនកេមើលែថមនុស ដល់េគហ ្ឋ ន,

អនកជួ យកិចចករផទះ, ហតថករទូេទ, គង្វលសត្វ។ល។ ពិបកនឹងរកេឃើញេនកនុ ងឯក

រទូ េទស្ដី

ិ គពី ករងរែដលមនេនកនុ ងនមវល្លីេផ ងៗ ពី សកមមភព េសដ្ឋកិ ចច ឬ េនកនុ ងេពលវ ភ

ស់។

ទិ៍។ ជ ញឹកញប់ មុខរបរតូច

ចទំង

មពិត

«មុខរបរតូចៗ»ទំងេនះមួ យចំនួន

សថិតកនុងចេងកមសកមមភពលកខណៈសងគមកិចច

សងគមេសដ្ឋកិចច មនករ្របមូល និងៃចនេ្របើ េឡើងវ ិញជ

េនះ្រតូវេគ្របមូលផ្ដំុេនកនុងជំពូកទូេទៃនករងរជប់ពក់ព័នធេផ ងៗ។ តបិតែតេគ

ចកត់សមគល់ពីវត្តមនរបស់

ពិបកនឹងបង្ហញ ពីភិនភគជក់ មវ ិស័យ។

វ ិធី

ក់ របស់មុខរបរពក់ក

្រស្តកន់ែតមនភពងយ

ស្រមបបនល្អជងេទនឹងករវ ិភគ ក

និងជួនកលពី

េលើអនុវ ិស័យសកមមភព

ចបត់ែបនបនៃនករសិក បំេពញបែនថម

ច

និងេទនឹងទស នវ ិស័យករងរៃនមុខរបរពក់

ថ នភព

េហើយេយើងនឹងេ្របើវ ិធី

ពិភក ជអតថិភព េដើ មបីបំេពញបែនថមេលើភិនភគៃន វ ិស័យបណុ្ដ ះប

ែតេគ

្ដ លជំនញ្របេភទេនះកនុងករសិក

្ដ លជំនញែដលពុំ មនទំនក់ទំនងផទល់ជមួយមុខរបរជំនញ។

ទិសេ

រៈសំខន់ របស់

ឬ

អញចឹង

េយើងនឹងេផ្ដត

្រស្តជួបសមភសផទល់

និង្រកុម

ថ នភពរបស់ករងរទំងេនះ និងទស ន

្ដ លែដលផ រភជប់នឹង ។

ករសិក បឋមឯក ជយមួយ ឬេ្រចើន ករផលិតករសិក

មវ ិស័យ

គឺជវ ិធី

្រស្តែដលមនរចនសមព័នធ្រតឹម្រតូវជងស្រមប់

កំ ណត់មូល ្ឋ នៃនែផនកររួម ស្ដីពីកំែណទ្រមង់ករបណុ្ដ ះប

ទំងេនះទមទរនូវេពលេវ

និងធនធនេ្រចើន ែដល

្ដ លវ ិជជជីវៈ។ ក៏ប៉ុែន្ត ករសិក ចបងកជករលំបកយ៉ ងធំេនេពល

ែដលធនធនជំនញ ឬមេធយបយចំបច់មនក្រមិត។ េគ

ចេធ្វើបនយ៉ ងលំបកកនុងករ

ក់ែតងស្តង់

កំ ណត់ឲយបនចបស់ នូវមុខនទីករងរជេគលេ មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

សមតថភពមុខរបរ

្របសិនេបើមិនបន

និងមិនបនកំណត់ទី

ំងមុខងរេនះេធៀប

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

72

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

នឹងមុខងរែដលមនទំនក់ទំនងនឹង ។ េលើសពីេនះ ជទូេទេគចំបច់្រតូវែតទទួលបនព័ត៌មន ស្ដី ពី

ថ នភពៃនមុ ខងរករងរេនះេន

មសហ្រគស

និ ងស្ដី ពី

របស់ េនកនុងេសដ្ឋកិចចជតិ។ ករេធ្វក ើ រសិក មវ ិស័យស្រមប់ ល់វ ិស័យបណុ្ដ ះប

រៈសំ ខន់ ជយុ ទធ

្រស្ត

្ដ ល គឺពត ិ ជសំណូមពរយ៉ ងខពស់។ ក៏

ប៉ុ ែន្ត ្របឈមមុខនឹងករលំបកកនុងករ្របែម្របមូលធនធនចំបច់ ស្រមប់ ដឹកនំករសិក

វ ិស័យទំងអស់ែដលចំបច់ េគ

ចេ្រគងចត់នីតិវ ិធី េទ

សង្វក់វ ិវត្តនៃ៍ នែផនករកំែណទ្រមង់ករបណុ្ដ ះប ចំ បច់ ឬ

មដំ

ម

ក់កល និងអនុវត្ត េទ

្ដ លវ ិជជជីវៈ

និងេ

យេដើរ

ម

មលកខខណ ័ ្ឌ

ទិ ភពកនុ ង្រគេនះ នូ វករសិ ក បឋមមួ យ ឬេ្រចើ នេដើ មបី ផគត់ ផគង់ ព័ ត៌ មនសំ ខន់ ៗ

បំ ផុតស្រមប់ ជំនួយដល់ករសេ្រមចចិត្ត

និងេដើមបីផ្ដល់ជូនសមភរស្រមប់ ស្រមួលដល់ករេ

ះដូ រ

េយបល់ជមួយៃដគូចមបងៗ។ ក៏ ប៉ុ ែន្ត េគក៏ សំណូមពរយ៉ ងទទូ ចដល់ ្រកុ មករងរែដលនឹ ងចូ លរួមេដើ រ ពិ ចរ

មផ្លូ វែបបេនះឲយ ិ ័ យ េផ ង ៗៃនករ ចំ េពះករគិ ត េឃើ ញ កលពី ដំ បូ ង ស្ដី ពី ករបេងកើ តវ ស

ែថមេទៀត

បណុ្ដ ះប ្ដ លទំងមូល និងកំណត់ ថ នភពវ ិស័យមួយ ឬេ្រចើនែដលប៉ះពល់េ យករសិក បឋមមួយឬេ្រចើនឲយបនចបស់។ ដូេចនះ ទិននន័យ ឬករសននិ ្ឋ នេចញពីករសិក ទំងេនះ ចនឹង ្រតូវយកេទេ្របើេឡើងវ ិញេនកនុងករសិក

មវ ិស័យេនេពលអនគត។

កនុងបរ ិបទេនះ មវ ិស័យ។

និ យយបនថ ករសិក បឋមនីមួយៗគឺជែផនកមួយៃនករសិក េគក៏

ចេធ្វើករសិក បឋមមួយែដល

ច់េ

េនះជឧទហរណ៍ៃន្របធនបទមួយចំនួនែដលេគ

យែឡក

េគ

ច

មវ ិស័យផងែដរ។

អំពីករសិក

ចេលើកយកមកសិក ៖

មុខរបរកំ ពុងេលចេធ្ល (បេចចកវ ិទយថមីៗ) •

ករកំណត់បុគគលិកលកខណៈៃនមុខនទីករងរ (េនកនុងរង្វង់ពិេសសេ បេងកើត្រពឹ តិក ្ត រណ៍វបបធម៌)

•

ករវវិ ត្តន៍ៃនមុ ខនទី ករងរមួ យចំ នួនេន

មប

យែឡក ដូចជករ

្ដ ្របេទសែដលបង្ហញេឡើង នូ វបរប ិ ទ

ឧស ហកមម និងលកខខ័ណ្ឌទីផ រករងរ្រសេដៀងគន •

ករេរៀបចំថីៗ ម ៃនករងរ (ពីចមងយ ្រកុមករងរ េធ្វើ

•

ករវ ិភគត្រមូវករែផនកបរ ិមណៃនករបណុ្ដ ះប

ម

ម

្ដ ល

ំងែទរែណត។ល។)

(មួ យេពលជកំណត់

ឬមន

លកខណៈដែដលៗ) • • •

ករែចករ ំែលកមុខងរករងររ ងវ ិស័យបណុ្ដ ះប ភព្រតឹម្រតូវកនុងករេរៀបចំ ករបណុ្ដ ះប ជេ្រមើសវ ិធីេរៀបចំ ករបណុ្ដ ះប

ទំងពីរ។ល។)។ វ ិធី

្រស្តកងករសេ្រមចករងរសិ ក ុន

ិ ័យ ផទុយពី ករសិ ក មវ ស ករសិក បឋម្រតូវែតេឆ្លើយតបនឹងចំេ មគគុេទទសក៍វ ិធី

្ដ ល

្ដ លដំបូងេនកនុង្រគឹះ

្ដ ល (េនកនុង្រគឹះ

ិ ី ែដលវ ធ

ថ នអប់រ ំ,

មសហ្រគស, បូកចូលគន

្រស្ត មនលកខណៈដូ ចគនជឯ កស

ទបញ ្ហ ពិេសសៗេ

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

ថន

យែឡកមួ យ

ឬេ្រចើនៃនករ្រ

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

្ឋ ន វ 73

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

្រជវ។ វ ិធី

្រស្តែដលផ រភជប់នឹងករសិក ែបបេនះ ្រតូវែត

ចស្រមបបននឹងបញ ្ហ ននែដល

ជំ រញ ុ ឲយមនករសិក េនះេឡើង។ េ

យែឡក េសៀវេភបនទុក្រតូវែត ចបង្ហញសកមមភពែដល អនុ ញញតឲយ្របមូ លបននូ វព័ ត៌ មនែដលេឆ្លើ យតបនឹ ងបញ ្ហ ែដ លេលើ កយកមកពិភក ដំបូង។ ជំ

នធំៗៃនករសិក បឋមរួមមន៖

•

ករចត់

ំងមនុស ស្រមប់ទទួលខុស្រតូវករសិក

•

ករបង្ហញេសៀវេភបនទុក បូករួមទំងវ ិធី

្រស្ត្រ

•

ករវ ិភគឯក

•

ករ្របមូល និងេរៀបចំ ទិននន័យ

•

ករ

•

ករផ្ដល់សុពលភពសេ្រមចដល់ករសិក

•

ករផ្ដល់សុពលភពដល់ករសិក បឋមមួយ

វ្រជវែដលេគ្រតូវយលមកេ្របើ

រ

ក់ែតងេសចក្តី្រពងៃនរបយករណ៍

លទធផលទទួលបន

ចមនេ្រចើនទ្រមង់ េទ

ច់ខត្រតូវឆ្លងកត់ករពិនិតយរបស់តំ

មទំហំរបស់ ។

ងមជឈ ្ឋ នេសដ្ឋកិចច និង

វ ិជជជីវៈេដើមបីទទួលបនេយបល់ពីពួកេគ។

ងទី៧ ករគិតគូរអំពីត្រមូវកររបស់វ ិស័យេ្រក្របព័នធ េសដ្ឋកិចចេ្រក្របព័នធជែផនកមួយៃនទិដ្ឋភពជក់ែស្ដង ពិភពេ េន

របស់្រគប់្របេទសទំងអស់េលើ

ក េនកនុងវ ិធនករខ្លះ។ រៈសំខន់ របស់ ែ្រប្របួលេទ មមជឈ ្ឋ ន និង មប ្ដ ្របេទសកំពុងអភិវឌ ន៍ េសដ្ឋកិចចេ្រក្របព័នធកន់កប់មួយែផនកធំបំផុត

ថ នភព។ េ្រពះថ

គឺករណីវ ិស័យ

សកមមភពមួយចំ នួនធំៃនែផនកសកមមភពេសដ្ឋកច ិ ផ ច រភជប់េទនឹង ។ជពិេសស ឧស ហកមមលកខណៈ ្របៃពណី និងសិបបកមម។

េសដ្ឋកិចចថនក់េ្រកមែដលហូរេចញអំពីេសដ្ឋកិចចេ្រក្របព័នធ មិនសថិតេនេ្រកមកបួនខនតៃន

េសដ្ឋកិចច និងសងគមកិចច

មួយេទ ្រពមទំងេគចផុតអំពីអន្ត គមន៍រដ្ឋផងែដរ។ េ

យ

រែត

្របេភទៃនសកមមភពទំងេនះមនព័ត៌មនតិចតួច

ែដលអនុញញតឲយពិពណ៌នអំពីលកខណៈ

សមគល់ៃនេសដ្ឋកច ិ េច នះ និងកំណត់អព ំ ីត្រមូវករបណុ្ដ ះប

្ដ លែដលេកើតេចញពីេសដ្ឋកច ិ េច នះ។

ក៏ប៉ុែន្ត

េគមិន

ចបេងកើត

ឬអនុវត្តកំែណទ្រមង់្របព័នធបណុ្ដ ះប

បនគិតគូ រអំពីចំែណកដ៏ធំេធងរបស់េសដ្ឋកិចចៃន្របេទសមួយេនះេទ។

្ដ លវ ិជជជីវៈេ ដូេចនះ

វ ិស័យ្រតូវែតគិតអំ ពីបញ ្ហ េនះ និងបង្ហញឲយបនចបស់អំពីត្រមូវករបណុ្ដ ះប សហ្រគសតូចៗែដលទទួលខុស្រតូវេលើផលិតផល មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

យមិន

ករសិក

ម

្ដ លមនុស

និង

ឬេស កមមែដលសេ្រមចេឡើងមិន

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

ម

74

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

លកខណៈផ្លូវករ េទ េលើទីផ រ។ េគ

វ ិស័យទំង

យ

្របព័នធ េហើយវ ិធី

ចែបងែចកវ ិធី

្រស្តជពីរ៖ វ ិធី

ែដលមនសកមមភពផលិតកមមភគេ្រចើនបំផុត

្រស្តទី២ សថិតេនកនុងវ ិស័យទំង

យ

ិ ័យ និងបឋម មវស

្រស្តទី១ សថិតេនកនុង

សថិតេនកនុងេសដ្ឋកិចចកុង ន

ែដលមនសកមមភពភគេ្រចើនផ រ

ភជប់នឹងេសដ្ឋកិចចេ្រក្របព័នធ។ សិក

េនកនុងករណីទី១ ចប់ ំងពីដំ ក់កលេរៀបចំែផនករ និងផលិតេសៀវេភបនទុកៃនករ មវ ិស័យមួយ េគចំបច់្រតូវចង្អុលបង្ហញទំហំែដលេគ ន យតៃម្លពីេសដ្ឋកិចចេ្រក្របព័នធ

កនងករផលិ តេចញជផលិតផល និងេស កមម។ ករ ក់ែតងឧបករណ៍អេងកត ករ្របមូល ករ ុ េរៀបចំ និងករវ ិភគទិនននយ ័ ្រតូវែត ចបង្ហញបនយ៉ ងចបស់អំពី រៈសំខន់ៃនសកមមភព េ្រក ្របព័នធ, ្របមូលឯក

រអំពី

ថ នភពៃនករងរ និងកំណត់អំពីត្រមូវករបណុ្ដ ះប

្ដ លែដលផ រ

ភជប់នឹង ។ ្របសិនេបើចំបច់ អន្ត គមន៍ពិេសស្រតូវែតេធ្វើេឡើងជមួយអនកចូលេធ្វើអន្ត គមន៍ៃន វ ិស័យេ្រកផ្លូវករ េដើមបីកំណត់ទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងឲយបនល្អ។ េគ នឹងរកេឃើញព័ ត៌មនបែនថមេទៀត ងអតថបទេលខ២ ៃនមគគុេទទសក៍ វ ិធី សមតថភព មមុខរបរ។

ទក់ទងនឹង្របធនបទេនះេនកនុង បេងកើត និងករេរៀបចំ សង ្ត ់

្រស្តទី២៖ េគលគំ និត

កនងករណ ី ទី២ គឺករណីែដលសកមមភពេសដ្ឋកច ិ េច សទរើ ែតទំងអស់ សថត ិ េនកនងវ ុ ុ ិស័យេ្រក ្របព័នធ ជករពិបកនឹងេធ្វើឲយបនដល់ទីបញចប់នូវករសិក មវ ិស័យ ែដលេគរព ម្រកប ខណ្ឌៃនករ្រ

វ្រជវែដលមនបង្ហញេនកនងែផន កទី៥។ ុ

ករសិក បឋមមួយែដលេផ្ដតេលើមួយ

ែផនកសកមមភពរបស់វ ិស័យេ្រក្របព័នធ (ឧទហរណ៍ផលិតកមមែផនកសមូន េនកនុងវ ិស័យសិបបកមម ឬ ករផលិតបែន្ល េនកនុងវ ិស័យកសិកមមែបប្របៃពណី) ចនឹង្រតូវេធ្វើេឡើង។ វ ិធី

្រស្ត្របមូលទិនននយ ័ ែដល្រតូវ្របកន់យកេនកនងបរ ិបទេនះ ុ

ពឹងេលើក្រមងសំណួរ េនះជករជួបសមភសមនសំណួរនំផូវពក់ ្ល ក អំពីមគគុេទទសក៍ ែណនំករជួបសមភស

និង្រកុមពិភក េ

ជករជួបសមភសែដល

្ដ ល ែដលេធ្វើេឡើងេចញ

យមនករចូលរួមចំែណកអំ ពី

មគគុេទទសក៍ស្រមបស្រមួលករសនទន។ េគ ្រតូវែតេធ្វើករយកចិតទ ្ត ុក ក់ជពិេសសមួយ ចំេពះ ិ គទនពី សំ ករចូ ល រួ មវ ភ ក់ មូ ល ្ឋ ន និ ងអនក តំ ង។ េទះកនុ ងករណី ក្ដី េគ្រតូ វែត បេងកើ តករជួ ប និ យយផទល់ គ ល់ថ

ចផ្ដល់ព័ត៌មនេនះ។

រ ងអនក ទទួ លខុ ស្រតូ វករសិ ក

និ ង មនុ ស ែដលេគទទួ ល

េយើងនឹងសងកត់ធងន់េលើផល្របេយជន៍ៃនករបណុ្ដ ះប

្ដ ល

េដើ មបីទទួលបនកិ ចស ច ហករកន់ែត្របេសើរ។

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

75

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ឧបសមពន១ ធ ករស្រមបវ ិធី ជំ

នវ ិធី

្រស្ត ករវ ិភគ

ភិនភគវ ិស័យ

មេសៀវេភៃនករ

បណុ្ដ ះ ប

នវ ិធី

ែផនកទី១

មវ ិស័យ

និងបឋម

ករវ ិភគ

អភិវ ឌ ន៍ ែផនកគរុេកសលយ

សមតថភពមុខរបរ ថ នភព

ករងរ (AST)

មគគុេទទសក៍ េរៀបចំ

ែផនកទី៣

ថ នភពមុខរបរ

ស្តង់

សិក

មមគគុេទទសក៍របស់អងគករ OIF

ែផនកទី២

ថ នភពទីផ រករងរ

ករសិក

្រស្ត

្ត ល

កមមវ ិធី

្ដ ល

មគគុេទទសក៍ គរុេកសលយ

មគគុេទទសក៍ យតៃម្ល

ជំ

ថ បនករបណុ្ត ះប

គេ្រមង

ថ នភព

ករងរ (AST)

និងករសិក បឋម

្រស្ត

បញជី យនម

សមតថភព

មមុខរបរ

ស្តង់

ស្តង់ បណុ្ដ ះ ប

្ដ ល

មគគុេទទសក៍ គរុេកស លយ

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

យតៃម្ល

មគគុេទទសក៍ េរៀ បចំ

្ដ លវ ិជជជីវៈ

76

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

ឧបសមពន២ ធ បញជីវ ិស័យបណុ្ដ ះប

្ដ លរបស់េកបិច

វ ិស័យទី១ - រដ្ឋបល ពណិជជកមម និងព័ត៌មនវ ិទយ វ ិស័យទី២ - កសិកមម និងេន វ ិស័យទី៣ -

ទ

រ និងេទសចរណ៍

វ ិស័យទី៤ - សិលបៈ វ ិស័យទី៥ - េឈើ និងសមភរពក់ព័នធ វ ិស័យទី៦ - គីមី និងជីវវ ិទយ វ ិស័យទី៧ - សំណង់ និងករងរ វ ិស័យទី៨ - បរ ិ

ធរណៈ

ថ ន និងេរៀបចំ ែដនដី

វ ិស័យទី៩ - េអឡិច្រតូនិក វ ិស័យទី១០ - ែថទំបរ ិកខរេដើរេ វ ិស័យទី១១ - ករផលិតេ

យម៉ូទ័រ

យេ្រគ ងម៉ សុីន

វ ិស័យទី១២ - ៃ្រពេឈើ និង្រក

ស

វ ិស័យទី១៣ - ទំនក់ទំនង និង្រ

វ្រជវឯក

រ

វ ិស័យទី១៤ - េ្រគ ងម៉ សុីនស្រមប់ែថទំ វ ិស័យទី១៥ - អណូ្ដ ងែរ ៉ និងករងរករ ្ឋ ន

វ ិស័យទី១៦ - ឧស ហកមមសែ្ល ដក វ ិស័យទី១៧ - ដឹកជញូជ ន វ ិស័យទី១៨ - ែសបក ្រក

ត់ និងសំេលៀកបំពក់

វ ិស័យទី១៩ - សុខភិបល វ ិស័យទី២០ - េស សងគម អប់រ ំ និងយុតិធ ្ត ម៌ វ ិស័យទី២១ - ែកសមផស

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

77

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

ឧបសមពន៣ ធ ចំ

ត់ថនក់ជតិមុខរបរ (CNP)

ករពណ៌នអំពីវ ិជជជីវៈ •

០ ្រគប់ ្រគង

•

១ ជំនួញ ហិរញញ វតថុ និងរដ្ឋបល

•

២ វ ិទយ

•

៣ វ ិស័យសុខភិបល

•

៤ វ ិទយ

•

៥ សិលបៈ វបបធម៌ កី

•

៦ ករលក់ និងេស កមម

•

៧ មុខរបរ ដឹកជញូជ ន និងេ្រគ ងម៉ សុីន

• • ○

○

្រស្តធមមជតិនិងអនុវត្ត និងវ ិស័យពក់ព័នធ

្រស្តសងគម សិក ធិករ រដ្ឋបល

ធរណៈ និង

សន

និងកម ន្ត

៨ វ ិស័យវតថុធតុេដើម

៩ ែកៃចន ផលិត និងេស បេ្រមើ្របេយជន៍

ធរណៈ

៧២៨ បុគគលិកជងកំេបរ និងបិទមនងសិ •

៧២៨១ ជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ

•

៧២៨២ ជងេបតុង

•

៧២៨៣ ជង្រកលករូ ៉

•

៧២៨៤ ជងបិទមនងសិ

៧២៨១

ជងចងកែ្រញចងែដក និងអនកេរៀប្របព័នក ធ ុងផទ ន ះ

•

សិស េរៀនេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ

•

សិស េរៀនេរៀបឥដ្ឋ

•

ជងេរៀបឥដ្ឋ-បិទមនងសិ

•

ជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ

•

ជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរេរៀបឡ

•

ជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរច្រងកន

•

ជងេរៀបឥដ្ឋ

•

ជងេរៀបឥដ្ឋជួសជុលបំពង់ែផ ង

•

ជងេរៀបឥដ្ឋជួសជុលច្រងកនដុតនំ

•

ជងេរៀបឥដ្ឋជួសជុល

•

ជងេរៀបឥដ្ឋតុបែតងឡ

•

ជងេរៀបឥដ្ឋែថទំ

•

ជងេរៀបឥដ្ឋខងសំណង់ ឥដ្ឋ

មគគុេទទសក៍វ ិធី

មេ ងច្រកឧស ហកមម

ន់

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

78

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក •

ជងេរៀបឥដ្ឋបំពង់ែផ ង

•

ជងេរៀបឥដ្ឋបំពង់ែផ ងេ ងច្រក

•

ជងេរៀបឥដ្ឋឡឧស ហកមម

•

ជងេរៀបឥដ្ឋខងសំណង់ លំេន ្ឋ ន

•

ជំ នួយករជងេរៀបឥដ្ឋ

•

ជំ នួយករជងកំ េបរ

•

ជំ នួយករជងកំ េបរេរៀបថម

•

ជងកំេបរ-ជួសជុ លសំណង់ពីឥដ្ឋ

•

ជងកំេបរជួសជុលបំពង់ែផ ងពីថម

•

ជងកំេបរខងសំណង់ពីឥដ្ឋ

•

ជងកំេបរខងប្លុកឥដ្ឋ

•

ន់

ន់

ន់ៃនសំណង់

ជងកំេបរខងប្លុកេបតុងអំពី

ចម៍ែដក

•

ជងកំេបរខងថម

•

ជងកំេបរខងថមសិបបនិមិត្ត

•

ជងកំេបរខងថម និងឥដ្ឋ

•

ជងកំេបរខងសំណង់

•

ជងដំេឡើងសំណង់ពីឥដ្ឋ

•

ជងដំេឡើងបំពង់េផ ងពីឥដ្ឋ

•

ជងដំេឡើងឃ្លំងឬជ្រងុកពី សុីម៉ងត៍

•

ជង

•

ជង

•

ជងេរៀបឥដ្ឋ

•

ជងេរៀបថមសិបបនិមិត្ត

•

ជងេរៀបថមបេញ ឆ ត

•

ជងជួសជុលេ្រគ ងលម្អអំពីឥដ្ឋ

•

ជងកត់ថម

ក់បុកេបតុ ្ល ង

ក់បុកេបតុ ្ល ងពី

មគគុេទទសក៍វ ិធី

ិ ័យ និងបឋម មវស

រ ្ឋ នពីថម ន់

ចម៍ែដក

ន់

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

79

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ឧបសមពន៤ ធ ៧២៨១ ជងឥដ្ឋ-កំេបរ ជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរេរៀបឥដ្ឋ សង់ ឬជួសជុលជញ ជ ំង

ក់បុកេបតុ ្ល ង ថម និងសមភរសំណង់ ្រសេដៀងគនេនះ េដើមបី

ងទ្វរ-បង្អួច បំពង់ែផ ង ច្រងកន និងសំណង់េផ ងៗេទៀតេទ

មប្លង់

និងករចង់បនរបស់អតិថិជន (បញជីកំណត់តៃម្ល)។ ពួកេគេធ្វើករឲយ្រកុមហ៊ុនសំណង់ និងសហ្រគិ ន ខងសំណង់ឥដ្ឋ ឬពួកេគ គំរៃូ នករេ

ចេធ្វើជកមមករឯក ជយផងែដរ។

េឈមះករងរ

សិស េរៀនេរៀបឥដ្ឋ-កំ េបរ ជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ ជងេរៀបឥដ្ឋខងសំណង់ពីឥដ្ឋ

ន់

ជងកំេបរខងថម ជងកត់ថម េមើ លករ

ក់េឈមះករងរទំងអស់

មុខងរចមបងៗ ជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរកន់មុខងរមួយែផនកឬទំងមូ លដូចខងេ្រកម៖ • •

នគំនូសបំ្រពួញ និងប្លង់េដើមបីគណនពីសមភរសំណង់ ្រតូវេ្របើ កត់ ឬខត់ ឥដ្ឋ ឧបករណ៍េ្របើ េ

•

និ ង ប្លុ កេបតុ ង ្រសបេទ

មបញជី យតៃម្ល

មមុ ខ

េ

យេ្របើ ្របស់

យៃដ និងអគគិសនី

េរៀបចំ និងេរៀបឥដ្ឋ ប្លុកេបតុង ឬថម ករូ ៉ និងសមភរសំណង់េផ ងៗេទៀត្រសេដៀងគនេដើ មបី សង់ ឬជួសជុលជញ ជ ំង សំណង់្រគឹះ និងែផនកេផ ងៗកនុងសំណង់េ ងច្រក ពណិជជកមម ឬ

លំេន ្ឋ ន •

ងសង់បំពង់ ែផ ង និងច្រងកនអំ ពីសុីម៉ងត៍េនកនុងអគរេ្របើ ស្រមប់ពណិជជកមម ឬលំេន

ន •

សង់សមបកេ្រ

•

លម្អបំពង់ែផ ងេ ងច្រកពី ឥដ្ឋ

•

េធ្វើ ឬេធ្វើេឡើងវ ិញេ្រគ ងលម្អឡ ច្រងកន ឡកេម្ដ ឬសំណង់េផ ងៗេទៀតេ ឬកេមទច េ

បបំពង់េផ ងេ ងច្រកពី ឥដ្ឋ ងរង្វង់

យេ្របើ

សុី ដ

ន់

េបតុ ង

ន់

សមភរសំ ណង់ ពីប្លសទិ ក

ន់

យេ្របើឥដ្ឋ

ន់

និ ងសមភរេផ ងៗ

េទៀត •

េធ្វើ្រជី លម្អជញ ជ ំង ឬៃផទ បពីឥដ្ឋ ថម ឬសមភរេផ ងៗ្រសេដៀងេនះ

•

សង់ឬដំេឡើងសំណង់ពីធតុផ ំពីសុីម៉ងត៍េធ្វើេហើយ្រ

•

សង់

នេលើ ដំ បូ ល

មគគុេទទសក៍វ ិធី

ជញ ជ ំ ងេតឿ

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

ប់

ឬសំ ណង់ លម្អ េផ ង េទៀត

ឬសមភរ េផ ង ៗេទៀត

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

80

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

្រសេដៀងេនះ •

ែកលម្អ សម្អត ឬ

បថនំែដលមន្រ

ប់ ្របសិនេបើមន

ចចូល្របកបវ ិជជជីវៈ

លកខខ័ណ្ឌ •

សញញប្រតទុតិយភូមិជធមម

្រតូវមនជចំបច់។

•

កមមវ ិធីសិក រយៈេពលពីបីេទបួនឆនំ

ឬពិេ

ធន៍េលើសពីបួនឆនំកុងមុ ន ខរបរ

បណុ្ដ ះប ្ដ លជំនញខងករងរឥដ្ឋ េន កនុង ទរេដើមបី ចទទួលបនលិខិតបញ ជ ក់ សមតថភព។ •

ឬឧស ហកមម ជ ធមម

លិខិតបញ ជ ក់សមតថភពខងជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ្រតូវមនជចំបច់េន

រួមទំងករ ្រតូវេគទម

ណូែវល-េអកូស

េននូវ-ូ ៉ ្របន់សិក ្វ និងេនេកបិច និង្រតូវ្របគល់ជូន េទះបីជមិនចំបច់កីេ្ដ នែទរ-ណឺវ និង េន •

្របដ័រ។

ជងឥដ្ឋ-កំ េបរមនជំនញ

ចទទួលបនសញញប្រត ្រ

្រកហម (Sceau rouge)។

ព័ត៌មនបែនថម •

មនពិេ

ធន៍យូរឆនំ

•

សញញប័្រត្រ

្រកហម

ចចូលេទកន់តំែណងជអនក្រតួតេមើ លករងរ ចចល័តេទមក

មេខត្ត

ករេ

េឈមះែដលមិន្រតូវភន់្រចឡំ

•

ជង្រកលឥដ្ឋករូ ៉ (៧២៨៣)

•

េមករដឹកនំកមមករេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ (សូមេមើ ល ៧២១៩ សហ្រគិន និងេមករៃនមុខរបរ

•

េផ ងៗេទៀតកនុងវ ិស័យសំណង់ និងេស ជួសជុ ល និងដំេឡើង) អនកេ្របើម៉សុីនខត់សម្អត (Finisseur)

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

81

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

ឧបសមពន៥ ធ ឯក

ំ រដក្រសង់ពី នមវល្លីវ ិជជជីវៈ និង្របេភទសងគមវ ិជជជីវៈ (PCS) េន្របេទសប ង

PCS ២០០៣ - វ ិជជជីវៈ ៦៣២ a ជងកំេបរជំនញ

៦ កមមករ ៦១ កមមករជំនញ ៦៣ កមមករជំនញកនុងសិបបកមម ៦៣២ a ជងកំ េបរជំនញ កមមករជំនញខង ខងមុខ

ប) េ

យបយអែដលេធ្វើករងរកំេបរមួយែផនកៃនសំណង់ (្រគឹះ ជញ ជ ំង ៃផទ ជញ ជ ំង យរួមផ ំគននូវសមភរេផ ងៗ (ឥដ្ឋ ថម ្រគួស។ល។) ជមួយនឹងសមភរបិទភជប់េ្របើ

ជតិកំេបរ សុីម៉ងត៍ ខ ច់ និង្រគួស។ កមមករជំនញខងេបតុងសថិតេនកនុងែផនក ៦២១ b។ ែផនក្រតូវនឹងកមមករគមនជំនញ វ ិជជជីវៈ្របទះេឃើញញឹកញប់ បំផុត កមមករ្រកលករូ ៉ (កំ េបរ េរៀបករស ូ ៉ ុីម៉ងត៍) កមមករដឹកជញូជ ន

ដំេឡើង

ែផ ង ឬជងកំេបរ

មនងសិ

-

កមមករេរៀបឥដ្ឋ ្របធន្រកុមករងរ្រកលករូ ៉

និងជួ សជុលបំពង់ ្របធន្រកុ មកមមក រកំ េបរ

មេ ងច្រក

កមមករ្រកលករូ ៉ កមមករបិទមនងសិ

វ ិជជជីវៈ្រសេដៀងគនេនះ

្របធនកមមក របិ ទ

មនងសិ ជំនួយករជងកំេបរ

(េលើកែលងែតជងបិទ កមមករ

បពណ៌) អនក

យបយអ

ប ឬបិទជញ ជ ំង

កមមករ យកេមទច កមមករេបៀកកំេបរ កមមករបិទភជិត កមមករដំេឡើងឬជួសជុលបំពង់ែផ ងេ ងច្រក កមមករកំេបរ (លីមូសុីន) ជងកំេបរ ជងដំេឡើងេ្រគ ងេបតុងចក់្រ

ប់

កមមករដំេឡើងេ្រគ ងធន់ធងន់ផលិត្រ កមមករ

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

ប់

ងជញ ជ ំង

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

82

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ឧបសមពន៦ ធ ស

កប្រតពណ៌នគំរអ ូ ំពីករងរ-មុខរបរ

ចំណងេជើ ងករងរ-មុខរបរ (A)

ករេ

េឈមះសំខន់ៗ

េលខកូដ (B)

ករេ

េឈមះពិេសស

(c)

សូមេមើ លផងែដរ

(d)

(e)

កុំ្រចឡំ (f)

ពិពណ៌នទូេទ

លកខខ័ណ្ឌ

(g)

ចេធ្វើករបន (h)

សកមមភពមនមូ ល ្ឋ នរួម

ចំេណះដឹង

ចំេណះេធ្វើ

(i)

ចំេណះដឹង្រទឹ សី៖ ្ដ (k1)

(l1)

ចំេណះដឹងខងនី តិវ ិធី៖ (k2)

ចំេណះដឹងអនុវត្ត៖ (l2)

លកខខ័ណ្ឌទូេទកនុងករ្របកបករងរ (m)

កែន្លង្របកបករងរ (m1)

លកខខ័ណ្ឌករងរ (m2)

សមតថភពែដលជទូេទផ រភជប់នឹងករងរ-មុខរបរ (n)

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

83

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

ងពនយល់ពកយ កយសពទ វ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើ

និយមន័យ វ ិធី

្រស្តែដលេផ្ដតជចមបងេលើករកំណត់សមតថភពជមូល ្ឋ ន

សមតថភព

ែដលផ រភជប់នឹងករ្របកបមុខរបរមួយ និងេផទរ េទកនង្រកបខ័ ណ្ឌៃនករ ុ ងរ ក់ែតង ស្តង់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល ឬកមមវ ិធីសិក ។

សមតថភព

បណំុ្ដ ឬសំណុំរួមៃនចំេណះដឹង ចំេណះេធ្វើ និងឥរ ិយបថែដលអនុ ញញត ឲយ េគបំ េពញេ យ េជគ ជ័ យ នូ វសកមមភព មួ យ ឬសំ ណុំ សកមមភព រួមមនដូចជភរកិ ចច ឬសកមមភពករងរ។ យផទល់នឹងករអនុវត្តភរកិ ចច និងករវ ិវត្តន៍

សមតថភពពិេសស ឬ សមតថភពែដលផ រភជប់េ េ

យែឡក

ផទល់េនកនុងបរ ិបទករងរ។

អនុវត្ត

នឹងែដនកំ ណត់ចបស់

ទក់ទងនឹងទិដ្ឋភពជក់ែស្ដង ស់

នឹងករ

និងនឹងទិដ្ឋភពផ រភជប់ផទល់នឹង

ករ្របកបមុខរបរមួយ។ សមតថភពទូេទ

សមតថភព ែដល្រតូ វេទនឹ ងសកមមភព ទូ លំ ទូ កំណត់ហួសពីភរកិ ចច ប៉ុែន្ត ជ ទូេទ ទំងេនះ។ េហើយ

យ

ែដលមនែដន

រួមចំែណកកនុងករអនុវត្តភរកិចច

សកមមភពទំងេនះជទូេទដូចៗគនេនកនងភរកិ ចជ ច េ្រចើន ុ

ចេផទរេទេ្របើ េនកនុង

ថ នភពករងរជេ្រចើន។ ជ ធមម

ទមទរករសិក អំ ពីលកខណៈ្រគឹះ។ កមមវ ិធី

សំណុំេគលគំនិត វ ិធី

្រស្ត ឯក

រ និងនីតិវ ិធី ែដលអនុញញតឲយមន

ករបេងកើតនូវវ ិធី

្រស្ត ឬដំេណើរករ (វគគ) បណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ េគ

បណុ្ដ ះប កមមវ ិធី មវ ិធី ករ យតៃម្លករសិក

្ដ ល។ េន កនុងករ េ ថ

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព។

ដំ េណើ រករែដលនំ េឆពះ េទេធ្វើ ករ យតៃម្ល េលើ ករសិ ក ទិននន័យែដល្របមូល វ ិភគ និងបក្រ

េ

យេ្របើ

យ ស្រមប់ករសេ្រមចរបស់ែផនក

គរុេកសលយ ឬរដ្ឋបល។ មុខងរករងរ

បណុ្ដ ះករងរ ឬករងរ-មុខរបរែដលបង្ហញនូវសំណុំឯក ររួមមួយ ៃន សមតថភព និងសមតថកិចចទក់ទិនជមួយមុខរបរមួ យ ឬវ ិជជជីវៈមួយ និង ែដល

ករ

ថ បនករ

ចចុះេនកនុងស្តង់

បណុ្ដ ះប

្ដ លែតមួយ។

កេន មេគលនេយបយ ឧបករណ៍ និងវ ិធី

្រស្តវ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស

បណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចក ែដលអនុញញតឲយេគ ក់ដំេណើរករ េ យមនករស្រមបស្រមួល្រតឹ ម ្រតូវ និងយ៉ ងចបស់ ស់ នូវវ ិធី េទស និងវ ិជជជីវៈ ្រស្តៃនករបេងកត ើ េគលគំនិត េរៀបចំ

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

84

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

អនុវត្ត និង យតៃម្លសកមមភពបណុ្ដ ះប ករ

ថ បនករ

ិ ័យ និងបឋម មវស

្ដ ល។

សំណុំៃនធតុផ ំេផ ងៗែដលអនុញញតឲយ : កំណត់េគលនេយបយៃន ករបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ, បេងកើត េឡើង, អនុវត្ត និងេធ្វើ ករែកស្រមួល្រកបខ័ ណ្ឌចបប់ និងបទបញ ជ , បេងកើតរចនសមព័នធ និង

្រគប់្រគង

ដឹកនំ្របព័នធ្រគប់្រគងធនធនមនុស ហិរញញ វតថុ និងសមភរ, ធនឲយមន

ករ

ក់ ដំ េណើ រករ ករ បណុ្ដ ះ ប

្ដ ល

្រព មទំ ងករ យ តៃម្ល

សមតថភពៃន្របព័នធទំងមូល។ ករ

ថ បនែផនក

ឧបករណ៍ និងវ ិធី

្រស្តែដលនំេឆពះេទរកករបេងកើតេគលគំនិត ករ

េរៀបចំ និងករេធ្វប ើ ចចបបននភពជ្របចំ េលើកមមវ ិធីសក ិ ុ

គរុេកសលយ

ប

ឬេលើសង ្ត ់ បណុ្ដ ះ ្រពមទំងមគគុេទទសក៍គរុេកសលយែដលជួយស្រមួលដល់ករ

្ដ ល

ក់ដំេណើរករ ។ ្របតិបត្តិករ

សកមមភពែដលពណ៌នអំពីជំ េទនឹ ងដំ

នៃនករសេ្រមចភរកិចចមួយ។

ក់ កលៃនភរកិ ចច ជពិ េសស

និ ងបេចចក េទសែដលេគេ្របើ ្របស់

្រតូវ

ិ ី តភជប់ េទនឹ ងវ ធ

ឬទម្លប់ ករ ងរ មន ្រ

្រស្ត

ប់ ,

អនុញញតឲយេគបង្ហញបនចបស់អំពីដំេណើរករករងរ។ ដំេណើរករករងរ

េស៊រ ីៃនដំ

ក់ កលមនលំ

ប់េរៀង្រតឹម្រតូវកនុងេពលេវ

មួយ

ែដល

អនុញញតឲយេគទទួលបនលទធផលមួ យ (ផលិតផល ឬេស កមម)។ ិ ី ដំេណើរករបំែបកេចញ ដំ េណើ រករែដលសថិ តេនខងកនុ ងវ ធ

្រស្ត សមេហតុ ផលមួ យ

ែដល

អនុញញតឲយេគឈនេចញជបន្តបនទប់ពីករវ ិភគធតុែដលបនកំណត់

េទរកករកំណត់ធតុថីៗ ម េ

យបំែបកែខនងបនជធតុបន្តបនទប់ េចញ

ពីធតុមុន។ ចំេណះដឹងផ រភជប់

ចំេណះដឹងែដលកំណត់នវូ ករសិក សំខន់ៗ និងមនន័យ ែដលអនកេរៀន

នឹងសមតថភព

្រតូវអនុវត្តេដើមបី

ែផនកបណុ្ដ ះប

្ដ ល

បណុ្ដ ះប ្ដ ល េ យែផ្អកេលើករបំេពញគនេទវ ិញេទមក ែផនក គរុេកសលយ និ ងរដ្ឋបល និ ងទំ នក់ ទំនងរ ងសមតថភពែដលជ

្របជុំសង ្ត ់

ធតុផ ំៃនស្តង់ ភរកិចច

ក់ដំេណើរករ ឬធនឲយមនករវ ិវត្តន៍សមតថភព។

ទំងេនះ។

អំេពើែដល្រតូវេទនឹងសកមមភពចមបងៗ្រតូវបំេពញេនកនុងមុខរបរមួយ

ជទូេទ

អំេពើទំងេនះអនុញញតឲយេគពនយល់បង្ហញពី ផលិតផល

និង

លទធផលៃនករងរ។

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

85

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ឯក ន ៃដមន

ិ ័យ និងបឋម មវស

រេយង

ជញប័ណ្ណ28

1. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Construction, Briquetage‐maçonnerie, Rapport d’analyse de situation de travail, 1989, 37 p.

2. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Construction, Briquetage‐maçonnerie, Programme d’études, 1991, 86 p.

3. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Construction, Briquetage‐maçonnerie, Guide d’organisation pédagogique et matérielle, 1992, 63 p.

4. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. L’ingénierie de la formation professionnelle et technique, 2002.

Cahier 1 Orientations, politiques et structures gouvernementales, 51 p.

Cahier 2 Gestion centrale de la formation, 55 p.

Cahier 3 Développement des programmes d’études, 40 p.

Cahier 4 Mise en oeuvre locale de la formation, 69 p.

5. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION.

Élaboration des programmes d’études

professionnelles,Cadre général‐cadre technique, 2002, 23 p.

6. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Élaboration des programmes d’études techniques, Guide de définition des buts et des compétences d’un projet de formation, 2002, 27 p.

7. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Élaboration des programmes d’études professionnelles et techniques, Guide d’animation d’un atelier d’analyse de la situation de travail, 2002, 44 p.

8. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. La formation professionnelle et technique au Québec,Un système intégrant l’ingénierie de gestion et l’ingénierie de formation, 2002, 108 p.

9. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Programmes d’études préparant à l’exercice d’un métier semi‐spécialisé, Guide administratif 2003‐2004, 2003, 15 p. et annexes.

10. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Politique d’évaluation des apprentissages, 2003, 68 p.

11. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. L’ingénierie de la formation professionnelle et technique, 2004, 209 p.

12. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. La ingeniería de la formación professionnal y técnica, 2004, 210 p.

13. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. The engineering of vocational and technical training, 2004, 176 p.

14. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. 28

ន ៃដែដលជកមមវតថុៃនវ ិញញបនប្រត្របគល់េ

មគគុេទទសក៍វ ិធី

Élaboration des programmes d’études

យ្រកសួងអប់រ ំ កម ន្ត និងកី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

េកបិច។

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

86

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

professionnelles,Guide de conception et de production d’un programme, 2004, 78 p.

15. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. La prise en compte du développement durable dans les programmes d’études en formation technique, 2004, 55 p.

16. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Briquetage‐maçonnerie, programme d’études professionnelles, 2005, 72 p.

17. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Briquetage‐maçonnerie, référentiel pour l’évaluation des apprentissages, 2005, 118 p.

18. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Briquetage‐maçonnerie,guide d’organisation, 2005, 48 p.

19. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Cadre de référence sur la planification des activités d’apprentissage et d’évaluation, formation professionnelle, 2005, 106 p.

20. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Reconnaissance des acquis et des compétences en formation professionnelle et technique, cadre général – cadre technique, 2005, 21 p.

21. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Analyse comparative de modèles de qualification professionnelle, au Québec et dans d’autres États, 2005, 118 p.

22. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Élaboration des programmes d’études professionnelles, Élaboration des spécifications pour l’évaluation des compétences aux fins de la sanction 2008, 40 p. [Document de travail].

23. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Guide de conception et d’élaboration d’un programme d’études, 2008, 92 p. [Document de travail].

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

87

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ឯក

ិ ័យ និងបឋម មវស

រេយងទូេទ

24. AUSTRALIAN QUALIFICATIONS FRAMEWORK (AQF) ADVISORY BOARD. Australian Qualifications Framework: Implementation Handbook, Fourth edition, 2007, 99 p.

25. BUREAU INTERNATIONAL DU TRAVAIL. Classification internationale type des professions, Genève, 1958, 280 p.

26. BUREAU INTERNATIONAL DU TRAVAIL. Travail décent et économie informelle, 2002, 83 p.

27. BUREAU RÉGIONAL de L’UNESCO à Dakar (BREDA). L’approche par compétences dans l’enseignement technique et la formation professionnelle, Bénin, Burkina Faso, Mali, 2006, 261 p.

28. COMMISSION EUROPÉENNE ÉDUCATION ET CULTURE. Le cadre européen des certifications pour l’éducation et la formation tout au long de la vie (CEC), 2008, 15 p.

29. DESCHÊNES, A.‐ J. et autres. Constructivisme et formation à distance.

30. DOLZ J., et E. OLLAGNIER (eds). L’énigme de la compétence en éducation, Bruxelles, 2002, De Boeck Université.

31. EURYDICE, DIRECTORATE GENERAL FOR EDUCATION AND CULTURE. Eurybase, The information database on Education Systems in Europe, Organisation du système éducatif en France, European Commission, 2006‐2007, 57 p.

32. GOUVERNEMENT DU NOUVEAU‐BRUNSWICK. Politique provinciale d’évaluation des apprentissages, L’évaluation au service de l’apprentissage, 2002, 18 p.

33. JOOSERY, Pradeep Kumar. TVET in Mauritius: a case study, 2006.

34. LEGENDRE, R. Dictionnaire actuel de l’éducation, 3e édition, Guérin, Montréal, 2005, 1554 p.

35. MONCHATRE, Sylvie. En quoi la compétence devient‐elle une technologie sociale? Réflexions à partir de l’expérience québécoise ‐ Comment l’approche par les compétences modifie la conception des programmes de formation professionnelle, Revue Française de sciences sociales, Formation‐Emploi, no 99, 2007.

36. NORTON, Robert E. Quality Instruction for the High Performance Workplace: DACUM. 1998, 7 p.

37. NORTON, Robert E. Quality Instruction Requires High Quality Materials: SCID, 1998, 8 p.

38. NORTON, Robert, E. DACUM. Handbook, Second Edition, Leadership Training Series no. 67, Ohio State University, Columbus, Center on Education and Training for Employment, 1997, 314 p.

39. NORTON, Robert, E. DACUM. Bridging the Gap between Work and High Performance, 1997, 90 p.

40. NORTON, Robert, E. Maintaining DACUM Quality, 1995, 4 p.

41. NORTON, Robert, E. DACUM and Tech Prep: Dynamic Duo, 1993, 23 p.

42. NORTON, Robert, E. SCID: Model for Effective Instructional Development, 1993, 14 p.

43. NORTON, Robert, E. Improving Training Quality by Avoiding the « What Errors » of curriculum development, 1993, 7 p.

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

88

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

44. ORGANISATION INTERNATIONALE DE LA FRANCOPHONIE. Évaluation externe du «programme d’appui aux politiques nationales de formation professionnelle et technique»: rapport synthèse, mars 2007, par CRC Sogéma (Canada‐Québec), Collection Suivi et évaluation, n° 11, 2007, 84 p.

45. PIGEASSOU, Jean, et Daniel VIMONT. La validation des acquis de l’expérience à l’éducation nationale, MEN, IGEN‐IGAENR, novembre 2005.

46. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Élaboration des programmes d’études professionnelles et techniques, Esquisse d’un processus de planification pédagogique dans le cadre d’une approche par compétences, 2002, 24 p. [Document de travail].

47. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Pâtisserie, Programme d’études, 2005, 106 p.

48. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Élaboration des programmes d’études professionnelles, Guide de rédaction du guide d’organisation d’un programme d’études professionnelles, 2006, 34 p. [Document de travail].

49. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Modèle d’adéquation formation‐ emploi 2006, volet régional, 2007, 300 p.

50. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT et EMPLOI‐QUÉBEC. Cadre de référence pour la production des études sectorielles en partenariat, 2005, 41 p.

51. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Cadre d’élaboration de programmes selon l’approche par compétences en formation professionnelle, version expérimentale, 2006, 21 p.

52. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide méthodologique pour l’élaboration de la nomenclature algérienne des emplois et métiers, version expérimentale, 2006, 45 p.

53. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Méthodologie générale pour la réalisation des études de planification, version expérimentale, 2006, 59 p.

54. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’élaboration d’un référentiel du métier, version expérimentale, 2006, 53 p.

55. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

89

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide de conception d’un projet de formation, version expérimentale, 2006, 38 p.

56. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’élaboration d’un programme d’études, version expérimentale, 2006, 83 p.

57. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’implantation d’un programme de formation, version expérimentale, 2006, 117 p.

58. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’évaluation d’un référentiel pour l’évaluation de sanction, version expérimentale, 2006, 21 p.

59. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’élaboration d’un référentiel pour l’organisation pédagogique et matérielle, version expérimentale, 2006, 48 p.

60. RÉPUBLIQUE DE GUINÉE, MINISTÈRE DE L’ENSEIGNEMENT TECHNIQUE ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Programme de formation, Maçonnerie, 2003, 112 p.

61. RÉPUBLIQUE DE GUINÉE, MINISTÈRE DE L’ENSEIGNEMENT TECHNIQUE ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide pédagogique, Maçonnerie, 2003, 190 p.

62. RÉPUBLIQUE DE GUINÉE, MINISTÈRE DE L’ENSEIGNEMENT TECHNIQUE ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide d’évaluation, Maçonnerie, 2003, 186 p.

63. RÉPUBLIQUE DU CAMEROUN, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT GÉNÉRAL, DIRECTION DE LA FORMATION ET DE L’ORIENTATION PROFESSIONNELLES. Guide de confection des référentiels de formation professionnelle, 2007, 44 p.

64. RÉPUBLIQUE TUNISIENNE, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION ET DE LA FORMATION, CENTRE NATIONAL DE FORMATION DE FORMATEURS ET D’INGÉNIERIE DE FORMATION. Guide méthodologique, Portrait de secteur, 86 p.

65. RÉPUBLIQUE TUNISIENNE, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION ET DE LA FORMATION, CENTRE NATIONAL DE FORMATION DE FORMATEURS ET D’INGÉNIERIE DE FORMATION. Élaboration de programmes selon l’approche par compétences dans la formation professionnelle, module 3: មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

90

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

Réalisation d’une analyse de situation de travail (AST), notes de cours, 2004, 30 p.

66. RÉPUBLIQUE TUNISIENNE, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION ET DE LA FORMATION, CENTRE NATIONAL DE FORMATION DE FORMATEURS ET D’INGÉNIERIE DE FORMATION. Élaboration de programmes selon l’approche par compétences dans la formation professionnelle, module 3: Analyse de la situation de travail, guide d’animation, 2004, 12 p.

67. RÉPUBLIQUE TUNISIENNE, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION ET DE LA FORMATION, CENTRE NATIONAL DE FORMATION DE FORMATEURS ET D’INGÉNIERIE DE FORMATION. Élaboration de programmes selon l’approche par compétences dans la formation professionnelle, module 4: Construire un projet de formation, guide d’animation, 2004, 8 p.

68. RESSOURCES HUMAINES ET DÉVELOPPEMENT SOCIAL CANADA, Classification nationale des professions (CNP), tutoriel, 2006, 23 p.

69. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Cadre méthodologique du répertoire marocain des emplois et des métiers, 2005, 43 p.

70. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Cadre méthodologique d’élaboration et de mise en oeuvre des programmes de formation selon l’approche par compétences, 2005, 59 p.

71. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’une étude sectorielle, 2007, 63 p.

72. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’une étude préliminaire, 2007, 49 p.

73. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’une analyse de situation de travail, 2007, 63 p.

74. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un référentiel de compétences, 2007, 55 p.

75. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un programme de formation, 2007, 38 p.

76. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

91

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

production d’un guide pédagogique, 2007, 37 p.

77. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un guide d’évaluation, 2007, 30 p.

78. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide général d’évaluation des acquis des stagiaires selon l’approche par compétences, 2007, 44 p.

79. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un guide d’organisation pédagogique et matérielle, 2007, 36 p.

80. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Certification des Ressources Humaines, Référentiel de Compétences et Descriptif de fonction, Conseiller Méthodologue en Élaboration de Programme selon l’វ ិធី

្រស្តែផ្អកេលស ី មតថភព, 2007, 39 p.

81. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Certification des Ressources Humaines, Référentiel de Compétences et Descriptif de fonction, Conseiller pédagogue en វ ិធី

្រស្តែផ្អកេលស ី មតថភព, 2007, 38 p.

82. SCALLON, G. L’évaluation formative des apprentissages, Tome I, La réflexion, Canada, Presses de l’Université Laval, 1988, 171 p.

83. SCALLON, G. L’évaluation formative des apprentissages, Tome II, L’instrumentation, Canada, Presses de l’Université Laval, 1988, 263 p.

84. SCALLON, Gérard. L’Évaluation formative, Canada, Édition du renouveau pédagogique inc. (ERPI), 1999, 449 p.

85. SCALLON, Gérard. L’évaluation des apprentissages dans une approche par compétences, Canada, Édition du renouveau pédagogique inc., 2004, 346 p.

86. WALTER, R. La formation en secteur informel, Note de problématique, Agence Française de Développement, Département de la recherche, 2006, 20 p. [Document de travail].

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

92

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ឯក ឯក

ង ំ ែទរែណត

រេយងមួយចំនន ួ ធំែដលេលើកេឡើងេនកនងឯក ុ

ែណត។

នបនេនេលើទព ំ រ័

ង ំ ែទរ

េគហទំព័រចមបងៗែដលេគេបើកេមើលេនកនុង្រកបខ័ណ្ឌេរៀបចំមគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តខង

េ្រកមេនះ ្រតូវ្របមូលផ្ដំុ

រេយង

ច

ម្របធនបទ។

ទក់ទងនឹងករ យតៃម្លៃនកមមវ ិធី បេចចកេទស » របស់ OIF ឯក

រេយងពី

«ជំនួយេគលនេយបយជតិបណុ្ដ ះប

រេ្រកម ចំ ណងេជើ ងថ

្ដ លវ ិជជជីវៈ

ិ ី ជំ នួ យជតិ កមម វ ធ

«ករ យតៃម្ល ខងកនុ ង

ិ ជ ជីវៈ »៖ របយករណ៍សំេយគ ែខ មីន ឆនំ២០០៧ បណុ្ដ ះ ប ្ដ ល បេចចក េទស និ ងវ ជ នបនេនកនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.francophonie.org/ressources/evaluationsv1.cfm. ទក់ទងនឹងឯក

រ «ករ

ថ បនករបណុ្ដ ះប

ឯក

រេ្រកមចំ ណងេជើ ងថ «ករ

បន

ម

សយ ្ឋ នដូចខងេ្រកម៖

http://បណុ ្ដ ះប

និងវ ិជជជីវៈparCadres/publicat.htm. http://www.inforouteបណុ ្ដ ះប និងវ ិជជជីវៈ/ingenierie.htm.

ឯក

ថ បនករបណុ្ដ ះប

្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ»

្ដ លបេចចកេទស នង ិ វ ិជជជីវៈ/បណុ ្ដ ះប

ច

ន

្ដ លបេចចកេទស

្ដ លបេចចកេទស នង ិ វ ិជជជីវៈ.org/ingenierieបណុ ្ដ ះប

្ដ លបេចចកេទស

ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ» ្រតូវបន ក់ឲយអងគករ UNESCO (UNEVOC) េ្របើ ្របស់។ ឯក រេនះ្រតូវបនែ្រប

រេ្រកមចំ ណងេជើ ងថ «ករ

ស្រមបេនកនុងសំេ ែដល ស្រមួលជភ អង់េគ្លស និងេអសប៉ ញ សំេ http://www3.mels.gouv.qc.ca/បណុ ្ដ ះប

និងវ ិជជជីវៈparCadres/publicat.htm. http://www.inforouteបណុ ្ដ ះប និងវ ិជជជីវៈ/ingenierie.htm.

ទក់ទងនឹង្របព័នប ធ ណុ្ដ ះប

ឯក

ចេបើក

្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ »

្ដ លបេចចកេទស នង ិ វ ិជជជីវៈ‐francophonie.org/.

http://www3.mels.gouv.qc.ca/បណុ ្ដ ះប

និង

ទំងេនះមន

ក់េនេលើេគហទំព័រខងេ្រកម៖

្ដ លបេចចកេទស នង ិ វ ិជជជីវៈ/បណុ ្ដ ះប

្ដ លបេចចកេទស នង ិ វ ិជជជីវៈ.org/ingenierieបណុ ្ដ ះប

្ដ លបេចចកេទស

្ដ លវ ិជជជីវៈ

រ Qualifications Framework : Implementation Handbook ្រតូវបន មគគុេទទសក៍វ ិធី

្ដ លបេចចកេទស

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

ក់េនកនុង

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

ំងែទរែណត

្ដ លវ ិជជជីវៈ

93

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

ិ ័យ និងបឋម មវស

ម សយ ្ឋ នដូចខងេ្រកម៖ http://www.aqf.edu.au/Portals/0/Documents/Handbook/AQF_Handbook_1‐12.pdf ឯក ររបស់េ ក Pradeep Kumar Joosery ្រតូវបន ក់ឲយ ន ម សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.dakar.unesco.org/pdf/svt_maurice.pdf. ករពិពណ៌នពី្របព័នធអប់រ ំប ង ំ ្រតូវបនបង្ហញេនកនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.eurydice.org/ressources/eurydice/eurybase/pdf/section/FR_FR_C5.pdf. ទក់ទងនឹងឯក

រចមបងៗៃនវ ិធី

្រស្តែដលមន

ឯក

រមួយចំនួនែដលផលិតេឡើងេ

មន

ក់េនកនុង

របស់រ ្ឋ ភិបលេកបិច

សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖

http://www3.mels.gouv.qc.ca/បណុ្ដ ះប និងវ ិជជជីវៈparCadres/publicat.htm. http://www.inforouteបណុ្ដ ះប និងវ ិជជជីវៈ/ingenierie.htm.

ឯក

យ្រកសួងអប់រ ំ កម ន្ត និងកី

្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ/បណុ្ដ ះប

្ដ លបេចចកេទស

្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ.org/ingenierieបណុ្ដ ះប

ររបស់ររដ្ឋេលខធិ ករ ្ឋ នទទួលបនទុកករបណុ្ដ ះប

បណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈរបស់្រពះ ជ ច្រកម៉ រក ុ ៉ មន http://www.dfp.ac.ma/departement/dcpsp/index‐gsfp.asp. http://www.meda2‐fp.ma.

្ដ លបេចចកេទស

្ដ លវ ិជជជីវៈេន្រកសួងករងរ និង ក់េនកនុង

សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖

ិ ញ បនប្រត ព័ ត៌មនស្ដី ពីឧស ហកមម និ ងទី ផ រករងរ ទក់ ទងនឹ ងនមវលី ្រកបខ័ ណ្ឌផ្ដល់ វ ញ េគ

ចចូ ល

្របព័នធចំ

នកនុ ងេគហទំ ព័រខងេ្រកម។ ត់ថនក់ឧស ហកមម

េមរ ិកខងេជើ ង (SCIAN) ២០០២ - ក

ចចូ លេមើលបន

កនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.statcan.gc.ca/subjects‐sujets/standard‐norme/naics‐scian/2002/naics‐scian02l‐fra.htm ្របព័នធចំ ត់ថនក់ផលិតផលប ង ំ (CPF) ចចូលេមើ លបនេនកនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.insee.fr/fr/methodes/default.asp?page=nomenclatures/cpf2003/cpf2003.htm េគហទំ ព័ រ ព័ ត៌ សី្ដ ពី ទី ផ រ ករងរ

(IMT)

របស់ ្រក សួ ង ករ ងរ េកបិ ច

ច េមើ លបន កនុ ង

សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://imt.emploiquebec.net/mtg/inter/noncache/contenu/asp/mtg941_accueil_fran_01.asp ស

កប្រតមុខរបរៃនបញជី្របតិបត្តិករមុខរបរ និងករងរ (ROME) ្របេទសប ង ំ (ANPE) មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

ច

94

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

េមើ លបនេនកនុង សយ ្ឋ ន៖ http://www.anpe.fr/espacecandidat/romeligne/RliIndex.do;jsessionid=Lv9fzJRKkK TjyMn36ljrJrxgXQvdpQdG2G2kx9stRrh5LQnWpVTh!1618997797. េគហទំព័ររបស់អងគករពលកមមអន្តរជតិ

(OIT)

ែដលបង្ហញអំពី្របព័នធចំ

ត់ថនក់អន្តរជតិ គំរូ

វ ិជជជីវៈ ច នបនេនកនុង សយ ្ឋ ន៖ http://www.ilo.org/public/french/bureau/stat/isco/index.htm. េគហទំ ព័ ររបស់ ្រកសួ ង អភិ វឌ ន៍ សងគម

និ ងធនធនមនុ ស ក

ែដលបង្ហញ នូ វ ្របព័ នធ

ចំ ត់ថនក់ជតិវ ិជជជីវៈ (CNP) ច នបនេនកនុង សយ ្ឋ ន៖ http://www5.rhdsc.gc.ca/NOC‐CNP/app/training.aspx?lc=f. េគហទំព័ររបស់វ ិទយ

ថ នជតិសិត ថ ិ និងសិក េសដ្ឋកិចច (INSEE) ែដលបង្ហញអំពី នមវល្លីវ ិជជជីវៈ

និង្របេភទសងគមវ ិជជជីវៈ (PCS) ច នបនេនកនុង សយ ្ឋ ន៖ http://www.insee.fr/fr/methodes/default.asp?page=nomenclatures/pcs2003/pcs2003.htm ិ ញ ប នប្រត ព័ ត៌ មន ស្ដី ពី ្រក បខ័ ណ្ឌ អឺ រុ ៉បស្ដី ពី ករ ផ្ដល់ វ ញ

(CEC)

ច ចូ ល

ន បន េនកនុ ង

សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://europa.eu/scadplus/leg/fr/cha/c11104.htm

ិ ញ បនប្រតវជ ិ ជ ជីវៈៃន្របេទសប ំង ែដលបង្ហញជូ នអំពី េគហទំ ព័ររបស់គណៈកមមករជតិ ផ្ដល់ វញ បញជីកត់្រ ជតិៃនករផ្ដល់វ ិញញបនប្រតវ ិជជជីវៈ (RNCP) http://www.cncp.gouv.fr/CNCP/index.php?cncp=rncp. ស

កប្រតព័ត៌មនេនកនុងេពលបណុ្ដ ះប

ចចូល

នបនកនុង

សយ ្ឋ ន៖

្ដ លស្រមប់ ផ្ដល់សញញប្រតរបស់

AFPA

ចចូល

េមើ លបនកនុ ង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.afpa.fr/formations/les‐offres‐de‐formation‐et‐vae/formation‐diplomante/ fiche/7104/macon.html. ទក់ទងនឹងគំរូ DACUM ន ៃដ និងេសចក្ដី្របកសរបស់េ ថនក់

ក M. Robert Norton

កលវ ិទយល័យ ÉRIC។ ៃថងទី៩ ែខមក

ឆនំ២០០៩ ឯក

ចេមើលបនកនុងេគហទំ ព័រ្រ រទំងេនះ្រតូវបន

ក់ឲយ

វ្រជវ នេន

កនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.eric.ed.gov/ ទក់ទងនឹងមុខរបរពក់ក «បញជី

្ដ លជំនញ

រេពើ ភណ្ឌមុខរបរពក់ក មគគុេទទសក៍វ ិធី

្ដ លជំនញ» និងឯក

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

រេ្រកមចំណងេជើងថ «កមមវ ិធីសិក នំ

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

95

ិ ័យ និងបឋម មវស

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

េឆពះេទរកករ្របកបមុខរបរពក់ក

្ដ លជំនញ មគគុេទទសក៍រដ្ឋបល២០០៣-២០០៤» ចចូល េមើ លបនេនកនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.mels.gouv.qc.ca/sections/metiers/ http://www.inforouteបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ.org/ensemble_dossiers_meq/infodoc.asp ទក់ទងនឹងករ យតៃម្លករសិក ិ ញ សញញប្រតប ំង និ ង្របធនវញ

្របឡងែដលពក់ ព័នធ ្រតូវបនបង្ហញេនកនុ ង

សយ ្ឋ ន

ខងេ្រកម៖ http://www.crdp‐montpellier.fr/ressources/examens/consultation/index.aspx

បណុ្ដ ះប ្ដ ល េឈមះសមតថភពវ ិជជជីវៈ និងករបណុ្ដ ះប ្ដ លៃនសហគមន៍ប ង ំ ៃន ្របេទសែបលហ ុ ិក រួមទំងឧបករណ៍ យតៃម្លមន ក់េនកនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ www.enseignement.be. ស្តង់

ទក់ទងនឹងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈេនកនងវ ុ ិស័យេ្រកផ្លវករ ូ

ក R. WALTER េ្រកមចំ ណងេជើ ងថ «ករបណុ្ដ ះប ករ កំណត់ ចំ ំ ពីចំេ ទបញ ្ហ » មន ក់េនកនុង សយ ្ឋ ន៖ http://doc.abhatoo.net.ma/doc/spip.php?article2745

ឯក

រករងររបស់េ

្ដ លកនុងវ ិស័យេ្រកផ្លូវ

របយករណ៍របស់អងគករពលកមមអន្តរជតិ េ្រកមចំ ណងេជើ ងថ «ករងរសមរមយ និងេសដ្ឋកិចច េ្រកផ្លូវករ» ែដលបក្រ យអំ ពីករណីសិក ស្ដីពីករបណុ្ដ ះប ្ដ ល និងអភិវឌ សមតថភពេន កនុងវ ិស័យេសដ្ឋកិចចេ្រកផ្លូវករ ចេមើលបនេនកនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.ilo.org/public/french/employment/infeco/index.htm. ទក់ ទងនឹ ង VAE «ផ្ដល់ សុ ពលភពេលើ ពិ េ

ធន៍ » េសៀវេភជំ នួ យ និ ងេសៀវេភជំ នួ យជ

លកខណៈ ឌី ជី ថល PIGEASSOU, Jean, Daniel VIMONT. La validation des acquis de l’expérience à l’éducation nationale.

MEN, IGEN‐IGAENR, novembre 2005. មន

ក់េន សយ ្ឋ ន៖ ftp://trf.education.gouv.fr/pub/edutel/syst/igaen/rapports/vae_2005.pdf.

DGESCO. ករផ្ដលស ់ ព ុ លភពេលើពេិ

ធន៍ ( ម http://eduscol.education.fr/D0077/accueil.htm.

ង ំ ែទរែណត)។ មន

Centre‐info. VAE: Validation des acquis de l’expérience [en ligne]. មន

ក់េន

ក់េន

សយ ្ឋ ន៖

សយ ្ឋ ន៖

http://www.centre‐inffo.fr/article.php3?id_article=120.

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

96

មគគុទទសក៍ទី១៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក

Commission nationale de la certification professionnelle [en ligne]. មន

ក់េន

ិ ័យ និងបឋម មវស

សយ ្ឋ ន៖

http://www.cncp.gouv.fr/index.php?page=30.

CEDEFOP. The European Centre for the Development of Vocational Training [en ligne].

មន

ក់េន

សយ ្ឋ ន៖ : http://www.cedefop.europa.eu/. េគហទំព័រប ង ំ ស្ដីពីករផ្ដល់សុពលភពេលើពិេ www.vae.gouv.fr.

ធន៍ មនេនកនុង

សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖

េគហទំពរ័ របស់សហគមន៍ប ំង្របចំ្របេទសែបលហ ុ ិក ស្ដព ី ីករផ្ដលស ់ ព ុ លភពេលើពេិ កនុង សយ ្ឋ ន៖ www.validationdescompetences.be.

ធន៍ មន

ចំ េពះបញជី យេឈមះេគហទំព័រចមបងៗរបស់អងគករ្រហ្វង់កូហូនី ្វ និងបទបង្ហញអំពីេគលគំនិត

សំខន់ៗអមេ យេសៀវេភជំនយ ួ សូមេមើលេនកនងេគហទំ ពរ័ របស់េ ុ http://www.robertbibeau.ca/portfolio.html.

មគគុេទទសក៍វ ិធី

្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី

ី ូ (Robert Bibeau)៖ ក រែប៊ ូ ៉ រ ប៊ដ

្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប

្ដ លវ ិជជជីវៈ

97