មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
វ ិធី មគគេទទ ុ សក៍ ២
សមតថភពមុ ខរបរ មគគ េទសក៍វ ិធី
ុ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងែផនកបណុ្ត ះប
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ឧបតថមភករេបះពុមពេ
យ APEFE
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្ត
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្ត លវ ិជជជីវៈ
មុខរបរ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ឯក
រេនះជែផនកមួយៃនមគគុេទទសក៍វ ិធី
អនុវត្តវ ិធី
្រស្តទំង៦កបល ស្រមប់ជជំនួយកនុងករ
្រស្ត ែផ្អកេលើសមតថភព (APC) េនកនុងករបណុ្ដ ះប
មគគុេទទសក៍ទី១ ៖ មគគុេទទសក៍ទី២ ៖
មគគុេទទសក៍ទី៣ ៖ មគគុេទទសក៍ទី៤ ៖ មគគុេទទសក៍ទី៥ ៖ មគគុេទទសក៍ទី៦ ៖
មវ ិស័យ និងបឋម
ទស នទន និងករបេងកើតករសិក ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
្ដ លវ ិជជជីវៈ។
ក់ឱយ
សមតថភពមុខរបរ
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ ល ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
យតៃម្ល
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍េរៀបចំែផនកគរុេកសលយ និងសមភរ
ISBN: 978-92-9028-315-7 ន ៃដេនះមួយចំ ែណកធំ កម ន្ត និងកី
េកបិច។
ចសេ្រមចបន
្រស័យេ
យ
ជញប័ ណ្ណ
ែដលផ្ដល់េ
យ្រកសួង អប់រ ំ
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
្រកុមផលិតកមម ែផនកទស នទន ស្រមប
មបរ ិបទ និងនិពនធ
ែស៊រហ ៍កូេត (Serge Côté) ែផនកេផទ ងផទត់អកខ វ ិរុទធ ្ហ រឡុត ែផនក
ក េញ៉ (Charlotte Gagné)
នេឡើងវ ិញ េរៀបចំទំព័រ និងេបះពុមព
េ្រកមករទទួលខុស្រតូវៃន្រកសួងអប់រ ំ កម ន្ត និងកី ែផនក្រកហ្វក ិ និង រចនរូបភព
េកបិច
មកុំពយូទ័រ
េដស្ហង់ឌីហ ញ (Deschamps Design)
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
កថមុខ មរយៈ ចិត្តទុក
ន ៃដេនះ
្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជី វៈ។
ក់របស់ខួនចំ ្ល េពះករបណុ្ដ ះប
្របេទសនិ យយភ ១៩៩៨
ប ង ំ (OIF)
អងគករអន្តរជតិៃន្របេទសនិយយភ ប ង ំ ស្ដីពីករបណុ្ដ ះប
ចប់
្ដ លវ ិជជជីវៈនិ ងបេចចកេទស
រដ្ឋនិងរ ្ឋ ភិបលសមជិកបន្របគល់សិទិឱ ធ យអងគករ OIF
ដំេណើរករកនុងវ ិស័យបណុ្ដ ះប ករយ៉ ងសកមម
េន្រកុងបម៉ កូ នឆនំ
្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ។ ចប់ពីេពលេនះមក អងគករេនះ បនេធ្វើ
េដើ មបីឱយ្របេទសជសមជិកព្រងីកនេយបយបណុ្ដ ះប
ម្របេទសនិ យយភ
ំងពី សននិបតៃន
ព្រងឹងកំ ែណទ្រមង់ែដលកំពុង
ែដលេឆ្លើយតបនឹងត្រមូវកររបស់វ ិស័យេសដ្ឋកិចចនូវកម្លំងពលកមម្របកបេ េន
បញ ជ ក់អំពីករយក
ប ង ំ ជេ្រចើន
កំែណទ្រមង់ សំេ
្ដ លបេចចកេទស
និងវ ិជជជីវៈ
យគុ ណភព។
ព្រងឹងឬ
្ដ រេឡើងវ ិញនូវ្របព័នធ្រគប់
្រគងករបណុ្ដ ះប ្ដ លែដលកំ ពុងែតដំ េណើរករ។ ល់កំែណទ្រមង់សុទធែតពឹងែផ្អកេលើែផនក គរុេកសលយ និងករេរៀបចំសមតថភពែដល្រតូវេធ្វើសមហរណកមមេទកនុងជីវ ិតករងរ និងែដលចំបច់
ស្រមប់្របកបមុខរបរ។ េពលគឺវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព។
េដើ មបីជំរញ ុ កំែណទ្រមង់ទំងេនះ មួយកបលេនះ
បនមកពីបទពិេ
វ ិជជជីវៈែដលធ្លប់ បនអនុវត្តករបណុ្ដ ះប
របស់ពួកេគ
្ដ ល
មវ ីធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព (APC) េន
រួមមន្របេទសេនភគខងតបូង(កេមរន ូ៉
ខងេជើង(ែបលហ ុ ិក ទិដ្ឋភពទំងអស់ៃនវ ិធី ករេរៀបចំសង ្ត ់
មគគុេទទសក៍ស្រមប់អនុវត្តវ ិធី ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពទំង្របំ ធន៍របស់អនក ជីពខងករបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទស និង
ក
/េកបិច
ម៉ លី
ទុយេណសុី)
ម្របេទស
និងេនភគ
មគគុេទទសក៍ ទំងេនះេលើកេឡើងអំពី ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករសិក េរៀបចំ ែផនករ េ យចប់េផ្ដើមពី
សមតថភពមុខរបរ ស្តង់
គរុេកសលយ និងសមភរឧបេទស។
ប ង ំ ជេដើម)។
បណុ្ដ ះប
្ដ លនិងស្តង់
យតៃម្ល រហូតដល់ករេរៀបចំែផនក
មគគុេទទសក៏ទំងេនះ មិន្រតឹមែតជតំ ងឱយឧបករណ៍យ៉ ងសំខន់ ស្រមប់អនកសេ្រមចចិត្ត និងអនកទទួលខុស្រតូវែផនកបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈប៉ុេ ្ណ ះេទ ែថមទំងជតឹក ងមួយបញ ជ ក់ពីភព ជំនញរបស់អងគករអន្តរជតិៃន្របេទសនិយយភ បេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈដ៏សមបូរែបប និង្របកបេ ស៊ង ូ កឡូ អុឺ្រ
វហកូ នយកែផនកអប់រ ំនិងបណុ្ដ ះប
្ដ ល
ប ង ំ
យ្របសិទធភពផងែដរ។
កនុងវ ិស័យបណុ្ដ ះប
្ដ ល
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
េសចក្ដីែថ្លងអំ ណរគុណ អងគករអន្តរជតិ ៃន្របេទសនិ យយភ
ប ង ំ (OIF)
សូមែថ្លងអំណរគុណចំេពះ
ជញធរៃន
រ ្ឋ ភិបលកេមរន ូ ៉ សហគមន៍និយយភ និង
ប ង ំ ្របេទសែបលហ ុ ក ិ ្របេទសប ង ំ ម៉ លី េកបិច ជញធរ្របេទសទុយេណសុី ែដលបនយល់្រពមឱយជំនញកររបស់ពួកេគ ចូលរួមកនុងករងរ
របស់គណៈកមមធិករបេចចកេទស។
សូមអរគុ ណជពិេសសចំេពះសមជិក្រកុមករងរទំងអស់ ែដលបនចំ ែកលម្អនិងកនុងករស្រមួលឯក
រទំងេនះេទ
យេពលេវ
មបរ ិបទ្របេទសកំពុងអភិវឌ ន៍ នន។
កនុងករ
សមសភព្រកុមករងរេនះ រួមមន ៖ ខងកេមរន ូ៉ ខងម៉ លី
េ
កហ្វីលីព ង៉ ត កូម (Philippe Ngathe Kom)
េ
កេឡអុង
េ
កអូហូប ក
េ ខងទុយេណសុី
េ េ
ខងសហគមន៍និយយភ
ណុង (M. Léon Anong) យ (Ogobassa Saye)
កវយ ូ ៉ ៉ូហូ្វ
្វ
(Woyo Fofana)
កម៉ុងេសស េសេគៀ (Moncef Chekir)
កេណជីប េតលមូ ឌី (Nejib Telmoudi) បរ ង ំ េនែប៊លហ ិក
អនក្រសី ហ ូ ែអល បុងហ្វុង (Joëlle Bonfond) េ កឌីេឌយ ឡឺទួក (Didier Leturcq) ខងប ង ំ
េ
ខងេកបិច
អនក្រសី ហគីេ
ក្រសី
ន-ម៉ រ ីបសូ (Anne-Marie Bazzo) ន
ល់ែប៊រ (Guy-Ann Albert)
កដឺនីស រេូ ៉ យ (Denis Royer)
អងគករ OIF សូមែថ្លងអំណរគុណចំេពះ្រកសួងអប់រ ំេកបិច បេចចកេទសទំងអស់ទក់ទងនឹងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
េឡើង។
េយើងក៏សូមែថ្លងអំណរគុណផងែដរ ន ៃដទំងេនះេឡើង និងជពិេសសេ ្រហ្វង់សុីន
ស្រមប់ផលិតមគគុេទទសក៍ ទំងេនះ
ក្រសី នីកូល ហ ង់ដុង (Nicole Gendron) េ
ហ្វីលីយ៉្រតូល (Carl Filiatreault ) និងេ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
រ
ចំេពះបុគគល្រគប់រប ូ ែដលបនចូលរួមសហករកនុងករផលិត
វ ័រ (Francyne Lavoie) និងេ
សេ្រមចចុងេ្រកយេលើខឹម ្ល
ែដលអនុញញតឱយេ្របើ ្របស់ឯក
រមគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
ក អង់េ្រដ ប្លង់េស (André Blanchet) េ ក ែហ្វ៊រណង់
ក្រសី
ក កល
ប្លង់ត៍ (Fernand Laplante) កនុងករ ្រស្តមួយចំនួន។
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
េសចក្ដីែថ្លងអំណរគុណ
របស់្រកសួងករងរ និងបណុ្ត ះប
្ត លវ ិជជជី វៈៃន្រពះ ជ
េ្រកមករដឹកនំរបស់ឯកឧត្តមបណិ្ឌ ត េពជ េ
ភ័ន រដ្ឋេលខធិករ
ែផ្អកេលើសមតថភព (APC) ទំង០៦កបលេនះ គឺ ជសមិ ទិផ ធ លមួយកនុងចំេ េកើ តពីគេ្រមងសហ្របតិបត្តិករពហុភគី េលើករអភិវឌ ន៏ វ ិស័យបណុ្ត ះប
រ ង្របេទសនិយយភ
ប ង ំ េន
សុី
ជំនួយែផនកបេចចកេទស
និងហិរញញ វតថុ
ច្រកកមពុជ
មគគុេទសក៍វ ិធី ្រស្ត មសមិទិផ ធ លនន ែដល
្ត លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ
េគនយ៍
(កមពុជ េវៀត ម វ ) េ្រកម របស់សមគមេលើកកំពស់ករអប់រ ំ និ ងករបណុ្ត ះប ្ត ល
េនេ្រក្របេទស (APEFE) ៃន្របេទសែបលហ ិក និងអងគករអន្តរជតិៃន្របេទសនិយយភ
ប ង ំ
(OIF) ្រពមទំងៃដគូដ៏ៃទេទៀតផងែដរ។ ្រកសួងករងរ
្ត លវ ិជជជី វៈៃន្រពះ ជ
និងបណុ្ត ះប
យ៉ ង្រជលេ្រជបំផុតដល់សមគម
APEFE
មនុស ទំងេនកនុងនិងេ្រក្របេទស
និងអងគករ
ច្រកកមពុជ សូមែថ្លងអំណរគុណ OIF ែដលជួយបណុ្ត ះប ្ត លធនធន
ជពិេសសែដលបនបកែ្រប
ផ ព្វផ យមគគុេទសក៍ (APC) េនះជភ ែខមរ វ ិស័យបណុ្ត ះប ្ត លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈេនកមពុជ។
និងឧបតថមភកុងករេបះពុ ន មព
េដើ មបីេ្របើ ្របស់ជឧបករណ៏កនុងករអភិវឌ ន៏
សូមអរគុណផងែដរដល់្រកុមករងរែករស្រមួលខ្លឹម
និងអកខ វ ិរុទធ
របេចចកេទស
ែដលមនសមសភពដូ ចខងេ្រកម ៖ –
ឯកឧត្តម ប៉ុក ប៉ ន់
អនុរដ្ឋេលខធិករ
–
ឯកឧត្តម េ
អគគនយកអ.ប.ប.វ
–
េ
ក យិត ចន់
–
េ
ក
–
េ
ក ទុន េ
–
កញញ ដួង ចនធ
វ ិទយ
–
េ
ក ប៊ុន
នយក ្ឋ នស្តង់
–
េ
ក ម៉ក់ ទី
វ ិទយ
ថ នបេចចកេទសឧស ហកមម
–
េ
ក
វ ិទយ
ថ នជតិពហុបេចចកេទសកមពុជ
ហុម ី
ភ័ន ៊ង
្រសី ភរុន
ផ្តល់េយបល់រ ិះគន់
ឬ
្របធនេលខធិ ករ ្ឋ នអ.ប.ប.វ វ ិទយ
ឆ េខមរ ិនធ
េដើមបីឱយមគគុេទសក៍
និងវ ិជជជី វៈ
រដ្ឋ
(APC)
វ ិទយ
ថ នជតិបណុ្ត ះប
្ត លបេចចកេទស
ថ នជតិបណុ្ត ះប
្ត លបេចចកេទស
ថ នជតិបណុ្ត ះប
្ត លបេចចកេទស
េនះកន់ែតសុ្រកឹ្រតែថមេទៀត
សូមេ
កអនក
ថ បនមកកន់េលខធិ ករ ្ឋ ន ៃនអគគនយក ្ឋ នអប់រ ំ បណុ្ត ះប មរយៈ
ករេបះពុមពេលើកេ្រកយេទៀត។
fpt.cambodge@gmail.com
នទំងអស់េម ្ត ្ត ល បេចចកេទស
េដើមបីេធ្វើករែករត្រមូវស្រមប់
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
ងមតិក ១ េសចក្ដីេផ្ដើម............................................................................................................................11 ១.១ វ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព .....................................................................................12
១.២ ករ
ថ បនេទ្វ..............................................................................................................16
២.១ ករស្រមបវ ិធី
៣. ករវ ិភគ
្រស្ត...............................................................................................21
ថ នភពករងរ (AST)..................................................................................23
៤. សមតថភពពក់ព័នធនឹងមុខរបរ........................................................................................74 ៤.១ ករកំណត់អំពីសមតថភព.......................................................................................75 ៤.៣ ករបេងកើត្របេយគៃនសមតថភព...........................................................................86 ៥.២
ងៃនភព្រតូវគន................................................................................................90
៦. ករផ្ដល់សុពលភពដល់សង ្ត ់
សមតថភពមុខរបរ...........................................................91
៦.១ ករផលិតរបយករណ៍ៃនករងរផ្ដល់សុពលភព...............................................95 ឧបសមពនធ១................................................................................................................................98 ងពនយល់ពកយ.............................................................................................................100 ឯក
រេយង.....................................................................................................................102 ន ៃដមន
ជញប័ណ្ណ ...................................................................................................102
ឯក
រេយងទូេទ.......................................................................................................103
ឯក
រេយងពី
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ំងែទរែណត.....................................................................................109
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
បញជ ី ងទ១ ី ៖ «វ ិធី
្រស្តែផ្អកេលស ី មតថភព»េផ ងៗ ែដលសម្រសបស្រមប់ករបណុ ្ដ ះប
ងទី២៖ បញជ ីករងរកនុងវ ិស័យមិនផ្លូវករ
ងទ៣ ឹ សមតថភពែផនកវ ិធី ី ៖ ករអភវិ ឌ នង ិ ព្រងង ងទី៤៖ វ ិធី
ងអតថបទ
្រស្ត
្រស្តស្រមបស្រមប់េធ្វីសមហរណកមមយុវជនែដលមិនបនសិក េន
កនុងសងគមវ ិជជជីវៈ
ងទី៥៖ េសចក្ដស ី េ្រមចអំពក ី រងរបន្តែដលទក់ទងនង ឹ ករបណុ ្ដ ះប
អតថន័យនិមិតស ្ត ញញ
េ្រក្របព័នធ
េបះបង់ករសក ិ
្ដ លវ ិជជជីវៈ
េរៀន ឲយចូល
្ដ ល នង ិ ករកំណត់គុណភព
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
បុពក ្វ ថ ករ យតៃម្លខងេ្រកេលើកមមវ ិធី
«ជំនួយនេយបយជតិបណុ្ដ ះប 1
និងវ ិជជជីវៈ» របស់អងគករអន្តរជតិៃន្របេទសនិយយភ ចបស់ថ
្ដ លបេចចកេទស
ប ង ំ (OIF) បនែស្ដងឲយេឃើញយ៉ ង
ចំបច់្រតូវមន្រកបខ័ណ្ឌទស នទនមួយេដើ មបីស្រមួលដល់ករែកែ្របយន្តករ
ថ បន
ករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ែដលអនុញញតឲយេគទញេចញជទស នៈរួម និងភ និយយដូចគន។ ករ យតៃម្លេនះបនេធ្វើឲយេលចេចញេឡើងផងែដរ នូវ រៈសំខន់ ៃនឧបករណ៍ជំរញ ុ សកមមភព និង ឧបករណ៍អន្ត គមន៍ែដល្រតូវ
ថ បនេឡើង និងស្រមបេទនឹង ្ដ លវ ិជជជីវៈរបស់ខួន។ ្ល
ជំ រញ ុ កំែណទ្រមង់្របព័នធបណុ្ដ ះប
េសៀវេភេ្រកមចំណងេជើ ងថ ករ
(េ
មយ៉ ងេទៀតថ េសៀវេភស្ដីពីករ
ថ បនករបណុ្ដ ះប
ថ នភពៃន្របេទស ែដលចប់េផ្ដើម
្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ
2
ថ បន) បនចូលរួមចំែណកយ៉ ងទូលំទូ
យកនុងករេឆ្លើយ តបនឹងត្រមូវករអស់ទំងេនះ។ ករ យតៃម្លខងេ្រកចត់ទុកសមិទធផលេនះជែផនកមួ យៃនកម្លំង របស់កមមវ ិធី និងបនេលើកេឡើងថ «ឥឡូវេនះ េសៀវេភស្ដីពីករ ថ បន្រតូវបនេ្របើជស្តង់ រួម ស្រមប់ករផ្លស់បូរគំ ្ដ និតនិងស្រមប់ ករងរេផ ងៗ ែដលេធ្វើេឡើងកនុង្រកបខ័ណ្ឌៃនភពជៃដគូរ ង រដ្ឋនិងរដ្ឋ
ែដលចងភជប់គនជរចនសមព័នធនិងរូបមន្តផទល់ៃនករ
ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ្រស្តកំណត់េនកនុងេសៀវេភ
បេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ»។ េគបនេលើកេឡើងែដរថ «កបួនខនតៃនវ ិធី ស្ដីពីករ ថ បន្រតូវបនេ្របើជមូល ្ឋ ន្រគឹះេន ម្របេទសជេ្រចើន ស្រមប់ជ្រគឹះកនុងករែកលម្អ
្របព័នធបណុ្ដ ះប
្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ របស់ពួកេគ»។
ដំបូងេឡើយ េគបេងកើត េឡើងេដើមបីេធ្វើឲយមននិងជួយស្រមួលដល់ករផ្លស់បូរេយបល់ ្ដ រ ង
តំ
ង្របេទសនិយយភ
អនុវត្ត
ម
ប ង ំ
ប៉ុែន្តអនកខ្លះអះ
ងថេសៀវេភទំងេនះពិបកនឹងយកមក
ស់។េនះជេហតុនំឲយអនកទទួលខុស្រតូវមួយចំនួនេលើកេឡើងកនុងេពល យតៃម្លថ «
េគគួរែតេធ្វើឱយេសៀវេភស្ដីពីករ
ថ បនេនះមនលកខណៈ
និងេធ្វើឲយ្រសបនិ ងកន់ែត្របេសើរេទ
មញញ
េដើមបីឲយេគយល់កន់ែតចបស់
មបរ ិបទៃនកមមវ ិធី បណុ្ដ ះប
្ដ ល។ (...)» មនុស មួយចំនួន
ធំ ក៏បនគូសបញ ជ ក់ផងែដរអំពី «ភពចំបច់កុងករែកស្រមួ ន លេឡើងវ ិញនូវឧបករណ៍ ែដលបង្ហញ
កនុងេសៀវេភទំងេនះ េដើ មបីស្រមបឲយបនកន់ែត្របេសើរេទ ម និងេឆ្លើយតបបនកន់ែតល្អចំេពះទិដ្ឋភពពិេសសេ យែឡក»។ េនះជេហតុ នំ ឲយអនក េរៀបចំ ករ យតៃម្ល េសនើ េឡើ ងថ៖ ករ
«ករងរផ ព្វ ផ យេសៀវេភស្ដីពី
ថ បនគឺសិត ថ កនុង្រកបខ័ណ្ឌៃនកិច្រច ពមេ្រព ងពិេសសចំេពះតំបន់ទំង
េសៀវេភទំងេនះជ 1
ថ នភព្របេទសកំពុងអភិវឌ
ទិភព»
អងគករអន្តរជតិៃន្របេទសនិយយភ
េហើយថ៖ ប ង ំ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ថ បនករបណុ្ដ ះប
ករ យតៃម្លខងេ្រកេលើ
«កមមវ ិធីជំនួយដល់នេយបយជតិ សីព ្ដ ី រេយងេលខ ៤៤ និងឯក
្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ ២០០២ ឯក
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
ែដលយក
«េគ្រតូវែតេរៀបចំ ឱយមនមគគុេទទសក៍សីព ្ដ ីករបេងកើត
ករបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ» ៖ របយករណ៍សំេយគ ឯក ំងែទរែណត។
2 េកបិច ្រកសួងអប់រ ំ ករ
យ
រេយង
រគនថនិេទទសេលខ៤។
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
យុទធ
្រស្តស្រមប់
ក់ឲយអនុវត្ត កំែណទ្រមង់្របព័នធបណុ្ដ ះប
្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ និងស្ដីពីករ
េគៀងគរៃដគូបេចចកេទសនិងហិរញញ វតថុ េដើ មបីជួយដល់កមមវ ិធី កំែណទ្រមង់ »។ មប
ទិសេ
្ដ ្របេទសនិយយភ
ព្រងឹង ឬែកលម្អ្របព័នធបណុ្ដ ះប
ែផ្អកេលើវ ិធី
ប ង ំ ជេ្រចើន កំែណទ្រមង់ កំពុងែតដំេណើរករ ជពិេសសកនុង
្ដ លវ ិជជជីវៈ។ ចំណុចរួមៃនកំែណទ្រមង់ ទំងអស់េនះគឺ ពឹង
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព។ ករ
ក់ដំេណើរករវ ិធី
្រស្តេនះ ត្រមូវឲយេគែកស្រមួល ស្រមប
និងព្រងីកបែនថមលទធផលមួយចំនួន េដើ មបីគំ្រទករងរេរៀបចំ ករបណុ្ដ ះប េដើមបីបន្តករងរ
ថ បន
ែផ្អកេលើសមតថភព េន
មប
និងព្រងីកឧបករណ៍ស្រមប់ជួយស្រមួលដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
រ «ករ
្រស្តេផ ងៗ
ថ បនគរុេកសលយៃនករបណុ្ដ ះប
ករផ ព្វផ យ នូ វដំ េណើ រកររបស់ ឧបករណ៍ស្តង់
ស្រមបេទ
ម
េគល
កនុងេគលបំណងបំេពញបែនថមនូវ ិ ជ ជី វៈ និងធន ្ដ លបេចចក េទសនិ ងវ ជ
្រពមទំងផ្ដល់នូវឧបករណ៍ជមូល ្ឋ នែដល
្របេទសែដលមនគម្លត ពី គន ខងក្រមឹ តជំ នញ ករងរ
្រស្ត
្ដ ្របេទសែដលមិនសូវទទួលបនធនធនខងេ្រក គឺជ េរឿង្រតឹ ម្រតូវ
ែដលេគ្រតូវករបេងកើតឬស្រមបមគគុេទទសក៍វ ិធី ព័ត៌មនកនុងឯក
្ដ លវ ិជជជីវៈរបស់ខួន។ ្ល
និងមនទិសេ
និ ង ធនធនទំ េនរ។
ឯក
ចេ្របើ ្របស់េន
ម
រទំ ងេនះជឧបករណ៍
ជួ យស្រមួលករងរផលិតឧបករណ៍្រសេដៀងគនេនះ
ថ នភព្របេទសនីមួយៗ។
ិ ជ ជីវៈ មន េនកនុ ង្របេទសនិ យយភ ប ំ ងភគេ្រចើ ន ករបណុ្ដ ះ ប ្ដ ល វ ជ រៈ សំខន់ បំផុតស្រមប់ បំេពញ មត្រមូវករទីផ រករងរ នូវកមមករជំនញ បុគគលិកបេចចកេទស និងបុគគលិក បេចចកេទសជន់ខពស់។ ប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
េពលគឺជករបណុ្ដ ះ
្ដ លជំនញ។ ពកយថ «ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ» និង « ្ដ លវ ិជជជីវៈ» េ្របើ្របស់កុងមគគ ន ្រស្តកុងន័ ន យយ៉ ងទូលំទូ យបំ ផុត ែដល ុេទទសក៍វ ិធី
្ដ លែដលនំេឆពះេទដល់ករងរពក់ក
្របព័នធបណុ្ដ ះប សំេ
ពួកេគមួយចំនួនឆ្លងកត់ករបណុ្ដ ះប
េលើករបណុ្ដ ះប
្ដ លទំងមូល។
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
១ េសចកី្ដេផ្ដីម ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ" ិ គ និ ងពិ ចរ គឺបង្ហញ្រកបខ័ណ្ឌេគលគំ និ ត ស្រមប់ ជំ នួ យដល់ ករវ ភ ៃនអនក ទទួ លខុ ស្រតូ វ េគលបំណងចមបងៃនេសៀវេភស្ដព ី ី"ករ
ខងករសេ្រមចចិត្ត
និងភនក់ងរអភិ វឌ ន៍ ែដលចូ លពក់ ព័ នធនឹ ងដំ េណើ រករែកលម្អ
ទ្រមង់ សុី ជេ្រម ៃន្របព័ នធ ប ណុ្ដ ះ ប
្ដ ល វ ិជជជីវៈ។ ្ត លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ ្រតូវបនេរៀបេរៀង
ដំបូង េសៀវេភស្ដព ី ីករ
េឡើងទុកជឯក េ្របើភ
ថ បនករបណុ្ត ះប និងជំរញ ុ សកមមភព
រេគល
រួមមួ យ
និ ងកំ ែណ
សំេ
បង្ហញពីេគលគំនិត
និងេធ្វើឲយករ
្រពមទំងជួយស្រមួលដល់ករផ្លស់បូរេយបល់ ្ដ និងករែចករ ំែលកព័ត៌មន។
េសៀវេភទំងេនះរួមមនសមសធតុ ចមបងបួន៖ ទី១ ករត្រមង់ទិសនេយបយ និងរចនសមព័នធ ្ដ លៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ទី ៣ ករអភិវឌ កមមវ ិធី សិក 3 ក់ឱយដំេណើរករករបណុ្ដ ះប ្ដ លេនថនក់មូល ្ឋ ន ។
រ ្ឋ ភិបល ទី ២ ករ្រគប់្រគងថនក់ក និងទី៤ ករ ករ ខ្លឹម
េគបនេលើកេឡើងេនកនុងេសៀវេភស្ដីពីករ
ថ បនថ៖
«ចំេពះសមសធតុនម ី យ ួ ៗៃនគំរូ
ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ េស៊រ ី្របធនបទ ្របធនបទតូចៗ និងធតុៃន រ្រតូវបនបង្ហញជមួយនឹងលទធផលែដលេចញមកអំពីករផ្លស់បូរគំ ្ដ និត»។ េទះបីជ្របធន
បទេផ ងៗ្រតូវបនេលើកេឡើងកនុងលំ បនជជំ
នវ ិធី
ប់េរៀងសមេហតុផលក្ដី ក៏្របធនបទទំងេនះមិ នបនបេងកើត
្រស្ត ែដលត្រមូវឲយេគបេងកត ើ ជដំេណើរករជែខ បន្តៃនករ
ដំេណើរករនូវនេយបយមួយស្ដព ី ីករបណុ្ដ ះប
ថ បន
និងករ
្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈែដរ។ ភព
ក់
ំញ ុ ំៃន
្របព័នធនននិងរយៈេពលកំ ណត់ កុន ងករ្របមូ លទិ ននន័ យ បនេធ្វើ ឱយមន គំ រក ូ ន់ ែត្របេសើ រែដលពុំ មនលកខណៈ ជបនទត់តគន។
3
េកបិ ច
្រក សួ ង អប់ រ ំ
ករ
ថ បន ករ បណុ្ដ ះ ប
ិ ជ ជី វៈ ្ដ ល បេចចក េទសនិ ង វ ជ
នេយបយ និងរចនសមព័នរធ ្ឋ ភិបល ២០០២ ទំព័រទី៦ ឯក
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
េសៀវេភទី ១
ករ ត្រមង់ ទិ ស
រេយងទី៤។
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
រូបភពទី១ សមសភពៃនករ
្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ
ថ បនករបណុ្ដ ះប
ករ ្រគប់្រគងថនក់ ក បណុ្ដ ះប
្ដ លៃន ករ
4
ិ ីសិក ករ អភិវ ឌ កមមវ ធ
្ដ ល
ករត្រមង់ទិស នេយបយ និង រចន សមព័នរធ ្ឋ ភិបល
ករ
ក់ ឲយដំេណើរ ករ ករ បណុ្ដ ះ
ប
ែផ្អក េលើ
្ដ ល េន មូល ្ឋ ន
ថ ន ភព បរ ប ិ ទរដ្ឋបល និ ងវបបធម៌ របស់ ្របេទសនី មួ យៗ េគ
េគលគំនិតែដលេគេសនើ
និងព្រងីកបែនថម។
ដូេចនះ
ចស្រមប្រកបខ័ណ្ឌ
ករផ្លស់បូរេយបល់ ្ដ រ ងអនកទទួលខុស្រតូវេផ ង
ៗកនុងវ ិស័យបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជី វៈ បនចប់បដិសនធិេឡើង និងបនជួយស្រមួលដល់ករ បេងកត ើ ្រកបខ័ណ្ឌេគលគំនត ិ មួយផទល់ស្រមប់្របេទសែដលចូ លរួ ម និ ងឆ្លុះ បញ ច ំ ងពី បុ គគលិ កលកខណៈ 5
និ ងករត្រមង់ ទិ សផទល់ ខ្លួ នរបស់ ពួ ក េគ ។» ១.១ វិធី
ករ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព
សញញណសមតថភពមននិ យមន័យជេ្រចើន។
ថ បនករបណុ្ដ ះប
4 គំនូសបំ្រពួញដក្រសង់ពីឯក 5 េកបិ ច ្រក សួ ង អប់ រ ំ ករ
េយង
មឯក
រេ្រកមចំណងេជើ ងថ
ិ ជ ជីវៈ ពកយថសមតថភពគឺជ «្រកុមឬកេន ម ចំេណះ ្ដ លបេចចកេទស និងវជ រស្ដីពីករ
ថ បនករបណុ្ដ ះប
ថ បន ករ បណុ្ដ ះ ប
និងរចនសមព័នធរ ្ឋ ភិបល ២០០២ ទំ.៧ ឯក
្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ។
ិ ជ ជី វៈ េសៀវេភទី ១ ករ ត្រមង់ ទិ ស នេយបយ ្ដ ល បេចចក េទសនិ ង វ ជ
រេយងទី៤។
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
ដឹង ជំនញ និងឥរ ិយបថ ែដលអនុញញតឱយេគបំេពញបនេជគជ័យសកមមភពមួយ ឬកេន ម 6
ដូចជកិចក ច រឬសកមមភពករងរមួយ ។»
សកមមភពមួយ ិ ី វធ
ិ ី ្រតូវ បនបង្ហញ ជវ ធ
្រស្តែផ្អេលើ សមតថភព
េនកនុងឯក រេនះ «មនេគលេ ជពិ េសស
្រស្ត ែដល
កំ ណត់ សមតថភពេនកនងករ្របកបមុ ខរបរមួយ និងែចកេចញជេគលេ ុ 8
ៃនកមមវ ិធីសក ិ មួយ ។»
និយមន័យថមីជងេគេនះនំឲយេគេ្របើ ្របស់នូវចំេណះដឹងជេ្រចើន សមតថភពមនករវ ិវត្តយ៉ងខ្លំងេទ
មេពលេវ
7
េផ ងៗ េនកនង្រកបខ័ ណ្ឌ ុ និងប
្ដ លឲយពកយថ
។ េគនិយយថ សមតថភពគឺជ «លទធភពកនង ុ
ករេធ្វើសកមមភពសេ្រមចបននិងរ ីកចេ្រមើន ែដលអនុញញតឲយេគសេ្រមចបនយ៉ ងសមរមយនូវភរកិចច ជីពវ ិជជជីវៈឬជីវ ិតផទល់ខួន ្ល
សកមមភពកនុង ធនប់ យុទធ
េហើយែដលែផ្អកេលើកេន មចំេណះដឹងដ៏មនស
្ដ ប់
9
្រស្ត ករគិតេឃើញ ឥរ ិយបថ។ល។ » ។
េទះបីជសញញណសមតថភពបនវ ិវត្តេទ េគលករណ៍ ្រគឹះ មួ យចំ នួ នដែដល
មេពលេវ
ក៏ពិតែមន ប៉ុែន្ត េនែតេផ្ដតេលើ
េហើ យេនែតផ រភជប់េទ នឹ ងកេន មរួមៃនចំ េណះដឹ ង
ជំ ន ញ និងឥរ ិយបថ។ េពលគឺជកេន មមួយែដលែស្ដងេឡើង សេងកតេមើ លេឃើញ
និង
មរយៈ ឥរ ិយបថែដលេគ
ច ស់ែវងបនេនេពលបំេពញភរកិចចឬសកមមភពករងរមួយ
ច
ែដល
ឈនេទដល់ែខ បនទត់ៃនលទធផលែដលេគកំណត់ទុកជមុន (េនះគឺជែខ បនទត់្រកិតសមតថភព របស់អនកមនសញញប្រតេន្រគឈនេជើងចូលេទកនុងទីផ រករងរ)។ េ្រកអំពីចំេណះដឹងពក់ព័នធនឹងសមតថភពទូេទ
ករ្របកបមុខរបរមួយ
ឯក
អភិវឌ សមតថភព
រេគលស្ដីពីករបណុ្ដ ះប
ែដល
និងសមតថភពពិេសសែដលផ រភជប់នឹង
្ដ លវ ិជជជីវៈ
្រតូវែតអនុញញតឲយមនករ
ចជួយស្រមួលដល់ករេធ្វើសមហរណកមមអនកមនសញញប្រត
្អ ំផុតស្រមប់ ធនករអភិវឌ ខ្លួនបន ថមីៗចូលេទកនុងទីផ រករងរ។ ប៉ុែន្តេគផ្ដល់នូវឧបករណ៍ដ៏ លប ល្អកុងនមជអន ន កេធ្វើករ េដើមបីបំេញញតួនទីជពលរដ្ឋរបស់ខួន ្ល និងេលើកកមពស់ស័យ ្វ ភពបុគគល។ វ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព
និងករបណុ្ដ ះប ក-
6 7
្ដ ល ែដល វ ិធី ករេប្ដជញចិត្ត
គឺជចំណុចផ រភជប់គនដ៏ពត ិ ្របកដមួយរ ងពិភពករងរ
្រស្តេនះែផ្អកេលើអក ័ សំខន់ៗបី៖ និងករពិចរ
េកបិ ច ្រកសួងអប់រ ំ ករ
អំពីទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងៃនទីផ រករងរ
្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ េសៀវេភទី៣ ករអភិវឌ កមមវ ិធីសិក
២០០២ ទំ.៥ ឯក
ថ បនករបណុ្ដ ះប រេយងទី៤។
ពកយថ «េគលេ
» មិន្រតូវបនេគយកមកេ្របើេទកនុង កយស័ពទៃនមគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តរបស់ OIF។ អនក
ើ យកសញញណ សមតថភព ែដលែស្ដង េឡើ ង ជករ ្រប្រពឹ ត្ត មគគុ េទទស ក៍ ទំ ងេនះបន េ្រជើ សេរ ស ស្រមប់ករងរផលិតកមមទំងអស់ទក់ទងនឹងករ ថ បនែផនកគរុេកសលយ។ សូមេមើលែផនកទី២ 8
ឬជ
ក់ែតង ថ ន ភព
និងទី៦
ៃន
មគគុេទទសក៍វ ិធី ្រស្តទី៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់ ករបណុ្ដ ះប ្ដ ល។ េកបិ ច ្រកសួងអប់រ ំ ករ ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈនិងបេចចកេទស េសៀវេភទី៣ ករអភិវឌ កមមវ ិធី សិក ២០០២ ទំ. ១៨ ឯក
9
ទំងេលើ
រេយងេលខ៤។
េកបិ ច ្រកសួងអប់រ ំ កម ន្ត និងកី ករបណុ្ដ ះប
្រកបខ័ណ្ឌេគលស្ដីពីករេរៀបចំែផនករសកមមភពៃនករសិក
្ដ លវ ិជជជីវៈ ២០០៥ ទំ.១៨ ឯក
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
និងករ យតៃម្ល
រេយងទី១៩។
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ទិ ដ្ឋភពរួម
ថ នភពេសដ្ឋកិចច រចនសមព័នធ និងករវ ិវត្តករងរ) ជពិេសសពក់ពន ័ ន ធ ង ឹ ករ
(
ពណ៌នអំពីលកខណៈសមគល់ៃនមុខរបរមួយ និងករកំណត់អំពីសមតថភពចំបច់ស្រមប់ ្របកបរបរ េនះ។ ខ-
អភិ វ ឌ ន៍ សមភរ គរុ េកស លយ សមភរ េនះ រួ ម មន ស្តង់
តៃម្ល ឯក
រជំនួយេផ ងៗស្រមប់ ជួយដល់ករអនុវត្តេនថនក់មូល ្ឋ ន
កំណត់សង ្ត ់
បណុ្ដ ះប សមភរ។ល។)។
្ដ ល (មគគេទទ ុ សក៍គរុេកសលយ
ករបេងកើតវ ិធី
គ-
បណុ្ដ ះ ប ្ដ ល ស្តង់ យ និ ងជួ យស្រមួលដល់ករ
មគគេទទ ុ សក៍េរៀបចំែផនកគរុេកសលយ
និង
្រស្តគរុេកសលយេនកនុង្រគឹះ
ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ លនីមួយៗ ែដលេផ្ដតេលើ សមតថភពរបស់សស ិ មនក់ៗកនងករ្របមូ លចំេណះដឹង ស្រមប់អនុវត្តសមតថភព ែដលពក់ព័នធ ុ
នឹងករ្របកបមុខរបរែដលបន េ្រជើ សេរ ើស។
វ ិធី • • •
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព ពឹងែផ្អកេលើទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងៃនមុខរបរ ែដលពក់ព័នធនឹង៖
បរ ិបទទូេទ (ករវ ិភគទីផ រករងរ និងករសិក េធ្វើែផនករ) ថ នភពៃនមុខរបរនីមួយៗ (ស្តង់
សមតថភពមុខរបរ)
ករកំណត់សមតថភព្រតូវមន និងករគិតពិចរ ស្តង់
សមតថភពមុខរបរ)
ថ នភពវ ិជជជីវៈ
•
ករបេងកើតឧបករណ៍អប់រ ំសម្រសប
•
ករកំណត់ក្រមិតលទធផល្រតូវនឹងទីផ រករងរ។ ករបេងកើតវ ិធី
•
្រស្តែបបេនះ្រតូវករចំបច់នូវ៖
ករបេងកើតស្តង់ មួយជក់
• •
ម
អំ ពីបរ ិបទកនុងករសេ្រមចៃនមុខរបរនីមួយៗ (
បណុ្ដ ះប ក់
្ដ ល និង យតៃម្ល ែដលែផ្អកេលើសមតថភព្រតូវមន េដើមបី្របកបរបរ
ករផលិត និងករផ ព្វផ យមគគុេទទសក៍ និងសមភរគរុេកសលយ ករបេងកើតវ ិធនករេផ ងៗៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល និងវ ិ្រកិតករស្រមប់ ជួយជំនួយបុ គគលិករបស់ ្រគឹះ
•
ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល ករែកស្រមួលដំេណើរករគរុេកសលយ អភិវឌ សមតថភព)
•
ករែបងែចកទី
(ករបណុ្ដ ះប
្ដ លេផ្ដតេលើអនកសិក
មរយៈករ
ំង និងបរ ិកខរ ែដលអនុញញតឲយបេងកើតេឡើងវ ិញនូ វបរ ិបទអប់រ ំមួយ ដូចនឹ ងបរ ិបទ
ករងរ ឬឲយចូលេទផទល់កុងមជឈ ន ្ឋ នវ ិជជជីវៈេផ ងៗ
•
ករេធ្វើបចចុបបននភព រេបៀប្រគប់្រគងហិរញញ វតថុែដល
ចធនដល់សមភរេធ្វើករ ករែថទំ និងករ
បំពក់បរ ិកខរថមីៗ •
ករសហករជមួយមជឈ ្ឋ នករងរ ករងរ-សិក ។ល។)។
(ករវ ិភគេលើមុខរបរ
ករេរៀបចំ កមមសិក
្របព័ នឆ ធ ្ល ស់
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
ងទី១ វ ិធី
កមមវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពេផ ងៗែដលស្រមប ្ដ លវ ិជជជីវៈ
ករបណុ្ដ ះប ិ ី មវ ធ
គឺជកែន្លងេធ្វើពិេ
មករបណុ្ដ ះប
ធន៍ ជេ្រមើសដំបូងេគស្រមប់
ិ ី ចំ ណុ ចរួ ម គន ៃនវ ធ
្រស្តែផ្អក េលើ សមតថភព ។
្ដ លវ ិជជជីវៈ
អំ ពី ករងកេចញពី េគលគំ និ ត គរុ េកសលយមុ ន ៗ។
ករបេងកើត
្រស្ត ទំ ងេនះគឺ ករបង្ហញ
បង្ហញ ពី ករឈនឆ្លង ពី ករសិក
េផ្ដតេលើមុខវ ិជជជី វៈសិក កនុង (ែដលេគសងកត់ធងន់េលើចំេណះដឹង) េឆពះេទរកគរុេកសលយ េ យកំ ណត់ សកមមភព ែដលសិ ស ្រតូ វមនសមតថភព េធ្វើ បនបនទប់ ពី បញចប់ ករសិ ក ។ ( សូ មេមើ លអតថបទរបស់ ហ ដ ី ូល (J. Dolz) និង អូ
នីេញ (E. Ollagnier) (២០០២) រួមទំងអតថបទរបស់
សុីលី្វ ម៉ុងហ ្រត៍ (Sylvie Monchatre) (២០០៧) កនុងឯក
រេយង)។
េមរ ិកខងេជើងធ្លប់ជនិ មិត្តរប ូ ៃនករបេងកើត
អភិវឌ កមមវ ិធី បណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ្របកបេ
េលើសមតថភពមូល ្ឋ នៃនមុខរបរនិង ស្តង់
បណុ្ដ ះប
្រស្តមយ៉ ងែដលេ
យគុណភពកនុងតៃម្លទប។
ជីព។ ករ
្រស្តេផ ងៗកនុងករ កមមវ ិធីទំងេនះេផ្ដត
ថ បនកមមវ ិធី ទំងេនះេឡើង នំឲយេគ្រតូវផលិត
អង់េគ្លស កនុងអំឡុងទសវត រ ៍ឆនំ៧០ េគបនសេងកតេឃើញ
កត់ថ DACUM (Developing A Curriculum)។ េ្រកយមក កនុង ្រស្តបនបេងកើតមជឈមណ្ឌលអប់រ ំ និងបណុ្ដ ះប ្ដ លករងរ (Center for
េពលែដលអនកវ ិទយ
Education and Rraining for Employment) ៃន
ករេលចេឡើងនូវ ឯក
ក់អនុវត្តវ ិធី
្ដ ល សមភរគរុេកសលយ និងមគគុេទទសក៍បែនថមជេ្រចើន។
េនកនុងពិភពអនកនិយយភ
ករព្រងីកវ ិធី
និង
កលវ ិទយល័យ Ochio State University េគសេងកតេឃើញ
SCID (Systematic Curriculum and instructional Development)
រេយងរបស់េ
ក ន័រតុន ( R. E. Northon) ) ែដលជវ ិធី
ករអភិវឌ កមមវ ិធី សិក ស្រមប់្របព័នធអប់រ ំ
(សូមេមើ ល
្រស្តមួយ ស្រមបបនយ៉ ងល្អកុង ន
ក៏ដូចជស្រមបបនយ៉ ងល្អនឹងករបណុ្ដ ះ
្ដ លេនកនុងសហ្រគស និងករបណុ្ដ ះប ្ដ ល មត្រមូវករ។ វ ិធី ្រស្ត DACUM ្រតូវបន េ្របើ្របស់ជពិេសសេ យអងគករពលកមមអន្តរជតិ និង្រតូវបនផ ព្វផ យយ៉ ងទូលំទូ យកនុង
ប
ពិភពេ
ក ចប់ពីចុងទសវត រ ៍ឆនំ៨០។
េនកនុងទស នវ ិស័យដូចគនេនះ េកបិចបនព្រងីកនិងស្រមបគំរវូ ិធី ្រស្តែផ្អកេលើ សមតថភពរបស់ខួន ្ល ចប់ពីចុងទសវត រ ៍ឆនំ៧០។ វ ិធី ្រស្តរបស់េកបិច សមគល់បនជពិេសស មរយៈករយកចិ ត្ត ទុ ក
ក់ េលើ ែផនក គរុេកសលយៃនករ
ថ បន ករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
រួមទំ ង
ករបញូច លេទកនុងវ ិធី ្រស្តរម ួ (លកខណៈជ្របព័នធ) ៃនករ្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះប ្ដ ល។ ចប់ េផ្ដើមេចញពីវ ិធី បេងកើតឧបករណ៍ដ៏ចបស់ ស់ (សូមេមើលឯក ររបស់រ ្ឋ ភិបលេកបិច) វ ិធី ្រស្តេនះបនបន្តវ ិវត្តរហូត។ កនុងេនះឯក រជំនួយមួយចំនួនបនែកស្រមួលរហូតដល់េលើកទី ៤។ សមសធតុចមបងៗៃនវ ិធី ្រស្តបនេលើកេឡើងេនកនុងេសៀវេភស្ដីពី ករ ថ បនករបណុ្ដ ះ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ិ ជ ជីវៈ។ ្ដ លបេចចកទស និងវជ
ប
្របេទសែដលរ ីកចេ្រមើ នខងវ ិស័យបណុ្ដ ះប
សមសធតុមូល ្ឋ នចមបងៗៃនវ ិធី េឡើងេ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព។
ករេធ្វើសមហរណកមមេនះ្រតូវបនេធ្វើ
យគិតគូរអំ ពី្រគឹះ និងលកខណៈសមគល់របស់្របព័នធអប់រ ំរបស់ពួកេគផទល់ រួមទំង
ជេ្រមើសនេយបយមុនៗ។
លគននូវទិសេ
រេយងស្ដី ពី្របព័ នធ អប់ រ េំ ន្របេទសប ង ំ
)។
មុនេពលឈនេជើងចូលេទកនុងករបណុ្ដ ះប
ិ ី អំ ពី វ ធ
្ដ លែដល្រតូវមនមុនជេ្រសច
របស់ ្របេទសអូ ្រ
្ត លី )
្រស្ត េនះែដលេគ្របទះេឃើ ញ គំ រូ េផ ង ៗរបស់
អងគករ OIF មួយចំនួន ជពិេសស្របេទសក Seyshelles) (សូមេមើលឯក
េ
េ្រពះ ថករ បណុ្ដ ះ
្ដ លវ ិជជជីវៈ។ ្របព័ នរធ បស់្របេទសអូ ្រ
ិ ជ ជី វៈ ្ដ ល វ ជ
រេយងស្ដី ពី ករបណុ្ដ ះ ប
(
ិ ី របស់ ថ បន កមមវ ធ
អមបូ រទី ពី រ ្ដ ល ជំ នញ
ខ្លួ នេ យគិ តេទ ម ករឈន ដល់ េគល េ ៃនករ បណុ្ដ ះ ប ប ្ដ ល ទូេទ ជមូល ្ឋ ន ្រតូវបនេគចត់ទុកជករបណុ្ដ ះប ឯក
អមបូរទី ្ដ ល ទូ េទ និ ងបណុ្ដ ះ
េផ ងៗៃនករបណុ្ដ ះប ឧទហរណ៍ ្របព័ នធ ែដលេគកំ ពុ ងែតអនុ វត្ត យ៉ងទូ លំ ទូ យេន្របេទសប ង ំ
ិ ជ ជី វៈ ្ដ លវ ជ
សូ មេមើ លឯក
ថ នភព និង
្ដ លវ ិជជជីវៈ។
េនះជលទធផលៃនអមបូរធំៗពីរៃន្របព័នធបណុ្ដ ះប
មួយ ពឹងែផ្អកេលើករបន្តេទមុខតំ ប
្ដ លវ ិជជជីវៈ បនេធ្វើសមហរណកមម និងស្រមប
្ត លី (សូមេមើល
បង្ហញ ្របប់ យ៉ ង ចបស់ េនប
្ដ ្របេទសសមជិ ក
(េកបិច) េកះម៉ូរ ីស (Maurice) និងេសែសល (
រស្ដីពី្របព័នធរបស់េកបិច និងស្ដីពី្របព័នធរបស់េកះម៉ូរ ីស។
យពឹងែផ្អកេលើសមភរ
និងឯកេទសែដលខ្លួនមន
ដំេណើរករែកលម្អ និងកំែណទ្រមង់ សុីជេ្រមៃនករបណុ្ដ ះប
្របេទសមួយចំនួនែដលបនចប់េផ្ដើម
្ដ លវ ិជជជីវៈរបស់ខួន ្ល បនព្រងីកគំរៃូ នវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពរបស់ខួន ្ល រួមទំងឧបករណ៍េផ ងៗែដលអមជមួយ ។ជពិេសស ដូចជកនុង
ករណី្របេទសទុយេណសុី ម៉ រក ុ៉ េមើលឯក
ល់េហ រ ី េប
ំ ង បួគី
រេយងរបស់អងគករយូេណសកូ និងរបស់្របេទស
្វ សូ កេមរន ូ ៉ ម៉ លី និងហគីេណ (សូម
ល់េហ រ ី កេមរន ូ ៉ ហគីេណ ម៉ រក ុ ៉ និង
ទុយេណសុី )។
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តរបស់
អងគករ OIF
បង្ហញយ៉ ងចបស់អំពីធតុសមគល់របស់វ ិធី
បនយកគំ និត
មវ ិធី
្រស្តេផ ងៗេ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព និងធតុដូចគនៃនវ ិធី
យពយយម ្រស្តទំង
េនះ។
១.២ ករ
ថ បនេទ្វ
ករ
ថ បនករបណុ្ដ ះប
្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ
ថ បន េ្រប បបននឹង «កេន មនេយបយ ឧបករណ៍ និងវ ិធី ចបស់
ស់
បណុ្ដ ះប
នូវដំេណើរករៃនករបេងកើត
ករេរៀបចំ
្រតូវបនកំណត់េនកនុងេសៀវេភស្ដីពីករ
្រស្ត ែដលេ្របើ្របស់យ៉ងសុស ី ង្វក់ និង
ករ្របតិបត្តិ
និងករ យតៃម្ល
សកមមភពៃនករ
10
្ដ ល ។» េគ
ចដឹងថ ្របព័ នធបណុ្ដ ះប
ករ្រគប់្រគង និងករ ករ
្ដ លវ ិជជជីវៈែផ្អកេលើករ
ថ បនមនលកខណៈេទ្វ៖ ករ
ថ បន
ថ បនែផនកគរុេកសលយ។
ថ បន ករ្រគប់ ្រគង
10 េកបិ ច ្រក សួ ង អប់ រ ំ ករ
គឺ ផ ំ េឡើ ងអំ ពី កេន មៃនធតុ ផ ំ ជ េ្រចើ ន
ថ បន ករ បណុ្ដ ះ ប
និងរចនសមព័នរធ ្ឋ ភិបល ២០០២ ទំ. ៥ ឯក
ែដលកំណត់នេយបយ
ិ ជ ជី វៈ េសៀវេភទី ១ ករ ត្រមង់ ទិ ស នេយបយ ្ដ ល បេចចក េទសនិ ង វ ជ
រេយងទី៤។
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ជតិសីព ្ដ ីករបណុ្ដ ះប
សមតថភពមុខរបរ
្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ បេងកើត អនុវត្ត និងេធ្វើឲយ្រកបខណ្ឌចបប់ និង
បទបញ ជ មនករវ ិវត្ត
្រពមទំងបេងកើតរចនសមព័នធ
ហិរញញ វតថុនិងសមភរ ែដលធនបនករ
្របសិទធភពៃន្របព័នធទំងមូល។
និងដឹកនំ្របព័នធ្រគប់្រគងធនធនមនុស
ក់ឲយដំេណើរករ្របព័នធបណុ្ដ ះប
្របធនបទទំងអស់េនះ្រតូវបនបង្ហញកនុងេសៀវេភស្ដីពីករ
ករត្រមង់ទិសនេយបយ ប
្ដ ល េនថនក់ ក
និងរចនសមពន ័ រធ ្ឋ ភិបល
្ដ ល
(េសៀវេភទី ២ )
ថ បន
(េសៀវេភទី១)
និ ងករ
មូ ល ្ឋ ន (េសៀវេភទី៤)។ ករ
ក់ ែតងេរៀបចំ និង ករបេងកើតស្តង់
ែដលេលើកេឡើងអំពី ករ្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះ
ក់ ដំ េណើ រករករបណុ្ដ ះ ប
ិ ី ថ បនែផនកគរុេកសលយ គឺ េផ្ដតេទេលើឧបករណ៍ និងវធ
្រកបខ័ណ្ឌគំ និត ករ
្ដ ល និងករ យតៃម្ល
្ដ ល ថនក់
្រស្ត ែដលនំេឆពះេទរក
ិ ីសិក បណុ្ដ ះប ្ដ ល ឬកមមវ ធ ក់ អនុវត្តសង ្ត ់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល
្រពមទំង ិ ី ឬកមមវ ធ
មគគុេទទសក៍គរុេកសលយ ែដលជួយស្រមួលដល់ករ សិក ទំ ងេនះ។ េនះគឺជធតុសំខន់របស់េសៀវេភទី៣ ស្ដីពីករអភិវឌ កមមវ ិធី សិក ។ េគេ្រចើនមនទំេនរេលើកមកនិយយ េហើយនឹងមនទំ េនរបង្ហញករ
អំពីករ
ថ បនែផនកគរុេកសលយ
ថ បនទំងពីរេនះ
ច់េ
យែឡកពី គន
ដូចជដំេណើរករែដលមនលកខណៈជ
ែខ បនទត់តគន ែដលេផ្តតេទេលើករវ ិភគទីផ រករងរ ករវ ិភគ
ថ នភពករងរ (មុខរបរ) ករ
អភិវឌ ស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ ល ករផលិតមគគុទទសក៍ ឬសមភរគរុេកសលយបែនថម និងជំនួយដល់ករ អនុវត្ត ករបណុ្ដ ះប ្ដ ល។ (េមើលរូបភពទី២) រូបភពទី២
ទីផ រករងរ
ស្តង់
ភិនភគមុខរបរ
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
មគគេទសក៍ ឬសមភរគរុេកសលយ
េទះបីជករបង្ហញែបបេនះ អនុញញតឲយេឃើញយ៉ ងចបស់ នូវករបង្ហញផ្លូវដ៏សមេហតុ ផល និង
វ ិធី
្រស្តេផ ងៗ
ប៉ុ ែន្តេ
ែដលជួយស្រមួលដល់ករអភិវឌ សមភរគរុេកសលយទំងមូលក៏ពិតែមន
យែឡក
ែបរជបិទបំងមួយចំែណកធំ ៃនដំេណើរករ្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះប
មពិត ដំេណើរករេនះ គឺធនឲយករបណុ្ដ ះប េគលេ
ចុងេ្រកយៃនវ ិធី
ករេលើកកមពស់បន្តនូវ្របព័នធបណុ្ដ ះប
្ដ ល ែដល
្ដ លេនះ េលចេចញជរូប ងេឡើង។
្រស្តទំងពីរ គឺ ្ដ លវ ិជជជីវៈ។
ក់ឲយដំេណើរករនូវស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល និង
េដើមបីឈនេទសេ្រមចដល់េគលេ
ទំ ង
េនះ អនក ទទួ លខុ ស្រតូ វែផនក គរុេកសលយក៏ ដូចជែផនក រដ្ឋបលទូ េទ ្រតូ វរួមសហករគនរហូតកនុង
េពលសេ្រមចដំ ករែដល
ក់កលចមបងៗៃនករ
ថ បនែផនកគរុេកសលយ
ចអនុវត្តេទបននូវគេ្រមងបណុ្ដ ះប
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
េដើមបីេធ្វើយ៉ង
្ដ លែដលអនុម័តយក
ធនដល់
និងធនដល់ករ្របមូល
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ធនធន
ម្រគប់វ ិធីែដល
ក់ កលគន្លឹះៗៃនដំ េណើរករអភិវឌ វ ិធី
ចេធ្វើេទបន។ េលើសពីេនះ ដំ
ថ បនទំងពីរេនះ ្រតូវែតអនុញញតឲយមនករសេ្រមចចិតជ ្ត ផ្លូវករ េហើយករសេ្រមចចិត្តេនះ មនករ
ចូលរួមពីសំ
ក់ៃដគូែដលមនចំ ែណកេនកនុងដំេណើរករែកលម្អ
វ ិជជជីវៈទំងមូល។ េគ
ច្របមូលផ្ដំុជំ
ឬកំែណទ្រមង់ ករបណុ្ដ ះប
នេផ ងៗជបីែផនកធំ ៗ (សូមេមើលរូបភពទី៣)
11
្ដ ល
ិ គ ែផនកទីមួយស្ដីពីករវ ភ
ិ គ េលើ មុ ខ របរ និ ង ែផនក ទី បី សី្ដ ពី ករ អភិ វ ឌ ែផនក គរុេកសលយ។ ទី ផ រ ករ ងរ ែផនក ទី ពី រស្ដី ពី ករ វ ភ េនេពលបញចប់ករងរេរៀបចំ ែផនកផលិតកមមនីមួយៗ ថ បនទំ ងេនះ
្រតូវែតសហករេដើ មបី ផ្ដល់ ជអនុ
ស្រមប់ដំេណើរករ
ម
ក់កល
ចកំណត់បនទំង
ិ ី មគគុ េទទស ក៍ វ ធ
្ល ប់ រស់ េនកនុងករងរេរៀបចំ កំែណទ្រមង់។ ដំ
ទិភពៃនករអភិវឌ ្របតិទិនៃនករ
រួមទំងរេបៀបដំេណើរករៃន្របព័នប ធ ណុ្ដ ះប ១.៣ មគគុ េទទស ក៍ វិ ធី
សន៍ ដល់ អនក ទទួ លខុ ស្រតូ វែផនក រដ្ឋបល
នបន្តៃនករងរ។
ករសេ្រមចចិត្ត គឺជដំ B‐C) ្រតូវែត
អនកទទួលខុស្រតូវ្រគប់ែផនកទំងអស់ៃនករ
ក់ដំេណើរករ និងធនធនចំបច់
្ដ លទំងមូល។
្រស្ត ្រស្តរ បស់អងគករ OIF
បរ យ ិ យ ជពិ េសសអំ ពី សមសធតុ េផ ង ៗៃនករ
ថ បនែផនកគរុេកសលយ។
មគគុេទទសក៍ទំងេនះ ែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ។
មនទិសេ
មគគុ េទទស ក៍ េនះ ពណ៌នជចមបងអំពីករវ ិភគទីផ រករងរ សមតថភពមុខរបរ និងករអភិវឌ សមភរគរុេកសលយ (ស្តង់ បណុ្ដ ះប មគគុេទទសក៍ជំនួយបែនថម)។ មគគុេទទសក៍ទំងេនះ
ករណ៍្រគឹះៃនវ ិធី
មនបំណងបង្ហញអំពីវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព
ជួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី ករ ្ដ ល
្រស្តមូល ្ឋ នមួយេ
ែដល្រតូវបនបេងកើតេឡើង
ស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ ល ែដលនំេឆពះេទរកករ្របកបមុខរបរមួយ កនងចំ ុ េ ិ បណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ។ េ្រចើន ៃនកមមវធី ស្តង់
ក់ កល (A‐
ស្តង់
្រស្ត
ក់ែតងស្តង់ យតៃម្ល
យេគរពេទ
ឬេធ្វើករស្រមប
និង
មេគល
មករផលិត
មមុខរបរជេ្រចើន ឬ
ជីពជ
ដូចអ្វីែដលបនេលើកេឡើងកនុងបុព្វកថែដរ
មគគុេទទសក៍ទំងេនះគឺជឧបករណ៍ករងរ ឬជ េគលស្រមប់ ជួយស្រមួលដល់ករផលិតឬេ្របើឧបករណ៍ ែដលមនលកខណៈ្រសេដៀងគនេនះ េន
ម្របេទសែដលចប់េផ្ដើមដំេណើរករែកលម្អ របស់ពួកេគ។
ឬកំែណទ្រមង់ សុីជេ្រមេលើ្របព័នធបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
រូបភពទី៣ ែផនកទី១
ែផនកទី ២
A
វ ិភគទីផ រករងរ
11 សូមេមើលផងែដរេន
ភិនភគមុខរបរ
ងកនុងឧបសមពន១ ធ ។
B
ែផនកទី៤
ែផនកទី៣
C អភិវឌ ន៍ែផនក គរុេកសលយ
ក់ដំេណើ រករករ បណុ្ដ ះ ប
្ដ ល ថនក់មូល ្ឋ ន
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
្របេទសនីមួយៗមនភរកិចចស្រមបមគគេទទ ំ េនះ ុ សក៍ទង
េ
យគិតថ្លង ឹ ែថ្លងជពិេសសអំពី
បរ ិបទផ្លវចបប់ និងបទបញ ជ េផ ងៗ បរ ិបទរដ្ឋបល ករែចករ ំែលកទំនួលខុស្រតូវរ ង្រកសួង និង ូ
រចនសមព័នធេ្រកមឱ ទ រចនសមព័នធេរៀបចំ ្របេភទ និងទំហំៃនភពជៃដគូ ភពទំេនរៃន្រកុមជំនញ ករបេចចកេទស និងគរុេកសលយ រួមទំងធនធនហិរញញ វតថុ។ •
មគគុេទទសក៍វ ិធី ្រស្ត អនុញញតឲយឈនដល់េគលេ បី េផ ងេទៀត៖ បេងកើតជចំណងជមួយដំ ក់កលសំខន់ៗៃនករ ថ បនែផនក្រគប់្រគង
•
ិ ី ជួ លស្រមួ លដល់ ករ េ្របើ ្របស់ វ ធ
្រស្តែផ្អក េលើ សមតថភព ែដលេឆ្លើ យតបេទនឹងក
ករេធ្វើ សមហរណកមមយុវជនេបះបង់ករសិក ទូ េទ ិ ជ ជី វៈ វជ •
គិតពិចរ
ឱយចប់ យកនូ វសមតថភព
មួយ េនកនុ ងសងគម ករងរ។ អំពី ថ នភពេសដ្ឋកិចចេ្រក្របព័នធេនកនុងេពលេធ្វើែផនករ
សកមមភពបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ។
េនកនុងអតថបទមគគុេទសក៍
េលើកេឡើងពី េគលេ
និងេពលេរៀបចំ
មនករ
ទំងប៉ុនមនខងេលើេនះ។
ក់បញូច ល
ងែដលជទូេទបង្ហញពីអតថបទែដល
ឧទហរណ៍ជេ្រចើននិយយទក់ទងនឹងមុខរបរជងេរៀបឥដ្ឋនិងជងកំ េបរ េដើមបីបង្ហញឲយ បនជក់ែស្ដងនូ វខ្លឹម
ររបស់មគគុេទទសក៍ នីមួយៗ។ ឧទហរណ៍ទំងេនះ្រតូវបនគូសបនទត់ពីេលើ
េនកនុងអតថបទ។ មករពនយល់ខងេលើ ពកយថ «ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ» មនបញូច លទំងករបណុ្ដ ះ ប ្ដ លែដលនំេឆពះេទរកករងរកមមករជំនញ អនកបេចចកេទស និងអនកបេចចកេទសជន់ខពស់។ េលើសពីេនះ េដើមបីជួយស្រមួលដល់ករយល់អតថបទ និងធនបននូវទ្រមង់ែបបែតមួយៃនអតថបទ ទំងេនះ
កយសពទេផ ងៗ្រតូវបនអនុម័តយកដូចតេទ៖ មុ ខរបរ អនក េរៀន ស្តង់
អនក បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ករផ្ដល់ សុពលភពដល់ចំេណះដឹ ង ជំ នញទទួ លបន
បណុ្ដ ះប ្ដ ល មពិ េ ធន៍ និ ង
កមមសិ ក កនុ ងមជឈ ្ឋ ន ករងរ។ ពកយទំងេនះ្រតូវបនចត់ទុកជសទិសន័យរបស់ពកយវ ិជជជីវៈ សិស និស ត ិ ឬកមមសិក ករ ី កមមវ ិធី សិក ្រគូបេ្រង ន ឬករទទួល គ ល់ចំេណះដឹង និង
សមតថភព និងកមមសិក
ម្រកុមហ៊ុន។
េគនិយមេ្របើ ពកយទំងេនះជបុំលិងគ (េភទ្របុស) ស្រមប់ឯក
២
េសចក្ដប ី ង្ហញអំពីមគគេទទ ិ ី ុ សក៍វធ
ករសិក ស្តង់ ស្តង់
រទំងមូល។
្រស្តសព ី ្ត ីទស នទន
និងករបេងកើត
សមតថភពមុខរបរ
សមតថភពមុខរបរ មនកមមវតថុចមបងកំណត់ភន ិ ភគសមគល់ដ៏្រតម ឹ ្រតូវបំផុត មែត ច
េធ្វីេទបនៃនទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងរបស់មុខរបរមួយ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
នង ិ កំណត់្របេភទសមតថភពចំបច់េដីមប្រី បកប
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
មុខរបរេនះ។ ស្តង់
េ យបន ក់ែតងេឡង ី កនុង្រកបខ័ណ្ឌអភិវឌ កមមវ ិធស ី ិក
សមតថភពមុខរបរ្រតូវបនេ្របីស្រមប់េរៀបចំរចនសមព័នធ
ស្រមប់បេងកត ី វ ិធី នង ិ ិ សក
ៃនករបណុ ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ ៃនអនគតស្តង់ បណុ ្ដ ះប ្ដ ល នង ិ
្រស្តេរៀនេនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរផងែដរ។េ យ្រតូវ
បនេគេ្របីកុ ងបណ ន ុ ្ដ ះប
្ដ ល
ស្តង់ សមតថភពមុខរបរចូលរួមចំែណកធននូ វមូល ្ឋ ន្រគះឹ ្រសេដៀងគននង ឹ រេបៀបពរី យ៉ងរបស់
ករអភិវឌ សមតថភព នង ិ ស្រមួលដល់ករផ្ដល់វ ិញញបនប្រត និងករទទួល នង ឹ បញ្ហេនះ ស្តង់
គ ល់សមតថភព។ ដូេចនះ ទក់ទង
សមតថភព មុខរបរជផ្លូវកនុងករបេងកត ់ ុពលភពេលីបទពេិ ី ្របព័នធផ្ដលស
េ យ្រតូវបនេគផ ព្វផ យកនុងចំេ
ស្តង់
មនេិ យជក
សមតថភពមុខរបរ
ធ (VAE)។ ចជួយពួកេគ
ឲយេចះេរៀបចំករពណ៌នអំពក ី រងរ ្របេភទសមតថភពស្រមប់ករេរសបុ ី គគលក ិ េនកនុងសហ្រគស ឬក៏េ្របជ ី មូល ្ឋ នស្រមប់ករបណុ ្ដ ះប េ្របី្របស់ស្តង់
្ដ ល
ឬបំេពញវ ិជជេនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ។
សមតថភពមុខរបរជឧបករណ៍ស្រមប់បំេពញបែនថមេលីវ ិធី
វ ិជជជីវៈរបស់្រកុមយុវជន និងមនុស ធំ។
មុខរបរមួយភគធំៃនករបណុ្ដ ះប
េនះមនវ ិ
លភពធំេធង
ស់េន
មុខរបរេនកនុងេសដ្ឋកិចចេ្រកផ្លូវករ។
ស្តង់ • •
្រស្តត្រមង់ទស ិ សក ិ
្ដ លវ ិជជជីវៈ េធ្វើេឡើងេនខងេ្រកេសដ្ឋកិចចផូ្លវករ។
មប
ករទំង្រសុងេនកនុងវ ិស័យេ្រកផ្លូវករ។
េនកនុង
្ដ ្របេទសកំពុងអភិវឌ
េគក៏
ច
នង ិ ថ នភព
ែដលកមមករជំនញមួ យចំនួនធំ េធ្វើ
ថ នភពេនះេធ្វើឲយេគគិតគូរអំពីបញ ្ហ បណុ្ដ ះប
្ដ លស្រមប់
ងអតថបទទី២េលើកេឡើងយ៉ ងខ្លីអំពីបញ ្ហ េនះ។
សមតថភពមុខរបរេធ្វីេឡង ី ជពីរដំ
ក់កល៖
ករផលត ិ េចញនូវករវ ិភគអំពី ថ នភពករងរ (AST) ករកំណត់្របេភទសមតថភពពក់ព័នន ធ ឹងមុខរបរ
ករពព ិ ណ៌នជក់
ក់អំពធ ី តុផ ំ នង ិ លកខណៈសមគល់ (ភន ិ ភគ) ៃនមុខរបរមួយ
្រតូវបនេធ្វី
េឡង មរយៈករវ ិភគ ថ នភពករងរ (AST) ែដលបង្ហញេនែផនកទី៣។ េនែផនកេនះេគនង ី ឹ េឃញ ី វ ិធី ្រស្តគ្រមូៃនករេរៀបចំករវ ិភគ ថ នភពករងរ នង ិ វ ិធី
្របស់ស្រមប់បង្ហញពភ ី ន ិ ភគជក់ ករងរេរៀបចំ សង ្ត ់
្រស្តចមបងៗៃនករ្របមូលទន ិ នន័យ ែដល ចេ្របី
ក់ៃនមុខរបរេគលេ ។
បណុ្ដ ះ ប ្ដ ល ស្តង់ យតៃម្ល និងឯក រមគគុេទសក៍ ្រតូវ្របគល់េទឲយ្រកុមអនកជំនញែដលរួមមន ជំនញ ករខងវ ិធី ្រស្ត ្រគូបេងគលមនបទពិេ ធ និងអនកជំនញកនុងមុខរបរ។ ងអតថបទទី៣ បង្ហញ ចបស់អំពី
សមតថភពមុខរបរ
រៈសំខន់ ខងែផនកយុទធ
និងទំនួលខុស្រតូវ។
េនកនុង្របេទសកំពុងអភិវឌ
បនចកេចញឬនង ឹ ចកេចញពី
វ ិទយល័យ។
យុវជនទំងេនះ
និងករេរៀបចំឯក
្រស្តរបស់មនុស ទំងេនះ
យុវជនមួយភគកនុងចំេ
រគរុេកសលយ(ស្តង់
រួមទំងសមតថភពែដល្រតូវមន
មអនកសថិតកនុង្របព័នអ ធ ប់រ ំមូល ្ឋ នទូេទ
មុននង ឹ បនបំេពញករសក ិ ថនក់បឋម
ចត់ទុកជ
«អនកេបះបង់ករសិក »
ំ ូ ងៃន ឬេនេដីមដប
ជទូេទគមនករសិក មូល ្ឋ ន
ចំបច់ស្រមប់ទទួលយកសមតថភពចំបច់ េដីមប្រី បកបមុខរបរជំនញមួយ េនះេទ ។
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
េតើេគ្រតូវេធ្វើអន្ត គមន៍យ៉ង
សមតថភពមុខរបរ
េដើមបីជួយស្រមួលដល់ករេធ្វើសមហរណកមមរបស់ពួកេគ
េទកនុងសងគមវ ិជជជីវៈ? េតើវ ិធី ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព ចស្រមប មបរ ិបទ បណុ្ដ ះប ្ដ លែដល ចេឆ្លើយតបនឹងេសចក្ដី្រតូវកររបស់ពួកេគ យ៉ ងេ ច ែដរឬេទ?
ងអតថបទទី៤ បរ ិយយអំពីបញ ្ហ េនះ។
ភន ិ ភគសមគល់ៃនមុខរបរមួយ េទះបីមនភពចបស់
នូវកេន មសមតថភពចំបច់ស្រមប់្របកបមុខរបរបនេទ។
ស់យ៉ង
េដើ មបីអភិវឌ ករ ស់មួយភគបន
ក៏មិន
ចរ ំេលចេឡង ី
មនែតករវ ិភគជលកខណៈ្របព័នន ធ ូវ
ព័ត៌មនែដល្របមូលបនកនុងេពលវ ិភគ ថ នភពមុខរបរ (ភរកិចច ្របតប លកខខណ្ឌ ិ ត្តិករ បរបទ ិ
េរៀបចំ។ល។) ប៉ុេ
ចអនុញញតឲយេគកំណត់បននូវសមតថភពទក់ទងនង ឹ មុខរបរបន។
្ណ ះ ែដល
មរយៈករបង្ហញភពខុសគនរ ងសមតថភពពីរ្របេភទ
សមតថភពេ យែឡកចំបច់ស្រមប់្របកបមុខរបរមួយ សញញណៃនសមតថភព នង ិ ផ្ដល់ជូននូវវ ិធី េដីមបជ ី ួយស្រមួលវ ិធី
ករទំងមូល
សមតថភព នង ិ
ែផនកទី៥
នង ឹ បញជក់កន់ែតចបស់អំពី
្រស្តបេងកត ី និង ក់ែតងសមតថភព។
្រស្តេនះ នង ិ េដីមបអ ី នុញញតឲយេគមនឯក
រ្រគប់្រគន់ស្រមប់ដេំ ណីរ
បង្ហញឧបករណ៍ពីរជជំនយ ួ ដល់ករកំណត់សមតថភព
សមតថភពមុខរបរ
ភពទី៣)។ េនេពលមនឯក
នំេយើងេទរកជំ
្ដ លវ ិជជជីវៈ
នទីពីរៃនករេធ្វើករសេ្រមច
២.១ ករស្រមបវិធី
ពីករកំណត់ភន ិ ភគជក់
ងអតថបទទី៥។
ថ បនករបណុ ្ដ ះប
ំ ្ដ លដូចជេស៊រៃនដ ី ក់បផ ំ ុត
្ដ លវ ិជជជីវៈ នង ិ បេចចកេទស បង្ហញពជ ី ំ ក់កលតជប់គនមន ិ
នកនុងករ ច់ ែដលចប់េផ្ដីមដំបូងេចញ
មែត ចេធ្វីេទបនស្រមប់មុខរបរេគលេ
មករកំណត់សមតថភពចំបច់ស្រមប់្របកបមុខរបរ
ប
្ដ ល។ ដំ
ដូេចនះទស ន
្រស្ត
េសៀវេភទ៣ ី ៃនករ បណុ ្ដ ះប
, នង ិ ែដលឆ្លង
េ យបញចូ លេទកនុងករ្របកបមុ ខរបរេនះ ក់ែតងធតុបង្ហញផ្លូវដំបូង ែដលជធតុស្រមប់បេងកីតរចនសមព័នធអនគតស្តង់ បណុ ្ដ ះ ក់កលកំណត់សមតថភព
ប
និង
ក់ែតងធតុបង្ហញផ្លូវៃនអនគតស្តង់
បណុ្ដ ះ ចមបងៃនគេ្រមងេនះគឺ
្ដ ល ្រតូវបនេគសមគល់ថជ «គេ្រមងបណុ្ដ ះប ្ដ ល»។ េគលេ បេងកើត និង ក់ែតងស្តង់ បណុ្ដ ះប ្ដ លែដលនំេឆពះេទរកវ ិធី ្រស្តបណុ្ដ ះប
្រគឹះ
(រូប
ជញធរទទួលខុស្រតូវ្រគប់្រគង្របព័នធបណុ្ដ ះ
នឹង្រតូវេគអេញជើញឲយ្របកសអំ ពីសកមមភព្រតូវេធ្វើបន្ត។
វ ិស័យសំខន់ៗ្រតូវបង្ហញេនកនុង
ភ្លមនូវករ
រួមមនប្លង់គំរូ
រពណ៌នេពញេលញ និងមនសុពលភពពីមុខរបរេនកនុងៃដ រួម
ទំងបញជីសមតថភពចំបច់ស្រមប់្របកបមុខរបរ
ក់ែតងស្តង់
នង ិ
ង្រតូវគន។
ករផលិតស្តង់
ប
ែផនកទ៤ ី
េពលគឺសមតថភពទូេទ
ថ នសិក ។
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លេនកនុង
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ថ នភពៃន្របេទសកំពុងអភវិ ឌ
ត្រមូវឲយេគស្រមបវ ិធី
្រស្តេនះ។ េ
ស្ដួចេស្ដីង នង ិ ្របឈមនង ឹ េសចក្ដី្រតូវករធំេធង និងបនទន់នូវករបណុ ្ដ ះប រួមទំងកម្លង ំ ពលកមមកំពុងេពញករងរ
យ
រែតមនមេធយបយ
្ដ លសមតថភពយុវជនរបស់ខួ ន ្ល
្របេទសទំងេនះ្រតូវែតែស្វងរក្រគប់វ ិធី
នង ិ ឧបករណ៍ែដល
ួ េគចូលេទកនុងទផ ចូលរួមចំែណកកនុងករបញចូ លយុវជនរបស់ពក ី រករងរឲយបនយ៉ងេ្រចីនបំផុត ចេធ្វេី ទបន
នង ំ ពលកមមមនសមតថភព។ ិ េឆ្លយ ី តបនង ឹ ត្រមូវករកម្លង
សហ្រគស ករបណុ ្ដ ះប
្ដ ល មករបញជសុំ នង ិ បង្ហត់ឲយ្របកបរបរ គឺជរេបៀបបណុ ្ដ ះប
សមតថភពែដល ចបំេពញ នង ួ ករបណុ ្ដ ះប ិ ជំនស
វ ិស័យឯកជន និង
ធរណៈ។ ដូេចនះ វ ិធី
ស្រមួលដល់ករបេងកត ្ល ។ ី ករត្រមង់ផូ វែបបេនះ 12
េនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ
េដីមបប ី ណុ ្ដ ះប
្រគឹះ
្ដ លែដលផ្ដលេ់ យ្រគះឹ
ថ នបណុ ្ដ ះប
មែត
្ដ លេនកនុង
្ដ ល នង ិ ផ្ដល់
្ដ លននកនុង
្រស្តបង្ហញជូនេនកនុងេសៀវេភទី៣ ្រតូវបនែកស្រមួលេដីមបី
ករបង្ហត់ឲយ្របកបមុខរបរគជ ឺ វ ិធី
្ដ លយុវជនមួយចំនន ួ ធំឲយ្របកបមុខរបរមួយ។
ថ នសិក
ករបណុ ្ដ ះប
ច
និងករបង្ហត់មុខរបរែតងែតេដីរផ្លូវទនទឹមគន
្រស្តមួយែដលេគេ្របីញឹកញប់ជងេគ
ជញឹកញប់
ករបណុ ្ដ ះប
្ដ លេន ម
េ យពុំបនេមីលឲយេឃញ ី ជរួមេនកនុង
ថ នភពមុខរបរ នង ំ ំខន់ៗរបស់ េទ េហយ ិ ធតុផ ស ី េនះគដ ឺ ូចគនេទនង ឹ អ្វែី ដលមនលកខណៈជបញជ ី នង ិ
ករកំណត់សមតថភព។
ករបេងកត យៃដគូ ី ស្តង់ សមតថភពមុខរបរផ រភជប់យ៉ងស្អិតលមតជមួ ួ
អនុញញតឲយបេងកត ី បនជមូល ្ឋ នរួមេនេពល
ែដលវ ិធី
សមតថភពែដលមនេនកនុងករបង្ហត់ឲយ្របកបរបរផង
្រស្តបណុ ្ដ ះប
្ដ ល
នង ិ កនុងករបណុ ្ដ ះប
កនុងមជឈ ្ឋ នករងរ
្ដ លេនកនុង្រគឹះ
និងផ្ដល់
ថ នសិក
ផង។ ដូេចនះ េយង ំ េឡង ី កច ី កន់ែតមនភពងយ្រសួលខ្លង ី កនុងករបេងកត ិ ចសហករគនរ ងសហ្រគស នង ិ
មជឈ ្ឋ នបណុ ្ដ ះប
្ដ ល។
ឧទហរណ៍ទក់ទងនង ឹ ករេរៀបចំករបែនថមករបណុ ្ដ ះប
មនុស ែដលឈនេទរកករេរៀន្របកបមុខរបរ ជួយស្រមួលឲយសិស ែដលចុះេឈមះកនុង្រគឹះ
េទកនុងមជឈ ្ឋ នសហ្រគសឧស ហកមម។
ថន
ឬករេរៀបចំករបណុ ្ដ ះប
ករផ្ដល់វ ិញញបនប្រតស្រមប់ ករបណុ្ដ ះប
ស្រមួលផងែដរ
េ្រពះថវ ិធី
ំ ញស្រមប់ ្ដ លជន
្ដ លេន មសហ្រគស
េដម ី បី
ចមនលទធភពចូលេទេ្របី្របស់បរក ិ ខ រជំនញ និងចូល ្ដ ល
និងករទទួ ល
គ ល់បទពិ េ
ធ
្រស្តទំងពីរេនះពឹងែផ្អកេលើករយល់េឃើញដូចគនេលើ
ក៏្រតូវជួយ ថ នភពទី ផ រ
ករងរ និងសមតថភពែដលជទីផ រករងរ។ ចំេពះបញ ្ហ េនះ ករបេងកើតស្រមង់ សមតថភព បំេពញ បែនថមពីេលើសញញប័្រត គឺជវ ិធី មួយែដល ពិត
ស្រមង់េនះ
ចជួយស្រមួលករខិតមកជិតគនរ ងមជឈ ្ឋ នទំងពី រ។
ចក្លយជលិខិតឆ្លងែដនយ៉ ងពិត្របកដមួយ
ស្រមប់ឆ្លងែដនរ ង្រគឹះ
បណុ្ដ ះប ្ដ ល និងសហ្រគស។ ្របធនបទេនះ្រតូវបនបរ ិយយេនកនុងមគគុេទទសក៍ វ ិធី ែដលេលើកេឡើងអំពីេគលគំនិតបេងកើត និងករេរៀបចំ សង ្ត ់ យតៃម្ល។
12 សូម
ចឧបសមពនទ ធ ី១។
ម ថន
្រស្តេលខ៥
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
៣. ករវ ិភគ
សមតថភពមុខរបរ
ថ នភពករងរ (AST)13
ដូចអ្វីែដលបនេលើកេឡើង េនកនុងេសៀវេភៃនករ ថ បនករបណុ្ដ ះប វ ិភគ ថ នភពករងរែដលេ មយ៉ ងេទៀតថ «ករវ ិភគមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ» ្របមូលព័ ត៌មនស្ដីពីមុខរបរែដលេគេ្រជើសយកកនុងេពលេរៀបចំ ែផនករ
សំខន់មិន េ
ដូេចនះ ករវ ិភគ
ថ នភពករងរមនេគលេ
្របេភទករងរ
លកខខ័ណ្ឌអនុវត្តករងរ
និងករ
14
ករ
មនេគលបំ ណង
មវ ិស័យ។ព័ត៌មនេនះ
បណុ្ដ ះប យេ្របើ ស្រមប់ េធ្វើឲយេចញជរូប ង និងធនឲយមនភព្រតឹ ម្រតូវនូ វគេ្រមងែបបេនះ។ •
ចខ្វះបនស្រមប់ ករកំណត់សមតថភព
្ដ ល េហើយ
ក់ែតងស្តង់
្ដ ល
ចង់បនព័ត៌មនស្ដីពី៖ ករទមទរស្រមប់ ចូលេទកនុងទី ផ រករងរ
ទស នវ ិស័យករងរ និង្របក់ កៃ្រមពលកមម ជេដើម
យអនកែដល្របកបមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ
•
ភរកិចច និង្របតិបត្តិករបំេពញេ
•
លកខខណ្ឌអនុវត្តភរកិចចទំងេនះ និងលកខណវ ិនិច័យ ឆ ្របសិទធភព
•
ដំេណើរករករងរជធរមន
•
សង្វក់ៃនករអនុវត្ត ភព
•
ចំេណះដឹង
ជំនញ
មុខរបរឬវ ិជជជីវៈ •
មួយេនះ
ុញ ំ ុ ំ និងភពសំខន់ៃនភរកិចច
និងឥរ ិយបថែដលេគយល់េឃើញថចំបច់ ស្រមប់ ្របកប
សំណូមពរស្រមប់ ករបណុ្ដ ះប
្ដ ល ឬបង្ហត់បេ្រង ន។
ងទី២ ករងរកនងវ ុ ិស័យេសដ្ឋកិចេច ្រក្របព័នធ
េន ម្របេទសកំពុងអភវិ ឌ មួយចំនួនធំ
េសដ្ឋកច ិ ចេ្រក្របព័នធ (េមីលឯក ្រពមទំងកនុងែផនក ឯក ជទូេទ
ររបស់េ
មុខរបរមួយចំនួនធំ្រតូវបនេគ្របកបេនកនុងវ ិស័យ
៉ រ (M. R. Walter) េនកនុងែផនកឯក ក វលធ័
រេយងពី ង ំ ែទរែណត)។
ពុម ំ នភពខុសគនែផនកវ ិធី
្រស្តកុ ងដ ន េំ ណីរករអភវិ ឌ ស្តង់
13 ែផនកទី៣ ដល់ទី ៣.៤ គឺជលទធផលៃនករស្រមបស្រមួលស្តង់
បណុ ្ដ ះប
រេយង
្ដ លែដល
ករេរៀបចំកមមវ ិធី សិក វ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស,
មគគុេទទសក៍ដឹកនំសិកខ វ ិភគ ថ នភពករងរ, េកបិច ្រកសួងអប់រ ំ ២០០២ ឯក រេយងេលខ៧។ ែផនកទំង េនះេចញមកពីឧទហរណ៍ែដល ក់ែតងេឡើងេចញពីស្រមង់ អតថបទ និងករស្រមបស្រមួលៃន របយករណ៍វ ិភគ ថ នភពករងរ េរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ េកបិច ្រកសួងអប់រ ំ ១៩៨៩ ឯក
រេយងទី១។
ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស េសៀវេភទី១ ករត្រមង់ទិស នេយបយ រេយងទី៤។ និងរចនសមព័នរធ ្ឋ ភិបល ២០០២ ទំ.១៤ ឯក
14 េកបិ ច ្រកសួងអប់រ ំ ករ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
នំេឆពះេទរកករងរ្រសេដៀងៗគន ែដលេគ្របកបេនកនុងវ ិស័យេសដ្ឋកច ន នធេនះេទ។ ែត េទះបជ ិ ចកុ ង្របព័ ី
សមតថភពពក់ព័នធនង នង ឹ ករ្របកបមុខរបរមួយ មន ិ សូវែ្រប្របួលក៏ពត ិ ែមន ែតបរបទករងរ ិ ិ ករេរៀបចំ
រចនសមព័នធករងរខុសគនយ៉ងខ្លង ំ ពវី ិស័យមួយេទវ ិស័យមួយ។ ដូេចនះេទីបេគេឃញ ី ករងរ ី មនករបេងកត េ យខ្លួនឯងកន់ែតេ្រចីន ឬ្រកុមហ៊ុនតូចៗេនកនុងវ ិស័យេសដ្ឋកច ិ ចេ្រក្របព័នធ។ ករសិក យកសមតថភពបែនថមពក់ព័នន ធ ង ឹ វ ិស័យសហ្រគិនភព
គឺជធតុសំខន់ស្រមប់ទទួល
បន្របក់កៃ្រមកន់ែតល្អ។ ជពេិ សស សមតថភពទំងេនះជប់ពក់ព័នន ធ ង ួ ករ ឹ ករផលត ិ ែផនករជំនញ
្រគប់្រគងទូេទៃនសហ្រគសធុនតូច នង ិ ករ្រគប់្រគងធនធនមនុស ។ េដម ី បេី ឆ្លយ ី តបនង ឹ ត្រមូវករ
វ ិស័យេ្រក្របព័នធ
េគ
េ យអនុវត្តវ ិធី
៣.៣ ៃនមគគុេទទសក៍េនះ។
៣.១ វ ិធី
ចអះ
្រស្តមយ ួ កនុងចំេ
្រស្តកុងករេរៀបចំ ន ករវ ិភគ
មវ ិធី
មបរបទករងរកន ិ ុង
្រស្តជេ្រចីនែដលបង្ហញជូនេនកនុងែផនក
ថ នភពករងរ
រេបៀប ឬដំេណើរករេរៀបចំករវ ិភគ •
ងថសមតថភពែដលេគេគរពេទ
ថ នភពករងរ មន្របំពីរដំ
ក់កលធំៗ
ករេចញេសចក្ដីសេ្រមច និងករផលិតេសៀវេភបនទុក
•
ករបេងកើត្រកុមអនកផលិតកមម
•
ករ្រ
•
ករេ្រជើសេរ ើសវ ិធី
•
ករ្របមូលទិននន័យ
•
ករេរៀបេរៀងរបយករណ៍
•
ករផ្ដល់សុពលភពរបយករណ៍
វ្រជវឯក
រ និងករវ ិភគ
ថ នភព
្រស្តមួយ ឬេ្រចើនស្រមប់ករ្របមូលទិននន័យ
ករេចញេសចក្ដីសេ្រមច និងករផលិតេសៀវេភបនទុក
េសចក្ដស ី េ្រមចរ ំលក ឹ អំពេី ហតុផលៃនករេបក ី ្របតប ិ ត្តក ិ រ
ចមបងៗែដលេគទនទង ំ ជធមម ឹ រង់ច។
នង ំ ីលទធផល ិ បញជក់កន់ែតចបស់អព
ជញធរែដល្របកន់យកគេ្រមងេនះ ្រតូវ្របកស្របប់ៃដគូពក់ព័នធ
សំខន់ៗ នង ច ហករពព ួ េគ។ ិ េសនីសុំកច ិ ស ី ក
េសៀវេភបនទុកបង្ហញអំពីសភពលម្អិតៃនករងរ្រតូវអនុវត្ត និងមេធយបយមន្រ សេ្រមចករងរទំងេនះ។ ជទូ េទ េសៀវេភបនទុករួមមនែផនកេផ ងៗដូចតេទ៖ •
ករបង្ហញពី េសចក្ដីសេ្រមច
•
សមសភព្រកុមករងរទទួលបនទុកេរៀបចំ
•
កររ ំលឹកអំ ពីធតុផ ំសំខន់ៗៃនករវ ិភគ
•
ករពណ៌នអំពីមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ
•
បញជី យនមៃដគូសំខន់ៗែដលចូលរួមេនកនុងគេ្រមងេនះ៖ ៃដគូខងកនុង (ទីចត់ករក ្របតិបត្តិករ
និង្រគឹះ
សមគមនិេយជិក)
ថ នបណុ្ដ ះប
ថ នភពករងរ និងដំេណើរករៃនវ ិធី
ប់ ស្រមប់
្ដ ល)
និងៃដគូខងេ្រក
្រស្ត
(សហព័នធវ ិជជជីវៈ
្ដ ល, និង
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
ែផនករលម្អត ិ ស្ដព ី ក ី រងរែដល្រតូវសេ្រមចែដលមនរួមបញចូ លទំងបញជ ី ចំ
•
យ នង ិ ឯក
ត្រមង់ផូ វ្ល
មេធយបយែដល្រតូវេ្របើ្របស់េដើ មបីសេ្រមចគេ្រមង (ចំនួនៃថង ចំនួនមនុស
•
រ
ថវ ិក អគរ
បរ ិកខរ។ល។) ករបេងកើត្រកុមផលិតកមម េបើេទះបីជករផលិតករវ ិភគ េផ ងៗពក់ព័នន ធ ឹងករ ដំ
ក់កលេនះេទ
ថ នភពករងរ
ចេធ្វើេឡើងេ
ថ បនែផនកគរុេកសលយក៏ពិតែមន
យមិនពឹងេលើផលិតកមម
ែត ចបស់
េគ្រតូវបេងកើតជមុននូវ្រកុមផលិតកមមមួយ
ស់ែដលថ
ំងពី
ែដលសមជិកសំខន់ៗនឹងមន
ផលិតកមមែផនកគរុេកសលយទំងមូ លែដលផ រភជប់នឹងមុខរបរឬវ ិជជជីវៈេនះ។
ទំ នូលខុស្រតូវេលើ
ឈរេលើទស នវ ិស័យេនះ ្រកុមករងរែដលដឹកនំេរៀបចំសង ្ត ់
េរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ
សមតថភពមុខរបរ ឧទហរណ៍ជង
្ត ់ នឹង្រតូវដឹកនំផងែដរនូវករងរេរៀបចំ សង
បណុ្ដ ះប ្ដ ល និងឯក ដំ េណើរករផលិតកមមទំងអស់េនះជធតុផ ំយ៉ងសំខន់ស្រមប់កមមវ ិធីសិក ។ េយងេទ
សំខន់ និងភពបនទន់ៃនករងរែដល្រតូវសេ្រមច ្រកុមករងរក េផ ងៗេទៀតែដលខ្លួន ច្របគល់ករងរឲយ េរៀបចំ ែផនកគរុេកសលយនិងបរ ិកខរ។ ដូចអ្វីែដលបនែចងេនកនុង
្ដ លនឹង
រនំផូវ្ល មភព
ចរកជំ នួយពីមនុស
ដូចជែផនកខងអគរនិងបរ ិកខរេនកនុងមគគុេទទសក៍
ងអតថបទទី៣
្រកុមករងរគំ រទ ូ ទួលបនទុក
េរៀបចំករវ ិភគ
ថ នភពករងរ មន សមសភពបួនរូប េពលគឺអនក្រគប់្រគងគេ្រមង អនកកន់
ខងវ ិធី
និងអនកឯកេទសខងមុខរបរមនក់ឬពីរនក់
្រស្ត
េពរេពញេ
យបទពិេ
េរៀបចំករសិក
ជញឹកញប់
េគយក្រគូបេងគល
ធ។ មនុស មនក់ែដលចូលេធ្វើអន្ត គមន៍ កុងករ្រគប់ ន ្រគង និងករ
ចចូលរួមជមួយ្រកុមករងរផងែដរ េនេពលេគបេងកើត្រកុម។
្រគូបេងគលែដល្រតូវេ្រជីសេរស ី ្រតូវែតមនបទពេិ
ធដ៏ចបស់
ស់ខងមុខរបរេគលេ
រួម
ទំងយល់ដង ឹ បនចបស់អំពី ថ នភពេសដ្ឋកិចច បេចចកេទស នង ិ ករេរៀបចំសហ្រគស។ ចំេណះដឹង
ស្ដួចេស្ដង ី មន ិ
ច្រគប់្រគន់នង ឹ
ក់ែតងស្តង់
េទអនុវត្តបនេនះេទ។ អំពវី ិធី
មនុស ទំងេនះ្រតូវមនចំេណះដង ឹ ចបស់
ចយក
ស់ផងែដរ
្រស្តែផ្អកេលស ី មតថភព េដីមបី ច យតៃម្លបន្រតម ឹ ្រតូវអំពទ ី ន ិ នន័យែដល្របមូលបន នង ិ អំពី
ភពចំបច់កុ ងករស ន ិក សុីជេ្រមនូវចំេ
កនុងករណីមុខជំនញថមែី ដលមន ិ
កនុងមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ ករណី
សមតថភពមុខរបរឲយបន្រតម ឹ ្រតូវ រលូន នង ិ
ក៏េ យ
ទបញ្ហមួយចំនួន។
ចបេ្រងៀនេ
យ្រគូបេងគល េគចំបច់្រតូវែស្វងរកអនក
េដីមបជ ី ួយេ្រជមែ្រជងករងររបស់អនកជំនញខងវ ិធី
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្ត។ េទះ បេី នកនុង
អនកជំនញេនះ្រតូវករសហករជមួយមនុស ែដល គ ល់ចបស់អព ំ ីមុខរបរ
មួយេនះ េបីេទះបីជពួកេគេចញមកពម ី ជឈ ្ឋ នបណុ ្ដ ះប
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
ជព ី
្ដ លឬវ ិជជជីវៈក៏េ យ។
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ងទី៣ ករអភិវឌ ឬករព្រងឹងករយល់ដឹងែផនកវ ិធី
ករសេ្រមចេជគជ័យេទបនកនុងករចប់េផ្ដីមវ ិធី
នង ិ បទពេិ
្រស្ត
្រស្តែផ្អកេលស ី មតថភព
្រស័យេលីគុណភព
ធរបស់មនុស ែដលេរៀបចំ េឡង ី ។ េទះបីជករអះ ងែបបេនះមនលកខណៈចបស់មន ិ
្របែកកបនក៏ពត ិ ែមន
ែតេគនង ឹ មន ិ
យកមនុស ែដលមនសមតថភពផង
ច
ចសងកត់ធងន់្រជុលហួសេហតុេពកេលីករេ្រជីសេរសស្រម ី ិតស្រមំង
នង ឲយេរៀបចំករផលត ិ ឥរយបថេពញេលញស្រមប់ ិ ិ េផ ង
ៗែដលទក់ទងនង ឹ ករ ថ បនែផនកគរុេកសលយផងេនះេទ។
ករេរៀបចំបេងកត ី ស្តង់ សមតថភពមុខរបរ ស្តង់ បណុ ្ដ ះប
យតៃម្ល នង ិ មគគុេទទសក៍
គជ ឺ លទធផលរបស់្រកុមករងរមួយែដលរួមមនអនកជំនញខង
សំខន់ៗែដលមនចរតគរុ េកសលយ ិ ្រគប់្រគងគេ្រមងខងវ ិធី
្ដ ល ស្តង់
្រស្ត នង ិ អនកជំនញខងអប់រ ំ។ អនក្រគប់្រគងគេ្រមងជអនកទទួលខុស្រតូវខង
បេងកត ី ែផនករករងរ េសៀវេភបនទុក ករ្រគប់្រគង ករ្របែម្របមូលមេធយបយ សមភរស្រមប់ដេំ ណីរករ ករ ម នដេំ ណីរករករងរ។ល។
វ ិធី
អនកជំនញករែផនកវ ិធី
្រស្ត
្រស្តអភវិ ឌ កមមវ ិធស ី ក ិ
និង គ ល់ចបស់អំពធ ី តុេផ ងៗៃនវ ិធី
គជ ឺ អនកឯកេទសពត ិ ្របកដខងដេំ ណីរករនង ិ
្រស្តែផ្អកេលស ី មតថភព។
អនកឯកេទស្របេភទ
េនះជសនូលក ្ដ លៃនករផលត ធ ង ិ ឯក រេផ ងៗ ែដលពក់ព័នន ឹ ករ ថ បនែផនកគរុេកសលយ។ ជំនញែផនកវ ិធី ្រស្តក៏មនទំនល ួ ខុស្រតូវេធ្វីកិចចសហករផងែដរ ចំេពះករ អនុវត្តស្តង់ បណុ ្ដ ះប ជពេិ សសទក់ទងនង ឹ ករបណុ ្ដ ះប នង ិ ែផនកបណុ ្ដ ះប
អនកជំនញែផនកវ ិធ-ី
្ដ លេន ម្រគឹះ
្ដ ល
អនក ្ដ ល
ឬករបំេពញវ ិជជដល់បុគគលក ិ អនកទទួលខុស្រតូវែផនក្រគប់្រគង
ថ ននន។
្រស្តអភវិ ឌ កមមវ ិធប ី ណុ ្ដ ះប
េនកនុងេពលេធ្វីកែំ ណទ្រមង់ករបណុ ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជវី ៈ
្ដ លវ ិជជជីវៈ
្រតូវែតសហករជមួយអនក្រគប់្រគងទទួល
បនទុកអភវិ ឌ កមមវ ិធី េដីមបយ និងមេធយបយមន្រ ប់។ តពេី នះ ី ល់ឲយបនចបស់ពី ថ នភព ំ ញ្រតូវេចញជអនុ សន៍ េដីមបឲ អនកជន ្លឹ រវ ិធី ្រស្ត េទ មលទធផលែដល ី យេគែកស្រមួលជថមីេលីខម ទទួលបន និងករលំបកែដលជួប្របទះកនុងករ
ក់ឲយអនុវត្តវ ិធី
ំ ញែផនកវ ិធី កន់មុខនទជ ី អនក្រគប់្រគងគេ្រមងផង នង ិ ជអនកជន ំ ញករខងបណុ ្ដ ះប អនកឯកេទសគរុេកសលយែដលជជន
ែដលមនបទពេិ
្រស្ត េនះ។ មនុស ដែដលមនក់
្រស្តផង។ ្ដ លវ ិជជជីវៈ
ជទូេទជ្រគូបេងគល
ធរងមំ ខងមុខរបរេគលេ ឹ
នង ឹ ចបស់ ិ យល់ដង
ធ ្រតូវេគេ្រជីសេរសយកមកឲយព ិនិតយេមីលេឡង ី វ ិញ ឬអភវិ ឌ ស្តង់ ី
្រគូបេងគលែដលេគេ្រជីសេរសមក្រតូ វែតមនបទពេិ ី
ច
បណុ ្ដ ះប
្ដ ល។
ស់អំពី ថ នភពបេចចកេទស នង ច ហកររបស់ពក ួ េគគឺមនតៃម្លជ ិ ដេំ ណីរករៃនមជឈ ្ឋ នករងរ។ កិចស
ពេិ សសេនេពលដល់េវ ែតងស្តង់
រ យតៃម្ល
ែដលមនទំងេនះ។
្រតូវបំែប្លងស្តង់
សមតថភពមុខរបរេទជស្តង់
មគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
នង ិ េស
បណុ ្ដ ះប
្ដ ល នង ិ េពល
រយ៉ ី ូ េផ ងៗកនុងករ ក់អនុវត្តឯក
េបគ ី ម នវត្តមនរបស់្រគូបេងគលែដលមនសមតថភព
ក់
រ
្រកុមផលត ិ កមម្រតូវមនកច ិ ច
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សហកររបស់អនក
សមតថភពមុខរបរ
ជព ី កនុងមុខរបរ េដីមបេី ្រជមែ្រជងករងរផលត ិ េផ ងៗ។
ំ ញែផនកវ ិធី ករេ្រជីសេរសអន ី កជន
ពិេសស េចញពីករបណុ ្ដ ះប នង ិ ខងអប់រ ំមនុស ធំ។
្រស្ត
ចសេ្រមចេទបន មរយៈលកខណៈសមបត្តិ
្ដ លថនក់បរញ ិ ញ ប្រតជន់ខពស់ខងករ ថ បនគរុេកសលយ ខងអប់រ ំ
េ្រកពីលកខណៈសមបត្តិេ្រជីសេរសទំ ងេនះ េន មនសមតថភពចត់ែចង ី
ទំនក់ទន ំ ង ចង្រកង នង វទទួលករបណុ ្ដ ះប ិ សំេយគ។ អនកែដលេគេ្រជីសេរសយក្រតូ ី េទៀតស្ដីពីមូល ្ឋ ន្រគឹះៃនវ ិធី
្ដ លបែនថម
្រស្តែផ្អកេលស ី មតថភព។ ក៏បុែ៉ ន្ត េគ្រតូវករករនំផូ វ្ល នង ិ ករសេ្រមច
បនជផលត ិ កមមជក់ែស្ដងែដលផ រភជប់នង ឹ កមមវ ិធីសក ិ មួយ ( ប់ចប់ពស ី ្តង់ រហូតដល់មគគុេទទសក៍ បូករួមទំងស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
បណុ ្ដ ះប ្ដ ល និង យតៃម្ល) េទីបពួកេគ ចព្រងឹងចំេណះ ំ ញរបស់ពក ំ ូងេគែដលធនបននូវករេគរព មដេំ ណីរករ នង ដង ួ េគ នង ឹ ជន ឹ ក្លយេទជអនកដប ិ គុណភពៃនផលិតកមម (ទក់ទងនង ឹ ្របធនបទេនះ សូម
អំពម ី ុខងររបស់អនកជំនញែផនកវ ិធី
្រស្ត
កនុងែផនកឯក
ង ំ ែទរែណត)។
នឯក
រេយង
កររួមសហករគន ឬករជួយគនរ ងអនកជំនញែផនកវ ិធី
ទន់មនបទពេិ
ធ
្រស្តដ៏មនបទពេិ
រេយងពី
ធ នង ិ អនកមន ិ
េលីករ ថ បនែផនកគរុេកសលយ។
នង ិ ករបំេពញវ ិជជដល់្រគូបេងគល
្រស្ត
ច្របមូលផ្ដុំេនកនុងអងគភពរដ្ឋបលមួយែដលទទួលបនទុក
្រកុមករងរ្របេភទេនះមួយចំនន ួ
អងគភពេនះនង ឹ ្រតូវមនទំនួលខុស្រតូវខងករបណុ ្ដ ះប នង ិ ខងករជួយេ្រជមែ្រជងដល់អនក្រគប់្រគង្រគះឹ
្ដ ល
ថ នបណុ ្ដ ះ
្ដ លវ ិជជជវី ៈ។ េលីសពីេនះ សមជិកអងគភព្រតូវរួមសហករយ៉ងស្អិតលមួតជមួយអនកឯកេទស
ចប់ពខ ី ងករ
ថ បនវ ិធី
ស្រមប់បេងកត ី ស្តង់
ករ្រ
នង ិ កនុងែផនកឯក
ជករចូលរួមយ៉ងខ្លង ំ ក្លេនកនុងករព្រងង ឹ ែផនកវ ិធី ឹ ចំេណះដង
របស់អងគភព។
ប
រស្ដីព្រី បេទសម៉រុក៉ ែដលបង្ហញ
វ្រជវឯក
្រស្ត្រគប់្រគង
បណុ ្ដ ះប
រ និងវ ិភគ
ង ំ ពច ី ប់េផ្ដីមករងរ
េដីមបឈ នេទកំណត់មេធយបយែដល្រតូវេ្របី្របស់ ី
្ដ ល។
ថ នភព
នង ិ មុនេពលសេ្រមចយកខ្លម ឹ
្របមូលទិននន័យ េគគួរែត្របែម្របមូលព័ត៌មនែដលមន្រ ព័ត៌មនស្ដព ី ស ី ្តង់
ឬកមមវ ិធប ី ណុ ្ដ ះប
រវ ិធី
្រស្តមកេ្រប្រី បស់ស្រមប់
ប់ស្ដីពម ី ុខរបរ និងវ ិជជជីវៈេគលេ
្ដ លែដលេគេ្រប្រី បស់េនកនុង្របេទសរបស់ខួ ន ្ល
រួមទំង
ឬ្របេទស
េផ ងៗ។ េនេពល្របមូលបនេហយ ករងរសិក អំពទ ី ី ផ ី រករងរ នង ិ ករវ ិភគត្រមូវករបណុ ្ដ ះ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
្ដ ល គជ ឺ ្របភពព័ត៌មនដ៏ចមបង។ 15
ប
កនុងករណីមន ិ
ចេធ្វក ី រសិក ្របេភទេនះបន ឬក៏េដីមបប ី ំេពញបែនថមករសិក ្របេភទេនះ ករេ្របី
្របស់្របព័នធ ង ំ ែទរែណត
្រស្តេផ ងៗៃនករបណុ ្ដ ះប
ករេ្របី្របស់ប
ចផ្ដល់្របសទ ិ ធភពគួរសម ជ ពេិ សស
ស្រមប់ករ្រ
្ដ លែដលេគអនុវត្តេន្របេទសេផ ងៗេទៀតេនកនុងពភ ិ ពេ រែដលផលត ិ េន
ម្របេទសជត ិ ខង
លកខខ័ណ្ឌ្រសេដៀងគនទក់ទងនង ឹ ករ្របកបមុខរបរ នង ិ ករេរៀបចំករបណុ ្ដ ះប ជចុងេ្រកយ
សហ្រគសមួយចំនួនមនឯក
េទះបីជព័ត៌មនេនះមន ិ ្រគប់្រគន់ក៏េ យ ក៏ ក៏នង ឹ ្រតូវេ្របីផងែដរស្រមប់ជំ
ជេ្រមើសវ ិធី
សក ិ ខ
វ ិធី
ក។
មរយៈ
បណុ ្ដ ះប
ចមន
េពលគឺ្របេទសែដលមន
្ដ ល។
រពណ៌នអំពីភរកច ិ ច មមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ។
ចមន្របេយជន៍េនេពលេធ្វក ី រវ ិភគ
រ្របមូលបននង ឹ មន ិ ្រតឹមែត ចេ្របី្របស់ស្រមប់ករវ ិភគ
ក់អនុវត្តស្តង់
រស្ដព ី វី ិធី
្ដ ញទក់ទង ឬមូល ្ឋ នស្តុកព័ត៌មន ដូចជមូល ្ឋ នព័ត៌មនរបស់អងគករ OIF
្របេយជន៍កុ ងករយល់ ន ដង ឹ អំពឯ ី ក
ឯក
វ្រជវឯក
ថ នភព
នេ្រកយៗែដលនំេឆពះេទរកករផលត ិ ស្តង់
្ដ ល។
ថ នភពករងរ។
ករងរប៉ុេ
្ណ ះេទ
បណុ ្ដ ះប
្ដ ល
ប៉ុែន្ត នង ិ ករ
្រស្តមួយ ឬេ្រចើនកនងករ្របមូ លទិនន ន ័យ ុ
្រស្តចមបងៗស្រមប់ករ្របមូលទិននន័យ ស្ដីពីបុគគលិកលកខណៈៃនមុខនទក ី រងរ មនដូចជ
ករជួបសមភស ករពន ិ ត ិ យសេងកត នង ិ ករចុះអេងកតេ យេ្របក ី ្រមងសំណួរ។ វ ិធី
្រស្តទង ំ េនះ
្រតូវបង្ហញជូនេនែផនក ៣.៣។ វ ិធី
្រស្តែតមួយគត់ែដលនំឲយមនករ្រពមេ្រពៀងគនគស ឺ ក ិ ខ
្រតឹម្រតូវជងេគស្រមប់ករេរៀបចំករវ ិភគ ថ នភពករងរ។
តំ
។ េគ ចត់ទុក ជវ ិធី
ករេបីកសិកខ
្រស្តែដល
មួយទមទរនូវវត្តមន
ងេចញមកពម ួ េគ េហយ ី ជឈ ្ឋ នករងរៃនវ ិស័យរបស់ពក ី ែដលមនសមតថភពមួយែផនក ឬទំង្រសុង
ទក់ទងនង ឹ មុខនទីករងរែដលេគ្រតូវសិក េនះ។ ្របសិនេបីអនកចូលរួមមនក់ៗមនសមតថភពែតមួយែផនក
ៗេរៀងៗខ្លួន េគ្រតូវធនឲយបនថេពលរួមបញចូ លគនទំងអស់ មនុស ទំងេនះ្រតូវែតជួយបំេពញបែនថមគន េទវ ិញេទមក េដីមបេី ធ្វីយ៉ង
ឲយពួកេគ ចែស្វងយល់អំពម ី ុខរបរេនះបន្រគប់្រជុងេ្រជយ។
កនុងករណីពេិ សស ករជួបសមភស ចជំនស ួ សិកខ បន ឧទហរណ៍ ្របសិនេបីអនកតំ ំ ន បន ឬពួកេគមន មកពម ចមកជុគ ី ជឈ ្ឋ នករងរមន ិ ិ េចះេធ្វក ី រជ្រកុម ឬពួកេគជអនកខរជន។ វ ិធី ពីរេផ ងេទៀត េពលគឺក្រមងសំណួរនិងករពិនត ិ យសេងកត
ប៉ុេ
្ណ ះ។
ដូេចនះ អនក្រគប់្រគងគេ្រមងនង ិ អនកជំនញែផនកវ ិធី
េ្រចីនែដលសម្រសបនង ឹ ្របេភទមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ្រតូវសក ិ ទំនក់ទន ំ ងរបស់មនុស ែដលេគសុំេយបល់។
ចចត់ទុកបន្រតម ឹ ែតជវ ិធី
្រស្ត
្រស្តបំេពញបែនថម
្រស្ត មនភរៈេ្រជីសេរសយកវ ិធី ី
សម្រសបនង ឹ ធនធនមន្រ
ង
ប់
្រស្តមួយឬ នង ិ លទធភព
ករ្របមូលទិនន ន ័យ 15 ទក់ទងនឹង្របធនបទេនះ សូម និងបឋម
នមគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្ត១ េគលគំនិតបេងកើត និងេរៀបចំករសិក
មវ ិស័យ
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
មកដល់ដំ
សមតថភពមុខរបរ
ក់ កលេនះ េគចំបច់ ្រតូវកំណត់កេន មទិននន័យែដលេគនឹង្រតូវករ
ស្រមប់ជំ
ននីមួយៗៃនករេរៀបចំ សង ្ត ់
េរៀបចំសង ្ត ់
បណុ្ដ ះប
សមតថភពមុ ខរបរ ឲយវ ិធី
្ដ ល។ េគ្រតូវេធ្វើយ៉ង
និងបនទប់ មកស្រមប់ករ
្រស្ត្របមូ លទិននន័យេគរព
ម
ថ នភពៃនករបំេពញភរកិចច និង្របតិ បត្តិករពក់ព័នធនឹងមុខនទី ករងរ។ ែផនកទី
រេបៀប
៣.២ បង្ហញជូនអំពីទិននន័យទំងេនះ។ ព័ត៌មនែដលទទួលបនេ េចញពីទីផ រករងរេនះ បញូច លេទកនុងស្តង់
នឹង្រតូវបំែលងេទជសមតថភព
បណុ្ដ ះប
យផទល់ពីអនកតំ
ង
េហើយបនទប់ មកេទៀតនឹង្រតូវ
្ដ ល។
ករេរៀបេរៀងរបយករណ៍ៃនករវ ិភគ ថ នភពកររងរ របយករណ៍ែដលបង្ហញពីលទធផលៃនករវ ិភគ •
•
ថ នភពករងរ ្រតូវែតេផ្ដតេលីកមមវតថុចមបងពីរ៖
បង្ហញឲយបនេពញេលញបំផុត និង្រតឹម្រតូវបំផុត
មែត
បនកនុងេពលដំេណើរករវ ិភគ ថ នភពករងរ ជួ យស្រមួលដល់ករេ្របើ្របស់ទិននន័យេនកនុងដំ
ក់ កល
ស្តង់
បណុ្ដ ះប
ចេធ្វើេទបន នូវទិននន័យ្របមូល ក់ែតង
និង
ក់អនុវត្ត
្ដ លេ្រកយៗេទៀត។
ែផនកទី៣.៤ បង្ហញពីធតុសំខន់ៗៃនរបយករណ៍ៃនករវ ិភគ
ថ នភពករងរ។
ករផ្ដលស ់ ុពលភពដល់របយករណ៍ ៃនករវ ិភគ ថ នភពករងរ គេ្រមងេរៀបចំ របយករណ៍ៃនករវ ិភគ
ជូនព័ត៌មន
ថ នភពករងរ ្រតូវបនបញូជ នស្រមប់ ជករ
និងអ ថ ធិបបយេទឲយមនុស េនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ
ចំែណកកនុងករ្របមូលទិននន័យ។
ែដលបនចូលរួម
អនកទទួលខុស្រតូវផលិតរបយករណ៍្រតូវេផទ ងផទត់ឲយ
បនចបស់ជមួយមនុស ទំងេនះ ថអតថន័យរបស់របយករណ៍ ឆ្លុះបញ ច ំងយ៉ ងចបស់
អំពីគំនិតេយបល់របស់អនកែដលេគ
កសួរព័ត៌មន
ថ នភពរួមៃនមុខរបរ
និងធតុ ផ ំ
េផ ងៗៃនមុខងរករងរែដល្រតូវសិក ។ ៣.២ ទិននន័យ្រតូវ្របមូល
េបើេទះបី ជវ ិធី
(សូម
្រស្តេផ ងៗស្រមប់្របមូ លទិននន័យ
ចមន្រ
ប់ក៏ពិតែមន
នែផនកទី៣.៣) ្របេភទទិននន័យែដល្រតូវ្របមូលកនុងេពលវ ិភគ ថ នភពករងរ េន ែត
ដែដល។
ករពិពណ៌នទូេទអំពីមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ទិននន័យទូេទ្រតូវែត្របមូលឲយបនមុនេដើមបីពិពណ៌នមុខរបរឬវ ិជជជីវៈដូចខងេ្រកម៖ •
និយមន័យមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ និងែដនកំណត់របស់
•
ករពណ៌នអំពី
•
ករ្រតួតពិ និតយ និងសហករជមួ យមនុស
•
ទំនួលខុស្រតូវ្របគល់េទឲយមនុស ែដល្របកបមុខរបរ ឬវ ិជជជីវៈ
•
ភព្របឈមនឹងេ្រគះថនក់ខងសុខភពផ្លូវកយរបស់កមមករ
ថ នភពរូបវន្ត
•
ក ្ត ែដលនំឲយេកើ តជំងឺតប់្របមល់
•
ក ្ត ទក់ទញឲយ្របកបមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ (ភពទក់ទញរបស់មុខរបរ)
•
ទស នវ ិស័យករងរ
•
លកខខណ្ឌេបៀវត
•
ករពណ៌នពីករផ្ដល់ទំនួលខុស្រតូវដល់មនុស ពិករ
•
ឥទធិពលៃនមុខរបរឬវ ិជជជីវៈេលើ
េគ្រតូវយកចិត្តទុក
ទិននន័យ។ ្រជុលេពក
ក់ជពិេសសកនុងករកំណត់និយមន័យមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ
និ ងែដន
េ្រពះថែដនកំណត់ េនះជអនកកំណត់ កមមវតថុ និងែដនកំណត់ ៃនករវ ិភគ (កនុង
កំណត់របស់ ន័យជវ ិធី
ថ នភពករងរ។
្រស្ត)
និងអនុញញតឲយេគសេ្រមចថ្រតូវេធ្វើយ៉ង
េទៀតបនទប់ ពីករងរ្របមូ ល
មពិតេគនឹងយល់ថនិ យមន័យែដលមនលកខណៈតូចចេង្អ តេពកឬទូលំទូ
ផ្ដល់ឲយមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ
យ
ចមនផលប៉ះពល់កុងករត្រមង់ ន ទិសករពិពណ៌នពី
ភរកិចច និង្របតិបត្តិករ េហើយបនទប់ មកគឺ ប៉ះពល់ដល់ព័ត៌មនទំងមូលែដល្របមូ លបន។ ករវ ិភគពីភរកិចច និង្របតិបត្តិករ ករ្របមូលទិននន័យស្ដីពីភរកិចច ករងរ។
និង្របតិបត្តិករ
រៈសំខន់ ស្រមប់ ករវ ិភគ
មន
ថ នភព
គឺជ៖
•
ករកំណត់ភរកិ ចចចមបងៗែដល្រតូវអនុវត្ត
•
ករ្រសង់ ្របតិបត្តិករែដល្រតូវេទនឹងភរកិចចនីមួយៗ
េពលគឺ សកមមភពែដលពក់ព័នន ធ ឹងករ
សេ្រមចភរកិចច •
ករកំណត់េចញនូ វភរកិ ចច និង្របតិបត្តិករ
ចំេពះភរកច ិ ច េគ្របកន់យកនយ ិ មន័យដូចខងេ្រកម៖
«ទេង្វើែដល្រតូវេទនឹងសកមមភពចមបងៗែដល្រតូវបំេពញេនកនុងមុខរបរមួយែដលបង្ហញអំពី
ផលិតផលឬលទធផលែដលេគទនទឹងរង់ចំពីករងរ។ ឧទហរណ៍ ជួសជុល្រ បំពក់្របព័នធបង្ហូរទឹក»។
ភរកិចម ច នទំនក់ទន ំ ងនង ឹ ផលត ិ ផលៃនករងរ ឬកន់ែត
្វ ង ំ េបើករថយន្តធន់ធងន់ និង
មញញជងេនះេទេទៀត
ទំនងនង ំ ជទូេទ ចំនួនភរកច ថិ េនចេន្លះពី ៨ េទ ១២។ ឹ លទធផលែដលេគទនទង ឹ រង់ច។ ិ ចសត ភរកិចចមនបុគគលិកលកខណៈមួយចំ នួនែដល
ចឲយេគ
គ ល់ បន៖
មនទំនក់
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
តៃម្លរបស់
•
សមតថភពមុខរបរ
និងអតថន័យរបស់ ៖
ភរកិ ចម ច ួយ្រតូវេទនឹងសកមមភពសំខន់មួយស្រមប់
មនុស មនក់ែដល្របកបមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ។
គឺជសកមមភពចមបងៗរបស់មនុស ែដលកន់
តំ ែណង ភពឯក ជយរបស់ ៖
•
ភរកិចម ច ួយមនលកខណៈេពញេលញស្រមប់ខួន ្ល ផទល់។
មួ យ្រតូវមនចំណុចចប់េផ្ដើម និងមនចំណុចបញចប់ែដលេគកំណត់យ៉ងជក់ មយ៉ ងវ ិញេទៀត េគកំណត់និយមន័យពកយ ្របតិបត្តិករ ថ៖
«សកមមភពែដលពិពណ៌នពីជំ
ដំ
នៃនករសេ្រមចភរកិចចមួយ
ែដលផ រភជប់ជពិេសសេទនឹងវ ិធី
ក់កលៃនភរកិចច
េ្របើ្របស់ ឬទម្លប់ ករងរែដលមន្រ
ប់។
ភរកិចច
ក់។
និង្រតូវេទនឹង
្រស្តឬបេចចកេទសែដលេគ
អនុញញតឲយេគពិពណ៌ន ជពិេសស ពី
ដំេណើរករករងរ។ ឧទហរណ៍ «បត់រថយន្តេនផ្លូវេកង»,
«េបើករថយន្តធន់ធងន់ថយ
េ្រកយ», «ចតរថយន្តធន់ធងន់» និង «េបើករថយន្តធន់ធងន់េលើផូវ្ល
ធរណៈ » សុទធសឹងែត
ជឧទហរណ៍ៃន្របតិ បត្តិភរកិចច «េបើកបររថយន្តធន់ធងន់»។
្របតប ិ ត្តក ិ របង្ហញឲយេឃញ ី កន់ែតជក់ែស្ដងអំពធ ី តុេផ ងៗៃនករសេ្រមចភរកច ិ ច។ ជ
ពិេសស ្របតប ិ ត្តិករេ្របស ី ្រមប់ពនយល់បង្ហញអំពរី េបៀបបំេពញករងរ េ យបញជក់អំពដ ី ំ
របស់ ។ ដំ ដំ
ដំ
ក់កល
ក់កល
ឬ្របតប ិ ត្តក ិ រៃនភរកច ិ ចមួយ្រតូវបនេគបង្ហញេឡង ី ជញឹកញប់េទ ម
ក់កល េ្រពះថវ ិធី
្រស្តឬបេចចកេទសែដលេគេ្របី្របស់ ជទូេទទមទរនូវករេគរពេទ
ក់លំ ប់លំេ យៃនករអនុវត្ត្របតប ិ ត្តក ិ រ។
ភពខុសគនរ ងភរកិចច និង្របតិបត្តិករ ភរកិចច ជធមម
្របតិបត្តិករ
ភរកិ ចចមនទំនក់ទំនងជមួយកមមវតថុ
ៃនករងរ េពលគឺទិសេ
្របតិបត្តិករមនទំនក់ទំនងជមួយ
ចុងេ្រកយៃនករងរ ដំ
ក់កលេធ្វើឲយសេ្រមច មនន័យថដំេណើរ
(ផលិតផល ឬេស កមម)។
្រប្រពឹតេ្ត ទៃនករងរ។
ភរកិចគ ច ឺជសកមមភពសំខន់ៗៃនមុខរបរឬវ ិជជ
្របតិបត្តិករគឺជបំែណងែចកៃនភរកិ ចច ករពុះ
ជីវៈមួ យ ែដលជសកមមភពចមបងៗរបស់
េ្រច កេនះពក់ព័នន ធ ឹងវ ិធី
ពលករ។
ទម្លប់្របចំ។
ភរកច ិ ច្រតូវែតសំេ មគគុេទទសក៍វ ិធី
េលីសកមមភពទូេទមួយ ្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្របតប ិ ត្តក ិ រ ្រតូវែតសំេ
្រស្ត បេចចកេទស ឬ
េលីសកមមភពពិេសស
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ម
េពលគឺ រួមបញចូ លនូវបណុ ំ្ដ សកមមភពេ យែឡកៗ េ យែឡកមួយ េពលគឺ រួមបញចូ លនូវកេន ម ជេ្រចីន។
កយវ ិករែដលេគចត់ទុកថមនភពកន់ែត ចបស់
ស់។
ឧទហរណ៍ ចំេពះមុខរបរជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ ភរកិ ចចមួយកនុងចំេ
មភរកិចចជេ្រចើនគឺ
«ដំេឡើងរនទ»។ ្របតិបត្តិករៃនភរកិចចេនះមនដូចតេទ៖ េ្រជើ សេរ ើស្របេភទរនទ, េរៀបទី,
ក់
េជើងទ្រម, ចប់រនទ និងេធ្វើឲយរនទមនសុវតថិភព។ បញជី យនមភរកិចច និង្របតិបត្តិករ ករេ •
ភរកិចច និង្របតិបត្តិករ្រតូវែតេឆ្លើយតបនឹងលកខខ័ណ្ឌដូចខងេ្រកម៖
ឃ្ល្រតូវចប់េផ្ដើមេ
យកិ រ ិយសពទបញ ជ ក់អំេពើកុងទ្រមង់ ន េដើម។
្របស់កិរ ិយសពទពីរបញ ជ ក់អំេពើ េដើមបីពណ៌នពីសកមមភពដ៏ •
កនុងករណីពិ េសស េគ ចេ្របើ ុ ំញ ុ ំមួយឲយបនកន់ែតចបស់។
ឃ្លេនះ្រតូវមនកមមបទផទល់មួយ េដើមបីចង្អុលបង្ហញពីលទធផលែដលេគទនទឹងរង់ចំ ជឧទហរណ៍
េគេឃើញេនទំព័របនទប់េនះនូវស្រមង់
ងភរកិ ចច
និង្របតិបត្តិករ
ស្រមប់
មុខរបរជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ។ ជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ៖
ងភរកិចច និង្របតិបត្តិករ
ភរកិចច
្របតិបត្តិករ
១.
១.១
១.២
ដំេឡើងរនទ
េ្រជើសេរ ើស
េរៀបចំទី
១.៣
១.៤
ក់េជើងរនទ
ចប់រនទ
្របេភទរនទ ២.
២.១
េរៀបឥដ្ឋ
ពិនិតយទី
េធ្វើឲយរនទមន សុវតថិភព
២.២ ំង
១.៥
២.៣
២.៤
សម្អត នង ិ េរៀប េផទ ងផទត់ ឬ
និង្របេភទករ ចំៃផទដីករ ្ឋ ន ងរ្រតូវេធ្វើ
ក់បនទះ
ក់កូនបន្តង ឹ
្រក ស ឬ
អុស ី ូឡង់ នង ិ
២.៥ ចក់ទឹកកនុង
២.៦ យកំេបរ
លបយខ ច់ និងកំេបរ
ជនទល់
២.៧ េរៀបឥដ្ឋមួយ ជួរដំបូង
២.៨
េរៀបដំេឡង ី ឥដ្ឋ ម្រជុង
២.១០
២.៩
ជ ំង, ទញក្ដរពុមព ដំេឡើងជញ ក់្របេ
ះ
២.១១
២.១២
សម្អតជញ ជ ំង បូកសុម ៉ ត៍ នង ី ង ិ េបៀកថន ំ
បង្អួច, ែកង និងេ្រគ ង បនទប់បន ំ ៣.
៣.១
េរៀបេ្រគ ង
េមើលប្លង់ និង
៣.២
ក់សមភរ
៣.៣
ករត្រមង់ នង ិ
៣.៤
ក់ែខ េយង
ក់ែខ កប េយង
៣.៦ ដកែខ កប
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សំណង់ ផលិត្រ
គិតបញជីគិត ប់
តៃម្ល
សំណង់េធ្វី ្រ
ប់
សមតថភពមុខរបរ
សទង់នវី ូ ៉
បេ
្ដ ះ សនន អចិៃ្រន្តយ៍
េយង
(ផ រ)
បេ
អំពីេបតុង
្ដ ះ សននេចញ
៣.៧
៣.៨
្រ
្រ
តសមភរេធ្វី
ប់ភជប់គន
សម្អតសមភរេធ្វី ប់
៤.
៤.១
េធ្វើករ
ពិនិតយទី
ជួសជុល
និង្របេភទ
េបតុង
ករងរ្រតូវេធ្វើ ខូចេចញ
ំង
៤.២
៤.៣
យកសមភរ
សម្អត,
៤.៤
៤.៥
ក់សមភរែដល សម្អតកែន្លង
សំណង់ែដល េរៀបចំ និង េផ ើមៃផទខង
េធ្វី
រថមី
េលើ ៥.
៥.១
យកេមទច រធតុរ ឹង
វ ិភគទី ង ំ
៥.២ នប្លង់ និង
នង ិ ្របេភទ
វ ិភគបញជី
៥.៧
៥.៨
ករងរ្រតូវេធ្វី េធ្វើឲយៃផទ ប េសមើ
៥.៣ ក់េ្រគ ង ម៉ សុីន
៥.៤
៥.៥
ែចកចយ
េយង
បំពក់បំពង់
ក់ែខ កប
៥.៦
េ្របី្របស់
រធតុគម ី ី
យតៃម្ល សម្អតេ្រគឿង ម៉សុីន
។ល។
ង យនមភរកិចចនិង្របតិបត្តិករ ចបស់
ចបំេពញបែនថមេ
យព័ត៌មនកន់ែត
ស់មួយចំនួនធំ ជពិេសសព័ត៌មនស្ដីពី្របតិ បត្តិករតូចៗ។
មិនែមនជករ េធ្វើ
ករវ ិភគរហូតេទជករពិពណ៌នជស្វ័យ្របវត្តិអំពី្របតិ បត្តិករតូចៗទំងេនះេទ ករកំណត់្របេភទព័ត៌មនស្ដីពីភពលម្អិតៃនមុខជំនញ ែដលផ្ដល់េ
ប៉ុែន្តជ
ឧទហរណ៍ឬករចង្អុលបង្ហញ
យមនុស ែដលេគសុំេយបល់។ ករបញ ជ ក់ ទំងេនះ
ចនឹងមន្របេយជន៍
ស្រមប់កំណត់េចញជសមតថភព។ លកខខណ្ឌៃនករសេ្រមចភរកិចច និងសមតថភពផលិត លកខខណ្ឌគឺជករ្របមូលទិននន័យៃនករសេ្រមចភរកិ ចចនីមួយៗៃនមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ
និង
ទិ ននន័យៃនសមតថភពផលិតែដលអនុញញតឲយេគ យតៃម្លបនអំពីគុណភពៃនករសេ្រមចករងរ េនះ។ លកខខណ្ឌៃនករសេ្រមចករងរជទូេទពក់ព័នន ធ ឹង
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
ថ នភពករងរ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
ទិននន័យឬ
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ឧបករណ៍ែដលេគេ្របើ ស្រមប់ អនុវត្តភរកិចចមួយ។ ព័ត៌មនស្ដីពីលកខខណ្ឌសេ្រមចករងរ្រតូវបន្របមូល ស្រមប់ភរកិចចទំងមូល
(គឺ មិនែមនស្រមប់ ្របតិបត្តិករេនះេទ)។
ជពិេសសគឺ
ករផ្ដល់
ព័ត៌មនពី ទិដ្ឋភពេផ ងៗរួមមន៖ •
ក្រមិតៃនភពស្វយ័តរបស់មនុស
(ករងរមនក់ឯងឬជ្រកុម, ករងរមនេគ្រតួតពិនិតយពីេលើ ឬ
ករងរស្វយ័ត) •
ស្តង់
ែដលេគេ្របើ្របស់
(េសៀវេភរបស់អនកផលិត
ឯក
របេចចកេទស
ទ្រមង់
ស្រមប់បំេពញករងរេផ ងៗ) • •
សមភរែដលេគេ្របើ្របស់ (វតថុធតុេដើ ម ឧបករណ៍ ្រប ប់្រប បទបញ ជ ពិ េសសេ យែឡក (ករបញ ជ ក់ែផនកបេចចកេទស អតិថិជន ទិននន័យឬព័ត៌មនពិេសសេ
•
លកខខ័ណ្ឌៃនទី
ំងកែន្លងករងរ
ផលិតផលជតិពុលេផ ងៗ)។
េ្របើ ្របស់ បរ ិកខរឬេផ ងៗ) ប័ណ្ណបញ ជ ទិញ
សំេណើសុំរបស់
យែឡកពី េគេផ ងៗ)
(ករងរេនខងកនុងឬខងេ្រក
ករ្របឈមនឹងេ្រគះថនក់
លកខណវ ិនិច័យ ឆ ៃនសមតថភពផលិត គឺ ជលកខខណ្ឌែដលផ រភជប់នឹងករសេ្រមចភរកិចច នីមួយៗែដលអនុញញតឲយេគ យតៃម្លបនថេតើភរកិចច្រតូវបនបំេពញយ៉ ងេពញេលញឬមិន
េពញេលញ។ លកខណវ ិនិ ច័យ ឆ ទំងេនះ្រតូវបន្របមូលចង្រកងស្រមប់ ភរកិចចទំងអស់
(មិន
ែមនស្រមប់ែត្របតិបត្តិករេនះេទ)។ លកខណវ ិនិ ច័យ ឆ ្រតូវេឆ្លើយតបេទនឹងទិដ្ឋភពមួយឬេ្រចើន ែដលេគ
ចពិនិតយសេងកតនិង ស់សង ទ ់បន
នូវលកខណៈសំខន់ៗស្រមប់ ករសេ្រមចភរកិចច
មួយ ពក់ព័នធនឹង៖ •
លទធផលែដលេគទនទឹងរង់ចំ (គុណភពផលិតផល េស កមម ឬករសេ្រមច, ទិននផល, ក្រមិតៃន ករអនុេ្រគះ។ល។)
•
មបទ ្ឋ ន កបួនខនត ឬនីតិវ ិធី (សុខភព និងសុវតថិភពេនកែន្លងេធ្វើករ, បទ ្ឋ ន គុណភព, ្រកមសីលធម៌វ ិជជជីវៈ។ល។) ករេគរព
និងលកខណវ ិនិ ច័យ ឆ សមតថភព
េគេឃើញឧទហរណ៍មួយៃនលកខខ័ណ្ឌសេ្រមច
ផលិតចំេពះភរកិចច «េធ្វើករជួសជុលេបតុង» ៃនមុខរបរជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ េនកនុង
ងខង
េ្រកមេនះ។
ភរកិចទ ច ី៦៖ េធ្វក ើ រជួសជុលេបតុង លកខខ័ណ្ឌសេ្រមច ក្រមិតៃនភពមចស់ករ
ករទមទរស្រមប់សេ្រមចភរកិចច - ករេគរពកបួនខនតសុខភព និងសុវតថិភព
ករងរសេ្រមចមនក់ឯង ឬជ្រកុម៖
- ករសែម្ដងេចញនូវភពមចស់ករ និងករេ
- ជញឹកញប់ គមនករ្រតួតពីេលើ
បញ ្ហ ្របឈម េ
ស្តង់
ែដលេគេ្របើ្របស់
- ពីប័ណ្ណបញ ជ ទិញ
យពឹងខ្លួនឯង
ះ្រ
យ
- េលប នៃនករអនុវត្តករងរ្រសបនឹងលកខខ័ណ្ឌករងរ - ភពចបស់
ស់ៃនករងរ
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
- ពីបញ ជ ពិេសសរហូតដល់្របេភទៃនករជួសជុល
- ករេគរព
មបេចចកេទសករងរ
- ភពរ ឹងមំៃនករជួសជុល លកខខ័ណ្ឌកែន្លងេធ្វើករ
- ករេគរពចំេពះបុគគលិកលកខណៈេដើមៃនសំណង់
- ខងេ្រក និងខងកនុង
ែដល្រតូវជួសជុល
- ្របឈមនឹងករធ្លក់ រ
ក ធូលី
សមភរេ្របើ្របស់ េ
យេ្របើ៖
- ឧបករណ៍ដូចជ៖
្ល ប្រពកំេបរ ដងកប់្រចឹប, ែកវ
សទង់។ល។ - វតថុធតុេដើមដូចជ៖ ដុំឥដ្ឋអំពីសុីម៉ង់ ឥដ្ឋ ដុំថម សុីម៉ង់
ខ ច់។ល។
- បរ ិកខរដូចជ៖ រនទ, ្រប
ប់
យកំេបរ, ធុងកំេបរ,
បរ ិកខរសុវតថិភព។ល។
ដំេណើរករករងរ
ដំេណើរករករងរ្រតូវបនកំណត់ បនទប់ ពីករពិនិតយភរកិចចរច ួ
កំណត់ជេស៊រ ីៃនជំ
ន
មលំ
ប់ លំេ
យេទ
មេពលេវ
េហើយ្រតូវបនេគ
ែដលអនុញញតឲយេគទទួល
បនលទធផលមួយ េពលគឺជផលិតផលឬេស កមមមួយ។ ជំ
នទំងេនះ
ចផ រភជប់
នឹងេស៊រ ីឡូសុិក ឬេស៊រ ីជកលបបវត្តិមួយៃនភរកិចចឬ្របតិបត្តិករ េ្រពះថជំ ្រតូវបនេគអនុវត្តេទេលើភរកិចចជេ្រចើន
នទំងេនះ
េគ្រតូវែតេធ្វើឲយមនភព្រតូវគនរ ងដំ
ក់ កល
ៃនដំេណើរ ករករងរ និងភរកិចចទំងអស់។ ដំេណើរករករងរជទូេទមនពីបួនេទ្របំមួយដំ កំណត់េឡើងេ
យកិរ ិយសពទសកមមភព
ក់កល
េហើយ ្រតូវបន
និងកមមបទផទល់ឬមិនផទល់
ដូចកនុងករណីឃ្ល
កំណត់សមតថភពែដរ។ េគ្រតូវេជៀស ងេ្របើ ្របស់រប ូ មន្តមនលកខណៈទូេទ្រជុល ករងរែដល្រតូវេទនឹងមុខតំែណងករងរនិ ងដំ ចបស់
ស់្រជុល។
ដូេចនះ
ឬេផ្តតេលើរេបៀបេរៀបចំ
ក់កលអនុវត្តករងរែដលមនលកខណៈ
ដំេណើរករករងរែដលេគកំណត់េចញពីេ
រស័ពទ
«យល់ដឹងអំពី
ករងរែដល្រតូវេធ្វើ» «អនុវត្តករងរ» «េផទ ងផទត់ករងរ» និង «េរៀបចំនិងសម្អត» ផ្ដល់ព័ត៌មន បន្តិចបន្តួចពី លកខណៈពិត្របកដៃនភរកិចច េ្រពះថេបើ រកអ្វីមិនបនេ អនុវត្តេលើមុខរបរមួយ
ះ ដំេណើរករ
ចយកេទ
ក៏បន។
ឧទហរណ៍បនទប់េទេនះ ែដលជស្រមង់កមមវ ិធី សិក វ ិជជជីវៈជងឥដ្ឋ-កំ េបរ បង្ហញកន់ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ែតចបស់៖ •
េធ្វើែផនករ និងេរៀបចំ ករងររបស់ខួន ្ល
•
បំេពញករងរេផ ងៗមុនេពលេរៀបឥដ្ឋ
•
េរៀបចំ បយអ
•
េរៀបសមភរសំណង់ និង
•
ដកែខ េយង
•
សម្អតកែន្លងករ ្ឋ ន
សង្វក់ៃនករអនុវត្ត ភព
ក់ែផនកេផ ងៗ
ុញ ំ ុ ំ និង
រសំខន់ៃនភរកិចច
ករពិេ្រគះេយបល់្រតូវែតអនុញញតឲយេគ យតៃម្លជភគរយៃនេពលេវ ស្រមប់អនុវត្តភរកិចចនីមួយៗ
កនុងអំឡុងេពលមួយសប្ដហ៍ៃនករងរ។ វ ិជជជីវៈ (ឧទហរណ៍ករងរមន មរដូ វកល) ជករ្រតឹម្រតូវែដលេគ
េទ
មែខឬឆនំ ្របេសើរជងគិត
កសួរ។
ព័ត៌មនទក់ទងនឹងសង្វក់ៃនករអនុវត្តករងរ នឹងមន
េពលគឺ េនេពលេគ្រតូវករកំណត់េចញជសមតថភព។ ៦០% របស់មនុស ចំនួនសមតថភព) េវ បញ្ហ
្រស័យ
យជមធយម
ម្របេភទមុខរបរឬ
ចកំណត់េពលេវ
េគលគិត
មសប្ដហ៍ េ្រពះថអ្វីែដលសំខន់គឺេគ្រតូវេ្របើ ្របស់រយៈេពលេគល
ដែដលេនះ ស្រមប់ មនុស ែដលេគ
ឥតេខចះក៏ពិតែមន ែតេគ
្រតូវចំ
រ្របេយជន៍េនេពលេ្រកយ
មពិត េបើេទះបី ជពុំមនភព្រតូវគន
ចគិតទុកជមុនបនថ ភរកិចចមួយែដល្រគបដណ្ដប់ េលើេពលេវ
្រតូវែតមនភពសំខន់េនកនុងស្តង់
សមតថភពមុខរបរ (ជពិេសសគិតពី
សំខន់ជងភរកិចចមួយេផ ងេទៀតែដល្រគបដណ្ដប់ែតេលើ
៥%
ៃនេពល
។ ទិននន័យស្ដីពភ ំ ុ ៃំ នភរកិចច ទទួលបនមក េ ី ព ុញ ឬ ថ នភព្រតូវជួប
យករគត ិ ពិចរ
នង ិ លទធភពកនុងករជមនះនង ឹ េនកនុង
េលី្របេភទៃនករលំបក
ថ នភពធមម ៃនករអនុវត្តភរកច ិ ច។
្របសិនេបីករ្របឈមនង ឹ ករ្រប្រពឹត្តកំហុសឆគងមនក្រមិតទប ភរកិចេច នះ្រតូវេគចត់ទុកថ្រសួល ផទុយេទ វ ិញេបក ំ ុ ខ ំ ្ល ង ំ ។ ី ្រមត ិ ្របឈមេនះខពស់ មនន័យថភរកច ិ ចេនះ ុ ញ
ករ យតៃម្ល្រតូវបនេធ្វើេឡើងេលើមនុស មនក់ៗ ពី ក្រមិត ១ ដល់ ១០។ តួេលខ ១ តំ
ឲយភរកិចច
មញញ េហើយតួេលខ ១០ តំ
បនស្រមប់ ភរកិចចនីមួយៗ្រតូវបនបក្រ ៃនករវ ិភគ
ងឲយភរកិចច យ
ង
ុញ ំ ុ ំ។ មធយមភគៃនទិននន័យ្របមូ ល
ក់កុងរបយករណ ន ៍
ថ នភពមុខរបរ ែដលបង្ហញជូនេនែផនកទី ៣.៤ េ្រកមទ្រមង់ជ
ងអមេ
យ
ចំណងេជើងរង។ ព័ត៌មនេនះបំេពញបែនថមេ
យករ យតៃម្លអំពីភពសំខន់ គួរសមៃនភរកិចច។
េពលេនះ េគសុំឲយអនកផ្ដល់េយបល់ពិចរ មួយេផ ងៗេទៀត េ
េន
េលើភពសំខន់ ៃនភរកិចចរបស់ខួន ្ល េធៀបពី មួយេទ
យចប់េផ្ដើមេចញពីភរកិចចែដលសំខន់ ជងេគ។ េគ យតៃម្លភពសំខន់
របស់ភរកិចចមួយេលើលទធផលែដលទទួលបនមិ នសូវល្អ ឬមិនល្អ ជងករែដលភរកិចចមួយ្រតូវ
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បនអនុវត្តមិនល្អ ឬមិនបនអនុវត្តេ
សមតថភពមុខរបរ
ះែតម្ដង។
ព័ត៌មនេនះនង ន ក ឹ ្រតូវេ្រប្រី បស់កុ ងេពលេធ្វ ី រកំណត់សមតថភព
ែដលជធមម េគយល់ថ
ភរកច ំ មិន ច្រតូវេគទុកេចលមន ិ ចមួយែដលអនកផ្ដលេ់ យបល់មនក់ យតៃម្លថសំខន់ខ្លង ិ រវល់ នង ិ
មន ិ ពច ិ រ
េនះេទ។
ផទុយេទវ ិញ
យ៉ងេ
ច
េគនង ឹ េធ្វឲ ី យេលចេឡង ី នូវចំនួនសមតថភពមួយឬេ្រចន ី ។
ស់
ភរកិចម ច ួយែដលេគ យតៃម្លថទំនងជមន ិ សូវសំខន់្របែហលជនង ឹ មន ិ ក្លយជកមមវតថុ
ៃនសមតថភពមួយេនះេទ ប៉ុែន្ត ្របែហលជ្រតូវ
ក់បែនថម េទនង ឹ សមតថភពមួយេផ ងេទៀត។
ឥទធិពលៃនករវ ិវត្តែផនកបេចចកវ ិទយមុខរបរ
េ យ
ករវ ិវត្តបេចចកេទស
ចែស្ដងេឡង ី
មរយៈករវ ិវត្តៃនឧបករណ៍េ្របី្របស់វ ិធីឬបេចចកេទស
រករេ្របស ី ឬវតថុធតុេដីមថមីៗ ី មភរថមៗ
េ
យ
រករផ្លស់បូ រេនកន ្ដ ុ ងករេរៀបចំករងរ
ថ នភពេនកែន្លងករងរ។ល។ ឥទធិពលេលើភរកិចចក៏
ចែស្ដងេឡើង
ឬ
មរេបៀបេផ ងៗផងែដរ៖ ករបត់ឬករេលចេឡើងនូវ
ភរកិចច ឬ្របតិបត្តិករ ផលិតផលថមីៃនករងរ ករថយចុះៃនេពលេវ
ស្រមប់ អនុវត្តភរកិចច ផលិត
ភពឬករបេងកើនទិននផល។ល។ េនេពលេគសិក អំពីករវ ិវត្តបេចចកវ ិទយ វ ិវត្តេចញពីផលប៉ះពល់របស់
គឺមិនងយ្រសួលកនុងករែញកេហតុផលៃនករ
េ្រពះថ េ្រចើនែតេន
យឡំគន។
ឧទហរណ៍
ព័ត៌មន
វ ិទយនីយកមម ឬករេធ្វើឲយករងរមនលកខណៈស្វ័យ្របវត្តិ។ ដូេចនះ ទិននន័យែដល្របមូលបន ្រតូវ ចត់ទុកជសូចនករៃនករែ្រប្របួល។
សូចនករទំងេនះនឹង
ចជជំនួយដល់ករពិចរ
អំពី
រៈសំខន់ ៃនធតុែដលទក់ទងនឹងេពលអនគតេនកនុងកមមវ ិធីសិក ។ 16
ចំេណះដឹង ជំនញ និងឥរ ិយបថ
ដំ
ក់ កលេនះសំេ
្របែម្របមូលព័ត៌មនស្ដីពីចំេណះដឹង ជំនញ និងឥរ ិយបថ
ចំបច់ស្រមប់ ្របកបមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ។ េនះជដំ
ក់កលដ៏មន
រៈសំខន់ េ្រពះថ
ទិននន័យ្រតូវបូករួមនឹងព័ត៌មនេផ ងៗេទៀត ជពិេសសកនុងេពលកំណត់េចញជសមតថភព ទូេទ។
េគ្រតូវែតយល់ថ
ងចំ េណះដឹង ជំនញ និងឥរ ិយបថ ពុំែមនងយ្រសួលនឹងបេងកើត
េឡើងេនះេទ។ ដូេចនះ េគ្រតូវែតយកចិតទ ្ត ុក
ក់ជពិេសស និងដឹងអំពី
បនចបស់
េដើ មបីឲយេយបល់ែដលទទួលបនពី អនកផ្ដល់ព័ត៌មន
មែត
ចេធ្វើេទបន
យ៉ ងចបស់ថ ធតុមួយកនុងចំេ
ែស្ដង។
រ្របេយជន៍ របស់ ឲយ
មធតុទំងបីេនះ្រតូវេ្របើ េនកនុងករ្របកបមុខរបរ ឬវ ិជជជីវៈជក់
ឧទហរណ៍ េគមន ិ ្រតូវមនទំេនរគត ិ ថ ករអះ
ងមួយ ែដលថេដីមប្រី បកបមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ
16 ពកយថ ចំេណះដឹង ជំនញ និងឥរ ិយបថ េ្របើេនទីេនះជសទិសន័យនឹងពកយ ចំេណះ ចំេណះេធ្វើ និង
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
កបបកិរ ិយ
្ដ លវ ិជជជីវៈ
មួយ
គជ ឺ មេធយបយអនុវត្តសញញណទក់ទងនង ឹ ករផលត ិ ែដកែថបដូចជលកខណៈគម ី ីៃនេ
បែ្រមប្រមួល
្របតិកមមនង ឹ កេម្ដ។ល។
ផលត ិ ែដកែថបេនកនុងមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ។
េគ្រតូវទមទរនូវករបង្ហញអំពី
ហធតុ
រ្របេយជន៍ៃនសញញណកនុងករ
េគ
ចេ្របើ្របស់សំណួរជំ រញ ុ េផ ងៗ ដូចជ «េនកនុងករ្របកបមុខរបររបស់េ កអនក េតើ េ ក អនកចំបច់្រតូវករេ្របើ ចំេណះដឹងែបបេនះ ្រតូវមនជំនញែបបេនះ ឬ្រតូវ្របកន់ឥរ ិយបថែបប ែដរ
ឬេទ?» េ
យែឡក េគ្រតូវយល់ឲយបនចបស់ថ ចំេណះដឹង ជំនញ និងឥរ ិយបថែដលេលើកេឡើងមន
ក្រមិត «ភព
ចេ្របើបន» យ៉ ងជក់
ក់កុង ន
ថ នភពជក់ែស្ដង។ មនន័យថគឺជករចំបច់ កុងករ ន
អនុវត្តមួយែផនកធំៃនមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ (្របតិបត្តិករេ្រចើន, ភរកិ ចចមួយឬេ្រចើន។ល។)។ ចំេណះដឹង
េដើមបីចប់េផ្ដើមករងរ្របមូលទិននន័យ េគ
ៗ
ចយកគំរ្រូ បមូ លផ្ដំុ ដូចខងេ្រកម។ ធតុ េផ ង
ចបូកបញូច លយ៉ ង្របកដេទកនុងករសិក េនះេទ ●
●
●
វ ិទយ
្រស្តអនុវត្ត
○
គណិតវ ិទយអនុវត្ត
○
គីមីអនុវត្ត
○
រូបវ ិទយអនុវត្ត
○
ជីវវ ិទយអនុវត្ត
○
ថមពលកេម្ដ
○
េផ ងៗ
បេចចកវ ិទយ ○
ករ
ននិងបក្រ
យប្លង់
○
េអឡិច្រតូនិក
○
េមកនិច រ ី
○
ព័ត៌មនវ ិទយ
○
ករេ្របើ ្របស់ឧបករណ៍
○
កយសពទបេចចកេទស
្រស្ត -
េយ
○
និមិត្តរប ូ និងនិមិតស ្ត ញញ
○
េផ ងៗ
មនុស
្រស្ត ្រស្ត - ភូមិវ ិទយ
○
្របវត្តិ
○
ចិតវ្ត ិទយ
○
សងគមវ ិទយ
○
ករងរសងគម
○
េផ ងៗ
មមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ។
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
ជំនញ េដើ មបីចប់េផ្ដើមករងរ្របមូលទិននន័យ
អនកចត់ ែចង
ចយកគំ រូ
េ្រកម។ ●
●
ជំនញែស្វងយល់ ○
ដំ េ
○
ជំនញវ ិភគ
○
ជំនញសំេយគ
○
ករពនយល់ពីរេបៀប និងេគលករណ៍ៃនដំេណើរករ
○
ករ
○
ករបេងកើតប្លង់សកមមភព
○
ករសេ្រមចចិត្ត
○
េផ ងៗ
ះ្រ
ក់ែតងយុទធ
្រស្ត និងប្លង់
○
ករេ្របើ្របស់ឧបករណ៍ និងសមភរ
○
ករដំេឡើងរបស់េ្របើ្របស់
○
ករបញ ជ ឧបករណ៍ឯកេទស
○
ក្រមិតៃនជំនញ
ក្រមត ិ ៃនភពរលូន
○
ភពរហ័សរហួន
○
េផ ងៗ
ជំនញខងេន្រ
ទស ន៍
○
ករេមើលដឹងនូវពណ៌ រូប ង សញញ កូដ។ល។
○
ករដឹងក្លិនេដើមបី ថនក់
●
យបញ ្ហ
ជំនញចិត្តចលន
○
●
មករ្របមូលផ្ដំុដូចខង
គ ល់ផលិតផលមួយ, កំ ណត់សភពផលិតផល, សេងកតេឃើញេ្រគះ
ចេកើតមន ។ល។
○
ករដឹង ែបងែចកភពខុសគនៃនចំណុចលម្អិត ភពមិនដូចគន ស
○
ករ
គ ល់សំេឡងេដើមបីកំណត់អំពី្របភពបញ ្ហ មួ យ។ល។
○
ករ
គ ល់ និងែបងែចករសជតិ និងក្លិន។ល។
○
េផ ងៗ
្ឋ នែតមួយ។ល។
ជំនញខងទំនក់ទំនង ○
ចត់ែចង្រកុម
○
ករងរជ្រកុម
○
ករេ្របើ្របស់ភ
○
ករេរៀបេរៀងអតថបទ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ទី២, ទី ៣
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
○
េផ ងៗ
ឥរ ិយបថ
ឥរ ិយបថមួយចំនួនកនុងចំេ
មឥរ ិយបថទំងេនះ
្របែហលជ្រតូវបនេលើកេឡើងរួច
េទេហើយេនកនុងលកខណវ ិនិច័យ ឆ ៃនសមតថភពផលិត (ឬ្របសិទធផល) ។ េគ
ឲយកន់ែតសុីជេ្រមេលើន័យរបស់ ។
េគពុំចំបច់នឹងបេងកើត
យនមឥរ ិយបថពិេសសៗេនះេទ។
ច
កលបងសិក
ងដ៏ ែវងមិនេចះចប់ មួយស្រមប់
ែតេគគួរេលើកយកែតអ្វីែដលសំខន់
េដើមបីឲយអនកផ្ដល់
ករពិេ្រគះបញ ជ ក់ ថេតើ ឥរ ិយបថនីមួយៗចំបច់ ស្រមប់អី្វខ្លះកនុងករ្របកបមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ? េដើមបីចប់េផ្ដើមករងរ្របមូលទិននន័យ េគ ●
ស្រមប់លកខណៈបុគគល ឥរ ិយបថ ○
ចយកគំរូ
មករ្របមូលផ្ដំុដូចខងេ្រកម៖
ចមនទំនក់ទំនងជមួយ៖
ករ្រគប់្រគងមេនសេញចតន និង
រមមណ៍
យវ ិ ទៃផទកុង ន ○ ករ្រគប់្រគងភពតប់្របមល់ ●
○
ករេ
ះ្រ
○
េផ ងៗ
ស្រមប់លកខណៈអន្តរបុគគល ឥរ ិយបថ ○
ទំនក់ទំនង
○
ករេលើកចិ តអ ្ត នកដៃទ
○
ករបង្ហញពី ឥរ ិយបថេបើ កទូ
○
ករេគរពអនកដៃទ
○
េផ ងៗ
ចទក់ទងនឹង៖
យ
ឧទហរណ៍ ចំេពះមុខរបរជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ ខងេ្រកមេនះ គជ ឹ ជំនញ នង ឺ ស្រមង់ចំេណះដង ិ
ឥរយបថ ែដល្រតូវបនេលីកេឡង ិ ី ។
ចំេណះដឹង គណិតវ ិទយ ពលករកនុងវ ិស័យឥដ្ឋ-កំេបរ្រតូវេចះេធ្វើ្របមណវ ិធីគណិតវ ិទយ េហើយេដើមបីេធ្វើករគណនចំបច់ឲយបន្រតឹម្រតូវស្រមប់ សេ្រមចេធ្វើ្របតិបត្តិករផ រ
េដើមបីបំេពញភរកិ ចចមួយចំ នួនធំ មូល ្ឋ នទំងបួន
ភជប់នឹងភរកិចច ពួកេគ្រតូវែត
ចអនុវត្តសញញណទសភគ ្របភគ ភគរយ និងវ ិធនៃ្រតថន។
ធរណីម្រត ជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ្រតូវករគណនៃផទ្រក អងកត់ផិត ច ចំណុច្របសព្វ។ល។
ទំហំ និងបរ ិម្រត។ គត់្រតូវករេ្របើ សញញណមុំ រង្វង់
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
កយស័ពម ទ ុខរបរ េ
យេហតុថរបរេរៀបឥដ្ឋ-កំ េបរេ្រចើនែត្របកបជ្រកុម
មួ យពលករេផ ងៗេទៀត គុ ណសមបត្តិខងទំនក់ទំនងមន ខងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរចំបច់្រតូវែត ្របសិទធភព។
និង្រតូវមនទំនក់ទំនង្របចំជ
រៈសំខន់
ស់។ ដូ េចនះ អនកជំនញ
គ ល់ពកយចំៗែដលេ្របើកុងមុ ន ខរបរ
េដើមបីឲយទំនក់ ទំនងមន
ជំនញ ំ ញចត ជន ្ត លន ិ ច
ជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ្រតូវមនកយសមបទរងមំ ឹ
េដីមបី ចេឡង ី ឬចុះជេណ្ដីរកំ
ជេណី្ដ រែខ
ជេណ្ដីរបត់ នង ិ រនទបន ។ ករងរេនទខ ី ពស់ទមទរនូវសមតថភពមួយចំនួន ជពេិ សសគមនជំងវឺ ិលមុខ ឬខ្លចទីខពស់។
កមមករ
ច្រតូវកន់េ្របើ ឬដឹកជញូជ នរបស់របរធងន់េទ
្រតូវដឹកជញូជ ន ឬបំ
ស់ទីករងរ
មទមងន់ និងបរ ិមណផលិតផលែដល
ចេធ្វើជ្រកុម។ រេទះរុញបំបះ និងឧបករណ៍
បនេគេ្របើ ្របស់ ។ ជំនញេ្របើ ៃដក៏្រតូវករចំបច់ផងែដរស្រមប់ករ ជំនញខងេន្រ
ងមួយចំ នួន្រតូវ
ក់ ឬត្រមង់របស់របរតូចៗ។
ទស ន៍
គំ េហើញ ករអនុវត្តករងរទមទរែភនកល្អ ជពិ េសសេដើ មបី៖ ●
េមើ លដឹងពណ៌ និងចំណុចលម្អិត
●
េធ្វើករេផទ ងផទត់គុណភពេទ
មដំ
គំេហើញវតថុមួយជបី្រជុងសំខន់
ក់កលេផ ងៗៃនករងរ
ស់ ជពិេសសកនុងករេមើលប្លង់។
ឥរយបថ ិ ឥរ ិយបថខងេ្រកមេនះ្រតូវករជចំបច់ េដើមបី្របកបមុខរបរ
ឬេដើមបីស្រមួលដល់
ទំនក់ទំនងរ ងកមមករ៖ •
ជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ ្រតូវែត្របកន់ខជប់េនេម៉ ងេពល
•
គត់្រតូវមនអនម័យល្អ ទំងកនុងជីវ ិតផទល់ខួន ្ល ក៏ដូចជកនុងករងរ
•
គត់្រតូវេចះទទួលខុស្រតូវ ពយយមេធ្វើករឲយបនល្អ និងមនគំនិតសន ស ំ ំៃចរបស់របរេ្របើ ្របស់ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
•
គត់្រតូវបង្ហញឥរ ិយបថវ ិជជមនចំេពះករងរ
•
គត់្រតូវេគរពកមមករដៃទេទៀតេនកនុងករ ្ឋ ន
•
គត់្រតូវបង្ហញ
ម រតី បងករេ្រគះថនក់ែដលេគ
ចេកើតមនចំ េពះសុខភព និងសុវតថិ- ភពេន
កែន្លងេធ្វើករ។ សំេណើស្រមប់ករបណុ្ដ ះប •
្ដ ល និងករេរៀន
ចំណុចចុងេ្រកយេនះ មនទិសេ
ជពេិ សសមនទស ិ េ
្របែម្របមូលសំេណីទក់ទងនង ឹ ករបណុ ្ដ ះប
សំេយគបញចូ លគននូវករពច ិ រ
េផ ងៗ។
សំេណីទំងេនះ
្របេភទ និងពក់ព័នន ធ ង ឹ ៖ •
្ដ ល ឬករេរៀន ចមនេ្រចីន
ករេរៀបចំ សមភរ (ឧបករណ៍ បរ ិកខរ វតថុធតុេដើម។ល។)
•
ករបណុ្ដ ះប ្ដ ល (មេធយបយគរុេកសលយ សកមមភពសិស ករបញ ជ ឬករបង្ហញ សមតថភព។ល។)
•
កមមសិក កនុងសហ្រគស (ែបបបទ រយៈេពល ចំនួនដង) និងលទធភពចុះេធ្វើទស នកិចច េន មសហ្រគស
•
ករេរៀន (ករេរៀបចំ ករសិក
មវគគ ករទទួលបនចំេណះដឹង ឥរ ិយបថ ជំនញ ករ
យល់ដឹង។ល។) •
ករខចីកម្លំងមនុស -ធនធន ករជួល ឬអំ េ
•
លទធភពេរៀបចំ ករបណុ្ដ ះប
្ដ លេន
យជបរ ិកខរ
មកែន្លងករងរ។ល។
ឧទហរណ៍ េនះជសំេណីមួយចំនួនែដល្របែម្របមូលបនទក់ទងនង ឹ ករបណុ ្ដ ះ ប
ំ ញ ្ដ លជន
េរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ។ •
េគសំណូមពរឲយចត់ទុកករេរៀបថមធំៗ ប
េទ
្ដ លមូ ល ្ឋ នជំនញេរៀបឥដ្ឋ-កំ េបរ។
•
ងឲយែត ៣% ប៉ុេ
រមមណ៍
កនុងែផនកេនះ
្ណ ះៃនទីផ រ។
អនកចូលអន្ត គមន៍ភគេ្រចើន េគលករណ៍ឆ្លស់
•
ក់កលបនទប់បន េំ នកនុងករបណុ្ដ ះ
ភរកិចចទក់ទងនឹងសមភររ ឹង
េរៀនជំនញែដលេ្រជើសេរ ើសយកែតអនកែដលចប់ តំ
មដំ
ចង់បនករបណុ្ដ ះប
គួរែតជកមមវតថុៃនករ េ្រពះថភរកិ ចចេនះ
្ដ លជំនញេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ
ម
-កែន្លងករងរ ឬសិក -ករងរអនុវត្ត។
សមតថភពេនកនុងមុខរបរេនះទទួលបនលុះ្រ
្រទឹ សីជ ្ដ េ្រចើនេម៉ ងេនកនុងេពលទនទឹមគន។
ែតឆ្លងកត់ករងរអនុវត្ត និងករសិក សញញណ
េគសំណូមពរឲយេធ្វើករបណុ្ដ ះប
្ដ លេ
យែផ្អកេលើ
ករទទួលបនចំេណះអនុវត្តករងរ្របចំដែដលៗ និងឥរ ិយបថ ែដលេធ្វើឲយជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ មនក់ក្លយជកមមករ្របកបេ ករងរផទល់មន ៣.៣ វិធី
យ្របសិទធភព។ ដូេចនះ ករអនុវត្តេននឹងេ ងជង និងេនកែន្លង
រៈសំខន់
ស់េនកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ ល និងករេរៀន។
្រស្ត្របមូលព័ត៌មន
ដូចអ្វីែដលបនេលើកេឡើងេនកនុងេសៀវេភ
រេបៀបខុសៗគនកនុងករ្របមូលព័ត៌មនស្ដីពី
ថ បនករបណុ្ដ ះប
ថ នភពករងរ េ
្ដ លេលខ៣,
យេហតុ ថវ ិធី
«មន
្រស្តមួយចំនួន
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ទមទរលកខខ័ណ្ឌេ្រចើនជងវ ិធី និងកំហិត។ សហ្រគស
្រស្តេផ ងៗេទៀតែដលែ្រប្របូលេទ
ក៏ប៉ុែន្តេទះកនុងករណី
មវ ិស័យ
សមតថភពមុខរបរ
ក៏េ
យ
មបញ ្ហ ធនធន
េគ្រតូវែតសហករយ៉ ងស្អិតលមួតជមួយ
េ្រពះថជករវ ិភគេលើត្រមូវករបណុ្ដ ះប
្ដ លរបស់ពួកេគ
ផទល់។ អ្វីែដលសំខន់បំផុតគឺថេគ្រតូវសុំេយបល់ពីមនុស ែដលសក្ដិសមបំផុត េពលគឺ អនកែដលកន់មុខនទីករងរ
្រពមទំងអនកែដលេធ្វើសកមមភព
ខុស្រតូវផទល់េលើកមមករទំងេនះ។ េគ កវ ិភគតំ
េយបល់គឺជសំ
េ្រប បបននឹងអនកទទួល
គួរែតដឹងឲយបនចបស់ថ
មនុស ែដលេគសុំ
ងឲយមនុស រួមទំងអស់ែដល្របកបមុខរបរឬវ ិជជជីវៈ17។»
ក៏ប៉ុែន្ត េគ្រតូវយល់ឲយចបស់ថ អនកជំនញែដល្របកបមុខរបរភគេ្រចើនគឺសិត ថ េនកនុង្រកុម។
វ ិធី •
សិកខ
្រស្តែដលេគេ្របើ េដើមបីវ ិភគ
ឬ្រកុមពិភក (focus group)
•
ករជួបសមភស
•
ក្រមងសំណួរ
•
ករសេងកត
សិកខ
ថ នភពករងរមួយរួមមន៖
ឬ្រកុមពិភក
ដូចអ្វីែដលបនេលីកេឡង ី ពីមុនរួចេហយ ី សិកខ
មនករ្រពមេ្រពៀងគនពត ិ ្របកដ។
ដំ
្រស្តសិកខ
្រស្តែតមួយគត់ែដល
េគចត់ទុក ជវ ិធី
េរៀបចំករវ ិភគ ថ នភពករងរ។ វ ិធី
គឺជវ ិធី
េ្រចីនែតេ
ទំងភន់្រចឡំថវ ិធី
្រស្ត
ចេធ្វីឲយ
្រស្ត្រតឹម្រតូវជងេគស្រមប់
DACUM។
ដូេចនះ
េគ្រចឡំ
ក់កលទីមួយៃន DACUM ែដលជ DACUM workshop ជមួយនង ឹ ដេំ ណីរករទំងមូលៃនករ
េរៀបចំស្តង់
បណុ ្ដ ះប
្ដ ល។ វ ិធី
េចញមកអំពីវ ិធេី នះែដលមនទស ិ េ
មុខរបរែដលេគសិក
្រស្តសិកខ
18
រួមទំង្រកុមពភ ិ ក ែដលមនេ្រចីន្របេភទ េកីត
កំណត់ភន ិ ភគសមគល់ដ៏្រតម ឹ ្រតូវបំផុត មែត ចេធ្វេី ទបនៃន
េ យែផ្អកេលីករ្រពមេ្រពៀងគន។
សិកខ
គជ ឺ ្រកុមពិភក ែដលេគែបង
ំ នុស ពី ១០ េទ១២នក់ េចញមកពម ែចកជមធយមជពរី ៃថង នង ិ ្របមូលផ្ដុម ី ជឈ ្ឋ នករងរ។ ្រកុម
ពិភក េនះ្រតូវមនដេំ ណីរករចបស់
ៃនករ្រពមេ្រពៀង។
17 េកបិ ច ្រកសួងអប់រ ំ ករ ២០០២ ទំ.១៥ ឯក
ថ បនករបណុ្ដ ះប រេយងេលខ៤។
ស់ េហយ ី
ច្រតូវបនេរៀបចំ និងចត់ែចងេទ
មវ ិធី
្ដ លវ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស េសៀវេភ៣ ករអភិវឌ កមមវ ិធីសិក
18 រែ៉ូ ប៊រ ន័តតុន DACUM, Handbook, េបះពុមពេលើកទី២, Leadership Training Series n° 67, 1997, ឯក េយងេលខ៣៨។ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្ត
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
រ
ករេរៀបចំ និងេធ្វើឲយសិកខ
មួយេចញជរូប ងេឡើង
សមសភពកនងសិ កខ ុ អនកជំនញបេចចកេទសៃនពិភពករងរ
មបទពិេ
ធ
មនុស ែដលមនសមតថភពខពស់បំផុតស្រមប់ តំ
្រតូវមនវត្តមនេន្រគេធ្វើករវ ិភគ្របកបមុខរបរ ឬពិនិតយ របរេនះ។ មនុ ស ទំងេនះ្រតូវបនេ្រជើសេរ ើសេ
ម
ងឲយពិភពករងរ
នយ៉ ងសកមមេលើករ្របកបមុខ
យសហករជមួយៃដគូ េនកនុងទីផ រករងរ
(ឧទហរណ៍ សមគម និង្រកុមវ ិជជជីវៈ ្រកសួងមនទីរ
មវ ិស័យ គណៈកមមធិករ្រគប់ ្រគងកម្លំង
ពលកមម)។ ្រកុមជតំ ៃនវ ិស័យ
ងមួយ្រតូវែតមនគន្របមណជដប់ពីររូបែដលេធ្វើករេនកនុងេ ងច្រក ឬសហ្រគស
មួយែដលអនុញញតឲយមនក់ៗ
មនធនធនចំ
យសមរមយ។
ចបេញចញេយបល់
ជួយស្រមួលកនុងករចត់ែចង
និង្រតូវ
េគចំបច់្រតូវែស្វងរកដំបូងបង្អស់នូវមនុស ែដលមនចំេណះ
ខងជំនញទទួល េយបល់ ប
្ដ ល។
គ ល់យ៉ងពិត្របកេនកនុងមជឈ ្ឋ នរបស់ខួន ្ល មនភពងយ្រសួលកនុងករបេញចញ មនសមតថភពេធ្វើករជ្រកុម រួមទំងមនករយកចិ តទ ្ត ុក ក់ចំេពះគុណភពបណុ្ដ ះ
ទក់ទងនង ឹ ភពជតំ
•
្រកុមផ្ដល់េយបល់េនះ
ងេនះ គំនត ិ េគលបួនយ៉ង ្រតូវែត្របមូលផ្ដំុេទេ
ចនំផូ វកន ្ល ុ ងករេ្រជីសេរសអន ី កចូលរួម៖
យមនុស ែដលេចញមកពី វ ិស័យឧស -
ហកមម
សហ្រគស ឬអងគករសំខន់ៗ។ •
្រកុមេនះ្រតូវមនមនុស ចំរះ ុ មកពីតំបន់ននែដលមនេគ្របកបមុខរបរ្រតូវវ ិភគេនះ (មណ្ឌល ធំ, មណ្ឌលបនទប់បន ំ និងតំបន់
•
េនេពលែដលមុខរបរមួយ្រតូវបនេគ្របកបេនកនុងវ ិស័យផ្លូវករផង និងេ្រកផ្លូវករផង េគ្រតូវែត
ធនឲយបនថភពជតំ •
ច់្រសយល)
ងៃនមនុស ទំងេនះគឺ មកពី វ ិស័យទំងពី រេនះ
្រតូវមនសមម្រតមនុស ្រសី និង្របុសេនកនុង្រកុម។
េដម ំ ត់ចន ំ ួនអនកចូលរួម មនុស មួយចំនួន ី បក ី ណ
ចបំេពញបនចំេពះលកខណវ ិនច ឆ ជេ្រចន ិ ័យ ី ។
េគ្រតូវដឹងឲយបនចបស់អំពីភពេនទំេនរៃនអនកចូលរួម
ៃនករវ ិភគ
ថ នភពករងរ។
(ទីកែន្លង កលបរ ិេចឆទ េគលេ
ជំ
មនុស ែដលេគេសនើសុំឲយមកចូលរួម េរៀបចំ ឲយបន្រតឹម្រតូវនូវអនកតំ
ស្រមប់ េពញមួយរយៈកល
ករេផញើលិខិតអេញជើញផ្លូវករែដលពិពណ៌នពី សិកខ
ន ទំហំ និងកលវ ិភគ) េទមនុស មនក់ៗកនុងចំេ
ចរួមចំែណកកនុងករកត់បនថយករលំបកេនះ។
ងវ ិស័យឧស ហកមម ឬសហ្រគស គឺ ជក ្ត ដ៏ សំខន់
មួយៃនករេធ្វើឲយេគចង់ចូលរួម។ េដើមបីេធ្វើដូេចនះបន េគ្រតូវផ្ដល់េទឲយពួកេគនូវឯក ស្រមប់ ករយល់ឲយបនចបស់ពីតួនទីរបស់ពួកេគ
ៃនករវ ិភគ
ថ នភពករងរ ។
ម
រចំបច់
និងដំេណើរ្រប្រពឹត្តេទ
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
្រកុមចត់ែចង
សមសភព្រកុមចត់ែចងសិកខ
មួយរួមមន អនក្រគប់ ្រគងគេ្រមងមួយរូប អនក
ស្រមបស្រមួលកិចច្របជុំមួយរូប អនកទទួលខុស្រតូវខងខ្លឹម
រមួយរូប េលខមួយរូប និង
អនកសេងកតករណ៍មួយរូប ឬពីររូប។ អនក្រគប់្រគងគេ្រមងេធ្វើករេបើកសិកខ
េ
យពនយល់ពីបរ ិបទ
និងកមមវ ិធី
េគលេ
។ រូបេគមនភរៈេធ្វើឲយករងរ្របជុំដំេណើរករេទបនល្អ ្រគប់្រគង និងបងករវ ិ ទ ជួយ
សិកខ
េ្រជមែ្រជងអនកជំនញែផនកវ ិធី
្រស្តកុងករស្រមបស្រមួ ន លកិ ច្រច បជុំ
។ េយើង្រតូវចងចំថអនកស្រមបស្រមួល (អនកជំនញែផនកវ ិធី
សិកខ
ជអនក្រគប់្រគងគេ្រមងផងែដរ។
ំ ញែផនកវ ិធី អនកស្រមបស្រមួល (អនកជន
និងជអនកសននិ ្ឋ នបិទ ្រស្ត) ក៏
្រស្តឯកេទសខងអភវិ ឌ ស្តង់
្រតូវចត់ែចងដេំ ណីរពភ ច ិភក ិ ក ។ េគ្រតូវជួយស្រមួលកិចព
ច ៉ ប់រងនទី
) មនទំនួលខុស
ចត់ែចងែចករ ំែលកេពលនយ ិ យ រក
ឲយមនករេយគយល់គនេនកនុង្រកុម ៃលលកឲយមនករេគរពបទបញជ េម៉ង។ល។, បំភគ ្លឺ ំនិតែដល េគបង្ហញ និងៃលលកយ៉ង •
បទពិេ
•
ជំនញខងទំនក់ទំនងមនុស
•
ភពពូែកខងស្រមួលន័ យៃនឃ្ល និងកនុងករសំេយគ
• •
ធទូលំទូ
េធ្វីឲយមនករ្រពម្រពងគនពត ិ ្របកដ។ ដូេចនះ បុគគលរូបេនះ្រតូវមន៖
គំ និតវ ិភគបនចបស់
យខងចត់ែចងស្រមបស្រមួល្រកុមករងរ
ស់
ចំេណះដង ឹ សុីជេ្រមអំពីវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលីសមតថភព រួមទំងករវ ិភគ ថ នភពករងរ និង
ករេ្របី្របស់ព័ត៌មនែដល្របមូលបនេនេពលេ្រកយ •
សមតថភព
ក់ែតងអតថបទ
របយករណ៍។ កត់្រ
ៃនសិកខ
េ្រពះថទិននន័យែដល្របមូលបននឹង្រតូវចង្រកង
េយើង្រតូវចងចំថ
របយករណ៍ក៏
ច្រតូវ
ក់ែតងេឡើងេ
ក់េនកនុង
យេលខ
ផងែដរ។
ករងរវ ិភគភព្រតម ឹ ្រតូវៃនព័ត៌មនជភរៈរបស់អនកឯកេទសខងមុខរបរ ែដលមន៖ •
ចំេណះដង ឹ មូល ្ឋ នអំពីវ ិធី
បណុ ្ដ ះប •
្ដ ល
្រស្តៃនករវ ិភគ ថ នភពករងរ និងដេំ ណីរករ ក់ែតងស្តង់
ករយល់ដឹង្រគប់្រគន់ អំពីមុខរបរ
ស្រមប់ េធ្វើករសេងកតទិដ្ឋភពេផ ងៗៃនករវ ិភគ
កំ ណត់លកខណៈសំខន់ៗរបស់ទិដ្ឋភពទំងេនះ េហើយែដលទិដ្ឋភពទំងេនះអនុញញតឲយ អនកចូលរួមចំ
យេពលេវ
តិចតួចបំផុត, ស្រមប់ជូនជេយបល់េទអនកស្រមបស្រមួល
អងគសិកខ
កនុងករណីពុំមនលទធភពឈនេទដល់ករ្រពមេ្រព ងគន និងេឆ្លើយតបនឹង ល់សំេណើសុំេសចក្ដីបំភឺព ្ល ីសំ ក់ អនកស្រមបស្រមួល ។
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
បុគគលរូបេនះ្រតូវៃលលកយ៉ង
ឲយករវ ិភគអំពម ី ុខរបរ នង ិ លកខខ័ណ្ឌ្របកបរបស់ មនភពេពញ
េលញ។
់ កព័តម ករងរ្រសងយ ៌ ន្រតូវបន្របគល់ឲយេលខមួយរូបែដលមន៖ • •
ចំេណះដឹងអបបបរមអំពីមុខរបរែដល្រតូវវ ិភគ
ក្រមត ឹ ្រគប់្រគន់អំពវី ិធី ិ យល់ដង ្រប្រពឹត្តេទៃនករវ ិភគ
រួមទំងដំ
្រស្តែផ្អកេលស ី មតថភព
ថ នភពករងរ
•
យល់ដឹងពី
•
សមតថភពកនុងករេរៀបចំ រចនសមព័នធ និងសំេយគទិននន័យែដលេគបញូជ នឲយ
•
សំេណរ
•
សមតថភព
ក់កលនម ួ ៗៃនករ ី យ
រៈសំខន់ ៃនព័ត៌មនែដល្របមូលបន និងករេ្របើ្របស់េនេពលេ្រកយ
ចេមើលយល់
ក់ែតងល្អ។
្រកុមករងរេនះ
ចបំេពញបែនថមេ
អនកស្រមបស្រមួលករ្របជុំ
េ
យមនុស មនក់ឬពីរនក់ ែដលេធ្វើជជំនួយកររបស់
យកន់មុខងរជអនកជួយេ្រជមែ្រជងករងរេលខ
និង
សមភរស្រមប់ដំេណើរករ។ ប៉ុែន្ត អនកទំងេនះពុំ មនសិទិធនិយយកនុងអងគ្របជុំ េទ េលើកែលងែត និយយេទកន់អនកស្រមបស្រមួលេដើមបីស្រមួលន័យៃនគំនិតកនុងករងរកត់្រ ជធមម
ឯក
មនុ ស ទំងេនះ្រតូវែតចូលរួមកនុងករបន្តករងរ
រមគគុេទសក៍ ។
ព័ត៌មនពិេសសេ
ក់ែតងស្តង់
វត្តមនរបស់ពួកេគេនកនុងសិកខ
យែឡក និង
។
និង
អនុញញតឲយពួកេគទទួលបន
ចជួបផទល់ជមួយមនុស សំខន់ ៗស្រមប់ ករបន្តករងរ។
្របភពសមភរ បនទប់ែដល្របគល់ឲយ្រកុមករងរេ្របើ ្របស់្រតូវេឆ្លើយតបនឹងលកខណវ ិនិច័យ ឆ ដូចតេទ៖ •
មនពន្លឺ្រគប់្រគន់, សងប់
•
េនជិតនឹងកែន្លងេស កមមេផ ងៗ
•
មនៃផទ្រក
•
មនជញ ជ ំងរេ ្រក
•
ង ត់ និងមនផសុកភពសមរមយ
សមលមម ង បេ
្ដ យ្របមណជ្របំមួយែម៉្រត (េដើមបីបិទ ឬេរៀប
មនេកអី្របកបេ
យផសុកភព និងតុ េរៀបយ៉ ង
• •
យ
្រស្ត
ស្រមួលដល់ករផ្លស់បូរេយបល់ ្ដ រ ងអនក
ផ្ដល់លទធភពេធ្វីករស្រមកមួយេពលខ្លីៗេនកនុងបនទប់
ែដលអនុញញតឲយេគបន្តករងរបនភ្លម
បនទប់ពីេពលស្រមក •
ប់លំេ
សកតុងែដលេ្របើ ្របស់ស្រមប់ ករងរវ ិភគភរកិ ចច និង្របតិបត្តិករ
ចូលរួម និងអនកជំនញែផនកវ ិធី •
មលំ
ផ្ដល់លទធភពេ្របីក្ដរេខៀន េជីងក្ដរេខៀនឬ្រក សផទង ំ ធំៗ ហ្វត ឺ ពណ៌េផ ងៗគន នង ិ ្រក មនម៉ សុីនថតចម្លងេនែកបរ
មនសន្លក ឹ ្រក
េគ្រតូវគិតយ៉ ង
ស ឬ្រក
សពណ៌េផ ងៗគន (ស្រមប់គូរ
សស្អិត
ងភរកច ិ ច នង ិ ្របតប ិ ត្តក ិ រ)។
ឲយមនមនុស មនក់ចត់ែចង ល់សមភរចំបច់
ស្រមប់ដំេណើរករ
មគគុេទទសក៍២
សិកខ ជំ
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
៖
ងបំ្រពួញបង្ហញពីេគលេ
ន្រតូវេធ្វើ
ទក់ទងនឹង ្រក
សមតថភពមុខរបរ
ៃនសិកខ
រ្រតូវវ ិភគ និង
េម៉ ង ប្លង់ ខ្លឹម
ងស្រមប់ ករងរ្របមូលទិននន័យទក់ទងនឹងសង្វក់ៃនករអនុវត្តមុខរបរ រៈសំខន់ មិន្របកដ្របជ
និងភព
ស។ល។
ករដឹកនំ និងខ្លឹម
ុ ំញ ុ ំ
ឯក
រស្រមប់អនកចូលរួម
បុិច
រៃនសិកខ
បទបញ ជ ៃនករស្រមបស្រមួល េគ
ចយកគំរូ
មក្រមងសំណួរមួយែដលេរៀបចំទុកជេ្រសច
េដើមបីដឹកនំករងរ
ស្រមបស្រមួល្រកុមពិភក ។ សំណួរមួយចំនួនជប់ទក់ទងនឹងចំណុចមួយកនុងចំេ
មចំណុចជ
េ្រចើនៃនរេបៀប រៈ។
បេចចកេទសជេ្រចើនកនុងករ្របមូលទិននន័យ្រតូវបនេគេ្របើ្របស់៖ •
សំណួរត្រមង់ផូវ្ល
•
ករទុកេពលឲយបេញចញេយបល់ និងសំណូមពរ
•
ករងរជ្រកុមមនអនកនំផូវ្ល
កបួនខនតទូេទស្រមប់ដឹកនំសក ិ ខ
េគ្រតូវេគរព
មកបួនខនតមួយចំនួនេដើមបីធនឲយករដឹកនំអងគសិកខ
បនេជគជ័យ។ េយើង្រតូវគូសបញ ជ ក់
ទទួល
ំងពីេពលចប់េផ្ដើមដំបូងថ អនកស្រមបស្រមួលជ
អនកទទួលខុស្រតូវេលើេជគជ័យៃនសិកខ
េហើយថរូបេគទទួលបនករេ្រជមែ្រជងពី
អនក្រគប់្រគងគេ្រមង។ អនកស្រមបស្រមួលក៏ មនបនទុកជអនកចត់ែចងេវននិយយផងែដរ។ • •
ដូេចនះ អនកស្រមប្រសួល្រតូវចូលអន្ត គមន៍កុងករងរ៖ ន ជូនដំណឹង និងរ ំលឹក្របសិនជចំបច់អំពីកបួនខនតៃនដំេណើរករៃផទកុងៃនសិ ន កខ ៃលលកយ៉ ង
ឲយករេផ្ដះប្ដូរេយបល់្រប្រពឹត្តេទកនុងបរ ិយកសសងប់
ង ត់
និងមន
េ្រត មេពលស្រមកខ្លីៗ •
កំ ណត់្រកបខ័ណ្ឌៃនបទអន្ត គមេ
យរ ំលឹកអំពីេគលេ
ដំេណើរករអ្វីមួយ រួមទំងលំ
ប់
េរៀងៃនករេលើកេឡើងអំពីព័ត៌មនេផ ងៗ •
សងកត់ធងន់េលើករែដលថ ជបឋម េគ្រតូវពិពណ៌នមុខរបរ ភរកិចច និង្របតិបត្តិកររបស់ រួមទំងលកខខ័ណ្ឌ េពលគឺមិនែមនពិពណ៌នពី «ចំេណះ» ែដលផ រភជប់នឹង េនះេទ
•
សងកត់ធងន់េលើករែដល្រកុមពិភក មិនខ្វយខ្វល់គិតអំពីបញ ្ហ បណុ្ដ ះប េពលេវ
ៃនសិកខ
្ដ លេនះ េ្រពះថ
េ្រត មស្រមប់ កិចចពិភក ែបបេនះឯង
•
ទញេទរកកិច្រច ពមេ្រព ងគនមួយយ៉ ងទូលំទូ
យ
មែត
•
េចៀស ងេធ្វើកុំឲយសទះដំេណើរករសិកខ
យ
រែតបញ ្ហ បេចចកេទស
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
េ
ចេធ្វើេទបន
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
មួយ
្ដ លវ ិជជជីវៈ
•
េចៀស ងកិចចពិភក អូសបន្លយ និងេ្រក
ច់ករ
•
្របគល់សិទិេធ ធ្វើអន្ត គមន៍ ឬបំភឺដ ្ល ល់អនកកន់ខងខ្លឹម
•
បំភឺឲ ្ល យចបស់អំពីេហតុ ផលៃនវត្តមនរបស់្រគូបេងគលមនក់ឬពីរនក់ (អនកសេងកតករណ៍)
•
េ្រត មេពលេវ
រ
ជំនួបស្រមប់្រកុមចត់ែចងមុនឬេ្រកយេពលសិកខ 19
េម៉ ងគំរូ ៃថងទី១ ៨ម៉ ៣០
ទទួល
៩ម៉
បទបង្ហញពីដំេណើរករ
៩ម៉ ៣០
ពណ៌នទូេទអំពីមុខរបរ
១០ម៉ ៣០
ស្រមក
១០ម៉ ៤៥
ពិពណ៌នទូ េទអំ ពីមុខរបរ (ត)
១១ម៉ ១៥
វ ិភគភរកិចច និង្របតិបត្តិករ
១២ម៉ ១៥
្វ គមន៍ បង្ហញអនកចូលរួម និងដំេណើរករសិកខ ក់ែតងស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
រៃថង្រតង់
១៣ម៉ ៤៥
វ ិភគអំពីភរកិចច និង្របតិបត្តិករ (ត)
១៥ម៉ ១៥
ស្រមក
១៥ម៉ ៣០
វ ិភគអំពីភរកិចច និង្របតិបត្តិករ (ត)
១៧ម៉
ចប់ៃថងទីមួយ
ៃថងទី២ ៨ម៉ ៣០ ១០ម៉ ៣០ ១០ម៉ ៤៥ ផលិត (ត) ១១ម៉ ៤៥ ១២ម៉ ១៥
លកខខ័ណ្ឌកនុងករសេ្រមចករងរ និងលកខណវ ិនិច័យ ឆ ៃនសមតថភពផលិត ស្រមក
លកខខ័ណ្ឌកនុងករសេ្រមចករងរ និងលកខណវ ិនិច័យ ឆ ៃនសមតថភព សង្វក់ ភព រៃថង្រតង់
ុញ ំ ុ ំ និង
រៈសំខន់ ៃនភរកិចច
១៣ម៉ ៤៥
ឥទធិពលៃនករវ ិវត្តន៍បេចចកវ ិទយេលើមុខរបរ
១៤ម៉ ១៥
ចំ េណះដឹង ជំនញ និងឥរ ិយបថ
១៥ម៉ ១៥
ស្រមក
១៥ម៉ ៣០
សំណូមពរទក់ទងនឹងករបណុ្ដ ះប
១៦ម៉
សននិ ្ឋ ន
១៦ម៉ ៣០
ចប់សិកខ
19 េម៉ ងករងរេនះ េផ ងៗសៃនសិកខ
ស្ដីពីករវ ិភគ
ចែចកេចញជបីៃថងេដើមបីគិតពិចរ ។
្ដ ល និងករសិក
ថ នភពករងរ
ឲយបនកន់ែត្របេសើរអំពីភព
ុញ ំ ុ ំៃនមុខរបរមួយចំនួន ឬធតុ
មគគុេទទសក៍២
ទទួល
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
្វ គមន៍ ករបង្ហញអនកចូលរួម និងករ្រប្រពឹតេ្ត ទៃនសិកខ
រយៈេពល៖ ៣០ នទី •
ពកយ
•
បង្ហញ្រកុមចត់ែចង និងអនកសេងកតករណ៍។
•
បង្ហញតួនទីរបស់សមជិក្រកុមចត់ែចង និងរេបៀបដំេណើរករសិកខ
•
ិញេទមក។ សុំឲយអនកចូលរួមែណនំខួនេទវ ្ល
•
្វ គមន៍។
បង្ហញពីេម៉ ងករងរ និងធតុសំខន់ៗរបស់សិកខ
បទបង្ហញដំេណើរករ
ក់ែតងស្តង់
រយៈេពល៖ ៣០ នទី
បណុ្ដ ះប
។
្ដ ល
េគលបំណង បរ ិបទ
បង្ហញឲយអនកចូលរួមេឃញ ី អំពដ ី េំ ណីរករទំងមូលៃនករងរ ក់ែតងស្តង់ អនកចូលរួមមន ិ សូវទម្លប់នង ឹ ទ្រមង់
ចំែណកយ៉ងសំខន់េនកនុងករបណុ ្ដ ះប
ៃនករបណុ ្ដ ះប
្ដ លដុះេចញអំពស ី ិកខ
។
និងមូល ្ឋ ន្រគឹះៃនករវ ិភគ ថ នភពករងរេទ។
នង ្ល លរួម ិ កំណត់អតថន័យៃនករចូលរួមរបស់ខួ នជករចូ
្ដ លវ ិជជជវី ៈ។ ជ ចំបច់ ទំងអស់គន្រតូវយល់ថ ខ្លម ឹ
រ
េនះ និងយល់ថ ពួកេគមនសមតថភពជងេគកនុងករ
វ ិភគករ្របកបមុខរបររបស់ពក ួ េគ។ ទំនួលខុស្រតូវេនះជទីពំនក់ៃនករងរបន្តេទៀតកនុងករ កមមវ ិធីសិក
ករ
នង ិ ដេំ ណីរករៃនករ ក់ែតងស្តង់ អនុញញតឲយពួក
បង្ហញេ យសេងខបអំពីកបនខ ិ ខ ួ ន តៃនសក
េគដង ឹ ថ ខ្លួនេដីរតួជអ្វីេនកនុងសិកខ
។
ក់ែតង
។ ក៏បុែ៉ ន្ត េគ្រតូវរ ំលឹកឲយចបស់ថ កមមវតថុចមបង មន ិ ែមនពភ ិ ក អំពក ី របណុ ្ដ ះប
ឬករបង្ហត់េនះេទ ែតគេឺ ផ្ដតករយកចត ្ត ុក ិ ទ
្ដ ល
ក់េលីបុគគលក ិ លកខណៈៃនមុខរបរ។
ដំេណើរករ
េធ្វក ី ររ ំលក ឹ បន្តច ិ អំពក ី រេកះអេញជ ី ញ នង ិ កមមវតថុៃនជំនួប។
• •
ពនយល់អំពីករត្រមង់ទិសករបណុ្ដ ះប ពិពណ៌នយ៉ ងខ្លីអំពីដំ
សិកខ •
។
20
្ដ លវ ិជជជីវៈ ។
ក់កលៃនដំេណើរករ
ងគំ នូសបំ្រពួញែដលេរៀបចំជមុន
ែចកជូនអនកពក់ព័នធនូវឯក
េ
យសងកត់ធងន់េលើ
ចេ្របើ្របស់កុងេគលេ ន
រៈសំខន់ ៃន េនះ។
រចមបងៗមួយចបប់ែដលេធ្វើេឡើងកនុង្រកបខ័ណ្ឌៃនករ
ែផនកគរុេកសលយ េដើមបីជឧទហរណ៍ ។ ករពណ៌នទូេទអំពីមុខរបរ
រយៈេពល៖ ១ម៉ ៣០នទី
20 សូមេមើលេនែផនក៣ អំពីមគគុេទទសក៍វ ិធី
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តេលខ៣ គំនិតបេងកើត និងេរៀបចំសង ្ត ់
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
បណុ្ដ ះប
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ ល។
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ថ បន
េគលបំណង
្របមូលព័ត៌មនស្ដព ី ប ី ុគគលក ិ លកខណៈចមបងៗៃនមុខរបរ នង ិ កំណត់ឲយបនយ៉ងចបស់
េពញេលញអំពក ី មមវតថុៃនករវ ិភគ ថ នភពករងរ។ បរ ិបទ
ស់ នង ិ
អនកចូលរួមគួរែតេយងេលីរូបភពែតមួយដូចគន និយមន័យែតមួយៃនមុខរបរែដល្រតូវវ ិភគ នង ិ ករ
យល់េឃញ ី ែតមួយ អំពក ី ្រមត ិ សមតថភពែដលជេគលេ ៃនករបណុ ្ដ ះប ថ នភពរួមៃនករងរ នង ី ជករ្រពមេ្រពៀងគនឲយបនទូលំទូ ិ បេងកត
ដូេចនះេគនង ឹ
ឥទធិពលេលីគន
ចេចៀស ងករវ ិភគេ
ែឡក។
្ដ ល។ ដូេចនះ ្រតូវយល់ដង ឹ អំពី
យកនុងចំេ
មអនកចូលរួមទំងអស់។
យឥត្របេយជន៍, ករយល់ខុស ករែខ្វងគំនត ិ គន ករប៉ុនប៉ងេ្របី
ឬករយកែតគំនត ិ ខ្លួនជសនូលៃនសិកខ
េដីមបប ី េ្រមីផល្របេយជន៍ពិេសសនង ិ េ យ
េគ្រតូវកត់សមគល់ថ ព័ត៌មនមួយចំនួនទក់ទងនឹងករពណ៌នពីមុខរបរ ែដលេធ្វើេឡើងេនេពល 21
េរៀបចំ ករសិក អំ ពីទីផ រ
ចនឹង្រតូវយកមកេ្របើ ្របស់េឡើងវ ិញ។ េគ
ចេសនើសុំឲយអនកចូលរួមផ្ដល់
សុពលភពេលើព័ត៌មនទំងេនះ។ សំេណើេនះ្រតូវេរៀបចំ ឲយេ្រសចជមុន េហើយបង្ហញជូនេ្រកមទ្រមង់ ជស្រមង់ ព័ត៌មន។
េគ្រតូវយកចត ្ត ុក ក់ជពេិ សសេលម ័ ធ ិ ទ ី ុខរបរពក់ពន
ំ យ ឬជន ួ ករ។
រួមទំងមុខងរកនុងករជួយ
ព័តម ៌ នេនះនង ំ ្រី ពំែដនៃនអន្ត គមន៍របស់អក ន ែដល ឹ មន្របេយជន៍េនេពលែដលេគ្រតូវករបញជក់ឲយចបស់អព ្របកបមុខរបរ
នង ិ េនេពលែដលេគែស្វងរកលទធភពកនុងករេរៀបចំដេំ ណីរករបណុ ្ដ ះប
្ដ ល
់ រសក ករសក ិ មុខរបរស្រមប់ «អនកេបះបងក ិ »។
នង ិ
ដំេណើរករ •
្រសង់ យកបុគគលិកលកខណៈចមបងៗៃនករ្របកបមុខរបរ
•
រួមបញូច លគននូវមុខរបរ និងេឈមះករងរពក់ព័នធ
• •
កំណត់ឲយបនចបស់ និងពិពណ៌នអំពីមុខនទីកុងករជួ ន យ ឬជំនួយករ ផ្ដល់សុពលភពដល់េឈមះមុខរបរ
ករវ ិភគអំពីភរកិចច និង្របតិបត្តិករ
រយៈេពល៖ ៤េម៉ង េគលបំណង កំណត់ឲយបនជក់
ក់អំពីភរកិចច និង្របតិបត្តិករៃនមុខរបរ។
បរ ិបទ ថ្វីតបិតែតករវ ិភគអំ ពីមុខរបរ ដំេណើរករសិកខ
បនេទ េ្រពះ
ចមន្រ
ប់
ប៉ុែន្តេគមិន
ចយក មកេ្របើ ្របស់េនេពល
ចមនឥទធិពលេលើមតិេយបល់របស់អនកចូលរួម។
ដំេណើរករ 21 ចំេពះ្របធនបទេនះ សូម
នខ្លឹម
រមគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តេលខ១ េគលគំ និត និងេរៀបចំករសិក
មវ ិស័យ និងបឋម។
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
•
ពនយល់អំពីសញញណៃនពកយថ ភរកិ ចច និង្របតិបត្តិករ
•
កំ ណត់ឲយជក់ េ
•
ក់ អំពីភរកិចចចមបងៗ
ែដល្រគបដណ្ដប់មួយចំែណកធំេលើេពលេធ្វើករ
យេ្របើបេចចកេទសសួរសំណួរ ឲយផ្ដល់េយបល់ (brainstorming)
បេងកើតបញជី្របតិបត្តិករែដល្រតូវេទនឹងភរកិចចនីមួយៗ េពលគឺសកមមភពែដលពក់ព័នធនឹង ករសេ្រមចភរកិចចេនះ
•
កំ ណត់បទបញ ជ ស្រមប់ ភរកិចច និង្របតិបត្តិករ
•
បេងកើត
ងរួមមួ យរបស់ភរកិ ចច និង្របតិបត្តិករ។
េគគួរែតេគរពនូវបទបញ ជ ពិេសសៗៃនករងរស្រមបស្រមួលសិកខ ស្រមប់ដំ
ែដលអនុវត្ត
ក់កលេនះរួមមន៖
•
ៃលយ៉ ងឲយអនកចូ លរួមទំងអស់យល់្រសបគនេលើន័យៃន កយសពទែដលេគេ្របើ
•
សងកត់ធងន់េលើឃ្ល «អនក...្រតូវែត...មនសមតថភពេដើមបី...» ចូ លេទកន់ទីផ រករងរ
•
បនទប់ពីករផ្ដល់េយបល់ថីៗ ម េលើសំណួរ កំណត់ ភរកិចចមួយកនុងេពលែតមួយ និងេធ្វើយ៉ង ឲយមនលកខណៈចបស់
ស់
•
ជួ យស្រមួលឲយមនតុលយភពទក់ទងនឹងអន្ត គមន៍របស់អនកចូលរួមេផ ងៗ
•
ៃលលកយ៉ ង
•
េចៀស ងករ្របកន់យកែតភ
ឲយមនករ្រពមេ្រព ងគនជុំវ ិញឃ្លេឃ្លងែដលេគេ្របើ្របស់ ្រតឹម្រតូវ្រជុលហួសេហតុ េពក។
លកខខណ្ឌសេ្រមចករងរ និងលកខណវ ិនិច័យ ឆ េលើសមតថភពផលិត
រយៈេពល៖ ៣េម៉ង
េគលបំណង
េធ្វីបញជ ីស្រមង់លកខខ័ណ្ឌកនុងករសេ្រមចភរកច ិ ចេផ ងៗៃនមុខរបរ
នង ឆ ៃន ិ លកខណវ ិនិច័យ
សមតថភពផលត ី បី យតៃម្លគុណភព។ ិ េដម បរ ិបទ
េគចំបច់្រតូវែតរលឹក្របប់អនកចូលរួម
ពក ី រត្រមង់ទិសេ
ករបណុ ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ជពិេសសរលឹកថ គឺជបញ្ហកនុងករនំេបកខជនឲយឈនដល់មត់ទ្វរទផ ី រករងរ។ ្រគឹះ
ផ្ដល់ជូននូវករបណុ ្ដ ះប
យ៉ង
្ដ លែតមន ិ ផ្ដល់បទពេិ
ធេនះេទ។
ឲយអនកសិក ទទួលបននូវសមតថភពទំង្រសុង
េគលេ ៃនករបណុ ្ដ ះប
ថ នសិក
្ដ លគឺេធ្វី
នង ិ ទទួលបននូវសមតថភពផលត ិ ដល់
ក្រមត ី េរស ិ មួយែដល្រតូវនង ឹ បទ ្ឋ នេ្រជស ី (ែខ បនទត់្រកត ិ ៃនទផ ី រករងរ)។ ដំេណើរករ •
ពនយល់អំពីេគលគំនិត លកខខ័ណ្ឌសេ្រមច និងលកខណវ ិនិច័យ ឆ េលើសមតថភព
•
េធ្វើបញជីស្រមង់លកខខ័ណ្ឌទូេទៃនករសេ្រមចភរកិចចនីមួយៗ៖
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
ករងរជ្រកុមឬមនក់ឯង
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ក្រមិតៃនភពតប់្របមល់ ករ្រតួតពិនិតយពី េលើ។ល។ •
កំណត់ឲយចបស់អំពីលកខណវ ិនិច័យ ឆ ៃនករសេ្រមចដ៏ េពញេលញ
ទក់ទិននឹងភរកិចចនីមួយៗ។
ជទូេទ លកខណវ ិនិច័យ ឆ ទំងេនះ្រតូវេទនឹងទិដ្ឋភពមួយឬេ្រចើនែដលេគ សទង់បន និងមន សង្វក់ ភព
ុញ ំ ុ ំ និង
រយៈេពល៖ ៣០នទី
ចសេងកតបន
ស់
រៈសំខន់កុងករសេ្រមចភរកិ ន ចចមួយ។ រៈសំខន់ៃនភរកិចច
េគលបំណង
កំណត់ក្រមត ំ ុ ៃំ នភរកច ួ ៗ។ ិ ៃនភព ុ ញ ិ ចនម ី យ េគសុំឲយអនកផ្ដល់ព័ត៌មន
យតៃម្លពីក្រមិតៃនភព
រៈសំខន់ ៃនភរកិចចនីមួយៗ។ សំណួរខងេ្រកមេនះ
ុ ំញ ជ ក់អំពីចង្វក់ៃនករអនុវត្ត និង ុ ំ និងបញ
ចជួយស្រមួលកនុងករ យតៃម្លេនះ។
•
េតើភរកិចចេនះទមទរនូវសកមមភពែបប្រចំែដលៗ ឬខុសៗគនេ្រចើនជង?
•
េតើ មនបញ ្ហ ្រតូវេ
•
ជញឹកញប់ េតើេគ្រតូវករចំេណះដឹងទូលំទូ
•
ជញឹកញប់ េតើេគ្រតូវករសមតថភពទំនក់ទំនងអន្តរបុ គគលែដរឬេទ?
•
េតើេគ្រតូវបំេពញភរកិចចេនះេ
ះ្រ
យ ករេ្របើខួរកបលេ្រចើនេដើ មបីគិត ឬ យតៃម្លែដរឬេទ?
យមចស់ករខ្លួនឯង
ែដរឬេទ? • • •
យែដរឬេទ? េ
យ្របកន់ខជប់នូវ
ម រតី ទទួលខុស្រតូវ
េតើេគអនុវត្តភរកិ ចចេនះប៉ុនមនដងកនុងរយៈេពលកំណត់មួយ? មួ យសប្ដហ៍ មួយែខ ឬេលើសពី េនះ? កនុងចំេ មភរកិចចទំងអស់ េតើ ភរកិ ចច សំខន់ជងេគ? េតើអីេ្វ ទជផលប៉ះពល់ ្របសិនេបើ េគអនុវត្តមិនបនល្អ ឬមិនអនុវត្តភរកិចចមួយជកំ ណត់?
ដំេណើរករ •
ពនយល់អំពីេគលគំនិតៃន ភព
ុញ ំ ុ ំ ដល់អនកចូលរួម
•
កំណត់ឲយចបស់ េលើរង្វស់ពី១ ដល់ ១០ នូវក្រមិតៃនភព
•
កំណត់សង្វក់អនុវត្តៃនភរកិចចនីមួយៗ
•
កំណត់ឲយចបស់ពីក្រមិតៃន
ុញ ំ ុ ំគួរសមៃនភរកិ ចចនីមួយៗ
រៈសំខន់ របស់ភរកិ ចចនីមួយៗ។
ឥទធិពលៃនករវ ិវត្តបេចចកវ ិទយេលើមុខរបរ រយៈេពល៖ ៣០នទី េគលបំណង ពិពណ៌នពីករវ ិវត្តបេចចកវ ិទយែដល
ចមនផ រភជប់នឹងមុខរបរ និងប៉ ន់្របមណពីផលប៉ះពល់
របស់ េលើភរកិចចៃនបុគគលែដលអនុវត្តករងរ។ ដំេណើរករ •
ករពិភក អំពីករវ ិវត្តថីៗ ម ឬ
ច
ម នទុកមុនែដលប៉ះពល់ដល់ករ្របកបមុខរបរេ
យែផ្អកេលើ
សូចនករមួយចំនួន (ករវ ិវត្តៃនឧបករណ៍េ្របើ្របស់ វ ិធីឬបេចចកេទស សមភរឬវតថុធតុេដើ មថមីៗ
បែ្រមប្រមួលេនកនុងករេរៀបចំករងរ និងកនុងកែន្លងេធ្វើករ។ល។) •
ករ្រតឡប់េទេមើ ល
ងភរកិ ចច និង្របតិបត្តិករ និងករកំណត់អំពីផលប៉ះពល់ែដល
ចមន
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
េលើភរកិចច និង្របតិបត្តិករនីមួយៗ។ ចំេណះដឹង ជំនញ និងឥរ ិយបថ រយៈេពល៖ ១េម៉ ង េគលបំណង កំណត់ឲយចបស់អំពីចំេណះដឹង ជំនញ និងឥរ ិយបថចំបច់ស្រមប់ ករ្របកបមុខរបរ។ ដំេណើរករ •
កំ ណត់វ ិស័យៃនចំេណះដឹង
ជំនញខងបញញ
ម រតី
ចិ តច ្ត លន
េន្រ
ទស ន៍
និង
ឥរ ិយបថ ែដលចំបច់បំផុតស្រមប់្របកបមុខរបរទក់ ទងនឹងករសេ្រមចភរកិចចេផ ងៗ។ •
បញ ជ ក់ឲយចបស់ ថ ថ នភព
េតើធតុទំងេនះមន្របេយជន៍អី្វដល់មុខរបរ
និងែបប
សំណូមពរទក់ទងនឹងករបណុ្ដ ះប
េនេពល
កនុង
។ល។ ្ដ ល
រយៈេពល៖ ៣០នទី េគលបំណង
្របមូលចង្រកងសំណូមពរទក់ទងនឹងករបណុ្ដ ះប
្ដ លទូេទ (ករេរៀបចំែផនកសមភរ ករ
ត់ េរៀន កមមសិក េនកែន្លងេធ្វើករ។ល។)
េគចំបច់្រតូវផ្ដល់េពលេវ
បណុ ្ដ ះប
្ដ ល។
ពួកេគ ប
ដំ
្រគប់្រគន់ េដីមបឲ ី យអនកចូលរួម ចេលីកសំណូមពរទក់ទងនង ឹ ករ
ក់កលេនះមន
រៈសំខន់
េ្រពះថ ផ្ដល់ឱកសឲយពួកេគបេញច ញចំ
្ដ ល នង ិ ករេរៀបចំមេធយបយបណុ ្ដ ះប
្ដ ល។
ស់ស្រមប់មនុស ជេ្រចន ី កនុងចំេ
ប់ រមមណ៍េលីករងរ ក់ែតងស្តង់
ម
បណុ ្ដ ះ
ដំេណើរករ ករពិភក ស្ដីពី៖ • •
ករេរៀបចំសមភរ (ឧបករណ៍េ្របើ្របស់, បរ ិកខរ, វតថុធតុេដើម) ែបបបទៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល មុខរបរ, លំ ប់លំេ យ ឬលំ
(មេធយបយគរុេកសលយ,
សកមមភពរបស់អនក
ប់េរៀងៃនសមតថភព)
•
កមមសិក េនសហ្រគស (ែបបបទ រយៈេពល សង្វក់)
•
្របធនបទេផ ងៗេទៀត
ករសននិ ្ឋ នបញចប់សក ិ ខ
រយៈេពល៖ ៣០នទី េគលបំណង
យតៃម្លដំេណើរ្រប្រពឹត្តេទៃនសិកខ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
និ ង្របកសពីករងរ្រតូវេធ្វើតពីេនះ។ ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ត់េរៀន
បរ ិបទ េគចំបច់្រតូវរ ំលឹកអំពី
រៈសំខន់ របស់សិកខ
ស្រមប់ ករងរបន្ត និង្រតូវ្របមូលចង្រកង
នូវករពិពណ៌នអំ ពីដំេណើរករករងរ។ ដំ
ក់កល •
ករ្របមូលករអ ថ ធិបបយអំពីករេរៀបចំ និងករចត់ែចងសិកខ
•
ករពនយល់អំពីករងរបន្ត
•
េសចក្ដីែថ្លងអំណរគុណចំេពះអនកចូលរួម។
គុណ្របេយជន៍ និងគុណវ ិបត្តិៃនសិកខ វ ិធី •
្រស្តស្រមប់ករ្រប្រពឹត្តេទបង្ហញឲយេឃើញអំពីគុណ្របេយជន៍ ដូចតេទ៖
អនុញញតឲយ្រកុម ជំ
ក់ែតងស្តង់
នដំបូងៃនដំេណើរករ
បេងកើតទំនក់ទំនងជមួយអនកឯកេទសៃនទីផ រករ- ងរេនកនុង
•
ធនសុពលភពៃនមតិេយបល់ែដល្របមូលបន
•
អនុញញតឲយេគបេងកើតបននូវករ្រពមេ្រព ងគនេលើបញ ្ហ ពិត្របកដ
•
មិនសូវ្រតូវករេពលេវ
•
អនុញញតឲយេគេធ្វើករពិនិតយបន្រគប់្រគន់េលើ
•
ជំរញ ុ ឲយមនចំ ករ
•
ប់
េ្រចើនស្រមប់េរៀបចំ និងពិេ្រគះេយបល់ ថ នភពករងរ
រមមណ៍យ៉ ងខ្លំងពីអនកឯកេទសកនុងទីផ រករងរ
ថ បនជំេនឿចិ តេ្ត លើអនគតស្តង់
និងចូលរួមចំែណកកនុង
បណុ្ដ ះប ្ដ លផងែដរ អនុញញតឲយ្រកុមករងរ ែដលទទួលបនទុក ក់ែតងស្តង់ មួយសថិតេនជិតសនិទន ធ ឹងទិ ដ្ឋភពជក់
ែស្ដងៃនមុខរបរ។ វ ិធី • • •
្រស្តេនះក៏មនគុណវ ិបត្តិផងែដរ ដូចជ៖
លំបកកនុងករែស្វងរកមនុស ែដលមនេពលទំេនរ នឹងបេញចញមតិេយបល់របស់ខួនជ្រកុ ្ល ម ចំបច់ត្រមូវឲយអនកចូលរួមមនសមតថភពបេញចញមតិយ៉ងងយ្រសួលកនុង្រកុម
ចំបច់ត្រមូវឲយអនកចត់ែចងអងគ្របជុំេចះបេចចកេទស្រគប់្រគង្រកុមករងរេផ ងៗ សិកខ
ទទួលបនេជគជ័យ។
េដើមបីធនឲយ
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សំេយគវ ិធី
សមតថភពមុខរបរ
្រស្តសក ិ ខ
្រ
វ្រជវឯក
រ
េរៀបចំសមភរ
ករ េរៀបចំ
េ្រជើសេរ ើសអនកចូលរួម ករេកះអេញជញ ើ ករដឹកនំកិច្របជុ ច ំ កំណត់ឃ្ល្របេយគ
ករ សេ្រមច
ករេធ្វើសំេយគ ករកត់្រ របយករណ៍
ករជួបសមភសន៍ េនកនុងករណីែដលេគគមនលទធភពទល់ែតេ ះ េ យ រមូលេហតុ េផ ងៗ កនុងករ ្របមូលផ្ដំុអនកេធ្វើករ េគ ចេ្រជើសយកវ ិធី ្រស្តជួបសមភសន៍ គឺេគចុះេទែស្វងរកព័ត៌មនពីមនុស
ែដលេយើងចង់ជួប េហើយចុះជួបនឹងពួកេគផទល់េននឹងកែន្លងេធ្វើកររបស់ពួកេគ។ ដូេចនះ េគ្រតូវេធ្វើយ៉ង មជឈ ្ឋ នករងរ។ េ
ឲយករេ្រជើសេរ ើសមនុស របស់េយើង បនជសំ
យែឡក េគគួរែតេធ្វើករជួបសមភសន៍េនះេ
ងឲយ
យសហករជមួយសហ្រគស
អងគករឬសមគមវ ិជជជីវៈ។ មនុស ែដល្រតូវសមភស (ពីដប់េទដប់ពីរនក់) ឬមនទំនួលខុស្រតូវផទល់េលើមុខនទីករងរ្រតូវវ ិភគ។
កតំ
ច់ខត្រតូវែត្របកប
ក៏ប៉ុែន្ត េគ មិន្រតូវឲយចំនួនមនុស ទទួល
ខុ ស្រតូវករងរេលើសពីចំនួនអនកែដល្របកបករងរេនះេទ។ ឧបករណ៍្របមូលទិននន័យ។
េលើសពីេនះ
េដីមបេី ្រតៀមេសៀវេភនំផូ វស្រមប់ ្ល សមភសន៍េលីមុខរបរមួយ
េគ្រតូវែតេ្របើ្របស់
េគ្រតូវែត គ ល់អព ំ ីករងរែដល
សក ិ េនះមួយចំែណកធំ។ ជទូេទ េគេធ្វក ី រជួបសមភសន៍ែស្វងយល់ជមួយអនកវ ិជជជីវៈពរី ឬបន ី ក់ ឬ ក៏ជមួយ្រគូបេងគលែដលេធ្វីករេនកនុងវ ិស័យ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
មួយេនះែតម្ដង
េដីមបី ចេ្រតៀមេរៀបចំេសៀវេភនំ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ផ្លូវករសមភសឲយបនល្អ។ ទូ
យអំពម ី ុខរបរេនះ។
េដម ី បេី ធ្វដ ី ូេចនះបន
េគ្រតូវែស្វងរកមនុស -គន្លះឹ
ែដលមនករយល់ដង ឹ ទូលំ
េ្រត មលកខណៈជួបសមភសន៍ អនកជំនញែផនកវ ិធី
មុននឹងអនុវត្តករងរសមភសន៍ លកខខណ្ឌមួយចំនួនែដល •
្រស្តៃលយ៉ ង
បំេពញឲយបននូវ
ចជួយស្រមួលដល់ដំេណើរករសមភស៖
គត់្រតូវេរៀបចំ េសៀវេភនំផូវករសម ្ល ភ ស ែដលេនកនុងេនះមនសំណួរទំងអស់ែដលនឹងចំបច់ ្រតូវេចទសួរេដើមបីទទួលបនព័ត៌មន មករ្របថនចង់បន។ េសៀវេភមគគុេទទសក៍ េនះមនេគល េ
ត្រមង់ ទិសកិចព ច ិ ភក
ស្ដីពីបញ ្ហ ែដល
ចបំភឺប ្ល នយ៉ ងឆប់នូវទិ ដ្ឋភព្រសពិច្រសពិលមួយ
ចំនួនៃនករងរែដលេគវ ិភគ។ េគេផ្ដតជសំខន់្រតឹមែតសំណួរែដលទក់ទងផទល់នឹងអនកទទួល ករសមភស (មិនែមនថនក់េលើរបស់េគេទ)។ េគនឹងេ្របើ ្របស់ កយសពទ ចបស់ៗនិងចំ ៗែតម្ដង។
សំណួរទំងេនះ
្រតូវចង្រកងេទ
មញញ និងេចទជសំណួរ
មរចនសមព័នធែដលបង្ហញជូនេន
ែផនកមុនៃនមគគុេទទសក៍ េនះ េ្រកមចំណងេជើងថ «ទិននន័យែដល្រតូវ្របមូលមកចង្រកង»។ •
ែផនករចុះជួបសមភស
្រតូវេរៀបចំេឡើងេ
ែផនករេនះ្រតូវេផញើជូនពួកេគកនុងកលេវ
យសហករជមួយមនុស ែដលពក់ព័នធ
ដ៏សមរមយមួយ។
លិខិតអេញជើញនឹង្រតូវ្របគល់ជូន
េ
យផទល់ៃដ ឬេផញើជូនេទមនុស មនក់ៗ។ កនុងលិខិតអេញជើញេនះ្រតូវែតមន ចំបច់ស្រមប់ករចូលរួមរបស់មនុស ែដល្រតូវសមភស។
•
េហើយ
កនុងករណីខ្លះ ករបញូជ នក្រមងសំណួរ្រតូវេ្របើ ស្រមប់ ករសមភសេទមុន ចូលរួមរបស់អនកផ្ដល់កិចចសមភស។
ក់នូវ ល់ព័ត៌មន ចជជំ នួយដល់ករ
ករដឹកនំកិចស ច មភស ករជួបសមភសន៍មនក់ៗ និងអនកេឆ្លើយសំណួរ។
ច់ពីគន
គឺជវ ិធីទំនក់ទំនងែបបសកមមរ ងអនកជំនញែផនកវ ិធី
្រស្ត
រេបៀបែដលេគដឹកនំកិចចសមភសជក ្ត កំ ណត់មួយចំែណកនូវគុណភពៃន
ព័ត៌មនែដលទទួលបន។ ករដឹកនំកិចចសមភសពឹងែផ្អកេលើេគលករណ៍ចំ នួនបី អនកជំនញែផនកវ ិធី •
េយង
មេគលករណ៍ទំងេនះ
្រស្ត្រតូវ៖
ជអនកផ្ដួចេផ្ដើមេធ្វើអន្ត គមន៍ េដើមបីផិត ច ផចង់យ៉ង
ឲយជំ នួបសមភសន៍ទទួលបនព័ត៌មន
មករ
ចង់បន
•
េចៀស ងបង្ហញឥរ ិយបថ្រគបដណ្ដប់េលើមនុស ែដល្រតូវសមភស ដូចជនិយយែតមនក់ឯង មរយៈឥរ ិយបថ និងជពិេសស
•
មរយៈករយកចិតទ ្ត ុក
ក់ បេងកើតទំនក់ទំនងល្អជមួយអនក
ែដល្រតូវសមភស។ កិចស ច មភស្រតូវែត្រប្រពឹត្តេទកនុងលកខខ័ណ្ឌសម្រសប េដើមបីេធ្វើឲយអនកែដល្រតូវសមភសន៍ គមនភព
េទើ សទល់កុង ន ចប់
រមមណ៍ (កែន្លង
រមមណ៍ពីសំ
ង ត់, េម៉ ងេពលសម្រសប។ល។)។ សំណួរដំបូងៗ្រតូវែតបងកឲយមនករ
ក់អនក្រតូវសមភស។ េចៀស ងសួរសំណួរេ្រចើននិងពិបកៗ េ្រពះថ
ចនំឲយអនក
ែដលមិនសូវមនទំនុកចិតម ្ត ិន្រពមេឆ្លើយ។ ដូេចនះ េបើ េទះបីជមនមគគុេទទសក៍ែដលេគេរៀបចំ េ្រសចជមុន
េហើយក្ដី ក៏អនកជំនញែផនកវ ិធី គត់បូរលំ ្ដ
ប់េរៀងៃនសំណួរ
្រស្ត្រតូវែតេចះបត់ែបនេទ
មែត
ចេធ្វើបន
ម
ថ នភពនីមួយៗ មនន័យ
ចនំឲយ
េដើមបីជំរញ ុ ឲយអនកែដល្រតូវសមភសេនះេឆ្លើយនឹង
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
សំណួរ។ គុណ្របេយជន៍ និងគុណវ ិបត្តិ វ ិធី
្រស្តជួបសមភសន៍មនក់ៗមនគុណ្របេយជន៍ េ្រចើន ដូចេលើកេឡើងខងេ្រកម៖
•
អនុញញតឲយអនកវ ិធី
•
អនុញញតឲយមនទំនក់ទំនងអន្តរបុគគល្របកបេ
•
ផ្ដល់ផលល្អដល់កិចចសហករ និងករចូលរួម
•
អនុញញតឲយអនកវ ិធី
•
អនុញញតឲយយល់កន់ែតចបស់នូវពកយេពចន៍ និង កយសពទែដលេគែតងេ្របើ្របស់។
្រស្តចូលេទទក់ទងផទល់ជមួយអនកឯកេទសកនុងទីផ រករងរ
្រស្ត្របឡូកេ
យ្របសិទធភព
យផទល់កុងទិ ន ដ្ឋភពជក់ែស្ដងៃនមុខរបរ
ប៉ុែន្តក៏មនគុណវ ិបត្តិផងែដរដូចជ៖ •
មិន
•
កនុងករណីខ្លះ ចនំឲយមនករ យតៃម្លទប្រជុល ឬខពស់្រជុលេលើករងរ ចបងកឲយមនេ ហ៊ុយចំ យខពស់ េ យ រែតេគ្រតូវករេធ្វើដំេណើរ ឬករចំ
•
ចអនុញញតឲយមនករ្រពមេ្រព ងរ ងអនកែដលផ្ដល់ព័ត៌មន យ
េពលេ្រចើនេទេលើមនុស មនក់ៗ • • • • •
ទមទរឲយអនកែដល្រតូវសមភសមនសមតថភពបេញចញេយបល់បនងយ្រសួល ចេចទជបញ ្ហ ចំេពះ្រកុមហ៊ុនមួយចំនួន េ ជួនកល
យ
រករមិនចង់ចូលរួម
ចនំេឆពះេទរកព័ត៌មនែដលមិន្រតឹម្រតូវ
ចបងកភពតប់្របមល់ដល់អនកែដល្រតូវសមភស ទមទរឲយអនកវ ិធី ករសមភស។
្រស្តឆ្លងកត់ករបណុ្ដ ះប
បនទប់ពីករងរសមភស ពណ៌នពីមុខនទីករងរ្រតូវ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្ដ ល្រតឹ ម្រតូវ និងមនបទពិេ
ទិននន័យ្របមូលបន្រតូវវ ិភគ
ធេ្រចើនកនុង
េហើយរបយករណ៍បឋមមួយ
ក់ែតងេឡើង។
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
សំេយគវ ិធី
្រស្តជួបសមភសន៍ ្រ
វ្រជវឯក
រ
មគគេទសក៍នំផ្លូវករសមភស
ករ េរៀបចំ
ចំនួនកិចសម ច ភស
ករសុំ
ត់ជួប
េគរព
មមគគេទសក៍
អ ថ ធិបបយ ្របមូលផ្ដំុទិននន័យ
ករ សេ្រមច
របយករណ៍ៃនករងរសមភស បង្ហញដំេណើរករ េបើកទូ
យ និងេចះបត់ែបន
ករពិនិតយសេងកត ទិននន័យជេ្រចើន
ច្របមូលបន
កនុង ថ ន- ភព ជក់ែស្ដង។ ក៏ប៉ុែន្ត េគគួរែតបូកបញូច លគនរ ងករពិនិតយសេងកត និងករជួបសមភសន៍េដើមបីឲយករ្របមូល
ព័ត៌មនកន់ែតមនលកខណៈសមបូរែបប
មរយៈករពិនិតយសេងកតករ្របកបមុខរបរ
មែត
ចេធ្វើេទបន។
េ្រកអំពីអនកែដល្រតូវេគពិនិតយសេងកតករងររបស់ខួន ្ល េគក៏្រតូវករមនុស ែដល
ចផ្ដល់ព័ត៌មន
្រតឹ ម្រតូវទក់ទងនឹងករងររបស់អនកដឹកនំ អនកទទួលខុស្រតូវខងសុវតថិភព និងអនម័យ។ល។
ចំេពះមុខនទក ី រងរមួយចំនួន េគត្រមូវឲយេធ្វក ី រពន ិ ត ិ យសេងកតជចមបង។
ចំនួនធំស្ដីពក ី រ្របកបមុខរបរ ភពយន្ត។ល។
មជឈ ្ឋ នករងរ។
មពត ិ ទន ិ នន័យមួយ
ច្រតូវ្របមូលបន មរយៈករពន ិ ិតយសេងកតផទល់ ឬករេមីលែខ វ ីេដអូ ែខ
ែតេទះជយ៉ង ជករសំខន់
ករេរសអន ី កផ្ដល់ព័ត៌មន្រតូវែតមនលកខណៈជសំ
ស់ែដលេគ្រតូវេធ្វីយ៉ង
ឲយករពន ិ ិតយសេងកត
កតំ
ង
្រគបដណ្ដប់េលី្រគប់
ភរកច ី បឲ ិ ចៃនមុខនទក ី រងរទំងអស់ េដម ី យករ្របមូលទន ិ នន័យមន្របេយជន៍បំផុត មែត ចេធ្វេី ទបន។ េគវ ិភគករពន ិ ិតយសេងកតទំងអស់ េដីមបេី រៀបេរៀងរបយករណ៍បឋមមួយៃនករពព ិ ណ៌នពីមុខនទីករងរ។
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
េគលករណ៍វ ិភគ ជក់
ក់
មរយៈករពិនិតយសេងកតគឺជករផគំុេឡើងវ ិញ
និងពិពណ៌នឲយបន
ចេធ្វើេទបន អំពីករងររបស់មនុស មនក់ែដលេគសេងកត។ វ ិធី
មែត
អនុវត្តេទបន
សមតថភពមុខរបរ
េនេពលែដលករងរេនះ្រតូវករសកមមភពចិត្តចលនជសំខន់
ករងរដែដលៗ និងគមនអ្វីថីម េហើយរយៈេពលអនុវត្តខី។ ្ល វ ិធី
្រស្តេនះមន
េនេពលែដលករងរេនះទមទរជចមបងនូវករយកចិត្តទុក និងេនេពលែដល មិន
•
ច
ឬ ជ្របេភទ
រៈសំខន់ កុងករណ ន ី
ដូចខងេ្រកម៖ •
្រស្តេនះ
ក់
ឬករេ្របើ ៃដជ្របចំ
ចផ្អកបន
េនេពលែដលករងរេនះមនលកខណៈជករងរពឹងគនេទវ ិញេទមករយៈេពលែវង
ឬ
ពិបកនឹងផ្អក •
េនេពលែដល្របេភទករងរ ឬ
ថ នភពករងរេធ្វើឲយេគពិបកនឹងេធ្វើករកត់្រ
•
េនេពលែដលអនក្រតូវផ្ដល់ព័ត៌មនមិន
ចបេញចញេយបល់បនងយ។
ករេរៀបចំករពិនិតយសេងកត
ំ ញែផនកវ ិធី ្រស្ត្រតូវែតេរៀបចំែផនករករងររបស់ខួ ន េនកនុងដំ ក់កលេនះ អនកជន ្ល នង ិ ំ ូវមេធយបយទំង យែដលអនុញញតឲយេគធនបននូវដេំ ណីរករល្អកុ ងករព ្របមូលផ្ដុន ន ិនត ិ យសេងកត៖
ទ្រមង់ស្រមប់បេំ ពញស កេម ៉ វ ីេដអូ។ល។
ដំ
កប្រតស្រមប់្របមូលទន ិ នន័យ ឧបករណ៍កំណត់េម៉ង ម៉សុន ី ថត នង ិ ក់កលេនះមន្របេយជន៍
នង ិ សំខន់េ
េ្រកម៖
•ទក់ ទងនឹ ងកររេបៀបចំ
-
យ
រែតមូលេហតុដូចខង
្រតូវ៖
ដឹងថេរៀបចំ ករវ ិភគមួយយ៉ ងដូចេម្ដច
ករពិនិតយសេងកតចប់េផ្ដើមពីអី្វ
និងេធ្វើេទ
យ៉ ង - កំ ណត់ឲយបនចបស់ថ្រតូវពិនិតយសេងកតករងរអ្វីខ្លះ
- រកេមើលឧបទទវេហតុ និងករងរមនម្ដងមកលមិនសូវមនភព្រចំែដលែដលនំឲយ
េគមិន •
ចពិនិតយសេងកតជ្របចំបន។
ទក់ទិននឹងសមភរ ្រតូវ៖ - េ្រត មេពលេវ
ល្អស្រមប់ ករពិនិតយសេងកត (ករចប់េផ្ដើម និងចុងបញចប់ៃនដំេណើរ ករ
ករងរ, ្របតិបត្តិករមនម្ដងមកល) េដើ មបីបេងកើតែផនករករងរែដលអនុញញតឲយេគេធ្វើករ ពិ និតយសេងកតមន្របេយជន៍ជអតិបរម
េ
យរ ំខនតិចតួចបំ ផុត
មែត
ចេធ្វើេទបន
ដល់សកមមភពកនុងវ ិស័យែដលេគេធ្វើករវ ិភគ។
•
មូ លេហតុែផនកវ ិធី
្រស្ត
- មនចំេណះដឹងបេចចកេទសជអតិបរម និង
គ ល់ កយស័ពទបេចចកេទសែដលស្រមួលដល់
ទំនក់ទំនងជមួយមនុស ែដលេគពិនិតយសេងកត។
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ជំនួបសមភសន៍េនជំ
នដំបូង ឬជករេ្រត មលកខណៈ
ករជួបសមភសន៍ជមួយអនកឯកេទស េនកនុងអំឡុងេពលជួបសមភសន៍ ជមួយអនកឯកេទស អនកជំនញែផនកវ ិធី ្រស្ត ្រតូវពយយម ែស្វងរកឲយបននូវទិននន័យ ែដលនំរប ូ េគឲយេធ្វើករពិពណ៌នយ៉ ងសេងខបមួ យ និងបញជី រេពើ ភណ្ឌដំបូង មួយអំពីភរកិចចៃនមុខរបរ។ ករជួបសមភសន៍ជមួយអនកទទួលខុស្រតូវសហ្រគស ជំនួបេនះមនេគលបំណងកំណត់េពលេវ
ទីកែន្លង្រតូវពិនិតយសេងកតអនកេធ្វើករ និងគេ្រមង
ករជួបសមភសន៍េដើមបីទទួលបនព័ត៌មន ែដលនឹងជួយស្រមួលដល់ករងរេនះេដើមបីេចៀស ងករខត បង់េពលេវ
។
េនកនុងរយៈេពលពិនិតយសេងកត អនកវ ិធី ្រស្ត្រតូវែតដឹងព័ត៌មនទំងអស់ េហើយមិន្រតូវមន រមមណ៍ថជប់គំងេ យ រែតេសចក្ដីបញ ជ ក់េផ ងៗ ែដលេធ្វើេឡើងេ យអនកផ្ដល់ព័ត៌មនេនះេទ។ ្របសិនេបើករពិនិតយសេងកតផទុយនឹងគំនិតេយបល់ែដលធ្លប់មន ឬមនមនទិល េគចំបច់្រតូវេធ្វើករេផទ ង ផទត់។
ករបេងកើតករងរពិនិតយសេងកត ពិនិតយសេងកតេ
យផទល់ឬ្របេយល
ចជវ ិធី
្រស្តពីរែដលបង្ហញជូនេនខងេ្រកមេនះ។
ករពិនិតយសេងកតផទល់ វ ិធី
្រស្តេនះសំេ
កត់្រ
យ៉ ង្រតឹ ម្រតូវអំពីដំេណើរករសកមមភពរបស់អនកេធ្វើករងរេនកនុង
េពលេគអនុវត្តករងរ។ ករពិនិតយសេងកតេធ្វើេឡើងជេ្រចើនដំ គ ល់ឱយចបស់ពីមុខរបរ (បញជីមុខតំែណង
ក់កល ែដលដំ
ក់ កលដំបូងសំេ
កយស័ពទ លកខខ័ណ្ឌករងរ េ្រគ ងម៉ សុីន និងបរ ិកខរ។ល។)
អំពីេហតុករណ៍េផ ងៗែដលខ្លួនបនេឃើញរួចេហើយ អនកវ ិធី ្រស្ត្រតូវពិ និតយ េមើ លឯក ររបស់ខួន ្ល និង្រសង់នូវអ្វីែដលខ្លួនេមើ លេទមិន្រប្រកតី ឬមិនេពញេលញ បនទប់មក្រតឡប់ េទកែន្លងករងរទំងេនះវ ិញ េដើមបីបំេពញចំ ណុចខ្វះចេន្លះ និងេធ្វើករពិ និតយសេងកតឲយបនកន់ែត បនទប់ពីបនកត់្រ
្របេសើរ។ េនកនុងដំ ក់កលេនះ េគ ្រតូវ្របកន់ឥរ ិយបថចបស់ ខ្លួនេមើលេឃើញ េ យេជៀស ង ល់ករេធ្វើករបក្រ យ។ ករពិនិតយសេងកតេ
ស់ និងកត់្រ
ឲយចបស់នូវអ្វីែដល
យ្របេយល
ករងរេនះសំេ
ថតយក
សកមមភពទំង
យរបស់មនុស ែដលកំពុងែតបំេពញករងររបស់
ខ្លួន េ យេ្របើមេធយបយេ តទស ន៍។ បេចចកេទសេនះអនុញញតឲយេគព្រងីកពកយេពចន៍ ទក់ទងនឹង ្រពឹ តិក ្ត រណ៍ែដលេគ ចពិ និតយសេងកតបន ឬក៏ ចឲយេគបេងកើនភពជក់ ក់ៃនទិននន័យ។ មេធយបយ េ
តទស ន៍
តួយ៉ង េឃើញ។
េគ
ចេ្របើ ្របស់ស្រមប់ ករងរេ្របើៃដ ែដលទមទរភពជក់ ចកំណត់វ ិធី្របតិបត្តិករ
េពលេវ
និងេធ្វើឲយេលចេឡើងនូវទិដ្ឋភពែដលជួនកលេគពិបកនឹងេមើល
បេចចកេទសេនះេធ្វើឲយេគ
និងរក ទិ ននន័យទុក។ មយ៉ ងេទៀត េគ ពិនិតយសេងកត
ក់ និងមនភព្រចំែដលៗ។
ចបនថយេលប នឬឈប់េនេសង ម
េដើមបីសេងកតរូបភព
ចយកមកេមើលេឡើងវ ិញប៉ុនមនដងក៏បន្របសិនេបើចំបច់។
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
េតើ្រតូវពិនិតយសេងកតអនកេធ្វើករេនេពល ្របេភទករងរែដលេគចង់សេងកតេមើល។ េគ •
ចេម្លើយមិនងយេទ
ចេធ្វើករពិនិតយសេងកត
េហើយ
្រស័យនឹង
មរេបៀបពីរេផ ងគន៖
្របសិនេបើករងរេនះមនសកមមភពក្រមេ្រចើន ករសេងកត្រតូវេធ្វើេឡើងជបន្តបនទប់ និងេធ្វើ េឡើងេនេពលេវ វ ិធី
កំណត់
មួយ េដើ មបីែស្វងយល់សកមមភពនីមួយៗ។ អនកជំនញែផនក
្រស្ត្រតូវមនឱកសសេងកតេមើល ល់សកមមភពរបស់អនកេធ្វើករងរ។ ករសេងកត្រតង់
ចំ ណុចេនះសំេ េពលេវ •
?
េលើករសិក សកមមភពែប្លកៗពីគន្រគន់ េបើ
និងែដលមនភរកិចច
ម
កំណត់
ផទុយេទវ ិញ ្របសិនេបើករងរមនលកខណៈ្រចំ ែដលៗ ជ េគលករណ៍ េគ ្រគន់ែតេធ្វើករ សេងកតពីរបី ដំ ក់កលជប់ៗគន និងេនកនុងេពលដ៏ែវងគួរសមមួយេដើមបីែស្វងយល់ពីវដ្ដ
មួ យទំង្រសុងៃនសកមមភពេនះ។ ករសេងកតជប់ េទ
ប់សម្រសបនឹងសកមមភព្រចំែដលៗ
មវដ្ដមួយខ្លីលម ម (ែវងបំផុតមួយសប្ដហ៍) ឬេដើមបីសិក សុីជេ្រមេលើទិដ្ឋភពែតមួយ
គត់ៃនសកមមភព។ គុណ្របេយជន៍ និងគុណវ ិបត្តិៃនវ ិធីសេងកត
ំ ញែផនកវ ិធី គុណ្របេយជន៍ៃនវ ិធស ី េងកតេនះអនុញញតឲយអនកជន
•
្របមូលបននូវព័ ត៌មនពិត និងជក់ែស្ដងបនេ្រចើនជអតិបរម
•
កត់បនថយបននូវករបក្រ
•
ថតចម្លងបនេ
•
វ ិភគករងរេធ្វើេ
•
េមើ លឈុតវ ីេដអូ េឡើងវ ិញេ្រចើនដង
្រស្ត៖
យខុស
យផទល់នូវដំ
ក់កលៃនករសេ្រមចភរកិ ចចនីមួយៗ និងេពល្របតិបត្តិ
យៃដ និងករងរែដលមនវដ្ដខី្ល មករចំបច់ ្របសិនេបើមេធយបយេ
តទសន ន៍ ្រតូវ
បនេគេ្របើ ្របស់ វ ិធីេនះក៏មនគុណវ ិបត្តិែដរ េ្រពះថ ៖ •
ចប
•
ចមិនសូវមន្របេយជន៍ ចំេពះភរកិចចែដល
•
្ដ លឲយេកើតភពេទើសទល់ដល់មនុស ែដលមិនសូវទុកចិតេ្ត គ
្រតូវករអនកឯកេទសែដលមនបទពិេ
ុញ ំ ុ ំ
ធកនុងមុខរបរ ចទញេចញអំ ពីករសេងកតនូ វទិដ្ឋភពមួយចំនួនៃនករងរ ដូចជឥរ ិយបថ ឬដំេណើរករ
•
ខួ រកបលែដលេធ្វើអន្ត គមន៍េនេពលបំេពញភរកិចចកុងសភពមិ ន នចបស់ ចទញេចញជករលំបក និងេ្រគះថនក់ែដលេគ្រតូវ្របឈម េ
•
វ ិធនបងករមួយចំ នួន (ករចូលេទេកៀកសនិទជ ធ មួយមុខរបរ កររ េ •
យ
រវត្តមនរបស់អនកវ ិធី
យេឃើញមនករចត់
យបត់នូវ្របតិកមមតប
្រស្ត ករបេងកើតពិភពករងរមួយមិនជក់ែស្ដង។ល។)
ចទមទរឲយមនករេ្រជើសេរ ើសអនកសេងកតករែដលឆ្លងកត់ករបណុ្ដ ះប
និងេពរេពញេ •
ស់
យបទពិេ
្ដ ល្រតឹម-្រតូវ
ធ
មិនអនុញញតឲយមនករ្រពមេ្រព ងគនរ ងអនកផ្ដល់ព័ត៌មន។ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
សំេយគវ ិធី
្រស្តជប ួ សមភសន៍ ករ្រ
វ្រជវឯក
រ
មគគេទសក៍សមភសន៍ ករេរៀបចំ ចំនួនបទសមភសន៍ ករ
ត់ជួប
បង្ហញវ ិធី ករេបើកទូ ករេគរព
ករសេ្រមច
្រស្ត
យ និងបត់ែបន មមគគេទសក៍
ករអ ថ ធិបបយ ករចង្រកងទិននន័យ របយករណ៍ៃនករសមភស
ក្រមងសំណួរ ្របសិនេបើសិកខ ដំេណើរ ឬេ វ ិភគ សិក
យ
ឬករជួបសមភសន៍មិន
យ
របញ ្ហ ចមងយផ្លូវេធ្វើ
រខ្វះមនុស ទំេនរនឹងបំេពញភរកិចច ក្រមងសំណួរទក់ទងនឹងែផនក សំខន់ៗៃនករ
ថ នភពករងរ
ចនឹង្រតូវេផញើជូនមនុស ែដលជសំ
បនទប់មក្របមូល មកចង្រកងនិងបក្រ
ែដលេគេ
ចេធ្វើេទបនេ កដំ
ងឲយ្រកុមអនកេធ្វើករែដលេគ្រតូវ
យ។ ប៉ុែន្ត េគ្រតូវដឹងឲយបនចបស់ថ អនកេឆ្លើយសំណួរ
យកេនះមនក្រមិតចំេណះដឹង្រគប់្រគន់ េដើ មបីយល់ន័យ
្រពំ ែដនៃនសំណួរ
និង
ចេឆ្លើយ
បន។ េបើពុំេនះេទ េគ្រតូវធនឲយបនថមនជំនួយ និងក៏្រតូវេ្រជើសយកមេធយបយមួយេផ ងេទៀតកនុង ករ កសួរ។
េដម ី បេី រៀបចំក្រមងសំណួរមួយឲយបន្រតម ឹ ្រតូវ េគ្រតូវ គ ល់ករងរែដលេគ្របុងសក ិ ឲយបនចបស់។
ចំេណះដង ឹ េនះ
ចេកីតេចញពក ី រ្រ
វ្រជវឯក
រ
បូករួមនង ឹ ករជួបសមភសន៍ែស្វងយល់មួយ
ឬពីរជ
មួយនង ួ ស្រមួលករ ី បជ ឹ អនកេធ្វក ី រែដលេយង ី ្រតូវវ ិភគឬក៏បំេពញបែនថម ឬពគ ី ណៈកមមធក ិ រករងរ េដម ី យ បេងកត ី ក្រមងសំណួរមួយែដលេក្ដបបននូវ ល់ទិដ្ឋភពែដល្រតូវវ ិភគ។
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
េគនឹងចប់េផ្ដើមេធ្វើករវ ិភគ
េ្រកយពីទទួលបនក្រមងសំណួរែដលបំេពញេ្រសចេហើយ ទិ ននន័យ និង
ក់ែតងរបយករណ៍ជំ
នដំ បូងៃនមុខរបរ។
េរៀបចំក្រមងសំណួរ ករ
ក់ែតងក្រមងសំណួរស្រមប់ ករងរអេងកត
ែបងែចកជបីដំ
ក់ កលខុសៗគនដូច
តេទ៖ ដំ
ក់កលទី១ ករពិនិតយេមើលេឡើងវ ិញនូ វេគលបំណងៃនករវ ិភគ េដើ មបីកំណត់្របធនបទចមបងៗែដល
្រតូវេលើកេឡើង។ ជំ
នេនះអនុញញតឲយកំណត់្របេភទសំណួរែដល្រតូវេចទសួរ៖ សំណួរែដលមន
ចេម្លើយែតមួយកនុងចំេ •
មពីរ, សំណួរចេម្លើយេ្រជើសេរ ើស ឬសំណួរចំហ។
សំណួរមនចេម្លើយពីរ៖
ចផ្ដល់លទធភពឲយេគេ្រជើសយកចេម្លើយមួយកនុងចំេ
ែដលមនែតមួយគត់្រតូវេ្រជើសេរ ើស។ ចេម្លើយេនះ
មពីរ
ចជ «បទ/ចស» ឬ «េទ», «ពិត» ឬ «
មិនពិត», «ល្អ» ឬ «មិនល្អ»។ល។ •
សំណួរេ្រជើសេរ ើសចេម្លើយេ្រចើន៖ ្រតូវ ចំ េ
•
មេនះមនែតមួយប៉ុេ
សំណួរចំហ៖
ទក់ទងនង ឹ ចំេ ដំ
ក់ ជូននូវសំេណើរចំនួនបី ឬេលើសពីេនះ ែដលកនុង ្ណ ះែដលជចេម្លើយ្រតឹម្រតូវ។
មិនបង្ហញចេម្លីយ
មួយេទ។
អនកេឆ្លីយបង្ហញអំពម ្ល ី តិេយបល់របស់ខួ ន
ទបញ្ហេនះ។
ក់កលទី២ ករ
ក់ែតងក្រមងសំណួរេដើមបីេ្របើ ស្រមប់ ្របមូលព័ត៌មនែដលេគចង់បន។
េរ ើស្របេភទសំណួរ •
្រស័យនឹង
ករេ្រជើស
ថ នភពដូចខងេ្រកម៖
េគចង់ត្រមូវឲយអនកផ្ដល់ព័ត៌មនសេ្រមចចិត្តចំេពះែត
ថ នភពមួយ ដូេចនះ េគេចទសំណួរ
មនចេម្លើយពីរ •
េគដឹងរួចេទេហើយអំពីចំនួនចេម្លើយែដល
ចមន
ដូេចនះេគគួរែតេចទសំណួរែដលមន
ចេម្លើយេ្រចើនស្រមប់ េរ ើស •
េគមិន
គ ល់អីទ ្វ ំងអស់ េពលគឺ េគមិនបនដឹងចបស់អំពីចេម្លើយែដល
ចមន ដូេចនះ េគ
្រតូវែតេចទសំណួរជលកខណៈចំហ។ ជេ្រមើសសំណួរ
គឺ
្រស័យនឹងបញ ្ហ ែដលេគេចទេឡើង
ែដលេគបេងកើតេឡើង្រតូវមនលកខណៈចបស់និងជក់ ែបបេនះបន អនកវ ិធី
្រស្ត្រតូវេគរព
សំណួរ
ក់ េដើមបីេចៀស ងករយល់្រចឡំ។ េដើមបីេធ្វើ
មលកខណវ ិនិច័យ ឆ ដូចតេទ៖
•
ក្រមងសំណួរ្រតូវែតខ្លី
•
សំណួរ្រតូវករចេម្លើយចបស់គួរែតេ្របើឲយបនេ្រចើន េដើ មបីជួយស្រមួលដល់ករវ ិភគចេម្លើយ
•
សំណួរចំ ហ្រតូវែតចបស់ ចំទិសេ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
មែត
និងលទធផលរ ំពឹងទុក។
ចេធ្វើេទបន ខ្លី និងមិនមនភព្រសពិច្រសពិល
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
•
ពកយបេចចកេទសែដលេ្របើ្រតូវែតកំ ណត់និយមន័យឲយបនចបស់
•
សំបុ្រតអមភជប់្រតូវពនយល់អនកផ្ដល់ព័ត៌មនអំពីេគលេ
ដំ
ស់
ៃនករអេងកត។
ក់កលទី៣ េនេពលែដលេគសេ្រមចចិតអ ្ត ំពី្របេភទសំណួរែដលេគ្រតូវេចទសួរ
និងអំពីករសរេសរ
េឡើងរួច ល់េហើយ េគ្រតូវចប់េផ្ដើមកំ ណត់អំពីករេរៀបចំសំណួរ។ ចំេពះករេរៀបចំេនះ េគចំបច់្រតូវ េគរព •
មេគលករណ៍មួយចំនួនដូចតេទ៖ េចៀស ងអក រកត់ េលើកែលងែតអក រកត់េនះមនេគេ្របើ េ្រចើនបំផុត េហើយេមើលេទអនកេឆ្លើយ សំណួរទំងអស់សុទធែត
គ ល់
•
ទុកកែន្លងឲយបន្រតឹម្រតូវស្រមប់ ចេម្លើយខ្លីៗ។ កនុងករណីេនះ ចូរេរៀបចំ ្រកុមចេម្លើយេ្រកមទ្រមង់ ជ ង
•
េ្រត មកែន្លងឲយបន្រគប់្រគន់ស្រមប់ចេម្លើយែបបពិពណ៌ន
•
បង់េលខេរៀងសំណួរជែផនកៗ ពីេដើមរហូតដល់ចប់ េដើមបីេចៀស ងករ្រចឡំ។
ករចត់ែចងក្រមងសំណួរ េផញើក្រមងសំណួរ
ឬ្របគល់ក្រមងសំណួរជូនេទអនកពក់ព័នធ ៃនករវ ិភគ។
ថ ប័នេដើ មបីបង្ហញពីេគលេ េអឡិច្រតូនិករបស់គត់
េលើសពី េនះ
េ
យមនអមេ
េឈមះរបស់អនកវ ិធី
្រតូវែតភជប់េទជមួយេនេពលេផញើក្រមងសំណួរេនះ
្រស្ត
យសំបុ្រតរបស់ ឬ
សយ ្ឋ ន
េដើមបីឲយអនកផ្ដល់ព័ត៌មន
ចសួរព័ ត៌មន្របសិនេបើ ចំបច់។
្របមណជបស េគ្រតូវេផញីសំបុ្រតរ ំលក ី ប្ដហ៍បនទប់ពេី ផញីក្រមងសំណួរ េបគ ី ម នចេម្លយ ី ឹ មួយចបប់េទ
កន់និេយជករបស់អនកែដលេគសុំព័ត៌មន សរេសរចេម្លយ ី េនកនុងក្រមងសំណួរ។ េគ្រតូវយកចិតទ ្ត ុក
ឧបករណ៍្រ
វ្រជវេនះ។
ករងរែដលេគចូលរួម សំណួរបំេពញរួច
ក់
េគ
មេមីលឲយជប់
ប់ចំេពះសហ្រគស
ឬករពនយល់ទក់ទងនង ឹ ករ
ែដលមន ិ ្តទុក ិ សូវយកចត
ក់េលី
្រតូវសងកត់ធងន់េលីត្រមូវករចំបច់ៃនក្រមងសំណួរស្រមប់ជករ ម ន
េដីមបី ក់ែតងស្តង់
អនកវ ិធី
េ យមនករបំភជ ្លឺ យថេហតុ
សមតថភពមុខរបរ។
ដូចគនេនះែដរ
េនេពលទទួលក្រមង
្រស្ត្រតូវពន ិ ិតយេមីលឲយចបស់ថមនព័ត៌មនទំងអស់ែដលខ្លួនចង់បន។
កនុង
ករណីែដលខ្វះទន ី បព ី , ែកស្រមួល ឬបំេពញ ិ នន័យ េគ្រតូវ្រតឡប់េទសហ្រគសេនះវ ិញ (ឬទូរស័ពទ) េដម ី ្រងក
បែនថមទន ិ នន័យ។
គុណ្របេយជន៍ និងគុណវ ិបត្តិៃនវ ិធីក្រមងសំណួរ ករេ្របើ វ ិធីក្រមងសំណួរមនគុណ្របេយជន៍ េ្រចើន ដូចេលើកេឡើងខងេ្រកម៖ •
អនុញញតឲយ្របមូលបនព័ ត៌មនជអតិបរម
•
បងកជភពតប់្របមល់តិចបំផុតដល់អនក្រតូវផ្ដល់ព័ត៌មន
•
ទមទរេពលេវ
•
អនុញញតឲយអនកេឆ្លើយសំណួរបេញចញមតិបនេ
តិច និងេ
ហ៊ុយទបគួរសម យេសរ ីេនកនុងចេម្លើយែដលផ្ដល់។
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
វ ិធី េនះក៏មនគុណវ ិបត្តិផងែដរ ដូចជ៖ • • • •
ករលំបកកនុងករ
ក់ែតងក្រមងសំណួរ (បេងកើតសំណួរ)
ត្រមូវឲយអនកេឆ្លើយសំណួរ្រតូវមនសមតថភពបេញចញមតិ ចមនករបក្រ
យ្រ
យខុសទិ សេ
គមនលទធភពកនុងករេធ្វើទំនក់ទំនងអន្តរបុគគល
•
េ្រគះថនក់បងកេឡើងេ
យ
រករចម្លងគំនិត
•
ចំ េពះអនកផ្ដល់ចេម្លើយ ករគមនលទធភពឈនេទដល់ករ្រពមេ្រព ងគនមួយ។ សំេយគវ ិធី
មគនេពលេឆ្លើយសំណួរ
្រស្តក្រមងសំណួរ
ករ្រ
វ្រជវឯក
ករកំណត់ទំហសំ ំ
រ
កពិេ
ធន៍
ករេ្រត ម ករ
ក់ែតងក្រមងសំណួរ
ករផ្ដលសុ ់ ពលភពដល់ក្រមងសំណួរ
បង្ហញវ ិធី
្រស្ត
ករេផញើក្រមងសំណួរ កររ ំលឹក និងជំរញ ុ
ករសេ្រមច
ផ្ដលសុ ់ ពលភព និងអ ថ ធិបបយ ករចង្រកងទិននន័យ របយករណ៍អេងកត
៣.៤ របយករណ៍ករវិភគ
របយករណករវ ិភគ
ថ នភពករងរ
ថ នភពករងរ្រតូវែតបំេពញ
ជូននូវទន ិ នន័យែដលមនលកខណៈេពញេលញបំផុត
មួយ
េនះេទ។
មគគុេទទសក៍វ ិធី
មពិតេគ្រតូវចងចំថ
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
មែត
មលកខខ័ណ្ឌជេ្រចីន េហយ ី ្រតូវបង្ហញ
ចេធ្វេី ទបន មន ិ ថេគ្រតូវេ្របីវ ិធី
ករវ ិភគនង ឹ េ្របីជស្តង់
្រស្តអ្វី
ស្រមប់្រគប់ករងរេផ ងៗ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
បំេពញដំ
េនេពលេ្រកយេទៀត។ ដូេចនះេគ្រតូវគត ិ យ៉ង
ក់កលេនះឲយបន េដម ី បផ ី លត ិ របយករណ៍
មួយែដលរួមមនទិននន័យទំងអស់ដូចមនបង្ហញជូនេទែផនកទី៣.២ ៃនមគគុេទទសក៍េនះ។ របយករណ៍ ក៏ដូចជករវ ិភគ
ជូនខងេលើ។
មកបួនខនតវ ិធី ្រស្តដូចបង្ហញ មពិត ភរកិចចមួយែដលកំណត់ មិនចបស់ ឬបង្ហញេឡើងមិនចបស់ ឬជំនញមួយែដល ថ នភពករងរ ្រតូវែតេគរព
បរ ិយយមិនបនលម្អិតល្អ មិនយូរមិនឆប់នឹងបងកជករលំបកេនកនុងករកំ ណត់សមតថភព។ ដូេចនះ េគ ្រតូវអនុវត្តឲយបន្រតឹម្រតូវ
និងចបស់បំផុត
មេសចក្ដីែណនំេផ ងៗេនកនុងមគគុេទទសក៍ េនះ យឥតអំេពើ។
េចៀស ងជួបនឹងបញ ្ហ េផ ងៗនេពលេ្រកយ េ
ជចុងេ្រកយ
លកខណៈបុគគលេនះេទ។
ដេំ ណីរករ វ ិធី
ក់ែតងស្តង់
របយករណ៍្រតូវេចៀស ងករេ្របស ង ី ម្ដែី បបេរសេអ ី ី មពត ិ
បណុ ្ដ ះប
នង ឆ ជ ិ មន ិ ្រតូវេធ្វក ី រវ ិនច ិ ័យ
របយករណ៍មួយែដលមនលកខណៈលំេអៀងនង ឹ មន ិ ្រតឹមែតបំផ្លញ
្ដ លប៉ុេ
្ណ ះេទ
្រស្តែផ្អកេលីសមតថភពេទៀតផង។
ភពសម្រសបៃនរបយករណ៍ករវ ិភគ
ែថមទំងប៉ះពល់ដល់េគលករណ៍្រគះឹ ៃន
ថ នភពករងរេទនឹងលកខខណ្ឌកំណត់
អន្ត គមន៍្របេភទេនះ មនេគលេ េ
េដើមបី
ធនឲយខ្លឹម
ររបយករណ៍មនភព្រតឹម្រតូវេទ
ះដូរគំនិតេយបល់ និងព័ត៌មនែដល្របមូលបន េហើយជដំ
ក់កលក
មករ
្ដ លមួយមុននឹងឈន
េទកំណត់េចញជសមតថភព។ ព្រងងរបយករណ៍
្រតូវបនបញូជ នេទឲយមនុស ែដលបនចូ លរួមកនុងករផ្ដល់ព័ត៌មនេដើ មបីសុំ
េសចក្ដីអ ថ ធិបបយ។ មនុស ទំងេនះ្រតូវបនេសនើសុំឲយពិនិតយខ្លឹម
រៃនរបយករណ៍ េ
យេចទជបី
សំណួរសំខន់ៗ៖ •
េតើព័ត៌មនសមេហតុ ផលែដរឬេទ?
•
េតើព័ត៌មន្រតូវែដរឬេទ?
•
េតើព័ត៌មនេពញេលញែដរឬេទ? ករជួបមុខផទល់
បង្ហញេ
យពិ
ចនឹងចំបច់ែដរ ្របសិនេបើអនកពក់ព័នេធ នះពិបកនឹងទក់ទង ឬ្របសិនេបើករ
្ដ រអំពីខឹម ្ល
រៃនរបយករណ៍
ចមន្របេយជន៍
អ ថ ធិបបយពីពួកគត់។
្របសិនេបីរបយករណ៍េកីតេចញែតអំពទ ី ិននន័យ្របមូលបន
គួរែតេធ្វក ី រផ្ដល់សុពលភពេ យអនកជំនញមុខរបរមួយ្រកុម។
េដើមបី្របមូលយកេសចក្ដី
មរយៈក្រមងសំណួរ ឬករសេងកត េគ
ករផ្ដល់សុពលភពេនះ
អនុញញតឲយេគ
បេងកត ី បនជករ្រពមេ្រពៀងគនមួយស្ដីពី ថ នភពករងរ នង ិ េចៀស ងករសរេសរែតអំពក ី រណីពេិ សស
េ យែឡក េ យមន ិ បនបង្ហញអំពី ្របសិនេបើចំបច់ ខ្លឹម
ថ នភពទូេទៃនមុខរបរេនះ។
រៃនរបយករណ៍ករវ ិភគ
អ ថ ធិបបយែដលេគទទួលបន។
ច់
ថ នភពករងរ ្រតូវែកត្រមូវេទ
មេសចក្ដី
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
ងទី៤ វ ិធី
េសៀវេភ
ថ បនករបណុ ្ដ ះប
ទ្រមង់្របព័នធបណុ ្ដ ះប
អភិវឌ វ ិធី
្រស្ត បញូច លយុវជនេបះបង់ករសិក េទកនងសងគ មវ ិជជជីវៈ ុ
ែដល ក់ែតងេឡង ្ល េំ ណីរករែក ី ស្រមប់ជួយនំផូ វដ
្ដ ល
្ដ លវ ិជជជីវៈៃនប
្ដ ្របេទសនយ ិ យភ
ប ំង
្រស្តថមី ែដលអនុញញតឲយេគកត់បនថយវ ិបត្តប ិ ងកេឡង ី េ យ
ចនង ឹ ចូលរួមចំែណក
រែតយុវជន «េបះបង់ករ
សិក » មួយចំនួនធំែដលឈនេជីងមកដល់ទផ ំ កន់ែតពេិ សសជងេនះ ី រករងរជេរៀង ល់ឆន។ េទេទៀត វ ិធី
្រស្តែផ្អកេលស ី មតថភពេកត ី េចញអំពឧ ី បករណ៍វ ិធី
ស្រមប់្របេទសែដល្របឈមមុខនង ឹ បញ្ហេនះ។
េដម ់ កសស្រមប់ឲយវ ិស័យបណុ ្ដ ះប ី បផ ី ្ដលឱ
សិក ដល់យុវជន
្ដ លមូល ្ឋ ន
ចបន្តេបសកកមមផ្ដល់ករ
ួ អនកសិក េគលេ េគ្រតូវែតកំណត់ឲយបនចបស់អព ំ ីចំនន
យុ១៣ឆន ំ យុវជនមនក់ទន ំ ងជមន ិ
ំ ួយករ ចក្លយជជន
្រស្តែដល
។ េគ គត ិ ថេនមុន
ចឈនេទសក ិ កនុងកមមវ ិធីមួយ ឬគេ្រមងែដលមនេគល
េ ចមបងកនុងករបញចូ លពួកេគេទកនុងសងគមវ ិជជជីវៈបនេឡយ ី ។ អន្ត គមន៍របស់្របព័នធអប់រ ំស្រមប់
យុវជនទំងេនះ គួរែតេផ្ដតេលីករសក ិ មូល ្ឋ ន អកខរកមម ករវ ិល្រតឡប់ចូល
យេជគជ័យ។
េលីរូបមន្តមយ ួ េផ ងេទៀតែដលសំេ
ឲយពួកេគ
បង់ករសិក »
ចមនលទធភពបំេពញបែនថមេ យេ្រជីសេរសយក្របព័ នធបណុ ្ដ ះ ី
េ
ប
យ
ចបញច ប់ករសិក េ
វ ិញ នង ិ េផ្ដត
រែត្របវត្តស ួ េគមនក្រមត ំ យុវជន «ែដលេបះ ិ ក ិ របស់ពក ិ េខ យ ឬេខ យខ្លង មួយចំនួនតូច
្ដ លមួយែដលអនុញញតឲយពួកេគឈនេទ្របកបមុខរបរមួយ ែដលេនះជេគលេ
បណុ ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ។ ដូេចនះ េគ ចំបច់្រតូវែតបេងកីតវ ិធី
អនកេបះបង់ករសក ិ »
នយុទធ
្រស្តសំេ
ជេរៀង ល់ឆន។ ំ
យគត ិ គូរអំពីទស ន
េពលគជ ឺ ទផ ី រែដលវ ិវត្តេទ មសង្វក់េសដ្ឋកច ិ ច។ ជំ
្រស្តថៗ មី ែដលេឆ្លីយតបបននង ឹ ចំនួន «
ដ៏េ្រចន ី េនកនុងករសក ិ មូល ្ឋ ន
សមហរណកមមេនះ្រតូវែត ក់ព្រងយេ
របស់្របព័នធ
វ ិធី
្រស្តេធ្វី
វ ិស័យករងរេនកនុងទផ ី រករងរ
េធ្វើសមហរណកមមយុវជន «េបះបង់ករសិក » ្រតូវែតបញូច ល
នូវធតុសំខន់ៗពី រ៖ លកខណៈសមបត្តិផទល់ខួននិ ្ល ងករសិក របស់យុវជន «េបះបង់ករសិក » និងបុគគលិកលកខណៈៃនករងរែដលមនុស មនលកខណៈែបបេនះ
ចេធ្វើបន។
លកខណៈសមបត្តិរបស់យវុ ជនេបះបង់ករសិក ករគិតគូរអំ ពី
ថ នភពរបស់យុវជនមនក់ៗគឺ ជជំ
នដំបូងដ៏សំខន់ស្រមប់ សេ្រមចឲយ
បនេជគជ័យកនុងដំេណើរករទំងមូលៃនសមហរណកមមេទកនុងសងគមវ ិជជជីវៈ។ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ប
អ្វែី ដលេគចង់បនបំផុតេនះគឺ
ដេំ ណីរករេនះ្រតូវែផ្អកេលីអ័ក ធំៗពរី ៖
អ័ក ទ១ ី
ករបណុ ្ដ ះ
្ដ លទូេទជអបបបរម នង ិ ករេ្រតៀមលកខណៈចូលេទកនុងទផ ី រករងរ។ ជទូេទ េគគត ិ ថករបញច ប់
ក្រមត ិ មធយមសិក គជ ឺ ដំ
ក់កលគន្លឹះ
មនក់។ អនកេធ្វអ ី ន្ត គមន៍ជេ្រចន ី ចត់ទុកដំ បង់ករសិក »
ក់កលេនះជមូល ្ឋ នៃនអកខរកមម។ ដូេចនះ យុវជន «េបះ
ែដលមន ិ បនបញច ប់ក្រមត ិ េនះ
បំេពញប្រងគប់អកខរកមមរបស់ខួ ន។ ្ល អ័ក ទីពីរមនមនទិ សេ
ទីផ រករងរ។
េដីមបធ ី នបននូវភពមចស់ករជអតិបរមស្រមប់មនុស
ជទូ េទ
េស កមមសងគមជមូ ល ្ឋ ន
គួរែត
ចទទួលបនករជួយេ្រជមែ្រជងពេិ សសេដីមបី
ព្រងីកចំេណះដឹង មនដំ
និងឥរ ិយបថមូល ្ឋ នេដើ មបី
ក់កលបណុ្ដ ះប
និងដំ េណើរករករងរ។
បទអន្ត គមទក់ទងនឹងឥរ ិយបថ និង
្ដ ល-ប្រញ ជ បអំពីចបប់េផ ងៗ
គឺេនកនុងដំ
កតព្វកិចចរបស់អនកេធ្វើករ្រតូវេលើកយកមកនិយយ។
ចចូលេទកនុង បទបញ ជ
ក់កលេនះឯងែដលសិទិធ
និង
ធតុ េនះ្រតូវបនបំេពញប្រងគប់េ
យ
កបបកិរ ិយ។ ដូេចនះ េគនិ យយអំពីបញ ្ហ េផ ងៗដូចជ េម៉ ង
េធ្វើករ, ករេគរពេម៉ ងេពល, ករេគរពថនក់េលើ, ករេគរពបទបញ ជ , ទំនក់ទំនង, សំេលៀកបំពក់ , អនម័យ ងកយ រួមទំងទំនក់ទំនងជមួយនិេយជិតេផ ងៗ និងជមួយអតិថិជនរបស់សហ្រគស។ េនេពលេនះ
គឺជសញញណមូល ្ឋ នែដលេគេលើកេឡើងេនខងេដើមៃនដំេណើរករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
េហើយ ្រតូវបនរ ំលឹកេឡើងវ ិញេនេពញមួយដំេណើរករៃនករេធ្វើសមហរណកមមសងគមវ ិជជជីវៈ។ ករអភិវឌ សមតថភពទក់ទងនឹងករ្របកបមុខរបរពក់ក ប
្ដ លជំនញ
េនកនុងដំ ក់កលេនះ េគ្រតូវែតែបងែចកឲយចបស់រ ងមុខរបរជំនញេគលេ ៃនករបណុ្ដ ះ ្ដ លវ ិជជជីវៈ និងករកន់កប់ករងរ ឬមុខរបរពក់ក ្ដ លជំនញែដលផ រភជប់េទនឹងករេធ្វើ
សមហរណកមមេទកនុងសងគមវ ិជជជីវៈ។
ករែដលមន ្លឺ យចបស់ ិ បំភឲ
របស់វ ិធី
្រស្តនីមួយៗកនុងចំេ
ង ំ ពេី ពលចប់េផ្ដីមករងរបេងកត ី កមមវ ិធស ី មហរណកមម អំពវី តថុបំណង
មវ ិធី
្រស្តទង ំ ពីរ
(ករបណុ ្ដ ះប
សមហរណកមម) រួមចំែណកេធ្វឲ ំ ុ ស ពស ី យមនករទនទង ឹ រង់ចខ ី ំ
ឲយមនករភន់្រចឡំជេ្រចីនេនេលីទផ ី រករងរ។
្ដ លវ ិជជជវី ៈ
នង ិ ករេធ្វី
ក់យុវជន «េបះបង់ករសក ិ » នង ិ នំ
េយើងសូមេលើកអំពីសង ្ត ់
បណុ្ដ ះប ្ដ លពី រ ែដល ំងខ្លួនថេផ្ដតេលើមុខរបរែតមួយ ឧទហរណ៍ជងេឈើ -រនទ។ េបើ េទះបីជស្តង់ មួយ ែផ្អកេលើករត្រមង់ ផូវៃនករបណ ្ល ុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ
រ ីឯមួ យេទៀត ែផ្អកេលើវ ិធី ចបស់ ប
្រស្តេធ្វើសមហរណកមមសងគមវ ិជជជីវៈ ពួកេគសុទែធ តបេងកើតឲយមនភពមិន
ស់ទក់ទងនឹងគុ ណភពៃនសញញប័្រត
្ដ លវ ិជជជីវៈែដលេកើតេចញពី
ចំណងេជើងៃនស្តង់
ជក ្ត រួមចំែណកកនុងករទម្លក់ តៃម្លៃនករបណុ្ដ ះ
កិចចខិតខំ្របឹងែ្របងេធ្វើកំែណទ្រមង់ ្របព័នធបណុ្ដ ះប
្ដ ល។
ដូេចនះ
និងចំណងេឈមះសញញប័្រត្រតូវែតអនុញញតឲយេគ្រកេឡកែភនកេមើ លបន្តិច
ច
ដឹងបនអំពី្របេភទមុខនទី និងក្រមិតសមតថ- ភពរបស់មចស់សញញប័ ្រត។ បញជីស្រមង់សមតថភពែដល អមជមួយសញញប័្រត្រតូវែតជជំនួយយ៉ ងសំខន់មយ៉ ង កន់សញញប័្រត
និងមយ៉ ងេទៀត
ស្រមប់ កំណត់្របេភទសមតថភពរបស់អនក
ស្រមប់ផ្ដល់ព័ត៌មនបនយ៉ ងសម្រសបដល់និេយជិក
មនក់ជ
យថេហតុ ស្ដីពីសមតថភពែដលមនពិត្របកដ។ េដើមបីបង្ហញឲយបនជក់ែស្ដងអំពីភពខុសគន
រ ងសមតថភពេគលេ
របស់សង ្ត ់
បណុ្ដ ះ
មគគុេទទសក៍២
ប
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
្ដ លវ ិជជជីវៈ
េគ
សមតថភពមុខរបរ
និងសមតថភពេគលេ
របស់វ ិធី
្រស្តេធ្វើសមហរណកមមសងគមវ ិជជជីវៈ
ចេធ្វើករេ្រប បេធៀបសមតថភពេនកនុងស្តង់
អនកេធ្វើនំេម
េទនឹងស្តង់
នំបុ័ង-នំេម
(សូមេមើ លឧទហរណ៍េនចុងអតថបទៃន
ករស្រមបដំេណើរករវ ិធី
វ ិជជជវី ៈ
បណុ្ដ ះប ្ដ លស្រមប់ មុខរបរជំនញដូចជ េផ ងៗស្រមប់ មុខរបរពក់ក ្ដ លជំនញដូចជជំនួយករអនកេធ្វើ
វ ិធី
្រស្ត វ ិភគ
ងេនះ)។
ថ នភពករងរ
្រស្តែដលេគេ្រប្រី បស់ េដីមបប ី វ ិធី ី េងកត
្រស្តែផ្អកេលស ី មតថភពកនុងករបណុ ្ដ ះប
្ដ ល
ចចូលរួមចំែណក្របកបេ យ្របសិទធភពកនុងករបេងកត ី កមមវ ិធីអន្ត គមន៍សំេ
េធ្វី
សមហរណកមមយុវជន «េបះបង់ករសក ិ » េទកនុងសងគមវ ិជជជីវៈ។ ជពេិ សស គក ឺ រណីេនកនុង ដំ ក់កលេផ ងៗៃនករសិក ្រ វ្រជវ នង ករ ិ ែស្វងយល់ពទ ី ីផ រករងរ សេ្រមចករវ ិភគ
ថ នភពករងរ នង ិ ករអភវិ ឌ ន៍ស្តង់ បណុ ្ដ ះប
មរយៈករកំណត់យកនិយមន័យឲយចបស់
េឡង ី (សូម នេនខងចុងអតថបទនូវ
នង ិ កី
ពក់ក
េកបិច)
ស់មួយ
្ដ ល។
អំពម ី ុខនទីករងរែដលេគេលីក
ងនយ ិ មន័យែដលអនុម័តយកេ យ្រកសួងអប់រ ំ កម ន្ត
េគ ចេធ្វីករកំណត់
នង ី បញជ ី ិ បេងកត
រេពីភណ្ឌមួយកត់្រ
្ដ លជំនញែដលមនបង្ហញពល ី ទធភពកនុងករេរសបុ ី គគលក ិ ។
េនកនុងករសិក អំពទ ី ផ ី រករងរ (សូម
េរៀបចំករសក ិ
ជក់ែស្ដង
នមគគុេទទសក៍វ ិធី
បញជ ីេនះគួរែត្រតូវ្របគល់ឲយ
្រស្តេលខ១ េគលគំនិតបេងកត ី និង
មវ ិស័យ នង ពីមុខរបរពក់ក ិ បឋម) េនកនុងែផនកែដលបរយយអំ ិ វ ិធី
្រស្តពីរ
ែផ្អកេលើករពិពណ៌នែបបេនះអំ ពីសមតថភពែដលេគចង់បន ស្រមប់ករេធ្វើសមហរណកមមេទកនុងសងគមវ ិជជជីវៈ ករងរ។
ករបណុ្ដ ះប
្ដ លជំនញ។
ច្រតូវបនេគេ្របើេដើមបីកំណត់ភិនភគពិត្របកដៃនមុខនទី
ករងរ និងកំ ណត់អំពីសមតថភពចំបច់ស្រមប់ករ្របកបមុខរបរពក់ក
មជឈ ្ឋ នករងរ,
នូវមុខរបរ
្ដ លេនកនុង្រគឹះ
េគនឹង
្ដ លជំនញ។ េ ចបេងកើតវ ិធី
ែដលែផ្អកេលើករហ្វឹក ថ នសិក
យ
្រស្តមួយ
ត់ មុខរបរកនុង
ឬ្របព័នធឆ្លស់បណុ្ដ ះប
្ដ ល-
ក) កនុង ថ នភពខ្លះ សមតថភពមួយចំនួន្រតូវេទនង ឹ មុខរបរជំនញផង នង ិ ពក់ក ្ដ ល ជំនញផង - ជទូេទដូចជកនុងករណីៃន ល់មុខនទីករងរជជំនយ ួ ករ ឧទហរណ៍ ំ ួយករជងកំេបរ, ជំនួយករអនកេធ្វីនំ-នំបុ័ង។ល។ - កនុងករណីេនះ េគ ជំនួយករចុងេភ, ជន ចបញចូ លេទកនុងដំ ក់កលទំងអស់ៃនករសេ្រមចករវ ិភគ ថ នភពករងរ េហយ ី បនទប់មកេទៀតករកំណត់េចញជសមតថភពទូេទ
មុខរបរពក់ក
្ដ ល-ជំនញ។
នង ិ េ
យែឡកនូវែផនកមួយស្ដីពី
តួយ៉ង ព័ត៌មនស្ដីពប ី ញ្ហេនះសថិតេនកនុង៖ •
ករពិពណ៌នទូេទអំពីមុខរបរ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
•
ករបង្ហញអំ ពីភរកិចច និង្របតិបត្តិករ
•
លកខខណ្ឌសេ្រមច និងលកខណវ ិនិច័យ ឆ ៃនសមតថភពផលិត រៈសំខន់ែដលពក់ ព័នធ និងភព
•
ុញ ំ ំៃនភរកិចច
•
ជំនញ និង
កបបកិ រ ិយទូ េទ
•
ករផ្ដល់េយបល់ស្រមប់ ករបណុ្ដ ះប
្ដ ល និងករសិក
ដូេចនះករពិពណ៌នបញចប់ពីមុខរបរ នឹង្រតូវបំេពញបែនថមេ
យករពិពណ៌នអំពីមុខ
នទីករងរជំនួយ។ បនទប់ពីេនះ េនកនុងេពលេធ្វើករ ក់ ែតង ងសមតថភព ករ បង្ហញ អំពី្រពំែដនៃនសមតថភពនីមួយៗ ្រតូវែតអនុញញតឲយេគបញ ជ ក់ ឲយបន ចបស់ថេតើ សមតថភពមួយេនះមនមុខងរពិេសសស្រមប់ មុខនទីជំនួយករអ្វី ថេតើ មនលកខណៈរួមស្រមប់មុខនទីពីរ
ឬេ្រចើន
សមតថភពេដើមបី្របកបមុខរបរែដរឬេទ។
ក៏ប៉ុែន្ត
ពិេសសផងែដរ
េ្រត មស្រមប់ អនកែដលមន េគគួរែតយកចិត្តទុក
ចំេពះភព្របមូលផ្ដំុរបស់ភរកិចច
ក់ ជ
េហើយេ្រកយមកេទៀត
ចំេពះភព្របមូលផ្ដំុរបស់សមតថ-ភពែដល ្រគន់ែតជករែចករ ំែលកែតមួយចំែណក
ពីមុខនទីករងរពីរ។ ដូេចនះ េគចបស់ជគួរែតកំណត់ ភរកិចច និងជពិេសសសមតថភព េ
យផ រភជប់ ពួក េទនឹងមុខរបរជំនញ ឬមុខរបរពក់ ក
្ដ លជំនញ េ
យេគរព
េទ
មលកខខ័ណ្ឌៃនមុខរបរនីមួយៗ និងទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងៃនទីផ រករងរ។
ខ)
េនកនុង
ថ នភពមួយចំនន ួ
ំ ញ ្ដ លជន
មុខនទក ី រងរសថត ិ កនុង្របេភទពក់ក
ប៉ុែន្ត
មន ិ មនេនកនុងចំែណកមួយៃនតំបន់អន្ត គមន៍របស់មុខរបរជំនញមួយេទ ឧទហរណ៍ មុខរបរ
ពក់ក
្ដ លជំនញដូចជ
អនកគង្វលហ្វូងសត្វ,
អនកយកទំនញ ិ
ែចកចយដល់ផទះ,
អនកេធ្វីសញញឲយន ចូលចត, ជងជួសជុលកង់, កមមករ ក់សមភរកត់បនថយសំេឡង។ល។ ដូេចនះ េគ្រតូវែតស្រមបវ ិធី
្រស្តករវ ិភគ ថ នភព ករងរ នង ិ ករ
េដីមបី ចបេងកីតេចញជមូល ្ឋ នជក់ែស្ដងស្រមប់ករបណុ ្ដ ះប ធតុសមគល់មួយចំ នួន
ក់ែតងស្តង់
្ដ ល ឬករសិក ។
មនមុខងរនំផូវ្រកុ ្ល មផលិតកមម
ថ នភពករងរ និង កំ ណត់េចញជសមតថភព៖
•
កំណត់និយមន័យភរកិចចនិង្របតិបត្តិករ កំណត់និយមន័យសមតថភពសំខន់ៗ ករងរ
•
េដើមបីសេ្រមចករវ ិភគ
ែដល្រតូវេទនឹងករអនុវត្តមុខរបរ
បង្ហញពីករចប់េផ្ដើម និងករបញចប់មួយែដលេគ •
សមតថភពមុខរបរ
េហើយែដល
ចសមគល់បនយ៉ ងចបស់
ែដល្រតូវេទនឹងភរកិ ចចពិត្របកដេនកនុងមជឈ ្ឋ ន
េជៀស ងករបំែបកជចំែណកតូចៗ និងករបេងកើនចំនួនសមតថភព
េនកនុងវ ិធី ្រស្តទំងពីរ េគ្រតូវែតពយយមជ្រមះេចលនូវករកំ ណត់និយមន័យសមតថភព ថជអ្វីែដលេគ ចទទួលបនលុះ្រ មនបទពិេ ធជេ្រចើនឆនំ។ េដើមបីេចៀស ងដំេណើរខុសគន្លង េនះ េគចំបច់្រតូវែតកំណត់ទិសេ បនទត់្រកិតៃនទីផ រករងរ
េលើលកខខ័ណ្ឌអបបបរមៃនករេ្រជើសេរ ើសឲយចូលេធ្វើករងរែដលជ
ែដលជទូេទ ្រតូវេទនឹងេពលែដលអនកហ្វឹក
ករករ្រតួតេមើលពីេលើផទល់ពីេរៀមចបង ឬពីអនកបង្ហត់ករងរ។
ត់ករងរមនក់ែលង្រតូវ
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ករបេងកើតកមមវ ិធី ឬយុទធ
សមតថភពមុខរបរ
្រស្តសមហរណកមមេទកនងសងគ មវ ិជជជីវៈ ុ
ករបេងកើតេនះមនេ្រចើនទ្រមង់ និង
ៗ
ទិសេ
្រស័យនឹង
្រតូវមនភរៈកំណត់វ ិធីអន្ត គមន៍ែដល
ឬជួនកលតំបន់នីមួយៗ
សមហរណកមមសងគមវ ិជជជីវៈ។
ដូេចនះេហយ ី យកវ ិធី ី េទប ី ្របេទសជេ្រចន ី េ្រជស
សិក របស់យុវជន។
េនកនុងមជឈ ្ឋ នខ្លះ
្វឹ ករងរ ពង ឹ ែផ្អកេលីកមមវ ិធីហក
្រស្តេ យគត ិ េទ
ករបណុ ្ដ ះប
សំខន់ ខណៈែដលកនុងមជឈ ្ឋ នេផ ងៗេទៀត វ ិធី ល់វ ិធី
ថ នភព និងមជឈ ្ឋ ន។ ្របេទសនីមួយ ចឈនេទសេ្រមច
ម
្ដ លេនកនុង្រគឹះ
យុ ឬក្រមត ិ ៃនករ
ថ នសិក
េដីរតួនទី
្រស្តទង ំ មូលៃនសមហរណកមមេទកនុងទផ ី រ
ត់េនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ។
្រស្តសមហរណកមមេទកនុងសងគមវ ិជជជីវៈទំងអស់
ែតងែតមនដំ
ក់ -កល
ទទួលបនសមតថភពេនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ។ លកខណៈសមគល់េនះបង្ហញ្របប់ យ៉ងចបស់អំពី
ឯក ជយភពៃន្រគឹះ
ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល និងមជឈ ្ឋ នករងរ និងភពចំបច់កុងករេធ្វ ន ើ ករ ម ន និងកិចស ច ្រមបស្រមួល្របកបេ យ្របសិទធភពនូវសកមមភពករងរែដលកំពុងដំេណើរករ។
ជករដឹងឲយបនចបស់ថ
យុវជនចបស់ជមនលទធភពព្រងីកសមតថភពែដលជេគលេ
េដើ មបីបំេពញប្រងគប់ករអប់រ ំរបស់ខួន។ ្ល ្របសិនេបើ គមនកិចចស្រមបស្រមួលយ៉ ងេនះេទ យុវជនជ
េ្រចើន
ចនឹង្រតូវជប់គំងេនកនុងភរកិចច្រចំែដលៗ ែដលជញឹកញប់មនទំនក់ទំនងតិចតួចជ
មួយដំេណើរករឈនេទទទួលសមតថភព។ វ ិធី បនេ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពក៏អនុញញតឲយេគបេងកើតទំនក់ទំនងរ ងសមតថភពទទួល
យយុវជនមនក់ែដលសថិតេនកនុងដំេណើរករសមហរណកមមសងគមវ ិជជជីវៈ និងសមតថភព
ែដលទទួលបនស្រមប់្របកបមុខរបរជំនញ។
(សូមេមើលេនខងចុង
ងអតថបទអំពី
សមតថភពែដលផ រភជប់នឹងមុខនទីករងរជំ នួយករ-អនកេធ្វើនំ-នំ បុ័ង េធៀបនឹងសមតថភពៃនមុខ របរអនកេធ្វើនំ)។
ករបេងកត ី នង ិ ករវ ិវត្តៃន្របព័នធបណុ ្ដ ះប
ទទួល គ ល់បទពេិ
មននិរន្តរភព។ ដំ
ទ័ល នង ិ
ធករងរ នង ី ិ ករបេងកត
ក់កលចុងេ្រកយេនះ
ចផ្ដល់លទធភពទូលំទូ
បែនថមសមតថភពែដលខ្វះ។
្ដ លជំនញកមមករជំនញ
េ យគមនករបេងកត ី ក្រមិតបណុ ្ដ ះប
ព នចម្លងមួយរ ងមុខនទក ី រងរជេ្រចន ី ែដល ច
ទំនងជ
មវ ិធី
ចកត់បនថយករបណុ ្ដ ះប
្ដ លែដលេដីរេទរកផ្លូវ
្ដ លមូល ្ឋ នទូេទ
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
េហយ បន្តបំេពញ ី
មួយក៏េ យ េនកនុងករសិក េលីកំ
កមមករជំនញ
ទំងេនះេទ។
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រតូវែតជួយស្រមួលដល់ករ
យដល់សិស ែដលេបះបង់េចលករសិក
ក៏បុែ៉ ន្ត េគ្រតូវែតរ ំលឹកថ េទះ
របរពក់ក
្ដ ល-សមតថភព
អនកបេចចកេទស មន ិ
ត់ផូ វព ្ល ីមុខ
ចសេ្រមចេទបន
ស្រមប់យុវជនេបះបង់េចលករសិក
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ករពិពណ៌នអំពីមុខរបរពក់ក
្ដ លជំនញ*
និយមន័យ មុខរបរពក់ក
្ដ លជំនញមួយគឺផ ំេឡើងពីភរកិ ចចជក់ែស្ដង
ជពិេសសមនលកខណៈដែដលៗ។
ករងរេនះទមទរនូវករេគរព
មិនសូវសមុគ
មបទបញ ជ
មញ យ-
និង លកខណ៍
អក រ ឬផទល់មត់យ៉ងលម្អិត ែដលជទូ េទទមទរនូវករពិនិតយេមើលពីេលើភ្លមៗ។ ភព
ុញ ំ ុ ំ
ករអនុវត្តភរកិចចរបស់មុខរបរពក់ក
្ដ លជំនញនិយយអំពីករងរជក់ែស្ដង
និង្រប្រពឹត្ត
េទេនកនុង ថ នភពធមម ។ ជញឹកញប់ បំផុត អន្ត គមន៍មនលកខណៈជករងរេ្របើ្របស់ ឧបករណ៍ និងេរៀបចំ។ ឧទហរណ៍ អនកេធ្វើករមនភរកិចចេ្របើ្របស់ឧបករណ៍ចំបច់េដើមបីសេ្រមច ភរកិចច បញ ជ េ្រគ ងម៉ សុីន ឬករងរបំពក់េ្រគ ងផលិតកមម ឬក៏ផ្ដល់េស កមម។ េនកនុង ថ នភពទំងេនះ អនកែដលបំេពញតួនទី ត្រមូវឲយេគរពេទ មបទ ្ឋ ន េសរ ីភពកនុងករេ្រជើសេរ ើសសមភរ បរ ិកខរស្រមប់េ្របើ្របស់ និងេគលេ កនុងករែដលេគេ
បំេពញេនះេទ។
ករអនុវត្ត្រទឹ សីគ ្ដ ណិតវ ិទយមនក្រមិតេន្រតឹម្របមណវ ិធី ទំងបួន
ពុំមនសិទិធ
ខ្លួនមកេធ្វើ េហើយទិសេ
ករងរគឺ្រតូវេធ្វើទល់ែតចប់។ ដូេចនះ ករេ្របើ្របស់ទិននន័យសេងខបេន្រតឹមែតករេ្រប បេធៀប ករបែម្លង និងករចម្លងេទ
មេសចក្ដីែណនំ និងគំរប ូ េងកើតេឡើង្រ
ជធមម ទូលំទូ
ប់។
ករអនុវត្តមុខនទីករងរពក់ក
្ដ លជំនញមិនត្រមូវឲយមនទំនក់ ទំនងអ្វី
យជមួយអនកេធ្វើករឯេទៀតេទ ប៉ុែន្ត្រតូវមនករគួរសមនឹងអតិថិជន េដើមបីបេ្រមើ ឬជួ យ ឬក៏េធ្វើ
ករជមួយសហករេី ផ ងេទៀតេដើមបីផ្ដល់ដំណឹងដល់ពួកេគ
ឬ យករណ៍្របប់ពួកេគអំ ពីអី្វែដលេកើត
េឡើង និងអ្វីែដលេគបនេធ្វើ។ អ្វីៗទំងអស់្រតូវបនេធ្វើេឡើងេ
យផទល់មត់ ឬេ
ជទូេទ
េគរ ំពឹងថ
មនុស មនក់
ច្របកបមុខរបរពក់ក
លកខណៈរយៈេពល្របំមួយែខេនកនុងអំឡុងេពលករងរ
យេ្របើ ទ្រមង់បំេពញ។
្ដ លជំនញមួ យ
មនន័យថ
បនទប់ពីេ្រត ម
េ្រកយេពលទទួលបនករ
បណុ្ដ ះប ្ដ លកនុងនមជអនកចប់េផ្ដើមករងរដំបូង ឬជកមមសិក ករ ី េ្រកមករដឹកនំរបស់ និេយជកមនក់ែដលមនសមតថកិចច និងកនុងេគលបំណងឈនេទកន់មុខនទីែដលបនកំណត់។
រយៈេពល
ត់េរៀនេនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរពី ៣៥០ េទ ៤៥០ េម៉ ង គឺ ្រគប់្រគន់ ស្រមប់ទទួលបន
សមតថភពវ ិជជជីវៈចំបច់េដើ មបី្របកបមុខរបរ្របេភទេនះ។
* (ករស្រមបអតថបទមួយែដលទញេចញមកពីឯក ជំនញមួយ
ង ំ ែទរែណត។)
េកបច ិ ,
្រកសួងអប់រ ំ,
២០០៣,
រ កមមវ ិធីសិក េ្រតៀម្របកបមុខរបរពក់ក
ឯក
រេយងេលខ៩
នង ិ ែផនកឯក
សមតថភពេធៀបៃនកមមវ ិធីសក ិ * បញជី យនមសមតថភព មុខរបរ
មុខរបរពក់ក
្ដ លជំនញ
្ដ ល
រេយងពី
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
អនកេធ្វើនំ •
កំណត់ ជំហរេធៀបនឹងមុខរបរ និងវ ិធី ប
•
ជំនួយករអនកេធ្វើនំ-នំបុ័ង
្ដ ល
្រស្តៃនករបណុ្ដ ះ
ចំណី
•
•
្អ ត និងសុវតថិភពកែន្លង
េធ្វើករ •
ទទួល និងពិនិតយេមើលផលិត ផលចំ ណី
បងករេ្រគះថនក់ែផនកអនម័យ, ភព
•
រ ឬមិនែមន រ
េរៀបចំ ផលិតផលចំណី និងមិនែមនចំ ណី
•
េរៀបចំ វតថុធតុេដើម
រ រ
េធ្វើករេរៀបចំ របស់របរស្រមប់ ករងរផលិត ្របចំៃថង
េធ្វើនំអំពីេ្រកម និងករតុបែតង
•
លម្អ
េធ្វើករទក់ទងនឹងករេរៀបចំ ផលិតនំបុ័ង ឬនំ ែបបអុី
លី
•
េធ្វើនំឲយេចញជផលិតផល អំពី
•
េម សងួត េធ្វើនំអំពីេម លុញេហើយ
•
េធ្វើនំអំពីេម បនទះ
•
េធ្វើនំមូលេ្រក មតូចៗ
•
តុបែតងបនទប់េន
•
េធ្វើនំែផ្អមលកខណៈ្របៃពណី
•
េធ្វើនំតូចៗ និងនំ្រសស់
•
េធ្វើេ្រគ ងតុបែតងលម្អនំ
•
េធ្វើនំអំពីសូកូ
•
េធ្វើនំៃ្របលកខណៈទំេនើប
•
េធ្វើបែង្អមកេរ ៉ម
•
េធ្វើនំរមួល និងនំបុ័ងរមួ ល
•
ទទួល្របក់
•
េធ្វើនំែបបអុី
•
សម្អត និងេរៀបតុបរ និង
•
េធ្វើបែង្អម
ចម្អិនផលិតផលនំបុ័ង ឬនំ ែបបអុី
•
លី
េធ្វើករទក់ទងនឹងករេរៀបចំ េធ្វើនំែផ្អម
•
េវចខចប់ និងបិទ
្ល កេលើ
ផលិតផលចំណី
ងេធ្វើនំ
រ និង
មិនែមនចំណី •
រ
េលើកនំេទឲយេនតុបរ, េទ ក់េនកែន្លងលក់, ថនក់ទូ ឬកែន្លង
•
លី មកុ ម៉ង ម ់ និងបែង្អម
ក់
ម
ំងបង្ហញ
បេ្រមើ អតិថិជនទិញផលិតផល នំបុ័ង ឬនំែបបអុី
លី
កែន្លងេធ្វើករស្រមប់េរៀបចំ ចំណី
ក់ចនភ្លមៗ •
•
រស្រមប់លក់។
ចូលេទកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ
* អតថបទដក្រសង់ៃនកមមវ ិធស ី ក ិ វ ិជជជវី ៈ ករងរេធ្វន ី ំ, ២០០៥, េកបច ិ , ្រកសួងអប់រ ំ កម ន្ត នង ិ កី
(ឯក
រេយងេលខ ៩) នង ិ កមមវ ិធីសិក នំេទ្របកបមុខរបរពក់ក
កត់្រ
ពម ី ុខរបរពក់ក
អនកេធ្វីន-ំ នំបុ័ង, េកបច ិ , ្រកសួងអប់រ ំ កម ន្ត និងកី
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ំ ញ។ ្ដ លជន
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
សូមេមីលឯក
្ដ លជំនញ ជំនួយករ
រេយង
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
ង ំ ែទរែណត បញជ ី
្ដ លវ ិជជជីវៈ
22
៤. សមតថភពពក់ព័នធនឹងមុខរបរ េគលគំនិត និងករផលិតស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ ល ឬករបង្ហត់ បេ្រង ន េចញមកពីដំេណើរករទូេទៃនករែបកែមកធង៖ ករបំែបកែមកធងៃនសមតថភព អមដំេណើរេ
សមតថភពមុខរបរ និងេ្រកយមកេទៀត ស្តង់
យករបំែបកែមកធងៃនធតុរបស់សមតថភព និងលកខណវ ិនិច័យ ឆ ៃនសមតថភពផលិត។
ដំេណើរករបំែបកែមកធងសថិតេនកនុងដំ េណើរករ្រតឹម្រតូវ
ែដលអនុញញតឲយឈនេធ្វើករវ ិភគ
ធតុេផ ងៗស្រមប់ ផ្ដល់និយមន័យធតុេផ ងៗែដលបំែបកេចញនូវអ្វីែដលមនពីមុន។
ស្តង់
វ ិធី
្រស្តែផ្អកេលីសមតថភព
សមតថភពមុខរបរ នង ិ ស្តង់
បណុ ្ដ ះប
េផ្តតេលីករបំែបកពរី ក្រមត ិ ធំៗ
ែដលនំេឆពះេទកន់
្ដ ល ឬមគគុេទសក៍គរុេកសលយ។
ំ ូងៃនករបំែបកែមកធង គជ ធតុកណ ំ ត់ (ធតុចមបងៗ) ែដលនំេឆពះេទដល់ក្រមត ិ ដប ឺ ទិននន័យ
ទូេទស្ដីពីមុខរបរែដលទញេចញពីករសិក ែផនករ (សូមេមីលមគគុេទទសក៍វ ិធី
នង ិ ករបេងកីតករសិក ៃនករវ ិភគ
មវ ិស័យ និងបឋម
ថ នភពករងរ។
)
ល់បណុ ំ្ដ ឯក
្រស្តទី១ ៖ ទស នទន
រទំងអស់ែដលមន
រួមទំងលទធផល
មរយៈកររួមចំែណកៃនធតុទង ំ េនះ ជពិេសសករពព ិ ណ៌ន្របតិបត្តិករ
ដេំ ណីរករ ជំនញ ឥរយបថ នង កបបករិ យទូ េទ េគ ិ ិ ិ
ចឈនេទកំណត់សមតថភពបន។
ក្រមិតទីពីរៃនករបំែបកែមកធង ពឹងែផ្អកេលើលទធផលៃនក្រមិតទី មួយ េ
ពិេសសសំខន់ៗេនកនុងមជឈ ្ឋ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល ជ ពិេសសករបណុ្ដ ះប ក្រមិតទីពីរេនះ្រតូវបនបង្ហញកន់ែតលម្អិតេនកនុងែផនកទី បីៃនមគគុេទទសក៍ៃនវ ិធី
យបញូច លធតុកំណត់ ្ដ លេន ម្រគឹះ ថ ន។ ្រស្តេ្រកមចំ ណងេជើ ង
ថ េគលគំនិត និងេរៀបចំ ៃនស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ ល។ េយើងគួររ ំលឹកថ េនកនុងករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ សមតថភពមួយគឺជ «បណំុ្ដ ឬកេន មមួយ ែដលមនបញូច លទំងចំេណះដឹង ជំនញ និងឥរ ិយបថែដលអនុញញតឲយេគបំេពញ្របកបេ យ េជគជ័យនូវសកមមភពមួ យ ឬកេន មសកមមភព ដូចជ ភរកិចចឬសកមមភពករងរមួយ »។ ដូចអ្វីែដលបនេលើកេឡើងេនកនុងេសៀវេភៃនករ
ថ បនទី បីែដលពិពណ៌ន
អំពីករអភិវឌ
កមមវ ិធី សិក
ទូេទ។
«ជទូេទ េគ ចរកេឃញ ី សមតថភពពរី ្របេភទ៖ សមតថភពពេិ សសេ យែឡក នង ិ សមតថភព សមតថភពពេិ សសេ យែឡកផ រភជប់នង ឹ ករអនុវត្តភរកច ិ ចៃនមុខរបរឬវ ិជជជវី ៈ។
សមតថភពទូេទវ ិញ
ផ រភជប់េទនង ឹ ្រជុងជេ្រចីនៃនករងរ
ចំែណកឯ
នង ិ បង្ហញខ្លួនេនកនុងមុខរបរឬវ ិជជជវី ៈជ
េ្រចីន។ ករ គ ល់ចបស់អព ំ ីសមតថភពទំងពរី ្របេភទ នំមកនូវផល្របេយជន៍មួយចំនន ួ ធំទក់ទងនង ឹ ករ បណុ ្ដ ះប ្ដ ល។ ករ គ ល់ចបស់េនះ ចឲយេគធនបនថ េគេក្ដបមុខរបរមួយបន្រគប់្រជុងេ្រជយ នង ្ឋ ព្របតប ិ េចៀស ងកំណត់្រពំែដនករបណុ ្ដ ះប ្ដ លឲយេន្រតម ឹ ែតទដ ិ ភ ិ ត្តង ិ យៗនង ឹ េក្ដបបន។
េលស ំ ំៃចេនកនុងករបង្ហត់បេ្រងៀន េ យកំណត់្រជុង ឹ េនះនំឲយមនករសន ស ី ពេី នះ ករយល់ដង
22 ែផនកទី៤ និង៥ គឺជលទធផលៃនករស្រមបស្តង់ េកបិច, ្រកសួងអប់រ ំ, ២០០២, (ឯក
ករ
ក់ ែតងកមមវ ិធីសិក វ ិជជជីវៈ ្រកបខ័ណ្ឌទូេទ - ្រកបខ័ណ្ឌបេចចកេទស,
រេយងេលខ ៥), និង ករេរៀបចំកមមវ ិធីសិក វ ិជជជីវៈ, មគគុេទទសក៍េគលគំនិត និងករ
ផលិតកមមវ ិធី , េកវបិច, ្រកសួងអប់រ ំ, ២០០៤, (ឯក
រេយងទី ១៤)។
កមមវ ិធីសិក វ ិជជជីវៈ េរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ, េកបិច, ្រកសួងអប់រ ំ, ១៩៩១ (ឯក
េចញមកអំពីឧទហរណ៍ដក្រសង់ និងស្រមបអំពី រេយងទី២)។
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
េ្រជយទូេទែដលមនវត្តមនេនកនុងភរកច ិ ចជេ្រចីនៃនមុខរបរ
េដម ី បេី ធ្វយ ី ៉ង
្រជុងេ្រជយទំងេនះេ្រកមមុំរបស់សមតថភពមួយខុសពេី គ េ្រចីន។
ជជងេឃញ េនកនុងសមតថភពជ ី ករេធ្វរី េបៀបេនះនង ឹ ជួយស្រមួលដល់
េយង ី នង ឹ េមល ី េឃញ ី េនខងមុខថ
23 ភពផ្លស់បូ ្ដរេ្រចន ី ៃនសមតថភពចំបច់ នង ិ ករបណុ ្ដ ះប ្ដ លបន្ត ។»
សមតថភពេ
យែឡកពក់ព័នេធ
ឲយេគ ចសក ិ
និងករវ ិវត្តសម្រសបេន
យផទល់នឹងករអនុវត្តភរកិ ចច
កនុង ថ នភពករងរ។ សមតថភពទំងេនះចង់និយយចំ េពះទិដធភពជក់ែស្ដង ចអនុវត្តបន មន្រពំែដន និងមនទំនក់ទំនងផទល់នឹងករ្របកបមុខរបរមួយ។ ជពិេសស គឺមនេគលេ េធ្វើឲយ មនុស េធ្វើសកមមភពកនុងមុខរបរមួយ្របកបេ
យ្របសិទធភព។
សមតថភពទូេទ្រតូវេទនឹងសកមមភពកន់ែតទូលំទូ
យេលើសពីភរកិចចេទេទៀត ប៉ុ ែន្តជ
ទូ េទ រួមចំែណកកនុងករអនុវត្តភរកិចចេនះ។ ជទូេទ សកមមភពទំងេនះមនលកខណៈរួមដូចនឹង
ភរកិចចជេ្រចើន និង
ចេ្របើ បនេនកនុង
ទមទរនូវករហ្វឹក
ថ នភពករងរេ្រចើន។ ជធមម
សកមមភពទំងេនះ
ត់កន់ែតសុីជេ្រម។ (ឧទហរណ៍ សមតថភពពក់ព័នន ធ ឹងែផនកសុខភព និង
សុវតថិភពេនកែន្លងេធ្វើករ)។ សកមមភពទំងេនះ
ច់េចញឆងយអំពីមុខរបរចំែតម្ដង េហើយ បេងកើត
បនជែផនកមួយេផ ងេទៀតកនុងស្តង់ សមតថភព។ ដូ េចនះ សមតថភពទូេទ្រតូវេទនឹងសកមមភព ករងរតូច ច «េនជយខង» ភរកិចចសូល ន ែត េនផ រភជប់គន ឬ្របជុំគនយ៉ ងស្អិតលមួត។
សមតថភពទូេទ្រតូវែតអនុញញតឲយមនករបញូច លេគលករណ៍ និងេគលគំនិតែដលផ រភជប់នឹង
សកមមភពវ ិជជជីវៈេដើមបីឲយអនកេធ្វើករ
ច្របឈមមុខនឹង
ថ នភពេ្រចើនយ៉ ង និងស្រមបេទនឹង
មជឈ ្ឋ នករងរែប្លកៗពីគន និងកំពុងែតវ ិវត្តឥតឈប់ ឈរ។ ៤.១ ករកំណត់អំពីសមតថភព
ជំ
នទម ួ ៃនករកំណត់េចញជសមតថភព គឺករ្រតួតពិនត ី យ ិ យេមីលក ្ត កំណត់ដំបូងែដលជ
្របភពៃនព័ត៌មនែដលនំឱយ្រកុមផលត ិ កមម ស្តង់
សមតថភពមុខរបររួមមន៖
•
សំណុំឯក
•
ករសិក េរៀបចំ ែផនករ េនដំ
ក់ែតងជសមតថភពេឡង ី ។
រែដលទទួលបនស្ដីពីមុខរបរ ក់កលចុងេ្រកយ (សូមេមើលមគគុេទទសក៍ វ ិធី
របយករណ៍វ ិភគ ថ នភពករងរ។
ករកំណត់សមតថភពេ
្រស្តដំបូង
មវ ិស័យ និងបឋម)
េគ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក •
ក ្ត កំណត់េផ ងៗេនកនុង
យែឡក
សមតថភពេ យែឡកមួយផ រភជប់យ៉ងស្អិតលមួតេទនង ច យ ួ ឬេ្រចីនៃនមុខរបរមួយ។ ឹ ភរកិចម
ំ ូង្រតូវបនបេងកត ក ្ត កំណត់ដប ី
ជចមបង
23 េកបិ ច ្រកសួងអប់រ ំ ករ
្ដ លវ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស េសៀវេភទី៣ ករអភិវឌ កមមវ ិធីសិក
២០០២ ទំ. ២០, ឯក
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ថ បនករបណុ្ដ ះប រេយងទី៤។
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
េចញពីព័ត៌មនែដលទទួលបនេនេពល
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ករវ ិភគ
ថ នភពករងរ។
េបីេទះបីជគមនវ ិធី
្រស្តផូ វករេដ ្ល ីមបេី ធ្វីករកំណត់សមតថភពេ យែឡកក៏ពត ិ ែមន ែតរេបៀបែដល
េគឧស ហ៍េ្របជ ី ងេគ គេឺ ្រប្រី បស់ ជបឋម ករកំណត់េចញជភរកច ិ ច េ្រពះថជញឹកញប់សមតថភព េ យែឡកមនបុគគលក ិ លកខណៈខ្លះដូចភរកិចចែដរ។
្រតូវេទនង ឹ ទិដ្ឋភពដ៏ចបស់
មពត ិ
ស់ៃនមុខ
របរមួយ, ពព ិ ណ៌នពល ី ទធផលករងរ នង ិ ចូលរួមចំែណកកំណត់ករទទួលខុស្រតូវធំៗរបស់អនកឯកេទស។ ក៏បុែ៉ ន្ត
ងភរកច ិ ច
េ យែឡក
េគក្រមនង ច ូចែដលេគកំណត់េនកនុង ឹ ្របទះេឃញ ី ភពសម្រសបឥតេខចះរ ងសំណុំភរកិចដ នង ិ ្របតប ិ ត្តក ិ រេនកនុងរបយករណ៍ករវ ិភគ
ស់។
របយករណ៍ករវ ិភគ ភពជក់
ក់េឡង ី ៗ។ េនះគជ ឺ
ែដល្រតូវយ៉ងជក់
ដំ
ថ នភពករងរ នង ិ ដំ
កំណត់សមតថភពផ រភជប់នង ឹ មុខរបរ
ថ នភពករងរ នង ិ
សមតថភពពេិ សស
ក់កលេផ ងៗៃនករកំណត់ភរកិចេច នកនុង
ក់កលេផ ងៗៃនករកំណត់េគលគំនត ី ិ បេងកត
ទមទរនូវករវ ិភគ មក្រមិតេផ ងៗគន
នង ិ ករ
នង ិ កន់ែតមន
មូលេហតុែដលេគមន ំ អស់ ិ សូវចង់ឲយមនករកំណត់ អំពភ ី រកច ិ ចទង
ក់េទនង ឹ សមតថភពពេិ សសេ
ដង ឹ អំពីភពទន់េខ យកនុងករវ ិភគេនកនុងដំ
យែឡកេផ ងៗ។
លទធផលែបបេនះ
ក់ចង់្របប់ឲយ
ក់កលកំណត់សមតថភព។ យកល្អ េគ្រតូវចងចំថ េគ គួរ
ែតកំណត់សមតថភពឲយបន្រតឹម្រតូវ និងមនលកខណៈេកៀកបំផុតេទនង ឹ ទដ ិ ្ឋភពជក់ែស្ដងៃនករ្របកបមុខ របរ។
ទក់ទងនឹងក ្ត កំ ណត់សមតថភពេ
យែឡក េគគិតថ៖
ជទូេទ ភរកិចម ច យ ួ បេងកត ី បនសមតថភពមួយ។ េនះជ
េទះបីជករកំណត់ ដូចគន ឬខុ សគនក៏េ
ថ នភពែដលេគឧស ហ៍េឃើញបំ ផុត េបើ
យចុះ។
ជញឹកញប់ ភរកិចចមួយបេងកើតបនសមតថភពេលើសពីមួយ។ ជទម្លប់
ភរកិចចមួយ
ចមនវ ិ
លភពធំេធងរហូតដល់
ចបំែបកេចញជសមតថភពេ
យ
ែឡកេលើសពី មួយ។ ក៏ប៉ុែន្ត េគ្រតូវដឹងចបស់ថសមតថភពទំងេនះពិតជខុសគនពីមួយេទមួយ។ េ
យក្រម ្របតិបត្តិករមួ យបេងកើតបនសមតថភពមួយ។ េនកនុងភរកិចចដ៏សុគ ម ម ញមួយ េគ ច ្របទះេឃើញភរកិចចមួយែដល ចបំែបកេចញេទជសមតថភពពិេសសេ យែឡកមួយ។ ក៏ប៉ុែន្ត េគក្រម នឹងេធ្វើែបបេនះ
ស់
េ្រពះថជធមម
្របតិបត្តិករពុំមនវ ិ
សមតថភពេឡើង។
លភព្រគប់្រគន់ កុងករបេងក ន ើត
ឧទហរណ៍ខងេ្រកមេនះ គឺជ្របេយគកំណត់អំពីសមតថភពពិេសសេ
យែឡកៃនមុខរបរជង
េរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ៖ •
េរៀបដុំ សុីម៉ងត៍ និងដុំ ឥដ្ឋជជួរ្រតង់
•
ដំេឡើង្រជុងែកងអំពីដុំសុីម៉ងត៍ និងឥដ្ឋ
•
សង់ និងជួសជុលសំណង់
េទះបក ន ី ុ ងករណ ី
ក៏េ យ
មញញ ៗអំ ពីដុំសុីម៉ងត៍ និងឥដ្ឋ
ព័ត៌មនែដលបង្ហញជូនេនកនុងែផនកខងេ្រកមេនះនង ឹ ជួយឲយ្រកុម
ផលត ិ កមម យតៃម្លអំពភ ី ព្រតឹម្រតូវកនុងករបំែបកេចញ មពត ិ
ឬអត់នូវសមតថភពពិេសសមួយ
សមតថភពែដលេគ្របកន់យកទំងេនះ្រតូវេគរព
ែដលនង ឹ ្រតូវបង្ហញជូនេនខងេ្រកយ ។
មលកខណវ ិនច ឆ ិ ័យ
ឬេលីសពីមួយ។
នង ិ លកខខណ្ឌមួយចំនួន
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ករកំណត់សមតថភពទូេទ
តបត ិ ែតភរកច ិ ៃច នមុខរបរ
សមតថភពមុខរបរ
ជួយស្រមួលយ៉ងេ្រចីនដល់ករកំណត់សមតថភពេ យែឡក
ថ នភពមនលកខណៈខុសគនទក់ទងនង ឹ សមតថភពទូេទ
េ្រពះថជធមម
សមតថភពទំងេនះ
ផ រភជប់េទនង ំ ជងផ រភជប់េទនង ឹ សកមមភពករងរឬជវី ិតវ ិជជជីវៈខ្លង ឹ ភរកិចច។ េនះពុម ំ នកត់្រ
បញចូ លេនកនុងរបយករណ៍ករវ ិភគ
ថ នភពករងរ
ែត
េទ។
សកមមភពទំង េគចំបច់្រតូវេធ្វីករ
វ ិភគសំណុំទន ិ នន័យទំងមូល េដីមបទ ី ញសកមមភពទំងេនះេចញមក។ ជពិេសស េគនង ឹ ្រតូវយកគំរូ ំ ញ នង មែផនក «ចំេណះដង ៃនរបយករណ៍ករវ ិភគ ឹ ជន ិ ឥរយបថ» ិ
ថ នភពករងរ។
ដូេចនះ សកមមភពករងរ ឬជីវ ិតវ ិជជជីវៈ មន ិ ែមនក្រមត ិ េនែត្រតឹមភរកិចចបុ៉េ
្រស្ត ឬករសេ្រមចករងរែដល្រតូវនង ឹ
ែស្ដងេឡង ី
សមគល់បន មរយៈក្រមត ិ ៃនភព
្ណ ះេទ។ វ ិធី
ចេផទរ បន ែដល
មរយៈករអនុវត្ត េនកនុងករបំេពញភរកិចចេផ ងៗ។
ឧទហរណ៍ ចំេពះមុខរបរជងេរៀបឥដ្ឋ-កំ េបរ េគេឃើញសមតថភពទូេទមួយ៖
•
បងករករប៉ះពល់ដល់សុខភព សុវតថិភព និង ងកយេនកនុងករ ្ឋ ន ងសង់។ េ យេហតុែតសកមមភពករងរ ឬជីវ ិតវ ិជជជីវៈេលើសអំពីករអនុវត្ត មួយជ
កំ ណត់ៃនភរកិ ចច ែដលជសកមមភពែដលបេងកើនភពមចស់កររបស់មនុស
និងព្រងីកសមតថភព
ច្រមុះរបស់េគ។ េនេពលែដល សំខន់ និងមនន័ យស្រមប់ ករអនុវត្តមុខរបរមួ យ សកមមភព ករងរ ឬជីវ ិតវ ិជជជីវៈបេងកើតឲយមនសមតថភពទូេទេ្រចើន។ បុគល គ ក ិ លកខណៈ និងេហតុផលែដល្រតូវមនសមតថភពទូេទ ដូេចនះ សមតថភពទូេទ្រតូវែត្រសបនឹងសកមមភពករងរទំង
យ «េនជប់ជយ ខង»
ភរកិចច េហើយសកមមភពទំងេនះផ រភជប់គន និងេនជប់គនយ៉ ងស្អិតលមួត។ ជធមម
ទំងេនះ
ចទទួលមកបនលុះ្រ
ឆ្លងកត់ករសិក កន់ែតសុីជេ្រម
និង
ថ នភពករងរជេ្រចើន។ េហតុ ផលមួយកនុងចំេ
ងនូវករបណុ្ដ ះប
សកមមភព
ចេផទរបនេទកនុង
មេហតុផលជេ្រចើនែដល្រតូវករឲយមនសមតថភពទូ េទ គឺេចៀស
្ដ លែដលមនភពតូចចេង្អ ត
េផ្ដតែតមួយមុខេលើករអនុវត្តភរកិចចៃនមុខ
របរ។ សមតថភពទំងេនះក៏ជួយស្រមួលផងែដរនូវករគិតគូរឲយបនកន់ែតចបស់ អំពីសញញណ មូ ល ្ឋ ន រួមទំងករបញូច លឲយបនកន់ែត្របេសើរនូវចំេណះដឹង និងឥរ ិយបថ កនុងេពលអនុវត្តវ ិធី ្រស្តសិក ។ សមតថភពទូេទ្រតូវែតអនុញញតឲយមនករបញូច លេគលករណ៍ និងេគលគំនិត
សំខន់ៗេទកនុងសកមមភពវ ិជជជីវៈ
េដើមបីេធ្វើយ៉ង
ឲយអនកេធ្វើករ
ច្របឈមមុខនឹង
ថ នភព
្រគប់ែបបយ៉ ង និងស្រមបខ្លួនបនេទនឹងបរ ិបទករងរដ៏សមបូរែបប និងែ្រប្របួលឥតឈប់ឈរ។
ក៏បុ៉ែន្ត េដម ្ល សមតថភពទូេទ្រតូវត្រមង់ទស ី បប ី េំ ពញតួនទរី បស់ខួ នឲយបនេពញេលញ ិ ឲយចបស់
ស់េឆពះេទរក្រជុងសំខន់ៗៃនករ្របកបមុខរបរ ឲយេគ
ចផ្ដលត ់ ន ួ ទីចបស់
មគគុេទទសក៍វ ិធី
នង ិ ករវ ិវត្តែដល
ច្រពងទុកបនែដលអនុញញត
ស់ៃនសមតថភពេនកនុង្រជុងេផ ងៗែដលេគមន ិ សូវគត ិ គូរេនកនុង
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
សមតថភពពេិ សសេ យែឡក។ ដូេចនះ សមតថភពទូេទេ្រចន ី េលស ី អំពច ី ំនួនធតុេផ ងៗែដលេគ
ចទញ
េចញអំពស ី មតថភពពិេសសេ យែឡក។ ក៏បុែ៉ ន្ត ក៏ដូចជសមតថភពពិេសសេ យែឡកែដរ សមតថភព ទូេទ្រតូវែត្រតូវជមួយនង ឹ
បននិង ច ស់សទង់បន។ ខងេ្រកមេនះ
ថ នភពៃនករងរជក់ែស្ដង
នង ិ នំេឆពះេទរកលទធផលែដល ចពន ិ ត ិ យសេងកត
េគ េឃើញមនឧទហរណ៍អំពី្របេយគសមគល់សមតថភពទូេទែដលដក្រសង់
េចញពីកមមវ ិធី សិក មុខរបរជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ។ •
េរៀបចំ
យបយអ
•
ដំេឡើងរនទ
•
េមើ ល បក្រ
យប្លង់ និងបញជី យតៃម្ល
មេធយបយេដើមបីកំណត់សមតថភពទូេទ ្រកុមផលិតកមម
ចយកគំ រូ
មបញជីគំរូ យនមសកមមភពករងរ (ែដល
ចេ្របើ បនស្រមប់ មុខ
របរេផ ងៗ) េដើ មបីកំណត់ឲយបនចបស់នូវសកមមភពផទល់របស់មុខរបរែដលេគ្រតូវសិក ។ ខងេ្រកម េនះ គឺជបញជីមិន្រគប់្រជុងេ្រជយមួយ
យនមសកមមភពែដល
ចនំឲយមនសមតថភពទូេទ េនេពល
ែដលេគស្រមប រួច ល់ស្រមប់មុខរបរែដលេគ្រតូវសិក ៖ •
វ ិភគ
•
គិតពិចរ
•
បេងកើតទំនក់ទំនងរ ងបតុភូតេផ ងៗ
•
បេងកើតទំនក់ ទំនងវ ិជជជីវៈ ឬទំនក់ទំនងអន្តរបុគគល
•
េធ្វើករេ្រជើសេរ ើស
•
្រកេឡកេមើ ល
•
កំណត់កយវ ិករែបបវ ិជជជីវៈ
•
េធ្វើករសេ្រមចចិត្ត
•
បង្ហញជមុននូវ
•
េ
•
បង្ហញអំពីបតុភូត ឬវតថុមួយ
•
យតៃម្ល
ះ្រ
ថ នភព
បេងកើត
ថ នភពជក់ែស្ដង
ថ នភពេផ ងៗ
យបញ ្ហ
េផ ងៗ
េបើេទះបីជពុំមនរេបៀបែតមួយេនកនុងករកំណត់សមតថភពទូេទ
បង្ហញជូននូវវ ិធី
្រស្តមួយែដលមន្របំពីរដំ
ក់កល
េហើយ
ខងេ្រកមេនះេយើងសូម
ចស្រមបេទនឹងត្រមូវករៃន្រកុម
ផលិតកមម៖ ដំ
ក់កលទីមួយ ដំ
វ ិភគ
ក់កលទីមួយសំេ
ថ នភពករងរ េ
សមតថភពទូេទមិន
េលើករ
នេ
យយកចិត្តទុក
យមិនែមនេមើល្រតឹ មែត
ងភរកិចច និង្របតិបត្តិករេនះេទ។ ករកំណត់
ចមនលកខណៈេពញេលញេទបនេនះេទ
្រគប់្រជុងេ្រជយអំ ពី ល់ទិដ្ឋភពៃនមុខរបរ។
ក់នូវសំណុំរបយករណ៍ករ ្របសិនេបើគមនករវ ិភគ
មគគុេទទសក៍២
ដំ
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
ក់កលទីពីរ ពិនិតយរកេមើ លេនកនុង
និង្របតិបត្តិករៃនរបយករណ៍ករវ ិភគ
ងភរកិចច
ថ នភព
ករងរ េពលគឺ្របតិបត្តិករែដលមនលកខណៈ្រចំ ែដលពីភរកិចចមួយេទមួយេទៀត និងេធ្វើកំណត់ សមគល់េលើ ជ ដំ
យលកខណ៍អក រ ឬមិន
ក់កលទីបី
កនុងរបយករណ៍ករវ ិភគ
យលកខណ៍អក រ។
េន្រតង់ែផនកលកខខណ្ឌៃនករអនុវត្ត
ថ នភពករងរ
្រតូវករពិនត នង ំ ត់្រ ិ យរកេមល ី ិ ករេធ្វីកណ
អំពល ី កខខណ្ឌទំង
លកខណៈដូចគនពីភរកិចចមួយេទមួយេទៀត។
គុណនម
យ
ែដលមនន័យ នង ិ ែដលមន
«មនន័យ»
សំេ
េលីលកខខណ្ឌកនុង
ករអនុវត្តករងរែដល ចបេងកីតេចញជសកមមភពករងរ។ លកខខណ្ឌេផ ងៗដូចជ «េរៀងៗខ្លួន» ឬ
ក៏«េ យេ្របីសមភរសម្រសប» ផ្ដល់ព័ត៌មនតច ិ តួច
ស់អំព្រី បេភទពត ិ ្របកដៃនករងរ េហយ ី មន ិ
្រតូវេគគត ិ មនន័យសំខន់េនះេទ។ ផទុយេទវ ិញលកខខណ្ឌសេ្រមចករងរដូចជ «េ មួយ...» ឬ «េ យេ្របីឧបករណ៍ផ រតំណ»
ចចត់ទុកថមនន័យសំខន់ ពីេ្រពះ បញជក់ចបស់
អំពទ ី ដ ិ ្ឋភពជក់ែស្ដងៃនករងរ។ ដំ
ក់កលទីបួន
េនកនុងរបយករណ៍ករវ ិភគ ថ នភពករងរ
្រតូវែស្វងរកេមីលនង ិ កត់្រ
យសហករជ
នូវលកខណវ ិនច ឆ ិ ័យ
នយ ច យ ួ េទភរកច ិ យដូចៗគនពភ ី រកច ិ ម ិ ចមួយ។
្រតង់ែផនកលកខណវ ិនច ឆ ៃនសមតថភពផលត ិ ័យ ិ
ែដលេមីលេទមនន័យសំខន់
និងែដល
េនេពលេ្រជីសេរសលកខ ណវ ិនច ឆ ្របកបេ យ ី ិ ័យ
អតថន័យសំខន់ េគអនុវត្តវ ិធី ដូចេនកនុងករេ្រជីសេរសលកខ ខណ្ឌសេ្រមចករងរែដរ។ ី ដំ
ក់កលទី្របំ
កនុងរបយករណ៍ករវ ិភគ
ថ នភពករងរ ្រតូវពិនិតយយ៉ងផចត ិ ផចង់េនែផនកចំេណះដង ឹ ជំនញ
នង ជញឹកញប់ េនែផនកេនះមនព័ត៌មនសមបូរែបបែដលអនុញញតឲយេគបំែបកេចញបន ិ ឥរយបថ។ ិ ជសមតថភពទូេទេផ ងៗ។ ដំ
ក់កលទី្របំមួយ បនទប់ពីបនេធ្វើបញជី
ករងរ
រេពើ ភណ្ឌ
និងកត់្រ
រួច ល់នូវ្របតិបត្តិករ
និងលកខណវ ិនិច័ឆយែដលមនដែដលៗេនកនុងភរកិចចមួយ
លកខខណ្ឌសេ្រមច
និងបនទប់ពីបនពិនិតយេលើ
ចំ េណះដឹង ជំនញ និងឥរ ិយបថ េគចំបច់្រតូវេចទសំណួរដូេចនះ៖ «េតើទិននន័យ្របមូលបន
ចឲយ
េគបេងកើតេចញជសកមមភពករងរែដរឬេទ?» េដើ មបីេឆ្លើយនឹងសំណួរេនះ ែដលបនេលើកេឡើងមុនេនះ។
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រកុមផលិតកមមនឹង្រតូវពឹងេលើបញជីគំរូ យនមសកមមភពករងរ តួយ៉ងចំេពះ្របតិបត្តិករ
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
លកខខណ្ឌ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
ឬលកខណវ ិនិច័យ ឆ
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ែដលបនេ្រជើសេរ ើសស្រមប់ សំណុំចំេណះដឹង ជំនញ និងឥរ ិយបថ ្រកុមផលិតកមម្រតូវសួរខ្លួនឯងថ េតើ អ្វីទំងអស់េនះអនុញញតឲយេគសេ្រមចសកមមភពគំរក ូ រងរែដរឬេទ។
បនទប់ពីករវ ិភគសំណុំ
េយើងសូមេលើកឧទហរណ៍មុខរបរជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ។ របយករណ៍ករវ ិភគ
24
ថ នភពករងរ ្រកុមផលិតកមមបនសេ្រមចេ្រជើសេរ ើសយក ៖
•
្របតិបត្តិករដែដលៗ៖ ផ រធតុេផ ងៗភជប់គន
•
លកខខណ្ឌសេ្រមចករងរ្រចំែដលៗ៖ ករងរអនុវត្តជ្រកុម
• •
លកខណវ ិនិច័យ ឆ ៃនសមតថភពផលិតដែដលៗ៖ ករេគរពកបួនខនតសុវតថិភព ចំេណះដឹង៖ នប្លង់
•
ឥរ ិយបថ៖ ខ្វយខ្វល់នឹងចំណុចល្អិតេ ដូេចនះ េគ្រតូវេចទសំណួរេ
យស្វ័យ្របវត្តិ៖ «េតើ ករផ រធតុេផ ងៗភជប់គនទំង
ែផនក អនុញញតឲយេគវ ិភគនិង យតៃម្លេលើ រ ងវ ិជជជីវៈែដរឬេទ?
្អ ច។
ថ នភពបនែដរឬេទ?»
្រសុង ឬមួយ
ចឲយេគបេងកើតេចញជទំនក់ទំនង
ចឲយេគកំណត់ េចញជកយវ ិករែបបវ ិជជជីវៈែដរឬេទ?។ល។»
្របសិនទទួលបនចេម្លើយអវ ិជជមន ្របតិបត្តិករ្រតូវទុកេទមខងសិន
ច្រតូវេលើកយកមកវ ិញ
(ឬភជប់េទនឹងលកខខណ្ឌមួយ លកខណវ ិនិច័យ ឆ មួយ។ល។) ឬក៏្រតូវជ្រមុះេចលែតម្ដង។ េនេពលចេម្លើយ េនះវ ិជជមន េគគូសែខ្វង (x) មួយេនកនុង
ង។ ករផទឹមគនេនះ្រតូវែតអនុញញតឲយេគកំណត់ បនជ
សកមមភពករងរពក់ព័នធនឹងមុខរបរ។
ឧទហរណ៍ េបើេទះបីជ្រកុមផលិតកមមយល់េឃើញថ េនកនុងមុខរបរ ករ នប្លង់ ចឲយេគ វ ិភគ ឬ យតៃម្ល ថ នភពេផ ងៗបន ែត េគេនែតមន រមមណ៍ថ្រតូវមនព័ត៌មន្រគប់្រគន់េដើមបី កំណត់ទិសេ
ឲយបនចបស់នូវ្របេភទសកមមភពករងរ
មួយេនះ។
សកមមភពករងរគំរូ វ ិភគ,
យតៃម្ល
ថ នភព
កំណត់ទំនក់ទំនង
កំណត់កយវ ិករ
វ ិជជជីវៈ
វ ិជជជីវៈ
ករងរេធ្វើជ្រកុម
ជមុន
x x
េគរពកបួនខនតសុខ ភព និងសុវតថិភព x
នប្លង់ ខ្វយខ្វល់អំពីចំណុច
ដំ
ថ នភពទុក
x
ផ រភជប់គន
ល្អិតេ
គិតអំពី
x
្អ ច
ក់កលទី្របំពីរ ដំ
ក់កលចុងេ្រកយគឺជករពិ និតយឲយដឹងចបស់ថ
សកមមភពករងរែដលបនកំណត់
24 ចំេណះដឹង ឥរ ិយបថ និងជំនញទំងអស់ ្រតូវបនកំណត់យក ប៉ុែន្ត មនែតមួយចំនួនែដលេគបង្ហញស្រមប់ ជឧទហរណ៍។
មគគុេទទសក៍២
េ
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
យេគរព្រតឹម្រតូវេទ
សមតថភពមុខរបរ
មត្រមូវករសមតថភពែដលេលើកេឡើងខងេ្រកមេនះ ក៏ ដូចជកបួនខនត
ៃនករបេងកើតែដលនឹង្រតូវេលើកេឡើងេនេពលេ្រកយ។
ងខងេ្រកមេនះ បង្ហញពីករេ្របើ ្របស់េនទីបញចប់ៃន្របតិបត្តិករ លកខខណ្ឌបំេពញ ករងរ លកខណវ ិនិច័យ ឆ ចំេណះដឹង និងឥរ ិយបថែដលេគេ្រជើសយកេនដំ សកមមភពករងរគំរូ
វ ិភគ
យតៃម្ល
ថ នភព
កំ ណត់ ទំនក់ ទំនងវ ិជជជី វៈ
ក់កលទី្របំមួយ។
កំណត់ កយវ ិករ
បងករេនកនុង
វ ិជជជី វៈ
ថ នភព
សមតថភពទូេទ
្របតិបត្តិករ លកខខណ្ឌ
េធ្វើករងរផ រធមម
ផ រភជប់ គន
ផ រេ
និ ង
យចំេហះឧសម័ន
ករងរេធ្វើជ្រកុម x*
េគរពកបួនខនតសុខភព និងសុវតថិភព
បងករករប៉ ះពល់ដល់សុខ ភព,
នប្លង់
និ ង ង
កយេនកនុងករ ្ឋ ន ងសង់
ខ្វយខ្វល់អំពីចំណុចល្អិត េ
សុវតថិភព
បក្រ
្អ ច
យប្លង់ និ ងបញជី
x**
យតៃម្ល
* ្រកុមផលិតកមមសេ្រមចមិនបេងកើតសមតថភពេចញមកអំពីលកខខណ្ឌសេ្រមច «ករងរេធ្វើជ្រកុម»។ េគបនគិតថ ជ េរឿង ្រតឹម្រតូវកនុងករនិយយអំពីទិដ្ឋភពេនះេនកនុងសមតថភពជេ្រចើន ឧទហរណ៍ េនកនុងបរ ិបទសេ្រមចករងរ។
**
ករខ្វយខ្វល់អំពីចំណុចលម្អិតតូច
ពិចរ
ចមិន្រតូវបនេគេ្រជើសយកជកមមវតថុៃនសមតថភពេនះេទ។
ក៏ប៉ុែន្ត
េគនឹង
ពី េនកនុងសមតថភពជេ្រចើនកនុងនមជលកខណវ ិនិច័យ ឆ ៃនសមតថភពផលិត។
ចុងេ្រកយេគ
េនកនុងសកមមភពករងរែដល្រតូវករសមតថភពខងបញញ ម រតី
សញញណ ឬេគលករណ៍វ ិទយ េគ្រតូវយកចិតទ ្ត ុក
្រស្ត
ករេ្របី
ចមន្របេយជន៍ នង ិ ចំបច់ស្រមប់ករ្របកបមុខរបរ។ ដូេចនះ
ក់ឲយបនខ្លង ំ េលីសកមមភពទក់ទងនង ឹ
ែបកេរេទរកទស នវ ិស័យ លកខណៈ្រទឹស្ដីសុទធ
ថ នភពជក់ែស្ដងៃនករងរ នង ិ មន ិ ្រតូវ
ធៃនមុខវ ិជជេនះេទ។ តួយ៉ង ្រតង់ចណ ំ ងេជីង « យ
តៃម្លគុណភពវតថុធតុេដីមចំបច់ស្រមប់េរៀបចំសំណង់មួយ»
សកមមភពពត ិ ្របកដៃនមុខរបរជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ ជងែផនក
នង ឹ ពព ិ ណ៌នកន់ែតចបស់អំពី
«េ្របី្របស់សញញណគណិតវ ិទយ»
ែដលេផ្ដតទំង្រសុងេទេលី្រទស ឹ ្ដីមុខវ ិជជេនះ ែតមន ិ បនេផ្ដតេលីមុខរបរជក់ែស្ដងេនះេទ។ ៤.២ លកខខ័ណ្ឌ្រតូវេគរព
ដូចអ្វីែដលេយង ួ េហយ ី បនេឃញ ី ខងេលីរច ី
សមតថភពទូេទ
ែឡក មន្របេភទខុសគន នង ិ េដីរតួេផ ងគនេនកនុងអនគតស្តង់ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
នង ិ សមតថភពពិេសសេ យ
បណុ ្ដ ះប
្ដ ល។ េនកនុងែផនករងតូច
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ៗពរី មុនេនះ េយង ្ត ុក ី បនេផ្ដតករយកចត ិ ទ
ក់េលីភពខុសគនរបស់ពក ួ ។ ឯេនកនុងែផនករងេនះ េយង ី នង ឹ
ពិនិតយេលីបុគគលិកលកខណៈរួមរបស់ពក ួ វ ិញម្ដង ែដលេ្របីជេគលស្រមប់្រកុមផលិតកមមេនកនុងេពលេធ្វីករ កំណត់សមតថភព។ េបេី ទះបជ ី ព័ត៌មនេនះ្រតូវបង្ហញ េ្រកយវ ិធី
េ យែឡក នង ិ សមតថភពទូេទក៏ពត ិ ែមន េគ្រតូវែតយកចត ិ ្តទុក ដូេចនះ
្របេភទ។
េនេពលកំណត់សមតថភព
ក់អំពព ី ័ត៌មនេនះរហូតពេី ដីមដល់ចប់។
េគ្រតូវែតេគរព
្របេភទទី ១ទក់ទងេ្រចើននឹងករងរ
្រស្តៃនករកំណត់សមតថភពពេិ សស មលកខខ័ណ្ឌេផ ងៗគនជេ្រចើន
រួមមនលកខខ័ណ្ឌែដលមនទិសេ
សមតថភពែដលេគេ្រជើសយកពណ៌នយ៉ ង្រតឹម្រតូវអំពីមុខរបរេគលេ ទំនក់ទំនងនឹងករបណុ្ដ ះប
ទំងេនះសំេ ្រតឹម្រតូវ ស្តង់
។
្របេភទទី ពីរមន
្ដ ល និងជពិេសសទក់ទងនឹងទំហំ25ៃនសមតថភព។ លកខខ័ណ្ឌ
ធនថ សមតថភពែដលបនកំណត់ អនុញញតឲយនំផូវករបណ ្ល ុ្ដ ះប
និងជួយស្រមួលដល់ករទទួល
បណុ្ដ ះប
ធនឲយ
គ ល់សមតថភពទទួលបន
្ដ លបន
និងករតភជប់គនរ ង
្ដ ល។ មយ៉ ងវ ិញេទៀត លកខខ័ណ្ឌេផ ងៗទក់ទងនឹង្រកឹតយ្រកមៃនករសរេសរ
ករេរ ើសរេបៀបេធ្វើចំ
ត់ ថនក់ និងធតុបង្ហញផ្លូវែបបបរ ិមណ ក៏ ្រតូវែតេគរព
មផងែដរ។ េគ
នឹងេធ្វើករបញ ជ ក់ កន់ ែតចបស់អំពី្របធនបទេនះេនខងេ្រកមបនទប់ េទេនះ។ ៤.២.១ លកខខណ ័ ្ឌ ទក់ទងនឹងករងរ
ច៖ •
េគគត ិ ថ
សមតថភពេគរពេទ មលកខខ័ណ្ឌទក់ទងនង ឹ ករងរ
្របសន ិ េបស ី មតថភពទំងេនះ
ពិពណ៌នបន្រតឹ ម្រតូវអំ ពីមុខរបរ មនន័យថ៖
- ទមទរឲយមនករ្របមូលផ្ដំុចំេណះដឹង ជំនញ និងឥរ ិយបថ។ ដូេចនះ សមតថភពនីមួយៗ
មនេ្រចើន្រជុង។
សមតថភពមួយមិន
ច្រតូវេទនឹងបណំុ្ដ ចំេណះដឹងធមម
េបើេទះបី ជចំេណះដឹងទំងេនះចំបច់ស្រមប់ ្របកបមុខរបរក៏ េ
- មនន័យសំខន់ និងមនលកខណៈជតំ
- នំេឆពះេទរកលទធផលមួយែដល ផលត ិ ផលមួយ ឬេស កមមចបស់ ផទត់បន ឬេឆពះេទរកវ ិធី -
មនែដនកំ ណត់្រតឹ ម្រតូវ
កំណត់េពលេវ 25 វ ិ
និងមនភពស្វយ័តគួ រសម
មន
លភពរបស់ ។
ត់េរៀន ។
ចឲយេគបេងកត ី េចញជ
ទិភពផទល់ខួន ្ល
លភពេនះពក់ព័នធនឹងទំហំ
ម ញៃនភរកិចច និងសកមមភព ែដល អនុញញតឲយសេ្រមចេឡើង រួមទំង មរយៈរយៈេពល
ឬករវ ិវត្ត
ច ស់សទង់លទធផលរបស់ បន។
និងបរ ិមណ ធនធនែដលេ្របើេនេពលបេងកើត។ េនកនុងស្តង់
ែស្ដងេឡើង
មករទនទង ឹ រង់ចៃំ នមុខរបរ
ស់មួយ ឬក៏នេំ ឆពះេទរកករ េរៀបចំមួយែដល ចេផទ ង
លភពៃនសមតថភពចង់និយយអំពីទំហំរបស់ ។ វ ិ
ភពសមុគ
យ។
ចសេងកតេឃញ ី នង ិ ស់សទង់បន,
្រស្តែដល
ឬេធៀបនឹងវ ិ
្ណ ះេទ
ងៃនករ្របកបមុខរបរ។ េលីសពេី នះ សមតថភព
មួយ្រតូវែតបញចូ លេទកនុងទស នវ ិស័យៃនករសេ្រមច
ែដលចង់បនៃនមុខរបរេនះ។
មួយប៉ុេ
បណុ្ដ ះប
្ដ ល វ ិ
និងមន
រសំខន់គួរសម និង
រសំខន់ ខងគុណភព លភពៃនសមតថភពមួយ
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
- ្រតូវនង ឹ
សមតថភពមុខរបរ
ថ នភពជក់ែស្ដងមួយ (្រតូវេទនង ឹ ទដ ិ ្ឋភពជក់ែស្ដងៃនករ្របកបមុខរបរ) នង ិ
្រតូវពព ិ ណ៌នយ៉ងងយ្រសួលេ យមនុស មនក់ែដល 26
- បេងកើតេឡើងេដើមបីឆុះបញ ្ល ច ំង អំ ពីក្រមិតៃនភព
បេងកើត េឡើង
គ ល់ករ្របកបមុខរបរេនះ។
ុញ ំ ុ ំៃនភរកិចច ឬសកមមភព៖ ករ
្រតូវេទនឹងក្រមិតៃនករលំបកេនកនុង
ថ នភពករងរែដល ្រគប
ដណ្ដប់ និង្រតូវេទនឹងទំនួលខុ ស្រតូវែដលេគ្របគល់ឲយ។ េ្របើ ស្រមប់ ករេរៀបចំ ករងរ មនន័យថ៖
•
- គឺជវតថុមួយែដលមនលកខណៈស្វយ័ត្រគប់្រគន់ ប៉ុ ែន្តសិត ថ េនកនុងកេន មដ៏ ធំទូ
មួយ,
តភជប់នឹងសមតថភពេផ ងៗេទៀត
យ
និងចូលរួមចំែណកកនុងករេរៀបចំ ករអភិវឌ
ករផលិត ឬករផគត់ផគង់ផលិតផល ឬេស កមមែដលេគទនទឹងរង់ចំៃនមុខរបរ។
បេងកើតជចំណុចេគលែដលមនសុពលភពរបស់ករ យតៃម្លវ ិជជជីវៈ មនន័យថ៖
•
-
េឆ្លើយតបចំ េពះ ល់េសចក្ដី្រតូវកររបស់មជឈ ្ឋ នករងរ
ែផនកគុណភព
ទក់ទងនឹង
្រតូវកំ ណត់ ឲយបនចបស់នូវអ្វីែដលមជឈ ្ឋ នករងរទទួល
គ ល់
ថចំបច់។ ្រគបដណ្ដប់ពីេលើ ល់អីៗ ្វ ែដលសំខន់ស្រមប់ពិពណ៌នមុខរបរ មនន័យថ៖
•
- េក្ដបេលើផលិតកមម ឬករបេងកើតផលិតផល ឬេស កមមែដលផ រភជប់នឹងមុខរបរ។
- រួមបញូច លនូវកេន មវ ិធី ភរកិចច
្រស្ត ឬករេរៀបចំ សំខន់ៗែដលហួសផុតអំ ពី្រពំែដនៃន
េហើយែដលចំបច់ស្រមប់ ធនឲយេគអនុវត្តករងរបន្រតឹម្រតូវ
អនុញញតឲយ មនករវ ិវត្ត
មេគចង់បន។
៤.២.២ លកខខណ ័ ្ឌ ទមទរទក់ទងនឹងចំនួនសមតថភព និងវិ
ចំនួន នង ិ វិ
ត់េរៀន។ េបី
លភពៃនសមតថភពមនឥទធិពលធំ
លភព
ស់េលីករបណុ ្ដ ះប
ឬសកមមភព ចនំេយង ី ឲយឈនេទពច ិ រ
េនកនុងេសៀវេភទប ្ដី ក ី ស ី ព ី រ ថ បនករបណុ ្ដ ះប
េឡង ី ទក់ទងនង ឹ ្របធនបទេនះថ៖
លភពៃនសមតថភពនិយយអំពីទំហំរបស់ ។ វ ិ រសំខន់្រប
ក់្របែហល និងភព
លភពៃនភរកិចទ ច ង ំ
េឡង ី វ ិញអំពីសមតថភពែដលេគ្រតូវករស្រមប់
បំេពញ ។
26 វ ិ
្ដ ល និងករសិក
មនយ ំ នង ិ មន័យ សមតថភពផ រភជប់យ៉ងខ្លង ឹ ភរកច ិ ច នង ិ សកមមភពករងរ ឬជវី ិត
វ ិជជជវី ៈែដលសមតថភពទំងេនះអនុញញតឲយេគសេ្រមច េឡង ី ។ ជួនកល វ ិ េនះ
និង
្ដ លវ ិជជជីវៈ នង ិ បេចចកេទស េគបនេលីក
លភពេនះទក់ទងនឹងករ
តសនធឹងរបស់
ុ ំញ ុ ៃំ នភរកិចច ឬសកមមភព ែដល អនុញញតឲយេគសេ្រមចេឡើង
និងពក់ព័នធនឹងទំហំែផនកគុណភពនិងបរ ិមណៃនធនធនែដល្របមូលបនេនេពលបេងកើត ។ េនកនុង ស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ លមួយ វ ិ
លភពៃនសមតថភពមួយ្រតូវបនែស្ដងេឡើងេ
យរយៈេពលសិក
ត់េរៀនែដលេគផ រភជប់នឹង ។ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
«វ ិ
លភពៃនសមតថភព និ យយអំពីទំហំៃនបណំុ្ដ ចំេណះដឹង ចំេណះេធ្វើ និង
ពុំមន្រកឹតយ្រកមជក់
មួយស្រមប់ កំណត់វ ិ
ក់
លភពៃនសមតថភពមួ យេទ។
និយយអំ ពីសមតថភពអនុវត្តភរកិចចេពញេលញមួយ េឆ្លើយតបនឹងបនទត់្រកឹតយរបស់ទីផ រករងរ។
និងអំ ពីករេគរពស្តង់
កបប- កិរ ិយ ។ សមតថភពគឺចង់
សមតថភពផលិតែដល
ករឈនេទទទួលបនសមតថភព
ទមទរនូវកេន ម
ចំេណះដឹង ជំនញ និងឥរ ិយបថ ។ ដូេចនះ សមតថភពគមនអ្វីទក់ទងនឹងករេចះេធ្វើកយវ ិករមួយ ្របតិបត្តិករមួយ ឬដំេណើរករ
មញញ មួយេទ។
េនះគជ ឺ េហតុផលៃនករចង់បនភព្រតម ឹ ្រតូវ
របរែដលជអនកកំណត់វ ិ
ផ ះផ រ
លភពៃនសមតថភព។
ជមួយឯក
រពណ៌នអំពភ ី រកច ិ ច
នង ិ លទធភពទទួលយកបននូវលកខខ័ណ្ឌៃនមុខ
សមតថភពទូលំទូ
យ្រជុលេពក្របែហលជពប ិ កនង ឹ
នង ិ ទំនួលខុស្រតូវពក់ព័នធនង ឹ មុខរបរ
នង ិ វ ិជជជវី ៈ។
េលីសពីេនះ ករបង្ហញ្របប់របស់ ទំនងជពិបកនង ចសេងកតេឃញ ឹ ី និង ស់សទង់បន។ មូលេហតុេនះគឺ
ថសមតថភពពព ិ ណ៌នេ បណុ ្ដ ះប
យផទល់អព ំ ីករ្របកបមុខរបរ
នង ំ ច ិ កំណត់លទធផលទនទង ឹ រង់ចទ ី ុងបញច ប់ៃនករ
្ដ ល មនផលប៉ះពល់ផទល់េលីគុណភពៃនករសិក
ករកំណត់សមតថភពដ៏េ្រចើន
និងមនវ ិ
ត់េរៀន។
លភពតូចចេង្អ ត
ចនំឲយ្របឈមនឹងេ្រគះថនក់ជ
េ្រចើន កនុងេនះគឺ ចបេងកើតឲយមនភពជន់េលើគន និងភព្រចំែដលេនកនុងករសិក ត់េរៀន ក់ទមងន់ កន់ែតខ្លំងែថមេទៀតេលើករបណុ្ដ ះប ្ដ ល និងករ យតៃម្ល ្រពមទំងបង្អក់ដំេណើរករបញូច លបែនថម
សមតថភព្រតូវទទួល។ ផទុយេទវ ិញ ករកំណត់សមតថភពែដលទូលំទូ យ្រជុលេពក និងទូេទ្រជុល េពក ចនំេទកត់បនថយភព្រតឹ ម្រតូវរបស់ និងេធ្វើឲយក្លយេទជគមនន័យស្រមប់ទីផ រករងរ។ េទះបី កុងករណ ន ី គុណភព 27
ករងរ ។»
ក៏េ
យ
ស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ លែដលេគ ថ បនេឡើងដូេចនះទំនងជបត់បង់ែផនក េហើយអនកទទួលបនករបណុ្ដ ះប ្ដ លេឆ្លើយតបមិនបនល្អនឹងេសចក្ដីចង់បនរបស់ទីផ រ
ធតុេផ ងៗែដល្រសង់ េឡើងមកេនះ សិក ។
ពុម ំ នកបនខ ំ ត់ឲយបនជក់ ី ណ ួ ន តេដីមបក
្រតូវែតគិតពិចរ
ក់នូវចំនួនសមតថភព ែដលអនុញញតឲយេគបក្រ
សមរមយអំពទ ី ដ ិ ្ឋភពជក់ែស្ដងៃនមុខរបរមួយបនេនះេទ។
ៗែដលេរៀបេរៀងេឡង ី េទ ប
មវ ិធី
ផងែដរស្រមប់ ករបេងកើតវ ិធី-
្រស្តែផ្អកេលីសមតថភព
មរយៈករវ ិភគស្តង់ បណុ ្ដ ះប
េយង ី សេងកតេឃញ ី ថ
្រស្ត
យបន ្ដ លេផ ង
ចំេពះស្តង់
បណុ ្ដ ះ
្ដ លែដលមនរយៈេពលពី ១២០០ េទ១៨០០ េម៉ង ចំនន ួ សមតថភពជមធយមសថិតេនចេន្លះពី ១៥
េទ ២៥។ េគសេងកតេឃញ ួ នង ី ផងែដរថ ចំនន ិ រយៈេពលទទួលបនសមតថភពេ យែឡក ជទូេទ េ្រចីន ជងចំនន ួ និងរយៈេពល ស្រមប់ទទួលបនសមតថភពទូេទ។
េដម ី បេី ចៀស ងករបំែបកសមតថភពជែផនកតូចៗេ្រចន ី ឬករេធ្វឲ ី យមនលកខណៈទូេទហួសេហតុេពក
េគ ចេធ្វីករវ ិភគេ្របៀបេធៀបនូវសមតថភពនីមួយៗេ យែផ្អកេលីខម ្លឹ របយករណ៍ករវ ិភគ
ថ នភពករងរ
សមតថភពផលត ិ ក្រមិត
រៈសំខន់្រប
27 េកបិច, ្រកសួងអប់រ,ំ ករ
ថ បនករបណុ្ដ ះប
ឯក
រេយងេលខ៤។
រៃន
ជពេិ សសែផ្អកេលីលកខខ័ណ្ឌសេ្រមចករងរ
លកខណវ ិនច ឆ ិ ័យ
ក់្របែហល នង ំ ុ ៃំ នភរកិចច។ បនទប់មក ិ ក្រមត ិ ៃនភព ុ ញ ្ដ លវ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស, េសៀវេភទី៣ ករអភិវឌ កមមវ ិធី សិក
េគ
២០០២
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
េធ្វក ី រ យតៃម្ល្រតួសៗអំពេី ពលេវ
សមតថភពមុខរបរ
ទទួលបន
ឬចប់យកបនសមតថភពមួយេនកនុងមជឈ ្ឋ ន
ករងរ។
ករវ ិភគេនះនឹង ស្ដីពីសមតថភព េមើ លែផនក៥.២)។
ច្រតូវបនបំេពញប្រងគប់េ
យករពិចរ
េពលគឺជករចង្អុលបង្ហញែដលនឹង្រតូវ
តៃម្ល្រតួសៗពីេពលេវ
ងធមម
ងៃនភព្រតូវគន
(សូម
មួយែដលបង្ហញពីសមតថភព, ករបង្ហញ្របប់តថភព និងករ យ
ទទួលបនសមតថភពេនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ ឬ េនខងេ្រក - េនេពល
ែដលសមតថភពេនះទមទរនូវករមនចំេណះ កនុងមជឈ ្ឋ នករងរ – សមតថភពមួយ។ េនកនុង សមតថភព
ក់េនកនុង
ពីករចង្អុលបង្ហញ េផ ងៗ
ឬចំេណះដឹងទូេទែដលពិបកនឹងទទួលបនេន
ចអនុញញតឲយេគេធ្វើករ យតៃម្លជំ
នដំបូងេលើក្រមិត
ុ ំញ ុ ំៃន
ងេនះ ក្រមិតេនះមនពី ១ ដល់ ១០ ស្រមប់ សមតថភពនីមួយៗ។ ករបង្ហញ្របប់ពី
ករ យតៃម្លពីរយៈ
សមតថភព
េពលទទួលបន
ក្រមិត
ុ ំញ ុ ំ (១-១០)
សមតថភពេនកនុង មជឈ ្ឋ នករងរ
សមតថភព A
ករបង្ហញ្របប់ ១ ករបង្ហញ្របប់ ១ ករបង្ហញ្របប់ ១ .............
ពីរបីៃថង
ពីរបីសប្ដហ៍ ពី របីែខ
ពីរបីឆន ំ .........
សមតថភព B
ករបង្ហញ្របប់ ១ ករបង្ហញ្របប់ ១ ករបង្ហញ្របប់ ១ .............
ពរី បៃី ថង
ពរី បស ី ប្ដហ៍ ពី របីែខ
ពរី បឆ ី នំ .........
វត្តមនៃនសមតថភពមួយចំនួនធំែដលមនក្រមត ំ ុ ទ ំ ប (ក្រមត ិ ៃនភព ុ ញ ិ ១, ២ និង ៣)
ឬក្រមត ិ សមុគ
ម ញខពស់ (ក្រមត ិ ៨, ៩ នង ិ ១០) ្រតូវែតជឱកសស្រមប់ពន ិ ត ិ យលទធភពរ ំ
បញចូ លគននូវសមតថភពមួយចំនួន ឬក៏ផ្ដច់េចញពីគនេទ មករណីនម ី ួយៗ។
យ
បនទប់មកេទៀត ក្រមត ុញ ំ ុ ែំ ដលកំណត់ស្រមប់សមតថភពនម ង ិ ី ួយៗនង ឹ ្រតូវេផទរេទកនុង ម៉្រទីស(សូម នែផនក ៥.១)។ ក្រមិតេនះគឺជសនទស ន៍ដ៏មនតៃម្លស្រមប់កណ ំ ត់ជែផនកៃនករ បណុ ្ដ ះប
្ដ លឬករ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ត់េរៀន រួមទំងរយៈេពលចំបច់ស្រមប់ករទទួលបនសមតថភពនម ី ួយៗ។
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
៤.៣ ករបេងកើត្របេយគៃនសមតថភព
ករបេងកត ី ្របេយគេ
សមតថភព
្រតូវេគរព
មកបនខ ួ នត
នង ិ ក្រមត ិ ៃនករេធ្វីចំ
ត់ថនក់្រតឹម
្រតូវ។ ឃ្ល្របេយគ្រតូវែតខ្លី នង មួយ ជករិ យសពទ េដម ី ែដលែស្ដងពស ិ ចបស់។ ្រតូវមនករិ យសពទ ិ ិ ី កមមភព
ែដល្រតូវអនុវត្តជរួម
នង ិ កមមបទផទល់មួយ
គូរប្លង់
(ឧទហរណ៍
នេលខ)
ឬកមមបទមន ិ ផទល់
(ឧទហរណ៍ េធ្វស ី មហរណកមមេទកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ) ែដលបញជក់ចបស់ពល ី ទធផលចង់បន (ផលត ិ ផលសេ្រមចេឡង ី
នង ិ េស កមមផ្ដល់)។
ជេ្រមីសកិរយសពទ ្រតូវបនេធ្វីេឡង ិ ី េ យេ្របីវ ិធេី រៀប
មចំ
ត់
ថនក់ែដលេគនយ ឹ , ចត ិ មេ្របេី ្រចីន (វ ិស័យចំេណះដង ិ ្តចលន នង ិ មេនសេញច តន ជេដីម)។ ្របសិនេបី េគេ្រជីសយកគំរូចំ
បញជក់សកមមភពែដលេគេ្របី ្រតូវេទនង ឹ ក្រមត ិ មួយកនុងចំេ •
ករអនុវត្ត
មនន័យថ
28
ត់ថនក់វ ិស័យចំេណះដង ឹ របស់េ
កប្លូម
(Bloom) ករិ យសពទ ិ
មក្រមត ិ ដូចខងេ្រកម៖
ករេ្របើ ្របស់ចំេណះដឹងេនកនុង
ថ នភពពិេសស
និងជក់ែស្ដង
ឧទហរណ៍ េ្រជើសេរ ើស េរៀបចំ េ្របើ្របស់ •
ករវ ិភគ មនន័ យថ ករែញកេចញពីសំណុំមួយនូវធតុរបស់ ចបំភឺឲ ្ល យចបស់ពី
ននុ្រកម
និងទំនក់ទំនងេផ ងៗ
ឬធតុផ ំរបស់ វ ិភគ
ឧទហរណ៍
េដើមបីេធ្វើយ៉ង រកលកខណៈ
ពិេសស និងកំណត់ឲយចបស់ •
ករសំេយគ មនន័យថ ករ្របមូលផ្ដំុធតុ ឬែផនកេផ ងៗេទជសំណុំរួមមួយ ឧទហរណ៍ ផលិត
បេងកើត ែកស្រមួល េរៀបចំ ែផនករ ព្រងីក ឬសំេយគ •
យតៃម្ល េធ្វើករវ ិនិច័យ ឆ ផ្ដល់
ករ យតៃម្ល មនន័យថ កររ ិះគន់ខងកនុងឬខងេ្រក ឧទហរណ៍ សុពលភព េធ្វើមូលវ ិចរ ឬកំណត់បទ ្ឋ ន។
៥. ឧបករណ៍ជំនួយកនងករ ុ
ក់ែតងសមតថភព
ដូចអ្វែី ដលបនេលក ី េឡង ី េនខងេលី ករ ក់ែតងសមតថភពគជ ឺ លទធផលែដលបនមក ពក ី រេ្របី
្របស់វ ិធី
្រស្តទស នទន ឬវ ិធី
្រស្តបំែបក ែដលេគរពេទ
មធតុកណ ំ ត់េផ ងៗបនមកពីករងរមុន
ៗ ជពេិ សសករវ ិភគ ថ នភពករងរ េ យេ្រប្រី បស់្របេយគេដីមបប ី ង្ហញពស ី មតថភពមួយែដលមន លកខណៈជតំ
ងៃនដេំ ណីរករអនុវត្តភរកិចចមួយឬេ្រចីន
ឬសមតថភព
និងផ រភជប់នង ឹ ករសេ្រមច
សកមមភពករងរឬជីវ ិតវ ិជជជីវៈ។ េលស ី ពេី នះ សមតថភពែដលបង្ហញេឡង ី េនកនុងស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
្រតូវែតធននូវករ្រគបដណ្ដប់េពញេលញេលីភរកិចច និង្របតប ិ ត្តិ ករែដលផ រភជប់នង ឹ មុខរបរមួយ។ ចបស់
ស្តង់
ស់ថ
សកមមភពេនះគឺជសកមមភពមួយកនុងចំេ
សមតថភពមុខរបរ ឬករងរេរៀបចំ សង ្ត ់
បណុ្ដ ះប
្ដ លមួយ។
ឧបករណ៍ពរី ្រតូវបនបេងកត ី េឡង ី េដីមបជ ី ួយស្រមួលករងរ្រកុមផលត ិ កមម
បេងកត ី រួមទំងេដីមបេី ធ្វីករ្រ
វ្រជវឯក
28 េគមនឧទហរណ៍ពីករេធ្វើចំ
ត់ថនក់េនកនុង
រជលកខណៈ្របព័នេធ នកនុង ល់ជំ
ន
មសកមមភពផលិត
នង ិ ករេរៀបចំវ ិធី
្រស្ត
នីមយ ួ ៗៃនផលត ិ កមម។
បន្តេទេទៀត ឧបករណ៍ទំងេនះ្រតូវបនបំេពញបែនថម និងេ្របី្របស់េនេពញមួយដេំ ណីរករៃនករបេងកត ី
បចចុបបនន ២០០៥, ឯក
រេយងេលខ ៣៤។
ន ៃដរបស់េ
ក ឡឺ្រហង់្រដ៍ េ្រកមចំណងេជើងថ វចននុ្រកមសម័យ
មគគុេទទសក៍២
ស្តង់
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ ្ដ ះប
សមតថភពមុខរបរ
្ដ ល នង ិ យតៃម្ល រួមទំងមគគុេទទសក៍េផ ងៗ នង ិ ឯក
រែណនំ ្រពមទំងរក
ទុកែផនកគំនិត នង ិ ករបន្តេ្របី្របស់ព័ត៌មនទក់ទងនង ឹ សមតថភពនីមួយៗែដលបនកំណត់។ ឧបករណ៍ទំងពីរេនះគឺជ
ម៉ ្រទីសៃនកមមវតថុបណុ្ដ ះប
ងម៉ ្រទីសសមតថភព
្ដ ល កនុងេពលផលិតស្តង់
បណុ្ដ ះប
ែដល្រតូវបំែលងបន្តេទៀតេទជ
្ដ ល និង
ងៃនភព ្រតូវគន។
៥.១ ម៉្រទីសសមតថភព
ម៉្រទីសសមតថភពគជ ក់ កល ឺ ឧបករណ៍មួយែដលេរៀបចំេឡង ី បន្តិចម្ដងៗ េនកនុង ល់ដំ ៃនករកំណត់សមតថភព េ យែផ្អកេលី ងទន ួ អនុញញត ិ នន័យពរី ្របេភទែដលេនកនុងជំ នទម ី យ ឲយេគបង្ហញពគ ី េំ ហញ ី បណុ ំ្ដ សមតថភពពិេសសៗ សមតថភពទូេទ ដំេណីរករករងរ រួមទំងក្រមត ិ ៃន ភព ុ ញ ំ ុ ែំ ដលេគ យតៃម្លចេំ ពះសមតថភពនម ី ួយៗ។
ងេនះផ្ដល់ជូននូវគំេហញ ី រួមេលី
ែដលអនុញញតឲយេគទញបង្ហញឲយេឃញ ី ី ចបស់នូវចំែណកដ៏្រតឹម្រតូវៃនករបេងកត
សមតថភព
សមតថភព (ករេរៀបសមតថភពជលកខណៈ្របព័ន) ធ ្រពមទំងលទធភពឲយេគេធ្វក ី រេផទ ងផទត់បនផង
ែដរ នូវ ទិភពៃនទំនក់ទន ំ ងរ ងសមតថភពពិេសសនីមយ ួ ៗ នង ិ ធតុរបស់ដេំ ណីរករនីមួយៗ នង ិ
រ ងសមតថភពពេិ សសនម ី ួយៗ នង ិ សមតថភពទូេទមួយ។ េគលេ
ម៉្រទីសសមតថភព
បង្ហញជូនអំពក ី ររួមបញចូ លគនរ ងសមសធតុ ចមបងៗៃនមុខរបរ
ជួយស្រមួលដល់ករបេងកីតរូបមន្ត
្របេភទែដលចំបច់ស្រមប់្របកបមុខរបរ។
នង ិ ករ
កនុង
ក់ឲយមនទំនក់ទន ំ ងរ ងសមតថភពទំងពីរ
បន្តមក ឧបករណ៍េនះ្រតូវបនអនុម័តយក និងបំេពញបែនថមេដើមបីបញូច ល្រជុងទំងអស់ែដល
ទក់ទងនឹងករបណុ្ដ ះប ប
ករ
្ដ លឬករសិក
េ
យេគឱយេឈមះថ
្ដ ល»។
«ម៉ ្រទីសកមមវតថុបណុ្ដ ះ
ថ បនម៉ ្រទីសសមតថភព
េដីមបប ី ម៉្រទីសសមតថភព េគចំបច់្រតូវពន ី េងកត ិ ិតយេមីលេឡង ី វ ិញនូវភរកិចច នង ិ សកមមភព
ករងរេផ ងៗែដលបង្ហញជូនេនកនុងរបយករណ៍ករវ ិភគ ថ នភពករងរ េដីមបេី ធ្វីយ៉ង
េមល ី េឃញ ី មុខរបរជរួម។ េនដំ
ឲយេគ
ក់កលេនះ េគ ចំបច់្រតូវេផទ ងផទត់ភពសុស ី ង្វក់ នង ិ ធនឲយ
បនថគមនភព្រចំែដល នង ី ិ ភពខ្វះចេន្លះ។ បនទប់មកេទៀត េនកនុងម៉្រទីសមួយ េគ្រតូវបេងកត រចនសមព័នធស្រមប់សមតថភពទូេទ នង ិ សមតថភពពេិ សស។ ដេំ ណីរករករងរែដលកំណត់េឡង ី បនទប់ពីករពន ន ណត់សមតថភពពេិ សស។ ិ ិតយភរកិចច ចូលរួមចំែណកេ យផទល់កុ ងករកំ
ដូចអ្វែី ដលបនបញជក់េនកនុងែផនក៣.២ ដំេណីរករករងរ្រតូវបនផ្ដល់នយ ិ មន័យេ្របៀបបន
ំ នង ឹ េស៊រៃនដ ី
ផលត ិ ផល
ក់កលេរៀបចំ
ឬេស កមម)។
មេពលេវ
ដំ
នង ិ ែដលនំឲយេគឈនេឆពះេទរកលទធផលមួយ
ក់កលទំងេនះ
ចភជប់េទនង ផល ឹ េស៊រសមេហតុ ី
កលបបវត្តិៃនភរកច ិ ច ឬ្របតប ិ ត្តិករ។ ភព្រតូវគន្រតូវែតកំណត់េឡង ី រ ង្រគប់ដំ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
(
នង ិ ែបប
ក់កលៃនដេំ ណីរ
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ករករងរនិងសំណុំភរកច ិ ច េ្រពះថដំ
ក់កលទំងេនះ្រតូវបនអនុវត្តេទេលីភរកច ិ ចជេ្រចន ី ។
ជទូ េទ ដំ េណើរករករងរ្រតូវបនកំណត់ចប់
េរៀបចំករវ ិភគ
ក់កលវ ិភគភរកិចច និង្របតិបត្តិករ
ំងពីដំ
ថ នភពករងរ។ ដំេណើរករេនះរួមមនពីបួនេទ្របំមួយ ដំ
ក់កល េហើយ ្រតូវបន
យេ្របើ កិរ ិយសពទបញ ជ ក់សកមមភពមួយ និងកមមបទផទល់ ឬ្របេយលមួ យ ដូចជកនុងករណី
ែតងេឡើងេ
្របេយគបញ ជ ក់ពីសមតថភព។
ឧទហរណ៍ខងេ្រកមេនះ ្របស់ និងេផទរ -
េរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ
កលបងម៉ ្រទីស៖
បំេពញករងរមុនចប់េផ្ដើមេរៀបឥដ្ឋ
-
េរៀបចំចំណង
-
េរៀបេ្រគ ងសំណង់ និងធតុេផ ងៗ
-
ដកជនទល់
-
សម្អតកែន្លងករងរ។
ករ
ថ បនម៉ ្រទីសសមតថភព ជទូេទេគរព
មដំ
ក់កលេផ ងៗដូចតេទ៖
ក់ចំណងេជើងមុខរបរេនកនុងកែន្លងែដលបនេ្រគងទុកស្រមប់ ។
•
កត់្រ េទ
េនេលើអ័ក ឈរនូវសមតថភពពិ េសស
មក្រមិតៃនភព ពីេឆ្វងេទ
ុញ ំ ុ ំ ឬលំ
•
កត់្រ
•
េធ្វើករបង់េលខេរៀងសមតថភព
(សមតថភពពិេសស្រតូវបនេរៀបចំ ពីេលើចុះេ្រកម
ប់េរៀងៃនករអនុវត្តេនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ)។
្ដ ំេលើអ័ក េដកនូវ្របេយគសមតថភព និងដំ (េលខ្រតូវបន
ក់កលៃនដំេណើរករករងរ។
ក់ឲយសមតថភពនីមួយៗេ
សមតថភពទូេទេនមុនករទទួលបនសមតថភពពិេសស)។ •
្រតូវបនេ្របើ
េរៀបចំែផនករ និងេរៀបចំ ករងររបស់ខួន ្ល
-
•
ក់េទកនុងករ
ដក្រសង់ េចញពី កមមវ ិធីសិក វ ិជជជីវៈ
បេងកត ំ ងរ ងសមតថភពទូេទ នង ី ទំនក់ទន ិ សមតថភពពេិ សស () នង ិ រ ងដំ ៃនដេំ ណីរករ នង ិ សមតថភពពេិ សស ()។
យ ប់បញូច លទំង
ក់កលេផ ងៗ
ទភ ំ ងមុខងរមួយ () បញជក់ថ ិ ពៃនទំនក់ទន
មនទំនក់ទន ំ ងរ ងសមតថភពទំងពរី េនះ ចបស់ជងេនះេទៀត
បញជក់ថ សមតថភពទូេទមន
ភពចំបច់ស្រមប់េពលអនុវត្តសមតថភពពិេសស េន កនុងទផ ី រករងរ។ ទក់ទងនង ឹ ដេំ ណីរករ ករងរ ដេំ ណីរករមនលកខណៈដូចគនេនះែដរ។ ទភ ំ ងមុខងរមួយ () មន ិ ពៃនទំនក់ទន ន័យថ ដំ
ក់កលមួយៃនដេំ ណីរករ្រតូវបនសេ្រមចេឡង ី េនកនុងេពលេ្របី្របស់សមតថភព េន
កនុងទផ ី រករងរ។
•
កំណត់ក្រមិតៃនភព ស្តង់ េ
ុញ ំ ុ ំែដលេគរ ំពឹងគិត ្ដ ល ឬវ ិធី ្រស្តសិក
បណុ្ដ ះប យែផ្អកជពិេសសេលើភព
កត់្រ
ុញ ំ ុ ំ្រប
នឹង
េនះគឺជក្រមិតមួ យែដលេនកនុងេពលបេងកើត ចេធ្វើករកំណត់េពលេវ
ទទួលចំេណះដឹង
ក់្របែហលៃនសមតថភពនី មួយៗ។
•
បញូច លនូវចំនួនសរុបៃនសមតថភពទូេទ េនែផនកខង សមតថភពពិេសស េនខងេ្រកមៃនអ័ ក ឈរ។
•
កត់្រ
្ដ ំៃនអ័ ក េដក និងចំនួនសរុបៃន
បញូច លេនែផនកខងេ្រកមៃនម៉ ្រទីស នូវេសចក្ដីពនយល់ពីនិមិត្តសញញែដលេគេ្របើ ្របស់។
ឧទហរណ៍ខងេ្រកម
បង្ហញពក ី រ
កំេបរមួយចំែណក។ ចូរេយង ី កត់សមគល់ថ សំេ
កលបងករអនុវត្តម៉្រទស ី សមតថភពខងជំនញេរៀបឥដ្ឋេដីមៃនម៉្រទីសេនះ្រតូវបនអនុម័តយកេដីមបេី ្របី្របស់
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
េនកនុងមគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តេនះ។
ម៉្រទស ី សមតថភព
យចំេហះឧសម័ន
5
4
4
5
5
7
5
8
8
10
6
11
6
ែផ ង និងឡកេម្ដកនុង 12
7
េរៀបផទំង ឬឥដ្ឋជជួរ ដំេឡើង្រជុងអំពីផទំង សុីម៉ងត៍ ឬឥដ្ឋ សង់
ឬជួសជុល
សំណង់ធមម
អំពី
ចំនួនសមតថភព
និ ងផ ររេ
សម្អតកែន្លងេធ្វើករ
6
ះជនទល់
8
េ
4
េរៀបេ្រគ ងសំណង់ និងធតុេផ ងៗ
3
េយ)
5
េរៀបចំចំណងែដក (
9
េធ្វើករេរៀបចំមុនេពលេរៀបឥដ្ឋ
6
េធ្វើករផ រធមម
បក្រ
3
យប្លង់ និងបញជី យតៃម្ល
ដំេឡើងរនទ
2
យបយអរ
ុញ ំ ុ ំ
1
េរៀបចំ និង
េលខេរៀង
ងកយេនករ ្ឋ នសំណង់
ុ ំញ ុ ំ
សមតថភពពិេសស
បងកករប៉ះពល់ដល់សុខភព, សុវត្តិភព និង
ក្រមិតៃនភព
េលខេរៀង
កលបង)
ក្រមិតៃនភព
ដំេណីរករ
សមតថភពទូេទ
េរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ (អនុវត្ត
សមតថភពមុខរបរ
ផទំងសុីម៉ងត៍ ឬឥដ្ឋ សង់សំណង់
ុ ំញ ុ ំ
អំពីេ្រគ ងសុីម៉ងត៍ សង់
ឬជួសជុល
សំណង់អំពីេ្រគ ង ស្រមប់ដំេឡើង្រ
ប់
កត់ឬេរៀបដុំថមធមមជតិ តិ ឬថមសិបបនិមិត ម សង់ឬជួសជុលបំពង់ ផទះ
ចំនួនសមតថភព
7
12
ទភ ិ ពៃនទំនក់ទំនងមុខងរ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
៥.២ ្របស់។
ងៃនភព្រតូវគន ដូចជម៉្រទីសែដរ
ងបង្ហញភព្រតូវគនគឺជឧបករណ៍េគលមួយែដល្រកុមផលត ិ កមមយកមកេ្របី
ងេនះមនមុខងរពរី ្រតួតគន៖ ទម ួ េ្របីជេសៀវេភកំណត់េហតុេដម ី បី ក់បទបញជ នង ី យ ិ រក
ទុកនូវព័ត៌មនចមបងៗែដលនំេឆពះេទកំណត់ឲយបនបន្តិចម្ដងៗនូវបញជ ី យនមសមតថភពទក់ទងនង ឹ មុខ
ំ ងែដលមនរ ងសមតថភពនម របរមួយ េហយ ី រី អនុញញតឲយេគ ចេមល ី េឡង ី វ ិញនូវទំនក់ទន ី ួយៗែដល ី ទព
េគេ្រគងទុក
របយករណ៍ករវ ិភគ
េនកនុងស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
នង ិ ព័ត៌មនបន្តេនកនុង
ថ នភពករងរ (ភរកច នង ឹ ជំនញ ឥរយបថ) ិ ច ្របតប ិ ត្តក ិ រ ចំេណះដង ិ ិ ធតុ
កំណត់េផ ងៗេទៀតេន្រគបញច ប់។
ងៃនភព្រតូវគន្រតូវបនបំេពញបែនថមបន្តច ិ ម្ដងៗ
សមតថភព នង ួ នូវឯក ិ េ យបញជក់ ស្រមប់សមតថភពនីមយ
េ យេ្របីេឡង ី វ ិញជស្វ័យ្របវត្តន ិ ូវ្របេយគ
រេយង និងធតុកណ ំ ត់េផ ងៗែដលនំឲយ
េគេ្រជីសយក នង ី ជសមតថភពមួយ។ ព័ត៌មនេនះ្រតូវបនបំេពញបែនថមេ យបណុ ំ្ដ សូចនករស្ដព ិ បេងកត ី ី
សមតថភព។
ដូេចនះ ស្ដីពីខឹម ្ល
ងៃនភព្រតូវគនេនះអនុញញតឲយេគកំណត់ បទបញ ជ កនុងករេ្រជើសេរ ើសព័ត៌មន
រដ៏្រតឹម្រតូវរបស់សមតថភពេផ ងៗ
ឈនេទកំណត់ និយមន័ យបន។
ំងពីេដើមដល់ចប់ៃនករងរទំង
ងៃនភព្រតូវគនបេងកើតបន
ៃន្របតិបត្តិករែដលព័ត៌មនេនះបនមកពីករងរននកនុងេពលេធ្វើករ ែតេធ្វើកំណត់្រ
សេងខបអំ ពីអតថន័យសំខន់ៃនកិ ចព ច ិ ភក
កំណត់សមតថភព និងយក េធ្វើជឯក
វិ
េសចក្ដីបង្ហញេផ ងៗែដលកត់្រ
«ព័ត៌មនជសំេណរមួយ» ក់ែតង។ ដូចគនេនះែដរ េគគួរ
និងករពិចរ
រេយងមួយែផនកេដើ មបីេរៀបេរៀង
េនកនុង
លភព នង ិ ែដនកំណត់ៃនសមតថភព។
ងៃនភព្រតូវគន
យែដលនំឲយេគ
ែដលេធ្វើេឡើងេនេពល
ងៃនភព្រតូវគន។
្រតូវែតអនុញញតឲយអនក នយល់អំពី
មពត ិ ្របេយគសមតថភពមយ៉ង
មន ិ
ច្រគប់្រគន់កុ ងករ ន
ែស្វងរកភន ់ ័ត៌មនបែនថមេទៀតេទឲយ ិ ភគេពញលកខណៈៃនអនកមនសមតថភពបនេទ េគ ចំបច់្រតូវផ្ដលព
អនក ន
េហយ ី េនះគជ ឺ តួនទរី បស់ករចង្អុលបង្ហញ
អំពស ី មតថភព។
េដម ំ ត់នយ ី បក ី ណ ិ ម
ន័យករចង្អុលបង្ហញអំពស ី មតថភព ្រកុមផលត ិ កមម ចយកគំរូ មភរកិចច ្របតប ិ ត្តិករ នង ិ ដេំ ណីរករ
ករងរស្រមប់សមតថភពពេិ សស រួមទំងសកមមភពករងរស្រមប់សមតថភពទូេទ។
ករចង្អុលបង្ហញទំងេនះ េ្របី្របស់កបនខ ួ ន តែតមួយជមួយករកំណត់សមតថភព មនន័យថ ្រតូវ
មនករិ យសពទ សកមមភព នង ិ ិ កមមបទផទល់ ឬ្របេយល។ ដូេចនះ េគ
ែដលេគចង់បន សមតថភពេទ។
និងក្រមត ិ ទំនួលខុស្រតូវរបស់បុគគល
ចេផ្ដតយ៉ងចបស់េលីសកមមភព
េ យមន ំ មបងៗៃន ិ ចំបច់បង្ហញអំពធ ី តុផ ច
ងៃនភព្រតូវគនេនះ េ្រកពីជករេ្រជមែ្រជងស្រមប់ ្រកុមផលិតកមមេន្រគកំណត់សមតថភព េនមន
រៈសំខន់ េនកនុង្រគផ្ដល់សុពលភពដល់សង ្ត ់
េនះ គឺជស្រមង់
សមតថភពមុខរបរ េទៀតផង។ េនខងេ្រកម
ងៃនភព្រតូវគនមួយស្រមប់ មុខរបរ ជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ។
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
ងៃនភព្រតូវគន - ជងេរៀបឥដ្ឋ-កំេបរ ្របេយគសមតថភព បងករករប៉ះពល់ដល់សុខភព កយេនកនុងករ ្ឋ ន
ធតុកំណត់
សុវតថិភព
ងសង់
និង ង ករវ ិភគ ថ នភពករងរ ៖ សំណុំភរកច ិ ច ចំេណះដឹង
(សូម
របយករណ៍ករវ ិភគ
ន
ថ នភពករងរ ទំ. x. ជំនញ
(សូម
នរបយករណ៍ករវ ិភគ
ថ នភព
ករងរ ទំ. x.)
ករចង្អុលបង្ហញអំពីសមតថភព • ែបងែចកអំពីតួនទី និងទំនួលខុស្រតូវៃនអងគភពទទួលបនទុកែផនកសុខភព និងសុវតថិភព។ •
កំណត់្រកបខ័ ណ្ឌគតិយុតិព ្ត ក់ព័នន ធ ឹងសុខភព និងសុវតថិភពេនកនុងករ ្ឋ ន
•
្រសង់ េ្រគះថនក់ែដល
ចេកើ តមនេនកនុងករ ្ឋ ន
•
ដឹងអំពីធតុេផ ងៗៃនមជឈ ្ឋ នករងរមួយ្របកបេ
ងសង់។
យសុវតថិភព។
គ ល់នូវេ្រគះថនក់្របឈមពិេសសៗទក់ទងនឹងករងរមួ យចំនួន និងេ្រគះថនក់ទក់ទង
•
នឹងករេ្របើ ្របស់ផលិតផលមួយចំនួន (ជំ ងឺេ ល។)។
យករបំេពញវ ិជជជីវៈ វតថុធតុេ្រគះថនក់។
•
កំណត់អំពីអីេ្វ ទជឥរ ិយបថ្របកបេ
•
កំណត់វ ិធនករែដល្រតូវេ្របើកុងករណ ន ី េ្រគះថនក់េកើ តេឡើង។
•
ង- សង់។
យសុវតថិភពេនកនុងករ ្ឋ នសំណង់។
េរៀបេរៀងរបយករណ៍អំពីេ្រគះថនក់។
29
៦. ករផ្ដលស ់ ព ុ លភពដល់សង ្ត ់ ករផ្ដល់សុពលភពដល់ស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
សមតថភពមុខរបរ ជនម ិ ត ិ រ្ត ូបៃនដំ
ងរផលិតេនះ។ ករផ្ដល់សុពលភពមន
រៈសំខន់បផ ំ ុតេដីមបប ី ង្ហញអំពភ ី ព
្រស្តែដលេគេ្របី ផលត ិ ផលែដលេគទទួលបន។
្រតូវបនឆ្លងកត់រច ួ
ក់កលចុងេ្រកយៃនករ
េនេពលករងរ ក់ែតងស្តង់
មពត ិ ជំ
ចទុកចិតប ្ត នៃនវ ិធី
នដំបូងទក់ទងនង ឹ ករបំែបកេចញ
សមតថភពមុខរបរ។
ជករចំបច់ែដលេគ្រតូវ
ធនថ ករបំែបកែដលនំេឆពះេទបង្ហញអំពស ំ ពី ី មតថភពទូេទ នង ិ ពេិ សសៃនមុខរបរេនះ ឆ្លុះបញចង ទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងៃនទផ ី រករងរ និងជកមមវតថុៃនករ្រពមេ្រពៀងគនដ៏ទូលំទូ យមួយ ជ មួយមនុស
ែដលតំ
ដំ
ងឲយទផ ី រករងរេនះ។ ក់កលមន
រៈសំខន់ េ្រចើនយ៉ ង៖
29 ឧបសមពន២ ធ មនបង្ហញពីសំេណើៃន
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ងមតិកស្រមប់សង ្ត ់
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
សមតថភព
មមុខរបរ។
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
• •
អនុញញតឲយេគបង្ហញជេលីកចុងេ្រកយនូវរបយករណ៍ករវ ិភគ ថ នភពករងរ អនុញញតឲយ្រកុមផលិតកមមបង្ហញ ែដលេគសិក ្រ
•
និងផ្ដល់សុពលភពដល់សមតថភពែដលផ រភជប់នឹងមុខរបរ
វ្រជវ
អនុញញតឲយមនករព្រងក ្ដ េិ យបល់ ី ករផ្លស់បូ រមត បណុ ្ដ ះប
មរយៈករសិក សុីជេ្រមនូវែផនក
្ដ ល ឬសក ិ » ៃនរបយករណ៍ករវ ិភគ ថ នភពករងរ
«សំេណី
•
អនុញញតឲយមនករបេងកើតេចញជករ្រពមេ្រព ងគនេលើបញ ្ហ សុីជេ្រម និងធនឲយមនតម្លភព
•
េនកនុងដំេណើរករ េ្របើស្រមប់ ជឧបករណ៍ផ្ដល់ព័ត៌មនស្រមប់ៃដគូទំងអស់ បេងកើតភព
សមសភពៃនសិកខ
សមសភព
ចេជឿែដលទុកចិតប ្ត ន េលើអនគតស្តង់
នង ិ រយៈេពលៃនសក ិ ខ
ព័ត៌មនែដលបនចង្រកង
និងែថមទំងចូលរួមចំែណកកនុងករ
បណុ្ដ ះប
ផ្ដល់សុពលភពមនទំនក់ទន ំ ងផទល់នង ឹ គុណភពៃន
រួមទំងកំហត ិ ៃនករេរៀបចំែដលេគ
ក់មក។
មនុស ្របមណជ ១២ នក់ចូលរួមេនកនុងវគគផ្ដល់សុពលភព៖ •
មនុស ្របំពីរ ឬ្របំបីនក់ តំ
របរេគលេ
របស់សង ្ត ់
្ដ ល។
េ្រកអំពស ិ ្រកុមផលត ី មជក ិ កមម
ងឲយមជឈ ្ឋ នករងរ។ ពួកេគគឺជអនកវ ិជជជីវៈែដល្របកបមុខ
(យ៉ ងេ
ច
ស់ជងពក់ក
្ដ លៃនពួកេគចូលរួមកនុងករវ ិភគ
ថ នភពករងរផងែដរ) ឬែដលកន់មុខតំែណងពិនិតយ (និេយជក អនក្រតួតពិនិតយ។ល។)។
មនុស បួន
ឬ្របំនក់
ជំនញេគលេ របស់ស្តង់
មកពីមជឈ ្ឋ នបណុ ្ដ ះប
្ដ ល។
មនុស ទំងេនះគឺជ្រគូបេងគលៃនមុខ
។ មនុស កនុងចំេ មេនះនង ួ ខុស្រតូវចូលរួមសហករេ យផទល់ ឹ មនទំនល កនុងករងរផលត អន្ត គមន៍្រគូបេងគល្រតូវែតេផ្ដតជសំខន់េលីភព ិ អនគតស្តង់ បណុ ្ដ ះប ្ដ ល។ ្រតឹម្រតូវៃនស្តង់
សមតថភពមុខរបរ។
េនេពលេធ្វក អ្វែី ដលសំខន់េនះគអ ី េរសរួ ី រេ្រជស ី ច ល់េហយ ី ឺ នកទំងអស់េនះ្រតូវទទួលបនលខ ិ ត ិ
អេញជ ីញផ្លូវករយ៉ងេ
ស្តង់ វ ិធី
ច
ស់ពីរសប្ដហ៍ ជមុន
េ យមនភជប់េទជមួយនូវសំេ
សមតថភពមុខរបរ រួមមនរបយករណ៍ករវ ិភគ
ថ នភពករងរ នង ិ បញជ ី យនមសមតថភព។
្រស្តផល ្ដ ស ់ ព ុ លភព
ខ្លម ឹ
រៃនរបយករណ៍ករវ ិភគ ថ នភពករងរ
្រតូវបនបង្ហញជូន
េយបល់ នង ិ ករអ ថ ធប ិ បយែដលទទួលបនផងែដរ។ (េនកនុងដំ
ផ្ដល់សុពលភពេលីរបយករណ៍ករវ ិភគ
េគលបំណងៃនករផ្ដល់សុពលភពដល់សង ្ត ់
មតិេយបល់ជធមម • •
ច
មនទំង
ក់កលេនះ មន ិ ែមនជករបន្តករងរ
ថ នភពករងរេនះេទ ប៉ុែន្ត្របសិនេបីចប ំ ច់ េគ
ត្រមូវមួយចំនន ួ បនទប់ពីករផ្ដល់សុពលភពដល់ស្តង់ មនទំនក់ទំនងនឹង
និងេបី
។)
ចេធ្វីកែំ ណ
សមតថភពមុខរបរ គឺធនឲយសមតថភពនីមួយៗ
ថ នភពពិតៃនករងរ និងឲយករតភជប់សមតថភពពីមួយេទមួយមនភពរលូនល្អ។ េផ្ដតេលើទិដ្ឋភពបី មនន័ យថករសេ្រមចមនលកខណៈជ៖
ទិភព និងភព្រតឹម្រតូវៃនសមតថភពនីមួយេនកនុងករ្របកបមុខរបរ
ភព្រតូវគនរ ងសមតថភពទំងេនះ
និងេសចក្ដីបញ ជ ក់បែនថមទក់ទងនឹងែដនកំណត់ៃន
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
សមតថភព េធៀបនឹងមុខងរករងរេផ ងៗេទៀត •
ករេគរពចបប់ និងវ ិធនេផ ងៗជធរមន (ែដនកំណត់ៃនអន្ត គមន៍របស់អនកវ ិជជជីវៈ)។
តួនទីៃន្រកុមផលិតកមម
កិច្រច បជុំផ្ដល់សុពលភព សថិតេ្រកមទំនួលខុស្រតូវរបស់្រកុមផលត ិ កមមស្តង់
មុខរបរ។ តួនទៃី ន្រកុមផលត ិ កមមគប ឺ ង្ហញស្តង់
សមតថភព
ម
េឆ្លយ ី តបនង ឹ សំណួររបស់អនកចូលរួមេនកនុងកច ិ ្រច បជុំ
ផ្ដល់សុពលភព នង ួ េគ។ សមជក ិ ្រកុមករងរេនះ ្រតូវែតមន ិ ្របមូលយកករអ ថ ធិបបយរបស់ពក សមតថភពពនយល់ឲយបនចបស់អព ំ ី ទដ ួ ៗៃនស្តង់ ិ ្ឋភពនម ី យ
ចេចសនូវទិដ្ឋភព ជអតប ិ រមពស ី ំ េនះេឡយ ី ។ េផ ងៗ។
ប៉ុែន្តពួកេគមន ិ មនទំេនរករពរយ៉ង
មួយេនះេទ េ្រពះថកមមវតថុៃនជំនួប្របជុំេនះ គឺ្របមូលយកមតេិ យបល់ឲយបន ក់អនកែដលមនវត្តមន ែតមន ិ ែមនជរំ ុញពួកេគឲយ្រពមទទួលយកេ យស្វ័យ្របវត្តិ
ំ រអពយ្រកឹត ដូេចនះ្រកុមផលត ិ កមម្រតូវបង្ហញអំពជ ី ហ
នង ិ ទទួលយកករេធ្វីអ ថ ធិបបយ
ករសេ្រមចករងរផ្ដលស ់ ព ុ លភព កនុងករអនុវត្ត េគ ្រតូវផ្ដល់ជូននូ វអ្វីៗទំងអស់េដើ មបីធនឲយមនេជគជ័ យេនកនុងដំ ក់ កលពិេ្រគះេយបល់មួយេនះ។ បនទប់្របជុំ្រតូវមនភពសងប់ ង ត់ល្អ និងមនផសុកភពសម្រសប េហើយតុ េកអី ្រតូវតេ្រម បយ៉ ង
ស្រមួលដល់ករផ្លស់បូរេយបល់ ្ដ ។ ទក់ទងនឹងសមភរស្រមប់
េធ្វើករបង្ហញ ្រតូវមនម៉ សុីនបញ ច ំងរូបភពមួយ និងក្ដរេខៀនធំមួយ។ េគ្រតូវមន្រក សមគល់េឈមះអនកចូលរួម និងសំេ
ថតចម្លងៃនស្តង់
ករងរផ្ដល់សុពលភពេលើសង ្ត ់ ស្តង់
សកតុង
សមតថភព មុខរបរ។
សមតថភពមុខរបររួមមនសកមមភពគំរព ូ ីរ៖
ករបង្ហញ
និងករផ្ដល់សុពលភពេនះែតម្ដង។ េម៉ ងេធ្វើករៃនជំនួបេនះ្រតូវមនធតុដូចតេទ៖
•
ករទទួល និងសុនទរកថ
•
ករបង្ហញ្រកុមផលិតកមម
•
ករបង្ហញសមសភពអនកចូលរួម
•
ករបង្ហញពីកមមវតថុៃនជំនួប និងេម៉ ងេធ្វើករ
•
បទបង្ហញទូេទស្ដីពីវ ិធី ករសេ្រមចស្តង់
•
ករបង្ហញពីសង ្ត ់
្វ គមន៍
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព ដំេណើរករ និងដំ
សមតថភពមុខរបរ (៣០នទី) សមតថភពមុខរបរ (១ម៉ ៣០)
-
របយករណ៍ករវ ិភគ
-
បញជីសមតថភពពក់ព័នធ
-
ងម៉ ្រទីសសមតថភព
-
ងៃនភព្រតូវគន
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ក់កលចមបងៗៃន
ថ នភពករងរ (អ ថ ធិបបយ)
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
•
•
ករផ្ដល់សុពលភព (៣ េទ ៤ ម៉)
-
របយករណ៍ករវ ិភគ
-
បញជ ីសមតថភពពក់ព័នធ (មតេិ យបល់េលីភព្រតឹម្រតូវ នង ិ ភពរលូន)
ថ នភពករងរ (អ ថ ធិបបយ)
ករពិនិតយសុីជេ្រមេលើែផនក «សំណូមពរស្រមប់ ករបណុ្ដ ះប
្ដ ល ឬករសិក )
(៣០
នទី)
•
េសចក្ដីអំណរគុណ និងករបិទកិចច្របជុំ
ករបង្ហញ េគលបំណងពិេសសៃនករបង្ហញេនះគឺ ជូនដំណឹងដល់អនកចូលរួម អំពីដំ ឆ្លងកត់
េធ្វើករពិពណ៌នពីសភពៃនករត្រមង់ទិសេ
បន្ត ពនយល់េ
ែដលេគអនុម័តយកេធៀបេទនឹងករងរ្រតូវេធ្វើ
យសេងខបអំពីបុគគលិកលកខណៈៃនវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព និងចុងបញចប់ បង្ហញ
ស្តង់
សមតថភពមុខរបរ។
ករបង្ហញេនះក៏មនបូករួមទំងរយៈេពល
សំ
ក់អនក
ស្រមប់ចំណុចនីមួយៗ
្ដ ប់ផងែដរ។
ក់កលែដលបន
ទុកស្រមប់ ករេចទសំណួរពី
សមជិក្រកុមករងរផលិតកមមនឹង្រតូវកំណត់មុខ
នទីស្រមប់ សមជិកមនក់ៗកនុងករេរៀបចំបទអន្ត គមន៍ រួមទំងសមភរចំបច់ស្រមប់ ករបង្ហញ។
ំ ម េម៉ង្របជុន ី ួយៗមនលកខខណ្ឌរបស់ ្រតូវេគរព
ម ប៉ុែន្តជទូេទ េគ្រតូវកំណត់្រពំែដនៃនករផ្ដល់
ព័ត៌មនបេចចកេទស នង ិ សងកត់ធងន់េលីរបយករណ៍ករវ ិភគ
ថ នភពករងរ នង ិ បញជ ី យនមសមតថភព
ពក់ព័នធ។ សូមគូសបញជក់ថ ជចំបច់ េគ្រតូវជូនដំណឹងជមុនដល់អនកមនវត្តមន ថកិចចបង្ហញេនះពុំ ែមនជករងរសនូលៃនករផ្ដល់សុពលភពេទ ផ្ដល់សុពលភពែតប៉ុេ ករផ្ដលស ់ ព ុ លភព
េនេពលេវ
្ណ ះ។
នង ិ ថករបេញច ញេយបល់េផ ងៗនង ឹ ្រតូវទទួលយកេន្រគ
មកដល់ េគចំបច់្រតូវពនយល់ឲយចបស់អំពក ី មមវតថុៃនដំ
ក់កលេនះ េ យបំភ្លឺអំពី
េគលគំនត ិ ៃន «ភព្រតម ឹ ្រតូវ» នង ិ «ភពរលូន»។ េគ្រតូវែតសងកត់ធងន់េលីករណ៍ែដលថអនកកន់ខងវ ិធី ្រស្តមនសិទធនិយយ។
គត់្រតូវអនុវត្តបេចចកេទសសម្រសបកនុងករស្រមបស្រមួលកិចព ច ិភក េដីមបី
បេងកត ី ឲយករងរជ្រកុម្របកបេទេ •
េគចប់េផ្ដីមេឡង ី េ ដំ
យ្របសទ ិ ធភព។ ទក់ទងនង ឹ អ្វែី ដលមនលកខណៈជវ ិធី
យពន ្លឹ ិ ិតយេលីខម
រៃនរបយករណ៍ករវ ិភគ ថ នភពករងរ។
្រស្តរម ួ មន៖
ក់- កលេនះគ្រឺ បមូលករអ ថ ធប ិ បយេផ ងៗេដីមបប ី េំ ពញព័ត៌មន នង ិ ្របសន ិ េបី
កមមវតថុៃន
ច ផ្ដល់
ករបញជក់បែនថមកនុងរបយករណ៍ករវ ិភគ ថ នភពករងរ។ េគ ្រតូវកំណត់្រពំែដនៃនករផ្លស់បូ រ្ដ េយបល់រ ងអនកចូលរួម
នង ិ េផ្ដតជសំខន់េលីករកត់្រ ។
បញច ប់ៃន AST ្រតូវេធ្វីេឡង ី េនេពលបនទប់ពីេនះ។
•
បន្តពីេនះ
េគេធ្វើករពិនិតយេលើសមតថភពេផ ងៗ
ម្ដងមួយៗ
ករសេ្រមចែកត្រមូវរបយករណ៍ មលំ
សមតថភព។ េគផ្ដល់សុពលភពផងែដរេលើករចង្អុលបង្ហញេនកនុង ៗ។ ្របសិនេបើ
ប់េរៀងេនកនុងម៉ ្រទីស
ងៃនភព្រតូវគនម្ដងមួយ
ច េគពយយមែស្វងរកករ្រពមេ្រព ងគនមួយស្ដីពីបញ ្ហ ពក់ព័នន ធ ឹងភព្រតឹ ម្រតូវ
។ េគគួរែតកំណត់្រពំែដនកិចចពិភក ែដលេ្រចើនែតធ្លក់េទកនុងករែស្វងរក កយសពទលប ្អ ំផុត។ •
ចុងបញច ប់
េគ្រតូវេចៀស ងករស្រមួលករែកែ្របែដលេធ្វីេឡង ី កនុងេគលបំណងរក
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ចរតលកខ ណៈពេិ ្រគះៃនជំនប ួ ិ
ចំេពះករេធ្វីកែំ ណត្រមូវេលីស្តង់ កន់ខងវ ិធី
សមតថភពមុខរបរ
នង ិ ទុកេពលេវ
ឲយ្រកុមផលត ិ កមមគត ិ ឲយបនម៉ត់ចត់
សមតថភពមុខរបរ។ ក៏បុ៉ែន្ត េនចុងបញច ប់ៃនកិច្រច បជុំ អនក
្រស្ត្រតូវេធ្វស ី ំេយគអំពីមតេិ យបល់សំខន់ៗែដលទទួលបន
ំ េនះជមួយនង សុពលភពេលីមតិេយបល់ទង ឹ អនកមនវត្តមន
ព័ត៌មនចំបច់កុ ងៃដ ន
នង ិ ផ្ដល់
េដីមបធ ី នថេគនង ឹ មន
ស្រមប់េពលេធ្វីករសេ្រមចែដលេធ្វីេឡង ី បនទប់ពីករងរផ្ដល់
សុពលភព និងករេរៀបចំរបយករណ៍។
៦.១ ករផលិតរបយករណ៍ៃនករងរផ្ដលស ់ ព ុ លភព
ករអ ថ ធប ិ បយែដលទទួលបនេនកនុងឱកសៃនករផ្ដល់សុពលភព
្រតូវបនេគេលីកេឡង ី
េនកនុងរបយករណ៍ៃនករផ្ដល់សុពលភព ែដល្រតូវេធ្វីករពព ិ ណ៌នអំពស ី ភពៃនករកត់សមគល់ស្ដីពី ករវ ិភគ
ថ នភពករងរ
ប៉ុែន្តជពេិ សសស្ដព ី ឃ្លេ ី ប ី ញជ ីនង ិ ករបេងកត
្រតឹម្រតូវនឹង្រតូវេលីកមកនយ ិ យេ
យផទល់
អំពស ី ំេណីែដលទក់ទងនង ឹ ករបណុ ្ដ ះប
ភព
នង ិ ្រតូវបំេពញបែនថម មរយៈករសិក សុីជេ្រម
្ដ ល ឬករសក ិ
របយករណ៍ៃនករងរផ្ដល់សុពលភព
េយបល់កុងអំ ន ឡុងេពលជំនួប។
របយករណ៍ក៏្រតូវេលើកេឡើងផងែដរ
ត់េរៀន។
គឺជេសចក្ដី យករណ៍អំពីេយបល់
អ ថ ធិបបយរបស់អនកចូលរួម្របជុំផ្ដល់សុពលភព
ទិ ដ្ឋភពសំខន់ៗៃនស្តង់
សមតថភព។
ែដលបង្ហញយ៉ ងចបស់
អំពីករ្រពមេ្រព ងគន
សមតថភពមុខរបរ
េ
យគមនករបក្រ
និងករ
និងសេងខបៗអំពី
និងករែខ្វងេយបល់សីព ្ដ ី យអំពីមតិេយបល់របស់អនក
ចូ លរួម ឬករ្របកសេសចក្ដីសេ្រមចែដលេធ្វើេឡើងបនទប់ពីទទួលបនមតិេយបល់។ ករវ ិភគេលើ ករអ ថ ធិបបយ
ឬសំណូមពរេផ ងៗនឹងអនុញញតឲយ្រកុមផលិតកមម យតៃម្លពីខឹម ្ល
រ
និងករ
ែ្រប្របួលែដលេគសងឃឹមចង់បន។
របយករណ៍ស្ដីពក ់ ុពលភព ្រតូវបនបញជូ នេដីមបជ ី រផ្ដលស ី ករផ្ដល់ដំណឹងេទអនកែដលបន
ចូលរួមេនកនុងករងរផ្ដលស ់ ុពលភព
ែដលពក់ព័នធ។
និងេទកន់ទីចត់ករ
និងអនកទទួលខុស្រតូវបណុ ្ដ ះប
្ដ ល
ករសេ្រមចទក់ទងនឹងេយបល់ និងករអ ថ ធិបបយែដលេគេធ្វើេឡើង េ
យ
រែតេគលបំណងៃនករផ្ដល់សុពលភពគឺ្របមូលយកមតិេយបល់
អ ថ ធិបបយស្ដីពីសង ្ត ់
សមតថភពមុខរបរ
និងករ
្រកុមផលិតកមម្រតូវែតេធ្វើករសេ្រមចចិតេ្ត លើអីែ្វ ដល្រតូវ
េធ្វើបន្តេទៀតេនេពលេគបញចប់ករេរៀបេរៀងរបយករណ៍រួច ល់។ ពីភព្រតឹ ម្រតូវ និងភពមិន្រតឹ ម្រតូវ្រតូវែតេគរព
មកបួនខនតទូេទ មតិេយបល់ ម ្របសិនេបើ ជកមមវតថុៃនករ្រពមេ្រព ងមួយ។
េនេពលែដលេគេធ្វីករែកែ្របេនកនុងរបយករណ៍ករវ ិភគ
សមតថភពពក់ព័នធ េគ គួរែតផលត ិ ឯក មគគុេទទសក៍វ ិធី
ថ នភពករងរ
និង
កនុងបញជ ី
រមួយ ែដលគត ិ គូរពីករសេ្រមចចិតែ្ត ដលបនេធ្វីេឡង ី បនទប់
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ពក ី រផ្ដល់សុពលភព
នង ិ គួរែតភជប់សំេ
ចុងេ្រកយៃនរបយករណ៍ករវ ិភគ
សមតថភពែដលេគេ្រជីសេរសយកជមួ យនឹងឯក ី
រេនះ ។ ឯក
ថ នភព
ករងរ នង ិ
រេនះមិន្រតូវបនេគេផញីេទឲយអនកចូលរួម
េនកនុងកច ់ ុពលភពេទ េ្រពះថេគទុក ស្រមប់េ្របៃី ផទកុ ង។ ន ិ ្រច បជុំផ្ដលស ងអតថបទទី ៥ ករសេ្រមចចិតស ្ត ព ី្ដ ីករងរបន្តទក់ទងនឹងករបណុ្ដ ះប ករ
គ ល់អំពីបុគគលិកលកខណៈ
វ ិនិច័យ ឆ េលើ្របេភទ និងវ ិ ែដល្រតូវ
ក់ដំេណើរករ។
ថ នភព រួមទំងសមតថភពស្រមប់មុខរបរមួយ
លភពៃនដំេណើរករបណុ្ដ ះប
ដូចអ្វីែដលបង្ហញេនកនុងឧបសមពនធ១
ភិនភគសមគល់មុខរបរ។ ្រគបញចប់ៃនដំ ពិចរ េគេ្រគង
ច្រតូវបនេរៀបចំេឡើងេ
សំណួរមួយ កនុងចំេ
េទរកករេ្រជីសេរសវ ី ិធី
ពក់ក
សមតថភព
ថ នសិក ។
មមុខរបរបំេពញែផនកទី ២
ក់កលេធ្វើករសេ្រមច ចិត្ត។ ដូេចនះ ករ ្រស្តបណុ្ដ ះប
យែផ្អកេលើព័ត៌មនេនកនុងស្តង់
រយ៉ ី ូ បណុ ្ដ ះប ។
្ដ ល-បេងកើនគុណភពែដល
េនះ។
្ដ លេនកនុង្រគះឹ
មពត ួ ្របេភទ នង ិ ចំនន ិ វិ
លភពៃនសមតថភព
្រស្តបេងកន ី គុណភពេនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ ជ
(អនកឃ្វលហ្វូងសត្វ,
ហតថករកនុងេ ងសិបបកមម,
សំេឡង ឬបុគគលិកជំនួយអនកេធ្វើនំ-នំបុ័ង។ល។)។ វ ិធី
្រស្តសិក
ក់កលេនះ ទក់ទង
ថ នែដល្រគបដណ្ដប់េលីសំណុំ ជងករបណុ ្ដ ះប
ថ នភពេនះគឺេ្រចើនែតមនកនុងករណីមុខរបរ ឬករងរមិនសូវសមុគ
្ដ លជំនញ
ស្ដីពី
ក់កលេនះគឺ្រតូវែតជឱកសកនុងករព្រងីកករវ ិភគ ករ
ចេធ្វើេទបនៃនវ ិធី
សមតថភពែដលបង្ហញជូនេនកនុងស្តង់
ចេធ្វើករ
្ដ ល-េលើកកមពស់គុណភពដ៏សម្រសបបំ ផុត
មសំណួរដំបូងៗជេ្រចីនែដលេចទសួរេឡង ី េនដំ
នង ី េស ឹ ភព្រតម ឹ ្រតូវកនុងករបេងកត
្រគឹះ
ស្តង់
កន់ែតសុីជេ្រម និងករបេងកើតជផ្លូវករនូវដំ
ពិនិតយដំបូងអំពីភព្រតឹ ម្រតូវ និងភព
្ដ ល និងបេងកើនគុណភព
ចនំ
្ដ លកនុង
ម ញ ឧទហរណ៍ មុខរបរ
កមមករបំពក់ឧបករណ៍បនថយ
និងករបង្ហត់បង្ហញរយៈេពលខ្លី
ច
េឆ្លើយតបនឹងត្រមូវករសមតថភព និងករេធ្វើសមហរណកមមេទកនុងជីវ ិតករងរ។
ផទុយពីេនះ មុខរបរមួយែដលបង្ហញអំពស ំ ុ ំ បេចចកេទសខ្លង ំ ែដលទមទរជចំបច់ ី មតថភព ុ ញ
ឲយេគេ្របី្របស់បរក ិ ខ រឧស ហកមមែដល ចមនែតេនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ កែន្លង មុខរបរមនទំនក់ទន ំ ងនង ឹ ករែថរក
នង ិ ករជួសជុល្របព័នធម៉សុីន្រតជក់ ម៉សុន ី កេម្ដ នង ិ
្របព័នធខយល់ ករងរ្រតួតពន ិ ត ិ យែផនកកេម្ដស្រមប់អគរធំៗ ដូចជមនទរី េពទយ ចនង ឹ មន ិ ្រតូវបង្ហញេនកនុងបញជ ី យនមស្តង់
ល។)
្រស្តសក ិ
នេិ យជក
ឬវ ិធឆ ី ្ល ស់បណុ ្ដ ះប
្ដ ល-ករងរ
ចនង ឹ ្រតូវេគអនុម័តយក។
ស្តង់ សមតថភពមុខរបរ
ក៏
(េមកនច ិ ម៉សុន ី េនមួយ
បណុ ្ដ ះប
លសននស ិ ទ ី ផ រធំៗ។
្ដ លេនកនុង្រគឹះ
ែដលបេងកត ី េឡង ី េ
ថ នេទ។ ដូេចនះ វ ិធី
យសហករយ៉ងស្អត យ ិ លមតជមួ ួ
ចអនុញញតឲយេគេធ្វក ឆ អំពភ ី រវ ិនច ិ ័យ ី ព ចេធ្វប ី នៃនករបណុ ្ដ ះ
មគគុេទទសក៍២
ប
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
្ដ លេនកនុង្រគឹះ
ថ ន។
ករបេងកត ំ ងៃនមេធយបយែដលមនេនទំេនរ ី ទំនក់ទន
្របេភទសមតថភពេគលេ
ំ ូងៃនករ រយ៉ ី ូដប
្រតូវែតជមូល ្ឋ នៃនករេរៀបចំេស
ដូេចនះ អនកទទួលខុស្រតូវៃនករ ថ បនវ ិធី
សមតថភពមុខរបរ
្រស្តគរុេកសលយ
ថ បនវ ិធី
្រស្ត្រគប់្រគង
េដីមបេី ធ្វក ី រប៉ន់្របមណជំ
បរបទ ិ
នង ិ
ក់ដេំ ណីរករ។
ចចូលរួមជមួយអនកទទួលខុស្រតូវករ
នដំបូងអំពស ី មតថភពទទួលែដល្រតូវ
េរៀបចំេឡង ី នង ិ មេធយបយែដល្រតូវ្របែម្របមូល។ កនុងករណីខ្លះ ករែស្វងរកករ្រពមេ្រពៀងគន្រតូវែត េធ្វេី ឡង ី ជមួយៃដគូៃនពភ ិ ពករងរ។
ែផ្អកេលីវ ិធី
្រស្តែបបឆ្លស់បណុ ្ដ ះប
ដូេចនះេហយ ួ ី េទប ី ករអភវិ ឌ ន៍សមតថភពមួយចំនន
្ដ ល-ករងរ
ឬទញេចញអំពវី ិធី
្រស្តបណុ ្ដ ះប
ចនង ឹ
្ដ លែដល
េគេ្រគងេឡង ី នង ិ ែដលេគ្របគល់ភរៈេទឲយសហ្រគស ែដលមនទំនួលខុស្រតូវបំេពញបែនថមែផនក សមតថភពដល់អនគតបុគគលិករបស់ពក ួ េគេចញពី្របព័នប ធ ណុ ្ដ ះប េទះកនុងករណី
ក៏េ យ ករសេ្រមចែដលេធ្វេី ឡង ី េ យ
ករពិេ្រគះេយបល់ជមួយៃដគូ ស្តង់
បណុ ្ដ ះប
ជញធរទទួលខុស្រតូវ បនទប់ពី
កំណត់េចញជេសៀវេភបនទុកដំបូងមួយទក់ទងនង ឹ ករ ក់ែតង
្ដ ល ែដលេគនង ំ េនះ ឹ កំណត់្រកបខ័ណ្ឌ នង ិ ្រពំែដនរបស់ ។ ករសេ្រមចចត ិ ្តទង
ក៏ផ្ដល់នូវករចង្អុលបង្ហញដ៏មនតៃម្លជូនេទ្រកុម ពួកេគ ែស្វងរករកវ ិធែី ដល
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្ដ លវ ិជជជីវៈ។
ថ បនវ ិធី
្រស្តគរុេកសលយ
េ យអនុញញតឲយ
ចជួយស្រមួលដល់ករបេងកត ី អន្ត គមន៍បែនថម។
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ឧបសមពន១ ធ ករស្រមបវ ិធី នវ ិធី
ជំ
្រស្ត
ករវ ិភគ
ភិនភគវ ិស័យ
មេសៀវេភៃនករ
បណុ្ដ ះ ប
នវ ិធី
ែផនកទី១
សិក
មគគុេទទសក៍ េរៀបចំ
មមគគុេទទសក៍ របស់អងគករ OIF ែផនកទី៣
ែផនកទី២
ថ នភពទីផ រករងរ
ករសិក
្រស្ត
អភិវ ឌ ន៍ ែផនកគរុេកសលយ
ថ នភពមុខរបរ
ស្តង់
មវ ិស័យ
និងបឋម
ករវ ិភគ
សមតថភពមុខរបរ
ថ នភព
ករងរ (AST)
្ត ល
កមមវ ិធី
្ដ ល
មគគុេទទសក៍ គរុេកសលយ
មគគុេទទសក៍ យតៃម្ល
ជំ
ថ បនករបណុ្ត ះប
គេ្រមង
ថ នភព
ករងរ (AST)
និងករសិក បឋម
្រស្ត
បញជី យនម
សមតថភព
មមុខរបរ
ស្តង់
ស្តង់ បណុ្ដ ះ ប
យតៃម្ល
្ដ ល
មគគុេទទសក៍ គរុេកស លយ
មគគុេទទសក៍ េរៀ បចំ
ឧបសមពន២ ធ សំេណើ •
ចំណងេជើ ងស្តង់
•
្រកុមផលិតកមម
•
េសចក្ដីែថ្លងអំណរគុណ
•
បញជីអនកផ្ដល់ព័ត៌មន៖ -
• • •
ងមតិកស្រមប់សង ្ត ់
សមតថភព
មមុខរបរ
កនុងនមជអនកឯកេទស កនុងនមជអនកសេងកតករណ៍ ងមតិក
េសចក្ដីេផ្ដើម (កមមវតថុទូេទ) បង្ហញេ
យខ្លីអំពីវ ិធី
្រស្តៃនករ
ថ បនែផនកគរុេកសលយ
ស្តង់
មុខរបរ
និងស្តង់
និង
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
•
មគគុេទទសក៍េផ ងៗេទៀត ករបង្ហញ្រតួសៗពី ណត្តិ និងវ ិធី
•
ករបង្ហញពីមុខរបរ
និង
្រស្តេរៀបចំ
ថ នភពទូេទេនេលើទីផ រករងរ
(បង្ហញពីមជឈ ្ឋ នករងរ
លកខខណ្ឌករងរ ក ្ត ្របឈមេ្រគះថនក់ែផនកសុខភព និងសុវតថិភព លកខណៈសមបត្តិចង់ បន លកខខណ្ឌចូលកនុងទី ផ រករងរ។ល។) •
ែផនកទី១ -
លទធផលវ ិភគ
ថ នភពករងរ
- និ យមន័យ (ភរកិចច, ្របតិបត្តិករ, ដំ េណើរករករងរ។ល។) -
ងភរកិចច និង្របតិបត្តិករ
- ដំ េណើរករករងរ - លកខខណ្ឌសេ្រមចករងរ និងលកខណវ ិនិច័យ ឆ សមតថភពផលិតៃនភរកិចចនីមួយៗ - ចំ េណះដឹង ជំនញ និងឥរ ិយបថ - សំេណើទក់ទងនឹងករបណុ្ដ ះប
•
្ដ ល
ែផនកទី២ -
ករបង្ហញពីសមតថភពៃនស្តង់ - ករបង្ហញពីសញញណៃនសមតថភពទូេទ និងសមតថភពពិេសសេ
យែឡក
- បញជីសមតថភពទូេទ - បញជីសមតថភពពិេសសេ
យែឡក
- ម៉ ្រទីសសមតថភព - ករបង្ហញទូេទអំពីម៉្រទីស
-
- ករបង្ហញពីម៉្រទីសមុខរបរ
ងៃនភព្រតូវគន
- ករបង្ហញទូេទអំពី - ករបង្ហញពីខឹម ្ល
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ងៃនភព្រតូវគន រកនុង
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
ងៃនភព្រតូវគន
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ងពនយល់ពកយ កយសពទ វ ិធី
្រស្តគិត
ម
សមតថភព
និយមន័យ វ ិធី
្រស្តែដលេផ្ដតជចមបងេលើករកំណត់សមតថភពែដលផ រភជប់នឹងករ
្របកបមុខរបរមួយ បណុ្ដ ះប
សមតថភព
និងេផទរ េទកនុង្រកបខ័ណ្ឌៃនករងរ ្ដ ល ឬកមមវ ិធីសិក ។
ក់ែតងស្តង់
បណំុ្ដ ឬសំណុំរួមៃនចំេណះដឹង ជំនញ និងឥរ ិយបថែដលអនុញញតឲយេគ បំេពញេ យេជគជ័យនូវសកមមភពមួយ ឬសំណុំសកមមភពរួមមនដូចជ ភរកិចច ឬសកមមភពករងរ។ យផទល់នឹងករអនុវត្តភរកិចច និងករវ ិវត្តន៍ផទល់
សមតថភពពិេសស
សមតថភពែដលផ រភជប់េ
េ
េនកនុងបរ ិបទករងរ និងនិយយអំពីទិដ្ឋភពជក់ែស្ដង កនុងករអនុវត្តមន ែដនកំណត់ចបស់ ស់ និងផ រភជប់ផទល់នឹងករ្របកបមុខរបរមួយ។
យែឡក
សមតថភពទូេទ
សមតថភពែដល្រតូវេទនឹងសកមមភពទូលំទូ ហួសពីភរកិចច
ប៉ុែន្តជទូេទ
យ
ែដលមនែដនកំណត់
រួមចំែណកកនុងករអនុវត្តភរកិចទ ច ំងេនះ។
សកមមភពទំងេនះជទូេទដូចៗគនេនកនុងភរកិចចជេ្រចើន េទេ្របើេនកនុង
ថ នភពករងរជេ្រចើន។ ជធមម
េហើយ
ចេផទរ
ទមទរករសិក អំពី
លកខណៈ្រគឹះ។ កមមវ ិធី
សំណុំេគលគំនិត វ ិធី
្រស្ត ឯក
រ និងនីតិវ ិធី ែដលអនុញញតឲយមនករ
បេងកើតនូវវ ិធី បណុ្ដ ះប ករ យតៃម្លករសិក
្រស្ត ឬដំេណើរករ (វគគសិក ) បណុ្ដ ះប ្ដ ល។ េនកនុងករ ថ កមមវ ិធីវ ិធី ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព។ ្ដ លវ ិជជជីវៈ េគេ
ដំេណើរករែដលនំេឆពះេទេធ្វើករ យតៃម្លេលើករសិក ែដល្របមូល វ ិភគ និងបក្រ
េ
យេ្របើទិននន័យ
យ ស្រមប់ករសេ្រមចរបស់ែផនកគរុេកសលយ
ឬរដ្ឋបល។ មុខងរករងរ
បណំុ្ដ ៃនករងរឬករងរ-មុខរបរែដលបង្ហញនូវសំណុំឯក ររួមមួយៃន ច ក់ទងជមួយមុខរបរមួយ ឬវ ិជជជីវៈមួយ និងែដល សមតថភព និងសមតថកិចទ ចចុះេនកនុងស្តង់
ករ ប
ថ បនករបណុ្ដ ះ ្ដ លវ ិជជជីវៈ និង
បេចចកេទស
បណុ្ដ ះប
កេន មេគលនេយបយ ឧបករណ៍ និងវ ិធី ែដលអនុញញតឲយេគ និងយ៉ ងចបស់
ក់ដំេណើរករ
ស់នូវវ ិធី
យតៃម្លសកមមភពបណុ្ដ ះប ករ
ថ បន
ករ្រគប់្រគង
្ដ លែតមួយ។ េ
យមនករស្រមបស្រមួល្រតឹម្រតូវ
្រស្តៃនករបេងកើតេគលគំនិត េរៀបចំ អនុវត្ត និង ្ដ ល។
សំណុំធតុផ ំេផ ងៗែដលអនុញញតឲយេគ ស្រមប់ករបណុ្ដ ះប
្រស្តវ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស
:
កំណត់េគលនេយបយជតិ
្ដ លវ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស បេងកើត េឡើង អនុវត្ត និង
េធ្វើករែកស្រមួល្រកបខ័ណ្ឌចបប់ និងបទបញ ជ បេងកើតរចនសមព័ន និងដឹកនំ
្របព័នធ្រគប់្រគងធនធនមនុស ដំេណើរករករបណុ្ដ ះប ទំងមូល។
្ដ ល
ហិរញញ វតថុ
និងសមភរ
ធនឲយមនករ
ក់
្រពមទំងករ យតៃម្លសមតថភពរបស់្របព័នធ
មគគុេទទសក៍២
ករ
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
ឧបករណ៍ ឬវ ិធី
ថ បនែផនក
្រស្តនំេឆពះេទរកករបេងកើតេគលគំនិត ករេរៀបចំ និងករ
េធ្វើបចចុបបននភពជ្របចំេលើកមមវ ិធីសិក
គរុេកសលយ
ឬស្តង់
មគគុេទទសក៍គរុេកសលយែដលជួយស្រមួលដល់ករ សកមមភពែដលពណ៌នអំពីជំ
្របតិបត្តិករ
ដំ
បណុ្ដ ះប ្ដ ល្រពមទំង ក់ដំេណើរករ ។
នៃនករសេ្រមចភរកិចចមួយ។
ក់កលៃនភរកិចច ជពិេសស តភជប់េទនឹងវ ិធី
ែដលេគេ្របើ្របស់
ឬទម្លប់ករងរមន្រ
ប់
្រតូវេទនឹង
្រស្ត និងបេចចកេទស
អនុញញតឲយេគបង្ហញបន
ចបស់អំពីដំេណើរករករងរ។ ដំេណើរករករងរ
េស៊រ ីៃនដំ
ក់កលមនលំ
ប់េរៀង្រតឹម្រតូវ
កនុងេពលេវ អនុញញតឲយេគទទួលបនលទធផលមួយ (ផលិតផល ឬេស កមម)
ដំេណើរករបំែបកេចញ
ដំេណើរករែដលសថិតេនខងកនុងវ ិធី
្រស្តសមេហតុផលមួយ ែដលអនុញញត
ឲយេគឈនេចញជបន្តបនទប់ពីករវ ិភគធតុែដលបនកំណត់ កំណត់ធតុថីេម
អនុវត្តេដើមបី
វ ិស័យបណុ្ដ ះប
្ដ ល
និងមនន័យែដលអនកេរៀន្រតូវ
ក់ដំេណើរករ ឬធនឲយមនករវ ិវត្តរបស់សមតថភព។
បណុ្ដ ះប ្ដ លេ យែផ្អកេលើករបំេពញគនេទវ ិញេទមក ែផនក គរុេកសលយ និងរដ្ឋបល និងវតថុបំណងរបស់ រ ងសមតថភពែដលជធតុផ ំ
្របជុំសង ្ត ់ ៃនស្តង់
ភរកិចច
េទរកករ
យបំែបកែខនងេចញមកពីធតុមុន។
ចំេណះដឹងផ រភជប់នឹង ចំេណះដឹងែដលកំណត់នូវករសិក សំខន់ៗ សមតថភព
មួយែដល
ទំងេនះ។
អំេពើែដល្រតូវេទនឹងសកមមភពចមបងៗ្រតូវបំេពញេនកនុងមុខរបរមួយ
ជ
ទូេទ អំេពើទំងេនះអនុញញតឲយេគពនយល់បង្ហញពីផលិតផល និងលទធផលៃន ករងរ។
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ឯក ន ៃដមន
រេយង
ជញប័ណ្ណ 30
1. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Construction, Briquetage‐maçonnerie, Rapport d’analyse de situation de travail, 1989, 37 p. 2. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Construction, Briquetage‐maçonnerie, Programme d’études, 1991, 86 p. 3. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Construction, Briquetage‐maçonnerie, Guide d’organisation pédagogique et matérielle, 1992, 63 p. 4. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. L’ingénierie de la formation professionnelle et technique, 2002. Cahier 1 Orientations, politiques et structures gouvernementales, 51 p. Cahier 2 Gestion centrale de la formation, 55 p. Cahier 3 Développement des programmes d’études, 40 p. Cahier 4 Mise en oeuvre locale de la formation, 69 p. 5. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Élaboration des programmes d’études professionnelles,Cadre général‐cadre technique, 2002, 23 p. 6. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Élaboration des programmes d’études techniques,Guide de définition des buts et des compétences d’un projet de formation, 2002, 27 p. 7. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Élaboration des programmes d’études professionnelles et techniques, Guide d’animation d’un atelier d’analyse de la situation de travail, 2002, 44 p. 8. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. La formation professionnelle et technique au Québec,Un système intégrant l’ingénierie de gestion et l’ingénierie de formation, 2002, 108 p. 9. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Programmes d’études préparant à l’exercice d’un métier semi‐ spécialisé, Guide administratif 2003‐2004, 2003, 15 p. et annexes. 10. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Politique d’évaluation des apprentissages, 2003, 68 p. 11. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. L’ingénierie de la formation professionnelle et technique, 2004, 209 p. 12. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. La ingeniería de la formación professionnal y técnica, 2004, 210 p. 13. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. The engineering of vocational and technical training, 2004, 176 p. 14. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Élaboration des programmes d’études professionnelles,Guide de conception et de production d’un programme, 2004, 78 p. 15. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. La prise en compte du développement durable dans les programmes d’études en formation technique, 2004, 55 p. 30
ន ៃដែដលជកមមវតថុៃនវ ិញញបនប្រត្របគល់េ
យ្រកសួងអប់រ ំ កម ន្ត និងកី
េកបិច។
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
16. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Briquetage‐maçonnerie, programme d’études professionnelles, 2005, 72 p. 17. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Briquetage‐maçonnerie, référentiel pour l’évaluation des apprentissages, 2005, 118 p. 18. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Briquetage‐maçonnerie,guide d’organisation, 2005, 48 p. 19. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Cadre de référence sur la planification des activités d’apprentissage et d’évaluation, formation professionnelle, 2005, 106 p. 20. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Reconnaissance des acquis et des compétences en formation professionnelle et technique, cadre général – cadre technique, 2005, 21 p. 21. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Analyse comparative de modèles de qualification professionnelle, au Québec et dans d’autres États, 2005, 118 p. 22. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Élaboration des programmes d’études professionnelles, Élaboration des spécifications pour l’évaluation des compétences aux fins de la sanction 2008, 40 p. [Document de travail]. 23. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Guide de conception et d’élaboration d’un programme d ’étude s , 2008, 92 p. [Document de travail].
ឯក
រេយងទូេទ
24. AUSTRALIAN QUALIFICATIONS FRAMEWORK (AQF) ADVISORY BOARD. Australian Qualifications Framework: Implementation Handbook, Fourth edition, 2007, 99 p. 25. BUREAU INTERNATIONAL DU TRAVAIL. Classification international e type des professions, Genève, 1958, 280 p. 26. BUREAU INTERNATIONAL DU TRAVAIL. Travail décent et économie informelle, 2002, 83 p. 27. BUREAU RÉGIONAL de L’UNESCO à Dakar (BREDA). L’approche par compétences dans l’enseignement technique et la formation professionnelle, Bénin, Burkina Faso, Mali, 2006, 261 p. 28. COMMISSION EUROPÉENNE ÉDUCATION ET CULTURE. Le cadre européen des certifications pour l’éducation et la formation tout au long de la vie (CEC), 2008, 15 p. 29. DESCHÊNES, A.‐ J. et autres. Constructivisme et formation à distance. 30. DOLZ J., et E. OLLAGNIER (eds). L’énigme de la compétence en éducation, Bruxelles, 2002, De Boeck Université. 31. EURYDICE, DIRECTORATE GENERAL FOR EDUCATION AND CULTURE. Eurybase, The information database on Education Systems in Europe, Organisation du système éducatif en France, European Commission, 2006‐2007, 57 p. មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
32. GOUVERNEMENT DU NOUVEAU‐BRUNSWICK. Politique provinciale d’évaluation des apprentissages, L’évaluation au service de l’apprentissage, 2002, 18 p. 33. JOOSERY, Pradeep Kumar. TVET in Mauritius: a case study, 2006. 34. LEGENDRE, R. Dictionnaire actuel de l’éducation, 3e édition, Guérin, Montréal, 2005, 1554 p. 35. MONCHATRE, Sylvie. En quoi la compétence devient‐elle une technologie sociale? Réflexions à partir de l’expérience québécoise ‐ Comment l’approche par les compétences modifie la conception des programmes de formation professionnelle, Revue Française de sciences sociales, Formation‐Emploi, no 99, 2007. 36. NORTON, Robert E. Quality Instruction for the High Performance Workplace: DACUM. 1998, 7 p. 37. NORTON, Robert E. Quality Instruction Requires High Quality Materials: SCID, 1998, 8 p. 38. NORTON, Robert, E. DACUM. Handbook, Second Edition, Leadership Training Series no. 67, Ohio State University, Columbus, Center on Education and Training for Employment, 1997, 314 p. 39. NORTON, Robert, E. DACUM. Bridging the Gap between Work and High Performance, 1997, 90 p. 40. NORTON, Robert, E. Maintaining DACUM Quality, 1995, 4 p. 41. NORTON, Robert, E. DACUM and Tech Prep: Dynamic Duo, 1993, 23 p. 42. NORTON, Robert, E. SCID: Model for Effective Instructional Development, 1993, 14 p. 43. NORTON, Robert, E. Improving Training Quality by Avoiding the « What Errors » of curriculum development, 1993, 7 p. 44. ORGANISATION INTERNATIONALE DE LA FRANCOPHONIE. Évaluation externe du «programme d’appui aux politiques nationales de formation professionnelle et technique»: rapport synthèse, mars 2007, par CRC Sogéma (Canada‐Québec), Collection Suivi et évaluation, n° 11, 2007, 84 p. 45. PIGEASSOU, Jean, et Daniel VIMONT. La validation des acquis de l’expérience à l’éducation nationale, MEN, IGEN‐IGAENR, novembre 2005. 46. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Élaboration des programmes d’études professionnelles et techniques, Esquisse d’un processus de planification pédagogique dans le cadre d’une approche par compétences, 2002, 24 p. [Document de travail]. 47. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Pâtisserie, Programme d’études, 2005, 106 p. 48. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Élaboration des programmes d’études professionnelles, Guide de rédaction du guide d’organisation d’un programme d’études professionnelles, 2006, 34 p. [Document de travail]. 49. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Modèle d’adéquation formation‐emploi 2006, volet régional, 2007, 300 p. 50. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT et EMPLOI‐QUÉBEC. Cadre de référence pour la production des études sectorielles en partenariat, 2005, 41 p. 51. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Cadre d’élaboration de programmes selon l’approche par compétences en formation professionnelle, version
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
expérimentale, 2006, 21 p. 52. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide méthodologique pour l’élaboration de la nomenclature algérienne des emplois et métiers, version expérimentale, 2006, 45 p. 53. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Méthodologie générale pour la réalisation des études de planification, version expérimentale, 2006, 59 p. 54. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE
L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’élaboration d’un référentiel du métier, version expérimentale, 2006, 53 p. 55. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE
L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide de conception d’un projet de formation, version expérimentale, 2006, 38 p. 56. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’élaboration d’un programme d’études, version expérimentale, 2006, 83 p. 57. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’implantation d’un programme de formation, version expérimentale, 2006, 117 p. 58. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’évaluation d’un référentiel pour l’évaluation de sanction, version expérimentale, 2006, 21 p. 59. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’élaboration d’un référentiel pour l’organisation pédagogique et matérielle, version expérimentale, 2006, 48 p. 60. RÉPUBLIQUE DE GUINÉE, MINISTÈRE DE L’ENSEIGNEMENT TECHNIQUE ET DE LA FORMATION មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
PROFESSIONNELLE. Programme de formation, Maçonnerie, 2003, 112 p. 61. RÉPUBLIQUE DE GUINÉE, MINISTÈRE DE L’ENSEIGNEMENT TECHNIQUE ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide pédagogique, Maçonnerie, 2003, 190 p. 62. RÉPUBLIQUE DE GUINÉE, MINISTÈRE DE L’ENSEIGNEMENT TECHNIQUE ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide d’évaluation, Maçonnerie, 2003, 186 p. 63. RÉPUBLIQUE DU CAMEROUN, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT GÉNÉRAL, DIRECTION DE LA FORMATION ET DE L’ORIENTATION PROFESSIONNELLES. Guide de confection des référentiels de formation professionnelle, 2007, 44 p. 64. RÉPUBLIQUE TUNISIENNE, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION ET DE LA FORMATION, CENTRE NATIONAL DE FORMATION DE FORMATEURS ET D’INGÉNIERIE DE FORMATION. Guide méthodologique, Portrait de secteur, 86 p. 65. RÉPUBLIQUE TUNISIENNE, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION ET DE LA FORMATION, CENTRE NATIONAL DE FORMATION DE FORMATEURS ET D’INGÉNIERIE DE FORMATION. Élaboration de programmes selon l’approche par compétences dans la formation professionnelle, module 3: Réalisation d’une analyse de situation de travail (AST), notes de cours, 2004, 30 p. 66. RÉPUBLIQUE TUNISIENNE, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION ET DE LA FORMATION, CENTRE NATIONAL DE FORMATION DE FORMATEURS ET D’INGÉNIERIE DE FORMATION. Élaboration de programmes selon l’approche par compétences dans la formation professionnelle, module 3: Analyse de la situation de travail, guide d’animation, 2004, 12 p. 67. RÉPUBLIQUE TUNISIENNE, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION ET DE LA FORMATION, CENTRE NATIONAL DE FORMATION DE FORMATEURS ET D’INGÉNIERIE DE FORMATION. Élaboration de programmes selon l’approche par compétences dans la formation professionnelle, module 4: Construire un projet de formation, guide d’animation, 2004, 8 p. 68. RESSOURCES HUMAINES ET DÉVELOPPEMENT SOCIAL CANADA, Classification nationale des professions (CNP), tutoriel, 2006, 23 p. 69. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Cadre méthodologique du répertoire marocain des emplois et des métiers, 2005, 43 p. 70. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Cadre méthodologique d’élaboration et de mise en oeuvre des programmes de formation selon l’approche par compétences, 2005, 59 p. 71. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’une étude sectorielle, 2007, 63 p. 72. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’une étude préliminaire, 2007, 49 p. 73. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’une analyse de situation de travail, 2007, 63 p. 74. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un référentiel de compétences , 2007, 55 p. 75. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un programme de formation, 2007, 38 p. 76. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un guide pédagogique, 2007, 37 p. 77. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un guide d’évaluation, 2007, 30 p. 78. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE,
SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide général d’évaluation des acquis des stagiaires selon l’approche par compétences, 2007, 44 p. 79. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un guide d’organisation pédagogique et matérielle, 2007, 36 p. 80. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Certification des Ressources Humaines, Référentiel de Compétences et Descriptif de fonction, Conseiller Méthodologue en Élaboration de Programme selon l’APC, 2007, 39 p. 81. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Certification des Ressources Humaines, Référentiel de Compétences et Descriptif de fonction, Conseiller pédagogue en APC, 2007, 38 p. 82. SCALLON, G. L’évaluation formative des apprentissages, Tome I, La réflexion, Canada, Presses de l’Université Laval, 1988, 171 p. 83. SCALLON, G. L’évaluation formative des apprentissages, Tome II, L’instrumentation, Canada, Presses de l’Université Laval, 1988, 263 p. 84. SCALLON, Gérard. L’Évaluation formative, Canada, Édition du renouveau pédagogique inc. (ERPI), 1999, 449 p. 85. SCALLON, Gérard. L’évaluation des apprentissages dans une approche par compétences, Canada, មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
Édition du renouveau pédagogique inc., 2004, 346 p. 86. WALTER, R. La formation en secteur informel, Note de problématique, Agence Française de Développement, Département de la recherche, 2006, 20 p. [Document de travail].
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ឯក ឯក
រេយងមួ យចំនួនធំ
សមតថភពមុខរបរ
រេយងពី
ង ំ ែទរែណត
ែដលេលើកេឡើងេនកនុងឯក
រេយង
ច
នបនេនេលើទំព័រ
ំងែទរែណត។ េគហទំ ព័រចមបងៗែដលេគេបើកេមើលេនកនុង្រកបខ័ណ្ឌេរៀបចំមគគុេទទសក៍វ ិធី
ខងេ្រកមេនះ ្របមូលផ្ដំុ
ម្របធនបទ។
ទក់ទងនង ឹ ករ យតៃម្លៃនកមមវ ិធី បេចចកេទស » របស់ OIF ឯក
«េ្រជមែ្រជងេគលនេយបយជតប ិ ណុ ្ដ ះប
និងបេចចកេទស»៖ របយករណ៍សំេយគ ែខមីន ឆនំ២០០៧
ចេបើក
ខងេ្រកម៖ http://www.francophonie.org/ressources/evaluationsv1.cfm.
ឯក
្ដ លវ ិជជជវី ៈ
រេ្រកមចំ ណងេជើ ងថ «ករ យតៃម្លខងកនុង «កមមវ ិធីេ្រជមែ្រជងជតិបណុ្ដ ះប
ទក់ទងនឹងឯក
រ «ករ
្រស្ត
ថ បនករបណុ្ដ ះប
រេ្រកមចំណងេជីងថ «ករ
េន ម សយ ្ឋ នដូចខងេ្រកម៖
្ដ លវ ិជជជីវៈ
នបនេនកនុង
សយ ្ឋ ន
្ដ លវ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស »
ថ បនករបណុ ្ដ ះប
នង ិ
្ដ លវ ិជជជីវៈ នង ិ បេចចកេទស»
ច
នបន
http://fpt‐francophonie.org/. http://www3.mels.gouv.qc.ca/fpt/FPTparCadres/publicat.htm. http://www.inforoutefpt.org/ingenierieFPT/ingenierie.htm.
ឯក
រេ្រកមចំណងេជីងថ
ស្រមបេនកនុងសំេ
ែដល
«ករ ថ បនករបណុ ្ដ ះប
នង ិ បេចចកេទស»
ក់ឲយអងគករ UNESCO (UNEVOC) េ្រប្រី បស់។ ឯក
អង់េគ្លស និងេអសប៉ញ សំេ
ែ្របស្រមួលជភ
្ដ លវ ិជជជវី ៈ
ទំងេនះមន
្រតូវបន
រេនះ្រតូវបន
ក់េនេលីេគហទំព័រខងេ្រកម៖
http://www3.mels.gouv.qc.ca/fpt/FPTparCadres/publicat.htm. http://www.inforoutefpt.org/ingenierieFPT/ingenierie.htm.
ទក់ទងនឹង្របព័នប ធ ណុ្ដ ះប
ឯក
រ
្ដ លវ ិជជជីវៈ
Qualifications Framework : Implementation Handbook ្រតូវបន ក់េនកនុង
ង ំ ែទរែណត
ម
សយ ្ឋ នដូចខងេ្រកម៖
http://www.aqf.edu.au/Portals/0/Documents/Handbook/AQF_Handbook_1‐12.pdf ឯក ររបស់េ ក Pradeep Kumar Joosery ្រតូវបន ក់ឲយ នេន សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.dakar.unesco.org/pdf/svt_maurice.pdf.
ករពិពណ៌នពី្របព័នធអប់រ ំប ង ំ ្រតូវបនបង្ហញេនេនកនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.eurydice.org/ressources/eurydice/eurybase/pdf/section/FR_FR_C5.pdf. ទក់ទិននឹងឯក
រចមបងៗៃនវ ិធី
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តែដលមន
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ឯក
រមួយចំនួនែដលផលត ិ េឡង ី េ
កនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖
យ្រកសួងអប់រ ំ កម ន្ត នង ិ កី
របស់រ ្ឋ ភប ិ លេកបច ិ មន
ក់េន
http://www3.mels.gouv.qc.ca/fpt/FPTparCadres/publicat.htm. http://www.inforoutefpt.org/ingenierieFPT/ingenierie.htm.
ឯក
ររបស់ររដ្ឋេលខធិ ករ ្ឋ នទទួលបនទុកករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ េន្រកសួងករងរ និងបណុ្ដ ះ
ប ្ដ លវ ិជជជីវៈរបស់្រពះ ជ ច្រកម៉ រក ុ ៉ មន ក់េនកនុង http://www.dfp.ac.ma/departement/dcpsp/index‐gsfp.asp. http://www.meda2‐fp.ma.
សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖
ទក់ទងនឹងនមវល្លី ្រកបខ័ណ្ឌផ្ដលវ់ ិញញបនប្រត ព័ត៌មនស្ដព ី ីឧស ហកមម និងទីផ រករងរ េគ នកនងេគហទំ ព័រខងេ្រកម។ ុ ្របព័នធចំ ត់ថនក់ឧស ហកមម
េមរ ិកខងេជើ ង (SCIAN) ២០០២ - ក
ចចូល
ចចូលេមើ ល បនកនុង
សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖
http://www.statcan.gc.ca/subjects-sujets/standard-norme/naics-scian/2002/naics-scian02l-fra.htm ្របព័នធចំ
ត់ថនក់ផលិតផលប ង ំ (CPF)
ចចូលេមើលបនេនកនុង
សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖
http://www.insee.fr/fr/methodes/default.asp?page=nomenclatures/cpf2003/cpf2003.htm េគហទំព័រព័ត៌មនស្ដីពីទីផ រករងរ (IMT) របស់្រកសួងករងរេកបិច ខងេ្រកម៖
ចេមើលបនកនុង
សយ ្ឋ ន
http://imt.emploiquebec.net/mtg/inter/noncache/contenu/asp/mtg941_accueil_fran_01.asp ស
កប្រតមុខរបរៃនបញជី្របតិបត្តិករមុខរបរ និងករងរ (ROME) ្របេទសប ង ំ (ANPE)
ចេមើល
បនេនកនុង សយ ្ឋ ន៖ http://www.anpe.fr/espacecandidat/romeligne/RliIndex.do;jsessionid=Lv9fzJRKkK TjyMn36ljrJrxgXQvdpQdG2G2kx9stRrh5LQnWpVTh!1618997797. េគហទំពរ័ របស់អងគករពលកមមអន្តរជតិ
(OIT)
សយ ្ឋ ន៖
ែដលបង្ហញអំពី្របព័នធចំ
ត់ថនក់អន្តរជតិគំរវូ ិជជជីវៈ ច នបនេនកនុង
http://www.ilo.org/public/french/bureau/stat/isco/index.htm. េគហទំពរ័ របស់្រកសួងអភវិ ឌ សងគម នង ែដលបង្ហញនូវ្របព័នធចំ ិ ធនធនមនុស ក នបនេនកនុង សយ ្ឋ ន៖ http://www5.rhdsc.gc.ca/NOC‐CNP/app/training.aspx?lc=f.
ត់ថនក់ជតវិ ិជជជីវៈ (CNP)
ច
េគហទំពរ័ របស់វ ិទយ ថ នជតស ថិ ិ នង ិ ត ិ សិក េសដ្ឋកិចច (INSEE) ែដលបង្ហញអំពន ី មវលីវ ិជជជីវៈ នង ិ ្របេភទសងគមវ ិជជជីវៈ
(PCS)
ច នបនេនកនុង សយ ្ឋ ន៖ http://www.insee.fr/fr/methodes/default.asp?page=nomenclatures/pcs2003/pcs2003.htm ព័ត៌មនស្ដីពី្រកបខ័ណ្ឌអឺរប ុ ៉ ស្ដព ី ីករផ្ដល់វ ិញញបនប្រត (CEC)
ចចូល នបនេនកនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖
http://europa.eu/scadplus/leg/fr/cha/c11104.htm េគហទំពរ័ របស់គណៈកមមករជតិផ្ដល់វ ិញញបនប្រតវ ិជជជីវៈៃន្របេទសប ំង វ ិញញបនប្រតវ ិជជជីវៈ (RNCP)
ចចូលបនេនកនុង
សយ ្ឋ ន៖
ែដលបង្ហញជូនអំពប ី ញជ ីកត់្រ
http://www.cncp.gouv.fr/CNCP/index.php?cncp=rncp. ស កប្រតព័តម ៌ នេនកនុងេពលបណុ ្ដ ះប ្ដ លស្រមប់ផ្ដល់សញញប័្រតរបស់ AFPA
ចចូលេមីលបនេនកនុង
http://www.afpa.fr/formations/les‐offres‐de‐formation‐et‐vae/formation‐diplomante/ fiche/7104/macon.html.
ជតិៃនករផ្ដល់
សយ ្ឋ ន៖
មគគុេទទសក៍២
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ទក់ទងនង ឹ គំរូ DACUM
ន ៃដ នង ិ េសចក្ដី្របកសរបស់េ
សមតថភពមុខរបរ
ក M. Robert Norton
កលវ ិទយល័យ ÉRIC។ ៃថងទ៩ ី ែខមក
ឆន២ ំ ០០៩ ឯក
ចេមីលបនកនុងេគហទំព័រ្រ
សយ ្ឋ នដូចខងេ្រកម៖
វ្រជវថនក់
រទំងេនះ្រតូវបន ក់ឲយ នេនកនុង
http://www.eric.ed.gov/
ទក់ទងនឹងមុខរបរពក់ក «បញជី
្ដ លជំនញ
រេពើ ភណ្ឌមុខរបរពក់ក
្ដ លជំនញ» និងឯក
េឆពះេទរកករ្របកបមុខរបរពក់ក
្ដ លជំនញ
រេ្រកមចំណងេជើងថ «កមមវ ិធី សិក នំ
មគគុេទទសក៍រដ្ឋបល២០០៣-២០០៤»
ចចូល
េមើ លបនេនកនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.mels.gouv.qc.ca/sections/metiers/ http://www.inforoutefpt.org/ensemble_dossiers_meq/infodoc.asp ទក់ទងនឹងករ យតៃម្លករសិក
សញញប័្រតប ំង
និង្របធនវ ិញញ
េ្រកម៖
្របឡងែដលពក់ព័នធ្រតូវបនបង្ហញេនកនុង
សយ ្ឋ នខង
http://www.crdp‐montpellier.fr/ressources/examens/consultation/index.aspx
បណុ្ដ ះប ្ដ ល់េឈមះ សមតថភពវ ិជជជីវៈ ្របេទសែបលហ ុ ិក រួមទំងឧបករណ៍ យតៃម្លមន www.enseignement.be. ស្តង់
ទក់ទងនង ឹ ករបណុ ្ដ ះប ឯក
រករងររបស់េ
ករ កំណត់ចំ
ព ំ ច ី េំ
និងករបណុ្ដ ះប
ក់េនកនុង
្ដ លៃនសហគមន៍ប ង ំ ៃន
សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖
្ដ លវ ិជជជវី ៈេនកនុងវ ិស័យេ្រកផ្លូវករ
ក R. WALTER េ្រកមចំណងេជីងថ «ករបណុ ្ដ ះប ទបញ្ហ» មន
ក់េនកនុង សយ ្ឋ ន៖
្ដ លកនុងវ ិស័យេ្រកផ្លូវ
http://doc.abhatoo.net.ma/doc/spip.php?article2745
របយករណ៍របស់អងគករពលកមមអន្តរជតិ េ្រកមចំណងេជើងថ «ករងរសមរមយ និង េសដ្ឋកិចចេ្រកផ្លូវករ» ែដលបក្រ
យអំពីករណីសិក ស្ដីពីករបណុ្ដ ះប
សមតថភពេនកនុងវ ិស័យេសដ្ឋកិចចេ្រកផ្លូវករ
ចេមើលបនេនកនុង
ទក់ទងនឹង«ផ្ដល់សុពលភពេលើបទពិេ
េសៀវេភជំនួយ
្ដ ល និងអភិវឌ
សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖
http://www.ilo.org/public/french/employment/infeco/index.htm. ធ»
និងេសៀវេភជំនួយជលកខណៈ
ឌី ជីថល PIGEASSOU, Jean, Daniel VIMONT. La validation des acquis de l’expérience à l’éducation
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
nationale. MEN, IGEN-IGAENR, novembre 2005. មន
ក់េន
សយ ្ឋ ន៖
ftp://trf.education.gouv.fr/pub/edutel/syst/igaen/rapports/vae_2005.pdf. DGESCO. ករផ្ដល់សុពលភពេលើបទពិេ
ធ(
ម
ំងែទរែណត)។មន
ក់េន
សយ ្ឋ ន៖
Centre-info. VAE: Validation des acquis de l’expérience [en ligne]. មន
ក់េន
សយ ្ឋ ន៖
ក់េន
សយ ្ឋ ន៖ :
http://eduscol.education.fr/D0077/accueil.htm. http://www.centre-inffo.fr/article.php3?id_article=120. Commission nationale de la certification professionnelle [en ligne]. មន http://www.cncp.gouv.fr/index.php?page=30. CEDEFOP. The European Centre for the Development of Vocational Training [en ligne]. មន េន
ក់
សយ ្ឋ ន៖ : http://www.cedefop.europa.eu/.
េគហទំព័រប ង ំ ស្ដីពីករផ្ដល់សុពលភពេលើបទពិេ www.vae.gouv.fr.
ធ មនេនកនុង
សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖
េគហទំព័ររបស់សហគមន៍ប ង ំ ្របចំ្របេទសែបលហ ុ ិក ស្ដីពីករផ្ដល់សុពលភពេលើបទពិេ កនុង សយ ្ឋ ន៖ www.validationdescompetences.be.
ធ មន
ចំេពះបញជី យេឈមះេគហទំព័រចមបងៗរបស់អងគករ្រហ្វង់កូហូនី ្វ និងបទបង្ហញអំពីេគលគំ និតសំខន់ៗ
អមេ
យេសៀវេភជំនួយ សូមេមើ លេនកនុងេគហទំព័ររបស់េ
http://www.robertbibeau.ca/portfolio.html.
ក រែូ ៉ ប៊រ ប៊ីដូ (Robert Bibeau)៖