មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
វ ិធី
មគគេទទ ុ សក៍៣
មគគុេទទសក៍វ ិធី
បណុ្ដ ះប
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្ត
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងែផនកបណុ្ត ះប
មគគុេទទសក៍ ៣
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ឧបតថមភករេបះពុមពេ មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្ដ ល
្ត លវ ិជជ ជីវ
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
យ APEFE ្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
1
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ឯក
រេនះជែផនកមួយៃនមគគុេទទសក៍វ ិធី
អនុវត្តវ ិធី
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
្រស្តទំង៦កបល ស្រមប់ជជំនួយកនុងករ
្រស្ត ែផ្អកេលើសមតថភព (APC) េនកនុងករបណុ្ដ ះប
មគគុេទទសក៍ទី១ ៖ ទស នទន និងករបេងកើតករសិក
ក់ឱយ
្ដ លវ ិជជជីវៈ។
មវ ិស័យ និងបឋម
មគគុេទទសក៍ទី២ ៖ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពមុខរបរ
មគគុេទទសក៍ទី៣ ៖ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
មគគុេទទសក៍ទី៤ ៖ ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ មគគុេទទសក៍ទី៥ ៖ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
យតៃម្ល
មគគុេទទសក៍ទី៦ ៖ ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍េរៀបចំែផនកគរុេកសលយ និងសមភរ
ISBN: 978-92-9028-315-7 ន ៃដេនះមួយចំែណកធំ កម ន្ត និងកី
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
ចសេ្រមចបន
្រស័យេ
យ
ជញប័ណ្ណ ែដលផ្ដល់េ
យ្រកសួង អប់រ ំ
េកបិច។
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
2
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
្រកុមផលិតកមម
ែផនកទស នទន ស្រមប
មបរ ិបទ និងនិពនធ
ែស៊រហ ៍កូេត (Serge Côté)
ែផនកេផទ ងផទត់អកខ វ ិរុទធ ្ហ រឡុត
ែផនក
ក េញ៉ (Charlotte Gagné)
នេឡើងវ ិញ េរៀបចំទំព័រ និងេបះពុមព
េ្រកមករទទួលខុស្រតូវៃន្រកសួងអប់រ ំ កម ន្ត និងកី
ែផនក្រកហ្វិក និង រចនរូបភព
េកបិច
មកុំពយូទ័រ
េដស្ហង់ឌីហ ញ (Deschamps Design)
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
3
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
កថមុខ មរយៈ
ន ៃដេនះ អងគករអន្តរជតិៃន្របេទសនិយយភ
របស់ខួនចំ ្ល េពះករបណុ្ដ ះប
ភ
ប ង ំ (OIF) បញ ជ ក់អំពីករយក ចិត្តទុក
្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ។ ្ដ លវ ិជជជីវៈនិងបេចចកេទស
ប ង ំ ស្ដីពីករបណុ្ដ ះប
រ ្ឋ ភិបលសមជិកបន្របគល់សិទិធឱយអងគករ
OIF
ចប់
ក់
ំងពីសននិបតៃន្របេទសនិយយ
េន្រកុងបម៉ កូ
នឆនំ
១៩៩៨
រដ្ឋនិង
ព្រងឹងកំែណទ្រមង់ែដលកំពុងដំេណើរករកនុងវ ិស័យ
បណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ។ ចប់ពីេពលេនះមក អងគករ េនះបនេធ្វើករយ៉ ងសកមម េដើមបីឱយ ្របេទសជសមជិកព្រងីកនេយបយបណុ្ដ ះប ្ដ ល បេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ ែដលេឆ្លើយតបនឹងត្រមូវ
កររបស់វ ិស័យេសដ្ឋកិចចនូវកម្លំងពលកមម្របកបេ េន
ម្របេទសនិយយភ
យគុណភព។
ប ង ំ ជេ្រចើន កំែណទ្រមង់សំេ
ព្រងឹងឬ
្ដ រេឡើងវ ិញនូវ ្របព័នធ្រគប់្រគង
ករបណុ្ដ ះប ្ដ លែដលកំពុងែតដំេណើរករ។ ល់កំែណទ្រមង់សុទធែតពឹងែផ្អក េលើែផនកគរុេកសលយ និ ង ករេរៀបចំសមតថភពែដល្រតូវេធ្វើសមហរណកមមេទកនុងជីវ ិតករងរ និងែដលចំបច់ស្រមប់្របកប
មុខរបរ។ េពលគឺវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព។
មគគុេទទសក៍ស្រមប់អនុវត្តវ ិធី ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពទំង បនមកពីបទពិេ ធន៍របស់អនក ជីពខងករបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទស
េដើមបីជំរញ ុ កំែណទ្រមង់ទំងេនះ
្របំ
មួយកបលេនះ
និង
វ ិជជជីវៈែដលធ្លប់បនអនុវត្តករបណុ្ដ ះប របស់ពួកេគ
្ដ ល
មវ ីធី
រួមមន្របេទសេនភគខងតបូង(កេមរន ូ៉
(ែបលហ ុ ិក ក /េកបិច ៃនវ ិធី ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព សមតថភពមុខរបរ
ស្តង់
និងសមភរឧបេទស។
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព (APC) េន ម៉ លី
ទុយេណសុី)
ម្របេទស
និងេនភគខងេជើង
ប ង ំ ជេដើម)។
មគគុេទទសក៍ទំងេនះេលើកេឡើងអំពីទិដ្ឋភពទំងអស់ កនុងករសិក េរៀបចំែផនករេ យ ចប់េផ្ដើមពីករេរៀបចំសង ្ត ់
បណុ្ដ ះប
្ដ លនិងស្តង់
យតៃម្ល
រហូតដល់ករេរៀបចំែផនកគរុេកសលយ
មគគុេទទសក៏ទំងេនះ មិន្រតឹមែតជតំ ងឱយឧបករណ៍យ៉ ងសំខន់ ស្រមប់អនកសេ្រមចចិត្ត និងអនកទទួល ខុស្រតូវែផនកបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈប៉ុេ ្ណ ះេទ ែថមទំងជតឹក ងមួយបញ ជ ក់ពីភពជំនញ ប ង ំ កនុងវ ិស័យបណុ្ដ ះប យ្របសិទធភពផងែដរ។
របស់អងគករអន្តរជតិៃន្របេទសនិយយភ សមបូរែបប និង្របកបេ ស៊ង ូ កឡូ អុឺ្រ
វហកូ
នយកែផនកអប់រ ំនិងបណុ្ដ ះប
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្ដ ល បេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈដ៏
្ដ ល
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
4
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
េសចក្ដីែថ្លងអំណរគុណ អងគករអន្តរជតិៃន្របេទសនិយយភ
ប ង ំ (OIF) សូមែថ្លងអំណរគុណចំេពះ
ជញធរៃន រ ្ឋ ភិបល
កេមរន ូ ៉ សហគមន៍និយយភ
ប ង ំ ្របេទសែបលហ ុ ិក ្របេទសប ង ំ ម៉ លី េកបិច និង ជញធរ ែដលបនយល់្រពមឱយជំនញកររបស់ពួកេគ ចូលរួមកនុងករងររបស់
្របេទសទុយេណសុី
គណៈកមមធិករបេចចកេទស។
សូមអរគុណជពិេសសចំេពះសមជិក្រកុមករងរទំងអស់ លម្អនិងកនុងករស្រមួលឯក
រទំងេនះេទ
ែដលបនចំ
យេពលេវ
មបរប ិ ទ្របេទសកំពុងអភិវឌ ន៍នន។
កនុងករែក
សមសភព្រកុមករងរេនះ រួមមន ៖ ខងកេមរន ូ៉
ខងម៉ លី
េ
ក ហ្វីលីព ង៉ ត កូម (Philippe Ngathe Kom)
េ
ក េឡអុង
េ
ក អូហូប ក
េ ខងទុយេណសុី
ក វយ ូ ៉ ៉ូហូ្វ
ណុង (M. Léon Anong) យ (Ogobassa Saye) ្វ
(Woyo Fofana)
េ
ក ម៉ុងេសស េសេគៀ (Moncef Chekir)
េ
ក េណជីប េតលមូឌី (Nejib Telmoudi)
ខងសហគមន៍និយយភ
បរ ង ំ េនែប៊លហ ក ិ
អនក្រសី ហ ូ ែអល បុងហ្វុង (Joëlle Bonfond) េ ក ឌីេឌយ ឡឺទួក (Didier Leturcq) ខងប ង ំ
េ
ខងេកបិច
អនក្រសី ហគីេ
ក្រសី
ន-ម៉ រ ីបសូ (Anne-Marie Bazzo) ន
ល់ែប៊រ (Guy-Ann Albert)
កដឺនីស រេូ ៉ យ (Denis Royer)
អងគករOIF សូមែថ្លងអំណរគុណចំេពះ្រកសួងអប់រ ំេកបិច ែដលអនុញញតឱយេ្របើ្របស់ឯក ្ដ លវ ិជជជីវៈ ស្រមប់ផលិតមគគុេទទសក៍ទំងេនះេឡើង។
ទំងអស់ទក់ទងនឹងករបណុ្ដ ះប េយើងក៏សូមែថ្លងអំណរគុណផងែដរ ទំងេនះេឡើង និងជពិេសសេ (Francyne Lavoie) និងេ Filiatreault ) និងេ រមគគុេទទសក៍វ ិធី
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
របេចចកេទស
ចំេពះបុគគល្រគប់រប ូ ែដលបនចូលរួមសហករកនុងករផលិត
ក្រសី នីកូល ហ ង់ដុង (Nicole Gendron) េ
ក អង់េ្រដ ប្លង់េស (André Blanchet) េ
ក ែហ្វ៊រណង់ ្រស្តមួយចំនួន។
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
ក្រសី ្រហ្វង់សុីន
ន ៃដ វរ័
ក កល ហ្វីលីយ៉្រតូល (Carl
ប្លង់ត៍ (Fernand Laplante) កនុងករសេ្រមចចុងេ្រកយេលើខឹ្លម
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
5
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
េសចក្ដីែថ្លងអំណរគុណ របស់្រកសួងករងរ និងបណុ្ត ះប េ្រកមករដឹកនំរបស់ឯកឧត្តមបណិ្ឌ ត ែផ្អកេលើសមតថភព
(APC)
េពជ
រ ង្របេទសនិយយភ
ច្រកកមពុជ
មគគុេទសក៍វ ិធី ្រស្ត គឺជសមិទិផ ធ លមួយកនុងចំេ មសមិទិធផលនន
េ
ភ័ន
ទំង០៦កបលេនះ
ែដលេកើតពីគេ្រមងសហ្របតិបត្តិករពហុភគី និងវ ិជជជីវៈ
្ត លវ ិជជជីវៈៃន្រពះ ជ រដ្ឋេលខធិករ
េលើករអភិវឌ ន៏វ ិស័យបណុ្ត ះប
ប ង ំ េន
សុី
្ត ល
បេចចកេទស
េគនយ៍
(កមពុជ េវៀត ម វ) េ្រកមជំនួយែផនកបេចចកេទស និងហិរញញ វតថុ របស់សមគមេលើកកំពស់ករអប់រ ំ និងករ បណុ្ត ះប ្ត ល េនេ្រក្របេទស (APEFE) ៃន្របេទសែបលហ ិក និងអងគករអន្តរជតិ ៃន្របេទសនិយយភ ប ង ំ (OIF) ្រពមទំងៃដគូដ៏ៃទេទៀតផងែដរ។ ិ ជ ជីវៈ ្ត លវជ
្រកសួងករងរនិងបណុ្ត ះប
APEFE
និងអងគករ
OIF
សូមែថ្លងអំណរគុណយ៉ ង្រជលេ្រជបំផុតដល់សមគម
ែដលជួយបណុ្ត ះប
្ត លធនធន
មនុស ទំងេនកនុងនិងេ្រក្របេទស
ជពិេសសែដលបនបកែ្រប និងឧបតថមភកុនងករេបះពុមព ផ ព្វផ យមគគុេទសក៍ (APC) េនះជភ ែខមរ ិ ័យបណុ្ត ះប ្ត លបេចចកេទស និងវជ ិ ជ ជីវៈេនកមពុជ។ េដើមបីេ្របើ្របស់ជឧបករណ៏កនុងករអភិវឌ ន៏ វស សូមអរគុណផងែដរដល់្រកុមករងរែករស្រមួលខ្លឹម
របេចចកេទស និងអកខ វ ិរុទធ ែដលមន សមសភព
ដូចខងេ្រកម ៖ -
ឯកឧត្តម ប៉ុក ប៉ ន់
អនុរដ្ឋេលខធិករ
-
ឯកឧត្តម េ
អគគនយកអ.ប.ប.វ
-
េ
ក យិត ចន់
-
េ
ក ឆ េខមរ ិនធ
វ ិទយ
-
េ
ក ទុន េ
វ ិទយ
-
កញញ ដួង ចនធ
វ ិទយ
-
េ
ក ប៊ុន
នយក ្ឋ នស្តង់
-
េ
ក ម៉ក់ ទី
វ ិទយ
ថ នបេចចកេទសឧស ហកមម
-
េ
ក ្រសី ភរុន
វ ិទយ
ថ នជតិពហុបេចចកេទសកមពុជ
ហុម ី រដ្ឋ
ភ័ន ៊ង
្របធនេលខធិករ ្ឋ នអ.ប.ប.វ ថ នជតិបណុ្ត ះប
ថ នជតិបណុ្ត ះប
ថ នជតិបណុ្ត ះប
េដើមបីឱយមគគុេទសក៍ (APC) េនះកន់ែតសុ្រកឹ្រតែថមេទៀត សូមេ
្ត លបេចចកេទស ្ត លបេចចកេទស ្ត លបេចចកេទស
កអនក
នទំងអស់េម ្ត ផ្តល់េយបល់
ថ បនមកកន់េលខធិករ ្ឋ ន ៃនអគគនយក ្ឋ នអប់រ ំ បណុ្ត ះប ្ត លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ មរយៈ fpt.cambodge@gmail.com េដើមបីេធ្វើករែករត្រមូវស្រមប់ ករេបះពុមពេលើកេ្រកយេទៀត។
រ ិះគន់ ឬ
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
6
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ងមតក ិ បុព្វកថ ................................................................................................... 10 ១ េសចក្ដីេផ្ដើម .......................................................................................... 12 ១.១ វ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព ................................................................. 14
១.២ ករ
ថ បនេទ្វ ....................................................................................... 17
៣. មូល ្ឋ ន្រគឹះៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ .......................................... 26
៣.១. េគលបំណងទូេទ............................................................................... 26 ៣.២. ករត្រមង់ ទិស ..................................................................................... 27 ៤. ្របេភទ និងេគលបំណងៃនស្តង់ ៤.១. ្របេភទៃនស្តង់
បណុ្ដ ះប
៤.២. េគលបំណងៃនស្តង់ ៥.១.
បណុ្ដ ះប
្ដ ល .............................. 32
្ដ ល .......................................................... 32
បណុ្ដ ះប
ងសមតថភពេឆពះេទរក
្ដ ល អ្វីជស្តង់
បណុ្ត ះប
ងវតថុបំណងៃនករបណុ្ដ ះប
្ត ល? .... 33 ្ដ ល ........ 36
៥.២. ឡូជី្រកមៃនវគគសិក យកសមតថភព .................................................... 44 ៦. ករបង្ហញពីសមតថភពេផ ងៗ េនកនុងស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល .............. 48
៦.១. ករពណ៌នអំពីសមតថភព .................................................................... 48 ៦.២. សមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ
កបបកិរ ិយ ........................................ 49
៦.២.១. ្របេយគេលើកេឡើងពីសមតថភព .................................................... 49 ៦.២.៣. សមសភពៃនសមតថភព ............................................................. 51 ៦.២.៤. លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ េលើលទធផល ......................................................... 53
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
7
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
៦.៣. សមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ថ នភព............................................. 58
៦.៣.១. ្របេយគេលើកេឡើងពីសមតថភព ................................................... 59 ៦.៣.៣. សមសធតុៃនសមតថភព ............................................................ 61 ៦.៣.៤.
ថ នភពៃនករ
ក់សមតថភពឲយដំេណើរករ ................................ 61
៦.៣.៤. លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ៃនករចូលរួមកនុងដំេណើរករ .................................. 62 ៦.៣.៥. ករពិនិតយេលើទំនក់ទំនងមុខងរ ................................................... 63 ៧. ករផ្ដល់សុពលភពដល់សង ្ត ់ ឯក
បណុ្ដ ះប
្ដ ល ................................... 67
រេយង............................................................................................... 74 ន ៃដមន
ជញប័ណ្ណ 1 .............................................................................. 74
ឯក
រេយងទូេទ ................................................................................... 75
ឯក
រេយងពី
ំងែទរែណត ................................................................... 80
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
8
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បញជ ី
្ដ ល
ង
ងទ១ ី ៖
វ ិធី
ងទ៣ ី ៖
េសចក្ដស ័ ន ធ ង ី េ្រមចពក់ពន ឹ ករបន្តដេំ ណីរករអភវិ ឌ គរុេកសលយ
ងទ២ ី ៖ ងទ៤ ី ៖
ងទ៥ ី ៖
ងទ៦ ី ៖
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
បណុ្ដ ះប
្រស្តែផ្អកេលស ី មតថភពេផ ងៗែដលស្រមប មករបណុ ្ដ ះប ករ ក់ឲយដេំ ណីរករ្រកុម ថ បនគរុេកសលយ ករវ ិភគបឋមេលឧ ី បបត្តេិ ហតុៃនគេ្រមងបណុ ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជវី ៈ
្ដ ល
ករែចកជម៉ូឌុលនង ិ ករ្រគប់្រគងរដ្ឋបល េសចក្ដែី ណនំស្រមប់សង ្ត ់ បណុ ្ដ ះប
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្ដ ល
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
9
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
បុពក ្វ ថ ករ យតៃម្លខងេ្រកេលើកមមវ ិធី «ជំនួយនេយបយជតិបណុ្ដ ះប
អងគករអន្តរជតិៃន្របេទសនិយយភ
្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ» របស់
ប ង ំ (OIF)1 បនែស្ដងឲយេឃើញយ៉ ងចបស់ថ ចំបច់្រតូវ
មន្រកបខ័ណ្ឌទស នទនមួយេដើមបីស្រមួលដល់ករែកែ្របយន្តករ អនុញញតឲយេគទញេចញជទស នៈរួម និងភ េឡើងផងែដរ នូវ
រៈសំខន់ៃនឧបករណ៍ជំរញ ុ សកមមភព និងឧបករណ៍អន្ត គមន៍ែដល្រតូវ
និងស្រមបេទនឹង របស់ខួ្លន។
ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ែដល និយយដូចគន។ ករ យតៃម្លេនះបនេធ្វើឲយេលចេចញ
ថ នភពៃន្របេទស ែដលចប់េផ្ដើមជំរញ ុ កំែណទ្រមង់្របព័នធបណុ្ដ ះប
េសៀវេភេ្រកមចំណងេជីងថ “ករ ថ បនករបណុ ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
្ដ លបេចចកេទស នង ិ វ ិជជជវី ៈ”
មយ៉ងេទៀតថ េសៀវេភស្ដព ំ ូ ី ក ី រ ថ បន) បនចូលរួមចំែណកយ៉ងទូលទ
ថ បនេឡើង
2
(េ
យកនុងករេឆ្លយ ី តបនង ឹ ត្រមូវករ
អស់ទង ំ េនះ ។ ករ យតៃម្លខងេ្រក ចត់ទុកសមិទផ ធ លេនះជែផនកមួយៃនកម្លង ំ របស់កមមវ ិធី និងបន េលីកេឡង ី ថ
«ឥឡូវេនះេសៀវេភស្ដព ្ដ និត ី ីករ ថ បនេ្របជ ី ស្តង់ រួមស្រមប់ករផ្លស់បូ រគំ
និងស្រមប់
ករងរេផ ងៗ េធ្វេី ឡង ី កនុង្រកបខ័ណ្ឌភពជៃដគូររ ងរដ្ឋនិង រដ្ឋែដលចងភជប់គនជរចនសមព័នធ និងរូបមន្ត ផទល់របស់ករ ថ បនករបណុ ្ដ ះប វ ិធី
្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជវី ៈ» ។ េគបនេលីកេឡង ី ែដរថ «កបនខ ួ នត
្រស្តកណ ំ ត់េនកនុងេសៀវេភស្ដព ី ក ី រ ថ បន
ស្រមប់បេងកត ី ្រគះឹ ស្រមប់ករែកលម្អ្របព័នធបណុ ្ដ ះប
តំ
្រតូវបនេ្របជ ី មូល ្ឋ ន្រគះឹ េន
្ដ លបេចចកេទស នង ិ វ ិជជជវី ៈ របស់ពួកេគ» ។
ដំបូងេឡយ ី េគបេងកីត េឡង ី េដីមបអ ី នុញញតឲយមន
ង្របេទសនិយយភ
ស់។
ប ំង ប៉ុែន្តអនកខ្លះអះ
ម្របេទសជេ្រចន ី
និងជួយស្រមួលដល់ករផ្លស់បូ រេយបល់ ្ដ រ ង
ងថ េសៀវេភទំងេនះពិបកនឹងយកមកអនុវត្ត ម
ជេហតុនឲ ំ យអនកទទួលខុស្រតូវមួយចំនួន េលក ី េឡង ី កនុងេពលេធ្វក ី រ យតៃម្លថ «េគគួរែតេធ្វឱ ី យ
េសៀវេភស្ដព ី ក ី រ ថ បនេនះមនលកខណៈ
នង វ ិធប ឹ បរបទៃនកមម ិ ី ណុ ្ត ះប
មញញ េដីមបឲ ី យេគយល់កន់ែតចបស់ នង ិ េធ្វឲ ី យ កន់ែត្រសប
្ត ល។ (...)» មនុស មួយចំនួនធំក៏បនគូសបញជក់ផងែដរអំពី «ភពចំបច់
កនុងករែកស្រមួលេឡង ី វ ិញនូវឧបករណ៍មួយចំនួន ែដលបង្ហញកនុងេសៀវេភទំងេនះ េដីមបស ី ្រមបឲយបន
កន់ែត្របេសីរេឡង ី េទនឹង ថ នភព្របេទសកំពុងអភិវឌ ន៍
និងេឆ្លីយតបបនកន់ែតល្អចេំ ពះទិដ្ឋភព
ពិេសសេ យែឡក» ។
អងគករអន្តរជតិៃន្របេទសនិ យយភ
1
ប ង ំ ករ យតៃម្លខងេ្រកេលើ «កមមវ ិធីជំនួយដល់នេយបយជតិសីព ្ដ ីករបណុ្ដ ះប
ិ ជ ជីវៈ» ៖ របយករណ៍សំេយគ ឯក បេចចកេទសនិងវជ
2
រេយងេលខ ៤៤ និងឯក
េគបិច ្រកសួងអប់រ ំ ករ ថ បនករបណុ ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស ២០០២ ឯក
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
រេយង
ំងែទរែណត។
្ដ ល
រគនថនិេទទសេលខ៤។
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
10
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
េនះជេហតុនឲ ំ យអនកេរៀបេរៀងករ យតៃម្លេសនីេឡង ី ថ៖ «ករងរផ ព្វផ យេសៀវេភស្ដីពីករ
គឺសថិតកនុង្រកបខ័ណ្ឌៃនកិចច្រពមេ្រពៀងពិេសសចំេពះតំបន់ទង ំ
យ
ែដលយកេសៀវេភទំងេនះជ
ទិភព» េហយ ្ដី ក ី យុទធ ី ថ៖ «េគ្រតូវែតេរៀបចំឱយមនមគគុេទទសក៍សព ី របេងកត
ធ ណុ ្ដ ះប កំែណទ្រមង្រ់ បព័នប
្ដ លបេចចកេទសនង ិ វ ិជជជវី ៈ
្ដ ្របេទសនិយយភ
ព្រងឹង ឬែកលម្អ្របព័នធបណុ្ដ ះប
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព។ ករ
ប ង ំ ជេ្រចើន កំែណទ្រមង់កំពុងែតដំេណើរករ ជពិេសសកនុងទិសេ
្ដ លវ ិជជជីវៈ។ ចំណុចរួមៃនកំែណទ្រមង់ទំងអស់េនះគឺ ពឹងែផ្អកេលើវ ិធី ក់ដំេណើរករវ ិធី
្រស្តេនះ ត្រមូវឲយេគែកស្រមួល ស្រមប និងព្រងីក
បែនថមលទធផលមួយចំនួន េដើមបីគំ្រទករងរេរៀបចំករបណុ្ដ ះប េដើមបីបន្តករងរ
ថ បន
សមតថភព េន
មប
ែផ្អកេលើ
្រស្តេផ ងៗ
កនុងេគលបំណងបំេពញបែនថមនូវ ព័ត៌មនកនុងឯក រ ្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ និងធនករផ ព្វផ យនូវ
្រពមទំង ផ្ដល់នូវឧបករណ៍ជមូល ្ឋ នែដល
គម្លតពីគនខងក្រមឹតជំនញ និងធនធនទំេនរ។ ឯក េគល
្រស្ត
្ដ ្របេទសែដលមិនសូវទទួលបនធនធនខងេ្រក គឺជេរឿង្រតឹម្រតូវែដលេគ្រតូវ
ថ បនគរុេកសលយៃនករបណុ្ដ ះប
ដំេណើរកររបស់
្ដ លវ ិជជជីវៈរបស់ខួ្លន។
និងព្រងីកឧបករណ៍ស្រមប់ជួយស្រមួលដល់ករអនុវត្តវ ិធី
ករបេងកើតឬស្រមបមគគុេទទសក៍វ ិធី
«ករ
្រស្តស្រមប់ករ ក់អនុវត្ត នូវ
និងស្ដព ី ក ី រេកៀងគរៃដគូបេចចកេទសនិង
ហរិ ញញវតថុេដីមបេី ្រជមែ្រជងដល់កមមវ ិធក ី ំែណទ្រមង់មួយ» ។ មប
ថ បន
និងមនទិសេ
ចេ្របើ្របស់េន
ម្របេទសែដលមន
រទំងេនះជឧបករណ៍ករងរ ឧបករណ៍ស្តង់
ជួយស្រមួលករងរផលិតឧបករណ៍្រសេដៀងគនេនះស្រមបេទ
ម
ថ នភព
្របេទសនីមួយៗ។ េនកនុង្របេទសនិយយភ ប ង ំ ភគេ្រចើន ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈមន រៈសំខន់បំផុតស្រមប់ បំេពញ មត្រមូវករទីផ រករងរ នូវកមមករជំនញ បុគគលិកបេចចកេទស និងបុគគលិកបេចចកេទសជន់ ខពស់។ ពួកេគមួយចំនួនឆ្លងកត់ករបណុ្ដ ះប
ប
្ដ លទំងមូល។
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្ដ លែដលនំេឆពះេទ
្ដ លជំនញ។ ពកយថ «ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ» និង «្របព័នធបណុ្ដ ះប ្ដ ល េ្របើ្របស់កុនងមគគុេទទសក៍វ ិធី ្រស្តកុងន័ ន យយ៉ ងទូលំទូ យបំផុត ែដលសំេ េលើករបណុ្ដ ះ
ដល់ករងរពក់ក
វ ិជជជីវៈ»
្ដ លវ ិជជជីវៈ េពលគឺជករបណុ្ដ ះប
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
11
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
១ េសចកី្ដេផ្ដីម ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ" គឺបង្ហញ្រកប ខ័ណ្ឌេគលគំនិតស្រមប់ជំនួយដល់ករវ ិភគ និងពិចរ ៃនអនកទទួលខុស្រតូវខងករសេ្រមចចិត្ត និង េគលបំណងចមបងៃនេសៀវេភស្ដព ី ី"ករ
ភនក់ងរអភិវឌ ន៍ែដលចូលពក់ព័នធនឹងដំេណើរករែកលម្អ ប
្ដ លវ ិជជជីវៈ។
និងកំែណទ្រមង់សុីជេ្រមៃន្របព័នធបណុ្ដ ះ
ថ បនករបណុ្ត ះប ្ត លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ ្រតូវបនេរៀបេរៀងេឡើងទុកជ និងជំរញ ុ សកមមភព សំេ បង្ហញពីេគលគំនិត និងេធ្វើឲយករេ្របើភ រួមមួយ
ដំបូង េសៀវេភស្ដីពីករ ឯក
រេគល
្រពមទំងជួយស្រមួលដល់ករផ្លស់បូរេយបល់ ្ដ និងករែចករ ំែលកព័ត៌មន។
េសៀវេភទំងេនះរួមមន
សមសធតុចមបងបួន៖ ទី១ ករត្រមង់ទិសនេយបយ និងរចនសមព័នធរ ្ឋ ភិបល ទី២ ករ្រគប់្រគងថនក់
ក ប
្ដ លៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ទី៣ ករអភិវឌ កមមវ ិធីសិក ្ដ លេនថនក់មូល ្ឋ ន3។
េគបនេលើកេឡើងេនកនុងេសៀវេភស្ដីពីករ
និងទី៤ ករ
ក់ឱយដំេណើរករករបណុ្ដ ះ
ថ បនថ៖ «ចំេពះសមសធតុនីមួយៗៃនគំរូករ
ថ បនករ
បណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ េស៊រ ី្របធនបទ ្របធនបទតូចៗ និងធតុៃនខ្លឹម រ្រតូវបន បង្ហញជមួយនឹងលទធផលែដលេចញមកអំពីករផ្លស់បូរគំ ្ដ និត»។ េទះបីជ្របធនបទេផ ងៗ្រតូវបន
េលើកេឡើងកនុងលំ
ប់េរៀងសមេហតុផលក្ដី ក៏្របធនបទទំងេនះមិនបនបេងកើតបនជជំ
ស្ដីពីករបណុ្ដ ះប
្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈែដរ។ ភព
ែដលត្រមូវឲយេគបេងកើតជដំេណើរករជែខ បន្តៃនករ
ថ បននិងករ
នវ ិធី
្រស្ត
ក់ដំេណើរករនូវនេយបយមួយ
ំញ ុ ំៃន្របព័នធនននិងរយៈេពលកំណត់កុនង
ករ្របមូលទិននន័យ បនេធ្វើឱយមនគំរក ូ ន់ែត្របេសើរែដលពុំមនលកខណៈ ជបនទត់តគន។
ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ រចនសមព័នធរ ្ឋ ភិបល២០០២ ទំ.៧ឯក រេយងទី៤។ 3
េកបិច
្រកសួងអប់ រ ំករ
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
និងបេចចកេទស
េសៀវេភទី១ករត្រមង់ទិសនេយបយ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
និង
12
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
រូបភពទី១ សមសភពៃនករ
ថ បនករបណុ្ដ ះប
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ4
ករ្រគប់្រគងក
្ដ ល
ៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
ករ្រគប់្រគងក
ករអភិវឌ ន៍កមមវ ិធី សិក
្ដ លៃនករ
បណ្ដះប
្ដ ល ករត្រមង់ ទិស នេយបយ និងរចនសមព័នធរ ្ឋ ភិបល
ករ ប
ែផ្អកេលើ
ក់ដំេណើរករករបណុ្ដ ះ ្ដ លេនមូល ្ឋ ន
ថ នភព បរ ិបទរដ្ឋបល និងវបបធម៌របស់្របេទសនីមួយៗ េគ
ែដលេគេសនើ
និងព្រងីកបែនថម។
ចស្រមប្រកបខ័ណ្ឌេគលគំនិត
ករផ្លស់បូរេយបល់ ្ដ រ ងអនកទទួលខុស្រតូវេផ ងៗកនុងវ ិស័យ បនចប់បដិសនធិេឡើង និងបនជួយស្រមួលដល់ករបេងកើត្រកប
ដូេចនះ
បណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ ខ័ណ្ឌេគលគំនិតមួយផទល់ស្រមប់្របេទសែដលចូលរួម និងឆ្លុះបញ ច ំងពីបុគគលិកលកខណៈ និងករត្រមង់ ទិសផទល់ខួ្លនរបស់ពួកេគ5។»
4
គំនូសបំ្រពួញដក្រសង់ពីឯក
រស្ដីពីករ
ថ បនករបណុ្ដ ះប
ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ រចនសមព័នធរ ្ឋ ភិបល២០០២ ទំ.៧ឯក រេយងទី៤។ 5
េកបិច
្រកសួងអប់ រ ំករ
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជី វៈ។ និងបេចចកេទស
េសៀវេភទី១ករត្រមង់ទិសនេយបយ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
និង
13
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
១.១ វិធី
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
េយង
មឯក
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព
សញញណសមតថភពមននិយមន័យជេ្រចើន។
រេ្រកមចំណងេជើងថ
ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល បេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ ពកយថសមតថភព គឺជ «្រកុម ឬកេន ម ៃនចំេណះដឹង ជំនញ និងឥរ ិយបថែដលអនុញញតឱយេគេធ្វើបនសេ្រមចេជគជ័យនូវសកមមភពមួយ ឬ ករ
កេន មសកមមភពមួយ វ ិធី
ឬសកមមភពករងរ6
ដូចជភរកិចច
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព ្រតូវបនបង្ហញជវ ិធី
សមតថភពេនកនុងករ្របកបមុខរបរមួយ
។»
្រស្តែដល «មនេគលេ
និងែចកេចញជេគលេ
េផ ងៗ7
8
សិក មួយ ។»
េនកនុងឯក រេនះ ជពិេសសស្រមប់កំណត់ េនកនុង្រកបខ័ណ្ឌៃនកមមវ ិធី
និយមន័យថមីជងេគេនះនំឲយេគេ្របើ្របស់នូវចំេណះដឹងជេ្រចើន សមតថភពមនករវ ិវត្តយ៉ងខ្លំងេទ
មេពលេវ
និងប
្ដ លឲយពកយថ
។ េគនិយយថ សមតថភពគឺជ «លទធភពកនុងករេធ្វើ
សកមមភពសេ្រមចបននិងរ ីកចេ្រមើន ែដលអនុញញតឲយេគសេ្រមចបនយ៉ ងសមរមយនូវភរកិចច សកមមភព កនុង ជីពវ ិជជជីវៈឬជីវ ិតផទល់ខួន ្ល េហើយែដលែផ្អកេលើកេន មចំេណះដឹងដ៏មនស ករគិតេឃើញ ឥរ ិយបថ។ល។»9 ។ េទះបីជសញញណសមតថភពបនវ ិវត្តេទ ្រគឹះមួយចំនួនដែដល
មេពលេវ
ក៏ពិតែមន
មរយៈ
ឥរ ិយបថែដលេគ
ស់ែវងបនេនេពលបំេពញភរកិចចឬសកមមភពករងរមួយ
្រស្ត
ប៉ុែន្ត េនែតេផ្ដតេលើេគលករណ៍
េហើយេនែតផ រភជប់េទនឹងកេន មរួមៃនចំេណះដឹង
េពលគឺជកេន មមួយែដលែស្ដងេឡើង
្ដ ប់ធនប់ យុទធ
ជំនញ
និងឥរ ិយបថ។
ចសេងកតេមើលេឃើញ
និង
ច
ែដលឈនេទដល់ែខ បនទត់ៃនលទធផល
ែដលេគកំណត់ទុកជមុន (េនះគឺជែខ បនទត់្រកិតសមតថភពរបស់អនកមនសញញប្រតេន្រគឈនេជើង ចូលេទកនុងទីផ រករងរ)។ េ្រកអំពីចំេណះដឹងពក់ព័នធនឹងសមតថភពទូេទ របរមួយ ែដល
ឯក
រេគលស្ដីពីករបណុ្ដ ះប
និងសមតថភពពិេសសែដលផ រភជប់នឹងករ្របកបមុខ
្ដ លវ ិជជជីវៈ
្រតូវែតអនុញញតឲយមនករអភិវឌ សមតថភព
ចជួយស្រមួលដល់ករេធ្វើសមហរណកមមអនកមនសញញប្រតថមីៗចូលេទកនុងទីផ រករងរ។
7
ពកយថ «េគលេ
» មិន្រតូវបនេគយកមកេ្របើ េទកនុង កយស័ពទៃនមគគុេទទសក៍ វ ិធី
េនះបនេ្រជើ សេរ ើសយកសញញណសមតថភពែដលែស្ដងេឡើងជករ្រប្រពឹត្ត ឬជ ទក់ទងនឹងករ និងករបេងកើតស្តង់ 8
ករបណុ្ដ ះប
រេយងេលខ៤។
េកបិច ្រកសួងអប់ រ ំ កម ន្ត និងកី
ប
្ដ លវ ិជជជីវៈ ២០០៥ ទំ.១៨ ឯក
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តទី៣ ទស នទន
្ដ ល។
ថ បនករបណុ្ដ ះប
9
ក់ែតងមគគុេទទសក៍ ទំង
ថ នភពស្រមប់ករងរផលិតកមមទំងអស់
ថ បនែផនកគរុេកសលយ។ សូមេមើលែផនកទី២ និងទី៦ ៃនមគគុេទទសក៍វ ិធី
េកបិច ្រកសួងអប់រ ំ ករ
ឯក
្រស្តរបស់ OIF។ អនក
្ដ លវ ិជជជីវៈនិងបេចចកេទស េសៀវេភទី៣ ករអភិ វឌ កមមវ ិធីសិក
្រកបខ័ណ្ឌេគលស្ដីពីករេរៀបចំែផនករសកមមភពៃនករសិក រេយងទី១៩។
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
២០០២ ទំ. ១៨
និងករ យតៃម្ល ករបណុ្ដ ះ
្ដ លវិជជជីវៈ
14
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ប៉ុែន្តេគផ្ដល់នូវឧបករណ៍ដ៏ល្អបំផុតស្រមប់ធនករអភិវឌ ខ្លួនបនល្អកុងនមជអន ន កេធ្វើករ េដើមបីបំេញញ តួនទីជពលរដ្ឋរបស់ខួ្លន និងេលើកកមពស់ស័យ ្វ ភពបុគគល។ វ ិធី ប
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព ្ដ ល ែដល វ ិធី ក-
្រស្តេនះែផ្អកេលើអ័ក សំខន់ៗបី៖
ករេប្ដជញចិត្ត
(
គឺជចំណុចផ រភជប់គនដ៏ពិត្របកដមួយរ ងពិភពករងរ
និងករពិចរ
ថ នភពេសដ្ឋកិចច
រចនសមព័នធ
អំពីទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងៃនទីផ រករងរ និងករវ ិវត្តករងរ)
និងករបណុ្ដ ះ
ទំងេលើទិដ្ឋភពរួម
ជពិេសសពក់ព័នធនឹងករពណ៌នអំពី
លកខណៈសមគល់ៃនមុខរបរមួយ និងករកំណត់អំពីសមតថភពចំបច់ស្រមប់្របកបរបរេនះ។ ខ-
អភិវឌ ន៍សមភរគរុេកសលយ
បណុ្ដ ះប រជំនួយេផ ងៗស្រមប់ជួយដល់ករអនុវត្តេនថនក់មូល ្ឋ ន
ឯក
កំណត់សង ្ត ់
បណុ្ដ ះប សមភរ។ល។)។ ករបេងកើតវ ិធី
គ-
សមភរេនះរួមមនស្តង់
្ដ ល
ស្តង់
យតៃម្ល
និងជួយស្រមួលដល់ករ
្ដ ល (មគគុេទទសក៍គរុេកសលយ មគគុេទទសក៍េរៀបចំែផនកគរុេកសលយ និង
្រស្តគរុេកសលយេនកនុង្រគឹះ
ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ លនីមួយៗ ែដលេផ្ដតេលើ សមតថភពរបស់សិស មនក់ៗកនុងករ្របមូលចំេណះដឹង ស្រមប់អនុវត្តសមតថភព ែដលពក់ព័នធ
នឹងករ្របកបមុខរបរែដលបន េ្រជើសេរ ើស។
វ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព ពឹងែផ្អកេលើទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងៃនមុខរបរ ែដលពក់ព័នធនឹង៖
បរ ិបទទូេទ (ករវ ិភគទីផ រករងរ និងករសិក េធ្វើែផនករ) ថ នភពៃនមុខរបរនីមួយៗ (ស្តង់
សមតថភពមុខរបរ)
ករកំណត់សមតថភព្រតូវមន និងករគិតពិចរ ស្តង់
សមតថភពមុខរបរ)
ថ នភពវ ិជជជីវៈ
ករបេងកើតឧបករណ៍អប់រស ំ ម្រសប
ករកំណត់ក្រមិតលទធផល្រតូវនឹងទីផ រករងរ។
ករបេងកើតវ ិធី
្រស្តែបបេនះ្រតូវករចំបច់នូវ៖
ករបេងកើតស្តង់ មួយជក់
ម
អំពីបរ ិបទកនុងករសេ្រមចៃនមុខរបរនីមួយៗ (
បណុ្ដ ះប ក់
្ដ ល និង យតៃម្ល ែដលែផ្អកេលើសមតថភព្រតូវមន េដើមបី្របកបរបរ
ករផលិត និងករផ ព្វផ យមគគុេទទសក៍ និងសមភរគរុេកសលយ ករបេងកើតវ ិធនករេផ ងៗៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល និងវ ិ្រកិតករស្រមប់ជួយជំនួយបុគគលិករបស់
្រគឹះ
ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល ករែកស្រមួលដំេណើរករគរុេកសលយ (ករបណុ្ដ ះប
្ដ លេផ្ដតេលើអនកសិក
មរយៈករអភិវឌ
សមតថភព) មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
15
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ករែបងែចកទី
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ំង និងបរ ិកខរ ែដលអនុញញតឲយបេងកើតេឡើងវ ិញនូវបរ ិបទអប់រ ំមួយ ដូចនឹងបរ ិបទ
ករងរ ឬឲយចូលេទផទល់កុនងមជឈ ្ឋ នវ ិជជជីវៈេផ ងៗ ករេធ្វើបចចុបបននភព រេបៀប្រគប់្រគងហិរញញវតថុែដល
ចធនដល់សមភរេធ្វើករ ករែថទំ និងករ
បំពក់បរ ិកខរថមីៗ
ករសហករជមួយមជឈ ្ឋ នករងរ
(ករវ ិភគេលើមុខរបរ
ករេរៀបចំកមមសិក
្របព័នធឆ្លស់
ករងរ-សិក ។ល។)។
ងទី១ វ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពេផ ងៗែដលស្រមប
មករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ិ ី ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ គឺជកែន្លងេធ្វើពិេ ធន៍ជេ្រមើសដំបូងេគស្រមប់ ករបេងកើតកមមវ ិធី មវធ ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព។ ចំណុចរួមគនៃនវ ិធី ្រស្តទំងេនះគឺករបង្ហញអំពីករងកេចញពីេគល បង្ហញពីករឈនឆ្លងពីករសិក េផ្ដតេលើមុខវ ិជជជីវៈសិក កនុង (ែដលេគសងកត់ធងន់េលើចំេណះដឹង) េឆពះេទរកគរុេកសលយ េ យកំណត់សកមមភពែដលសិស ្រតូវមន
គំនិតគរុេកសលយមុនៗ។
សមតថភពេធ្វើបនបនទប់ពីបញចប់ករសិក ។ (សូមេមើលអតថបទរបស់ ហ ីដូល (J. Dolz) និង អូ Ollagnier) (២០០២) រួមទំងអតថបទរបស់ សុីលី្វ ម៉ុ ងហ ្រត៍ (Sylvie Monchatre) (២០០៧) កនុងឯក
រេយង)។
ិ ី ្រស្តេផ ងៗកនុងករ អភិវឌ កមមវធ យគុណភពកនុងតៃម្លទប។ កមមវ ិធីទំងេនះេផ្ដតេលើសមតថភពមូល ្ឋ ន
េមរ ិកខងេជើងធ្លប់ជនិមិត្តរប ូ ៃនករបេងកើត បណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ្របកបេ ៃនមុខរបរនិង ជីព។ ករ
នីេញ (E.
និង
ក់អនុវត្តវ ិធី
ថ បនកមមវ ិធីទំងេនះេឡើង
នំឲយេគ្រតូវផលិតស្តង់
សមភរគរុេកសលយ និងមគគុេទទសក៍បែនថមជេ្រចើន។
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
េនកនុងពិភពអនកនិយយភ អង់េគ្លស កនុងអំឡុងទសវត រ ៍ឆនំ៧០ េគបនសេងកតេឃើញករព្រងីកវ ិធី ្រស្តមយ៉ ងែដលេ កត់ថ DACUM (Developing A Curriculum)។ េ្រកយមក កនុងេពលែដលអនកវ ិទយ ្រស្ត
បនបេងកើតមជឈមណ្ឌលអប់រ ំ និងបណុ្ដ ះប
្ដ លករងរ (Center for Education and Rraining for Employment) ៃន
instructional Development) (សូមេមើលឯក
រេយងរបស់េ
កលវ ិទយល័យ Ochio State University េគសេងកតេឃើញករេលចេឡើងនូវ SCID (Systematic Curriculum and ក ន័រតុន ( R. E. Northon) ) ែដលជវ ិធី
្រស្ត
ិ ីសិក ស្រមប់្របព័នធអប់រ ំ ក៏ដូចជស្រមបបនយ៉ ងល្អនឹង មួយ ស្រមបបនយ៉ ងល្អកុនងករអភិវឌ កមមវធ
ករបណុ្ដ ះប ្ដ លេនកនុងសហ្រគស និងករបណុ្ដ ះប ្ដ ល មត្រមូវករ។ វ ិធី ្រស្តDACUM ្រតូវបន េ្របើ្របស់ជពិេសសេ យអងគករពលកមមអន្តរជតិ និង្រតូវបនផ ព្វផ យយ៉ ងទូលំទូ យកនុងពិភព
េ
កចប់ពីចុងទសវត រ ៍ឆនំ៨០។
េនកនុងទស នវ ិស័យដូចគនេនះ ចប់ពីចុងទសវត រ ៍ឆនំ៧០។ វ ិធី េលើែផនកគរុេកសលយៃនករ មគគុេទទសក៍ វ ិធី
េកបិចបនព្រងីកនិងស្រមបគំរវូ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពរបស់ខួន ្ល
្រស្តរបស់េកបិច សមគល់បនជពិេសស
ថ បនករបណុ្ដ ះប
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
មរយៈករយកចិត្តទុក
្ដ ល រួមទំង ករបញូច លេទកនុងវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
ក់
្រស្តរម ួ (លកខណៈ
16
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ជ្របព័នធ) ៃនករ្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះប
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
្ដ ល។ ចប់េផ្ដើមេចញពីវ ិធីបេងកើតឧបករណ៍ដ៏ចបស់
ស់ (សូម
ររបស់រ ្ឋ ភិបលេកបិច) វ ិធី
្រស្តេនះបនបន្តវ ិវត្តរហូត។ កនុងេនះឯក រជំនួយមួយចំនួន បនែកស្រមួលរហូតដល់េលើកទី៤។ សមសធតុចមបងៗៃនវ ិធី ្រស្តបនេលើកេឡើងេនកនុងេសៀវេភស្ដី េមើលឯក ពី ករ
ថ បនករបណុ្ដ ះប
្ដ លបេចចកទស និងវ ិជជជីវៈ។
្របេទសែដលរ ីកចេ្រមើនខងវ ិស័យបណុ្ដ ះប
សមសធតុ មូល ្ឋ នចមបងៗៃនវ ិធី េឡើងេ
្ដ លវ ិជជជីវៈ
បនេធ្វើសមហរណកមម
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព។
និងស្រមប
ករេធ្វើសមហរណកមមេនះ្រតូវបនេធ្វើ
យគិតគូរអំពី្រគឹះ និងលកខណៈសមគល់របស់្របព័នធអប់រ ំរបស់ពួកេគផទល់ រួមទំង
ថ នភព និង
្ដ លវ ិជជជីវៈ។ អមបូរទីមួយ ្ដ លទូេទ និងបណុ្ដ ះប ្ដ ល
ជេ្រមើសនេយបយមុនៗ។ េនះជលទធផលៃនអមបូរធំៗពីរៃន្របព័នធបណុ្ដ ះប ពឹងែផ្អកេលើករបន្តេទមុខតំ
េផ ងៗៃនករបណុ្ដ ះប ឧទហរណ៍្របព័នធែដលេគកំពុងែតអនុវត្តយ៉ងទូលំទូ យេន្របេទសប ង ំ
វ ិជជជីវៈ
លគននូវទិសេ
(សូមេមើល
រេយងស្ដីពី្របព័នធអប់រ ំេន្របេទសប ង ំ )។ អមបូរទីពីរ ថ បនកមមវ ិធីរបស់ខួ្លនេ យគិតេទ ម ករឈនដល់េគលេ ៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ លជំនញ េ្រពះថករបណុ្ដ ះប ្ដ លទូេទជមូល ្ឋ ន ្រតូវ ឯក
បនេគចត់ទុកជករបណុ្ដ ះប
្ដ លែដល្រតូវមនមុនជេ្រសច
មុនេពលឈនេជើងចូលេទកនុងករ
បណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ។ ្របព័នធរបស់្របេទសអូ្រ ្ត លី (សូមេមើលឯក រេយងស្ដីពីករបណុ្ដ ះប ្ដ ល វ ិជជជីវៈ របស់្របេទសអូ្រ ្ត លី) បង្ហញ្របប់យ៉ងចបស់ អំពីវ ិធី ្រស្តេនះែដលេគ្របទះេឃើញគំរេូ ផ ងៗ របស់
េនប
(Maurice) និង
្ដ ្របេទសសមជិកអងគករOIFមួយចំនួន ជពិេសស្របេទសក េសែសល (Seyshelles) (សូមេមើលឯក
(េកបិច) េកះម៉ូរ ីស
រស្ដីពី្របព័នធរបស់េកបិច និងស្ដីពី្របព័នធរបស់េកះ
ម៉ូរ ីស។ េ
យពឹងែផ្អកេលើសមភរ និងឯកេទសែដលខ្លួនមន ្របេទសមួយចំនួនែដលបនចប់េផ្ដើមដំេណើរករែក
លម្អ
និងកំែណទ្រមង់សុីជេ្រមៃនករបណុ្ដ ះប
ែផ្អកេលើសមតថភពរបស់ខួន ្ល ្របេទសទុយេណសុី ម៉ រុក ៉
្ដ លវ ិជជជីវៈរបស់ខួ្លន
បនព្រងីកគំរូៃនវ ិធី
រួមទំងឧបករណ៍េផ ងៗែដលអមជមួយ ។ជពិេសស
ល់េហ រ ី េប
ំ ង បួគី
្រស្ត
ដូចជកនុងករណី
្វ សូ កេមរន ូ ៉ ម៉ លី និងហគីេណ (សូមេមើលឯក
រេយងរបស់អងគករយូេណសកូ និងរបស់្របេទស
ល់េហ រ ី កេមរន ូ ៉ ហគីេណ ម៉ រក ុ ៉ និងទុយេណសុី )។
មគគុេទទសក៍វ ិធី ្រស្តរបស់ អងគករ OIF បនយកគំនិត មវ ិធី ្រស្តេផ ងៗេ ចបស់អំពីធតុសមគល់របស់វ ិធី ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព និងធតុដូចគនៃនវ ិធី
យពយយមបង្ហញយ៉ ង ្រស្តទំងេនះ។
១.២ ករ
ថ បនេទ្វ
ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ ្រតូវបនកំណត់េនកនុងេសៀវេភស្ដីពីករ ថ បន េ្រប បបននឹង «កេន មនេយបយ ឧបករណ៍ និងវ ិធី ្រស្ត ែដលេ្របើ្របស់យ៉ងសុស ី ង្វក់ និង ករ
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
17
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ចបស់
ស់
ចដឹងថ
្រគប់្រគង និងករ ករ
្របព័នធបណុ្ដ ះប
ករ្របតិបត្តិ
និងករ យតៃម្ល
សកមមភពៃនករ
ពីករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈែផ្អកេលើករ
ថ បនមនលកខណៈេទ្វ៖
ករ
ថ បនករ
ថ បនែផនកគរុេកសលយ។
ថ បនករ្រគប់្រគង
វ ិវត្ត
ករេរៀបចំ
្ដ ល
្ដ ល 10 ។»
បណុ្ដ ះប េគ
នូវដំេណើរករៃនករបេងកើត
បណុ្ដ ះប
គឺផ ំេឡើងអំពីកេន មៃនធតុផ ំជេ្រចើន
ែដលកំណត់ នេយបយជតិសី្ដ
្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ បេងកើត អនុវត្ត និងេធ្វើឲយ្រកបខណ្ឌចបប់ និងបទបញ ជ មនករ
្រពមទំងបេងកើតរចនសមព័នធ
ែដលធនបនករ
និងដឹកនំ្របព័នធ្រគប់្រគងធនធនមនុស
ក់ឲយដំេណើរករ្របព័នធបណុ្ដ ះប
មូល។
្ដ ល
និងករ យតៃម្ល
្របធនបទទំងអស់េនះ្រតូវបនបង្ហញកនុងេសៀវេភស្ដីពីករ
ថ បន
្របសិទធភពៃន្របព័នធទំង
ែដលេលើកេឡើងអំពីករត្រមង់ទិស
នេយបយ និងរចនសមព័នធរ ្ឋ ភិបល (េសៀវេភទី១) ករ្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះប
េសៀវេភទី២) និងករ
ក់ដំេណើរករករបណុ្ដ ះប
្ដ លេនថនក់ក
្ដ ល (
្ដ លថនក់មូល ្ឋ ន (េសៀវេភទី៤)។
ករ
ថ បនែផនកគរុេកសលយ គឺេផ្ដតេទេលើឧបករណ៍ និងវ ិធី
ករ
ក់ែតងេរៀបចំ និង ករបេងកើតស្តង់
ែដលជួយស្រមួលដល់ករ
ហិរញញវតថុនិងសមភរ
្រស្ត ែដលនំេឆពះេទរក្រកបខ័ណ្ឌគំនិត
បណុ្ដ ះប ្ដ ល ឬកមមវ ិធីសិក ្រពមទំងមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ ក់អនុវត្តសង ្ត ់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល ឬកមមវ ិធីសក ិ ទំងេនះ។ េនះគឺជធតុ
សំខន់របស់េសៀវេភទី៣ ស្ដីពីករអភិវឌ កមមវ ិធីសិក ។ េគេ្រចើនមនទំេនរេលើកមកនិយយ ទំេនរបង្ហញករ
អំពីករ
ថ បនទំងពីរេនះ
ថ បនែផនកគរុេកសលយ
ែដលេផ្តតេទេលើករវ ិភគទីផ រករងរ ករវ ិភគ
ច់េ
យែឡកពីគន
េហើយនឹងមន
ដូចជដំេណើរករែដលមនលកខណៈជែខ បនទត់តគន ថ នភពករងរ (មុខរបរ) ករអភិវឌ ស្តង់
ប
្ដ ល ករផលិតមគគុទទសក៍ ឬសមភរគរុេកសលយបែនថម និងជំនួយដល់ករអនុវត្ត ករបណុ្ដ ះប (េមើលរូបភពទី២)
បណុ្ដ ះ ្ដ ល។
រូបភពទី២
ទីផ រករងរ
ភិនភគមុខរបរ
ស្តង់ បណុ្ដ ះប
រ ្ដ ល
មគគុេទទសក៍ ឬ សមភរគរុេកសលយ
ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស េសៀវេភទី១ ករត្រមង់ទិស នេយបយ និង រចនសមព័នធរ ្ឋ ភិបល២០០២ ទំ. ៥ ឯក រេយងទី៤។ េកបិច ្រកសួងអប់ រ ំករ
10
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
18
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
េទះបីជករបង្ហញែបបេនះ
អនុញញតឲយេឃើញយ៉ ងចបស់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
នូវករបង្ហញផ្លូវដ៏សមេហតុផល
្រស្តេផ ងៗ ែដលជួយស្រមួលដល់ករអភិវឌ សមភរគរុេកសលយទំងមូលក៏ពិតែមន ប៉ុែន្តេ ែបរជបិទបំងមួយចំែណកធំៃនដំេណើរករ្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះប
គឺធនឲយករបណុ្ដ ះប
យែឡក
មពិត ដំេណើរករេនះ
្ដ លេនះ េលចេចញជរូប ងេឡើង។
ចុងេ្រកយៃនវ ិធី
េគលេ
្ដ ល ែដល
និងវ ិធី
្រស្តទំងពីរ គឺ
កមពស់បន្តនូវ្របព័នធបណុ្ដ ះប
ក់ឲយដំេណើរករនូវស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ។ េដើមបីឈនេទសេ្រមចដល់េគលេ
ខុស្រតូវែផនកគរុេកសលយក៏ដូចជែផនករដ្ឋបលទូេទ កលចមបងៗៃនករ
្ដ ល និង ករេលើក ទំងេនះ អនកទទួល
្រតូវរួមសហករគនរហូតកនុងេពលសេ្រមចដំ
ថ បនែផនកគរុេកសលយ េដើមបីេធ្វើយ៉ង
ធនដល់ករែដល
ក់
ចអនុវត្តេទបននូវ
គេ្រមងបណុ្ដ ះប ្ដ លែដលអនុ ម័តយក និងធនដល់ករ្របមូលធនធន ម្រគប់វ ិធីែដល ច េធ្វើេទបន។ េលើសពីេនះ ដំ ក់កលគន្លឹះៗៃនដំេណើរករអភិវឌ វ ិធី ថ បនទំងពីរេនះ ្រតូវែតអនុញញត ឲយមនករសេ្រមចចិត្តជផ្លូវករ
េហើយករសេ្រមចចិត្តេនះ
ចំែណកេនកនុងដំេណើរករែកលម្អ ឬកំែណទ្រមង់ករបណុ្ដ ះប
មនករចូលរួមពីសំ
ក់ៃដគូែដលមន
្ដ លវ ិជជជីវៈទំងមូល។
នេផ ងៗជបីបុ្លកធំៗ (សូមេមើលរូបភពទី៣)11 ែផនកទីមួយស្ដីពីករវ ិភគ ទីផ រករងរ ែផនកទីពីរស្ដីពីករវ ិភគេលើមុខរបរ និងែផនកទីបីសីព ្ដ ីករអភិវឌ ែផនកគរុេកសលយ ។ េគ
ច្របមូលផ្ដំុជំ
េនេពលបញចប់ករងរេរៀបចំបុកផលិ ្ល តកមមនីមួយៗ អនកទទួលខុស្រតូវៃនករ
អស់្រតូវែតសហករគន េដើមបីផ្ដល់ជអនុ ម
សន៍ដល់អនកទទួលខុស្រតូវែផនករដ្ឋបល ស្រមប់ដំេណើរករ
នបន្តៃនករងរ ។
ករសេ្រមចចិត្ត គឺជដំ ែត
ថ បន្រគប់ែផនកទំង
ចកំណត់បនទំង
ក់ កល
្ល ប់រស់ េនកនុងករងរេរៀបចំកំែណទ្រមង់។ ដំ ក់កល (A‐B‐C) ្រតូវ ទិភពៃនករអភិវឌ ្របតិទិនៃនករ ក់ដំេណើរករ និងធនធនចំបច់ រួមទំង
រេបៀបដំេណើរករៃន្របព័នធបណុ្ដ ះប ១.៣ មគគេទទ ុ សក៍វិធី
្ដ លទំងមូល។
្រស្ត
ិ ី មគគុេទទសក៍វធ ្រស្តរបស់អងគករOIF បរយ ិ យជពិេសសអំពីសមសធតុ េផ ងៗៃនករ ថ បនែផនក គរុេកសលយ។ មគគុេទទសក៍ទំងេនះ មនទិសេ ជួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី ្រស្ត ែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករ
បណុ្ដ ះប
ិ ជ ជីវៈ។ ្ដ លវជ
មគគុេទទសក៍េនះពណ៌នជចមបងអំពីករវ ិភគទីផ រករងរ ករ ក់ែតងស្តង់ សមតថភពមុខរបរ និងករ អភិវឌ សមភរគរុេកសលយ (ស្តង់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល ស្តង់ យតៃម្ល និងមគគុេទទសក៍ជំនួយបែនថម)។ មគគុេទទសក៍ទំងេនះ មនបំណងបង្ហញអំពីវ ិធី ្រស្តមូល ្ឋ នមួយេ យេគរពេទ មេគលករណ៍្រគឹះ ៃនវ ិធី ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព ែដល្រតូវបនបេងកើតេឡើង ឬេធ្វើករស្រមប មករផលិតស្តង់
សូមេមើលផងែដរេន
11
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
ងកនុងឧបសមព័ន១ ធ ។
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
19
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
បណុ្ដ ះប ្ដ ល ែដលនំេឆពះេទរកករ្របកបមុខរបរមួយ កនុងចំេ ិ ជ ជីវៈ។ ៃនកមមវ ិធីបណុ្ដ ះប ្ដ លវជ
្ដ ល
មមុខរបរជេ្រចើន ឬ
ជីពជេ្រចើន
ដូចអ្វីែដលបនេលើកេឡើងកនុងបុព្វកថែដរ មគគុេទទសក៍ទំងេនះគឺជឧបករណ៍ករងរ ឬជស្តង់ េគល ស្រមប់ជួយស្រមួលដល់ករផលិតឬេ្របើឧបករណ៍ ែដលមនលកខណៈ្រសេដៀងគនេនះ េន ម ្របេទសែដលចប់េផ្ដើមដំេណើរករែកលម្អ ឬកំែណទ្រមង់សុីជេ្រមេលើ្របព័នធបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ របស់
ពួកេគ។
រូបភពទី៣
ែផនកទី១
ែផនកទី២
វ ិភគ
ែផនកទី៣
ភិនភគ
ទីផ រករងរ
អភិវឌ ន៍ ែផនក
B
មុខរបរ
A
គរុេកសលយ
ែផនកទី៤
C
ករ
ក់ដំេណើរករ
ករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
្របេទសនីមួយៗមនភរកិចចស្រមបមគគុេទទសក៍ទំងេនះ
េ
យគិតថ្លឹងែថ្លងជពិេសសអំពីបរ ិបទផ្លូវចបប់
រចនសមព័នធេរៀបចំ
ភពទំេនរៃន្រកុមជំនញករបេចចកេទស
និងបទបញ ជ េផ ងៗ បរ ិបទរដ្ឋបល ករែចករ ំែលកទំនួលខុស្រតូវរ ង្រកសួង និងរចនសមព័នធេ្រកមឱ ទ ្របេភទ
និងទំហំៃនភពជៃដគូ
និង
គរុេកសលយ រួមទំងធនធនហិរញញ វតថុ។ ិ ី មគគុេទទសក៍វធ
្រស្ត អនុញញតឲយឈនដល់េគលេ
បេងកើតជចំណងជមួយដំ
ជួលស្រមួលដល់ករេ្របើ្របស់វ ិធី
បី េផ ងេទៀត៖
ក់កលសំខន់ៗៃនករ
ថ បនែផនក្រគប់្រគង
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពែដលេឆ្លើយតបេទនឹងករេធ្វើសមហរ
ណកមមយុវជនេបះបង់ករសិក ទូេទ
ឱយចប់យកនូវសមតថភពវ ិជជជីវៈ
សងគមករងរ។
គិតពិចរ បណុ្ដ ះប
អំពី
មួយ
េនកនុង
ថ នភពេសដ្ឋកិចចេ្រក្របព័នធេនកនុងេពលេធ្វើែផនករ និងេពលេរៀបចំសកមមភព
្ដ លវ ិជជជីវៈ។
េនកនុងអតថបទមគគុេទសក៍ មនករ េគលេ ទំងប៉ុនមនខងេលើេនះ។
ក់បញូច ល
ងែដលជទូេទបង្ហញពីអតថបទែដលេលើកេឡើងពី
ឧទហរណ៍ជេ្រចើននិយយទក់ទងនឹងមុខរបរជងេរៀបឥដ្ឋនិងជងកំេបរ េដើមបីបង្ហញឲយបនជក់ែស្ដង នូវខ្លឹម
ររបស់មគគុេទទសក៍នីមួយៗ។ ឧទហរណ៍ទំងេនះ្រតូវបនគូសបនទត់ពីេលើេនកនុងអតថបទ។
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
20
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
មករពនយល់ខងេលើ ពកយថ «ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ» មនបញូច លទំងករបណុ្ដ ះប ្ដ លែដល នំេឆពះេទរកករងរកមមករជំនញ អនកបេចចកេទស និងអនកបេចចកេទសជន់ខពស់។ េលើសពីេនះ េដើមបីជួយ ស្រមួលដល់ករយល់អតថបទ និងធនបននូវទ្រមង់ែបបែតមួយៃនអតថបទទំងេនះ បនអនុម័តយកដូចតេទ៖
មុខរបរ
អនកេរៀន
សុពលភពដល់ចំេណះដឹង ជំនញទទួលបន
ស្តង់ មពិេ
បណុ្ដ ះប ្ដ ល អនកបណុ្ដ ះប ្ដ ល ករផ្ដល់ ធន៍ និងកមមសិក កនុងមជឈ ្ឋ នករងរ។ ពកយទំង
េនះ្រតូវបនចត់ទុកជសទិសន័យរបស់ពកយវ ិជជជីវៈ សិស បេ្រង ន ឬករទទួល
និស ិត ឬកមមសិក ករ ី កមមវ ិធីសិក
គ ល់ចំេណះដឹង និងសមតថភព និងកមមសិក
េគនិយមេ្របើពកយទំងេនះជបុំលិងគ (េភទ្របុស) ស្រមប់ឯក ២. ករបង្ហញមគគេទទ ុ សក៍វិធី ស្តង់ វ ិធី
្ដ ល
េផ្ដើមេឡើង
្រគូ
ម្រកុមហ៊ុន។
រទំងមូល។
្រស្តទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពៃនករបណុ្ដ ះប
កយសពទេផ ងៗ្រតូវ
បណ្ដុះប
មរយៈវគគធំទីបីៃនករ
្ដ ល ក់ឲយដំេណើរករ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព (APC) គឺករអភិវឌ ែផនកគរុេកសលយ ។ វគគធំៗពីរដំបូង េលើកេឡើងជបន្ត
បនទប់ពីករវ ិភគទីផ រករងរ និងករកំណត់ត្រមូវករៃនករបណុ្ដ ះប
្រពមទំងករេរៀប ប់ពីមុខរបរនន េមើលមគគុេទទសក៍វ ិធី ម្រគឹះ
ថ នសិក
។ ក់កលបេងកើតស្តង់
ឲយេយើងងកមកពិចរ
ទូេទៃនករបណុ្ដ ះប
សមតថភពៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
្ដ លេន
េគគួរែតេលើកេឡើង ច
និងផ្ដល់នូវទស នៈរួមស្ដីពីេគលបំណងចមបង ករត្រមង់ទិស និងេគលេ
្ដ លេនះ ។ ករ្រតឡប់មកគិតពីចំណុចេនះ ក៏នំឲយមនជករេចទសួរេទេលើ
ៃនករអភិវឌ គរុេកសលយេទៃថងអនគត ្រពមទំងេគលចំ
ខណៈសេ្រមចេទេលើ្របេភទ និងចំេ ែផនកទី៤
ក់អនុវត្តករបណុ្ដ ះប
(សូម
្ដ លវ ិជជជីវៈ ។ ្របធនបទេនះនឹងបង្ហញជូនេនកនុងែផនកទី៣ េហើយ
ពីមូល ន ន្រគឹះៃនករបណុ្ដ ះប
ទិសេ
និងករកំណត់សមតថភពចំបច់កុងករបំ ន េពញមុខរបរេនះ
្រស្តទី២) ។ ចំែណកឯវគគទីបី នំេឆពះេទកន់ករ
មុននឹងចប់េផ្ដើមដំ
្ដ ល (សូមេមើលមគគុេទទសក៍ទី១)
លៃនករងរែដលរ ំពឹងទុក ។
េលើកេឡើងពីេគលបំណងននៃនស្តង់
ំ ែដលេគចំបច់្រតូវចងចំ កនុង
សមតថភពៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
្រពមទំង
បង្ហញពីលទធផលែដលេគចង់បន កនុងករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ្រពមទំងករពណ៌នពីមុខរបរេនះ ។ េគល បំណង្រតូវបនកំណត់េចញពីខឹម ្ល រៃនស្តង់ សមតថភព និងជពិេសស េចញពីបញជីសមតថភពទូេទ និងេ
យែឡកៃនស្តង់
រសមតថភពេនះ ។
បនទប់មកេទៀត
មនករេរៀបចំគេ្រមងសកមមភពបណុ្ដ ះប
ែដលនឹងមនបង្ហញេនកនុងែផនកទី៥ ។ គឺជដំ គរុេកសលយ និងរដ្ឋបល ។ កិចចករេនះ
ប
្ដ ល ទនទឹមនឹងេនះែដរ
ក៏
្រស្ត និងខ្លឹម
ចឲយេគកំណត់មេធយបយេ្របើ្របស់ស្រមប់
លទធភពអនុវត្តន៍ ។ ភពសម្រសបសំេ ្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
ក់កលសំខន់
ក់កលៃនជេ្រមើស និងករសេ្រមចចិត្តេទេលើែផនករ
ចឲយេគេរៀបចំមូល ្ឋ នយុទធ
ដំេណើរករ ។ ដំេណើរករេនះ្រតូវ្រប្រពឹត្តេទ េ
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្ដ លែដលជដំ
រៃនករបណុ្ដ ះ ក់ករបណុ្ដ ះប ្ដ លឲយ
យគិតេទដល់ភពសម្រសប ភពសុីសង្វក់គន និង
េទេលើទំនក់ទំនងរ ងគេ្រមងបណុ្ដ ះប
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
្ដ ល និងលកខណៈ
21
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
សមបត្តិ ្រពមទំងត្រមូវករៃនមុខរបរែដលេយើងចង់េធ្វើ ។ ករវ ិភគេទេលើភពសម្រសបេនះ្រតូវបនេផ្ដើម េធ្វើេឡើងេនដំ េពល
ក់កល
ក់ែតងស្តង់
ក់ែតងស្តង់
សមតថភព
មមុខរបរ េហើយបន្តដំេណើរករេទេទៀត េនកនុង ្ដ ល ។ ស្តង់ សមតថភពៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ លេនះ
សមតថភពៃនករបណុ្ដ ះប
ចចត់ទុកថមនភពសម្រសប ដ ប
ស្តង់
េនះគិតេទដល់េសចក្ដី្រតូវករកម្លំងពលកមម ត្រមូវ
ករមុខងរៃនករងរែដលេយើងចង់បន ក៏ដូចជេគលបំណងសំខន់ៗ ករត្រមង់ទិស និងេគលបំណង ្ដ លវ ិជជជីវៈ ។
ទូេទៃនករបណុ្ដ ះប
ភពសុីសង្វក់គនៃនស្តង់
សមតថភព េផ្ដតេទេលើគុណភព និងតុលយភពៃនករទក់ទងគន និង
ករ្របមូលផ្ដំុសមសភពែដល
ចជសមតថភពពិេសស
រ ងសមតថភពទូេទទំងេនះ លំ លទធភពអនុវត្តនូវស្តង់
ែដលេ្រគងេធ្វើេឡើងេ
យ្រគឹះ
ទទួលបននូវធនធនមនុស ដំេណើរករ ។ ករ
មួយ សមតថភពទូេទ ្រពមទំងទំនក់ទំនង
ប់ៃនករទទួលបនចំេណះដឹង ។ ល។
សមតថភព
្រស័យេទនឹងែបបបទេរៀបចំ
និងែបបបទគរុេកសលយ
ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល ។ ករ ចអនុវត្តបនេនះ ជប់ទក់ទងេទនឹងករ ហិរញញ វតថុ និងសមភរៈែដលចំបច់ស្រមប់ករ ក់ករបណុ្ដ ះប ្ដ លឲយ
ចអនុវត្តបនេនះ ក៏មនទំនក់ទំនងផងែដរជមួយនឹងលំនឹងរ ង្របេភទខ្លឹម
រែដល
ផ រភជប់េទនឹងសមតថភពែដលចង់បន និងេពលេវ នូវបនទុកករងរែដល
បណុ្ដ ះប ្ដ ល។ ស្តង់ សមតថភព្រតូវបញូច ល ចទទួលយកបន េទះជចំេពះករបណុ្ដ ះប ្ដ លខងករអនុវត្ត ក៏ដូចជខង
ករបេ្រង នែផនកចំេណះដឹងេដើមបីអនុវត្ត ។ ដូចមនេលើកេឡើងកនុង
ងទី១ែដរ
ផ្លស់បូរែកស្រមួ ្ដ លជេ្រចើនេលើក
វ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព
(APC)
េដើមបីេឆ្លើយតបេទនឹងត្រមូវករៃនករបណុ្ដ ះប
ថ នភពករងរមជឈ ្ឋ នននែដលអនុម័តយកវ ិធី
េទមុខ ៖ វ ិធី
្រស្ត ឧបករណ៍ និងឯក
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព (APC) នីមួយៗសុទធែតដូចគនែមន ែតករែក
េហតុដូចេនះេហើយបនជេគេ្របើ្របស់េទ
មទីកែន្លងនិងេទ
យែឡកស្រមប់មជឈ ្ឋ ននីមួយៗ ។
មេពល នូវ កយសពទខុសគន ែដលេ្រចើន
មកមមវ ិធីអប់រ ំមូល ្ឋ នចស់ (ចំេណះដឹងទូេទ) កមមវ ិធីែដលបេងកើតេចញពីេគលបំណង និងខ្លឹម
រ ។ េដើមបីបង្ហញពីសង ្ត ់ េគលេ
កនុង ្រស្តេនះ ក៏បន្តវ ិវត្ត
្ដ ល និងគិតគូរែកលម្អសមតថភពទូេទរបស់្របព័នធ ។
ស្រមួលេ្រចើនេលើក បននំឲយមនករអនុម័ត កយសពទឯកេទសេ ែតយក
្ដ ល
្រស្តេនះនិងបញូច ល េទកនុង។ វ ិធី រ ្រតូវបនែកស្រមួលបនកន់ែត្របេសើរជងមុន ស្រមប់ត្រមូវ
កររបស់អនកអន្ត គមន៍សំខន់ៗ អនកបណុ្ដ ះប ថ្វីតបិតែតគំនិតបេងកើត វ ិធី
បនជួប្របទះនូវករ
ពិេសស េគលេ
ិ ជ ជីវៈ េគក៏េ្របើ្របស់ពកយេពចន៍ដូចជ េគលេ រៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ លវជ ក្រមិតទី១ និងក្រមិតទី២ េគលេ អនុវត្តន៍ េគលេ ថ នភព េគលេ
កបបកិរ ិយ ។ល។ មិនមនពកយ កយសពទល្អ ឬមិនល្អេឡើយ ។ មនែតករយល់ចបស់ និងករអនុវត្តន៍ ែដលបនពីករយល់េនះប៉ុេ
្ណ ះ េទើប
ចជេហតុផលបញ ជ ក់ថ គួរែតរក
កយសពទេនះ ឬក៏គួរដូរ
េចញ ។
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
22
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
េ
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
យែផ្អកេទេលើធតុសំខន់ៗៃន វ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព (APC) មគគុេទទសក៍ េផ ងៗរបស់ OIF េផ្ដតេទេលើសញញណៃនសមតថភព េនកនុងផលិតកមមទំងមូ លៃនករ ថ បនគរុេកសលយ (Ingénierie
pédagogiques) ។
គឺ
មុខរបរសមតថភព (Standard métiercompétences) មនផទុក យែឡកក្ដីែដលសុទធែតចំបច់េដើមបីបំេពញមុខករកនុងមុខរបរមួយ
មរេបៀបដូេចនះេហើយ ែដលស្តង់
នូវបញជីសមតថភព
េទះទូេទក្ដី
ឬេ
នមគគុេទទសក៍វ ិធី ្រស្តេលខ២) ។ មគគុេទទសក៍សីព ្ដ ីគំនិត និងករបេងកើតស្តង់ របណុ្ដ ះប ្ដ ល ចូលមកបំេពញបែនថមបញជីេនះឲយកន់ែតសមបូរែបបេឡើងជមួយនឹងសមតថភពផទល់ស្រមប់គេ្រមង (សូម
បណុ្ដ ះប ្ដ ល ។ សមតថភពទំងេនះ្រតូវប្ដូរឲយេទជ កបបកិរ ិយ និង ថ នភព េធ្វើយ៉ង ស្រមួល ដល់ករេធ្វើសកមមភពសិក និងបណុ្ដ ះប ្ដ ល ្រពមទំង យតៃម្លករសិក ។ ករ ក់ែតងសមតថភព
ស្រមប់សង ្ត ់
របណុ្ដ ះប
្ដ ល នឹងមនេលើកយកមកបរ ិយយេនែផនកទី៦ ។
មុននឹងពណ៌នពីមគគុេទទសក៍រម ួ ផ ំដៃទេទៀត និងមុននឹង
ក់ឲយដំេណើរករែផនករដ្ឋបលែដលនំេទ
រកករបញូច លស្តង់ សមតថភពេនកនុង្រគឹះ ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល េគគួរែតដឹងបនចបស់ចុងេ្រកយ បង្អស់ថេតើជេ្រមើសខងគរុេកសលយ និងខងករបេ្រង ន មនភពសម្រសបគន សុីសង្វក់គន និង ច អនុវត្តបនែដរឬេទ ។ ដំ ស្រមប់សង ្ត ់
រសមតថភព
ក់កលេនះនឹងមនេលើកយកមកនិយយេនែផនកទី៧ ។ ដូចមនអនុវត្តន៍ មមុខរបរែដរ
េគ្រតូវ្របមូលផ្ដំុ្រកុមមនុស ែដលតំ
ងឲយមជឈ ្ឋ ននីមួយៗ
េហើយ្របមូលយកេយបល់របស់ពួកេគ េលើបញ ្ហ ទំងេនះ ។ ដំ
ក់កលេនះេនមិនទន់ចប់េនេឡើយ
មេធយបយេដើមបីបំេពញគេ្រមង (េស និង្រប្រកតិទិនៃនករ
េបើគមនករផ្ដល់សុពលភពរដ្ឋបល
រ ីយ៉ូ)គរុេកសលយ គឺេស
ក់ឲយដំេណើរករ ។
េលើ
រយ ី ៉ូរដ្ឋបលដំបូងស្ដីពីមេធយបយ
ងទី៤នឹងេលើកេឡើងពីែផនកេនះែដលេយើងេ
ថករវ ិភគ
ឧបបត្តិេហតុ ។ ស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ លបង្ហញនូវសមតថភពទំង យ េទ មលំ ប់សមេហតុផលមួយៃនករ សិក ែដលឆ្លុះបញ ច ំងពីតថភពៃនទីផ រករងរ ។ សមតថភពទំងេនះ្រតូវបន ក់ែតងេឡើង េ្រប បដូច
ជធតុសយ ្វ ័តនិងេពញេលញមួយ ែដលមនព័ត៌មនសំខន់ៗចំបច់ស្រមប់េធ្វើករបណុ្ដ ះប
្ដ ល និង
សិក ជមួយនឹងករភជប់ទំនក់ទំនងរ ងគនេទវ ិញេទមក។ ដូេចនះសមតថភពគឺជមូល ្ឋ នៃនករេរៀបចំ
និង្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះប
្ដ ល ។
ព័ត៌មនខ្លះែដលមនលកខណៈគរុេកសលយនិងរដ្ឋបល េទៀតេដើមបី
ចេធ្វើករ្រគប់្រគងព័ត៌មនទំងេនះបន
"ជំពូកៃនករបណុ្ដ ះប
្រគងរដ្ឋបលៃនស្តង់
្ដ ល" ។ បណុ្ដ ះប
ភពដៃទ
ព័ត៌មនទំងេនះេ្រចើនែត្រតូវ្របមូលផ្ដំុគនជ
ងទី៥ នឹងេលើកេឡើងពីករែបងែចកេមេរៀនជជំពូក និងពីករ្រគប់ ្ដ ល ។
២.១. ករស្រមបស្រមួលដំេណើរករវិធី
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
។
្រតូវបនបែនថមេទេលើសមតថ-
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្ត
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
23
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ដូចមនេលើកេឡើងេនកនុងមគគុេទទសក៍មុនែដរ
កនុងេសៀវេភ ថ បនទី៣ សមតថភព មមុខរបរឲយ
"គេ្រមងបណុ្ដ ះប ្ដ ល" ែដលបង្ហញជូនេន ្រតូវបនែកែ្រប12(សូមេមើលឧបសមព័នធទី១) េដើមបីែចកករ ក់ែតងស្តង់
ច់ពីករ
ក់ែតងស្តង់
គរុេកសលយទំងមូល ។ ករែកែ្របេនះ
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
និងេចញពីប
្ដ ករព្រងីក
ចឲយេគេមើលេឃើញចបស់ពីលកខណៈសមបត្តិៃនមុខរបរ និងករបង្ហញពីសមតថភព
ទូេទ និងពិេសសែដលចំបច់ស្រមប់ចប់េផ្ដើមបេងកើតស្តង់ រសមតថភព ប
្ដ លេន
ករបណុ្ដ ះប
បណុ្ដ ះប ្ដ ល ។ េនខណៈេនះ ស្តង់ មមុខរបរគឺជផលិតផលស្វយ័តមួយែដលស្រមបខ្លួនេទនឹងករ ក់ឲយដំេណើរករបណុ្ដ ះ
មសហ្រគស ក៏ដូចជករបេងកើតវគគសិក េនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ និងស្រមបខ្លួនេទនឹ ង ្ដ លេន ម្រគឹះ ថ នសិក ។
េដើមបីឲយេពញេលញល្អ
ករស្រមបេនះបននំឲយដំេណើរករ
បណុ្ដ ះប ្ដ លមន ករែកែ្រប ជពិេសសចំេពះអ្វីែដលទក់ទិនេទនឹងករកំណត់រចនសមព័នធសមតថភព ។ ករែកែ្របទំង េនះ្រតូវេផ្ដើមេធ្វើេឡើងេនកនុងមគគុេទទសក៍ែដលេលើកេឡើងពីគំនិត
របរ េហើយ្រតូវបនែកលម្អបញចប់ េ
យករ
ក់ែតងេស
ជូនេនែផនកទី៥ៃនេសៀវេភេនះ ។
ក់ែតងស្តង់
និងករបេងកើតស្តង់ រ ីយ៉ូៃនករបណុ្ដ ះប
សមតថភព
មមុខ
្ដ លែដលមនបង្ហញ
ងទី២ ករ ស្តង់
សមតថភព
ក់ឲយដំេណើរករ្រកុម មមុខរបរ ស្តង់
ថ បនគរុេកសលយ
សមតថភពៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ ល និងករ យតៃម្ល
្រពមទំងមគគុេទទសក៍សំខន់ៗែដលមនលកខណៈគរុេកសលយ េកើតេចញពីករងរៃន្រកុមករងរ
មួយែដលរួមមនសមសភពមនុស ែដលមនឯកេទសខង្រគប់្រគងគេ្រមង អនកជំនញខង វ ិធី
្រស្ត និងអនកឯកេទសខងករបេ្រង ន ។ អនក្រគប់្រគងគេ្រមងជអនកទទួលខុស្រតូវខង
ែផនកសមភរ និង្របែម្របមូលផ្ដំុមេធយបយនន ខងករ អនកជំនញខងវ ិធី ពីសមសភពេផ ងៗៃនវ ិធី សិក េនះ
ម
នសកមមភព ។ល។
្រស្តជអនកជំនញខងដំេណើរករនិងវ ិធី ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព
សថិតេនចំក
្ដ លករផលិតឯក
(APC)
។
្រស្ត និងយល់ដឹងចបស់
អនកជំនញខងព្រងីកកមមវ ិធី
រេផ ងៗទក់ទងេទនឹងករ
េកសលយ ។ អនកជំនញេនះក៏ទទួលខុស្រតូវផងែដរកនុងករសហករ
ថ បនគរុ-
ក់ឲយដំេណើរករនូវស្តង់
រៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ជពិេសសចំេពះករបណុ្ដ ះប ្ដ លេនះែតម្ដង ឬករបំប៉ន សមតថភពបុគគលិកែដលទទួលខុស្រតូវែផនក្រគប់្រគង និងករបណុ្ដ ះប ្ដ លេនកនុង្រគឹះ ថ ន ។
េកប៊ិក្រកសួងអប់រ ំ ករ
12
ទំព័រទី២១ ឯក
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
ថ បនករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ និងបេចចកេទស េសៀវេភទី ៣ ករព្រងីកកមមវ ិធីសិក
ឆនំ២០០២
រេយងេលខ៤
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
24
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
េនកនុងេពល ក់ឲយដំេណើរករនូវករែកទ្រមង់ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ អនកជំនញខង វ ិធី ្រស្តអភិវឌ កមមវ ិធីសិក ស្រមប់ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ ្រតូវសហករជមួយនឹងអនក
្រគប់្រគង េដើមបីយល់ចបស់ពីបរ ិបទ និងពីមេធយបយែដលមន ។ បនទប់មក អនកជំនញខង វ ិធី
្រស្តេនះ្រតូវ
សន៍េដើមបីវ ិវត្តន៍វ ិធី
ក់ែតងជអនុ
្រស្ត
េទ
មលទធផលែដលទទួល
បន និងករលំបកែដលទក់ទងេទនឹងករអនុវត្ត ។ បទពិេ ប
គរុវ ិទូឯកេទសខងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ េ្រចើនែតជអនកបណុ្ដ ះប
ធន៍ែដល្រតូវបនអេញជើញឲយមកពិនិតយេមើលេឡើងវ ិញ
្ដ ល ។ អនកបណុ្ដ ះប
ឬ
្ដ លែដលមន
ក់ែតងស្តង់
្ដ លែដល្រតូវេ្រជើសេរ ើសមកបេ្រមើករងរ ្រតូវមនបទពិេ
បណុ្ដ ះ ធន៍ខពស់
កនុងមុខរបរែដលេរ ើសេនះ នឹង្រតូវមនចំេណះដឹងជុំវ ិញបេចចកេទស និង្របតិបត្តិករកនុងមជឈ ្ឋ ន ករងរ ។ កិចចសហកររបស់ពួកេគពិតជមនតៃម្លយ៉ងពិេសស េដើមបីបំែប្លងស្តង់ សមតថភព មមុខរបរ
ៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល និងេដើមបី ក់ែតងស្តង់ យតៃម្ល មគគុេទទសក៍គរុេកសលយ និងេស រ ីយ៉ូៃនករ ក់ឲយដំេណើរករេផ ងៗ ។ េបើគមនអនកបណុ្ដ ះ
ប
ឲយេទជស្តង់
្ដ លមនបទពិេ
ធន៍ខពស់ ្រកុមករងរផលិតកមម្រតូវភជប់ទំនក់ទំនងេទនឹងអនក
មុខរបរេនះ េដើមបីគំពរនូវផលិតកមមេផ ងៗគន ។ លកខណៈសមបត្តិស្រមប់េ្រជើសេរ ើស និងច្រមញ់យកអនកជំនញខងវ ិធី
្រស្ត
ជីពកនុង ចរួម
បញូច លទំងករបណុ្ដ ះប ្ដ លក្រមិត កលវ ិទយល័យភគ២ ខងែផនក ថ បនគរុេកសលយ ខងែផនកអប់រ ំ ឬែផនកអប់រ ំមនុស ធំ ្រពមទំងសមតថភពបំផុសសកមមភព ទំនក់ទំនង ក់ែតង អតថបទ និងសំេយគគំនិត។ េបកខជនែដលេ្រជើសេរ ើសបន ្រតូវយកេទបំប៉នមូល ្ឋ ន្រគឹះខង វ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព (APC) ។ មនែត
ិ ីសិក ែស្ដងផ រភជប់ជមួយនឹងកមមវធ
(ពីសង ្ត ់
មរយៈករជួយដឹកនំផទល់ និងករផលិតជក់ សមតថភព
រួមទំងស្តង់
មមុខរបរ រហូតដល់មគគុេទទសក៍
បណុ្ដ ះប ្ដ ល និ ងស្តង់ យតៃម្ល) ប៉ុេ ្ណ ះេទ េទើបពួកេគ ចព្រងឹង ជំ នញរបស់ពួកេគ និង ចក្លយជមនុស ទីមួយែដលធននូវករេគរព មដំេណើរករ និង គុណភពរបស់ផលិតកមម ។ (សូម
ន្របធនបទេនះេនកនុងអតថបទស្ដីពី្របេទសម៉ រក ុ ៉ ែដល បង្ហញពីមុខងររបស់អនកជំនញខងវ ិធី ្រស្តេនកនុងឯក រពិេ្រគះ) ។ ករសហករគនរ ងអនកជំនញខងវ ិធី អនកែដលេទើបែតចប់េផ្ដើម េរៀបចំករបណុ្ដ ះប
ជីព
្ដ ល ។ េគ
ដំេណើរករនូវស្តង់
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
បណុ្ដ ះប
ជមួយនឹង
កនុងករ ច្របមូលផ្ដំុ្រកុមករងរែបបេនះមួយចំនួន េនកនុងអងគភព
ធន៍
ថ បនគរុេកសលយ ។ េគនឹងអេញជ ើញអងគភពេនះឲយមក
៉ ប់រងករទទួលខុស្រតូវខងែផនកបណុ្ដ ះប
ថ នបណុ្ដ ះប ែដរជមួយនឹងសហករ ីៃនែផនក
ធន៍ខពស់
ចចូលរួមយ៉ ងខ្លំងក្លកនុងករព្រងឹងបទពិេ
រដ្ឋបលមួយែដលទទួលខុស្រតូវខង អនក្រគប់្រគង្រគឹះ
្រស្តែដលមនបទពិេ
្ដ ល និងបំប៉នអនកបណុ្ដ ះប
្ដ ល និងមកជួយដល់
្ដ ល ។ សមជិកៃនអងគភពក៏្រតូវសហករយ៉ ងជិតសនិទធផង ថ បនករ្រគប់្រគង
្ដ ល ។
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
កនុងករកំណត់មេធយបយ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
េដើមបី
្ដ លវិជជជីវៈ
ក់ឲយ
25
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
៣. មូល ្ឋ ន្រគឹះៃនករបណ្ដុះប េគលេ
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
្ដ លវិជជជីវៈ13
សំខន់ៃន្របព័នធបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ចខុសគនេ្រចើនពី្របេទសមួយេទ្របេទសមួយ
េទៀត ។ ដូចមនេលើកេឡើងេនកនុងេសៀវេភទី១ េ្រកមចំណងេជើងថ ករត្រមង់ទិស នេយបយ និង
រចនសមព័នធរ ្ឋ ភិបល ។
ប
« ្របេទសជេ្រចើនបនអនុវត្ដករបណុ្ដ ះប
្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ
េពលគឺករបណុ្ដ ះ
្ដ ល
កនុងេគលេ ព្រងីកសមតថភពមនុស ក៏ដូចជេឆ្លើយតបនឹងត្រមូវករអភិវឌ េសដ្ឋកិចច។ កមមវតថុពីរ្រតួតគនកនុងករបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈេនះ េនែតជ្របធនបទៃនកិចចពិភក
នន េហើយ
រៈសំខន់ផ្ដល់េទឱយកមមវតថុ (ប៉ូល)
រូបភពខុសៗគនេទ ចមបងៗ
ម្របេទសនីមួយៗ។
មួយកនុងចំេ
មប៉ូលទំងពីរ្រតូវេលចេឡើងកនុង
ដូេចនះរដ្ឋ្រតូវេដើរតួជអនកកំណត់ទិសេ
េហើយអងគភព្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះប
្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ
េលើែដលជចំណុច
្រតូវពិនិតយេមើលករបេងកើត
្របព័នធមួយែដលមន្រគប់សមសភព ែដលបនកំណត់ជពិេសសកនុងេពលបេងកើតស្តង់
សមតថភព» ។14
ក៏ប៉ុែន្ត េលើសពីករេ្របើ្របស់ពកយេពចន៍េនះេទេទៀត ្រគឹះមូល ្ឋ នៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ ែដលបេងកើតេឡើង មវ ិធី ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព (APC) បនមកជួប្របសព្វគន ។ ្រគឹះមូល ្ឋ នេនះែផ្អក េទេលើេគលបំណង ករត្រមង់ទិស និងេគលបំណងទូេទែដលមនលកខណៈដូចៗគន ។ េទះបីជមគគុេទទសក៍េនះ
មិនមនេលើកេឡើងពីដំេណើរករសិក េនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរក៏េ យ ែតសូមកត់សមគល់ថេគលបំណង ករត្រមង់ទិស និងជពិេសសេគលបំណងទូេទ ចយកេទអនុវត្តន៍ ស្រមប់ដំេណើរករបណុ្ដ ះប
្ដ លទូេទេន
ម្រគឹះ
ថ នសិក ក៏បន េនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរក៏បន ។
៣.១. េគលបំណងទូេទ ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ បេងកើតេឡើងស្រមប់អនកទំង យ ែដលេ្រជើសេរ ើសករត្រមង់ ទិសកនុងវ ិជជជីវៈ ។ ករបណុ្ដ ះប ្ដ លេនះេផ្ដតេទេលើករសិក យកសមតថភពែដល ចឲយសិស េនះ ៉ ប់រងតួនទីខួនជពលករ ្ល េហើយ ចវ ិវត្តបនេនេលើទីផ រករងរ ។ ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈក៏េផ្ដត
ផងែដរ េទេលើករេឆ្លើយតបេទនឹងករទមទររបស់សងគម ។ កនុងន័យេនះករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈគិត េទដល់រចនសមព័នធសងគមេសដ្ឋកិចច ត្រមូវករៃនទីផ រករងរ នេយបយអភិវឌ ន៍កម្លំងពលកមម ្រពមទំងលកខណៈសមបត្តិៃនមុខរបរនីមួយៗ
។
េលើសពីេនះេទៀតករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ចឲយ
13
អតថបទពីែផនកទី៣ ដល់ទី៦ បនមកពីករស្រមួលឯក
រែដលមនចំណងេជើងបន្តបនទប់ដូចតេទ ករ
វ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស , ្រកបខ័ណ្ឌទូេទ ្រកបខ័ណ្ឌបេចចកេទស េកប៊ិ ក ្រកសួងអប់រ ំ ឆនំ២០០២ ឯក
ក់ែតងកមមវ ិធីសិក
រេយងទី៥ និង ករ
ែតងកមមវ ិធីសិក វ ិជជជីវៈ , មគគុេទទសក៍ ៃនបញញ តិ្ត និងករបេងកើតកមមវ ិធី េកប៊ិក ្រកសួងអប់ រ ំ ឆនំ២០០៤ ឯក ឧទហរណ៍ែដលបង្ហញជូនេនកនុងែផនកទំងេនះ ្រតូវបន
េកប៊ិក ្រកសួងអប់ រ ំករ
ឯក
រេយងទី ៤។
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
ថ បនករបណុ្ដ ះប
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
រេយងទី១៤។
ក់ែតងេឡើង េចញពីស្រមង់អតថបទ និងអតថបទែកស្រមួលៃន កមមវ ិធី
សិក វ ិជជជីវៈ េរៀបឥដ្ឋ-សង់ផទះ េកប៊ិក ្រកសួងអប់រ ំ ឆនំ១៩៩១ ឯក
14
ក់
រេយងទី២។
្ដ ល និងបេចចកេទស េសៀវេភទី៣ ករអភិវឌ ន៍កមមវ ិធីសិក ឆនំ២០០២ទំព័រទី ៣៣
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
26
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សិស េនះចូលរួមកនុងករអភិវឌ បេចចក-វ ិទយ
បណុ្ដ ះប
្រពមទំងករលូត
េសដ្ឋកិចចេនកនុងមជឈ ្ឋ នរបស់ខួ្លន ។ ដូេចនះស្តង់
ៃនករបណុ្ដ ះប
វ ិជជជីវៈ ដូចជ៖ -
្ដ ល
្ដ ល
ស់កុនងវ ិស័យវបបធម៌
និងសងគម
ឆ្លុះបញ ច ំងឲយេឃើញពីេគលបំណងៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
េរៀបចំឲយជនេនះមនករទទួលខុស្រតូវេលើករងរជពលករេនកនុងវ ិស័យសកមមភពវ ិជជជីវៈ
មួយ និងចូលរួមជួយអភិវឌ បុគគលេនះ ។ - ធនឲយបននូវករក
ងសមតថភពយកគុណភព
និងបរ ិមណចំបច់េដើមបីេឆ្លើយតបេទនឹង
ត្រមូវករបចចុបបនន និងអនគតៃនទីផ រករងរ, ចូលរួមកិចចអភិវឌ ន៍សងគមេសដ្ឋកិចច និងវបបធម៌, ចូលរួម ជួយអភិវឌ និងស្វ័យភពរបស់បុគគលេនះ ។
៣.២. ករត្រមង់ទិស ករត្រមង់ទិសធំៗចំនួន៥ មនេគលេ ប
និងលកខខណ្ឌទូេទស្រមប់ករ
្ដ លវ ិជជជីវៈ។
៣.២.១ ករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈែដលសិស
ករផគត់ផគង់ករបណុ្ដ ះប
ក់ឲយដំេណើរករបណុ្ដ ះ
ចទទួលបន
្ដ ល្រតូវេឆ្លើយតប
មែត
ចេធ្វើេទបន
េទនឹងត្រមូវករ
ម
មូល ្ឋ នកនុងតំបន់ និងថនក់ជតិ។ លកខខណ្ឌៃនករចុះេឈមះកនុងវគគបណុ្ដ ះប ្ដ លេនកនុងស្តង់ បណុ្ដ ះ ប ្ដ ល ្រតូវក្រមិតែត្រតឹមអ្វីែដលចំបច់ស្រមប់ទទួលបនេជគជ័យ េនកនុងករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ។ ស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ លេនះ្រតូវេរៀបចំេធ្វើយ៉ង ឲយករអនុវត្ត ចបត់ែបនបនេដើមបីគិតេទដល់ដំេណើរ ករេផ ងៗ និងស្រមួលដល់ករ យតៃម្ល និងករទទួល គ ល់សមតថភព មបទពិេ ធន៍។
៣.២.២ ករបណុ្ដ ះប េគ
្ដ លវ ិជជជីវៈែដល
ច្របតិបត្តិករបន និងមនពហុមុខងរ
ករបណុ្ដ ះប ្ដ លមួយថ ច្របតិបត្តិករបន េនេពលែដលករបណុ្ដ ះប ្ដ ល េនះមនករទទួលខុស្រតូវល្អ និងបំេពញមុខនទីែដលមនេនកនុងមុខរបរ មួយ បនល្អ ។ ករបណុ្ដ ះ ប
ចេ
្ដ លេនះ
មួយ។ ដឹងចបស់
ែផ្អកេទេលើសង ្ត ់
បណុ្ដ ះប ្ដ លែដលេគែកស្រមួលឲយ្រសបេទនឹងតថភពៃនមុខរបរ បណុ្ដ ះប ្ដ លេនះមនបញូច លករសិក ផ រភជប់េទនឹងករមនចំេណះ
េនកនុងស្តង់ ស់េលើមុខរបរេនះ ។ ករសិក េនះេផ្ដតេទេលើករបំេពញតួនទីករផលិត ្រពមទំងករ
្របកន់យកឥរ ិយបថ និង លកខណៈពហុមុខងរ
កបបកិរ ិយស្រមប់ករអនុវត្តវ ិជជជីវៈេនះែតម្ដង ។ នំឲយករបំេពញតួនទីមនភពទូលំទូ
យែដលនំឲយបុគគលេនះ
ច
បំេពញករងរេនកនុងមជឈ ្ឋ នេផ ងៗគន ែដលសថិតេនកនុងវ ិស័យសកមមភពែតមួយ ។ លទធភពេធ្វើែបប
េនះបន គឺែផ្អកេទេលើសមតថភពៃនករេផទរចំេណះដឹង និងបំណិនេដើមបីយក េទេ្របើ្របស់កុងបរ ន ិបទ េផ ងៗគន។
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
លកខណៈពហុមុខងរបំេពញបែនថមេទេលើលកខណៈ
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
ច្របតិបត្តិករបនៃនករបណុ្ដ ះ
្ដ លវិជជជីវៈ
27
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ប
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
្ដ លវ ិជជជីវៈ ែដលត្រមូវឲយមនលកខណៈជក់ែស្ដងងយ្រសួលនឹងមនទំនក់ទំនងេ
យផទល់ជមួយ
នឹងមុខរបរ ។ ្ដ លវ ិជជជីវៈែដលផ រភជប់េទនឹងករបណុ្ដ ះប
៣.២.៣ ករបណុ្ដ ះប
្ដ លបន្ត
ករបណុ្ដ ះប ្ដ លមនុស មនក់មិនែមនក្រមិត្រតឹមែតថិរេវ មួយេនះេឡើយ៖ េគ ចបន្ត ស់ ។ េដើមបីឲយ បណុ្ដ ះប ្ដ លេពញមួយជីវ ិតករងរក៏ថបន ។ មជឈ ្ឋ នករងរមនេ្រចើនខ្លំង ្ដ លវ ិជជជីវៈេគរព
្រគឹះ
ថ នបណុ្ដ ះប ទូលំទូ យេដើមបី
ច
មករត្រមង់ទិសេនះ ស្តង់
ក់ឲយដំេណើរករែបបបទសិក
ងយ្រសួលដល់ករផគត់ផគង់ករបណុ្ដ ះប
- បណុ្ដ ះប ្ដ ល្រតូវមនលកខណៈ និងេរៀបចំករសិក េផ ងៗគន ែដលផ្ដល់ភព
្ដ លែប្លកៗពីគន ។ ស្តង់
មេធយបយចូលសិក េ្រចើនយ៉ ង និងែកស្រមួលឲយ្រសបេទ
បណុ្ដ ះប ្ដ លក៏្រតូវផ្ដល់ផងែដរនូវ មសិស េទះចស់កី្ដ េកមងក្ដី ។ ស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ លេនះ្រតូវេធ្វើយ៉ង ឲយងយ្រសួលកនុងករ យតៃម្ល ស្រមួលដល់ករទទួល គ ល់សមតថភព មបទពិេ ធន៍។ ៣.២.៤ ករបណុ្ដ ះប
រ ីឯករ
ក់ឲយដំេណើរករ្រតូវជួយ
្ដ លវ ិជជជីវៈែដលជួយឲយមនេជគជ័យកនុងករសិក
េនកនុងករ ក់ែតង និងករអនុវត្តសង ្ត ់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល ករជួយឲយទទួលេជគជ័យកនុងករ សិក ត្រមូវឲយមនករទក់ទងគនជលំ ប់ រ ងធតុេផ ងៗៃនករសិក េធ្វើយ៉ង ស្រមួលដល់ករ ចប់យកសមតថភព តៃម្លមួយ្របកបេ
និងករចប់យកសមតថភពេនកនុងស្តង់
យភព្របកដនិយម ។
បណុ្ដ ះប
្ដ លទំងមូលេទ
មករ យ
កនុងែផនកគរុេកសលយ ករជួយឲយទទួលបនេជគជ័យ ជករទទួលខុស្រតូវរបស់ ថ ប័នក ្ដ ល ផង និង្រគឹះ ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ លផង ។ ករទទួលខុស្រតូវេនះែស្ដងេចញ មករែស្វងរកនូវករស្រមប ករបណុ្ដ ះប ្ដ ល េទ មក្រមិតសិស ឲយបនកន់ែត្របេសើរជងមុន និង មរយៈជេ្រមើសបន្រតឹម្រតូវ នូវវ ិធី ្រស្ត សមភរបេ្រង ន ្រពមទំងមេធយបយ យតៃម្ល ។ ្រគឹះ ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ លចូលរួមជួយឲយ
សិស ទទួលបនេជគជ័យ សិក
េទ
េ
យករ
ក់ឲយដំេណើរករនូវស្តង់
មេសចក្ដី្របថនចង់បនែដលែស្ដងេឡើងេនកនុងស្តង់
៣.២.៥ ករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈែដលេធ្វើេឡើងេ
កិចចសហករជៃដគូរ ង
បណុ្ដ ះប ្ដ ល និងលកខខណ្ឌៃនករ របណុ្ដ ះប ្ដ ល ។
យសហករជមួយនឹងៃដគូេផ ងៗគន
ថ ប័នេផ ងៗគន ដូចជ្រកសួង អងគករ និងសមគមវ ិជជជីវៈ េនថនក់
មូល ្ឋ ន ថនក់តំបន់ និងថនក់ជតិ គឺជលកខខណ្ឌៃនេជគជ័យកនុងករអភិវឌ ស្តង់
ជអនកមិន
ចជំនួសបនេនកនុងករគិតគូរដល់ត្រមូវករ
បចចុបបននភព និងករអភិវឌ និងចូលរួមកនុងដំេណើរករ និងជ ក ីៃនករអភិវឌ សកមមភពសងគមេសដ្ឋកិចច ស្តង់
បណុ្ដ ះប
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
បណុ្ដ ះប ្ដ ល។ ៃដគូ ក្ដប់ឲយបនចបស់ពីចំេ ទបញ ្ហ ៃនករេធ្វើ
ក់ែតងស្តង់
ៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ។ គឺជតួអងគ ្រពមទំងអនុវត្តន៍ និងលទធភពអនុវត្តបននូវ
្ដ ល ។
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
28
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
កិចចសហករជៃដគូក៏
ចនំឲយមនផងែដរ នូវករ
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ក់ឲយដំេណើរករនូវទំនក់ទំនងសហកររ ង
្រគឹះ
ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល និងសហ្រគសេដើមបីេរៀបចំកមមសិក េនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ ដំេណើរករនូវករបណុ្ដ ះប ្ដ លបន្ត ។ ៣.៣. េគលបំណងទូេទៃនករបណ្តុះប េគលបំណងទូេទ
ក់ឲយ
្ត លវិជជជីវៈ ្ដ លវ ិជជ-
បង្ហញនូវលទធផលទូេទែដលេគចង់បនពីករបណុ្ដ ះប
ខងេ្រកមេនះ ជេគលបំណងទូេទធំៗបួនៃនករបណុ្ដ ះប
ែដល
និងករ
ចឲយេគយល់បនថេតើ មនសនទុះដល់្រតឹម
ជីវៈ
។
្ដ លវ ិជជជីវៈ រួមជមួយនឹងេសចក្ដីបញ ជ ក់
។
េធ្វើឲយបុគល គ មនក់មន្របសិទភ ធ ពកនុងករបំេពញករងរ គឺ៖ - ឲយបុគគលេនះេដើរតួនទី និងបំេពញមុខងរ បំេពញភរកិចច និងសកមមភពពក់ព័នធនឹងមុខរបរ មួយចប់
ំងពីេពលែដលចូលដល់ទីផ រករងរភ្លមៗ ។
- ឲយបុគគលេនះមនករវ ិវត្តន៍បនសម្រសបេនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ
(ទំងេនះត្រមូវឲយមន
ចំេណះដឹង និងភពបុិន្របសប់ែផនកបេចចកេទស និងបេចចកវ ិទយកនុងវ ិស័យទំនក់ទំនង កនុងដំេ បញ ្ហ ករសេ្រមចចិត្ត ្រកមសីលធម៌ សុខភព សុវតថិភព ។ល។)
ះ្រ
យ
ជួយស្រមួលដល់ករបញូច លបុគល គ េនះកនុងជីវ ិតវ ិជជជីវៈ គឺ ៖ - ឲយបុគគលេនះ
គ ល់ទីផ រករងរជទូេទ ្រពមទំងបរ ិបទពិេសសេ
យែឡកៃនមុខរបរែដល
េគេ្រជើសយក ។ - ឲយបុគគលេនះយល់ដឹងពីសិទិធ និងករទទួលខុស្រតូវជពលកររបស់េគ ។ ជួយេធ្វើឲយបុគល គ េនះវ ិវត្តេទមុខ និងបំប៉នចំេណះដឹងវ ិជជជីវៈឲយបនកន់ែតសុជ ី េ្រមគឺ៖ - េធ្វើឲយបុគគលេនះព្រងីកស្វ័យភព និងសមតថភពសិក របស់េគ ្រពមទំងឲយេគេចះវ ិធី
្រស្ត
សិក ។ - េធ្វើឲយបុគគលេនះយល់ពីេគលករណ៍ទក់ទងេទនឹងបេចចកេទស និងបេចចកវ ិទយ ែដលេគេ្របើ ្របស់ ។ - េធ្វើឲយបុគគលេនះព្រងីកសមតថភពកនុងករសែម្ដងេចញកនុងករៃចន្របឌិត គំនិតផ្ដួចេផ្ដើម និងគំនិត
បេងកើតសហ្រគស។
- េធ្វើឲយបុគគលេនះេចះ្របកន់យកនូវឥរ ិយបថចំបច់ េដើមបីទទួលបនេជគជ័យកនុងករងរ ឲយ
េគេចះព្រងីកគំនិតទទួលខុស្រតូវ និងេឆពះេទកន់លទធផលល្អឥតេខចះ ។ ជួយស្រមួលដល់ករផ្លស់ទីកុងវ ន ិជជជីវៈរបស់បុគល គ េនះ គឺ៖
- េធ្វើឲយបុគគលេនះ េចះ្របកន់យកនូវឥរយ ិ បថវ ិជជមន ចំេពះករផ្លស់បូរេផ ្ដ ងៗ ។
- េធ្វើឲយបុគគលេនះេចះរកមេធយបយេរៀបរយកនុង
េឆពះេទរកសហ្រគិនភព ។ មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
ជីពរបស់ខួន ្ល
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
ជពិេសសជួយបំផុសេគឲយ
្ដ លវិជជជីវៈ
29
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ប
េគលបំណងទី១កនុងចំេ
្ដ លវ ិជជជីវៈ ។ ក៏ប៉ុែន្ត េ
មេគលបំណងទូេទទំងេនះ យេហតុថករបណុ្ដ ះប
សិក ឲយរ ឹងមំខ្លំង និងេពញេលញ ដូេចនះករបណុ្ដ ះប
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
កំណត់នូវចំណុចសំខន់ៃនករបណុ្ដ ះ
្ដ លវ ិជជជីវៈនវគគដំបូង ្រតូវធនឲយបននូវករ
្ដ លវ ិជជជីវៈេនះ ្រតូវសេ្រមចបំណងទូេទទំង
បួនេនះ េទះបីជេគលបំណងទី១មនតួនទីសំខន់ជងេគក្ដី ។
ងទី៣ េសចក្ដីសេ្រមចពក់ព័នន ធ ឹងករបន្តដំេណើរករអភិវឌ គរុេកសលយ ខ្លឹម
រៈសំខន់ៗៃនស្តង់
សមតថភព
ែដលជលទធផលៃនករវ ិភគ
មមុខរបរ
ថ នភពករងរ និងករបង្ហញពីសមតថភពទូេទ និងសមតថភពពិេសស ពីលកខណៈសមបត្តិយ៉ងពិ
្ដ រពីមុខរបរែដលេគចង់បន
និងពីសមតថភពចំបច់េដើមបីបំេពញ
កិចច-ករេនះ។ ប៉ុែន្ត េគមិន្រតូវសនមតថ ករបេងកើតសមតថភពៃនស្តង់ ្រតូវែតនំេទរកករបេងកើតស្តង់ ប
្ដ លេនកនុង្រគឹះ មពិតេទ
ឧទហរណ៍ប៉ុេ
បណុ្ដ ះប ្ដ ល និងករ ថ នសិក ជស្វ័យ្របវត្តិេនះេឡើយ ។ ថ នភពជេ្រចើន
ចនឹងេកើតេឡើង។
ចឲយេគគូសបង្ហញ
សមតថភព
មមុខរបរ
ក់ឲយដំេណើរករនូវករបណុ្ដ ះ
ថ នភពខងេ្រកមេនះ ្រគន់ែតជ
្ណ ះ ។
ក. ទិននន័យេនកនុងទីផ រករងរ
និងលកខណៈសមបត្តិៃនមុខនទីករងរែដលេគបន
វ ិភគ បង្ហញឲយេឃើញថ ករទមទរកនុងករេ្រជើសេរ ើសករងរ មិនត្រមូវឲយមនសញញប័្រត ឬ ករសិក ជំនញខពស់េពកេទ ។ បញជ ីសមតថភពមនចំនួនកំណត់ េហើយបញជីេនះមិនមនភព ំញ ុ ំេទ ។ ខ. មុខរបរ្រតូវបនទទួល លកខខណ្ឌមួយកនុងចំេ
គ ល់េ
យទីផ រករងរ
និងករទទួលបនសញញប័្រតជ
មលកខខណ្ឌទូេទស្រមប់ករេ្រជើសេរ ើសបុគគលិក ។ ស្តង់
រសមតថភព
មមុខរបរ
មនបណំុ្ដ សមតថភពែដលមនក្រមិត ំញ ុ ំខ្លំង ។ ករ យតៃម្លដំបូងខង ធនធនរូប និងសមភរៈែដលទមទរស្រមប់ករបេ្រង ន បង្ហញឲយេឃើញពីលទធភពៃនករ ក់
ឲយដំេណើរករវគគបណុ្ដ ះប
្ដ លេ
គ. មុខរបរ្រតូវបនទទួល លកខខ័ណ្ឌមួយកនុងចំេ
យេ្របើ្របស់មេធយបយបចចុបបនន ឬអនគត ។ គ ល់េ
យទីផ រករងរ
និងករទទួលបនសញញប័្រតជ
មលកខខណ្ឌទូេទស្រមប់ករេ្រជើសេរ ើសបុគគលិក ។ ស្តង់
រសមតថភព
មមុខរបរ មនបណំុ្ដ សមតថភពែដលមនក្រមិត ំញ ុ ំខ្លំង ។ ករ យតៃម្លដំបូងខងធនធន រូប និងសមភរៈែដល្រគប់្រគន់ស្រមប់ករបេ្រង ន បង្ហញឲយេឃើញពីឧបសគគធំៗកនុងករ
សេ្រមចបននូវែផនកខ្លះៗៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ ល ។
ឃ.ករ្របកបមុខរបរេនះក្រមិត្រតឹមែតសហ្រគសមួយចំនួនតូច មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
រ ីឯសមតថភពចំបច់ ្ដ លវិជជជីវៈ
30
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សុទធែតមនលកខណៈឯកេទសខ្លំង បេចចកវ ិទយពិេសស េគ
្ដ ល
េហើយេ្រចើនែតផ រភជប់េទនឹងករេ្របើ្របស់បរ ិកខរ
និង
មួយ ។ ករេ្របើ្របស់សមតថភពឯកេទស េ្រចើនែតេធ្វើេឡើង បនទប់ពីករ
ិ ជ ជីវៈមូល ្ឋ នែតប៉ុេ ្ដ លវជ
បណុ្ដ ះប
បណុ្ដ ះប
្ណ ះ ។
ចបេងកើនចំនួនឧទហរណ៍ស្ដីពី
លទធភពកនុងករបន្តព្រងីកស្តង់
បណុ្ដ ះប
ថ នភព ែដលត្រមូវឲយមនករវ ិនិច័ឆយដំបូងេទេលើ ្ដ ល ។
េនកនុងករណីទី១ េគ ចសេ្រមចចិត្តថមិនេធ្វើអន្ត គមន៍ កនុងដំេណើរករបញូច លសិស កនុងទីផ រករងរ េហើយទុកឲយខងសហ្រគសទទួលខុស្រតូវកនុងករបង្ហត់បេ្រង ន និង្រគប់ ្រគងេបកខជនែដលេទើបែតេរ ើសបន ។ េគក៏
ៃនករសិក
ច
ក់ឲយដំេណើរករផងែដរនូវដំេណើរករអបបបរម
េដើមបីជួយស្រមួលឲយយុវជនែដលេបះបង់
ចចូលកនុងសងគមករងរ
បន។ ជធមម និងករ
ថ នភព្របេភទ ខ
ក់បញូច លស្តង់
ចនំឲយមនករែកត្រមូវស្តង់
េនះេទកនុង្រគឹះ
ថ នបណុ្ដ ះប
ថ នភព គ មនករលំបកជងេនះ ។ ជធមម ថេតើកិចចសហករជៃដគូ្របេភទ
្ដ ល ។
រៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
មុននឹងបន្តករងរ េគ្រតូវេផទ ងផទត់
ជមួយនឹងសហ្រគស ឬមជឈ ្ឋ នករងរែដល
ចឲយេគ
េ្របើ្របស់េ្រគ ងបរ ិកខរឯកេទសបន ។ ្របសិនេបើមិនដូេចនះេទ េគ្រតូវែស្វងរកលទធភពកំណត់ បញជីសមតថភពៃនស្តង់ េ
បណុ្ដ ះប ្ដ លឲយបន្រតឹមែតជសមតថភព ែដល្រតូវយកេទបេ្រង ន យទុកលទធភពឲយសហ្រគសទទួលខុស្រតូវកនុងករអភិវឌ េបកខជនែដលេរ ើសបនថមីៗ េទ
មបរ ិបទផទល់របស់េគ ។ ថ នភព
ឃ
ចនំេទរកករបញឈប់ដំេណើរករអភិវឌ ស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ លកនុងសហ្រគស
្របេភទដំេណើរករសហករជៃដគូដៃទេទៀត
(ករបណុ្ដ ះប ្ដ ល មួយនឹង្រតូវេធ្វើេន
េទៀត) ។ ដូេចនះ ពុំមនករបណុ្ដ ះប
ម្រគឹះ
មនែតសហ្រគសេទែដលជអនកទទួលខុស្រតូវដំបូងកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
ឬ
ឬអ្វីេផ ង
ថ នសិក េឡើយ
្ដ ល ឬករបំប៉នបែនថម
ដល់កម្លំងពលកមមឯកេទសរបស់ខួ្លន ។ ដំ
ក់កលេនះ ជដំ
សេ្រមចថ្រតូវបន្តដំេណើរករេនះ ដំ
ក់កល
ក់ែតងេស
្របធន- បទេនះ) ។
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
ក់កល យតៃម្លបឋមៃន
្រតូវវ ិភគឧបបត្តិេហតុឲយបនសុីជេ្រមជងេនះ
រ ីយ៉ូៃនករបណុ្ដ ះប
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
ថ នភព ។ េបើសិនជមនករ
្ដ ល
(សូម
នែផនកទី៥
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
េនកនុង ទក់ទិននឹង
31
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
៤. ្របេភទ និងេគលបំណងៃនស្តង់ ៤.១. ្របេភទៃនស្តង់
បណ្ដុះប
បណ្ដុះប
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
្ដ ល
្ដ ល
ស្តង់
ស្តង់ ប
បណុ្ដ ះប ្ដ លគឺជសំណុំសមតថភពសុីសង្វក់ និងមនន័យែដល្រតូវេរៀន ។ េគបេងកើត េនះេឡើងេទ មដំេណើរករមួយែដលគិតេទដល់ក ្ត េផ ងៗ ដូចជត្រមូវករៃនករបណុ្ដ ះ
្ដ ល
ថ នភពករងរ េគលបំណង ្រពមទំងមេធយបយេ្របើ្របស់េដើមបីេបើកករបណុ្ដ ះប
្ដ ល ។
ស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ លគឺជឧបករណ៍េយង ។ ស្តង់ បណុ្ដ ះប ្ដ លមួយចំែណក ឬទំងមូល មនលកខណៈជេសចក្ដីែណនំ15 ។ សមតថភពេនកនុងស្តង់ របណុ្ដ ះប ្ដ លរួមបញូច លនូវករពណ៌នពី លទធផលរ ំពឹងទុកេនចុងបញចប់ៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ។ សមតថភពទំងេនះជះឥទធិពលេ យផទល់េទ
េលើជេ្រមើសៃនសកមមភពអនុវត្តន៍ ប
និងសកមមភព្រទឹសីេ្ដ នកនុងករបេ្រង ន
្ដ លមិនមនទំងសកមមភពអនុវត្តន៍ ទំងខ្លឹម
រេមេរៀន ទំងយុទធ
។
ក៏ប៉ុែន្ត
ស្តង់
បណុ្ដ ះ ្រស្តបេ្រង ន េហើយគមនទំង
មេធយបយបេ្រង នេទៀតផង។ ស្តង់
យតៃម្ល មគគុេទទសក៍គរុេកសលយ និងស្តង់ េរៀបចំគរុេកសលយ និងសមភរៈបេ្រង នជអនកផ្ដល់នូវចំណុចលម្អិតេនកនុងករបេ្រង ន េហើយផ្ដល់នូវករែណនំេផ ងៗស្ដីពី វ ិធី
្រស្ត និងខ្លឹម
របណុ្ដ ះប
្ដ លេផ ងៗ (សូម
នមគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តទី៤ ទី៥ និងទី៦) ។
ស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ លក៏ជឧបករណ៍េយងផងែដរស្រមប់ករ យតៃម្លករសិក និងករទទួ ល គ ល់សមតថភព មបទពិេ ធន៍។ ដូេចនះ េដើមបីទទួលបនសញញប័្រត សិស ្រតូវែតបង្ហញឲយេឃើញថ ពួកេគចប់យកបនសមតថភពែដលបនកំណត់េនកនុងស្តង់
បណុ្ដ ះប
របណុ្ដ ះប ្ដ ល ។ ឧបករណ៍ យតៃម្លករ ្ដ ល និងកំណត់សុពលភពចំេណះដឹង ្រតូវបេងកើតេឡើងឲយ្រសបេទ មឯក រេនះ ។
សមតថភពគឺជទិសេ
ែដល្រតូវែតបំេពញេនកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ ល៖ ករទទួលបនសមតថភព
នីមួយៗគឺជករចំបច់េដើមបីទទួលបនសញញប័្រត។ ដូេចនះ ស្តង់ េដើមបី យតៃម្លករសិក
។
របណុ្ដ ះប ្ដ លគឺជឧបករណ៍េយង ចឲយេគធនបននូវភពដូចគនចំេពះ សិស ទំងអស់ កនុងេគលេ
សមភព និងយុតិធ ្ត ម៌ ។ ទីបញចប់ ស្តង់
របណុ្ដ ះប ្ដ ល គឺជ្របភពព័ត៌មនេពញេលញេលើសមតថភព រ ំពឹងទុក ស្រមប់ករបំេពញករងរកនុងមុខរបរ មួយ េឆពះេទកន់ត្រមូវករចំបច់ៃនទីផ រករងរ ។ ស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ លែចកេចញជពីរែផនក ។ ែផនកទី១ មនលកខណៈទូេទែចកជបួនចំណុច៖ េគលបំណងៃនស្តង់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល េគលបំណងអប់រ ំ បញជីសមតថភពែដលរ ំពឹងទុកនិង ងវតថុ បំណងៃនករបណុ្ដ ះប
សមតថភពនីមួយៗ ។
្ដ ល។ េនកនុងែផនកទីពីរៃនស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ លមន េរៀប ប់ពីសមសភពៃន
េដើមបីយល់្របធនបទឲយបនចបស់ជងេនះសូម
15
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
នស៊ុមទី៦
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
32
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
៤.២. េគលបំណងៃនស្តង់
បណ្ដុះប
្ដ ល អ្វីជស្តង់
បណុ្ដ ះប
បណ្តុះប
្ដ ល
្ត ល?
េគលបំណងៃនស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ លបក្រ យបង្ហញនូវករត្រមង់ទិស ជពិេសស េនកនុងករ េគលបំណងទំងេនះក៏មនេលើកយកេគលបំណងទូេទៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល
បណុ្ដ ះប ្ដ ល ។ វ ិជជជីវៈមកបង្ហញេឡើងវ ិញផងែដរ ។ េគលបំណងៃនស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ ល បង្ហញជូននូវលទធផលែដលរ ំពឹងទុកេនេពលចប់ករ ្ដ ល និងករពណ៌នទូេទេលើមុខរបរ ។ េគលបំណងទំងេនះេលើកេឡើងពី ថ នភពៃនមុខ
បណុ្ដ ះប របរែដលកំណត់េ
យស្តង់
បណុ្ដ ះប ក់ែតងេឡើង
្ដ ល
។
គឺជករបញ ជ ក់ឲយបនចបស់ពីេគលបំណងៃនស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ លែដល េ យេ្របើពកយេពចន៍ដូចតេទេនះ៖ “ស្តង់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល (េឈមះៃនស្តង់ ) មនេគលបំណងបណុ្ដ ះប ្ដ លបុគគលទំង យឲយេចះបំេពញករងរកនុងមុខរបរ (េឈមះមុខរបរ)”។
ករពណ៌នទូេទេលើមុខរបរែដលចង់បន គឺជករសំេយគមុខងរែដលជប់ទក់ទង ។
េ្រចើន
ែតមនែដនសំខន់ៗ និងវ ិស័យសកមមភពេផ ងៗ ឧបករណ៍បេចចកេទស ឬឧបករណ៍បេចចកវ ិទយេផ ង ៗែដលយកេទេ្របើ្របស់ និងករទទួលខុស្រតូវសំខន់ៗែដលជប់ពក់ព័នធ ។ ករសំេយគេនះ ទទួល បនពីព័ត៌មនែដលមនេនកនុងរបយករណ៍វ ិភគ
កំណត់យកសមតថភព ។
េនខងេ្រកមេនះ
ថ នភពករងរ និងជេ្រមើសែដលេធ្វើរច ួ េនកនុងខណៈ
ស្ដីពីេគលបំណងៃនកមមវ ិធីេរៀបឥដ្ឋ-សង់
េគេឃើញមនឧទហរណ៍មួយ
អគរ16 ។ េគលបំណងៃនកមមវ ិធី
េរៀបឥដ្ឋ-សង់អគរ
េគលបំណងៃនកមមវ ិធី
របរេរៀបឥដ្ឋ-សង់អគរ។
េ្រត មេរៀបចំបេ្រង នឲយេចះបំេពញករងរកនុងមុខ
កមមវ ិធីេនះសំេ
បណុ្ដ ះប ្ដ លជងេរៀបឥដ្ឋ-ជងសង់អគរឲយេចះេធ្វើករ េនកនុងវ ិស័យ សកមមភពេផ ងៗែដលពក់ព័នធ ជពិេសសនឹងឧស ហកមមសំណង់ គឺេនកនុងែផនកលំេន- ្ឋ ន ថ ប័ន និង
ពណិជជកមម ្រពមទំងកនុងវ ិស័យសំណង់សុីវ ិល និងផ្លូវថនល់។
ជងេរៀបឥដ្ឋ-ជងសង់អគរ្រតូវបំេពញមុខនទីេផ ងៗដូចជ យតៃម្លបរ ិមណ េ្រគ ងសំណង់ចំ បច់ស្រមប់េរៀបចំករងរ ឧបករណ៍ទំងេនះរួចេហើយ
និង
ំបេងគលបញឈររត់្រតង់គន
េធ្វើរបង្រពំ
និងព្រងប។
េគ
ចយកឧបករណ៍ចូកេទ
យលបយបយអ
េនេពលេរៀបចំ
េដើមបីភជប់សមសធតុ
សំណង់ជេ្រចើនដូចជឥដ្ឋ បនទះេបតុង និងថម ។ េនកនុងេពលេរៀប ករតេ្រម បេនះ្រតូវេធ្វើេឡើងេ យេ្របើ ឧបករណ៍ែដលមនកំណត់េនកនុងែផនករ និងករប៉ ន់ ម នតៃម្ល។ េដើមបីអនុេ មេទ មឯក រេនះ
េនទីេនះពកយ« កមមវ ិធី » មនន័យដូចពកយ« ស្តង់
16
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
បណុ្ដ ះប
្ដ ល » ែដរ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
33
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
និងេដើមបីធនបននូវគុណភពករងរទំងមូល េគ្រតូវកត់ ឬផ្ដច់វតថុខ្លះ េ
ឬឧបករណ៍ខ្លះដូចជ រ
រសំណង់ ឬម៉ សុីនកត់ េនេពល
្ដ ល
យេ្របើញញួរ កៃ្រន្តកត់ែដក
េគ្រតូវករកត់ឲយបន
្អ ត និ ងចបស់
ស់ល្អ ។ េនកនុងេពលកំពុងេរៀបជញ ជ ំង ជងក៏្រតូវបញូច លសមភរៈបនទប់បន ំមួយចំនួន េដើមបី្រទ្រទង់បនទុក ង ំ កុំឲយទឹក្រជប និងព្រងឹងសំណង់ទំងមូល ។ េនកនុងេពលបំេពញករងរ ្រតូវភជប់តំណ មែបប
េផ ងៗ
្រស័យេទ
មទី
ំងសំណង់ ្របឈមេទនឹង
កសធតុ ។ ភរកិចចទំងេនះ្រតូវបំេពញ
ំងែត
ពីេពលសង់រនទេម្ល៉ះ េដើមបីធនបននូវភពងយ្រសួលកនុងករបំេពញករងរ ។ សូមកត់សមគល់ផងែដរថ េនកនុងករជួសជុលអគរ េគក៏្រតូវករកម្លំងពលកមមែដលមនចំេណះដឹងចបស់ បេចចកេទសបនចបស់ ស់ពិេសសផងែដរ។ ្រសប
មេគលបំណងទូេទៃនករបណុ្ដ ះប
បំណង៖
ិ ជ ជីវៈ ្ដ លវជ
ស់
និងេចះ
កមមវ ិធី េរៀបឥដ្ឋ-សង់អគរ
មន
េធ្វើឲយសិស មន្របសិទធភពកនុងករបំេពញមុខរបរមួយ គឺ៖ -
ចឲយសិស េដើរតួនទី បំេពញភរកិចច និងសកមមភពពក់ព័នធនឹងករងរភ្លមៗ ចប់
ំងពី
េពលចូលដល់មជឈ ្ឋ នករងរ ។ -
ចឲយសិស មនករវ ិវត្តន៍្រតឹម្រតូវ េនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ (ែដលត្រមូវឲយមនចំេណះដឹង និង បំណិនបេចចកេទស និងបេចចកវ ិទយ េនកនុងទំនក់ទំនង ករេ ះ្រ យបញ ្ហ ករសេ្រមចចិត្ត សីលធម៌ វ ិជជជីវៈ សុខភព និងសុវតថិភព ។ល។)
ិ ករងរ គឺ៖ ជួយឲយសិស ចូលេទកនុងជីវត - េធ្វើឲយសិស
គ ល់ទីផ រករងរជទូេទ ជពិេសសបរ ិបទៃនមុខរបរែដលេគេ្រជើសយក ។
- នំឲយបុគគលេនះយល់ដឹងពីសិទិធ និងករទទួលខុស្រតូវជពលកររបស់ខួ្លន ។
ជួយឲយសិស មនករវ ិវត្តន៍ និងបំប៉នចំេណះដឹងវ ិជជជីវៈឲយបនកន់ែតសុីជេ្រម គឺ៖ - ជួយេធ្វើឲយបុគគលេនះព្រងីកស្វ័យភព និងសមតថភពសិក របស់េគ ្រពមទំងឲយេគេចះវ ិធី សិក
្រស្ត
។
- ជួយេធ្វើឲយបុគគលេនះយល់ពីេគលករណ៍ទក់ទងេទនឹងបេចចកេទស និងបេចចកវ ិទយ ែដលេគ េ្របើ្របស់ ។ - ជួយេធ្វើឲយបុគគលេនះព្រងីកសមតថភពកនុងករសែម្ដងេចញ កនុងករៃចន្របឌិត គំនិតផ្ដួចេផ្ដើម និង គំនិតបេងកើតសហ្រគស (esprit d'entreprise) ។ - ជួយេធ្វើឲយបុគគលេនះេចះ្របកន់យកនូវឥរ ិយបថចំបច់ េដើមបីទទួលបនេជគជ័យកនុងករងរ ឲយេគេចះព្រងីកគំនិតទទួលខុស្រតូវ និងេចះកំណត់ត្រមង់េទរកលទធផលដ៏លឥ ្អ តេខចះ ។
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
34
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ិ ជ ជីវៈរបស់បុគគលេនះ គឺ៖ ជួយស្រមួលដល់ករផ្លស់ទីកុងវ ន ជ
- ជួយេធ្វើឲយបុគគលេនះេចះ្របកន់យកនូវឥរ ិយបថវ ិជជមន ចំេពះករផ្លស់បូរេផ ្ដ ងៗ ។
- ជួយេធ្វើឲយបុគគលេនះេចះរកមេធយបយេរៀបរយ ឲយេចះវ ិវត្តេឆពះេទរកសហ្រគិនភព ។
៥. េស
រ ីយ៉ៃូ នករបណ្ដុះប ករផលិតេស
ជីពរបស់ខួន ្ល
ជពិេសសជួយបំផុសេគ
្ដ ល
រ ីយ៉ូៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
ជចំណុចសំខន់ៃនដំេណើរករ
ក់ែតងស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ ល ។ ករផលិតេនះអនុញញតឲយេគេធ្វើជេ្រមើសសមតថភព ែដលបនមកពីករវ ិភគ ថ នភព ករងរេនកនុងសកមមភពែដលេគ ចសេងកតេមើលបន និងលទធផលែដលេគ ច ស់ែវងបន ។ ករ សិក យកសមតថភពរបស់សិស និងករ យតៃម្លករសិក សុទធែតែផ្អកេទេលើករវ ិភគេនះ ។ េគបែនថមេទេលើេស សមតថភពនីមួយៗ
រ ីយ៉ូៃនករបណុ្ដ ះប
្រពមទំងករ
ក់ែតងលំ
្ដ ល េ
យករកំណត់ចំនួនេម៉ ងបេ្រង ន េទ
ប់ៃនករសិក
(séquence)
ែដលជលំ
ប់លំេ
ម
យសុី
សង្វក់គនចំេពះករសិក សមតថភពនីមួយៗ ។ ករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ ល មិនែមនក្រមិតែត្រតឹមករបង្ហញឲយេឃើញចបស់នូវបញជី សមតថភពចំបច់ស្រមប់បំេពញករងរកនុងមុខរបរមួយែតប៉ុេ ្ណ ះេទ ។ ករបេងកើតស្តង់ េនះក៏្រតូវផ្ដល់
ជូនអនកែដលចប់
រមមណ៍កនុងវ ិស័យេនះ ជពិេសសអនកបណុ្ដ ះប
មនែចងពីសមតថភពៃនមុខរបរ
្ដ ល និងសិស នូវឯក
មួយ
េនកនុងគេ្រមងបណុ្ដ ះប ែដលនំឲយទទួលបនសមតថភពទំងេនះផងែដរ ។
្ដ ល
រមួយែដល
េហើយែណនំនូវដំេណើរករ
ករបំេពញករងរកនុងមុខរបរមួយេ្របើ្របស់្រគប់សមតថភពទំងអស់ ។ េគែតងេឃើញមនទំនក់
ទំនងេទវ ិញេទមករ ងសមតថភពនីមួយៗ ែដលេគយកមកេ្របើកុងខណៈ ន មួយ េដើមបីបំេពញមុខនទី និង្របតិបត្តិករ ។ ទំនក់ទំនងគនេនះនឹងមនបង្ហញេនកនុង ងសមតថភព ។ ស្តង់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល ចឲយេគពិនិតយេមើលនូវទំនក់ទំនងគនេនះ រៈសំខន់ ជធតុសូលៃនស្ត ន ង់
េទ
េហើយ
បណុ្ដ ះ ប
ចបំែប្លង
្ដ ល ។
េនកនុងករពណ៌នសមតថភពែដលជ
ករផ្លស់បូ្តរេនះ ្រតូវនំេឆពះេទរកស្តង់
របណុ្ដ ះប ្ដ លែដលមនលកខណៈសម្រសប គឺេគរព មលកខណៈសមបត្តិ និងករទមទរេនកនុងមុខរបរ ។ ស្តង់ បណុ្ត ះប ្ត លេនះ្រតូវមនលកខណៈសុី
សង្វក់គនផងែដរ េដើមបី
ចរក លំនឹងរ ងសមសធតុេផ ងៗ េហើយ
លកខណៈសមបត្តិចុងេ្រកយេនះមនន័យថ ត្រមូវដល់មេធយបយែដលមន
និង្រតូវ
ចអនុវត្តបន និងសេ្រមចបន ។
សមតថភពកំណត់កុនងស្តង់
ក់ែតងស្រមួលេធ្វើយ៉ង
បណុ្ដ ះប ្ដ ល្រតូវែត ក់ែតង ឲយសិស ងយចប់យកសមតថភព
ទំងេនះផងែដរ ។
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
35
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
បេចចកេទសពីរែបបខុសគន្រតូវបនយកមកេ្របើ្របស់ស្រមប់ពណ៌នសមតថភព គឺករបក្រ ឲយេទជ
កបបកិរ ិយ និងករបក្រ
យឲយេទជ
យ
ថ នភព ។ បេចចកេទសទំងពីរមនពនយល់លម្អិតេន
កនុងែផនកទី៦ ។ ជករសំខន់
ស់
កនុងករពិនិតយឲយបនចបស់នូវទំនក់ទំនងរ ងសមតថភពេផ ងៗ រ ង សមតថភពនិងដំេណើរករៃនករងរ េដើ មបីកំណត់ឲយបនចបស់នូវព័ត៌មនែដល្រតូវពិនិតយ េនកនុងេពល ពណ៌នពីសមតថភព និងទំនក់ទំនងែដលផ រភជប់រ ងសមតថភពនន ។ ឧបករណ៍មូល ្ឋ នពីរែដល
េ្របើ្របស់ស្រមប់
ក់ែតងសមតថភព
េ្របើជថមីេដើមបីែកត្រមូវេស ៥.១.
មមុខរបរមនជ
រ ីយ៉ូៃនករបណុ្ដ ះប
ងសមតថភពេឆពះេទរក
ង និង
ងទំនក់ទំនង។ េគ្រតូវយក មក
្ដ ល។
ងវតថុបំណងៃនករបណ្ដុះប
្ដ ល
ករអនុវត្តទំនក់ទំនង្របតិបត្តិ ដំ
ក់កលទី១ៃនករបេងកើតេស
រយ ី ៉ូៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
គឺ្រតូវកំណត់្របេភទទំនក់ទំនង
រ ងសមតថភពពិេសសនិងសមតថភពទូេទ និង រ ងសមតថភពពិេសសនិងដំេណើរករៃនករងរ ែដល បណុ្ដ ះប ្ដ ល ។ េដើមបីេធ្វើែបបេនះ ងសមតថភពែដល្រតូវបង្ហញេនកនុងសមតថភព មមុខរបរ ។
្រកុមករងររក ទុកស្រមប់បំេពញករពណ៌នសមតថភពៃនស្តង់ បន េគ្រតូវេ្របើ
េយើងនឹងចងចំថ
ងសមតថភព្រតូវបង្ហញពី៖
-
េឈមះមុខរបរ
-
សមតថភពពិេសសេនេលើជួរឈរ (សមតថភពពិេសស ្រតូវសរេសរពីេលើចុះេ្រកម មក្រមិត
-
ំញ ុ ំរបស់
ឬេទ
មលំ
ពកយេពចន៍បញ ជ ក់ពីសមតថភពទូេទ
ប់ៃនករ្របតិបត្តិកុងមជឈ ន ្ឋ នករងរ)
និងដំ
ក់កលៃនដំេណើរករងរពីេឆ្វងេទ
្រស័យេទ ្ដ ំ
េនេលើ
ជួរេដក ។ -
េលខេរៀងសមតថភព
(េលខៃនសមតថភពនីមួយៗ្រតូវចុះេ
យគិតដល់សមតថភពទូេទមុននឹង
េរៀនយកសមតថភពពិេសស) ។ -
ទំនក់ទំនងមុខងរ រ ងសមតថភពទូេទ និងសមតថភពជក់
ក់ () និងរ ងដំ
ក់កល
េផ ងៗ និងសមតថភពជក់
ក់() (ទំនក់ទំនងមុខងរ() បង្ហញថមនទំនក់ទំនងរ ង
សមតថភពទំងពីរេនះ
ចបស់ជងេនះេទេទៀត បង្ហញថសមតថភពទូេទមនលកខណៈ
ចំបច់ េនខណៈបំេពញសមតថភពពិេសស េនេលើទីផ រករងរ ។ ចំែណកឯដំេណើរករករងរ វ ិញ មនលំ ដំ
-
ប់លំេ
យដូចែតគនេទ
។
រ ីឯករមនទំនក់ទំនងមុខងរ()
ក់កលមួយ្រតូវបនេធ្វើេឡើងកនុងេពលបំេពញសមតថភពពិេសសេនេលើទីផ រករងរ) ។
ក្រមិត
ំញ ុ ំែដលបន យតៃម្ល (េនកនុងេពលបេងកើតស្តង់
អនុញញតឲយេគែចករយៈេពលសិក
េ
បណុ្ដ ះប
្ដ ល ឬដំេណើរករសិក
យែផ្អកជពិេសសេទេលើភព
នីមួយៗ) ។ មគគុេទទសក៍ វ ិធី
មនន័យថ
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
ំញ ុ ំេនកនុងសមតថភព
36
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
-
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ចំនួនសរុបៃនសមតថភពទូេទេនចុងបញចប់ៃនអ័ក េដក ចំនួនសរុបៃនសមតថភព ពិេសសេនចុង បញចប់ៃនអ័ក ឈរ ។
-
ករពនយល់និមិត្តសញញែដលេ្របើ្របស់ ។ េដើមបីបំេពញ
ងខងេលើ េ
យមនបញូច លេនកនុង ងេនះនូវទំហំៃនករ «បណុ្ដ ះប ្ដ ល» និងេដើមបីេធ្វើករេ្រជើសេរ ើសែដលនំឲយមនករបេងកើតស្តង់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល េគ្រតូវវ ិភគលកខណៈសមបត្តិ របស់សមតថភពនីមួយៗ រួចេហើយេគពិនិតយ្របេភទទំនក់ទំនងែដលមន រ ងលកខណៈសមបត្តិទំងេនះ
និងទំនក់ទំនងែដលេគចង់រក ទុកស្រមប់ករពណ៌នលម្អិតៃនសមតថភពរបស់សង ្ត ់ ។
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ករអនុវត្តទំនក់ទំនងមុខងរ រ ងសមតថភពពីរ បញ ជ ក់ថេគសេ្រមចចិត្តអនុវត្តទំនក់ទំនង ែដលមនេនេលើទីផ រករងរេនកនុងស្តង់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល ។ ពិេសស្រតូវគិតេទដល់ទិដ្ឋភពែដលេចញពីសមតថភពទូេទ ។ ក៏ដូចគនចំេពះទំនក់ទំនងរ ងដំ សមតថភពពិេសស
។
ករពណ៌នពីសមតថភព
ក់ កលៃនដំេណើរករបំេពញករងរមួយ
ករអនុវត្តទំនក់ទំនងមុខងរ
ករបំេពញករងរជមួយនឹងសមតថភពពិេសស ្រសុង ឬមួយែផនកេនកនុងខណៈ
ដូេចនះ
រ ងដំ
បង្ហញថដំ
ក់ កលមួយ
ជមួយនឹ ង ឬេ្រចើនៃនដំេណើរ
ក់កលេផ ងៗនឹង្រតូវ
ក់ែតងលម្អិតៃនសមតថភពេនះ ។
ក់បញូច លទំង
កនុងករណីទំងពីរ ព័ត៌មនស្ដីពីសមតថភពននបញូច លគនេទកនុង ងទំនក់ទំនងជួយដល់ករ េ្រជើសេរ ើសព័ត៌មនឲយបនសម្រសប និងករ ក់ែតងសមតថភពបនជ ថ ពរ ។ ទីបញចប់ករែដលេយើងមិន
ក់សញញ () ឲយេទជពណ៌េខមបង្ហញថ េទះបីជទំនក់ទំនង
ទំងេនះមនេនេលើទីផ រករងរក៏ពិតែមន េទកនុងករបេងកើតសមតថភពពិេសសេនះ ។ ជឧទហរណ៍េនកនុង
ចិត្តរក ទុក មុខរបរ។
ងែដលបង្ហញជូនេនខងចុងែផនកេនះ
ស្រមប់ករបណុ្ដ ះប
ឧទហរណ៍
ពិេសសេរៀបផទំងថម
ែតទំនក់ទំនងទំងេនះមិន្រតូវបន ប់បញូច លេ
្រកុមករងរផលិតបនសេ្រមច
្ដ លនូវទំនក់ទំនងមុខងរជេ្រចើនែដលមនេនកនុងករបំេពញ
េយើងបនវ ិនិច័ឆយថេនកនុងេពលបណុ្ដ ះប
និងឥដ្ឋឲយ្រតង់
យផទល់
្ដ លែដលពក់ព័នធេទនឹងសមតថភព
េគ្រតូវបេ្រង នឲយបនសុីជេ្រមអំពីសមតថភពបងករដល់ករប៉ះពល់
សុខភព សុវតថិភព និងរូបកយេនេលើករ ្ឋ នសំណង់ ្រពមទំងសមតថភពេរៀបចំ និងត្រមង់បយអ ។ េយើងនឹងេឃើញេនកនុងចំណុច៦.២ៃនមគគុេទទសក៍េនះថេតើទំនក់ទំនងមុខងរេនះនឹងយកេទអនុវត្តន៍
រេបៀប
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
េនកនុងករពណ៌នសមតថភពពិេសសែដលមនេឈមះថេរៀបផទំងថម និងឥដ្ឋឲយ្រតង់ ។
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
37
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពផទល់ៃនករបណុ្ដ ះប េទះបីជស្តង់
សមតថភព
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
មមុខរបរ
បង្ហញយ៉ ងេពញេលញនូវសមតថភព
វ ិនិច័ឆយចំេពះលទធផលរបស់ខួ្លនផទល់ ឬពក់ព័នធនឹងមុខងរនីមួយៗយ៉ ង ែដល
ចជួយដល់ដំេណើរករបណុ្ដ ះប
ងរេឡើយ ។ េគក៏ បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ក្ដី ែត មិនមនបំណងេផ ង
្ដ លសិស
និងស្រមួលដល់ករបញូច លសិស េនះកនុងសងគមករ ចបែនថមសមតថភពមួយចំនួន (ែដលេនទីេនះចត់ទុកថជសមតថភពផទល់ៃនករ
្ដ ល) ែដលមិនេចញផទល់មកពីសង ្ត ់
សមតថភពទំងអស់េនះ
េចញេ
សមតថភព
មមុខរបរេឡើយ ។
យផទល់ពីេគលបំណងទូេទៃនករបណុ្ដ ះប
សមតថភពទំងេនះស្រមប់ធននូវករសិក ឲយបនេពញេលញបំផុតេ កនុងជីវ ិតករងរ និងករផ្លស់ទីកុងករងររបស់ ន សិស ។ គឺជសមតថភពែដលេគ
យល់ដឹងទូេទអំពីដំេណើរករៃនករបណុ្ដ ះប
។
យស្រមួលដល់ករបញូច លេទ
បណុ្ដ ះប ្ដ លភគេ្រចើន ។ ែដលសិស េនះ្របថនចង់ចប់យក
ចជួយឲយ ្រពមទំងករ
្ដ លែដលេគបង្ហញចំេពះសិស េនះ ។ ដំេណើរករែបប
េនះស័កិ្ដសមនឹងចូលរួមចំែណកកនុងករត្រមង់ទិសវ ិជជជីវៈចប់ពីេពលេផ្ដើមករបណុ្ដ ះប សមតថភពដៃទេទៀត ឲយសិស មនក់ៗ
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ចេឃើញមនេនកនុងស្តង់
សិស មនក់ៗយល់ជអបបបរមពីតថភពៃនមុខរបរ
យ៉ ង
និងលកខណៈ
ចេផ្ដតេទេលើករេធ្វើកមមសិក កនុងមជឈ ្ឋ នករងរ ចទក់ទងមជឈ ្ឋ នករងរ រួមមន ៖
-
កមមសិក សេងកត
-
កមមសិក បញូច លេទកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ
្ដ លេម្ល៉ះ ។
េហើយមនបំណងេធ្វើ
កមមសិក សេងកតេ្រចើនែតេធ្វើេឡើងកនុងរយៈេពលខ្លី និងេធ្វើេឡើងកនុងេពលចប់េផ្ដើមបណុ្ដ ះប
្ដ ល ។
រ ីឯកមមសិក បញូច លេទកនុងមជឈ ្ឋ នករងរវ ិញមនបំណងផ្ដល់ដល់សិស នូវបទពិេ ធន៍ដំបូងៗកនុងករ ងរ និងស្រមួលដល់ករចូលេទកនុងមជឈ ្ឋ នករងររបស់សិស ។ កមមសិក េនះេ្រចើនែតេធ្វើេឡើងកនុង េពលបញចប់ករបណុ្ដ ះប សប្ដហ៍េ
យេទៀងទត់។
ដំបូងៗេនះ េគ
្ដ ល
េហើយ
េនទីេនះ
ចឲយសិស ចូលេទកនុងមជឈ ្ឋ នករងររយៈេពលពីរ
សិស ្រតូវចូលរួមបំេពញករងរេផ ងៗ។
បទពិេ
ឬបី
ធន៍វ ិជជជីវៈ
ចជួយឲយសិស ងយចូលេទកនុងទីផ រករងរ ។ ចេ្របើ្របស់មេធយបយេនះឲយកន់ែតេ្រចើនជងេនះ ដូចជ បែនថមសមតថភពទក់ទងនឹងករ
ែស្វងរកករងរ ករេរៀបចំ្របវត្តិរប ូ និងករសមភសន៍េ្រជើសេរ ើសបុគល គ ិក ។ ចុងបញចប់េនកនុងករណីែដលករងរស្វយត ័ មនទំហធ ំ ំ
មិនផ្លូវករេគ
ចបែនថមសមតថភពកនុងវ ិស័យសហ្រគិនភពេ
ឬេនេពលែដលករងរសថិតេនកនុងវ ិស័យ
យមនទំនក់ទំនងជមួយនឹងករបេងកើត និង
ករ្រគប់្រគងសហ្រគសខនតតូច ។ រយៈេពលបណុ្ដ ះប មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្ដ ល
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
38
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បនទប់មកេទៀតេគ្រតូវេធ្វើករកំណត់រយៈេពលបណុ្ដ ះប
និងករសិក សមតថភពនីមួយៗ ។ ថិរេវ
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
្ដ ល
ែដល្រតូវរក ស្រមប់ករបេ្រង ន
េនះ្រតូវ ប់បញូច លទំងេពលេវ
ស្រមប់បេ្រង ន្រទឹសី្ដ ករ
អនុវត្ត និងករ យតៃម្លករសិក ែដលទក់ទងនឹងសមតថភពនីមួយៗ ។ ពុំមនដំេណើរករ
មញញ ស្រមប់កំណត់ចំនួនេម៉ ង ស្រមប់សមតថភពនីមួយៗេឡើយ។ េនទី
េនះ មនកររួមបញូច លគនរ ងជំនញ និងបទពិេ ្ដ ល ។ ជំនញរបស់អនកជំនញខងវ ិធី
ប
ធន៍ៃន្រកុមអនកទទួលខុស្រតូវ
្រស្ត ្រតូវបែនថមេ
ក៏ដូចជចំេណះដឹងរបស់គត់េលើែផនកមុខរបរ ។ េយង ចូលរួម ឬពិេ្រគះយ៉ ង
យបទពិេ
ក់ែតងស្តង់
របណុ្ដ ះ ធន៍របស់អនកបណុ្ដ ះប ្ដ ល
មេសចក្ដី្រតូវករ ្រកុមករងរនឹងេមើលថេតើ្រតូវ
ជមួយនឹងអនកែដលយល់ដឹងចបស់ពីសំណុំសមតថភពរបស់មុខរបរេនះ ។
ករកំណត់ចំនួនេម៉ ងចំបច់េដើមបីសិក សមតថភពមួយ គឺជបញ ្ហ ៃនករ យតៃម្លផទល់ខួ្លន។ ករ
ចង់បនករ្រពមេ្រព ងគនមួយពក់ព័នធនឹងរយៈេពលគិតជេម៉ ង ឥតបនផល។
េគគួរែតកំណត់រយៈេពលមួយេ
យេ្របើឯក
ចនំឲយមនករពិភក គនែវងឆងយ
េពលេវ
ែដលមនលកខណៈែវងជងេនះ
េហើយែដលេគេ្របើេធ្វើជមូល ្ឋ នកនុងករេរៀបចំគរុេកសលយ ។ ជឧទហរណ៍េគ
ចេ្របើបណំុ្ដ េពលេវ
ចំនួនឯក
ចំនួន១៥េម៉ ង ។ ដូេចនះអ្វីែដល្រតូវេធ្វើេនះគឺ្រតូវកំណត់
ៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ែដល្រតូវេ្របើស្រមប់ករបេ្រង នសមតថភពនីមួយៗ ។ ដូចមនេលើក េឡើងេនកនុងមគគុេទទសក៍សីព ្ដ ីេគលគំនិត និងករបេងកើតស្តង់ រ សមតថភព មមុខរបរ គឺថ្រតូវេចៀស ង
បំែបកជែផនកតូចៗ ឬផ្ដំុករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ។ េគ ចទទួលបនលំនឹងេនះបន េ យេចៀស ង ក់ែតង សមតថភពៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ លែដលតិចជង២ឯក (៣០េម៉ ង) ឬេលើសពី៨ឯក (១២០េម៉ ង) ។ េគ ចផ្ដល់នូវលំនឹងេឡើងវ ិញមួយចំែណកេទេលើរយៈេពលស្រមប់សមតថភពមួយ
េពលេវ
យសេ្រមចចិត្តេផទរ
េនះមួយចំែណក េទឲយសមតថភពមួយេនះ ឬមួយេនះេនកនុងករណីចំបច់ ។ េគក៏
សមតថភព
ចេ្របើ្របស់
ងែដលមនេនកនុងមគគុេទទសក៍ ស្ដីពីទស នទន និងករបេងកើតស្តង់ មមុខរបរ េដើមបីកំណត់រយៈេពលស្រមប់ករបេ្រង នសមតថភពនីមួយៗ េ យេធ្វើករស្រមប
ែដលចំបច់។
ដំេណើរករេនះគឺ្រតូវគិតគូរដល់េពលេវ
មជឈ ្ឋ នករងរ ដល់ក្រមិតៃនភព មនចុះេនកនុង
ងទំនក់ទំនង។
េគផ្ដល់េពលេវ េពល្រប
មួយចំនួនដល់ករចង្អុលបង្ហ្ញសមតថភព
ក់្របែហលែដលចំបច់ស្រមប់ករបំេពញសមតថភព
រ ីយ៉ូតំ
ករសិក
កំណត់ស្រមប់ករសិក សមតថភពមួយកនុង
ំញ ុ ំៃនករងរែដលពក់ព័នធ និងដល់
ស្រមប់ករចង្អុលបង្ហ្ញែដលពក់ព័នធនីមួយៗ។ េស
េ
17
ងឲយែបបបទៃនករេធ្វើសកមមភពសិក
និងេ
។ េ
ំងឌីកទ័រសមតថភពែដល
បនទប់មក
េគគណនរករយៈ
យបូកបញូច លេពលេវ
េគបំេពញលំ
ត់េនះេ
ែដលទុក យបេងកើតជ
(សកមមភពអនុវត្តន៍) ្រពមទំងែបបបទ យតៃម្ល
យពិនិតយេមើលេឡើងវ ិញេទេលើចំនួនេពលេវ
ែដលផ្ដល់ឲយសមតថភពនីមួយៗ ។
េពលេវ
ែដលេយើងេ្របើ ្របស់រម ួ មនស្រមប់សកមមភពសិក សកមមភពបេ្រង ន្រពមទំងករ យតៃម្លកុងេពលសិ ន ក រស្តង់ ស្រមប់ យតៃម្ល ករ្របឡង។ សូម នចំណុចេនះ េនកនុងមគគុេទទសក៍ទី៥ េគលគំនិតបេងកើត និ ងករេរៀបចំឯក
និង
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
39
17
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភព
គិតជេពលេវ
កនុងករបំេពញ
ករងរ
បណុ្ដ ះប
ក្រមិតៃនភព
ំ
ញ ុ ំ
(១-១០) សមតថភព ក
ប៉ុនមនសប្ដហ៍ …........... ប៉ុនមនឆនំ …........... ប៉ុនមនសប្ដហ៍ …........... ប៉ុនមនឆនំ …...........
លំេ
យ
ង
។
េ
្ដ ល
្របស់
ដូេចនះេគ្រតូវេគរពេទ
ំញ ុ ំៃនសមតថភពេនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ
នំឲយេគ្រតូវពិនិតយេឡើងវ ិញនូវលំ
ប់
យែផ្អកេទេលើដំេណើរករដូចគនេទនឹងដំេណើរករែដលេ្របើ
ងសមតថភពែដរ េគេឃើញមនលំ ។
សមតថភព
ក់េលខេរៀងសមតថភព
និងេលខេរៀងរបស់
នីមួយៗេនកនុង
សរុប
...
ក់បញូច លសមតថភពផទល់េទកនុងករបណុ្ដ ះប
្របស់េនកនុងេពលសង់
េ្របើ
ករចង្អុលបង្ហញ ៣
ប៉ុនមនែខ …...........
ករ
េពល
ករចង្អុលបង្ហញ ១ ករចង្អុលបង្ហញ ២
ប៉ុនមនៃថង …...........
ង និងករ
េពល
ករចង្អុលបង្ហញ ៣ ...
ប៉ុនមនែខ …...........
ករបំេពញបេង្ហើយ
ករចង្អុល បង្ហញស្ដព ី ី
ករចង្អុលបង្ហញ ១ ករចង្អុលបង្ហញ ២
ប៉ុនមនៃថង …...........
សមតថភព ខ
្ដ ល
ប់ និងេលខេរៀងែដលចុះេលើសមតថភព
មករបង្ហញមុនៗ
េ
យែផ្អកេទេលើក្រមិតៃនភព
យបញូច លសមតថភពផទល់ៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល េទ ប់ែដលេ្រគងទុកស្រមប់ករសិក យកសមតថភព កនុងេស រ ីយ៉ូៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ។
មលំ
ជឧទហរណ៍
េ
ងកមមវតថុៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ លែដលនឹងបង្ហញជូនេនកនុងទំព័របនទប់ខងមុខ
េនះ េលើកយកសមតថភពចំនួន១២ ពីកុង ន ងមកបង្ហញេឡើងវ ិញ េហើយបែនថមសមតថភពពីរេទៀតែដល ជសមតថភពផទល់ៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ។ សមតថភពទី១ េ្របើ្របស់េពលេវ ៣០េម៉ ង ជួយសិស ឲយ ដឹងថខ្លួនេគសថិតេន្រតង់
េចះបនប៉ុនមនភគេបើេ្រប បេធៀបេទនឹងត្រមូវករមុខរបរ និងដំេណើរករ
ៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ។ សមតថភពទី២ េ្របើ្របស់េពលេវ ១២០េម៉ ង មនេគលបំណងស្រមួលដល់ ករចូលខ្លួនេទកនុងទីផ រករងរ ។ ករបញូច លសមតថភពថមីទំងពីរេនះ េទកនុង ងកមមវតថុៃនករបណុ្ដ ះ
ប
្ដ ល ែដលេ្រគងទុកស្រមប់េពលេផ្ដើម និងេពលបញចប់ករបណុ្ដ ះប
វ ិញនូវករ
ប
ក់េលខេរៀង និងគំ
ៃនករបណុ្ដ ះប
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
តពីករបង្ហញសមតថភពទូេទ ។
ងកមមវតថុៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ ល ពីករ
្ដ ល នំឲយមនករពិនិតយេឡើង
្ដ ល គឺជ
ងែដលបនពីករបញូច លសមតថភពផទល់ៃនករបណុ្ដ ះ
ក់េលខេរៀងថមី និងពីរយៈេពលែដល្រតូវេ្របើស្រមប់សមតថភពនីមួយៗ ។
្ដ លបង្ហញនូវព័ត៌មនបែនថមទក់ទិននឹងករអនុវត្តទំនក់ទំនងមុខងរ
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
ងកមមវតថុ
្រពមទំង
40
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពែដល្រតូវបនបំែប្លងឲយេទជ
កបបកិរ ិយ
(C)
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
និងសមតថភពែដល្រតូវបនបំែប្លងឲយេទជ
ថ នភព (S) ែដលបនបង្ហញជូនេនកនុងែផនកទី៦ ។ ករ
ក់ែតងេស
សមតថភពែដលេចញពីសង ្ត ់
រ ីយ៉ៃូ នករបណុ្ដ ះប សមតថភព។
្ដ លមួយ
ចនំឲយមនករផ្លស់បូរេផ ្ដ ងេទៀតដល់
េហតុដូចេនះេហើយ
ប
្ដ លែដលេ្រគងទុក េគ
ចេធ្វើករផ្លស់បូរករ ្ដ
រំ
យសមតថភពខ្លះបញូច លគន ឬបំែបកសមតថភពខ្លះេចញពីគន។ ករសេ្រមចចិតផ ្ត ្ល ស់បូរសមតថ ្ដ ភព
ខ្លះេចញពីគន្រតូវេធ្វើេឡើងេ
មបរ ិបទ
និង្របេភទៃនករបណុ្ដ ះ
ក់ែតងសមតថភព ផ្លស់បូរលំ ្ដ
មួយពីកុងស្ត ន ង់
រសមតថភព
ប់តូចៗៃនសមតថភព
មមុខរបរ ឬបំែបកសមតថភព
យពិេ្រគះេយបល់ជមួយនឹងអនកែដលបនចូលរួមផ្ដល់សុពលភពដល់សង ្ត ់
រេនះ ។ េ
យឥតេលើកយកដំេណើរករផ្ដល់សុពលភពទំងមូលមកនិយយេឡើងវ ិញ េគចំបច់្រតូវធន
ថ បនេគរព
មទំនក់ទំនងសុីសង្វក់គនជមួយនឹងករងរ ្រពមទំងបនេគរពេយបល់អនកតំ
កនុងពិភពករងរែដលបនចូលរួមវ ិភគ
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
ង
ថ នភពករងរ ។
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
41
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ងកមមវតថុៃនករ
បណុ្ដ ះប
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
សមតថភពទូេទ
ដំេណើរករ
្ដ ល
រយៈេពល (េម៉ង)
10
S
S
C
C
C
C
30
30
30
30
60
45
េរៀបចំ តំណ
ហៈេ និងកត់េ
យែផនករ និងករប៉ ន់
េរៀបចំ កិចចករមុននឹងេរៀបឥដ្ឋ
6
េរៀបថម និងឥដ្ឋឲយ្រតង់
5
C
120
េរៀបថម និងឥដ្ឋេកៀនៗ
6
C
90
8
C
90
9
C
90
11
C
45
12
C
90
13
C
30
ចូលកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ
14
S
120
ចំនួនសមតថភព
8
សង់ និងជួសជុលថម និងឥដ្ឋ ែបបធមម
ៗ
ងសង់ែបប
ំញ ុ ំ
សង់ និងជួសជុលជមួយនឹង េ្រគ ងសំណង់្រ ៃចន និង
ប់ ៗ
ក់ថមធមមជតិ និងថម
សិបបនិមិត ម សង់
និងជួសជុលេជើង្រកន
កេម្ដ និ ងបតេជើង្រកន
ចំនួនសមតថភព
7
សម្អត
4
ទញតំណ
3
េរៀបចំ សមភរៈ និងសមសធតុេផ ងៗ
2
យអុកសុីែហ ន
1
ម នតៃម្ល
ផ ធមម
ថ នភព
បក្រ
កបបកិរ ិយ/
េរៀបចំ រនទ
េលខ
េរៀបចំ និងត្រមង់បយអ
រយៈេពល (េម៉ ង)
េលខ
សមតថភពពិេសស
កបបកិរ ិយ/
ថ នភព
….....................
បងករដល់ករប៉ះពល់សុខភព សុវតថិភព និងរូបកយេនេលើ
…......................
ករ ្ឋ នសំណង់
ម
្ដ ល
ប់
បណុ្ដ ះប
ករេធ្វើ្រ
ដឹងថខ្លួនេចះអ្វីខ្លះេធៀបេទនឹងមុខរបរ និងដំេណើរករ
េរៀបឥដ្ឋ-សង់ផទះ
14
មនទំនក់ទំនងមុខងរ ករអនុវត្តទំនក់ទំនងមុខងរ មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
42
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ងទី៤ ករវ ិភគបឋមេលើឧបបត្តិេហតុៃនគេ្រមងបណុ្ដ ះប
្ដ ល
របណុ្ដ ះប ្ដ លេឡើងវ ិញ ែតងែត្រតូវបនចត់ទុកថជ ដំេណើរករគរុេកសលយេ្រកមករទទួលខុស្រតូវរបស់្រកុមករងរែតមួយ ស្រមប់ករ ថ បន ករ
ក់ែតង ឬករពិនិតយស្តង់
គរុេកសលយ ។ ដូេចនះករបេងកើតស្តង់ អនុវត្តសង ្ត ់
រ្រតូវេធ្វើេឡើងេ្រប បដូចជ "ថូបិទជិត" ។ បញ ្ហ ៃនករ
រ្រតូវបនេគេលើកេឡើងកនុងទិដ្ឋភពគរុេកសលយ
ចំបច់ស្រមប់
ពីេ្រពះថេគបង្ហញមេធយបយ
ក់ឲយដំេណើរករ េនេពលដំេណើរករេនះ្រប្រពឹត្តេទបនយូរ
ស់េហើយ ។
ជួនកលេគចង់ឲយមគគុេទទសក៍ស្រមប់ករេរៀបចំគរុេកសលយ និងសមភរៈែដលបង្ហញនូវដំេណើរ
ករគរុេកសលយដូចបនេលើកេឡើង សមភរៈបំេពញករងរចំបច់ បញូច លស្តង់ ។ ថ នភពៃនករ
្រពមទំងករេរៀប ប់ពីករ
្រតូវបនបញចប់
ំងទី
ករេធ្វើបញជីអគរ
និងេពលេផ្ដើមដំេណើរកររដ្ឋបលកនុងករ
ករ យតៃម្លមេធយបយែដល្រតូវេ្របើ្របស់្រតូវេធ្វើេឡើងេ ំងទី
ចំនួនកមមសិក ករ ីែដល្រតូវទទួល
្របគល់ ឬគួរែត្របគល់សង ្ត ់
និង
និងចំនួន្រគឹះ
ក់
យគិតេទដល់ ថ នសិក ែដល
ថមី ។
ករសេងកតែដលេ្រចើនែតេចទជបញ ្ហ ្រតូវបនដកេចញ ពីេ្រពះមនករ យតៃម្លមិនល្អ េលើឧបបត្តិេហតុកុងករ ន
ខងេ្រកមេនះ
ក់បញូច លស្តង់
េនះ ។ េសចក្ដីសេ្រមចមួយចំនួនដូចមនបង្ហញដូច
ចេចញមកពីបញ ្ហ េនះ៖
- ករក្រមិតសមតថភពទទួល្រគឹះ - ករពនយឺតករបញូច លស្តង់
រ
ថ នបណុ្ដ ះប
- ករេលើកយកែផនកមួយៃនដំេណើរករបេងកើតស្តង់
្ដ ល េ
យែស្វងរកនូវមេធយបយ
ថមីកុងកិ ន ចចសហករជៃដគូ ឬពិនិតយេឡើងវ ិញពីជេ្រមើសគរុេកសលយខ្លះៗ ឬែផនក
មួយៃនស្តង់
។
- ករបដិេសធទំង្រសុងមិនយកគេ្រមងស្តង់ េសចក្ដីសេ្រមចដ៏
្រកក់បំផុតគឺករអនុញញតឲយ
ក់ឲយដំេណើរករស្តង់
មិនមនមេធយបយែដល្រតូវយកេទេ្របើ្របស់។ អនកបណុ្ដ ះប
ែណនំេនកនុងស្តង់
ជមួយគនេនះែដរ េនះ ។ ្ដ ល
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
រមិ ន
ចសិក បនេ
ចេគរព
មេសចក្ដី
យកមមសិក ករ ី
រ ីឯនិេយជក
្ដ លវ ិជជជីវៈនឹងរងករប៉ះពល់
្រពម
នឹងែលងមនករេជឿជក់េទេលើអនកទទួលខុស្រតូវៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
ចំែណកឯលទធផលៃន្របព័នធបណុ្ដ ះប
េដើ មបីេចៀស ង ប
យដឹងថ
េហើយផល្របេយជន៍របស់្រកុមសិស ទំងអស់្រតូវេគបំផ្លញ។
សមតថភពែដលមនែចងេនកនុងស្តង់ នឹងមិនេពញចិត្ត
្ដ លមិន
េ
ថ នភពែបបេនះ
េគគួរែតបេងកើតដំ ្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
ំងែតពី េពលេផ្ដើមេធ្វើេស
ៃនករបណុ្ដ ះ ក់ កលរដ្ឋបលមួយែដលរួមមនករវ ិភគបឋមស្ដីពីឧបបត្តិ ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
រយ ី ៉ូ
្ដ លវិជជជីវៈ
43
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
េហតុ។ េទះបីជជេ្រមើសគរុេកសលយេនមិនទន់កំណត់ក៏េ
បណុ្ដ ះប
យ ក៏េគ
្ដ ល
ចេធ្វើករសិក ចប់ពី
េពលេនះេទអំពីករ យតៃម្លដំបូងេទេលើទិននន័យទំងមូលពក់ព័នធនឹង ៖ រថមី ករពិនិតយេឡើងវ ិញទំង្រសុង ឬករេធ្វើបចចុបបននភព
- ្របេភទគេ្រមង៖ ស្តង់ េទេលើសមតថភព - លទធភពទទួលៃនប - ចំនួន្រគឹះ
្ដ ញ៖ លទធភពបចចុបបនន និងលទធភពែដលេគចង់បន
ថ ន៖ ចំនួនបចចុបបនន និងចំនួនែដលេគចង់បន
- រយៈេពលៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល - រេបៀបេរៀបចំែដល្រតូវយកចិត្តទុក ប
្ដ ល
ម្រគឹះ
ថន
ក់ជងេគ៖
្របេភទកមមសិក
មសហ្រគស និងឆ្លស់គន
ករបណុ្ដ ះ
- ករប៉ ន់្របមណតៃម្លៃនបរ ិកខរ ករែថទំ និងវតថុធតុេដើម
- ករប៉ ន់្របមណតៃម្លធនធនមនុស ៖ ចំនួនសិស កនុង១្រកុម អនកដឹកនំករងរ អនុវត្តន៍ ។ល។ - ករចូលរួមរបស់សហ្រគស ប
្ដ ល
ឬមជឈ ្ឋ នករងរេទកនុងករបេងកើតករបណុ្ដ ះ
- លទធភពកនុងករទញយកចំណូលពីករលក់េស កមមននពីផលិតកមម
្រទពយ
ធន ។ល។
េនកនុងដំ ក់ កលេនះ េទះបីជមិន ចផ្ដល់ភពចបស់ ស់ខ្លំងដល់ករវ ិភគ បឋមឧបបត្តិេហតុេនះក៏េ យ ក៏ករេធ្វើែបបេនះ ចផ្ដល់នូវចេម្លើយដំបូងចំេពះករេចទសួរស្ដីពី ករអនុវត្តន៍គេ្រមងបណុ្ដ ះប ចចប់េផ្ដើមេធ្វើេ
្ដ លកនុងែផនករដ្ឋបល ។ ករែស្វងរកចេម្លើយចំេពះករលំបក យឥតប៉ះពល់ ឬពនយឺតករបញូច លស្តង់ េឡើយ ។ ចុងបញចប់្រកុមករងរ
ទទួលករខុស្រតូវេទេលើករ្រគប់្រគងរដ្ឋបល
ចចប់េផ្ដើមឲយបនេលឿនជងេនះកនុងករ
បញូច លេនះ (ពិនិតយេឡើងវ ិញពីែផនទីបេ្រង ន ្របមូលមេធយបយនន ។ល។) ។
ក់
ក់ែផនករបញូច ល
៥.២. ឡជ ិ យកសមតថភព ូ ី្រកមៃនវគគសក ឡូជី្រកមៃនវគគសិក យកសមតថភព គឺជករបង្ហញរូបបំ្រពួញៃនករសិក យកសមតថភពេនះ។ រូបបំ្រពួញេនះធនបននូវករកំណត់ែផនករទូេទៃន ល់សង ្ត ់ និង ចឲយេគេមើលេឃើញពីទំនក់ទំនង រ ងសមតថភពទំងេនះ។
ករកំណត់ែផនករ្របេភទេនះសំេ
លំ
ឡូជី្រកម ចឲយេគេមើលេឃើញដ៏េពញេលញៃនស្ដង់ ងម៉ ្រទីសរបស់កមមវតថុៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ លែដលែស្ដងេឡើងមួយវគគម្ដងៗ ។
និ ង
ប់េកើនេឡើងៃនករសិក មួយចំនួន។
សមតថភព ផទុយ្រសឡះពី េទះជយ៉ ង ឡូជី្រកម្រតូវេគរព
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
ធនឲយបននូវភពសុីសង្វក់គន
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
មខ្លឹម
រកនុង
ងម៉ ្រទីសរបស់កមមវតថុៃនករបណុ្ដ ះប
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
្ដ ល ។
44
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
េទះបីជេគបង្ហញ ជទូេទេនកនុងែផនកទី១ៃនស្ដង់
បញចប់ត្រមូវឲយមនបែនថម
បណុ្ដ ះប
រសមតថភពក៏េ
្ដ ល
យ
ក៏
ងម៉ ្រទីស្រពមទំងករពណ៌នពីសមតថភពផងែដរ ។
ឡូជី្រកម ចឲយេយើងគិតេទដល់អី្វែដលបនសិក រួចពីករសិក ្រសបគន ្រតូវេធ្វើេឡើងេនៃថងខងមុខ ។ ករេ្រជើសយកជំហ មួយនំឲយមនឧបបត្តិេហតុ
ក់ែតងឡូជី្រកមចុង
និងករសិក ែដល មួយេទេលើជេ្រមើស
គរុេកសលយទំងមូលេនេពលេ្រកយេទៀត ។ េគលបំណងៃនឡូជី្រកមែដលបង្ហញជូនេនកនុងស្ដង់
ដំេណើរករៃនករបណុ្ដ ះប
បណុ្ដ ះប ្ដ ល គឺផ្ដល់នូវគំនិតទូេទស្ដីពី ្ដ ល ។ ករបង្ហញមួយែបបេទៀតពិ ្ដ រជងេនះនឹងមនបង្ហញជូនេនកនុង
មគគុេទទសក៍គរុេកសលយ និងមគគុេទទសក៍កុនងករេរៀបចំគរុេកសលយ និងសមភរៈ ។ ករេរៀបចំគរុេកសលយ និងសមភរៈេនះ ចឲយេគពណ៌នឲយបនលម្អិតពីដំេណើរករៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល និងបញ ជ ក់ឲយបន
ចបស់នូវែបបបទននេដើមបីេធ្វើឲយករបណុ្ដ ះប បណុ្ដ ះប
្ដ លទូេទ
បណុ្ដ ះប
ក់បញូច លេទកនុងកមមវ ិធីសិក
ច្រតូវបន
ដំេណើរករខងេ្រកមេនះ
ពិនិតយេមើលសមតថភពៃនស្ដង់ ងម៉ ្រទីស
។
មនេគលបំណងស្រមួលដល់ករបេងកើតឡូជី្រកមមួយ
្ដ ល ។
ករវ ិភគេទេលើ
្ដ ល ែដលមិនជប់ទក់ទងផទល់ជមួយនឹងមុខរបរ ករ
ស្រមប់វគគ
េដើមបីយល់ចបស់ថេតើសមតថភពនីមួយៗមនក្រមិត្រតឹម
និងទំនក់ទំនងមុខងរែដលបនអនុវត្ត
ែដលេគគិតថសំខន់េដើមបីកំណត់លំ
។
ចឲយេគេលើកេឡើងពីទិននន័យ
ប់ៃនករសិក យកសមតថភព ។
កំណត់កំហិតទក់ទងេទនឹងករេរៀបចំសមតថភពេ
យគិតេទដល់ខឹម ្ល
រ
និងក្រមិតៃនភព
ចេធ្វើបនៃនសមតថភពនីមួយៗ៖ - េតើសមតថភពែដល្រតូវមនដំបូងៗគឺអីខ ្វ ្លះ ស្រមប់សិក យកសមតថភពដៃទេទៀត ? - េតើសមតថភពអ្វីខ្លះែដលមិនចំបច់្រតូវករសមតថភពដំបូងេ - េតើសមតថភពអ្វីខ្លះែដល
យ
ច់
ត់?
ចសិក ្រសបេពលជមួយគន ?
បេងកើតឡូជី្រកមស្រមប់វគគបណុ្ដ ះប
្ដ ល ។
េផទ ងផទត់េមើលភព្របទក់គនៃនករេរៀបចំសមតថភព ។ ទីបញចប់គបបីរ ំឭកថ
ឡូជី្រកមែដលសង់រច ួ ្រតូវែតងយយល់ស្រមប់អនកែដល្រតូវយក េទេ្របើ ្របស់៖ ទ្រមង់របស់ ្រតូវែតចបស់ៗ និងងយៗ ។ ខងេ្រកមេនះនឹងមនបង្ហញឡូជី្រកមៃនកមមវ ិធី
សិក េរៀបឥដ្ឋ-សង់ផទះ ។
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
45
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
េលខ១ មុខរបរ និងករ បណុ្ដ ះ
្ដ ល (៣០េម៉ ង)
េលខ២
េលខ៣
េលខ៤
សុខភព និងសុវតថិភព
បយអ (៣០េម៉ ង)
េជើងរនទ (៣០េម៉ ង)
(៣០េម៉ ង)
េលខ៥
េលខ៦
េលខ៧
េរៀបឥដ្ឋជជួរ
េរៀប្រតង់្រជុងសសរ
ប្លង់ និងករ្របមណ
(១២០េម៉ ង)
(៩០េម៉ ង)
តៃម្ល (៦០េម៉ ង)
េលខ៨ ករ
ងសង់ងយៗ (៩០េម៉ ង)
េលខ៩ ករ
ងសង់ (៩០េម៉ ង)
ំញ ុ ំ
េលខ១២
េលខ១៣
កត់ និ ងេរៀបថម
ឡ និ ងេជើង្រកន
(៩០េម៉ ង)
(៤៥េម៉ ង)
េលខ១១ សំណង់ - េ្រគ ងសង់េ្រសច
េលខ១០ សញញណពីករផ រ
(៣០េម៉ ង)
(៤៥េម៉ ង)
េលខ១៤ សមហរណកមម - មជឈ ្ឋ នករងរ (១២០េម៉ ង)
សូមកត់សមគល់ថ េដើមបីស្រមួលដល់បទបង្ហញេនកនុងឡូជី្រកមេនះ េគេឃើញមនេ្របើនមែត
មិនេ្របើឃ្លទំង្រសុងស្រមប់បញ ជ ក់ពីសមតថភពេឡើយ ។ មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
46
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ងទី៥ ករែចកជម៉ូឌុល និងករ្រគប់្រគងរដ្ឋបល ្របេទសជេ្រចើនែដលេ្រជើសយកវ ិធី
្រស្ត APC បង្ហញសមតថភពននេនកនុងម៉ូឌុល ។
ម៉ូឌុលជទីភជប់ទំនក់ទំនងរ ងករកំណត់រចនសមព័នធគរុេកសលយ និងករ្រគប់្រគងរដ្ឋបលៃន ស្តង់
មួយ ។
ជឯក
មូល ្ឋ នមួយែដលេគេ្របើស្រមប់បង្ហញពីសង ្ត ់
្រគងរដ្ឋបលៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ ល ។
កនុងម៉ូឌុលនីមួយៗមនបញូច លសមតថភពមួយ ែតបែនថមករែណនំគរុេកសលយេនកនុងម៉ូឌុល
ប
មួយ និងករ្រគប់
្ដ ល ។
និងព័ត៌មនរដ្ឋបលបែនថម។
េដើមបីជួយស្រមួលដល់សកមមភពបណុ្ដ ះ
ព័ត៌មនរដ្ឋបលសំខន់ៗមនេលខកូដ រយៈេពល និងចំនួនឯក េលើេនះនូវករបង្ហញជមុនពីករបណុ្ដ ះប ឲយេគភជប់េលខកូដេនះេទនឹងស្តង់
រ
្ដ ល ។ េលខកូដ មួយ។
ជួនកលេគបែនថមពី
ចឲយេគ
គ ល់ម៉ូឌុលេហើយ
ម
ច
េគេ្រចើនេ្របើ េដើមបី្រគប់្រគងសមភរ
គរុេកសលយ និងសមភរ យតៃម្លេដើមបីេរៀបចំករ្របឡងកនុងកំឡុងេពលករសិក
នូវករ
េគែតង
និងធនបន
នដំេណើរវ ិវត្តរបស់សិស
ដល់ករបណុ្ដ ះប
ិ ។ េនកនុង្របព័នធបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ ករផ្ដល់ថវក ្រតូវកំណត់េឡើងេចញពីលកខណៈសមតថភពៃនម៉ូឌុលនីមួយៗ េពល
្ដ ល
េនះ េគេ្របើេលខកូដស្រមប់បញូជ នព័ត៌មនៃនហិរញញបបទន ។ ម៉ូឌុលក៏្រតូវមនព័ត៌មនស្ដីពីរយៈេពលៃនករបណុ្ដ ះប
ចំនួនឯក
្ដ លែដលគិតជេម៉ ង
ឬេ្រកឌីតភជប់េទនឹងករទទួលបនេជគជ័យេទេលើេ្រកឌីតទំងេនះ
ស្រមួលដល់ករបេងកើតគំនិត និង ជចំនួនេម៉ ងខ្លីៗែដល្រសប ជេ្រកឌីតែដល
និង
។
េដើមបី
ក់ែតងស្តង់
ៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល េគេ្រចើនែចករយៈេពល មអតថន័យ្រតឹម្រតូវ ។ ចំនួនេម៉ ងខ្លីៗេនះគឺជឯក មូល ្ឋ ន ឬ
ចឲយេគកំណត់តៃម្ល និង
រៈសំខន់ៃនម៉ូឌុលនីមួយៗ ែដលជស្តង់
េនះ
ឯង ។ ឧទហរណ៍ េម៉ ង ។ ដូេចនះស្តង់
េគ
ច្រពមេ្រព ងគនថឯក
រេកើតេឡើងេ
ែដលទក់ទងនឹងរយៈេពល
យម៉ូឌុលេ្រចើនែដលមនរយៈេពលែ្រប្របួលេ្រចើន ឬតិច
ជង១៥េម៉ ង េហើយ ្រតូវគនជមួយនឹងចំនួនឯក ែដលមន៩០០េម៉ ង ៩០ឯក
មនចំនួន១៥
្រតូវគននឹង៦០ឯក
ឬេ្រកឌីតដូចគនេនះែដរ ។ ស្តង់
ឬេ្រកឌីត
រ ីឯស្តង់
រ១៣៥០េម៉ ង
រមួយ
្រតូវគននឹង
។ ករេរៀបចំរដ្ឋបលែដលគិតេទដល់រយៈេពល និងចំនួនឯក
មនករេបើកទូ
យេទរករយៈេពលតិច ឬេ្រចើនៃនករបណុ្ដ ះប
ៃនម៉ូឌុលនីមួយៗ នំឲយ
្ដ លស្រមប់សង ្ត ់
នីមួយៗ
រយៈេពលកំណត់គិតចប់ពីលកខណៈសមបត្តិរបស់សមតថភពនីមួយៗ ។ ករេរៀបចំរដ្ឋបលេនះក៏ ជួយស្រមួលដល់ករេរៀបចំ និង្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះប
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្ដ លបន្តផងែដរ ។
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
47
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
៦. ករបង្ហញពីសមតថភពេផ ងៗ េនកនងស្ត ង់ ុ ករបេងកើតស្តង់
រសមតថភព
មមុខរបរ
បណុ្ដ ះប
បណ្ដុះប
ចឲយេគ
ក់ែតង
្ដ ល
្ដ ល និងផ្ដល់សុពលភពដល់សមតថភព
ែដលេគត្រមូវស្រមប់បំេពញករងរកនុងមុខរបរែដលេចទជបញ ្ហ ។ េនេពលេធ្វើបញជីេនះរួចេហើយ េគក៏ បែនថមសមតថភពខ្លះៗេទៀតស្រមប់ករបណុ្ដ ះប
សមតថភពត្រមូវឲយេរៀបចំព័ត៌មនេឡើងវ ិញ
ស្តង់
សមតថភពនីមួយៗ បែនថមខ្លឹម
េធ្វើយ៉ង
ររបស់សង ្ត ់
េដើមបី
យតៃម្ល ។
្ដ ល និងករចូលេទកនុងទីផ រករងរ ។ ករបេងកើត
និងបំេពញព័ត៌មនែដលជប់ទក់ទងេទនឹង
ចបង្ហញនូវដំេណើរករៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ លមួយែដលេគ
ច
៦.១. ករពណ៌នអំពីសមតថភព របណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ។ េដើមបីេធ្វើករ ពណ៌នេនះ េគ្រតូវកំណត់ថេតើសមតថភពេនះនឹង្រតូវយកេទបក្រ យេនកនុងស្តង់ មរេបៀប ។ ករពណ៌នអំពីសមតថភពគឺជចំណុចសំខន់ៃនស្តង់
េដើមបីេធ្វើឲយេគេឃើញកន់ែតចបស់ពីករបណុ្ដ ះប
្ដ លេនះ
េគ្រតូវពណ៌នពីសមតថភពេ
េគរពេទនឹងបេចចកេទសដ៏មុឺងម៉ ត់មួយ ។ បេចចកេទសេនះធនបននូវទំនក់ទំនងចបស់
យ
ស់ ខ្លី និង
មន្របសិទធភព រ ងអនកែដលបេងកើតស្តង់
របណុ្ដ ះប ្ដ ល និងអនកែដលយក េទេ្របើ្របស់ ។ េនកនុង ្ដ លវ ិជជជីវៈេនះ េគ្រតូវគិតដល់បេចចកេទសសំខន់ៗជងេគពីរ៖ ករបក្រ យសមតថភព
ករបណុ្ដ ះប ឲយេទជ កបបកិរ ិយ ឬឲយេទជ
ថ នភព ។ ករេ្រជើសយកបេចចកេទសមួយមិនែមនគមនផលវ ិបកេនះ
េទ េ្រពះថ េចញមកពីចលនគរុេកសលយេផ ងៗគន េហើយក៏នំឲយមនជឧបបត្តិេហតុេទេលើវ ិធី បេ្រង ន សិក
និង យតៃម្លែដលេគកំណត់យក ។
បេចចកេទសទី១ (សមតថភពបក្រ
យឲយេទជ
កបបកិរ ិយ) េ្រចើនែតទក់ទិននឹងគរុេកសលយផ្លូវករែដល
សមតថភពជអនកកំណត់ជដំបូងនូវលទធផលែដលេគរ ំពឹងទុក ។ បេចចកេទសទី២ (សមតថភពបក្រ េទជ
្រស្ត
ថ នភព) ពក់ព័នេធ ទនឹងគរុេកសលយេបើកទូ
េនកនុងករណីចុងេ្រកយេនះលទធផល
យឲយ
យជងមុន េផ្ដតេទេលើដំេណើរវ ិវត្តន៍របស់មនុស ។
ចខុសគនពីមនុស មនក់េទមនុស មនក់ ។
ករេ្រជើសយកបេចចកេទសខុសៗគន ែតបំេពញឲយគនេទវ ិញេទមកែបបេនះមនេគលបំណងផ្ដល់ ករងយ្រសួលឲយបន្រគប់្រគន់ េធ្វើយ៉ង
បំេពញត្រមូវករេផ ងៗែផនកគរុេកសលយ ឬអនុវត្តន៍។ ករ
េ្របើ្របស់បេចចកេទសទំងពីរេនះមនភពខុសែប្លកពីគន ប ស្តង់
្ដ លមួយ
មត្រមូវករ ។ សមតថភពែដលកំណត់េទ
រសមតថភពៃនករបណុ្ដ ះប
ពីសង ្ត ់ ម
្ដ ល ។ សមតថភពេនះមន
បណុ្ដ ះប ្ដ លមួយេទស្តង់ បណុ្ដ ះ កបបកិរ ិយមនេ្រចើនជងេគបង្អសេ់ នកនុង រសំខន់ជងេគ ពីេ្រពះ
យល់បនចបស់ពីលទធផលេ្រប បេធៀបេទនឹងកររ ំពឹងទុកេនេពលចប់ករបណុ្ដ ះប
ទុកដូចៗគនចំេពះសិស ទំងអស់គន ។ ែដលបំែប្លងឲយេទជ
ថ្វីតបិតែតគមនបទ ្ឋ នជក់
ក់
ចឲយេយើង
្ដ ល ែដលជកររ ំពឹង មួយអំពីចំនួនសមតថភព
របណុ្ដ ះប ្ដ ល ែតេគចង់ឲយសមតថភព េនះមនចំនួនេ្រចើន េបើេធៀបេទនឹងសមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ ថ នភព។ េយើងនឹងនិយយលម្អិតពី
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
កបបកិរ ិយែដលមនេនកនុងស្តង់
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
48
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ
កបបកិរ ិយ
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
និងសមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ
ថ នភពេនកនុង
ទំព័រេ្រកយៗ ។ ៦.២. សមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ សមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ
កបបកិរ ិយ កបបកិរ ិយ គឺ ជករេរៀនសូ្រតែដលងយនឹង្រគប់្រគង េហើយ
ែដលេគមនទិននន័យ្រតឹម្រតូវ ។ េនកនុងករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ េគេ្រចើនអនុវត្តបេចចកេទសេនះស្រមប់ កំណត់ កបបកិរ ិយទក់ទងេទនឹងមុខនទី ឬផលិតកមមផទល់ស្រមប់មុខរបរ មួយ ។ សមតថភពេនះ និងេទជលទធផល
ចឲយេគបំែប្លងសមតថភព
ច ស់សង ទ ់បន និង
មួយ េទ
មសកមមភពែដល
ចឲយេគបញ ជ ក់ពីដំបូងពីសកមមភព ្រពមទំងលទធផលែដល
ចឲយេគេផទ ងផទត់ េទេលើករសិក យកសមតថភពរបស់សិស បំែប្លងឲយេទជ
កបបកិរ ិយ
លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ចបស់ កំណត់ខឹម ្ល
រ
ចឲយេគ យតៃម្លលទធផលេទ
ស់។
ដំេណើរករ
ចសេងកតេឃើញ
សូមគូសបញ ជ ក់ថ
មនក់ ។ ទីបញចប់ សមតថភពែដល មលកខខណ្ឌេ
យែឡក
សមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ
េហើយក៏មិនកំណត់សកមមភពសិក ចំបច់ែដរ។
ពណ៌នពីសមសភពនីមួយៗៃនសមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ
និងេចញពី កបបកិរយ ិ មិន
ខងេ្រកមេនះនឹងមន
កបបកិរ ិយ ។
៦.២.១. ្របេយគេលើកេឡើងពីសមតថភព
េនទីេនះសមតថភព្រតូវបនបង្ហញេ្រប បដូចជ េរៀនចប់ ។ ជឧទហរណ៍េគ
ច
និងឥដ្ឋេន្រតង់េកៀន សង់សំណង់
កបបកិរ ិយទូេទ
ែដលេគរ ំពឹងទុក
េនេពល
ក់ែតងដូចតេទេនះ៖ េរៀបផទំងថម និងឥដ្ឋឲយបន្រតង់ តំេឡើងផទំងថម ំញ ុ ំេ
យេ្របើេ្រគ ងសំណង់បយអ ។
េនកនុងដំ ក់កលពណ៌នពីសមតថភព្របេយគទំងេនះ េគ គ ល់អស់េហើយេ្រពះជពកយ ែដលមននិយមន័យពីេលើកមុនេនកនុងស្ដង់ រសមតថភព មមុខរបរ ឬ្រតូវបនបែនថមពីេលើករបណុ្ដ ះ
ប
្ដ ល (សមតថភពផទល់ៃនករបណុ្ដ ះប
នឹង្របេយគែដលមនកនុង
្ដ ល) ។ ដូេចនះករេ្របើ្របេយគេលើសមតថភព្រតូវែតដូចគន
ងកមមវតថុៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ ល ។
៦.២.២. បរ ិបទៃនករសេ្រមចសមិទផ ធិ ល
បរ ិបទៃនករសេ្រមចសមិទផ ធ ល
ចផ្ដល់ជព័ត៌មនេទេលើ
ថ នភពៃនករ
ក់សមតថ- ភពមួយ
ឲយដំេណើរករេនេលើទីផ រករងរ មនន័យថេនកនុងេពលែដលមនុស មនក់ចប់េផ្ដើមបំេពញមុខនទី ឬ
សកមមភពករងរ សមិទផ ធ ល សមតថភព របស់
។
មួយទក់ទងេទនឹងករបណុ្ដ ះប
ចក្ដប់បន
និង
បរ ិបទៃនករសេ្រមច
សំខន់
មរយៈព័ត៌មនែដលមនេនកនុងរបយករណ៍របស់ករវ ិភគ
ែដល្រតូវេគរព
។
និងែដនអនុវត្តន៍ៃន
មួយ ។ បរ ិបទេនះចូលរួមកនុងករកំណត់្រពំែដន និងកំណត់ចបស់ពីក្រមិតៃនភព
បង្ហញពីបរក ិ ខ រ សមភរ ឯក
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្ដ លរបស់ខួ្លន ចឲយេគយល់កន់ែតចបស់ពីទំហំ រៈ
ម។
ថ នភពករងរ
ំញ ុ ំ
បន
រេយង និងឧបករណ៍ែដលេ្របើ្របស់ ្រពមទំងបទ ្ឋ ន និងបទបបញញ តិ្ត
ក៏បញ ជ ក់ផងែដរពី្របេភទៃន
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
ថ នភព ្រពមទំងក្រមិតៃនស្វ័យភព និងករទទួល
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
49
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ខុស្រតូវ្រសប
មករទមទរ ។
្រតូវតំ
ងឲយមជឈ ្ឋ ន
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ករងរខុសៗគនែដលេនទីេនះេគយក
សមតថភពេនះេទេ្របើ េហើយផ្ដល់ជព័ត៌មនែដលមន លកខណៈជនិរន្តរភព ។ បរ ិបទៃនករសេ្រមច សមិទិផ ធ ល្រតូវមនព័ត៌មនែដលដូចគនេទនឹងព័ត៌មនែដលផ្ដល់ឲយដូចខងេ្រកមេនះ ។ បទបញ ជ និងទិននន័យពិេសសេ
យែឡក៖
បនពីបទបញ ជ ែដលរួមបញូច លរូបបំ្រពង និងករចង្អុលបង្ហញទក់ទិននឹង បនពីែផនករ ឬករប៉ ន់
ម នតៃម្ល
បនពីេសចក្ដីែណនំរបស់អនកផលិត
បនពីទិននន័យផទល់មត់ ឬជ
បនពីករបញ ជ ទិញ
បនពីគំនូសបំ្រពួញែដលមនគំេហើញកនុងលំហ និងគំេហើញកនុងប្លង់
លកខខណ្ឌបរ ិ
ថ ន កនុងករ
ន ៃដ
យលកខណ៍អក រ
ក់សមតថភពឲយេ្របើ្របស់៖
េនខងេ្រក
េនេលើករ ្ឋ នសំណង់ លំេន ្ឋ ន ឬសំណង់អគរពណិជជកមម
ឧបករណ៍បរ ិកខរ សមភរៈ និងសេម្ល កបំពក់ចំបច់៖
េ
យេ្របើឧបករណ៍
យ
ជមួយនឹងេ្រគ ងសំណង់សម្រសប
ជមួយនឹងឥដ្ឋ ផទះថម ឬថម
ជមួយនឹងែដកែថប
ជមួយនឹងម៉ សុីនកត់
ន ៃដេយង ឬេសៀវេភបេចចកេទសចំបច់៖
េ
យមនជំនួយពីឯក
របេចចកេទស
េ
យមនជំនួយពីេសៀវេភរបស់អនកផលិត
ទំហំ និងែដនអនុវត្តន៍សមតថភព៖
េដើមបីសង់កំេ
ង្រទជញ ជ ំងរចន ឬសំណង់្រតង់េកៀន្រជុងែបបប ង ំ
ស្រមប់សំណង់េធ្វើពីថម
ស្រមប់សំណង់ែដលមនសមសធតុធមម
រ និងផទំងកញចក់ េធ្វើទុកេ្រសចនិងសមសធតុ
ថ បតយកមមេធ្វើទុកេ្រសច
ស្រមប់បយអ និងថនំ
ប្រគប់ែបប េលើកែលងែតបយអ និងថនំ
បធន់នឹង
កេម្ដខពស់ ។
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
50
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ករវ ិភគ
ព័ត៌មនែដលទទួលបនពីសិកខ លកខខណ្ឌៃនករសេ្រមចសមិទផ ធ ល
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ថ នភពករងរ
គឺជ្របភពព័ត៌មនដ៏មន្របេយជន៍
ជពិេសសទក់ ទងនឹង ស្រមប់កំណត់បរ ិបទៃនករ
សេ្រមចសមិទផ ធ លេលើសមតថភពេនះ ។ សូមបញ ជ ក់ថ បរ ិបទេនះមិន្រតូវបក្រ ឬេរៀន េហើយក៏មិន្រតូវបក្រ
យ
ថ នភពបេ្រង ន
ិ ិច័ឆយៃនលទធផលេនះែដរ ។ ្រគឹះ យលកខណៈវន
ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល្រតូវ និងលកខខណ្ឌគរុេកសលយចំបច់េដើមបីសេ្រមចបននូវសមតថភពកនុងករេគរព ម
មនមេធយបយ
លកខណៈវ ិនិច័ឆយៃនលទធផល និងបរ ិបទៃនករសេ្រមចសមិទធផលែដលផ រភជប់េទនឹងសមតថភពេនះ ។ សូមេលើកេឡើងផងែដរថបរប ិ ទៃនករសេ្រមចសមិទផ ធ លមិន្រតូវមនករពណ៌នសព្វ្រគប់
និងមនបញជី
េឈមះលម្អិតេនះេឡើយ ។ ទិននន័យែដលេលើកយកមកបង្ហញ ក្រមិត្រតឹមែតចំនួនអបបបរមែដល
ចឲយ
េគក្ដប់បនបរ ិបទេនះបនេហើយ ។ ៦.២.៣. សមសភពៃនសមតថភព
សមសភពៃនសមតថភពពណ៌នពី សមតថភពេនះកនុងរូបភពជ
ក្រមិត្រតឹមទិននន័យចំបច់ស្រមប់យល់ចបស់ពីសមតថភពេនះ។ បង្ហញចបស់ពីដំ ឬលទធផលរបស់ ។
ក់កលធំៗកនុងករ
ករេ្រជើសេរ ើស
េគ
កបបកិរ ិយេ
យែឡកមួយ។
ចកំណត់ បនពីរយ៉ ង៖
ក់សមតថភពឲយដំេណើរករ ឬក៏ េរៀប ប់ពីផលិតផលសំខន់ៗ ្រស័យេទេលើ្របេភទសមតថភព
កនុងេគលបំណងពណ៌ន សមតថភពេនះឲយមន្របសិទធភពបំផុត េហើយសមតថភព េនះ ្រតូវែតេលចេធ្លលបំផុតកនុងករេ្របើ្របស់
េនេលើទីផ រករងរ ។
្របសិនេបើេគសេ្រមចថ្រតូវពណ៌នដំ
ក់ កលធំៗ
ៃនករ
ក់ឲយេ្របើ្របស់សមតថភព
សមសធតុជអនកកំណត់សកមមភពែដល្រតូវេធ្វើកុងេពលបំ ន េពញកិចចករ េទ ្រតូវេ្របើ្របស់រេបៀបេនះស្រមប់សមតថភពពិេសស
មលំ
ប់លំេ
ដូេចនះ
យ។ េគ
និងស្រមប់សមតថភពទូេទមួយេនេពល
មួយ
សម្រសប ។ ឧទហរណ៍ែដល្រសង់េចញពីេមេរៀនេរៀបឥដ្ឋ-សង់ផទះខងេ្រកមេនះ និងនិយយពីសមតថភពកនុង
ករ "េរៀបផទំងថម និងឥដ្ឋឲយ្រតង់ជួរ” ជឧទហរណ៍ែដលេលើកេឡើងពីរេបៀបបំេពញករងរខងេលើ ។ សមសភពៃនសមតថភពមន៖
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
េរៀបចំកែន្លង និងសមភរៈ
កំណត់ទំហំៃនេ្រគ ងភជប់
កត់សមភរៈ
េរៀបចំបយអ
េរៀបផទំងថម
េរៀបឥដ្ឋ
ភជប់ឥដ្ឋេទនឹងផទំងថម
េបសសម្អតសំណង់ និងេរៀបចំកែន្លងេធ្វើករឲយមនរេបៀប
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
51
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
្របសិនេបើេគសេ្រមចថេ្រជើសយករេបៀបេផ ងេទៀត េដើមបីកំណត់សមសធតុ ៃនសមតថភព េគ ្រតូវបង្ហញែតផលិតផលសំខន់ៗ
យមិនចំបច់ែស្វងរកវ ិធី
ឬលទធផលៃនសមតថភពេ
្រស្តពិេសស
មួយេឡើយ។
កនុងករណីដូចគនេនះេគ្រតូវេ្របើ្របស់ចំណុចធំៗេដើមបី ច ក់បញូច លគននូវសមតថភព ែដលមនបញ ្ហ េចទ ។ ករេធ្វើែបបេនះ ចមន្របេយជន៍ចំេពះសមតថភពទូេទមួយចំនួន េ្រពះ
កនុងេនះករចូលេទកនុងដំ បនចបស់ ស់េឡើយ ។
ក់កល
ក់ឲយេ្របើ្របស់មិនទន់សម្រសបេនេឡើយ
េហើយមិន
ចយល់
េនកនុងឧទហរណ៍ខងេ្រកមេនះ ្រសង់េចញពីកមមវ ិធីសិក េរៀបឥដ្ឋ-សង់ផទះ េហើយ ែដលនិយយសមតថភពកនុងករ " ងសង់ និងជួសជុលសំណង់េ យេ្រគ ងសំណង់ែដលសង់្រ ប់”
សមសធតុេផ ងៗៃនសមតថភពេលើកេឡើងពីផលិតផល និងលទធផល ។
េគ
េរៀបថមែដលកត់រច ួ និងសមសធតុ ដៃទេទៀតែដលសង់ទុកេ្រសច
េរៀបផទំងកញចក់
ជួសជុលសំណង់េធ្វើពីផទំងកញចក់ និងថមែដលកត់រច ួ
ជួសជុលសមសធតុែដលសង់ទុកេ្រសច
ចចត់ទុកជទូេទថ េគ
ចពណ៌នសមតថភពមួយ េចញពីសមសធតុ ពី៣េទ ៩ ។
េលើសពីេនះ សមសធតុទំងេនះ្រតូវបញូច លកិរ ិយសពទសែម្ដងពី ស់សង ទ ់បន រ ីឯលទធផលរបស់ ក៏្រតូវែត
កបបកិរ ិយែដល
ចសេងកតបន និង
ចសេងកតបន និង ស់សង ទ ់បនផងែដរ េហើយក៏្រតូវបញូច ល
កមមបទផទល់ និងមិនផទល់ផងែដរ ។ សមសធតុមួយ្រតូវមនទំនក់ទំនងេទនឹងសកមមភពមួយែដល យ៉ ងេ
ច
ស់ក៏ែស្ដងេឡើង៖
េនកនុងវ ិស័យបញញ េ យករអនុវត្តន៍ចំេណះដឹងដូចជ ៖ េ្រជើសេរស ើ ឧបករណ៍និងេ្រគ ងសំណង់
េនកនុងវ ិស័យចិត្ត ្រស្ត និងយន្តករឥ្រនទីយរមមណ៍ េ ករែកត្រមូវេ្រគ ងបន្លស់កុនងយន្តករមួយ -
្រគប់្រគង
យសកមមភពស្វយ័តដូចជ៖
រមមណ៍ធុញថប់កុងករបំ ន េពញករងរ
សមសធតុ នន្រតូវទក់ទងេទនឹងសកមមភពសំខន់ៗ (អតថន័យ និងរយៈេពលអនុវត្តន៍) និង ំញ ុ ំជខ្លំង ។ ដូេចនះេគ្រតូវេចៀស ងសមសធតុទំង
ចរកបនសមសធតុ ដូចយ៉ ង រៈសំខន់
េគ
“េចះេ្របើេ្រគ ងសំណង់”
យ
ែដល
តូចៗេពក ។ ឧទហរណ៍េគពុំ
ជេដើម។
្របសិនេបើសកមមភពេនះមន
ចយក មកពិនិតយេនកនុងសមសធតុមួយែដលមនលកខណៈទូលំទូ
យជង
េនះដូចជ “េរៀបចំកែន្លង និងសមភរៈ” ។
ទីបញចប់សមសធតុៃនសមតថភពមិន្រតូវទក់ទងេទនឹងវគគ ករសិក យកសមតថភពេឡើយ ។ េគ្រតូវ
ក់ែតង េឡើងេ
មួយ
ឬដំ
ក់កលេផ ងៗៃន
យគិតេទដល់ករទមទរេលើករហ្វឹក
ត់
សមតថភពេនះឲយេឆពះេទរកទីផ រករងរ ។ មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
52
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
សូមបញ ជ ក់ថព័ត៌មនែដល្របមូលបនេនកនុងសិកខ
្ដ ល
ករវ ិភគ
ថ នភពករងរ
ស្ដីពីមុខ
នទី និង្របតិបត្តិករ ្រពមទំង្របេភទផលិតផល និងេស កមមែដលរ ំពឹងទុកបង្ហញឲយេឃើញថ ជ្របភព ដ៏មន្របេយជន៍េដើមបីកំណត់សមសធតុ ៃនសមតថភព ។ រ ីឯករចង្អុលបង្ហញែដល េលចេឡើងេនកនុង ងទំនក់ទំនងៃនស្តង់
រសមតថភពមុខរបរេនះក៏ដូចគនេនះែដរ ។
៦.២.៤. លកខណៈវិនិចឆ័យេលើលទធផល
លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ េលើលទធផលកំណត់នូវករទមទរេផ ងៗ សមសធតុសមតថភពសេ្រមចបនប៉ុ ចឲយេគទទួល
េផ ងៗៃនសមតថភព
្ណ និងថេតើសមតថភពសេ្រមចបនប៉ុ
ចឲយេគវ ិនិច័ឆយថេតើ
្ណ ែដរ ។ ដូេចនះបរ ិបទៃន
និងលកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ៃនលទធផលទំងមូលគឺអនកបក្រ
ករសេ្រមចសមិទផ ធ ល ែដល
ែដល
យពីក្រមិតៃនលទធផល
គ ល់បនថសមតថភពេនះពិតជបនេរៀនេចះចំេហើយ ។ ជទូេទ សមសភព ចឲយេគវ ិនិច័ឆយបនេទេលើករសិក យកសមតថភពេនះ ។
លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ េ្រចើនែត្រតូវបន
ក់ែតងេឡើងេ
យេ្របើ្របស់នម
ធរណ៍ និងគុណនម ។
គុណនមននចូលរួមចំែណកកនុងករកំណត់លទធផលែដលេគទមទរចង់បន ។ សូមកត់សមគល់ថ ជ
ទូេទេគ
ិ ិច័យ ចក្រមិតចំនួនលកខណៈវន ឆ ្រតឹមែត៤ ឬ៥ ស្រមប់ធតុនីមួយៗៃនសមតថភព េធ្វើយ៉ង
េចៀស ងមនករបង្ហញ េ្រចើនខ្លំងេពក ។ េដើមបីកំណត់លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ េលើលទធផល េគ េ
យអនកចូលរួមអងគសិបប
មលកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ែដលេលើកេឡើង
ចយកគំនិត
AST ស្រមប់ មុខនទី នីមួយៗ ។
ជឧទហរណ៍ស្រមប់កមមវ ិធីសិក
េរៀបឥដ្ឋ-សង់ផទះ លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ្រតូវបន
មសមសធតុទី៤ៃនសមតថភពែដលមនេឈមះថ “
ក់ែតងេឡើងេទ
ក់ផទំងថម និងឥដ្ឋឲយ្រតង់ជួរ” និង្រតូវបង្ហញជូន
ដូចខងេ្រកម៖ លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ េ
សមសធតុៃនសមតថភព ១. េរៀបចំបយអ
-េគរព
មដង់សុីេតែដលេគចង់បន
-េគរព
មសមម្រត
សំណង់ -េគរព លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ េ
យែឡកេលើលទធផល មក្រមិតៃនេ្រគ ងផ ំ
ម្របេភទបយអែដលចង់បន មបេចចកេទស
យ
យែឡកេលើលទធផល
លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ េ
យែឡកេលើលទធផល្រតូវចង្អុលបង្ហញឲយបនចបស់
ស់ និងេពញេលញេលើ
ករទមទរចង់បនែដលពក់ព័នធមួយចំែណកធំនឹងសមតថភព (សមសធតុ) េឆពះេទរកទីផ រករងរ ។ េផ្ដើមេចញពីសមសធតុ ៃនសមតថភព លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ទំងេនះ រសិក សុីសង្វក់គន ក៏ដូចជសកមមភពែដល េលើលទធផល្រតូវែតពក់ព័នធេទនឹងទិដ្ឋភពែដល មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
ចឲយអនកបណុ្ដ ះប
្ដ លកំណត់នូវខ្លឹម
ិ ិច័ឆយ ចឲយេគេរៀនយកសមតថភពេនះ ។ លកខណៈវន ចសេងកតបនេដើមបី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
ចឲយេយើង ស់សង ទ ់ បន ។ េគ ្ដ លវិជជជីវៈ
53
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
េ្របើ ទុកស្រមប់ជឯក
រេយងស្រមប់កំណត់ឧបករណ៍ យតៃម្ល
បេ្រង នផងែដរ ។ ដូេចនះ ជទិសេ លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ េនះ
បណុ្ដ ះប
ក៏ដូចជេដើមបីករេរៀន
និងករ
ែដល្រតូវសេ្រមចឲយបន និងមនលកខណៈជករែណនំបង្ហញ ។
ច្រតូវេគ យតៃម្លកុងអំ ន ឡុងេពលសិក
លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ េ
្ដ ល
ឬទុកដល់េពល្របឡងក៏មន ។
យែឡកេលើលទធផល កំណត់នូវករទមទរែដលេគ្រតូវែតេគរព
ម។
ជប់ទក់ទងេទនឹងសញញ ស្រមប់កមមវ ិធីសិក េរៀបឥដ្ឋ-សង់ផទះ ដូចតេទ៖
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
គុណភពផលិតផល និងគុណភពេស កមម ឧទហរណ៍៖ -
ត្រមង់បនទះក្ដរឲយបន្រតង់
-
ទំហំតំណ្រតូវឲយសុីគននឹងរង្វស់ និង្រកិត (au jaugeage et au bornage)
-
ជេ្រមើស្របេភទៃនករេមើលេឃើញេទ
-
ៃផទេលើែដលមនលកខណៈជប្លង់ បេសមើ
ករកំណត់រយៈេពលែដល
ចទទួលយកបនេដើមបីសេ្រមចបននូវលទធផល ឧទហរណ៍៖
-
ករេគរព
មរយៈេពល្របតិបត្តិ
-
ករេគរព
មេពលេវ
ករេគរព
មព័ត៌មនែដលរកបន
កំណត់
មដំេណើរករ ឬបេចចកេទសករងរ ដូចជ៖
-
លំ
ប់លំេ
យសម្រសបៃនដំ
-
ភពរលូន និងភពចបស់
-
ករេគរព
ក់កលករងរ
ស់កុនងករកន់
មបេចចកេទស្របតិបត្តិេទ
េលខកូដបទ ្ឋ ន ឬបទបបញញ តិ្តែដល្រតូវេគរព
្ល ប្រពេបៀកសុីម៉ងត៍
ម្របេភទតំណ
ម ដូចជ ៖
-
ករេគរព
មបទបបញញ តិ្តសុខភព និងសុវតថិភព
-
ករេគរព
មបទ ្ឋ នែដលមនជធរមន ។
រេបៀបេ្របើឧបករណ៍បរក ិ ខ រ ឬសមភរៈ ដូចជ៖ -
ករេ្របើ្របស់រនទ្របកបេ
យសុវតថិភព
-
ករែកត្រមូវម៉ សុីនផ របនសម្រសប
-
ករតភជប់ធុង
គ ស់បន្រតឹម្រតូវ
ករបង្ហញឥរ ិយបថ ដូចជ ៖ -
េចះសន ំសំៃចេ្រគ ងសំណង់
-
ករងរហមត់ចត់
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
54
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ទូេទេលើលទធផល លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ េលើលទធផលក៏ គុណភព
ចយកេទេ្របើ្របស់
េដើមបីកំណត់នូវករទមទរចង់បន
ឬបរ ិមណែដលមនលកខណៈទូេទទក់ទិននឹងសមតថភពទំងមូលផងែដរ
។
េដើមបីឲយ
មនលកខណៈ្របទក់សុីគន លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ទំងេនះ្រតូវែតមនន័យ គឺថ្រតូវផ្ដល់នូវករចង្អុលបង្ហញដ៏គួរ ឲយចប់
រមមណ៍ និងភពចំបច់េលើលទធផលរ ំពឹងទុក ឬេលើគុណភពទូេទៃនផលិតផល ឬេស កមម ។
លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ទំងេនះក៏្រតូវផ រភជប់េទនឹងសមតថភពទំងមូល សមតថភព
មួយ
និងបេញច ញឲយេឃើញចបស់នូវទិននន័យសំខន់ៗ
ឬេទនឹងធតុជេ្រចើនៃន ែដលេគមិនេឃើញមនេនកនុង
សមសធតុ ឬកនុងលកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ឧទហរណ៍ឥរ ិយបថទូេទដូចជករចង់បនភពចបស់ ស់ជេដើម ។ មិន្រតូវចត់ទុកលកខណៈវ ិនិច័ឆយទំងេនះថជេសចក្ដីសេងខបេលើលកខណៈវ ិនិច័យ ឆ មុនៗេនះេឡើយ ។ ចផ្ដល់ជព័ត៌មនេលើចំណុចសំខន់ៗខ្លះៗស្ដីពីករសិក
និងេ្របើស្រមប់កំណត់ឧបករណ៍ យតៃម្ល
សមតថភព ។ េទះជលកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ទំងេនះ ជប់ទក់ទងេទនឹងសមសធតុ នីមួយៗៃនសមតថ- ភពក្ដី ឬេទ នឹងសមតថភពទំងមូលក្ដី លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ េលើលទធផល្រតូវគននឹងសញញេផ ងៗ ដូចជ៖
គុណភពៃនផលិតផល ឬេស កមម
ករកំណត់រយៈេពលែដល
ករេគរព
កបួនបទ ្ឋ ន ឬបទបបញញ តិ្តែដល្រតូវេគរព ម រេបៀបេ្របើ្របស់ឧបករណ៍បរ ិកខរ ឬសមភរៈ
ឥរ ិយបថែដល្រតូវ្របកន់យក ។
ចទទួលយកបនេដើមបីសេ្រមចលទធផល
មដំេណើរករ ឬបេចចកេទសករងរ
៦.២.៥. ករពិនិតយេលើទំនក់ទន ំ ងមុខងរ
ប
េដើមបីស្រមួលដល់ករបញូច លករសិក មួយចំនួន
្ដ ល
េនេពលែដល្រកុមករងរបេងកើតស្តង់
បនសេ្រមចអនុវត្តន៍ទំនក់ទំនងមុខងររ ងសមតថភពពិេសស
ដំេណើរករករងរ
ឬរ ងសមតថភពពិេសស
និងសមតថភពទូេទ
និងដំ
បណុ្ដ ះ ក់កលននៃន
ទំនក់ទំនងទំងេនះ្រតូវសថិត
េនកនុងករពនយល់របស់សមតថភពពិេសស ។ េនកនុងករណី សមតថភព្រតូវបំែឡងឲយេទជ កបបកិរយ ិ ទំនក់ទំនងេនះ ចចុះេនកនុងសមសធតុ សមតថភព ឬេនកនុងលកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ៃនលទធផល ។ ជឧទហរណ៍េនកនុង
ងម៉ ្រទីសសមតថភពៃនកមមវ ិធីសិក េរៀបឥដ្ឋ-សង់ផទះ
ដំ
ក់កលៃន
ដំេណើរករករងរខងេ្រកម ទក់ទិននឹងសមតថភពពិេសសែដលមនេឈមះថ "េរៀបផទំងថម និងឥដ្ឋឲយ ្រតង់ជួរ» ្រតូវបនេ្រជើសយក ៖
បំេពញករងរបឋមមុននឹងេរៀប
េរៀបចំតំណ
េរៀបេ្រគ ងសំណង់ និងធតុេផ ងៗ
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
55
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ទញតំណ
សម្អត
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ករអនុវត្តន៍ទំនក់ទំនងមុខងរ មនផលប៉ះពល់ដល់សមសធតុ ននៃនសមតថភព
មែបប
ដូចខងេ្រកម៖ ដំ
ក់កលៃនដំេណើរករ (▲)
សមសធតុៃនសមតថភព
បំេពញករងរបឋមមុននឹងេរៀប
១. េរៀបចំទីកែន្លង និងសមភរៈ ២. កំណត់ទំហំតំណ ៣. កត់សមភរៈ
េរៀបចំតំណ
៤. េរៀបចំបយអ
េរៀបេ្រគ ងសំណង់ និងធតុេផ ងៗ
៥. េរៀបផទំងថម ៦. េរៀបឥដ្ឋ
ទញតំណ
៧. តផទំងថមភជប់នឹងឥដ្ឋ
សម្អត
៨.េបសសម្អតសំណង់ និងេរៀបចំកែន្លង េធ្វើករឲយមនរេបៀប
សូមេលើកឧទហរណ៍េផ ងេទៀតេនកនុងកមមវ ិធីដែដល។
េនកនុង
ងម៉ ្រទីសសមតថភព
ម
រយៈរូបមូលពណ៌េខមេគបង្ហញថសមតថភពពិេសសែដលមនេឈមះថ " េរៀបផទំងថម និងឥដ្ឋឲយ្រតង់ជួរ” ្រតូវ
ក់ែតងយ៉ ង
ឲយសិស
ចេរៀនទន់
ឬេធ្វើយ៉ង
បញូច លេទកនុងករសិក នូវសមតថភពទូេទ
ននដូចជ "បងករករប៉ះពល់ដល់សុខភព សុវតថិភពរូបកយ េនេលើករ ្ឋ នសំណង់” និងសមតថភព "េរៀបចំ និងពន្លតបយអ" ។ ករអនុវត្តទំនក់ទំនង រយៈលកខណៈវ ិនិច័យ ឆ េលើលទធផលែដលមនេឈមះថ
មុខងរ្រតូវេធ្វើេឡើងេនកនុងសមតថភពពិេសស “េគរពបទបបញញ តិ្តសុវតថិភព”
និង
ម
មរយៈ
សមសធតុៃនសមតថភពែដលមនេឈមះថ “េរៀបចំបយអ” និង “តផទំងថមភជប់នឹងឥដ្ឋ” ។
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
56
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
សមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
កបបកិរ ិយ
េលខកូដ ៖ XXX រយៈេពល ៖ ១២០ េម៉ ង ្របេយគបញ ជ ក់ពីសមតថភព េរៀបផទំងថម និងឥដ្ឋឲយ្រតង់ជួរ បរ ិបទកនុងករសេ្រមចកិចក ច រេនះ
េចញពីទិននន័យផទល់មត់ ឬជ
យលកខណ៍អក រ
មរយៈឧបករណ៍េផ ងៗ ស្រមប់បេង្ហើយតំណ្របេភទេកង
ស្រមប់េរៀបផទំងថម និងឥដ្ឋធមម លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ទូេទេលើលទធផល
េ្របើ្របស់ឧបករណ៍ និង្រប
ប់្រប
បនសម្រសប
េចះ ស់ែវង និងគណនបន្រតឹម្រតូវ
េចះេ្របើឧបករណ៍រង្វស់បន្រតឹម្រតូវ
េចះេគរព
េចះបំេពញបន
មបទបបញញ តិ្តសុវតថិភព ្អ តមិនកខ្វក់
សមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ
លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ពិេសសេលើលទធផល
សមសធតុៃនសមតថភព ១. េរៀបចំទីកែន្លង និងសមភរៈ
កបបកិរ ិយ(ត)
- េចះកន់េ្រគ ងសំណង់បន្រតឹម្រតូវ - េចះេរៀបចំទីកែន្លងបំេពញករងរ
២. កំណត់ទំហត ំ ំណ ៣. កត់សមភរៈ
មមុខងរ
- េចះេគរព
មបេចចកេទសេ្របើ្រពីស
- េចះេគរព
មបេចចកេទស
- េចះេគរព
មទំហំ
- េចះេគរព
មបេចចកេទស
ក់្រពីស
- េចះកត់បនេសមើ ៤. េរៀបចំបយអ
- េចះេគរព
មដង់សុីេត
-េចះេគរព
មសមម្រតក្រមិតៃនបរ ិមណេ្រគ ង
សំណង់
ម្របេភទបយអែដលត្រមូវ
- េចះេគរព ៥. េរៀបផទង ំ ថម
មត្រមូវករ
មបេចចកេទស
យ
- េចះេរៀបបនេសមើ ្រតង់េលើបនទត់េដក - េចះរ ំកិលបនទត់បន្រតឹម្រតូវ - េចះប៉ តបយអបន្រតឹម្រតូវ
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
57
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
-េចះត្រមង់ផទំងថមបន្រតង់ល្អ (ក្រមិតកមពស់ បនទត់ឈរ បនទត់េដក) - េចះេលើក - េចះ
យសុវតថិភព និង្របសិទធភព
ក់ក្រមស់តំណឲយ្រតូវគននឹងចំណុះ
- េចះេធ្វើ ៦. េរៀបឥដ្ឋ
ក់ផទំងថម្របកបេ
មករែណនំរបស់ម៉សុីន
- េចះេរៀបបន្រតង់្រតឹម្រតូវ
មបនទត់េដក
- េចះរ ំកិលបនទត់បន្រតឹម្រតូវ - េចះប៉ តបយអបន្រតឹម្រតូវ - េចះត្រមង់ឥដ្ឋបន្រតង់ល្អ (ក្រមិតកមពស់ បនទត់ឈរ បនទត់ េដក) - េចះេលើក - េចះ
យសុវតថិភព និង្របសិទធភព
ក់ក្រមស់តំណឲយ្រតូវគននឹងចំណុះ
- េចះេធ្វើ ៧. តផទង ំ ថមភជប់នឹងឥដ្ឋ
ក់ឥដ្ឋ្របកបេ
មករែណនំរបស់ម៉សុីន
- េចះេគរព
មបេចចកេទសតភជប់េកង
- េចះេ្រជើសេរ ើសឧបករណ៍បន្រតឹម្រតូវ - េចះតបន បេសមើ ៨. េបសសម្អតសំណង់ និង
- េចះេ្រជើសេរ ើសវ ិធីេបសសម្អតសំណង់បនល្អ
េរៀបចំកែន្លងេធ្វើករឲយមន
- េចះេ្របើ្របស់ផលិតផល្របកបេ
រេបៀប
- េចះេរៀប និងេបសសម្អតឧបករណ៍ និងេរៀបចំកែន្លង
យសុវតថិភព
េធ្វើករឲយមនរេបៀប
៦.៣. សមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ សមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ
ថ នភព ថ នភព គឺជដំេណើរករមួយែដលបុគគលមនក់ចូលរួមេធ្វើ េដើមបី
ករអភិវឌ ផទល់ខួ្លន និងករអភិវឌ វ ិជជជីវៈ។ ជេ្រមើសកនុងករបំែប្លងសមតថភព
ត្រមូវឲយេយើងមនេគលបំណងផ្លូវករមួយេ
យេផ្ដត ៖
ែដលមនអតថន័យចំេពះមនុស ែដល អភិវឌ សមតថភព
-
មួ យ ។
-
ែដលេធ្វើេឡើងជដំ
ក់កលេផ ងៗ េ
ផទល់ខួ្លន
េទកនុងករ
ស្រមប់ករ្រប្រពឹត្តេទកនុង
យផ រភជប់េទនឹង
ថ នភពវ ិជជជីវៈ។
ិ ជ ជីវៈ គឺ ៖ េទេលើករអភិវឌ ផទល់ខួ្លន និងករអភិវឌ វជ -
ចបញូច លករកត់សមគល់ផទល់ខួ្លន
ែដលអមជមួយនឹងធតុេផ ងៗៃនករពិចរ វ ិជជជីវៈ ។
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
ថ នភព
េទេលើដំេណើរករមួយ -
មួយឲយេទជ
កនុងខណៈេផ ងៗៃនដំេណើរករ ករយល់ដឹងពីករទមទរផទល់ខួ្លន េដើមបីអភិវឌ ន៍ខួនឯង ្ល និងស្រមបខ្លួនេទនឹងពិភពវ ិជជជីវៈ ។
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
58
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ជេ្រមើសកនុងករបំែប្លងសមតថភព
មួយឲយេទជ
បណុ្ដ ះប
ថ នភព
្ដ ល
មនបំណងស្រមួលដល់ករសិក
យកសមតថភព ែដលមនសមសធតុដ៏ខ្លំងក្ល ផ រភជប់េទនឹងចំេណះដឹង
កបបកិរ ិយ ដូចជទំនក់
ទំនងរ ងបុគគល និងបុគគល ្រពមទំងសីលធម៌វ ិជជជីវៈ ។ សមតថភពែបបេនះចូលរួមចំែណកកន់ែតខ្លំងក្ល េឡើងដល់ករអភិវឌ ផទល់ខួ្លន និង
តៃម្លរបស់ខួ្លន
ចឲយេយើងពិចរ-
និងឥរ ិយបថរបស់ខួន ្ល
កន់ែតសុីជេ្រមេលើបុគគលិកលកខណៈរបស់ខួ្លន
ចំណុចទំងអស់េនះេនឆងយពី្រកបខ័ណ្ឌៃន
កបបកិរ ិយែដល
ងយនឹងេ្រគងទុកមុន និងងយសេងកតេឃើញ ។ េលើសពីេនះេទេទៀត
សមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ
វ ិវត្តខួ្លនេនកនុងមជឈ ្ឋ នពិេសសេ
យែឡក
ថ នភព
ចជួយដល់សិស ឲយេចះេរៀន
មួយ ជពិេសសេចះត្រមង់ទិសសកមម- ភពែដលសថិតេន
កនុងបរ ិបទែ្រប្របួល េហើយលទធផលេនកនុងបរ ិបទទំងេនះ ពិបកនឹងេធ្វើឲយេទជលកខណៈធមម បន ។ េយងេលើចំណុចែដលេលើកេឡើងមុនេនះ និងភពខុសៗគនរបស់បុគគល េគមិន ចធនបនេទថ សិស ្រគប់គនសេ្រមចបននូវលទធផលសិក ដូចៗគនេនះេឡើយ ។ ជឧទហរណ៍
សមតថភពែដលត្រមង់ទិសេទរកសមហរណកមមសិស ចូលកនុងមជឈ ្ឋ នករ
ងរជក់ែស្ដងៗ េ្រចើនែត្រតូវបនបំែប្លងឲយេទជ ែដល
ចែ្រប្របួលពីសិស មនក់េទសិស មនក់
ថ នភព ។
មពិតេទ េ្រកពី
កបបកិរ ិយរបស់សិស
(ែដលសុទធែតសម្រសបទំងអស់)
ពីមជឈ ្ឋ នេធ្វើ
កមមសិក ខុសគនពីសិស មនក់េទសិស មនក់ ផ្ដល់នូវករសិក ខុសគន្រសឡះ ែដលករសិក េនះសុទធែត ទទួលឥទធិពលពី្របេភទសហ្រគសេផ ងៗគន ពីផលិតផល ឬេស កមមែដលផ្ដល់ពីអនកទទួលខុស្រតូវ្រគប់ ្រគងកមមសិក ករ ីេផ ងៗគន ។ល។ ដូេចនះ េគមិន្រតូវេចះែត យ កនុងស្តង់ រសមតថភព ដូចែដលេគ េទេនកនុង្រគឹះ ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល
សមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ គរុេកសលយ ។ េ
ម ន េនកនុងេពលែដលករបណុ្ដ ះប មួយេនះេឡើយ ។
ករៃចន្របឌិតថមី។
ថ នភព នំមកនូវភពទន់ភ្លន់ែដល
ែដលសមតថភពបំែប្លងឲយេទជ ថ នភព
កបបកិរ ិយ
ែតមួយៃនករសិក សមតថភពេនះក៏
ក់ៃនករសិក េន ្ដ លកំពុងែត្រប្រពឹត្ត
ចឲយេគពិចរ
បនកន់
ពិបកនឹងក្ដប់បន
ចូលរួមផងែដរកនុងករេបើកទ្វរទូ
យែឡកសមតថភពេនះកត់ផ្ដច់នូវភពចំបច់
េគចត់ទុក ថេគលេ
រជក់
ច យ
សមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ
ែតចបស់េលើកី្ដកង្វល់សំខន់ៗ
ម នពីខឹ្លម
។
យជងមុនខងែផនក
ច់ខតៃនករែស្វងរកលទធផលែដល
េហើយ េបើកទ្វរេឆពះេទរកករសែម្ដងេចញផទល់ខួ្លន និង
ចឲយេយើងេផ្ដតេទេលើសកមមភពគរុេកសលយស្ដីពីករ
ដំេណើរករ និងចត់ទុកករែស្វងរកលទធផលឲយេនកនុងលំ
ម
ន
ប់ទី២វ ិញ ។
ថ្វីតបិតែតមិនមនបទ ្ឋ នតឹងរង ឹ ស្រមប់ចំនួនសមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ
ថ នភព េនកនុង ក្ដី ក៏េគរ ំពឹងថសមតថភពទំងេនះ មនចំនួនតិចតួច ប៉ុេ ្ណ ះ េបើេ្រប ប
ស្តង់
របណុ្ដ ះប ្ដ លយ៉ ង េធៀបេទនឹងសមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ
កបបកិរ ិយ។
ខងេ្រកមេនះ
ពណ៌នពីសមសភពនីមួយៗ ៃនសមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ
េ
កអនកនឹងេឃើញករ
ថ នភព ។
៦.៣.១. ្របេយគេលើកេឡើងពីសមតថភព
េនទីេនះសមតថភព្រតូវបនបង្ហញេ្រប បដូចជេគលបំណងែដលេគេធ្វើ ករបណុ្ដ ះប មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្ដ ល។ ជឧទហរណ៍ េគ
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
ច
ម េនកនុងេពលដំេណើរ ក់ែតងសមតថភពដូចតេទេនះ ៖ “េធ្វើករកំណត់ឲយ្រតូវ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
59
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
េទនឹងមុខរបរ និងករបណុ្ដ ះប
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
្ដ ល” “បងករករប៉ះពល់ដល់សុខភព សុវតថិភព និងសន្តិសុខរូបកយ
េនេលើករ ្ឋ នសំណង់” “េធ្វើករស្រមបឲយ្រតូវេទនឹងមជឈ ្ឋ នករងរកនុងែផនកេរៀបឥដ្ឋ-សង់ផទះ” ។ល ។ ករេ្របើ្របេយគេលើសមតថភព ្រតូវែតដូចគនជមួយនឹង្របេយគែដលមនកនុង
បណុ្ដ ះប
្ដ ល ។
ងកមមវតថុៃនករ
៦.៣.២. បរ ិបទៃនករសេ្រមចសមិទផ ធ ល
តួនទី និងខ្លឹម បំែប្លងឲយេទជ
រៃនបរ ិបទៃនករសេ្រមចសមិទផ ធ លមនលកខណៈដូចគន េទះជសមតថភព្រតូវ
ថ នភព ឬេទជ
ថ នភពៃនករ
កបបកិរយ ិ ក៏េ
ក់សមតថភពឲយដំេណើរករ
យ ។ គឺែបបេនះេហើយែដល ផ្ដល់នូវព័ត៌មនស្ដីពី
េនេពលែដលមនុស មនក់ចប់េផ្ដើមបំេពញករងរ
ឬ
សកមមភពករងរេទ
មករបណុ្ដ ះប ្ដ លរបស់ខួ្លន ។ បរ ិបទៃនករសេ្រមចសមិទធផល ចឲយេយើង យល់បនចបស់ពីទំហំ រៈសំខន់ និងែដនអនុវត្តន៍ៃនសមតថភព ។ ជួយឲយេយើង ចកំណត់្រពំែដន
និងយល់ចបស់ពីក្រមិតៃនភព ៃនករវ ិភគ
ំញ ុ ំរបស់ ។ ជពិេសស េចញពីព័ត៌មនែដលមនេនកនុងរបយករណ៍
ថ នភពករងរ (AST)
បង្ហញពីបរ ិកខរ សមភរៈ ឯក
ទំងបទ ្ឋ ន និងបទបបញញ តិែ្ត ដល្រតូវេគរព និងករទទួលខុស្រតូវ ។
ក៏្រតូវែតជតំ
ម ។
រេយង និងឧបករណ៍េ្របើ្របស់ ្រពម
ក៏បញ ជ ក់ផងែដរពីក្រមិតៃនករទមទរស្វ័យភព
ងមជឈ ្ឋ នករងរេផ ងៗគនែដលេនទីេនះ សមតថភពេនះ
នឹងយកេទេ្របើ្របស់ េហើយ ក៏្រតូវផ្ដល់ព័ត៌មនជនិរន្តរភពកនុងក្រមិត បរ ិបទៃនករសេ្រមចសមិទផ ធ ល
េសចក្ដីែណនំ និងទិននន័យេ
រដូចតេទ ៖
យែឡក ឧទហរណ៍ ៖
កនុងករទក់ទងសមជិក្រកុមកងរ
-
ចមនព័ត៌មនែដលមនខ្លឹម
មួយផងែដរ ។
លកខខណ្ឌ
ថ នភពបរ ិ
ថ នស្រមប់ករ
ក់ឲយដំេណើរករសមតថភព ឧទហរណ៍៖
េនកនុងសហ្រគសសំណង់លំេន ្ឋ ន ឬពណិជជកមម ឧបករណ៍ បរ ិកខរ សមភរៈ និងសេម្ល កបំពក់ចំបច់ ឧទហរណ៍៖ -
េ
-
ឯក -
យេ្របើ្របស់បរ ិកខរែដលមនសុវតថិភព រេយង ឬេសៀវេភបេចចកេទសចំបច់ ឧទហរណ៍៖
េ
យេ្របើ្របស់ទិននន័យេលើមុខរបរែដលេធ្វើបចចុបបននភពរួច ។
ទំហំ និងែដនកំណត់ៃនសមតថភព ឧទហរណ៍៖ -
េនកនុងឱកសដំេណើរករត្រមង់ទិស ឬត្រមង់ទិសជថមី ។
ព័ត៌មនទក់ទងនឹងលកខខណ្ឌសេ្រមចសមិទធផលែដល្របមូលបន េនកនុងឱកសវ ិភគ ថ នភព ករងរ (AST) គឺជ្របភពដ៏មន្របេយជន៍កុងករកំ ន ណត់បរ ិបទៃនករេរៀនយកសមតថ- ភព ។ សូមគូស
បញ ជ ក់ថ បរ ិបទេនះមិន្រតូវបំែប្លងឲយេទជ បណុ្ដ ះប មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្ដ លកនុងករផ្ដល់នូវមេធយបយ ្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
ថ នភពបេ្រង ន ឬសិក េឡើយ។ េនះជនទីរបស់្រគឹះ
ថន
និងលកខខណ្ឌគរុេកសលយចំបច់កុងករសេ្រមចបន ន
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
60
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
សមតថភព ។ គួរកត់សមគល់ផងែដរថ បរ ិបទសេ្រមចសមិទធផល មិន្រតូវមនករពណ៌នសព្វ្រគប់ និង បញជីលម្អិតេឡើយ ៖ ទិននន័យែដលបង្ហញជូន គួរែតក្រមិត្រតឹមែតចំនួនអបបបរមែដល
ចឲយេគយល់បន
ពីបរ ិបទ ។ ៦.៣.៣. សមសធតុៃនសមតថភព
សមសធតុ ៃនសមតថភពបង្ហញចបស់ពីចំណុចសំខន់ៗៃនដំេណើរករ េហើយ កន់ែតចបស់ពីដំេណើរករេនះ ។ សមសធតុនីមួយៗ គឺជដំ
ក់កលមួយែដលជេពលេវ
មនអតថន័យេនកនុងសមតថភព ។
សមសធតុៃនសមតថភព្រតូវសថិតេនកនុងដំេណើរករមួយ ែដលែចកជបីដំ ព័ត៌មន
ករសេ្រមចសមិទផ ធ ល ករបំេពញកិចចករឲយកន់ែតសុីជេ្រម ឬករសនយចូលរួម
ករសំេយគ សមហរណកមម និងស្វ័យ យតៃម្ល ក់ែតងេឡើងយ៉ ង
េ
គន្លឹះដ៏
ក់កល គឺ៖
សមសធតុ ៃនសមតថភពគួរែត្រតូវ េនះ ។
ចឲយេយើងយល់
យគិតគូរដល់ដំេណើរវ ិវត្តបេណើ្ដ រៗ
ក្រមិត និងបង្ហញចបស់ពីចំណុចសំខន់ៗៃនសមតថភពែដលជួយឲយេយើងយល់កន់ែតចបស់ពី
េគលបំណងបន្តបនទប់របស់េយើង។ សមតថភពដូចជករ
ករ
ក់ែតងសមសធតុទំងេនះ
្រតូវែតមនេលើកេឡើងពី
ក់ឲយដំេណើរករេនេដើមដំបូងៃនទីផ រករងរ គឺមិនែមនគិតេទេលើខឹម ្ល
បេ្រង ន ឬសកមមភពសិក េនះេទ ។ ផទុយពីសមសធតុៃនសមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ សមសធតុៃនសមតថភពេនះ មិន្រតូវេ េឆពះែតេទរកលទធផលដូចៗគនេនះេឡើយ។ ពណ៌នស្រមបដំ
ក់កលេផ ងៗៃនករសិក េទ
ម្រគឹះ
កបបកិរយ ិ ក៏មិន្រតូវ
ថ នេនះែដរ ។ ឧទហរណ៍ សមធតុដូច
ជ “ យតៃម្លគុណភពៃនករចូលរួមកនុងកមមសិក ” មិនបញ ជ ក់ចបស់ពីសមតថភពេទ ែតជដំ
មួយៃនករសិក
រៃនករ
ក់កល
។
ខងេ្រកមេនះ ជឧទហរណ៍ៃនសមសធតុៃនសមតថភព ៖
ែស្វងរកមុខរបរ និងករបណុ្ដ ះប
េ្រប បេធៀបករទមទរៃនមុខរបរជមួយនឹងលកខណៈសមបត្តិបុគគលិក កំណត់លទធផលៃនករពិចរ គួរកត់សមគល់ថ
សមតថភព
ពណ៌នឲយបន្រតឹម្រតូវនូវដំ នីមួយៗផ រភជប់េទនឹងដំ ៦.៣.៤.
្ដ ល ។ ចមនេ្រចើនេលើសពីបីសមសធតុ
្របសិនេបើ ចំបច់ស្រមប់
ក់កលធំៗៃនដំេណើរករ ។ ក៏ប៉ុែន្តេគ្រតូវែតចបស់ខួនឯងថសមសធតុ ្ល
ក់កលធំៗទំងបីខងេលើ ។
ថ នភពៃនករ
ក់សមតថភពឲយដំេណើរករ
ថ នភពៃនករ
ក់សមតថភពឲយដំេណើរករ ែដលមនេរៀប ប់្រតួសៗពី
ែដលមនុស មនក់ ទំនងេ
ក់សមសធតុៃនសមតថភព
មួយឲយដំេណើរករ ។
យផទល់ជមួយនឹងសមសធតុេផ ងៗៃនសមតថភពេនះ េហើយ
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
ច
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
ថ នភពៃនជីវ ិតវ ិជជជីវៈ ថ នភពេនះ មនទំនក់
ចឲយេយើងកំណត់ដំេណើរករ
្ដ លវិជជជីវៈ
61
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
េនះបន។
ជួយបញ ជ ក់សមសធតុ នីមួយៗ
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
និងផ្ដល់ជេយបល់ចំេពះសកមមភពែដល
ចេធ្វើេទ
បន។ ជទូេទ ទិ ននន័យែដលបង្ហញជូនេនកនុង
្របស់ជត្រមុយស្រមប់អនកបណុ្ដ ះប
សមសធតុ
ៃនសមតថភពេ
ថ នភពៃនករ
្ដ ល
យែឡក
ក់សមតថភពឲយដំេណើរករ
ចេ្របើ
េដើមបីេរៀបចំសកមមភពសិក ឲយ្របទក់គនេទនឹង
មួយ។
ជឧទហរណ៍
េគគួរែតេសនើឲយមនយ៉ ងតិចនូវ
ថ នភពចំនួន ២ ឬ៣ ្របេភទស្រមប់សមសធតុនីមួយៗ ។ ឧទហរណ៍៖ សមសធតុៃនសមតថភព
ថ នភពៃនករ
១.ែស្វងរកមុខរបរ និងករបណុ្ដ ះ ប
្ដ ល
ក់សមតថភពឲយដំេណើរករ
េសុើបសួរព័ត៌មនស្ដីពីមុខរបរ
េសុើបសួរព័ត៌មនស្ដីពីករបណុ្ដ ះប ដំបូង និងករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
្ដ លបន្ត ែដល
ទមទរស្រមប់្របកបមុខរបរេនះ
េធ្វើបញជីសីព ្ដ ីបំណិន ឥរ ិយបថ ចំេណះដឹង និងតៃម្លចំបច់ស្រមប់្របកបមុខរបរ
៦.៣.៤. លកខណៈវិនិចឆ័យៃនករចូលរ ួមកនងដំ េណើរករ ុ
លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ៃនករចូលរួមកនុងដំេណើរករ
ដូចគនជមួយនឹងសមតថភពបំែប្លងេទជ
ឯលកខណៈវ ិនិច័យ ឆ លទធផល ដូចគនជមួយនឹងសមតថភពបំែប្លងេទជ ទំងេនះ
ថ នភព
កបបកិរ ិយ ៖ លកខណៈវ ិនិច័ឆយ
ចឲយេគ យតៃម្លេលើករសិក យកសមតថភព ។
ក៏ប៉ុែន្ត លកខណៈវ ិនិច័ឆយៃនករចូលរួមេនះ មនលកខណៈទន់ភ្លន់ជងលកខណៈវ ិនិច័យ ឆ លទធផល ។ ពិត
ស់ ពណ៌នពីករទមទរែដលេគ្រតូវេគរពេនកនុងេពលដំេណើរករ
សកមមភពផទល់ខួ្លន
េហើយមិនបញ ជ ក់ពីលទធផលរួមស្រមប់្រគប់គន
ែត
ចឲយេគបេញច ញ
ដូចលកខណៈវ ិនិច័យ ឆ េលើលទធផល
េឡើយ ។
្រស័យ ដំេណើរករ
មបរ ិបទៃនករសេ្រមចសមិទផ ធ ល
លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ៃនករចូលរួមកនុងដំេណើរករ
បននិង ស់ែវងបន ស្រមប់ឲយេយើង
និងកនុង ្រតូវេ
ថ នភពៃនករ
ក់សមតថភពឲយ
េឆពះេលើទិដ្ឋភពែដល
ចសេងកត
ចេធ្វើករ យតៃម្លេលើករសិក យកសមតថភព។ ដូេចនះ លកខណៈ
វ ិនិច័ឆយៃនករចូលរួមកនុងដំេណើរករ ្រតូវេចញពី្របភពៃនករ
ករងរ និងមិនែមនជសកមមភពបណុ្ដ ះប
្ដ លេទ ។
ក់សមតថភពឲយដំេណើរករេនកនុងមជឈ ្ឋ ន
លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ខ្លះផ រភជប់េទនឹងសមសធតុ នីមួយៗៃនសមតថភព េហើយមនទំនក់ទំនងេទ
ក់សមតថភពឲយដំេណើរករ េនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ ។ លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ទំងេនះ មនចំណុចសំខន់ៗៃនសមសធតុ នីមួយៗៃនសមតថភព េហើយបង្ហញឲយេឃើញពីករសនយចូលរួម
នឹង
ថ នភពៃនករ
របស់នរ
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
មនក់ េនកនុងដំ
ក់កលនីមួយៗៃនដំេណើរ ករ ។ េគ្រតូវកំណត់ចំនួនលកខណៈវ ិនិ ច័ឆយ្រតឹម
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
62
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ចំនួន
១
ឬ២
សមសធតុ
េធ្វើយ៉ង
បណុ្ដ ះប
ចកំណត់េគលេ
្ដ ល
េឆពះេទរកទិដ្ឋភពសំខន់ៗបំផុតៃន
សមសធតុនីមួយៗរបស់សមតថភព ។ ិ ិច័យ េគេឃើញមនឧទហរណ៍ដូចខងេ្រកម ស្ដីពីលកខណៈវន ឆ កនុងករចូលរួមែដលផ រភជប់េទនឹង
សមតថភព ។
សមសធតុៃនសមតថភព
ថ នភពៃនករ
ក់សមតថភព
លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ៃនករចូលរួម
ឲយដំេណើរករ ១.ែស្វងរកមុខរបរ បណុ ្ដ ះប
និងករ
្ដ ល
កនុងដំេណើរករ
េសុើបសួរព័ត៌មនស្ដីពីមុខរបរ
្របមូលព័ត៌មនសម្រសប
េសុើបសួរព័ត៌មនស្ដីពីករ បណុ្ដ ះប បណុ្ដ ះប
្ដ លដំបូង និងករ ្ដ លបន្តែដលទមទរ
ស្រមប់្របកបមុខរបរេនះ េធ្វើបញជ ីសីព ្ដ ីបំណិន ឥរ ិយបថ ចំេណះដឹង និងតៃម្លចំបច់ ស្រមប់្របកបមុខរបរ ២.
េ្រប បេធៀបករទមទរ
បូកសរុបបំណិន សមបទ ចំណូល
ៃនមុខរបរជមួយនឹង
ចិត្ត តៃម្ល និងចំ
ប់
លកខណៈសមបត្តិបុគល គ ក ិ
ភជប់ជមួយនឹងបទពិេ
រមមណ៍
បង្ហញឲយេឃើញចបស់ពីចំណុច ខ្លំង និងចំណុចមនក្រមិត
ធន៍មុនៗ
កនុងករណីចំបច់ វ ិភគគម្លតរ ងករ ទមទរៃនមុខ
េផ ងេទៀត
របរ និងលកខណៈសមបត្តិករងរ របស់ខួ្លន
៦.៣.៥. ករពិនិតយេលើទំនក់ទំនងមុខងរ
េនេពល្រកុមករងរ សមតថភពពិេសស និងដំ
ក់ែតងស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ ល េ្រជើសអនុវត្តទំនក់ទំនងមុខងរ រ ង ក់កលៃនដំេណើរករករងរ ឬរ ងសមតថភពពិេសស និងសមតថភពទូេទ
េដើមបីស្រមួលដល់ករបញូច លករសិក មួយចំនួន
ពិេសស
ទំនក់ទំនងទំងេនះ្រតូវសថិតេនកនុងសមតថភព
18
។ េនកនុងករណីសមតថភពបំែប្លងេទជ ថ នភព ទំនក់ទំនងេនះ ច្រតូវេ្របើម្ដងេទៀតេនកនុង សមសធតុៃនសមតថភព េនកនុង ថ នភពៃនករ ក់សមតថភព ឲយដំេណើរករ ឬេនកនុងលកខណៈ
វ ិនិច័ឆយៃនករចូលរួមកនុងដំេណើរករ ។
ខងេ្រកមេនះ េគេឃើញមនឧទហរណ៍ស្ដីពីសមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ
ថ នភព។
ករសេងកតេលើទំនក់ទំនងរ ងសមតថភពពិេសស និងដំ
18
ពណ៌េខម (▲) េនកនុង
ងកមមវតថុៃនករបេងកើតស្ដង់
ក់កលៃនដំេណើរករករងរ្រតូវបនបង្ហញេ
បណុ្ដ ះប
្ដ ល។ ម៉យងេទៀត ករសេងកតេលើទំនក់ទំនងរ ងសមតថភព
ពិេសស និងសមតថភពទូេទ ្រតូវបនបង្ហញេ
យសញញមូលពណ៌េខម () (សូមេមើលែផនក ៥.១)
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
យសញញ្រតីេកណ
្ដ លវិជជជីវៈ
63
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
សមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ
ថ នភព
្ដ ល
េលខកូដ ៖ XXX រយៈេពល ៖ ១២០ េម៉ ង ្របេយគបញ ជ ក់ពីសមតថភព ដឹងថខ្លួនេចះអ្វីខ្លះេធៀបេទនឹងមុខរបរនិងដំេណើរករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
បរ ិបទកនុងករសេ្រមចកិចក ច រេនះ
កនុងដំេណើរករត្រមង់ទិស ឬត្រមង់ទិសវ ិជជជីវៈជថមី េ យេ្របើ្របស់ទិននន័យេផ ងៗែដលេធ្វើបចចុបបននភពរួចស្ដីពីមុខរបរ និងវ ិជជជីវៈ េ
យទក់ទងជមួយនឹងអនកពិេ្រគះេយបល់
សមសធតុៃនសមតថភព
ថ នភពៃនករ
ក់សមតថភព
ឲយដំេណើរករ ១. ែស្វងរកមុខរបរ និងករ បណុ្ដ ះប
្ដ ល
េសុើបសួរព័ត៌មនស្ដីពីមុខរបរ
លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ កនុងករចូលរួម កនុងដំេណើរករ
្របមូលព័ត៌មនសម្រសប
េសុើបសួរព័ត៌មនស្ដីពីករ បណុ្ដ ះប បណុ្ដ ះប
្ដ លដំបូង និងករ ្ដ លបន្តែដលទមទរ
ស្រមប់្របកបមុខរបរេនះ េធ្វើបញជីសីព ្ដ ីបំណិន ឥរ ិយបថ ចំេណះដឹង និងតៃម្លចំបច់ ស្រមប់្របកបមុខរបរ ២. េ្រប បេធៀបករទមទរ
បូកសរុបបំណិន សមបទ ចំណូល
ៃនមុខរបរជមួយនឹង
ចិត្ត តៃម្ល និងចំ
លកខណៈសមបត្តិបុគល គ ក ិ
ភជប់ជមួយបទពិេ
ប់
រមមណ៍
បង្ហញឲយេឃើញចបស់ពីចំណុច ខ្លំង និងចំណុចមនក្រមិត
ធន៍មុនៗ
កនុងករណីចំបច់ វ ិភគគម្លតរ ងករទមទរៃនមុខ របរ និងលកខណៈសមបត្តិករងរ ៣. កំណត់លទធផលៃនករ ពិចរ
របស់ខួ្លន
កំណត់មធយបយេដើមបីកត់បនថយ គម្លត
េ
េធ្វើករសេ្រមចចិតេ្ត លើដំេណើរករ វ ិជជជីវៈរបស់ខួ្លន
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
កំណត់ដំេណើរករ
ជីព្របកប
យភព្របកដនិយម
ស្រមប់រយៈេពលខ្លី និងរយៈ េពលមធយម
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
64
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ងទី៦ េសចក្ដីែណនំស្រមប់សង ្ត ់
្ដ ល
និងករ យតៃម្ល
។
មូល ្ឋ ន រ ីឯដំេណើរករសិក ែដលេធ្វើឲយស្ដង់
ខុសពីឯក
បង្ហញនូវឯក
ចំណុចរួមៃនឯក
និងបណុ្ដ ះប
រទំងបីចុងេ្រកយេនះ
គឺថ បង្ហញពី
្ដ ល្រតូវេធ្វើេឡើងចប់ពីមូល ្ឋ នេនះេទ ។ អ្វី
រដៃទេទៀតគឺមកពីសង ្ដ ់
ខនមិនបនស្រមប់្រគប់្រគឹះ ប
្ដ ល
មគគុេទទសក៍វ ិធី ្រស្តរបស់ OIF បញូច លនូវករែបងែចក ច់ពីគន រ ងឯក រេផ ងៗៃន ថ បនគរុេកសលយ ឬជមគគុេទទសក៍ និងស្តង់ សមតថភព មមុខរបរៃនករបណុ្ដ ះ
ករ ប
បណុ្ដ ះប
រមនចំណុចែណនំ
ឬអនុវត្តន៍ែដល
ថន
បណុ្ដ ះប ្ដ ល ។ មគគុេទទសក៍ និងឯក រដៃទេទៀត ក់ែតងេឡើង និងទុកឲយេ្របើ្របស់េដើមបីស្រមួលដល់ករបណុ្ដ ះ
របនទប់បន ំ
្ដ ល ។
សមតថភពែដលេចញមកពីសង ្ត ់
សមតថភព
មមុខរបរ និងសមតថភពែដលេ្របើ្របស់
កនុងេស រ ីយ៉ូបណុ្ដ ះប ្ដ លៃនស្ដង់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល គឺជចំណុចសំខន់ៃនករបណុ្ដ ះ ប ្ដ ល ។ ករសិក សមតថភពទំងេនះ មនលកខណៈខនមិនបន េហើយក៏មិនែមនជ ជេ្រមើសេនះែដរ ។ ្របេទសនីមួយៗ មនតួនទីកុនងករកំណត់បទបបញញ តិ្តរបស់ខួន ្ល េទេលើែបប បទៃនករ
ក់ករបណុ្ដ ះប
្ដ លឲយដំេណើរករ
េហើយបនទប់មកេធ្វើករសេ្រមចេលើចំណុច
ែដលចំបច់ខនមិនបន និងចំណុចែដលបនទប់បន ំរបស់សង ្ដ ់ េដើមបីធនបននូវស្តង់
មួយ ។
ភវូបនីយកមម េគែតងែតចត់ទុកថ ចំណុចដូចតេទេនះ គួរែត
មនលកខណៈជេសចក្ដីែណនំ ៖
បញជីសមតថភព
ចំេពះសមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ
-
្របេយគបញ ជ ក់ពីសមតថភព
-
សមសធតុៃនសមតថភព
-
បរ ិបទៃនករសេ្រមចសមិទផ ធ ល
-
លកខណៈសមបត្តិៃនលទធផល
ចំេពះសមតថភពែដលបំែប្លងឲយេទជ
-
្របេយគបញ ជ ក់ពីសមតថភព
-
សមសធតុៃនសមតថភព
-
បរ ិបទៃនករសេ្រមចសមិទផ ធ ល
-
ថ នភពៃនករ
ក៏ ្រតូវកំណត់ផងែដរ។
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
ថ នភព
ក់សមតថភពឲយដំេណើរករ
លកខណៈសមបត្តិៃនករសនយចូលរួមកនុងដំេណើរករ
រយៈេពលសរុបៃនស្ដង់ េទៀត
កបបកិរ ិយ
បណុ្ដ ះប ្ដ ល រួមបញូច លទំងេពលេវ េធ្វើករ យតៃម្ល ក៏ ប៉ុែន្ត រយៈេពលៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ស្រមប់សមតថភព
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
65
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
នីមួយៗ្រតូវមនលកខណៈខនបនដែដល ប
្ដ ល និង្រកុមអនកបណុ្ដ ះប
បណុ្ដ ះប
េដើមបីផ្ដល់នូវភពទន់ភ្លន់
្ដ ល
ចំេពះ្រគឹះ
្ដ ល េដើមបីពិនិតយេមើលេលើបរ ិបទ ចង្វក់ៃនករសិក
ថ នបណុ្ដ ះ និងត្រមូវ
កររបស់សិស ។
េនកនុង្របេទសខ្លះ ចំេណះដឹង ឬចំេណះែដលជប់ទក់ទងនឹងសមតថភពនីមួយៗ ្រតូវ បនបង្ហញេនកនុងស្តង់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល និងមនលកខណៈជេសចក្ដីែណនំ រ ីឯេនកនុង
្របេទសដៃទេទៀត ចំេណះដឹងទំងេនះ ្រតូវបនចត់ទុកថជព័ត៌មនបែនថម។ មគគុេទទសក៍របស់ អងគករ OIF បង្ហញពីចំេណះដឹងែដលជប់ទក់ទង េនកនុងមគគុេទទសក៍គរុេកសលយេ យទុក លទធភពឲយ្រគឹះ
ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល ពិនិតយេមើលលកខណៈសមបត្តិៃន្រកុមករងរ បរ ិបទៃនករ ្ដ លែដលមនេ្រប បកនុងមជឈ ្ឋ ននីមួយៗ។ សមសធតុៃនសមតថភព បរ ិបទៃនករ
បណុ្ដ ះប សេ្រមចសមិទផ ធ ល
និងលកខណៈសមបត្តិលទធផលៃនសមតថភពនីមួយៗ
កំណត់នូវ្រកបខ័ណ្ឌ
េយងស្រមប់ករបេ្រង នសមតថភព ។ សមសធតុទំងអស់េនះសុទធែត្រតូវបនែណនំ ។ ព័ត៌មនដៃទេទៀតៃនស្ដង់
បណុ្ដ ះប ្ដ ល ច្រតូវចត់ទុកថជព័ត៌មនបែនថម និង មិនែមនជករែណនំេឡើយ ។ ព័ត៌មនទំងេនះមនដូចជ៖
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
េគលបំណងៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
េគលបំណងអប់រ ំ
េគលបំណងៃនស្ដង់
រ
ងកមមវតថុៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
វគគតូចៗៃនករសិក យកសមតថភព (ឡូជី្រកម)
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
66
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
៧. ករផ្ដលស ់ ព ុ លភពដល់សង ្ត ់ េនេពល
របណុ្ដ ះប ៃថងេដើមបីផ្ដល់សុពលភព ។ ជំនួបេនះសំេ
្ដ ល
្ដ ល19
បណ្ដុះប
ក់ែតងស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ លចប់េហើយ
គួរែតេរៀបចំឲយមនជំនួបរយៈេពលមួយ
ទទួលបនេយបល់ពីអនកបណុ្ដ ះប
្ដ ល និងពីអនកឯកេទស
កនុងមុខរបរេនះពក់ព័នធនឹង្របធនបទៃនស្តង់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល ែដលេនមិនទន់ទទួលបនសុពលភព ដូចជឡូជី្រកម រយៈេពលបណុ្ដ ះប ្ដ លស្រមប់សមតថភពនីមួយៗ ករពណ៌នសមតថភពនីមួយៗ និងទំនក់ទំនងមុខងររ ងសមតថភពេផ ងៗ ។
េនកនុងេពលអនុវត្តន៍ អ្វីៗសុទធែត្រតូវ ក់ឲយដំេណើរករ េដើមបីធនបននូវេជគជ័យេនកនុង ក់កលៃនករពិេ្រគះេយបល់ ។ គួរែតផ្ដល់ដល់ ល្របជុំនូវភពសងប់ ង ត់ និងផសុកភព
ដំ
សម្រសប រ ីឯតុវ ិញ្រតូវេរៀបចំយ៉ង
ឲយងយ្រសួលកនុងករផ្លស់បូរេយបល់ ្ដ គន។ ចំេពះសមភរៈេធ្វើបទ
បង្ហញវ ិញ ្រតូវមនឧបករណ៍បញ ច ំង ទុកស្រមប់កត់្រ
្ល យ និងក្ដរេខៀន ។ ្រតូវេផទ ងផទត់ថេតើមន្រក
ចំនួនមនុស និងស្តង់
របណុ្ដ ះប
សកតុងរ ឹងេទ
្ដ លបែនថម ។
គណៈកមមករផ្ដលស ់ ុពលភព េដើមបីទទួលបនលទធផលកន់ែត្របេសើរ ស្រមប់ជំនួបផ្ដល់សុពលភពេលើសង ្ត ់ េនះ
បណុ្ដ ះប ្ដ ល សមតថភព មមុខរបរ ឬ
េគគួរែតអេញជ ើញអនកែដលបនចូលរួមកនុងករផ្ដល់សុពលភពដល់សង ្ត ់
មនុស មួយចំនួនកនុងចំេ គេ្រមង
ំងពីដំបូង
មអនកទំងេនះ ពី១០ េទ១២នក់េ្រពះថ អនកទំងេនះបនដឹងកិចចករកនុង
ដឹងពីវ ិធី
្រស្ត
ក់ែតងែដលបនេ្របើ
ដឹងពីករត្រមង់ទិសែដលបនយកមកេ្របើ
។ល។ ្រកុមករងរេនះ្រតូវេរៀបចំដូចតេទ ៖
ចំនួនពក់ក
្ដ លមកពីមជឈ ្ឋ នបណុ្ដ ះប កររបស់សង ្ត ់ រ ។
ចំនួនពក់ក
្ដ លេទៀតតំ
្ដ លឯកេទស ែដលជត្រមូវ
ងឲយមជឈ ្ឋ នករងរ ។ អនកទំងេនះ គួរែតជអនកមន
របរែដលជត្រមូវករៃនករបណុ្ដ ះប
វ ិភគ
្ដ ល គឺជអនកបណុ្ដ ះប
ជីព្របកប
្ដ ល (អនកទំងេនះភគេ្រចើន គួរែតធ្លប់បនចូលរួមកនុងករ
ថ នភពករងរ) ឬក៏ជអនកមនតំែណងជអនក្រគប់្រគង (និេយជក អនក្រគប់្រគង...) ។
េនេពលែដលេ្រជើសេរ ើសមនុស បនសព្វ្រគប់េហើយ អេញជ ើញជផ្លូវករ
របណុ្ដ ះប ្ដ ល និងឯក រពក់ព័នធដៃទេទៀតឲយបនយ៉ ងយូរ១ សប្ដហ៍មុន ។ េនកនុងលិខិតអេញជ ើញេនះ េគគួរែតបញ ជ ក់ឲយបនចបស់ពីែផនកែដល្រតូវផ្ដល់សុពលភព
េធ្វើយ៉ង
អមេ
មនុស មនក់ៗគួរែតទទួលបននូវលិខិត
យស្តង់
ស្រមួលដល់ករេរៀបចំអនកចូលរួម ។
ភពពក់ព័នធ ភពសុីសង្វក់គន និងភព ករផ្ដល់សុពលភពេលើសង ្ត ់ និងភព
ចអនុវត្តបនរបស់
។
ចអនុវត្តបន
បណុ្ដ ះប
្ដ លមនបំណង យតៃម្លភពពក់ព័នធភពសុី សង្វក់ គន
សូមេមើលឧបសមព័នទ ធ ី៣ ែដលជករែណនំផ្ដល់ជ
19
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
ងមតិក ស្រមប់សង ្ត ់
សមតថភព។
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
67
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ករ យតៃម្លភពពក់ព័នគ ធ ន ៃនស្តង់
េធ្វើេឡើងេ
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
យមនុស ែដលមកពីមជឈ ្ឋ នករងរ ។ ករ
យតៃម្លេនះមនបំណងចង់េមើលថេតើករពណ៌នសមតថភពនីមួយៗែដលេចញមកពីសង ្ត ់ មមុខរបរ មនទំនក់ទំនងជមួយនឹង
ថ នភពករងរែដរឬេទ។ គឺេគចង់េធ្វើយ៉ង
សមតថភព
ឲយភពជក់
ក់
េលើ
កបបកិរ ិយរ ំពឹងទុក ្រតូវគននឹងករពិតៃនករ្របកបមុខរបរ ។ េលើសពីេនះ អនកឯកេទសខងមុខ
របរ
ចេលើកេឡើងពីភពពក់ព័នធគនេនះៃនលកខណៈសមបត្តិលទធផល (ទូេទ ឬេ
្របស់េទ
យែឡក) ែដលបនេ្របើ
មត្រមូវករៃនសហ្រគស ។
ករផ្ដល់សុពលភពេលើ ភពសុីសង្វក់គនៃនស្តង់ គរុេកសលយ
េធ្វើេឡើងេ
យមនុស ែដលតំ
សង្វក់គនមនបួនចំណុច ៖
លំ
របណុ្ដ ះប ្ដ ល និងភព ចេធ្វើេទបនែផនក ងឲយមជឈ ្ឋ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល។ េយបល់សីព ្ដ ីភពសុី
ប់ៃនករសិក យកសមតថភពែដលបង្ហញជូនេនកនុងឡូជី្រកម
េទ
ករសិក
ភពសុីសង្វក់គនរ ងសមតថភព
ករអនុវត្តទំនក់ទំនងមុខងរេនកនុង
រយៈេពលបណុ្ដ ះប
េយបល់សីព ្ដ ីភព
ងកមមវតថុៃនករបណុ្ដ ះប
មភព
ំញ ុ ំៃន
្ដ ល
្ដ លែដលកំណត់ស្រមប់សមតថភពនីមួយៗ ។
ចអនុវត្តបនេ្រចើនែតទក់ទងនឹងចំណុចដូចតេទ ៖
ភពេធ្វើេទបនៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ លទក់ទិននឹងសមតថភពនីមួយៗ ។
ករ្រប្រពឹតេ្ត ទៃនជំនួប ជំនួបចប់េផ្ដើមេឡើងេ
យកររ ំឭកពីដំេណើរករករងរ
បណុ្ដ ះប ្ដ លេនះេឡើង ។ បនទប់មក េគ្រតូវបង្ហញ
ងកមមវតថុៃនករបណុ្ដ ះប
ែដលនំឲយមនករ ្ដ លេ
ក់ែតងជស្តង់
យេផ្ដតេទេលើដំេណើរករេឆពះេទ
រកករពិនិតយទំនក់ទំនងរ ងសមតថភពទូេទ និងសមតថភពពិេសស និងរ ងសមតថភពពិេសស និង ដំេណើរករករងរកនុងករកំណត់ខឹ្លម
ផទល់ស្រមប់ករបណុ្ដ ះប
រៃនសមតថភពនីមួយៗ ។ ្របសិនេបើមន េគបង្ហញពីសមតថភព
្ដ ល ែដលេ្របើ្របស់ស្រមប់ស្តង់
។
បនទប់មកេទៀត េគផ្ដល់សុពលភពេលើរយៈេពលបណុ្ដ ះប
មកេទៀត គឺ ជករបង្ហញពីឡូជី្រកមែដល្រតូវកំណត់ឲយបនជក់
្ដ លស្រមប់សមតថភពនីមួយៗ។ បន្ត ក់ និ ងផ្ដល់សុពលភព ។ ្រតូវពនយល់
សមសធតុនីមួយៗៃនសមតថភព មុននឹងចូលដល់ករបង្ហញ និងផ្ដល់សុពលភពដល់សមតថភពៃនស្តង់ ។ េនកនុងេពលផ្ដល់សុពលភព េគ្រតូវែស្វងរកនូវករេ្រព មេ្រព ងគនមួយ (Consensus) ។ េគមិន្រតូវ ង ំ សទះករ្របជុំ េ យករពិនិតយេលើវ ិធី ្រស្ត ក់ែតងស្តង់ េនះេឡើយ។ េគគួរែត ក្រមិត្រពំែដន កិចចពិភក ទីបញចប់
ែដលនំឲយេយើងវ ិលវល់ែតកនុងកររកពកយេពចន៍ពិេ ះឥតេខចះ ។ គួរេចៀស ងេធ្វើករែកែ្របេពល្របជុំែដលបនកំណត់
ឲយមនជលកខណៈេផទ ងផទត់ និងទុកឱកសឲយ្រកុមករងរ កនុងករែកត្រមូវស្តង់ មគគុេទទសក៍ វ ិធី
េដើមបីរក ករជួបជែជកគន
ក់ែតងមនេពលផ្លស់បូរគំ ្ដ និត ែដលចំបច់
។ ក៏ប៉ុែន្តេនេពល្របជុំចប់ អនកេរៀបចំកមមវ ិធី្រតូវសំេយគនូវេយបល់សំខន់ៗែដល
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
68
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
្របមូលបន
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
េហើយេផទ ងផទត់អតថបទសំេយគេនះជមួយនឹងអនកវត្តមនទំងអស់
េធ្វើយ៉ង
ធន
បនករទទួលបនព័ត៌មនចំបច់ ស្រមប់ករសេ្រមចចិត្តែដលេធ្វើេឡើងបនទប់ពីករផ្ដល់សុពលភព ្រពម ទំងករសរេសររបយករណ៍ ។
ឧបសមព័ន១ ធ ករស្រមបវ ិធី
នវ ិធី
ជំ
្រស្ត
្រស្ត
មេសៀវេភៃនករ
ថ បន
ភិនភគវ ិស័យ និង
ករវ ិភគ
ករសិក បឋម
ថន
គេ្រមងបណុ្ដ ះ ប ្ដ ល
ភពករងរ (AST)
មគគុេទទសក៍ គរុេកសលយ
មគគុេទទសក៍ យតៃម្ល
ជំ ែផនក១
ករសិក
ស្តង់
សមតថភព
ករវ ិភគ ករងរ (AST)
្រស្ត
មមគគុេទទសរបស់ OIF ែផនក៣
ថ នភពមុខរបរ
ថ នភព
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
នវ ិធី
មគគុេទទសក៍ េរៀបចំ
ែផនក២
ថ នភពទីផ រករងរ
មវ ិស័យ
កមមវ ិធីសិក
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
ករអភិវឌ ែផនកគរុេកសលយ
មមុខរបរ បញជី យនម
សមតថភព មុខរបរ
ស្តង់ បណុ្ដ ះប
ស្តង់ ្ដ ល
យតៃម្ល
ម មគគុេទទសក៍ គរុេកសលយ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
មគគុេទទសក៍ េរៀបចំ
្ដ លវិជជជីវៈ
69
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ឧបសមពនទ ធ ី២
្រគឹះ
ចំណុចសំខន់
- គុណសមបត្តិេ្រចើន
- ករបណុ្ដ ះប ្ដ លបន្ត េគលបំណងទូេទ
- េធ្វើឲយសិស ក្លយេទជ អនកមន្របសិទធភព
-ស្រមួលដល់
សមហរណកមមកុង ន
លកខណៈសមបត្តិសងគម ថ នភពទីផ រករងរ
ករបណុ្ដ ះប ្ដ ល សមតថភពែដល ទម
វិនិច័យ ឆ ត្រមូវករ
ករបណុ្ដ ះប ្ដ ល សមតថភពែដលមន បរិមណ និងគុណភព ចប៉ ន់
ករពណ៌នទូេទេលើ
មុខរបរ
លកខខ័ណ្ឌ្របកប
តួនទីនិង្របតិបត្តិករ ករងរ
យុ
េភទ
េរៀន
ធន៍
បទពិេ
លកខណៈសមបត្តិ
លទធផល
ចំេណះដឹង បំណិន េសចក្ដីែណនំ ពក់ព័នធ
ករវ ិវត្តន៍ៃនមុខរបរ ដឹងមុន
-ស្រមួលដល់ករផ្ដល់
ទរ
ែដល
វ ិជជជីវៈ
សិស ែដល ចចូលេរៀន
េសដ្ឋកិចចៃនវ ិស័យេនះ
ករត្រមង់ទិស
- ករ ចេ្របើ្របស់បន
ថ នភពករងរ
ពលកមម
េគលបំ ណង
លកខណៈសមបត្តិ
ត្រមូវករកម្លំង
មន
ចំេណះវ ិជជជី វៈសុីជេ្រម
- ស្រមួលដល់ករផ្លស់ទី ករងរ
សមសធតុសង ្ត ់
បញជ ីសមតថភព
របណុ្ដ ះប
្ដ ល
ប
ស្តង់
ករពណ៌ន និង
សមតថភពនីមួយៗ កបបកិរ ិយ ឬ ថ នភព
ម
្រស្តសិក យក
ស្រមប
មត្រមូវករ ម
សមតថភពនីមួយៗ យតៃម្ល
វ ិធី
ក់ែតងេឡើង
សមតថភព
ៃន
គុណភព
សមតថភព
ឡូជី្រកមៃន វគគសិក
ថិរេវ
បេងកើតេឡើង វ ិធី
្ដ ល
ែដលបំែប្លងជ
លកខណៈ
ងកមមវតថុបណុ្ដ ះ
រ
ម
្រស្តគិត
ម
ជប់ពក់ព័នគ ធ ន
ចអនុវត្តបន
សុីសង្វក់ គន
ករបណុ្ដ ះប
នឹងករេ្របើថិរេវ
បណុ្ដ ះប ្ដ ល បន្របេសើរបំផុត
មករចូលរួមកនុង ្ដ ល
លកខណៈសមបត្តិ
រជំនួយ
ករសិក ែផនក
សម្រសបេទ
លកខណៈសមបត្តិ
ឬ
ឯក
ករសិក បឋម ស្តង់
សមតថភព
មុខរបរ
ម
ម
មគគុេទទសក៍ គរុេកសលយ ស្តង់
រ យតៃម្ល
មគគុេទទសក៍េរៀបចំ គរុេកសលយ និង សមភរៈ
លទធផល
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
70
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ឧបសមពនទ ធ ី៣ សំេណើ
ចំណងេជើងស្តង់
្រកុមផលិតកមម
ែថ្លងអំណរគុណ
បញជីអនកផ្ដល់ព័ត៌មន៖
ងមតិកស្រមប់សង ្ត ់
សមតថភពមុខរបរ
- កនុងនមជអនកឯកេទស
- កនុងនមជអនកសេងកតករណ៍ ងមតិក
េសចក្ដីេផ្ដើម (កមមវតថុទូេទ)
បង្ហញស្តង់
បណុ្ដ ះប ែដលបនកំណត់)
បង្ហញបញញ តិ្ត និងនិយមន័យសំខន់ៗ
ករពណ៌នពីសំេយគៃនស្តង់
ែផនកទី១ - េគលបំណងៃនស្តង់ - ្របេយគសមតថភព -
្ដ ល (្របេភទរចនសមព័នធ េគលបំណង និងសមសធតុ
បណុ្ដ ះប
បណុ្ដ ះប
ងកមមវតថុៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
្ដ ល
្ដ ល (ករបង្ហញ និងខ្លឹម
រ)
- គំនូសបំ្រពួញ (ករពណ៌ន និងគំនូសបំ្រពួញ)
ែផនកទី២ - ករបង្ហញពិ
្ដ រពីសមតថភពៃនស្តង់
- សមតថភពទី១......... (ចំណងេជើង និងករពណ៌ន) - សមតថភពទី២ ......... ។ល។
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
71
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ងពនយល់ពកយ កយសពទ វ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើ
និយមន័យ វ ិធី
្រស្តែដលេផ្ដតជចមបងេលើករកំណត់សមតថភពផ រភជប់នឹងករ្របកបមុខរបរ ក់ែតងស្តង់
បណុ្ដ ះ ប
្ដ ល ឬកមមវ ិធី
សមតថភព
មួយ និងេផទរ េទកនុង្រកបខ័ណ្ឌៃនករងរ សិក ។
សមតថភព
បណុំ្ដ ឬសំណុំរួមៃនចំេណះដឹង ភពបុិន្របសប់ និងឥរ ិយបថែដលអនុញញតឲយេគ បំេពញេ យេជគជ័យនូវសកមមភពមួយ ឬសំណុំសកមមភពរួមមនដូចជភរកិចច ឬ សកមមភពករងរ ។
សមតថភពពិេសស ឬ
សមតថភពែដលផ រភជប់េ
េ
បរ ិបទករងរ ។
យែឡក
ចបស់ សមតថភពទូេទ
យផទល់នឹងករអនុវត្តភរកិចច និងករវ ិវត្តន៍ផទល់េនកនុង
ចង់និយយអំពីទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងកនុងករអនុវត្ត មនែដនកំណត់
ស់ និងផ រភជប់ផទល់នឹងករ្របកបមុខរបរមួយ ។
សមតថភពែដល្រតូវេទនឹងសកមមភពទូលំទូ
យ ែដលមនែដនកំណត់ហួសពី
ភរកិចច ប៉ុែន្តជទូេទ រួមចំែណកកនុងករអនុវត្តន៍ភរកិចទ ច ំងេនះ ។ សកមមភពទំង េនះជទូេទដូចៗគនេនកនុងភរកិចចជេ្រចើន េហើយ ករងរជេ្រចើន ។ ជធមម សំណុំេគលគំនិតវ ិធី
កមមវ ិធី
ករ យតៃម្លករសិក
រ និងនីតិវ ិធីែដលអនុញញតឲយមនករបេងកើតនូវវ ិធី
្រស្ត ឯក
ថកមមវ ិធី APC ។
មុខងរករងរ
ប
ថ បនករបណុ ្ដ ះ ្ដ លវ ិជជជីវៈ និង
បេចចកេទស
េ
បណុ្ដ ះប
យេ្របើទិនន ន ័យែដល
យស្រមប់ករសេ្រមចរបស់ែផនកគរុេកសលយ ឬរដ្ឋបល ។
្ដ លែតមួយ ។
យមនករស្រមបស្រមួល្រតឹម្រតូវ និងយ៉ ងចបស់
នេយបយ ឧបករណ៍ និងវ ិធី ដំេណើរករនូវជំ
ថ បនរេបៀប
្រគប់្រគង
ស់ កេន មេគល
្រស្តវ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស អនុញញតឲយេគ
្ដ ល ។
សំណុំធតុផ ំែដលអនុញញតឲយ ៖ កំណត់េគលនេយបយជតិស្រមប់ករ បណុ្ដ ះប ្ដ ល FPT ; ក់េគលនេយបយេនះឲយេ្របើ្របស់ ; អនុវត្តន៍ និងេធ្វើករ ែកស្រមួល្រកបខ័ណ្ឌចបប់ និងបទបញ ជ ; បេងកើតរចនសមព័នធ និងអនុវត្ត្របព័នធ្រគប់្រគង េគលស្រមប់ធនធនមនុស ហិរញញវតថុ និងសមភរៈ ; ធនឲយមនករ ករបណុ្ដ ះប
ករ
ថ បនែផនក
គរុេកសលយ មគគុេទទសក៍ វ ិធី
ក់
នៃនករបេងកើតេគលគំនិត ករេរៀបចំ ករអនុវត្ត និ ង ករ យតៃម្ល
សកមមភពបណុ្ដ ះប ករ
េ
្ដ ល
បណំុ្ដ ៃនករងរ ឬករងរ-មុខរបរ ែដលបង្ហញនូវសំណុំឯក ររួមមួយៃនសមតថភព និងសមតថកិចចទក់ទិនជមួយមុខរបរមួយ ឬវ ិជជជីវៈមួយ និងែដល ចចុះេនកនុង ស្តង់
ករ
្ដ ល ។ េនកនុងករបណុ្ដ ះប
ដំេណើរករែដលនំេឆពះេទេធ្វើករ យតៃម្លេលើករសិក ្របមូល វ ិភគ និងបក្រ
ថ នភព
ទមទរករសិក អំពីលកខណៈ្រគឹះ ។
្រស្ត ឬដំេណើរករ (វគគសិក ) បណុ្ដ ះប
វ ិជជជីវៈេគេ
ចេផទរេទេ្របើេនកនុង
្ដ ល ្រពមទំងករ យតៃម្លសមតថភពៃន្របព័នធទំងមូល ។
ឧបករណ៍ ឬវ ិធី
្រស្តនំេឆពះេទរកករបេងកើតេគលគំនិត ករេរៀបចំ និងករេធ្វើ
បចចុបបននភពជ្របចំេលើកមមវ ិធីសិក ្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
ក់ដំេណើរករ
ឬស្តង់
បណុ្ដ ះប
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ ល ្រពមទំងមគគុេទទសក៍
្ដ លវិជជជីវៈ
72
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
គរុេកសលយស្រមប់ជួយស្រមួលដល់ករេបើកវគគបណុ្ដ ះប ្របតិបត្តិករ
សកមមភពែដលពណ៌នអំពីជំ
នៃនករសេ្រមចភរកិចចមួយ ។
ក់កលៃនភរកិចច ជពិេសស តភជប់េទនឹងវ ិធី
ដំ
្ដ ល ។
េ្របើ្របស់ ឬទម្លប់ករងរែដលមន្រ
ប់
្រតូវេទនឹង
្រស្ត និងបេចចកេទសែដលេគ
អនុញញតឲយេគបង្ហញបនចបស់អំពី
ដំេណើរករករងរ ។ ដំេណើរករករងរ
េស៊រ ីៃនដំ
ក់កលមនលំ
ប់េរៀង្រតឹម្រតូវ កនុងេពលេវ
មួយែដលអនុ- ញញតឲយ
េគទទួលបនលទធផលមួយ (ផលិតផល ឬេស កមម) ។ ដំេណើរករបំែបកេចញ
ដំេណើរករែដលសថិតេនខងកនុងវ ិធី
្រស្តសមេហតុផលមួយ ែដលអនុញញតឲយេគ
ឈនេចញជបន្តបនទប់ ពីករវ ិភគធតុែដលបនកំណត់ េទរកករកំណត់ធតុថីម េ
យបំែបកែខនងេចញបនជធតុបនទប់ពីធតុមុន ។
ចំេណះដឹងផ រភជប់នឹង
ចំេណះដឹងែដលកំណត់នូវករសិក សំខន់ៗ និងមនន័យែដលអនកេរៀន្រតូវអនុវត្ត
សមតថភព
េដើមបី
វ ិស័យបណុ ្ដ ះប
្ដ ល
ក់ដំេណើរករ ឬធនឲយមនករវ ិវត្តន៍របស់សមតថភព ។
បណុ្ដ ះប ្ដ លេ យែផ្អកេលើករបំេពញគនេទវ ិញេទមក ែផនក គរុេកសលយ និងរដ្ឋបល និងសមព័នធភពរ ងសមតថភពែដលជធតុផ ំៃនស្តង់ ្របជុំសង ្ត ់
ទំងេនះ ។ ភរកិចច
អំេពើែដល្រតូវេទនឹងសកមមភពចមបងៗ ែដល្រតូវែតបំេពញេនកនុងមុខរបរមួយ ជ
ទូេទអំេពើ ទំងេនះអនុញញតឲយេគពនយល់បង្ហញពី ផលិតផល និងលទធផលៃនករងរ ។
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
73
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ឯក ន ៃដមន
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
រេយង ជញប័ណ្ណ 1
1. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Construction, Briquetage‐maçonnerie, Rapport d’analyse de situation de travail, 1989, 37 p. 2. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Construction, Briquetage‐maçonnerie, Programme d’études, 1991, 86 p. 3. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Construction, Briquetage‐maçonnerie, Guide d’organisation pédagogique et matérielle, 1992, 63 p. 4. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. L’ingénierie de la formation professionnelle et technique, 2002. Cahier 1 Orientations, politiques et structures gouvernementales, 51 p. Cahier 2 Gestion centrale de la formation, 55 p. Cahier 3 Développement des programmes d’études, 40 p. Cahier 4 Mise en oeuvre locale de la formation, 69 p. 5. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Élaboration des programmes d’études professionnelles,Cadre général‐cadre technique, 2002, 23 p. 6. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Élaboration des programmes d’études techniques,Guide de définition des buts et des compétences d’un projet de formation, 2002, 27 p. 7. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Élaboration des programmes d’études professionnelles et techniques, Guide d’animation d’un atelier d’analyse de la situation de travail, 2002, 44 p. 8. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. La formation professionnelle et technique au Québec,Un système intégrant l’ingénierie de gestion et l’ingénierie de formation, 2002, 108 p. 9. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Programmes d’études préparant à l’exercice d’un métier semi‐ spécialisé, Guide administratif 2003‐2004, 2003, 15 p. et annexes. 10. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Politique d’évaluation des apprentissages, 2003, 68 p. 11. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. L’ingénierie de la formation professionnelle et technique, 2004, 209 p. 12. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. La ingeniería de la formación professionnal y técnica, 2004, 210 p. 13. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. The engineering of vocational and technical training, 2004, 176 p. 14. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Élaboration des programmes d’études professionnelles,Guide de conception et de production d’un programme, 2004, 78 p. 15. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. La prise en compte du développement durable dans les programmes d’études en formation technique, 2004, 55 p. 16. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Briquetage‐maçonnerie, programme d’études professionnelles, 2005, 72 p. មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
74
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
17. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Briquetage‐maçonnerie, référentiel pour l’évaluation des apprentissages, 2005, 118 p. 18. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Briquetage‐maçonnerie,guide d’organisation, 2005, 48 p. 19. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Cadre de référence sur la planification des activités d’apprentissage et d’évaluation, formation professionnelle, 2005, 106 p. 20. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Reconnaissance des acquis et des compétences en formation professionnelle et technique, cadre général – cadre technique, 2005, 21 p. 21. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Analyse comparative de modèles de qualification professionnelle, au Québec et dans d’autres États, 2005, 118 p. 22. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Élaboration des programmes d’études professionnelles, Élaboration des spécifications pour l’évaluation des compétences aux fins de la sanction 2008, 40 p. [Document de travail]. 23. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Guide de conception et d’élaboration d’un programme d ’étude s , 2008, 92 p. [Document de travail].
ឯក
រេយងទូេទ
24. AUSTRALIAN QUALIFICATIONS FRAMEWORK (AQF) ADVISORY BOARD. Australian Qualifications Framework: Implementation Handbook, Fourth edition, 2007, 99 p. 25. BUREAU INTERNATIONAL DU TRAVAIL. Classification international e type des professions, Genève, 1958, 280 p. 26. BUREAU INTERNATIONAL DU TRAVAIL. Travail décent et économie informelle, 2002, 83 p. 27. BUREAU RÉGIONAL de L’UNESCO à Dakar (BREDA). L’approche par compétences dans l’enseignement technique et la formation professionnelle, Bénin, Burkina Faso, Mali, 2006, 261 p. 28. COMMISSION EUROPÉENNE ÉDUCATION ET CULTURE. Le cadre européen des certifications pour l’éducation et la formation tout au long de la vie (CEC), 2008, 15 p. 29. DESCHÊNES, A.‐ J. et autres. Constructivisme et formation à distance. 30. DOLZ J., et E. OLLAGNIER (eds). L’énigme de la compétence en éducation, Bruxelles, 2002, De Boeck Université. 31. EURYDICE, DIRECTORATE GENERAL FOR EDUCATION AND CULTURE. Eurybase, The information database on Education Systems in Europe, Organisation du système éducatif en France, European Commission, 2006‐2007, 57 p. 32. GOUVERNEMENT DU NOUVEAU‐BRUNSWICK. Politique provinciale d’évaluation des apprentissages, L’évaluation au service de l’apprentissage, 2002, 18 p. 33. JOOSERY, Pradeep Kumar. TVET in Mauritius: a case study, 2006. 34. LEGENDRE, R. Dictionnaire actuel de l’éducation, 3e édition, Guérin, Montréal, 2005, 1554 p. មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
75
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
35. MONCHATRE, Sylvie. En quoi la compétence devient‐elle une technologie sociale? Réflexions à partir de l’expérience québécoise ‐ Comment l’approche par les compétences modifie la conception des programmes de formation professionnelle, Revue Française de sciences sociales, Formation‐Emploi, no 99, 2007. 36. NORTON, Robert E. Quality Instruction for the High Performance Workplace: DACUM. 1998, 7 p. 37. NORTON, Robert E. Quality Instruction Requires High Quality Materials: SCID, 1998, 8 p. 38. NORTON, Robert, E. DACUM. Handbook, Second Edition, Leadership Training Series no. 67, Ohio State University, Columbus, Center on Education and Training for Employment, 1997, 314 p. 39. NORTON, Robert, E. DACUM. Bridging the Gap between Work and High Performance, 1997, 90 p. 40. NORTON, Robert, E. Maintaining DACUM Quality, 1995, 4 p. 41. NORTON, Robert, E. DACUM and Tech Prep: Dynamic Duo, 1993, 23 p. 42. NORTON, Robert, E. SCID: Model for Effective Instructional Development, 1993, 14 p. 43. NORTON, Robert, E. Improving Training Quality by Avoiding the « What Errors » of curriculum development, 1993, 7 p. 44. ORGANISATION INTERNATIONALE DE LA FRANCOPHONIE. Évaluation externe du «programme d’appui aux politiques nationales de formation professionnelle et technique»: rapport synthèse, mars 2007, par CRC Sogéma (Canada‐Québec), Collection Suivi et évaluation, n° 11, 2007, 84 p. 45. PIGEASSOU, Jean, et Daniel VIMONT. La validation des acquis de l’expérience à l’éducation nationale, MEN, IGEN‐IGAENR, novembre 2005. 46. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Élaboration des programmes d’études professionnelles et techniques, Esquisse d’un processus de planification pédagogique dans le cadre d’une approche par compétences, 2002, 24 p. [Document de travail]. 47. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Pâtisserie, Programme d’études, 2005, 106 p. 48. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Élaboration des programmesd’études professionnelles, Guide de rédaction du guide d’organisation d’un programme d’études professionnelles, 2006, 34 p. [Document de travail]. 49. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Modèle d’adéquation formation‐emploi 2006, volet régional, 2007, 300 p. 50. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT et EMPLOI‐QUÉBEC. Cadre de référence pour la production des études sectorielles en partenariat, 2005, 41 p. 51. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Cadre d’élaboration de programmes selon l’approche par compétences en formation professionnelle, version expérimentale, 2006, 21 p.
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
76
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
52. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide méthodologique pour l’élaboration de la nomenclature algérienne des emplois et métiers, version expérimentale, 2006, 45 p. 53. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Méthodologie générale pour la réalisation des études de planification, version expérimentale, 2006, 59 p. 54. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’élaboration d’un référentiel du métier, version expérimentale, 2006, 53 p. 55. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide de conception d’un projet de formation, version expérimentale, 2006, 38 p. 56. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’élaboration d’un programme d’études, version expérimentale, 2006, 83 p. 57. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’implantation d’un programme de formation, version expérimentale, 2006, 117 p. 58. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’évaluation d’un référentiel pour l’évaluation de sanction, version expérimentale, 2006, 21 p. 59. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’élaboration d’un référentiel pour l’organisation pédagogique et matérielle, version expérimentale, 2006, 48 p. 60. RÉPUBLIQUE DE GUINÉE, MINISTÈRE DE L’ENSEIGNEMENT TECHNIQUE ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Programme de formation, Maçonnerie, 2003, 112 p. 61. RÉPUBLIQUE DE GUINÉE, MINISTÈRE DE L’ENSEIGNEMENT TECHNIQUE ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide pédagogique, Maçonnerie, 2003, 190 p. មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
77
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
62. RÉPUBLIQUE DE GUINÉE, MINISTÈRE DE L’ENSEIGNEMENT TECHNIQUE ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide d’évaluation, Maçonnerie, 2003, 186 p. 63. RÉPUBLIQUE DU CAMEROUN, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT GÉNÉRAL, DIRECTION DE LA FORMATION ET DE L’ORIENTATION PROFESSIONNELLES. Guide de confection des référentiels de formation professionnelle, 2007, 44 p. 64. RÉPUBLIQUE TUNISIENNE, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION ET DE LA FORMATION, CENTRE NATIONAL DE FORMATION DE FORMATEURS ET D’INGÉNIERIE DE FORMATION. Guide méthodologique, Portrait de secteur, 86 p. 65. RÉPUBLIQUE TUNISIENNE, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION ET DE LA FORMATION, CENTRE NATIONAL DE FORMATION DE FORMATEURS ET D’INGÉNIERIE DE FORMATION. Élaboration de programmes selon l’approche par compétences dans la formation professionnelle, module 3: Réalisation d’une analyse de situation de travail (AST), notes de cours, 2004, 30 p. 66. RÉPUBLIQUE TUNISIENNE, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION ET DE LA FORMATION, CENTRE NATIONAL DE FORMATION DE FORMATEURS ET D’INGÉNIERIE DE FORMATION. Élaboration de programmes selon l’approche par compétences dans la formation professionnelle, module 3: Analyse de la situation de travail, guide d’animation, 2004, 12 p. 67. RÉPUBLIQUE TUNISIENNE, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION ET DE LA FORMATION, CENTRE NATIONAL DE FORMATION DE FORMATEURS ET D’INGÉNIERIE DE FORMATION. Élaboration de programmes selon l’approche par compétences dans la formation professionnelle, module 4: Construire un projet de formation, guide d’animation, 2004, 8 p. 68. RESSOURCES HUMAINES ET DÉVELOPPEMENT SOCIAL CANADA, Classification nationale des professions (CNP), tutoriel, 2006, 23 p. 69. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Cadre méthodologique du répertoire marocain des emplois et des métiers, 2005, 43 p. 70. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Cadre méthodologique d’élaboration et de mise en oeuvre des programmes de formation selon l’approche par compétences, 2005, 59 p. 71. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’une étude sectorielle, 2007, 63 p. 72. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’une étude préliminaire, 2007, 49 p.
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
78
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
73. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’une analyse de situation de travail, 2007, 63 p. 74. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un référentiel de compétences , 2007, 55 p. 75. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un programme de formation, 2007, 38 p. 76. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un guide pédagogique, 2007, 37 p. 77. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un guide d’évaluation, 2007, 30 p. 78. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide général d’évaluation des acquis des stagiaires selon l’approche par compétences, 2007, 44 p. 79. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un guide d’organisation pédagogique et matérielle, 2007, 36 p. 80. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE,SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Certification des Ressources Humaines, Référentiel de Compétences et Descriptif de fonction, Conseiller Méthodologue en Élaboration de Programme selon l’APC, 2007, 39 p. 81. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Certification des Ressources Humaines, Référentiel de Compétences et Descriptif de fonction, Conseiller pédagogue en APC, 2007, 38 p. 82. SCALLON, G. L’évaluation formative des apprentissages, Tome I, La réflexion, Canada, Presses de l’Université Laval, 1988, 171 p. 83. SCALLON, G. L’évaluation formative des apprentissages, Tome II, L’instrumentation, Canada, Presses de l’Université Laval, 1988, 263 p. 84. SCALLON, Gérard. L’Évaluation formative, Canada, Édition du renouveau pédagogique inc. (ERPI), 1999, 449 p. 85. SCALLON, Gérard. L’évaluation des apprentissages dans une approche par compétences, Canada, Édition du renouveau pédagogique inc., 2004, 346 p. មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
79
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
86. WALTER, R. La formation en secteur informel, Note de problématique, Agence Française de Développement, Département de la recherche, 2006, 20 p. [Document de travail].
ឯក ឯក
រេយងពី
ង ំ ែទរែណត
រេយងមួយចំនួនធំែដលេលើកេឡើងេនកនុងឯក
ចមនេនេលើទំព័រ
រេយង
ំងែទរែណត ។ េគហទំព័រចមបងៗែដលេគេបើកេមើលេនកនុង្រកបខ័ណ្ឌេរៀបចំមគគុេទទសក៍វ ិធី េ្រកមេនះ ្រតូវបន្របមូលផ្ដំុ
្រស្តខង
ម្របធនបទ ។
ទក់ទងនឹងករ យតៃម្លៃនកមមវ ិធី
្ដ លវ ិជជជីវៈ
«េ្រជមែ្រជងេគលនេយបយជតិបណុ្ដ ះប
និង
បេចចកេទស» របស់ OIF ឯក
រេ្រកមចំណងេជើងថ «ករ យតៃម្លខងកនុង «កមមវ ិធីេ្រជមែ្រជងនេយបយជតិបណុ្ដ ះប
វ ិជជជីវៈ
៖
និងបេចចកេទស»
របយករណ៍សំេយគ
ែខមីន
ឆនំ២០០៧
ចេបើក
្ដ ល
នបនេនកនុង
សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.francophonie.org/ressources/evaluationsv1.cfm.
ទក់ទងនឹងឯក
រ «ករ
ថ បនករបណុ្ដ ះប
ឯក
រេ្រកមចំណងេជើងថ
េបើក
នបន
ម
«ករ
្ដ លវ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស»
ថ បនករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
និងបេចចកេទស»
ច
សយ ្ឋ នដូចខងេ្រកម៖
http://fpt‐francophonie.org/. http://www3.mels.gouv.qc.ca/fpt/FPTparCadres/publicat.htm. http://www.inforoutefpt.org/ingenierieFPT/ingenierie.htm.
ឯក
េនកនុងសំេ ភ
ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស» ្រតូវបនស្រមប ក់ឲយអងគករ UNESCO (UNEVOC) េ្របើ្របស់ ។ ឯក រេនះ្រតូវបនែ្របស្រមួលជ
រេ្រកមចំណងេជើងថ «ករ ែដល
អង់េគ្លស និងេអសប៉ ញ សំេ
ទំងេនះមនេនកនុងេគហទំព័រខងេ្រកម៖
http://www3.mels.gouv.qc.ca/fpt/FPTparCadres/publicat.htm. http://www.inforoutefpt.org/ingenierieFPT/ingenierie.htm.
ទក់ទងនឹង្របព័នប ធ ណុ្ដ ះប ឯក
្ដ លវ ិជជជីវៈ
រ Qualifications Framework : Implementation Handbook ្រតូវបន
សយ ្ឋ នដូចខងេ្រកម៖
ក់េនកនុង
ំងែទរែណត
ម
http://www.aqf.edu.au/Portals/0/Documents/Handbook/AQF_Handbook_1‐12.pdf
ឯក
ររបស់េ
ក Pradeep Kumar Joosery ្រតូវបន
ក់ឲយ
នេន
សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖
http://www.dakar.unesco.org/pdf/svt_maurice.pdf. ករពិពណ៌នពី្របព័នធអប់រ ំប ង ំ ្រតូវបនបង្ហញេនេនកនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.eurydice.org/ressources/eurydice/eurybase/pdf/section/FR_FR_C5.pdf. មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
80
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ទក់ទងនឹងឯក ឯក
រចមបងៗៃនវ ិធី
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
្រស្តែដលមន
រមួយចំនួនែដលផលិតេឡើងេ
យ្រកសួងអប់រ ំ កម ន្ត និងកី
របស់រ ្ឋ ភិបលេកបិច មនេន
កនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www3.mels.gouv.qc.ca/fpt/FPTparCadres/publicat.htm. http://www.inforoutefpt.org/ingenierieFPT/ingenierie.htm. ឯក
ររបស់ររដ្ឋេលខធិករ ្ឋ នទទួលបនទុកករបណុ្ដ ះប
ប ្ដ លវ ិជជជីវៈរបស់្រពះ ជ ច្រកម៉ រក ុ ៉ មនេនកនុង http://www.dfp.ac.ma/departement/dcpsp/index‐gsfp.asp. http://www.meda2‐fp.ma.
្ដ លវ ិជជជីវៈេន្រកសួងករងរ និងករបណុ្ដ ះ
សយ ្ឋ នខងេ្រកម ៖
ទក់ទងនឹងនមវល្លី ្រកបខ័ណ្ឌផ្ដលវ់ ិញញបនប្រត ព័ត៌មនស្ដព ី ីឧស ហកមម និងទីផ រករងរ េគ
ចចូល
នកនុងេគហទំព័រខងេ្រកម ។ ្របព័នធចំ
ត់ថនក់ឧស ហកមម
េមរ ិកខងេជើង (SCIAN) ២០០២ - ក
ចចូលេមើលបនកនុង
សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖
http://www.statcan.gc.ca/subjects‐sujets/standard‐norme/naics‐scian/2002/naics‐scian02l‐fra.htm
្របព័នធចំ
ត់ថនក់ផលិតផលប ង ំ (CPF)
ចចូលេមើលបនេនកនុង
សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖
http://www.insee.fr/fr/methodes/default.asp?page=nomenclatures/cpf2003/cpf2003.htm
េគហទំព័រព័ត៌មនស្ដីពីទីផ រករងរ (IMT) របស់្រកសួងករងរេកបិច
ចេមើលបនកនុង
សយ ្ឋ នខង
េ្រកម៖ http://imt.emploiquebec.net/mtg/inter/noncache/contenu/asp/mtg941_accueil_fran_01.asp
កប្រតមុខរបរៃនបញជី្របតិបត្តិករមុខរបរ និងករងរ (ROME) ្របេទសប ង ំ (ANPE)
ចេមើលបន
េនកនុង សយ ្ឋ ន៖ http://www.anpe.fr/espacecandidat/romeligne/RliIndex.do;jsessionid=Lv9fzJRKkK TjyMn36ljrJrxgXQvdpQdG2G2kx9stRrh5LQnWpVTh!1618997797. េគហទំព័ររបស់អងគករពលកមមអន្តរជតិ (OIT) ែដលបង្ហញអំពី្របព័នធចំ
ត់ ថនក់អន្តរជតិគំរវូ ិជជជីវៈ
ច
នបនេនកនុង សយ ្ឋ ន៖ http://www.ilo.org/public/french/bureau/stat/isco/index.htm. េគហទំព័ររបស់្រកសួងអភិវឌ ន៍សងគម
និងធនធនមនុស ក
ែដលបង្ហញនូវ្របព័នធចំ
ត់ថនក់
ជតិវ ិជជជីវៈ (CNP) ច នបនេនកនុង សយ ្ឋ ន៖ http://www5.rhdsc.gc.ca/NOC‐CNP/app/training.aspx?lc=f. េគហទំព័ររបស់វ ិទយ
ថ នជតិសិត ថ ិ និងសិក េសដ្ឋកិចច (INSEE) ែដលបង្ហញអំពីនមវលីវ ិជជជីវៈ និង្របេភទ
សងគមវ ិជជជីវៈ (PCS) ច នបនេនកនុង សយ ្ឋ ន៖ http://www.insee.fr/fr/methodes/default.asp?page=nomenclatures/pcs2003/pcs2003.htm មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
81
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ព័ត៌មនស្ដីពី្រកបខ័ណ្ឌអឺរប ុ ៉ ស្ដីពីករផ្ដល់វ ិញញបនប្រត
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
ចចូល
(CEC)
ខងេ្រកម៖ http://europa.eu/scadplus/leg/fr/cha/c11104.htm
នបនេនកនុង
េគហទំព័ររបស់គណៈកមមករជតិផ្ដល់វ ិញញបនប្រតវ ិជជជីវៈៃន្របេទសប ង ំ កត់្រ
ជតិៃនករផ្ដល់វ ិញញបនប្រតវ ិជជជីវៈ (RNCP)
http://www.cncp.gouv.fr/CNCP/index.php?cncp=rncp.
កប្រតព័ត៌មនេនកនុងេពលបណុ្ដ ះប
ចចូល
នបនេនកនុង
សយ ្ឋ ន
ែដលបង្ហញជូនអំពីបញជី សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖
្ដ លស្រមប់ផ្ដល់សញញប័្រតរបស់ AFPA
ចចូលេមើលបន
េន សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.afpa.fr/formations/les‐offres‐de‐formation‐et‐vae/formation‐diplomante/ fiche/7104/macon.html. ទក់ទងនឹងគំរូ DACUM ន ៃដ និងេសចក្ដី្របកសរបស់េ
ក M. Robert Norton
កលវ ិទយល័យ ÉRIC ។ ៃថងទី៩ ែខមក
ឆនំ២០០៩ ឯក
ចេមើលបនកនុងេគហទំព័រ្រ រទំងេនះ្រតូវបន
សយ ្ឋ នដូចខងេ្រកម៖ http://www.eric.ed.gov/
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
ក់ឲយ
វ្រជវថនក់ ចេនកនុង
82
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ទក់ទងនឹងមុខរបរពក់ក «បញជី
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
្ដ លជំនញ
រេពើភណ្ឌមុខរបរពក់ក
េទរកករ្របកបមុខរបរពក់ក
្ដ លជំនញ» និងឯក
រេ្រកមចំណងេជើងថ «កមមវ ិធីសិក នំេឆពះ
្ដ លជំនញ មគគុេទទសក៍រដ្ឋបល ២០០៣-២០០៤»
ចចូលេមើលបនេន
កនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.mels.gouv.qc.ca/sections/metiers/ http://www.inforoutefpt.org/ensemble_dossiers_meq/infodoc.asp ទក់ទងនឹងករ យតៃម្លករសិក សញញប័្រតប ង ំ
និង្របធនវ ិញញ
្របឡងែដលពក់ព័នធ
្រតូវបនបង្ហញេនកនុង
សយ ្ឋ នខង
េ្រកម៖ http://www.crdp‐montpellier.fr/ressources/examens/consultation/index.aspx
បណុ្ដ ះប ្ដ លេឈមះ សមតថភពវ ិជជជីវៈ និងករបណុ្ដ ះប ្ដ លៃនសហគមន៍ប ង ំ ៃន្របេទស ែបលហ ុ ិក រួមទំងឧបករណ៍ យតៃម្លមន ក់េនកនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ ស្តង់
www.enseignement.be.
ទក់ទងនឹងករបណុ្ដ ះប ឯក
្ដ លវ ិជជជីវៈេនកនុងវ ិស័យេ្រកផ្លូវករ
រករងររបស់េ
ក R. WALTER េ្រកមចំណងេជើងថ «ករបណុ្ដ ះប កំណត់ចំ ំ ពីចំេ ទបញ ្ហ » មន ក់េនកនុង សយ ្ឋ ន៖ http://doc.abhatoo.net.ma/doc/spip.php?article2745
្ដ លកនុងវ ិស័យេ្រកផ្លូវករ
របយករណ៍របស់អងគករពលកមមអន្តរជតិ េ្រកមចំណងេជើងថ «ករងរសមរមយ និងេសដ្ឋកិចចេ្រកផ្លូវ
ករ»
ែដលបក្រ
យអំពីករណីសិក ស្ដីពីករបណុ្ដ ះប
និងអភិវឌ សមតថភពេនកនុងវ ិស័យ
្ដ ល
េសដ្ឋកិចចេ្រកផ្លូវករ ចេមើលបនេនកនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.ilo.org/public/french/employment/infeco/index.htm. ទក់ទងនឹង
«ករទទួល
គ ល់សមតថភព
មបទពិេ
ធន៍»
េសៀវេភជំនួយ
និងេសៀវេភជំនួយជ
លកខណៈឌីជីថល PIGEASSOU, Jean, Daniel VIMONT. La validation des acquis de l’expérience à l’éducation nationale. MEN, IGEN‐IGAENR, novembre 2005. មន
ក់េន
សយ ្ឋ ន៖
ftp://trf.education.gouv.fr/pub/edutel/syst/igaen/rapports/vae_2005.pdf. DGESCO.
ករផ្ដល់សុពលភពេលើបទពិេ
ធន៍
(
ម
ំងែទរែណត)។
ខងេ្រកម៖ http://eduscol.education.fr/D0077/accueil.htm. Centre‐info. VAE: Validation des acquis de l’expérience [en ligne]. មន http://www.centre‐inffo.fr/article.php3?id_article=120. មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
ក់េន
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
មន
ក់េនកនុង
សយ ្ឋ ន
សយ ្ឋ ន៖
្ដ លវិជជជីវៈ
83
មគគុេទទសក៍ ៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប
Commission nationale de la certification professionnelle [en ligne]. មន
្ដ ល
ក់េន
សយ ្ឋ ន៖ :
http://www.cncp.gouv.fr/index.php?page=30. CEDEFOP.The European Centre for the Development of Vocational Training [en ligne]. មន
កនុង
ក់េន
សយ ្ឋ ន៖ : http://www.cedefop.europa.eu/.
េគហទំព័រប ង ំ ស្ដីពីករផ្ដល់សុពលភពេលើបទពិេ www.vae.gouv.fr.
ធន៍ មនេនកនុង
សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖
េគហទំព័ររបស់សហគមន៍ប ង ំ ្របចំ្របេទសែបលហ ុ ិក ស្ដីពីករផ្ដល់សុពលភពេលើបទពិេ កនុង សយ ្ឋ ន៖ www.validationdescompetences.be.
ធន៍ មន
ចំេពះបញជី យេឈមះេគហទំព័រចមបងៗរបស់អងគករ្រហ្វង់កូហូនី ្វ និងបទបង្ហញអំពីេគលគំនិតសំខន់ៗ
អមេ
យេសៀវេភជំនួយ
សូមេមើលេនកនុងេគហទំព័ររបស់េ
ករែូ ៉ ប៊រ
ប៊ីដូ
(Robert
Bibeau)
៖
http://www.robertbibeau.ca/portfolio.html.
មគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុ វត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវិជជជីវៈ
84