មគគេទទ ុ សក៍៤
វ ិធី
មគគ សក៍នទន វ ិធី និង្រស្ត ជើតំនមគគ ួយ រអនុវត្ត មគគុេទទសក៍ ៤ ុ េទទទស ករបេងក សក៍គក រុេកសលយ ុេទទដល់
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងែផនកបណុ្ត ះប
្ត លវ ិជជជីវៈ
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ឧបតថមភករេបះពុ មពេ មគគុេទទសក៍វ ិធី
យ APEFE
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
1
មគគុេទទសក៍៤
ឯក អនុវត្តវ ិធី
រេនះជែផនកមួយៃនមគគុេទទសក៍វ ិធី
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
្រស្តទំង៦កបល ស្រមប់ជជំនួយកនុងករ
្រស្ត ែផ្អកេលើសមតថភព (APC) េនកនុងករបណុ្ដ ះប
មគគុេទទសក៍ទី១ ៖ មគគុេទទសក៍ទី២ ៖
មគគុេទទសក៍ទី៣ ៖ មគគុេទទសក៍ទី៤ ៖ មគគុេទទសក៍ទី៥ ៖ មគគុេទទសក៍ទី៦ ៖
ទស នទន និងករបេងកើតករសិក ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
ក់ ឱយ
្ដ លវ ិជជជីវៈ។
មវ ិស័យ និងបឋម
សមតថភពមុខរបរ
ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ ល ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
យតៃម្ល
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍ េរៀបចំែផនកគរុេកសលយ និងសមភរ
ISBN: 978-92-9028-315-7 ន ៃដេនះមួយចំ ែណកធំ កម ន្ត និងកី
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ចសេ្រមចបន
្រស័យេ
យ
ជញប័ណ្ណ ែដលផ្ដល់េ
យ្រកសួង អប់រ ំ
េកបិច។
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
2
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
្រកុមផលិតកមម ែផនកទស នទន ស្រមប
មបរ ិបទ និងនិពនធ
ែស៊រហ ៍កូេត (Serge Côté) ែផនកេផទ ងផទត់អកខ វ ិរុទធ ្ហ រឡុត ែផនក
ក េញ៉ (Charlotte Gagné)
នេឡើងវ ិញ េរៀបចំទំព័រ និងេបះពុមព
េ្រកមករទទួលខុស្រតូវៃន្រកសួងអប់រ ំ កម ន្ត និងកី ែផនក្រកហ្វក ិ និង រចនរូបភព
េកបិច
មកុំពយូទ័រ
េដស្ហង់ឌីហ ញ (Deschamps Design)
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
3
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
កថមុខ មរយៈ ចិ ត្តទុក
ន ៃដេនះ
អងគករអន្តរជតិៃន្របេទសនិយយភ
ក់ របស់ខួនចំ ្ល េពះករបណុ្ដ ះប
្របេទសនិ យយភ ១៩៩៨
ប ង ំ (OIF)
្ដ លបេចចកេទសនិ ងវ ិជជជី វៈ។
រដ្ឋនិងរ ្ឋ ភិ បលសមជិកបន្របគល់សិទិឱ ធ យអងគករ OIF
ដំ េណើរករកនុងវ ិស័យបណុ្ដ ះប
េធ្វើករយ៉ ងសកមម
ចប់
្ដ លវ ិជជជី វៈនិងបេចចកេទស
ប ង ំ ស្ដីពីករបណុ្ដ ះប
បញ ជ ក់អំពីករយក េន្រកុងបម៉ កូ នឆនំ
ព្រងឹងកំែណទ្រមង់ ែដលកំពុង
្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ។ ចប់ពីេពលេនះមក អងគករេនះ បន
េដើ មបីឱយ្របេទសជសមជិកព្រងីកនេយបយបណុ្ដ ះប
និងវ ិជជជី វៈ ែដលេឆ្លើយតបនឹងត្រមូវកររបស់វ ិស័យេសដ្ឋកិចចនូវកម្លំងពលកមម្របកបេ េន
ម្របេទសនិយយភ
ំងពីសននិបតៃន
ប ង ំ ជេ្រចើន កំែណទ្រមង់ សំេ
ព្រងឹងឬ
្ដ លបេចចកេទស យគុណភព។
្ដ រេឡើងវ ិញនូវ្របព័នធ្រគប់
្រគងករបណុ្ដ ះប ្ដ លែដលកំពុងែតដំេណើរករ។ ល់កំែណទ្រមង់សុទធែតពឹងែផ្អកេលើែផនក គរុេកសលយ និងករេរៀបចំ សមតថភពែដល្រតូវេធ្វើសមហរណកមមេទកនុងជីវ ិតករងរ និងែដល
ចំបច់ស្រមប់្របកបមុខរបរ។ េពលគឺវ ិធី េដើ មបីជំរញ ុ កំែណទ្រមង់ ទំងេនះ មួ យកបលេនះ
បនមកពីបទពិេ
មគគុេទទសក៍ស្រមប់អនុវត្តវ ិធី ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពទំង្របំ ធន៍របស់អនក ជីពខងករបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទស និង
វ ិជជជីវៈែដលធ្លប់បនអនុវត្តករបណុ្ដ ះប ្របេទសរបស់ពួកេគ
្ដ ល
មវ ីធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព
រួមមន្របេទសេនភគខងតបូង(កេមរន ូ៉
ខងេជើង(ែបលហ ុ ិក ទិ ដ្ឋភពទំងអស់ៃនវ ិធី ករេរៀបចំសង ្ត ់
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព។
ក
/េកបិច
ម៉ លី
(APC)
ទុយេណសុី)
េន
ម
និងេនភគ
មគគុេទទសក៍ទំងេនះេលើកេឡើងអំ ពី ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករសិក េរៀបចំែផនករ េ យចប់េផ្ដើមពី
សមតថភពមុខរបរ ស្តង់
ែផនកគរុេកសលយ និងសមភរឧបេទស។
ប ង ំ ជេដើ ម)។
បណុ្ដ ះប
្ដ លនិងស្តង់
យតៃម្ល រហូតដល់ករេរៀបចំ
មគគុេទទសក៏ទំងេនះ មិន្រតឹមែតជតំ ងឱយឧបករណ៍យ៉ ងសំខន់ ស្រមប់ អនកសេ្រមចចិ ត្ត និងអនកទទួលខុស្រតូវែផនកបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈប៉ុេ ្ណ ះេទ ែថមទំងជតឹក ងមួយបញ ជ ក់ពីភព ជំនញរបស់អងគករអន្តរជតិៃន្របេទសនិយយភ បេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈដ៏សមបូរែបប និង្របកបេ ស៊ង ូ កឡូ អុឺ្រ
វហកូ នយកែផនកអប់រ ំនិងបណុ្ដ ះប
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ប ង ំ
យ្របសិទធភពផងែដរ។
កនុងវ ិស័យបណុ្ដ ះប
្ដ ល
្ដ ល
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
4
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
េសចក្ដីែថ្លងអំណរគុណ ប ង ំ (OIF)
អងគករអន្តរជតិ ៃន្របេទសនិយយភ
សូមែថ្លងអំណរគុណចំេពះ
ជញធរៃន
រ ្ឋ ភិបលកេមរន ូ ៉ សហគមន៍និយយភ និង
ជញធរ្របេទសទុយេណសុី
ប ង ំ ្របេទសែបលហ ុ ិក ្របេទសប ង ំ ម៉ លី េកបិច ែដលបនយល់្រពមឱយជំនញកររបស់ពួកេគ ចូ លរួមកនុងករងរ
របស់គណៈកមមធិករបេចចកេទស។
សូមអរគុ ណជពិេសសចំេពះសមជិក្រកុមករងរទំងអស់ ែដលបនចំ លម្អនិងកនុងករស្រមួលឯក
រទំងេនះេទ
យេពលេវ
មបរ ិបទ្របេទសកំពុងអភិវឌ ន៍ នន។
កនុងករែក
សមសភព្រកុមករងរេនះ រួមមន ៖ ខងកេមរន ូ៉ ខងម៉ លី
េ
កហ្វីលីព ង៉ ត កូម (Philippe Ngathe Kom)
េ
កេឡអុង
េ
កអូហូប ក
េ ខងទុយេណសុី
េ េ
ខងសហគមន៍និយយភ
ណុង (M. Léon Anong) យ (Ogobassa Saye)
កវយ ូ ៉ ៉ូហូ្វ
្វ
(Woyo Fofana)
កម៉ុងេសស េសេគៀ (Moncef Chekir)
កេណជីប េតលមូ ឌី (Nejib Telmoudi) បរ ង ំ េនែប៊លហ ិក
អនក្រសី ហ ូ ែអល បុងហ្វុង (Joëlle Bonfond) េ កឌីេឌយ ឡឺទួក (Didier Leturcq) ខងប ង ំ
េ
ខងេកបិច
អនក្រសី ហគីេ
ក្រសី
ន-ម៉ រ ីបសូ (Anne-Marie Bazzo) ន
ល់ែប៊រ (Guy-Ann Albert)
កដឺនីស រេូ ៉ យ (Denis Royer)
អងគករ OIF សូមែថ្លងអំណរគុណចំេពះ្រកសួងអប់រ ំេកបិច បេចចកេទសទំងអស់ទក់ទងនឹងករបណុ្ដ ះប េយើងក៏សូមែថ្លងអំណរគុណផងែដរ ន ៃដទំងេនះេឡើង និងជពិេសសេ ្រហ្វង់សុីន
រមគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្ដ លវ ិជជជីវៈ ស្រមប់ផលិតមគគុេទទសក៍ទំងេនះេឡើង។
ក្រសី នីកូល ហ ង់ដុង (Nicole Gendron) េ
ហ្វីលីយ៉្រតូល (Carl Filiatreault ) និងេ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
រ
ចំេពះបុគគល្រគប់រប ូ ែដលបនចូលរួមសហករកនុងករផលិត
វ ័រ (Francyne Lavoie) និងេ
សេ្រមចចុងេ្រកយេលើខឹម ្ល
ែដលអនុញញតឱយេ្របើ ្របស់ឯក
ក អង់េ្រដ ប្លង់េស (André Blanchet) េ ក ែហ្វ៊រណង់ ្រស្តមួយចំនួន។
ក្រសី
ក កល
ប្លង់ត៍ (Fernand Laplante) កនុងករ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
5
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
េសចក្ដីែថ្លងអំណរគុណ
របស់្រកសួងករងរ និងបណុ្ត ះប
្ត លវ ិជជជីវៈៃន្រពះ ជ
េ្រកមករដឹកនំរបស់ឯកឧត្តមបណិ្ឌ ត េពជ េ
ច្រកកមពុជ
ភ័ន រដ្ឋេលខធិករ
ែផ្អកេលើសមតថភព (APC) ទំង០៦កបលេនះ គឺជសមិទិផ ធ លមួយកនុងចំេ េកើ តពីគេ្រមងសហ្របតិបត្តិករពហុភគី
និងវ ិជជជី វៈ រ ង្របេទសនិ យយភ ជំ នួយែផនកបេចចកេទស េនេ្រក្របេទស
ប ង ំ េន
េលើករអភិ វឌ ន៏វ ិស័យបណុ្ត ះប
្ត លបេចចកេទស
េគនយ៍ (កមពុជ េវៀត ម វ ) េ្រកម របស់សមគមេលើកកំ ពស់ករអប់រ ំ និងករបណុ្ត ះប ្ត ល
និងហិរញញ វតថុ
(APEFE)
មគគុេទសក៍ វ ិធី ្រស្ត មសមិទិផ ធ លនន ែដល
សុី
ៃន្របេទសែបលហ ិក
និងអងគករអន្តរជតិៃន្របេទសនិយយភ
ប ង ំ (OIF) ្រពមទំងៃដគូដ៏ៃទេទៀតផងែដរ។ ្រកសួងករងរ
្ត លវ ិជជជី វៈៃន្រពះ ជ
និងបណុ្ត ះប
យ៉ ង្រជលេ្រជបំផុតដល់សមគម APEFE មនុស ទំងេនកនុងនិងេ្រក្របេទស
ច្រកកមពុជ សូមែថ្លងអំណរគុណ និងអងគករ OIF ែដលជួ យបណុ្ត ះប ្ត លធនធន
ជពិេសសែដលបនបកែ្រប
និងឧបតថមភកុងករេបះពុ ន មព
ផ ព្វផ យមគគុេទសក៍ (APC) េនះជភ ែខមរ េដើមបីេ្របើ ្របស់ជឧបករណ៏កនុងករអភិវឌ ន៏ វ ិស័យបណុ្ត ះប ្ត លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈេនកមពុជ។ សូមអរគុណផងែដរដល់្រកុមករងរែករស្រមួលខ្លឹម
និងអកខ វ ិរុទធ
របេចចកេទស
ែដលមនសមសភពដូចខងេ្រកម ៖ –
ឯកឧត្តម ប៉ុក ប៉ ន់
អនុរដ្ឋេលខធិករ
–
ឯកឧត្តម េ
អគគនយកអ.ប.ប.វ
–
េ
ក យិត ចន់
–
េ
ក
–
េ
ក ទុន េ
–
កញញ ដួង ចនធ
វ ិទយ
–
េ
ក ប៊ុន
នយក ្ឋ នស្តង់
–
េ
ក ម៉ក់ ទី
វ ិទយ
ថ នបេចចកេទសឧស ហកមម
–
េ
ក
វ ិទយ
ថ នជតិពហុបេចចកេទសកមពុជ
ហុម ី រដ្ឋ
្របធនេលខធិ ករ ្ឋ នអ.ប.ប.វ វ ិទយ
ឆ េខមរ ិនធ ភ័ន ៊ង
្រសី ភរុន
វ ិទយ
ថ នជតិបណុ្ត ះប
ថ នជតិបណុ្ត ះប ថ នជតិបណុ្ត ះប
្ត លបេចចកេទស ្ត លបេចចកេទស ្ត លបេចចកេទស
េដីមបឱ ី យមគគុេទសក៍ (APC) េនះកន់ែតសុ្រកឹ្រតែថមេទៀត សូមេ
ផ្តល់េយបល់រះគន់ ិ
កអនក នទំងអស់េម ្ត
ថ បនមកកន់េលខធក ិ រ ្ឋ ន ៃនអគគនយក ្ឋ នអប់រ ំ បណុ ្ត ះប
នង ិ វ ិជជជីវៈ
ឬ
មរយៈ
fpt.cambodge@gmail.com
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
េលីកេ្រកយេទៀត។
្ត ល បេចចកេទស
េដីមបេី ធ្វីករែករត្រមូវស្រមប់ករេបះពុមព
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
6
មគគុេទទសក៍៤
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
7
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ងមតិក បុ ព្វកថ..........................................................................................................................................8 ១ េសចក្ដីេផ្ដើម...............................................................................................................................10 ១.១ វ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព (APC)...................................................................................12
១.២ ករ
ថ បនេទ្វ...................................................................................................................16
១.៣ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្ត.........................................................................................................18
២ ករបង្ហញពីមគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្ត េគលគំនិតបេងកើត និងករេរៀបចំមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ ...21
៣ មូល ្ឋ ន្រគឹះ េគលករណ៍ និងេគលបំណងគរុេកសលយ.........................................................23 ៣.១ ដំេណើរករៃនករទទួលបនសមតថភព.............................................................................25 ៣.២ េគលករណ៍គរុេកសលយ................................................................................................31 ៣.៣ គេ្រមងអប់រ ំ និងេគលបំ ណងគរុេកសលយ......................................................................32 ៤ ឧបករណ៍េរៀបចំែផនករគរុេកសលយ.........................................................................................35 ៤.១
ងេពលេវ
៤.២ ស ៥ វ ិធី
េរៀបចំករបណុ្ដ ះប
្ដ ល........................................................................35
កប្រតែណនំគរុេកសលយ.......................................................................................43
្រស្តកុងករបេងក ន ើតករេរៀបចំែផនករគរុេកសលយ...............................................................61
៦ ទ្រមង់មគគុេទទសក៍ គរុេកសលយ....................................................................................................64 ៦.១ បញជីមតិកគំរ.ូ ..................................................................................................................64
ឧបសមពនធ......................................................................................................................................65 ងពនយល់ពកយ........................................................................................................................72 ឯក
រេយង...............................................................................................................................75 ន ៃដមន
ជញប័ណ្ណ...............................................................................................................75
ឯក
រេយងទូេទ..................................................................................................................76
ឯក
រេយងពី
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ំងែទែណត...................................................................................................83
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
8
មគគុេទទសក៍៤
បញជី ងទី១ ៖ «វ ិធី ងទី៣ ៖ េស
ចេ្របើបនកនុងករបណុ្ដ ះប
រ ីយ៉ូគរុេកសលយ ហិរញញ វតថុ និងលកខខណ្ឌកនុងករេរៀបចំករបណុ្ដ ះប
ងទី៤ ៖ ជំនួយស្រមប់បុគគលិកបណុ្ដ ះប
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ងអតថបទ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព»េផ ងៗ ែដល
ងទី២ ៖ សមតថភពឆ្លង
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្ដ លវ ិជជជីវៈ ្ដ ល
្ដ ល
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
9
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
បុពក ្វ ថ ករ យតៃម្លខងេ្រកេលើកមមវ ិធី
«ជំនួយនេយបយជតិបណុ្ដ ះប
និងវ ិជជជីវៈ» របស់អងគករអន្តរជតិៃន្របេទសនិយយភ
ប ង ំ (OIF)
1
្ដ លបេចចកេទស
បនែស្ដងឲយេឃើញយ៉ ង
ចបស់ថ ចំបច់្រតូវមន្រកបខ័ណ្ឌទស នទនមួយេដើ មបីស្រមួលដល់ករែកែ្របយន្តករ
ថ បនករ
បណុ្ដ ះប ្ដ ល ែដលអនុញញតឲយេគទញេចញជទស នៈរួម និងភ និយយដូចគន។ ករ យតៃម្ល េនះបនេធ្វើឲយេលចេចញេឡើងផងែដរ នូវ រៈសំខន់ៃនឧបករណ៍ជំរញ ុ សកមមភព និងឧបករណ៍ អន្ត គមន៍ែដល្រតូវ ទ្រមង់្របព័នធបណុ្ដ ះប
ថ បនេឡើង និងស្រមបេទនឹង ្ដ លវ ិជជជីវៈរបស់ខួន។ ្ល
ករ
េសៀវេភេ្រកមចំណងេជើ ងថ
(េ
មយ៉ ងេទៀតថ េសៀវេភស្ដីពីករ
ថ នភពៃន្របេទស ែដលចប់េផ្ដើមជំ រញ ុ កំែណ
ថ បនករបណុ្ដ ះប
្ដ លបេចចកេទស
និងវ ិជជជីវៈ
2
ថ បន) បនចូលរួមចំែណកយ៉ ងទូលំទូ
យកនុងករេឆ្លើយតប នឹងត្រមូវករអស់ទំងេនះ។ ករ យតៃម្លខងេ្រកចត់ទុកសមិទធផលេនះជែផនកមួ យៃនកម្លំងរបស់ កមមវ ិធី និងបនេលើកេឡើងថ «ឥឡូវេនះ េសៀវេភស្ដីពីករ ថ បន្រតូវបនេ្របើ ជស្តង់ រួម ស្រមប់ ករផ្លស់បូរគំ ្ដ និតនិងស្រមប់ ករងរេផ ងៗ ែដលេធ្វើេឡើងកនុង្រកបខ័ ណ្ឌៃនភពជៃដគូរ ងរដ្ឋនិងរដ្ឋ ែដលចងភជប់គនជរចនសមព័នធនិងរូបមន្តផទល់ៃនករ
បេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ»។ ស្ដីពីករ
េគបនេលើកេឡើងែដរថ
ថ បន្រតូវបនេ្របើជមូល ្ឋ ន្រគឹះេន
្របព័នធបណុ្ដ ះប
ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល «កបួនខនតៃនវ ិធី ្រស្តកំណត់េនកនុងេសៀវេភ
ម្របេទសជេ្រចើន
ស្រមប់ ជ្រគឹះកនុងករែកលម្អ
្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ របស់ពួកេគ»។
ដំបូងេឡើយ េគបេងកើត េឡើងេដើ មបីេធ្វើឲយមននិងជួយស្រមួលដល់ករផ្លស់បូ្ដរេយបល់ រ ង
តំ
ង្របេទសនិយយភ
អនុវត្ត
ម
ប ង ំ
ប៉ុែន្តអនកខ្លះអះ
ងថេសៀវេភទំងេនះពិបកនឹងយកមក
ស់។េនះជេហតុនំឲយអនកទទួលខុស្រតូវមួយចំនួនេលើកេឡើងកនុងេពល យតៃម្លថ
េគគួរែតេធ្វើឱយេសៀវេភស្ដីពីករ
ថ បនេនះមនលកខណៈ
េធ្វើឲយ្រសបនិងកន់ែត្របេសើរេទ បនគូសបញ ជ ក់ផងែដរអំពី េសៀវេភទំងេនះ
មញញ េដើមបីឲយេគយល់កន់ែតចបស់ និង
មបរ ិបទៃនកមមវ ិធីបណុ្ដ ះប
្ដ ល។
(...)»
មនុស មួយចំនួនធំក៏
«ភពចំបច់កុងករែកស្រមួ ន លេឡើងវ ិញនូវឧបករណ៍
េដើមបីស្រមបឲយបនកន់ែត្របេសើរេទ
និងេឆ្លើយតបបនកន់ែតល្អចំេពះទិដ្ឋភពពិេសសេ
«
ម
ែដលបង្ហញកនុង
ថ នភព្របេទសកំពុងអភិវឌ
យែឡក»។
េនះជេហតុ នំ ឲយអនក េរៀបចំ ករ យតៃម្ល េសនើ េឡើ ងថ៖ «ករងរផ ព្វ ផ យេសៀវេភស្ដីពីករ ថ បនគឺសិត ថ កនុង្រកបខ័ណ្ឌៃនកិចច្រពមេ្រព ងពិេសសចំេពះតំបន់ទំង
ទំងេនះជ 1
ទិភព»
េហើយថ៖
អងគករអន្តរជតិៃន្របេទសនិយយភ បណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ» ំងែទរែណត។
2 េកបិច ្រកសួងអប់រ ំ ករ មគគុេទទសក៍វ ិធី
ែដលយកេសៀវេភ
«េគ្រតូវែតេរៀបចំឱយមនមគគុេទទសក៍សីព ្ដ ីករបេងកើតយុទធ
្រស្ត
ប ង ំ ករ យតៃម្លខងេ្រកេលើ «កមមវ ិធីជំនួយដល់នេយបយជតិសីព ្ដ ីករ ៖
ថ បនករបណុ្ដ ះប
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
យ
របយករណ៍សំេយគ
ឯក
រេយងេលខ
្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ ២០០២ ឯក
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
៤៤
និងឯក
រេយង
រគនថនិេទទសេលខ៤។
្ដ លវ ិជជជីវៈ
10
មគគុេទទសក៍៤
ស្រមប់
ក់ឲយអនុវត្ត កំែណទ្រមង់្របព័នធបណុ្ដ ះប
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជី វៈ និងស្ដីពីករេគៀងគរ
ៃដគូ បេចចកេទសនិងហិរញញ វតថុ េដើ មបីជួយដល់កមមវ ិធី កំែណទ្រមង់»។ មប
្ដ ្របេទសនិ យយភ
ជពិេសសកនុងទិ សេ
ប ង ំ ជេ្រចើន
ព្រងឹង ឬែកលម្អ្របព័នធបណុ្ដ ះប
អស់េនះគឺ ពឹងែផ្អកេលើវ ិធី
កំែណទ្រមង់ កំពុងែតដំេណើរករ
្ដ លវ ិជជជីវៈ។ ចំណុចរួមៃនកំែណទ្រមង់ទំង
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព។ ករ
ក់ដំេណើរករវ ិធី
្រស្តេនះ ត្រមូវឲយេគ
ែកស្រមួល ស្រមប និងព្រងីកបែនថមលទធផលមួយចំនួន េដើ មបីគំ្រទករងរេរៀបចំ ករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
និងព្រងីកឧបករណ៍ស្រមប់ ជួយស្រមួលដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្ត
វ ិជជជីវៈរបស់ខួន។ ្ល
េដើ មបីបន្តករងរ
ែផ្អកេលើសមតថភព េន
ថ បន មប
្ដ ្របេទសែដលមិនសូវទទួលបនធនធនខងេ្រក គឺជ េរឿង្រតឹម្រតូវ
ែដលេគ្រតូវករបេងកើតឬស្រមបមគគុេទទសក៍ វ ិធី ព័ ត៌មនកនុងឯក
រ
«ករ
កនុងេគលបំ ណងបំេពញបែនថមនូវ ិ ជ ជី វៈ ថ បនគរុេកសលយៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចក េទសនិ ងវ ជ
និ ងធនករផ ព្វផ យ នូ វដំ េណើ រកររបស់
្របស់េន
្រស្តេផ ងៗ
្រពមទំងផ្ដល់នូវឧបករណ៍ជមូល ្ឋ នែដល
ម្របេទសែដលមនគម្លត ពី គន ខងក្រមឹ តជំ នញ និ ង ធនធនទំ េនរ។ ឯក
េនះជឧបករណ៍ករងរ
ឧបករណ៍ស្តង់
ឧបករណ៍្រសេដៀងគនេនះស្រមបេទ
ម
េគល
រទំ ង
ជួ យស្រមួលករងរផលិត
ថ នភព្របេទសនីមួយៗ។
េនកនុ ង្របេទសនិ យយភ ប ំ ងភគេ្រចើ ន សំខន់បំផុតស្រមប់ បំេពញ មត្រមូវករទីផ រករងរ និងបុគគលិកបេចចកេទសជន់ខពស់។
និងមនទិសេ
ចេ្របើ
ិ ជ ជីវៈ មន ករបណុ្ដ ះ ប ្ដ ល វ ជ រៈ នូវកមមករជំនញ បុគគលិកបេចចកេទស
ពួកេគមួយចំនួនឆ្លងកត់ករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
េពលគឺជ
ករបណុ្ដ ះប ្ដ លែដលនំេឆពះេទដល់ករងរពក់ក ្ដ លជំនញ។ ពកយថ «ករបណុ្ដ ះប ្ដ ល វ ិជជជីវៈ» និង «្របព័នធបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ» េ្របើ ្របស់កុងមគគ ន ្រស្តកុងន័ ន យយ៉ ង ុេទទសក៍ វ ិធី ទូលំទូ យបំផុត ែដលសំេ េលើករបណុ្ដ ះប ្ដ លទំងមូ ល។
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
11
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
១. េសចកី្ដេផ្ដីម ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ" គឺ ិ គ និ ងពិ ចរ បង្ហញ្រកបខ័ណ្ឌេគលគំ និ តស្រមប់ ជំ នួ យដល់ ករវ ភ ៃនអនក ទទួ លខុ ស្រតូ វខង េគលបំណងចមបងៃនេសៀវេភស្ដព ី ី"ករ
ករសេ្រមចចិត្ត និងភនក់ងរអភិ វ ឌ ន៍ ែដលចូ លពក់ ព័ នធនឹ ងដំ េណើ រករែកលម្អ និ ងកំ ែណទ្រមង់ សុី ្ដ ល វ ិជជជីវៈ។
ជេ្រម ៃន្របព័ នធ ប ណុ្ដ ះ ប
្ត លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ ្រតូវបនេរៀបេរៀង
ដំបូង េសៀវេភស្ដព ី ីករ
េឡើងទុកជឯក េ្របើ ភ
ថ បនករបណុ្ត ះប និងជំរញ ុ សកមមភព
រេគល
រួមមួយ
រ ្ឋ ភិបល ទី ២ ករ្រគប់្រគងថនក់ក
ករ ខ្លឹម
បង្ហញពី េគលគំនិត
និងេធ្វើឲយករ
្រពមទំងជួយស្រមួលដល់ករផ្លស់បូរេយបល់ ្ដ និងករែចករ ំែលកព័ត៌មន។
េសៀវេភទំងេនះរួមមនសមសធតុ ចមបងបួន៖ ករ
សំេ
ក់ឱយដំេណើរករករបណុ្ដ ះប
ទី១
ករត្រមង់ទិសនេយបយ
និងរចនសមព័នធ
្ដ លៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ទី ៣ ករអភិវឌ កមមវ ិធីសិក 3 ្ដ លេនថនក់មូល ្ឋ ន ។
េគបនេលើកេឡើងេនកនុងេសៀវេភស្ដីពីករ
ថ បនថ៖
និងទី៤
«ចំេពះសមសធតុនម ី យ ួ ៗៃនគំរូ
ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ េស៊រ ី្របធនបទ ្របធនបទតូចៗ និងធតុៃន រ្រតូវបនបង្ហញជមួយនឹងលទធផលែដលេចញមកអំពីករផ្លស់បូរគំ ្ដ និត»។ េទះបីជ្របធន
បទេផ ងៗ្រតូវបនេលើកេឡើងកនុងលំ
បនជជំ
នវ ិធី
្រស្ត
ប់េរៀងសមេហតុផលក្ដី
ក៏្របធនបទទំងេនះមិនបនបេងកើត
ែដលត្រមូវឲយេគបេងកត ើ ជដំេណើរករជែខ បន្តៃនករ
ដំេណើរករនូវនេយបយមួយស្ដព ី ីករបណុ្ដ ះប
្ដ លបេចចកេទស
្របព័នធនននិងរយៈេពលកំ ណត់ កុន ងករ្របមូ លទិ ននន័ យ
ថ បន
និងវ ិជជជីវៈែដរ។
និងករ ភព
ក់
ំញ ុ ំៃន
បនេធ្វើ ឱយមន គំ រក ូ ន់ ែត្របេសើ រែដលពុំ
មនលកខណៈ ជបនទត់តគន។
3
េកបិ ច
្រកសួ ងអប់ រ ំ
ករ
ថ បន ករ បណុ្ដ ះ ប
ិ ជ ជី វៈ ្ដ ល បេចចក េទសនិ ង វ ជ
នេយបយ និងរចនសមព័នរធ ្ឋ ភិបល ២០០២ ទំព័រទី៦ ឯក
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
េសៀវេភទី ១
ករ ត្រមង់ ទិ ស
រេយងទី៤។
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
12
មគគុេទទសក៍៤
រូបភពទី១ សមសភពៃនករ
្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ
ថ បនករបណុ្ដ ះប
ករ ្រគប់្រគងថនក់ ក បណុ្ដ ះប
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
្ដ លៃន ករ
4
ិ ីសិក ករ អភិវ ឌ កមមវ ធ
្ដ ល
ករត្រមង់ទិស នេយបយ និង រចន សមព័នរធ ្ឋ ភិបល
ករ
ក់ ឲយដំេណើរ ករ ករ បណុ្ដ ះ
ប
ែផ្អក េលើ
ថ ន ភព
បរ ប ិ ទរដ្ឋបល
្ដ ល េន មូល ្ឋ ន
និ ងវបបធម៌ របស់ ្របេទសនី មួ យៗ
េគ
ចស្រមប្រកប
ខ័ ណ្ឌេគលគំនិតែដលេគេសនើ និងព្រងីកបែនថម។ ដូេចនះ ករផ្លស់បូរេយបល់ ្ដ រ ងអនកទទួលខុស្រតូវ
េផ ងៗកនុងវ ិស័យបណុ្ដ ះប ្ដ លបេចចកេទសនិ ងវ ិជជជី វៈ បនចប់បដិសនធិេឡើង និងបនជួ យស្រមួល ដល់ករបេងកត ើ ្រកបខ័ណ្ឌេគលគំនត ិ មួយផទល់ស្រមប់្របេទសែដលចូ លរួ ម និ ង ឆ្លុះ បញ ច ំ ងពី បុ គគលិ ក 5
លកខណៈ និ ងករត្រមង់ ទិ សផទល់ ខ្លួ នរបស់ ពួ ក េគ ។»
4 គំនូសបំ្រពួញដក្រសង់ពីឯក 5 េកបិ ច
្រកសួ ងអប់ រ ំ
ករ
រស្ដីពីករ
ថ បនករបណុ្ដ ះប
ថ បន ករ បណុ្ដ ះ ប
ិ ជ ជី វៈ ្ដ ល បេចចក េទសនិ ង វ ជ
នេយបយ និងរចនសមព័នរធ ្ឋ ភិបល ២០០២ ទំ.៧ ឯក
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្ដ លបេចចកេទស និងវ ិជជជីវៈ។ េសៀវេភទី ១
ករ ត្រមង់ ទិ ស
រេយងទី៤។
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
13
មគគុេទទសក៍៤
១.១. វិធី
ករ
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព
សញញណសមតថភពមននិយមន័ យជេ្រចើ ន។
ថ បនករបណុ្ដ ះប
និងវ ិជជជីវៈ
្ដ លបេចចកេទស
េយង
មឯក
រេ្រកមចំណងេជើងថ
ពកយថសមតថភពគឺជ
«្រកុមឬកេន ម
ចំេណះដឹង ជំនញ និងឥរ ិយបថ ែដលអនុញញតឱយេគបំេពញបនេជគជ័យសកមមភពមួយ ឬកេន ម 6 ិ ី រេនះ វ ធ ្រស្តែផ្អក េលើ សកមមភពមួយ ដូចជកិចក ច រឬសកមមភពករងរមួយ ។» េនកនុងឯក ិ ី សមតថភព ្រតូ វបនបង្ហញ ជវ ធ ្រស្ត ែដល «មនេគលេ ជពិ េសសកំ ណត់ សមតថភពេនកនង ុ
ករ្របកបមុខរបរមួយ និងែចកេចញជេគលេ
7
8
េផ ងៗ េនកនង្រកបខ័ ណ្ឌៃនកមមវ ិធីសក ិ មួយ ។» ុ
និយមន័យថមីជងេគេនះនំឲយេគេ្របើ ្របស់នូវចំេណះដឹងជេ្រចើន សមតថភពមនករវ ិវត្តយ៉ងខ្លំងេទ
មេពលេវ
ករេធ្វើសកមមភពសេ្រមចបននិងរ ីកចេ្រមើន សកមមភពកនុង ធនប់ យុទធ
ជីពវ ិជជជីវៈឬជីវ ិតផទល់ខួន ្ល
និងប
្ដ លឲយពកយថ
។ េគ និ យយថ សមតថភពគឺជ «លទធភពកនង ុ
ែដលអនុញញតឲយេគសេ្រមចបនយ៉ ងសមរមយនូវភរកិចច េហើយែដលែផ្អកេលើកេន មចំេណះដឹងដ៏មនស
្ដ ប់
9
្រស្ត ករគិតេឃើញ ឥរ ិយបថ។ល។ » ។
េទះបីជសញញណសមតថភពបនវ ិវត្តេទ
មេពលេវ
ក៏ពិតែមន
ប៉ុែន្ត េនែតេផ្ដតេលើ
េគលករណ៍ ្រគឹះ មួ យចំ នួ នដែដល េហើ យេនែតផ រភជប់េទ នឹ ងកេន មរួមៃនចំ េណះដឹ ង ជំ ន ញ និងឥរ ិយបថ។ េពលគឺ ជកេន មមួ យែដលែស្ដងេឡើង េឃើញ និង
មរយៈ ឥរ ិយបថែដលេគ
ចសេងកតេមើ ល
ច ស់ែវងបនេនេពលបំេពញភរកិចចឬសកមមភពករងរមួយ ែដលឈនេទដល់ែខ
បនទត់ៃនលទធផលែដលេគកំណត់ទុកជមុន
(េនះគឺជែខ បនទត់្រកិតសមតថភពរបស់អនកមន
សញញប្រតេន្រគឈនេជើងចូ លេទកនុងទីផ រករងរ)។
េ្រកអំពីចំេណះដឹងពក់ព័នធនឹងសមតថភពទូេទ និងសមតថភពពិេសសែដលផ រភជប់នឹងករ
្របកបមុខរបរមួយ ឯក សមតថភព
ែដល
រេគលស្ដីពីករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ ្រតូវែតអនុញញតឲយមនករអភិវឌ
ចជួយស្រមួលដល់ករេធ្វើសមហរណកមមអនកមនសញញប្រតថមីៗចូ លេទកនុង
ទី ផ រករងរ។ ប៉ុែន្តេគផ្ដល់នូវឧបករណ៍ដ៏លប ្អ ំផុតស្រមប់ធនករអភិវឌ ខ្លួនបនល្អកុងនមជអន ន ក េធ្វើករ េដើមបីបំេញញតួ នទីជពលរដ្ឋរបស់ខួន ្ល និងេលើកកមពស់ស័យ ្វ ភពបុគគល។ វ ិធី
6
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព
េកបិ ច ្រកសួងអប់រ ំ ករ ទំ.៥ ឯក
7
8
ពកយថ
រេយងទី៤។ «េគលេ
្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ េសៀវេភទី៣ ករអភិវឌ កមមវ ិធីសិក
មិន្រតូវបនេគយកមកេ្របើេទកនុង កយស័ពទៃនមគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តរបស់
OIF។
អនក
២០០២ ក់ែតង
ើ យកសញញណ សមតថភព ែដលែស្ដង េឡើ ង ជករ ្រប្រពឹ ត្ត ឬជ ថ ន ភព ស្រមប់ មគគុ េទទស ក៍ ទំ ងេនះបន េ្រជើ សេរ ស ករងរផលិតកមមទំងអស់ទក់ទងនឹងករ ថ បនែផនកគរុេកសលយ។ សូមេមើលែផនកទី២ និងទី៦ ៃនមគគុេទទសក៍វ ិធី ្រស្ត ទី៣ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់ ករបណុ្ដ ះប ្ដ ល។ ថ បនករបណុ្ដ ះប រេយងេលខ៤។
េកបិ ច ្រកសួងអប់រ ំ ករ ទំ. ១៨ ឯក
9
»
ថ បនករបណុ្ដ ះប
គឺជចំណុចផ រភជប់គនដ៏ពត ិ ្របកដមួយរ ងពិភពករងរ
េកបិ ច ្រកសួងអប់រ ំ កម ន្ត និងកី ករបណុ្ដ ះប
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្ដ លវ ិជជជីវៈនិងបេចចកេទស េសៀវេភទី៣ ករអភិវឌ កមមវ ិធី សិក
្រកបខ័ណ្ឌេគលស្ដីពីករេរៀបចំែផនករសកមមភពៃនករសិក
្ដ លវ ិជជជីវៈ ២០០៥ ទំ.១៨ ឯក
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
២០០២
និងករ យតៃម្ល
រេយងទី១៩។
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
14
មគគុេទទសក៍៤
និងករបណុ្ដ ះប ក-
រួម
្ដ ល ែដល វ ិធី
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
្រស្តេនះែផ្អកេលើអក ័ សំខន់ៗបី៖
ករេប្ដជញចិត្ត និងករពិចរ
អំ ពីទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងៃនទីផ រករងរ ទំងេលើទិដ្ឋភព
ថ នភពេសដ្ឋកិចច រចនសមព័នធ និងករវ ិវត្តករងរ) ជពិេសសពក់ពន ័ ន ធ ង ឹ ករពណ៌ន
(
អំពីលកខណៈសមគល់ៃនមុខរបរមួយ
និងករកំណត់អំពីសមតថភពចំបច់ស្រមប់ ្របកបរបរ
េនះ។ ខ-
អភិ វ ឌ ន៍ សមភរ គរុ េកស លយ
បណុ្ដ ះ ប ្ដ ល ស្តង់ រជំនួយេផ ងៗស្រមប់ ជួយដល់ករអនុវត្តេនថនក់មូល ្ឋ ន និ ងជួ យស្រមួលដល់
យតៃម្ល ឯក ករកំណត់សង ្ត ់
បណុ្ដ ះប
សមភរ។ល។)។
ករបេងកើតវ ិធី
គ-
សមភរ េនះ រួ ម មន ស្តង់
្ដ ល (មគគេទទ ុ សក៍គរុេកសលយ
មគគេទទ ុ សក៍េរៀបចំ ែផនកគរុេកសលយ និង
្រស្តគរុេកសលយេនកនុង្រគឹះ
្ដ លនីមួយៗ ែដលេផ្ដត
ថ នបណុ្ដ ះប េលើសមតថភពរបស់សស ិ មនក់ៗកនងករ្របមូ លចំេណះដឹង ុ
ស្រមប់អនុវត្តសមតថភព
ែដលពក់ព័នន ធ ឹងករ្របកបមុខរបរែដលបន េ្រជើសេរ ើស។
វ ិធី • • •
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព ពឹងែផ្អកេលើទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងៃនមុខរបរ ែដលពក់ព័នធនឹង៖
បរ ិបទទូេទ (ករវ ិភគទីផ រករងរ និងករសិក េធ្វើែផនករ) ថ នភពៃនមុខរបរនីមួយៗ (ស្តង់
សមតថភពមុខរបរ)
ករកំណត់សមតថភព្រតូវមន និងករគិតពិចរ ៗ (ស្តង់
សមតថភពមុខរបរ)
ថ នភពវ ិជជជីវៈ
•
ករបេងកើតឧបករណ៍អប់រ ំសម្រសប
•
ករកំណត់ក្រមិតលទធផល្រតូវនឹងទីផ រករងរ។ ករបេងកើតវ ិធី
•
• •
្រស្តែបបេនះ្រតូវករចំបច់នូវ៖
ករបេងកើតស្តង់ របរ
ម
អំ ពីបរ ិបទកនុងករសេ្រមចៃនមុខរបរនីមួយ
បណុ្ដ ះប មួយជក់ ក់
្ដ ល និង យតៃម្ល ែដលែផ្អកេលើសមតថភព្រតូវមន េដើមបី្របកប
ករផលិត និងករផ ព្វផ យមគគុេទទសក៍ និងសមភរគរុេកសលយ ករបេងកើតវ ិធនករេផ ងៗៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល និងវ ិ្រកិតករស្រមប់ជួយជំនួយបុគគលិក របស់្រគឹះ
•
ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល ករែកស្រមួលដំេណើរករគរុេកសលយ អភិវឌ សមតថភព)
•
ករែបងែចកទី
(ករបណុ្ដ ះប
្ដ លេផ្ដតេលើអនកសិក
មរយៈករ
ំង និងបរ ិកខរ ែដលអនុញញតឲយបេងកើតេឡើងវ ិញនូវបរ ិបទអប់រ ំមួយ ដូចនឹង
បរ ិបទករងរ ឬឲយចូលេទផទល់កុងមជឈ ន ្ឋ នវ ិជជជីវៈេផ ងៗ •
ករេធ្វើបចចុបបននភព រេបៀប្រគប់្រគងហិរញញ វតថុែដល
ចធនដល់សមភរេធ្វើករ ករែថទំ និង
ករបំពក់បរ ិកខរថមីៗ
•
ករសហករជមួ យមជឈ ្ឋ នករងរ (ករវ ិភគេលើមុខរបរ ករេរៀបចំ កមមសិក
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
្របព័នឆ ធ ្ល ស់ 15
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ករងរ-សិក ។ល។)។
ងទី១ វ ិធី
កមមវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពេផ ងៗែដលស្រមប
ករបណុ្ដ ះប ិ ី មវ ធ
្ដ លវ ិជជជីវៈ
គឺជកែន្លងេធ្វើពិេ
មករបណុ្ដ ះប
ធន៍ជេ្រមើសដំ បូងេគស្រមប់
ិ ី ចំ ណុ ចរួ ម គន ៃនវ ធ
្រស្តែផ្អក េលើ សមតថភព ។
ករងកេចញពី េគលគំ និ តគរុ េកសលយមុ ន ៗ។
្ដ លវ ិជជជីវៈ ករបេងកើត
្រស្ត ទំ ងេនះគឺ ករបង្ហញ អំ ពី
បង្ហញ ពី ករឈនឆ្លង ពី ករសិក េផ្ដតេលើ
មុខវ ិជជជីវៈសិក កនុង (ែដលេគសងកត់ធងន់េលើចំេណះដឹង) េឆពះេទរកគរុេកសលយ េ យ កំ ណត់ ស កមមភព ែដលសិ ស ្រតូ វមនសមតថភព េធ្វើ បនបនទប់ ពី ប ញចប់ ករសិ ក ។ (សូ មេមើ ល អតថបទរបស់ ហ ដ ី ូល (J. Dolz) និង អូ
នីេញ (E. Ollagnier) (២០០២) រួមទំងអតថបទរបស់ សុីលី្វ
ម៉ុងហ ្រត៍ (Sylvie Monchatre) (២០០៧) កនុងឯក
រេយង)។
េមរ ិកខងេជើងធ្លប់ជនិ មិត្តរប ូ ៃនករបេងកើត
អភិវឌ កមមវ ិធីបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ្របកបេ
សមតថភពមូល ្ឋ នៃនមុខរបរនិ ង ស្តង់
បណុ្ដ ះប
ជីព។
ក់អនុវត្តវ ិធី
្រស្តេផ ងៗកនុងករ យគុណភពកនុងតៃម្លទប។ កមមវ ិធីទំងេនះេផ្ដតេលើ
ករ
និង
ថ បនកមមវ ិធីទំងេនះេឡើង
នំឲយេគ្រតូវផលិត
្ដ ល សមភរគរុេកសលយ និងមគគុេទទសក៍បែនថមជេ្រចើន។
េនកនុងពិភពអនកនិយយភ អង់េគ្លស កនុងអំឡុងទសវត រ ៍ឆនំ៧០ េគបនសេងកតេឃើញករ ព្រងីកវ ិធី ្រស្តមយ៉ ងែដលេ កត់ថ DACUM (Developing A Curriculum)។ េ្រកយមក កនុងេពល ែដលអនកវ ិទយ
្រស្តបនបេងកើតមជឈមណ្ឌលអប់ រ ំ និងបណុ្ដ ះប
and Rraining for Employment) ៃន
្ដ លករងរ (Center for Education
កលវ ិទយល័យ Ochio State University េគសេងកតេឃើញករេលច
េឡើងនូវ SCID (Systematic Curriculum and instructional Development) (សូមេមើលឯក របស់េ
ក ន័រតុន ( R. E. Northon) ) ែដលជវ ិធី
កមមវ ិធីសិក ស្រមប់្របព័នធអប់រ ំ សហ្រគស និងករបណុ្ដ ះប េ
្ដ ល
រេយង
្រស្តមួយ ស្រមបបនយ៉ ងល្អកុងករអភិ ន វឌ
ក៏ដូចជស្រមបបនយ៉ ងល្អនឹងករបណុ្ដ ះប
មត្រមូវករ។ វ ិធី
្ដ លេនកនុង ្រស្ត DACUM ្រតូវបនេ្របើ្របស់ជពិេសស
យអងគករពលកមមអន្តរជតិ និង្រតូវបនផ ព្វផ យយ៉ ងទូលំទូ
ទសវត រ ៍ឆនំ៨០។
យកនុងពិភពេ
ក ចប់ពីចុង
េនកនុងទស នវ ិស័យដូចគនេនះ េកបិចបនព្រងីកនិងស្រមបគំរវូ ិធី ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព របស់ខួន ្ល ចប់ពីចុងទសវត រ ៍ឆនំ៧០។ វ ិធី ្រស្តរបស់េកបិច សមគល់បនជពិេសស មរយៈករ យកចិ ត្ត ទុ ក
ក់ េលើ ែផនក គរុេកសលយៃនករ
ថ បន ករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
រួមទំ ង ករបញូច លេទ ្ដ ល។ ចប់េផ្ដើមេចញពីវ ិធី
កនុងវ ិធី ្រស្តរម ួ (លកខណៈជ្របព័នធ) ៃនករ្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះប បេងកើតឧបករណ៍ដ៏ចបស់ ស់ (សូមេមើ លឯក ររបស់រ ្ឋ ភិបលេកបិច) មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
វ ិធី
្ដ លវ ិជជជីវៈ
្រស្តេនះបនបន្ត 16
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
វ ិវត្តរហូត។
កនុងេនះឯក រជំ នួយមួយចំនួនបនែកស្រមួលរហូតដល់េលើកទី ៤។ សមសធតុ ចមបងៗៃនវ ិធី ្រស្តបនេលើកេឡើងេនកនុងេសៀវេភស្ដីពី ករ ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល
ិ ជ ជីវៈ។ បេចចកទស និងវជ
្របេទសែដលរ ីកចេ្រមើ នខងវ ិស័យបណុ្ដ ះប
ស្រមបសមសធតុ មូល ្ឋ នចមបងៗៃនវ ិធី ្រតូវបនេធ្វើេឡើងេ
្ដ លវ ិជជជីវៈ
បនេធ្វើសមហរណកមម
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព។
និង
ករេធ្វើសមហរណកមមេនះ
យគិតគូរអំពី្រគឹះ និងលកខណៈសមគល់របស់្របព័នអ ធ ប់រ ំរបស់ពួកេគផទល់ រួមទំង
ថ នភព និងជេ្រមើសនេយបយមុនៗ។ េនះជលទធផលៃនអមបូរធំៗពីរៃន្របព័នធបណុ្ដ ះប
្ដ ល
វ ិជជជីវៈ។ ប ទូ
អមបូរទី មួយ ពឹងែផ្អកេលើករបន្តេទមុខតំ លគននូវទិសេ េផ ងៗៃនករបណុ្ដ ះ ិ ជ ជី វៈ ឧទហរណ៍ ្របព័ នធ ែដលេគកំ ពុ ងែតអនុ វត្ត យ៉ងទូ លំ ្ដ លទូ េទ និ ងបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ជ យេន្របេទសប ង ំ (សូ មេមើ លឯក ិ ី របស់ ខួ្ល នេ ថ បន កមមវ ធ
ទី ពី រ
ជំ នញ េ្រពះ ថករ បណុ្ដ ះ ប
រេយងស្ដី ពី ្របព័ នធ អប់ រ េំ ន្របេទសប ង ំ )។ អមបូ រ យគិ តេទ មករឈន ដល់ េគល េ ៃនករ បណុ្ដ ះ ប ្ដ ល
្ដ ល ទូេទ ជមូល ្ឋ ន ្រតូវបនេគចត់ទុកជករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ។ ្របព័នរធ បស់
ែដល្រតូវមនមុនជេ្រសច មុនេពលឈនេជើ ងចូលេទកនុងករបណុ្ដ ះប ្របេទសអូ្រ
្ត លី
អូ ្រ
បង្ហញ ្របប់ យ៉ ង ចបស់
េនប
្ត លី )
(សូមេមើលឯក
ិ ជ ជី វៈ ្ដ ល វ ជ
រេយងស្ដី ពី ករបណុ្ដ ះ ប ិ ី អំ ពី វ ធ
របស់ ្របេទស
្រស្ត េនះែដលេគ្របទះេឃើ ញ គំ រូ េផ ង ៗរបស់
្ដ ្របេទសសមជិ កអងគករ OIF មួយចំនួន ជពិេសស្របេទសក
(Maurice) និងេសែសល (Seyshelles) (សូមេមើលឯក
្ដ ល
(េកបិច) េកះម៉ូរ ីស
រស្ដីពី្របព័នរធ បស់េកបិច និងស្ដីពី្របព័នរធ បស់
េកះម៉ូរ ីស។ េ
យពឹងែផ្អកេលើសមភរ និងឯកេទសែដលខ្លួនមន ្របេទសមួ យចំនួនែដលបនចប់េផ្ដើម ្ដ លវ ិជជជីវៈរបស់ខួន ្ល បនព្រងីកគំរៃូ ន
ដំេណើរករែកលម្អ និងកំែណទ្រមង់ សុីជេ្រមៃនករបណុ្ដ ះប វ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពរបស់ខួន ្ល រួមទំងឧបករណ៍េផ ងៗែដលអមជមួយ ។ជពិេសស ដូច
ជកនុងករណី្របេទសទុយេណសុី ម៉ រក ុ៉ ល់េហ រ ី េប ហគីេណ (សូមេមើ លឯក រេយងរបស់អងគករយូេណសកូ
ំ ង បួគី
្វ សូ កេមរន ូ ៉ ម៉ លី និង
និងរបស់្របេទស
ល់េហ រ ី
កេមរន ូ៉
ហគីេណ ម៉ រក ុ ៉ និងទុយេណសុី )។ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តរបស់ អងគករ OIF បនយកគំនិត
បង្ហញយ៉ ងចបស់អំពីធតុសមគល់របស់វ ិធី
មវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព
្រស្តេផ ងៗេ
យពយយម
និងធតុដូចគនៃនវ ិធី
្រស្ត
ទំងេនះ។
១.២. ករ ករ ករ
ថ បនេទ្វ ថ បនករបណុ្ដ ះប
្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជី វៈ
្រតូវបនកំណត់េនកនុងេសៀវេភស្ដីពី
ថ បន េ្រប បបននឹង «កេន មនេយបយ ឧបករណ៍ និងវ ិធី
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្រស្ត ែដលេ្របើ្របស់យ៉ងសុី
្ដ លវ ិជជជីវៈ
17
មគគុេទទសក៍៤
សង្វក់ និងចបស់
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ស់ នូវដំេណើរករៃនករបេងកើត ករេរៀបចំ ករ្របតិបត្តិ និងករ យតៃម្ល សកមមភព 10
ៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ។» េគ ចដឹងថ ្របព័នធបណុ្ដ ះប ថ បនករ្រគប់្រគង និងករ ករ
្ដ លវ ិជជជីវៈែផ្អកេលើករ
ថ បនមនលកខណៈេទ្វ៖
ថ បនែផនកគរុេកសលយ។
ថ បន ករ្រគប់ ្រគង គឺ ផ ំ េឡើ ងអំ ពី កេន មៃនធតុ ផ ំ ជ េ្រចើ ន ែដលកំណត់នេយបយ ្ដ លបេចចកេទសនិងវ ិជជជីវៈ បេងកើត អនុវត្ត និងេធ្វើឲយ្រកបខណ្ឌចបប់
ជតិសីព ្ដ ីករបណុ្ដ ះប បទបញ ជ មនករវ ិវត្ត ហិរញញ វតថុនិងសមភរ
្រពមទំងបេងកើតរចនសមព័នធ ែដលធនបនករ
្របសិទធភពៃន្របព័នធទំងមូល។
ក់ឲយដំេណើរករ្របព័នធបណុ្ដ ះប
្ដ ល
និងករ យតៃម្ល
ថ បន ែដលេលើកេឡើងអំពីករ
ត្រមង់ទិសនេយបយ និងរចនសមពន ័ រធ ្ឋ ភិបល (េសៀវេភទី១) ករ្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះប ្ដ ល (េសៀវេភទី ២ ) និ ងករ
ទី៤)។ ករ
ថ បនែផនកគរុេកសលយ
ក់ ដំ េណើ រករករបណុ្ដ ះ ប
គឺ េផ្ដតេទេលើឧបករណ៍
ិ ី និងវធ
្រស្ត
ែដលនំេឆពះេទរក
ក់ ែតងេរៀបចំ និង ករបេងកើតស្តង់
េគេ្រចើនមនទំេនរេលើកមកនិយយ អំពីករ នឹងមនទំេនរបង្ហញករ តគន
្ដ ល េន
្ដ ល ថនក់ មូល ្ឋ ន (េសៀវេភ
ិ ីសិក បណុ្ដ ះប ្ដ ល ឬកមមវ ធ មគគុេទទសក៍គរុេកសលយ ែដលជួយស្រមួលដល់ករ ក់ អនុវត្តសង ្ត ់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល សិក ទំ ងេនះ។ េនះគឺជធតុសំខន់របស់េសៀវេភទី៣ ស្ដីពីករអភិវឌ កមមវ ិធី សិក ។ ្រកបខ័ណ្ឌគំ និត ករ
និង
និងដឹកនំ្របព័នធ្រគប់្រគងធនធនមនុស
្របធនបទទំងអស់េនះ្រតូវបនបង្ហញកនុងេសៀវេភស្ដីពីករ
ថនក់ ក
ករ
ថ បនទំងពីរេនះ
ច់េ
្រពមទំង ិ ី ឬកមមវ ធ
យែឡកពី គន េហើយ
ថ បនែផនកគរុេកសលយ ដូចជដំេណើរករែដលមនលកខណៈជែខ បនទត់
ែដលេផ្តតេទេលើករវ ិភគទីផ រករងរ
ករវ ិភគ
ថ នភពករងរ
(មុខរបរ)
ករអភិវឌ
ស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ ល ករផលិតមគគុទទសក៍ ឬសមភរគរុេកសលយបែនថម និងជំនួយដល់ករអនុវត្ត ករ បណុ្ដ ះប ្ដ ល។ (េមើលរូបភពទី២) រូបភពទី២
ទីផ រករងរ
ភិនភគមុខរបរ
ស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល
មគគេទសក៍ ឬសមភរគរុេកសលយ
េទះបីជករបង្ហញែបបេនះ អនុញញតឲយេឃើញយ៉ ងចបស់ នូ វករបង្ហញផ្លូវដ៏សមេហតុផល និងវ ិធី ្រស្តេផ ងៗ ែដលជួយស្រមួលដល់ករអភិវឌ សមភរគរុេកសលយទំងមូលក៏ពិតែមន ប៉ុែន្តេ
10
េកបិ ច
្រកសួ ងអប់ រ ំ
ករ
ថ បន ករ បណុ្ដ ះ ប
នេយបយ និងរចនសមព័នធរ ្ឋ ភិបល ២០០២ ទំ. ៥ ឯក
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
ិ ជ ជី វៈ ្ដ ល បេចចក េទសនិ ង វ ជ
េសៀវេភទី ១
យ
ករ ត្រមង់ ទិ ស
រេយងទី៤។
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
18
មគគុេទទសក៍៤
ែឡក
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ែបរជបិទបំងមួ យចំែណកធំៃនដំេណើរករ្រគប់្រគងករបណុ្ដ ះប
ករេនះ គឺធនឲយករបណុ្ដ ះប
្រស្តទំងពីរ គឺ
េលើកកមពស់បន្តនូវ្របព័នធបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ។
ក់ឲយដំេណើរករនូវស្តង់
ក់កលចមបងៗៃនករ
ថ បនែផនកគរុេកសលយ
ចអនុវត្តេទបននូវគេ្រមងបណុ្ដ ះប
ម្រគប់ វ ិធីែដល
បណុ្ដ ះប
្ដ ល និង ករ
េដើមបីឈនេទសេ្រមចដល់េគលេ
អនក ទទួ លខុ ស្រតូ វែផនក គរុេកសលយក៏ ដូចជែផនក រដ្ឋបលទូ េទ
សេ្រមចដំ
មពិត ដំេណើរ
្ដ លេនះ េលចេចញជរូប ងេឡើង។
ចុងេ្រកយៃនវ ិធី
េគលេ
្ដ ល ែដល
ទំ ងេនះ
្រតូ វរួមសហករគនរហូតកនុងេពល
េដើមបីេធ្វើយ៉ង
្ដ លែដលអនុម័តយក
ធនដល់ករែដល
និងធនដល់ករ្របមូលធនធន
ក់ កលគន្លឹះៗៃនដំេណើរករអភិវឌ វ ិធី
ចេធ្វើេទបន។ េលើសពីេនះ ដំ
ថ បន
ទំងពីរេនះ ្រតូវែតអនុញញតឲយមនករសេ្រមចចិ តជ ្ត ផ្លូវករ េហើយករសេ្រមចចិតេ្ត នះ មនករចូ ល រួមពី សំ
ក់ ៃដគូែដលមនចំែណកេនកនុងដំេណើរករែកលម្អ
វ ិជជជីវៈទំងមូល។ េគ
ច្របមូលផ្ដំុជំ
ិ គ ទី ផ រ ករ ងរ វភ
នេផ ងៗជបីែផនកធំ ៗ
ឬកំែណទ្រមង់ករបណុ្ដ ះប
(សូមេមើលរូបភពទី៣)
ិ គ េលើ មុ ខ របរ ែផនក ទី ពី រ ស្ដី ពី ករ វ ភ
11
្ដ ល
ែផនកទីមួយស្ដីពីករ
និ ង ែផនក ទី បី សី្ដ ពី ករ អភិ វ ឌ ែផនក
គរុេកសលយ។ េនេពលបញចប់ករងរេរៀបចំែផនកផលិតកមមនីមួយៗ ករ
ថ បនទំ ងេនះ
ស្រមប់ដំេណើរករ
្រតូ វែតសហករេដើ មបី ផ្ដល់ ជអនុ ម
ក់ កល
ចកំណត់ បនទំង
្ល ប់ រស់ េនកនុងករងរេរៀបចំ កំែណទ្រមង់។ ដំ
ទិភពៃនករអភិវឌ ្របតិទិនៃនករ
ចំបច់ រួមទំងរេបៀបដំ េណើរករៃន្របព័នធបណុ្ដ ះប ១.៣. មគគុ េទទស ក៍ វិ ធី ករ
ិ ី មគគុ េទទស ក៍ វ ធ
សន៍ ដល់អនក ទទួ លខុ ស្រតូ វែផនក រដ្ឋបល
នបន្តៃនករងរ។
ករសេ្រមចចិត្ត គឺជដំ (A‐B‐C) ្រតូវែត
អនកទទួលខុ ស្រតូវ្រគប់ែផនកទំងអស់ៃន
្ដ លទំងមូល។
បរ យ ិ យ ជពិ េសសអំ ពី សមសធតុ េផ ង ៗៃន
ថ បនែផនកគរុេកសលយ។
មគគុេទទសក៍ទំងេនះ ែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ។
មនទិសេ
មគគុ េទទស ក៍ េនះ ពណ៌នជចមបងអំពីករវ ិភគទីផ រករងរ សមតថភពមុខរបរ និងករអភិវឌ សមភរគរុេកសលយ (ស្តង់ បណុ្ដ ះប
េគលករណ៍្រគឹះៃនវ ិធី ផលិតស្តង់
បណុ្ដ ះប
11 សូមេមើលផងែដរេន
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ក់ដំេណើរករ និងធនធន
្រស្ត
្រស្តរ បស់អងគករ OIF
មគគុេទទសក៍ជំនួយបែនថម)។ មគគុេទទសក៍ទំងេនះ
ក់កល
មនបំ ណងបង្ហញអំ ពីវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព
ជួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី ករ ្ដ ល ស្តង់
្រស្តមូល ្ឋ នមួ យេ
ែដល្រតូវបនបេងកើតេឡើង
្ដ ល ែដលនំេឆពះេទរកករ្របកបមុខរបរមួយ កនងចំ ុ េ
្រស្ត
ក់ែតងស្តង់ យតៃម្ល និង
យេគរពេទ
ឬេធ្វើករស្រមប
ម
មករ
មមុខរបរជេ្រចើន ឬ
ងកនុងឧបសមពន១ ធ ។
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
19
មគគុេទទសក៍៤
ិ បណុ្ដ ះប ជីពជេ្រចើន ៃនកមមវធី ស្តង់ េន
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
្ដ លវ ិជជជីវៈ។
ដូចអ្វីែដលបនេលើកេឡើងកនុងបុព្វកថែដរ
មគគុេទទសក៍ទំងេនះគឺជឧបករណ៍ករងរ ឬជ េគលស្រមប់ជួយស្រមួលដល់ករផលិតឬេ្របើឧបករណ៍ ែដលមនលកខណៈ្រសេដៀងគនេនះ
ម្របេទសែដលចប់េផ្ដើមដំេណើរករែកលម្អ
ឬកំែណទ្រមង់ សុីជេ្រមេលើ្របព័នប ធ ណុ្ដ ះប
វ ិជជជីវៈ របស់ពួកេគ។
្ដ ល
រូបភពទី៣ ែផនកទី១
ែផនកទី២
A
C អភិវឌ ន៍ែផនក
ភិនភគមុខរបរ
វ ិភគទីផ រករងរ
ែផនកទី៤
ែផនកទី៣
B
ក់ដំេណើ រករករ
គរុេកសលយ
្របេទសនីមួយៗមនភរកិចចស្រមបមគគេទទ ំ េនះ ុ សក៍ទង
េ
បណុ្ដ ះ ប
្ដ ល ថនក់មូល ្ឋ ន
យគិតថ្លង ឹ ែថ្លងជពិេសសអំពី
បរ ិបទផ្លវចបប់ និងបទបញ ជ េផ ងៗ បរ ិបទរដ្ឋបល ករែចករ ំែលកទំនួលខុស្រតូវរ ង្រកសួង និងរចន ូ
សមព័នធេ្រកមឱ ទ រចនសមព័នធេរៀបចំ ្របេភទ និងទំហំៃនភពជៃដគូ ភពទំេនរៃន្រកុមជំនញករ បេចចកេទស និងគរុេកសលយ រួមទំងធនធនហិរញញ វតថុ។ • •
មគគុេទទសក៍វ ិធី ្រស្ត អនុញញតឲយឈនដល់េគលេ បី េផ ងេទៀត៖ បេងកើតជចំណងជមួយដំ ក់កលសំខន់ៗៃនករ ថ បនែផនក្រគប់្រគង ិ ី ជួ លស្រមួ លដល់ ករ េ្របើ ្របស់ វ ធ
្រស្តែផ្អក េលើ សមតថភព ែដលេឆ្លើ យតបេទនឹងករេធ្វើ
េធ្វើ សមហរណកមមយុវជនេបះបង់ករសិក ទូ េទ ិ ជ ជី វៈ វជ •
គិតពិចរ
មួយ េនកនុ ងសងគម ករងរ។ អំពី ថ នភពេសដ្ឋកិចចេ្រក្របព័នធេនកនុងេពលេធ្វើែផនករ
សកមមភពបណុ្ដ ះប
ទំងប៉ុនមនខងេលើេនះ។
ក់បញូច ល
ងែដលជទូេទបង្ហញពីអតថបទែដលេលើក
ឧទហរណ៍ជេ្រចើ ននិយយទក់ ទងនឹងមុខរបរជងេរៀបឥដ្ឋនិងជងកំ េបរ បនជក់ែស្ដងនូ វខ្លឹម
និងេពលេរៀបចំ
្ដ លវ ិជជជីវៈ។
េនកនុងអតថបទមគគុេទសក៍ មនករ
េឡើងពីេគលេ
ឱយចប់ យកនូ វសមតថភព
ររបស់មគគុេទទសក៍ នីមួយៗ។
េដើមបីបង្ហញឲយ
ឧទហរណ៍ទំងេនះ្រតូវបនគូសបនទត់ពីេលើ
េនកនុងអតថបទ។ មករពនយល់ខងេលើ ពកយថ «ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ» មនបញូច លទំងករបណុ្ដ ះ ប ្ដ លែដលនំេឆពះេទរកករងរកមមករជំនញ អនកបេចចកេទស និងអនកបេចចកេទសជន់ខពស់។ េលើសពីេនះ េដើមបីជួយស្រមួលដល់ករយល់អតថបទ និងធនបននូវទ្រមង់ែបបែតមួយៃនអតថបទទំង មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
20
មគគុេទទសក៍៤
េនះ
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
កយសពទេផ ងៗ្រតូវបនអនុម័តយកដូចតេទ៖ មុ ខរបរ អនក េរៀន ស្តង់
បណុ្ដ ះប ្ដ ល អនក មពិ េ ធន៍ និ ងកមមសិ ក
បណុ្ដ ះប ្ដ ល ករផ្ដល់ សុពលភពដល់ចំេណះដឹ ង ជំ នញទទួ លបន កនុ ងមជឈ ្ឋ ន ករងរ។ ពកយទំងេនះ្រតូវបនចត់ទុកជសទិសន័យរបស់ពកយវ ិជជជីវៈ សិស និស ិត ឬកមមសិក ករ ី កមមវ ិធីសិក
្រគូបេ្រង ន ឬករទទួល
គ ល់ចំេណះដឹង និងសមតថភព និងកមមសិក
ម្រកុមហ៊ុន។ េគនិយមេ្របើ ពកយទំងេនះជបុំលិងគ (េភទ្របុស) ស្រមប់ឯក
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
រទំងមូល។
្ដ លវ ិជជជីវៈ
21
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
២. ករបង្ហញពីមគគេទទ ុ សក៍ទស នទន និងករបេងកើតមគគេទទ ុ សក៍គរ ុេកសលយ
េគលបំណងចមបងៃនមគគុេទសក៍គរុេកសលយគឺជួយដល់អនកបណុ្ដ ះប
្ដ ល និង្រកុមករងរ
គរុេកសលយកនុងដំេណើរករករបណុ្ដ ះប
្ដ លេនកនុង្រគឹះ ថ ននីមួយៗ។ មជឈ ្ឋ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល ្ដ ល លកខណៈសមបត្តិអនកេរៀន បុគគលិកលកខណៈអនកបេ្រង ន ធនធនរូបធតុ
្របេភទៃនករបណុ្ដ ះប និងសមភរែដលមន រួមទំង្របេភទៃដគូែដល
ចទទួលបន គឺេធ្វើឲយ្រគឹះ
ថ ននីមួយៗមនលកខណៈ
ពិ េសសេរៀងៗខ្លួន។ េនកនុងបរ ិបទេនះ េគមិន្រតូវបេងកើតវ ិធីអន្ត គមន៍ និងយុទធ ្រស្តអប់រ ំដូចៗគន េនះេឡើយ។ ផទុយមកវ ិញ េគ្រតូវទុកចេន្លះមួ យឲយ្រគឹះ ថ ននីមួយៗ មលទធភព ចេធ្វើេទបន េដើ មបីស្រមួលេស
រយ ី ៉ូៃនករបណុ្ដ ះប
ស្តង់
្ដ លែដល្រតូវបនេរៀបចំេឡើងកនុងអំឡុងេពលផលិត
12
បណុ្ត ះប ្ត ល េ យេធ្វើយ៉ង ធនអនុវត្តន៍ មែផនកទំង យែដលមនែចង រួមមនស្តង់ លទធផលេ្រជើសេរស ើ ស្រមប់ សមតថភពទំង យ។ ដូេចនះ មគគុេទទសក៍គរុេកសលយ្រតូវ ផ រភជប់ភពធំទូ យជមួយនឹងភពងយបត់ែបនកនុងករេរៀបចំករបណុ្ដ ះប ្ដ ល។ ខុសពីសង ្ត ់
បណុ្ត ះប ្ត លែដលមនករកំណត់ចបស់ ស់ មគគុេទទសក៍ គរុេកសលយគឺជ ឧបករណ៍មួយបនទប់បន ំ ែដល ចរួមចំ ែណកយ៉ ងេ្រចើ នកនុងករផ ព្វផ យតៃម្លជមូ ល ្ឋ នែដល្រតូវ ចត់ែចង
និងេរៀបចំករបណុ្ដ ះប
្រស្តគរុេកសលយេផ ងៗ
្ដ លជមួយនឹងភនក់ងរ
ឬទី្របឹ ក គរុេកសលយ
និង
និងមេធយបយសហករគនរ ង្រកុមអនកបណុ្ដ ះប ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល។ ករ ក់ដំេណើរករបណុ្ដ ះប
ចព្រងឹងវ ិធី
្ដ ល
របស់្រគឹះ
្ដ លគឺែផ្អកេលើេគលបំណងែដលបនេរៀបចំ្រតឹម្រតូវ
េគលករណ៍គរុេកសលយមួយចំនួនែដលជលកខខណ្ឌៃនករគិត និងករ វ ិធី
ត់ េរៀន។ ែផនកទី៣ៃនមគគុេទទសក៍ វ ិធី
្រស្ត គឺមន
និងករបេងកើតសកមមភពបេ្រង ន
ក់បញូច លគំនិតមួយចំ នួនែដលបេងកើតជ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព។ ែផនកេនះនិយយអំ ពីទស នទន និងករែកស្រមួលគេ្រមងអប់រ ំ ឬ
គេ្រមងរបស់្រគឹះ
ថ នស្រមប
មបរ ិបទ
និងសំេ
េធ្វើឲយមនភពេជគជ័យស្រមប់ មនុស
ភគេ្រចើន។ ជទូេទ ករអនុម័តយុទធ
្រស្តគរុេកសលយ និងករេរៀបេរៀងេគលបំ ណងគរុេកសលយ គឺជ
មេធយបយចំបច់មួយស្រមប់ េសនើនូវវ ិធី
្រស្តេផ ងៗ
ត្រមូវកររបស់អនកេរៀនែដលកំពុងទទួលករបណុ្ដ ះប េបះជំ
ករ
នរបស់ពួកេគេទកនុងជីវ ិតករងរ។
ក់បញូច លេទកនុងគេ្រមងអប់រ ំ
ចេ្រមើនទូេទរបស់អនកេរៀន។ បំ ណងៃនករបណុ្ដ ះប
សមតថភពទំងេនះ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
យតៃម្ល
បណុ្ត ះប
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
និងស្រមួលដល់ករេ្រជ តចូលនិងករ
្រស្តទំងេនះបង្ហញយ៉ ងចបស់ពី ច្រតូវ
្ដ លទូេទថនក់មូល ្ឋ ន ៖ េគ េ
ទស នទននិងករបេងកើតស្តង់
ចេឆ្លើយតបកន់ែត្របេសើរេទនឹង
នូវករទទួលបនសមតថភពកន់ែតទូ
12 េដើមបីដឹងព័ត៌មនបែនថមពីធតុែដលមនែចង សូម
និងករបេងកើតស្តង់
វ ិធី
្ដ ល
ែដល
នអតថបទកនុង
្ត ល និង
រសំខន់ៃន
យទក់ទងនឹងកររ ីក
ក់បញូច លជបន្តបនទប់ជមួយនឹងេគល
ថសមតថភពឆ្លង។ សមតថភពមួយចំនួន ងទី៦កនុងមគគុេទទសក៍វ ិធី
ងទី២កនុងមគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្រស្តទី៣
្រស្តទី៥ ទស នទន
្ដ លវ ិជជជីវៈ
22
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
កនុងចំេ មេនះមន រសំខន់ ស់េនកនុងបរ ិបទៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ និងករឈន ចូ លេទកនុងសងគមេសដ្ឋកិចចរបស់អនកេរៀន។ ងទី២ បង្ហញខ្លីៗពីសមតថភពឆ្លងសំខន់ៗេនកនុងករ
បណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ។ ែផនកទី៤ កំណត់ឧបករណ៍គរុេកសលយពីរស្រមប់ជួយដល់្រគូបណុ្ដ ះប គរុេកសលយ
្ដ ល
្រកុម
ក៏ដូចជអនក្រគប់្រគង្រគឹះ
ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ លកនុងករេធ្វើែផនករ និងករេរៀបចំករ ង កមមវ ិធី សិ ក ែបងែចក មេពលេវ កនុ ងករេរៀបចំ ករបណុ្ដ ះ
បណុ្ដ ះ ប ្ដ ល ។ គំ រូ ប ្ដ ល្រតូវបន ក់បង្ហញកនុងែផនកេនះ ក៏ដូចជស
ផងែដរ។ ស
កប្រតែដលមនករែណនំអំពីគរុេកសលយ
កប្រតទំងេនះគឺ ជខ្លឹមសំខន់ៃនមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ។
សមតថភពឲយបនល្អេនកនុងស្តង់
នី មួយៗ និងរយៈេពលសិក
មនទិសេ
ក់ទី
ំង
,េលើកេឡើងពីករែណនំទក់ទងនឹងករទទួលបនសមតថភព
បង្ហញចំេណះដឹងសំខន់ៗពក់ព័នន ធ ឹងសមតថភពនីមួយៗ , សញញបំភឺ្ល
ែដលផ្ដល់ព័ត៌មនអំពីវ ិ
លភព និង្រពំ ែដនរបស់ចំេណះដឹងទំងេនះ , េហើយចុងបញចប់គឺែណនំពី
សកមមភពបេ្រង ននិង
ត់ េរៀន ែដលនំឱយសេ្រមចសមតថភពេគលេ
សមតថភពជអនកកំណត់ករសិក សំខន់ៗ
។ ចំេណះដឹងពក់ព័នន ធ ឹង
និងមនអតថន័យែដលអនកេរៀន្រតូវសេ្រមចឲយបនេដើ មបី
យកសមតថភពមកេ្របើ្របស់។ ករេរៀបចំករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈទមទរនូវមេធយបយេ្រចើន។ ជនិចចកល មេធយបយ
ទំងេនះែតងែតពិបកកនុងករេកៀងគរ ជពិេសសេនកនុង្របេទសកំពុងអភិវឌ ន៍។ េគលគំនិតបេងកើត េស
រយ ី ៉ូគរុេកសលយ្រតូវគិតគូរពីែដនកំណត់
ថ នបណុ្ដ ះ ប ្ដ ល េហើ យ គួ រែតេសនើ ផ្លូ វេផ ង ៗេដើ មបី កត់ បនថយ ផលប៉ះ ពល់ ៃនបញ ្ហ ទំ ង េនះ។ ចំណុចមួយេនះគឺមន និ យយកនុងអតថបទេនកនុង ងទី៣។ ផលិតផលែដលេកើ តេចញពី ករ
និងបញ ្ហ ្របឈមរបស់្រគឹះ
ថ បនែផនកគរុេកសលយមនន័ យេទបន
បនយកមកេ្របើ្របស់ស្រមប់ ករបណុ្ដ ះប
្ដ ល េធ្វើេឡើងេ
យអនកបណុ្ដ ះប
លុះ្រ
្ដ ល។ ដូេចនះ
កិ ច្រច បឹងែ្របងទំងអស់្រតូវេផ្ដតេទេលើករេកៀងគរមេធយបយ និងកិចអ ច ន្ត គមន៍ែដល ដល់សកមមភពពួកេគ។ អតថបទកនុង ែផនកទី៥
្រគូបណុ្ដ ះប
េសនើេឡើងនូ វវ ិធី
ល់
ចជួយគំ្រទ
ងទី៤ មននិយយពី្របធនបទេនះ។ ្រស្តេធ្វើែផនករគរុេកសលយសំេ
ស្រមួលដល់ករងរដំបូងរបស់
្ដ ល។
ជចុងេ្រកយ
ែផនកទី៦
មនេសចក្ដីបង្ហញ
និង
ងមតិកគំ រូ
គរុេកសលយ។
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ែត ្រតូវ
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
ស្រមប់ មគគុេទទសក៍
្ដ លវ ិជជជីវៈ
23
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ 13
៣. មូល ្ឋ ន្រគឹះ េគលករណ៍ និងេគលបំណងគរ ុេកសលយ កល
្រកុមករងរែផនកគរុេកសលយ
14
ពិភក អំ ពីករេរៀបចំមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ ជ
ទូ េទពួកេគ្រតូវមនគំនិតជេ្រសចនូវ្រទឹ សីគ ្ដ ំរម ូ ួយេដើមបីបង្ហញឲយបនចបស់ ជមូល ្ឋ ន្រគឹះៃនសកមមភព
េហើយអនុម័តយក្រកបខណ្ឌស្តង់
ស់ពីតៃម្លននែដល
មួយេដើ មបីជួយគំ្រទដល់គេ្រមង
េនះ។ វ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព
(APC)
ក់អនកេរៀនេនចំក
្ដ លដំេណើរករបណុ្ដ ះប
និងទទួល
គ ល់ថពួកេគគឺ ជតួអងគទី១ែដលទទួលខុស្រតូវេលើករសិក របស់ខួន។ ្ល 15 បំ ណងយកឈនះចញ់នឹងអនក្រទឹ សីទ ្ដ ំងអស់កុងែផន ន កអប់រ ំ គំរគ ូ ំនិត ថ បន ថ បននិ យមកនុងសងគមស្រមប់ ករសិក េបើេយង
មវ ិធី
យ៉ ងពិត្របកដ
េ
និង
្ដ ល យគមន គំ និត
្រតូវបនបេងកើតេឡើងកនុងទស នវ ិស័យេនះ។
្រស្តេនះ ចំេណះដឹងថមីៗរ ីកចេ្រមើនេឡើងជបន្តបនទប់ ដូចជសំណង់មួយ
មនន័យថេ
យយកចំ េណះដឹងចស់ៗេធ្វើជមូល ្ឋ ន
ទំនងជមួ យទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងេផ ងៗែដលពក់ ព័នធ។ គំនិត
និងផ រភជប់ទំនក់
ថ បននិយមកនុងសងគម គឺជករបែនថម
នូ វសកមមភព ទំនក់ ទំនង និងករសួរគនេទវ ិញេទមកេនកនុងករ
ថ បនចំេណះដឹង និងករអភិវឌ
សមតថភព។
ទិដ្ឋភពសំខន់បីេកើតេចញពីគំរ្រូ ទឹ សីេ្ដ នះ ៖ ១) ចំេណះដឹង ជចំណុចក
ករ
ច
ងសង់បន ២) អនកេរៀនគឺ
្ដ លៃនដំេណើរករ ៣) បរ ិបទៃនករសិក េដើរតួនទី សំខន់។
ងសង់ចំេណះដឹង ស្រមប់អនកមនគំ និត
េនកនុង
ថ បន
ចំេណះដឹង្រតូវបន
ងសង់េឡើងយ៉ ងសកមមេ
ថ នភពនីមួយៗែដលចំេណះដឹងេនះ្រតូវបនេ្របើ្របស់ ឬដកបទពិេ
អនកេរៀនជចំណុចក
យអនកេរៀន
ធន៍ ។
្ដ លៃនដំេណើរករ
េនកនុងគន្លងៃនវ ិធី ្រស្តគំនិត ថ បននិយម ចំេណះដឹងេកើតមនេឡើង មរយៈសកមមភព គិត ពិចរ បេងកើតអតថនយ ័ េ យអនកេរៀន។ ដូេចនះតួនទី របស់អនកេរៀនគឺសំខន់បំផុត ៖ ករសិក ្រប្រពឹត្តេទបនេ ទំង
យ
យែដលមន
រឥទធិពលេទវ ិញេទមករ ងធតុផ ំេផ ងៗៃនបរ ិ (ចំេណះដឹ ង
និងចំេណះេធ្វើ)។
13 អតថបទែផនកេនះគឺស្រមួលពីជំពូក១និង២របស់្រកបខ័ណ្ឌស្តង់
ធមមជតិ
ថ នសិក
រួមទំងព័ត៌មន
និង្របេភទៃនអន្តរកមមែដល
េលើករេធ្វើែផនករសកមមភព
ក់
ត់េរៀន និង យតៃម្ល
ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជី វៈ េកបិច ្រកសួងអប់រ ំ កី និងកម ន្ត ២០០៥ ឯក រេយងេលខ ១៩។ ឧទហរណ៍បង្ហញ េនកនុងមគគុេទទសក៍េនះ្រតូវបនេរៀបេរៀងេឡើងេចញពីស្រមង់ និងករស្រមួលេចញពី កមមវ ិធីសិក វ ិជជជីវៈជងេរៀបឥដ្ឋ-
ជងកំេបរ េកបិច ្រកសួងអប់រ ំ កី
14 ជធមម
្រកុមេនះក៏បនបេងកើតស្តង់
15 ទក់ទងនឹង្របធនបទេនះ សូម គំនិត
និងកម ន្ត ១៩៩៩ ឯក
មគគុេទទសក៍វ ិធី
សមតថភពមុខរបរ និងស្តង់
នឯក
ថ បននិយម និងករបណុ្ដ ះប
រេយងេលខ ២។
បណុ្ដ ះប ្ដ លផងែដរ។ ររបស់ A‐J.DESCHÊNES និងអនកេផ ងេទៀត េ្រកមចំណងេជើងថ
្ដ លពីចមងយ កនុងឯក
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
រេយងេលខ ២៩។
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
24
មគគុេទទសក៍៤
ដំ េណើរករ គឺ
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
្រស័យេលើករគិតយល់ែដលបុ គគលមនក់ៗៃនសមសធតុផ ំេផ ងៗមន។
បរ ិបទេដើរតួនទីសខ ំ ន់ស្រមប់ កំណត់ សកមមភពរបស់អនកេរៀន្រតូវ
ក់ចូលកនុងបរ ិ
ថ នមួយ ែដលផ្ដល់នូវភពសម្រសប
មែត
ច
េធ្វើេទបន។ ដំេណើរករករសិក ្រប្រពឹត្តេទេនកនុងទិដ្ឋភពជក់ែស្ដងៃនវបបធម៌ និងបរ ិបទែដលករ យល់ដឹងអំពីកមមវតថុ និង្រពឹតិក ្ត រណ៍ទំង អនកេរៀនគឺតំ
ប
យមនទំនក់ទំនងផទល់េទនឹងទ្រមង់ែដល េកើតេឡើង។
ងឲយអនគតពលករមនសមតថភពែដលនិេយជកទនទឹងរង់ចំ។
ករបណុ្ដ ះ ្ដ ល្រតូវបនបេងកើតេឡើងេដើ មបីពួកេគ។ សមតថភពគឺសិត ថ េនកនុងៃដពួកេគ េហើយពួកេគ្រតូវចប់
យក មកេធ្វើរបស់ខួនឯង ្ល េ
យេផ្ដើមេចញពី ធនធនរបស់ខួនឯងផ ្ល ទ ល់ ក៏ ដូចជធនធនែដលពួកេគ
ចយកមកេ្របើ េនជុំវ ិញខ្លួន។ អនកេរៀនសថិតកនុងដំេណើរេឆពះេទរកសមតថភពេដើមបី្របកប
គ ល់ និង
មុខរបរែដលេគបនេ្រជើ សេរ ើស។ េ
យែឡក េនកនុងដំេណើរករេនះគឺមន្រគូបណុ្ដ ះប ្ដ ល ែដលយកមុខរបរេនះមកេរៀបចំ ជកមមវ ិធី សិក សម្រសបមួយស្រមប់អនកេរៀន។ គត់ែណនំអនកេរៀនរហូតដល់េគទទួលបន សមតថភព
មស្តង់
អតថន័យ និងភពជក់
។ ្រគូបណុ្ដ ះប
្ដ លេ្របើ្របស់ចំេណះដឹង និងបទពិេ
ធន៍ផទល់ខន ្ដ ់ ួ្ល េដើមបីផល
ក់ដល់ករសិក ។ មជឈ ្ឋ នជុំវ ិញរបស់អនកេធ្វើករ ក៏ដូចជបទពិេ
ធន៍ពក់
ព័ នន ធ ឹងពិភពករងរ ក៏រម ួ ចំែណកេធ្វើឲយដំ េណើរករេនះកន់ែតមនអតថន័យេឆពះេទរកសមតថភពែដរ។ អនកេរៀនសថិតកនុងបរ ិ
ថ នមួយែដលេរៀបចំេឡើង
ជពិ េសសស្រមប់ស្រមួលដល់ករ
របស់ពួកេគ េហើយករេរៀបចំេនះគឺេធ្វើេឡើងេពញមួយអំឡុងេពលៃនករបណុ្ដ ះប
សិក
្ដ លវ ិជជជីវៈ។ ពួក
បណុ្ដ ះប ្ដ លេពលគឺករសិក បេចចកវ ិទយេផ ងៗ សមភរ ឯក រ-េយង ។ ល។ ែដលបនេធ្វើករបង្ហញចំៗ។ ពួកេគជួប្រប្រស័យទក់ទងជមួយមនុស ទំង យែដលេនចំ
េគទទួលបនស្តង់
បង្ហញផ្លូវពួកេគ េហើយ្រគូបណុ្ដ ះប
្ដ លគឺជមនុស សំខន់ជងេគកនុងចំេ
បណុ្ដ ះប ្ដ លមិ ន្រតឹ មែតជមនុ ស គំ រូេ ស្រមបស្រមួលករសិក ផងែដរ។ បទពិេ បែនថម
យ
រែតជំ នញរបស់ ខួ្ល នប៉ុ េ
មអនក ទំ ងេនះ។ ្រគូ ្ណ ះេទ
ធន៍ បនមកពីករេរៀនសូ្រត្រតូវបនែចករ ំែលកជមួយអនកេរៀនដូចគន
មរយៈករអេងកតេមើលអនកេធ្វើករ
និង
ច់ញតិ។
ប
ប៉ុែន្តក៏ជអនក និងព្រងី ក
្ដ ញគំ្រទេនះគឺ ជចំណុចឈនះ
ថ នៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈក៏មនធនធនស្រមប់ ឲយអនក េរៀនេ្របើ្របស់ែដរ។ ករតេម្លើង ករេរៀបចំ ទីកែន្លង ឧបករណ៍េ្របើ ្របស់ សមភរ ។ល។ គឺេ្របើ ស្រមប់េធ្វើ ស្រមប់ករអភិវឌ សមតថភព។
បរ ិ
ឲយដូចនឹងមជឈ ្ឋ នករងរជក់ែស្តង។ េដើ មបីទទួលបនចំ េណះដឹងថមីៗ
ពក់ព័នធនឹងសមតថភពេនកនុងស្តង់
ខ្លួន អនកេរៀន្រតូវមនភពសកមមេ យខ្លួនឯង និងមនករចប់ ៃនបណំុ្ដ ធនធនខងកនុងនិងខងេ្រក េចះ េ្របើ ្របស់ និង ចចំ
សមតថភព
មគគុេទទសក៍វ ិធី
មួ យ េធៀបនឹង្របវត្តិៃនករបណុ្ដ ះប
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
បណុ្ត ះប ្ត លរបស់ រមមណ៍។ ពួកេគ្រតូវដឹងឮពី ទិភព ំ បនេនេពលេ្រកយេធៀបនឹង
្ដ លរបស់ខួន ្ល ឬេធៀបនឹងអនកេធ្វើករមួ យចំនួន។
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
25
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ចំ ណុចទំងអស់េនះមនតួនទីសំខន់េនកនុងករេកៀងគរចំបច់ស្រមប់ករសិក ។ ករបែម្លងេចញៃនករសិក នំឲយមនករេ្របើ ្របស់្របកបេ
យក
នុវត្តភពនូវចំេណះដឹង
16
ែដលេធ្វើេឡើងចំេពល។ េនកនុង ថ នភពសិក អនកេរៀនចូលរួមសកមមភពជេ្រចើ នែប្លកៗ គន េហើយបំេពញភរកិ ចចេផ ងៗេ យែផ្អកេលើធនធនទំងអស់ េដើមបីបេងកើតចំេណះដឹងេផ ងៗេទៀត។
ជេ្រចើន
េនេពលែដលចំេណះដឹ ងទំងេនះ្រតូវបន្រជួត្រជបេហើយ
ក៏ចូលខ្លួនបែនថមេទកនុងសមពយរបស់
មនុស មនក់ៗ។ ដូេចនះពក់ព័នន ធ ឹងសកមមភព ភរកិចច ឬបញ ្ហ ទក់ទងនឹងករ្របកបមុខរបរ ឬជី វ ិត ្របចំៃថង អនកេរៀន្រតូវេ្របើ្របស់ឲយអស់ពីលទធភពនូវអ្វីែដលេគេចះ អ្វីែដលជខ្លួនេគផទល់ និងអ្វីែដល េគ
ចេធ្វើបន េហើយេធ្វើេទ
មមេធយបយែដលេគមនកនុងេពលជក់ែស្ដង ជមួយនឹងេសរ ីភព ករ ្របថុយ្របថន និងករវ ិនិច័យ ឆ មួយចំនួន។
យវ ិចរណញញណ កនុងករេធ្វើសកមម ភព េដើ មបី ឈនេទរកភពមចស់ ករមួ យចំ នួ ន និ ងត្រមង់ សកមមភព ខ្លួ នឯងេឆពះេទកន់ លទធផលែដល អនកេរៀន្រតូវបន
្រតូវបនកំណត់ ។
ក់ឲយេធ្វើករសេ្រមចចិត្រ្ត បកបេ
ចមនសមតថភព«បែម្លង»
អន្ត គមន៍េនកនុងបរ ិបទែប្លកៗពីគន និង
គឺបនន័យថ
ុញ ំ ុ ំ។
ចបញូច លធនធនជេ្រចើ នេដើមបីេធ្វើ
៣.១. ដំេណើរករៃនករទទួលបនសមតថភព មគគុ េទទស ក៍ គរុេកសលយេលើ កយកេស
រយ ី ៉ូ ៃនករបណុ្ដ ះប
ែដល្រតូ វបនបេងកើត
បណុ្ដ ះប ្ដ ល មកនិយយេឡើងវ ិញឲយសុីជេ្រម។ ប៉ុែន្តអនកបណុ្ដ ះ ្ដ លគឺជអនកទទួលខុ ស្រតូវកនុងករបំេពញបែនថមេស រយ ី ៉ូេដើម មរយៈករេ្រជើសេរស ើ
េឡើងអំឡុងេពលេរៀបចំ សង ្ត ់
ប
្ដ ល
សកមមភពបេ្រង ន និង
ត់ េរៀន ែដលនឹង្រតូវបង្ហញដល់អនកេរៀន។ េនកនុងជំ នេនះ េគែលង រយ ី ៉ូេទៀតេហើយ ប៉ុែន្តគឺពីគេ្រមងេរៀបចំ ករបណុ្ដ ះប ្ដ ល។ គេ្រមងេនះ្រតូវផ្ដល់
និ យយពីេស
ដល់អនកេរៀននូវេស៊រ ីសកមមភព្របទក់គនៃនករបេ្រង ន និងករ បនចំ េណះដឹ ងទំ ង
យ។ ដូ េចនះ េហើ យ េទើ បករេផ្តត ករចប់
ត់េរៀន ែដលនំ េទរកករទទួ ល រមមណ៍ និងឆនទៈរបស់អនកេរៀន គឺ
េនកនុងទស នវ ិស័យេនះ ស់ែដលអនកេរៀនរកេឃើញនូវអ្វីែដលជអតថន័យែដលបនេលើក េហើយ ច
ចជំរញ ុ រូបេគេឆពះេទរកករ្រគប់្រគងសមតថភពបន។ ពិតជមន
រៈសំខន់
បេងកើតទំនក់ទំនងជមួយនឹងអ្វីែដលមនខ្លួនឯង អ្វីែដលេគេចះ និងអ្វីែដលេគ ដូេចនះ ករេរៀបចំករបណុ្ដ ះប
សមតថភព។
ដំ
្ដ ល្រតូវវ ិវត្តេទមុ ខ
ក់កលទំងេនះមន៥
សមហរណកមម-ករហ្វឹក
ត់
ករបែម្លង
មដំ
រួមមនកររុករក
ក់កលេផ ងៗ ៃនករទទួលបន
ករសិក មូល ្ឋ ន្រគឹះ
និងករព្រងីកបែនថម។
េគលគំ និត និងករបេងកើតសកមមភពបេ្រង ននិង ែផនករ គឺសុទធសឹងជសកមមភពែដល្រតូវេធ្វើ េ
ចេធ្វើបន។
ករកំណត់យុទធ
ករេធ្វើ ្រស្តអប់ រ ំ
ត់ េរៀន េហើយនិងករពិនិតយេមើ លឧបករណ៍េរៀបចំ យគិតពីករវ ិវឌ
មដំ
ក់កលែបបេនះ។
16 រួមមនចំេណះដឹង ចំេណះេធ្វើ និងចំេណះកនុងកររស់េន មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
26
មគគុេទទសក៍៤
ដំ
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ក់កលរុករក កររុករកគឺជេពលចប់េផ្ដើមៃនករបេងកើតសមតថភព
ឈនេទឲយដល់។ ល្អ្របេសើរ
ដូេចនះអនកេរៀន
េគលបំណងែដល្រតូវ
ចដឹងចបស់អំពីសមតថភពែដលពក់ព័នធនឹងមុខរបរកន់ែត
និងេធ្វើករខិតខំ្របឹងែ្របង
ៃនសមតថភព
េដើមបីេ
េហើយេរៀបចំ ែផនករ។
កររុករកគឺជចំ ណុចចប់េផ្តើម
និ ងជឱកសមួ យស្រមប់ អនក េរៀនបេងកើ តទំ នក់ ទំនងជមួ យធនធនផទល់ របស់ខួន ្ល
េហើយចូ លខ្លួនេទកនុងដំេណើរករមនអតថន័យឬែដលនឹងក្លយជមនអតថន័យយ៉ ងឆប់រហ័ស។ េនេដើមដំ បូងៃនករសិក
អនកេរៀន្រតូវបនេគនំឲយេធ្វើកររុករកសមតថភព។
េដើ មបីជួយគំ ្រទដល់ កររុករកេនះ ឬក៏ ភរកិ ចចរម ួ ែដលជតំ
ងដ៏លប ្អ ំផុតនូវអ្វីែដលអនកបំេពញករងរេ្របើ
សមតថកិចរច បស់ខួន។ ្ល ្រគូបណុ្ដ ះប ស្រមប់ករបណុ្ដ ះប ៃនករសិក
ិ ជ ជី វៈ ្ដ ល្រតូ វកំ ណត់ ្រពំ ែដនេលើសកមមភពវជ
្រគូ បណុ្ដ ះប
្ដ លេរ ើសយកសកមមភព
េនកនុងករបេញចញ ចយកមកេ្របើ្របស់បន
ែដលនឹង
្ដ ល។ គត់កត់សកមមភពេនះជកង់ៗេបើចំបច់ េទ
ឬក៏ េទ
មផលចំេណញៃន
មភពសមេហតុ ផល
ថ នភពជក់ែស្ដង ឬភរកិចចជក់
ក់ ែដល
ចអនុវត្តន៍
បនេនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ (ឧទហរណ៍បញ ្ហ ជួប្របទះ ឬករសិក មករណី)។ េនកនុ ងដំ ក់ កលេនះ អនក េរៀន្រតូ វបនេគ្របប់ ពី អី្វ ែដលជចំ ណុ ចសំ ខន់ ៃនករអភិវឌ សមតថភព។
ជករចំបច់ែដលពួកេគដឹងអំ ពីអតថន័យនូវអ្វីែដលនឹង្រតូវបង្ហត់ពួកេគ េនះ។ ដូេចនះ
ជករសំខន់កុងករេ ន
ដំ
ក់កលែដល្រតូវឆ្លងឲយបនចបស់
ដឹងែដល្រតូវសិក ។ ្រគូបណុ្ដ ះប
្ដ ល
យៃនសមតថភព
ែផ្អក
ប
្ដ ល
ភរកិចចែដលយកមកេ្របើនឹង្រតូវេដើ រជគូជមួយនឹង
មក្រមិតលទធផលែដល្រតូវបនកំណត់។
ព័ ត៌មន និងែផនកសេងកត គឺស័កិស ្ដ មេ្របើ កុងដំ ន ្រគូបណុ្ដ ះប
និងកំណត់្រពំែដនចំេណះ
ចេធ្វើកររ ំលឹកចំេណះដឹងចស់ៗ (ឬចំ េណះដឹងេផ ងេទៀត)
ក់ឲយមនទំនក់ ទំនងនឹងករសិក េ្រកយៗ។
ធតុទំង
ស់
សកមមភពែផនកផ្ដល់
ក់កលរុករកេនះ។
ចបង្ហញដល់អនកសិក
អំពីសមតថភពជក់
្ដ ល ផ រភជប់នឹងសមតថភពែដលមនពីមុន និងសមតថភពែដលនឹងមន
ក់ េនកនុងស្តង់
បណុ្ដ ះ មេ្រកយ េហើយ ក់
សមតថភពេនះេនកនុងទស នវ ិស័យៃនករ្របកបមុខរបរ។ ដំ
ក់កលអនុវត្តករងរក៏
នឹងែផនកមួយចំនួនៃនមុខរបរ។
ថ នមួយែដលបង្ហញបនេ្រចើនបំផុត
ច្រតូវ
ក់
បញូច លកនុងករសិក ែដរ េដើមបីឲយអនកេរៀន ចដឹងបន្តិចម្ដងៗ និងមនទម្លប់ខ្លះៗ។ គំរវូ តថុបំណងទំង យៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ច្រតូវេ្របើ ្របស់ េដើមបីេធ្វើឲយករបណុ្ដ ះប ្ដ លមនភពសុីសង្វក់គន មែត
ច ពី
ថ នភពៃនករ
្រគូបណុ្ដ ះប
ក់ដំេណើរករសមតថភពេនេលើទីផ រករងរ។ េគ
េ្របើ ្របស់សមភរ ករចប់កន់ឧបករណ៍ ករ្រ ករ្រ
ដំ
វ្រជវ
ម
្ដ លេ្រត មនូវបរ ិ ប់
ម
ចបង្ហញករ
ថ នភពជក់ែស្ដង និងករេលងែលបងេដើរតួ
ំងែទរែណត សកខីកមម ។ល។ េនកនុងដំ
ក់កលរុករកសមតថភព។
ក់កលសិក មូល ្ឋ ន្រគឹះ ធតុទំង
យៃនសមតថភពក៏ដូចជចំេណះដឹ ងទំង
យែដលមនទំនក់ទំនងនឹង
សមតថភពេនះ (េមើលកនុងចំណុច៤.២) និងសញញបំភឺេ្ល លើកេឡើងកនុងស្តង់ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
បណុ្ត ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ
្ត ល គឺ សុទែធ ត 27
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
នំេយើងេទកន់ករេ្រជើ សេរ ើសករសិក មូល ្ឋ ន្រគឹះដូចគន។ ចំ េណះដឹងែដល្រតូវេលើកយកមកបេ្រង ន សមតថភពែដលបនេលើកេឡើង រមមណ៍របស់អនកេរៀន
្រគូបណុ្ដ ះប
ំ
និងចំ េណះដឹងែដលខ្លួន យតៃម្លថ្រតូវចំកុង្រពំ ន ែដន
និងត្រមូវកររបស់សមតថភពេនះ។
េរៀបចំលំ
្ដ ល្រតូវកត់ចំ
គត់គូសហ៊ុមបណំុ្ដ ចំ
ប់ៃនករទទួលបនធតុនីមួយៗៃនសមតថភព
ប់
េហើយេរៀបចំ
សកមមភពេផ ងៗអមជមួយ។ សកមមភពែដលេសនើេឡើង ជំរញ ុ ចំ
ប់
រមមណ៍អនកេរៀន ដឹកនំឲយេគេចះបក្រ
ែដលទទួលបន រួចេហើយចប់េផ្ដើមសកមមភពេដើ មបីក ចប់យក យុទធ
ងចំេណះដឹងេផ ងេទៀត អភិវឌ ជំនញ និង
កបបកិរ ិយេផ ងៗេទៀត។ ករេរៀបចំបរ ិយកសែផនកខងេ្រក
ករបែម្លងករសិក េទជសកមមភពជក់ែស្ដង ្រស្ត។ល។
រួមមនករ
ថ នភពៃនករស្រមបករសិក
មូល។
ចរួមចំែណកស្រមួលដល់
ក់ដំេណើរករជំនញ
នីតិវ ិធី
និង
ចែ្រប្របួលបន ប៉ុែន្តជសំខន់េគ្រតូវពនយល់
ថេតើ សមតថភពេនះេគ្រតូវេលើកយកមកនិយយរេបៀប មទិដ្ឋភពពហុវ ិស័យរបស់សមតថភព
េយង
យព័ត៌មន
។ ករសិក គឺ្រតូវនិយយអំពីចំេណះដឹងទំង
ករេ្រជើ សេរ ើសយកចំេណះដឹងចមបងៗគឺសំខន់
ស់
េ
យេហតុ ថ គឺជមូ ល ្ឋ ន្រគឹះ
ស្រមប់អនុវត្តភរកិចចកុងមុ ន ខរបរ។ ចំេណះដឹ ងទំងេនះគឺមន្របេភទខុសៗគន ៖ វ ិទយ •
៖ ករយកសញញណ ្រទឹសីៃ្ដ នមុខវ ិជជេផ ងៗ (គណិតវ ិទយ និង
ចំេណះេរៀនពី
•
្រស្ត) បេចចកវ ិទយ មនុស
្រស្ត េគលគំ និតជេដើ មមកអនុវត្ត។
ជំនញ ៖
- កំ
ង ំ ចលករ និងករេភញច
កយវ ិករ និងចលន
រមមណ៍ដឹង ៖ ករអនុវត្ត ជំនញ និងករស្រមបស្រមួល
ករបញ ជ ម៉ សុីន
ករេ្របើ្របស់ឧបករណ៍ វតថុ សមភរ េ្រគ ងច្រក ឯកេទស ករេគរពកបួនចបប់សុខភព និងសុវតថិភព។ល។ - វ ិចរណញណ ៖ ដំេ
ះ្រ
យបញ ្ហ ករសេ្រមចចិត្ត ករពនយល់ពីរេបៀបនិងេគល
ករណ៍ៃនដំេណើរករ។ល។ - ករស្រមបស្រមួលកនុងសងគម ៖ ទំនក់ ទំនងជមួយអនកដៃទ (សីលធម៌ និងករទំនក់ទំនង
កនុងមជឈ ្ឋ នករងរល្អ) ករនិយយទក់ទង ករ្របប់េហតុ ផល និងដំណឹងអនកដៃទ ករ បង្ហញ និងកររកអំណះអំ ង។ល។ •
យុទធ
្រស្ត ៖ វ ិធី
ប
្ដ ញគំ និត។ល។
•
កបបកិ រ ិយ ៖
ករដឹងពី្របភពៃនចំ
្រស្ត មេធយបយ ដំេណើរករ បណំុ្ដ រូបភពៃនផនត់គំនិត ចំណុចេគល កបបកិរ ិយទូេទ ករដឹងពីមេនសេញចតន និង ប់
រមមណ៍
និងសមបទរបស់ខួន ្ល
ដំេ
រមមណ៍របស់ខួនផ ្ល ទ ល់
ះ្រ
រេបៀបៃនកររស់េន និងេធ្វើអីម ្វ ួយ។ល។ •
ករដឹ ងេ
ទទួល
រមមណ៍ដឹ ង
អនកបណុ្ដ ះប មគគុេទទសក៍វ ិធី
យញណ
៖
ករយល់ដឹង្របកបេ
យករពិចរ
ពីពិភពេ
មរយៈករេមើ លេឃើញ ឮសំេឡង ធុំកិន ្ល ប៉ះនិងភ្លក់ ,
្ដ ល យតៃម្លសមតថភពែដល្រតូវសិក
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
យជេម្លះកនុងចិ ត្ត ក
ករ
រមមណ៍។ល។
េហើយេរៀបចំទំនក់ ទំនងជមួយធតុ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
28
មគគុេទទសក៍៤
ទំង
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
យែដលបនមកពី សមតថភពេផ ងៗេទៀតស្រមប់ ករសិក ពីមូល ្ឋ ន្រគឹះ។ េគ បង្ហញអនក
េរៀននូវកររ ំលឹកេមេរៀន កររួមបញូច លគន រូបភព ។ល។ េហើយយក្រទឹសីម ្ដ ក
ក់ជករអនុវត្តវ ិជជជីវៈ
ឬជីវ ិត្របចំៃថង។ សកមមភពជេ្រចើ ន
ចនំអនកេរៀនរូបេនះឲយេធ្វើករបង្ហញ បំេពញភរកិចច េធ្វើករងរ
ជ្រកុមតូចៗ បេងកើតគំនូសបំ្រពួញ
ង ករេធ្វើ្រ
ប់ និងករ្រ
វ្រជវ េរៀបចំបទបង្ហញេ
យមន
ជំ នួយពីកុំពយូទ័រ ។ល។
េនេលើែផនកគរុេកសលយ ជករល្អ កនុងករ ក់ឆ្លស់គនរ ង្រទឹសីន ្ដ ិងករអនុវត្តផទល់ េហើយ និងផ រភជប់ ករសិក ជមួយភរកិចចឬសកមមភពៃនករងរែដលេ្រជើ សេរ ើស ស្រមប់ករហ្វឹក ត់។
ដំ
ក់កលបញជូ លករអនុវត្ត - ករហ្វក ឹ
ពីករសិក មួយេទករសិក មួយ
ៃនសមតថភព
និង
ត់ អនកេរៀន្រតូវបននំឲយបេងកើតទំនក់ ទំនងរ ងធតុេផ ងៗ
ក់ករអនុវត្តសមតថភពេនះទំងដុល។
អនកបណុ្ដ ះប
្ដ លបង្ហញសមតថភព
េនះេនកនុង ថ នភពែប្លកៗពីគន េ យយកចិត្តទុក ក់ពីលកខខណ្ឌករងរ។ ថ នភពទំងេនះអនុញញតឲយមនករ ក់បញូច លករសិក េទនឹងករហ្វឹក
ចំ េណះដឹងចប់ឫសបនល្អឬព្រងឹង ។ ចំ នួនៃនមុខរបរ
លំ
ត់ េដើមបីេធ្វើឲយ
ត់ជក់ែស្ដងពក់ព័នន ធ ឹងករអនុវត្ត្របតិបត្តិករមួយ
ចអភិវឌ ជំនញ និងេធ្វើឲយ កន់ែតងយបត់ែបនេឡើង។ មយ៉ ងេទៀត លំ
េនះអនុេ្រគះដល់ករេ្របើ ្របស់ចំេណះដឹងេនកនុង
ត់ទំង
ថ នភពទំង
យកនុងក្រមិតដូចគន។ េនះ នឹងមនករេកើតេឡើងដូចជ៖
កនុងេពលអនកេរៀនអភិវឌ សមតថភពរបស់ខួន ្ល បង្ហញ ថ នភពែដលមនដំ េ ះ្រ យបញ ្ហ េ្របើ ្របស់ ករសិ ក ថមី ៗមនទំ នក់ ទំ នងជមួយ
ចំ េណះដឹងែដលេចះរួចេហើយ និងែដលមន្របេយជន៍ស្រមប់ ករសិក េផ ងៗេទៀត, េធ្វើេឡើងវ ិញ ដែដលៗឬេធ្វើឲយសមុគ ករសិក
ម ញនូវកយវ ិករែដលអនុវត្ត។ល។
អនកបណុ្ដ ះប
្ដ លផ្តល់មតិរ ិះគន់េទេលើ
េហើយជួ យបំេពញបែនថមចំេណះដឹង។ េគសួរសំណួរ និងេសនើជករែកត្រមូវ និងយុទធ
្រស្ត
ៃនករវ ិភគ។ េនកនុងទស នវ ិស័យៃនករផ្ដល់ជជំនួយ អនកបណុ្ដ ះប ្ដ លចូលរួមេធ្វើឲយករសិក រ ីក ចេ្រមើនេទមុខ េគ យតៃម្ល និង្របប់លទធផលេទអនកេរៀន។ ព័ត៌មនែដល្របមូលបនគឺអនុញញតឲយ េធ្វើករេកតសរេសើរលទធផលទំងេនះ េហើយធនភព េទៀងទត់ៃនករបេ្រង ន និងករងររបស់អនក េរៀន។ លទធផលែដល្របកស
ចេធ្វើឲយអនកេរៀនមនចំ
ប់
រមមណ៍កន់ែតខ្លំង និងជំរញ ុ ពួកេគឲយ
្របឹ ងែ្របងែថមេទៀត។ ជករសំ ខន់ ែដលអនក េរៀនេ្របើ ្របស់ ករយល់ ដឹ ងរបស់ ខួ្ល នេនកនុ ងភរកិ ចច ឬសកមម ភព
មនអតថន័យ ដូចែដលេគបនេធ្វើអំឡុងេពលរុករកករសិក មូល ្ឋ ន្រគឹះ។ ករអនុ វត្តេទ-មកស្រមួល ដល់ករបែម្លងេចញៃនករសិក
រ ងអ្វីែដលេរៀនេចះ និងអ្វីែដល្រតូវេរៀន។ ជថមីម្ដងេទៀត កនុងេពល ក់បញូច លករសិក មូ ល ្ឋ ន្រគឹះ និងករហ្វឹក ត់ សកមមភពអនុវត្ត ចជករសែម្តងតួ ករ ត់
យមនជំនួយពីែផនកបេចចកវ ិទយ។ល។ ករបញូច លករអនុវត្ត ត់ភគេ្រចើ ន្រប្រពឹត្តេទេនកនុងេ ងជង កនុងករ ិយល័យករងរឬេនកនុងមនទីរពិេ ធន៍
សម ករងរជ្រកុម ករេធ្វើបទបង្ហញេ ឬករហ្វឹក េយង
មមុខរបរេគលេ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
។
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
29
មគគុេទទសក៍៤
ដំ
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ក់កលអនុវត្តជក់ែស្ដង េដើ មបីត្រមង់ទិសៃនករបែម្លងករសិក េចញេទរកសកមមភព
ភពេជគជ័ យ
និងភពរ ក ី
ចេ្រមើ នដូ ចកររ ព ំ ឹ ងទុ កេនេលើ ទី ផ រករងរ អនក េរៀន្រតូ វទទួ លបនចំ េណះដឹ ងចំ បច់ ស្រមប់េ្របើ ្របស់សមតថភពេទ
មករទមទរេនកនុងទីផ រករងរ។ ភរកិចចទូេទែដលេធ្វើេឡើ ងេ យគមន ជំ នួ យេនកនុ ងបរ ប ិ ទខុ សៗគន គឺ អនុ ញញត ឲយេគ យតៃម្ល រួចេទេហើ យពី ករទទួលបនសមតថភព។
ភរកិចចទំងេនះទមទរនូវករកំណត់ អនុញញតឲយេធ្វើសកមមភពេ អនកបណុ្ដ ះប
ថ នភព្របឈមេនេពលចូ លកនុងទីផ រករងរ េហើយែដល
យឯក ជយ។
្ដ លបញ ជ ក់ជមុនអំពីកររ ំពឹងទុក
ែដលគត់បនេធ្វើេនេពលបញូច លករនុវត្ត និងករហ្វឹក េ
យេធ្វើយ៉ង
សិក
ត់ េគ
ចេសនើ
េគរព្រពំែដនៃនក្រមិតភពលំបកែដល្រតូវករ។
និងកររ ីកចេ្រមើនរបស់អនកសិក
អំ ពីដំេណើរករ ករេរៀបចំករងរ ដំ សកមមភពអនុវត្ត កមមសិក
និងអំពីករែ្រប្របួលែដល
អនកបណុ្ដ ះប
ក់
ចមន។
ថ នភពកន់ែត
ដូច ុ ំញ ុ ំ
េដើមបីជួយអនកេរៀនទំងែផនក
្ដ ល្រតូវផ្ដល់ត្រមុយជេ្រចើនស្រមប់ ពិចរ
ក់ កលសេ្រមច ឬលទធផលៃនករចូ លរួមបំេពញភរកិចច។
ចេ្របើេនកនុងមុខតំែណងករងរមួ យ
េនមនទីរពិេ
ធន៍
េ ងជង
(មជឈ ្ឋ នករងរជក់ែស្តង) ឬេនកនុងសហគមន៍។ ថ នភព ចថមី្រស ង េហើយត្រមូវ ឲយមនកិ ចស ច ហករល្អ ករេ្របើ្របស់្របកបេ យភពឆ្លតៃវនូវចំេណះដឹងទំង យេដើមបីេ ះ ្រ
យបញ ្ហ
េលឿនបំផុត ប
្ដ ល
សមភរេផ ងៗេទៀតែដលមនករេ្របើ ្របស់ខុសពីមុន
ករឈនេទដល់េលប នមួ យ
ជំនញែដលងយបត់ែបនឬករបញចប់ផលិតផលមួយយ៉ ងល្អ្របេសើរ។
ចសុំឲយេធ្វើករបង្ហញ
ពនយល់លទធផលៃនសកមមភពរបស់ខួ្លនជមុន
ធ្លប់មន ផលិតវតថុ ចូ លរួមេ ងជងេផ ងៗ។ល។
សកមមភពអនុវត្ត្រតូវបនបេងកើតេឡើងជជំនួយដល់ករសិក
អនកបណុ្ដ ះ
សិក គេ្រមងមិន
ែដលេធ្វើឲយមនករអភិវឌ
សមតថភព និងករេ្របើ្របស់សមតថភពេនះេនកនុងបរ ិបទែប្លកៗពីគន និង
ចេ្រប បេធៀបគនបន។
លកខណៈវ ិនិ ច័យ ឆ ឬវតថុសេងកតែដលបនេរៀបចំេឡើងស្រមប់ ករេធ្វើស័យ ្វ យតៃម្ល នឹងអនុញញតឲយេគ វ ិភគករងរអំឡុងេពលដំេណើរករសកមមភព។ អនកេរៀន្រតូវេធ្វើស័យ ្វ រ ិះគន់ េហើយេបើ ចំបច់ គឺ្រតូវ េផទ ងផទត់ករងររបស់ខួនអំ ្ល ឡុងេពលជួបនិយយជមួយអនកបណុ្ដ ះប
្ដ ល និងៃដគូ។ េគ្រតូវករបន្ត
ករសិក របស់ខួនឲយសុ ្ល ីជេ្រម េដើមបីបេងកើតទំនក់ ទំនងែដល្រតូវមន េធ្វើឲយលទធផលរបស់ខួនកន់ ្ល ែត ល្អេឡើង និងទទួលបនេជគជ័យ។ េដើមបីធនករវ ិវឌ ន៍េទមុខៃនករសិក ស្រមប់ ថ នភព ថមីនីមួយៗៃនករងរ អនកបណុ្ដ ះប
្ដ លេរៀបចំសកមមភព យតៃម្លផូ្លវករឬមិនផ្លូវករ ែដលអនុញញត ឲយេគេផទ ងផទត់វត្តមនៃនករបែម្លងចំេណះដឹង ជំនញ និង កបបកិរ ិយថមីៗែដលអនកេរៀនបនទទួល
។ េនកនុងដំ ក់កលបែម្លងេនះ សមតថភពេលចេចញេនកនុង ថ នភពេផ ងៗេ យឯកឯង និងមនភពឯក ជយ្រគប់្រគន់។ អនកេរៀនែលង្រតូវករឲយេគ្រតួតពិនិតយពី េលើករបង្ហញេចញៃន សមតថភពរបស់ខួនេទៀតេឡើ ្ល យ។ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
30
មគគុេទទសក៍៤
បនទប់ពីបនបញចប់ករសិក ទំងមូល ទមទររបស់ទីផ រករងរេហើយ
អនកេរៀន
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
េហើយបនមកដល់ក្រមិតសមតថភពមួយ
មករ
ច្រតូវទទួលករ យតៃម្លេដើ មបីបូកសរុបសមតថភព។
យតៃម្ល)។ នមគគុេទទសក៍គរុេកសលយទី៥ ទស នទន និងស្តង់ ចេមើលេឃើញពីករបង្ហញេចញៃនករបែម្លង េហើយអនកបណុ្ដ ះប ្ដ ល យតៃម្ល
(ទក់ទងនឹង្របធនបទេនះ សូម េនេពលេគមិន
ថវ ិស័យេផ ងៗៃនសមតថភពេន្រតូវសិក បែនថមេទៀត
េគេ្រត មវ ិធនករសម្រសបមួយេដើមបីជួយ
ដល់អនកេរៀន។ េនេពលសមតថភពេនះមនកររ ីកចេ្រមើនបនេ្រចើនជងមុន េហើយចំេណះដឹងថមីៗ ច ប
ងសង់េឡើងបនេហើយេនះ
ករព្រងីកបែនថម
ចេទកន់ែតឆងយ
េហើយមជឈ ្ឋ នបណុ្ដ ះ
្ដ លគឺ្រតូវផ្ដល់ឱកសេនកនុងន័យេនះ។
ករព្រងីកបែនថម ករព្រងីកបែនថមអនុញញតឲយបន្តករសិក េទឆងយហួសពីលទធផលែដលទមទរ ជំ
ន
ឬដំ
ក់កល
ៃនករទទួលបនសមតថភពេឡើយ។
សញញណតៃម្លបែនថមេទេលើករបណុ្ដ ះប
្ដ លរួម
ករព្រងីកបែនថម
ឬករបណុ្ដ ះប ្ដ លបន្ត។ ជ ក់កលេនះ គឺនំអនកេរៀនឲយព្រងីកករយល់ដឹង
អភិវឌ ផលិតផល បំេពញភរកិចចកន់ែតេលឿនឬឯក ជយជងមុន។ េគក៏ លគន ឬបេងកើត
ចជ
វ ិ្រកឹតករ
ឧទហរណ៍ សកមមភពអនុវត្តែដលេសនើេឡើងកនុងដំ កនុងេពលដំ
មិនថេន
ថ នភពៃនករអនុវត្តែប្លកៗពីគន
មែត
ចេធ្វើសកមមភពជេ្រចើ ន
ចេធ្វើេទបន។
៣.២. េគលករណ៍គរ ុេកសលយ េគលករណ៍គរុេកសលយគឺ ជមូល ្ឋ ន្រគឹះៃនគេ្រមងអប់រ ំ វ ិធី
្រស្តអប់រ ំ ែដលនឹង្រតូវ
យុទធ
្រស្តសិក ធិករ
ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល។ េគលករណ៍ទំងេនះ យផទល់ពីមូល ្ឋ ន្រគឹះៃនទស នទន តៃម្ល និង្រកបខ័ណ្ឌស្តង់ ែដលដឹកនំករ ក់
េកើ តេចញេ ដំ េណើរករវ ិធី
ក់ដំេណើរករេនកនុង្រគឹះ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព។
េគលករណ៍អប់រ ំ្រតូវបនបង្ហញកនុងែផនកទី១ៃនមគគុេទទសក៍ គរុេកសលយ
នំផូវែដល្រតូ ្ល វេដើ រេនកនុងករេ្រជើ សេរ ើសយុទធ ដល់េគលេ
និង
្រស្តបេ្រង ន និងហ្វឹក
បណុ្ត ះប ្ត ល។ ខងេ្រកមេនះ ជេគលករណ៍មួយចំនួនែដល
េហើយ គឺជែផនទី
ត់ េដើមបីឲយអនកេរៀនឈនេទ
ៃនស្តង់
ចអនុវត្តបន៖
េធ្វើឲយអនកេរៀនចូលរួមយ៉ ងសកមម និងជំរញ ុ ឲយពួកេគទទួលខុស្រតូវេលើករសិក របស់ខួន ្ល • យកចិ តទ ្ត ុក ក់េលើដំេណើរករ និងរេបៀបេរៀនរបស់មនក់ៗ •
គិតគូរដល់ចំេណះដឹងរបស់សិស ែដលទទួលបនពី
•
ឬ
មរយៈបទពិេ
ធន៍
េហើយករយកចំេណះដឹងទំងេនះេទេ្របើ ្របស់បន្តរបស់ពួកេគ •
្រតូវគិតថលទធភពៃនករេរៀនសូ្រត គឺមនទំនក់ទំនងយ៉ ងខ្លំងេទនឹងយុទធ
្រស្ត និងវ ិធី
ែដលេ្របើេដើ មបីទទួលបនសមតថភព មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
31
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
•
េលើកកមពស់ករព្រងឹង និងករេធ្វើសមហរណកមមករសិក
•
ផ្ដល់
ទិភពេលើសកមមភពអនុវត្តផទល់ៃនករសិក
និងគេ្រមងសម្រសប
មទិដ្ឋភពជក់
ែស្ដងៃនទីផ រករងរ •
និយយទក់ទងជមួយអនកេរៀនេ
យេ្របើ ្របស់ភ
•
ែស្វងរកកិចស ច ហករេនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ឲយអនកេរៀនដឹងថករបណុ្ដ ះប
•
មែត
សមហរណកមមសងគម និងករអភិវឌ ខ្លួន។
សមរមយ និងពកយបេចចកេទស្រតឹ ម្រតូវ ចេធ្វើេទបន គឺជផ្លូវដ៏សំខន់មួយស្រមប់ករេធ្វើ
៣.៣. គេ្រមងអប់រ ំ និងេគលបំណងគរ ុេកសលយ អំឡុងេពល
ក់បញូច លស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ ល ្រគឹះ
្ល មុនេពល ឲយបេងកើត ឬេធ្វើបចចុបបននភពគេ្រមងអប់ រ ំរបស់ខួន គឺេរៀបចំេឡើងេ
វ ិជជជីវៈ។ ស្តង់
យេផ្ដើមេចញពីកមមវតថុ យកលំនំ
ទិសេ
មតៃម្ល
យ្រគឹះ
្ដ លនីមួយៗ្រតូវបនេសនើ
ក់ដំេណើរករស្តង់
េនះ។ គេ្រមងេនះ
និងេគលបំណងទូេទរបស់ករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
និងេគលករណ៍គរុេកសលយែដលបនដឹកនំករបេងកើត
បណុ្ត ះប ្ត ល។ ករបេងកើ ត គេ្រមង អប់ រ ម ំ ួយ
ផ្ដល់េ
ថ នបណុ្ដ ះប
គឺ រួមបញូច លនូ វលកខណៈ ពិ េសសៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ លែដល
ថ ន លកខណៈធនធនមនុស ចូលរួម ធនធនរូបធតុនិងសមភរែដលមន ្របេភទភព
ជៃដគូជមួយមជឈ ្ឋ នករងរ និងបរ ិបទទូេទ។ គេ្រមងអប់ រ ំកំណត់េគលបំណងគរុេកសលយ ស្រមប់ ករបណុ្ដ ះប ប
ិ ជ ជីវៈ ទំ ងមូ ល ្ដ លវ ជ
្ដ លែដលមនេនកនុង្រគឹះ ថ ន។ េគលបំណងគរុេកសលយ គឺជទិសេ
និងយុទធ
្រស្តអប់រ ំែដល្រតូវបេងកើតេឡើង
ជពិ េសសស្រមប់ ែផនក នី មួ យៗៃនករបណុ្ដ ះ អប់រ ំែដលេកើតេចញពីគេ្រមងអប់រ ំ េហើយែដលេ្របើជ
មគគុេទទសក៍ស្រមប់ អន្ត គមន៍ជមួយអនកេរៀន។ គួរឲយកត់សមគល់ ជទូេទ េ្រចើ នទក់ទងនឹងករ អភិវឌ ែផនក ជីព និងែផនកបុគគលរបស់អនកេរៀន ែដលមិនមនសរេសរចំៗេនកនុងេគល បំ ណងៃនស្តង់
ឬសមតថភព ែដលេ្រជើ សេរ ើស។
ជំ រញ ុ បុគគលិកបណុ្ដ ះប
កនុងទិសេ កំណត់មួយ ល់េពលែដល ថ នភព្រតូវបនផ្តល់ឲយ។ េគលបំណងអប់រ ំ ចដូចគននឹងករ ក់ដំេណើរករសមតថភពឆ្លង ងទី២)។ េដើ មបីជករចង្អុលបង្ហញ
្ដ លឲយេធ្វើសកមមភពេន
(សូមេមើលអតថបទកនុង
ខងេ្រកមេនះគឺជេគលបំណងអប់រ ំែដល
គេ្រមងអប់រ ំ៖ •
អភិវឌ អនកេរៀនឱយេចះទទួលករខុស្រតូវ និងេគរពចំេពះអនកដៃទ
•
បេងកើនភពមចស់ករ ករផ្ដួចេផ្ដើមគំនិត និង
•
ច
ក់បញូច លកនុង
ម រតីេធ្វើករងរ
បេងកើតទម្លប់េធ្វើស័យ ្វ យតៃម្ល
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
32
មគគុេទទសក៍៤ •
អភិវឌ វ ិន័ យផទល់ខួន ្ល និងវ ិធី
្រស្តេធ្វើករងរ
•
បេងកើនករយកចិតទ ្ត ុក
•
បេងកើត
•
បេងកើតគំនិតេចះសន ំសំៃចេពលេវ
•
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ក់ករពរបរ ិ
ថន
ម រតីចង់េធ្វើករងរឲយបនល្អ
បេងកើតករយកចិតទ ្ត ុក
និងធនធន
ក់េ្របើ ្របស់សមភរេផ ងៗេ
យ្របុង្របយ័តន
ងទី២ សមតថភពឆ្លង េនកនុងែផនកបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ ដំេណើរករអប់រ ំមនុស មនក់គឺសិត ថ កនុងជំ នបន្តគនែដល បនចប់េផ្ដើមេនេពលេគេកើត េហើយនឹងបន្តរហូតេពញមួយជីវ ិត។ អំឡុងេពលែដលមនុស មនក់
េនះ្រតូវេគ
ក់ឲយសថិតកនុង
ថ នភពសិក
្របែម្របមូលធនធនពីកុងខ្ល ន ួន
និងបណុ្ដ ះប
្ដ ល
គឺជេពលេវ
និងេ្របើ ្របស់មេធយបយែដលមន
េដើមបីអភិវឌ ចំេណះដឹ ង
ជំនញរបស់ខួន ្ល េហើយេបើនិយយជរួមគឺេដើមបីទទួលបនសមតថភព្រគប់ លំ
ចចូ លរួម
យែឡកៗ ែដលផ រភជប់នឹងវ ិស័យននៃនចំេណះដឹ ង ឬសកមមភពវ ិជជជីវៈ
ច់េ
េនះក៏ មនសមតថភពបញញ វ ិធី វ ិជជជីវៈ
ប់ ែដល
និង
និ ងស្រមួ លដល់ ករឈនចូ លេទកនុ ងសងគមវ ិជជជីវៈរបស់ខួន។ ្ល ្របសិនេបើ
អភិ វឌ ភពមចស់ ករ មនសមតថភព
ដ៏លែ្អ ដលេគ្រតូវ
្រស្ត ផទល់ខួន ្ល និងសងគម ែដលហួសពី វ ិស័យ និងសកមមភព
េហើយែដលសថិតជចំណុចសំខន់ៃនគេ្រមងអប់រ ំែដរ។
សមតថភពទំងេនះេ
ថ
សមតថភពឆ្លង។ ករ
សមតថភពឆ្លងគឺសិត ថ េនកនុងសមតថភពដៃទេទៀត
ថ នភពសិក ទក់ទងនឹងសមតថភពដៃទេទៀត។
េហើយករទទួលបនសមតថភពេនះ្រតូវ សមតថភពឆ្លង្រតូវបនេគយកចិ តទ ្ត ុក
ក់
កនុងអំឡុងេពលបណុ្ដ ះប ្ដ លទំងមូល និងមនភពរ ីកចេ្រមើនេពញមួយជី វ ិតករងរ និងឯកជន។ លកខណៈសមគល់សំខន់ៗៃនសមតថភពឆ្លងមនដូចតេទ៖ • •
មនលកខណៈទូេទ ចបន្តរ ីកចេ្រមើនេពញមួយជីវ ិត
•
មនទំនក់ ទំនងនឹងជីវ ិតករងរ និងជី វ ិតឯកជន
•
្រតូវបន
ក់ដំេណើរករជប់ជមួយសមតថភពដៃទេទៀតៃនស្តង់
សមតថភពឆ្លងសេ្រមចេឡើងេនកនុងបរ ិបទមួយបញ ជ ក់េ
គមនបរ ិបទផទល់ខួនកន ្ល ុងករសេ្រមចេឡើងេនះេទ។ េហតុ េនះ េ មនវត្តមនេនកនុង ៃនស្តង់
បណុ្ត ះប មនអតថន័យខ្លំង
ថ នភពជេ្រចើនៃនករសិក
្ត ល េពលគឺសមតថភពទំង
បណុ្ដ ះប ្ដ ល យសមតថភពមួយេផ ងេទៀត៖ យ
រលកខណៈទូេទរបស់
េហើយេ្រជ តខ្លួនចូលេទកនុងសមតថភពជេ្រចើ ន យែដលចូលរួមេធ្វើឲយ មនកររ ីកចេ្រមើន។
ស់ស្រមប់ អនកេរៀន រហូតទល់ែត្រតូវបនេគេលើកេឡើងជេ្រចើ នេលើកេ្រចើន
និងេនកនុងបរ ិបទែប្លកៗពីគន។ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
33
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
េនកនុងែផនកបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ ករអនុម័តគេ្រមងអប់រ ំគឺ្រតូវបនចរ ឹកចូលកនុងវគគបន្តៃន ករអប់រ ំថនក់មូល ្ឋ ន។ េនះជឱកសកនុងករបញ ជ ក់ពីតៃម្ល េគលករណ៍ និងេគលបំ ណង
គរុេកសលយែដលនឹង្រតូវេ្របើ ជ្រគឹះស្រមប់ ករអន្ត គមន៍ែផនកអប់រ ំទំងមូល។
សមតថភពឆ្លង្រតូវ
បនេ្របើជែផនទី នំផូវអំ ្ល ឡុងេពលេរៀបចំ សង ្ត ់
េចញពីករសេ្រមចចិត្តែដល
បណុ្ត ះប ្ត ល។ ករបេងកើតគេ្រមងអប់រ ំមួយេកើ ត យេគលបំណងគរុេកសលយែដលេ្រជើ សេរ ើសេ យ្រកុម
ចនំផូវេ ្ល
ផលិតកមម ឬករយកចិតទ ្ត ុក
ក់េផ ងៗេទៀតដូចជែផនករេជគជ័យ ឬករត្រមង់ទិសពក់ព័នន ធ ឹង
េបសកកមមរបស់្រគឹះ
ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ លជេដើម។ ករ្របកបមុខរបរមួ យទមទរនូវករេ្របើ្របស់សមតថភពេ្រចើនជងសមតថភពែដលពក់ព័នធ
ែតនឹងមុខរបរេនះ
េទះបី មនលកខណៈទូ េទឬក៏លកខណៈ
ច់េ
សមតថភពទំងេនះ្រតូវបនចត់ទុកថជ «សមតថភពឆ្លង» ពីេ្រពះ
យែឡកេនះេឡើយ។
ចអនុវត្តបនកនុង្រកបខ័ណ្ឌ
វ ិជជជីវៈេ្រចើន និង្រកបខ័ណ្ឌផទល់ខួនជេ្រចើ ្ល នែដរ។ េហតុ េនះេហើយេទើបចំបច់្រតូវអភិវឌ សមតថភព ទំងេនះកនុងបរ ិបទែដលេគ្រតូវករ
ៃនស្ដង់
និងកនុងបរ ិបទែដល្រតូវែចករ ំែលកជមួយសមតថភពដៃទេទៀត
របណុ្ដ ះប ្ដ ល។ េនកនុងករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ
សមតថភពឆ្លងខ្លះ្រតូវបនកត់សមគល់ថ
ដល់កររ ីកចេ្រមើនរបស់អនកេរៀនបនេ្រចើ នបំផុត។
សមតថភពទំងេនះក៏មន
ទនទឹងរង់ចំសំខន់ៗរបស់និេយជកេធៀបនឹង្របព័នប ធ ណុ្ដ ះប
ចជួយគំ្រទ
ក់កុងបញ ន ជ ីៃនករ
្ដ លែដរ េពលគឺជករចង់បនែដល
្រតូវបនេលើកេឡើងអំឡុងេពល ៃនករេធ្វើសំេណើ និងករសទង់មតិេផ ងៗ។ សមតថភពទំងេនះរួមមន៖ •
េ
ះ្រ
យបញ ្ហ
ស្រមបខ្លួន ម ថ នភពថមីៗ • េ្របើ គំនិតៃចន្របឌិ ត •
•
េ្របើគំនិតទទួលខុស្រតូវ
•
ទំនក់ ទំនង
គេ្រមងអប់រ ំ ក៏
ចនឹង្រតូវេរៀបចំេឡើងេ
យ
ក់បង្ហញសមតថភពទំងេនះយ៉ ងចបស់
ចដំេណើរករេទេលើែផនកេផ ងេទៀតផងែដរេទ
ប៉ុែន្ត
មតៃម្ល និងបរ ិបទែដលគេ្រមងអប់ រ ំេនះ្រតូវ
បនសេ្រមចេឡើង។ ករេលើកកមពស់ករអភិវឌ សមតថភពឆ្លង គឺជទំនួលខុស្រតូវរួមគនរបស់មនុស េផ ងៗែដលចូលេធ្វើអន្ត គមន៍ជមួយអនកេរៀន។
េ
យ
រសមតថភពឆ្លងជអនកចូលរួមអភិវឌ
សមតថភពេផ ងៗេទៀតៃនស្តង់
បណុ្ត ះប ្ត ល េយង មករែ្រប្របួលេទ ម ថ នភពឬេទ ដូេចនះ មនទំនក់ទំនងគនយ៉ ងខ្លំងរ ងករអភិវឌ សមតថភពឆ្លង និងករអភិវឌ
មករងរ
សមតថភពពក់ព័នន ធ ឹងមុខរបរ។ អនកេរៀនេធ្វើករេ របស់ខួន ្ល
ះ្រ
ដូេចនះ
ថ នភពឬករងរសមុគ ម ញខុសៗគន យបញ ្ហ ែតមនក់ឯងឬជ្រកុម ស្រមបខ្លួននឹង ថ នភពថមី េ្របើគំនិតៃចន្របឌិត
េ្របើ គំនិតេចះទទួលខុស្រតូវ
ជពិេសសេនេពលេធ្វើករងរជ្រកុម
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
មរយៈករបេងកើត
េហើយនិយយទំនក់ ទំនង។
េគ្រតូវកររកកិចចសហករ
យតៃម្លៃដគូរបស់ខួន ្ល ឬក៏េនេពល្រតូវៃដគូខួន ្ល យតៃម្ល។ ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
34
មគគុេទទសក៍៤
ករេរៀបចំែផនករ
ក់បញូច លសមតថភពឆ្លង
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ចេធ្វើេឡើងេ
យេផ្ដើមេចញពី គំរក ូ មមវតថុៃនករ
បណុ្ដ ះប ្ដ លែដល្រតូវបនបង្ហញេនកនុងស្តង់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល។ ករេរៀបចំែផនករេនះ អនុញញតឲយេយើង ក់សមតថភពឆ្លងមួយឬេ្រចើនឲយមនទំនក់ ទំនងជមួយសមតថភពទូេទមួយឬ េ្រចើ ន េហើយនិងសមតថភព ឧទហរណ៍
សំណង់
ច់េ
យែឡកៗៃនស្តង់
បណុ្ត ះប ្ត ល។ ច្រតូវ ក់បញូច លរ ងសមតថភព
សមតថភពេ្របើ គំនិតៃចន្របឌិត
ុ ំញ ុ ំជមួយសមតថភព ស្រមបខ្លួនេទនឹង ថ នភពថមី ៗ
ងសង់សំណង់តូច ែដល
សមហរណកមម កុន ងមជឈ ្ឋ ន ករងរ។
ច
។
ងសង់
ក៏ដូចគនែដរស្រមប់ សមតថភព
ក់ បញូច លជមួ យសមតថភព េធ្វើ
ចនឹ ង្រតូ វ
(ករបង្ហញគំ នូសបំ ្រពួញពីសមតថភពឆ្លងទំង៥យ៉ ង ែដល្រតូវបនេរៀប ប់មុនេនះ គឺមន
េនកនុងឧបសមពនធ)។
៤. ឧបករណ៍េរៀបចំែផនករគរ ុេកសលយ ែផនកបន្តេទៀតេនះបរ ិយយពី ឧបករណ៍ពីរ ែផនករបណុ្ដ ះប គរុេកសលយ។ ៤.១.
្ដ ល។
េនះគឺ
ងេពលេវ
ងេពលេវ ែដលសមតថភពទំង
ងេពលេវ
ែដល
េរៀបចំ ករបណុ្ដ ះប
េរៀបចំករបណ្ដុះប
េរៀបចំ ករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
ចជួយអនកបណុ្ដ ះប
និងកិ ចែច ណនំ
គឺ ជ ករបង្ហញែបបបំ ្រពួ ញ ពី លំ
ប់ លំេ
ៃនសកមមភពបេ្រង ន
យ ត់
ងេនះធនដល់ករេរៀបចំ ែផនករទូេទៃនស្តង់
ទំងមូល និងអនុញញតឲយេយើងពិនិតយេមើលពីករពក់ ព័នធៃនសមតថភពទំង ្របេភទេនះគឺសំេ
្ដ ល
្ដ ល
យ្រតូវបនេរៀនេចះ និងករែបងែចកេពលេវ
េរៀន និងសកមមភព យតៃម្ល។
្ដ លកនុងករេរៀបចំ
បណុ្ត ះប ្ត ល យ។ ករេរៀបចំ ែផនករ
ធនឲយមនភពរលូនមួយចំនួន និងករវ ិវឌ េទមុខៃនករសិក ។
អងគករេលខដំ បូង្រតូ វបនបង្ហញេនកនុ ងស្តង់
បណុ្ត ះប ្ត ល ។ េនកនុ ងដំ ក់ កលេនះ ្រតូវបនបេងកើតេឡើងកនុងេគលបំណងផ្ដល់ជគំនិតទូេទមួយទក់ទងនឹងដំេណើរករបណុ្ដ ះប ្ដ ល
។ អងគករេលខទី២ ែដលមនលកខណៈលម្អិតជងមុន ្រតូវបនបង្ហញេនកនុងមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
េហើយេ
ថ
ងេពលេវ
ងេពលេវ ពីវ ិធី
។
អនុញញតឲយេយើងពិពណ៌នលម្អិតពីដំេណើរករបណុ្ដ ះប
្រស្ត ែដល្របធនបទេផ ងេទៀតេ្រកពីករបណុ្ដ ះប 17
អប់រ ំទូេទ )
ចនឹង្រតូវ
ក់បញូច លេទកនុងករបណុ្ដ ះប
17 ្រតង់ ចំណុចេនះ គឺចង់និយយសំេ
េលើករបណុ្ដ ះប
្ដ ល េហើយបញ ជ ក់
្ដ លទក់ទងនឹងមុខរបរ (ឧទហរណ៍ករ
្ដ ល។
្ដ លទូេទបែនថមផ្ដល់េ
យ្របព័នធទំង
យ ែដលេបើកករ
បណុ្ដ ះប ្ដ លទូេទដំបូង និងករបណុ្ដ ះប ្ដ លជំនញកនុងេពលែតមួយ គឺមិនែមនសំេ េលើចំេណះដឹង និង ចំេណះវ ិជជអនុវត្តរបស់សង ្ត ់ បណុ្ត ះប ្ត លេនះេឡើយ។ (ទក់ទងនឹង្របធនបទេនះ សូមេមើលអតថបទកនុង
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ងទី១
35
មគគុេទទសក៍៤
គឺេ
យ
រែតមនជំនួយពី
ងេពលេវ
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
េនះេហើយ េទើបអនកែដលេធ្វើករងរេលើែផនកេរៀប
ចំែផនករអប់រ ំ (អនកទទួលខុស្រតូវែផនកគរុេកសលយ អនកបណុ្ដ ះប
្ដ លមុខជំនញ។ល។)
ករសិក ែដលេធ្វើរច ួ មកេហើយ
ករសិក ែដល្រតូវ្រប្រពឹត្តេទ្រសបគន
បនទប់
មួយ។
ស្រមប់ សមតថភព
ទី
ករបេងកើតមូល ្ឋ ន្រគឹះៃនករែបងែចកេពលេវ បំ ែណងែចកេនះរួមបញូច លករយកចិតទ ្ត ុក
សកមមភពបេ្រង ន ករ ងេពលេវ
និងករសិក ែដល្រតូវេធ្វើ
ំងែដលេ្រជើ សេរ ើសនឹង
ជេ្រមើ សគរុេកសលយទំ ងមូ លនេពលេ្រកយមកេទៀត។
ចមនឥទធិ ពលចំ បច់ ដល់
ងេពលេវ
ស្រមប់ សកមមភពបេ្រង ន
ក់ពី្របេភទ
ចដឹងពី
ក៏្រតូវបនេ្របើផងែដរកនុង និងករ
ត់េរៀន។
និងបញ ្ហ ្របឈមពក់ព័នធនឹងករេរៀបចំ
ត់េរៀន និងសកមមភព យតៃម្ល។
េនះក៏ជឧបករណ៍មួយកនុងចំេ
មឧបករណ៍ ជមូល ្ឋ នជេ្រចើ នេទៀតកនុង
ករេរៀបចំគរុេកសលយ ែដលនិយយពីករកំណត់ ភរកិចចរបស់បុគគលិក ករេ្របើ ្របស់ទីកែន្លងបេ្រង ន និងករបេងកើតេ ងជងអនុវត្តករងរជក់ែស្ដង។
(ចំណុចទំងេនះនឹង្រតូវពនយល់សុីជេ្រមេនកនុង
េសៀវេភមគគុេទទសក៍ វ ិធី ្រស្តសីព ្ដ ីទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍េរៀបចំគរុេកសលយ និង សមភរ)។ ងេពលេវ ែដល្រតូវបនបេងកើតេឡើងេនកនុងមគគុេទទសក៍ គរុេកសលយគឺ ែផ្អកេលើ ថ នភពគំរម ូ ួយ េហើយនឹង្រតូវែកត្រមូវេទ
េពលេវ
នីមួយៗៃនឆនំ និងេទ
ម
ថ នភពជក់ែស្ដងរបស់្រគឹះ
ថ ននីមួយៗ េទ
មបញ ្ហ ្របឈមេនកនុង្រសុក។
ឧទហរណ៍ខងេ្រកមេនះគឺ ជករ្រ
ប់
មមួយែផ្អកេលើសមតថភព ែដល្រតូវបនបង្ហញេន
កនុងសំេយគៃនកមមវ ិធីសិក អំពីជងេរៀបឥដ្ឋ-ជងកំេបរ។ េន កនុង ងេពលេវ ថ ករែបងែចកសកមមភពបណុ្ដ ះប ្ដ លគឺ ខុសគន ពី សមតថភពមួ យេទមួ យ សមតថភពែតមួយ
មនករផ្លស់បូរេទ ្ដ
ជឧទហរណ៍ េបើ ករបណុ្ដ ះប
ិ ី វធ
្ដ ល
(៣០េម៉ ង)
្រស្តៃនករបណុ្ដ ះប
និងឥដ្ឋជជួរ
ម
ម
មេពលេវ
ងេពលេវ
េហើយស្រមប់
។
ែដល្រតូវបនបង្ហញខងេ្រកមេនះ សប្ដហ៍ទី១ៃន
នឹងេផ្ដតេលើសមតថភពទី ១
្ដ ល។ ករបណុ្ដ ះប
េគសេងកត េឃើញ
គឺ្របឈមមុខេធៀបនឹងមុខរបរ
និង
្ដ លទក់ទងនឹងសមតថភពទី៥ គឺករេរៀបដុំ េបតុង
ចនឹងេធ្វើេឡើងរយៈេពល៥េម៉ ងេនសប្ដហ៍ទី២ េហើយេឡើងដល់១០េម៉ ងេនសប្ដហ៍
ទី៣និងទី៤ រួចេហើយឈនដល់១៥េម៉ ងេនសប្ដហ៍ទី៥ ទី៦និងទី៧។ ករសិក េនះនឹងធ្លក់មកេន
្រតឹម១០េម៉ ងវ ិញស្រមប់ ៥សប្ដហ៍ចុងេ្រកយ។ សមតថភពទី៦ គឺេរៀប្រជុងជញ ជ ំងពីដុំេបតុងនិងឥដ្ឋ ចនឹងចប់េផ្ដើមេនសប្ដហ៍ទី៤ និងសិក ែ្រប្របួលពី១០េទ១៥េម៉ ងកនុងមួយសប្ដហ៍ រួចេហើយធ្លក់
មកេន្រតឹម៥េម៉ ងស្រមប់ ពីរសប្ដហ៍ចុងេ្រកយ។ សកមមភពបេ្រង ន សកមមភព ងេពលេវ
ត់ េរៀន និងសកមមភព យតៃម្ល។
ៃនករេរៀបចំករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
កនុងេសៀវេភេនះ និងែផនកទី៤.២ៃនេសៀវេភមគគុេទទសក៍វ ិធី
ែផនកគរុេកសលយ និងសមភរ)។
មគគុេទទសក៍វ ិធី
រយៈេពលទុកស្រមប់សមតថភពនីមួយៗរួមមន
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តទី៦ ស្ដីពី ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍េរៀបចំ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
36
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
សមតថភពពិេសស
សមតថភពទូេទ
េលខ
5
6
8
9
11
12
13
14
រយៈេពល (េម៉ ង)
120
90
90
90
45
90
30
120 30
1
2
3
4
7
10
30
30
30
60
45
សប្ដហ៍ 1
30
2
5
10
15
3
10
10
10
4
10
10
5
5
5
15
10
5
6
15
15
7
15
15
8
10
15
5
9
10
15
5
10
10
5
5
10
11
10
5
5
10
12
10
5
5
10
13
15
5
10
14
15
5
5
5
15
15
10
5
16
15
10
5
17
15
5
5
5
18
10
10
5
5 5
19
10
5
10
20
10
5
15
21
10
5
15
22
10
5
10
5
23
10
5
10
5
24
10
5
10
5
25
10
5
10
5
26
5
10
5
10
27
30
28
30
29
30
30
30
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
37
មគគុេទទសក៍៤
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
38
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ងទី៣ រ ីយ៉គ ូ រុេកសលយ ករផគត់ផង គ ់ថវ ិក និងលកខខណ្ឌ
េស
ៃនករេរៀបចំករបណុ្ដ ះប
ិ ី ករេរៀបេរៀងមគគុ េទទស ក៍ គរុេកសលយ គឺ ជឱកសមួ យកនុ ងករបន្តវធ ្រស្ត សម្អិ តសម្អង រយ ី ៉ូៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល ែដលេរៀបចំ េឡើងអំឡុងេពលផលិតស្តង់ បណុ្ត ះប ្ត ល។ កនុ ង
េស ដំ
ក់ កលេនះ ស់
ស្តង់
មនធតុ ៣ែដលជចំ ណុ ចយកចិ ត្ត ទុ ក
ភពរលូន
និងភព
ែដលេសនើេឡើង
ចអនុវត្តបន។
ស្តង់
។
ភព
ចំណុចពីរដំបូងេគគឺចង់និយយពីទំនក់ទំនងរ ង ចអនុវត្តបន
ែផនក គរុ េកសលយ ក៏ ដូចជ ែផនក ធនធនមនុ ស
ចចូលកនុងែផនកេសថរភពហិរញញវតថុរបស់្រគឹះ ្ដ លថមី ឬស្តង់
គឺចូ លកនុ ងែផនក
ចេធ្វើ េទបនៃន
ហិរញញ វតថុ និងសមភរចំបច់ ។ ចំណុចេនះ
ិ រួ ចមក វ ធ ិ ី ែដលពិ និ តយេឡើ ង វ ញ
្រស្ត ៃនករអនុ វត្ត
បណុ្ដ ះចទក់ នឹ ងមេធយបយ
ិ គដំ បូ ងេលើ ឧបទទវ េហតុ ៃនគេ្រមង បណុ្ដ ះប ្ដ ល។ ករវ ភ
ស្រមប់ ធនដល់ ករបណុ្ដ ះប (សូមេមើល
ជមួយនិងសមស
ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ លេទៀតផង។ កនុងេគលបំណង ក់ឲយអនុ វត្តនូវស្តង់
បនទប់ពីបនសេ្រមចេធ្វើករផលិត
ប
ក់ របស់ ្រកុ មផលិតកមម គឺភពចបស់
ភពជក់ែស្ដងៃនទីផ រករងរក៏ដូចជករតភជប់គន
ភពេសមើគនៃនធតុផ ំខងកនុងៃនស្តង់
ក៏
្ដ ល
ស្ដីពីទស នទន
ងទី៤ៃនមគគុេទទសក៍គរុេកសលយទី៣
្ដ ល
និងករបេងកើតស្តង់
បណុ្ត ះប ្ត ល ក៏ ដូចជខ្លឹ ម រមគគុ េទទស ក៍ គរុេកសលយទី ៦ ស្ដី ពី ទស នទន និងករបេងកើត មគគេទសក៍ េរៀបចំែផនកគរុេកសលយ និងសមភរ) គឺមនទិ សេ ប៉ ន់ ម នេមើលពី ថ នភពៃនគម្លត រ ងទស នទន
និងបរ ិបទកនុងករអនុវត្តគេ្រមង
ែដល
ចេធ្វើឲយប៉ះពល់ដល់ករ
ក់ឲយដំេណើរ
ករគេ្រមងទំងមូ ល ឬមួយែផនក។
ប៉ែុ ន្តទដ ិ ្ឋភពពីរយ៉ ងែផនកហិរញញ វតថែតងែត្រតូ វបនេគ យតៃម្លទបជងជក់ែស្ដង េពល គឺករ ុ
ផគត់ផគង់ថវ ិកទក់ទងនឹងសមភរេ្របើ ្របស់ ជញឹកញប់ េនកនុង្រគឹះ
ថ នទំង
និងករែថទំសមភរ។
យៃនប
មេធយបយតិចតួចកនុងករេរៀបចំ ករបណុ្ដ ះប
បេងកើតេស
រ ីយ៉ូៃនករបណុ្ដ ះប
គរុេកសលយអំពី្រចកផ្លូវេផ ងៗ
ថ នភពេនះែតងែតជួប្របទះ
្ដ ្របេទសកំពុងអភិវឌ ន៍
ែដលែតងែតមន
េនកនុងបរ ិបទែបបេនះ េយើង ចជំរញ ុ ករ ្ដ លឲយមនលកខណៈយូរអែង្វង េហើយបញ ជ ក់េនកនុងមគគុេទទសក៍
ែដល
្ដ ល។
ចរួមចំែណកកត់បនថយផលប៉ះពល់
បងកេឡើងេ
យ
រ
ករមនហិរញញ បបទនទបជងត្រមូវករ។ ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈជេ្រចើ នដឹកនំឲយមនករបេងកើតសមភរ និងេស កមមទំង ែដលមនតៃម្លែផនកពណិជជកមម េហើយសមភរ និងេស កមមមួយចំនួន្រតូវបនបេងកើតេឡើង
្រគឹះ យ
អំឡុងេពលៃនករសិក ។
េយើង
ិ ែផនក កនុ ងករផគត់ ផគង់ ថវ ក
ស្រមប់ ករេធ្វើ សកមមភព របស់ ្រគឹះ
ចេរៀបចំ េស
រ ីយ៉ូ
ែដល
ក់បញូច លែផនកបេងកើតសមភរ
េស កមមេទកនុងករសិក ។ ករេធ្វើពណិជជកមមេលើសមភរ និងេស កមមទំងេនះ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
ថ នបណុ្ដ ះប
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
និង
ចរួមចំ ែណកមួ យ ្ដ ល។
អងគករ
39
មគគុេទទសក៍៤
មិនែមនរ ្ឋ ភិបល (ONG) មួយចំនួនជំរញ ុ វ ិធី ជមជឈមណ្ឌលផលិ តែផនក សិ បបកមម ទំងេនះជកែន្លងបណុ្ដ ះប
្រស្តេនះេទកន់ែតឆងយជងេនះេទៀត េ
ែផនក ជួ សជុល ។ល។
េហើយ
យបេងកើ ត
ក់េបសកកមមឲយមជឈមណ្ឌល
្ដ ល។ ដូេចនះយុវជន ែដលបេ្រមើករងរេនកនុងមជឈមណ្ឌលទំងេនះ
ចូលេទកនុងដំេណើរករផលិតកមម-បណុ្ដ ះប
្ដ លែដលអនុញញតឲយពួកេគទទួលបនសមតថភពមួយ
ែផនក ឬទំងមូលពក់ព័នន ធ ឹងករ្របកបមុខរបរ ប៉ុែន្តករេធ្វើ
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
មួយ។
ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល មួយ្រតូវេធ្វើេឡើង កនុង្រកបខ័ ណ្ឌមួយហមត់ចត់ ែដលធនដល់អនកេរៀនថ េគលបំណងៃនករបេងកើតសមភរ និងេស កមម
ទំងេនះ
ជីវកមមសមភរ និងេស កមមេ
គឺេដើមបីទទួលបនស្វ័យភពែផនកហិរញញ វតថុ
របស់ពួកេគេនះេឡើយ។ ្រកបខ័ ណ្ឌេនះ ●
ករកំណត់រក្រគឹះ
ថ នទំង
ករេ្រជើសេរ ើសសមតថភព្រគឹះ
យ
ែដលមនសក្ដនុពលមួ យចំនួន (េខ យ មធយម ខ្លំង)
ថ នទំង
េពលអនកេរៀនទទួលបនសមតថភពដំ ព្រងីកបែនថម។ ●
ចេធ្វើពណិជជកមមបន។
យ ែដលេ្រត មខ្លួនស្រមប់ សកមមភព មួយ។ ជករចំបច់ែដលករចប់េផ្ដើមសកមមភពផលិត្រតូវេធ្វើេឡើងភគេ្រចើនេន
គួររ ំលឹកថ
ដំ
េហើយ នឹងមិនេធ្វើឲយប៉ះពល់ដល់ករសិក
ចមនចំណុចដូចខងេ្រកម ៖
េលើែផនកផលិតសមភរ ឬេស កមម ែដល ●
យ្រគឹះ
ក់កលពីរចុងេ្រកយ
គមនសកមមភពផលិត
គឺដំ
មួ យ្រតូវេធ្វើេឡើងកនុងដំ
និង
ក់កលរុករក
និង
ក់កលសិក មូល ្ឋ ន្រគឹះេនះេឡើយ។
ករបេងកើតលកខខណ្ឌជមូល ្ឋ ន្រគឹះេដើមបីឲយសកមមភព្របេភទេនះ ទក់ទងនឹងបទបញញ តិេ្ត ផ ងៗៃនអភិបលកិចច
ចេធ្វើេទរួច ជពិ េសស
និងករ្រគប់្រគង្រគឹះ
េហើយនិងកិចច្រពមេ្រព ងទំង សកមមភព
ជីវកមមមិន
បញ ជ ស្ដីពីករ្រគប់្រគង្រគឹះ បទបញ ជ េឡើងវ ិញេនះ គឺ េនះនូវស្វ័យភព របស់្រគឹះ
ក់កលបែម្លង
ថ នបណុ្ដ ះប
្ដ ល
យេនកនុង្របេទស។ ច្រតូវេ្រគងេធ្វើេឡើង េ យគមនករពិនិតយែកស្រមួលចបប់ និងបទ
ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ លេនះេឡើយ ។ ទី ១ ករពិនិតយែកស្រមួលចបប់ និង ្រស័យេលើឆនទៈរបស់ម្រន្តីរ ្ឋ ភិបល ែដលយល់្រពមផ្តល់ឲយ្រគឹះ ថ នទំង
មែបបែផនមួយចំនួន
េហើយទទួល
ថ នទំងេនះកនុងករេ្របើ្របស់«កៃ្រម»ទំងដុល
គ ល់េទ
មបទបញញ តិម ្ត ួយចំ នួននូវសិទិធ
ឬមួយែផនកែដលបនមក។
ទី២
ករ
ពិនិតយែកស្រមួលេឡើងវ ិញពីរេបៀប្រគប់្រគង្រគឹះ
ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល្រតូវេធ្វើេឡើងេដើមបីឲយ្របកដ ំងពីដំបូងពី តម្លភពកនុងករ្រគប់្រគង និងពី នីតិវ ិធីមួយដ៏ហត ម ់ចត់ កុងករ ន ក់បង្ហញ និងករេផទ ង
ផទត់គណនី។ ទី៣
ចំបច់្រតូវមនករយល់្រពមពីសហគមន៍ េដើ មបី េចៀស ងកុំ ឲយអនក េរៀន្រតូ វ
បនេគចត់ ទុ កជកម្លំ ងពលករែដលមនតៃម្ល ឈួន លេថកនិ ងេដើ មបី
កុំ ឲយអនក េធ្វើ ជំ នួ ញឬ
សហ្រគសខ្លះ ចត់ ទុ កសកមមភព ទំ ងេនះ ថ ជករ្របកួត្របែជងមិនេ ចប៉ះពល់ដល់េបសកកមម និងកិតិន ្ត មរបស់្រគឹះ ព័ត៌មន
េហើយែថមទំងទទួលបនកិចស ច ហករពីអនកពក់ព័នទ ធ ំង
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
ែដលក ្ត េនះ
ថ នទំងេនះេនកនុងសហគមន៍។ ករផ ព្វផ យ
និងករពិេ្រគះេយបល់អនកពក់ព័នស ធ ំខន់ៗ
ចុ ងេ្រកយ គួ រកត់ សមគល់ ថ ករទទួ ល
ម ះ្រតង់
ចរួមចំែណកកត់បនថយករភន់្រចឡំ
យេទៀតផង។
គ ល់ ពី ស័្វ យភពរបស់ ្រគឹះ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
ថ នបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
្ដ ល 40
មគគុេទទសក៍៤
ទក់ ទងនឹ ងករ្រគប់ ្រគងែផនក ហិ រញញ វ តថុ
កន់ែតធំទូ
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
គឺ ជ ករេបើ កផ្លូ វឲយ្រគឹះ
ថ នេនះកនុ ងករសហករជៃដគូ យជមួយសហ្រគស និងអងគករេនកនុងមជឈ ្ឋ នជមួយគន ជពិេសសពក់ព័នន ធ ឹង ្ដ លត្រមូវ មករចង់បន និងេស កមមទំង យេនកនុងសហ្រគស (ករបំពក់
ករបណុ្ដ ះប បំប៉ន ករែកៃចនបុគល គ ិក។ល។)។
៤.២. ស
កប្រតែណន ំគរ ុេកសលយ
ករែណនំគរុេកសលយ្រតូវបនបង្ហញេ្រកមទ្រមង់ជស
កប្រត
ែដលចង្រកងេឡើង
ស្រមប់សមតថភពនីមួយៗ។ កិចចែណនំគរុេកសលយបង្ហញពី េឈមះសមតថភព និងមនអមេ ព័ ត៌ មនបែនថម ជេ្រចើ នដូ ចជេលខេរៀងសមតថភព
និ ងរយៈេពលកនុ ងករសិ ក េដើ មបី ទទួលបន
សមតថភពេនះ។ កិចចែណនំគរុេកសលយផ្ដល់ព័ត៌មនពី ទី ែឡកៃនសមតថភពនីមួយៗ។
បនទប់មកេទៀត
េលើែដនកំណត់ ៃនចំេណះដឹង និងករ
ត់ េរៀន េ
េនះ។
ំង មុខងរ និងដំេណើរករ
ផ្ដល់ជបញជី យនមចំេណះដឹ ងទំង
ក៏ដូចជសញញបំភឺ្លរបស់ ែដលផ្ដល់ព័ត៌មនេលើវ ិ
ជប់ពក់ព័នធនឹងសមតថភពនីមួយៗ
យ
ច់េ
យ
យែដល លភពឬក៏
មួយ។ ជចុងេ្រកយ
មនផទុកនូវករែណនំអំពីសកមមភពបេ្រង ន យបង្ហញបណំុ្ដ ចំ េណះដឹង និងធតុទំងអស់ែដលជប់ពក់ព័នន ធ ឹងសមតថភព
េនកនុ ងអតថប ទបន្ត េទៀត គរុេកសលយ។
េយើ ងនឹ ងេឃើ ញចំ ណុ ចលម្អិ តេលើ ែផនក នី មួ យៗៃនកិ ចច ែណនំ
សមតថភព ឃ្លសរេសរពី សមតថភព្រតូវែតដូចគននឹងករេរៀប ប់ ែដលមនេនកនុងស្តង់ និងេនកនុងគំរក ូ មមវតថុៃនករបណុ្ដ ះប ្ដ ល។ មុខងរ និងទី
បណុ្ត ះប
្ត ល
ង ំ របស់សមតថភព
ែផនក េនះបង្ហញេ
យសេងខប ពី មុខងរ
និ ង
ស្តង់
ថ នភពទូេទរបស់សមតថភពេនកនុ ង
បណុ្ត ះប ្ត ល។ គឺជករេ ទី ំងសមតថភពេនកនុងស្តង់ ទំងមូល លម្អិតថេតើ ជ ្របេភទសមតថភពទូេទ ឬសមតថភពពិ េសស េហើយផ្ដល់ទី ំងឲយសមតថភពេនះេធៀបនឹងសមតថភព
េផ ងៗេទៀត។ ទី
ំងេនះក៏្រតូវពនយល់ពីរបីបនទត់ ែដរ។
េគេឆ្ល តឱកសេនះ េដើមបីបង្ហញសក្តនុពលៃនករសិក េលើសមតថភពែដលមនពីមុនេទេលើ ករសិក ទក់ទងនឹងសមតថភពែដល្រតូវេរៀន។ េលើសពីេនះេទៀត េគ ករសិក ទក់ទងនឹងសមតថភពេនះ ែដល្រតូវបនេធ្វើេឡើងកនងេពលដំ ុ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
ច្របេមើលេមើលឥទធិពលែដល
ចមនេទេលើករសិក ពក់ព័នន ធ ឹងសមតថភពេផ ងៗេទៀត
លគន ឬេនេពលេ្រកយ
្របសិនេបើមន។ មយ៉ ងវ ិញេទៀត េគ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
41
មគគុេទទសក៍៤
បញ ជ ក់ពីមុខងរ និង
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
រសំខន់ របស់សមតថភពេនកនុងស្តង់
និងេនកនុងមុខរបរ។
ឧទហរណ៍ខងេ្រកមេនះគឺពក់ ព័នធនឹងសមតថភព ភព
«បងករករប៉ះពល់ដល់សុខភព
និង ងកយទំងមូលេនកនុងករ ្ឋ នសំណង់»។
មគគុេទទសក៍គរុេកសលយពក់ព័នន ធ ឹងកមមវ ិធីសិក មុខងរ និងទី
ឧទហរណ៍េនះ្រតូវបនដក្រសង់ េចញពី
ជងេរៀបឥដ្ឋ-ជងកំេបរ។
ង ំ របស់សមតថភព
េទះបីជមុខរបរ្រតូវសិក មិនែមនជមុខរបរ្របឈមមុខនឹងេ្រគះថនក់បំផុតក៏េ េរៀបឥដ្ឋ-ជងេរៀបកំេបរសថិតកនុងបរ ិ
ថនក់ស្រមប់ សុខភព អនុវត្ត
សុវតថិ
សុវតថិភព
ថ នមួយកត់សមគល់ និងបរ ិ
ថ នែដរ។
េ
យ
ដូេចនះ
យ
ក៏ ជង
រែតភព្របថុយ្របថននឹងេ្រគះ ជករចំបច់ែដលកមមសិក ករ ី
កបបកិរ ិយស្រមប់បងករេ្រគះថនក់។
រហូ តដល់ េពលេនះ ករបណុ្ដ ះប ្ដ លបន្រប្រពឹ ត្ត េទភគេ្រចើន េនកនុ ងថនក់ េរៀន េហើយ កមមសិក ករ ីមិនបនចប់កន់សមភរ ឧបករណ៍ ផលិតផលេ្រគះថនក់ឬក៏ សូមបីែតេដើរេហើរេនកនុង េ ងជងឲយបនេ្រចើនេនះេឡើយ។
ជមួយនឹងករសិក សមតថភពទំង
សកមមភព ជក់ ែស្ដង េ្រចើ នេម៉ ង
យ
មរយៈករអនុ វត្ត
កមមសិ ក ករ ី នឹ ង្របឈមមុ ខនឹ ងេ្រគះថនក់ចមបងៗេនកនុងមជឈ
្ឋ នករងរេនះកន់ែតខ្លំងេឡើង។ ដូេចនះ ឥទធិពលៃនសមតថភពមួយេនះេទេលើសមតថភពេ្រកយៗ េទៀតគឺគួរឲយកត់សមគល់។
មពិតេទ
្របេយជន៍ស្រមប់ អំឡុងេពលបណុ្ដ ះប ដូេចនះ
ករសិក ែដលេធ្វើេឡើងពក់ព័នន ធ ឹងសមតថភពេនះនឹងជ ្ដ ល។
ករសិក សមតថភពេនះមនេគលបំ ណងេធ្វើឲយកមមសិក ករ ីមនសមតថភពអនុវត្ត
កបបកិរ ិយបងករទុកមុនេនេពលបំេពញករងរ
ដឹងពី
រសំខន់ៃនករេគរពបទ ្ឋ នក៏ដូចជពី
ទំ នួលខុស្រតូវរបស់ខួនេលើ ្ល ែផនកសុខភព សុវតថិភព និងកិចចករពរបរ ិ
ថ នផងែដរ។
ដំេណើរករពិេសសៃនសមតថភព ដំេណើរករពិេសសៃនសមតថភពមនពីរែផនក រយៈេពល
កបបកិ រ យ ិ
សមតថភព េនកនុ ងស្តង់ សិក ។
ប់ៃនករទទួលបនសមតថភព
និង
ត់ េរៀនធតុនីមួយៗែដលផគំុបនជសមតថភពេនះ។
ទក់ទងនឹងលំ មរយៈ
គឺលំ
ដូេចនះ
ប់ៃនករទទួលបនសមតថភព គឺ
កនុងករណីសមតថភពមួយែដលបង្ហញេចញ ចេទរួ ចកនុ ងខណៈែដលលំ ប់ េលខេរៀងរបស់ ធតុ ទំ ង យៃន
បណុ្ត ះប ្ត លមិ ន្រតូ វគន ទំ ង្រសុ ងនឹ ងលំ ប់ េលខេរៀងេនេពលេធ្វើករ គួរេរៀបចំលំ ប់មួយែដលអនុញញតឲយករសិក មនភពរលូនគួរជទីេពញចិត។ ្ត
ដូចគនេនះែដរ េន កនុងករណីសមតថភពែដលបង្ហញេចញ នូ វេសចក្ដីលម្អិតទក់ទងនឹងលំ ប់សកមមភព ត់ េរៀន។ ពក់ព័នធនឹងរយៈេពលៃនករ
មរយៈ
ថ នភព
ជករល្អកុងករផ្ដ ន ល់
ត់ េរៀន េគេធ្វើករប៉ ន់្របមណជភគរយពី រយៈេពលស្រមប់
ធតុនីមួយៗៃនសមតថភព។ និយយឲយខ្លី រយៈេពលសរុបស្រមប់សិក សមតថភពមួយ្រតូវបនែបង ែចករ ងធតុទំងអស់ែដលផគំុបនជសមតថភពេនះ។ េទះករប៉ ន់ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
ម នេនះជករ្រប ្ដ លវ ិជជជីវៈ
ក់្របែហល 42
មគគុេទទសក៍៤
ក្ដី ក៏ មន្របេយជន៍ស្រមប់អនកបណុ្ដ ះប
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
្ដ លែដលេធ្វើែផនករគរុេកសលយែដរ។
ឧទហរណ៍ ខងេ្រកម េនះគឺ ពក់ ព័ នធ នឹ ងសមតថភព ទូ េទ «បងករករប៉ះ ពល់ ដល់ សុខភព
សុវតថិភព និង ងកយទំងមូលេនកនុងករ ្ឋ នសំណង់» ែដលសមតថភពេនះ្រតូវបនបង្ហញេចញ មរយៈ
ថ នភព។
ឥដ្ឋ-ជងកំ េបរ។
ឧទហរណ៍េនះ្រតូវបនដក្រសង់ េចញពីមគគុេទទសក៍ៃនកមមវ ិធីសិក
ជងេរៀប
ដំេណើរករពិេសសៃនសមតថភព េយង
ម
រសំ ខន់ ៃនករ
ត់ េរៀនែផ្អក េលើ សមតថភព េនះ
យកល្អ េយើ ង្រតូ វបង្ហញឲយ
ចបស់ពីធតុទំង
យៃនសុខភព និងសុវតថិភព កនុងអំឡុងេពលសិក សមតថភពនីមួយៗ េដើមបីឲយ កមមសិក ករ ី្របកន់យក កបបកិរ ិយសុវតថិភព។ មរយៈេពលេវ ៃនករ ត់េរៀនខ្លីែតេទៀង ទត់
កមមសិក ករ ីនឹង
ច្របកន់យក
បណុ្ដ ះប ្ដ លែបបស្រមុក។ ទក់ទងនឹងរយៈេពលស្រមប់ ករ
កបបកិរ ិយែដលរ ំពឹងទុក
មន្របសិទភ ធ ពេ្រចើ នជងវគគ
ត់ េរៀន យកល្អគួរែបងែចកេទ
មសមម្រតដូចតេទ៖
ធតុៃនសមតថភពទី១ ៖ ៣០% ធតុៃនសមតថភពទី២ ៖ ៦០% ធតុៃនសមតថភពទី៣ ៖ ១០% មយ៉ ងវ ិញេទៀត ទក់ទងនឹងករ្រប្រពឹតិេ្ត ទៃនសកមមភព រក នូ វលំ
ត់េរៀន េទះបីជមនករែណនំ ឲយ
ប់ េលខេរៀងេនកនុ ងស្តង់
ក៏
បណុ្ដ ះប ្ដ លស្រមប់ ធតុ ទំ ងបី ៃនសមតថភពេនះ ថ នភពដំេណើរករពិត្របកដពក់ព័នន ធ ឹងធតុនីមួយៗមិនែមន្រតូវេធ្វើេឡើងឲយ្រតូវ ម
ក៏ េ
យ
លំ
ប់ទំង្រសុង
ផទុយេទវ ិញ អនកបណុ្ដ ះប ្ដ ល្រតូវអនុវត្តយក ចនំកមមសិក ករ ីឲយអភិវឌ ជំនញ និង កបបកិរ ិយែដលេ ទុក
និងបន្តបនទប់គនេនះែដរ។
ដំ េណើរករ ែដលខ្លួនយល់ថ បនេ្រចើ នបំផុត។
18
ចំេណះដឹងពក់ព័នន ធ ឹងសមតថភព
ែផនក េនះបង្ហញចំ េណះដឹ ងពក់ ព័ នធ នឹ ងសមតថភព ស្រមប់ េរៀបចំែផនករលម្អិតែដលអនកបណុ្ដ ះប
ែដល
ចេ្របើ ជចំ ណុ ចចប់ េផ្ដើ ម
្ដ លនឹង្រតូវេធ្វើេដើមបីេរៀបចំករបណុ្ដ ះប
ចំេណះដឹងពក់ព័នន ធ ឹងសមតថភពជអនកកំណត់អតថន័យនិងសកមមភព
អនកេរៀន្រតូវេធ្វើ េដើមបី
ក់ដំេណើរករ និងធនករវ ិវឌ សមតថភព។
កបបកិ រ ិយ និងករយល់ដឹង
ឬសកមមភពករងរ
ចំ េណះដឹងទំងេនះគឺជទិដ្ឋភពបញ ជ ក់សក្ដនុពលមយ៉ ងរបស់សមតថភព។ 18 អតថបទេនកនុងែផនកេនះគឺែកស្រមួលេចញពីជំពូក៧ៃនឯក
កមមសិក (ឯក
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ឬជីវ ិត
ជីព
មួយ។
េ្របើជចំណុចេគល
រេឈមះថ មគគុេទទសក៍េគលគំនិតបេងកើត និងករេរៀបចំ
រករងរ) េកបិក ្រកសួងអប់រ ំ កម ន្ត និងកី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
ត់េរៀនសំខន់ៗ ែដល
គឺជមូល ្ឋ ន្រគឹះៃនសមតថភព
ិ ័ យេផ ងៗ ែតម្ដង ។ មនន័ យថជចំ េណះដឹ ង ជំ នញេនកនុ ងវ ស ែដលនឹងអនុញញតឲយបំេពញបន្រតឹម្រតូវនូវករងរ
្ដ ល។
ឆនំ២០០៨ ឯក
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
រេយងេលខ ២៣
្ដ លវ ិជជជីវៈ
43
មគគុេទទសក៍៤
ស្រមប់ករ
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ត់េរៀនែដល្រតូវេធ្វើេដើមបីទទួលបនសមតថភព
ែដលអនកបណុ្ដ ះប
្ដ ល្រតូវស្រមបស្រមួល
ែដលសថិតកនុងករបណុ្ដ ះប
មត្រមូវករេ
មួយ
េហើយក៏ជសំេណើអបបបរម
យែឡកៗពី គនរបស់អនកេរៀន
្ដ ល។
ផ្លូវស្រមប់ កំណត់ចំេណះដឹងពក់ព័នន ធ ឹងសមតថភព ចំេណះដឹ ង្រតូវបនកំណត់េឡើងេ
យេផ្ដើមេចញពី ធតុទំង
យៃនសមតថភព។ េយើងក៏
មលកខណៈវ ិនិ ច័យ ឆ ៃនលទធផលេ្រជើសេរ ើសស្រមប់ សមតថភព ែដលបង្ហញេចញ
យកលំនំ
ឬ្រកុម
ច
មរយៈ
កបបកិ រ ិយផងែដរ ប៉ុែន្ត្រតូវេជៀស ងករដូចគនេបះបិទេពក។ ករសរេសររ ឹតតបិតែបបេនះទក់ទង ចេធ្វើឲយមនករយល់ថករសិក គឺកំណត់្រតឹ មខ្លឹម
នឹងចំេណះដឹង
មពិតគឺមិនែមនដូេចនះេឡើយ។ ចំេពះសមតថភពបង្ហញេចញ ទំង
យៃនសមតថភព
េយើង
ចយកលំនំ
ម
រ ែដលនឹង្រតូវ យតៃម្ល ែត ថ នភពវ ិញ េ្រក ពីធតុ
មរយៈ
ថ នភពៃនករ
ក់ដំេណើរករ
និងលកខណៈ
វ ិនិច័យ ឆ ៃនករចូលរួមេនកនុងវ ិធី
្រស្ត។ េនេពលសរេសរអំពីចំេណះដឹងពក់ព័នន ធ ឹងសមតថភពមួយ
មូ ល ក៏ដូចជពី្របជជនេគលេ
ផងែដរ។
េគ្រតូវគិតពី រយៈេពល
ត់េរៀនសមតថភពេនះ ទី
ដូេចនះ ករវ ិភគអំពីសមតថភព្រតូវេធ្វើេឡើង ែដនវ ិ
លភព និងពី
ំងសមតថភពេនកនុងស្តង់ មរេបៀបមួយែដល
រសំខន់ របស់ ។ ករវ ិភគេនះ្រតូវែត
បណុ្ដ ះប
្ដ លទំង
ចឲយេគកំណត់បនចបស់ពី
ចឲយេគេធ្វើករកំ ណត់យ៉ងចបស់
ស់ពីអីែ្វ ដលទមទរ េដើមបីេ្របើ ្របស់សមតថភពមួ យគួរជទី េពញចិត្ត។ ដូេចនះ ចំេណះដឹងពក់ព័នធ នឹងសមតថភពេ្រប បដូចជសមពយឥ ៉ ន់ែដលអនកេរៀន្រតូវមន
េដើមបីេ្របើ្របស់សមតថភពដូចែដល
បនកំណត់។ ជទូេទ ចំេណះដឹងទំងេនះគឺ ចំបច់ស្រមប់ ធតុនីមួយៗៃនសមតថភព។ េនេពលែដលកេន មធតុ ៃនសមតថភព ្រតូ វបនេរៀបចំ រួច ល់ ដឹងពក់ព័នធនឹងសមតថភពទំងមូល។
េគនឹង
េគ
ច
ក់ បែនថម ចំេណះ
ក់ចំេណះដឹងទំងេនះេនចុងបញចប់ៃនបញជី
េ្រកម
ពកយថ «ស្រមប់ សមតថភពទំងមូល»។ ចំេណះដឹ ងទំង និង្រតូវ
យ ែដលមនេនកនុងបញជី្រតូវមនទំនក់ទំនងជមួយទីផ រករងរ េហើយ មសកមមភពរបស់អនកេធ្វើករ េនេពលចូលកនុងទី ផ រករងរ។ ប៉ុែន្តចំេណះដឹងទំងេនះមិន
ចំបច់ត្រមូវឲយ នឹងលុបេចល
ចេមើលដឹង និង ស់បនេនះេឡើយ ពីេ្រពះថេបើមនករណីដូេចនះែមនេយើង
កបបកិរ ិយឬជំនញជេ្រចើ នទក់ទងនឹងករពិចរ
េ្រកមេនះគឺ សុទែធ ត
ដូេចនះ
ចំេណះដឹងខង
ចទទួលយកបន ៖
●
ដឹងពី
●
េធ្វើករងរមនភពមចស់ករ
●
។
ច
រសំខន់ ៃនភព្របកដ្របជពីគុណភពករងររបស់ខួន ្ល
ស្រមបខ្លួនេទនឹងលកខខណ្ឌពិេសសៗ។ មន រសំខន់ កុងករែដល្របកដថ ន
្រគន់ សមនឹង្រតូវ
ចំេណះដឹងែដលមនេនកនុងបញជីមនអតថន័យ្រគប់
ត់េរៀនេនកនុង្រកបខ័ណ្ឌៃនករបណុ្ដ ះប
េរៀប ប់ធមម
ៃន«ធតុតូចៗ»របស់សមតថភពេនះេឡើយ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្ដ ល។ ដូេចនះ
មិនែមន្រគន់ែតជករ
ប៉ុែន្ត ្រតូវែតអនុញញតឲយេគេរៀបចំ ែផនករ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
44
មគគុេទទសក៍៤
និងសកមមភព
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ត់ េរៀនសមបូរែបប េហើយែប្លកៗ្របកបេ
យអតថន័យស្រមប់ អនកេរៀន។ ចំេណះដឹង
្រតូវមនភពែប្លកៗ និងរួមបញូច លនូ វចំេណះវ ិជជ ជំនញ ករយល់ដឹង និង បំ ផុតស្រមប់ ដំេណើរករ
កបបកិ រ ិយ ែដលចំបច់
ត់ េរៀនេដើមបីេឆពះេទទទួលបនសមតថភព។ ប៉ុែន្តេយើង្រតូវេជៀស ងករ
េរៀប ប់លម្អិតេពកពីចំេណះដឹងជេ្រចើនែដលមិនសូវសំខន់។ ចំេណះដឹ ងពក់ព័នធនឹងសមតថភព្រតូវបនកំណត់េឡើងេ ែដលរ ំពឹ ងទុកេ
យអនកេរៀន េ
យេផ្ដើមេចញពី
កបបកិរ ិយ
យេ្របើកិរ ិយស័ពទសកមម និងកមមបទផទល់ឬមិនផទល់។
មទម្លប់ េគ
ក្រមិតចំនួនចំេណះដឹង្រតឹម៥ឬ៦ស្រមប់ ធតុនីមួយៗៃនសមតថភព។ ឧទហរណ៍ខងេ្រកមេនះគឺជករដក្រសង់ ពីចំេណះដឹ ងពក់ព័នន ធ ឹងធតុទី១
ៃនសមតថភព
«្របមូលព័ ត៌មនពក់ព័នន ធ ឹងសុខភព និងសុវតថិភពេនកនុងករ ្ឋ នសំណង់ » របស់សមតថភព«បងករ ករប៉ះពល់ដល់សុខភព សុវតថិភព និង ងកយទំងមូលេនកនុងករ ្ឋ នសំណង់ » កនុងមគគុេទទសក៍ 19 គរុេកសលយៃនកមមវ ិធីសិក ជងេរៀបឥដ្ឋ - ជងកំ េបរ ។ ចំេណះដឹងពក់ព័នន ធ ឹងសមតថភព ធតុទី១ ៖ ្របមូលព័ត៌មនពក់ព័នន ធ ឹងសុខភព និងសុវតថិភពេនកនងករ ្ឋ នសំណង់ ុ ដឹងពី ចបប់ និងបទបញញ តិទ ្ត ំង
យពក់ព័នន ធ ឹងសុវតថិភព េហើយែដលអនុវត្តេលើករ្របកបមុខរបរ។
គ ល់្របភពព័ត៌មនទក់ទងនឹងសុខភព និងសុវតថិភពេនកនុងករ ្ឋ នសំណង់។ សញញបំភឺផ ្ល ូវ្ល
ែដលផ្ដល់ ព័ ត៌ មនេលើ វ ិ
សញញបំ ភ្លឺ ផូ្ល វគឺ ជ ករចង្អុ លបង្ហញ
ចំ េណះដឹងទំង
ចមនទំនក់ទំនងជមួយវ ិ
យពក់ព័នន ធ ឹងសមតថភពមួយ។
អនុ វត្ត ចំ េណះដឹ ង
ម ញកនុ ងករអនុ វត្ត ចំ េណះដឹ ងេនកនុ ង ថ នភព រ ែដល្រតូវនិយយេយង មចំ េណះដឹងែដលបនកំណត់យក។
ខងេ្រកមេនះជឧទហរណ៍ស្ដីពីសញញបំភឺ្លែដលបង្ហញខ្លឹម មរយៈ
កបបកិរ ិយ
និងបង្ហញេចញ
្រសង់ េចញពី មគគុេទទសក៍គរុេកសលយៃនកមមវ ិធីសិក ●
េដើ មបីេចះដំេឡើងែខ បនទត់
មរយៈ
សញញបំភឺគ ្ល ឺ
ថ នភព។
ឧទហរណ៍ទំងេនះដក
៖
ករេ្រជើសេរ ើស្របេភទែខ បនទត់
ករត្រមឹម
យសុវតថិភពៃនែខ បនទត់។
េដើ មបីេចះ ផ្ដល់ និងទទួល្របតិកមម សញញបំភឺគ ្ល ឺ ៖ លកខណៈសមគល់ៃន្របតិកមមមន្របេយជន៍ ករេបើកគំនិត ក្រមិតៃនករអត់ឱន ភព
●
រពក់ព័នន ធ ឹងសមតថភព ែដល
ជងេរៀបឥដ្ឋ - ជងកំេបរ។
ែខ បនទត់ ករតេម្លើងែខ បនទត់េនេលើ្រជុងេឈើ កររត់ េ ●
លភពៃនែដន
ឬជមួ យក្រមិ តៃនភពសមុ គ
ត់ េរៀន ឬក៏ជមួយខ្លឹម បង្ហញេចញ
លភពឬេលើ ្រពំ ែដន
ចទទួល
រមមណ៍ដឹង។
េដើ មបីេចះ ផ្លស់បូរ្ដ និងេរៀបចំសមភរេលើស សញញបំភឺគ ្ល ឺ ៖ វ ិធី
19 ពកយកមមវ ិធីសិក េ្របើេនទីេនះគឺមនន័យេសមើនឹងស្តង់ មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
បណុ្ត ះប
្រស្តៃនករចប់កន់ករងរ
្ត ល
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
45
មគគុេទទសក៍៤
ករ
ក់សមភរទំង
យទុកកនុងឃ្លំង និងករ្របមូលកេមទចកមទី។
គ ល់សញញែដលេគ្រពមេ្រព ងគនេ្របើកុងប្ល ន ង់
េដើ មបីេចះ
●
បនទត់្រតង់ គំនូសឆនូតៗ ម្រត ្ឋ ន រូបតំ េដើ មបីេចះ
●
សមភរថមីឬភព
សញញបំភឺគ ្ល ឺ ៖ គំ នូស
សញញបំភឺគ ្ល ឺ
៖
ភពសមុគ ម ញៃនករងរ និងលកខខណ្ឌបំេពញករងរមនភពថមី្រស ង៖
ចេធ្វើអីម ្វ ួ យែដលមិនធ្លប់ដឹងពី មុន។
េដើ មបីេចះ បេងកើត ងេកង សញញបំភឺគ ្ល ឺ ៖ ្របេភទេផ ងៗៃន ងេកងេទ
ម្របេភទៃនធនឹមនិង
ជញ ជ ង ំ ករបញូជ នព័ត៌មនេដើមបីបេងកើត ងេកង។ េនេពលេធ្វើករកំណត់សញញបំភឺ្ល េគ ចំបច់្រតូវគូសបញ ជ ក់អីែ្វ ដលជក់
ក់ និងសំខន់បំផុត
ស្រមប់ចំេណះដឹងនីមួយៗ។ នឹ ង្រតូ វេធ្វើ េឡើ ងេ
េយើង្រតូវចងចំទុកកនុងចិតថ ្ត ករពិពណ៌នដ៏លម្អិតបំផុតអំពីខឹម ្ល
យអនក បណុ្ដ ះប
មិនែមនេដើមបីជំនួសែផនករលម្អិត ្របធនបទទូ
រ
្ដ ល។ ដូ ចចំ េណះដឹ ង ពក់ ព័ នធ នឹ ងសមតថភព ែដរ សញញបំភឺគ ្ល ឺ ែដលអនកបណុ្ដ ះប
េនះេឡើយ។ ្របសិនេបើេគ្រតូវសរេសរខ្លឹម កនុងខ្លឹម
ងសង់
ង េលខបង្ហញពីទំហំ។
ស្រមបខ្លួននឹងលកខខណ្ឌពិ េសស
រយៈេពលផលិតកមមខី្ល ●
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
្ដ ល្រតូវេធ្វើមុននឹងបេ្រង នេមេរៀនរបស់ខួន ្ល រៃនសញញបំភឺេ្ល នះ គឺេគ្រតូវសរេសរ េឡើងេ យេ្របើ
យ បញ ្ហ និងករណីែដលេ្រជើសេរ ើស គឺមិនែមនេរៀប ប់លម្អិតពីចំណុចទំង
យេន
រ ឧទហរណ៍ និយមន័យ។ល។េនះេឡើយ។ ជចុងេ្រកយ
សញញបំភឺម ្ល ិន្រតូវេ្របើស្រមប់ បញ ជ ក់ពីលទធផលេ្រជើ សេរ ើសែដលបនរ ំពឹងទុក
ដូចេនកនុងលកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ៃនលទធផលេ្រជើ សេរ ើសេនះេឡើយ។ េគសរេសរពីសញញបំ ភឺេ្ល
យេ្របើ នម
សញញបំភឺេ្ល នកនុងបញជីសេងខបខ្លីៗ។
្ណ ះស្រមប់
ស័ពទ ជទូេទគឺមិនមនេ្របើ កិរ ិយស័ពទេទ េហើយក្រមមនជឃ្លេពញេលញ ជធមម
ស់។ េគេ្រចើនែត
េគក្រមិតចំ នួនសញញបំភឺ្រ្ល តឹ មបីឬបួនប៉ុេ
ក់
ចំ េណះដឹងមួយពក់ព័នធនឹងសមតថភព។ ឧទហរណ៍ខងេ្រកមេនះបង្ហញពី សញញនំបំភឺៃ្ល នធតុទី១ សុខភព សុវតថិភព
សិក
និងសុវតថិភពេនកនុងករ ្ឋ នសំណង់»
និង ងកយទំងមូលេនកនុងករ ្ឋ ន
ជងេរៀបឥដ្ឋ – ជងកំេបរ។
ចំេណះដឹងពក់ព័នន ធ ឹងសមតថភព
ៃនសមតថភព ងសង់»
«្របមូលព័ត៌មនពក់ព័នន ធ ឹង «បងករករប៉ះពល់ដល់សុខភព
េនកនុងមគគុេទទសក៍គរុេកសលយកមមវ ិធី
សញញបំភឺ្ល
ធតុទី១ ៖ ្របមូលព័ត៌មនពក់ព័នន ធ ឹងសុខភព និងសុវតថិភពេនកនុងករ ្ឋ នសំណង់ ដឹងពី ចបប់ សុវតថិភព
និងបទបញញ តិែ្ត ដលពក់ព័នន ធ ឹង ធនធនទក់ទងនឹងែផនកចបប់។ េហើយែដលអនុវត្តេលើករ្របកបមុខ ្របភពឯក
របរ។
សិទិធ និងករណីយកិចរច បស់អនកេធ្វើករ។
ដឹង្របភពព័ត៌មនពក់ព័នន ធ ឹងសុខភព សុវតថិភពេនកនុងករ ្ឋ នសំណង់។ មគគុេទទសក៍វ ិធី
រេយង។
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
និង ឯក
រ និងទំព័រ
ំងែទរែណត។
មនុស -ធនធន សមគម សហជីព។ ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
46
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
កររួមផ ំគនរ ង្របភពព័ត៌មន និង
ថ នភពជួប
្របទះេនកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ។ សកមមភពបេ្រង ន និងេរៀន េនកនុងែផនកេនះ គឺជករែណនំពីសកមមភពបេ្រង ន និងេរៀន ែដល្រតូវបន យតៃម្លថមន ្របសិទធភពបំផុត េ យេយងេទ ម្របេភទចំ េណះដឹង និងធតុទំង យពក់ព័នន ធ ឹងសមតថភព។ គឺជករ្របកសពីសកមមភពបេ្រង ន
(អនកបណុ្ដ ះប
្ដ ល)
និងសកមមភព
ត់ េរៀន
(អនកេរៀន)
ែដលនឹង្រតូវេធ្វើេឡើងេនេពលេរៀបចំ េមេរៀន និងេនេពលដំេណើរសកមមភព។ ករេ្រជើសេរ ើសសកមមភពបេ្រង ន និងសកមមភព
ត់ េរៀន្រតូវបនេធ្វើេឡើងេ
ទំហំ្រកុម មេធយបយសមភរ និងជំនួយែផនកទំនក់ទំនងែដលមន (ឯក បង្ហញ ភពយន្ត។ល។)។ េគ
យេយង
ម
របេចចកេទស រូបស្រមប់
ច្របមូលផ្ដំុសកមមភពបេ្រង ន និងេរៀនកនុង្របេភទទូេទចំនួន៣ ៖
●
្របេភទសកមមភពែដលែផ្អកេលើទ្រមង់ េផ ងៗៃនបទបង្ហញរបស់្រគូ
●
្របេភទសកមមភពែដលបេងកើតឲយមនករពិភក
●
្របេភទសកមមភពែដលែផ្អកេលើករ
ឬករងរជ្រកុម
ត់ េរៀនេរៀងៗខ្លួន។
សកមមភពបេ្រង នែដលេ្របើ ញឹកញប់ ជងេគ គឺបទបង្ហញពី្រគូ បទបង្ហញែបបអន្តរកមម ករ េលើកឧទហរណ៍បង្ហញ ករសិក
មករណី ករេរៀន
មរយៈករេ
ះ្រ
យបញ ្ហ និងករងរេន
ិ ្របមូ ល ផ្ដំុ សកមមភព កនុ ងមនទី រពិ េ ធន៍ ឬេនកនុ ងេ ងជង ។ ចំ ែណកសកមមភព ត់ េរៀនវ ញ ែដលេគ ក់ ឲយអនក េរៀនេដើ មបី ជួ យពួ កេគេនកនុ ងដំ េណើ រករ ត់ េរៀន។ ជឧទហរណ៍ េយើងេឃើញ មនករបេងកើតលំ
ត់ ឬករងរេរៀងខ្លួនឬជ្រកុម កិចចពិភក ជ្រកុមតូចៗ។ល។ េដើ មបីស្រមួលដល់ករកំណត់សកមមភព ត់ េរៀន និងបេ្រង ន ងមួ យែដលបញ ជ ក់ពី
តួនទីរបស់អនកបណុ្ដ ះប
្ដ ល និងតួនទីរបស់អនកេរៀន ្រតូវបនបង្ហញេនកនុងឧបសមព័នធ៣។
ែណនំគរុេកសលយ។
គឺជសកមមភពែដល្រតូវបនេរៀបចំេឡើង
ករែណនំបង្ហញពី សកមមភពបេ្រង ននិងេរៀន
បនសមតថភពេគលេ
្រតូវបនសរេសរកនុងជួ រឈរទី ៣ៃន
និងជវ ិធី ស្រមួលដល់ករទទួល
។
ចំ េណះដឹ ងនី មួយៗពក់ ព័នធនឹងសមតថភព្រតូ វបំ េពញបែនថម េ មនសញញបំភឺ្ល ែដលេគ
ង
ក់ឲយ។ េបើចំបច់ េគ
ែតមួយ េដើមបីស្រមួលដល់ករ
យសកមមភព
ច្របមូលចំេណះដឹ ងជេ្រចើ ន
ត់ េរៀន។
ត់ េរៀនែដល
ក់េនកនុងសកមមភព
្រកុមផលិតកមម្រតូវេគរពលកខខណ្ឌដូចតេទ េដើមបីបេងកើតសកមមភពបេ្រង ន និងេរៀន ៖ ●
ធនពីភពជក់
ក់ ៃនសកមមភពេធៀបនឹងចំេណះដឹ ងមួយឬេ្រចើន
សមតថភព។ េតើសកមមភពេនះ
ចធនពីករ
និងធតុទំង
យៃន
ត់ េរៀនែដល្រតូវេធ្វើេឡើងែដរេទ? គួររ ំលឹកថ
ចំ េណះដឹងមួយចំនួនពក់ព័នន ធ ឹងករទទួលបនភពបុិន្របសប់ែផនកចិត្ត-ម៉ូ្រទីស ឬែផនកសងគមរមមណ៍ ទមទរនូវសកមមភពសិក ●
េរៀបចំសកមមភពយ៉ ងសំបូរែបប
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
ែដលអនកេរៀនេដើរតួនទី សកមមបំផុត។
េធ្វើយ៉ង
បំផុសឲយមនករចប់
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
រមមណ៍
្ដ លវ ិជជជីវៈ
និងជំរញ ុ ឲយ 47
មគគុេទទសក៍៤
មនករសិក ែបប្រ ●
●
យកចិតទ ្ត ុក
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
វ្រជវ។
ក់ពីបញ ្ហ ្របឈមពក់ព័នន ធ ឹងលកខខណ្ឌរូបធតុ និងសមភរ (េមើ ល្របធនបទេនះ
េនកនុងមគគុេទទសក៍េរៀបចំគរុេកសលយ និងសមភរឧបេទស)។ ក់សកមមភពែដលអនកបណុ្ដ ះប ្ដ លេដើរតួយ៉ងសកមម (ដូចជករេធ្វើបទបង្ហញ) ឆ្លស់គន ជមួយសកមមភព
ត់េរៀន ែដលអនកេរៀនេដើរតួធំជងេគ។
ឧទហរណ៍ខងេ្រកមេនះគឺ ជសកមមភពបេ្រង ន
និងេរៀនអំពីចំេណះដឹងពក់ព័នន ធ ឹង
សមតថភព និងសញញបំភឺ្ល ែដល្រតូវបនបង្ហញមុនេនះ។ ឧទហរណ៍េនះដក្រសង់េចញពីមគគុេទទសក៍ គរុេកសលយៃនកមមវ ិធីសិក ជងេរៀបឥដ្ឋ – ជងកំេបរ។ ចំេណះដឹងពក់ព័នន ធ ឹង
សញញបំភឺ្ល
សកមមភពបេ្រង ន
សមតថភព
និង
ត់
េរៀន
ធតុទី១ ៖ ្របមូលព័ត៌មនពក់ព័នន ធ ឹងសុខភព និងសុវតថិភពេនកនងករ ្ឋ នសំណង់ ុ ដឹងពី ចបប់
និងបទបញញ តិែ្ត ដល ធនធនពក់ព័នធនឹងែផនកចបប់។ ករបង្ហញឯក
ពក់ព័នន ធ ឹងសុវតថិភព
ករអេញជើញ គមិនជំនញជំនញ
េហើយ ្របភពេយង។
និងករណីយកិចរច បស់អនក ។
ែដលអនុវត្តេលើករ្របកបមុខ
សិទិធ
របរ។
េធ្វើករ។
ករផ្លស់បូរេយបល់ ្ដ គនរ ងអនក
េរៀន ប គ ល់្របភពព័ត៌មនទក់ទង នឹងសុខភព
ឯក
រេយង។
រ និងទំព័រ
គមិនជំនញ និងអនកបណុ្ដ ះ
្ដ ល។
ំងែទរ-ែណត ករេធ្វើបទបង្ហញេ
យអនក
បណុ្ដ ះប ្ដ ល។ វ្រជវ្របភពព័ ត៌មន មនុស -្របភពធនធន សមគម ករ្រ
និងសុវតថិភពេន ។
កនុងករ ្ឋ នសំណង់។
េ
សហជី ព។
យអនកេរៀន។
កររួមផ ំរ ង្របភពព័ត៌មន និង ករចូលរួមរបស់អនកេរៀនកនុងករ ថ នភពជួប្របទះេនកនុង
មជឈ ្ឋ នករងរ។
បេងកើត ្រ
ថ នភពពក់ព័នធនឹងករ
វ្រជវព័ត៌មនជក់
ស្រមប់
ក់
ថ នភពពិេសសមួយ
ែដលជួប្របទះេនកនុងមជឈ ្ឋ ន
ករងរ។
កនុងទំព័របន្តបនទប់េទៀត េយើងនឹងេឃើញកិចែច ណនំែផនកគរុេកសលយចំនួនពី រ ែដលដក្រសង់ េចញពីមគគុេទទសក៍គរុេកសលយៃនកមមវ ិធី សិក ពី ជងេរៀបឥដ្ឋ – ជងកំេបរ។ កិចចែណនំគរុេកសលយ ទី១គឺ ពក់ព័នធនឹងសមតថភពែដលបង្ហញេចញ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
មរយៈ
កបបកិរ ិយ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
េហើយទី ២គឺពក់ព័នន ធ ឹង
្ដ លវ ិជជជីវៈ
48
មគគុេទទសក៍៤
សមតថភពែដលបង្ហញេចញ
មរយៈ
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ថ នភព។ កិចែច ណនំគរុេកសលយ
សមតថភព ៖ ដំេឡើងរនទ េលខ ៖ ៣
រយៈេពល
មុខងរ និងទី
ត់េរៀន ៖ ៣០ េម៉ ង
ង ំ សមតថភព
េយើងែណនំគួរ
ក់សមតថភពេនះេនកនុងវគគបណុ្ដ ះប
្ដ ល។
សិស នឹងមនជំនញរួចេទេហើយ
េនកនុងករចប់កន់សមភរ េហើយនឹង ចយល់បនចបស់ពី រសំខន់ ៃនគុណភពកនុងករតេម្លើង រនទ។ សមតថភពេនះគមនទំនក់ ទំនងេ យផទល់ជមួយសមតថភពដៃទេទៀតេនកនុងវគគសិក េទ េហើយ ក៏មិនចំបច់ស្រមប់ ករឈនេទរកសមតថភពេផ ងេទៀតែដរ។ េនះនឹងអនុញញតឲយសិស េធ្វើករតេម្លើងរនទេទ
ខ្លឹម
ររបស់សមតថភព
មលកខខណ្ឌ និងលកខណៈែដលមន្រ
ប់ ក៏ដូចជ
មករលម្អិតែដលេគនឹងផ្ដល់ឲយ។ ដំេណើរករ
ច់េ
យែឡកៃនសមតថភព
ជករែណនំ េយើងគួរែតែបងែចកេពលេវ
ៃនករ
ត់េរៀនេទ
មសមម្រតដូចតេទ ៖
១. ករតេម្លើង្រគឹះ្រទ ៖ ២០% ២. ផគំុ និងតេម្លើងេ្រគ ងេផ ងៗរបស់រនទ ៖ ១៥% ៣. ដំេឡើងសមភរ និងេ្រគ ងសុវតថិភព៖ ៤០% ៤. េរៀបចំ្រចកចូល ៖ ៥% ៥. េរ ើរនទ ៖ ២០% េ
យែឡក ទក់ទងនឹងលំ
ធតុទី៣ និងទី៤
ប់ៃនករទទួលបនធតុេផ ងៗៃនសមតថភព ករ
ចេធ្វើេឡើង
មលំ
ប់ដូចបង្ហញខងេលើ ឬ
ច
ត់ េរៀនទក់ទងនឹង
ក់ប្រញ ច សគន។ ករ
ត់ េរៀន
ទក់ទងនឹងធតុទី៥្រតូវេធ្វើេឡើងចុងេ្រកយេគ។ ចំេណះដឹងពក់ព័នន ធ ឹង
សកមមភពបេ្រង ន និង
សញញបំភឺ្ល
ត់
េរៀន
សមតថភព ធតុទី១ ៖ ករេ្រជើសេរ ើសរនទ ១.១ ែបងែចក្របេភទរនទ
បំពង់ទីប, រ ំកិលេឡើងចុះ,
េ
ចល័ត, េលើជេណើ្ដ រ, អត់្រតង់,
បញ ច ំង
េលើេជើ ងម៉ ែវង, ដំ េឡើងជប់នឹង
ប
កែន្លង, េលើធឹម ន , េលើ ចល័តេលើកង់វ ិល
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
យេ្របើ ឯក
រស្រមប់
្ល យ អនកបណុ្ដ ះ
្ដ លនឹងបង្ហញ្របេភទរនទ
ងែដក, ខុសៗគន។ េ
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
យករេធ្វើលំ
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ត់ សិស ែបង
49
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ែចក្របេភទរនទ។ ១.២ ែបងែចកទមងន់សំខន់ៗ របស់រនទ
រ បុំង េ យមនជំនួយឯក ខ្លឹមេឈើ ៖ Epinette nE1, Douglas, pruche de l'Est, pruche ស្រមប់បញ ច ំង ្ល យ ករផ្ដល់ de sapin។ ព័ត៌មនេ យអនកបណុ្ដ ះ ទំហំ ៖ ៥០មម X ២៥០មម ប ្ដ លស្ដីពីបទ ្ឋ នសំខន់ៗ។ មិនទន់េធ្វើឲយស។ ករផ្លស់បូ្ដរេយបល់រ ងសិស ទមងន់ ៖ និង្រគូ។ - ៣៥០គក/ែម៉ ្រតកេរ ៉ ស្រមប់ ១,៨ម - ២០០គក/ែម៉្រតកេរ ៉ ស្រមប់ េលើសពី១,៨ម - ១២០គក/ែម៉្រតកេរ ៉ ស្រមប់ ២,៤ម
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
50
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
កិចែច ណនំគរុេកសលយ (ត) ចំ េណះដឹងពក់ព័នធនឹង
សញញបំភឺ្ល
សកមមភពបេ្រង ន និង
សមតថភព
ត់ េរៀន
១.៣ ែបងែចកករេ្របើ្របស់ ្របេភទរនទនីមួយៗ
បំពង់ទីប ៖
េ
- ស្រមប់ ករ ្ឋ នធំៗ
ស្រមប់ បញ ច ំង
- ស្រមប់ ៃផទ
េផ្ដើមេចញពីករអនុវត្តេ្របើ ្របស់
- ស្រមប់ កំេ
ត ងៃន
ពន
- ស្រមប់ េម្រទទមងន់ធងន់ រ ំកិលេឡើងចុះ៖ ចូលបនខងកនុងឬខងេ្រក
- េ្របើ េ
យៃដ កមពស់៣០ម
- េ្របើេ
យម៉ សុីន កមពស់៩០ម
យមនជំនួយពីឯក
្ល យ និងេ
រនទ្របេភទនីមួយៗផ្ដល់េ អនកបណុ្ដ ះប
រ យ យ
្ដ ល។
ករផ្លស់បូរេយបល់ ្ដ គនរ ង សិស និង្រគូ។
ធតុទី២ ៖ ដំេឡើង្រគឹះ្រទ ២.១ ែបងែចក្របេភទឧបករណ៍
្រគឹះ្រទជបនទះេឈើ ្រកស់ េបតុង េ
្រទរនទ
ដី
មលកខខណ្ឌបេ្រមើ
ប្រមស់។
យមនជំនួយពីឯក
ស្រមប់ បញ ច ំង
ប់ ។
រ
្ល យ ករែបង
កំណល់។
ែចក្របេភទឧបករណ៍្រទរនទ
កំណល់វ ិល។
េ
្រប
ប់េលើក
ក់េ្របើវ ីស។
យអនកបណុ្ដ ះប
្ដ ល។
ករផ្លស់បូរេយបល់ ្ដ គនរ ង
សិស និង្រគូ។ ២.២ ចំ
ំ ធតុទំង
យ
ែដល ៉ ប់រងលំនឹង និងទ្រមរនទ
កំណល់កង់ េជើងតេ្រម ប
េ
យមនជំនួយពី
បង់បញ់ឬជនទល់ពីចំេហៀង
ឯក
ឧបករណ៍ទប់កង់វ ិល ករេបះ
ករពនយល់ពី
យុថកទប់ទមងន់ បេងគល
លំនឹង និងទ្រមរនទ។
េមជញ ជ ំង ្រសយូវកបំងកបល
–
សំណួរជក់
ជញ ជ ង ំ បនទះក្ដរ្រទតូច កូនថ្លឹង
–
បំពង់ ទីបេផ្អបជប់គន រនធស៊ក
ករផ្លស់បូរេយបល់ ្ដ គនរ ង
សិស និង្រគូ។
រស្រមប់ បញ ច ំង
្ល យ
រសំខន់ៃន ក់ របស់សិស
ែខ និង្រសយូវស្រមប់ ែខ រ ៉តឬែខ កប ែខ កប េហើយស្រមប់ សមតថភពទំងមូល ៖ ដឹងវ ិធនករសុវតថិភពចំបច់
ករេ្របើ្របស់ែខ កប វ ិធីករពរ េ
ស្រមប់ករងរេនទី ខពស់
ករធ្លក់ ចុះ សំ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
យមនជំនួយពីឯក
ញ់សុវតថិភព ស្រមប់ បញ ច ំង
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
រ
្ល យ ករ 51
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ែខ ្រក ត់សុវតថិភព ែខ
ពនយល់េ
យអនកបណុ្ដ ះ
េឈៀងសុវតថិភព
ប
វ ិធីចូល្រតឹម្រតូវ
សុវតថិភព។
្ដ លអំពីវ ិធនករ
- ករផ្លស់បូរេយបល់ ្ដ គនរ ង សិស និង្រគូ។
- សំណួររបស់សិស ។
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
52
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
កិចែច ណនំគរុេកសលយ សមតថភព ៖ ្របឈមមុខេធៀបនឹងមុខរបរ េលខ ៖ ១
រយៈេពល
មុខងរ និងទី
ត់េរៀន ៖ ៣០េម៉ ង
ង ំ របស់សមតថភព
សមតថភពេនះទទួលបនមុនេគ
េដើមបីអនុញញតឲយកមមសិក ករ ីអភិវឌ ទស នទូ េទ
ស់ទំងេលើករអនុវត្តមុខរបរ ទំងេលើកមមវ ិធី សិក ។
និងចបស់
ចឲយកមមសិក ករ ីេជៀស ងកំហុសឆគង
ៃនករត្រមង់ទិសស្រមប់ វ ិជជជីវៈ និងបញ ជ ក់ពីករេ្រជើសេរស ើ របស់ខួនកន់ ្ល ែតខ្លំងែថមេទៀតឬក៏លុប
េចលវ ិញ
ំងពីដំបូង។
ករែដលទទួលបនគំនិតជរួមមួយ គឺអនុញញតឲយកមមសិក ករ ីងយ្រសួលបេងកើតទំនក់ទំនងែដល មនរ ងករ្របកបមុខរបរ និងករ
ត់ េរៀនេ្រត មទុកកនុងកមមវ ិធី។ វ ិធី
ឆនទៈកន់ែតខ្លំង េហើយបនទប់មកអនុេ្រគះដល់ករ វ ិធី
្រស្ត
ច់ េ
ក់បញូច លករ
្រស្តេនះេធ្វើឲយសិស មន
ត់ េរៀនែប្លកៗ។
យ ែឡកៃនសមតថភព
ជករែណនំ េគគួរែតែបងែចករយៈេពលៃនករ ១. រុករកមុខរបរ និងករបណុ្ដ ះប
ត់ េរៀន
មសមម្រតដូចតេទ ៖
្ដ ល ៖ ៣៥%
២. េ្រប បេធៀបលកខខណ្ឌទមទររបស់មុខរបរជមួយលកខណៈសមបត្តិរបស់ខួន ្ល ៖ ៥០%
៣. សិក េទេលើលទធផលៃនករពិចរ េ
យែឡក េយើងគួរែតេគរព
ករបណុ្ដ ះប
៖ ១៥%
មលំ
ប់របស់ធតុទំង
យ ដូចែដលសរេសរេនកនុងស្តង់
្ដ ល។
ចំេណះដឹ ងពក់ព័នធនឹង
សញញបំភឺ្ល
សកមមភពបេ្រង ន និង
សមតថភព ្ដ ល
ក់សមតថភពេធៀបនឹងមុខរបរ មូលេហតុ ែដល្រតូវមន ប
្ដ ល
ៃនករបណុ្ដ ះ
ចទទួលទិននន័យទក់ទងនឹង មុខរបរ និងករបណុ្ដ ះ
ប
្ដ ល។
សមតថភពេនះ។ ករបណុ្ដ ះប ករបណុ្ដ ះប យកចិតទ ្ត ុក
ថ នភព
្ដ លបឋម និង
វ ិស័យសំណង់ ជពិេសសករ
្ដ លបន្ត។
្របកបមុខរបរជជងេរៀបឥដ្ឋ-
ក់ េមើល
ករយកចិត្តទុក
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
េផ្ដើមេចញពីករបេងកើត
រសំខន់ៃន ែផ្អកេលើព័ត៌មនទក់ទងនឹង
លកខខណ្ឌៃនករទទួល ៖ ករ
បរ ិយកសអំេ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ត់
េរៀន
១. រុករកមុខរបរ និងករបណុ្ដ ះប និងស្តង់
ៃន
ក់
្ដ ប់
យផល
ជងកំ េបរ េធ្វើឲយកមមសិក ករ ី បនដឹងពីលកខណៈរបស់ទីផ រ ករងរក៏ដូចជ្របេភទ និងលកខ ខណ្ឌទមទរេដើមបី្របកប
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
53
មគគុេទទសក៍៤
ចំ
ប់
រមមណ៍ ករ្របមូល
ផ្លូវចិតល ្ត ្អ ក់កុងករែចក ន
រ ំែលកករយល់េឃើញពីមុខរបរ
បង្ហញករយល់េឃើញរបស់ខួន ្ល និង
ករងរេនះផងែដរ។
ថ នភពផ្លូវកយ និង េផ្ដើមេចញពីទិននន័យ្របមូលបន កមមសក ករ ីនឹង្រតូវចូល
រមមណ៍ យកចិតទ ្ត ុក
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
្ដ ប់ករយល់េឃើញរបស់
ជមួយអនកេផ ងេទៀតកនុង្រកុម។ អនកេផ ងេទៀតឲយបនេ្រចើន។
ពិភក ពីករយល់េឃើញរបស់ ពួកេគអំពីមុខរបរេនះេនកនុង
ជំនួប្រកុម។
កិចែច ណនំគរុេកសលយ (ត) ចំេណះដឹងពក់ព័នន ធ ឹង
សញញបំភឺ្ល
សកមមភពបេ្រង ន និង
សមតថភព
ត់េរៀន
២. េ្រប បេធៀបលកខខណ្ឌទមទររបស់មុខរបរ ជមួយលកខណៈសមបត្តិរបស់អនកេរៀន មរយៈកិចចពិភក
ែបងែចកភពខុសគនរ ងពកយ
និយមន័យងយៗ ៖
បុិន្របសប់ សមបទ
ជំនញ ៖ លទធភពៃនករបង្ហញ បេងកើត
កបបកិរ ិយ និងចំេណះវ ិជជ។
កបបកិរ ិយមួយេឡើងវ ិញ , សមបទ ៖ ចរ ិតធមមជតិ ,
និងករ
ថ នភពេផ ងៗ េធ្វើឲយ
េបកខជនរកេឃើញេ
យខ្លួនឯងពី សមបទ ជំនញ និងពីចំ ប់
កបបកិ រ ិយ ៖ លទធភពមន
រមមណ៍របស់ពួកេគស្រមប់
្របតិកមមតបតវ ិជជមន ឬអវ ិជជមន មុខរបរជជងេរៀបឥដ្ឋ-ជង េទនឹង
ថ នភព
មួយ ។
ែបងែចកភពខុសគនរ ង
លកខណៈសមគល់សំខន់ៗរបស់
វ ិធី
វ ិធី
និងវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព ្រស្តែបបបុ ណ។
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព
េធៀបនឹងវ ិធី
្រស្តែបបបុ ណ
៖ គរុេកសលយ ករ យតៃម្ល ករ េរៀបចំ ។ល។
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
កំេបរ។ មរយៈព័ត៌មនសម្រសប និង ករ្របឡងេគរព
មស្តង់
ៃន
ករបណុ្ដ ះប ្ដ ល អនុញញតឲយ ពួកេគយល់កន់ែត្របេសើរេឡើង ពីករត្រមង់ ទិស និងករទមទរ របស់គេ្រមងបណុ្ដ ះប
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
្ដ ល។
54
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ងទី៤ ជំនួយស្រមប់បុគល គ ក ិ បណុ្ដ ះប
្ដ ល
េទះមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ្រតូវបនចត់ទុកជឯក រ ែដល ចេ្របើ ក៏បនមិនេ្របើ ក៏បន យ ផ្ដល់ព័ត៌មន និងករែណនំមនអតថ្របេយជន៍ េហើយ មិនែមនជឯក រត្រមូវជចំ បច់
េ ក៏ េ
យ ក៏ មិ នែមនថគមនទី
ំ ងសំ ខន់ េនកនុ ងដំ េណើ រករ
ែកត្រមូវេឡើងវ ិញេនះែដរ។
ស្តង់
អនកបណុ្ដ ះប
ក់ អនុ វត្ត សង ្ត ់
បណុ្ដ ះប ្ដ លថមីឬ នដំបូងស្រមប់ជួយដល់ករងរ ក់ដំេណើរកររបស់
គឺជជំ
្ដ ល និងរបស់្រកុមករងរគរុេកសលយៃន្រគឹះ
ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល។ ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព ចំណុចទី 1 គឺ ថ នភពនិងត្រមូវ
ចំណុចសំខន់បំផុតទំងពីរៃនវ ិធី
កររបស់ទីផ រករងរ េហើយចំ ណុចទី ២គឺករេធ្វើអន្ត គមន៍ជមួយអនកេរៀន។ កិចច្របឹ ងែ្របងេធ្វើេឡើង េដើមបីឆុះបញ ្ល ច ំង
ថ បនគរុេកសលយ
និងករបណុ្ដ ះប
និងេគរពលកខណៈសមគល់មុខរបរមួយេនកនុងឯក
ចនឹងគមន្របេយជន៍
្ដ ល
ករងរបនេ្រចើ នបំផុត
្របសិនេបើ មិន
ចនំេទដល់វ ិធី
ែដលអនុញញតឲយអនកេរៀនទទួលបនសមតថភព មែត
ចេទរួចេទេនះ។
សកមមភពរបស់អនកបណុ្ដ ះប
្ដ លគឺសំខន់
ស់ េ
រេកើតេចញពីវ ិធី
យ
្រស្ត
្រស្តគរុេកសលយ
និងចូលេទកនុងទីផ រ
រែតភពជំនញរបស់គត់ែផនក
បេចចកេទស សមតថភពេរៀបចំសកមមភពបេ្រង ននិងេរៀន េហើយនិងករស្រមបស្រមួលសកមមភព ទំងេនះេ
យេមើលេទេលើលកខណៈសមបត្តិ
និងសមតថភពស្រមបខ្លួននិងកររ ីកចេ្រមើនរបស់អនក
េរៀន។ េ
យមិនេធ្វើករបង្ហញពី វ ិធី
្រស្តៃនករបេងកើតស្តង់
យកមកនិយយសុីជេ្រមេនកនុងមគគុេទទសក៍វ ិធី
េរៀបចំែផនកគរុេកសលយ
និងសមភរ
្រស្តទី៦
ែដលជ្របធនបទមួយនឹង្រតូវេលើក
ទស នទន
េយើងកត់សមគល់ថក្រមិត
គរុេកសលយ្រតូវែតមនទំនក់ទំនងយ៉ ងស្អិតលមួតនឹង
និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍
និងខ្លឹម
ររបស់មគគុេទទសក៍
ថ នភពទូេទ លកខណៈសមគល់ និងលកខណៈ
ិ ជ ជី វៈ អនក បណុ្ដ ះប ្ដ លទំ ងអស់ ្ដ ល។ េនកនុងករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ជ ្រតូ វដឹ ងឲយបន ចបស់ នូ វសមតថភព ទំ ងអស់ ទក់ ទងនឹ ងមុ ខរបរែដលពួកេគបេ្រង ន េហើយ្រតូវ
សមបត្តិរបស់អនកបណុ្ដ ះប មនបទពិេ ពិេ ស្តង់
ធន៍កុងករអនុ ន វត្តផទល់មួយចំ នួនផងែដរ។ ប៉ុែន្តករេរៀនសូ្រតពីមូល ្ឋ ន្រគឹះ និងបទ
ធន៍ គរុេកសលយរបស់អនកទំងអស់េនះគឺ ថមីៗ
្របេភទជំនួយែដលផ្ដល់ឲយ
ចែ្រប្របួលេ្រចើន។
និងឯក
យុទធ
្រស្តៃនករបេងកើត
រស្រមប់ ពួកេគេ្របើ ្របស់នឹង្រតូវគិតពីភពជក់
ែស្ដងមួ យេនះ។ េ
យមនវត្តមនរបស់អនកបណុ្ដ ះប
្ដ លែដលធ្លប់ទទួលករអប់រ ំ េហើយែដលេចះចបស់ពី
សមតថភពពក់ព័នន ធ ឹងករ្របកបមុខរបរែដល្រតូវបេ្រង ន និងែដលបនទទួលករេរៀបចំ ខួន្រតឹ ្ល ម្រតូវ (ករបណុ្ដ ះប ្ដ លថនក់ម វ ិទយល័យ ្ដ លេ្រត មបែនថម) េហើយែដលមនធនធនគំ្រទ និងេពលេវ េ្រត មទុកស្រមប់
ស្រមប់ ្របកបមុខរបរថមីរបស់ពួកេគជអនកបណុ្ដ ះប ឬករបណុ្ដ ះប
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្ដ ល
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
55
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
េធ្វើបចចុបបននភពចំេណះដឹងរបស់ខួន ្ល ទំងែផនកបេចចកេទស ក៏ដូចជែផនកគរុេកសលយ េនះ នឹងមិន
ចំបច់ចំ
យថមពលេ្រចើ នេទេលើករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយល្អឥតេខចះ
បេងកើតសមភរឧបេទសែដលេរៀបចំ ្រតឹម្រតូវេពកេនះេឡើយ។
ប៉ុែន្ត
និងេទេលើករ
ថ នភពែបបេនះគឺក្រមមន
ស់ េហើយជពិេសស មិនបង្ហញពីតថភពរបស់្របេទសកំពុងអភិវឌ ន៍ េនះេឡើយ។ អនកបណុ្ដ ះប
្ដ លមួយចំនួន្រតូវបនេ្រជើសេរ ើសឱយេធ្វើករងរ េយង
មបទពិ េ
ធន៍ទទួល
បនេនកនុងមុខរបរ។ ពួកេគេរៀនសូ្រតេន បនតិចជង១២ឆនំ មនករបណុ្ដ ះប ្ដ លតិ ចតួ ច ែផនក គរុេកសលយឬែផនក អប់ រ យ ំ ុ វជន េហើ យមនមេធយបយ តិ ចតួ ចេដើ មបី ទទួលបនឬេធ្វើបចចុបបនន
ភពចំ េណះដឹងពួកេគែផនកបេចចកេទសឬែផនកគរុេកសលយ។
េនកនុងបរ ិបទែបបេនះ មគគុេទទសក៍គរុេកសលយ សមភរឧបេទស និងសមភរ យតៃម្ល គឺ ជ ឧបករណ៍ដំបូង ែដល ចរួមចំែណកធនពីេជគជ័យៃនករបេងកើតស្តង់ ថមីមួយ។ ឯក រទំង េនះនឹង
ចយកមកេ្របើ ្របស់ទំងស្រមប់ ករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
ទំងស្រមប់ករេធ្វើែផនករ ករេរៀបចំនិងករបេងកើតករបណុ្ដ ះប
ករបំពក់បំប៉នអនកបណុ្ដ ះប
្ដ ល
្ដ ល។ ទស នទន និងករបេងកើត
មគគុេទទសក៍ គរុេកសលយ និង យតៃម្ល ជទូេទសថិតេនេលើករេរៀបចំរបស់ថនក់ក ្ដ ល ខណៈ េពល ែដលអនកបណុ្ដ ះប ្ដ លជអនកទទួលខុស្រតូវមុនេគកនុងករបេងកើតសមភរចំបច់ស្រមប់ករបណុ្ដ ះ
្ដ ល។ េនកនុងករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ គឺមនសមភរឧបេទសតិចតួច ែដល ច ក់ឱយអនក បណុ្ដ ះប ្ដ លេ្របើ្របស់ េហើយមយ៉ ងវ ិញេទៀតសមភរេនះជទូេទមនតៃម្លៃថ្ល េហើយមិនសូវសម ប
្រសបនឹង
ថ នភពរបស់្របេទសកំពុងអភិវឌ ន៍ ។
េនកនុង្របេទសទំងេនះ នឹងជករល្អេបើ ក់បែនថមករបេងកើតសមភរឧបេទស និង សមភរ យតៃម្លេទកនុងករផលិតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ។ វ ិធី ្រស្តេផ ងៗ ចនឹងបេងកើតេឡើង េដើមបីស្រមួលដល់ករងរទំងអស់េនះ។
ប
េលើសពីេនះេទៀត
េយើងគួរកត់សមគល់ពីករ
ក់ជ
្ដ ញនូវែផនកសំខន់ៗៃនមុខជំនញ ជំនួយ(ករផ្ដល់េសរ ីភព និងជំនួយែផនកហិរញញ វតថុ) និងករ
ស្រមបស្រមួលករងរផលិតរបស់អនកជំនញទំងេនះ រួមទំងករេ្របើ្របស់បេចចកវ ិទយព័ត៌មនវ ិទយ និងទំនក់ទំនងថមីៗ (TIC) េនេពលែដលមននិង ជួយគំ្រទកន់ែតល្អ្របេសើរដល់អនកបណុ្ដ ះប និងបទពិេ
ធន៍ មនក្រមិតកនុងករបណុ្ដ ះប
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
ចចូលបន។ កិច្រច បឹងែ្របង្របេភទេនះនឹង
្ដ ល
ច
ែដលមនករខ្វះខតែផនកគរុេកសលយ
្ដ លវ ិជជជីវៈ។
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
56
មគគុេទទសក៍៤
៥.
វិធី
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
្រស្តកងករបេងក នុ ត ើ ករេរៀបចំែផនករគរ ុេកសលយ
ករែបងែចកទំ នួ លខុ ស្រតូ វគន រ ងសមជិ ក្រកុ មអនក បណុ្ដ ះប
ភពរបស់ អនក បណុ្ដ ះប ប
ិ ី ទមទរនូ វវ ធ
្ដ ល
្ដ ល
និ ងករេរៀបចំ សកមម
្រស្ត មួយជស្វ័ យ្របវត្តិ និ ងមុឺ ងម៉ ត់ ពី អនក បណុ្ដ ះ
្ដ ល ្រកុមករងរែផនកគរុេកសលយ និងអនក្រគប់្រគង្រគឹះ េដើ មបីជួយគំ្រទករងររបស់ពួកេគ
េឡើង។ វ ិធី ● ●
្រស្តេនះែផ្អកេលើធតុដូចតេទ៖
ខ្លឹម
បណុ្ត ះប ្ត ល អងគករេលខកនុងករទទួលបនសមតថភព
រៃនស្តង់
ងកមមវ ិធីេពលេវ
●
●
វ ិធី
ថ នបណុ្ដ ះប ្ដ ល។ ្រស្តៃនករេរៀបចំ ែផនករគរុេកសលយ្រតូវបនេសនើ
ៃនករបេងកើតសកមមភពបណុ្ដ ះប
្ដ ល
ែដល្រតូវបនែណនំេនកនុង
មគគុេទទសក៍គរុេកសលយ េគលករណ៍គរុេកសលយ
●
គេ្រមងអប់រ ំ និងេគលបំណងគរុេកសលយកំណត់េ
●
ករែណនំគរុេកសលយ ចំេណះដឹង និងសញញបំភឺផ ្ល រភជប់នឹងសមតថភពនីមួយៗ
●
យុទធ
្រស្តៃនករ យតៃម្ល
យ្រគឹះ
ថ នអប់រ ំ
ទំងករ យតៃម្លេនេពលបណុ្ដ ះប
្ដ លក៏ដូចជករ យតៃម្ល
េនេពលបញចប់ ស្រមប់សមតថភពនីមួយៗៃនស្តង់
● ●
បណុ្ត ះប ្ត ល។ សុចចនករណ៍ និងលកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ៃនករ យតៃម្លអមេ យចំណុចថ្លឹងែថ្លងរបស់ នីមួយៗ ករពិពណ៌នវ ិញញ
េផ ងៗ និងស
កប្រតៃនករ យតៃម្ល
(ចំណុចបីចុងេ្រកយនឹង្រតូវបង្ហញលម្អិតេនកនុងមគគុេទទសក៍ វ ិធី
បេងកើតស្តង់
្រស្ត
ែដលនិយយពីករ
យតៃម្ល)។
ករេរៀបចំែផនករគរុេកសលយ ែដលេរៀប ប់ ខងេ្រកមេនះ រួមបញូច លករេ្របើ ្របស់ឯក
ទំងអស់ ែដលមនេនកនុង្រកបខ័ណ្ឌ ៃនករ ថ បនគរុេកសលយ។ – ករពិនិតយស្តង់ បណុ្ត ះប ្ត ល
រួមមនដំ
រ
ក់កលដូចតេទ៖
–
ករពិនិតយអងគករេលខៃនករទទួលបនសមតថភព និង
ងេពលេវ
ែដល្រតូវបនេសនើ
–
ព័ត៌មនស្ដីពីេគលករណ៍គរុេកសលយ គេ្រមងអប់ រ ំ និងេគលបំ ណងគរុេកសលយេសនើ េឡើង ករស្រមបស្រមួលសំេណើ និងករកំណត់មេធយបយែដលគួរយកមកេ្របើ េនកនុង
ករបេ្រង ន។ –
ែស្វងយល់ពីករែណនំ ែដលបង្ហញេនកនុងមគគុេទទសក៍ គរុេកសលយពក់ព័នធ ជ ពិេសស
ករែណនំគរុេកសលយ និងចំេណះដឹងពក់ព័នធនឹងសមតថភព។ –
ករកំណត់លំ
–
ករេរៀបចំ សមភរឧបេទសៃនករបេ្រង ន។
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ប់េលខៃនកមមវតថុបេ្រង ន និងករបេងកើតសកមមភព
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
ត់ េរៀន។
្ដ លវ ិជជជីវៈ
57
មគគុេទទសក៍៤
ដំ ប
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ក់កលទី១ ៖ ពិនិតយស្តង់
បណុ្ត ះប ្ត ល ដំេណើរករៃនករេរៀបចំ ែផនករគរុេកសលយ្រតូវចប់េផ្ដើមេឡើង
្ដ លយ៉ ងយកចិតទ ្ត ុក
ក់។
អនកបណុ្ដ ះប
ទំងអស់េដើមបីទទួលបនគំនិតរួមមួយ។ អនកបណុ្ដ ះប
បណុ្ដ ះ ្ដ លមនេពលេ្រចើ នកនុងករពិនិតយេមើលសមតថភព
្ដ ល្រតូវេផ្ដតករយកចិតទ ្ត ុក
េ
យករ
នស្តង់
ក់ ជពិេសសកនុងករពិ និតយេមើ លគំរក ូ មមវតថុៃនករ
បណុ្ដ ះប ្ដ លេដើមបីឲយដឹងចបស់ពីទំនក់ ទំនងរ ងសមតថភពពិេសស និងសមតថភពទូេទ ក៏ដូចជ ទំនក់ទំនងដំេណើរករែដល្រតូវបនបង្ហញ។ ដំ
ក់កលទី២ ៖ ពិនិតយអងគករេលខៃនែផនកែដល្រតូវបេ្រង ន អនកបណុ្ដ ះប
្ដ ល្រតូវេធ្វើករយល់ដឹងពីអងគករេលខៃនែផនកែដល្រតូវបេ្រង ន
សមតថភព
មិនចំបច់្រតូវករសមតថភពេផ ងេទៀតជមុន
បនចបស់ពីលំ ែដល ប
ប់ទូេទៃនករទទួលបនសមតថភព និងេមើលថសមតថភព
ចទទួលបនកនុងេពលដំ
អនកបណុ្ដ ះប
មនមុនសមតថភព
សមតថភព
ខ្លះែដល្រតូវឬ
លគន។
្ដ លក៏្រតូវវ ិភគផងែដរពី
្ដ លេសនើេឡើង េដើមបី
េដើមបីដឹងឲយ
ងេពលេវ
និងសកមមភពៃនករបណុ្ដ ះ
ចកំណត់កររ ីកចេ្រមើនេទមុខៃនដំេណើរករទទួលបនសមតថភព ែដល
្រតូវបនែណនំ។ ដំ
ក់កលទី៣ ៖ េធ្វើករែស្វងយល់ពីេគលករណ៍គរុេកសលយ គេ្រមងអប់រ ំ និងេគលបំណង
គរុ េកសលយែដលេ្រជើ សេរ ស ើ និ ងកំ ណត់ មេធយបយ ែដល អនកបណុ្ដ ះប
្ដ លទំង
ចយកមកេ្របើ បនេនកនុ ងករបេ្រង ន
យ្រតូវេធ្វើករែស្វងយល់ពីេគលករណ៍គរុេកសលយ ែដល្រតូវបន
បង្ហញេនកនុងមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ គេ្រមងអប់រ ំ និងេគលបំ ណងគរុេកសលយែដលេ្រជើសេរ ើស េ
យ្រគឹះ
ថ នអប់រ ំ
េធ្វើយ៉ង
កំ ណត់មេធយបយ ែដល ដំ
យកសំេណើទំងេនះេធ្វើជគំនិតឬព្រងីក បែនថមេទៀត
េហើយ
ចយកមកេ្របើ បនេនកនុងករបេ្រង ន។
ក់កលទី៤ ៖ ែស្វងយល់ពីករែណនំែដលបង្ហញេនកនងមគគ ុ ុេទទសក៍គរុេកសលយ ជ ពិេសសករ
ែណនំែផនកគរុេកសលយ និងចំេណះដឹងពក់ព័នន ធ ឹងសមតថភព ករែណនំ ែផនក គរុេកសលយ ស់ ស្រមប់េរៀបចំករបណុ្ដ ះប
ៃនសកមមភព
ត់ េរៀនែដល
ច
និ ងចំ េណះដឹ ងពក់ ព័ នធ នឹ ងសមតថភព ផ្ដល់ ព័ ត៌ មនសំ ខន់ ្ដ ល កំណត់ ខឹម ្ល
រសំខន់ៗ និងេ
ក់កលទី៥ ៖ កំណត់លំ
ផលិតសមភរស្រមប់សកមមភព មគគុេទទសក៍វ ិធី
ំ សកមមភពសំខន់ៗ
ក់ឱយអនុវត្ត។ ព័ត៌មនទំងេនះអនុញញតឱយេគបញចប់េស
គរុេកសលយ និងករែបងែចកែដនេធ្វើអន្ត គមន៍រ ងអនកបណុ្ដ ះប ដំ
ចំ
ប់េពលេវ ត់េរៀន
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្ដ ល និងអនកបណុ្ដ ះប
រ ីយ៉ូ
្ដ ល។
បេ្រង នកមមវតថុេផ ងៗ េរៀបចំសកមមភពបេ្រង ន និង
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
58
មគគុេទទសក៍៤
អនកបណុ្ដ ះប
អនកបណុ្ដ ះប
្ដ ល្រតូវេរៀបចំលំ
ប់ៃនករបេ្រង ន
្ដ លក៏្រតូវបេងកើតសកមមភពស្រមប់ ករ
ដំ
ក់កលទី៦ ៖ កំណត់យទ ុ ធ
្រតូវ
ក់អនុវត្ត
្ដ ល្រតូវកំ ណត់េពលេវ
េហើយេរៀបចំ ឧបករណ៍ យតៃម្លេទ ជទូ េទ
បំផុត។
្រស្តៃនករ យតៃម្លែដល
សម្រសបបំផុតស្រមប់ េធ្វើករ យតៃម្ល កំ ណត់ កិ ចចករ ែដល
បណុ្ត ះប
េ្រជើសេរ ស ើ
ច ស់ និ ងសេងកត េមើ លបន
មលកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ែដលបនេ្រជើសេរ ើស។
េទះបី អនក បណុ្ដ ះប
ចបស់ពីកមមវតថុៃនករបណុ្ដ ះប
ដំ
ត់ េរៀនផងែដរ។
្ដ លគឺ ជ អនក ទទួ លខុ ស្រតូ វែតមួ យែផនក ៃនករបណុ្ដ ះ
យ ក៏ ជករសំខន់ែដរែដលេគ្រតូវយល់ដឹងពីវ ិធី
្ដ លក៏េ
ែដលខ្លួនចង់បន
្រស្តសខ ំ ន់ៗ លកខណៈវ ិនិច័យ ឆ និងវ ិធី
ទ្រមង់ ៃនករ យតៃម្លែដ ល្រតូ វេ្របើ ្របស់
កនុងស្តង់
មេពលេវ
20
អនកបណុ្ដ ះប
ប
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
្រស្តទំងមូល េដើមបីយល់ឱយបន
្ដ ល សញញបំភឺ្ល សុចចនករណ៍ និងលកខណៈវ ិនិច័យ ឆ ៃនករ យតៃម្លេន
្ត លទំងមូល។
ក់កលទី៧ ៖ េ្រគងករេរៀបចំសមភរឧបេទស្រមប់ករបេ្រង ន អនកបណុ្ដ ះប
្ដ លនឹង្រតូវេធ្វើែផនករទក់ទងនឹងករេរៀបចំសមភរ
ស្រមប់ករបេ្រង នរបស់
ខ្លួន េ យែផ្អក មករចង្អុលបង្ហញែដលមនេនកនុងមគគុេទទសក៍ៃនករេរៀបចំែផនកគរុេកសលយ និង សមភរឧបេទស។
៦. ទ្រមង់មគគេទទ ុ សក៍គរ ុេកសលយ ទ្រមង់របស់មគគុេទទសក៍ គរុេកសលយ
ចមនេ្រចើ នស
្ឋ នេផ ងៗគន េហើយខ្លឹម
ររបស់ ក៏
ចខុសៗគនែដរ។ ខងេ្រកមេនះជករែណនំពីបញជីមតិកស្រមប់ មគគុេទទសក៍គរុេកសលយមួយ។ ៦.១. –
ទំព័រចំណងេជើង
–
ករបង្ហញទូេទពីមគគុេទទសក៍ (្របេភទ និងេគលបំ ណង)
–
េគលករណ៍គរុេកសលយែដល
–
គេ្រមងអប់រ ំ និងេគលបំណងគរុេកសលយ
–
ករបង្ហញទូេទពីសង ្ត ់
–
បញជីសមតថភព (
–
ករបង្ហញអំពី
–
20 ដំ
បញជ ម ី តិកគំរ ូ
ងេពលេវ
ក់េសនើ
បណុ្ត ះប ្ត ល ងសេងខប សូមេមើលឧបសមព័នធ៤)
ងេពលេវ ែដលេសនើ
ក់កលេនះ្រតូវបនបង្ហញលម្អិតេនកនុងមគគុេទទសក៍វ ិធី
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តទី៥ ទស នទន និងករបេងកើតស្តង់
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
យតៃម្ល
59
មគគុេទទសក៍៤ –
ករបង្ហញពីកិចចែណនំគរុេកសលយ
–
កិចែច ណនំគរុេកសលយ (កិចែច ណនំគរុេកសលយមួ យស្រមប់ សមតថភពមួយ)
–
ព័ត៌មនបែនថម េបើមន (
ករេរៀបចំគរុេកសលយ)
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
មរយៈឧទហរណ៍ េស
រយ ី ៉ូស័យ ្វ ភពហិរញញ វតថុទក់ទងនឹង
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
60
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ឧបសមព័ន១ ធ ករស្រមបវ ិធី នវ ិធី
ជំ ភិនភគវ ិស័យ
្រស្ត
ករវ ិភគ
ជំ
បណុ្ដ ះ ប
មគគុេទទសក៍ គរុេកសលយ
នវ ិធី
្រស្ត
មវ ិស័យ
ស្តង់
និងបឋម
សមតថភព
ថ នភព
ករងរ (AST)
មគគុេទទសក៍ េរៀបចំ
អភិវឌ ន៍ែផនកគរុេកសលយ
ស្តង់
មុខរបរ ករវ ិភគ
សិក
្ដ ល
ែផនកទី ៣
ថ នភពមុខរបរ
ថ នភពទីផ រករងរ
កមមវ ិធី
មមគគុេទទសក៍ របស់អងគករ OIF
ែផនកទី ២
ែផនកទី ១
ថ បន
គេ្រមង
ថ នភព
មគគុេទទសក៍ យតៃម្ល
ករសិក
មេសៀវេភៃនករ
ករងរ (AST)
និងករសិក បឋម
្រស្ត
បណុ្ដ ះ ប
្ដ ល
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
យតៃម្ល
បញជី យនម សមតថភព
មមុខរបរ មគគុេទទសក៍ គរុេកសលយ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ស្តង់
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
មគគុេទទសក៍ េរៀបចំ
61
មគគុេទទសក៍៤
ឧបសមព័ន២ ធ
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ 21
កំណត់ត្រមូវករៃន
ថ នភពថមី
ផ្លស់ប្ដូរឥរ ិយបថនិង
កបបកិរ ិយ
យតៃម្លករផ្លស់ប្ដូរ
វ ិភគធតុៃន
ថ នភព
កលបងវ ិធីេ
ក់
ស្រមបនឹង
ះ្រ
ថ នភពថមី
យ
បូកសរុបលទធផល េ
ះ្រ
េ្របើ្របស់គំនិតៃចន
យបញ ្ហ
្របឌិត យល់ដឹងធតុៃន
អនកេរៀន
ថ នភព
ចូលកនុងកររុករក
ក់អនុវត្តគំនិតៃចន្របឌិតផទល់ខ្លួន
ទំនក់ទំនង
េ្របើ្របស់ព័ត៌មន ផ្ដល់
អនុវត្ត
ម រតីទំនួល
ខុស្រតូវ េធ្វើករវ ិភគរ ិះគន់
រ
យតៃម្លលទធផលៃនករទំនក់ទំនង
បង្ហញពីករេប្ដជញចិត្ត េធ្វើសកមមភពេ
យឯក ជយ
េគរព្រកមសីលធម៌
21 គំនូសបំ្រពួញដក្រសង់ពីជំពូក៨ៃនមគគុេទទសក៍សីព ្ដ ី ទស នទន និងករបេងកើតកមមវ ិធីសិក េកបិ ច ឆនំ២០០៨ ឯក
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រកសួងអប់រ ំ កី
និងកម ន្ត
រេយងេលខ២៣។
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
62
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ 22
ឧបសមព័ន៣ ធ សកមមភព
តួនទី របស់អនកបណុ្ដ ះប
បទបង្ហញែបបសននិសីទ
បង្ហញេមេរៀន
្ដ ល
តួនទី របស់អនកេរៀន
េផទ ងផទត់ករ េ្របើ សកមមភព
យល់របស់អនកេរៀន
្រ
្ដ ប់ គិត និងកត់
សួរសំណួរមួយចំនួន និង
េឆ្លើយសំណួរេផ ងេទៀត។ បទបង្ហញបំផុសសកមមភព
ផ្ដល់ករពនយល់
ឧទហរណ៍ េ្របើ សកមមភពគិត
បំផុសឲយមនសំណួរ
េធ្វើឱយអនក ពិភក
េរៀនចូលរួម។ បទបង្ហញពហុព័ត៌មន
េធ្វើបទបង្ហញេ
យេលើក
ឧទហរណ៍បង្ហញ
េធ្វើបទបង្ហញ េពលេនះ បេចចកេទស
សួរសំណួរមួយចំ នួន
និងេឆ្លើយសំណួរេផ ងេទៀត។ យេ្របើ
េ្របើ សកមមភពគិត
ឧបករណ៍ជេ្រចើន។ បទបង្ហញេ
ចូលរួម
ចូលរួមករ
ពិភក ។
េ្របើសកមម ែដលកនុងអំឡុង សេងកតករបង្ហញ េធ្វើករបង្ហញពី ភពគិត និងកត់្រ ។ ដំេណើរករ
ករ
្រប្រពឹតិ្តេទរបស់ឧបករណ៍ មួយ។ ករហ្វឹក
ត់
សិកខ
្រតួតពិនត ិ យករេ្របើ្របស់បេចចក
បង្ហញបេចចកេទសែដលេទើប
េទស និងែណនំករែតត្រមូវ។
្រតូវបង្ហញេឡើងវ ិញ។
បង្ហញ្របធនបទ បំផុស និង ែស្វងយល់ជមួយសមជិក ដឹកនំកិចព ច ិ ភក ។
េផ ងេទៀតកនុង្រកុម ពី្របធនបទ ែដល ក់ឱយ េ យចូលរួម កិចចពិភក ។
ែលបងេដើរតួ
បង្ហញកបួនខនតដំេណើរករ
កំណត់
ពយយមបេងកើតេឡើងវ ិញនូវ ថ នភពពិតជក់ែស្ដង
ថ នភពែដលអនកេរៀន
្របឈមមុខ
េ
យ
ផ្ដល់ឱយេគនូវ េ្របើ ្របស់តួនទីមួយ សេងកតនិង
ឧបករណ៍វ ិភគចំបច់ែដល ច យតៃម្លពីភព្រតឹ ម្រតូវៃន
យតៃម្ល
កបបកិរ ិយេនេលើ
ែផនកទំនក់ទំនងអន្តរបុគគល។
ករសេ្រមចែដលេ្រជើ សេរ ើស។
22 ដក្រសង់ពីឯក
រ ករបេងកើតកមមវ ិធីសិក វ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស េសចក្ដី្រពងដំេណើរករេរៀបចំែផនករគរុេកសលយ
េនកនុង្រកបខ័ណ្ឌវ ិធី
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្ត
មសមតថភព ្រកុងេកបិច ្រកសួងអប់រ ំ ១៩៩៦ ទំព័រ ១៨-១៩ េយងគនថនិេទទសេលខ៤៦
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
63
មគគុេទទសក៍៤
ករ្រ
ប់
ម
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
បង្ហញកបួនខនតៃនដំេណើរករ
សេងកត
យតៃម្លបតុភូត និង
វ ិភគចំបច់។
ែដលបនេធ្វើ។
និងផ្ដល់ឱយអនកេរៀននូវឧបករណ៍ ផលវ ិបកៃនករសេ្រមចចិត្ត េ ងជង
្រតួតពិនិតយករេធ្វើលំ
ជួយ េធ្វើលំ
ត់
ត់ែដល
ក់ឱយ។
អនកេរៀនែដលមនបញ ្ហ លំបក េ សិក
មករណី
យផ្ដល់ករពនយល់បែនថម។
បង្ហញ
ថ នភពលំបកមួយ
សិក ពី
េផ្ដើមេចញពីព័ត៌មនែដលពិ ពណ៌នពី ែស្ដង ធន៍
ថ នភពពិតជក់
ែតជសមមតិកមម
េដើមបី យតៃម្ល
នែដល្រតូវ ្របេភទបញ ្ហ វ ិភគទិ ននន័យ និង
បង្ហញជំ
យតៃម្លពី
ពនយល់ពីករ
ៃនបញ ្ហ
ថ នភពពិតជក់ែស្ដង ឬ្រគន់
េដើរ។ វគគចូលបនទប់ពិេ
ថ នភព
កលបងែដល
្រតូវេធ្វើ និង្រតួតពិនិតយវ ិធី
ថ ន ភពេនះ។
សេងកតបតុភូត
េផទ ងផទត់
្រស្ត សមមតិកមម េរៀបចំវ ិធនករ និង
របស់អនកេរៀន។
ចប់កន់ឧបករណ៍ចំបច់េធ្វើ បទពិេ
ធន៍
េរៀបចំរបយ
ករណ៍។ ករងរជ្រកុមតូចៗ
បង្ហញករងរ្រតូវេធ្វើ ្រតួតពិនិតយ ចូលរួមសកមមភពែដលែណនំ ករេធ្វើលំ
ត់ េផទ ងផទត់ក្រមិត េឡើងេនកនុង្រកុមតូចៗ។
របស់អនកេរៀន។ ករ
មេមើល
ឃុំ្រគងករងររបស់អនកេរៀន។
េរៀបចំេពលេវ
និងករងរ
របស់ខួន ្ល េធ្វើករងរ។ បទបង្ហញរបស់និស ិត
េធ្វើអន្ត គមន៍តិចតួច
ចផ្ដល់ េធ្វើករបង្ហញផទល់មត់េទកន់
េយបល់បនេនេពលចប់។
្រកុមេ
យេផ្ដើមេចញពីករ
និងករ្រ ករ្រ
វ្រជវ
អេងកត
អំឡុងេពលេរៀនដំ នីមួយៗ។
វ្រជវ។
េផទ ងផទត់សមមតិកមម ឬេធ្វើករបូក
េធ្វើជ្របភព-ធនធន ចំេណះដឹង
ន
ដឹកនំអនកេរៀន សរុបមួ យេលើ្របធនបទ េ ក់កល
អនុវត្តវ ិធី េ
្រស្ត្រ
យែឡក
វ្រជវ
យ ច់
សរេសររបយ
ករណ៍េ កត់្រ
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
យេនកនុងេនះមន ទុកលទធផល។
្ដ លវ ិជជជីវៈ
64
មគគុេទទសក៍៤
កមមសិក
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
េ្រជើសេរស ើ មជឈ ្ឋ នស័កិស ្ត ម
ចូលរួមសកមមភពែដលេកើត
េរៀបចំសកមមភព និង្រតួតពិនិតយ េឡើងេនកនុងកែន្លងមួយដូច
សកមមភពទំងេនះ។
មជឈ ្ឋ នករងរនេពលខង មុខ។
គេ្រមង
េធ្វើជមនុស - ្របភព េដើមបីជួយ អនុវត្តចំេណះដឹងេផ ងៗ អនកេរៀន
និង
េមើលករខុស្រតូវេលើ ជំនញែដលទទួលបនអំឡុង
សកមមភព។
េពលសេ្រមចភរកិចច សកមមភពមួយ
ឬមួ យែផនកៃន
ចំណុចទំងពីរេនះ។
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
65
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ឧបសមព័នធ ៤ ងសំេយគៃនស្តង់ គំរូ ប
ងសំេយគ្រតូវបនេរៀបចំេឡើងេ
្ដ ល ែដលបង្ហញេនកនុងមគគុេទទសក៍វ ិធី
បង្ហញសមតថភពទំង
យ
បណុ្ត ះប
្ត ល (ឧទហរណ៍)
យេផ្ដើមេចញពីអងគករេលខ វតថុបំណងៃនករបណុ្ដ ះ ្រស្តសីអ ្ដ ំពីសង ្ត ់ បណុ្ដ ះប ្ដ ល។ ករសំេយគេនះ
ក៏ ដូចជរយៈេពលៃនករបណុ្ដ ះប
្ដ ល
ែដលនំឱយទទួលបន
សមតថភពេនះ។ ចូរកត់សមគល់ថ េដើមបីឱយករបង្ហញមនភពងយ្រសួល េយើងមិនសរេសរឃ្ល េពញេលញៃនសមតថភពទំង
យេនះេទ ប៉ុែន្តេយើងេ្របើកេន មនមែដលសេងខបពី ។ ងសំេយគស្តង់
បណុ្ត ះប
្ត ល
ជងេរៀបឥដ្ឋ -ជងកំេបរ េលខកូដ ៖ ចំនួនសមតថភព ៖១៤ រយៈេពលសរុប ៖ ៩០០ េម៉ ង េលខេរៀង
រយៈេពល
សមតថភព
(េម៉ ង)
1
មុខរបរ និងករបណុ្ដ ះប
2
សុខភព និងសុវតថិភព
30
3
បយអ
30
4
រនទ
30
5
ករតេ្រម បជជួរ
120
6
ករតេម្លើង្រជុង
90
7
ប្លង់ និងមូល្របមណ
60
8
សំណង់ធមម
90
9
សំណង់
90
10
ករផ រ
45
11
សមភរ និងធតុែដលផលិតទុកជមុន
45
12
ឆប និងតេ្រម បថម
90
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្ដ ល
30
ុញ ំ ុ ំ
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
66
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
13
បំពង់ បង្ហុយែផ ង និងបតឡកេម្ដ
30
14
ករឈនចូលកនុងមជឈ ្ឋ នករងរ (កមមសិក )
120
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
67
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ងពនយល់ពកយ កយសពទ វ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើ
និយមន័យ វ ិធី
្រស្តែដលេផ្ដតជចមបងេលើករកំណត់សមតថភពែដលផ រភជប់នឹង
សមតថភព
ករ្របកបមុខរបរមួយ និងេផទរ េទកនុង្រកបខ័ណ្ឌៃនករងរ បណុ្ដ ះប ្ដ ល ឬកមមវ ិធីសិក ។
ក់ែតងស្តង់
សមតថភព
បណំុ្ដ ឬសំណុំរួមៃនចំេណះដឹង ជំនញ និង កបបកិរ ិយែដលអនុ ញញតឲយ េគបំ េពញេ យេជគជ័ យនូ វសកមមភព មួ យ ឬសំ ណំុ សកមមភព រួមមន ភរកិចច ឬសកមមភពករងរ។
សមតថភពពិេសស
សមតថភពែដលផ រភជប់េ
ឬេ
ផទល់េនកនុងបរ ិបទករងរ។
យែឡក
យផទល់នឹងករអនុវត្តភរកិចច
និងករវ ិវឌ
ចង់និយយអំ ពីទិដ្ឋភពជក់ែស្ដង កនុងករ អនុវត្ត មនែដនកំណត់ចបស់ ស់ និងផ រភជប់ផទល់នឹងករ្របកបមុខ
របរមួយ។ សមតថភពទូេទ
សមតថភពែដល្រតូវេទនឹងសកមមភពទូលំទូ ពីភរកិចច
យ ែដលមនកំ ណត់ហួស
ប៉ុែន្តជទូេទ រួមចំែណកកនុងករអនុវត្តភរកិចចទំងេនះ។
សកមមភពទំងេនះជទូេទដូចៗគនេនកនុងភរកិចចជេ្រចើ ន េហើយ េទេ្របើ េនកនុង
ថ នភពករងរជេ្រចើន។ ជ ធមម
ចេផទរ
ទមទរករសិក
អំពីលកខណៈ្រគឹះ។
កមមវ ិធី
សំណុំេគលគំនិត វ ិធី
្រស្ត ឯក
រ និងនីតិវ ិធី ែដលអនុញញតឲយមនករ
បេងកើតនូវវ ិធី បណុ្ដ ះប ករ យតៃម្លករសិក
្រស្ត ឬដំេណើរករ (វគគសិក ) បណុ្ដ ះប ្ដ ល។ េនកនុងករ ្ដ លវ ិជជជីវៈ េគេ ថ កមមវ ិធីវ ិធី ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភព។
ដំេណើរករែដលនំេឆពះេទេធ្វើករ យតៃម្លេលើករសិក ទិននន័យែដល្របមូល វ ិភគ និងបក្រ
េ
យេ្របើ
យ ស្រមប់ករសេ្រមចរបស់ែផនក
គរុេកសលយ ឬរដ្ឋបល។ មុខងរករងរ
បណំុ្ដ ៃនករងរ ឬករងរ-មុខរបរែដលបង្ហញនូ វសំណុំឯក ររួមមួយៃន សមតថភព និងសមតថកិចទ ច ក់ទងជមួយមុខរបរមួយ ឬវ ិជជជីវៈមួយ និង ែដល
ករ ប
ចចុះេនកនុងស្តង់
បណុ្ដ ះប
្ដ លែតមួយ។
ថ បនករបណុ្ដ ះ កេន មេគលនេយបយ ឧបករណ៍ និងវ ិធី ្រស្តវ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស ្ដ លវ ិជជជីវៈ និង ែដលអនុញញតឲយេគ ក់ដំេណើរករ េ យមនករស្រមបស្រមួល្រតឹម្រតូវ
បេចចកេទស
មគគុេទទសក៍វ ិធី
និងយ៉ ងចបស់
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
ស់ នូវវ ិធី
្រស្តៃនករបេងកើតេគលគំនិត េរៀបចំ អនុ វត្ត
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
68
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
និង យតៃម្លសកមមភពបណុ្ដ ះប ករ
ថ បនរេបៀបករ
្ដ ល។
សំណុំធតុផ ំេផ ងៗែដលអនុញញតឲយេគកំណត់េគលនេយបយជៃន ករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស បេងកើត េឡើង អនុវត្ត និងេធ្វើករ ែកស្រមួល្រកបខ័ណ្ឌចបប់ និងបទបញ ជ បេងកើតរចនសមព័នធ និងដឹកនំ
្រគប់្រគង
្របព័នធ្រគប់្រគងធនធនមនុស ហិរញញ វតថុ និងសមភរ ធនឲយមនករ ដំ េណើ រករករបណុ្ដ ះ ប
្ដ ល
ក់
្រពមទំ ងករ យតៃម្ល សមតថភពៃន
្របព័នធទំងមូល។ ករ
ឧបករណ៍ ឬវ ិធី
ថ បនែផនក
្រស្តនំេឆពះេទរកករបេងកើតេគលគំនិត ករេរៀបចំ និ ង
ិ ី សិ ក ករេធ្វើ បចចុ បបនន ភពជ្របចំ េលើ ក មម វ ធ
គរុេកសលយ
ឬស្តង់
បណុ្ត ះ ប ្ត ល ្រពមទំងមគគុេទទសក៍ គរុេកសលយ ែដលជួយស្រមួលដល់ករ ក់ដំេណើរករ ។
្របតិបត្តិករ
សកមមភពែដលពណ៌នអំពីជំ
នៃនករសេ្រមចភរកិចចមួយ។
នឹងដំ
ពិេសស តភជប់េទនឹងវ ិធី
ក់កលៃនភរកិចច ជ
បេចចក េទសែដលេគេ្របើ ្របស់
្រតូវេទ ្រស្ត
ឬទម្លប់ ករងរែដលមន្រ
និ ង
ប់
អនុញញតឲយេគបង្ហញបនចបស់អំពីដំេណើរករករងរ។ ដំេណើរករករងរ
េស៊រ ីៃនដំ
ក់កលមនលំ
ប់េរៀង្រតឹម្រតូវកនុងេពលេវ
មួយែដល
អនុញញតឲយេគទទួលបនលទធផលមួយ (ផលិតផល ឬេស កមម) ដំេណើរករបំែបកេចញ
ដំេណើរករែដលសថិតេនខងកនុងវ ិធី
្រស្តសមេហតុ ផលមួយែដល
អនុញញតឲយេគឈនេចញជបន្តបនទប់ពីករវ ិភគធតុែដលបនកំណត់ េទរកករកំណត់ ធតុថីេម
យបំែបកែខនងេចញបនជធតុបនទប់ពីអីព ្វ ី
មុន។ ចំេណះដឹងផ រភជប់
ចំេណះដឹងែដលកំណត់នវូ ករសិក សំខន់ៗ និងមនន័យ ែដលអនកេរៀន្រតូវ
នឹងសមតថភព
អនុវត្តេដើមបី
វ ិស័យបណុ្ដ ះប
្ដ ល
បណុ្ត ះប ្ត លេ យែផ្អកេលើករបំេពញគនេទវ ិញេទមកែផនក គរុេកសលយ និងរដ្ឋបល និងវតថុបំណងរ ងសមតថភពេផ ងៗែដលជធតុ
្របជុំសង ្ត ់
ផ ំៃនស្តង់ ភរកិចច
ក់ដេំ ណើរករ ឬធនឲយមនករវ ិវឌ របស់សមតថភព។
ទំងេនះ។
អំេពើែដល្រតូវេទនឹងសកមមភពចមបងៗ្រតូវបំេពញេនកនុងមុខរបរមួយ
ជ
ទូេទ អំេពើទំងេនះអនុញញតឲយេគពនយល់បង្ហញពី ផលិតផល និងលទធផល ៃនករងរ។
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
69
មគគុេទទសក៍៤
ឯក
ន ៃដមន
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
រេយង
ជញប័ណ្ណ23
1. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Construction, Briquetage‐maçonnerie, Rapport d’analyse de situation de travail, 1989, 37 p. 2. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Construction, Briquetage‐maçonnerie, Programme d’études, 1991, 86 p. 3. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Construction, Briquetage‐maçonnerie, Guide d’organisation pédagogique et matérielle, 1992, 63 p. 4. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. L’ingénierie de la formation professionnelle et technique, 2002. Cahier 1 Orientations, politiques et structures gouvernementales, 51 p. Cahier 2 Gestion centrale de la formation, 55 p. Cahier 3 Développement des programmes d’études, 40 p. Cahier 4 Mise en oeuvre locale de la formation, 69 p. 5. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Élaboration des programmes d’études professionnelles,Cadre général‐cadre technique, 2002, 23 p. 6. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Élaboration des programmes d’études techniques,Guide de définition des buts et des compétences d’un projet de formation, 2002, 27 p. 7. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Élaboration des programmes d’études professionnelles et techniques, Guide d’animation d’un atelier d’analyse de la situation de travail, 2002, 44 p. 8. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. La formation professionnelle et technique au Québec,Un système intégrant l’ingénierie de gestion et l’ingénierie de formation, 2002, 108 p. 9. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Programmes d’études préparant à l’exercice d’un métier semi‐ spécialisé, Guide administratif 2003‐2004, 2003, 15 p. et annexes. 10. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Politique d’évaluation des apprentissages, 2003, 68 p. 11. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. L’ingénierie de la formation professionnelle et technique, 2004, 209 p. 12. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. La ingeniería de la formación professionnal y técnica, 2004, 210 p. 13. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. The engineering of vocational and technical training, 2004, 176 p. 14. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Élaboration des programmes d’études professionnelles,Guide de conception et de production d’un programme, 2004, 78 p. 15. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. La prise en compte du développement durable dans les programmes d’études en formation technique, 2004, 55 p. 16. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Briquetage‐maçonnerie, programme d’études professionnelles, 2005, 72 p. 17. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Briquetage‐maçonnerie, référentiel pour l’évaluation des apprentissages, 2005, 118 p. 18. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Briquetage‐maçonnerie,guide d’organisation, 2005, 48 p. 19. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Cadre de référence sur la planification des activités d’apprentissage et d’évaluation, formation professionnelle, 2005, 106 p. 20. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Reconnaissance des acquis et des compétences en formation professionnelle et technique, cadre général – cadre technique, 2005, 21 21. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Analyse comparative de modèles de qualification 23
ន ៃដែដលមន
មគគុេទទសក៍វ ិធី
ជញប័ណ្ណផ្ដល់េ
យ្រកសួងអប់រ ំ កម ន្ត និងកី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
េកបិច
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
70
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
professionnelle, au Québec et dans d’autres États, 2005, 118 p. 22. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Élaboration des programmes d’études professionnelles, Élaboration des spécifications pour l’évaluation des compétences aux fins de la sanction 2008, 40 p. [Document de travail]. 23. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Guide de conception et d’élaboration d’un programme d’études, 2008, 92 p. [Document de travail].
ឯក
រេយងទូេទ
24. AUSTRALIAN QUALIFICATIONS FRAMEWORK (AQF) ADVISORY BOARD. Australian Qualifications Framework: Implementation Handbook, Fourth edition, 2007, 99 p. 25. BUREAU INTERNATIONAL DU TRAVAIL. Classification internationale type des professions, Genève, 1958, 280 p. 26. BUREAU INTERNATIONAL DU TRAVAIL. Travail décent et économie informelle, 2002, 83 p. 27. BUREAU RÉGIONAL de L’UNESCO à Dakar (BREDA). L’approche par compétences dans l’enseignement technique et la formation professionnelle, Bénin, Burkina Faso, Mali, 2006, 261 p. 28. COMMISSION EUROPÉENNE ÉDUCATION ET CULTURE. Le cadre européen des certifications pour l’éducation et la formation tout au long de la vie (CEC), 2008, 15 p. 29. DESCHÊNES, A.‐ J. et autres. Constructivisme et formation à distance. 30. DOLZ J., et E. OLLAGNIER (eds). L’énigme de la compétence en éducation, Bruxelles, 2002, De Boeck Université. 31. EURYDICE, DIRECTORATE GENERAL FOR EDUCATION AND CULTURE. Eurybase, The information database on Education Systems in Europe, Organisation du système éducatif en France, European Commission, 2006‐2007, 57 p. 32. GOUVERNEMENT DU NOUVEAU‐BRUNSWICK. Politique provinciale d’évaluation des apprentissages, L’évaluation au service de l’apprentissage, 2002, 18 p. 33. JOOSERY, Pradeep Kumar. TVET in Mauritius: a case study, 2006. 34. LEGENDRE, R. Dictionnaire actuel de l’éducation, 3e édition, Guérin, Montréal, 2005, 1554 p. 35. MONCHATRE, Sylvie. En quoi la compétence devient‐elle une technologie sociale? Réflexions à partir de l’expérience québécoise ‐ Comment l’approche par les compétences modifie la conception des programmes de formation professionnelle, Revue Française de sciences sociales, Formation‐Emploi, no 99, 2007. 36. NORTON, Robert E. Quality Instruction for the High Performance Workplace: DACUM. 1998, 7 p. 37. NORTON, Robert E. Quality Instruction Requires High Quality Materials: SCID, 1998, 8 p. 38. NORTON, Robert, E. DACUM. Handbook, Second Edition, Leadership Training Series no. 67, Ohio State University, Columbus, Center on Education and Training for Employment, 1997, 314 p. 39. NORTON, Robert, E. DACUM. Bridging the Gap between Work and High Performance, 1997, 90 p. 40. NORTON, Robert, E. Maintaining DACUM Quality, 1995, 4 p. 41. NORTON, Robert, E. DACUM and Tech Prep: Dynamic Duo, 1993, 23 p. 42. NORTON, Robert, E. SCID: Model for Effective Instructional Development, 1993, 14 p. 43. NORTON, Robert, E. Improving Training Quality by Avoiding the « What Errors » of curriculum development, 1993, 7 p. 44. ORGANISATION INTERNATIONALE DE LA FRANCOPHONIE. Évaluation externe du «programme d’appui aux politiques nationales de formation professionnelle et technique»: rapport synthèse, mars 2007, par CRC Sogéma (Canada‐Québec), Collection Suivi et évaluation, n° 11, 2007, 84 p. 45. PIGEASSOU, Jean, et Daniel VIMONT. La validation des acquis de l’expérience à l’éducation nationale, MEN, IGEN‐IGAENR, novembre 2005. 46. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION. Élaboration des programmes d’études professionnelles et techniques, Esquisse d’un processus de planification pédagogique dans le cadre d’une approche par compétences, 2002, 24 p. [Document de travail]. មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
71
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
47. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Pâtisserie, Programme d’études, 2005, 106 p. 48. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Élaboration des programmes d’études professionnelles, Guide de rédaction du guide d’organisation d’un programme d’études professionnelles, 2006, 34 p. [Document de travail]. 49. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT. Modèle d’adéquation formation‐ emploi 2006, volet régional, 2007, 300 p. 50. QUÉBEC, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION, DU LOISIR ET DU SPORT et EMPLOI‐QUÉBEC. Cadre de référence pour la production des études sectorielles en partenariat, 2005, 41 p. 51. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Cadre d’élaboration de programmes selon l’approche par compétences en formation professionnelle, version expérimentale, 2006, 21 p. 52. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide méthodologique pour l’élaboration de la nomenclature algérienne des emplois et métiers, version expérimentale, 2006, 45 p. 53. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Méthodologie générale pour la réalisation des études de planification, version expérimentale, 2006, 59 p. 54. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’élaboration d’un référentiel du métier, version expérimentale, 2006, 53 p. 55. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide de conception d’un projet de formation, version expérimentale, 2006, 38 p. 56. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’élaboration d’un programme d’études, version expérimentale, 2006, 83 p. 57. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’implantation d’un programme de formation, version expérimentale, 2006, 117 p. 58. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’évaluation d’un référentiel pour l’évaluation de sanction, version expérimentale, 2006, 21 p. 59. RÉPUBLIQUE ALGÉRIENNE DÉMOCRATIQUE ET POPULAIRE, MINISTÈRE DE LA FORMATION ET DE L’ENSEIGNEMENT PROFESSIONNELS, INSTITUT NATIONAL DE FORMATION PROFESSIONNELLE. Approche par compétences en formation professionnelle, Guide d’élaboration d’un référentiel pour l’organisation pédagogique et matérielle, version expérimentale, 2006, 48 p. 60. RÉPUBLIQUE DE GUINÉE, MINISTÈRE DE L’ENSEIGNEMENT TECHNIQUE ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Programme de formation, Maçonnerie, 2003, 112 p. 61. RÉPUBLIQUE DE GUINÉE, MINISTÈRE DE L’ENSEIGNEMENT TECHNIQUE ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide pédagogique, Maçonnerie, 2003, 190 p. 62. RÉPUBLIQUE DE GUINÉE, MINISTÈRE DE L’ENSEIGNEMENT TECHNIQUE ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide d’évaluation, Maçonnerie, 2003, 186 p. មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
72
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
63. RÉPUBLIQUE DU CAMEROUN, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT GÉNÉRAL, DIRECTION DE LA FORMATION ET DE L’ORIENTATION PROFESSIONNELLES. Guide de confection des référentiels de formation professionnelle, 2007, 44 p. 64. RÉPUBLIQUE TUNISIENNE, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION ET DE LA FORMATION, CENTRE NATIONAL DE FORMATION DE FORMATEURS ET D’INGÉNIERIE DE FORMATION. Guide méthodologique, Portrait de secteur, 86 p. 65. RÉPUBLIQUE TUNISIENNE, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION ET DE LA FORMATION, CENTRE NATIONAL DE FORMATION DE FORMATEURS ET D’INGÉNIERIE DE FORMATION. Élaboration de programmes selon l’approche par compétences dans la formation professionnelle, module 3: Réalisation d’une analyse de situation de travail (AST), notes de cours, 2004, 30 p. 66. RÉPUBLIQUE TUNISIENNE, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION ET DE LA FORMATION, CENTRE NATIONAL DE FORMATION DE FORMATEURS ET D’INGÉNIERIE DE FORMATION. Élaboration de programmes selon l’approche par compétences dans la formation professionnelle, module 3: Analyse de la situation de travail, guide d’animation, 2004, 12 p. 67. RÉPUBLIQUE TUNISIENNE, MINISTÈRE DE L’ÉDUCATION ET DE LA FORMATION, CENTRE NATIONAL DE FORMATION DE FORMATEURS ET D’INGÉNIERIE DE FORMATION. Élaboration de programmes selon l’approche par compétences dans la formation professionnelle, module 4: Construire un projet de formation, guide d’animation, 2004, 8 p. 68. RESSOURCES HUMAINES ET DÉVELOPPEMENT SOCIAL CANADA, Classification nationale des professions (CNP), tutoriel, 2006, 23 p. 69. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Cadre méthodologique du répertoire marocain des emplois et des métiers, 2005, 43 p. 70. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Cadre méthodologique d’élaboration et de mise en oeuvre des programmes de formation selon l’approche par compétences, 2005, 59 p. 71. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’une étude sectorielle, 2007, 63 p. 72. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’une étude préliminaire, 2007, 49 p. 73. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’une analyse de situation de travail, 2007, 63 p. 74. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un référentiel de compétences, 2007, 55 p. 75. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un programme de formation, 2007, 38 p. 76. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un guide pédagogique, 2007, 37 p. 77. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un guide d’évaluation, 2007, 30 p. 78. MOYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide général d’évaluation des acquis des stagiaires selon l’approche par compétences, 2007, 44 p. មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
73
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
79. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Guide de conception et de production d’un guide d’organisation pédagogique et matérielle, 2007, 36 p. 80. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Certification des Ressources Humaines, Référentiel de Compétences et Descriptif de fonction, Conseiller Méthodologue en Élaboration de Programme selon l’APC, 2007, 39 p. 81. ROYAUME DU MAROC, MINISTÈRE DE L’EMPLOI ET DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE, SECRÉTARIAT D’ÉTAT CHARGÉ DE LA FORMATION PROFESSIONNELLE. Certification des Ressources Humaines, Référentiel de Compétences et Descriptif de fonction, Conseiller pédagogue en APC, 2007, 38 p. 82. SCALLON, G. L’évaluation formative des apprentissages, Tome I, La réflexion, Canada, Presses de l’Université Laval, 1988, 171 p. 83. SCALLON, G. L’évaluation formative des apprentissages, Tome II, L’instrumentation, Canada, Presses de l’Université Laval, 1988, 263 p. 84. SCALLON, Gérard. L’Évaluation formative, Canada, Édition du renouveau pédagogique inc. (ERPI), 1999, 449 p. 85. SCALLON, Gérard. L’évaluation des apprentissages dans une approche par compétences, Canada, Édition du renouveau pédagogique inc., 2004, 346 p. 86. WALTER, R. La formation en secteur informel, Note de problématique, Agence Française de Développement, Département de la recherche, 2006, 20 p. [Document de travail].
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
74
មគគុេទទសក៍៤
ឯក ឯក
រេយងពី
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ង ំ ែទែណត
រេយងមួ យចំនួនធំ ែដលេលើកេឡើងេនកនុងក្រមងឯក
រេយង
ចរកបនេនេលើទំព័រ
ំង
េគហទំព័រចមបងៗែដលេគេបើកេមើ លេនកនុង្រកបខ័ណ្ឌេរៀបចំមគគុេទទសក៍វ ិធី
ែទែណត។
ខងេ្រកមេនះ្រតូវបន
ក់
្រស្ត
ម្របធនបទ។
ទក់ទងនឹងករ យតៃម្លកមមវ ិធី«េ្រជមែ្រជងេគលនេយបយជតិសព ី្ដ ីករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ និង
បេចចកេទស» របស់ OIF ឯក
រេ្រកមចំ ណងេជើ ងថ «ករ យតៃម្លខងេ្រកៃន«កមមវ ិធីេ្រជមែ្រជងេគលនេយបយជតិសី្ដ ្ដ លវ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស» ៖ របយករណ៍សំេយគ ែខមីន ឆនំ២០០៧
ពីករបណុ្ដ ះប
ចេបើ ក
នបន ម សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.francophonie.org/ressources/evaluationsv1.cfm. ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស» រេ្រកមចំ ណងេជើ ងថ«ករ ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស»
ទក់ទងនឹងឯក ឯក
រ«ករ
ចេបើក
ន
បន ម សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://fpt‐francophonie.org/. http://www3.mels.gouv.qc.ca/fpt/FPTparCadres/publicat.htm. http://www.inforoutefpt.org/ingenierieFPT/ingenierie.htm. ឯក
ថ បនករបណុ្ដ ះប ្ដ លវ ិជជជីវៈ និងបេចចកេទស» ្រតូវបនែក ក់ឲយអងគករ UNESCO (UNEVOC) េ្របើ ្របស់។ ឯក រេនះ្រតូវបនែ្រប
រេ្រកមចំ ណងេជើ ងថ«ករ
ស្រមួលេនកនុងសំេ
ែដល
ស្រមួលជភ អង់េគ្លស និងេអសប៉ ញ សំេ ទំងេនះមន http://www3.mels.gouv.qc.ca/fpt/FPTparCadres/publicat.htm. http://www.inforoutefpt.org/ingenierieFPT/ingenierie.htm. ទក់ទងនឹង្របព័នប ធ ណុ្ដ ះប
ឯក
ក់េនេលើេគហទំព័រខងេ្រកម៖
្ដ លវ ិជជជីវៈ
រQualifications Framework : Implementation Handbook
ចេបើក
នបន
ម
សយ ្ឋ ន
ំង
ែទែណតខងេ្រកម៖ http://www.aqf.edu.au/Portals/0/Documents/Handbook/AQF_Handbook_1‐12.pdf ឯក ររបស់េ កPradeep Kumar Joosery ចេបើក នបន ម សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.dakar.unesco.org/pdf/svt_maurice.pdf.
ករពិពណ៌នពី្របព័នធអប់ រ ំប ង ំ ្រតូវបនបង្ហញេនកនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.eurydice.org/ressources/eurydice/eurybase/pdf/section/FR_FR_C5.pdf.
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
75
មគគុេទទសក៍៤
ទក់ទងនឹងឯក ឯក
រចមបងៗៃនវ ិធី
រមួយចំនួនែដលផលិតេឡើងេ
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
្រស្តែដលមន យ្រកសួងអប់រ ំ កម ន្ត និងកី
របស់រ ្ឋ ភិបលេកបិច មន
េនកនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www3.mels.gouv.qc.ca/fpt/FPTparCadres/publicat.htm. http://www.inforoutefpt.org/ingenierieFPT/ingenierie.htm. ឯក
ររបស់រដ្ឋេលខធិ ករ ្ឋ នទទួលបនទុកករបណុ្ដ ះប
ប ្ដ លវ ិជជជីវៈៃន្រពះ ជ ច្រកម៉ រក ុ ៉ មន ក់េនកនុង http://www.dfp.ac.ma/departement/dcpsp/index‐gsfp.asp. http://www.meda2‐fp.ma.
្ដ លវ ិជជជីវៈេន្រកសួងករងរ និងបណុ្ដ ះ សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖
ទក់ទងនឹងនមវល្លី ្រកបខណ្ឌផ្ដលវ់ ិញញបនប្រត ព័ត៌មនស្ដព ី ីឧស ហកមម និងទីផ រករងរ េគ ចូល
នកនងេគហទំ ព័រខងេ្រកម។ ុ
្របព័នធេធ្វើចំ កនុង
ច
ត់ថនក់ឧស ហកមម
េមរ ិកខងេជើង (SCIAN) ២០០២ - ក
ចចូលេមើលបន
សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖
http://www.statcan.gc.ca/subjects‐sujets/standard‐norme/naics‐scian/2002/naics‐scian02l‐fra.htm
្របព័នធចំ
ត់ថនក់ផលិតផលប ង ំ (CPF)
ចចូលេមើ លបនេនកនុង
សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖
http://www.insee.fr/fr/methodes/default.asp?page=nomenclatures/cpf2003/cpf2003.htm
េគហទំព័រព័ត៌មនស្ដីពីទីផ រករងរ (IMT) របស់្រកសួងករងរេកបិច ខងេ្រកម៖
ចេមើលបនកនុង
សយ ្ឋ ន
http://imt.emploiquebec.net/mtg/inter/noncache/contenu/asp/mtg941_accueil_fran_01.asp
ស
កប្រតមុខរបរៃនបញជី្របតិបត្តិករមុខរបរ និងករងរ (ROME) ្របេទសប ង ំ (ANPE)
បនេនកនុង
ចេមើល
សយ ្ឋ ន៖
http://www.anpe.fr/espacecandidat/romeligne/RliIndex.do;jsessionid=Lv9fzJRKkK TjyMn36ljrJrxgXQvdpQdG2G2kx9stRrh5LQnWpVTh!1618997797.
េគហទំព័ររបស់អងគករពលកមមអន្តរជតិ (OIT) ែដលបង្ហញអំពី្របព័នធចំ ច
នបនេនកនុង
ត់ថនក់អន្តរជតិ គំរវូ ិជជជីវៈ
សយ ្ឋ ន៖
http://www.ilo.org/public/french/bureau/stat/isco/index.htm.
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
76
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
េគហទំព័ររបស់្រកសួងអភិវឌ ន៍ សងគម និងធនធនមនុស ក
ែដលបង្ហញនូវ្របព័នធចំ
ត់
ថនក់ជតិវ ិជជជីវៈ (CNP) ច នបនេនកនុង សយ ្ឋ ន៖ http://www5.rhdsc.gc.ca/NOC‐CNP/app/training.aspx?lc=f. េគហទំព័ររបស់វ ិទយ
ថ នជតិសិត ថ ិ និងសិក េសដ្ឋកិចច (INSEE) ែដលបង្ហញអំពី នមវលីវ ិជជជីវៈ និង
្របេភទសងគមវ ិជជជីវៈ (PCS) ច នបនេនកនុង សយ ្ឋ ន៖ http://www.insee.fr/fr/methodes/default.asp?page=nomenclatures/pcs2003/pcs2003.htm ព័ ត៌មនស្ដីពី្រកបខ័ណ្ឌអឺ រប ុ ៉ ស្ដីពីករផ្ដល់វ ិញញបនប្រត
ចចូល
(CEC)
ខងេ្រកម៖ http://europa.eu/scadplus/leg/fr/cha/c11104.htm
នបនេនកនុង
សយ ្ឋ ន
េគហទំព័ររបស់គណៈកមមករជតិផ្ដល់វ ិញញបនប្រតវ ិជជជីវៈៃន្របេទសប ង ំ ែដលបង្ហញជូនអំពីបញជី កត់្រ ជតិៃនករផ្ដល់វ ិញញបនប្រតវ ិជជជីវៈ (RNCP) http://www.cncp.gouv.fr/CNCP/index.php?cncp=rncp. ស
កប្រតព័ត៌មនេនកនុងេពលបណុ្ដ ះប
ចចូ លបនេនកនុង
សយ ្ឋ ន៖
្ដ លស្រមប់ ផ្ដល់សញញប័្រតរបស់ AFPA
ចចូលេមើ ល
បនេន សយ ្ឋ ន៖ http://www.afpa.fr/formations/les‐offres‐de‐formation‐et‐vae/formation‐diplomante/ fiche/7104/macon.html. ទក់ទងនឹងគំរូ DACUM ន ៃដ និងេសចក្ដី្របកសរបស់េ ថនក់
ក M. Robert Norton
កលវ ិទយល័យ ÉRIC។ ៃថងទី៩ ែខមក
សយ ្ឋ ន
ចេមើលបន
ឆនំ២០០៩ ឯក
មរយៈេគហទំព័រ្រ
រទំងេនះ្រតូវបន
ក់ឲយ
ំងែទរែណតខងេ្រកម៖
វ្រជវ ចេនកនុង
http://www.eric.ed.gov/
ទក់ទងនឹងមុខរបរពក់ក «បញជី
្ដ លជំនញ
រេពើ ភណ្ឌមុខរបរពក់ក
្ដ លជំនញ»
េឆពះេទរកករ្របកបមុខរបរពក់ក
និងឯក
រេ្រកមចំ ណងេជើ ងថ
«កមមវ ិធីសិក នំ
្ដ លជំនញ មគគុេទទសក៍រដ្ឋបល២០០៣-២០០៤»
ចចូលេមើ ល
បនេនកនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.mels.gouv.qc.ca/sections/metiers/ http://www.inforoutefpt.org/ensemble_dossiers_meq/infodoc.asp ទក់ទងនឹងករ យតៃម្លករសិក សញញប័្រតប ង ំ មគគុេទទសក៍វ ិធី
និង្របធនវ ិញញ
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្របឡងែដលពក់ព័ន្រធ តូវបនបង្ហញេនកនុង ្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
សយ ្ឋ នខង 77
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
េ្រកម៖ http://www.crdp‐montpellier.fr/ressources/examens/consultation/index.aspx ស្តង់ បណុ្ដ ះប ្ដ លេឈមះ សមតថភពវ ិជជជីវៈ និងករបណុ្ដ ះប ្របេទសែបលហ ុ ិក រួមទំងឧបករណ៍ យតៃម្លមន www.enseignement.be. ទក់ទងនឹងករបណុ្ដ ះប
ក់េនកនុង
្ដ លៃនសហគមន៍ប ង ំ ៃន
សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖
្ដ លវ ិជជជីវៈេនកនងវ ុ ិស័យេ្រកផ្លវករ ូ
ក R. WALTER េ្រកមចំណងេជើងថ «ករបណុ្ដ ះប កំ ណត់ចំ ំ ពីចំេ ទបញ ្ហ » មន ក់េនកនុង សយ ្ឋ ន៖ http://doc.abhatoo.net.ma/doc/spip.php?article2745
ឯក
រករងររបស់េ
្ដ លកនុងវ ិស័យេ្រកផ្លូវករ
របយករណ៍របស់អងគករពលកមមអន្តរជតិ េ្រកមចំណងេជើងថ «ករងរសមរមយ និងេសដ្ឋកិចចេ្រក ផ្លូវករ» ែដលបក្រ យអំពីករណីសិក ស្ដីពីករបណុ្ដ ះប ្ដ ល និងអភិវឌ សមតថភពេនកនុងវ ិស័យ េសដ្ឋកិចចេ្រកផ្លូវករ ចេមើលបនេនកនុង សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖ http://www.ilo.org/public/french/employment/infeco/index.htm. ទក់ទងនឹង VAE «ផ្ដលស ់ ព ុ លភពេលើបទពិេ
ធន៍» េសៀវេភជំនួយ និងេសៀវេភជំនួយជលកខណៈ
ឌីជីថល PIGEASSOU, Jean, Daniel VIMONT. La validation des acquis de l’expérience à l’éducation nationale. MEN, IGEN‐IGAENR, novembre 2005. មន
ក់េន
សយ ្ឋ ន៖
ftp://trf.education.gouv.fr/pub/edutel/syst/igaen/rapports/vae_2005.pdf. DGESCO. ករផ្ដល់សុពលភពេលើបទពិេ
ធន៍ (
ម
ំងែទែណត)។ មន
ក់េន
សយ ្ឋ ន៖
http://eduscol.education.fr/D0077/accueil.htm. Centre‐info. VAE: Validation des acquis de l’expérience [en ligne]. មន
ក់េន
សយ ្ឋ ន៖
http://www.centre‐inffo.fr/article.php3?id_article=120. Commission nationale de la certification professionnelle [en ligne]. មន
ក់េន
សយ ្ឋ ន៖ :
http://www.cncp.gouv.fr/index.php?page=30. CEDEFOP. The European Centre for the Development of Vocational Training [en ligne]. មន
សយ ្ឋ ន៖ : http://www.cedefop.europa.eu/.
េគហទំព័រប ង ំ ស្ដីពីករផ្ដល់សុពលភពេលើបទពិេ www.vae.gouv.fr.
ធន៍ មនេនកនុង
ក់េន
សយ ្ឋ នខងេ្រកម៖
េគហទំព័ររបស់សហគមន៍ប ង ំ ្របចំ្របេទសែបលហ ុ ិកស្ដីពីករផ្ដល់សុពលភពេលើបទពិេ មនកនុង សយ ្ឋ ន៖ www.validationdescompetences.be.
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
ធន៍
78
មគគុេទទសក៍៤
ទស នទន និងករបេងកើតមគគុេទទសក៍គរុេកសលយ
ចំ េពះបញជី យេឈមះេគហទំព័រចមបងៗរបស់អងគករ OIF និងបទបង្ហញអំពីេគលគំនិតសំខន់ៗអម េ យេសៀវេភជំ នួយ សូមេមើលេនកនុងេគហទំព័ររបស់េ http://www.robertbibeau.ca/portfolio.html.
មគគុេទទសក៍វ ិធី
្រស្តជំនួយដល់ករអនុវត្តវ ិធី
ក រែូ ៉ ប៊រ ប៊ីដូ (Robert Bibeau)៖
្រស្តែផ្អកេលើសមតថភពកនុងករបណុ្ដ ះប
្ដ លវ ិជជជីវៈ
79