ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Ενεργειακό λεκανοπέδιο ∆υτικής Μακεδονίας
ΒΛΑΣΤΗ
Ανόθευτη φύση και παράδοση
Ήθη και έθιµα του δωδεκαηµέρου ο ΚΡΟΚΟΣ του ΚΡΟΚΟΥ Μαζεύοντας τα σκουπίδια των άλλων
ΠΡΕΣΠΕΣ
Περί αρχιτεκτονικής ο λόγος
ΚΑΛΑΘΙΑ ΣΤΟ ΒΑΡΥΚΟ Μια λαϊκή τέχνη που χάνεται
ΟΛΟΥ
∆ΙΑΝΟΜΗ ∆ΩΡΕΑΝ
Κ
Σ
∆ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 08
ΛΟ ΓΙΑ
ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ - ΤΕΥΧΟΣ 06 -
Α ΛΛ Η ΑΤ
omikron magazine
omikron magazine
ΕΥΚΟΛΙΔΗΣ Α.Ε. 5ο χλµ. Κοζάνης - Καστοριάς Tηλ.: 24610 95221-24610 95300, Fax: 24610 95384 3ο χλµ. Πτολεµαΐδας-Φλώρινας, Τηλ.: 24630 55727 email: info@efkolidis.gr website: www.efkolidis.gr
Με µια µεγάλη δόση αισιοδοξίας για τη νέα χρονιά που έρχεται, ευχόµαστε σε όλους σας
Χρόνια Πολλά µε περισσότερες Θετικές Σκέψεις, Έξυπνες Eπιλογές & Eπιτυχηµένες Aγορές!
Παναγιώτης Τσαρτσιανίδης Εκδότης
πρόλογος πρόλογος
Τέλος του Χρόνου.
Τ
ο τέλος του χρόνου αυτού αφήνει μία πολύ παράξενη αίσθηση. Μία πολύ παράξενη γεύση. Σε όλους μας.
Σα να μη γυρίζουμε σελίδα. Σα να κάνουμε πισωγυρίσματα, βήματα προς τα πίσω. Ή - ακόμα χειρότερα – σα να μένουμε ακίνητοι. Γύρω μας εκτυλίσσεται μία άνευ προηγουμένου ακινησία. Μας έχουν περικυκλώσει οι ακίνητοι, οι ανάλγητοι, αυτοί που προτιμούν τα πράγματα να μην αλλάζουν, αλλά να μένουν ως έχουν επειδή αυτοί φοβούνται και τρομάζουν στην ιδέα της αλλαγής. Αυτοί μας κυριεύουν και έχουν δημιουργήσει αυτό το τεράστιο μαύρο σύννεφο που στέκεται από πάνω μας απειλητικό και ακίνητο. Δε λέει να φύγει. Δε λένε να φύγει… Θέλουμε να βαδίσουμε προς τα εμπρός. Δεν αντέχουμε άλλο. Θέλουμε να διώξουμε όλα τα μαύρα σύννεφα που μας απειλούν και μας εμποδίζουν να αντικρύσουμε έναν καθαρό ουρανό. Μεταφορικά και κυριολεκτικά. Να διώξουμε από πάνω μας ό,τι μας ενοχλεί και δε μας αφήνει να ονειρευόμαστε και να ελπίζουμε. Ας ανοιχτούμε. Ας νιώσουμε. Ας γευτούμε. Ας μη φοβηθούμε αυτή τη χρονιά. Ας προστατεύσουμε ό,τι καλό μας περιβάλλει: το Περιβάλλον… Για να λέμε πάντα «Τέλος του Χρόνου» και όχι «Τέλος Χρόνου».
Καλή Χρονιά!
omikron
4 Δεκέμβριος 08
omikron magazine
omikron magazine
12
22
28
36
περιεχόμενα περιεχόμενα
04
προλοΓοσ
περΙΒαλλον
12
ενερΓεΙαΚο λεΚανοπεδΙο δυτΙΚησ ΜαΚεδονΙασ
σκουπίδια
22
ΜαΖευοντασ τα σΚουπΙδΙα… τΩν αλλΩν
Safran
28
ο ΚροΚοσ του ΚροΚου
περί αρχιτεκτονικής ο λόγος…
36
πρεσπεσ
Ήθη και έθιμα
42
δΩδεΚαηΜερο στη δυτΙΚη ΜαΚεδονΙα
Μια λαϊκή τέχνη που χάνεται
48
πλεΚοντασ ΚαλαΘΙα στο ΒαρυΚο
ανόθευτη φύση & παράδοση
54
Βλαστη
σοφοκλής ασιανός
62
προΒληΜατα ΚαΙ προΒληΜατΙσΜοΙ του εΜπορΙΚου ΚοσΜου τησ πτολεΜαΪδασ
Γυναικεία ομάδα Χειροσφαίρισης
68
απο το ΧΘεσ στο σηΜερα
εφημερίδα «Θάρρος»
74
Με «Θαρροσ» στην τοπΙΚη ενηΜερΩση
Ένα… πέμπτο αστέρι Γεννιέται
78
ΞενοδοΧεΙο ΙΩαννου
δαδαμόγιας iωάννης
82
ΜυΘοΙ & πραΓΜατΙΚοτητεσ ΓΙα την Χρηση
«εΘνΙΚοσ ΚοΖανησ»
τΩν ΦαΚΩν επαΦησ.
omikron
6 Δεκέμβριος 08
omikron magazine
omikron magazine
48
54
62
108
περιεχόμενα περιεχόμενα
Ιστορίες Χριστουγέννων...
88
Γιατί δεν υπάρχει ο Άη Βασίλης!
Όνειρα ΓΛΥΚΑ... Χριστουγεννιάτικα!
90
ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ
"ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ"
ΣΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΘΕΑΣ
ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ
94
«ΗΡΑΚΛΗΣ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑΣ»
25 Χρόνια Ανάπτυξης & Εμπιστοσύνης
98
ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΗ - ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΓΑΤΑΣ Α.Ε.
Ένα νέο όνομα, μία νέα εποχή,
102
opel insignia
ΓΙΑ ΝΑ ΕΧΕΤΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΣΑΣ…. G4S
104
νικολαου βασιλησ
«ΚΟΒΕΝΤΑΡΕΙΟΣ»
108
ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣ
Κώστας Ζουρουφίδης
114
αντιστροφεσ
Αντώνης Κύρινας
116
Ω! καλοί μου Καλικάντζαροι!
Ιωάννα Κωσταρέλλα
120
Οι opinion leaders & ο ρόλος τους στην
μία νέα φιλοδοξία.
διαμόρφωση της κοινής γνώμης
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
«Τρείς μνήμες και δύο ζωές»
123
«Άνθρωπος στο πηγάδι»
Fast Facts
124
Γνωρίζετε ότι...
Βασίλης Μαγκλάρας
126
Ο Κέινς σώζει τους μονεταριστές
omikron
8 Δεκέμβριος 08
omikron magazine
ΑΤΟΚΕΣ ∆ΟΣΕΙΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΠΟΣΟΥ ΑΓΟΡΑΣ ΜΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ
∆ΙΑΤΑΚΤΙΚΕΣ Συνεταιρισµού Προσωπικού ∆.Ε.Η.
ΚΟΖΑΝΗ
Φον Κοζάνης 10 Τηλ.: 24610 21390 Υπευθ.: Ελευθεριάδου - Φασούλα Σοφία
ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆Α
Μεγέλου Αλεξάνδρου 5 Τηλ.: 24630 81426 Υπευθ.: Καλελή ζωή
omikron magazine
το Μηνιαίο Περιοδικό της Δυτικής Μακεδονίας
Εκδότης:
Τσαρτσιανίδης Παναγιώτης Επιµέλεια Εντύπου:
online στην διεύθυνση www.omikron.tv
Τσαρτσιανίδης Γιώργος Συντάκτες:
Αµαραντίδου Δέσποινα Κύρινας Αντώνης Κύρκου Δήµητρα Κωσταρέλλα Ιωάννα Μαγκλάρας Βασίλης Μουτίδης Σωκράτης Σιδηροπούλου Παρασκευή Τσαρτσιανίδης Γιώργος Επιµέλεια Κειµένων:
Τσαρτσιανίδου Νατάσσα Καλλιτεχνική Επιµέλεια:
Νικολαροπούλου Τάµµυ Τζήκας Χρήστος Υποδοχή διαφήµισης:
Πατουλίδου Όλγα Υπεύθυνος Διανοµής:
Κενούτης Γιάννης Φωτογραφικό αρχείο:
Omikron Adv.
Omikron Magazine Αριστοτέλους 29 - Κοζάνη Τηλ./Fax: 24610 37711 www.omikron.tv - info@omikron.tv
Εκτύπωση:
Art Graphic
φωτο: Β. Κότσικας
omikron magazine
Santa Claus is coming to Sugarlounge
12 Kovedaron str. - Kozani
Περιβάλλον ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Ενεργειακό Λεκανοπέδιο Δυτικής Μακεδονίας
Της Δέσποινας Αμαραντίδου
Τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά του ενεργειακού λεκανοπεδίου. ανοιχτά εδώ και πολλά χρόνια παραμένουν μια σειρά από περιβαλλοντικά προβλήματα στην ευρύτερη περιοχή των νομών Κοζάνης και Φλώρινας. Έχουν να κάνουν με τη διαδικασία εξόρυξης και εκμετάλλευσης γενικά του λιγνίτη, που σαφώς είναι η κύρια πηγή ρύπανσης και υποβάθμισης του περιβάλλοντος. τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά των δυο νομών διαφοροποιούνται από εκείνα των άλλων νομών της χώρας, εξαιτίας των πλούσιων κοιτασμάτων λιγνίτη που υπάρχουν στην περιοχή. ο λιγνίτης από την μια στηρίζει το ενεργειακό ισοζύγιο της χώρας, αποτέλεσε και αποτελεί τον άξονα της οικονομικής δραστηριότητας των δυο νομών της δυτικής Μακεδονίας, είναι όμως ταυτόχρονα και η κύρια πηγή ρύπανσης και υποβάθμισης του περιβάλλοντος. αποδεδειγμένα η ρύπανση από τον λιγνίτη προέρχεται από δύο πηγές: τα ορυχεία και τους αησ. είναι γεγονός ότι και στις δυο περιπτώσεις μεγάλο μέρος της ρύπανσης οφείλεται στην ελλειπή εφαρμογή μέτρων, μέσων και τεχνικών που θα έκαναν εφικτή την συγκράτηση των επιβλαβών ρύπων. στα ορυχεία η μεταφορά σκόνης λιγνίτη σε ασκεπείς ταινιόδρομους, χωρίς προηγουμένως να έχει προηγηθεί διαβροχή, κάνει πολύ εύκολη την αερομεταφορά σκόνης και σωματιδίων επικίνδυνων για την υγεία. στους ατμοηλεκτρικούς σταθμούς, παρότι έχουν πραγματοποιηθεί έργα με περιβαλλοντική αξία, όπως η τοποθέτηση ηλεκτροστατικών φίλτρων σε ορισμένες μονάδες, η συνεχιζόμενη χρήση παλαιών τεχνολογιών, αλλά και σε πολλές περιπτώσεις ο κακής ποιότητας λιγνίτης που επηρεάζει αρνητικά την απόδοση των φίλτρων, δεν συντελούν στην ουσιαστική μείωση των ρύπων. οι υψηλές εκπομπές στην ατμόσφαιρα αιωρούμενων σωματιδίων από τους αησ προκάλεσαν μάλιστα την αντίδραση του υπεΧΩδε με την επιβολή προστίμου (σεπτέμβριος 2007), συνολικού ύψους 600.000 ευρώ, για τους ατμοηλεκτρικούς σταθμούς Καρδιάς (200.000), πτολεμαΐδας (150.000) και αγίου δημητρίου (250.000). τα σημαντικότερα προβλήματα που ταλανίζουν την περιοχή είναι συγκεκριμένα. omikron 12 Δεκέμβριος 08
omikron magazine
Για πιο λόγο δεν κατάφεραν οι ιθύνοντες να δώσουν λύσεις όλα αυτά τα χρόνια είναι το ζητούμενο του κάθε λογικά σκεπτόμενου ανθρώπου που είναι αναγκασμένος όμως να ζει υπό αυτές τις συνθήκες και να αποδέχεται
Όλοι μας λοιπόν έχουμε χρέος να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές ένα καλύτερο περιβάλλον. Για να γίνει πετύχει αυτή η προσπάθεια απαιτείται διαρκή μάχη και η διάρκεια αποκτιέται μόνο με την γνώση
υποσχέσεις δεσμεύσεις και όλα εκείνα τα μεγάλα λόγια
Με αυτά τα λόγια περιγράφουν οι κάτοικοι της Ποντο-
που γεμίζουν μόνο με πρόσκαιρες ελπίδες τον κόσμο που
κώμης και μέλη του Συλλόγου περιβάλλοντος την ανάγκη
υπομένει και περιμένει μια καλύτερη ζωή ποιοτικότερη
για ένα καλύτερο αύριο με ποιοτικότερα χαρακτηριστικά
τουλάχιστον για τα παιδιά που μεγαλώνει. Το ζήτημα είναι
ενός περιβάλλοντος που θα αξίζει και θα μπορούν να ζουν
σύνθετο βέβαια καθώς ο λιγνίτης έχει συμβάλει στην ανά-
τα παιδιά τους έναν κόσμο καλύτερο ομορφότερο καθα-
πτυξη της περιοχής και στην δημιουργία θέσεων εργασί-
ρότερο για τις επόμενες γενιές.
ας μέσα από την απασχόληση προσωπικού στις λιγνιτικές μονάδες και τα ορυχεία. Είναι γεγονός ότι .υπάρχει έλλειψη ενημέρωσης ως προς τα επίπεδα ρύπανσης και τις πραγματικές επιπτώ-
Επιχειρούν με διάφορους τρόπους να μάθουν περισσότερα να εντοπίσουν το γιατί και το τι πρέπει να γίνει για να βελτιωθούν οι συνθήκες και να καταστήσουν δυνατό ένα καλύτερο περιβάλλον για αυτούς και τα παιδιά τους.
σεις στην υγεία των κατοίκων της περιοχής. Υπάρχει από
Μέσα στην προσπάθεια αυτή επιχειρήθηκε και είχε
την άλλη η προβληματική εφαρμογή της περιβαλλοντικής
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον η διοργάνωση του «1ο Αγώνα Δρό-
νομοθεσίας και των εγκεκριμένων περιβαλλοντικών όρων
μου για τα δικαιώματα των κατοίκων του λεκανοπεδίου
των εγκαταστάσεων, όσον αφορά στα πρόστιμα που κατά
Κοζάνης-Πτολεμαΐδας, σε ένα καθαρότερο και ποιοτικό-
καιρούς επιβάλλονται στην ΔΕΗ δεν θα το σχολιάσου-
τερο περιβάλλον» αλλά και της ημερίδας που διεξήχθη
με…
αμέσως μετά με θέμα «Περιβαλλοντικός Απολογισμού
Πάντως οι υψηλές εκπομπές ατμοσφαιρικών ρύπων
Λεκανοπεδίου 2008
και αερίων του θερμοκηπίου από τις ενεργειακές μονάδες είναι γεγονός, όπως και η υποβάθμιση των επιφανειακών
«Περιβαλλοντικός Απολογισμού Λεκανο-
και υπογείων υδάτων αλλά και του εδάφους εξαιτίας δρα-
πεδίου 2008»
στηριοτήτων που σχετίζονται με τον λιγνίτη.
Αξίζει να σας παραθέσουμε στοιχεία και απόψεις που
Εκείνο που επίσης έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον είναι η
παρουσιάστηκαν τόσο στην Ημερίδα, όσο και επιπρό-
αποκατάσταση των εδαφών εκτάσεων και η μη επαναπό-
σθετα επιχειρώντας να σας δώσουμε μια πιο σαφή εικόνα
δοσή τους στην τοπική κοινωνία.
για την πραγματικότητα και την κατάσταση που επικρατεί
Ευχής έργο βέβαια η μετεγκατάσταση των οικισμών που βρίσκονται πολύ κοντά στα ορυχεία, χωριών που
στην περιοχή όσον αφορά στη μόλυνση του περιβάλλοντος. Τα συμπεράσματα είναι δικά σας.
στην κυριολεξία βρίσκονται κάτω από τις καμινάδες της
Κατά την ημερίδα επιχειρήθηκε από τους ομιλητές και
ΔΕΗ αναζητώντας και πασχίζοντας με κάθε τρόπο για μια
τους παρευρισκομένους να προσεγγισθεί το σοβαρό θέμα
καλύτερη και ποιοτικότερη ζωή μακριά από τον βραχνά
της μόλυνσης του περιβάλλοντος στην περιοχή δίνοντας
της μόλυνσης και την αγωνία τους για το αύριο των παι-
στοιχεία που αφορούν στην κατάσταση που υπάρχει στο
διών κυρίως.
ενεργειακό λεκανοπέδιο. O Γενικός Διευθυντής του Κέντρου Περιβάλλοντος
Σύλλογος Περιβάλλοντος
της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης Σταμάτης Ζώ-
«Αν η γνώση αποτελεί το βουνό, στο οποίο λίγοι μπο-
ρας εισηγήθηκε την έλλειψη συντονισμού μεταξύ των
ρούν να ανέβουν, το χρέος είναι δρόμος από τον οποίο
φορέων στη διαχείριση του περιβάλλοντος στη περιοχή,
όλοι οφείλουν να περάσουν.»
αλλά και το μεγάλο όγκο περιβαλλοντικής πληροφορίας
Ενεργειακό Λεκανοπέδιο Δυτικής Μακεδονίας
ων καταστάσεων ρύπανσης της ατμόσφαιρας (επεισοδίων) στην περιοχή. Ενδεικτικά: Προβλέπει αναμενόμενα επεισόδια ατμοσφαιρικής ρύπανσης, εφαρμόζει προεπιλεγμένα σενάρια για την αποφυγή επεισοδίου, ενημερώνει το κοινό για την ποιότητα του αέρα και για τυχόν μέτρα ατομικής προστασίας. Ο κ. Τριανταφύλλου κλείνοντας τόνισε: «Μία επιδιωκόμενη ποιότητα αέρα μπορεί να επιτευχθεί με βάση διάφορα σενάρια. Από αυτά, ένα είναι το τεχνικοοικονομικά βέλτιστο».
και τεχνογνωσίας που έχει παραχθεί για την περιοχή η οποία όμως δεν είναι εύκολα προσβάσιμη ενώ τις περισσότερες φορές παραμένει ανεκμετάλλευτη. Σχολίασε επίσης την έλλειψη περιβαλλοντικών μετρήσεων στη περιοχή οπότε και την έλλειψη επιδημιολογικών μελετών. Τόνισε ότι το Κέντρο Περιβάλλοντος θα εργαστεί προς αυτές τις κατευθύνσεις με βασικούς άξονες την ουσιαστική αναγνώρισή του ως ο περιβαλλοντικός διαχειριστής του τόπου αλλά και ως σημείο αναφοράς άντλησης περιβαλλοντικής πληροφορίας. Ο υπεύθυνος του Εργαστηρίου Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης και Περιβαλλοντικής Φυσικής (ΕΑΡ – ΠΕΦΥ) του ΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας Καθηγητής κ. Αθανάσιος Γ. Τριανταφύλλου παρουσίασε τα αποτελέσματα των μετρήσεων ατμοσφαιρικής ρύπανσης που πραγματοποιεί το ΤΕΙΔΜ στην περιοχή και τα σχολίασε με βάση ισχύοντα όρια, αλλά και σε σχέση με την ελληνική και ευρωπαϊκή πραγματικότητα.
Συγκεντρώσεις αιωρουμένων σωματιδίων σε κεντρική πλατεία της Κοζάνης. Από τις μετρήσεις του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας (Εργ. Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης) που παρουσιάστηκαν στην ημερίδα Περιβαλλοντικός Απολογισμός Λεκανοπεδίου 2008.
Ο κ. Τριανταφύλλου δηλώνει στο «Ο» : «Η ποσοτικοποίηση του προβλήματος της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στην
Αναφέρθηκε επίσης στο επιχειρησιακό σύστημα παρα-
περιοχή μας παραμένει ακόμα ζητούμενο, αν και, πέραν των
κολούθησης της ποιότητας του αέρα που αναπτύχθηκε και
άλλων, αποτελεί τη βάση για την εμπέδωση κλίματος αξιοπι-
λειτουργεί πιλοτικά από το ΕΑΡ – ΠΕΦΥ και τον απλό και
στίας ανάμεσα σε τοπική κοινωνία – φορείς – ΔΕΗ. Κανείς
κατανοητό τρόπο με τον οποίο το κοινό μπορεί να ενημε-
(πολίτες και πολιτεία) δεν αμφισβητεί, όλοι συμφωνούν, για
ρώνεται για την ποιότητα του αέρα μέσω του διαδικτύου και
την κατάσταση στο κέντρο της Αθήνας, όπως και στο κέ-
του κινητού τηλεφώνου. Τέλος παρουσίασε τη μελέτη σκοπι-
ντρο της Θεσσαλονίκης. Πώς να αμφισβητήσει τους αριθ-
μότητας και εφαρμογής που έχει έτοιμη το ΕΑΡ – ΠΕΦΥ για
μούς; Όταν όμως δεν υπάρχουν οι αριθμοί και το πρόβλημα
την εγκατάσταση και επιχειρησιακή λειτουργία ενός ολοκλη-
οριοθετείται ή προσδιορίζεται με «φιλολογικά» ή «οπτικά»
ρωμένου συστήματος διαχείρισης της ποιότητας του αέρα
χαρακτηριστικά, δεν μπορεί παρά να παραμένει ασαφώς,
στην περιοχή. Το σύστημα αυτό στοχεύει στη λήψη βρα-
ενίοτε δε και μεροληπτικά, προσδιορισμένο, με ό,τι αυτό συ-
χυπρόθεσμων μέτρων πρόληψης για την αποφυγή ακραί-
νεπάγεται για την περιοχή.
omikron 14 Δεκέμβριος 08
omikron magazine
Έχει έντονα και σωστά υπογραμμιστεί, συνεχίζει ο κ. Τριανταφύλλου, η έλλειψη επιδημιολογικής μελέτης στην
προβλημάτων στο λεκανοπέδιο Κοζάνης – Πτολεμαΐδας – Αμυνταίου.
περιοχή. Για μια τέτοια μελέτη ως γνωστό χρειάζονται ια-
Τα προβλήματα αυτά αναμένεται να επιδεινωθούν
τρικά στοιχεία και βέβαια μετρήσεις ρύπανσης. Τα ιατρικά
λόγο της παγκόσμιας χρηματο-πιστωτικής ασφυξίας, αλλά
στοιχεία, με τις όποιες ενδεχόμενα αδυναμίες τους, θα
και της σοβαρής οικονομικής κρίσης που αντιμετωπίζει η
τα βρούμε. Τις μετρήσεις ρύπανσης και τις χρονοσειρές
ΔΕΗ.
πού θα τις βρούμε; Δεδομένα, όπως «τη ρύπανση τη βλέ-
Πέραν όμως της ΔΕΗ και του κράτους οι ευθύνες
πουμε», δεν είναι αρκετά. Δεν είμαστε στη δεκαετία του
βαραίνουν και τους τοπικούς φορείς, την αυτοδιοίκηση,
εβδομήντα, ούτε του ογδόντα. Πιστεύω, κ. Αμαραντίδου,
τοπική και νομαρχιακή, τα σωματεία, γιατί επιμένουν να
με βάση την εμπειρία και την όποια γνώση της περιοχής
στηρίζουν ένα ενεργειακό μοντέλο που μας οδήγησε στο
από τη μακροχρόνια επιστημονική δραστηριότητα σχετι-
σημερινό αδιέξοδο. Επιμένουν να εκλιπαρούν συνεχώς
κά, ότι η ποσοτικοποίηση του προβλήματος και η διαχεί-
νέα ορυχεία και νέες μονάδες της ΔΕΗ, αναπαράγοντας
ριση του με βάση τα σημερινά δεδομένα αναμένεται επι-
τα αδιέξοδα και υπονομεύοντας την αειφορική ανάπτυξη
πλέον να απομυθοποιήσει υπέρ της περιοχής, ευρύτερα
και το μέλλον των επόμενων γενεών. Γιατί δεν πιέζουμε
στην κοινωνία, πτυχές του προβλήματος. Και αυτό, ως δε-
να γίνει φωτοβολταικό πάρκο, όπως στη Μεγαλόπολη (με
δομένο, είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την τοπική κοινωνία
ισχύ 50 MW !), και να αξιοποιηθεί το αιολικό δυναμικό των
και τους φορείς, που προβληματίζονται και σχεδιάζουν
80 MW της περιοχής ; Με αυτές τις δυο κινήσεις δημιουρ-
το μέλλον της περιοχής συνδυάζοντας σύνθετα ζήτημα,
γούνται αμέσως 180 θέσεις εργασίας, (διπλάσιες περίπου
όπως λιγνίτης, ενέργεια, ανεργία, αειφορία.
από αυτές που δίνει μια λιγνίτη μονάδα ίδιας ισχύος)
Ο Επίκουρος Καθηγητής του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας
Η τοπική κοινωνία θα πρέπει να βάλει φρένο στην αλό-
Τσικριτζής Λάζαρος, σχολίασε τις διεθνείς δεσμεύσεις
γιστη επέκταση της ΔΕΗ και να διεκδικήσει ΑΜΕΣΑ από
της Ελλάδας με κύρια συνιστώσα τις εκτός ορίων εκπο-
την Πολιτεία τη χρηματοδότηση έργων και δράσεων που
μπές διοξειδίου του άνθρακα από τη ΔΕΗ ΑΕ και την κα-
θα μας βγάλουν από το αδιέξοδο. Είναι χρέος όλων μας να
ταστροφή των υπόγειων υδάτων της περιοχής λόγω της εξορυκτικής δραστηριότητας. Τόνισε επίσης ότι εδώ και 60 χρόνια στο λεκανοπέδιο δεν έχει πραγματοποιηθεί κατάλληλη επιδημιολογική μελέτη και ότι όποιος θέλει να αντλήσει την περιβαλλοντική πληροφορία που έχει παραχθεί για τον τόπο είναι σαν να «ανακαλύπτει την Αμερική» λόγω της έλλειψης κεντρικής βάσης περιβαλλοντικών δεδομένων. Όσον αφορά στην κατάσταση που επικρατεί σήμερα στο περιβάλλον ο Πρόεδρος της Οικολογικής Κίνησης Κοζάνης δηλώνει επιπλέον στο «Ο». To ενεργειακό μοντέλο της χώρας, που επί έξι δεκαετίες βασίστηκε στο λιγνίτη, έχει πιάσει εδώ και αρκετό καιρό τα όρια του. Η θεοποίηση των ορυκτών καυσίμων και η κατασπατάληση των φυσικών πόρων έχει καταντήσει τη χώρα θλιβερό ουραγό στις ενεργειακές και περιβαλλοντικές επιδόσεις, ενώ συσσώρευσε πληθώρα οικολογικών
Ενεργειακό Λεκανοπέδιο Δυτικής Μακεδονίας
επιδιώξουμε μια ήπια και φιλικά περιβαλλοντική ανάπτυξη,
Η υγεία μας δεν μπορεί και δεν πρέπει να περιμένει άλλο.
βασισμένη στην ορθολογική αξιοποίηση των φυσικών πό-
Η σκόνη καταστρέφει τα πνευμόνια τόσο των εργαζομένων
ρων, στις ανανεώσιμες μορφές ενέργειας, στις πράσινες
στη δραστηριότητα της ΔΕΗ, όσο και των κατοίκων των χω-
επενδύσεις και στις νέες τεχνολογίες.
ριών που είχαν την ατυχία να βρίσκονται γύρω από τους Σταθμούς και τα Ορυχεία.
Δουλειά δεν είναι μόνο η ΔΕΗ Ανάπτυξη δεν είναι μόνο ο λιγνίτης
Καιρός είναι να πιέσουμε για λύσεις σε νέες τεχνολογίες, όπως η αντικατάσταση των παλαιών ρυπογόνων μονάδων
Ενδιαφέρον αποκτά και η τοποθέτηση του Αντιδημάρ-
του ΑΗΣ της Πτολεμαϊδας με νέες αντιρρυπαντικές τεχνο-
χου Κοζάνης κ. Βαγγέλη Καραπάτσιου την οποία και σας
λογίες, όπως μας τις έχει υποσχεθεί εδώ και ένα χρόνο ο
παραθέτουμε
πρόεδρος της ΔΕΗ.
Όποιος από εμάς έχει την τύχη ή την ατυχία να διανύει
Η τοπική κοινωνία, η περιοχή μας αξίζει και χρειάζεται
την απόσταση Κοζάνη-Πτολεμαΐδα καθημερινά αντιλαμβά-
περισσότερες προσπάθειες από τους αρμόδιους φορείς για
νεται τι σημαίνει βεβαρημένο περιβάλλον ...το αντίτιμο για
την βελτίωση και την προστασία του περιβάλλοντος .
την οικονομική ανάπτυξη που έφερε στην περιοχή μας η ΔΕΗ.
Η τοποθέτηση εκ μέρους του Περιβαλλοντικού Συλλόγου Μελίτης «ο Σκαντζόχοιρος» από τον γραμματέα κ.Πα-
Δεν κάνουμε όλα αυτά που πρέπει ούτε εμείς ως τοπική
παδόπουλου Θεόδωρου, ήταν επίσης ενδιαφέρουσα. Ο κ.
κοινωνία, ούτε η πολιτεία, ούτε η ΔΕΗ με τα υπηρεσιακά της
Παπαδόπουλος σημείωσε μεταξύ άλλων «Η Μελίτη απο-
στελέχη και το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας που επιβάλλει
λαμβάνει … μιας «σύγχρονης ανάπτυξης». Ο ΑΗΣ Μελίτης
σεβασμό στο περιβάλλον και στον άνθρωπο .
είναι τελευταίας τεχνολογίας, άρα ουδέν πρόβλημα. Κι όμως,
Η τοπική κοινωνία δημιουργώντας το Σύμφωνο συνερ-
μάθαμε ότι μια απλή βλάβη στο σύστημα αποθείωσης είχε
γασίας και συνύπαρξης με την ΔΕΗ δυστυχώς δεν μπόρεσε
ως αποτέλεσμα να ψοφήσουν τα ψάρια του Γεροπόταμου.
να ικανοποιήσει τους στόχους δημιουργίας αυτού του Συμ-
Αλήθεια η διαρροή αυτή είχε επιπτώσεις στους κατοίκους
φώνου.
της περιοχής; Δυστυχώς μετρητές ρύπων, από ανεξάρτητους
Από την άλλη πλευρά τόσο οι ρύποι του περιβάλλοντος
φερέγγυους οργανισμούς, δεν υπάρχουν και στη Μελίτη. Ο
από τις καμινάδες, των ΑΗΣ όσο και η σκόνη των Ορυχείων,
ρυπαίνων ….αυτομετράται!!! Επίσης η ΔΕΗ με τις αντλήσεις
ορατοί και αόρατοι παραμένουν ένα χρόνιο πρόβλημα εις
επιφανειακών νερών κατέστησε το χωριό Μελίτη μια άνυδρη
βάρος της υγείας των συμπολιτών μας.
περιοχή. Τα ορυχεία συνεχώς (λόγω και της νέας μονάδας) θα διευρύνονται, η μεταφορά όμως του λιγνίτη, δεν έχει διευθετηθεί και περνά στις παρυφές της Μελίτης, δημιουργώντας περιβαλλοντικές οχλήσεις και προβλήματα στην κυκλοφορία καθότι «οι δρόμοι του κάρβουνου» είναι ταυτόχρονα και οι δρόμοι που συνδέουν τη Μελίτη με τα χωριά Αχλάδα, Σκοπός κλπ». Αν προσθέσουμε και το πρόβλημα με το πεδίο βολής Λόφων, τότε βλέπουμε ότι και στο βόρειο τμήμα του λεκανοπεδίου, τα περιβαλλοντικά προβλήματα υπάρχουν και οξύνονται, οι πολίτες αναζητούν κι εκεί τα δικαιώματά τους και συγκροτούν συλλόγους, όπως ο σύλλογος της Μελίτης «Σκαντζόχοιρος», ψάχνουν συνεργασίες, και με πάθος πλέον διεκδικούν κι εκεί πολλά από τα αυτονόητα .
omikron 16 Δεκέμβριος 08
omikron magazine
Ερωτήματα που περιμένουν απάντηση από εκείνους που πρότειναν λύσεις για μια καλύτερη ζωή, θα αποτελέσουν καθώς φαίνεται ότι τη βάση του 2ου Απολογισμού Λεκανοπεδίου Κοζάνης –Αμυνταίου – Φλώρινας, που θα πραγματοποιηθεί το φθινόπωρο του 2009. Ο συντονισμός είναι το ζητούμενο του έτους που έρχεται και η επίτευξή του είναι υποχρεωτική πλέον τονίστηκε στον απόηχο της η Ημερίδας που διοργάνωσαν ο
Άλλη μια ελπίδα στο λεκανοπέδιο.
Σύλλογος Περιβάλλοντος Ποντοκώμης. Ερωτήματα που περιμένουν απάντηση όπως:
Ο Πρόεδρος του συλλόγου «Ανέργων και περιβάλ-
Θα μπορέσει το ΚΕΠΕ να αξιοποιήσει επιχειρησιακά
λοντος Ρυακίου -Αγίου Δημητρίου», Ηλίας Τεντζογλίδης,
τη γνώση που παράγεται από επιστημονικούς φορείς που
έκανε αναφορά στον άνισο αγώνα απέναντι στη ΔΕΗ, για
ασχολούνται ερευνητικά- επιστημονικά με τα «ζητήματα
να σημειώσει «Όλοι κατανοούν το πρόβλημα, όλοι είναι
ρύπανσης» στην περιοχή μας;
μαζί μας, όλοι συμπαρίσταται στο δίκαιο των αγώνων των
Θα μπορέσει το σύμφωνο συνεργασίας να πείσει –με
συλλόγων της περιοχής, κι όμως η ΔΕΗ, αντί να βρεθεί
ενέργειες και δράσεις του -ότι αποτελεί φωνή των πολι-
η ίδια στο ειδώλιο του κατηγορουμένου για τα πάμπολ-
τών, αδιαπραγμάτευτη απέναντι στη ΔΕΗ; Θα καταθέσει
λα εγκλήματα που διέπραξε και διαπράττει στην περιοχή
επιτεύγματα που να πιστοποιούν κέρδη για την κοινωνία;
μας, οδηγεί συλλόγους, δηλαδή οργανωμένες εκφάνσεις
Θα δημιουργηθεί το «κέντρο διευθέτησης κρίσεων»;
των αιτημάτων της περιοχής, στα δικαστήρια αιτούμενοι
Θα μπορέσουν οι σύλλογοι, με τη συσσωρευμένη
ουσιαστικά την εξαφάνιση κάθε φωνής που διεκδικεί ή
εμπειρία που διαθέτουν, να προωθήσουν τα ιδιαίτερα ζη-
στο μέλλον θα τολμούσε να διεκδικήσει».
τήματα - αιτήματα τόσο των μελλών τους όσο και ευρύτε-
Ο Γενικός Γραμματέας του ΚΕΠΚΑ Ν. Κοζάνης Θε-
ρα των πολιτών του λεκανοπεδίου;
οφυλάκτου Ιωάννης, κατέστησε απολύτως σαφές στο
Θα υπάρξουν ουσιαστικές πρωτοβουλίες της ΔΕΗ,
ακροατήριο τι είναι αυτή η περίφημη αειφόρος ανάπτυξη,
έναντι των δεσμεύσεων που κατά καιρούς αναλαμβάνει,
μίλησε για μεταλιγνιτική περίοδος –διαχείριση Πόρων-
ώστε να έχουμε στο τρέχον έτος ποιοτικότερους δείκτες,
κατεύθυνση Τοπικού Πόρου.
λιγότερες περιβαλλοντικές αυθαιρεσίες;
Ο εκπρόσωπος των Ενεργειακών Πολιτών Πτολεμαΐ-
Εμείς θα προσθέσουμε άλλο ένα, ΘΑ έχουμε ένα
δας Δημητριάδης Δημήτρης μίλησε για το περιβαλλοντι-
καλύτερο 2009 και επιτέλους κάποιο αποτέλεσμα για το
κό Γκουαντάναμο, ως προσιδιάζει το λεκανοπέδιό μας.
καλό όλων;
Δεν έχουμε το δικαίωμα στη γη που δημεύεται, στα νερά που ληστεύονται, στον αέρα που ρυπαίνεται, στον ζωτικό χώρο που καθίσταται ανύπαρκτος . Υπάρχει ενεργειακή πολιτική που να σέβεται το ζωτικό χώρο του ατόμου το αναφαίρετο δικαίωμα του ατομικού ή συλλογικού αυτοπροσδιορισμού; Η Οργανωτική Επιτροπή δηλώνει ότι έμεινε απόλυτα ικανοποιημένη από το υψηλό επίπεδο των επιστημονικών εισηγήσεων, και το δεικτικό λόγο των τοποθετήσεων των συλλόγων, στην 1η ημερίδα.
Ενεργειακό Λεκανοπέδιο Δυτικής Μακεδονίας
Οι …μετρήσεις του ΥΠΕΧΩΔΕ!! Στην αναζήτηση μας για να μάθουμε από ποιόν φορέα
τεχνολογίες και σύμφωνα με τις απαιτήσεις της κοινοτικής νομοθεσίας.
και πως γίνονται οι μετρήσεις της ατμοσφαιρικής ρύπανσης
Ενταγμένο το έργο στο Γ΄ΚΠΣ, πραγματοποιείται η προ-
ώστε να έχουμε την σαφή εικόνα του τι γίνεται στην περιοχή
κήρυξη του διαγωνισμού. Όπως ενημερώνουν το τμήμα
διαπιστώσαμε ότι:
Περιβάλλοντος οι υπηρεσίες του ΥΠΕΧΩΔΕ, η διαδικασία
Εκτός λειτουργίας βρίσκονται οι κινητοί σταθμοί μέτρη-
έφτασε στο στάδιο της αξιολόγησης των προσφορών και
σης (τροχόσπιτα) ατμοσφαιρικής ρύπανσης που ήταν συν-
όλα βαίνουν καλώς, με την επισήμανση ότι, μέχρι τέλους του
δεμένοι με το Εθνικό Σύστημα. Οι τρεις σταθμοί μέτρησης
έτους οι σταθμοί θα εγκατασταθούν στο νομό με μια μικρή
της ΕΔΠΑΡ (Εθνικό Δίκτυο Παρακολούθησης Ατμοσφαιρι-
πιθανότατα καθυστέρηση. Όλα αυτά γίνονται το 2004. Τρία
κής Ρύπανσης), που ήταν εγκατεστημένοι σε Κοζάνη, Δρέπα-
χρόνια μετά και ενώ η αναμονή συνεχίζεται η πληροφορία
νο και Πτολεμαΐδα αντίστοιχα είναι εκτός λειτουργίας λόγω
έρχεται απογοητευτική, καθώς ο συγκεκριμένος διαγωνισμός
παλαιότητας ασύμφορης οικονομικά συντήρησης καθώς και
τελικά αναβλήθηκε.
έλλειψης ανταλλακτικών από το 2001.
Μέχρι και σήμερα καμιά απολύτως εξέλιξη στο θέμα δεν
Από το 1996 έως το 2000 οι σταθμοί δεν λειτουργούσαν
υπήρξε και το ζητούμενο είναι εάν θα υπάρξει με δεδομένο
με τις απαραίτητες προδιαγραφές με αποτέλεσμα να μην
βέβαια και το πολυσυζητημένο θέμα του Τοπικού Πόρου
υπάρχει πληρότητα μετρήσεων και αυτό εξαιτίας των βλα-
Ανάπτυξης και των κονδυλίων που αναμένονται ως μάνα εξ
βών. Σήμερα τα «τροχόσπιτα» βρίσκονται στον αύλειο χώρο
ουρανού.
του Βιολογικού Καθαρισμού Πτολεμαΐδας σε φυλασσόμενο χώρο του Δήμου Κοζάνης και σε χώρο του ΤΕΙ Κοζάνης.
Εν τω μεταξύ το τελευταίο διάστημα τέθηκε σε λειτουργία στο Δημαρχείο Δημ. Υψηλάντη στο Μαυροδέντρι, ο ένας εκ
Δυο από τα όργανα μετρήσεων που απέμειναν σε λει-
των δυο κινητών μονάδων μέτρησης ρύπων υπό την εποπτεία
τουργία αξιοποιήθηκαν με την εγκατάσταση τους και λει-
του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα
τουργία στο σταθμό μέτρησης ατμοσφαιρικής ρύπανσης
με τον Δήμαρχο Υψηλάντη κ. Κυριάκο Μιχαηλίδη θα λει-
του ΤΕΙ Κοζάνης.
τουργήσει και δεύτερος σταθμός στην Ποντοκώμη. Ο κ. Μι-
Στην εκπνοή του 2008 και παρότι πριν από χρόνια υπήρ-
χαηλίδης χαρακτήρισε ιδιαίτερα σημαντική την συγκεκριμένη
ξε η έγκριση των αρμοδίων για αντικατάσταση όλου του εξο-
υποδομή του Δικτύου Μέτρησης Ρύπων καθώς όπως τόνισε
πλισμού των σταθμών και τοποθέτηση νέων, καμιά εξέλιξη
θα υπάρξει σε συνεργασία και με άλλους φορείς που κάνουν
δεν υπήρξε. Ενώ μιλάμε για μια περιοχή που είναι γνωστή
μετρήσεις όπως και το ΤΕΙ, ώστε να δίδεται μια σαφή εικόνα
πανελληνίως σαν τις πιο βεβαρημένες λόγω των ρυπογόνων
της κατάστασης που επικρατεί στην ευρύτερη περιοχή.
δραστηριοτήτων της ΔΕΗ ΑΕ.
Σε ότι αφορά την παραβατική συμπεριφορά της ΔΕΗ σε
Άξιο λόγου είναι και το γεγονός ότι για την αντικατά-
βάρος του περιβάλλοντος δειγματοληπτικά από τις 1 Ιανουα-
σταση όλου του εξοπλισμού λόγω της παλαιότητας υπήρξε η
ρίου 2007 έως τις 29 Φεβρουαρίου του 2008 οι παραβάσεις
έγκριση από το αρμόδιο Υπουργείο. Μάλιστα για την ολική
των ορίων εκπομπών των καμινάδων ανά ΑΗΣ καταγράφο-
αντικατάσταση όλου των εξοπλισμών του σταθμών με νέες
νται στον παρακάτω πίνακα.
omikron magazine
ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΑΙΩΡΟΥΜΕΝΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΜΟΝΑΔΕΣ ΤΗΣ ΔΕΗ 2007 Υπερβάσεις από 22 % - 65 % !! - Στοιχεία από Νομαρχία Κοζάνης (παρουσιάστηκαν και στην ημερίδα Περιβαλλοντικός Απολογισμός Λεκανοπεδίου 2008 από την Οικολογική κίνηση Κοζάνης).
Μονάδα
Αριθμός Μετρήσεων (σε ημέρες)
Αριθμός Υπερβάσεων (σε ημέρες)
Ποσοστό Yπερβάσεων
Μονάδα Ι
425
271
64 %
Μονάδα ΙΙ
425
254
60%
Μονάδα ΙΙΙ
425
184
43%
Μονάδα ΙV
425
264
62%
Μονάδα Ι
425
264
62%
Μονάδα ΙΙ
425
212
50%
425
95
22%
Σταθμός ΔΕΗ
ΑΗΣ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑΣ
ΑΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΑΗΣ ΑΓ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ
Εν τω μεταξύ ένα χρόνο πριν, η ΔΕΗ δεσμεύεται και συγκεκριμένα στις 19 Δεκεμβρίου του 2007 μιλάει για άμεσες δράσεις υπέρ του περιβάλλοντος κατόπιν και της Δημιουργίας του Νομαρχιακού Συμφώνου Συνεργασίας και Συνύπαρξης της επιχείρησης με την τοπική κοινωνία.
Οι «Περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες» της ΔΕΗ • Προστασία του Περιβάλλοντος • Κοινωνικά και περιβαλλοντικά υπεύθυνη ανάπτυξη ΔΡΑΣΗ ΔΕΗ • Ενίσχυση δράσεων για την προστασία του περιβάλλοντος: - σκέπαστρα ρυπογόνων σημείων - διαβροχές δρόμων - περισυλλογή υλικών - ειδικά γαλακτώματα κατά τη μεταφορά τέφρας - πλύσιμο φορτηγών • Συστηματικές μετρήσεις και δράσεις ελέγχου της ποιότητας του ατμοσφαιρικού αέρα σε συνεργασία με το ΑΠΘ από υπερσύγχρονο δίκτυο σταθμών μέτρησης • Παροχή πρόσβασης στη ΝΑ Κοζάνης στις μετρήσεις, μέσω διασύνδεσης • Προσπάθεια βελτίωσης των ποιοτικών χαρακτηριστικών του καυσίμου • Αυστηρότερα μέτρα για τη σκόνη και περιορισμός στις μετακινήσεις των φορτηγών • Υλοποίηση εγκεκριμένου προγράμματος εντατικής δενδροφύτευσης έως τα τέλη του 2008
συνεχίζεται...
Bébé
omikron magazine
Μετά από 15 χρόνια πείρας, στο τριόροφο κατάστηµα "ΠΑΙ∆ΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ", δηµιουργήσαµε για εσάς ένα ζεστό και φιλόξενο περιβάλλον, µε άψογη εξυπηρέτηση. Στην "ΠΑΙ∆ΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ" θα βρείτε µια τεράστια ποικιλία σε επώνυµα ρούχα, παπούτσια και βαπτιστικά καθώς, επίσης και µια µεγάλη γκάµα σε βρεφικό εξοπλισµό και ότι άλλο χρειάζεστε για τις πιο ευτυχισµένες στιγµές της ζωής σας... της γέννησης και βάπτισης των παιδιών σας, σε τιµές που αρµόζουν στον καθένα από εσάς.
Γ. Αυγερινός & Χ. Τσαµαντάνη - Δηµοκρατίας 67 - Πτολεµαΐδα,
“Παιδική Πολιτεία”
Σε ένα από τα πιο ενηµερωµένα καταστήµατα του χώρου, συγκεντρώσαµε αποκλειστικά για εσάς, όλες τις επώνυµες εταιρείες βαπτιστικών όπως Lapin, Guy Laroche, Kitten, Bambolino, Baby Moda, Trussardi, GF Ferre, D&G, Piere Gardin, Aslanis baby, MAKIS TSELIOS, Letante, για ένα µοναδικό και ευγενή σκοπό, τη δηµιουργία της ιδανικής βάπτισης, σύµφωνα πάντα µε τις δικές σας επιλογές. Επισκεφθείτε µας, για να γνωρίσετε από κοντά την εξειδικευµένη δηµιουργική οµάδα της ΠΑΙ∆ΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ!
τηλ. καταστήµατος: 24630 53633
J Junior
omikron magazine
Μαζεύοντας τα σκουπίδια… των άλλων Του Σωκράτη Μουτίδη
«Μάθε παιδί μου γράμματα για να μη γίνεις σκουπιδιάρης».
Π
στο έργο τους. το ραντεβού μας με τον αντιδήμαρχο πτολεμαϊδας Χρύσανθο ταϊρίδη προγραμματίστηκε για τη 1:30
οιος δεν άκουσε αυτή την «ατάκα» από τα χείλη
τα ξημερώματα της Κυριακής στο πάρκινγκ της λαϊκής
των γονιών και των συγγενών του, όταν ήταν μι-
αγοράς της πόλης. η επιθυμία μας να μάθουμε πως
κρός; Με αυτό τον τρόπο ήθελαν να τον προτρέψουν
λειτουργεί το σύστημα αποκομιδής απορριμμάτων
να μορφωθεί, προκειμένου να μπεί….στο δημόσιο ή
ενός δήμου τη νύχτα και τις δυσκολίες που αντιμετωπί-
-ακόμα καλύτερα- να γίνει δάσκαλος. οι εποχές, όμως,
ζουν οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα, μας οδήγησε
άλλαξαν και σήμερα βλέπει κανείς να εργάζονται στις
να ζητήσουμε την άδεια να ακολουθήσουμε ένα απορ-
υπηρεσίες καθαριότητας των δήμων ως συμβασιούχοι
ριμματοφόρο του δήμου πτολεμαϊδας, προκειμένου
απόφοιτοι τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
να διαπιστώσουμε ιδίοις όμμασι τι αντιμετωπίζουν οι
τα μάτια των εργαζομένων στην καθαριότητα έχουν
εργαζόμενοι.
δει πάρα πολλά κατά την αποκομιδή των απορριμμά-
ο κ. ταϊρίδης μας επεφύλαξε μια ευχάριστη έκπλη-
των μας, η οποία κάθε άλλο παρά εύκολη είναι. οι
ξη εκείνη τη νύχτα, λέγοντας μας πως θα έχουμε την
εργαζόμενοι αυτής της ειδικής υπηρεσίας εργάζονται
ευκαιρία να μιλήσουμε με τον «εγκέφαλο» της νυχτερι-
για τον καθαρισμό της πόλης και καλούνται να μας…
νής βάρδιας τα τελευταία 25 χρόνια. ο επιστάτης της
συμμαζέψουν. το μόνο που ζητούν από εμάς είναι, κά-
νυχτερινής καθαριότητας στέφανος ακριτίδης μας πε-
νοντας πολύ απλά πράγματα, να τους διευκολύνουμε
ρίμενε στο «στρατηγείο» του, στις εγκαταστάσεις των
omikron 22 Δεκέμβριος 08
Μαζεύοντας τα σκουπίδια… των άλλων
συνεργείων του δήμου Πτολεμαϊδας. Τι έχουν δει τα μάτια του τα τελευταία 25 χρόνια που εργάζεται ως επιστάτης; Πάρα πολλά! Ξεκινά, όμως, με κάτι πολύ βασικό, που όπως λέει απασχολεί όλους όσοι εργάζονται στην καθαριότητα και έχει να κάνει με «την απουσία συνεργασίας με τους πολίτες». «Είναι ντροπή ο κάδος των απορριμμάτων να είναι άδειος και οι σακούλες των σκουπιδιών να βρίσκονται έξω από αυτόν» μας λέει με φανερό εκνευρισμό. Αναψοκοκκινίζει όταν αναφέρεται στη συνήθεια των πολιτών να πετούν τα σκουπίδια τους στους κάδους το πρωί με αποτέλεσμα αυτά να συσσωρεύονται μέχρι το βράδυ που θα περάσει το απορριμματοφόρο και να ξεχειλίζουν από τον κάδο ή να περιφέρονται γύρω από αυτόν στο στόμα των αδέσποτων σκυλιών και στα πεζοδρόμια από τον ανέμους. Ο Στέφανος Ακριτίδης λέει με καμάρι πως μετά από τόσα χρόνια γνωρίζει ανά πάσα στιγμή που βρίσκεται το κάθε απορριμματοφόρο, εκτός κι αν υπάρξει καθυστέρηση σε κάποια γειτονιά, λόγω μεγάλης ποσότητας απορριμμάτων ή λόγω παράνομα
Aντιδήμαρχος Πτολεμαΐδας, κ. Χρύσανθος Ταϊρίδης.
σταθμευμένων αυτοκινήτων στο κέντρο της πόλης. «Πρόκειται για ένα πολύ συνηθισμένο φαινόμενο, το οποίο είναι πονοκέφαλος για εμάς» τονίζει ο επιστάτης της νυχτερινής βάρδιας. Λέει, μάλιστα, πως η κατάσταση αυτή αντί να βελτιώνεται χειροτερεύει. Δεν είναι λίγες οι φορές που ασυνείδητοι οδηγοί αφήνουν τα αυτοκίνητά τους, όπου να ‘ναι, «επάνω στις στροφές, διπλοπαρκαρισμένα, μπροστά από τους κάδους, λες και το κάνουν επίτηδες». «Αυτό για εμάς είναι σημαντικό πρόβλημα, καθώς καθυστερεί όλο το σύστημα αποκομιδής απορριμμάτων» τονίζει ο κ. Ακριτίδης. Δεν είναι λίγες οι φορές που οι οδηγοί των απορριμματοφόρων αναγκάζονται να μπαίνουν στις καφετέριες και στα νυχτερινά κέντρα, αναζητώντας απεγνωσμένα τους ιδιοκτήτες των αυτοκινήτων που εμποδίζουν τη διέλευση του απορριμματοφόρου. «Δεν μπορούν να καταλάβουν ότι την ώρα που αυτοί διασκεδάζουν και καλά κάνουν, εμείς δουλεύουμε για να καθαρίσουμε την πόλη που ζούμε. Ας σκεφτούν τουλάχιστον πως από το σημείο αυτό που
Eπιστάτης νυχτερινής καθαριότητας, Στέφανος Ακριτίδης.
omikron 23 Δεκέμβριος 08
Μαζεύοντας τα σκουπίδια… των άλλων
έχουν παρκάρει παράνομα δεν περνάμε μόνο εμείς με το απορριμματοφόρο, αλλά κι ένα πυροσβεστικό όχημα, για το οποίο έστω και μια πεντάλεπτη καθυστέρηση μπορεί να είναι μοιραία» τονίζει ο ηλίας Γκαγκούτης, οδηγός απορριμματοφόρου στη νυχτερινή βάρδια τα τελευταία επτά χρόνια. «εκτός αυτού» συνεχίζει «όταν βρίσκουμε τον ιδιοκτήτη, ο οποίος πολλές φορές είναι μεθυσμένος, αδιαφορεί και δεν κουνιέται από τη θέση του» τονίζει με εκνευρισμό ο κ. Γκαγκούτης. «∆εν είμαστε εδώ ούτε για να κάνουμε πλάκα, ούτε επειδή δεν είχαμε τι να κάνουμε τα βράδια» λέει ο Κώστας Ακριτίδης, εργαζόμενος στην καθαριότητα τη νύχτα τρία χρόνια τώρα, με 8μηνες συμβάσεις, «δουλεύουμε για να είναι όλα καθαρά το πρωί και απαιτούμε σεβασμό από τους πολίτες. Να μας βοηθούν και να μας διευκολύνουν στο έργο μας. Όσον αφορά στους οδηγούς των αυτοκινήτων δεν είναι λίγες οι φορές που τα κορναρίσματα και οι βρισιές κυριαρχούν στην «επικοινωνία» τους μαζί μας κι αυτό γιατί το απορριμματοφόρο αναγκάζεται να σταματά διαρκώς. Λίγη υπομονή μόνο χρειάζεται, αδειάζουμε και φεύγουμε σε τρία λεπτά, λες κι εμείς θέλουμε να καθυστερήσουμε ή να μείνουμε εκεί! Να τελειώνουμε θέλουμε και να πάμε μια ώρα αρχύτερα στα σπίτια και στις οικογένειες μας». η νυχτερινή βάρδια καθαριότητας της πτολεμαϊδας διαρκεί από τις 11 μέχρι τις 5.30 τα ξημερώματα. τα απορριμματοφόρα ακολουθούν μια συγκεκριμένη πορεία στους δρόμους της πόλης, ανάλογα με τις ημέρες, προκειμένου να ολοκληρωθεί η αποκομιδή όσο τον δυνατόν πιο εύκολα και γρήγορα. η δύσκολη μέρα, όπως μας λέει ο επιστάτης, είναι η δευτέρα, γιατί ο όγκος των απορριμμάτων είναι πολύ μεγαλύτερος, καθώς τις Κυριακές αποκομιδή γίνεται μόνο στο κέντρο της πόλης. ο κ. ακριτίδης λέει πως τα πράγματα σήμερα είναι πολύ πιο εύκολα, γιατί ο αριθμός των εργαζομένων είναι μεγαλύτερος, ενώ στη διάθεσή τους έχουν περισσότερα σύγχρονα απορριμματοφόρα. «παλαιότερα είχαμε ένα φορτηγάκι, το οποίο έπρεπε να αδειάσει omikron 24 Δεκέμβριος 08
Μαζεύοντας τα σκουπίδια… των άλλων
τέσσερις φορές στη χωματερή, για να ολοκληρώσει την αποκομιδή. Ρίχναμε τα σκουπίδια επάνω με τους τενεκέδες και εκτός αυτού είχαμε και συχνές βλάβες, γιατί τα οχήματα ήταν παλιά. Σήμερα τα πράγματα εννοείται πως έχουν βελτιωθεί κατά πολύ» επισημαίνει ο κ. Ακριτίδης. Δεν είναι λίγες οι φορές που κατά την αποκομιδή, την ώρα που ο κάδος αδειάζει μέσα στο απορριμματοφόρο ακούγονται θόρυβοι από τηλεοράσεις και άλλες ηλεκτρικές συσκευές που εκρήγνυνται, τις οποίες έχει πετάξει κάποιος μέσα στον κάδο μαζί με παλιοσίδερα και μπάζα. Όλα αυτά προκαλούν ζημιές στα οχήματα και καθυστερούν σημαντικά το σύστημα της αποκομιδής. Ο αντιδήμαρχος καθαριότητας Πτολεμαϊδας Χρύσανθος Ταϊρίδης απευθύνει έκκληση στους πολίτες να σέβονται την δουλειά των εργαζομένων στην καθαριότητα και να τηρούν τους κανονισμούς για την αποκομιδή. «Αξίζουν συγχαρητήρια στους εργαζόμενους στην καθαριότητα, οι οποίοι ανταποκρίνονται επάξια στο έργο τους, παρά τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν ειδικά όταν επικρατούν δύσκολες καιρικές συνθήκες βροχή και κρύο, χιόνια και παγωνιές, αλλά και τις ανθυγιεινές συνθήκες εργασίας τους. Πιστεύω πως γι’ αυτούς και μόνο τους λόγους η αμοιβή τους θα έπρεπε να είναι υψηλή, όπως σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη, όπου δίδονται οικονομικά κίνητρα στους πολίτες για να εργαστούν στην καθαριότητα. Σ’ εμάς όσοι έρχονται επιδιώκουν να μεταταχθούν σε άλλη υπηρεσία, λόγω του ότι πρόκειται για ένα δύσκολο πόστο» τονίζει ο κ. Ταϊρίδης. Αυτή τη στιγμή στη νυχτερινή βάρδια της υπηρεσίας καθαριότητας του δήμου Πτολεμαϊδας εργάζονται δέκα εργάτες και πέντε οδηγοί απορριμματοφόρων. Στη διάθεσή τους έχουν έξι απορριμματοφόρα, τρία βυτία πλύσης και τρεις σκούπες. Τη νύχτα η αποκομιδή διαρκεί το λιγότερο τέσσερις ώρες. Ο κ. Ταϊρίδης τονίζει «απαιτούν σεβασμό αυτοί οι εργαζόμενοι, γιατί κρατούν την πόλη καθαρή χειμώνα καλοκαίρι και κάτω από δύσκολες συνθήκες εργασίας». Ήδη, όπως συμπληρώνει, το επόμενο διάστημα θα προτείνει προς έγκριση στο δημοτικό συμβούλιο το νέο οργανόγραμμα της υπηρεσίας, οι αλλαγές του οποίου προβλέπουν το 70% του προσωπικού να είναι μόνιμης απασχόλησης και το εποχικό προσωπικό να καλύπτει το 30%. Σήμερα η κατανομή είναι 60% έκτακτο και 40% μόνιμο προσωπικό.
Μαζεύοντας τα σκουπίδια… των άλλων
Ρωτάμε τον επιστάτη Στέφανο Ακριτίδη πότε βγαίνει
στον χώρο υγιεινομικής ταφής, ο οποίος βρίσκεται στα
στη σύνταξη και μας απάντησε με χαμόγελο «δεν ξέρω
ορυχεία. Οι εργαζόμενοι είναι εξοικειωμένοι με το πε-
πραγματικά. Μας μπερδέψανε με αυτά τα ασφαλιστικά
ριβάλλον (σε αντίθεση με εμάς) και τις διαδικασίες που
και τις αλλαγές. Αν ενταχθούμε στα βαρέα και ανθυγι-
ορίζει η εταιρεία διαχείρισης. Την ώρα που ο οδηγός
εινά θα βγω τώρα αν όχι…ποιος ξέρει».
του απορριμματοφόρου Ηλίας Γκαγκούτης ξεφορτώνει
Αποχαιρετούμε και ευχαριστούμε όλους τους ερ-
τα απορρίμματα της ημέρας, ο συνοδός του Κώστας
γαζόμενους της νυχτερινής βάρδιας στον σταθμό
Ακριτίδης παίζει με τον παιχνιδιάρη σκύλο, που βρί-
μεταφόρτωσης απορριμμάτων της Πτολεμαϊδας. Εκεί
σκεται κάθε μέρα στο χώρο αυτό και μόλις βλέπει τα
συγκεντρώνεται όλος ο όγκος των απορριμμάτων του
φώτα του απορριμματοφόρου να πλησιάζουν, κουνάει
δήμου και μεταφέρεται με ειδικά κοντέινερ της εται-
την ουρά, περιμένοντας τα χάδια των νυχτερινών του
ρείας διαχείρισης απορριμμάτων Δυτικής Μακεδονίας
φίλων. Μια ακόμη νυχτερινή βάρδια έχει τελειώσει…
ΙΓΝΑΤΙΑ∆ΟΥ ΣΟΦΙΑ ΙΓΝΑΤΙΑ∆ΗΣ ∆ΑΜΙΑΝΟΣ ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΙ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ
ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ LASER - ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΥΧΕΝΙΚΟ ΣΥΝ∆ΡΟΜΟ ΗΛΕΚΤΡΟΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ
ΟΡΘΟΠΕ∆ΙΚΑ ΗΜΙΠΛΗΓΙΕΣ ΜΑΣΑΖ ΣΙΑΤΣΟΥ
ΕΙ∆ΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΠΛΗΡΗΣ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ
Συµβεβληµένοι µε όλα τα ταµεία και κατ’ οίκον επισκέψεις Μ. Ασίας 8, Πτολεµαΐδα - τηλ.: 24630 20730 ∆ευτέρα έως Παρασκευή: πρωί - απόγευµα
omikron magazine
ο κρόκος του Κρόκου
Ο κρόκος του Κρόκου
Της Δέσποινας Αμαραντίδου
«Γεννήθηκα και μεγάλωσα μέσα στον κρόκο, από παιδάκι 7 ετών ασχολήθηκα με το φυτό, μπήκα στο χωράφι να μαζέψω λουλούδια αλλά και στο σπίτι για το διαχωρισμό. Ο κρόκος είναι οικογενειακή υπόθεση για όλους τους κατοίκους της περιοχής, οι περισσότεροι το κληρονομήσαμε από τους παππούδες μας, από γενιά σε γενιά περνάει η καλλιέργεια του, είναι η παρακαταθήκη που μας άφησαν οι παλαιότεροι, η κληρονομιά μας, κομμάτι της καθημερινότητάς μας και της ζωής μας, αποτελούσε το κύριο εισόδημα των κατοίκων παλαιότερα.»
Α
υτή είναι η σχέση με το φυτό κρόκος των περισσοτέρων παραγωγών και κατοίκων του Κρόκου όπως μας περιγράφει ο κ. Διονύσης Δελλόπουλος γέννημα
θρέμμα της έδρας του Δήμου Ελίμειας τον Κρόκο. Ο κρόκος είναι εύκολο να καλλιεργηθεί, οι παράγοντες που θα παίξουν ρόλο είναι το ήπιο κλίμα, οι βροχοπτώσεις και το καλοδουλεμένο έδαφος, που στην περιοχή κυρίως του «Τζαρτζαμπά», στον Νομό Κοζάνης προσφέρει ιδανικές συνθήκες για την καλλιέργεια του φυτού. Η αναπαραγωγή γίνεται με την φυσική ανάπτυξη του βολβού, ιδιότητα που την έχουν λίγα φυτά. Η φυτεία γίνεται αργά, συνήθως κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο. Οι βολβοί φυτεύονται σε απόσταση 10-15 εκατοστά μεταξύ τους και 20-25 εκατοστά βάθους. Μάλιστα, τα παλαιότερα χρόνια φυτεύονταν με το χέρι, δουλειά επίσης πολύ δύσκολη σημειώνει ο κ. Δελλόπουλος. Για να θυμηθεί την περίοδο κοντά στο 1940 που ο παππούς του καλλιεργούσε 30 και πλέον στρέμματα κρόκου, είχε 40 εργάτες συν την οικογένεια του και η συγκομιδή του απέδιδε 40 οκάδες, δηλαδή περίπου 60 κιλά σημερινά. Για τη φυτεία ενός στρέμματος χρειάζονται 250-350 κιλά βολβοί. Κάθε 6-9 χρόνια οι βολβοί ξηλώνονται, καθαρίζονται και χωρίζονται, για να τοποθετηθούν και πάλι σε άλλο χωράφι, καθώς είναι απαραίτητο να ξεκουραστεί το έδαφος ώστε να επανακτήσει όλες τις ουσίες που έχει χάσει λόγω της καλλιέργειας του κρόκου.
Ο κρόκος του Κρόκου
Σήμερα οι περισσότεροι καλλιεργητές έχουν τα χω-
και σχετική δεξιοτεχνία, συνεχίζεται από την ανατολή
ράφια παραγωγής τους σε διάφορα σημεία του Νομού
μέχρι και τη δύση του ηλίου και διαρκεί 20-25 ημέρες.
Κοζάνης, αφού όπως μας επισημαίνει ο κ. Διονύσης θα
Ο κρόκος είναι έτοιμος για συγκομιδή μόλις το λου-
πρέπει να τα χωράφια που καλλιεργήθηκε ο κρόκος να
λούδι ανοίξει τελείως. Νωρίς το πρωί ή αργά το από-
ξαναδεχτούν το φυτό μετά από 20-25 χρόνια. Πρέπει
γευμα είναι η καλύτερη ώρα για συγκομιδή, την περίο-
να προσέχουμε και να επιβλέπουμε τακτικά τη φυτεία
δο αυτή μικροί και μεγάλοι θα ριχτούν στο κουραστικό
γιατί οι βολβοί αποτελούν καλό μεζέ για διάφορα ζώα,
αλλά σημαντικό κομμάτι της συγκομιδής.
όπως τυφλοπόντικες και αρουραίοι. Με αυτοσχέδιους
Άντρες, γυναίκες και παιδιά γονατίζουν χαμηλά για
μηχανισμούς, πιστόλια που έμπαιναν σε κρύπτες που
να αποσπάσουν τα πολύ μικρά άνθη και να τα ρίξουν
δημιουργούσαν οι τυφλοπόντικες, οι παραγωγοί κατα-
μέσα σε ποδιές και μικρά καλάθια αποκομμένα πλέον
φέρνουν να τους εξοντώσουν μας λέει οκ. Διονύσης.
από τον κορμό τους. Αυτή η κουραστική σκηνή επανα-
Τα λουλούδια που αρχίζουν να βγαίνουν κατά τα
λαμβάνεται συνεχώς, μέρα με τη μέρα, γιατί ο κρόκος
μέσα Οκτώβρη μαζεύονται από συντροφιές και μετα-
μαραίνεται και θα πρέπει να μαζευτεί μέσα σε λίγες
φέρονται στα σπίτια με κοφίνια, τα γαλίκια όπως μας
ώρες. Παρ' όλη την κούραση και τις αντίξοες καιρικές
περιγράφει. Η κοπιαστική αυτή εργασία, που χρειάζεται
συνθήκες, που πολλές φορές επικρατούν, οι κροκοκαλ-
omikron magazine
λιεργητές αντιμετωπίζουν με χιούμορ την όλη κατάσταση, «είμαι με τρεις δισκοκοίλες» μας λέει χαριτολογώντας, όπως και όλοι όσοι ασχολούνται. Παρόλα αυτά συνεχίζουμε συμπληρώνει ακόμα και όταν οι δυνάμεις μας εγκαταλείπουν λόγω ηλικίας. Οι κάτοικοι είναι απόλυτα συνδεδεμένοι με την καλλιέργεια αφού για όλους αποτελεί οικογενειακή υπόθεση είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους, Αργά το απόγευμα τα χωράφια θα έχουν καθαριστεί, μόνο που θα καλυφθούν με βιολετί χρώμα την άλλη ημέρα το πρωί. Στο σπίτι η δουλειά θα συνεχιστεί τα άνθη θα τοποθετηθούν λίγα - λίγα πάνω σε ειδικό τραπέζι όπου θα ξεχωρίσουν τα πέταλα από τους στήμονες και τα στίγματα. Είναι σημαντικό κομμάτι η διαλογή θα πρέπει να ολοκληρωθεί, δεν πρέπει το λουλούδι να μείνει, υπήρξαν φορές που αξημέρωτα τελειώναμε την δουλειά και μόλις λίγες ώρες απομένανε για ξεκούραση για να ξεκινήσουμε και πάλι από την αρχή θυμάται ο κ. Διονύσης. Η διαλογή όπως και το μάζεμα πρέπει να γίνεται αμέσως, πριν μαραθούν τα λουλούδια, έτσι δουλεύαμε μέσα στη νύχτα με αποτέλεσμα να μας παίρνει ο ύπνος πολλές φορές επάνω στις καρέκλες μας. Η ξήρανση γίνεται με την τοποθέτηση σε λεπτά στρώματα των νωπών στιγμάτων, πάνω σε τελάρα με δικτυωτή συρμάτινη ή μεταξωτή βάση. Τα τελάρα μεταφέρονται σε θερμαινόμενα δωμάτια, όπου θερμαίνονται με θερμάστρες. Εκεί με προοδευτικά ανερχόμενη θερμοκρασία μέχρι 40°C, ο κρόκος στεγνώνει σε 8-12 ώρες. Η εργασία θα ολοκληρωθούν μέσα στο χειμώνα όταν θα διαχωριστούν οι στήμονες από
Νικόλαος Πατσιούρας, Πρόεδρος του Αναγκαστικού Συνεταιρισμού Κροκοπαραγωγών
Ο κρόκος του Κρόκου
τα στίγματα και απομακρυνθούν οι ξένες ύλες. Όταν
όταν γύρω από ένα μεγάλο τραπέζι, στρωμένο με μια
ολοκληρωθεί και αυτή η εργασία, που διαρκεί από έναν
κουβέρτα από τρίχωμα γίδας, που μπορούσε να κρα-
έως τρεις μήνες, το προϊόν είναι πλέον έτοιμο να πα-
τήσει τα κόκκινα στίγματα αλλά όχι και τα άχρηστα πια
ραδοθεί στο συνεταιρισμό.
πέταλα των λουλουδιών. Οι κροκοπαραγωγοί ανέκαθεν
Χρειάζονται περίπου 150.000 λουλούδια για να πά-
έχουν ειδικά μηχανήματα, κατάδικές τους εφευρέσεις
ρουμε ένα κιλό αποξηραμένα στίγματα κρόκου, ενώ
που τις συναντά κανείς σε διαφορετικές παραλλαγές
ακόμη και ο πιο γρήγορος εργάτης μπορεί να μαζέψει
από σπίτι σε σπίτι που τους βοηθούν να λιχνίζουν πολύ
μέχρι 30.000 άνθη την ημέρα. Μέχρι να δύσει ο ήλιος,
πιο εύκολα και πολύ πιο γρήγορα.
οι παραγωγοί θα μείνουν στα χωράφια και το ίδιο
Το φύτεμα, το σκάλισμα, η συγκομιδή, η διαλογή και
βράδυ, αφού κουβαλήσουν τα γαλίκια, τα γεμάτα από
η αποξήρανση, όλα γίνονται με το χέρι, επαναλαμβάνει
λουλούδια, στο σπίτι, θα υπολογίσουν την ποσότητα
ο κ. Διονύσης για να δώσει το μέγεθος των δυσκολι-
με το μάτι (κάθε γαλίκι βγάζει γύρω στα 300 γραμμά-
ών.
ρια καθαρό προϊόν) και θα σταθούν να ξεδιαλέξουν τα
Κατά τη διάρκεια των τριών εβδομάδων της συγκο-
πέταλα από τα στίγματα (να «λιχνίσουν») και στη συνέ-
μιδής, απασχολείται όλη η οικογένεια, όλη η κοινωνία
χεια ν' απλώσουν τις κόκκινες «κλωστές» σε ταψιά, να
της περιοχής. Οι δρόμοι, οι πλατείες, τα καφενεία στα
ξεκινήσουν τη διαδικασία αποξήρανσης που θα είναι η
χωριά μας είναι έρημα. Την ώρα που η συγκομιδή
έγνοια κι η φροντίδα των γυναικών ολόκληρο τον επό-
φτάνει στο τέλος της, η οικογένεια και οι εργάτες εί-
μενο χειμώνα. Πριν από 10 χρόνια περίπου, όλη αυτή
ναι εξουθενωμένοι από την κουραστική εργασία των
η δουλειά γινόταν με το χέρι. Όλη η οικογένεια μαζευ-
τελευταίων ημερών. Όμως η παραγωγή του κρόκου εί-
omikron 31 Δεκέμβριος 08
Ο κρόκος του Κρόκου
ναι ένα μέρος της ζωής της τοπικής κοινωνίας και έχει
καλλιέργειά του, αφού κατά τα τελευταία αυτά χρόνια
δημιουργήσει ένα δεσμό και μία λογική που κάνει τους
(1937-1939), έφτασε στα 900-1000 στρέμματα.
νέους να είναι διατεθειμένοι να συνεχίσουν να ζουν στα χωριά τους.
Κατά την δεκαετία που ακολούθησε (1940-1950) οι πολεμικές περιπέτειες της χώρας μας συνετέλεσαν
Ο κροκοπαραγωγός θα βγάλει ένα αξιόλογο μερί-
στην μείωση της καλλιέργειας στα 200-500 συνολικά
διο από το ετήσιο εισόδημά του, ακόμα και σήμερα,
στρέμματα, ενώ οι τιμές που δίνονταν στους παραγω-
ένα στρέμμα γης μπορεί να φτάσει και μέχρι 1.200
γούς μόλις κάλυπταν τα έξοδα παραγωγής.
γραμμάρια κρόκο.
Το ίδιο όμως εξακολούθησε και κατά την επόμενη
Επιπρόσθετα δικαίωμα έχουν να κάνουν μεροκάμα-
15ετία (1950-1965), αφού η ετήσια κροκοπαραγωγή
τα όλοι οι μέτοχοι του Αναγκαστικού Συνεταιρισμού, οι
δεν ξεπέρασε κατά την διάρκεια όλης αυτής της πε-
οποίοι εργάζονται καθημερινά για την συσκευασία του
ριόδου τα 1000 κιλά και οι τιμές τις 2.000-4.500 δρχ.
προϊόντος. Σε ένα περιβάλλον με ιδιαίτερα αυστηρούς
το κιλό.
κανόνες υγιεινής, θα συσκευαστεί αφού πρώτα με ζυ-
Στην περίοδο 1971-1982 έχουμε σημαντική αύ-
γαριά ακριβείας, κατανεμηθεί σε βαζάκια ή φακελάκια
ξηση τόσο της καλλιεργούμενης έκτασης όσο και του
το προϊόν, το οποίο κατόπιν θα πάρει το δρόμο της
συνόλου του παραγόμενου προϊόντος. Κύριο χαρα-
αγοράς.
κτηριστικό αυτής της περιόδου είναι η δημιουργία του
Στο παρελθόν, πριν την ίδρυση του συνεταιρισμού,
Αναγκαστικού Συνεταιρισμού Κροκοπαραγωγών, που
υπήρχε πολύ δουλειά για λίγα λεφτά. Οι έμποροι και
αποτέλεσε ένα καταλυτικό βήμα για την επίλυση των
οι κροκομεσίτες λυμαίνονταν το μόχθο και ιδρώτα των
διαφόρων προβλημάτων διάθεσης του κρόκου.
παραγωγών, με αποτέλεσμα η καλλιέργεια του κρόκου
Τέλος, από το 1983 έως και σήμερα, με εξαίρεση
μέχρι το τέλος της δεκαετίας του '70 να είναι περιορι-
την περίοδο 1983-1986 που είχαμε σημαντική μείω-
σμένη.
ση της παραγωγής, παρατηρείται σταθερή αύξηση των
Οι γεροντότεροι των χωριών μας θυμούνται ότι μερικά χρόνια πριν φύγουν οι Τούρκοι από την περι-
καλλιεργούμενων εκτάσεων, του παραγόμενου προϊόντος και της τιμής διάθεσης αυτού.
οχή μας, υπήρχαν φυτεμένα με κρόκο περί τα 1500
Η ίδρυση του Αναγκαστικού Συνεταιρισμού Κροκο-
στρέμματα. Την εποχή εκείνη η στρεμματική απόδοση
παραγωγών Κοζάνης το 1971 αναμφισβήτητα υπήρξε
ξεπερνούσε το κιλό σε ξερό προϊόν, αλλά τα στίγματα
σταθμός για την παραπέρα εξέλιξη και ανάπτυξη της
των λουλουδιών διατίθονταν συνήθως χλωρά.
κροκοφυτείας. Σε σύντομο χρονικό διάστημα η κροκο-
Από το 1918 μέχρι το 1928 η καλλιέργεια του κρό-
καλλιέργεια εξελίχθηκε σε δυναμική καλλιέργεια.
κου περιορίστηκε σε λίγα μόνο στρέμματα (περίπου τής της στρεμματικής μείωσης ήταν κυρίως η επέκταση
Τρεις αιώνες στην περιοχή της Κοζάνης
της καπνοκαλλιέργειας στην Μακεδονία, που απέδιδε
Ο κρόκος, ετυμολογικά η λέξη «κρόκος» έχει την
πολύ εκείνη την εποχή. Χαρακτηριστικά σημειώνουμε
προέλευσή του από την ελληνική λέξη «κρόκη» που
ότι το 1927 η κροκοφυτεία περιορίστηκε μόλις στα 75
σημαίνει το νήμα που χρησιμοποιείται για την ύφανση
στρέμματα. Από το 1928 όμως η τιμή του κρόκου άρ-
σε έναν αργαλειό. Μυθολογικά, σύμφωνα με τον Οβί-
χισε να παρουσιάζει κάποια άνοδο, για να φθάσει στα
διο, το φυτό πήρε το όνομά του από τον νεαρό Κρόκο,
3-4 χρόνια πριν από τον τελευταίο παγκόσμιο πόλεμο
ο οποίος, στην απελπισία του για το θάνατο του φίλου
από 800-2500 δρχ. στο ύψος των 8.000-10.000 δρχ.
Σμίλακα, μετασχηματίστηκε σε αυτό το λουλούδι.
200) των χωριών Κρόκου και Καρυδίτσας. Οι λόγοι αυ-
την οκά. Κάπως ανάλογα με τις τιμές αυξάνονταν και η omikron 32 Δεκέμβριος 08
Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς άρχισε η καλλιέρ-
omikron magazine
γεια του κρόκου στην ελλάδα, αλλά θεωρείται ότι αυτή θα πρέπει να έγινε κατά τη διάρκεια των προϊστορικών χρόνων. οι ανασκαφές στην Κνωσό της Κρήτης, και στο ακρωτήρι της σαντορίνης έφεραν στο φως μερικές τοιχογραφίες όπου απεικονίζεται το φυτό του κρόκου. πρωτοέφτασε πριν τρεις αιώνες στην περιοχή της Κοζάνης, όπου και ξεκίνησε η καλλιέργειά του, με το μεγαλύτερο μέρος της στα κροκοχώρια του δήμου ελιμείας. το φθινόπωρο, τα χωράφια στην Κοζάνη βάφονται με ένα υπέροχο λιλά χρώμα. είναι η εποχή που οι μικροί βολβοί του φυτού ξυπνούν από την καλοκαιρινή τους σιέστα για να μας παραδώσουν το πολύτιμο μικροσκοπικό ανθάκι τους, το οποίο με τη σειρά του μας δίνει το σαφράν, ένα πανάρχαιο μπαχαρικό με λεπτότατη γεύση και υπέροχο λαμπερό χρώμα, που κυμαίνεται από έντονο πορτοκαλί μέχρι βαθύ κόκκινο. στην ελλάδα, οι πρώτοι βολβοί του φυτού, που τελικά έμελλε να αλλάξει το χάρτη των καλλιεργειών στη δυτική Μακεδονία, έφτασαν τον 17ο αιώνα από Κοζανίτες εμπόρους μέσω της Κεντρικής ευρώπης. ο κρόκος καλλιεργείται σε μία και μοναδική περιοχή της ελλάδας, που περιλαμβάνει 35 χωριά του νομού Κοζάνης, και την εμπορία του στην ελλάδα και το εξωτερικό ασκεί ο αναγκαστικός συνεταιρισμός Κροκοπαραγωγών Κοζάνης. η ετήσια παραγωγή, ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες, κυμαίνεται από 6 μέχρι 8 τόνους. από την πλευρά του ο πρόεδρος του αναγκαστικού συνεταιρισμού Κροκοπαραγωγών κ. νικόλαος πατσιούρας για τη ίδρυση του συνεταιρισμού και την
Η κυρία Δήμητρα Ξάνθα, 80 ετών σήμερα, συνεχίζει να εργάζεται ακούραστη, βοηθώντας την οικογένειά της.
σημερινή κατάσταση, επισημαίνει ότι η ίδρυση του
«Η καλλιέργεια του κρόκου
συνεταιρισμού υπήρξε σταθμός για την παραπέρα
είναι τρόπος ζωής για μας που
εξέλιξη και ανάπτυξη της κροκοφυτείας στην ελλά-
μεγαλώσαμε με το φυτό»
δα. η έλλειψη διαπραγματευτικής ικανότητας καθώς
επισημαίνει, για να συμπληρώσει
και η αδυναμία διερεύνησης της διεθνούς αγοράς οδήγησαν το 1966 τους παραγωγούς στην ίδρυση του ελεύθερου συνεταιρισμού Κροκοπαραγωγών ο
ότι η συγκομιδή του κρόκου, είναι δύσκολη δουλειά, στην οποία
οποίος μετονομάστηκε το 1971 σε αναγκαστικό συ-
συμμετέχει όλη η οικογένεια,
νεταιρισμό Κροκοπαραγωγών Κοζάνης». Μέχρι το
ανεξαρτήτου ηλικίας.
Ο κρόκος του Κρόκου
1966 η διακίνηση και εμπορία του κρόκου γινόταν μέσα από κυκλώματα χονδρεμπόρων οι οποίοι έπαιρναν το προϊόν από μεμονωμένους παραγωγούς σε πολύ χαμηλές τιμές. Ο συν/σμός συσπείρωσε όλους τους κροκοπαραγωγούς, με αποτέλεσμα να πετυχαίνει τις καλύτερες δυνατές τιμές διάθεσης του κρόκου στην αγορά και να αποκλείει των εσωτερικό ανταγωνισμό μεταξύ των παραγωγών. Σήμερα τα μέλη του Συν/ σμού ανέρχονται σε 900. Όσον αφορά στο μέλλον για την καλλιέργεια του κρόκου και την ζήτηση που ολοένα αυξάνεται ο κ. Πατσιούρας τονίζει ότι ο Κρόκος Κοζάνης κάνει όλο και μεγαλύτερα άλματα στην αγορά, τόσο του εσωτερικού όσο και του εξωτερικού. Λόγω της μεγάλης προβολής που πέτυχε ο Συν/σμός για τον Κρόκο Κοζάνης, Οι συνέταιροι στον Αναγκαστικό Συνεταιρισμό Κροκοπαραγωγών εργάζονται για την τυποποίηση και την επεξεργασία του κρόκου.
μεγάλοι επενδυτές από τον Ελλαδικό χώρο ενδιαφέρθηκαν να επενδύσουν στο πολύτιμο και με πολλές δυνατότητες φυτό. Έτσι το 2007 συστάθηκε η εταιρεία με την επωνυμία «Προϊόντα Κρόκου Κοζάνης Α.Ε.Β.Ε.», με σκοπό τη δημιουργία νέων προϊόντων των οποίων βασικό συστατικό είναι ο κρόκος. Το σύνολο της επένδυσης είναι ύψους ¬3.680.000. Ο Συν/σμός έχει συνεισφέρει στο κεφάλαιο της εταιρείας κτιριακές εγκαταστάσεις (1.000 τ.μ.), μηχανήματα, τη φήμη και πελατεία του. Το ποσοστό του Συν/σμού στη νέα εταιρεία ανέρχεται στο 55% ενώ της «Κορρές Φυσικά Προϊόντα» στο 45%. Στόχος της νέας εταιρείας είναι η ενίσχυση της τοπικής οικονομίας μέσα από την αξιοποίηση αυτού του μοναδικού θησαυρού της ελληνικής γης. Ήδη τα πρώτα προϊόντα της εταιρείας -ροφήματα με βάση τον Κρόκο Κοζάνης- έχουν τοποθετηθεί στην αγορά, ενώ σύντομα ακολουθούν και προϊόντα όπως αναψυκτικά και ενεργειακά ποτά με κρόκο. Ο Συν/σμός αντιμετωπίζει τις προκλήσεις των νέων συνθηκών της αγροτικής οικονομίας υιοθετώντας νέα στρατηγική και εφαρμόζοντας σύγχρονες τακτικές, που θα τον οδηγήσουν πέρα από τη βιωσιμότητα στην επιτυχία.
www.safran.gr
omikron 34 Δεκέμβριος 08
omikron magazine
ΠΡΕΣΠΕΣ
περί αρχιτεκτονικής ο Λόγος… της Δήμητρας Κύρκου Αρχιτέκτων Μηχανικός Α.Π.Θ.
Ο
ι Πρέσπες είναι από τις λίγες περιοχές στον ελλαδικό χώρο, όπου σταματά ο γραμμικός χρόνος των ανθρώπινων σκέψεων και συνεχίζει να κυλά με ταχύτητες παράλληλων βίων, τόπων και ωρών. Και αναρωτιέται τότε κανείς, αν αυτό είναι αποτέλεσμα ενός “γεωμετρικού τόπου” όπου συναντώνται τρεις χώρες, τρεις λαοί, τρεις πολιτισμοί, ή οφείλεται στις μυθικές, μυστικές και μεθυστικές δυνάμεις που ανέκαθεν συνόδευαν την ιστορία του τόπου αυτού. Δεν έχει, όμως, σημασία αν θα καταφέρει να βρει κανείς απάντηση, ή θα προβληματιστεί πολύ ή λιγότερο. Σημασία έχει ότι, φτάνοντας στις Πρέσπες θα βρεθεί μπροστά σε μια σπάνια, απαράμιλλη φυσική ομορφιά.
Εδώ, ο ουρανός μοιάζει να αντικρίζει το είδωλό του στον καθρέφτη της λίμνης, όταν εκείνη δεν είναι καλυμμένη με ένα στρώμα πάγου κατά τους χειμερινούς μήνες. Θα έλεγε κανείς ότι το στρώμα αυτό πάγου θα πάγωνε και κάθε δραστηριότητα στην περιοχή. Κι όμως, πριν την κατασκευή της γέφυρας για το νησάκι του Αγίου Αχίλλειου, πάνω στον πάγο περπατούσαν τα παιδιά για να πάνε στο σχολείο και πάνω στον πάγο μετέφεραν το φορείο κάποιου ασθενούς. Σήμερα βέβαια, η πιο έντονη δραστηριότητα προέρχεται από τους αναρίθμητους φτερωτούς κατοίκους της περιοχής, έναν βιότοπο που γίνεται ολοένα και πιο σπάνιος σε πλανητική κλίμακα.
omikron magazine
Ωστόσο, οι Πρέσπες δεν είναι μόνο ο μεγαλύτερος σε έκταση από τους 10 συνολικά δρυμούς της Ελλάδας. Ούτε φημίζεται μονάχα για την εξαιρετική ποικιλία φασολιών, ή τις αέναες προσπάθειες του Πολιτιστικού Τριγώνου για ισοβαρή ποιοτική ανάπτυξη και στις τρεις πλευρές των συνόρων. Οι Πρέσπες έχουν να επιδείξουν και μια πολύτιμη αρχιτεκτονική κληρονομιά, η οποία πασχίζει να ξεφύγει από τους ανεξέλεγκτους ρυθμούς της σύγχρονης τουριστικής εκμετάλλευσης. Τα περισσότερα σπίτια στις Πρέσπες χτίστηκαν στις αρχές και στο πρώτο μισό του 20ου αιώνα και η εμπορική δραστηριότητα σημείωνε ιδιαίτερη άνθηση μέχρι τον εμφύλιο πόλεμο οπότε και πολλά σπίτια αλλά και ολόκληροι οικισμοί εγκαταλείφθηκαν, ενώ κατά τη δεκαετία του 1950 ορισμένα από αυτά εποικίστηκαν από Βλάχους κτηνοτρόφους. Η γενικότερη εγκατάλειψη της περιοχής από τη μία πλευρά, είχε ως αρνητικό επακόλουθο τον κίνδυνο κατάρρευσης ορισμένων ιδιαίτερα αξιόλογων κτισμάτων, ενώ από την άλλη αυθεντικά αρχιτεκτονικά στοιχεία κατάφεραν να διατηρηθούν αναλλοίωτα μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Επιπλέον, στην προσπάθεια της να μείνει μακριά από διαδικασίες έντονης αστικοποίησης, η περιοχή έχει διατηρήσει μέχρι σήμερα χαρακτηριστικές μορφές
της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής, όπου και εντοπίζονται πολλά κοινά χαρακτηριστικά με αντίστοιχα αρχιτεκτονικά παραδείγματα του βορειοελλαδίτικου χώρου. Μάλιστα, δύο από τους οικισμούς των Πρεσπών ανακηρύχθηκαν πανηγυρικά παραδοσιακοί οικισμοί, παρουσιάζοντας ξεχωριστό αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον. Πρόκειται για τον οικισμό των Ψαράδων, που βρίσκεται ακριβώς στις όχθες της Μεγάλης Πρέσπας και για τον οικισμό του Αγίου Γερμανού, στους πρόποδες του όρου Βαρνούντα. Βέβαια, η σύγχρονη εικόνα των οικισμών διαφέρει αρκετά από εκείνη του προηγούμενου αιώνα. Ακόμη και το ύψος των νερών της Μεγάλης Πρέσπας είναι κατά πολύ χαμηλότερο κι έτσι, ένα κατάφορο πράσινο χαλί σκεπάζει ολοένα και περισσότερο τον χώρο όπου κάποτε έδεναν οι βάρκες. Στην προσπάθεια, επομένως, να διατηρηθεί η φυσιογνωμία και ο παραδοσιακός χαρακτήρας του τόπου, έχουν αποτυπωθεί πολλά από τα κτίσματα τόσο στους Ψαράδες, όσο και στον Άγιο Γερμανό. Ο τύπος των σπιτιών της περιοχής είναι ένας από τους περισσότερο γνωστούς και διαδεδομένους σε όλη σχεδόν τη Βόρεια Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα σε πολλές περιοχές -κυρίως αγροτικές- της Θράκης, της Ανατολικής και Δυτικής Μακεδονίας και
Πρέσπεs περί αρχιτεκτονικής ο Λόγος…
της ορεινής Θεσσαλίας. Ιδιαίτερο γνώρισμα του τύπου αυτού είναι η εμφάνιση στην όψη ενός ανοιχτού προστώου, γνωστού ως χαγιάτι ή τσαρδάκι, του ανοιχτού δηλαδή, ημιυπαίθριου χώρου, που παίζει και το ρόλο βασικού άξονα κυκλοφορίας ή του γενικού προθαλάμου για το σύνολο. Αυτό συμβαίνει γιατί στον τύπο των Πρεσπών το χαγιάτι εκτείνεται σε όλο το μήκος της όψης, έχει πολύ μεγάλο πλάτος, περιλαμβάνει την σκάλα ανόδου, ενώ όλα τα δωμάτια του κυρίους σπιτιού έχουν πόρτες σε αυτό και δεν ενώνονται μεταξύ τους, σε αντίθεση της μιας μόνο πόρτας που συνήθως εξυπηρετεί την επικοινωνία των μέσα και των έξω χώρων. Καθώς λοιπόν, οι κατοικίες είναι κατά βάση διώροφες, διώροφο προκύπτει και το χαγιάτι, όπου η κάθε στάθμη
omikron 38 Δεκέμβριος 08
του χρησιμοποιείται για εποχιακή επέκταση εκεί των λειτουργιών των αντίστοιχων χώρων του κυρίους σπιτιού. Έτσι στο ισόγειο, όπου οι αντίστοιχοι εσωτερικοί χώροι χρησιμεύουν για δευτερεύουσες λειτουργίες σχετικές με αγροτικές δραστηριότητες, το εξωτερικό τμήμα άλλοτε κλείνεται μερικά ή ολικά κι εκεί γίνεται η προσωρινή στάβλιση των ζώων. Αντίστοιχα στον όροφο, όπου οι εσωτερικοί χώροι του κυρίως σπιτιού προορίζονται πάντα για τη ζωή της οικογένειας, το χαγιάτι χρησιμεύει κατά τους θερινούς μήνες ως χώρος παραμονής, αναψυχής αλλά και για ειδικές εργασίες ιδιαίτερα διαδεδομένες στην περιοχή, όπως το στέγνωμα των φασολιών ή η αποξήρανση αρμαθιών από τσιρόνια που ψάρευαν στα νερά των Πρεσπών. Μάλιστα, για να παρατείνεται όσο γίνεται περισσότερο η αξιοποίησή του, το χαγιάτι εντοπίζεται κατά κανόνα στραμμένο προς τον ευνοϊκότερο προσανατολισμό, ή συχνά κλείνεται από τη μία ή τις δυο πλευρές του για να προστατευτεί από το βορρά ή τη δύση. Στην περίπτωση όμως των Ψαράδων, το χαγιάτι στρέφεται κατά κανόνα προς τη λίμνη, αξιοποιώντας την καλύτερη θέαση. Το χαγιάτι είναι και το κύριο στοιχείο διαχωρισμού των τριών κατηγοριών τυπολογίας κτιρίων που απαντώνται στα χωριά των Πρεσπών. Συγκεκριμένα μάλιστα στον Άγιο Γερμανό οι τρεις διαφορετικοί τύποι εμφανίζονται χρονολογικά ως εξής: ο παλιός τύπος (18ος, 19ος αι.), ο μεταβατικός (τέλος 19ος-αρχές 20ου αι.) και ο τύπος του μεσοπολέμου. Συγκεκριμένα στον παλαιότερο τύπο που είναι και ο πιο σπάνιος, τα σπίτια είναι διώροφα ή ενιαία με χώρισμα, όπου το χώρισμα διαιρούσε το σπίτι σε δύο μέρη. Στο ένα διέμενε η οικογένεια, ενώ το δεύτερο ήταν κατάλληλα διαμορφωμένο για τα ζώα, με χαρακτηριστικά τα πολύ μικρά παράθυρα στους στάβλους. Ο τύπος αυτός δεν εξυπηρετούσε αρκετά καθώς υπήρχαν μόνο δύο δωμάτια κι έτσι επισπεύτηκε η δημιουργία του δεύτερου τύπου. Στο δεύτερο τύπο παρατηρούνται κάποιες αλλαγές κυρίως στην εξωτερική τοιχοποιία, στο μέγεθος αλλά και στη διαμόρφωση των δωματίων στο εσωτερικό της κατοικίας, διατηρώντας όμως βασικό χαρακτηριστικό την ύπαρξη του χαγιατιού. Ο πρώτος όροφος, λοιπόν, ήταν κατασκευασμέ-
Πρέσπεs περί αρχιτεκτονικής ο Λόγος…
νος από μεγάλες πέτρες, -από γρανίτη στην περίπτωση του Άγιου Γερμανού και από ακατέργαστα ασβεστολιθικά πετρώματα στους Ψαράδες. Ο δεύτερος όροφος κατασκευάζονταν από λάσπη και άχυρο, πράγμα που έκανε πιο ελαφριά την όλη κατασκευή, ενώ οι εσωτερικοί τοίχοι είναι από τσατμά. Και σ' αυτόν τον τύπο βλέπουμε να τοποθετούνται ξύλα από ξυλεία τοπικής προέλευσης (δρυς, οξυά και κέδρος στον οικισμό των Ψαράδων) σε όλο το σκελετό του σπιτιού, από τα στηρίγματα και τη σκάλα μέχρι το χαγιάτι, και τη στέγη, η οποία ήταν τετράριχτη και κεραμοσκέπαστη. Εκτεταμένη ήταν επίσης η χρήση του καλαμιού και των πλεγμένων κλαδιών στα δάπεδα, τις στέγες και τα χωρίσματα. Στον τρίτο τύπο παρατηρείται η εμφάνιση των μεγάλων σπιτιών, των αρχοντικών. Τα αρχοντικά των Πρεσπών χρονολογούνται γύρω στο 1930 κι η δημιουργία τους οφείλεται στα μεγάλα χρηματικά ποσά που έστελναν στα παιδιά τους όσοι είχαν μεταναστεύσει κατά τον εμφύλιο πόλεμο και επέστρεψαν με το πέρας του πλουσιότεροι, πράγμα που μαρτυρούν και ορισμένες ξυλόγλυπτες διακοσμήσεις εσωτερικών. Οι κατοικίες αυτές είναι διώροφες αστικού τύπου, κατασκευασμένες σχεδόν εξολοκλήρου από πέτρα, το μέγεθος τους είναι πολύ μεγαλύτερο, ενώ απουσιάζει το χαγιάτι και τη θέση του έχει πάρει ένας εξώστης, που βλέπει κατευθείαν στον δρόμο μπροστά και όχι στην πίσω, βοηθητική αυλή. Οι οικισμοί των Πρεσπών, όμως, πέρα από τα αντιπροσωπευτικά παραδείγματα λαϊκής παραδοσιακής
Από τα παλαιότερα και πιο εντυπωσιακά μνημεία συνιστούν η βασιλική του Αγίου Αχιλλείου, ο ναός του Αγίου Γερμανού, ο ναός του Αγίου Νικολάου ... omikron 39 Δεκέμβριος 08
Πρέσπεs περί αρχιτεκτονικής ο Λόγος…
αρχιτεκτονικής, έχουν και μια πλούσια αρχιτεκτονική κληρονομιά σε εκκλησιαστικά μνημεία. Περίπου 30 βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία και ναοί, προσδίδουν σε ολόκληρη την περιοχή μια νότα κατάνυξης που έρχεται να προστεθεί στην ήδη ήρεμη και γαλήνια ατμόσφαιρα της. Από τα παλαιότερα και πιο εντυπωσιακά μνημεία συνιστούν η βασιλική του Αγίου Αχιλλείου, ο ναός του Αγίου Γερμανού, ο ναός του Αγίου Νικολάου, που μαζί με τα ασκηταριά και τις βραχογραφίες τους στον όρμο των Ψαράδων και του Αγίου Γερμανού μαρτυρούν με την παρουσία τους το λαμπρό παρελθόν ταυτόχρονα με τη σημαντικότητα της ακριτικής αυτής περιοχής. Μιας περιοχής που… “κάποιος αποφάσισε
πως η ομορφιά θα πέσει εδώ σαν βαριά κουρτίνα και θα είναι τυχεροί όσοι θα μπορέσουν να την τραβήξουν και να δουν τι κρύβεται από πίσω”1.
1. λόγια για τις Πρέσπες από τη συγγραφική ομάδα της έκδοσης “Ανακαλύψτε την Ελλάδα” , του ΕΟΤ omikron 40 Δεκέμβριος 08
omikron magazine
Ήθη και έθιμα
Ήθη και έθιμα του δωδεκαημέρου στη Δυτική Μακεδονία
Της Δέσποινας Αμαραντίδου
Μ
ε έθιμα και παραδόσεις που
σότερο δύσκολες, αλλά όμως πιο ανθρώπινες. τότε
έχουν τις ρίζες τους βαθιά
που το φως της γιορτής ενωνόταν με τη φλόγα της
πίσω στο χρόνο, ετοιμάζονται και
ψυχής και έλαμπε ακόμα πιο δυνατό, κυρίως από την
φέτος οι κάτοικοι της δυτικής Μα-
ανάγκη των ανθρώπων να ζήσουν κάτι το ιδιαίτερο, το
κεδονίας να υποδεχτούν τη γέν-
ξεχωριστό τις Άγιες ημέρες.
νηση του Χριστού, αλλά και την
ακόμα και σήμερα, κόντρα στους καιρούς κάποιοι
έλευση του νέου χρόνου. πόλεις
κρατάνε ζωντανές τις παραδόσεις και τις μεταφέρουν
και χωριά σε όλη την περιοχή
από γενιά σε γενιά ομορφαίνοντας τις γιορτές ή για να
στολίστηκαν, φωτίστηκαν και οι
μας θυμίζουν κάτι, γιατί όλα έχουν την αφορμή και τη
προετοιμασίες για την άφιξη της πιο χαρούμενης γιορτής της Χριστιανοσύνης βρίσκονται στο αποκορύφωμα τους.
ρίζα τους. Με αφορμή τούτες τις ημέρες μέσα από τις σελίδες μας, θα σας ταξιδέψουμε σε περιοχές του τόπου
περιοχές που εκτός από τα φώτα που θα στολί-
μας και θα σας παρουσιάσουμε όλα εκείνα τα ήθη και
σουν και την πιο απόκρυφη γωνιά, ντύνονται με μελω-
τα έθιμα που με τόσο μεράκι και αγάπη αναβιώνουν
δίες και με την πλούσια παράδοση τους παίρνοντας
και δίνουν ξεχωριστό χρώμα και φως στις μέρες που
άρωμα από τις κουζίνες των νοικοκυριών που θα γεμί-
διανύουμε.
σουν από ποίκιλλες παραδοσιακές γεύσεις τα χριστουγεννιάτικα ήθη και έθιμα θα αναβιώσουν
Φωτιές της Φλώρινας
και φέτος σε πολλές πόλεις και χωριά της δυτικής
σήμα κατατεθέν της Φλώρινας είναι οι Χριστουγεν-
Μακεδονίας, δίνοντας μια ξεχωριστή νότα στη μεγά-
νιάτικες Φωτιές. Με την συμμετοχή όλων των Φλωρι-
λη γιορτή όπου όλοι ανταμώνουν για να υποδεχτούν
νιωτών
τη γέννηση του Θεανθρώπου και την έλευση του νέου
συναρπαστικό αυτό έθι-
χρόνου.
μο. ανάβουν μεγάλες
αναβιώνει
το
Όλα όσα με αγάπη επαναλαμβάνουμε κάθε χρόνο
φωτιές σε πολλά σημεία
και με λαχτάρα περιμένουμε μερικές φορές, είναι εκεί-
της πόλης, όπου υπάρ-
να που παραμένουν ζωντανά μέσα στο χρόνο, όσο και
χει και περίπτερο που
αν η ζωή έχει αλλάξει.
προσφέρει κρασί, γλυκά
Όλα εκείνα που θυμίζουν στους πιο παλιούς και
και φασολάδα. ο κό-
διδάσκουν στους νεότερους, για άλλες εποχές περισ-
σμος χορεύει γύρω από
omikron 42 Δεκέμβριος 08
Ήθη και έθιμα δωδεκαημέρου
τη φωτιά με τη συνοδεία τοπικών μουσικών συγκροτη-
ο νεογέννητος Χριστός. Στην παγωμένη γη ανοίγεται
μάτων. Έθιμο που χάνεται στα βάθη των αιώνων. Κάθε
μία τρύπα όπου μπαίνει το προσάναμμα, ο αρχηγός
γενιά το περιέλαβε με περισσή αγάπη και το προσάρ-
της παρέας ανάβει τη φωτιά, η οποία γιγαντώνεται γρή-
μοσε στα χρόνια τα δικά της. Είναι κομμάτι της ζωής
γορα, καθώς μικροί και μεγάλοι ρίχνουν ξύλα και άλλα
του κάθε Φλωρινιώτη, μπορεί να έχει τις ρίζες του στη
εύφλεκτα υλικά. "Τη στιγμή που η φωτιά θεριεύει και
λατρεία του ήλιου, τώρα όμως είναι γερά συνυφασμένο
φτάνει μέχρι τον ουρανό, κατεβαίνουν τα πνεύματα,
με τη φωτιά που άναψαν οι βοσκοί στο μικρούλη Χρι-
που ενθουσιάζονται από τις φωνές μας, το γλέντι και
στό και στην αναγγελία της γέννησης. Γι' αυτό και μόλις
τα πειράγματα", λένε οι γεροντότεροι. Το έθιμο της
σημάνει μεσάνυκτα 23 προς 24 Δεκεμβρίου, παραμο-
φωτιάς δεν διακόπηκε ούτε στα χρόνια της τουρκο-
νή Χριστουγέννων, κάθε γειτονιά της Φλώρινας ρίχνε-
κρατίας, όταν οι τουρκικές αρχές έβγαζαν αστυνομική
ται στο δικό της αγώνα. Η προετοιμασία για το άναμμα
περίπολο για να επιβάλουν την απαγόρευσή του. Καθ'
της Φωτιάς κρατάει μήνες, ομάδες παιδιών - αφού επι-
όλη τη διάρκεια της γιορτής σερβίρονται παραδοσιακή
λέξουν ένα ασφαλές μέρος φύλαξης - αποθηκεύουν
φασολάδα, φλωρινιώτικο κρασί, πίτες, μελομακάρονα,
τόνους ξύλα και κέδρα που κόβουν από το βουνό. Για
κουραμπιέδες, τηγανίτες, ποντιακά γλυκά και άλλα εδέ-
κάθε βράδια υπάρχει και ο υπεύθυνος φύλαξης των
σματα.
ξύλων της γειτονιάς. Γιατί αλίμονο!.Καιροφυλαχτούν τα
Οι φωτιές της Φλώρινας, επαναλαμβάνονται σε ορι-
παιδιά άλλης γειτονιάς, που ετοιμάζονται να κλέψουν
σμένα χωριά του νομού και τα μεσάνυχτα της παραμο-
τα ξύλα.
νής της Πρωτοχρονιάς.
Παλαιότερα οι νέοι ανηφόριζαν στο Βίτσι και έκοβαν ξύλα για τη φωτιά και τα φρουρούσαν μέχρι την
Άγιος Παντελεήμονας Φλώρινας
ημέρα της γιορτής για να μην τους τα κλέψουν οι άλλες
Κάθε χρόνο στις 23 Δεκεμβρίου διοργανώνεται
γειτονιές. Τώρα τα «ζμπρένγκα», την καύσιμη ύλη δη-
στον Άγιο Παντελεήμονα Φλώρινας το έθιμο των "φω-
λαδή, αναλαμβάνει ο δήμος και οι γειτονιές φροντίζουν
τιών". Στις 12 το βράδυ ανάβουν οι φωτιές και τα χάλ-
για τα υπόλοιπα. Μια τεράστια θημωνιά από κλαδιά και
κινα φροντίζουν να δημιουργήσουν την γιορτινή ατμό-
μαδέρια θα στηθεί στην πλατεία Ηρώων, στις όχθες
σφαιρα για χορό και γλέντι γύρω από τη φωτιά.
του ποταμού Σακουλέβα, που διασχίζει την πόλη, και
Ο αρχηγός της κάθε φωτιάς μοιράζει τις "ταπού-
τα μεσάνυχτα ακριβώς λαμπάδιασε, δίνοντας το σύν-
ζες", τα ξύλινα στειλιάρια να τα βαφτίσει ο κόσμος στο
θημα για να ανάψουν οι φωτιές και στις άλλες γειτονιές.
νερό της λίμνης, να τα σταυρώσει στις φλόγες και στη
Μικροί και μεγάλοι τροφοδοτούν την πύρινη στήλη με
συνέχεια να ευλογήσει τα σπίτια του χωριού.
ξύλα και άλλα εύφλεκτα υλικά, δίνοντας γιγαντιαίες δι-
Οι πόρτες είναι ανοικτές, στο κάθε σπίτι οι νοικοκυ-
αστάσεις στη φωτιά. «Κόλεντι Μπάμπο» - που θα πει
ρές περιμένουν τον κόσμο να τους δώσει την ευλογία
στην τοπική διάλεκτο «κάλαντα γιαγιά»– και αρχίζουν
και τις ευχές του και εκείνες με την σειρά τους θα τους
να τραγουδούν υπό τους ήχους της τρομπέτας και των
κεράσουν την "κουλάτσα", το γλυκό κουλούρι.
ζουρνάδων οι συγκεντρωμένοι, δίνοντας το έναυσμα για την ολονύκτια διασκέδαση και στις άλλες γειτονιές.
Βαρικό Φλώρινας
Οι κάτοικοι της Φλώρινας δεν έπαψαν ποτέ να γιορτά-
Τα έθιμα του χωριού είναι πολλά που έχουν μείνει
ζουν το έθιμο της φωτιάς. Στις 11 το βράδυ η φωτιά,
έως και σήμερα, μερικά έχουν αλλάξει λίγο, αλλά τα πε-
που ανάβει στην κεντρική πλατεία της Φλώρινας και με-
ρισσότερα είναι ίδια. Τα κυριότερα είναι: οι φωτιές στις
ταλαμπαδεύεται σε όλη την πόλη, συμβολίζει τη φωτιά
23 και 31 Δεκεμβρίου και η πρωτοχρονιά που γιορτά-
που άναψαν οι ποιμένες της Βηθλεέμ για να ζεσταθεί
ζονται με κέφι, χορό και πολύ κρασί. Στις 7 Ιανουαρίου omikron 43 Δεκέμβριος 08
omikron magazine
ανήμερα της γιορτής του Αγίου Ιωάννη, οι κάτοικοι του χωριού ντύνονται καρναβάλια και αφού κάνουν την καθιερωμένη παρέλαση γυρίζουν από γιορτή σε γιορτή. Στις 2 Μαΐου γίνεται το πανηγύρι προς τιμή του Αϊ-Θανάση (εξωκλήσι πάνω σε βουνό).
Μπαμπάρια Κάθε πρωτοχρονιά έχετε την ευκαιρία να διασκεδάσετε με ένα έθιμο τόσο παλαιό, όσο και οι διονυσιακές λατρείες, που ήταν αναπόσπαστο κομμάτι του τρόπου ζωής των κατοίκων. Άλλοι λένε ότι τα Μπαμπάρια, όπως λέγονται, έχουν ρωμαϊκή προέλευση αυτό όμως που έχει σημασία είναι ότι τα Μπαμπάρια υμνούν Γεώργιος Μπόντας τέως Δ/ντής Δημόσιας Βιβλιοθήκης Σιάτιστας Λαογράφος
το ξύπνημα της γης και την καρποφορία. 1η του έτους και του Γενάρη, κεντρικός ήρωας του δρώμενου είναι η νύφη-γυναίκα, σύμβολο της γονιμότητας και σκοπός η απαγωγή της από τους "κακούς". Οι συμμετέχοντες άνδρες μεταμφιεσμένοι. Οι στολές και οι προσωπίδες είναι από προβιές αρνιού. Για να είναι πιο τρομακτικοί προσθέτουν φασόλια γίγαντες για δόντια. και κόκκινες στεγνές πιπεριές. Η ομάδα αποτελείται από 10-15 νέους του χωριού, που φορούν τη λινή πουκαμίσα, αμάνικο γιλέκο και μαύρες υφαντές περικνημίδες, την προβιά, ζώνονται στη μέση τους μεγάλα κουδούνια - από αγελάδες-και κρατούν χοντρά ξύλα - πατερίτσες. Κάθε μέλος επιφορτίζεται και από ένα καθήκον, εμπροσθοφυλακή, οπισθοφυλακή, πλαϊνή φύλαξη της νύφης, γιατί καραδοκούν οι "κακοί" και φυσικά ο καμπούρης. Στη Σιάτιστα θα αναβιώσουν οι «κλαδαριές», τα «κόλιαντα» και τα «μπουμπουσάρια». Οι «κλαδαριές» είναι οι φωτιές που ανάβονται κάθε χρόνο για να ζεστάνουν τον Χριστό. Τα «κόλιαντα» είναι τα κάλαντα στο τοπικό σιατιστινό ιδίωμα, ενώ την ημέρα των Θεοφανίων αναβιώνουν τα «μπουμπουσάρια», δηλαδή τα καρναβάλια με το καθαρά σιατιστινό Αϊβασιλιάτικο χορό. Όπως γράφει ο λαογράφος Γεώργιος Μπόντας παλαιότερα τα παιδιά της κάθε γειτονιάς. από τη γιορτή του Αγίου Δημητρίου έκαναν ομάδες και φρόντιζαν να συγκεντρώσουν ξερά χόρτα, τα φουρφούρια (Γεράνεια) ή λόζιο (Χώρα), για να έχουν το απαραίτητο σύνολο ξερών χόρτων, με το οποίο θα τροφοδοτήσουν τη φωτιά, τη λεγόμενη «κλαδαριά», που θα ανάψουν στις 23 Δεκεμβρίου το βράδυ. Για τους Σιατιστινούς Χειμώνας σημαίνει κυρίως Χριστούγεννα. Από το Νοέμβρη κιόλας οι μικροί τρέχουν στα χωράφια να μαζέψουν "λόζιο"ή "φουρφούρια" (ξερά χορτάρια ) και να τον φυλάξουν με βάρδιες στις αποθήκες τους, ώστε να είναι "όλος" και "στεγνός" για το βράδυ της 23ης Δεκεμβρίου που θα ανάψει η "κλαδαρά". Κι όταν έρθει η μεγάλη ώρα του ανάμματος της κλαδαριάς και αφού χορέψουν γύρω της, θα ξεχυθούν μέσα στη νύχτα να χτυπήσουν τις πόρτες μας με τις "τζιουμάκες " τους, για να αναγγείλουν τη Θεία Γέννηση και να απαιτήσουν το
Φωτογραφικό αρχείο Γ. Μπόντα
Ήθη και έθιμα δωδεκαημέρου
κέρασμά τους έστω και με έναν μικρό συμβιβασμό.: " κι
όλα τα άλλα χωριά του Βοΐου μόνο την Πρωτοχρονιά.
σαν δεν έχεις κόλιαντα, δος μας ένα κουρίτσι."
Εξαίρεση αποτελεί η Εράτυρα. Εκεί το ωραίο αυτό έθι-
Στην καρδιά του χειμώνα, τα Θεοφάνεια, οι Σιατιστι-
μο το συναντούμε την επομένη της Πρωτοχρονιάς.
νοί θα ντυθούν ευρηματικά "μπουμπουσιάρια" (καρναβάλια) και, είτε επίσημα το μεσημέρι των Θεοφανείων
Ραγκουτσάρια στην Καστοριά
στην καθιερωμένη παρέλαση, είτε ανεπίσημα τα βράδια
Τα ραγκουτσάρια είναι τοπικό παραδοσιακό καρ-
στους δρόμους και στα κέντρα, θα γλεντήσουν παρα-
ναβάλι της πόλης της Καστοριάς. Χρονολογείται από
σέρνοντας κι αυτούς ακόμη που δεν είναι μεταμφιε-
το 1903, αν και ο χρόνος τέλεσης (αρχές Ιανουαρί-
σμένοι. Χαρακτηριστικό του εθίμου και βασικό συστα-
ου), το συνδέει με αρχαία διονυσιακά δρώμενα που
τικό πλην του κεφιού το καλό Σιατιστινό κρασί και το
λάβαιναν τόπο και χρόνο εκείνη την εποχή του έτους.
μοναδικό στο είδος του «λιαστό κρασί» που παράγεται
Το έθιμο σχετίζεται με μασκάρεμα και καρναβαλίστικη
στην Σιάτιστα δεν θα λείψουν βέβαια τα παραδοσιακά
ατμόσφαιρα. Ξεκινάει ανήμερα των Θεοφανείων στις 6
εύγευστα εδέσματα που πλουσιοπάροχα προσφέρο-
Ιανουαρίου, συνεχίζεται του Άη Γιαννιού και ολοκληρώ-
νται στους επισκέπτες τις ημέρες των γιορτών που κα-
νεται την τρίτη ημέρα με παρέλαση αρμάτων και καρ-
τακλύζουν την περιοχή από όλη την Ελλάδα.
ναβαλιστών στους κεντρικούς δρόμους της πόλης. Το
Οι Κλαδαριές, τα Κόλιαντα, τα Σούρουβα και τα
γλέντι ολοκληρώνεται με χορό και άφθονο κρασί στην
Μπουμπουσάρια, είναι από τα έθιμα εκείνα που έμει-
παραδοσιακή πλατεία Ντολτσώ, της παλιάς πόλης της
ναν αναλλοίωτα στο χρόνο το κέφι, ο χορός στους
Καστοριάς. Καθ όλο το τριήμερο, αλλά και πολύ νω-
ρυθμούς της παραδοσιακής μας μουσικής δίνουν το
ρίτερα, στην καρδιά των εορτών των Χριστουγέννων,
στίγμα της πανέμορφης και ιστορικής Σιάτιστας. και συ-
πλήθος κόσμου με παραδοσιακές αλλά και μοντέρνες
νιστούν τη βάση όπου τα παλιό συναντά το καινούριο.
στολές συρρέουν στους δρόμους, όπου με τη συνο-
Η ενεργή συμμετοχή των Σιατιστινών όλων των ηλικιών
δεία οργανοπαιχτών και μπόλικου κρασιού, τριγυρνούν
είναι καθοριστική όχι μόνο για το μέλλον αυτών των
σε μπουλούκια στα παραδοσιακά καλντερίμια της πό-
εθίμων αλλά και για το μέλλον αυτού του τόπου. Χάρη
λης, χορεύοντας και τραγουδώντας υπό τον χαρούμε-
στη ενεργή συμμετοχή, τα έθιμα παραμένουν αμετά-
νο ρυθμό της καστοριανής Τσιγκιρλάνγκας.
βλητα και συνεχίζονται μέχρι σήμερα με την ίδια χα-
Το έθιμο προσελκύει πλήθος επισκεπτών από όλη
ρούμενη διάθεση, πατροπαράδοτη ευγένεια, λεβεντιά
την Ελλάδα στην μικρή επαρχιακή πόλη, προσδίδοντας
και αρχοντιά.
ένα έντονο χρώμα κεφιού και διασκέδασης στο καταχείμωνο με την ιδιαιτερότητα, την πρωτοτυπία και την
Μπουμπουσιάρια ή ρουγκατσιάρια
αυθεντικότητα του.
Μπουμπουσιάρια ή ρουγκατσιάρια ονομάζονται
Τα Καρναβάλια της Καστοριάς (Ραγκουτσάρια-
στη Δ. Μακεδονία τα καρναβάλια που γίνονται την
rogatores,σημαίνει ζητιάνοι.) Με τα Ραγκουτσάρια κλεί-
Πρωτοχρονιά και τα Θεοφάνια. Μπουμπουσιάρια τα
νει το γιορταστικό δωδεκαήμερο, με χαρακτηριστικά
λένε κυρίως στη Σιάτιστα και τα γύρω χωριά, καθώς
Καστοριανά έθιμα που οι ρίζες τους φτάνουν στους
και στα Βλαχοχώρια των Γρεβενών. Ως ρουγκατσιάρια
πρώιμους κάτοικους της περιοχής, τους Δωριείς και
είναι γνωστά σ’ ολόκληρο τον υπόλοιπο νομό Κοζάνης,
τους Ορέστειες και αποτελούν σπάνιο δείγμα της ιστο-
στην Καστοριά κ.λπ. Στην τελευταία αυτή μάλιστα απο-
ρικής συνέχειας του τόπου μας δια μέσου των αιώνων.
καλούνται ειδικότερα ρογκουτσάρια και γίνονται στις 7
Είναι απομεινάρι του γνήσιου Ελληνικού Καρναβαλιού
και 8 του Γενάρη, δηλ. τ’ Αγιαννιού. Στη Σιάτιστα τα
και όχι έθιμο ξενόφερτο όπως το καθιερωμένο καρ-
μπουμπουσιάρια γίνονται -κυρίως τα Θεοφάνια- ενώ σ’
ναβάλι της Αποκριάς. Άνδρες και γυναίκες, σε “μπουomikron 45 Δεκέμβριος 08
Ήθη και έθιμα δωδεκαημέρου
λούκια”, από διάφορες γειτονιές, το καθένα με τα “όργανα” του γλεντούν, μέσα σ’ένα πανζουρλισμό, χωρίς κοινωνικές διακρίσεις. Στα Ραγκουτσάρια, οι κάτοικοι μεταμφιέζονται και φορούν απαραιτήτως μάσκες. Άνδρες και γυναίκες, μικροί και μεγάλοι δεν διστάζουν να μασκαρευτούν και να ξεχυθούν στους δρόμους της Καστοριάς, αναστατώνοντας την πόλη με χορούς και τραγούδια. Κέφι και σαματάς κυριαρχούν παντού ενώ η πόλη αντηχεί από τα όργανα και τις παραδοσιακές μελωδίες καθώς οι κάτοικοι, μπουλούκια που εμφανίζονται από παντού με τα όργανά τους, κατευθύνονται προς το κέντρο της πόλης.
Μωμοέρια και Κοτσαμάνια Μωμόγεροι, ένα είδος λαϊκού παραδοσιακού θεάτρου, αναβιώνει σε χωριά όπου υπάρχουν πρόσφυγες από τον Πόντο. Η ονομασία Μωμόγεροι προέρχεται από τις λέξεις μίμος και γέρος, από τις μιμητικές κινήσεις που κάνουν οι πρωταγωνιστές με μορφή γεροντικών προσώπων. Σε κάποιες περιοχές ονομάζονται «Γκοτζαμάνια» Το ειδικό τούτο θέατρο περιοριζόταν χρονικά στο δωδεκαήμερο, από τα Χριστούγεννα ως τα Θεοφάνια. Τα Μωμοέρια περιλάμβαναν μεταμφιέσεις και δρώμενα - δίχως να περιορίζονται μόνο σ' αυτά - και έπαιρναν διάφορα ονόματα, ανάλογα με τον τόπο αλογόπα, κοσόπα, ο Γκοτζαμάνον, οι Κορακοτζάδες κτλ. Οι υποδυόμενοι τους διάφορους χαρακτήρες ήταν συνήθως άτομα νεαρής ηλικίας, ανάμεσα στα οποία συγκαταλεγόταν απαραιτήτως και ένας λυράρης. Η θεματολογία του ειδικού αυτού Θεάτρου ποίκιλλε ανάλογα με τον τόπο. Οι χαρακτήρες του ήταν συνήθως, ο αλογάς, ο δίκωλον, ο δάβολον, ο καδής, ο κιζίρης, o ντερβίσης, ο μουχτάρης, ο γιατρός κ.ά. Οι αναφορές, εκτός από έναν κωμικό στόχο, είχαν πάντοτε συγκεκριμένες αιχμές και αποσκοπούσαν εκτός από τη διακωμώδηση να δείξουν και ότι κακώς κείμενο μπορούσε να στηλιτευθεί. Σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές, οι μωμόγεροι ήταν το αποτέλεσμα των ανάλογων γιορτών, που γίνονταν στα βυζαντινά χρόνια. Η ονομασία τους άλλωστε (μώμος = λοιδορία, κοροϊδία) βεβαιώνει και τη σύνδεσή τους με την αρχαία εποχή και το αντίστοιχο εθιμικό Θέατρο των αρχαίων. Οι παραστάσεις πραγματοποιούνται όλο το Δωδεκαήμερο ξεκινώντας από τα Χριστούγεννα, συνεχίζονται την Πρωτοχρονιά και ολοκληρώνονται τα Θεοφάνια). Στον Νομό Κοζάνης την τιμητική τους θα έχουν και φέτος τα Κομνηνά ο Τετράλοφος ο Άγιος Δημήτριος και το Ρυάκιο, το Πρωτοχώρι η Σκήτη καθώς και άλλοι που κάθε χρόνο ανελλιπώς παρουσιάζεται το έθιμο από τους κατά τόπους Πολιτιστικούς Συλλόγους. Τα Μωμοέρια αποτελούνται από μια μεγάλη ομάδα κωμικών προσώπων που ήταν ο δικαστής, ο υπασπιστής, η νύφη (την υποδύεται συνήθως νέος άνδρας), omikron 46 Δεκέμβριος 08
Ήθη και έθιμα δωδεκαημέρου
ο γιατρός, ο διάβολος, ο γέρος, η γριά, η αρκούδα και ο αστυνομικός με την ομάδα του. Ντύνονται με παλιά ρούχα και φουστανέλες κρεμούν κουδούνια και σκεπάζουν το πρόσωπο τους με μουτσούνες μάσκες). Με την συνοδεία της λύρας και του τύμπανου παίζουν συγκεκριμένους οργιαστικούς σκοπούς και κωμικές σκηνές. Όλα τα μέλη του λαϊκού θιάσου άρχιζαν ομηρικές μάχες μεταξύ τους με διασκεδαστικό τρόπο. Ο δικαστής δίκαζε τα επεισόδια. Ο θίασος περιφέρεται στα διάφορα σπίτια με όργανα και φιλοδωρούσαν με χρήματα, τρόφιμα και ιδιαίτερα με ποτά. Κατά τις επισκέψεις αυτές άρχιζε ένας διασκεδαστικός διάλογος καθώς οι ένοικοι του σπιτιού προσπαθούσαν να αναγνωρίσουν τους μεταμφιεσμένους νέους. Τα μωμοέρια εξέβανε τα Φώτα τ’ Αγιαννί, Ατείν’ χωρία λάσκουνταν αρ’ άμον παλαλοί. Μωμόερος θα ’ίνουμαι και με τα γολγονόπα, θα λάσκουμαι μεσανυχτί’ και γνεφίζω κορτσόπα. Μωμόερος θα ’ίνουμαι, πάντα πασκείμ’ θα είμαι; θα βγάλω τα διαβολικά μ,’ και μετ’ εσέν θα κείμαι. Μωμόερος θα ’ίνουμαι και θα μωμογερεύω, τα έμορφα τα κορτσόπα όλια θα καντουρεύω. Τα μωμοέρια εξέβανε τα Φώτα τ’ Αγιαννί’, ν’αϊλί τη μαυρομάνναν ατ’ εμάς που ’κι θ’ ανοί’. Ένα από πιο χαρακτηριστικά έθιμα είναι η λεγόμενη «γουρνοχαρά». Το κάθε σπίτι που σφάζει γουρούνι προσκαλεί όλους τους συγγενείς και φίλους να φάνε και να γλεντήσουν μαζί. Οι τεράστιες φωτιές που ανάβουν στη Φλώρινα, οι ραγκουτσάρηδες της Καστοριάς που πλημμυρίζουν τους δρόμους της πόλης ξεσηκώνοντας όλους με τις φωνές τους η Σιάτιστα η Γαλατινή και η Εράτυρα με τα Μπουμπουσάρια και πολλά άλλα μέρη του τόπου μας, θα κλέψουν πάλι και φέτος τις εντυπώσεις. Οι Μωμόγεροι που αναβιώνουν στις περιοχές που κατοικούν Πόντιοι θα περάσουν με τον δικό τους τρόπο την διαφορετικότητα των εορτών. Οι γιορτές των Χριστουγέννων και των Θεοφανίων σε πόλεις και χωριά που κρατούν ζωντανά τα έθιμα και τις παραδόσεις τους, είναι πάντα μοναδικές.
omikron 47 Δεκέμβριος 08
ΠΛΕΚΟΝΤΑΣ ΚΑΛΑΘΙΑ ΣΤΟ Μια λαϊκή τέχνη που χάνεται ΒΑΡΥΚΟ ΠΛΕΚΟΝΤΑΣ ΚΑΛΑΘΙΑ ΣΤΟ ΒΑΡΥΚΟ
Του Σωκράτη Μουτίδη
Π
ρόκειται για μια από τις αρχαιότερες τέχνες
ετίες, σήμερα έχουν απομείνει μόνο πέντε, ενώ η δου-
και μάλιστα μέχρι σήμερα δεν έχει γνωρί-
λειά μειώνεται χρόνο με το χρόνο. Με τη μυρωδιά της
σει σημαντικές αλλαγές στις τεχνικές και στα υλικά που
ξυλόσομπας να κυριαρχεί στο μικρό αυτό χωριό, επι-
χρησιμοποιούνται. η καλαθοπλεκτική χάνεται στα βάθη
σκεφθήκαμε δύο από τους καλαθάδες, τον μεγαλύτερο
των αιώνων και μάλιστα καλάθια που συναντάμε στη
σε ηλικία και εμπειρία και τον νεότερο που ασχολείται
σημερινή εποχή παρουσιάζουν ομοιότητες με καλάθια
με την λαϊκή αυτή τέχνη. «ο κόσμος τώρα προτιμάει
που πλέκονταν στην αίγυπτο κατά την αρχαιότητα.
τα πλαστικά, που είναι φθηνά, αλλά δεν καταλαβαίνουν
στην κοινότητα Βαρυκού στο νομό Φλώρινας από
ότι έχουν λιγότερο χρόνο ζωής και είναι εντελώς ανθυ-
τους δέκα καλαθάδες που υπήρχαν πριν μερικές δεκα-
γιεινά», τονίζει ο 65χρονος καλαθοπλέκτης τάσος πα-
omikron 48 Δεκέμβριος 08
Πλέκοντας καλάθια στο Βαρυκό, Μια λαϊκή τέχνη που χάνεται
παστεργίου, ο οποίος ξεκίνησε να πλέκει καλάθια από
μόνος του, έχοντας την πρώτη ύλη, με στόχο να γίνει
το 1978. Όλα αυτά τα χρόνια, από το μικρό του εργα-
καλύτερος.
στήριο και μετά από εκατοντάδες ώρες χειρωνακτικής
«αρχικά έφτιαξα πανέρια και παραγάδια, όπως λέ-
εργασίες, παράχθηκαν χιλιάδες πανέρια δια χειρός του
γονται, και μάλιστα ξεκίνησα από τα δύσκολα» λέει ο
κ. τάσου, ο οποίος με συντροφιά τα τσιγάρα από την
κ. τάσος. η καλαθοπλεκτική είναι τέχνη που βασίζεται
κασετίνα του και καθισμένος σε ένα χαμηλό καρεκλάκι
καθαρά στη λεπτομέρεια και τη χειρωνακτική εργασία.
για να φτάνει τις βέργες και να δουλεύει πιο εύκολα,
από τη συγκομιδή των βεργών από ιτιές, μέχρι και την
συντηρεί την οικογένειά του.
τελευταία πινελιά στην πλέξη του καλαθιού. το δυσκο-
Έμαθε τη δουλειά από το θείο του και όταν πήγαινε
λότερο κομμάτι, όπως λέει ο κ. τάσος, και το πιο βα-
στο εργαστήριό του, αναρωτιόταν «σε καλούπια τα βά-
σικό στο καλάθι είναι ο πάτος, που «είναι κάτι σαν τα
ζει αυτά και βγαίνουν όλα ίδια»; Όπως λέει ο κ. τάσος
θεμέλια του σπιτιού, αν δεν έχει καλά θεμέλια δεν είναι
δεν πίστευε ποτέ πως θα κατάφερνε να πλέξει καλάθι,
δεμένο σωστά» λέει ο κ. τάσος. Κάθε άνοιξη, περίπου
όμως μια εβδομάδα μετά την πρώτη του επαφή με την
στις 20 απριλίου, οι ιτιόβεργες υγραίνονται και ξεκινά η
καλαθοπλεκτική και όταν ο θείος του έλειπε από το ερ-
συγκομιδή για να είναι εύκολο το ξεφλούδισμα. στη συ-
γαστήριο, πήρε την απόφαση και την πρωτοβουλία να
νέχεια η βέργα αποφλοιώνεται (ασπρίζεται όπως λένε
φτιάξει μόνος του καλάθι. Όχι μόνο τα κατάφερε, αλλά
οι καλαθοπλέκτες), ξεραίνεται για να μην μαυρίσει και
στη συνέχεια πήρε τη μεγάλη απόφαση να ξεκινήσει
όταν ξεκινά η επεξεργασία της βρέχεται για να είναι
omikron 49 Δεκέμβριος 08
Πλέκοντας καλάθια στο Βαρυκό, Μια λαϊκή τέχνη που χάνεται
ευλύγιστη. Κάθε καλάθι αποτελείται το λιγότερο από
κανείς, όμως, δεν αποφάσισε να ξεκινήσει να φτιάχνει
120 βέργες, εκτός του πάτου, ο οποίος είναι ξεχωριστό
καλάθια», τονίζει ο κ. Τάσος. Το γεγονός αυτό τον στε-
κομμάτι του…έργου.
ναχωρεί ιδιαίτερα, βλέποντας την παραδοσιακή αυτή
Στα τριανταένα χρόνια δουλειάς του, ο κ. Παπα-
λαϊκή τέχνη να μην έχει μέλλον.
στεργίου, έχει κατασκευάσει διαφόρων ειδών και σχη-
Απογοητευμένος από τη συμπεριφορά της πολιτεί-
μάτων καλάθια και κατασκευές, από πανέρια μικρά και
ας και της αυτοδιοίκησης, ο κ. Παπαστεργίου, ένας από
μεγάλα, μέχρι καλάθια για πικ νικ, για άπλυτα ρούχα και
τους τελευταίους καλαθοπλέκτες, τονίζει πως δυστυχώς
αποθήκευση αντικειμένων, για μπομπονιέρες και βά-
κανείς δεν αποδεικνύει με πράξεις πως θέλει να στηρί-
σεις λαμπάδων για γάμους και βαφτίσια, διακοσμητικά
ξει την καλαθοπλεκτική, αφού, όπως λέει, «τόσα χρόνια
για γλάστρες ακόμη και πολυθρόνες και καναπέδες!
μπορούσε η πολιτεία να προωθήσει και να ενισχύσει
Κάθε χρόνο παράγονται στο Βαρυκό περίπου χίλια
την τέχνη αυτή και να μας βοηθήσει να παράγουμε πε-
καλάθια από κάθε καλαθοπλέκτη. Δυστυχώς όμως η
ρισσότερο. Τα καλάθια μας δεν είναι μόνο διαφήμιση
παραδοσιακή αυτή λαϊκή τέχνη χάνεται, μιας και οι νε-
για την περιοχή, για να τα επιδεικνύουν σε εκθέσεις και
ότεροι δεν θέλουν να ασχοληθούν με… «γύφτικη δου-
εκδηλώσεις, είναι μια τέχνη στην οποία βασιζόμαστε
λειά», όπως τονίζει χαρακτηριστικά ο κ. Παπαστεργίου.
για να ταΐσουμε τις οικογένειές μας. Αυτό απ’ ότι φαί-
«Όποιος βγαίνει στη σύνταξη σταματάει τη δουλειά και
νεται δεν το έχουν καταλάβει οι καρεκλοκένταυροι και
αυτό ήταν. Οι νέοι ούτε κατά διάνοια θέλουν να ασχο-
δεν μας βοήθησαν καθόλου. Πριν κάποια χρόνια ενδι-
ληθούν με την καλαθοπλεκτική και αυτό φάνηκε από
αφέρθηκα να μπω σε ένα πρόγραμμα για να προσλά-
νωρίς, όταν στο χωριό έγιναν σεμινάρια καλαθοπλεκτι-
βω και δυο υπαλλήλους και να παράγω περισσότερο.
κής και σε αυτά συμμετείχαν περίπου τριάντα άτομα,
Εκτός του μέχρι να μάθω περί τίνος πρόκειται δυσκολεύτηκα πολύ, οι όροι του προγράμματος κάθε άλλο παρά βοηθούν έναν παραγωγό ειδών λαϊκής τέχνης να επεκτείνει την επιχείρησή του. Δεν υπάρχει ευελιξία με αποτέλεσμα ο καθένας μόνος του να τραβά τον δικό του Γολγοθά». Επίσης, όπως προσθέτει «ενώ καλέστηκα πολλές φορές να εκπαιδεύσω νέους στην τέχνη σε Ροδόπη και Θεσσαλονίκη, οι δικοί μας άρχοντες φαίνεται πως δεν θέλουν να ασχοληθούν με εμάς». Ο κ. Παπαστεργίου βλέπει φέτος για πρώτη φορά όπως λέει, το τηλέφωνο του να μην χτυπάει για νέες παραγγελίες. Ήδη, έχει μείνει μεγάλος αριθμός πανεριών στο εργαστήριό του, τα οποία πρέπει να δοθούν για να βγουν τα χρήματα της χρονιάς και να καλυφθούν τα έξοδά. Αντιλαμβανόμενος, λοιπόν, τη νέα κατάσταση, ξεκίνησε τη δική του αναζήτηση ως προμηθευτής, προκειμένου να βρει αγοραστές των καλαθιών του στη Θεσσαλονίκη κυρίως. Όπως λέει όμως,, οι αγοραστές δεν ενδιαφέρονται μιας και προτιμούν τα κατά πολύ φθηνότερα κινέζικα πλαστικά. Άλλωστε η τιμή του κιλού είχε φθάσει στο 1,5 και φέτος κυμαίνεται στα 90
omikron 50 Δεκέμβριος 08
omikron magazine
omikron 51 Δεκέμβριος 08
Πλέκοντας καλάθια στο Βαρυκό, Μια λαϊκή τέχνη που χάνεται
λεπτά του . Αποτέλεσμα αυτού είναι πολλοί αγρότες,
θια. Ο ίδιος ξεκίνησε να ασχολείται με την καλαθο-
οι οποίοι καλλιεργούσαν ιτιόβεργες και ασχολούνταν
πλεκτική από το 1982, ακολουθώντας αναγκαστικά,
με το εμπόριο του συγκεκριμένου είδους να οργώσουν
όπως τονίζει, τα βήματα του πατέρα, μετά την μεγάλη
τις εκτάσεις τους και να προχωρούν σε άλλες καλλιέρ-
κρίση που αντιμετώπισε η γούνα και άφησε άνεργους
γειες γιατί «δεν βγαίνουν».
πολλούς γουνεργάτες. Από τότε μέχρι και σήμερα, η
Ο 50χρονος καλαθοπλέκτης από το Βαρυκό Νίκος Τάσης, ο νεώτερος καλαθοπλέκτης στο Βαρυκό κι ένας
καλαθοπλεκτική είναι η κύρια του απασχόληση μιας και καλλιεργεί και βέργες, την πρώτη ύλη των καλαθιών.
από τους πέντε εναπομείναντες, δεν είναι ιδιαίτερα αι-
«Είμαι απογοητευμένος από την αποδοτικότητα της
σιόδοξος για το μέλλον της τέχνης τους και για το λόγο
δουλειάς αυτής, συνεχίζω όμως γιατί δεν μπορώ να
αυτό δεν παρακινεί τους νεότερους να ασχοληθούν,
κάνω κάτι άλλο σήμερα» τονίζει ο κ. Τάτσης. Ο ίδιος
καθώς θεωρεί «φυσιολογικό το να μην θέλει να συνε-
παράγει το λιγότερο τρια μεγάλα πανέρια ή πέντε μικρά
χίσει και να ασχοληθεί κάποιος με την καλαθοπλεκτι-
την ημέρα. Αν παραχθούν περισσότερα δεν μπορεί να
κή, γιατί πολύ απλά δεν έχει καλό μεροκάματο. Πρέπει
διατεθεί το προϊόν, με αποτέλεσμα να παρουσιάζει ζη-
να δουλεύεις πάνω από 12 ώρες για να βγάλεις 50 με
μιά η επιχείρηση. Καλό υλικό και καλή βέργα είναι μια
60 . Δουλεύοντας 8ωρο, δεν υπάρχει περίπτωση να
από τις βασικές προϋποθέσεις για να γίνει ένα καλό
βγάλεις τα έξοδά σου. Μου λένε πως στην Πτολεμαΐ-
παραδοσιακό καλάθι.
δα ζητούν βοηθό τεχνίτη για πέρασμα μαρμάρων, με
«Μπορεί να είμαι απογοητευμένος από την από-
8ωρο και 60 μεροκάματο και δεν πηγαίνει κανείς. Να
δοση της λαϊκής αυτής τέχνης, αλλά αναγκαστικά θα
πάω εγώ τους λέω χίλιες φορές καλύτερα θα είναι».
συνεχίσω να ασχολούμαι μέχρι να βγω σύνταξη. Για
«Μάθε τέχνη και άστηνε» λέει στα παιδιά του ο κ. Τάτσης, θέλοντας να τους δώσει να καταλάβουν ότι δεν μπορείς να ζήσεις οικογένεια, φτιάχνοντας καλά-
omikron 52 Δεκέμβριος 08
μένα η τέχνη αυτή είναι δουλειά και επιβίωση» λέει με κουρασμένο ύφος ο κ. Τάτσης.
Ευ Ζην
omikron magazine
1o χλµ. Πτολεµαΐδας - Κοζάνης, 50200 - Πτολεµαΐδα τηλ.: 24630.55460 www.ey-zein.com
ΒΛΑΣΤΗ
&
Ανόθευτη φύση
παράδοση
Μ
Της Δέσποινας Αμαραντίδου
ε θέα τη χιονισμένη κορφή του σινιάτσικου, αλλά και το πυκνό από οξιές δάσος του όρους Μουρικίου σκαρφαλωμένη σε υψόμετρο 1240 μέτρων, στην καρδιά της δυτικής Μακεδονίας, βρίσκεται η Κοινότητα
Βλάστης η το Μπλάτσι όπως λεγόταν παλαιότερα. στέκει περήφανα κρυμμένο ανάμεσα σε πυκνόφυτα δάση, το πάλαι ποτέ μεγάλο βλάχικο χωριό, αληθινό στολίδι για τον τόπο διεκδικώντας δυναμικά τη θέση του στα σύγχρονα τουριστικά δρώμενα, καθώς η πανέμορφη Βλάστη αποτελεί έναν εξαιρετικό οικισμό φυσικού κάλλους και συνάμα μια από τις πιο ιστορικές περιοχές, με πλούσια παράδοση και μακρινές καταβολές.
Βλάστη Ανόθευτη φύση & παράδοση
Ματιές στην ιστορία η Βλάστη υπήρξε ένα από τα σπουδαιότερα προπύργια της ρωμιοσύνης και ένα από τα μεγαλύτερα κεφαλοχώρια της δυτικής Μακεδονίας, πρωτοστάτησε στους αγώνες του ελληνισμού και αποτέλεσε μοναδική εστία του πνεύματος των τεχνών του εμπορίου με ακτινοβολία σε όλα τα Βαλκάνια. πατρίδα του οπλαρχηγού καπετάν Φαρμάκη, αλλά και ξακουστό κέντρο παραγωγής τυριού σε όλη τη Μακεδονία, το ονομαστό βλαχοχώρι έχει τη δική του ιστορία να διηγηθεί. το παλιό όνομα της Βλάστης ήταν Μπλάτσι και κύρια ασχολία των κατοίκων ήταν η κτηνοτροφία. Χιλιάδες αιγοπρόβατα έβοσκαν παλιότερα στις γύρω πλαγιές, μια πραγματικότητα που επέβαλε μια ορθολογική για την εποχή, οργάνωση της κτηνοτροφικής ζωής που έκανε την Βλάστη γνωστή για τα εξαιρετικά τυροκομικά προϊόντα της. οι πρώτοι οικιστικοί πυρήνες δημιουργήθηκαν κατά τον 15ο αιώνα, ενώ στην πορεία ο πληθυσμός ενισχύθηκε από βλαχόφωνους, που ήρθαν από τα χωριά του Γράμμου, αλλά και την περιοχή της Μοσχόπολης. οι Bλαστιώτες άρχισαν να επεκτείνονται στην ευρώπη. Μοναστήρι, Βελιγράδι, Bιέννη, Bενετία, Tεργέστη, λιβόρνο, Βουκουρέστι είναι μερικά από τα κέντρα δραστηριότητας των κατοίκων. Κατακτούν οικονομική δύναμη και αποκτούν μόρφωση και τίτλους: βαρώνοι, μυστικοσύμβουλοι ηγεμόνων, βουλευτές και μαικήνες των τεχνών. H πορεία της Bλάστης σταματά στις αρχές του 20ού αιώνα από τις συνέπειες της ταραγμένης εποχής του Μακεδονικού αγώνα, των Bαλκανικών πολέμων και του a΄ παγκοσμίου. στον B΄ παγκόσμιο πόλεμο το χωριό κάηκε από τους Γερμανούς και με τον εμφύλιο εγκαταλείφθηκε τελείως. περίπου 800 κάτοικοι επέστρεψαν το 1950, αλλά δυστυχώς η Bλάστη τελικά ακολούθησε τη μοίρα όλων των ορεινών κοινοτήτων όπου οι κάτοικοι αναζήτησαν μια καλύτερη τύχη στα αστικά κέντρα.
Βλάστη Ανόθευτη φύση & παράδοση
Όμως τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια τάση επι-
Προτεινόμενος προορισμός
στροφής από τους Bλαστιώτες που δίνουν δυναμικό
Είτε ανηφορίζεις από τις πεδιάδες της Κοζάνης, είτε
παρόν επιλέγοντας να επισκέπτονται την γενέτειρά
έρχεσαι από την Καστοριά και τη Σιάτιστα, σε κάθε
τους για κάποιες μέρες ή εβδομάδες το χρόνο και κυ-
περίπτωση, το βλέμμα κεντρίζει ο εντυπωσιακός χιονι-
ρίως το καλοκαίρι . Έτσι, τα σπίτια άρχισαν να επισκευ-
σμένος κώνος του Άσκιου όρους (2.111 μ.), μα και τα
άζονται και να αναπαλαιώνονται και τα καλοκαίρια το
εκτεταμένα δάση οξιάς, που καλύπτουν το μικρότερο
χωριό να έχει πάνω από 2.000 κατοίκους.
βουνό Μουρίκι (1.703 μ.). Στον αυχένα που συνδέει
Σήμερα η ακμάζουσα πόλη των 6.000 κατοίκων με τα παρθεναγωγεία με τον πρώτο κτηνοτροφικό συνεται-
τα δυο βουνά, σε χαρακτηριστικό πλάτωμα, σε ύψος 1.200 μέτρων, θα ανακαλύψετε την Βλάστη.
ρισμό με τα αρχοντικά της την ανεπτυγμένη οικοτεχνία
Αξίζει ν' ανεβείτε με το αυτοκίνητο, ως το ύψωμα
τα πασίγνωστα υφαντά και τα «καραβάνια» των εμπό-
του Προφήτη Ηλία, απ' όπου και θα έχετε πανοραμι-
ρων που έφταναν μέχρι την Μασσαλία το Βελιγράδι το
κή άποψη του οροπεδίου. Στο χωριό, κάθε καλοκαίρι
Βουκουρέστι και τη Οδησσό ζητά να αναγεννηθεί.
τον Αύγουστο, γίνεται η "γιορτή μανουριού", που συ-
Μόνο κάποια από τα παλαιά κτίσματα του 18ου αι-
γκεντρώνει πολύ κόσμο απ' όλη τη Δυτική Μακεδονία.
ώνα σε συνδυασμό με τις εκκλησίες του Αγίου Μάρκου
Επίσης, από τα πιο ζωντανά έθιμα είναι οι περίφημες
και του Αγίου Νικολάου αποπνέουν κάτι από την ευμά-
"Kλαδαριές", που αναβιώνουν κάθε χρόνο τις Απόκρι-
ρεια των περασμένων εποχών.
ες. Σε όλο το χωριό ανάβουν φωτιές και οι κάτοικοι
Η κοινότητα της Βλάστης σήμερα, διεκδικεί δυναμι-
μεταμφιεσμένοι πειράζουν ο ένας τον άλλο με αυτο-
κά κυρίως με την πρωτοβουλία κάποιων νέων ανθρώ-
σχέδια τραγούδια. Το ίδιο έθιμο, με κάποιες παραλ-
πων, αλλά και την αμέριστη βοήθεια τόσο του Κοινο-
λαγές, γίνεται και στην κοντινή Σιάτιστα, την παραμονή
τάρχη κ. Μηνά Δαλακιούρη καθώς και των Βλατσιωτών
των Χριστουγέννων.
να επαναπροσδιορίσει την ταυτότητά της, αναζητώντας την θέση που τις αξίζει ως ορεινός τουριστικός προορισμός.
Οι περιηγήσεις Πτολεμαΐδα - Βλάστη: Από την Κοζάνη εύκολα θα
Εκκλησία Αγίου Μάρκου - Κοινότητα Βλάστης.
omikron 56 Δεκέμβριος 08
Βλάστη Ανόθευτη φύση & παράδοση
πάτε στη γειτονική Πτολεμαΐδα, θα διασχίσετε την πόλη και θα αρχίσετε την ανάβαση, με προορισμό τα χωριά Άρδασσα, Αναρράχη, Κρυόβρυση και τελικά Βλάστη σε απόσταση 50 χλμ. από Κοζάνη. Σιάτιστα - Βλάστη: Θ' ακολουθήσετε τη νεότευκτη Εγνατία Οδό, που θα σας φέρει εύκολα από την Κοζάνη στη Σιάτιστα που βρίσκεται 25 χιλιόμετρα από Κοζάνη. Θα διασχίσετε την ιστορική κωμόπολη με τα όμορφα μακεδονίτικα αρχοντικά και θα πάρετε το δρόμο για Εράτυρα - Σισάνι. Μετά το Σισάνι, αρχίζει μια σύντομη αλλά ευχάριστη ανάβαση. Σε όλη τη διάρκεια της διαδρομής, θα έχετε την ευκαιρία ν' απολαύσετε την υπέροχη θέα στην κοιλάδα του ποταμού Μύριχου, αλλά και στη χιονισμένη κορφή του Άσκιου όρους. Συνολικά, από Σισάνι δε θα χρειαστεί να διανύσετε πάνω από 10 χιλιόμετρα, για να καταλήξετε πάλι στο ονομαστό βλαχοχώρι, να υπολογίζετε Σιάτιστα - Βλάστη 28 χλμ. Βλάστη - Κλεισούρα: Η πλέον όμορφη και ενδιαφέρουσα δασική διαδρομή πραγματοποιείται από τη Βλάστη προς το άλλο βλάχικο χωριό του Μουρίκιου
Κοινοτάρχης κ. Μηνάς Δαλακιούρης
όρους, που βρίσκεται στο νομό Καστοριάς, μια δια-
πορεία σας, αλλά πραγματικά αξίζει τον κόπο. Σε κά-
δρομή που προτείνεται κυρίως στους κατόχους τετρα-
ποια σημεία και εφ' όσον βέβαια το επιτρέπει το πυκνό
κίνητων οχημάτων. Χρειάζεται αρκετή προσοχή, αφού
δάσος, η θέα προς την πεδιάδα της Πτολεμαΐδας είναι
είναι βέβαιο, ότι θα συναντήσετε λάσπες και χιόνι στην
κάτι παραπάνω από εντυπωσιακή. Οι λίμνες Χειμαδίτι-
Εσωτερικό Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου.
omikron 57 Δεκέμβριος 08
Βλάστη Ανόθευτη φύση & παράδοση
δα και Ζάζαρη, αλλά και η Βεγορίτιδα, ποζάρουν στο
νας των τεχνών και εθνικός ευεργέτης της Ελλάδος και
άνοιγμα του κάμπου. Στο βορά, το Βίτσι και το Καϊμα-
της Αυστρίας, υπήρξε εξέχουσα προσωπικότητα του
κτσαλάν ορθώνουν το στιβαρό παράστημά τους.
απόδημου ελληνισμού των τελευταίων 200 χρόνων. Ο Δούμπας κυριάρχησε κυρίως στην πολιτιστική ζωή της
«Γιορτές της Γης»
Βιέννης, σε βαθμό που αναγνωρίστηκε ως «μεγαλοφυΐα
Μια απόπειρα αντίστασης στην ισοπέδωση και
των μουσών» ενώ παράλληλα διακρίθηκε και σε άλλους
την ομογενοποίηση της τέχνης, του πολιτισμού και
τομείς όπως αυτόν της πολιτικής και της οικονομίας με-
της διασκέδασης αποτελούν οι «Γιορτές της Γης», το
ταξύ των άλλων. Αναφερόμενος στο Δούμπα ο καθη-
εναλλακτικό έθνικ φεστιβάλ, που διοργανώνεται με την
γητής του πανεπιστήμιου της Βιέννης, Παναγιώτης Ενε-
οργανωτική ευθύνη της Κοινότητας Βλάστης και την
πεκίδης, τονίζει χαρακτηριστικά: «αυτός επηρέασε όσο
συνεργασία της ΟΙΚΟΤΟΠΙΑΣ εδώ και 8 χρόνια. Σε
κανείς άλλος τις εξελίξεις στο χώρο της μουσικής, στη
υψόμετρο 1.240 μέτρων, στα οροπέδια του Σινιάτσι-
μουσική πρωτεύουσα του κόσμου, τη Βιέννη», η οποία
κου, έλληνες και ξένοι καλλιτέχνες δίνουν το «παρών»
τον τίμησε όσο κανένα άλλο έλληνα στο παρελθόν.
σε μια πολυπολιτισμική γιορτή, μια συνάντηση πολιτι-
Περπατήστε στα πέτρινα σοκάκια της Ιστορίας
σμών που επιχειρεί να αναδείξει την ύπαρξη του δια-
και θαυμάστε τα αρχοντικά που σώζονται μέχρι σή-
φορετικού και να αποδείξει ότι η συνύπαρξη των πο-
μερα. Προσκυνήστε με ευλάβεια στις ιστορικές μονές
λιτισμών μόνο γιορτή μπορεί να είναι. Ταυτόχρονα οι
του Αγίου Μάρκου , του Αγίου Νικολάου και την Ιερά
Γιορτές της Γης προωθούν και μια διαφορετική στάση
Μονή του Αγίου Παντελεήμονος, όπου το μάτι αγνα-
του ανθρώπου απέναντι στη φύση, με σεβασμό στις
ντεύει τα όρη της μακεδονικής γης. Μην παραλείψετε
αξίες του περιβάλλοντος.
να επισκεφτείτε το Μουσείο των Εκκλησιαστικών Κειμη-
Οι Γιορτές της Γης καθιερώθηκαν ως ένα πολιτιστι-
λίων. Ανακαλύψτε τα εξωκλήσια τις εξοχές με τις υπαί-
κό γεγονός εθνικής εμβέλειας και μάλιστα ως η «άλλη
θριες βρύσες, μα κυρίως αφεθείτε στην μαγεία που το
πρόταση» του καλοκαιριού, ως ένα ξεχωριστό event,
φυσικό περιβάλλον απλόχερα θα σας προσφέρει με τις
κατορθώνοντας να "τραβήξουν" τα βλέμματα όλων
σπάνιες ομορφιές του και τα τοπία που εναλλάσσονται
όσων αναζητούν κάτι διαφορετικό.
ως πίνακας ζωγραφικής. Από ιστορικά στοιχεία που υπάρχουν η ίδρυση της
Δούμπεια
Βλάστης πιθανότατα υπήρξε προ της Βυζαντινής επο-
Με αφορμή την πολυδιάστατη προσωπικότητα, την
χής, ως οικισμού. Η ανάπτυξη της άρχισε μετά το 1500
κοινωνική ανέλιξη και το μεγάλης αξίας έργο του Νικό-
μ.Χ. από καταδιωκόμενους Χριστιανούς, Μακεδόνες και
λαου Δούμπα (1830-1900) πραγματοποιούνται κάθε
Βορειοηπειρώτες, που αναγκάζονταν να ανεβαίνουν σε
χρόνο Ιούλιο μήνα στη γενέτειρά του, την Βλάστη, τα
ορεινές περιοχές, απρόσιτες από τους κατακτητές. Πε-
«Δούμπεια» μουσικά σεμινάρια. Ο Ν. Δούμπας, μαική-
ρισσότερο αναπτύχθηκε μετά τα Ορλωφικά 1770 μ.Χ. Την εποχή αυτή ξεθεμελιώνεται και λεηλατείται η Μοσχόπολη, ανθηρό κέντρο της περιοχής, το δεύτερο μετά τη Θεσσαλονίκη. Έντρομοι οι Βλάχοι κάτοικοι της και της γύρω περιοχής φεύγουν αναζητώντας καινούριες πατρίδες. Στις 2 Σεπτεμβρίου
Βλάστη Ανόθευτη φύση & παράδοση
1769 ερημώνεται όλη η περιοχή. Ένα μεγάλο μέρος
Ξενώνας Γιάννος
των κυνηγημένων, από Τουρκαλβανούς, Βορειοηπειρω-
(Τηλ. 24630 92492) www.giannoshostel.gr
τών Βλάχων συγκεντρώνεται στη Βλάστη. Αυτό μας το
Ένα συγκρότημα από πέντε πετρόκτιστα σπίτια, φτιαγ-
διαβεβαιώνουν όχι μόνο οι ιστορικοί που έγραψαν για
μένα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του τόπου και
τη Μοσχόπολη, αλλά και τα κειμήλια των εκκλησιών της
προσαρμοσμένα στο μοντέρνο τρόπο ζωής, οι “Ξενώ-
Βλάστης, όπως το τέμπλο του Αγ. Νικολάου. Επίσης
νες Γιάννος” προσφέρουν ένα ευχάριστο περιβάλλον.
ένας μεγάλος αριθμός οικογενειών ασκούσε ημινομα-
Δέκα διαμερίσματα 2 δωματίων, 10 δωμάτια με σοφίτα
δική κτηνοτροφία. Η καταγωγή αυτών των οικογενειών
και 10 δίκλινα.
ήταν κυρίως από Βλαχοχώρια της Πίνδου. Ξενώνας Γαλανού
Ξενώνες
(τηλ. 2463. 92590) www.galanoshotel.gr Στην άκρη του βουνού και προς βορρά, δεσπόζει με πανοραμική θέα, ο νεόκτιστος «Ξενώνας Γαλανού», δωρεά του ομώνυμου εθνικού ευεργέτη, δείγμα σεβασμού της παραδοσιακής Μακεδονικής αρχιτεκτονικής. Κτήμα Γιαννιώτη (Τηλ. 24630 92090) www.ktimagiannioti.gr Το Κτήμα Γιαννιώτη είναι ένα ξενοδοχείο 10 δωματίων, χτισμένο στην Βλάστη Κοζάνης. Αποτελείται από 6 δίκλινα και 4 τρίκλινα δωμάτια, εκ των οποίων τα 2 με σοφίτα. Ξενώνας Τάτης (Tηλ. 2463092105) www.tatis.gr Το αρχοντικό Τάτης αποτελεί μοναδικό δείγμα Μακεδονικής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. Κατασκευάστηκε λαμβάνοντας υπόψη την αρχιτεκτονική της περιοχής και την φυσιογνωμία της, με σεβασμό στο περιβάλλον και την παράδοση. ΞενοδοχεΙο Λάμπας (Tηλ.: 24630 92111)
Μύριχος (Τηλ. 24630 92550) www.mirixos.gr
Παραδοσιακό παλιό ξενοδοχείο της Bλάστης πάνω
Μισό μόνο χιλιόμετρο έξω από το γραφικό χωριό
στην πλαγιά με θέα όλο το χωριό και με καθαρά, άνετα
Σισάνι, στους πρόποδες του όρους Ασκίου (2.111μ),
και ζεστά δωμάτια.
κοντά στον ποταμό Μύριχο, σε υψόμετρο 900μ. ο παραδοσιακός ξενώνας Μύριχος, είναι ο ιδανικός προ-
Παραδοσιακός Ξενώνας Τζαντζάρης
ορισμός για οικογένειες, παρέες και ανθρώπους που
(Τηλ. 2463092464)
αγαπάνε τη φύση και το βουνό. omikron 59 Δεκέμβριος 08
omikron Μαγκλάρας Bασίλης magazine
Προβλήματα και προβληματισμοί του εμπορικού κόσμου της Πτολεμαΐδας Συνέντευξη με τον πρόεδρο του εμπορικού συλλόγου Σοφοκλή Ασιανό Του Σωκράτη Μουτίδη
Σ
ε μια ιδιαίτερα κρίσιμη καμπή βρίσκεται ο εμπο-
σιαστική απόφαση από την πολιτεία, προκειμένου να
ρικός κόσμος της Πτολεμαΐδας, όπως και άλλων
διασφαλιστεί η ομαλή διακίνηση των αγαθών και να
πόλεων, με πολλά καταστήματα να παραμένουν ξενοί-
εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα των μικρών επιχειρήσε-
κιαστα και επιχειρήσεις να κλείνουν χωρίς να ανοίγουν
ων, ώστε να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στην κρίση.
νέες. Σε αυτό συντελεί καταλυτικά, σύμφωνα με τον
Τα τελευταία χρόνια, όπως αναφέρει ο πρόεδρος του
πρόεδρο του εμπορικού συλλόγου Πτολεμαΐδας Σο-
εμπορικού συλλόγου, σημειώνεται μια συνεχής μείωση
φοκλή Ασιανό, η οικονομική κρίση των τελευταίων μη-
στον τζίρο των καταστημάτων και ειδικά κατά το μήνα
νών, η οποία σε συνδυασμό με τα χρόνια προβλήματα
Οκτώβριο, οι τζίροι έπεσαν στο μισό. Βέβαια μπορεί η
που αντιμετωπίζει η αγορά της πόλης και τη σταδιακή
κρίση να μην χτύπησε για τα καλά την πόρτα της χώ-
αποβιομηχάνιση της περιοχής προκαλεί ισχυρές δονή-
ρας μας, αλλά παρ’ όλα αυτά ο καταναλωτής μαζεύτηκε
σεις στη οικονομική τους κατάσταση, με αποτέλεσμα
οικονομικά και αυτό το αποδίδει ο κ. Ασιανός στα μέσα
να οδηγούνται στο κλείσιμο.
μαζικής ενημέρωσης και τη συνεχή προβολή της οικο-
Σύμφωνα με τον κ. Ασιανό η φθίνουσα πορεία της καταναλωτικής κίνησης στην πόλη έγινε εμφανής ήδη
νομικής κρίσης, η οποία καταρρακώνει την ψυχολογία των καταναλωτών.
από το 2000 με το κλείσιμο της πρώην λιπασματοβι-
Μεγάλο πονοκέφαλο έφεραν τους τελευταίους μή-
ομηχανίας Α.Ε.Β.Α.Λ. οπότε και ουσιαστικά ξεκίνησε
νες στην αγορά της πόλης οι πληροφορίες που θέλουν
η αποβιομηχάνιση της περιοχής. Σε συνδυασμό με
να δημιουργούνται τρία εμπορικά κέντρα στην ευρύτε-
τη φθίνουσα πορεία που παρουσιάζει και η ΔΕΗ «το
ρη περιοχή. Ήδη, στο Δήμο Φιλώτα του νομού Φλώ-
μέλλον είναι πολύ θολό και οι εξαγγελίες του προέδρου
ρινας ξεκίνησαν οι εργασίες για την κατασκευή ενός
της ΔΕΗ κατά τις επισκέψεις του στην περιοχή μένουν
από τα μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα στην περιφέρεια.
μόνο στα χαρτιά, γιατί δε βλέπουμε να γίνεται καμία κί-
Σύμφωνα με τον κ. Ασιανό προγραμματίζεται, επίσης,
νηση από πλευράς της διοίκησης για βήματα προόδου,
η κατασκευή ενός δεύτερου εμπορικού κέντρου από
όπως νέες θέσεις εργασίας, οι οποίες θα βελτιώσουν την
το δήμο Κοζάνης και την ΔΕΠΕΠΟΚ στη Ζώνη Ενερ-
οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών και κατά συνέ-
γού Πολεοδομίας, το οποίο θα λειτουργήσει με τη δη-
πεια της αγοράς» τονίζει ο κ. Ασιανός. Ο ίδιος είναι
μιουργία του πρότυπου οικισμού της Ζ.Ε.Π., καθώς κι
κατηγορηματικός στο ότι δεν έχει ληφθεί καμία ου-
ένα τρίτο εμπορικό κέντρο που φημολογείται πως θα
omikron 62 Δεκέμβριος 08
Σοφοκλής Ασιανός
κατασκευαστεί στο τοπικό διαμέρισμα Δρεπάνου του
«Σήμερα ένα εμπορικό κέντρο δεν προτιμάται γιατί εί-
δήμου Ελλησπόντου. «Όλα αυτά σε συνδυασμό και με
ναι πιο φθηνό, αλλά γιατί έχει εύκολη πρόσβαση και στάθ-
τα πολυκαταστήματα, τα οποία αυξάνονται στις μικρές πε-
μευση λόγω των μεγάλων πάρκινγκ, έχει περιποιημένους
ριοχές, δημιουργούν ένα οικονομικό status quo εις βάρος
και στεγασμένους χώρους, οπότε ο καταναλωτής κινείται
των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες αποτελούν το
άνετα και συνδυάζει τα ψώνια με την αναψυχή» τονίζει
97% των επιχειρήσεων της χώρας» τονίζει ο πρόεδρος
ο κ. Ασιανός. Προσθέτει, όμως, πως σε μια μικρομε-
του εμπορικού συλλόγου Πτολεμαΐδας. Καταγγέλλει,
σαία επιχείρηση, το 90% των αγαθών είναι φθηνότερα
δε,
την ανυπαρξία ελεγκτικών μηχανισμών και την
από ένα εμπορικό κέντρο ή από ένα πολυκατάστημα.
αδράνεια της επιτροπής ανταγωνισμού, η οποία δεν
Ο πρόεδρος του εμπορικού συλλόγου Πτολεμαΐδας
παρεμβαίνει στον αθέμιτο ανταγωνισμό που υπάρχει
καλεί την τοπική αυτοδιοίκηση α’ και β’ βαθμού να προ-
από τα πολυκαταστήματα και τα εμπορικά κέντρα εις
σανατολιστεί στη δημιουργία ενός κέντρου, που θα
βάρος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. «Στις ανεπτυγ-
φιλοξενήσει καταστήματα, βελτιώνοντας την πρόσβαση
μένες ευρωπαϊκές χώρες, όπου τα πολυκαταστήματα
του κοινού, δημιουργώντας θέσεις στάθμευσης και βελ-
αποτελούν ιστορία τριάντα ετών, ήδη άλλαξαν οι νομοθε-
τιώνοντας τους πεζοδρόμους και τις παιδικές χαρές.
σίες και οι δικλείδες ασφαλείας, κάνοντας πιο αυστηρούς
«Ο ανταγωνισμός δεν είναι θεμιτός δυστυχώς και εκτός
τους όρους για τη λειτουργία των πολυκαταστημάτων και
από αυτό επικρατεί μια απαξίωση για την ποιότητα ζωής
των εμπορικών κέντρων. Στην Ελλάδα δυστυχώς ακολου-
στις πόλεις. Δυστυχώς η Πτολεμαϊδα είναι σε χειρότερη
θούμε την υπόλοιπη Ευρώπη με μια καθυστέρηση περί-
κατάσταση από άλλες πόλεις με υποτυπώδεις υποδομές,
που 20 ετών» αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Ασιανός
σπρώχνοντας τον καταναλωτή στο κοντινότερο εμπορικό
και προσθέτει πως «στην Ελλάδα είναι πολύ πιο εύκολο
κέντρο», αναφέρει ο κ. Ασιανός.
να κάνει κάποιος εμπορικό κέντρο. Νομοθεσία αυστηρή
Του ζητήσαμε να μας καταθέσει την άποψή του για
δεν υπάρχει. Τουλάχιστον αυτοί που κυβερνούν τη χώρα,
την λαϊκή αγορά και την εμποροπανήγυρη, η οποία δι-
την περιφέρεια, τον νομό ή τον δήμο, ας μεριμνήσουν για κάποιες μελέτες, ώστε να δούμε εάν αυτά τα κέντρα ευνοούν στην ανάπτυξη της περιοχής ή απλά δημιουργούν αλυσιδωτά προβλήματα στη λειτουργία της αγοράς». Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας έθεσε ο πρόεδρος του εμπορικού συλλόγου Πτολεμαΐδας, πανελλαδικά μια θέση τετράωρης απασχόλησης σε ένα πολυκατάστημα ή σε ένα εμπορικό κέντρο αντιστοιχεί με δυόμισι υπαλλήλους πλήρους απασχόλησης σε μικρομεσαία επιχείρηση. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρει μεγάλο εμπορικό κέντρο του Αμαρουσίου, το οποίο δημιούργησε 2500 νέες θέσεις εργασίας αλλά «στέρησε το ψωμί» από 6500 εργαζόμενους στην ευρύτερη περιοχή. Ο κ. Ασιανός εκτιμά πως κάτι ανάλογο θα συμβεί και στην περιοχή με την δημιουργία των εμπορικών κέντρων, με αποτέλεσμα μετά από χρόνια να ελέγχεται η αγορά από «καρτέλ» και να λειτουργεί εις βάρος των καταναλωτών.
...πανελλαδικά μια θέση τετράωρης απασχόλησης σε ένα πολυκατάστημα ή σε ένα εμπορικό κέντρο αντιστοιχεί με δυόμισι υπαλλήλους πλήρους απασχόλησης σε μικρομεσαία επιχείρηση ...μεγάλο εμπορικό κέντρο του Αμαρουσίου, το οποίο δημιούργησε 2500 νέες θέσεις εργασίας «στέρησε το ψωμί» από 6500 εργαζόμενους στην ευρύτερη περιοχή... omikron 63 Δεκέμβριος 08
Σοφοκλής Ασιανός
οργανώνεται μια φορά το χρόνο από το δήμο Πτολε-
το 1981 και βλέπω τόσα χρόνια μετά μια ίδια κατάστα-
μαΐδας. «Κατ’ αρχάς να πω πως εμείς λέμε ναι στη λαϊκή
ση. Μέχρι το 1998, το εμπόριο στην Πτολεμαϊδα ήταν
αγορά. Σε μια αγορά, όμως, που λειτουργεί, σύμφωνα με
στα χέρια ανθρώπων μεγαλύτερης ηλικίας και κάπως το
τη νομοθεσία. Δυστυχώς, η λαϊκή αγορά της πόλης είναι
δικαιολογούσα. Σήμερα όμως νέοι άνθρωποι με μέλλον
μια αγορά «λάστιχο», η οποία κάθε Τετάρτη ξεπερνά κατά
αποτελούν την αγορά και με συνεργασία μπορούμε να
50% τον προβλεπόμενο χώρου και καταστρατηγεί τη νο-
βοηθήσουμε την ανάπτυξη του εμπορίου της Πτολεμα-
μοθεσία. Το παράλογο είναι πως δεν υπάρχει κανένας
ΐδας. Δυστυχώς, όμως, αυτό δεν γίνεται αντιληπτό από
έλεγχος από τα αρμόδια όργανα, όχι μόνο στο θέμα του
τους συναδέλφους. Στην Πτολεμαϊδα υπάρχουν περί-
χώρου που καταλαμβάνει, αλλά και στο θέμα της τήρησης
που 1100 εμπορικές επιχειρήσεις, στο σύλλογο είναι
των κανόνων υγιεινής και των τιμών. Όσον αφορά στο
εγγεγραμμένοι 400. Η συμμετοχή, όμως, των συναδέλ-
θέμα της εμποροπανήγυρης, μπορεί ο δήμος να χαίρεται κάθε χρόνο πως βελτιώνει τα έσοδά του, λόγω της ενοικίασης των χώρων, μάλιστα σκέφτεται να τη μεταφέρει σε μεγαλύτερο χώρο και πιο οργανωμένο, πρέπει όμως να ξέρει ότι δυο μήνες μετά από κάθε εμποροπανήγυρη στην Πτολεμαϊδα υπάρχει μια μιζέρια στην αγορά. Εκτός του ότι δεν λειτουργεί ο ελεγκτικός μηχανισμός όπως θα έπρεπε» λέει ο κ. Ασιανός. Ο εμπορικός σύλλογος Πτολεμαΐδας στην προσπάθειά του να βοηθήσει την αγορά της πόλης, προχώρησε με την ανάληψη των καθηκόντων της νέας διοίκησης, σε καταγραφή των προβλημάτων αυτών, ενώ υπόμνημα κατατέθηκε στο δήμαρχο της πόλης, προκειμένου να ζητηθεί η βοήθειά του στην κατεύθυνση της επίλυσης, «απάντηση δεν πήραμε ακόμη» τονίζει ο κ. Ασιανός. Στην προσπάθειά τους, επίσης, να προσελκύσουν τους καταναλωτές, οι καταστηματάρχες προχώρησαν στην περίοδο των εκπτώσεων σε μια προωθητική κίνηση, κληρώνοντας ένα αυτοκίνητο, από κουπόνια που δόθηκαν στους καταναλωτές κατά τις αγορές τους. Επιθυμία της διοίκησης ήταν να επαναληφθεί και την περίοδο των φετινών γιορτών των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, κάτι, όμως, που δεν προχώρησε λόγω της μηδαμινής συμμετοχής των καταστηματαρχών στο πρόγραμμα. Σύμφωνα με τα λεγόμενα του προέδρου του εμπορικού συλλόγου, σε γενικές γραμμές οι καταστηματάρχες δεν έχουν ενεργό συμμετοχή στις δραστηριότητες του συλλόγου και στις γενικές συνελεύσεις. «Σε αυτό το θέμα, λοιπόν, έχω χάσει το στοίχημα με τον εαυτό μου. Συνδικαλίζομαι από omikron 64 Δεκέμβριος 08
Σοφοκλής Ασιανός
φων, στις γενικές συνελεύσεις, εκεί που συζητιούνται
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως ο πρόεδρος του
όλα τα προβλήματα είναι αποκαρδιωτική, όπως και στις
εμπορικού συλλόγου Πτολεμαΐδας, αναφερόμενος σε
εκλογές. Που οφείλεται; Θα έλεγα στην αδιαφορία με
στοιχεία του επιμελητηρίου Κοζάνης, τονίζει πως το
ένα ερωτηματικό όμως. Με τη μη αποτελεσματικότητα
πρώτο εξάμηνο του 2008 για πρώτη φορά στο νομό
του πρωτοβάθμιου οργάνου, ανεξάρτητα με το ποιος
Κοζάνης έχουν κλείσει 600 επιχειρήσεις και άνοιξαν
είναι στη διοίκηση, ο έμπορος λέει «μια από τα ίδια»
μόνο 350. Αυτό σε συνδυασμό με τα πολλά ξενοίκια-
και δεν συμμετέχει. Ο εμπορικός σύλλογος δεν είναι,
στα καταστήματα τόσο σε Κοζάνη όσο και σε Πτο-
όμως, αυτός που ελέγχει. Είναι αυτός που διαμαρτύ-
λεμαϊδα φανερώνει τη δυσκολία της επιβίωσης μιας
ρεται αυτός που διεκδικεί. Αν δεν έχει, όμως, μέλη να
επιχείρησης και προκαλεί μεγάλο προβληματισμό για
διεκδικήσει τότε είναι αδύναμος» λέει ο κ. Ασιανός.
το μέλλον.
omikron magazine
omikron magazine
ΑΠΟ ΤΟ ΧΘΕΣ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ Γυναικεία Ομάδα Χειροσφαίρισης «ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ»
Της Δέσποινας Αμαραντίδου
Ο
Εθνικός Κοζάνης είναι το ιστορικότερο σωματείο της πόλης της Κοζάνης με έτος ίδρυσης το 1971. Το τμήμα Χειροσφαίρισης (Χάντμπολ) ιδρύθηκε το 1977 επί προεδρίας του κ. Ιωάννη Κορκά με πρωτεργάτη
τον αείμνηστο Τάκη Δραγατσίκα. Είναι η πρώτη ομάδα στην Ελλάδα που έπαιξε Χάντμπολ, το Σεπτέμβριο του 1977, σε ανοιχτό γήπεδο στο
Αμύνταιο, με την ομάδα του Αμυνταίου, είναι ιδρυτικό μέλος από το 1979 της Ομοσπονδίας Χειροσφαίρισης Ελλάδος. Μάλιστα η ηγεσία της ομάδας δια στόματος του κ. Βατάλη Προέδρου της ομάδας σήμερα, έχει σκοπό να επαναλάβει τον αγώνα εκείνο στην φετινή αγωνιστική περίοδο ως φόρο. Τριάντα ένα χρόνια μετά το περιοδικό «Ο», επιχειρεί να σας παρουσιάσει την ιστορία και την διαδρομή τόσο της ομάδας χάντμπολ, όσο και του Σωματείου, που αποτελεί δυναμικό κομμάτι στην αθλητική ζωή του τόπου. Σήμερα πολλοί από τους αθλητές που
omikron 68 Δεκέμβριος 08
Γυναικεία Ομάδα Χειροσφαίρισης «ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ»
ξεκίνησαν στον Εθνικό Κοζάνης συνεχίζουν να αγωνίζονται ακόμα και από διαφορετική θέση προσφέροντας στα ιδεώδη του αθλητισμού. Ένα φωτεινό παράδειγμα είναι οι αθλήτριες της ομάδας χάντμπολ που σήμερα στελεχώνουν την ομάδα προσφέροντας χρόνια τώρα ακούραστα με διάθεση, αγωνιστικότητα, ακόμα και αφιλοκερδώς, στο Σωματείο που από παιδιά γνώρισαν αγάπησαν και πάλεψαν για το καλύτερο.
Είκοσι δυο χρόνια διαδρομή. Η ΟΜΑΔΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ιδρύεται το 1982 και συμμετέχει στο πρωτάθλημα Κεντρικής - Δυτικής Μακεδονίας, έχει γρήγορη εξέλιξη και επιτυχίες. Το 1988 ανεβαίνει στη Β’ Εθνική κατηγορία, το 1990 στην Α1 Εθνική κατηγορία. Μοναδική επιτυχία Γυναικείας ομάδας στην Αθλητική Ιστορία της Κοζάνης τότε, παραμένει ένα χρόνο στην κατηγορία αυτή. Η ομάδα Νεα-
πρόεδρος της ομάδας κ. Άρης Βατάλης
νίδων ανακηρύσσεται Πρωταθλήτρια Ελλάδος και οι μαθήτριες - αθλήτριες εισέρχονται στα Τ.Ε.Φ.Α.Α. άνευ εξετάσεων, σύμφωνα με το Νόμο. Το 1991-1992 συμμετέχει στο πρωτάθλημα Β’ Εθνικής κατηγορίας. Από το 1992 έως 1996 συμμετέχει και πάλι στο πρωτάθλημα της Α’ Εθνικής κατηγορίας. Το 1994 ανακηρύσσεται δευτεραθλήτρια στο Κύπελλο Ελλάδος και συμμετέχει στους αγώνες του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου. Το 2001-2002 συμμετέχει στο πρωτάθλημα της Α1 εθνικής κατηγορίας, ανακηρύσσεται δευτεραθλήτρια στο πανελλήνιο πρωτάθλημα και συμμετέχει στους αγώνες του Ευρωπαϊκού Κυπέλλου. Υποβιβάζεται στην Α2΄ εθνική το 2004. Από το 2007 έως και σήμερα αγωνίζεται και πάλι στην Α1΄ εθνική κατηγορία του πρωταθλήματος της χώρας. Την περίοδο 2007-08 συμμετείχε
ο προπονητής κ. Γιώργος Παπαδόπουλος
στην τελική φάση (Final Four) του κυπέλλου Ελλάδος. Σχεδόν όλες οι αθλήτριες κατά καιρούς έχουν στελεχώσει την Εθνική Ελλάδος Γυναικών. Το Σεπτέμβριο του 2008 στο 2ο διεθνές τουρνουά ΤΑΚΗΣ ΔΡΑΓΑΤΣΙΚΑΣ έγινε η αδελφοποίηση με την ανάλογη ομάδα ΙΝΑ Γκορίτσα του Μαυροβουνίου, για μια ευρεία συνεργασία σε όλα τα αθλητικά επίπεδα. Όπως επισημαίνει μιλώντας στο «Ο» o πρόεδρος της ομάδας κ. Άρης Βατάλης, για την φετινή αγωνιστική περίοδο, ο πρωταρχικός στόχος της ομάδος είναι η παραμονή στην μεγάλη κατηγορία, καθώς η γενική οικονομική ύφεση έχει πλήξη και τον Εθνικό και οι οικονομικές δυνατότητες είναι περιορισμένες. Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί, υπογραμμίζει ο κ. Βατάλης, στην ανάπτυξη των μικρών ηλικιών στα πρότυπα άλλων ευρωπαϊκών ομάδων χάντμπολ, καθώς και εκεί οι επιτυχίες είναι ανάλογες των γυναικών προσπαθώντας να ενσωματώνουμε σταδιακά τα νέα κορίτσια στην μεγάλη ομάδα και να
η αρχηγός της ομάδας κα. Κατερίνα Λογοθέτη
την κρατήσουμε στην μεγάλη κατηγορία. omikron 69 Δεκέμβριος 08
Γυναικεία Ομάδα Χειροσφαίρισης «ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ»
Την σημερινή προσπάθεια ηγείται σε επίπεδο διοίκησης ο Πρόεδρος του Εθνικού, Πρόεδρος της Ένωσης Σωματείων Χειροσφαίρισης Δυτ. Μακεδ και Μέλος του Δ.Σ. της Ομοσπονδίας Χειροσφαίρισης Ελλάδος Άρης Βατάλης με τον Απόστολο Μανέ Γεν. Γραμματέα και παλαιό χειροσφαιριστή του Εθνικού, του Κων/νου Βαγιάτη Κανδύλη και Παπαργύρη Σπύρο.
Στόχος να παραμείνουμε στην Α1 κατηγορία Στην Α1 κατηγορία βρίσκεται από πέρσι η ομάδα Χάντ μπωλ Γυναικών του Εθνικού Κοζάνης Τερματίζοντας η ομάδα 6η την περσινή χρονιά διέγραψε μια ενδιαφέρουσα πορεία και μάλιστα παραλίγο να βρεθεί στην Ευρώπη εάν δεν έχανε στον τελευταίο αγώνα. Φέτος η ομάδα αγωνίζεται με τους ιδίους στόχους να παραμείνει στην κατηγορία αυτή αλλά και να τερματίσει σε καλή θέση. «Ένας στόχος εφικτός με τις προϋποθέσεις που υπάρχουν και τις δυνατότητες της ομάδας» σημειώνει ο προπονητής κ. Γιώργος Παπαδόπουλος, μιλώντας στο «Ο» «έχουμε αθλήτριες υψηλού επιπέδου που αγωνίζονται χρόνια τώρα» και συμπληρώνει, «θα προσπαθήσουμε για το καλύτερο, παρόλα αυτά θα είμαστε ικανοποιημένοι αν βρεθούμε στην μέση του βαθμολογικού πίνακα και πάλι». Ο Εθνικός είναι ένας από τους ιστορικότερους συλλόγους Πανελλαδικά, τα άθλημα περνάει κρίση επισημαίνει ο κ. Παπαδόπουλος σε όλη την Ελλάδα καθώς η οικονομική στήριξη μετά την Ολυμπιάδα είναι ανύπαρκτη σε όλα τα Σωματεία αλλά και στην Ομοσπονδία, μειώθηκαν τα κονδύλια ενώ για το 2004 πάγωσαν τα κονδύλια τα οποία ακόμα δεν δόθηκαν. Το πρόβλημα είναι σοβαρό ενώ τα σωματεία έχουν προβεί σε έναν αγώνα δρόμου για να εξασφαλίσουν κονδύλια μέσα από χορηγίες δωρεές καθώς και άλλες δραστηριότητες που θα μπορούν να εξασφαλίσουν μέρος από τα έξοδα και για να μπορεί να επιβιώσει η ομάδα. Κάθε χρόνο γίνεται μια πάλη για να βρεθούν τα χρήματα τονίζει ο πρόεδρος της ομάδας κ. Άρης Βατάλης ώστε να μπορεί η ομάδα να ανταποκριθεί στα έξοδα να εξασφαλίσει τις καλύτερες δυνατές μεταγραφές για την καλύτερη σαφώς πορεία της. Στην κατηγορία που αγωνιζόμαστε υπάρχουν ομάδες που επενδύουν στις αθλήτριες, το μπάσκετ φτάνει ακόμα και στις 2000 ευρώ το μήνα για μια καλή αθλήτρια. Όσον αφορά στη στήριξη και παροχή βοήθειας υπάρχει ως έναν βαθμό ανταπόκριση από την τοπική Αυτοδιοίκηση, τόσο η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση όσο και ο Δημοτική Αρχή της Κοζάνης με διάφορες επιχορηγήσεις μας στηρίζουν σημειώνει ο κ. Βατάλης, βοήθεια βέβαια που δεν μπορεί να καλύψει τις τρέχουσες ανάγκες, καλύπτουν όμως ως έναν βαθμό μετακινήσεις, ξενοδοχεία κτλ. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό το γεγονός ότι η ομάδα βρίσκεται σε αυτή την omikron 70 Δεκέμβριος 08
Γυναικεία Ομάδα Χειροσφαίρισης «ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ»
κατηγορία και αγωνίζεται με αθλήτριες ως επί τω πλείστον δικές της που αγαπούν το άθλημα αλλά και την ομάδα, βέβαια σήμερα στην ομάδα υπάρχουν αθλήτριες που πέρασαν από την Εθνική Ομάδα Ελλάδος μεταξύ αυτών οι οποίες αγωνίζονται για τον Εθνικό Κοζάνης είναι η Μαίρη Καραπορναλίδου και η Κατερίνα Γκουσγκούνη. Εμείς προσπαθούμε με κάθε τρόπο να αναπτύξουμε το φυτώριο μας και να βγάζουμε αθλήτριες που θα πλαισιώσουν την ομάδα, μας λέει από την πλευρά του και ο προπονητής της ομάδας. «Κάνουμε μια προσπάθεια να δημιουργήσουμε τμήματα υποδομής ώστε αιμοδότης να είναι οι αθλητές που θα βγουν και θα πλαισιώσουν την ομάδα, έχουμε μια αρχή την οποία και υποστηρίζουμε με κάθε τρόπο να φέρουμε τους νέους στα γήπεδα, να γνωρίσουν τις χαρές του αθλητισμού και να χρησιμοποιούν τον ελεύθερο χρόνο προς όφελος τους».
Έλλειψη χώρων άθλησης Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ομάδα και γενικότερα οι αθλητικοί σύλλογοι είναι η έλλειψη υποδομών, καθώς το μόνο γήπεδο με τις απαραίτητες προδιαγραφές για το Χάντμπολ είναι το κλειστό
...η οικονομική
γυμναστήριο Κοζάνης. «Γήπεδα δυστυχώς δεν υπάρχουν, σημειώνει ο κ. Πα-
στήριξη μετά την
παδόπουλος, είναι μεγάλο το πρόβλημα στους χώρους άθλησης, το μοναδικό με τις απαραίτητες προδιαγραφές είναι το κλειστό γήπεδο της Κοζάνης
Ολυμπιάδα είναι
το οποίο και θα πρέπει να μοιραστούμε με πολλές ομάδες που δραστηριο-
ανύπαρκτη σε
ποιούνται στην πόλη μας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να είναι περιορισμένες οι ημέρες και οι ώρες προπόνησης κάτι που σαφώς δεν βοηθάει την ομάδα
όλα τα Σωματεία
που έχει να αντιμετωπίσει σημαντικές ομάδες καθώς αγωνίζεται στην Α1 κα-
αλλά και στην
τηγορία και οι απαιτήσεις είναι πολύ μεγαλύτερες.
Ομοσπονδία,
Γιάννης Κορκάς «ήταν η οικογένεια μου» Γυρνώντας τον χρόνο πίσω και ανατρέχοντας στην ιστορία του Σωματείου δεν θα μπορούσαμε να μην σταθούμε και να μιλήσουμε με τον επί 24 χρόνια
μειώθηκαν τα κονδύλια ενώ
Πρόεδρο του Σωματείου κ.Ιωάννη Κορκά, ο οποίος μίλησε στο «Ο» για όλα
για το 2004
τα χρόνια της 24χρονης θητείας του, για τις επιτυχίες την ομάδα και τους
πάγωσαν τα
ανθρώπους εκείνους που προσέφεραν με όλο το μεγαλείο της ψυχής τους. «Ο αθλητισμός θα πρέπει να διευθύνεται από έντιμους και αφοσιωμένους
κονδύλια
ανθρώπους στο Ολυμπιακό Πνεύμα», αυτή θα πρέπει να είναι η αρχή όλων
τα οποία ακόμα
όσων εμπλέκονται επισημαίνει αρχίζοντας να μας εξιστορεί κομμάτια από την δική του συμμετοχή στον αθλητισμό από την θέση του Προέδρου, του
δεν δόθηκαν.
Αντιπροέδρου στην Ομοσπονδία του Χάντμπολ και του Βόλεϊ και ως μέλος της Ολυμπιακής Επιτροπής. «Για μένα ο Εθνικός Κοζάνης ήταν ένα δημιούργημα για την ανάπτυξη της αθλούμενης νεολαίας» μας δηλώνει συγκινημένος ο κ. Κορκάς για όλα τα omikron 71 Δεκέμβριος 08
Γυναικεία Ομάδα Χειροσφαίρισης «ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ»
χρόνια της ενασχόλησης του με το Σωματείο για να συμπληρώσει, «Δέθηκα τόσο πολύ μαζί του ώστε να τον θεωρώ οικογένεια μου, για μένα ήταν σαν
Από το 1974 όμως και μετά, που
παιδί μου που το μεγάλωσα και καταξιώθηκε στον Ελλαδικό χώρο». Εκείνο που με υπερηφάνεια καταθέτει και σχολιάζει είναι ότι σήμερα αναπολώντας το χθες νοιώθει ικανοποίηση, καθώς οι περισσότεροι από τους αθλητές είναι
ανέλαβε πρόεδρος
επιστήμονες. Εξιστορώντας μας στοιχεία από τα πρώτα χρόνια του Σωματεί-
ο Γιάννης Κορκάς...
«Ο ΕΘΝΙΚΟΣ Κοζάνης ιδρύθηκε το 1971 και είχε δύο τμήματα, στίβου
ου οκ. Κορκάς μας λέει:
...με ιδιόκτητο
και Μπάσκετ. Από το 1974 όμως και μετά, που ανέλαβε πρόεδρος ο Γιάν-
εντευκτήριο το
άλλα όπως βόλεϊ, ενόργανη γυμναστική, κολύμβηση, πυγμαχία και χάντμπολ,
νης Κορκάς, προώθησε τα υπάρχοντα δύο τμήματα, αλλά δημιούργησε και
«ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ
σύνολο εφτά τμήματα, με ομάδες ανδρών, εφήβων, γυναικών, νεανίδων, κο-
ΑΘΛΗΤΗ»,
ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΗ», το οποίο δυστυχώς προ διετίας βγήκε σε δημοπρασία και
το οποίο δυστυχώς προ διετίας βγήκε
ρασίδων παίδων κλπ. σύνολο 22 τμήματα, με ιδιόκτητο εντευκτήριο το «ΣΠΙΤΙ χάθηκε, ένα ανοσιούργημα που αμαυρώνει την αθλητική ιστορία της Κοζάνης. Θα σας αναφέρω το τμήμα Χάντμπολ που ξεκίνησε δειλά το 1976, με
σε δημοπρασία
παίκτες από το Μπάσκετ που χειρίζονταν τη μπάλα με τα χέρια όπως παί-
και χάθηκε, ένα
οποίος το είχε διδαχθεί στο πανεπιστήμιο της Κολωνίας όπου σπούδασε και
ανοσιούργημα που αμαυρώνει την
ζεται και το χάντμπολ και με προπονητή τον γυμναστή Θανάση Μιμήτο, ο με έφορο τον αείμνηστο Τάκη Δραγατσίκα. Ένας σπουδαίος άνθρωπος και μεγάλο αθλητικό στέλεχος, έχαιρε μεγάλης εκτίμησης στον Ελλαδικό χώρο του Χάντμπολ. Ήταν μοναδικός, δεν έχασε μόνο ο αθλητισμός, αλλά και η
αθλητική ιστορία
Κοζάνη έναν εξαίρετο συμπολίτη. Ανέλαβε το τμήμα Χάντμπολ και το προώ-
της Κοζάνης.
θησε μέχρι την Α΄ Εθνική , με ομάδες ανδρών και γυναικών και με συμμετοχή στο Ευρωπαϊκό Κύπελλο για τις γυναίκες. Επίσης οι νεανίδες κατέκτησαν την πρώτη θέση στο πανελλήνιο πρωτάθλημα και εισήχθησαν οι αθλήτριες στο πανεπιστήμιο της φυσικής αγωγής. Ότι και να γράψει κανείς είναι λίγα για τον αείμνηστο Τάκη Δραγατσίκα, ήταν ευχάριστος, με χιούμορ, συνεργάσιμος και αγαπητός από τους αθλητές και τις αθλήτριες, είχε μια κατανόηση με φιλοσοφικό περιεχόμενο. Η προσφορά του θα μείνει ανεξίτηλη στον Αθλητισμό της Κοζάνης και όχι μόνο.
Οι αθλήτριες του Εθνικού Κοζάνης ακούν προσεκτικά τις συμβουλές του προπονητή τους
omikron 72 Δεκέμβριος 08
omikron magazine
Äçìéïõñãïýìå Ýíá ÕÃÉÅÓ ðåñéâÜëëïí ãéá ãïíåßò êáé ðáéäéÜ ãéáôß üëïé Ý÷ïõìå åõèýíç
Το Κάπνισµα Απαγορεύεται Σε ΟΛΟΥΣ τους Παιδότοπους
Υπουργική Απόφαση (36873/2007 Β΄1364)
Αριστοτέλους 43 Κοζάνη - Τηλ. 24610 40717
ΘΑΡΡΟΣ
Με «Θάρρος» στην τοπική ενημέρωση
Του Σωκράτη Μουτίδη
Τ
Ξενοφώντας Μπαραλιάκος, Διευθυντής εφημερίδας.
Δημήτρης Κατσογιάννης, Αρχισυντάκτης.
ο «Θάρρος» είναι η αρχαιότερη εφημερίδα της Δυτικής Μακεδονίας με πρώτη ημερομηνία έκδοσης το 1960. Ο πρώτος εκδότης και ιδιοκτήτης του «Θάρρους» ήταν ο Χρήστος Παπαστεριάδης, ο οποίος επί τριάντα χρόνια στήριξε το εκδοτικό του εγχείρημα σε μια διαφορετική, βέβαια, εποχή για την ενημέρωση. Το «Θάρρος» ξεκίνησε ως εβδομαδιαία εφημερίδα, ενώ στη συνέχεια οι ανάγκες της εποχής οδήγησαν στο καθημερινό φύλλο. Το 1990 ξεκίνησε μια νέα εποχή για το «Θάρρος», όταν η εταιρεία Ι. Κορομήλης Α.Ε. αγόρασε την εφημερίδα, επεκτείνοντας τη δραστηριότητα της και στο νομό Κοζάνης. Η εταιρεία Ι. Κορομήλης Α.Ε. δραστηριοποιείται παραδοσιακά στο χώρο της έντυπης ενημέρωσης, με την έκδοση στο νομό Πιερίας της εφημερίδας «Ολύμπιο Βήμα», αλλά και άλλες δραστηριότητες στον ίδιο χώρο. Η εφημερίδα «Θάρρος» βραβεύθηκε πέρυσι από τη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας ως η μακροβιότερη εφημερίδα της Δυτικής Μακεδονίας. Το «Ο» επισκέφθηκε τα γραφεία του «Θάρρους» και συνομίλησε με το διευθυντή Ξενοφώντα Μπαραλιάκο και τον αρχισυντάκτη Δημήτρη Κατσογιάννη για πολλά ζητήματα που αφορούν στο ρόλο, αλλά και στο μέλλον του περιφερειακού τύπου.
«Ο κόσμος αγαπάει και στηρίζει τον τοπικό τύπο. Οι κυκλοφορίες των επαρχιακών εφημερίδων ανεβαίνουν και οι τίτλοι πληθαίνουν, σε αντίθεση με τις πανελλαδικές που βρίσκονται σε φθίνουσα πορεία» λέει ο Ξενοφών Μπαραλιάκος, αναφερόμενος στις αλλαγές που
omikron 74 Δεκέμβριος 08
εφημερίδα «Θάρρος»
έχουν επέλθει στον τομέα ενημέρωσης. Το γεγονός ότι οι εφημερίδες πετάγονται περίπου ως μανιτάρια δεν ανησυχεί τον κ. Μπαραλιάκο, ο οποίος αποδίδει την πληθώρα νέων τίτλων στο επιχειρηματικό δαιμόνιο του Έλληνα. «Η εφημερίδα είναι γρανάζι της δη-
μοκρατίας, έχει ενημερωτικό ρόλο, αλλά είναι και μια επιχείρηση» λέει χαρακτηριστικά ο κ. Μπαραλιάκος, ο οποίος προσθέτει «σήμερα για να στήσεις μια καλή εφημερίδα χρειάζεσαι αρκετά χρήματα, αλλά χρειάζεσαι και σοβαρότητα, εγκυρότητα και κάλυψη ύλης». Ο κ. Μπαραλιάκος επισημαίνει, βέβαια, ότι για μια υγιή εκδοτική κίνηση απαιτείται και η στήριξη της τοπικής αγοράς.
«Η καθημερινή εφημερίδα είναι ένας αδιάκοπος αγώνας» λέει ο κ. Μπαραλιάκος, ο οποίος εστιάζει στο γεγονός ότι η εφημερίδα του καλύπτει πληθώρα θεμάτων, έχοντας πάντοτε ως κριτήριο την αντικειμενικότητα. Η κυκλοφορία της εφημερίδας βασίζεται κατά κύριο λόγο στους συνδρομητές σε ποσοστό περίπου 80%, ενώ, όπως τονίζει ο διευθυντής της «κύριο μέλημά μας είναι να πα-
ρέχουμε περισσότερα και να ενισχύουμε το «Θάρρος» διαρκώς». Ο κ. Μπαραλιάκος παρατηρεί, πάντως, ότι είναι δύσκολο να βρεθεί εξειδικευμένο προσωπικό για να καλυφθούν όλες οι ανάγκες του κύκλου εργασιών μιας καθημερινής εφημερίδας. Πως βλέπει, όμως, ο κ. Μπαραλιάκος τον πρόσφατο νόμο για τις περιφερειακές εφημερίδες; «Είναι ένας καλός μπούσουλας, μια καλή αρχή» λέει, συμπληρώνοντας πως ήταν απαραίτητη η ύπαρξη κάποιων βασικών κανόνων που ρυθμίζουν την αγορά του τοπικού τύπου.
«Το Θάρρος είναι μια παραδοσιακή εφημερίδα που ανταποκρίνεται στις ανάγκες του σύγχρονου αναγνώστη» επισημαίνει ο αρχιomikron 76 Δεκέμβριος 08
συντάκτης της εφημερίδας Δημήτρης Κατσογιάννης. Το ζήτημα για κάθε επαρχιακή εφημερίδα, λέει ο κ. Κατσογιάννης είναι να έχει προτάσεις, να αναδεικνύει προβλήματα, να θίγει ζητήματα που πρέπει να προβληθούν, να παρέχει, με άλλα λόγια, ένα κοινωνικό έργο. Η συμβολή της εφημερίδας στην ανάπτυξη του τόπου και στην πρόοδο της κοινωνίας είναι το ζητούμενο και για το λόγο αυτό «θα πρέπει να
τυγχάνει της στήριξης της τοπικής κοινωνίας» επισημαίνει ο αρχισυντάκτης του «Θάρρους». Ποιο είναι το όραμα σας για την εφημερίδα, ρωτάμε τον κ. Μπαραλιάκο. «Το ιδεατό είναι
να στηρίζουν όλοι την τοπική εφημερίδα, ενώ το όνειρο κάθε εκδότη είναι μπορεί να παρέχει όσο το δυνατόν περισσότερες υπηρεσίες στους αναγνώστες του, στο πλαίσιο, βέβαια, των δυνατοτήτων του» μας απαντά. «Εμείς προσπαθούμε να αφουγκραζόμαστε τι θέλει ο κόσμος και να συμπλέουμε με τις ανάγκες και τις προσδοκίες τους, αφού τελικά «η τοπική εφημερίδα δεν είναι τίποτα άλλο από τον καθρέφτη της τοπικής κοινωνίας» καταλήγει.
Η εφημερίδα «Θάρρος» βραβεύθηκε πέρυσι από τη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης και Επικοινωνίας ως η μακροβιότερη εφημερίδα της Δυτικής Μακεδονίας.
ΠΕΜΠΤΗ 13 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2008 Ε∆ΡΑ ΚΟΖΑΝΗ, ΤΣΟΝΤΖΑ 2 Tηλ. 24610 38611 \ 29872 Fax 24610 34611 e-mail: tharos@otenet.gr
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝH ΕΦΗΜΕΡI∆Α ΤΗΣ ∆ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ Åôïò 49ï
ÔéìÞ
Áñéèìüò öýëëïõ 13113
Ηλεκτρονική Πύλη εξυπηρέτησης Πολιτών λειτουργεί στο ∆ήµο Κοζάνης ΣΕΛΙ∆Α 3
öýëëïõ 0,75 ÅÕÑÙ
Η ΑΝΚΟ παρέδωσε χθες τη µελέτη του αρδευτικού Σισανίου
Åêôüò
óôÞëçò
∆ικτυακή Πύλη
Στον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης ΣΕΛΙ∆Α 3
Όταν πλησιάζουν τα κύµατα της κρίσης ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΚΟΡΟΜΗΛΗ Τα κύµατα της διεθνούς οικονοµικής κρίσης χτυπούν µανιασµένα τις ΗΠΑ, αγριεµένα την Ευρώπη, πιο ήπια τη χώρα µας. Προς το παρόν. Γιατί όπως προβλέπουν οι διασηµότεροι ειδικοί σύντοµα έρχονται και σε µας πιο δυνατά. Και θα µας “χτυπούν” για πολύ καιρό... Καθώς βλέπουν τα κύµατα να καταφθάνουν κάποιοι χτίζουν αναχώµατα. Περιχαρακώνονται “στα δικά τους” επιδιώκοντας να µείνουν οι ίδιοι ανέγκιχτοι ή έστω µε µικροαπώλειες. Όσο για τους άλλους, το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, το πρόβληµα, λένε, είναι δικό τους. Ας φροντίσουν οι ίδιοι. Πολλοί, ή περισσότεροι απ’ αυτούς τους άλλους, αδύναµοι, ανήµποροι να αντιδράσουν, περιµένουν το βέβαιο πνιγµό τους µε την ελπίδα πως ο Θεός θα βάλει το χέρι του ή οι “έχοντες και κατέχοντες” το χέρι στην τσέπη τους. Που στο κάτω κάτω µε δικά τους χρήµατα γέµισε. Κάποιοι άλλοι, απ’ αυτούς τους πολλούς, αγωνίζονται να κάνουν “βάρκες” όσο γίνεται πιο ανθεκτικές ώστε να σωθούν. Όµως θα αντέξουν τα χαρακώµατα των πρώτων ή οι βάρκες των τελευταίων; Θα γυρίσει κάποιος να δει τους δεύτερους, τους χαµένους “από χέρι”; Όλα εξαρτώνται από την ένταση, και τη διάρκεια της κρίσης. Οι ειδικοί πάντως επιµένουν πως και µεγάλη ένταση θα έχει και πολύ χρόνο (για δύο χρόνια µιλούν οι πιο πολλοί) θα διαρκέσει. Και η Κυβέρνηση; Είναι προφανές, αυτονόητο ότι χρέος της είναι να αγωνιστεί µε όλες της τις δυνάµεις να σώσει τους πολλούς, τους “ξεγραµµένους”. Και να “ενισχύσει” αυτούς που παλεύουν, να σωθούν µε τις δικές τους δυνάµεις.
Απο τον πρόεδρο της Επιχείρησης Τ. Αθανασόπουλο
ΕΝΑ ΒΗΜΑ ΠΙΣΩ
για τις αυξήσεις τιµολογίων της ∆ΕΗ
Ο πρόεδρος της ∆ΕΗ Τ. Αθανασόπουλος
“Αυτές που προτείνω είναι πραγµατικά υπερβολικές” ∆ιαψεύδει τα περί παραίτησής του
ΣΕΛΙ∆Α 8
Τέ
ους ου
Με πρωτοβουλία του Μιχάλη Παπαδόπουλου
Το σύγχρονο γ ρ κράτος και η διοικητική µεταρρύθµιση µεταρρύθµισ
ΣΕΛΙ∆Α 3 Ο Παναγιώτης Απο στολίδης, όπως αναµενότα άλλωστε είναι ο µεγάλος νικητής των προχθεσινών εκλογών στην Συνεταιριστική Τράπεζα ∆υτικής Μακεδονίας για την ανάδειξη του νέου διοικητικού συµβουλίου της Τράπεζας, αφού έλαβε 715 ψήφους , διπλάσιους σε αριθµό από τον αµέσως επόµενο υποψήφιο .Σύµφωνα
τω ψ φω ου α έδειξα τα µέλη του νέου διοικητικού συµβουλίου της Συνεταιριστικής τράπεζας, εκλέχτηκαν µε σειρά ψήφων: ο Παναγιώτης Αποστολίδης µε 715 ψήφους, ο Γεώργιος Ευρενιάδης µε 358, ο Ιωάννης Αποστολίδης µε 323, ο Σταύρος Θεοφράστου µε 308, ο Ελευθέριος Λεσγίδης µε 296, ο Χαράλαµ-
ωά ς ουµ ό αρ ς µε 243, ο Στάθης Βαρυτιµίδης µε 196 και ο Κωνσταντίνος ∆όδουρας µε 167. Η συγκρότηση σε σώµα του νέου διοικητικού συµβουλίου αναµένεται τις επόµενες µέρες ωστόσο η επανεκλογή του κ, Αποστολίδη στην θέση του προέδρου της Τράπεζας θεωρείται δεδοµένη!
Εξυπηρέτηση!
Με την λειτουργία της ηλεκτρονικής πύλης ανοίγονται νέοι δρόµοι ανάπτυξης στο ∆ήµο Κοζάνης . Το κυρίαρχο όµως που παρέχεται µέσω της Πύλης είναι η διευκόλυνση στην εξυπηρέτηση του πολίτη. Παρέχονται επιπλέον υπηρεσίες όπως η υποβολή αιτήσεων και πιστοποιητικών, αιτήµατα , καταγγελίες , καταβολή προστίµων Κ.Ο.Κ, πληρωµές φόρου κ.λ.π.. Αναµφίβολα η αξιοποίηση του διαδυκτύου συµβάλει στη βελτίωση της ποιότητας της καθηµερινής ζωής µε πρακτικό και αποτελεσµατικό τρόπο.
Αγώνας δρόµου για το περιβάλλον!
ΣΕΛΙ∆Α 8
ώτος µε ώτ διαφο δ ορά ο διαφορά Παναγι ιώτης Παναγιώτης Αποστο ολίδης Αποστολίδης
ν ες
ο »
Οι νέες τεχνολογίες και ειδικά το διαδύκτιο µπαίνουν ενεργά στην υπηρεσία του δηµότη µε στόχο, την εξοικείωση του κοινού µε τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, την άµεση εξυπηρέτηση δηµοτών και επιχειρήσεων σε θέµατα που µέχρι τώρα δηµιουργούσαν άγχος και πίεση και τη βελτίωση της ποιότητας της καθηµερινής ζωής, µε πρακτικό και αποτελεσµατικό τρόπο. Η πρωτοβουλία αυτή του ∆ήµου εντάσσεται στο πλαίσιο υλοποίησης του οράµατος ηλεκτρονικής διακυβέρνησης της ψηφιακής αυτοδιοίκησης.
Με τη ∆ηµοτική Ηλεκτρονική Πύλη ο ∆ήµος προσβλέπει στην βελτίωση των σχέσεων του µε τον δηµότη δηµιουργώντας ένα άµεσο και σύγχρονο κανάλι επικοινωνίας, κατάθεσης απόψεων των δηµοτών . Ταυτόχρονα επιτυγχάνεται ταχύτερη ενηµέρωση των πολιτών στις διάφορες αποφάσεις του ∆ήµου και τις δραστηριότητες του .∆ίνεται επίσης η δυνατότητα στον δηµότη για υποβολή παρατηρήσεων , καταγγελιών αναφορικά µε τα προβλήµατα σε 24ωρη βάση.
Λειτουργούν Λ ύ από ό σήµερα ή τα Σ Σφαγεία εία στ στην Κοζάνη
Απάντηση του Γιώργου Σβώλη στον Γ. Παπαγεωργίου για τις
Το διαδύκτιο στην υπηρεσία του πολίτη!
Κανάλι επικοινωνίας!
ΣΕΛΙ∆Α 3
Θα ακολουθήσ 2 ά λ εξ
Πρώτη προτεραιότητα για την τοπική αυτοδιοίκηση αποτελεί στις µέρες µας η ηλεκτρονική εξυπηρέτηση του πολίτη . Πρόκειται για ένα σύγχρονο και αποτελεσµατικό εργαλείο προς όφελος των ∆ηµοτών . Ο ∆ήµος Κοζάνης προχώρησε πιο πέρα, στην ανάπτυξη και λειτουργία της «δηµοτικής ηλεκτρονικής πύλης εξυπηρέτησης».Ένα µεγάλο και ουσιαστικό έργο που µεταµορφώνει τη σχέση µεταξύ ∆ήµου και ∆ηµοτών .
Ο 1ος Αγώνας ∆ρόµου για τα δικαιώµατα των κατοίκων του λεκανοπεδίου Κοζάνης-Πτολεµαΐδας, σε ένα καθαρότερο και ποιοτικότερο περιβάλλον θα γίνει την Κυριακή στην Ποντοκώµη . Ένας αγώνας που πρέπει κάποτε να βρει δικαίωση! Θαρραλέος
ΣΕΛΙ∆Α 4
ΣΕΛΙ∆Α Α8
Η «Κο «Κοζάνη Κ ζά Κο ζ των χαρτών χαρτών» στα Ιωάνν Ιωάννινα ΣΕΛΙ∆Α 3 Ένας ας Μαραθ Μαραθώνιος µε κες προσ µάσκες προστασίας … ΣΕΛΙ∆Α 3
omikron magazine
Ένα… Πέμπτο Αστέρι Γεννιέται 30.000
Βασίλης Ιωάννου Ιδιοκτήτης
τετραγωνικά μέτρα, 28 διαφορετικά διακοσμημένα δωμάτια, 2 σουίτες, αίθουσες δεξιώσεων και συνεδριακό κέντρο, εστιατόριο και καφετέρια, άνετο πάρκινγκ, πισίνα και κυρίως πολυτέλεια και εξυπηρέτηση. Αυτά τα στοιχεία συνθέτουν την εικόνα του ξενοδοχείου Ioannou Resort στην Πτολεμαΐδα, το οποίο τον Δεκέμβρη συμπληρώνει τρία χρόνια λειτουργίας. Πρόκειται για έναν μοναδικό πολυχώρο που συνδυάζει πολυτέλεια και αισθητική γι' αυτό και είναι το μοναδικό στο νομό Κοζάνης με τέσσερα αστέρια. Ο ιδιοκτήτης του ξενοδοχείου Βασίλης Ιωάννου, μας υποδέχτηκε στο ξεχωριστά διακοσμημένο λόμπι του ξενοδοχείου, όπου υπάρχει το εστιατόριο Four Seasons, η καφετέρια η οποία λειτουργεί 24 ώρες και η μεγάλη αίθουσα δεξιώσεων και συνεδρίων χωρητικότητας 1000 ατόμων. Η αίθουσα αυτή σε συνδυασμό με το ξενοδοχείο, έγινε πολλές φορές επίκεντρο του ενδιαφέροντος της Δυτικής Μακεδονίας και όχι μόνο, μιας και φιλοξένησε συνέδρια και εκδηλώσεις γνωστών πολυεθνικών εταιριών, δημοσίων επιχειρήσεων και ιατρικά επιστημονικά συμπόσια. Ο κ. Ιωάννου τόνισε πως το ξενοδοχείο δημιουργήθηκε στην Πτολεμαΐδα για να αποτελέσει το ορμητήριο των τουριστών στις ομορφιές της Δυτικής Μακεδονίας. «Προσπαθούμε να εξυπηρετήσουμε τον επισκέπτη όσο το δυνατόν καλύτερα και παρέχουμε τουριστικές πληροφορίες για τα αξιοθέατα της περιφέρειας μας αλλά και για τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού», τονίζει ο κ. Ιωάννου. Ο ίδιος κάλεσε τους επισκέπτες, να ανακαλύψουν από κοντά την
omikron magazine
άγρια ομορφιά των βουνών της περιοχής (Άσκιο, Βόρρας, Καϊμακτσαλάν, Βέρμιο) και το πλούσιο φυσικό τοπίο (Λίμνες, ποτάμια, πυκνόφυτα δάση). Επίσης ο επισκέπτης μπορεί από την Πτολεμαΐδα, η οποία βρίσκεται στο κέντρο της Δυτικής Μακεδονίας, να αποδράσει σε εθνικούς δρυμούς και υδροβιότοπους και να κάνει χειμερινά σπορ στα τρια χιονοδρομικά κέντρα της γύρω περιοχής (Βίγλα, Καϊμακτσαλάν, 3- 5 πηγάδια). Το ξενοδοχείο Ioannou Resort, δείχνοντας ενδιαφέρον για τον τουρισμό, διοργανώνει καθημερινά κατά τη διάρκεια του χειμώνα εκδρομές σε Πρέσπες, Νυμφαίο, Βλάστη και Καστοριά. omikron 79 Δεκέμβριος 08
omikron magazine
«Τα αστέρια μας είναι πραγματικά και ανταποκρίνονται πλήρως στις υπηρεσίες που προσφέρουμε στον επισκέπτη», σημειώνει ο κ. Ιωάννου. Αυτή τη στιγμή το ξενοδοχείο διαθέτει δωμάτια για άτομα με αναπηρία και η ποιότητα και καθαρότητα του νερού των δύο πισίνων του ξενοδοχείου (παιδική και ενηλίκων) συνολικού χώρου 700 τετραγωνικών μέτρων, ελέγχονται από ηλεκτρονικό υπολογιστή, μέσω αισθητήρων. Επίσης στο πρώτο επίπεδο του υπογείου βρίσκεται μια μεγάλη αίθουσα, όπου διαθέτει μπιλιάρδο και γιγαντοοθόνη για να απολαμβάνει ο επισκέπτης ταινίες και αθλητικές διοργανώσεις. Ο κ. Ιωάννου προσθέτει πως η περιοχή έχει πολλές δυνατότητες ανάπτυξης και πως πρέπει κάποια στιγμή να υπάρξει μια συντονισμένη δράση και προσπάθεια από πλευράς όλων των ξενοδόχων, για να προωθηθούν και να αναδειχθούν αυτές οι δυνατότητες, «ο καθένας από εμάς θα πρέπει να κάνει καλά τη δουλειά του και να κρατάει τον πελάτη ευχαριστημένο. Πιστεύω πως η ξενοδοχειακή αγορά του νομού Κοζάνης είναι ακόμη παρθένα και πως πρέπει να κάνουμε ότι είναι δυνατόν να χτίσουμε σωστά τον ξενοδοχειακό τομέα και να δημιουργήσουμε γερές βάσεις με προοπτική και επιτέλους να δραστηριοποιηθεί ο σύλλογος των ξενοδόχων νομού Κοζάνης». Στο ξενοδοχείο Ioannou Resort, απασχολούνται αυτή τη στιγμή 22 υπάλληλοι. «Δυστυχώς» όπως τονίζει ο κ. Ιωάννου «στην περιοχή μας δεν υπάρχει έμπειρο και εκπαιδευμένο ξενοδοχοϋπαλληλικό προσωπικό με αποτέλεσμα να αναγκαζόμαστε να εκ-
omikron magazine
παιδεύουμε εμείς του εργαζόμενους. Πριν λίγους μήνες άνοιξε για πρώτη φορά στην Πτολεμαΐδα, ένα τμήμα ξενοδοχοϋπαλλήλων στον ΟΑΕΔ και από εκεί θέλουμε να αντλήσουμε εργατικό δυναμικό». Όσον αφορά στη βοήθεια της πολιτείας, σύμφωνα με τον ιδιοκτήτη του ζεστού και φιλικού αυτού ξενοδοχείου τεσσάρων αστέρων, δεν είναι αυτή που θα έπρεπε όχι μόνο στον ξενοδοχειακό τομέα αλλά γενικά στην ιδιωτική πρωτοβουλία, «δεν έχουν καταλάβει κεντρική εξουσία και τοπική αυτοδιοίκηση ότι επιχειρήσεις σαν και τη δική μας χρειάζονται για την ανάπτυξη της περιοχής και συμβάλλουν τα μέγιστα σε αυτήν. Εμείς ουσιαστικά έχουμε συνεταίρους την πολιτεία και τον δήμο γιατί αποδίδουμε τους φόρους μας και απαιτούμε τον σεβασμό και την εξυπηρέτησή τους στο μέτρο του δυνατού». Το ξενοδοχείο Ioannou Resort επεκτείνεται και θα αποκτήσει σύντομα και το πέμπτο αστέρι του. Η επέκταση αυτή περιλαμβάνει τη δημιουργία ενός ακόμη εστιατορίου, καφετέριας, αίθουσας εκδηλώσεων και συνεδρίων. Ακόμη ένας επιπλέον όροφος δωματίων θα ανεβάσει τον αριθμό των κλινών στις 120 με τις υπηρεσίες να αναβαθμίζονται ακόμη περισσότερο, ανταποκρινόμενες στις ανάγκες του πελάτη. Η επέκταση του συγκροτήματος θα περιλαμβάνει ακόμη και γυμναστήριο με σύγχρονα όργανα αλλά και κέντρο ευεξίας και αναζωογόνησης (σπα) καθιστώντας το έτσι το πρώτο ξενοδοχείο στο νομό Κοζάνης με τέτοιες υπηρεσίες. Το κόστος συνολικά της επένδυσης του συγκροτήματος, ανέρχεται στα 8 εκατομμύρια ευρώ.
81
ΜΥΘΟΙ & ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΦΑΚΩΝ ΕΠΑΦΗΣ. Δαδαμόγιας Iωάννης Oπτικός - Oπτομέτρης
Α
ν και η επιτυχημένη χρήση των φακών επαφής αποτελεί πραγματικότητα εδώ και αρκετές δεκαετίες για
τις αναπτυγμένες κοινωνίες , η συνεχής προσπάθεια για την κάλυψη όλο και μεγαλύτερου αριθμού αναγκών στον χώρο της οπτικής, οδήγησε στην αλματώδη και θεαματική ανάπτυξη της τεχνολογίας στο αντικείμενο αυτό. σήμερα υπάρχει στο εμπόριο μία πληθώρα επιλογών από φακούς επαφής διαφόρων τύπων, ικανή να ανταποκριθεί στις ανάγκες του πλέον απαιτητικού χρήστη. Κάτι τέτοιο βέβαια προϋποθέτει την αυστηρή εξειδίκευση γνώσης από την πλευρά του εφαρμοστή και την αρμονική συνεργασία μεταξύ εφαρμοστή και χρήστη. η χρησιμοποίηση φακών επαφής δεν είναι πάντοτε προαιρετική, με την έννοια της αντικατάστασης των γυαλιών του διοπτροφόρου σε συγκεκριμένες ασχολίες του, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις αποτελεί την μοναδική λύση σε διάφορα οπτικά προβλήματα. πέρα λοιπόν από την οπτική διόρθωση των διαθλαστικών ανωμαλιών του οφθαλμού (μυωπία, υπερμετρωπία, αστιγματισμός) ή την αισθητική «αλλαγή» του χρώματος των ματιών (έγχρωμοι φακοί σε πολλές διαφορετικές αποχρώσεις), δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις εκείνες που η χρησιμοποίηση τους κρίνεται επιβεβλημένη για την ανάταξη κάποιας οπτικής δυσχέρειας ή ακόμα την αντιμετώπιση διαφόρων οφθαλμικών παθήσεων (θεραπευτικοί φακοί επαφής) ή μετά από διαθλαστική χειρουργική. το παρακάτω κείμενο παραθέτει ορισμένες βασικές αρχές, η γνώση και εφαρμογή των οποίων είναι το κλειδί για την επιτυχημένη χρήση των φακών επαφής, καθώς και τα οφέλη που αυτοί προσφέρουν σε διάφορες ηλικιακές ομάδες διοπτροφόρων. omikron 82 Δεκέμβριος 08
Μύθοι & Πραγματικότητες για την Χρήση των Φακών Επαφής
ΒΑΣΙΚΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΗΣΤΗ
• Αποφυγή των υπερβολικών ωρών χρήσης.
Το συνεχώς αυξανόμενο ποσοστό χρηστών φα-
Οι σύγχρονες μέθοδοι κατασκευής και εφαρμογής
κών επαφής παγκοσμίως έχει αναγάγει την παραγωγή,
των φακών επαφής, επιτρέπουν μία αρκετά καλή συμ-
διάθεση και εφαρμογή των φακών επαφής σε ζήτημα
βατότητα μεταξύ φακού και οφθαλμού. Ωστόσο, ο φα-
δημόσιας υγείας. Σε όλες τις ιατρικά και νομικά προ-
κός επαφής δεν παύει να αποτελεί ξένο σώμα για τον
ηγμένες χώρες οι παραπάνω παράμετροι διέπονται
οργανισμό και έτσι θα πρέπει να αντιμετωπίζεται και
από σαφής νομικούς κανονισμούς , η παράβαση των
από τον χρήστη. Κάτι τέτοιο σημαίνει πως ο χρόνος
οποίων ισοδυναμεί με αυστηρές επαγγελματικές κυ-
παραμονής των φακών στα μάτια είναι περιορισμένος.
ρώσεις. Για την πώληση των φακών απαιτείται σε κάθε
Οι φακοί αντικαθιστούν τα γυαλιά του διοπτροφόρου,
επανεξέταση η υπογραφή του χρήστη ως πιστοποίηση
σε καμία όμως περίπτωση δεν τα καταργούν. Η ασφα-
για την κατανόηση των οδηγιών που έλαβε από τον
λής παραμονή στους φακούς επαφής εξαρτάται άμεσα
εφαρμοστή.
από τον χρόνο χρησιμοποίησης τους. Η κατάχρηση
Εξάλλου η συμμόρφωση και τα κίνητρα του εξετα-
είναι σχεδόν πάντοτε πρόξενος προβλημάτων, με το
ζόμενου (patient's compliance and motivation) είναι
πιο συνηθισμένο υποκειμενικό σύμπτωμα να είναι η
βασικοί παράγοντες που οφείλει να λάβει υπ' όψιν του
δυσανεξία στους φακούς κατά τη διάρκεια της ημέρας.
ο οπτικός-εφαρμοστής πριν προτείνει φακούς επαφής
Και στο θέμα αυτό η πρόληψη είναι καλύτερη από την
και αναφέρονται σε όλα τα πρωτόκολλα εφαρμογής. Η
θεραπεία. Ασχέτως λοιπόν με το πόσο άνετα αισθά-
ορθή λοιπόν χρήση των φακών επαφής από την πλευ-
νεται κάποιος με τους φακούς του, η αφαίρεση των
ρά του χρήστη είναι εξίσου σημαντική με την επιλογή
φακών κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι απαραίτητη
του κατάλληλου φακού και την ορθή εφαρμογή του
για την ασφαλή και επιτυχημένη χρήση τους.
από τον οπτικό, για τον περιορισμό τυχόν προβλημάτων στο ελάχιστο. Έτσι ο χρήστης οφείλει να ακολου-
• Εμπρόθεσμη αλλαγή των φακών.
θεί κάποιες βασικές αρχές.
Με την εισαγωγή και την διάθεση στο εμπόριο των φακών επαφής συχνής αντικατάστασης ( μηνιαίοι, τρίμη-
• Καλή ατομική υγιεινή και καθαριότητα των φακών.
νοι, ημερήσιοι) αντιμετωπίστηκαν αρκετά από τα προ-
Ο βασικότερος κανόνας για την επιτυχία και την ασφα-
βλήματα που δημιουργούσε η συχνή επαφή με τους
λή χρησιμοποίηση των φακών. Ανεξαρτήτως του τύπου
φυσιολογικά ακάθαρτους φακούς συμβατικής ετήσιας
φακού και του λόγου που χρησιμοποιείται (μαλακός,
χρήσης. Οι φακοί αυτοί προσφέρουν καλύτερη υγιει-
συχνής αντικατάστασης, παρατεταμένης χρήσης, ημί-
νή των ματιών και φυσικά πλεονεκτούν και από άπο-
σκληρος, ειδικός θεραπευτικός φακός κ.τ.λ.) η τήρη-
ψη κόστους, ειδικά για τους νέους χρήστες(παιδιά και
ση κανόνων υγιεινής είναι απαραίτητη από τον καθένα,
εφήβους) που μπορεί να κόψουν ή να καταστρέψουν
έμπειρο ή αρχάριο χρήστη.
τους φακούς τους ευκολότερα από άλλους χρήστες
Η πλημμελής φροντίδα των φακών (ακάθαρτα χέ-
πιο έμπειρους, όπως και για ηλικιωμένους χρήστες που
ρια, σκισμένοι ή κομμένοι φακοί, χρήση νερού και μη
χάνουν τους φακούς συχνότερα. Για παράδειγμα, οι
σωστή χρήση συστημάτων καθαρισμού) είναι η σπου-
φακοί ημερήσιας αντικατάστασης, επιτρέπουν σε χρή-
δαιότερη αιτία για τις οφθαλμικές επιπλοκές των φακών
στες με εποχιακές αλλεργίες (εαρινή επιπεφυκίτιδα),
επαφής, από απλές και εύκολα αντιμετωπίσιμες έως και
να συνεχίσουν με τους φακούς τους και κατά την δι-
πιο δύσκολες περιπτώσεις που απαιτούν άμεση παρέμ-
άρκεια της αλλεργικής αντίδρασης, ενώ παράλληλα να
βαση και συνήθως άμεση οφθαλμολογική παραπομπή
χρησιμοποιούν την συνιστόμενη φαρμακευτική αγωγή
(μολύνσεις, έλκη κερατοειδούς κ.α.).
για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων. Η διατήρηση omikron 83 Δεκέμβριος 08
Μύθοι & Πραγματικότητες για την Χρήση των Φακών Επαφής
λοιπόν των φακών για το χρονικό διάστημα που εν-
ΥΠΝΟΣ ΚΑΙ ΦΑΚΟΙ ΕΠΑΦΗΣ
δείκνυνται και η εν συνεχεία αντικατάσταση τους από
Ίσως η πιο συχνή ερώτηση από χρήστες φακών επα-
«φρέσκους» φακούς, είναι κάτι πολύ σημαντικό για την
φής είναι το αν θα μπορούνε να φοράνε τους φακούς
οφθαλμική υγεία, ιδιαίτερα για όσους τους χρησιμοποι-
τους κατά την διάρκεια του ύπνου. Η απάντηση ήταν
ούν σε καθημερινή βάση.
κατηγορηματικά όχι μέχρι την εφεύρεση των φακών σιλικόνης -υδρογέλης τους οποίους ο Αμερικανικός
• Επανεξέταση των ματιών σε δεδομένες χρονικές
Οργανισμός Τροφίμων & Φαρμάκων (FDA) ενέκρινε
περιόδους (after care).
αρχικά για συνεχή χρήση 30 ημερών ως θεραπευτι-
Όσο ευχαριστημένος κι αν είναι κάποιος από την ποιό-
κούς. Φυσικά η οπτική βιομηχανία δεν περιορίστηκε
τητα της όρασης του με τους φακούς επαφής, ο τακτι-
εκεί και τα νέα υλικά χρησιμοποιήθηκαν και σε φακούς
κός επανέλεγχος των ματιών μετά την πρώτη επίσκεψη
για την διαθλαστική διόρθωση. Η τεράστια εξέλιξη στα
και η επανεκτίμηση της εφαρμογής, ακόμα και χωρίς
υλικά κατασκευής των φακών αύξησε θεαματικά τα πο-
την ύπαρξη ιδιαίτερων ενοχλημάτων, κρίνεται απαραί-
σοστά ικανοποιημένων χρηστών και περιόρισε τις επι-
τητη για όλους τους χρήστες και όλους τους τύπους
πλοκές. Οι νέοι φακοί «αναπνέουν» περισσότερο και
φακών. Η μηχανική αλληλεπίδραση του φακού με τους
εξασφαλίζουν τις απαραίτητες ποσότητες οξυγόνου
ιστούς του οφθαλμού, φυσιολογικά και αναμενόμενα
στον κερατοειδή για τον μεταβολισμό του ακόμα και
δημιουργεί κάποιες αλλαγές σε αυτούς οι οποίες πρέ-
σε συνθήκες υποξίας (κλειστό μάτι). Το αν βέβαια θα
πει να εκτιμώνται διεξοδικά ώστε να περιορίζονται με
μπορεί κάποιος να κοιμάται με τους φακούς εξαρτάται
τους κατάλληλους τρόπους. Αρκετές φορές χρειάζεται
από διάφορους παράγοντες και κανείς χρήστης δεν θα
αλλαγή του τύπου φακού ή του διαλύματος καθαρι-
πρέπει να αποφασίζει κάτι τέτοιο χωρίς την σύμφωνη
σμού ώστε να αντιμετωπιστεί κάποιο επικείμενο πρό-
γνώμη του εφαρμοστή των φακών. Συνεπώς ο ύπνος
βλημα, που έως τότε δεν παρουσιάζει καμία ενόχληση
με τους φακούς είναι κάτι που δεν ισχύει πάντοτε και η
στον χρήστη.
κάθε περίπτωση χρήσης αξιολογείται διαφορετικά πριν ληφθεί μια τέτοια απόφαση.
• Σωστή συντήρηση και καθαρισμός των φακών. Για να διατηρούνται στην φυσική τους κατάσταση και
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ΦΑΚΟΙ ΕΠΑΦΗΣ
να είναι έτοιμοι προς χρήση, οι φακοί πρέπει να εί-
Η άνεση και καλύτερη όραση που μπορούν να προ-
ναι πάντοτε εμβαπτισμένοι στο διάλυμα καθαρισμού ή
σφέρουν οι φακοί επαφής σε σχέση με αυτή των γυα-
στεγνά αποθηκευμένοι (ημίσκληροι) στην ειδική θήκη
λιών πιθανόν να ωθεί κάποιους να φοράνε τους φακούς
τους. Η θήκη των φακών αντικαθίσταται με καινούρια
τους ακόμα και σε περιβάλλοντα στα οποία η συνεχής
με την αγορά νέου διαλύματος καθαρισμού, το οποίο
χρήση φακών μπορεί να είναι προβληματική. Γενικά η
είναι καλό να αλλάζεται μετά την παρέλευση 4 μηνών
ξηρή και ζεστή ατμόσφαιρα δύναται να δημιουργήσει
από την αγορά του, εφόσον βέβαια έχει διαρκέσει για
κάποια προβλήματα δυσανεξίας λόγω της αφυδάτωσης
αυτό το χρονικό διάστημα. Η χρήση φυσιολογικού
των φακών. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα ενός
ορού για την συντήρηση των φακών δεν ενδείκνυται
εργασιακού περιβάλλοντος με κλιματισμό, καπνό και
πέραν του 24ώρου και αυτό μόνο λόγω έλλειψης του
ελλιπή εξαερισμό, κυρίως τους θερμούς καλοκαιρινούς
καθαριστικού υγρού. Η ανάγνωση των οδηγιών χρήσης
μήνες. Η ανάλωση ωρών μπροστά σε οθόνες Η/Υ και
που βρίσκεται σε κάθε συσκευασία κάθε άλλο παρά
άλλων τερματικών σίγουρα επιδεινώνει το πρόβλημα.
περιττή είναι.
Τη λύση μπορούν να δώσουν οι φακοί από βιομιμητικά υλικά που εξασφαλίζουν την απαραίτητη υγρασία και
omikron 84 Δεκέμβριος 08
Μύθοι & Πραγματικότητες για την Χρήση των Φακών Επαφής
ενυδάτωση των φακών ακόμα και για πολύωρη χρή-
είναι μερικώς σωστή. Ο λόγος είναι ότι τα παιδιά δεν
ση Η/Υ. Η κατάλληλη επιλογή φακού παίζει και εδώ
δείχνουν το απαιτούμενο ενδιαφέρον για την φροντί-
τον πιο σημαντικό ρόλο και καλύπτει τις ανάγκες και
δα των φακών και την εκμάθηση της όλης διαδικασίας
εκείνων των χρηστών που είτε για αισθητικούς είτε για
και όχι ανατομικοί λόγοι. Η εμπειρία και η πράξη στην
οπτικούς λόγους δεν θέλουν να αποχωριστούν τους
περίπτωση αυτή διδάσκουν το αντίθετο. Ένα επιδέξιο
φακούς τους.
παιδί είναι σαφώς σε θέση να φροντίσει και να χειριστεί επαρκώς τους φακούς του. Εδώ αναφερόμαστε σε ηλι-
ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΙ ΦΑΚΟΙ ΕΠΑΦΗΣ
κίες άνω των 9 ετών. Υπάρχουν όμως και εκείνες οι πε-
Όπως εύκολα γίνεται αντιληπτό, η ηλικία του χρή-
ριπτώσεις που η εφαρμογή φακών κρίνεται απαραίτητη
στη θέτει από μόνη της κάποιους περιορισμούς στην
και σε πιο μικρές ηλικίες για την ομαλή και ισόρροπη
προτεινόμενη χρήση και επιλογή των φακών επαφής,
ανάπτυξη της όρασης (υψηλές αμετρωπίες, ανισομε-
όμως καθεαυτή η ηλικία δεν είναι απαγορευτική για την
τρωπία κ.α.). Στην περίπτωση αυτή οι γονείς είναι αυτοί
χρήση των φακών, πλην των περιπτώσεων εκείνων που
που εκπαιδεύονται για την ορθή τοποθέτηση και χρήση
ανήκουν σε κάποια κατηγορία που η χρήση των φα-
των φακών, πάντοτε κάτω από τις οδηγίες του εφαρμο-
κών γενικά αντενδείκνυται. (παθολογικές καταστάσεις,
στή. Είναι λοιπόν προσήκον, τέτοια θέματα να τίθενται
μειωμένη διανοητική αντίληψη, δυσκολία στον χειρισμό
σε συζήτηση και όχι να απορρίπτονται αβίαστα λόγω
και την φροντίδα, έλλειψη κινήτρων κ.α.). Ιδιαίτερο ενδι-
των αντίθετων παγιωμένων αντιλήψεων που συχνά τα
αφέρον παρουσιάζει η κατηγορία των παιδιών και των
συνοδεύουν. Ιδιαίτερη είναι η χρησιμότητα των φα-
εφήβων. Γενικά επικρατεί η άποψη ότι τα παιδιά δεν
κών σε εφήβους που η ενασχόληση τους είναι κάποιο
μπορούν να φορέσουν φακούς επαφής. Η άποψη αυτή
άθλημα. Αναμφίβολα η χρήση των φακών ενδείκνυται
omikron 85 Δεκέμβριος 08
Μύθοι & Πραγματικότητες για την Χρήση των Φακών Επαφής
απόλυτα. Συχνά αναφέρεται η βελτίωση της απόδοσης
• Διευρύνουν το οπτικό πεδίο.
των αθλητών σε όλα σχεδόν τα σπορ. Τέλος, οι πρεσβύτεροι χρήστες πρέπει να αντιμετωπίζονται με ιδιαί-
• Ενισχύουν την αντίληψη του χώρου και την εκτί-
τερη προσοχή και υπομονή ως προς την εξήγηση των
μηση των αποστάσεων (διόφθαλμη όραση) σε ορι-
οδηγιών από τον οπτικό – εφαρμοστή και την εκμάθη-
σμένες περιπτώσεις.
ση της τοποθέτησης και αφαίρεσης των φακών. • Προσφέρουν πιο φυσική και πιο ευκρινής όραση
ΚΥΗΣΗ ΚΑΙ ΦΑΚΟΙ ΕΠΑΦΗΣ Γενικά η χρήση των φακών επαφής αντενδείκνυται
ειδικά στους υψηλούς μύωπες και υπερμέτρωπες. (αντικείμενα στο φυσικό τους μέγεθος).
κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Οι ορμονικές αλλαγές που υφίσταται ο γυναικείος οργανισμός μπορεί
• Καλύπτουν και διορθώνουν ανωμαλίες και παθο-
να επιφέρουν κάποια μείωση στην παραγωγή των δα-
λογικές καταστάσεις της όρασης (κερατώκονος)
κρύων και η χρήση των φακών πιθανώς να οδηγήσει
που αδυνατούν να διορθωθούν με γυαλιά.
σε κάποια έντονη ξηροφθαλμία και να επιδεινώσει την αρνητική αυτή κατάσταση για την χρήση φακών. Έτσι οι
Μπορούμε πλέον να πούμε ότι δεν υπάρχει κάποια
έγκυες είναι περισσότερο επιρρεπείς σε προβλήματα
διαθλαστική ανωμαλία της όρασης για την οποία δεν
που σχετίζονται με τους φακούς επαφής και η χρήση
υπάρχουν φακοί επαφής. Μετά και την επιτυχή χρήση
τους είναι καλό να αποφεύγεται.
των πολυεστιακών φακών (πρεσβυωπία) το νέο πεδίο
Εδώ θα ήταν παράληψη να μην αναφερθεί και η
έρευνας στον τομέα αυτό στρέφεται στους φακούς
λήψη συστηματικής φαρμακευτικής αγωγής που μπορεί
εκείνους που διορθώνουν τις φυσικές ατέλειες της
να επηρεάσει αρνητικά την χρήση των φακών. Έτσι η
όρασης (εκτροπές υψηλής τάξεως κ.τ.λ.).Οι εξελίξεις
λήψη φαρμάκων όπως τα αντιυπερτασικά, αντικαταθλι-
αναμένονται εντυπωσιακές.
πτικά, αντισυλληπτικά, καλό είναι να αναφέρονται όταν
Συμπερασματικά λοιπόν, οι επιλογές για φακούς
ο εξεταζόμενος ερωτάται σχετικά. Αυτό είναι ένα «λε-
επαφής είναι πάρα πολλές και αναμένεται να αυξη-
πτό» θέμα , που αφορά στον προσωπικό φάκελο και
θούν. Στον κυκεώνα της σύγχρονης τεχνολογίας, η
προσωπικά δεδομένα του χρήστη. Το γεγονός αυτό
σωστή ενημέρωση του χρήστη – καταναλωτή από τους
ενισχύει την σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ χρήστη και
κατάλληλους επαγγελματίες είναι το πιο ισχυρό όπλο
εφαρμοστή και βεβαίως από την στιγμή που διατηρεί-
για την αποφυγή λανθασμένων επιλογών σε βάρος της
ται γραπτό αρχείο από τον εφαρμοστή το απόρρητο
υγείας του.
των στοιχείων θεωρείται αυτονόητο. Ο εφαρμοστής φακών επαφής είναι σύμβουλος υγείας και οφείλει πάντα να ενεργεί με την δέουσα επαγγελματική και ηθική συμπεριφορά που του υπαγορεύει αυτή του η ιδιότητα.
ΟΠΤΙΚΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΦΑΚΩΝ Πέρα από το αισθητικό αποτέλεσμα, οι φακοί επαφής προσφέρουν σαφή οπτικά πλεονεκτήματα έναντι των οφθαλμικών φακών (γυαλιά) όπως: omikron 86 Δεκέμβριος 08
omikron magazine
152.000 σηµεία σε 180 χώρες
Αποστολή χρηµάτων Επισκεφτείτε τον τοπικό σας πράκτορα της MoneyGram, έχοντας µαζί σας την ταυτότητά σας. Συµπληρώστε ένα απλό έντυπο «αποστολής» και παραδώστε το στον πράκτορα της MoneyGram µαζί µε τα χρήµατα που θέλετε να στείλετε και την προµήθεια της συναλλαγής. Μπορείτε επίσης να συµπεριλάβετε δωρεάν µήνυµα 10 λέξεων στο έντυπο. Θα σας δοθεί αριθµός αναφοράς. Σε µόλις 10 λεπτά τα χρήµατα θα είναι έτοιµα να εισπραχθούν.
Παραλαβή χρηµάτων Ζητήστε από το άτοµο που σας στέλνει τα χρήµατα να σας δώσει τον αριθµό αναφοράς. Επισκεφτείτε έναν πράκτορα της MoneyGram, έχοντας µαζί σας ταυτότητα και τον αριθµό αναφοράς σας. Συµπληρώστε το απλό έντυπο «παραλαβής» µας και δείξτε την ταυτότητά σας, κατόπιν θα σας δοθούν τα χρήµατά σας.
Περισσότερες πληροφορίες σε ένα από καταστήµατα ACS.
Λογδανίδης Χρήστος ΚΟΖΑΝΗ 1 Τέρµα Φιλίππου Β, τηλ.: 24610 21100
ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆Α 25ης Μαρτίου & Κανάρη, τηλ.: 24630 54556
ΣΙΑΤΙΣΤΑ 25ης Μαρτίου 9, τηλ.: 24650 22002
ΚΟΖΑΝΗ 2 Ελ. Βενιζέλου 2, τηλ.: 24610 49220
ΣΕΡΒΙΑ Μακεδονοµάχων 6, τηλ.: 24640 21100
ΑΜΥΝΤΑΙΟ 28ου Συντ. Πεζικού 14, τηλ.: 23860 23312
Γιατί δεν υπάρχει ο Άη Βασίλης! Άρθρο του αμερικάνικου περιοδικού Spy
Κ
αταρχήν, κανένα γνωστό είδος τάρανδου δεν πετά. Παρόλο που υπάρχουν 300.000 είδη ζωντανών οργανισµών που ακόµα δεν έχουν καταχωρηθεί (τα περισσότερα έντοµα και µικροοργανισµοί), αυτό δε σηµαίνει σε καµία περίπτωση ότι υπάρχει ιπτάµενος τάρανδος, τον οποίο απ` ότι φαίνεται µόνο ο Άγιος Βασίλης έχει δει. Υπάρχουν περίπου 2 δις παιδιά (κάτω των 18) στον κόσµο. Επειδή ο Άγιος Βασίλης προφανώς δεν επισκέπτεται Μουσουλµάνους, Ινδουιστές, Εβραίους Και Βουδιστές, ο φόρτος εργασίας του περιορίζεται στο 15% του συνολικού 378 εκ. Σύµφωνα µε το διεθνές Γραφείο Καταγραφής Πληθυσµών, µε µέσο όρο 3.5 Παιδιών ανά σπίτι, έχουµε 91,8 εκ. σπιτικά. Μπορούµε να υποθέσουµε ότι υπάρχει τουλάχιστον ένα καλό παιδί ανά σπίτι που αξίζει να πάρει δώρο σύµφωνα µε την Παράδοση. Ο Άγιος Βασίλης έχει µόλις 31 ώρες για να δουλέψει, κι αυτό χάρη στη διαφορά ώρας και την περιστροφή της γης, θα υποθέσουµε ότι ταξιδεύει από ανατολάς προς δυσµάς (που είναι και το πιο λογικό µιας και τόσα χρόνια κάνει αυτή τη δουλειά) αυτό µας κάνει 822.6 επισκέψεις το δευτερόλεπτο. ∆ηλαδή, για κάθε χριστιανικό σπίτι µε ένα καλό παιδί, ο Άγιος Βασίλης έχει 1/1000στό του δευτερολέπτου να παρκάρει το έλκηθρο, να κατέβει, να πηδήξει από την καµινάδα, να αφήσει τα δώρα στα παπούτσια του καθενός, να βάλει κάποια δώρα κάτω από το δέντρο, να φάει το κοµµάτι της πίτας του, να ξανανέβει την καµινάδα, να ξαναµπεί στο έλκηθρο και να φύγει για το επόµενο σπίτι. Αν υποθέσουµε ότι αυτές οι 91.8 εκατοµµύρια επισκέψεις ισαπέχουν µεταξύ τους (χάριν υπολογισµών), µιλάµε για απόσταση 0.78 µιλιά ανά σπίτι, συνολικό ταξίδι 75.5 εκατοµµύρια µίλια, και χωρίς να µετράµε τις στάσεις για να κάνει την “ανάγκη” του! Αυτό σηµαίνει λοιπόν ότι το έλκηθρο τρέχει µε 650 µιλιά το δευτερόλεπτο, 3.000 φορές την ταχύτητα του ήχου. Συγκριτικά, το πιο γρήγορο µέσο που φτιάχτηκε από τον άνθρωπο κινείται µόλις µε 27.4 µίλια το δευτερόλεπτο ενώ ένας κανονικός τάρανδος µπορεί να τρέξει το πολύ µε 15 µίλια την ώρα.
omikron 88 Δεκέμβριος 08
Γιατί δεν υπάρχει ο Άη Βασίλης!
Ααα και κάτι άλλο, το φορτίο στο έλκηθρο είναι άλλο ένα ενδιαφέρον σηµείο. Με την προϋπόθεση ότι κάθε παιδάκι θα πάρει ένα πακέτο που ζυγίζει µόλις ένα κιλό, το έλκηθρο κουβαλάει περίπου 321.300 τόνους, χωρίς να µετράµε τον ίδιο τον Aγιο Βασίλη ο οποίος λέγεται ότι είναι και χοντρός. Και δε µετράµε το γεγονός ότι έχει φάει και 91.8 εκ. κοµµάτια πίτας. Κανονικά, ένας τάρανδος µπορεί να κουβαλήσει το πολύ 150 κιλά. Ακόµα και αν ο περίφηµος ιπτάµενος τάρανδος (βλ. Παρ. #1) µπορούσε να κουβαλήσει 10 φορές περισσότερο βάρος, 8 ή και 9 τάρανδοι σε καµιά περίπτωση δεν φτάνουν. Για την ακρίβεια χρειάζονται 214.200 τάρανδοι. Αυτό αυξάνει το συνολικό βάρος (και πάλι χωρίς να µετράµε το βάρος του ελκήθρου) σε 353.430 τόνους (4 φορές περισσότερο από το µεγαλύτερο υπερωκεάνιο στον κόσµο). 353.000 τόνοι που κινούνται µε 650 µιλιά το δευτερόλεπτο έχουν µια απίστευτη αντίσταση στον αέρα η οποία προκαλεί θερµότητα (όπως στα διαστηµόπλοια όταν µπαίνουν στην ατµόσφαιρα της γης). Το µπροστινό ζευγάρι ταράνδων θα αποσβέσει 14.3 τετράκις εκατοµµύρια Joule ενέργειας ανά δευτερόλεπτο. Το καθένα. Με αλλά λόγια, θα εξατµιστούν ακαριαία µε εκκωφαντικό θόρυβο, αφήνοντας το ζευγάρι που βρίσκεται από πίσω εκτεθειµένο. Ολόκληρο το κοπάδι, θα εξατµιστεί µέσα σε 4.26 χιλιοστά του δευτερολέπτου. Ο Άγιος Βασίλης εν τω µεταξύ, θα πρέπει να αντέχει σε επιτάχυνση 17500.06 φορές µεγαλύτερη της βαρύτητας. Αν ζυγίζει γύρω στα 100 κιλά (και λίγα λέµε) θα γίνει χαλκοµανία στο πίσω µέρος του καθίσµατός του εξαιτίας των 2.107.007 κιλών αδράνειας.
Αν ο Άγιος Βασίλης υπήρξε ποτέ, τώρα ∆εν υπάρχει πια! (Νοµίζω ότι αυτό καλύτερα θα ήταν να µην το αναφέρετε καθόλου στα παιδιά σας!)
omikron 89 Δεκέμβριος 08
Όνειρα ΓΛΥΚΑ... Χριστουγεννιάτικα! ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΕΙΟ "ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ"
Κ
ατά την διάρκεια της εορταστικής περιόδου των Χριστουγέννων, προτιμούνται τα ελληνικά γλυκίσματα. Γευ-
στικά μελομακάρονα, κουραμπιέδες, παραδοσιακά σιροπιαστά, τσουρέκια, βασιλόπιτες με σοκολάτα, βασιλόπιτες με διάφορες χριστουγεννιάτικες παραστάσεις, αλλά και αρκετά άλλα γλυκίσματα, που στολίζουν το παραδοσιακό εορταστικό τραπέζι και δε λείπουν σχεδόν από κανένα σπίτι τις ημέρες των γιορτών. Όταν ο χρόνος δεν επαρκεί για να ετοιμάσει η νοικοκυρά με τα χεράκια της τα παραδοσιακά μας γλυκά τότε τη λύση δίνουν τα Ζαχαροπλαστεία «Γιώργος σιδηρόπουλος» στην πτολεμαΐδα, πιστά στο εορταστικό πνεύμα των ημερών, ετοιμάζουν για τους πελάτες τους, πέρα από όλα τα γλυκίσματα και ειδικά καλάθια και συσκευασίες με ποικιλία γλυκών και ποτών που αποτελούν πάντα ένα κομψό δώρο.
Ας μπούμε στο πνεύμα των Χριστουγέννων! οι γιορτές για τους Έλληνες συνδυάζονται πάντα με καλό φαγητό και γλυκά. αφήνουμε τις δίαιτες στην άκρη και δοκιμάζουμε στο γιορτινό μας τραπέζι τη συνταγή που ετοίμασαν για εσάς τα ζαχαροπλαστεία «Γιώργος σιδηρόπουλος».
ες με Αμ δ ιέ π μ α ρ υ ο Κ
ύγδαλο
Υλικά: ρι 2 φλ. αλεύ μύγδαλα δισμένα α ρ υ ο β α κ . λ 1φ ρη 1 φλ. Ζάχα υντερ πέικιν πάο Μ . λ γ τ. υ ο 1κ αρη Άχνη Ζάχ ς ρο γάλακτο 1 φλ. Βούτυ ροδόνερο
Εκτέλεση Βάζετε το βούτυρο σε λεκάνη και το χτυπάτε καλά για να ασπρίσει. προσθέτετε τη ζάχαρη, τα αμύγδαλα και το μπέικιν, ανακατεύοντας συνέχεια. ρίχνετε σιγά - σιγά το αλεύρι και ζυμώνετε καλά για να γίνει αφράτη ζύμη. πλάθετε σε διάφορα σχήματα τους κουραμπιέδες (στρόγγυλους, μισοφέγγαρα, αστέρια) και τους βάζετε σε βουτυρωμένη λαμαρίνα ή μεγάλο ταψί. Ψήνετε στους 200 βαθμούς για 15 λεπτά. Βάζετε σε πιατέλα, ραντίζετε με ροδόνερο και πασπαλίζετε με άφθονη άχνη ζάχαρη. Καλή σας όρεξη!
τα ζαχαροπλαστεία «Γιώργος Σιδηρόπουλος» και το προσωπικό εύχονται σε όλους
«Καλά Χριστούγεννα, Καλές Γιορτές, Υγεία, Χαρά & Ειρήνη με ένα καλύτερο 2009».
ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. Εργοστάσιο: 2ο χλμ. Πτολεμαΐδας - Ανατολικού, τηλ.: 24630 82330 Κατάστημα: 25ης Μαρτίου 76 Πτολεμαΐδα, τηλ.: 24630 53933 www.sidiropulos.gr
omikron magazine
ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ «ΗΡΑΚΛΗΣ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑΣ»
ΣΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΣΤΡΟΓΓΥΛΗΣ ΘΕΑΣ
ΑΘΛΗΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ ΗΡΑΚΛΗΣ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑΣ
του Σωκράτη Μουτίδη
Δ
εκαοκτώ χρόνια προσφοράς στον αθλητισμό της πτολεμαϊδας και της ευρύτερης περιοχής συμπληρώνει φέτος η ακαδημία ποδοσφαί-
ρου του ηρακλή πτολεμαϊδας, η οποία προήλθε από την ομώνυμη επιτυχημένη ομάδα της Γ’ εθνικής Κατηγορίας (1990). το πρώτο παιδικό τμήμα του ηρακλή ήταν ο αστέρας πτολεμαϊδας και αγωνιζόταν στην Γ ερασιτεχνική κατηγορία με παιδιά 16 – 18 ετών. Βλέποντας οι έμπειροι προπονητές την αγάπη των μικρών παιδιών για το ποδόσφαιρο, αποφάσισαν να ξεκινήσουν μια οργανωμένη προσπάθεια με ιδανικά και αξίες για να τραβήξουν όσο το δυνατόν περισσότερα παιδιά στον αθλητισμό.
omikron 94 Δεκέμβριος 08
«ΗΡΑΚΛΗΣ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑΣ»
omikron magazine
Το τρίπτυχο «παιδί - παιδεία - αθλητισμός» είναι για τον προπονητή και υπεύθυνο των τμημάτων του Ηρακλή Γιάννη Κουλίδη το κλειδί της επιτυχίας. Η ακαδημία οργανώθηκε κατάλληλα και πήρε ολοκληρωμένη μορφή το 1995, όταν ελήφθη η απόφαση να κατασκευαστεί ένα σύγχρονο αθλητικό κέντρο με γήπεδα, αποδυτήρια, χώρους πρασίνου και εκγύμνασης και γενικά με ότι χρειάζεται ένας αθλητής. «Το αθλητικό κέντρο ήταν για εμάς ένα όραμα και έπρεπε να δημιουργηθεί για το καλό των παιδιών», τονίζει ο κ. Κουλίδης. Καθημερινά σε αυτό προπονούνται παιδιά ηλικίας από 5 έως 23 ετών για να γίνουν η μελλοντική γενιά των ποδοσφαιριστών που θα αναδειχθούν. Από το 1998, η ακαδημία ποδοσφαίρου του Ηρακλή, ξεκίνησε τις μεταγραφές παικτών σε μεγάλους συλλόγους. «Με μεγάλη μας χαρά αρχίσαμε να βλέπουμε τους αθλητές μας να παίζουν σε μεγάλες ομάδες στην επαγγελματική κατηγορία με αποκορύφωμα το 2000, όταν οι κυνηγοί ταλέντων της Barcelona ζήτησαν από εμάς έναν αθλητή για μεταγραφή» τονίζει ο κ. Κουλίδης. Το αθλητικό κέντρο του Ηρακλή είναι ένα από τα πρώτα και μεγαλύτερα κέντρα ποδοσφαίρου στην Ελλάδα για μικρές ηλικίες. Αποτελεί ένα από τα πλέον σύγχρονα και ολοκληρωμένα αθλητικά κέντρα εκπαίδευσης για ποδοσφαιριστές από 6 έως 18 χρονών. Υπάρχουν δυο γήπεδα με χόρτο, πέντε αποδυτήρια για τους αθλητές, αποδυτήρια για τους διαιτητές όλα εξοπλισμένα με ντουζ και wc. Οι εγκαταστάσεις αυτές σε συνδυασμό με την όλη εκπαίδευση, η οποία στηρίζεται σε ικανότατους προπονητές με άδειες ΟΥΕΦΑ, διασφαλίζουν το υψηλότερο δυνατό επίπεδο. Τα παιδιά ασχολούνται από την ηλικία των 6 ετών συστηματικά με το ποδόσφαιρο και μέχρι τα 18 τους χρόνια έχουν αποκτήσει ποδοσφαιρικό υπόβαθρο και προπονητική παιδεία ώστε να έχουν τη δυνατότητα να επανδρώσουν μεγαλύτερες ομάδες. Καρπός της συντονισμένης δουλειάς που γίνεται στον Ηρακλή Πτολεμαϊδας, είναι και η διοργάνωση του ετήσιου ποδοσφαιρικού τουρνουά. Στο τουρνουά αυτό, το οποίο έχει ζωή δεκατρία χρόνια, συμμετέχουν περισσότεροι από 500 μικροί και μεγάλοι αθλητές σε όλες τις κατηγορίες, οι οποίοι προέρχονται από ομάδες και ακαδημίες όλης της χώρας.
Το τρίπτυχο «παιδί - παιδεία - αθλητισμός» είναι για τον προπονητή και υπεύθυνο των τμημάτων του Ηρακλή Γιάννη Κουλίδη το κλειδί της επιτυχίας. Δεξιά: φωτογραφίες των ομάδων του Αθλητικού Κέντρου Ηρακλής
omikron 95 Δεκέμβριος 08
omikron magazine
«ΗΡΑΚΛΗΣ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑΣ»
Ωστόσο σύμφωνα πάντα με τον κ. Κουλίδη, το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας είναι καθαρά αντιαθλητικό και αυτό φαίνεται από τις επιδόσεις των παιδιών και την παρουσία τους στην προπόνηση. «Ειδικά τον τελευταίο χρόνο βλέπουμε πως οι υποχρεώσεις των παιδιών αυξήθηκαν πάρα πολύ με αποτέλεσμα να μην προσέρχονται σε όλες τις προπονήσεις. Το πρόβλημα είναι ακόμη μεγαλύτερο στα παιδιά του γυμνασίου και του λυκείου. Σήμερα δεν υπάρχει αθλητής που να έχει καλύψει στο 100% του προπονητικού προγράμματος», τονίζει ο κ. Κουλίδης Κάτι που σχετίζεται με τις αρνητικές επιπτώσεις του υπερφορτωμένου προγράμματος των παιδιών, είναι σύμφωνα με τον προπονητή της ακαδημίας του Ηρακλή Πτολεμαϊδας και η μείωση χρόνο με τον χρόνο του αριθμού των ταλέντων. «Το παιδί σήμερα δεν παίζει όπως παλαιότερα. Δε βρίσκεται στους δρόμους από μικρό να κλωτσήσει μια μπάλα, να τρέξει και να αθληθεί με τον δικό του τρόπο. Βλέπω λοιπόν, πως δυστυχώς τα ταλέντα στην εποχή μας μειώνονται γιατί πιθανότατα δεν τους επιτρέπει η καθημερινότητα να αναδειχθούν». Στο αθλητικό κέντρο του Ηρακλή Πτολεμαϊδας, οι γονείς μπορούν να εμπιστεύονται την αθλητική προετοιμασία των παιδιών τους, αφού η αρτιότητα του εξοπλισμού του χώρου και η συνεχής παρουσία γιατρού στις προπονήσεις και στους αγώνες, εγγυώνται την ασφάλεια των νεαρών ποδοσφαιριστών. Ταυτόχρονα ανοίγεται για τα παιδιά αυτά μια νέα προοπτική η οποία μπορεί να τα οδηγήσει γιατί όχι στα μεγάλα γήπεδα της Ευρώπης και του κόσμου.
ομάδα γυναικών του Αθλητικού Κέντρου Ηρακλής omikron 96 Δεκέμβριος 08
omikron magazine
ΒΙΟΤΕΧΝΙΚΗ - ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΓΑΤΑΣ Α.Ε.
&
25 Χρόνια Ανάπτυξης
Εμπιστοσύνης
Τ
ην Άνοιξη του 1983 ιδρύεται στην Κοζάνη μια μικρή χονδρεμπορική εταιρεία με κύρια δραστηριότητα την αντιπροσώπευση της ΜεΒΓαλ καθώς και άλλων εται-
ρειών τροφίμων από τον κ. νικόλαο Γάτα. εννέα χρόνια αργότερα το 1992, έχοντας για εφόδια την στήριξη των πελατών και την εκτίμηση των προμηθευτών η εταιρεία μετατρέπεται σε ανώνυμη εταιρεία με την επωνυμία «Γατασ αε». το 2001 αποτελεί χρονιά ορόσημο για τη Γατασ α.ε καθώς με το ξεκίνημα της χρονιάς, η εταιρεία μετεγκαταστάθηκε σε ιδιόκτητες, υπερσύγχρονες και λειτουργικές εγκαταστάσεις. η οικογενειακή επιχείρηση περνά σε άλλο επίπεδο, εκσυγχρονίζεται και στις δικές της εγκαταστάσεις διαθέτει πλέον όλες τις προδιαγραφές για την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών της. την εταιρεία Γατασ την επιλέγουν ως συνεργάτες Νικόλαος Γάτας Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος
τους οι μεγαλύτερες εταιρίες της αγοράς, για την προώθηση και διακίνηση των προϊόντων τους στους νομούς που δραστηριοποιείται καθώς αναπτύσσεται μια σχέση εμπιστοσύνης που οικοδομείται με συνέπεια μεράκι ζήλο και σκληρή δουλειά.
ΓΑΤΑΣ Α.Ε.
Η εμπειρία των 25 χρόνων, της επιχείρησης η οποία διαθέτει σήμερα την απαραίτητη υλικοτεχνική υποδομή καθώς και το κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό, προσφέρει γρήγορα και αποτελεσματικά τις υπηρεσίες της στο διαρκώς αυξανόμενο πελατολόγιο. Το οργανωμένο δίκτυο της, σε συνδυασμό με την συνέπεια στους χρόνους παράδοσης, η σωστή αποθήκευση και η άμεση εξυπηρέτηση των πελατών οδήγησαν τη ΓΑΤΑΣ Α.Ε. να συνεργάζεται και να προωθεί προϊόντα των μεγαλύτερων εταιρειών από τον κλάδο των τροφίμων και των ειδών Super Market, όπως είναι η ΜΕΒΓΑΛ, η ΕΛΓΕΚΑ, η ΜΙΣΚΟ - BARILLA, η ΚΑΤΣΕΛΗΣ και πολλές άλλες μεγάλες εταιρείες.
Κώστας Γάτας Εμπορικός Διευθυντής
Έχοντας ως αρχή τη ικανοποίηση, των συνεχώς αυξανόμενων αναγκών του ανθρώπου σε καταναλωτικά προϊόντα, καθώς επίσης και την έγκυρη παράδοση στον καταναλωτή άριστης ποιότητας προϊόντα σε πλήρως ανταγωνιστικές τιμές κατάφερε η εταιρεία να αυξήσει την παρουσία της στην αγορά της Δυτικής Μακεδονίας και παράλληλα να επεκταθεί σε νέες αγορές στους όμορους νομούς. Σήμερα η εταιρεία απασχολεί 31 άτομα έχει κύκλο εργασιών 9 εκ. ευρώ και δραστηριοποιείται σε 6 Νομούς και επισκέπτεται 1500 σημεία πώλησης. Παράλληλα η πολύχρονη πείρα και η γνώση της αγοράς και κυρίως στα τυροκομικά, έδωσε τη δυνατότητα στη ΓΑΤΑΣ Α.Ε. να σχεδιάσει, να παραγάγει και να διακινήσει τα προϊόντα με την επωνυμία «ΕΛΙΜΕΙΑ γη». Προϊόντα με τα οποία σκοπεύει να παρέμβει καθοριστικά στο χώρο των παραδοσιακών τοπικών τυριών, η εταιρεία δίνοντας την δυνατότητα στον Έλληνα καταναλωτή να δοκιμάσει γεύσεις παραδοσιακές Δυτικομακεδονικής Γης.
Θεοδώρα Γάτα Διευθύντρια Τμήματος Πιστώσεων
Το οργανωμένο δίκτυο της, σε συνδυασμό με την συνέπεια στους χρόνους παράδοσης, η σωστή αποθήκευση και η άμεση εξυπηρέτηση των πελατών οδήγησαν τη ΓΑΤΑΣ Α.Ε. να συνεργάζεται και να προωθεί προϊόντα των μεγαλύτερων εταιρειών από τον κλάδο των τροφίμων και των ειδών Super Market, όπως: ΜΕΒΓΑΛ, ΕΛΓΕΚΑ, ΜΙΣΚΟ - BARILLA, ΚΑΤΣΕΛΗΣ και πολλές άλλες μεγάλες εταιρείες
omikron 99 Δεκέμβριος 08
omikron magazine
Μετά την επιτυχημένη πορεία της φέτας «ελίμεια Γη», έρχεται να παρουσιάσει στην αγορά ένα μοναδικό παραδοσιακό τυρί, το «Τουλουμίσιο», ένα αυθεντικό τυρί, με ιδιαίτερα γευστικά χαρακτηριστικά, που παρασκευάζεται σύμφωνα με τον πατροπαράδοτο τρόπο, κάτω από τις πιο αυστηρές προδιαγραφές υγιεινής. η Γατασ α.ε. με τα προϊόντα «ελίμεια Γη» έχει σκοπό να προσφέρει στον καταναλωτή νέες γεύσεις παραδοσιακές με βάση τα τοπικά τυριά. Έτσι με υπερηφάνεια σήμερα η εταιρεία παρουσιάζει τα προϊόντα «ελίμεια Γη» που διακρίνονται για τα ιδιαίτερα γευστικά χαρακτηριστικά και για την άριστη ποιότητα τους. Άλλωστε τα βουνά Άσκιο, πιέρια, Μπούρινος και Καμβούνια καθώς και ο ποταμός αλιάκμονας, που διασχίζει τα βοσκοτόπια της περιοχής, δημιουργούν άριστες κλιματολογικές συνθήκες για την ελεύθερη εκτροφή αιγοπροβάτων και δίνουν εγγυημένης ποιότητας προϊόντα. Ένα προϊόν με το οποίο η εταιρεία Γατασ α.ε. βραβεύτηκε στο 1ο Φεστιβάλ ελληνικού Γάλακτος και τυριού τον περασμένο οκτώβριο το οποίο διοργάνωσε το ευρωπαϊκό δίκτυο περιφερειακής ανάπτυξης. σκοπός της διοργάνωσης ήταν να αναδείξει τον πλούτο και την αξία των γαλακτοκομικών και τυροκομικών προϊόντων, τα οποία αποτελούν βασικά στοιχεία της διατροφής των ελλήνων και κατ’ επέκταση της μεσογειακής διατροφής, που είναι πλέον σημείο αναφοράς των διατροφολόγων σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και να φέρει σε άμεση επαφή τους καταναλωτές με τον τρόπο που παράγονται αυτά τα εκλεκτά προϊόντα, καθώς και να αναβαθμίσει την εμπορική δυναμική τους, αλλά και τις δυνατότητες για την περαιτέρω αξιοποίησής τους. στο διαγωνισμό τυριού ο οποίος διεξήχθη στο πλαίσιο των παράλληλων εκδηλώσεων του φεστιβάλ, στον οποίο συμμετείχαν εκατοντάδες είδη τυριών από όλη τη χώρα, το τουλουμίσιο τυρί «ελΙΜεΙα Γη» της εταιρείας Γατασ αε απέσπασε τις καλύτερες κριτικές όλων καθώς και το Χάλκινο Βραβείο Γεύσης . Βασικοί στόχοι της επιχείρησης ανταγωνιστικές τιμές, γρήγορη εξυπηρέτηση και τα νέα προϊόντα. ο κ. Γάτας μιλά για όλα τα θέματα που αφορούν στον χώρο του οργανωμένου χονδρεμπορίου, αλλά και για τη σχέση του κλάδου με τις μεγάλες εταιρείες και τα σημεία λιανικής πώλησης. Ανταγωνιστικές τιμές, γρήγορη εξυπηρέτηση και νέα προϊόντα είναι το βασικό συστατικό μια πετυχημένης επιχείρησης σαν τη δικιά σας; δεν θεωρώ ότι υπάρχει μαγική συνταγή επιτυχίας, υπάρχουν όμως κάποια χαρακτηριστικά που οδηγούν ευκολότερα προς την επιτυχία, θα δεχτώ τους παραπάνω παράγοντες που θέσατε, θα προσθέσω όμως ως κύριο παράγοντα, την ποιότητα και όταν λέμε ποιότητα εννοούμε τόσο την ποιότητα των προϊόντων όσο και την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών που υποστηρίζουν τα προϊόντα, μέχρι να φτάσουν στον τελικό καταναλωτή.
ΓΑΤΑΣ Α.Ε.
Επίσης το κερασάκι στην τούρτα της επιτυχίας το
H νέα δομή της αγοράς σήμερα και η απόλυτη εισα-
προσθέτει το μεράκι του επιχειρηματία, του επιχειρη-
γωγή της τεχνολογίας στο χώρο των πωλήσεων, τείνουν
ματία που δημιουργεί και όχι του επιχειρηματία που
να περιορίσουν την σημαντικότητα των διαπροσωπικών
κερδοσκοπεί από τα ανεβοκατεβάσματα των μετοχών.
σχέσεων με τους ιδιοκτήτες ή τους υπευθύνους των
Ποιες είναι οι τάσεις σήμερα του οργανωμένου
καταστημάτων, όπου όμως τελικά αυτές υπάρχουν, επι-
χονδρεμπορίου και πως αντιμετωπίζεται εσείς τις εξελίξεις της αγοράς; Δυστυχώς σήμερα το χονδρεμπόριο περνάει τις
δρούν καθοριστικά στο τελικό αποτέλεσμα. Ποιοι είναι οι επόμενοι στόχοι της εταιρείας ΓΑΤΑΣ ΑΕ;
χειρότερες μέρες του. Η έντονη συγκέντρωση του τζί-
Το μεγαλύτερο πεδίο δράσης της εταιρείας μας εί-
ρου σε λίγα χέρια, ο μεγάλος ανταγωνισμός και η διαρ-
ναι το κομμάτι της εμπορίας και διάθεσης προϊόντων
κής αναζήτηση φθηνότερων και ενδεχομένως λιγότερο
στην Δυτική Μακεδονία. Στόχος μας είναι να αυξήσου-
αποτελεσματικών λύσεων, κατέστησαν το χονδρεμπό-
με τα μερίδια μας στην Δ. Μακεδονία και παράλληλα
ριο ως τον πιο αδύναμο κρίκο της εφοδιαστικής αλυ-
να εδραιωθούμε με την ίδια σημαντικότητα και στους
σίδας, με αποτέλεσμα το παραδοσιακό χονδρεμπόριο
όμορους νομούς της Κεντρικής Μακεδονίας που επε-
να συρρικνωθεί σε πάρα πολύ μεγάλο βαθμό. Εμείς
κτείναμε φέτος τις δραστηριότητες μας. Για τον τομέα
στην ΓΑΤΑΣ ΑΕ για να αντιμετωπίσουμε τις παραπάνω
προϊόντων «Ελίμεια γη», στόχος μας είναι να αποκτή-
εξελίξεις, κινηθήκαμε σε μια πολιτική 3 αξόνων:
σουν πρωταγωνιστικό ρόλο εντός των συνόρων της
• Επενδύσαμε σε υποδομές και στους ανθρώπους μας
Δυτικής Μακεδονίας, να προωθηθούν σε νέες αγορές,
έτσι ώστε να ικανοποιούμε πλήρως τις αυξημένες απαι-
και παράλληλα να εμπλουτίσουμε τη γκάμα και με άλλα
τήσεις της αγοράς.
προϊόντα τα οποία αναδεικνύουν τα τοπικά γευστικά
• Επιλέξαμε συνεργασίες σε προϊόντα εντάσεως δια-
χαρακτηριστικά.
νομής, που μας καθιστούν απαραίτητους συνεργάτες του λιανεμπορίου. • Εκμεταλλευτήκαμε την πολύχρονη εμπειρία μας στο χώρο των τροφίμων και χρησιμοποιήσαμε το ήδη άρτια στημένο δίκτυο μας για να σχεδιάσουμε και να λανσάρουμε στην αγορά τα προϊόντα «Ελίμεια γη». Πόσο σημαντικό είναι σήμερα το θέμα των διαπροσωπικών σχέσεων με τους ιδιοκτήτες των καταστημάτων;
Αξίζει να σημειωθεί ότι η εταιρία φέτος το καλοκαίρι, αφού προετοιμάστηκε κατάλληλα, πιστοποιήθηκε από τον φορέα TUV HELLAS, για την εγκατάσταση και εφαρμογή Συστήματος Διαχείρισης Ασφάλειας Τροφίμων (ISO 22000:2005).
omikron 101 Δεκέμβριος 08
Opel Insignia Opel Insignia
Ένα νέο όνομα, μία νέα εποχή, μία νέα φιλοδοξία.
www.auto24.gr
Μ
ε την πρωτοποριακή σχεδίαση και προηγμένη
Αυτό το σχεδιαστικό θέμα του «φτερού» θα δίνει το
τεχνολογία του, το Insignia πραγματοποιεί ένα
παρών σε όλα τα μοντέλα Opel. Ο κόκκινος φωτισμός,
άλμα προς την αναζωογόνηση της μάρκας. Η αισθη-
που θα χαρακτηρίζει τα μελλοντικά Opel, δημιουργεί
τική του νέου πενταθέσιου μοντέλου εκφράζει σαφώς
μία ζεστή, πολυτελή ατμόσφαιρα. Μεγάλη έμφαση δί-
τη στρατηγική της Opel να κάνει προσιτές την προηγ-
δεται και στα καθίσματα, που πληρούν τα υψηλότερα
μένη τεχνολογία και την ελκυστική σχεδίαση.
πρότυπα εργονομίας, άνεσης και ασφάλειας.
Το Insignia υιοθετεί μία χυτή, δυναμική «γραμμή» με οροφή τύπου coupe. Το ανάγλυφο σχήμα του αμαξώματος τονίζεται από τη χαρακτηριστική μάσκα και το νέο έμβλημα της Opel. Αδιάψευστα σχεδιαστικά στοιχεία αποτελούν τα εμπρός και πίσω φώτα που θυμίζουν φτερά, και η «Λεπίδα», μια χαρακτηριστική πλαϊνή γραμμή που ξεκινά ακριβώς πίσω από τους εμπρός τροχούς και διαπερνά ολόκληρο το αμάξωμα μέχρι πίσω. Και οι δύο λεπτομέρειες χαρίζουν στο Insignia ένα γοητευτικό συνδυασμό δυναμισμού και φινέτσας. «Με το Insignia παρουσιάζουμε μία συναρπαστική,
Η πρωτοποριακή προσέγγιση και η τεχνογνωσία
νέα προηγμένη σχεδιαστική γλώσσα, που συνδυάζει
της Opel στον τομέα του φωτισμού συνεχίζονται και
τη γλυπτική τέχνη με τη Γερμανική ακρίβεια» σχολιάζει
στο Insignia, με την πιο σύγχρονη γενιά του συστήμα-
ο Μαρκ Άνταμς, Αντιπρόεδρος Σχεδίασης, GM Europe.
τος Προσαρμοζόμενου Εμπρόσθιου Φωτισμού (AFL
«Στόχος μας ήταν να δημιουργήσουμε μία εμφάνιση
Adaptive Forward Lighting): Προσφέρονται εννέα δι-
γεμάτη αυτοπεποίθηση που προσκαλεί τον κόσμο να γνωρίσει από πρώτο χέρι την έξοχη δυναμική συμπεριφορά την οποία υπόσχεται το Insignia». Σε απόλυτη αισθητική αρμονία με το εξωτερικό, τα σχήματα και οι επιφάνειες του εσωτερικού μαζί με τα υλικά υψηλής ποιότητας δίνουν τη δική τους υπόσχεση για μία συναρπαστική οδηγική εμπειρία. Το ταμπλό εκτείνεται ανάμεσα στις πόρτες με ιδιαίτερα σοφιστικέ τρόπο, σαν να αγκαλιάζει τους επιβάτες. omikron 102 Δεκέμβριος 08
omikron opel insignia magazine
αφορετικές δέσμες φωτός για αυτόματη προσαρμογή
Το Insignia θα λανσαριστεί με μία μεγάλη γκάμα
στις διάφορες οδηγικές συνθήκες, αυξάνοντας παράλ-
επτά κινητήρων. Όλοι πληρούν τις προδιαγραφές εκ-
ληλα την ασφάλεια και την οδηγική απόλαυση.
πομπών ρύπων Euro 5 και συνδυάζονται με μηχανικά
Ένα ακόμα νέο στοιχείο του συστήματος AFL είναι
ή αυτόματα εξατάχυτα κιβώτια.
τα φώτα ημέρας LED, που καταναλώνουν σημαντικά
Οι τέσσερις βενζινοκινητήρες ξεκινούν από μία τε-
λιγότερη ενέργεια από ένα συμβατικό σύστημα με λά-
τρακύλινδρη μονάδα 115 hp και φτάνουν μέχρι ένα V6
μπες αλογόνου, μειώνοντας, επομένως, τις εκπομπές
κινητήρα 260 hp.
CO2 από 6 g/km, σχεδόν στο μηδέν.
Οι τρεις νέοι diesel άμεσου ψεκασμού έχουν κυβι-
«Όπως υποδηλώνει κάθε χαρακτηριστικό του, το
σμό 2.0 λίτρων και ιπποδύναμη από 110 - 160 hp. Στη
Insignia είναι το αποτέλεσμα της προσπάθειάς μας
συνέχεια, η γκάμα κινητήρων του Insignia θα επεκτα-
να δημιουργήσουμε ένα αυτοκίνητο που συνδυάζει
θεί με μία έκδοση EcoFLEX εξαιρετικά χαμηλών εκπο-
εκπληκτική σχεδίαση, έξοχη δυναμική συμπεριφορά
μπών CO2 και με άλλες, ισχυρότερες εκδόσεις.
και τεχνολογικές καινοτομίες» δήλωσε ο Χαν Ντέμαντ, Διευθύνων Σύμβουλος, Adam Opel GmbH.
«Το Opel Insignia εγκαινιάζει νέα πρότυπα τεχνολογίας και καινοτομίας – αυτό θα γίνει εμφανές από
Το Insignia προσφέρεται από την αρχή με κίνηση
τη στιγμή που θα κυκλοφορήσει. Κρατάμε όμως αρ-
στους εμπρός τροχούς (FWD) και σε όλους τους τρο-
κετούς άσσους κάτω από το μανίκι μας σε ό,τι αφορά
χούς (AWD). Η ενεργή και άμεση κατανομή ροπής του
την περιβαλλοντική συμβατότητα, τις οδηγικές συγκι-
συστήματος Adaptive 4X4, όχι μόνο διασφαλίζει βέλ-
νήσεις και την ασφάλεια, τους οποίους και θα χρησιμο-
τιστη πρόσφυση, αλλά παράλληλα αναβαθμίζει την
ποιήσουμε στα πλαίσια της μελλοντικής στρατηγικής
οδηγική ευστάθεια και τη δυναμική συμπεριφορά.
μας» δήλωσε ο Alain Visser, Chief Marketing Officer,
Στο AWD Insignia, το μηχανοτρονικό σύστημα
GM Europe.
πλαισίου FlexRide με Adaptive Stability Technology
Το Insignia δημιουργήθηκε στο Διεθνές Κέντρο
βοηθά το όχημα να προσαρμόζεται στις τρέχουσες
Τεχνικής Εξέλιξης της GM Europe, στο Rόsselsheim
οδηγικές συνθήκες και επιτρέπει στον οδηγό να επιλέ-
(Γερμανία), όπου και θα κατασκευάζεται. Το εργοστά-
γει ρυθμίσεις ανάλογα με τη διάθεσή του. Το FlexRide
σιο του Rόsselsheim είναι μία από τις πιο προηγμένες
διατίθεται επίσης στην FWD έκδοση.
μονάδες παραγωγής αυτοκινήτων στη βιομηχανία.
Opel Insignia
ΓΙΑ ΝΑ ΕΧΕΤΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΣΑΣ…. G4S Του Σωκράτη Μουτίδη
Μ
ε το που αντικρίζεις για πρώτη φορά το επιχει-
80% των χρημάτων των τραπεζών της Δυτικής Μακε-
ρησιακό κέντρο της G4S στα Κοίλα Κοζάνης,
δονίας περνούν καθημερινά από αυτό το κέντρο, όπου
καταλαβαίνεις ότι δεν πρόκειται για μια απλή εταιρεία
είτε φυλάσσονται, είτε καταμετρώνται, είτε διακινούνται
security. Όταν, δε, εισέρχεσαι στο εσωτερικό του, δεν
από το προσωπικό της εταιρείας.
μπορείς να πιστέψεις πως είναι δυνατό ένας τόσο
Η G4S ήρθε στην Κοζάνη το 2000 και από το 2006
υπερσύγχρονα εξοπλισμένος χώρος φύλαξης, όπως
μέχρι σήμερα, οπότε και μεταφέρθηκε σε ιδιόκτητο
βλέπεις στις ταινίες, να βρίσκεται τόσο κοντά σου.
κτήριο στα Κοίλα Κοζάνης, είναι το μοναδικό στην
Ποιος μπορεί να διανοηθεί, άλλωστε, ότι περίπου το
Ελλάδα επιχειρησιακό κέντρο αυτής της μορφής. Σε
omikron 104 Δεκέμβριος 08
G4S Group 4 Securicor
τα 240 λειτουργικά τετραγωνικά μέτρα που διαθέτει το κτήριο είναι κατανεμημένα σε δυο επίπεδα, ισόγειο και υπόγειο. Βέβαια, για λόγους ασφαλείας η «βρώμικη» δουλειά, όπως τη λένε οι άνθρωποι που ασχολούνται με τον χώρο των υπηρεσιών ασφαλείας (εννοώντας τις καταμετρήσεις και τις διακινήσεις μεγάλων ποσών), γίνεται κάτω από το άγρυπνο βλέμμα του «μεγάλου αδερφού» και ενός κέντρου ελέγχου, το οποίο…κανείς δεν ξέρει που βρίσκεται! «οι περισσότεροι πελάτες μας είναι τράπεζες, δίνουμε όμως μεγάλη βαρύτητα και στην προστασία και φύλαξη της ιδιωτικής περιουσίας» μας λέει ο κ. νικολάου. πέραν των σούπερ μάρκετ, τα οποία φυλάσσονται και διακινούν τα χρήματά τους μέσω της g4s στους τέσσερις νομούς της δυτικής Μακεδονίας, δεν είναι λίγοι οι ιδιώτες που προστατεύουν την ακίνητη και κινητή περιουσία τους. «αυτό που φτάνει στον κόσμο είναι ότι η g4s είναι μια ακόμη εταιρεία security. στα ελληνικά η λέξη security σημαίνει ασφάλεια. ασφάλεια για μας είναι η κατάσταση στην οποία δεν υπάρχουν κίνδυνοι, ενώ κίνδυνος είναι η πιθανότητα να συμβεί αυτό το κέντρο, λοιπόν, μας ξενάγησε ο αντιπρόσωπος της g4s στη δυτική Μακεδονία Βασίλης νικολάου, ο οποίος δυο χρόνια μετά την έλευση της εταιρείας στην Κοζάνη, ανέλαβε καθήκοντα διευθυντή και γρήγορα κατάφερε να γίνει ο αντιπρόσωπος της εταιρείας στην περιφέρεια. «Καλώς ήρθατε στις εγκαταστάσεις της g4s» μας λέει ο κ. νικολάου. το καμάρι του για το χώρο είναι απόλυτα δικαιολογημένο, μιας και από τη στιγμή που περνά κανείς την κεντρική πόρτα του κτηρίου, αντιλαμβάνεται ότι εισέρχεται σε χώρο που προστατεύεται με πρότυπο τρόπο. παντού βλέπει κανείς διπλές πόρτες με πληκτρολόγια για εισαγωγή κωδικών και «διακριτικές» κάμερες. ο κ. νικολάου ετοιμάζεται να μας ξεναγήσει: «από εδώ εφοδιάζονται όλα τα ατΜ των τραπεζών της δυτικής Μακεδονίας» μας λέει και αμέσως αντιλαμβανόμαστε την απίστευτη ποσότητα των χρημάτων που διακινούνται. omikron 105 Δεκέμβριος 08
G4S Group 4 Securicor
ΝΙΚΟΛΑΟΥ Γ. ΒΑΣΙΛΗΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. ∆ΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
κάτι μη επιθυμητό. αυτή είναι λοιπόν είναι η δουλειά μας, να περιορίζουμε τα αρνητικά αυτά ενδεχόμενα. πως; προσφέροντας κάθε φορά την κατάλληλη λύση στο πελάτη», τονίζει ο κ. νικολάου. ο κ. νικολάου προσθέτει πως είναι χρέος της εταιρείας να μελετήσει τον χώρο του υποψήφιου πελάτη και να εξετάσει λεπτομερώς τι χρειάζεται και στη συνέχεια να του προτείνει εμπεριστατωμένες λύσεις ασφαλείας, είτε συναγερμούς και κάμερες, είτε επανδρωμένες φυλάξεις όπου χρειάζεται, τηλεειδοποιήσεις, ακόμη και τηλεματικές εφαρμογές, οι οποίες επιτρέπουν την παρακολούθηση του οχήματος του πελάτη ανά πάσα στιγμή. «προσφέρουμε ουσιαστικές και προσιτές λύσεις ασφαλείας στους πελάτες και αυτό φαίνεται και αναγνωρίζεται από την πρώτη στιγμή», τονίζει ο κ. νικολάου, ενώ προσθέτει πως αναμένει με ανυπομονησία την υπογραφή της υπουργικής απόφασης, η οποία θα επιτρέπει πλέον στους εργαζόμενους των εταιρειών φύλαξης να οπλοφορούν, υπό προϋποθέσεις, και θα κάνει πιο αυστηρή τη νομοθεσία για την ίδρυση και λειτουργία εταιρείας παροχής υπηρεσιών ασφαλείας. «υπάρχουν εταιρείες security, οι οποίες έχουν έδρα το σπίτι του ιδιοκτήτη και μου προξενεί εντύπωση το πώς πουλάνε τις υπηρεσίες τους» λέει με
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ Κοίλα Κοζάνης, Τηλ.: 24610 45666, Fax. 24610 45669, www.vnikolaou.gr
G4S Group 4 Securicor
απορία ο κ. Νικολάου. Αναφερόμενος στην προστασία
οι ίδιοι οι εργαζόμενοι, όπως ασύρματοι και συσκευές
του προσωπικού του από τους επιτήδειους τονίζει πως
εντοπισμού.
πέραν του ότι κάθε εργαζόμενος προσλαμβάνεται κα-
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε το οτι η G4S ιδρύθηκε
τόπιν αυστηρών προϋποθέσεων, ο εξοπλισμός και οι
στην Δανία και έχει σήμερα παρουσία σε 120 χώρες
διαδικασίες είναι αυτές που του παρέχουν ασφάλεια
του κόσμου, απασχολώντας πάνω από 500.000 εργα-
στην εργασία του, όπως τα θωρακισμένα αυτοκίνητα, η
ζόμενους και έχοντας ανάλογο αριθμό πελατών.
μεταφορά των χρημάτων σε ειδικά κουτιά που φέρουν
ΟΒΕΛΙΣΤΗΡΙΟ - ΨΑΡΟΤΑΒΕΡΝΑ Κοίλα Κοζάνης - Τηλ.: 24610 45610
«ΚΟΒΕΝΤΑΡΕΙΟΣ» ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΖΑΝΗΣ Ιωάννα Θ. Στεργιοπούλου Βιβλιοθηκονόμος Προϊσταμένη της ΚΔΒΚ
Σ
ήμερα που οι περισσότερες σύγχρονες βιβλιοθή-
αλλά και του όγκου της σύγχρονης συλλογής της.
κες τείνουν να είναι «αντίγραφα», έχοντας περί-
Τα στοιχεία, όσα διαθέτουμε για τη βιβλιοθήκη και
που την ίδια συλλογή, ξεχωρίζουν εκείνες που έχουν
την ιστορία της, βρίσκονται σκόρπια στο αρχείο της και
μια ιστορική οντότητα και οι συνθήκες τις υπαγόρευ-
μας προσφέρουν μια πλήρη εικόνα της πορείας της
σαν κι επέβαλλαν σαν ιστορικές.
μέσα στο χρόνο.
Η «Κοβεντάρειος» Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης
Λόγω του ότι έχουν προηγηθεί κατά καιρούς κά-
(ΚΔΒΚ), είναι μια βιβλιοθήκη με πλούσια και μακρό-
ποιες αναφορές για το ιστορικό της και επειδή μια ανα-
χρονη ιστορία και γι’ αυτό η πόλη δικαιολογημένα
λυτικότερη καταγραφή της ιστορίας της προαπαιτεί «εξ
νιώθει περήφανη για την ιστορική βιβλιοθήκη της, που
αυτοψίας» μελέτη των αρχείων της, θα αναφερθούμε
συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πιο σημαντικές της Ελλά-
επιγραμματικά στους σημαντικότερους χρονικά σταθ-
δας, κυρίως λόγω του μεγάλου αριθμού παλιών βιβλίων
μούς, δίνοντας έμφαση στο σήμερα και στους μελλο-
που περιέχει, των χειρογράφων, του αρχειακού υλικού
ντικούς στόχους της.
Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης
Σκοπός και κύριο μέλημα της εκάστοτε Δημοτικής αρχής είναι η συνεχής δραστηριοποίησή της στην το-
σημαδέψει την ιστορία της πόλης και ειδικά της Βιβλιοθήκης.
πική κοινωνία και η προσεχτική χρήση της πείρας και
Την ίδια περίοδο προστίθεται στην επωνυμία της
της τεχνολογίας με στόχο πάντα τη δίκαιη και χωρίς
η λέξη «Κοβεντάρειος» λόγω μεγάλης δωρεάς φιλο-
διακρίσεις και αποκλεισμούς διάδοση της γνώσης.
γενών κοζανιτών για μετεγκατάσταση της σε ιδιόκτητο κτίριο το 1964.
Μικρό ιστορικό της ΚΔΒΚ
Το 1986 με την υπ’ αριθμ. 40/86 (ΦΕΚ 382Β΄,
Η «Κοβεντάρειος» Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης
10-06-1986) απόφαση του Δήμου γίνεται ΝΠΔΔ και
συγκαταλέγεται στις σημαντικότερες ιστορικές βιβλιο-
σήμερα διοικείται από 13/μελες Δ.Σ. Βρίσκεται στο
θήκες της χώρας και της Βαλκανικής με αφετηρία της,
2ο όροφο του εμπορικού κέντρου του Δήμου, στην
σαν σχολικής, το δεύτερο μισό του 17ου αι., όταν ιδρύ-
καρδιά της πόλης και συστεγάζεται με το ΙΝΒΑ (ΝΠΙΔ
θηκε η Σχολή της Κοζάνης.
του Δήμου) που ιδρύθηκε το 1995 με κύριο σκοπό και
Το 1690 έχουμε τον πρώτο χειρόγραφο κατάλογο
στόχο την προβολή και ανάδειξή της.
με 440 τόμους βιβλίων. Το 1813 χτίζεται δίπλα από το ναό του Αγ. Νικο-
Συλλογές
λάου μικρό θολωτό οίκημα που ονομάζεται «Οίκος
Ο χώρος της ΚΔΒΚ ασφυκτιά σήμερα από το μέ-
Βελτιώσεως» και εκεί συγκεντρώνονται όλα τα βιβλία
γεθος των συλλογών της: Βυζαντινά, μεταβυζαντινά και
της μικρής τότε βιβλιοθήκης, η οποία στη συνέχεια
ξενόγλωσσα χειρόγραφα, πλήθος ελληνικών και οθω-
εμπλουτίζεται κυρίως από δωρεές επισκόπων, διανο-
μανικών εγγράφων, σημαντικά ελληνικά και ξενόγλωσ-
ούμενων, συγγραφέων αλλά και φιλογενών Κοζανιτών
σα έντυπα, τουρκικά φιρμάνια, κώδικες, χάρτες (ανάμε-
που ζουν στην κεντρική Ευρώπη.
σά τους η «Χάρτα του Ρήγα Φεραίου»), εκδόσεις του
Το 1916 ιδρύεται το σωματείο «Αναγνωστήριο
Νεοελληνικού Διαφωτισμού, εκδόσεις λογίων από τη
Κοζάνης», το οποίο παραλαμβάνει τα βιβλία του «Οί-
Δυτική Μακεδονία κλπ., προσφέρουν πολύτιμες πηγές
κου».
για την ιστορία της ευρύτερης περιοχής.
Το 1923 τα βιβλία παραδίδονται στο Δήμο και συ-
Το κύριο μέρος της συλλογής της, 120.000 τ. βι-
στήνεται η Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης. Το 1930 δι-
βλίων (8.500 περίπου τόμοι αφορούν εκδόσεις από το
ορίζεται έφορός της ο Ν. Π. Δελιαλής, αναστηλωτής
1494-1912), 5.500 τ. περιοδικών, 422 χειρόγραφα, χι-
της σημερινής Βιβλιοθήκης, προσωπικότητα που θα
λιάδες λυτά έγγραφα, κατανέμεται σε:
Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης
• 1 αίθουσα αναγνωστήριου - πληροφοριακού τμήματος
Ιδιαίτερη βαρύτητα πρέπει να δοθεί, ώστε ο πυρήνας της συλλογής να είναι ικανός να καλύψει σε ικα-
• 1 αίθουσα κέντρου πληροφόρησης
νοποιητικό βαθμό κάθε πληροφοριακή αναζήτηση ή
• 2 αίθουσες εφημερίδων-περιοδικών.
αναγνωστικό ενδιαφέρον.
• 2 αίθουσες δανειστικού τμήματος.
Το κοινό της βιβλιοθήκης έχει αλλάξει ποσοτικά και
• 3 αίθουσες παλιών εντύπων (εκδόσεις 1494-1912).
διαφοροποιηθεί ποιοτικά και πρέπει αντίστοιχα να αλ-
• 1 αίθουσα Αρχειακού υλικού (κώδικες, χειρόγραφα,
λάξουν και οι υπηρεσίες που του παρέχονται. Τους μα-
λυτά έγγραφα). • 1 αίθουσα της βιβλιοθήκης του μακαριστού Διονυσίου. • Διαθέτει επίσης μια αξιόλογη συλλογή παλαιοχριστιανικών μνημείων και εικόνων.
θητές και λιγοστούς ενήλικες διαδέχθηκαν οι ερευνητές, οι φοιτητές, οι τεχνικοί, τα Α.Μ.Ε.Α., οι νοικοκυρές, οι οικονομικοί μετανάστες, ομάδες με διαφορετικές ανάγκες, συνήθειες, απαιτήσεις. Η βιβλιοθήκη με οδηγό την σύγχρονη επιστήμη και τον κοινωνικό προβληματισμό πρέπει να χρησιμοποι-
Σύγχρονη βιβλιοθήκη Πρώτη και σημαντικότερη αλλαγή στις βιβλιοθηκονομικές αντιλήψεις είναι η μετάθεση του κέντρου βά-
ήσει ποικίλα επικοινωνιακά μέσα, που θα στοχεύουν στην εξομοίωση, στην επανένταξη και ενσωμάτωση του πολυπολιτισμικού κοινού της.
ρους από τα πράγματα (τη συλλογή), στους χρήστες
Στα πλαίσια όλων αυτών η βιβλιοθήκη (η μόνη από
(ανθρώπους). Η συλλογή παραμένει, αλλά μπαίνει στο
τις δημοτικές βιβλιοθήκες της χώρας), πήρε μέρος στο
σκεπτικό της ανανέωσης, της προβολής, της έκθεσης.
πρόγραμμα ENTITLE (http://www.entitleIII.eu/), όπου
Ταυτόχρονα όμως παραμένει και η φροντίδα της: δια-
συμμετέχουν εταίροι από 12 ευρωπαϊκά κράτη.
τήρηση, συντήρηση, φύλαξη.
Ο δικτυακός τόπος του ENTITLE θα παίξει καθορι-
Η βιβλιοθήκη μας αντιμετωπίζει περίπου τα ίδια
στικό ρόλο στην ανάδειξη, περιγραφή και διάχυση πα-
προβλήματα με τις περισσότερες της Ελλάδας (η έλλει-
ραδειγμάτων καλής πρακτικής, καινοτόμων υπηρεσιών,
ψη προσωπικού που συνεπάγεται την αδυναμία σωστής
εργαλείων και προσεγγίσεων που χρησιμοποιούνται
οργάνωσης και η ακαταλληλότητα του χώρου είναι τα
από βιβλιοθήκες για να στηρίξουν τη δια βίου μάθηση.
σπουδαιότερα) και εργάζεται για τους ίδιους στόχους.
Ακόμη από την Ευρωπαϊκή Διαδικτυακή Πύλη
Όλοι μας αντιλαμβανόμαστε ότι η ικανοποίηση των
MICHAEL (MICHAEL European portal), (michaelplus@
χρηστών της αποτελεί πρώτο μέλημα για να διατηρηθεί
culture.gr), που η επίσημη παρουσίαση της πραγματο-
η ανταγωνιστικότητα και κατά συνέπεια η βιωσιμότητά
ποιήθηκε στη Βαρσοβία στις 19-20 Μαΐου 2008, προ-
της σαν ζωντανού κύτταρου πολιτισμού.
βάλλονται ψηφιακές συλλογές από 18 συνολικά χώρες και η βιβλιοθήκη της Κοζάνης είναι από τους πρώτους φορείς που συμμετείχαν. Απευθυνόμενη στο ευρύ κοινό και προσπαθώντας να κάνει πιο γνωστό το πλούσιο υλικό και τις νέες υπηρεσίες της, υλοποιεί ήδη τα παρακάτω προγράμματα: 1. ΨΗΦΙΟΠΟΙΗΣΗ – ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΗ ΚΑΤΑΛΟΓΟΓΡΑΦΗΣΗ ΤΩΝ ΑΡΧΕΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΤΕΚΜΗΡΙΩΝ ΤΗΣ ΚΔΒΚ. (ΚτΠ, προϋπολογισμός 499, 889, 00¬) 2. ΨΗΦΙΑΚΗ ΔΙΑΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟ-
Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης
ΖΑΝΗΣ. (ΠΕΠ ΔΥΤ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ - ΚτΠ, προϋ-
Κέντρων Πληροφόρησης σε 29 Δημοτικές Βιβλιοθή-
πολογισμός 54,940,00¬)
κες».
3. ΔΗΜΟΣΙΑ ΚΕΝΤΡΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΗΣΗΣ ΣΕ 29
Στόχος του έργου είναι η δωρεάν πρόσβαση στο
ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ. (ΥΠΕΠΘ), ενώ άμε-
διαδίκτυο και η ειδικευμένη υποστήριξη στην αναζήτη-
σα ξεκινάει και το έργο ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΣΥΛΛΟΓΕΣ
ση πληροφοριών ειδικού και γενικού περιεχομένου, σε
ΤΗΣ ΚΔΒΚ (ΚτΠ, προϋπολογισμός 125.840,33¬).
τοπικό και εθνικό επίπεδο. Το κοινό που κυρίως κάνει χρήση των ηλεκτρονικών
Τέλος έθεσε για φέτος σαν προτεραιότητες: Την «Λασσάνειο» Χαρτοθήκη Κοζάνης (http://cartography.web.auth.gr/kozani) (Κτίριο Λασσάνη, Ωράριο λειτουργίας: Καθημερινά 11.00-13.00 & 18.00-20.00)
και διαδικτυακών υπηρεσιών του κέντρου είναι μαθητές και σπουδαστές που ζητούν πληροφορίες χρήσιμες για την εκπόνηση εργασιών και γενικότερα αναγκών του σχολείου. Δεν πρέπει όμως να περάσει απαρατήρητη, η ολοένα αυξανόμενη προσέλευση και άλλων ομάδων που θέλουν πληροφορίες για διάφορα θέματα. Για μεγαλύτερη συμμετοχή πολιτών και προώθηση
Aξιοποιώντας την ιδιαίτερα πολύτιμη συλλογή ιστο-
του ρόλου της βιβλιοθήκης σε περισσότερες κοινωνι-
ρικών χαρτών και ατλάντων που διαθέτει η βιβλιοθήκη,
κές ομάδες δόθηκε βαρύτητα στη στήριξη ευπαθών
στην οποία κορυφαία θέση κατέχει η δωδεκάφυλλη
ομάδων και ειδικότερα στη στήριξη των ατόμων με ει-
Χάρτα της Ελλάδος του Ρήγα Βελεστινλή, ήδη ανακη-
δικές ανάγκες.
ρυγμένο εθνικό μνημείο της νεώτερης πολιτιστικής μας
Έτσι εκτός των 8 Η/Υ για το ευρύ κοινό, ο εξοπλι-
κληρονομιάς, ο Δήμος Κοζάνης, σε συνεργασία με την
σμός ΑΜΕΑ περιλαμβάνει 2 Σταθμούς εργασίας (με
Κοβεντάρειο Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης, αποφάσι-
οθόνη, ακουστικά), εξοπλισμός για άτομα με κινητικά
σε την οργάνωση και ανάδειξη μιας Δημοτικής Χαρ-
προβλήματα και εξοπλισμός για άτομα με προβλήματα
τοθήκης.
όρασης
Η Χαρτοθήκη της Κοζάνης από τις 11 Οκτωβρίου 2008 στεγάζεται και λειτουργεί στο αρχοντικό Λασσά-
Τις Λέσχες Ανάγνωσης
νη και φιλοδοξεί να αποτελέσει ένα καινοτόμο θεσμό
Κάθε λέσχη(ομάδα) ανάγνωσης μπορεί να απαρ-
όχι μόνο για την πόλη, αλλά και για τη χώρα με απαιτή-
τίζεται από μια παρέα φίλων, αλλά και από άγνωστα
σεις διεθνούς ακτινοβολίας.
μεταξύ τους άτομα που έχουν κοινά βιβλιοφιλικά ενδι-
Η Κοζάνη είναι η πρώτη πόλη στην Ελλάδα που
αφέροντα. Τα τελευταία χρόνια οι λέσχες ανάγνωσης
αποκτά έναν δημοτικό θεσμό αυτού του τύπου, πρω-
γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς τόσο στο εξωτερικό
τοπορώντας στην καλλιέργεια και την ανάπτυξη της,
όσο και στη χώρα μας, καθώς ολοένα και περισσότερα
ιστορικά ελλειμματικής στη χώρα μας κουλτούρας, της
άτομα επιθυμούν να μοιράζονται τη χαρά και τις συγκι-
χαρτογραφίας και των χαρτών.
νήσεις της ανάγνωσης με συνανθρώπους τους, διευρύνοντας έτσι τον κοινωνικό τους κύκλο και επεκτείνοντας
Το Κέντρο Πληροφόρησης (Δημοτική βι-
την ατομική εμπειρία της ανάγνωσης, σε συλλογική.
βλιοθήκη, Ωράριο 8.00-20.00)
Στην «Κοβεντάρειο δημοτική βιβλιοθήκη Κοζάνης» λει-
Η δημιουργία του Κέντρου Πληροφόρησης της
τουργεί λέσχη ανάγνωσης με δυνατότητα ένταξης και
Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης έγινε με πρόγραμμα
νέων μελών, αλλά δημιουργία άλλων. Μπορεί κάποιος
της Κοινωνίας της Πληροφορίας και συγκεκριμένα στα
να ενημερωθεί από το προσωπικό της βιβλιοθήκης για
πλαίσια υλοποίησης του έργου «Δημιουργία Δημόσιων
περισσότερες πληροφορίες. omikron 111 Δεκέμβριος 08
Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης
Το παράρτημα στο Μαμάτσειο νοσοκομείο Πριν ένα χρόνο περίπου ξεκίνησε η δημιουργία του παραρτήματος με σκοπό την προσφορά στους συνανθρώπους μας και τη δημιουργία μιας ειδικής συλλογής ιατρικών θεμάτων. Αυτή η νέα προσπάθεια στόχο έχει την εξυπηρέτηση των νοσηλευόμενων, συνοδών επισκεπτών και του προσωπικού του Νοσοκομείου Κοζάνης αλλά και των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής. Η συλλογή σήμερα ανέρχεται σε 534 βιβλία, λογοτεχνικού κυρίως περιεχομένου, σκοπεύοντας στον άμεσο εμπλουτισμό της, κυρίως, με βιβλία ιατρικών επιστημών.
Το Οπτικοακουστικό υλικό Πρόκειται για τη δημιουργία ενός νέου τμήματος, στο οποίο περιέχονται οι συλλογές CD, DVD καθώς και cd μουσικής. Ο χαρακτήρας του είναι εκτός από επιμορφωτικός και ψυχαγωγικός και στηρίζει το ρόλο της βιβλιοθήκης ως κέντρο καινοτομίας και δημιουργικής έκφρασης των πολιτών της πόλης μας αλλά και των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής. Οι συλλογές εμπλουτίζονται και αναπτύσσονται διαρκώς, απευθύνονται δε τόσο σε μεμονωμένα άτομα όσο και σε σχολεία, συλλόγους και γενικά σε οποιονδήποτε μπορούν να φανούν χρήσιμες.
Τις Ξεναγήσεις Οι ξεναγήσεις αποτελούν κοινή πρακτική για τη βιβλιοθήκη. Αναλαμβάνει λοιπόν, κατόπιν συνεννόησης, ξεναγήσεις στους χώρους της για μαθητές Δημοτικού, Γυμνασίου και Λυκείου, αλλά και για οργανωμένες ομάδες επισκεπτών. Οι ξεναγήσεις γίνονται πάντα σε ώρες λειτουργίας, διαρκούν 30΄ -60΄και περιλαμβάνουν μια σύντομη και ευχάριστη βόλτα σε όλους τους χώρους της με παράλληλη αναφορά στις υπηρεσίες που προσφέρει.
omikron 112 Δεκέμβριος 08
omikron magazine
ΑντιΑντιστροφές στροΑντιστροφές φές Ί
Κώστας Ζουρουφίδης
σως ήταν λάθος μας να πιστεύουμε τους Ποιητές και η πίστη αυτή να γεννά μέσα μας την ελπίδα ότι «θα έρθει και για μας μια Κυριακή». Οι Κυριακές πέρασαν αλλά ο τροχός δε γύρισε για να γελάσει, κατά την υπόσχεση των ρητών, κι ο φτωχός. Κι ας ήταν οι νεκροί χιλιάδες στους τροχούς και οι ζωντανοί που έδωσαν το αίμα τους. Τίποτα, τίποτα. Πάντα στο ίδιο θλιμμένο τραγούδι καταλήγαμε: Ω πόσο μεγάλο το βάσανο είναι της ζωής. Κάτι συνέβαινε και πάντα ταραγμένοι ήσαν οι καιροί. Για τους φτωχούς ταραγμένοι εννοείται. Ταράζεται ο καιρός Κι απ΄τα πόδια τις μέρες κρεμάζει Αδειάζοντας με πάταγο Τα οστά των ταπεινωμένων Και πάλι ο Οδυσσέας Ελύτης στο πιο κρίσιμο ερώτημα της Ποίησης: Τι δίνω, τι μου δίνουν και περισσεύει τ’άδικο στον κόσμο; Δεν ξέρω την απάντηση. Ίσως να είναι αυτή του γέροντα που λέει στο δημοσιογράφο: «Έδωσα σαράντα χρόνια δουλειάς και μου δίνουν ψίχουλα. Δεν μπορώ να τα βγάλω πέρα». Ξέρω. Είναι οι μέρες που ζούμε πονηρές και όποιος τέτοια λέει… λαϊκίζει. Όμως δε γίνεται να μη λαϊκίζω όταν ακούω τη λέξη ψίχουλα. Ίσως να πρόκειται για κείνα τα ιστορικά ψίχουλα που έπεφταν «εκ της τραπέζης των πλουσίων» για να τρέφονται - τρόπος του λέγειν το «τρέφονται» - για να διασκεδάζουν την πείνα τους οι φτωχοί. Λοιπόν, έτσι: Αν λαϊκίζει το Ευαγγέλιο τότε αξίζει τον κόπο ο λαϊκισμός που καταμαρτυρεί το πανομοιότυπο των γεγονότων του απώτερου χθες και του ενεστώτα χρόνου, κι ας ενοχλούνται με το λαϊκισμό οι … υπεύθυνοι. Οι υπεύθυνοι για τα ψίχουλα. Ας μην ξεχνιόμαστε. Α! οι υπεύθυνοι! Είναι οι ίδιοι που χθες , μόλις χθες, διακήρυτταν πως με σεμνότητα και ταπεινότητα θα κατατροπώσουν την απληστία των νταβατζήδων και τον κυνισμό των αλαζόνων. Αλήθεια! Πώς να νιώθουν τώρα οι υπεύθυνοι σαν βλέπουν τις έννοιες που επικαλέστηκαν να διασύρονται στα πεζοδρόμια και στα Δελτία των Ειδήσεων; Και γιατί αποτολμούν να διασύρουν άλλη μια έννοια όπως αυτή της υπευθυνότητας με πρόσχημα ότι μ’αυτή θα νικήσουν το λαϊκισμό μας; Ε, να μην πούμε τώρα ότι οι Εβραίοι είναι πιο προσεκτικοί από εμάς; Εκείνοι φυλάττουν ως κόρην οφθαλμού τη Σκηνή του Μαρτυρίου. Εμείς εβγάλαμε, με την ανευθυνότητα μας, στο σφυρί το Άγιον Όρος - Δηλαδή τον εξ ορισμού Θεματοφύλακα Τόπο των ιερών μας εννοιών και των οσίων αθλήσεων. omikron 114 Δεκέμβριος 08
Κώστας Ζουρουφίδης Ιδού γιατί βρισκόμαστε σε αιώνια κρίση. Επειδή λέμε και πράττουμε άλλα αντί άλλων. Εγώ που είμαι παντελώς αδαής γνωρίζω ανάμεσα σε ποιες έννοιες δίνεται η πολιτική μάχη. Και είναι, σε όλους τους καιρούς, δύο αυτές οι έννοιες. Επιμένω: Δύο. Ο ανταγωνισμός και η αλληλεγγύη. Ε, ναι! Ανάμεσα σ’ αυτές τις δύο είναι που δίνεται η δεύτερη μάχη των ανθρώπων στα πλαίσια της κοινωνικής ζωής. Γιατί υπάρχει και η πρώτη μάχη, η πιο κρίσιμη απ΄ όλες τις μάχες, η μάχη των μαχών θα λέγαμε, όπου στη συνείδηση του ατόμου συγκρούονται, χωρίς έλεος, οι έννοιες του εγωισμού και του αλτρουισμού. Αυτή τη μάχη γνωρίζουνε οι βιολόγοι και ξεκαρδίζονται στα γέλια όταν ακούνε τους πολιτικούς, ναι, τους πολιτικούς, να τάζουνε λαγούς με πετραχήλια. Τους θεολόγους να κηρύσσουν το «ουκ επιθυμήσεις όσα παρά το πλησίον σου εστί» τους κοινωνιολόγους να προτείνουν διανομές «σύμφωνα με τις ανάγκες» τους παιδαγωγούς να προετοιμάζουν τα παιδιά για την αλληλέγγυα ζωή. Τι καθιστά, σύμφωνα με τους βιολόγους, τον αλτρουισμό αδύναμο μέχρι εξαφανισμού του; Το ατομικό συμφέρον. Κι όταν το άτομο ηττάται από τον εγωισμό του τότε και ο άνθρωπος χάνει τη δεύτερη μάχη, αφού ο ανταγωνισμός με την ακόρεστη δίψα του για ολοένα κα περισσότερο κέρδος εξαφανίζει από προσώπου γης την έννοια της αλληλεγγύης. Έτσι δεν είναι; Πώς να μην είναι έτσι αφού και σε καιρούς αφθονίας των καρπών της γης οι φτωχοί πληθαίνουν; Ωστόσο υπήρξαν και καλά χρόνια! Πότε και πού; Που αλλού; Στην Ελληνική Πολιτεία. Τον καιρό της Αλληλεγγύης. Όταν ακόμα τα δικαιώματα των φτωχών ήσαν αυτονόητα. Προτού συντελεστεί η πιο βίαιη αντιστροφή μέσα στην Ιστορία εξαιτίας της οργής των πλουσίων κάθε φορά που οι φτωχοί βελτίωναν τη θέση τους στον κόσμο. Δεν είναι παραμύθι αυτά που γράφω. Από την Ιστορία αντιγράφω.
Αντιγραφή «Η δουλειά στα καλά χρόνια, τον καιρό δηλαδή που η πόλη διατηρεί τη συνοχή της, αποδίνει. Ο τελευταίος τεχνίτης κερδίζει περισσότερα απ΄όσα ξοδεύει. Έχει την ψυχική γαλήνη, χαίρεται την οικογένεια και το συγγενολόγι του και με ήρεμο μάτι κοιτάζει τον κόσμο. Η δημοκρατική πόλη δημιουργεί πολυάριθμες ευκαιρίες να ζει η φτωχολογιά και να μη νιώθει τον εαυτό της σαν φτωχολογιά. Κερδίζει σαν τεχνίτης στα δημόσια έργα, σαν τραγουδιστής ή χορευτής στις μεγάλες γιορτές, κωπηλάτης στο στόλο, δικαστής. Αυτό δαιμονίζει τους αριστοκράτες επειδή όλο το χρήμα έρχεται από τις «λειτουργίες» και, περισσότερο, γιατί πληθαίνει και δυναμώνει το δήμο, «τους πονηρούς», όπως διαβάζουμε στον άγριο λίβελλο κατά της δημοκρατίας: «Άξιοι γουν αργύριον λαμβάνειν ο δήμος και άδων και τρέχων και ορχούμενος και πλέων εν ταις ναυσίν, ίνα αυτός τε έχη και οι πλόυσιοι πενέστεροι γίγνωνται» (Ψευτο - Ξενοφών, Αθηναίων Πολιτεία) «Ο δούλος ακόμα που ξενοδουλεύει για λογαριασμό του αφεντικού του κάνει κομπόδεμα κι εξαγοράζει την ελευθερία του» Άμε τώρα και μη λες πόσο δίκιο έχουν οι άνθρωποι εκείνοι που με το λόγο τους εμνημείωσαν την πραγματικότητα! «Ο Τσέλιγκας το μάτι του στου φτωχού το αρνί το έχει καρφωμένο κι ο Τσιφλικάς την όρεξη του στην κόρη του κολλήγα» Ο ίδιος θυμός , στο όνομα του ατομικού κέρδους, διατρέχει όλους τους αιώνες. Με αιχμή του δόρατος την αρπακτική διάθεση του ατόμου, σε πείσμα των αγώνων και της αγωνίας του ανθρώπου να εξανθρωπίσει την Ιστορία.
omikron 115 Δεκέμβριος 08
Ω! καλοί μου Καλικάντζαροι! Του Αντώνη Κύρινα
Α
ισίως έφτασε το “Όμικρον” να συμπληρώσει με λόγια και εικόνες το 6ο του τεύχος. Ζόρικη υπόθεση. Ζόρικη γιατί έπρεπε να βρει αχτίνες φωτός σ’ ένα τοπίο ζοφερό. αχτίδα φωτός μέσα απ’ τις καμινάδες που
θολώνουν τον τόπο μας. που τον κάνουν να φαντάζει μουντός και γκρίζος. αχτίδα φωτός και αισιοδοξίας για ανθρώπους που ψάχνουν με κόπο να βρουν ένα λόγο για να ελπίζουν. Όλο αυτό το διάστημα οι φίλοι στο γραφείο, μου φωνάζουν, μου γκρινιάζουν κι ενίοτε μου δίνουν κόκκινη κάρτα γιατί δεν κατέθετα ως όφειλα έστω και μια σελίδα προσφοράς σ’ αυτό το κοπιαστικό εγχείρημα. Μάταια προσπαθούσα να τους εξηγήσω γιατί δεν “μπορώ” να γράψω. οι όποιες δικαιολογίες έπεφταν στο κενό. ο Γιώργος εκτός από κόκκινη κάρτα κάθε φορά που τον πλησίαζα έκανε με το δικό του γλαφυρό τρόπο πως “θαύμαζε” τα κείμενά μου. τι είρωνας αυτός ο τύπος! τόσο είρωνας που σε γεμίζει με ενοχές! ε λοιπόν Γεώργιε δεν έχω καμία ενοχή πλέον. Βρήκα επιτέλους το λόγο που δεν έγραφα τόσο καιρό και ας είχα πολύ ωραία κείμενα στην κούτρα μου! Φταίνε οι Καλικάντζαροι. τώρα το ανακάλυψα. τώρα που έφτασαν τα Χριστούγεννα! τώρα που θεωρητικά έρχονται κοντά μας και προσπαθούν να ψαλιδίσουν το δέντρο της Γης. τη βάση της ύπαρξής μας. 12 μέρες θα πριονίζουν, θα πριονίζουν και τελικά δεν θα τα καταφέρουν. αμ δε! παναγιώτη, Γιώργο, δέσποινα, σωκράτη, Χρήστο, τάμμυ κι εσείς εκεί έξω.
ΟΙ ΚΑΛΙΚΑΝΤΖΑΡΟΙ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ! είναι εδώ, δίπλα μας κάθε μέρα και μας βγάζουν καθημερινά τη γλώσσα. πάντα από παιδί αναρωτιόμουν τι μορφή έχουν οι καλικάντζαροι… Έχουν τη μορφή του σατανά; τη μορφή ατίθασου μικρού παιδιού; ποτέ δεν είχα ξεκάθαρη εικόνα για δ’ αύτους. ούτε καν στον ύπνο μου ως εφιάλτη. Κι έφτασε να περάσουν τόσα χρόνιας για να δω πόσο συνηθισμένες αλλά πολλές μορφές έχουν τα καλικαντζαράκια. Και τόσο ξεκάθαρες που πολλές φορές αδυνατούμε να δούμε! Γιατί οι ρασοφόροι με τα “σπινθυροβόλα” μάτια ζουν ανάμεσά μας. Γεια σου εφραίμ. Γιατί οι τραπεζίτες με το φιλεύσπλαχνο έργο τους – πάρε δάνεια κοσμάκη για να έχουμε εμείς να τρώμε με χρυσά κουτάλια – πάντα υπήρχαν και μας υπηρετούσαν. Όπως οι παπάδες κι οι καλόγεροι καλά να είναι. Γιατί οι Χρηματιστές που έφτιαχναν φούσκες και αυτές έσκασαν και τώρα λένε σκάστε σ’ εμάς που ούτε ανάσα για να ζήσουμε πόσο μάλλον να φουσκώσουμε τις φούσκες μας, κυκλοφορούσαν δίπλα μας και μας θάμπωναν με το λαμπερό colgate χαμόγελό τους. Γιατί πάντα σ’ αυτήν τη χώρα είχαμε έναν υπουργό που φρόντιζε για μας. πάντα φρόντιζε να μην έχουμε μισθούς να ζούμε μ’ αξιοπρέπεια.
omikron 116 Δεκέμβριος 08
Ω! καλοί μου Καλικάντζαροι!
πάντα φρόντιζε να μας στέλνει στις τράπεζες να χρεωνόμαστε. πάντα φρόντιζε να μας λέει να είμαστε “ρεαλιστές” δηλαδή σε κομψά ελληνικά σκάστε και κολυμπάτε. Καλημέρα κύριε αλογοσκούφη μου και σ’ εσάς και στους προκατόχους σας απ’ το ’74 και μετά! Μοιάζετε το ξέρετε; Γιατί πάντα είχαμε υπηρέτες Βουλευτές και κρατικούς υπαλλήλους που φρόντιζαν να μας χαϊδεύουν τ’ αυτιά και μετά με πολύ καθαρό τρόπο να μας κάνουν το Βίο αβίωτο τόσο που όλοι μας να θέλουμε κρυφά κρυφά ν’ ανοίξουμε μια πόρτα και να βρεθούμε αλλού. πού αλλού; Μα άμα ξέραμε εδώ θα ήμασταν; ούτε αυτό δε μας αφήνουν να δούμε. είδατε; αυτοί είναι οι Καλικάντζαροι. αυτή είναι η μορφή τους. Γι’ αυτό σας λέω. είναι μύθος ότι οι καλικάντζαροι έρχονται το 12ήμερο. το 12ήμερο φεύγουν, εξαφανίζονται. Κι όσοι το πάρουμε νωρίς χαμπάρι κι έχουμε κουράγιο μπορεί λίγο να γελάσει το χειλάκι μας. Μπορεί τα παιδιά, να νιώσουν παιδιά. Μπορεί οι γιορτές να είναι γιορτές. Ω καλοί μου καλικάντζαροι, σας ευχαριστώ που μου δώσατε την απάντηση που έψαχνα να την τρίψω στα μάτια όλων των μοχθηρών τύπων στο γραφείο που τον τελευταίο καιρό δεν έδειχναν κανένα έλεος. Καλέ μου εφραίμ. Καλέ μου αλογοσκούφη. Καλοί μου τραπεζίτες. Καλοί μου Χρηματιστές. Καλοί μου υπηρέτες του δημοσίου συμφέροντος. Καλοί μου Καλικάντζαροι. σας ευχαριστώ που μου ανοίξατε τα μάτια. Όμως ως εδώ! δε σας αντέχω άλλο. Κι εσάς και τις καλικαντζαριές σας. Κι απ’ ότι φαίνεται όχι μόνο εγώ αλλά κι όλοι όσοι θέλουν να ζήσουν με χαμόγελο, με όνειρα, με ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ. ουστ από εδώ! Μπορούμε να ζήσουμε και χωρίς εσάς.
Καλά Χριστούγεννα Συνάνθρωποι!
omikron 117 Δεκέμβριος 08
omikron magazine
23 χρόνια εµπειρίας και ευθύνης
Μ
οναδικές στιγµές, υπέροχες αναµνήσεις σε κάθε κοινωνική εκδήλωση, µε επίκεντρο τις ανάγκες και τις επιθυµίες σας, µε έξυπνες προτάσεις και λύσεις το κέντρο διασκέδασης «ΑΚΡΙΤΑΣ» στα Αλωνάκια Κοζάνης,
είκοσι τρία χρόνια τώρα δίνει στην ευρύτερη περιοχή την εναλλακτική πρόταση στη διασκέδαση. Με µία αξιόλογη οµάδα έµπειρων, ειδικών συνεργατών βρίσκονται πάντα δίπλα σας και αποδεικνύουν έµπρακτα όλα όσα υπόσχονται για την δηµιουργία µιας ιδανικής εκδήλωσης. Το όραµα του ∆ηµήτρη Παπαϊορδανίδη το 1986, ήταν η δηµιουργία ενός διαφορετικού χώρου που να µπορεί να φιλοξενήσει κάθε είδους εκδήλωση, αλλά και µε ιδιαίτερη ευαισθησία προς τους συλλόγους της περιοχής, ένα χώρο που να δίνει την δυνατότητα να µπορούν να εκφραστούν οι ιδιαιτερότητες του κάθε συλλόγου. Η σχέση µε το ποντιακό στοιχείο είναι ιδιαίτερη και κάθε χρόνο προς το κλείσιµο του έτους γίνεται το επίκεντρο της ποντιακής µουσικής παράδοσης. Από τις 20 ∆εκέµβρη µέχρι και της 5 Ιανουαρίου όλοι οι αγαπηµένοι πόντιοι καλλιτέχνες, θα συµµετέχουν στις εκδηλώσεις των συλλόγων που θα διοργανώσουν τους προγραµµατισµένους ετήσιους χορούς τους στον «ΑΚΡΙΤΑ». Ένας χώρος σταθµός, ένας χώρος µοναδικός, ζεστός και φιλικός για αλησµόνητες νύχτες χαράς και διασκέδασης.
omikron magazine
Αλωνάκια Κοζάνης
20 25 26 27 31 01 03 05
ΔΕΚ. 08 ΣΑΒΒΑΤΟ
Μορφωτικός Ποντιακός Σύλλογος Πολυµύλου “Ματσούκα”
Αφοί Ιωαννίδη Σοφιανίδης Γιώργος
ΔΕΚ. 08 ΠΕΜΠΤΗ
Ποντιακός Μορφωτικός Σύλλογος
Αφοί Ιωαννίδη Παρχαρίδης Αλέξης Αραµατανίδης Γιάννης
Αγ. Δηµητρίου-Ρυακίου
ΔΕΚ. 08 Μορφωτικός Πολιτιστικός ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Σύλλογος Ροδίτη ΔΕΚ. 08 ΣΑΒΒΑΤΟ ΔΕΚ. 08 ΤΕΤΑΡΤΗ
Πολιτιστικός Σύλλογος Ποντοκώµης Χορευτικός Όµιλος Ποντίων
Αντάµωµαν
Εκπολιτιστικός Μορφωτικός ΑΝ Σύλλογος Δρεπάνου & Σύλλογος Γονέων και ΕΜΠΤΗ Κηδεµόνων Δηµ/κού Σχολείου
Ι . 09 Π
Κουρτίδης Γιάννης Ιορδανίδης Μπάµπης Κεµανετζίδης Μπάµπης Αφοί Ιωαννίδη Κουρτίδης Γιάννης Ποντιακά - Κρητικά Μικρασιάτικα - Θρακιώτικα & άλλα Δηµοτικά Ιορδανίδης Μπάµπης Παρχαρίδης Αλέξης Κεµανετζίδης Μπάµπης
ΙΑΝ. 09 ΣΑΒΒΑΤΟ
Ποντιακός Μορφωτικός Σύλλογος Κλείτου
Αφοί Ιωαννίδη Τσιτιρίδης Γιάννης Κεµανετζίδης Μπάµπης
ΙΑΝ. 09 ΔΕΥΤΕΡΑ
Πολιτιστικός Λαογραφικός Σύλλογος Πρωτοχωρίου
Παρχαρίδης Αλέξης & Στάθης Θεοδοσιάδης Κώστας Σοφιανίδης Γιώργος Θεοδωρίδης Παναγιώτης
τηλ.: (24610) 91033 - 29377
Της Ιωάννας Κωσταρέλλα✳
Οι opinion leaders & ο ρόλος τους στην διαμόρφωση της κοινής γνώμης Never mind telling your children where babies come from;
instead give them news they can use like where public opinion comes from. William Safire, The New York Times
Κ
ατά καιρούς έχουν διατυπωθεί πολλές θεωρί-
γνώμη, σίγουρα διεκδικούν μια ομαλή και ρυθμιστική
ες και ορισμοί για το τι ακριβώς είναι η κοινή
σχέση με την κοινωνία. το 1672 ο sir W. Temple3 δή-
γνώμη. ο όρος αυτός εμφανίζεται από την αρχαιότητα
λωνε μεταξύ των άλλων πως «η δύναμη της κυβέρνη-
όταν σε ένα γράμμα του Κικέρωνα προς τον αττικό,
σης είναι η συναίνεση των πολιτών …αυτό σημαίνει ότι
εμφανίζεται η λατινική φράση «publicam opinionem».
οι κυβερνώντες, οι οποίοι είναι λίγοι, θα αναγκάζονται
σύμφωνα με τον ε. lamp, ακόμη και στην παλαιά δι-
πάντα να ακολουθούν τη δύναμη των κυβερνωμένων,
αθήκη υπάρχουν κείμενα τα οποία αναφέρονται στην
οι οποίοι είναι πολλοί»3. τις απόψεις αυτές ενίσχυσαν
κοινή γνώμη. αλλά και στην μετέπειτα πορεία τον
και άλλοι, όπως ο david Hume που έγραψε πως «η
συγκεκριμένο όρο επικαλούνται πολύ λόγιοι και συγ-
κυβέρνηση στηρίζεται μόνο στην γνώμη»4.
γραφείς. Ένας Ισπανός επίσκοπος τον 4ο αιώνα μ.Χ
η κοινή γνώμη απαιτεί τον σεβασμό από τους έχο-
στα συγγράμματα του αναφέρει τον ορισμό «publicae
ντες την εξουσία και αν οι χαράσσοντες την πολιτική
opinionis» και ακολουθούν και άλλοι πολλοί . το σίγου-
δεν συμμορφωθούν με τις επιταγές της κοινής γνώμης,
ρο είναι πως η κοινή γνώμη αφορά όλες τις χώρες και
τότε έρχονται σε ανοιχτή σύγκρουση με την ίδια την
όλα τα πολιτικά συστήματα του κόσμου, ακόμη και τα
κοινωνία. αλλά και τα μεμονωμένα άτομα σε ένα κοι-
απολυταρχικά. Όσοι έχουν με το μέρος τους την κοινή
νωνικό σύνολο κινδυνεύουν να μην αφομοιωθούν σε
1
ρ. παναγιωτοπούλου, π. ρηγόπουλος, Μ. ρήγου, σ. νόταρης (1998). τμήμα επικοινωνίας και μέσων μαζικής ενημέρωσης, εθνικό και Καποδιστριακό πανεπιστήμιο αθηνών « η κατασκευή της πραγματικότητας και τα Μέσα Μαζικής ενημέρωσης», βλ. άρθρο της elisabeth noelle-neumann. αθήνα : αλεξάνδρεια,
(1)
(2)
ο sir William Temple, ήταν σύμβουλος του Βασιλιά Καρόλου του ‘Β της αγγλίας
(3)
sir W. Temple(1731) “ of popular discontents” στο The works of sir William Temple, λονδίνο
(4)
david Hume, “essays moral, political, and literaty” λονδίνο: oxford University press, 1741-2 omikron 120 Δεκέμβριος 08
Οι opinion leaders & ο ρόλος τους στην διαμόρφωση της κοινής γνώμης
αυτό αν έχουν διαφορετική προσέγγιση και οπτική από
αποτελούν τον θεμέλιο λίθο της κοινής γνώμης για ένα
αυτήν που έχουν υιοθετήσει οι πολλοί για ένα συγκε-
δεδομένο ζήτημα αφού, πρώτα, διατηρηθούν ζωντανά
κριμένο ζήτημα.
και διαδοθούν από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης».
σύμφωνα με την Elisabeth Noelle-Neumann, η έν-
σύμφωνα με τον Χ. Γιαλλουρίδη, οι «opinion
νοια της κοινής γνώμης έχει «ιδιάζον παρελθόν» και η
leaders» είναι οι ενδιάμεσοι σταθμοί της επικοινωνια-
ίδια επισημαίνει πως χρησιμοποιήθηκε για πολλούς αι-
κής διαλεκτικής. συνήθως τα άτομα αυτά που διεκδι-
ώνες για να περιγράψει τις πιέσεις που ασκούσε η κοι-
κούν αυτό τον ρόλο σε μια κοινωνία είναι άτομα με
νωνία για συμμόρφωση, καθώς και τον κοινωνικό έλεγ-
πολύ καλό μορφωτικό και γνωστικό υπόβαθρο, που
χο που εφαρμοζόταν προκειμένου να διαφυλαχθεί η
έχουν πάρει ή προσπαθούν να πάρουν μια σημαντική
κοινωνική συνοχή. Ένα ιδιαίτερο στοιχείο σύμφωνα με
θέση σε μια κοινωνία και διαθέτουν ειδικά συμφέροντα
την elisabeth noelle-neumann είναι πως στην περίοδο
και γνώσεις στο πεδίο της πληροφόρησης που καλού-
του διαφωτισμού, παρατηρείται μια αλλαγή στην σημει-
νται να ηγηθούν. ακόμη ο ίδιος παρατηρεί πως «το
ολογία του όρου. η κοινή γνώμη όπως αναφέρει, «κα-
πεδίο ειδίκευσης των opinion leaders κατά κανόνα δεν
τέληξε να σημαίνει τη γνώμη των διακεκριμένων, επαρ-
υπερβαίνει την μια θεματική».
κώς πληροφορημένων, υπεύθυνων πολιτών, τη γνώμη
σύμφωνα με τον Katz το μήνυμα είναι αυτό που
εκείνων που ήταν πρόθυμοι να προσφέρουν στην κοι-
ασκεί επιρροή στον καθοδηγητή και αφού καταφέρει
νότητα και, που, από την έννοια του «raisonnement»
να τον επηρεάσει, αυτός με την σειρά του θα το μετα-
(ορθολογικός δημόσιος διάλογος) λειτούργησαν ως
δώσει στους άλλους δέκτες της ομάδας που ηγείται. σε
έλεγχος και ως υποστήριξη της κυβέρνησης». εδώ ίσως
ότι αφορά τα εθνικά θέματα και τα θέματα εξωτερικής
να παρατηρείται και η εμφάνιση των καθοδηγητών γνώμης, των «opinion leaders» ή αλλιώς
πολιτικής ο Γιαλλουρίδης θεωρεί ότι «τα «σεβαστά πρόσωπα» είτε πρόκειται για ειδι-
των «opinion makers» που είναι αυτοί που
κούς αναλυτές και επιστήμονες, είτε για
πρωτοστατούν στην διαμόρφωση της
πολιτικά πρόσωπα, χαίρουν ιδιαίτερης
κοινής γνώμης. οι καθοδηγητές γνώμης
εκτίμησης από την κοινή γνώμη και μπο-
είναι αυτοί που «επινοούν και κάνουν
ρούν- ιδίως στην περίπτωση των εμπειρο-
δημοφιλή τα οποία
ορισμένα
συνθήματα
γνωμόνων- να μεσολαβήσουν ανάλογα στη διαμόρφωση του εκάστοτε
omikron 121 Δεκέμβριος 08
Οι opinion leaders & ο ρόλος τους στην διαμόρφωση της κοινής γνώμης
κλίματος, δηλαδή η αποδοχή ή αλλαγή συγκεκριμένων στάσεων της. να λειτουργήσουν δηλαδή ως νομιμο-
...η κοινή γνώµη αφορά όλες τις χώρες
ποιητές της τάδε ή δείνα πολιτικής.». η συγκεκριμένη
και όλα τα πολιτικά συστήµατα
θεώρηση αφήνει ανοιχτά διάφορα ζητήματα με δεδομένο ότι διατυπώθηκε την «προ της μαζικής τηλεόρασης» εποχή που αρχίζει να αναπτύσσεται ραγδαία στις ηπα από τις αρχές της δεκαετίας του ’60. Ιδιαίτερα στη σημερινή εποχή πάντως που τόσο συχνά στο όνομα της κοινής γνώμης ακούγονται σημεία
του κόσµου, ακόµη και τα απολυταρχικά. Όσοι έχουν µε το µέρος τους την κοινή γνώµη, σίγουρα διεκδικούν
και τέρατα, είναι πολύ σημαντικό να αντιλαμβανόμαστε
µια οµαλή και ρυθµιστική σχέση
τη βαρύτητα της προσωπικής μας άποψης, η οποία τε-
µε την κοινωνία …αυτό σηµαίνει
λικά μπορεί να επηρεάσει και τη γνώμη των πολλών. ✳
Η Ιωάννα Κωσταρέλλα είναι δημοσιογράφος-
ότι οι κυβερνώντες, οι οποίοι είναι λίγοι, θα αναγκάζονται πάντα να ακολουθούν
επικοινωνιολόγος, επιστημονική συνεργάτιδα του
τη δύναµη των κυβερνωµένων,
τμήματος δημοσίων σχέσεων και επικοινωνίας του
οι οποίοι είναι πολλοί.
τεΙ δυτικής Μακεδονίας.
omikron 122 Δεκέμβριος 08
«Τρείς μνήμες και δύο ζωές» Παναγιώτης Σ.Χατζημωυσιάδης ΕΚΔΟΣΕΙΣ Μεταίχμιο ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
1923, 1941, 1989, 1998, 2004, ένας αιώνας κλει-
διάψευσης και κατανάλωσης, και μία ακόμα πέμπτη, η
σμένος σε τρεις διαδοχικές μνήμες και δύο απότοκες
γενιά της μοναξιάς, που ανασύρουν σπαράγματα απ τη
ζωές. Απ το φευγιό του Πόντου, στη θυσία του Με-
νεοελληνική περιπέτεια, προσπαθούν να διαφυλάξουν
σόβουνου και απ' την πτώση του τείχους στο κυνή-
τη μνήμη της, να κατανοήσουν το λόγο της και να ψη-
γι του επιούσιου, τέσσερις γενιές απόγνωσης, αγώνα,
λαφίσουν τις πληγές της.
«Άνθρωπος στο πηγάδι» Μάνος Ελευθερίου ΕΚΔΟΣΕΙΣ Μεταίχμιο ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ
Ένας σαραντάρης συγγραφέας πηγαίνοντας προς
Βιογραφία:
την αφετηρία των υπεραστικών λεωφορείων έχει ένα
Ο Ο Μάνος Ελευθερίου γεννήθηκε στην Ερμούπο-
παράξενο ατύχημα: γλιστράει στα σαρκώδη φύλλα των
λη. Έχει εκδώσει δύο μυθιστορήματα, εννιά ποιητικές
φυτών που έχουν απλωθεί γύρω από τα ερείπια ενός
συλλογές, τέσσερις τόμους με πεζά, τρία λευκώματα
παλαιού αρχοντικού και πέφτει μέσα σε ένα πηγάδι.
και τέσσερις τόμους για το «Θέατρο στην Ερμούπολη
Μέσα στο πηγάδι, σαν φυλακισμένος, ο ήρωας θα αρ-
τον 20ό αιώνα, 1901-1921», καθώς και την ανθολογία
χίσει να αναλογίζεται τη ζωή του, τη ζωή των άλλων, τις
Ερμούπολη, Μια πόλη στη λογοτεχνία (ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ,
περιπέτειες της πατρίδας του και θα συνειδητοποιήσει
2004). Τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορή-
ότι πολλά πράγματα δεν γνωρίζει και πολλά πράγματα
ματος 2005 για το μυθιστόρημά του O καιρός των
προσπέρασε χωρίς να δώσει καμία σημασία. Μέσα στο
χρυσανθέμων (METAIXMIO, 2004). Από τις εκδόσεις
πηγάδι θα αναλογιστεί, επίσης, τα κείμενα που γράφει
ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ επίσης κυκλοφορεί το μυθιστόρημά του
με πολύ κόπο επί τόσα χρόνια και θα ανακαλέσει άλ-
Η γυναίκα που πέθανε δύο φορές. Ως στιχουργός έχει
λες καινούργιες ιστορίες. Ελπίζει ότι η σωτηρία του θα
στο ενεργητικό του περίπου 400 τραγούδια και συνερ-
πραγματοποιηθεί όπως εκείνος τη φαντάζεται και πι-
γάστηκε με όλους σχεδόν τους έλληνες συνθέτες
στεύει ότι οι φίλοι του θα σκεφτούν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο. Θα γίνουν όμως έτσι τα πράγματα; Όσοι μας αγαπούν σκέφτονται όπως κι εμείς;
omikron 123 Δεκέμβριος 08
Γνωρίζετε ότι... Γνωρίζετε ότι...
• ο μέσος όρος ηλικίας 400 πλουσιότερων ανθρώπων του περιοδικού Forbes είναι 63 • το σημάδι $ σχεδιάστηκε το 1788 από oliver pollock • υπάρχουν περισσότεροι από 7 εκατομμύρια εκατομμυριούχοι στον κόσμο • το 80% των εκατομμυριούχων οδηγούν μεταχειρισμένα αυτοκίνητα • το 1900, η τιμή του χρυσού ήταν λιγότερο από $40 ανά ουγγιά. Έφθασε σε $600 το 1930 • ο καπνός είναι μια βιομηχανία 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων, παράγουν έξι τρισεκατομμύρια τσιγάρα ετησίως, περίπου 1.000 τσιγάρα για κάθε άνθρωπο στη γη • το ένα τρίτο των ανθρώπων ζουν με λιγότερο από 2 δολάρια ημερησίως με 1,2 δισεκατομμύριο ανθρώπους να ζουν με λιγότερο από 1 δολάριο ημερησίως • το 1990, η λέξη «υποχώρηση» εμφανίστηκε σε 1.583 άρθρα στη Wall street Journal • ο τουρισμός είναι η μεγαλύτερη παγκόσμια βιομηχανία, που επηρεάζει 240 εκατομμύρια εργαζόμενους
• σήμερα υπάρχουν περισσότερες από 1,5 δισεκατομμύριο συσκευές τηλεόρασης σε λειτουργία • η πρώτη καθημερινή ραδιοφωνική μετάδοση άρχισε από το BBC νοεμβρίου 1936 • το Cd αναπτύχθηκε από τη philips και τη sony το 1980. • ο elvis ήταν συλλέκτης πυροβόλων όπλων. η συλλογή των 40 όπλων του περιελάμβανε ένα Μ-16s και ένα submachine Thompson • η Ιρλανδία έχει κερδίσει τους περισσότερους διαγωνισμούς τραγουδιού eurovision (7 φορές). • το τραγούδι των Beatles «Martha My dear» γράφτηκε από το paul McCartney για το τσοπανόσκυλό του Martha • η φυσαρμόνικα είναι το όργανο με τις περισσότερες πωλήσεις παγκοσμίως • στη δύση τα δημοφιλέστερα αντρικά ονόματα είναι James και John. το δημοφιλέστερο γυναικείο όνομα είναι Mary
Bασίλης Μαγκλάρας: Πολιτικός Επιστήμων, Διδάσκων στο ΕΑΠ
Ο Κέινς σώζει τους μονεταριστές πρόσφατη οικονομική κρίση που ξεκίνησε από
Η
δραση στην κεϊνσιανή θεωρία και στην ιδέα που αυτή
την κατάρρευση του χρηματιστικού και κατόπιν
εκπροσωπούσε ότι σε περιόδους ύφεσης το κράτος
του τραπεζικού τομέα φαίνεται πως έχει ήδη εξαπλω-
πρέπει να δαπανά σημαντικά κεφάλαια σε επενδύσεις
θεί και στην πραγματική οικονομία, δηλαδή στο χώρο
και δημόσια έργα προκειμένου, μέσω της εργασίας και
όπου πραγματοποιείται η πραγματική παραγωγή. Η
γενικά της αύξησης της απασχόλησης να εισέρχεται
εργασία και συνεπαγόμενα η παραγωγή προϊόντων
χρήμα στην αγορά και να τονώνεται η οικονομική δρα-
και υπηρεσιών παρουσιάζεται ως το πρώτο θύμα αυ-
στηριότητα. Δηλαδή, η κεϊνσιανή θεωρία είχε στρέψει
τής της δίχως προηγούμενο κατασπατάλησης πόρων
την προσοχή της αποκλειστικά στην αύξηση της κατα-
που πραγματοποιήθηκε μέσω των χρηματοπιστωτικών
νάλωσης η οποία ονομάστηκε ως ενεργός ζήτηση, διό-
μηχανισμών την τρέχουσα και προηγούμενη δεκαετία.
τι η αύξηση της ζήτησης προϊόντων και υπηρεσιών θα
Και παρότι η ίδια η εργασία είχε θυματοποιηθεί την πε-
τόνωνε την προσφορά, δηλαδή την παραγωγή, δηλαδή
ρίοδο της οικονομικής άνθισης και ήταν ο αδύναμος
την απασχόληση.
κρίκος στις απειλές του κεφαλαίου για μετανάστευση
Ωστόσο, την δεκαετία του 70’, η διπλή πετρε-
σε χώρες χαμηλότερου κόστους, το αίτημα της «τιμω-
λαϊκή κρίση οδήγησε την παγκόσμια οικονομία σε ύφε-
ρίας» της εργασίας επανέρχεται δριμύτερο και τώρα
ση. Αποτέλεσμα αυτής της ύφεσης ήταν τα επιμέρους
σε περιόδους οικονομικής ύφεσης. Το οικονομικό πα-
κράτη να δαπανούν πολύτιμους πόρους των φορολο-
ράδοξο να φταίει για όλα η εργασία είναι το σύγχρο-
γουμένων σε δημόσιες επενδύσεις και αυξήσεις μισθών
νο ευφυολόγημα των συντηρητικών μονεταριστών του
τα οποία όμως μεταφράζονταν σε υψηλό πληθωρισμό
21ου αιώνα.
και υψηλή ανεργία. Σε αυτό το νέο τοπίο άδραξαν την
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
ευκαιρία θεωρητικές προσεγγίσεις που υποστήριζαν
Η γνωστή οικονομική κρίση της δεκαετίας του 70’, η
ότι το κράτος πρέπει να στρέψει αποκλειστικά την προ-
επονομαζόμενη και ως κρίση του στασιμοπληθωρι-
σοχή του στη διασφάλιση της σταθερότητας των τιμών
σμού οδήγησε στην ιδεολογική κυριαρχία μιας ειδικής
και όχι στην τόνωση της απασχόλησης. Η εν λόγω θε-
οικονομικής θεώρησης, το λεγόμενο μονεταρισμό. Σε
ώρηση υποστήριζε ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα των
γενικές γραμμές, ο μονεταρισμός προέκυψε ως αντί-
σύγχρονων οικονομιών εντοπίζεται στον υψηλό πλη-
omikron 126 Δεκέμβριος 08
Bασίλης Μαγκλάρας
θωρισμό ο οποίος αποθαρρύνει την επιχειρηματικότη-
που δεν ευθύνεται προκειμένου εμμέσως να τιμωρηθεί
τα και συγκρατεί την ανεργία σε υψηλά επίπεδα.
αυτός που ευθύνεται.
η θεώρηση του μονεταρισμού, η οποία είναι
Ωστόσο σήμερα φαίνεται να έχει γίνει πλέον κα-
ιδεολογικά φορτισμένη και ανήκει στο συντηρητικό θε-
τανοητό ότι μια τέτοια προοπτική, δηλαδή περαιτέρω
ωρητικό στρατόπεδο, κατέστη ο καταστατικός χάρτης
μείωση της αγοραστικής δύναμης θα είχε καταστροφι-
της ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας η οποία έχει ως
κές συνέπειες για την αγορά. οι ίδιοι οι μονεταριστές
μοναδικό της στόχο τη διασφάλιση της σταθερότητας
δείχνουν να εγκαταλείπουν σιγά σιγά τις θέσεις τους
των τιμών και όχι τη μείωση της ανεργίας. Μετά από
μπροστά στη νέα πραγματικότητα που διαμορφώνε-
τρεις και πλέον δεκαετίες κυριαρχίας αυτού του οιο-
ται. το παράδοξο όμως είναι ότι ενώ στην κεϊνσιανή
νεί οικονομικού μοντέλου, είμαστε σήμερα σε θέση να
θεωρία η ενεργός ζήτηση πραγματοποιείται μέσω του
υποστηρίξουμε ότι έχει αποτύχει σε όλες τις θεμελι-
κράτους, άμεσα, δηλαδή το κράτος δαπανά για δη-
ώδεις του παραμέτρους. αυτή η διαπίστωση αποτελεί
μόσια έργα, αύξηση των μισθών και διασφάλιση των
πλέον κοινό τόπο, ακόμα και ανάμεσα στις τάξεις των
ανέργων, σήμερα, η ενεργός ζήτηση διαμεσολαβείται
μονεταριστών, οι οποίοι σταδιακά επιστρέφουν σε κεϊν-
από τις τράπεζες προκειμένου να εισέλθει στην όλη
σιανές αντιλήψεις όσον αφορά το χειρισμό της τρέχου-
διαδικασία και ο τόκος, δηλαδή το τραπεζικό κέρδος.
σας κρίσης.
το κράτος δεν δαπανά πλέον για δημόσιες επενδύσεις
σε γενικές γραμμές έχει γίνει πλέον αντιληπτό ότι
και αντί να αυξάνει τους μισθούς και να διασφαλίζει
η διασφάλιση της σταθερότητας των τιμών δεν μπορεί
τους ανέργους, δηλαδή να εξασφαλίζει ένα αυξημένο
να γίνεται μέσω της τιμωρίας της εργασίας ενώ την ίδια
επίπεδο ζήτησης προϊόντων και υπηρεσιών στην αγο-
στιγμή να κυριαρχεί ο φετιχισμός της ελεύθερης αγο-
ρά, προτρέπει τις τράπεζες να δανείζουν περισσότερο
ράς. η θεωρία του μονεταρισμού, της ρύθμισης της
χρήμα υποθηκεύοντας μέσω του κέρδους των τραπε-
ποσότητας του χρήματος σε μια αγορά, προτείνει, σε
ζών την αυριανή ζήτηση των καταναλωτών. αν σε αυτήν
περιόδους υψηλού πληθωρισμού, δηλαδή σε περιόδους
την ιδιάζουσα θεωρητική προσέγγιση προστεθούν και
όπου η αγοραστική δύναμη του εργαζόμενου πλήττεται
κάποιες τρέχουσες παραφωνίες για τη μείωση του ερ-
από την αύξηση των τιμών, την περαιτέρω μείωση
γάσιμου χρόνου, φαίνεται πως οι απανταχού τραπεζί-
διαθέσιμου
τες και εργοδότες συμπεριφέρονται ως μαθητευόμενοι
εισοδήματος
μάγοι αρνούμενοι να απεγκλωβιστούν από τις ιδεολο-
έτσι ώστε να
γικές τους αγκυλώσεις. η οικονομική κρίση όμως δεν
του
η
υπολογίζει ιδεολογίες και συμφέροντα. παράγει απλώς
ζήτηση,
θύματα και φαίνεται πως και σ’ αυτόν τον πόλεμο η
δηλαδή
εργασία και η μικρή κατανάλωση θα πληρώσει το βα-
μειωθεί
η κατανά-
ρύτερο τίμημα.
λωση και μέσω αυτής να συγκρατηθούν
οι
τιμές. Μέσω αυτής της θεωρί-
Βασίλης Μαγκλάρας τημών, ολιτικών επισ π ρ ω κτ ά ιδ δ υ αθηνών πανεπιστημίο ras.com www.Magla
ας προτείνεται έτσι μια ιδιόμορφη τιμωρία αυτού omikron 127 Δεκέμβριος 08
omikron magazine
Φόρεµα: ¬64
Bolero: ¬69 Φόρεµα: ¬89
Γιλέκο: ¬59 Παντελόνι: ¬85
Φόρεµα: ¬69
Μπλούζα Γιλέκο: ¬59 Φούστα: ¬57
Φόρεµα: ¬109
Φόρεµα: ¬99
∆ερµάτινο: ¬189 Παντελόνι: ¬63 Φόρεµα: ¬76
Μπουφάν: ¬99 Παντελόνι: ¬59-Τσάντα: ¬59
omikron magazine
Καρό Σακάκι: ¬143 Μπλούζα: ¬29 Παντελόνι: ¬45
Καµπαρντίνα: ¬75 Μπούστο: ¬49 Φόρεµα Σατέν: ¬69
Φόρεµα: ¬83
Καµπαρντίνα Σατέν: ¬69
Φόρεµα: ¬79 Γούνα: ¬159
Μπουφάν Καρό: ¬79
Υπεύθυνη: ΚΟΣΣΥΒΑ ΕΛΕΝΗ Βαλταδώρου 6 - Κοζάνη, τηλ. 24610 30273
omikron magazine
omikron magazine
omikron magazine
Κοζάνη-Πτολεµαΐδα Tηλ.: 24610 95300 info@efkolidis.gr www.efkolidis.gr