Omikron Magazine No19 by Omikron adv

ΤΕΥΧΟΣ 19

ΟΛΟΥ

www.omikron.tv

ΓΙΑΚΟΒΛΕΦ 42

δεκατρία χρόνια µετά... κάποιες ψυχές ζητούν ακόµη δικαίωση

ΠΟΝΤΟΣ: ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ Η γενοκτονία των ελλήνων του Πόντου

60 ΧΡΟΝΙΑ ΕΡΑ ΚΟΖΑΝΗΣ ΦΙΛΟΠΡΟΟΔΟΣ

Η νοσταλγική αυλή των ασµάτων & των θεαµάτων της Κοζάνης

ΤΟ ΟΧΙ ΤΟΥ ΒΕΛΒΕΝΤΟΥ

ΛΟ ΓΙΑ

ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ -

Α ΛΛ Η ΑΤ

Sales...%

και στα δύο καταστήµατα σε ΚΟΖΑΝΗ και ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆Α

Κοζάνη-Πτολεµαΐδα / Tηλ.: 24610 95300 / info@efkolidis.gr www.efkolidis.gr

Παναγιώτης Τσαρτσιανίδης Εκδότης

πρόλογος πρόλογος

«Έ

κτακτη», «σκληρότητα» και «επώδυνη» είναι οι τρεις λέξεις που επικρατούν στο λεξιλόγιο της επικαιρότητας των ημερών.

Ενώ η μέχρι σήμερα σκληρότητα που επικρατούσε ήταν τακτική και ανώδυνη… Κι εμείς που νομίζαμε ότι δεν υπάρχει χειρότερο από αυτό που ήδη ζούμε… κι όμως! Τα «καλύτερα» έρχονται… Αλλά ας ευθυμήσουμε λιγάκι, εξάλλου το απαιτεί και ο μήνας που διανύουμε λόγω της αποκριάς που θα μας επιτρέψει να το ρίξουμε έξω! Ας ρίξουμε μια ματιά και στα καλά νέα των ημερών όπως είναι η υπογραφή της διακρατικής συμφωνίας για την προστασία του οικοτόπου των Πρεσπών. Η αλήθεια είναι ότι πρέπει να ψάξουμε πολύ για να εντοπίσουμε καλές ειδήσεις. Αλλά ό,τι εντοπίζουμε θα το μοιραζόμαστε μαζί σας! Κι επειδή απ’ ό,τι φαίνεται θα πάρουμε σύνταξη λίγο πριν τα 70, επιβάλλεται να ξεφαντώσουμε τώρα που μπορούμε. Έχουμε αρχίσει να καταλαβαίνουμε γιατί οι Βραζιλιάνοι χορεύουν από το πρωί μέχρι το βράδυ. Καλύτερα να το ρίξουμε στο χορό. Μέρες που είναι. Γιατί μάθαμε κιόλας από τις τελευταίες έρευνες ότι το πολύ internet κάνει κακό και προκαλεί και κατάθλιψη.

Αλλά δε φταίει μόνο αυτό.

omikron

4 Τεύχος19

Äçìéïõñãïýìå Ýíá ÕÃÉÅÓ ðåñéâÜëëïí ãéá ãïíåßò êáé ðáéäéÜ ãéáôß üëïé Ý÷ïõìå åõèýíç

Το Κάπνισµα Απαγορεύεται Σε ΟΛΟΥΣ τους Παιδότοπους

Υπουργική Απόφαση (36873/2007 Β΄1364)

Αριστοτέλους 43 Κοζάνη - Τηλ. 24610 40717

omikron magazine

περιεχόμενα περιεχόμενα

Γιάκοβλεφ 42

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

δεκατρία χρόνια μετά...

κάποιες ψυχές ζητούν ακόμη δικαίωση

Πόντος: Δικαίωμα στη μνήμη

Η γενοκτονία των ελλήνων του Πόντου

1950 - 2010

60 χρόνια ΕΡΑ ΚΟΖΑΝΗΣ

Γιάννης Αποστολίδης

Τοπικός Πόρος Ανάπτυξης: Αναπτυξιακό

εργαλείο ή Ειδικός λογαριασµός εξυπηρέτησης

προσωπικών φιλοδοξιών;

Χρήστος Αγουράτσιος

Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία ακόµα και κάτω από τα ερείπια

Δαµασκηνιά Βοΐου

Στα Μπακάλικα της Δαµασκηνιάς Βοΐου

Ηλίας Τολιάδης

Νυχτερινές σκέψεις

Φιλοπρόοδος

Η νοσταλγική αυλή των ασµάτων &

των θεαµάτων της Κοζάνης

Aντώνης Μαυρίδης

Ο "Καλλικράτης" & ο Νέος Δήµος Εορδαίας

Δηµοτικό Σχολείο Λεχόβου

Κάνοντας «κλικ» στη Γνώση

Χρήστος Τζήκας

μια εμπνευση το 1901...

Μαρία Βαρζώκα

omikron

6 Τεύχος19

...ενασ θρυλος "εν κινησει" σημερα Η αντανάκλαση της ιστορίας στην τεχνη & η ουσία της

the day meets the night 12 kovedaron str. - Kozani

5 Χραόζίνια Μ

omikron magazine

περιεχόμενα περιεχόμενα

Βελβεντό

Το ΟΧΙ του Βελβεντού

Βαλεντίνα Τσαρτσιανίδου

Ελληνικό πανεπιστήµιο…

Νίκος Ραχωβίτης

… η µικρογραφία του ελληνικού κράτους!

Η Αναπτυξιακή διάσταση της Δηµοτικής

Βιβλιοθήκης Κοζάνης

Ευθύμιος Καραπατάκης

Σωτηρία-Προστασία µνηµείων

Αχιλλέας Πάσχος

Γράµµατα από το δρόµο... FRANKFURT

Οι 10 χειρότεροι δρόμοι του κόσμου

Γιώργος Τσαρτσιανίδης

Φωτογραφικές αλχηµείες µε τέχνη ή µε τεχνική;

100

DAKAR 2010

Nατάσα Τσαρτσιανίδου

107

Αυτά & Άλλα...

Mauro Prosperi

108

Ο άνθρωπος που αρνήθηκε να πεθάνει

Ιωάννα Κωσταρέλλα

110

Εμείς είμαστε το μέσο:

Η δηµοσιογραφία των πολιτών

Claude Oscar Monet

114

Impression, soleil levant

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

116

«Η τελευταία μαύρη γάτα»

Expensive & Weird

120

Ακριβά & Παράξενα

omikron

8 Τεύχος19

το Μηνιαίο Περιοδικό της Δυτικής Μακεδονίας

Εκδότης:

Τσαρτσιανίδης Παναγιώτης Επιµέλεια Εντύπου:

online στην διεύθυνση www.omikron.tv

Τσαρτσιανίδης Γιώργος Συνεργάτες:

Αλβανού Μαρία Κύρκου Δήµητρα Κωσταρέλλα Ιωάννα Μαγκλάρας Βασίλης Μουτίδης Σωκράτης Σιδηροπούλου Παρασκευή Επιµέλεια Κειµένων:

Τσαρτσιανίδου Νατάσσα Καλλιτεχνική Επιµέλεια:

Καλαϊτζόπουλος Περικλής Νικολαροπούλου Ευσταθία Τζήκας Χρήστος Υποδοχή διαφήµισης:

Πατουλίδου Όλγα Υπεύθυνος Διανοµής:

Κενούτης Γιάννης Φωτογραφικό αρχείο:

Omikron Adv. Εκτύπωση: ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ

Omikron Magazine Αριστοτέλους 29 - Κοζάνη Τηλ./Fax: 24610 37711 www.omikron.tv - info@omikron.tv

Art Graphic

MODERN SHOWROOM 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 95 ΤΗΛ. 2463 23400 ΝEW CLASSIC SHOWROOM 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 86 ΤΗΛ.2463 23764 LOW PRICE SHOWROOM 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ 71 ΤΗΛ.2463 27177 - ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΑ www.kalomenidis.com • info@kalomenidis. com

PROGRESS IN

MODERN LIVING

ΕΚΠΤΩΣΕΙΣ από 15 Ιανουαρίου έως 28 Φεβρουαρίου (σε επιλεγµένα είδη)

ΓΙΑΚΟΒΛΕΦ

ΓΙΑΚΟΒΛΕΦ 42 δεκατρία χρόνια μετά...

κάποιες ψυχές ζητούν ακόµη δικαίωση Του Σωκράτη Μουτίδη

ως και πως περίμεναν να συναντήσουν, έπειτα από μήνες, τους δικούς τους ανθρώπους, για να τους σφίξουν στην αγκαλιά τους και να περάσουν τις γιορτές των χριστουγέννων μαζί. η τετάρτη 17 δεκεμβρίου 1997

πλησίαζε και ήδη είχαν ξεκινήσει οι προετοιμασίες για την υποδοχή των ξενιτεμένων. Ήταν να προσγειωθούν στη θεσσαλονίκη στις 9:40 το πρωί εκείνης της ημέρας, αλλά η πτήση από την Οδησσό της Ουκρανίας είχε καθυστέρηση. μια καθυστέρηση... παντοτινή. η συντριβή του αεροσκάφους Γιάκοβλεφ 42 στα Πιέρια Όρη εκείνο το χειμωνιάτικο βράδυ άλλαξε τη ζωή πολλών. μεταξύ αυτών και του χαρίση Στάμου από την αιανή κοζάνης, ο γιος του οποίου επέβαινε στο αεροσκάφος και επρόκειτο να αρραβωνιαστεί τέσσερις μέρες μετά την άφιξή του από την Οδησσό. Πίσω από κάθε τραγική ιστορία κρύβονται παιχνίδια της τύχης. Ο 68χρονος σήμερα χάρης όπως τον φωνάζουν, πατέρας του νίκου, μας διηγείται με λεπτομέρειες τα γεγονότα που μεσολάβησαν από την ημέρα του δυστυχήματος μέχρι και δυο μέρες μετά, όταν εντοπίστηκαν τα συντρίμμια του αεροπλάνου σε μια πλαγιά των Πιερίων σε ύψος 3300 ποδών. Ο κ. χάρης θυμάται και δεν είναι λίγες οι φορές που τα μάτια του βουρκώνουν. «αδιαφορία και βλακεία έριξαν το αεροπλάνο» μας λέει με αυστηρό ύφος και μας δίνει να καταλάβουμε πως είναι αποφασισμένος να μιλήσει τη σκληρή και πικρή γλώσσα της αλήθειας. αυτό που συνεχίζει να τον εξοργίζει μέχρι και σήμερα, όπως μας λέει, είναι η προσπάθεια του ελληνικού δημοσίου «να εξαπατήσει και να παραπλανήσει τους συγγενείς των θυμάτων, με σκοπό να στρέψουν την οργή τους προς τους Ουκρανούς». με αυτή την άποψη συμφωνεί απόλυτα και ο δημοσιογράφος Γιάννης κουμπούρας, ο οποίος στο δυστύχημα αυτό έχασε τον πατέρα του, ενώ από μια άλλη σύμπτωση παραλίγο να βρισκόταν και ο ίδιος σε αυτό το αεροπλάνο, αν αρνούνταν την επαγγελματική πρόταση που του έγινε για να εργαστεί στην κοζάνη. «Όλοι οι άνθρωποι μας επέστρεφαν από την Ουκρανία, γιατί το έργο στο οποίο δούλευαν σταμάτησε λόγω του ολικού παγετού που επικρατούσε στη χώρα. κανονικά θα έρχονταν έξι μήνες μετά αλλά....» διηγείται ο

Γιάκοβλεφ 42 δεκατρία χρόνια μετά...

κ. χάρης και σκύβει το κεφάλι μελαγχολικά. Ο Γιάννης που κάθεται δί-

Ήταν να προσγειωθούν

πλα του συμπληρώνει τη μισοτελειωμένη κουβέντα του «θείου», όπως

στη Θεσσαλονίκη

τον αποκαλεί από μικρό παιδί παρότι δεν έχουν συγγένεια, «ούτε να μας κοροϊδέψει δεν ήταν ικανό το ελληνικό δημόσιο. ίσχυρίστηκε ότι οι Ου-

στις 9:40 το πρωί

κρανοί πιλότοι πριν την πτήση μάζευαν πατάτες για να συμπληρώσουν

εκείνης της ημέρας,

το εισόδημά τους και ήταν κουρασμένοι. Έλα όμως που στους μείον 25

αλλά η πτήση από

βαθμούς κελσίου τα πάντα είναι παγωμένα, πόσο μάλλον οι... πατάτες». «την πατάτα την έκαναν οι δικοί μας» ολοκληρώνει χωρίς κανένα δισταγμό ο κ. χάρης. Ο κ. Στάμος ένα χρόνο αφού έχασε το παιδί του, ξεκίνησε έναν μαραθώνιο αγώνα ανεύρεσης και συλλογής κάθε λογής στοιχείων που αφορούσαν στο δυστύχημα. είναι πεπεισμένος πως το αεροπλάνο μπορούσε να σωθεί αν έδινε την δέουσα προσοχή ο πύργος ελέγχου του αερο-

την Οδησσό της Ουκρανίας είχε καθυστέρηση. Μια καθυστέρηση... παντοτινή.

δρομίου «μακεδονία». «εννοείται ότι κανένας δεν έπιασε δουλειά με την πρόθεση να σκοτώσει κόσμο. επίσης, εννοείται ότι και οι πιλότοι δεν ήταν χαζοί και άσχετοι και ούτε ήθελαν να αυτοκτονήσουν. εγώ μιλάω για αδιαφορία και αμέλεια, μιλώ για βλακεία που στοίχησε όμως ζωές» λέει. με τα στοιχεία που συγκέντρωσε όλα αυτά τα χρόνια ο κ. χάρης που αναγκάστηκε να μάθει και νομικά και υπολογιστές για βρει το δίκιο του, κατάφερε να αλλάζει πολλές φορές την τροπή της υπόθεσης στα δικαστήρια, μετά την αγωγή που κατέθεσαν οι συγγενείς των θυμάτων του Γιάκοβλεφ κατά του ελληνικού δημοσίου. δημοσιεύματα εφημερίδων και περιοδικών, μαρτυρίες, απομαγνητοφωνημένες συνομιλίες, ακόμη και τεχνικά χαρακτηριστικά του αεροσκάφους, είναι μερικά από τα στοιχεία που συγκέντρωσε και τα οποία μαζί με το πόρισμα του αεροπορικού δυστυχήματος του ανακριτικού συμβουλίου αεροπορικών ατυχημάτων, συνοδευόμενα από φωτογραφικό υλικό και την προσωπική του άποψη, εξέδωσε σε ένα βιβλίο που κυκλοφόρησε το 2007, αφιερωμένο στο γιο του, με τίτλο «Στάμος νίκος». «Ήθελα να δω τι έφταιξε και γιατί έγινε το κακό. το αεροπλάνο πήγαινε να προσγειωθεί, του έδωσαν νέα πορεία, το εγκατέλειψαν και έφτασε στα Πιέρια. Όταν μίλησα με ένα μέλος επιτροπής που ήρθε στην αιανή, ένα χρόνο μετά, για να μας δώσει δώρα για το Πάσχα, πιλότος ήταν, μου είπε - χαίρομαι που σε αυτό το μέρος της ελλάδας γνωρίζουν την αλήθεια, παλέψτε και το δίκιο είναι με το μέρος σας. αυτός ήταν ένας ακόμη λόγος που δεν το έβαλα κάτω» αναφέρει ο κ. χάρης.

Γιάκοβλεφ 42 δεκατρία χρόνια μετά...

Όπως ομολογεί και ο Γιάννης Κουμπούρας, ο «θείος» έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην υπόθεση και πολλές φορές υπήρξε εκείνος σύμβουλος των δικηγόρων. Η επιμονή του να ανακαλύψει την αλήθεια έφερε πολλά στοιχεία στο φως, όπως το γεγονός ότι το Γιάκοβλεφ δεν επιτρεπόταν να πετάξει στη Θεσσαλονίκη, αλλά παρόλα αυτά ήταν η 13η φορά που εκτελούσε το δρομολόγιο. Βάση της σχετικής σύμβασης, η πτήση Οδησσός - Θεσσαλονίκη εκτελείτο με αεροσκάφος Boeing 737, αλλά λόγω βλάβης αυτό δεν πέταξε, όπως και το εφεδρικό ίδιου τύπου αεροσκάφος, με αποτέλεσμα η Aerosweet να νοικιάσει το μοιραίο Γιάκοβλεφ. «Το αεροσκάφος δεν έπρεπε να το δεχτούν και έπρεπε να το γυρίσουν πίσω, όπως έγινε λίγο καιρό πριν το δυστύχημα στο Μόναχο. Παρόλα αυτά το Γιάκοβλεφ έδειξε ότι δεν είχε πρόβλημα να εκτελέσει το δρομολόγιο υπό φυσιολογικές συνθήκες, γιατί έφτασε πάνω από το αεροδρόμιο και πήγε να προσγειωθεί. Γι’ αυτό λέμε ότι δεν έδωσαν την δέουσα προσοχή οι ελεγκτές» μας λέει ο Γιάννης Κουμπούρας. Σύμφωνα με τα λεγόμενα των συγγενών, οι ελεγκτές του «Μακεδονία» έπρεπε να καταλάβουν ότι το πλήρωμα του Γιάκοβλεφ δυσκολευόταν να επικοινωνήσει και επιπλέον τελούσε σε σύγχυση. Αυτό επιβεβαιώνεται και από το πόρισμα της επιτροπής, το οποίο στη δεύτερη παράγραφο της έκτης σελίδας αναγράφει ότι μέσα στο πιλοτήριο επικρατούσε μεγάλη σύγχυση. «Εκείνη την ώρα τις συνομιλίες τις άκουσαν και δυο πιλότοι που προσέγγιζαν στη Θεσσαλονίκη. Μάλιστα είπαν στον πύργο να ασχοληθεί με το Γιάκοβλεφ που χρειαζόταν βοήθεια και ότι αυτοί μπορούσαν να περιμένουν. Βέβαια στη συνέχεια οι πιλότοι από μάρτυρες υπερασπίσεως έγιναν μάρτυρες κατηγορίας και δεν είπαν την αλήθεια» λέει απογοητευμένος ο Χάρης Στάμος. Το βιβλίο του στέκεται με λεπτομέρεια στα γεγονότα των ημερών εκείνων και προσεγγίζει από τη δική του σκοπιά τους λόγους που οδήγησαν στο μοιραίο συμβάν. Μόνος τους ζητά να μας πει την άποψή του για τους πιλότους του Γιάκοβλεφ, «εγώ τα λάθη των Ουκρανών δεν τα εντάσσω στα θανάσιμα λάθη. Υπήρξε ασυνεννοησία μεταξύ τους και πρέπει να τους χάλασε κι ένα όργανο, κάτι όμως που δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ. Από τον πανικό

omikron 16 Τεύχος19

Γιάκοβλεφ 42 δεκατρία χρόνια μετά...

εμπειρία του πιλότου κ.α. Και φτάνουν να μας διηγηθούν τη στιγμή που όλα άρχισαν, όταν το αεροσκάφος χάθηκε από το ραντάρ και η τηλεόραση έγινε ο αγγελιοφόρος των κακών μαντάτων. «Έβλεπα έναν αγώνα μπάσκετ εκείνη την ώρα και είδα το μήνυμα που περνούσε στο κάτω μέρος της οθόνης. Αμέσως κατάλαβα ότι τα νέα δεν θα ήταν καλά και με το που έφτασα στο χωριό είδα ότι υπήρχε κινητοποίηση» λέει ο Γιάννης. Ο κ. Χάρης είδε κι εκείνος το έκτακτο δελτίο ειδήσεων, αλλά δεν ξύπνησε αμέσως τη σύζυγο του γιατί ήθελε να είναι απόλυτα σίγουρος για το τι έγινε. Μόλις μετά από

Ο 68χρονος σήμερα Χαρίσης Στάμος

λίγο διέκοψαν και πάλι τη μετάδοση του προγράμμα-

και ο δημοσιογράφος Γιάννης

τος για νέο έκτακτο και άκουσε τι είχε συμβεί, τότε την

Κουμπούρας, μας διηγούνται

ενημέρωσε κι εκείνη ξέσπασε σε κλάματα. «Μέσα σε λίγη ώρα οργανώσαμε ομάδες από φί-

με λεπτομέρειες τα γεγονότα

λους και συγγενείς, πήραμε τα αυτοκίνητά μας και κα-

που μεσολάβησαν από την ημέρα

τευθυνθήκαμε προς το τελευταίο σημείο που ο Χορ-

του δυστυχήματος μέχρι και δυο

τιάτης είχε δει το αεροσκάφος. Στο χωριό Μηλιά της Κατερίνης ήταν ένα περιπολικό και ο πρόεδρος του

μέρες μετά, όταν εντοπίστηκαν

χωριού που μας ενημέρωσαν πως εκεί δεν είχε πέσει

τα συντρίμμια του αεροπλάνου

αεροπλάνο και πως πληροφορίες ανέφεραν ως σημείο

σε μια πλαγιά των Πιερίων

συντριβής την τοποθεσία Προφήτης Ηλίας, μια ώρα

σε ύψος 3300 ποδών...

μακριά» αφηγείται ο κ. Χάρης. Η ώρα ήταν περασμένες δυο τα χαράματα της 18ης Δεκεμβρίου και η ομίχλη,

τους δεν ήξεραν που πηγαίνουν, αλλά αν έδιναν τη δέ-

το πολικό ψύχος και ο χιονιάς έκαναν την κατάσταση

ουσα προσοχή οι επίγειοι και έκαναν πέρα τον ψευτοε-

ακόμη δύσκολη. Όμως ο «θείος» μπροστά στο ενδε-

γωισμό και τον τσαμπουκά που έχουν με την πολεμική

χόμενο να βρει το παιδί του ζωντανό δεν σκεφτόταν

αεροπορία, θα ζητούσαν τη βοήθεια του ραντάρ στο

τίποτα άλλο. Για δυο ολόκληρες μέρες, σωστικά συνερ-

Χορτιάτη. Ο χρόνος για να μη γίνει το κακό ήταν αρκε-

γεία, εθελοντές, στρατιώτες και οι συγγενείς με τους

τός, 18,5 ολόκληρα λεπτά» μας εξηγεί ο κ. Χάρης και ο

φίλους των επιβαινόντων, έψαχναν μέσα στους δύσβα-

Γιάννης συμπληρώνει, «από την πρώτη στιγμή θέλησαν

τους ορεινούς δρόμου να βρουν τα συντρίμμια του

να ρίξουν όλη την ευθύνη στους πιλότους. Μα είναι

αεροσκάφους. Το χιόνι ξεπερνούσε το ένα μέτρο και η

δυνατόν πάντα να φταίει ο νεκρός;» μας λέει.

παραπληροφόρηση για τα σημεία που μπορεί να έπεσε

Η κουβέντα μας με τους δύο Αιανιώτες διήρκησε

το Γιάκοβλεφ, έδιναν και έπαιρναν. «Δεν μπορούσαμε

περισσότερο από μιάμιση ώρα. Δεν έχουν μιλήσει με

να αντιληφθούμε πως κινδυνεύαμε να πάθουμε κάτι κι

τόσες λεπτομέρειες ποτέ σε άλλον, παρά μόνο με τα

εμείς γιατί ο στόχος μας ήταν άλλος. Κινούμασταν χω-

προσφιλή τους πρόσωπα. Μας εξηγούν λεπτομέρειες

ρίς εξοπλισμό και φακούς σε μονοπάτια ορεινά με χιό-

για το συμβάν, όπως για το ότι δεν υπήρχε ραντάρ

νι και γκρεμούς, και είχαμε στο μυαλό μας ότι πρέπει

προσέγγισης, για την απουσία συστήματος τυφλής

να κάνουμε γρήγορα μήπως και βρούμε κάποιους επι-

προσγείωσης, για τους χάρτες του αεροπλάνου, για την

ζώντες» μας λέει ο Γιάννης. Το νερό που έπιναν ήταν

omikron 18 Τεύχος19

Γιάκοβλεφ 42 δεκατρία χρόνια μετά...

το χιόνι που έτρωγαν και δεν τους ένοιαζε αν είχαν παγώσει και είχαν γίνει μούσκεμα από την κορυφή ως τα νύχια. Το μόνο που τους ένοιαζε ήταν να βρουν τους ανθρώπους τους. «Την ώρα που περπατούσαμε μέσα στο δάσος και φωνάζαμε ονόματα, είδαμε μέσα στην ομίχλη και στη χιονοθύελλα να αναβοσβήνει ένα φως. Το στομάχι μου αμέσως ανακουφίστηκε, για λίγο όμως, γιατί διαπίστωσα πως το φως προερχόταν από μια ομάδα εθελοντών καταδρομέων από την Κατερίνη που έψαχναν και αυτοί τους ανθρώπους μας» συνεχίζει ο κ. Χάρης. Έπειτα από τρία 24ωρα αναζήτησης, στις πλαγιές του όρους των Πιερίων και του Βερμίου, την τρίτη μέρα το πρωί, όταν η ομίχλη άρχισε να υποχωρεί, ένα ελικόπτερο του ναυτικού είδε σπασμένες κορυφές δέντρων. Η αναγνώριση ήταν δύσκολη από ψηλά, γιατί χιόνιζε ασταμάτητα, με αποτέλεσμα το χιόνι να έχει καλύψει τα συντρίμ-

omikron 19 Τεύχος19

Γιάκοβλεφ 42 δεκατρία χρόνια μετά...

μια. Ένας άνδρας κατέβηκε με το βίντσι στο σημείο

ζημιώσεις, οι οποίες και καταβλήθηκαν. Το Ελληνικό

και ήταν ο πρώτος που είδε τον τόπο της τραγωδίας.

δημόσιο ακόμη ενίσταται και κατά την προσφυγή του

Συντρίμμια παντού, σπασμένα δέντρα, διασκορπισμένα

στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το τελευταίο απέρριψε

πράγματα. Εκείνες τις μέρες συνολικά περίπου 6.000

το αίτημα του. Γι’ αυτό και οι συγγενείς των θυμάτων ζή-

άνθρωποι συμμετείχαν στις έρευνες, σε μια από τις

τησαν με επιστολή τους από τον Υπουργό Μεταφορών

μεγαλύτερες επιχειρήσεις εντοπισμού αγνοουμένων

Χάρη Καστανίδη να μεσολαβήσει και να μην προχωρή-

που έγιναν ποτέ στη χώρα μας. Ο αριθμός θα αυξα-

σει το ελληνικό δημόσιο σε άλλη μια ένσταση, διότι ήδη

νόταν κατά 50, αν το στρατιωτικό αεροσκάφος C-130

υπάρχει προηγούμενη απορριπτική απόφαση από το

της πολεμικής αεροπορίας επιβίβαζε τους στρατιώτες

ΣτΕ. «Ήδη πολλοί από τους συγγενείς έχουν πεθάνει,

που θα έφερνε από την Ελευσίνα για το σκοπό αυτό,

χωρίς να δουν δικαίωση. Πότε θα δούμε δικαιωθούμε

αλλά μισή ώρα πριν βρεθεί το Γιάκοβλεφ κατέπεσε με

ψυχικά εμείς; Το παιδί μου δεν γυρίζει πίσω, αλλά αυτοί

αποτέλεσμα να φύγουν από τη ζωή άλλοι πέντε άν-

που έφταιξαν για το θάνατό του Νίκου, των έξι συν-

θρωποι. «Ευχαριστώ όλους όσοι βοήθησαν εκείνες τις

δημοτών μου και των εξήντα επτά συνανθρώπων μας

μέρες για να βρεθούν τα παιδιά μας. Στεναχωριέμαι και

πρέπει να πληρώσουν» λέει οργισμένος ο κ. Χάρης

για τους πέντε στρατιώτες που έφυγαν άδικα» λέει ο κ.

Σήμερα στο σημείο που βρέθηκαν τα συντρίμμια

Χάρης. Στο σημείο της τραγωδίας πήγαν είκοσι μέρες

του Γιάκοβλεφ υπάρχουν μερικά εκκλησάκια στη μνή-

μετά, όταν τους επέτρεψαν να μαζέψουν τα προσωπικά

μη των νεκρών. Δίπλα τους μια μαρμάρινη επιγραφή, η

αντικείμενα των ανθρώπων τους ανάμεσα στις λαμαρί-

οποία καλεί τον διαβάτη να προσευχηθεί «το αιφνίδι-

νες του Ουκρανικού αεροσκάφους.

ον της ώρα εκείνης και υπέρ αναπαύσεως των ψυχών

Σήμερα, δεκατρία χρόνια μετά την αεροπορική

των αθρόως αναρπασθέντων αδελφών, κάνε και εσύ με

τραγωδία, οι εν ζωή συγγενείς βρίσκονται ακόμη σε

ευλάβεια μια ταπεινή προσευχή». Οι συγγενείς των θυ-

δικαστική διαμάχη με το ελληνικό δημόσιο, λόγω των

μάτων πηγαίνουν τακτικά στο σημείο που άφησαν την

αναβολών που έχει πάρει η εκδίκαση της υπόθεσης

τελευταία τους πνοή οι άνθρωποί τους, για να ανάψουν

κατά καιρούς. Η αγωγή εναντίον των Ουκρανών τελε-

ένα κερί στα μικρά εκκλησάκια. Η φλόγα του κεριού θα

σιδίκησε και το δικαστήριο αποφάσισε να δοθούν απο-

σβήσει γρήγορα, η θύμησή τους ποτέ...

Οι υπηρεσίες µας Τα πάντα παντού Βασικές υπηρεσίες (Express Παράδοση) -Υπηρεσία Door to Door (D2D). -Υπηρεσία Point to Point (P2P) . -Υπηρεσία Point to Door (P2D). -Υπηρεσία Express Envelope. -Υπηρεσίες Αυθηµερόν.

Εξειδικευµένες Πρόσθετες Υπηρεσίες -Νέα Υπηρεσία Αντικαταβολής. -Υπηρεσία Αγοράς. -Υπηρεσία Παράδοσης Σάββατο. -Υπηρεσία Παράδοσης την Επόµενη Εργάσιµη. µέρα σε δυσπρόσιτες περιοχές Υπηρεσία Ειδικών ∆ιανοµών. -Υπηρεσία Αποστολών Ειδικού Χειρισµού. -Υπηρεσία Μαζικών ∆ιανοµών. -Υπηρεσίες Συσκευασίας. -Ασφάλιση αποστολών.

ACS Combo Express -ACS Track & Trace : Ηλεκτρονική παρακολούθηση αποστολών.

ACS Χρηµατοοικονοµικές Υπηρεσίες -ACS Bill Receipts : Νέα Υπηρεσία Ηλεκτρονικής Εξόφλησης Λογαριασµών.

ACS Ticket – Έκδοση και παράδοση εισιτηρίων στην πόρτα σας. -H ACS, σε συνεργασία µε την TicketQuest.gr

Περισσότερες πληροφορίες σε ένα από καταστήµατα ACS. Λογδανίδης Χρήστος ΚΟΖΑΝΗ Τέρµα Φιλίππου Β, τηλ.: 24610 21100 ΣΕΡΒΙΑ Μακεδονοµάχων 6, τηλ.: 24640 21100

ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆Α 25ης Μαρτίου & Κανάρη, τηλ.: 24630 54556 ΑΜΥΝΤΑΙΟ 28ου Συντ. Πεζικού 14, τηλ.: 23860 23312

Πόντος: Δικαίωμα στη μνήμη

Η γενοκτονία των ελλήνων του Πόντου Του Κωνσταντίνου Φωτιάδη, Καθηγητή Νέας Ελληνικής Ιστορίας Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας

λέξη «Γενοκτονία» στις μέρες μας συνειρμικά επικε-

θα περιλαμβάνονταν περίπου 9.000 έγγραφα που αναφέ-

ντρώνει τη σκέψη μας στα δύο τραγικά γεγονότα του

ρονταν στο ολοκαύτωμα του ποντιακού ελληνισμού. Μέλος

αιώνα μας, τη Γενοκτονία των Αρμενίων το 1915 από τους

τότε του KE.ΠO.ME και σημερινός Πρόεδρός του, αποδέ-

Νεότουρκους και τη Γενοκτονία των Εβραίων και των σλαβι-

χτηκα την τιμητική πρόταση, ωστόσο αρνήθηκα οποιαδήπο-

κών λαών το 1940-44 από τους Γερμανούς.

τε οικονομική ανταμοιβή γι’ αυτό το τιτάνιο έργο. Aυτό οφεί-

Στον αιώνα μας διαπράχθηκαν εγκλήματα Γενοκτονίας

λουμε να το επισημάνουμε γιατί όλοι μας γίναμε μάρτυρες

εις βάρος και άλλων λαών, που συνειδητά η Νέα Τάξη πραγ-

πελατειακής κατασπατάλησης του δημοσίου χρήματος, με

μάτων προσπάθησε και προσπαθεί να υποβαθμίσει. Ένας

πρόσχημα τόσο την προώθηση της γενοκτονίας όσο και την

από αυτούς τους λαούς, που έχει υποστεί όλες τις μορφές

αποκατάσταση των προσφύγων, φαινόμενα που δεν τιμούν

και τις μεθόδους Γενοκτονίας και συγκεκριμένα από το ίδιο

τη χώρα, το δημόσιο και τον ιδιωτικό βίο.

στρατοκρατικό καθεστώς που είναι υπεύθυνο για το ολο-

Το Μάιο του 1999 ολοκληρώθηκε το έργο το οποίο

καύτωμα του αρμενικού λαού, τον αφανισμό της κουρδικής

αποτελείται από δεκατέσσερις (14) τόμους. Οι τρεις πρώτοι

εθνότητας και τη διχοτόμηση της Κύπρου, είναι και ο ελληνι-

τόμοι αναφέρονται στην τεκμηρίωση του εγκλήματος της Γε-

σμός του Πόντου.

νοκτονίας. Η σοβαρότητα του θέματος, η αντικειμενική ενη-

Ο ποντιακός ελληνισμός δοκίμασε όλες τις κατηγορί-

μέρωση της διεθνούς κοινής γνώμης και των ειδικών αλλά

ες, όπως αυτές αναφέρονται στη σύμβαση των Ηνωμένων

και οι αναμενόμενες μελλοντικές αντιρρήσεις των Τούρκων

Εθνών ως πράξεις Γενοκτονίας.

με οδήγησαν στην απόφαση να προσθέσω πριν το κεφάλαιο

Η Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων, με απαράδεκτη

της Γενοκτονίας ένα συνοπτικό κεφάλαιο της Γενικής Ιστο-

ηθικά καθυστέρηση εβδομήντα χρόνων, αποφάσισε ομό-

ρίας των Ελλήνων του Πόντου και ένα εξειδικευμένο, στο

φωνα στις 24 Φεβρουαρίου 1994 την αναγνώριση της 19ης

οποίο να παρουσιάζεται η εθνολογική σύνθεση των κατοί-

Μαΐου ως ημέρας μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του

κων του Πόντου στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού

Πόντου από τους Νεότουρκους και τους Κεμαλικούς για τα

αιώνα.

εγκλήματα που διέπραξαν την περίοδο 1916-1923.

H Eπιστημονική Eπιτροπή που όρισε η Bουλή των Eλλή-

Στις 20 Μαΐου 1996, μετά το υπ. αριθ. 124/10-5-1996

νων ενέκρινε το έργο με πολύ κολακευτικά λόγια. Tον Oκτώ-

έγγραφο του Κέντρου Ποντιακών Μελετών, ο Πρόεδρος της

βριο του 1999, μετά την άρνηση της Bουλής να εκδώσει το

Βουλής των Ελλήνων κ. Απόστολος Κακλαμάνης μου ανέ-

έργο επειδή, πιστεύω, το θεώρησε ως εμπόδιο στην ελληνο-

θεσε, ως Καθηγητή τότε του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου

τουρκική επαναπροσέγγιση, αποφάσισα να το εκδώσω μό-

Θεσσαλονίκης, τη συγκέντρωση, αξιοποίηση, συγγραφή και

νος μου με προεγγραφές συνδρομητών.

επιμέλεια της έκδοσης ενός τόμου που θα τεκμηρίωνε την

Η θετική αποδοχή του 14ου έργου, ιδιαίτερα από ειδι-

αναγνώριση της Γενοκτονίας και παραρτημάτων, στα οποία

κούς επιστήμονες ξένων πανεπιστημίων με οδήγησε στην

omikron 22 Τεύχος19

omikron magazine

Πόντος: Δικαίωμα στη μνήμη Η γενοκτονία των ελλήνων του Πόντου απόφαση να το επανεκδώσω σε 500 σειρές τις οποίες προσέφερα στο Συμβούλιο Απόδημου Ελληνισμού (Σ.Α.Ε) εντελώς δωρεάν για να τις παραδώσουν σε όλες τις εθνικές βιβλιοθήκες των κρατών του πλανήτη μας αλλά και σε όλα τα πανεπιστήμια του κόσμου που διαθέτουν τμήματα Ελληνικών Σπουδών. Ένα μέρος από το κόστος της εκδοτικής δαπάνης καλύφτηκε από τις χορηγίες της Ευξείνου Λέσχης Θεσσαλονίκης, των Δήμων Αχαρνών και Συκεών, του Ιστορικού Αρχείου Προσφυγικού Ελληνισμού, των Λιγνιτωρυχείων Αχλάδας Φλώρινας, των Αγροτικών Συνεταιρισμών Καβάλας αλλά και των φίλων μου Χρήστου Αντωνιάδη, Παναγιώτη Σελβιαρίδη, Γεωργίου Ποζίδη και του βουλευτή Αλέκου Αθανασιάδη. Mε καθυστέρηση τεσσάρων χρόνων κατόρθωσα να ολοκληρώσω την έκδοση. Tον Iούνιο του 2003 στη συνάντηση με τον Πρόεδρο της Bουλής των Eλλήνων κ. Aπόστολο Kακλαμάνη συμφωνήσαμε να εκδοθεί από τη Bουλή ένας συνοπτικός τόμος, ο οποίος θα μεταφραζόταν και σε έξι γλώσσες, ώστε να μοιραστεί σε όλους τους πολιτικούς, δι-

Η λήθη ποτέ δε βοηθά

πλωματικούς, πανεπιστημιακούς και ερευνητικούς κύκλους. O τόμος αυτός ολοκληρώθηκε το Mάιο του 2004 στα ελλη-

στην αδελφοποίηση και

νικά και μεταφράστηκε στις έξι ξένες γλώσσες. Ωστόσο, για

την προσέγγιση

τους ίδιους λόγους που προαναφέρθηκαν, δεν ευοδώθηκε

των λαών και των εθνών.

Ελλήνων. Οι εκπρόσωποι του Ελληνικού Κοινοβουλίου και

η ξενόγλωσση έκδοσή του από το Ίδρυμα της Βουλής των

Αντίθετα

ειδικά οι Πρόεδροι της Βουλής, μετά τον Απόστολο Κακλα-

η αναγνώριση, η αμοιβαία

κοχαμένους νεκρούς αλλά και τον προσφυγικό ελληνισμό.

κατανόηση και η επίλυση των προβλημάτων ανοίγουν το δρόμο της ειρήνης και της προόδου...

μάνη, είναι ηθικά υπόλογοι απέναντι στην ιστορία, στους αδιΤις ημέρες της έκθεσης μαζί με το δεκατετράτομο έργο θα παρουσιαστεί και ο ειδικός αυτός τόμος της Bουλής των Ελλήνων. Για την ολοκλήρωση του πολύτομου έργου καθοριστική είναι η συμβολή της συνεργάτιδάς μου, Δρ. Iστορίας Eυαγγελίας Mπουμπουγιατζή. Aπό την πρώτη ημέρα της έρευνας εργάζεται μαζί μου γευόμενη τις χαρές και τις λύπες του δύσκολου έργου. Είναι ιστορικά τεκμηριωμένο ότι η Άγκυρα, πλαστογραφώντας την ιστορία όλα αυτά τα χρόνια, έδειχνε και δείχνει το αληθινό της πρόσωπο. Το Υπουργείο Εξωτερικών

Η διάρκεια της πολυθεματικής έκθεσης

της Τουρκίας στην ιστοσελίδα του στο Internet ένα από τα πρώτα θέματα που γνωστοποιεί παραπληροφορώντας προ-

είναι μέχρι τις 5 Μαρτίου 2010

κλητικά όλο τον κόσμο είναι «η Γενοκτονία των Τούρκων

στο Λαογραφικό Μουσείο Κοζάνης

από τους Ποντίους». Όποιος περιφρονεί την ιστορία του αυτή τον εκδικείται, όπως συμβαίνει και με μας. Από θύματα γίναμε θύτες. Το ίδιο συμβαίνει και με την τραγική τύχη των

omikron 24 Τεύχος19

omikron magazine

Πόντος: Δικαίωμα στη μνήμη Η γενοκτονία των ελλήνων του Πόντου Αρμενίων, για τους οποίους υπάρχει η ανάλογη ιστοσελίδα

μαύρες σελίδες της ιστορίας, με το ολοκαύτωμα των Εβραί-

με τίτλο «Η αιματηρή αρμενική τρομοκρατία». Με τη δια-

ων, τη Γενοκτονία των Αρμενίων, τη σφαγή των Κούρδων, η

φορά ότι οι Αρμένιοι χάρη στους αγώνες τους δικαιώνονται

σελίδα της Γενοκτονίας του Ποντιακού ελληνισμού γίνεται

έστω και καθυστερημένα από διάφορα κράτη, με τελευταία

ακόμα πιο μαύρη, όταν στερείται από τα χιλιάδες θύματα η

τη Γαλλία, η οποία ομόφωνα αναγνώρισε τη Γενοκτονία των

στοιχειώδης ηθική δικαίωση».

Αρμενίων, στις 18 Ιανουαρίου 2001, παρά τους εκβιασμούς και τις απειλές της Άγκυρας.

Tο Mάιο του 2004 ο αρχηγός, τότε, της αξιωματικής αντιπολίτευσης Kώστας Kαραμανλής στην ομιλία του τόνισε

Στις 19 Μαΐου 1992 το μήνυμα του Ανδρέα Παπανδρέ-

ότι: «Η εξόντωση του ποντιακού ελληνισμού από το τουρ-

ου στο Γ’ Συνέδριο του Ποντιακού Ελληνισμού ήταν: «Η 19η

κικό καθεστώς έχει όλα τα στοιχεία μιας Γενοκτονίας και ως

Μαΐου είναι ημέρα μνήμης για τη Γενοκτονία των Ποντίων

τέτοια πρέπει να αναγνωριστεί διεθνώς. Ήταν μια απάνθρω-

και για τις αλησμόνητες πατρίδες του Πόντου και της Μι-

πη εθνοκάθαρση, αυτή είναι η ιστορική αλήθεια, η οποία δεν

κράς Ασίας. Η νομοθετική καθιέρωσή της από το Ελληνικό

πρέπει να τρομάζει ούτε να κρύβεται μπροστά σε πολιτικές

Κοινοβούλιο και η προώθηση της διεθνούς αναγνώρισής της

σκοπιμότητες. Είναι πλήθος οι αφηγήσεις για τις διώξεις, τους

αποτελεί για όλους μας χρέος τιμής. Καμία λήθη και καμία

εκτοπισμούς και τις σφαγές εκατοντάδων χιλιάδων Ελλήνων

σιωπή δεν μπορεί να καλύψει τη δολοφονία των 353.000

του Πόντου.

συμπατριωτών μας Ελλήνων του Πόντου κατά τα έτη 1916-

Τα όσα συνέβησαν τότε - κυρίως στην εξαετία ανάμε-

1923. Στερείται δε οποιασδήποτε αξίας κάθε αναφορά στην

σα στο 1916 και το 1922, αλλά και παλαιότερα - αποτελούν

ποντιακή υπόθεση, εάν αγνοεί τις διαστάσεις και τη σημασία

μελανή σελίδα στην Ιστορία της ανθρωπότητας. Και το λέμε

της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου και την ευθύνη

αυτό, γιατί είναι ιστορική πραγματικότητα, χωρίς φόβο, χωρίς

του τουρκικού κράτους για αυτό το διεθνές έγκλημα. Στις

πάθος, χωρίς φόρτιση…

omikron 26 Τεύχος19

Πόντος: Δικαίωμα στη μνήμη Η γενοκτονία των ελλήνων του Πόντου Η ανάδειξη του Ποντιακού Ελληνισμού, στο τέλος του

σημαντικό, κάθε μέρα, ν’ αναλογιζόμαστε το χρέος που μας

19ου αιώνα και τις αρχές του 20ού, αποτελεί μοναδικό φαι-

βαραίνει. Είναι σημαντικό να γνωρίζουν οι λαοί την Ιστορία

νόμενο στην Ιστορία. Και ο ιστορικός απολογισμός δεν επι-

τους. Και η Ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού αποτελεί τμή-

δέχεται καμία αμφισβήτηση. Ο Ελληνισμός χωρίς τους Πο-

μα της ιστορικής διαδρομής των Ελλήνων, σημαντικό κομμά-

ντίους θα ήταν σήμερα κατά πολύ φτωχότερος.

τι της Ιστορίας μας, που - επιτέλους - πρέπει να ενταχθεί στα

Η 19η Μαΐου είναι ημέρα μνήμης, τιμής και χρέους. Είναι,

σχολικά βιβλία και να παραδίδεται στις νέες γενιές, πρέπει

λοιπόν, ώρα να αρχίσουμε ν’ αναγνωρίζουμε τη συνεισφορά

να παραδίδεται από γενιά σε γενιά. Γιατί η Ιστορία φωτίζει

αυτή και τιμούμε, στην πράξη, τη μνήμη των περίπου 350.000

και διδάσκει. Ιστορία είναι η γνώση του παρελθόντος, που

Ελλήνων του Πόντου, που έπεσαν θύματα μιας απάνθρωπης

στοχεύει στην κατανόηση του παρόντος, με σκοπό την κα-

εθνοκάθαρσης. Δίδαξαν και διέδωσαν Πολιτισμό, αλλά σφα-

λύτερη προετοιμασία του μέλλοντος. Αποδοκιμάζει το μίσος

γιάστηκαν. Διώχτηκαν και ξεριζώθηκαν. Έκαναν τις κοινωνίες

και την καταστροφή. Βοηθά τους λαούς, που θέλουν να γρά-

τους να ευημερούν, αλλά αντιμετώπισαν την καταστροφή.

ψουν Ιστορία ελευθερίας, ειρήνης, συνεργασίας και φιλικής

Όσοι επέζησαν έγιναν πρόσφυγες σε ξένους τόπους και λη-

συμβίωσης. Και εμείς αυτό αποζητούμε».

σμονήθηκαν από την ίδια την Πατρίδα τους. Όσοι γύρισαν

Η λήθη ποτέ δε βοηθά στην αδελφοποίηση και την προ-

- οι πατεράδες και οι μανάδες των περισσοτέρων από εσάς

σέγγιση των λαών και των εθνών. Αντίθετα η αναγνώριση, η

που γύρισαν τότε εδώ - έφεραν στην Πατρίδα, λίγο χώμα,

αμοιβαία κατανόηση και η επίλυση των προβλημάτων ανοί-

μία εικόνα και ατέλειωτες αναμνήσεις. Όλοι, όπου κι αν βρέ-

γουν το δρόμο της ειρήνης και της προόδου.

θηκαν, κράτησαν βαθιά την αγάπη τους για την Ελλάδα, που όμως τους πίκρανε. Γιατί κι αυτό είναι αλήθεια. Είναι σημαντικό, μία τέτοια ημέρα, να μη ξεχνάμε. Είναι

Aπό το 2005, συνεχίζοντας τον προσωπικό μου αγώνα για το ζήτημα της αναγνώρισης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, πραγματοποιώ πολυθεματική έκθεση με τίτλο

omikron 27 Τεύχος19

Πόντος: Δικαίωμα στη μνήμη Η γενοκτονία των ελλήνων του Πόντου

“ΠΟΝΤΟΣ-ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ” με φωτογραφικό υλικό, εικαστικούς πίνακες, ντοκουμέντα και βιβλία σχετικά με τον ελληνισμό του Πόντου και τη Γενοκτονία που υπέστη. Ξεκινώντας από το Γενί Τζαμί της Θεσσαλονίκης, το Μάρτιο του 2005, η έκθεση παρουσιάστηκε επίσης από: την Εύξεινο Λέσχη Βέροιας (2006), Νομαρχία Δράμας - Δήμο Δράμας (2008), Νομαρχία Καβάλας - Δήμο Καβάλας (2008), Νομαρχία Βόλου - Δήμο Βόλου (2008), Δήμο Πτολεμαΐδας (2009), Νομαρχία Ανατολικής Αττικής - Δήμο Αχαρνών (2009), Δήμο Αθηναίων-"Τεχνόπολις" στο Γκάζι (2009). Σε κάθε περίπτωση, κατά τη διάρκειά της πραγματοποιήθηκαν παράλληλα σεμινάρια Ιστορίας για τον Πόντο. Η ίδια έκθεση, με κείμενα μεταφρασμένα στα ρωσικά, περιοδεύει επίσης στις πόλεις της Ρωσίας και της Ουκρανίας, ενώ μεταφρασμένη στα αγγλικά, μέσα στο 2010 θα παρουσιαστεί στην Αυστραλία. Τέλος, επίσης το τρέχον έτος, θα εκτεθεί στο Μουσείο Γενοκτονιών της Αρμενίας, μεταφρασμένη στα αρμενικά. Το πολιτιστικό αυτό γεγονός φιλοδο-

Λάζαρος Μαλούτας Δήμαρχος Κοζάνης

Δήμος Κοζάνης, στα πλαίσια της συστηματικής προ-

σπάθειάς του για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση

των συμπολιτών μας, αποφάσισε να πραγματοποιήσει την

ξώ να γίνει αφορμή για μια νέα προσέγγιση του Ποντιακού

Πολυθεματική Έκθεση «ΠΟΝΤΟΣ. ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗ

Ζητήματος από την πολιτεία αλλά και τα εκπαιδευτικά και

ΜΝΗΜΗ» και την έκδοση του βιβλίου (220 σελίδες, έγχρω-

ερευνητικά μας ιδρύματα. Ιδιαίτερη επιθυμία μου είναι να

μο, εικονογραφημένο, υψηλής ποιότητας, περιέχει συνοπτι-

επισκεφτούν την έκθεση όλοι οι μαθητές των σχολείων της

κά όλη την Ιστορία του Ποντιακού Ελληνισμού) του καθη-

πόλης καθώς και της γύρω περιοχής.

γητή Νέας Ελληνικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Δυτικής

Ο απανταχού της γης Ελληνισμός με πρωτοπόρα τα

Μακεδονίας Κωνσταντίνου Φωτιάδη "Πόντος: Ελλενικός,

Προσφυγικά Σωματεία της Ελλάδας και της Διασποράς, θα

μεγάλος και ευδαίμων", ως ελάχιστη ένδειξη τιμής σε μια

πρέπει να ακολουθήσει το αρμενικό παράδειγμα. Το ποντι-

από τις σημαντικότερες συνιστώσες του Ελληνισμού.

ακό ζήτημα, ως εθνικό ζήτημα θα πρέπει να το δούμε πολι-

Ο Ποντιακός Ελληνισμός, που μέρος του φιλόξενα δέ-

τικά και όχι κομματικά και τα επόμενα χρόνια να το αναδεί-

χθηκε η γη της Κοζάνης, έχει μια μακραίωνη ιστορία τόσο

ξουμε ως το υπ’ αριθμόν ένα πολιτικό ζήτημα της Ελλάδας.

ένδοξων στιγμών όσο και τραγικών με κορυφαία την Γενο-

Οφείλουμε επίσης να υπερασπιστούμε το ύψιστο χρέος μας

κτονία των Ποντίων και την εκδίωξή τους από τις πατρογο-

απέναντι στα 353.000 αθώα θύματα με τον τίμιο και διαρκή

νικές εστίες. Με πλήρη ιστορική τεκμηρίωση ο Κ. Φωτιάδης

αγώνα για την αναγνώριση της Γενοκτονίας, προστατεύοντάς

αναδεικνύει τόσο μέσα από την Έκθεση όσο και από την

τον από τους επαγγελματίες λαθρεπιβάτες ποντιοσωτήρες,

πλούσια συγγραφική του δραστηριότητα την πορεία και την

που καραδοκούν με ταπεινά κίνητρα την οικονομική, κοινω-

δοκιμασία των Ποντίων στην πραγματική τους διάσταση,

νική και πολιτική τους ανέλιξη και αναμένουν την κατάλληλη

δίνοντας ολοκληρωμένη την ιστορία του σημαντικού αυτού

ευκαιρία να γίνουν όργανα ενδεχόμενων σκοτεινών μηχα-

κομματιού του Ελληνισμού.

νισμών, επιδιώκοντας την υποβάθμιση, περιθωριοποίηση ή

Ο Δήμος Κοζάνης είναι και οφείλει να είναι αρωγός και

ακόμη και την προσβολή της ιστορικής μας μνήμης και της

συμπαραστάτης σε πρωτοβουλίες και δράσεις που συμβά-

ίδιας της τρισχιλιόχρονης ιστορίας μας.

λουν στην τόνωση της μνήμης και στη συναντίληψη της κοι-

H Έκθεση Φωτογραφίας στήθηκε σε συνεργασία με το

νής πορείας των Πανελλήνων ανά τους αιώνες, μέσα από

συνάδελφο Kαθηγητή της Σχολής Kαλών Tεχνών του A.Π.Θ.

δύσκολες συνήθως συνθήκες. Ιδιαίτερα δε στη νέα γενιά,

κ. Γιώργο Kατσάγγελο και τη σύζυγό του κ. Aναστασία Bα-

είμαι βέβαιος πως με τις πρωτοβουλίες αυτές ενισχύονται τα

λαβανίδου, Aρχιτεκτόνισσα, τους οποίους ευχαριστώ από

αισθήματα πίστης στη συνύπαρξη των πολιτισμών και στην

βάθη καρδιάς.

καταδίκη της μισαλλοδοξίας.

omikron 28 Τεύχος19

ΕΡΑ ΚΟΖΑΝΗΣ

1950 - 2010:

60 χρόνια ΕΡΑ ΚΟΖΑΝΗΣ Σύντομο Ιστορικό - Το 1950: «Εις ΚΟΖΑΝΗΝ ιδρύεται ραδιοφωνικός σταθμός τιτλοφορούμενος: Ραδιοφωνικός Σταθμός Ενόπλων Δυνάμεων Δυτικής Μακεδονίας». - Ο Ραδιοφωνικός Σταθμός από την ίδρυση του και ως το 1967 λειτουργούσε στα βραχέα κύματα στα 37,74 μ. ή συχνότητα 7950 χιλιόκυκλους ανά δευτερόλεπτο. - Από τον Ιούνιο του 1967 άρχισε να εκπέμπει στα μεσαία κύματα στη συχνότητα των 1602 χιλιόκυκλων ανά δευτερόλεπτο. - Το φθινόπωρο του 1982 με την κατάργηση της Υ.ΕΝ.Ε.Δ ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Κοζάνης αποστρατιωτικοποιήθηκε και εντάχθηκε στην ΕΡΤ2. Tάσος Κόλλιας Γενικός Διευθυντής

- Τον Οκτώβριο του 1987 με το Ν. 1730 ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Κοζάνης εντάσσεται στην ΕΡΤ Α.Ε ως ΕΡΑ ΚΟΖΑΝΗΣ. - Από τον Νοέμβριο του 1991 το πρόγραμμα της ΕΡΑ ΚΟΖΑΝΗΣ μεταδίδεται και στα F.M στη συχνότητα 100,2.

Σημαντικοί σταθμοί στα εξήντα χρόνια της ΕΡΑ Κοζάνης - προοπτικές Παρακολουθώντας κάποιος την πορεία του Ραδιοφωνικού Σταθμού Κοζάνης αποτυπώνει ουσιαστικά την εξέλιξη της ίδιας της κοινωνίας. Τα πρώτα 32 περίπου χρόνια ο Ραδιοφωνικός Κοζάνης είναι στρατιωτικός και σκοπός του σύμφωνα με την απόφαση ιδρύσεώς του ήταν: « (α) Η διαφώτισις των ενόπλων δυνάμεων και η εξύψωσις του εθνικού φρονίματος αυτών, δια της μεταδόσεως θεμάτων και ομιλιών ηθικοκοινωνικού περιεχομένου, και η ενημέρωσις αυτών επι ζητημάτων αφορόντων την εσωτερικήν κατάστασιν της χώρας και την γενικήν τοιάυτην. (β) Ψυχαγωγία (μετάδοσις ασμάτων μουσικών τεμαχίων, συναυλιών, απαγγελιών, σκέτς, δίσκων κ.λ.π) ». Στα πρώτα αυτά χρόνια ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Κοζάνης, εκτός από την ενημέρωση που παρείχε ως ραδιόφωνο ενταγμένο στην υπηρεσία του στρατού, έπαιξε σημαντικό ρόλο στον τομέα της ψυχαγωγίας και επιomikron 30 Τεύχος19

omikron magazine

1950 - 2010: 60 χρόνια ΕΡΑ Κοζάνης

κοινωνίας καθιερώνοντας ισχυρούς συναισθηματικούς δεσμούς με τους ακροατές του ανά τον κόσμο μέσα από ψυχαγωγικές εκπομπές (« Η ώρα των ακροατών», «Κοντά στα στρατευμένα νιάτα», «Με τους ξενιτεμένους κ.α). Συχνά φιλοξενούσε στη συχνότητά του τοπικούς καλλιτέχνες, τοπικά μουσικά σχήματα κ.λ.π. Μετά την αποστρατιωτικοποίηση του (1982) και πιο συγκεκριμένα από τον Ιούλιο του 1983 ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Κοζάνης περνά στην «πολιτική» περίοδο της ζωή του. Τότε μια ομάδα ανήσυχων πολιτών «καταλαμβάνει» τον Ρ.Σ Κοζάνης και από την Δευτέρα 11 Ιουλίου 1983 μεταδίδει καθημερινά μια (1) ώρα στην αρχή και στη συνέχεια περισσότερες ώρες ραδιοφωνικού προγράμματος. Το ραδιοφωνικό πρόγραμμα παράγεται σε συνεργασία τόσο με συλλογικούς φορείς της περιοχής, όσο και με κάθε ενδιαφερόμενο ο οποίος θα ήθελε να συμβάλλει στην αναβάθμιση του προγράμματος. Φιλοδοξία αυτής της προσπάθειας, όπως τονιζόταν στην πρώτη ανακοίνωση ήταν: «αφενός η καθημερινή κάλυψη του προγράμματος με περισσότερες εκπομπές τοπικής παραγωγής, αφετέρου να δοθεί μια νέα αντίληψη και πρακτική σχετικά με λειτουργία του ραδιοφωνικού σταθμού». Αυτή την προσπάθεια αναβάθμισης του ραδιοφωνικού σταθμού στήριζε η «Επιτροπή Τύπου και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης», ένα άτυπο όργανο κοινωνικής συμμετοχής, στην οποία εκτός από την Διεύθυνση του Ραδιοφωνικού σταθμού, συμμετείχαν εκπρόσωποι: Της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, του Τοπικού Τύπου, του Γραφείου Τύπου της Νομαρχίας, της Λαϊκής Επιμόρφωσης των Γυναικείων Συλλόγων και των Πολιτιστικών Φορέων. Στην παραγωγή του τοπικού ραδιοφωνικού προγράμματος συνέβαλαν με τακτικές εβδομαδιαίες εκπομπές μεταξύ άλλων: Η ΤΕΔΚ Ν. Κοζάνης, οι Σύλλογοι γυναικών, η Ομοσπονδία πολιτιστικών συλλογών Ν. Κοζάνης, η Λαϊκή επιμόρφωση, ο Σύλλογος δασκάλων και νηπιαγωγών, ο Σύνδεσμος Φιλολόγων, το ΤΕΪ Κοζάνης κ.λ.π. Καθοριστικός σταθμός στην εξηντάχρονη πορεία του Ραδιοφωνικού Σταθμού Κοζάνης ήταν ο κατά γενική ομολογία σημαντικός ρόλος τον οποίο διαδραμάτισε ο σταθμός την δύσκολη περίοδο του σεισμού τον Μάιο του 1995, όταν για αρκετά συνεχόμενα 24αωρα ενημέρωνε έγκυρα τους δοκιμαζόμενους από τον σεισμό πολίτες της περιοχής. Ήταν η εποχή που η ΕΡΑ ΚΟΖΑΝΗΣ απέδειξε ποιος πραγματικά πρέπει να είναι ο ρόλος του δημόσιου ραδιόφωνου στην τοπική κοινωνία. Και ήταν αυτός ο σταθμός η απαρχή μιας περαιτέρω ανοδικής πορείας του Ραδιοφωνικού Σταθμού που τον εδραιώνει έκτοτε στην πρώτη θέση ακροαματικότητας στο Ν. ΚΟΖΑΝΗΣ. Από το 1996, πριν ακόμα θεσμοθετηθούν οι Περιφέρειες ως Διοικητικές μονάδες της Κρατικής Διοίκησης, ξεκινά μια φιλόδοξη πρωτοποριακή προσπάθεια «ανοίγματος» του πλαισίου αναφοράς του προγράμματος της ΕΡΑ ΚΟΖΑΝΗΣ από τον Νομό Κοζάνης σε ολόκληρη την Περιφέρεια της Δυτικής Μακεδονίας με θέματα και ανταποκρίσεις από τους τέσσερις Νομούς. Το εγχείρημα αυτό του ανοίγματος στην Περιφέρεια υιοθετήθηκε αργότερα από την Κεντρική Διεύθυνση της ΕΡΑ για να αποτελέσει την νέα βάση ανάπτυξης και το νέο προσανατολισμό του προγράμματος των 19 Περιφερειακών Σταθμών της ΕΡΑ. Δύο χρόνια αργότερα, το 1998, το «άνοιγμα» στους τέσσερις Νομούς της Δυτικής Μακεδονίας αποκτά πιο συγκεκριμένη μορφή, αυτή του «ΔΙΚΤΥΟΥ ΕΡΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ», ένα δίκτυο συνεργαζόμενων δημόσιων, δημοτικών και ιδιωτικών Ρ/Σ από τους τέσσερις (4) Νομούς της Δυτικής Μακεδονίας. Ένα δίκτυο ραδιοφωνικών σταθμών οι οποίοι συνπαρήγαγαν καθημερινά ραδιοφωνικό πρόγραμμα με θέματα από ολόκληρη τη Δυτική Μακεδονία και το οποίο μεταδιδόταν ταυτόχρονα από όλους τους συνεργαζόμενους σταθμούς του Δικτύου. Βασικός στόχος του Δικτύου είναι εκτός του ανοίγματος προς την «Πολιτική Κοινωνία» να επιχειρηθεί ένα παράλληλο άνοιγμα προς την «Κοινωνία των Πολιτών». Το Φθινόπωρο της ίδιας χρονιάς το Δίκτυο της ΕΡΑ Δ. Μακεδονίας, διευρύνει τη δραστηριότητά του προς την κοινωνία πραγματοποιώντας στις έδρες αρκετών Δήμων της Δυτικής Μακεδονίας δημόσιους προεκλογικούς διάλογους μεταξύ των Υποψηφίων Δημάρχων στις Δημοτικές εκλογές του Οκτωβρίου του 1998. Η ανάπτυξη του σημερινού ραδιοφωνικού προγράμματος της ΕΡΑ ΚΟΖΑΝΗΣ στηρίζεται στη δομή και στη omikron 32 Τεύχος19

1950 - 2010: 60 χρόνια ΕΡΑ Κοζάνης

φιλοσοφία του Περιφερειακού Δικτύου, με ενημερωτικό πρόγραμμα συνεχούς ροής, το οποίο δίνει βαρύτητα στην επικαιρότητα που αφορά στην περιοχή, στα τοπικά θέματα αλλά και σε θέματα πολιτισμού και παράδοσης. Η ψυχαγωγική διάσταση του προγράμματος καλύπτεται με μουσικές εκπομπές που δίνουν έμφαση στην ποιοτική μουσική. Το Ενημερωτικό Πρόγραμμα παράγεται από τη δημοσιογραφική ομάδα στην οποία εκτός από τους δημοσιογράφους του Κέντρου (ΚΟΖΑΝΗ) συμμετέχουν και οι δημοσιογράφοι – ανταποκριτές από την Πτολεμαϊδα, την Καστοριά, τα Γρεβενά και από την ΕΡΑ ΦΛΩΡΙΝΑΣ. Για τα θέματα της πανελλαδικής αλλά και της διεθνούς επικαιρότητας η ΕΡΑ ΚΟΖΑΝΗΣ συνδέεται και μεταδίδει εκπομπές από τα κεντρικά προγράμματα της ΕΡΑ. Εκτός από την παραγωγή του ραδιοφωνικού προγράμματος η ΕΡΑ ΚΟΖΑΝΗΣ δραστηριοποιείται στη διοργάνωση εκδηλώσεων, αλλά κυρίως στη στήριξη εκδηλώσεων - ως χορηγός προβολής - τις οποίες διοργανώνουν φορείς στην περιοχή εμβέλειας της. Η εμβέλεια της ΕΡΑ ΚΟΖΑΝΗΣ καλύπτει ολόκληρη τη Δυτική Μακεδονία. Η ΕΡΑ ΚΟΖΑΝΗΣ από το 1997 ως σήμερα σύμφωνα με τις μετρήσεις της εταιρείας FOCUS, κατέχει σταθερά την πρώτη θέση ακροαματικότητας στον κατάλογο των Ραδιοφωνικών Σταθμών του Νομού Κοζάνης. Σήμερα οι Δημόσιοι Περιφερειακοί Σταθμοί βρίσκονται μπροστά σε μια νέα διπλή πρόκληση επαναπροσδιορισμού του ρόλου τους στις τοπικές κοινωνίες. Η πρόκληση αφορά αφενός στην προσαρμογή στα νέα τεχνολογικά δεδομένα (εκπομπή στο διαδίκτυο κ.λ.π), τα οποία αλλάζουν με γρήγορους ρυθμούς και αφετέρου στον αυξημένο ρόλο τον οποίο πρέπει να διαδραματίσουν εν όψει της νέας Διοικητικής Μεταρρύθμισης.

Τοπικός Πόρος Ανάπτυξης:

Αναπτυξιακό εργαλείο ή Ειδικός λογαριασμός εξυπηρέτησης προσωπικών φιλοδοξιών; Του Γιάννη Αποστολίδη, Νομαρχιακού Συμβούλου, Επικεφαλής της παράταξης ΝΟΜΟΣ ΚΟΖΑΝΗΣ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΗΣ

ε πρόσφατη συνεδρίαση του Νομαρχιακού Συμβούλιου Κοζάνης συζητήθηκε η ένταξη νέων έργων στο Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα του Ν. Κοζάνης, το

πρόγραμμα δηλαδή που χρηματοδοτείται από το «Ειδικό Τέλος Ανάπτυξης Λιγνιτικών Περιοχών» όπως επίσημα ονομάζεται αυτό που αποκαλούμε Τοπικό Πόρο. Από τη συζήτηση, όπως εξελίχθηκε, προέκυψε ότι όλα σχεδόν τα θέματα που αφορούν τον «Τοπικό Πόρο» είναι σήμερα ανοιχτά. Και αν λάβουμε υπόψη ότι από το νέο χρόνο, σύμφωνα με τις δηλώσεις αλλά και την προετοιμασία της κυβέρνησης, δεν θα υπάρχει Νομαρχιακή αλλά Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση, είναι ώρα να ξανασυζητήσουμε και να προετοιμάσουμε την αλλαγή εκ νέου της Υπουργικής Απόφασης που ρυθμίζει τα της διαχείρισής του. Το πρώτο και κεφαλαιώδες ζήτημα που πρέπει να ξεκαθαρίσουμε είναι γιατί δίνεται ο «Τοπικός Πόρος Ανάπτυξης -ΤΠΑ». Μια αντίληψη λέει ότι δίνεται σε αντιστάθμιση της φθοράς που η ΔΕΗ προξενεί με τη λειτουργία της στο περιβάλλον. Στη βάση αυτή θεμελιώνονται ισχυρισμοί ότι δικαιούχοι των κονδυλίων θα πρέπει να είναι όσοι επιβαρύνονται από τη λειτουργία της ΔΕΗ, ή ότι τα κονδύλια πρέπει να κατευθύνονται αποκλειστικά σε περιβαλλοντικά έργα. Μια άλλη αντίληψη λέει ότι τα χρήματα που δικαιούμαστε μπορούμε να τα κάνουμε ότι θέλουμε αφού κάθε έργο είναι αναπτυξιακό, «αρκεί να το βαφτίσουμε έτσι». Η αλήθεια αποτυπώνεται στην υπουργική απόφαση που προσδιορίζει με σαφήνεια το είδος των δραστηριοτήτων που επιτρέπεται να χρηματοδοτούνται. Όμως με τον τρόπο που διατυπώνει το περιεχόμενο η απόφαση αφήνει περιθώρια παρανοήσεων όπως οι προηγούμενες. Ο λόγος που γίνεται αυτό ήταν και είναι για να περιορισθεί το ύψος της «αποζημίωσης» που καταβάλλεται στην περιοχή. Αυτό που δικαιούται η περιοχή με βάση τη μεταλλευτική νομοθεσία είναι το 6% της αξίας του εξορυσσόμενου λιγνίτη - το αναλογικό τέλος που καταβάλλουν οι επιχειρήσεις εξόρυξης. Για το λόγο αυτό απέκτησε διαφορετική ονομασία και ορίστηκε με άλλη διάταξη νόμου. Αυτό που είναι λοιπόν σαφές είναι ότι η περιοχή δικαιούται και πρέπει να εισπράττει το αναλογικό τέλος με βάση την αξία του εξορυσσόμενου λιγνίτη. Αυτό δικαιούται και αυτό πρέπει να εισπράξει. Έτσι ερχόμαστε στο επόμενο κεντρικό ζήτημα, που δεν πρέπει να ξεχνάμε κάθε φορά που συζητάμε για τον πόρο, το ύψος της αποζημίωσης που καταβάλλεται στην περιοχή. Με βάση όσα προηγούμενα έχουν εκτεθεί, το omikron 36 Τεύχος19

Τοπικός πόρος ανάπτυξης

ύψος του λιγνιτικού τέλους θα έπρεπε να προσδιορίζεται στο 1,2% της αξίας της παραγόμενης ενέργειας και όχι στο 0,4% όπως έχει νομοθετηθεί και ισχύσει μέχρι σήμερα. Το να διατυπώνουμε ένα τέτοιο αίτημα δεν είναι ούτε παράλογο ούτε υπερβολικό και ούτε θα «ρίξει έξω» τη ΔΕΗ, όπως ενδεχομένως θα σπεύσουν να πουν ορισμένοι από αυτούς που σιτίζονται από την επιχείρηση αυτή (σκόπιμα δεν λέω εργάζονται στην επιχείρηση). Δεν είναι καινούργιο αυτό. Το ξέρουμε από τότε που κατοχυρώσαμε το 0,4%. Είπαμε τότε ας πάρουμε έστω το 0,4% και συνεχίζουμε την προσπάθεια από καλύτερες θέσεις για να δικαιωθούμε. Είναι υποχρέωσή μας να διεκδικήσουμε όσα δεν καταβλήθηκαν όλα τα προηγούμενα χρόνια, δηλαδή το 1,2% της αξίας της παραγόμενης ενέργειας από τότε που ξεκίνησε η εκμετάλλευση του λιγνίτη και τη διαφορά - το 0,8%- από τότε που κατοχυρώθηκε ο πόρος. Η τεράστια συνεισφορά του νομού μας στην ανάπτυξη της χώρας, που αποζημιώθηκε με τέφρα και καρβουνόσκονη για όλους και σχεδόν ικανοποιητικές αμοιβές για τους εργαζόμενους στην επιχείρηση.

omikron 37 Τεύχος19

Τοπικός πόρος ανάπτυξης

Επανειλλημένα έχω διατυπώσει την άποψη πως αυτό είναι το χρέος της χώρας απέναντι στο νομό που στήριξε την ανάπτυξη της δίνοντας της για δεκαετίες φθηνή λιγνιτική ενέργεια και εισπράττοντας τη βάναυση μεταβολή και τη ρύπανση του περιβάλλοντος. Είναι ευτύχημα ότι ο σημερινός πρωθυπουργός αναγνώρισε αυτό το χρέος προς την περιοχή. Είναι δυστύχημα βέβαια ότι παρότι έχουν περάσει εννέα (9) μήνες από τότε που δεσμεύτηκε απέναντι στους πολίτες του νομού και τέσσερεις (4) μήνες από τότε που ανέλαβε πρωθυπουργός, ο Νομάρχης μας - που είναι ο καθ’ ύλην αρμόδιος - δεν έκανε τίποτε για την προετοιμασία ενός σχεδίου που θα απαντά στα προβλήματα και θα δίνει αναπτυξιακή προοπτική στο νομό. Θυμίζω τι ακριβώς είπε ο κ. Γ. Α. Παπανδρέου μιλώντας στην κεντρική πλατεία της Κοζάνης κατά την ομιλία του το Μάη του 2009 εν όψει των Ευρωεκλογών: Φίλες και φίλοι, Θέλω εδώ να ξεκαθαρίσω μερικά πράγματα. Σας χρωστάμε. Η Ελλάδα σας χρωστάει. Υποστήκατε σοβαρή περιβαλλοντική υποβάθμιση, για να δώσετε ενέργεια σε όλη την Ελλάδα. Η ΔΕΗ και όλη η Ελλάδα, έχουν πάρει πολλά από την περιοχή σας. Ο λιγνίτης στήριξε για 50 χρόνια την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, προσφέροντας φτηνή ενέργεια και χιλιάδες θέσεις απασχόλησης. Οφείλουμε κατά συνέπεια εμείς να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων και να διατυπώσουμε ένα ρεαλιστικό σχέδιο ανάπτυξης - πράσινης αν το θέλετε - που θα χρηματοδοτηθεί από την εξόφληση αυτού του χρέους. Είναι αλήθεια ότι μετά την κατοχύρωση του τοπικού πόρου υπήρξαν γκρίνιες στην τοπική κοινωνία, γκρίνιες που δεν έπαψαν ποτέ. Οι γκρίνιες που έφθαναν στη δημοσιότητα αφορούσαν κυρίως δύο πράγματα: - ποιος ή ποιοι θα τον διαχειρίζονται και - ποιοι δικαιούνται να πάρουν κομμάτι και πόσο. Πρέπει να σημειώσουμε ότι και οι δύο ενότητες που προαναφέρθηκαν και αποτέλεσαν σημεία τριβής είτε μεταξύ των εκπροσώπων της τοπικής κοινωνίας είτε μεταξύ αυτοδιοικητικών και κεντρικής εξουσίας δεν ήταν άνευ αντικειμένου και ουσίας. Και οι τριβές που συνεχίζονται και σήμερα είναι ανάγκη να ξεκαθαρίσουν και να αποτελέσουν συμφωνία της τοπικής κοινωνίας που θα ισχύει και όχι συγκυριακή ρύθμιση συσχετισμών που εύκολα θα ανατρέπεται κάθε φορά που θα αλλάζουν οι συσχετισμοί. Οι αρχές που θα πρέπει να κυριαρχούν στην απάντηση που η κοινωνία οφείλει να δώσει στα θέματα αυτά πρέπει να στηρίζονται στην ικανότητα της αυτοδιοίκησης να διευθετεί τα του οίκου της, άρα δεν χρειάζεται ούτε πατρόνες ούτε προστάτες από την κυβέρνηση ή τον παραπάνω βαθμό αυτοδιοίκησης. Συνεπώς η κεντρική κυβέρνηση δεν πρέπει να έχει λόγο, όπως είχε την περίοδο της τριμερούς, ούτε η β΄ βάθμια αυτοδιοίκηση να παραβιάζει την αρχή της επικουρικότητας υλοποιώντας έργα στα όρια των ΟΤΑ - πολλές φορές χωρίς καν την ενημέρωση των Δήμων. Αν για λόγους εξασφάλισης της ισόρροπης ανάπτυξης καταλήξουμε ως τοπική κοινωνία ότι δικαιούχοι θα είναι όχι μόνο οι ενεργειακοί Δήμοι - όπως θα έπρεπε σύμφωνα και με τη φιλοσοφία και το πνεύμα του νομοθέτη για το αναλογικό τέλος που επιβάλλεται στις μεταλλευτικές επιχειρήσεις- αλλά όλοι οι Δήμοι του νομού, πρέπει να προσδιορίσουμε τι θα δικαιούται ο κάθε Δήμος. Εμείς και όχι το Υπουργείο. Εδώ. Να συζητούμε μέρες, στην αίθουσα του Ν.Σ. ή στο Κοβεντάρειο, μέχρι να καταλήξουμε. omikron 38 Τεύχος19

Τοπικός πόρος ανάπτυξης

και για το β’ Βαθμό, αν θα διαχειρίζεται το 20 το 30 ή το 50% του πόρου να ξεκαθαρίσουμε ότι θα αφορά αποκλειστικά έργα διαδημοτικά και νομαρχιακής εμβέλειας και όχι μικροέργα σε δημοτικά διαμερίσματα. Στα ερωτήματα που και πως πρέπει να χρησιμοποιείται ο πόρος, δε νομίζω ότι έχει νόημα η συζήτηση αφού η θεσμική προσέγγιση είναι ικανοποιητική, ενώ η πράξη δεν την επιβεβαιώνει. ακόμη και νέα θεσμική διατύπωση να έχουμε είναι γνωστή η ελληνική παράδοση, «να βαφτίζεται το κρέας ψάρι την περίοδο της νηστείας». νόημα λοιπόν έχει η συζήτηση για τη διαδικασία ένταξης και παρακολούθησης των έργων και όχι το πώς αυτά ονομάζονται. Γιατί αν ο εκάστοτε νομάρχης θεωρεί ότι ο ρόλος του νομαρχιακού Συμβουλίου, που σύμφωνα με το θεσμικό πλαίσιο εντάσσει τα έργα στο πρόγραμμα, εξαντλείται στην «έγκριση του πρακτικού της συνεδρίασης της επιτροπής Παρακολούθησης του Πόρου», όπως το εισηγήθηκε ο νομάρχης και το ψήφισε η πλειοψηφία του στην τελευταία συνεδρίαση του νομαρχιακού Συμβουλίου, τίποτε από τα παραπάνω δεν έχει νόημα και όποιες δικλίδες ασφαλείας και αν προβλεφθούν από το θεσμικό πλαίσιο, αυτό θα καταστρατηγείται όπως συστηματικά γίνεται σήμερα. Όσο επίσης θα ζητείται η ένταξη στο πρόγραμμα έργων που έχουν εκτελεστεί ή εκτελούνται όπως εμφατικά διαβεβαίωσαν το νομαρχιακό Συμβούλιο στην ίδια συνεδρίαση, παραβιάζοντας κάθε έννοια νομιμότητας αλλά και λογικής, είναι σίγουρο ότι και το πού και το πώς χρησιμοποιείται ο πόρος θα απέχουν πολύ και από τη θέληση του νομοθέτη αλλά και πολύ περισσότερο από τη θέληση της τοπικής κοινωνίας.

Στη συνέχεια θα δούμε: - Βοήθησε μέχρι σήμερα; - Ποια είναι τα θετικά και τα αρνητικά της χρήσης του; - τι θα έπρεπε να διορθωθεί; - τι θα γίνει με την κατάργηση των νομαρχιών; - Γιατί δεν θέλουν την αξιολόγηση; - Σχόλια για τις αιτιάσεις των τελευταίων ημερών... omikron 39 Τεύχος19

Χρήστος Αγουράτσιος:

Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία ακόμα και κάτω από τα ερείπια Του Σωκράτη Μουτίδη

α ξημερώματα της 30ης Ιανουαρίου, τα δέκα μέλη της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης (ΕΟΔ) προσγειώθηκαν στο αεροδρόμιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης, μετά από πολύωρη πτήση από τη σεισμόπληκτη Αϊτή και

βασικές αποσκευές τα πολλά και ανάμεικτα συναισθήματά τους. Από τη μια αισθάνονταν χαρά που συμμετείχαν

στην τεράστια επιχείρηση βοήθειας και υποστήριξης προς τον Αϊτινό λαό, αλλά ταυτόχρονα και λύπη που επέστρεψαν, μιας και ήθελαν να μείνουν παραπάνω, κάτι, όμως, που δεν επιτρέπουν οι διεθνείς κανονισμοί.

«Ήταν μια εμπειρία ζωής» μας λέει ο Χρήστος Αγουράτσιος από το Βελβεντό Κοζάνης, ένα από τα δέκα μέλη της αποστολής.

Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία ακόμα και κάτω από τα ερείπια

«Ήταν μια εμπειρία ζωής» μας λέει το ένα από τα δέκα μέλη της αποστολής και τα μάτια του λάμπουν. Είναι ο Χρήστος Αγουράτσιος από το Βελβεντό Κοζάνης, μέλος του παραρτήματος της ΕΟΔ Κοζάνης, ο οποίος λίγες μόλις ώρες μετά το σεισμό, αναχώρησε για τα κεντρικά γραφεία της Ομάδας στη Θεσσαλονίκη, δηλώνοντας ετοιμότητα για παροχή βοήθειας στους πληγέντες. Το ταξίδι των μελών της ΕΟΔ ξεκίνησε με περιπέτειες, όπως μας διηγείται ο Χρήστος, γιατί η γραφειοκρατία δεν τους άφησε να κινηθούν όσο γρήγορα έπρεπε. Έτσι ενώ είχαν δηλώσει ετοιμότητα, ανέμεναν σήμα από το Υπουργείο Εξωτερικών για να ξεκινήσουν και να φορτώσουν τον εξοπλισμό τους σε ναυλωμένο αεροπλάνο, κάτι, όμως, που δεν έγινε ποτέ. Τελικά, με ιδιωτική πρωτοβουλία και χορηγία κατάφεραν να ξεκινήσουν το μεγάλο αυτό ταξίδι, από τη Θεσσαλονίκη στη Ρώμη, από τη Ρώμη μέσω του Παρισιού στον Άγιο Δομίνικο κι από εκεί οδικώς στο «χτυπημένο» από τον Εγκέλαδο Πόρτ Ο’ Πρενς. Τα μέλη της αποστολής αναχώρησαν με το στοιχειώδη διασωστικό εξοπλισμό, λόγω του ότι η πτήση που θα φορτωνόταν ο εξοπλισμός θα έφευγε τρεις ημέρες μετά. «Όλη μας η αποστολή θα διαρκούσε οκτώ μέρες κι αν χάναμε τις τρεις θα ήταν δώρον άδωρον να πάμε. Έτσι με την ανοχή των αεροπορικών εταιρειών, καταφέραμε να μεταφέρουμε κάποια πράγματα και να φτάσουμε στον Άγιο Δομίνικο βράδυ για να περάσουμε τα σύνορα» συνεχίζει την αφήγησή του ο Χρήστος. Ο ΟΗΕ έδινε διάρκεια ταξιδιού δεκαοκτώ ώρες από τον Άγιο Δομίνικο ως την πρωτεύουσα της Αϊτής, λόγω και των καταστροφών που προκάλεσε ο σεισμός, η ΕΟΔ όμως έκανε μόλις οκτώ ώρες, καταβάλλοντας κάθε δυ-

Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία ακόμα και κάτω από τα ερείπια

νατή προσπάθεια να φτάσει όσο το δυνατόν νωρίτερα, ώστε να ξεκινήσει την επιχείρηση διάσωσης μαζί με άλλες ομάδες. Η δεκαμελής αποστολή πέρασε τα σύνορα από το Άγιο Δομίνικο βράδυ και με δική της ευθύνη. Οι εικόνες που είδαν τα μάτια των μελών της αποστολής είναι απερίγραπτες. Χωριά ισοπεδωμένα με δρόμους που είχαν καταστραφεί ολοσχερώς και δεκάδες κόσμου δεξιά και αριστερά να αναζητά βοήθεια ήταν οι πρώτες εικόνες που αντίκρισαν. «Και πριν το σεισμό ηλεκτρισμός δεν υπήρχε, μιας και η χώρα είναι πολύ φτωχή. Ο σεισμός ήρθε και τους αποτελείωσε» λέει ο Χρήστος. Στην κατασκήνωση του ΟΗΕ έφτασαν στις 11 το βράδυ και περίμεναν πως και πώς να ξημερώσει για να ξεκινήσει η αποστολή. Με το πρώτο φως της ημέρας, η ομάδα άρχισε να φορτώνει στο μικρό λεωφορείο που ναύλωσε, τον εξοπλισμό της και εφόδια, όπως νερό και τρόφιμα. Το όχημα αυτό δεν ήταν δυνατό να χωρέσει τα πράγματα, οπότε και νοίκιασαν ένα δεύτερο μεγαλύτερο για να τα μεταφέρουν. Μετά την ενημέρωση από τους υπευθύνους του ΟΗΕ για την κατάσταση που επικρατούσε έξω από το «καμπ», τα μέλη της ΕΟΔ έκαναν την πρώτη τους έξοδο στην κατεστραμμένη πρωτεύουσα της Αϊτής. Οι φωτογραφίες που έχει τραβήξει ο Χρήστος και μας τις δείχνει στον υπολογιστή, σε μια σύντομη παρουσίαση της αποστολής τους εκεί, είναι αποκαλυπτικές. Κτήρια γκρεμισμένα και χαλάσματα, ολοκληρωτική καταστροφή παντού, ακόμη και σε δημόσια κτίσματα και ειδικά στα πολυώροφα, όπου το μόνο που βλέπει κανείς είναι μια πλάκα στο… έδαφος. Σε άλλες φωτογραφίες, εκατοντάδες άνθρωποι έχουν περικυκλώσει ένα φορτηγό του ΟΗΕ και ζητούν φαγητό, ενώ σε ένα άλλο όχημα της αστυνομίας, οι οπλισμένοι σαν αστακοί αστυνομικοί έχουν συλλάβει Αϊτινούς, που έκαναν πλιάτσικο στα χαλάσματα. Κορυφαία στιγμή της Ελληνικής ομάδας ήταν η διάσωση του 24χρονου Αϊτινού στις 24 Ιανουαρίου, όταν έντεκα μέρες μετά το σεισμό, ο νεαρός βρέθηκε ζωντανός στα χαλάσματα ενός σούπερ μάρκετ. Τυχερός στην ατυχία του, ο 24χρονος ήταν ταμίας σε σούπερ μάρκετ ξενοδοχείου και την ώρα της κατάρρευσης βρισκόταν στο τμήμα των τροφίμων και των ποτών, γεγονός που στάθηκε καθοριστικό ώστε να μπορέσει να κρατηθεί στη ζωή. Ο Χρήστος μας δείχνει μια φωτογραφία του επικεφαλής της ΕΟΔ με τον αδερφό του εγκλωβισμένου, λίγα μόλις λεπτά μετά τον εντοπισμό του κάτω από τα χαλάσματα. Από το συγκεκριμένο μέρος δεν είχε περάσει κανείς μέχρι εκείνη την ημέρα που ο δημοσιογράφος Σωτήρης Δανέζης ειδοποίησε τα μέλη της ομάδας, κινητοποιημένος από τις συνεχείς εκκλήσεις και απεγνωσμένες προσπάθειες του αδελφού του 24χρονου, ο οποίος επαναλάμβανε πως «ξέρω ότι αδερφός μου είναι ζωντανός, βοηθήστε τον».

omikron 42 Τεύχος19

Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία ακόμα και κάτω από τα ερείπια

23/01/2010: Στρατοπέδευση της αποστολής στον καταυλισμό του ΟΗΕ

Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία ακόμα και κάτω από τα ερείπια

Ο επικεφαλής της ΕΟΔ ενημέρωσε τον ΟΗΕ για τον εντοπισμό του εγκλωβισμένου, αλλά δεν μπορούσε να τους παράσχει προσωπικό για φύλαξη, η οποία γίνεται από κυανόκρανους των Ηνωμένων Εθνών και είναι απαραίτητη, καθώς η κατάσταση είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνη, αφού γίνονται διαρκώς λεηλασίες και πλιάτσικο στα ερείπια. Για δυο με τρεις ώρες, η ομάδα επιχειρούσε μόνη της στα χαλάσματα και κάποιες φορές μάλιστα αναγκάστηκαν να κρυφτούν από τις ένοπλες ομάδες πολιτών που περνούσαν από εκεί. Λίγο αργότερα, η Γαλλική ομάδα διάσωσης έφτασε με τη δική της ομάδα περιφρούρησης για να βοηθήσει στο έργο του 23/01/2010: Επιχείρηση απεγκλωβισμού του 24χρονου Αϊτινού Wismond

απεγκλωβισμού, ακολουθώντας με σεβασμό

τον άγραφο νόμο που προβλέπει πως όποια ομάδα εντοπίσει πρώτη εγκλωβισμένο έχει και το γενικό συντονισμό της επιχείρησης διάσωσης. Τέσσερις ώρες μετά, ο 24χρονος απεγκλωβίστηκε μέσα από μια μικρή τρύπα που άνοιξαν οι διασώστες, ενώ «το αίσθημα ήταν εκπληκτικό κάτι που θα θελα να ξαναζήσω» όπως μας λέει ο Χρήστος.

23/01/2010: Hotel Napoli Inn - ότι απέμεινε -

Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία ακόμα και κάτω από τα ερείπια

Μπορεί η διάσωση του 24χρονου να ήταν η κορυφαία στιγμή της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης στην Αϊτή, ο αγώνας όμως για την ανεύρεση επιζώντων και την παροχή βοήθειας συνεχίστηκε, καθώς όπως τονίζει ο Χρήστος Αγουράτσιος «είμαστε ομάδα έρευνας και διάσωσης, γι’ αυτό και συνεχίσαμε να ψάχνουμε και να επιχειρούμε όπου μπορούμε». Άλλη μια αποστολή που ολοκληρώθηκε με επιτυχία ήταν στο μισογκρεμισμένο κτήριο του ΟΗΕ, δυο ημέρες μετά τον απεγκλωβισμό του 24χρονου. Κατόπιν εντολής του ΟΗΕ, η ομάδα εισχώρησε στο κατεστραμμένο κτήριο για να βρει και να ανασύρει υπολογιστές, σκληρούς δίσκους και σημαντικά έγγραφα του Οργανισμού. «Δεν θα ξεχάσω το περιστατικό που συνέβη μετά την ολοκλήρωση και αυτής της αποστολής κατά τη διάρκεια της δεκαπεντάλεπτης παραμονής μας σε μια Γαλλική ιεραποστολή. Μια μητέρα με το παιδί της στην αγκαλιά μας πλησίασε και μας είπε ότι ήθελε δουλειά, για να μπορέσει να ταΐσει το παιδί της. Ο επικεφαλής της ΕΟΔ που μιλούσε γαλλικά, της είπε ότι εμείς δεν μπορούμε να τη βοηθήσουμε και σκεφτήκαμε αμέσως να της δώσουμε τρόφιμα και χρήματα που είχαμε μαζί μας. Όμως αμέσως το ξανασκεφτήκαμε, καθώς γύρω της υπήρχαν δεκάδες άνδρες και άνθρωποι πιο δυνατοί σωματικά από αυτή, οι οποίοι θα της έκαναν σίγουρα κακό για να της κλέψουν ότι θα της δίναμε. Από εκείνη τη στιγμή και μετά τα κεφάλια μας ήταν στραμμένα ψηλά στον ουρανό, για να μη βλέπουμε δεξιά και αριστερά το πλήθος που ικέτευε για βοήθεια» θυμάται ο Χρήστος. Είχε προηγηθεί μια ημέρα πριν το περιστατικό με τους χίλιους και πλέον Αϊτινούς, οι οποίοι είχαν περικυκλώσει το αυτοκίνητο ενός Γάλλου, ο οποίος μέσα από τον ασύρματο καλούσε σε βοήθεια τους κυανόκρανους. «Ο κόσμος πεινούσε και μέσα στην απόγνωσή του έκανε οτιδήποτε για να φάει» συμπληρώνει ο Χρήστος. Η επιχείρηση στη σεισμόπληκτη Αϊτή ήταν η πρώτη αυτού του είδους για το διασώστη Χρήστο Αγουράτσιο, ο οποίος χωρίς δεύτερη σκέψη παράτησε τους πάντες και τα πάντα και δήλωσε έτοιμος για να μεταβεί στο μακρινό νησί του Ατλαντικού. Το ίδιο και οι συνάδελφοί του διασώστες, οι οποίοι τις περισσότερες φορές αντιμετωπίζουν πρόβλημα με τη δουλειά τους, μιας και δεν υπάρχει ένα πλαίσιο που να τους καλύπτει, όταν συμμετέχουν σε αποστολές. «Πολλά από τα μέλη της ΕΟΔ έχουν απολυθεί από τη δουλειά τους, γιατί έπρεπε να λείψουν, προκειμένου να συμμετέχουν σε μια επιχείρηση» επισημαίνει ο Χρήστος και συμπληρώνει πως το παράρτημα Κοζάνης της ΕΟΔ τα τελευταία δυο χρόνια αναζητά απεγνωσμένα χώρο για να στεγαστεί, κάτι που δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα. Ο 24χρονος Αϊτινός μπορεί να έρθει στην Ελλάδα, όπως μας λέει ο Χρήστος, γεγονός που τον γεμίζει χαρά από τώρα. Έντεκα μέρες μετά το σεισμό ήταν ζωντανός κάτω από τα ερείπια του σούπερ μάρκετ, παρά το ότι οι έρευνες για επιζώντες είχαν ουσιαστικά σταματήσει. Οι εθελοντικές διασωστικές ομάδες, όμως, που έμειναν εκεί, συνέχισαν να ψάχνουν γιατί «η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία» και δεν είχαν άδικο. Αισιοδοξία για το αύριο omikron 45 Τεύχος19

Στις μπακαλοταβέρνες της Δαμασκηνιάς Βοΐου

Στα Μπακάλικα της Δαμασκηνιάς Βοΐου Του Σωκράτη Μουτίδη

μέρα Τετάρτη στον κεντρικό δρόμο της Δαμασκηνιάς, ενός από τα ομορφότερα χωριά του Βοΐου. Πλήθος

κόσμου πηγαίνει πέρα δώθε, κρατώντας ψάθινα καλάθια και ταγάρια, σταματά στους πάγκους των μικροπω-

λητών και κάνει «παζάρια», προκειμένου να ανταλλάξει την πραμάτεια του. Έχουν έρθει από το Άργος Ορεστικό, από κάποια ορεινά χωριά της Καστοριάς, από τα γύρω χωριά του Βόιου, από τη Νεάπολη, ακόμη και από την Κορυτσά, μιας και η αγορά της Δαμασκηνιάς είναι μεγάλη. Εικόνες μια άλλης εποχής. Πενήντα και πλέον χρόνια πριν, κάπως έτσι διαμορφωνόταν η εικόνα του χωριού μέχρι που τα περισσότερα από τα χωριά του Βοΐου, μεταξύ αυτών και η Δαμασκηνιά, «επλήγησαν» από την αστυφιλία. Τα έξι μπακάλικα που υπήρχαν στο χωριό αποτελούν αδιάψευστο μάρτυρα ότι η Δαμασκηνιά ήταν κατά κάποιο τρόπο το «εμπορικό κέντρο» της περιοχής. Φεύγοντας οι κάτοικοι για τα μεγάλα αστικά κέντρα και το εξωτερικό, κυρίως για την Αυστραλία, άρχισαν να κλείνουν και τα μπακάλικα του χωριού, τα οποία αποτελούσαν και τον βασικό τροφοδότη των νοικοκυριών με προϊόντα κάθε είδους. «Τότε είχαμε στο μπακάλικο τα πάντα, από καρφίτσες μέχρι και προϊόντα για τα ζώα των κτηνοτρόφων» μας λέει ο 82χρονος σήμερα Στέργιος Αδαμίδης. Ο κυρ-Στέργιος έκλεισε το μπακάλικό του το 1992 και βγήκε στη σύνταξη «μη μας πάρουν και από το μπακάλικο τέσσερις». Μπακαλόγατος μια ζωή ο κ. Αδαμίδης μετά τον πόλεμο επέστρεψε στη Δαμασκηνιά, η οποία τότε είχε περίπου 800 κατοίκους. Η δουλειά στο μπακάλικο πήγαινε πολύ καλά και κοντά στο 1960 αγόρασε κι ένα αυτοκίνητο για να κάνει διανομές στα γύρω χωριά και να μεταφέρει τις προμήθειες με μεγαλύτερη ευκολία. «Το κουβάλημα ήταν το δύσκολο και το άσχημο της υπόθεσης. Φορτώναμε πριν τα ζώα και από το Άργος μεταφέραμε τα εμπορεύματα ως εδώ. Όταν χειμώνιαζε τα πράγματα ήταν πάρα πολύ δύσκολα. Τα ζώα έκαναν άλματα για να προχωρήσουν λόγω της μεγάλης χιονόπτωσης. Να φύγουν αυτές οι μέρες και να μην ξαναέρθουν» λέει σήμερα ο κυρ-Στέργιος και μας δείχνει το εβδομαδιαίο πρόγραμμα που ακολουθούσε τότε. Σάββατο Τσοτύλι, Τρίτη Άργος Ορεστικό, Πέμπτη Νεάπολη και όπως μας λέει δεν το

Στη Δαμασκηνιά σήμερα υπάρχει μόνο ένα μπακάλικο. Είναι του κ. Θανάση Μπακαϊνη, ο οποίος παρά το ότι είναι 82 ετών ανοίγει πρωί-πρωί το μαγαζί κι ας μην έχει πολύ δουλειά.

έκαναν μόνο για να βγάλουν χρήματα, αλλά κυρίως για να εξυπηρετήσουν το χωριό, οι κάτοικοι του οποίου δεν μετακινούνταν εύκολα. «Υποχρεωτικά έπρεπε να πουλάμε τα πάντα, από καρφίτσες και παντόφλες μέχρι είδη ένδυσης. Φάρμακα, υφάσματα, τα πάντα» τονίζει και γελάει στο άκουσμα της λέξης «βερεσέ» όταν τον ρωτάμε αν πουλούσε επί πιστώσει. «Ακόμη έχω τα μπλοκ με τα χρεωστούμενα. Περιμέναμε να πουλήσουν τα αρνιά τους το φθινόπω-

omikron 46 Τεύχος19

Στα μπακάλικα της Δαμασκηνιάς Βοΐου

ρο για να μας πληρώσουν» λέει και δεν παραλείπει να παινέψει και τη σύζυγο του, η οποία όλα αυτά τα χρόνια και στις δυσκολίες ήταν δίπλα του και βοηθούσε. «Τότε οι γυναίκες είχαν υπομονή, η γυναίκα μου έκανε με πεθερό και πεθερά στο ίδιο σπίτι. Σήμερα άλλαξαν τα πράγματα, αν δεν σ’ αρέσει το φαγητό παίρνεις διαζύγιο» μας λέει με πικρό χαμόγελο. Στη Δαμασκηνιά σήμερα υπάρχει μόνο ένα μπακάλικο. Είναι του κ. Θανάση Μπακαΐνη, ο οποίος παρά το ότι είναι 82 ετών ανοίγει πρωί-πρωί το μαγαζί κι ας μην έχει πολύ δουλειά. «Μη τα συζητάς παιδί μου, δεν κάνουμε τίποτις σήμερα, δεν έχουμε δουλειά. Από τότε που άνοιξαν τα σούπερ μάρκετ και τα κινέζικα δεν αγοράζει από μας ο κόσμος. Μόνο τα έκτακτα ψωνίζουν» λέει με απογοήτευση. Το μπακάλικό του δεν άλλαξε καθόλου από το 1962 όταν και άνοιξε. Τα ράφια ξύλινα με τις παλιές ασφάλειες του ηλεκτρικού πίνακα να κρύβονται από τα διάφορα προϊόντα που βρίσκονται

«Τότε είχαμε στο μπακάλικο τα πάντα, από καρφίτσες μέχρι

τοποθετημένα εκεί. Από κονσέρβες και τρόφιμα σε βαζάκια μέχρι κονιάκ και μπισκότα. Υπάρχουν και κάποια κουτιά από παλιά προϊόντα, όπως από βαφές μάλλινων.

και προϊόντα για τα ζώα

Η ετικέτα στο σκουριασμένο κουτί γράφει «ΒΙΟΧΡΩΜ,

των κτηνοτρόφων»

Πράσινο Χλόης Πυκνόν, Μάλλινων. Προσοχή: Όξινον

μας λέει ο 82χρονος σήμερα Στέργιος Αδαμίδης.

Χρώμα» και λίγο παρακάτω έχει και τις οδηγίες για τη βαφή: «Δια 1 χιλιοστόν υφάσματος ή νήματος, 20 γραμμάρια χρώμα». Στο ξύλινο πάγκο απέναντι από το ταμείο υπάρχει η μεταλλική ζυγαριά, σημείο αναφοράς των παλιών μπακάλικων.

«Ότι παλιό βλέπεις εδώ το κρατάω για αντίκα» λέει με χαμόγελο ο κυρ- Θανάσης και μας δείχνει μια πόρτα στο βάθος του μαγαζιού για να δούμε κι εμείς τον χώρο διασκέδασης των κατοίκων κάποια εποχή. «Αυτός είναι ο Μαύρος Γάτος» μας λέει «το καφέ μπαρ της Δαμασκηνιάς». Σήμερα ο χώρος δεν άλλαξε πολύ, απλά στη θέση της σχάρας της ψησταριάς υπάρχουν τα κασόνια με τα αναψυκτικά. Ένα ξύλινο κι ένα πλαστικό τραπέζι με καρέκλες γύρω από την ξυλόσομπα συνθέτουν το σκηνικό, με ένα άδειο ποτήρι ελληνικού καφέ επάνω κι ένα μπουκάλι μπύρας. «Αυτό είναι για τους πέντε-έξι πελάτες μου γι’ αυτό το κρατάω. Άλλωστε πάει ο «Μαύρος Γάτος», τώρα έγινε άσπρος γιατί γέρασε» προσθέτει με χιούμορ. Δίπλα ακριβώς από το μπακάλικο του κ. Θανάση βρίσκεται, κλειστό όμως, το μπακάλικο του συνεπώνυμού του Γρηγόρη Μπακαΐνη. Ο κ. Γρηγόρης είναι 72 ετών και είχε ζήσει δεκαπέντε χρόνια το εξωτερικό όταν αποφάσισε να επιστρέψει και ν’ ανοίξει το μπακάλικο. Το έκλεισε το 2004, όταν η δουλειά έπεσε αισθητά. Σήμερα το χρησιμοποιεί ως αποθήκη και όπως μας λέει «με στεναχώρια πήρα την απόφαση να το κλείσω. Παλιά εξυπηρετούσαμε περίπου 500 άτομα, αλλά σήμερα ο κόσμος ψωνίζει από τα σούπερ μάρκετ». Κάποιες πορτοκαλάδες, χυμούς omikron 48 Τεύχος19

Στα μπακάλικα της Δαμασκηνιάς Βοΐου

και τσιγάρα τα πουλάει στους λιγοστούς του πελάτες δίπλα ακριβώς στο καφενείο που άνοιξε, το οποίο έχει μόλις δυο τραπέζια. «Και σε αυτά τα τραπέζια η εφορία μας έβαλε να πληρώνουμε 25 ευρώ το χρόνο ειδικό σήμα για να παίζουμε χαρτιά. Αλλά για να παίξουμε χαρτιά εδώ, τόσοι λίγοι που είμαστε πρέπει να κλείσουμε ραντεβού» προσθέτει με χαμόγελο και χαριτολογεί με το όνομα του καφενείου του που είναι «Ο χαρτοπαίκτης». «Μια οκά κρασί, τέσσερα τσιγάρα, σκοινί για τσαρούχια, τσακμακόπετρα» γράφουν τα σημειώματα των μπακάληδων της εποχής εκείνης στα μπλοκ και στα τετράδια της εποχής του Μεταξά. Τα τετράδια αυτά κατάφερε να συγκεντρώσει ο συλλέκτης κ. Στέλιος Ζήκας, ο οποίος κατάγεται από τη Δαμασκηνιά, αλλά

omikron 49 Τεύχος19

Στα μπακάλικα της Δαμασκηνιάς Βοΐου

μένει στη θεσσαλονίκη. «από τα τετράδια εκείνα βλέπουμε τις προτιμήσεις των κατοίκων και τα είδη που παράγγελναν στους μπακάληδες. Για παράδειγμα το 1944 ο σταθμός χωροφυλακής Σκαλοχωρίου, είχε παραγγείλει από μπακάλικο της δαμασκηνιάς 70 ζευγάρια πέταλα για τα άλογα, ένα δοχείο κονιάκ και ένα δοχείο οινοπνεύματος» μας λέει. «Έτσι κι αλλιώς εδώ βρήκατε το μήνα που θρέφει τους έντεκα, ντερλικώνετε και γράφτα είστε» έλεγε σε μια από τις καλύτερες ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου «της κακομοίρας» ο αξέχαστος μπαΟ κ. Γρηγόρης Μπακαΐνης.

καλόγατος κώστας χατζηχρήστος. η μπακαλοταβέρνα του κυρ-Παντελή του

Σκουφάντερου στην ταινία αυτή, ήταν από τις πιο οργανωμένες στην αθήνα. κάπως έτσι ήταν και τα μπακάλικα της δαμασκηνιάς, στα οποία μπορεί να μην εργάστηκε ο «ζήκος», αλλά οι καταστηματάρχες τους με το εύστοχο χιούμορ τους και την εξυπηρετικότητά τους έμειναν αξέχαστοι.

omikron 50 Τεύχος19

άχνοντας μια εικόνα, εικόνες αν θέλετε, την ανάγκη να υπάρχει σήμερα η ζωγραφική. Πρέπει επίσης να λαμβάνουμε υπόψη μας ότι η ζωγραφική παλαιότερα ήταν επιφορτισμένη με περισσότερους ρόλους, της φωτογραφίας του ντοκιμαντέρ της εξιστόρησης γεγονότων κλπ. Άρα η υπόθεση εικόνα, σήμερα είναι δικαίωμα και ευθύνη, περισσοτέρων τομέων. Η χαρά φέτος του πρώτου χιονιού μπερδεύτηκε, μέσα σε μια ζέστη που μας περιβάλει αλλόκοτα. Μέσα από τις υπερβολές, μέσα από τον ναρκισσισμό και την ματαιοδοξία, μέσα από τον ανεύθυνο «καλλωπισμό» μας. Η έμπνευση από ένα όραμα για μια «ιδέα», η ανάγκη αυτή η ουσιαστική, για να μπορέσουν να συσπειρωθούν σε κοινότητα σε κοινωνία οι άνθρωποι... πάντα αναρωτιόμουνα που πάνε όλοι αυτοί οι μοναχικοί «καβαλάρηδες»; μία πρώτη υποψία απάντησης φάνηκε, όταν άρχισα να καταλαβαίνω τον εγωκεντρισμό και την ματαιότητά του... Στη ζωγραφική όπως και σε όλες τις τέχνες, μεγάλη σημασία έχει η τεχνική, κατά κάποιο τρόπο βοηθάει τον καλλιτέχνη, να αποδώσει σωστά τις αισθήσεις του, τις σκέψεις του. Δεν είναι αργά, είναι άκαιρο το μέρος πια, ο τόπος, απομακρυνόμαστε από την αμεσότητα και από την πραγματική διάσταση των πραγμάτων, η καλή διάθεση (απαραίτητη) για να ζωγραφιστούν οι εικόνες, εξανεμίζεται μαζί με τον συλλογικό τρόπο ζωής. Έτσι κατά κάποιο τρόπο, δεν φτάνουν πια τα «μυστικά» της τέχνης στο παρών. Ανάμεσα σε τόσους τίτλους, έχουν αρχίσει να χάνουν πια το νόημά τους οι λέξεις, ας μην ξεχνάμε, αυτές είναι που βοηθάνε τους ανθρώπους να επικοινωνήσουν. Αναρωτήθηκα, για την όποια σημασία της τέχνης σήμερα, την ανάγκη ύπαρξης της χρωστικής, ανάμεσα από όλες αυτές τις τεχνολογικές δυνατότητες, σίγουρα οι απαντήσεις δεν είναι εύκολες. Η εικαστική τέχνη πάντα είχε και ένα ρόλο χρηστικό, διακοσμούσε και ομόρφαινε χώρους, εσωτερικούς και εξωτερικούς, η μεγαλύτερη κορύφωσή της γινόταν στα αστικά κέντρα, η ζωγράφοι εκτός από τους μόνιμους σε έναν τόπο, συναντιόνταν και ως περιπλανώμενοι. Κάποτε ήταν γεμάτη η πιάτσα από ήρωες, άρπαζες έναν δύο και τους έκανες μικρούς θεούς σου και προχώραγες για να αλλάξεις τον κόσμο, αν εξαιρέσεις την εκλογίκευση, που επιβάλλεται κατά κάποιο τρόπο με τα χρόνια, πάλι ήρωες χρειαζόμαστε να φτιάξουμε, απλά ίσως πρέπει να είναι λίγο πιο κοντινοί μας... Έτσι ίσως να ανακαλύπτουμε, τι; Μια στιγμούλα είναι που αρκεί, ένα φευγαλέο βλέμμα και... αποτυπώνεται στη μνήμη του ανθρώπου ο άλλος άνθρωπος. Στη μνήμη και στις εικόνες της φαντασίας, σε αυτά τα γλυκά σενάρια, που πασχίζουν να ξεκουράσουν τις σκέψεις, από τις άδικες μέρες της επιβίωσης, σε ένα πλανήτη που μπορεί να μας θρέψει όλους... Είναι εντυπωσιακό πως και πόσο αγαπάνε αρκετοί άνθρωποι την τέχνη της ζωγραφικής, μία πρώτη εξήγηση είναι οι διάφοροι συμβολισμοί που κρύβουν οι ζωγραφισμένες εικόνες, το μήνυμα κατά κάποιο τρόπο η μυστική πληροφορία που μεταφέρει μέσα στον χρόνο, προσωπικά πιστεύω ότι αυτό που μαγεύει υποσυνείδητα είναι τα χρώματα, η δύναμη των χρωμάτων, μαζεμένων σε μια επιφάνεια.

Νυχτερινές σκέψεις Ηλίας Τολιάδης, Ζωγράφος

Φιλοπρόοδος

Η νοσταλγική αυλή των ασμάτων & των θεαμάτων της Κοζάνης Του Σωκράτη Μουτίδη

ρθε στην Κοζάνη για δυο μόνο μέρες για λόγους καθαρά επαγγελματικούς

και αποφάσισε εκείνο το βράδυ να περπατήσει στα σοκάκια της πόλης, για να δει την πόλη από «μέσα». Ο 50άρης αντιπρόσωπος εταιρείας από την Αθήνα συνηθίζει να κάνει τέτοιες βραδινές βόλτες στις πόλεις που επισκέπτεται και όχι να κλείνεται στους τέσσερις τοίχους ενός απρόσωπου δωματίου ξενοδοχείου. Έτσι κι εκείνο το καλοκαιρινό βράδυ της Δευτέρας, τα βήματά του τον οδήγησαν προς την κατεύθυνση που ερχόταν μια γλυκιά μελωδία. Χωρίς να χάσει λεπτό, με γρήγορο βηματισμό, ακολούθησε τις νότες και βρέθηκε μπροστά στη γαλάζια σιδερένια πόρτα

Τάσος Γκλούμπος, πρόεδρος του συλλόγου Φιλοπρόοδος.

του αρχοντικού Γεωργίου Τιάλιου.

Η αυλή του σπιτιού ήταν γεμάτη κόσμο, ο οποίος απολάμβανε τη γλυκιά και μελωδική φωνή της γνωστής καλλιτέχνιδος. Προς στιγμή κατάφερε να απομονώσει τα «άχαρα» κτήρια περιμετρικά του αρχοντικού και να βρεθεί σε μια άλλη νοσταλγική εποχή. «Συγνώμη, τι γίνεται εδώ;», ρώτησε έναν περαστικό. «Μια από τις εκδηλώσεις του Φιλοπρόοδου Συλλόγου Κοζάνης, να καθίσετε να τη παρακολουθήσετε. Θα σας αρέσει σίγουρα» του απάντησε εκείνος. Ο επισκέπτης, αμέσως, άνοιξε την πόρτα και περπάτησε προς το εσωτερικό της αυλής. Το αρχοντικό Γεωργίου Τιάλιου κατασκευάστηκε το 1904 και από το 1996 μέχρι σήμερα αποτελεί τη στέγη του Φιλοπρόοδου συλλόγου Κοζάνης, ο οποίος φέτος κλείνει 30 χρόνια ζωής με συνεχή προσφορά στον πολιτισμό της περιοχής. Πρόκειται για ένα χώρο ζεστό και φιλόξενο που ταιριάζει απόλυτα με το πνεύμα του Φιλοπρόοδου και δίνει το στίγμα των ανθρώπων του που βρίσκονται στην υπηρεσία του πολιτισμού. «Ιδρύσαμε το Φιλοπρόοδο, καθώς οι σύλλογοι που δραστηριοποιούνταν τότε στον πολιτισμό δεν μας κάλυπταν, δεν κάλυπταν αυτό που θέλαμε να κάνουμε και αποδείχτηκε τριάντα χρόνια μετά ότι άξιζε τον κόπο για τον τόπο αυτόν με την πλούσια πολιτιστική ιστορία που έχει» μας λέει ο πρόεδρος του συλλόγου Τάσος Γκλούμπος. Είναι στο διοικητικό συμβούλιο από τη γέννηση του Φιλοπρόοδου και ούτε κι ο ίδιος μπορεί να θυμηθεί πόσα χρόνια προεδρεύει του διοικητικού συμβουλίου. Από το 1996 μέχρι σήμερα, το αρχοντικό Γεωργίου Τιάλιου έμεινε όπως ήταν, χωρίς καμία απολύτως παρέμβαση. Όλοι οι χώροι του σπιτιού με τα ψηλοτάβανα δωμάτια, το τζάκι, τα κουφώματα διατηρούνται σε πολύ καλή κατάσταση χάρη στα μέλη και στους φίλους του Φιλοπρόοδου. Το χειμώνα τα δωμάτια γεμίζουν με κόσμο που έρχεται να παρακολουθήσει τους ξεχωριστούς καλλιτέχνες που φιλοξενούνται με τη φροντίδα του Φιλοπρόοomikron 54 Τεύχος19

omikron magazine

Η νοσταλγική αυλή των ασμάτων & των θεαμάτων της Κοζάνης

δου. Το καλοκαίρι πάλι, στην αυλή των ασμάτων και των θεαμάτων, στην κερασιά από κάτω που φέρνει εικόνες από την παλιά Κοζάνη, οι μυημένοι περνούν ανεπανάληπτες στιγμές. «Από τη στιγμή που ήρθαμε στο αρχοντικό, ο ίδιος ο χώρος μας οδήγησε στο πώς να αξιοποιήσουμε τον κάθε χώρο. Σε αυτό το σπίτι, ξέρετε, μεγάλωσε ο σκηνοθέτης Κώστας Κουτσομύτης. Τα εξαιρετικά βράδια που έχουμε περάσει εδώ είναι κυρίως μουσικά, αλλά δεν έλειψαν και οι λογοτεχνικές, λαογραφικές και ποιητικές βραδιές» συμπληρώνει ο κ. Γκλούμπος. Ο σημαντικός αυτός χώρος έχει γίνει σημείο αναφοράς για τους, χωρίς υπερβολή, δεκάδες καλλιτέχνες που έχουν νοιώσει τη ζεστασιά του αρχοντικού και συμμετείχαν

Ο Φιλοπρόοδος Σύλλογος Κοζάνης επιφυλάσσει στους φίλους του

στις μυσταγωγίες του. «Με το που έρχονται εδώ, ο χώρος τους εμπνέει. Πλέον μπορώ να σας πω ποιοι καλλιτέχνες δεν

μια συνεχή ροή εκδηλώσεων

έχουν έρθει, γιατί είναι λιγότεροι. Ο κόσμος αγάπησε

καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου

το Φιλοπρόοδο, γιατί διαπίστωσε πως είναι αληθινός

σ’ ένα χώρο ιδιαίτερα φιλόξενο και νοσταλγικό.

και δεν έχει κερδοσκοπική διάθεση» προσθέτει ο κ. Γκλούμπος. Ο Φιλοπρόοδος Σύλλογος Κοζάνης επιφυλάσσει στους φίλους του μια συνεχή ροή εκδηλώσεων καθ’

Το αρχοντικό Γεωργίου Τιάλιου κατασκευάστηκε το 1904 και από το 1996 μέχρι σήμερα αποτελεί τη στέγη του Φιλοπρόοδου συλλόγου Κοζάνης.

Η νοσταλγική αυλή των ασμάτων & των θεαμάτων της Κοζάνης

όλη τη διάρκεια του χρόνου σ’ ένα χώρο ιδιαίτερα φιλόξενο και νοσταλγικό. Δεν είναι λίγοι αυτοί που αναπολούν τις παλιές καλοκαιρινές βραδιές στα εξοχικά κέντρα και την εικόνα των αρχοντικών στις γειτονιές, τα οποία αντικαταστάθηκαν με τις άχαρες πολυκατοικίες. «Το ιστορικό κέντρο της Κοζάνης έχει χαθεί κι αυτό με στεναχωρεί πάρα πολύ. Εξαφανίστηκαν τα πάντα και φταίει γι’ αυτό και η κοινωνία και οι διοικούντες. Το στέκι αυτό δείχνει στο νέο Κοζανίτη ή στον επισκέπτη πως ήταν η εποχή εκείνη. Δεν του δείχνουμε μια φωτογραφία, αντιθέτως τον προσκαλούμε και τον προκαλούμε να το ζήσει» μας εξηγεί ο πρόεδρος του Φιλοπρόοδου. Συνεχίζοντας να βρισκόμαστε μεταξύ παρελθόντος και παρόντος, μαθαίνουμε από τον κ. Γκλούμπο πως

Τα εξαιρετικά βράδια που έχουμε

καθοριστικό ρόλο στην πρόοδο του συλλόγου, κατά

περάσει εδώ είναι κυρίως μουσικά,

τα πρώτα χρόνια λειτουργίας του, έπαιξαν τα μέλη του διοικητικού του συμβουλίου μέσω του ορισμού επιτρο-

αλλά δεν έλειψαν και

πών δουλειάς. Έτσι, το κοινό μπορούσε να απολαύσει

οι λογοτεχνικές, λαογραφικές

εύκολα πολλές δραστηριότητες. Βιβλιοθήκη, σκάκι, κι-

και ποιητικές βραδιές...

νηματογραφικές προβολές σπάνιων ταινιών, θεατρικές ομάδες, μουσικά σύνολα, εικαστικά εργαστήρια, εκδρομές εσωτερικού και εξωτερικού, αναβίωση του εθίμου

omikron 57 Τεύχος19

Η νοσταλγική αυλή των ασμάτων & των θεαμάτων της Κοζάνης

του Φανού και πολλές άλλες δραστηριότητες, συνέβαλαν στο να έρθει ο κόσμος πιο κοντά και να καλυτερεύσουν οι σχέσεις. «Από το 1980 και μετά ο κόσμος ήταν πιο συσπειρωμένος και συμμετείχε ενεργά, δρώντας πολιτιστικά. Σήμερα περισσότερο παρακολουθεί παρά συμμετέχει. Το κοινό θέλησε να καλυτερέψει την αισθητική του και το «μέσα» του, να ασχοληθεί με τον πολιτισμό, γι’ αυτό και αγκάλιασε τον Φιλοπρόοδο» επισημαίνει ο κ. Γκλούμπος. Σήμερα ο Φιλοπρόοδος έχει περίπου 160 μέλη και πολλαπλάσιο αριθμό φίλων. Στόχος του δεν είναι να γεμίσει το μπλοκ των συνδρομών, αλλά να γεμίζουν κάθε χρόνο οι σελίδες του ημερολογίου του με εκδηλώσεις. «Σε κάθε κοινωνία, οι σύλλογοι θα πρέπει να ασχολούνται με πράγματα που δεν προσφέρονται και να κινούνται ανάλογα με τις ανάγκες που υπάρχουν. Η αξία των εκδηλώσεων που έχουμε κάνει και η προσφορά του συλλόγου στον πολιτισμό και στον τόπο θα φανεί στο μέλλον» καταλήγει ο κ. Γκλούμπος. Όσο για τον 50χρονο Αθηναίο αντιπρόσωπο, μαγεμένος από τη μυρωδιά της κερασιάς στην παραδοσιακή Κοζανίτικη αυλή και με το αίσθημα της συντροφικότητας και της νοσταλγίας στο ζενίθ, αποτελεί πλέον φανατικό μέλος αυτής της μεγάλης και μαγικής παρέας.

∆ιαστάσεις σύµφωνα µε το χώρο σας και κατόπιν παραγγελίας.

Hight Gray

Temprakon

Ισοθερµικό στρώµα

Ultra Ivory

Celeste Box

Normal Ivory

Normal Gray

γιατί η οικολογία... είναι τρόπος ζωής!

Παιδικά και εφηβικά δωµάτια από µασίφ ξύλο, σε έντονους χρωµατικούς συνδυασµούς χρησιµοποιώντας µόνο βαφές νερού και τελειώµατα κεριού. Συνδυάζοντας το αντίστοιχο ορθοσωµατικό στρώµα της Αγγλικής εταιρείας Dunlopillo από φυσικά ελαστικοποιηµένα υλικά (όπως φυσικό καουτσούκ και ελαστικοποιηµένο κοκοφοίνικα) και αφαιρούµενο κάλυµµα, προσφέρετε στο παιδί σας τις ιδανικές συνθήκες για έναν ξεκούραστο ύπνο.

Τσιώγκας Ιωάννης: Κασοµούλη 10, 501 00 - Κοζάνη, τηλ. & fax: 24610 24883

Ο "Καλλικράτης

Ο "Καλλικράτης" & ο Νέος Δήμος Εορδαίας Του Aντώνη Μαυρίδη www.mavridisant.gr

τον αστερισμό των αυτοδιοικητικών και διοικητικών αλλαγών του "Καλλικράτη" κινείται ολόκληρη

η χώρα και η περιοχή μας, έχοντας στο επίκεντρο της συζήτησης, την θέσπιση και την λειτουργία της αιρετής περιφερειακής αυτοδιοίκησης και την δημιουργία των νέων ισχυρών Δήμων. Σ' αυτό το κρίσιμο "σταυροδρόμι" για την χώρα και την κοινωνία που βιώνει δυστυχώς την οικονομική κρίση και τα αδιέξοδα "αποτυχημένων πολιτικών", ο τόπος και η περιοχή της Εορδαίας, καλείται να "διαβάσει" ορθά τις νέες εξελίξεις και να λάβει τις αποφάσεις της, για τα μεγάλα αναπτυξιακά και κοινωνικά ελλείμματα και τα έντονα προβλήματα της καθημερινότητας των πολιτών. Δεν θα χρειαζόμασταν ίσως τις δημοσκοπήσεις και τις ποιοτικές έρευνες, ωστόσο και αυτές ακόμη, δείχνουν την μεγάλη απογοήτευση των πολιτών και την διάψευση των προσδοκιών τους. Είναι σαφές ότι "πληρώνουμε" σήμερα στην περιοχή της Εορδαίας, τα λάθη, τις παραλείψεις, τις καθυστερήσεις και τις "εμμονές" των τοπικών μας αρχόντων. Εκεί που έχουμε φθάσει όμως, δεν αρκεί η κριτική και η απαρίθμηση για το χθες, πολύ δε περισσότερο, όταν ο καθένας μας είχε την δυνατότητα να τοποθετηθεί συγκεκριμένα και δημόσια όλα αυτά τα χρόνια, τόσο για όσα δεν έγιναν ή για όσα "κακώς έγιναν", όσο όμως και για τις εναλλακτικές προτάσεις του. Αποτελεί κοινό τόπο λοιπόν ότι όλα τα πρόσωπα της τοπικής εξουσίας κρίνονται και για όλους αυτούς βεβαίως, ισχύει το γνωστό "μετράει το αποτέλεσμα".

omikron 60 Τεύχος19

Ο "Καλλικράτης" & ο Νέος Δήμος Εορδαίας

Θέληση - Έμπνευση - Συμμετοχή Από την άλλη πλευρά, για όλους εμάς που αρκετά χρόνια τώρα αναφερόμαστε στην επιτακτική ανάγκη "να γυρίσει μία νέα σελίδα στην Εορδαία", η πρόκληση του "Καλλικράτη" και του ενιαίου Δήμου Εορδαίας είναι πολύ μεγάλη. Άλλωστε ο "Καποδίστριας Ι" έχει εξαντλήσει την προωθητική του δύναμη από το 1998 μέχρι σήμερα και συνεπώς ο Νέος Δήμος Εορδαίας πρέπει να φέρει έναν νέο "φρέσκο αέρα" που θα συνθέσει το παρελθόν, ξεπερνώντας τις γνωστές "κατεστημένες νοοτροπίες", αλλά πάνω από όλα θα φέρει στο προσκήνιο τις δημιουργικές δυνάμεις της εργασίας, της παραγωγής, της επιχειρηματικότητας, της επιστήμης, των γυναικών και της νεολαίας. Σε ότι αφορά την διαβούλευση που είναι σε εξέλιξη για το σχέδιο "Καλλικράτης" και τις όποιες εύλογες ή όχι επιφυλάξεις τοπικών παραγόντων, θέλω φυσικά να επαναλάβω την αυτονόητη κοινή αυτοδιοικητική θέση, για την ανάγκη απόδοσης των παρακρατηθέντων πόρων από την Πολιτεία και την παραπέρα μεταφορά αρμοδιοτήτων και οικονομικών πόρων στην Αυτοδιοίκηση. Με βάση την μέχρι τώρα λειτουργία των Δήμων στην περιοχή μας, δεν είναι όμως καθόλου "αυτονόητο", το ζήτημα της εσωτερικής αποκεντρωμένης λειτουργίας των Δήμων και της ενεργούς παρουσίας των πολιτών στις αποφάσεις του, για το οποίο διατυπώνουν πολλές επιφυλάξεις οι συνδημότες μου. Ας μην γελιόμαστε λοιπόν. Η επιτυχία του ενιαίου Δήμου Εορδαίας που θα δημιουργηθεί, σε ένα μεγάλο βαθμό θα εξαρτηθεί και από την ενεργό συμμετοχή της ίδιας της τοπικής κοινωνίας, δηλαδή και των τοπικώνδημοτικών διαμερισμάτων των υφιστάμενων οικισμών και Δήμων της περιοχής μας. Και εδώ θέλω να υπογραμμίσω ότι ένας Ισχυρός και αποτελεσματικός Δήμος, μπορεί να δίνει -και θεσμικάδυνατότητες αποκέντρωσης και συμμετοχής στους πολίτες, εφόσον αυτό αποτυπώνεται στην θέληση και την πολιτική πρόταση του Δημάρχου και της δημοτικής αρχής. Η παλαιότερη πρόταση μου άλλωστε, για νέο μοντέλο διοίκησης και λειτουργίας του Δήμου Πτολεμαΐδας και θέσπιση μόνιμης γραμματείας στον Δήμο, για την οργάνωση αναπτυξιακού συνεδρίου στην περιοχή της Εορδαίας κάθε δύο χρόνια, αυτό ακριβώς, είχε και έχει, ως βασικό στόχο. Να ανοίξει ο Δήμος τις "πόρτες του" σε όλους τους πολίτες, να τους εμπνεύσει και να τους ενεργοποιήσει και με την ουσιαστική συμμετοχή όλων των κατοίκων και των τοπικών φορέων, να δημιουργήσουμε επιτέλους, την Πτολεμαΐδα και την Εορδαία που μας αξίζουν. omikron 61 Τεύχος19

∆ηµοτικό Σχολείο Λεχόβου Κάνοντας «κλικ» στη Γνώση Του Σωκράτη Μουτίδη

«Γ

ια έλα Μαρία να μας δείξεις τα σημεία που πρέπει να δώσουμε έμφαση» λέει ο δάσκαλος Σταύρος Πασπάλης στη μαθήτρια

της Ε’ Δημοτικού. Η Μαρία, με άνεση και τρομερή εξοικείωση, παίρνει στα χέρια της το ηλεκτρονικό μολύβι και αγγίζει, όπως πρέπει, τον διαδραστικό πίνακα «μαρκάροντας» τις λέξεις που υποδηλώνουν έμφαση στο κείμενο που προβάλλεται από τον υπολογιστή μέσω ενός προτζέκτορα στην λευκή επιφάνεια. «Κύριε, δε φαίνονται καλά. Να τα κάνω κίτρινα όπως με το μαρκαδόρο στο βιβλίο;» ρωτά η Μαρία και μετά την καταφατική απάντηση του δασκάλου με τρία μόνο κλικ επιλέγει στον πίνακα το κίτρινο χρώμα και συνεχίζεται έτσι η παράδοση του μαθήματος της ιστορίας που σήμερα έχει να κάνει με τους Πέρσες. Από κάτω οι συμμαθητές της σημειώνουν στα βιβλία τους αυτά που τους λέει ο δάσκαλος.

omikron 62 Τεύχος19

Δημοτικό Σχολείο Λεχόβου Κάνοντας «κλικ» στη Γνώση

Οι μαθητές του δημοτικού σχολείου Λεχόβου της Φλώρινας από την πρώτη κιόλας τάξη μαθαίνουν την τεχνολογία των ηλεκτρονικών υπολογιστών και τη χρησιμοποιούν. Ο δάσκαλος και διευθυντής του σχολείου, Σταύρος Πασπάλης, επιστρέφοντας από τη Γερμανία όπου δίδαξε σε πολλά σχολεία, θέλησε να κάνει τα πράγματα πιο εύκολα και να βάλει στην αίθουσα κάποιες από τις σύγχρονες τεχνολογίες της εκπαίδευσης που κάνουν πιο ελκυστική την παράδοση για τους μαθητές, αλλά και τους δασκάλους. Είναι, μάλιστα, ο πρώτος δάσκαλος στην Ελλάδα που χρησιμοποίησε τον διαδραστικό πίνακα και εκμεταλλεύτηκε τις δυνατότητες του στο έπακρο. «Λοιπόν παιδιά, όπως βλέπετε, στον πίνακα υπάρχει ένας χάρτης που δεν υπάρχει στο βιβλίο σας. Αυτόν τον χάρτη τον «κατέβασα» τώρα και αποτυπώνει καλύτερα αυτά που θα σας πω για την Περσία» λέει στους μαθητές του ο κ. Πασπάλης. Κατά την παράδοση, ο δάσκαλος κάνει κλικ στο τέλος της παραγράφου και ανοίγει ένα αρχείο βίντεο. Τα χαμόγελα των παιδιών είναι διάπλατα, καθώς περιμένουν με ανυπομονησία τη στιγμή αυτή. Δεν θα δουν κινούμενα σχέδια ή ταινία, αλλά ένα ντοκιμαντέρ για την Περσία από το History Channel. Μόλις ολοκληρωθεί η προβολή, το μάθημα συνεχίζεται με τους μαθητές να έχουν ακόμη περισσότερη όρεξη αφού μετά το τέλος και του δεύτερου μέρους του μαθήματος, το ντοκιμαντέρ θα συνεχιστεί. «Με αυτόν τον τρόπο δημιουργούμε τις προϋποθέσεις, ώστε το μάθημα να γίνει πιο ενδιαφέρον για τα παιδιά. Το παιδί βλέπει κίνηση και αντικρίζει αυτά που διαβάζει στο μάθημά του. Έτσι θυμούνται καλύτερα κάποια γεγονότα και πράγματα, γιατί η μνήμη τους επαναφέρει καλύτερα αυτό που είδαν και όχι μόνο αυτό που άκουσαν» μας εξηγεί ο κ. Πασπάλης. Η τακτική του, όπως λέει, είναι να δείχνει πάντα και στους συναδέλφους του κάτι που έχει κάνει, όχι ως επίδειξη, αλλά ως το κάτι καινούργιο που αν τους αρέσει μπορούν να το εφαρμόσουν και οι ίδιοι. Η τεχνολογία του διαδραστικού πίνακα έχει μπει στην εκπαίδευση των Ηνωμένων Πολιτειών από το 1987 και σε χώρες της Ευρώπης από το 1993. Όσοι άκουσαν για πρώτη φορά τι γίνεται στο δημοτικό σχολείο Λεχόβου

Δημοτικό Σχολείο Λεχόβου Κάνοντας «κλικ» στη Γνώση

σάστισαν και δεν μπορούσαν να καταλάβουν περί τίνος πρόκειται. Κάτι παρόμοιο με αυτό που έδειχνε διαφήμιση γνωστής εταιρείας τηλεπικοινωνιών, όπου το παιδί εξηγούσε με όρους τεχνολογικούς στον πατέρα του τι είχε συμβεί και αυτός του απαντούσε «στη μάνα σου το πες;». «Οι δάσκαλοι που ζητούσαν όλα αυτά τα χρόνια τη βοήθεια της τεχνολογίας για να την εντάξουν στην εργασία τους στην τάξη, βρήκαν αυτό που έψαχναν και το δέχθηκαν με ανακούφιση» επισημαίνει ο κ. Πασπάλης. Στόχος του είναι να κάνει ότι μπορεί για να κεντρίσει την προσοχή του παιδιού, ώστε να μάθει ότι περισσότερο μπορεί στο σχολείο κατά τις ώρες διδασκαλίας και όχι στο σπίτι. «Κυρίως πρέπει εμείς ως εκπαιδευτικοί να οργανώνουμε τη δουλειά μας έτσι ώστε να βοηθάμε το παιδί να μάθει, να εμπλουτίζουμε το υλικό μας και τις γνώσεις μας. Παλιά είχαμε μια βιβλιοθήκη, τώρα έχουμε μια άλλου είδους βιβλιοθήκη, ψηφιακή, η οποία μπορεί να ενημερωθεί ανά πάσα στιγμή μέσω του διαδικτύου» προσθέτει και δεν παραλείπει να μας πει πως επιθυμία του είναι να αποκτήσουν όλες οι τάξεις διαδραστικό πίνακα με ταυτόχρονη σύνδεση στο διαδίκτυο σε υψηλές ταχύτητες και να διαδοθεί η τεχνολογία σε όλα τα σχολεία από τους συναδέλφους του. Το δημοτικό σχολείου του Λεχόβου διαθέτει αυτή τη στιγμή τρεις διαδραστικούς πίνακες, ενώ σε επίπεδο νομού Φλώρινας μόνο τρία σχολεία διαθέτουν αυτό το «εργαλείο».

omikron 64 Τεύχος19

Δημοτικό Σχολείο Λεχόβου Κάνονταςomikron «κλικ» στη magazine Γνώση

Οι μαθητές του δημοτικού σχολείου Λεχόβου της Φλώρινας από την πρώτη κιόλας τάξη μαθαίνουν την τεχνολογία των ηλεκτρονικών υπολογιστών και τη χρησιμοποιούν...

Μέχρι στιγμής στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, είναι στο χέρι του δασκάλου ή του διευθυντή να βάλει μπροστά τις διαδικασίες για την προμήθεια διαδραστικού πίνακα. Ο κ. Πασπάλης πιστεύει πως μέχρι το τέλος της επόμενης σχολικής χρονιάς, το υπουργείο παιδείας θα φροντίσει να προμηθεύσει όλα τα σχολεία με το μέσο αυτό, το οποίο κάνει πλέον τον δάσκαλο να ξεφεύγει από την μετωπική διδασκαλία. Το παν είναι η διάθεση για εφαρμογή των τεχνολογιών της επικοινωνίας στην εκπαίδευση για τον κ. Πασπάλη, ο οποίος γνωρίζει καλά ότι το μόνο που χρειάζεται για να γίνει το μάθημα πιο ενδιαφέρον είναι ένας προτζέκτορας, ένας υπολογιστής και μια επιφάνεια προβολής. Με αυτά τα εργαλεία, τα οποία δεν είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αποκτηθούν από το κάθε σχολείο, ο μαθητής την ώρα του μαθήματος της ιστορίας και της γεωγραφίας μπορεί να κάνει το δικό του εικονικό ταξίδι σε μια πιο δυναμική διαδικασία μάθησης. omikron 65 Τεύχος19

Δημοτικό Σχολείο Λεχόβου Κάνοντας «κλικ» στη Γνώση

Η εποχή που οι μαθητές πήγαιναν στη βιβλιοθήκη και ανέτρεχαν στις βαριές και ελάχιστα εικονογραφημένες εγκυκλοπαίδειες για περισσότερες πληροφορίες έχει πια περάσει. Σήμερα η βιβλιοθήκη βρίσκεται παντού μαζί μας, εφόσον αξιοποιήσουμε τις διαθέσιμες τεχνολογίες για να παρακολουθήσουμε ένα ντοκιμαντέρ ή να κάνουμε μια περιήγηση σε κάποιο από τα σπουδαία μουσεία του κόσμου. Εκτός όλων των άλλων, έχει αλλάξει πλέον και η σχέση δασκάλου μαθητή, καθώς το στοίχημα πλέον του πρώτου δεν είναι να αποτελεί την «αυθεντία», αλλά να δείχνει στο μαθητή τους δρόμους της γνώσης και της αναζήτησης σε αμέτρητες πηγές πληροφοριών που είναι πλέον διαθέσιμες μέσω του παγκόσμιου ιστού. Οι εικόνες και οι παραστάσεις που έχουν, λοιπόν, οι μαθητές του Λεχόβου μπορούν πλέον να συγκριθούν με εκείνες μαθητών σχολείων μεγάλων αστικών κέντρων από τους οποίους οι μικροί Λεχοβίτες δεν έχουν να ζηλέψουν απολύτως τίποτα, καθώς η απόσταση που τους χωρίζει ισοδυναμεί πλέον με ένα κλικ.

PASSION

CLASSIC

ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟNIΚΗΣ

25ΗΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 39 ΝΕΑ ΕΥΚΑΡΠΙΑ ΤΗΛ: 2310 688532 ΕΚΘΕΣΗ -ΕΡΓΟΣΤΑΣΙΟ

ΜΑΥΡΟ∆ΕΝ∆ΡΙ ΚΟΖΑΝΗΣΤΗΛ-FAX:

24610 96126 - 24610 96171-96797

QUALITY UNIQUE

SIMPLICITY

Η αντανάκλαση της Ιστορίας στην Τέχνη & η ουσία της

Το ΟΧΙ του Βελβεντού

Είπαν ναι στον «Καποδίστρια», λένε όχι στο «Καλλικράτη».

πιχειρηματολογούν αλλά και κινητοποιούνται. Με τη συμμετοχή δεκάδων κατοίκων στα αμφιθέατρα αλλά και στους δρόμους, δημότες και Δημοτική αρχή Βελβεντού, ενημερώνουν την κεντρική εξουσία για τις θέσεις

τους. Κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την επιτυχία των δημοκρατικότατων εκδηλώσεων και διαδηλώσεων τους. Πρόκειται καθαρά για μία εξέλιξη. Εξέλιξη που εμπεριέχει κοινωνικά και πολιτικά χαρακτηριστικά. Θα ήταν χρήσιμο λοιπόν, να αντιμετωπιστεί από όλους μας όπως πραγματικά του αξίζει. Εξάλλου, είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία, να μας αποδείξει το οργανωμένο κράτος ότι πράγματι έχει άλλες διαθέσεις από αυτές που μας έχει συνηθίσει. Το παρακάτω κείμενο δεν είναι τίποτα περισσότερο από τα επιχειρήματα των δημοτών του Δήμου Βελβεντού για την διάθεσή τους να ανακηρυχθούν πρότυπος μικρός Δήμος. Για να το διαβάσετε θα σας χρειαστούν μόνο δύο λεπτά και δέκα δευτερόλεπτα.

omikron 76 Τεύχος19

Το ΟΧΙ του Βελβεντού

1. Ο Δήμος Βελβεντού, με εθελοντικές συνενώσεις το 1952, το 1985, το 1994 και το 1997, πήρε τη σημερινή του μορφή, με έκταση 126.000 στρ. σε ένα άκρως ιδιόμορφο εδαφικό ανάγλυφο (λίμνη 293 μ. υψομ και βουνό 2193 μ. υψομ.) και με πληθυσμό 4.000 κατοίκων. 2. Εκτός των ορίων του Δήμου, υπάρχουν και λειτουργούν η κοινωνία των ετεροδημοτών και η ομογένεια, στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Αυστραλία, που συμβάλλουν δυναμικά στην εξέλιξη της Κοινωνίας της γενέτειρας. 3. Ο Δήμος Βελβεντού είναι ένας εύρωστος ΟΤΑ. Ο τόπος μας έχει τη δική του ιστορία από το 4500 π.χ., με δική του «Ταυτότητα Κοινωνίας» και διαχρονικό πολιτι-

O δήμαρχος στη λαϊκή συνέλευση 29/1/2010, παρουσιάζει.

σμικό απόθεμα, με εργονομική αυτοτέλεια, με υποδειγματικές αρχές αυτοδιοικητικής λειτουργίας, με πρότυπο συνεταιριστικό κίνημα, με υγιή οργάνωση της αγροτικής οικονομίας γύρω από τους δυο υγιείς συναλλαγματοφόρους συνεταιρισμούς αγροτών και με μια διακριτή πολιτική καθαρής «πράσινης» ανάπτυξης. 4. Ο Δήμος μας στην διαχρονική του λειτουργία τήρησε με ευλάβεια τις ευρωπαϊκές αρχές της επικουρικότητας, της εγγύτητας και της τοπικής αυτονομίας, σε συνεργασία με τους σαράντα και πλέον μαζικούς φορείς, μέσα από τακτικές θεματικές Λαϊκές Συνελεύσεις των πολιτών του, με στόχο πάντα οι αποφάσεις να λαμβάνονται όσο το δυνατόν πιο ανοικτά, πιο συμμετοχικά και εγγύτερα στους πολίτες έτσι ώστε η αυτοδιοίκηση του τόπου

Ο Δήμος Βελβεντού αποτελεί

μας να συντείνει στην τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη,

έναν καλό και αυτοτελή

στην συνεχή ενεργοποίηση του πολίτη στα κοινά και στη διατήρηση και επέκταση της κοινωνικής συνοχής. 5. Ο Δήμος μας αξιοποίησε πολλές φορές τον εθελοντισμό και την συνεισφορά των μελών αυτής της κοινωνίας και της ομογένειας για να δημιουργήσει έργα και βασικές υποδομές. Παράλληλα ο Δήμος απορρόφησε

λειτουργικό ΟΤΑ, που είναι βιώσιμος για πολλές δεκαετίες στο μέλλον. Δεν πρέπει ν΄ αποτελέσει

για έργα, υποδομές και πρωτοβουλίες περισσότερα από

δημοτικό διαμέρισμα ενός

20 εκ. ¬ μόνο στην τρίτη κοινοτική περίοδο (Γ’ Κ.Π.Σ.-

αχανούς και ουσιαστικά

ΠΕΠ - Κοιν. Πρωτοβουλίες). Σήμερα ο Δήμος είναι πανέτοιμος με μελέτες να απορροφήσει περισσότερα από

ακυβέρνητου Δήμου...

30 εκατ. ευρώ σε έργα υποδομών από το ΕΣΠΑ. Οι κατά κεφαλήν επενδύσεις εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων επέφεραν πολλαπλασιαστικές αποδόσεις, που αντανακλώνται omikron 77 Τεύχος19

Το ΟΧΙ του Βελβεντού

στην καθημερινή ποιότητα ζωής, στην υγιέστατη τοπική αγροτική και τουριστική οικονομία με μια ελπιδοφόρα επιστροφή της νεολαίας στον τόπο της. 6. Ο Δήμος Βελβεντού αποτελεί έναν καλό και αυτοτελή λειτουργικό ΟΤΑ, που είναι βιώσιμος για πολλές δεκαετίες στο μέλλον. Δεν πρέπει ν΄ αποτελέσει δημοτικό διαμέρισμα ενός αχανούς και ουσιαστικά ακυβέρνητου Δήμου, όπως αυτό που σχεδίασε το 2008 το Ινστιτούτο Τοπικής Αυτοδιοίκησης. 7. Η αξιολόγηση των κριτηρίων του «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ» για τους νέους Δήμους οφείλει να λάβει υπόψη ΟΤΑ όπως το Βελβεντό. Αποτελούμε παράδειγμα που υλοποιεί την ανάπτυξη και όχι τη συρρίκνωση της ελληνικής Περιφέρειας. 8. Διεκδικούμε την ανακήρυξή μας σε πρότυπο μικρό Δήμο και ζητούμε την ευκαιρία να συνεχίσουμε την πορεία μας χωρίς να επωμιστούμε υποχρεώσεις άλλων περιοχών. 9. Ζητάμε ΔΕΙΚΤΕΣ και ΣΤΟΧΟΥΣ να τους πετύχουμε (με τη βεβαιότητα ότι θα τους πετύχουμε) και μετά ανακεφαλαιώνουμε. Ας μην «συρρικνωθούν» κοινωνίες που μπορούν να αντιμετωπίσουν αισιόδοξα, πολύπλευρα και παραγωγικά το μέλλον και τις προκλήσεις μιας περιφερειακής ανάπτυξης στην ελληνική ύπαιθρο. Ο Δήμαρχος Μανώλης Στεργίου

Διεκδικούμε την ανακήρυξή μας σε πρότυπο μικρό Δήμο και ζητούμε την ευκαιρία να συνεχίσουμε την πορεία μας χωρίς να επωμιστούμε υποχρεώσεις άλλων περιοχών

omikron 78 Τεύχος19

Ο Πρόεδρος του Δημ. Συμβουλίου Γιάννης Τράντας Το κείμενο το υπογράφουν 3040 δημότες, 40 και πλέον φορείς του Βελβεντού και της ομογένειας.

ΖΑΝ∆Ε

Παραδοσιακές Τουλούµπες Βελβεντού Η ιστορία της οικογένειας Ζανδέ έχει συνδεθεί µε την παραγωγή της παραδοσιακής τουλούµπας Βελβεντού. Εδώ και 40 χρόνια παρασκευάζονται σε καθηµερινή βάση µε αγνά υλικά τουλούµπες, τουλουµπάκια, λουκουµάδες και κουρκουµπίνια. Είναι τέτοια η γεύση και η ποιότητά τους που η φήµη τους έχει ταξιδέψει σ’ ολόκληρο τον κόσµο. Είναι αδιανόητο να επισκεφτεί κάποιος το Βελβεντό και την Κοζάνη και να µην τιµήσει το κατάστηµα Ζανδέ.

καθηµερινής παραγωγής

Κοζάνη: 28ης Οκτωβρίου 9 / Τηλ: 24610 22444 Βελβεντό: Αγίου Νικολάου 11 / Τηλ. 24640 32501 / www.touloumpes-zande.gr

Ελληνικό πανεπιστήμιο…

Ελληνικό πανεπιστήµιο… … η µικρογραφία του ελληνικού κράτους! Της Βαλεντίνας Τσαρτσιανίδου

να από τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα αποτελεί σίγουρα η αξιοπιστία των ελληνικών πανεπιστημίων και κατά πόσο οι τελειόφοιτοι από αυτά αντικατοπτρίζουν τα

πτυχία τους. Μετά από την φιλότιμη προσπάθεια που καταβάλλεις για να εισαχθείς

στα Α.Ε.Ι. ή στα Α.Τ.Ε.Ι. , επέρχεται μια περίοδος χαλαρότητας, κοινώς βαριέσαι που ζεις και δικαιολογημένα φυσικά! Σε αυτό ακριβώς το σημείο θα πρέπει να

υπάρχει κάποιος για να σε επαναφέρει στην πραγματικότητα και αυτό είναι το πανεπιστήμιο. Στην Ελλάδα όμως όχι απλώς δεν κάνει αλλά σε απωθεί ακόμη περισσότερο. Η λειτουργία του είναι αστεία σε όλα τα επίπεδα και τίποτα δεν γίνεται στην ώρα του, ας ξεκινήσουμε από τα βασικά… Πρέπει να είμαστε η μοναδική χώρα στον κόσμο όπου η παρακολούθηση των διαλέξεων είναι προαιρετική και μονάχα όσες από τις σχολές περιλαμβάνουν εργαστήρια είσαι υποχρεωμένος να τα παρακολουθήσεις. Ελληνική πατέντα που φυσικά δεν έχει επιτυχία γιατί όσο φιλότιμος και φιλομαθής αν είσαι, θα «παρεκτραπείς» και θα πεις σίγουρα κάποιες φορές: «ποιος πάει τώρα για μάθημα;;!!». Ας μην αναφερθώ στο μέσο όρο καθώς δεν «πατάει» κανείς τους στη σχολή! Πραγματικά δεν κατανοώ το λόγο που συμβαίνει αυτό. Με ανάλογη λογική θα μπορούσε να γίνει και το σχολείο προαιρετικό, ας πηγαίνει όποιος θέλει και στο τέλος της χρονιάς να δίνει εξετάσεις! Βέβαια, στις ώρες εργαστηρίων είσαι υποχρεωμένος να παραστείς σε όλες πραγματοποιώντας μία απουσία μονάχα, αλλιώς «κόβεσαι» στο συγκεκριμένο μάθημα! Για παράδειγμα, εγώ αν χρειαστεί να κάτσω δύο εβδομάδες στο νοσοκομείο έχασα αυτόματα όλα τα μαθήματα του πρώτου εξαμήνου, η σχιζοφρένεια σε όλο της το μεγαλείο! Επιπλέον, αυτή τη μοναδική απουσία, στην περίπτωση που την πραγματοποιήσεις, το πανεπιστήμιο δεν σου δίνει την δυνατότητα να την αναπληρώσεις γιατί πολύ απλά δεν υπάρχουν επαναληπτικά εργαστήρια! Η πανεπιστημιακή κοινότητα προσπαθώντας να σε απωθήσει ακόμη περισσότερο, μαντέψτε τι κάνει! Τα βιβλία ή συγγράμματα (όπως θέλετε πείτε τα) φτάνουν στα χέρια των φοιτητών ένα μήνα πριν την έναρξη της εξεταστικής, που σημαίνει ότι πρέπει επειγόντως να ξεκινήσεις εντατικό διάβασμα ολημερίς και οληνυχτίς, να παπαγαλίσεις ξερές γνώσεις ουσιαστικά και αλίμονο αν δεν καταφέρεις να αποστηθίσεις έξι βιβλία σε δύο μήνες ώστε να προαχθείς με επιτυχία στο επόμενο εξάμηνο. Βέβαια, κατά την διάρκεια των διαλέξεων, κρατώντας σημειώσεις, σου δίνεται η δυνατότητα να διατηρήσεις μία σχετική επαφή με το κάθε μάθημα αλλά δίχως να έχεις συγκροτήσει μια ολοκληρωμένη άποψη στο μυαλό σου. Φυσικά, αν πραγματικά κατανοείς ποια είναι η σημασία της φοίτησης, μπορείς να δανειστείς για μερικές μέρες τα αντίστοιχα βιβλία που σε ενδιαφέρουν από την δανειστική πανεπιστημιακή omikron 80 Τεύχος19

Ελληνικό πανεπιστήμιο… η μικρογραφία του ελληνικού κράτους!

...πολλές φορές, επιζητάς κάτι καλύτερο για να θεωρείς ότι σπουδάζεις αξιοπρεπώς, όπως παρόμοια ένας εργαζόμενος απαιτεί τις κατάλληλες συνθήκες εργασίας για να εργαστεί αποδοτικά και μάχεται, αγωνίζεται, επαναστατεί γι αυτό. Οι φοιτητές του τότε πολυτεχνείου και της τότε νομικής εξεγέρθηκαν, οι σημερινοί θα φανεί!

βιβλιοθήκη. Ίσως να αγνοώ κάποιες παραμέτρους που επηρεάζουν και καθορίζουν την άμεση παραλαβή των βιβλίων αλλά δεν νομίζω σε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια ή στον υπόλοιπο κόσμο να αντιμετωπίζουν προβλήματα τέτοιας φύσεως. Όσον αφορά την υλικοτεχνική υποδομή και τις εγκαταστάσεις των ελληνικών πανεπιστημίων γενικότερα δεν θα έλεγα πως ο εκσυγχρονισμός είναι φανερός! Τα κτίρια τα περισσότερα είναι παλιά, τα αμφιθέατρα και οι χώροι που πραγματοποιούνται τα εργαστήρια δεν υφίστανται βελτιώσεις και ανακαινίσεις και η καθαριότητα είναι άγνωστη έννοια τις περισσότερες φορές. Ανεξάρτητα από την έλλειψη και της παραμικρής αισθητικής στους πανεπιστημιακούς χώρους (συνήθως),

η καλαισθησία ταπεινώνεται ακόμη περισσότερο από τις αμέτρητες αφίσες που τοιχοκολλούνται παντού και προφανώς είναι πολιτικού ή καλύτερα κομματικού περιεχομένου. Από την είσοδο του πανεπιστημίου, προχωρώντας προς στον εσωτερικό χώρο, διαπιστώνεις σίγουρα ότι μάλλον βρίσκεσαι σε λάθος μέρος γιατί αντί να μπεις σε σχολή, μπήκες σε εκλογικό κέντρο! Αφίσες τοιχοκολλημένες σε όλο το μήκος και πλάτος της σχολής, κομματικά τραπεζάκια με αχώνευτες φάτσες να κάθονται όλη την ήμερα εκεί σαν τους τσολιάδες που φυλάνε το μνημείο του άγνωστου στρατιώτη στη βουλή. Ως αποτέλεσμα όλων αυτών δημιουργείται ένα αρνητικό κλίμα προς τους φοιτητές που δεν ενδιαφέρονται να εισαχθούν στην εκάστοτε κομματική παράταξη και σε γενικότερο επίπεδο σε όσους μπαινοβγαίνουν μέσα στα πανεπιστήμια. Δυστυχώς όμως, μπροστά στα υπόλοιπα που συμβαίνουν με το καθεστώς των παρατάξεων, αυτά που ήδη αναφέρθηκαν θεωρούνται αστεία. Πριν μερικούς μήνες, όταν ξεκίνησα το πρώτο ακαδημαϊκό εξάμηνο και επισκεπτόμουν καθημερινά την σχολή μου, απορούσα με το ύφος, την θρασύτατη συμπεριφορά, την περίσσεια άνεσης και το «τουπέ» που κυκλοφορούσαν συνεχώς στον πανεπιστημιακό χώρο όλες αυτές οι γνωστές φυσιογνωμίες που υποτίθεται διαχειρίζονται τα δικαιώματα των φοιτητών. Γρήγορα αντιλήφθηκα τι συνέβαινε. Το βραβείο πατέντας απονέμεται για ακόμη μια φορά στην Ελλάδα που εξουσιοδοτεί στους σπουδαστές την δυνατότητα εκλογής καθηγητών και πρυτάνεων, δίνοντας ταυτόχρονα και το δικαίωμα για κατάχρηση του ίδιου του δικαιώματος που γίνεται η αιτία για την απαράδεκτη κατάσταση που επικρατεί με τις σημειώσεις, την βαθμολογία στα μαθήματα και εν τέλει αυτός ο φαύλος κύκλος που δεν έχει τελειωμό. Παρόλα αυτά, η επιστήμη και η κατάρτιση δεν βρίσκονται σίγουρα στους τοίχους ή στον όμορφο αισθητικά χώρο, ούτε στους συχνά περίεργους καθηγητές. Η επιστήμη βρίσκεται καθαρά και μόνο στην προσπάθεια του καθενός να την κατακτήσει και να προσφέρει σε αυτήν. Θέλοντας να πω, πως αν ειλικρινά και συνειδητά αποφασίσεις να σπουδάσεις και να αποφοιτήσεις έχοντας αποκτήσει ένα ευρύ πεδίο γνώσεων και κυριότερα κάνοντας κτήμα σου την παιδεία, τότε μπορείς να το καταφέρεις, προσπαθώντας σκληρά, επίμονα και αγνοώντας τον τρόπο λειτουργίας των γύρω σου. Απλά, πολλές φορές, επιζητάς κάτι καλύτερο για να θεωρείς ότι σπουδάζεις αξιοπρεπώς, όπως παρόμοια ένας εργαζόμενος απαιτεί τις κατάλληλες συνθήκες εργασίας για να εργαστεί αποδοτικά και μάχεται, αγωνίζεται, επαναστατεί γι αυτό. Οι φοιτητές του τότε πολυτεχνείου και της τότε νομικής εξεγέρθηκαν, οι σημερινοί θα φανεί! omikron 82 Τεύχος19

ΗΝ ΘΕΡΑ ΣΤ Α Τ Σ G R N

!!! ΚΟΡΥΦΗ

BARI FOCUS ς τη T R τα ιρίας που EPO ), της ετα ν ακροαµατικότη ευταίο R 9 λ 0 τε 0 2 το ς ε ιο µ τη ρ α β ν ια µ το γ ω τέ ιά 1ο εις Σεπ Σύµφ µια χρον ης. οσκοπήσ ς 2008 – α µ µ η ιο ό δ ρ κ β ά α µ ικ τέ ια οζάν αι γ λλαδ (Σεπ οιεί πανε θµών, ο NRG είν κροατών του Ν. Κ ι : π το α µ γ πρα στα των α 89,5 είνα φωνικών οτίµηση ότι ο nrg ν υ ο των ραδιο διόφωνο στην πρ ν ίχ ε ρα ρευνας δ ιδιωτικό εία της έ ιχ το σ τα ά 3-70 ,9% Αναλυτικ ηλικίες 1 σοστό 15 ς ο τι π σ ε η µ ξ ο τα φων νική κατά ρόαση 1ο ραδιό ο στην γε ν ακ 3,6% ω ία φ ια ιό δ δ οσοστό 2 π 1ο ρα βδοµα ε ε µ ε σ 4 ο -3 ν 3 φω ίες από 1 1ο ραδιό ο σε ηλικ αλωτικό κοινό ν ω φ ιό δ 1ο ρα καταν φωνο στο ώνου 1ο ραδιό ς ραδιοφ τέ α ο ρ κ Α ούν: ηµέρα – εία αφορ στη µέση /Σ Ρ Τα στοιχ τα Γυναίκες µατικότη – Άντρες α δ ά µ α) Ακροα ης ο ση εβδ Ν. Κοζάν ότητα Ρ/Σ στη µέ ίκες κ τι µα τρες Γυνα ν Ά – β) Ακροα ν Ν. Κοζάνης α ρ ση ηµέ 13-70 ετώ ότητα Ρ/Σ στη µέ κ τι α µ γ) Ακροα ν Ν. Κοζάνης τώ ε 0 -7 13 89,5 RG radio Για τον N µενίδης Νίκος Κα

ΠΟΣΟΣΤΑ % NRG 15,9 % ,6 2ος 12 % 3ος 9,1 % 4ος 7,7 % 5ος 7,4 % 6ος 5,9 % 7ος 5,7 % 8ος 5,5 % 9ος 5,4 % 10ος 5,0

α ν έ σ ε µ Ένα µας έχεις Νο που

φή υ ρ ο κ ν η τ σ σταθεκρράοαµατικότητα 15,9% α

www.nrgradio.gr y Τσόντζα 9 y 501 00 y Κοζάνη y Τηλ. 24610 35222 y Fax 24610 24610 y info@nrgradio.gr

Η Αναπτυξιακή διάσταση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης Του Νίκου Ραχωβίτη Μέλος του Δ.Σ. της Δημοτική Βιβλιοθήκης Κοζάνης Αντιπρόεδρος του Συλλόγου Φίλων της Βιβλιοθήκης

Ανάπτυξη προκύπτει μέσα από την εκμετάλλευση του συγκριτικού πλεονεκτήματος κάθε περιοχής. Η Δημοτική Βιβλιοθήκη της Κοζάνης είναι, κυριολεκτικά, η έντυπη καρδιά του Νεοελληνικού Διαφωτισμού, η

γέφυρα γνώσης μεταξύ των Βαλκανίων και της Ηπειρωτικής Ελλάδας, του φυσικού της χώρου. Την ανάπτυξη δεν διασφαλίζουν μονάχα δρόμοι και συγκοινωνιακοί κόμβοι. Την ανάπτυξη ενισχύουν και διατηρούν δομές που μπορούν να αναδείξουν το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μιας περιοχής. Δομές που μπορούν να παίξουν το ρόλο του πολλαπλασιαστή των θετικών επιπτώσεων. Η βιβλιοθήκη δεν είναι ούτε κατ’ ελάχιστο απλά και μόνο ένα αναγνωστήριο, ούτε καν ένας μουσειακός χώρος εναπόθεσης σωρευμένης γνώσης σχετικά με την ανθρώπινη δραστηριότητα. Αντιθέτως, είναι, μπορεί να γίνει, πρέπει να είναι το ζωντανότερο κύτταρο μιας ανθρωποκεντρικής κοινωνίας, μιας κοινωνίας που βασίζει την εξέλιξή της στη γνώση και στη διάδοση αυτής. Μπορεί, άλλοτε από κοινού με τα πανεπιστημιακά ιδρύματα και άλλοτε αυτόνομα, να είναι το σημείο εκκίνησης σχεδόν κάθε συλλογικής δραστηριότητας της περιοχής και ταυτόχρονα τόπος συνάντησης-ζύμωσης κάθε ανήσυχου πνεύματος. Η χρηματοδότηση του νέου κτηρίου της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης μέσω του προγράμματος Ε.Σ.Π.Α που θα διασφαλίσει την υλοποίηση του έργου μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στην προσπάθεια αυτή. Με τη νέα υποδομή, την κατάλληλη στελέχωση και την εφαρμογή νέων πολιτικών εξεύρεσης πόρων η βιβλιοθήκη θα είναι σε θέση να αναλάβει τον ρόλο που της αναλογεί. Ένας τέτοιος χώρος θα προσελκύσει το πιο δραστήριο και δημιουργικό κομμάτι της κοινωνίας. Το ευρύ κοινό, συνήθως αντιλαμβάνεται τις βιβλιοθήκες ως θεματοφύλακες της γνώσης και της πολιτιστικής-πολιτισμικής κληρονομιάς, συνδέοντάς τες με υλικό σε έντυπη μορφή και με γενικότερες προσπάθειες για τη διάσωσή του. Ωστόσο, η δράση τους αφορά όλες τις εκφάνσεις του κοινωνικού γίγνεσθαι και της ατομικής έκφρασης των πολιτών σε οποιαδήποτε μορφή και σχήμα. Η Δημοτική Βιβλιοθήκη Κοζάνης μπορεί να συμβάλλει στην αποτύπωση του ιδιαίτερου χαρακτήρα της περιοχής συμμετέχοντας ενεργά στην τεκμηρίωση των γεγονότων της πολιτιστικής-πολιτισμικής, κατά κύριο λόγο, αλλά από κοινού με άλλους φορείς και της κοινωνικής και οικονομικής ζωής του τόπου. Επιπλέον, με την οργάνωση και ανάπτυξη εργαστηρίων ψηφιακής τεχνολογίας και επικοινωνιών μπορεί να ενθαρρύνει, ιδιαίτερα τους νέους, στην αναζήτηση πρωτότυπων και δημιουργικών τρόπων έκφρασης. Παράλληλα, με δεδομένη την αδυναμία μεγάλου μέρους του κοινού να αγκαλιάσει και να χρησιμοποιήσει τις νέες τεχνολογίες ανοίγεται η δυνατότητα στη βιβλιοθήκη να αναλάβει σημαντικό ρόλο στην εξοικείωσή του με αυτές. omikron 84 Τεύχος19

Η Αναπτυξιακή διάσταση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης

Η συνεισφορά στη μείωση του ψηφιακού χάσματος, το οποίο επιβραδύνει την ανάπτυξη της οικονομίας, αλλά και της κοινωνίας μας με αρνητικές συνέπειες για τον πολύ κόσμο μπορεί σχετικά εύκολα να την φέρει στο προσκήνιο και να βοηθήσει στην ευρύτερη αποδοχή και καταξίωσή της όχι μόνο ως χώρο συσσώρευσης ιστορικών εντύπων κειμηλίων, αλλά και ως φορέα κοινωνικής προόδου.

Η μετάβαση σε μια οικονομία της γνώσης Η οικονομία της γνώσης, η οποία οφείλει να καινοτομεί, απαιτεί νέες πρωτοβουλίες που θα επιτρέψουν σε όλους τους πολίτες να μετάσχουν στο παγκόσμιο μορφωτικό περιβάλλον, να αποβάλουν τις φοβίες τους απέναντι στην παγκοσμιότητα, και να γίνουν ενεργοί πολίτες της χώρας τους αλλά και του κόσμου ολόκληρου. Στο πλαίσιο αυτού του σύγχρονου οικονομικού και τεχνολογικού περιβάλλοντος, η βιβλιοθήκη καλείται να αντιμετωπίσει τις καινούριες πολιτισμικές και κοινωνικές προκλήσεις, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στην καινοτομία με την ανάπτυξη νέων οργανωτικών και λειτουργικών προτύπων. Αυτός ο εκσυγχρονισμός θα πρέπει να γίνει μέσω της επένδυσης στον άνθρωπο και της οικοδόμησης μιας κοινωνικά υπεύθυνης βιβλιοθήκης. Συχνά, οι ελλείψεις που παρατηρούνται στο στελεχιακό δυναμικό της βιβλιοθήκης, καθώς και η απαξίωση και αδιαφορία των αρχών, οδηγούν νομοτελειακά στην οχύρωση της βιβλιοθήκης πίσω από ταμπού, όπως η μονιμότητα και η παράδοση και εμποδίζουν κάθε προσπάθεια αλλαγής, καινοτομίας, εφευρετικότητας, δημιουργώντας μία ψευδαίσθηση της λειτουργίας της βιβλιοθήκης με βάση τη δύναμη της αδράνειας. Για το λόγο αυτό, η υπεύθυνη κοινωνική συμπεριφορά απαιτεί: α. ικανά στελέχη που διαθέτουν τις απαραίτητες γνώσεις, δεξιότητες και οργανωτική κουλτούρα με στόχο την αποτελεσματική και ποιοτική εξυπηρέτηση των χρηστών και την ικανή διαχείριση νέων διοικητικών λειτουργιών, β. την υποστήριξη των τοπικών αρχών και φορέων σε δράσεις που θα εντάσσουν τη βιβλιοθήκη στα κοινωνικά δρώμενα του τόπου που δραστηριοποιείται.

Χρηματοδότηση Η μικρή σχετικά έκταση της χώρας μας σε συνδυασμό με την σταδιακή συρρίκνωση του δημόσιου τομέα και την έλλειψη μεγάλης χρηματοδότησης αναδεικνύει, ως μόνη ρεαλιστική λύση, την ανάγκη δημιουργίας συνεταιρικών σχημάτων σε περιφερειακό επίπεδο. Συγκεκριμένα, ένα δίκτυο, το οποίο αρχικά θα περιλαμβάνει όλες τις βιβλιοθήκες (δημόσιες, δημοτικές, ακαδημαϊκές, σχολικές) της περιφέρειας με στόχο να ενσωματώσει σταδιακά και τα Μουσεία και τα Αρχεία, θα μπορούσε να αποτελέσει το μοντέλο για την ανάπτυξη υπηρεσιών (ηλεκτρονικών

Η Αναπτυξιακή διάσταση της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Κοζάνης

και συμβατικών) έρευνας και εκπαίδευσης, ψυχαγωγίας, πληροφόρησης, στηριζόμενο στην εξοικονόμηση πόρων με την κατανομή των υπηρεσιών και τη συνεχή αξιολόγησή τους με βάση τη γνώμη του κοινού γι’ αυτές. Η συνεχής χρηματοδότηση μιας ανάλογης προσπάθειας προϋποθέτει την ανάληψη δράσης από μέρους της διοίκησης της βιβλιοθήκης. Η κρατική-δημοτική οικονομική στήριξη δεν αρκεί. Θα χρειαστεί η εξεύρεση χορηγών, δωρητών, ακόμη και η στήριξη των ίδιων των πολιτών, μέσου κάποιου είδους φόρου. Είμαι πεπεισμένος πως οι κοζανίτες, όπως πιστεύω και οι δημότες των υπολοίπων δήμων της περιφέρειας, με ευχαρίστηση θα αναλάμβαναν αυτή την υποχρέωση-ευθύνη, αν βεβαίως έβλεπαν την ενεργή παρέμβαση της βιβλιοθήκης στη δημιουργία συνθηκών βελτίωσης της καθημερινότητάς τους. Επιπλέον, υπάρχει η δυνατότητα για τις βιβλιοθήκες να έχουν εισόδημα μέσω της προσφοράς υπηρεσιών, όπως ετήσιες συνδρομές μελών, χρεώσεις κρατήσεων, ενοικίασης Cd και DVD, έρευνας δεδομένων, ενοικίασης χώρων για εκδηλώσεις κ.α. Για παράδειγμα, σε αρκετές βιβλιοθήκες στη Δανία, οι χρήστες πληρώνουν μέρος του κόστους εκπαίδευσης σε προγράμματα υπολογιστών και σε βιβλιοθήκες της Ρουμανίας, οι χρήστες πληρώνουν για την παροχή γενικότερων υπηρεσιών εκπαίδευσης. Στο ίδιο πλαίσιο, η βιβλιοθήκη θα κληθεί να ενημερώσει για την ευρύτητα και την ποιότητα των υπηρεσιών που μπορεί να παρέχει, καθώς και να προβάλει τον υποστηρικτικό της ρόλο στις πρωτοβουλίες της τοπικής κοινωνίας. Η σύγχρονη βιβλιοθήκη οφείλει να «ξεκλειδώσει» τη δυναμική της, ώστε να γνωστοποιήσει στο κοινό της όχι μόνο την ύπαρξή της αλλά και την κοινωνική διάσταση του έργου. Απώτερος στόχος είναι να συνιστά η βιβλιοθήκη αναπόσπαστο κομμάτι της τοπικής κοινωνίας και όχι απλώς συνιστώσα του εκπαιδευτικού συστήματος.

ΟΒΕΛΙΣΤΗΡΙΟ - ΨΑΡΟΤΑΒΕΡΝΑ Κοίλα Κοζάνης - Τηλ.: 24610 45610

ΣωτηρίαΠροστασία μνημείων

Σωτηρία-Προστασία μνημείων Προς τον εκδότη του περιοδικού ΟΜΙΚRΟΝ Κ. Παναγιώτη Τσιαρτσιανίδη

ετά από προσεκτική ανάγνωση του θέματος

νεται, ότι ο προπάππος μου μετακόμισε στη Λουζιανή,

“Σωτηρία-Προστασία μνημείων”, το οποίο

η οποία από ό,τι γράφετε στο δημοσίευμα πουλήθηκε

δημοσιεύσατε στο τεύχος 15 του περιοδικού σας του

στο μοναστήρι της Ζάμπορντας όχι μόνο για να μην

Οκτωβρίου του 2009, θα ήθελα να δώσω απαντήσεις

εγκατασταθεί μπέης, αλλά για να απολαμβάνει και των

σε ανακρίβειες, να κάνω ορισμένες επισημάνσεις-

προνομίων, που οι Τούρκοι έδιναν στα μοναστήρια.

προτάσεις και να εκφράσω τη δική μου άποψη σε μερικά θέματα.

Στη Λουζιανή, λοιπόν, εγκαταστάθηκαν σε ένα σπίτι του μοναστηριού και ο προπάππος μου Γιάννης ήταν

Θα αρχίσω με μια ανακρίβεια που με αφορά άμεσα.

αγροφύλακας. Όταν πέθαναν και οι δύο γονείς τους

Σε κάποιο σημείο ο ομιλητής κ. Σιαμπανόπουλος λέει,

ο μεγαλύτερος αδελφός τους, ο Θύμιος, πέρασε τα

ότι το πέρασμα των όπλων και των ανδρών των σωμά-

ελληνοτουρκικά σύνορα και πήγε στα Τρίκαλα, όπου

των του Μακεδονικού αγώνα με τη “σπαρτίνα” καθώς

και κατατάχθηκε ως εθελοντής στα ευζωνικά. Τα δύο

και την ασφάλειά των είχεν αναλάβει ο Ιωάννης Γκα-

μικρότερα αδέλφια του, Κωνσταντής και Αντώνης, έβο-

ραβέλας από το χωριό Ελάτη και ο μοναχός Κοσμάς

σκαν τα γελάδια της Λουζιανής, για να εξασφαλίσουν

(κατά κόσμο Κωνσταντίνος) Καραπατάκης από τη Σα-

τα προς το ζην αναγκαία. Όταν ο Κωνσταντής έγινε

ρακίνα Γρεβενών. Παρασύρθηκε, φαίνεται, ο ομιλητής

είκοσι (20) ετών πήγε στο μοναστήρι παίρνοντας μαζί

από το γεγονός, ότι σήμερα το επώνυμο Καραπατάκης

του και τον μικρότερο αδελφό του Αντώνη. Παρουσι-

υπάρχει μόνο στη Σαρακίνα, αφού εκεί γεννήθηκαν τα

άστηκε στον ηγούμενο, τον οποίο και εγνώριζε και του

τρία αγόρια και τα δύο κορίτσια του μικρότερου αδελ-

εξέφρασε την επιθυμία να γίνει καλόγερος. Ο ηγούμε-

φού του Κοσμά, Αντώνη.

νος, αφού του εξέθεσε τις δυσκολίες του μοναχικού

Το πώς έφτασε ο Αντώνης στη Σαρακίνα (σήμερα γράφεται με ήτα) δεν θα το αναφέρω, για να μην πλα-

βίου, προσπάθησε να τον μεταπείσει, αλλά ο Κωσταντής ήταν αμετάπειστος.

τειάσω. Πιστεύω να μου δοθεί ευκαιρία να αναφερθώ

Στο μοναστήρι ο Κωσταντής, μετά την προθυμία

άλλη φορά, αν δεν γίνομαι κουραστικός με όσα σας

του να βοηθήσει στα μελίσσια και να μυηθεί στα μυστι-

γράφω σήμερα.

κά της μελισσοκομίας από τον γέροντα Διονύσιο, έγινε

Ο μοναχός Κοσμάς, λοιπόν, δεν γεννήθηκε στη

ψυχοπαίδι του. Μετά δε από ένα χρόνο δοκιμασίας και

Σαρακίνα. Γεννήθηκε στο Νιζισκό, που σήμερα λέγε-

μετά από την προθυμία και εργατικότητα, που είχε επι-

ται Φρούριο και βρίσκεται πάνω από το φράγμα του

δείξει, προτάθηκε από τον γέροντα Διονύσιο, τη γνώμη

Ιλαρίωνα. Από κει, και όταν τα παιδιά του προπάππου

του οποίου ασπάζονταν όλοι, να γίνει η κουρά του σε

μου Γιάννη (Θύμιος, Κωνσταντής και Αντώνης) ήταν

μοναχό. Και έγινε καλόγερος χωρίς να περάσουν τα

μικρά, μετακόμισε στη Λουζιανή (Ελάτη). Αυτό συνέ-

τρία χρόνια που ήταν υποχρεωτικά για τη δοκιμασία.

βη, σύμφωνα με όσα γράφει ο μακαρίτης λαογράφος

Για τον μεγαλοτσέλιγκα, κατά κόσμον Μήτρο, που

θείος μου Κώστας, όταν στο Νιζισκό εγκαταστάθηκε ο

καταγόταν από τον Έξαρχο Γρεβενών και ο οποίος,

μπέης, που πήρε το χωριό σαν ρεγάλο από τον Σουλ-

μετά την κουρά του ονομάστηκε Διονύσιος, ο θείος

τάνο, για τις υπηρεσίες που προσέφερε στο τουρκικό

μου Κώστας αφιερώνει πολλές σελίδες στην εργασία

κράτος. Μετά την εγκατάσταση του μπέη στο Νιζισκό η

του. Πάντως πήγε στο μοναστήρι, όταν Τουρκαλβανοί

ζωή σ’ αυτό από φτωχή έγινε φτωχότερη. Γι’ αυτό, φαί-

ληστές, με τους οποίους είχε ανοίξει βεντέτα, σκότω-

omikron 88 Τεύχος19

omikron magazine

Σωτηρία-Προστασία μνημείων

Κορδή καθώς και στην Πέμπτη μεραρχία του στρατηγού Μαθιόπουλου, η οποία στις 11 Οκτωβρίου 1912 έπρεπε να περάσει τον Αλιάκμονα. Όταν, λοιπόν, η μεραρχία κατέβηκε στη Λογγά από τους Λαζαράδες, από όπου προηγουμένως είχαν διώξει τους Τούρκους μετά από μάχη, που έδωσαν μαζί τους, τότε ο Κοσμάς κατέβηκε στο ποτάμι μαζί με άλλους χωρικούς και από την απέναντι όχθη τους προειδοποίησε να μη τολμήσουν να περάσουν το ποτάμι, γιατί θα πνιγούν. Τότε πήρε την εξής απάντηση από την απέναντι όχθη: “Μπορεί το ποτάμι να είναι κατεβασμένο, αλλά και εμείς έχουμε και ουγγαρέζους, που δεν καταλαβαίνουν τίποτε”. Ουγγαρέζοι δε ήταν τα άλογα από την Ουγγαρία. Μετά από αυτή τη στιχομυθία ρίχτηκαν 5-6 ιππείς Κείμενο Βασίλη Καραπατάκη

στο ποτάμι και δεν γλύτωσε παρά μόνο ένας, που

σαν όλη του την οικογένεια, ενώ αυτός απουσίαζε για

πιάστηκε από τη σπαρτίνα. Ανάμεσα σ’ εκείνους που

δουλειές του τσελιγκάτου του. Αφιερώθηκε δε στον

πνίγηκαν ήταν και ο ανθυπίλαρχος Κορδής, ο οποίος

άγιο παίρνοντας μαζί του και το κοπάδι του, που απο-

φαίνεται ότι δεν παρασύρθηκε από το ποτάμι, αλλά κά-

τελούνταν από 900 ρόσιες γίδες και 500 λάιες προ-

που σκάλωσε. Όταν πέρασε η κατεβασιά του ποταμού,

βατίνες. Στο μοναστήρι διατηρούσε και 200 μελίσσια

ο Κοσμάς, σύμφωνα με διήγηση του θείου μου Κώστα,

και στα μυστικά της μελισσοκομίας είχε μυήσει και τον

κατέβηκε στο ποτάμι και είδε να εξέχει από την άμμο

Κοσμά. Γι’ αυτό στο λαογραφικό μουσείο της Κοζάνης

κάτι παράξενο. Πήγε να ιδεί, τί ήταν αυτό που εξεί-

ο Κοσμάς, ο ποταμοβάτης, όπως λέει η φωτογραφία,

χε, και είδε ότι ήταν ο γίσος από πηλίκιο αξιωματικού.

δωρεά του θείου μου Κώστα, ασχολείται με την κατα-

Τότε τραβώντας τον γίσο αποκαλύφθηκε το κεφάλι του

σκευή κυψέλης (κοφινιού) και νομίζω ότι οι περισσότε-

αξιωματικού, τον οποίο ξέθαψε από τη λάσπη και στο

ροι επισκέπτες περνούν αδιάφοροι από μπροστά του,

σακκίδιο του, που φορούσε χιαστί, βρήκε τα στοιχεία

και δικαιολογημένα, αφού κανένας δεν γνωρίζει για την

ταυτότητάς του, που έγραφε: Αναστάσιος Κορδής από

προσφορά του Κοσμά στον Μακεδονικό αγώνα. Απο-

Κιάτο Κορινθίας.

καλείται δε ποταμοβάτης, για λόγους που θα εκθέσω παρακάτω. Στο δημοσίευμα του περιοδικού σας υπάρχει και το σκαρίφημα του συνταγματάρχη εν αποστρατεία, του

Όλα αυτά και το πώς ο Κοσμάς ο ποταμίτης πέρασε το ποτάμι, ας αφήσουμε να τα διηγηθεί με το Μακρυγιάννικό του τρόπο ο θείος μου ο Βασίλης (Επισυνάπτω φωτοαντίγραφο του κειμένου).

μακαρίτη Λυριτζή, το οποίο δείχνει, ότι οι αντάρτες

Για την προσφορά του Κοσμά στον Μακεδονικό

περνούσαν από τη μία όχθη στην άλλη όρθιοι, αφού

αγώνα δεν θα αναφερθώ στην επιστολή μου. Θα επα-

πιάνονταν από κρίκο, που κρεμόταν από τη σπαρτίνα.

νέλθω εν καιρώ. Θα διαφωνήσω όμως με τον ομιλητή,

Κατά την άποψη του θείου μου του Κώστα αυτό είναι

ο οποίος λέει, ότι κατά τους χειμερινούς μήνες το πέ-

ανακριβές, γι’ αυτό και επισυνάπτω σκαρίφημα καθώς

ρασμα των ανταρτών του Μακεδονικού αγώνα γινόταν

και μέρος των γραπτών του, που δείχνει την προετοι-

με σπαρτίνα, που ήταν μόνιμα δεμένη στα ψηλόκορμα

μασία, που γινόταν πριν από το πέρασμα. Στο δημοσί-

δέντρα των οχθών του Αλιάκμονα. Το πέρασμα του

ευμά σας, επίσης, γίνεται αναφορά στον ανθυπίλαρχο

ποταμού δεν ήταν απλή υπόθεση και δεν θα γινόταν, αν

omikron 90 Τεύχος19

Σωτηρία-Προστασία μνημείων

με συνωμοτικό τρόπο δεν βοηθούσαν οι Λουζιανίτες,

τεραιότητα, που βάζουν οι Λουζιανίτες να γίνει γέφυρα

από τη μια όχθη, και ο Κοσμάς με τους τσιφτσήδες

στην “πατλιά” που να τη συνδέει με το μοναστήρι. Και

(ζευγίτες), οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν πάλι

διαφωνώ, γιατί είμαι της άποψης ότι η επισκεψιμότη-

Λουζιανίτες, από την άλλη. Θα σας ήμουν ευγνώμων,

τα των αξιοθεάτων -μοναστήρι, ασκηταριό, απότομες

αν μου προμηθεύατε το βιβλίο του Μακεδονομάχου

όχθες - πρέπει να γίνεται με καραβάκι, το οποίο πρέπει

Καραβίτη, που αναφέρετε στο δημοσίευμά σας.

να διεκδικήσουν από τη Δ.Ε.Η., το οποίο να ξεκινάει

Και τώρα ας έρθουμε στο τί πρέπει να γίνει σήμερα. Δεν διαφωνώ με κανέναν, για το ότι πρέπει με κάθε

από τη Λογγά. Δεν έχω αντίρρηση, όμως, αν γίνει και η γέφυρα.

τρόπο να προστατευτούν το ασκηταριό, όπως το λέμε,

Λέω δε ότι το καραβάκι πρέπει να είναι εκμετάλ-

καθώς και η εκκλησία της Παναγίας στο Τορνίκι (Πανα-

λευσης και των Λουζιανιτών για τη μεγάλη προσφορά,

γιά). Διαφωνώ όμως με την προτεραιότητα, που βάζουν

που είχαν αυτοί οι άνθρωποι στον Μακεδονικό αγώ-

οι Λουζιανίτες να γίνει οπωσδήποτε η γέφυρα, που να

να, όπως σε επόμενη επιστολή μου θα αναφέρω, μιας

συνδέει την “πατλιά” με το μοναστήρι. Και διαφωνώ,

και αυτοί δεν θέλησαν να εκμεταλλευτούν τη ζωντα-

γιατί άφησα τη φαντασία μου να δουλέψει και φαντά-

νή ιστορία, που είχαν και που ήταν ο συμμαθητής του

στηκα πώς θα γίνει η περιοχή μετά τη λειτουργία του

θείου μου Βασίλη και λεγόταν Ντίνας. Το γέρο Ντίνα

φράγματος. Από ότι έχω ακούσει τα νερά του φράγμα-

τον συνάντησα, όταν πέρασα κάποτε από την Ελάτη και

τος θα φθάσουν πέντε μέτρα κάτω από την εκκλησία

σε συζήτηση, που είχαμε, κατάλαβα, ότι γνώριζε όλα

του Αγίου Δημητρίου και θα περιβάλλουν το βράχο,

τα όσα συνέβαιναν στην απέναντι από το μοναστήρι

στον οποίο είναι χτισμένο το μοναστήρι. Το μοναστήρι

όχθη. Γι’ αυτό λοιπόν άποψή μου είναι, ότι οι προτεραι-

επομένως θα μοιάζει με νησάκι, που θα συνδέεται με

ότητες, που θα πρέπει να δοθούν όχι μόνο από τους

ξηρά με ένα στενό πέρασμα. Μπορείτε να φανταστείτε,

κατοίκους της Ελάτης και από όλους τους κατοίκους

λοιπόν, πόση θα είναι η επισκεψιμότητα αυτού του μο-

των γύρω χωριών θα πρέπει να είναι: 1) Η όσο το δυ-

ναδικού τοπίου, το οποίο θα διαθέτει το νησάκι του, το

νατόν γρηγορότερη λειτουργία του φράγματος, αφού

ασκηταριό, τις δασωμένες και απότομες ακτές (όχθες)

προηγουμένως γίνουν όλες οι υποδομές, που θα προ-

καθώς και την πλούσια ιστορία του.

στατεύουν τα μνημεία και 2) Η απαίτηση όλων να βρί-

Μη μου πείτε, ότι σήμερα που με την Εγνατία έχουν

σκεται η στάθμη του νερού πάντα στο προβλεπόμενο

μηδενιστεί οι αποστάσεις θα υπάρξουν Βορειοελλαδί-

από τη μελέτη ύψος.

τες που δεν θα θελήσουν να πιουν τον καφέ τους στην

Ευχαριστώ για τη φιλοξενία

καφετερία ή στο εστιατόριο, που φαντάζομαι να γίνεται στην τοποθεσία “πατλιά”, προκειμένου να έχουν θέα

Με εκτίμηση,

το μοναστήρι, το ασκηταριό και τη λίμνη με τις απότο-

Ευθύμιος Καραπατάκης του Γεωργίου

μες ακτές της. Γι’ αυτό, λοιπόν, διαφωνώ, με την προ-

Κάτοικος Ροδοδάφνης - Συμπολιτείας Αχαΐας

Η σπαρτίνα σχεδίαση Κώστα Καραπατάκη

Γράµµατα από το δρόµο... FRANKFURT Του Αχιλλέα Πάσχου

άνει κρύο το Γενάρη στην Φρανκφούρτη. Το τοπίο από ψηλά χιονισμένο. Το αεροδρόμιο καθαρό. Τίποτα δεν θύμιζε ότι πριν από λίγες μέρες είχαν ακυρωθεί πάνω από 300 πτήσεις. Το Frankfurt Am Main ένα από

τα μεγαλύτερα του κόσμου είναι πολιτεία ολόκληρη. Πολυώροφα κτήρια, κίνηση οχημάτων και αεροσκαφών, και γερανοί παντού σε νέες επεκτάσεις!!! Κοιτώντας τους πινάκες αναχωρήσεων μεταφέρομαι νοερά σε μακρινούς προορισμούς. Από το βιομηχανικό Detroit και την μυστηριακή Bombay, μέχρι τον εξωτικό Άγιο Δομίνικο και τον λαμπερό κόσμο του Los Angeles. Το τρένο που περνάει κάτω από τον αεροσταθμό, σε μόλις μια στάση μακριά με μεταφέρει στο όμορφο και ήσυχο προάστιο του Kelsterbach. Το μικρό hotel “ ZUM GRUNEN BAUM” - το πράσινο δέντρο - του Βασίλη και του Γιώργου, δίπλα στον ποταμό Main είναι ένας παράδεισος. Το σκηνικό χιονισμένο. Σε μια ετεροχρονισμένη έκδοση των Χριστουγέννων, και η ερημιά του βραδινού τοπίου προσφέρουν στιγμές χαλάρωσης. Το βράδυ στο restaurant του hotel με τον αγαπητό φίλο Κώστα, τρώμε γκούλας και γερμανικά steak και συζητάμε για παρόν και μέλλον. Το τρένο της γραμμής του Visbaden με μεταφέρει στο κεντρικό σταθμό της πόλης –HBF – το κτήριο ένα ενδιαφέρων αρχιτεκτονικό οικοδόμημα, το περιεργάζομαι προχωρώντας σιγά-σιγά προς τους ουρανοξύστες. Η πόλη, έδρα τραπεζών, είναι η οικονομική πρωτεύουσα της Ευρώπης. Μπροστά από το κτήριο της Ευρωπαϊκής κεντρικής τράπεζας, ένας άνεμος σηκώνεται, και φωνές από το πουθενά μου λένε ότι είμαι και εγώ υπεύθυνος για τα χάλια της Ελληνικής οικονομίας. Αρχίζω να νιώθω περίεργα και στις τσέπες μου χέρια τραπεζιτών προσπαθούν να μου πάρουν το τελευταίο μου ευρώ. Το μυαλό μου δεν το ελέγχω, και φαντάζομαι ότι στο υπόγειο του κτηρίου ο υπουργός Γ. Παπακωνσταντίνου καθισμένος σε καρέκλα, με λυμένη γραβάτα και το φως πάνω του, προσπαθεί να δώσει εξηγήσεις στους Γιουγκερ και Τρισε ότι τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι, εκλιπαρώντας τους για μια ακόμα ευκαιρία. ΦΡΙΚΗ!! Επιταχύνω το βήμα και κάνοντας σλάλομ ανάμεσα στους περαστικούς, μπαίνω στο πρώτο καφέ που βρίσκω. Με ένα large Cappuccino και σοκολατένιο κέικ, προσπαθώ να ξορκίσω τις οικονομικές ερινύες που με κυνηγούν. Το σκοτάδι αρχίζει να πέφτει και τα εξαώροφα κτήρια της οδού Kaiser φωτίζονται με λάμπες νέον. Μέσα σ’ αυτά οι κοπέλες είναι εκεί περιμένοντας τους πελάτες. Σε μια international έκδοση, ιέρειες του έρωτα είναι εκεί από όλο τον κόσμο. Οι κοπέλες της οδού Kaiser θα είναι πάντα εκεί, να θυμίζουν τις νεανικές αναζητήσεις του καθενός. Στο μεγάλο πεζόδρομο της Χαουπτβαχε είναι Σάββατο και έχει πολύ κόσμο. Στην καταπληκτικής αισθητικής υπαίθρια αγορά που είναι εκεί, δοκιμάζω λουκάνικα πίνοντας μπύρα μέσα στο κρύο. Πόλη των εκθέσεων, της Heimtextil (ύφασμα) του βιβλίου, του αυτοκινήτου και πολλών άλλων. Το βραδινό τρένο με μεταφέρει στο Kelsterbach. Ξαφνικά φωνές. Είναι οι οπαδοί της Άιντραχτ που μόλις γυρίζουν από το γήπεδο. Πόσο ήρθε; Ρωτώ κάποιον. Ένα - μηδέν την Dortmund με ένα τυχερό γκολ μου λέει, αλλά νικήσαμε. Το χιόνι ξανάρχισε πυκνό πάλι να πέφτει... omikron 92 Τεύχος19

Γράμματα από το δρόμο... Frankfurt

omikron 93 Τεύχος19

Οιρότεροι 10 χειδρόμοι του κόσμου

Οι 10 χειρότεροι δρόμοι του κόσμου Γ

ενικά όλοι οι έλληνες οδηγοί πιστεύουμε και όχι

250 μιλίων, είναι διαβόητο για την συχνότητα τροχαίων

άδικα, πως οι ελληνικοί δρόμοι έχουν τα χάλια

ατυχημάτων.

τους ειδικά στο επαρχιακό δίκτυο, ας κάνουμε μια σύ-

γκριση με τους 10 χειρότερους δρόμους του κόσμου

μέσα από μία έρευνα του διεθνούς Οργανισμού "Για Ασφαλές Ταξίδι". Πιστεύω ότι θα νιώσουμε καλύτερα

3. Κίνα - Αυτοκινητόδρομος Sichuan-Tibet Μεγάλος είναι και ο αριθμός αυτών που έχουν χά-

και θα πούμε πως είμαστε μια χαρά και οι δρόμοι μας

σει τη ζωή τους στο δρόμο 1.240 μιλίων που ενώνει την

αγγίζουν την τελειότητα. Πάρα την επικινδυνότητα των

επαρχία Sichuan και Θιβέτ. Χαρακτηριστικά του είναι

δρόμων αυτών, η θέα σε όλες τις περιπτώσεις είναι μο-

το μεγάλο υψόμετρο, η ομίχλη και οι κατολισθήσεις.

ναδική.

Τα τελευταία 20 χρόνια στην Κίνα οι θάνατοι από τρο-

1. Βολιβία - The North Yungas Τα πρωτεία κρατά η χώρα της λατινικής Αμερικής με τον επονομαζόμενο «δρόμο του θανάτου» Κατασκευάστηκε το 1930, εκτείνεται 70 χιλιόμετρα πάνω στις Άνδεις και ενώνει το La Paz με το Coroico. Οι

χαία έχουν διπλασιαστεί από 3,9 σε 7,6 ανά 100.000 κατοίκους.

4. Κόστα Ρίκα - Αυτοκινητόδρομος Pan American

Πρόκειται για έναν τεράστιο δρόμο 30.000 μιλίων

γκρεμοί που τον περιβάλλουν έχουν βάθος 3.500 μέ-

που ενώνει την Αλάσκα με τη Νότια Αμερική. Το πιο

τρων, με δεκάδες αυτοκίνητα να έχουν πέσει μέσα.

επικίνδυνο κομμάτι του είναι το λεγόμενο Cerro de

Συνεχείς ιλιγγιώδεις στροφές, ομίχλη και κίνηση είναι

la Muerte, (το βουνό του θανάτου) λόγω των πολλών

κάποια από τα χαρακτηριστικά του. Το 2006 δόθηκε

στροφών, τις λακκούβες και τα απόκρημνα σημεία.

στην κυκλοφορία ο νέος δρόμος και έτσι καταργήθηκε «ο δρόμος του θανάτου» που πλέον χρησιμοποιείτε

5. Κροατία

μόνο από ορειβάτες και ποδηλάτες. Για την ιστορία,

Ο δρόμος στην κροατική ακτή είναι γνωστός για

τον Ιούλιου του 1983 πάνω από 100 άνθρωποι έχασαν

την παντελή έλλειψη οδικών σημάνσεων και τις συνε-

τη ζωή τους όταν το λεωφορείο που τους μετέφερε

χείς εναλλαγές για τις οποίες δεν υπάρχει καμία προει-

παρέκκλινε της πορείας του με αποτέλεσμα να βρεθεί

δοποίηση. Αν βρεθείτε ποτέ εκεί, κάντε το σταυρό σας

μέσα στη χαράδρα, ενώ τα θύματα αυτού του δρόμου,

και προχωρήστε.

υπολογίζονται συνολικά πάνω από 300.

2. Βραζιλία - BR- 116

6. Εκουαδόρ - Cotopaxi Volcan Είναι από τους χειρότερους δρόμους στον κόσμο,

Ο δεύτερος μεγαλύτερος δρόμος της Βραζιλίας,

αφού σε πολλά σημεία δεν υπάρχει άσφαλτος αλλά

έχει μήκος 960 μιλίων και ενώνει το Porto Alegre με

χώμα. Συνδέει τον αυτοκινητόδρομο Pan American με

το Rio di Janeiro. Το μεσαίο κομμάτι, μήκους περίπου

το Εθνικό Πάρκο Cotopaxi Volcan στο Εκουαδόρ.

omikron 94 Τεύχος19

Οι 10 χειρότεροι δρόμοι του κόσμου

Ο πιο επικίνδυνος δρόμος της Αιγύπτου ενώνει

9. Ελλάδα - επαρχιακή οδός Πατιόπουλο-Περδικάκι

δύο τουριστικές περιοχές, την πόλη Luxor στο νότο

Η οδός Πατιόπουλο-Περδικάκι βρίσκεται στα

και την Hurghada στις ακτές της Ερυθράς Θάλασσας.

Άγραφα... και καλύτερα να μη σας βγάλει εκεί ο δρό-

Η επικινδυνότητά του συνίσταται όχι τόσο στην κακή

μος. Συνήθως έχει κίνηση, είναι εξαιρετικά στενή και το

κατασκευή του αλλά στις ενέδρες και τις επιθέσεις σε

οδόστρωμα ολισθηρό.

7. Αίγυπτος - Luxor-al Hurghada

τουρίστες.

8. Μ. Βρετανία - A44

10. Ινδία - Grand Trunk Ο δρόμος GT, όπως είναι γνωστός, κατασκευάστη-

Αν και δε θα περιμέναμε η Βρετανία να έχει επικίν-

κε περίπου πριν 500 χρόνια και συνδέει τις ανατολικές

δυνους δρόμους, ένα κομμάτι 25 μιλίων ανάμεσα στο

με τις δυτικές περιοχές της Ινδίας. Μερικοί τον απο-

Leominster και το Worcester «κάνει τη ζημιά» αφού

καλούν «ποτάμι της ζωής» αλλά στην πραγματικότητα

δεν έχει ορατότητα. Σαν αποτέλεσμα τα τροχαία και

πρόκειται για εφιάλτη. Πέρα από την κακή κατάσταση

μάλιστα με μετωπικές συγκρούσεις αποτελούν καθη-

του οδοστρώματος, οι Ινδοί δε φημίζονται και για τη

μερινότητα.

δεινότητά τους στην οδήγηση!

omikron 95 Τεύχος19

Φωτογραφικές αλχημείες με τέχνη ή με τεχνική; Γιώργος Τσαρτσιανίδης του Χρήστου & της Μαρίας το γένος Ακριτίδη gts@omikron.tv

ε την εξέλιξη της τεχνολογίας στον τομέα της φωτογραφίας οι τιμές των μηχανών έφτασαν σε ιδιαίτερα

χαμηλά επίπεδα και έγιναν προσιτές για τους περισσότερους, αν όχι για όλους από εμάς. Ο καθένας μας μπορεί πλέον να σηκώσει την μηχανή του, να εστιάσει και να βγάλει εύκολα και γρήγορα μια αξιοπρεπέστατη φωτογραφία με το θέμα που τον ενδιαφέρει. Η επέκταση αυτού είναι ότι όποιος ενδιαφερθεί λίγο περισσότερο θα καταφέρει να βγάλει τον «καλλιτέχνη» από μέσα του. Μέχρι εδώ είναι το φυσιολογικό για μένα και προφανώς κάπου εκεί βρίσκεται και το νόημα της φωτογραφίας, που ως ορισμός είναι «η διαδικασία δημιουργίας εικόνων μέσω της καταγραφής και η αποτύπωση του φωτός, με χρήση κατάλληλων συσκευών». Η θεωρητική εξέλιξη της φωτογραφίας στα μάτια πολλών λέγεται Photoshop ή όποιο άλλο πρόγραμμα επεξεργασίας εικόνας. Υποτίθεται πως η «δουλειά» του φωτογράφου τελειώνει με το κλείσιμο του κλείστρου της μηχανής του. Μετά ξεκινά η δουλειά του γραφίστα να αλλάξει την συγκεκριμένη εικόνα ώστε να παρουσιάσει αυτό που έχει στο μυαλό του. Αυτό συμβαίνει συχνά σε πολλούς επαγγελματίες του χώρου για να μπορέσουν να περιορίσουν το κόστος της φωτογράφησης και το κόστος δημιουργίας της μακέτας. Είναι πιο απλό να δημιουργήσεις εικονικές παραστάσεις στον υπολογιστή και πολύ πιο δύσκολο, χρονοβόρο και δαπανηρό να τις δημιουργήσεις κανονικά.

omikron 96 Τεύχος19

omikron magazine

Φωτογραφικές αλχημείες με τέχνη ή με τεχνική;

Επίσης είναι πιο εύκολες οι προσθαφαιρέσεις αντικειμένων, οι διορθώσεις στα πρόσωπα και όλα τα γνωστά που βλέπουμε παντού. Είναι πολλοί αυτοί που είναι ρομαντικοί ερασιτέχνες της φωτογραφίας, έχουν επαγγελματική ματιά και τεχνικές και μπορούν να παρουσιάσουν το τελικό προϊόν, το οποίο όμως δεν έχει καμία σχέση με την αρχική φωτογραφία. Είναι εύκολο να φωτογραφίζεις απλά και μόνο για να πετύχεις το σωστό κάδρο έχοντας ταυτόχρονα στο μυαλό σου όλες τις τεχνικές που έμαθες ώστε να φτιάξεις την τελική φωτογραφία στον υπολογιστή, νομίζω όμως πως έτσι χάνεται το νόημα της φωτογράφησης,

Είναι πιο απλό να δημιουργήσεις εικονικές παραστάσεις στον υπολογιστή και πολύ πιο δύσκολο, χρονοβόρο και δαπανηρό να τις δημιουργήσεις κανονικά.

χάνεται η ευτυχία που σου δίνει το πάτημα του κουμπιού και η απαθανάτιση της στιγμής. Έτσι και αλλιώς με τις ψηφιακές μηχανές η στιγμή δεν είναι ακριβώς στιγμή γιατί έχεις την δυνατότητα να την κυκλώσεις με επαναλαμβανόμενες λήψεις και είναι σίγουρο πως μέσα σε κάποια από αυτές θα πετύχεις αυτή που θες. Χάνεις και την χαρά που σου δίνει η αναμονή, παλαιότερα μπορούσες να περιμένεις ώρες για να πετύχεις το

σωστό φωτισμό και να μπορέσεις να πετύχεις την κατάλληλη ώρα. Αυτά όλα πέθαναν και πλέον, ενώ οι περισσότεροι που λειτουργούν σε ερασιτεχνικό επίπεδο δεν έχουν το χρόνο να τους κυνηγάει ούτε το άγχος της παραγωγής, παρόλα αυτά ξεχνούν τον λόγο που ξεκίνησαν να φωτογραφίζουν και απλά κυνηγάνε να φωτογραφίσουν τα πάντα και νιώθουν άγχος μήπως και δεν προλάβουν. Να μην προλάβουν τι; Η παραγωγή ποτέ δεν συμβάδιζε με την τέχνη ενώ η τεχνική ήταν πάντα στην αγκαλιά της. Χρειάζεσαι την τεχνική της επεξεργασίας όταν θες να μειώσεις τον χρόνο παραγωγής, χρειάζεσαι την τεχνική για να μπορέσεις να στήσεις το θέμα σου όπως θες και να βγει το τελικό αποτέλεσμα χωρίς να χρειάζεται παρεμβάσεις. Δέχομαι μία ελαφριά διόρθωση την εικόνας γιατί μπορεί το κάδρο να είναι λίγο στραβό, ίσως και μια μικρή διόρθωση στο χρώμα και την φωτεινότητα, κανονικά όμως αυτά θα έπρεπε να έχουν διορθωθεί πριν τραβήξουμε την φωτογραφία, αλλά μέχρι εκεί. Πλέον έχουν όλοι ανακαλύψει τα προγράμματα που κάνουν τις φωτογραφίες αγνώριστες και τα ακολουθούν θεωρώντας πως είναι το σωστό. Αυτό δεν είναι φωτογραφία όμως, είναι κάτι άλλο που από σεβασμό και μόνο, ας το ονομάσω δημιουργία. Επιμένω ότι η «δουλειά» του φωτογράφου είναι να τα ετοιμάσει όλα πριν και η «δουλεία» του γραφίστα έπεται. Για να μην αναφερθώ στην ευκολία που υπάρχει πλέον να τα μετατρέπουμε όλα σε ασπρόμαυρα με ένα μόνο κλικ, νιώθοντας ικανοποίηση. Έτσι φτάσαμε στο σημείο η φωτογραφία της χρονιάς του φωτογράφου Λουίς Ροντρίγκεθ στο περιοδικό Wildlife, να αμφισβητείται ως προϊόν μοντάζ. Ας τα διαχωρίσουμε λοιπόν και ας ξαναθυμηθούμε γιατί αποφασίσαμε ότι μας αρέσει να φωτογραφίζουμε ώστε να μην τα ονομάζουμε όλα τέχνη. omikron 98 Τεύχος19

Φωτογραφικές αλχημείες με τέχνη ή με τεχνική;

Φωτογραφικές Ρήσεις Αυτό που μας κρατάει στη φωτογραφία, αυτό που μας κρατάει στην Τέχνη, είναι η διαδικασία. Η χαρά της διαδικασίας και όχι τόσο του αποτελέσματος ή οποιουδήποτε στόχου. Πλάτων Ριβέλλης Αν κόψει κανείς έστω και λίγο μια καλή φωτογραφία, καταστρέφει μοιραία αυτό το παιχνίδι αναλογιών και από την άλλη είναι πολύ σπάνιο μια αδύνατη κατά την λήψη της σύνθεση να σωθεί, αν επιχειρήσει κανείς να την επανασυνθέσει στον σκοτεινό θάλαμο: το ακέραιον της ματιάς δεν θα υπάρχει πια." Henri Cartier - Bresson Η φωτογραφία μας διδάσκει να βλέπουμε από απρόσμενη γωνία και μας δείχνει εικόνες που δίνουν το νόημα μιας σκηνής John Szarkowski Το ανοιχτό μάτι στο σκόπευτρο της μηχανής είναι για να κοιτάζει έξω, το κλειστό μάτι για να κοιτά στο εσωτερικό μας." Bresson Μια καλή φωτογραφία γνωρίζει που να σταθεί. Ansel Adams omikron 99 Τεύχος19

DAKAR DAKAR2010 2 o1o

Carlos Sainz, κατάφερε να ανταπεξέλθει στην αντεπίθεση του Nasser Al Attiyah και να σημειώσει την πρώτη του νίκη στο μαραθώνιο του Dakar. Ο οδηγός από το Κατάρ είχε καταφέρει τις τελευταίες ημέρες του αγώ-

να να μειώσει τη μεταξύ τους διαφορά, η οποία κάποια στιγμή άγγιζε τα δέκα λεπτά, με αποτέλεσμα τα πάντα να κριθούν στη χθεσινή τελευταία ειδική του αγώνα.

omikron 100 Τεύχος19

Dakar 2010

Ο Al Attiyah, μπορεί να κέρδισε και την τελευταία ειδική, αλλά ο χρόνος του δεν ήταν αρκετός για να ξεπεράσει το εμπόδιο του Sainz. «Αυτή είναι μία πολύ σημαντική μέρα για μένα», δήλωσε αρχικά ο Ισπανός. «Η Ισπανία κέρδισε επιτέλους το Dakar για την κατηγορία των αυτοκινήτων και είμαι πολύ χαρούμενος για αυτό. Θέλω να ευχαριστήσω το συνοδηγό μου, Lucas Cruz, για την εξαιρετική δουλειά που έκανε, την ομάδα, αλλά και όλους όσους με εμπιστευθήκανε. Δεν είχαμε κανένα πρόβλημα και το αυτοκίνητο λειτούργησε ιδανικά. Νομίζω ότι κάναμε ένα γρήγορο και έξυπνο αγώνα. Η μάχη ήταν πολύ σκληρή με τον Nasser. Το ξέραμε ότι θα γίνει αυτό. Όπως είπα και πριν, θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα όσους με εμπιστεύθηκαν». Ο Αμερικανός Mark Miller, κατάφερε να τερματίσει στο τρίτο σκαλί του βάθρου, χαρίζοντας στη VW το δεύτερο συνεχόμενο της 1-2-3 στον δυσκολότερο αγώνα του μηχανοκίνητου αθλητισμού.

Dakar 2010

Ο Sainz οδήγησε τον αγώνα από την 5η ειδική και έπειτα, με την VW να είναι η πρωταγωνίστρια στο δεύτερο μισό του αγώνα, την ώρα που το πρώτο άνηκε στην ομάδα της BMW X-Raid. Οι BMW είχαν την ταχύτητα που απαιτούνταν για να κερδίσουν, όχι όμως και την αξιοπιστία. Παρόλα αυτά, οι Peterhansel και Chicherit τερμάτισαν στην 4η και 5η θέση της γενικής, μπροστά από το πρώην εργοστασιακό Mitsubishi του Carlos Sousa. Ο περσινός νικητής του αγώνα, Giniel de Villiers, ήταν μόλις έβδομος, αφού αντιμετώπισε σημαντικά προβλήματα πολύ νωρίς, την ώρα που ο αγωνιζόμενος στο Nascar, Robby Gordon, είχε και αυτός προβλήματα που τον περιόρισαν φέτος στην 8η θέση της κατάταξης. Είναι η πρώτη φορά που ο Ισπανός οδηγός κατακτάει τον συγκεκριμένο τίτλο. Φυσικά μαζί με τον Sainz πανηγυρίζει και η Volkswagen που είδε τους οδηγούς της να κάνουν το 1-2-3. (mz3club.com)

omikron 102 Τεύχος19

ĊěġğĠĔ ĠėĪĒĪėĤĝ ĩĪė ėīĪĥĠĕģĝĪė 1. Sainz/Cruz VW 47:10:00 2. Al-Attiyah/Gottschalk VW +2:12 3. Miller/Pitchford VW +32:51 4. Peterhansel/Cottret BMW +2:17:21 5. Chicherit/Thoerner BMW +4:02:49

ĊěġğĠĔ ĠėĪĒĪėĤĝ ĩĪğĨ ĢĥĪĥĩīĠġēĪěĨ 1. Cyril Despres KTM 51:10:37 2. Pal Anders Ullevalseter KTM +1:02:52 3. Francisco Lopez Contardo Aprilia +1:09:48

ĊěġğĠĔ ĠėĪĒĪėĤĝ ĩĪė ĬĥħĪĝęĒ 1. Chagin/Savostin/Nikolaev Kamaz 55:04:47 2. Kabirov/Belyaev/Mokeev Kamaz +01:13:08 3. Van Vliet/Vaanholt/Van Veenendaal Ginaf +10:43:20

Dakar 2010

omikron 103 Τεύχος19

ΣΙ∆ΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. Εργοστάσιο: 2ο χλµ. Πτολ/δας - Ανατολικού, Τηλ.: 24630 82330 Κατάστηµα: 25ης Μαρτίου 76 Πτολ/δα, Τηλ.: 24630 53933 & Fax: 24630 55593 www. sidiropulos. gr

Τα Ζαχαροπλαστέια Σιδηρόπουλος Γιώργος, προτείνουν:

Παγωτό γιαούρτι µε σάλτσα φράουλας Είπαµε να αρχίσουµε σιγά σιγά µιας και ο χειµώνας φεύγει να σκεφτόµαστε τις ηλιόλουστες καλοκαιρινές µέρες και να σας προτείνουµε µια συνταγή παγωτού, µε αγνά υλικά. Εξ άλλου τι πιο εύκολο από τα να φτιάξουµε το δικό µας παγωτό µε τη γεύση που µας αρέσει, ακόµα κι αν δεν διαθέτουµε παγωτοµηχανή. Μέχρι να έρθει λοιπόν το καλοκαίρι ας κάνουµε για φέτος την αρχή µε ένα παγωτό γιαούρτι. Τα υλικά που θα χρειαστούµε για το παγωτό είναι: 350 γρ. γιαούρτι στραγγιστό 150 γρ. ζάχαρη άχνη 1 κουτί σαντιγί 500 ml φυτική κρέµα γάλακτος (κρετόρε) 1 βανίλια άρωµα Προετοιµασία Χτυπάµε στο µπλέντερ όλα τα υλικά µαζί, µέχρι να ενοποιηθούν καλά. Τα αδειάζουµε σε µπολ ή δοχείο παγωτού και τοποθετούµε το δοχείο στην κατάψυξη. Άλλες 2 φορές - κάθε µία ώρα - το παγωτό θέλει καλό χτύπηµα για να πετύχουµε ένα µείγµα µε απαλή υφή, χωρίς να δηµιουργηθούν κρυσταλλάκια. Για τη σάλτσα φράουλας χρειαζόµαστε: 380 γρ. φράουλες (πλυµένες και καθαρισµένες) 100 γρ. ζάχαρη 1 φλιτζάνι νερό Χυµό ενός λεµονιού 1 βανίλια άρωµα Χτυπάµε τις φράουλες στο µπλέντερ για να πάρουµε πουρέ φράουλας. Βράζουµε σε ένα κατσαρολάκι τα υπόλοιπα υλικά για 5 λεπτά. Προσθέτουµε τον πουρέ φράουλας και ανακατεύοντας συχνά, συνεχίζουµε το βράσιµο για άλλα 5 λεπτά. Η σάλτσα είναι έτοιµη. Η σάλτσα αυτή ταιριάζει πολύ ωραία, εκτός από γαρνίρισµα παγωτών, και πάνω από το γιαουρτάκι σας, ή για να γεµίσετε κρέπες µε φράουλες, ή πάνω από βάφλες µαζί µε µια κουταλιά σαντιγί. Πρόταση για σερβίρισµα: Σερβίρετε το παγωτό σε ποτήρια ή µπολ, βάζοντας στην βάση 1-2 κουταλιές σάλτσα φράουλας και συνεχίζοντας µε στρώσεις παγωτούσάλτσας και µία φράουλα στην κορυφή.

Αυτά & Άλλα.

Αυτά & Άλλα... Της Nατάσας Τσαρτσιανίδου

ατασκευαστές μελών του σώματος, νανο-γιατροί, καλλιεργητές γενετικά τροποποιημένων φυτών, σύμβουλοι ηλικιωμένων, χειρούργοι αύξησης μνήμης, επιστήμονες βιο-ηθικής, ειδικοί αντιστροφής της κλιματικής,

εικονικοί δικηγόροι και εικονικοί εκπαιδευτικοί είναι μερικές από τις ειδικότητες, οι οποίες θα γίνουν δημοφιλείς στο μέλλον, σύμφωνα με την εταιρεία fast future. Η εταιρεία ζήτησε από μία ομάδα επιστημόνων που ασχολούνται με τις τεχνολογίες του μέλλοντος να περιγράψουν πώς η τεχνολογική και επιστημονική πρόοδος θα επηρεάσει τα σημερινά επαγγέλματα. Το μέλλον προδιαγράφεται αβέβαιο... και πρέπει να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να αποκτήσουμε ολίγη βεβαιότητα. Πάντως, σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι επικεφαλής μας διαβεβαιώνουν πως ως έθνος δεν θα χρεοκοπήσουμε και η αξιοπιστία μας δεν θα αργήσει να αποκατασταθεί... για να δούμε... Πάντως, παρά την παγκόσμια κρίση σε οικονομικό αλλά και κοινωνικό επίπεδο, είναι εντυπωσιακά τα νούμερα που διαβάζουμε σχετικά με την κατανάλωση ανά τον κόσμο: Το 2008, οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο αγόρασαν 68 εκατομμύρια αυτοκίνητα, 85 εκατομμύρια ψυγεία, 297 εκατομμύρια ηλεκτρονικούς υπολογιστές και 1,2 δισεκατομμύρια κινητά τηλέφωνα. H κατανάλωση έχει αυξηθεί εντυπωσιακά τις προηγούμενες πέντε δεκαετίες, σημειώνοντας άνοδο 28% σε σχέση με το 1996 οπότε δαπανήθηκαν 23,9 τρισεκατομμύρια δολάρια, ενώ εξαπλασιάστηκε σε σχέση με το 1960 που δαπανήθηκαν 4,9 τρισεκατομμύρια δολάρια.

omikron 107 Τεύχος19

Mauro Prosperi Mauro Prosperi

Ο άνθρωπος που αρνήθηκε να πεθάνει

Επιμέλεια: Γιώργος Τσαρτσιανίδης

auro Prosperi, αξιωματικός της αστυνομίας στη Σικελία και χρυσός Ολυμπιονίκης στο μοντέρνο πένταθλο. Πήρε μέρος το 1994 στο Marathon des Sables, στο Μαρόκο.

Ο αγώνας αυτός διαρκεί 6 μέρες και πρέπει να διανύσουν μια απόσταση 233 χιλιομέτρων με συνεχείς μαρα-

θωνίους στην έρημο Σαχάρα. Η θερμοκρασία ξεπερνάει τους 50 βαθμούς και θεωρείται από τις πιο σκληρές δοκιμασίες αντοχής. Την Τρίτη μέρα του αγώνα και ενώ όλα δείχνουν φυσιολογικά, ο Mauro χάνει τον προσανατολισμό μετά από μία δυνατή αμμοθύελλα, συνεχίζει να τρέχει παρά τις αντίξοες συνθήκες αλλά προς λάθος κατεύθυνση. Οι διοργανωτές ξεκινούν προσπάθειες εντοπισμού του και το ελικόπτερο που τον αναζητεί περνάει από πάνω του αλλά δεν καταφέρνει να τον βρει μέσα στην έρημο. Τις 3 τελευταίες μέρες βρίσκει καταφύγιο σε ένα μικρό μουσουλμανικό ναό και έβαλε απ’ έξω την ιταλική σημαία για σημάδι. Τα αποθέματα νερού έχουν τελειώσει και αποφασίζει να βάλει τέρμα στη ζωή του κόβοντας τις φλέβες του, αφού πρώτα προσπάθησε να γράψει κάτι με κάρβουνο σε ένα τοίχο για τη γυναίκα του. Η κίνηση του αυτή όμως, έφερε το αντίθετο αποτέλεσμα απ’ ότι περίμενε και η πληγή του έκλεισε πολύ γρήγορα, λόγω της πήξης του αίματος μετά την αφυδάτωση που είχε πάθει.

omikron 108 Τεύχος19

Mauro Prosperi Ο άνθρωπος που αρνήθηκε να πεθάνει

Ξύπνησε το επόμενο πρωί και αποφάσισε πως έπρεπε να παλέψει για την επιβίωση του και για να ξαναδεί την οικογένεια του. Μάζευε και χρησιμοποιούσε τα ούρα του καθώς και αίμα από νυχτερίδες, σαύρες, φίδια και ότι άλλο θα μπορούσε να τον βοηθήσει για να μπορέσει να αντέξει και να διατηρήσει τις ζωτικές λειτουργίες του οργανισμού του. Μετά από εννιά μέρες μέσα στην έρημο ο Mauro Prosperi βρέθηκε από μια νομαδική οικογένεια Tuareg στην Αλγερία και οδηγήθηκε σε ένα αλγερινό στρατόπεδο και από εκεί στο νοσοκομείο. Ήταν 300 χιλιόμετρα εκτός διαδρομής, είχε χάσει σχεδόν 20 κιλά και είχε φτάσει στα πρόθυρα ηπατικής ανεπάρκειας. Τέσσερα χρόνια αργότερα γύρισε για να ολοκληρώσει τον αγώνα που άφησε στη μέση ενώ έλαβε μέρος συνολικά 6 φορές στον ίδιο αγώνα.

omikron 109 Τεύχος19

Εμείς είμαστε το μέσο:

Η δημοσιογραφία των πολιτών Της Ιωάννας Κωσταρέλλα✳

το βιβλίο του «Εμείς είμαστε το μέσο», το κατ’ εξοχή μανιφέστο της δημοσιογραφίας των πολιτών, ο Νταν Γκίλμορ αναφέρει την 11η Σεπτεμβρίου ως «ημερομηνία καταλύτη για την ανακάλυψη από την τότε νεογέν-

νητη κοινότητα των μπλόγκερς των νέων εργαλείων δημοσιότητας» (Gillmor, 2004:1). Όπως επισημαίνει ο Γκίλμορ «τα εργαλεία της συμμετοχικής δημοκρατίας εξελίσσονται πολύ γρήγορα», ενώ χαρακτηρίζει το Διαδίκτυο ως το μέσο που έφερε τις πλέον κατακλυσμικές εξελίξεις από την εποχή της τυπογραφίας. Ένα βασικό ζήτημα που θέτει ο Γκίλμορ είναι και η συνέργεια δημοσιογραφίας και τεχνολογίας και η οποία έχει σημαντικά αποτελέσματα για τρεις ομάδες δρώντων: τους δημοσιογράφους, τους παραγωγούς ειδήσεων

και το ίδιο το κοινό. Διαβάζοντας το βιβλίο του Γκίλμορ καταλαβαίνει κανείς εύκολα αυτό που ο συγγραφέας θέτει σχεδόν από την αρχή, ότι δηλαδή «η συμμετοχική δημοκρατία έχει μεγαλύτερα προβλήματα από το να αποφασίσει απλά αν είναι σωστή η δημοσίευση ανώνυμων σχολίων» ή όχι. Η συζήτηση που ακολουθεί με οδηγό το βιβλίο του Γκίλμορ έχει στόχο να διαφωτίσει κάποιες από τις βασικές παραμέτρους του θέματος.

Η συμμετοχική δημοκρατία στην υπηρεσία της αλήθειας Το Δεκέμβριο του 2003 χιλιάδες Ιρακινοί παρέλασαν στους δρόμους της Βαγδάτης για να διαδηλώσουν υπέρ της δημοκρατίας. Παρόλα αυτά για πολιτικούς λόγους οι New York Times και άλλα μεγάλα διεθνή μέσα ουδέποτε παρουσίασαν τη διαμαρτυρία αυτή. Ήταν κάποιοι τοπικοί μπλόγκερς που ανέδειξαν το γεγονός. Τα ίδια συνέβησαν και στο Ιράν. Το PersianBlog.com, μια υπηρεσία που δημιουργήθηκε το 2002, απέκτησε πάνω από 100.000 λογαριασμούς χρηστών μέσα σε λιτα Ιρανικά μπλογκς, τα

οποία καλύπτουν το

γότερο από δύο χρόνια. Μέχρι σήμερα είναι χιλιάδες κενό της ελεύθερης ενημέρωσης, πληρώνοντας σε αρκετές περιπτώσεις το ανάλογο τίμημα. Ο Sina Motallebi, Ιρανός μπλόγκερ το διαπίστωσε αυτό με το χειρότερο τρόπο, όταν φυλακίστηκε για το μπλογκ του το 2003. Μπλό-

omikron 110 Τεύχος19

Εμείς είμαστε το μέσο: Η δημοσιογραφία των πολιτών γκερς και κάποιοι δημοσιογράφοι σε όλο τον κόσμο διαμαρτυρήθηκαν εναντίον της φυλάκισής του. Απε-

«η συµµετοχική δηµοκρατία

λευθερώθηκε σε 23 ημέρες και έφυγε στην Ευρώπη.

έχει µεγαλύτερα προβλήµατα

Εναλλακτικά μέσα Ένα από τα πιο γνωστά εναλλακτικά μέσα είναι το Independent Media Center, γνωστό και ως Indymedia. To συγκεκριμένο πρότζεκτ ξεκίνησε το 1999 από μια ομάδα ακτιβιστών ενάντια στην παγκοσμιοποίηση, οι

από το να αποφασίσει απλά αν είναι σωστή η δηµοσίευση ανώνυµων σχολίων» Νταν Γκίλµορ

οποίοι ήθελαν να καλύψουν τη συνάντηση του Οργανισμού Παγκοσμίου Εμπορίου στο Σιάτλ, με τρόπο που δεν μπορούσαν να κάνουν τα παραδοσιακά μίντια. Οι ακτιβιστές συγκέντρωσαν υλικό από πολλές και διαφορετικές πηγές, όπως από ανθρώπους που κρατούσαν κάμερες στους δρόμους και κατέγραφαν τη βίαιη συμπεριφορά των αστυνομικών σε διαδηλωτές. Με ένα newsletter και ένα χώρο στο διαδίκτυο, το Indymedia κατάφερε να αποκτήσει ένα ευρύ ακροατήριο και να ανοίξει τα φτερά τους σε πάρα πολλές χώρες μέχρι σήμερα, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας. Όπως διαπιστώνει ο Γκίλμορ «η κυβερνο-ελευθερία (cyber-liberty) μπορεί να επεκταθεί σε όλους τους τομείς της δραστηριότητας μας με άγνωστους ακόμα τρόπους. Το Ίντερνετ, το πρώτο από “πολλά-για πολλά” μέσο, μπορεί να μας απελευθερώσει από την τυρρανία των συγκεντρωτικών μέσων και τον καταναλωτισμό, που θέλει να είμαστε απλά αποδέκτες αυτού που προσφέρουν οι Μεγάλες Επιχειρήσεις που περιλαμβάνουν και τα Μεγάλα Μέσα. Οι καταναλωτές θα γίνουν αληθινοί καταναλωτές και οι κυβερνώμενοι θα γίνουν «εμείς, οι άνθρωποι» συμμετέχοντες στην πολιτική διαδικασία» (Gillmor, 2004).

omikron 111 Τεύχος19

Εμείς είμαστε το μέσο: Η δημοσιογραφία των πολιτών

Το ζήτημα της λογοκρισίας Τα θέματα της λογοκρισίας και της λογοκλοπής αποτελούν από τα κυρίαρχα στη συμμετοχική δημοκρατία, καθώς η κουλτούρα του copy and paste έχει επικρατήσει. Το πρόβλημα, βέβαια, δεν είναι ακριβώς η αντιγραφή και η επικόλληση, αφού κάτι τέτοιο αποτελεί πάγια πρακτική και στην επιστημονική έρευνα. Το ζήτημα εντοπίζεται στη μη αναφορά των πηγών που είναι και το κύριο πρόβλημα. Επίσης, υπάρχει και το θέμα των συνδέσεων. Το που βάζει, λοιπόν, ο καθένας τα όριά του είναι δική του υπόθεση που σχετίζεται καθαρά με προσωπικές και επαγγελματικές αποφάσεις. Μπορεί, όμως, η αυτορρύθμιση να λύσει αυτά τα προβλήματα ή απαιτούνται και πιο δεσμευτικά μέσα; Ο Γκίλμορ κάνει, επίσης, λόγο και για τη φωτογραφία, λέγοντας ότι η γραμμή μεταξύ του «πειράγματος» μιας φωτογραφίας και της βελτίωσής της είναι λιγότερο καθαρή απ’ όσο φανταζόμαστε. Για παράδειγμα η απλή περικοπή μπορεί να βγάλει κάποιον εκτός της αυθεντικής φωτογραφίας ή μπορεί να φωτίσει ένα συγκεκριμένο στοιχείο της φωτογραφίας. Το Photoshop, καθώς και άλλα εργαλεία με τα οποία παρεμβαίνουμε στις φωτογραφίες μπορούν να αλλάξουν εντελώς το περιεχόμενο μιας φωτογραφίας. Ακόμη πιο ανησυχητικό είναι το φαινόμενο των παρεμβάσεων στα video. Όπως διαφάνηκε στην ταινία Forrest Gump μπορούμε ακόμη και να τοποθετήσουμε κάποιον κάπου που δεν βρέθηκε ποτέ. Όπως διαφαίνεται απ’ όλα τα παραπάνω στο όνομα της δημοσιογραφίας των πολιτών γράφονται και παραποιούνται πολλά, το ζήτημα είναι να έχουμε τις κεραίες μας ανοιχτές διαρκώς για να τα φιλτράρουμε.

✳

Η Ιωάννα Κωσταρέλλα είναι δημοσιογράφος- επικοι-

νωνιολόγος, επιστημονική συνεργάτιδα του Τμήματος Δημοσίων Σχέσεων και Επικοινωνίας του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας.

Πηγή: ◉ Gillmor, Dan (2004). We the Media. Grassroots Journalism by the People, for the People CA: O’Reilly Media Inc. omikron 112 Τεύχος19

Claude Oscar Monet (Κλωντ Μονέ) (14 Νοεμ. 1840 - 5 Δεκ. 1926)

Ο Κλωντ Μονέ σε προσωπογραφία του Ρενουάρ (1875) Ο Κλωντ Μονέ ήταν Γάλλος ζωγράφος και ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του κινήματος του ιμπρεσιονισμού. Γεννήθηκε στο Παρίσι, στις 14 Νοεμβρίου του 1840. Ο πατέρας του, ήταν εύπορος έμπορος της εποχής, που διακινούσε προμήθειες πλοίων. Το 1845, η οικογένεια του μετακόμισε στη Χάβρη, που αποτελούσε σημαντικό λιμάνι, στις όχθες του Σηκουάνα. Το 1858 γνωρίστηκε με τον Ευγένιο Μπουτίν, ο οποίος αποτέλεσε έναν από τους πρώτους δασκάλους του Μονέ και τον ενθάρρυνε να ζωγραφίσει την ύπαιθρο, σύνηθες θέμα για ζωγράφους εκείνης της περιόδου. Τον επόμενο χρόνο εγκαταστάθηκε στο Παρίσι όπου συνέχισε τις σπουδές του στην Ελβετική Ακαδημία και ήρθε σε επαφή με έργα σημαντικών ζωγράφων επισκεπτόμενος το Μουσείο του Λούβρου. Παράλληλα, γνώρισε τον Καμίλ Πισαρό και τον Γκουστάβ Κουρμπέ. Την περίοδο 1860 -1862, επιστρατεύτηκε και ταξίδευσε στην Αλγερία. Λόγω προβλήματος της υγείας του, κατάφερε να απολυθεί από το στρατό περίπου το 1862. Ο Μονέ, απέφυγε παρακολούθησε μαθήματα, για περίπου δύο χρόνια, στο ατελιέ του Σαρλ Γκλαίρ, όπου συνδέθηκε φιλικά και με τους Ρενουάρ, Μπαζίλ και Άλφρεντ Σίσλευ. Πέρα από τη φιλία που αναπτύχθηκε μεταξύ τους, μοιράζονταν κοινές ιδέες για τη ζωγραφική, οι οποίες αργότερα θα μετουσιώνονταν στο κίνημα του ιμπρεσιονισμού. Το 1870 παντρεύτηκε τη Καμίλ Ντονσιέ, με την οποία συζούσαν και είχανε ήδη ένα γιο, τον Ζαν. Κατά τη διάρκεια του Γαλλο-Πρωσικού πολέμου βρήκε καταφύγιο στο Λονδίνο, προκειμένου να αποφύγει τη στράτευση. Την επόμενη χρονιά επέστρεψε στη Γαλλία και το 1874 συμμετείχε στην πρώτη έκθεση της ομάδας των Ιμπρεσσιονιστών στο Παρίσι, με τον πίνακα του Impression, soleil levant. Το 1879 πέθανε η σύζυγός του, αφήνοντάς του δυo παιδιά. Τον Απρίλιο του 1883 μετακόμισε στο Ζιβερνύ, ένα χωριό στον ποταμό Επτ, μόλις 65 χλμ μακριά από τη πρωτεύουσα. Εκεί έζησε με την Αλίς Οσεντέ, ερωμένη του από πολλά χρόνια πριν, με την οποία παντρεύτηκαν το 1891. Στις δεκαετίες του 1880 και του 1890, ο Μονέ ξεκίνησε να ζωγραφίζει σειρές πινάκων, όλοι βασισμένοι σε ένα κοινό θέμα, το οποίο όμως απέδιδε κάθε φορά με διαφορετικό τρόπο ή με διαφορετική τεχνοτροπία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν και οι πίνακες του, που απεικονίζουν τον προσωπικό του κήπο, στην οικία του στο Ζιβερνύ. Το διάστημα 1883-1908, ταξίδεψε στη Μεσόγειο, γεγονός που τον ενέπνευσε για την δημιουργία μιας σειράς τοπίων. Το 1908 άρχισε να αντιμετωπίζει προβλήματα με την όρασή του, αναπτύσσοντας καταρράκτη στα μάτια του. Πέθανε σε ηλικία 86 ετών στο Ζιβερνύ, ως πλούσιος και αναγνωρισμένος ζωγράφος.

Impression, soleil levant, (Εντύπωση, ανατέλλων ήλιος) 1872, ελαιογραφία 48 x 63 εκ - Μουσείο Marmottan, Παρίσι. Το 1874 ο Κλωντ Μονέ, συμμετείχε στην πρώτη έκθεση της ομάδας των Ιμπρεσσιονιστών στο Παρίσι, με τον πίνακά του Impression, soleil levant. Ο τίτλος του πίνακα του Μονέ, ενέπνευσε τον κριτικό τέχνης Louis Leroy στην χρήση του όρου Ιμπρεσιονισμός για πρώτη φορά. Όνομα πίνακα: Impression, soleil levant Έτος: 1872 Ζωγράφος: Claude Oscar Monet

«Η τελευταία μαύρη γάτα» Τριβιζάς Ευγένιος ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Εικονογράφηση: ΓΟΥΕΣΤ ΣΤΗΒΕΝ ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

ΓΙΑ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ "Η τελευταία μαύρη γάτα" είναι το εκατοστό βιβλίο του Ευγένιου Τριβιζά, το οποίο αποτελεί παράλληλα και το πρώτο του μυθιστόρημα για μικρούς και μεγάλους. Σε ένα μακρινό νησί, τα μέλη μιας μυστικής αδελφότητας προληπτικών πιστεύουν ότι οι μαύρες γάτες φέρνουν γρουσουζιά και αποφασίζουν να τις εξολοθρεύσουν με δηλητήρια, παγίδες και χίλιους δυο απάνθρωπους τρόπους. Σε λίγο έχουν σχεδόν επιτύχει το σκοπό τους. Μόνο μια μαύρη γάτα απομένει ζωντανή. Τα μέλη της αδελφότητας είναι αποφασισμένα να τη βρουν και να την εξοντώσουν. Ο συγγραφέας πλάθει ένα μυθικό αλλά και πειστικό κόσμο, με σκοτεινές δολοπλοκίες, εμφύλιες διαμάχες, διαψευσμένες προσδοκίες, ανελέητα κυνηγητά και σπαρταριστούς χαρακτήρες. Η «Τελευταία Μαύρη Γάτα» καταφέρεται εναντίον του ρατσισμού, της προκατάληψης και της δεισιδαιμονίας.

"Ο Ευγένιος Τριβιζάς γράφει θαυμάσια παραμύθια και θεατρικά αριστοτεχνικά και ποιητικά έργα. Μέσα στην ψυχρή επιστημονική τεχνική του εγκληματολόγου που χρησιμοποιεί τις λέξεις ως νυστέρι κρύβεται μια υπέροχη φτερωτή στολή, μια οργιάζουσα φαντασία, ένας χείμαρρος λεκτικός και ένας γοητευτικός παραμυθάς..."

Κώστας Γεωργουσόπουλος

ΒΙ ΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Β ΙΒ ΛΙΟΠ Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α Σ Η omikron 116 Τεύχος19

Τριβιζάς Ευγένιος ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ Ο Ευγένιος Τριβιζάς είναι δικηγόρος, πτυχιούχος της Νομικής και των Πολιτικών και Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών, κάτοχος του πτυχίου Master of Laws (University College), διδάκτωρ Νομικής του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (London School of Economics and Political Science) και Senior Research Fellow του Πανεπιστημίου Λονδίνου. Διδάσκει Εγκληματολογία και Συγκριτικό Ποινικό Δίκαιο στο Πανεπιστήμιο του Reading και διευθύνει το Τμήμα Εγκληματολογικών Μελετών του ίδιου Πανεπιστημίου (Director fo Cominal Justice Studies). Έχει διδάξει επίσης στο Bramshill Police College, τo Central London Polytechnic και το London School of Economics. Από το 1993-1998 ήταν επισκέπτης καθηγητής Εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Eδώ και τριάντα χρόνια, ασχολείται με όλα σχεδόν τα είδη του λόγου (παραμύθι, ποίηση, θέατρο για παιδιά, διήγημα, κόμικς, παραμυθική και χιουμοριστική ιστορία, λιμπρέτο όπερας) καθώς και με την παραγωγή εκπαιδευτικού λογισμικού (CD-ROM) για παιδιά ('Ένας Ιππότης στο Κάστρο των Γραμμάτων, Ινστιτούτο Επεξεργασίας Λόγου, υπό έκδοση). Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του έργου του είναι το χιούμορ: χιούμορ καταστάσεων με έντονο φραστικό στοιχείο, παρωδία, σάτιρα, χιούμορ παραλόγου με αναφορές στον Lewis Carroll και στον Edward Lear και ιδιαίτερα λεκτικό χιούμορ που στηρίζεται σε ευφυή λογοπαίγνια, σε νεολογισμούς, ονοματοποιίες, Mots-valises κ.α. Με όχημα το χιούμορ και μια αστείρευτη φαντασία οργανώνει μια ποιητική της ανατροπής, ανατρέπει τις συμβατικές χρήσεις των λέξεων και των αντικειμένων και, περαιτέρω, πλήττει την καταπιεστική λογική, τη σοβαροφάνεια ή ορισμένες στερεότυπες αντιλήψεις. Το έργο του τοποθετείται στον αντίποδα του διδακτισμού και της στείρας ηθικολογίας, κινείται σ' ένα κλίμα ελευθερίας, αντισυμβατικότητας, τολμηρών μυθοπλαστικών εφευρημάτων και απροσδόκητων εξελίξεων. Με διάθεση ανατροπής, ο συγγραφέας ξαναδιαβάζει και παραλλάσσει γνωστά λαϊκά παραμύθια έτσι ώστε το μήνυμά τους να εκσυγχρονίζεται και να συνομιλεί με τα δεδομένα της εποχής μας (Τα τρία μικρά λυκάκια, Heinemann 1993, Μίνωας 1994, το οποίο έχει μεταφραστεί σε δώδεκα γλώσσες). Το έργο του Τριβιζά είναι ένα έργο με διεθνικό χαρακτήρα και εμβέλεια, το οποίο αποτελεί ήδη αντικείμενο μελέτης σε ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια.

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Β ΙΒ Λ ΙΟΠ Α Ρ Ο Υ Σ Ι Α ΣΗ omikron 117 Τεύχος19

Γνωρίζετε ότι... Ακριβά & Παράξενα! Το ακριβότερο ψάρι ενυδρείου • Υπάρχει ένα ψάρι ενυδρείου που είναι ιδιαίτερα ακριβό και επιπλέον είναι μια πολύ σπάνια ράτσα που απαιτεί συγκεκριμένες συνθήκες για να επιβιώσει, γεγονός που το καθιστά το πιο ακριβό ψάρι ενυδρείου στον κόσμο. Πρόκειται για το χρυσό arowana που έχει μήκος 38 εκατοστά. Ζει στη Σιγκαπούρη, όπου ανήκει στη Δυναστεία Aro, που είναι καλλιεργητές του ψάρι-δράκου. Το δεξί μάτι του τείνει προς τα κάτω και αν και αυτή είναι μια σπάνια ιδιομορφία, δεν είναι σπάνια για τη ράτσα arowana. Ωστόσο, το καθαρό λευκό χρώμα αυτού του ψαριού είναι σπάνιο, ακόμη και μεταξύ των ιδίων μελών του είδος του, και θεωρείται μετάλλαξη. Το ψάρι αυτό εκτέθηκε στην επίδειξη Aquarama 2007 όπου κέρδισε τη διεθνή προσοχή. Λίγο μετά την παράσταση, η δυναστεία Aro έλαβε προσφορά 80.000 δολαρίων για τα ψάρια και μετά την άρνησή τους, έλαβαν ακόμη μια προσφορά, περίπου 400.000 δολαρίων για τα ψάρια. Απορρίπτοντας και αυτή την προσφορά, η δυναστεία Aro υποστηρίζει ακόμη ότι τα ψάρια δεν είναι προς πώληση. Ωστόσο, αυτό το σπάνιο ψάρι θεωρείται ότι εξακολουθεί να είναι το πιο ακριβό ψάρι στον κόσμο. Το ακριβότερο περιοδικό Playboy στον κόσμο • Το πιο ακριβό Playboy κοστίζει 6.300 δολάρια και είναι σε άριστη κατάσταση. Για την εν λόγω τιμή παίρνετε ένα σπάνιο συλλεκτικό αντικείμενο και ένα περιοδικό με μια πολύ παιχνιδιάρα Μέριλιν Μονρόε στο εξώφυλλο, φορώντας ένα πολύ, πολύ κοντό top (μπλουζάκι) που προκάλεσε μεγάλες αντιπαραθέσεις για την εποχή. Η φωτογραφία τραβήχτηκε κατά τη διάρκεια του Miss America Parade το 1952. Είναι επίσης το πρώτο τεύχος Playboy που τυπώθηκε ποτέ.

Το ακριβότερο αυτοκίνητο στον κόσμο • Μεταξύ 1927 και 1933 παρήχθησαν συνολικά 6 αυτοκίνητα τύπου Bugatti 41 Royale. Προτεινόμενη τιμή πώλησης κατασκευαστή εκείνη την εποχή : περίπου $ 42.000 δολάρια. Το 1990, μία από αυτές τις Bugatti πωλήθηκε για $ 15.000.000 δολάρια ΗΠΑ στην Ιαπωνία. Το ακριβότερο κινητό τηλέφωνο στον κόσμο • Τον Σεπτέμβριο του 2006 η GoldVish Luxury Communications της Γενεύης πούλησε το πιο ακριβό κινητό τηλέφωνο του κόσμου. Το τηλέφωνο, που πήρε το παρατσούκλι «το εκατομμύριο», είναι φτιαγμένο από 18 καράτια λευκόχρυσο διακοσμημένο με 1.800 διαμάντια συνολικά 120 καράτια. Το τηλέφωνο αγοράστηκε από έναν ρώσο επιχειρηματία για τη σύζυγό του, με κόστος 1,3 εκατομμύρια $ δολάρια. Το ακριβότερο καζίνο στον κόσμο • Το Wynn Las Vegas σχεδιασμένο από τον Steve Wynn και τον Tom Fazio έχει την τιμή να είναι το πιο ακριβό καζίνο στον κόσμο. Περήφανο για τα 2.716 δωμάτιά του, τους 50 ορόφους, την παροχή πολυτελών σπορ αυτοκινήτων και τα 34,000 μ² χαρτοπαιχτικού χώρου, το Wynn Las Vegas βρίσκεται εκεί που ήταν κάποτε το Desert Inn. Μετά από 3 χρόνια κατασκευών το Wynn άνοιξε στις 28 Απριλίου 2005, με κόστος 2,7 δισεκατομμύρια δολάρια.

Μηχανές Γραφείου

Μηχανές Γραφείου Service

Service

Φωτοτυπικά

Ταµειακές Φωτοτυπικά

Ταµειακές

Εκτυπωτές Ηλεκτρονικοί

Ωράριο Λειτουργίας Δευτέρα έως Παρασκευή 8:30 - 16:30

Υπολογιστές

Πωλήσεις

Πωλήσεις Αναλώσιµα Αναλώσιµα

Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές Ηλεκτρονικοί Πολυµηχανήµατα Εξουσιοδοτηµένος συνεργάτης για Κοζάνη, Γρεβενά, Καστοριά: Λ. Α. Παπανδρέου 17, Tηλ./Fax: 24610 30001 e-mail: resolution_koz@yahoo.gr Σύντοµα OnLine στο www.e-resolution.gr

Κοζάνη - Πτολεµαΐδα τηλ.: 24610 95300 www.efkolidis.gr