Omikron Magazine No08 by Omikron adv

Α ΛΛ Η ΑΤ

∆ΙΑΝΟΜΗ ∆ΩΡΕΑΝ

ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 09

ΛΟ ΓΙΑ

ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ - ΤΕΥΧΟΣ 08 -

ΟΛΟΥ

www.omikron.tv

Στα λαγούμια του Καρυοχωρίου Η εξόρυξη λιγνίτη ξεκίνησε από ‘δω

ΗΛΙΑΣ ΤΟΛΙΑΔΗΣ

Il colore dell' arte

ΣΥΛΛΟΓΟΣ «ΚΑΣΜΙΡΤΖΗΔΙΣ» τα πειραχτήρια της Κοζάνης!

«ΠΑΝΔΩΡΑ»

Παιανίζοντας στους δρόμους της Κοζάνης

ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΙΑΦΑΡΙΚΑΣ ...o μόνιμος Πρωταθλητής Ελλάδος ΣΤΗΝ ΚΑΣΤΡΟΠΟΛΙΤΕΙΑ ΤΩΝ ΣΕΡΒΙΩΝ περί αρχιτεκτονικής ο Λόγος…

Ξύλινο διαχωριστικό ¬1660 - ¬1160

Τραπέζι ¬390 - ¬290 Καρέκλα ¬120 - ¬70

Έπιπλο τηλεόρασης ¬500 - ¬340

∆ιακοσµητικό ¬320 - ¬220 Σαλόνι µε τριθέσιο & διθέσιο καναπέ ¬2080 - ¬1560

Τραπεζάκι σαλονιού ¬650 - ¬420

Βάζο ¬240 - ¬140

ΕΥΚΟΛΙΔΗΣ Α.Ε. 5ο χλµ. Κοζάνης - Καστοριάς Tηλ.: 24610 95221-24610 95300, Fax: 24610 95384 3ο χλµ. Πτολεµαΐδας-Φλώρινας, Τηλ.: 24630 55727 info@efkolidis.gr www.efkolidis.gr

Μπουφέ τρίφυλλο ¬1650 - ¬1250 ∆ιακοσµητικά ¬310 - ¬200

Ανάκλιντρο ¬1200 - ¬850

Σύνθεση ¬1850 - ¬1390

Παναγιώτης Τσαρτσιανίδης Εκδότης

πρόλογος πρόλογος

«Μια λευκή σελίδα είναι συναρπαστικό και τρομακτικό πράγμα. Από κει ξεκινάς», αναφέρει ο Χάρολντ Πίντερ για την πάλη του δραματουργού με τις λέξεις.

Και συνεχίζει: «Είναι τόσο μεγάλο το βάρος των λέξεων που πέφτει πάνω μας κάθε μέρα, λέξεις που ο κύριος όγκος τους είναι μπαγιάτικη, νεκρή ορολογία». Εμείς όμως θέλουμε να γεμίσουμε αυτή τη λευκή σελίδα με πολλή αισιοδοξία επειδή πράγματι ο απαισιόδοξος μπορεί στο τέλος κάποιες φορές να δικαιώνεται, αλλά ο αισιόδοξος περνάει καλύτερα μέχρι εκείνη τη στιγμή! Δε θα μπορούσαμε παρ’ολ’ αυτά να μην αναφέρουμε την πιο συγκλονιστική για εμάς είδηση των ημερών, ότι πολλά παιδιά στον πόλεμο της Γάζας πέθαιναν από το φόβο τους από τους ήχους των βομβαρδισμών… Υπάρχουν δύο σιωπές. Η μια όταν δεν προφέρεται καμία λέξη. Η άλλη όταν, μερικές φορές ξεχύνεται ένας χείμαρρος λέξεων.

Διαλέγετε και παίρνετε…

omikron

4 Φεβρουάριος 09

omikron magazine

περιεχόμενα περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Στα λαγούμια του Καρυοχωρίου

Η εξόρυξη λιγνίτη ξεκίνησε από ‘δω

Ηλίας Τολιάδης

Il colore dell' arte

Χ/Κ Βίγλας

ΧΑΜΗΛΕΣ ΠΤΗΣΕΙΣ... ΣΕ ΜΕΓΑΛΑ ΥΨΟΜΕΤΡΑ

Βασίλης Σιαφαρίκας

Με μόνιμο Πρωταθλητή Ελλάδος

Συσσίτια

τον Βασίλη Σιαφαρίκα Το θαύμα… των συσσιτίων σε μια διαδρομή 180 χιλιομέτρων καθημερινά

τα πειραχτήρια της Κοζάνης!

Σύλλογος «Κασμιρτζήδις»

«ΑΘΛΟΚΙΝΗΣΗ»

Πρότυπο Αθλητικό Προπονητικό

και Εκπαιδευτικό Κέντρο

Πριν από την μεγάλη γιορτή...

Αποκριά στην Κοζάνη

Μίκης Μιχαηλίδης

Η μουσική ξεκινάει από την καρδιά και την ψυχή

«Πανδώρα»

Παιανίζοντας στους δρόμους της Κοζάνης

Γιάννης Μιχαηλίδης

Το πέτρινο τοξωτό γεφύρι των Καραγιαννιών

omikron

6 Φεβρουάριος 09

omikron magazine

περιεχόμενα περιεχόμενα

Γιώργος Παφίλης

Οικονομία

«ΜΠΑΚΑ! ΜΑΚΑ… «ΠΑΚΑ-ΠΑΚΑ»! ΜΙΑ ΙΔΕΑ, ΔΥΟ ΓΡΑΦΕΣ! Κυριότερη ανησυχία των Ευρωπαίων για το 2009

Ποιά ήταν άραγε η Μόνα Λίζα;

ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΡΑΙΝΟ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ...

περί αρχιτεκτονικής ο Λόγος…

100

Στην καστροπολιτεία των Σερβίων

Γιώργος Τσαρτσιανίδης

106

Live it or... Leave it...

Πελτέκης Γ. Λωνίδας

110

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΕΥΕΡΕΘΙΣΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ

Ιωάννα Κωσταρέλλα

112

Τριτοβάθμια εκπαίδευση:

οι υψηλές τιμές

Πολλά τμήματα, μεγάλα προβλήματα

Fast Facts

116

γνωριζετε οτι...

Bασίλης Μαγκλάρας

118

Όλα τα Κουτιά, Όλα τα Λεφτά

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

120

«Ιστορία της ασχήμιας»

omikron

8 Φεβρουάριος 09

«HOMO AMERICANUS»

ΑΤΟΚΕΣ ∆ΟΣΕΙΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΠΟΣΟΥ ΑΓΟΡΑΣ ΜΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ

∆ΙΑΤΑΚΤΙΚΕΣ Συνεταιρισµού Προσωπικού ∆.Ε.Η.

ΚΟΖΑΝΗ

Φον Κοζάνης 10 Τηλ.: 24610 21390 Υπευθ.: Ελευθεριάδου - Φασούλα Σοφία

ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆Α

Μεγέλου Αλεξάνδρου 5 Τηλ.: 24630 81426 Υπευθ.: Καλελή ζωή

το Μηνιαίο Περιοδικό της Δυτικής Μακεδονίας

Εκδότης:

Τσαρτσιανίδης Παναγιώτης Επιµέλεια Εντύπου:

online στην διεύθυνση www.omikron.tv

Τσαρτσιανίδης Γιώργος Συντάκτες:

Αµαραντίδου Δέσποινα Κύρινας Αντώνης Κύρκου Δήµητρα Κωσταρέλλα Ιωάννα Μαγκλάρας Βασίλης Μουτίδης Σωκράτης Σιδηροπούλου Παρασκευή Τσαρτσιανίδης Γιώργος Επιµέλεια Κειµένων:

Τσαρτσιανίδου Νατάσσα Καλλιτεχνική Επιµέλεια:

Νικολαροπούλου Τάµµυ Τζήκας Χρήστος Υποδοχή διαφήµισης:

Πατουλίδου Όλγα Υπεύθυνος Διανοµής:

Κενούτης Γιάννης Φωτογραφικό αρχείο:

Omikron Adv.

Omikron Magazine Αριστοτέλους 29 - Κοζάνη Τηλ./Fax: 24610 37711 www.omikron.tv - info@omikron.tv

Εκτύπωση:

Art Graphic

∆ανειζόµαστε τις δικές σας επιθυµίες και παίζοντας µε τη δική µας φαντασία και δηµιουργικότητα, πραγµατοποιούµε επιτυχηµένα µε κάθε λεπτοµέρεια την εκδήλωση που εσείς επιθυµείτε.

Τηλ.: 24630-53792, 6932320104-5 - 3o χλµ. Πτολεµαΐδας-Φλώρινας, Πτολεµαΐδα Τ.Θ.: 205 - Τ.Κ.: 50200 - www.ioannou-resort.gr - e-mail: info@ioannou-resort.gr

Στα λαγούμια του Καρυοχωρίου

Η εξόρυξη λιγνίτη ξεκίνησε από ‘δω Του Σωκράτη Μουτίδη

σκηνή εκτυλίσσεται ένα καλοκαιρινό μεσημέρι του 1947 σε μια γειτονιά του Καρυοχωρί-

ου στην επαρχία Εορδαίας. Ο 14χρονος Παύλος Γκουγκουλάρας είναι κατάμαυρος από την σκόνη του κάρβουνου, η οποία αναμειγμένη με τον ιδρώτα

έχει κολλήσει στο πρόσωπό του και στα χέρια του. Από το πρωί ο μικρός Παύλος δουλεύει ασταμάτητα μαζί με τον πατέρα του και τρεις ακόμη κατοίκους του χωριού, στη γαλαρία τους, στην αυλή του σπιτιού τους. Χωμένοι μέσα σε ένα τούνελ φάρδους ενός μέτρου και ύψους δύο μέτρων, σκάβουν ώρες πολλές για να βρούνε το κοίτασμα λιγνίτη, το οποίο θα τους δώσει τα χρήματα, ώστε να εξασφαλίσουν τα προς το ζην για τις επόμενες μέρες. Πρέπει να βγάλουν όσο περισσότερο κάρβουνο μπορούν, γιατί σε λίγες μέρες περιμένουν τον αγοραστή από κάποια περιοχή της βόρειας Ελλάδας, ο οποίος συνήθιζε τέτοια μέρα κάθε χρόνο να επισκέπτεται το Καρυοχώρι, για να αγοράσει τις προμήθειες κάρβουνου για όλο το χειμώνα. Αυτή ήταν η καθημερινότητα του Παύλου Γκουγκουλάρα εκείνα τα χρόνια στο Καρυοχώρι. Σήμερα σε ηλικία 76 ετών τα θυμάται όλα σαν να ήταν χθες, όταν «δουλεύαμε πολύ και σκληρά μέσα στη γαλαρία. Τότε που δεν είχαμε αίσθηση κινδύνου, αλλά ακόμη και να φοβόμασταν πάλι θα μπαίναμε να βγάλουμε κάρβουνο, γιατί έπρεπε να ζήσουμε και ήταν η μοναδική τότε πηγή εσόδων μιας οικογένειας». omikron 12 Φεβρουάριος 09

Στα λαγούμια του Καρυοχωρίου Η εξόρυξη λιγνίτη ξεκίνησε από ‘δω

Από το 1920 στο Καρυοχώρι του σημερινού δή-

με τη βαριά, για να πέσει. Το σπάγαμε σε μικρότερα

μου Αγίας Παρασκευής στο νομό Κοζάνης ξεκίνησε η

κομμάτια το βάζαμε στο κοφίνι και αυτό ήταν, συνεχί-

πρώτη εξόρυξη λιγνίτη σε πανελλήνιο επίπεδο. Μερικοί

ζαμε πιο μέσα για να βρούμε κι άλλο κάρβουνο» μας

από τους πρόσφυγες του Πόντου που εγκαταστάθη-

λέει ο κ. Γκουγκουλάρας. Υπήρχαν κομμάτια λιγνίτη, τα

καν στο χωριό ήταν ανθρακωρύχοι και διαπίστωσαν

οποία είχαν πάχος έως και δύο μέτρα ανάλογα βέβαια

πως το υπέδαφος της περιοχής ήταν πλούσιο σ’ αυτή

με το κοίτασμα που εντοπιζόταν. Για παράδειγμα υπήρ-

την καύσιμη ύλη. Οι πρώτοι λιγνιτωρύχοι της ελληνικής

χαν περιοχές στο χωριό που ο λιγνίτης ήταν «ψηλά»

ιστορίας ήταν…τυφλοπόντικες! Εξόρυσσαν τον λιγνίτη

στα δώδεκα μέτρα, αλλά υπήρχαν και κάποιες άλλες

από βάθος μεγαλύτερο των 20 μέτρων μέσα σε στοές

που το βάθος της γαλαρίας έφτανε και τα 27 μέτρα.

(λαγούμια ή γαλαρίες όπως τις αποκαλούν στο χωριό)

Όπως η γαλαρία στην οποία δούλεψε ο Αλέξανδρος

με κασμά, σφήνες και βαριοπούλες. Μέσα σ’ αυτές τις γαλαρίες έμπαιναν τέσσερα άτομα. Ο ένας φόρτωνε το λιγνίτη στα μεγάλα καλάθια (κοφίνια) και στη συνέχεια αυτός που βρισκόταν…επάνω τραβούσε το καλάθι και ξεφόρτωνε. Για ώρες κάθε μέρα οι λιγνιτωρύχοι του Καρυοχωρίου δούλευαν στις «οικογενειακές τους επιχειρήσεις» για να μπορέσουν να ζήσουν, μια και αυτή ήταν η κύρια απασχόλησή τους την εποχή εκείνη. «Ανοίγαμε αρχικά κάτι σαν πηγάδι στις αυλές μας και στη συνέχεια σκάβαμε κάθετα περίπου 20 μέτρα. Μόλις βλέπαμε το στρώμα του λιγνίτη σκάβαμε οριζόντια κάτω από αυτό. Καρφώναμε τις σφήνες γύρω από το κομμάτι του κάρβουνου και το χτυπούσαμε

Οι λιγνιτωρύχοι σκάβοντας με το «τζίτζικα» δεν ήξεραν τι μπορεί να κρύβεται από πίσω. Υπήρχαν περιπτώσεις που κατά την ώρα αυτή, χτυπούσαν μια γειτονική παλαιότερη γαλαρία γεμάτη με νερό, με αποτέλεσμα να γεμίσει σε πολύ λίγο χρόνο με νερό και το δικό τους λαγούμι και να πνιγούν.

Στα λαγούμια του Καρυοχωρίου Η εξόρυξη λιγνίτη ξεκίνησε από ‘δω

Λιάτσκος, 70 ετών σήμερα. «Κάθε παρέα και κάθε

λαιότερη γαλαρία γεμάτη με νερό, με αποτέλεσμα να

οικογένεια είχε τη δική της γαλαρία. Όλο το χωριό

γεμίσει σε πολύ λίγο χρόνο με νερό και το δικό τους

ήταν γεμάτο από δαύτες, αλλά ο κάθε ένας τηρούσε

λαγούμι και να πνιγούν. Τα ατυχήματα που συνέβησαν

τα όρια του, δηλαδή σκάβαμε στο περίπου μέχρι τα

ήταν πολλά, όπως λέει ο δήμαρχος Αγίας Παρασκευ-

σύνορα του διπλανού οικοπέδου, γιατί από εκεί και

ής Σάββας Ζαμανίδης, «είχαμε ακρωτηριασμούς και

πέρα ξεκινούσε η δική του γαλαρία» μας λέει.

σοβαρούς τραυματισμούς από πτώσεις του εδάφους

Οι αγοραστές του κάρβουνου δεν ήταν μόνο από

και των στρωμάτων λιγνίτη στα πόδια των εργατών

την περιοχή της Εορδαίας και της Κοζάνης. Δεν ήταν

και σε άλλα μέρη του σώματος και βέβαια στα τόσα

λίγοι εκείνοι που ξεκινούσαν από μακριά για να έρθουν

μέτρα κάτω από το έδαφος δεν υπήρχε η απαραίτη-

στο Καρυοχώρι το καλοκαίρι, να αγοράσουν κάρβου-

τη ποσότητα οξυγόνου». Για να αποφύγουν, λοιπόν,

νο για να ζεσταθούν τον χειμώνα. Μεταξύ αυτών και

το ενδεχόμενο της ασφυξίας, οι λιγνιτωρύχοι είχαν

επιχειρηματίες της εποχής, οι οποίοι χρειάζονταν την

συντροφιά μια λάμπα ασετιλίνης, την οποία κατέβαζαν

καύση του λιγνίτη, για να παράξουν τα προϊόντα τους.

αρχικά στο πηγάδι που είχαν ανοίξει, για να δουν αν

Ο ένας τόνος λιγνίτη, ο οποίος ήταν ίσος με δώδεκα

θα σβήσει από την έλλειψη οξυγόνου. Επίσης, τοποθε-

κοφίνια, κόστιζε 1 δραχμή. Κάθε μέρα κάθε οικογένεια εξόρυσσε το λιγότερο πέντε τόνους από την…αυλή του σπιτιού της και μπορούσε να εξορύξει μερικές φορές και δέκα τόνους. Το ξηρό κάρβουνο ήταν το ακριβότερο γιατί καιγόταν καλύτερα. Βέβαια δεν ήταν λίγες οι φορές που αντί για δραχμές, η πληρωμή γινόταν με προϊόντα όπως αλεύρι και σιτάρι. Μέσα στις γαλαρίες οι συνθήκες βέβαια δεν ήταν καλές. Οι λιγνιτωρύχοι σκάβοντας με το «τζίτζικα» (έτσι ονόμαζαν τον κασμά με τη λεπτή άκρη) δεν ήξεραν τι μπορεί να κρύβεται από πίσω. Υπήρχαν περιπτώσεις που κατά την ώρα αυτή, χτυπούσαν μια γειτονική πα-

Οι πρώτοι λιγνιτωρύχοι της ελληνικής ιστορίας ήταν… τυφλοπόντικες! Εξόρυσσαν τον λιγνίτη από βάθος μεγαλύτερο των 20 μέτρων μέσα σε λαγούμια ή γαλαρίες, με κασμά, σφήνες και βαριοπούλες

omikron magazine

Στα λαγούμια του Καρυοχωρίου Η εξόρυξη λιγνίτη ξεκίνησε από ‘δω

τούσαν σωλήνες μέσα στη στοά στην άκρη των οποί-

τι είδους λιγνίτης υπάρχει στο υπέδαφος, «μας έδωσε

ων υπήρχε μια αγροτική συσκευή, την οποία χρησιμο-

κουτιά ξύλινα, τα οποία είχαν χωρίσματα ανάμεσα

ποιούσαν στο λίχνισμα του σιταριού. Καθώς λοιπόν

και κάθε δέκα περίπου μέτρα βάζαμε και στην αντί-

έσκαβαν βαθύτερα, αν η λάμπα ασετιλίνης πήγαινε να

στοιχη θήκη ένα δείγμα από το κάρβουνο σε εκείνο

σβήσει από την έλλειψη οξυγόνου, φώναζαν σ’ αυτόν

το βάθος. Κάθε τρία μέρα τοποθετούσαμε και στη-

που βρισκόταν στην άκρη της στοάς να τη θέσει σε λει-

ρίγματα για να μην πέσει το χώμα. Ήταν η πρώτη

τουργία, για να φέρει μέσα στη γαλαρία οξυγόνο. Ένας

φορά που έφτασα σε βάθος 103 μέτρων!». Πάντως,

ακόμη τρόπος για να αποφύγουν την ασφυξία ήταν το

σύμφωνα με τον δήμαρχο της Αγίας Παρασκευής, τα

άνοιγμα μιας ακόμη γαλαρίας, η οποία επικοινωνούσε

μεροκάματα στο πρώτο εργοστάσιο λιγνίτη που δημι-

με αυτή στην οποία δούλευαν και έφερνε αέρα στα 25

ουργήθηκε στην περιοχή, αυτό της ΛΙΠΤΟΛ, δεν ήταν

μέτρα βάθους, όπου και βρίσκονταν οι τέσσερις εργά-

ικανοποιητικά, με αποτέλεσμα οι κάτοικοι να προτιμούν

τες και ο «μικρός» (συνήθως 13 - 14 ετών) που γέμιζε

να μην δουλεύουν. Άλλωστε το Καρυοχώρι θεωρείτο

τα κοφίνια με λιγνίτη. Το υπέδαφος του Καρυοχωρίου

τότε και πλούσιο χωριό, λόγω της εξορυκτικής δρα-

είναι σήμερα γεμάτο με τέτοιες γαλαρίες, μερικές από

στηριότητας που είχαν αναπτύξει οι κάτοικοι. Επίσης, οι

τις οποίες βγήκαν στην επιφάνεια μετά από χρόνια,

αποζημιώσεις που δόθηκαν τότε, μέσω αναγκαστικής

λόγω της μετακίνησης του εδάφους. Κάποιες σώζονται

απαλλοτρίωσης, στους κατοίκους που διέθεταν χωρά-

μέχρι σήμερα στις αυλές των σπιτιών και κάποιες άλλες

φια στην πιο γόνιμη περιοχή του χωριού, ήταν κατά

τις έχουν μετατρέψει οι ιδιοκτήτες τους σε πηγάδια, για

πολύ μικρότερες από την αξία της παραγωγής του χω-

να ποτίζουν τους μπαξέδες τους το καλοκαίρι.

ραφιού σε ένα έτος.

Η εξόρυξη του λιγνίτη μ’ αυτόν τον τρόπο από τους

«Πιστεύω πως το Καρυοχώρι είναι αδικημένο από

κατοίκους του χωριού κρίθηκε παράνομη αμέσως μετά

τη ΔΕΗ και το κράτος σ’ αυτόν τον τομέα. Δεν έχει

την έναρξη της εξορυκτικής δραστηριότητας των οργα-

πάρει αυτά που του αξίζουν, αν θέλετε και για συ-

νωμένων εταιρειών στην περιοχή κοντά στο 1950. Από

ναισθηματικούς λόγους» τονίζει ο κ Ζαμανίδης και

τότε άρχισαν τα λαγούμια να κλείνουν το ένα μετά το

προσθέτει «από ‘δω ξεκίνησε η πρώτη εξόρυξη λιγνί-

άλλο, όχι όμως αμέσως. Κάποιοι συνέχιζαν την εξόρυ-

τη στη χώρα με πολλά θύματα, εδώ έγιναν οι πρώτες

ξη, γιατί έπρεπε να βγάλουν χρήματα για να ζήσουν, με

απαλλοτριώσεις από τη ΔΕΗ και μέχρι σήμερα έχουν

αποτέλεσμα η παρουσία της χωροφυλακής στο χωριό

απαλλοτριωθεί πάνω από 13.000 στρέμματα». Ο ίδιος

να είναι καθημερινή, με στόχο τον εκφοβισμό των…

θεωρεί πως η υπόσχεση του προέδρου και διευθύνο-

παράνομων λιγνιτωρύχων. Όσοι επέλεξαν να συνεχί-

ντος συμβούλου της ΔΕΗ Τάκη Αθανασόπουλου να

σουν την εξόρυξη πουλούσαν το κάρβουνο βράδυ, για

δημιουργηθεί ένα Μουσείο Λιγνίτη στο Καρυοχώρι θα

να μην τους αντιληφθούν ο χωροφύλακες.

αναπτύξει την περιοχή. Σ’ αυτό το μουσείο, το οποίο

Οι πρώτοι επιχειρηματίες που ξεκίνησαν την εξόρυ-

θα καταλαμβάνει πολλά τετραγωνικά, θα εκτεθούν όλα

ξη επαγγελματικά ζήτησαν την συνδρομή και την εμπει-

τα εργαλεία και οι συσκευές που χρησιμοποιήθηκαν

ρία των Καρυοχωριτών λιγνιτωρύχων. Πολλοί κάτοικοι

όλα αυτά τα χρόνια κατά την εξόρυξη λιγνίτη. Ήδη, η

εργάστηκαν στη συνέχεια στα ορυχεία του Παυλίδη

δημοτική αρχή ξεκίνησε να συγκεντρώνει αυτό το υλι-

και του Αδαμόπουλου με πιο σύγχρονα για την εποχή

κό, στο οποίο συμπεριλαμβάνεται και η σφραγίδα του

μέσα. Ο 75χρονος σήμερα Αναστάσιος Δημητριά-

πρώτου σωματείου λιγνιτωρύχων, το οποίο δημιουργή-

δης θυμάται όταν σε ηλικία 20 χρόνων συμμετείχε στη

θηκε πριν το 1940 στο Καρυοχώρι, αλλά δυστυχώς δεν

ομάδα που σύστησε ένας Γερμανός γεωλόγος ονόματι

πρόλαβε να δραστηριοποιηθεί λόγω της έναρξης του

Μίλερ, προκειμένου να διαπιστώσει σε ποιο βάθος και

Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

omikron 16 Φεβρουάριος 09

Äçìéïõñãïýìå Ýíá ÕÃÉÅÓ ðåñéâÜëëïí ãéá ãïíåßò êáé ðáéäéÜ ãéáôß üëïé Ý÷ïõìå åõèýíç

Το Κάπνισµα Απαγορεύεται Σε ΟΛΟΥΣ τους Παιδότοπους

Υπουργική Απόφαση (36873/2007 Β΄1364)

Αριστοτέλους 43 Κοζάνη - Τηλ. 24610 40717

Il colore dell' arte

Ηλίας Τολιάδης Της Δέσποινας Αμαραντίδου

μπνέεται από την πανέμορφη φύση της γενέτει-

Σε περίοπτη θέση οι αγαπημένες του δημιουργίες

ράς του το Βόιο. είχε την τύχη να τον στηρίξουν

που η καθεμιά έχει να αφηγηθεί την δική της ιστορία,

και να τον βοηθήσουν οι δάσκαλοι και οι καθηγητές

αποκαλύπτοντας την ευαισθησία και το δέσιμο του ζω-

του, καθώς από πολύ μικρή ηλικία ήταν εμφανές το

γράφου με πρόσωπα πράγματα τόπους και χώρους.

ταλέντο και η καλλιτεχνική φύση που τον διακατείχε.

Χρησιμοποιώντας κυρίως λάδι, ακουαρέλες, ακρυ-

Ο λόγος για τον ζωγράφο Ηλία τολιάδη από την

λικά και σκόνες, όπως και διάφορα φυσικά προϊόντα,

δαμασκηνιά του δήμου τσοτυλίου, στο νομό Κοζά-

κυρίως στις κατασκευές, ξεδιπλώνει μέσα από τα θέμα-

νης.

τά του, έναν ολόκληρο κόσμο.

Σήμερα, η ανήσυχη και καλλιτεχνική του φύση, τον

θεματολογικά, κυρίως, εμπνέεται από τα τοπία που

οδηγεί να ταξιδεύει και να παρουσιάζει την δουλειά του

και η γενέτειρά του, παρέχει πλουσιοπάροχα. ως «ρε-

σε διάφορες χώρες του κόσμου, από οπού παράλληλα

πορτάζ ζωγραφικής» χαρακτηρίζει τα θέματα που θα

αντλεί καινούργια δεδομένα για την τέχνη του. Σημείο

αποτυπώσει στον καμβά του, ο Ηλίας τολιάδης καθώς

αναφοράς για τον ίδιο τον καλλιτέχνη είναι η ελλάδα,

λατρεύει τα ταξίδια και εμπνέεται από τους τόπους που

η επαφή με τις ρίζες του, τον τόπο που γεννήθηκε και

θα επισκεφτεί. αγαπά τα πορτρέτα και κυρίως αρέ-

μεγάλωσε, όπως και το Βαλκανικό χρώμα της ελλάδας

σκεται να δημιουργεί αυτά των δικών του αγαπημένων

ως αναπόσπαστο κομμάτι της Μεσογείου. Οι συχνές

προσώπων. Η πρώτη του μάλιστα απόπειρα έγινε ζω-

επισκέψεις στην πατρίδα του είναι απαραίτητη προϋπό-

γραφίζοντας την γιαγιά του, ξεχωριστό και ιδιαίτερα

θεση για να μπορεί να δημιουργεί και να εμπνέεται από

αγαπητό πρόσωπο του δημιουργού όπως μας εκμυ-

την δυναμική της ξεχωριστής κουλτούρας της χώρας

στηρεύτηκε.

που δίδαξε τον πολιτισμό, αλλά και απαράμιλλης ομορφιάς, την ελλάδα. Χωμένος μέσα στα υλικά και τα πινέλα του, ο Ηλίας,

Στον κόσμο των κατασκευών, παλιότερα, ο καλλιτέχνης, φλέρταρε και με το θέατρο. Σήμερα, άφησε μια πόρτα ανοικτή μόνο για χώρους εκτός ελλάδος.

μας υποδέχεται στο σπίτι του, στην δαμασκηνιά, που

Έχοντας περάσει από διάφορα στάδια ταξίδεψε και

το έχει μετατρέψει σε καλλιτεχνικό εργαστήριο. Πίνα-

έζησε σε πολλές χώρες της ευρώπης ξεδιπλώνοντας

κες, γκραβούρες και σκίτσα, υπάρχουν παντού στο

το ταλέντο του και την αγάπη του για την τέχνη, σε

χώρο. Μια ματιά μόνο στις θεματικές, αρκεί για να σε

κοινό με άλλες κουλτούρες, με άλλο πολιτισμό, χρησι-

ταξιδέψει στον ξεχωριστό κόσμο του καλλιτέχνη και να

μοποιώντας όμως πάντα την γλώσσα που ανοίγει διά-

σε απορροφήσει το ταλέντο του.

πλατα τις ψυχές των ανθρώπων.

omikron 18 Φεβρουάριος 09

Ηλίας Τολιάδης

Λίγα λόγια για τον ζωγράφο Γεννήθηκε στο Βόιο. Τα πρώτα χρόνια του τα έζησε στην Λεύκη, ένα μικρό προσφυγικό χωριό στο Δήμο Τσοτυλίου, για να μετακομίσει σε ηλικία 3 ετών στην Δαμασκηνιά μένοντας εκεί έως τα 13 του χρόνια. Μια σχέση που καλά κρατεί μέχρι σήμερα και με τα δυο αυτά χωριά. Στην εφηβεία του βρέθηκε στο Τσοτύλι όπου και πήγε Γυμνάσιο. Ευτυχής συγκυρία για τον ίδιο και την μεγάλη του αγάπη που ήταν η

«Τα ταξίδια ήταν και είναι βασικά στην ζωή μου, καταφέρνω να ζωγραφίζω ταξιδεύοντας και να συντηρούμαι από αυτό»

ζωγραφική, οι καθηγητές του, που από την πρώτη στιγμή τον παρότρυναν να ακολουθήσει τα όνειρά του. Οπότε, τελειώνοντας το Λύκειο ξεκίνησε η προετοιμασία για την Σχολή Καλών Τεχνών στην Θεσσαλονίκη, στην οποία και εισείχθει με την δεύτερη προσπάθεια. Το όνειρό του παίρνει σάρκα και οστά καθώς ολοκληρώνει τις σπουδές του, για να συνεχίσει με μεταπτυχιακά στο Λονδίνο, να βρεθεί στην Ιταλία, την Ισπανία, την Αμερική, γεμίζοντας με εικόνες το μυαλό omikron 19 Φεβρουάριος 09

Ηλίας Τολιάδης

και την ψυχή του, αλλά κυρίως, γνωρίζοντας όλο και περισσότερα για την τέχνη του, την μεγάλη του αγάπη. Ο χώρος που κινείται επαγγελματικά καθόλου φιλικός, ούτε εύκολος. Οι δυσκολίες πολλές, μα η επιμονή, η διάθεση και η σκληρή δουλειά, θα τον ανταμείψει στην συνέχεια. Συμμετέχει σε εκθέσεις ομαδικές και ατομικές, κατασκευάζει σκηνικά για θεατρικές παραστάσεις ενώ αναλαμβάνει την διακόσμηση σε εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους, σε διάφορες περιοχές ανά την ελλάδα. «Τα ταξίδια ήταν και είναι βασικά στην ζωή µου, καταφέρνω να ζωγραφίζω ταξιδεύοντας και να συντηρούµαι από αυτό», μας λέει ο Ηλίας τολιάδης μετά από 22 χρόνια συνεχούς δημιουργίας και παρουσίας στα καλλιτεχνικά πράγματα. Η σύγκριση και η διαφορετική κουλτούρα των λαών ανά την ευρώπη με την χώρα μας τον πονά «η Ελλάδα ήταν η χώρα που έδωσε τα φώτα της στον πολιτισµό σε όλο τον κόσµο, αναζητά σήµερα την ταυτότητά της». Ο Ηλίας τολιάδης μιλά στο «Ο» και αποκαλύπτει για την τέχνη που αγαπά, με αφορμή την έκθεση που διοργανώνει στο τσοτύλι λίγες ημέρες μετά τις γιορτές των Χριστουγέννων. - Ηλία τι είναι η ζωγραφική για σένα; Η ζωγραφική για μένα είναι τρόπος ζωής, είναι η καθημερινότητά μου, η πραγματικότητά μου, όλος ο κόσμος. - Στη ζωγραφική, χρειάζεται ο δημιουργός ν’ ασκείται διαρκώς για να επιτύχει τον στόχο του, χρειάζεται εξάσκηση, καινούργια στοιχεία, αλλαγή τεχνοτροπίας για να ξεχωρίσει; Στην ζωγραφική, όπως είπαμε, χρειάζεται καθημερινή εξάσκηση. Οι τεχνοτροπίες δε, αλλάζουνε αλλά εξαρτάται κι από το χαρακτήρα του καθενός. Καλό είναι πάντως να εμπλουτίζονται και να αλλάζουν αργά και σταθερά, όπως και να δοκιμάζονται σε διάφορα υλικά. - Ηλία έχοντας υπ’ όψη μια φράση του μεγάλου τεχνοκρίτη Λέσβιου, Τεριάντ: «Ο ζωγράφος δεν εξουσιάζει πάντα τον πίνακά του. Αντίθετα ο πίνακας με τη φυσική του ανάπτυξη, επιβάλλεται στο δημιουργό του.» στην δική omikron 20 Φεβρουάριος 09

Ηλίας Τολιάδης

σου περίπτωση τι ακριβώς συμβαίνει έχοντας 21 χρόνια εμπειρίας και παρουσίας στα πράγματα; Ο τεριάντ καλά το είπε, απλά αρκετές φορές τα πράγματα χρειάζεται να είναι λίγο πιο ελεγχόμενα, για να μπορούμε να φτάνουμε στο μέγιστο της «ζωγραφικότητας». Για το αν «επιβάλλεται», προτιμώ να με οδηγεί και αυτό γιατί κρύβει μεγαλύτερη περιπέτεια. - Έχεις κάνει εκθέσεις σε πολλές χώρες της Ευρώπης, επισκέφτηκες και την Αμερική. Θα ήθελα να μας πεις λίγα λόγια για τις εμπειρίες από την ευρωπαϊκή σου παρουσία ή τις αντιδράσεις τού ευρωπαϊκού κοινού, μπροστά σε μια ελληνική θεματική. Σε έναν έλληνα ζωγράφο το κοινό είναι διαφορετικό; το κοινό εκτός ελλάδος μερικές φορές μας αντιμετωπίζει ως πιο ανατολίτες από ότι είμαστε, το πρόβλημα ίσως να βρίσκεται στο πως παρουσιάζουμε εμείς την ταυτότητά μας, όμως σε γενικές γραμμές, μας θεωρούν καλούς σχεδιαστές. Προσωπικά αισθάνομαι πιο άνετα όταν παρουσιάζω την δουλειά μου στο εξωτερικό. Η αίσθησή μου είναι ότι δεν χρειάζεται να ξανά αποδεικνύουμε τα αυτονόητα. είναι γεγονός πάντως, ότι έχουμε αισθητές διαφορές οι ζωγράφοι της νότιας από της βόρειας ελλάδας. Οι ελληνικές θεματικές είναι ή στρατευμένες, ή ελληνολατρικές, είτε είναι θρησκόληπτες και πολύ επηρεασμένες από το τί θέλουν να δουν οι ευρωπαίοι. Προσωπικά εγώ προτιμώ την σχέση με τους αμερικά-

«η Ελλάδα ήταν η χώρα που έδωσε τα φώτα της στον πολιτισμό σε όλο τον κόσμο, αναζητά σήμερα την ταυτότητά της»

νους, ως τα τώρα είναι λιγότερο δουλική. - Ποιά είναι η γνώμη σου για τη ζωγραφική τέχνη στην Ελλάδα; Ποιους ζωγράφους θεωρείς σημαντικούς; Πιστεύεις ότι οι αληθινά σπουδαίοι δημιουργοί, έχουν στην Ελλάδα τη θέση που τους αξίζει; Η ζωγραφική εδώ στην ελλάδα, είναι αποσπασματική, δεν έχουμε την έννοια ομάδας όπως θα έπρεπε, στο επίκεντρο βρίσκεται μονάχα ο καλλιτέχνης… Ένα μεγάλο λάθος είναι ότι δεν έχει αξιολογηθεί η τεράστια σημασία της λαϊκής μας ζωγραφικής και τέχνης. Γενικότερα δεν έχουμε εκμεταλλευθεί την βυζαντινή παράδοση omikron 21 Φεβρουάριος 09

Ηλίας Τολιάδης

και το πέρασμα στα οθωμανικά χρόνια, (όπως έκαναν οι Σπανιόλοι με τους Άραβες) ούτε την ευκολία μελέτης των αρχαίων πολιτισμών που άκμασαν σε αυτόν τον τόπο, με αποτέλεσμα να μην ακολουθούμε το παγκόσμιο εικαστικό γίγνεσθαι. αυτό συμβαίνει λόγω, κυρίως, έλλειψης δυνατής ταυτότητας, όπως έχουν οι Πορτογάλοι για παράδειγμα. Λατρεύει τους ιμπρεσιονιστές ζωγράφους, μια πλειάδα καλλιτεχνών ξεχωρίζουν για τον Ηλία καθώς τους έχει μελετήσει με ιδιαίτερη λεπτομέρεια. Βέβαια μεμονωμένες μορφές υπήρχαν και θα υπάρχουν, μας λέει, όπως οι: Γύζης, Μπουζιάνης, αλταμούρας, Σαββίδης (Συμεών), Καββαδία (με πολύ ρίσκο), ιθακήσιος (που έζησε 98 χρόνια), Πράσινος, ντιός, Frans Halls (φλαμανδός) Francisco Goya (ισπανός) Pierre auguste renoir (γάλλος), oskar Kokoscka (αυστροτσέχος), alberto Giacometti (ιταλοελβετος), και πολλοί άλλοι. Κάποιοι έχουν την θέση που τους αξίζει, κάποιοι άλλοι πιο πολύ. το κακό είναι ότι ο πολύς ο κόσμος ξέρει ονόματα που δεν πρέπει, που δεν αξίζουν και που δεν πρόκειται να αμφισβητηθούν ποτέ κι αυτό είναι άδικο, όπως λέει κι ο Γιόβαν τσάους. Πρέπει να δούμε τι κάνουμε από εδώ και πέρα και όχι να κλαιγόμαστε. Χρειάζεται μια ομαδική δυναμική παρουσία. είναι κι αλλά πολλά, παρά πολλά.

ΟΒΕΛΙΣΤΗΡΙΟ - ΨΑΡΟΤΑΒΕΡΝΑ Κοίλα Κοζάνης - Τηλ.: 24610 45610

ΧΑΜΗΛΕΣ ΠΤΗΣΕΙΣ... ΣΕ ΜΕΓΑΛΑ ΥΨΟΜΕΤΡΑ «Δέστε τις ζώνες σας και προσοχή κατά την αποβίβαση από το ελικόπτερο. Mετά την αποβίβαση κινηθείτε μπροστά και δεξιά. Όλοι έτοιμοι; ΟΚ απογειωνόμαστε»

Του Σωκράτη Μουτίδη

ταν τα λόγια του χειριστή του ελικοπτέρου aS355 N eCUreUiL της interJet Σωτήρη Μάντζιου

και σε λίγα λεπτά το όργανο ένδειξης υψομέτρου στο πίνακα ελέγχου έδειχνε 7.200 πόδια (2.196 μέτρα) στην κορυφή «Καλό νερό» του όρους Βαρνούντας. Σε αυτό το σημείο οι χιονοδρόμοι αποβιβάζονται, φορούν τα ειδικά χιονοπέδιλα και για περίπου δέκα χιλιόμετρα γλιστρούν περίτεχνα στο απάτητο χιόνι μέσα στο αλπικό μαγευτικό τοπίο. αυτό είναι με απλά λόγια το heliski (χέλισκι). Πρόκειται για κατάβαση σε πλαγιές με απάτητο χιόνι, αλλά για να φτάσεις εκεί προϋποτίθεται η χρήση ελικοπτέρου. το Heliski εισάγεται φέτος για πρώτη φορά στην ελλάδα, από το χιονοδρομικό κέντρο (Χ/Κ) Βίγλας στο Πισοδέρι της φλώρινας. Πρόκειται για μια ιδέα, Το πλήρωμα του ελικοπτέρου της Interjet, ο χειριστής Σωτήρης Μάντζος (αριστερά), ο μηχανικός Θανάσης Κατσαφάνας (μέση) με τον Σωκράτη Μουτίδη.

η οποία έρχεται από το εξωτερικό, όπου και εφαρμόζεται με μεγάλη επιτυχία και τυγχάνει ευρείας αποδοχής από τους αλπικούς χιονοδρόμους. «θέλαμε να κάνουμε κάτι πρωτότυπο και να ανταποκριθούμε στις ανάγκες και στα αιτήματα των πελατών μας, οι οποίοι θέλουν να κάνουν σκι και σε πλαγιές με απάτητο χιόνι» τονίζει ο υπεύθυνος του χιονοδρομικού κέντρου τάσος τόττης, ο οποίος προσθέτει πως από τη στιγμή που μαθεύτηκε πως το heliski ήρθε στην ελλάδα,

Χαμηλές Πτήσεις σε... Μεγάλα Υψόμετρα

το ενδιαφέρον των σκιέρ από όλη τη χώρα αυξήθηκε

στάση σε ορεινό καταφύγιο, όπου και προσφέρονται

κατακόρυφα. «Είναι για μας μια πρόκληση, μιας και η

γλυκά και κονιάκ. Να σημειωθεί πως την κατάβαση

ευθύνη αυτού του εγχειρήματος είναι μεγάλη και…

αυτή για να την ολοκληρώσει κάποιος θα πρέπει το

δαπανηρή» αναφέρει ο κ. Τόττης.

επίπεδό του στο σκι η στο snowboard να είναι από

Κάθε Σαββατοκύριακο, λοιπόν, αλλά και τις καθη-

μέσο έως καλό. Οι χιονοδρόμοι από τα 2200 μέτρα

μερινές και εφ’ όσον το επιτρέπουν οι καιρικές συνθή-

κατέρχονται στα 1700 μέτρα με την αδρεναλίνη στο

κες, οι τολμηροί χιονοδρόμοι μπορούν να φτάσουν

μάξιμουμ!

με ελικόπτερο στις ψηλές κορυφές του Βαρνούντα

«Πιστεύουμε και ευελπιστούμε πως πολλοί χιο-

και να κάνουν τις καταβάσεις τους σε απάτητο χιό-

νοδρόμοι θα αγκαλιάσουν το heliski και του χρόνου

νι. Η διαδικασία έχει ως εξής. Μετά την προσγείωση

που θα έχουμε μεγαλύτερη εμπειρία, τα πράγματα θα

στην κορυφή του βουνού, τους χιονοδρόμους περι-

είναι πολύ καλύτερα» λέει ο Τάσος Τόττης. Πάντως,

μένουν τρεις οδηγοί βουνού, γιατρός, snowmobile

όσοι δεν θα θελήσουν να κάνουν heliski μπορούν να

διάσωσης και μηχάνημα διάνοιξης χιονιού. Η κατάβα-

απολαύσουν μια πτήση με το ελικόπτερο της InterJet,

ση στην πλαγιά του βουνού είναι κάτι παραπάνω από

επάνω από το χιονοδρομικό κέντρο και τις λίμνες των

8 χιλιόμετρα, αλλά δίπλα ακριβώς από το απάτητο

Πρεσπών. Η πτήση αυτή διαρκεί περίπου δέκα λεπτά

χιόνι, οι υπεύθυνοι του χιονοδρομικού μερίμνησαν

και προσφέρει μια μαγευτική άποψης της περιοχής.

να φτιάξουν και μια λωρίδα πατημένης πίστας. Στο τέ-

«Τα πάντα γίνονται με γνώμονα την ασφάλεια των

λος της κατάβασης, τους χιονοδρόμους αναμένει ένα

επιβατών» λέει ο χειριστής του ελικοπτέρου Σωτήρης

ερπυστριοφόρο ski bus, το οποίο τους μεταφέρει σε

Μάντζιος και αρχιχειριστής της γνωστής εταιρείας μί-

ένα δασικό χιονισμένο δρόμο για να ξεκινήσουν την

σθωσης ελικοπτέρων και αεροσκαφών InterJet. Λίγο

κατάβασή τους στο Χ/Κ, μια απόσταση περίπου 15

πριν την επιβίβαση στο ελικόπτερο, γίνεται ένα μικρό

χιλιομέτρων. Όλα αυτά οι σκιέρ και οι snowboarders,

briefing απο τον χειριστή και τον μηχανικό, σχετικά

μπορούν να τα κάνουν σε περίπου τρεις ώρες με μια

με τα σωστικά μέσα του ελικοπτέρου και τους κα-

omikron 25 Φεβρουάριος 09

omikron magazine

νονισμούς ασφαλείας. Το ελικόπτερο έχει τη δυνατότητα μεταφοράς πέντε επιβατών, έξι μαζί με τον χειριστή, αλλά λόγω του μεγάλου υψομέτρου έχει γίνει προσεκτική επιλογή του βάρους απογείωσης και σε καμία περίπτωση δεν πετάει με πάνω από τέσσερις επιβάτες. Η απογείωσή του γίνεται από χώρο του χιονοδρομικού κέντρου της Βίγλας, ο οποίος έχε επιλεγεί προσεκτικά από τον διευθυντή πτητικής εκμετάλλευσης της εταιρείας. Η απογείωση γίνεται από υψόμετρο 5.700 πόδων και η αποβίβαση των χιονοδρόμων γίνεται στα 7.200 πόδια, με πτήση επάνω από το υπέροχο χειμωνιάτικο τοπίο του όρους Βαρνούντα. Οι σκιέρ και οι snowboarders αποΠετώντας στα 7.000 πόδια επάνω από το Χ/Κ Βίγλας Πισοδερίου.

βιβάζονται φορούν τον εξοπλισμό τους και η…περιπέτεια ξεκινά.

omikron magazine

Το κόστος του heliski στη Βίγλα ανέρχεται σε 100¬ το άτομο (την ώρα που στο εξωτερικό το κόστος είναι 400¬), ενώ η δεκάλεπτη πτήση με το ελικόπτερο κοστίζει 50¬ το άτομο. Το χιονοδρομικό κέντρο της Βίγλας Πισοδερίου στη Φλώρινα, είναι από τα κορυφαία χιονοδρομικά κέντρα στην Ελλάδα, με σύγχρονες εγκαταστάσεις και πολλές δραστηριότητες. Ο επισκέπτης για παράδειγμα πέραν του ότι μπορεί να κάνει σκι ή snowboard στις δώδεκα πίστες του Χ/Κ, μπορεί να περιηγηθεί για μια ώρα, οδηγώντας snowmobile, σε ένα παραδεισένιο χιονισμένο τοπίο με μοναδικές διαδρομές, μπορεί να κάνει περιηγήσεις με το ερπυστριοφόρο Ski bus και να απολαύσει ζεστά ροφήματα και φαγητό στα δύο σαλέ που υπάρ-

Διαδρομές με Snowmobile στο Πισοδέρι.

omikron magazine

χουν. επίσης στη Βίγλα, υπάρχει πάντα γιατρός και διασωστική ομάδα. το Χ/Κ της Βίγλας έχει πολύ καλή ποιότητα χιονιού και οργανωμένο χώρο για κάμπινγκ με τροχόσπιτο. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται το τι μέλλει γενέσθαι με την αναπτυξιακή πρόταση που κατέθεσαν οι ιδιοκτήτες του χιονοδρομικού, σχετικά με την τοποθέτηση ενός τετραθέσιου αναβατήρα στην κεντρική πίστα, την εγκατάσταση συστήματος τεχνητού χιονιού στην κεντρική και περιφερειακή πίστα, αλλά και τη σύνδεση του χιονοδρομικού κέντρου με την πόλη της φλώρινας. Η τελευταία πρόταση εφ’ όσον εγκριθεί και υλοποιηθεί θα αναβαθμίσει ακόμη περισσότερο το χιονοδρομικό της Βίγλας και θα «ανοίξει» τις πόρτες του στην φλώρινα, μιας και θα συνδέονται μέσω τηλεκαμπίνας ή ενός μικρού τρένου μέχρι ένα σημείο και από εκεί οι επισκέπτες θα συνεχίζουν με τελεφερίκ. τα επενδυτικά αυτά σχέδια έχουν προϋπολογισμό περίπου 15 εκατομμύρια ¬. Ο χειριστής Σωτήρης Μάντζος (αριστερά), ο υπεύθυνος λειτουργίας του Χ/Κ Βίγλας, Αναστάσιος Τότης (μέση), με τον Σωκράτη Μουτίδη.

Το Heliski πραγματοποιείται κατόπιν συνεννόησης. Πληροφορίες και κρατήσεις στα τηλέφωνα 2385045800-1 και στο 6937032026

152.000 σηµεία σε 180 χώρες

Αποστολή χρηµάτων Επισκεφτείτε τον τοπικό σας πράκτορα της MoneyGram, έχοντας µαζί σας την ταυτότητά σας. Συµπληρώστε ένα απλό έντυπο «αποστολής» και παραδώστε το στον πράκτορα της MoneyGram µαζί µε τα χρήµατα που θέλετε να στείλετε και την προµήθεια της συναλλαγής. Μπορείτε επίσης να συµπεριλάβετε δωρεάν µήνυµα 10 λέξεων στο έντυπο. Θα σας δοθεί αριθµός αναφοράς. Σε µόλις 10 λεπτά τα χρήµατα θα είναι έτοιµα να εισπραχθούν.

Παραλαβή χρηµάτων Ζητήστε από το άτοµο που σας στέλνει τα χρήµατα να σας δώσει τον αριθµό αναφοράς. Επισκεφτείτε έναν πράκτορα της MoneyGram, έχοντας µαζί σας ταυτότητα και τον αριθµό αναφοράς σας. Συµπληρώστε το απλό έντυπο «παραλαβής» µας και δείξτε την ταυτότητά σας, κατόπιν θα σας δοθούν τα χρήµατά σας.

Περισσότερες πληροφορίες σε ένα από καταστήµατα ACS. Λογδανίδης Χρήστος ΚΟΖΑΝΗ 1 ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆Α ΣΙΑΤΙΣΤΑ Τέρµα Φιλίππου Β, 25ης Μαρτίου & Κανάρη, 25ης Μαρτίου 9, τηλ.: 24610 21100 τηλ.: 24630 54556 τηλ.: 24650 22002 ΚΟΖΑΝΗ 2 ΣΕΡΒΙΑ ΑΜΥΝΤΑΙΟ Ελ. Βενιζέλου 2, Μακεδονοµάχων 6, 28ου Συντ. Πεζικού 14, τηλ.: 24610 49220 τηλ.: 24640 21100 τηλ.: 23860 23312

Της Δέσποινας Αμαραντίδου

Με μόνιμο Πρωταθλητή Ελλάδος τον Βασίλη Σιαφαρίκα

omikron 31 Φεβρουάριος 09

Με μόνιμο Πρωταθλητή Ελλάδος τον Βασίλη Σιαφαρίκα

omikron 32 Φεβρουάριος 09

Με μόνιμο Πρωταθλητή Ελλάδος τον Βασίλη Σιαφαρίκα

omikron magazine

Με μόνιμο Πρωταθλητή Ελλάδος τον Βασίλη Σιαφαρίκα

omikron 36 Φεβρουάριος 09

Με μόνιμο Πρωταθλητή Ελλάδος τον Βασίλη Σιαφαρίκα

Κοµµάτια µε ιδιαίτερες δυσκολίες όπως µεγάλες σε κλίση ανηφοροκατηφόρες µε πέτρες, νεροφαγώµατα, ρίζες δέντρων, στενά µονοπάτια.

ανάγκη όλων για συμπαράστα-

Το θαύμα… των συσσιτίων σε μια διαδρομή 180 χιλιομέτρων καθημερινά

ση, βοήθεια και αλληλεγγύη σε

Της Δέσποινας Αμαραντίδου

αι όμως υπάρχουν. Ζουν δίπλα μας, χωρίς να γνω-

ρίζουμε τις πραγματικές βιοποριστικές τους ανάγκες. Είναι άνθρωποι μονάχοι, ανήμποροι, φτωχοί και κυρίως αξιοπρεπείς, οι οποίοι στην σημερινή κοινωνία δεν καταφέρνουν να ανταπεξέλθουν οικονομικά και για τους οποίους ένα πιάτο φαγητό παριστάνει ένα Θείο δώρο. Η εποχή μας άλλωστε, χαρακτηρίζεται από έντονο ατομικισμό και ραγδαίες παγκόσμιες οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές οι οποίες πλήττουν τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού. Έτσι προβάλλει επιτακτική η

εκείνους που απλά ατύχησαν

Και αν, η εκκλησία, οι σύλλογοι, ή ο καθένας μεμονωμένα, αγωνιούν να προσφέρουν βοήθεια, το κράτος, ή η τοπική αυτοδιοίκηση, οφείλουν να τους περιβάλλουν με ένα δίχτυ προστασίας και να αναλάβουν πρωτοβουλίες για την επιβίωσή τους. Είναι άξιο λόγου βέβαια όταν οι Αυτοδιοικητικοί θεσμοί καταφέρνουν να μην παραμένουν απρόσωποι μηχανισμοί αλλά επί της ουσίας να επιδεικνύουν ένα κοινωνικό έργο που, αδιαμφισβήτητα, μόνο καλά λόγια μπορεί να πει κανείς. Ο Δήμος Κοζάνης αναπτύσσει τα τελευταία χρόνια έντονη δράση στους τομείς της κοινωνικής πολιτικής και σκύβει πάνω στους ανθρώπους που

οικονομικά στην ζωή.

υποφέρουν, δυστυχούν, δίνοντας βαρύτητα στους τομείς πρόνοιας και κοινωνικής αλληλεγγύης που αποτελούν απαραίτητους όρους για την κοινωνική συνοχή.

Παροχή συσσιτίων σε απόρους του Δήμου Κοζάνης Μέσα στο συνολικό πρόγραμμα που εφαρμόζει στην κοινωνική δράση του, θα συμπεριλάβει τους άπορους και μοναχικούς ανθρώπους που δεν έχουν δυνατότητα να εξασφαλίσουν την καθημερινή τους διαβίωση και κυρίως το αυτονόητο για όλους μας, το φαγητό, εντάσσοντας στον κοινωνικό τομέα της Δημοτικής Επιχείρησης το πρόγραμμα παροχής συσσιτίων. Εμπνεύστρια του προγράμματος και πρωτοστάτης στην υλοποίησή του, η τότε Αντιδήμαρχος ΔΕΠΑΚΠΚ, κ. Αναστασία Σιώμου. Έτσι ξεκινά το πρόγραμμα τον Σεπτέμβριο του 2004. omikron 40 Φεβρουάριος 09

Το θαύμα… των συσσιτίων σε μια διαδρομή 180 χιλιομέτρων καθημερινά

Η ευαισθησία των πολιτών θα αποδειχθεί περίτρανα για μια ακόμη φορά καθώς στην πρόταση και μόνο, θα ανταποκριθούν άμεσα και ο καθένας από την πλευρά του θα βοηθήσει, είτε προσφέροντας χρήματα, είτε υλικά, είτε όλα όσα χρειάζονται για να εξασφαλιστεί η υποδομή της παραγωγής και προσφοράς συσσιτίων. Μέρος του εξοπλισμού αποτελούν τα ηλεκτρικά είδη, οικιακά σκεύη και τρόφιμα, που προσφέρονται από εμπόρους της περιοχής. Η οικονομική στήριξη των πολιτών σημαντική. Η ανταπόκριση του κόσμου που εκδήλωσε το ενδιαφέρον του περισσότερη από ότι αναμενόταν, με αποτέλεσμα την εύρυθμη λειτουργία του προγράμματος. Καταλυτική στο ξεκίνημα η βοήθεια της Μονής Αναλήψεως Κοζάνης. Αξίζει να σημειώσουμε ακόμα την πολύ καλή συνεργασία τόσο των εθελοντών, όσο και των υπαλλήλων του Δήμου, μεταφορείς, οδηγοί, κοινωνικοί λειτουργοί, άνθρωποι που καθημερινά πασχίζουν για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα χωρίς να σκέφτονται το ωράριο τους. Άλλωστε είναι πολλοί οι άποροι που σιτίζονται και περιμένουν με αγωνία καθημερινά το αυτοκίνητο των συσσιτίων, με τους ανθρώπους εκείνους που θα ανοίξουν την πόρτα του σπιτιού τους και είναι οι δικοί τους άνθρωποι, αυτοί που νοιάζονται και αυτό δημιουργεί μια ξεχωριστή σχέση, ενώ η ευγνωμοσύνη αντικατοπτρίζεται στα μάτια τους. Η διαδρομή καθημερινή και όχι εύκολη καθώς η ομάδα θα πρέπει να διανύσει απόσταση 180 χιλιομέτρων για να φτάσει και

omikron 41 Φεβρουάριος 09

Το θαύμα… των συσσιτίων σε μια διαδρομή 180 χιλιομέτρων καθημερινά

στο πιο απομακρυσμένο χωριό του Δήμου. Εξάλλου η ανάγκες αυξήθηκαν, καθώς σήμερα σιτίζονται 120 άτομα συνολικά. Όταν ξεκίνησε η καταγραφή των κοινωνικών λειτουργών το πρόγραμμα αρχικά εξυπηρετούσε 90 άτομα της πόλης και των Δημοτικών Διαμερισμάτων και υποστηριζόταν από 75 εθελόντριες μαγείρισσες, καθαρίστριες και τραπεζοκόμους. Ο χώρος που θα στεγαστεί η πολύ σημαντική πρωτοβουλία και το πρόγραμμα που ξεκινά με τις καλύτερες προϋποθέσεις και ως φάρος αγάπης, αλληλεγγύης και στήριξης στον συνάνθρωπο, θα είναι το κτίριο του Συλλόγου "Άγιοι Σαράντα" επί της οδού Πλακοβίτη στην Κοζάνη. Το πρόγραμμα αποτελεί ιδιαίτερα σημαντική πρωτοβουλία του Δήμου Κοζάνης καθώς έχει τεράστια κοινωνική αξία, αποδεικνύοντας ότι ο Δήμος δεν είναι απρόσωπος διοικητικός μηχανισμός, αλλά κοντινότερος στον πολίτη θεσμός. Το σημαντικότερο βέβαια είναι ότι αφυπνίζει τη συλλογική συνείδηση και την κοινωνία των πολιτών ενισχύοντας την κοινωνική αλληλεγγύη και ενδυναμώνοντας τον κοινωνικό ιστό. Επανέρχεται στο προσκήνιο η δράση του Πατέρα Αυγουστίνου, που κατά την περίοδο της κατοχής πρωτοστάτησε και ενεργοποίησε εκατοντάδες συμπολίτες μας, με αποτέλεσμα τη σίτιση χιλιάδων ανθρώπων.

ΤΑ ΣΟΥΠΕΡ ΜΑΡΚΕΤ Γίνονται αρωγοί στα συσσίτια του Δήμου Κοζάνης Μια τελευταία κίνηση του Δήμου ήταν η συνεργασία με τα σούπερ μάρκετ. Επειδή το πρόγραμμα στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην εθελοντική προσφορά εργασίας και στην προσφορά τροφίμων από πολίτες, συλλόγους, φορείς, κ.λπ., η Δ.Ε.Π.Α.Κ.Π.Κ. επιδιώκει την αφύπνιση και τη συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας. Κάθε πολίτης πλέον που επιθυμεί να ενισχύσει την προσπάθεια αυτή θα μπορεί, στο μέτρο των δυνατοτήτων του, να προσφέρει τρόφιμα (όπως λάδι, ρύζι, όσπρια, ζυμαρικά) σε ειδικό καλάθι που θα υπάρχει στα σούπερ μάρκετ που δέχτηκαν να συνεργαστούν, τα οποία είναι: ΒΕΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ, ΜΑΡΙΝΟΠΟΥΛΟΣ, ΜΑΣΟΥΤΗΣ, ΦΙΛΟΣ (3ης ΣΕΠΤ.), ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟ ΠΡΑΤΗΡΙΟ. Πρόκειται για μια απλή αλλά ουσιαστική πρωτοβουλία που θα δώσει στο πρόγραμμα ώθηση, καθώς θα το καθιερώσει στη συνείδηση των πολιτών, κάνοντάς τους ενεργούς και κοινωνικά omikron 42 Φεβρουάριος 09

Το θαύμα… των συσσιτίων σε μια διαδρομή 180 χιλιομέτρων καθημερινά

αλληλέγγυους. Τα αποτέλεσμα πάντως ικανοποιητικό αφού η ανταπόκριση του κόσμου είναι μεγάλη και τα καλάθια, παρόλες τις οικονομικές δυσχέρειες, γεμίζουν με ευκολία. Η Αναστασία Σιώμου εμπνεύστρια του προγράμματος μιλώντας για το πρόγραμμα των συσσιτίων τονίζει ότι «Σε μια καθημερινή πορεία 180χιλ. δε μένει κανείς πεινασμένος κι έρημος». Για να υπογραμμίσει στη συνέχεια ότι: «Η κοινωνική πολιτική, ως η οφειλόμενη από το κράτος προστασία των πολιτών από τις δυσκολίες και τα αναπάντεχα της ζωής, αποτελεί το σημαντικότερο δείκτη πολιτισμού μιας κοινωνίας. Τις τελευταίες δεκαετίες όμως, αυτές οι κατακτήσεις αξιοπρέπειας των πολιτών συρρικνώνονται ή εξανεμίζονται. Ως αντίβαρο στην τάση αυτή έρχεται η "από τα κάτω πολιτική" της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, η οποία δεν ανέχεται την εξαθλίωση των συμπολιτών μας και αντιδρά. Ο Δήμος Κοζάνης, με το στελεχικό δυναμικό της ΔΕΠΑΚ, πρωτοπόρος στην "από τα κάτω πολιτική", ενεργοποιώντας την αλληλεγγύη ολόκληρης της τοπικής κοινωνίας (ο χώρος παραχωρήθηκε από το Σύλλογο των Σαράντα Μαρτύρων, ο εξοπλισμός και τα είδη διατροφής διατίθενται από δημότες και από τα τοπικά καταστήματα, η προετοιμασία των φαγητών γίνεται από εθελόντριες γυναίκες), προασπίζεται την αξιοπρέπεια των δημοτών, διασφαλίζει τον κοινωνικό ιστό και πετυχαίνει το θαύμα των συσσιτίων, σε μια καθημερινή πορεία 180 χιλ. να μη μένει κανείς πεινασμένος κι έρημος».

Οι εθελόντριες μαγείρισσες αφιερώνουν λίγο από τον χρόνο τους όπως υποστηρίζουν και προσκαλούν και άλλες κυρίες να ζήσουν από κοντά το μεγαλείο της προσφοράς και της αλληλεγγύης στον συνάνθρωπό τους. Μια κίνηση που γεμίζει την καθημερινότητα τους πλημμυρίζει την καρδιά και την ψυχή τους ενώ το χαμόγελο και τα γεμάτα ευγνωμοσύνη μάτια των ανθρώπων που φροντίζουν, είναι η μεγαλύτερη ανταμοιβή τους.

omikron 43 Φεβρουάριος 09

ΚαΚασμιρτζήδις σμιρτζήδις Κασμιρτζήδις

Δέσποινα Αμαραντίδου

«Κασμιρτζήδις», που σημαίνει στα κοζανίτικα, καλαμπουρτζήδες, πειραχτήρια, έτσι είναι γνωστή η

σμό και που δραστηριοποιείται εδώ και πολλά χρόνια στην πόλη της Κοζάνης.

μεγάλη παρέα που αποτελεί και τα μέλη ενός από

Σύλλογος για τη Διαφύλαξη της κοζανίτικης πα-

τους πολυπληθής Συλλόγους της περιοχής. Μια ομά-

ράδοσης και κληρονομιάς οι «Κασμιρτζήδις». Αυτή

δα που αντιπροσωπεύει το γέλιο, το πηγαίο χιούμορ,

είναι η ονομασία που επέλεξαν, πριν από 25 χρόνια,

τον αυτοσαρκασμό, την καλή καρδιά, τον αυθορμητι-

μια ομάδα κοζανιτών, με σκοπό να διαφυλάξουν, να

omikron 44 Φεβρουάριος 09

Σύλλογος «Κασμιρτζήδις»

προβάλλουν και να μεταλαμπαδεύσουν στις νέες γενιές, τα ήθη και τα έθιμα της πόλης, με κυρίαρχο την Αποκριά στην Κοζάνη. Μια μεγάλη παρέα λοιπόν, με τις ίδιες ανησυχίες, που γνωρίζει την πόλη, γέννημα θρέμμα αυτής, θέλησε να κρατήσει τις παραδόσεις να θυμάται και να μιλά την γλώσσα των γονιών και των παππούδων της, αλλά και να διατηρήσει το ανεξάντλητο και τόσο ιδιότυπο χιούμορ που διακρίνει αυτή την ράτσα. Έτσι αποφασίζουν το 1984, να δημιουργήσουν τον σύλλογο, είκοσι εννέα κοζανίτες, μεταξύ αυτών ο Μιχάλης Βούρκας, ο Χρήστος Γάβρος, ο Δημήτριος Γκάτζιαρης, ο Παύλος Γκιούρκας, Δημήτριος Γκούντας, ο Ιωάννης Δόδουρας, Παναγιώτης Καρδογιάννης, ο Ιωάννης Κιάνας, ο Κωνσταντίνος Κικής, ο Νικόλαος Κυράνος, ο Αναστάσιος και η Μαρία Κυρατσού, ο Δημήτριος Μάστορας ο Δημήτριος Πάπιστας, ο Δημήτριος Στύλλας, ο Στέφανος Τσέπουρας και ο Αθανάσιος Ψουνόπουλος. Προϋπόθεση και όρος για να γίνει κάποιος μέλος του συλλόγου είναι η συμμετοχή του στις εκδηλώσεις της Αποκριάς, όπως αναφέρεται και στο καταστατικό που κατατέθεικε στο Πρωτοδικείο το 1985. Σύμφωνα με το καταστατικό, εκτός των άλλων, περιλαμβάνεται επίσης, η έρευνα, η καταγραφή, η αναβίωση των εθίμων του παραδοσιακού τρόπου ζωής και

Η επίσκεψη του Μητσοτάκη λίγο πριν... καεί η στέγη των «Κασμιρτζήδις»

των δραστηριοτήτων των κατοίκων, από ιδρύσεως της πόλης, η προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, η διαφύλαξη του περιβάλλοντος και η συμμετοχή του συλλόγου σε εκδηλώσεις. Κυρίαρχο μέλημα και όρος, η σύσταση μόνιμης ομάδας μελών με την ονομασία «Κασμιρτζήδις» υπεύθυνη κατά κύριο λόγο για την διοργάνωση του κοζανίτικου εθίμου του φανού. Με αυτή την σκέψη ξεκίνησαν όλα, και οι επιτυχίες

Προϋπόθεση και όρος για να γίνει κάποιος μέλος του συλλόγου είναι η συμμετοχή του στις εκδηλώσεις της Αποκριάς...

ήρθαν από την πρώτη στιγμή. Πολλές εκδηλώσεις συναντήσεις, συνεστιάσεις, εκδρομές, και με μια παρουσία δυναμική σε όλα τα δρώμενα του τόπου. Ένας σύλλογος που δεν έμεινε κατά κύριο λόγο στην διασκέδαση, την διατήρηση και προβολή των

Προτεραιότητα του Συλλόγου, η έρευνα, η καταγραφή, η αναβίωση των εθίμων του παραδοσιακού τρόπου ζωής

ηθών και εθίμων της πόλης, δεν ενεργοποιείται μόomikron 45 Φεβρουάριος 09

Σύλλογος «Κασμιρτζήδις»

Το στέκι ψηλά στο Σμάθκο ζωντανεύει συχνά, καθώς δεν είναι λίγες οι βραδιές που η παρέα θα συναντηθεί μετά τα πέρας των καθημερινών υποχρεώσεών της, είναι το ραντεβού που κανείς δεν θα χάσει. Σκέψεις, προτάσεις, δράσεις, θα βρεθούν στο τραπέζι για να παρθούν οι αποφάσεις συλλογικά, ενώ δεν θα λείψει η διασκέδαση, το καλό κρασί και το φαγητό, που οι άντρες και μόνο θα ετοιμάσουν στην κουζίνα τους, η οποία αποτελεί άβατο για τις γυναίκες. Η φιλοξενία για εκείνον που θα βρεθεί στο χώρο τους, μοναδική. Ο Πρόεδρος του Συλλόγου, Γιάννης Πλόσκας, με την Δέσποινα Αμαραντίδου

νον την Αποκριά, αλλά έχει και κοινωνικό χαρακτήρα με διάθεση για προσφορά, τονίζει μιλώντας στο «Ο», ο Πρόεδρος του Συλλόγου τα τελευταία δέκα χρόνια Γιάννης Πλόσκας, καθώς, όπως επισημαίνει, «Στόχος μας είναι, ο Σύλλογος να προσφέρει και να βοηθά με κάθε τρόπο, σε όποιον έχει ανάγκη. Μάλιστα τα έσοδα από οποιαδήποτε εκδήλωση και κυρίως από τις παραστάσεις της Αποκριάς, διατίθενται για τον σκοπό αυτό στο ειδικό εργαστήρι και στο σύλλογο αυτιστικών παιδιών», υπογραμμίζει ο κ. Πλόσκας. Δεν παραλείπουν ποτέ, να διοργανώνουν εκδηλώσεις για τα ΚΑΠΗ, τα ειδικά εργαστήρια της περιοχής και να προσφέρουν αγάπη και στοργή όπου και σε όποιον την χρειάζεται.

Σκέψεις, προτάσεις, δράσεις, θα βρεθούν στο τραπέζι

«Τα μέλη είναι εκείνα που διατηρούν τον Σύλλο-

για να παρθούν οι αποφάσεις

γο με τις εισφορές τους. Όλοι βοηθούν οικονομικά

συλλογικά, ενώ δεν θα λείψει

για την διατήρησή του και κανείς δεν αμείβεται, όποια και αν είναι η δραστηριότητα που θα αναλάβουμε να διεκπεραιώσουμε» επισημαίνει ο Πρόεδρος. Ωστόσο δεν έλειψαν ποτέ οι δωρητές και οι ευερ-

η διασκέδαση, το καλό κρασί και το φαγητό, που οι άντρες και μόνο θα ετοιμάσουν στην κουζίνα τους,

γέτες που στήριξαν και συνεχίζουν να στηρίζουν τον

η οποία αποτελεί

Σύλλογο, μεταξύ αυτών, ο πρώην Υπουργός Μιχάλης

άβατο για τις

Παπακωνσταντίνου, ο Διαμαντής Βαντής, ο πρώην Δήμαρχος Γιάννης Παγούνης, κ.α. Βέβαια δεν έλειψε ποτέ η βοήθεια και από την Τοπική Αυτοδιοίκηση που πάντα συνέδραμε με κάθε τρόπο. omikron 46 Φεβρουάριος 09

γυναίκες.

Σύλλογος «Κασμιρτζήδις»

Ευτράπελη διήγηση και αυτοσαρκασμός - κασμιρτζήδις Ο Σύλλογος πλαισιώθηκε από πολλά μέλη και δραστηριοποιήθηκε πολλαπλά με την πάροδο του χρόνου ξεπερνώντας αριθμητικά τους 700. Και αν η ευτράπελη διήγηση, ο αυτοσαρκασμός και το πείραγμα σημαίνει «κασμιρτζήδις» για τους κοζανίτες, είναι οι άνθρωποι εκείνοι που κατάφεραν να κερδίσουν τον κόσμο με την ειλικρινή τους προσπάθεια, να μείνουν αναλλοίωτοι στο χρόνο, να διασκεδάζουν τον κόσμο, αλλά πάνω από όλα να χαίρονται οι ίδιοι την κάθε στιγμή και να την κάνουν δική τους. «Χαιρόμαστε και διασκεδάζουμε που δεν μιμούμαστε τις ελληνικούρες του Κολωνακίου και καμαρώνοντας για το έξυπνο κοζανίτικο πνεύμα, την άκακη ειρωνεία, ακόμα και τον σκληρό σαρκασμό» έγραφε μεταξύ άλλων ο πρώτος Πρόεδρος του Συλλόγου, ο αείμνηστος Παύλος Γκιούρκας, στο εισαγωγικό σημείωμα στο βιβλίο «100 χρόνια Κασμιρτζήδις», που εκδόθηκε το 1998 από την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Κοζάνης. Αυτή είναι η αλήθεια. Καθώς είναι άνθρωποι που δεν αφήνουν να τους παρασύρει ο σύγχρονος τρόπος ζωής. Αντιστέκονται και δημιουργούν εκδηλώσεις που ο κόσμος τις χαίρεται, καθώς είναι αυθόρμητες και πηγαίες, με υψηλή αίσθηση χιούμορ, με αυτοσαρκασμό πολλές φορές, με καυστικό σχολιασμό της κοινωνίας και των προσώπων της, δημοσίων και μη. Όμως πάντα πιστοί στην παράδοση του γνήσιου κοζανίτη που γνωρίζει καλά το τόπο του, το πρόσφατο ή και το μακρινό παρελθόν του και κουβαλά στην μνήμη του, αλλά και στην καρδιά του εικόνες και γεγονότα από τα παιδικά του χρόνια. Είναι εκείνα που θα ζωντανέψει, θα συνδυάσει και θα παντρέψει με την ιστορία και την παράδοσή του, έχοντας σημαία το τοπικό ιδίωμα, με αποτέλεσμα να παρασύρει σε κάθε του κίνηση μικρούς και μεγάλους. Από την πρώτη στιγμή η Αποκριά αποτέλεσε την κινητήρια δύναμη για τον σύλλογο. Συμμετείχε με 4 omikron 47 Φεβρουάριος 09

Σύλλογος «Κασμιρτζήδις»

και 5 άρματα κάθε χρόνο, ενώ χαρακτηριστικό ήταν

Οι μέρες της Αποκριάς

το γλέντι της Τσικνοπέμπτης που μάζευε πάντα πλή-

Η Αποκριά ήταν πάντα κάτι ξεχωριστό για τα

θος κόσμου, όπως και ο φανός, κάτι που μέχρι και

μέλη του Συλλόγου και ο καθένας έβαζε το δικό του

σήμερα συνεχίζεται με την πολυπληθή παρουσία γη-

λιθαράκι. Πάντα είχαν να επιδείξουν κάτι διαφορε-

γενών και μη.

τικό. Κάθε χρόνο εμπλουτίζονται οι εκδηλώσεις με

Πάντα θα βρουν κάτι ξεχωριστό για να προσελκύ-

καινούργια πράγματα βάζοντας την πινελιά τους στο

σουν τον κόσμο και να τον συμπαρασύρουν σε αυτό

μεγάλο «γλέντι» της κοζανίτικης αποκριάς. Στην προ-

το τρελό ξεφάντωμα και ατέλειωτο γλέντι των ημέρων

σπάθειά τους αυτή, εδώ και 12 χρόνια, ενέταξαν και

που ξεκινά την Τσικνοπέμπτη και ολοκληρώνεται την

τις θεατρικές παραστάσεις με επίκεντρο το κοζανίτι-

Καθαρά Δευτέρα.

κο ιδίωμα. Βέβαια τα σκετς ποτέ δεν έλειψαν από τις

Οι προσκλήσεις ποικίλουν κάθε φορά και οι αίθουσες αποδεικνύονται πολύ μικρές για να φιλοξενήσουν

ανοιχτές εκδηλώσεις και κυρίως το βράδυ της Τσικνοπέμπτης που έδιναν επίσης μεγάλη βαρύτητα.

τα μέλη και τους φίλους του συλλόγου. Για να πάρετε

Με αμείωτο κέφι πάντα σατιρίζουν και διακωμω-

μια γεύση σας παραθέτουμε παλιότερα καλέσματα

δούν αυτά που η καθημερινότητα περιέχει και τους

για τον χορό της Τσικνοπέμπτης του Συλλόγου.

τροφοδοτεί για τα θέματα που θα επιλέξουν να παρουσιάσουν, είτε στο άρμα της παρέλασης, είτε στα

ΚΑΣΜΙΡΤΖΗΔΙΣ ΄90 ΟΛΕ

θεατρικά τους κείμενα. Από τα πυρά δεν γλιτώνει

Τ΄ν Τσικνουπέφτι΄στυ Ξινία, στις 15΄τα΄

κανείς. Στο στόχαστρο όμως, πάντα, οι «άρχοντες»

Φλεβάρ΄τα γεν΄του τρανό του μουα-

του τόπου και τα κακώς κείμενα θα βγουν στην δημο-

μπέτ΄π΄φκιάν΄οι κασμιρτζίδις καθ΄χρόνου,

σιότητα. Αυθόρμητα και με χαλαρότητα καταθέτει ο

ντυμένοι καρναβάλια.

καθένας το δικό του «κασμέρι». Όλοι γίνονται μία παρέα στις βραδιές που διορ-

Επειδής δεν μπορσαμι να πάρουμι του γύπιδου

γανώνονται από την Τσικνοπέμπτη έως και την Με-

για να χουρές΄ν όλ΄, τράβατι μι τα΄ν ώρα σας

γάλη Αποκριά και βέβαια δεν παρεξηγείται κανένας

στου Μανώλ΄τα΄Πάλλα τηλ. 35970 κι σφάλνατι

με τα πειράγματα ή τον σαρκασμό, που κυριαρχούν

τραπέζ΄.

μαζί με το ατέλειωτο γλέντι και το κέφι, που τίποτα

ΚΑΣΜΙΡΤΖΗΔΙΣ ΄91 (Τετάρτη 13-2-91) ΤΖΑΚΙ Ο θρίαμβος συνεχίζεται

Έχ΄ς κάρτα μπαίντ΄ς. Δεν έχ΄ς ορθοπηδαλιά κι τσουπίς.

Κατά τον ίδιο τρόπο καλούσαν και στο φανό Σας καλνούμι στον Φανό μας

ν΄Κυριακή του βράδ΄, να γάτι κιφτέδις κι κιχιά να πιήτι Κουζανιώτικου κρασί, να ξικλιαστήτι απ΄τα καρκάλια κι να χουρέψουμι αντάμα του έντεκα. omikron 48 Φεβρουάριος 09

δεν μπορεί να το παρακάμψει. Άλλωστε είναι τα στοιχεία εκείνα και συνθέτουν τον χαρακτήρα αυτών των ημερών και εκείνα που κάνουν διαφορετική την Κοζανίτικη Αποκριά από άλλες πόλεις. Οι βωμολοχίες δεν θα λείψουν όλο το δωδεκαήμερο της Αποκριάς. Άλλωστε περιλαμβάνονται και θα τις ακούσετε στα τραγούδια, στα θεατρικά κείμενα στα «μπέντια» και τα «μασλάτια», όμως κανείς δεν παρεξηγείτε. Εξάλλου μόνο τις ημέρες αυτές λέγονται και μετά πάλι… του χρόνου.

Αποκριάτικη σάτιρα από τους Κασμιρτζήδις

Κάθε χρόνο ο Σύλλογος ανεβάζει μια θεατρική

Σύλλογος «Κασμιρτζήδις»

παράσταση γραμμένη στο γλωσσικό ιδίωμα της Κοζάνης, όπου συμμετέχουν τα μέλη του Συλλόγου. Οι εισπράξεις των παραστάσεων διατίθενται, κάθε χρόνο στο «ειδικό εργαστήρι Κοζάνης», ενώ τα τελευταία χρόνια ένα ποσό δίνεται και στο σύλλογο αυτιστικών παιδιών. Την καθιερωμένη και από μεγάλη μερίδα του κοζανίτικου κοινού αναμενόμενη παράστασή τους θα ανεβάσουν και πάλι την περίοδο της Αποκριάς οι Κασμιρτζήδις, με τον τίτλο «Ο Λάκης ου τετραπέρατος», η οποία φέρει και φέτος την υπογραφή του προέδρου του Συλλόγου Γιάννη Πλόσκα, «ψυχή» των Κασμιρτζήδων. Την σκηνοθεσία θα κάνει ο Μαργαρίτης Μπομπόναρης, επίσης βασικός συντελεστής της παράστασης, αλλά και του Συλλόγου. Οι υπόλοιποι συντελεστές είναι: ο Τζίμης Τσιάνας στην επιμέλεια, στα σκηνικά

«Χαιρόμαστε και διασκεδάζουμε που δεν μιμούμαστε τις ελληνικούρες του Κολωνακίου και καμαρώνοντας για το έξυπνο κοζανίτικο πνεύμα, την άκακη ειρωνεία, ακόμα και τον σκληρό σαρκασμό» έγραφε μεταξύ άλλων ο πρώτος Πρόεδρος του Συλλόγου, ο αείμνηστος Παύλος Γκιούρκας, στο εισαγωγικό σημείωμα στο βιβλίο «100 χρόνια Κασμιρτζήδις»

omikron 49 Φεβρουάριος 09

Σύλλογος «Κασμιρτζήδις»

ο Παναγιώτης Καρακοντής, στους φωτισμούς ο Γιώρ-

Το στέκι που με πολύ μεράκι θεμελιώθηκε το 1988

γος Πλιάκης, στην επιμέλεια φωνοληψίας ο Μουσικός

στη θέση «Σ΄μαθ΄κο» κάηκε ολοσχερώς στις 13 Μαρ-

Οίκος Γκαγκαρά και στο μακιγιάζ η Μαρία Σαμαρά.

τίου το 1999. Ξαναφτιάχτηκε από την αρχή, με την

Η παράσταση θα δίνεται από τις 23 έως τις 28 Φε-

βοήθεια βέβαια φίλων-μελών, αλλά και από φορείς.

βρουαρίου 2009, καθημερινά στις 9 το βράδυ, στην

Σήμερα στέκει περήφανα στο γνωστό ύψωμα έχοντας

Αίθουσα Τέχνης του Δήμου Κοζάνης.

στην αγκαλιά του όλη την Κοζάνη, που σαν καλοσχε-

Όπως κάθε χρόνο, η μια βραδιά θα είναι προ-

διασμένο πιάτο, απλώνεται μπροστά του. Εκεί δίνει η

σφορά για τα ΚΑΠΗ του Δήμου και η τελευταία για

παρέα τα ραντεβού της, όχι μόνο τις ημέρες της Απο-

τους απόδημους Κοζανίτες. Κάτοικοι της πόλης αλλά

κριάς ή της Καθαράς Δευτέρας και υποδέχεται όλο τον

και απόδημοι, θα σπεύσουν για μια ακόμα φορά να

κόσμο ο οποίος θα επισκεφτεί το στέκι για να πετάξει

ζήσουν στιγμές από ιστορίες κοζανιτών γεμάτες από

το «παμπόρ» και να γευτεί τα σαρακοστιανά που θα

χιούμορ και ευτράπελα στο έργο που ο συγγραφέας

ετοιμάσουν να προσφέρουν πλουσιοπάροχα.

Γιάννης Πλόσκας, ετοίμασε και φέτος. Στο Κοζανίτικο

Και αν «κασμιρτζήδις» με τα χρόνια σήμαινε ο άν-

γλωσσικό ιδίωμα, προβάλλονται στοιχεία παλαιότερων

θρωπος, για πολλούς, που κοροϊδεύει τους συνανθρώ-

τρόπων ζωής και νοοτροπίας. Στις παραστάσεις με,

πους του, είναι άνθρωποι που σκορπούν την χαρά, το

τις ιστορίες που παρουσιάζονται, η ανταπόκριση του

γέλιο και την συμπόνια στους συμπολίτες τους, με κάθε

κοινού είναι ενθουσιώδης, ενώ οι χώροι κατακλύζονται

τρόπο. Εμείς τους ευχόμαστε να μείνουν αναλλοίωτοι,

από μικρούς και μεγάλους.

αληθινοί και να σκορπούν το γέλιο που τόσο έχει ανάγκη ο κόσμος σήμερα.

Παραστάσεις προηγούμενων ετών «Δεν είμιστι για καμπουθινά»

Με αμείωτο κέφι πάντα σατιρίζουν

«Του βιο παντρέβ του στχιό»

και διακωμωδούν αυτά που η

«Ου στούμπους απ΄του χαβάν΄» «Είνι ψίχα αγκαστρουμέν΄» «Άλλην σι δείχν’ κι άλλην παίρ’ς» «Πέτα να ξιαλαφρώσις» «Ου ξλιάρας κι ου τσανστάρας» «Ότ΄χαλέβ΄ς σι δίν΄ου θός» «Μάκα μ αξαμών».

Το στέκι στο Σμάθκο «Οι Κασμιρτζήδις», σύλλογος για η διαφύλαξη της Κοζανίτικης παράδοσης, εξέδωσε δύο βιβλία: «Εκατό χρόνια Κασμιρτζήδις» και «Τα Κουζιανιώτ'κα». Δημιούργησε στη θέση «Σ'μάθκο» αίθουσα συνεστιάσεων χωρητικότητας 150 ατόμων και κατασκεύασε ανοιχτό αμφιθέατρο χωρητικότητας 250 ατόμων για καλοκαιρινές εκδηλώσεις. Στο όμορφο στέκι τους, διοργανώνονται πολύ ενδιαφέρουσες πολιτιστικές εκδηλώσεις. omikron 50 Φεβρουάριος 09

καθημερινότητα περιέχει και τους τροφοδοτεί για τα θέματα που θα επιλέξουν να παρουσιάσουν, είτε στο άρμα της παρέλασης, είτε στα θεατρικά τους κείμενα. Από τα πυρά δεν γλιτώνει κανείς. Στο στόχαστρο όμως, πάντα, οι «άρχοντες» του τόπου και τα κακώς κείμενα θα βγουν στην δημοσιότητα. Αυθόρμητα και με χαλαρότητα καταθέτει ο καθένας το δικό του «κασμέρι».

Πρότυπο Αθλητικό Προπονητικό και Εκπαιδευτικό Κέντρο Του Σωκράτη Μουτίδη

«ΑΘΛΟΚΙΝΗΣΗ»

δώ και περίπου ενάμιση χρόνο, ο παλαίμαχος πο-

ο αθλητής, η ομάδα αλλά και οποιοσδήποτε θέλει να

δοσφαιριστής του ΠΑΟΚ Κώστας Παπαδόπου-

ασχοληθεί με τον αθλητισμό στον ελεύθερό του χρό-

λος ξεκίνησε τη λειτουργία ενός πρότυπου αθλητικού,

νο. Το όνειρο ζωής του Κώστα Παπαδόπουλου έγινε

προπονητικού και εκπαιδευτικού κέντρου στο τοπικό

πραγματικότητα μετά από πολλά χρόνια, ενώ η αντα-

διαμέρισμα Ανατολικού του Δήμου Βερμίου, στο νομό

μοιβή είναι τα θετικά μηνύματα που εισπράττει για τις

Κοζάνης. Πρόκειται για μια υποδειγματικά οργανωμένη

παρεχόμενες υπηρεσίες και το υψηλό επίπεδο αθλητι-

αθλητική μονάδα, εξοπλισμένη με όλα αυτά που απαιτεί

κού εξοπλισμού. Οι κύριες λειτουργίες του Αθλητικού Κέντρου περιλαμβάνουν τη λειτουργία της ακαδημίας ποδοσφαίρου «Αετός», αλλά και την επιστημονική και άνετη προετοιμασία επαγγελματιών και μη αθλητών, με ανέσεις και περιβάλλον υψηλοτάτου επιπέδου. Υπεύθυνη λειτουργίας της επιχείρησης είναι η κόρη του Κώστα Παπαδόπουλου, Πελαγία, η οποία ξενάγησε το «Ο» στις αθλητικές εγκαταστάσεις του κέντρου, σε μια έκταση 25 στρεμμάτων. Στο χώρο αυτό υπάρχουν ένα γήπεδο ποδοσφαίρου 11 x 11 με φυσικό χόρτο, δύο γήπεδα ποδοσφαίρου 5 x 5 παντός καιρού με τεχνητό τάπητα, τα οποία είναι καλυμμένα με ειδικό σκέπαστρο τύπου «μπαλονιού» και το οποίο μπορεί κανείς να βρει μόνο σε γήπεδα του εξωτερικού.

H Υπεύθυνη λειτουργίας του αθλητικού κέντρου, Πελαγία Παπαδόπουλου, με τον Σωκράτη Μουτίδη omikron 54 Φεβρουάριος 09

Επίσης, οι εγκαταστάσεις της «Αθλοκίνησης» περιλαμβάνουν υποδομές που αφορούν στην υποστήριξη

Πρότυπο Αθλητικό Προπονητικό και Εκπαιδευτικό Κέντρο «ΑΘΛΟΚΙΝΗΣΗ»

των αθλητικών εγκαταστάσεων, με στόχο την απρόσκοπτη λειτουργία τους, όπως αποδυτήρια, χώροι καθαρισμού, χώροι υγιεινής, καθώς και υπηρεσίες υγείας και φροντίδας, που έχουν σχεδιαστεί με μεγάλη προσοχή και είναι: ένα πλήρως εξοπλισμένο γυμναστήριο με πολλά όργανα γυμναστικής, έξι αποδυτήρια ανδρών και γυναικών, υδρομασάζ για τους πιο απαιτητικούς και ιατρείο. Σημαντικό ρόλο στο κέντρο παίζουν και οι ψυχαγωγικές εγκαταστάσεις για τους ίδιους τους αθλητές, τους συνοδούς τους ή τους απλούς επισκέπτες της «Αθλοκίνησης». Για όσους, λοιπόν, δεν επιθυμούν να

«Είναι κάτι που έλειπε όχι μόνο από το νομό, αλλά

αθληθούν υπάρχει η δυνατότητα να απολαύσουν τον

και από τη Δυτική Μακεδονία και γενικά από την πε-

καφέ τους στην καφετέρια, βλέποντας ποδοσφαιρικούς

ριφέρεια εκτός Αθηνών και Θεσσαλονίκης» μας είπε

αγώνες σε γιγαντοοθόνη ή να παίξουν paintball, ενώ

η υπεύθυνη λειτουργίας του κέντρου, η οποία πρόσθε-

για τα παιδιά υπάρχει παιδότοπος, αλλά και φουσκωτή

σε πως η τοποθεσία και το υψόμετρο που βρίσκεται ο

πίστα για καρτ.

κέντρο είναι ιδανικό για προπονήσεις και προετοιμα-

omikron 55 Φεβρουάριος 09

omikron magazine

«Εμείς απευθυνόμαστε σε όλη την οικογένεια» τονίζει η υπεύθυνη λειτουργίας της «Αθλοκίνησης» και προσθέτει πως «στόχος μας είναι να περάσουμε το μήνυμα στον κόσμο, πως εδώ μπορούν να αθληθούν και να απασχολούνται κατά κάποιο τρόπο, όλα τα μέλη μιας οικογένειας».

omikron magazine

Η «Αθλοκίνηση» είναι, επίσης, η έδρα της ακαδημίας ποδοσφαίρου «Αετός», την οποία ίδρυσε ο κ. Παπαδόπουλος πριν δέκα χρόνια.

Πρότυπο Αθλητικό Προπονητικό και Εκπαιδευτικό Κέντρο «ΑΘΛΟΚΙΝΗΣΗ»

σία επαγγελματικών ομάδων και αθλητών και όχι μόνο. Άλλωστε, στις εγκαταστάσεις αυτές έχουν προπονηθεί πολλές ομάδες επαγγελματικών κατηγοριών και σχεδόν καθημερινά ποδοσφαιρικές ομάδες ερασιτεχνικών κατηγοριών προπονούνται σε ένα από τα τρία γήπεδα. Η «αθλοκίνηση» είναι, επίσης, η έδρα της ακαδημίας ποδοσφαίρου «αετός», την οποία ίδρυσε ο κ. Παπαδόπουλος πριν δέκα χρόνια. Η ακαδημία εκπαιδεύει παιδιά ηλικίας από 6 έως 15 χρόνων και πολλά από αυτά έχουν ακολουθήσει καριέρα σε επαγγελματικές ομάδες. Για τις ανάγκες της ακαδημίας, αλλά και παράλληλα για όλους τους αθλούμενους, καθημερινά υπάρχει νοσηλεύτρια στο προπονητικό κέντρο κάτι που ολοκληρώνει την επαγγελματική εικόνα της επιχείρησης. «Εμείς απευθυνόμαστε σε όλη την οικογένεια» τονίζει η υπεύθυνη λειτουργίας της «αθλοκίνησης» και προσθέτει πως «στόχος μας είναι να περάσουμε το μήνυμα στον κόσμο, πως εδώ μπορούν να αθληθούν και να απασχολούνται κατά κάποιο τρόπο, όλα τα μέλη μιας οικογένειας». Στόχος της επιχείρησης, σύμφωνα με τους ιδιοκτήτες, είναι να καλύψει όσο το δυνατόν περισσότερο τα κενά που υπάρχουν στον τομέα της επαγγελματικής προπόνησης και προετοιμασίας ομάδων και αθλητών και να ευχαριστήσει με τις παρεχόμενες, υψηλού επιπέδου, υπηρεσίες τους πελάτες. δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι το ύψος αυτής της επένδυσης άγγιξε τα 1,5 εκ. ¬. Όλα αυτά συνθέτουν ένα πλέγμα υψηλών προδιαγραφών αθλητικών εγκαταστάσεων προς χρήση για τη νεολαία της ευρύτερης περιοχής και όχι μόνο. επιπλέον, τόσο οι ίδιες σύγχρονες και πλήρως εξοπλισμένες εγκαταστάσεις, όσο και η δυνατότητα προπόνησης σε ένα χώρο σχεδιασμένο για να εξυπηρετήσει όλες τις ανάγκες καθιστούν το αθλητικό Κέντρο ένα από τα πιο περιζήτητα προπονητικά αθλητικά κέντρα στην ελλάδα. Η «αθλοκίνηση» αποτελεί ήδη πόλο έλξης της νέας γενιάς, πρότυπο κέντρο αθλητισμού, αλλά και μια σοβαρή επένδυση για την ανάπτυξη παράλληλων δραστηριοτήτων. αυτό ισχύει γιατί η «αθλοκίνηση» απαντά στις σύγχρονες ανάγκες, έχοντας συγκριτικά πλεονεκτήματα και πιστοποιημένα ποιοτικά χαρακτηριστικά

ΣΙ∆ΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. Εργοστάσιο: 2ο χλµ. Πτολ/δας - Ανατολικού, Τηλ.: 24630 82330 Κατάστηµα: 25ης Μαρτίου 76 Πτολ/δα, Τηλ.: 24630 53933 & Fax: 24630 55593 www.sidiropulos.gr

ȆǿȈȉȅȆȅǿǾȉǿȀȅ QMSCERT

ISO 22000 - Συστήµατα ∆ιαχείρισης της Ασφάλειας Τροφίµων – Ανάλυση Κίνδυνων και Κρίσιµα Σηµεία Ελέγχου (HACCP) Το ISO 22000 είναι ένα Σύστηµα διαχείρισης της ασφάλειας των τροφίµων που αντικαθιστά το πρότυπο ΕΛΟΤ 1416 και το HACCP. Στόχος είναι η διασφάλιση της ασφάλειας των τροφίµων, δηλαδή η επίτευξη προϊόντων διατροφής ασφαλών για την υγεία του καταναλωτή.

Ǿ QMSCERT, ȑȞĮȢ įȚĮʌȚıĲİȣµȑȞȠȢ ȠȡȖĮȞȚıµȩȢ İʌȚșİȦȡȒıİȦȞ ĲȡȓĲȠȣ µȑȡȠȣȢ țĮȚ ʌȚıĲȠʌȠȓȘıȘȢ ISO 22000 ȜİȚĲȠȣȡȖȫȞĲĮȢ ıȪµĳȦȞĮ µİ ĲȚȢ ĮʌĮȚĲȒıİȚȢ ĲȠȣ ISO Guide 62/Ǽȁȅȉ Ǽȃ 45012 ʌȚıĲȠʌȠȚİȓ ȩĲȚ Ƞ ȠȡȖĮȞȚıµȩȢ:

īǼȍȇīǿȅȈ ȈǿǻǾȇȅȆȅȊȁȅȈ & Ȉǿǹ ȅ.Ǽ. 2ȅ ȋȁȂ ȆȉȅȁǼȂǹȎǻǹȈ - ǹȃǹȉȅȁǿȀȅȊ Ȃİ ʌİįȓȠ İĳĮȡµȠȖȒȢ:

ȈȤİįȚĮıµȩȢ & ȆĮȡĮȖȦȖȒ ȆȡȠȧȩȞĲȦȞ ǽĮȤĮȡȠʌȜĮıĲȚțȒȢ ǲȤİȚ țĮșȚİȡȫıİȚ ȑȞĮ ıȪıĲȘµĮ įȚĮȤİȓȡȚıȘȢ ĮıĳȐȜİȚĮȢ ĲȡȠĳȓµȦȞ ĲȠ ȠʌȠȓȠ İȓȞĮȚ ıİ ıȣµµȩȡĳȦıȘ µİ ĲȠ ĭǼȀ 1219/04.10.2000 țĮȚ ĲȠ ʌȡȩĲȣʌȠ

Ǽȁȅȉ Ǽȃ ISO 22000:2005 2 ǿȠȣȜȓȠȣ, 2010 ǾµİȡȠµȘȞȓĮ ȁȒȟȘȢ ȆȚıĲȠʌȠȓȘıȘȢ

3 ǿȠȣȜȓȠȣ, 2007 ǾµİȡȠµȘȞȓĮ ȆȚıĲȠʌȠȓȘıȘȢ

ȀȦįȚțȩȢ IAF/EA:03

QMSCERT£ No 300507/925

īȚĮ ĲȠ ȈȣµȕȠȪȜȚȠ ĲȘȢ QMSCERT

No 110 ISO 22000 ACCREDITED

Βάσει του ισχύοντος, πλέον, Κανονισµού 852/2004 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και Συµβουλίου, για τις επιχειρήσεις που: Παρασκευάζουν, Μεταποιούν, Παράγουν, Συσκευάζουν, Αποθηκεύουν, Μεταφέρουν, ∆ιανέµουν, ∆ιακινούν και Προσφέρουν προς πώληση τρόφιµα, απαιτείται η εφαρµογή, η διατήρηση και η αναθεώρηση ενός Συστήµατος ∆ιαχείρισης της Ασφάλειας Τροφίµων. Τα οφέλη από την εγκατάσταση και πιστοποίηση Συστήµατος HACCP συνοψίζονται στα ακόλουθα: • Ενισχύεται η φήµη της εταιρείας ως προς τη δυνατότητα της να προστατεύσει την υγεία του καταναλωτή • Αποδεικνύεται η ευαισθησία της επιχείρησης για την προστασία της δηµόσιας υγείας και η ικανότητα της να παράγει ασφαλή τρόφιµα. Αποτελεί απαίτηση των πελατών ως εγγύηση ασφαλείας των προϊόντων, καθώς πρόκειται για ένα έγκυρο σύστηµα που διαχειρίζεται την ασφάλεια των τροφίµων (όλο και περισσότεροι καταναλωτές απαιτούν από τις επιχειρήσεις να διαθέτουν πιστοποιηµένο σύστηµα HACCP).

Μπακλαβάς Συστατικά: • 1 πακέτο φύλλα ζύµης • 1/2 κιλό βούτυρο, λιωµένο • 1/2 κιλό καρύδια, ψιλοκοµµένα • 3 φλιτζάνια κοκκώδης ζάχαρη, άσπρη

• 1/2 κουτ. γλυκού τριµµένο γαρίφαλο • 1 κουτ. γλυκού τριµµένη κανέλα (ή κουτ. γλυκού τριµµένη και 1 µπαστουνάκι κανέλα)

Οδηγίες: Ψιλοκόψτε τα καρύδια και ανακατέψτε τα µε 1 φλιτζάνι ζάχαρη, 1/4 κουτ. γλυκού τριµµένη κανέλα και 1/4 κουτ. του γλυκού τριµµένο γαρίφαλο. Λιώστε το βούτυρο. Κόψτε τα φύλλα στη µέση, ώστε κάθε φύλλο να χωράει στον πάτο του ταψιού. Αλείψτε τον πάτο και τα πλάγια του ταψιού µε βούτυρο και τοποθετήστε τα φύλλα, ένα κάθε φορά στο ταψί. Απλώστε αρκετό βουτύρο σε κάθε φύλλο καθώς το τοποθετείτε στο ταψί, ώστε να µην κολλάνε τα φύλλα µεταξύ τους και να έχετε έναν καλό αφράτο µπακλαβά. Κάθε 6 µε 8 φύλλα απλώστε µια στρώση του µίγµατος από καρύδια. Συνεχίστε να στρώνετε τα φύλλα και τα καρύδια µέχρι να τελειώσουν τα φύλλα. Περιχύστε το υπόλοιπο βούτυρο πάνω στον µπακλαβά. Με ένα αιχµηρό µαχαίρι κόψτε τον µπακλαβά διαγωνίως ώστε να βγουν τα κοµµάτια σε σχήµα διαµαντιού. Προθερµάνετε το φούρνο στους 220oC βαθµούς και ψήστε τον µπακλαβά, µέχρι να ροδίσει. Αποµακρύνετε από τη φωτιά και αφήστε να κρυώσει. Για το σιρόπι: Ανακατέψτε ένα φλιτζάνι νερό, δύο φλιτζάνια ζάχαρη, 1/4 κουτ. του γλυκού τριµµένο γαρύφαλλο και 3/4 κουτ. του γλυκού κανέλα (ή το µπαστουνάκι κανέλας σε µια κατσαρόλα) και αφήστε να βράσει. Σιγοβράστε για 20 λεπτά. Περιχύστε το βραστό σιρόπι πάνω στον κρύο µπακλαβά και αφήστε το να κρυώσει πάλι. Όταν κρυώσει, σερβίρετε. Καλή Επιτυχία!

Αποκριά στην Κοζάνη

Δέσποινα Αμαραντίδου

αποκριά στην Κοζάνη είναι παιδί πανάρχαιων εθίμων με έναν ξεχωριστό χαρακτήρα που κατόρθωσε να επιβιώσει μέσα στο χρόνο, κρατώντας την ουσία

και αλλάζοντας μερικώς το περίβλημά της. Πρόκειται για πατροπαράδοτο και αυθεντικό έθιμο της περιοχής, που ζει και τρέφεται από το μεράκι και την αγάπη των Κοζανιτών. αυτό είναι άλλωστε και το μυστικό της επιτυχίας, καθώς η αποκριά της Κοζάνης, είναι οι άνθρωποί της, οι οποίοι συμμετέχουν, μοχθούν, αγωνίζονται, για την διατήρηση της παράδοσής τους. είναι η Ματίνα από το «Λάκο του Μάγγανη», ο Λάζαρος από τη «Σκ΄ρκα», ο Γιάννης από τον «Άγιο δημήτριο», ο αργύρης απ΄ την «Γιτιά», ο τάκης από τα «αλώνια», που θα τραβήξουν μπροστά, όπως κάθε χρόνο, για την καλύτερη οργάνωση και παρουσίαση του φανού τους, του άρματος και της φιλοξενίας του κόσμου.

ο Γιώργος Σολάκης, καλλιτέχνης ο οποίος συμπληρώνει σαράντα χρόνια παρουσίας εντατικής εργασίας με αντικείμενο τις κατασκευές αρμάτων

είναι οι συνεχιστές της παράδοσης, οι άνθρωποι εκείνοι που μοχθούν, μεταφέροντας στις πλάτες τους ότι έρχεται από παλιά, συνεχίζοντας την παράδοση και μάλιστα, χωρίς πρέπει και γιατί, με στόχο να συμπαρασύρουν τους πάντες, ώστε να μην μείνει κανείς απλός θεατής. είναι αυτοί που μήνες τώρα συναντιόνται καθημερινά στα στέκια των φανών τους, για να προετοιμάσουν και πάλι το έθιμο, να καταθέσουν ότι θα γεννήσει η φαντασία τους, για να το παντρέψουν με το παραδοσιακό, όπως τους έμαθαν οι γονείς και οι παππούδες τους, ώστε να δημιουργούν κάθε φορά κάτι ξεχωριστό και να προσελκύουν το κόσμο με έναν μοναδικό τρόπο, που και αυτός με την σειρά του θα ακολουθήσει τους ρυθμούς τους. Άλλωστε από μικρά παιδιά συμμετέχουν, από γενιά σε γενιά περνά το έθιμο αυθόρμητα και αβίαστα. Για τον κάθε κοζανίτη είναι τρόπος ζωής, είναι στο DNa του, είναι τα βιώματά του, κομμάτι δικό του, απόκτημα δικό του, που ως κόρη οφθαλμού φυλλάτει.

omikron 62 Φεβρουάριος 09

Αποκριά στην Κοζάνη

Πριν από την μεγάλη γιορτή Μόλις περάσουν οι γιορτές των Χριστουγέννων, οι Κοζανίτες ασχολούνται πλέον εντατικά με τους Φανούς. Αν και για τους περισσότερους, η Αποκριά στην Κοζάνη ξεκινά κάθε χρόνο ακριβώς μετά την Καθαρά Δευτέρα. Αυτό μας εκμυστηρεύονται οι άνθρωποι εκείνοι που χρόνια τώρα πρωτοστατούν στη διοργάνωση του εθίμου, καθώς η Αποκριά στην Κοζάνη, είναι τρόπος ζωής, όπως μας εξομολογούνται οι άνθρωποι των Φανών. Οι υπεύθυνοι των φανών αλλά και του Δήμου, τρέχουν και δεν φτάνουν. Όλα θα πρέπει να είναι έτοιμα για την μεγάλη στιγμή. Την στιγμή που η νεραϊδούλα του κεφιού θα ακουμπήσει με το μαγικό της ραβδάκι και θα μεταμορφώσει μια ολόκληρη πόλη, συμπαρασύροντας μικρούς και μεγάλους στο μεγάλο γλέντι. Σε ένα γλέντι που κανείς δεν θα μείνει απλός θεατής αλλά θα συμμετέχει σε όλες τις εκδηλώσεις των δώδεκα ημερών, όπου θα κυριαρχεί η ζωντάνια, το κέφι, το κρασί και η ξενοιασιά. Το τελικό σκηνικό της μεγάλης γιορτής, στήνεται δύο με τρεις βδομάδες πριν την Μεγάλη Αποκριά. Τα συνεργεία του Δήμου ασχολούνται με τον διάκοσμο, που θα στολίσει όλη την πόλη και κάθε γωνιά της. Τα φιλουρίδια θα κρεμαστούν σε

omikron 63 Φεβρουάριος 09

Αποκριά στην Κοζάνη

δρόμους και πλατείες και θα γεμίσουν με χρώμα τις γειτονιές, ενώ οι αποκριάτικες φιγούρες θα καλούν τους επισκέπτες στα σημεία εκείνα της πόλης, για να ανακαλύψουν τα μυστικά του κεφιού. Τα κεραστάρια, δηλαδή τα ομοιώματα μικρών σπιτιών, από όπου οι υπεύθυνοι του Φανού θα προσφέρουν στον κόσμο κρασί και κιχιά, για μια ακόμη χρονιά θα πάρουν την θέση τους. Όπως και τα υπόστεγα που θα στεγάσουν τους μουσικούς με τα όργανά τους. Απαραίτητο κομμάτι και ο «νουντάς» που θα μπει στην καθορισμένη θέση, όπου και οι πιο επιδέξιοι θα αναλάβουν να τον ευπρεπίσουν, να βάψουν τους τοίχους, να διορθώσουν ζημιές και βέβαια να προσθέσουν κάτι καινούριο, ζωγραφίζοντας ανάλογα με την έμπνευση της στιγμής. Οι πιο «κασμιρτζήδις» θα προσθέσουν παραινέσεις, σχόλια και οδηγίες, στο λιτό και «τσουχτερό» ύφος της Κοζανίτικης εκφραστικής παράδοσης και στο ιδίωμα, που κυριαρχεί όλες αυτές τις μέρες. Τα περισσότερα, φυσικά, θα έχουν σεξουαλικό περιεχόμενο και μερικά, συμπληρώνονται με σκίτσα και σχέδια, για περισσότερη σαφήνεια για τους ξένους, μας λέει μιλώντας στο «Ο» η κ. Ματίνα Μόμτσιου από τον Φανό «Λάγγο του Μάγγανη» και συγγραφέας του βιβλίου «Αποκριά στην Κοζάνη – από μέσα απ’ το χορό…» Τα κοζανίτικο ιδίωμα, που είναι επίσης το χαρακτηριστικό των ημερών, θα κυριαρχήσει και πάλι, ενώ το «κασμέρι», δεν θα λείψει από καμιά παρέα.

Η προετοιμασία Και αν όλα φαντάζουν εύκολα και ίσως απλά, για κάποιον που θα είναι ο τελικός αποδέκτης, είναι αλήθεια ότι απαιτείται μεγάλη προετοιμασία και οργάνωση που θα διαρκέσει μέρες, ίσως και μήνες, τόσο για τους ανθρώπους των φανών, των συλλόγων, όσο και από τον Δήμο που θα έχει το συνολικό πρόσταγμα. Όλοι βρίσκονται σε εγρήγορση. Να οργανώσουν, να βοηθήσουν, να ενισχύσουν, ν’ απλώσουν όσο μπορούν το έθιμο, μα πάνω απ΄ όλα να ικανοποιήσουν τους χιλιάδες επισκέπτες, που κάθε χρόνο γίνονται και περισσότεροι, να τους αγκαλιάσουν, ώστε να απο-

omikron 64 Φεβρουάριος 09

Αποκριά στην Κοζάνη

λαύσουν και εκείνοι και να ζήσουν ξεχωριστές στιγμές σε μια πόλη φιλόξενη, ζωντανή και κεφάτη. Ο καλλιτέχνης κ. Γιώργος Σολάκης με την ομάδα του, στο ζενίθ των εργασιών για την δημιουργία των αρμάτων, αλλά και του διάκοσμου της πόλης. Η προετοιμασία θέλει κόπο και χρόνο. Οι ράφτες και οι μοδίστρες για τις χιλιάδες στολές που θα πρέπει να ετοιμαστούν, τα χιλιάδες κιχιά, οι κεφτέδες και οι μεζέδες που θα προσφερθούν, η επιλογή κρασιού, είναι μόνο μερικά από εκείνα που απαιτούνται. Από την άλλη, ο Δήμος Κοζάνης και συγκεκριμένα η επιχείρηση Πολιτισμού, που έχει και την ευθύνη της διοργάνωσης, ετοιμάζεται πυρετωδώς, μήνες τώρα, καθώς θα πρέπει έγκαιρα να ολοκληρώσει το πρόγραμμα της συνολικής παρουσίασης των Αποκριάτικων εκδηλώσεων, να φροντίσει την κάθε λεπτομέρεια και να συνεργαστεί με όλους τους εμπλεκόμενους.

Κατασκευή αρμάτων Σαράντα χρόνια παρουσίας και εντατικής εργασίας με αντικείμενο τις κατασκευές αρμάτων, συμπληρώνει ο κ. Γιώργος Σολάκης. Έμαθε την τέχνη τυχαία στην Αθήνα, όταν βρέθηκε με καρναβαλιστές και έτσι ξεκίνησε ερχόμενος στην γενέτειρά του. Από τότε ο κ. Γιώργος άρχισε να ασχολείται με την Αποκριά στην Κοζάνη και την κατασκευή των αρμάτων της παρέλασης. Είναι ο καλλιτέχνης, ο μάστορας, ο άνθρωπος εκείνος που παρ'όλες τις αντίξοες συνθήκες, καταφέρνει να φέρει σε πέρας την δουλειά του και όλα να είναι έτοιμα στην ώρα τους, για την αποκορύφωση της μεγάλης γιορτής στην πόλη. Ο χρόνος είναι εκείνος που τον κυνηγά, καθώς θα πρέπει να ετοιμάσει 30 και πλέον άρματα σε χρονικό διάστημα μικρότερο από ένα μήνα. Αυτή είναι κυρίως η δυσκολία του, όπως και η στενότητα του χώρου που τον ταλαιπωρεί αρκετά. «Η φαντασία, το γούστο και η όρεξη, είναι τα μυστικά της επιτυχίας ενός καρναβαλιστή» μας λέει ο κ. Γιώργος. «Θα πρέπει να αγαπάς αυτό που κάνεις για να πετύχεις», συμπληρώνει. Παρεμβαίνει και εμπλουτίζει τα θέματα που του δίνονται για κατασκευή. Όλο το σκηνικό στήνεται από τον ίδιο, αφού γνωρίζει καλά πλέον, τί θα ικανοποιήσει τον κάθε φανό, τί πρέπει να προσθέσει ή να αφαιρέσει για να φτάσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα. «Όλα τα θέματα γίνονται, δεν υπάρχει δυσκολία omikron 65 Φεβρουάριος 09

Αποκριά στην Κοζάνη

στην κατασκευή. Η δυσκολία είναι μόνο στο χρόνο, που είναι λίγος». Όπως κάθε χρόνο, οι φανοί και οι Σύλλογοι, μας εκπλήσσουν με τα έξυπνα θέματα, το ανεξάντλητο χιούμορ, που τίποτα δεν αφήνει ασχολίαστο, την καυστική σάτιρα, που παρουσιάζονται στην παρέλαση. τα θέματα είναι παρμένα από την επικαιρότητα με επίκεντρο την οικονομική κρίση που χτυπά και τον Βασιλιά καρνάβαλο. δεν θα λείψουν όμως και «ξιδιάντρουπα» σήμα κατατεθέν της κοζανίτικης αποκριάς. εκείνο που επίσης έχει ενδιαφέρον να παρατηρήσουμε και να σταθούμε, είναι η ώρα της αναμονής όλων των συμμετεχόντων λίγο πριν την παρέλαση στο σημείο όπου συναντιούνται, στην κορυφή της οδού Παύλου Μελά. είναι λιγάκι δύσκολο να σας περιγράψουμε τι ακριβώς γίνεται την ώρα που εκατοντάδες κόσμου, διαφόρων ηλικιών, είναι έτοιμοι για την μεγάλη στιγμή. Άλλοι πίνουν και χορεύουν, άλλοι βάζουν την τελευταία πινελιά στις στολές και τα άρματα, άλλοι φλερτάρουν, άλλοι αγχώνονται, άλλοι φωνάζουν και άλλοι με απίστευτη υπομονή, προσπαθούν να επιβάλλουν την τάξη. Ένας ολόκληρος κόσμος, μια αγκαλιά, μια μεγάλη παρέα, με έναν και μοναδικό σκοπό, την παρέλαση και την μετάδοση της ανεμελιάς, του γλεντιού, της διάθεσης, σ΄αυτό το παιχνίδι της διασκέδασης και της εκτόνωσης.

omikron 66 Φεβρουάριος 09

Αποκριά στην Κοζάνη

Ο Φανός χθες και σήμερα «Λάκκο του Μάγγανη» Στην αρχή ο τόπος συνάντησης και «συνεδριάσεων» ήταν ο φούρνος της γειτονιάς, αλλά καθώς πλήθαιναν τα μέλη, στα μέσα της δεκαετία του ’90 πάρθηκε η απόφαση να μετατραπεί η άτυπη ομάδα σε κανονικό σύλλογο. υπήρχε βέβαια ο φόβος ότι η αλλαγή θα κατέστρεφε τη ζεστασιά και τον αυθορμητισμό της παρεΐστικης ατμόσφαιρας που επικρατούσε μέχρι τότε, αλλά ευτυχώς τίποτα δεν κατάφερε να χαλάσει τη δυναμική που είχε αναπτυχθεί εν τω μεταξύ. αντίθετα, καινούργια μέλη προστέθηκαν, που έφεραν ιδέες, όρεξη για καινούργια πράγματα και διάθεση για ενασχόληση κυρίως με θέματα λαογραφικής υφής. «Ο Σύλλογός μας», επισημαίνει η κ. Ματίνα Μόμτσιου, μέλος του συλλόγου, «που στεγάζεται πλέον σε δικό του στέκι, δραστηριοποιείται σήμερα στο χώρο της λαϊκής παράδοσης, και με βασική ετήσια δραστηριότητα το στήσιμο του φανού και των λοιπών αποκριάτικων εθίμων (η προετοιμασία για τα οποία σημειωτέον κρατάει δυο μήνες), επιδίδεται και σε ένα σωρό άλλες εκδηλώσεις: από συλλογή υλικού για λαογραφικές και γλωσσολογικές έρευνες, μέχρι συμμετοχή σε ντοκιμαντέρ ή συγκέντρωση και καταγραφή του μουσικού πλούτου της πόλης. Κι από εκδηλώσεις για την προβολή πλευρών παραδοσιακής ζωής (έθιμα, τοπικό χιούμορ), μέχρι συμμετοχή σε εκδηλώσεις «εκτός των τειχών», οπουδήποτε μας καλούν για να γνωρίσουν τα

omikron 67 Φεβρουάριος 09

omikron magazine

Φωτογραφικό αρχείο των Δ.Ε.Π.Α.Κ. - Κ.Δ.Β.Κ.

Αποκριά στην Κοζάνη

«Κουζιανιώτκα τ’ αντέτια». Με στιγμές αγωνίας, αναστά-

• Η ύπαρξη πολλών Φανών είναι το τρίτο στοιχείο στη

τωσης και έντασης, που συνοδεύουν τις ώρες τις προ-

διαφορετικότητά του. Δεν ανάβεται μία μεγάλη φωτιά

ετοιμασίας, αλλά και με πολλές ώρες χαράς και κεφιού

στην πλατεία όπως συμβαίνει αλλού. Στην Κοζάνη υπάρ-

γεννιέται η αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε μια καλή παρέα.

χουν πολλές εστίες στα σταυροδρόμια κάθε γειτονιάς,

Μια παρέα που έχει την ελαστικότητα που απαιτείται,

δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους οικοδεσπότες κάθε

για να δεχτεί και να αγκαλιάσει όλους όσους συμμερί-

Φανού, να βάζουν το δικό τους προσωπικό στοιχείο

ζονται τα μεράκια της. Χίλιοι καλοί χωρούν...

που τους διαφοροποιεί από τους άλλους. Επιτρέπεται έτσι στον επισκέπτη, η μετάβαση από Φανό σε Φανό

Φανοί και γειτονιές στο επίκεντρο του εθίμου

που ρίχνεται συνεχώς σε ένα καινούργιο ξεφάντωμα.

Οι Φανοί των συνοικιών. Αλώνια, Άη-Δημήτρης,

κινά την Τσικνοπέμπτη, οπότε δεκάδες ψησταριές

Αριστοτέλης, Άη-Θανάσης, Γιτιά, Κασμιρτζήδις, Κι-

και ορχήστρες υπόσχονται μια πρώτη γεύση για το τι

ραμαριό, Λάκκους τ’ Μάγγαν’, τ’ Λατσκ του Πηγάδ’,

θα ακολουθήσει τις επόμενες ημέρες. Εφ΄ εξής κάθε

Μπουντανάθκα, Παύλος Μελάς, Πηγάδ’ απ’ του Κερα-

βράδυ και μέχρι την Κυριακή της Αποκριάς θα ανάβει

μαριό και Σκ’ρκα, συνεχίζουν απτόητοι ν’ ανάβουν κάθε

κάθε βράδυ και ένας Φανός, ο οποίος παρουσιάζεται

χρόνο μέχρι σήμερα. Ενώ δίνεται αγώνας για την καλύ-

με παρέλαση καρναβαλιστών στο κέντρο της Πόλης.

τερη διοργάνωση και την μεγαλύτερη συμμετοχή του

Παράλληλα στην ειδική εξέδρα στην κεντρική πλατεία

κόσμου. Αυτός είναι ο στόχος κάθε φορά, να μαζευτεί

της πόλης, εμφανίζονται χορευτικά συγκροτήματα. Το

κόσμος αλλά και να κρατήσει το γλέντι μέχρι αργά.

πρόγραμμα περιλαμβάνει ακόμα πάρτυ νεολαίας, τα

Η κορύφωση των Αποκριάτικων εκδηλώσεων ξε-

γνωστά SOURD GAMES, βραδιά μεταναστών, Ηπει-

Τα χαρακτηριστικά στοιχεία του φανού στην Κοζάνη

ρωτών, Βοϊοτών, Ποντιακή βραδιά, συναυλίες, ενώ στα

Τρία είναι τα κύρια στοιχεία που κάνουν τον Φανό

ζωντανές ορχήστρες, δημιουργώντας μια ξεχωριστή

της Κοζάνης ξεχωριστό, κατά την Ματίνα Μόμτσιου-

εικόνα στην πόλη που φλέγεται στην κυριολεξία για 12

Τσικριτζή:

ημέρες.

καταστήματα και στους δρόμους θα περιδιαβαίνουν

• Ο συνδυασμός του ανάμματος της φωτιάς με το

Την Κυριακή της Αποκριάς, μετά το τέλος της με-

ιδιότυπο τραγούδι γύρω απ’ αυτήν. Ενώ σε άλλες

γάλης παρέλασης, ακολουθεί το άναμμα του κεντρικού

πόλεις της Ελλάδας, ανάβουν μεγάλες φωτιές στο χώμα

Φανού από το Δήμαρχο της πόλης, που θα δώσει το

για ευχετήριες ή καθαρτήριες τελετές, στην Κοζάνη

έναυσμα για να ανάψουν και οι υπόλοιποι σε όλες τις

συνδυάζεται επί πλέον με την ιδέα της ανατροπής, της

γειτονιές. Το ξέφρενο γλέντι εμπλουτίζεται με μασκα-

αμφισβήτησης ιδεών και ιεραρχίας και την κατάργηση

ράδες, σκωπτικά τραγούδια, ζωντανές ορχήστρες σε

κάθε ορίου που εμπεριέχει η Αποκριά.

όλη την πόλη και μπόλικους παραδοσιακούς μεζέδες.

• Η μορφή του Φανού. Δεν ανάβεται μία τεράστια

Χιλιάδες κόσμος θα περάσει και φέτος τις «πύλες»

φωτιά στο χώμα που συνεχώς πρέπει να τροφοδοτεί-

του κεφιού και του ατέλειωτου γλεντιού στην πόλη της

ται για να μη σβήσει εύκολα, όπως συμβαίνει σε πολλά

Κοζάνης. Εκείνο που χρειάζεται είναι η διάθεση για

μέρη της Ελλάδος. Στην Κοζάνη ανάβεται μία μικρή

συμμετοχή και ο αυθορμητισμός. Τα υπόλοιπα θα τα

φωτιά επάνω σε βωμό και απλώς συντηρείται η φλόγα

αναλάβει η πόλη και οι άνθρωποί της, που θα ανοίξουν

της ώστε να διαρκέσει ώρες ολόκληρες. Η φωτιά είναι

για μια ακόμα φορά την αγκαλιά τους, υποσχόμενοι

το σημείο αναφοράς του Φανού και γύρω από αυτήν

αξέχαστες ημέρες και νύχτες, γεμάτες χορό, τραγούδι

εξελίσσονται τα διάφορα δρώμενα.

και τρελό ξεφάντωμα.

omikron 70 Φεβρουάριος 09

ΑΤΟΚΕΣ ∆ΟΣΕΙΣ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΣ ΠΟΣΟΥ ΑΓΟΡΑΣ ΜΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΠΙΣΤΩΤΙΚΕΣ ΚΑΡΤΕΣ

∆ΙΑΤΑΚΤΙΚΕΣ Συνεταιρισµού Προσωπικού ∆.Ε.Η.

ΚΟΖΑΝΗ

Φον Κοζάνης 10 Τηλ.: 24610 21390 Υπευθ.: Ελευθεριάδου - Φασούλα Σοφία

ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆Α

Μεγέλου Αλεξάνδρου 5 Τηλ.: 24630 81426 Υπευθ.: Καλελή ζωή

19ο χλµ. Πτολεµαΐδας - Κοζάνης τηλ.: 24610 96439

Μίκης Μιχαηλίδης:

Η μουσική ξεκινάει από την καρδιά και την ψυχή Του Σωκράτη Μουτίδη

«Η μουσική είναι εδώ»

ίναι η φράση με την οποία ξεκίνησε τη συζήτησή μας ο Μίκης Μιχαηλίδης, χτυπώντας την παλάμη του στο αριστερό μέρος του

στήθους, ακριβώς πάνω από την καρδιά. Τον συναντήσαμε σε μια αίθουσα του Βαρβούτειου Δημοτικού Ωδείου Πτολεμαΐδας, Σάββατο μεσημέρι, την ώρα που βρίσκονταν σε εξέλιξη τα μαθήματα και από κάθε αίθουσα του ωδείου έβγαιναν ήχοι διαφορετικών μουσικών οργάνων. Με το μελωδικό ήχο του πιάνου από τη διπλανή αίθουσα να δίνει το μουσικό τόνο σε όλη τη διάρκεια της συνέντευξης, ο σπουδαίος αυτός Κύπριος σύγχρονος βιολιστής, καθηγητής και αρχιμουσικός, ανιψιός του ιδρυτή της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης Σόλωνα Μιχαηλίδη και αδελφός της σοπράνο Γεωργούλας Μιχαηλίδου, μας μίλησε με πάθος γι’

Μίκης Μιχαηλίδης

αυτό που γνωρίζει καλά, τη μουσική.

«Η περιοχή, δυστυχώς, έχει μείνει πίσω στο κομ-

πολλών. Μιλώντας για το ωδείο, τονίζει πως η αρχή

μάτι που λέγεται μουσική παιδεία, όχι γιατί δεν έγι-

που έγινε είναι πολύ καλή, μιας και τακτοποιήθηκαν οι

ναν προσπάθειες, αλλά γιατί οι προτεραιότητες που

σοβαρές οικονομικές εκκρεμότητες που υπήρχαν και

δόθηκαν στράφηκαν από νωρίς στον τομέα της ενέρ-

με τη βοήθεια των καθηγητών το ωδείο προχωρά καλά.

γειας, με αποτέλεσμα τα υπόλοιπα να μείνουν πίσω»,

Βέβαια, όπως ο ίδιος επισημαίνει «ένας καλλιτεχνικός

περιγράφει ο Μίκης Μιχαηλίδης τη σημερινή κατάστα-

διευθυντής δεν μπορεί να κάνει θαύματα και γι’ αυτό

ση στα μουσικά δρώμενα της περιοχής. Μια μεγάλη

πρέπει να υπάρχει και η πολιτική βούληση σε διά-

πραγματικά προσπάθεια για την καλλιέργεια της μουσι-

φορα θέματα, όπως για παράδειγμα στη δημιουργία

κής παιδείας καταβάλλεται από το Βαρβούτειο δημοτι-

μιας ορχήστρας στην Πτολεμαΐδα». Αυτό είναι κι ένα

κό ωδείο, αλλά και απ’ όλα τα ωδεία που λειτουργούν

όνειρο του, το οποίο φιλοδοξεί να θέσει σε τροχιά

στην περιοχή.

υλοποίησης. Επίσης, σημαντική θεωρεί και την επιλογή

Ο τωρινός σταθμός της περιοδείας του Μίκη Μιχα-

της εισαγωγής της προπαιδείας στο ωδείο. Πρόκειται

ηλίδη είναι η Πτολεμαΐδα, όπου ανέλαβε την καλλιτεχνι-

για μαθήματα που απευθύνονται σε παιδιά προσχολι-

κή διεύθυνση του Βαρβούτειου, πριν περίπου ενάμιση

κής ηλικίας, τα οποία έρχονται σε επαφή με τη μουσι-

χρόνο και ήρθε, όπως μας είπε, μετά από παραινέσεις

κή ως παιχνίδι, με τραγουδάκια παιδικά, με παιχνίδια,

omikron 74 Φεβρουάριος 09

Μίκης Μιχαηλίδης

αγγίζοντας και ακούγοντας τους ήχους των οργάνων,

έχει μεγαλύτερη καλλιτεχνική παράδοση» λέει ο κ.

αλλά και μέσω άλλων εφαρμογών. Με την έναρξη των

Μιχαηλίδης, προσθέτοντας πως «αν το δει κανείς σε

μαθημάτων της προπαιδείας εγγράφηκαν περισσότερα

βάθος χρόνου, πιστεύω πως αν κατασκευαστούν γε-

από 100 παιδιά και οι συνθήκες θα είναι πολύ καλύτε-

ρές βάσεις στον πολιτισμό όλα τα άλλα είναι φυσική

ρες για μαθητές και εκπαιδευτικούς, με την προσθήκη

συνέχεια, γιατί η ανάπτυξη είναι το αποτέλεσμα της

του κτιρίου στο ωδείο.

πολιτιστικής πρωτοβουλίας».

Ο Μίκης Μιχαηλίδης γνωρίζει, άλλωστε, τα πράγμα-

Ο κορυφαίος Α΄ (1α βιολιά) της Κρατικής Ορχή-

τα από πρώτο χέρι, διαθέτοντας σημαντική εμπειρία

στρας Θεσσαλονίκης και καλλιτεχνικός διευθυντής στα

στα θέματα διοίκησης ωδείων, καθώς από το 1981 ξε-

‘Δούμπεια’ Διεθνή Μουσικά Σεμινάρια της Βλάστης,

κίνησε την πορεία του στο ‘Νέο Ωδείο Θεσσαλονίκης’

βλέπει πως, ήδη, δόθηκε το σύνθημα εκκίνησης για την

και στο ‘Δημοτικό Ωδείο Κατερίνης’(1982-1992) και

εντατική καλλιέργεια της μουσικής παιδείας στην περι-

από το 1985 διδάσκει στο Σύγχρονο Ωδείο Θεσσα-

οχή, απ’ όπου κατάγεται ο Χέρμπερτ Φον Κάραγιαν

λονίκης βιολί, ορχήστρα και μουσική δωματίου. Επίσης,

(Κοζάνη) και ο Νικόλαος Δούμπας (Βλάστη). Ο Μίκης

κατά την περίοδο 2000-2007 υπήρξε καλλιτεχνικός

Μιχαηλίδης θεωρεί πως «πρέπει να δώσεις στον κό-

διευθυντής του Νομαρχιακού Ωδείου Φλώρινας, το

σμο το ερέθισμα, να προσελκύσεις το ενδιαφέρον

οποίο με τις προσπάθειες, το ζήλο και την εμπειρία

των παιδιών, δείχνοντας τους κάτι διαφορετικό και

του, καθιερώθηκε ως το πιο αξιόλογο σε έργο ωδείο

όχι τραβώντας τα από το μανίκι. Από τη στιγμή που

της Δυτικής Μακεδονίας. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, το

θα δει το διαφορετικό, το ίδιο το παιδί θα μπορεί να

γεγονός ότι ο κ. Μιχαηλίδης ανέλαβε το ωδείο με 70

επιλέξει αυτό που του ταιριάζει. Οι μουσικές σπου-

παιδιά και επτά χρόνια μετά οι σπουδαστές έφτασαν

δές είναι μια τεράστια επένδυση, αλλά πρέπει να το

τους 400, ενώ παράλληλα δημιουργήθηκε και παράρ-

θέλει κανείς πολύ γιατί διαρκούν πάνω από 20 χρό-

τημα στο Αμύνταιο. «Το έλλειμμα καλλιέργειας μου-

νια. Ένα παιδί θα πρέπει να έχει ταλέντο, χωρίς αυτό

σικής παιδείας ήταν έντονο και στη Φλώρινα, παρότι

να αποτελεί τη μόνη προϋπόθεση βέβαια. Η μουσική omikron 75 Φεβρουάριος 09

Μίκης Μιχαηλίδης

καλλιεργεί τον άνθρωπο και το πνεύμα του».

των μουσικών σχολείων, αλλά επισημαίνει ότι έγιναν με

Ο νομός Κοζάνης είναι ο μοναδικός νομός της χώ-

λάθος σχεδιασμό, «μπορούν να βοηθήσουν κάλλιστα

ρας που λειτουργούν δυο μουσικά σχολεία, το πρώτο

στη μουσική εκπαίδευση, όχι, όμως, με τον τρόπο

στην Πτολεμαΐδα και το δεύτερο στη Σιάτιστα. Μιλώ-

που λειτουργούν τώρα. Δηλαδή τα παιδιά επιβαρύνο-

ντας για το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας στον

νται με πολλά μαθήματα και δεν τους μένει χρόνος

τομέα της μουσικής, ο Μίκης Μιχαηλίδης τονίζει «είμαι

να δουλέψουν με τα όργανά τους».

στην Ελλάδα από το 1981 και ήρθα από την Αυστρία,

Τι ρόλο παίζουν, λοιπόν, το ταλέντο, η προσωπι-

όπου τα πάντα είναι διαφορετικά. Στη Βιέννη προτι-

κότητα, αλλά και το περιβάλλον στην ανάπτυξη ενός

μούν να παίξουν και να μάθουν μουσική από το να

μουσικού, ρωτάμε τον κ. Μιχαηλίδη. Όπως σε όλα τα

πάνε για φαγητό. Ο τρόπος, λοιπόν, με τον οποίο

πράγματα έτσι και στη μουσική μετράει η ατομική προ-

καλλιεργείται εκεί η μουσική παιδεία δεν έχει κα-

σπάθεια μας λέει. Ο ελληνικός λαός είναι κατά παρά-

μία σχέση με το δικό μας σύστημα. Το ζήτημα είναι

δοση μουσικός, όμως απ’ ότι φαίνεται η Ελλάδα δεν

ότι ενώ μπορούμε να πάρουμε επιτυχημένα μοντέ-

είναι ο ιδανικός τόπος για να σπουδάσεις μουσική. «Ο

λα 150 ετών εμπειρίας και να τα εφαρμόσουμε εδώ,

Παπανικολάου έπρεπε να πάει στην Αμερική για να

στην Ελλάδα ανακαλύπτουμε ακόμη τον τροχό».

διαπρέψει στην ιατρική, όπως και ο Νανόπουλος

Οι λόγοι, όπως τους εντοπίζει ο κ. Μιχαηλίδης εί-

στην αστροφυσική, αλλά και η μεγάλη Κάλλας» λέει

ναι ότι δεν υπάρχουν οι σωστές υποδομές στη χώρα

ο κ. Μιχαηλίδης και προσθέτει πως «όσον αφορά στα

μας και μας λείπει, όπως σε όλα σχεδόν, η οργάνωση.

ταλέντα, όπως ο Σγούρος ή ο Καβάκος, όπου και να

Φέρνει ως παράδειγμα τη λειτουργία των μουσικών

γεννιόντουσαν θα διέπρεπαν, αλλά σπούδασαν στο

σχολείων, τα οποία πρώτα δημιουργήθηκαν και έγιναν

εξωτερικό. Είναι πολύ σημαντικό και σε κάνει καλύ-

οι εγγραφές των μαθητών και στη συνέχεια ξεκίνησε η

τερο η «έκθεση» στη μουσική, όπως για παράδειγμα

εκπαίδευση του προσωπικού, που θα τα στελέχωνε. Ο

στη Βιέννη, όπου καθημερινά μπορείς να επιλέξεις

κ. Μιχαηλίδης παρατηρεί ότι είναι σημαντική η συμβολή

μεταξύ πολλών μουσικών γεγονότων, σε αντίθεση με

Μίκης Μιχαηλίδης

τη χώρα μας στην οποία αναζητούμε τις μουσικές

όπως οι ‘Tubingen Kammerorchester’, ‘Bucharest

εκδηλώσεις».

Radio Chamber Orchestra’ , ‘Sinfonietta Sofia’, ‘Bacau

Ο Μίκης Μιχαηλίδης προωθεί τους νέους καλλιτέ-

Symphony Orchestra’, ‘Vidin Philharmonic Orchestra’,

χνες και δίνει ιδιαίτερο βάρος στους Έλληνες συνθέτες,

‘Cyprus State Symphony Orchestra’, ‘Thessaloniki State

τόσο στην Ελλάδα, όσο και στο εξωτερικό. Πρώτος

Symphony Orchestra’, ‘Municipal Symphony Orchestra’

ανέβασε στο ‘Βασιλικό Θέατρο’, στο ‘Κρατικό Θέατρο’

of Thessaloniki, ‘Larissa Symphony Orchestra’, αποσπώ-

Θεσσαλονίκης, αλλά και σε πολλές πόλεις της Ελλά-

ντας διθυραμβικές κριτικές από το κοινό και τον τύπο.

δος παιδικές όπερες, μιούζικαλ, και μουσικό θέατρο.

Από το 2006 είναι μαέστρος της ‘Ιnterbalkan Symphony

Με παγκόσμιες και πανελλήνιες εκτελέσεις, τόσο στο

Orchestra’.

ρεπερτόριο του βιολιού, όσο και στο ορχηστρικό, π.χ.

Από το 2001 έως το 2004 ο Μίκης Μιχαηλίδης δι-

την όπερα του G.Menotti ‘The Telephone’ σε ελληνικό

ετέλεσε Διευθυντής της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσα-

κείμενο, πρωτοπορεί σε ένα χώρο δύσκολο και απαιτη-

λονίκης.

τικό. Οι μαθητές του διακρίνονται σε πανελληνίους και

H χαρισματική του προσωπικότητα σε συνδυασμό

διεθνείς διαγωνισμούς, ενώ πολλοί απ’ αυτούς κατέχουν

με την καλλιτεχνική και οργανωτική του ικανότητα ανέ-

σημαντικές θέσεις σε όλες της ορχήστρες της χώρας.

δειξαν την Κ.Ο.Θ. ως την κορυφαία ορχήστρα της Ελ-

«Το σημαντικό είναι ότι όταν κανείς αποφασίσει να

λάδος και ως μια Ευρωπαϊκή ορχήστρα υψηλών προδι-

ακολουθήσει το επάγγελμα – καλλιτεχνία – επιστήμη

αγραφών. Για τη διεύθυνση ορχήστρας επισημαίνει ότι

της μουσικής, δεν σκέφτεται πως θα βγάλει χρήμα-

«αυτό που προέχει κάθε φορά που διευθύνεις, είναι

τα, γιατί η μουσική ξεκινάει από την καρδιά και την

να εμφυσήσεις στους μουσικούς που θα παίξουν, τον

ψυχή» επισημαίνει ο κ. Μιχαηλίδης.

τρόπο που θέλεις εσύ στο μέτρο του δυνατού», ενώ

Ως μαέστρος ο Μίκης Μιχαηλίδης έχει εμφανι-

συμπληρώνει ότι «το συναίσθημα, πάντως, είναι το

στεί σε Ελλάδα, Κύπρο, Γερμανία, Ρουμανία, Βουλ-

ίδιο όταν διευθύνεις μια ορχήστρα, είτε είναι μικρή

γαρία, Αλβανία, Π.Γ.Δ.Μ, με κορυφαίες ορχήστρες,

είτε μεγάλη». omikron 77 Φεβρουάριος 09

Μίκης Μιχαηλίδης

Βιογραφικό Μίκη Μιχαηλίδη Γεννήθηκε στη Λευκωσία της Κύπρου, όπου σπούδασε βιολί και θεωρητικά στην ‘Ελληνική Μουσική Ακαδημία’ Λευκωσίας. Συνέχισε στο Κρατικό Ωδείο Θεσσαλονίκης βιολί με τον Κοσμά Γαλιλαία και ανώτερα θεωρητικά με τον παγκοσμίου φήμης συνθέτη, μουσικολόγο, μαέστρο, παιδαγωγό και Δ/ντη του Ωδείου (και θειο του) Σόλωνα Μιχαηλίδη. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην ‘Ανώτατη Σχολή Μουσικής’ της Βιέννης (J.Sivo), στο ‘Κονσερβατόριο’ της Βιέννης -βιολί και διεύθυνση (G.Mark και J.Muller)στο ‘Ωδείο Fr.Schubert’ (N.Nantchev) της Βιέννης και στη ‘Βασιλική Ακαδημία Μουσικής’ του Λονδίνου (L.R.S.M. performance). Ξεκίνησε τις εμφανίσεις του, σε ηλικία μόλις 12 χρονών, στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση της Κύπρου.

κής Ορχήστρας του Σ.Ω.Θ’ και της Ορχήστρας ‘Pro

Στα δεκαέξι του ήταν ο νεότερος μουσικός του ‘Trio

Musica’ Θεσσαλονίκης.

Λευκωσίας’ και της ‘Συμφωνικής Ορχήστρας της Ραδιο-

Ιδρυτικό μέλος του συγκροτήματος Μουσικής Δω-

φωνίας’ Κύπρου. Υπήρξε μέλος του ‘Trio Metamorfon’,

ματίου ‘Αυλέγχορδον’, με συμμετοχή σε όλα τα ελλη-

της ‘Συμφωνικής Ορχήστρας Tonkunstler’, του συ-

νικά Φεστιβάλ, διοργανώσεις, εκδηλώσεις, ραδιόφωνο

γκροτήματος παλιάς μουσικής ‘Clemencic Consort’, της

και τηλεόραση.

Ορχήστρας Αυθεντικών Οργάνων Μπαρόκ ‘Cappella

Επί πολλά χρόνια ήταν μέλος ή Αντ/δρος της Καλ-

Academica’, κοντσερτίνο της Ορχήστρας Δωματίου

λιτεχνικής Επιτροπής της Κρατικής Ορχήστρας Θεσ-

‘Peter Simann’, στη Βιέννη καθώς και μέλος της ‘Συμ-

σαλονίκης καθώς και μέλος σε επιτροπές Διεθνών και

φωνικής Ορχήστρας του Durban’ στη Ν. Αφρική.

Ελληνικών Μουσικών Διαγωνισμών.

Δίδαξε επί διετία ‘Ιστορία και εκτίμηση της μουσι-

Εξακολουθεί να είναι Κορυφαίος Α΄ (1α βιολιά)

κής’ στο St. Lawrence University of N.Y. (Αυστριακό

στην Κ.Ο.Θ, και επίσης Καλλιτεχνικός Διευθυντής στο

Παράρτημα) και για πολλά χρόνια στην Ανθρωποσο-

‘Σύγχρονο Ωδείο Θεσσαλονίκης’, στο ‘Βαρβούτειο Δη-

φική Σχολή ‘ Rudolf Steiner ’ στη Βιέννη.

μοτικό Ωδείο Πτολεμαΐδας’ όπως και στα ‘Δούμπεια’

Έπαιξε στα σημαντικότερα Φεστιβάλ στη Γαλλία, Βέλγιο, Ισπανία, Πορτογαλία, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Ιταλία, Πολωνία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Ελλάδα, Κύπρο κλπ. Από το 1981 δίδαξε στο ‘Νέο Ωδείο Θεσσαλονίκης’ και στο ‘Δημοτικό Ωδείο Κατερίνης’(1982-1992) και από το 1985 διδάσκει στο Σύγχρονο Ωδείο Θεσσαλονίκης βιολί, ορχήστρα και μουσική δωματίου. Για περισσότερο από μία δεκαετία διηύθυνε τα ‘Διεθνή μουσικά σεμινάρια’ στο Βερτίσκο. Ήταν διευθυντής και μαέστρος της ‘Συμφωνικής Ορχήστρας Νέων Βορείου Ελλάδος’, της ‘Συμφωνιomikron 78 Φεβρουάριος 09

Διεθνή Μουσικά Σεμινάρια στη Βλάστη Κοζάνης. Έχει εκδώσει τα βιβλία: ‘Μαθαίνω Βιολί’ για μικρούς βιολιστές και ‘Απλά Παιδαγωγικά’ για έγχορδα. Έχει εμφανιστεί σε πολλές μουσικές εκπομπές στη τηλεόραση και το ραδιόφωνο. Έχει διδάξει σε σεμινάρια του εξωτερικού ( Βέλγιο, Κύπρος, κ.α.) Από το 2005 ασχολείται με την ενορχήστρωση και επιμέλεια έργων του Σόλωνα Μιχαηλίδη που θα εκδοθούν σύντομα από το Υπουργείο Πολιτισμού της Κύπρου.

Ευ Ζην

1o χλµ. Πτολεµαΐδας - Κοζάνης, 50200 - Πτολεµαΐδα τηλ.: 24630.55460 www.ey-zein.com

Παιανίζοντας στους δρόμους της Κοζάνης της Δέσποινας Αμαραντίδου

«Πανδώρα» η φιλαρμονική του Δήμου και η ιστορία της

Φιλαρμονική του Δήμου Κοζάνης, αποτελεί ένα

οι μπάντες που ξεπήδησαν από την Φιλαρμονική όπως

σημαντικό κεφάλαιο για τον τόπο και τους Κοζα-

και οι μουσικοί που σήμερα ασχολούνται επαγγελματι-

νίτες, καθώς είναι το αυθεντικότερο κομμάτι της παρά-

κά ενώ έχει καταστεί ένα ζωντανό φυτώριο μουσικών.

δοσης σε αυτή την πόλη. Πρόκειται για μουσικό οργα-

Αναπόσπαστο κομμάτι της πόλης, η φιλαρμονική

νισμό, πυρήνα της πολιτιστικής δραστηριότητας, που

του Δήμου, η «Πανδώρα», συμμετέχει σε όλες τις εκ-

παράλληλα καταρτίζει επαγγελματικά τους νέους και

δηλώσεις και γιορτές, δίνοντας το δικό της χρώμα κάθε

μάλιστα με εκπληκτικά αποτελέσματα. Δεν είναι λίγες

φορά που εμφανίζεται. Ο κόσμος περιμένει σε κάθε

omikron 80 Φεβρουάριος 09

Παιανίζοντας στους δρόμους της Κοζάνης

περίπτωση να ακούσει «την δική του μπάντα» να παιανίζει στους δρόμους της πόλης, στις επετείους, στις εθνικές αλλά και θρησκευτικές γιορτές, τις ημέρες των αποκριάτικων εκδηλώσεων ακόμα και την Πρωτοχρονιά, αξημέρωτα περιμένουν τα κάλαντα για το καλό του χρόνου. Η «Πανδώρα» του Δήμου Κοζάνης στα 107 χρόνια ζωής της, έχει δημιουργήσει μια σπουδαία παράδοση, καθώς κατέχει μία καλή θέση ανάμεσα στις Ελληνικές μπάντες ενώ διαθέτει ένα μεγάλο και ποικίλο ρεπερτόριο. Κλασσικά κομμάτια γνωστών Ελλήνων και ξένων συνθετών, δημοτικά και παραδοσιακά τραγούδια συμπεριλαμβάνονται στην μουσική ατζέντα που κατά περίπτωση θα παρουσιάσουν στο κοινό. Οι δυνατότητες, οι προοπτικές, η απήχηση στον κόσμο και το κύρος που απέκτησε, σε συνδυασμό με την συνέπεια, την υπευθυνότητα, την διαρκή αναζήτηση και την κοινωνική ευαισθησία που την διακρίνει, δημιούργησαν όλες τις προϋποθέσεις για μια συνέχεια, αντάξια της μέχρι τώρα πορείας της. Στην διάρκεια της πολύχρονης πορείας της γνώρισε μέρες δόξας, η παρουσία της είναι παράδοση ενώ έχει συμμετάσχει σε πάμπολλες εκδηλώσεις σε διάφορα μέρη της Ελλάδας.

Ο μαέστρος Πάρης Καραχάλιος Η ψυχή της Πανδώρας είναι ο ιδιαιτέρα αγαπητός σε όλους κ. Πάρης Καραχάλιος. Ο άνθρωπος που αφιέρωσε την ζωή του στην κυριολεξία στην Δημοτική Φιλαρμονική Κοζάνης όπως μετονομάστηκε το 1983 όταν και ανέλαβε την διεύθυνση της, από τον πατέρα του Ελευθέριο Καραχάλιο συνεχίζοντας μέχρι σήμερα επάξια το έργο του. Μαθητής του ίδιου του πατέρα του, συμμετείχε από παιδάκι στην φιλαρμονική, ενώ διδάχτηκε από εκείνον την πειθαρχία, την τάξη, αλλά κυρίως να αγαπά την μουσική, στοιχεία που τα υιοθέτησε αργότερα και ό ίδιος, εφαρμόζοντας τα στα δικά του «παιδιά», τα παιδιά της

Η «Πανδώρα» του Δήμου Κοζάνης στα 107 χρόνια ζωής της, έχει δημιουργήσει μια σπουδαία παράδοση, καθώς κατέχει μία καλή θέση ανάμεσα στις Ελληνικές μπάντες ενώ διαθέτει ένα μεγάλο και ποικίλο ρεπερτόριο.

«Πανδώρας» και είναι πραγματικά εντυπωσιακό πως καταφέρνει να χαίρει του σεβασμού όλων των μελών omikron 81 Φεβρουάριος 09

Παιανίζοντας στους δρόμους της Κοζάνης

της μπάντας, όποιας ηλικίας και αν είναι μέχρι σήμερα.

νια της Τουρκοκρατίας.

Ο κ. Καραχάλιος χρόνια τώρα με πολύ ζήλο και

Στα διοικητικά συμβούλια της, πολλές φορές συμ-

μεράκι πασχίζει καθημερινά να κρατήσει στο ύψος

μετείχαν σκόπιμα αρκετά πρόσωπα του Μακεδονικού

των περιστάσεων την Φιλαρμονική, άλλωστε το οφείλει

Αγώνα για να καλύπτονται από τους Τούρκους. Με τον

όπως μας εκμυστηρεύεται, στον πατέρα του Ελευθέ-

τρόπο αυτό επικοινωνούσαν ελεύθερα οι πατριώτες και

ριο Καραχάλιο, ο οποίος κατείχε την Διεύθυνση της

επισκέπτονταν διάφορα μέρη της περιοχής για να το-

Φιλαρμονικής Πανδώρας επί 30 συναπτά έτη έως το

νώσουν το ηθικό των κατοίκων ενώ συγχρόνως με την

1983 όταν πέρασε η Διεύθυνση στον ίδιο. Ο Αρχιμου-

μουσική ψυχαγωγούσε τον λαό. Την περίοδο εκείνη

σικός κ. Πάρης Καραχάλιος μιλά με συγκίνηση και με

δημιουργήθηκαν και λειτουργούσαν 5 τμήματα: Μου-

υπερηφάνεια για το έργο του πατέρα του, καθώς στην

σικό, Γυμναστικό, Φιλοδασικό, Θεατρικό και Κλασσική

διάρκεια της 30ετίας από το 1953 έως το 1983 που

ορχήστρα.

κατείχε την Διεύθυνση της «Πανδώρας», ο αείμνηστος

Σύμφωνα με καταγραφές και όπως περιγράφεται

Ελευθέριος Καραχάλιος, απέκτησε λαμπρή φήμη, ενώ

η δράση του Σωματείου την περίοδο εκείνη τον Ιού-

ήταν η μοναδική επαρχιακή Φιλαρμονική που εμφανί-

λιο του 1904 ήρθε στην Κοζάνη ο Παύλος Μελάς και

στηκε στη Διεθνή Έκθεση Θεσ/νίκης.

επισκέφθηκε την ΠΑΝΔΩΡΑ για να συναντήσει εκεί

Ο μαέστρος με αυξημένη την αίσθηση του χιούμορ

τα βασικά στελέχη της Άμυνας Κοζάνης, η συνάντη-

πάντα ευδιάθετος, ιδιαίτερα εργατικός και υπερδραστή-

ση πραγματοποιείται στο πλαίσιο του 1ου Συμβουλίου

ριος «επί παντός καιρού» όπως υπογραμμίζει, ταύτισε

με την επαναστατική επιτροπή που θα γίνει στα γρα-

την ζωή του με την Φιλαρμονική του Δήμου, ήταν, είναι

φεία της Πανδώρας που τότε βρισκόταν απέναντι από

και θα είναι όσο αντέχει, στις προτεραιότητες του.

τον Άγιο Νικόλαο. Κατά την διάρκεια της συνάντησης και ενώ ο Παύλος Μελάς έδινε οδηγίες, η ορχήστρα

Λίγα λόγια για την ιστορία της «Πανδώρας»

αφού έπαιξε διάφορα κομμάτια που άρεσαν στον Παύ-

Η Πανδώρα ιδρύθηκε το 1902. Πρόκειται για το

Ύμνο και όλοι πέταξαν στον αέρα τα φέσια τους. Δεν

αρχαιότερο Σωματείο της Βορείου Ελλάδος με την

ήταν λίγες οι φορές που οι μακεδονομάχοι ντύθηκαν

επωνυμία «Μορφωτική Αδελφότης Κοζάνης ΠΑΝΔΩ-

με τα ρούχα της ΠΑΝΔΩΡΑΣ. Με τον τρόπο αυτό

ΡΑ» το οποίο και ανέπτυξε εθνική δράση κατά τα χρό-

πήγαν το 1905 στη Βέροια για να συμμετάσχουν στο

omikron 82 Φεβρουάριος 09

λο Μελά, στο τέλος έπαιξε τρεις φορές τον Ελληνικό

Παιανίζοντας στους δρόμους της Κοζάνης

Εθνικό Συμβούλιο. Με τον ίδιο τρόπο και με γαϊδουράκια πήγαν στη Σιάτιστα μαζί με την Πανδώρα το 1905, για να μονιάσουν τους δύο μαχαλάδες που βρισκόταν σε εμπόλεμη κατάσταση. Το 1908 η ΠΑΝΔΩΡΑ με τον τούρκο αρχιμουσικό ΧΑΣΑΝ ΕΦΕΝΤΗ, πήγε στο Μοναστήρι της Σερβίας για να πάρει μέρος σε διάφορες εκδηλώσεις. Όταν ήρθε η σειρά της ΠΑΝΔΩΡΑΣ, ο μέραρχος διοικητής της Κοζάνης διέταξε να παίξουν ένα κομμάτι που του άρεσε και που είχε στα τετράδια της μουσικής, το “ΜΠΙΡΙΤΖΙ ΝΟΥΜΕΡ”, που στα τουρκικά το λένε νούμερο ένα. Όταν οι μουσικοί έπαιξαν αυτό το κομμάτι

ΠΑΝΔΩΡΑ - 1952

έγινε πανζουρλισμός από τον ελληνικό πληθυσμό, γιατί τους προκάλεσε ρίγη συγκίνησης. Ο πρόξενος της Ελλάδας κ. Δημαράς τρέμοντας από συγκίνηση πλησίασε το διοικητικό συμβούλιο της ΠΑΝΔΩΡΑΣ και τους είπε : «Τι τρέλα Κοζανίτικη είναι αυτή; Τι σας κατέβηκε να παίξετε τον ΕΘΝΙΚΟ ΜΑΣ ΥΜΝΟ; Μην ανησυχείτε κύριε πρόξενε του είπαν οι Κοζανίτες. Ο Μέραρχος δεν γνωρίζει ότι είναι ο Εθνικός μας Ύμνος αλλά το μπιριτζί νούμερο, άλλωστε του αρέσει πολύ αυτό το κομμάτι !!!» Το 1924 ιδρύεται τμήμα κλασσικής ορχήστρας, που ήταν το μοναδικό σε όλη την Ελλάδα, με 60 μέλη και με μαέστρο τον καθηγητή της μουσικής ΕΔΜΟΝΤΟ

ΠΑΝΔΩΡΑ - 1955

ΣΑΣΑΡΟΛΙ. Η ΠΑΝΔΩΡΑ ανασυστήθηκε το 1950, γιατί λόγω της Γερμανικής κατοχής είχε διαλυθεί και από το 1953 και μέχρι το 1982 είχε αρχιμουσικό τον αξιωματικό της στρατιωτικής μουσικής κ. Ελευθέριο Καραχάλιο. Από τον Ιούνιο του 1984 και μέχρι σήμερα ο μουσικός σύλλογος που μετατράπηκε σε Δημοτική Φιλαρμονική, επί Δημαρχείας του Γιάννη Παγούνη, με αρχιμουσικό τον Πάρη Καραχάλιο, συνεχίζει το έργο του διεκδικώντας το δικό του κομμάτι στην ιστορία του τόπου. Από την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους και μέχρι τέλους Δεκεμβρίου, η ΠΑΝΔΩΡΑ παίρνει μέρος σε θρησκευτικές τελετές, στις παρελάσεις των εθνικών επετείων, σε

ΠΑΝΔΩΡΑ - 28η Οκτωβρίου 1976

διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ τα καλοκαίρια omikron 83 Φεβρουάριος 09

Παιανίζοντας στους δρόμους της Κοζάνης

παιανίζει στην κεντρική πλατεία και στο πάρκο του ΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, που λειτουργεί το αναψυκτήριο του Δήμου Κοζάνης, όπως και στον Δημοτικό κήπο τα τελευταία χρόνια. Εν τω μεταξύ κατά το 10ήμερο της Αποκριάς η ΠΑΝΔΩΡΑ βγαίνει κάθε βράδυ από την Τσικνοπέμπτη και μέχρι την Κυριακή της Μεγάλης Αποκριάς στους δρόμους και τις γειτονιές της Κοζάνης, παίζοντας τα καθαρά αποκριάτικα κοζανίτικα τραγούδια, κρατώντας έτσι την παράδοση. Μάλιστα όπως επεσήμανε ο κ. Καραχάλιος ο αεί-

ΠΑΝΔΩΡΑ - 25η Μαρτίου 2007

μνηστος πατέρας του όταν ανέλαβε περιδιάβηκε σε όλες τις γειτονιές καταγράφοντας από τους υπεύθυ-

δώρισε το ποσό των πεντέμισι εκατομμυρίων δραχμών

νους των φανών τα παραδοσιακά τραγούδια που μέχρι

τότε για την αγορά καινούργιων μουσικών οργάνων

σήμερα ανόθευτα η μπάντα τα παίζει.

υπερκαλύπτοντας έτσι τις ανάγκες που υπήρχαν. Πα-

Όνειρο του μαέστρου είναι να ψηφιοποιηθούν για να σωθούν τα κομμάτια που αποτελούν παρακαταθήκη για τον πολιτιστική κληρονομιά του τόπου.

ράλληλα δώρισε στη μουσική επιπρόσθετα και ένα διαμέρισμα. Είναι γεγονός πως μέχρι σήμερα άλλοι λιγότερο και

Άλλωστε την πρωτοβουλία της δημιουργίας ενός

άλλοι περισσότερο συνεχίζουν να στηρίζουν με δωρε-

ψηφιακού δίσκου είχε ανακοινώσει πριν από ένα χρόνο

ές την Πανδώρα. Ανάμεσα στους ευεργέτες επίσης να

το Προεδρείο της Πανδώρας.

αναφέρουμε τον δικηγόρο Γιώργο Καράτζια, τον επιχειρηματία Λάζαρο Γκέκα, τον έμπορο Γιώργο Τιάλιο,

Ευεργέτες και Φιλαρμονική

τον αυτοκινητιστή Νικόλαο Σιαλβέρα.

Είναι άξιο λόγου να αναφέρουμε την προσφορά των ευεργετών κοζανιτών που όλα τα χρόνια στηρί-

ΔΙΑΤΕΛΕΣΑΝΤΕΣ ΑΡΧΙΜΟΥΣΙΚΟΙ

ζουν οικονομικά και βοηθούν με οποιοδήποτε τρόπο

1904-1912

ΧΑΣΑΝ ΕΦΕΝΤΗΣ

την Φιλαρμονική τους, άλλωστε υπάρχει παράδοση

1913-1919

ΚΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΣ

ετών σε αυτό το κομμάτι.

1920-1922

ΑΨΗΣ

Κάθε φορά που υπάρχει ανάγκη θα βρεθεί εκείνος

1923-1931

ΣΑΣΑΡΟΛΗΣ ΕΔΜΟΝΤΟΣ

που θα στηρίξει οικονομικά την Φιλαρμονική, αναφέ-

1932-1934

ΔΙΑΚΟΠΗ

ρουμε χαρακτηριστικά όταν υπήρξε σοβαρό πρόβλημα

1935-1940

ΦΕΛΟΥΡΗΣ ΝΙΚ.

αντικατάστασης μουσικών οργάνων καθώς είχαν συ-

1951-1952

ΔΟΪΚΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

μπληρώσει την ηλικία των σαράντα ετών και βρισκόταν

1953-1982

ΚΑΡΑΧΑΛΙΟΣ ΕΥΘΕΡ.

σε κακή κατάσταση, οι αδελφοί Κώστας και Δημήτριος

1982-1984

ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ ΣΠΥΡ.

Κοβεντάρος έστειλαν από την Αμερική όλα τα μουσικά

1984-(2001)

ΚΑΡΑΧΑΛΙΟΣ ΠΑΡΗΣ

όργανα μιας πλήρους μπάντας το 1951. Ενώ το 1956 έστειλαν χρήματα και κτίστηκε το «Κοβεντάρειο» όπου

ΔΙΑΤΕΛΕΣΑΝΤΕΣ ΠΡΟΕΔΡΟΙ 1952-1960

ΘΑΝΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Το 1982 ένας μεγάλος ευεργέτης ο κ. ΒΑΝΤΗΣ

1961-1974

ΧΑΣΑΠΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ

ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ, γόνος της Κοζάνης και μόνιμος κάτοι-

1975-1984

ΣΚΑΡΚΑΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

στεγάζεται η Φιλαρμονική.

κος Θες/νίκης. Ο Διαμαντής Βαντής προσφέρθηκε και omikron 84 Φεβρουάριος 09

Το πέτρινο τοξωτό γεφύρι των Καραγιαννιών Του Γιάννη Μιχαηλίδη

να πέτρινο τοξωτό γεφύρι βρίσκεται στα όρια

το γεφύρι ενώνει τις δυο μεριές του κάμπου των Κα-

του δήμου Κοζάνης, στο Κηπάρι. Κείται κατα-

ραγιαννιών. Σήμερα, εκατό χρόνια από την κατασκευή

μεσής του κάμπου, πάνω από το σχεδόν ξεραμένο μι-

του, χρησιμεύει για το πέρασμα των τρακτέρ και των

κρό ποτάμι της περιοχής, μέσα σε πυκνή βλάστηση.

άλλων αγροτικών μηχανημάτων, αγόγγυστα θα έλεγε

δεν είναι μεγάλο, όσο τα γεφύρια του Βοΐου, των Γρεβενών ή της Ηπείρου. δεν έγινε από ντόπιους μαστόρους, ούτε καν από

κανείς. είναι σχεδόν βυθισμένο στις φερτές ύλες του ποταμού και πνιγμένο στη βλάστηση. είναι αδύνατον να το προσέξεις, περνώντας και μόνο, από πάνω του.

Έλληνες. το γεφύρι μια σταλιά, δύο επί τρία, η παράδο-

το γεφύρι των Καραγιαννιών, όσο ταπεινό και αν

ση να κατασκευάσθηκε από Γάλλους στρατιώτες, κατά

είναι, χρήζει σήμερα διάσωσης και ανάδειξης. αυτό δί-

τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο. Προφανώς τότε τοπικοί

χως αμφιβολία αποτελεί για την περιοχή μας ένα μονα-

παράγοντες ζήτησαν εκδούλευση από τον Μηχανικό

δικό περίτεχνο μνημείο.

της συμμάχου δύναμης, που ήταν εγκατεστημένοι στην

θεωρώ πως πρέπει κατ’ αρχήν, να κατασκευαστεί

περιοχή. εκείνοι ανταποκρίθηκαν και έκαναν το μικρό,

ένα άλλο δίπλα σε αυτό, από το οποίο πλέον θα εκτε-

αλλά πανέμορφο κομψοτέχνημα. Οι διαστάσεις του εί-

λείται η συγκοινωνία. Στη συνέχεια να κατεδαφισθεί

ναι περίπου, τέσσερα μέτρα μήκος και το ύψος του τό-

η προσθήκη στο παλαιό γεφύρι και αμέσως μετά να

ξου και τρία μέτρα το πλάτος. είναι κτισμένο όλο απόν

πραγματοποιηθεί η υποστύλωσή του, τηρώντας όλους

πέτρα και το τόξο διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση.

τους σχετικούς προβλεπόμενους όρους και εφαρμό-

Στη μια του πλευρά έγινε τελευταία επέκταση από τσι-

ζοντας σύγχρονες τεχνικές επισκευής των μνημείων.

μέντο για την αύξηση του πλάτους του γεφυριού.

των εργασιών υποστύλωσης του γεφυριού να ακολουθήσουν εργασίες ανάπλασης του περιβάλλοντος χώρου. να διαμορφωθεί εκ νέου η κοίτη του ποταμού, να αντικατασταθεί η πυκνή βλάστηση από καλλωπιστικά φυτά, να διαμορφωθούν μονοπάτια περιπάτου, να κατασκευαστεί ένα κιόσκι, να τοποθετηθούν μερικά παγκάκια και να ηλεκτροφωτιστεί το γεφύρι και ο χώρος. να γίνει δηλαδή ό,τι χρειάζεται, ώστε ο χώρος να μετατραπεί σε χώρο αναψυχής. Η διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου θα έχει ως στόχο την οπτική ανάδειξη του μνημείου, αλλά και την ανάδειξή του μέσα από τη δυνατότητα της επισκεψιμότητας, που θα του δοθεί. τα γεφύρια του τόπου μας χτίστηκαν κάποτε για να καλυφθεί μια ανάγκη –ανάγκη επιτακτική. Στη συνέχεια μετουσιώθηκαν σε τέχνη, ενώ παράλληλα λειτούργη-

omikron 86 Φεβρουάριος 09

Το πέτρινο τοξωτό γεφύρι των Καραγιαννιών

σαν στη διάσταση του θρύλου, των παραδόσεων και

Μόρφης, της Χρυσαυγής, σε ό,τι αφορά τον δικό μας

του μύθου. Σήμερα αποτελούν σύμβολα του πολιτι-

νομό. ελπίζω πως οι τοπικοί φορείς και ειδικότερα ο δή-

σμού μιας άλλης εποχής. Γνωστότερο γεφύρι απ’ όλα, δεν είναι άλλο, από

μος Κοζάνης, ύστερα από αυτή την παρότρυνση, θα

αυτό της Άρτας. «Σαράντα πέντε μάστοροι κι εξήντα

επιληφθεί του έργου. το κόστος είναι ασήμαντο για

μαθητάδες, γιοφύρι εστεριώνανε στης Άρτας το ποτά-

την τεχνική υπηρεσία του δήμου να κατασκευάσει το

μι…». Ποιος δεν έχει ακούσει το δημοτικό τραγούδι,

καινούργιο γεφύρι και στη συνέχεια όλα τα άλλα, όπως

ποιος δεν γνωρίζει την ιστορία της θυσίας της γυναίκας

λεπτομερώς περιγράφτηκαν. το μοναδικό πέτρινο τοξωτό γεφύρι του δήμου αξί-

του πρωτομάστορα. Στο επίπεδο της τέχνης σημαντικότερα γεφύρια

ζει μιας καλύτερης τύχης. το γεφύρι του Κηπαρίου, ας

θεωρούνται αυτά των Γρεβενών και της Ηπείρου, του

μην αποτελέσει νέο γεφύρι της Άρτας περιμένοντας

αζίζ-αγά, του ζιάκα, του Σπανού, της Κόνιτσας, του

την θυσία της γυναίκας του πρωτομάστορα για να δι-

Κόκκουρου, του Μίσιου, αλλά και της Σβόλιανης, της

ασωθεί.

ΙΓΝΑΤΙΑ∆ΟΥ ΣΟΦΙΑ ΙΓΝΑΤΙΑ∆ΗΣ ∆ΑΜΙΑΝΟΣ ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΙ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ

ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ LASER - ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΥΧΕΝΙΚΟ ΣΥΝ∆ΡΟΜΟ ΗΛΕΚΤΡΟΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ

ΟΡΘΟΠΕ∆ΙΚΑ ΗΜΙΠΛΗΓΙΕΣ ΜΑΣΑΖ ΣΙΑΤΣΟΥ

ΕΙ∆ΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΠΛΗΡΗΣ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ

Συµβεβληµένοι µε όλα τα ταµεία και κατ’ οίκον επισκέψεις Μ. Ασίας 8, Πτολεµαΐδα - τηλ.: 24630 20730 ∆ευτέρα έως Παρασκευή: πρωί - απόγευµα

omikron magazine

«ΜΠΑΚΑ! ΜΑΚΑ… «ΠΑΚΑ-ΠΑΚΑ»! ΜΙΑ ΙΔΕΑ, ΔΥΟ ΓΡΑΦΕΣ!

Γιώργος Παφίλης, Θεατρικός Συγγραφέας - Ηθοποιός - Σκηνοθέτης

ο έργο διαδραματίζεται μια φθινοπωρινή μέρα στην Κοζάνη των αρχών της δεκαετίας του ΄50, στο σπίτι ενός βιοπαλαιστή(;) και

οικογενειάρχη του Νάτσιου. Μέσα σε μια μέρα, ο θεατής θα παρακο-

λουθήσει τη ζωή αυτής της οικογένειας, της γειτονιάς, τις σχέσεις των

...ο μικρός πρωταγωνιστής, ο Μήκας,

ανθρώπων, της πόλης ολάκερης. Οι απλοί αυτοί άνθρωποι, θα ξεδιπλώσουν τις μικροχαρές και τα προβλήματα στις σχέσεις τους και στην επικοινωνία τους, θα τα μεγε-

που πληρώνει την έλλειψη

θύνουν με το φακό του σχολιασμού ακόμη και θα παραμορφώνουν

επικοινωνίας και επαφής

το μέγεθός τους, με την περιέργεια και την φαντασία της απλότητάς

των γονιών του, με την αδυναμία του ν' αρθρώσει λόγο, οι μόνες λέξεις που ξέρει ή θέλει να προφέρει (;) είναι οι εξής δύο: «Μπάκα» και «Μάκα»!, αν και είναι στην ηλικία των έξη (;) χρόνων. Οι συνθήκες ή η ικανότητά του, θα τον φέρουν

τους. Η σχέση ανδρών και γυναικών παραμένει στην εύθραυστη κατάσταση της αναγκαστικής συμβίωσης - συνύπαρξης λόγω των δεσμών του γάμου, αλλά και σε σχέση με την προσπάθεια της συνεύρεσης μέσα από το προξενιό, με κινητήρια δύναμη την προίκα. Η μικρή - κλειστή κοινωνία, δεν έχει ξεπεράσει τα ταμπού της επιβολής των κανόνων και κωδίκων του «έτσ΄ πρέπει» και του «οι γυναίκις χράζ΄ να σκύφ΄ν του κιφάλ’». Όμως η γυναίκα σιωπηρά κι ίσως χωρίς να το συνειδητοποιήσει, έχει κάνει την φεμινιστική της επανάσταση στον σύζυγο-άντρα, μέσα απ΄ αυτή την τακτική της υποταγής και άρχει, τουλάχιστον μέσα στο σπίτι, αφού «άτυπα» είναι η αφέντρα της οικογένειας.

να εμπλουτίσει το λεξιλογιό

Μέσα σ΄ αυτούς τους άγραφους κανόνες της κοινωνίας, γεννήθηκε

του και θα αποτελείται όλο

και ο μικρός πρωταγωνιστής, ο Μήκας, που πληρώνει αυτή την έλλειψη

μαζί από την φράση:

επικοινωνίας και της επαφής του ζευγαριού - γονιών του, με την αδυνα-

Μπάκα, Μάκα…

μία του ν΄ αρθρώσει λόγο. Αν και είναι στην ηλικία των έξη (;) χρόνων,

«πάκα-πάκα»!

οι μόνες λέξεις που ξέρει ή θέλει να προφέρει (;) είναι οι εξής δύο: «Μπάκα» και «Μάκα»! Σ΄ αυτή την φθινοπωρινή μέρα, οι συνθήκες ή η ικανότητά του, θα τον φέρουν να μάθει να προφέρει και την σύνθετη λέξη «πάκα-πάκα». Κι έτσι το λεξιλόγιό του θα εμπλουτιστεί και θα αποτελείται όλο μαζί από την φράση: Μπάκα, Μάκα… «πάκα-πάκα»!

omikron 88 Φεβρουάριος 09

«Μπάκα! Μάκα… «πάκα-πάκα»! Μια Ιδέα, Δύο Γραφές!

Ο εμπλουτισμός του λεξιλογίου είναι ΤΟ γεγονός για τον πατέρα! Κι ίσως για όλους, γιατί έρχεται να προστεθεί μια καινούρια λέξη στους κώδικες της επικοινωνίας τους. Μια σύνθετη λέξη που προκύπτει τυχαία μέσα από χιουμοριστικές καταστάσεις κι είναι απτό γεγονός. Και εύγευστο!

Λίγα λόγια από τον δημιουργό του έργου Οταν μου έγινε εκ νέου η πρόταση συνεργασίας με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. για το ανέβασμα του πρώτου θεατρικού μου έργου στο γλωσσικό ιδίωμα, η έκπληξη μου ήταν μεγάλη, καθώς και η πρόκληση! Το «Μπάκα, Μάκα…Πάκα-πάκα», ήταν το θεατρικό μου δοκίμιο, γράφτηκε το 1980, σχεδόν πριν 30 χρόνια τότε που παιδί ακόμη τολμούσα να καταγράψω θεατρικά, μια απλή ιστορία, ένα ανέκδοτο, ένα πείραγμα για τον «μουτλιάγκα» συμπέθερο μας τον αείμνηστο Μήκα! Ο συμπέθερος μας λοιπόν, λέγανε περιπαικτικά πως, αν και είχε γίνει έξη χρονών, οι μόνες λέξεις που έλεγε, ήταν οι εξής δύο: ΜΠΑΚΑ και ΜΑΚΑ! Όλοι ήταν συμβιβασμένοι με το γεγονός ότι ο Μήκας ήταν «μούτος». Τι έφταιγε; «Ου μάκους»! Το φυτικό ναρκωτικό, που χρησιμοποιούσαν οι γονείς για να κοιμίζουν τα παιδιά, ώστε να κάνουν αυτοί την δουλειά τους. Ο πατέρας του κάποια στιγμή ακούγοντας τον να προφέρει και την σύνθετη λέξη «ΠΑΚΑ-ΠΑΚΑ» ενθουσιασμένος έτρεξε να κεράσει τους φίλους στο καφενείο για το χαρμόσυνο γεγονός! Αυτή η απλή ιστορία, έγινε τότε θεατρικό έργο, κι ήταν η πρώτη γραφή, διανθισμένη με πολλές άλλες καταστάσεις, που ξεκινούσαν με την ανατολή και τελείωναν στη δύση της ημέρας. Στην πρώτη γραφή, σαν άπειρος συγγραφέας, βολεύτηκα να καταγράψω παρατηρώντας μερικά πράγματα έτσι όπως τα βίωνα μέχρι εκείνη τη στιγμή χωρίς την απαιτούμενη ανάλυση, τις προεκτάσεις και σημερινές έννοιες τους. Σήμερα, ξεσκονίζοντας την σκόνη του χρόνου που επικάθισε πάνω στα πράγματα, τα γεγονότα, την ζωή των ανθρώπων που φύγανε κι έχοντας αποκτήσει μεγαλύτερη θεατρική εμπειρία στην γραφή του ιδιώματος αλλά και της ερμηνείας, ανακάλυψα πως πίσω από την απλή αυτή ιστορία που περιέγραφα, κρυβόταν πάνω απ’ όλα η έλλειψη επι-

Φωτογραφίες του έργου από παλιότερες παραστάσεις

κοινωνίας και έκφρασης συναισθημάτων, με την οποία μεγάλωσαν γενιές και γενιές παιδιών στην Κοζάνη! Όλοι οι άνθρωποι είναι εκεί, συνυπάρχουν, μιλούν για να μιλούν, ακουμπά ο ένας τον άλλον, μα στην ουσία δεν τον αγγίζει. Κι ό λόγος omikron 89 Φεβρουάριος 09

«Μπάκα! Μάκα… «πάκα-πάκα»! Μια Ιδέα, Δύο Γραφές!

είναι απλός. Γιατί όλοι έχουν μεγαλώσει με το ναρκωτικό «του μάκου»!! Ο πατέρας του παραλόγου ο Ευγένιος Ιονέσκο, στο θεατρικό του έργο, «Ο ΡΙΝΟΚΕΡΟΣ», μιλά εύγλωττα για αυτή την έλλειψη επικοινωνίας και αυτοκαταστροφής των ανθρώπων. Όλοι οι άνθρωποι είναι

Συντελεστές: Σκηνοθεσία - Σκηνογραφία - Μουσική επιμέλεια: Γιώργος Χαρ. Παφίλης

Κατασκευή σκηνικών & Ζωγραφική σκηνικών: Κώστας Μιχούλης Νίκος Λαβαντσιώτης

Ηλεκτρολόγος: Τάσος Διδασκλάλου Γιάννης Μπατιάνης

Φωτισμοί: Σάκης Παπαδόπουλος

Επιμέλεια κουστουμιών: Τασούλα Σιμάρα

Τους ρόλους ερμηνεύουν οι: Λόλα Δράμαλη Αναστασία Δαδαμόγια Ηλίας Παρδάλης Βαγγέλης Μαλούτας Αγγελική Δήμου - Ρούσση Τάκης Συνδουκάς Γιώργος Γκιθώνας Νούλα Αλευρά - Μακρόγλου Γιώργος Χαρ. Παφίλης

omikron 90 Φεβρουάριος 09

μόνοι τους. Ο εαυτός τους και κανένας άλλος. Αυτοί οι φαινομενικά αγαθοί και απλοί άνθρωποι, προσπαθούν μέσα από τον εγωισμό τους, να επικρατήσουν έναντι των άλλων. Ο θεατής αυτό το παρατηρεί καθαρά στη πλοκή του έργου. Μέσα σ’ αυτή την μικρή αυλή, που μετατρέπεται κάθε μέρα σε ρινγκ, οι άνθρωποι δίνουν την μάχη της επικράτησής τους. Κι εκείνο που στο τέλος θα μείνει, είναι η ανάγκη της επιστροφής στην απλότητα και στο να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Στη νέα γραφή, με επηρέασαν πολλοί συμπολίτες μου, που κατέγραψαν, δημοσίευσαν ή αφηγήθηκαν κατά καιρούς, τις προσωπικές τους εμπειρίες, την ζωή της πόλης στην πορεία των χρόνων, την λαογραφία της, τα ήθη και έθιμα, την ιστορία της. Σ’ όλους αυτούς, σε σας, στη γυναίκα μου και την κόρη μου, που μεγαλώνοντας θα ψάξει τις ρίζες της, αφιερώνεται το «ΜΠΑΚΑ, ΜΑΚΑ… ΠΑΚΑ-ΠΑΚΑ» που φέτος έχει την τιμή να ανεβαίνει για τέταρτη φορά από τη συγγραφή του.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΓΙΩΡΓΟΥ ΧΑΡ. ΠΑΦΙΛΗ Γεννημένος στην Κοζάνη, ζει σ’αυτή με την οικογένεια του, όλα τα χρόνια. Είναι Μηχανολόγος Μηχανικός Τ.Ε. και εργάζεται σε Ορυχείο του Λιγνιτικού Κέντρου Δ. Μακεδονίας της Δ.Ε.Η.

«Μπάκα! Μάκα… «πάκα-πάκα»! Μια Ιδέα, Δύο Γραφές!

Με το θέατρο ασχολήθηκε αρχικά σαν ερασιτέχνης ηθοποιός και στην συνέχεια με το θεατρικό δοκίμιο. Παράλληλα με τη συγγραφή θεάτρου, συνεργάστηκε με το ραδιόφωνο (Ε.Ρ.Τ. Δυτικής Μακεδονίας, ΠΡΩΤΟ ΚΑΝΑΛΙ) ως παραγωγός, παρουσιάζοντας για αρκετά χρόνια, θεατροποιημένα λαογραφικά και ηθογραφικά κείμενα, με γενικό τίτλο «ΤΙ ΕΙΝ’ Η ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΑΣ»... Παράλληλα, έγραψε και παρουσιάστηκαν από διάφορες θεατρικές σκηνές, τα παρακάτω θεατρικά έργα: -1980, 1983, 2004 – «ΜΠΑΚΑ! ΜΑΚΑ… ΠΑΚΑ-ΠΑΚΑ!» -1984 – «Η ΣΤΙΡΓΙΑΝΗ ΚΙ Ο ΣΤΥΛΟΝ» -1985 – « ΑΛΛΟΥ ΚΙ Σ’ ΑΛΛΟΥΝ ΤΟΠΟΥ ΕΙΝ’ ΤΙΝ!» -1987 – ‘Π.Α.Ρ.Τ.Ι.Σ. ΕΞΗ ΚΙ ΟΤΙ ΒΡΕΞΕΙ!» Σατιρική επιθεώρηση. -1993 – «ΑΧ! ΜΑΝΑ Μ’ ΚΑΗΚΑ!» -1994 –«Η ΝΙΑΝΙΑ» -1996 – «ΟΤ’ Μ’ ΟΤ΄» -2000 – «ΤΑ… ΞΥΔΙΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ» Ως ερασιτέχνης ηθοποιός συμμετείχε σε πολλές ομάδες άλλοτε ερμηνεύοντας κι άλλοτε σκηνοθετώντας. Το 1999 θα συνεργαστεί ως θεατρικός συγγραφέας με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. ΚΟΖΑΝΗΣ, το οποίο και ανέβασε τα παρακάτω θεατρικά έργα: - «ΜΑΞΙΛΑΡΑΚΙΑ ΑΠΟ ΦΕΛΙΖΟΛ», μονόπρακτο που παρουσιάσθηκε μαζί με το έργο του Μιχάλη Πιτένη «Η ΝΟΣΟΣ ΤΩΝ ΠΑΝΤΡΕΜΕΝΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ» κάτω από τον γενικό τίτλο «ΑΝΩΚΑΤΩ». - «ΚΑΙ ΟΙ ΘΕΟΙ ΣΙΟΥΡΔ’ ΤΣΑΝ» Αποκριάτικη ηθογραφική σάτιρα. - «ΤΟΥ Α», λαογραφική σάτιρα - «ΑΠΟΥΚΡΑΤ’ ΚΑ ΓΚΟΡΤΣΑ» ιστορική ηθογραφία και σε αναθεωρημένη γραφή, - «ΑΧ ΜΑΝΑ Μ’ ΚΑΗΚΑ!» (2008) Η ηθογραφική σάτιρα «ΜΠΑΚΑ! ΜΑΚΑ… ΠΑΚΑ-ΠΑΚΑ» ανεβαίνει για τέταρτη φορά (2009) στο θεατρικό σανίδι, βελτιωμένη ως γραφή και άποψη. Επίσης στις παραγωγές του ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. συμμετείχε ως ερμηνευτής στη θεατρική διασκευή του βιβλίου του Μιχ. Παπακωνσταντίνου «Η ΓΙΑΓΙΑ ΜΟΥ Η ΡΟΥΣΑ». Σε σκηνοθεσία Τώνη Λυκουρέση (2002) και στην κινηματογραφική ταινία του Γιάννη Κατσάμπουλα «ΧΑΡΑΥΓΗ» (2002) η οποία στο φεστιβάλ κινηματογράφου της Δράμας, απέσπασε το Α΄ βραβείο σεναρίου με κοινωνικό προβληματισμό, καλύτερης ταινίας κοινού και εύφημη μνεία για πρωτοεμφανιζόμενο ερασιτέχνη. Εκδόθηκαν και κυκλοφορούν τα θεατρικά «ΝΙΑΝΙΑ» και «ΤΟΥ Α», ενώ ως ερευνητής τέλειωσε δύο ιστορικά πονήματα, που αφορούν στην ιστορία, στον πολιτισμό και στην οικονομική ζωή της πόλης, με τίτλους: «Πέμπτη 11ης Οκτωβρίου 1912. Αναστάσιμη ημέρα» και «Χάνια και Ξενοδοχεία της Κοζάνης του 20ου αιώνα». Παράλληλα αρθρογραφεί, με κείμενα ιστορικού ενδιαφέροντος, στις εφημερίδες «Πρωινός Λόγος» και «Γραμμή». Είναι δόκιμο μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων. omikron 91 Φεβρουάριος 09

Κυριότερη ανησυχία των Ευρωπαίων για το 2009

οι υψηλές τιμές Πηγή: www.europarl.europa.eu

άνοδος των τιμών και η οικονομική κρίση είναι τα θέματα που

ανησυχούν περισσότερο του ευρωπαίους εν όψει των ευρωεκλογών του 2009. Μάλιστα για την οικονομία ανησυχεί το 51% των ελλήνων. Σύμφωνα ωστόσο με το τελευταίο ευρωβαρόμετρο, που πραγματοποιήθηκε από τον Οκτώβριο έως τον νοέμβριο του 2008 και δημοσιεύθηκε τον περασμένο δεκέμβριο, η ένταξη στην ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθεί να θεωρείται ως θετική από την απόλυτη πλειοψηφία των ευρωπαίων. εν μέσω της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, το μεγαλύτερο μέρος της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης φαίνεται να πιστεύει ότι η κατάσταση της απασχόλησης και της οικονομίας τόσο της χώρας τους όσο και της εε αλλά και του κόσμου γενικότερα πρόκειται να επιδεινωθεί κατά τους προσεχείς 12 μήνες. Οι ευρωπαίοι εμφανίζονται ιδιαίτερα απαισιόδοξοι για την παγκόσμια οικονομική κατάσταση, την οποία το 71% των ερωτηθέντων θεωρεί ως άσχημη. ωστόσο, η κατάσταση της ευρωπαϊκής οικονομίας παρουσιάζεται κάπως πιο θετικά (το 33% των ερωτηθέντων την θεωρεί καλή) σε σχέση με την κατάσταση της εθνικής οικονομίας (29%) ή της παγκόσμιας (20%).

Οι Έλληνες μεταξύ των λιγότερο αισιόδοξων Ευρωπαίων Η Σλοβακία, η Ολλανδία, η δανία και η φινλανδία συγκαταλέγονται μεταξύ των πιο αισιόδοξων χωρών ως προς την οικονομία, ενώ η Πορτογαλία, η Ουγγαρία, η ελλάδα, η Γαλλία, η ιρλανδία και η ιταλία μεταξύ των λιγότερο αισιόδοξων χωρών. Η Σλοβακία, που υιοθέτησε το ευρώ την 1η ιανουαρίου 2009 είναι η μόνη χώρα στην οποία η δημόσια αξιολόγηση της εθνικής οικονομίας είναι πιο θετική σήμερα από ό,τι ήταν το φθινόπωρο του 2007. Παρά την οικονομική δυσφορία, οι ευρωπαίοι παραμένουν συγκριτικά αισιόδοξοι όσον αφορά την προσωπική τους οικονομική κατάσταση: το 64% εκφράζεται θετικά για την οικονομική κατάσταση της οικογενείας τους, ενώ omikron 92 Φεβρουάριος 09

το 56% θεωρεί τη σημερινή επαγγελματική τους κατάσταση ως ικανοποιητική (παρόλο που το 2010 το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να αυξηθεί από 7,1% σε 8,1% στο εσωτερικό της ευρωπαϊκής Ένωσης). Στη Σουηδία και τη δανία είναι που οι άνθρωποι βλέπουν πιο θετικά το μέλλον τους, ενώ τις πιο αρνητικές προσδοκίες εξέφρασαν οι υπήκοοι της Ουγγαρίας, της Πορτογαλίας και της Λιθουανίας.

Η οικονομική κατάσταση απασχολεί το 51% των Ελλήνων το φθινόπωρο του 2008 η άνοδος των τιμών και ο πληθωρισμός είναι τα δύο θέματα για τα οποία ανησυχούν περισσότερο οι ευρωπαίοι. Σε 15 κράτη μέλη, ο πληθωρισμός θεωρείται το μείζον εθνικό ζήτημα. Μάλιστα στην αυστρία (με ποσοστό 61%), τη Λετονία (59%), τη Σλοβενία (57%), τη Βουλγαρία (56%) και τη Λιθουανία (56%) πάνω από το ήμισυ των πολιτών ενστερνίζονται την άποψη αυτή. Η οικονομική κατάσταση είναι η κυριότερη ανησυχία 9 κρατών μελών -με ποσοστό 64% στην Ολλανδία, 51% στην ελλάδα και 50% στην εσθονία. Στα υπόλοιπα προβλήματα που απασχολούν τους ευρωπαίους συγκαταλέγονται η ανεργία (το κύριο μέλημα της ισπανίας με ποσοστό 45%), το σύστημα υγείας (σημαντική ανησυχία ιδιαίτερα στην Πολωνία -43%), η μετανάστευση (ποσοστό 48% στην Μάλτα) και οι συντάξεις (Βουλγαρία, Ουγγαρία, αυστρία και Σλοβενία).

Το 46% των Κυπρίων θεωρεί αρνητική την ένταξη στην ΕΕ Παρά τα οικονομικά προβλήματα, η απόλυτη πλειοψηφία των ευρωπαίων (53%) εξακολουθεί να βλέπει θετικά την ένταξη στην ευρωπαϊκή Ένωση. Μόνο το 15% των ευρωπαίων θεωρεί ότι η ένταξη της χώρας τους στην ευρωπαϊκή Ένωση είναι κάτι το αρνητικό, αν και τα στοιχεία διαφέρουν σημαντικά από κράτος σε κράτος. Η πλειονότητα των ευρωπαίων (56%) πιστεύει ότι η χώρα τους έχει ωφεληθεί από την ένταξη, ενώ περίπου το ένα τρίτο των ερωτηθέντων (31%) αισθάνεται το αντίθετο. εξαιρέσεις αποτελούν η Ουγγαρία (το 51% λέει ότι "δεν ωφελήθηκε"), το Ηνωμένο Βασίλειο (46%) και η Κύπρος (46%). εξαιρετικά θετικά βλέπουν την ένταξή τους στην ευρωπαϊκή Ένωση τα τρία τέταρτα ή και παραπάνω των ιρλανδών, των εσθονών, των Σλοβάκων, των δανών και των Ολλανδών. Οι ευρωεκλογές του ιουνίου 2009 θα παράσχουν μια σημαντική ένδειξη για τις πολιτικές που οι ευρωπαίοι επιθυμούν να εφαρμοστούν σε κοινοτικό επίπεδο για την αντιμετώπιση της οικονομικής ύφεσης. omikron 93 Φεβρουάριος 09

Ποιά ήταν άραγε η Μόνα Λίζα; Πηγή: www.sciencenews.gr

ετά την πτώση των Σφόρτσα, ο Λεονάρδος ντα

δος ζωγράφισε για τον τζουλιάνο των Μεδίκων. Κι ο

Βίντσι επιστρέφει για μερικά χρόνια στη φλωρε-

τζουλιάνο άφησε τον πίνακα στα χέρια του καλλιτέχνη,

ντία. Και στα 1503 (σύμφωνα με τον Βαζάρι) παίρνει

για να μην στενοχωρήσει με τη θύμηση μιας παλιάς

παραγγελία από έναν πλούσιο φλωρεντίνο, τον φρα-

ερωμένης τη σύζυγό του, φιλμπέρτα της Σαβοΐας που

γκίσκο ντελ tζoκόντo, να ζωγραφίσει το πορτραίτο

είχε μόλις παντρευτεί.

της νεαράς και ωραίας συζύγου του, της Μόνα Λίζα,

διατυπώθηκε και μια άλλη υπόθεση: ότι η τζοκό-

26 χρονών. αλλά, "ενώ εργάζεται σε αυτό επί τέσσερα

ντα είναι στην πραγματικότητα το πορτραίτο ενός με-

χρόνια, το αφήνει ατελείωτο", λέει ο βιογράφος, απαι-

ταμφιεσμένου άνδρα. Γύρω από τον μυστηριώδη αυτό

σιόδοξος όπως πάντα. αλλά και ο Λεovάρδος πρέπει

πίνακα υφαίνεται ένα πολύπλοκο μυθιστόρημα, που

να είχε θεωρήσει ημιτελές το πορτραίτο, αφού το πήρε

ενέπνευσε συγγραφείς και ποιητές.

μαζί με άλλα έργα στη Γαλλία, αντί να το παραδώσει

τελευταίος ο Γκαμπριέλε ντ' αvvoύντσιο, που με

στον πελάτη του, που θα το είχε οπωσδήποτε πληρώσει.

αφορμή την κλοπή της "τζοκόντας" από το Λούβρο,

Κι εδώ αρχίζει το ακανθώδες θέμα της "τζοκόντας".

το 1911, από έναν ιταλό χτίστη, εμπνεύστηκε την ιστο-

Πρόκειται πραγματικά για την προσωπογραφία της

ρία ενός "απαγορευμένου έρωτα", στο διήγημά του

ωραιότατης συζύγου του φραγκίσκου ντελ τζοκόντο;

"Ο άνθρωπος που έκλεψε την τζοκόντα", Ποία είναι η

Ο αδόλφος Βεντούρ υποστηρίζει ότι η γυναίκα που ει-

αλήθεια; Ο Βαζάρι γράφει όσα άκουσε και περιγράφει

κονίζεται στο πορτραίτο είναι η Κωνσταντία ντ' αβάλος,

τον πίνακα, χωρίς να τον έχει δει ποτέ του, αφού μετά

δούκισσα της φρανκαβίλα, "κάτω από το μαύρο πέπλο

το θάνατο του Λεονάρδου, η τζοκόντα αγοράστηκε

της χηρείας".

για τέσσερις χιλιάδες δουκάτα από τον φραγκίσκο α'

Ένας άλλος κριτικός υποστηρίζει ότι πρόκειται για μια μυστηριώδη κυρία από τη νεάπολη, που ο Λεovάρomikron 94 Φεβρουάριος 09

και παρέμεινε στη βασιλική συλλογή του φοντεναιμπλό, πριν τοποθετηθεί οριστικά στο Λούβρο.

omikron magazine

ΤΑΞΙ∆ΕΥΟΝΤΑΣ ΜΕ ΤΡΑΙΝΟ ΣΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ... (Αύγουστος 2001) ΚΕΙΜΕΝΟ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΗΣ ΜΙΖΑΡΑΣ, ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΓΚΙΡΙΤΖΙΩΤΗΣ, ΣΤΕΦΑΝΙΑ ΜΙΖΑΡΑ

ο τραίνο των Βαλκανίων... σαν τίτλος ταινίας

το πεδίο που το θαμπό παράθυρο σου αφήνει να

επιχορηγούμενης από το Κέντρο ακούγεται.

δεις είναι μαύρο... μαύρο σαν καλιακούδα. Ποδο-

Η Ελλάδα πρωτάρα στα Βαλκάνια. τα Βαλκάνια φλέ-

βολητά και οχλαγωγία ηχούν στους διαδρόμους!

γονται. Βαλκανική κουλτούρα. Βαλκανικοί συνασπισμοί.

Αντανακλαστική -ηθικώς διφορούμενη- κίνηση το

Βαλκάνια αγάπη μου, ή καλλίτερα... αγάπες μου.

κλείσιμο των κουρτινών! Μπαγάσα!!! Τι είναι;;; Τι

Παίρνεις το τραίνο... βράδυ είναι... μόνος. Πας

είναι;... Φαντάροι είναι! Φαντάροι εγκαταλειφθέ-

βόρεια, ούτως ή άλλως στη συνείδηση των περισ-

ντες εις αγρόν περί της πόλεως της Λαρίσης λόγω...

σοτέρων οι αμαξοστοιχίες πάντα προς βορρά πη-

βλάβης;;; στρατιωτικής ασκήσεως;;; απλής κακίας;;;

γαίνουν... Προορισμός Κομοτηνή... τα λεφτά λίγα

Ποιος ξέρει;!; Οι κουρτίνες κλειστές. Το στρίμωγμα

και δι-αστικός (intercity) σιδηρόδρομος ακόμα δεν

έξω του έρημου βαγονιού σου προφανές! Το δίλημ-

υπάρχει, οπότε καρβουνιάρης. Το καλλίτερο τραί-

μα προφανέστερο!!! Το λέει η καρδιά σου να περά-

νο όλων... για συναντήσεις. Έχοντας κάνα 20ωρο

σεις 10 και πλέον ώρες οριζοντιωμένος, ενώ παιδία

μπροστά σου κάνεις τις ανθρωπίνως και ηθικώς

που υπηρετούν την μαμά πατρίδα να στέκονται όρ-

ανεκτές διεργασίες για να εξασφαλίσεις την πολύ-

θια με τις αποσκευές τους ολούθε;;; Όχι! Δεν μπο-

ωρη διαμονή σου στο βαγόνι... Κοινώς πιάνεις πε-

ρείς! Ανοίγεις την πόρτα. «Ρε παιδία, εδώ έχει λίγο

ρισσότερες θέσεις από αυτή που σου αναλογεί... για

χώρο... αν θέλετε να καθίσετε για λίγο».

να απλωθείς σε κάποια μελλοντική στιγμή! Όμως,

Εννιά ώρες μετά ξυπνάς με τον Βαγγέλη αγκαλιά,

ώ! της ειρωνείας γυρίσματα το τραίνο έχει φύγει και

τα πόδια του Γιώργου να κλείνουν το οπτικό σου πε-

το κουπέ είναι άδειο... η ταμπέλα του σταθμού γρά-

δίο, τον Κώστα να ροχαλίζει και ακόμα 9 ένστολους

φει αισίως ΛΑΡΙΣΑ και το βαγόνι ακόμα όλο για

με τα μπαγκάζια τους να έχουν γεμίσει τον υπό κα-

την αφεντιά σου. Οι λατρευτές των Θείων βουλές σε

νονικές -λεπτόλιγνες- συνθήκες 8θέσιο βαγόνι σου.

έχουν προικίσει με απίστευτη εύνοια και η απλωμέ-

Χακί παντού. Έξω η Θράκη. Αγουροξυπνημένος

νη αρίδα σου το αποδεικνύει περίτρανα.

αναρωτιέσαι αν θα βγεις ζωντανός από αυτόν τον πό-

Το τραίνο της μεγάλης απόλαυσής σου σταματά... omikron 96 Φεβρουάριος 09

λεμο... Βαλκανικά πράγματα δεν ήθελες;;; Πόλεμος

Ταξιδεύοντας με τραίνο στα Βαλκάνια...

Βαλκανικός ... Με το τραίνο των Βαλκανίων...

μια πόλη της Ρουμανίας κοντά στα σύνορα με την

Την έφεσή μου να κάνω ταξίδια με τρένο την

Ουγγαρία και επιστρέφει στο σπίτι της μετά από δί-

αποδίδω στον παππού μου, πατέρα της μάνας μου.

μηνη παραμονή για εργασία στον Πλαταμώνα. Στο

Ο συχωρεμένος γερο-Νικολής είχε μεταναστεύσει

ίδιο κουπέ με το δικό μας ταξιδεύει κι ένας ντροπα-

στις αρχές του 20ου αιώνα στην Αμερική για να κα-

λός και λιγομίλητος 30ρης Ρουμάνος αρχαιολόγος

ζαντίσει και δούλεψε στη δημιουργία των εκεί σιδη-

που είχε επισκεφτεί το Άγιον Όρος. Το τοπίο ως την

ροδρομικών γραμμών. Ως φαίνεται, η πληροφορία

Ουγγαρία καθορίζει και τα θέματα της συζήτησης.

αυτή καταγράφηκε στο DNA μου και με καθορίζει.

Τα πάντα αφημένα στην τύχη τους. Σταθμοί, πόλεις,

Αύγουστος του 2004 και πραγματοποιώ το τάμα

χωριά, ύπαιθρος, εργοστάσια, εγκαταστάσεις, όλα

που έκανα προ εξαετίας: να λείπω από την Ελλάδα

εγκαταλελειμμένα, παρατημένα. Των περισσοτέρων

όταν θα γινόταν η Ολυμπιάδα της Αθήνας. Προορι-

κατοίκων το μοναδικό μέλημα είναι να επιβιώσουν.

σμός, μέσω Βουλγαρίας και Ρουμανίας, η Βουδαπέ-

Με οποιονδήποτε τρόπο. Τα κουσούρια του προ-

στη. Μέσον, το τρένο. Διάρκεια, περί τις 40 ώρες.

ηγούμενου καθεστώτος τούς έχουν ποτίσει βαθιά.

Η αμαξοστοιχία ξεκινάει λίγο πριν τα μεσάνυχτα

Κανείς δεν εμπιστεύεται κανέναν ακόμα και σήμε-

από την Θεσσαλονίκη. Στην κλινάμαξα βρισκόμαστε

ρα, 15 χρόνια μετά. Πανάκεια η είσοδος των χωρών

μόνο δυο Έλληνες. Οι υπόλοιποι είναι Βούλγαροι,

στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η τελευταία τους ελπίδα.

Ρουμάνοι (οι περισσότεροι) και ελάχιστοι Ούγγροι.

Για όλα. Κι από την άλλη είναι αισιόδοξοι, πολύ αι-

Το βαγόνι είναι παλιό, πεντακάθαρο και ουγγρικό.

σιόδοξοι για το αύριο. Ξέρουν ότι θα καταφέρουν

Από την πρώτη, σχεδόν, στιγμή μας πιάνουν την

πιο πολλά απ' όσα σχεδιάζουν. Δεν το πιστεύουν

κουβέντα δυο μεσήλικες Ρουμάνες που έχουν κα-

μόνο, το ξέρουν. «Εδώ είναι Βαλκάνια, δεν είναι

ταλύσει στο διπλανό κουπέ. Η μία είναι παντρεμέ-

παίξε-γέλασε!»

νη με έναν Έλληνα χήρο σε θεσσαλική πόλη και

Μέσα στη μοντέρνα Ευρώπη η βαλκανική χερσό-

πηγαίνει στην πατρίδα της για να δει τους συγγε-

νησος ακολουθεί το γενικό ρεύμα και αλλάζει, χω-

νείς της. Πίνει συνέχεια μπύρες, κονιάκ κι ότι άλλο

ρίς να ακολουθεί τις νόρμες των Δυτικών με την πει-

διαθέτει το ανύπαρκτο μπαρ του βαγονιού ή έχει

θαρχημένη φύση και τη γενικευμένη ευταξία τους.

προμηθευτεί από το σπίτι της. Κι όμως, είναι πάντα

Άναρχα κτίρια μισοτελειωμένα ξεφυτρώνουν παντού

νηφάλια. Η άλλη είναι σύζυγος αστυνομικού, ζει σε

δίπλα στα παλιά κακοφροντισμένα που ερειπώνουν.

Ταξιδεύοντας με τραίνο στα Βαλκάνια...

Λουσάτα αυτοκίνητα πολυτελείας δίπλα στους πα-

διέσχιζα την Ανατολική Ευρώπη με συγκεκριμένες

λιούς κυβιστικούς κουβάδες ανατολικής σχεδίασης

στάσεις: Πράγα, Βελιγράδι, Σόφια-όπου είχα φίλους

και κατασκευής, που επιμένουν να λειτουργούν σε

να δω. Τότε δεν υπήρχαν κινητά τηλέφωνα και οι

πείσμα του χρόνου, αφήνοντας πίσω τους μαύρα

κωδικοί των διαφόρων χωρών μου φάνταζαν σαν

ντουμάνια καυσαερίου.

θεωρήματα κβαντομηχανικής, με μια διεύθυνση

Τα τραίνα συνεχίζουν να διασχίζουν αυτές τις

στο χέρι κατέβαινα από το τραίνο και με κάποιο

υπό-ανάπτυξη περιοχές, απομεινάρια μιας άλλης

μαγικό ή μάλλον τυχαίο τρόπο κατάφερνα να βρω

εποχής. Κακόφημα πλέον -τώρα τα λεωφορεία κά-

που πρέπει να πάω. Η αίσθηση της απειλής πρέ-

νουν τις ίδιες διαδρομές σε λιγότερο χρόνο, με πε-

πει να μου έχει μείνει από τους ένοπλους στρατιωτι-

ρισσότερη ασφάλεια- κακοδιατηρημένα, ξεχασμένα

κούς-ελεγκτές που έμπαιναν στο κουπέ φωνάζοντας

σχεδόν από τον χρόνο, διασχίζουν το τοπίο, παγω-

«Passport control», τονίζοντας το ρο, που από μόνο

μένο και εχθρικό το χειμώνα, καμπίσιο ξερό το κα-

του ακουγόταν σαν επίθεση. Η σχέση μου με το τρένο ξεκίνησε με "προξενιό".

λοκαίρι. Και όσο και να εκσυγχρονίζονται οι πόλεις και

Οι πρώτες μου διακοπές συνήθως γίνονταν Ιούλιο

να παίρνουν «ευρωπαϊκή» ή «εξευρωπαϊσμένη»

και Αύγουστο αφού τότε ο μπαμπάς έπαιρνε όλη του

όψη, η ύπαιθρος, τα χωριά μένουν πολλές δεκαε-

την άδεια και πηγαίναμε στο χωριό. Οι διακοπές

τίες πίσω. Κάρα με άλογα ή βόδια διασχίζουν τους

ξεκινούσαν με ένα τουλάχιστον 12ωρο ταξίδι ως τη

δρόμους, εμποδίζοντας τις «κούρσες» με τα σκοτεινά

Δράμα και τελείωναν με άλλο ένα αντίστοιχο επι-

τζάμια να προσπεράσουν με άνεση.

στροφής στην Αθήνα.

Δεν ξέρω γιατί οι βραδινές διαδρομές με τραίνο,

Από τότε λοιπόν, θυμάμαι ότι προετοίμαζα το τα-

στα Βαλκάνια, μου προκαλούσαν πάντα μια μελαγ-

ξίδι που θα ήταν μόνο δικό μου. Είχα την δική μου

χολική αλλά και ανήσυχη διάθεση. Λίγο το κρύο

τσάντα με τα δικά μου-τότε-απαραίτητα πράγματα.

που πέφτει πάντα τη νύχτα, μια τα κυριλλικά γράμ-

Τίποτα σπουδαίο, απλά να δείχνω ότι ταξιδεύω κι

ματα πάνω στις παλιές, φθαρμένες αμαξοστοιχίες

εγώ. Ακόμα θυμάμαι τον ελεγκτή που με έβρισκε

και τα βαγόνια και οι ελεγκτές και τελωνιακοί με

στον έλεγχο των εισιτηρίων στο μπαρ ή σε άλλο

τα κουρασμένα πρόσωπα και τη βαριά προφορά,

κουπέ και με πήγαινε στους δικούς μου για να δει

οι απειλητικές φιγούρες- μέχρι να τους γνωρίσει

ποιανού είμαι και να δει και το εισιτήριό μου αφού

κανείς τουλάχιστον -των συνταξιδιωτών- ό,τι και

δεν μου έδιναν ακόμα να το έχω στα χέρια μου (ίσως

να κάνεις όλα αυτά σε πα-

γι' αυτό έχω ακόμα φυλαγμένα τα εισιτήρια από τα

ραπέμπουν σε μια εποχή

πρώτα μου ταξίδια χωρίς παρέα).

όπου το τείχος του Βερο-

Σαν να 'ναι χθες, βλέπω τον πατέρα μου να με

λίνου έστεκε ακόμα όρθιο

κοιτάζει άγρια κάθε φορά που με έβρισκε να κάθο-

και οι Ανατολικοί ήταν

μαι κάπου αλλού, με διάφορους τύπους και να μι-

εχθροί μας, στις χολιγου-

λάω μαζί τους. Και θυμάμαι και τον "φίλο" μου που

ντιανές

υπερπαραγωγές,

μου έκοβε φύλλα από τα δέντρα που ήταν κοντά στις

όσο και στη συνείδησή

γραμμές, αρκεί να του τραγουδάω δυνατά «Το ποτά-

μας. Για μένα ακόμα το

μι της Λαρίσης που το λένε Πηνειό» ή να φωνάζω

τραίνο στα Βαλκάνια είναι

στους σταθμούς στις κοπέλες «Τι σε ταΐζει η μάνα

τα πρώτα μου ταξίδια μόνη,

σου;» και όλοι γύρω να γελάνε.

γυρίζοντας από το Παρίσι, omikron 98 Φεβρουάριος 09

Έτσι ξεκίνησε η σχέση μου με τα τρένα και όταν

Ταξιδεύοντας με τραίνο στα Βαλκάνια...

μεγάλωσα λίγο, άρχισα να «βγαίνω» μόνος μου. Τα πηγαίναμε καλά, μου άρεσε περισσότερο το βράδυ, έβλεπα τον κόσμο να κοιμάται και προσπαθούσα να φανταστώ τον σκοπό του ταξιδιού του: που πάει; γιατί πάει; είναι μόνος του; κοιτάει τον διπλανό του περίεργα; πιάνει την κουβέντα με τη διπλανή του για να περάσει απλά η ώρα ή ζητάει περισσότερα;( Και μη μου πείτε ότι δεν γίνονται...περισσότερα, γίνονται.) Και αυτοί που δεν κοιμόντουσαν, ακόμα καλύτερα! Γιατί δεν κοιμούνται; τους απασχολεί κάτι; Μάλλον δεν νυστάζουν γιατί πίνουν μπύρες στο μπαρ, γιατί...γιατί...γιατί... Έτσι περνούσαν τα βράδια μας, άλλες φορές μόνος, άλλες πάλι με παρέα και όταν έπρεπε να κατέβω, ένα απλό νεύμα σα να έλεγα «φεύγω τώρα, μα θα ξανάρθω». Πέρασαν χρόνια λοιπόν, μα κάθε φορά είναι η ίδια, η ίδια αγωνία να το δω, να μπω και να με πάρει. Ίδια; Κι όμως... Ας έχει τους ίδιους σταθμούς, την ίδια πορεία, την ίδια μυρωδιά, την ίδια καθυστέρηση, πάντα το ταξίδι με τον καρβουνιάρη θα είναι διαφορετικό για μένα.

Το προξενιό πέτυχε, δεν έτυχε!

omikron magazine

Στην καστροπολιτεία των Σερβίων

περί αρχιτεκτονικής ο Λόγος…

της Δήμητρας Κύρκου Αρχιτέκτων Μηχανικός Α.Π.Θ.

ε μια χώρα όπως η Ελλάδα, με αναρίθμητα αρχαιολογικά ευρήματα κάθε εποχής, η διατήρηση και η ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων φανερώνει έμπρακτα περισσότερο από κάθε άλλη περίπτωση διατήρησης της ιστορικής κληρονομιάς, τις αξίες που αναγνωρίζουμε στην αρχαιολογική μας κληρονομιά. Και οι αρχαιολογικοί χώ-

Η ακρόπολη

omikron 100 Φεβρουάριος 09

ροι δεν αποτελούν υπολείμματα του χτισμένου περιβάλλοντος μιας άλλης εποχής που περιέπεσαν σε αχρηστία και ίσως αποτελούν εμπόδιο για την ανάπτυξή της. Αντίθετα, οι αρχαιολογικοί χώροι θεωρούνται ως ενεργοί τόποι της πόλης όχι μόνο για επίσκεψη, αλλά και ως ζωντανοί χώροι αναφοράς τόσο στη συλλογική μνήμη των κατοίκων μιας

Στην καστροπολιτεία omikron τωνmagazine Σερβίων

περιοχής, όσο και στην καθημερινή τους ζωή. Η μεγάλη αυτή σημασία του αρχαιολογικού χώρου των Σερβίων δεν έγινε άμεσα αντιληπτή ούτε με την ανακάλυψη του προϊστορικού οικισμού της περιοχής το 1909 από τον Wace, ούτε και όταν ανασκαφές το 1930 και αργότερα, κατά την περίοδο 1970-1973, έφεραν πολύ σημαντικά ευρήματα στο φως, καθώς θεωρούσαν τα Σέρβια μια μεμονωμένη θεσσαλική αποικία. Μόνο οι εντατικές έρευνες μετά το 1985 με την ανακάλυψη ενός μεγάλου αριθμού προϊστορικών θέσεων και λειψάνων κατοίκησης ιστορικών χρόνων, υποχρέωσαν τους υπεύθυνους να δουν την περιοχή ως μια ενιαία, ανεξάρτητη πλέον ενότητα. Βέβαια, η Αρχαιολογική Υπηρεσία είχε χαρακτηρίσει τα τείχη, τη Βασιλική και την εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων ως “ιστορικά διατηρητέα μνημεία” το 1962. Ωστόσο, μόλις στο τέλος της δεκαετίας του 1990 άρχισαν να πραγματοποιούνται συστηματικές εργασίες ανάδειξης της Βυζαντινής πόλης των Σερβίων, στο πλαίσιο μιας προσπάθειας προστασίας, διάσωσης και ανάδειξής της. Σύμφωνα μάλιστα, με τον προϊστάμενο της 11ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, η μελέτη στερέωσης του κάστρου εκπονήθηκε στα πλαίσια διακρατικού προγράμματος που χορηγήθηκε από την Ε.Ε. με συντονιστή την Πολυτεχνική Σχολή του ΑΠΘ και εταίρους την Ιταλία, την Τουρκία και την Ιορδανία. Η κορυφαία προσπάθεια ανάδειξης

Σχεδιάγραμμα Σερβίων

omikron 101 Φεβρουάριος 09

Στην καστροπολιτεία των Σερβίων

Διακοσμητική λεπτομέρεια στους πύργους omikron 102 Φεβρουάριος 09

του κάστρου των Σερβίων, ως αποτέλεσμα της συνεργίας αυτής, αλλά και των συνεχών ενεργειών της 11ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, επιδιώκει μάλιστα την καθιέρωση της περίπτωσης των Σερβίων ως πρότυπο στρατηγικής και μεθοδολογίας αποκατάστασης του κάστρου. Την αξιόλογη αυτή ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου των Σερβίων μπορεί να βιώσει κάθε επισκέπτης που θα επιλέξει να περιηγηθεί στους σύγχρονους περιπατητικούς και τους παλιούς λιθόστρωτους δρόμους και τα αλώνια. Εκεί θα μάθει ότι η ευρύτερη περιοχή των Σερβίων ήταν κατοικημένη από τα προϊστορικά χρόνια, αλλά και ότι το κάστρο των Σερβίων είναι το μοναδικό Βυζαντινό κάστρο στη δυτική Μακεδονία. Ατενίζοντας μάλιστα την εκπληκτική θέα από τον λόφο που υψώνεται πάνω από τη σύγχρονη πόλη των Σερβίων, θα αντιληφθεί τη σημαντικότητα της θέσης του κάστρου πάνω από την πεδιάδα του Αλιάκμονα. Η ίδρυση του κάστρου και της παλιάς πόλης στη θέση αυτή, εξασφάλιζε μια πλούσια ενδοχώρα σε συνδυασμό με την προστασία του αγροτικού και κτηνοτροφικού πληθυσμού της, καθώς η φυσική της οχύρωση κατέστησε το κάστρο απροσπέλαστο στους εχθρούς. Ο παλιός οικισμός, λοιπόν, των Σερβίων, χτισμένος σε ένα από τα πιο στρατηγικά σημεία της μακεδονικής ενδοχώρας εξασφάλιζε τον έλεγχο στα περάσματα και στις διαβάσεις από και προς τη θεσσαλική γη, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη του αλλά και στη δημιουργία μιας από τις σημαντικότερες πόλεις του βορειοελλαδίτικου χώρου κατά τη διάρκεια ολόκληρης της Μέσης και Ύστερης Βυζαντινής περιόδου. Ιδιαίτερο σημαντικό είναι όμως το γεγονός ότι ο οικισμός που άρχισε να αναπτύσσεται σε αυτήν την περιοχή δεν είχε τον χαρακτήρα μιας απλής στρατιωτικής εγκατάστασης, αλλά συγκέντρωνε όλα τα χαρακτηριστικά

Στην καστροπολιτεία των Σερβίων

μιας μεγάλης βυζαντινής πόλης. Μάλιστα, το ιδιαίτερα αξιόλογο σύστημα οχυρωματικής του κάστρου των Σερβίων μπορεί επάξια να συγκριθεί με αντίστοιχα αμυντικά συστήματα σημαντικών πόλεων της ίδιας περιόδου, όπως εκείνα της Θεσσαλονίκης, της Βέροιας ή των Σερρών. Συγκεκριμένα, ο οικισμός των Σερβίων είχε τριμερή διάταξη κι έτσι, ο επισκέπτης ανεβαίνοντας στο λόφο του κάστρου και ακολουθώντας την έντονη κλίση του εδάφους θα συναντήσει αρχικά την κάτω πόλη στο κατώτερο σημείο, στη συνέχεια την άνω πόλη μέχρι να καταλήξει στο ψηλότερο σημείο του λόφου όπου είναι χτισμένη η ακρόπολη του κάστρου. Τρεις σειρές τειχών -το εξωτερικό, το διάμεσο μεταξύ κάτω και άνω πόλης, και το τοίχος της ακρόπολης-, ορίζουν διαδοχικά επίπεδα άμυνας εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτόν τη μέγιστη προστασία των κατοίκων σε περιόδους πολιορκίας της πόλης. Η τριμερή διάταξη του κάστρου ορίζει και έναν διαχωρισμό στην κοινωνική διαστρωμάτωση την παλιάς πόλης των Σερβίων, όπως άλλωστε συνέβαινε και στα περισσότερα πολεοδομικά συστήματα παλαιότερων αλλά και πιο σύγχρονων εποχών. Η κάτω πόλη με τα 75 στρέμματα κάλυπτε τη μεγαλύτερη έκταση της καστροπολιτείας κι εκεί διέμεναν οι αγρότες, οι κτηνοτρόφοι, οι εργάτες. Η άνω πόλη φιλοξενούσε τη λεγόμενη μεσαία τάξη σε μια έκταση των 20 στρεμμάτων, ενώ στη μικρή ακρόπολη των 2,5 στρεμμάτων έμενε ο στρατιωτικός διοικητής, ο ανώτερος δηλαδή άρχοντας μιας πόλης-φρούριο. Η πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή στο σύνολο της πόλης ήταν σίγουρα η κάτω πόλη, όπως αποδεικνύουν ένα πλήθος λειψάνων και ερειπίων από κατοικίες, τμήματα υδραγωγείων, μια κινστέρνα, ένα μικρό λουτρό αλλά και επτά εκκλησίες με αξιόλογο τοιχογραφικό διάκοσμο φανερώνοντας το σημαντικό ρόλο της θρησκείας στην εποχή εκείνη. Εκεί βρίσκεται και η μεγάλη Βασιλική, που αποτελούσε πιθανότερα τον καθεδρικό ναό της πόλης. Τα καλύτερα διατηρημένα τμήματα της βυζαντινής καστροπολιτείας των Σερβίων είναι ωστόσο, τα σωζόμενα ερείπια των τειχών, επιτρέποντας μια γενικότερη αντίληψη της οχυρωματικής ιδέας στο σύνολο του κάστρου αλλά και μια σαφέστερη εικόνα του ακανόνιστου σχήματος του οχυ-

Λεπτομέρεια τμήματος τείχους

Ήπιες επεμβάσεις στον αρχαιλογικό χώρο

Άποψη των Σερβίων από την ακρόπολη omikron 103 Φεβρουάριος 09

omikron Στην καστροπολιτεία magazine των Σερβίων

ρωματικού περιβόλου του. Το ακανόνιστο αυτό σχήμα των τειχών επέβαλε η ανώμαλη διάπλαση και η απότομη κλίση του βραχώδους εδάφους. Αν και το εξωτερικό τοίχος δεν σώζεται σε όλο το μήκος του, διακρίνεται η πορεία του στην ανατολική πλευρά που καταλήγει μέχρι την ακρόπολη με τα ίχνη ενός τετράπλευρου πύργου, ενώ τμήμα του διατηρείται και στη βόρεια πλευρά της πόλης, όπου υπήρχε κι η κεντρική πύλη του κάστρου. Την κλίση του εδάφους ακολουθεί και το διάμεσο τείχος σε σχήμα πολυγωνικό και με ημικυκλικούς, κυκλικούς ή ορθογώνιους πύργους στις γωνίες. Πολυγωνικό σχήμα είχε και ο περίβολος της ακρόπολης αλλά μόνο τέσσερις σωζόμενους πύργους. Στην ανατολική πλευρά δεν υπάρχει αξιόλογη οχύρωση, καθώς δημιουργείται ένα ισχυρό φυσικό όριο με τον βαθύ και απότομο γκρεμό. Στα δυτικά όμως, υψώνονται δύο τετράπλευροι πύργοι δυναμικής κατασκευής, οι οποίοι υπεράσπιζαν την είσοδο στην ακρόπολη. Η διαφορά στην κατασκευή της τοιχοποιίας τόσο στα τείχη, όσο και ανάμεσα στους πύργους μαρτυρά διαφορετικές εποχές επεμβάσεων και επισκευών τους. Οι ξύλινες οπές, που διακρίνονται στο πάχος της τοιχοποιίας και που πιθανότερα στήριζαν τα ξύλινα πατώματα των ορόφων, και η όλη οικοδομική των πύργων δείχνουν μια όχι μάλλον επιμελημένη κατασκευή. Αντίθετα, μεγαλύτερη επιμέλεια εμφανίζεται στις προσόψεις των πύργων. Εδώ γίνεται χρήση πλίνθινων στοιχείων ενσωματωμένων

Tμήμα του διάμεσου τείχους omikron 104 Φεβρουάριος 09

στη λοιπή τοιχοποιία, χαρακτηριστική των βυζαντινών χρόνων. Παρουσιάζεται μάλιστα, μια προσπάθεια διακόσμησης των όψεων αυτών, με κεραμικά πλακίδια, αβαθείς κόγχες ή τυφλά διακοσμητικά τόξα. Η καλαισθησία και η προσπάθεια για διακόσμηση δεν φαίνεται να λείπει από την πλευρά των κατοίκων των Σερβίων, ούτε στα εσωτερικά των εκκλησιών τους. Οι τεχνίτες που έχτισαν τις εκκλησίες αυτές προσπάθησαν να μιμηθούν τοιχογραφίες και διακοσμητικά σχέδια από αξιόλογους καλλιτέχνες των μεγαλύτερων αστικών και καλλιτεχνικών κέντρων της περιόδου. Μπορεί βέβαια τα έργα αυτά να διακρίνονται από έναν περισσότερο λαϊκό χαρακτήρα, αλλά όπως πολλοί μελετητές έχουν σημειώσει “προσδίδουν ένα θέλγητρο στα ταπεινά ναΰδρια των Σερβίων”.

Στην καστροπολιτεία omikron τωνmagazine Σερβίων

Αυτήν την ταπεινή και λιτή εικόνα των εκκλησιών με την ταυτόχρονη επιβλητική και δυναμική παρουσία των τειχών προσπαθούν να διατηρήσουν οι αρμόδιες υπηρεσίες συντήρησης και ανάδειξης του κάστρου των Σερβίων. Οι σύγχρονες επεμβάσεις σέβονται το μνημειακό σύνολο με μηδαμινές και όχι μόνιμες προσθήκες, αναστρέψιμες επεμβάσεις με ελαφριά και όσον το δυνατόν φυσικά υλικά, που εντάσσονται αρμονικά στον περιβάλλοντα χώρο του κάστρου, αλλά και στο φυσικό του περιβάλλον. Οι πλακόστρωτες διαδρομές, τα ξύλινα μονοπάτια αλλά και οι ξύλινες εξέδρες με τα καθιστικά, δημιουργούν πορείες και χώρους στάσης σε όλη την έκταση του αρχαιολογικού χώρου, επιτρέποντας στον επισκέπτη να γνωρίσει μια καστροπολιτεία και ταυτόχρονα να απολαύσει την ανυπέρβλητη ομορφιά του φυσικού τοπίου.

Με λίγα λόγια, αν και “τα μνημεία των Σερβίων δεν είναι από άποψη αρχιτεκτονικής και ζωγραφικής έργα μεγάλης καλλιτεχνικής αξίας”, ωστόσο αποτελούν αδιαμφισβήτητα ένα ιδιαίτερα αξιόλογο μνημειακό σύνολο, “από την έρευνα του οποίου πολλά έχει να επωφεληθεί ο προσεκτικός παρατηρητής”1. Τα ταπεινά αυτά ερείπια δίνουν μια αρκετά σαφή εικόνα μιας μικρής βυζαντινής πόλης, με χαρακτήρα στρατιωτικό και φρουριακή μορφή, όπου ο κάθε επισκέπτης είναι ελεύθερος να ταξιδέψει σε εποχές αλλοτινές. 1.

Ξυγγόπουλος, Ανδρέας 1957, Τα μνημεία των Σερβίων, Μ. Μυρ-

τίδου, Αθήνα

Η Βασιλική, ίσως ο καθεδρικός ναός του οικισμού omikron 105 Φεβρουάριος 09

omikron magazine

Live it or... Leave it... Γιώργος Τσαρτσιανίδης του Χρήστου & της Μαρίας το γένος Ακριτίδη gts@omikron.tv

ναπνέεις, περπατάς, τρως, πίνεις, µιλάς,

Μπαίνουµε λοιπόν στην διαδικασία της προ-

έχεις κινητό, αυτοκίνητο, µπορεί και σπί-

σπάθειας για µια καλύτερη ζωή, όλοι µας, ο καθέ-

τι, οι εξετάσεις σου είναι µια χαρά, η δουλειά σου

νας µε τον τρόπο του, άλλος µε τον εύκολο τρόπο,

το ίδιο, η γυναίκα σου, τα παιδιά σου πιθανόν και

που πιθανόν η λέξη εύκολο, µπορεί να µετονο-

ο σκύλος σου υπάρχουν γύρω σου γιατί τα επέλε-

µαστεί σε έξυπνο, άλλος δυσκολότερα και τέλος

ξες να σου θυµίζουν πως ζεις, πως είσαι ζωντα-

πάντων ο καθένας βρίσκει τον τρόπο του. Κάπως

νός πως έκανες κάτι. Θα έχουν όλοι να πουν έναν

έτσι φτάνουµε να πούµε πως ζούµε ή ζήσαµε και

καλό λόγο για σένα, θα αφήσεις κάτι πίσω σου

δηµιουργούµε ή δηµιουργήσαµε. Έχει µία καλή

για να σε θυµούνται όλοι. Κάπου εκεί τριγυρνάει

βάση αυτό και πάνω κάτω εκεί κινούµαστε

η θεωρητική ευτυχία στην ζωή αυτή.

όλοι.

Βεβαία πάντα υπάρχουν τα προβλήµατα που σε κάνουν πολλές φορές να ξεχνάς πως έχεις την θεωρητική ευτυχία, πως είχες και έχεις τα προσόντα για να την έχεις, αλλά προβλήµατα είναι αυτά, πάντα υπήρχαν και πάντα θα υπάρχουν. Πρόβληµα ήταν και σοβαρό φαντάζοµαι για τους πρωτόγονους και γεµάτους ένστικτα το ότι δεν βρήκαν µαµούθ, ελάφι η οτιδήποτε τρώγεται, πρόβληµα είναι και το να µην µπορείς να πληρώσεις το κινητό σου ή την κάρτα σου ή ακόµη και το φαγητό σου. Πιθανόν να µην άλλαξαν και τόσο πολύ τα πράγµατα από τότε, πάνω κάτω τα ίδια προβλήµατα. Μια ζωή στην επιβίωση και τότε και τώρα. Η επιβίωση κάποια στιγµή µετονοµάστηκε σε ζωή µε οδηγό το όνειρο, ένα όνειρο για µια καλύτερη επιβίωση. omikron 106 Φεβρουάριος 09

omikron magazine

Πιάνουµε τώρα τον οδηγό της ζωής που όπως

Το κακό είναι πως αυτό όλο και αυξάνεται, όλο

είπαµε ή µάλλον είπα, γιατί µπορεί και να δια-

και περισσότερο κρυφτό ο ένας από τον άλλο και

φωνείτε, είναι το όνειρο. Ο καθένας ονειρεύεται,

στο τέλος θα φτάσουµε να κρυβόµαστε από τους

αν και το σωστό όπως έχει γίνει είναι φαντάζεται,

εαυτούς µας, αν δεν το κάνουµε ήδη. Και όταν

κάτι γι’ αυτόν και τους γύρω του και µπορεί και

αρχίσεις να κρύβεσαι από τον εαυτό σου ψάχνεις

να το καταφέρνει αν και πολλές φόρες απλά το

να φύγεις, αλλά από τον εαυτό σου δεν µπορείς

φαντάζεται.

να ξεφύγεις, πάντα µαζί σου ήταν, πιστός σε όλες

Τώρα δεν ξέρω γιατί, αλλά όλα τα παραπάνω που τόση ώρα γράφω µου φαίνονται µίζερα και

σου τις επιθυµίες, δε σου είπε όχι ποτέ, αλλά παρόλα αυτά θες να ξεφύγεις.

νοµίζω πως δεν είναι αυτός ο λόγος που ήρθα-

Η αλήθεια είναι κάπου γύρω µας, κοντά µας

µε στον κόσµο αυτό, µετά από τόσο µεγάλη µάχη

αλλά δεν τη βλέπουµε, δεν βλέπουµε πως η ζωή

µε εκατοµµύρια άλλα σπερµατοζωάρια. Γιατί νο-

δεν είναι όλο αυτό. Φυσικά δεν είµαι εγώ αυτός

µίζω πως πίσω από κάθε χαµόγελο που κυκλο-

που θα πει τι είναι ζωή και τι όχι αλλά σίγουρα

φορεί, κρύβεται ένα µεγάλο δάκρυ. Γιατί νοµίζω

µπορώ να λέω τι µε εκφράζει. Νοµίζω πως τα

πως ο καθένας µέσα του κρύβει όσα περισσότερα

πάντα τα καθορίζουν οι στιγµές που ζήσαµε, είτε

µπορεί, γιατί νοµίζω πως κανείς δεν είναι αυτό

είναι καλές, είτε είναι κακές.

που δείχνει, αλλά προσπαθεί να δείξει κάτι άλλο

Μια στιγµή µπορεί να αλλάξει τα πάντα και

από αυτό που πραγµατικά είναι, κάτι που απλά

κρατάει ελάχιστα σε σχέση µε τον χρόνο που

το φαντάζεται αλλά έχει πείσει και τον ίδιο του

καταναλώνουµε γύρω µας. Μια στιγµή µπορεί

τον εαυτό. Αυτό που δεν αντιλαµβάνοµαι από

να αλλάξει την πορεία µας και να φέρει τα πάνω

όλα αυτό το µεγαλείο της ζωής

κάτω ή και τα κάτω πάνω γιατί δεν ξέρω το σωστό

είναι το γιατί να γίνεται αυτό.

πιο είναι. Έχουµε µπει σε µία τροχιά µε πλαστές ανάγκες και πάντα µε οδηγό την λογική. Μια λογική που για να ασπαστούµε µας πήρε πολλά χρόνια εκπαίδευσης και στο τέλος γίναµε και οι ίδιοι «δάσκαλοι» αυτής της λογικής. Δεν πρέπει να κυνηγάµε το όνειρο µας, το πραγµατικό όνειρο, πρέπει να είµαστε πάντα καρφωµένοι σε αυτό που τόσα χρόνια και µε τόσο κόπο µάθαµε, να µη πάει χαµένη όλοι αυτή η προσπάθεια, να πνίξουµε τα ένστικτά µας που µε τόση χαρά µας έδωσε η φύση και που για τόσα χρόνια το ανθρώπινο είδος είχε για οδηγό. Η λογική «µας» λέει να µπούµε σε µια ζωή που όταν ήµασταν µικροί ποτέ δεν θα θέλαµε, όµως µπαίνουµε και µε σηµαία την πρόφαση της επιβίωσης καταφέρνουomikron 107 Φεβρουάριος 09

omikron magazine µε να κάνουµε την ζωή µας κάτι άλλο, όχι αυτό

ποίθηση στις µελλοντικές µας επιλογές. Αφήνου-

που πραγµατικά θέλουµε και το χειρότερο, όχι

µε να περνάνε από µπροστά µας και να χάνονται

αυτό που µπορούµε. Φοβόµαστε να κάνουµε ένα

όλα αυτά που κάποτε θέλαµε να αρπάξουµε και

βήµα που θα µας οδηγήσει στο ταξίδι, το άγνωστο

να µην αφήσουµε ποτέ. Δε µπορούµε να ονειρευ-

πάντα ήταν εχθρός, οι σταθερές που δηµιουργή-

όµαστε γιατί φοβόµαστε το πώς θα ξυπνήσουµε,

σαµε γύρω µας, γιατί έτσι έπρεπε, µας καταδίκα-

φοβόµαστε µη χάσουµε τον «ιδανικό» κόσµο

σαν σε µια ακινησία, προσδιόρισαν τον χώρο που

γύρω µας, την πλαστή ευτυχία που δηµιουργήσα-

µας επιτρέπετε να κινηθούµε.

µε και είµαστε και χαρούµενοι γι’ αυτό.

Και φτάσαµε να δεχόµαστε ότι δε θα δεχόµα-

Ο καθένας µπορεί να συνεχίσει τον δρόµο του

σταν ποτέ, ότι ακούγαµε µικροί, τότε που είχαµε

όπως θεωρεί «λογικό» ή µπορεί να µπει στην

ανεπτυγµένα ένστικτα και λέγαµε, εγώ δεν θα το

όµορφη λογική του παραλόγου. Νοµίζω πως εί-

κάνω ποτέ και όµως όχι µόνο το κάνουµε αλλά

ναι τόσο µπροστά στα µάτια µας η αλήθεια αλλά

πλέον το διδάσκουµε και στις επόµενες γενιές.

φοβόµαστε να σηκώσουµε τα βλέφαρά µας και να

Φυσικά από ένα σηµείο και µετά αυτό δεν έχει

τη δούµε. Εάν κάνουµε το «λάθος» και τη δούµε

γυρισµό δεν µπορείς να πεις Live it or Leave it,

είναι τόσο όµορφη που θα πρέπει να τη ζήσουµε

δεν µπορείς γιατί έχεις «ποτίσει» πλέον από τα

και για να τη ζήσουµε χρειάζεται να απαρνηθού-

τοξικά γύρω σου και κατάφερες να γίνεις ότι δεν

µε όλο το παρελθόν µας και να δεχτούµε πως κά-

ήθελες ποτέ και το χειρότερο το απολαµβάνεις και

ναµε λάθος στον τρόπο και την πορεία µας.

το έκανες να σου µοιάζει ιδανικό και έτσι ανα-

Είναι δύσκολο και το ξέρουµε γι’ αυτό το απο-

γκάζεσαι απλά να το ζήσεις γιατί δεν µπορείς να

φεύγουµε. Δυστυχώς το παρελθόν καθορίζει και

δεις τίποτε άλλο πέρα από αυτό.

ρίχνει άγκυρα στο µέλλον µας αν και θα έπρεπε

Η ζωή νοµίζω πως δεν ήταν ποτέ ευκολότερη

να µας δίνει φτερά, ευτυχώς όµως που υπάρχουν

απ’ ότι είναι στις µέρες µας, όµως έφτασε να θε-

οι στιγµές που καθορίζουν το παρόν µας και αγω-

ωρείτε προβληµατική. Γιατί να παιδεύουµε έτσι

νιούν για το µέλλον µας.

τους εαυτούς µας, γιατί µας έκαναν να φοβόµα-

Νοµίζω τελικά πως όλοι µας µπορούµε να το

στε και να θέλουµε εγγυήσεις για την υπόλοιπη

ζήσουµε όσο αργά και αν είναι, να µην το αφή-

ζωή µας για να κάνουµε ένα απλό βήµα, που τις

σουµε, να έχουµε τη χαρά ακόµα και να «πληρώ-

περισσότερες φορές τόσο πολύ θέλουµε;

σουµε» γι’ αυτό.

Δεν βγαίνει νόηµα για µένα, το µόνο που βγαί-

Φυσικά οι καλές νεράιδες των παραµυθιών

νει είναι πως όλα αυτά πρέπει απλά να είναι λογι-

υπάρχουν πάντα γύρω µας και προσπαθούν να

κά και αν αυτή είναι η λογική, εγώ θέλω να είµαι

σηκώσουν τα βλέφαρά µας για να δούµε τις στιγ-

παράλογος, δεν νοµίζω πως θα είναι χειρότερα.

µές που αλλάζουν τη ροή της ζωής µας.

Επιλέγουµε να µη ζήσουµε αυτό που τόσο θέ-

Δεν θυµάµαι πολλά στη ζωή µου από τις λογι-

λαµε, επιλέγουµε να αυτοπαραµυθιαστούµε, να

κές επιλογές µου, ζω όµως µε τις αναµνήσεις από

διαλέξουµε το λογικό, που τελικά είναι το τέλειο

τις «παράλογες», έντονες, ενστικτώδεις αντιδρά-

λάθος αλλά θα µας προσφέρει µεγάλη αυτοπε-

σεις και αποδράσεις µου...

Μία φορά δεν κάναµε σωστά την δουλειά µας και αυτό... για να µη χαλάσουµε το παραµύθι! ΝΙΚΟΛΑΟΥ Γ. ΒΑΣΙΛΗΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. ∆ΙΑΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

αφήστε τους... λύκους να ανησυχούν. ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΕΣ ΛΥΣΕΙΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ ΚΑΙ ΚΑΤΟΙΚΙΕΣ Ε∆ΡΑ: Κοίλα Κοζάνης Τηλ.: 24610 45666, Fax: 24610 45669 ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΓΡΕΒΕΝΩΝ: 13ης Οκτωβρίου 37, Τηλ.: 24620 22 222 www.vnikolaou.gr -

info@vnikolaou.gr

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΕΥΕΡΕΘΙΣΤΟΥ ΕΝΤΕΡΟΥ ΠΕΛΤΕΚΗΣ Γ. ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΕΙΔΙΚΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ

«Γιατρέ μου δεν αντέχω. Η κοιλιά μου κοντεύει να σκάσει από το πρήξιμο». «Τι ήθελα και βγήκα για φαγητό. Το έντερο με πέθανε στον πόνο». «Γιατρέ εδώ και 20 μέρες μετά το τρακάρισμα που είχα δεν μπορώ να αεριστώ εύκολα, με πειράζουν όλα τα φαγητά. Τι έχω;» «Τι είναι το ευερέθιστο έντερο;»

ερικά από τα βασανιστικά ερωτήματα και ενοχλήματα που απασχολούν πολλούς ανθρώπους της σημερινής πραγματικότητας.

Το Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου (ΣΕΕ) αποτελεί τη συχνότερη πά-

θηση του γαστρεντερικού σωλήνα. Είναι γνωστότερο στην κοινή γνώμη με την ονομασία «σπαστική κολίτιδα ή σπαστικό έντερο» χωρίς όμως να είναι ιατρικά ακριβής ο ορισμός αυτός. Πρόκειται για μια λειτουργική καθαρά διαταραχή, η οποία αν και δημιουργεί χρόνια και βασανιστικά ενοχλήματα δεν πρέπει να προκαλεί φόβο και πανικό. Συμπτώματα εμφανίζει περίπου το 15% του πληθυσμού. Το ποσοστό μπορεί να είναι μεγαλύτερο στις κοινωνίες με τον δυτικό τρόπο ζωής. Υπάρχει μια τάση να είναι συχνότερο στις γυναίκες (σχεδόν διπλάσιο). Σχετικά με την αιτιολογία του υπάρχουν διάφορες υποθέσεις. Παλαιότερα υπήρχε η αντίληψη ότι το ΣΕΕ αποτελεί εντερική εκδήλωση ψυχιατρικών παθήσεων («υστερικές ή υποχονδριακές» καταστάσεις). Σήμερα θεωρείται ότι ευθύνονται διάφοροι μηχανισμοί που αφορούν καθαρά τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο εντερικός σωλήνας. Για παράδειγμα μπορεί το έντερο να έχει αυξημένη ευαισθησία ή αντιδραστικότητα, να εμφανίζει τροφικές αλλεργίες ή να υπάρχει ιστορικό με ύπαρξη αυξημένου stress. Βασικό ενόχλημα του ΣΕΕ ο κοιλιακός πόνος. Μπορεί να εμφανίζεται οπουδήποτε. ΟΜΩΣ έχει χαρακτηριστική εντόπιση για το κάθε άτομο ξεχωριστά. Τις περισσότερες φορές εμφανίζεται για πρώτη φορά από την εφηβεία (σπάνια έχουμε εμφάνιση μετά την ηλικία των 50 ετών). Προκαλείται, χειροτερεύει και καλυτερεύει από διάφορες καταστάσεις, οι οποίες είναι ΣΤΑΘΕΡΕΣ ΓΙΑ ΚΑΘΕ ΑΝΘΡΩΠΟ. Δηλαδή ξέρει αυτός που πάσχει από το ΣΕΕ ότι κάποιες τροφές ή συνθήκες θα του προκαλέσουν πόνο στην κοιλιά. Άλλα συμπτώματα είναι ελαφρές διαρροϊκές κενώσεις, μετά το φαγητό συνήθως, που σταματούν και τον πόνο πολλές φορές. Μάλιστα μπορεί να εναλλάσσονται με περιόδους δυσκοιλιότητας. Ο ασθενής μπορεί να αναφέρει έντονα φουσκώματα (μετεωρισμός), αποβολή δυσοσμων αερίων ή να έχει ευαισθησία όταν ο γιατρός εξετάζει την κοιλιά. Ένα άλλο χαρακτηριστικό είναι όταν ο ασθενής τελειώνει την αφόδευση έχει την αίσθηση ότι θέλει και άλλο (αίσθημα ατελούς κένωσης). Κατά την omikron 110 Φεβρουάριος 09

Σύνδρομο Ευερέθιστου Εντέρου - Πελτέκης Λεωνίδας

διάρκεια του ύπνου σπάνια έχουμε συμπτώματα με αποτέλεσμα να μην διαταράσσεται συχνά. τέλος, υπάρχει έξαρση των συμπτωμάτων σε περιόδους

Είναι απαραίτητη

παρατεινόμενου stress.

Τι πρέπει άραγε να κάνει κάποιος όταν υποψιαστεί το ΣΕΕ;

η παρατηρητικότητα του ασθενή

Κατά πρώτο λόγο βέβαια δεν πρέπει να πανικοβληθεί. εάν οι ενοχλήσεις γίνουν καθημερινές και μη ανεκτές τότε μια πρώτη επίσκεψη στον οικογενει-

στις τροφές

ακό του ιατρό (Γενικό ιατρό ή ειδικό Παθολόγο) κατά δεύτερο λόγο θα τον

και τις καταστάσεις

βοηθήσει σημαντικά. ανάλογα με το τι συμπεράσματα θα βγάλει ο γιατρός θα

που προκαλούν

χρειαστούν απλές αιματολογικές και ακτινολογικές εξετάσεις. υπάρχει όμως

την έξαρση

περίπτωση να χρειαστεί και η εκτίμηση και από ειδικό Γαστρεντερολόγο. Ο τελευταίος θα κρίνει εάν χρειαστεί και ενδοσκοπικός έλεγχος (κολονοσκόπη-

των ενοχλήσεων.

ση - γαστροσκόπηση) ή ειδικές εξετάσεις κοπράνων.

Υπάρχει θεραπεία για το ΣΕΕ; ανάλογα με τα ευρήματα της κλινικής εκτίμησης και των εργαστηριακών εξετάσεων μπορούμε να ανακουφίσουμε τους ασθενείς σε μεγάλο βαθμό. θεμέλιος λίθος στην αντιμετώπιση είναι η κατανόηση, η εμπιστοσύνη και η συνεργασία μεταξύ ασθενούς και ιατρού. θα χρειαστεί χρόνος για τον αποτελεσματικό έλεγχο της κατάστασης. Η διατροφή είναι το πρώτο θέμα που θα ασχοληθεί ο γιατρός και είναι εξίσου υπεύθυνος και ο ασθενής. είναι απαραίτητη η παρατηρητικότητα του ασθενή στις τροφές και τις καταστάσεις που προκαλούν την έξαρση των ενοχλήσεων. αφού αποκλειστεί (με την πραγματοποίηση των εξετάσεων) η περίπτωση ο ασθενής να πάσχει από τροφικές αλλεργίες (δυσανεξία) τότε μπορεί να τρώει ελεύθερα τροφές υγιεινά μαγειρεμένες, που δεν τον ενοχλούν, σε λογικές ποσότητες και πάντα με την ύπαρξη άφθονων φυτικών ινών. φάρμακα, που χρησιμοποιούνται για το Σεε υπάρχουν πολλών κατηγοριών. Μερικές από αυτές είναι τα σπασμολυτικά, τα αντιδιαρροϊκά, τα ενάντια στη δυσκοιλιότητα, όπως και ορισμένα αγχολυτικά και αντικαταθλιπτικά. Βέβαια μόνο ο γιατρός θα αποφασίσει εάν είναι απαραίτητη η χρήση και ποιας κατηγορίας τους. Η πολυφαρμακία μπορεί να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα από αυτά που μπορεί να λύσει. Άφησα για το τέλος το σημαντικότερο πράγμα που πρέπει να κάνει αυτός που ταλαιπωρείται από καταστάσεις όπως το Σεε. ΤΗΝ ΣΤΑΣΗ ΖΩΗΣ. Όσο χρόνων και αν είναι, ότι επάγγελμα και αν κάνει, ότι προβλήματα και αν αντιμετωπίζει αυτό που πρέπει να καταλάβει είναι ότι όσο περισσότερο προσπαθήσει να ισορροπήσει τη ζωή του με κέντρο τον ίδιο του τον εαυτό και την προσωπική-οικογενειακή ζωή του, τόσο περισσότερο καταστάσεις όπως το Σεε θα καταλάβουν την αληθινή τους θέση, δηλαδή απλά, παροδικά ενοχλήματα που δεν διαταράσσουν την ψυχική και σωματική γαλήνη και ισορροπία. omikron 111 Φεβρουάριος 09

Τριτοβάθμια εκπαίδευση: Πολλά τμήματα, μεγάλα προβλήματα Της Ιωάννας Κωσταρέλλα✳

ίναι γνωστό ακόμα και στους έχοντες μικρή σχέ-

νει η απομακρυσμένη ελληνική περιφέρεια. τα α.ε.ι.,

ση με το χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης,

αλλά πολύ περισσότερο τα τ.ε.ι. βιώνουν κάθε χρονιά

ότι σήμερα κάθε ελληνική περιφέρεια διαθέτει περισ-

τις συνέπειες αυτού του μεταναστευτικού φαινομένου.

σότερα από ένα τριτοβάθμια ιδρύματα. το μεγαλύτερο

ιδιαιτέρως, σε μια συγκυρία που τα πανεπιστήμια αντι-

άλλωστε μέρος των υποψηφίων φοιτητών, βρίσκει πλέ-

μετωπίζουν μια σειρά από μεγάλα και κρίσιμα προβλή-

ον μια θέση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ενώ όσοι

ματα δεν είναι εύκολο να μιλάει κανείς και να βλέπει

επιλέγουν το δρόμο της φοιτητικής μετανάστευσης,

με αισιοδοξία το μέλλον των περιφερειακών τμημάτων.

σύμφωνα με τα στοιχεία, το κάνουν διότι επιθυμούν

ακόμη δε περισσότερο είναι δύσκολο να μιλά για επί-

να ακολουθήσουν τις σχολές μεγάλης ζήτησης, όπως

τευξη των στόχων της ενδοπεριφερειακής αποκέντρω-

συνηθίζονται να αποκαλούνται οι πολυτεχνικές και οι

σης των πανεπιστήμιων, τη στιγμή που στην πραγματι-

ιατρικές σχολές.

κότητα δεν έχει επιτευχθεί ακόμα η αποκέντρωση σε

Σε ότι αφορά στην εσωτερική φοιτητική μετανάστευ-

επίπεδο χώρας.

ση είναι περισσότερο από προφανές ότι κερδισμένη δε

Όλα τα παραπάνω απαιτούν σταδιακή μετάβαση σε

βγαί-

ένα καθεστώς αποκέντρωσης και όχι γρήγορες αποφάσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο ακόμα και την ίδια την ισορροπία των πανεπιστημιακών δομών. Η λογική του πανεπιστημίου φαστ-φουντ με λίγο απ’ όλα, μόνο κακό μπορεί να κάνει σε ένα πανεπιστήμιο τόσο ταλαιπωρημένο. Παρόλα αυτά, μέσα σε αυτό το μάλλον δυσοίωνο τοπίο, τρία νέα τμήματα «ξεφύτρωσαν» στο τ.ε.ι. δυτικής Μακεδονίας, τα οποία είναι ενταγμένα στο μηχανογραφικό δελτίο και θα λειτουργήσουν από την επόμενη ακαδημαϊκή χρονιά. Πρόκειται για τα

omikron 112 Φεβρουάριος 09

Τριτοβάθμια εκπαίδευση: Πολλά τμήματα, μεγάλα προβλήματα

τμήματα επιχειρησιακής πληροφορικής, διαχείρισης εφοδιαστικής αλυσίδας (logistics) και μαιευτικής. από πλευράς ποσοτικής, το τ.ε.ι. φαίνεται κερδισμένο, αφού αισίως θα φτάσει τα 18 τμήματα σε τέσσερα παραρτήματα, με προοπτική τα 19 τμήματα πολύ σύντομα. από ποιοτικής, όμως, άποψης τίθενται πολλά ζητήματα. Πρώτο και καλύτερο το ζήτημα των πλασματικών αριθμών, καθότι οι μαθηματικές αλχημείες το μόνο που μπορούν να κάνουν, είναι να εξασφαλίσουν λίγο ακόμα χρόνο ζωής σε κάποια σχεδόν «ετοιμοθάνατα»

...αφενός μεν ένα πανεπιστήμιο δεν μπορεί να αποτελεί τη μια και μόνη αναπτυξιακή λύση, αφετέρου δε, δεν μπορεί να λειτουργεί χωρίς κόπο.

τμήματα, όπως για παράδειγμα αυτά του παραρτήματος της φλώρινας. Με το ζόρι φοιτητές δεν έρχονται, αλλά ούτε και θέλουν τέτοιους φοιτητές τα περιφερειακά τμήματα. Οι μαγικές αριθμητικές εικόνες δεν ανε-

βλή αντίληψη για τη λειτουργία και την προοπτική των

βάζουν, δυστυχώς, το επίπεδο σπουδών, σπουδαστών

τμημάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Οι υποτιθέμενες

και εκπαιδευτικών. το μόνο που κάνουν είναι να παρα-

δεξαμενές σκέψεις έχουν μετατραπεί σε άδειες από

τείνουν μια αδιέξοδη κατάσταση.

ιδέες, έρευνα και γνώσεις αίθουσες διδασκαλίας.

Σε αυτή την αδιέξοδη κατάσταση έρχεται να προ-

απαιτούνται, λοιπόν, ριζικές αλλαγές στην αντίληψη

στεθεί και το πρόβλημα των υποδομών. Που θα στε-

κυρίως που έχουμε περί τα εκπαιδευτικά. Με επαρχι-

γαστεί, άραγε, το νεοσύστατο τμήμα μαιευτικής στην

ώτικες αντιλήψεις και μικρόνοες λογικές δεν χτίζονται

Πτολεμαΐδα; Που θα γίνονται τα εργαστήρια και που τα

πανεπιστήμια, πολύ περισσότερο δε με τη φιλοδοξία

θεωρητικά μαθήματα; Πιθανότατα σε χώρους που θα

να αποτελέσουν πυρήνες έρευνας. αντίθετα δημιουρ-

υποδείξει και θα παραχωρήσει η τοπική αυτοδιοίκηση

γούνται επιπλέον προβλήματα στην ήδη δύσκολη κα-

και το Μποδοσάκειο νοσοκομείο, ώστε προσωρινά να

τάσταση. Μια κατάσταση που επιβαρύνεται από την

καλυφθούν κάποιες ανάγκες. τι θα γίνει, όμως, μακρυ-

ανησυχητική ανορεξία του συνόλου σχεδόν των μελών

πρόθεσμα; υπάρχει λόγος κατασκευής κτιριακών εγκα-

των εκπαιδευτικών κοινοτήτων για κάτι καλύτερο, αλλά

ταστάσεων ή μήπως όταν έρθει αυτή η στιγμή δεν θα

και την αδυναμία των τοπικών κοινωνιών να τα δουν ως

υπάρχει λόγος, γιατί δεν θα υπάρχουν πλέον φοιτητές

κάτι παραπάνω.

και θα έχουμε ξανά την οδυνηρή εμπειρία των κτιρίων «φαντασμάτων»;

tόσα χρόνια η ελληνική περιφέρεια χτίζει το μέλλον της πάνω στα θεμέλια της εκπαιδευτικής ανάπτυ-

Σε όλα αυτά πλάι στέκεται και το θέμα της έρευνας.

ξης. Όπου εκπαιδευτική ανάπτυξη εστί η επένδυση στα

είναι κοινή παραδοχή ότι ο βασικός ρόλος των εκπαι-

οφέλη που θα προκύψουν από τη δημιουργία και τη

δευτικών ιδρυμάτων είναι να κάνουν έρευνα, παράλλη-

λειτουργία ιδρυμάτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης για

λα με το να παρέχουν γνώση. Η τακτική, όμως, των διά-

την οικοδέσποινα πόλη και τις γύρω περιοχές. τουτέ-

σπαρτων τμημάτων, που ακολουθείται, προκειμένου να

στιν νεόδμητες οικοδομές με γκαρσονιέρες προς ενοι-

εξυπηρετηθούν μικρόνοες τοπικές πολιτικές, μόνο την

κίαση σε φοιτητές σε υψηλότατες πολλές φορές τιμές,

έρευνα δεν βοηθά. Με δεδομένη, μάλιστα, την απουσία

καινούργια μπαράκια, κλαμπάκια και όλα τα συναφή για

ακαδημαϊκών βιβλιοθηκών και πλήρως εξοπλισμένων

τις ανάγκες ψυχαγωγίας των φοιτητών, αλλά και πιτσα-

εργαστηρίων, αυτό που αναπαράγεται είναι η ίδια στρε-

ρίες και ων ουκ έστιν αριθμός φαστφουντάδικα. omikron 113 Φεβρουάριος 09

Τριτοβάθμια εκπαίδευση: Πολλά τμήματα, μεγάλα προβλήματα

Αυτό, όμως, που δε λάβαμε στα σοβαρά υπόψη μέχρι τώρα είναι ότι αφενός μεν ένα πανεπιστήμιο δεν μπορεί να αποτελεί τη μια και μόνη αναπτυξιακή λύση, αφετέρου δε, δεν μπορεί να λειτουργεί χωρίς κόπο.

...Δε γίνεται αναπτυξιακή πολιτική

Ουσιαστικά δηλαδή την εκτίμηση και τη θέση του κάθε

με το να «φυτεύονται» δεξιά

ίδρυμα θα πρέπει να την κατακτά κάθε μέρα. Πως;

και αριστερά εκπαιδευτικές

Όντας ορατό και ξεκάθαρα διακριτό σε επιστημονικό επίπεδο. Έτσι ώστε να θέλουν να δουλέψουν εκεί σοβαροί επιστήμονες και να θέλουν να έρθουν καλοί

υποδομές διαφόρων επιπέδων...

φοιτητές. Αλλιώς καταντάει αποθήκη σαβούρας, απόμαχων της επιστήμης και απαίδευτων φοιτητών. Κακά τα ψέματα. Δε γίνεται αναπτυξιακή πολιτική με το να «φυτεύονται» δεξιά και αριστερά εκπαιδευτικές υποδομές διαφόρων επιπέδων. Μπορεί βραχυπρό-

✳

Η Ιωάννα Κωσταρέλλα είναι δημοσιογράφος-

θεσμα και για τις επικοινωνιακές ανάγκες του τοπικού

επικοινωνιολόγος, επιστημονική συνεργάτιδα του

πολιτικού προσωπικού να ωφελούν οι ανακοινώσεις

Τμήματος Δημοσίων Σχέσεων και Επικοινωνίας του

νέων τμημάτων και τα επαρχιώτικης λογικής εγκαίνια,

ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας.

στα οποία όλοι θα φωτογραφηθούν κραδαίνοντας το ψαλίδι, βλάπτουν, όμως, σοβαρά το επίπεδο της παρεχόμενης εκπαίδευσης. Όσο, λοιπόν, κι αν μας πονάει η αλήθεια, καλό είναι να την αποδεχτούμε. Για το καλό μας.

omikron 114 Φεβρουάριος 09

Γνωρίζετε ότι... Γνωρίζετε ότι...

• Ένα τετράγωνο κομμάτι χαρτί δεν μπορεί να διπλωθεί στο μισό περισσότερες από 7 φορές. • Σε μια έρημο, ένας αντικατοπτρισμός προκαλείται όταν ο αέρας κοντά στο έδαφος είναι καυτότερος από τον αέρα. • Περισσότεροι από 100 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν άδειες κυνηγιού. • Οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί αγώνες διοργανώθηκαν στην αθήνα 1896. υπήρξαν 311 άντρες αλλά καμία γυναίκα. • Μια μπάλα ποδοσφαίρου αποτελείται από 32 κομμάτια δέρματος, και έχει 642 ραφές. • το γκολφ είναι το μόνο άθλημα που έχει παιχτεί στο φεγγάρι. • τα περισσότερα τηλεφωνήματα γίνονται την ημέρα της μητέρας στις Η.Π.α. • το 1870 υπήρχαν περισσότεροι ιρλανδοί στο Λονδίνο παρά στο δουβλίνο. • Οι πιθανότητες ατυχήματος από κεραυνό είναι 1 προς 600.000. • το 27% των τροφίμων στις ανεπτυγμένες χώρες καταλήγουν στα σκουπίδια.

• Στις ΗΠα, περίπου 280 εκατομμύριο γαλοπούλες πωλούνται για τον εορτασμό της ημέρας των ευχαριστιών. • Ο μισός πληθυσμός της γης είναι κάτω από 25 ετών. • Κατά μέσον όρο στη δύση, οι άνθρωποι μετακομίζουν κάθε 7 χρόνια. • το αμερικανικό ταχυδρομείο χειρίζεται το 43% του παγκόσμιου ταχυδρομείου. Ο κοντινότερος ανταγωνιστής του είναι ιαπωνία με 6%. • το παγκόσμιο μέσο σχολικό έτος είναι 200 ημέρες το χρόνο. Στις ΗΠα, είναι 180 ημέρες στη Σουηδία 170 ημέρες, στην ιαπωνία είναι 243 ημέρες. • Οι φωτεινοί σηματοδότες χρησιμοποιήθηκαν πριν την εμφάνιση του αυτοκινήτου. • τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα εισήχθησαν το 1896 και μέχρι το τέλος του αιώνα σχεδόν 50% των αυτοκινήτων παγκοσμίως ήταν ηλεκτρικά. • Περισσότεροι από 60 εκατομμύρια άνθρωποι επισκέπτονται ετησίως τη Γαλλία.

Όλα τα Κουτιά Όλα τα Λεφτά Bασίλης Μαγκλάρας: Πολιτικός Επιστήμων, Διδάσκων στο ΕΑΠ

Όλα τα Κουτιά

ανταστείτε τώρα! Ένας μικροβιοτέχνης στις

φτωχότερες χώρες και απαιτούσε τα δικά της προϊόντα

αρχές της δεκαετίας του ’70 αποφασίζει να

να μην υπόκεινται σε δασμούς που καθιστούν απαγο-

επενδύσει ένα μικρό κεφάλαιο, αγοράζοντας κάποια

ρευτική την αγορά τους στις ντόπιες αγορές. επίσης,

μηχανήματα, νοικιάζοντας ένα μικρό εργαστήριο και

οι αρχές της χώρας του έχουν συνειδητοποιήσει ότι

προσλαμβάνοντας λιγοστούς εργαζόμενους. Ο μι-

ο ανταγωνισμός από άλλες αγορές θα βελτιώσει και

κροβιοτέχνης θέλει να αρχίσει να παράγει μπισκότα τα

την τιμή και την ποιότητα των πωλούμενων προς τους

οποία θα πωλούνται στα super markets και στα περί-

καταναλωτές προϊόντων.

πτερα. Έως εδώ έχουμε μια αξιέπαινη επιχειρηματική

Όμως, διάφορα προβλήματα εμφανίζονται προς

προσπάθεια ενός μικρομεσαίου επιχειρηματία, που

αυτήν την πορεία. Οι αρχές της χώρας του μικροβι-

όπως έχουμε συνηθίσει τα τελευταία χρόνια να τον

οτέχνη δεν επιθυμούν να τον αφήσουν έτσι απότομα

ονομάζουμε είναι η «ραχοκοκαλιά» της ελληνικής οι-

έκθετο στον ανταγωνισμό, αλλά να τον βοηθήσουν

κονομίας.

μέσω επιδοτήσεων και φτηνών δανείων να βελτιώσει

το προϊόν λοιπόν αυτού του αξιέπαινου βιοπαλαι-

ποιοτικά το προϊόν του και την παραγωγική απόδοση

στή που εργάζεται για την επιτυχία της επιχείρησής του

της επιχείρησης του. Έτσι, αυτό το φτηνό χρήμα και οι

και τη διασφάλιση της εργασίας των υπαλλήλων του,

επιδοτήσεις που πληρώνει ο φτωχός φορολογούμενος

πηγαίνει πολύ καλά έως τις αρχές της δεκαετίας του

της χώρας του (όπως για παράδειγμα, ένας εργαζόμε-

’80 όπου εμφανίζονται τα πρώτα σύννεφα. Ο ανταγω-

νος στο ταμείο μιας τράπεζας) θα πιάσουν τόπο, κα-

νισμός έχει ενταθεί και παρότι ο ίδιος είχε όλη τη δε-

θώς ο μικροβιοτέχνης, η ραχοκοκαλιά της οικονομίας,

καετία του ’70 πρόσβαση σε φτηνό χρήμα και εξασφα-

θα βελτιώσει το προϊόν του, που είναι καλό για τους

λισμένες κλειστές αγορές, όπου μόνο αυτός και άλλοι

καταναλωτές, θα αυξήσει την παραγωγή του με νέα

συμπατριώτες του μπορούσαν να πωλούν το προϊόν

μηχανήματα, που είναι καλό για την οικονομία και θα

τους, τώρα και άλλοι επιχειρηματίες από άλλες χώρες

διατηρήσει τις θέσεις εργασίας, που είναι καλό για την

έχουν τη δυνατότητα να πωλούν στη δική του, έως

κοινωνία και την οικονομία ευρύτερα.

πρότινος αποκλειστική, αγορά το προϊόν τους. αυτό

αυτή η πολιτική της χώρας του συνεχίζεται για δυο

συνέβη διότι η χώρα του αντάλλαζε όλη την προηγού-

και πλέον δεκαετίες, με όλες τις κυβερνήσεις, όντας πε-

μενη δεκαετία βιομηχανικά και άλλα προϊόντα με άλλες

πεισμένοι όλοι οι πολιτικοί, ακόμα και αυτοί της ευρω-

omikron 118 Φεβρουάριος 09

Όλα τα Κουτιά Όλα τα Λεφτά

παϊκής Ένωσης, ότι τα λεφτά πιάνουν τόπο, η κοινωνία διατηρεί τη συνοχή της και η οικονομία προοδεύει. Άλλωστε, τι είναι οι επιδοτήσεις μπροστά στην οικονομική μεγέθυνση. Μια διαφορετική, έμμεση επενδυτική πολιτική που έχει ως στόχο την απαραίτητη προσαρμογή της οικονομίας στις παγκόσμιες αλλαγές. επιπλέον, τι ανάλγητο θα ήταν εκ μέρους μιας ολόκληρης κοινωνίας να αφήνει μεγάλες κοινωνικές ομάδες στο έλεος του ανταγωνισμού.

Οι μικροβιοτέχνες τσέπωναν τα λεφτά και αντί να προβαίνουν σε επενδύσεις και αλλαγές στον τρόπο παραγωγής, εθίστηκαν σε ένα είδος εξασφαλισμένου και ξέγνοιαστου εισοδήματος...

ωστόσο, στις δύο δεκαετίες που εφαρμόστηκε αυτή η πολιτική κάτι απίστευτο συνέβη που δεν είχε σκότων που βρίσκονται πλέον σε αδιέξοδο. Έχουν μια προβλεφτεί από καμία κυβέρνηση. Οι μικροβιοτέχνες επιχείρηση που παράγει ακριβά και κακής ποιότητας τσέπωναν τα λεφτά και αντί να προβαίνουν σε επενδύ-

μπισκότα, που οι άλλοι δεν επιθυμούν να αγοράσουν

σεις και αλλαγές στον τρόπο παραγωγής, εθίστηκαν σε και οι ίδιοι κινδυνεύουν να χάσουν τη δουλειά τους και ένα είδος εξασφαλισμένου και ξέγνοιαστου εισοδήμα-

να μείνουν πλέον στο δρόμο ή όσοι από αυτούς μπο-

τος. αυτό είχε ως αποτέλεσμα η παραγωγική τους δυ-

ρούν, να κατέβουν στην πρωτεύουσα να εργαστούν για

νατότητα να παραμείνει εξαιρετικά χαμηλή, το προϊόν ένα ελάχιστο εισόδημα σε κάποια τράπεζα, με απλήτους κακό και ακριβό. Οι καταναλωτές, όπως και οι ίδιοι ρωτη υπερωρία και να τροφοδοτούν μέσω των δικών ως καταναλωτές άλλων προϊόντων δεν επιθυμούσαν να τους πλέον φόρων άλλες κοινωνικές ομάδες που βρίαγοράσουν τα δικά τους προϊόντα, καθώς τα εισαγόμε-

σκονται σε οικονομικό κίνδυνο. αυτό όμως δεν είναι

να ήταν φτηνότερα και καλύτερα. Άλλωστε, οι γεύσεις ανεχτό από τους μικροβιοτέχνες. Μετά από τόσα χρότων μπισκότων τους ήταν παρωχημένες. αίφνης, η κυ-

νια αποτυχίας στη διαχείριση των επιδοτήσεων και των

βέρνηση διαπιστώνει ότι πολύ σύντομα η ευρωπαϊκή φτηνών δανείων (δανεικών και αγύριστων), μόνο μια Ένωση θα απαγορεύσει τις επιδοτήσεις προς αυτές λύση έχουν. τον αγώνα! Έτσι, κατεβαίνουν στις εθνικές τις κοινωνικές ομάδες και η κατάκοπη οικονομία της οδούς, διακόπτουν με τα φορτηγά τους την κυκλοφοχώρας δεν μπορεί να στηρίζει άλλο, εις βάρος των άλ-

ρία και αναρτούν τεράστιο πανό με τα αιτήματά τους:

λων κοινωνικών ομάδων, το ξέγνοιαστο

«Όλα τα Κουτιά, Όλα τα Λεφτά».

εισόδημα μιας αντιπαραγωγικής κοινωνικής ομάδας. αυτό όμως δεν είναι ανεχτό από τους μικροβιοτέχνες μπι-

Βασίλης Μαγκλάρας τημών, ολιτικών επισ Π ρ ω κτ ά ιδ δ υ αθηνών Πανεπιστημίο raS.com www.MaGLa

omikron 119 Φεβρουάριος 09

«Ιστορία της ασχήμιας» Ουμπέρτο Έκο ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Μετάφραση: Δήμητρα Δότση, Ανταίος Χρυσοστομίδης ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

ομορφιά και η ασχήμια είναι φαινομενικά δύο

ένα συναρπαστικό ταξίδι περίπου τριών χιλιάδων χρό-

έννοιες αλληλένδετες. Συνηθίζουμε, μάλιστα, να

νων, ανάμεσα σε εφιάλτες, συλλογικές φοβίες και έρω-

θεωρούμε την ασχήμια ως το αντίθετο της ομορφιάς,

τες, όπου το αποκρουστικό συμβαδίζει συχνά με το

σε σημείο που αρκεί να προσδιορίσουμε τη μία για

συγκινητικό και το πονόψυχο, όπου η απόρριψη της

να κατανοήσουμε την άλλη. Ωστόσο, στο πέρασμα

δυσμορφίας συνοδεύεται από τη γοητεία που γεννά η

των αιώνων, οι διαφορετικές εκφάνσεις του άσχημου

παραβίαση κάθε κλασικού κανόνα ομορφιάς.

είναι πιο πλούσιες και απρόβλεπτες απ’ ό,τι συνήθως

Ο αναγνώστης που θα διαβάσει το βιβλίο αυτό θα

πιστεύουμε. Τόσο τα κείμενα όσο και οι εκπληκτικές

αναφωνήσει σίγουρα: «Πόσο όμορφη είναι η ασχή-

εικονογραφήσεις αυτού του βιβλίου μάς οδηγούν σ’

μια!».

«HOMO AMERICANUS» Παπασωτηρίου Γιώργος ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

TA ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΙΔΙΑΙΤΕΡΟΤΗΤΑΣ Γιατί το 95% των Αμερικανών είναι θρησκευόμενοι, ενώ στην Ευρώπη συμβαίνει το αντίθετο; Ποιος ο ρό-

τωπίστηκαν τα συνεχή μεταναστευτικά κύματα και ποιες πολιτικές υπέθαλψαν τους «εμφυλίους των κάτω»; Γιατί οι ΗΠΑ επέστρεψαν στο 1920, ενώ οι αριστεροί νοσταλγούν το 1960;

λος της θρησκείας στην πολιτική του Λευκού Οίκου;

Τι είναι ο «πραγματισμός» και γιατί μια ορισμένη

Ο Αμερικανός Πρόεδρος είναι «τρελός» ή εμείς οι

Aριστερά τον επικαλείται σήμερα; Γιατί η ανατροπή της

Ευρωπαίοι δεν αντιλαμβανόμαστε την αμερικανική ιδι-

«κακής εικόνας» των ΗΠΑ στον κόσμο (αντιαμερικανι-

αιτερότητα;

σμός) έχει καταστεί κεντρικό στοιχείο της αμερικανικής

Τι είναι η civil religion; Σε τι συνίσταται η ιδιοπροσωπία του Αμερικανού ανθρώπου και ο αμερικανικός ατο-

εξωτερικής πολιτικής τόσο των ρεπουμπλικάνων όσο και των δημοκρατικών;

μικισμός; Τι ενώνει τη «βαθιά» και την «άλλη» Αμερική;

Αυτά είναι τα κεντρικά ερωτήματα στα οποία απα-

Γιατί η Aριστερά δεν αναπτύχθηκε ποτέ στις ΗΠΑ κατά

ντά το Homo Americanus, ένα βιβλίο που αναλύει σε

το ανάλογο της Ευρώπης; Ποιοι και γιατί φοβούνται

βάθος τη διαδικασία διαμόρφωσης της αμερικανικής

την αλλοίωση της αμερικανικής ταυτότητας λόγω της

σκέψης στην ολότητά της, παρουσιάζοντας διεξοδικά

αύξησης των ισπανόφωνων μεταναστών; Πώς αντιμε-

τα χαρακτηριστικά της αμερικανικής ιδιαιτερότητας.

Γίνε Συνδροµητής ΤΩΡΑ! στο Μηνιαίο Περιοδικό της Δυτικής Μακεδονίας

Ετήσια Συνδροµή για το Νοµό Κοζάνης 11 Τεύχη, €55,00 (Πληρωµή µε αντικαταβολή κατά την παράδοση του 1ου τεύχους)

Ετήσια Συνδροµή για την υπόλοιπη Ελλάδα 11 Τεύχη, €65,00 (Πληρωµή µε αντικαταβολή κατά την παράδοση του 1ου τεύχους)

Ετήσια Συνδροµή Δήµων - Οργανισµών - Τραπεζών 11 Τεύχη, €120,00

Η παράδοση γίνεται µε την ACS Courier

Omikron Magazine Αριστοτέλους 29 - Κοζάνη, Τηλ./Fax: 24610 37711 www.omikron.tv - info@omikron.tv

RICOH Aficio MP3350Β Τιµή 4.990

Η σειρά RICOH Aficio MP3350B περιλαµβάνει ασπρόµαυρα ψηφιακά µηχανήµατα τεχνολογίας laser που ενσωµατώνουν όλες τις σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις. Απευθύνεται σε όλους τους εργασιακούς χώρους που αναζητούν ένα αξιόπιστο και παραγωγικό µηχάνηµα. Στη βάση του το Ricoh Aficio MP3350B αποτελεί ένα φωτοαντιγραφικό µηχάνηµα µε δυνατότητα επέκτασης σε εκτυπωτή / σαρωτή και fax τριών διαφορετικών γραµµών G3. Επιπλέον, µπορεί να συνδεθεί στο δίκτυό σας επιτρέποντας έτσι σε όλους τους χρήστες να έχουν πρόσβαση σε αυτό και µάλιστα από τον προσωπικό τους υπολογιστή. Και φυσικά είναι κατασκευασµένο από τον ηγέτη στα ψηφιακά µηχανήµατα: τη RICOH.

RICOH MP2500LN Το RICOH MP2500LN αποτελεί ένα ψηφιακό φωτοαντιγραφικό και εκτυπωτή/σαρωτή υψηλής ταχύτητας και παραγωγικότητας, που συνδυάζει την οικονοµική λειτουργία και την άριστη ποιότητα κατασκευής Ricoh. Είναι κατασκευασµένο σύµφωνα µε τα διεθνή στάνταρ και φέρει τη σήµανση CE.

ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ: Ταχύτητα Φωτοαντιγραφής: 25σελίδες το λεπτό (Α4), Χρόνος προθέρµανσης: µικρότερος από 15 δευτερόλεπτα, Χρόνος 1ου Αντιγράφου: µικρότερος από 6 δευτερόλεπτα, Μέγεθος Πρωτοτύπου/Αντιγράφου: Α6-Α3, Βάρος χαρτιού: 52–157g/ m², Τροφοδοσία Χαρτιού: Στάνταρ 2x500 φύλλα & bypass 100 φύλλων, max. 2.100 φύλλα, Αυτόµατη ∆ιπλή Όψη: Στάνταρ, Αυτόµατος Τροφοδότη Πρωτ.: προαιρετικός ARDF 50 φύλλων, Μνήµη: 64ΜΒ, Ανάλυση Φωτοαντιγραφής: 600x600dpi, 256 τόνους του γκρι, ΖΟΟΜ: 50%200%, µε µεταβολή 1%, Πολλαπλά Αντίγραφα: 1999, Εκτυπωτής: Στάνταρ, Ταχύτητα Εκτύπωσης: 25 σελίδες το λεπτό (A4), ΑνάλυσηΕκτύπωσης: 600x600dpi, Λειτουργικά Συστήµατα: Windows98/2000/Me/XP/Server2003, Σύνδεση: USB2.0, Ethernet, Σαρωτής: Στάνταρ, Ανάλυση Σάρωσης: έως 600dpi, Οδηγοί Σάρωσης: TWAIN

Τιµή 4.330

Εξουσιοδοτηµένος συνεργάτης για Κοζάνη, Γρεβενά, Καστοριά: Λ. Α. Παπανδρέου 17, Tηλ./Fax: 24610 30001 e-mail: resolution_koz@yahoo.gr Σύντοµα OnLine στο www.e-resolution.gr

Τιµή:

ΠΡΟΣΦΟΡΑ

229

Η/Υ ΣΕ ΜΟΝΑ∆ΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ!!!

RESO - 2

Τιµή

RESO - 1 Θήκη Μητρική Επεξεργαστής Μνήµη

MIDI 3307 400W INTEL CELERON Prescott D430 - 1.8GHz

Κάρτα Γραφικών

On Board up to 128MB

Οπτικά Μέσα

SAMSUNG DVD-RW SH-S223F SATA

Πληκτρολόγιο

Keyboard BASIC Black

ΕΓΓΥΗΣΗ

ASUS M2A-MX

Επεξεργαστής

1GB DDR2 667MHz EXCELSTOR 80GB SATA II

ATX-4063-CA 400W

Μητρική

369

ASROCK G31M-GS

Σκληρός ∆ίσκος

Ποντίκι

Θήκη

AMD XP 6000+ X2 AM2

Μνήµη Σκληρός ∆ίσκος

2GB DDR2 800MHz WESTERN DIGITAL 320GB 16MB SATA II KS

Κάρτα Γραφικών

ASUS EAH4670/DI/512M

Οπτικά Μέσα

PIONEER DVR-216D-BK SATA Black

Πληκτρολόγιο Ποντίκι ΕΓΓΥΗΣΗ

Keyboard BASIC Black MOUSE OPTICAL Basic black USB OEM 2 ΧΡΟΝΙΑ

MOUSE OPTICAL Basic black USB OEM 2 ΧΡΟΝΙΑ

Τιµή: 120

∆ΩΡΟ!

Τιµή:

ΠΟΛΥΜΗΧΑΝΗΜΑ CANON MP 140

545

µε την αγορά κάθε Η/Υ

RESO - 3 Θήκη Μητρική Επεξεργαστής Μνήµη

ASUS TA-861 (450Watt) Black ASUS P5KPL-AM INTEL PENTIUM CORE 2 DUO FSB1333 E8500 - 3.16GHz 2GB DDR2 800MHz

Σκληρός ∆ίσκος

HITACHI 500GB SATA II 16MB

Κάρτα Γραφικών

ASUS EN9500GT/DI/1GB/A

Οπτικά Μέσα

ASUS DRW-2014S1 Black

Πληκτρολόγιο

Keyboard BASIC Black MICROSOFT MOUSE OPTICAL Basic black USB, CAMERA VX1000, MODEM CRYPTO OEM V92 INT.

ΕΓΓΥΗΣΗ

RESO - 4 Θήκη Μητρική Επεξεργαστής Μνήµη

ASUS TA-861 (550Watt) Black ASUS P5QL-E INTEL PENTIUM CORE 2 QUAD Q9550 - 2.83GHz 2GB DDR2 800MHz x2 = 4GB

Σκληρός ∆ίσκος

WESTERN DIGITAL 640GB 16MB SATA II KS

Κάρτα Γραφικών

ASUS EN9800GT HB/HTDI/1GB

Οπτικά Μέσα

ASUS DRW-2014S1 Black

Πληκτρολόγιο

COMFORT CURVE USB Black MICROSOFT MOUSE OPTICAL Basic black USB, CAMERA VX1000, MODEM CRYPTO OEM V92 INT

2 ΧΡΟΝΙΑ ΕΓΓΥΗΣΗ

Σηµείωση: Oι τιµές δεν περιλαµβάνουν Φ.Π.Α 19% και ενδέχεται να αλλάξουν χωρίς προειδοποίηση.

ASUS VW193D-B Black Colour Οθόνη 19”, LCD Wide, Resolution WXGA 1440 x 900 max, Pixel pitch: 0,285mm, Brightness: 300cd/m2, Contrast Ratio: 850/2000:1 (ASCR), Viewing Angle: 170o, 5ms Response Time, 15 Pin D-sub Analog Input 3 ΧΡΟΝΙΑ ΕΓΓΥΗΣΗ

2 ΧΡΟΝΙΑ

Τιµή:

806

omikron magazine

Κοζάνη-Πτολεµαΐδα Tηλ.: 24610 95300 info@efkolidis.gr www.efkolidis.gr