Omikron Magazine No11 by Omikron adv

ΜΑΪΟΣ 09

ΛΟ ΓΙΑ

ΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟ∆ΙΚΟ - ΤΕΥΧΟΣ 11 -

Α ΛΛ Η ΑΤ

ΟΛΟΥ

www.omikron.tv

33 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΓΩ∆ΙΑ ΣΤΟ ΜΕΤΑΞΑ 23 /11/1976

ΜΑΘΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑ∆ΟΣΗΣ ΣΤΗΝ ΚΟΖΑΝΗ περί αρχιτεκτονικής ο Λόγος…

ΘΩΜΑΣ ΑΓΡΑΦΙΩΤΗΣ ΣΠΗΛΙΑ ΤΟΥ ∆ΡΑΚΟΥ

Καραγκιοζοπαίχτης µε… πτυχίο

Στα άδυτα της σπηλιάς του δράκου Καστοριάς

ΤΡΑΠΕΖΑ ∆ΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ

Η ευκαιρία για ενίσχυση της περιφερειακής συνείδησης

ΕΟΡ∆ΑΪΚΟΣ

Φλερτάροντας µε την άνοδο

Βρείτε το... κοµµάτι που σας ταιριάζει!

Λίστα Γάµου

ΕΥΚΟΛΙΔΗΣ Α.Ε. 5ο χλµ. Κοζάνης - Καστοριάς Tηλ.: 24610 95221-24610 95300, Fax: 24610 95384 3ο χλµ. Πτολεµαΐδας-Φλώρινας, Τηλ.: 24630 55727 info@efkolidis.gr - www.efkolidis.gr

Παναγιώτης Τσαρτσιανίδης Εκδότης

πρόλογος πρόλογος

Όλα τα’ χαμε, η νέα γρίπη μας έλειπε…

ανδημίες, πτωχεύσεις, έντονα καιρικά φαινόμενα, ηλεκτρονικά εγκλήματα, οικονομικά εγκλήματα, βομβιστικές επιθέσεις, ανθρωπιστική κρίση, πυρκαγιές, διασταυρούμενα πυρά,

μάχες, ανεργία, βομβαρδισμοί, ελλείμματα οικονομικά - αλλά και πάσης φύσεως – συρρίκνωση της οικονομίας, κλιματική κρίση, πόλεμος, πυρκαγιές, τυφώνες, απολύσεις, ύφεση, χρέη, ναρκωτικά, ευάλωτες κυβερνήσεις, πληθωρισμός, παράνομες μεταναστεύσεις, ρατσιστικές νομοθεσίες… Το τεστ που θα σας βάλουμε είναι: βρείτε τα αντίθετα!!! Στο μυαλό σας, γιατί στην πραγματικότητα… Θα μπορούσαμε να τα παρουσιάσουμε και αλφαβητικά τόσα που είναι. Και σκεφτείτε ότι είναι σποραδική επιλογή λέξεων από τις «κακές» ειδήσεις ΜΙΑΣ ημέρας… Δυστυχώς, δεν έχουμε τόσο μεγάλη ποικιλία και σε καλές ειδήσεις, όχι πως δεν υπάρχουν αλλά ας μην ξεχνάμε πως στη δημοσιογραφία “no news is good news..”. Κοντεύουμε να το υιοθετήσουμε κι εμείς έτσι όπως πάμε. Και για να μην ξεχνιόμαστε: έπρεπε να περάσουν 85 ολόκληρα χρόνια για να αναγνωρίσει η Διεθνής Ένωση Μελετητών Γενοκτονιών επίσημα τη γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου. Εμείς εδώ ανακηρύξαμε την 19η Μαΐου ως ημέρα μνήμης...

Πάλι καλά.

omikron

4 Μάιος 09

φωτο: Β. Κότσικας

The day meets the night

12 Kovedaron str. - Kozani

omikron magazine

περιεχόμενα περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

23 Νοεμβρίου 1976

33 χρόνια μετά την αεροπορική τραγωδία

περί αρχιτεκτονικής ο Λόγος…

στο Μεταξά Μάθημα αρχιτεκτονικής παράδοσης στην Κοζάνη

Γιάννης Τσαρούχης

ανάμεσα σε Ανατολή & Δύση

Test Drive

Seat Ibiza, SC, Coupra

Τόση πολύ άσφαλτος, τόσο λίγος χρόνος

Θωμάς Αγραφιώτης

ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΟΠΑΙΧΤΗΣ ΜΕ… ΠΤΥΧΙΟ

Φλερτάροντας με την άνοδο

Εορδαϊκός

Diva FM

Το αγαπημένο ραδιόφωνο

της Δυτικής Μακεδονίας

Σπηλιά του δράκου

ΣΤΑ ΑΔυΤΑ ΤΗΣ ΣΠΗΛΙΑΣ ΤΟυ ΔΡΑκΟυ κΑΣΤΟΡΙΑΣ

Η ευκαιρία για ενίσχυση

ΤΡΑΠΕΖΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

Κρίτων Χριστιανόπουλος

ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΟΝΙΩΝ & ΠΑΙΔΙΩΝ

Μαρία Αλβανού

Ανήλικοι δράστες & εγκληματικότητα:

της περιφερειακής συνείδησης

omikron

6 Μάιος 09

σύγχρονοι προβληματισμοί

Ενοικιάσεις Αυτοκινήτων ◉ Για τις Εκδροµές σας ◉ Για τα Ταξίδια και τις ∆ιακοπές σας ◉ Για επίσηµες κοινωνικές εκδηλώσεις

για την εξυπηρέτησή σας Katakis Rent... και δεν µένεις ποτέ χωρίς αυτοκίνητο! Η Katakis Rent a Car µε τον πιο νέο στόλο αυτοκινήτων σας προσφέρει τώρα λύση! Έχετε στη διάθεση σας... - επιλογή µάρκας και κατηγορίας αυτοκινήτου για κάθε περίπτωση. - δυνατότητα παράδοσης αυτοκινήτου σε αεροδρόµια, πρακτορεία λεωφορείων, σταθµούς τρένων, χωρίς χρέωση και άσκοπη αναµονή. - µοναδικές υπηρεσίες για να νιώθετε πάντα ασφάλεια και σιγουριά.

Όµιλος Εταιρειών ΚΑΤΑΚΗΣ 2ο χλµ. Εθν. Οδού Κοζάνης - Λάρισας • Τ.Κ. 50 100 Κοζάνη τηλ. 24610 41630 • www.katakis.gr

omikron magazine

112

περιεχόμενα περιεχόμενα

Δημοτικό Ωδείο Μουρικίου

Η ΜΥΣΤΑΓΩΓΙΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ

Κάρμαλης Ιωάννης

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ

Οικολογία

ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ Το τελευταίο αντίο στους λαμπτήρες πυράκτωσης!

Γιώργος Ανδρέου

ΤΟ ΒΟΥΗΤΟ ΚΙ Ο ΛΥΓΜΟΣ

Γιώργος Τσαρτσιανίδης

Μπαμπά µην τρέχεις…

Πελτέκης Γ. Λεωνίδας

100

Λοιμώξεις αναπνευστικού

Γιάννης Τζιουράς

106

Ανάμεσα σε κράτος και αγορά;

Ιωάννα Κωσταρέλλα

108

Περιφερειακή συνείδηση εναντίον τοπικισμού:

σημειώσατε 2

Fast Facts

110

γνωριζετε οτι...

Bασίλης Μαγκλάρας

112

Το βαλτώδες τοπίο της αξιοποίησης

των Δημόσιων Ακινήτων

Κώστας Γ. Μπαλαφούτης

116

παραδοσιακά επαγγελματα & συνήθειες

ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

120

«Φάδερ ημών»

omikron

8 Μάιος 09

«Που πάμε μπαμπά;»

∆ανειζόµαστε τις δικές σας επιθυµίες και παίζοντας µε τη δική µας φαντασία και δηµιουργικότητα, πραγµατοποιούµε επιτυχηµένα µε κάθε λεπτοµέρεια την εκδήλωση που εσείς επιθυµείτε. Τηλ.: 24630-53792, 6932320104-5 - 3o χλµ. Πτολεµαΐδας-Φλώρινας, Πτολεµαΐδα Τ.Θ.: 205 - Τ.Κ.: 50200 - www.ioannou-resort.gr - e-mail: info@ioannou-resort.gr

το Μηνιαίο Περιοδικό της Δυτικής Μακεδονίας

Εκδότης:

Τσαρτσιανίδης Παναγιώτης Επιµέλεια Εντύπου:

online στην διεύθυνση www.omikron.tv

Τσαρτσιανίδης Γιώργος Συνεργάτες:

Αµαραντίδου Δέσποινα Κύρινας Αντώνης Κύρκου Δήµητρα Κωσταρέλλα Ιωάννα Μαγκλάρας Βασίλης Μουτίδης Σωκράτης Σιδηροπούλου Παρασκευή Επιµέλεια Κειµένων:

Τσαρτσιανίδου Νατάσσα Καλλιτεχνική Επιµέλεια:

Καλαϊτζόπουλος Περικλής Νικολαροπούλου Τάµµυ Τζήκας Χρήστος Υποδοχή διαφήµισης:

Πατουλίδου Όλγα Υπεύθυνος Διανοµής:

Κενούτης Γιάννης Φωτογραφικό αρχείο: ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ

Omikron Adv. Εκτύπωση:

Omikron Magazine Αριστοτέλους 29 - Κοζάνη Τηλ./Fax: 24610 37711 www.omikron.tv - info@omikron.tv

Art Graphic

Κρεβάτι από 450 Κοµοδίνο από 200 Βιβλιοθήκη από 450 Γραφείο από 300 Ντουλάπα από 550

Παιδικό δωµάτιο: από

1.950

γιατί η οικολογία... είναι τρόπος ζωής!

∆ιαστάσεις σύµφωνα µε το χώρο σας και κατόπιν παραγγελίας.

Hight Gray

Temprakon

Ισοθερµικό στρώµα

Ultra Ivory

Celeste Box

Normal Ivory

Normal Gray

Παιδικά και εφηβικά δωµάτια από µασίφ ξύλο, σε έντονους χρωµατικούς συνδυασµούς χρησιµοποιώντας µόνο βαφές νερού και τελειώµατα κεριού. Συνδυάζοντας το αντίστοιχο ορθοσωµατικό στρώµα της Αγγλικής εταιρείας Dunlopillo από φυσικά ελαστικοποιηµένα υλικά (όπως φυσικό καουτσούκ και ελαστικοποιηµένο κοκοφοίνικα) και αφαιρούµενο κάλυµµα, προσφέρετε στο παιδί σας τις ιδανικές συνθήκες για έναν ξεκούραστο ύπνο.

Τσιώγκας Ιωάννης: Κασοµούλη 10, 501 00 - Κοζάνη, τηλ. & fax: 24610 24883

ΜΕΛΕΤΗΧΩΡΟΥ•ΕΠΙΠΛΟΚΑΤΟΙΚΙΑΣ-ΓΡΑΦΕΙΟΥ•ΦΩΤΙΣΜΟΣ•ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΙΞΕΝΟ∆ΟΧΕΙΩΝ

ΕΚΘΕΣΕΙΣ: Α’: 25ης Μαρτίου 95 Τηλ. - Fax: 24630 23400 • Β’: 25ης Μαρτίου 86 Τηλ: 24630 23764 ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆Α Επιπλα γραφείου: 25ης Μαρτίου 71 • Τηλ.: 24630 27177 ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆Α • info@kalomenidis.com • www.kalomenidis.com

33 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΣΤΟ ΜΕΤΑΞΑ Του Σωκράτη Μουτίδη

23 Νοεμβρίου 1976.

ο δικινητήριο αεροσκάφος της Ολυμπιακής αεροπορίας τύπου YS-11A με στοιχεία νηολογίου SX-BBR και όνομα «Νήσος μή-

λος» απογειώνεται στις 08:35, ώρα τοπική, από το αεροδρόμιο του ελληνικού. τελικός του προορισμός είναι το αεροδρόμιο Φίλιππος της κοζάνης με ενδιάμεσο σταθμό τη Λάρισα. Στο πιλοτήριο του καινούργιου αεροσκάφους (παραλήφθηκε το 1971 από την Ολυμπιακή) ο έμπειρος κυβερνήτης και πρώην ιπτάμενος της πολεμικής αεροπορίας κωνσταντίνος Σκιαδάς και συγκυβερνήτης ο Νικόλαος τάρναΦωτογραφία του μοιραίου αεροσκάφους.

ρης. μαζί τους στην καμπίνα επιβατών πετούν οι ιπτάμενοι συνοδοί Σταματία Σταθοπούλου και Γεωργία τσουκαντά, οι οποίες είχαν ήδη ξεκινήσει να ετοιμάζουν το πρωινό, μόλις το αεροσκάφος οριζοντίωσε στα 10.000 πόδια. Οι χειριστές είχαν ενημερωθεί από την επιμελητεία των πτήσεων

...είδαμε το αεροπλάνο

της Ολυμπιακής κατά την πρωινή ενημέρωση ότι στη Λάρισα και στην

σπασμένο στη μέση να καίγεται,

κοζάνη οι νεφώσεις εκείνο το πρωινό είχαν την «τιμητική» τους και

το ίδιο και οι άνθρωποι». Οι φωνές των κατοίκων του χωριού για να εντοπίσουν

πως η θερμοκρασία στην κοζάνη ήταν κοντά στους 50C, δηλαδή «σε φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα». δύο λεπτά πριν τις 9 το πρωί, το πλήρωμα επικοινωνεί με τον πύργο ελέγχου της Λάρισας και ζητά πλήρες μετεωρολογικό δελτίο τόσο για τη Λάρισα όσο και για την κοζάνη: «Λάρισα καλημέρα, η Ολυμπιακή 830, επίπεδο πτήσεως

τυχόν επιζώντες δυστυχώς

100, αναφέρατε καιρικές συνθήκες ...Ολυμπιακή 830 καλημέρα,

αντιλαλούσαν μάταια

καιρός νεφελώδης, νέφη στα 4/8, ορατότητα 150 μέτρα, άπνοια,

στις πλαγιές του βουνού.

αναμείνατε για το μετεωρολογικό της Κοζάνης ...Ελήφθη η Ολυ-

Όλοι ήταν νεκροί...

βαρομετρική πίεση 29,63, η θερμοκρασία στο έδαφος στους 80C, μπιακή 830 κατερχόμενοι για τα 8000 και εν συνεχεία για τα 6000, η βάση των νεφών άνω των 10.000 ποδών». το έμπειρο πλήρωμα καταλαβαίνει γρήγορα ότι έτσι όπως ήταν τα πράγματα, η προσγείωση στο αεροδρόμιο της Λάρισας θα ήταν από δύσκολη έως αδύνατη, αλλά παρ όλα αυτά συνεχίζει την προσέγγιση εξ όψεως λόγω καιρού

omikron 14 Μάιος 09

33 χρόνια μετά την αεροπορική τραγωδία στο Μεταξά

και αν τα πράγματα ήταν καλύτερα σε περίπου 25 λεπτά που θα έφτανε εκεί, θα επιχειρούσε προσγείωση. Στις 09:07 η Λάρισα μεταβιβάζει το δελτίο καιρού του αεροδρομίου της Κοζάνης: «Ολυμπιακή 830 ο καιρός στην Κοζάνη νεφοσκεπής 8/8 AC8000 πόδια, 6-8 SCU 3500 πόδια, 2/8 ST 1500 πόδια, θερμοκρασία εδάφους 60C, βαρομετρική 29,62 ορατότητα 8 – 10 χιλιόμετρα, άνεμος 10 κόμβοι ...Ευχαριστούμε Λάρισα, ελήφθη ο καιρός από Ολυμπιακή 830, να διαβιβασθεί στην Κοζάνη ότι συνεχίζουμε για εκεί» απαντά το πλήρωμα από το YS-11A, το οποίο εκείνη την ώρα βρισκόταν πάνω από τον ραδιοφάρο της Αγχιάλου και σε 15 λεπτά θα έφθανε στην Λάρισα. Στις 09:18 το αεροσκάφος περνά κοντά από το αεροδρόμιο της Λάρισας και δυο λεπτά αργότερα, αναφέρει πως βρίσκεται 10 μίλια βόρεια της Λάρισας και πως γυρίζει στη συχνότητα της Κοζάνης: «Φίλιππε καλημέρα η Ολυμπιακή 830. Διαβιβάστε το μετεωρολογικό ...Ολυμπιακή 830 καλημέρα σας, 2/8 ST 1500 πόδια, 7/8 SCU 3500 πόδια, 8/8 AST 8000 πόδια, θερμοκρασία εδάφους 60C, άνεμος 10 κόμβοι». Το πλήρωμα ζητά να επαναλάβει η Κοζάνη το μετεωρολογικό ο Γιάννης Γκουζιώτης (κάτω φωτο) και ο ιερέας Κωνσταντίνος Παπαγιάννης (επάνω φωτο), εξιστορούν με μεγάλη ταραχή 33 χρόνια μετά στον δημοσιαγράφο Σωκράτη Μουτίδη τα γεγονότα της 23ης Νοεμβρίου 1976.

omikron 15 Μάιος 09

33 χρόνια μετά την αεροπορική τραγωδία στο Μεταξά

δελτίο κάτι που ο «Φίλιππος» κάνει ένα λεπτό αργότε-

στεί. αδιέξοδο παντού... αποφασίζουν ταχεία κάθοδο

ρα. το μετεωρολογικό δεν τους λέει πολλά πράγματα,

με βαθμό 1.100 ποδών και οριζοντιώνουν στα 3.880

το πλήρωμα του BBR ασφυκτιά μέσα στη «σούπα», πνί-

πόδια. μένουν εκεί για μόλις 45 δευτερόλεπτα, το πλή-

γεται στα 6.000 πόδια... θεωρούν ότι η μόνη διέξοδος

ρωμα βλέπει από ένα τυχαίο σκίσιμο της ομίχλης ένα

είναι στα χαμηλότερα... αρχίζουν κάθοδο για τα 3.500

διαφορετικό χρώμα από αυτό των νεφών. η εικόνα στα

πόδια, κάπου για να βρουν ένα σημάδι...

μάτια του έμπειρου κυβερνήτη δεν είναι άγνωστη, είναι

δυστυχώς, οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν

όμως η τελευταία. «τράβα Νίκο, τράβα να βγούμε...»,

σε όλη την περιοχή του όρους μεταξά δεν βοηθούν.

ίσως ήταν τα τελευταία λόγια προς τον συνάδελφό

η πυκνή νέφωση που έχει σκεπάσει την περιοχή του

του. ενστικτωδώς κολλούν και οι δυο το χειριστήριο

Σαρανταπόρου, δεν αφήνει να φανούν οι παγίδες που

στην κοιλιά τους, τραβούν με όση δύναμη έχουν και το

κρύβονται στα υψώματα που σφίγγουν τον κλοιό γύρω

«Romeo» σηκώνει μούρη απότομα. η στάση του αυτή

από το YS-11A της Ολυμπιακής. το έμπειρο πλήρωμα

κρατά μόλις 12 δευτερόλεπτα και συνοδεύεται από

κρίνει ότι δεν μπορεί να συνεχίσει για κοζάνη. αντι-

έντονες ταλαντεύσεις και κραδασμούς. απώλεια στήρι-

λαμβάνεται τον κίνδυνο, στρίβει δεξιά 180 μοίρες και

ξης; Έτσι φαίνεται μα συνεχίζει να ανεβαίνει παράλληλα

συνεχίζει για δύο λεπτά μια πορεία μεταξύ 214 και 233

με την πλαγιά. Στις 09.37 δεν μπορεί πια. η κοιλιά του

μοιρών με ταυτόχρονη άνοδο στο ύψος των 4.500

«Νήσος μήλος» γλύφει την πλαγιά του μεταξά, το αε-

ποδών. το βαρύ πέπλο της νέφωσης, δεν λέει να σχι-

ροπλάνο γλιστρά, αναπηδά και σχεδόν εφαπτόμενο με

Σε όλη τη γύρω περιοχή διάσπαρτα μικρά-μικρά κομμάτια του αεροσκάφους στέκονται σε πείσμα του χρόνου που πέρασε αδιάψευστοι μάρτυρες του γεγονότος.

Δημοσιεύματα εφημερίδων εκείνης της εποχής.

33 χρόνια μετά την αεροπορική τραγωδία στο Μεταξά

το έδαφος συντρίβεται φλεγόμενο σε απόσταση 250

οποίο λόγω των κακών καιρικών συνθηκών που επικρα-

μέτρων από το σημείο της πρώτης επαφής και σε υψό-

τούσαν εκείνη την ημέρα, έμεινε κλειστό. «Ήμασταν

μετρο 4190 ποδών.

στο καφενείο στην πλατεία και μόλις μας ενημέρωσε

Τα τηλέφωνα παίρνουν φωτιά λίγα λεπτά αργότερα,

ο γραμματέας μαζευτήκαμε 11 νομίζω άτομα και με

όταν η Κοζάνη και η Λάρισα αδυνατούν να επικοινω-

ένα αγροτικό ξεκινήσαμε να βρούμε που έπεσε το αε-

νήσουν πλέον με το SX-BBR. Μόλις δίδεται το σήμα

ροπλάνο. Την περιοχή εγώ την ήξερα καλά γιατί τέσ-

ότι το αεροσκάφος εξαφανίστηκε και πιθανότατα να

σερα χρόνια έκανα φύλακας στη βάση του ΟΤΕ που

έχει καταπέσει σε μια από τις ορεινές περιοχές του

βρίσκεται στην κορυφή και ξέραμε καλά που πηγαίνα-

Σαρανταπόρου και του Μεταξά, σημαίνει συναγερμός.

με» μας λέει μετά από 33 χρόνια ο κ. Γκουζιώτης. Έχει

Η αστυνομία ειδοποιεί την κοινότητα του χωριού Με-

χρόνια να μιλήσει για το αεροπορικό δυστύχημα και

ταξά ότι χάθηκε το αεροπλάνο της Ολυμπιακής. Την

να επαναφέρει στη μνήμη του τις δραματικές εικόνες

ώρα εκείνη το χωριό ήταν καλυμμένο από την πυκνή

που αντίκρισε. Είχε περάσει μισή ώρα από την πτώση

ομίχλη, το ψιλόβροχο σε συνδυασμό με την υγρασία

του αεροσκάφους και το αγροτικό με τους έντεκα κα-

τρυπούσαν το κόκαλο και η θερμοκρασία βρισκόταν

τοίκους του χωριού Μεταξά κινούνταν μέσα στην πυ-

σταθερά κάτω από 5 βαθμούς με το βοριά να φυσά. Ο

κνή ομίχλη επάνω στον κακοτράχαλο ορεινό δρόμο,

γραμματέας του χωριού βγαίνει τρέχοντας από το κοι-

που οδηγούσε στην τηλεπικοινωνιακή βάση του ΟΤΕ.

νοτικό κατάστημα στην πλατεία και ενημερώνει όλους

Ξαφνικά, μέσα στη μονοτονία του γκρίζου, είδαν λευκά

όσοι βρίσκονταν εκείνη τη στιγμή στο καφενείο. Μετα-

χαρτιά να ανεμίζουν δεξιά και αριστερά. «Εδώ είναι,

ξύ αυτών και ο Γιάννης Γκουζιώτης, 78 χρονών σήμερα,

εδώ είναι» φώναξε ο Γιάννης Γκουζιώτης και χτύπησε

και ο δόκιμος τότε ιερέας Κωνσταντίνος Παπαγιάννης.

την οροφή του αγροτικού για να σταματήσει ο οδηγός.

Ο κ. Γκουζιώτης εργαζόταν τότε σε ένα λατομείο, το

«Είσαι σίγουρος;» τον ρώτησε ο εδώ και πολλά χρόνια

Οι συγγενείς των θυμάτων, η Ολυμπιακή και η Μητρόπολη, έχτισαν μια μικρή εκκλησία για την μνήμη των νεκρών. Οι επιστολές του παπα-Κώστα στην Ολυμπιακή για να χρηματοδοτήσει τις επισκευές που χρειάζονται, παραμένουν αναπάντητες…

33 χρόνια μετά την αεροπορική τραγωδία στο Μεταξά

πλέον ιερέας του Μεταξά Κωνσταντίνος Παπαγιάννης. «Εδώ έπεσε, δεν βλέπετε τα χαρτιά;» συνέχισε ο Γιάννης Γκουζιώτης και οι άνδρες κατέβηκαν από το αγροτικό και χωρίστηκαν σε δυο ομάδες για να συνεχίσουν την έρευνα. Ο κ. Γκουζιώτης με κάποιους κατοίκους ακολούθησε τα χαρτιά και ο παπα-Κώστας προχώρησε πιο δεξιά με τους υπόλοιπους. «Καθώς περπατήσαμε όχι πολλά μέτρα από το δρόμο, άρχισε να γίνεται αντιληπτή μυρωδιά από καύσιμο και καταλάβαμε ότι πλησιάζουμε. Μετά είδαμε το έδαφος να καίγεται, μια ευθεία γραμμή, λες και έβαλε κάποιος φωτιά επίτηδες» εξιστορεί ο κ. Γκουζιώτης, «μετά είδαμε βαλίτσες ανοιγμένες, μια από εδώ και μια από εκεί και μόλις φτάσαμε επάνω από τη μικρή χαράδρα, είδαμε το αεροπλάνο σπασμένο στη μέση να καίγεται, το ίδιο και οι άνθρωποι». Οι φωνές των κατοίκων του χωριού για να εντοπίσουν τυχόν επιζώντες δυ-

Στη μνήμη του υποσμηναγού Γιάννη Ζήκου, επιβάτη της μοιραίας πτήσης, στήθηκε από τους γονείς του ένας μαρμάρινος σταυρός.

στυχώς αντιλαλούσαν μάταια στις πλαγιές του βουνού.

δεν κατάφεραν και πολλά. Όλοι ήταν συγκεντρωμένοι

Όλοι ήταν νεκροί, 46 επιβάτες και το τετραμελές πλή-

σε ένα σημείο, ο ένας επάνω στον άλλον, μια στοίβα

ρωμα. Όπως θυμάται ο κ. Γκουζιώτης, προσπάθησαν

ανθρώπων, έτσι όπως πετάχτηκαν από το YS-11A, μετά

να τραβήξουν μερικούς επιβάτες από τη φωτιά, αλλά

το σύρσιμο του στη χαράδρα.

33 χρόνια μετά την αεροπορική τραγωδία στο Μεταξά

Από τα δεξιά προσέγγισε και ο παπα-Κώστας με

γραφή χαραγμένη στη μνήμη του υποσμηναγού Γιάννη

τους υπόλοιπους. «Ήταν τόσο πυκνή η ομίχλη που δε

Ζήκου, επιβάτη της μοιραίας πτήσης, που στήθηκε από

βλέπαμε ο ένας τον άλλο σε απόσταση δυο μέτρων και

τους γονείς του. Σε όλη τη γύρω περιοχή διάσπαρτα

για να μη χαθούμε σφυρίζαμε» θυμάται. Μόλις πέρασε

μικρά-μικρά κομμάτια του αεροσκάφους στέκονται σε

το σημείο του σπασμένου φτερού του αεροσκάφους,

πείσμα του χρόνου που πέρασε αδιάψευστοι μάρτυρες

το θέαμα που αντίκρισε ήταν φρικτό «δεν θα το ξεχά-

του γεγονότος.

σω ποτέ μου αυτό που είδα. Όλοι στοιβαγμένοι ο ένας

Στο σημείο που βρέθηκαν οι επιβάτες και το πλή-

επάνω στον άλλο, λες και το είχαν καταλάβει και είχαν

ρωμα στέκεται σήμερα μια μικρή εκκλησία, την οποία

αγκαλιαστεί. Μια κοπέλα ήταν μπρούμυτα πεσμένη και

έχτισαν στη μνήμη των νεκρών, οι συγγενείς τους, η

καιγόταν μέχρι την μέση και ένας φαντάρος, δεν φαι-

Ολυμπιακή και η Μητρόπολη. Η εκκλησία δεν ολοκλη-

νόταν χτυπημένος, αλλά ήταν ακίνητος πεσμένος στο

ρώθηκε ποτέ και σήμερα τα σημάδια της εγκατάλει-

έδαφος» εξιστορεί με μεγάλη ταραχή τόσα χρόνια

ψής της είναι εμφανή. «Έκανα μεγάλη προσπάθεια να

μετά ο παπα-Κώστας. Στη συνέχεια μαζί με ένα ακόμη

φτιάξω αυτή την εκκλησία όπως πρέπει» λέει ο παπα-

κάτοικο του χωριού περπάτησαν για το τηλεπικοινω-

Κώστας και προσθέτει πως «ένας μηχανικός που έβαλα

νιακό κέντρο του ΟΤΕ, το οποίο βρίσκεται ένα χιλιό-

να μου υπολογίσει το ποσό που χρειάζεται για να φτια-

μετρο από το σημείο της πτώσης, στην κορυφή του

χτεί, μου είπε πως είναι 25.000¬». Έκανα προσπάθειες

βουνού. Λόγω των συνθηκών που επικρατούσαν δεν

και έστειλα επιστολές στην Ολυμπιακή για να χρηματο-

υπήρχε κάποιος έξω και αναγκάστηκαν να πηδήξουν

δοτήσει τις επισκευές, αλλά απάντηση δεν πήρα μέχρι

την περίφραξη, προκειμένου να ενημερώσουν τους τη-

σήμερα».

λεπικοινωνιακούς ότι βρήκαν το αεροπλάνο. «Τότε οι

Κάπου-κάπου, 33 χρόνια μετά από εκείνη την συν-

τηλεφωνικές γραμμές ήταν ανοιχτές και μόλις τους εί-

νεφιασμένη μέρα του Νοέμβρη, ο παπα-Κώστας πηγαί-

παμε ότι το βρήκαμε, ακούστηκαν πολλές διαφορετικές

νει στο σημείο και κάνει ένα τρισάγιο στη μνήμη αυτών

φωνές που φώναζαν... που είναι, πες μας ποιο είναι το

που χάθηκαν κοντά στο χωριό του.

σημείο, είναι ζωντανοί; Δυστυχώς, όμως, η απάντηση για επιζώντες ήταν αρνητική. Μετά η ομίχλη διαλύθηκε, λες και περίμενε να γίνει πρώτα το κακό» περιγράφει με συγκίνηση τις στιγμές αυτές ο παπα-Κώστας. Σε λίγο στο σημείο της πτώσης άρχισαν να καταφθάνουν άνδρες της ασφάλειας, αστυνομία, στρατός και άλλος κόσμος. Η περιοχή αποκλείστηκε και την επόμενη μέρα ξεκίνησε το μακάβριο έργο της αναγνώρισης των πτωμάτων, το οποίο σύμφωνα με δημοσιεύματα των εφημερίδων της εποχής εκείνης, ήταν πολύ δύσκολο λόγω της απανθράκωσης των θυμάτων. Στο ξέφωτο που κατέπεσε το «Νήσος Μήλος» της Ολυμπιακής, 4 χιλιόμετρα από το Μεταξά, βρίσκεται μέχρι σήμερα μια σπασμένη πτέρυγά του με τη μπλε λωρίδα από τα χρώματα της εταιρείας, ξεφτισμένη σε κάποια σημεία, να υπενθυμίζει το γεγονός. Λίγο παραπέρα βρίσκεται ένας μαρμάρινος σταυρός με μια επιomikron 20 Μάιος 09

Ευχαριστούμε πολύ για την πολύτιμη βοήθεια τους: • Κώστα Γαβριλάκη (μηχανικό αεροσκαφών και κινητήρων τεχνικό σύμβουλο της Επιτροπής Διερεύνησης Αεροπορικών Ατυχημάτων) • Βασίλη Σαριδάκη • Γιάννη Γκουζιώτη • Φίλιππο Εμμανουηλίδη • Aviation Safety Net • Werner Fischdick • Harro Ranter.

Παιχνίδια

Το Κάπνισμα Απαγορεύεται Σε ΟΛΟΥΣ τους Παιδότοπους

Υπουργική Απόφαση (36873/2007 Β΄1364)

Εκδηλώσεις

Πάρτυ

∆ιασκέδαση Äçìéïõñãïýìå Ýíá ÕÃÉÅÓ ðåñéâÜëëïí ãéá ãïíåßò êáé ðáéäéÜ ãéáôß üëïé Ý÷ïõìå åõèýíç

43 ς υ ο λ έ τ ο Αριστ - Κοζάνη 717 0 4 0 1 6 Τηλ. 24 i.gr k a t n a f e www.el

Μάθηµα αρχιτεκτονικής παράδοσης στην Κοζάνη περί αρχιτεκτονικής ο Λόγος… της Δήμητρας Κύρκου Αρχιτέκτων Μηχανικός Α.Π.Θ.

τη νέα πτέρυγα του Ιστορικού Λαογραφικού Μουσείου, στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κοζάνης, λειτουργεί από τις αρχές του Απρίλη μια έκθεση αρχιτεκτονικής που στόχο έχει να παραδώσει ένα “μάθημα αρχιτεκτονικής παράδοσης” στους επισκέπτες της. Η έκθεση αυτή οργανώνεται από το Τμήμα Αρχιτεκτόνων του Α.Π.θ σε συνεργασία με το Λαογραφικό Μουσείο Κοζάνης, το Διεθνές Ινστιτούτο Παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής της Βέροιας και το Λαογραφικό Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης και αποτελεί ένα ελάχιστο δείγμα αναγνώρισης του έργου του ομότιμου καθηγητή του τμήμα-

omikron 24 Μάιος 09

τος Νίκου Μουτσόπουλου. Στην έκθεση παραδίδεται ένα μάθημα στο κοινό για να θυμηθεί ή και να γνωρίσει και ταυτόχρονα να θαυμάσει τα αρχιτεκτονικά επιτεύγματα της Μακεδονίας των δύο περασμένων αιώνων. Πιο συγκεκριμένα, επιχειρείται μία πρώτη παρουσίαση στο ευρύτερο κοινό ενός μέρους των αρχιτεκτονικών προπλασμάτων που έγιναν από τους φοιτητές στα ειδικά μαθήματα και σεμινάρια του Εργαστηρίου Αρχιτεκτονικής Μορφολογίας της Πολυτεχνικής Σχολής του Α.Π.Θ., με την καθοδήγηση του καθηγητή Ν. Μουτσόπουλου και των συνεργατών του από το 1958 έως το 1996 και φυλάσ-

Μάθημα αρχιτεκτονικής παράδοσης στην Κοζάνη

σονται στο Μουσείο Αρχιτεκτονικής του Τμήματος Αρχιτεκτόνων. Τα μοντέλα-προπλάσματα αυτά κατασκευάστηκαν από τους τότε φοιτητές της Αρχιτεκτονικής Σχολής για να κατανοήσουν τις μορφές, τη δομή των όγκων και τη λειτουργία της παραδοσιακής μακεδονίτικης κατοικίας, αλλά ταυτόχρονα να διδαχθούν και τις διάφορες τεχνικές και μεθόδους κατασκευής των αρχιτεκτονικών προπλασμάτων-μακετών. Επιχειρείται επομένως να παρουσιαστεί ο τρόπος διδασκαλίας της παράδοσης στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΑΠΘ από τον καθηγητή Μουτσόπουλο, προβάλλοντας σε κοινή θέαση σχέδια και προπλάσματα μακεδονικών κτιρίων - κυρίως κατοικιών και μάλιστα ομαδοποιημένα κατά περιοχές, στα οποία η ακριβής αναπαράσταση υλικών και μορφολογικών στοιχείων απαίτησε αρκετή δεξιότητα και υπομονή για να μπορούμε εμείς σήμερα να έχουμε μια ολοκληρωμένη εικόνα της κατασκευής των παραδοσιακών μας κτιρίων. Για την συγκεκριμένη έκθεση έγινε λοιπόν, μια προσεχτική επιλογή προπλασμάτων από την πολύτιμη συλλογή του καθηγητή Ν. Μουτσόπουλου, συμπληρωμένα με ορισμένα που ευγενικά παραχωρήθηκαν για την έκθεση από το Λαογραφικό και Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας - Θράκης, και τα οποία προέρχονται από πόλεις της Μακεδονίας και πλαισιώνονται με αντίστοιχα πρωτότυπα φοιτητικά σχέδια αποτυπώσεων κτιρίων από το αρχείο του Διεθνούς Ινστιτούτου Παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής στη Βέροια. Ποιος είναι όμως, αυτός ο καθηγητής που σήκωσε το βάρος της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής στους ώμους του κατά τις δεκαετίες 60’ και 70’; Ο Νικόλαος Μουτσόπουλος είναι ακούραστος εργάτης του πνεύματος, της ιστορίας της τέχνης και της αρχιτεκτονικής της παράδοσης. Ανάλωσε μεγάλο μέρος της προσωπικής του ζωής και της επιστημονικής γνώσης του στην αναζήτηση, την καταγραφή, τη μελέτη και την ανάδειξη των παραδοσιακών μνημείων, όχι μόνο της Μακεδονίας και της Ελλάδος, αλλά και των Βαλκανίων και της Μεσογείου. Ως ανεξάντλητος ερευνητής άφησε βαθιά χαραγμένη την επιστημονική και προσωπική του σφραγίδα σε ολόκληρες γενιές, ενώ έχοντας εποπτεία σ’ ένα ευρύταomikron 25 Μάιος 09

Μάθημα αρχιτεκτονικής παράδοσης στην Κοζάνη

το επιστημονικό πεδίο, συνεχίζει ακούραστος ως σήμερα να εργάζεται και να εμβαθύνει σε καίρια ζητήματα για την επιβίωση της ελληνικής αρχιτεκτονικής. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του τμήματος Αρχιτεκτόνων του ΑΠΘ κ. Νίκου Καλογήρου, η καταλυτική παρουσία του καθηγητή Μουτσόπουλου στα κρίσιμα πρώτα χρόνια που διαμόρφωσαν το Τμήμα Αρχιτεκτόνων δεν έχει ίσως κατανοηθεί στο βαθμό που αντιστοιχεί στην ποιότητα και την ποσότητα του έργου του. Σήμερα το τμήμα ακολουθεί το δικό του δρόμο με παρουσία πολλών μαθητών του στο διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό, οι οποίοι έχουν επηρεαστεί σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό από το μάθημα της παράδοσης που εκείνος μας έδωσε, έστω και αν αυτό δεν είναι άμεσα ορατό, καθώς μπορεί να εκφράζεται με μία έμμεση ευαισθησία στις ιδιαίτερες συνιστώσες του τόπου. Η ανθρωποκεντρική και αναγεννησιακή προσέγγισή του καταργεί τα όρια μεταξύ αρχιτεκτονικής, σχεδίου, ιστορίας και γεωγραφίας. Αυτή η ευρύτητα είναι λιγότερο φανερή στην εκπαίδευση των αρχιτεκτόνων σήμερα όσο και αν πολλοί εξακολουθούμε να πιστεύουμε στην ενότητα της αρχιτεκτονικής μέσα από τις πολλαπλές εκφράσεις της ως τέχνης και επιστήμης, ως σύνθεσης που κινείται διαγώνια στις κλίμακες από τη μεγάλη στη μικρή, ως χειρονομίας ενταγμένης στο ιδιαίτερο πολιτισμικό κοίτασμα όπου ανήκει, σε επικοινωνία με την κοινωνία που την φιλοξενεί. Ο Ν. Καλογήρου επισημαίνει επίσης, ότι ο καθηγητής Μουτσόπουλος αναγνωρίζοντας την ιδιαίτερη σχέση της αρχιτεκτονικής παράδοσης με τον τόπο, τον πλούτο και την αισθητική των μορφολογικών στοιχείων αλλά και την αξία των κατασκευαστικών τεχνικών προχώρησε στην συστηματική τους καταγραφή δημιουργώντας ένα ανεκτίμητο αρχείο που προσέφερε μια άμεση επαφή και εξοικείωση με τα παραδοσιακά σύνολα. Πιστεύοντας ότι, στοιχεία της παράδοσης μπορούν να ενσωματωθούν στο σύγχρονο σχεδιασμό και θεωρώντας ότι βάση μιας τέτοιας προσπάθειας είναι η βαθύτερη γνώση και κατανόηση των στοιχείων που την συνθέτουν, παρακίνησε τους φοιτητές του να μελετήσουν αποτυπώνοντας λεπτομερώς σύνολα, κτίρια, κατασκευαστικές λεπτομέρειες. Τους δίδαξε σχολαστικά omikron 26 Μάιος 09

Μάθημα αρχιτεκτονικής παράδοσης στην Κοζάνη

τον τρόπο σχεδίασης των υλικών και των μορφών που θα αποτύπωναν, ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του μαθήματος του, αναπτύσσοντας σχεδιαστικές ικανότητες που είναι, ούτως η άλλως απαραίτητες σε ένα αρχιτέκτονα, όποιες και αν είναι οι συνθετικές και στιλιστικές του επιλογές. Επέμενε δηλαδή στη συστηματική διδασκαλία ενός τρόπου σχεδίασης για τη σωστή απεικόνιση υλικών, υφών, αλλά και κατασκευαστικών λεπτομερειών τα οποία συνόδευαν τα βασικά σχέδια αποτυπώσεων των κτιρίων. Με αυτόν τον τρόπο καλλιεργήθηκαν οι δεξιότητες πολλών γενεών αρχιτεκτόνων στην ευαισθησία της σχεδίασης με χειροποίητα εκφραστικά μέσα, οι οποίες διατηρούν τη σημασία τους ακόμη και στο πλαίσιο του σημερινού εικονικού ψηφιακού σύμπαντος. Και αυτήν τη δεξιότητα μπορεί να τη διακρίνει εύκολα και με μια πρώτη ματιά κάθε επισκέπτης που θα αντικρύσει τις φοιτητικές εργασίες με τα προπλάσματα και τα σχέδια από τη Μακεδονία στο Λαογραφικό Ιστορικό Μουσείο της Κοζάνης. Γιατί σύμφωνα με τον αρχιτέκτονα του Λαογραφικού και Εθνογραφικού Μουσείου Μακεδονίας και Θράκης κ. Ζ. Σκαμπάλη, “Μέσα σε ένα Μουσείο οι μακέτες αποκτούν μια νέα ζωή: από εργασία φοιτητική για την κατανόηση και την αναπαράσταση κατ’ αναλογίαν των τεκτονικών και μορφολογικών αξιών της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής αρχικά, στις προθήκες του Μουσείου κατόπιν γίνονται κατανοητές οι αξίες αυτές από τους επισκέπτες”. Και συνεχίζει λέγοντας για την έκθεση ότι: “Αυτή, η δεύτερη ζωή τους συγκινεί ιδιαίτερα το κοινό. Δεν θα ήταν ίσως, τέτοια η ανταπόκριση αν οι επισκέπτες δεν διέκριναν στις κατασκευές αυτές τη «συμπαθητική» προβολή του νέου φοιτητή στο έργο του. Αν δηλαδή, η διέγερση από την ανίχνευση και την αναγνώριση των αξιών της λαϊκής αρχιτεκτονικής δεν αποδίδονταν από τον φοιτητή, με δεξιότητα και εκφραστικότητα πάνω στα ομοιώματα”. Δεν είναι όμως, μόνο η διέγερση αυτή που κάνει τόσο αξιόλογη την συγκεκριμένη έκθεση. Με μια μικρή περιήγηση στους τρεις ορόφους της έκθεσης ο επισκέπτης θα έρθει αντιμέτωπος με την σοφή κατασκευαστική χειρονομία του λαϊκού τεχνίτη-μάστορα του 20ου αιώνα και θα πλάσει εύκολα στο μυαλό του μια ολοκληρωμένη εικόνα από τα πιο ταπεινά και ασήμαντα κτίσματα απομαomikron 28 Μάιος 09

omikron magazine

Μάθημα αρχιτεκτονικής παράδοσης στην Κοζάνη

κρυσμένων χωριών, μέχρι τα πιο μεγαλόπρεπα αρχοντικά ένδοξων οικονομικών κέντρων παλαιότερων χρόνων της μακεδονικής γης. Και το σημαντικότερο είναι ότι, μέσα από αυτήν την επαφή θα κατανοήσει τον ρόλο των κατασκευαστικών, τυπολογικών όσο και μορφολογικών στοιχείων των κτισμάτων, όπως τους στραμμένους στο νότο βαθείς ημιυπαίθριους χώρους (χαγιάτια), που επέτρεπαν στον χαμηλό χειμωνιάτικο ήλιο να τους διαπερνά, ενώ κατά τους θερινούς μήνες ξεκούραζαν και ανακούφιζαν με τη σκιά τους, τις βαριές πέτρινες τοιχοποιίες προς το δρόμο που υποστήριζαν με πυκνά ξύλινα φουρούσια τις τολμηρές προεξοχές (σαχνισιά) του ορόφου, αλλά και την κλιμακωτή μετάβαση από το δρόμο –το δημόσιο χώρο– στον ανοιχτό, αλλά προστατευμένο στην περίμετρο, ιδιωτικό αύλειο χώρο, στο ημιυπαίθριο χαγιάτι, στους κλειστούς χώρους διημέρευσης. Και όπως πολύ εύστοχα επισημαίνει ο αρχιτέκτονας κ. Ζ. Σκαμπάλης, “Έτσι, το μάθημα αρχιτεκτονικής με τις μακέτες κατέληγε σε μάθημα ζωής”. Συνειδητοποιώντας τη σημαντικότητα του εκθέματος καθώς και του συνολικού έργου διατήρησης και συντήρησης των αρχιτεκτονικών αυτών “κειμηλίων” που διαφύλαξε ο καθηγητής στα μοναδικά αρχεία που συγκεντρώθηκαν στο Μουσείο Αρχιτεκτονικής του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Α.Π.Θ. και στο Διεθνές Ινστιτούτο Παραδοσιακής Αρχιτεκτονικής της Βέροιας οφείλουμε να το μελετήσουμε και να το αξιοποιήσουμε με τις σημερινές δυνατότητες. Το υλικό που συγκεντρωνόταν από τις φοιτητικές εργασίες χρησιμοποιήθηκε σε συστηματικές μελέτες οι οποίες διερευνούν την ιστορική, εθνογραφική και αρχιτεκτονική ταυτότητα αυτής της παράδοσης. Η αξία των προπλασμάτων και των σχεδίων και των φωτογραφιών αυτών, είναι ακόμη μεγαλύτερη εφόσον διασώζουν την τεκμηρίωση κτισμάτων τα οποία στη συντριπτική τους πλειοψηφία δεν υπάρχουν πια. Η τεκμηρίωση αυτή είναι, σε πολλές περιπτώσεις, πλήρης καταγράφοντας κατασκευαστικές λεπτομέρειες, κινητά στοιχεία αλλά και τον τρόπο ένταξης των κτιρίων στον ευρύτερο τους χώρο με λεπτομερή τοπογραφικά σχέδια. Το αρχείο αυτό αποτελεί παρακαταθήκη για την ιστορική τεκμηρίωση της ελληνικής παραδοσιακής αρχιτεκτοomikron 30 Μάιος 09

νικής που συγκροτήθηκε έγκαιρα, σε μια περίοδο κατά την οποία κανένας άλλος φορέας δεν φαινόταν να διαθέτει τη γνώση και τα μέσα για μια ανάλογη πρωτοβουλία. Δεν υπήρχε επίσης η αναγκαία πολιτική για τη διατήρηση και αξιοποίηση αυτού του ανεκτίμητου ιστορικού πλούτου, μέρος τουλάχιστον του οποίου θα έπρεπε να είχε προστατευθεί έγκαιρα διασώζοντας έτσι σημαντικό κομμάτι της ελληνικής πολιτισμικής ταυτότητας. Στα 35 λοιπόν, χρόνια παρουσίας του καθηγητή Μουτσόπουλου στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΑΠΘ, οι εργασίες των φοιτητών, επεξεργασμένες οι περισσότερες με ακρίβεια και εξαιρετική σχεδιαστική επιμέλεια, δημιούργησαν ένα ανυπολόγιστης αξίας αρχείο παραδοσιακής αρχιτεκτονικής παραδίνοντας μας μια εκτεταμένη καταγραφή ενός κόσμου που δεν έμελλε να διατηρηθεί, καθώς η προστασία του έναντι της πιεστικής ανάγκης εκμετάλλευσης του χώρου, των νέων αναγκών στέγασης και των νέων προτύπων κατοίκησης, δεν έγινε εφικτή. Επομένως, η αναγνώριση των κατασκευαστικών επιτευγμάτων, της αισθητικής και μορφολογικής ποιότητας, του τυπολογικού πλούτου, αλλά και της περιβαλλοντικής απόκρισης αυτών των κτιρίων θα μπορούσαν να αποτελέσουν αντικείμενο έρευνας χρησιμοποιώντας το πολύτιμο αυτό αρχείο, επαναπροσδιορίζοντας έτσι το μάθημα της παράδοσης στις σημερινές συνθήκες. Και το μάθημα αυτό καλούμαστε όλοι να παρακολουθήσουμε μέχρι τα τέλη της χρονιάς στο Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο Κοζάνης, που αποτελεί το ίδιο αντιπροσωπευτικό δείγμα παραδοσιακής μακεδονικής αρχιτεκτονικής.

ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΝΟΜΟ ΚΟΖΑΝΗΣ

ε τον εντυπωσιακό αριθµό των 107 αυτοκινήτων µόνο για το Νοµό Κοζάνης έκλεισε το πρώτο τετράµηνο του έτους η VOLKSWAGEN και αυτό εν µέσω κρίσης. Σε υψηλές θέσεις βρίσκονται και οι TOYOTA,

OPEL, FIAT και η AUDI φτάνοντας έτσι τα 411 αυτοκίνητα για τις πρώτες πέντε αντιπροσωπίες, καλύπτοντας ποσοστό της τάξης του 43,5 % επί του συνόλου των πωλήσεων για τους µήνες Ιανουάριος έως Απρίλιος. Ακολουθεί αναλυτικός πίνακας µε όλες τις εταιρίες αυτοκίνητων (Οι εταιρίες που δεν κατάφεραν να πουλήσουν έστω και ένα αυτοκίνητο δεν αναγράφονται στον πίνακα).

ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΥΤ/ΝΗΤΩΝ

ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΠΙ ΤΟΥ ΣΥΝΟΛΟΥ

VOLKSWAGEN

107

11,30%

TOYOTA

9,40%

OPEL

9,20%

FIAT

7,30%

AUDI

6,30%

SUZUKI

6,10%

NISSAN

5,80%

FORD

5,40%

MAZDA

4,80%

BMW

3,80%

HONDA

3,70%

HYUNDAI

3,20%

MERCEDES

3,20%

SEAT

3,10%

SKODA

3,00%

PEUGEOT

2,50%

KIA MOTORS

2,20%

MITSUBISHI

1,80%

CITROEN

1,70%

SAAB

1,50%

DAIHATSU

1,20%

CHEVROLET

1,10%

RENAULT

0,60%

ALFA ROMEO

0,60%

LANCIA

0,40%

SMART

0,20%

CHRYSLER

0,20%

SUBARU

0,20%

VOLVO

0,10%

ΕΤΑΙΡΙΑ

19ο χλμ. Πτολεμαΐδας - Κοζάνης τηλ.: 24610 96439

Ο Γιάννης

Τσαρούχης ανάμεσα σε Ανατολή Δύση

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΑΤΑΣΑ ΞΑΡΧΑΚΟΥ ΚΕΙΜΕΝΑ: ΝΙΚΗ ΛΟΪΖΙΔΗ, ΑΡΗΣ ΔΟΥΚΑΣ

Γιάννης Τσαρούχης αναφερόμενος κάποτε σε ένα ημιτελές έργο του είχε σημειώσει: «Τελειώνοντας το πρώτο στάδιο, θεώρησα ότι το έργο ήταν ήδη τελειωμένο και το άφησα έτσι. Πολλά εξάλλου έργα τελειώνουν με τον καιρό μόνα τους, όπως έλεγε ο Τισιάνος». Από τη δική του πλευρά ένας ιστορικός της τέχνης θα συμπλήρωνε ότι με τον καιρό «τελειώνουν» δηλαδή ωριμάζουν μέσα από διαδοχικές δοκιμασίες επαλήθευσης και αντοχής και τα κριτήρια με τα οποία αντιμετωπίστηκαν οι δημιουργίες μιας εποχής. Το πέρασμα του χρόνου αποκαλύπτει ότι ιδεολογικές εμμονές και αισθητικές διαμάχες που ταλαιπώρησαν για δεκαετίες έναν τόπο συγκεκριμένα τον δικό μας τόπο δεν ήταν «εύστοχες» ή «άστοχες», «συντηρητικές» ή «προοδευτικές», αλλά αναπότρεπτη συνέπεια των ιστορικών και πολιτισμικών συγκυριών που τις προκάλεσαν. Και για ό,τι αφορά τη λεγόμενη γενιά του '30, οι συγκυρίες αυτές δεν ήταν ταυτόσημες ούτε πολιτισμικά και κοινωνικά ισοδύναμες με όλα όσα συνέβαιναν ή είχαν ήδη συμβεί στην προηγμένη Ευρώπη. Δεν είναι λοιπόν ένδειξη συντηρητισμού ή παλινδρομούντος εθνοκεντρισμού το να υποστηρίξει κανείς ότι ο Τσαρούχης δεν ήταν δυνατόν να ταυτιστεί και μάλιστα ετεροχρονισμένα με τη χρωματική αντίληψη των Φωβ και του Matisse, ότι ο Εγγονόπουλος δεν μποomikron 34 Μάιος 09

ρούσε να συμπεριφέρεται ως «εχθρός του Εθνους» και καταλύτης των ιδεωδών της αστικής τάξης όπως ήθελαν να είναι οι σουρεαλιστές και ο Μπουζιάνης, όσο και να το επεδίωκε, δεν θα συμμεριζόταν την ανατρεπτική κοινωνική ιδεολογία της γερμανικής εξπρεσιονιστικής πρωτοπορίας. Οσοι μάλιστα επιχειρούν να απομυθοποιήσουν με τρόπο «αποκαλυπτικό» τις προσπάθειες της γενιάς του '30, θα πρέπει να σκεφθούν ότι ο Τσαρούχης και η εποχή του αντιμετώπισαν έστω και θεωρητικά το δίλημμα της επιλογής ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, ενώ σήμερα δεν υπάρχουν καν περιθώρια για τέτοιου είδους αυταπάτες.

Το δίλημμα της γενιάς του '30 Για τη γενιά του '30, πέρα από το φάσμα της ιδεολογικής επιλογής ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση ανάμεσα στην εθνική παράδοση και στον ευρωπαϊκό δυτικό προσανατολισμό υπήρχε το πολύ υπαρκτό πρόβλημα της αποσαφήνισης των σχέσεων και κυρίως των γνώσεων σχετικά με τους δύο διαφορετικούς αυτούς κόσμους. Το δίλημμα δεν ήταν ακριβώς δίλημμα αλλά ταλάντευση ανάμεσα σε ένα όραμα της Δύσης που αγνοούσε τις τομές (και τις βαθιές ρωγμές) του μοντέρνου βιομηχανικού πολιτισμού και σε μια εικόνα της Ανατολής συγκεχυμένη και αμφίθυμα δεκτή που έπρεπε να ανασυνταχθεί μέσα από διάσπαρτες

Γιάννης Τσαρούχης

λαϊκές παραδόσεις και εξανεμισμένες αρχαϊκές και βυζαντινές μνήμες. Ωστόσο, αν το «δίλημμα» υπήρξε μια ιδεολογική επινόηση, η ανάγκη διαμόρφωσης μιας πολιτισμικής ταυτότητας σε περίοδο μάλιστα που η Ευρώπη ζούσε το επικίνδυνο κορύφωμα των μεγάλων εθνικών ανταγωνισμών ήταν πραγματική και γι' αυτό θα έλεγα ότι ο ελληνικός Μεσοπόλεμος χρεώθηκε έναν πολύ βαρύ και άχαρο ρόλο. Ο Γιάννης Τσαρούχης ως καλλιτέχνης, ως άνθρωπος του θεάτρου και ως σύγχρονος στοχαστής έδωσε με τρόπο επιγραμματικό που συχνά παραπέμπει στο ύφος της τοιχογραφημένης σκηνογραφίας μερικές από τις πιο καίριες και ζωντανές πτυχές της νεοελληνικής περιπέτειας. Από τις ευανάγνωστες αλλά και κρυπτικές ή αλληγορικές πτυχές αυτού του σκηνικού δεν έλειψαν το χιούμορ, η οξυδέρκεια και προπάντων η σωστή διαίσθηση του καλού και πεπαιδευμένου δημιουργού. Όπως δεν έλειψαν και οι αισθητικές παγίδες του δυτικότροπου ιλουζιονισμού στον οποίο όψιμα καταστάλαξε αναζητώντας (ίσως) την τελική συμφιλίωση με ένα όραμα της Δύσης, που ωστόσο ανήκε πια στην ιστορική μνήμη του παρελθόντος. Η έκθεση 350 έργων του καλλιτέχνη (επιλογή από σχέδια, ζωγραφική και σκηνογραφίες που ανήκουν στο Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη) στο πρώην εργοστάσιο «Φιξ» εντάχθηκε στο πλαίσιο των ελληνικών επετειακών εκδηλώσεων για τον νέο αιώνα. Η σύνδεση του έργου του Γιάννη Τσαρούχη με τις καλλιτεχνικές εκδηλώσεις της νέας χιλιετίας δεν έχει ωστόσο τον χαρακτήρα μιας πλήρους αναδρομικής έκθεσης αλλά μιας παρουσίασης των μεγάλων σταθμών και προσανατολισμών του έργου του, ταξινομημένης σε οκτώ οργανικές ενότητες. Οι ενότητες αυτές στηρίζουν και δικαιολογούν την εύστοχη επιλογή του τίτλου: «Γιάννης Τσαρούχης ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση». Σκόπιμα η επιμελήτρια της έκθεσης κυρία Άννα Καφέτση απέφυγε τη γεωπολιτισμική διασαφήνιση των όρων «Ανατολή» και «Δύση» (ο Γιάννης Τσαρούχης ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση και όχι ανάμεσα στην Ανατολή και στη Δύση), αφήνοντας έτσι να εννοηθεί ότι ο καλλιτέχνης και η εποχή του ταλαντεύτηκαν ανάμεσα σε επιλογές που πίστευαν, ή νόμιζαν ότι εκπροσωπούσαν, τους δύο διαφορετικούς αυτούς κόσμους. omikron 35 Μάιος 09

Γιάννης Τσαρούχης

Η διακριτική έμφαση στον ασαφή χαρακτήρα της ταλάντευσης δημιουργεί γόνιμα ερεθίσματα για μια απόπειρα επαναπροσέγγισης του τσαρουχικού έργου όχι μόνο σε σχέση με τα διλήμματα της εποχής του αλλά σε σχέση και με τη σημερινή εποχή. Κατά πόσο η καλλιτεχνική παραγωγή του Γιάννη Τσαρούχη δεσμεύτηκε από τα υπαρκτά ή ιδεατά διλήμματα του Μεσοπολέμου και κατά πόσο η δέσμευση αυτή (αν υπάρχει) υπήρξε καθοριστική για τη μετέπειτα εξέλιξη του έργου του; Η ταλάντευση ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση συνδέεται με μια παρωχημένη πλέον εποχή της Ιστορίας μας ή μήπως το ίδιο πρόβλημα τίθεται και σήμερα αλλά σε διαφορετική βάση; Και πρώτα απ' όλα τι εννοεί ο Τσαρούχης όταν αναφέρεται στην «ανατολίτικη» και στη «δυτική» τεχνοτροπική αντίληψη;

Οι «μεταμορφώσεις» του καλλιτέχνη Τα κείμενα και οι θεωρητικές τοποθετήσεις ενός καλλιτέχνη δεν είναι ο ασφαλέστερος οδηγός για την κατανόηση του έργου του, ο τρόπος όμως με τον οποίο ο Γιάννης Τσαρούχης ορίζει την «τεχνοτροπική διαφορά» Ανατολής και Δύσης έχει ιδιαίτερη σημασία για τον σύγχρονο ερευνητή. «Ο ένας τρόπος» σημειώνει ο καλλιτέχνης «βασίζεται στο χρώμα και τους αρμονικούς συνδυασμούς του και στην αναδημιουργία της φόρμας, και μοιραία στον βιασμό της προοπτικής...». ...«[Ο] άλλος τρόπος προσπαθεί να δώσει αντικειμενικά, σαν ένας καθρέπτης σχεδόν, την πραγματικότητα, δηλαδή σέβεται λίγο ή πολύ την προοπτική». Στο κείμενό της για τον κατάλογο της έκθεσης η κυρία Άννα Καφέτση σωστά επισημαίνει ότι «αν κατά την περίοδο αυτή οι όροι Ανατολή και Δύση ήταν συνώνυμοι με την παράδοση και τη νεωτερικότητα αντίστοιχα, εξετάζοντας το συνολικό έργο του Τσαρούχη διαπιστώνουμε μια αντιστροφή στη χρήση τους». Πράγματι, ο όρος «Ανατολή» λειτουργεί για εμάς σήμερα ως μεταφορά του μοντέρνου και ο όρος «Δύση» ταυτίζεται με το σχέδιο, την κλασική προοπτική και τη μιμητική λειτουργία της εικόνας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα άρθρωσης του ζωγραφικού χώρου με βάση το χρώμα ως αυτόνομη εκφραστική αξία αποτελεί η ιδιαίτερα σημαντική περίοδος του 1936-39 («Νέος με άσπρα λινά», 1937, «Μελαχρινός νέος καθιστός με πανωφόρι», 1937). Στα έργα της περιόδου αυτής, η οποία, όχι τυχαία, ακολουθεί την πρώτη επίσκεψη του καλλιτέχνη στο Παρίσι, οι εμπειρίες της «Ανατολής» (νεοβυζαντινή ζωγραφική, ρεκλάμες του θεάτρου των Σκιών, λαϊκή τοιχογραφία) διασταυρώνοomikron 36 Μάιος 09

Γιάννης Τσαρούχης

νται γόνιμα με προσωπικές αναγνώσεις του έργου του Manet, του Leger και του Matisse. Η «δυτική» τεχνοτροπία, η οποία ουσιαστικά παρακολουθεί την ιλουζιονιστική τεχνική της ελληνιστικής ζωγραφικής και κυρίως την παράδοση των μεγάλων στυλ της Ευρώπης , ιχνηλατείται από τον Τσαρούχη στο τέλος του Μεσοπολέμου, χρησιμοποιείται στη συνέχεια παράλληλα με τη «χρωματική» ή «ανατολίτικη» τεχνοτροπία, για να φθάσει βαθμιαία στο απόγειό της κατά τα μέσα με τέλη της δεκαετίας του '70. Κατά τη γνώμη μου, η «αντίστροφη» σε σχέση με την εποχή χρήση των όρων «Ανατολή» και «Δύση» από τον Γιάννη Τσαρούχη δεν είναι τελείως αντίστροφη αλλά ούτε και ανεξήγητα παράδοξη. Ο έλληνας δημιουργός γνώρισε τους μοντέρνους μάλιστα χάρη στον Πικιώνη και στον Διαμαντόπουλο αρκετά πριν από την πρώτη επίσκεψή του στο Παρίσι μέσα από το φίλτρο μιας βιωμένης και βαθιά ελληνοκεντρικής παιδείας με διαρκείς και σαφείς αναφορές στο Βυζάντιο και στην Ανατολή. Αν υπάρχει κάπου αντιστροφή αυτή θα πρέπει να εντοπιστεί στον τρόπο με τον οποίο μεταμορφώνει τα καλλιτεχνικά πρότυπα της μοντέρνας Δύσης σε εικονογραφία της «χρωματικής» Ανατολής. Έτσι, ο «Σκεπτόμενος» του Rodin μεταφράζεται με μια δόση ανατρεπτικού χιούμορ σε φιγούρα λαϊκού «Σκεπτόμενου» (1936) με τσιγάρο και ριγέ κοστούμι, ενώ η «Ολυμπία» του Manet «μεταμορφώνεται» σε ημίγυμνο νωχελικά ξαπλωμένο «Νέο σε στάση αγάλματος Ολυμπίας» (1939). Εξάλλου από την εποχή των πρώτων εμπρεσιονιστών ως τις προωθημένες αναζητήσεις της ευρωπαϊκής πρωτοπορίας η τέχνη της Ανατολής και γενικότερα των «εξωτικών» πολιτισμών επηρέασε καθοριστικά την αισθητική της Δύσης.

Αναφορά στο... παρελθόν Ωστόσο η επαφή του Τσαρούχη με τη μοντέρνα αισθητική δεν υπήρξε για αυτόν καταλυτικό βίωμα, αλλιώς δεν εξηγείται η βαθμιαία σύνδεσή του με τις έγνοιες του καλού «μετιέ» και το σύστημα απεικόνισης των μεγάλων στυλ της προμοντέρνας Ευρώπης. Έργα εμπνευσμένα από τον Caravaggio ή τον omikron 37 Μάιος 09

Γιάννης Τσαρούχης

Vermeer, όπως π.χ. «Η Αντιγραφή του Τισιάνου» (1971) ή η σπουδή για «Το Γράμμα» (1979) προβληματίζουν όχι ακριβώς για την αναφορά τους στην τέχνη του παρελθόντος, αλλά για τον τρόπο και κυρίως τον σκοπό για τον οποίο γίνεται η συγκεκριμένη αναφορά. Ο Τσαρούχης δεν μεταγράφει σε μοντέρνες παραλλαγές τους παλιούς, όπως το έκανε ο Picasso τις τελευταίες δεκαετίες της ζωής του, ούτε τους μιμείται μαθητικά κάνοντας απλώς κακή ζωγραφική, όπως συνέβη με την όψιμη περίοδο της καλλιτεχνικής πορείας του De Chirico. Η στυλιστική περιπλάνηση της τελευταίας εικοσαετίας δεν έχει επίσης σχέση με την παρωδιακή περιήγηση στις τεχνοτροπίες της παράδοσης που επιχείρησε κατά τη διάρκεια του '80 ο λεγόμενος μεταμοντερνισμός. Ποια λοιπόν μπορεί να είναι η θέση του έργου του του συνολικού πλέον έργου του σήμερα, σε μια εποχή που Ανατολή και Δύση «ενώνονται» υπό την υψηλή εποπτεία της (δυτικής έμπνευσης) παγκοσμιότητας; Ο ίδιος συγκρίνοντας στο παρελθόν τον τόπο του (και τον ίδιο τον εαυτό του) με την τότε μητροπολιτική Ευρώπη είχε πει: «Αφού διεπίστωσα το όντως ανώτερο κοινωνικό επίπεδο της Ευρώπης εν σχέσει με την Ελλάδα, άρχισα να βλέπω τι πνευματικές και μαντικές ικανότητες μπορεί να έχει ο φτωχός, αν ξέρει να κάνει καλή χρήση των μειονεκτημάτων του». Ο ίδιος έκανε καλή χρήση. Μακάρι το ίδιο να συμβεί και για τον τόπο του.

Ο Ελύτης για τον Τσαρούχη Ο Γιάννης Τσαρούχης ανήκε σε μια γενιά καλλιτεχνών του Μεσοπολέμου, της λεγόμενης γενιάς του '30, οι οποίοι προσπάθησαν να ανανεώσουν την ελληνική τέχνη αναζητώντας την έμπνευσή τους στα διδάγματα της πνευματικής και καλλιτεχνικής ιστορίας της Ελλάδας, και συνδυάζοντας στα έργα τους στοιχεία της ελληνικής παράδοσης με επιτεύγματα της σύγχρονης ευρωπαϊκής τέχνης. Ανάμεσα στους καλλιτέχνες που συμπορεύτηκαν προς μια τέχνη και μια όραση ελληνική ήταν ακόμα ο Νίκος ΧατζηκυριάκοςΓκίκας, ο Νίκος Εγγονόπουλος ο Γιάννης Μόραλης και ο Νίκος Νικολάου. Ο Γιάννης Τσαomikron 38 Μάιος 09

ρούχης διαμορφώνει μια προσωπική εκδοχή της έννοιας της ελληνικότητας, την οποία προσεγγίζει μέσα από τη λαϊκή παράδοση, τον Καραγκιόζη και τον Θεόφιλο, τη βυζαντινή τέχνη και τα διδάγματα του Κόντογλου, αλλά και την αισθητική και τις αρχές της αρχαίας ελληνικής ζωγραφικής, των τοιχογραφιών της Πομπηίας, των πορτραίτων του Φαγιούμ. Ο ίδιος πίστευε άλλωστε ότι "η παράδοση πρέπει να περάσει από πολλά στάδια για να γίνει πραγματική δύναμη" . Το έργο του συνδυάζει τις επιρροές της μεσογειακής τέχνης με ευρωπαϊκά στοιχεία των μεγάλων δασκάλων της Αναγέννησης και του Μπαρόκ, αλλά και των κινημάτων της σύγχρονης τέχνης και κυρίως του Φοβισμού. Συμβιβάζει Ανατολή και Δύση και καταλήγει σε ένα μοντέρνο ελληνικό αποτέλεσμα. "Χωρίς να μείνει στη γραφικότητα ή να μεταβληθεί σε ανθολόγιο εθνικών απηχήσεων, ο Τσαρούχης, υπακούοντας ίσως ασυνείδητά του σε μια λειτουργία ανθρωπισμού που υπάρχει μέσα στο ελληνικό φως, αγκάλιασε το ανθρώπινο σώμα και μαζί μ' αυτό προχώρησε να βρει την οριστική έκφρασή του." Ο.Ελύτης, 1952

...Θα ρωτήσει κανείς τι ψάχνω. Από μικρό παιδί ήθελα να μάθω τι είναι η ζωγραφική που τόσο με τραβούσε. Πώς γίνεται και πώς τη μαθαίνει κανείς. Για να μάθω τα μυστικά της έχασα την πρωταρχική έλξη που εξασκούσε επάνω μου, για να δημιουργήσω αρχίζοντας από το μηδέν μια νέα έλξη γι' αυτή. Ημουν κι έμεινα ένας ερευνητής και ένας μαθητής, νομίζω όχι πάντα πολύ επιμελής... Γιάννης Τσαρούχης

Γιάννης Τσαρούχης

Βιογραφικό O Γιάννης Τσαρούχης γεννήθηκε το 1910 στον Πειραιά. Από το 1929 μέχρι το 1933 σπουδάζει ζωγραφική στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών με δασκάλους τον Σπ.Βικάτο, τον Δ.Μπισκίνη και τον Κ.Παρθένη, ο οποίος τον μυεί στην ευρωπαϊκή τέχνη, στον κυβισμό και τον υπερρεαλισμό. Από το 1931 έως το 1934 μαθητεύει κοντά στον Φ.Κόντογλου, ο οποίος τον φέρνει σε επαφή με την τεχνική και τις μεθόδους της αγιογραφίας και τα βυζαντινά μνημεία της Ελλάδας και επηρεάζει την καλλιτεχνική του αντίληψη, γεγονός που φαίνεται στα έργα της εποχής. Το 1935-1936 συνεχίζει τις σπουδές του στο Παρίσι, όπου γνωρίζεται με προσωπικότητες της ευρωπαϊκής σύγχρονης τέχνης, όπως ο Giacometti και o Matisse, από τον οποίο συγκρατεί τις αισθησιακές χρωματικές αρμονίες, και έρχεται σε επαφή με το έργο του Θεόφιλου μέσω του Teriade. To 1938 πραγματοποιεί την πρώτη ατομική του έκθεση στο άδειο κατάστημα του Ι.Αλεξόπουλου στην οδό Νίκης, στην Αθήνα, με έργα στα οποία αρχίζει να διαφαίνεται το προσωπικό του ύφος, αποτέλεσμα των μελετών και των αναζητήσεών του, ενώ συμμετέχει και στην Πανελλήνια Έκθεση. Η δεύτερη ατομική του έκθεση γίνεται μετά τον πόλεμο, το 1947, στην γκαλερί Παίην. Το 1952 του αφιερώνεται έκθεση στο Βρετανικό Συμβούλιο της Αθήνας και το 1956 παρουσιάζει έργα του, ως υποψήφιος για το βραβείο Guggenheim, στο Εθνικό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Παρισιού και στο Μουσείο Guggenheim της Νέας Υόρκης, ενώ το 1958 συμμετέχει στην Βiennale της Βενετίας. Με την επιβολή της Δικτατορίας το 1967 εγκαθίσταται στο Παρίσι, όπου και μένει μέχρι το 1980. Το 1981 οργανώνεται από το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης η πρώτη μεγάλη αναδρομική του έκθεση στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης. Παράλληλα με το ζωγραφικό του έργο δημιούργησε σκηνικά και κοστούμια για θεατρικές και μουσικές παραστάσεις, για το Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν, το Εθνικό Θέατρο, και τη Σκάλα του Μιλάνου, ενώ δημοσίευσε και πλήθος συγγραμμάτων που χαρακτηρίζονται από το ειλικρινές αλλά και καυστικό ύφος του. Πέθανε στην Αθήνα το 1989.

ΝΙΚΗ ΛΟΪΖΙΔΗ: Η Νίκη Λοϊζίδη είναι καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.

omikron 39 Μάιος 09

Seat Ibiza, SC, Coupra Τόση πολύ άσφαλτος, τόσο λίγος χρόνος.

οδηγός είναι αυτός που μυεί το αυτοκίνητο στον κόσμο της περιπέτειας ή το αντίθετο; η SEAT, πιστεύει ότι ένα αυτοκίνητο πρέπει να αποτελεί πολλαπλή πηγή έμπνευσης για τον οδηγό. το πιο σπορ SEAT Ibiza

σας προκαλεί με τη δύναμη, τις ανέσεις και την τεχνολογία του. Σχεδιασμένο για να πυροδοτεί το ανήσυχο πνεύμα σας από την πρώτη ματιά και σε κάθε ταξίδι. το αίμα κυλά πιο γρήγορα στις φλέβες σας πριν καν το καύσιμο αρχίσει να ρέει.

Ibiza Ποια η άποψη σας για την τελειότητα; Ο καθένας μας συγκινείται με διαφορετικά πράγματα. επομένως, αν ρωτήσετε την άποψη των άλλων για την τελειότητα, θα πάρετε διαφορετική απάντηση κάθε φορά. από αληθινή μέχρι πλασματική, από πρακτική μέχρι φανταστική. Όταν αποφάσισαν να σχεδιάσουν ένα νέο αυτοκίνητο, ήθελαν να είναι τέλειο - από κάθε άποψη. Σε εμφάνιση, ασφάλεια, πρακτικότητα, σχεδίαση, λεπτομέρειες - και σε επιδόσεις. Όποιος κοιτάξει το αυτοκίνητο θα διαπιστώσει την τελειότητα. ασφαλώς η επίτευξη ενός τέτοιου στόχου προϋποθέτει μία σε βάθος μεταμόρφωση. Παρ' όλα αυτά, η ουσία, η προέλευση και το πνεύμα του αυτοκινήτου παραμένουν. Στην περίπτωση του νέου Ibiza θα ανακαλύψετε το πνεύμα της SEAT. δεν έχει χαθεί. Έχει τελειοποιηθεί.

Ibiza SC Ποια η άποψη σας για το αθλητικό στυλ; τσαλακωμένο μπουφάν; τζιν που εφαρμόζουν τέλεια; ακριβά γυαλιά ηλίου; ακόμα καλύτερα αθλητικά παπούτσια; Ή θα είναι ένα αυτοκίνητο που ταιριάζει σε εσάς και στην προσωπικότητά σας, σαν γάντι; Που αντανακλά το στυλ σας. η αυθόρμητη μοναδικότητά σας. SC σημαίνει SportCoupe. και όταν η SEAT σχεδίασε ένα SportCoupe, ήθελε να είναι ένα αληθινό αριστούργημα της sports couture - και επειδή μιλάμε για ένα αυτοκίνητο, αυτό παραπέμπει σε περισσότερους τρόπους από έναν. Σε σχεδίαση και λεπτομέρειες, αλλά και σε πρακτικότητα. Σε ασφάλεια και σε επιδόσεις. Όποιος το δοκιμάσει, θα κολακευτεί και θα γοητευτεί ταυτόχρονα. δεν μας πιστεύετε; διαπιστώστε το, με μία επίσκεψη στον εξουσιοδοτημένο αντιπρόσωπο της περιοχής σας.

Seat Ibiza, SC, Coupra

Ibiza Coupra... γίνε κυρίαρχος το κοινό σωπαίνει και κρατάει την αναπνοή του. Ο άνεμος σταματάει. το πλήθος αραιώνει και υποκλίνεται. Ένας νέος ήρωας μπαίνει στην αρένα: τα εκπληκτικά του χαρακτηριστικά, η ομορφιά του, προκαλούν επιφωνήματα έκπληξης και τα πρόσωπα κοκκινίζουν. η ακονισμένη πανοπλία του γυαλίζει στον ήλιο. Όλοι οι μύες του είναι τεντωμένοι. Άγρια δύναμη, έτοιμη να επιτεθεί. το νέο SEAT Ibiza CUPRA είναι η ταχύτερη και πιο ισχυρή προσθήκη στην πολυπόθητη συλλογή Ibiza, και ο εκπληκτικός κινητήρας με διπλό συμπιεστή 180 hp 1.4 TSI το καθιστά ένα αυτοκίνητο που απευθύνεται σε όσους δεν αποχωρούν από μια μάχη. Γλιστρήστε απλώς στο εσωτερικό του CUPRA και στα αγωνιστικά του καθίσματα, βάλτε μπρος στη μηχανή και ακούστε το βίαιο βρυχηθμό του να πολλαπλασιάζεται χάρη στην τεχνολογία Sound Aktor. Πλησιάστε περισσότερο αν νομίζετε πως είστε αρκετά «σκληροί!». Πατήστε τώρα το πεντάλ του γκαζιού και αισθανθείτε τη δύναμη G να διαπερνά όλο σας το σώμα. Πατήστε στη συνέχεια τα πλήκτρα DSG και βιώστε την αίσθηση της αλλαγής από την έβδομη στην πέμπτη ταχύτητα χωρίς να απομακρύνετε τα χέρια σας από το τιμόνι και κάντε τις ζάντες των 17" που διαθέτει, να το ακινητοποιήσουν χωρίς καμία προσπάθεια και πάλι, πατώντας τα αγωνιστικά Φρένα της SEAT. αυτό το όχημα συνδυάζει γνήσια δύναμη, απόλυτο έλεγχο και εκπληκτική ομορφιά όσο κανένα άλλο. ταυτόχρονα, είναι επίσης απόλυτα εξοπλισμένο με τα πιο προηγμένα χαρακτηριστικά ασφαλείας - όπως αερόσακους κεφαλής καθώς και πλευρικούς, ύποβοήθηση Φρεναρίσματος Πανικού (EBA) και XDS, το νέο σπορ διαφορικό αυτόματου

κλειδώμα-

τος, μια νέα λειτουργία που περιλαμβάνεται στο ηλεκτρονικό Πρόγραμμα Σταθερότητας (ESP). εξάλλου - σταθερότητα και δύναμη πηγαίνουν μαζί. Σας είπαμε επίσης πως η εμφάνισή του είναι εξαιρετική μετά τη μάχη, με ένα λεπτό στρώμα σκόνης στο παρμπρίζ; μετά τη μάχη είναι όπως πριν από τη μάχη: Πάντα ετοιμοπόλεμο.

ΘΩΜΑΣ ΑΓΡΑΦΙΩΤΗΣ

ΚΑΡΑΓΚΙΟΖΟΠΑΙΧΤΗΣ ΜΕ… ΠΤΥΧΙΟ Του Σωκράτη Μουτίδη

«Εεεεεε, ώπαααα, ε ρε γλέντια, θα φάμε, θα πιούμε και νηστικοί θα κοιμηθούμε…» λέει χαρακτηριστικά ο καραγκιόζης στην έναρξη της παράστασης, ξεσηκώνοντας μέχρι σήμερα το παιδικό κυρίως κοινό. Ο καραγκιόζης με τον οποίο μεγάλωσαν γενιές και γενιές, μπορεί σήμερα να μην έχει την απήχηση που είχε παλαιότερα στα παιδιά, αλλά εξακολουθεί να γράφει ιστορία, να περιοδεύει σε πόλεις και χωριά, να προσφέρει γέλιο, να περνάει μηνύματα, αλλά και να χρησιμοποιείται ως εκπαιδευτικό εργαλείο, συμβάλλοντας στην αγωγή των παιδιών. Όλα αυτά γίνονται χάρη στους λιγοστούς καραγκιοζοπαίχτες της χώρας μας, με τους νέους να έχουν μάθει τα μυστικά της λαϊκής αυτής τέχνης από τους μεγαλύτερους και αυτοί με τη σειρά τους από τους παλαιότερους και τις ρίζες του καραγκιόζη και του θεάτρου σκιών να χάνονται στους… αιώνες. Ο θωμάς αγραφιώτης είναι από την κοζάνη και εδώ και ενάμιση χρόνο έχει ιδρύσει το μακεδονικό θέατρο Σκιών. είναι ο μοναδικός καραγκιοζοπαίχτης στη δυτική μακεδονία και από τους λιγοστούς στην ευρύτερη περιοχή της βόρειας ελλάδας. Όπως λέει ο κ. αγραφιώτης ο καραγκιόζης δεν αναπτύχθηκε στη βόρεια ελλάδα όσο στην υπόλοιπη χώρα και ιδιαίτερα στην Πάτρα, η οποία θεωρείται η πατρίδα της τέχνης του καραγκιόζη. με ορμητήριο την κοζάνη λοιπόν, ο θωμάς αγραφιώτης προσπαθεί να προάγει την τέχνη του καραγκιόζη και να δημιουργήσει κάτι καινούργιο, γεννημένο στη μακεδονία, η οποία δεν είχε ποτέ τη δική της «σχολή». «Για να προαχθεί το θέατρο σκιών το βασικό είναι να ανεβαίνουν παραστάσεις. Στόχος μου είναι να διαδώσω τον καραγκιόζη όχι μόνο με παραστάσεις, αλλά και μέσα από ιστορικά στοιχεία,

κείμενα, ομιλίες, διαλέξεις, σεμινάρια, εργαστήρια τα οποία βέβαια δεν θα είναι σε στενά εκπαιδευτικά πλαίσια» λέει στο «Ο» ο κ. αγραφιώτης. κάποτε ο ευγένιος Σπαθάρης σε μια τηλεοπτική του συνέντευξη είπε πως οι καραγκιοζοπαίχτες παλιά πουλούσαν λεμόνια ως δεύτερο επάγγελμα. Σήμερα, όμως, οι καραγκιοζοπαίχτες έχουν πτυχία και μελετούν την ιστορία του θεάτρου σκιών στον παγκόσμιο χάρτη, γιατί η τέχνη αυτή δεν είναι βέβαια ελληνική… πατέντα. «θέλω να δώσω στον καραγκιόζη αυτή την καταξίωση που του έλειπε μέσα στο χώρο της επιστήμης και της εκπαίδευσης. κάτι τέτοιο παλαιότερα θεωρούνταν αδιανόητο. Για μένα είναι αδιανόητο ότι ο καραγκιόζης μπήκε τα τελευταία χρόνια στην εκπαίδευση της χώρας μας, ενώ έπρεπε να έχει μπει πολύ νωρίτερα» παρατηρεί ο κ. αγραφιώτης, μιλώντας για το νεοελληνικό θέατρο σκιών και τον καραγκιόζη ως μέσο αγωγής των μαθητών της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. αυτό ήταν άλλωστε και το θέμα της διδακτορικής του διατριβής, μέσω της οποίας επιδιώκει να αναδείξει τη θεωρητική διάσταση του καραγκιόζη σε ψυχοπαιδαγωγικό επίπεδο, ώστε να αποδείξει στη συνέχεια πως όταν ο καραγκιόζης παίζεται στα σχολεία δεν πρέπει να παίζεται για να περάσει η ώρα, αλλά για να δημιουργεί ένα υπόβαθρο επάνω στο οποίο μπορεί κανείς να χτίσει από εκπαιδευτικής άποψης.

το θέατρο σκιών έχει μεγαλύτερη αμεσότητα τόσο σε σχέση με το θέατρο, όσο και με τον κινηματογράφο. η αμεσότητα του θεάτρου σκιών έγκειται στο γεγονός ότι οι μικροί θεατές συμμετέχουν με ενεργό τρόπο στην παράσταση, είτε φωνάζοντας, όταν αντιληφθούν ότι κάποιος πάει να χτυπήσει τον καραγκιόζη, είτε δίνοντας συμβουλές στους ήρωες, ώστε να αποφύγουν το κακό, και μάλιστα χωρίς καμία προτροπή από τον καραγκιοζοπαίχτη μετατρέπονται από δέκτες σε πομπούς. «η αμεσότητα του θεάτρου σκιών είναι πολύ σημαντική για δυο βασικούς λόγους: πρώτον γιατί το μεσολαβητικό πανί δημιουργεί την απορία στα παιδιά για το τι κρύβεται από πίσω και δεύτερον γιατί η σκιά απογειώνει αυτή την αίσθηση της περιέργειας που έχει το παιδί» εξηγεί τη διαδικασία της αλληλόδρασης ο κ. αγραφιώτης. η σκιά, άλλωστε παίζει το δικό της σημαντικό ρόλο σε όλες τις μορφές της τέχνης, είτε είναι κινηματογράφος, είτε θέατρο. Στη σκιά αποδίδονται μαγικές ιδιότητες τόσο στην αρχαιοελληνική, όσο και στη βυζαντινή φιλοσοφία. Άλλωστε και τα ελευσίνεια μυστήρια «παίζουν» με τη σκιά, ενώ και ο Πλάτωνας κάνει το ίδιο στην Πολιτεία. Στην ελλάδα δεν υπάρχει επίσημα αναγνωρισμένη σχολή καραγκιοζοπαιχτών, μολονότι οι ίδιοι οι καραγκιοζοπαίχτες φιλοδοξούν να δημιουργήσουν τη λεγόμενη εθνική σχολή του καραγκιόζη. Στον καραγκιόζη και στο γενικότερα στο θέατρο σκιών υπάρχει μαθητεία, όπως στην ψαλτική. Όπως ένας καλός ψάλτης έχει δίπλα του βοηθούς, οι οποίοι μετά από χρόνια γίνονται ψάλτες, έτσι συμβαίνει και στον καραγκιόζη. Ο θωμάς αγραφιώτης έμαθε τα μυστικά της τέχνης, μαθητεύοντας τέσσερα χρόνια δίπλα στον καραγκιοζοπαίχτη μιχάλη χατζάκη στη θεσσαλονίκη. βέβαια το σπίρτο που άναψε τη φωτιά της επιθυμίας να μυηθεί στη τέχνη του καραγκιόζη ήταν η omikron 44 Μάιος 09

«Η αµεσότητα του θεάτρου σκιών είναι πολύ σηµαντική για δυο βασικούς λόγους: πρώτον γιατί το µεσολαβητικό πανί δηµιουργεί την απορία στα παιδιά για το τι κρύβεται από πίσω και δεύτερον γιατί η σκιά απογειώνει αυτή την αίσθηση της περιέργειας που έχει το παιδί»

κρατική τηλεόραση και οι εκπομπές του θεάτρου σκιών του ευγένιου Σπαθάρη, όπως μας λέει σήμερα γελώντας. Ποιο είναι όμως το μεγαλύτερο προτέρημα ενός καραγκιοζοπαίχτη για το θωμά αγραφιώτη; το ταλέντο της αλλαξοφωνίας, γιατί υπάρχουν παραστάσεις, στις οποίες ο καραγκιοζοπαίχτης πρέπει να κάνει περισσότερες από 20 διαφορετικές φωνές, ενώ σε άλλες να φτάσει ακόμα και τις 50! «χρησιμοποιώ το λάρυγγα, τη μύτη, το επάνω μέρος του στόματος, ενώ το ποιο σημαντικό για τον καραγκιοζοπαίχτη είναι να θυμάται ποια φωνή είναι για τον καθένα. Στον καραγκιόζη δεν υπάρχει κείμενο. Όλη η παράσταση είναι στο μυαλό του καραγκιοζοπαίχτη» αποκαλύπτει μερικά από τα μυστικά της τέχνης του ο κ. αγραφιώτης. το σενάριο κάθε παράστασης καραγκιόζη αλλάζει ή εμπλουτίζεται ανάλογα με τις περιστάσεις κατά τη διάρκεια της παράστασης, γι΄ αυτό και λένε πως κάθε παράσταση είναι μοναδική. «Ο χορν έλεγε πως κάθε παράσταση γεννιέται και πεθαίνει, έτσι είναι και οι παραστάσεις του καραγκιόζη» μας λέει ο ιδρυτής του μακεδονικού θεάτρου σκιών. Προσθέτει πως ένας βοηθός είναι απαραίτητος για να κρατήσει ή να φέρει φιγούρες, να αλλάξει μουσική, αλλά συμμετέχει μόνο με τα χέρια του, ποτέ με τη φωνή του. Παλαιότερα σε καθημερινή βάση οι δημιουργοί του καραγκιόζη έφτιαχναν και από μια παράσταση. Σήμερα, επειδή δεν υπάρχει ζήτηση, υπάρχει ένα στάνταρ ρεπερτόριο 70-80 παραστάσεων, οι οποίες θεωρούνται διαχρονικές. το μακεδονικό θέατρο σκιών φτιάχνει τις δικές του φιγούρες από πλαστικό ή άλλο υλικό, σκαλιστές ή όχι. Ο καραγκιόζης και ο χατζιαβάτης είναι οι βασικοί ήρωες του ελληνικού θεάτρου σκιών, από κει και πέρα, όμως, ανάλογα με την παράσταση συμμετέχουν και άλλοι ήρωες. αν για παράδειγμα ανεβαίνει κωμωδία συμμετέχουν ο μπάρμπα Γιώργος ο Ρουμελιώτης, omikron 45 Μάιος 09

omikron magazine

ο Σταύρακας ο μάγκας, ο Νιόνιος ο ζακυνθινός, ο βελιγκέκας, τα κολλητήρια κ.α. η εξουσία προσωποποιείται από τον πασά. Σε ηρωικές παραστάσεις θα εμφανιστούν ήρωες του 1821, ο καλικάντζαρος, αλλά και ο μέγας αλέξανδρος. Ο δημιουργός δοκιμάζει τις φιγούρες στον κατάλευκο τοίχο του μικρού του εργαστηρίου, με τη βοήθεια ενός επιτραπέζιου προβολέα, ο οποίος είναι στραμμένος εκεί. «Ο καραγκιοζοπαίχτης, πρέπει να έχει τον καραγκιόζη μέσα στο DNA του, μέσα στα κύτταρά του και οπότε παίζει, πιστέψτε με, βγάζει όλο του τον ψυχισμό» λέει ο θωμάς αγραφιώτης. είναι βέβαιο ότι ο νέος αυτός καραγκιοζοπαίχτης έχει μεγάλη αγάπη γι’ αυτό που κάνει και δεν είναι τυχαίο ότι κέρδισε στους αγώνες πανελλήνιου θεάτρου σκιών στην Πάτρα, ανεβάζοντας ένα δικό του έργο «το θησαυρό του θεού», το οποίο και απέσπασε βραβείο πρωτότυπου σεναρίου.

omikron 46 Μάιος 09

ΣΙ∆ΗΡΟΠΟΥΛΟΣ ΓΙΩΡΓΟΣ & ΣΙΑ Ο.Ε. Εργοστάσιο: 2ο χλµ. Πτολ/δας - Ανατολικού, Τηλ.: 24630 82330 Κατάστηµα: 25ης Μαρτίου 76 Πτολ/δα, Τηλ.: 24630 53933 & Fax: 24630 55593 www.sidiropulos.gr

Παιδικά Πάρτυ Μ

ε σεβασµό στην ξεχωριστή µέρα του παιδιού σας, οργανώσαµε για σας στον χώρο του Café Artemis, έναν υπαίθριο παιδότοπο, στον οποίο µπορείτε να οργανώσετε και να υποδεχτείτε τους µικρούς και µεγάλους φίλους του, χαρίζοντας σε όλη την οικογένεια µοναδικές στιγµές. Με φιλικότητα και επαγγελµατισµό, το εξειδικευµένο προσωπικό των ζαχαροπλαστείων Γιώργος Σιδηρόπουλος, µπορεί να προτείνει δηµιουργίες για να κάνει το δικό σας παιδικό πάρτυ χαρούµενο. Κλόουν, ταχυδακτυλουργοί, διακοσµήσεις µε µπαλόνια, µουσική, γευστικά εδέσµατα, πολύχρωµες τούρτες, είναι µερικές από τις υπηρεσίες που µπορούµε να οργανώσουµε για σας, µε στόχο το κέφι και την ψυχαγωγία των µικρών µας φίλων. Στα ζαχαροπλαστεία Γιώργος Σιδηρόπουλος θα βρείτε επίσης, µια µοναδική και πλούσια συλλογή µε ιδέες από τούρτες για παιδικά πάρτυ που κάνουν τις παιδικές εκδηλώσεις των µικρών φίλων µας, ξεχωριστές. Χαρίστε στα παιδιά σας τις καλύτερες στιγµές!!!

Γάµος Βάπτιση Η

ρθε η µέρα που περιµένατε… η µέρα του γάµου ή της βάπτισης του µωρού σας!

Η γαµήλια τούρτα κλέβει την παράσταση µε την εµφάνισή της όσο περιµένουν όλοι την άφιξη του ζευγαριού. Στη συνέχεια η παράδοση θέλει το ζευγάρι να κόβει από κοινού τη γαµήλια τούρτα και να ταΐζει ο ένας τον άλλο για να είναι όλη η ζωή τους γλυκιά! Για το λόγο αυτό θα πρέπει να είστε ιδιαίτερα προσεκτική στην επιλογή της τούρτας, αφού αποτελεί µία από τις πλέον σηµαντικές λεπτοµέρειες της δεξίωσης. Τα ζαχαροπλαστεία Γιώργος Σιδηρόπουλος είναι κοντά σας µε µοναδικές δηµιουργίες, φτιαγµένες µε µεράκι και φαντασία και σας δίνουν µια «γλυκιά» πρόταση για να παρουσιάσετε το «θέµα» του γάµου σας και να κλέψετε την παράσταση! Η πολύχρονη πείρα µας, τα αγνά και πάντα φρέσκα υλικά που χρησιµοποιούµε, αποτελούν εγγύηση για την πιο γλυκιά στιγµή της ζωής σας! Η µέρα της βάπτισης του µωρού σας θα πρέπει να είναι εξίσου µοναδική! Μετά την τελετή, εντυπωσιάστε τους καλεσµένους σας µε ένα ωραίο γλύκισµα που συνήθως συνοδεύει τις µποµπονιέρες. Ζαχαρωτά, παιχνίδια, καραµέλες είναι κάποια από τα υλικά που µπορείτε να επιλέξετε για να εµπλουτίσετε τις παιδικές λιχουδιές. Στα καταστήµατά µας θα βρείτε σίγουρα αυτό που ζητάτε, στην καλύτερη ποιότητα, φτιαγµένο µε αγάπη και σεβασµό στο µωρό σας. Σε κάθε χαρά σας είµαστε δίπλα σας…

ΕΟΡΔΑΪΚΟΣ

ΦΛΕΡΤΑΡONTAΣ ΜΕ ΤΗΝ ΑΝΟΔΟ Του Σωκράτη Μουτίδη

πορεί το όνειρο της ανόδου στη β΄ εθνική κα-

την οποία πολλοί λένε -και όχι άδικα- ότι σε μερικές

τηγορία έπειτα από 20 χρόνια να μην πραγμα-

περιπτώσεις είναι δυσκολότερη από την α΄ εθνική. το

τοποιήθηκε, όμως η ομάδα του εορδαϊκού απέδειξε

«μυστικό» αυτής της επιτυχίας, είναι οι «ντόπιοι» πο-

ότι αν θέλει, μπορεί. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι η

δοσφαιριστές. Σε αυτή τη διάσταση δίνει ιδιαίτερη έμ-

ίδια ομάδα άλλαξε άρδην μέσα σε ένα χρόνο και από

φαση ο προπονητής του εορδαϊκού, Στέφανος Γαϊτά-

τις δύσκολες περσινές εποχές στην Γ΄ εθνική, φέτος

νος, ο οποίος βρέθηκε από πέρυσι για δεύτερη φορά

φλέρταρε έντονα με τη δεύτερη εθνική κατηγορία, για

στο τιμόνι της ομάδας μετά από είκοσι χρόνια. Ο ίδιος

Εορδαϊκός φλερτάροντας με την άνοδο

ήταν προπονητής, όταν ο εορδαϊκός ανέβηκε στην β΄ εθνική το 1979. «Ο εορδαϊκός επέλεξε να ακολουθήσει ένα διαφορετικό δρόμο από άλλες ομάδες της κατηγορίας του και δεν έκανε κραυγαλέες μεταγραφές, έπαιξε μπάλα με τα δικά του παιδιά» τόνισε ο «στρατηγός», όπως είναι το παρατσούκλι του από τα χρόνια που διέπρεπε στα ελληνικά γήπεδα. Ο μέσος όρος ηλικίας των ποδοσφαιριστών του εορδαϊκού είναι χαμηλός και οι 17 από τους 24 είναι… γηγενείς. «τα παιδιά αυτά παίζουν με πολύ αγάπη για τη φανέλα, με πολύ πάθος και όποιοι ισχυρίζονται ότι η ομάδα δεν έχει καλά χαρακτηριστικά κάνουν λάθος» τονίζει ο κ. Γαϊτάνος, προσθέτοντας τα ψυχικά αποθέματα των ποδοσφαιριστών και το πάθος τους για το καλό της ομάδας είναι πολύ σημαντικά στο ποδόσφαιρο.

ο προπονητής του Εορδαϊκού, Στέφανος Γαϊτάνος

Εορδαϊκός φλερτάροντας με την άνοδο

Το απόγευμα που επισκεφθήκαμε την ομάδα του Εορδαϊκού κατά την προπόνηση στο γήπεδο της Πτολεμαΐδας, οι παίκτες προετοιμάζονταν για το κυριακάτικο παιχνίδι με την Ζάκυνθο. Ο «στρατηγός» φορώντας γυαλιά και τζόκεϊ, αεικίνητος, έτρεχε δίπλα από κάθε παίκτη ξεχωριστά και του επεσήμαινε τα λάθη του, χωρίς να φείδεται επιβράβευσης για τις καλές προσπάθειες. Οι φωνές του προπονητή ηχούσαν έντονα στο άδειο γήπεδο, στο οποίο είκοσι χρόνια πριν, όταν ο Εορδαϊκός είχε ανέβει στην Β΄ Εθνική την προπόνηση παρακολουθούσαν 1000 θεατές. «Οι ανάγκες είναι μεγάλες και αυτό πρέπει να το αντιληφθεί ο κόσμος της Πτολεμαΐδας και πρέπει να έχει την ομάδα ως καμάρι της» λέει ο Στέφανος Γαϊτάνος, αναπολώντας τις παλιές εποχές που «το γήπεδο του Εορδαϊκού ήταν καυτή έδρα». Ο προπονητής του Εορδαϊκού παραδέχεται πως «σήμερα δεν είναι» και προσθέτει πως «η ομάδα χρειάζεται τη βοήθεια του κόσμου και αυτό πρέπει να το καταλάβει ο κόσμος». Ο «στρατηγός» μιλώντας για την ομάδα δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην πολύ σοβαρή προσπάθεια των παικτών και της διοίκησης να σταθεί στην κατηγορία από πέρυσι και να φτάσει φέτος να έχει μια πρωταγωνιστική πορεία από την αρχή της αγωνιστικής μέχρι ο Στέλιος Πουλασιχίδης

«Ζήσαμε ένδοξες στιγμές τότε και το ποδόσφαιρο ήταν η ζωή μας»...

και τώρα, καταφέρνοντας να τελειώσει το πρωτάθλημα στην τρίτη θέση. «Είναι μεγάλο επίτευγμα και αυτό βγήκε μέσα από την πολύ ποιοτική και συστηματική δουλειά» λέει ο κ. Γαϊτάνος. Το ρόστερ της ομάδας δεν άλλαξε, η διοίκηση έδειξε εμπιστοσύνη στους ποδοσφαιριστές και απ’ ότι φάνηκε η δουλειά αυτή έφερε αποτελέσματα.

Ο Εορδαϊκός προέκυψε το 1978, μετά από συγχώνευση του Άρη Πτολεμαΐδας με την ομάδα του Πτολεμαίου. Ο Στέλιος Πουλασιχίδης από την Πτολεμαΐδα, παλαίμαχος ποδοσφαιριστής του Άρη Πτολεμαΐδας και του ΠΑΟΚ, αν και σταμάτησε το ποδόσφαιρο σε ηλικία μόλις 24 χρονών, εξαιτίας σοβαρού τραυματισμού στο γήπεδο σε αγώνα μεταξύ ΠΑΟΚ και Παναθηναϊκού, διέγραψε σημαντική πορεία στο ποδόσφαιρο. Από το 1965 που ξεκίνησε στον Άρη Πτολεμαΐδας φάνηκε η ποιότητά του ως παίκτη, ενώ το 1970 έφυγε για την Τούμπα, γράφοντας ένδοξες γραμμές στην ιστορία του ΠΑΟΚ. Μιλώντας για τη συγχώνευση των ομάδων που οδήγησαν στον Εορδαϊκό λέει σήμερα «η συγχώνευση έγινε για να δημιουργηθεί μια ισχυρή ομάδα, γιατί εκείνη την περίοδο τα πράγματα δεν ήταν εύκολα οικονομικά και δεν μπορούσαν να κρατηθούν δυο ομάδες από την ίδια πόλη». Οι ποδοσφαιριστές, επίσης, που κατάγονταν από την Πτολεμαΐδα και την γύρω περιοχή ήταν λίγοι σχετικά για να τροφοδοτήσουν δύο ομάδες, γιατί δεν υπήρχε και η οικονομική δυνατότητα να αγοραστούν «ξένοι» παίκτες. «Ζήσαμε ένδοξες στιγμές τότε και το ποδόσφαιρο ήταν η ζωή μας» αναπολεί ο Στέλιος Πουλασιχίδης, προσθέτοντας πως «παλιά έβγαινες στις γειτονιές και υπήρχαν παιδιά που έπαιζαν μπάλα σε όλες τις αλάνες. Ένα ποδόσφαιρο είχαμε τότε και μόλις τελείωνε ο αγώνας της Κυριακής συζητούσαμε για τον επόμενο, αν μάλιστα ερχόταν ο αγώνας με την Κοζάνη, δεν άκουγες άλλη συζήτηση στους δρόμους και στα καφενεία ακόμα και ένα omikron 52 Μάιος 09

Εορδαϊκός φλερτάροντας με την άνοδο

μήνα πριν». Ο νομός της κοζάνης ήταν ο μοναδικός νομός της χώρας εκείνη την περίοδο που εκπροσωπούνταν από δυο ομάδες στη β΄ εθνική κατηγορία ποδοσφαίρου, τον Άρη Πτολεμαΐδας και τον Ολυμπιακό κοζάνης. Οι διαφορές του τότε με το τώρα δεν είναι λίγες, σύμφωνα με τον κ. Πουλασιχίδη, καθώς «σήμερα τα παιδιά μαθαίνουν να παίζουν μπάλα σε γήπεδο με χόρτο, ενώ εμείς παίζαμε μπάλα στις πέτρες και προσφέραμε θέαμα. εγώ αν δεν έκανα ντρίπλα σε δυο παίχτες δεν θεωρούσα ότι παίζω μπάλα». Σε ότι αφορά στο σημερινό εορδαϊκό ο κ. Πουλασιχίδης έχει την άποψη πως μπορούσε να εξασφαλίσει από νωρίς την δεύτερη θέση στην βαθμολογία και να αγωνίζεται χωρίς άγχος στα υπόλοιπα παιχνίδια. εκτός από την εμπειρία του στα γήπεδα ο Στέλιος Πουλασιχίδης έχει κάθε λόγο να έχει άποψη, αφού έχει παρακολουθήσει όλα τα παιχνίδια του εορδαϊκού τη φετινή χρονιά. η φετινή χρονιά κλείνει καλά για τον εορδαϊκό, παρά το γεγονός ότι δεν κατάφερε τελικά να ανέβει στη β’ εθνική, όπως έλπιζε ο «στρατηγός», όταν πριν το καθοριστικό παιχνίδι δήλωνε «θα είναι μεγάλη χαρά αν τα καταφέρουμε, για μένα, όμως, είναι ξεχωριστές οι στιγμές αυτές, γιατί δέθηκα με την Πτολεμαΐδα και αισθάνομαι ότι εδώ είναι το ποδοσφαιρικό μου σπίτι». η δικαίωση ήρθε για τον προπονητή και τους παίκτες του εορδαϊκού και ακόμα και η προσωρινή απογοήτευση δεν μπορεί να επισκιάσει τη μεγάλη

Φωτογραφικό αρχείο

χαρά της επιστροφής στο προσκήνιο.

omikron 53 Μάιος 09

omikron 56 Μάιος 09

Diva FM το αγαπημένο ραδιόφωνο της Δυτικής Μακεδονίας

Κοσμίδου Χριστίνα

Λένα Τζημοπούλου

Φιλτράροντας την ειδησιογραφία, εντός και εκτός Ελλάδας, προσπαθούμε με συνέπεια για την έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση των ακροατών μας. omikron 57 Μάιος 09

Diva FM το αγαπημένο ραδιόφωνο της Δυτικής Μακεδονίας

Καλογιαννίδης Σταύρος, ιδοκτήτης.

ο DIVA FM της Κοζάνης είναι μέσα σε όλα… και τα δίνει όλα για τέλειες εκπομπές, ισχυρό σήμα και απόλυτο ήχο... μεγάλου αλεξάνδρου 49 τηλ. : 2461025505 E-Mail : info@divaradio.com omikron 58 Μάιος 09

ΟΒΕΛΙΣΤΗΡΙΟ - ΨΑΡΟΤΑΒΕΡΝΑ Κοίλα Κοζάνης - Τηλ.: 24610 45610

ΣΤΑ Α∆υΤΑ ΤΗΣ ΣΠΗΛΙΑΣ ΤΟυ ∆ΡΑκΟυ κΑΣΤΟΡΙΑΣ Του Σωκράτη Μουτίδη

Στα άδυτα της Σπηλιάς του Δράκου Καστοριάς

τεράστιος βράχος που έφραζε την είσοδο του Σπηλαίου του δράκου στην καστοριά και σε

υποχρέωνε να συρθείς για να μπεις στο εσωτερικό του, δεν υπάρχει πλέον. Έχει αντικατασταθεί από μια μεγάλη ξύλινη πόρτα, η οποία σε συνδυασμό με τον διαμορφωμένο περιβάλλοντα χώρο, προδιαθέτει τον επισκέπτη για αυτό που θα δει. ανεβαίνουμε τα σκαλιά για την είσοδο του σπηλαίου και τα βράχια αρχίζουν ήδη να μας σκεπάζουν. μόλις η πόρτα κλείνει πίσω μας, απολαμβάνουμε τη θέα του μαγευτικού σπηλαίου των χιλιάδων ετών, το οποίο ζωγράφισε η φύση και πολύ σύντομα θα μπορεί να θαυμάσει ο επισκέπτης. η είσοδος της σπηλιάς του δράκου αποκαλύφθηκε το 1954 στον παραλίμνιο δρόμο της καστοριάς και μόλις 15 μέτρα από τις όχθες της Ορεστιάδας. η πρώτη προσπάθεια για την αποτύπωση του σπηλαίου ξεκίνησε το 1970 από ένα μηχανικό που υπηρετούσε στην καστοριά. Έτσι δόθηκε και μια πρώτη εικόνα του σπηλαίου, το οποίο κρύβει στο εσωτερικό του επτά υπόγειες λίμνες, δέκα αίθουσες διαφόρων διαστάσεων (με τη μεγαλύτερη στα 45x17 μέτρα) και πέντε διαδρόμους- σήραγγες. το βάθος του σπηλαίου φτάνει μέχρι και τα 600 μέτρα, αλλά η συμβουλή των σπηλαιολόγων ήταν να αξιοποιηθούν μόνο τα 300 μέτρα, τα οποία αρκούν για να θαυμάσει ο επισκέπτης τη δημιουργία του καλύτερου «ζωγράφου» του πλανήτη, της ίδιας της φύσης. Οι προσπάθειες για την αξιοποίηση του σπηλαίου ξεκίνησαν ουσιαστικά το 1990, όταν και έγινε συνείδηση πλέον ότι το σπήλαιο μπορεί να προσφέρει στην ανάπτυξη της καστοριάς και να προστεθεί στα αξιοθέατα της βυζαντινής αρχόντισσας, εφόσον, όμως, προηγηθούν οι σωστές διαδικασίες. Έτσι λοιπόν ξεκίνησε η συνεργασία με τη σπηλαιολογική εταιρεία και το υπουργείο πολιτισμού, συντάχθηκαν οι απαραίτητες μελέτες για να προχωρήσει το έργο, εντάχθηκε στο δεύτερο κοινοτικό πλαίσιο στήριξης από το οποίο και χρηματοδοτήθηκε και μαζί με άλλες υποστηρικτικές μελέτες (τοπογραφική αποτύπωσή του, γεωλογική χαρτογράφηση, γεωτεχνική μελέτη για τις στερεώσεις των βράχων κ.α.) το έργο ολοκληρώθηκε εμπρόθεσμα. omikron 62 Μάιος 09

Στα άδυτα της Σπηλιάς του Δράκου Καστοριάς

Από τα Χριστούγεννα του 2008 αναμένει την άδεια του κεντρικού αρχαιολογικού συμβουλίου, προκειμένου να γίνει επισκέψιμο από το κοινό. «Πρέπει να διατηρηθεί ως ένα φυσικό μνημείο, είναι χρέος μας να το κάνουμε αυτό δείχνοντας σεβασμό στο περιβάλλον και σεβασμό στη φύση» λέει ο δήμαρχος Καστοριάς Γιάννης Τσαμίσης, ο οποίος κατά τη διάρκεια της ξενάγησής μας στο σπήλαιο, δε σταμάτησε να μιλά με καμάρι για το έργο του σπηλαίου, επισημαίνοντας μάλιστα ότι κόστισε λιγότερα χρήματα από όσα είχαν αρχικά προϋπολογιστεί, γεγονός πραγματικά σπάνιο για τα ελληνικά δεδομένα και τα ελληνικά έργα. Στην εξέλιξη αυτή, όπως τόνισε ο κ. Τσαμίσης, σημαντικό ρόλο έπαιξε το έργο των συνεργείων του αναδόχου εργολάβου, οι εργαζόμενοι του οποίου, όπως είπε, «έδειξαν μεγάλη αγάπη για το έργο». Οι εργασίες που έγιναν στο σπήλαιο ήταν ιδιαίτερες και εξειδικευμένες. Ο μισός προϋπολογισμός του έργου δαπανήθηκε σε εργασίες, οι οποίες αφορούσαν στη διαμόρφωση των διαδρόμων, μέσω των οποίων θα γίνονται οι ξεναγήσεις. Οι διάδρομοι αυτοί έχουν

Ο δήμαρχος Καστοριάς Γιάννης Τσαμίσης (επάνω δωτο.) και ο διευθυντής της τεχνικής υπηρεσίας του δήμου Ανδρέας Μόκας (κάτω φωτο.) με τον δημοσιαγράφο Σωκράτη Μουτίδη.

συνολικό μήκος 280 μέτρα και για να δημιουργηθούν απαιτήθηκαν κοπές βράχων σε πολλά σημεία, με τέτοιο τρόπο ώστε να μην διαταράσσεται η αρμονία και πάντα υπό την καθοδήγηση των σπηλαιολόγων. Τα συνεργεία εργάστηκαν κάτω από συνθήκες που δεν είχαν συναντήσει στο παρελθόν, μεταξύ άλλων και εργασία μέσα σε νερό, ενώ σε μερικά σημεία η απομάκρυνση των βράχων έγινε με χειρωνακτική εργασία. Ταυτόχρονα απαιτήθηκαν και εργασίες για τη στερέωση κομματιών των βράχων με ειδικές γεωτεχνικές εργασίες από εξειδικευμένα συνεργεία. Επίσης, υπάρχει εγκατεστημένο σύνολο δεκάδων αισθητήρων σε συγκεκριμένα σημεία, τα οποία παρακολουθούν την στερέωση των βράχων και τη συμπεριφορά της σπηλιάς, την εσωτερική θερμοκρασία (η οποία είναι σταθερή και κυμαίνεται από 16 έως 18 βαθμούς Κελσίου), την καταγραφή δονήσεων, τη σεισμική συμπεριφορά του σπηλαίου και το περιβάλλον του (επίπεδα οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα κλπ). omikron 63 Μάιος 09

omikron magazine

Όλα, όμως, πήγαν καλά και το αποτέλεσμα είναι εκπληκτικό. Η διαδρομή που ακολουθεί ο επισκέπτης στο σπήλαιο είναι μαγευτική και σίγουρα το θέαμα αυτό είναι σπάνιο, όπως και το σημαντικό σταλαγμιτικό και σταλακτιτικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει (αξίζει να σημειωθεί πως ένα χιλιοστό σταλαγμίτη χρειάζεται εκατό χρόνια για να δημιουργηθεί). Ο φωτισμός του, σε συνδυασμό με το υδάτινο στοιχείο προσδίδουν μια ιδιαίτερη ομορφιά στις αίθουσες και στις στοές του σπηλαίου, ενώ οι σπηλαιολόγοι κατά τον σχεδιασμό, φρόντισαν να δημιουργήσουν θέσεις - μπαλκόνια για να θαυμάσει ο επισκέπτης το πώς τα βράχια του σπηλαίου χάνονται μέσα στο νερό της λίμνης. Η τεχνική υπηρεσία του δήμου της Καστοριάς αισθάνεται υπερήφανη για την υλοποίηση του δύσκολου και ιδιαίτερου αυτού έργου, το οποίο ήταν υπό την επίβλεψή της. «Είχαμε και εμείς αγωνία και άγχος, γιατί δεν είχαμε προηγούμενη εμπειρία σε ανάλογα έργα» δηλώνει με περηφάνια ο διευθυντής της τεχνικής υπηρεσίας του δήμου Ανδρέας Μόκας και συνεχίζει λέγοντας πως «πραγματικά ήταν μια πρόκληση για τις τεχνικές υπηρεσίες». Αξίζει να σημειωθεί πως έξοδος δεν υπήρχε και δημιουργήθηκε μια σήραγγα 30 μέτρων για να βγαίνουν οι επισκέπτες, κάτι που απαιτείται αρχικά για την ασφάλεια των επισκεπτών, αλλά και για να διατηρούνται οι συνθήκες που πρέπει μέσα στο σπήλαιο. Μάλιστα για το δεύτερο λόγο, οι σπηλαιολόγοι όρισαν μέγιστο χρόνο παραμονής τα σαράντα λεπτά (τόσο θα διαρκεί και η ξενάγηση) και μέγιστο αριθμό ατόμων τα δεκαπέντε.

omikron 64 Μάιος 09

omikron magazine

Στα άδυτα της Σπηλιάς του Δράκου Καστοριάς

Το μόνο που απομένει τώρα είναι να δημιουργηθεί

Κεφαλλονιά, των Πραμάντων Ιωαννίνων, του Αγίου Γε-

ένας χώρος υποδοχής στο εξωτερικό της σπηλιάς, τον

ωργίου στο Κιλκίς, της Συκιάς στη Χίο, της Κάτσιας Τρι-

οποίο υπέδειξαν αργότερα οι σπηλαιολόγοι, αλλά κάτι

πόλεως και του Βαθύ.

τέτοιο δεν αναμένεται να καθυστερήσει την λειτουργία

Υπάρχουν πολλές ιστορίες και μύθοι γύρω από τη

του, για την οποία θα είναι υπεύθυνη η τουριστική επι-

σπηλιά του δράκου. Η λαϊκή μούσα της Καστοριάς λέει

χείρηση του δήμου. «Είναι ένα αναπτυξιακό έργο όχι

πως στη σπηλιά υπήρχε ένας θησαυρός τον οποίο φύ-

μόνο για την Καστοριά, αλλά και για ολόκληρη τη Δυ-

λαγε δράκος, κάποιοι άλλοι λένε πως το σπήλαιο πήρε

τική Μακεδονία» τονίζει ο κ. Τσαμίσης, προσθέτοντας

την ονομασία του από το σχήμα της εισόδου της σπη-

πως ήταν ένα κομμάτι που έλειπε από την πόλη και

λιάς (πριν την διαμόρφωση), η οποία έμοιαζε σαν ανοι-

θα αποτελέσει στολίδι. Με την αξιοποίησή του, η σπη-

χτό στόμα δράκου κ.α. Πάντως το σίγουρο είναι πως

λιά του δράκου θα συγκαταλέγεται στα 12 επισκέψιμα

η σπηλιά αυτή έχει την ιδιαίτερη ιστορία της, την οποία

σπήλαια της χώρας, μαζί με των Πετραλώνων, της Αλι-

μαρτυρά το τεράστιο κεφάλι αρκούδας (10.000 χρό-

στράτης Σερρών, του Δυρού, του Μαρά Δράμας, του

νων), το οποίο βρέθηκε κατά τις εργασίες και μελετάται

Δικταίου Άνδρου στην Κρήτη, της Μελλισάνθης στην

από τους παλαιοανθρωπολόγους και σπηλαιολόγους.

152.000 σηµεία σε 180 χώρες

Αποστολή χρηµάτων Επισκεφτείτε τον τοπικό σας πράκτορα της MoneyGram, έχοντας µαζί σας την ταυτότητά σας. Συµπληρώστε ένα απλό έντυπο «αποστολής» και παραδώστε το στον πράκτορα της MoneyGram µαζί µε τα χρήµατα που θέλετε να στείλετε και την προµήθεια της συναλλαγής. Μπορείτε επίσης να συµπεριλάβετε δωρεάν µήνυµα 10 λέξεων στο έντυπο. Θα σας δοθεί αριθµός αναφοράς. Σε µόλις 10 λεπτά τα χρήµατα θα είναι έτοιµα να εισπραχθούν.

Παραλαβή χρηµάτων Ζητήστε από το άτοµο που σας στέλνει τα χρήµατα να σας δώσει τον αριθµό αναφοράς. Επισκεφτείτε έναν πράκτορα της MoneyGram, έχοντας µαζί σας ταυτότητα και τον αριθµό αναφοράς σας. Συµπληρώστε το απλό έντυπο «παραλαβής» µας και δείξτε την ταυτότητά σας, κατόπιν θα σας δοθούν τα χρήµατά σας.

Περισσότερες πληροφορίες σε ένα από καταστήµατα ACS. Λογδανίδης Χρήστος ΚΟΖΑΝΗ 1 ΠΤΟΛΕΜΑΪ∆Α ΣΙΑΤΙΣΤΑ Τέρµα Φιλίππου Β, 25ης Μαρτίου & Κανάρη, 25ης Μαρτίου 9, τηλ.: 24610 21100 τηλ.: 24630 54556 τηλ.: 24650 22002 ΚΟΖΑΝΗ 2 ΣΕΡΒΙΑ ΑΜΥΝΤΑΙΟ Ελ. Βενιζέλου 2, Μακεδονοµάχων 6, 28ου Συντ. Πεζικού 14, τηλ.: 24610 49220 τηλ.: 24640 21100 τηλ.: 23860 23312

ΤΡΑΠΕΖΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Η ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΓΙΑ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ Του Σωκράτη Μουτίδη

έσω 220 καταστημάτων συνεταιριστικών τραπεζών και 550 ΑΤΜ σε όλη την Ελλάδα χωρίς

κόστος, μπορεί να εξυπηρετηθεί ο πελάτης - μέλος της τράπεζας Δυτικής Μακεδονίας, η οποία είναι εξέλιξη της συνεταιριστικής τράπεζας νομού Κοζάνης. Η δεκάχρονη πορεία της "τοπικής" τράπεζας, όπως τη χαρακτήρισε ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου Παναγιώτης Αποστολίδης και ο γενικός διευθυντής της Παναγιώτης Νέστωρας, δείχνει συνέπεια και αποφασιστικότητα και κυρίως σεβασμό και ενίσχυση της τοπικής αγοράς. Τα δύο βασικά στελέχη της τράπεζας, μιλώντας στο "Ο", λίγες μέρες πριν τα εγκαίνια του πέμπτου καταστήματος στη δυτική Μακεδονία, κάλεσαν όλους τους πολίτες να εκδηλώσουν ενδιαφέρον για αγορά συνεταιριστικής μερίδας στην τράπεζα, η οποία όπως δείχνουν τα οικονομικά της στοιχεία, βγήκε - προς το παρόν - κερδισμένη από την οικονομική κρίση, στηρίζοντας τους πελάτες της. «Με την αγορά συνεταιριστικής μερίδας, οι πολίτες δίνουν οξυγόνο σε αυτή την προσπάθεια» τόνισε ο κ. Νέστωρας με τον κ. Αποστολίδη να συμπληρώνει πως «είναι ευκαιρία να αποδείξει η Δυτική Μακεδονία τη περιφερειακή συνείδησή της». κ. Αποστολίδη, είστε ευχαριστημένος από τη μέ-

αποτελέσματα των ερευνών μας προχωράμε. Άλλωστε

χρι σήμερα πορεία της Τράπεζας Δυτικής Μακεδο-

πρέπει να είμαστε περισσότερο προσεκτικοί από άλλες

νίας;

τράπεζες, γιατί εμείς κινούμαστε με τα χρήματα των

Ότι έχουμε βάλει ως στόχο, το έχουμε πετύχει. Στόχος μας ήταν για παράδειγμα να ανοίξουμε το

συνεταίρων μας, οι οποίοι μας εμπιστεύονται τα κεφάλαιά τους και πρέπει να τα διασφαλίζουμε 100%.

κατάστημα στα Γρεβενά μέχρι το Πάσχα και το πετύχαμε. Το κατάστημα εγκαινιάστηκε στις 9 Μαΐου και επόμενός μας στόχος είναι μέχρι το τέλος του 2009

Πως κρίνετε το ενδιαφέρον των πολιτών - επιχειρηματιών της Δυτικής Μακεδονίας; Είναι έντονο;

να δημιουργήσουμε και άλλα δυο καταστήματα σε Κα-

Τολμώ να πω πως υπάρχει αρκετά μεγάλο ενδια-

στοριά και Φλώρινα και πιστεύω ότι θα το πετύχουμε.

φέρον. Θα σας φανεί παράξενο, αλλά ειδικά από τη

Έτσι θα φτάσουμε τα επτά καταστήματα στη Δυτική

στιγμή που άρχισαν τα σημάδια της οικονομικής κρί-

Μακεδονία, τέσσερα στο νομό Κοζάνης κι ένα σε κάθε

σης, ήρθε περισσότερος κόσμος στην τράπεζα γιατί

νομό της περιφέρειάς μας. Συζητάμε, επίσης, να ανοί-

τους στηρίξαμε σε αντίθεση με άλλες τράπεζες. Έχου-

ξουμε και από ένα κατάστημα σε Ημαθία και Πέλλα,

με αυτή τη στιγμή 5000 μέλη στην τράπεζα Δυτικής

πριν όμως από αυτό σκεφτόμαστε να ανοίξουμε από

Μακεδονίας. Αν συγκρίνουμε τον αριθμό των μελών

ένα ακόμη υποκατάστημα σε Βελβεντό και Σιάτιστα.

συνεταιριστικών τραπεζών άλλων ανάλογων με τη δική

Δεν μας προβληματίζει η οικονομική κρίση, απλώς ότι

μας περιφερειών, δεν μπορώ πω πως είμαι ευχαριστη-

κάνουμε το κάνουμε με πολύ προσοχή και με βάση τα

μένος όσον αφορά στον αριθμό μελών, αλλά σε αυτές

omikron 68 Μάιος 09

Τράπεζα Δυτικής Μακεδονίας

τις περιφέρειες, όπως στα Χανιά για παράδειγμα, έχει αναπτυχθεί από πολύ νωρίς η συνεταιριστική συνείδηση σε αντίθεση με εμάς. Ο κόσμος της Δυτικής Μακεδονίας απογοητεύτηκε από τις αποτυχημένες απόπειρες των αγροτικών συνεταιρισμών και νομίζει ότι εδώ γίνεται κάτι τέτοιο. Μπορεί να βασιζόμαστε στον ίδιο νόμο αλλά λειτουργούμε διαφορετικά, προς όφελος των πελατών - μετόχων μας και της τοπικής κοινωνίας. Γιατί να γίνει κάποιος συνέταιρος-μέλος της Τράπεζας Δυτικής Μακεδονίας; Ποια τα οφέλη; Πιστέψτε με τα οφέλη είναι πολλά. Να ξεκαθαρίσω κατ αρχάς πως εμείς δεν έχουμε σχέση ούτε με ομόλογα, ούτε με μετοχές και ούτε μπορούμε να μπούμε στο χρηματιστήριο. Εμείς δουλεύουμε με τους συνεταίρους μας. Είμαστε υποχρεωμένοι να δίνουμε σε κάθε συνεταιριστική μερίδα μια υπεραξία της τάξεως του 4

Παναγιώτης Νέστωρας, γενικός διευθυντής

- 6%. Όταν ξεκινήσαμε την τράπεζα να φανταστείτε, η συνεταιριστική μερίδα είχε 73 και σήμερα έχει 137. Όσοι λοιπόν έγιναν μέλη μας τότε, σήμερα έχουν σχεδόν διπλασιάσει τα χρήματά που επένδυσαν. Τα κέρδη της τράπεζάς μας, επίσης, τα μοιράζονται οι συνεταίροι και το σημαντικότερο, μένουν στον τόπο μας. Προμη-

Όσον αφορά

θευτές μας είναι τα καταστήματα της τοπικής αγοράς

στις καταθέσεις

και οι εργαζόμενοί μας κάτοικοι του τόπου. Επίσης συ-

το 2008 συγκριτικά

νεργαζόμαστε και με τους φοιτητές που σπουδάζουν στην περιοχή για πρακτική εξάσκηση. Εγώ θα πρότεινα

με το 2007

στους πολίτες, να μας επισκεφθούν, να μιλήσουν με τα

έχουμε αύξηση 40%

διευθυντικά μας στελέχη, τα οποία θα τους εξηγήσουν

και μέχρι τις

τα οφέλη και θα δουν ότι τους συμφέρει να επενδύσουν. Μεσούσης της οικονομικής κρίσης, την ώρα που μεγάλοι τραπεζικοί κολοσσοί αντιμετωπίζουν προ-

31 Μαρτίου 2009 ξεπεράσαμε τα 50 εκ. ευρώ.

βλήματα, τί επιπτώσεις υπάρχουν στις συνεταιριστικές τράπεζες; Η αλήθεια είναι πως η κρίση θα πλήξει όλους τους κλάδους, ακόμη και τις μικρές τράπεζες. Εμείς όμως έχουμε σημαντικό πλεονέκτημα, ότι δεν έχουμε ομόλογα όπως σας είπα. Αυτό αυτομάτως σημαίνει πως omikron 69 Μάιος 09

Τράπεζα Δυτικής Μακεδονίας

Παναγιώτης Αποστολίδης, πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου

Τράπεζα Δυτικής Μακεδονίας

υπάρχει μια σταθερότητα. Επίσης, εμείς στηρίξαμε και

αυξήθηκε στις 100.000 ανά καταθέτη. Δηλαδή ένας

στηρίζουμε τους πελάτες μας. Τα διοικητικά συμβούλια

καταθέτης 100.000, δεύτερος καταθέτης 200.000

όλων των συνεταιριστικών τραπεζών πήραν αποφάσεις,

και ούτω καθεξής. αυτό έδωσε μια ώθηση για να έρ-

βάση των οποίων δώσαμε ρευστό σε αυτούς που συ-

θουν ακόμη περισσότεροι συμπολίτες μας στην τρά-

νεργάζονται συνεταιριστικά μαζί μας και δεν τους αφή-

πεζά. Όσον αφορά τώρα στις χορηγήσεις σημειώσαμε

σαμε να «βουλιάξουν», όπως έκαναν οι άλλες μεγάλες

αύξηση 33%. Από την αρχή του χρόνου το ποσοστό

τράπεζες. Πιστεύω πως για να ξεπεράσουμε την κρίση,

των χορηγήσεων στην τράπεζα μας έχει αυξηθεί, την

θα πρέπει οι νομαρχίες, οι περιφέρειες, οι δήμοι, να

ώρα που σε κεντρικό επίπεδο έχει μειωθεί. Είμαστε λοι-

δημιουργήσουν ρευστότητα στην αγορά, να δώσουν

πόν μια "τοπική" τράπεζα και τα κέρδη μας τα δίνουμε

τα χρήματα που οφείλουν στους τρίτους για να μπορέ-

στους καταθέτες μέσω των επιτοκίων, τα οποία είναι

σει η αγορά να κινηθεί και τότε να δείτε πως η επαρχία

μεγαλύτερα από άλλες τράπεζες στις καταθέσεις και

δεν θα επηρεαστεί τόσο πολύ από την κρίση. Πρέπει

μικρότερα στα προγράμματα δανεισμού.

λοιπόν να ρίξουμε το βάρος στη ρευστότητα της τοπικής αγοράς. Η Κοζάνη και η Φλώρινα μπορούν πιο εύκολα να δημιουργήσουν ρευστότητα με τον τοπικό πόρο ανάπτυξης, με τον οποίο μπορούν να βοηθηθούν οι επιχειρήσεις και να αξιοποιηθούν τα προγράμματα που έχει η περιφέρεια. Τη γενική διεύθυνση της τράπεζας Δυτικής Μακεδονίας, έχει αναλάβει εδώ και δυο χρόνια ένα έμπειρο διευθυντικό στέλεχος, ο Παναγιώτης Νέστωρας. «Έχουμε περιφερειακή συνείδηση, δίνουμε θέσεις εργασίας όπου ανοίγουμε νέα καταστήματα και τρο-

Τα κέρδη της τράπεζάς μας τα μοιράζονται οι συνεταίροι και το σημαντικότερο, μένουν στον τόπο μας. Προμηθευτές μας είναι

φοδοτούμε τη τοπική αγορά και την τοπική οικονομία

τα καταστήματα

κατά συνέπεια. Το 2008 να φανταστείτε, δώσαμε στην

της τοπικής αγοράς

τοπική αγορά της Κοζάνης πάνω από 700.000. Αυτό δεν το έχει κάνει καμία άλλη τράπεζα. Είμαστε μια "το-

και οι εργαζόμενοί μας

πική επιχείρηση" και ζητάμε να μας στηρίξουν οι πολί-

κάτοικοι του τόπου.

τες της δυτικής Μακεδόνας σε αυτή την προσπάθεια» τονίζει ο κ. Νέστωρας. Πως είναι τα οικονομικά σας στοιχεία; Όσον αφορά στις καταθέσεις το 2008 συγκριτικά με το 2007 έχουμε αύξηση 40% και μέχρι τις 31 Μαρτίου 2009 ξεπεράσαμε τα 50 εκ. ευρώ. Σας αναφέρω τα στοιχεία του 2009 γιατί φαίνεται ότι μας εμπιστεύτηκαν οι πολίτες στις δύσκολες στιγμές της οικονομικής κρίσης. Από την κρίση αυτή τολμώ να πω πως οι «μικρές» τράπεζες βγαίνουν κερδισμένες. Γιατί εκεί που είχαν την εγγύηση καταθέσεων στις 20.000, η εγγύηση omikron 71 Μάιος 09

ΣΧΕΣΕΙΣ ΓΟΝΙΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ Κρίτων Χριστιανόπουλος* Μd Ψυχίατρος - Παιδοψυχίατρος Τ. Δ/ντής Γ.Π.Ν.Θ. Ιπποκρατείου Θεσ/νίκης

«Παντρεύτηκαν και έζησαν ευτυχισμένοι».

Φόβος, εξουσία, ανταγωνισμός. Τα ξεπερνούμε ποτέ στον πόλεμο των φύλων; Όχι πάντα. Το να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχουν, να τα αποδεχθούμε, είναι ήδη ένα βήμα προς τον άλλον...

omikron 72 Μάιος 09

α παλιά παραμύθια δεν έχουν γεράσει. Σήμερα στις δυτικές μας κοινωνίες, ένας στους δύο γάμους καταλήγει σε διαζύγιο και οι χωρισμοί είναι ακόμη πιο συχνοί στα ζευγάρια που δεν έχουν παντρευτεί. Αυτό είναι κάτι περισσότερο από μία τάση˙ σχεδόν ένας καινούργιος τρόπος ζωής. Ωστόσο ποιος θα’λεγε ότι είναι ικανοποιημένος; Ποιος δεν ονειρεύεται μυστικά, να συναντήσει επιτέλους αυτόν(ην) που θα ταιριάξει; Πόσο μάλλον που παλιά ζευγάρια εξακολουθούν να υπάρχουν και βιώνουν αυτό που ο Γάλλος ποιητής Verlaine αποκαλούσε «την τρυφερή ευτυχία μιας ειρήνης χωρίς νίκη». Ποιό λοιπόν είναι το μυστικό της αντοχής; Ένα ζευγάρι αρχίζει με την επιλογή του συντρόφου. Επιλογή ελεύθερη πια, στις σημερινές κοινωνίες. Επιλογή ατομική, που ωστόσο εξακολουθεί να εξαρτάται από το κοινωνικοψυχολογικό υπόστρωμα, του καθενός. Μας τραβάει ο όμοιός μας; Ο αντίθετος από εμάς; Αυτός που μας συμπληρώνει; Εδώ δεν υπάρχουν κανόνες. Οι συνδυασμοί είναι ατελείωτοι. Τον πρώτο καιρό οι πιο άτυποι δεσμοί διαλύονται (συνήθως παραμένουν εκείνοι που έχουν συμπληρωματικότητα). Όμως, συμβαίνει και αυτή ακόμη η αρμονία να χάνεται σταδιακά, καθώς ο ένας ή ο άλλος αλλάζουν. Τι είναι λοιπόν ένα ζευγάρι, αν όχι ένας συνδυασμός επιθυμιών και τρόπων αγάπης; Και τι γνωρίζουμε για τους τρόπους με τους οποίους συνδεόμαστε; Ένας δεσμός ελαφρύς δεν σημαίνει αναγκαστικά επιφανειακός. Χρειάζεται μία αλχημεία συναντήσεων ανάμεσα σε δύο ανθρώπους διαφορετικούς - κάτι που επιτρέ-

Σχέσεις Γονιών & Παιδιών πει μοίρασμα καθημερινότητας, μικρούς χωρισμούς και χαρούμενες επαναπροσεγγίσεις όπου ο καθένας θα διηγηθεί τις κοινωνικές του περιπέτειες. Συμβαίνει όμως κάποιος να εξασφαλίσει τόσο πολύ τη συναισθηματική ασφάλεια που του είχε λείψει στην παιδική του ηλικία, να έχει τόσο θεραπευτεί από το σύντροφό του, που αποφασίζει να τον αφήσει. Σαν και η υπόσχεση ανεξαρτησίας επιτρέπει την εγκατάλειψη. ΄Ετσι, με μια κλωτσιά, γκρεμίζουμε ένα οικοδόμημα, που φοβόμασταν ότι θα έχει περισσότερες ρωγμές, αντί να το σταθεροποιήσουμε. Δεν είναι το ευκολότερο για τα παιδιά. ΄Ολο και περισσότερα, όλο και πιο μικρά που πηγαινοέρχονται ανάμεσα σε μια μονογονεϊκή οικογένεια και κάποια άλλη καινούργια οικογένεια που γεννιέται από τους έρωτες και την απάλειψη ψευδαισθήσεων των γονιών. Όλο και περισσότερα διαζύγια συμβαίνουν μετά τη γέννηση του πρώτου παιδιού κάτι που δίνει το αίσθημα ότι «το ζευγάρι εκρήγνυται στην πτήση». Πείτε ότι το ζευγάρι γλύτωσε από αυτό το επικίνδυνο ακρωτήρι. Συνήθως ακολουθεί μία ζωή σε ταχύτητα κρουαζιέρας. Αλλά όχι χωρίς κινδύνους. Σεξουαλικότητα πιο δύσκολη, ρουτινιάρισμα της οικογενειακής ζωής, έλλειψη σχεδίων, ζηλοτυπία, ψέματα, απιστίες. Πως τα ζευγάρια που αντέχουν περνούν με επιτυχία αυτή την πλοήγηση; Γιατί δεν υπάρχει χάρτης σαν οδηγός. Παρά μόνον αυτός που ο ένας και ο άλλος αποφασίζουν να χαράξουν μαζί. Εάν προσέξουμε τι λένε τα ζευγάρια που δεν πάνε καλά, θα δούμε ότι η ένταση αφορά υποκείμενες ιδεολογίες. Η ιδεολογία του μεγάλου έρωτα (που δεν αντέχει σε καμία ατέλεια), εκείνη του «εξυπηρετικού» συντρόφου, του ολικού ζευγαριού όπου πρέπει να τα λες όλα, να τα μοιράζεσαι όλα… Αλλά για να μπορέσεις να ζήσεις με κάποιον χρειάζονται προσπάθειες, γενναιοδωρία. Χρειάζονται ρουτίνες και τρόποι μιας αμεσότητας που χωρίζει το ζευγάρι από τον υπόλοιπο τρόπο. Μια κοινή ιστορία, που στη διάρκεια του χρόνου, θα δώσει μια ταυτότητα στο κάθε μέλος. Οι άντρες που ζουν μόνοι έχουν στατιστικά 10% υψηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας και οι γυναίκες 4,8%.

Ας μην ξεχνάμε ότι οι άντρες, έρχονται από τον Άρη και οι γυναίκες από την Αφροδίτη. δηλ. από διαφορετικούς πλανήτες. Σήμερα η διαφορά ανάμεσα στα φύλλα θεωρείται πολιτικά μη ορθή. Η άρνησή της όμως απλώς αυξάνει τις δυσκολίες κατανόησης ανάμεσα στους συντρόφους. Κατά το γενικό κανόνα ο φρενιτιώδης ατομικισμός των μοντέρνων κοινωνιών οδηγεί σε μια δυσανεξία απέναντι στο άλλο φύλο και μια τάση αποσύνδεσης. Το διαπιστώνω καθημερινά στην κλινική μου πρακτική. Αντικείμενο αυτού του ανταγωνισμού είναι συνήθως η εξουσία που ασκεί ο ένας πάνω στον άλλον - κάτι που συνήθως αρνούνται να αναγνωρίσουν. Ο άντρας κατέχει τη μυϊκή δύναμη και τη δυνατότητα προστασίας, η γυναίκα τη δύναμη της μητρότητας - εξουσία που ασκεί ακόμη και καταχρηστικά απέναντι στον άντρα και τα παιδιά, χωρίς ωστόσο να το παραδέχεται. Οι γυναίκες προκαλούν φόβο στους άντρες, βαθύ και συχνά ασυνείδητο. Φόβος του γυναικείου φύλου, φόβος του μυστηρίου που αντιπροσωπεύει η γυναίκα, όπου σήμερα προστίθεται - σχεδόν συνειδητός αυτή τη φορά - φόβος για τις καινούργιες εξουσίες της γυναίκας. Αλλά και οι γυναίκες φοβούνται τους άντρες και διπλά μάλιστα: υπάρχει σ’ αυτές ο ίδιος αρχαϊκός φόβος, συχνά βίαιος, του αντρικού φύλου και ακόμη ένας κοινωνικός φόβος για την πατροπαράδοτη αντρική εξουσία. Για ένα ζευγάρι με διάρκεια, αυτοί οι φόβοι πρέπει να αποτελούν μια βάση δεδομένων. Συνοδεύουν πάντα την επιθυμία και δεν είναι ποτέ αδιάφοροι στη γένεση των συγκρούσεων. Φόβος, εξουσία, ανταγωνισμός. Τα ξεπερνούμε ποτέ στον πόλεμο των φύλων; Όχι πάντα. Το να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχουν, να τα αποδεχθούμε, είναι ήδη ένα βήμα προς τον άλλον. Ακόμη, για την καλή υγεία ενός ζευγαριού χρειάζεται να διαφυλαχτούν κάποιες στιγμές δικές τους, να προγραμματιστούν ηθελημένα - ακόμη κι αν αρχίζει το ματς στην τηλεόραση, ακόμη και αν το σιδέρωμα δεν έχει τελειώσει. Με μια ακλόνητη προϋπόθεση: ότι υπάρχει η πραγματική επιθυμία, να εγκαταστήσει κανείς ή να διατηρήσει μια σχέση εμπιστοσύνης. omikron 73 Μάιος 09

Σχέσεις Γονιών & Παιδιών

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΕΣ ΜΗΤΕΡΕΣ

Ποτέ οι γονείς δεν έδιναν τόσο σημασία, στην εκπαίδευση των παιδιών. διαβάζουν όλα τα βιβλία, κοιτούν όλες τις εκπομπές. Για να μην τραυματίσουν το μικρό, να μη πληγώσουν τον έφηβο επαναστάτη. μήπως μέσα στην επιθυμία τους να τα κάνουν όλα πολύ σωστά, το παρακάνουν; ας θυμηθούμε κατ’ αρχάς τι χρωστούν τα παιδιά στους γονείς. μιλάμε για όλα τα παιδιά από ηλικίας έξι έως εξήντα έξι χρονών. ας αρχίσουμε από τους εφήβους: Οφείλουν στους γονείς τους να τους λαμβάνουν υπόψη, πίστη και σεβασμό. «τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου λέει το ευαγγέλιο». κι αν οι γονείς δεν το αξίζουν; ακόμη και τότε τίμα τους γιατί σου έδωσαν τη ζωή. Πίστη σημαίνει να είσαι εκεί κι όταν τα πράγματα πάνε άσκημα. Σημαίνει να κρατάς τα της οικογένειας μέσα στην οικογένεια. εάν πιστεύεις πως οι γονείς σου δεν αξίζουν το σεβασμό σου, προσπάθησε να τον βρεις στην καρδιά σου, να υποκαταστήσεις με κατανόηση και κάποια είδους αποδοχή. Πίσω από την εύθραυστη βιτρίνα θα δεις ανθρώπους που ντρέπονται πικρά για την ανικανότητά τους να μετρήσουν σωστά. είναι αβέβαιοι και τρεμάμενοι - αγωνιζόμενοι ενάντια σε άλυτα προβλήματα που ξεκινούν από τη δική τους παιδική ηλικία. το να αποτυγχάνεις σα γονιός είναι μια υπόθεση εξαιρετικά οδυνηρή. Όμως οι περισσότεροι γονείς είναι απλοί συνηθισμένοι άνθρωποι, με καλές προθέσεις και πόδια από πηλό, που προσπαθούν απεγνωσμένα να επιβιώσουν σε έναν επικίνδυνο, όχι καθαρό κόσμο. κάθε μέρα βρίσκονται έξω, εκεί, στην πρώτη γραμμή και αγωνίζονται ενάντια στην ακρίβεια, το πάχος, το χρόνιο άγχος.

θα τις βοηθούσαν άμεσες και τίμιες απαντήσεις στα εξής ερωτήματα: «Που πάς;», «Ποιες είναι οι παρέες σου;», «Πως θα φθάσεις εκεί;», «Πότε θα γυρίσεις;». Οι γονείς έχουν το δικαίωμα να περιμένουν από τα παιδιά τους να φροντίζουν τον εαυτό τους και να βοηθούν σε απλές, καθημερινές δουλειές χωρίς να αισθάνονται καταδιωκόμενοι.

omikron 74 Μάιος 09

ΔΙΑΚΟΠΕΣ εφόσον οι γονείς το θέλουν, κι ακόμη πληρώνουν τους λογαριασμούς για εκπαίδευση και μεταφορές, ναι τα παιδιά πρέπει να είναι με τους γονείς και όχι στη μύκονο. Οι γονείς φοβούνται για τα παιδιά τους. Ναι, η εμπειρία αφήνει το αποτύπωμά της στον ψυχισμό του παιδιού˙ αλλά είναι η εμπειρία έτσι όπως την αισθάνεται και τη βιώνει το παιδί, όπως τη μεταφράζει εσωτερικά - δεν είναι αναγκαστικά πραγματικότητα. Οι γονείς αντιπροσωπεύουν το βιολογικό, κληρονομημένο περιβάλλον, την ταχύτητα και την κατεύθυνση στην ανάπτυξη του παιδιού. το παιδί βλέπει την πραγματικότητα μέσα από τις εσωτερικές του συγκρούσεις. Ορισμένες ακυρώσεις είναι απαραίτητες στο μεγάλωμα του παιδιού. Γιατί τα παιδιά βιάζονται να μεγαλώσουν; Ο Lacan λέει: «για να μην παραμείνουν σε κατάσταση εκκρεμότητας». τι κάνουμε λάθος; αναρωτιούνται οι γονείς. η απάντησή μου είναι: Γονείς τολμείστε να πείτε όχι. Όταν ο γιος σας έρχεται στις 04:00 το πρωί και βρωμάει οινόπνευμα, πέστε του τι σκέφτεστε. ωστόσο δεν μιλούμε ακριβώς για επιστροφή στην παλιά αυταρχικότητα. αντιμετωπίζουμε το παιδί σαν άτομο, αλλά σαν άτομο ανολοκλήρωτο, ακόμη ανώριμο. Ένα παιδί έχει ανάγκη κάποιος να του αντισταθεί. αρχίζει τη ζωή του με μία αποκλειστική σχέση με τη μητέρα. αλλά καθώς μεγαλώνει πρέπει να ανεξαρτητοποιείται. Οτιδήποτε αντιτίθεται στη μητρική παντοδυναμία φέρνει μέσα σ’ αυτό το δίδυμο την κοινωνία και αντιπροσωπεύει το πατρικό στοιχείο. Ο σωστός γονιός βρίσκεται πολύ μακριά από την έννοια της τελειότητας. η εξουσία του γονιού είναι απαραίτητη για να προστατέψει το παιδί από την τυ ραννία των παρορμήσεών του. ωστόσο πρέπει να την

Σχέσεις Γονιών & Παιδιών εξασκούμε χωρίς εκρήξεις. Ας θυμόμαστε ένα γεφύρι κρεμασμένο από πάνω από το κενό. Το περνάμε όπως περνάμε τη ζωή. Μία ήσυχη άσκηση. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο ότι ο στρατός, στη σωστή του εκδοχή, είναι ένα σύστημα ικανό να επανεκπαιδεύσει ένα νέο άτομο. Δεν τιμωρούμε όλα τα στάδια της ζωής με τον ίδιο τρόπο. Η τιμωρία είναι πάντα μία δημιουργία. Ακόμη και μία σωματική τιμωρία έχει νόημα μόνο σε σχέση με το περιεχόμενο μέσα στο οποίο ενσωματώνεται. Η αληθινή ζωή δεν είναι ποτέ ιδανική. Οι γονείς είναι άνθρωποι με σάρκα, με αίμα και με όρια. Εξάλλου τα παιδιά δεν είναι άγγελοι. Εξασκούν βία με το δικό τους τρόπο. Σημασία έχει οι γονείς να έχουν μία σύμπτωση ανάμεσα σ’ αυτό που λένε και αυτό που κάνουν, όχι να εφαρμόζουν κάποια μαθημένη θεωρία. Δεν υπάρχουν γενικεύσεις. Δεν υπάρχουν απόλυτοι κανόνες πέρα από κάποιες γενικές αξίες όπως: α) τιμωρούμε από τη στιγμή που το παιδί γνωρίζει τον κανόνα που δεν πειθαρχεί και εφόσον η συμπεριφορά του είναι επαναληπτική, β) δε χρειάζονται απειλές˙ η τιμωρία απαιτεί κάποιες διευκρινήσεις, γ) ποτέ δεν ταπεινώνουμε το παιδί. Το παιδί και η πράξη του δεν είναι ταυτόσημες έννοιες. Το παιδί πρέπει να μάθει να σέβεται τους άλλους. Δεν υπάρχουν δικαιώματα χωρίς καθήκοντα. Η επανεκπαίδευση ενός απείθαρχου παιδιού είναι πάντα επώδυνη. Το μοίρασμα του κρεβατιού μας παραπέμπει πάντα στην απαγόρευση της αιμομιξίας. Ας προσέξουμε τα μικρά πράγματα - μπορεί να κρύβουν πολύ μεγάλα. Οι θέσεις του πατέρα και της μητέρας πρέπει να είναι διαφοροποιημένες. Ο πατέρας είναι ο βασιλιάς, η μητέρα η βασίλισσα και το παιδί ο πρίγκιπας. Η λύση του Οιδιπόδειου για τον Freud είναι ότι το παιδί βρίσκει τη θέση του ανάμεσα στον πατέρα και τη μητέρα (ανάμεσα στα 3-5 χρόνια). Το μωρό που δεν υπήρξε βασιλιάς θα γίνει τύραννος. Η Γαλλίδα ψυχαναλύτρια Fr. Dolto τόνιζε ότι το να κατανοούμε τα πάντα δε σημαίνει ότι τα πάντα επιτρέπονται. Ας θυμηθούμε τις παιγνωδίες του Γαλλικού Μάη του ’68 με το σύνθημα: «απαγορεύεται η απαγόρευση».

ΤΙ ΛΕΜΕ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ Απαντάμε στα μεγάλα ερωτήματα. Γιατί ήρθε στον κόσμο, ποια αγάπη μας οδήγησε να το θέλουμε, ποια ήταν τα βαθειά μας άγχη. Δε χρειάζονται ατέλειωτες συζητήσεις ανάμεσα στο παιδί και τους γονείς. Η Dolto δεν έλεγε ότι πρέπει να λέμε τα πάντα στο παιδί. Πρέπει να λέμε τις υπαρξιακές αλήθειες που το αφορούν με τρόπο και σε επίπεδο που να μπορεί να καταλάβει. Τα καθήκοντα είναι ένας κανόνας που αφορά τους πάντες. Αναφερόμενη στον πατέρα, η μητέρα κάνει όλους τους άλλους να υπάρχουν. Η αναφορά δεν έχει καμία σχέση με τις πραγματικές δυνατότητες του πατέρα και της μητέρας. Η μητέρα είναι η εικόνα της απόλυτης δύναμης. Το παιδί θέλει με τη σειρά του να γίνει κύριος του κόσμου. Εάν δε θέλουμε να γίνει αρχηγός συμμορίας ή εκτός νόμου χρειάζεται να του αφαιρεθεί αυτή η παντοδυναμία, με την αποδοχή της μητέρας, ώστε το παιδί να παραιτηθεί από τα όνειρα παντοδυναμίας. Ο γονιός που έχει κύρος, σπρώχνει το παιδί του μπροστά. Η παραπτωματικότητα είναι η άρνηση των κανόνων που επιτρέπουν τη ζωή από κοινού δηλ. των ανθρώπινων κανόνων. Το παιδί πιέζει τους γονείς του στα άκρα ώστε να αποτύχουν. Το παιδί είναι ένας μύθος. Ασυνείδητα περιμένει κάποια όρια, κι όταν αυτό δεν συμβαίνει, συνεχίζει. Τίποτα δεν το διασκεδάζει περισσότερο από το να βλέπει έναν μεγάλο να συσπάται σαν ένας καραγκιόζης. Η Dolto το αναφέρει σαν «χτυπάει τις καμπάνες για να δει πως θα ηχήσουν». Το ζητούμενό του είναι να σας βγάλει από τα ρούχα σας. Σήμερα ζούμε μέσα σε μια κοινωνία, σε συνεχή κίνηση. Η ανάπτυξη στη Δύση, αφορά την ιδέα του ατόμου. Η προτεραιότητα της ύπαρξης δεν είναι πλέον η επιβίωση της ομάδας, αλλά η ατομική περιπέτεια. Υπάρχει μία επαναδιοργάνωση των σχέσεων μέσα στην οικογένεια. Οι γυναίκες εργάζονται και γίνονται επίσης άτομα. Δεν υπάρχει πια η οργανική εξάρτηση του ζεύγους. Έχει αντικατασταθεί από το συμβόλαιο της αμοιβαίας βελτίωσης. Εάν παρεμποδίσεις την κοινωνική μου περιπέτεια δεν υπάρχει λόγος να είμαστε μαζί. Πόσο μάλλον που το παιδί επίσης έχει γίνει ένα

omikron 75 Μάιος 09

Σχέσεις Γονιών & Παιδιών ακριβό αγαθό. Η γεννητικότητα είναι σε ποσοστό 1,8 για κάθε γυναίκα. Τα παιδιά σήμερα μεγαλώνουν μέσα σε υπερτεχνολογικές οικογένειες υπεραπουσιάζουσες, όπου οι γνώσεις είναι μεγαλύτερες από ποτέ και οι επιδόσεις πιο αδύναμες από ποτέ, γιατί το βιβλίο χρησιμεύει σαν ένα προσθετικό μέλος στην κατάρρευση του σώματος της εκπαίδευσης. Παλιά όλες οι νέες γυναίκες ήξεραν να ασχοληθούν με ένα παιδί. Το είχαν δει να κινείται γύρω τους. Σήμερα καλούν ένα παιδίατρο ή ζητούν ένα βιβλίο. Η σχέση με το παιδί τεχνικοποιείται, γίνεται επαγγελματική. Στη δεκαετία του ’50 δημιουργήθηκε μια ολόκληρη σχολή που ταύτιζε το κύρος με το ναζισμό. Αυτή η τάση θέριεψε γύρω στο 1968 με τις θεωρίες του Marcuse και την επανανακάλυψη του Rich, σε ένα είδος απολογίας της επιθυμίας και την εξήγηση ότι οτιδήποτε είχε κύρος, δημιουργούσε άγχος και ως εκ τούτου βία. Το αντίθετο είναι αλήθεια. Η επιθυμία αν δεν είναι δομημένη από την απαγόρευση, είναι μία μορφή βίας. Η σύγκρουση, όταν καθοδηγείται βοηθάει στη δόμηση, όπως η απαγόρευση . Εφόσον φυσικά δεν ακρωτηριάσουμε την προσωπικότητα. Σήμερα βλέπουμε την απορροφητική οικογένεια. Ιδιαίτερα στους εφήβους. Είμαι τόσο καλά με τη μαμά και τον μπαμπά που δεν έχω καμία επιθυμία να φύγω. Πριν ήταν ο δρόμος που προετοίμαζε τα παιδιά. Η παρέα, που σε έφερνε σε επαφή με άλλους ανθρώπους, άλλη κουλτούρα, άλλα μέρη. Αλλά στην εξατομικευμένη κοινωνία, η δύναμη της κοινωνικοποίησης του δρόμου, του τετραγώνου, του χωριού, σιγά-σιγά χάνεται. Η ιδεολογία της ελευθερίας βιώνεται πια από τα παιδιά σαν παραμέληση. Είναι επειδή σ’ αγαπώ που σου λέω: μπορείς να κάνεις αυτό, δεν μπορείς να κάνεις εκείνο. Η αποδυνάμωση των πατέρων είναι επίσης μια πραγματικότητα. Οι μητέρες έχουν καταστρέψει το κύρος των πατέρων, χωρίς όμως να καταφέρουν να ενδυθούν την ίδια εξουσία. Οι άντρες χρειάζεται πια να κερδίσουν την κυριαρχία τους με το σεβασμό που προκαλούν στις γυναίκες. Όχι όπως παλιά. Η τεχνολογία κάνει πια τα παιδιά ίσους, αν όχι ανώτερούς μας. Αυτή η εκδημοκράτιση της γνώσης έχει ριζικά μεταβάλει τις οικογενειακές ισορροπίες. omikron 76 Μάιος 09

Τα παιδιά όλο και λιγότερο επηρεάζονται από τους γονείς τους. Η εκπαίδευσή τους περνάει όλο και περισσότερο από το ραδιόφωνο, τις εικόνες, τον κινηματογράφο, κλπ. Όλες οι μελέτες δείχνουν ότι η εικόνα έχει μία τεράστια δύναμη συγκρότησης κάποιου και σε συναισθηματικό και σε εκμάθηση της σεξουαλικότητας όπου η βία εξιδανικεύεται. Οι έφηβοι ζουν σε μία δισχιστική κουλτούρα που, από τη μία τους λένε ότι η βία είναι κακό, από την άλλη τους κατακλύζουν με μοντέλα εξαιρετικής βίας. Δυστυχώς οι γονείς έχουν γίνει υπερβολικά καλοί και αφοσιωμένοι. Ανώμαλα καλοί. Χωρίς πυγμή, ακόμη και ηθελημένα χωρίς πυγμή. Υπάρχουν πολλοί δικηγόροι, γιατροί, έμποροι. Πολύ λιγότεροι του προλεταριάτου ή ξένοι. Υπάρχει μία δομή που λειτουργεί σαν συναισθηματική φυλακή για τους εφήβους που, αντί να κατακτήσουν κάποια αυτονομία, στρέφονται βίαια ενάντια των γονιών. Συχνά ακούω: «Είναι ένας άγγελος έξω και δαίμονας στο σπίτι». Είναι άγγελος έξω γιατί φοβάται τον εξωτερικό κόσμο. Δαίμονας στο σπίτι γιατί θεωρεί ότι εκεί είναι βασιλιάς. Η έλλειψη δόμησης του κάνει τύραννους στο σπίτι. Οι γονείς τρέχουν να λύσουν όλα τα προβλήματα στη θέση των εφήβων. Οπότε για να βρω ποιος είμαι, τι θέλω, τι αξίζω προχωράω σε ακραίες συμπεριφορές. Τα αγόρια ψάχνουν τον κίνδυνο στα ναρκωτικά, τα κορίτσια στη σεξουαλικότητα. Αυτό είναι το δευτερογενές αποτέλεσμα της τραγικά πυρηνικής οικογένειας. Αυτό που έχω να πω στους γονείς είναι: Σταματήστε να ενοχοποιείτε τον εαυτό σας. Μην προσπαθείτε να είστε τέλειοι. Η ατέλεια των γονιών είναι μια πηγή σύγκρουσης που βοηθάει τα παιδιά να αυτονομηθούν. «Πρέπει να τα βγάλω πέρα μόνος μου, γιατί δεν μπορώ να τα περιμένω όλα απ’ αυτόν. Οι γονείς συνήθως κρύβουν αυτά που τους κάνουν να υποφέρουν για να μην υποφέρει το παιδί. Ομολογούντες μία ατέλεια στα παιδιά στα παιδιά τα βοηθάνε. Τα παιδιά χρειάζονται «ολόκληρους» γονείς. Εν συνεχεία μην είστε μόνοι. Έχετε φίλους, κοντινούς, ώστε όταν τα παιδιά σας συγκρουστούν μαζί σας να έχουν πάντα έναν ξάδερφο, ένα θείο, μία θεία για να στραφούν.

Σχέσεις Γονιών & Παιδιών χρειάζεται ένα ολόκληρο χωριό για να μεγαλώσει ένα παιδί, λέει ένα αφρικάνικο ρητό. δεν μεγαλώνουν ένα παιδί μόνοι. μην είστε λοιπόν ούτε τέλειοι, ούτε μόνοι, ούτε παντοδύναμοι.

*Ο Κρίτων Χριστιανόπουλος είναι ψυχίατρος και παιδοψυχίατρος. Psychiatrist - Phipps Clinic Johns Hopkins University Baltimore U.S.A. Child & Adolescent Psychiatrist - Presbyterian Hospital Columbia University New York U.S.A. Ass. Professor of Psychiatric and pediatrics of Pittsburgh U.S.A. Western Psychiatric Institute and clinic. διευθύνει το παιδοψυχιατρικό τμήμα του Γ.Π.Ν.θ. ιπποκράτειου Νοσοκομείου.

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ Ο Σύλλογος Γονέων & Κηδεμόνων οτικού και ο Σύλλογος Διδασκόντων του Δημ ς», Σχολείου Κοζάνης «Χαρίσιος Μούκα α σας προσκαλούν στην ημερίδα με θέμ «Σχέσεις Γονέων και Παιδιών», η οποία θα διεξαχθεί την Τετάρτη 20 Μαΐου 2009 »,

και ώρα 18:30 στο «Κοβεντάρειο με ομιλητή τον κο. Χριστιανόπουλο Κρίτων,

οκράτειου Διευθυντή παιδοψυχιατρικής του Ιππ Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης. Η εκδήλωση γίνεται υπό την αιγίδα

της ΔΕΠΑΚ.

ΙΓΝΑΤΙΑ∆ΟΥ ΣΟΦΙΑ ΙΓΝΑΤΙΑ∆ΗΣ ∆ΑΜΙΑΝΟΣ ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΙ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ

ΚΕΝΤΡΟ ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ LASER - ΡΕΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΑΥΧΕΝΙΚΟ ΣΥΝ∆ΡΟΜΟ ΗΛΕΚΤΡΟΒΕΛΟΝΙΣΜΟΣ

ΟΡΘΟΠΕ∆ΙΚΑ ΗΜΙΠΛΗΓΙΕΣ ΜΑΣΑΖ ΣΙΑΤΣΟΥ

ΕΙ∆ΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΚΑΚΩΣΕΙΣ ΠΛΗΡΗΣ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ

Συµβεβληµένοι µε όλα τα ταµεία και κατ’ οίκον επισκέψεις Μ. Ασίας 8, Πτολεµαΐδα - τηλ.: 24630 20730 ∆ευτέρα έως Παρασκευή: πρωί - απόγευµα

Ανήλικοι δράστες & εγκληµατικότητα: σύγχρονοι προβληµατισµοί Δρ. ΜΑΡΙΑ ΑΛΒΑΝΟΥ Δικηγόρος παρ’ Εφέταις Τακτική καθηγήτρια Εγκληματολογίας - Σχολή Αξιωματικών ΕΛ.ΑΣ

ρόσφατα δύο υποθέσεις ειδεχθών ανθρωποκτονιών (στις ηΠα και στη Γερμανία) με αυτουργούς ανήλικους έφεραν άλλη μια φορά στο προσκήνιο ένα θέμα που τα τελευταία χρόνια απασχολεί έντονα και

την ελληνική κοινωνία, αυτό της παιδικής εγκληματικότητας. η εφηβική παραβατικότητα αυξάνεται ανησυχητικά και προκαλεί αμηχανία στην αντιμετώπιση και καταστολή της. Παιδιά ηλικίας ακόμη και 11 χρονών φέρονται να εμπλέκονται ως δράστες σε στυγερά έγκλημα βίας, το φαινόμενο θέτει γενικότερα νομικά, αλλά και κοινωνικά ερωτήματα. καταρχήν πρέπει να σημειωθεί ότι η ανθρωποκτονία με δράστη ένα παιδί, μολονότι σοκάρει και μόνο ως σκέψη, ξεφεύγει από την ποινική τιμωρία στη χώρα μας, όπως τουλάχιστον την αναμένουμε σε τέτοιου είδους αδικήματα. Οι ρυθμίσεις του ποινικού μας κώδικα είναι ξεκάθαρες στο ζήτημα και συνάδουν με την διεθνή Σύμβαση για τα δικαιώματα του Παιδιού (άρθρο 40παρ3, περ α'), ορίζοντας ότι τα ανήλικα ηλικίας 8-13 χρονών είναι ποινικά ανεύθυνα, ανεξάρτητα από τη διανοητική ή βουλητική ωριμότητά τους και υποβάλλονται μόνο σε αναμορφωτικά και θεραπευτικά μέτρα. κατά νομική ακρίβεια, το παιδί δεν διαπράττει “έγκλημα”, δεν “καταδικάζεται” και σε περίπτωση που τελέσει πράξη που αν τελούνταν από ποινικά υπεύθυνο ενήλικο άτομο θα αποτελούσε πλημμέλημα ή κακούργημα, το δικαστήριο μπορεί να επιβάλει τα αναμορφωτικά μέτρα: α) της επίπληξης, β) της θέσης υπό την υπεύθυνη επιμέλεια των γονέων, ή επιτρόπων, ή ανάδοχης οικογένειας, δ) της ανάθεσης της επιμέλειας σε προστατευτικές εταιρίες, επιμελητές ανηλίκων ή ιδρύματα (ακόμη και της εντατικής επιμέλειας στους δυο πρώτους φορείς), ε) της τοποθέτησης σε κατάλληλο κρατικό, δημοτικό, κοινοτικό ή ιδιωτικό ίδρυμα αγωγής στ) της συνδιαλλαγής μεταξύ ανήλικου δράστη και θύματος για την έκφραση συγνώμης και τη διευθέτηση των συνεπειών της πράξης, η) της αποζημίωσης του θύματος ή της με διάφορους τρόπους άρσης και μείωσης των συνεπειών της πράξης, ζ) της παροχής κοινωφελούς εργασίας, θ) της παρακολούθησης από τον ανήλικο κοινωνικών και ψυχολογικών προγραμμάτων σε κρατικούς, δημοτικούς, κοινοτικούς ή ιδιωτικούς φορείς, ι) της φοίτησης σε σχολές επαγγελματικής ή άλλης εκπαίδευσης ή κατάρτισης, ια) της παρακολούθησης ειδικών προγραμμάτων κυκλοφοριακής αγωγής. επιπρόσθετα το δικαστήριο μπορεί να διατάξει πρόσθετες υποχρεώσεις σχετικά με τον τρόπο ζωής και τη διαπαιδαγώγηση

Ανήλικοι δράστες & εγκληματικότητα

του παιδιού, ενώ στα πλαίσια των θεραπευτικών μέτρων μπορεί να διατάξει την παρακολούθηση θεραπευτικού προγράμματος ή και την παραπομπή σε θεραπευτικό κατάστημα. Οι παραπάνω ρυθμίσεις υπάγονται στο πλέγμα του λεγόμενου “δίκαιου ανηλίκων”, που έχει περισσότερο τη μορφή προστατευτικού δικαίου παρά τιμωρητικού. Έτσι, το διαπραχθέν έγκλημα εξετάζεται ως σύμπτωμα της ηθικής εγκατάλειψης του παιδιού, που υποβάλλεται σε ιδιάζουσα μεταχείριση, ανάλογη προς την ψυχική, πνευματική και σωματική ιδιορρυθμία, εντελώς διαφορετική από αυτήν των ενηλίκων δραστών. Παρ' όλα αυτά, γεγονός παραμένει ότι τα θύματα έχουν τα ίδια συναισθήματα, υφίστανται την ίδια ζημία και υποφέρουν το ίδιο από το έγκλημα είτε πρόκειται για ενήλικους η ανήλικους δράστες. το νομικά αμάχητο τεκμήριο της ανευθυνότητας βέβαια, σε τέτοιες δύσκολες στιγμές δοκιμάζεται ηθικά και λογικά με το ερώτημα: “κάποιος πρέπει να είναι σε ηλικία ψήφου ή άδειας οδήγησης για να αντιληφθεί ότι το να σκοτώσεις κάποιον είναι κακό;” και μάλιστα όλα αυτά, όταν τα σημερινά παιδιά λόγω της προοδευμένης τεχνολογίας έχουν προσλαμβάνουσες παραστάσεις, γνώσεις και πληροφόρηση που τα “μεγαλώνουν” πολύ νωρίτερα και με πιο γοργούς ρυθμούς από ότι όριζε μέχρι τώρα η χρονολογική τους ηλικία. το πρόβλημα είναι ότι ενώ υπάρχει καταιγισμός ερεθισμάτων, έχει δυστυχώς λείψει η πραγματική παιδεία και εκπαίδευση, η γαλούχηση, η αγωγή της ευαίσθητης παιδικής ψυχής. τα ναρκωτικά είναι παντού, τα πρότυπα που μεταδίδονται από την τηλεόραση είναι “φτωχά” και ανεπαρκή (στην καλύτερη των περιπτώσεων, γιατί συχνά είναι επικίνδυνα και εγκληματικά), συχνά οι γονείς λόγω φόρτου δεν καταφέρνουν να εξασφαλίζουν παρά τη στοιχειώδη και μόνο φυσική παρουσία τους στο σπίτι, ενώ το εκπαιδευτικό σύστημα αντιμετωπίζει τους μαθητές “επαγγελματικά” και μάλλον αδιάφορα. επιπλέον, θέσεις που προάγουν τη νομιμότητα, την τάξη, την ηθική, τη θρησκεία (όχι απλά ως πνευματικότητα, αλλά και με την κοινωνική διάσταση του πρότυπου και κώδικα συμπεριφοράς προς στον συνάνθρωπο) στιγματίζονται ως “συντηρητικές” και οπισθοδρομικές. και όταν μετά από τέτοια παραμέληση και λάθος πρότυπα φτάνουν παιδιά να εκδηλώνονται ως ανθρωπόμορφα κτήνη, σκοτώνοντας εν ψυχρώ, ακρωτηριάζοντας ή βιάζοντας, τότε η κοινωνία ξυπνά ενοχλημένη, έκπληκτη και αναρωτιέται “από που προέρχεται αυτή η βία; είναι δυνατόν;”. Νομοθετικά και από άποψη ποινικής καταστολής πολύ λίγα και ιδιαίτερα προσεκτικά βήματα μπορούν να γίνουν. τα παιδιά βέβαια δεν μπορεί και δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται με τον ποινικό κολασμό που ταιριάζει στους ενήλικους δράστες. Πιο σημαντική, αποτελεσματική και καίρια είναι η κοινωνική αφύπνιση, επαγρύπνηση και συμβολή στην σωστή ψυχοσωματική ανάπτυξη των παιδιών, με γνώμονα αρχές ανθρωπισμού, αλληλεγγύης και σεβασμού στον συνάνθρωπο. η ενήλικη κοινωνία είναι το τόξο και τα παιδιά τα βέλη. εκεί που στοχεύουμε, εκεί θα πέσουν και τα βέλη αναπόφευκτα. τα παιδιά-θύτες είναι ο τελευταίος κρίκος της εγκληματικής αλυσίδας. Πιο πριν είμαστε όλοι μας ηθικού αυτουργοί: γονείς, δάσκαλοι, υπεύθυνοι λειτουργοί και πολίτες. omikron 79 Μάιος 09

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΩΔΕΙΟ ΜΟΥΡΙΚΙΟΥ Του Σωκράτη Μουτίδη

«Ο

δήμος των πνευστών και των ορχηστρών

«Χωρίς μουσική, η ζωή θα ήταν ένα λάθος» Φρήντριχ Νίτσε 1844-1900, Γερμανός φιλόσοφος

που παίζουν τα πάντα», κάπως έτσι θα

μπορούσαμε να χαρακτηρίσουμε το δήμο μουρικίου, μια και όλα του τα τοπικά διαμερίσματα (εμπόριο, μηλοχώρι, Φούφας, αναρράχη, Άρδασσα, κρυόβρυση) έχουν μουσική παράδοση ιδιαίτερα στα πνευστά και στα χάλκινα όργανα. Σ’ αυτό το μικρό δήμο του νομού κοζάνης, η δημοτική αρχή τόλμησε και έκανε πράξη αυτό που κάποια χρόνια πριν χαρακτηριζόταν από κάποιους «ουτοπία». Πρόκειται για το δημοτικό ωδείο μουρικίου, το οποίο μόλις τέσσερις μήνες μετά τη δημιουργία του, αριθμεί πάνω από 50 μαθητές. «είναι ένα πραγματικά πολύ δύσκολο εγχείρημα, αλλά ταυτόχρονα είναι και μια πρόκληση για εμάς» λέει στο «Ο» ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ωδείου δημήτρης καραβέλης, γνωστός μουσικολόγος, μαέστρος, συνθέτης και πιανίστας. το δημοτικό ωδείο μουρικίου αποτελεί το πέμπτο κατά σειρά δημοτικό ωδείο του νομού κοζάνης, με τα υπόλοιπα τέσσερα να έχουν αξιόλογη και μακρόχρονη πορεία στα μουσικά δρώμενα της περιοχής. η απόφαση για τη δημιουργία του ωδείου στο μουρίκι ήταν το αποτέλεσμα έρευνας στις ανάγκες για μουσική εκπαίδευση, ζυγίζοντας, σύμφωνα με τους εμπνευστές του, τα θετικά με τα αρνητικά. Ο κ. καραβέλης, μετά την πρόσκληση της δημάρχου μουρικίου Παρασκευής βρυζίδου να αναλάβει τη διεύθυνση του ωδείου, συνομίλησε με πολλούς κατοίκους όλων των τοπικών διαμερισμάτων του δήμου, οι οποίοι επιβεβαίωσαν το γεγονός ότι πρόκειται για ένα δήμο με μουσικολαογραφικό και εθνομουσικολογικό ενδιαφέρον. επί σειρά ετών στο μουρίκι δραστηριοποιήθηκαν σημαντικές ορχήστρες κυρίως πνευστών οργάνων, οι οποίες ήταν -και όσες υπάρχουν σήμερα είναι- περιζήτητες όχι μόνο στη δυτική μακεδονία,

omikron 80 Μάιος 09

Η Μυσταγωγία της Μουσικής

αλλά σε όλη τη Βόρεια Ελλάδα. «Ένας από τους στόχους μας είναι να προσπαθήσουμε σιγά σιγά να αναδείξουμε τις μουσικές δυνάμεις αυτού του τόπου, οι οποίες υπήρχαν από πολύ παλιά, παρά το ότι έπαιζαν εμπειρικά. Σκοπός, επίσης, του ωδείου είναι να δημιουργήσει χρόνο με το χρόνο εκείνο το κέντρο, ώστε αυτού του τύπου τα πολιτιστικά κύτταρα να αρχίσουν να αναπτύσσονται» λέει αναφερόμενος στους κύριους στόχους του ωδείου ο καλλιτεχνικός του διευθυντής. Το σημαντικό, όπως λέει ο ίδιος, είναι το νέο ωδείο να στηριχθεί και να μπορέσει να εμπνεύσει τον κόσμο, πείθοντας τον ότι βήμα βήμα χτίζεται κάτι σοβαρό, ουσιαστικό και φερέγγυο, ενώ μιλώντας για τη δυναμική του ωδείου δεν παραλείπει να αναφερθεί στη δήμαρχο Μουρικίου για την οποία τονίζει πως η μεθοδικότητα και το πείσμα της του ενέπνευσαν απόλυτη εμπιστοσύνη. «Εκεί που προσπαθούμε να δώσουμε βαρύτητα είναι οι άνθρωποι της περιοχής, κι αυτό που ξεκαθάρισα από την πρώτη στιγμή είναι ότι έχουμε σκοπό να συνεργαστούμε αρμονικά με κάθε πολιτιστική δύναμη

Δημήτρης Καραβέλης, ο καλλιτεχνικός διευθυντής του ωδείου.

του χώρου μας. Δεν ερχόμαστε να λειτουργήσουμε ανταγωνιστικά, το ωδείο έρχεται να εμψυχώσει, να δώ-

δυνάμεις που υπάρχουν στην περιοχή έχουν πλέον το

σει όραμα στα παιδιά της ευρύτερης περιοχής και να

έδαφος να πατήσουν και να κυνηγήσουν τις μουσικές

προσθέσει και αυτό τις δυνάμεις του στα πολιτιστικά

τους αναζητήσεις με πιο ολοκληρωμένο τρόπο. «Ένα

της δρώμενα» επισημαίνει ο κ. Καραβέλης.

ωδείο δεν πρέπει να είναι κλειστό σε ότι έχει σχέση με

Οι πρώτοι στόχοι του ωδείου Μουρικίου, σύμφωνα

την παράδοση και την προφορική επικοινωνία» τονίζει

πάντα με τον κ. Καραβέλη, είναι σε βάθος τριετίας να

ο κ. Καραβέλης αναφερόμενος στη σχέση μουσικής

δημιουργηθεί μια ολιγομελής, αλλά δυναμική μπαντίνα,

εκπαίδευσης, εμπειρικής γνώσης και παράδοσης.

που θα αποτελείται από 20 με 25 παιδιά που παίζουν

Η έναρξη της νέας εκπαιδευτικής χρονιάς τον Σε-

κρουστά και πνευστά όργανα. Επίσης, η δημιουργία

πτέμβρη είναι καθοριστικής σημασίας για το ωδείο του

μιας χορωδίας παιδικής ή ενηλίκων και από τις πρώτες

Μουρικίου, καθώς οι μαθητές –κατά συνέπεια και τα

επαφές που έγιναν για τον σκοπό αυτό φαίνεται πως

τμήματα– θα πολλαπλασιαστούν, αφού έχει εκδηλωθεί

κάτι τέτοιο μπορεί να ξεκινήσει σχετικά γρήγορα. «Στην

από τώρα μεγάλο ενδιαφέρον. Ήδη ο κ. Καραβέλης

αρχή υπήρξε μια αμηχανία από κάποιους, κάτι που εί-

το επόμενο διάστημα θα έρθει σε άμεση επαφή με τα

ναι φυσικό θα έλεγα, γιατί δεν μπορούν να καταλάβουν

παιδιά δημοτικού και γυμνασίου του δήμου (περίπου

όλοι τον σκοπό και τις προοπτικές του ωδείου. Μας δό-

300), προκειμένου να τα ενημερώσει για το ωδείο και

θηκε η δυνατότητα να έχουμε συζητήσεις με γονείς και

τα τμήματα, αλλά και να τους δώσει να καταλάβουν

παιδιά που ήρθαν κοντά μας και στους οποίους είχαμε

τι είναι μουσική, μέσα από ένα μουσικοπαιδαγωγικό

την ευκαιρία να δείξουμε τι θέλουμε να κάνουμε εδώ»

project αρκετά εκλαϊκευμένο. «Θα προσπαθήσουμε να

λέει ο κ. Καραβέλης, προσθέτοντας πως οι μουσικές

φέρουμε τα παιδιά κοντά μας και να τα αποτραβήξουomikron 81 Μάιος 09

Η Μυσταγωγία της Μουσικής

με από τις κακές συνήθειες. Πρέπει να τους προσφέ-

καλλιτεχνικό διευθυντή του δημοτικού ωδείου Μουρικί-

ρουμε ένα όραμα, γιατί νομίζω πως λείπει η έμπνευση,

ου είναι σημαντική η παροχή μουσική παιδείας σε ανώ-

η πρωτοτυπία και η δυνατότητα να μιλήσει κανείς μέσα

τατο επίπεδο, χωρίς, όμως, να είναι σίγουρος για το αν

στην ψυχή τους» τονίζει ο κ. Καραβέλης.

παράλληλα έχει ανέβει και το επίπεδο.

Η πλειοψηφία των παιδιών, τα οποία φοιτούν αυτή

Η μουσική απαιτεί αφοσίωση, γιατί «εμείς οι μου-

τη στιγμή στα τμήματα του ωδείου του Μουρικίου, έρ-

σικοί είμαστε σαν τους αθλητές. Όπως αν δεν προ-

χονται για πρώτη φορά σε επαφή με τη μουσική κι αυτό

πονηθεί ο αθλητής για μια μέρα το πρόγραμμά του

είναι πολύ σημαντικό. Επίσης, ενθαρρυντικό είναι το γε-

πηγαίνει δυο μέρες πίσω, το ίδιο γίνεται και στη μουσι-

γονός πως κάποια από αυτά που είχαν σταματήσει τη

κή. Η ουσιαστική επαφή με τη μουσική είναι μέσα από

μουσική για τους δικούς τους λόγους, άρχισαν και πάλι

το διάβασμα, την ακρόαση συναυλιών, την εσωτερική

να παίζουν με τις νότες. «Είναι σημαντικό να δείξουμε

ακρόαση μουσικών έργων και γενικά απαιτείται καθη-

στον κόσμο τι είναι η μουσική. Αν μιλάμε για χορωδια-

μερινή ενασχόληση με το αντικείμενό μας» συνοψίζει

κό τραγούδι να δείξουμε τι είναι μια χορωδία, αν μιλάμε

ο κ. Καραβέλης.

για μια μπάντα να δείξουμε πως είναι τα πνευστά, αν μι-

Εν αναμονεί, λοιπόν, της έναρξης της νέας εκπαι-

λάμε για πιάνο να δείξουμε πως είναι οι σολίστες» λέει

δευτικής χρονιάς και όπως φαίνεται οι διαμορφωμένες

ο κ. Καραβέλης, ο οποίος προσθέτει πως τα τελευταία

αίθουσες του παλιού δημαρχείου, εκεί που στεγάζε-

χρόνια δίδεται η δυνατότητα σε πολλά παιδιά να έρ-

ται σήμερα το ωδείο, θα γεμίσουν με νότες εγχόρδων,

θουν σε επαφή με τη μουσική, χάρη στα ωδεία –δημό-

πνευστών και πιθανότατα βυζαντινής μουσικής, αφού

σια και ιδιωτικά– τα 36 μουσικά σχολεία που υπάρχουν

έχει ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον ένα ολιγομελές σχήμα.

στην Ελλάδα –δύο από αυτά στο νομό Κοζάνης– και

Άλλωστε, στο ωδείο του Μουρικίου μπορούν να φοιτή-

τα 4 ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Σύμφωνα με τον

σουν μουσικόφιλοι από 4 ετών έως …84 .

«Εκεί που προσπαθούμε να δώσουμε βαρύτητα είναι οι άνθρωποι της περιοχής, κι αυτό που ξεκαθάρισα από την πρώτη στιγμή είναι ότι έχουμε σκοπό να συνεργαστούμε αρμονικά με κάθε πολιτιστική δύναμη του χώρου μας...»

://Το πρόγραµµα ολοκληρώθηκε. Το τηλεοπτικό τοπίο άλλαξε.

Flash τηλεόραση... όλοι είναι εδώ!

ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ

ΒΙΟΚΑΥΣΙΜΩΝ

ΣΤΗ ΔΥΤΙΚΗ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

Κάρμαλης Ιωάννης*

ρόσφατα ανακοινώθηκε από τη Νομαρχιακή αυτοδιοίκηση κοζάνης ένα πιλοτι-

κό πρόγραμμα καλλιέργειας της αγριοαγκινάρας, η οποία θα καίγεται μαζί με τον λιγνίτη στις μονάδες της δεη της περιοχής μας. Ο φορέας διαχείρισης του συγκεκριμένου προγράμματος είναι η αΝκΟ, που χρηματοδοτείται με 860.000 ευρώ από τον τοπικό πόρο ανάπτυξης. βέβαια η περιοχή μας, έχει επιδείξει ση-

μαντική ερευνητική δραστηριότητα στον τομέα των βιοκαυσίμων, δραστηριότητα η οποία διέφυγε της προσοχής των υπευθύνων κατά τον σχεδιασμό του προαναφερόμενου προγράμματος. το κέντρο τεχνολογικής Έρευνας δυτικής μακεδονίας και το εργαστήριο θερμοδυναμικής του τμήματος μηχανολογίας του τει δυτικής μακεδονίας ανέλαβε και εκπόνησε στα πλαίσια του 3ου κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης (Π. ε. Π. δυτικής μακεδονίας) ερευνητικό πρόγραμμα «Ανάπτυξη Καινοτόμων Τεχνολογιών Παραγωγής και Καύσης Βιοντηζελ και Βιοαιθανόλης» προϋπολογισμού 200.000 ευρώ το συγκεκριμένο έργο περιλαμβάνει την ανάπτυξη της βασικής έρευνας στο πεδίο της παραγωγής και χρήσης εναλλακτικών καυσίμων όπως το βιΟΝτηζεΛ (BIODIESEL) και η βιΟαιθαΝΟΛη (BIOETHANOL) για εφαρμογές βιομηχανικού, αγροτικού, εμπορικού ή οικιακού ενδιαφέροντος σε συμβατικά συστήματα καυστήρων και σε προηγμένα συστήματα παραγωγής ισχύος όπως οι κυψελίδες καυσίμου (fuel cells). ειδικότερα με το παρόν πρόγραμμα αναπτύχθηκε μια εγκατάσταomikron 84 Μάιος 09

Προοπτικές τεχνολογιών βιοκαυσίμων στη δυτική Μακεδονία

ση ενός πιλοτικού συστήματος παραγωγής βιΟΝτηζεΛ και καύσης του σε μικρού, μεσαίου αλλά και βιομηχανικού τύπου συμβατικών καυστήρων στις εγκαταστάσεις του κέντρου τεχνολογικής Έρευνας και του τει δυτικής μακεδονίας, καθώς και στο εργαστήριο θερμοδυναμικής του τμήματος μηχανολογίας του τει, με παράλληλη μεταφορά τεχνογνωσίας από διεθνή ερευνητικά ινστιτούτα και προσαρμογή τους στις τοπικές συνθήκες. ταυτόχρονα το ενδιαφέρον του έργου εστιάζεται εξίσου στην ανάπτυξη της τεχνογνωσίας και αξιοποίησης του παραγωγικού συστήματος της βιΟαιθαΝΟΛηΣ για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας σε προηγμένα συστήματα κυψελίδων καυσίμου που επιτρέπουν την επίτευξη εξαιρετικά υψηλών ενεργειακών αποδόσεων μέσω ελεγχόμενης ηλεκτροχημικής οξείδωσης της βιΟαιθαΝΟΛηΣ. η έρευνα σ΄ αυτόν τον τομέα πραγματοποιείται με αμφίδρομη μεταφορά τεχνογνωσίας

Kέντρο έλεγχου λεβήτων.

στο κέντρο τεχνολογικής Έρευνας δυτικής μακεδονίας το εργαστήριο θερμοδυναμικής του τμήματος μηχανολογίας του τει και στο εργαστήριο εναλλακτικών Συστημάτων μετατροπής

Μέλη της ερευνητικής ομάδας του προγράμματος.

omikron 85 Μάιος 09

Προοπτικές τεχνολογιών βιοκαυσίμων στη δυτική Μακεδονία

ενέργειας (εΣμε) του τμήματος μηχανολόγων μηχανικών του Πανεπιστημίου θεσσαλίας.

Με το έργο αυτό επιδιώκεται: • η ανάλυση και η μελέτη της περαιτέρω επεξεργασίας των ελαίων φυτικής προέλευσης που οδηγεί στην παραγωγή του βιΟΝτηζεΛ έτσι ώστε αυτό σε μίγμα με συμβατικό πετρέλαιο θέρμανσης σε πρώτη φάση, είτε αυτούσιο σε δεύτερη φάση, να διασφαλίζει την ασφαλή και ικανοποιητική λειτουργία των συμβατικών καυστήρων καύσης πετρελαίων. • η κατασκευή και λειτουργία του πρώτου στην ελλάδα Εργαστηρίου Δοκιμής Λεβήτων και Καυστήρων που λειτουργούν με εναλλακτικά καύσιμα, όπως το ΒΙΟΝΤΗΖΕΛ. • Παράλληλα επιδιώκεται η εξοικονόμηση της κατανάλωσης πετρελαίου για θέρμανση χώρων καθώς και θέρμανση νερών χρήσης καθώς αυτές οι δυο ενεργειακές καταναλώσεις αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα περισσότερο από το 60% και 80% της καταναλισκόμενης ενέργειας στον οικιακό και τριτογενή τομέα. • επίσης επιδιώκεται η εξοικονόμηση του ισοδύναμου με Co2 ανά λίτρου συμβατικού diesel που αντικαθίσταται. • επιδιώκεται η μελέτη και ανάλυση των υπολοίπων εκπεμπόμενων ρύπων οι οποίοι δεν έχουν άμεση συνεισφορά στις κλιματικές αλλαγές αλλά επιδρούν στις τοπικές συνθήκες. τέτοιοι ρύποι είναι: το NOX, το θείο, τα στερεά σωματίδια, το βενζόλιο και οι υδρογονάνθρακες (υπεύθυνοι σε σημαντικό βαθμό για πρόκληση εμφάνισης καρκίνου). Στους μελλοντικούς στόχους του προγράμματος είναι η δημιουργία πρότυπου σπορελαιουργείου που θα μπορεί να επεξεργάζεται οποιοδήποτε ενεργειακό Κέντρο έλεγχου καυστήρων κατά την φάση της κατασκευής του.

φυτό το οποίο θα μπορεί να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί στην Περιφέρεια της δυτικής μακεδονίας. το πιο σημαντικό όμως είναι η ανάδειξη του κέντρου τεχνολογικής Έρευνας στο μοναδικό κέντρο στην ελλάδα που θα μπορεί να συλλέγει και να καταστρέφει μέσω της διαδικασίας της μετεστερεοποίησης ακατάλληλα ή επιμολυσμένα φυτικά έλαια προστατεύοντας έτσι την υγεία των καταναλωτών.

omikron 86 Μάιος 09

Προοπτικές τεχνολογιών βιοκαυσίμων στη δυτική Μακεδονία

επιγραμματικά θα μπορούσαμε να πούμε, ότι πρέπει να προσανατολιστούμε στην αναζήτηση μεθόδων παραγωγής βιοκαυσίμων χωρίς την κατανάλωση εν δυνάμει τροφίμων, χωρίς την δέσμευση εκτάσεων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για δυναμικές καλλιέργειες και με την μικρότερη δυνατή, έως και μηδενική κατανάλωση νερού. το τελευταίο διάστημα, τα ερευνητικά ενδιαφέροντα του εργαστηρίου θερμοδυναμικής εστιάζονται σε διαφόρους μύκητες με δυνατότητες εκμετάλλευσης για την παραγωγή βιοκαυσίμων. αυτοί οι μύκητες καταναλώνουν κυτταρίνη και λιγνίνη από ξυλεία και φυτά και δημιουργούν υψηλές συγκεντρώσεις υδρογονανθράκων όμοιων μ’ αυτούς του συμβατικού καυσίμου, που

Διάταξη εξοπλισμού μονάδας παραγωγής βιοντηζελ.

μπορούν να εξαχθούν και να μετατραπούν σε βιοντήζελ. μέχρι σήμερα, η παραγωγή βιοκαυσίμων από τέτοια υλικά, απαιτεί μια ενδιάμεση φάση επεξεργασίας. με τη βοήθεια ενζύμων παράγεται ζάχαρη η οποία, μέσω ζύμωσης δίνει βιοαιθανόλη. η αναζήτηση των αποδοτικότερων ενζύμων σε άλλους μύκητες ίσως είναι το κλειδί στην οικονομικά συμφέρουσα παραγωγή βιοκαυσίμων από φυτικά απόβλητα. η απευθείας παραγωγή υδρογονανθράκων με μύκητες, ευελπιστούμε να κάνει πολύ οικονομικότερη τη διαδικασία και να καθιστά εκμεταλλεύσιμα και τα σκληρότερα μέρη των φυτών. θέλουμε να πιστεύουμε, ότι όλες οι παραπάνω ερευνητικές δραστηριότητες αλλά και οι προοπτικές που αυτές ανοίγουν καθώς και άλλες, οι οποίες δεν μας επιτρέπει ο περιορισμένος χώρος του παρόντος άρθρου να εκθέσουμε να

Eξοπλισμός κέντρου δοκιμής λεβήτων που λειτουργούν με βιοντηζελ.

μη αφήσουν αδιάφορους τους διαφόρους υπευθύνους τόσο του Νομού κοζάνης όσο και της Περιφέρειας δυτικής μακεδονίας γενικότερα. *Ο Κάρμαλης Ιωάννης είναι: PgD & μ.β.α. μηχανολόγος μηχανικός τ.ε., Πτυχ. εκπαιδευτικός, Λειτουργός ε.τ.Π. τμήματος μηχανολογίας τ.ε.ι. δυτικής μακεδονίας, Συνεργάτης ερευνητής του ερευνητικού τομέα «Προηγμένης βιομηχανικής Παραγωγής του κέντρου τεχνολογικής Έρευνας» και Συνεργάτης του Περιφερειακού Γραφείου καινοτομίας δυτικής μακεδονίας. omikron 87 Μάιος 09

www.europarl.europa.eu

ι λαμπτήρες πυράκτωσης, που πιθανόν κρέμο-

σταδιακά τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και να

νται τώρα στο ταβάνι του σπιτιού σας, θα εξα-

διαφοροποιήσει τις ενεργειακές πηγές της, η ευρω-

φανιστούν σταδιακά από το Σεπτέμβριο του 2009 ως

παϊκή επιτροπή πρότεινε το δεκέμβριο του 2008 ένα

το 2012, σύμφωνα με ένα σχέδιο που εγκρίθηκε την

σχέδιο αντικατάστασης των παραδοσιακών λαμπτήρων

περασμένη εβδομάδα από την κοινοβουλευτική επι-

πυράκτωσης που εγκρίθηκε στη συνέχεια από τους

τροπή Περιβάλλοντος. μη βιαστείτε όμως να πάτε στα

εμπειρογνώμονες των κρατών μελών της εε πριν λάβει

μαγαζιά για να αγοράσετε τεράστιες ποσότητες πριν

την έγκριση της επιτροπής Περιβάλλοντος του ευρω-

γίνουν άφαντοι! Οι επιλογές που θα έχετε στο μέλλον

παϊκού κοινοβουλίου στις 17 Φεβρουαρίου 2009.

ως καταναλωτές είναι οι λάμπες φθορισμού ή αλογό-

βάσει αυτής της απόφασης, οι παραδοσιακοί λα-

νου που θα σας βοηθήσουν να εξοικονομήσετε πολλά

μπτήρες πυράκτωσης θα εξαφανιστούν σταδιακά από

χρήματα!

το Σεπτέμβριο του 2009 ως το 2012 (πρώτα αυτοί των

Οι παραδοσιακοί λαμπτήρες πυράκτωσης (οι συ-

100-Watt και στη συνέχεια οι υπόλοιποι, ενώ θα εξα-

νήθεις γλόμποι που υπάρχουν στις λάμπες) καταναλώ-

κολουθήσουν να πωλούνται οι γλόμποι που ήδη υπάρ-

νουν υπερβολική ενέργεια: περίπου το 5% της ηλεκτρι-

χουν στην αγορά μέχρι την εξάντλησή τους).

κής ενέργειας που χρησιμοποιούν χρησιμεύει για το υπόλοιπο 95% εκλύει

Το 55% των καταναλωτών συμφωνεί με την αντικατάσταση

αχρείαστη θερμότη-

εσείς, οι καταναλωτές, φαίνεται να συμφωνείτε μ'

άναμμα της λάμπας, ενώ το

τα.

αυτή την απόφαση: σε πρόσφατη δημοσκόπηση που δεδομένου

του

διενεργήθηκε στις ιστοσελίδες που είναι αφιερωμένες

σοβαρού

στις ευρωεκλογές στο δικτυακό τόπο του ευρωπαϊκού

προβλήματος της

κοινοβουλίου, σας ρωτήσαμε αν θα πρέπει η ευρω-

κλιματικής αλλα-

παϊκή Ένωση να καταργήσει σταδιακά τους παραδο-

γής που αντιμετω-

σιακούς λαμπτήρες πυράκτωσης. η πλειοψηφία (55%

πίζει ο πλανήτης μας,

των συνολικά 1393 συμμετεχόντων) απάντησε "Ναι,

αλλά και της δέσμευσης

εντελώς "(55%), άλλοι "Ναι, όποιο κράτος μέλος το

της εε να μειώσει

επιθυμεί" (26%) και μερικοί "Όχι" (19%).

Ο καταναλωτής ο μεγάλος κερδισμένος της αντικατάστασης Για τη Satu Hassi, αντιπρόεδρο της κοινοβουλευτικής επιτροπής Περιβάλλοντος και μέλος της Ομάδας των Πρασίνων/ευρωπαϊκής ελεύθερης Συμμαχίας, με τον τρόπο αυτό "θα αντικατασταθούν λαμπτήρες που omikron 88 Μάιος 09

Το τελευταίο αντίο στους λαμπτήρες πυράκτωσης!

σπαταλούν άδικα ενέργεια, καθώς και αυτοί που δεν φωτίζουν όπως θα έπρεπε ή που διαρκούν λίγο καιρό". Ο μεγάλος κερδισμένος της αντικατάστασης των λαμπτήρων θα είναι κατά τη γνώμη της Φιλανδής ο καταναλωτής. "Σε πολλά σπίτια ο φωτισμός είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής ηλεκτρικής ενέργειας. η απόφαση αυτή θα βοηθήσει τις οικογένειες να εξοικονομήσουν χρήματα χάρη στους χαμηλούς λογαριασμούς της δεη και θα προστατεύσει καλύτερα το περιβάλλον" είπε χαρακτηριστικά η κα Hassi στην "Πρώτη Σελίδα".

Μια νέα περίοδος "(Δια)φωτισμού" Σας έπιασε ήδη πανικός και μόνο με τη σκέψη ότι μπορεί να μείνετε (κυριολεκτικά) στο σκοτάδι; μην ανησυχείτε, δεν θα λείψουν οι εναλλακτικές λύσεις. Όταν οι κλασικοί γλόμποι των 100-Watt θα είναι άφαντοι, θα μπορείτε ακόμη να αγοράσετε τους λαμπτήρες φθορισμού, που καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια κατά 75%, και τις λάμπες αλογόνου, που θα σας βοηθήσουν να εξοικονομήσετε 2550% περισσότερη ενέργεια. αν και κάποιοι από εσάς μπορεί να προβάλλουν ως επιχείρημα ότι μερικά προβλήματα υγείας (επιληψία, ημικρανίες, αυτισμός, κ.ά.) μπορεί να επηρεαστούν αρνητικά από τους λαμπτήρες φθορισμού, ενώ άλλοι μπορεί να θεωρείτε την τιμή των νέων λαμπτήρων ακριβότερη ή το φως τους δυσάρεστο, να υπενθυμίσουμε ότι: Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ευρωπαϊκής επιτροπής, οι νέοι λαμπτήρες θα βοηθήσουν τους ευρωπαίους πολίτες να εξοικονομήσουν ενέργεια ισοδύναμη με αυτή της ετήσιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας της Ρουμανίας (40 TWh -τεραβατώρες ανά ώρα) και θα μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα κατά 15 εκατομμύρια τόνους το χρόνο. Ένα μέσο νοικοκυριό που θα αντικαταστήσει τους λαμπτήρες πυράκτωσης με λαμπτήρες φθορισμού αναμένεται να κερδίσει (ακόμη και αν λάβουμε υπόψη το υψηλότερο κόστος της αντικατάστασης των λαμπτήρων) μεταξύ 25 και 50 ευρώ στο λογαριασμό της δεη ετησίως. Ποσό που συνεπάγεται την ενίσχυση της ευρωπαϊκής οικονομίας με 5-10 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως... omikron 89 Μάιος 09

omikron magazine

ΤΟ ΒΟΥΗΤΟ ΚΙ Ο ΛΥΓΜΟΣ (Αύγουστος 2001) ΚΕΙΜΕΝΟ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΔΡΕΟΥ

Έλιοτ έγραψε πως «Ο Κόσµος δεν θα τελειώσει µ' ένα Βουητό, θα τελειώσει µ' ένα Λυγµό». Ο ποιητής αφουγκράζεται την απελπισµένη δόνηση του τέλους Προσώπων και Πραγµάτων και περιγράφει το τέλος αυτό ως τέλος ανθρωποκεντρικό -ο κόσµος θα λήξει µε έναν ανθρώπινο ήχο κι όχι απλά µε την εκκωφαντική ηχώ «φυσικών» καταστροφικών φαινόµενων. Ο κόσµος θα λήξει βουλιάζοντας στη σιωπή των σηµείων, θα πεθάνει αφού ένας λυγµός (δυστυχίας, ενοχής, θλίψης, συντριβής, καθυστερηµένης αυτογνωσίας, σπαρακτικής αυτοκριτικής) θα δώσει το

Ο κόσμος θα λήξει βουλιάζοντας στη σιωπή των σημείων... ακούω αυτό το Λυγμό... δεν υπάρχει άλλη αυταπάτη να πιαστούμε απ' τα μαλλιά της, πιάσαμε πάτο, πνιγόμαστε.

τελικό σύνθηµα. Ύστερα τίποτε, ύστερα η αναµονή ενός νέου Big Bang, η ελπίδα µιας εκκίνησης λυτρωτικής, η επόµενη µεγάλη ευκαιρία που επιτέλους δεν πρέπει να χαθεί. Στον τόπο µου, αυτή την εποχή, παραµερίζοντας το Βουητό των

Το βουητό omikronκιmagazine ο λυγμός

Media σειρήνων και την οχλοβοή των επαγγελµατιών της εξουσίας, ακούω αυτό το Λυγµό, τον ακούω που υψώνεται πάνω από τις άσχηµες, άναρχες πόλεις, πάνω από όλα τα γήπεδα, εκείνα των χούλιγκαν της µπάλας και τα άλλα, των πονηρών πραµατευτών του θανατολάγνου καταναλωτισµού της εικόνας. Ακούω το Λυγµό του τέλους, τη σκοτεινή επικήδεια µουσική, δεν είµαι ο µόνος, γύρω µου πολλοί την αφουγκράζονται σιωπηλά, κοιταζόµαστε µε νόηµα, χαµηλώνουµε το κεφάλι στις δηµόσιες συναθροίσεις, στους σταθµούς του µετρό, στην αγορά, παντού όπου συναντιόµαστε σκυθρωποί, βέβαιοι πως δεν υπάρχει άλλη αυταπάτη να πιαστούµε απ' τα µαλλιά της, πιάσαµε πάτο, πνιγόµαστε. Γύρω οι Άλλοι, εκείνοι οι αδιόρθωτοι, οι «χαλαροί», οι ευχαριστηµένοι, οι νεόπλουτοι δυνάστες του τόπου µου, ω φρίκη, είναι εξίσου δυσαρεστηµένοι, προβληµατισµένοι, γεµάτοι χολή για τα χάλια της χώρας, για την ακυβερνησία και τη διαφθορά που έχουν οι ίδιοι προκαλέσει στο πάσχον σώµα της. Οι Άλλοι, οι επικυρίαρχοι, δεν ακούν το λυγµό, αυτοί ακούν το Βουητό. Γι' αυτούς η απειλή έρχεται «από κάπου εκεί έξω», δεν έχει σχέση µε τις δικές τους δράσεις, επιλογές και παραλείψεις. Γι' αυτούς (το new money, τα golden boys, τους «γόνους», τους αγράµµατους που µε περισσό θράσος επιτιµούν ...τον καθρέφτη τους, δηλαδή την αφεντιά τους) ο «εχθρός» είναι το ...κακό µάνατζµεντ, η απρόσφορη διαχείριση! Κάνουν πως δεν βλέπουν πως φτάσαµε στο µηδέν, στην κατάλυση όλων των σηµείων αιχµής µιας κοινωνίας, ενός πολιτισµού, των κρίσιµων αντανακλαστικών που υπαγορεύουν τι είναι νόµιµο, παράνοµο, ηθικό, ανήθικο, χυδαίο, κυνικό, ανεπίτρεπτο. Μέσα στο αφασικό ηθικό τοπίο της σηµερινής Ελλάδας µαίνεται ο ακήρυκτος (ακόµα) πόλεµος ανάµεσα σ' όσους ακούν το Βουητό και σ' όσους αφουγκράζονται το Λυγµό. Και τα κοράκια απειλητικά συνωστίζονται, πληθαίνουν: Φτώχεια, ρατσισµός, στυγνές τροµοκρατικές δράσεις µε στόχο ανθρώπινα θύµατα, γεωπολιτικά παιχνίδια στην αυλή µας, κατάρρευση της Υγείας, της Παιδείας, της κοινωνικής αλληλεγγύης, περιχαράκωση και διεκδικήσεις συντεχνιακές, το δέντρο κι όχι το δάσος. Εσείς που ακούτε µόνο το Βουητό κι όχι το Λυγµό που πίσω του καραδοκεί, κατεβάστε έστω µια στιγµή τα χέρια από τις µηχανές του πλούτου, της µαταιοδοξίας και της εξουσίας και προσπαθήστε αυτή την ύστατη ώρα, προσπαθήστε πολύ να προσευχηθείτε, να εξοµολογηθείτε, να µετανοήσετε, ν' αναστηθείτε. Το Μαύρο Καράβι έρχεται κι η Τζένη των Πειρατών (ναι, αυτή που της δώσατε να καταπιεί µε το ζόρι βιτριόλι) θα ερωτηθεί «Ποιος να κρεµαστεί» και θ' απαντήσει «Όλοι». Όλοι.

Μπαµπά µην τρέχεις… Γιώργος Τσαρτσιανίδης του Χρήστου & της Μαρίας το γένος Ακριτίδη gts@omikron.tv

τις μεγάλες εορταστικές εξόδους των κα-

φρόντισαν πουθενά να αναφέρουν, πως τα πρόστι-

τοίκων των μεγαλουπόλεων και όχι μόνο,

μα αυτά που αναγράφονται, είναι μειωμένα κατά

η τροχαία και το υπουργείο μεταφορών, θυμού-

50% σε περίπτωση που πληρωθούν εντός 15 ημε-

νται πάντα, πως πρέπει να υπενθυμίσουν στους

ρών, ο δαίμων του τυπογραφείου φαντάζομαι.

οδηγούς, όλα τα κλασικά του στυλ «μπαμπά μην

Θα πρέπει εμείς τώρα σύμφωνα με την κίνηση

τρέχεις». Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος βγή-

αυτή του υπουργείου να δεχτούμε, πως οι έλλη-

καν στο σεργιάνι για να μοιράσουν τις «υπέροχες»

νες οδηγοί μόνο με τα πρόστιμα καταλαβαίνουμε

πασχαλινές κάρτες τους, που όπως λέει και ο ανι-

και πως είναι ο μόνος τρόπος να συμμορφωθού-

ψιός μου, μάλλον στο Power Point της έφτιαξαν

με στις υποδείξεις της τροχαίας και της σήμανσης

και φυσικά το υπέροχο μικρό, αλλά όμως πολύ πε-

των δρόμων. Πάρα πολύ ωραία, οι κύριοι αυτοί,

ριεκτικό, βιβλιαράκι τους, που μέσα του δεν είχε

(πιθανόν και κυρίες), μέσα σε 4 σελίδες μας εξή-

τίποτε άλλο εκτός από τα πρόστιμα του Κώδικα

γησαν τα πάντα, για το τι πρέπει να προσέχουμε,

Οδικής Κυκλοφορίας. Προφανώς, το σπουδαιότε-

για τη συμπεριφορά μας στο δρόμο, τι κάνουμε

ρο για τους συντάκτες, ήταν να μάθουμε πόσο θα

σε περίπτωση ατυχήματος, τι είναι και τι δεν είναι

πληρώσουμε εάν «παρανομήσουμε». Φυσικά δεν

θέμα πολιτισμού και μετά πλάκωσαν 68 σελίδες με πρόστιμα, (μερικά έχουν πολύ μεγάλη πλάκα και θα γελάσουμε παρακάτω) και θα πρέπει εμείς οι απολίτιστοι οδηγοί να τους πάρουμε σοβαρά και αυτούς και την απερίγραπτη σήμανση των ελληνικών δρόμων. Άντε να μην συγχυστώ γιατί έρχεται και καλοκαίρι και πρέπει να είμαστε πιο χαλαροί. Κανείς τους δεν μπορεί να καταλάβει πως το να έχεις λογικά όρια στη σήμανση των δρόμων είναι σημαντικό για να μπορούν οι «απολίτιστοι» οδηγοί να σε υπολογίζουν, γιατί όταν εγώ βλέπω

omikron 94 Μάιος 09

Μπαμπά μην τρέχεις…

πινακίδες των 30 και των 50 χιλιομέτρων σε δρό-

Ακόμα και οι τροχονόμοι ξέρουν και σου δίνουν

μους που υπήρχαν πριν 30 και 40 χρόνια και με τα

τουλάχιστον 20 χλμ. μπόνους σε κάθε παράβαση

αυτοκίνητα του τότε, είναι προφανές πως δεν θα τις

και προφανώς είναι αυτοί που πρέπει να εξηγή-

λάβω υπόψη μου και το κακό είναι πως πολλές φο-

σουν στον κάθε οδηγό την υπερβολή του νόμου και

ρές δεν λαμβάνουμε υπόψη και κάποιες που έχουν

φυσικά να είναι ελαστικοί με τα όρια και τα πρό-

λογικά όρια.

στιμα. Και εκεί βέβαια υπάρχουν και αυτοί που θα

Όπως πολύ σωστά μας είχαν πει στο κέντρο

στηθούν στα πιο απίστευτα σημεία, με ξεχασμένα

ελέγχου της Εγνατίας οδού «εδώ ό,τι βλέπετε ισχύ-

όρια των 30 και 50 χλμ. γιατί απλά και μόνο πρέπει

ει». Δεν ισχύει όμως σε κανέναν επαρχιακό δρόμο,

να γράψουν.

με τα αδιανόητα όρια των 30 και 50 χλμ. στο δρό-

Δεν είναι όμως λογικό να ταξιδεύεις στην εθνική

μο Τρίπολης - Καλαμάτας και γενικότερα σε έναν

οδό με όριο τα 120 χιλιόμετρα. Θα ήθελα να ξέρω

επαρχιακό οδικό δίκτυο που πάντα φταίνε οι «απο-

εάν υπάρχει υπουργός ή βουλευτής που να ταξι-

λίτιστοι» οδηγοί. Αντί να κοιτάξουν να τελειώσουν

δεύει σε αυτό το δρόμο με αυτές τις ταχύτητες, γιατί

τουλάχιστον όλους τους βασικούς οδικούς άξονες,

όσες φορές έχω πετύχει υπουργικά αυτοκίνητα ίσα

κάθονται και μοιράζουν πρόστιμα και τώρα εμείς

που προλαβαίνω να τα δω πριν χαθούν. Αλλά ξέ-

φοβηθήκαμε.

χασα… αυτοί κάνουν ειδικό διαγωνισμό και παίρ-

Είκοσι χρόνια προσπαθούν να τελειώσουν την

νουν για οδηγούς «πιλότους» από F1 και πάνω.

Ε.Ο. Αθηνών - Θεσσαλονίκης και 35 χρόνια έκα-

Και επειδή είναι ένα θέμα που με εκνευρίζει αρκε-

ναν οι αιγύπτιοι να τελειώσουν την πυραμίδα του

τά έως πολύ, ας χαλαρώσω λίγο και ας διασκεδάσω

Χέοπα, δεν είμαστε και πολύ μακριά. Αλλά όμως η

με αυτά που γράφει το «βιβλίο με τα πρόστιμα»,

εύκολη λύση πάντα ήταν και θα είναι τα πρόστιμα.

αυτό θα έπρεπε να βάλουν ως τίτλο κανονικά.

Σύμφωνα με τον Κ.Ο.Κ. ακόμα και η "Ευχετήρια" κάρτα της αρμόδιας υπηρεσίας έχει 3 παραβάσεις...

Μη επίβλεψη ζώων 10

Μη δηλωμένη αλλαγή χρώματος αυτοκινήτου 10

Κίνηση αυτοκινήτου χωρίς οδηγό 50

Μπαμπά μην τρέχεις…

Μερικά από τα κορυφαία όλων των εποχών εί-

ρες, τότε πάλι θα πληρώσουμε 10 , γιατί εάν μας

ναι η «κίνηση αυτοκινήτου χωρίς οδηγό» που το

σταματήσει η τροχαία, φαντάζομαι, θα έχει ειδικό

πρόστιμο είναι 50 (εάν πληρωθεί σε 15 μέρες)

μετρητή που θα βλέπει πριν πόσες μέρες το βάψα-

βέβαια σε αυτή την περίπτωση, πρώτα θα πρέπει

με και να σας πω και την γνώμη μου για 10 εγώ

να βρεθεί ο οδηγός γιατί τα νέας τεχνολογίας αυ-

ο «απολίτιστος» οδηγός σιγά μην τρέχω μια μέρα

τοκίνητα πηγαίνουν και καμιά βόλτα μόνα τους

στις δημόσιες υπηρεσίες για να αλλάξω το χρώμα

(πολύ ιππότη της ασφάλτου έβλεπαν μάλλον). Το

στα χαρτιά. Βέβαια στις περιπτώσεις που κάποιος

επόμενο κορυφαίο είναι η «μη επίβλεψη ζώων»,

έχει πιει, τα πρόστιμα είναι μεγάλα αλλά και εκεί

σε περίπτωση που τα πρόβατα βγουν να βοσκή-

εάν έχεις πιεί άλλες ουσίες με 100 την κάνεις με

σουν στην άσφαλτο το πρόστιμο είναι 10 , όμως

ελαφρά. Ζήτω τα παράλογα που λέει και ο Πασχά-

δεν διευκρινίζει εάν είναι ανά κεφάλι ή για όλο το

λης Τερζής. Άντε να είμαστε καλά και να μην πά-

κοπάδι και επίσης δεν διευκρινίζει την περίπτωση

θουμε τίποτα και που θα πάει κάποια στιγμή θα

που ξεφύγουν τα σκυλιά στο οδικό δίκτυο και τρέ-

αποκτήσει η Δυτική Μακεδονία μια πίστα αγώνων

χουν με υπερβολική ταχύτητα, εάν θα πρέπει να

που θα μπορούμε και εμείς οι απολίτιστοι οδηγοί

πληρώσει ο βοσκός το αντίστοιχο πρόστιμο. Ένα

να εξαντλούμε την αδρεναλίνη μας.

άλλο πολύ καλό όπως αναφέρεται στο γνωστό βιβλίο είναι η περίπτωση που αλλάξουμε χρώμα στο

Πολύ χαίρομαι όμως… χούι - χούι!

αυτοκίνητο και δεν το δηλώσουμε μέσα σε 15 μέ-

Συστήµατα ∆ιαχείρισης Ποιότητας ISO 9001 Συστήµατα Περιβαλλοντικής ∆ιαχείρισης ISO 14001 Συστήµατα ∆ιαχείρισης της Ασφάλειας των Τροφίµων ISO 22000 (HACCP) Συστήµατα ∆ιαχείρισης της Υγείας και Ασφάλειας στην Εργασία (ΕΛΟΤ 1801 / BS 18001)

ΜΕΤΑΛΛΙΚΑ ΚΤΙΡΙΑ-ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Έγκριση Τύπου CE

ΜΕΛΕΤΕΣ H/Μ-Α∆ΕΙΟ∆ΟΤΗΣΕΙΣ

ΤΣΙΜΗΝΑΚΗΣ Π. ΙΩΑΝΝΗΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΤΑ-ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ

ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ TE

ΑΡΤΖΑΝΙ∆ΗΣ Α. ΘΕΟ∆ΩΡΟΣ

MSc in Applied Informatics

ΜΗΧΑΝΟΛΟΓΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ TE

Κιν. 6947 83 50 30

Κιν. 6947 608255

Τηλ. 2461500746

Τηλ. 2461500746 Fax 2461500747

Fax 2461500747

∆ιευθ. Κωστή Παλαµά & Γ.Τιόλη γωνία

Τ.Κ. 50100 ΚΟΖΑΝΗ

e-mail: tsiminakis@gmail.com

e-mail: artzanidis@gmail.com

Εµπόριο Μεταχειρισµένων & Καινούργιων Αυτοκινήτων

ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΨΑΛΙ∆ΑΣ - ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΖΙΟΥΖΙΟΣ

Φιλίππου Β΄ 55, Τ.Κ. 50100 - Κοζάνη, τηλ.: 24610.37750 κιν.: Ε. 69766.11220 Π. 69365.34144 - jp@jpauto.gr

Επαγγελµατικά Αυτοκίνητα - ∆ίκυκλα Ενοικιάσεις Αυτοκινήτων - Αξεσουάρ

...η λύση στην αναζήτηση του αυτοκινήτου. Η φιλοσοφία µας στηρίζεται σε θεµέλια απόλυτης διαφάνειας, ειλικρίνειας και συνέπειας. Σκοπός µας είναι να παρέχουµε αξιόπιστα αυτοκίνητα, να αναβαθµίσουµε την παροχή υπηρεσιών στο χώρο του αυτοκινήτου και να κερδίσουµε την εµπιστοσύνη του αγοραστικού κοινού. Τα µεταχειρισµένα αυτοκίνητα επιλέγονται µε πολύ αυστηρά κριτήρια και µετά από πολλαπλούς ελέγχους, µε λίγα έτη κυκλοφορίας και µε τους πιο ανταγωνιστικούς όρους της αγοράς.

Οι αγορές αυτοκινήτων γίνονται µε ευέλικτες τραπεζικές χρηµατοδοτήσεις που φτάνουν µέχρι και τις

72 δόσεις!!!

Suzuki Grand Vitara µοντ. '06 - χλµ. 45.000 ¬22.000

Citroen C2 µοντ. '07 - χλµ. 49.000 ¬8.500

Golf GTI µοντ. '06 - χλµ. 53.000 ¬21.500

Opel Astra GTC µοντ. '06 - χλµ. 61.500 ¬13.800

Smart ForFour µοντ. '05 - χλµ. 35.000 ¬9.000

Mini Cooper Works µοντ. '03 - χλµ. 98.000

Smart ForTwo Diesel µοντ. '05 - χλµ. 45.000 ¬8.500

Porsche Boxer Look GT µοντ. '02 - χλµ. 77.000 ¬37.000

Alfa Romeo Spider µοντ. '91 - χλµ. 125.000 ¬15.000

Mercedes E200K Avantgarde µοντ. '08 - χλµ. 20.000 ¬34.000

Kawasaki Z1000 µοντ. '08 - χλµ. 12.100 ¬8.900

ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΥ ΠΕΛΤΕΚΗΣ Γ. ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΕΙΔΙΚΟΣ ΠΑΘΟΛΟΓΟΣ

ι λοιμώξεις αναπνευστικού διακρίνονται ανάλογα

με την ανατομική τους κατανομή σε ανώτερου

και κατωτέρου αναπνευστικού συστήματος. Θεωρητικά το νοητό όριο θεωρείται ο λάρυγγας.

Λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού Αποτελούν το 50% των οξέων νοσημάτων. Ανάλογα με την αιτιολογία χωρίζονται σε ιογενείς και μικροβιακές. Η συντριπτική τους πλειοψηφία (2/3-3/4) είναι ιογενούς προέλευσης. Σήμερα έχουν αναγνωριστεί περίπου 200 ιοί. Οι κλινικές διαγνώσεις που χαρακτηρίζουν το ανώτερο αναπνευστικό είναι οι εξής: • Κοινό κρυολόγημα ή οξεία ρινίτιδα • Εμπύρετο κρυολόγημα • Γρίπη • Οξεία φαρυγγοαμυγδαλίτιδα • Οξεία λαρυγγίτιδα • Ωτίτιδα • Παρραρρινοκολπίτιδα Οι ιογενείς λοιμώξεις προσβάλλουν σχεδόν αποκλειστικά το ανώτερο αναπνευστικό. Εξαίρεση αποτελεί η οξεία ωτίτιδα και οι παρραρρινοκολπίτιδες, οι οποίες είναι ουσιαστικά επιμόλυνση από βακτηριακούς παράγοντες. Ο τρόπος με τον οποίο μεταδίδονται είναι αερογενής. Ο βήχας, το φτάρνισμα, η ομιλία, ειδικά σε χώρους κλειστούς, μη καλά αεριζόμενους σε συνδυασμό με την παρουσία πολλών ατόμων ευνοεί τη διασπορά των μικροβίων με τα σταγονίδια του αέρα. Η διάγνωση των περισσότερων ιογενών λοιμώξεomikron 100 Μάιος 09

Λοιμώξεις Αναπνευστικού

ων γίνεται κλινικά. Δεν είναι απαραίτητη η πραγματοποίηση εξετάσεων. Όταν όμως τεθεί υποψία βακτηριακής λοίμωξης χρειάζονται εξετάσεις που απομονώνουν και επιβεβαιώνουν την παρουσία τους.

• Εύκολη κούραση, αδυναμία, πόνοι στα κόκαλα και τους μύες Σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να προκύψουν διάφορες επιπλοκές όπως:

Οι λοιμώξεις υπάρχουν όλο το χρόνο, αλλά οι πε-

- παρόξυνση βρογχικού άσθματος (οι ιογενείς λοι-

ρισσότερες εμφανίζουν εποχιακές εξάρσεις. Από το

μώξεις αποτελούν το 50% των αιτίων παρόξυν-

τέλος του φθινοπώρου μέχρι και τις αρχές της άνοιξης.

σης)

Λόγω των εξωτερικών συνθηκών (χαμηλές θερμοκρα-

- επιμόλυνση από βακτήρια και πρόκληση άλλης

σίες, υγρασία) ευνοείται ο συγχρωτισμός πολλών αν-

λοίμωξης, όπως οξεία ωτίτιδα (κυρίως στα παι-

θρώπων σε κλειστούς χώρους. Αυτές οι καταστάσεις

διά) ή παρραρινοκολπίτιδες στους ενήλικες

αυξάνουν την μετάδοση των μικροβίων και μειώνουν την άμυνα του οργανισμού. Όταν σε αυτά προστεθεί η

2) Εμπύρετο κρυολόγημα

έκθεση σε δύσκολες συνθήκες λόγω εργασίας ή η έλ-

Έχει τα ίδια ακριβώς χαρακτηριστικά με το κοινό

λειψη προφυλακτικών μέτρων από πλευράς μας όπως

κρυολόγημα (κλινική εικόνα). Οι διαφορές τους είναι

το καλό ντύσιμο, η αποφυγή εξόδου μετά το μπάνιο, η

οι εξής:

καλή διατροφή, η σωματική άσκηση τότε δημιουργείται το κατάλληλο έδαφος να αρρωστήσουμε. Μάλιστα υπάρχουν και ευπαθείς ομάδες. Είτε λόγω της ηλικίας (παιδιά, ηλικιωμένοι), είτε λόγω παθήσεων

- προκαλείται και από άλλους ιούς όπως Coxsackie, Echo - εμφανίζεται πυρετός - η επώαση μπορεί να κρατήσει μέχρι και 10 ημέρες

(καρδιοπαθείς, νεφροπαθείς, χειρουργημένοι) είτε λόγω εργασιακών συνθηκών (οικοδόμοι, εργάτες, αγρότες, εργαζόμενοι σε νοσηλευτικά ιδρύματα κ.α.).

3) Γρίπη Προκαλείται από τους ομώνυμους ιούς (Α,Β,C).

Η κλινική εικόνα με την οποία εμφανίζονται οι δι-

Κάθε χρόνο εμφανίζονται κατά τόπους επιδημίες από

άφορες μορφές λοίμωξης είναι παρόμοια. Για το λόγο

μεταλλαγμένα στελέχη τους, ειδικά την περίοδο Δεκεμ-

αυτό η διάγνωση τίθεται συνήθως κλινικά.

βρίου-Μαρτίου. Μάλιστα ιστορικά έχουν καταγραφεί πανδημίες με μεγάλο αριθμό θυμάτων (Ισπανική Γρίπη

1) Κοινό κρυολόγημα ή Οξεία ρινίτιδα. Προκαλείται από ποικιλία ιών όπως Corona, Αδενοϊοί, απλού Έρπητα κ.α. Χρειάζεται περίοδος 12-72

1917) Ο χρόνο επώασης είναι 1-3 ημέρες. Εμφανίζεται όπως και οι άλλες λοιμώξεις με τη διαφορά ότι:

ωρών για να αναπτυχθούν (περίοδος επώασης). Το

1. η έναρξη γίνεται απότομα

σημείο της μέγιστης μολυσματικότητας είναι η 2η-4η

2. εμφανίζεται ρίγος και πυρετός έως 40ο C

ημέρα από τη στιγμή της μόλυνσης. Γι’ αυτό το λόγο εί-

3. υπάρχουν έντονα γενικά συμπτώματα όπως

ναι δυνατόν να μολυνθούμε από άλλους ανθρώπους,

έντονοι πόνοι στα κόκαλα, τους μυς, καταβολή

οι οποίοι δεν έχουν εμφανίσει ακόμη συμπτώματα.

δυνάμεων, κεφαλαλγία και κακουχία

Τα κυριότερα συμπτώματα είναι:

4. ιδιαίτερο χαρακτηριστικό στους ηλικιωμένους η

• Ρινική καταρροή και συμφόρηση (μπούκωμα)

διαταραχή του επιπέδου συνείδησης (υπνηλία,

• Φαρυγγοδυνία (πονόλαιμος)

σύγχυση, αποπροσανατολισμός στο χώρο και

• Βήχας ξηρός

το χρόνο) σε σημείο που νομίζουμε ότι έπαθαν

• Βράγχος φωνής (βραχνάδα)

κάποιο αγγειακό εγκεφαλικό.

• Φταρνίσματα, δάκρυα στα μάτια

5. βήχας σχεδόν πάντα, φαρυγγοδυνία (πονόλαιμος), omikron 101 Μάιος 09

Λοιμώξεις Αναπνευστικού

ρινική καταρροή-συμφόρηση. Σε κάποιες περι-

χνάδα, βήχα ή επιπεφυκίτιδα. Στα παιδιά εμφανίζονται

πτώσεις μπορεί να εμφανιστούν επιπλοκές όπως:

και εκδηλώσεις από το πεπτικό σύστημα όπως πόνος

• ανάπτυξη πνευμονίας • έξαρση βρογχικού άσθματος, ή αποφρακτικής πνευμονοπάθειας • ανάπτυξη λοίμωξης Κεντρικού Νευρικού Συστήματος • λαρυγγοτραχειοβρογχιτίδα (στα παιδιά)

στην κοιλιά, εμετοί, διάρροιες. Όσο όμως η κατάσταση επιμένει και δεν βελτιώνεται πέραν των 2-3 ημερών αυξάνεται η πιθανότητα να υπάρχει μικροβιακή συμμετοχή. Στην περίπτωση αυτή χρειάζεται εκ νέου εκτίμηση από το γιατρό και φυσικά πραγματοποίηση εξετάσεων πριν κριθεί απαραίτητη η χορήγηση αντιβίωσης.

Θεραπεία Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία για τις ιογενείς λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού, στις οποίες δεν

Η ιογενής φαρυγγοαμυγδαλίτιδα συνήθως αυτοπεριορίζεται και αυτοϊάται. Η βακτηριακή χρειάζεται αντιβίωση για 7-10 ημέρες.

εμφανίζονται επιπλοκές. Πρόκειται για θεραπεία κατά βάση συμπτωματι-

5) Οξεία Παρραρινοκολπίτιδα

κή – ανακουφιστική. Αυτό σημαίνει ότι με τα διάφορα

Οι παρραρίνιοι κόλποι είναι διάφορες κοιλότητες

φάρμακα προσπαθούμε να βοηθήσουμε τον ασθενή

γύρω από τη μύτη (ρίνα) στην περιοχή του προσω-

να αντέξει τις μέρες που είναι άρρωστος (να μπορεί να

πικού κρανίου. Οι πιο γνωστοί είναι τα ιγμόρεια (εξ ‘

καταπιεί, να βγάλει τα φλέματα, να ρίξουμε τον πυρετό,

ου και η ιγμορίτιδα). Οι κοιλότητες αυτές είναι στείρες

να πάρει ανάσα από τη μύτη κ.α.).

μικροβίων υπό κανονικές συνθήκες. Όταν μολυνθούν

Η βάση της θεραπείας είναι η αυστηρή κατάκλιση, η άφθονη ενυδάτωση, η καλή διατροφή (φρούτα, χυμοί, λαχανικά), η διακοπή του καπνίσματος, η αποφυγή καταχρήσεων και η χορήγηση φαρμάκων όπως τα αποσυμφορητικά της μύτης, τα αντιπυρετικά-παυσίπονα, τα αντιβηχικά όταν και όποτε χρειάζονται. Τα αντιβιοτικά θα χορηγηθούν όταν κριθεί από τον

όμως δημιουργούν σοβαρές φλεγμονές. Υπάρχουν μερικές καταστάσεις που προδιαθέτουν στην εμφάνιση παρραρινοκολπίτιδας. • Ιογενείς λοιμώξεις ανώτερου αναπνευστικού (γρίπη, φαρυγγοαμυγαλίτιδα κα.) • Αλλεργική ρινίτιδα • Κάπνισμα

γιατρό η πιθανότητα ή η ύπαρξη επιπλοκών. Μάλιστα

• Κολύμβηση, καταδύσεις

υπάρχουν περιπτώσεις που χρειάζεται και νοσηλεία σε

• Διάφορες παθήσεις (ΣΔ)

νοσοκομείο (ευτυχώς λίγες φορές και κυρίως σε ηλικι-

Κατάταξη: Διάρκεια < 4 εβδομάδες = οξεία

ωμένους ή ασθενείς με χρόνια σοβαρά νοσήματα).

4-12 εβδομάδες = υποξεία > 12 εβδομάδες = χρόνια

4) Οξεία Φαρυγγοαμυγδαλίτιδα

Αιτιολογία: συνήθως ιογενής με τη διάρκεια των

Πρόκειται για φλεγμονή τη περιοχής του φάρυγγα.

συμπτωμάτων να είναι < των 7 ημερών. Βακτήρια που

Σε ποσοστό έως 80% είναι ιογενούς και στο 20% μι-

ευθύνονται είναι ο πνευμονιόκοκκος, ο αιμόφιλος, η

κροβιακής αιτιολογίας.

Moraxella κ.α. Συμπτώματα που θα μας κάνουν να υπο-

Τα συμπτώματα που εμφανίζονται είναι παρό-

ψιαστούμε την παρραρινοκολπίτιδα:

μοια με των άλλων λοιμώξεων του αναπνευστικού.

• Πυώδεις εκκρίσεις από τη μύτη

Υπέρ της ιογενούς προέλευσης είναι ‘όταν ο πόνος

• Έντονος βήχας και φταρνίσματα

στο λαιμό και η δυσκαταποσία συνυπάρχουν με έντονη

• Μη αποτελεσματικά τα αποσυμφορητικά για τη

κακουχία, πόνο στα κόκαλα, ρινική συμφόρηση, βραomikron 102 Μάιος 09

μύτη

Λοιμώξεις Αναπνευστικού

• Πόνος στην πίεση σε κάποιες περιοχές στο πρόσωπο • Πυρετός > 38ο C • Πόνος στα δόντια ή πονοκέφαλος • Πυώδης οπισθορινική έκκριση (στο πίσω μέρος του στόματος)

υπερβολική συνταγογράφηση από μέρους των ιατρών και υπέρμετρη κατανάλωση από τους ασθενείς χωρίς τη συνταγή ιατρού. Γιατί όμως συμβαίνει αυτό; και μάλιστα σε ιδιαίτερα αυξημένο βαθμό στην Ελλάδα; Η απάντηση βρίσκεται στα παρακάτω:

• Επιδείνωση της κατάστασης πάνω από 7 ημέρες

• η ύπαρξη της λανθασμένης αντίληψης (ιδιαίτερα

ισοδυναμεί με βακτηριακή επιμόλυνση. Μάλιστα

στους Έλληνες) ότι σε κάθε λοίμωξη πρέπει να

είναι δυνατόν να υφεθούν τα συμπτώματα αρχικά

πάρουμε αντιβίωση. Και μάλιστα θα λάβει την

για 1-2 ημέρες και να επανεμφανιστούν.

αντιβίωση για μια - δύο ημέρες και θα τη σταμα-

Η εκτίμηση πρέπει να γίνει από ειδικό ΩΡΛ (ειδικά όταν η διάρκεια είναι > 7-10 ημέρες).

τήσει. Γίνεται λοιπόν λάθος τόσο στην αναγκαιότητα, όσο και στον τρόπο λήψης.

Πραγματοποιούνται διάφορες εξετάσεις αιματολογικές ή απεικονιστικές και χορηγείται ειδική θεραπεία (αντιβιοτικά, αποσυμφορητικά, αντιφλεγμονώδη, κορτικοειδή κ.α.) με συνεχή παρακολούθηση από τον θεράποντα ιατρό.

ΣΟΒΑΡΟ ΟΞΥ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΣΥΝΔΡΟΜΟ (SARS) Πρόκειται για ένα σύνδρομο που εμφανίστηκε στο Hong-Kong το 1992 και απέκτησε παγκόσμια δημοσιότητα. Είναι μια σοβαρή λοίμωξη του ανώτερου και κατώτερου αναπνευστικού το οποίο προκαλείται από ένα μεταλλαγμένο στέλεχος ενός κοινού ιού Corona. Με χρόνο επώασης 2-7 ημέρες εμφανίζεται σαν απλή λοίμωξη, η οποία εξελίσσεται ταχέως σε γενικευμένη λοίμωξη που χρειάζεται άμεση απομόνωση και αντιμετώπιση από νοσοκομείο ίσως και Μ.Ε.Θ. διότι εμφανίζει υψηλή θνητότητα.

ΘΕΜΑΤΑ ΓΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟ Υπάρχει ένα ζήτημα που ταλανίζει την επιστημονική και όχι μόνο κοινότητα. Γιατί ενώ η πρόοδος της επιστήμης έχει οδηγήσει στην έγκαιρη διάγνωση - αντιμετώπιση και μείωση των επικίνδυνων επιπλοκών εν’ τούτοις εμφανίζονται όλο και περισσότερο στελέχη βακτηρίων ανθεκτικά στα υπάρχοντα αντιβιοτικά; Μια από τις αιτίες του φαινόμενου αυτού είναι η omikron 103 Μάιος 09

Λοιμώξεις Αναπνευστικού

• Η ευκολία με την οποία οι ίδιοι οι γιατροί χο-

2. διακοπή του καπνίσματος.

ρηγούν τα αντιβιοτικά, είτε πιεζόμενοι από τον

3. καλή φυσική κατάσταση

ασθενή είτε για λόγους προληπτικούς !!!

4. άφθονη ενυδάτωση

• Η εύκολη πρόσβαση και αγορά από το φαρμακείο χωρίς ιατρική συνταγή πολλές φορές • Η διαφήμιση των φαρμακευτικών εταιριών με έμμεση προώθηση της πολυφαρμακίας Η διαγνωστική αξιολόγηση μιας λοίμωξης του αναπνευστικού χρειάζεται παρακολούθηση και υπομονή

5. επαρκής διάρκεια του ύπνου 6. καλός και τακτικός αερισμός κλειστών χώρων 7. καθαριότητα και προσεκτικό πλύσιμο των χεριών 8. αποφυγή κλειστών μη καλά αεριζόμενων χώρων κατά την περίοδο έξαρσης των λοιμώξεων

και από το γιατρό και από τον ασθενή ή το περιβάλλον

Η φαρμακευτική αφορά όσους:

του.

• είναι >65 ετών

Η υπερβολή δεν βοηθάει κανέναν. Τα αντιβιοτικά

• πάσχουν από χρόνια νοσήματα και παθήσεις

πρέπει να χορηγούνται σε συγκεκριμένες περιπτώσεις

(καρδιολογικά, νεφρολογικά, αναπνευστικά, διά-

και καταστάσεις.

φορες μορφές καρκίνου κ.α.)

Αυτό που χρειάζεται να γίνει είναι: σωστή εκτίμηση

Πρόκειται για τον εμβολιασμό έναντι των ιών της

από τον γιατρό και πειστική ενημέρωση του ασθενή,

Γρίπης (κάθε χρόνο) και του Πνευμονιόκοκκου (ανά

ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο αποτέλεσμα.

πέντε χρόνια). Τα εμβόλια δημιουργούνται από εξα-

Συχνά προκύπτουν μερικά σημαντικά ερωτήματα

σθενημένα στελέχη των ιών. Με τον τρόπο τους δημιουργούν ανοσία απέναντι

όπως: "πότε πρέπει να πάω στον γιατρό;"

στις λοιμώξεις. Λέγοντας ανοσία αυτή μεταφράζεται σε

"πότε θα πρέπει να λάβω αντιβίωση;"

κλινικό επίπεδο είτε με τη μη νόσηση κατά την περίο-

Η απάντηση στα ερωτήματα αυτά είναι απλή.

δο της έξαρσης ή στην περίπτωση που αρρωστήσει

Θα αναζητήσουμε τον γιατρό όταν:

κάποιος που έχει εμβολιαστεί η πορεία είναι πιο ήπια,

• ο ασθενής ή το περιβάλλον του δεν είναι σε θέση

η διάρκεια πιο μικρή και με μικρότερη πιθανότητα για

ή δεν γνωρίζει τι να κάνει όσο αναφορά τα πρώτα υποστηρικτικά μέτρα (αντιπυρετικά, ξεκούραση κ.α)

επιπλοκές. Ο χρόνος που γίνονται οι εμβολιασμοί είναι μεταξύ Οκτωβρίου και Νοεμβρίου.

• έχουν παρασχεθεί οι βασικές βοήθειες και η κατάσταση επιμένει ή χειροτερεύει • ο ασθενής έχει επιβαρυμένο ιατρικό ιστορικό

ΕΠΙΛΟΓΟΣ Οι λοιμώξεις στο ανώτερο αναπνευστικό είναι η συ-

Ένα άλλο θέμα είναι εάν υπάρχει δυνατότητα πρό-

χνότερη μορφή οξείας πάθησης. Συμβαίνουν όλο το

ληψης απέναντι στις λοιμώξεις του αναπνευστικού. Η

χρόνο και έχουν περιόδους εξάρσεων και υφέσεων.

απάντηση είναι ξεκάθαρη: ΝΑΙ υπάρχει.

Αυτό που χρειάζεται είναι υπομονή, προσεκτική παρα-

Διακρίνεται σε φαρμακευτική και μη φαρμακευτική

κολούθηση και όχι βιαστικές ενέργειες.

Η μη φαρμακευτική αφορά όλους τους ανθρώ-

Τόσο οι Επαγγελματίες Υγείας (ιατροί, νοσηλευτές,

πους και ιδιαίτερα όσους είναι >15 & <65 ετών χωρίς

φαρμακοποιοί), όσο και οι ίδιοι οι ασθενείς με το περι-

όπως να πάσχουν από κάποια πάθηση

βάλλον τους πρέπει να δώσουν τον απαραίτητο χρόνο

1. υγιεινή διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανι-

στον οργανισμό να αντιδράσει. Η εξειδικευμένη φαρ-

κά, γαλακτοκομικά με λίγα λιπαρά και ελεγχόμενη

μακευτική θεραπεία χρειάζεται σε συγκεκριμένες μόνο

κατανάλωση κρέατος.

περιπτώσεις.

omikron 104 Μάιος 09

Renault

ΚΥΡΙΟ ΓΝΩΡΙΣΜΑ ΤΩΝ ∆ΥΟ ΜΟΝΤΕΛΩΝ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΓΝΩΣΤΟΙ ΚΙΝΗΤΗΡΕΣ & ΤΑ ΜΗΧΑΝΙΚΑ ΜΕΡΗ ΤΗΣ RENAULT

ΠΡΟΣΙΤΟ, ΑΝΘΕΚΤΙΚΟ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΜΕ ΩΦΕΛΙΜΟ ΦΟΡΤΙΟ 800 KG, ΤΟ LOGAN PICK-UP EINAI ΜΟΝΑ∆ΙΚΟ ΣΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΤΟΥ. Προσιτό, µε συµπαγή κατασκευή και πολύ άνετη θέση οδήγησης, το Logan Pick-Up είναι ένα ιδιαίτερα αποτελεσµατικό εργαλείο για τη δουλειά σας, πάντα έτοιµο να ικανοποιήσει τις ανάγκες σας και τις επαγγελµατικές απαιτήσεις σας. Πρακτική και ταυτόχρονα ανθεκτική, η καρότσα του είναι εξοπλισµένη µε 16 σηµεία πρόσδεσης φορτίου και διασφαλίζει έτσι τη µεταφορά αντικειµένων και εµπορευµάτων. Η πρόσβαση διευκολύνεται από την πίσω πόρτα της καρότσας µε δυνατότητα στήριξης βάρους 300 Kg.

Ambiance 1.6 βενζ/κίνητο από 10.672 Κυβισµός (κ.εκ.)

1.598

1.461

128 / 3000

200 / 1900

3 χρόνια

Ιπποδύναµη HP (ίπποι din) Ροπή στρέψης {(Nm) - στρ/λεπτό} Μηχανική Εγγύηση

Ambiance 1.5 dCi πετρελ/κίνητο από 12.220

ΒΑΣΙΚΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ: ABS, Αερόσακος οδηγού, Air Condition, Ηλεκτρικά παράθυρα, Κεντρικό κλείδωµα µε τηλεχειρισµό, Immobilizer, Φιµέ τζάµια, Υδραυλικό τιµόνι.

5ο χλµ. Εθν. Οδού Κοζάνης - Πτολεµαΐδας • Τ.Κ. 50 100 Κοζάνη τηλ. 24610 45730-1-2 • fax: 24610 45650 • www.katakis.gr

Γιάννης Τζιουράς

ταν τότε που η Lehmann Brothers (η τράπεζα που κατέρρευσε πρώτη) χρηματοδοτούσε τους ναπολεόντειους πολέμους. Έναν αιώνα αργότερα, ο διάσημος Άγγλος οικονομολόγος John M. Keynes είπε πως «Η αγορά, είναι σαν τη φωτιά. Όταν την έχεις σε ένα πλαίσιο κάνει θαύματα…». Πώς είναι δυνατόν να καταρρέουν τέτοιοι κολοσσοί; Πως είναι δυνατόν να συμπαρασύρουν κρατικές μονάδες με την πτώση τους; Υπάρχουν άραγε κάποιοι δείκτες που μπορούν να μας προειδοποιήσουν για τέτοιου είδους κρίσεις και πως μπορούμε να αποφύγουμε νέες; Τέλος, πως είναι δυνατόν να βγούμε από αυτή τη δίνη με όσο το δυνατόν λιγότερες απώλειες; Τη δεκαετία του ‘90 η κυβέρνηση Clinton προκειμένου να δείξει ένα κοινωνικό πρόσωπο που είχε ανάγκη η μεταψυχροπολεμική αμερικανική κοινωνία, «πίεσε» τις εμπορικές τράπεζες να δανείζουν με σχετικά ευνοϊκούς όρους σε χαμηλόμισθους και ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες. Ως «αντάλλαγμα» έδωσε τη δυνατότητα στις εμπορικές τράπεζες των ΗΠΑ να δανείζουν (τραπεζικά) δια-πολιτειακά με το νόμο Riegle-Neal Interstate Banking and Branching Efficiency Act του 1994, πράγμα που μέχρι τότε απαγορευόταν (Community Reinvestment Act omikron 106 Μάιος 09

Ανάμεσα σε κράτος και αγορά; του Γιάννη Τζιουρά, Διεθνολόγος - Πολιτικός Επιστήμων, Μετ/κο Διεθνούς Δικαίου, Νομική ΑΠΘ, Πτ/χος Διεθνών & Ευρωπαϊκών, Οικονομικών & Πολιτικών Σπ., Παν. Μακεδονίας

1972). Έτσι, πλειάδα αμερικανών πολιτών προκειμένου να καλύψει τη μείζον κοινωνική ανάγκη αγόρασε σπίτια με δανειοδότηση, τα περισσότερα από αυτά σε μεγέθη που δεν υπαγορευόταν από την ανάγκη για κατοικία αλλά περισσότερο από την καταναλωτική μανία που διέπει τις καπιταλιστικές κοινωνίες. Οι τράπεζες προκειμένου να καλύψουν την υπερζήτηση δανείων κατέφυγαν σε χρηματοοικονομικά εργαλεία (που δημιούργησαν επενδυτικές τράπεζες τύπου Lehmann Brothers) για ζήτηση χρημάτων που στη συνέχεια δάνειζαν εκ νέου. Το κλίμα που χαρακτήριζε την αύξουσα ζήτηση δανείων για κατοικία πυροδότησε μια ανάπτυξη στην αμερικανική (και όχι μόνο) οικονομία που όμως ήταν επισφαλής. Η τρωτότητα αυτού του συστήματος είχε να κάνει με τρείς παράγοντες. Ο ένας ήταν η αυξανόμενη ζήτηση στεγαστικών δανείων από καταναλωτές που δεν είχαν τη μακροχρόνια δυνατότητα αποπληρωμής των υποχρεώσεών τους. Δεύτερον, η προθυμία των τραπεζών να δανείσουν μιας και έβρισκαν αποθεματικά σχετικά εύκολα, επέτεινε τον κίνδυνο αποπληρωμής. Τέλος τα χρηματοοικονομικά εργαλεία από τα οποία δανειζόταν οι τράπεζες, δημιουργήθηκαν προκειμένου να απορροφήσουν την υπερποσότητα χρημάτων

Γιάννης Τζιουράς

σει χρειάζεται κανόνες. Κανόνες που απέρρεε από τα κέρδη, κυρί«Η αγορά, είναι θεσπιζόμενους από τα κράτη. ως, του πετρελαίου αλλά και από Προκειμένου να αποφύγουμε την αναπτυξιακή δραστηριότητα σαν τη φωτιά. μια νέα οικονομική κρίση με δυτης Κίνας. Μια εύκολη λοιπόν Όταν την έχεις σε σμενέστερες συνέπειες, η θέσπικαι φαινομενικά αποδοτική ένα πλαίσιο ση κανόνων στις χρηματαγορές επένδυση των χρημάτων από τα είναι επιτακτική ανάγκη. κέρδη του πετρελαίου στα χρηκάνει θαύματα…» Όσον αφορά την έξοδο από ματοοικονομικά εργαλεία, κατευτην κρίση, οι δημόσιες επενδύθυνόταν στις τράπεζες και από John M. Keynes σεις, ιδιαίτερα σε τομείς όπως εκεί στους καταναλωτές. Όταν η τεχνολογία για την προστασία όμως οι τελευταίοι αδυνατούσαν του περιβάλλοντος είναι ίσως να αποπληρώσουν τις υποχρεώμία από τις ελάχιστες και προσεις τους, συμπαρέσυραν αλυσφορότερες λύσεις. σιδωτά και τις τράπεζες να αποΓιατί το περιβάλλον; Γιατί αν πληρώσουν τις δικές τους. Έτσι δεν καταστραφήκαμε από την καταρρέουν οι επενδυτικές τράχρηματοοικονομική κρίση τότε πεζες. Η μαύρη αυτή τρύπα που σίγουρα η απειλή της ανθρωπόξεκίνησε από τις ΗΠΑ, συμπατητας από την καταστροφή του ρέσυρε στη συνέχεια οικονομίες περιβάλλοντος είναι προ των κρατών που αν και φαινομενικά πυλών. υγιείς δεν ήταν τίποτα άλλο παρά Επίσης η αποσυγκέντρωση «γέφυρες» μετακίνησης αυτού χρημάτων από τον πυλώνα της του επικίνδυνου σε χρήση χρήενέργειας από υδρογονάνθρακες ματος. σ’ αυτόν της «καθαρής» ενέργειΌταν λοιπόν χρήματα που ας ίσως ελαχιστοποιήσει την πιθα μπορούσαν να αναπτύξουν θανότητα μιας νέας τέτοιας οικοτον Τρίτο Κόσμο, μέσα από μια νομικής καταστροφής, μιας και η δύσκολη βέβαια επενδυτική οικονομία όπως ξέρουμε βασίζεδιαδικασία, έγιναν αντικείμενο ται ουσιαστικά στο πετρέλαιο. απερίσκεπτων διαμεσολαβηΣτον απόηχο των εξελίξεων τών επενδύσεων (golden boys), κατέληξαν, με ανοχή των κρατών και ιδιαίτερα των η Ευρώπη πασχίζει να βγει με όσον το δυνατόν λιΗΠΑ, στην έναρξη της κρίσης λόγω της αύξησης της γότερες απώλειες από την κρίση. Το αν θα συνεχίσει τιμής του πετρελαίου. Το «κοινωνικό πρόσωπο» της τη διαδικασία πολιτικής ολοκλήρωσης μέσω της «μεκυβέρνησης Clinton ήταν πλασματικό μιας και δεν ταβλητής γεωμετρίας» (π.χ. Συνθήκη της Λισαβόνας βασιζόταν όπως διαπιστώνεται σε πραγματική κοινω- 2008) ή των «δύο (τουλάχιστον) ταχυτήτων», θα δείξει νική αναδιανομή του πλούτου. Τέλος η φούσκα της η κατεύθυνση που θα ακολουθήσουν οι κυβερνήσεις ανάπτυξης αποτελούνταν μόνο από δύο τομείς της των κρατών μελών, για παράδειγμα το πόσο αυτές θα οικονομίας. (Αυτο)κινητά και ακίνητα. Σήμερα έγινε «μιμηθούν» το πρότυπο Obama διαχέοντας την περισε όλους κατανοητό πως η αγορά για να λειτουργή- βαλλοντική δυναμική στις οικονομίες τους. omikron 107 Μάιος 09

Περιφερειακή συνείδηση εναντίον τοπικισμού: σημειώσατε 2 εναντίον τοπικισμού: Περιφερειακή συνείδηση

Της Ιωάννας Κωσταρέλλα✳

άνε πολλά χρόνια τώρα που εντάθηκε η συζήτη-

στημίου Περιφέρειας βρυσούλας και Περιχώρων στην

ση για την ανάγκη ενίσχυσης της περιφερειακής

κάτω βρυσούλα και να δώσει τη λύση. Έτσι όλοι είναι

συνείδησης. Όπως όλα δείχνουν, όμως, έχουμε πολύ

ευχαριστημένοι.

δρόμο ακόμα να διανύσουμε ως κοινωνία, μέχρι να

Στο ζήτημα των νοσοκομειακών μονάδων τα πράγ-

μπορούμε να πούμε ότι σκεφτόμαστε και λειτουργού-

ματα είναι ακόμα χειρότερα. αν ήταν δυνατόν να ζη-

με περιφερειακά.

τάμε -κι ας ξέρουμε ότι δεν θα το πετύχουμε ποτέ- τη

Σύμφωνα με στοιχεία παλαιότερης έρευνας στο

δημιουργία και λειτουργία εντατικής μονάδας σε ακτίνα

απλό ερώτημα «που νοιώθει πιο κοντά ο πολίτης», το

2 χλμ. από το σπίτι μας, θα το κάναμε με μεγάλη ευ-

40% απαντά στη γειτονιά που μεγάλωσε, το 30% στην

χαρίστηση. Οι λέξεις κόστος, σχέση προσφοράς και

πόλη που μεγάλωσε και από 10% στην περιφέρεια και

ζήτησης, βιωσιμότητα και άλλες σχετικές έννοιες δεν

στο νομό. τι υποδηλώνει αυτό; Ότι οι πολίτες πιστεύ-

μας λένε και πολλά.

ουν ότι η πορεία της τοπικής ανάπτυξης και της οικο-

κοινώς ξαναγυρνάμε στο προηγούμενο και λίαν

νομίας είναι πολλές φορές ασύμβατη με την πορεία

απογοητευτικό «κάθε χωριό και στάδιο». το κακό σε

της περιφερειακής ανάπτυξης και δεν παρακολουθεί

αυτό τον τόπο είναι ότι όλοι γκρινιάζουμε γιατί θέλουμε

αυτό που γίνεται κεντρικά. θεωρούμε ότι πρόκειται

το νοσοκομείο να γίνει δίπλα μας και το πανεπιστήμιο

δηλαδή για διαδρομές παράλληλες που δεν τέμνονται

στην αυλή του σπιτιού μας. Ένας στείρος τοπικισμός

μεταξύ τους.

μας καταλαμβάνει όταν πρόκειται για τα μεγάλα έργα.

απλό παράδειγμα η διαπραγμάτευση της έδρας νο-

κι αυτό το έχουμε ήδη πληρώσει ακριβά. Γιατί καταφέ-

σοκομείων, πανεπιστημίων και άλλων δομών και υπο-

ραμε να έχουμε πολλά και μικρά νοσοκομεία, αρκετά

δομών και τα όσα κωμικοτραγικά έπονται. «Που θα

και μικρά αεροδρόμια, διάσπαρτα και χωρίς υποδομές

γίνει η σχολή; Στην Άνω βρυσούλα. κι εμείς στην κάτω

τμήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

βρυσούλα τι θα κάνουμε; Πως θα συγκρατήσουμε τη

Όλα αυτά έγιναν στη βάση της απουσίας περιφερει-

νεολαία μας, πως θα συντηρήσουμε τα σπίτια μας;»

ακού σχεδιασμού, ο οποίος θα μας γλίτωνε από άσκο-

μοιάζει να είναι ένας κλασικός διάλογος μεταξύ των κα-

πες ενέργειες και ξόδεμα πολλών χιλιάδων ευρώ. αλλά

τοίκων της Άνω και της κάτω βρυσούλας για την έδρα

κανείς δεν δέχεται ότι ένα μεγάλο έργο θα γίνει μόλις

της παλαιόθεν υπεσχημένης σχολής. και τότε ο έχων

μερικές δεκάδες χιλιόμετρα από το σπίτι του, αλλά όχι

τη λύση πολιτικός έρχεται να προτείνει τη λειτουργία

στην πόλη του ή ακόμα καλύτερα στη γειτονιά του.

υποτμήματος του τμήματος της σχολής του Πανεπιomikron 108 Μάιος 09

Στη συντήρηση αυτής της αντίληψης δε φταίνε φυ-

Περιφερειακή συνείδηση εναντίον τοπικισμού: σημειώσατε 2

σικά μόνο οι πολίτες, οι οποίοι στο φινάλε έχουν και το ελαφρυντικό ότι έτσι εκπαιδεύτηκαν να σκέφτονται.

Το κακό σε αυτό τον τόπο

ευθύνεται ο τρόπος που λειτουργεί το πολιτικό σύστη-

είναι ότι όλοι γκρινιάζουμε

μα, επιβάλλοντας ουσιαστικά στους τοπικούς πολιτι-

γιατί θέλουμε το νοσοκομείο

κούς και πολιτευτές να ζητιανεύουν έργα και υποδομές από την κεντρική εξουσία κυρίως για ψηφοθηρικούς

να γίνει δίπλα μας

λόγους. Συχνά, όμως, είναι κι εκείνοι που «πληρώνουν»

και το πανεπιστήμιο

την αντίληψη αυτή, καθώς οι ψηφοφόροι τους μαθαί-

στην αυλή του σπιτιού μας.

νουν να τους κρίνουν με βάση το πόσα σχολεία έχτι-

Ένας στείρος τοπικισμός μας

σαν στη γειτονιά τους.

καταλαμβάνει όταν πρόκειται για

εάν η περιφερειακή διοίκηση λειτουργούσε πραγματικά περιφερειακά και διέθετε τους πόρους και την

τα μεγάλα έργα.

ευελιξία να σχεδιάσει και να υλοποιήσει έργα ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες, είναι σίγουρο πως το το-

Κι αυτό το έχουμε ήδη

πικό πολιτικό προσωπικό με πολύ μεγάλη ευχαρίστηση

πληρώσει ακριβά...

θα εκχωρούσε το προνόμιο να τρέχει από υπουργικό γραφείο σε υπουργικό γραφείο και να παρακαλάει για έναν ακόμη οδικό άξονα. μόνο που αυτό δε συμβαίνει

προβολής, διαφήμισης κλπ. ή να έχουν μεγαλύτερα κί-

κι έτσι οι δήμαρχοι για να επανεκλεγούν ποντάρουν σε

νητρα προκειμένου να αποκτήσουν τεχνογνωσία.

αυτό που έφεραν στην πόλη τους, οι βουλευτές στο

η αλλαγή της πραγματικής γεωγραφίας του τό-

νόμο τους κι έτσι πάει περίπατο η περιφερειακή συ-

που μέσω των μεγάλων οδικών αξόνων, αλλά και της

νείδηση.

εικονικής (virtual) γεωγραφίας του πλανήτη μέσω των

Ποιος θα νοιαστεί για το αν είναι σωστό να λειτουρ-

«λεωφορειόδρομων της πληροφορίας» (information

γήσει ένα μόνο αεροδρόμιο σε επίπεδο περιφέρειας,

highways) απαιτεί την αλλαγή της σχέσης μεταξύ πε-

όταν παίζεται η επανεκλογή του; ας μην ξεχνάμε ότι σε

ριφερειακής συνείδησης και τοπικισμούς προς όφελος

αρκετές περιπτώσεις μιλάμε για τοπικές αντιπαλότητες

της πρώτης.

που κρατούν χρόνια, αλλά και περιοχές στις οποίες με ποδοσφαιρικούς όρους οι παίκτες μιας ομάδας που

✳

Η Ιωάννα Κωσταρέλλα είναι δημοσιογράφος-

προέρχονταν από τη διπλανή πόλη ή χωριό χαρακτη-

επικοινωνιολόγος, επιστημονική συνεργάτιδα του τμή-

ρίζονταν «αλλοδαποί» ή «ξένοι». δεν αλλάζουν όλα

ματος δημοσίων Σχέσεων και επικοινωνίας του τει

αυτά τόσο γρήγορα.

δυτικής μακεδονίας.

επειδή, όμως, εκτός από το δέντρο υπάρχει πάντα το δάσος, που είναι και η ουσία των πραγμάτων, με το καλό ή με το ζόρι κάποια στιγμή θα πρέπει να βγούμε από αυτή τη λογική. Όχι μόνο σε ότι αφορά στα δημόσια πράγματα, αλλά και σε ότι έχει να κάνει με τον ιδιωτικό τομέα. Οικονομίες κλίμακας λέγεται στα οικονομικά η σαφής τάση μεγέθυνσης των επιχειρήσεων μέσω συγχωνεύσεων, ώστε να αποκτούν μεγαλύτερη διαπραγματευτική δύναμη, να μοιράζονται τα κόστη omikron 109 Μάιος 09

Γνωρίζετε ότι... Παράξενοι Νόμοι...

• απαγορεύεται να πυροβολήσει κάποιος λαγό αν οδηγεί μηχανή. ΗΠΑ, Κάνσας

• Οι πολίτες μπορούν ελεύθερα να περνούν την γέφυρα του Λονδίνου αν έχουν μαζί τους ένα κοπάδι προβάτων. επίσης τους επιτρέπεται να κάνουν περίπατο μαζί με τις πάπιες τους στην περιοχή Cheapside. Αγγλία

• η πυροδότηση πυρηνικού όπλου στα όρια του δήμου τιμωρείται με πρόστιμο $500. ΗΠΑ, California, Chico (δημοτικός νόμος)

• απαγορεύεται κάποιος που έχει…πανούκλα να σταματήσει ταξί. Αγγλία

• απαγορεύεται σε δύο άνδρες να κάνουν…σεξ αν στο σπίτι υπάρχει και τρίτο πρόσωπο. Αγγλία

• απαγορεύεται να πιάσεις ψάρι πετώντας του μια πέτρα! ΗΠΑ, Washington

• Ο άντρας είναι ο νόμιμος ιδιοκτήτης των μαλλιών της γυναίκας του. ΗΠΑ, Michigan

• απαγορεύεται στους ανθρώπους να περπατάνε στον δρόμο φορώντας μαύρα ρούχα, μπότες από δέρμα ή έχοντας μαύρο γυαλιστικό παπουτσιών στο πρόσωπο, επειδή όλα αυτά συνθέτουν την αμφίεση ενός ληστή το βράδυ. Αυστραλία

• Οι γυναίκες απαγορεύεται να φορούν λουστραρισμένα παπούτσια γιατί θεωρείται ότι το συγκεκριμένο υπόδημα μπορεί να δημιουργήσει αντανάκλαση του εσώρουχου. ΗΠΑ, Οχάιο

• είναι παράνομο ένα φιλί να διαρκεί πάνω από 5 λεπτά. ΗΠΑ, Αϊόβα

• δεν επιτρέπεται στους οδηγούς αυτοκινήτων να εκκινούν τα οχήματά τους ενώ κάποιος βρίσκεται κάτω από αυτά. Δανία

• είναι παράνομη η διέλευση περισσοτέρων των 2.000 προβάτων ανά κοπάδι από τη Hollywood Boulevard. ΗΠΑ, California, Hollywood (δημοτικός νόμος)

omikron magazine

Το βαλτώδες τοπίο της αξιοποίησης των Δημόσιων Ακινήτων Δημόσιων Ακινήτων

της αξιοποίησης των Το βαλτώδες τοπίο

Bασίλης Μαγκλάρας* Πολιτικός Επιστήμων, Διδάσκων στο ΕΑΠ www.MAGLARAS.com

συμμετοχή μιας δημόσιας εταιρείας ακινήτων, όπως η κεδ, σε μια διεθνή Έκθεση Real Estate, όπως η MIPIM, αποτελεί τα τελευταία

χρόνια όρο εκ των ων ουκ άνευ μιας πετυχημένης προσπάθειας ανάπτυξης εξωστρεφούς συμπεριφοράς και οργάνωσης των ανωνύμων εταιρειών του δημοσίου στα πρότυπα της ελεύθερης αγοράς. Παρότι, καταφανώς, η εν λόγω όσμωση του δημοσίου με τον επιχειρηματικό κόσμο δεν αποτελεί το πιο δυναμικό στοιχείο στην προϊούσα μεταστροφή κάποιων δημόσιων εταιρειών από προβληματικές επιχειρήσεις κατασπατάλησης του χρήματος του φορολογούμενου, σε ενεργό στοιχείο της οικονομικής ανάπτυξης και της κοινωνικής ευημερίας, ωστόσο, παρέχει στους συμμετέχοντες (του δημοσίου) συγκλονιστικά μαθήματα κατανόησης της επιχειρηματικής τους δυσκαμψίας και της αναποτελεσματικότητάς τους. η παραπάνω διαπίστωση δεν αποτελεί μια ακόμη κακοδαιμονία χωρίς συνέπειες, αλλά ένα από τα πιο κεντρικά στοιχεία που συμβάλλουν στην οικονομική οπισθοδρόμηση της ελληνικής οικονομίας μεταπολεμικά. ακρογωνιαίος λίθος αυτής της κακοδαιμονίας φαίνεται να είναι η στρεβλή ερμηνεία μιας ηθικής αξίας, της προάσπισης του δημοσίου συμφέροντος. Στο πλαίσιο αυτής της ερμηνείας, ο πυρήνας

Το βαλτώδες τοπίο της αξιοποίησης των Δημόσιων Ακινήτων

της εν λόγω αξίας, δηλαδή, η οικονομική μεγέθυνση, η μείωση της ανεργίας, η προσέλκυση επενδύσεων, έχουν αντικατασταθεί από την ευθυνοφοβία την απραξία και την καθήλωση στο υπάρχον. Υπ’ αυτούς τους όρους, γίγαντες όπως η ΚΕΔ, με 71.000 ακίνητα στο χαρτοφυλάκιό τους, μπορούν εύκολα να μετατραπούν σε προβληματικές ΔΕΚΟ. Ωστόσο, το ζήτημα της οικονομικής

Υπονόμευση

εκμετάλλευσης των δημόσιων ακινήτων προς όφελος του Έλληνα φορολο-

του δημοσίου

γούμενου δεν αποτελεί μια απλή υπόθεση κατανόησης και παραδοχής λαθών,

συμφέροντος

αλλά διεκδικεί για τη θεραπεία του, πέραν της μεταστροφής των παγιωμένων αντιλήψεων και μια σειρά μέτρων μόνιμου χαρακτήρα. Το πλαίσιο αυτών των μέτρων, για να είναι επιτυχές, απαιτεί με τη σειρά του την κομματική υπέρβαση στους μηχανισμούς λήψης των αποφάσεων και

δεν είναι μόνο η απώλεια κεκτημένων,

την συνέχεια της οργανωμένης γραφειοκρατίας. Η αξιοποίηση της δημόσιας

αλλά και η προκλητική

ακίνητης περιουσίας, προκειμένου να είναι πραγματικά επωφελής, πρέπει να

απουσία από απλές

λάβει έναν χαρακτήρα μακρόπνοο, με στρατηγικούς στόχους που θα καταγράψουν αποτελέσματα τουλάχιστον μετά από πέντε έτη. Η απόπειρα αξιο-

ενέργειες που

ποίησης της ακίνητης περιουσίας του δημοσίου αποσπασματικά ή η καθήλω-

δημιουργούν

ση των ενεργειών-δράσεων σε χαμηλά επίπεδα ώστε να περνά απαρατήρητη, συνιστά μια αρνητική πρόκληση που πρέπει να γίνει κατανοητή ως διαχρονικό

νέα κεκτημένα

σκάνδαλο της δημόσιας διοίκησης. Υπονόμευση του δημοσίου συμφέροντος

προς όφελος

δεν είναι μόνο η απώλεια κεκτημένων, αλλά και η προκλητική απουσία από απλές ενέργειες που δημιουργούν νέα κεκτημένα προς όφελος του Έλληνα φορολογούμενου.

του Έλληνα φορολογούμενου...

Μεταβαίνοντας από το γενικό περιγραφικό στο ειδικό συγκεκριμένο, διαπιστώνουμε μια σειρά μέτρων τα οποία θα μπορούσαν να έχουν άλλα άμεσες και άλλα μακροπρόθεσμες συνέπειες, προς την κατεύθυνση της ορθολογικότερης και συνεπώς αποτελεσματικότερης διαχείρισης της δημόσιας ακίνητης περιουσίας. Οι προτάσεις συνοψίζονται ως εξής: 1. Κατάτμηση ακινήτων. Η κατάτμηση ακινήτων αποτελεί το πιο θεμελιώδες στοιχείο μιας νέας ορθολογικής διαχείρισης της δημόσιας ακίνητης περιουσίας και αυτό διότι σήμερα υφίστανται καταγεγραμμένες δημόσιες εκτάσεις, σημαντικής αξίας και υψηλού ενδιαφέροντος, οι οποίες είναι μη διαχειρίσιμες είτε λόγω της τεράστιας έκτασής τους (παραλιακά μέτωπα χιλιάδων στρεμμάτων) είτε λόγω της ύπαρξης μιας μικρής σε έκταση καταπάτησης σε κάποιο σημείο τους. Έτσι, στην πρώτη περίπτωση, η αξιοποίηση απαιτεί την ανεύρεση πολύ μεγάλου επενδυτή ενώ στη δεύτερη όλο το ακίνητο βρίσκεται υπό καθεστώς νομικής ομηρείας έως ότου ξεκαθαριστεί, μετά από πολύχρονες δικαστικές διαμάχες, το νομικό καθεστώς της μικρής καταπάτησης ή αμφισβήτησης. Επιπλέον, η κατάτμηση δίνει τη δυνατότητα να διαφυλαχθούν σημαντικά κομμάτια του ακινήτου για μελλοντική δημόσια χρήση και έτσι να ληφθούν υπόψη οι ανησυχίες των τοπικών κοινωνιών, καθώς και να εξασφαomikron 113 Μάιος 09

Το βαλτώδες τοπίο της αξιοποίησης των Δημόσιων Ακινήτων

λιστούν υψηλότερα έσοδα λόγω της εμφάνισης περισσότερων ανταγωνιζόμενων επενδυτών. 2. Εντοπισμό, καταγραφή και αποτύπωση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας με σύγχρονες μεθόδους δορυφορικής χαρτογράφησης. 3. Οριστικό ξεκαθάρισμα του νομικού καθεστώτος των ακινήτων με νομοθετική ρύθμιση (καταπατήσεις, διεκδικούμενα κ.τ.λ.). 4. Συγκρότηση ευρείας λίστας ακινήτων υψηλού και άμεσου ενδιαφέροντος προκειμένου να τεθούν προτεραιότητες στην αξιοποίηση των δημόσιων ακινήτων. 5. Μετατροπή της ΚΕΔ σε πραγματικό επιτελικό φορέα αξιοποίησης όλης

Είναι σημαντικό να γίνει τελικά κατανοητό από όλους μας ότι η μη

της δημόσιας ακίνητης περιουσίας (Υπουργείων, Ασφαλιστικών Ταμείων κ.τ.λ.). Το εν λόγω μέτρο θα προσδώσει διαφάνεια συνολικά στη διαχείριση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας και θα βοηθήσει στην εξοικονόμηση χρημάτων από τη συγκεντροποίηση όλων των κατακερματισμένων δράσεων που αναπτύσσει το δημόσιο στο σύνολό του μέσω των εκατοντάδων υπηρεσιών του. 6. Αποκέντρωση εργασιών υψηλής εξειδίκευσης (μηχανικής ή νομικής

αξιοποίηση

εξειδίκευσης) σε ιδιωτικούς φορείς ώστε να επιτευχθούν ποιοτικότερα αποτε-

της δημόσιας

λέσματα με χαμηλότερο κόστος. Είναι πλέον κοινά αποδεκτό ότι οι δημόσιες

ακίνητης περιουσίας και η παράδοσή της στους καταπατητές ή την αδιαφορία,

υπηρεσίες δεν μπορούν να αποκτήσουν εσωτερικά τις πολυειδείς εξειδικευμένες υπηρεσίες που απαιτούνται σήμερα για την επαρκή λειτουργία τους. Για το λόγο αυτό φαίνεται πως είναι προτιμότερο να εξελιχθούν σε αποτελεσματικούς φορείς ελέγχου των υπηρεσιών που παρέχονται μέσω της αγοράς. Αυτό δεν σημαίνει μικρότερο κράτος, αλλά καλύτερο κράτος. Είναι σημαντικό να γίνει τελικά κατανοητό από όλους μας ότι η μη αξιοποί-

αποτελεί υπονόμευση

ηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας και η παράδοσή της στους καταπατη-

του δημοσίου

έχει επιβληθεί διαχρονικά από μια αναχρονιστική, συντηρητική νοοτροπία και

συμφέροντος...

την επιγενόμενη αυτής καχυποψία απέναντι στις επιχειρηματικές δραστηριό-

τές ή την αδιαφορία, αποτελεί υπονόμευση του δημοσίου συμφέροντος που

τητες του κράτους. Η απραξία των δημόσιων επιχειρήσεων εντείνει περαιτέρω αυτήν την καχυποψία και απαξιώνει το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας και της οργανωμένης της μορφής, του κράτους.

* Ο Βασίλης Μαγκλάρας είναι Προϊστάμενος της Επιτελικής Μονάδας Επιχειρηματικής Ανάπτυξης της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου.

omikron 114 Μάιος 09

Επενδύοντας στην κρίση Γ. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ TO BHMA Κυριακή 3 Μαΐου 2009

η στιγμή που άραβες επενδυτές από το Αμπου Ντάμπι εισέρχονται στο μετοχικό κεφάλαιο της Μercedes και η ΒΜW αναζητεί στρατηγικές συμμαχίες για να αντεπεξέλθει στους κλυδωνισμούς που έχει επιφέρει η οικονομική κρίση στην παγκόσμια αυτοκινητοβιομηχανία, η άλλη μεγάλη γερμανική κατασκευάστρια πολυτελών αυτοκινήτων, η Αudi, συνεχίζει στη στρατηγική που έχει χαράξει. «Προχωρούμε σε κάποιες διορθωτικές κινήσεις σε μια προσπάθεια να περιορίσουμε τις επιπτώσεις της μείωσης της ζήτησης στα αποτελέσματά μας, ωστόσο δεν αλλάζουμε στρατηγική» αναφέρει ο Πίτερ Σβατσενμπάουερ, μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Αudi, υπεύθυνος για τις πωλήσεις και το μάρκετινγκ, μιλώντας προς «Το Βήμα». Όπως εξηγεί, «το επενδυτικό πρόγραμμα προχωρεί χωρίς περικοπές και έχουμε δεσμευτεί έναντι των εργαζομένων ότι δεν θα προχωρήσουμε σε απολύσεις ως το 2011». Στόχος της εταιρείας είναι ως το 2015 οι πωλήσεις της να ξεπεράσουν το 1,5 εκατ. αυτοκίνητα τον χρόνο και για να το πετύχει αυτό σχεδιάζει ως τότε να λανσάρει 15 νέα μοντέλα και η γκάμα της να αριθμεί 40 αυτοκίνητα από25 σήμερα. Το 2008 η Αudi πούλησε για πρώτη φορά στην ιστορία της πάνω από 1 εκατ. αυτοκίνητα σε όλον τον κόσμο. Για την ακρίβεια, παρά το γεγονός ότι η περασμένη χρονιά ήταν πολύ δύσκολη (ιδιαίτερα το τελευταίο τρίμηνο), έφθασε στις 1.003.400 μονάδες, πετυχαίνοντας αύξηση 4,1% σε σχέση με το 2007. Ειδικότερα, στην Ανατολική Ευρώπη οι πωλήσεις της αυξήθηκαν κατά 18,4%, στη Δυτική Ευρώπη 2,5%, στην Κίνα (όπου μαζί με την κινεζική κυβέρνηση διαθέτει εργοστάσιο παραγωγής αυτοκινήτων) 17%, ενώ στις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά 6%. Οι επιδόσεις αυτές οφείλονται εν μέρει στο γεγονός ότι η εταιρεία με έδρα το Ινγκολσταντ της Βαυαρίας το 2008 παρουσίασε συνολικά 12 νέα και ανανεωμένα μοντέλα, όπως τα Α4, Α4 Αvant, Α5, Α6, το Α3 κάμπριο και φυσικά το Q5, το νέο της SUV όχημα. Η Αudi εκτιμά ότι εφέτος οι πωλήσεις της παγκόσμιας αυτοκινητοβιομηχανίας θα μειωθούν περίπου κατά 20% και ότι η ίδια θα καταφέρει να περιορίσει τη δική της υποχώρηση γύρω στο 10%. Στο πρώτο τρίμηνο του 2009, που κατά γενική ομολογία ήταν ένα εξαιρετικά δύσκολο

τρίμηνο, οι πωλήσεις της Αudi διεθνώς υποχώρησαν κατά 16% στις 210.027 μονάδες. Η πτώση, όμως, ήταν κατά πολύ μικρότερη αυτής που υπέστησαν οι ανταγωνιστές της. Συγκεκριμένα, το ίδιο τρίμηνο οι πωλήσεις της ΒΜW έπεσαν κατά 21% στις 233.498 μονάδες- εξαιτίας κυρίως της κατάρρευσης της αμερικανικής αγοράς στην οποία η βαυαρική φίρμα πραγματοποιεί μεγάλο όγκο των πωλήσεών της- και οι πωλήσεις της Μercedes υποχώρησαν κατά 25%, στα 216.000 αυτοκίνητα. Η εικόνα αυτή είναι ακόμη καλύτερη για την εταιρεία στην Ελλάδα. Ειδικότερα, η Αudi είδε το πρώτο τρίμηνο του έτους (πριν από την εξαγγελία των κυβερνητικών μέτρων στήριξης της αγοράς αυτοκινήτων) τις πωλήσεις της να σημειώνουν άνοδο 2,8% όταν συνολικά η αγορά υποχώρησε κατά 37,9%. Και στην Ελλάδα το εν λόγω χρονικό διάστημα οι πωλήσεις των βασικών της αντιπάλων της, της ΒΜW και της Μercedes, υποχώρησαν κατά 57,9% και 23,8% αντιστοίχως. Επιπλέον, τα μερίδια αγοράς της Αudi κερδίζουν έδαφος σε βάρος των ανταγωνιστών της, με αποτέλεσμα η εταιρεία να σκαρφαλώσει στην 11η θέση από την 20ή όπου ήταν πέρυσι. «Το πάγωμα των επενδύσεων δεν είναι το αντίδοτο στην κρίση» υποστηρίζει ο κ. Σβατσενμπάουερ. Αντίθετα η εταιρεία προχωρεί στην παραγωγή του Α1, του νέου κόμπακτ μοντέλου της, το οποίο, όπως εξηγεί ο ίδιος, «ανταποκρίνεται στις σημερινές απαιτήσεις των καταναλωτών για φθηνότερα και οικονομικότερα αυτοκίνητα». Με τέτοιου είδους κινήσεις και εκμεταλλευόμενη τις συνέργειες που της προσφέρει ο όμιλος της Volkswagen, η Αudi βρίσκεται σε καλύτερη μοίρα από τον ανταγωνισμό καθώς είναι σε θέση να πετυχαίνει τεράστιες οικονομίες κλίμακος οι οποίες πηγάζουν κυρίως από το γεγονός ότι μοιράζεται πολλά πράγματα με άλλες εταιρείες του ομίλου όπως η Volkswagen, η Seat και η Skoda. Και, όπως επισημαίνει ο συνομιλητής μας, «η διοίκηση εκμεταλλεύεται στο έπακρο αυτό το συγκριτικό της πλεονέκτημα». Επιπλέον, συνεχίζοντας να επενδύει σε υποδομή και στελέχη (πρόκειται να προσλάβει 300 νέα εξειδικευμένα στελέχη το 2009) ευελπιστεί, όπως τονίζει ο κ. Σβατσενμπάουερ,«να βρεθεί μπροστά από τον ανταγωνισμό όταν θα έλθει η ανάκαμψη». omikron 115 Μάιος 09

Ελληνική Λαογραφία

omikron magazine

Παραδοσιακά Επαγγέλματα & Συνήθειες, ακούσματα, παραδόσεις, λεξιλόγιο, παροιμίες... www.laografos.gr Κώστας Γ. Μπαλαφούτης, Λογοτέχνης - Λαογράφος. Γεννήθηκε το 1942 στoν Συνοικισμό Σχοινόλακα της Πύλου. Είναι το δεύτερο παιδί οκταμελούς αγροτικής οικογενείας. Τελείωσε το Γυμνάσιο Πύλου και είναι πτυχιούχος του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, ΑΣΟΕΕ.

Ο κινητός κινηματογράφος Τον κινητό κινηματογράφο τον είχε κάποιος από τη

Έτσι με πήρε και πήγαμε στο σπίτι κα έκλεισε και

πόλη και τον μετέφερε στα χωριά να τον βλέπουν οι χω-

το παράθυρο να μην βλέπει τους αποκορωμένους που

ρικοί που δεν μπορούσαν να πάνε στ πόλη. Έτσι αυτός

φιλιώντανε στον τοίχο!!!

με τα μεγάφωνα διαλαλούσε το πρόγραμμα στους δρόμους του χωριού υα προβληθεί η μεγάλη επιτυχία με

O Μπουζάκλας

την Μάρθα Βούρτση. «Μάνα γιατί με γέννησες». Έτσι

Πριν να βγουν τα παγωτά για να δροσίζονται οι άν-

πρώτον έμαθα ότι το χωριό είχε πλατεία , δεύτερον έμα-

θρωποι, έπιναν το ΜΠΟΥΖΙ. Τούτο ήταν νερό βαμμένο

θα ότι είχε καφενείο γιατί μέχρι τότε το λέγαμε μαγαζί

κόκκινο με καμένη ζάχαρη. Το πουλούσαν γυρολόγοι

και τρίτον κάποια Μάρθα με τη βούρτσα τα είχε με τη

που το είχαν σε διπλούς ασκούς. Για να το ρίξει στην

μάνα της που την έκανε κορίτσι. Στα χωριά μας τα κορί-

κούπα, γύριζε τον ασκό μπροστά και έγερνε. Έτσι με

τσια τα αποκαλούσαν θηλυκά… με το συμπάθιο .

την κίνηση αυτή γέμιζε την κούπα, την έδινε στον πε-

Έτσι μου εξηγούσαν ότι ο κινηματογράφος είναι

λάτη και έπαιρνε το χαρτζιλίκι του. Το νερό ήταν πη-

ένας ήλιος στον τοίχο κα μέσα στον ήλιο βγαίνουν άν-

γαδίσιο πολύ κρύο. Από αυτό μας έμειναν σήμερα τα

θρωποι και κάνουν διάφορα πράγματα. Κάθισα δίπλα

ονόματα Μπούζας και Μπουζάκλας.

στη συγχωρεμένη τη θεία μου την Ασπασία. Είχε πληρώσει μια δραχμή εισιτήριο και είχε κουβαλήσει από το σπίτι μια καρέκλα, γι’ αυτήν και ένα σκαμνί για μένα. Εκεί που καλά-καλά βλέπαμε τους ανθρώπους στο

Ο Αλμπάνης

στον ήλιο, εκείνος ο ηθοποιός ο βλογημένος φίλησε τη

Πριν να βγουν τα παγωτά για να δροσίζονται οι άν-

κοπέλα.

θρωποι, έπιναν το ΜΠΟΥΖΙ. Τούτο ήταν νερό βαμμένο

Ξαφνικά η θεία μου έβαλε τις φωνές. «Ου να χαθεί ο

κόκκινο με καμένη ζάχαρη. Το πουλούσαν γυρολόγοι

παλιάνθρωπος , χανταβούλι να γίνει και να μην ματαρ-

που το είχαν σε διπλούς ασκούς. Για να το ρίξει στην

θεί. Ακούς εκεί να φιλιώνται τα γαϊδούρια . Ο Θεός να

κούπα, γύριζε τον ασκό μπροστά και έγερνε. Έτσι με

τους κάψει!!! Πάμε παιδάκι μου να φύγουμε και ας φάνε

την κίνηση αυτή γέμιζε την κούπα, την έδινε στον πε-

οι γιατροί τα λεφτά που μας πήρανε.»

λάτη και έπαιρνε το χαρτζιλίκι του. Το νερό ήταν πη-

omikron 116 Μάιος 09

omikron magazine γαδίσιο πολύ κρύο. Από αυτό μας έμειναν σήμερα τα

ήταν μισοφαγωμένα. Μετά πήρε το καλοτροχισμένο

ονόματα Μπούζας και Μπουζάκλας.

σαντράνι. Ήταν ένα εργαλείο με μακριά λαβή που στο

Ο Αλμπάνης

κάτω μέρος είχε την κόψη για να κόβει τα νύχια. Έτσι λοιπόν έκοψε τα νύχια. Μετά πήρε την ράσπα (αρνά-

Όταν κοιτάζω την αριστερή μου παλάμη, στη βάση

ρι) και έκανε μανικιούρ. Έτσι αφού ήταν έτοιμη η οπλή

του δείκτη, βλέπω ένα σημάδι σαν χαρακιά. Άθελά μου,

του αλόγου, πήρε τα πέταλα και τα δοκίμαζε να βρει

μου έρχεται στο νου ο αλμπάνης του χωριού μας. Όταν

το κανονικό. Μετά το χτύπησε λίγο με το σφυρί στο

ήμουν! μικρός με έστειλε ο πατέρας μου να καλιγώσου-

αμόνι και μετά αφού ξανασήκωσα το πόδι του αλόγου

με την φοράδα μας. Πήγα στο διπλανό χωριό και τον

το εφάρμωσε και το κάρφωσε με μαεστρία. Λύγισε και

βρήκα. Είχε έξω από το σπίτι του καμμιά δεκαριά άλο-

τις άκρες των καρφιών, που τις έλεγαν λόθρες. Με το

γα. Κάτσε μου λέει να έρθει η σειρά σου. Έτσι και έκανα.

καλιγωσφύρι χτυπούσε τα καρφιά και είχε στο πίσω

Όση ώρα έπαιρναν την σειρά τους οι άλλοι, εγώ περιερ-

μέρος το σφυρί γκριθωτή επιφάνεια να μη γλυστράνε

γαζόμουν] όλα όσα έβλεπα μπροστά μου. Είχε στο κα-

τα καρφιά. Μετά πάλι πήρε το αρνάρι και λιμάρισε τα

τώγι του σπιτιού το εργαστήρι του. Στον τοίχο, σε πολ-

καρφιά μαζί με το νύχι. Στο τέλος πήρε και την μπογιά

λά παλούκια κρεμόντουσαν διάφορα είδη της τέχνης

και το έβαψε.

του. Αυτός ήταν και σαμαράς. Έφτιαχνε και σαμάρια

Κούκλα το κάναμε…

και κωλάνια και καπιστριάνες και χαυλιές και πετάλωνε και άλογα. Στη μια γωνία είχε ένα δέμα σαμάκι. Τούτο είναι ειδικό ψαθί που γεμίζουν τη στρώση του σαμαριού για να μη πληγώνεται το ζώο. Είχε και σκάλες για τον

Ο Μακελάρης

αναβάτη και σκαλολουρίδες. Σε μερικές σκάλες είχε και

Όλα τα επαγγέλματα είχαν τα προκαταρκτικά στά-

σπιρούνια για το κέντρισμα στην κοιλιά του ζώου. Μέ-

διά τους και εξελίχθηκαν σε σύγχρονα. Μέσα σε αυτούς

χρι και μανό που λένε οι σημερινές κυρίες είχε δηλαδή

ήταν και ο Μακελάρης. Ο ΜΑΚΕΛΑΡΗΣ ήταν ο πρό-

μπογιά για τα νύχια των αλόγων.

γονος του σημερινού χασάπη. Ήταν δηλαδή ο σφάχτης

Σαν ήρθε η σειρά μου, πήρα την φοράδα από την

και ο έμπορος που πωλούσε το σφαχτό. Η λέξη είναι ξε-

μουριά που την είχα δέσει και την έφερα κοντά στην

νική και σημαίνει τον σφάχτη. Έτσι όταν γίνεται κανένα

πόρτα του μαγαζιού. Την έδεσα από ένα παλούκι που

φονικό με μαχαίρι σήμερα λέμε ότι έγινε μακελειό.

ήταν στερεωμένο στον τοίχο και έπιασα το μπροστινό πόδι του αλόγου. Σήκωτο της φώναζα. Εκείνη καταλά-

Αυτός στην αρχή και ιδίως στα χωριά ήταν κινητός για πολλούς λόγους.

βαινε την προσταγή και το σήκωνε. Έτσι λυγισμένο, το

Ο πρώτος λόγος ήταν ότι το χωριό που είναι μικρό

κρατούσα στερεωμένο στο γόνατό μου. Ήρθε ο αλμπά-

δεν μπορεί να έχει ένα χασάπικο που να αποδίδει αρκε-

νης. Κράτα μου λέει καλά. Τίνους είσαι μικρέ μου λέει.

τά κέρδη στον χασάπη και δεύτερον ήταν ότι το κρέας

Του λέω του Γιώργη του Μπαλαφούτη. Α...μου λέει, του

και ακριβό ήταν και χρήματα δεν υπήρχαν. Δεν υπήρχαν

φίλου μου. Ναι του είπα. Δεν αδειάζει ο ίδιος γιατί φυ-

επίσης και οι σημερινές πολλές χρήσεις του κρέατος.

τεύει ντομάτες και μου είπε να το καλιγώσεις και από

Ο μακελάρης ήταν ειδικός στη σφαγή του κάθε είδους

τα τέσσερα και να βάλεις καινούρια πέταλα. Όχι από

ζώου. Διακρίνονται σε αλαφροχέρηδες και στους άλλους

τα πλατιά και ολόσωμα γιατί θα γλυστράει το άλογο.

που είχαν βαρύ χέρι. Ο αλαφροχέρης έσφαζε το ζώο και

Καλά μου λέει ξέρω εγώ. Κράτα το καλά. Πρώτα έβγα-

δεν ψοφούσε ακαριαία αλλά μετά από αρκετή ώρα. Το

λε τα παλιά καρφιά με την τανάλια και τα πέταλα που

αντίθετο συνέβαινε με τον άλλον που είχε βαρύ χέρι…

omikron 117 Μάιος 09

Αξεσουάρ

∆άπεδα

Αποκλειστική αντιπρόσωπος

Επενδύσεις Ταπετσαρίες Laminate γερµανικό δάπεδο Terhürne από ¬12/m2 έως ¬40/m2 Ηµιµασίφ ∆ρυς Terhürne από ¬38/m2 Μασίφ αφινίριστο από ¬40/m2 Μασίφ φινιρισµένο από ¬85/m2 Αναλαµβάνουµε την τοποθέτηση µε δικά µας συνεργεία Καινούργια σχέδια & χρώµατα στις τιµές δεν περιλαµβάνεται ο Φ.Π.Α.

Μ�� Ε�� Π��

Γ�� 49Β Κ�� .: 24610 40100

«Φάδερ ημών» Μάνος Βουράκης ΕΚΔΟΣΕΙΣ Ωκεανίδα ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

O Τζες μαζεύει δώδεκα εντυπωσιακές μαθήτριες κι αρχίζει να περιπλανιέται στην υφήλιο διδάσκοντας μεγάλες αλήθειες για την ψηφιακή ευσέβεια, το θρησκευτικό μάνατζμεντ και το ντιζάιν εσωτερικών κόσμων, φιλοδοξώντας να εντάξει δυναμικά τη θρησκεία στο γήινο λάιφ στάιλ. Οι παγκόσμιες ισορροπίες ανατινάσσονται και η ιστορία του πολιτισμού ξαναγράφεται - ψηφιακά αυτή τη φορά. Το Παρίσι μετατρέπεται σε μοντέρνους Αγίους Τόπους, το Hotel Ritz σε μια άνετη και λειτουργική φάτνη, ενώ ο Τζωρτζ Μπους θέτει σοβαρή υποψηφιότητα για Ηρώδης. Τελικά ο μικρότερος θεάνθρωπος εξελίσσεται στον απόλυτο σταρ. Δίνει συνεντεύξεις στην τηλεόραση, φωτογραφίζεται για την Vogue και ερωτεύεται μια ασήμαντη πιτσιρίκα. Ο Πανάγαθος στον ουρανό παθαίνει εγκεφαλικό

μ' όλ' αυτά που συμβαίνουν «εκεί κάτω», ανακαλύπτοντας με τρόμο το αυτονόητο: ότι όταν θέλεις κάτι πάρα πολύ, ολόκληρο το σύμπαν κάνει την πάπια! – και ότι με το σταυρό στο χέρι δεν καταφέρνεις πλέον τίποτα αν ο σταυρός δεν είναι Cartier... ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ Ο Μάνος Boυράκης γεννήθηκε στο Ηράκλειο εντελώς ξαφνικά, πράγμα που του άλλαξε τελείως τα σχέδια και τον έκανε να στραφεί στην ιδιωτική τηλεόραση για να το ξεπεράσει. Σπούδασε στο Μόναχο, αλλά για ανεξιχνίαστους λόγους τα τελευταία χρόνια ζει και εργάζεται ως δημοσιογράφος στην Αθήνα. Του αρέσουν τρία πράγματα -όχι απαραίτητα μ' αυτή τη σειρά: ο Αύγουστος μετά τις εφτά τ' απόγευμα, ο Εl jardin de las Delicias και η φάβα.

«Που πάμε μπαμπά;» Ζαν-Λουί Φουρνιέ ΕΚΔΟΣΕΙΣ μελάνι Μετάφραση: Κορομηλά Έφη ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ

Ποτέ μέχρι τώρα δεν είχα μιλήσει για τους δύο γιους μου. Γιατί; Μήπως επειδή ντρεπόμουν; Ή φοβόμουν τον οίκτο των άλλων; Λίγο απ' όλα. Σήμερα, όμως, που ο χρόνος πιέζει, που το τέλος του κόσμου πλησιάζει και που εγώ είμαι όλο και πιο βιοδιασπώμενος, αποφάσισα να γράψω γι' αυτούς ένα βιβλίο. Για να τους θυμόμαστε, για να μη μείνουν μονάχα δύο φωτογραφίες στις αναπηρικές τους ταυτότητες. Πατέρας δύο παιδιών με βαριά αναπηρία, ο ΖανΛουί Φουρνιέ επιστρατεύει όλο το απελπισμένο χιούμορ του σε μια αφήγηση όπου το τραγικό εναλλάσσεται με το κωμικό, η δυστυχία και η φρίκη με την τρυφερότητα και την αγάπη, κι όπου το παράλογο υψώνει το ανάστημά του απέναντι στην ανελέητη πραγματικότητα. Περιγράφοντας στιγμές από την καθημερινή ζωή του

Ματιέ και του Τομά, ο Φουρνιέ συγκινεί, ευαισθητοποιεί, και πετυχαίνει τον στόχο του: οι αναγνώστες του δεν θα ξεχάσουν ποτέ τους μικρούς Ματιέ, τους μικρούς Τομά. ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ Ο Ζαν-Λουί Φουρνιέ γεννήθηκε στο Καλαί το 1938. Ο πατέρας του ήταν γιατρός και η μητέρα του δημοσιογράφος. Χιουμορίστας, παραγωγός για πολλά χρόνια της τηλεόρασης και πιστός φίλος και συνεργάτης του Πιερ Ντεσπρόζ, εξελίχθηκε σ? έναν κωμικό και πολύ γόνιμο συγγραφέα. Το Πού πάμε, μπαμπά; του χάρισε το βραβείο Femina 2008, και έχει σημειώσει μεγάλη εκδοτική επιτυχία στη Γαλλία. Στα ελληνικά κυκλοφορούν επίσης το Θα σου μάθω εγώ καλούς τρόπους και το Δε σκότωσε ποτέ κανέναν ο μπαμπάς μου.

Γίνε Συνδροµητής ΤΩΡΑ! στο Μηνιαίο Περιοδικό της Δυτικής Μακεδονίας

Ετήσια Συνδροµή για το Νοµό Κοζάνης 11 Τεύχη, €55,00 (Πληρωµή µε αντικαταβολή κατά την παράδοση του 1ου τεύχους)

Ετήσια Συνδροµή για την υπόλοιπη Ελλάδα 11 Τεύχη, €65,00 (Πληρωµή µε αντικαταβολή κατά την παράδοση του 1ου τεύχους)

Ετήσια Συνδροµή Δήµων - Οργανισµών - Τραπεζών 11 Τεύχη, €120,00

Η παράδοση γίνεται µε την ACS Courier

Omikron Magazine Αριστοτέλους 29 - Κοζάνη, Τηλ./Fax: 24610 37711 www.omikron.tv - info@omikron.tv

Μηχανές Γραφείου

Μηχανές Γραφείου Service

Service

Φωτοτυπικά

Ταµειακές Φωτοτυπικά

Ταµειακές

Εκτυπωτές Ηλεκτρονικοί

Ωράριο Λειτουργίας Δευτέρα έως Παρασκευή 8:30 - 16:30

Υπολογιστές

Πωλήσεις

Πωλήσεις Αναλώσιµα Αναλώσιµα

Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές Ηλεκτρονικοί Πολυµηχανήµατα Εξουσιοδοτηµένος συνεργάτης για Κοζάνη, Γρεβενά, Καστοριά: Λ. Α. Παπανδρέου 17, Tηλ./Fax: 24610 30001 e-mail: resolution_koz@yahoo.gr Σύντοµα OnLine στο www.e-resolution.gr

omikron magazine

Λίστα Γάµου

Κοζάνη-Πτολεµαΐδα

Tηλ.: 24610 95300

info@efkolidis.gr