4 minute read
COLUMN VINCENT KNEEFEL
GA OP DUIKREIS EN RED EEN SOORT!
Grenscontroles, lockdowns en vliegverboden die door regeringen over de hele wereld zijn opgezet om de verspreiding van het virus te beteugelen, heeft toerisme wereldwijd tot stilstand gebracht. De Wereld Handels Organisatie voor Toerisme (UNWTO) schatte voor 2020 een afname van 70% in internationale toeristen, wat neerkomt op ongeveer een miljard mensen die niet op vakantie zijn gegaan. Een voordeel voor het leven in de oceanen is dat er minder CO2 in de atmosfeer komt, doordat mensen minder reizen. Voor de duikgemeenschap in het bijzonder is het helemaal niet (of slechts beperkt) kunnen reizen een groot gemis. Reikhalzend kijken we uit naar die volgende duikreis die al voor meer dan een jaar on-hold staat. En dat duiktoerisme snel op gang moet komen, is uiterst noodzakelijk voor de bescherming van het leven in zee.
Om de effecten van de pandemie beter te begrijpen, heeft een onderzoeksteam gekeken naar de effecten van de pandemie op 15 beschermde gebieden, uiteenlopend van Raja Ampat tot de
Galapagos. Daar zien zij twee soorten effecten. Als eerste effecten die van invloed zijn op het levensonderhoud en welzijn van lokale gemeenschappen die afhankelijk zijn van de beschermde zeegebieden. En als tweede effecten op het management van deze parken. Lokale gemeenschappen die van ecotoerisme leven, hebben door de pandemie momenteel bijna geen inkomsten en daarmee staan beschermde gebieden onder druk. De duikindustrie is wereldwijd meer dan 3 miljard dollar waard, en het grootste deel komt uit internationaal toerisme. Voor beschermde zeegebieden is ecotoerisme tevens een essentiële bron van inkomsten. Zo betaalt een bezoeker aan Raja Ampat Rp 1.000.000, iets meer dan € 65, en bij de Galapagos 100 USD. De terugloop in toerisme zorgt dus direct voor minder inkomsten voor iedereen die bij de bescherming van deze gebieden betrokken is, waardoor de effectiviteit van de bescherming terugloopt. Dit treft ook mensen die voorheen werkten als lokale vissers, en hun vaak destructieve activiteiten achter zich hebben gelaten, om zich als lokale gids of divemaster in te zetten voor het behoud van het ecosysteem in plaats van de vernietiging.
Door de terugloop in inkomsten, is de kans nu groter dat zij weer gaan vissen met dynamiet of dat haaienvinnen worden
doorverkocht. Omdat deze op de korte termijn nou eenmaal lucratief zijn. Het is echter ook een enorme kapitaalvernietiging. Wat de echte waarde van het leven in zee is, wordt pas duidelijk met een economische kosten-batenanalyse. WildAid heeft in 2013 een onderzoek gedaan naar de waarde van mantaroggen. Hier kwam uit dat een dode manta naar schatting tussen de 40 en 500 dollar waard is op de markt. Daarentegen schatte zij de jaarlijkse wereldwijde toeristische omzet van mantatoerisme op 140 miljoen dollar, en de waarde van één levende mantarog van maar liefst 1 miljoen dollar! Dit betekent dat een levende manta minstens tweeduizend doden waard is! Genoeg reden om ze te beschermen, mits er toeristen zijn die voor omzet zorgen.
Een van de meest toeristische plekken die ik zelf heb bezocht, is
Stingray City op de Kaaiman Eilanden. Tientallen jaren geleden kwamen vissers hun vangst schoonmaken in het kalme ondiepe water van een zandbank na terugkeer van een nacht op zee. De ingewanden van de vis en de inktvis werden overboord gegooid, wat al snel de lokale pijlstaartroggen aantrok. Door de frequentie, begonnen de pijlstaartroggen het geluid van een bootmotor te associëren met voedsel. Duikers realiseerden zich vervolgens dat de pijlstaartroggen met de hand konden worden gevoerd. Tegenwoordig trekt deze site bijna een half miljoen bezoekers per jaar uit de hele wereld, waarbij ze van dichtbij deze wilde dieren ervaren. Naar schatting zorgt elke individuele pijlstaartrog jaarlijks voor maar liefst 500.000 dollar aan toerisme-inkomsten! De uitgebreide menselijke interactie en bijna dagelijkse voeding hebben ook negatieve gevolgen voor het gedrag en de algemene ecologie van de pijlstaartroggen. Onderzoekers ontdekten dat deze groep pijlstaartroggen dramatisch verschillend gedrag vertonen dan hun meer wilde familieleden. Bloedonderzoek toonde tevens aan dat de pijlstaartroggen in Stingray City een zwakker immuunsysteem hadden en een slechtere gezondheid hadden dan dieren die niet werden gestoord door toeristen, waardoor ze misschien kwetsbaarder zijn voor ziekten.
Er was een dramatische afname
van het aantal roggen op de Zandbank van 2008 tot 2012. In 2008 jaar was de populatie ongeveer 100, maar vier jaar later waren dat er nog maar 60. Sindsdien is de populatie hersteld en dit jaar zwemmen ongeveer 90 roggen rond, wat nog steeds ver onder de ‘bevolking’ ligt bij de eerste volkstelling in 2002, toen de onderzoekers 146 pijlstaartroggen telden. Dit laat zien dat ecotoerisme niet altijd alleen maar positief is, maar wel noodzakelijk om soorten te behouden. Overal in het Caribisch gebied worden pijlstaartroggen steeds vaker het doelwit van hun exotische huid die wordt verkocht om leren tassen en exclusieve accessoires te produceren. Zonder Stingray City, waren de pijlstaartroggen mogelijk al lang gevangen en verkocht.
