E-MOUNTAINBIKEN

Met zwier

Zigzaggend en zonder veel moeite omhoog naar de Kopssee

E-mountainbiken in het Montafon de berg op

Je ziet ze werkelijk overal: de elektrische mountainbikes of e-MTB’s. Vooral in de populairdere Alpenbestemmingen zijn ze niet meer weg te denken. Zijn ze een gesel of een zegen op het bergpad? Onze hoofdredacteur ging het zelf ervaren in Vorarlberg in Oostenrijk.

TEKST & FOTO'S JONATHAN VANDEVOORDE

Het Silbertal, een rustig zijdal van het bekende Montafon in Vorarlberg, is typisch zo’n dal waarvan je als recreatieve wandelaar verzucht: was die aanloop naar de hut maar korter ... Met de aanloop bedoel ik een doorgaans gelijkmatig stijgende, kilometerslange grind- of jeepweg door bos en alm tot aan het begin van een – eindelijk! – prachtig wit-rood gemarkeerd, stenig paadje dat naar de eindbestemming leidt. Niet alle mooie (dag)wandeldoelen liggen immers op enkele afwisselende, fotogenieke wandeluren verwijderd van een kabelbaanstation of parkeerplaats, laat staan van je vakantieadres. Gelukkig maar. Maar enkele uren sjokken over een Forststrasse zouden mijn puberende kinderen als gewoon “saai” bestempelen en dan is de motivatie voor een klim nul komma nul. En, eerlijk gezegd, niet zelden zou ik die eerste kilometers omhoog (en laatste terug omlaag) zelf ook liever willen overslaan. Goed, dit is Star Trek niet, dus Scotty kan mij niet up beamen naar de plek waar wandelen pas echt bergwandelen wordt. Maar een vonk als duw in de rug helpt natuurlijk wel. En hier zijn de e-mountainbikes (e-MTB’s in het kort) precies voor uitgevonden! De laatste jaren lijken ze de Alpen te veroveren. Ik zie overal en steeds meer fitte vakantiegangers voorbijfietsen op van die flitsende tweewielers, bergschoenen aan en rugzak om. Ze stoempen licht zoemend vier keer zo snel omhoog over die lange, saaie grindweg als ik ’m wandel. Dan ben ik altijd stiekem jaloers, nog meer zelfs wanneer ik ze aan het eind van de middag zonder schijnbare inspanning weer bergafwaarts zie knarsen, wetende dat zij over twintig minuten al op het terrasje in de late middagzon zullen zitten uitbuiken, terwijl ik nog minstens anderhalf uur mijn knokige knieën moet pijnigen tot in het dal. Vind je ’t gek dat nu welhaast overal e-bikes te huur zijn, dat bij terrasjes en kabelbaanstations laadpunten zijn geïnstalleerd en dat wandelkaarten, apps en bewegwijzering zijn aangepast om de (e-)mountainbiker ter wille te zijn.

Silbertal

Zo ook in het Montafon en het Silbertal (880 m) is een schoolvoorbeeld van hoe gaaf het kan zijn om op een e-MTB de berg op en af te gaan. Als ik vanuit het dorp Silbertal naar de wandeltop Muttjöchle (2074 m) zou willen wandelen en terug, dan doe ik daar iets van zeven uur over, tenzij ik eerst de kabelbaan naar de Kristberg neem op 1450 meter, dan kost het mij misschien de helft van de tijd. Maar in dat laatste geval mis ik een reis door een oorspronkelijk dal, met een mooie waterval en enkele prachtige almen … die helaas aan zo’n ‘saaie’ grindweg liggen. Met de e-MTB kan ik het wél van A tot Z beleven, krijg ik een goede workout en wandel ik nog een paar uur hoog in de bergen, daar waar de vergezichten beginnen.

Dat is althans het plan wat Markus bedacht heeft. Hij is mijn gids tijdens een ‘bike & hike’-excursie uit het Berge Plus-programma van de lokale toeristische dienst. Samen met nog een klant, Franziska, treffen we elkaar bij de supermarkt van Silbertal waar we een picknick inslaan. Markus is een 1 meter 93 hoge populier van een vent en het manusje-van-alles bij het toeristenbureau: marketeer, mountainbikegids, wandelgids, toerskiër en klettersteiger. “Ik heb afgelopen weekend mijn eerste toerskitochtje er al op zitten. Heerlijk was het!”, pronkt hij. Het is eind september en de Alpen hebben hun eerste sneeuw al gehad. Of we echt kunnen wandelen daarboven, vanaf de Sonnenkopf waar we de fietsen zullen parkeren, tot op de top van het Muttjöchle is nog maar de vraag. Er ligt nog behoorlijk wat restsneeuw en er wordt vanmiddag een flikse föhn verwacht (“ik wil niet wegwaaien”). We peddelen met z’n drieën gemoedelijk het Silbertal omhoog langs het riviertje de Litz. Accu eerst op de laagste stand – ‘eco’ – maar na een half uur gaat het al aardig steil in zigzags omhoog en vind ik de hogere stand, ‘e-mtb’, toch prettiger trappen. Volgens Markus hoeven we ons vandaag geen zorgen te maken over het bereik van de batterijen; dit zijn in het fietsframe geïntegreerde modellen, “wisselen kan en hoeft niet.” Toch houd ik de balkjes op het display in de gaten. Als we verderop een zijdal in draaien, gaat er op de e-mtbstand al snel een streepje af, en dan nog een. “Over enkele jaren zijn laadstations wellicht alweer overbodig,” weet Markus, “dan zijn die accu’s zo goed dat ze echt een hele dag meegaan, zonder problemen.” Bedoelt hij dat de mijne het nu toch nog niet aan zal kunnen, deze klim van 1000 meter?

Muttjöchle

Langzaam klimmend fietsen we door bossen en bergweiden – Alpe, noemen ze deze hier. Ze zijn al verlaten, de luiken dicht. In het 3-Stufen-systeem van de Alpwirtschaft zijn de hoogste Alpe, de derde trap, alleen in hoogzomer in bedrijf, licht Markus toe. Midden september dalen de koeien af naar de tweede trap en in november gaan ze helemaal terug naar het dal. Naarmate we klimmen wordt het pad steniger; het voorwiel stuitert op en neer en mijn handen en schouders krijgen het te verduren – gelukkig kan ik de schokdempers op de voorvork zachter instellen. Maar ik had vooral gewenst dat ik mijn echte racefietsbroek had meegebracht, want onder mijn zadel zit geen schokdemper ...

Als we een zijdal in draaien, gaat er op de e-mtb-stand al snel een streepje af, en dan nog een

 Muttjöchle in zicht.  Afdaling met zicht richting Montafon. De markante top is de Zimba (2643 m)  De prachtige Kopssee.

Hogerop trekt de föhn inderdaad aan. Sparren zwiepen op de hellingen. Als we boven de boomgrens uitkomen bereiken we enkele sneeuwvelden. Markus laat zien hoe we een smaller stuk van het pad dat nog met sneeuw bedekt is veilig kunnen oversteken. “Fiets aan de hand, aan de dalzijde. Glij je uit, laat je fiets los en laat je bergwaarts neervallen. Jouw veiligheid is belangrijker dan die van de fiets.” Op een steile, korte passage met grote stenen en boomwortels houd ik de fiets niet meer overeind, ook al zet ik ’m in de hoogste stand en kleinste versnelling. Ik val stil en stap af. Franziska redt het ook niet – dit is een passage voor krachtpatsers. Op de top van de kam, in het kleine skigebied Sonnenkopf, wordt snel duidelijk dat de wandeling naar de top van Muttjöchle onbegonnen werk is. Niet alleen voelt de stormachtige wind koud aan, de met rotsblokken bezaaide helling is half dichtgesneeuwd. Ze zijn ook glad. Eén misstap en je kunt je enkels flink bezeren. We trekken alle laagjes aan die we bij ons hebben en zoeken een beschut plekje op. Daar waar de sneeuw weggewaaid is, zien we overal lage struikjes met bosbessen. Markus haalt een homp boerenbrood, enkele salamiworsten en een brok sura Kees tevoorschijn, een smeuïge, jonge kaas (Saure Käse) die de culinaire trots is van de bergboeren hier. “Eerst een kruis kerven in de bodem van het brood”, zweert Markus. “Voor goed geluk.” Een klein uur later jakkeren we alweer dalwaarts na enkele technische aanwijzingen van Markus – voorwieldempers op de lichtste stand, wijs- en middenvingers van beide handen op de remmen, continu doseren, recht op de trappers, “mit Körperspannung”. Bij de eerste

 Heilbronner Hütte in zicht.

 Markus op weg naar de Bielerhöhe.

5 TIPS VOOR JE EBIKETOER

Net zoals met bergwandelen geldt: ga goed voorbereid op pad. Met deze tips ga je op twee wielen en een accu veiliger de bergen in – en kom je weer terug.

• Inspanning: Begin je toer niet meteen met een steile klim, maar vind een startplek waarbij je eerst enkele kilometers kunt ‘infietsen’. Je spieren moeten wennen aan de inspanning – want die is er wel. • Uitrusting: Tijdens een afdaling krijg je het vanwege de bewegingswind gauw koud, daarom is een windjack handig. Uiteraard heb je een helm op (kan gehuurd worden). Een fietsbroek zorgt voor extra zitcomfort en voor de nodige grip op het stuur draag je fietshandschoenen (of klettersteighandschoenen of tuiniershandschoenen met van die nopjes). Houd er rekening mee dat je kleren vies worden want je hebt geen spatbord. En natuurlijk heb je altijd een gedetailleerde kaart of gps bij je, een EHBO-setje, en een reparatieset. Te overwegen: reserveband meenemen. • Stroom: Naargelang je niveau en ambitie zul je moeten overwegen of je een fiets huurt (of koopt) met een geïntegreerde of een met verwisselbare batterij. In het laatste geval kun je een reserve meenemen, al is het maar voor de gemoedsrust. • Planning: Plan je route. Moet er aan het eind nog veel geklommen worden? Dan zul je power over moeten houden. Rij dan in het begin op eco-stand en gebruik eerst je versnellingen om het trappen lichter te maken (bij afdalingen zet je de motor zelfs uit). Check vooraf of een hut of horecazaak het toestaat dat je er je accu bijlaadt. • Gewicht: e-MTB’s zijn zwaarder dan gewone mountainbikes, dus vermijd zo mogelijk passages waar je je fiets op de schouders moet dragen (bijv. hekken, draad). Houd er vooral in de vroege zomer en in de herfst rekening mee dat er hogerop sneeuw kan voorkomen waarbij je je fiets wel zult moeten dragen of aan de hand nemen. • Wandelaars: Houd rekening met wandelaars. Ze zijn de kwetsbaardere partij en een ongeluk is zo gebeurd.

 Pauze bij de Silvretta Stausee. Alp kiezen we voor een langzaam dalend grindpad dat ons uiteindelijk op een terras op de Kristberg doet belanden. Kijk, hier is de föhn wél aangenaam warm, dat helpt.

Grand Tour

De bike & hike-excursie was mijn vuurdoop. Dat was gisteren. Volgens Markus ben ik nu klaar voor het echte werk. We gaan al vroeg met z’n tweeën op pad. Het is prachtig weer en Markus heeft bedacht dat we vandaag drie excursies uit het programma in één dag zullen combineren, dé ‘Grand Tour’ van het gebied. Ik maak me lichtelijk zorgen over de levensverwachting van de accu (en dus van mij), want dit keer staan er bijna twee keer zoveel hoogtemeters op het programma als gisteren. Gelukkig krijg ik in de sportzaak van Sankt Gallenkirch een iets oudere mountainbike ter beschikking, eentje waarvan de accu verwisselbaar is. “Zullen we een reserve meenemen?”, oppert Markus. Goed idee, reageer ik met de zelfkennis van een routinier. Op deze schitterende rondrit laat Markus mij de hele Silvretta Hochalpenstrasse ervaren (gratis voor fietsers!), klimmen we over een stenig pad steil naar de 2320 meter hoog gelegen Heilbronner Hütte (die net dicht bleek te zijn gegaan vanwege de recente sneeuw), maken we foto’s bij de prachtige Kopssee en volgen we in een verlaten sneeuwlandschap het asfaltlint tot op de Bielerhöhe aan de Silvretta Stausee. Uitgerekend tijdens die lange klim geeft Markus’ accu de geest – bij mij zit die reserve al op mijn fiets – en de laatste paar bochten moet de populier te voet afleggen. In de late middag suizen we zonder stroom maar bol van de adrenaline over slingerend asfalt dalwaarts terug naar het Montafon. Op bijna elk recht stuk gaat mijn snelheidsmeter over de 60 kilometer per uur, 34 keer gevolgd door een huiveringwekkend krappe haarspeldbocht. Eenmaal terug bij de sportzaak hebben we 66 kilometer en 1950 hoogtemeters in de benen zitten. Ik heb wederom dat zalige gevoel dat ik heel de dag gesport heb, zonder er krakende knieën aan over te houden, en toch heel de streek in één dag heb kunnen bewonderen. En of, dat dit naar meer smaakt. n

BERGWIJZER

Het Montafon-dal ligt ingeklemd ligt tussen de Silvretta- en Verwallmassieven in Vorarlberg. De bekendste dorpen zijn Schruns/Tschagguns, Sankt Gallenkirch, Gaschurn en Partenen. Het zijdal Silbertal is bekend om zijn mijnbouwgeschiedenis (zilver). Montafoners zijn erg trots op hun Mundart, hun dialect, dat sterk beïnvloed is door de Reto-Romaanse talen van net over de grens en op de culturele werelderfgoedlijst van UNESCO staat.

VERVOER

Tot Schruns rijdt de trein; verder in het dal is busvervoer. Op de Bielerhöhe kun je overstappen op een bus richting Galtür (Tirol).

SLAPEN

Veel vakantieappartementen, hotels en enkele campings in het dal. Voor wie het er voor over heeft is het Löwen Hotel (4 sterren) in Schruns een uitstekende pleisterplaats (www.loewen-hotel.com).

FIETSEN & WANDELEN

Doorheen het hele dal loopt een makkelijke fietswandelweg (groen gemarkeerd). MTB-routes zijn rood gemarkeerd. Bij het bureau voor toerisme is een aparte MTB-kaart (1:21.000) gratis verkrijgbaar met tal van routes van verschillende niveaus. Er is ook een wandelkaart op dezelfde schaal beschikbaar.

ONZE TIP

Eerste keer? In het Berge-Plus-programma van Montafon zitten enkele begeleide e-MTB-excursies die, zoals alle andere excursies in het programma, gratis zijn voor gasten die verblijven in een van de aangesloten accommodaties. Je moet wel een eMTB hebben; huren kan bij alle sportzaken vanaf ongeveer € 45 per dag. Veel accommodaties stellen ze ook ter beschikking van hun gasten.

MEER WETEN?

• www.montafon.at – en met name www.montafon.at/nl/service/bergeplus (Nederlands) • www.austria.info