Ommegang FR-NL

L’OMMEGANG de Bruxelles, cortège historique et fête populaire annuels OMMEGANG van Brussel, een jaarlijkse historische processie en populair festival

L’Ommegang est un cortège historique qui se déroule durant deux soirées, chaque année début juillet, dans le centre de Bruxelles. A l’origine, au XIVe siècle, il s’agit d’une procession en l’honneur de Notre-Dame à la Branche, vierge légendaire arrivée d’Anvers sur une barque et mise sous la protection du grand serment des arbalétriers au Sablon. Très vite, les différentes forces vives de la ville rejoindront cette procession qui deviendra un cortège tellement représentatif de Bruxelles qu’il fut présenté à Charles Quint en 1549.

En 1930, pour célébrer le centenaire du royaume de Belgique, l’Ommegang sera reconstitué par la volonté des serments des arbalétriers, de l’historien Albert Marinus et des autorités politiques et religieuses bruxelloises. Cet Ommegang moderne fut recréé sur la base des descriptions du cortège auquel Charles Quint assista le 2 juin 1549. Il perpétue la tradition des cortèges de l’ancien Brabant où figuraient nations corporatives, lignages, magistrats, chambres de rhétorique, clergé, danseurs, musiciens, fous, géants et animaux processionnels.

L’Ommegang d’aujourd’hui est avant tout un événement patrimonial festif. Il reste profondément inspiré de la version de 1930, tout en évoluant constamment, suivant les changements de la société. Il sert de point de repère identitaire aussi bien pour les participants que pour les habitants de Bruxelles et de sa région qui viennent y assister. Il se veut fédérateur et porte un message de paix. Les valeurs que l’Ommegang continue de véhiculer sont celles de la communauté urbaine dans ses composantes sociales, économiques, politiques et même de police. Rares sont les occasions où tous ces acteurs se rencontrent autour d’un projet festif commun.

On entend par « patrimoine culturel immatériel » les pratiques, représentations, expressions, connaissances et savoir-faire - ainsi que les instruments, objets, artefacts et espaces culturels qui leur sont associés - que les communautés, les groupes et, le cas échéant, les individus reconnaissent comme faisant partie de leur patrimoine culturel. Ce patrimoine culturel immatériel, transmis de génération en génération, est recréé en permanence par les communautés et groupes en fonction de leur milieu, de leur interaction avec la nature et de leur histoire, et leur procure un sentiment d’identité et de continuité, contribuant ainsi à promouvoir le respect de la diversité culturelle et la créativité humaine.

2

Extrait de la Convention UNESCO 2003

De Ommegang is een historische stoet die elk jaar begin juli gedurende twee avonden uitgaat in het centrum van Brussel.

Oorspronkelijk, in de 14de eeuw, ging het om een processie ter ere van Onze-Lieve-Vrouw op ‘t Stocxken, die volgens de legende per boot uit Antwerpen was gekomen en onder de bescherming was geplaatst van de gilde van de kruisboogschutters op de Zavel. Na verloop van tijd werd de processie een echte stadsstoet, waarin alle politieke, economische en religieuze gezaghebbers mee opstapten. Toen Keizer Karel in 1549 naar Brussel kwam, werd de Ommegang als een representatie van de macht en pracht van Brussel aan hem voorgesteld.

Na een lange periode van verval werd de Ommegang in 1930, naar aanleiding van het eeuwfeest van België, nieuw leven ingeblazen op initiatief van de gilden van de kruisboogschutters, de geschiedkundige Albert Marinus en de politieke en religieuze gezagsdragers van Brussel. Deze moderne Ommegang werd gereconstrueerd op basis van de beschrijvingen van de stoet die Keizer Karel op 2 juni 1549 bijwoonde. Ze zette hiermee de traditie voort van de stoeten in het oude Brabant waarin ambachtsgilden, adellijke geslachten, magistraten, rederijkerskamers, clerus, dansers, muzikanten, narren, reuzen en fabeldieren optraden.

De huidige Ommegang is in de eerste plaats een feestelijk erfgoedevenement. De stoet blijft sterk geïnspireerd door de versie van 1930, maar evolueert ook mee met de veranderingen in de maatschappij. Het is een identiteitsvormend gebeuren, zowel voor de deelnemers als voor de inwoners van Brussel en omgeving die de stoet bijwonen. De Ommegang wil mensen met elkaar verbinden en brengt een boodschap van vrede. De waarden die hij blijft uitdragen zijn die van de stadsgemeenschap in al haar sociale, economische en politieke geledingen, de politie inbegrepen. Er zijn maar weinig gelegenheden waar al deze actoren elkaar ontmoeten rond een gezamenlijk feestproject.

Onder ‘immaterieel cultureel erfgoed’ wordt verstaan de praktijken, voorstellingen, uitdrukkingen, kennis, vaardigheden – met inbegrip van de bijbehorende instrumenten, voorwerpen, artefacten en culturele ruimten –die gemeenschappen, groepen en, in sommige gevallen, individuen erkennen als deel van hun cultureel erfgoed. Dit immaterieel cultureel erfgoed, dat van generatie op generatie wordt overgeleverd, wordt voortdurend opnieuw gecreëerd door gemeenschappen en groepen in reactie op hun omgeving, hun interactie met de natuur en hun geschiedenis en geeft hen een gevoel van identiteit en continuïteit; hierdoor wordt het respect voor culturele diversiteit en menselijke creativiteit bevorderd.

Uittreksel uit het UNESCO - verdrag van 2003

3

Comme à ses origines, l’Ommegang débute peu après 19 heures place du Sablon par un concours de tir auquel prennent part les deux serments d’arbalétriers qui perpétuent les rites des guildes et l’usage des armes anciennes.

Zoals in vroegere tijden begint de Ommegang kort na 19 uur op de Grote Zavel met een wedstrijd tussen de twee kruisboogschuttersgilden die de rituelen van de middeleeuwse gilden en het gebruik van oude wapens voortzetten.

4

Vers 20 heures, Charles Quint quitte le site de son ancien palais du Coudenberg.

La cérémonie d’ouverture se déroule ensuite dans l’église du Sablon en présence de l’Empereur et de sa cour, des serments et de la population bruxelloise.

Omstreeks 20 uur verlaat Keizer Karel de site van zijn vroegere paleis op de Coudenberg. De openingsplechtigheid vindt vervolgens plaats in de Zavelkerk, in aanwezigheid van de keizer en zijn hofhouding, de gilden van de kruisboogschutters en de Brusselse bevolking.

5

« Ommegang » signifie en vieux flamand « aller autour ». C’était le nom donné jadis à la procession en l’honneur de Notre-Dame du Sablon et qui faisait l’aller-retour entre la chapelle des serments et la Grand-Place.

De term ‘Ommegang’ betekent in feite ‘een rondgang maken’. Het was oorspronkelijk de naam van de processie ter ere van Onze-Lieve-Vrouw-van-de-Zavel die van de kapel van de kruisboogschutters naar de Grote Markt ging, en weer terug.

Aujourd’hui, la statue est saluée par Charles Quint ; puis, les serments des arbalétriers, des archers, des escrimeurs et des arquebusiers l’escortent tout autour de leur église.

Vandaag wordt het beeld van Onze-Lieve-Vrouw gegroet door Keizer Karel.

Daarna wordt het door de gilden van de kruisboogschutters, de handboogschutters, de schermers en de haakbusschutters geëscorteerd rond hun kerk.

L’Ommegang perpétue la tradition des processions urbaines où défilaient les forces vives de la ville.

6

De Ommegang zet de traditie van de stedelijke processies voort waarin alle belangrijke actoren van de stad defileerden.

Dans les rues avoisinantes, la cavalerie et les groupes partis de différents quartiers du centre-ville forment le grand cortège dans lequel s’intègrent les arbalétriers et la statue de NotreDame. L’ensemble quitte le Sablon pour rejoindre la Grand-Place suivant un itinéraire de deux kilomètres proche de celui du passé. Tout au long du parcours, les spectateurs assistent au défilé.

In de omliggende straten vormen de keizerlijke ruiterij en de groepen die uit verschillende wijken van het stadscentrum vertrekken de grote stoet, waarbij zich ook de kruisboogschutters en het beeld van Onze-Lieve-Vrouw voegen. Deze stoet gaat van de Zavel op weg naar de Grote Markt langs een route van twee kilometer die nauwelijks afwijkt van de destijds gevolgde weg. Overal langs dit parcours staan toeschouwers toe te kijken.

7

DE STOET

LE CORTÈGE

­

©KoS

8

Vers 21 heures, la cour de Charles Quint et les dignitaires (le « Magistrat de Bruxelles ») prennent place sur la Grand-Place. Les rôles sont tenus en partie par des descendants des nobles et des patriciens qui ont autrefois reçu l’Empereur, mais aussi par des membres du Collège des Bourgmestre et Echevins actuel.

Omstreeks 21 uur nemen de hofhouding van Keizer Karel en de stedelijke gezagsdragers (de ‘Magistraat van Brussel’) plaats op de eretribune van de Grote Markt. De rollen worden ten dele gespeeld door afstammelingen van de edelen en patriciërs die destijds de keizer ontvingen, maar ook door leden van het huidige College van Burgemeester en Schepenen.

9

Quelques 3000 spectateurs, installés dans les tribunes ou debout, assistent au cortège et aux diverses représentations données par les détenteurs de différentes formes de patrimoine vivant transmises pour la plupart depuis la Renaissance : lanceurs de drapeaux, carrousel de cavaliers, joutes d’échasseurs, musiciens, porteurs de géants, ronde des danseurs et des gilles… tous particulièrement attachés à la tradition bruxelloise.

10

Op het einde van de avond doet de stoet zijn intrede op de Grote Markt.

Ongeveer 3.000 toeschouwers, zittend op de tribunes of rechtstaand, volgen de aankomst van de stoet en de diverse voorstellingen gegeven door de vertegenwoordigers van verschillende vormen van levend erfgoed die grotendeels uit de renaissance stammen: vendelzwaaiers, ruiterparades, steltenlopers, muzikanten, reuzendragers, rondedansers en Gilles, die allen nauw verknoopt zijn met Brusselse tradities.

Le carrousel des cavaliers caparaçonnés évoque les fastes équestres de la cour impériale. Ce sont les cavaliers de la police fédérale qui assument ce rôle.

De ruiterparade op met dekkleden getooide paarden doet de ruiterspelen van het keizerlijke hof herleven. Het zijn ruiters van de federale politie die deze rol op zich nemen.

11

À la tombée du jour, le cortège en provenance du Sablon fait son entrée sur la Grand-Place. La procession des bannières, des « keersen » et des étendards identifie les possessions de Charles Quint, les familles représentées et les attributs des guildes et des métiers.

12

De banieren, ‘keersen’ en standaarden die in de optocht worden meegedragen, verwijzen naar de bezittingen van Keizer Karel, de vertegenwoordigde families en de attributen van de gilden en ambachten.

Des chars et des tableaux allĂŠgoriques ĂŠvoquent des croyances et des faits historiques.

Praalwagens en allegorische taferelen brengen een evocatie van religieuze en historische gebeurtenissen.

13

L’Ommegang est, avec le Meyboom, l’héritier des figures gigantesques de la ville. Plus de quinze géants et animaux processionnels défilent à l’Ommegang, dont un cheval Bayard, un Saint-Michel et un dragon.

14

De Ommegang is samen met de Meyboom de erfgenaam van de reuzenfiguren van de stad Brussel. Meer dan 15 reuzen en fabeldieren stappen mee in de stoet, waaronder een Ros Beiaard, een Sint-Michiel en een draak.

Le défilé et la joute des échasseurs offrent un spectacle impressionnant témoignant d’un mode de déplacement jadis utilisé dans les plaines marécageuses inondées. Cette pratique, très appréciée depuis la Renaissance, est transmise de manière ludique de génération en génération au sein de plusieurs communautés patrimoniales.

Het defilé en het gevecht van de steltenlopers vormen een indrukwekkend spektakel dat ooit ontstaan is als een manier om zich te verplaatsen in overstroomde moerasvlakten. Deze praktijk, die zeer populair werd vanaf de renaissance, wordt op een ludieke manier van generatie op generatie overgedragen binnen meerdere erfgoedverenigingen.

15

16

Le spectacle se clôture par une grande fête populaire dans l’esprit des fêtes breughéliennes agrémentées de rondes, de musiques traditionnelles, de produits de bouche et d’une bonne bière.

Het spektakel wordt besloten met een groot volksfeest in de geest van de breugeliaanse feesten, opgevrolijkt met rondedansen, traditionele muziek, versnaperingen en schuimend bier.

17

18

19

L’Association Ommegang Oppidi Bruxellensis qui, depuis 1928, est responsable de l’événement, a créé une autre association, Ommegang Brussels Events, pour qu’elle prenne en charge l’organisation, la production et réalisation du cortège et du spectacle. Chacune de ces deux Associations sans but lucratif (ASBL) gère l’Ommegang en continu.

Certains de leurs membres s’occupent des contacts avec les autorités, des aspects financiers, de l’infrastructure et de la logistique. D’autres organisent des réunions pendant l’année, impliquant ainsi les groupes de participants dans la gestion et l’adaptation de l’Ommegang.

Entre tradition et modernité, le scénario de l’Ommegang, patrimoine vivant, fait l’objet de nombreuses discussions et de projets négociés en commun.

De vzw Ommegang Oppidi Bruxellensis, die sinds 1928 verantwoordelijk is voor het evenement, heeft een andere vzw opgericht, Ommegang Brussels Events, om de organisatie, de productie en regie van de stoet en van het spektakel op zich te nemen. Elk van beide verenigingen beheert op continue wijze de diverse aspecten van de Ommegang.

Sommige leden staan in voor de contacten met de autoriteiten, de financiële aspecten, de infrastructuur en de logistiek, andere organiseren tijdens het jaar bijeenkomsten met de deelnemende groepen die zo bij het beheer en de aanpassing van de Ommegang worden betrokken. Het scenario van de Ommegang, levend erfgoed tussen traditie en moderniteit, is het voorwerp van heel wat discussies en projecten die in onderling overleg worden besproken.

20

La transmission des savoirs liés à l’entretien et à la création des costumes et accessoires est une préoccupation constante. Toute l’année, une équipe de couturières s’attèle à cette tâche.

Des stagiaires viennent également suivre des formations à l’atelier.

Certains costumes, comme ceux portés par la cour de l’Empereur, sont particulièrement soignés et réalisés avec finesse et raffinement (broderie, perle, velours,…). Dans cette pratique, les techniques anciennes et contemporaines se mêlent pour obtenir un résultat esthétiquement satisfaisant et durable.

Het doorgeven van de kennis in verband met het onderhoud en de vervaardiging van de kostuums en accessoires is een permanent aandachtspunt. Het hele jaar door is een team kleermaaksters hiervoor in de weer. Ook stagiaires komen opleidingen volgen in het atelier.

Sommige kostuums, zoals degene gedragen door het keizerlijk hof, zijn bijzonder verzorgd en vervaardigd met veel finesse en raffinement (borduurwerk, parels, fluweel, …). Oude en hedendaagse technieken worden gecombineerd om een resultaat te verkrijgen dat esthetisch mooi en duurzaam is.

21

Le patrimoine vestimentaire de l’Ommegang est considérable, constitué de près de 2500 costumes. La gestion et la conservation de cette collection nécessitent de bonnes conditions d’entreposage. Les costumes sont retouchés et restaurés si nécessaire, toujours sur la base de gravures ou de dessins d’archives soigneusement conservés.

22

Het vestimentaire erfgoed van de Ommegang is aanzienlijk en bestaat uit bijna 2.500 kostuums. Het beheer en de bewaring van deze verzameling vereisen goede opslagvoorwaarden. Indien nodig worden de kostuums hersteld en gerestaureerd, altijd op basis van oude etsen of tekeningen die zorgvuldig worden bijgehouden.

L’Ommegang possède plus de vingt géants et animaux processionnels, et des chars dont l’entretien et la restauration demandent des connaissances et des moyens spécifiques.

Les porteurs des géants d’Ath partagent leur savoir-faire pour manipuler ce patrimoine exceptionnel. Les drapeaux et bannières, les casques et autres accessoires font également l’objet d’une attention toute particulière. Les responsables veillent à leur parfait état et à leur entretien.

De Ommegang bezit meer dan 20 reuzen en fabeldieren, alsook wagens waarvan het onderhoud en de restauratie specifieke kennis en middelen vergen.

De reuzendragers van Aat delen hun kennis om met dit uitzonderlijke erfgoed om te gaan. De vlaggen en banieren, helmen en andere accessoires krijgen eveneens alle nodige aandacht van de personen die verantwoordelijk zijn voor hun perfecte instandhouding en onderhoud.

23

La plus grande partie des prestations est exercée par des bénévoles. Outre l’Association Ommegang Oppidi Bruxellensis qui veille à l’organisation de l’Ommegang depuis 1928, les communautés concernées dès l’origine sont les deux serments d’arbalétriers : le Grand Serment Royal et de SaintGeorges des Arbalétriers de Bruxelles et l’Ancien Grand Serment Royal et Noble des Arbalétriers de Notre-Dame au Sablon. Leurs locaux se situent dans le centre historique de Bruxelles. Ils organisent de nombreux tournois et compétitions.

24

Het grootste deel van de prestaties wordt geleverd door vrijwilligers. Naast de vereniging Ommegang Oppidi Bruxellensis, die instaat voor de organisatie van de Ommegang sinds 1928, zijn er twee gemeenschappen die van bij het begin betrokken partij waren: de twee kruisboogschuttersgilden, met name de Grote Koninklijke Gilde van de Kruisboogschutters van Sint Joris van Brussel en de Oude Grote Koninklijke en Edele Gilde van de Kruisboogschutters van Onze-Lieve-Vrouw op de Zavel van Brussel. Hun lokalen zijn gelegen in het historische centrum van Brussel en de kruisboogschutters organiseren regelmatig tornooien en wedstrijden.

Les lanceurs de drapeaux Alkuone et les échasseurs De Steltenlopers s’entraînent et s’exercent tout au long de l’année. Ils sont également continuellement en représentation et en déplacement.

De vendelzwaaiers Alkuone, en de Koninklijke Steltenlopers, trainen en oefenen gedurende het hele jaar. Ook zij geven voortdurend demonstraties in binnen- en buitenland.

25

D’autres communautés impliquées dans l’Ommegang sont elles aussi en activité constante, comme la cavalerie de la police fédérale qui exerce des opérations de maintien de l’ordre et suit un entraînement très spécifique. La participation à l’Ommegang leur permet de montrer leur maîtrise de l’équitation en renouant avec une tradition bien plus ancienne tout en veillant à la sécurité de tous.

Parmi les groupes les plus fidèles et actifs, citons également le Théâtre de marionnettes de Toone, les représentants du Meyboom, les jeunes gymnastes ou encore les Gilles qui se représentent à Bruxelles avec la même ferveur qu’à Marchienne-au-Pont, leur commune d’origine.

Nog andere gemeenschappen die aan de Ommegang meedoen zijn eveneens voortdurend actief, zoals bijvoorbeeld de ruiterij van de federale politie, die instaat voor de ordehandhaving en daarvoor een zeer specifieke training volgt. De deelname aan de Ommegang is voor hen een ideale gelegenheid om hun rijkunsten te tonen en aan te knopen met een zeer oude traditie terwijl ze waken over de algemene veiligheid. Tot de trouwste en actiefste groepen behoren ook het Marionettentheater Toone, de vertegenwoordigers van de Meyboom, de groepen jonge turners of nog de Gilles, die in Brussel met hetzelfde vuur optreden als in hun thuisstad Marchienne-au-Pont.

26

Plus de 1200 hommes, femmes et enfants, francophones et néerlandophones, participent costumés à l’Ommegang. Ils viennent principalement de Bruxelles et de sa région, mais aussi de Flandre et de Wallonie. De ses origines à nos jours, l’Ommegang véhicule des valeurs inclusives ; tous les niveaux de la société s’y côtoient.

Depuis 1930, la noblesse belge occupe une place importante dans l’Ommegang. Le caractère identitaire est très fort puisque certains de ses membres, présents sur le

Meer dan 1.200 mannen, vrouwen en kinderen, Nederlandstaligen en Franstaligen, nemen in traditionele klederdracht deel aan de Ommegang. Ze komen hoofdzakelijk uit Brussel en het Brussels gewest, maar ook uit Vlaanderen en Wallonië. Sinds zijn ontstaan ijvert de Ommegang voor het uitdragen van inclusieve waarden, waarbij alle lagen van de bevolking elkaar treffen.

Al sinds 1930 bekleedt de Belgische adel een belangrijke plaats in de Ommegang. De vereenzelviging met de stoet leeft zeer sterk

podium impérial, sont les descendants directs de ceux qui ont reçu Charles Quint en 1549.

Le pouvoir communal du Bruxelles d’autrefois est également représenté par les lignages (sept clans familiaux ayant dirigé la ville durant des siècles, conjointement avec les corporations regroupés en « nations ») et par le Magistrat (Bourgmestre et Echevins).

Des membres du Conseil communal actuel font chaque année partie du cortège de l’Ommegang.

aangezien sommige van zijn leden, die deel uitmaken van de keizerlijke tribune, directe afstammelingen zijn van de edelen die Keizer Karel in 1549 ontvangen hebben.

De vroegere stedelijke gezagsdragers van Brussel zijn eveneens vertegenwoordigd door de Geslachten (zeven familieclans die de stad eeuwenlang bestuurd hebben, samen met de ambachtsgilden die verenigd waren in naties) en door de Magistraat (burgemeester en schepenen). Ook leden van de huidige gemeenteraad stappen elk jaar mee op in de Ommegang.

27

Le bon peuple de Bruxelles est incarné par des groupes, surtout bruxellois, qui souvent participent au cortège depuis plusieurs dizaines d’années.

La transmission des valeurs se fait oralement, de génération en génération dans les familles, ou entre amis. De très nombreux enfants sont présents aux côtés de leurs parents.

28

Het brave volk van Brussel wordt geïncarneerd door groepen die vooral uit Brussel komen en die vaak al tientallen jaren aan de stoet deelnemen. De gedeelde waarden worden mondeling doorgegeven, van generatie op generatie, in families of tussen vrienden.

Zeer veel kinderen stappen mee aan de zijde van hun ouders.

L’Ommegang est un événement festif ouvert à toutes et à tous. Chaque année, de nouvelles demandes sont introduites auprès des organisateurs pour participer à l’événement.

De Ommegang is een feestelijk gebeuren dat voor iedereen openstaat. Elk jaar ontvangen de organisatoren nieuwe aanvragen van mensen die graag willen deelnemen.

29

Chaque fois, lors des deux sorties annuelles, entre 7000 et 8000 personnes assistent à l’Ommegang.

La partie se déroulant au Sablon attire plus de 800 Bruxellois dans et hors de l’église ; d’autres regardent la descente du cortège, mais le plus grand nombre se retrouve sur la Grand-Place pour accueillir les groupes, assister aux présentations et à la fête.

De Ommegang gaat elk jaar twee keer uit en telkens nemen er tussen 7.000 en 8.000 personen deel aan de optocht. Het gedeelte dat zich op de Grote Zavel afspeelt, lokt meer dan 800 kijklustigen binnen en buiten de kerk. Andere toeschouwers staan langs de weg terwijl de stoet afdaalt naar het stadscentrum, maar het meeste volk bevindt zich op de Grote Markt om de groepen te verwelkomen en de optredens en het slotfeest bij te wonen.

30

L’Ommegang moderne est en constante évolution ; les versions de l’événement ne sont jamais exactement les mêmes que les années précédentes. Tout en se référant aux cortèges de 1549 et 1930, l’Ommegang s’adapte aux changements de la société, mais conserve ce précieux sentiment d’identité pour les participants et pour l’assistance.

De moderne Ommegang evolueert voortdurend. De opeenvolgende edities van de stoet zijn nooit precies dezelfde als die van de vorige jaren.

Hoewel de stoeten van 1549 en 1930 het historische uitgangspunt blijven, past de Ommegang zich aan de maatschappelijke veranderingen aan, met behoud evenwel van het kostbare gevoel van identiteitsbevestiging voor de deelnemers en de organisatoren.

31

Les associations organisatrices et participantes à l’Ommegang ont depuis plusieurs générations mis en place des mesures de sauvegarde qui ont fait leurs preuves. Pour continuer à pérenniser ce patrimoine urbain vivant, partagé entre tradition et modernité, un comité de suivi sera mis sur pied dès la reconnaissance par l’Unesco afin notamment de gérer la communication, d’éviter la commercialisation et la décontextualisation de l’événement.

Parmi les actions de sauvegarde en cours, on peut mentionner la valorisation du cortège descendant du Sablon ou les sessions d’information lors de festivités locales ainsi que dans les écoles de la Ville de Bruxelles.

De organiserende en deelnemende verenigingen van de Ommegang hebben sinds meerdere generaties bewarende maatregelen ontwikkeld die hun nut bewezen hebben. Om dit levende stedelijke erfgoed, dat een brug slaat tussen traditie en moderniteit, voor de toekomst te vrijwaren zal een opvolgingscomité worden opgericht zodra de erkenning door de Unesco een feit is, om onder meer de communicatie te beheren en elke commercialisering en decontextualisering van het evenement te vermijden.

Bij de lopende bewaringsmaatregelen horen onder meer de opwaardering van de stoet die afdaalt vanop de Grote Zavel en informatiesessies tijdens lokale feestelijkheden en in de scholen van de Stad Brussel.

32

Alors que le cortège débute dans la très belle église du Sablon, il aboutit en apothéose sur la Grand-Place de Bruxelles. L’ensemble des participants attachent une très grande importance au lien indissoluble entre l’Ommegang, patrimoine immatériel vivant, et ce lieu chargé d’histoire, inscrit en 1998 sur la Liste du patrimoine mondial de l’Unesco.

De Ommegang en de Grote Markt streven als erfgoedinstanties allebei naar een duurzame ontwikkeling en idem dito beheer van het toerisme.

NIO MUN D L IA

MO RI

MO

ER WORLD H

United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization

NDIAL •

•

IT

AG

E

In de 15de eeuw hadden de meeste

ambachtsgilden hun officieel gildelokaal op de Grote Markt en namen ze deel aan het bestuur van de Stad. Het is dus de normaalste zaak dat ze in de Ommegang meestappen met hun banieren en onderscheidingstekens.

I

N

De stoet vertrekt aan de prachtige Zavelkerk en eindigt met een feestelijke apotheose op de Grote Markt. Alle deelnemers hechten een zeer groot belang aan de onlosmakelijke band tussen de Ommegang, levend immaterieel erfgoed, en dit met geschiedenis beladen plein dat in 1998 op de werelderfgoedlijst van de Unesco werd geplaatst.

L’Ommegang et la Grand-Place partagent des préoccupations identiques en matière de développement durable et de gestion du tourisme.

PA T

Au 15e siècle, la majorité des corporations de

métiers avaient élu domicile sur la GrandPlace et participaient au gouvernement de la Ville. C’est donc tout naturel de les voir défiler dans l’Ommegang en arborant leurs bannières et signes distinctifs.

E

•

PATRIM

O

La Grand-Place, Brussels inscribed on the World Heritage List in 1998

33

L’Ommegang en quelques chiffres heures de représentation dans les 4 rues de Bruxelles, dont 2 heures sur la Grand-Place

34

De Ommegang in enkele cijfers uur vertoning in de straten van Brussel, 4 waarvan 2 uur op de Grote Markt

1 200 participants costumés provenant de Bruxelles, de Flandre et de Wallonie

1 .200 gekostumeerde deelnemers afkomstig uit Brussel, Vlaanderen en Wallonië

7 groupes détenteurs de différentes 4 formes de patrimoine immatériel

7 groepen die verschillende vormen van 4 immaterieel erfgoed vertegenwoordigen

300 drapeaux & 2 500 costumes

300 vlaggen & 2.500 kostuums

3 fanfares et 2 groupes de musiciens jouant sur des instruments anciens

3 fanfares en 2 groepen muzikanten die oude instrumenten bespelen

48 chevaux de la police fédérale

48 paarden van de federale politie

0 géants dont St-Michel (patron de 2 Bruxelles), le Cheval Bayard et le dragon de Saint-Georges

0 reuzen en fabeldieren, onder wie Sint2 Michiel (patroonheilige van Brussel), het Ros Beiaard en de draak van Sint-Joris

kilomètres de cortège, du Sablon à la 2 Grand-Place

kilometer stoet, van de Grote Zavel 2 naar de Grote Markt

0 jours de préparation intensive, 9 d’essayage, de répétitions, de minutages, etc…

0 dagen van intensieve voorbereiding, 9 passen, repetities, afstellingen, enz.

Site web :

Website :

La Société royale de l’Ommegang Oppidi Bruxellensis (A.S.B.L.)

La Société royale de l’Ommegang Oppidi Bruxellensis (vzw)

Président : Marquis Olivier de TRAZEGNIES c/o M. Francis JACQUES, Secrétaire général Rue des Tanneurs, 180 – 1000 Bruxelles francis.jacques@ommegang.be

Voorzitter : Marquis Olivier de TRAZEGNIES c/o Dhr. Francis JACQUES, Secretaris-generaal Huidevettersstraat 180 - 1000 Brussel francis.jacques@ommegang.be

Ommegang Brussels Events (A.S.B.L.)

Ommegang Brussels Events (vzw)

Président : M. Paul Le GRAND Rue des Tanneurs, 180 – 1000 Bruxelles info@ommegang.be

Voorzitter : Dhr. Paul Le Grand Huidevettersstraat 180 - 1000 Brussel info@ommegang.be

Urban - Direction du Patrimoine culturel (Bruxelles Urbanisme & Patrimoine)

Directie cultureel Erfgoed (Brussel Stedenbouw & Erfgoed)

c/o Mme Isabelle LEROY Mont des Arts, 10-13 – 1000 Bruxelles ileroy@urban.brussels

c/o Mevr. Isabelle Leroy Kunstberg 10-13 - 1000 Brussel ileroy@urban.brussels

www.ommegang.be

www.ommegang.be

35

Ed. Responsable : Francis Jacques - Rue des Tanneurs, 180 – 1000 Bruxelles • Ne pas jeter sur la voie publique

© Photos : F. Andrieu - N. Carpentier - L. Chiarenza - F. Jacques - Y. Lefevre © Fotos : D. Noë - C. Reith - M. Rousseaux - M. Vanhulst Shutterstock - Fondation Marinus - Police Fédérale - Toone