Vlaamse Ardennen 2014 by Toerisme Vlaanderen

TOERISTISCH MAGAZINE 2014

Vlaamse Ardennen

WANDELEN – FIETSEN – CULTUUR – PROEVEN Tips voor een verblijf in Vlaanderens Mooiste Landschap

INHOUD

Internationale tentoonstelling

10 mei–30 november 2014 in het Provinciaal Erfgoedcentrum Ename

26 Proef de Vlaamse Ardennen

Sint-Lievensroute

Vier kapelletjes en een brouwerij

Tentoonstelling Francia Media

Realisatie Provinciebestuur Oost-Vlaanderen Met de steun van het Cultuur (2007–2013) programma van de Europese Unie

Een vlakke fietsroute met een +

15 My Tours Erfgoedwandelingen

Beleef je eigen Ronde

Hossen in de bossen

Zwalmbeekroute

Vlaanderens Mooiste Landschap

COLOFON Verantwoordelijke uitgever: Toerisme Vlaamse Ardennen vzw, Luc Hoorens, Veemarkt 27, 9600 Ronse | Concept en projectbegeleiding: Toerisme Vlaamse Ardennen vzw | Redactie: Schrijfbedrijf KLA-4, Koen Lauwereyns | Lay-out: Publi-Style graphics, Sabine Ketels | Druk: Corelio Printing | Foto’s: Bart Heirweg, David Stockman, Marthe Minnaert, Philippe Minnaert, Johan Raes, Luc De Keersmaeker, Nick Van de Vel, Jesse Willems, de steden en gemeenten, Toerisme Vlaamse Ardennen vzw | Cartografie: Emanuel Daurel | D/2013/0332/30 Deze publicatie kwam tot stand met de steun en medewerking van Toerisme Oost-Vlaanderen vzw en de 17 gemeenten en steden die aangesloten zijn bij Toerisme Vlaamse Ardennen vzw.

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Een picknick met straffe verhalen

Franse Revolutie werd de eenvoudige bidplaats als zwart goed verkocht aan een boer, die ze als schuur gebruikte 5. De Geuzentoren ziet er dan wel middeleeuws uit, hij werd pas in 1864 gebouwd. Schrijver Omer Wattez kwam hier met dichter Pol De Mont, wandelen. De Mont keek vanop de toren uit over de omgeving en riep: “Maar dat zijn hier precies de “Vlaamse Ardennen”. 6. Je wandelt zo goed als boven een van de drie spoorwegtunnels die Vlaanderen rijk is. De 414 meter lange tunnel op de lijn Oudenaarde-Ronse werd tussen 1857 en 1861 aangelegd. De tunnel zou tijdens WOII dienst gedaan hebben als schuilplaats voor de Duitse rijksmaarschalk Hermann Göring en op 22 december 1940 zou ook Hitler in de tunnel overnacht hebben.

Tijdens de Picknickroute wandel je met rugzak vol gezonde en lekkere streekproducten door en rond het Muziekbos. Je zal de extra energie goed kunnen gebruiken want er moet geklommen worden tot 147 meter. Vlaanderens Mooiste Landschap is het ideale decor voor een dagtocht. De Picknickroute is 12 km lang maar kan makkelijk tot de helft ingekort worden. Onderweg krijg je een perfect beeld van wat het landschap van de Vlaamse Ardennen zo uniek maakt: nijdige klimmetjes, smalle, verborgen paadjes tussen de velden en plekjes waar je je mag verwachten aan een dosis nostalgie die plots in je nek springt. Het zijn doorgaans ook de beste locaties om je knapzak aan te spreken. Over hoe je die vult, hoef je je geen zorgen te maken. Een dag vooraf even bellen naar Bistro Boekzitting en je kan ’s anderendaags je picknick met onder meer Breydelham, Horebeekse kaas, Rigaux chocolade en Inex yoghurt afhalen.

In het spoor van de keizers De extra energie zal je goed kunnen gebruiken want de wandeling leidt je door en rond het Muziekbos, en dat ligt niet toevallig op de top van een getuigenheuvel. Over het Muziekbos bestaan veel sterke verhalen. Sommige daarvan zijn waar en de andere zijn zeer goed gevon-

den. Wist je bijvoorbeeld dat zowel Caesar als Keizer Karel je hier ooit zijn voor gegaan? En waar denkt u dat Wagner de inspiratie voor zijn Thannhäusersaga gehaald heeft? Precies, in een spelonk onder de Muziekberg. Wie de tocht ’s nachts wil afleggen, mag niet schrikken als hij het woudorgel hoort… of een weerwolf natuurlijk, dat kan ook. De picknick kost 10 euro. Bestellen doe je bij Bistro Boekzitting, Boekzitting 26 in Ronse, 055 21 48 73 www.boekzitting.be 1. Vertrekken doe je in Louise-Marie. Aan de kerk is een ruime parking. Het gehucht doet een spagaat tussen Ronse in Maarkedal en werd genoemd naar de eerste koningin der Belgen, Louise-Marie d’Orléans. Ze overleed op de dag van de eerste steenlegging van de kerk, op 11 oktober 1850.

4. Kapel Lorette werd in 1676 gebouwd omdat de pastoor van de Sint-Martinusparochie in Ronse vond dat de gelovigen aan de voet van de Muziekberg te ver moesten stappen om hun zondagsplicht te vervullen. Tijdens de

W A N D E L N E T W E R K

€6

→ Te koop in de toeristische infokantoren, in de boekhandel of via www.toerismevlaamseardennen.be

Getuigenheuvels Vlaamse Ardennen

Deze wandelroute werd uitgestippeld op het Wandelnetwerk Getuigenheuvels Vlaamse Ardennen

Afstand: 12 of 6 km Startplaats: Kerk Louise-Marie (Maarkedal/Ronse, La Salettestraat) Tussen Knooppunt 46 en 36 Reliëf: steil terrein

17 11 Louise-Marie

START

Muziekbos

35 58

12 36

2. We doen de wandeling in wijzerzin en komen na een steile klim aan Bistro Boekzitting.

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Je kan je eigen wandeltraject in Vlaanderens Mooiste Landschap uitstippelen aan de hand van 152 knooppunten. Dat volledig volgens eigen interesses, want het wandelnetwerk presenteert een mix van natuur en landschap, cultuur en geschiedenis in de vierhoek Kluisbergen-Oudenaarde-Brakel-Ronse. Via de knooppunten worden een hele reeks bezienswaardigheden met elkaar verbonden.

Hier kan je eventueel je picknick afhalen. De naam heeft niets met boeken te maken maar verwijst naar de statige beuk die hier vroeger stond. Onder zijn takken werd recht gesproken… en er stond een schandpaal. 3. Na de afdaling kom je aan restaurant ’t Ruddershof waar je ook een streekbiertje kan proeven om weer op krachten te komen voor wat komt.

7. Koetsenmuseum Verdonkt heeft een unieke verzameling koetsen uit de 18de en 19de eeuw. Enkel te bezoeken na telefonische afspraak op 055 21 87 17. Je kan op dit nummer ook een tocht met een huifkar boeken.

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Proef de Vlaamse Ardennen Behalve de Picknick wandelroute rond het Muziekbos in Ronse verbinden ook nog drie routes op het fietsnetwerk ‘Vlaamse Ardennen’ plekjes waar het lekker halthouden is. Met de ‘Zoete Hoeve’ fietsroute doorkruis je Brakel en Sint-Martens-Lierde met de geur van mattentaarten in de neus. Onderweg kan je ook proeven van lekker hoeveijs. Straffe fietsers die ’s winters op pad gaan, kunnen zich warmen aan geutelingen. De ‘Oud Bruin’ fietsroute brengt je naar Oudenaarde en Maarkedal. Vooral de liefhebbers van Oud Bruin bier komen onderweg aan hun trekken. Via de ‘Water Route’ fiets je langs de talrijke bronnen en watermolens van Zottegem, Oost-

erzele, Gavere en Zwalm. Zuiver water is niet alleen de voornaamste grondstof van bier maar is ook de noodzakelijke voorwaarde om waterkers te kunnen telen. In Balegem komt er dan weer voornamelijk jenever uit de fles. Lekkerbekken die liever te voet op zoek gaan naar lekkers zullen de Picknick Route rond het Muziekbos in Ronse beslist kunnen smaken. → De routes kan je downloaden op www.proefdevlaamseardennen.be

Kunnen we de Bierkaart eens zien? Om het Vlaanderens Mooiste Landschap te ontdekken, met zijn nijdige klimmetjes en kronkelende paadjes, kan je af en toe wel een glazen boterham verdragen. Aan keuze is er gelukkig geen gebrek. Dankzij de aanwezigheid van bronnen met lekker zuiver water, is bier brouwen hier altijd al een populaire bezigheid geweest. De regio telt nog steeds acht actieve brouwerijen: Cnudde, Contreras, De Graal, De Ryck, Liefmans, Roman, Smisje en Van Den Bossche. Vier daarvan liggen in bierstad Oudenaarde. De brouwsels van de acht brouwerijen werden samengebracht op een overzichtelijke bierkaart. Een handig instrument voor liefhebbers die tijdens hun verblijf een vergelijkende studie willen maken. Ontdek de deelnemende horecazaken op www.proefdevlaamseardennen.be

Groot in alle eenvoud De Vierhoekhoeve is een familiaal landbouwbedrijf waar elkeen die er werkt een groot hart heeft voor de landbouw, de natuur en de mensen. Een plaats waar ‘Het Grote Geluk’ nog in ‘De Kleine Dingen’ zit. U kan er terecht voor:

• • • •

Hoevewinkel Bella boe Feestjes tussen de beestjes Bijeenkomsten in een charmant kader Boerderijklassen en –vakanties

Brielstraat 71 9860 Oosterzele-Gijzenzele Tel. 09 362 57 91 contact@devierhoekhoeve.be www.devierhoekhoeve.be

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Van 1 tot en met 31 maart 2014 beleef je de culinaire troeven van de Vlaamse Ardennen!

De Vlaamse Ardennen zijn niet enkel ‘Vlaanderens Mooiste landschap’, de streek telt ook meer dan 100 producenten van streek- en hoeveproducten en er zijn tal van gezellige restaurants en cafés en charmante logeeradressen. Deze horecauitbaters en producenten slaan de handen in elkaar om je de prachtige Vlaamse Ardennen letterlijk te laten proeven! En in de maand maart 2014 doen ze, samen met toeristische diensten en culinaire verenigingen uit de regio, een extra inspanning: Heel de maand lang kan je deelnemen aan bedrijfsbezoeken, kookworkshops, culinaire wandelingen, een beer & foodpairing, en nog zo veel meer om het culinaire lekkers van de Vlaamse Ardennen niet alleen te proeven, maar ook echt te beleven.

Proef de Vlaamse Ardennen

Evenementenmaand Word (even) kartuizer in Lierde Je wordt ontvangen in de gewezen kartuizerkerk door een kartuizermonnik van de nieuwe generatie. Hij vertelt je hoe de kartuizers hier vroeger in stilte leefden en hun dagen wijdden aan gebed, contemplatie en zang. Gelukkig voor ons kweekten ze ook kruiden en brouwden ze het ondertussen zeldzaam geworden kartuizerbier, dat nu wordt gebrouwen in de ambachtelijke brouwerij De Graal in Brakel. Je mag het proeven in het volkscafé De Kartuizer waar het nog altijd in stenen kruikjes wordt geserveerd. Ook mag je even nippen van de Chartreuse, een op fles gerijpte kruidenlikeur gemaakt naar een eeuwenoud kartuizerrecept. Speciaal voor de gelegenheid worden ook kartuizerflappen gebakken. Misschien wordt je daarom zelf wel kartuizer! Waar: toegangspoort Kartuizersite, Kartuizerstraat. Parkeren op het parkeerterrein langs de Kloosterstraat. Wanneer: donderdagen 13 en 20 maart 2014, 15u zondagen 9 en 23 maart 2014, 15 u (duur: ca. 2u) Prijs: € 8 per persoon (gids, kartuizerbier, -likeur en kartuizerflap inbegrepen) Info en reservatie: info@gidsenvlaamseardennen.be of tel: 0476 56 78 40 of via mail: cultuur@lierde.be. www.gidsenvlaamseardennen.be

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Kruidig bezoek aan Kruiden Claus, een unieke kruidenkwekerij in de Vlaamse Ardennen Kruishoutem Vrijdag 7 maart 2014, 18u30 (duur: 1u30) & Zaterdag 8 maart 2014, 10u00 (duur: 1u30)

www.proefdevlaamseardennen.be

Proeverij van streekproducten en rondleiding in jeneverstokerij Van Damme Oosterzele elke vrijdag, zaterdag en zondag van maart 2014. ‘s vrijdags om 19u, ‘s zaterdags en ‘s zondags om 16u.

Bedrijfsbezoek met degustatie Breydelproducten Gavere woensdag 5 maart en woensdag 19 maart 2014, 9u (duur: 3u)

Bezoek Braeckman Graanstokerij Oudenaarde 15 maart 2014, om 10u30, 14u en 15u30 (duur : 1u30)

Kookworkshop Breydel kookt creatief met streekproducten Gavere vrijdagavond 14 maart 2014, 18u (duur: 4u)

Bezoek brouwerij Liefmans Oudenaarde zaterdag 15 maart 2014, 14u (indien volzet, extra rondleiding om 10u) (duur:+/-2u)

Meer informatie vind je terug op

Bezoek Brouwerij Contreras Gavere woensdag 5 maart en woensdag 19 maart 2014, 14u (duur: 2u) Culinaire wandeling met proeverijen Geraardsbergen zaterdag 22 maart 2014, 15u en zondag 23 maart 2014, 10u Demo mattentaarten bakken Geraardsbergen elke zaterdag van maart 2014, 13u (duur: 1u) Jaarmarkt Eerste Toog Geraardsbergen maandag 3 maart 2014

Geleid bezoek in domein de Ghellinck en afsluiter in taverne/restaurant de Ghellinck Wortegem-Petegem zondag 23 maart, 14u (duur: ca. 3u) Bezoek aan imker Gilbert Walraet Wortegem-Petegem zondag 30 maart 2014, 14u (duur: ca. 1u30) Valleigolf met éénmalig ook hoevebarbecue Zingem Elke zaterdag en zondag van maart 2014, tussen 14u en 19u (duur: ca. 1u30) Op zaterdag 29 maart, om 17u barbecue Film en koffiedegustatie bij Koffiebranderij Hoorens Zottegem elke zaterdag in maart 2014 tussen 13u en 16u Zoektocht Hoeve ’t Alkeveld Zottegem elke zondag van maart 2014, van 14u tot 19u (duur: 1 à 2u)

Bezoek het nieuwe MOU museum en geniet van een typisch Oudenaards bruin biertje met streekgebak Oudenaarde elke zondag van maart en april 2014 (uitgez. 6 en 27 april)

Brouwdemonstratie en proeverij De Hoevebrouwers Zottegem Zaterdag 15 maart 2014, doorlopend van 9u tot 17u

Wandeling “beschermde cafés” in Ronse: “van tap tot tegeltableau” Ronse 7 en 22 maart 2014, 14u (duur: 2,5 uur)

Bierdegustatie en beer & foodpairing Zottegem vrijdag 21 maart 2014, 19u30

Geleide proevertjeswandeling Ronse 15 en 29 maart 2014, 14u (duur: ca. 3 uur)

Rondleiding en proeverij vzw De Boomkring – Ourobouros Zwalm zaterdag 15 maart 2014

Rondleiding in biologisch tuinbouwbedrijf De Kollebloem Herzele Vrijdag 21 maart 2014, 14u (duur: 3u)

Bezoek met een huifkar aan de Stoeterij/ Strohoeve van Willy Naessens en culinaire stop in de Hooiopper Wortegem-Petegem zondag 16 maart, 10u; terug in de Hooiopper voor de maaltijd om 12u30

Koken met vergeten groenten in de Kollebloem Herzele Zaterdag 22 maart, 10u (duur: 4u)

Wandeling ’t Stokerijtje Wortegem-Petegem zaterdag 29 maart 2014, 14u (duur: ca. 2u30 )

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Sneukeltocht Zwalmvallei met Zwalmse lekkernijen Zwalm Zaterdag 22 maart 2014, vrij te starten tussen 13u en 15u

Verlies je hart tijdens de Sint-Lievens landschapswandeling

Sterk gekruid Pikant is misschien wat overdreven maar de Vlaamse Ardennen zijn ongetwijfeld sterk gekruid. Want, ook al zijn populieren en knotwilgen de hoofdrolspelers van het heuvelachtige landschap, laag bij de grond vind je een aantal minder opvallende maar daarom niet minder interessante smaakmakers.

Je bent zeker niet de enige en zeker niet de eerste die de oostgrens van de Vlaamse Ardennen opzoekt voor een gevarieerde wandeling. Je loopt onder meer in de voetsporen van de Ierse bisschop Livinius. In 657 wandelde hij van Sint-Lievens-Esse naar Sint-Lievens-Houtem … met zijn hoofd onder zijn arm. Toegegeven, vandaag is er meer kans dat je hier je hart verliest. Livinius had het aan de stok gekregen met enkele broers uit Sint-Lievens-Esse, die het niet pikten dat hij zieltjes probeerde te winnen. Dus hakten ze zijn hoofd eraf. De kans dat hij vervolgens tijdens zijn wandeling van het mooie landschap en de pittoreske plekjes zal genoten hebben, is bijgevolg klein. Volgens de legende kroop de arme man recht, nam zijn hoofd op en strompelde naar Houtem om daar te sterven. Het mirakel maakte bijzonder veel indruk en was de aanleiding voor een vurige verering die eeuwenlang duurde. Jaarlijks zakten duizenden

bedevaarders op zijn sterfdag af naar zijn graf. Vandaag herinnert de populaire jaarmarkt in Sint-Lievens-Houtem nog aan die populariteit. In 2008 werd het evenement toegevoegd aan de lijst ‘Immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid’ van Unesco.

Winterjaarmarkt Sint-Lievens-Houtem 11 & 12 november 2014 www.sint-lievens-houtem.be

Sint-Lievensroute Afstand: 8 km (groene landschapswandeling) 4,5 km (blauwe natuurwandeling)

€2

Vertrekpunt: Groene lus: Sint-Lievensplein in Sint-Lievens-Esse Blauwe lus: kerk Sint-Antelinks Te koop in de toeristische infokantoren, in de boekhandel of via www.toerismevlaamseardennen.be.

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

1. We starten de wandeling aan de brouwerij op het Sint-Lievensplein in Sint-Lievens-Esse. Het hele plein is beschermd en vormt een typisch Vlaams dorpslandschap, inclusief kiosk. 2. De wandelroute bestaat uit twee lussen die perfect met elkaar verbonden kunnen worden. De ene lus is 8 km lang en de tweede brengt je nog 4,5 km verder. 3. Ook het dorpsplein van Steenhuize-Wijnhuize is een beschermd dorpszicht. Hier ontmoeten de dorpskerk en het kasteeldomein elkaar. Het huidige kasteel werd gebouwd in 1626 op de funderingen van een oude burcht. In het kasteelpark bevindt zich ook een imposante duiventoren, later gebruikt als orangerie. 4. Het Duivenbos is een bronbos van 11 ha dat beheerd wordt door Natuurpunt. Het ligt wat verscholen in een dal. De waterafvoer gebeurt hier zeer traag waardoor moerasplanten en –dieren hier een uitstekend biotoop gevonden hebben. In het voorjaar stelen de bosanemonen hier de show.

Velt verzamelde onze streekeigen kruiden in een handige gids: Kruiden verkennen in de Vlaamse Ardennen. De brochure stopt gemakkelijk weg in je jas- of rugzak en zal je wandeling zeker een extra dimensie geven. Je krijgt nadien beslist ook zin om een bezoek te brengen aan een van de producenten voor wie kruiden ook commercieel belang hebben. Kruiden Claus in Kruishoutem legt zich al sinds 1976 toe op het kweken van kruidenplanten. En in Sint-Lievens-Esse ben je welkom bij het biologisch tuinbouwbedrijf De Kollebloem waar onder meer de kleine veldkers de show steelt. Achteraan in de brochure vind je een reeks kortingsbonnen waarmee je onder meer korting krijgt op een verblijf in enkele kruidenvriendelijke logies of in hoevewinkels.

www.velt.be - www.kruidenclaus.be - www.kollebloem.be

START

1 Sint-Lievens-Esse Landschapswandeling

4 Duivenbos

5 Sint-Antelinks

5. Op deze heuveltop kan je genieten van een prachtig uitzicht op de Dendervallei. De arduinen oriëntatietafel aan de kerk helpt je te oriënteren. 6. Eeuwenlang domineerden twee boerderijen de landbouwbedrijvigheid in Sint-Antelinks. Een daarvan is het Hof te Ransbeek in de gelijknamige straat. De boerderij behoorde tot de abdij van Nijvel. Vandaag is ze omringd door indrukwekkende oude beuken.

START

Natuurwandeling

3 Steenhuize

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Gedreven door wind en water In de Vlaamse Ardennen werd je tien eeuwen geleden al verwelkomd door meer dan honderd wiekende windmolens terwijl er langs de talrijke beken ook nog eens meerdere tientallen watermolens actief waren. Van vele daarvan is geen spoor meer terug te vinden maar enkele laten zich nog steeds bewegen door de natuurelementen. We zetten er voor u enkele in de wind. De Zwalmmolen

De Klepmolen

De eerste sporen van de Zwalmmolen gaan terug tot de 13de eeuw, toen de molen al eigendom was van de Gentse Sint-Baafsabdij. In 2010 werd de molen maalvaardig gerestaureerd, nu ook voorzien van een kleine waterkrachtcentrale, en is hij veelvuldig in bedrijf. www.oost-vlaanderen.be/mola

In 1791 rees sterke weerstand tegen een aanvraag van molenaar Jan de Waeghemaeker om op de wijk Bierman in Balegem een nieuwe korenmolen te bouwen. Het verzet werd – tevergeefs – georkestreerd door de dorpsheer, tevens eigenaar van de twee andere molens in het dorp.

zou wieken. En zo gebeurde. Tot de houten staakmolen in 1889 afbrandde en vervangen werd door het stenen exemplaar dat er nu nog staat. Tussen 2011 en 2012 werd hij grondig gerestaureerd zodat hij weer maalvaardig is. Molenaar Willy Van Nevel, Tel.: 09 362 77 45

De Boembekemolen Sporen van deze watermolen met die naam, op de Zwalm in Michelbeke, dateren al van het einde van de 14de eeuw. In 2002 verwierf vzw Natuurpunt met haar vzw Boembeke de zwaar vervallen watermolen. Het gevolg van een ingrijpende restauratiecampagne is een in 2014 weer malende watermolen, gelegen in een schitterende omgeving. www.boembeke.be

De Buysemolen De geschiedenis van de houten Buysemolen begint al zeker in de 13de eeuw. In 2009 werd de molen zo goed als nieuw heropgericht. Toerisme Herzele, Tel.: 053 60 77 44

My Tours

De Huisekoutermolen

Uiteindelijk mocht de bouw toch starten op voorwaarde dat de Klepmolen binnen het jaar

“Sindsdien maalt de Buysemolen weer wekelijks”, vertelt Luc Hoorens opgetogen. “De manier waarop windmolens de kracht van de natuur al 700 jaar op precies dezelfde manier omzetten in nuttige energie, is voor een liefhebber van techniek als ik adembenemend. Maar de molen betekent meer dan dat. De machine betovert mij. Een dag op de molen doorbrengen staat voor mij gelijk aan mijn hoofd leegmaken. Ik ben fier dat er in de Vlaamse Ardennen nog zoveel maalvaardige water- en windmolens bewaard zijn gebleven. Alleen al in Herzele zijn er drie. We moeten dit erfgoed blijven koesteren. En als ik zie hoeveel mensen deze monumenten jaarlijks komen bezoeken, sta ik gelukkig niet alleen met mijn mening.” Luc Hoorens voorzitter Toerisme Vlaamse Ardennen

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

De molen stond oorspronkelijk en dat reeds in 1512 in Waregem, onder de naam Hoogmolen. Na jarenlang verval werd hij in 1975 heropgebouwd te Huise. In 2012 onderging de molen andermaal een grondige restauratie en werd hij traditiegetrouw feestelijk weer opengesteld. www.huisekoutermolen.be

12 erfgoedwandelingen met je smartphone als gids Met je slimme telefoon als gids kan je voortaan merkwaardige plekjes van wandelparadijs Vlaamse Ardennen ontdekken langs twaalf erfgoedroutes. Onderweg maak je aan de hand van korte teksten, foto’s en audio- en videofragmenten kennis met de grote geschiedenissen en kleine verhalen.

In Oudenaarde, Zottegem, Geraardsbergen en Ronse zijn telkens drie stadswandelingen ter beschikking. Soms ligt het parcours vast, soms bepaal je aan de hand van het kaartje op je scherm zelf waar je heen gaat en krijg je een signaal als je in de buurt van een bezienswaardigheid bent. Je kan zelf foto’s opladen, vrienden uitnodigen en achteraf je wandeling opnieuw beleven of delen via sociale media.

Hoe werkt het? Voor je vertrekt volstaat het om de gratis My Tours-applicatie op je smartphone te downloaden. iPhonegebruikers vinden de app in de AppStore. Wie een Androidtoestel bezit kan terecht in de Play Store.

Vaste bezoekdagen Vlaamse Molendag zondag 25 mei 2014 Oost-Vlaamse Molendag zondag 5 oktober 2014

Zodra dit gebeurd is, kies je een route en begeleidt de gpsfunctie van je toestel je naar het vertrekpunt.

Download ‘My Tours’ op www.mytours.be of vraag ernaar bij het toeristisch infokantoor in één van de 4 steden.

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Oudenaarde

Zottegem

Oudenaarde, beleef het

Op stap met Marilou

De bierroute

Op stap met Egmont

Een wandeling langs de historische schatten van Oudenaarde moet wel aan het stadhuis starten. We wandelen tot diep in de 16de eeuw en kruisen onder meer Keizer Karel, Lodewijk XIV en enkele vrome begijntjes op het trottoir.

Marilou is 12 jaar oud en een van de gastvrouwen van Mou, het schitterende museum van Oudenaarde en de Vlaamse Ardennen. Met haar struinen we door de historische stadsmaquette die destijds in opdracht van de Zonnekoning werd gemaakt.

Wie Oudenaarde zegt, denkt aan bier. In de omgeving van de stad waren op een bepaald ogenblik meer dan zeventig brouwerijen actief. De brouwers lieten in heel de stad hun sporen na… en dan hebben we het niet alleen over het lekkers dat vandaag nog uit de tapkraan van onze talrijke horecazaken stroomt

Samen met Willem van Oranje speelden de graven Egmont en Hoorn in de 16de eeuw een leidersrol in het verzet tegen het bewind van koning Filips II. Lamoraal werd met zijn gelijkgestemde collega voor de Bloedraad gedaagd omdat ze in hun ambtsgebied onvoldoende hadden opgetreden tegen religieuze ketters. We geven ze eerherstel met deze wandeling.

Ronse Art-decoroute

Ronse vroeger en nu

Kidstour

Tussen de twee wereldoorlogen groeide Ronse uit tot het tweede textielcentrum van Vlaanderen. De glorietijd liet tal van gebouwen achter. In heel de stad kom je kleine en grote fabrieken tegen, afgewisseld met arbeiderswijken en beluikjes. Terwijl een schat aan art-decogebouwen intussen nog steeds de rijkdom van de oude textielbaronnen etaleren.

De relieken van de Heilige Hermes maakten van Ronse in de middeleeuwen een belangrijk religieus centrum. Geesteszieke bedevaarders kwamen van heinde en ver om bij de patroonheilige van de stad hulp en genezing te vragen. Tot vandaag is het echter onduidelijk of Sint-Hermes ook de Ronsese zotten kan genezen. Zolang er hoop is, blijven de Ronsenaars hun heilige op handen dragen. Letterlijk, zo leer je tijdens deze wandeling door de rijke Ronsese geschiedenis.

Deze stadswandeling voor kinderen speelt zich af in het stadscentrum van Ronse. Tijdens deze tour leren de kinderen op een leuke en speelse manier Ronse kennen. Ze horen bijzondere verhalen en vervullen tal van verrassende opdrachten. Een leuke aanrader voor gezinnen met kinderen die op een interactieve manier willen speuren en ontdekken in het historisch centrum van Ronse.

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Ontdek het Zottegem van 100 jaar geleden Het uitzicht van Zottegem is de afgelopen eeuw grondig veranderd. Er werden nieuwe straten aangelegd, huizen afgebroken en herbouwd, monumenten opgetrokken, mensen kwamen en gingen weer weg. Alles en iedereen liet sporen na die we op onze wandeling door de stad proberen te vinden.

Muzikale wandeling Muziek is de tweede naam van Zottegem. In 2008 en 2009 werden hier nationale en internationale topmuzikanten gedurende een week opgesloten om nieuwe songs te schrijven. Ook het jaarlijkse zomerfestival ‘Rock Zottegem’, aan de Bevegemse Vijvers, heeft de stad bij de jongeren op de kaart gezet. Dit is een wandeling op een notenbalk.

Geraardsbergen Ontdek Geraardsbergen van 100 jaar geleden Het uitzicht van Geraardsbergen is de afgelopen eeuw grondig veranderd. Huizen werden gesloopt om straten te verbreden en kaden aan te leggen en ook de restanten van de oude stadspoorten en omwallingen zijn nagenoeg verdwenen. Alles en iedereen liet echter sporen na die we op onze wandeling proberen te vinden.

Krakelingenroute

Ras-De-Piek

De Oudenberg is de plek waar elk jaar de apotheose wordt gevierd van de Krakelingen en Tonnekensbrand. Het dubbelfeest wordt sinds 2010 door de Unesco beschermd als ‘immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid’. Tijdens deze wandeling volgen we het parcours van de stoet die nog jaarlijks door de stad trekt.

Ras-de-Piek, letterlijk “ras dat piekt”, zeg maar “steelt” is de fictieve naam van een middeleeuwse rover die de binnenstad van Geraardsbergen onveilig maakte. Zijn geliefde uitvalsbasis was het Beurzensnijderstraatje, de huidige Kleine Nieuwstraat. Zijn buitgemaakte schat zit ergens verborgen in het centrum. Door de vragen op te lossen vind je ze.

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Centrum Ronde van Vlaanderen

8e RetroRonde van Vlaanderen

Start en aankomst van jouw Ronde in Vlaanderens Mooiste Landschap

Retro- & Vintage fietsevent te Oudenaarde op 14 en 15 juni 2014

Het Centrum Ronde van Vlaanderen (CRVV) is het hoogaltaar voor alles wat in Vlaanderen en daarbuiten hard op de trappers kan duwen. Behalve het ideale startpodium om, in het zog van de eliterenners, de bulten van de Vlaamse Ardennen te bedwingen, is het vooral ook een belevings- en bezoekerscentrum. Hier wordt met multimediale middelen duidelijk gemaakt hoe belangrijk het wielrennen voor deze regio wel is.

Toen voedingssupplementen nog van koninginnebrij werden gemaakt en een helm van worsten, toen een zonnebril nog diende om het stof uit je ogen te houden en remhendels om te remmen, werd de Ronde van Vlaanderen ook al gereden. Ieder jaar flitst het Centrum Ronde van Vlaanderen de wielerliefhebbers terug naar die prille pionierstijden tijdens de RetroRonde

Om de koers voor de wielerliefhebbers niet alleen in het voorjaar fris en smaakvol te houden, ontwikkelt het CRVV steevast enkele nieuwigheden. De voorbije maanden werd de inkomhal en de filmzaal heringericht. Je zal niet de eerste zijn die tijdens een bezoek plots opzij tegen de nadar springt omdat je denkt dat het peloton door de dubbele deur komt aangestormd. Omdat brasserie Flandrien nu ook de supportersclub van Fabian Cancellara huisvest, staat de Zwitser een jaar lang centraal in de heldenkamer van het belevingsmuseum.

Foto’s: Jesse Willems

Dit jaar worden de wollen koerstruien en de oldtimerfietsen op zondag 15 juni uit de mottenballen gehaald voor een tocht van 40, 70 of 100 km door het historische landschap van Vlaanderens Mooiste. Of je nu zelf op je stalen ros stapt of je moedigt de retrohelden aan langs de kant van de weg, je zal de koerssfeer van weleer niet mislopen. Smaak- en sfeervolle bevoorradingen zorgen voor de nodige energie. Op zaterdag 14 juni kan je al in de sfeer komen tijdens een wielerruilbeurs, het ‘Retro Criterium’, de nieuwe ‘Retro Souper’ en een swingende ‘Retro Dansant’!

me cose e &

www.retroronde.be

find us on

Markt 43, 9700 Oudenaarde www.crvv.be

In het spoor van de renners die al 100 jaar boven zich uitstijgen in de Ronde van Vlaanderen is de Vlaamse Ardennen het paradijs geworden voor fietsers die hier hun grenzen willen verkennen. De regio kreeg de eretitel ‘Vlaanderens Mooiste Landschap’ mee. Het spreekt dus vanzelf dat we ons landschap ook voor de volgende generaties ‘mooi’ willen houden. We doen we een oproep aan iedereen die in de Vlaamse Ardennen komt fietsen om dat ‘proper’ te doen: = ik fiets dopingvrij Prestatiebevorderende middelen die worden gedefinieerd als ‘doping’ zijn niet aan mij besteed. Ik fiets clean. Meer informatie over doping en het dopingreglement vind je op www.dopinglijn.be.

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

= ik fiets milieuvriendelijk Bij het fietsen gooi ik géén afval (verpakkingen van sportvoeding, binnenbanden, ...) op de openbare weg. Ik hou alle afval bij en dump het in een prullenmand of hou het bij tot thuis. Ik wil fietsen op nette wegen. = ik fiets verkeersveilig Ik fiets op de openbare weg zoals het hoort,

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

zonder de verkeersregels aan mijn laars te lappen of andere weggebruikers in gevaar te brengen. Ik ben geen ‘wielerterrorist’ maar fiets hoffelijk en verkeersveilig.

Meer informatie over de campagne ‘Ik fiets proper’ vind je op www.ikfietsproper.be

De Ronde in drie lussen die pijn kunnen doen Sinds het zwaartepunt van de finale van de Ronde van Vlaanderen naar de Vlaamse Ardennen verhuisde, waren ook de fietslussen, die geënt zijn op de Ronde, aan herziening toe. Er liggen nog steeds drie bewegwijzerde trajecten op je geoefende kuiten te wachten. De rode lus is 114 km lang, de gele 103 km en de blauwe 78 km. De blauwe lus

Tijdsregistratie: hoeveel sneller kan jij?

Vergis je niet, dit is dan wel de kortste route van de drie (78 km) maar ze zou best het hardst kunnen aankomen. De nijdige hellingen uit de finale van de Ronde volgen elkaar in snel tempo op. Je krijgt negen bulten voor de wielen geschoven: de Oude Kwaremont, de Paterberg, de Koppenberg, de Steenbeekdries, de Taaienberg, de Muziekberg, de Kruisberg, de Hoogberg en de Mont de l’Enclus.

Fietsen is het belangrijkste, dat spreekt vanzelf, maar sneller fietsen dan je maat, kan ook deugd doen. Voor de competitiebeestjes onder ons werd op de Koppenberg, de Kruisberg (Oudestraat), de Muur en in de Paddestraat een systeem voor online tijdsregistratie geïnstalleerd. Fietsers kunnen een chip huren of kopen om hun tijd te laten opmeten en online te vergelijken met die van andere fietsers. Prestaties worden beloond met trofeeën en kunnen worden gedeeld via sociale media.

De gele lus De 103 km lange gele lus is een ideale uitdaging voor kasseivreters. Ze loopt 14 km lang over de gevreesde kinderkopjes. Op je tocht richting Zottegem rij je onder meer over Nokereberg, Den Ast, de Kortendries, de Molenberg, de Wolvenberg en de Kattenberg. Daarnaast schok je over de Huisepontweg, Lededorp, de Doorn, de Paddestraat, de Lippenhovestraat, de Jagerij, Kerkgate en de Ruiterstraat.

De rode lus De 114 km lange rode route brengt eer aan de oude finale van de Ronde, richting Geraardsbergen. Ook al fiets je 150 km minder dan de profs, je krijgt wel haast evenveel hellingen te verwerken: de Achterberg, de Onderbossenare, de Foreest, de Steenberg, de Valkenberg, de Berendries, de Elverenberg, Fayte, de Muur, de Bosberg, de Eikenmolen, de Kortendries, de Pottenberg, de Kapelleberg en de Eikenberg.

€4

Zo werkt het: 1. Huur of koop een chip op één van de volgende adressen: • CRVV, Markt 43, Oudenaarde • The Outsider - Donkstraat 50, 9700 Oudenaarde • De Gavers - Onkerzelestraat 280, 9500 Geraardsbergen • De Permanensje - Dienst Toerisme, Markt, 9500 Geraardsbergen • Dienst voor toerisme Ronse - De Biesestraat 2, 9600 Ronse • Sportcentrum Bevegemse Vijvers - Bevegemse Vijvers 1, Zottegem 2. Registreer je chip online op www.beleefjeeigenronde.be. 3. Bevestig de chip aan je fiets of om je arm. 4. Spring op je fiets. 5. Kom je voorbij een startstrook met tijdsregistratie, dan wordt je tijd gemeten. 6. De geregistreerde tijd wordt gepubliceerd op www.beleefjeeigenronde.be. 7. Bekijk je resultaat in het online klassement en deel het met je vrienden.

Fietsen op het Fietsnetwerk Vlaamse Ardennen Na de uitvinding van het wiel, zijn de fietsknooppuntennetwerken het beste wat de fietsliefhebber kon overkomen. Op www.toerismevlaamseardennen.be kan je op een eenvoudige manier je fietsroute in de Vlaamse Ardennen voorbereiden. Je klikt je favoriete plekjes aan en de computer stippelt langs het 830 km lange fietsroutenetwerk het leukste traject uit. Je gepersonaliseerde route kan je vervolgens een naam geven, opslaan op je eigen computer, doormailen of op de server bewaren zodat andere mensen later dezelfde tocht kunnen maken. Uiteraard kan je de kaart ook bewaren op je gps of uitprinten om meteen zelf op pad te gaan. Je kan de Fietsnetwerkkaart Vlaamse Ardennen ook bestellen op www.toerismevlaamseardennen.be

€6

Thematochten om je eigen Ronde te beleven Vorig jaar was de Ronde van Vlaanderen een eeuw jong. Naar aanleiding van deze verjaardag werden vijf thematochten uitgestippeld, geïnspireerd op de heroïsche geschiedenis van Vlaanderens Mooiste wielerklassieker. Elke route kronkelt in en rond een van de steden in de Vlaamse Ardennen: Oudenaarde, Zottegem, Geraardsbergen en Ronse. Bij wijze van eerbetoon aan Ninove, waar de aankomststreep van de Ronde van Vlaanderen jarenlang op de renners lag te wachten, kreeg ook deze stad in het Scheldeland een eigen thematocht. De finale van weleer dient hierbij als ruggengraat. De brochure ‘Beleef je eigen Ronde Vijf recreatieve fietstochten in de Vlaamse Ardennen’ kan je bestellen op www.toerismevlaamseardennen.be.

€4

Surplassen in het wielercafé www.beleefjeeigenronde.be Een wielercafé is niet onder één noemer te vangen. De één is het supporterscafé van een wielerheld, het ander biedt in het voorjaar een panoramisch zicht op de klassiekers die achter de sanseveria’s voorbij waaieren, in nog een ander modereert de waard oplopende wielerdiscussies aan de toog of staat de televisie steevast op koers. En er is altijd een lekker streekbier om de tongen losser te maken of de bidon te vullen. Foto’s: Nick Van de Vel

Bij den Absjaar in De koning van Engeland – Zarlardinge Het is niet bekend of de gezant van de Engelse koning met de fiets kwam toen hij de troepen aan de Gavers kwam berichten over de Slag bij Waterloo. Hij bleef weliswaar plakken in Zarlardinge. Dat kan nog steeds. In het bruine café van den Absjaar bijvoorbeeld. Hier wordt behalve over koers gefilosofeerd, ook gekaart. Wie muziek wil, moet zelf een instrument meebrengen.

De website www.beleefjeeigenronde.be is de startplaats voor elke fietsliefhebber die de Ronde van Vlaanderen in zijn hart draagt. Hier krijg je praktische tips voor je fietstocht in de Vlaamse Ardennen en kan je je registreren voor de tijdsregistratie op de Ronde van Vlaanderen fietslussen. Je vindt er ook heel wat tips die je een heel jaar lang de sfeer van de Ronde laten beleven.

In Den Hengst – Brakel

Rimalin – Ename

In den Hengst hangt een gezellige huiskamersfeer. Er is geen tap, wel, een Leuvense stoof, enkele volksspelen en een mooie antieke vloer die afgesleten is van lang geleden gedanste dansen. Als fietsen je minder ligt, blink je misschien uit in de volksspelen die hier worden gespeeld.

Er is in heel de wereld geen café dat Rimalin heet of het moet in Ename zijn. De naam komt van: Rita, Linda en Maddie, de muzen die de eerste uitbater ergens halfweg de 20ste eeuw hebben geïnspireerd. De koers wordt hier sindsdien druk becommentarieerd, net zoals het leven zelf.

→ Twaalfbundersstraat 53, Brakel, 055 42 85 45

→ Beaucarnestraat 21, Oudenaarde, 055 30 25 23

In Den Trap Op – Horebeke

’t Hoekske – Brakel

Als er geen wielerwedstrijd voorbijkomt, is er ongetwijfeld iemand die er een sterk verhaal over weet te vertellen. Als je nadien weer op de fiets kruipt moet je kiezen: de Scheldevallei of de Maarkebeekvallei induiken. Met de stellige zekerheid dat je daarna weer zal moeten klimmen.

’t Hoekske werd enkele jaren geleden grondig gerenoveerd maar de wielrennersziel kreeg hier opnieuw een prominente plaats. Van zodra de zon de voorjaarskoude heeft weggebrand staat hier behalve spaghetti, croques en pannenkoeken ook wielrennen op het menu. Smakelijk.

→ Heerweg 45, Horebeke, 055 45 54 31

→ Gentsestraat 59, Brakel, 055 42 38 85

→ Kohoorstraat 2, Zarlardinge, 054 42 18 39

De Flandrien (CRVV) - Oudenaarde

Het Sportpaleis – Zingem

In de taverne van het Centrum Ronde van Vlaanderen duikt u in een wielerbad. Er zijn truien, foto’s, bidons en memorabilia zat. Spurtbom of strijkijzer, waterdrager of kopman, klimgeit of wieltjeszuiger, u bent er altijd welkom voor live sportuitzendingen op groot scherm, een Flandrien huisbier, een spaghetti Boononaise of een coupe Koppenberg.

Hier worden de koersen van flandrien Arthur ‘El Toro’ Decabooter nog elke keer opnieuw gereden. → Kerkplein 6, Zingem, 09 384 11 33

→ Grote Markt 45, Oudenaarde, 055 33 99 33

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Vier kapelletjes en een brouwerij een populair bedevaartsoord. De opgezette krokodil in de kapel sneuvelde in 1570 toen ze Joos de Joigny, baron van Pamele, aanviel bij zijn terugkeer uit Jeruzalem. 6. Het stemmige dorpsplein van Volkegem werd genoemd naar François de la Kethulle die in 1577 Gent veroverde. Even verderop staat het mooi gerestaureerde Sint-Martinuskerkje, waarvan de fundamenten al in de 7de eeuw gelegd werden.

Ten (zuid-)oosten van Oudenaarde liggen enkele dorpen die de voorbije decennia hun eigenheid bijzonder goed bewaard hebben: Volkegem en Mater zijn deelgemeenten van de bierstad, Maarke-Kerkem werd in de jaren ’70 deel van Maarkedal en Horebeke ging de geschiedenis in als het kleinste dorp van Oost-Vlaanderen. Dit is het decor van een 14 km lange wandeling langs enkele bedevaartsoorden die al eeuwenlang mensen inspireren om de Vlaamse Ardennen te komen bezoeken. 1. De kapel van Sint-Amelberga, aan het dorpsplein en Kerkgate in Mater, ligt aan een mooie begraafplaats. Hier deed Sint-Amelberga ettelijke bronnen ontspringen door met een zeef water te putten uit de waterput van een gierige boer. Waar de druppels neervielen ontstonden bronnen. Wellicht is Sint-Amelberga ook buiten Mater gaan wandelen want overal in de Vlaamse Ardennen vind je klaterende bronnetjes. Dit is ook de plek waar renners tijdens de Ronde van Vlaanderen vaak het gevoel krijgen dat ze gaan sterven. 2. Van op de hoogvlakte van de Hauwaert, op een boogscheut van brouwerij Roman,

zie je over de Maarkebeekvallei de toppen liggen van getuigenheuvels die stuk voor stuk bekroond zijn met een bos: het Kluisbos, het Muziekbos, het Brakelbos en het Livierenbos. 3. Ook de Sint-Vincentiuskapel in Maarke-Kerkem was lang een bekend bedevaartsoord. Het is twee eeuwen ouder dan Kerselare. 4. Ter hoogte van de Ommelozen boom kom je voorbij de ‘Lange Ommegang’, een drie kilometer lange ‘kruisweg’ langs vijftien arduinen kapelletjes. 5. Toen Rogier van Brakel, pastoor van Volkegem in 1452 stierf, kreeg zijn Zoete-Lieve-Vrouwbeeldje hier een ereplaats in een kerselaar ... in Kerselare. In de eeuwen die volgden, en tot op vandaag, werd deze plek

Afstand: 13,8 km Startplaats: Kloosterweg Mater (Oudenaarde), Knooppunt 54 Deze wandelroute werd uitgestippeld op het Wandelnetwerk Getuigenheuvels Vlaamse Ardennen. Je kunt gratis je eigen route op het wandelnetwerk plannen met de online routeplanner. Wij raden wandelaars aan de wandelnetwerkkaart tijdens de tocht op zak te hebben. → Zelf online plannen: www. toerismevlaamseardennen.be/ wandelrouteplanner

1 START Mater

2 56

Hauwaert

Doorheen het boek leer je de brouwers van Oudenaarde en de Vlaamse Ardennen beter kennen. Klinkende namen zoals Cambier-Droesbeque, Cnudde (Eine), De Bisschop (Leupegem), Dugardein, Felix, Liedts, Naus, Pètre-Devos, Six en natuurlijk Liefmans en Roman. Maar ook minder bekende namen als Bouckaert (Ename),

De Graeve (Bevere), De Meulemeester-Galle (Melden), Foulon (Berchem), Prieels-Minnaert (Oudenaarde), Merchie (Schorisse), T’sjoen (Nukerke en Wannegem-Lede), Thienpont (Etikhove), Van Der Linden/York (Mater), Vita (Elsegem) passeren de revue.

Leesvoer waar je dorst van krijgt!

De geschiedenis van het bruin bier in en rond Oudenaarde

‘Bruin’ kost 29.95 euro en is in Oudenaarde en omgeving te koop bij: Boekhandel Beatrijs, Hoogstraat 37/Nederstraat 42, Oudenaarde Kapsalon Philippe Minnaert, Hoogstraat 15, Oudenaarde Papershop, Franklin Rooseveltplein 27, Ronse

Op audiëntie bij de Ambassadeur

van Vlaanderen Lekker Land

Bierwandeling

Volkegem

Edelare

Het schitterend uitgegeven boek Bruin vertelt in geuren en smakende boeiende geschiedenis van het brouwen in en rond Oudenaarde. De geschiedenis start in 1357 met de oprichting van het Oudenaards brouwersambacht. Tussen de 15de en de 18de eeuw was de stad voor een groot deel van haar inkomsten afhankelijk van de productie (en consumptie) van bier. De echte faam ervan verspreidde zich vooral in de decennia vóór de Eerste Wereldoorlog en tijdens het interbellum. Archiefmedewerkster en historica Charlotte Capelle wist aan de hand van nooit eerder bekeken archiefmateriaal het belang van bier in Oudenaarde te reconstrueren. Ze besteed onder meer aandacht aan de rol van de brouwer als spilfiguur van het sociale leven. Hij was burgemeester, organisator van feesten en kermissen en voorzitter van diverse verenigingen.

Oudenaarde is ‘Ambassadeur van Vlaanderen Lekker Land’, een campagne die de combinatie van culinair genieten en vakmanschap in de kijker zet. Hoewel het bier in Oudenaarde een heel jaar door een culinaire hoofdrol opeist, zijn april en oktober de ideale maanden om de bierstad te ontdekken.

55 6

Nagenieten van Bruin

Sint-Maria-Horebeke

Al in de 12de eeuw stookten de brouwers de ketels in Oudenaarde warm. Dankzij de unieke kwaliteiten van het bronwater slaagden ze er in de 19de eeuw in om het Oud Bruin op de kaart te zetten. In de stad zijn bijgevolg heel wat plekken terug te vinden die aan die rijke geschiedenis refereren. De Bierwandeling linkt ze aan elkaar. Ze vindt iedere zondag van april en oktober plaats om 14.30 uur. Met de belofte van een schuimende ‘bruinen’ in een van de deelnemende horecazaken schiet de trip beslist goed op!

Brouwerijbezoeken

3 Maarke-Kerkem

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Elke namiddag van 14 uur tot 16 uur, behalve op maandag, organiseert de dienst toerisme een brouwerijbezoek in een van de brouwerijen die de stad rijk is: brouwerij Roman, Liefmans, Cnudde en ’t Smisje.

Reservatie verplicht via de dienst toerisme 055 31 72 51, toerisme@oudenaarde.be www.oudenaarde.be

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Waarom bevochten Frankrijk en Duitsland

elkaar tot diep in de 20ste eeuw?

Internationale tentoonstelling

10 mei–30 november 2014 in het Provinciaal Erfgoedcentrum Ename

Wat is een missing link tussen het Romeinse imperium en de meer recente Europese geschiedenis? Door wie lieten onder meer de Bourgondische hertogen, Napoleon en ook Hitler zich inspireren? Het antwoord op deze vragen is: Karel de Grote, de keizer die precies 1200 jaar geleden stierf. Deze prestigieuze tentoonstelling vertelt met unieke objecten en vernieuwende technieken het onvertelde verhaal van Karels erfenis. De verdeling van zijn immense rijk ligt mee aan de basis van Europa’s eeuwenlange verdeeldheid. En Francia Media, het vergeten middenrijk, speelt daarin een beslissende rol. Sinds een goede halve eeuw wil Europa weer één ... Europa worden. Wordt de droom realiteit? En hebben we iets geleerd uit het verleden?

Praktisch Waar: Provinciaal Erfgoedcentrum Lotharingenstraat 1, 9700 Oudenaarde-Ename Wanneer: 10 mei–30 november 2014

Toegang 5 euro, meerdere reducties. Toegangsticket geeft recht op gratis toegang in het pam Ename en het pam Velzeke.

Groepen Aangepaste rondleidingen met gids. Prijs: 50 euro. Duur: 2u.

Scholen Realisatie Provinciebestuur Oost-Vlaanderen Met de steun van het Cultuur (2007–2013) programma van de Europese Unie

Er worden specifieke educatieve pakketten

aangeboden voor het basis- (3de graad) en secundair onderwijs (2de en 3de graad). Prijs met gids: 35 euro. Duur: 2u Meer uitgebreide info en de laatste nieuwtjes vind je op www.pam-ov.be. Scholen en groepen met vragen kunnen contact opnemen met de educatieve dienst van pam Ename: educatie.ename@oost-vlaanderen.be of tel. +32 55 33 17 30.

De tentoonstelling kadert in een Europees project, “Cradles of European Culture”, een samenwerkingsverband van 26 erfgoedinstellingen, musea en universiteiten uit 10 landen. Meer info: www.pam-ename.be (via de tentoonstellingslink) en www.cradlesec.eu

Reservatie Provinciaal Archeologisch Museum (pam) Ename, Lijnwaadmarkt 20, 9700 Oudenaarde-Ename tel. +32 55 30 90 40 of reservatie.pam-ename@oost-vlaanderen.be

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Een vlakke fietsroute met een + Voor mensen met een beperking of die vanwege hun handicap of hun leeftijd minder mobiel geworden zijn, is een fietstocht maken niet evident. Langs de Sneukelfietsroute in Wortegem-Petegem zetten we de heuvels van de Vlaamse Ardennen echter buitenspel en kiezen we voor vlakke wegen in de Scheldevallei. Vzw ’t Sneukelwiel wil het fietstoerisme stimuleren en weet dat dit vooral voor mensen die door hun beperking niet zo mobiel zijn geen evidentie is. Vaak moeten ze een beroep doen op extra spierkracht van hun begeleiders om met hun aangepaste tweewielers de kilometers af te malen. In het versnipperde en heuvelachtige landschap van de Vlaamse Ardennen kom je dan vaak heel snel de man met de hamer tegen. Niet zo tijdens de Sneukelfietsroute. Tijdens de 10 km lange tocht fungeren de heuvels van de Vlaamse Ardennen enkel als een prachtig decor. De fietsroute is volledig bewegwijzerd en vertrekt in domein De Ghellinck. Ze brengt je via de trekweg naast de Schelde en langs rustige, vlakke landwegen opnieuw naar het vertrekpunt. Aan domein De Ghellinck is niet alleen heel wat plaats om te parkeren, er is ook een horecazaak om vooraf extra energie op te doen of na de inspanning gezellig uit te blazen bij een lekker streekbiertje of een bordje lekkers. 1. Domein De Ghellinck (Kortrijkstraat 74, Wortegem-Petegem) is een kasteelpark van 28 ha. 2. Tussen Oudenaarde en Kerkhove is het op de verharde Scheldedijk heerlijk fietsen. Van hier heb je een mooi zicht op de glooiende heuvels

VLAK FIETSEN IN DE SCHELDEVALLEI

van Kluisbergen, Ronse en Oudenaarde. Geregeld vaart een aak voorbij die de rust van de watervogels even verstoort. 3. Kerkhove is het keerpunt van deze fietstocht. De deelgemeente van Avelgem ligt op grondgebied West-Vlaanderen. 4. De Varent is een bekende naam in de wereld van de wielerklassiekers. Maar ook de Romeinen kenden deze weg al. Ooit was het een deel van de heerweg die Bavai met Oudenburg verbond. De kasseiweg werd begin 2009 heraangelegd. Ook aan de Gavers in Geraardsbergen start een lusvormige fietstocht (16 km) voor mensen met een beperking.

Fietsen in de Vlaamse Ardennen is een hele uitdaging. Toch zijn er ook mooie routes voor niet-geoefende fietsers. In de Scheldevallei – een groene long tussen Gent en Kluisbergen – zijn drie vlakke routes uitgestippeld waar je fietst langs jaagpaden en mooie landschappen. In het regionaal toeristisch onthaalknooppunt De Poort in Gavere kan je bovendien een fiets of tandem huren. Meer info: toerisme@gavere.be Tel: 09 389 60 97 - www.gavere.be

Hossen in de bossen Gelieve niet op de paden te blijven

Sneukeltocht 15 augustus 2014 tsneukelwiel.be

€3

Zowel in het Kluisbos als in het Muziekbos zijn speelzones aangelegd waar kinderen en jongeren ongestoord kunnen ravotten. Speelzones zijn plaatsen in het bos waar kinderen niet op de paden hoeven te blijven. Ze kunnen er vrij rondlopen en spelen, zonder de dieren te storen. Het Agentschap voor Natuur en Bos timmerde in het Kluisbos in Kluisbergen en het Muziekbos in Ronse een speelzone voor kinderen ineen met hout dat op een duurzame manier werd ontgonnen. In het Muziekbos kregen ook jeugdbewegingen een recreatiezone toebedeeld waar ze activiteiten kunnen organiseren.

Elsegem

Wortegem-Petegem

Domein Ghellinck

1 START

Brochure met 6 toegankelijke fietslussen in Oost-Vlaanderen. Ook voor wie op een comfortabele manier en met kinderen wil fietsen, zijn deze lussen prima geschikt. Ze starten (meestal) vanuit een provinciaal domein en lopen vooral langs verharde, brede paden. Ze zijn veelal uitgerust met toegankelijke voorzieningen en voldoende rustpunten onderweg.

4 2

Kerkhove

Fietsen met een +

Kluisbergen

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Alle gedetailleerde info over de toegankelijkheid van deze fietsroutes en aangepast fietsenverhuur vind je op www.tov.be/toegankelijkheid TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Nergens in Vlaanderen vind je zoveel bossen Nergens anders in Vlaanderen vind je zoveel mooie bossen dan in de Vlaamse Ardennen. Ze vormen in veel gevallen het dak van een getuigenheuvel en worden doorgaans beheerd door een natuurvereniging of door Het Agentschap voor Natuur en Bos.

Kloosterbos - Zottegem

Duivenbos - Herzele In dit zeer rustig gelegen bronbos van 11 ha is vooral de moerasplantengroei opmerkelijk. De ingang ligt aan de kerk van Sint-Antelinks (Herzele). Je verkent het bos best langs de bewegwijzerde rode (5 km) en/of blauwe (3,3 km) wandelroute. www.natuurpunt.be/herzele

Lozerbos - Kruishoutem In dit recreatiebos ligt een speelzone en zijn fiets-, wandelen ruiterpaden aangelegd. Het bos ligt in het verlengde van het park van kasteel della Faille d’Huysse. Wandelcircuit (2,6 km), fietsen moutainbikecircuit (3 km), ruitercircuit (6,5 km). www.kruishoutem.be

Koppenbergbos - Oudenaarde In dit prachtige bos van ongeveer 29ha krijg je een mooi beeld van de overgang tussen de vlakke, natte en grasgroene Scheldemeersen en de beboste flanken van de Koppenberg. Op het zuidelijke deel van de Koppenberg staan oude zomereiken die 150 tot 200 jaar oud zijn. www.natuurenbos.be

Bos t’ Ename – Oudenaarde

Het Kloosterbos maakt deel uit van het natuurgebied Vossenhol. Er lopen twee uitgestippelde wandelingen doorheen. De paden leiden je door de deelgebieden Vossenhol (3,8 km) en Jansveld (3,5 km) of door de beide gebieden indien je de lussen combineert. www.natuurtpuntzwalmvallei.be

Dit natuurhistorisch bos is al van in de Middeleeuwen nauw verbonden met het havenstadje Ename en later met de abdij van Ename. Het speelde een belangrijke rol in het dagelijkse leven, zowel door zijn natuurlijke rijkdommen dan wel als leefomgeving voor dier en mens. Het bos is toegankelijk via het Mariette Tielemanspad (5,2 km), de Aardgaswandeling (6 km) en onder begeleiding van een gids.

Arduin- en Boelarebos Geraardsbergen Het bosgebied langs de Dender is best te verkennen via Taalgrenswandelroute 7 ‘Tussen Dender en Mark’.

LOZERBOS

KORDAALBOS

Raspaillebos-Moerbekebos - Geraardsbergen Het Raspaillebos is een sprookjesachtig stukje Vlaanderen op de flanken van de Bosberg, bekend van de Ronde van Vlaanderen. Dankzij het golvende landschap krijg je hier verbluffende vergezichten cadeau. De Helix, het vormingscentrum voor natuur- en milieueducatie is een perfecte uitvalsbasis.

BOS T’ ENAME

DUIVENBOS

www.pam-ov.be/ename

Bos ter Rijst – Maarkedal Dit uitgestrekt domeinbos van 26 ha heeft een centraal wandelpad van 2 km. Er zijn rustbanken en picknickplekjes voorzien. Bos Ter Rijst maakt deel uit van het wandelnetwerk Getuigenheuvels Vlaamse Ardennen en ook de Omer Wattez-route en de Taalgrenswandelroute T4 ‘Tussen d’Hoppe en Bos Ter Rijst’ lopen door het bos.

KOPPENBERGBOS KLOOSTERBOS

Kordaalbos Kruishoutem

www.natuurenbos.be/raspaillebos - www.dehelix.be

Dit ecologisch waardevol bronbos verken je best via de Kordaalroute. www.natuurpunt.be

BOS TER RIJST RASPAILLEBOS

BRAKELBOS KLUISBOS

Livierenbos – Brakel

EVERBEEKSE BOSSEN

Vroeger vormde dit bos één geheel met het Brakelbos. Het ligt grotendeels op het grondgebied Wallonië en is best te verkennen via de Taalgrenswandelroute T6 ‘Tussen Everbeek en het Livierenbos’ en te paard via de ruiter- en menroute Livierenbos. Tot de 17de eeuw leefden wolven in dit bosrijk gebied langs de taalgrens.

MUZIEKBOS LIVIERENBOS

ARDUIN- EN BOELAREBOS

www.natuurenbos.be

Brakelbos – Brakel

Muziekbos – Ronse Het publiek toegankelijke gedeelte van het Muziekbos is 107 hectare groot, inclusief speel- en bivakzones. Bos-hyacinten of blauwe kousjes zorgen hier in het voorjaar voor een indrukwekkend bloementapijt. De muziek komt hier van de vogels en het ruisen van de wind. De ‘Muz’ in Muziekbos verwijst naar het Keltisch woord voor ‘moeras’. Te verkennen via Muziekboswandelroute, de Taalgrenswandelroute T3 ‘Tussen Muziekberg en Mont d’Ellezelles’ en het wandelnetwerk ‘Getuigenheuvels Vlaamse Ardennen’. www.ontdekronse.be

Het Kluisbos is met zijn 300 ha het grootste bos van de Vlaamse Ardennen. Zoals wel vaker het geval is, ligt het bos boven op een getuigenheuvel: de 141 meter hoge Kluisberg. Te verkennen via de Kluisbos wandelroute en de Taalgrens wandelroutes 1 & 2.

Het Brakelbos is een 52 ha groot beukenbos met mooie boomdreven. In april-mei rolt de natuur hier een tapijt van wilde hyacinten of ‘blauwe kousjes’ uit. Te verkennen via de aangeduide paden en de taalgrenswandelroute T5 ‘In en rond het Brakelbos’.

www.kluisbergen.be

www.toerisme-brakel.be

Kluisbos - Kluisbergen

biodiversite.wallonie.be

Everbeekse bossen - Brakel Over gans Everbeek liggen versnipperde bosjes. Het Hayesbos, Steenbergbos en Trimpontbos vormen een kwetsbaar en zeer waardevol gebied. Enkel te verkennen via de Taalgrenswandelroute T6 ‘Tussen Everbeek en het Livierenbos’ en de bewegwijzerde paden van Natuurpunt. www.natuurpunt.be

FLIRTEN MET DE TAALGRENS

Paalkamperen

in het bos

De zuidelijke grens van de Vlaamse Ardennen is de taalgrens die Vlaanderen van Wallonië scheidt. Het landschap trekt zich daar echter niets van aan, waardoor Vlaanderens Mooiste Landschap naadloos overgaat in Le Pays des Collines en een schitterende wandelregio doet ontstaan. Tijdens zeven Taalgrenswandelingen flirten we met de taalgrens. De taalgrens was aanvankelijk niet eens een grens. Toen in de vijfde eeuw het WestRomeinse rijk uiteenviel, vestigden grote groepen Germaanse Franken zich in wat vandaag België heet. In het Noorden waren ze een meerderheid en gingen ze de voertaal bepalen, in het zuiden liep het andersom. Pas in 1963 werd die feitelijke situatie in taalwetten gegoten en was de grens officieel.

Over de toppen en langs het water

Tip: doe stevige stapschoenen aan want deze wandelingen gaan over steil terrein

T7 ‘Tussen Dender en Mark’ start aan de kerk van Overboelare (15,5 km)

T1 ‘Tussen Ruien en Orroir’ start aan het Maison des Randonneurs in Orroir (9 km) T2 ‘Tussen Kwaremont en Amougies’ start aan de Vierschaar in Ruien (9 km) T3 ‘Tussen de Muziekberg en Mont d’Ellezelles’ start aan Groepsverblijf De Fiertel in Ronse (12 km) T4 ‘Tussen D’Hoppe en Bos ter Rijst ‘ start aan kapel La Caplette in D’Hoppe-Flobecq (14 km) T5 ‘In het Brakelbos’ start op dezelfde plek (7,5 km) T6 ‘Tussen Everbeek-Boven en het Livierenbos’ start aan de kerk in Everbeek-Boven (9,5 km) 32

Het Waalse Maison du Tourisme de la Wallonie picarde en Toerisme Vlaamse Ardennen de aanleiding hebben zeven wandelingen uitgestippeld die de taalgrens als slappe koord gebruiken. De ene keer zet je voet aan de grond in Vlaanderen en even verder ben je in Henegouwen. Wie ze allemaal uitprobeert, zal merken dat de taalgrens

Te koop in de toeristische infokantoren, in de boekhandel of via www.toerismevlaamseardennen.be.

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

steevast de hoogste toppen van de getuigenheuvels of een waterloop volgt. Het levert fantastische panorama’s op en een uniek zicht op het begin en het einde van twee grote taalgebieden.

€3

Wildkamperen in een bos of natuurgebied mag niet maar sinds februari 2009 wordt daar een uitzondering op gemaakt. Voortaan kunnen trekkers hun tent opzetten in aangeduide bivakzones voor ‘paalkamperen’. Momenteel zijn er 2 bivakzones in de Vlaamse Ardennen. Eentje in het Muziekbos en eentje aan de Spettekraai (Oude Schelde) in Zingem. Paalkamperen verwijst naar de paal waarop een waterpomp is bevestigd waarmee drinkbaar water uit een grondwaterput kan opgepompt worden. Het is meteen het enige comfort waar je als paalkampeerder recht op hebt. Of toch niet, er zijn binnen een straal van tien meter ook houten platforms voorzien waarop maximaal drie tentjes kunnen opgezet worden. Avontuur, puur natuur en een minimale ecologische voetafdruk zijn de basiswaarden van paalkamperen. Ieder tentje mag maximaal 48 uur in de zone blijven staan en de capaciteit is beperkt tot maximum tien personen. Vuur maken, is verboden maar genieten van de pure natuur mag met volle teugen.

→ Meer praktische info op www.natuurenbos.be en www.bivakzone.be

Afstappen aan de oevers

van de Zwalm

De gemeente Zwalm telt maar liefst zeven watermolens. De kracht van het water werd hier van diep in de middeleeuwen gebruikt om graan, chicorei of tabak te malen, olie te persen of houtvezels in papierpulp te veranderen. En hoewel de molenraderen in de jaren ’60 een voor een tot stilstand kwamen, zijn veel van die prille industriële machines en gebouwen kwiek genoeg om te getuigen van een bewogen verleden. De Zwalm vormt sinds 1977 de kronkelende draad die de twaalf dorpen van de gelijknamige fusiegemeente bij elkaar houdt. Het riviertje ontspringt in een twintigtal bronnen in het Brakelbos, in de heuvels van D’hoppe en Vloesberg. Tot ze 23 km verder in Nederzwalm in de Schelde uitmondt, kronkelt de rivier zich door weiden, akkers, houtwallen en bossen. Op die manier ontstond door de eeuwen een uniek landschap dat weidse vergezichten afwisselt met verborgen hoekjes waar je je ver van de bewoonde wereld waant.

De Zwalm heeft een en ander op zijn kerfstok. Samen met haar zijbeken is de rivier er de oorzaak van dat het landschap tussen Oudenaarde, Zottegem en Brakel versnipperd is in opeenvolgende groene plooien en minatuurvalleitjes. Wat ooit het gedroomde landschap was voor molenaars is vandaag een twaalfdorpenparadijs voor wandelaars. Op de schilderachtige plekjes langs de Zwalmbeek wandelroute hebben al meer mensen hun hart verloren.

Zwalmbeek WANDELROUTE

munkzwalm

Sint-Maria-Latem

€2

Nederzwalm-Hermelgem

1. De wandeling start aan de Zwalmmolen. De eerste sporen van de Zwalmmolen gaan terug tot 1040 toen de molen eigendom was van de Gentse Sint-Pietersabdij. In 1991 werd het gebouw, na een horecacarrière aangekocht door de Provincie Oost-Vlaanderen. Na jaren sleutelen aan het restauratiedossier werd de installatie in 2007 gerenoveerd. De Zwalmmolen is de enige van vijf provinciale molens die wordt aangedreven door waterkracht. 2. De voormalige molenaar-sluiswachter was zo onder de indruk van dit prachtige stukje natuur dat hij zijn herberg ‘Klein Zwitserland’ noemde. 3. Tijdens het weekend kan je in het rustieke cafeetje nog steeds verpozen bij een glas streekbier. 4. Ook in de 16de-eeuwse IJzerkotmolen is een

Dikkele Knijp voor alle zekerheid eens in je wang. Dit is geen droom, dit is Dikkele. Het dorp is de voorbije decennia heimelijk veranderd in een postkaart. Ook nadat het door de grote fusie van 1977 een deelgemeente van Zwalm is geworden, kunnen de poezen hier nog in de zon liggen staren naar een koppel zotte mussen dat over de kasseien rolt. Ze stuiven op als de boer een kudde koeien naar de weide jaagt. Omdat dit levende tijdsbeeld te waardevol is om verloren te laten gaan, werd de dorpskom in de jaren ’80 geklasseerd.

2 1

START

Zwalmmolen Munkzwalm

Sint-Denijs-Boekel

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Tip: toegankelijk voor kinderwagens Afstand: 5 of 9 km Vertrekpunt: Zwalmmolen, Rekegemstraat 28, 9630 Munkzwalm (Zwalm) → Te koop in de toeristische infokantoren, in de boekhandel of via www.toerismevlaamseardennen.be

horecazaak ingericht. Die ligt op een eilandje dat ontstond toen de Zwalm bij Klein Zwitserland werd gesplitst. 5. De Ter Biestmolen in Nederzwalm was de voorbije decennia een van de favoriete onderwerpen van zondagsschilders. Maar ook zonder penseel of ezel is het op het terras van de gerestaureerde bistro bijzonder aantrekkelijk om halt te houden. 6. Tot hier was de wandeling even vlak als het wateroppervlak. In de finale van de wandeling verlaat je echter de vallei en moet er geklommen worden in een bosrijke omgeving. Na een paar nijdige bulten word je beloond met een prachtig vergezicht op de Zwalmvallei.

Provinciaal Natuureducatiefcentrum

De Kaaihoeve

Een afgelegen dorpje met nauwelijks 150 inwoners, midden de glooiende kouters. Check. Een dorpsstraat met kasseien, een kerkje uit de 19de eeuw met een authentieke ommuurde pastorij. Check. Een dorpsherberg, een brouwerij, de smidse en een klooster. Check.

Zwalmbeekroute de vlaamse ardennen

De Zwalmbeekroute is 9 km lang maar kan ingekort worden tot ongeveer 5 km. Op je wandeling kom je langs drie belangrijke molens waar je ook iets kan eten en drinken.

Jeugdverblijf

Oud Klooster Dikkele

Het ‘Oud Klooster’ in Dikkele is een nieuw jeugdverblijf voor groepen tot 55 personen. Je kan kiezen voor volpension of zelf koken. Brouwerijstraat 4 - 9630 Dikkele 0473 68 56 28 www.oudkloosterdikkele.be

De Kaaihoeve is de ideale uitvalsbasis om de natuur te (her)ontdekken! Zowel in als rond het centrum kun je op een interactieve manier bijleren over natuur- en milieuthema’s of bijzondere dieren en planten observeren. Maar ook even tot rust komen op de picknickplekjes of je uitleven in de natuurlijke speelzone. Voor de actieve wandelaar en fietser liggen er uitgestippelde routes klaar uit de directe omgeving. Nadien kun je komen uitblazen op de pittoreske binnenplaats. Oude Scheldestraat 16, 9630 Meilegem (Zwalm) Tel: 055 49 67 96 www.dekaaihoeve.be

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Samen werken aan Vlaanderens Mooiste Landschap Sinds enkele jaren worden de Vlaamse Ardennen als ‘Vlaanderens Mooiste Landschap’ op de toeristische kaart gezet. Het landschap vormt de belangrijkste troef en aantrekkingskracht van deze regio en spreekt - als decor van de Ronde - elk jaar nog meer tot de verbeelding.

Zelden staat men stil bij het feit dat dit landschap het resultaat is van een eeuwenoude wisselwerking tussen mens en natuur, waarbij de kleine landschapselementen stille getuigen zijn van oude tradities en gebruiken. Hagen werden gebruikt als veekering, houtkanten als windschermen en knotbomen waren ideale hernieuwbare houtleveranciers. Ten gevolge van een snel veranderende samenleving en een steeds toenemende druk op de open ruimte raken deze functies stilaan in onbruik.

Deze landschapselementen vormen mee de identiteit van onze streek, waar inwoners trots op zijn en steeds meer bezoekers van komen genieten. Het zijn vaak de laatste stukjes natuur waar typische planten uit de streek nog te vinden zijn en waar dieren voedsel en nestgelegenheid zoeken. Wanneer u al wandelend of fietsend onze streek verkent, weet dan dat het bestaan van dit landschap het gevolg is van vele inspanningen en een samenwerking tussen lokale besturen, landbouwers, natuurverenigingen en andere inwoners met een hart voor de streek.

Foto’s: RLVA - Bart Vancoppenolle

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Vertrekkende vanuit de pittoreske dorpen brengen historische kasseiwegen je langsheen onze mooiste landschappelijke troeven…Geniet ervan…! Holle weg Holle wegen trekken met hun duizendjarige geschiedenis echte sporen in de tijd. Deze groene tunnels spelen met de wandelaar een spel van licht en schaduw, van koud en warm… en trekken dieren aan die graag holen maken of vochtige plekjes verkiezen.

Bloemenrijke akkerranden Landbouwers die deze randen beheren, geven vogels nestgelegenheid in de zomer en voedsel in de winter. Op de hellingen van de Vlaamse Ardennen zijn gras-, kruiden- of bloemenranden vaak onontbeerlijk om erosie van de vruchtbare leembodem te voorkomen.

Het project Samen WERKEN aan Vlaanderens Mooiste Landschap is een Leaderproject op initiatief van Regionaal Landschap Vlaamse Ardennen vzw i.s.m. Toerisme Vlaamse Ardennen en Agrobeheercentrum vzw. Tijdens dit project worden duurzame acties opgestart om landschapsonderhoud op lange termijn te garanderen en maximaal draagvlak van inwoners, eigenaars, bezoekers en lokale overheden te bereiken.

Knotwilgen Het knotten van wilgen zorgt ervoor dat deze bomen oud kunnen worden. Ze houden de randen van de weide droger en de kleinste uil van Vlaanderen - de steenuil – vindt er zijn geliefkoosde broedplek. Sinds 2012 zetten de knotteams zich in om deze natuurmonumenten te behouden.

Kasseiwegen en kapelletjes

Uw bijdrage?

Loofbossen

Al fietsend hierop ontmoeten we kapelletjes, bakovens, water- en windmolens en ander erfgoed om te koesteren.

De grote verscheidenheid aan bossen in de Vlaamse Ardennen, zorgt dat inwoners, natuurliefhebbers en recreanten hier allen hun gading vinden. Van kathedraalbossen met monumentale beuken en blauwe kousjes, over gemengde loofbossen met struweel en hakhout, tot natte valleibosjes.

Als recreant of inwoner van deze mooie streek kan u meewerken aan het behoud en de ontwikkeling van onze streekidentiteit. • Wil je informatie over de aanleg van een boomgaard, houtkant, gemengde haag of het graven van een poel? • Word je tijdens het wandelen geconfronteerd met ontoegankelijke of slecht onderhouden wandelpaden? • Ben je als landbouwer op zoek naar ondersteuning of informatie om zelf aan de slag te gaan als beheerder? • Wens je te worden geïnformeerd hoe jij of je bedrijf in de toekomst kan bijdragen aan ons mooie landschap… Contacteer ons dan via onderstaande gegevens en we staan je graag te woord om je verder te helpen.

Veedrinkpoel Deze parels in het landschap waren in een nog niet zo ver verleden pure noodzaak voor mens en dier. Poelen zijn de voortplantingsplek voor kikkers, salamanders en padden. Om een poel open te houden, werden vroeger de plantenresten met de hand verwijderd. Vandaag gebeurt dit vaak met de kraan. Contactadres:

Houtkanten en heggen

Hoogstamboomgaarden

Doorheen dit glooiende landschap zorgen houtkanten, hagen en heggen voor geborgen hoekjes. Welke in een prikkeldraadloos verleden eens dienden als afscheiding tussen percelen, windscherm of houtleverancier, zijn nu levensbelangrijk voor vogels, insecten en zoogdieren.

Een oude hoogstamboomgaard in bloei in april: een weldaad voor het oog, een lust voor bijen. Het fruit is behalve voor de eigenaar ook lekker voor vogels, vlinders, eikelmuizen…

RLVA vzw Veemarkt 27 9600 Ronse 0032 (0)55 20 72 65 landschapsloket@rlva.be, www.rlva.be, info@rlva.be.

Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland

TOERISME VLAAMSE ARDENNEN 2014

Boek nu je VERBLIJF in

Vlaanderens mooiste Landschap

SURF NAAR WWW.TOERISMEVLAAMSEARDENNEN.BE

Regiocoรถrdinatie Vlaamse Ardennen Veemarkt 27, 9600 Ronse Tel.: +32 (0)55 20 76 81 (toeristische info) Tel.: +32 (0)55 38 86 35 (administratie) toerisme.vlaamseardennen@oost-vlaanderen.be