Westhoek by Toerisme Vlaanderen

www.toerismewesthoek.be www.toerismewesthoek.be

• MESEN • MESEN

• HEUVELLAND • HEUVELLAND

Grote Markt Grote1 Markt 1 8970 Poperinge 8970 Poperinge T. 057 34 T. 057 66 76-77 34 66 76-77 F. 057 33 F. 057 57 03 33 57 03 toerisme@poperinge.be toerisme@poperinge.be www.toerismepoperinge.be www.toerismepoperinge.be

Sint-Laurentiusplein Sint-Laurentiusplein 1, 89501,Kemmel 8950 Kemmel • STADEN T. 057 45 T. 057 04 55 45 -04 F. 057 55 - 44 F. 057 89 99 44 89 99 • STADEN Marktplaats Marktplaats 2 2 toerisme@heuvelland.be toerisme@heuvelland.be 8840 Staden 8840 Staden www.heuvelland.be www.heuvelland.be T. 051 70 T. 051 82 00 70 82 00 F. 051 70 F. 051 42 86 70 42 86 HOOGLEDE • HOOGLEDE toerisme@staden.be toerisme@staden.be Marktplaats Marktplaats 1, 88301,Hooglede 8830 Hooglede www.staden.be www.staden.be T. 051 20 T. 051 30 30 20 30 30 toerisme@hooglede.be toerisme@hooglede.be • VEURNE • VEURNE www.hooglede.be www.hooglede.be Grote Markt Grote29 Markt 29

• HOUTHULST • HOUTHULST

Markt 17,Markt 865017,Houthulst 8650 Houthulst T. 051 46 T. 051 08 94 46 -08 F. 051 94 -46 F. 051 07 36 46 07 36 toerisme@houthulst.be toerisme@houthulst.be www.houthulst.be www.houthulst.be

8630 Veurne 8630 Veurne T. 058 33 T. 058 55 31 33 55 31 infotoerisme@veurne.be infotoerisme@veurne.be www.veurne.be www.veurne.be

• VLETEREN • VLETEREN

Kasteelstraat Kasteelstraat 39 39 8640 Vleteren 8640 Vleteren Sint-Maartensplein Sint-Maartensplein 15B, 8680 15B,Koekelare 8680 Koekelare T. 057 40 T. 057 93 23 40 93 23 T. 051 61T. 04 05194 61 04 94 F. 057 40 F. 057 13 66 40 13 66 F. 051 58 F. 051 32 64 58 32 64 toerisme@vleteren.be toerisme@vleteren.be diensttoerisme@koekelare.be diensttoerisme@koekelare.be www.vleteren.be www.vleteren.be www.koekelare.be www.koekelare.be • WERVIK • WERVIK KORTEMARK • KORTEMARK Koestraat Koestraat 63, 8940 63,Wervik 8940 Wervik Torhoutstraat Torhoutstraat 9, 9, T. 056 95 T. 056 24 25 95 24 25 8610 Kortemark 8610 Kortemark F. 056 95 F. 056 24 35 95 24 35 T. 051 56 T. 051 61 08 56of61051 08 57 of 051 09 15 57 09 15 toerisme@wervik.be toerisme@wervik.be GSM 0476 GSM210476 44 36 21- 44 F. 051 36 -56 F. 051 83 54 56 83 54 www.wervik.be/toerisme www.wervik.be/toerisme toerisme@kortemark.be toerisme@kortemark.be www.kortemark.be www.kortemark.be • ZONNEBEKE • ZONNEBEKE Berten Pilstraat Berten Pilstraat 5A 5A LANGEMARK-POELKAPELLE • LANGEMARK-POELKAPELLE 8980 Zonnebeke 8980 Zonnebeke Kasteelstraat Kasteelstraat 1, 89201,Langemark 8920 Langemark T. 051 77 T. 051 04 4177 04 41 T. 057 49 T. 057 09 41 49- 09 F. 057 41 - 48 F. 057 55 89 48 55 89 F. 051 78 F. 051 07 50 78 07 50 toerisme@langemark-poelkapelle.be toerisme@langemark-poelkapelle.be toerisme@zonnebeke.be toerisme@zonnebeke.be www.langemark-poelkapelle.be www.langemark-poelkapelle.be www.zonnebeke.be www.zonnebeke.be

• KOEKELARE • KOEKELARE

•

Westhoek Westhoek Info: Info: KoningKoning Albert Albert I-laan 120, I-laan8200 120, 8200 BruggeBrugge T. 050T.30 050 5530 0055 00 toerismewesthoek@westtoer.be toerismewesthoek@westtoer.be www.toerismewesthoek.be www.toerismewesthoek.be www.facebook.com/ToerismeWesthoek www.facebook.com/ToerismeWesthoek

Westhoekjes Westhoekjes

Ontdek Ontdek de de leukste leukste plekjes plekjes

• POPERINGE • POPERINGE

WESTHOEKJES 2014

Grote Markt Grote6,Markt 86006,Diksmuide 8600 Diksmuide T. 051 50 T. 051 47 68 50 47 68 F. 051 79 F. 051 30 98 79 30 98 toerisme@stad.diksmuide.be toerisme@stad.diksmuide.be www.diksmuide.be www.diksmuide.be

Markt 22 Markt 22 8957 Mesen 8957 Mesen T. 057 22 T. 057 17 1422 17 14 F. 057 48 F. 057 65 63 48 65 63 toerisme@mesen.be toerisme@mesen.be www.mesen.be www.mesen.be

2014 2014

Sint Rijkersstraat Sint Rijkersstraat 19, 8690 19,Alveringem 8690 Alveringem T. 058 28 T. 058 88 81 28- 88 F. 058 81 - 28 F. 058 88 83 28 88 83 toerisme.cultuur@alveringem.be toerisme.cultuur@alveringem.be www.alveringem.be www.alveringem.be

• DIKSMUIDE • DIKSMUIDE

•

Markt 17a, Markt Lauka 17a, Lauka 8647 Lo-Reninge 8647 Lo-Reninge T. 058 28 T. 058 91 66 28 91 66 info@lauka.be info@lauka.be www.lauka.be www.lauka.be

Ontdek de leukste hoekjes van de Westhoek

• ALVERINGEM • ALVERINGEM

• LO-RENINGE • LO-RENINGE

WESTHOEKJES 2014

voor Ieper voorenIeper de Westhoek en de Westhoek Grote Markt Grote34, Markt 8900 34,Ieper 8900 Ieper T. 057 23 T. 057 92 20 23 92 20 F. 057 23 F. 057 92 75 23 92 75 toerisme@ieper.be toerisme@ieper.be www.toerisme-ieper.be www.toerisme-ieper.be

Ontdek de leukste hoekjes van de Westhoek

• BEZOEKERSCENTRUM • BEZOEKERSCENTRUM

CAFÉS CAFÉS RESTAURANTS RESTAURANTS WANDELEN WANDELEN FIETSEN FIETSEN EVENEMENTEN EVENEMENTEN BROCANTEMARKTEN BROCANTEMARKTEN GASTRONOMIE GASTRONOMIE MUSEA MUSEA STADSPLANNEN STADSPLANNEN GALERIES GALERIES NATUUR NATUUR

Op stap

INFO

Alveringem

Sint-Rijkersstraat 19 8690 Alveringem T. 058 28 88 81 F. 058 28 88 83 toerisme.cultuur@alveringem.be www.alveringem.be www.uutgoeste.be

Stappen en kuieren, genieten en luieren. Behalve een kerk, een militaire begraafplaats en een voormalig gemeentehuis annex volkse kroeg, is het vooral zijn schitterende natuur en merkwaardige naam waarmee Oeren (57 inwoners), als met een magneet de toeristen naar zich toetrekt. Terwijl het de IJzer als zijn zuidgrens claimt, mag Beveren a/d IJzer graag de gerestaureerde en

Openingsuren: werkdagen: van 8u30-12u en 13u-16u30 01/07 - 31/08: ook op zat., zon,- en feestdagen van 13u30 - 16u30

Sint-Pietersbandenkerk met Belgische militaire begraafplaats in Oeren

Alveringem

Op stap

Fietsen langs de graanvelden in Beveren

beschermde Brouckmolen in het zonnetje plaatsen. Met zijn 110 inwoners staat SintRijkers voor het grote verdwijnen: Romaanse kerk/Gotische kapel, Kasteel,... het was er ooit maar is verdwenen. Alleen het oude gemeentehuis werd bewaard al moet je er wel voor naar Bokrijk. Gyverinkhove dreigde dezelfde weg op te gaan als zijn buur maar wist zijn kerk te redden. Van het kasteel Ter Madelstede, bleef enkel de omwalling bewaard. In Stavele loont het de moeite de concertlijst in de gaten te houden want je krijgt niet overal de kans om

te genieten van de diepe klanken van een authentiek Van Peteghemorgel. Het openluchtmuseum van Izenberge lijkt een goed bewaard geheim maar ‘s zomers contrasteert de gezellige drukte van het gemeenteplein met de loden rust die over de kasseien hangt. Net als de meeste andere draagt Hoogstade zorg voor haar dodenakker waar enkel Belgische soldaten uit WO I een rustplaats vonden. De dorpskern van Leisele werd terecht een ‘beschermd dorpszicht’ met bovenop de Sint-Martinuskerk als beschermd monument.

De Brouckmolen tussen Beveren a/d IJzer en Gyverinkhove

Tafelen Actief en genieten beleven Alveringem

Alveringem

Niet te missen

Museum van de dorst Mout- & Brouwhuis 'de Snoek'

Mout-& Brouwhuis de Snoek Het Mout- & Brouwhuis de Snoek is een uniek museum in Vlaanderen. Het is de enige, nog volledig intacte brouwerij en mouterij uit de 19de eeuw, waarin de bezoeker kan ervaren hoe er tijdens WO I voor de duizenden soldaten in ‘Bachten de Kupe’ werd gebrouwen. Bezoekers kunnen er aan de hand van koperen kook- en brouwketels, een gietijzeren roerkuip, eeuwenoude gistingskuipen en -tonnen, een intact gebleven mouteest, een antieke gasmotor,… zien hoe er toen gemout en gebrouwen werd. Fortem 40, 8690 Alveringem T. 058 28 96 74 T. 0492 31 30 31 info@desnoek.be www.desnoek.be

1 april t.e.m. 31 oktober: elke dag van 10u3018u, za. en zo. van 9u30-18u, gesloten op maandag. 1 november t.e.m. 31 maart: elke dag van 14u18u, zo. van 9u30-18u, gesloten op maandag. Dinsdag tot 14u. Groepen altijd mogelijk op afspraak.

Kidspad ‘Op zoek naar de ring van Gijverinkhove’ Een gezinswandeling van 2,8 km die je in een tweetal uurtjes kan afleggen. Tijdens de wandeling ontdek je het verhaal van de Drie Ridders van Gijverinkhove. De ridders uit de legende gaan in dit Middeleeuws verhaal op zoek naar de ring van hun moeder, de kasteeldame. Ophaalbrug in Stavele 22 16

Het wandelboekje met de achtergrondinformatie is speciaal naar ouders toe geschreven, met passages voor de 6-12 jarigen. Samen met het rugzakje, de schuifpuzzel en de potloodjes is de wandelbrochure verkrijgbaar in de dienst Toerisme & Cultuur voor €5. Startpunt: Weegschede, Gijverinkhove.

Kidspad ‘Marie’s Groote Oorlog’ Een doe-en belevingstocht voor kinderen van 8-12 jaar (en gezinnen), geïnspireerd door het jeugdboek van Johan Ballegeer. ‘Marie’s Groote Oorlog’ is een kinderwandelroute van 5 km. Onderweg ontdekken de kinderen het verhaal van Marie tijdens de Eerste Wereldoorlog. Ze komen heel wat te weten over de Groote Oorlog en de interessante oorlogsrelicten in Alveringem en Oeren. Door het uitvoeren van een aantal leuke opdrachten helpen ze bovendien Marie in haar zoektocht naar haar broer, die als soldaat meevecht in de oorlog. Startpunt: domein Hof van Wyckhuize, Sint-Rijkersstraat 19, Alveringem. Rugzakjes te verkrijgen bij dienst Toerisme & Cultuur. Deze wandeling is het hele jaar door toegankelijk.

’t Potje Paté Wandelnetwerk Voor de menu’s van ‘t Potje Paté, IJzervallei

vertrekt Joris van dezelfde visie die Met het netwerk wandel gehanteerd wordtIJzervallei voor de bereidinje en geniet creatief je van genlangs van de hetIJzer patéfabriekje: het omringende waar omspringen met landschap ambachtelijke vogels je tijdens jeentocht vergezellen. streekproducten gastronomiAan zijde loopt het netwerk scheFranse delicatessen als ganzenlever, verder Bambecque magret via de dorpjes canard, zoals kalfszwezeriken, en Herzeele. steaks, Wie maar niet genoeg kalfsniertjes, gerijpte zesrib.... krijgt van hetinwandelen, kan gemakAlles wordt het huis voorbereid kelijk op het netwerk en à laoverstappen minute klaargemaakt. Wat Hoppeland. op de kaart staat is met andere woorden topkwaliteit van A tot Z. In alle gerechten staat het basisproduct Eversambos centraal: enkel het allerbeste en uitsluitend van eigen streek. ‘t Potje Het ligtherontdekken vlakbij de IJzervan PatéEversambos staat voor het in Stavele, naast de historische en ambachtelijke streekproducten adbijhoeve Eversam. Het bos werd gastronomische delicatessen. Naastin 1994-’ 95 aangeplant voormaligepahet ruime assortimentopzelfbereide landbouwgrond en is een kleine 40 hectare groot. Je kan er genieten van IJshoeve het bos en het omliggende polderDe Korenhalm landschap. Op regelmatige tijdstippen organiseert de dienst voor toerisme Natuurlijk we allemaal met melkde themaen kennen gezinswandelingen en boter en yoghurt en platte fee en metendeijslieve heks Metsa. Eversamstraat, Stavele kaas en... kortom 8691 alles waar de koe al sinds eeuwen voor zorgt. Maar zijn we niet een beetje de smaak Pannendorpvergeten? Tenminste de smaak wandelroute zoals ze vroeger was. Toen er op de gekookte melk nog een velletje kwam 8,1 startde en jekm.aanDedePannendorproute boter kon zien wat aan het Mout-had. & Brouwhuis de koe gegeten Snoek en verkent landschapvan aan Geen nood! Geert het en Micheline weerszijden vanhelpen de Lovaart. De Korenhalm je graag terug Picknick enwat rustplaats: pannendorpsiop weg. Al je te doen hebt is te het landschapskunstwerk eenmet uitstapje naar Alveringem opvan je Stijn Claikens. Deenfelgekleurde stenen agenda plaatsen je kan zonder muurtjes symboliseren de Belgische teletijdmachine terug naar toen. Je en deervan Duitseversteld linie in hoe de Westhoek. staat diep-romig al het lekkers smaakt wat je in het

tés, foie gras, rillettes en potjesvlees figureren op de kaart gerechten Wandelpakket van 10 die vooral karakter uitstralen. Ooit wandelen fietsroutes gehoord van ‘Bolle Beef’ of Corned IJzervallei (fietsroute 10 km),deDeoorlog GeBeef? De Tommies wonnen mene Weg (wandel- enin fietsroute dankzij dit rundvlees blik. De 14 km), Rond het plateau vanJoris Izenberge ambachtelijke versie van is om (fietsroute km), De duimen en 18 vingers bij Reigerroute af te likken. (fietsroute Aalcholroute (fietsSamen met15hetkm), vleeswarenatelier De route 22 km), Jeanen Lehet Roux achterna Veurn’ Ambachtse eetcafé ‘t (wandelroute 6 km), de boorPotje Paté, vormt hetLangs Patéwinkeltje den geheel. van de IJzer (wandelroute 4 km), één Het complete assortiTussenwordt grenshier en verkocht. IJzer (wandelroute ment 7,5 km), IJzerblommewandeling (6 Kaatsspelstraat 1 km) en de Doode Mannenroute 8690 Alveringem (wandelroute 8 km). T. 058 29 89 33 T. 058 28 80 86 Brouckmoleninfo@deveurnambachtse.be www.deveurnambachtse.be wandelroute maandag

7 km. De maandag wandelroute en dinsdag verkent het waterrijke landschap van de IJzerbroeken. Via rustige plattelandsboerderijwinkeltje kopen. Tot wegen, graspaden kan en het jaagpad chocoladepasta en -mousse toe. van de IJzer, ontdek je de landelijke Bovendien kan je Beveren-IJzer een kijkje nemen omgeving tussen en (op afspraak, vanaf 10 tot 50 pers.) Stavele. Van op de IJzeroever geniet in de stallen het bedrijf op of in je van mooie en vergezichten dede bezoekruimte hoeveproducten broeken en bijde helder weer vervoldegusteren. Verser kàn nauwelijks. ledigen de West-Vlaamse heuvels het Een voorraadje polderknollen recht unieke panorama. van het veld of een panklaar konijntje (gekwikt-up-d’oede-mode) zorgen ervoor dat je straks met open armen thuis ontvangen wordt. Bampoelstraat 4 8690 Alveringem T. 058 29 83 38 info@dekorenhalm.be www.dekorenhalm.be

donderdagvoormiddag donderdag en zondag

23 17

Op stap in ’t stad

Kiekenstraat

aat

sstr

Jan

Sin-

rti e Bo rlaa rti n er laa n

se Ro mar se ijns ma tr rijn aat str aa t

Tell laan Tell laan em

Will

Telllaa

Willem

Telllaa

ialaan

Begon

n nlaa

Kiekenstraat

Va art s Va traa art t str aa t

n nlaa Roze

IJzerdijk

Sint-S ebastia anlaan Sint-S ebastia anlaan

Roze

Rozenlaan

Begon

IJzerd ijk IJze Kasteelstraat rdijk Kasteelstraat

Ho f te rB loe mm Ho f te ole rB ns loe mm ole ns

Rozenlaan

IJzerleg IJzerleg erstraat erstraat

de westhoek

ERFGOEDWANDELROUTE

diksmuide 3,2 km

ijk nw Tui k wij

Grote Markt g g Begijnhof we we en en Es Es Portus Dixmuda Stad aan de IJzer IJzertoren Museum aan de IJzer 5 Dodengang ErfgoedwandelingTuinwTuinw ijk ijk 2 3 4

n Tui

molensstraat BloemIJzer Bloemmolensstraat

IJzerdijk

S ati tati on on ss ss tra tra at at

straa

Fuselierstra

IJzer

s tanu

Mon

hest traat laegtraa Doo Doohes ialaeg MariaMar

spleinsplein Sint-Jan Sint-Jan

n laa en uk an Be enla uk

esten

Oostv

Stadspark Stadspark

aat aat estr estr 1 Vred Vred

narchstraat

isstraat isstraat Gasthu Gasthu

Admiraal Ro

tstraat

Kon. Alber

t t nsotrleanastraa Konijnenstr. Konijnenstr. molem ReuzRe euze

Koop je kaart (€2) bij de Dienst voor Toerisme. ijk ijk inw inw Tu Tu

Begijnhof

Het enige begijnhof in de Westhoek, pittoresk stukje Diksmuide uit de 13de eeuw.

Grote Markt 6 (vanaf april 2014) 8600 Diksmuide T. 051 50 47 68 F. 051 79 30 98 toerisme@stad.diksmuide.be www.diksmuide.be

laan ricq red aan l re F Lau redricq re F Lau

Oostvesten

Torenstr.

i1 i Kon. Alber

IJz IJz erh erh ee ee mp mp lein lein

Sint-SSint-S ebastiebasti aanlaaaanlaa n n

t t traa traa nss nss atioStatio t t t rk rk S a a M M GroteGrote

lplein

IJzerla IJzerla an an

Wille Wille m Te m Te lllaanlllaan

Torenstr.

Italiëplein Italiëplein

pad pad ere ere sm sm Elle Elle

Vrijheidsplein Vrijheidsplein

Schoo

INFO

Gen. Gen. BaronBaron Jacquesstraat Jacquesstraat

laan laan Park Park

lein lein edenpedenp Invali Invali

St.-Niklaasstr. St.-Niklaasstr.

t aat aastr strve StoveSto

Schoo

t t aa aa str str de ade a Kw Kw

Dijk Dijk ine ine Kle Kle ijk ijk end end Wilg Wilg

IJzerla IJzerla an an

ijk ijk te D te D Gro Gro

rkt ma Vis rkt ma Vis

B er eer stb stb lot lot es es tra tra at at

Oostvesten

Begijnhofstr. Begijnhofstr.

Lan gev elds Lan gev traat elds traa t

t t traa traa erss erss roeedBroed B e w w Fernande Fernande Grau Grau Verstraeteplein Verstraeteplein

raat De Breyne Peelaertst raat rtst lae Pee De Breyne

IJzer IJzer

Diksmuide

Oostendestr.

Diksmuide

Op stap in ’t stad

Portus Dixmuda

De nieuwe jachthaven van Diksmuide met een lange kade met ‘slipway’ en vernieuwde aanlegplaatsen.

Begijnhof

Openingsuren: 1 april - 15 nov.: dagelijks van 10 - 12u en van 14 - 17u 16 nov. - 31 maart: geopend op werkdagen van 10 - 12u en van 14 - 17u

Erfgoedwandelroute De erfgoedwandelroute Stad aan de IJzer (3,2 km), flaneert langs de Handzamevaart en de IJzer. In het stadsbeeld zijn niet alleen sporen van WO I te zien, maar ook herinneringen aan de middeleeuwse stad en de bloeiende handel. 16 locaties zijn voorzien van info-panelen. 26

Grote Markt

Heropgebouwd historisch marktplein met gebouwen in Vlaamse stijl met o.a. stadhuis, belfort, Sint-Niklaaskerk en veel gezellige terrasjes. 27

Op stap in ’t stad

Niet te missen

Diksmuide

MUSEUM AAN DE IJZER

H VO E O RIN LL PE G ED 1 N ER IG M VA IC AA N H RT AF T

In de 84 meter hoge IJzertoren met prachtig uitzicht op de Westhoek en het WOI frontgebied, vind je het Museum aan de IJzer, een museum over WO I, de Vlaamse ontvoogding en de vrede.

Diksmuide Van verkennen en verwennen. Met zijn allen samen vormen ze de West-Vlaamse fusiegemeente met de grootste oppervlakte: 150 km2 natuur, historie en genieten! Sommige deelgemeenten hadden al langer iets met elkaar, sommige kregen hun ‘5 minutes of fame’ dankzij Hugo Claus maar samen sluiten ze eensgezind de cirkel rond de vredesboodschap die de IJzertoren uitstraalt. Behalve Esen en Kaaskerke bleven het landelijke entiteiten met een eigen karakter en een unieke uitstraling. SintJacobskapelle telt het minste zielen terwijl Esen de deelgemeente is met grootste aantal inwoners. In Vladslo vind je het indrukwekkende Soldatenfriedhof met de beeldengroep ‘Treurend Ouderpaar’ van Käthe Kollwitz. In Leke kan je de romp van de Kruiskalsijdemolen, een stenen Belgische militaire begraafplaats in Keiem

Handzamevaart in Diksmuide

stellingmolen, bewonderen. In Keiem werden de Duitse soldaten lang genoeg tegengehouden om de Belgische soldaten de kans te geven zich te reorganiseren om het gebied achter de IJzer voorgoed te vrijwaren.

De IJzerslag Oud-Stuivekenskerke

Het bescheiden Stuivekenskerke werd terecht opgenomen in de lijst van 50 mooiste dorpen van Vlaanderen terwijl Pervijze en Oud-Stuivekenskerke kunnen uitpakken met heuse observatietorens uit WO I die als monument werden beschermd. In de geluidsarmste gemeente van de Westhoek, Lampernisse, stond de wieg van Klaas Zannekin. Wanneer je Oostkerke binnenrijdt, is het moeilijk te geloven dat het nu beschermde dorpsgezicht tijdens de eerste wereldoorlog compleet van de kaart was verdwenen. Oudekapelle, SintJacobskapelle en Nieuwkapelle, drie kleine polderdorpjes, verenigden zich ooit tot Driekapellen maar konden niet verhinderen dat ze uiteindelijk opgingen in het geheel. Woumen tenslotte, is vooral bekend vanwege het natuurreservaat De Blankaart dat zijn naam deelt met het kasteel dat er deel van uitmaakt.

De gevechten rond Diksmuide in oktober 1914 zorgen voor een ommekeer tijdens WO I. In deze tentoonstelling tonen wij de aanloop naar de IJzerslag, de omstandigheden waarin ze plaats vond en de gevolgen voor de rest van de oorlog. Looptijd vanaf oktober 2014.

Passerelle van de Hoop Voorjaar 1915. Via een glibberige houten loopbrug, in het piottenjargon een passerelle genoemd, begeven we ons van de eerste linie naar de voorpost. 2014: Via een waarheidsgetrouwe reconstructie van een passerelle kan de bezoeker de IJzertorensite betreden.

IJzerdijk 49, 8600 Diksmuide T. 051 50 02 86 - info@aandeijzer.be

www.aandeijzer.be

De Blankaart Het Vlaams bezoekerscentrum De Otter is het ideale vertrekpunt om dit gebied van laagveenmoeras met rietlanden, broekbos, open water en poldergraslanden te verkennen.

Actief beleven en dierenrijk. Elk seizoen strijken er weer andere vogels neer en zorgen ze voor een prachtig spektakel in dit 30 hectare groot domein.

Diksmuide

Actief beleven

Fietsroutes Boterlandfietsroute

47 km. Verkent de polderstreek rond Diksmuide, centrum van het ‘Boterland’. Deze bewegwijzerde tocht voert langs stemmige dorpjes, zoals Sint-Jacobskapelle, Nieuwkapelle, Oudekapelle, Lampernisse, Zoutenaaie en Pervijze.

Krekedalfietsroute

Bezoekerscentum De Otter Kasteel De Blankaart Ieperseweg 56, 8600 Woumen T. 051 54 59 48 Rondvaart met de fluisterboot in het natuurreservaat. Open van 15 april tot 15 sept. op werkdagen van 9u tot 16u30 en tijdens het weekend van 13u30 tot 17u30. Drie weken op voorhand reserveren.

Viconia Kleiputten De Viconia Kleiputten in Stuivekenskerke zijn zes ondiepe kleiputten. Natte weilanden wisselen af met vijvers, sloten, rietkragen en hagen. De overgangen van nat naar droog, van veen naar klei en van zout naar zoet, zorgen voor een divers plantenViconia Kleiputten

47 km. Zoals de naam aangeeft, verkent deze bewegwijzerde fietsroute de vallei van de Krekebeek, die samen met de Handzamevallei een oostelijke uitloper van het I]zerbekken vormt. De tocht start in Diksmuide en verkent vooreerst een stuk broekland. Vandaar gaat het richting Koekelare. Via Kortemark en op de grens van het Houtland, wordt het Krekedal weer opgezocht.

Nooit Meer Oorlog

37,5 km. Brengt de fietser via voorgestelde knooppunten op het fietsnetwerk Westhoek langs monumenten en sites uit de Eerste Wereldoorlog. Startplaats, de Grote Markt van Diksmuide. In de IJzertoren daal je af door het 22 verdiepingen tellende museum. De Dodengang was een aartsgevaarlijk loopgravencomplex, het Onze-Lievevrouwhoekje was een belangrijke uitkijkpost, de Belgische militaire begraafplaats in Keiem is een laatste rustplaats. ‘Het Treurend Ouderpaar’, van de kunstenares Käthe Kollwitz, op de Duitse begraafplaats van Vladslo, is een aanklacht tegen de oorlog.

Rondvaart met de ﬂuisterboot in het natuurreservaat De Blankaart

Met Jaek en Nink naar het natuurgebied De Blankaart 20 km. Een kindvriendelijke fietstocht met tal van leuke stops waar kinderen zich kunnen uitleven of genieten van een lekkernij. De route situeert zich in de stad Diksmuide en vooral de deelgemeente Woumen. Het brengt je naar het natuurgebied De Blankaart, enkele hoeveboerderijen en het drinkwaterproductiecentrum.

Wandelroutes Blankaartwandelroute

9,6 km. Vertrekkend van het Blankaartkasteel voert het traject door een reeks weilanden die deel uitmaken van het natuurreservaat De Blankaart. Door het winterbed van de IJzer stap je naar het waterspaarbekken De Blankaart.

Bethoosterse Broeken wandelroute

9,2 km. De route verkent twee totaal verschillende landschappen. Een eerste deel gaat naar het hogere deel ten zuiden van Esen, tot op 36 meter boven de zeespiegel. Dan gaat het weer snel naar beneden en halfweg onze wandeling komen we in de Bethoosterse Broeken, een onderdeel van het Krededal of de Handzamevallei.

Zannekinwandelroute

6,5 km. Het komgrondengebied van Lampernisse, waardoor de Grote en de Kleine IJzerbeek kronkelend hun weg banen, behoort tot de grootste aaneengesloten open ruimtes van Vlaanderen. We wandelen langs de vette weiden en het natuurfenomeen van kommen en kreekruggen, om aan de grens tussen Lampernisse en Alveringem de Kleine IJzerbeek te bereiken.

Boottocht met de Yzerstar

Fietsen tussen otter en zeehond

48,5 en 32 km. Deze twee thematochten volgen de voorgestelde knooppunten op het fietsnetwerk Westhoek rond de IJzer. De ene thematocht heeft het over de IJzermonding bij Nieuwpoort, de andere over de IJzervallei rond Diksmuide. 34

Herbeleef het verleden

Lokale wandelroutes

Varen

Geniet van het polderlandschap … Op het platteland van Diksmuide zijn er nog heel wat landschapswandelingen die zowel het landschap, de natuurwaarden als het cultuurhistorisch verleden van de dorpen toelichten: de Stuvetjes wandelroute (Stuivekenskerke, 9,3 km), de Kleiputtenwandeling (Stuivekenskerke, 1,8 km), de Lekeleet wandelroute (Leke, 10,4 km), de Wandrille wandelroute (Beerst 12,8 km), de Käthe Kollwitz wandelroute (Vladslo, 10,5 km), de Vladslo-Ambacht wandelroute (9,3 km), de Blauwvoetswalle wandelroute (Pervijze, 9,8 km), de Hemelsdaele wandelroute (Woumen, 8,8 km), de Oude Zeedijk wandelroute (Nieuwkapelle, 7,75 km),... Bij de dienst voor toerisme vind je alle nodige inlichtingen en wandelkaarten om je wandeling zo goed mogelijk te stofferen.

’t Buitenbeentje

Fietsen rond Diksmuide

Kajak-, billenkarren- en fietsverhuur, vlottenbouw. T. 051 50 46 27

De Yzerstar

Rondvaarten op de IJzer tussen Diksmuide en Nieuwpoort. T. 058 23 24 25

Kakelend Kippenmuseum Geen echt museum, maar een actieve boerderij met koeien en kalfjes en een kinderboerderij met educatief dierenpark. Uitleg van kip tot ei en misschien de geboorte van een kuikentje? Er is ook een speeltuin, een cafetaria en een hooischuur.

Wittepoortstraat 25, 8600 Keiem T. 051 50 25 90 info@kakelendkippenmuseum.be www.kakelendkippenmuseum.be zie ook pag. 204

IJzertoren 4 Museum aan de IJzer

Diksmuide

Actief beleven

Museum voor Vrede, Vrijheid en Verdraagzaamheid. Hier staat de vredesgedachte centraal. Boven in de 84m hoge toren kan je van het indrukwekkende panorama over de Westhoek genieten. Het museum toont de betekenis van WOI voor Vlaanderen en schetst een sfeerbeeld van hoe in het verleden werd geleefd. De onderste verdiepingen zijn gewijd aan tijdelijke tentoonstellingen. T. 051 50 02 86 www.aandeijzer.be

Open van 01/04-30/09 van 9-18u., van 01/1031/03 van 9-17u., zat., zon. en feestdagen open vanaf 10u. Toegangsprijs: € 8, 7-18 jaar € 3, tot 7 jaar gratis, 65+ € 6. Groepen: +18 jaar € 5, 7-18 jaar € 2,5

zie ook pag. 29

Dodengang

Reconstructie van het loopgravensysteem. Biedt je een blik op het (over) leven tijdens een loopgravenoorlog... In het onthaalgebouw werd een modern bezoekerscentrum ingericht over twee verdiepingen. Op de 2de verdieping heb je een prachtig zicht over het IJzerfront. Open elke dag van 1 april t.e.m. 15 november van 10-16u30. In de winter open op dinsdag en vrijdag van 9u30 tot 15u30. Gesloten tussen Kerst en Nieuwjaar.

Dodengang

Militaire begraafplaatsen Vladslo

25.645 Duitse soldaten. Op deze militaire begraafplaats uit WOI in Vladso vind je het ‘Treurend Ouderpaar’ van Käthe Kollwitz, een aanklacht tegen de oorlog. Haar zoon Peter werd er begraven.

Keiem

628 Belgische soldaten, gevallen tijdens de Slag om de IJzer in oktober 1914.

Militaire begraafplaats in Vladslo

Op stap

INFO

Kemmel

Toerisme Heuvelland Sint-Laurentiusplein 1 8950 Kemmel (Heuvelland) T. 057 45 04 55 F. 057 44 89 99 toerisme@heuvelland.be www.heuvelland.be

Van alle getuigenheuvels, spreekt de Kemmelberg het meest tot de verbeelding. Voor de een gaat het om het dokkeren over steile kasseien, voor een ander om het wandelen tussen bosgentiaan en voor nog een ander staat het voor een nostalgische halte in een koekendorp: kiosk op het plein, gezellige kroeg en vooral deugddoende rust. Maar tweemaal per jaar verandert het dorp in een heksenketel: van heinde en ver komen dagjestoeristen naar de grootste rommelmarkt van West-Vlaanderen of naar de geurige Zoetemarkt.

Openingsuren: Van 1/4 t.e.m. 15/11: Elke werkdag: 9u-12u en 13u30-16u. Elke dinsdag: 9u-16u. Elke zaterdag: 9u30-12u en 12u30-16u. Zon- en feestdagen: 10u-12u30 Van 16/11 t.e.m. 31/3: Elke werkdag: 10u-12u en 13u30-16u. Elke dinsdag: 9u-16u. Elke zaterdag: 9u30-12u en 12u30-16u. Zon- en feestdagen gesloten.

Heuvelland

Op stap

Zicht vanaf de Lettenberg Picknicken in Heuvelland met Loker op de achtergrond

Westouter Een dorp, twee bergen en hier voel je echt wel dat je in â&#x20AC;&#x2DC;heuvellandâ&#x20AC;&#x2122; bent. Half Vlaanderen is hier in zijn jeugd met vakantie geweest en maakte hier voor het eerst kennis met een heuse zetellift. Als je nog verder gaat richting Zwarteberg, beland je vanzelf tussen vele winkeltjes en restaurants die ongegeneerd naar onze Franse buren gluren.

Dranouter Tot ver buiten de grenzen klinkt de naam als een klok. Muziek en bruine kroegen lijken organisch met het

dorp verbonden en eetgelegenheden zijn er te kust en te keur. Gelukkig bleef het landelijk karakter tenvolle bewaard en ben je nooit ver weg van de oneindige stilte en een overweldigende natuur.

De Klijte Je bent er door voor je het weet en toch vind je in De Klijte de mooiste vergezichten. Tussen de Scherpenberg en de Kemmelberg gaan de dagen in slow motion, word je culinair verwend.

Dranouter Festival

Niet te missen

Heuvelland

Heuvelland Op en neer en heen en weer. Vanop de Nieuwkerkse walletjes (een langgerekte heuvel met dezelfde hoogte als de Zwarteberg die zijn naam ontleent aan de vroegere heerlijkheid Waldries) strekt het panorama zich uit tot diep in FransVlaanderen. Als je je laat bollen, kom je vanzelf in het muziekdorp Dranouter terecht waar behalve gastronomie vooral wandelen met stip staat genoteerd. Via Loker waar het blauwersvak (smokkelen) van vader op zoon werd doorgegeven kom je in het dorp Westouter terecht en kan je de afstand tussen de Rodeberg en de Zwarteberg met een heuse zetellift overbruggen. Een groene boog doorheen het heuvelachtige landschap leidt je langs De Klijte om in het schitterende Kemmel te belanden. Vanuit de centrumgemeente, met tal van historische sites, kost het weinig moeite om Wijtschate te bereiken. Wanneer je in de verte de torens van Ieper ziet, heb je weinig verbeelding nodig om te bedenken waarom de Duitse soldaten zoveel veil hadden om dit plaatsje te bezetten. Wulvergem tenslotte is het kleinste van de acht en maakt er een punt van eer van om simpelweg zichzelf te zijn. Dranouter [F] Experience

Dranouter [F] Experience Een modern muziekmuseum over folk en volksmuziek in Vlaanderen en in de wereld. Via een interactief parcours kom je alles te weten over die volksmuziek. Dikkebusstraat 234 8951 Dranouter T. 057 44 69 33 www.dranoutercentrum.be

Open: woe-vrij van 10 tot 18u, za-zo van 11 tot 18u, gesloten maandag en dinsdag, behalve voor groepsreservaties.

Culinaire en muzikale wandelingen Dranouter [F] Experience slaagde erin een aantal wandelingen uit te werken waarbij het niet alleen maar om de natuur draait. Het zijn stuk voor stuk totaalbelevingen waarbij alle goeie dingen van het leven aan bod komen. Soms krijg je iets te knabbelen dan weer kan je iets vloeibaars nuttigen of je laten boeien door verrassende verhalen en wonderlijke liederen.

Kabelbaan Cordoba Parijs heeft zijn Eifeltoren, Brussel zijn Atomium, Rotterdam zijn Euromast en de Rodeberg zijn zetellift. Ze hebben met elkaar gemeen dat je in een straal van 360° kan kijken tot aan de horizon zonder dat je gehinderd wordt door hogere obstakels. Zwevend van de Cordoba naar het Molenhof en terug, krijg je bij helder weer de kustlijn, de IJzertoren, de torens van Poperinge en Ieper, de ter-

rils van het Franse Lens en de torens van Bailleul te zien. Niets is heerlijker dan op een veilige hoogte, ver van lawaai en drukte te genieten van het wondermooie landschap van de Westhoek. Eenmaal met beide voeten terug op de grond kan je bij de Leuvense kachel (jachtstove heet het hier) of op het ruimbemeten terras op de flank van De Berg namijmeren bij een Franse Picon, met Franse flair door Régine bereid, of een lekkere snack. Johan en Régine verstaan de

kunst om van een simpel dagje uit een onvergetelijke ervaring te maken. O ja, die Picon en het hapje neem je beter niet vòòr je op de lift gaat, kwestie van het voor het voetvolk beneden proper te houden!. Rodebergstraat 75 8954 Westouter T. 057 44 60 35 johan.gheysens@skynet.be

Dagelijks tijdens de zomervakantie. Daarnaast ook op zaterdag- en zondagnamiddag. Toegangsprijs: € 5 (volw.); € 4 (kind)

Vintage Heuvelland Hoewel reeds in de 9de eeuw sporen te vinden zijn van een bloeiende wijncultuur in Vlaanderen, deemsterde het ambacht volkomen weg onder de druk van belastingen allerhande en klimatologische schommelingen. Tezelfdertijd ging het de graanteelt voor de wind. Het jaarlijks overschot werd creatief weggewerkt via mouten en gisten en langzaam maar zeker ging het halve land overstag voor schuimend gerstenat. Maar sinds een kleine 20 jaar is het tij aan het keren en herschoolt Heuvelland zich tot een heuse wijnregio. En die inspanningen lonen: dankzij Vintage Heuvelland kon de gemeente de titel Ambassadeur Vlaanderen Lekker Land (2012-2014) op zak steken. De belangrijkste wijndomeinen zijn: Monteberg, Entre-Deux-Monts, Vidaigne en Klein Rijselhoek, die stuk voor stuk topproducten bottelen en hun reputatie reeds tot ver buiten de landsgrenzen wisten te vestigen. Op elk van de domeinen kan je van een rondleiding genieten waarbij het al snel duidelijk wordt dat de know-

Montebergwijn

how heel wat verder reikt dan het opsommen van enkele druivenrassen. Het proeven is een bijkomende aardigheid zodat diegenen die dat willen, een eventuele aankoop rustig kunnen evalueren. Misschien moet je maar eens zelf aan een wijnkelder beginnen? Je hoeft er niet eens de grens voor over! 43

Wandelnetwerk Heuvelland Het wandelnetwerk Heuvelland staat garant voor 270 km wandelplezier. Het netwerk bestrijkt het grondgebied van de gemeente Heuvelland en een stukje van Frans-Vlaanderen, net over de grens (de ‘Schreve’, zoals het hier in de volksmond heet).

Het landschap van de West-Vlaamse Bergen houdt je voortdurend gezelschap. Het parcours is glooiend en gevarieerd. Achter iedere bocht ligt wel een verrassend hoekje. De wandelaar kan zelf zijn dag- of weekendwandeling uitstippelen. De bewegwijzering werkt met knooppunten. Je stapt van knooppunt naar knooppunt of van nummer naar nummer. Op die knooppunten kruisen wandeltrajecten elkaar. Je moet alleen de nummers in het oog houden.

Vintage routes Je kan het zo gek niet bedenken of er wordt wel een route rond georganiseerd: natuur, architectuur, geschiedenis, kroegen, volksspelen, oorlog, hop… en toch vonden ze in Heuvelland een thema dat tot vandaag onbewandeld bleef: wijngaarden! Wandelen langs en tussen de trossen. Je hebt meteen de keuze uit twee totaal verschillende belevenissen: een betrekkelijk korte wandeling of een uitgebreide rit. Laten wij beginnen met de eerste.

De Buggywandeling

3,8 km. Speciaal voor gezinnen met jonge kinderen werd een ‘buggy’ 52

Actief beleven wandeling uitgewerkt. De wandeling bevindt zich in en rond Westouter en loopt langs drie wijndomeinen. De wandeling is niet bewegwijzerd. De wandeling is opgenomen in de Wijnroutekaart, verkrijgbaar bij Toerisme Heuvelland.

De Heuvellandse wijnroutes

30 km. Deze niet-bewegwijzerde autoroute start in Kemmel en passeert behalve de uitgestrekte wijngaarden, tal van bezienswaardigheden zoals de ultrageheime Commandobunker op de zuidflank van de Kemmelberg. Na Dranouter gaat het richting Nieuwkerke om even later dwars door de thuishaven van het Folkfestival te trekken. Ondertussen heb je een blik kunnen werpen op Wijngoed Monteberg, Wijngoed De Kauwackers, Wijngoed Koudekot en Wijngoed Reyngaard. Maar er is meer, veel meer! Richting Loker kom je aan Wijngaard Klein Rijselhoek, D’Hellekapelle en De Kauwackers voorbij. Eenmaal op de Rodeberg lonkt het Wijngoed Entre-Deux-Monts. De speurtocht gaat verder langs Westouter en de wijngaarden van Domein Vidaigne en Wijngoed De Vallei. Nog net voor je Kemmel opnieuw bereikt, kan je ook nog Wijngaard De Zavelaar aan je collectie toevoegen wat het geheel op maar liefst 9 brengt. De Heuvellandse wijnroute kaart is verkrijgbaar bij Toerisme Heuvelland. Op de kaart vind je ook de wandellussen terug.

Wandelroutes Kemmelbergwandelroute

9,4 km. Een klimmende en dalende route die de top en de flanken van de Kemmelberg verkent. Rustige veldwegen en prachtige panorama’s maken het de wandelaar bijzonder aangenaam. De Kemmelberg is wellicht Vlaanderens meest bekende heuvel. Met zijn 156 m is hij de hoogste heuveltop van West-Vlaanderen. Diverse wandelpaden doorkruisen het hele gebied. Een deel van het gebied is eveneens als speelbos ingericht. Het provinciedomein van de Kemmelberg bedraagt nu 86 ha.

Geuzenwandelroute

Nieuwkerke, 9,6 km. Langs de Geuzenwandeling kan je de klankwandeling ‘Vive le Geus’ beluisteren. De route start op de Markt van Nieuwkerke. De naam verwijst naar de godsdiensttroebelen van de 16de eeuw. De route loopt over een landelijk maar glooiend parcours. www.geuzenproject.org

Tweebergenwandelroute

Westouter, 7,2 km. Via de Sulferberg met het natuurreservaat wordt richting Rodeberg gestapt. Boven wacht de wandelaar een avontuurlijke afdaling langs het ‘Hellegat’, een uitgesneden dal dat grotendeels bebost is.

Kraters en mijnenwandelroute

Wijtschate, 7-9 km. Deze route verbindt een Duitse mijnenschacht, ‘de krater’ van ‘Petit Bois’, ‘Peckham’ en de ‘The Pool of Peace’. Herinneringen aan de mijnenslag van 1917.

Streek-GR Heuvelland

125 km. De nieuwe streek-GR is een lusvormig wandelparcours op en rond de heuvels van de Westhoek. Op de route met geel-rode bewegwijzering kom je ook langs aantrekkelijke natuurgebieden (De Breemeersen, Broekelzen en Sulferberg) en doe je ook de Katsberg, Casselberg, Vidaigneberg, Rodeberg, Scherpenberg en Monteberg aan.

Rolstoelwandelnetwerk

20 km. Het rolstoelwandelnetwerk ‘Met zicht op de bergen’ in Westouter is niet bewegwijzerd maar maakt op sommige plaatsen wel gebruik van het wandelnetwerk Heuvelland. De route is ook ideaal voor een wandeling met de buggy.

Fietsroutes West-Vlaamse Bergenfietsroute

45 km. Oude getuigenheuvels met de Kemmelberg en de Rodeberg bepalen het landschapsbeeld. Op het routetraject liggen ook het taalgrensstadje Mesen en het provinciedomein De Palingbeek.

Heuvelland

Actief beleven

West-Vlaamse heuvels mountainbikeroutes

Keuze uit 8 bewegwijzerde routes: 6 aan Vlaamse zijde waarvan 3 in Heuvelland en 2 aan Franse zijde. Pittige hellingen en weidse vergezichten vormen het ideale decor voor de gevorderde mountainbiker die in Heuvelland voor de blauwe (41 km), groene (27 km) of rode (37 km) route kan kiezen.

Kleine Flandrien in spe

17,3 km. Deze fietsroute vertrekt vanuit de Kinderbrouwerij in Reningelst voor een stevige fietstocht langs de Rodeberg.

Rodebergruiterroute 17,2 km. Ontdek de omgeving van de Rodeberg te paard. De route voert je langs prachtige natuurreservaten, over de Rodeberg en de Zwarteberg en laat je kennis maken met mooie onverharde wegen net over de ‘schreve’. De Rodebergruiterroute is bewegwijzerd met zeshoekige bordjes.

Outside Travel Beleef een vakantie vol actie met Outside Travel. www.outsidetravel.be zie ook pag. 209

Commandobunker Kemmel Daal af in een ultrageheime commandobunker van de Belgische strijdkrachten, het zenuwcentrum van het opperbevel tijdens de Koude Oorlog. De bunker, gebouwd begin jaren vijftig, is bedoeld als commandopost van een internationaal luchtverdedigingssysteem. Die functie zal de bunker echter nooit vervullen. Begin jaren zestig besluit het opperbevel van de Belgische strijdkrachten de bunker in te richten als commandopost in geval van oefening, crisis of conflict. Beleef wat onze soldaten tijdens de Koude Oorlog meemaakten. Stap in de teletijdmachine en vlieg terug naar de Koude Oorlog... De bunker is enkel te bezoeken na reservatie. Toerisme Heuvelland werkte een aantal arrangementen rond de Commandobunker uit voor een hele of een halve dag. Reserveren bij Toerisme Heuvelland Sint-Laurentiusplein 1 8950 Kemmel (Heuvelland) T. 057 45 04 55 toerisme@heuvelland.be www.heuvelland.be

Open: di. en za. van 10u tot 17u na reservatie, do. voor scholen ook na reservatie. € 4 p.p., € 1 p.p. (-26j), € 2,50 voor groepen vanaf 20 personen.

Bayernwald Toerisme Heuvelland beheert het zorgvuldig gerestaureerde stukje slagveld: Bayernwald in Wijtschate. De Duitse site werd nauwkeurig gereconstrueerd en is als dusdanig uniek in haar soort. Het geheel bestaat uit een loopgravenstelsel met vier bunkers en twee schachten. De

Herbeleef het verleden Heuvelland

Heuvelland

Herbeleef het verleden

Bayernwald

site is toegankelijk via de gerestaureerde loopgraven. Informatiepanelen verduidelijken de oorlogsgebeurtenissen en het leven aan het front. De site ligt op een hoogte van 40 meter en heeft hierdoor een grote militairstrategische waarde. Legers op een hoogte of heuvel hebben immers een beter zicht op het front. Zo kan men de vijand beneden makkelijker in het vizier krijgen of aanvallers afslaan. Vandaar dat Franse en Beierse soldaten in november 1914 een verbeten strijd leveren om het bezit van deze site. De Duitsers winnen het gevecht en vanaf dat moment noemt men de plaats Bayernwald. Van 1914 tot de zomer van 1917 bouwen zij hun Bayernwald uit tot een onneembare vesting. Wat nu nog te zien is, maakt slechts 10% uit van wat het in 1917 was! Tickets Bayernwald te verkrijgen bij Toerisme Heuvelland Sint-Laurentiusplein 1 8950 Kemmel (Heuvelland) T. 057 45 04 55 toerisme@heuvelland.be www.heuvelland.be

€ 4 p.p., € 1 p.p. -26 jaar, € 2,50 p.p. voor groepen vanaf 20 personen.

Frans Ossuarium en Engel

Frans Ossuarium en Engel Op de top van de Kemmelberg staat de gedenkzuil ‘Den Engel’. Zo’n 200m verder (en lager) tegen de flank van de Kemmelberg ligt de Franse ‘Ossuaire’ met centraal de obelisk voor de niet-geïdentificeerde Franse militairen. Deze begraafplaats bestaat uit 4 massagraven waarin 5294 Franse soldaten rusten. Enkel 57 onder hen zijn geïdentificeerd. Hun namen vind je terug op de centrale obelisk. Dit gedenkteken herinnert aan de Franse aanwezigheid tijdens WO I en herdenkt de vele Franse verliezen in oktober - november 1914 en tijdens de Slag van de Kemmelberg in 1918. Vanaf dit punt geniet je van een prachtig panoramisch zicht. The Pool of Peace in Wijtschate

The Pool of Peace Deze krater is een litteken van de Mijnenslag. Op 7 juni 1917 brachten de Britse troepen 19 ondergrondse mijnen tot ontploffing. De ontploffingen zorgden voor enorme kraters in het landschap. De meest indrukwekkende krater is ‘The Pool of Peace’, met een diepte van 12 meter en een diameter van 129 meter.

Themafietstocht De Mijnenslag van 1917

29 km. Laat je kennismaken met het verhaal en de landschappelijke relicten van deze actie. Op 7 juni 1917 ontploften 19 dieptemijnen. De verovering van Mesen en Wijtschate vormde de aanzet tot de bekende ‘Slag bij Passendale’.

Commandobunker

INFO Marktplaats 1, 8830 Hooglede T. 051 20 30 30 toerisme@hooglede.be www.hooglede.be Openingsuren: Weekdagen: 9 - 12u Vrijdag: 14 - 17u

Gemeentehuis van Hooglede

Op stap Duitse militaire begraafplaats

Hooglede

Op stap

De kleinste Duitse begraafplaats uit de Eerste Wereldoorlog, met 8.247 gesneuvelden, vind je in Hooglede. Blikvanger is ongetwijfeld de Ehrenhalle, opgericht uit materiaal van het Duits paviljoen voor de Wereldtentoonstelling van 1928, dat je bij goed weer op een indrukwekkend panorama van de omgeving trakteert. Beverenstraat 8830 Hooglede

Oorlogsmuseum

Hooglede Hooglede beleeft zijn belangrijkste wapenfeit in 1794 wanneer de Fransen en de Oostenrijkers er een belangrijke veldslag leveren. De Duitse militaire begraafplaats herinnert dan weer aan de recentere waanzin van een internationaal conflict. Tijdens de fusies diende het enkel met Gits een pact te sluiten terwijl Sleihage en de Geite (Sint-Jozef) rustig in de schaduw bleven die hen al eeuwen beschermt tegen opdringerige bemoeizucht. De doorgedreven serreteelt maakt van Hooglede-Gits de hofleverancier van verse groenten en primeurproducten.

Je maakt er onder meer kennis met Schuwe Maandag, de bezetting van de gemeente door de Duitse troepen, het Bevrijdingsoffensief uit 1918 en je krijgt er informatie over de Duitse militaire begraafplaatsen. Het museum toont de oorlog tussen de Fransen en de Oostenrijkers en Hooglede tijdens WO II. Bibliotheek Marktplaats 24 8830 Hooglede T. 051 20 30 30

Bos en Hoeve ter Kerst Nieuw bosgebied ingedeeld in drie zones: een speelbos, een zone voor natuurbeleving en een zone voor natuurontwikkeling. Dichtbij bevindt zich Hoeve ter Kerst, een speel- en leerboerderij met hoevecafĂŠ en kinderboerderij. Proef zeker het

Duitse militaire begraafplaats

artisanaal gebrouwen bier Teugel. Op de hoeve zijn ook fietsen te huur. Ter Kerst 1, 8830 Gits T. 051 23 09 95 info@hoeveterkerst.be www.hoeveterkerst.be

Open dinsdag t.e.m. zondag in de namiddag.

Fietsroutes Gitsbergfietsroute

45 km. Fietsroute langs de Vosseberg, de Stadenberg, de Gitsberg en de militaire begraafplaats.

Mountainbikeroute WK 2007

52 km. De route slingert door het glooiende landschap van Hooglede en Gits. Je fietst er over de Gitsberg, een oude getuigenheuvel en langs het indrukwekkende Deutsche Soldatenfriedhof. De stevige beklimmingen en pittige afdalingen maken van deze route een prachtige belevenis. En zoals de naam al laat vermoeden, verkent deze route een deel van het parcours van het WK Veldrijden 2007. Oorlogsmuseum

Voormalig spoorwegstation van Gits

Op stap

Houthulst

INFO Markt 17, 8650 Houthulst T. 051 46 08 94 F. 051 46 07 36 toerisme@houthulst.be www.houthulst.be

Openingsuren: ma., di. en woe.: 8u30-12u en 14u-16u do.: 8u30-12u en 14u-19u30 vrij.: 9u30 - 12u

Houthulst prikkelt Het Vrijbos en Houthulst, ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het groene hart van de gemeente, dé ontspanningsplek bij uitstek in het centrum van het dorp. Waar ravotten nog kan en genieten een must is. Dwalend via het drevenlandschap richting Jonkershove en Merkem, raakt de bezoeker al snel verrast door het weidse karakter van de IJzervallei. De Grote Gruwel van weleer subtiel uitademend. Richting Klerken biedt de historisch belangrijke heuvelrug een pittige uitdaging aan fietsers en wandelaars. Houthulst prikkelt. Jong en oud. Wat

Belgische militaire begraafplaats

gold in het verleden, geldt vandaag nog des te meer.

Belgische militaire begraafplaats De bijna 1.800 grafzerken van Belgische soldaten aan de rand van het Vrijbos werden geplaatst in de vorm van een Davidster. Het is een van de grootste Belgische militaire begraafplaatsen in de regio. Er zijn ook 81 Italiaanse soldaten begraven. Poelkapellestraat, Houthulst

Vredesmolen Deze voormalige Duitse uitkijkpost is een stille getuige van de Eerste Wereldoorlog. Lange tijd werd de site met instorting bedreigd, maar recent werd de molen volledig gerestaureerd. Bovenop de molen word je beloond met een adembenemend uitzicht en kan je aan de hand van enkele herkenningspunten het front van 1914-1918 reconstrueren.

In het historische Vrijbos kan je schitterende wandelingen maken in één van de vele dreven. Speciaal voor gezinnen met kinderen werd een gratis zoektocht uitgewerkt met tal van raadseltjes, spelletjes en weetjes over het leven in het Houthulstse bos. Gratis te verkrijgen via de dienst Vrije Tijd. Er zijn ook verschillende andere wandelen fietskaarten te verkrijgen.

vzw De Boot Vzw De Boot is gespecialiseerd in het op maat snijden van arrangementen voor scholen, verenigingen, families, bedrijven en andere groepen. Per fiets, te voet, per kano, zonneboot en/of huifkar word je geleid langs de mooiste hoekjes van de IJzerstreek en het bosrijke platteland. Je krijgt hier ook het ecoverhaal te horen en je kan er op originele wijze logeren. Ieperleedijkstraat 1a 8650 Merkem T. 0475 21 43 20 info@deboot.be www.deboot.be

Bakelandtfietsroute 46 km. Op deze fietsroute staan Langemark-Poelkapelle en Houthulst centraal. Verschillende landschapstypes kenmerken hier het uitzicht: de

heuvelrug van Klerken, de uitlopers van de zandleemstreek en de IJzerpolders, de vallei van de Ieperlee. Via de oude spoorwegbedding en het Ieperleekanaal wordt richting Merkem gefietst. De terugweg voert langs Klerken, Houthulst, het Vrijbos en de wijk Madonna

Houthulst

Gezinszoektocht in het Vrijbos

Site De Drie Grachten Een naamsteen markeert in Merkem de site Drie Grachten. Hier zijn geen blijvende restanten van WO I aanwezig, maar in 1914-1918 stond op deze plek een belangrijke voorpost. In november 1914 vochten Franse Zouaven en Duitse soldaten om deze plaats. De Duitse aanval mislukte dankzij de kreet van een gevangengenomen Zouaaf: ‘Tirez donc au nom de Dieu, ce sont les Boches!’.

’t Fazantenhof Trek je laarzen aan in deze kijken onthaalboerderij en neem een kijkje bij het melkvee, de bereiding van zuivelproducten, de neerhofdieren en de speeltuin. Of proef van het lekkers dat deze kinderboerderij te bieden heeft. Ook boerengolf mogelijk. Bij voorkeur op afspraak. Groenebosdreef 7 8650 Houthulst T. 051 54 41 52 info@tfazantenhof.be www.tfazantenhof.be De Boot in Merkem

Molenweg, Houthulst

Het Vrijbos

Slu i sp Slu a d i sp ad

Op stap in ’t stad g g we we se se ek ek be ebe e nn nn Zo Zo

tr. ststr. Gee H. Gee H.sts

tstr.antstr. anam DiamDi

Recole Recole ttenpottenpo ort ort

Ligyw

Ieper

straat Bascule straat Bascule

Ieper

BascuBlaescule stra stra at at

an on

hove

cht cht esgraesgra WieltjWieltj HogeHoge cht cht esgraesgra WieltjWieltj HogeHoge

hove

Minneplein

at traat traiss hthu aciss SlachtSlhu

Veemarkt Minneplein

. estr Bell . estr Bell str. Belle str. t Belle nstraa Griette t nstraa Griette

n n rlaa rlaa me me Plu Plu

raat

Nijverheidsstr. tr. tr.Nijverheidsstr. erijs erijs n laan Wev Wev laaein einhel helssc MasscMa n laan laaein einhel helssc MasscMa

werk Hoorn Ruyard Kiplingstraat Houten Paard werk Hoorn Ruyard Kiplingstraat Aalmoezeniersstr. Houten Paard straat Bolling r. sst r. str. r t Aalmoezeniersstr. Lange To ekijn straat rhoutstraa bss kke Bolling t Bu sstr. Kauw aco r. t str. r t t.-J Lange To raa S ekijn rhou bss kke lst ts u tr aa t B Kauw se aco at J Rij traat str. stra St.ls obs ndt o t se Jac str. D'H tstraa Rij St.- gbesnsitsr. no nd o Neerstr. eJvaac str. t D'H SGt.- genis tstraa d an Neerstr. Gev D'Hon raat st t tr. Diksmuidestraat Dik t ond smuides raa D'H elst Diksmuides Rijs str. sstr. t traat Di k s m uide nseniu raa tr. s Brakkestr. a J e elst Delaere Haern tr. Rijs gr. De str. niuss t str. Bra str. M Janse e kk est aa r. Blauwe Delaere gaard Haern m lstr lelierstr. gr. De str. Debrou ns Boo a M naa at m . Arse a Blauwe ardstr nden J. Coo str. Kaaistr. wersstr. t lstr omga t A. Vamplein lelierstr. traa Debrou o ans Bo ark naa o m b o onts Arse Kaaistr. wersstr. ge peere . VandeninJ. Co str. Vism t De M t le A traa oezin . omp ark tr. onts Veemarkt Bpoortstr eerebo ismPaterss p V De M inge Boeozrtstr. r. rsst po Pate

aa t

de Busscherestr. otstr. Immelo otstr. Immelo

aatstraat strrck de ClederckCle

orattstraat Sportst Spra

str. str. der n n Va otel gnhder n Va otel gh

amstr

Op stap in ’t stad

r. r. ipst ipst Sch Sch

str. oom odr str. oom odr

Olied

ms ms droo droo

lstra a

Rijselweg

oort

Karel Ste

Belle Godshuismuseum

en gereconstrueerd. Het huidige museum bevindt zich in de voormalige kapel en toont de mooiste stukken uit de verzameling van het plaatselijke OCMW.

Onderwijsmuseum

verlynck

laan

verlynck

Karel Ste

ijs

el p

Hier wordt de geschiedenis van Ieper in beeld gebracht aan de hand van oude documenten en objecten. Het museum beschikt over een omvangrijke collectie van de Ieperse schilderes Louise De Hem.

el p

De erfgoedroute in Ieper, Stad van middeleeuwse glorie en vrede is 5,3 km lang. Ieper werd na WO I volledig heropgebouwd en is op vandaag een sfeervolle stad met tal van prachtige historische gebouwen. Via ‘middeleeuwse’ steegjes en stadsparken gidst de route je langs statige herenhuizen en voorbij monumentale stadspoorten en vestingen.

laan

Cita de

Cita de lpad

lpad

Rondee

pe Tem lstr. pelstr. m Te

Dik

Stedelijk museum ijs

nla

eeë

hid

Vaub

Orc

nstr.

Orc

nstr.

stra

Erfgoedwandelroute

Dit Godshuis werd rond 1276 gesticht door Christine de Ghines, ter nagedachtenis aan haar overleden echtgenoot, Salomon Belle. Het was oorspronkelijk een hospitaal en werd later een instelling voor de opname van bejaarde vrouwen. Het oorspronkelijke gebouw werd in het begin van de 17de eeuw gewijzigd 66

-laan

Oudstrijderslaan Oudstrijderslaan

nen

stra

nen

Openingsuren: Ma. tem za. van 9 - 18u Op zondag van 10 - 18u 16 november tem 31 maart tot 17u

-laan

ucie

stra

Bezoekerscentrum voor Ieper en de Westhoek Grote Markt 34, 8900 Ieper T. 057 23 92 20 toerisme@ieper.be www.toerisme-ieper.be

Leopold III

laa e rs rijd aa l d st Ou jders tri

ds Ou

traat elhofs Homm traat d a elhofs Homm Bijlanderp rt d dearpe a t BijlanTybstraa rt ae at Tybstra

at tra os nd aat r ce es dost n

Cap

rim

Izeg

str. Belijn str. Belijn str. Belijn str.

Belijn

INFO

str. str. f raaf leer leer sGtr. pstr.antekantek scha K K

. str ee erl Iep estr. e erl Iep tr. ss ing ter str. Wa ings ter Wa

laan

n Tulpe

gaallaa

Nachte

Leopold III

raa

Nachte n tlaa

Ieper

Gilde

laan

n Tulpe

je olt Vio je olt Vio traat ns ne t

cie

nst

cie

n Faza

ERFGOEDWANDELROUTE

Gilde

tlaa

n Faza

de westhoek

De middeleeuwse glorie van een Vredesstad

5,3

voor Toerisme.

. dijstr

i i

e . Lanegrs str Me e . Lanegrs str Me

npa

. St. Niklaasstr . traat St. Niklaasstr pels p A raat t sstr. a ikst lstgraang Belu ApDpoeor raat r. tr. gsstrdes ikst Belu rgan Aa lein str. Doo tp tr. heerd aerdes Eigen ColAar n in str. plei t tple heerd aer aer Eigen Col Col in tple aan aer loul Col Ma aan loul n Ma hlaa Foc r. ut mp n st Lee hlaa am Foc esd tr. ut mp Go ams Lee d es laan

e lier

Va a

o Sch

rts Va tr. art str .

Minneplei

de Busscherestr.

onstraat Cartraat nt de nVtodlsebVeorglshbeesrtgr.hestr. Cartonst n n SurmSo urmo laa laa . . ch ch tma tmatr.rkts Hou Hou str tr.utstr OudeOude rkts en Fren t r . . F u n n r r Tempermanstr. Tempermanstr. o o lei lei tr. tr. r ster Jnanse iusstniusst Me Me rh rh nep neptingsstingss KloosrtteKloJoanse 5 ens ens To To Min MinVes Vetrs. tr. G G poo poort ew ew rte orte Menenpoort Menenpoort ilden ilden esinges g o in eg eg stra stra rd janstr.janstr. K K ElverdElveHe . . t t re Here tr tr smens at at aanstraa n r t e r. r. s t t m n e e s lijns e Bloe rt Kortr. r. e ene e-Gode Ko lo d jn n o B li e -G e e st st t. t. M M rs Ro Ro Mee Rav Rav estr. estr. S lieveSslitre.vestr.ansstr. tr.rsMeest llew llew 4 st st rkt rkt r. lestr. tr. tr. str. str. ing ing St.-J St.-Janss WalleW al e Ma e Ma pes pes eg eg ten ten teel teel ElverdElverd Grot Grot Har Har achmbach kasterkas ensePtjeensetje r b P e m t A A e e Wa Wa tr. tr. straa strSacahotSchoNt eer Nt eer t BlektrB. lektr. s s s s e e . . rk rk . . ri ri tr tr n n r r a a s s t t ro ro ss ss land land m m Cap Cap ein ein Fier Fier 3 GezelleGplezellepl Vaubanstraat Vaubanstraat traat traat Vau Vau otersBoters B r. r. t t s s sstr. sstr. t t De Stuer De Stuer ban ban h rach c s s a r b g cob g G G stra stra o . . r r c t t a w-eJa we at at J ss erss . . r r r 2 . . e t t t uwSt uw s ies tu Stu S S e e e i i ni t raat e De r ar a n D a a r t t s BCs in min Be Be C w w a a B u u e e m A A n n gij gij straatstraat Nie tr.Nie tr. rghster.rghstr. Se Se . . s s ne ne ug ug rnebrrnebr MenckM . nstr. PostePoste sstr sstr nck nst nst tednesntrte seweg tion tion . strd. eSntu ringeg Popering Popesew r. lstr. lista.-Elisaly ly t E Ster Ster r. r. Sta StangsstrngSstu s .t l r. r. n n S Ss st a a rest rest poe poe ude r.ude r. atstraat beth beth raat raat ruitg ruitg Bellepoort Bellepoort OLVstOraLV GooortGstooortst adde adde tr. tr. Voo Voo pad pad p p r.P str.P arens arens t Anjelierenlaan Anjelierenlaan s . . St.-Sebastiaansstr. St.-Sebastiaansstr. Pompstr aat aat r r l l k k t t Pompstr inc inc jkek jkek rds rds baa mbaa Wenn Wenn rs Ri rs Ri n an m a Lo Lo e e m m o o baards batr.ardsL tr. L t t nla nla de g de g de de Pie Pie lana lana OuenweOuenwe sse sse sl a sl a St.- St.Esp Esp l l rci rci an an Mo Mo Schutte Sclae hutte Na Na BolweBolwe . . lae r r restr.restr. st st rkpadrkpad er aver tr. lstr. v s l a n n e e l Kl a laa e e f f K t t a l T T t t o o e e d d a Pa ld bald n ilan mplie mp lh alh P a n n a l a l a a i b i i i e E E Wtilel r Will PaterPa rss rss e rla rla Za Za ze ze jste jste1 Stedelijk museum f Ieperf lIe pe erle e tr. tr. ui tjeui tje ik Tem Temtr. tr. uwerik Li Li lho lho str. str. gels gels Mstraa Mstraa peli peli aa Zaa aan alaan e Te laan 2 Belle l Z T e e a r r sstr sstr le le . . Aza Aza ck ck Godshuismuseum tr. tr. enlaan rilajzan 1 GrimmGtr.inrimmtr.in els els s s Teg Teg Lijn Lijn 3 Onderwijsmuseum s ers r wa wa e ad ad weg weg Bukk Bukk KanonKanon rlaan rlaan 4 In Flanders Fields str str Po Po ieva Ooaievaa . . eelpad Kanteelp Kantad sth sth Rijselpoort Rijselpoort Museum an an oorn oorn e s la e s la str str 5 Menenpoort eliefj eliefj . . d d n n llaan llaan Ma Ma PicanPoicano Erfgoedwandeling raatstraat t s rim jerim Koop kaart (€2) bij de Dienst Izeg Izeg

er.nsstr.

Dit museum biedt je een mooi overzicht van de onderwijsgeschiedenis van Ieper met boeken, prenten, materieel, reconstructies,... 67

Niet te missen Ieper

Ieper

Op stap in ’t stad

In Flanders Fields Museum in de Lakenhallen met belforttoren

In Flanders Fields Museum 4

Ieper Met tien militaire begraafplaatsen op zijn grondgebied, weet Boezinge als geen ander dat vrede en rust het hoogste goed zijn. Daar moet je in elk geval het Klein Ventje (standbeeld naar een lied van Willem Vermandere) in Elverdinge niet van overtuigen. Net als naaste buur Zuidschote ging het volkomen onderuit tijdens het bloedige treffen van 14-18, maar het herstelde volkomen waar anderen het leed maar moeilijk te boven kwamen. Brielen heeft er een erepunt van gemaakt om de drukke

In Flanders Fields Museum

N8, die het dorp in tweeën snijdt, te laten verplaatsen. Maar tot vandaag moet het genoegen nemen met de duizenden zonnekloppers die er elke zomer opnieuw voor zorgen dat je aan oversteken een volle dagtaak hebt. Mochten de monniken van Voormezele niet zo ijverig aan het kappen zijn gegaan in de 14de eeuw dan kon Dikkebus vandaag nog uitpakken met het dichte bos waar het zijn naam aan te danken heeft. Diezelfde monniken damden echter ook de Kemmelbeek af en zorgden op die manier voor een riante vijver. Waar de stad eindigt en Sint-Jan begint, is moeilijk vast te stellen want ze zijn in de loop der tijden helemaal met elkaar vergroeid. Ook hier bepalen tien militaire begraafplaatsen een belangrijk gedeelte van het uitzicht. Ooit strekte de heerlijkheid Hollebeke zich uit tot Zandvoorde, Zillebeke en Houtem. Maar vandaag lees je dat grootse verleden nog enkel af aan het Voddenkasteel. In Vlamertinge tenslotte trekt vooral het voormalig gemeentehuis de aandacht. Het is een bijzonder mooi voorbeeld van de neo-Vlaamse-renaissancestijl. Sint-Maartenskathedraal

Het klinkt misschien wat ongepast om hier van een ‘paradepaardje’ te gewagen maar het vernieuwde IFFM is toch wel het toonbeeld van de manier waarop je de bezoeker kan boeien, overtuigen en engageren. Het IFFM brengt het historische verhaal van WOI in de WestVlaamse frontstreek. De permanente tentoonstelling vertelt over de inval in België en de eerste maanden van de bewegingsoorlog, over de vier jaar stellingenoorlog in de Westhoek - van het strand van Nieuwpoort tot de Leie in Armentières -, over het einde van de oorlog en over de voortdurende herdenking sindsdien. Vanop de Belforttoren krijg je een duidelijk beeld van de omvang van het slagveld. www.inflandersfields.be

The Last Post

Vestingroute De vestingen bestonden uit versterkte muren en bastions waaronder bommenvrije ruimtes (souterrains) werden ingericht als opslagplaats voor geschut en ander materiaal. De toeristische vestingroute start aan het onthaalcentrum De Kazematten achter de Sint-Jacobsstraat en is 2,6 km lang.

Bellewaerde Park In Speeltuinland is Bellewaerde zonder enige twijfel de absolute primus. Je vindt er niet alleen de allernieuwste attracties en een ongelofelijke fauna maar de weelderige aanplantingen zorgen voor een natuurbelevenis als nergens anders. ww.bellewaerdepark.be zie ook pag. 206 Menenpoort

Wordt sinds 1928 iedere avond om 20u geblazen onder de Menenpoort door ‘The Last Post Association’. De Menenpoort is het meest gekende Gemenebest oorlogsmemoriaal in Vlaanderen. In de poort werden de namen van 54.896 soldaten gebeiteld. Zij werden als vermist opgegeven vanaf het uitbreken van de oorlog in 1914 tot 15 augustus 1917. De namen van de vermisten van na die datum vind je terug op het Tyne Cot Cemetery in Passendale. www.lastpost.be

Provinciedomein De Palingbeek Wie het bezoekerscentrum bezoekt wordt uitgenodigd en gestimuleerd om de grote natuurlijke, landschappelijke en historische waarden van het domein en de ruime omgeving, De Ieperboog, te ontdekken. In het afgelopen decennium bouwde de Astronomische Contact Groep vzw de project- en volkssterrenwachten AstroLAB IRIS uit tot een boeiend natuurwetenschappelijk en technisch centrum. Door de aanwezigheid van maar liefst twee hi-tech sterrenwachten oefent het een bijzondere aantrekkingskracht uit op wie het heelal wil verkennen. In een van de sterrenwachten staat de grootste amateurtelescoop uit de Benelux en Noord-Frankrijk opgesteld. Vaartstraat 7, 8902 Zillebeke T. 057 23 08 40 www.west-vlaanderen.be/bezoekerscentra

Hill 60 Hill 60 is een site rondom een heuvel, bestaande uit origineel oorlogslandschap waar de kleine en grote kraters nog steeds in het landschap af te lezen zijn, terwijl hier en daar nog (restanten van) bunkers en schuilplaatsen zichtbaar zijn. Op de top van de heuvel een gedenkteken voor de Queen Victoria Rifles. Zwarteleenstraat 8902 Zillebeke

Hill 60

Actief beleven Caterpillar

Ieper

Actief beleven

Vandaag is de mijnkrater die bekend staat als ‘Caterpillar’ een vijver, omgeven door bomen, gelegen in het N-deel van het Provinciedomein ‘Vierlingen’. De Caterpillar had oorspronkelijk een diameter van 79 m en een diepte van 15,5m. In de onmiddellijke omgeving zijn nog diverse (restanten van) betonconstructies terug te vinden.

Wandelnetwerk Ieperboog Wie eenmaal geproefd heeft van de landschappelijke en cultuurhistorische rijkdom van het bosrijke gebied ten zuiden van Ieper krijgt er nooit genoeg van. Provinciedomein De Palingbeek, de Verdronken Weiden en Zillebekevijver vormen de basis van het netwerk. Ga op ontdekking en stap door de glooiende landschappen, de weiden, hagen, knotboomrijen, poelen, kleine bosjes, mooie hoeves en de typische dorpen van onze charmante Westhoek.

Vredesfietsroute 45 km. De route volgt de Ypres Salient, de boogvormige frontlijn rond leper, vertrekt vanuit leper en leidt naar het provinciedomein De Palingbeek , de sites van Hill 60 en Hill 62 en het Britse Tyne Cot Cemetery. Verder gaat het naar Langemark. De terugweg voert langs het leperleekanaal en het Essex Farm Cemetery.

Provinciedomein De Palingbeek

WO I-autoroute

Themafietstocht Ieperboog

De ‘Ypres Salient’-route vertelt het verhaal van het front rond Ieper. Onderweg ontdekt de bezoeker het verhaal van de Groote Oorlog in de Westhoek. Belangrijke bezienswaardigheden als Tyne Cot Cemetery, het Studentenfriedhof in Langemark, het Memorial Museum Passchendaele 1917, Hill 60 en de John Mc Crae-site nemen de bezoekers mee naar de periode 1914-1918.

35 km. De themafietstocht verkent in wijzerzin de ‘Ypres Salient’ en linkt het hedendaags uitzicht van het landschap aan de historische feiten door middel van authentieke en hedendaagse luchtfoto’s.

Wandelroutes Gasthuisbossenwandelroute

9,5 km. Deze bossen vormen ten zuiden van Ieper een dominerend landschapsbeeld met diverse bospartijen, die samen ruim 230 ha beslaan. De wandeling leidt door drie bosdomeinen.

Galgebossenwandelroute

4,5 km. De wandelroute verkent de Galgebossen, gelegen op de grens tussen Elverdinge, Vlamertinge en Poperinge. De bossen zijn het relict van een oud bos, dat zich uitstrekte van Beselare tot Watou, maar tussen de 9de en de 14de eeuw verdween. Wie van fauna en flora houdt, kan hier zijn hartje ophalen. Voor wie geïnteresseerd is in het oorlogsverleden van de streek, gaat de route langs Hagle Dump Cemetery. Ook wandelen we even op de Plankenroute, een belangrijke verbindingsweg uit de Eerste Wereldoorlog.

Ypres Salient-autoroute

Zillebekevijver Dikkebusvijver De vijvers ontstonden in de 13de eeuw als drinkwater, voor de lakennijverheid en het voeden van de stadsgrachten. Door afdamming van de vallei van de Zillebeek werd de Zillebekevijver gevormd en door afdamming van de Kemmelbeek ontstond Dikkebusvijver. Tegenwoordig dienen beide vijvers voor de productie van oppervlaktewater en recreatie. 79

Herbeleef het verleden Ieper

Essex Farm Cemetery

I Ypres

‹ Het maakt me trots, maar ook erg nederig, om hier als eerste telg van de familie Fisher aan het graf van grootvader Harry Fisher te kunnen staan. ›

Vanaf april 2014 kan je de rijke schatten van Ieper op digitale wijze ontdekken. De applicatie I Ypres toont je het Ieper van vroeger aan de hand van origineel beeldmateriaal op je telefoon of tablet. Deze applicatie neemt je op sleeptouw door het stadscentrum en brengt leuke wetenswaardigheden aan het licht. Gratis aangeboden via App Store of Google Play.

Rosie Fisher, Hull, Engeland

Saint George’s Memorial Church

SHARING HISTORY GESCHIEDENIS DELEN

Lakenhalle - Grote Markt 34 - B 8900 Ieper

www.inflandersfields.be

Gebouwd in 1929, als aandenken aan de vele Britse slachtoffers van The Ypres Salient. Reginald Blomfield, de architect, baseerde zich op de vorm van de Engelse parochiekerkjes. Naast de kerk ligt Eton College, een voormalige school voor de kinderen van de werknemers (vooral tuiniers) van The Commonwealth War Graves Commission.

IEPER

Yorkshire Trench De voormalige Britse loopgraaf ‘Yorkshire Trench’ werd gerestaureerd in het oorspronkelijk tracé, waaraan ook de in- en uitgang liggen van een deep dug out uit 1917. Informatiepanelen en een grondplan maken de loopgravenoorlog aanschouwelijk. Langs het Kanaal IeperIJzer.

Essex Farm Cemetery De gerestaureerde bunker en aanpalende site, waar John McCrae zijn historisch gedicht schreef: ‘In Flanders Fields, the poppies blow, between the crosses, row on row,...’

Hooge Crater Museum Privémuseum met levensgrote reconstructies van oorlogstaferelen, een uitgebreide collectie wapens, uitrustingen en foto’s van WOI. Meenseweg 467 8902 Zillebeke T. 057 46 84 46 www.hoogecrater.com

Gesloten in januari en op maandag.

Frontline Hooge Britten en Duitsers vochten een ondergrondse oorlog uit waar nu hotel Kasteelhof ‘t Hooge is. Mijntrechters en loopgraven zijn daar de sporen van. Recente vondsten liggen te kijk in het Kasteelhof.

Meenseweg 481, 8902 Zillebeke T. 057 46 87 87 Yorkshire Trench

Op stap

INFO

Poggio Mountainbikeroute

Sint-Maartensplein 15B 8680 Koekelare T. 051 61 04 94 F. 051 58 32 64 info@koekelare.be www.koekelare.be

42,9 km. De naam ‘Poggio’ verwijst naar de lokale mountainbikeclub en naar de Koekelareberg die in het wielermilieu de ‘Poggio’ wordt genoemd. De route geeft aansluiting op de bestaande mountainbikeroutes van Diksmuide en Ichtegem.

Openingsuren: Di. tot vr. van 9u30-12u en 13u30-17u (laatste toegang om 16u30). Van 15 mei t.e.m. 15 november ook open op zater-, zon- en feestdagen van 13u30-17u. Altijd gesloten op maandag en woensdagvoormiddag.

Koekelarebergwandelroute

Koekelare Weinig lawaai in Bovekerke dat op zijn eentje de overgang naar het Houtland realiseert. Met een laatromaanse kerktoren uit de 12de eeuw, herbergt het het oudste gebouw van de fusiegemeente. In Zande beleven fietstoeristen hoogdagen in de eindeloze polder en uitgestrekte weilanden. Het kerkje van De Mokker moet zowat het enige zijn zonder toren. Maar daar hoor je niemand over mopperen terwijl net deze dorpsnaam afgeleid is van de legendarische Hinten Mokker. Wat zoveel wil zeggen als Hendrik de mopperaar. De Brouwerijsite in het centrum van Koekelare biedt diverse bezienswaardigheden:

Käthe Kollwitz Museum Heropening 25 februari 2014! Maak kennis met Käthe Kollwitz, haar zoon en haar werk op de unieke brouwerijsite. In het Käthe Kollwitz Museum vind je een verzameling van originele kunstwerken van deze Duitse kunstenares. Aan de hand van haar expressionistisch werk merk je hoe Käthe in opstand kwam tegen oorlog en armoede. Het museum benadert ook Käthe Kollwitz als moeder van haar gesneuvelde zoon Peter. In het uitleidend deel toetst het museum haar werk aan de hedendaagse kunstwereld. Käthe Kollwitz is in Vlaanderen vooral bekend om het beeldenpaar ‘Treurend Ouderpaar’, een meesterwerk dat nu op de Duitse militaire begraafplaats in Vladslo (Diksmuide) staat. 84

Brouwerijsite met Käthe Kollwitztoren

6 km. De wandelroute verkent o.a. het mooi aangelegde dorpscentrum, het Oosthofpark, de Swal en de ‘berg’ zelf, een uitloper van de Ruidenberg en zo’n 45m hoog. Ter afronding passeert de route nog het Motepark.

Lange Max Museum Het Lange Max Museum richt zich bijna uitsluitend op de Duitse kant van de Eerste Wereldoorlog. Daarmee neemt het museum een unieke positie in onder de WO I-musea. Het museum belicht het voormalige grootste Duitse kanon dat voornamelijk vuurde op Duinkerke en informeert over het leven en werken achter het front. Je krijgt er kwalitatieve informatie gecombineerd met verzorgde en moderne presentatietechnieken. De indrukwekkende geschutbedding van het kanon is op wandelafstand bereikbaar vanaf het museum. Info: T. 0476 21 68 59.

Koekelare

Op stap

De Brouwerij De restauratie van de brouwerij Christiaen tot toeristisch-cultureel centrum werd door de Vlaamse regering bekroond met de prestigieuze prijs ‘Vlaams Monument 1993’.

Fransmansmuseum Dit museum brengt het levensverhaal van de Vlaamse seizoensarbeiders, die destijds om den brode naar Frankrijk trokken om er zwaar labeur te verrichten op de bietenvelden en in de chicorei-asten. Een uniek stukje sociale geschiedenis op een eigentijdse wijze vertaald.

Yves Rhayé Kamer De stookplaats van de brouwerij is omgebouwd tot de Yves Rhayé-kamer en wil een eerbetoon zijn aan deze schilder en beeldhouwer. Een verrassend mooie kunstkamer.

Noordomstraat: Poëziestraat Acht menhirs symboliseren in deze straat acht dichters uit de wereldpoëzie: Achterberg, Baudelaire, Du Fu, Gezelle, Lorka, Petrarca, Rilke en Shakespeare. Een passend gedicht en een bas-reliëf sieren deze 3 meter hoge rotsen.

Het Hemelsbreed Verschil De naam is ambitieus, het concept goed doordacht, het succes navenant maar over dat laatste kan je beter zelf oordelen. Rechtover de kerk, in het centrum van Koekelare kun je in dit trendy restaurant met eigentijds design niet enkel genieten van sfeervolle lounge muziek maar vooral van talloze vis- en vleesgerechten als bouillabaisse, in huis gemaakte garnaalkroket, diverse palingbereidingen, kalfszwezeriken, mosselen… Vooral de paradepaardjes maken een hemelsbreed verschil: Pata Negra à la minute afgesneden, tartaar van rund aan tafel bereid, Royal Belgian Caviar Osietra, verse zeekreeft en fines claires

oesters uit Oléron. Tijdens het jachtseizoen serveren wij natuurlijk vers geschoten wild. In het gastronomisch aanbod worden in eerste instantie streekproducten verwerkt en dat levert, zelfs na 15 jaar, nog steeds verrassende composities op van geuren, smaken en kleuren. Alles wordt ondersteund door een stevige wijnkaart met ruime keuze aan wereldwijnen. Steeds een 4 gangen- meerkeuzemenu aan €48/ pp en een wisselende, seizoensgebonden menukaart. Het Hemelsbreed Verschil garandeert je een streling voor al je zintuigen! Moerestraat 3, 8680 Koekelare T. 051 58 11 71 enjoy.life@hethemelsbreedverschil.com www.hethemelsbreedverschil.com Keuken open van woe. tot zon. vanaf 12u tot 14u30 en van 18u tot 21u30, reservatie gewenst. Maandag en dinsdag gesloten.

Op stap

INFO

Kortemark

Torhoutstraat 9, 8610 Kortemark T. 051 56 61 08 F. 051 56 83 54 toerisme@kortemark.be www.kortemark.be

Het is moeilijk voor te stellen maar tot de 12de eeuw was Handzame een echte zeehaven. In weerwil van zijn naam biedt Werken handenvol deugddoende rust om even bij te komen. De fotogenieke Kruisstraatmolen inspireerde tal van beeldende kunstenaars en fotografen. Wil je nog meer molens bewonderen dan kan je in Zarren de stenen Couchezmolen, die meteen de hoogste van België is, en de Wullepitmolen bezoeken.

Openingsuren: Van 1 dec. tem 31 maart: ma tem vrij : 9u-12u Van 1 april tem 30 nov.: ma tem vrij : 9u-12u, woe. en vrij. 14u-17u (enkel in het Archeologisch Site-Museum, Vladslostraat 9, 8610 Werken. Iedere dag bereikbaar op T. 0476 21 44 36 van 9u-17u.

Kortemark

Op stap

Wullepitmolen in Zarren

Krekedalvallei

Het Archeologisch Site Museum Het Archeologisch Site-Museum geeft een overzicht van alle archeologische vondsten in Kortemark. Aan de hand van vier thema’s toont het de bezoeker de resultaten van de opgravingen van de bronstijd tot de middeleeuwen: Met de muntschat van Werken reis je naar de Romeinse tijd. Via De Hoge Andjoen motte wandel je rond in een vroegmiddeleeuwse nederzetting. De abdij van Hemelsdale werpt een blik op het kloosterleven in de 13de tot 16de eeuw en de Grafheuvels uit de bronstijd laten zien hoe onze voorouders omgingen met dood en hiernamaals. Voor het museum werd ook een archeologiekoffer uitgewerkt. Aan de hand van tal van doe-opdrachten en denkvragen leren kinderen meer over archeologie, vondsten en de gebruiken van mensen in verschillende periodes. Je kan ook nog een digitale rondleiding maken met een smartphone. Door middel van een aantal vragen verken je de wereld van de archeologie en kan je zelfs een archeologendiploma verdienen.

Molens Ooit was Kortemark een gemeente met 27 molens. De vier die nog resten, werden een toeristische trekpleister. Omdat een mooie molen 88

nu eenmaal een draaiende molen is, zijn er molenaars nodig. Ook daarvan zijn er in Kortemark genoeg.

Koutermolen

1436, houten staakmolen met gesloten voet voor het malen van graan..

Kruisstraatmolen

1773, houten driezolder-staakmolen met gesloten voet voor het malen van graan

Wullepitmolen

1639, houten staakmolen met gesloten voet

Couchezmolen

1870, stenen stellingmolen voor het malen van graan (vroeger ook olie)

Molenfietsroute 30 km. De Molenfietsroute brengt je via de meest rustige en landelijke wegen van het Krekedal langs de 4 prachtige molens van de gemeente. Met de Wullepit- en Couchezmolen (de hoogste stenen molen in België) in Zarren, de Kruisstraatmolen in Werken en de Koutermolen in Kortemark mag de gemeente zich terecht profileren als molendorp. De route loopt over een vlak tot licht hellend parcours en goede wegen. Zo kan elke fietser naast de molens, ook de mooiste stukjes natuur in de gemeente ontdekken. 89

INFO Kasteelstraat 1 8920 Langemark T. 057 49 09 41 F. 057 48 55 89 toerisme@langemark-poelkapelle.be www.langemark-poelkapelle.be Openingsuren: ma.-vr. van 9u - 12u woe. van 14u - 16u do. van 14u - 18u30

Duitse militaire begraafplaats

Op stap LangemarkPoelkapelle

Volksverhalenfietsroute

Poelkapelle en de Franse gevechtspiloot Georges Guynemer, ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Deze ‘aas’ met meer dan 50 overwinningen op zijn conto, wordt middenin het dorp, hemelhoog, gehuldigd. Hier rust overigens de jongste soldaat, die sneuvelde in de Eerste Wereldoorlog; John Condon, 14 jaar. Madonna is dan gekend om zijn religieus erfgoed en zijn mysterieuze verhalen over vervloekingen en seizoensarbeiders. Hoewel Sint-Juliaan eerder een gehucht dan een dorp is, dankt het zijn bekendheid vooral aan het monument voor de Canadese Soldaten die sneuvelden tijdens de eerste gasaanval. De landbouwgemeente Bikschote is dan voor wandelaars en fietsers een uitgelezen plek.

Langs het fietsparcours van 37 km staan 15 luisterzuilen opgesteld. Iedere zuil brengt een passend volksverhaal van prof. Top. Je kan kiezen voor het West-Vlaams of het Nederlands. De kaart kost € 2. Meer verhalen op www.volksverhalenroute.be www.klapz.be

In het spoor van de molens 3 lussen van 34, 55 of 64 km. Deze fietsroute verbindt molens door de Westhoek. Op de grote lus passeer je de Beeuwsaertmolen (Bikschote), de De Meestersmolen (Oostvleteren), de Brouckmolen (Beveren-aan-de-IJzer), de Machuutmolen en de Markeymolen (Pollinkhove) en de Beukelaremolen (Merkem).

Vrijbosfietsroute

Beeuwsaertmolen Deze molen uit 1635 werd gedurende zijn lange geschiedenis enkele keren vernield en heropgebouwd. In 2010 werd deze molen volledig gerestaureerd en weer maalvaardig gemaakt Pilkemstraat, Bikschote

Open: elke 1ste zondag van de maand van 13u30 tot 17u, gratis te bezoeken, groepen op afspraak.

Monument Guynemer

Langemark-Poelkapelle

Op stap

Opgericht als de herdenking aan de Franse gevechtspiloot, Georges Guynemer, een van de pioniers van de oorlogsluchtvaart. De ooievaar die dit monument siert, refereert aan het ‘Escadrille des Cigognes’ waarbij Guynemer behoorde.

Centrum Poelkapelle - zie pag. 94

Canadees Monument Gelegen op de Brugseweg in SintJuliaan. Opgericht als herdenking aan de 3000 Canadese soldaten die omkwamen tijdens een tegenoffensief na de Duitse gasaanval in 1915. Het monument stelt een reusachtige soldatenfiguur voor die met gevouwen handen op de kolf van zijn geweer rust: ‘Rest on your arms reserved’. Canadees Monument

Duitse militaire begraafplaats De vier treurende bronzen soldatenfiguren zijn het werk van de Münchense expressionist Emil Krieger. Deze begraafplaats wordt ook het ’StudentenFriedhof’ genoemd, omdat hier 3.000 (studenten) vrijwilligers sneuvelden in 1914. In totaal zijn er meer dan 44.000 gesneuvelden begraven. Een onthaalpaviljoen geeft inzicht in de geschiedenis van de site en de oorlog. Klerkenstraat, 8920 Langemark. 92

Bakelandtfietsroute 46 km. Op deze vernieuwde fietsroute staan Langemark-Poelkapelle en Houthulst centraal. Verschillende landschapstypes kenmerken hier het uitzicht: de heuvelrug van Klerken, de uitlopers van de zandleemstreek en de IJzerpolders, de vallei van de Ieperlee. Via de oude spoorwegbedding en het Ieperleekanaal wordt richting Merkem gefietst. De terugweg voert langs Klerken, Houthulst, het Vrijbos en de wijk Madonna.

Deze heraangelegde oude spoorwegbedding, ook de Vrijbosroute genoemd, loopt van Kortemark tot Boezinge en voert je langs rustige en idyllische plaatjes.

Bakelandt en zijn trawanten De bendeleider Bakelandt en zijn bevallige Rooie Zita zijn nooit ver weg als je door Langemark passeert. Ontdek hun verhaal in de vele wandelingen die de gemeente rijk is. 93

De Oude Abdij Lo Lo-Reninge

Noordschote wordt van zijn buren gescheiden door de Kemmelbeek en de Ieperlee wat er voor zorgt dat het niet gestoord wordt door doorgaand In Pollinkhove zijndehetserene de Van de patersverkeer. Augustijnen zijn vooral Lovaart 18° en deeeuwse IJzer dieDuiventoren de natuurlijke rust en de unieke Openingsuren: grenzen vormen. De landelijke sfeer gebleven. De sobere cellen werden 60 comMa. tot do. van 9u30-12u en 13u-17u wordt geaccentueerd door de draaifortabele kamers mét . De paradijselijke Vrij. van 9u30-12u en 13u-16u ende wieken van de Markeymolen. omgeving, met boomgaard en visvijver visvijver, ligt Za. van 9u30-12u en 13u-17u Zo. in juli-aug.: 10u-12u en 13u-17u erbij als een loflied van moeder natuur. Dom1 BC Jules Destrooper meldorpjes als Lampernisse, Stuivekenskerke of Booitshoeke liggen hier, net 2alsWestpoort prestigieuze Markeymolen sites als de IJzertoren of het In3 Flanders FieldsSchaerdeke 4 vandaan. Duiventoren museum, amper een sprongetje Zoals bekend, hebben beide de streek Erfgoedwandeling 4 wereldbranden Koop Anny je kaartniet (€2) bij ingrijpend getekend en dat gaat uitde Dienst bibliotheek voor Toerisme. de weg. In de goed gestoffeerde vind je informatie om een gerichte uitstap optimaal te documenteren documenteren. In samenwerRozestraat at king met de VVV worden tal van activiteiten stra ost O georganiseerd en na 14 jaar kan je bescheiden t traazake. Voor fietsers delster 2gewagen van specialisten Brey at tra is dit hotel helemaal het nec plus ultra want wie Hogebrugstraat Wests t k ar 3 kan je beter adviserenidanMex-beroepsrenner Roger Verschaeve (Flandriaploeg). Hij loodst traat Graveslandschap je door het weidse via de vele routes 1 en de fietsknooppunten. Je eigen tweewieler kan je binnen stallen en je kan er desgewenst ook eentje huren huren. Maaltijden mag je gebruiken wanneer je dat Erfgoedwandelroute het beste uitkomt zodat je uitstappen nooit onder tijdsdruk te lijden krijgen. Bij het uitMet de route Charmante Luilekkerstad Lo (2 km) ontdek je allegebreid ontbijt of het copieuze avondmaal, spelen streekproducten en seizoenen, een bezienswaardigheden van de stad. Blikvangers zijn de Westpoort prominente met rol. Caesarsboom, de belforttoren,Actievelingen kunnen hun overtollige energie de gotische Sint-Pieterskerk, demet een spelletje pingpong of op de snookermiddeleeuwse duiventoren en tafel kwijt maar wie rustig wil nagenieten, kan het pittoreske marktplein in heteen streekbiertje degusteren op één van de luilekkerstadje aan de oevers van de terrassen. Lovaart. Voor groepen gelden speciale prijzen en vele zalen en zaaltjes maken het hotel Bezoekerscentrumde geschikt voor een 2 uitgebreid Westpoort Jules Destrooper 1bijzonder gezelschap. “De oude abdij” is het perfecte excuus voorUnieke feesten, vergaderingen, incenJe wandelt doorheen de rijke gemiddeleeuwse stadspoort tives, groepsvakanties, familieweekends…. schiedenis van de wereldberoemde met eeuwenoude taxusboom. Ook moet. genoemd. koekjes uit West-Vlaanderen. Inalles de kan, niets Caesarsboom proefbakkerij krijg je deskundige 3 uitleg. Vanzelfsprekend staat proeven HOTEL DEMarkeymolen OUDE ABDIJ uitgebreid op het programma. Noordstraat 3, 8647 Lo Gravestraat 5, 8647 Lo T. 058 28Hartin standaardmolen uit 1797. 82 65 T. 058 28 09 33 (Lovaart). F. 058 28Lobrug 94 07 VVV Lauka Markt 17a 8647 Lo-Reninge T. 058 28 91 66 info@lauka.be www.lauka.be

Noo

Oude-

ERFGOEDWANDELROUTE

Duiventoren

Deze duiventoren werd in 1710 gebouwd op het domein van de SintPietersabdij. De toren telt bovenaan 1132 hokjes waar duiven werden gehouden. Onderin de toren hield men andere dieren, zoals varkens.

Wandelnetwerk IJzervallei

IJzerbroekenfietsroute 41 km. Vertrekkend uit Lo, wordt via de Oude Zeedijk vooreerst het leperleekanaal opgezocht. De begroeide oevers van deze waterweg leiden naar ‘Steenstrate’. Via Reninge bereik je de IJzer en de sassen van Fintele, waar de Lovaart de IJzer vervoegt.

Fintele

arkt Eierm

Lobrug

t traa rds

de westhoek

Charmante luilekkerstad

Zuidstra

bezoekerscentrum@destrooper.be Bezoek: elke zondag, in juli en augustus van info@oudeabdij.com www.destrooper.be 15u tot 19u.

www.oudeabdij.com

100

12 jaar, waarbij de jongsten aan de hand van tal van doe- en denkopdrachtjes het historisch centrum van Lo kunnen ontdekken. Het kidspad met bijhorend rugzakje is te verkrijgen (€ 5) bij VVV LoReninge of in het Bezoekerscentrum Jules Destrooper.

Lo-Reninge

INFO

Actief beleven Lo-Reninge

HOTEL

Op stap in ’t stad

Met het netwerk IJzervallei wandel je langs de IJzer en geniet je van het omringende landschap waar vogels tijdens je tocht je vergezellen. Wie een tocht uitstippelt, mag zeker het Luilekkerstadje Lo niet vergeten. Naast de rust en stilte heeft de stad ook een aardig patrimonium te bieden (gotische Sint-Pieterskerk, de Caesarboom,…) en je kan een bezoekje brengen aan het Bezoekerscentrum Jules Destrooper. Aan Franse zijde loopt het netwerk verder via dorpjes zoals Bambecque en Herzeele. Wie maar niet genoeg krijgt van het wandelen, kan gemakkelijk overstappen op het netwerk ‘Hoppeland’.

Beverdijkwandelroute Pollinkhove, 8,2 km. Verkent het waterrijk landschap van de IJzerbroeken, op de grens van polders en zandleemstreek. Via de Lovaart en het sluizencomplex van Fintele wordt het jaagpad van de IJzer gevolgd’.

Fintele of De Fintele is een gehuchtje in Pollinkhove. Het ligt bij de samenvloeiing van de Lovaart en de IJzer, waar zich een schutsluis en overlaat bevinden. Ook de Grote Beverdijkvaart mondt hier uit. Het gehucht ligt op de linkeroever van de IJzer, achter de Veurne-Ambachtsdijk, ten oosten van de Lovaart. De Fintele werd in 1994 beschermd als dorpsgezicht. Het dankt zijn naam aan de wind-as waarmee langsvarende boten over de dam werden gehesen.

Oldtimermuseum 95 oldtimers vanaf 1899 tot in de jaren ‘70 plus een twintigtal oude moto’s. Een collectie oude reclameborden en poppen in epoque kledij zorgen voor de passende sfeer. Ideaal voor een namiddaguitstap voor scholen of met familie. Caesarsboom

Kidspad ‘Op zoek naar het gouden koekje’ Actieve wandelroute van 2 km voor gezinnen met kinderen tussen 8 en 101

Op stap in ’t stad

Nieuw Zeeland Park

Lille

’A

Rue

Ru ed

Plac

rmentières

se Bas Rue

-Zé

Neo

lle

d Rue

Chaussée d’A

da lan

et Be

Gand

rgem

res tiè en rm

e Court Rue

e Rue d

Rue de Wulve

Pl. Maréchal Plumer

twee Ierse divisies een bittere strijd. De ene was katholiek, de andere protestant. De slag ging om de heuvel waarop Mesen gebouwd werd, aangezien die de Duitsers een strategisch overzicht bood.

traat teens

nstra

Mese

str

ard

a ap

Mesen

aa str lge Ga

straa Ieper

Mesen

Op stap in ’t stad

Toeristisch infopunt Sint-Niklaaskerk De Vredesbeiaard 3 Iers Vredespark 4 Nieuw Zeeland Park 5 Momument Samuel Frickleton 1 2

INFO Markt 22, 8957 Mesen T. 057 22 17 14 F. 057 48 65 63 info@mesen.be www.mesen.be

Toeristisch infopunt Mesen 1 Het toeristisch infopunt op het centrale plein bestaat uit 2 delen. Een algemeen toeristisch onthaal dat is opgebouwd rond de drie torens van Mesen en een thematisch bezoekersonthaal rond WO I waarbij de focus ligt op het Nieuw-Zeelandse en het Ierse verhaal. Het nieuwe infopunt wordt geopend op Anzac Day (25 april 2014).

Sint-Niklaaskerk 2 De Vredesbeiaard

Open van ma. tot vrij. van 9 tot 17u.

Mesen

Crypte onder de kerk van Mesen

Als kleinste stad van België en faciliteitengemeente heeft Mesen geen behoefte aan deelgemeenten om stand te houden. Sterker nog, het heeft een heuse exclave of een stukje grondgebied dat niet aansluit bij de stadskern. De Sint-Niklaaskerk, waarvan de oudste delen teruggaan tot de

11de eeuw heeft een opvallende koepelvormige toren en wordt daarom in de volksmond ‘de dikkop’ genoemd. Met zijn vredesbeiaard en Peace Village, een verblijfs- en congrescentrum, draagt het grootmoedig zijn steentje bij aan het levendig houden van de universele vredesgedachte.

In en rond de Sint-Niklaaskerk van Mesen herinneren verschillende items aan WOI. Onder de kerk bevindt zich de crypte, die als hospitaal fungeerde en waarvan de buitenmuren de oorlog overleefden. Voor de ingang van de kerk ligt het zogenaamde ‘Featherston’-plein met het grondplan van Nieuw-Zeeland. In de kerktoren hangt de unieke Vredesbeiaard. De beiaard telt 40 klokken, geschonken door personaliteiten uit meer dan 15 landen. Vanop de toren heb je een prachtig zicht op de zuidelijke Westhoek en Frankrijk.

Iers Vredespark

Naast de Ierse divisies was er ook een Nieuw Zeelandse divisie betrokken in deze slag om Mesen. Het stadje Mesen verbroederde met het stadje Featherston en samen herdenken ze deze slag ieder jaar opnieuw op 25 april tijdens ANZAC DAY (afkorting voor de Australische en NZ-divisies). In de Nieuw Zeelandstraat kan je het vredespark bezoeken.

Monument Samuel Frickleton

Opgericht ter nagedachtenis van de Nieuwzeelandse ‘Victoria Cross Winner’.

Messines Ridge Vredespad Wandelpad dat alle bezienswaardigheden van Mesen in verband met de Eerste Wereldoorlog met elkaar verbindt.

Dit Vredespark werd opgericht ter herdenking van alle Ierse soldaten die hier streden en hun leven lieten tijdens de ‘Grooten Oorlog’. Tijdens de mijnenslag op 7 juni 1917, vochten Ierse toren met gedenksteen 104

105

Op stap in ’t stad

eg rsew

vaar t

lete

Pope r

inge

Wes tv

Vlet Veu eren Kus rne t

art

hip

laa

nn iëla

lux

L. Va

tra

ge str . rug

Ko ms

hof Rek ststr.

terstr. est ou

r. Vlamingst

Ber Burg ten . plei n

Gas thu i

Ko rt

Hellekapelle

aat

Engels tr

Pottestraat

Boe sch epe stra at

t traa

tra a

tra ops Klim

sels Cas

laa

ro Eu

dtla

o sch

raa

. De

Burg

at tra

dss

hei

zac

tlaa

ln Wo

Kru Ka

inst

ver

aan

gl boo

Muzikale

Nij

laa

ids

he ver

Het stadspark van Poperinge is 3 ha Lekkerbekkentocht 17 a groot, langgerekt en ingedeeld ge stadswandeling ontplooit Vlamertin Op deze volgens een modern concept. Deze Ieperstraat ‘Het Goede groene long in het centrum is opgeIeperseweg Leven’ zich in al zijn veelzijdigheid. Een verteller/muzikant deeld in drie zones: demonstratiezoen een zanger(es) nemen je mee naar ne met zes assortimentstuintjes, een mooie en interessante plekjes in milieuecologische zone met diverse Westhoekweg de binnenstad, ze zingen liedjes die vegetatie- en beplantingstypes en een telkens weer inspelen op de verhalen recreatief culturele zone. Ieper die Kortrijk de locaties oproepen. Onderweg kanA19 je ook proeven van het vele Gotische kerken lekkers dat het Hoppeland op culinair vlak te bieden heeft. Minimum 10 De Sint-Bertinuskerk 3 , decanale dagen vooraf reserveren. hoofdkerk, is toegewijd aan Sint-Ber-

raa

str

e Pol

lfst

tijn

tr.

ls Wo

aan

u ew

dic

traa

rt Ko

tr.

ers

Vlet f.d Pro

tr.

tra

sts

kom Toe

Nieu

at -stra Toc H . lstr dee

elaars

in en

laa Bo

108

Trom m

str.

Ieperstraat

lon L. B

aat

kruis

rstr

ken De

Waa ie

rouw

. wstr

O.L.V

straat

G.Gezellestraat

ens Lak

straa t St.-Ann 6 astr. Hofs P e perst tr. Boom raat gaar Bab dstr. bela arst r.

tr.

Hond

Grote Markt

risstr. St. Jo

terstr.

str.

Pries

Brugge

Proot

straat

s Valke

traat

sstr.

St.Jans kruisstr.

erkes

koute

Burggraaf Frimoutpark

Hier stond vroeger - heel toepasselijk - een hopveld dat anno 1769 gerooid werd, en op deze plaats liet kannunik Proventier een 12-tal huisjes bouwen voor weduwen (weeuwen) en alleenstaande dames, ouder dan 70 jaar en hulpbehoevend. Later werd het pand gemoderniseerd en het telt momenteel 18 huisjes.

Binnen

Kouter

aat

esh

Burggraaf Frimoutpark

H.Hartstr

Duink

aa t

dri

’t Weeuwhof

tlaa

r rnst

Doo

Koop je kaart (€2) bij de Dienst K voorlimToerisme. op

Switch Road

poperinge 2,8

Getraumatiseerd door het oorlogsgeweld weigerden militairen de bevelen en als deserteurs werden zij door n e de krijgsraad veroordeeld tot de eboss traat s m o g nge l K a doodstraf door het executiepeloton: G rdi e soldaten stierven door kogels uit Elv eigen rangen. De dodencellen en eg Swi tch executiepaal op de binnenkoer van sew Roa ing d d r de WO I-site stadhuis symboliseren e Elv de onmenselijkheid van de oorlog. r

ERFGOEDWANDELROUTE

St.

n Me rri Str. s

traat

Peze ls

Sint-Janskerk ‘t Weeuwhof Hovenierss tr. Hopmuseum Talbot House Beiaar dstr. Erfgoedwandeling

WO I-site stadhuis

Oos

straa

beke

de westhoek

tinus, abt van de abdij van Sint-Omer en vroegere leenheer van Poperinge. De Paccard-beiaard werd er in 1981 ingespeeld en geroemd omwille van zijn klankzuiverheid. De OnzeLieve-Vrouwekerk 4 met haar spitse toren is een gotische kerk in zeebouwtrant uit de 13de eeuw. De Sint-Janskerk 5 tenslotte werd gebouwd in de 13de eeuw volgens het basilicaal stelsel.

De stadswandelroute Centrum van hop en bier bezorgt je 2,8 km wandelplezier. Deze route neemt je mee op stap langs getuigen van de hopcultuur, de 18de-eeuwse luister van weleer en sporen van het leven achter het front.

’t Vli ege Paar nde d

traa

aat

lstr

SintBe L. M rtinusstr aeke a WO I-site Stadhuis blijd at Vau estr. Burggraaf Frimoutpark x/s/che vrem Sint-Bertinuskerk ont Kazemarkt Onze-Lieve-Vrouwekerk straat Stad van hop

Beluik Str.

Krom

1 2 3 4 5 6 7 8

Pez e

weg

traat

eekse

Kromb

Sint-sixtuss

De Vedastuskerk van Reningelst herbergt enkele van de belangrijkste 18de eeuwseDekunstschatten van de Westhoek.Lijster Daarnaast zet het dorp vooral in op de fiets. Krombeke moet het dan weer hebben van het paard en dat heeft het te danken aan de

nes

Poperinge

Burggraaf Frimoutpark

Erfgoedwandelroute

Veu r

Openingsuren: 01/04 - 30/09: ma-vr: 9u - 12u / 13u - 17u za-zo & feestdagen: 09u -12u / 13u - 16u 01/10 - 31/03: ma-vr: 09u - 12u / 13 - 17u za: 9u -12u / 13u - 16u zon- en feestdagen: gesloten.

Veu rne s

Poperinge

Grote Markt 1 8970 Poperinge T. 057 34 66 76 T. 057 34 66 77 F. 057 33 57 03 toerisme@poperinge.be www.toerismepoperinge.be

legende van de ridder van Witsoone. Nog steeds klept de torenklok elke avond 72 ‘doolklopjes’ om verdwaalde reizigers de weg te wijzen. Als men je wijst op de ‘peperbus’ dan ben je beslist in Proven. De term slaat niet op een pikant vervoermiddel maar op de toren van de Sint-Victorkerk. Hier kom je ook voorbij aan het kasteel van de roemruchte familie d’ Udekem d’ Acoz. Even verder in Roesbrugge maakt de IJzer zijn entree in België en kan je je tocht verder zetten over het water. Tenzij je verkiest naar Haringe te trekken. Dit was het werkterrein van Karel de Blauwer (een romanfiguur die model staat voor alle smokkelaars) maar vandaag zijn het vooral de orgelconcerten die voor internationale belangstelling zorgen. Van alle mooie dorpjes in de hopstreek hoeft Watou waarschijnlijk het minst een introductie. Hier is het al poëzie, beeldende kunst, muziek en gastronomie wat de klok slaat.

Poperinge

INFO

109

In het Hopmuseum slingert de bezoekersomloop zich als de hopplant van het gelijkvloers naar de monumentale zolder. Authentiek gereedschap, maquettes, fotografie en audiovisuals brengen historiek, veldwerk, oogst en toepassingen van de hopplant. Op het einde van het bezoek ontdek je de ultieme Belgische Biercollectie die een overzicht biedt van onze nationale trots: maar liefst 1.400 verschillende bieren staan er uitgestald. Bovendien nodigt het Hopmuseum uit om in situ de diverse aspecten van de hopcultuur te beleven: bouwkundig erfgoed, gastronomie, bezoekboerderijen... Gasthuisstraat 71 8970 Poperinge T 057 33 79 22 hopmuseum@poperinge.be www.hopmuseum.be zie pag. 113

Talbot House

Tijdens de oorlog was dit een Britse soldatenclub voor iedereen, de soldaten konden er de oorlog even vergeten. Het werd de eerste halte na de hel. Soldaten kwamen er thee drinken, brieven schrijven,

Hopmuseum

Poperinge

Hopmuseum

Bezoekerscentrum Lijssenthoek Military Cemetery Kunstenfestival Watou

met de aalmoezenier praten, in de tuin luieren of een dienst bijwonen in de kapel. Tot op vandaag een verademing. Permanente tentoonstelling ‘Het Leven achter het Front’.

Kunstenfestival Watou oorlog spiegel van een alledaagse Internationaal GregoOp het Lijssenthoek (PopeElke gehucht zomer biedt Watou onderdak riaans festival Watou

ringe)aanwas tijdens kunstenaars WO I het grootste beeldende en dichWie eraan twijfelt of de Gregoriaanse ters waardoor zevanin direct contact evacuatiehospitaal de Ieperboog muziek wel een toekomst heeft moet kunnenVoor treden met11 hun gevestigd. bijna 000publiek. afgevoerhet Hemelvaartweekend 2015 in zijn Ondertussen is de reputatie het de zieken en gewonden kon geenvanhulp agenda noteren. Om de drie jaar wereldwijd gevestigd meerkunstendorp baten. De nabijgelegen begraafkan je in en rond Watou genieten zodat je een zomer lang kennis kan plaatsmaken is daarvan de indrukwekkende van de hemelse klanken die allang met het artistieke kruim uit getuige. Op de voormalige hospitaalniet meer uitsluitend voor de liturgie alle continenten. site werd het bezoekerscentrum onwww.kunstenfestivalwatou.be bestemd zijn. dergebracht. Je wordt er uitgenodigd www.festivalwatou.be om het medische verhaal en dat van de mensen achter de statistieken te ontdekken. Zo belicht de scheurkalender elke Kinderbrouwerij dag het leven van een van de slachtoffers die op Lijssenthoek Military Reningelst Cemetery begraven liggen.

Gasthuisstraat 43 8970 Poperinge T. 057 33 32 28 www.talbothouse.be zie pag. 135

Hop- en bierfeesten Om de drie jaar (19, 20 en 21 september 2014) hebben in Poperinge de Hop- en bierfeesten plaats. De ‘Hoofdstad van het Goede Leven’ wordt een weekend lang dé locatie voor alles wat met bier en brouwen te maken heeft. Een stoet, degustatiemogelijkheden en straatanimatie zover je maar kijken kan.

www.lijssenthoek.be Ooit ‘Blauwer en Kommies’

Dagelijks open van 9 tot 18u, gratis toegang, ‘Zatlappensjoelruimegespeeld? parking en toiletten. Toegankelijk voor mensen met een beperking. bak’? Ooit het ‘flessenmannetje’ met zijn gekke streken ontmoet? Dat en nog heel watdeandere Tijdens Eerstespelletjes Wereldoorlog was de binnenkoer van het stadhuis een execuwerden speciaal voor de tieplaats. In de gevangeniscellen brachten ter dood veroordeelde soldaten hun Kinderbrouwerij ontworpen. laatste uren door. Als bezoeker krijg je in de ene cel een impressie te zien van Deze familie-speelkroeg ligt een terdoodveroordeelde die zijn executie afwacht. In de andere cel worden op een veilige, afgesloten graffiti, site.aangebracht Het decor isdoor een de veroordeelden, uitgelicht. Vanuit deze dodencel is de executiepaal zichtbaar. Een zitbank en een wand omsluiten de paal en de gerestaureerde brouwerij afdrukken vandedeauthentieke vogelpootjes op de kasseien refereren aan de breekbaarheid waarvan attributen netjes werden van de mens. Een vers van Erwin Mortier legt de diepere dimensie van de site ingepast. Ook op de koer kan ontdekt. En hetenmooiste is datgeven de bloot. Tekstpanelen een folder je bollen en andere spelletjes spelenachtergrondinformatie toegang geen cent kosten!naar enmoet verwijzen en in de speelweide is een groen- andere Reningelstplein WO I-locaties in Poperinge. 8970 Reningelst theater aangelegd. In de familiekroeg kinderbrouwerij@mail.com is het al streeklekkers wat de klok www.toerismepoperinge.be www.kinderbrouwerij.com slaat: Keikoppenbier, Rookopbier, Dagelijks open van 6 tot 22u., Vanaf de krokusvakantie: open op zaterdag biologische tuinsappen, vers hoeve-ijs gratis toegang. en zondag 14u-18u30. Tijdens de schoolvaen onvervalste ‘Klakkaards’! Wie

www.hoppefeesten.be

Stadhuissite

Hopscheuten Hopscheuten zijn in en om Poperinge het summum van streekgastronomie. Poperingse toprestaurants zetten koude en warme hopscheuten op hun kaart tussen Kerstmis en Pasen. Maar hoe worden die hopscheuten geteeld? En op welke manier worden hopscheuten ook in zoveel andere streekproducten gebruikt, van een Mar tot pralines? Tijdens de hopscheutenhappening geeft vzw Keurbroederschap De Witte Ranke je het antwoord op deze en andere vragen. Dit arrangement richt zich zowel tot individuele bezoekers, groepjes familie en vrienden, als verenigingen en bedrijven.

de tafelspelletjes beu wordt, kan zich ook aan een ontspannende familiezoektocht wagen waarbij je alle mogelijke plekjes van Reningelst

kanties: ook op woensdag en donderdag van 14u-18u30. Reserveren voor groepen: T. 0496 27 96 58 31 augustus 2014 : 3de familiefestival

Toerisme Poperinge

www.hopscheuten.be 110

Niet te missen

Poperinge

Herbeleef het verleden

Poperinge

Niet te missen

134

111

Actief beleven

Poperinge

Fietsroutes Hoppelandfietsroute

43 km. Akkers, weiden maar vooral hopvelden wisselen af met parken en bossen. De tocht leidt langs het domein de Lovie, het Couthof, het dorpje Sint-Jan-ter-Biezen en via het Helleketelbos terug naar Poperinge.

Schrevefietsroute

Wandelnetwerk Hoppeland Hoppeland verkent de streek rond Poperinge, van oudsher bekend om zijn unieke landschappen vol hopvelden. Je wandelt door tal van gezellige dorpjes zoals het pöetische Watou, het grensdorp Abele of het Franse Houtkerque. Het netwerk kent geen grenzen. Je kan zowel de grens met Frankrijk oversteken als moeiteloos overstappen op de wandelnetwerken ‘IJzervallei’ of ‘Heuvelland’. Onderweg kan er even halt gehouden worden voor het proeven van een plaatselijk gebrouwen biertje zoals Hommelbier, Sint-Bernardus of het alom gekende Westvleteren.

Wandelnetwerk IJzervallei Via het netwerk IJzervallei wandel je langs de IJzer en geniet je van het omringende landschap waar vogels je tijdens je tocht vergezellen. Aan Franse zijde loopt het netwerk verder via dorpjes zoals Bambecque en Herzeele. Wie maar niet genoeg krijgt van het wandelen, kan gemakkelijk overstappen op het netwerk Hoppeland.

Dode IJzerwandelroute Roesbrugge-Haringe, 6,8 km. Op deze wandeling wordt het grenslandschap ten noordwesten van Poperinge verkend. Een bonte lappendeken van weilanden en akkers typeert het aangenaam en afwisselend landschap van de IJzervallei. 130

46 km. Het landschap tussen Poperinge en Bailleul (Belle) staat hier centraal. De Belgisch-Franse grens wordt op deze tocht meerdere malen overschreden. Reningelst (Poperinge) vormt het uitgangspunt voor deze route, die verder ook Westouter, Berthen, Boeschepe en Watou aandoet.

Frontierenfietsroute

41 km. Op deze route wordt het grenslandschap ten noordwesten van Poperinge, tussen Watou en Beveren, aan weerszijden van de FransBelgische grens of ‘Schreve’ verkend. Vertrekkend uit Watou leidt de tocht naar het Franse Houtkerke.

Themafietstocht POP-route

34 km. De POP-route is een thematocht rond het dagelijkse leven achter het front. Hoe beleefden de inwoners, samen met een miljoenenleger van vreemde troepen, 4 jaar oorlog?

Kleine Flandrien in spe

17,3 km. Deze fietsroute vertrekt vanuit de Kinderbrouwerij in Reningelst voor een stevige fietstocht langs de Rodeberg.

Plokkersroute 17 km. Dit mennerspad voor paard en kar verkent het Hoppeland. Je doorkruist het glooiende en rustige landschap en volgt een eindje ‘de schreve’, de grens met Frankrijk. Centraal ligt het Helleketelbos, een overblijfsel van een groot Atlantisch eikenbos. Vanuit ‘de kete’ bestijg je de helling naar het tweede hoogste punt van Poperinge (62m) dat een prachtig panorama biedt. Het rijke patrimonium, de musea en gezellige kroegen zijn bijkomende troeven.

Volkssportroute De volkssportroute biedt een evenwichtige mix van streekontdekking met belevingswaarde en gezelligheid. Op de tocht langsheen een aantal authentieke cafeetjes kun je de tijd van toen herbeleven. Elke herberg heeft zijn eigen sfeer, klanten en spelletjes. We geven je een beschrijving mee van de eenvoudige spelregels maar wellicht is die nog niet voldoende duidelijk: de uitbater of een aanwezige 'kenner’ geven je graag een demonstratie. Minimum 10 dagen vooraf inschrijven. www.volkssportroute.be

WO I autoroute 87 km. De Frontlevenroute verkent het frontgebied tussen Poperinge en Heuvelland en vertelt o.m. het verhaal van de stad achter het front (Poperinge), van de Slag om de Kemmelberg en de Mijnenslag van 1917 in Mesen-Wijtschate.

uitbundig gezelschap. Dit is dan ook een unieke totaalbeleving waarop de tijd totaal geen vat heeft. Op een gezapig tempo snuif je alle aardse geuren die het landschap te bieden heeft en de uitgekiende haltes focussen op streeklekkers en volks amusement.

Helleketelbos Het Helleketelbos ligt in Poperinge en Watou, op een boogscheut van de Franse grens. ‘Helle’ betekent heuvelflank en ‘ketel’ verwijst naar een laagte onderaan zo’n flank. Het Helleketelbos is dan ook een vrij heuvelachtig bos. Onderaan de heuvel vind je de vallei van de Bommelaarsbeek. Het bos is rijk aan amfibieënsoorten.

Watou

Keikoppentocht Om de Keikoppentocht te spelen, heb je een plattegrond nodig van Poperinge. Daarop staan een aantal opdrachten en meer informatie over de plaatsen die je bezoekt. Deze kaart haal je gratis af bij de Dienst Toerisme op de Grote Markt. Daar start ook de keikoppentocht. www.keikoppentocht.be

Huifkartochten Je ziet ze wel vaker, de langzaam voortsjokkende huifkarren met een

Letterland en Lekkerland. Eén letter verschil en die letter staat voor Watou. Kunst, gastronomie, brouwerijen en natuur. Terwijl dit grensdorp ’s winters terugplooit op zichzelf, bruist het ’s zomers van de activiteit rondom alles wat met poëzie en kunst in het algemeen te maken heeft. De kunstzomer is voor massa’s noorderburen een niet-te-missen trefpunt om voeling te houden met literaire evoluties en voor alle gastronomen een culinaire plicht. 131

Tafelen en genieten

INFO Marktplaats 2, 8840 Staden T. 051 70 82 00 F. 051 70 42 86 toerisme@staden.be www.staden.be Servicepunt De Nestel Vijfwegenstraat 17 8840 Westrozebeke T 051 70 82 11 servicepuntWRB@staden.be Servicepunt Oostnieuwkerke Lepelstraat 1, 8840 Oostnieuwkerke T 051 70 82 12 servicepuntONK@staden.be

Speelboerderij ’t Ganzengoed Speelboerderij betekent niet dat de boer de hele dag alleen maar aan spelen denkt! Het betekent wel dat groot en klein zich kunnen vermaken middenin de mooie natuur. Zo is er een maïsdoolhof met ganzenzoektocht, een levend ganzenbordspel, alle mogelijke volksspelen, een picknickbar en een zalige bloemenweide om je picknick te verorberen. Wallemolenstraat 10 8840 Staden www.tganzengoed.be

Staden De Mandel heeft met de Mississippi de eerste letter gemeen maar daar stopt elke vergelijking. Oostnieuwkerke is best wel fier op zijn eigen rivier(tje) maar nog veel meer op het feit dat het zelfs na de 138

Gemeentehuis van Westrozebeke

Belgische onafhankelijkheid nog een tijdje doorging als autonome entiteit met zijn eigen grenzen en bestuur. Door zijn hoge ligging kan je vanuit Westrozebeke bij helder weer de torens van Ieper en de West-Vlaamse bergen zien ook al liggen die 30 km verderop. Rond de dorpskern kan je een ommegang lopen langs zeven kapelletjes die herinneren aan de miraculeuze wijze waarop de inwoners in 1382 gespaard bleven tijdens de bloedige Slag bij Westrozebeke.

Fietsen langs de Vrijbosroute Een oude spoorwegbedding die netjes werd heraangelegd om van het fietsen een comfortabele belevenis tussen het groen te maken, meer heb je niet vandoen voor een dagje sportief ontspannen. Soms maakt het groen even plaats voor mooie vergezichten en op gezette tijden kan de fiets even aan de kant voor een natje en een droogje in een van de fietsvriendelijke etablissementen langs het parcours.

De 5 Wegen Huyze Decock - Stols Langs de oude spoorweg Ieper - Kortemark hoef je niet meer op de trein te wachten maar fietsers zie je des te meer. Bistro Tea-room Feestzaal De 5 Wegen ligt dan ook vlakbij een fietsknooppunt. Een degelijke pleisterplek is derhalve een absolute must en dat hebben Frederik en Griet heel precies begrepen. De vroegere herberg-slagerij kreeg een ander jasje maar daaronder bleef het gastvrije hart stevig kloppen. Alles wat hij in het gerenommeerde Ter Duinen opstak, brengt Frederik in stelling om uitgeputte zielen er bovenop te helpen of wie graag buitenshuis gaat tafelen, in vervoering te brengen. Een landelijk palet, stevige porties en Belgisch rundvlees zijn zonder meer het handelsmerk maar de verrassende visbereidingen brengen je evengoed aan het watertanden. Zelfgebakken boerenbrood, huisbereide charcuterie, reuzenkroks van bruine boterhammen, pannenkoeken op de

‘buzestove’… je kan het zo lekker niet bedenken of De 5 Wegen heeft het op de kaart. Naargelang de seizoenen krijgt die kaart bovendien een ander kleurtje en wordt het gezellige interieur een tikje aangepast. Jonge klantjes worden met gepaste snelheid op hun wenkjes bediend want het afgesloten speelpleintje is te interessant om er langer dan noodzakelijk van weg te blijven. Vergeet tenslotte ook je factor 35 niet want op het terras wil het zonnetje wel eens overuren kloppen!

Staden - Westrozebeke - Vijfwegen

Staden

Op stap

Frederik & Griet Decock-Stols Ontmijnersstraat 2 8840 Staden (Westrozebeke-Vijfwegen) T. 051 69 40 62 GSM 0477 24 64 68 info@de5wegen.be www.de5wegen.be

maandag en zaterdagmiddag maandag, dins-woensdonderdagavond, zaterdagmiddag open op feestdagen

Heuvelrugmountainbikeroute De route loopt over de heuvelrug van Klerken naar Staden en via Westrozebeke tot Moorslede. Korte en pittige klimmetjes maken het extra sportief, daarna word je getrakteerd op prachtige vergezichten... De route bestaat uit drie lussen en heeft vier startplaatsen. Rood 45,5 km: sportieve mountainbiker; Groen 33 km: beginnende mountainbiker; Blauw 36,5 km - beginnende mountainbiker. 139

Bru gs es tee nw eg Sta tie str .

Ooststraat

1 3

arkt

We sts tr.

traat

Zuids

Duin

Jaa gpa d

Zuid bur gw

u kt Nie mar sten raat Bee . Klaverst tr e s d e Ou kerk Pet er B eno itla an

laats

traat

Houtm

wstr.

Statiep

Sass

l De Haenelaan Danie

Noor dstr.

Smissestr.

Zwarte Nonnenstraat Witte Kanunnikstraat

tr gs ti n

Pan nep oor tstr .

raa

Rozenhof

laan

Astrid

Veurne

est

Op stap in ’t stad s Ve de Ou

Pan n

Europalaan

Veurne

Op stap in ’t stad

Spreeuwenbergstr.

Bezoekerscentrum rac

n lon

pad Rozebrug

rg dbu

Zui

se S Ieper

teenw

laan onse ond R Edm

traat el H ein derycxs

laan eersch f Verm Gustaa

Pau w

hoek

Galgen

weg tdijk

ar Lova

aat ckstr f Vin Joze

lon

rac

en boete

veurne

3,5

Bezoekerscentrum Stad- en Landshuis Belevingscentrum Bakkerijmuseum Erfgoedwandeling

Zwaluwenlaan

laan

1 2 3 4

alen

ERFGOEDWANDELROUTE

hteg

de westhoek

Stad van monumenten

Nac

eg enw Lijsterw Vink eg

Klinieklaa

Koop je kaart (€2) bij de Dienst voor Toerisme.

. str

uis

th as

INFO

Veurne

Grote Markt 29 8630 Veurne T. 058 33 55 31 infotoerisme@veurne.be www.veurne.be

Avekapelle is voor zowat alles op zijn grote buur aangewezen, behalve voor de stilte en de rust. Daar heeft het meer dan voldoende van. In Booitshoeke staan de weinige huisjes netjes rond de laat-gotische Sint-Audomaruskerk geschikt waardoor het kleine dorpje bijzonder authentiek oogt. Kleine dorpjes vind je rond Veurne meer dan voldoende. Neem nu Bulskamp. Nauwelijks met 665 inwoners, maar toch kan het uitpakken met een beschermde toren en kerkorgel. In De Moeren zijn ze met 115, verspreid over een aantal boerderijen en zonder dat je van een centrum kan spreken.

Openingsuren: 1 januari tot 31 maart: ma. tot do. 9-12u en 13u30-17u, vrij- en zat. 10-12u en 14-16u. Gesloten op zon- en feestdagen. 1 april tot 31 mei: weekdagen: 9-12u en 13u30-17u, zat-, zon- en feestdagen vanaf 10u. 1 juni tot 30 september: weekdagen: 9-17u, zat-, zon- en feestdagen vanaf 10u. 1 oktober tot 31 december: ma. tot do. 9-12u en 13u30-17u, vrij- en zat. 10-12u en 1416u, gesloten op zon- en feestdagen.

142

an rt I la Albe Ieperse Steenweg

Hier liggen de beste landbouwgronden van de Westhoek en zijn de wandelingen werkelijk eindeloos. Nog zo’n kleine parel aan de Veurnse kroon is Eggewaertskapelle. 162 dorpelingen en een kerkje en voor je het weet, ben je er voorbij. Houtem figureert in de top 50 van mooiste dorpen van België en schurkt zich tegen de Franse grens aan. Ooit lag in Steenkerke Joe English, die de zerken voor Vlaamse gesneuvelden ontwierp, begraven wat ervoor zorgde dat de allereerste IJzerbedevaart hier plaatsvond. Vandaag is de belangrijkste inwoner Willem Vermandere. Vinkem en Wulveringem verbonden reeds vroeger hun lot aan elkaar en gingen als Beauvoorde verder door het leven. Het gelijknamige waterkasteel bleef dankzij de testamentaire beschikking van ridder Arthur Mergelynck na zijn dood onaangeroerd. We sluiten het rijtje passend met Zoutenaaie dat zich met zijn 20 inwoners terecht het kleinste dorpje van uren in het rond mag noemen. Archeologische vondsten wijzen op bewoning tijdens de Romeinse periode.

Bezoekerscentrum

Wil je op een speelse en interactieve manier de streek beter leren kennen? Aan de hand van informatieborden, computers, fotowanden ga je op ontdekking in Veurne, maar ook in de ruime regio. Foto’s, kaarten en infoborden brengen het verhaal van de Frans-Belgische landsgrenzen door de eeuwen heen en dat verhaal van de invloedrijke zee. De bezoeker ervaart Veurne tijdens WO I en maakt kennis met het Veurne van vandaag. Er is ook aandacht voor de Boetprocessie en voor de natuur met De Moeren. Speciaal voor jonge bezoekers is er een computerspel ontwikkeld. Via leuke vragen steken ze spelenderwijs wel iets op van de stad, de Westhoek en de buren van ‘over de Schreve’. Zittend aan hun ‘touchscreen’ nemen ze het tegen elkaar op. Vrij toegankelijk en te bezoeken tijdens de openingsuren van de dienst Toerisme.

Sint-Niklaaskerk

Erfgoedwandelroute Veurne is met haar erfgoedwandelroute ‘Stad van monumenten en boete’ (3,5 km) een van de belangrijkste stadjes in de streek. Stadsversterkingen, het fraaie Staden Landshuis en de indrukwekkende kerken en Belfort zijn het decor voor deze veelzijdige wandeling. 143

Actief beleven

Niet te missen

Veurne Ambachtfietsroute 48 km. Deze route laat je kennismaken met het karakteristieke landschap van het Blote en de eeuwenoude Kasselrij van Veurne-Ambacht. Vanuit Koksijde leidt de route ook naar Veurne, het polderdorp Steenkerke, de ‘Broeken’ van Oeren, Alveringem en Zoutenaaie.

Lange Lisfietsroute

35 km. De Lange Lisroute brengt de fietser in het weidse polderlandschap tussen Nieuwpoort en Veurne. De tocht voert o.m. langs de IJzer, het Hemmeleed, de Proostdijkvaart, het Langgeleed (= Lange Lis) en de polderdorpjes Ramskapelle en Booitshoeke.

Cobergherfietsroute

47 km. Deze route plaatst het kustpolderlandschap van de Westhoek op de Belgisch-Franse grens in de kijker. Vertrekkend vanuit Adinkerke leidt de tocht vooreerst naar het Franse Hondschoote. Centraal op het traject staan de Moeren, een 3.000 ha dambordvormig ontsloten landbouwgebied.

Veurne

Fietsroutes

Stad- en Landshuis

Themafietstocht ‘Graanroute’

Het Stadhuis in schitterende Vlaamse Renaissancestijl en Landshuis met Belforttoren (Unesco Werelderfgoed). Uniek interieur met wanden bekleed met leder en fluweel. Schilderijen (van o.m. Delvaux), overblijfselen van de rechtspraak uit de 16de eeuw. Hoofdkwartier Belgisch leger WO I. Midden 1914 kwam de Generale Staf van het Belgisch Leger zich in het Stadhuis vestigen. Hier werden de besprekingen met onder meer Karel Cogge gevoerd, die zouden leiden tot de onderwaterzetting van de IJzervlakte.

37 km. De Graanroute loopt over Veurne en Alveringem. De tocht start en eindigt in de Zuidgasthoeve in Veurne, waar het Bakkerijmuseum is ondergebracht. Onderweg kan je het bier van het Mout- & Brouwhuis de Snoek proeven.

De Moeren met Ringslotwandelroute 9 km. Vanuit de Veurnse deelgemeente Houtem wandel je naar De Moeren. Het landschap wordt gekenmerkt door de eeuwenoude rechthoekige kavelstructuur en het rechtlijnige grachten- en wegenpatroon.

Gelijkvloerse verdieping van het Stadhuis het hele jaar door te bezoeken voor groepen na reservatie via Dienst Toerisme, T. 058 33 55 34 - groepen@veurne.be. Groepstarief: vanaf 15 pers.: € 2 pp. Proevertjesbezoek met degustatie van streekspecialiteiten vanaf 15 pers.: € 5 pp.

Huifkartocht

Grote Markt 27-29 8630 Veurne T. 058 33 55 31 infotoerisme@veurne.be www.veurne.be

Vrijdag 25 juli, 1 en 8 augustus. Info en reservatie: dienst voor toerisme - T. 058 33 55 31

Belevingscentrum ‘Vrij Vaderland, het leven achter het Front’. 3

De Moerenfietsroute

39 km. De Moeren vormen het laagst gelegen polderland van Vlaanderen. Het Houtland ligt hoger en vormt het zgn. Plateau van Izenberge. Via Leisele en Houtem voert de terugweg door de Buitenmoeren naar de eigenlijke Moeren met de St.-Karelsen St.-Gustaafmolen.

NIEUW! Het belevingscentrum brengt het verhaal rond de Eerste Wereldoorlog, waarbij het verhaal van de Belgische soldaat en het leven achter het front centraal staat. Thema’s die aan bod komen zijn: het vertier van de soldaten met verlof, de 153

Stad- en Landshuis

medische verzorging, de rechtspraak, diplomatie, onderwijs en strategie en vreemde troepen achter het front. Er is een hologram van Koning Albert I te zien waarbij hij de onderwaterzetting voorbereidt in zijn hoofdkwartier in het Stad- en Landshuis. Tijdens WO I was Veurne de plaats van waaruit Koning Albert I het bevel voerde over zijn leger. Open vanaf 15 maart Grote Markt 29, 8630 Veurne T. 058 33 55 31 infotoerisme@veurne.be www.veurne.be zie ook pag. 197

Bakkerijmuseum

Het Bakkerijmuseum ‘Walter Plaetinck’ - Zuidgasthuishoeve vzw bezit een uitgebreide en veelzijdige collectie in verband met de geschiedenis van de bakkerij in onze gewesten van het einde van de jaren 1800 tot midden de jaren 1900. Deze verzameling documenteert onder meer de evolutie van voorwerpen, werktuigen en toestellen die een functie hadden bij de productie, bewerking en verdeling van brood, banket, chocolade, speculaas, ijs en snoep. Daarnaast beheert het Bakkerijmuseum een collectie ‘broden uit de wereld’ en ‘historische broden’ en beschikt het museum over een omvangrijke bibliotheek. Albert I-laan 2 8630 Veurne T. 058 31 38 97 info@bakkerijmuseum.be www.bakkerijmuseum.be

145

Actief beleven Tafelen en genieten Veurne

Veurne

Niet te missen

Boetprocessie Sinds 1646 organiseert de Sodaliteit van de Gekruisigde Zaligmaker, de Boetprocessie, een uitdrukking van volksgeloof en traditie. Figuranten brengen taferelen uit het Oude en Nieuwe Testament tot leven in een Oudnederlandse evocatie. Boetelingen, blootsvoets en gekleed in een ruwe pij, trekken eeuwenoude beeldengroepen die het lijdensverhaal van Christus uitbeelden. De Boetprocessie heeft haar sober, volkse, authentieke karakter doorheen de eeuwen behouden. De Vlaamse Gemeenschap heeft dan ook de Boetprocessie opgenomen in de lijst van waardevol Vlaams Cultureel Erfgoed. 27 juli 2014 om 15u30 T. 058 33 55 31

146

Bakkerijmuseum

herbouwd omstreeks 1600. Samen met de dorpskerk vormde het kasteel de kern van het vroegmiddeleeuwse dorp Wulveringem. In 1875 werd de 22-jarige jonkheer Arthur Merghelynck eigenaar van het kasteel. Hij restaureerde de gebouwen en legde er het sfeervolle Engelse kasteelpark aan. Het interieur richtte hij in met een unieke collectie kunstwerken en meubelen, die je ook vandaag nog kan bewonderen. In 1902 schonk Merghelynck, die kinderloos bleef, het kasteel en het park aan de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde. Hij stierf in 1908. Het monument heeft nog steeds dezelfde sfeer. Herita beheert het Kasteel Beauvoorde sinds 1998.

Kasteel Beauvoorde

Wulveringemstraat 10 8630 Wulveringem T. 058 29 92 29 www.kasteelbeauvoorde.be

Het Kasteel Beauvoorde ontstond wellicht in de 12e eeuw en werd

Kasteel Beauvoorde

’t Hof Van De Hemel De catechismus vermeldt de hemel, de hel en het vagevuur maar over ‘t Hof van de Hemel, wordt in alle talen gezwegen. Daar is een goeie reden voor: dergelijke adresjes hou je liever voor jezelf! Gelukkig is het uitgelekt en nu kan iedereen zich koesteren in de zaligheid van dit schitterende retropand.

Wie alle lekkernijen van brouwerij Sint-Bernardus in de aanbieding heeft, heeft het predicaat ‘hemels’ zonder meer verdiend maar als je daarboven ook je gerechten, groot of klein, met evenveel zorg bereidt en serveert, speel je vanzelf in hoogste

't Hof van de Hemel

categorie! Zowel de grote als de kleine honger worden hier bijzonder ernstig genomen want Lode en Martine dulden enkel kwaliteit. Of het nu vlees of vis, groenten of pasta is, je zet je gasten alleen het beste voor en als dat dan ook nog eens hoogst betaalbaar blijft, is iedereen tevreden. Toch? Dankzij de warme , rustige sfeer met uitgekiende hedendaagse accenten, valt het moeilijk te geloven dat dwars door het pand ooit de Ooststraat liep. Je kan ze nu nog volgen tot aan het eind van het intieme terras. Het klinkerpad kwam ongeschonden uit de restauratie en met een beetje fantasie zie je het 17° eeuws gewemel zo weer voor je! Uitkijken dus als je het straatje oversteekt want paardenkoetsen staan niet bekend om hun goede remmen. Noordstraat 13, 8630 Veurne T. 0474 88 46 84 info@thofvandehemel.be www.thofvandehemel.be geen zondag en maandag

147

Vleteren

Op stap INFO Kasteelstraat 39 8640 Vleteren T. 057 40 93 23 F. 057 40 13 66 toerisme@vleteren.be www.toerismevleteren.be

Openingsuren: Weekdagen: 8u30-12u en 13u-16u30

Vleteren Over weinige dingen zijn de inwoners van Oostvleteren, Westvleteren en Woesten het zo roerend eens als over het feit dat de N8-problematiek eindelijk eens een aanvaardbare oplossing krijgt. Liefst een oplossing Sint-Sixtusabdij

die de dorpskernen spaart en de zo dierbare rust blijvend herstelt. Als enige in België koos Oostvleteren de heilige Amatus als patroon voor de kerk. Vandaag trekt de gemeente stevig de kaart van het ruitertoerisme. Westvleteren haalt zijn naam en faam natuurlijk bij de paters van Sint-Sixtus en daar kan de hele wereld over meepraten. Anderzijds werd de gemeente ook de laatste rustplaats voor 1200 Belgische en 3312 Britse soldaten die sneuvelden in 14-18. Hoewel de naam iets anders suggereert, verwijst Woesten naar ‘wastina’ wat ‘verlaten vlakte’ betekent. De waterput op het marktplein verwijst naar de brouwerij die er vroeger gevestigd was. Het Claustrum in O.C. De Vrede

Enkel hier, in OC de Vrede degusteer je het “beste bier ter wereld”, want de Trappist van Westvleteren (3 varianten) wordt slechts hier geserveerd. De trappist is met de grootste zorg gebrouwen van zuivere natuurlijke grondstoffen in de plaatselijke Sint-Sixtusabdij. Dit is genieten op alle vlakken: van een unieke godendrank bij een stevige belegde boterham in de hedendaagse ruimte, of van de zon op het groene terras bij een dagvers hoeveijsje, een mazarinetaartje of een stuk hommelpaptaart. Het uitgestrekte van het landschap, de rust van een wandeling in het prachtige domein of een fietstochtje langs één van de vele uitgestippelde routes in de buurt, laat je vermoeden waarom de paters net deze plaats uitkozen om hun spiritueel leven te leiden. Maar er is meer: In het winkeltje van de Vrede kan je terecht voor Trappist, Abdijpaté, Paterskaas, Kruydekoecke, hennepot en nog tal van artisanale producten van veelal plaatselijke fabricanten... Het assortiment is een staalkaart van het beste van de streek. Een aanrader voor wie nog even van deze zaligheid wil nagenieten of de thuisblijvers wil verleiden. De openingsuren zijn dezelfde als die van het café. In het Claustrum, dat zich in de rechtervleugel van ontmoetingscentrum “De Vrede” bevindt, bieden de monniken van de Sint-Sixtusabdij je een inkijk in hun kloosterleven. (zie ook pag. 156)

Sint-Sixtusabdij Claustrum

Militaire begraafplaatsen

De abdij en brouwerij zijn eigenlijk niet te bezoeken. De geïnteresseerde kan wel terecht in ‘Het Claustrum’, een informatieruimte in het ontmoetingscentrum ‘In de Vrede’, recht tegenover de abdij. Hier bieden de monniken van de Sint-Sixtusabdij je een blik in hun kloosterleven aan.

Belgische militaire begraafplaats

Donkerstraat 13 8640 Westvleteren claustrum@sintsixtus.be www.sintsixtus.be 156

In Westvleterendorp. 1.101 soldaten.

Dozinghem Farm Cemetery 3.239 Britse soldaten rusten in Westvleteren.

Donkerstraat 13, 8640 WESTVLETEREN - Tel. 057 40 03 77 philip@indevrede.be - www.indevrede.be Gesloten op donderdag en vrijdag van september tem juni Gesloten op vrijdag in juli en augustus - Open vanaf 10u.

157

Niet te missen

Wervik

Op stap in ’t stad

VERNIEUWD ! OPEN

VANAF 27 APRIL Het was Columbus die de indianen het magische bruine kruid in brand zag steken. Daarna vond tabak zijn weg naar Europa, niet alleen als genotsmiddel, maar ook als medicijn. De Wervikse regio werd in de 20ste eeuw de belangrijkste teeltstreek in België. Logisch dan ook dat je hier het Nationaal Tabaksmuseum vindt...

Smoke for Soldiers

Het stadhuis van Wervik op het Sint-Maartensplein

INFO

Geluwe

Koestraat 63, 8940 Wervik T. 056 95 24 25 F. 056 95 24 35 toerisme@wervik.be www.wervik.be/toerisme

Ooit bood Geluwe rust aan de soldaten die tijdens WO I vertrokken naar het Ieperse front. Als ‘dank’ werd het dorp, op de kerktoren na, volledig met de grond gelijk gemaakt. Huib Hoste ontwierp een gedenkzuil voor alle slachtoffers van deze verschrikkelijke periode. Het dorp werd een tweede maal platgewalst tijdens WO II maar de Gapers, zoals de Geluwenaren worden genoemd, namen de draad andermaal op en ligt er vandaag bij alsof de geschiedenis slechts een kwade droom was.

nstr aa t

Tabaksgebruik bij militairen tijdens de zogenaamde ‘Kerstbestanden’ (6 december 2014 - 1 februari 2015).

du ’in

De Balokken Sint-Medarduskerk Briekenmolen en nd Bria Tabaksmuseum ide

bbé e l’A

Rue d

str

t Aris Rue

ers

1 2 3

li up Pe

ain

np Bo

é All

170

Geen kerstmis zonder tabak voor de soldaten aan ’t front

ed Ru

age

Belg i Fran ë krijk

Rantsoenen tijdens WO I (27 april 2014 - 16 november 2014)

Pl du Général de Gaulle

Riv

Recreatiedomein De Balokken 1

Het museum onderging zopas een volledige metamorfose en staat de komende 5 jaar in het teken van de tabak en roken tijdens WO I. De uitgebreide collectie voorwerpen en militaria werpt een indringende blik op de niet te onderschatten rol van tabak tijdens de oorlogsjaren. Vele jongens overleefden vier jaar strijd in de loopgraven, maar keerden als zware ‘paffers’ huiswaarts. Hoe is de sigaret in geen tijd ‘the soldier’s friend’ geworden? Een antwoord op al deze en nog veel meer vragen, krijg je ongetwijfeld tijdens je bezoek aan het vernieuwde museum. In de bijgebouwen van de gerestaureerde Briekenmolen vind je dan weer de vertrouwde permanente collectie in een nieuw kleedje. Je ontdekt er o.m. de meest bizarre attributen om tabak op uiteenlopende (vaak vergeten) manieren te consumeren en leert er ook meer over de teelt in de Wervikse regio, een stukje folklore dat stilaan dreigt te verdwijnen.

Van koekendozen tot varkensblazen

Av. des s ort Sp

t nstraa Av.

Balokk

aat

Akademiestraat

A shared smoke was a way of connecting in a disconnected world.

Tijdelijke tentoonstellingen 2014

aat

t str. traa Leie eizers K

gstr Bru

sst r

stra

tr. e ri e s

a wstr

Joris

heuv

rpen

Sche

str. peie at S

stra

raat

aa elstr

ars ieva

De Leie

kker

straa

n Groe

st Koe

traa eks

traa

at S teena

Sint

Kas

at Briekho

res

str.

Wallestraat

nstra

Nieu

raa ast

len

Duive

gda

eki t Zann uliplein traa Elf J eels

stra

rie Bar

len

st We

p Dra

utte

traa

es bek

ans

ervic de W

P Ter

ssée

raat enst . Kom str old Ten Brie Leop lenl aan

Wallonië Chau

str

ld pe

t Molenstraa

at egstra IJzerw

Openingsuren: 1/1 tem 31/3 + 17/11 tem 31/12: di. tem vr. van 10u-12u en 14u-17u. Za., zo. en ma. gesloten. 1/4 tot 16/11: di. tem vr. van 10u-12u en 14u18u. Za. en zo. en officiële feestdagen van 14u-18u. Gesloten op maandag. Gesloten tijdens de eindejaarsperiode (20/12 tem 4/1/2015)

OPEN: 27 april tem 16 nov.: di. tem vr. 10-12u en 14-18u - za., zo. en officiële feestdagen 14-18u, ma. gesloten KOESTRAAT 63, B-8940 | WERVIK | T +32 056 95 24 25 | F +32 056 95 24 35 E TABAKSMUSEUM@WERVIK.BE | WWWW.NATIONAALTABAKSMUSEUM.BE

Actiefbeleven beleven Actief Wervik

Ontdek de stad van grenzen Gelegen op het kruispunt van de Westhoek, Leiestreek en Frankrijk is Wervik de ideale bestemming voor een afwisselende en verrassende uitstap met je familie, vrienden, collega’s of vereniging.

Recreatie eiland De Balokken 1 Ervaar het typische grensgevoel en maak een boottochtje op de Leie. Proef van heerlijke streekgerechtjes en de couleur locale of wandel doorheen de rijke geschiedenis van één van de oudste steden van Vlaanderen. Waarom geen smakelijk bezoek aan één van de producenten van streekproducten die onze stad en regio telt? Of snuif je liever eeuwenoude tabakstraditie op in het Nationaal Tabaksmuseum? Vraag onze brochure ‘Grenzeloze bezoeken’ aan of download ze via onze website. Grasduin in ons veelzijdige aanbod met tips voor trips en kanten-klare daguitstappen en kom genieten van de charme van ons bijzondere grensstadje.

MEER INFO Dienst Toerisme Wervik, Koestraat 63, 8940 Wervik T. 056 95 24 25 - toerisme@wervik.be www.wervik.be/toerisme > bezoeken in groep

Het 36 hectaren grote park, tussen de nieuwe en de oude Leie, ontstond bij de rechttrekking van een meander begin de jaren 1990. Zo werd de Leie bevaarbaar voor schepen tot 1.350 ton. In het natuurdomein kan je wandelen en genieten van de rijke fauna en flora die er zich in nauwelijks 2 decennia tijd wist te ontwikkelen. Via een vlonderpad kan je op verkenning in een kleine moeraszone. Recent verwierf parkbeheerder ANB de resterende privégronden op het eiland. Begin dit jaar starten de inrichtingswerken van deze terreinen, met de reconstructie van een natte Leiemeers met een opvallend vogelobservatiepunt in de vorm van een groot rietnest, de aanleg van een groot kinderspeelbos & -terrein en een afgeschermde hondenspeelweide. Ook de pleziervaart en waterrecreatie hebben hun plaats op en rond het eiland, met een kleine passantenjachthaven, een slip-way en een snelvaartzone. Naast de cafetaria ‘De Balokken’ bevinden zich 2 kampeerhutten en een kleinschalig kampeerautoterrein (8 plaatsen). Het eiland is te bereiken via de Hansbekestraat (auto) of via de rode Balokkenbrug (voetgangers en fietsers) achter het Nationaal Tabaksmuseum. Meer info: Dienst voor Toerisme Wervik Koestraat 63, 8940 Wervik T 056 95 24 25 toerisme@wervik.be

Jachthaven De Balokken

Tabaksfietsroute 45 km. De fietsroute verkent de tabaksstreek rond Wervik en Zonnebeke. Tabaksaanplantingen en droogasten kleuren er het landschap. De route doet het provinciedomein De Palingbeek, het domeinbos Den Doel en de leperse Gasthuisbossen aan. Vertrek aan het Nationaal Tabaksmuseum.

Wandelroutes Kruisekewandelroute

6,5 km. De route start en eindigt aan de kerk van Kruiseke. Via onverharde wegen door een lichtglooiend landschap ontdek je twee panorama’s: de Frans-Belgische Leievallei en het groene landschap naar de Kemmelberg toe. Hier hadden de eerste schermutselingen plaats tussen de Britse en de Duitse troepen in oktober 1914 als voorbereiding op de Eerste Slag om Ieper.

Boerenkrijgwandelroute

8,3 km. Op deze route wandel je door het glooiende landschap van de Wervikse deelgemeente Geluwe. Je vertrekt in het gehucht Terhand. Van daaruit vertrek je via rustige veldwegen het landschap in. Je komt langs majestueuze hoeves die ooit deel uitmaakten van de kasselrijen van Kortrijk en Ieper. 173

Kidspad ‘Met Fritz op stap door Wervik’

In 2014 is het precies honderd jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Als stad net achter het front werd Wervik 4 jaar lang overspoeld door duizenden Duitse soldaten. De Westhoek KD’s Jaek en Nink nemen je mee op stap door het Wervik van toen. Ze leren je alles over Den Grooten Oorlog in de tabaksstad en laten je onderweg enkele boeiende opdrachten uitvoeren. Een spannende tocht tussen legerkampen, soldatenbarakken, verbandposten en… begraafplaatsen. Misschien kom je wel de Duitse Keizer Wilhelm II tegen of verzeilen we in de woelige strijd van de oorlog zelf? Deze nieuwe gezinswandeling (8-12

Herbeleef het verleden jaar) kan je vanaf de Krokusvakantie afstappen. Start: Nationaal Tabaksmuseum/ Dienst Toerisme, Koestraat 63, Wervik. De wandelbrochure met opdrachtjes en bijhorende attributen kan je hier afhalen voor € 5.

Wervik

Actief beleven

Menokkeruiterroute 25 km. Deze tocht vertrekt aan afspanning De Macote (Stationsstraat) en laat je de omgeving van Wervik verkennen te paard of met de koets. De bewegwijzerde route voert je door de Leievallei, langs kerken, kapelletjes en hoeves, met op de achtergrond de West-Vlaamse heuvels.

Sint-Medarduskerk

Stadsontdekkingscircuit

Sint-Medarduskerk en crypte 2

1,5 km. Tijdens deze wandeling komen diverse aspecten van de rijke geschiedenis van de oudste stad van West-Vlaanderen ruimschoots aan bod: de grensligging aan de Leie, de Keltische en Romeinse aanwezigheid in lang vervlogen tijden en de sfeer van de middeleeuwse lakennijverheid. Bezoek onderweg het Erfgoedhuis René Defrancq (op afspraak). Start aan het Nationaal Tabaksmuseum / Dienst Toerisme.

De aartshertogen Albrecht en Isabella noteerden in 1608 dat er in het graafschap Vlaanderen geen mooier bedehuis te vinden was dan de Sint-Medarduskerk van Wervik. Een juweeltje van de Brabantse gotiek met een merkwaardig interieur. Mysterieuze verhalen en historische weetjes kruiden het bezoek aan deze imponerende kerk, ooit de stille getuige van de bloeiende lakennijverheid in Wervik tijdens de Middeleeuwen. Rijk geïllustreerde brochure verkrijgbaar via Dienst Toerisme.

Briekenmolen

174

175

Op stap Zonnebeke

Zonnebeke

Op stap

Memorial Museum Passchendaele 1917

INFO

laatste zondag van juli (26/07/2015). In Geluveld staat het kasteel van Léonie Keingiaert de Gheluvelt, de eerste vrouwelijke burgemeester in België. Al het oorlogsleed van WO I lijkt wel verzameld in Passendale met het immense Tyne Cot Cemetery. Honderdduizenden soldaten lieten hier het leven. Vandaag staat het dorp vooral voor kaas en al zijn lekkere afgeleiden. Van Zandvoorde onthouden we vooral dat het Romain Brel, de vader van Jacques Brel heeft voortgebracht. Verder zijn vooral de rust en het mooie panorama belangrijke troeven. Hoofdgemeente Zonnebeke is de trotse bezitter van de eerste moderne kerk van België. In het prachtig kasteeldomein met vijver op de site van de verdwenen Augustijnerabdij is het Memorial Museum Passchendaele 1917 gevestigd.

Berten Pilstraat 5A 8980 Zonnebeke T. 051 77 04 41 F. 051 78 07 50 toerisme@zonnebeke.be www.zonnebeke.be

Openingsuren: Dagelijks open van 9u-17u (laatste toegang om 16u), vanaf 1 februari t.e.m. 15 december.

Zonnebeke Beselare noemt zichzelf met enige trots ‘Toveresseparochie’. Omwille van de klankverwantschap tussen ‘bezem’ en zijn naam, staat alles hier in het teken van de heksen met een tweejaarlijkse stoet op de aa

t Maagde straat

str

rt lbe

A ge

n La

straa

elare

Roes

raat stst Fore

aat estr Wolv

atin eP

tra

r ma

Memorial Museum Passchendaele 2 Kasteelpark 1

Astridstraat

Ieperstraat

len

str aa

Gro

aat

str

Pil

n rte

estr

str

len

tstra

rn Cite

ine

s Fore

Kle

an llela eze oG Guid

De Leege Kouter

178

Memorial Museum Passchendaele 1917

Het museum houdt de herinnering levend aan de Slag van Passendale, waarbij in 1917 in honderd dagen tijd een half miljoen slachtoffers vielen. Naast de Slag van Passendale worden de militaire gebeurtenissen in de regio belicht. Een unieke ondergrondse experience anno 1917 en een netwerk van loopgraven in openlucht vormen het geheel. Berten Pilstraat 5A 8980 Zonnebeke 051 77 04 41 toerisme@zonnebeke.be www.zonnebeke.be www.passchendaele.be zie ook pag. 180

Memorial Museum Passchendaele 1917

Tyne Cot Cemetery Bijna 100 jaar geleden vond de Slag bij Passendale plaats. 11.956 soldaten van het Gemenebest liggen hier begraven. Ook werd er een ‘muur’ opgetrokken ter nagedachtenis van de 34.957 vermiste soldaten die sneuvelden na 15 augustus 1917. De namen van de vermiste gesneuvelden van vòòr die datum vind je op de Ieperse Menenpoort. Een modern onthaalpaviljoen, met uniek uitzicht over het slagveld, geeft een betere inkijk op de ’Slag bij Passendale’ en de begraafplaats. Vijfwegestraat 4 8980 Zonnebeke

De Oude Kaasmakerij De Oude Kaasmakerij is een levendige herinnering aan het kaasmaken tijdens het interbellum. De authentieke weergave van een oude kaasmakerij gaat hand in hand met een hedendaagse interpretatie. Op een interactieve manier ontdek je de geheimen en verhalen achter dit zuivelproduct. ‘Om te weten, moet je proeven’, ontdek de wereld van melk tot kaas in de Oude Kaasmakerij. ’s Graventafelstraat 48a 8980 Passendale T. 051 77 70 05 info@deoudekaasmakerij.be www.deoudekaasmakerij.be zie ook pag. 182

179

Op stap

MEMORIAL MUSEUM PASSCHENDAELE 1917

ERIAAL, K FOTOMATORISCHE IE N U IA V . ER IST GEN BIJ IEP ’S. OLLECTIE H DE VIJF SLAN GESELECTEERDE CVENSECHTE DIORAMA E EE L N E EN VOORWERP

Zonnebeke

In het Memorial Museum Passchendaele 1917 doorloop je de vijf slagen bij Ieper aan de hand van indrukwekkend fotomateriaal, een nauwkeurig geselecteerde collectie met historische voorwerpen en verschillende levensechte diorama’s. Je daalt er af in een unieke 6 m diepe Britse dugout met communicatie- en verbandpost en belandt er in het uitgebreid gedeelte (sinds de zomer 2013). De uitbreiding omvat een nieuw museumgebouw specifiek over de Slag van Passendale en herinneringsgalerij. De nieuwe blikvanger is een netwerk van Duitse en Britse loopgraven in open lucht. Daarmee werd het museumparcours uitgebreid tot 650m, waarlangs je meer dan 5.000 collectiestukken te zien krijgt.

Buttes New British Cemetery, Polygon Wood in Zonnebeke

Kasteelpark

Wandeldomein met kasteel, museum, vijver, kerk van Huib Hoste, archeologische tuin, zit- en picknickbanken, speeltuin en speelbos.

Commandobunker Zandvoorde

Berten Pilstraat 5A 8980 Zonnebeke

Deze intact bewaarde Duitse commandobunker is een unieke getuige van de Slag van de Ypres Salient. Hij biedt een goed beeld van de Duitse bunkerbouwkunst uit WO I.

ANZAC Day

Heksenwandelroute

Overal ter wereld wordt op 25 april, beter bekend als ANZAC-day, de inzet van de Australische en Nieuw-Zeelandse troepen herdacht. Op deze symbolische dag ging het ‘Australian and New Zealand Army Corps’ (ANZAC) in 1915 de Eerste Wereldoorlog in met de landing op Gallipoli. In Zonnebeke is het dan vroeg dag met om 6 uur een ingetogen Dawn Service voor de gesneuvelde Australiërs en Nieuw-Zeelanders.

Beselare, 8,2 km. De route brengt de wandelaar naar het domeinbos ‘Den Doel’, waarin zich het ‘Buttes New British Cemetery’ en het ‘Polygon Wood Cemetery’ bevinden.

Polygon Wood Cemetery Voormalig militair domein, nu een wandelbos van 80 ha. In het domein zijn 2 militaire begraafplaatsen, 6 Duitse betonbunkers, 1 Australisch en 1 Nieuw-Zeelands monument. Vrij toegankelijk.

Polygoneruiterroute De ruiterroute plaatst het glooiende en bosrijke landschap rond Zonnebeke centraal. Heel wat oorlogsrelicten uit de Eerste Wereldoorlog bevinden zich langs het parcours.

WO I-autoroute De Pionierroute is een 75 km lang traject dat vooral de Duitse frontstreek 1914-1918 verkent. De route loopt door Vlaanderen, Frankrijk en Wallonië. Tijdens de oorlog waren er immers geen grenzen.

NOO

PPUN

FIET

Memorial Museum Passchendaele 1917

RESERVATIES : DIENST VOOR TOERISME

Berten Pilstraat 5A, B-8980 Zonnebeke, Belgium tel ++32(0)51 77 04 41, fax ++32(0)51 78 07 50 Elke dag open van 9 tot 17u. (laatste toegang om 16u.) Gesloten van 16 december tot 31 januari.

180 www.zonnebeke.be - www.passchendaele.be - info@passchendaele.be

181

Wandelnetwerk

Actief beleven

WANDEL NETWERK Na het grote succes van de fietsnetwerken heeft de Westhoek ook vier wandelnetwerken ontwikkeld. Deze netwerken bieden de mooiste vergezichten en laten je genieten van afwisselende landschappen. Je ontdekt prachtige plekjes in alle rust, komt op plaatsen waar geen auto’s voorbij razen en je geniet van de mooiste wolkenluchten. Via knooppunten stippel je zelf een wandeltocht uit. Kies de startplaats en wandel zo lang en zo ver je wilt, zelfs tot over de Franse grens. De knooppuntenbewegwijzering en de handige wandelnetwerkkaart wijzen je de weg. De netwerkkaarten (€ 6) en lusvormige wandelroutes (€ 2) kun je aanschaffen bij de plaatselijke diensten voor toerisme of bij Westtoer. (T. 050 30 55 00 of shop.westtoer.be)

Heuvelland

Wandelnetwerk Heuvelland Het netwerk spreidt zich als een lappendeken over de West-Vlaamse bergen en over een stukje Frans-Vlaanderen. Met ruim 270 km verkeersluwe en onverharde wandelpaden is het netwerk een leuke en gezonde manier om kennis te maken met het heuvelende landschap, de dichte bossen, de weidse vergezichten, de pittoreske dorpen en de alom geprezen ‘couleur locale’ van de bijzondere Westhoek.

Wandelnetwerk Ieperboog Wie eenmaal geproefd heeft van de landschappelijke en cultuurhistorische rijkdom van het bosrijke gebied ten zui190

de westho ek

W A N D E L N E T W E R K

de westho ek

W A N D E L N E T W E R K

Ieperboog

den van Ieper, krijgt er nooit genoeg van. Provinciedomein de Palingbeek, de Verdronken Weide en Zillebekevijver vormen de basis van het netwerk. Ga op ontdekking door de glooiende landschappen en de typische dorpen van onze charmante Westhoek.

Wandelnetwerk Hoppeland Het Wandelnetwerk

verkent de NIEUW Hoppeland streek rond Poperin-

ge, die bekend staat om zijn unieke landschappen vol hoppevelden. Je wandelt door tal van gezellige dorpjes, zoals Watou, het grensdorp Abele of het Franse Houtkerque. Via het netwerk kan je zowel de grens met Frankrijk oversteken als moeiteloos overstappen op de wandelnetwerken IJzervallei en Heuvelland. Onderweg kan je

W A N D E L N E T W E R K

Hoppeland

de westho ek

W A N D E L N E T W E R K

IJzervallei

genieten van een lekker Hommelbiertje, een Sint-Bernardus of het alom gekende Westvleteren bier.

Wandelnetwerk IJzervallei Het wandelnetwerk

NIEUW IJzervallei staat

garant voor 125 km wandelplezier en de IJzer en de prachtige IJzerbroeken zijn de centrale thema’s. De knooppunten verbinden de dorps- en stadskernen van Haringe, Roesbrugge, Beveren, Krombeke, Westvleteren, Oostvleteren, Pollinkhove, Gijverinkhove, Stavele, Elzendamme, Fintele, Lo en Reninge met elkaar. Het netwerk sluit naadloos aan op het netwerk Hoppeland en op het wandelnetwerk aan Franse zijde.

Kaarten bestellen: www.toerismewesthoek.be 191

Fietsnetwerk

Actief beleven

FIETS

NETWERK Meer dan 1000 km fietsplezier ligt spreekwoordelijk voor het ‘rapen’. Dit netwerk kan in beide richtingen gereden worden. De bewegwijzering bestaat uit het bekende en succesrijke ‘knooppuntensysteem’. De knooppuntenbewegwijzering en de handige fietskaart wijzen de weg. De fietsnetwerkkaarten (€ 6) en lusvormige fietsroutes (€ 2) zijn te verkrijgen bij de plaatselijke diensten voor toerisme of bij Westtoer. (T. 050 30 55 00 of shop.westtoer.be)

Fietsen met de ﬁetsnetwerkkaart Je kan als fietser vooraf op de fietsnetwerkkaart je route uitstippelen. Op de kaarten wordt tussen de knooppunten ook het aantal km aangegeven. Aan kroegen, cafeetjes en restaurants is onderweg geen gebrek. En een ijsje op de hoeve kan zorgen voor een gezonde verfrissing. De gewone fietsroutes in lusvorm met de alomgekende zeshoekige borden blijven uiteraard bestaan. Je vindt ze allemaal terug in deze pocket bij de respectievelijke gemeenten. Enkele thematische fietsroutes zijn ook op het fietsnetwerk uitgezet en maken gebruik van het knooppuntensysteem. Enkele voorbeelden: ‘Nooit meer oorlog’ (Diksmuide), ‘Tussen otter en zeehond’ (Diksmuide192

Nieuwpoort), ‘Graanroute’ (Veurne-Alveringem) en de ‘Poproute’ (Poperinge). Soms gebruikt het fietsnetwerk een stukje van zo’n bestaande oude fietsroute en vind je de zeshoekige bordjes langs hetzelfde traject. Het fietsnetwerk Westhoek geeft ook verbinding met de Kustfietsroute, het fietsnetwerk Leiestreek en het fietsnetwerk Brugse Ommeland. Er zijn twee uitvoerige en gedetailleerde fietsnetwerkkaarten (Westhoek Zuid en Westhoek Noord) ter beschikking.

Mountainbiken Hou je van een uitdaging, verleg je graag je grenzen? Hoewel de Westhoek overwegend vlak of licht glooiend is, kan je er toch voortreffelijk mountainbiken. Je kunt kiezen voor de 8 mbkroutes, goed voor 277 km bike-

plezier, in Heuvelland (waarvan 6 in de West-Vlaamse heuvels en 2 in Frans-Vlaanderen) of voor circuits in de omgeving van Houthulst, Langemark en Staden. De routes zitten vol afwisseling, hebben verschillende moeilijkheidsgraden en spreken zowel de beginnende als geoefende mountainbiker aan. Vanzelfsprekend zijn er pittige klimmetjes, maar de prachtige omgeving compenseert ruimschoots de inspanningen. Een aanrader is zeker de WK 2007 - route, die zich door het glooiende landschap van Gits en Hooglede slingert. Een prachtige belevenis op een deel van het veldritparcours van het Wereldkampioenschap 2007. De mountainbikeroutes (€ 2,5) zijn te verkrijgen bij de diensten voor toerisme of bij Westtoer.

Kaarten bestellen: www.toerismewesthoek.be 193

AUTO

Autoroutes

Actief beleven

NIEUW

ROUTES Naar aanleiding van de 100-jarige herdenking van de Eerste Wereldoorlog worden er 6 nieuwe autoroutes rond het thema WO I ontwikkeld, vertrekkend vanuit de verschillende invalshoeken. Elke route is gemiddeld 70 km lang en sluit aan op minstens 1 andere route zodat je verschillende routes kan combineren.

Zes nieuwe toeristis che autoroutes 14-18 in de Westhoe k: U heeft één van die zes routes in handen. Reeds verschen en: - Ypres Salient (Ieper) - IJzerfront (nieuwp oort & Diksmui - Frontleven (Poperin de) ge & Heuvella nd) Verschijnt eind oktober 2013: - Pionier (Zonneb eke, comines-Warneto Mesen, Wervik, n, comines (f), Wervicq-Sud (f) en Bousbecque (f)) Verschijnt maart/a pril 2014: - Vrij Vaderlan d (Veurne & Alvering - Niemandsland em) (Diksmuide & langemark-Poel kapelle) Routes bestellen De routes kunt u bestellen bij Westtoer via www.100jaargroo teoorlog.be en www.toerismewe sthoek.be of aankope bij de diensten n voor Toerisme in de Westhoek. De reeks van zes brochures zal pas compleet in de loop van 2014. Vanaf dan bieden wij in een mooi opbergd u die zes routes aan een zevende brochureoosje met als extra oorlog in de Westhoe over ‘De Groote k’.

De routekaarten met bijhorende brochure (€ 6) zijn te verkrijgen bij de diensten voor toerisme of bij Westtoer. (T. 050 30 55 00 of shop.westtoer.be) Download vanaf april 2014 ook de gratis applicatie autoroutes ‘Eerste Wereldoorlog in de Westhoek’.

Meer info: Westtoer

Koning Albert I-laan 120, 8200 Brugge T +32 (0) 50 30 55 00 info@westtoer.b e, www.westtoer.be www.100jaargroo , teoorlog.be, www.toerismewe sthoek.be

Ypres Salient Aan de Ieperboog, een kwetsbare uitstulping in de frontlijn, werd tijdens WO I hevig strijd geleverd. Betreed het voormalige slagveld van Passendale, word helemaal stil op de indrukwekkende begraafplaats Tyne Cot, of bezoek de John McCrae-site, waar hij zijn beroemde gedicht ‘In Flanders Fields’ schreef.

IJzerfront Het IJzerfront is de Belgische frontlijn bij uitstek. Van Nieuwpoort tot ongeveer aan Boezinge-Sas bij Ieper verdedigden de Belgen een frontlijn van ruim 30 km. Als in oktober 1914 de polders grotendeels 194

colofon

de westho ek

De toeristische autoroutes 14-18 zijn een initiatief van Westtoer apb en de Provincie West-Vlaanderen, naar aanleiding van de herdenking van 100 jaar Groote oorlog in de Westhoek en werden gerealiseerd met de steun van het Departeme nt Internationaal Vlaanderen van de Vlaamse overheid. niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaan de schriftelijke toestemming van de uitgever. Redactie en coördinatie : Michel Gilté, Stephen lodewyck, Tim Provoost, Bart Rambour, Koen Van de Wiele, Kurt Vandewalle , lien Vanhaverb eke, Kim Wybauw en Glenn Putman Teksten: Johan Martin Kaarten: nele Vandepitte , commonwealth War Graves commission Fotografie: Bart Heirweg Archiefbeelden: Imperial War Museum london, Kenniscen trum In flanders fields, IJzertorenm useum, Memorial Museum Passchend aele 1917. Met dank aan: Roger Verbeke. Design: nele Vandepitte Druk: Van der Poorten nv, Kessel-lo Wettelijk depot: WD/3029/2013/50 Verantwoordelijke uitgever: Westtoer apb, Stefaan Gheysen, Koning Albert I-laan 120, 8200 Sint-Michi els ISBN: 97894909 32169

de westho ek Noordzee

Oostende

Kust

. . Veurne

Diksmuide

Westhoek

Ieper

YPReS SAlIen

VAn SlAGVelD

ToT SlAcHTVelD

ToeRISTIScH e AUToRoUTe

Brugge

Brugse Ommeland

. . Tielt

Roeselare

Deinze

de westho ek

YPReS SAlIenT VAn SlAGVelD

ToeRISTIScHe

Leiestreek

VRIJ VADERLAN

ToT SlAcHTVelD

AUToRoUTe 14-18 ieper

EEN KONINKRIJK

TOERISTISCHE

Kortrijk

14-18

De Ieperboog, ook bekend als de ‘Ypres Salient’, De Duitsers bezetten is de boogvormige de hoogtes die frontlijn heeft uitstulping in zich in een halve hierbij het nadeel het front. cirkel rond Ieper dat ze uit diverse In deze sector bevinden. De richtingen onder wordt Britse vijandelijk vuur aanval een doorbraa hevig gevochten, want het kan liggen. is de enige plaats k kan forceren. in de Belgen voor een Het noordelijke deel tussen nieuwpo Westhoek waar een groot tot de franse havens deel onder water gezet. Wie ort en Ieper is Ieper in door de met hand en tand. en bijgevolg de kwetsbare aanvoerl handen heeft, controleert de toegang Zij bijten in 1917 ijnen. De Britten een poging om hun tanden stuk verdedigen de door te breken Salient op de doeltreff en de haven van ende Duitse verdedig eist onnoemelijk Zeebrugge in te veel slachtoffers ing in nemen. Hun Slag voor een beperkte in om Ieper te bij Passendale veroveren, alhoewe terreinwinst. De Duitsers l het in april 1918 route leidt u naar de belangrijkste weinig heeft geschee slagen er ook niet sites en monum verhaal van John ld. De Ypres Salient enten van dit front Mccrae, Guynem en brengt u terug er, Passendale, www.toerismewe Tyne cot cemeter naar het sthoek.be - www.100 y en Hill 60. jaargrooteoorlog .be

IN ZAKFORMAA T

AUTOROUTE 14-18 veurne - alver ingem

onderlopen, wordt elk Duits maneuver van enige omvang, definitief onmogelijk. De ‘Frontzate’ van Nieuwpoort tot Diksmuide is als een borstwering tegen het water en de vijand. De onderwaterzettingen behoeden de Belgische soldaten ook voor grote Duitse offensieven.

Frontleven Het Talbot House in Poperinge bood een alternatief voor het liederlijke leven dat vele soldaten achter het front zochten, want elke dag kon de laatste dag zijn. Enkele kilometers verder lag de wisselende grens tussen leven en dood. Heuvelland was het strijdtoneel en de hellepoort tot Dante’s inferno. De dorpen die vandaag de gemeenten Heuvelland vormen, liggen eens op, dan weer voor of achter het geallieerde

front. De grootste explosie van dieptemijnen vond plaats in juni 1917 tussen Wijtschate en Warneton.

Pionier Er was het front en het kleine onbezette België, maar er was ook bezet gebied. Dat gold ook voor een deel van Frankrijk. Tijdens de oorlog waren landgrenzen in de bezette streek niet van tel. Wervik en WerviqSud werden als Duits gebied beschouwd. Daar vond je de ‘Pioniers’, Duitse genietroepen die die bruggen bouwden, loopgraven aanlegden, tunnels maakten en bunkers bouwden. De route verkent Zonnebeke en Wervik, het Waalse CominesWarneton en het Franse Wervicq-Sud, Comines France en Bousbecque.

Kaarten bestellen: www.toerismewesthoek.be 195

Autoroutes

Actief beleven Herbeleef het verleden

NIEUW

AUTO DE GROOTE OORLOG NIEUW

IN DE WESTHOEK ROUTES

Vrij Vaderland, Niemandsland, een Informatieve pocket over toeristische kaart WO I zijn een koninkrijk in WO I en defront in beweging gratis te verkrijgen via de diensten voor toerisme of bij Westtoer zakformaat

(T. 050 30 55 00 - shop.westtoer.be). De route verloopt grosso Een klein deel van het land, modo tussen Diksmuide en gelegen achter de IJzer, Langemark. Een wisselend is alles wat rest van het strijdtoneel tussen de gealonafhankelijke België. Het lieerde en de vijandelijke DE WESTHOEK laat koning Albert I toe om sector. Merkem, Steenstrate, bevelhebber te blijven van Houthulst en StuivekensERS FIELDS L A N D klinkende het Belgisch Leger. Dit Vrij kerkeF zijn namen G RLO OO TE DE GROO Vaderland is overbevolkt met in de Belgische militaire in de Westhoek Belgische militairen, vluchtegeschiedenis. Op 22 april UE TOURISTIQ lingen, oorspronkelijke bewo1915 wordt voor eerst / CARTE het TOERISTISCHE KAART ISTISCHE KARTE TOURIST MAP / TOUR ners en geallieerde troepen. mosterdgas ingezet. In Het moet ook zorgen voor Langemark onstaat de mythe de duizenden gewonden. van de Duitse jeugd die zich Belgische militaire begraafopoffert voor het vaderland. plaatsen rond Veurne zijn In 1918 nemen de Belgen talrijk. De grootste begraafvoor het eerst deel aan een plaats vind je in De Panne. groot offensief. Zij veroveren Die badplaats, de tijdelijke het versterkte Houthulstbos, verblijfplaats van het Belmaar niet zonder grote gische koningspaar, wordt verliezen. De Belgische beG RLO OO OTE GRO gedurende één jaar slechts graafplaats aan de rand van log.b e teoor argroo 100ja www. ingeruild voor Sinte-Flora in het bos is een Gstille getuige. 100 JAAR DE GROOTE OORLO E GUERRE LE CENTENAIRE DE LA GRAND de Moeren. Veel kinderen Om Diksmuide WAR CENTENARY wordt bijna THE GREAT IEG 100 JAHRE ERSTER WELTKR uit de streek worden naar voortdurend gevochten. De www. flande rsfield s.be het buitenland geëvacueerd, stad ligt in puin, maar wordt maar er is ook de School vanaf 1919 volledig heropvan de Koningin. gebouwd. Voor de Vlaamse zie pag. 197 frontsoldaat groeit de stad met de bedevaartweide uit tot een belangrijk symbool. 100 jaar Groote Oorlog

100 jaar Groote Oorlog

100 JAAR

VAAR

NIEUW

ROUTE

de westho ek TOERISTI

SCHE VAA RKAA

Flanders Fields

Vaarroute - Boatin g route Route de navig ation - Schiffsroute Westhoek

Flanders Fields vaarroute Zin gekregen in een vaarvakantie over de IJzer, het Lokanaal, het kanaal Ieper-IJzer en het kanaal NieuwpoortDiksmuide? Tijdens een tocht op deze kanalen vaar je door de toeristische regio’s de Westhoek en de Kust. Laat de vele waterwegen de leidraad zijn voor een verkenning in deze verrassende hoek van Vlaanderen tussen de Noordzee en Frankrijk. De toeristische vaarkaart presenteert een veelzijdige vaarroute door Flanders Fields die door de pleziervaarder steeds op maat kan worden aangepast. De vaarkaart is gratis te verkrijgen via de diensten voor toerisme of via Westtoer. (T. 050 30 55 00 - shop.westtoer.be) Jachthaven Veurne

100 jaar Groote Oorlog

Flande rs Fields

www.100jaargrooteoorlog.be 196 198

Kaart bestellen: www.toerismewesthoek.be 199

In Vlaamse Velden In Vlaamse Velden

FICTIEREEKS IN VLAAMSE VELDEN Naar aanleiding van de herdenking van de Eerste Wereldoorlog, sloegen Eén, de provincie West-Vlaanderen en productiehuis Menuet de handen in elkaar om een nieuwe fictiereeks te maken rond het thema van WO I: In Vlaamse velden. In Vlaamse Velden vertelt in 10 afleveringen het verhaal van de Gentse familie Boesman die probeert te overleven tijdens de Eerste Wereldoorlog. De focus ligt op de vijf familieleden die gedurende vier jaar elk hun eigen oorlog meemaken.

Centraal in het verhaal staat de 15-jarige Marie, een naïeve puber die zich door haar ervaringen in de oorlog ontpopt tot een gelouterde, volwassen vrouw die gelooft in de toekomst. De echte impact van de oorlog wordt voor de familie pas echt voelbaar wanneer de Duitsers hun huis bezetten. Vader Philippe, gynaecoloog, ziet kans om professor te worden in de door de Duitse bezetter gesteunde Vlaamse universiteit. Moeder Virginie probeert zo goed en zo kwaad als het kan haar gezin bijeen te houden, maar de oorlog drijft hen uit elkaar. Marie’s oudste broer Vincent vecht mee aan het front, uit idealisme... en zal daarvoor een zware prijs betalen. Guillaume, haar andere broer, probeert te deserteren maar wordt soldaat tegen wil en dank. Verschillende locaties in de Westhoek dienden als decor voor de reeks In Vlaamse Velden. Zo werd er een heus loopgravenstelsel uitgebouwd op de site van de Suikerfabriek in Veurne, maar ook Diksmuide, Poperinge en Nieuwpoort zijn te zien. In Vlaamse Velden is te zien van 12 januari tot 16 maart op zondagavond op Eén. 212

Ontdek de Westhoek in het spoor van de fictiereeks met : • De inspiratiekaart In Vlaamse Velden: gratis kaart die de verschillende opnamelocaties verzamelt. • 3 In Vlaamse Velden fietsroutes : ontdek de Westhoek en de filmlocaties aan de hand van 3 fietsroutes • Verblijfsarrangementenpocket : de hotels en gastenkamers waar cast en crew verbleven bieden een In Vlaamse Velden arrangement aan. Dit arrangement omvat 1 overnachting voor 2 personen met ontbijt, het In Vlaamse Veldenboek, 3 fietskaarten en de inspiratiekaart. • Dagtrips (groepen) : begeleide fietstochten, wandelingen en autocarritten. Wil je de acteurs ontmoeten? Dat kan op de In Vlaamse Veldendag op 15 maart 2014 in Veurne. Zie ook pag. 216.

www.invlaamsevelden.be 213

Evenementen Evenementen

KALENDER 2014

Wie in de Westhoek verblijft, krijgt een resem activiteiten voorgeschoteld die variëren van sport tot cultuur, stoeten en processies, muziek en animatie. Slechts de belangrijkste evementen zijn in deze agenda opgenomen, voor een volledige kalender kan je steeds inlichtingen inwinnen in de plaatselijke diensten voor toerisme of mail toerismewesthoek@westtoer.be.

Maart

Juli

15 15 30

10-13 12 20 27

In Vlaamse Veldendag, Veurne Borelle, Dranouter (Heuvelland) Keikoppencarnavalstoet, Poperinge

April

Augustus

4-6

1-3 Dranouter Festival, Heuvelland 15 Park op Stelten, Diksmuide 15-17 Tentoonstelling The Old Contemptibles, Passchendaele Memorial Cricket/Rugby Cup, Zonnebeke 15 Rock op het Plein, Wervik 15 Parken op Stelten, Diksmuide 16 Opening Welsh National Memorial Park, Langemark-Poelkapelle 17 Kioskmatinee, Veurne 17 Internationale Oldtimermeeting & braderie, Wervik 25 Belcanto classic, Westouter (Heuvelland) 31 Familiefestival Kinderbrouwerij, Reningelst (Poperinge)

Weekend van het volkscafé, Westhoek 5,6,12,13 Pops 17, Poperinge 11-13 Circus en straattheater ‘De gevleugelde stad’, Ieper 20 Erfgoeddag, Westhoek 25 ANZAC DAY + concert + museumweekend, Zonnebeke 25-4/5 Week van de Amateurkunsten, Westhoek 27 Feestelijke heropening vernieuwd Nationaal Tabaksmuseum, Wervik

Mei 1 3 25 30

Paarden- en koetsenwandeling, Wervik Opening Black Watch Memorial + taptoe, Zonnebeke Dag van het Park, Westhoek Baloise Belguim Tour, Diksmuide

Juni 9

Zoetemarkt, Kemmel (Heuvelland) 9 Bloemenmarkt, Veurne 9 Boter- en kaasfeesten, Diksmuide 20-22 Geko Ypres Rally, Ieper 214

Spots op West, Heuvelland Sporkinfeesten, Veurne Kioskmatinee, Veurne Boetprocessie, Veurne

Oktober

Een zomer lang

1-4/1/2015 Tentoonstelling ‘De IJzerslag en de Eerste Slag bij Ieper’, In Flanders Fields Museum 23-26 Ontmoeting in de tuin van de eeuwigheid, Diksmuide 25 Dubbele ceremonie Worcesters & South Wales Borderes en Household Cavalry en Royal Welsh Fusiliers, Zonnebeke 25,26 Poperinge Bierfestival

Juli en augustus

Zomerwandelingen Vleteren Eind juni - begin september

Zomerzoektocht met de fiets, Kortemark 1/7 - 31/8

Zomerzoektocht Koekelare 1/7 - 31/8

November

Zomertentoonstelling in Huis Proot, Koekelare

1/7 - 9/9

7-10 9 11

Herdenking van de Kindermoord, Langemark-Poelkapelle Herdenkingsmars tussen Ieper en IJzer, Ieper Start vredeswakes, LangemarkPoelkapelle Herdenking 96 jaar Wapenstilstand en herdenkingsconcert ‘The Great War Remembered’, Ieper

December

September

5 Veurne la fête 5-7 Celtic Night, Wervik 6 sept. tot 31 mei 2015 Interactief diorama & openlucht tentoonstelling ‘L.69-spoorlijn Poperinge-Hazebrouck’ met mobiele applicatie, Poperinge 7 Rommelmarkt, Kemmel (Heuvelland)

14 22

Franse plechtigheden + concert: de kerstbestanden, Zonnebeke Kerst aan de IJzer, Diksmuide Exclusief concert over Kerstbestand door Michael Murpurgo ‘Het Mooiste Kerstgeschenk ter wereld’, Ieper

30ste Autozoektocht ‘Door de Westhoek’, Elverdinge (Ieper) 5/7 - 31/8

Kunstenfestival, Watou 15/6 - 31/7

Foto- en kunsttentoonstellingen in de kerk van Oeren, Alveringem 3/8 - 31/8

Beeldhouwwerken in de kerk van Oeren, Alveringem

Kunstenfestival Watou 2014 ‘Birds born in a cage think flying is an illness.’ 215