OMG Van Eyck magazine - Nederlands

GENT VIERT IN 2020 ZIJN GROOTSTE VLAAMSE MEESTER

#1 Magazine ONTDEK & BELEEF PROEF & FEEST P R O G R A M M AOVERZICHT VA N E Y C K IN GENT 2020

Magazine 4

#1

10

20

30

26

3

3 Wie is Jan Van Eyck?

Ontdek het mysterie achter de Vlaamse meester

4 Het Lam Gods

Een goddelijk artistiek hoogtepunt

8 Van Eyck. Een optische revolutie De grootste Van Eycktentoonstelling ooit

10 Het Lam Gods inspireert Kunst, muziek, sport en nog zo veel meer

8

16 7 Senses Tour

20 Van meester op leerling

18 Het vijftiende-

24 Feest als een vijftiende-

Een feest voor de zintuigen

eeuwse Gent De roemrijke geschiedenis van het Manhattan van de middeleeuwen

19 Vlaamse Meesters

in Situ Ontdek verborgen Gentse kunstparels

Ambachtelijk meesterschap vandaag

eeuwse BourgondiĂŤr Middeleeuwse ingrediĂŤnten en gerechten op het menu

24 Midzomernachtfeest

Meerdaags volksfeest voor jong en oud

25 Van Eyck in de wijk

Van Eyck voor iedereen en overal

26 De Avonturen

van het Lam Zes eeuwen geschiedenis

28 Een nieuwe thuis

voor het Lam Gloednieuw bezoekerscentrum in de SintBaafskathedraal

30 Het programma

in een notendop Wat je niet mag missen in 2020

Gent viert in 2020 zijn grootste Vlaamse meester

In 2020 brengt Gent met OMG! Van Eyck was here een jaar lang hulde aan Jan Van Eyck, de Vlaamse Meester die onlosmakelijk met de stad verbonden is door zijn wereldberoemde meesterwerk, het Lam Gods. Met een jaar vol zinderende activiteiten en evenementen laat Gent zien hoe de nalatenschap van één van ’s werelds meest virtuoze kunstenaars na zes eeuwen nog steeds door de aderen van de stad en haar inwoners vloeit.

Gent: de stad van het Lam Gods

OMG! EEN COLOFON. OMG! Van Eyck was here is een initiatief van de Stad Gent en alle Gentenaars.

Projectleiding: Cultuur Gent 09 323 61 80 info@vaneyckwashere.be Partners: Visit Gent, Toerisme Vlaanderen, MSK, Sint-Baafskathedraal, Puur Gent, de Gentse cultuurhuizen en de vele Gentse initiatiefnemers.

Beelden Lam Gods: Sint-Baafskathedraal Gent © www.lukasweb.be – Art in Flanders vzw V.U. Mieke Hullebroeck – algemeen directeur stadhuis, Botermarkt 1, 9000 Gent – 2019

Wie Gent zegt, zegt het Lam Gods. Gent is de stad waar Van Eyck zijn wereldberoemde meesterwerk schilderde en waar al eeuwenlang miljoenen bezoekers van over de hele wereld het altaarstuk komen bewonderen. Geen wonder ook: al sinds de onthulling van het Lam Gods in 1432 laat de weergaloze virtuositeit en het ongeëvenaarde oog voor detail van Van Eyck geen enkele toeschouwer onberoerd. De meester gaf eigenhandig een revolutionair nieuwe wending aan de Europese kunstgeschiedenis en drukte een onuitwisbare stempel op Gent als vooruitstrevende cultuurstad.

Met OMG! Van Eyck was here zet Gent de onbreekbare band tussen de stad en de grootmeester in de kijker. Verwacht je aan een zinnenprikkelend programma vol beeldende kunst, theater, dans, design, mode, muziek, gastronomie, shoppen en meer in de sfeer van Van Eyck en zijn magistrale meesterwerk. Een niet te missen feest voor Gentenaren en bezoekers dat de stad een jaar lang op zijn grondvesten zal doen daveren.

ONTDEK

4

2019 Breughel

©© Rubens House Antwerp

©© KHM

an de vijftiende tot de zeventiende eeuw waren de Zuidelijke Nederlanden een onmiskenbare bakermat van vooruitstrevende kunstbewegingen: de Vlaamse Primitieven, de renaissance en de barok. Tweehonderdvijftig jaar lang was de regio een thuishaven van enkele van de meest vermaarde kunstenaars van West-Europa. Drie kunstenaars in het bijzonder, Van Eyck, Bruegel en Rubens, traden prominent op de voorgrond en verwierven hun plaats aan het firmament van de grootste meesters aller tijden.

Met het project Vlaamse Meesters wil Toerisme Vlaanderen deze drie grote meesters in drie opeenvolgende jaren in de kijker zetten bij de buitenlandse culturele meerwaardezoekers en bij Vlamingen zelf. Antwerpen beet in 2018 de spits af met Antwerpen Barok. Rubens inspireert.

Brussel viert in 2019 het Bruegeljaar. En Gent sluit in 2020 af met OMG! Van Eyck was here.

Toerisme Vlaanderen investeerde in het kader van Vlaamse Meesters in projecten die een ingrijpend verschil betekenen in de promotie van de drie grootmeesters.

In het geval van Gent verleenden ze daarom ondersteuning aan de tentoonstelling Van Eyck. Een optische revolutie in het Museum voor Schone Kunsten en de bouw van het nieuwe bezoekerscentrum voor het Lam Gods in de Sint-Baafskathedraal. Deze twee pijlers waren de aanleiding voor de Stad Gent om te investeren in een volledig themajaar gewijd aan Van Eyck en de troeven van Gent te tonen op onze eigenzinnige manier: een boeiende cultuurcocktail, tot aan de rand gevuld met een rijke geschiedenis, cultuur en een trendy stadsleven met een maximum dosis aan ‘must sees’.

OMG! Van Eyck was here: net zoals Gent teveel voor één dag.

V

JOHANNES DE EYCK FUIT HIC

OMG! Van Eyck was here is een knipoog naar de handtekening Johannes de Eyck fuit hic (‘Jan Van Eyck was hier’) waarmee Jan Van Eyck in 1434 zijn ‘Portret van Giovanni Arnolfini en zijn vrouw’ signeert. Daarmee treedt hij op het kantelpunt tussen de middeleeuwen en de renaissance als één van de eerste kunstenaars uit de anonimiteit.

Weetje: in datzelfde werk is de schilder trouwens ook te zien in de bolle spiegel achter het afgebeelde echtpaar. Een selfie avant la lettre!

Anderzijds staat OMG! Van Eyck was here ook voor de sterke stempel die Van Eyck en het Lam Gods op Gent gedrukt hebben.

Een symbool voor de link tussen de artiest en de stad, tussen meesterschap in de 15de eeuw en vandaag, tussen Gent in het verleden en in het heden.

and his Wife. © The National Gallery, London.

2018 Rubens

Van Eyck

©© Jan van Eyck. Portrait of Giovanni (?) Arnolfini

in de kijker

2020

VLAAMSE MEESTERS

©© Jan van Eyck. Portrait of a Man (Self Portrait?). © The National Gallery, London.

ONTDEK

5

Wat Pablo Picasso betekent voor de moderne schilderkunst, is Jan Van Eyck voor de kunst uit de late middeleeuwen. De Vlaamse Meester veroorzaakte in de vijftiende eeuw een heuse schokgolf in de kunstgeschiedenis door zijn verbluffend revolutionaire olieverftechniek. Met zijn oog voor de fijnste details en zijn nieuwe gebruik van perspectief maakte hij ongezien realistische meesterwerken die toeschouwers al zes eeuwen lang in de ban houden. Geen wonder dat Van Eyck in zijn eigen tijd de beroemdste schilder van Europa was.

Jan Van Eyck W I E WA S

HOFSCHILDER, VERTROUWELING EN GEHEIM AGENT Ondanks de legendarische status die Van Eyck al tijdens zijn eigen leven genoot, is er maar weinig met zekerheid geweten over de schilder. Hij is vermoedelijk rond 1390 geboren in de Limburgse stad Maaseik en gestorven in Brugge op 14 juli 1441. Als diplomaat en hofschilder van de Bourgondische hertog Filips de Goede reisde hij heel Vlaanderen rond en verbleef hij onder andere in de welvarende handelssteden zoals Gent en Brugge, waar ook rijke kooplui en politici afnemers van zijn kunst waren. In Gent werkte hij na de dood van zijn broer Hubert het nu wereldvermaarde Lam Gods af in opdracht van Gentse schepen Joos Vijd en diens vrouw Elisabeth Borluut. Een parel aan de kroon van de nieuwe kranskapel die Vijd liet optrekken in de Sint-Janskerk (de latere SintBaafskathedraal) en die tot op de dag van vandaag zijn naam draagt.

ONTDEK

6

Het Lam Gods, W Veelzijdig als hij was, was Jan Van Eyck niet alleen actief als schilder. Volgens de legende werd hij in opdracht van het Bourgondische hof ook regelmatig op geheime Europese missies gestuurd als spion. Een kunstenaar uitlenen aan een rivaliserend hof om artistieke opdrachten uit te voeren, was in de middeleeuwen immers de ideale dekmantel om in het hoofdkwartier van de concurrentie rond te kunnen neuzen.

Eén van deze buitenlandse reizen voerde Jan Van Eyck als lid van een delegatie van het Bourgondische hof mee naar Portugal, waar hij twee portretten

Wat het betekende om hofschilder te zijn Wie dacht dat Jan Van Eyck enkel zijn dagen sleet met het schilderen van het Lam Gods, heeft het bij het verkeerde eind. Als hofschilder kreeg hij heel uiteenlopende opdrachten. Van diplomatieke reizen en dynastieke portretten tot feestdecors maken en wapenschilden ontwerpen: hij deed het allemaal. Voor hertog Filips de Goede maakte hij zelfs een wereldkaart. Van Eyck werd op geheime missie naar het buitenland gestuurd waar hij aantekeningen moest maken voor de toekomstige militaire acties van de hertog. De schilder kwam terug met een ‘mappemonde’ waaruit zijn uitmuntende meetkundige en cartografische kennis blijkt. Een manusje-van-alles die Jan Van Eyck!

schilderde van Isabella, de latere derde vrouw van Filips de Goede. Het huwelijk werd pas beklonken toen Filips na het zien van de portretten liet weten dat hij enthousiast was over de looks van zijn toekomstige wederhelft.

Tijdens zijn reizen raakte Jan Van Eyck ook geïntrigeerd door de exotische fauna en flora die hij leerde kennen. Een onuitputtelijke bron van inspiratie, zo bleek, want achteraf schilderde hij zijn vele nieuwe ontdekkingen moeiteloos gedetailleerd na op het Lam Gods.

JAN VAN EYCK: een vernieuwende komeet aan de hemel van de kunstgeschiedenis Naast schilder en occasioneel spion, was Van Eyck ook een echte wetenschapper.

Hij perfectioneerde niet alleen de olieverftechniek, maar had ook een uitzonderlijk oog voor detail. Als een waar genie wist hij de werkelijkheid haarfijn vast te leggen en zijn ogen fungeerden tegelijk als microscoop en telescoop.

Van Eyck was onder andere de eerste schilder in de geschiedenis die natuurverschijnselen zoals de maan op een wetenschappelijk correcte manier op het doek wist weer te geven.

Van Eyck was bovendien een pionier in het gebruik van atmosferisch perspectief, waardoor zijn werken een ongeziene diepgang hebben. Dit verheft de Vlaamse Meester ver boven zijn tijdgenoten. Zonder enige overgang of vergelijkbare voorganger verscheen Van Eyck in de vijftiende eeuw plots als een perfecte komeet aan de hemel van de kunstgeschiedenis en ontketende hij met zijn vernieuwende werk een ware optische revolutie.

erelderfgoed, een artistiek hoogtepunt of zelfs het meest invloedrijke schilderij ooit gemaakt: aan superlatieven geen gebrek als het over het Lam Gods gaat. Het altaarstuk brengt sinds zijn onthulling in 1432 al eeuwenlang mensen in vervoering en is de absolute trots van Gent en zijn inwoners. Maar waarvoor diende dit mysterieuze retabel eigenlijk?

En waarom staat het precies in Gent?

Het Lam Gods, of voluit De Aanbidding van het Lam Gods, stamt uit een periode waarin de meeste gelovigen analfabeet waren en de mis bovendien in het Latijn gehouden werd. Een visuele weergave van Bijbelse verhalen op een altaarstuk was bijgevolg een erg belangrijk hulpmiddel om de kerkgangers betrokken te houden in de geloofsbeleving. En hoe indrukwekkender het werk, hoe groter de impact!

De opdracht voor de creatie van het Lam Gods kwam van Gentse schepen Joos Vijd. Hij bestelde het altaarstuk voor zijn gloednieuwe Vijdkapel in de Sint-Janskerk (de latere Sint-Baafskathedraal) bij Hubert Van Eyck. Hubert stierf echter in 1426 nog voor hij goed en wel aan het werk begonnen was, waarna zijn broer Jan het penseel overnam. Die schilderde een prachtig gedetailleerd en inhoudelijk complex veelluik van maar liefst twaalf panelen.

ENKEL OPEN OP ZON- EN FEESTDAGEN Wist je dat het Lam Gods vroeger alleen op zon- en feestdagen werd opengeklapt?

Enkel op deze hoogdagen kon je de kleurrijke frivoliteit van de binnenkant bewonderen. Het contrast tussen de sobere buitenpanelen en de impressionante binnenpanelen staat symbool voor de aardse realiteit die plaats maakt voor de overvloedige pracht en praal van de hemel.

Jan Van Eyck schilderde het Lam Gods op eikenhouten panelen, bedekt met dunne lagen van een mengsel van krijt en dierlijke lijm. De figuren bracht hij aan in talloze laagjes olieverf. De combinatie van

ONTDEK

7

H E T WA R E L A M GODS ONTHULD

Sint-Baafskathedraal Gent

secuur miniatuurwerk en lichtdoorlatende verf zorgen voor een extra dimensie waardoor er wel een innerlijke gloed van het schilderij lijkt uit te gaan.

De onwaarschijnlijke finesse in het werk van Jan Van Eyck ging voor een groot deel verloren tijdens de restauratiewerken van Lancelot Blondeel en Jan van Scorel rond 1550, waarbij niet minder dan 60% van het Lam Gods overschilderd werd. Tot de blootlegging van de verbluffende originele details van Van Eyck tijdens de huidige restauratiefase, keken we dus al bijna vijf eeuwen lang naar het werk van zestiende-eeuwse schilders!

©© www.lukasweb.be – Art in Flanders, foto's KIKIRPA

een goddelijk artistiek hoogtepunt

Sinds 2012 werkt het KIK, het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium, aan een grondige restauratie van het Lam Gods in het atelier van het Museum voor Schone Kunsten in Gent. De eerste fase, waarbij de buitenluiken werden aangepakt, werd afgerond eind 2016.

Momenteel werkt het restauratieteam in een tweede fase aan het onderste register van het altaarstuk, waaronder het imposante centrale paneel met het lam.

Met de grootste zorgvuldigheid halen de experts de vergeelde vernissen en oude overschilderingen weg, zodat de echte virtuositeit van Jan Van Eyck opnieuw het daglicht ziet. De onthulde kleuren, details, plooien en diepte zijn van een opmerkelijke kwaliteit en tonen nogmaals aan van welk uitzonderlijk niveau het werk is.

Fase twee van de restauratie wordt nog dit jaar afgerond en bracht al heel wat nieuwe elementen aan het licht. Nadat de restaurateurs eerst het originele Lam blootlegden die een veel menselijkere kop bleek te hebben dan de overschildering, ontdekten ze onder de nieuwe lagen verf ook enkele onbekende gebouwen.

Benieuwd naar wat de derde ronde van de restauratie naar boven zal brengen.

7

ONTDEK

8

grootste DE

ooit

VA N E Y C K TENTOONSTELLING

1

4

2

3

VA N E Y C K .

EEN OPTISCHE REVOLUTIE Wist je dat er wereldwijd slechts een twintigtal werken van Jan Van Eyck bewaard zijn gebleven? Zeer uitzonderlijk reist zeker de helft daarvan naar Gent waar ze van februari tot april 2020 te zien zullen zijn in de tentoonstelling Van Eyck.

Een optische revolutie in het Museum voor Schone Kunsten Gent (MSK).

Centraal in de tentoonstelling staan de acht gerestaureerde buitenluiken van het Lam Gods, de eerste én laatste maal dat deze getoond worden buiten de Gentse Sint-Baafskathedraal. Daarnaast zullen ook andere topwerken van de hand van de meester te zien zijn, waaronder ‘De Madonna bij de fontein’ en ‘Portret van een man met blauwe kaproen’. Ze worden aangevuld met werk uit zijn atelier en

kopieën van intussen verloren gegane schilderijen. Nooit eerder waren zoveel werken van Jan Van Eyck op dezelfde plaats te bewonderen, wat de tentoonstelling de grootste rond de meester ooit maakt!

ONTDEK

9

5 7

6

1 De Madonna met Kind en engelen, ca. 1449-1450 2 Meester van Jean Chevrot (Brugge, actief 1440–1450) 3 De Annunciatie diptiek, ca. 1433 - 1435 4 De Aanbidding van het Lam Gods, 1432 5 De heilige Barbara van Nicomedië, 1437

J A N VA N E Y C K EN ZIJN TIJDGENOTEN Als schilder van de Bourgondische hertog Filips de Goede en werkend voor het flamboyante hof en de rijke inwoners van steden als Gent, stak Jan van Eyck ver boven zijn tijdsgenoten uit. Met zijn weergaloze techniek, wetenschappelijke kennis en ongeëvenaarde observatievermogen tilde Van Eyck de olieverfschilderkunst tot ongekende hoogten en bepaalde hij

6 Portret van een man met blauwe kaproen, ca. 1428−1430 7 De Madonna bij de fontein, 1439 8 Lam Gods - Elisabeth Borluut - Sint-Baafskathedraal Gent ©www.lukasweb.be – Art in Flanders vzw 9 De twaalf apostelen, ca. 1440

de koers van de westerse schilderkunst.

Nooit eerder had een schilder de realiteit zo tastbaar gemaakt, met portretten waarin enkel de adem ontbreekt en landschappen die de wereld in al haar facetten tonen.

Om Jan Van Eycks optische revolutie tastbaar te maken, plaatst het MSK zijn werken naast kunst van zijn meest getalenteerde tijdgenoten uit onder andere de Florentijnse scene. In totaal brengt

de tentoonstelling meer dan honderd schilderijen, miniaturen, sculpturen en tekeningen uit de middeleeuwen samen. Die reizen uit internationale topcollecties af naar Gent. Boek nu al je tickets via www.vaneyck2020.be en beleef een absolute oncein-a-lifetime ervaring!

9

01.02 tot 30.04 Open: Di-Zo: 09:30–19:00 Ma en afwisselend op vrij en za: 09:30–23:00

Museum voor Schone Kunsten Gent Vaneyck2020.be

©© Dominique Provost

8

HET LAM GODS

Inspireert

WONDERLIJK S P E K TA K E L !

Net zoals de stad wekt het Lam Gods constante verwondering op en kom je ogen te kort om alles te kunnen waarnemen. Het drieluik is met zijn levendige kleuren en rijke details een onuitputtelijke bron van inspiratie.

Van de muziekinstrumenten en gebouwen, over de fauna en flora, tot de juwelen en gewaden: ze vormen allemaal het vertrekpunt van een barstensvol en veelzijdig programma.

Zie hoe de kleuren van het Lam Gods tot leven komen in magische multimediale spektakels. Kom in extase door de geuren van de bloemen en planten tijdens de Floraliën. Of nog beter: proef van de ingrediënten op het Lam Gods in één van onze vele Gentse horecazaken. Voel het rijke brokaat en eik in hedendaags design. Luister naar vijftiende-eeuwse engelenmuziek en herwerkte moderne composities. Theater, mode, gastronomie, muziek, sport en zelfs shoppen staan een heel jaar lang in het teken van Van Eyck. Kortom: te veel Gent voor één dag.

BELEEF maart tot oktober Sint-Niklaaskerk create.eu

I N S P I R AT I E

10

L I G H T S O N VA N E Y C K

In 2020 is de Sint-Niklaaskerk de uitgelezen locatie voor wie houdt van een unieke mix van multimediale kunst, muziek en videomapping.

Een digitale en muzikale herinterpretatie van Het Lam Gods, samengesteld door Mat Collishaw, bezorgt je meer dan een half uur pure verwondering. Een immersieve videomapping zorgt voor een lichtspektakel in de hele kerk. Regelmatige live performances maken het totaalplaatje af.

Deze multimediale beleving is toegankelijk voor een breed publiek van alle leeftijden: families, toeristen, groepen, kunstliefhebbers en techneuten. Wie al langer uitkijkt naar een volgende editie van het Lichtfestival, kan hier alvast genieten van een uitzonderlijk innovatief project in het centrum van Gent. ‘Lights on Van Eyck’ is een samenwerking tussen Mankind en CREATE. eu. Beiden waren de grote publiekstrekkers met de dansende robotarmen en de vuurspuwende draak tijdens het vorige Lichtfestival in 2018.

I N S P I R AT I E

11

EXPO

EXPO

Jan Van Eyck staat bekend om zijn bijzondere en inspirerende kleurgebruik. Tijdens de tentoonstelling Kleureyck. Van Eycks Kleuren in design in het Design Museum kan je een wandeling maken doorheen de 7 hoofdkleuren en het pigmentuniversum dat Jan Van Eyck en zijn tijdgenoten gebruikten.

In verschillende kleuropstellingen worden projecten tentoongesteld van designers uit diverse ontwerpgebieden. Daarnaast worden de historische salons van Hotel de Coninck omgevormd tot ware experience rooms waar hedendaagse bekende en minder bekende designers en kunstenaars hun werk binnen het thema kleur en zintuigen tentoonstellen. Een intense beleving voor het hele gezin!

EXPO

Sint-Baafskathedraal sintbaafskathedraal.be

17.01 tot 26.06

maart 2020

Gents Universiteitsmuseum ugent.be/museum

K L E U R E Y C K . VA N E Y C K S KLEUREN IN DESIGN

VA N E Y C K I N H E T N I E U W E WETENSCHAPSMUSEUM

In 2020 opent in de Ledeganckstraat een nieuw wetenschapsmuseum. In het Gents Universiteitsmuseum, kortweg GUM, duik je in het brein van de wetenschapper en het wetenschappelijk denken. Het nieuwe museum opent in maart 2020 zijn permanente opstelling met een pop-upexpo rond perspectief en geometrie in het werk van Jan Van Eyck. Het GUM laat deze wetenschappelijke analyse in dialoog gaan met het werk van enkele hedendaagse kunstenaars. Een wetenschappelijk en artistiek verhaal over meten en het spelen met de blik van de toeschouwer.

EXPO

DE TERUGKEER VA N H E T L A M

In afwachting van de opening van het nieuwe bezoekerscentrum in de Sint-Baafskathedraal kan je er van januari 2020 tot juni 2020 reeds terecht om het gerestaureerde centrale paneel met het Lam te bewonderen. De terugkeer van het Lam wordt gekoppeld aan een tentoonstelling met werken van kunstenaars Kris Martin, Lies Caeyers en Sophie Kuijken. De tentoonstelling bevindt zich zowel binnen als buiten de muren van de kathedraal en is geïnspireerd op de 3 pijlers van het Lam Gods: vorm, techniek en inhoud.

Kask 14.05 tot 07.06 — Kunsthal 29.05 tot 28.06 KASK/Kunsthal Gent schoolofartsgent.be/ kunsthal.gent

Design Museum Gent designmuseumgent.be

13.03 tot 06.09

©© arch. Patrick Seurinck

OMG! ZO VEEL KUNST.

J V E : V E R LO S S I N G & GELUKZALIGHEID

Kunsthal Gent en de Zwarte Zaal van KASK slaan de handen in elkaar en brengen een dubbeltentoonstelling die focust op de nalatenschap van grootmeester Van Eyck en het belang ervan voor hedendaagse kunstvormen. De tentoonstelling vormt het resultaat van een onderzoeksproject van de studenten van het postgraduaat Curatorial Studies aan het KASK. Het project gebruikt het Lam Gods en de daaraan verwante begrippen ‘verlossing’ en ‘gelukzaligheid’ als een vertrekpunt om hedendaagse kunst te onderzoeken en tentoon te stellen.

Jan van Eyck Madonna met kanunnik Van der Paele geometrische schema's in compositie en perspectief

CONCERT 18.12 en 19.12 om 20:00

VA N E Y C K D I A G R A M S

Wat als van Eyck ons niet zozeer laat zien, maar laat horen? Wat als zijn werken niet aansturen op kijken, maar diagrammen zijn die geluiden capteren? Van Eyck verheft het zien tot het meest problematische zintuig: wat je denkt te zien, is een fantasie van het horen. De figuren op zijn werken zien niks, maar horen des te meer. Alsof Van Eyck de onzichtbaarheid van klank en geluid weet om te zetten in bedrieglijke verschijningen. Björn Schmelzer, artistiek leider van GRAINDELAVOIX, exploreert samen met vier van zijn zangers en licht- en klankvirtuozen Koen Broos, Margarida Garcia en Alex Fostier de hoorbare binnenkant van de revolutionaire Vlaamse meester.

©© Bjorn Comhaire

Concertzaal Muziekcentrum De Bijloke graindelavoix.be debijloke.be

Toen Jan van Eyck aan het einde van de 14de eeuw het levenslicht zag, brak op vlak van muziek de lente uit de knop. Dankzij het uitzonderlijke muziektalent uit lokale kathedraalscholen werd in de Lage Landen de ‘Vlaamse polyfonie’ geboren. Frans-Vlaamse zangers en componisten uit het begin van de 15de eeuw gooiden nieuwe werelden open door heldere muzikale lijnen samen te klitten tot extatische stemmenweefsels. Ze mixten Franse ritmes, Italiaanse melodieën en Engelse klankvolumes samen tot muziek die zo magnifiek klonk dat ze tot diep in de 16de eeuw toonaangevend werd. Welluidendheid was wet: melodieën werden opeengestapeld tot briljante samenklanken en geïnspireerde stemverwikkelingen, woorden en noten werden steeds expressiever op elkaar afgestemd. In het buitenland stonden deze notentovenaars bekend als ‘oltremontani’ (die van over de bergen) of als ‘fiamminghi’ (Vlamingen).

De reislust van de Frans-Vlaamse componisten was dan ook reëel: aan bijna ieder Europees hof van enige naam werkten wel een of meer componisten uit de Lage Landen. Dufay, Ockeghem, de Gentse Obrecht en Isaac zwermden als profeten van de nieuwe compositiestijl uit richting Frankrijk, Italië en Oostenrijk.

Met Josquin des Prez kreeg de polyfonie haar eerste superster. Nog steeds wekken de rijke polyfonie, het ingenieuze contrapunt en de specifieke klankwereld van hun muziek wereldwijde bewondering.

©© Koen Broos

Muziek

03.10 2020

CONCERT

HET MUZIKALE LAM GODS

Gent Festival van Vlaanderen laat het Lam Gods tot leven komen zoals dat nog nooit eerder werd gedaan. Laat je meevoeren op een muzikale reis van twaalf topcomposities die elk geïnspireerd zijn op een paneel van het wereldberoemde altaarstuk. Een grote diversiteit aan muziekgenres en bezettingen zorgt voor een boeiend en meeslepend geheel. Van klassieke muziek en jazz tot electronics en wereldmuziek, gebracht door zowel intieme ensembles als door een groot orkest: er is voor elk wat wils! De twaalf gloednieuwe uitvoeringen die samen één werk vormen, zullen worden gepresenteerd op de diverse locaties van de Bijlokesite. Een fantastisch project van Handelsbeurs, Kunstencentrum Vooruit, Victoria Deluxe, Muziekcentrum De Bijloke, Democrazy, Gent Jazz, Opera Vlaanderen, LOD muziektheater, Cirq, De Centrale en Gent Festival van Vlaanderen.

première 27.06 Handelsbeurs handelsbeurs.be

CONCERT

De Bijlokesite gentfestival.be

I N S P I R AT I E

12

AMENRA & GUESTS – IN DEN TROON VERHEVEN

Bidt voor mi… Du liets mi tleven De concerten van de internationaal geroemde postmetalband Amenra zijn unieke gebeurtenissen met een sterk ritueel karakter. Tijdens OMG! Van Eyck was here brengt de band een gloednieuwe creatie in een filmisch decor, gebaseerd op het Egidiuslied.

Deze middeleeuwse klaagzang van een dichter aan zijn overleden vriend bezingt de donkere kant van het leven. Het kenmerkt de fascinerende periode waarin Van Eyck actief was als scharnierpunt tussen de middeleeuwen en de renaissance.

I N S P I R AT I E

13

OMG! KOMT DAT HOREN.

©© Martin Chiang

BUITENGEWOON CONCERT

CONCERT

VA N E Y C K O R G E L I N C O N C E R T

In de lente van 2020 organiseert het Gentse platenlabel Consouling Sounds Van Eyck orgel in Concert.

Muzikante Catalina Vicens brengt samen met andere klassieke én experimentele muzikanten een unieke live performance met historische instrumenten. Een van die historische instrumenten is een draagbaar orgel dat werd gereconstrueerd op basis van het orgel dat afgebeeld staat op een paneel van het Lam Gods. Laat je zintuigen werken en ervaar hoe Van Eycks meesterwerk tot leven komt!

©© Kaupo Kikkas

Sint-Jacobskerk consouling.be/VanEyck2020 Tickets: € 25

lente 2020

CONCERT

Sint-Baafskathedraal gentfestival.be collegiumvocale.com

september 2020

WEDSTRIJD juni 2019 — juni 2020

wedstrijd international-musicpromotion.be

wedstrijd november 2020

T H E I N T E R N AT I O N A L CLARINET COMPETITION

De vijfde editie van The International Clarinet Competition staat helemaal in het teken van OMG! Van Eyck was here. Speciaal voor deze editie maken de twee Gentse componisten Dirk Brossé en Johan Duijck een werk geïnspireerd op het Lam Gods dat de finalisten en halve finalisten in november 2020 zullen uitvoeren. Bovendien maakt de Vlaamse cineast Jacques Servaes tijdens de competitie een documentaire waarin beide componisten en de uitvoerders geconfronteerd worden met het mythische altaarstuk.

S TA D G E N T G E E F T COMPOSITIEOPDRACHT A A N A R V O PÄ R T

Naar aanleiding van OMG! Van Eyck was here geeft de Stad Gent een compositieopdracht aan de gerenommeerde Estse componist Arvo Pärt.

Pärt geniet met zijn religieus geïnspireerde werk internationale naam en faam en componeert zowel instrumentale als vocale muziek. In 1976 creëerde hij een unieke muzikale taal, ‘tintinnabuli’ genaamd, die een groot publiek van verschillende luisteraars heeft bereikt en die zijn werk tot op vandaag bepaalt. Ondertussen is Pärt één van de meest uitgevoerde hedendaagse componisten van het moment.

In opdracht van de Stad Gent schreef Pärt ‘Agnus Dei, the adoration of the Lamb’. Dit korte werk voor koor en orgel is volledig geïnspireerd op het beroemde meesterwerk van Jan Van Eyck.

De wereldcreatie vertrouwde Arvo Pärt toe aan Collegium Vocale Gent, wereldberoemd vocaal ensemble van dirigent Philippe Herreweghe dat volgend jaar zijn vijftigste verjaardag viert. Plaats van gebeuren is de Gentse SintBaafskathedraal waar in september 2020 tijdens Gent Festival van Vlaanderen de nieuwe compositie voor het eerst zal klinken in aanwezigheid van de componist zelf. Een buitengewoon concert dat je niet mag missen!

©© Emilie Bonjé

©© Firmin De Maître

... kids, sport, theater en flora

KIDS

vanaf april

KINDERTENTOONSTELLING ‘DAG JAN – HET KLEINE RIJK VA N J A N VA N E Y C K ’

In de tentoonstelling ‘Dag Jan’ kunnen kinderen en hun ouders zich helemaal inleven in het universum van Jan Van Eyck. Aan de hand van een luistergids word je door een verteller door verschillende ruimtes geloodst die je helemaal in de atmosfeer van zijn vijftiende-eeuwse leefwereld brengen. Wandel door zijn galerij, huiskamer, schildersatelier en de kerkkapel en ontdek de betoverende verhalen achter één van de beroemdste kunstenaars ter wereld.

K L E U T E RT H E AT E R V O O R ST E L L I N G Tijdens een theatervoorstelling van productiehuis 4Hoog worden kleuters vanaf 3 jaar meegenomen op zoektocht naar de twaalf verdwenen panelen van het Lam Gods. Op het einde van de zoektocht zijn de lege panelen van het altaarstuk opnieuw ingevuld met beelden, details, kleuren en personages. Theatermakers Audrey Deroo en Frans Van der Aa vervatten de grote wereld van Van Eyck in een intieme, plastische voorstelling voor kleine kinderen.

Het theaterstuk vindt plaats tijdens de expo ‘Van Eyck. Een optische revolutie’ in het Museum voor Schone Kunsten. Er worden zowel school- als familievoorstellingen gespeeld.

TAPTOE’s Erf taptoeserf.be

mei 2020

F I G U R E N T H E AT E R S T U K ‘HET MYSTERIE ONTHULD’

Figurentheatergezelschap TAPTOE’s Erf brengt vanaf mei 2020 de voorstelling ‘Het mysterie onthuld’. In het stuk staat de ontstaansgeschiedenis van het Lam Gods centraal en zullen toeschouwers plaats kunnen nemen rond een schaalmodel van het altaarstuk. De panelen zijn vervangen door witte doeken die het speelvlak vormen voor de poppen.

Door projecties en een schimmenspel zal het Lam Gods doorheen de voorstelling scène per scène tot leven komen, waarna het opnieuw in zijn volle glorie te bewonderen zal zijn. (met herneming tijdens de Gentse Feesten 2020)

SPORT 29.03

Gent marathonvangent.com

KIDS

KIDS

©© Michel Bure

De Wereld van Kina dewereldvankina.stad.gent

vanaf 26.03

Museum voor Schone Kunsten mskgent.be 4hoog.be

I N S P I R AT I E

14

J A N VA N E Y C K - M A R AT H O N

Wandelaars en lopers kunnen alvast de benen insmeren, want Gent krijgt zijn eigen Van Eyckmarathon. Het wordt een echt sportfeest waarbij op parcours van verschillende afstanden animatie en muzikale intermezzo’s worden voorzien. Laat je motiveren door Jan Van Eycks lijfspreuk ‘Als ich can’ en geef net zoals de Vlaamse meester het beste van jezelf! Na de inspanning worden deelnemers beloond met een unieke Van Eyck-medaille en T-shirt. Vereeuwig bovendien je sportieve prestatie en ga aan de wall of fame op de foto met de enige echte Jan Van Eyck zelf.

I N S P I R AT I E

15

©© Michiel Devijver

OMG! KOMT DAT ZIEN.

T H E AT E R

T H E AT E R P R O D U C T I E ‘ L A M G O D S ’ VA N M I LO R A U

In 2018 en 2019 loopt in het Gentse stadstheater de internationaal gelauwerde theatervoorstelling ‘Lam Gods’ van topregisseur Milo Rau. Ter ere van het Van Eyck-jaar wordt het stuk hernomen in maart 2020.

Rau brengt een reconstructie van het wereldbekende altaarstuk van de gebroeders Van Eyck op het toneel.

Net zoals Hubert en Jan Van Eyck in de vijftiende eeuw deden, verbindt de voorstelling het alledaagse met het spirituele. De Van Eycks vereeuwigden niet alleen hun opdrachtgevers en mensen van stand, maar even goed hun buur of de man in de straat. Die versmelting van mystiek en alledaagsheid wordt ook weerspiegeld in de theaterproductie.

28.10 tot 10.11 2020

G H E N T I N T E R N AT I O N A L F E S T I VA L

De eerste editie van een ambitieus internationaal festival van Kunsthuis, S.M.A.K. en de grote Gentse kunstencentra en theaterhuizen Vooruit, CAMPO, Opera Ballet Vlaanderen, NTGent en Kopergietery. Met voorstellingen, manifestaties, lezingen, party’s, installaties, performances, interventies en connecties van (inter)nationale makers. In 2020 zal GIF zich laten inspireren door grootmeester Van Eyck: net zoals de gebroeders van Eyck tijdens de middeleeuwen de opdracht kregen om een nieuw werk te maken, wil GIF de meesters van vandaag nieuwe, grootschalige creaties laten maken. En dat in en op Gentse straten, pleinen, huizen en zalen, in samenwerking met scholen, verenigingen, collectieven en kunstenaars.

©© Hugo Maertens

NTGent Schouwburg ntgent.be

11,12,14 15,25,26 maart

T H E AT E R

F LO R A

Floraliënhal, ICC en het Kuipke gentsefloralien.be

01.05 tot 10.05

F LO R A

G E N T S E F LO R A L I Ë N

In 2020 staat het Gentse stadsfestival Floraliën met het thema ‘Mijn paradijs, een wereldse tuin’ helemaal in het teken van stilte, rust en de paradijselijke bloemen en sierplanten op het Lam Gods. Florale meesters zullen een interpretatie maken van het altaarstuk en hierbij de verbinding maken met kunst, Gents erfgoed en meesterschap. Siertelers zullen op hun beurt het Lam Gods gebruiken om rechtstreeks inspiratie uit te putten voor hun eigen creaties.

Het belooft een prachtig geuren- en kleurenspel te worden waardoor je je als bezoeker meteen in de paradijselijke tuin van Van Eyck waant.

tegen 2020

MAASEIKPLEIN W O R D T ‘ F R U I T G A A R D X L’

Tegen 2020 wordt het Maaseikplein getransformeerd tot een echte fruitgaard met appelaars, perelaars, een vijgenboom en een kerselaar. Zelfs de meer exotische amandel- en moerbeiboom krijgen er een plaatsje in een bloemenrijke weide vol planten die ook op het Lam Gods te vinden zijn.

Om het meer dan honderd jaar oude groenperkje te vergroten wordt maar liefst 1.400 vierkante meter asfalt verwijderd. Het plein wordt één groot groen tapijt. Dit in Lam Gods – Eva combinatie met picknickbanken, ingebouwde trampoSint-Baafslines, zithoekjes en houten schaapjes maken van het kathedraal Gent pleintje tussen de Sint-Baafskathedraal en het Geeraard www.lukasweb.be de Duivelsteen een groene, kindvriendelijke oase. Een Art in Flanders vzw Gents paradijs te midden van de stad!

stadswandeling vaneyckwashere.be/7senses

Start aan de Van Eyck-shop en Hop (Raadskelder onder het Belfort)

RAADSKELDER

De Raadskelder bevindt zich vlak onder het Belfort en is de kelderverdieping van de Lakenhal. Tijdens de middeleeuwen was de Lakenhal de centrale plaats in Gent waar al het laken (zware geweven wollen stof) verzameld en gekeurd werd door de hallenheren vooraleer het verkocht mocht worden. Een voorganger van deze Lakenhal wordt vermeld in 1275, maar hierover is zo goed als niets geweten. De bouwwerken van de hal startten in 1425 en werden uitgevoerd naar de plannen van meestermetser Simon Van Assche.

De plannen voorzagen een langgerekt gebouw in Brabants gotische stijl met elf traveeën. De bouw werd

stopgezet in 1441 omdat de lakenhandel over zijn hoogtepunt heen was en Gent het slachtoffer werd van een economische crisis. Bijna vijfhonderd jaar later, toen Gent zijn historische gebouwen opknapte in aanloop naar de wereldtentoonstelling van 1913 werd de bouw gefinaliseerd en werden de laatste vier traveeën bijgebouwd. Tussen 1741 en 1902 deed de crypte van de Lakenhal dienst als stadsgevangenis. In het najaar van 2019 wordt de Raadskelder het meetingpoint van OMG! Van Eyck was here én zal je er in de shop exclusieve Van Eyckproducten van Gentse ambachtelijke makers kunnen kopen.

©© Pastel

GROOT VLEESHUIS

Vleeshuizen waren overdekte marktplaatsen waar de verkoop van vlees gecentraliseerd werd om de versheid en kwaliteit ervan te bewaken. In de tijd van Van Eyck was het namelijk verboden om thuis vlees te verkopen. Het Groot Vleeshuis in Gent staat er al sinds de vijftiende eeuw en is een ontwerp van opperbouwmeester Gilles De Sutter. De bouw zou maar liefst elf jaar duren en kreeg later nog enkele aanbouwen zoals een kapel en penshuisjes. In de penshuisjes werden ingewanden, darmvet en andere slachtresten verzameld die om hygiënische redenen in afzonderlijke winkeltjes verkocht moesten worden. Eén van die penshuisjes is nu ’t Galgenhuisje, het kleinste café van Gent.

©© Bas Bogaerts

01.04 tot 31.10

Tijdens de stadswandeling worden zintuiglijke ervaringen afgewisseld met het prachtige erfgoed dat Gent rijk is en een aantal verbluffende streetartkunstwerken geïnspireerd op Vlaamse meester Jan Van Eyck en het Lam Gods. Grote namen zoals onder andere Pastel en Strook laten hun creativiteit los op de stad en trakteren ons op indrukwekkende murals. Op diverse plaatsen wordt bovendien stilgestaan bij gedichten van zowel hedendaagse dichters als klassiekers van gevestigde waarden zoals Rumi, Hadewijch en Christine de Pizan. Wie Gent eens op een totaal andere manier wil ontdekken, mag deze tour absoluut niet missen. Deze highlights lichten alvast een tipje van de sluier op over wat je mag verwachten.

Francisco Diaz Scotto, beter bekend als Pastel, is een Argentijnse muurschilder en architect. Met zijn streetart transformeert hij statische façades tot dynamische muren die het stadsbeeld verfraaien en de plaatselijke gemeenschap versterken. De overweldigende meesterwerken van Diaz doen de zintuigen ontwaken en helpen gemeenschappen nieuw leven in te blazen. Speciaal voor OMG! Van Eyck was here reist de kunstenaar naar Gent om er een mural te maken geïnspireerd op het Lam Gods. Een hedendaagse meester herinterpreteert het werk van een oude meester en laat op die manier de nalatenschap van Jan Van Eyck doorleven in de stad.

VAN EYCK-STREETART: STROOK

De Belgische kunstenaar Stefaan De Croock alias Strook studeerde aan Sint-Lucas in Gent.

Hij startte in 2010 met een reeks lijntekeningen, maar evolueerde naar schilderijen van gefacetteerde gezichten. Op zoek naar textuur in zijn werk, begon hij te experimenteren met composities in expressieve stukken sloophout, gevonden op achtergelaten plaatsen. De portretten hebben geen gezicht, geen naam, geen identiteit meer.

Enkel een expressie. Het hout – fragmenten van oude deuren, gepatineerde plankenvloeren, gespleten garagepoorten – vertonen gebruikssporen. Littekens uit het verleden zijn het, zoals bij elke mens. Die gelaagdheid en gespletenheid voel je ook in zijn composities. Voor OMG! Van Eyck was here maakt Strook een kunstwerk met onder andere gerecupereerd hout uit de verbouwingen van de Sint-Baafskathedraal.

©© Bas Bogaerts

Niet de zoveelste stadswandeling die je langs platgetreden paden brengt, maar een waar feest voor de zintuigen: dat is de 7 Senses Tour. Ontdek Gent door de ogen van Jan Van Eyck en gebruik net zoals de grootmeester al je zintuiglijke troeven. Ruiken, voelen, proeven, horen, zien, je zesde zintuig aanscherpen en bewegen: ze komen alle zeven aan bod tijdens de tour!

VA N E Y C K - M U R A L : PA S T E L

©© Strook

7 senses tour

PLAN

17

ERFGOED

18

HET VIJFTIENDEEEUWSE GENT

Metropool Lage Landen VA N D E

ent wordt vandaag wel eens internationaal bejubeld als het best bewaarde geheim van Europa. Wie in haar roemrijke verleden duikt, merkt echter meteen dat de stad niet altijd een verborgen parel was. In de vijftiende eeuw was Gent na Parijs immers de grootste stad ten noorden van de Alpen. Een bruisend kruispunt van handel en nijverheid, en daardoor ook een broeihaard van een vooruitstrevende stedelijke cultuur. Eigenzinnig bovendien, omwille van haar macht en rijkdom: doorheen de middeleeuwen mocht meer dan één vorst ervaren hoe de trotse Gentenaren met hand en tand hun privileges en vrijheden verdedigden.

Gent dankte haar groei en welvaart in de middeleeuwen voornamelijk aan de productie van wollen lakens. Dit luxueuze weefsel van Engelse schapenwol werd geproduceerd en verwerkt door gespecialiseerde ambachtslui, zoals de wevers, de volders en de droogscheerders. Ook de graanhandel bracht een ongekende rijkdom naar Gent. Door haar strategische ligging aan Leie en Schelde, controleerde de stad immers de graanimport naar de rest van Vlaanderen. In de toenmalige haven aan de Gras- en Korenlei, waar enkel Gentse vrije schippers mochten binnen- en buiten varen,

G

werd het graan gelost en opgeslagen in stapelhuizen langs de waterkant, alvorens het verder verkocht mocht worden.

Door deze constante voorraad graan kon Gent niet alleen de marktprijs beïnvloeden, maar ook altijd relatief goedkoop graan voorzien voor de Gentenaren en zo tijden van honger en crisis vermijden.

De Gentse ambachtslui verenigden zich tijdens de middeleeuwen in machtige gilden. De politieke en economische invloed van deze beroepsverenigingen is nog steeds af te lezen uit de vele majestueuze gildehuizen die het stadscentrum sieren. De leiders van de gilden vormden een belangrijk onderdeel van de stedelijke elite, die een sterk tegenwicht bood aan het aristocratische gezag van de Bourgondische hertogen, onder wiens heerschappij Gent toen viel. Het Bourgondische hof was nochtans sterk vertegenwoordigd in de stad: hertog Filips de Goede resideerde sinds 1411 in hoogsteigen persoon in het prinselijk Hof Ten Walle. Twee jaar eerder was het Gentse Gravensteen bovendien de zetel geworden van de Raad van Vlaanderen, de vorstelijke rechtbank waar misdaden als majesteitsschennis, oproer en valsmunterij veroordeeld werden. Hierdoor wemelde de stad van de Bourgondische magistraten, die

zich vooral in de buurt van de huidige Onderstraat vestigden. Majestueuze gebouwen als het Hof van Ryhove herinneren nog aan deze periode.

De combinatie van de fijne smaak van het Bourgondische hof en de aanwezigheid van groot kapitaal uit handel en nijverheid zorgde voor een ideale voedingsbodem voor de ontwikkeling van kunst en cultuur in de stad. Het was in deze smeltkroes van machtsverhoudingen en culturele invloeden dat Jan Van Eyck zijn spectaculaire Lam Gods schilderde in opdracht van Gentse schepen Joos Vijd en diens vrouw Elisabeth Borluut.

Het Gentse straatbeeld herinnert met haar vele middeleeuwse monumenten tot op de dag van vandaag aan het fascinerende en illustere verleden van de stad. Het is dan ook geen toeval dat Gent zoveel bijnamen kreeg die verwijzen naar haar roemrijke geschiedenis: middeleeuws Manhattan, het historisch hart van Vlaanderen, Stad van alle tijden… Wie rond zich kijkt, kan zich nog levendig voorstellen wat Jan Van Eyck moet gezien hebben toen hij op 6 mei 1432 na de onthulling van zijn Lam Gods vanuit de Sint-Janskerk (de latere SintBaafskathedraal) de stad in struinde.

Kom in 2020 naar Gent en herbeleef er de sfeer van de vijftiende eeuw!

O N T D E K V E R B O R G E N G E N T S E K U N S T PA R E L S TIJDENS VLAAMSE MEESTERS IN SITU Gent is de thuis van het Lam Gods, maar de stad herbergt nog andere topwerken van Vlaamse meesters. Het zijn doorgaans onderbelichte werken, omdat ze zich achter de gesloten deuren van een abdij of verstopt in een kerk bevinden. Vlaamse Meesters in situ brengt daar verandering in. Zeven indrukwekkende erfgoedlocaties verwelkomen elk weekend van juni tot september 2019 en 2020 een groot publiek om topstukken van Vlaamse Meesters binnen hun muren te ontdekken. Een unieke kans om de doorgaans onderbelichte meesterwerken te bewonderen op de plek waarvoor ze oorspronkelijk gecreëerd werden.

©© Frederik Van Allemeersch

Vlaamse Meesters in situ

ERFGOED

19

TROTSE GENTSE ERFGOEDAMBASSADEURS

Vlaamse Meesters in situ opent in heel Vlaanderen de deuren van kerken, kapellen, kloosters, begijnhoven en kastelen waar schilderijen van Vlaamse Meesters uit de vijftiende, zestiende en zeventiende eeuw nog steeds te bewonderen zijn op hun oorspronkelijke locatie. In Gent herbergen niet minder dan zeven locaties dergelijke kunstparels.

Van juni tot september 2019 en 2020 leidt een ontdekkingsroute bezoekers elk weekend van het indrukwekkende Laatste Avondmaal in de voormalige abdijrefter van het STAM via De Besnijdenis van het kind Jezus van Melchior de la Mars in de wandelgangen van het Augustijnenklooster naar een eeuwenlang vergeten triptiek van Michiel Coxcie in de Sint-Jacobskerk en Christus aan het Kruis van Antoon Van Dyck in de SintMichielskerk. Ook in de Heilig Kerstkerk en in de kerken van de pittoreske begijnhoven van de Lange Violettestraat en Sint-Amandsberg zijn topstukken te bewonderen.

Dat Gentenaren trots zijn op hun kunsterfgoed, bewijzen de meer dan 50 vrijwillige Gentse erfgoedambassadeurs die elk zomerweekend in 2019 en 2020 op de verschillende locaties bezoekers zullen verwelkomen met het verhaal achter de meesterwerken en hun subtiele, ingenieuze versmelting met de omgeving waarin ze te zien zijn. De vrijwillige ambassadeurs werden tijdens een Wil je nog graag het team van vrijwillige meerdaagse opleierfgoedambassading klaargestoomd deurs voor Vlaamse om gedurende Meesters in Situ vier maanden het vervoegen? publiek in de beste Dat kan! Neem omstandigheden te contact op met laten genieten van Cultuur Gent de pracht en praal van dit bijzondere culturele erfgoed. cultuur@stad.gent 09 323 61 80

©© Frederik Van Allemeersch

MEESTERWERKEN IN HUN N AT U U R L I J K E H A B I TAT

MEESTERS

20

Gent laat in 2020 zien dat Van Eyck na zes eeuwen nog steeds zijn stempel op de stad drukt. Het Lam Gods is immers zoveel meer dan louter een stukje werelderfgoed. Het is een levend icoon dat blijft fascineren en inspireren.

De nalatenschap van Van Eyck stroomt door de stad en generatie na generatie inspireert hij nieuwe meesters, die in 2020 met grote trots in de kijker zullen worden gezet.

meester VA N

OP

leerling

Al meer dan zeventig Gentse makers engageerden zich om een product of ontwerp te maken geïnspireerd op het Lam Gods. Het zijn stuk voor stuk gepassioneerde vakmensen die net zoals Jan Van Eyck in de vijftiende eeuw met veel zorg, kennis en geduld het ambachtelijk meesterschap in leven houden. De Van Eyck-makers beoefenen heel uiteenlopende ambachten, waardoor er een grote diversiteit aan unieke producten zal zijn: juwelen, hoeden, boeketten, bier, tapijten, sjaals, handtassen, keramiek, glaswerk‌ Het aanbod is enorm.

Hun exclusieve producten zullen vanaf het najaar 2019 te koop worden aangeboden in de Raadskelder onder het Belfort. De shop wordt uitgebaat in samenwerking met de Stadswinkel en Historische Huizen Gent. Naast een unieke conceptstore wordt de Raadskelder ook het meetingpoint voor het themajaar OMG! Van Eyck was here. Zo wordt de locatie het startpunt van een aantal activiteiten en kunnen bezoekers er terecht voor info.

MEESTERS

21

OMG! ZO COOL. ©© Foto’s: Frederik Van Allemeersch

PA A R L

HELEN B

ANTOINE VA N LO O C K E

W O LV I S

Haal een stukje Lam Gods in huis met een uniek product van een Van Eyck-maker.

FOOD

22

Feest

ALS EEN

vijftiende-eeuwse

Bourgondiër #1

Ingrediënten Amandel Kaneel

n de weelderige landschappen op het Lam Gods staan niet minder dan 75 eetbare planten, kruiden en vruchten afgebeeld.

Een onuitputtelijke inspiratiebron om mee aan de slag te gaan in de keuken!

Bovendien zijn de late middeleeuwen een ronduit fascinerende periode op vlak van gastronomie. Niemand was immers beter dan de Bourgondiërs in het geven van uitbundige banketten

I

en luxueuze diners. Geen wonder dat we tot vandaag nog steeds de term ‘bourgondisch’ gebruiken om de rijke Vlaamse keuken te beschrijven.

Waterkers Aalbes masteluin (middeleeuwse bloemmengeling)

Boerenwormkruid Onze-LieveVrouwbedstro Venkel Goudsbloem Koolzaadolie

©© Elke Delespierre

FOOD

23

Historica Annelies Van Wittenberghe (Universiteit Gent) en foodarcheoloog Jeroen Van Vaerenbergh nemen voor OMG! Van Eyck was here een duik in de historische bronnen over voedsel. Welke gerechten aten de Bourgondiërs het liefst?

Hoe werd voedsel bereid en bewaard? En aten de middeleeuwers met mes en vork?

Deze kennis delen ze met Flemish Foodie Olly Ceulenaere, chef van het Gentse restaurant Publiek. Geïnspireerd door het

vijftiende-eeuwse culinaire erfgoed gaat hij op zoek naar hedendaagse recepten met historische ingrediënten. Toegankelijk voor iedereen, maar met een hoek af. En vooral gemaakt met kwalitatieve, regionale producten van een lokale teler of maker.

Een jaar lang zullen de Gentse horecazaken, frituren, bakkers, maar ook gepassioneerde thuiskoks geprikkeld worden met kooktips, gerechten, workshops en vele proeverijen van bekende en minder bekende middeleeuwse gerechten en producten. 2020 wordt een jaar om je vingers bij af te likken!

VOOR IEDEREEN

24

Midzomernachtfeest om en rond de Sint-Baafskathedraal

24.06 tot 28.06

24

25

Het Sint-Jansfeest of Midzomernacht op 24 juni wordt al eeuwenlang gevierd en was ook in de tijd van Jan Van Eyck een uitbundig gebeuren. Net zoals het Sint-Jansfeest de overgang van de seizoenen inluidt, zetten we met het Midzomernachtfeest de tweede helft van het themajaar in.

Het wordt een waar volksfeest in openlucht waar zoals de traditie het wil lekker eten, vuur, muziek en de natuur centraal staan. Omdat we op 26 juni de thuiskomst van het Lam Gods in de Sint-Baafskathedraal vieren, maken we er meteen een feestelijke midweek van. Verwacht een bruisend festival met onder andere dans, middeleeuws streetfood om van te watertanden, folkloristische optredens, spectaculaire tableaux vivants en troubadours. Kom feesten zoals alleen de Bourgondische middeleeuwers dat konden!

26

27 28

j

u

n

i

2

0

2

0 ŠŠ Elke Delespierre

OMG! fieste

VOOR IEDEREEN

25

Van Eyck wijk IN DE

VOOR IEDEREEN EN OVERAL

Van Eyck in de wijk is een afgeleide van het succesvolle project Artiest zkt. van Cultuur Gent. Artiest zkt. (het voormalige Artiest zoekt Feestneus) maakt al jaren de verbinding tussen Gents talent en de vele organisatoren van buurtfeesten op Gents grondgebied. Gentse organisatoren kunnen via Artiest zkt. eenmaal per jaar een door de stad betaald kwaliteitsvol live optreden boeken op hun buurtevenement. Op die manier wil de Stad Gent een culturele boost aan buurt- en straatinitiatieven geven en tegemoetkomen aan de vraag naar extra speelkansen voor opkomend Gents artistiek talent.

Om OMG! Van Eyck was here tot bij de inwoners en hun straat te brengen, verzamelt Cultuur Gent allerlei experts, artiesten, sprekers, muzikanten, spelmakers en entertainers die iets brengen rond Jan Van Eyck of het Lam Gods. Hiermee wordt ingezet op diversiteit en een brede publieksparticipatie, met aandacht voor kansengroepen en educatieve omkadering.

Van luchtige vertellingen en kinderanimatie tot boeiende lezingen en animerende beeldende kunsten: Van Eyck voor iedereen en overal!

Uiteraard worden kinderen en jongeren niet vergeten en trachten we hen via onderwijs op diverse manieren te bereiken.

©© Bas Bogaerts

We brengen Jan Van Eyck niet alleen naar het stadscentrum, maar naar alle Gentse wijken. Gentenaren die met enkele buren een wijkfeest willen organiseren, kunnen uit een databank een artiest uitzoeken die hun feest een Van Eyck-touch komt geven. En dat helemaal gratis! De databank zal uit muzikanten, troubadours, sprekers, activiteiten en spellen bestaan.

EEN GREEP UIT HET E D U C AT I E V E A A N B O D : EEN REIZENDE ACTIVITEIT

Vormingplus Gent-Eeklo ontwikkelt in samenwerking met Cultuur Gent een spel met aandacht voor diversiteit en het versterken van de interculturele dialoog. Thema-, weeten doevragen brengen de spelers dicht bij het Lam Gods. In een aanvullend gesprek wordt dieper ingegaan op heel diverse thema’s, van mode tot levensbeschouwing, die het altaarstuk oproept. Vormingplus Gent-Eeklo zal dit spel naar de uithoeken van Gent brengen en met diverse groepen het spel spelen. Cultuur Gent brengt het spel naar de scholen.

L E S VA N D E E E U W

De Les van de Eeuw richt zich al jaren op de derde graad humaniora en focuste in het verleden op diverse thema’s zoals democratie, onderwijs, de Tweede Wereldoorlog, migratie en fake news. De jongeren krijgen die dag de les gespeld door experten uit de academische, politieke, journalistieke en artistieke wereld. In het kader van OMG! Van Eyck was here richten we voor deze open lessen de schijnwerpers op de 15e eeuw.

KUNSTKEET

Kunstscholen De Kunstbrug en Academie Beeldende Kunst Gent bundelen de krachten om samen met hun leerkrachten en leerlingen in heel de stad aan de slag te gaan rond Jan Van Eyck en het Lam Gods. Een reizende container zal diverse plekken in Gent aandoen.

Buurtbewoners kunnen er de leerlingen van

de academie aan het werk zien, elk in hun eigen discipline. Alle activiteiten die erin plaatsvinden zijn telkens op een verfrissende en creatieve manier gelinkt aan de Vlaamse meester en zijn werk.

O V E R E Y C K E N B LO E M E N

Natuurpunt bereidt een wandeling voor in de natuurgebieden rondom Gent. Samen met de wandelaars gaan ze in de hooilanden langs de Leie en de Schelde op zoek naar de planten die op het Lam Gods te vinden zijn. Onderweg wordt met behulp van prenten van het retabel de flora vergeleken en besproken. Ondertussen kom je alles te weten over de afkomst van het hout van de Lam Gods-panelen.

IN WOORD EN BEELD

Sinds mensenheugenis wordt taal gebruikt om gedachten uit te drukken en neer te pennen. Maar ook beelden zijn een krachtig medium om ideeën weer te geven, zoals Van Eyck bewijst in de sterke mimiek van de personages op het Lam Gods. Tegenwoordig gebruiken we in onze geschreven communicatie een overvloed aan memes, emoticons en gif-afbeeldingen om basisemoties uit te drukken. Aan de hand daarvan worden jongeren tijdens een workshop aangezet om aan de slag te gaan met poëzie.

I E D E R E E N VA N E Y C K

Ook het cultureel middenveld van sociaal-culturele verenigingen en gidsenbonden laat zich inspireren en wijdt tal van interessante lezingen, debatten, rondleidingen, cursussen en workshops aan Van Eyck.

MYSTERIE

26

16e EEUW 1566

In de hele Europese kunstgeschiedenis is er geen enkel schilderij dat zo veel heeft meegemaakt als het Lam Gods. Van beschadiging en bijna-vernietiging tot diefstal en smokkelwaar: het altaarstuk heeft het allemaal doorstaan. Een woelige geschiedenis vol omzwervingen die leest als een thriller!

NIPT ONTSNAPT AAN DE BE

©© Atlas Van Stolk, Rotterdam

De eerste eeuw na zijn onthulling in 1432 kende het Lam Gods een relatief rustig bestaan. De Beeldenstorm in 1566 bracht daar echter bruuske verandering in: vanaf dan begon het altaarstuk aan een stormachtige geschiedenis, die pas in 2020 een einde kent.

Halverwege de 16de eeuw was de officiële religie in Gent veranderd van het katholicisme naar het calvinisme. De calvinisten waren sterk gekant tegen het vereren van heiligenbeelden en zagen het Lam Gods als het toonbeeld bij uitstek voor de katholieke verdorvenheid. Tijdens de verwoestende

De avonturen van het Lam: 18e EEUW

1794

1781

OMG!

ONTVOERD.

P R E U T S E J O Z E F I I V S. N A A K T E A D A M E N E VA

M E T PA A R D E N K A R N A A R PA R I J S

In 1781 verscheen de keizer van het Heilige Roomse Rijk Jozef II ten tonele in Gent. Hij was naar de stad gereisd om onder andere het wereldberoemde Lam Gods te bezichtigen. Toen hij het altaarstuk te zien kreeg, was hij echter gechoqueerd door de naakte beeltenissen van Adam en Eva. In zijn ogen was de naaktheid overbodig en zelfs pornografisch. Om zich geen conflict met de keizer op de hals te halen, liet de toenmalige burgemeester van Gent de panelen van Adam en Eva weghalen en opslaan in de kathedrale archieven.

Tijdens de Franse revolutie werden alle religieuze instituten afgeschaft en hun bezittingen in beslag genomen. Franse troepen namen het centrale paneel met de aanbidding van het Lam Gods met paard en kar mee naar Parijs waar het onmiddellijk één van de topstukken in het Louvre (toen Musée Napoléon) werd.

De zijluiken bleven opgeborgen in het kapittelhuis van de kathedraal waar ook de originele Adam en Eva opgeslagen lagen. Na de Slag bij Waterloo in 1815 gaf Koning Lodewijk XVIII het middenpaneel terug. Het Gentse altaarstuk was eindelijk weer waar het hoorde. Zij het maar voor een paar maanden...

B E G I N 1 9 e E E U W R O E K E LO O S DOORMIDDEN GEZAAGD Nog geen jaar nadat het middenpaneel van het Lam Gods terugkeerde naar de Sint-Baafskathedraal werd het altaarstuk opnieuw uit elkaar gehaald. Met uitzondering van Adam en Eva werden op 19 december 1816 de zijluiken verkocht aan kunsthandelaar L. J. Nieuwenhuys voor 3000 gulden.

Via de Engelse collectioneur Solly kwamen ze in 1821 uiteindelijk in het bezit van de koning van Pruisen. Die stond ze op zijn beurt af aan het Kaiser-Friedrichmuseum in Berlijn waar de zes houten zijpanelen van het Lam Gods verticaal doorgezaagd werden. Een drastische en gevaarlijke ingreep om de beide zijden van de panelen tegelijk te kunnen tentoonstellen.

MYSTERIE

27

ELDENSTORM

A C H T E R S LO T E N G R E N D E L I N H E T S TA D H U I S Het Lam Gods ontkwam tijdens de Beeldenstorm van 1566 ternauwernood aan de vernietiging. De katholieken wilden geen risico nemen en wachten totdat de calvinisten zouden ontdekken waar het veelluik zich bevond.

Daarom besloten ze het werk te verhuizen naar het versterkte stadhuis. Daar bleef het achter slot en grendel tot in 1584 het katholicisme opnieuw werd ingevoerd in Gent. Het Lam Gods werd naar zijn oorspronkelijke plaats gebracht in de Vijdkapel van de Sint-Baafskathedraal waar het nog decennialang ongestoord zou blijven hangen. Tot in 1781...

zes eeuwen geschiedenis

17e EEUW

Beeldenstorm van 1566, waarbij talloze kerkinterieurs vernield werden, had een woedende massa het dan ook sterk op het altaarstuk in de Sint-Baafskathedraal gemunt.

Maar toen de menigte erin geslaagd was om de poort van de kathedraal in te rammen, konden ze enkel vaststellen dat het Lam Gods verdwenen was… De katholieke bewakers hadden het altaarstuk paneel per paneel in de klokkentoren getakeld om het daar te verbergen. Een gevaarlijke, maar effectieve reddingsactie van een onvervangbaar stuk werelderfgoed!

1566– 1584

OMG! ALLES KAPOT.

> E I N D E 1 9 e E E U W

Ondertussen had het in Gent geen haar gescheeld of de Sint-Baafskathedraal was ook de achtergebleven panelen kwijtgeraakt. In 1822 brak er een brand uit in de kathedraal.

In de haast om de panelen in veiligheid te brengen, brak het centrale paneel van het onderregister in de breedte.

1861

1822

BRAND IN DE K AT H E D R A A L

A D A M E N E VA IN DIERENHUID In 1861 overtuigde de Belgische staat het kerkbestuur van de Sint-Baafskathedraal om de originele panelen met de naakte Adam en Eva aan hen te verkopen. De regering betaalde er 50 000 frank voor en stelde ze tentoon in het nationale museum van Brussel. Als onderdeel van de deal schonk de Belgische overheid kopieën van de vleugelpanelen die in 1559 door Michiel Coxcie waren gemaakt.

Daarmee konden de panelen die ondertussen in Berlijn hingen, vervangen worden. Het laatste onderdeel van de overeenkomst hield in dat de regering kunstenaar Victor Lagye zou betalen om kopieën van Adam en Eva te schilderen. Weliswaar mét dierenhuiden om hun naaktheid te verbergen.

De naakte versies waren tachtig jaar eerder al afgekeurd door keizer Jozef II en pasten ook niet bij de Victoriaanse preutsheid die toen heerste.

>

> Toen Duitsland tijdens de Eerste Wereldoorlog België binnenviel, vreesde de overheid dat de panelen van het Lam Gods in beslag genomen zouden worden. Kanunnik Gabriël Van den Gheyn van de Sint-Baafskathedraal gaf zich op om het altaarstuk te beschermen. Hij kon echter op weinig steun rekenen, omdat velen bang waren voor vergeldingsacties van de Duitsers als ze zouden ontdekken dat het Lam Gods verdwenen was. Bovendien was er geen tijd meer om het schilderij naar het buitenland te brengen. Daarop bedacht de kanunnik een list. Van den Gheyn werkte samen met twee Belgische ministers die een valse brief opstelden waarin stond dat het Lam Gods naar Engeland moest gebracht worden, zodat het tijdens de oorlog veilig zou zijn. Als de Duitsers het veelluik zouden komen halen, zouden ze die brief kunnen voorleggen. In werkelijkheid regelde Van den Gheyn een geheim transport van het werk in houten kisten naar twee Gentse woonhuizen, waar de panelen in muren ingemetseld en onder vloerplaten verborgen werden. Hun plannetje lukte en na de oorlog werd in het Verdrag van Versailles bepaald dat Duitsland als oorlogsschuld de panelen die in het museum in Berlijn hingen, terug moesten geven. Voor het eerst in meer dan een eeuw was het altaarstuk opnieuw compleet!

Op de ochtend van 11 april 1934 werd Gent wakker met een stevige kater. Twee panelen van het Lam Gods, De Rechtvaardige Rechters en Johannes De Doper, waren gestolen uit de Sint-Baafskathedraal! Op de lege lijsten van het altaarstuk hing een briefje met de Franse tekst “Van Duitsland afgenomen door het Verdrag van Versailles”. In de dagen en weken die volgden ontving de bisschop van Gent verschillende afpersingsbrieven waarin de afzender, die zichzelf D.U.A. noemde, één miljoen Belgische frank losgeld eiste. Om te bewijzen dat de dader wel degelijk de panelen bezat, leidde hij de politie naar een pakket in het bagagedepot van het Brusselse Noordstation, waarin Johannes De Doper teruggevonden werd. De rest van de onderhandelingen liepen echter spaak en het paneel van de Rechtvaardige Rechters werd nooit teruggevonden.

De stoutmoedige diefstal groeide uit tot één van de meest tot de verbeelding sprekende kunstroven van de 20ste eeuw.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog vatte Hitler het idee op om van zijn jeugdstad Linz een ‘Kulturhauptstadt’ te maken en er een Supermuseum te stichten met alle grootste kunstwerken ter wereld. Uiteraard had hij ook zijn zinnen op het Lam Gods gezet. De nazi’s verzamelden de kunstwerken die ze geroofd hadden uit de bezette gebieden in de zoutmijn van het Oostenrijkse Altaussee in afwachting van de bouw van het museum. Bij het naderen van de geallieerden in 1944 verstopten ze er grote hoeveelheden dynamiet. In datzelfde jaar werd het bevel gegeven om de hele boel op te blazen. Wat één van de grootste rampen voor de kunstgeschiedenis had kunnen zijn, werd maar net op het nippertje verhinderd door de inwoners van Altaussee.

EEN VOORZICHTIGE C O N S E R VAT I E - E N R E S TA U R AT I E B E H A N D E L I N G

Eind goed, al goed zou je denken maar de terugreis van het altaarstuk liep absoluut niet van een leien dakje... Op 21 augustus 1945 werd het Lam Gods met een gehuurd vrachtvliegtuig terug naar België gebracht. Tijdens de vlucht brak er echter een zware storm uit, waardoor het ernaar uitzag dat het vliegtuig niet heelhuids in Brussel zou kunnen landen. Uiteindelijk kon de piloot het vliegtuig veilig aan de grond zetten op een klein militair vliegveld, waarna het Lam Gods na een kort verblijf in het Koninklijk Museum in Brussel in november 1945 eindelijk terug thuiskwam in de Sint-Baafskathedraal.

©© KIK-IRPA, Brussel

>

EEN STORMACHTIGE VLUCHT TERUG NAAR HUIS

BIJNA OPGEBLAZEN MET DYNAMIET IN EEN OOSTENRIJKSE ZOUTMIJN

1950

1945

www.lukasweb.be - Art in Flanders vzw

www.lukasweb.be - Art in Flanders vzw, Monuments

DE STOUTMOEDIGE DIEFTE

©© KIK-IRPA, Brussel

MYSTERIE

1940– 1944

1934

1914– 1918

20e EEUW

INGEMETSELD IN EEN HUIS TIJDENS DE E E R S T E W E R E L D O O R LO G

www.lukasweb.be - Art in Flanders vzw

Na enkele jaren rust werd het Lam Gods op 23 oktober 1950 gedemonteerd en overgebracht naar het Centraal Laboratorium der Belgische Musea om onder leiding van Albert Philippot een conservatie- en restauratiebehandeling te ondergaan.

De campagne was zeer innovatief voor zijn tijd: de restauratie werd zo minimalistisch mogelijk gehouden om de historische authenticiteit en de esthetiek van het werk te respecteren. Bovendien zorgde de samenwerking tussen restaurateurs, natuurwetenschappers en kunsthistorici voor een belangrijke invloed op de latere ontwikkeling van het vak.

MYSTERIE

>

>

29

21e EEUW

EEN

nieuwe thuis het Lam

2012 S TA R T VA N D E U LT I E M E R E S TA U R AT I E VA N H E T MEESTERWERK

VOOR

In 2012 startte het KIK, het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium, met een ambitieuze restauratiecampagne van het Lam Gods. Het werk zou in drie fasen gerestaureerd worden in het atelier van het Gentse Museum voor Schone Kunsten. Twee van deze fasen zullen aan de start van OMG! Van Eyck was here in 2020 afgerond zijn.

Sint-Baafskathedraal sint-baafskathedraal.be www.lukasweb.be - Art in Flanders vzw

> ©© KIK-IRPA, Brussel

Zomer 2020

De Sint-Baafskathedraal, de thuis van het Lam Gods, krijgt een gloednieuw bezoekerscentrum waar de gerestaureerde panelen van het altaarstuk en verschillende andere authentieke kunstschatten in al hun pracht en praal te bewonderen zullen zijn. Met behulp van augmented reality zal je diep in het verleden kunnen reizen en de bewogen geschiedenis van het Lam Gods en de Gentse kathedraal kunnen beleven alsof je er zelf bij was.

Als sluitstuk van de tour wordt de bezoeker ten slotte naar de kooromgang geleid waar het echte Lam Gods met gerestaureerde panelen te zien zal zijn. De tour is beschikbaar in 9 verschillende talen. Voor kinderen en gezinnen is er een aangepaste family tour voorzien.

In een tour van 30 minuten of een uur neemt een virtuele verteller je mee op sleeptouw en zie je zowel het meesterwerk als de imposante kathedraal in volle glorie tot leven komen. Je ontdekt er de verschillende bouwfases van de kathedraal, loopt rond in het atelier van Van Eyck, komt alles te weten over de iconografie van het Lam Gods en krijgt de hoogtepunten van de bewogen geschiedenis van het altaarstuk te zien.

1986 A F S C H E I D VA N DE VIJDKAPEL In 1986 nam het Lam Gods afscheid van de Vijdkapel, waarvoor het altaarstuk oorspronkelijk gecreëerd was.

Om veiligheids- en conservatieredenen verhuisde het toen naar een geacclimatiseerde en zwaarbeveiligde kooi in de Villakapel.

©© Bressers

PROGRAMMA

30

OMG! HET PROGRAMMA IN EEN NOTENDOP KUNST 01.09 tot 29.09 2019

CONCERT

juni 2019 tot juni 2020 KUNST 01.01 tot 31.12 2020 KUNST 27.01 tot 26.06 2020

COLLEGE

januari en februari 2020

VLAAMSE MEESTERS IN SITU Diverse locaties in Gent Ontdek verborgen Gentse kunstparels van Vlaamse meesters.

THE INTERNATIONAL CLARINET COMPETITION Muziekwedstrijd met 2 gloednieuwe composities geïnspireerd op het Lam Gods. + wedstrijd in november 2020

DOCU februari 2020

KUNST maart tot oktober 2020

T H E AT E R

maart 2020

EXPO ‘DE TERUGKEER VAN HET LAM’ Sint-Baafskathedraal Expo met werken van kunstenaars Kris Martin, Lies Caeyers en Sophie Kuijken.

KUNST

COLLEGEREEKS ‘JAN VAN EYCK EN ZIJN LEEFWERELD’ Live collegereeks van Universiteit van Vlaanderen met later podcast- en videoversie.

SPORT

13.03 tot 06.09 2020

29.03 2020

maart en april 2020 + najaar KIDS

01.02 tot 30.04 2020

LIGHTS ON VAN EYCK Sint-Niklaaskerk Multimediale beleving met robotarmen en een indrukwekkende klank- en lichtshow.

THEATERPRODUCTIE LAM GODS NTGent Internationaal gelauwerde theatervoorstelling van topregisseur Milo Rau.

TOUR vanaf maart 2020

T H E AT E R

mei 2020 + Gentse Feesten F LO R A 01.05 tot 10.05 2020

7 SENSES TOUR Raadskelder Stadswandeling met focus op zintuiglijke beleving, erfgoed en Van Eyck-streetart.

FIGURENTHEATERSTUK ‘HET MYSTERIE ONTHULD’ Poppentheaterstuk van TAPTOE’s Erf over de ontstaansgeschiedenis van het Lam Gods.

FLORALIËN GENT ICC, Floraliënhal en het Kuipke Meerdaags bloemenfestival met als thema ‘Mijn paradijs, een wereldse tuin’.

DE KUNSTKEET Diverse locaties in Gent Een mobiele werfkeet met vrije invulling van optredens, exposities en workshops.

KIDS

KUNST

DOCUMENTAIRE ‘HET ENIGMA VAN VAN EYCK’ Documentaire over het verbluffende talent van de gebroeders Van Eyck.

EXPO ‘VAN EYCK. EEN OPTISCHE REVOLUTIE’ MSK De grootste Van Eycktentoonstelling ooit.

01.04 tot 31.10 2020

EXPO ‘KLEUREYCK. VAN EYCKS KLEUREN IN DESIGN’ Design Museum Gent Expo geïnspireerd op de 7 hoofdkleuren en pigmenten die Van Eyck gebruikte.

JAN VAN EYCKMARATHON Historisch stadscentrum Loopevenement in Van Eyckstijl met verschillende afstanden en randanimatie.

KLEUTERTHEATERVOORSTELLING MSK en diverse locaties in Vlaanderen Theatervoorstelling voor kinderen vanaf 3 jaar.

‘DAG JAN. HET KLEINE RIJK VAN JAN VAN EYCK’ De Wereld van Kina Kindertentoonstelling over de 15e-eeuwse leefwereld van de Vlaamse meester.

CONCERT

lente 2020

KUNST Dubbeltentoonstelling

mei tot juni 2020

KUNST

juni tot september 2020

VAN EYCK ORGEL IN CONCERT Catalina Vicens, Colin Van Eeckhout en Jozef Van Wissem spelen op historische instrumenten.

‘JVE: VERLOSSING & GELUKZALIGHEID’ Expo met focus op de nalatenschap van Van Eyck en het belang ervan voor hedendaagse kunst.

HERNEMING VLAAMSE MEESTERS IN SITU Diverse locaties in Gent Ontdek verborgen Gentse kunstparels van Vlaamse meesters.

FEEST 24.06 tot 28.06 2020 KUNST

26.06 2020

CONCERT

27.06 2020

KUNST vanaf september 2020

CONCERT

september 2020

CONCERT

03.10 2020

T H E AT E R

28.10 tot 10.11 2020

KUNST 18.12 en 19.12 2020

MIDZOMERNACHTFEEST Meerdaags volksfeest met o.a. middeleeuws streetfood, optredens en tableaux vivants.

OPENING BEZOEKERSCENTRUM LAM GODS Sint-Baafskathedraal Nieuw bezoekerscentrum met augmented reality tour.

PREMIÈRE AMENRA & GUESTS In den Troon Verheven Een gloednieuwe creatie van de postmetalband Amenra gebracht in een filmisch decor.

OMG! ZELF EEN GENIAAL PROJECTIDEE? S TA D G E N T O N D E R S T E U N T M E T S U B S I D I E S De Stad Gent roept organisatoren uit Gent of daarbuiten op om het themajaar mee vorm te geven. Projecten en evenementen met uitstraling buiten de stadsgrenzen kunnen daarom een beroep doen op een extra subsidielijn. Wil je zelf een evenement organiseren met je bedrijf of vereniging, of werk je aan een eigen product in het kader van het Lam Gods tussen 1 januari en 31 december 2020? Neem dan zeker een kijkje op de website van de Stad Gent en ontdek alle praktische informatie en voorwaarden. Indienen kan tot 1 oktober 2019.

Gentse culturele initiatieven met lokale uitstraling in het kader van OMG! Van Eyck was here kunnen via de bestaande culturele projectsubsidies beroep doen op ondersteuning. Zowel opkomend talent als gevestigde waarden komen hiervoor in aanmerking, op voorwaarde dat ze gevestigd zijn in Gent en het project buiten hun reguliere werking valt. Lees alle info op cultuur.gent/subsidies.

EXPO ‘PERSPECTIEVEN VAN VAN EYCK’ Gents Universiteitsforum Tentoonstelling over de perspectieven die Jan Van Eyck in zijn schilderijen gebruikte.

COLLEGIUM VOCALE MET COMPOSITIEOPDRACHT ARVO PÄRT Wereldpremière van een nieuwe topcompositie van Arvo Pärt uitgevoerd door Collegium Vocale.

‘HET MUZIKALE LAM GODS’ Festival Van Vlaanderen Bijlokesite Muzikale reis van 12 topcomposities die elk geïnspireerd zijn op een paneel van het Lam Gods.

GHENT INTERNATIONAL FESTIVAL De eerste editie van een ambitieus theaterfestival en volledig geïnspireerd op Van Eyck.

VAN EYCK DIAGRAMS Concertzaal Muziek centrum De Bijloke Een muzikale exploratie van de onzichtbare klanken en geluiden in Van Eycks werk.

RONDTOEREN IN GENT Gent is een stad op mensenmaat, je voelt je hier snel thuis. De topattracties liggen op wandelafstand van elkaar en aan sfeer en gezelligheid ontbreekt het niet.

Ontdek Gent op je eigen tempo, op jouw manier.

Te voet De stad te voet bezoeken is perfect haalbaar. Gent heeft het grootste autoluwe voetgangersgebied van Europa. Loop straat in en straat uit en beleef jouw Gent op wandeltempo.

Per fiets Gent ontdekken per fiets is een absolute aanrader: de stad is gek op fietsers en de liefde is wederzijds. Heb je zelf geen fiets? Je kunt er één huren aan de treinstations en in het centrum.

Met het openbaar vervoer Bussen en trams brengen je van ’s morgens vroeg tot ’s avonds laat op je bestemming. Aan het St-Pietersstation, op de Korenmarkt en aan het Woodrow Wilsonplein vind je een Lijnwinkel waar je tickets kunt kopen. Tramlijnen 1, 2 en 4 brengen je van de ene naar de andere kant van Gent, dwars door het centrum.

Per boot Gent wordt doorkruist door water.

Verscheidene rederijen nemen je mee op een onvergetelijke boottocht. Ook de ‘hop on hop off’ watertram laat je de stad vanuit dit uniek perspectief zien. Van 1 april tot en met 1 november stap je tijdens het weekend aan boord van zes waterhaltes in de stad. visitgent.be/varen Per taxi Verspreid over de stad zijn er standplaatsen waar je een taxi kunt nemen. Een rit van het St-Pietersstation naar de Korenmarkt kost minstens 12 euro.

Met een gids Ga je liever niet alleen op pad? Boek een gids!

Je kunt aansluiten bij een georganiseerde wandeling of ga op stap met je privégids. visitgent.be/gids

PROGRAMMA

31

OMG! ARE YOU IN GHENT IN 2020?

www.vaneyckwashere.be

#omgvaneyckwashere #visitgent