Visual Communication_102011

outdoor • indoor • LFP • digital signage & LED

• w r a p p i n g • s i g n• s y s t e m y ś w i e t l n e

102011

10,50 zł

(w tym 5% VAT) ISSN 1895-409X | INDEKS 235156

FOLIE I APLIKACJE

Czy kolory…

W promieniu UV

Złote żele

DigiprintÊSp.ÊzÊo.o.,ÊÊ ul.ÊLustrzanaÊ5,Ê01-342ÊWarszawa Ê +48Ê22Ê665-95-22/24 Ê digiprint@digiprint.plÊ www.digiprint.pl

Słówko na stronie Superbohater Dwuwymiarowa warstwa atomów węgla ułożona w sześciokąty, to jednocześnie najtwardsza i najbardziej odporna ze znanych nam substancji, określana mianem materiału przyszłości. Aby przebić szpilką jej fragment grubości folii spożywczej, należałoby użyć nacisku przekraczającego 30 ton. Przypominająca plaster miodu struktura została wyizolowana całkiem niedawno, bo w 2004 roku. Dokonało tego dwóch fizyków z Uniwersytetu w Manchesterze, którzy w 2010 roku za to odkrycie zostali uhonorowani Nagrodą Nobla.

Co ciekawe, gdyby nie taśma samoprzylepna, za pomocą której genialni naukowcy odrywali kawałki grafitu, nowo powstały związek węgla do dziś pozostałby nieodkrytą tajemnicą. Właściwości elektryczne, optyczne, mechaniczne czy termiczne grafenu, bo o nim mowa, są niezwykłe. Jego wynalazcy – Andre Geim i Konstantin Novoselov zaprezentowali w 2007 roku tranzystor z grafenu o grubości 0,1 nanometra (dla porównania ludzi włos ma około 60 tys. nanometrów średnicy). To jednak dopiero początek kariery nowego superbohatera. Zdaniem Francisco Guinea z Instytutu Inżynierii Materiałowej CSIC, grafen pozwoli konstruować produkty, których stworzenie było jeszcze niedawno bardzo trudne lub wręcz niemożliwe – szczególnie w sektorze energetycznym oraz na polu elektroniki i optoelektroniki. Debiut grafenu w sektorze komunikacji wizualnej jest tylko kwestią czasu. Już dziś producenci elastycznych ekranów dotykowych z niecierpliwością śledzą postępy prac i uruchamiają własne programy badawcze. Tak właśnie zrobił Samsung. Powód? Grafen umieszczony na żeliwie sferoidalnym może zwijać się i składać w pół jak papier, a jednocześnie doskonale przewodzić prąd. Ta właściwość sprawia, że również najwięksi gracze na rynku folii i aplikacji foliowych patrzą na grafen jak na potencjalną żyłę złota. Przykładowo zmiana koloru auta nie wiązałaby się z aplikacją całej powierzchni, lecz jedynie z określeniem odpowiednich proporcji barw procesowych CMYK wzbogaconych o dowolną grafikę lub tekst. To jednak nie wszystko. Grafen ma również możliwość rozpraszania światła, a przedmioty pokryte nanofolią z grafenu stają się… niewidzialne.

O ile w przypadku aplikacji samochodowych mogłoby z tego wyniknąć więcej szkody niż pożytku, to przed designerami zajmującymi się projektowaniem wnętrz otwierają się zupełnie nowe możliwości.

Być może już za rok opiszemy i pokarzemy pierwsze realizacje z wykorzystaniem grafenu w sektorze viscom, tymczasem w tym wydaniu szczegółowo przyglądamy się sytuacji na rynku folii i aplikacji foliowych w różnych jego aspektach. Tym, co uderza jest wielowymiarowość. Z jednej strony dbałość o jakość materiału i jego trwałość w połączeniu z łatwością aplikacji; z drugiej „wojna cenowa” prowadząca do oczywistego obniżenia tych parametrów. Wyraźne są też podziały na folie kolorowe i do zadruku, jak również aplikacje wewnętrzne oraz zewnętrzne. Polaryzacja ta wyznacza zupełnie nowe drogi komunikacji z grupami docelowymi, a ich zrozumienie jest kluczem prowadzącym do sukcesu i uzyskania przewagi konkurencyjnej. Rynek ten stwarza jednak ogromne możliwości, co pokazuje kolejna już edycja nagród MACtac Awards, którą pokazujemy na naszych łamach. Połączenie kreatywności z potencjałem materiału sprawia, że nasza rzeczywistość może się stać zgoła odmienna. Wystarczy tego jedynie chcieć.

Profesor Leszek Kołakowski mawiał, że rzeczywiste jest to, czego ludzie rzeczywiście pragną. Głęboko wierzę, że pragnienie przewrócenia kolejnych stron magazynu będzie na tyle silne, że stanie się rzeczywistością, która – kto wie – może odmieni czyjeś życie.

Impressum

dr Łukasz Mikołajczak

Prezes Wydawnictwa, Izabela E. Kwiatkowska, izabella@printernet.pl | Redaktor Naczelny, dr Łukasz Mikołajczak, lukasz@printernet.pl | Sales Coordinator, Wojciech Szczęsny, wojciech@printernet.pl | Administracja, Anna Marciniak, office@printernet.pl | Reklama i PR, reklama@printernet.pl | Prenumerata i dystrybucja, Anna Marciniak prenumerata@printernet.pl | Zespół redakcyjny: dr Łukasz Mikołajczak, Izabela E. Kwiatkowska, Katarzyna S. Nowak, Jacek Golicz, Michael Seidl | Autorzy wydania: Robert Wieczorek | Leszek Salomon

Jedyny magazyn przeznaczony dla sektora

| Horst Rothenberger | Ed Nolle | Andrzej- Ludwik Włoszczyński | Agata Sitko | Joerg-Peter Kober | Tomasz Rzeźnik | Lech Kaczoń |

komunikacji wizualnej

| Konsultacja: prof. dr hab. Henryk Mruk, prof. zw. Henryk Regimowicz, prof. zw. Grzegorz Marszałek | Grafika i DTP, Magdalena Brzozowska |

Wydawca i redakcja:

Druk i oprawa, Paw-Druk, Poznań | Cena egzemplarza 10 zł | Nakład 3000 egzemplarzy |

European Media Group Sp. z o.o.

Cennik reklam redakcja wysyła na życzenie | Materiałów redakcyjnych wydawnictwo nie wysyła do autoryzacji. Redakcja nie zwraca

ul. Fredry 1/18, 61-701 Poznań,

materiałów nie zamówionych oraz zastrzega sobie prawo do skracania i adjustacji tekstów, a także zmiany tytułów. Wszelkie prawa

Tel/Fax +48 61 855 19 90

zastrzeżone. Przedruk materiałów lub ich część tylko za pisemną zgodą redakcji. Za treść ogłoszeń reklamowych

www.visualcommunication.pl

i artykułów autorskich redakcja nie odpowiada. Artykuły te nie muszą odzwierciedlać poglądów wydawnictwa.

© Wszelkie prawa zastrzeżone przez VISUAL COMMUNICATION. VISUAL COMMUNICATION jest członkiem wspierającym Izby Gospodarczej Reklamy Zewnętrznej

Acanthus Aureus 2011, 2009, 2008, 2007

10/11 VISUAL COMMUNICATION

3

12

26

42

Folie i aplikacje

LFP

Digital Signage & LED

12 Czy kolory…

24

Prawda o atramencie

42 DS w muzealnictwie

16 Wewnętrzne doznania

26

W promieniu UV

45 Digital Signage Merits

20 Barwy narodowe

30

Nieznośna szybkość druku

32

Praca w wielkoformatowym polu

34

Koncert na cztery plotery

36

Druk z prądem

37

Na początku było sito

Temat numeru

4

VISUAL COMMUNICATION 10/11

54

58

62

Media & Komunikacja

Biznes & Ludzie

Sign & Reklama świetlna

48 Piątka na piątkę

58 Metrum trzy-czwarte

64 W efekcie

50 Oryginalny, czyli jaki?

60 Zmiana upierzenia

52 A winią most 54 Złote żele

Działy stałe 3

Editorial: Superbohater

35 INSPIRACJE: Inaczej o środowisku

65 NEWS: Sign & Reklama świetlna

6

NEWS: Visual

38 NEWS: LFP

66 Przy cygarze: Bez se(a)nsu

6

FLASH

46 NEWS: Digital Signage & LED

10 ŚWIAT KREACJI

57 NEWS: Media & komunikacja

22 NEWS: Folie i aplikacje

62 NEWS: Biznes & Ludzie

Visual News UMOWA Z KASKADĄ

BEZPIECZNY INTERNET 20 października, pod patronatem małżonki Prezydenta RP Pani Anny Komorowskiej, rusza konkurs na plakat „Tworzymy bezpieczny Internet”, skierowany do młodych polskich artystów. Najlepsze prace wyłonione przez znanych polskich grafików będzie można oglądać m.in. w Muzeum Plakatu w Warszawie. Organizatorami konkursu są Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK) oraz agencja reklamowa Adah Advertising. Projekty plakatów mogą zgłaszać zarówno twórcy indywidualni, grupy artystyczne, jak i studenci szkół artystycznych. W kapitule konkursu znaleźli się wybitni polscy artyści graficy: Piotr Młodożeniec, Waldemar Świerzy, Mieczysław Wasilewski, Stanisław Wieczorek oraz Grzegorz Adach. Najlepsze projekty będzie można oglądać w Muzeum Plakatu w Wilanowie oraz w przestrzeni publicznej polskich miast – na przystankach komunikacji miejskiej oraz na billboardach.

SAMORZĄDY NA PODIUM Będący częścią Festiwalu Promocji Miast i Regionów Konkurs Złote Formaty już po raz piąty wyłonił najlepsze projekty służące promocji miast i regionów. Do I etapu Konkursu miasta i regiony zgłosiły 157 projektów promocyjnych, spośród których do finału Jury zakwalifikowało 33. W finale najlepszy okazał się Kraków oraz województwa łódzkie, warmińsko-mazurskie, małopolskie i pomorskie. Każdy spośród zwycięzców Konkursu, obok tytułu Złotego Formatu, otrzymał ogólnopolską outdoorową kampanię reklamową oraz kampanię na nowoczesnych nośnikach Infoscreen w warszawskim metrze o łącznej wartości 100 tys. zł. brutto.

Fundatorem nagród jest Grupa Ströer, organizator i mecenas Konkursu.

DŹWIĘK BRYZY Firma Internet Media Services podpisała 3- letnią umowę na świadczenie usług audio-wizualnych w Hotelu Bryza Resort & SPA w Juracie. Firma zatroszczy się o doznania dźwiękowe gości hotelu, poprzez specjalnie skomponowane – przez Konsultantów Muzycznych IMS – utwory. W kilku sferach hotelu będzie można odprężyć się dzięki subtelnemu brzmieniu, natomiast w sali fitness emitowane teledyski umilą ćwiczenia fizyczne.

6

VISUAL COMMUNICATION 10/11

Złoty żubr Na początku października rozpoczęła się kampania promująca nowy produkt Kompani Piwowarskiej – Żubra Ciemnozłotego. W ramach akcji wykorzystane zostaną billboardy oraz będą prowadzone działania w telewizji i Internecie. Ponadto kampanię wspierać będzie także reklama prasowa oraz materiały POS umieszczone w punktach sprzedaży zarówno w sklepach handlu tradycyjnego, jak i nowoczesnego. Kreacje materiałów dla prasy, Internetu, OOH oraz POSM przygotowała agencja Tequila\Polska. Planowanie i zakup mediów – dom mediowy Starcom.

Działania PR prowadzi Alert Media Communications. Żubr Ciemnozłoty jako edycja limitowana jest dostępny w sprzedaży od września i pozostanie na półkach sklepowych do lutego przyszłego roku.

Dla pieszych Clear Channel Poland wzbogacił swoją ofertę o Citylight Scroll Clear Channel Poland. W 20 starannie wybranych miejscach w najważniejszych punktach w Warszawie pojawiły się nośniki, które – jak zapewnia producent – gwarantują dłuży niż w przypadku Citylightu kontakt z komunikatem reklamowym.

Powierzchnie zostały wyselekcjonowane na podstawie szczegółowych analiz natężenia ruchu pieszego. „Ruch plakatu w nośniku sprawa, że przyciąga on znacznie większą uwagę audytorium niż standardowy plakat statyczny. Dane te zostały potwierdzone badaniami nośników typu scroll przeprowadzonymi w miejscowości Sutton w Wielkiej Brytanii” – powiedziała Joanna Zdanowska z Clear Channel Poland. Konstrukcje Citylight Scroll zostały przygotowane, aby wyeksponować nawet do 5 plakatów jednocześnie. Już w październiku z nowej oferty skorzystały firmy 3 różnych branż: FMCG, Unilever z marką Timotei, telekomunikacyjnej Nokia oraz odzieżowej House. © Clear Channel Poland

Szczecińska Galeria Kaskada podpisała umowę z firmą IMS na instalację i zarządzanie systemem Digital Signage. W środku umieszczono 28 monitorów. Zainstalowane przez IMS nośniki Digital Signage umożliwiają emisję przekazów reklamowych oraz treści wizerunkowo-informacyjnych. Galeria Kaskada to już 20-ta Galeria objęta systemem Digital Signage zarządzanym przez IMS.

© marketing-news.pl

Owoce i Warzywa Stworzony z myślą o studentach lokal Owoce i Warzywa reklamuje się specjalnie zaprojektowanymi trójwymiarowymi plakatami, które zawisną w miejscach spotkań młodych łodzian. Przestrzenny efekt będzie można zobaczyć, używając specjalnych okularów ukrytych w okolicy, w szczególności na uczelniach – wszędzie tam, gdzie przebywa grupa docelowa klubokawiarni. Główne hasło kampanii to „Bądźmy szczerzy“. W treści zawarty będzie bezpośredni komunikat, że plakat służy po prostu reklamie lokalu. „Swoją ofertę kierujemy do ludzi wykształconych, świadomych, obytych ze światem reklamy i brandingu. Stawiamy na szczery przekaz, który mam nadzieję zostanie doceniony. Większość z naszych odbiorców wie, że »reklama dźwignią handlu jest«. Nie chcemy ukrywać tego komunikatu. Postanowiliśmy zrobić odwrotnie – uwypuklić go” – tłumaczą Anna Marczyk i Michał Sobolewski z Owoców i Warzyw. W rezultacie nośnikami reklamy są zarówno plakaty, jak i obrandowane okulary, na które będzie się można natknąć w różnych przypadkowych miejscach uczelni. Na zausznikach znalazło się logo klubokawiarni i hasło z kategorii „call to action“ – „3D – z nimi szukaj plakatu“. Trójwymiarowe plakaty zaprojektowało i przygotowało studio Ortografia, które ma doświadczenie z grafiką 3D.

Stała Cena

Jedyny magazyn stworzony specjalnie dla wszystkich sektorów rynku

komunikacji wizualnej!

Okładka: www.fotolia.com

Design i layout: Robert Sabolovic, Agencja Reklamowa Zeitmass

© Enea S.A.

Kontynuacją rozpoczętej wiosną kampanii są kolejne działania medialne połączone ze startem oferty „Stała Cena”. Działania promocyjne potrwają od początku października do końca grudnia. Kampania promocyjna obejmuje różne kanały komunikacji – telewizję, prasę, Internet oraz outdoor. Adresatami przekazu są właściciele firm, dla których spółka przygotowała atrakcyjną ofertę sprzedaży energii elektrycznej z gwarancją stałej ceny. W myśl konsekwentnie prowadzonej polityki wizerunkowej w filmie reklamowym zawarte są także wątki proekologiczne jako nieodłączny element strategii firmy. Kampania outdoorowa z użyciem siatek wielkoformatowych, billboardów i frontlightów obejmie swym zasięgiem m.in. takie województwa, jak: mazowieckie czy świętokrzyskie. Kampanię przygotowała Grupa Codex a planowaniem i zakupem mediów zajął się dom mediowy Mindshare Polska Sp. z o.o.

DTP: Magdalena Brzozowska Papier na okładkę: Novatech 250g/m2, firmy Antalis Poland Papier na wnętrze: Novatech 115 g, dystrybutor: Antalis Poland

Druk: Drukarnia Paw-Druk, wydrukowano na maszynie Komori Lithrone L-528EM + C

Ilość kolorów: CMYK. Uszlachetnienie: Lakier błyszczący.

Visual News NOWY BRAND W strukturach spółki Publish Air powstał nowy brand oferujący usługi z zakresu ekspozycji reklamy wewnętrznej – Indoor Advertising. - Statystycznie klient spędza w poczekalni między 10-15 min. w oczekiwaniu na wykonanie usługi. Ten niezagospodarowany niczym czas jest najlepszym momentem na przyciągnięcie jego uwagi.

Ludzie poszukują w nowym otoczeniu przedmiotów i treści, na których mogliby skupić swoją uwagę – tłumaczy Robert Kryłowski, prezes zarządu Publish Air. Indoor Advertising stanowi sieć ponad 5 tys. poczekalni w blisko 30 miastach w całej Polsce i obejmuje przychodnie usług medycznych, ośrodki odnowy biologicznej, zakłady fryzjerskie, zakłady kosmetyczne oraz fitness kluby. Oferta firmy obejmuje ekspozycje plakatowe w formacie B1 oraz A2, ekspozycję materiałów reklamowych oraz sampling.

Miłość nie cukierki Pod hasłem „Miłość nie cukierki” ruszyła 12. edycja konkursu Galerii Plakatu AMS Zadaniem uczestników konkursu jest zaprojektowanie plakatu, który pokaże, że dzieci potrzebują od dorosłych przede wszystkim miłości, troski i poczucia bezpieczeństwa, jeśli nie w rodzinie biologicznej to zastępczej.

Patronem głównym tej edycji konkursu jest Towarzystwo „Nasz Dom”. Organizatorzy konkursu nieprzypadkowo podejmują temat pomocy dzieciom i rodzinie. 5 lipca 2011 r. Prezydent RP Bronisław Komorowski podpisał Ustawę o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, która ma zreformować system opieki nad dziećmi pozbawionymi opieki rodziców i pomóc rodzinom, które mają kłopoty wychowawcze. Wsparcie dla rodzin z problemami zamiast odbierania im dzieci – to główne założenie ustawy. Konkurs Galerii Plakatu AMS ma charakter otwarty. Prace można składać do 21 listopada 2011 r., przesyłając je do audytora konkursu, firmy KPMG Audyt.

Wyniki głosowania jury poznamy przed 6 grudnia 2011.

AGREGATY NA EURO

© Bredenoord

Holenderska firma Bredenoord została partnerem strategicznym Euro 2012. Firma dostarczy agregaty prądotwórcze na stadiony ośmiu miast, na których od 8 czerwca do 1 lipca 2012 roku czołowe drużyny będą walczyć o tytuł mistrza Europy. Firma Bredenoord razem z jej czterema partnerami już rozpoczęła przygotowania do przyszłorocznych mistrzostw. Konsorcjum po raz pierwszy zaprezentuje swoje możliwości 2 grudnia tego roku w Kijowie podczas losowania grup turnieju finałowego.

Gala 12. edycji organizowanego przez SAR Konkursu Efektywności Komunikacji Marketingowej Effie Awards 2011 odbędzie się 17 października w Teatrze Wielkim w Warszawie. Konkurs otwarty jest na wszelkie rodzaje komunikacji z konsumentem – tradycyjne i alternatywne, cyfrowe i drukowane, design i reklamy, płatne i pro bono.

Zgłaszającymi prace mogą być: Klient, każda Agencja Komunikacji Marketingowej, Dom Mediowy lub inny podmiot – jeśli na efekty rynkowe kampanii znaczący wpływ miały inne niż ATL działania komunikacyjne (marketing bezpośredni, PR, Design, inne).

8

VISUAL COMMUNICATION 10/11

© chillnite.com

EFEKTYWNA KOMUNIKACJA

Sen w pudełku Dzięki architektom z Arch Group pierwszy z całej serii sleepboxów stanął na podmoskiewskim lotnisku Szeremietiewo. Dedykowany dla tych, którzy zdecydowali się spędzić nockę na lotnisku miniaturowy pokój mieści dwa łóżka. Pomieszczenie można wynająć na bardzo krótkoterminowe umowy – od pół godziny do kilku godzin. Instalacja zawiera nocne lampki LED oraz gniazdka elektryczne, w których można naładować laptopy i telefony komórkowe. Sleepbox tworzą fornirowane płyty MDF (Medium Desity Fireboard) – średnio-gęste płyty z włókien drzewnych (z naturalną okleiną z jesionu). Następne instalacje mogą być także wykonane z metalu oraz połączenia plastiku i szkła. Sleepbox jest najmniejszym hotelem świata – ma zaledwie 4 m2.

BANER / FOLIA / PLAKAT od 16 zł za m2

WIZY TÓWKI 11 zł / KOPERT Y 185 zł / NOTESY 255 zł

Pier wsza profesjonalna druk arnia wielkoformatowa

rabatu na star t

Druk wielkoformatow y w 48h on-line w w w.banerpolsk a.pl

10%

100szt. FOLDER 4str. A4 220 zł

Mimo, że nowe pociągi wyjadą na polskie tory w 2014 roku, to Przewoźnik ogłosił już konkurs na ich nazwę. Główną nagrodę stanowi Srebrna Karta Intercity, czyli półroczny bilet na wszystkie krajowe pociągi uruchamiane przez przewoźnika. Oficjalnym Partnerem konkursu jest Rzeczpospolita. Akcję przyjaznego środowisku środka transportu wspiera Greenpeace. Wszyscy, którzy chcą włączyć się do zabawy mogą zgłaszać propozycje za pośrednictwem formularza konkursowego, który znajduje się na stronie www.intercity.pl/kolej_na_nazwe. Jeśli zwycięską nazwę zaproponuje więcej niż jeden Uczestnik, nagroda zostanie przyznana osobie, której zgłoszenie pojawi się jako pierwsze w panelu administracyjnym konkursu. Dodatkowe informacje, ciekawe materiały na temat konkursu i pociągów można znaleźć w codziennym wydaniu Rzeczpospolitej oraz na stronie internetowej gazety.

w w w.wdpolsk a.pl

© PKP Intercity S.A.

Kolej na nazwę

Druk c yfrow y i offsetow y w 24h on-line w w w.wdpolsk a.pl

Na zlecenie Miasta Poznań firma AMS przygotowała niestandardową kampanię wykorzystującą wywołującą wrażenia zapachowe. Na kilkudziesięciu przystankach w Warszawie i Krakowie można poczuć się jak w cukierni Promocji tradycyjnych rogali poznańskich towarzyszy prawdziwy zapach ciasta unoszący się wokół plakatu w wiacie przystankowej. Plakaty akcji alleRogal zawierają hasło „Uwaga! Ten plakat pachnie!”, które podkreśla niestandardowy wymiar działań, a także dodatkowe informacje zachęcające do licytowania poznańskich przysmaków na portalu allegro. „Jesteśmy pierwszą w Polsce firmą outdoorową, która podjęła się realizacji niestandardowej kampanii z wykorzystaniem aromamarketingu” – podkreśla Małgorzata Augustyniak, wiceprezes AMS. „Teraz do naszego portfolio dołączyliśmy bardzo ciekawe działania, dzięki którym na przystankach unosi się zapach budzący przyjemne skojarzenia z produktem. To kolejny dowód na siłę i nie zawsze doceniany kreatywny potencjał outdooru” – dodaje Małgorzata Augustyniak. Partnerami akcji alleRogal organizowanej przez Miasto Poznań jest portal Allegro oraz poznańscy cukiernicy.

— reklama —

© AMS

Pachnie Poznaniem

Chrońmy ozon

IENT

M A B

ŚwiatKreacji

© adsoftheworld.com

Warstwa ozonowa to jedyna ochrona przed szkodliwym działaniem promieniowania ultrafioletowego. Dzięki tym koszulkom nietrudno sobie wyobrazić co stanie się z ludzką skórą, kiedy warstwa ozonowa zniknie.

„Jedna na cztery kobiety jest bita zamiast otrzymać kwiaty” – taki bilecik mogli znaleźć klienci jednej z kwiaciarni w Bratysławie. Bukiet z dołączonym kijem baseballowym miał zwrócić uwagę na problem przemocy w rodzinie.

© adrants.com

Zamiast kwiatów…

© www.ibelieveinadv.com

Agencja: Dentsu Kraj: Pekin, Chiny

W stronę mocy W japońskim metrze promowano nową edycję Gwiezdnych Wojen na blu-rayu.

Dzięki naklejką oraz LED-owym diodom uchwyty w metrze zostały zmienione w świetlne miecze.

Agencja: : Jandl Kraj: Bratysława, Słowacja

© creativity-online.com

Piwny zestaw Zegarek z piwem, czy może buty z piwem? Nie wiesz co kupić? Według Heinekena cokolwiek wybierzesz, zimne piwo pasuje do wszystkiego.

Agencja: 358 Kraj: Helsinki, Finlandia

10

VISUAL COMMUNICATION 10/11

© mrspinkihan.com

© wired.com

© invisiblered.blogspot.com

© kampaniespoleczne.pl

Kraj: Japonia

Samochód podwodny Odwiedzający centrum handlowe Dubai Mall mieli okazje zobaczyć samochód BMW Mini Cooper na dnie gigantycznego akwarium. Zatopione auto miało służyć promowaniu MINI Drive Out Loud Festiwal.

Kraj: Zjednoczone Emiraty Arabskie

R E U R

L A L I Pierś do przodu!

© www.kampaniespoleczne.pl

W ten oryginalny sposób organizacje kobiece Rethink Breast Cancer i Boobyball promują kampanie na rzecz walki z rakiem piersi. Celem kampanii było przede wszystkim zwrócenie uwagi kobiet, aby wykonywały regularnie badania.

Agencja: CP+B Kraj: Toronto, Kanada

© oakoak.canalblog

Niech się stanie sztuka!

Francuski przedstawiciel street artu swoimi dziełami urozmaica i ubarwia przestrzeń urbanistyczną. Pęknięcie na murze, dziura w drodze czy kratka ściekowa ożywają dzięki magicznemu słowu OakOak (takiego właśnie podpisu używa artysta).

G

© adsoftheworld.com

© www.ibelieveinadv.com

Kraj: Francja

Z daleka od...

W chińskich autobusach pojawiła się ciekawa reklama męskiego antyperspirantu. Niezadowolona mina kobiety z plakatu mówi sama za siebie: „Używaj Siose, bo nie można obok Ciebie stać!”

Agencja: Invisible Advertising Kraj: Chiny Z lotu ptaka

Podchodząc do tego kosza na pewno dwa razy zastanowisz się zanim wyrzucisz jedzenie. Co roku w Korei Południowej marnuje się jedzenie, które mogłoby wyżywić 30 mln dzieci w Afryce.

Agencja: United Kiss Kraj: Seul, Południowa Korea

© creativeguerrillamarketing.com

Uważaj co robisz!

Agencja Philips planuje umieszczanie na dachach budynków olbrzymich wizerunków kodów QR code, tak aby były widoczne z samolotów.

Również użytkownicy Google Earth oraz Google Maps będą mieli możliwość oglądania kodów, które są pomocne przy zdobywaniu informacji na temat danego obszaru lub budynku.

Agencja: Philips

10/11 VISUAL COMMUNICATION

11

Folie i aplikacje

Czy kolory...

TEKST KATARZYNA S. NOWAK, ŁUKASZ MIKOŁAJCZAK

Rozwój rynku folii i aplikacji sprawia, że przymierzając się do zmiany koloru powierzchni stajemy przed równie poważnymi dylematami, co bohaterowie filmowej trylogii Kieślowskiego.

Chcąc podjąć optymalną decyzję, musimy przeanalizować bogate portfolio klejów, folii oraz laminatów. Różnorodna oferta producentów sprawa, że dziś nie zastanawiamy się czy malować lub aplikować, lecz czy oddziaływać przez kolor, niecodzienną fakturę a może właściwości produktu.

© MACtac

Analizując sytuację polskiego rynku folii i aplikacji należy wyjść od podziału na dwa podstawowe sektory, a mianowicie folii kolorowych, czyli tzw. folii ploterowych oraz folii do zadruku cyfrowego. Wybór między wycinaniem aplikacji z folii kolorowych, a zadrukiem medium był od zawsze warunkowany finansowo. Jednak dynamiczny rozwój technik druku, a co za tym idzie spadek ich ceny sprawia, że przedstawiciele z branży wskazują na zmiany. „Rynek folii w ostatnich latach zaczął »zjadać sam siebie«. Odkąd technologia druku poszła zdecydowanie do przodu i drukowanie stało się najszybszą formą urzeczywistniania pomysłów grafików odtąd folie do druku zaczęły odbierać foliom kolorowym zastosowania. Ta zmiana cały czas postępuje. Dzięki ciągle rosnącej jakości i wytrzymałości, folie do druku cały czas odbierają foliom kolorowym kolejne pola w reklamie” – wyjaśnił Marcin Suchocki, Dyrektor Handlowy VisCom, Plastics Group Sp. z o.o. Jednak specjaliści z branży są podzieleni. „Mam wrażenie, że w Polsce po okresie fascynacji grafiką drukowaną następuje powrót do prostszego oznakowania z folii wycinanych” – powiedział Ryszard Papaj, Menedżer Sprzedaży z firmy Antalis Poland Sp. z o.o.

Jak widać, na temat znaczenia i miejsca na rynku zarówno folii kolorowych, jak i tych do zadruku można by długo dyskutować, jednak porzućmy to rozróżnienie i zwróćmy się ku ogólnym tendencjom.

Z jednej możemy zaobserwować wzrost jakości, wytrzymałości, a także zwiększające się możliwości wykorzystania, z drugiej jednak cały czas czynnik finansowy warunkuje wybór konkretnych materiałów. Nie jest tajemnicą, że kluczem udanej aplikacji jest odpowiednie dobranie materiałów, co niekiedy może przysparzać wielu problemów.

Bogata oferta na rynku zawiera rozwiązania z zachęcającymi cenami,

„Przyszłość polskiego wrappingu postrzegamy optymistycznie. Rosnąca liczba wykwalifikowanych producentów reklam – drukarni i aplikatorów, pozwala na wykonanie grafik o najwyższej jakości”.

(Magdalena Salamucha, Marketing Specialist w dziale Element komunikacji wizualnej w centrum handlowym – skandynawski laureat pierwszego miejsca w MACtac Awards.

12

VISUAL COMMUNICATION 10/11

Commercial Graphics w 3M Poland Sp. z o.o.)

© MACtac

© Plastics

MIEJSCE: lotnisko Paryż-Roissy-Charles de Gaulle RODZAJ FOLII: folia transparentna kolorowa folia C4000+, 3 letnia Na zdjęciu kolor różowy C4281. Producent Hexis UZASADNIENIE WYBORU FOLII: Folia charakteryzuje się niezwykła przezroczystością, dedykowana do aplikacji na szybach nie wymagających długiej trwałości.

Aplikacja okienna w Szpitalu Księcia Karola w Walii. Realizacja wyróżniona w konkursie MACtac.

„Folia jest bardzo uniwersalnym medium reklamowym, daje możliwości eksponowania na wielu podkładach i w wielu zastosowaniach”.

(Sławomir Jakubów, Kierownik Działu Sprzedaży Media Reklamowe, Europapier-Impap Sp. z o.o.)

© 3M

które niestety nie są skierowane do wszystkich. Naturalnie, materiały o krótszej trwałości i mniejszej wytrzymałości są tańsze, stąd można ich używać w przypadku aplikacji krótkoterminowych. Jednak, jak wyjaśniają specjaliści, oszczędność płynące z wykorzystania tańszych, gorszych jakościowo folii jest pozorna. „Wysoka częstotliwość zmian grafik stawia wysokie wymagania dla używanych materiałów, które muszą zapewnić bezproblemową usuwalność i być przyjazne w szybkiej aplikacji” – wyjaśnia Wojciech Śląski, Specjalista ds. technicznych z 3M Poland. Jeśli chodzi o łatwą aplikację i późniejsze usuwanie folii, to obok samego materiału znaczącą rolę odgrywają kleje. Tutaj wybór pozostaje naprawdę duży. Należy odpowiedzieć sobie na pytanie czy ma on być transparentny czy szary, a następnie – usuwalny czy trwały, a może – zawierający szklane kuleczki – klej repozycjonowalny. Mamy do wyboru również – nowy na polskim rynku – klej kanalikowy, którego działanie wyjaśnia Błażej Borkowski, Dyrektor ds. Rozwoju Produktów w Tuplex Polska. „Formuła kleju kanalikowego ułatwia i skraca czas nanoszenia aplikacji. Struktura małych kanalików w warstwie kleju umożliwia swobodne usunięcie powietrza zatrzymanego w pęcherzach i w marszczeniach powstałych w trakcie nanoszenia aplikacji”. Ponadto zarówno kleje, zadruk, jak i same materiały oprócz jakości, trwałości i łatwości aplikacji coraz częściej posiadają ekologiczny charakter. Mówiąc o rosnącym znaczeniu podejścia ekologicznego wśród przedstawicieli branży folii i aplikacji, Magdalena Salamucha z 3M Poland daje przykład folii graficznych niezawierających PCW czy też atramentów lateksowych. Polski rynek cały czas dojrzewa do łatwiejszych w użyciu produktów o lepszej jakości oraz ekologicznym charakterze. Jednak zmiana jest powolna. Niektórzy przedstawiciele branży ją zauważają. „Przyszłość polskiego wrappingu postrzegamy optymistycznie. Rosnąca liczba wykwalifikowanych producentów reklam – drukarni i aplikatorów, pozwala na wykonanie grafik o najwyższej jakości” – mówi Magdalena Salamucha.

Nie wszyscy eksperci mają jednak tak optymistyczne spojrzenie.

Obok wskazania na nowości produktowe i pozytywne tendencje rynkowe, pojawiają się też glosy, że wyłącznie cena jest czynnikiem ważnym dla polskich klientów. „Niestety nie uważam, żeby innowacje dziś miały duży wpływ na rynek folii. Dziś trwa wojna o ilości sprzedawane na rynku. Dystrybutorzy prześcigają się w obniżaniu ceny, naciski te przekładają się na coraz niższą jakość materiałów a co za tym idzie w innowacje niewielu chce inwestować” – skomentował Marcin Suchocki, Dyrektor Handlowy z Plastics Group. Wybór droższych rozwiązań o lepszej jakości musi opierać się na analizie długoterminowej.

Wydając więcej można nie tylko nie stracić, ale więcej zarobić – o czym przekonuje na łamach naszego magazynu Joerg-Peter Kober w artykule „Inaczej o środowisku” opublikowanym w cyklu Inspiracje. W tym celu konieczny jest rozwój świadomości osiągany przez stosowną edukację. „Nadal dużo pracy wymaga edukacja odbiorców końcowych, aby cena przestała być decydującym a często jedynym kryterium wyboru typu i jakości aplikacji” – podkreśla Magdalena Salamucha z 3M Poland.

RODZAJ FOLII: 3M TM Scotchcal TM Clear View serii 8150, 3M TM Scotchcal TM serii IJ40C KLIENT: 3M Czechy OPIS REALIZACJI : Wykonanie dekoracji wewnętrznej biura z zastosowaniem folii graficznych zadrukowanych UV. UZASADNIENIE WYBORU FOLII: Szczególną rolę odegrał wybór technologii druku przy pomocy farb UV z białym tuszem na optycznie przejrzystej folii Clear View, co pozwoliło uzyskać efekt przejrzystości, krycia, 3D, wycinania ploterowego oraz faktury powierzchni zbliżonej do folii imitującej piaskowanie szkła przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiej trwałości i łatwości konserwacji (wydruk na jednym materiale zastąpił różne technologie produkcji).

10/11 VISUAL COMMUNICATION

13

© Dyskret

RODZAJ FOLII: folia Asphalt Art – certyfikowana antypoślizgowa folia do druku na powierzchnie chropowate takie jak: asfalt, kostka brukowa, cement, kamień nieobrobiony itd. Asphalt Art wykonana jest z poliuretanu z warstwą aluminium. Dzięki temu doskonale dopasowuje się do chropowatości i przetłoczeń podłoża. Ostatnio modne stało się jej nowe – niestandardowe zastosowanie jako reklama w wodzie. Folia ta z uwagi na jej elastyczność i bardzo mocny klej może być stosowana jako naklejka wewnątrz basenu.

OPIS REALIZACJI : na dno basenu została naklejona grafika wykonana z folii Asphalt Art – aplikacja został wykonana z wodą w basenie. Jest to wzór znanego z tureckich pamiątek „oka proroka”, które wg wierzeń ludzi ma chronić od zła. Folia ta stosowana jest również w basenach krytych.

UZASADNIENIE WYBORU FOLII: mocny klej oraz możliwość dostosowania się do kształtu powierzchni przez elastyczną warstwę aluminium umożliwia naklejenie grafiki na dno basenu i nieodklejenie się jej w basenie pełnym wody.

„Niestety nie uważam, żeby innowacje dziś miały duży wpływ na rynek folii. Dziś trwa wojna o ilości sprzedawane na rynku”.

(Marcin Suchocki, Dyrektor Handlowy VisCom,

© MACtac

Plastics Group Sp. z o.o.)

Wywołująca złudzenie optyczne aplikacja ścienna – francuski laureat drugiego miejsca w konkursie zorganizowanym przez firmę MACtac.

14

VISUAL COMMUNICATION 10/11

OUT CZY IN Obok podziału na folie kolorowe i do zadruku, drugą ważną osią polaryzacji rynku folii są aplikacje wewnętrzne oraz zewnętrzne. Z jednej strony oklejanie flot pojazdów firmowych oraz coraz bardziej popularny dekoracyjny tuning; natomiast z drugiej branding pomieszczeń firmowych. Przedstawicielom z branży trudno jednoznacznie oszacować, który typ aplikacji ma większe znaczenie. Złożoność problemu wyjaśnia Ryszard Papaj z firmy Antalis. „Jeżeli miarą popularności byłby wolumeny mierzone ilością metrów kwadratowych, to na czele nieustająco są proste aplikacje na ogół wewnętrzne, klejone najczęściej na różnego typu sztywne nośniki. Gdy chodzi o wartości sytuacja wygląda nieco inaczej” – rekapituluje Papaj. Wykorzystujące folie o niecodziennych fakturach aplikacje pojazdów zaczęły być niezwykle modne w ostatnim czasie. Producenci posiadają w swej ofercie nie tylko zewnętrzne folie imitującą różnego rodzaju metale, ale również folie łudząco przypominającą wężową skórę – materiał dedykowany do wyklejania wnętrza pojazdów.

Jak widać struktura rynku wrappingu się zmienia, co podkreśla Ryszard Papaj „Nie są to już wielkie firmy ze swoimi flotami, ale często osoby prywatne chcące – poprzez oklejenie swojego ukochanego pojazdu –podkreślić jego wyjątkowość i zwrócić na siebie uwagę” – wskazuje Papaj. Czas wielkich realizacji na imponujących swą liczebnością flotach powoli przemija. Dziś liczy się indywidualizm i spersonalizowany przekaz, a folie doskonale się do tego nadają. Na potrzebę nadawanie unikalnych cech przedmiotom życia codziennego – samochodom, meblom, telefonom czy laptopom oraz na rolę folii w tej dziedzinie wskazała Magdalena Salamucha z 3M Poland. Dziś potrzeba indywidualizmu osób prywatnych znajduje płynne przeniesienie na działania marketingowe. Folia daje duże możliwości aplikacji na niecodziennych nośnikach, co pozwala wypracować indywidualny dla danej firmy kanał komunikacyjny, ale również zwyczajnie wzbudzić zaskoczenie. „Reklama bardziej zwróci nasza uwagę gdy np. będzie umieszczona tam gdzie się tego mniej spodziewamy np. na podłodze, na asfalcie czy basenie” – podkreśla Monika Gałka, Menedżer Produktu z firmy Dyskret.

O ciekawych, innowacyjnych i oryginalnych kampaniach zawsze jest głośno mimo, że stanowią one zaledwie mały ułamek rynku reklamowego. Dlatego tradycyjne zastosowania – jak podkreśla Cezary Koncewicz z MACtac Polska – nadal są najbardziej popularne. Wymienia on tutaj szyldy, kasetony czy oklejanie stoisk targowych . Wbrew panującej w branży opinii, że ciekawe aplikacje dotyczą przede wszystkim pojazdów, zdaniem Cezarego Koncewicza obecnie obserwujemy duże zainteresowanie na rynku folii do wyklejania pomieszczeń tj. ścian, okien czy podłóg.

FAKTY I MITY W świecie aplikacji foliowych panuje wiele mitów, wobec których trudno się czasem ustosunkować. Jedni zapewniają, że ich folia chroni karoserię pojazdów przez uszkodzeniem, z kolei na ulicach nie brakuje czterokołowych „ofiar” foliowych produktów. Wpływ folii na karoserię wyjaśnia Marcin Suchocki z Plastics Group: „Typowa folia do wrappingu niestety nie jest w stanie chronić karoserii w stopniu zadowalającym. Jest po prostu za cienka. Niektórzy odpowiedzą, że można użyć laminatu, niestety laminatem nie da się pokryć dobrze folii np. Carbon. Dla pełnego zabezpieczenia lakieru powinno się używać folii poliuretanowych, których grubości powyżej 150 mikronów gwarantują pełną ochronę lakieru”. Stan lakieru po usunięciu folii zależy również czy zdecydowaliśmy się na wycinanie ploterowe czy full wrapping. „Po zdjęciu grafiki ploterowej pozostaje widoczna różnica w wyglądzie lakieru chronionego przez folię i reszty nadwozia – powierzchnia lakieru jest bardziej błyszcząca i mniej wyblakła – wyjaśnia Wojciech Śląski z 3M Poland. Całkowite oklejenie pojazdu zarówno drukowaną grafiką reklamową jak i foliami tuningowymi chroni równomiernie całą karoserię nie tylko przed szkodliwym działaniem słońca i warunkami atmosferycznymi, ale także uszkodzeniami mechanicznymi” – wyjaśnia Śląski.

Między ochroną a uszkodzeniem granica jest płynna, bo brak ochrony

© Dyskret Aplikacja zewnętrzna dla T-Mobile wykorzystuje folię Asphalt Art od firmy Dyskret.

„Folie nie są dziś jedynie uzupełnieniem akcji reklamowych, ale stają się coraz częściej podstawą dla całych kampanii”.

(Błażej Borkowski, Dyrektor ds. Rozwoju Produktów

© Plastics

Tuplex Polska Sp. z o.o.)

© Dyskret

powoduje uszkodzenia wiążące się z codziennym użytkowaniem pojazdu (myjnie automatyczne, sól na asfalcie czy nieutwardzone drogi).

Uszkodzenia spowodowane są w szczególności przez nieumiejętną aplikację folii, co jest szczególnie częste w przypadku folii magnetycznej. Jak wskazuje Wojciech Śląski z 3M Poland, materiał ten daje ograniczone możliwości kreacji, a także jest trudny w aplikacji.

Pojęcie ochrony nie zamyka się tylko w przeciwdziałaniu uszkodzeniom mechanicznym, ale np. działania antygraffiti, które posiada folia MACtac. Jak zapewnia Cezary Koncewicz: „Rynek ochrony pojazdów komunikacji zbiorowej (np. wagony pasażerskie, okna, wnętrze) przed graffiti są dla polskiego wrappingu są rynkiem nieznanym”. Szukając nowych potencjalnych zastosowań folii można jednak wybiec w przyszłość jeszcze dalej – chociażby tak, jak zrobił to Marcin Suchocki z Plasticsa. „Dziś już są pierwsze zegarki czy smart fony, które można owinąć na rękę na elastycznej taśmie. Jeżeli ta technologia zostanie dopracowana, a tak będzie, znajdzie ona również zastosowanie w reklamie, pojawią się nośniki na tyle cienkie i elastyczne, że da się je przykleić do tych nośników. Proszę sobie wyobrazić ruchomą reklamę na folii samoprzylepnej. Czy tak się stanie – w 100% tak” – twierdzi Marcin Suchocki. Wierząc w te prognozy folia już nie będzie kusić tylko swoim kolorem czy fakturą, ale zastosowaniem.

RODZAJ FOLII: stanowiąca nowość na polskim rynku polipropylenowa folia elektrostatyczna ClingZ, która przylega praktycznie do wszystkich suchych powierzchni wewnętrznych . Dostępny w kolorze białym i bezbarwnym, ClingZ jest bardziej wszechstronny niż statyczne folie winylowe – przylega do płyt kartonowo-gipsowych, szkła, drewna, metalu, nawet cegły – bez kleju!

ClingZ jest przyjazny dla środowiska, nietoksyczny i podlega recyklingowi.

OPIS REALIZACJI: folia z zadrukowaną grafiką reklamową została zaaplikowana na nierówna powierzchnię, po kampanii została ściągnięta bez problemu bez żadnych pozostałości. W trakcie kampanii folia byłą repozycjonowana.

UZASADNIENIE WYBORU FOLII: powierzchnia, na która została zaaplikowana folia jest powierzchnią nierówną i trudną do naklejenia na niej innej folii z klejem. Po pierwsze folia ClingZ po jej zdjęciu nie zniszczy powierzchni bo nie posiada kleju, a po drugie jej aplikacja jest bardzo prosta – po prostu „nakładamy” ją na powierzchnie – przyciąganie jest tak silne ze nie trzeba jej specjalnie dociskać, znika problem bąbli czy tzw. wąsów na folii pojawiających się podczas aplikacji folii z klejem.

Aplikacja foliowa wykorzystująca produkty z portfolio Hexis.

10/11 VISUAL COMMUNICATION

15

Folie i aplikacje

Wewnętrzne doznania Pisząc o aplikacjach foliowych nie można nie wspomnieć o konkursie MACtac Innovative Awards.

W ostatnim numerze naszego magazynu prezentowaliśmy wybrane aplikacje na pojazdach, dziś kolej na rozwiązania dedykowane do wnętrz.

© MACtac x19

DRUGIE MIEJSCE W KATEGORII REGIONALNEJ

Region: Europa Wschodnia Kraj: Węgry Wykonawca: Top Tipo Bt.

Drzwi i szyby biurowych wnętrz zostały wykorzystane, aby podkreślić atuty firmy, a także zaprezentować zakres usług. Połączenie przezroczystych liter z nieprzezroczystym winylem daje efekt dyskrecji i jasności biurowym pomieszczeniom.

Tytułem przypomnienia – w tym roku miała miejsce kolejna, 7. edycja konkursu MACtac Innovative Awards. Spośród tysięcy zgłoszeń wybrano finalistów, których lista została ogłoszona w Brukseli (dla edycji europejskiej) oraz Singapurze (dla edycji światowej). Poniżej prezentujemy – pochodzących z całego świata – projekty laureatów zarówno pierwszego, jak i kolejnych miejsc. Tym razem skupiliśmy się na aplikacjach wewnętrznych dedykowanych dla instytucji kulturalnych, jak muzea czy galerie, ale również biur, lotnisk czy hoteli. Łatwo zauważyć, że w instalacjach outdoorowych króluje aplikacja na szkle, ścianie czy posadzce, jednak zdarzają się również powierzchnie wymagające dużego zaangażowania technicznego – jak chociażby narażone na działanie wilgoci mury pływalni.

16

VISUAL COMMUNICATION 10/11

PIERWSZE MIEJSCE W KATEGORII REGIONALNEJ

Region: Francja Wykonawca: ATC Group

Ściany, sufit i podłoga silosu cukrowni zostały ozdobione grafiką nawiązującą do sztuki chińskiego artysty – Tsang Kin Waha. Magazyn ma 12 m średnicy oraz 27 m wysokości, co daje łączną powierzchnie aplikacji 900 m2.

Region: Półwysep Iberyjski Kraj: Portugalia Wykonawca: Contart, Lda

Dekoracja wnętrza pływalni to niezwykle trudna aplikacja w wilgotnej atmosferze.

PIERWSZE MIEJSCE W KATEGORII REGIONALNEJ

Region: Francja Wykonawca: Faits d’Images

Ściany galerii sztuki zostały pokryte folią zadrukowaną w abstrakcyjny motyw nawiązujący do prac znanych artystów.

Region: Półwysep Iberyjski Kraj: Hiszpania Wykonawca: Laboratoria Color E.G.M. S.A.

Wejście do hotelu i recepcja zostały ozdobione kolorową folią. Dzięki tej aplikacji na szklanych elementach, hotelowi goście zyskali niezwykłe wrażenia estetyczne.

TRZECIE MIEJSCE W KATEGORII REGIONALNEJ

DRUGIE MIEJSCE W KATEGORII REGIONALNEJ

Region: Wielka Brytania i Irlandia Kraj: Wielka Brytania Wykonawca: McKenzie Clark Ltd

Na ścianach biur międzynarodowej, multimedialnej agencji informacyjnej Reuters pojawiły się takie motywy nawiązujące do świata sportu, innych kultur, a także futurystyczne grafiki.

DRUGIE MIEJSCE W KATEGORII REGIONALNEJ

10/11 VISUAL COMMUNICATION

17

Region: Kraje DACH Kraj: Niemcy Wykonawca: Neon Kindler

Od podziemnego parkingu, po podwieszane sufity w niemieckim centrum handlowym w Weiterstandt – wszystkie elementy zostały ozdobione motywami nawiązującymi do lotnictwa. Ściany, drzwi, balustrady, korytarze, tablice informacyjne, schody, a nawet toalety w centrum nazwanym LOOP 5 posiadają motyw przewodni w postaci samolotów.

PIERWSZE MIEJSCE W KATEGORII REGIONALNEJ

Region: Środkowy Wschód Kraj: Zjednoczone Emiraty Arabskie Wykonawca: JCDecaux

Region: Kraje DACH Kraj: Szwajcaria Wykonawca: Alpha Sign AG

Usytuowany na lotnisku w Dubaju nośnik reklamowy przyciąga wzrok cieniami mężczyzn „wychodzących” z reklamy. Trójwymiarowy efekt kreacji osiągnięto dzięki użyciu czarnej matowej folii winylowej MACmark.

Wewnętrzna aplikacja na ścianach daje efekt trójwymiarowej iluzji.

PIERWSZE MIEJSCE W KATEGORII REGIONALNEJ

DRUGIE MIEJSCE W KATEGORII REGIONALNEJ

18

VISUAL COMMUNICATION 10/11

FOLIE

Visual Communication Reklama Grafika i druk cyfrowy PLEXIGLAS - PĹ YTY - KLEJE FOLIE - LAMINATY - TKANINY Plastics Group Sp. z o. o.

Produkty VISCOM ul. Kolumba 40 02-288 Warszawa tel. (22) 575 08 00, 43, 53 fax (22) 575 08 88 e-mail: warszawa@plastics.pl www.plastics.pl

Folie i aplikacje

Barwy narodowe TEKST ANDRZEJ-LUDWIK WŁOSZCZYŃSKI

Jedną z naszych barw narodowych jest czerwień, pomijając dyskusję na temat jej odcieni przyjrzyjmy się jak wygląda sprawa dostępności materiału w dość wąskim obszarze, jakim są folie barwione do wyklejania.

Barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i czerwony, ułożone w dwóch poziomych, równoległych pasach tej samej szerokości, z których górny jest koloru białego, a dolny koloru czerwonego. (art. 4, pkt. 1 Ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczpospolitej Polskiej oraz

Załącznik do art. 4, pkt. 3 Ustawy z dnia 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczpospolitej Polskiej oraz o pieczęciach państwowych.

© abc.com.pl

o pieczęciach państwowych).

Obecnie stosowane folie – wydawało by się – mają szeroką gamę koloru, jednak niestety są to tylko pozory. Wzorniki folii zawierają tylko kilkadziesiąt odcieni, co stanowi zaledwie ułamek wzornika Pantone (zawierającego prawie półtora tysiąca próbek). Dlaczego postanowiłem podjąć ten temat? Mały wybór barwionych folii do wyklejania w kolorze czerwonym stanowi jeden z problemów z naszą barwą narodową. Można naturalnie nadrukować odpowiedni odcień dobrany wg Pantone, nawet uszlachetnić i zabezpieczyć, ale to nie o to chodzi w upraszaniu; a i trwałość koloru dużo mniejsza. Rozważania o szczególnym odcieniu czerwieni stają się więc problematyczne w sytuacji właśnie odwzorowania najprostszego i jednolitego. Wybór odcieni barwy czerwonej u jednego producenta to raptem kilka próbek, czasem dwie, i co najgorsze prawie u każdego innych. Zatem wybór konkretnego odcienia czerwieni z Pantone może (nie musi) stanowić problem już w wypadku potrzeby posłużenia się foliami do odwzorowania herbu RP. Stawiając na prostotę i powszechną dostępność, a co za tym idzie prawidłowość odwzorowania barwy, biorę też pod uwagę takie problemy z folią. Zatem musi to być odcień powtarzalny u wszystkich producentów. Poprosiłem Leszka Salomona, dizajnera, a przede wszystkim praktyka w temacie folii i wyklejania – którego cykle artykułów ukazuje się w magazynie VISUAL COMMUNICATION – o przygotowanie listy dostępnych folii dla tych wartości podstawowych czerwieni C-0 % M-100 % Y-100 % K-0 % .

W swojej analizie Leszek Salomon ujął producentów, których folie są dostępne w Polsce. Oczywiście mamy możliwość zamówienia u producenta folii w określonym kolorze, np. wg wzornika Pantone, ale jest to niestety kwestia kosztów i czasu oczekiwania, a zatem nie jest to towar dostępny „na półce”, o jaki chodzi rozważając materiały powszechnie dostępne.

Konwersji dokonał Leszek Salomon porównując realne próbki kolorów w świetle odbitym, dziennym. Kolor Bazowy – C-0% M-100% Y-100% K-0% – próbka na papierze kredowanym z wzornika CMYK Process Colour Scale (Artykuł został opracowany na podstawie tekstu Andrzeja-Ludwika Włoszczyńskiego oraz Leszka Salomona opublikowanego na stronie internetowej projektu Orli Dom – www.orlidom.pl).

DOSTĘPNE NA POLSKIM RYNKU FOLIE : PRODUCENT: MACtac seria MACal 8200Pro (ekonomiczne folie 2-letnie) – MACal 8259-02 Pro Shining Red (błysk), MACal 8259-02 Pro Shining Red (mat) seria MACal 8900 Pro ( folie 4-letnie) – MACal 8958-01 Pro Shining Red (błysk), MACal 8958-01 (mat) seria MACal 8300 Pro (folie 4-letnie) – MACal 8359-01 Pro (błysk), MACal 8358-01 Pro (mat) seria MACal 8400 (folie transparentne) – MACal 8457-02 seria MACal 900 (miękkie folie bannerowe) – MACal 958-01 seria MACfleetl 6500 (folie wylewane 10-letnie) – MAfleetl 6559-00 seria MACal 9200 (folie 5-letnie) – MACal 9259-00 seria MACal 9800 Pro (polimerowe folie 8-letnie) – MACal 9859-16 Pro seria MACal 9700 Pro (folie translucentne) – MACal 9758-00 Pro seria MACal 800 (folie na tekstylia) – MACal 8358-01 seria MAClite 5700 (folie odblaskowe) – MAClite 5759-00 PRODUCENT: Avery seria 500 Economy Films (folie ekonomiczne) – 511 EG Cherry Red seria 500 High Performance – 703 HP Cherry Red seria 900 Quality Markings (folie wysokiej jakości) – 955 QM Cardinal Red seria 5500 Translucent Films Pro (folie translucentne do podświetleń) – 5506QM Medium Red seria 2200 Signs Flex (folie na plandeki) – 2206 Medium Red seria 1200 Banner Films (folie na bannery) – 1206 Medium Red PRODUCENT: Oracal seria 641 (ekonomiczne folie 2-letnie) – 032 seria 551 (folie wysokiej jakości) – 032 seria 8500 (folie translucentne) – 329 seria 451 (folie bannerowe) – 032 seria 8300 (folie transparentne do podświetleń) – 032 seria 951 (folie wysokiej jakości) – 032 PRODUCENT: Aslan seria C 114 (ekonomiczne folie 3-letnie) – 11415 (błysk), 11466 (mat) seria C 118 (folie wysokiej jakości) – 11803 seria C 116 (folie translucentne) – 11615 seria CT 113 (folie transparentne) – 11373 >

> seria CA 24 (folie kolorowe metaliczne) – 13111 seria EC 55 (folie ozdobne na szyby) – 22358

PRODUCENT: Hexis seria Microtac M2000 (ekonomiczne folie 2-letnie) – MG2.Red, MM2. Red seria Ecotac Plus E3000 (folie 5-letnie) – E.3485B, E.3485M seria Suptac S5000 (folie 10-letnie) – S.5795B seria T5000 (folie translucentne) – T.5186 PRODUCENT: Neschen seria Filmolux 121 Plus (ekonomiczne folie 3-letnie) – 2195 seria Filmolux 126 Plus (ekonomiczne folie 3-letnie) – 2195 seria Filmolux Pro gloss (folie 5-letnie) – 5119 seria Filmolux 110 (folie translucentne) – 2182 seria Filmolux 136 (folie 7-letnie) – 2192 PRODUCENT: Jack seria Serical (folie 4-letnie) – 3317G, 3317M seria Serisign (folie 8-letnie) – 3302 seria Serisoft (folie bannerowe) – 4313 PRODUCENT: Poli-Tape seria Poli-Flock 500 (folie na tkaniny – welurowa powierzchnia) – Red 508 seria Poli-Flock Premium 5700 (folie na tkaniny – welurowa powierzchnia) – Red 5708 seria Poli-Fex (folie na tkaniny) – Red 408 Producent: Grafitack seria 200-300l (folie 7 letnie) – 331 seria Graficast (folie 10 letnie) – C 050 PRODUCENT: Ritrama seria L100 (folie 3 letnie) – 130 (C-130) Red seria Ri-Flex (folie bannerowe) – 830 Red seria Gemstone 640 (folie metaliczne) – 7945 seria Translucent (folie do podświetleń) – TRL 627 (CT32) PRODUCENT: 3M seria Scotchal 30 (ekonomiczne folie 2-letnie) – 30-4640 seria Scotchal 100 (folie wysokiej jakości ) – 100-466 PRODUCENT: X-Film seria Megarex (ekonomiczne folie 2-letnie) – D-MG 6643

— reklama —

Folie i aplikacje

Kolorowa trzynastka Firma Avery Dennison Graphics and Reflective Solutions Europe wzbogaciła katalog folii premium – Avery Supreme Wrapping Film – aby dostarczyć jeszcze bogatszego wachlarza opcji dla rynku spersonalizowanych folii do całościowego oklejania samochodów, zastępujących lakier. Do gamy folii dodano 13 nowych, modnych kolorów i wykończeń. Są wśród nich odcienie metaliczne, perłowa biel, oraz szereg barw matowych, które stanowią przykuwającą wzrok alternatywę dla gładkich powierzchni kolorów o wysokim połysku – przypominających lakier – i dostępnych w tej samej gamie. Nowy, szerszy standard rolki folii Avery Supreme Wrapping Film – 1,52 m umożliwia oklejanie powierzchni aut bez konieczności łączenia elementów folii. Łatwiejszej aplikacji towarzyszy wyższa estetyka wykończenia – niezwykle istotny czynnik dla prężnie rozwijającego się rynku usług zmieniania kolorów karoserii pojazdów. Folie oferowane są nadal z klejem wytwarzanym w opatentowanej technologii Avery Easy Apply RS, oferującej bardzo dużą swobodę przemieszczania i przesuwania folii podczas aplikacji, oraz specjalny system wypychania powietrza, gwarantujący szybkie uzyskanie imitującego lakier wykończenia – bez pęcherzyków powietrza.

Różne strony folii Firma Seal Graphics wprowadziła na rynek dwustronną okienną folię poliestrową dedykowaną do promocji krótkoterminowych. Jak zapewnia producent, materiał nie traci na jasności przez okres trzech miesięcy. Folia chroniona jest przez papier silikonowany, który ułatwia aplikację materiału bez powstawania pęcherzyków. „Klienci oczekują coraz prostszych metod tworzenia przekazów reklamowych na oknach, a zadrukowana dwustronna folia okienna spełnia tę rolę idealnie” – powiedział Andrew East, regionalny dyrektor sprzedaży z Seal Graphics na Wielką Brytanię i Irlandię.

Tani jak karbon Polski producent – Ikonos – wprowadza nową, niedrogą folię polimerową do dekoracji wewnętrznych, jak i aplikacji samochodowych o strukturze karbonu.

Folie karbonowe przeznaczone są głównie do oklejania pojazdów. Swoje zastosowanie znajdą też w dekorowaniu elementów wyposażenia wnętrz, sprzętów AGD czy RTV np. jako obudowy laptopów (tzw. skiny). W aplikacjach samochodowych można je stosować z zewnątrz jako alternatywę dla lakieru, celem uatrakcyjnienia całego lub fragmentów samochodu. Folia karbonowa również nadaje się do przyozdabiania wnętrza auta. Aplikowana przez profesjonalistę nada przedmiotom nowoczesny charakter i indywidualny design. Ikonos Carbon CRB 150+ to bardzo atrakcyjna cenowo polimerowa folia PVC o trójwymiarowej strukturze imitującej karbon. Dostępna jest w kolorze czarnym o powłoce matowej. Grubość folii wynosi 150 mikronów i jest ona zabezpieczona przez papier silikonowany. Jest ona odporna na działanie czynników zewnętrznych. „Karbon” oferowany jest w roli o najpopularniejszej szerokości 152 cm i ekonomicznej długości 10 m. Długość roli pozwoli na zrealizowanie także dużych projektów i nie nie naraża na magazynowanie niezużytej ilości medium jak to ma miejsce w przypadku 25 i 50 metrowych zwojów. Warto też wspomnieć, że opolska firma regularnie organizuje, cieszące się dużą popularnością warsztaty i szkolenia pt. „Aplikacje samochodowe od A do Z”. Wszystkie te działania mają na celu dostarczanie klientom i dystrybutorom pełnej oferty materiałów oraz niezbędnego know-how w zakresie aplikacji. Polskim dystrybutorem materiałów Ikonos jest Atrium Centrum Ploterowe.

22

VISUAL COMMUNICATION 10/11

© Avery Dennison

News

News

Wyjeżdża na miasto Na ulice trzech polskich miast (Poznań, Kraków i Wrocław) wyjechały autobusy z reklamą obuwia z jesiennej kolekcji marki Caterpillar/CAT. Zdecydowano się na format fullback. Za realizację kampanii w mediach odpowiada dom mediowy PRO Media House. Natomiast kreacja wykorzystana w kampanii została przygotowana wewnętrznie przez firmę AmerSport, będącą wyłącznym dystrybutorem obuwia i odzieży marek Converse, CAT i Merrell na terenie Polski. Oprócz komunikacji miejskiej kampania wykorzystuje nośniki outdoorowe (backlighty i billboardy 6x3). Adresatami działań reklamowych są mieszkający w tych miastach aktywni mężczyźni w wieku 20-40 lat.

Zawsze połysk

© largeformatreview.com

© PRO Media House

Firma Neschen wprowadziła na rynek folię anty-graffiti Solvoclear Easy Protect. Ta polipropylenowa folia orientowana nadaje się zarówno do zastosowań wewnętrznych, jak i zewnętrznych.

Posiadająca wysoki połysk folia ma silikonowany biały papier podkładowy i klej akrylowy. „Nowa folia ochronna jest łatwa w obsłudze i bardzo atrakcyjna cenowo, ale to, co naprawdę odróżnia ja od produktów konkurencyjnych to odporność na wiele detergentów i rozpuszczalników oraz fakt, że po nawet po czyszczeniu zachowuje ona swój połysk i nie matowieje” – powiedziała Sarah Janes, dyrektor zarządzający Neschen UK. Prawidłowo użytkowana folia posiada nawet kilkuletnią wytrzymałość.

Bezpieczeństwo w nocy

Ślady pieczywa W dwudziestu punktach Poznania na chodnikach pojawiły się kolorowe ślady prowadzące w wyznaczonym celu – do piekarni Limaro. Umieszczone na chodniku naklejki kierują, informują, a nawet wskazują drogę. „Jesteś głodny?”, „Co dziś jadłeś?”, „Smakowało?” – takie pytania umieszczono na stopach. Twórca pomysłu, agencja Sim-Art zainspirowała się street Artem, którego podstawowym zadaniem jest wywołać zainteresowanie oraz rozbudzić wyobraźnie. Dodatkowo stopy wyposażono w kody QR, w których umieszczono więcej informacji o produktach i samej firmie.

© Limaro

© Avery Dennison Corporation

Szczególnie w okresie jesienno-zimowym warto pamiętać, że wszystkie nowe, komercyjne samochody ciężarowe, przekraczające określoną masę (3,5 tony dla przyczep, 7,5 ton dla ciężarówek) muszą być zgodne z nowym przepisem dotyczącym bezpieczeństwa drogowego ECE104, czyli posiadać odblaskowe oznaczenia konturowe poprawiające widoczność nocą na nieoświetlonych drogach. Firma Avery Dennison Graphics and Reflective Solutions oferuje gamę profesjonalnych, trwałych, samoprzylepnych taśm przeznaczonych do konturowego oznaczania pojazdów, zgodnych z wymogami ECE 104 Class C – w zakresie szerokości i kolorów. Dane statystyczne dowodzą, że stosowanie produktów tego typu może realnie wpływać na bezpieczeństwo na drogach i znacząco zmniejszać ilość wypadków polegających na zderzeniu z bokiem lub tyłem pojazdu. W gamie dostępne są dwa produkty wykorzystujące zaawansowaną technologię pryzmatyczną ściętych naroży sześcianów: taśma Avery V-6700B przeznaczona do sztywnych powierzchni pojazdów, oferująca ośmioletnią trwałość; oraz Avery V-6750B dla pojazdów z plandekami bocznymi z PVC, oferująca trzyletnią trwałość. Obie taśmy dostępne są w kolorze żółtym, białym i czerwonym; druga z wymienionych taśm dostarczana jest ze zintegrowaną taśmą aplikacyjną.

10/11 VISUAL COMMUNICATION

23

LFP

Prawda o atramencie Zdarza się, że specjaliści od marketingu, pracujący w sektorze druku atramentowego utrudniają przeciętnemu użytkownikowi obliczenie ile faktycznie kosztuje zadruk z zastosowaniem urządzeń wykorzystujących technologie cyfrowe. Chwyty marketingowe czy niekompetencja skutecznie zaciemniają obraz, tymczasem zobaczmy, jaka jest prawda na temat cyfrowego druku atramentowego.

W czasach większej elastyczności i tendencji do decentralizacji oraz druku na żądanie, nikt nie neguje faktu, że bezkontaktowy druk jest lepszy od statycznego druku analogowego.

Nie jest tajemnicą, że druk cyfrowy nie wymaga form drukowych: sit, płyt offsetowych czy bloków wklęsłodruku i fleksografii, które muszą być zamontowane i przygotowane wcześniej, co wymaga czasu, a tym samym zwiększa rzeczywiste koszty produkcji. Przedstawiciele z sektora druku offsetowego, fleksograficznego czy sitodruku wskazują zwykle na wysokie koszty atramentowych tuszy czy głowic. W rzeczywistości ceny są porównywalne (nieznacznie atramenty są droższe), jednak nikt nie wspomina, że sitodruk potrzebuje od około 30 % do 45 % więcej tuszy ze względu na zastosowanie sit, na których osadza się atrament. Również nie przyznaje się powszechnie, że czyszczenie sit i usuwanie wody (zwłaszcza w okresie dbania o środowisko naturalne) wiąże się z kosztami, które należy uwzględnić mówiąc o rzeczywistej

24

VISUAL COMMUNICATION 10/11

cenie zadruku. Wobec tych faktów jest zaskakujące, że przedstawiciele firm zajmujących się drukiem atramentowych uważają, że aby uzyskać przewagę konkurencyjną należy używać sztuczek marketingowych i manipulować danymi na temat zużycia atramentu, zamiast przedstawić realne koszty. Podając wartości niezgodne z prawami fizyki, liczą oni na niekompetencję klientów oraz brak wiedzy technicznej. A przecież jest oczywiste, że ilość zużytego atramentu wynika z ilości kropel na jednostkę powierzchni (dpi - punktów na cal) i wielkość kropli w pikolitrach (pl) lub nanogramach (ngr). Użycie większych kropel wiąże się z pojawieniem się mniejszych obszarów białych, a tym samym spadkiem zużycia atramentu. Możliwość dostosowania rozmiaru kropli do rozdzielczości pozwala na oszczędność. Przy wielkości kropli 12 pl, decydując się na rozdzielczość 509 x 509 dpi musimy wiedzieć, że nie jest to najbardziej dogodne ustawienie, gdyż produkuje się 1167807200 kropli 12-nanogramowych, co jest równoważne ze zużyciem 14.01 g/m2.

Dla porównania, w przypadku zastosowania kropli 30 pl przy rozdzielczości 600 x 600 dpi zużycie atramentu wynosi 16,74 g/m2. Skarżący się na koszty druku atramentowego użytkownicy przytaczają informacje marketingowe, jednak nie uwzględniają faktu, że przy rozdzielczości 360 x 360 najbardziej optymalne jest zastosowanie kropli o

wielkości 26 pl, a nie np. 30 pl. W tej sytuacji różnica między zużyciem w przypadku kropli o wielkości 26 pl wynosi 5 g/m2, natomiast 30 pl – 6 g/m2.

Można wiele zaoszczędzić, redukując koszty eksploatacji, jednak w tym celu należy – obok zapewnień dystrybutorów – wziąć pod uwagę prawa fizyki.

SAMA SPRZEDAŻ Prawda jest taka, że często nie uświadamia się klientów celowo. Nieodpowiednio dobrana wielkość kropli do rozdzielczości oznacza większe zużycie atramentu, co oznacza większy zysk dla sprzedawców tuszy, którzy jednocześnie nie zajmują się sprzedażą maszyn i nie liczą się z umacnianiem się opinii o wysokich kosztach druku atramentowego. Większe zużycie atramentu wiąże się z szybszym zużyciem głowic, o czym zwykle się nie wspomina. Nieuczciwi lub niekompetentni dystrybutorzy zarabiają nie tylko na atramencie, ale i na podzespołach. Jak się podaje, optymalna ich długość pracy wynosi około 4 lat, co oznacza ponad 7 tys. litrów tuszu przepuszczonego przez dysze. Większe zużycie atramentu to częstsza wymiana głowic, jednak czasem zbyt rzadkie ich użycie również posiada negatywne skutki dla podzespołów. Wymieniając głowicę należy wziąć pod uwagę nie tylko koszty sprzętu czy instalacji, ale również straty spowodowane przestojem w pracy – co należy uwzględnić w rzeczywistych kosztach druku. Skarżąc się na koszty głowic do druku atramentowego należy wziąć pod uwagę te wszystkie czynniki, gdyż ich niezawodność, efektywność i dłuższa praca oznacza płynność realizacji i brak przestojów pracy załogi.

(Opracowano na podstawie lipcowego wydania raportu Process, Issue 74-July 2011 poświęconego drukowi atramentowemu sporządzonego przez firmę Durst.)

Wysoka wydajność.

Prawdziwy rezultat.

Niskogramaturowa tektura lita produkowana przez M-real to doskonałe parametry zadruku jak i efektywna wydajność. Tradycja w poszanowaniu środowiska.

www.m-real.com

LFP

W promieniu UV TEKST HORST ROTHENBERGER I ED NOLLE*

Ze względu na wszechstronne zalety, atramenty UV zyskują popularność na rynku wydruków wielkoformatowych. Pozwalają one uzyskać wysoką jakość wydruków na różnorodnych nośnikach sztywnych i elastycznych, w tym na foliach samoprzylepnych, a także mają lepszą metrykę ekologiczną niż atramenty solwentowe.

© Avery Dennison Graphics and Reflective Solutions x3

o lepkości i rozcieńczają oligomery. Następnie fotoinicjatory wchłaniają promieniowanie UV emitowane przez lampę UV zainstalowaną na linii drukującej, co rozpoczyna proces utrwalania. W odróżnieniu od atramentów solwentowych, które mogą zawierać do 70 % lotnych rozpuszczalników, skład większości konwencjonalnych atramentów UV jest w 100 % bezrozpuszczalnikowy.

Brak lotnych substancji organicznych w atramentach UV, a także relatywnie krótki czas ich utrwalania sprawia, że popularne dziś zlecenia jednorazowe i małe nakłady stają się ekonomiczną opcją. Z drugiej strony, jeśli istotne jest osiągniecie optymalnych wyników, atramenty UV wymagają szczególnego środowiska w drukarni i specyficznego zarządzania procesem drukowania/utrwalania.

26

VISUAL COMMUNICATION 10/11

Utrwalanie atramentów UV nazywane jest niekiedy „suszeniem” atramentu – jednak w rzeczywistości atrament UV wcale nie wysycha. Za tworzenie się filmu z atramentu UV na zadrukowanej powierzchni nośnika odpowiedzialny jest proces chemiczny: sieciowanie oligomerów i monomerów w cząsteczki polimerów o długich łańcuchach. Monomery wchodzące w skład atramentu decydują

BEZPIECZEŃSTWO I CZYSTOŚĆ Atrament UV nie utrwali się, jeżeli promieniowanie UV nie będzie intensywne – muszą o tym pamiętać operatorzy maszyn drukarskich podczas czyszczenia sprzętu. Należy unikać wszelkiej ekspozycji personelu na działanie promieniowania UV, gdyż może ono powodować podrażnienia i uszkodzenia skóry podobne do oparzeń słonecznych. Atrament UV może zostać przypadkowo przeniesiony na niechronioną skórę przez ubranie, dlatego – oprócz ochrony oczu – obowiązkowe jest stosowanie rękawiczek i odzieży ochronnej z długimi rękawami; ponadto w miejscu użytkowania atramentów UV należy wprowadzić zakaz jedzenia i picia.

Lampy UV umieszczane są najczęściej w oddzielnych zespołach, co zapewnia ochronę personelu. Mimo to wytwarzają duże ilości ozonu, dlatego tak ważne jest zapewnienie dobrej wentylacji i dostępu świeżego powietrza do pomieszczeń drukarni. Ozon znajdujący się w dużym stężeniu w powietrzu może również pochłaniać część energii emitowanej przez lampy UV, spowalniając tym samym proces utrwalania.

Aby zapewnić jednorodną, dobrą jakość wydruków, zaleca się przestrzegania harmonogramu konserwacji dla prasy, drukarki i/lub lamp

UV, zgodnego ze wskazówkami producenta.

Najważniejszym jego elementem powinno być regularne, dokładne czyszczenie sprzętu. Kurz, brud i plamy z atramentu na lampach UV lub odblaskach mają znaczący wpływ na ich pracę, wydajność oraz, oczywiście, na utrwalanie atramentu. Czyste lampy oznaczają również oszczędność energii, ponieważ żądany rezultat można osiągnąć zużywając mniej prądu.

Lampy i odblaski można czyścić alkoholem izopropylowym i miękkimi, bezpyłowymi ściereczkami. Co jakiś czas należy sprawdzić odbarwienia na rurce kwarcowej lampy i przekręcić ją od czasu do czasu, aby osady powstające w lampie odkładały się równomiernie, co pozwala wydłużyć żywotność lampy.

SITODRUK UV Atramenty UV stosowane w wielokolorowym sitodruku stawiają bardzo szczególne wymagania. Należy zapewnić równomierne napięcie siatki dla wszystkich modułów z atramentem. Różnica naprężenia może prowadzić do różnic w grubości warstwy atramentu, negatywnie wpływając na intensywność koloru i szybkość utrwalania. Aby zapewnić dobre rozprowadzanie atramentu dobrze jest pokryć obie strony szablonu sita powłokami w stosunku 1:2. Polega to na nałożeniu jednej

powłoki na stronę drukową szablonu i dwóch powłok od strony rakla; do wyschnięcia sito należy ułożyć stroną drukową do dołu. Chociaż część emulsji zawsze przywiera do siatki, na szablonie będzie jej wystarczająco dużo by zapewnić równomierne rozprowadzenie atramentu.

Duży wpływ na powtarzalność wyników mają takie czynniki jak profil rakla, ostrość krawędzi, kąt i siła nacisku. Atramenty UV mogą powodować spęcznienie lub rozmiękczenie ostrza rakla, wystawionego na ich działanie przez dłuższy czas, dlatego nie należy zostawiać rakla w atramencie – jeżeli maszyna zatrzymywana jest na dłuższy czas; należy go również zawsze wymieniać po zakończeniu zmiany. Ostry profil rakla o kwadratowej krawędzi, wywierający równomierny nacisk na całej długości ostrza, zapewni jednolite rozprowadzenie atramentu po całym sicie. Zbyt cienkie ostrze lub nadmierny nacisk wywierany na rakiel powoduje zmniejszenie kąta ostrza, skutkując wyższym, mniej równomiernym pokryciem atramentem.

PARAMETRY CZASU UTRWALANIA Szybkość utrwalania zależy od kilku czynników – na przykład: ilości atramentu nałożonego na podłoże; szczytowych poziomów wchłaniania

— reklama —

atramentów (fotoinicjatory plus pigmenty); rodzaju podłoża; wieku lamp UV, oraz ich zasilania i intensywności; temperatury; ale także, szybkości pasa bądź drukowania.

Na utrwalanie niezwykle duży wpływ ma zawartość fotoinicjatorów i pigmentów w atramencie: skład atramentu musi być zgodny z wymogami takimi jak intensywność i długość fal lamp UV. Zbyt duże stężenie fotoinicjatorów i pigmentów, lub ich nierówny rozkład w atramencie, może skutkować niepełnym utrwaleniem; zaś wchłonięcie energii UV przez powierzchnię atramentu może powodować powstanie bariery, która uniemożliwi utrwalenie głębszych warstw atramentu. Ciemniejszy pigment z reguły absorbuje więcej energii UV niż pigment jasny, co pociąga za sobą konieczność zmiany ustawień maszyny w zależności od koloru.

Lampy UV są najbardziej wydajne, gdy urządzenia drukujące są nowe. Z czasem ich moc spada, dlatego dobrze jest notować wiek lampy, czyli ilość przepracowanych godzin. Lampy UV nie są wieczne – należy je wymieniać zgodnie z zaleceniami producenta maszyny drukującej.

NAJLEPSZE USTAWIENIA Jednym z najważniejszych parametrów pozwalających re-

gulować szybkość utrwalania na maszynie jest prędkość przesuwu pasa transmisyjnego – nie zawsze jednak łatwo jest znaleźć właściwe ustawienia. Wartości graniczne określone są przez prędkość minimalną – przy której nośnik nie przegrzewa się – i prędkość maksymalną, pozwalającą na pełne utrwalenie warstwy atramentu. Optymalną prędkość ustalić można w druku testowym – jednak przed rozpoczęciem pracy należy upewnić się, że lampy UV rozgrzały się i pracują stabilnie. W określeniu dolnej granicy prędkości pomóc może przyklejenie do podłoża przesuwanego pod lampami UV termicznego paska testowego. Temperatura zbadana w powyższy sposób nie powinna przekraczać maksymalnej tolerancji termicznej podłoża. Określając maksymalną prędkość należy przesunąć zadrukowane podłoże pod lampami UV i sprawdzić stopień utrwalenia atramentu. Jeżeli atrament nie został utrwalony należy zmniejszyć prędkość przesuwu pasa.

Ustaliwszy optymalne wartości graniczne należy dodać 10 % margines bezpieczeństwa, do wartości na obu krańcach skali prędkości.

DIODY KONTRA KONWENCJONALNE LAMPY UTRWALAJĄCE Lampy diodowe, nazywane niekiedy urządzeniami „utrwalającymi na zimno”, zużywają mniej energii niż „konwencjonalne” lampy utrwalające UV, a ekspozycja na ich światło jest mniej szkodliwa. Ze względu na zachodzenie w niektórych rodzajach atramentów UV samopodtrzymującej się reakcji łańcuchowej, zapotrzebowanie na energię jest znacznie mniejsze, co czyni lampy LED dobrym wyborem. Z drugiej strony takie

atramenty są bardziej wrażliwe na działanie warunków zewnętrznych na zadrukowane podłoża, w przypadku gdy utrwalenie nie przebiegło poprawnie.

CZY STOPIEŃ UTRWALENIA JEST WŁAŚCIWY? Poprawność utrwalania wydruku na danym podłożu ocenić można za pomocą kilku szybkich i prostych testów mechanicznych, sprawdzających przywieranie atramentu do podłoża i stopień utrwalenia. Metodą standardową jest test „siatki nacięć”, który polega na naniesieniu specjalnym narzędziem – przypominającym skrobak – siatki rys na podłoże, a następnie naklejeniu i oderwaniu taśmy i sprawdzeniu ilości atramentu, który przywarł do taśmy.

Popularny test taśmy samoprzylepnej polega na naklejeniu na zadrukowaną powierzchnię paska taśmy samoprzylepnej pod dużym ciśnieniem. Szybkie oderwanie taśmy pozwala sprawdzić, czy atrament przywiera silnie, czy łuszczy się. Aby dokładniej sprawdzić przywieranie atramentu do podłoża należy przed przyklejeniem i oderwaniem taśmy kilkakrotnie przeciąć warstwę atramentu ostrym nożem, pod kątem 90°.

Najprostsze metody to zarysowanie powierzchni paznokciem w celu sprawdzenia, czy atrament stwardniał dokładnie, aż do podłoża; lub wykonanie „skrętu kciuka”, czyli dociśnięciu kciuka do zadrukowanej powierzchni i wykonaniu obrotu. Jeżeli atrament nie został poprawnie utrwalony, będzie wydawał się mazisty, a nadruk atramentowy będzie ulegał przerwaniu.

PO UTRWALENIU Proces utrwalania atramentu UV nie kończy się w momencie zdjęcia podłoża z maszyny. Chociaż atrament tuż po drukowaniu wydaje się być „suchy” lub niekleisty, proces pełnego utrwalenia wymaga dłuższego czasu. Dlatego zaleca się odłożenie zadrukowanych podłoży na 24 godziny, przed przystąpieniem do dalszej obróbki, takiej jak wycinanie lub przycinanie. W przypadku grafik drukowanych z rolki na rolkę na materiale elastycznym lub folii samoprzylepnej, rozwijanie folii z gilzy nie jest właściwie konieczne.

Zbyt silne utrwalenie (zbyt duża intensywność lampy) obniża elastyczność atramentu, znacznie zmniejszając wytrzymałość podłoża foliowego, które staje się kruche i podatne na przerwanie. Kłopotów nastręczać może także przemieszczenie lub usunięcie grafiki z powierzchni, na którą została naniesiona.

Zbyt słabe utrwalenie (zbyt mała intensywność lampy) może sprawić, że atrament będzie kleisty, co z kolei może skutkować przyklejaniem się atramentu do materiału podkładowego w momencie zwijania grafik. Naniesienie grafiki, która została zbyt słabo utrwalona może powodować jej deformację – na przykład pofalowanie lub zawijanie krawędzi – pojawiającą się po długim czasie, a wywołaną trwającym procesem utrwalania atramentu.

WYGODA I WYDAJNOŚĆ Atramenty UV współpracujące ze współczesnymi zaawansowanymi urządzeniami atramentowymi i sitodrukowymi są w stanie zapewnić doskonałą jakość, a przy odrobinie wysiłku mogą zaoferować drukarni wygodę i większą wydajność – bez wydzielania lotnych substancji organicznych. * Autorzy pracują w Avery Dennison Graphics and Reflective Solutions

28

VISUAL COMMUNICATION 10/11

LFP

Nieznośna szybkość druku OPRACOWANIE KATARZYNA S. NOWAK

Obecnie nośniki indoorowe – plakaty, displaye czy POS-y – produkowane są w coraz mniejszych nakładach, natomiast odbiorcy wymagają szybszych dostaw i realizacji bardziej zaawansowanych graficznie projektów. Taka sytuacja stanowi dobry grunt do promowania druku cyfrowego przy wykorzystaniu wielkoformatowych urządzeń atramentowych.

LED W POŚPIECHU To obsługujące szeroką gamę podłoży urządzenie znajduje zastosowanie w produkcji plakatów, displayów oraz nośników POS. Wykorzystujący diody LED ploter pozwala na wykonanie trwałego zadruku przy niskim zużyciu energii. Acuity LED 1600 drukuje z prędkością sięgającą 20 m 2/godz., co – jak zapewnia producent – plasuje urządzenie na pierwszym miejscu w swojej klasie. Urządzenie może pracować na rolach oraz sztywnych podłożach o maksymalnej szerokości 1610 mm oraz grubości 13 mm. Rozdzielczość wydruku wynosi od 400 do 1200 dpi.

LED-owy system utwardzania oraz duża szybkość druku sprawiają, że urządzenie może sprostać krótkim okresom dostaw. Wykorzystany system LED-owy gwarantuje niższe zużycie energii oraz dłuższy czas eksploatacji niż tradycyjnie stosowane lampy halogenowe.

Ploter pracuje na ośmiu standardowych kolorach tuszy, a więc CMYK plus kolory jasne

30

VISUAL COMMUNICATION 10/11

i biały. Specjalnie opracowana technologia sterująca procesem nanoszenia oraz utwardzania tuszy pozawala na osiągnięcie efektu lepszej trwałości zadruku na szerszej gamie podłoży, a także płynną gradację przy większej ilości barw. Z kolei jasne kolory tuszy pozwalają na uzyskanie wykończeń na wysoki połysk przy zachowaniu wysokiej efektywności pracy urządzenia. Cechą charakterystyczną plotera jest możliwość druku jednoprzebiegowego kolorami podstawowymi oraz jasnymi, co skraca czas produkcji i poprawia wydajność pracy. W jednym przebiegu ploter może

wykonywać dwie (kolor i biały) lub nawet trzy warstwy zadruku. Ponadto Acuity LED 1600 posiada oprogramowanie Spot Color Matching, dzięki któremu można kontrolować zgodność barw przez automatycznie generowane wykresy dla konkretnych kolorów wyjściowych.

Upraszcza to proces ustalania zgodności barw (szczególnie ważny np. przy produkcji logotypów), zmniejszając tym samym ryzyko stojące po stronie dostawcy druku. * Prędkość przy maksymalnej szerokości zadruku 64 cale (600 x 400 dpi).

© Fujifi lm

Z przeprowadzonych przez I.T. Strategies badań wynika, że udział wielkoformatowego druku cyfrowego w tym sektorze wzrósł o 7 %. Przyrost dotyczy szczególnie urządzeń pracujących na przyjaznych środowisku, szybkoschnących tuszach UV, które dedykowane są do szerokiego zakresu podłoży, jak: PET, akryl czy poliwęglan. W odpowiedzi na obecne rynkowe trendy firma Fujifilm poszerzyła swoją ofertę ploterów UV do druku wielkoformatowego o model Acuity LED 1600, który został zaprezentowany podczas wrześniowych targów Graph Expo. Urządzenie pozwala uzyskać dobrą jakość obrazu przy prędkości sięgającej 20 m2 na godzinę.

Acuity LED 1600 drukuje z prędkością sięgającą 20 m2/godz., co – jak zapewnia producent – plasuje urządzenie na pierwszym miejscu w swojej klasie.

LFP

Praca w wielkoformatowym polu OPRACOWANIE KATARZYNA S. NOWAK

Czasem praca w sektorze druku wielkoformatowego może przypominać orkę w wielohektarowym polu. Jednak są sposoby, aby temu zaradzić – wystarczy dobrze dobrany do specyfiki produkcji, niezawodny, łatwy w obsłudze sprzęt. O swoich wyborach, motywacjach i doświadczeniach wypowiedzieli się przedstawiciele kilku firm, które łączy marka urządzeń Océ.

w siedmiu kluczowych punktach, wśród których priorytetem była jakość zakupionego urządzenia i oferowanych przez nie wydruków. Inne ważne czynniki to możliwość zadruku na szerokiej gamie podłoży, jak płótno, szkło, drewno, PVC, płytki ceramiczne i wiele

© PAI PrintinPoland.com x3

Pierwszą z firm, która zdecydowała się na instalację urządzenia Océ jest gliwicki Novum Invest, który zajmuje się produkcją, montażem i konstrukcją tablic reklamowych. Decyzję o zakupie plotera Arizona 360 XT prezes zarządu firmy, Maciej Wiśniewski uzasadnia

Elvira Wirska, właścicielka firmy Elvir, chwali sobie wielofunkcyjność maszyny Océ PlotWave 300.

32

VISUAL COMMUNICATION 10/11

innych materiałów oraz opcja wykorzystania białego atramentu. Wybór był podyktowany również ogólnopolskimi trendami rynku, jak zwrot ku technologii druku płaskiego, a także brakiem podobnej podobnego urządzenia w regionie górnośląskim. Oprócz walorów technicznych samego plotera, a także dopasowaniu inwestycji do polityki marketingowej samej firmy istotą rolę w wyborze marki Océ – jak podkreśla Maciej Wiśniewski – odegrał wysoki poziom usług serwisu dostawcy.

WYRÓŻNIĆ SIĘ NA RYNKU Na ploter Arizona 360 XT zdecydowała się również firma Studio Supra, w której nowe urządzenie zadrukowało już powierzchnię wielohektarowego pola – jak zapewnia właściciel zakładu poligraficznego, Grzegorz Kwiatkowski.

Zajmująca się projektowaniem oraz drukiem mało- i wielkoformatowym w technologii cyfrowej i offsetowej agencja postanowiła zainwestować w płaski druk UV, który daje szerokie możliwości jeśli chodzi o użycie różnych typów podłoża. Zakup plotera Océ to jedna z wielu inwestycji, która wpisuje się w nowoczesny model biznesowy Studia Supra. Przede wszystkim dlatego, że pozwala się wyróżnić na konkurencyjnym rynku zleceń. Druk wielkoformatowy to intensywnie rozwijająca się część poligrafii. „Wciąż jeszcze jest tu dużo do zrobienia, stąd warto inwestować w maszyny, które umożliwiają wykonywanie jak najwięcej ciekawych i oryginalnych aplikacji, a dodatkowo pozwalają klientom oferować rozsądne ceny” – mówi Grzegorz Kwiatkowski. Właściciel Studio Supra podkreśla również, że ploter Océ Arizona 360 XT wyróżnia się temperaturą utrwalania

w lampach UV, która pozwala na bezproblemowe zadrukowywanie nawet bardzo cienkich syntetyków.

ABY MÓC „POWIEDZIEĆ” WIĘCEJ… Na instalację plotera marki Océ zdecydowała się również kielecka firma D.W.A., zajmująca się produkcją wielkoformatowych nośników reklamowych, a także drukiem offsetowym i małoformatowym drukiem cyfrowym. Zakup urządzenia Arizona 360 GT właściciel firmy, Zbigniew Wenus, tłumaczy faktem, że przedsiębiorstwo chciało móc „powiedzieć” więcej – a właściwie zaoferować więcej swoim klientom. Priorytetem firmy było nie tylko poszerzenie portfolio usług, ale również podniesienie ich jakości i przyspieszenie czasu realizacji zleceń. Te wymagania spełnił ploter Arizona 360 GT umożliwiający zadruk na szerokiej gamie sztywnych mediów. „Najbardziej jednak zaskoczyła nas precyzja w drukowaniu dwustronnym na tej maszynie. Okazało się bowiem, że obraz wydrukowany na jednej stronie w lustrzanym odbiciu idealnie pokrywa się z tym, co zostało wydrukowane na drugiej stronie” – komentuje zakup nowego urządzenia właściciel firmy D.W.A. SKOMPRESOWANA DOKUMENTACJA Dokumentacje projektowo-kosztorysowe budowy oświetlenia ulic i sygnalizacji świetlnej, a także sieci energetycznych to tylko niektóre usługi warszawskiej firmy Elvir, przy których jest wykorzystywany zakupiony przez nią w ostatnim czasie innowacyjny, kompaktowy system do skanowania, kopiowania i drukowania – Océ PlotWave 300. Zakupione urządzenie zdecydowanie przyspiesza proces tworzenia tej dokumentacji. Wszystkie bowiem dokumenty (w myśl ustawy o zamówieniach publicznych) muszą być obecnie zeskanowane do plików elektronicznych, które muszą być z kolei zgodne z wersją papierową dokumentacji. W przypadku dużych projektów, liczących dziesiątki, a nawet setki stron, skanowanie ich jest uciążliwe, czasochłonne i obarczone dużym prawdopodobieństwem wystąpienia błędów.

Urządzenie Océ PlotWave 300 nie tylko wykonuje ten proces w krótkim czasie, ale również posiada możliwość kompresowania plików do formatu PDF, charakteryzującego się niewielkimi rozmiarami.

Głównymi klientami firmy są przede wszystkim urzędy dzielnic warszawskich, urzędy gmin, Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie, Mazowiecki Zarząd Dróg Wojewódzkich, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, agencje reklamowe, firmy drogowe oraz osoby prywatne i inne podmioty gospodarcze, których wymagania nie są małe. Dlatego Elvir musi zawsze stawiać na kompleksowe i sprawdzone rozwiązania. Każda inwestycja budowlana –

Ploter Arizona 360 GT przekonał kielecką firmę D.W.A., która szukała wydajnej maszyny wielkoformatowej.

Ploter Arizona 360 XT drukuje na szerokiej gamie podłoży, jak płótno, szkło, drewno, PVC i płytki ceramiczne.

w tym również branży elektrycznej – jest bowiem złożona i wymaga uzyskania przez inwestorów publicznych i indywidualnych wielu dokumentów formalno-prawnych, decyzji i zezwoleń.

INTUICYJNIE I SZYBKO Podobny wybór podjęło również Przedsiębiorstwo Instalacyjno-Usługowe Wereszczyński. Pracownicy firmy określili urządzenie Océ PlotWave 300 mianem „intuicyjnego i dość szybkiego rozwiązania”. Zauważyli oni zdecydowaną różnicę nie tylko w samym drukowaniu, ale także w czasie startu oraz szybkości powrotu do wydruku po zmianie rolki w maszynie.

W porównaniu z dotychczas stosowanym przez firmę Wereszczyński urządzeniem widoczna jest poprawa jakości wydruków, jakie tu powstają, a w szczególności ich

kolorystyki. „Przy wyborze nowego rozwiązania istotnym czynnikiem była dla nas zwarta i kompaktowa budowa wielkoformatowej kopiarki kolorowej Océ ColorWave 300 – mówi Rafał Iwański z PIU Wereszczyński – gdyż w naszej firmie w pomieszczeniu z urządzeniami drukującymi sporo miejsca zajmuje dotychczasowy system Océ TCS400. Ponadto zwrócono uwagę na panel operatora wraz z portem USB oraz dopracowanym interfejsem Web Express WebTools, a także łatwy i intuicyjny sposób montażu rolek z papierem.

Przykład powyższych pięciu firm pokazuje, ze plotery Océ sprawują się na piątkę. Nie oznacza to, że wybór plotera może być bezrefleksyjny, a inwestycja nie musi być dobrana do indywidualnych potrzeb i celów marketingowych danego przedsiębiorstwa.

10/11 VISUAL COMMUNICATION

33

LFP

Koncert na cztery plotery OPRACOWANIE KATARZYNA S. NOWAK

© Mutoh x 3

W portfolio firmy Mutoh pojawiły się nowe urządzenia uzupełniające linię ploterów ValueJet. Producent ploterów ogłosił pojawienie się na rynku europejskim, afrykańskim oraz Bliskiego Wschodu nowych modeli – ValueJet 1324 oraz ValueJet 1624. Ponadto, podczas hiszpańskich targów ITMA belgijska firma zaprezentowała maszyny do druku na tekstyliach – ValueJet 1628TD oraz ValueJet 2628TD.

Ploter ValueJet 1624TD osiąga rozdzielczość 720 x 1080 dpi przy prędkości druku 10 m 2 /godz.

ValueJet 1628TD to 64-calowy ploter do zastosowań przemysłowych z branży odzieżowej, reklamowej, wyposażenia wnętrz oraz meblowej.

34

VISUAL COMMUNICATION 10/11

Podczas największej na świecie wystawy maszyn włókienniczych i tekstyliów – hiszpańskich targów ITMA – firma Mutoh zaprezentowała dwa wielkoformatowe plotery atramentowe przeznaczone do druku cyfrowego na tekstyliach. Nowe, wchodzące w skład serii ValueJet TD, urządzenia to 64-calowy ValueJet 1628TD oraz 104-calowy ValueJet 2628TD. Plotery są przystosowane do zastosowań przemysłowych z branży odzieżowej, reklamowej, wyposażenia wnętrz oraz meblowej. Nowa ośmiokanałowa drukarka ValueJet TD została wyposażona w dwie nowej generacji głowice zawierające 1440 dysz pracujących w trybie drop-on-demand (kropla na żądanie). Każda głowica posiada cztery sekcje kolorów, składające się z 360 dysz każda. Dzięki zastosowanej technologii Intelligent Interweaving urządzenie osiąga optymalną prędkość do 24 m²/godz., co sprawia, że nadaje się ono zarówno do produkcji seryjnej, jak i realizowania projektów jednorazowych. Maksymalna prędkość, jaką osiąga urządzenie to 41 m²/godz. Funkcja direct-to-fabric (bezpośredni druk na tkaninie) pozwala na drukowanie na tkaninach nierozciągliwych posiadających zarówno otwartą, jak i zamkniętą strukturę znajdujących zastosowanie w produkcji flag, oznakowań oraz elementów dekoracyjnych. Jest to możliwe dzięki rynnom umieszczonym pod ścieżką druku i gromadzącym resztki tuszy, które nie zostaną wchłonięte przez tkaninę.

ValueJet TD może być również używany do druku sublimacyjnego na papierze termotransferowym. Plotery korzystają z tuszy na bazie wody, gdyż brak dodatkowej wentylacji mógłby spowodować pogorszenie komfortu pracy drukarzy. Zadruk tekstyliów „z roli na rolę” jest

INSPI RACJE Inaczej o środowisku

Podobnie jak modele 1628TD i 2628TD, również 1324 i 1624 są wyposażone w funkcję Intelligent Interweaving, która pozwala na wyeliminowanie typowych trudności związanych z drukiem cyfrowym tj. poziome pasy czy efekt niedopasowania dysz.

możliwy dzięki wyposażeniu urządzeń w systemy napinania, odwijania i nawijania podłoży o wadze do 100 kg.

© HP

Powszechnie panuje przekonanie, że rozwiązania ekologiczne są niezwykle kosztowne. Tymczasem postaram się dowieść, że drukowanie z myślą o środowisku pozwala nie tylko zaoszczędzić pieniądze, ale również zwiększyć zyski firmy.

Tekst: Joerg-Peter Kober*

VALUEJET 1324 I VALUEJET 1624 Firma Mutoh ogłosiła również pojawienie się na ww. rynkach dwóch nowych modeli ploterów z serii Eco ValueJet Ultra – 54-calowego ValueJet 1324 oraz 64-calowego ValueJet 1624.

Pracujące na przyjaznych środowisku tuszach urządzenia znajdują zastosowanie w produkcji plakatów, banerów i oznakowania zewnętrznego, grafiki pojazdowej, a także nośników POS oraz grafiki wewnętrznej. W przypadku zastosowań zewnętrznych grafika (bez konieczności laminowania) zachowuje trzyletnią odporność na działanie promieni słonecznych. Jeśli chodzi o serię Eco Ultra, nowe plotery są następcami modeli 1204, 1304 oraz 1614.

Urządzenia drukują w CMYK-u przy wykorzystaniu nowej generacji głowic drukujących zawierających 1440 dyszy (w każdej sekcji po 360 dyszy kolorowych, czyli 180 na każdy kolor), które generują krople tuszu od 3,5 do 35 pl. Zastosowana w linii urządzeń ValueJet Eco Ultra głowica oferuje cztery rozdzielczości druku: 540 x 720 dpi, 720 x 720 dpi, 1440 x 720 dpi i 1440 x 1440 dpi, a także niespotykaną dotąd rozdzielczość 720 x 1080 dpi. Ta ostatnia oznacza nienaganną jakość wydruków wielkoformatowych, możliwą do osiągnięcia przy prędkości 10 m2/godz. w przypadku modelu 1624 i 8 m2/ godz. w przypadku 1324.

Podobnie jak modele 1628TD i 2628TD, również 1324 i 1624 są wyposażone w funkcję Intelligent Interweaving, która pozwala na wyeliminowanie typowych trudności związanych z drukiem cyfrowym tj. poziome pasy czy efekt niedopasowania dysz. Jedną z największych korzyści urządzeń Mutoh jest komfort dostawcy druku, który może zagwarantować wysoką jakość wydruku (a także powtarzalność zleceń) w możliwie najkrótszym czasie. Podobnie jak poprzedników z rodziny ValueJet, również nowe modele ploterów cechuje łatwość użycia. Nowe urządzenia posiadają specjalnie zaprojektowaną klawiaturę umożliwiającą łatwy i intuicyjny dostęp do menu oraz funkcję automatycznego odcinania gotowych wydruków. Również kształt samych ploterów został opracowany z myślą o komforcie użytkownika – 1324 posiada niezwykle łatwy dostęp do elementów podlegających okresowej konserwacji, natomiast 1624 wyposażony jest w uchylny uchwyt kasetki z tuszem, który pozwala zaoszczędzić miejsce w przypadku ładowania pojemników o różnej wielkości (możliwe zastosowanie pojemności 220 ml lub 440 ml). Ponadto opcjonalnie nowe modele urządzeń mogą być wyposażone w spektrofotometr SpectroVue VM-10, który pozwala na monitorowanie rozbieżności kolorystycznej zarówno po zakończeniu, jak i w trakcie pracy. W połączeniu ze stosownym oprogramowaniem VM-10 może być również używany do tworzenia profili kolorów ICC.

Niedawno przeprowadzone badania wykazały, że 56 % europejskich nabywców druku zwraca uwagę na kwestie środowiskowe, które dostawcy usług poligraficznych niejednokrotnie ignorują.

Wdrożenie rozwiązań ekologicznych bywa trudne, jednak systematyczne podejście i analiza zachodzących procesów może przynieść większe oszczędności, niż byśmy się spodziewali.

Firmy, które zdecydowały się na wdrożenie ISO 14001 mogą powiedzieć więcej na temat indywidualnej analizy procesu i jego wyników. Dzięki zastosowaniu aktywnego programu przyjaznych środowisku działań można uzyskać wzrost recyklingu z poziomu zerowego do 90 % odpadów, co powoduje przykładowe zmniejszenie wydatków firmy z 16 tys. euro do około 4 tys. euro w skali roku.

Coraz powszechniejsze staje się odejście od dedykowanych do druku solwentowego farb na bazie rozpuszczalnika i użycie tuszy UV, a także tuszy wodnych. Oprócz poprawy warunków pracy panujących w drukarniach znaczącą korzyścią jest fakt, że wykonany przy użyciu ekologicznych tuszy zadruk posiada szersze spektrum zastosowań. Wiele krajowych i zagranicznych firm korzysta z przyjaznych środowisku technologii, aby rozszerzyć obecność swojej marki na rynku. Jedną z bardziej widocznych inicjatyw zrównoważonego rozwoju w sektorze druku jest promowania etykiet, opakowań, nośników POS oraz oznakowań jako podlegających recyklizacji. Zwiększająca się ekologiczna świadomość, a co za tym idzie rosnące wymagania konsumentów sprawiają, że dostawcy usług poligraficznych, którzy nie zdecydują się włączyć do swojego portfolio rozwiązań i usług przyjaznych środowisku powinni liczyć się ze malejącą liczbą klientów. Jednym z pierwszych kroków budowania zaangażowanego w ochronę środowiska wizerunku firmy jest wybór podlegających recyklizacji podłoży do zadruku (w tym z certyfikatami organizacji ekologicznych), a także włączenie się w lokalne inicjatywy ekologiczne. Korzyści z ekologii można czerpać poprzez kontrolę zużycia energii. Obok ploterów i innych urządzeń poligraficznych to wentylatory, suszarki i oświetlenie dostarczają drukarzom wielkoformatowym wiele możliwości do zmniejszenia kosztów produkcji. Wiedząc, że lepsza organizacja pracy i zastosowanie przyjaznych środowisku rozwiązań prowadzi do wzrostu sprzedaży, pozostaje pytanie czy w tym celu należy zreorganizować zakład produkcyjny? Jeśli poważnie podejdziemy do problemu i potraktujemy zaangażowany w ochronę środowiska wizerunek firmy jako wyzwanie to zauważymy, że jest takie działania będą dobre zarówno dla przedsiębiorcy, jak i dla klientów.

"Wyłącznym, polskim dystrybutorem ploterów Mutoh jest Atrium Centrum Ploterowe"

*Autor pracuje w firmie HP na stanowisku Sign & Display Marketing Managera, jest odpowiedzialny za Europę Centralną i Wschodnią.

10/11 VISUAL COMMUNICATION

35

LFP

Druk z prądem OPRACOWANIE JACEK GOLICZ

Druk elektroniki techniką inkjetową cieszy się w ostatnich latach dużym zainteresowaniem ze strony tak naukowców, jak konsumentów. Klienci doceniają możliwości, jakie daje ta technologia, pozwalająca poszerzyć paletę potencjalnych aplikacji. Szacuje się, że druk elektroniki będzie rozwijał się w szybkim tempie, osiągając w 2017 roku wartość ponad 48 mld dolarów.

© Fotolia

Technicznie rzecz ujmując, druk inkjetowy konkuruje z technologią półprzewodnikową (fotolitografią, naparowywaniem próżniowym itp.), oferując znaczne korzyści, przede wszystkim w wytwarzaniu produktów dostosowanych do indywidualnych potrzeb, zarówno z elastycznych, jak i wrażliwych materiałów (druk bezkontaktowy). Znacznie niższy koszt zakupu urządzeń, tańsza eksploatacja i konserwacja oraz oszczędności materiałów związane z drukiem drop-on-demand zwiększają opłacalność inkjetowego druku elektroniki. Mimo tak wielu zalet oraz dużej dostępności komercyjnej, inkjetowi nie udało się jak dotąd ugruntować swojej pozycji na rynku elektronicznym.

SKŁAD TUSZY PRZEWODZĄCYCH Głównym składnikiem tuszy stosowanych do druku elektroniki jest bez wątpienia materiał przewodzący. Do tuszy dodaje się nanocząsteczki metali przewodzących, polimerów oraz związków węgla. Duże znaczenie ma również związek nośnikowy. Najczęściej jego rolę pełnią rozpuszczalniki na bazie octanów, glikoli, cykloheksanolu itp. Najbardziej rozpowszechnione są tusze z zawartością cząsteczek srebra, które uważane jest za jeden z najlepszych metali przewodzących. Minusem jest wysoka cena tuszy – dość drogie srebro stanowi bowiem od 20 do nawet 80 proc. ich wagi.

Z tego względu naukowcy prowadzą intensywne badania nad szerszym wykorzystaniem znacznie tańszej miedzi i niklu. Chociaż substraty zawierające te metale są równie dobrymi przewodnikami jak srebro, ich stosowaniu nadal towarzyszy problem niekontrolowanego utleniania i dyfuzji.

Druk elektroniki to przyszłość poligrafii. Aby ta metoda mogła się rozpowszechnić, trzeba jeszcze pokonać kilka barier technologicznych.

36

VISUAL COMMUNICATION 10/11

SUSZENIE I SPIEKANIE Wpływ na stopień przewodzenia wydrukowanej aplikacji ma

przede wszystkim materiał przewodzący zastosowany w tuszu. Inne składniki tuszu, jak związek nośnikowy czy regulator lepkości, muszą zostać usunięte w procesie suszenia. W celu utrwalenia nanocząsteczek matali przewodzących na wydruku stosuje się dodatkowo intensywną obróbkę cieplną, tzw. spiekanie. Proces ten może się odbywać w wysokiej temperaturze (200-300°C), przy wykorzystaniu wiązki laserowej, ciśnienia lub naświetlania mikrofalami. Należy przy tym pamiętać, że spiekanie zależy od wielu czynników. Wpływ na jakość tego procesu może mieć na przykład kształt i rozmiar cząsteczek metali przewodzących zawartych w tuszu, grubość i rodzaj zadrukowanego podłoża oraz zastosowana temperatura.

WYZWANIA TECHNOLOGICZNE Mimo że druk elektroniki jest dziś dużo bardziej zaawansowany niż kilka lat temu, uzyskanie morfologicznie i geometrycznie identycznych struktur przy zadruku techniką inkjetową wciąż stanowi spory problem. Aby skutecznie przewodzić prąd, nadrukowane układy elektroniczne muszą mieć jak najmniej pustych przestrzeni, cechować się gładką, w miarę jednolitą powierzchnią i posiadać równe krawędzie. Sprostanie tak wysokim wymaganiom to wyzwanie dla sektora badań i rozwoju. Intensywne prace nad optymalizacją technologii inkjetowej pod kątem druku elektroniki powinny w krótkim czasie przynieść spodziewane rezultaty.

(Opracowano na podstawie artykułu „Printed electronics – Inks and the technical challenges” opublikowanego w newsletterze „Process”, nr 77/2011).

LFP

Na początku było sito Firma VGL z angielskiego Reading zbudowała niedawno nową drukarnię o powierzchni ponad 2,2 tys. m2, zlokalizowaną w pobliżu dwóch pozostałych zakładów produkcyjnych należących do tego prężnie rozwijającego się przedsiębiorstwa. Najnowszym zakupem drukarni jest ploter do druku na tekstyliach Rhotex 320, który ostatnio poszerzył portfolio firmy Durst.

© VGL x3

Drukarnia VGL dysponuje bogatą kolekcją gotowych wzorów, drukuje także indywidualne projekty na tekstyliach, folii i innych podłożach.

Michael i Simon Ayerstowie na tle nowego nabytku – plotera do druku na tekstyliach Rhotex 320.

Model Rhotex 320 dołączył do trzech już zainstalowanych systemów do druku z roli na rolę marki Durst – Rho 160R (pracującego na materiałach 3M Scotchprint), Rho 320R oraz Rho 500R, który rozpoczął pracę w drukarni zeszłego lata.

W parku maszynowym VGL znajdują się także dwa plotery stołowe Inca Onset S20 oraz superwielkoformatowa maszyna LightJet 500 XL, jak również liczne urządzenia peryferyjne.

VGL to rodzinny interes, założony – wówczas jako drukarnia sitodrukowa – przez Teda Ayersta w 1976 roku. W latach 80. firma zainstalowała pierwszy w Wielkiej Brytanii ploter tnący. W kolejnej dekadzie VGL była jedną z pierwszych firm na Wyspach, które wdrożyły u siebie technologię druku cyfrowego. Od tamtej pory brytyjska drukarnia konsekwentnie eksploruje rynek LFP, stale poszerzając skalę swojej działalności. Dziś drukarnią

zarządzają synowie założyciela – Michael i Simon Ayerstowie – którzy uczynili głównym obszarem działalności firmy druk aplikacji wewnętrznych i zewnętrznych oraz folii do oklejania pojazdów.

APLIKACJE WEDLE UZNANIA „Rozwijaliśmy się nawet w trudnym dla gospodarki okresie” – podkreśla Michael Ayerst. „W dalszym ciągu postrzegamy druk wielkoformatowy jako przyszłościowy. Zaczęliśmy drukować na tkaninach około czterech lat temu, a popyt na tego typu aplikacje ciągle rośnie. Druk na tekstyliach przynosi korzyści zarówno klientom, jak i środowisku naturalnemu”. Jak podkreślają bracia Ayerstowie, druk na maszynie Rho 320R jest bez zarzutu, jednak w pewnym momencie zaczęło im brakować plotera przeznaczonego stricte do druku na tkaninach.

Tak pojawił się pomysł zainwestowania w model

Rhotex 320, który – według właścicieli drukarni – oferuje wysokiej jakości druk, zapewniając długą trwałość aplikacji i wyraźne kolory. Ploter zadrukowuje podłoża o maksymalnej szerokości 3,2 m. Bracia Ayerstowie docenili również fakt, że aplikacje wydrukowane na maszynie Rhotex 320 można w 100 proc. poddać recyklingowi. Innym argumentem była łatwość, z jaką stosunkowo lekkie tkaniny można składać, przechowywać, transportować i montować.

Drukarnia VGL stworzyła obszerną bibliotekę pod nazwą Surface View, w której znajdują się zdjęcia i grafiki w wysokiej rozdzielczości. Klient może znaleźć w kolekcji interesujący go wzór i zamówić wydruk na dowolnym podłożu, oczywiście także na tkaninie. Firma drukuje dekoracje szyb wystawowych, tapety, okleiny meblowe oraz wielkoformatowe grafiki dla galerii sztuki i muzeów.

10/11 VISUAL COMMUNICATION

37

News Kolory szybkości

© Xanté

LFP

Płynne zarządzanie System do zarządzania produkcją poligraficzną dla drukarni EFI Pace otrzymał certyfikat dla druku cyfrowego JDF przyznawany przez PIA (Printing Industries of America).

System zbudowany jest z modułów: kalkulacji, księgowości, zarządzania produkcją, magazynem, zamówieniami, zbieraniem danych produkcyjnych, wysyłki oraz CRM. Dzięki zintegrowaniu z serwerem Fiery, EFI Pace przeznaczony jest dla zarządzania produkcją średnich firm oraz dużych drukarni. Ten niezwykle zaawansowany system zarządzania wykorzystuje XML, a także jest zgodny z normami JDF oraz ODBC. Umożliwia on dostęp do przeglądarki WWW zarówno dla komputerów Mac, jak i PC.

Strona do druku Firma Efi nawiązała współpracę z Xerox Corporation w celu wdrożenia Efi Digital StoreFront (DSF) będącego rozwiązaniem typu web-to-print. Rozwiązanie ułatwia specyfikację drukowania i obsługi plików dla klienta przy jednoczesnej automatyzacji przepływu pracy z poziomu maszyny drukującej. Efi skorzystało z wiedzy i doświadczenia w druku cyfrowym firmy Xerox, aby DSF wyróżniało się na tle konkurencji, gdyż obecnie istnieje ponad 3 tys. internetowych stron oferujących podobne usługi. Niedawno firma Pepsi Beverages Company zainwestowała w DSF wraz z serwerem Fiery i Xerox DC5000 Digital Press. Rozwiązanie zostało wykorzystane w centrum produkcji POS-ów, z którym kontaktuje się ponad 1500 detalistów zamawiając nośniki o różnych rozmiarach i kształtach.

38

VISUAL COMMUNICATION 10/11

© largeformatreview.com

Na targach Graph Expo w Chicago firma Xanté zaprezentowała kolorową drukarkę Excelagraphix 4200 wykorzystującą technologię Memjet. Urządzenie pracuje na pięciu głowicach, z czego każda posiada 70400 dysz, co pozwala wygenerować maksymalną prędkość zadruku w kolorze. Maksymalna szerokość zadruku plotera to 1067 mm, natomiast długość sięga 30 m, z kolei grubość nośnika konfigurowana jest w zależności od rodzaju podłoża, lecz nominalny odstęp głowicy od zadrukowywanego podłoża powinien wynosić 0,7 mm.

Excelagraphix 4200 jest dedykowany do zadruku tektury, papieru i znajduje zastosowanie w opakowalnictwie, reklamie oraz kartografii i architekturze. Według Xanté, maszyna może być używana do drukowania dokumentów, ponadgabarytowych map, oznakowania wewnętrznego, POP-ów, opakowań, kartonowych pudełek składanych i pudełek z tektury. W tym roku technologia Memjet zdobyła nagrodę InterTech Technology Printing Industries of America. W ostatnich miesiącach firma ogłosiła partnerstwo z Lenovo i LG Electronics.

LFP

News Nowy w rodzinie Firma Agfa Graphics konsekwentnie rozszerza portfolio wielkoformatowych systemów UV z rodziny :Annapurna dedykowanych do zadrukowywania sztywnych podłoży. Nowy model :Anapurna M2540 FB to płaski, wydajny ploter, oferujący zaawansowaną technologię stołu próżniowego, pozwalający na drukowanie w sześciu kolorach (CMYKLcLm) z dodatkową bielą. Maksymalna prędkość drukowania plotera :Anapurna M2540 FB wynosi 45 m2/h, maksymalny format to 2,54 x 1,54 m; urządzenie obsługuje media o grubości do 4,5 cm i wadze nieprzekraczającej 80 kg. Za szybkie i dokładne pozycjonowanie arkusza odpowiada tu jedenaście ruchomych punktów pasowania, które są bardzo przydatne zwłaszcza przy zleceniach dwustronnych.

Wszechstronność systemu :Anapurna M2540 FB pozwala na jego zastosowanie zarówno do małych, jak i dużych aplikacji. W praktyce oznacza to możliwość jego wykorzystywania na rynkach niszowych, m.in. przy produkcji wyrobów promocyjnych czy płyt DVD. Dobra przyczepność utrwalanych promieniami UV atramentów oraz ich szybkie i wydajne schnięcie pozwalają na bezpośrednie zadrukowywanie szkła, ceramiki czy drewna. To zaś umożliwia wykorzystanie plotera do typowych zastosowań architektonicznych czy dekoracyjnych, z drugiej strony zaś – przy produkcji systemów oznaczeń, displayów czy publikacji.

Tyrolska ekologia W ostatnim czasie firma Durst otrzymała certyfikat zarządzania środowiskowego ISO 14001:200 przyznawany przez międzynarodową jednostkę certyfikującą i opiniotwórczą Quality Austria. Firma zobowiązała się przestrzegać zarówno zasady będące częścią międzynarodowej konwencji zrównoważonego rozwoju, jak i ustalenia „Konwencji Alpejskiej” oraz „Agenda 21” – a więc ustaleń regionalnych, którym podlega Tyrol – region, w którym siedzibę główną ma Durst. Producent ten jest znany z prowadzenia działań mających na celu dbanie o środowisko naturalne w różnych aspektach, jak: kontrola zarządzania zużycia energii, emisji szkodliwy gazów oraz produkcji odpadów, zwiększenie wydajności produktów, a także nie używanie w druku tuszy zawierających lotne substancje. Oceniane na podstawie DIN ISO 2004, proekologiczne działania Dursta opierają się na komunikacji z klientami, pracownikami oraz dostawcami.

Jesienne pokazy W dniach 21-22 października KML Solutions organizuje Dni Otwarte, podczas których będzie można uczestniczyć w pokazie najnowszych maszyn Rolada: VersaSTUDIO BN-20, VersaCAMM VS-640 i VersaUV LEF-12. Zaprezentowany zostanie również ploter wielkoformatowy NuVista 3200 mm na innowacyjnych technologicznie głowicach Ricoh GEN4 do druku atramentami eco-solwentowymi. O maszynach firmy Agfa Graphics opowie przedstawiciel firmy. Podczas Dni Otwartych będzie również okazja zapoznania się ploterami tnącymi firmy Graphtec oraz laminatorem Vennlo 60 PRO.

40

VISUAL COMMUNICATION 10/11

Nowy produkt w portfolio Firma Jet Media podpisała z EFI umowę dystrybucji wielkoformatowych ploterów UV serii Rastek. Plotery te przeznaczone są do druku UV na płaskich powierzchniach oraz z roli na rolę. Szerokość zadruku waha się w zależności od modelu od 1,5 do 2,5 m. Urządzenia wyposażone są w głowice najnowszej generacji o zmiennej wielkości kropli pozwalające na druk z fotorealistyczną dokładnością. Dodatkowy kolor biały pozwala na druk na materiałach przezroczystych i kolorowych. Plotery dostarczane są wraz z oprogramowaniem sterującym, komputerem oraz kompletem atramentów. Uniwersalność urządzeń sprawia, że mają one bardzo szeroki wachlarz zastosowań. Można na nich wykonywać wydruki reklamowe oraz dekoracyjne na różnych podłożach od tworzyw sztucznych, szkła, drewna, ceramiki, aż po tkaniny i papier.

News Zmiany po latach

Firma Spandex stworzona przez Charliego Dobsona w 1999 roku została sprzedana firmie Gerber Scientific.

Po dwunastu latach przyszedł czas na kolejne zmiany – tym razem firmę przejęło Gilde Buy Out Partners. Warunki transakcji nie zostały ujawnione. Spandex specjalizuje się w sprzedaży i dystrybucji rozwiązań dla producentów oznakowań. Posiadająca główną centralę w austriackim Ruemlang firma ma zasięg europejski.

Serwery do kolorów Podczas targów Labelexpo Europe węgierska firma Own-X zaprezentowała szybkie drukarki do druku wielkoformatowego Widestar 2000, które umożliwiają jednoprzebiegowe drukowanie w kolorze. Urządzenie wykorzystuje technologię Memjet, która – po raz pierwszy na rynku europejskim – została użyta do wielkiego formatu. Urządzenie umożliwia kolorowy, tani i szybki druk na szerokiej gamie podłoży. Znajduje ono zastosowanie w zadruku oznakowań wewnętrznych, materiałów dla architektów, ale również opakowań i magazynów.

Firmy Pantone i Efi ogłosiły, że serwer Fiery będzie obsługiwał Pantone Plus. Firmy są długoletnimi partnerami – Efi było pierwszym dostawcą urządzeń do kalibracji Pantone dla urządzeń cyfrowych. „Włączając Pantone Plus na serwery Fiery, klienci mają gwarancję, że uzyskane kolory będą spójne dla wszystkich zadań” – powiedział Andy Hatkoff, wiceprezes ds. licencjonowania technologii w Pantone. Spójność barw sprawia, że redukuje się koszty i czas przeznaczony na poprawki. Użytkownicy Fiery mogą uzyskać odpowiedni kolor bez konieczności ręcznego określania wartości,a także automatycznie zamienić go na CMYK.

© largeformatreview.com

Tanio w kolorze

Lateks do winylu Wielkoformatowy druk atramentowy z wykorzystaniem wydajnych, przyjaznych dla środowiska atramentów lateksowych jest teraz możliwy dzięki gamie samoprzylepnych folii wylewanych Avery® MPI 1900 od Avery Dennison. „Cechy charakterystyczne atramentów lateksowych takie, jak: bardzo wysoka jakość grafik, bezwonność gotowych wydruków i ich trwałość sprawia, że są one idealnymi partnerami dla naszych wszechstronnych folii wylewanych Avery MPI 1900” – powiedziała Rachel Oakley z Avery Dennison Graphics and Reflective Solutions Europe. Gama folii wylewanych Avery MPI 1900 umożliwia wybór standardowego kleju trwałego lub opatentowanej technologii kleju pozwalającego na przemieszczenie folii – Avery Easy Apply. Powstał również produkt specjalny – Avery MPI 1906 AP, który zapewnia silną adhezję do powierzchni o niskim napięciu powierzchniowym (niespolaryzowanych) takich, jak: PE i PU. Folie Avery MPI 1900 stosowane łącznie z serią Avery DOL 1400 Cast Digital Overlaminate zapewniają poziom adhezji odpowiedni dla wysokiej jakości folii do oklejania pojazdów, nawet na powierzchniach trójwymiarowych. Folie Avery MPI 1900 są dostępne u europejskich dystrybutorów Avery Graphics.

Druk na tekstyliach Podczas odbywających się we wrześniu w Barcelonie targów ITMA 2011 firma Konica Minolta zaprezentowała urządzenia do druku na tekstyliach – Nassenger Pro 1000 i Pro Nassenger 60. Maksymalna prędkość zadruku Nassenger Pro 1000 sięga 1000 m2/godz., tymczasem Nassenger Pro 60-60 m2/godz. Obie maszyny przystosowane są do druku w dziewięciu kolorach za pomocą niezwykle gęstych tuszy do tekstyliów na bazie wody, które zachowują dużą odporność na tarcie i pranie. Model Pro 60 ma bardzo zwartą konstrukcję łączącą nawijarkę, suszarkę i owijarkę w jednym urządzeniu. Natomiast model Pro 1000 jest wyposażony w czujniki umożliwiające druk z dużą prędkością tuszami z dużych pojemników, jak 40 l każdego koloru, a także zdalną diagnostykę funkcji.

10/11 VISUAL COMMUNICATION

41

Digital Signage & LED

DS w muzealnictwie TEKST AGATA SITKO

Treść, jaką przekazują nośniki DS jest bardzo zróżnicowana. W zależności od potrzeb: cyfrowy nośnik może wyświetlać prostą informację tekstową, logotypy, banery, statyczne pliki graficzne, animacje, filmy, aż po audycje TV czy serwisy internetowe. System DS stosowany jest m.in. w punktach sprzedaży, hotelach, bankach, urzędach, lotniskach, dworcach, salach wystawowych, muzeach, galeriach, kinach oraz wielu innych miejscach.

KOMUNIKACJA KULTURALNA W obiektach kulturalnych, jak muzea nośniki zastępują tradycyjne tablice informacyjne, plakaty i ulotki.

Usprawniają one komunikację ze zwiedzającymi, zapewniają także szeroko pojętą interakcję.

Technologie interaktywne to w dzisiejszych czasach podstawowa atrakcja wszelkiego rodzaju wydarzeń. Zastosowanie nowoczesnych technik, w tym interakcji pozwala na lepsze zaprezentowanie eksponatów i bezpośredni kontakt ze zwiedzającymi. Wykorzystuje się

© Trias x4

Digital Signage to system umożliwiający emisję dowolnej, w pełni interaktywnej treści za pomocą cyfrowych nośników takich, jak: monitory LCD, projektory, ekrany plazmowe, dotykowe i diodowe. Instalacje takie mogą być złożone z jednego lub wielu połączonych w sieć i centralnie zarządzanych wyświetlaczy. Poza nośnikami, na których prezentowane są dane treści, system Digital Signage obejmuje także urządzenia służące do ich wyświetlania, czyli odtwarzacze oraz serwery pozwalające na system dystrybucji.

42

VISUAL COMMUNICATION 10/11

w tym celu szereg specjalistycznych urządzeń, jak np.: monitory dotykowe, ekrany z nakładkami dotykowymi, projektory współpracujące z czujnikami ruchu, podłogi diodowe z różnego rodzaju czujnikami, czy specjalistyczne kamery śledzące ruch osób znajdujących się w jej zasięgu i przenoszące obraz (wraz z dowolnymi dodatkami, np. opisami) na dowolnie wybrany nośnik obrazu. Nośniki mogą być montowane w wybranych miejscach, w zależności od projektu przestrzeni wystawienniczej. Na poszczególnych nośnikach mogą być prezentowane te same lub zupełnie inne treści. Przekaz może mieć jednolity charakter (np. prosta prezentacja w Power Point) lub posiadać rozbudowany layout. Istnieje możliwość podzielenia ekranu na wiele stref, w których pokazywany jest tekst, obraz, materiał filmowy czy sygnał telewizyjny. Zarządzanie treściami wyświetlanymi na wszystkich nośnikach odbywa się z jednego miejsca, w którym znajduje się serwer wraz z oprogramowaniem. Może on być zlokalizowany w tym samym budynku, w którym rozmieszczone są monitory lub w zupełnie innym miejscu, np. w siedzibie głównej firmy mieszczącej się w innym mieście. W takim wypadku zarządzanie treściami odbywa się przez Internet. Najczęściej wykorzystuje się monitory LCD. Ważne jest, by były to monitory do profesjonalnych zastosowań. Zwykłe telewizory LCD nie są przystosowane do ciągłej, długotrwałej pracy. Wielkość monitorów zależy od tego, gdzie są one umieszczone i z jakiej odległości oglądamy wyświetlany na nich obraz. W ramach Digital Signage można zastosować też ekrany dotykowe, tzw. kioski interaktywne. Są to cyfrowe wyświetlacze wraz z klawiaturą lub wbudowaną nakładką dotyko-

wą. Zwiedzający mogą z nich samodzielnie korzystać. Połączenie technologii dotykowych, jak prezentacje interaktywne, Multi-touch czy kiosków interaktywnych wraz z audiobookami daje zwiedzającemu możliwość samodzielnego poruszania się po obiekcie, bez potrzeby korzystania z pomocy przewodnika.

Ponadto ciekawym rozwiązaniem do tworzenia interaktywnych ekspozycji są tzw. technologie In-Touch, działające przy użyciu nośnika obrazu, kamer i czujników podczerwieni. Osoby podchodzące do ekranu są automatycznie wychwytywane przez czujkę i kamerę, dzięki czemu widzą się np. na monitorze plazmowym czy LCD. Na ekranie obok ich postaci mogą pojawiać się np. generowane za pomocą komputera dymki (jak w komiksie) z różnymi komentarzami. Kolejnym interaktywnym rozwiązaniem jest tzw. wirtualna postać. Wygenerowany komputerowo avatar przyjmuje różne pozy i prowadzi dialog z osobami stojącymi przed dowolnym nośnikiem obrazu.

INFORMACYJNE NARZĘDZIA Tworząc nowoczesny budynek wystawienniczy, nie należy zapominać o technologiach ułatwiających zarządzanie obiektem i zapewniających zwiedzającym komfort oraz możliwość dostępu do jak największej ilości informacji. Popularnymi narzędziami są powszechnienie stosowane karty identyfikacyjne oraz nasze osobiste telefony komórkowe. Nowoczesna karta identyfikacyjna służy przede wszystkim do kontroli ilości osób obecnych na terenie obiektu – głównie ze względu na wygodę przy zwiedzaniu oraz możliwość korzystania z nowoczesnych stanowisk multimedialnych; uaktywnia urządzenia multimedialne, jej posiadacz może także otrzymać dodatkowe informacje na temat np. eksponatu w drodze ustalonej z operatorem obiektu (np. drogą elektroniczną na osobisty adres e-mail).

Ponadto karta taka, może upoważniać do innych atrakcji, które mogą być dowolnie kreowane przez właściciela lub operatora obiektu.

Coraz częściej wykorzystywane są także nasze telefony komórkowe. Współczesne systemy powiadamiania SMS dają w zasadzie nieograniczone możliwości dostępu do informacji. Dzięki telefonom możemy wysyłać i otrzymywać powiadomienia o zbliżających się wystawach i imprezach, możemy zakupić lub zarezerwować bilety, ponadto wysyłając SMS pod określony numer, możemy otrzymywać rozszerzone informacje o interesującej nas wystawie, eksponacie produkcie, bądź źródło, skąd takie dane pobrać. Nowoczesny telefon komórkowy i narzędzia, dzięki którym pracuje, to nie tylko SMS czy MMS; to także połączenia głosowe, dzięki którym przeprowadzane są konkursy lub ankiety. Nasz osobisty telefon może być także funkcjonalnych audiobookiem, który oprowadza nas po muzeum i dodatkowo może to zrobić w każdym języku świata.

44

VISUAL COMMUNICATION 10/11

Digital Signage & LED

Digital Signage Merits TEKST TOMASZ RZEŹNIK

Reklama, informacja, rozrywka. Modelowo funkcje Digital Signage występują jednocześnie po to, aby zwrócić uwagę konsumenta. Czy kolejne spojrzenie zapisane w statystykach jest jednak celem samym w sobie? Czy Digital Signage jest jak klaun, który zrobi wszystko, aby widzowie zwrócili na niego uwagę, chociaż i tak po wyjściu z cyrku dzieci najlepiej będą wspominać słonie?

Biznesowy punkt widzenia posiadacza nośników DS jest jasny – umieścić nośniki w jak największej liczbie lokalizacji o jednorodnym charakterze. Innymi słowy zbudować zasięg i dołożyć największych starań, aby grupa docelowa była możliwie łatwa do sprecyzowania. W końcu profilowane reklamy sprzedają się najlepiej. Na drugim biegunie obserwujemy postawę reklamodawcy. Pewnego siebie dżentelmena, którego interesuje rentowność kampanii reklamowej w miejscu sprzedaży i któremu oferuje się reklamę na monitorach jako dodatek.

© VMR

SIGNAGE VS HUMAN Jak przekonują japońscy detaliści w branży odzieżowej, wykorzystanie Digital Signage i technologii RFID ma większy wpływ na sprzedaż dodatków i akcesoriów niż sprzedawcy. W jednym ze sklepów w Tokio zainstalowano system, który sugeruje konsumentowi zakup produktów komplementarnym. Kiedy klient podnosi wieszak z garniturem na stojących obok

wyświetlaczach prezentowany jest dokładnie ten produkt, wraz z gamą akcesoriów dodatkowych takich, jak: buty, krawat, poszetka czy spinki do mankietów. Podobno przełożenie na sprzedaż przekroczyło oczekiwania właścicieli sklepu.

Oczywiście taki rodzaj sprzedaży sprawdzi się wyłącznie w luksusowych butikach, gdzie nieczęsto dochodzi do sytuacji, gdy garnitury przymierza dwóch klientów równocześnie…

Czy to chwilowa fascynacja nowości, wnioskowanie na podstawie pojedynczych zdarzeń, a może trend? Na razie trudno wyobrazić sobie, aby monitor mógł zastąpić człowieka… dopóki jego zakup i eksploatacja nie będzie wiele tańsza, niż wynajęcie hostessy.

SIGNAGE VS SMART Podczas gdy w miejscu sprzedaży reklama przybiera cyfrowy charakter, to w kieszeniach konsumentów odbywa się rewolucja. Urządzenia mobilne stają się coraz ciekawszym medium reklamowym i – co paradoksalnie rzadko występuje w przypadku DS – poprzez kody QR potrafią naprawdę skłonić do interakcji.

Otwarte API, pozwalające programistom na całym świecie tworzyć oprogramowanie dla urządzeń mobilnych powoduje, że ten obszar jest dla marketingu największym wyzwaniem. Ot, gdy Digital Signage wciąż buduje zasięg, urządzenia mobilne

są już w kieszeni co drugiego Polaka. To dlatego Apple po niespełna dwóch latach od wydania pierwszego iPada ogłosiło niedawno, że niedługo na rynku pojawi się iPad 3, a kody QR stały się na tyle rozpoznawalne, że powstają specjalne galerie sztuki z pracami prezentującymi wyłącznie piksele w kwadratowej ramce. Wyścig trwa i obserwują go rzesze kibiców.

Digital Signage rozwija się mniej spektakularnie.

O istnieniu tego typu mediów wielu konsumentów nie zdaje sobie jeszcze sprawy. Trafia jednak do klientów biznesowych, którzy wciąż twardo kalkulują i zamiast fanów, potrzebują zasięgu oraz zdają sobie sprawę, że w reklama w urządzeniach mobilnych i Internecie jest skuteczna, to jeszcze na długo nie zastąpi konsumentom wychodzenia z domu.

— reklama —

Londyńskie zmiany

Po 33 latach ze ściany reklamowej na placu Piccadilly Circus w Londynie zniknął banner Sanyo, a jego miejsce zajęła reklama Hyundaia.

Reklama neonowa Sanyo ustąpiła miejsca ekranom LED-owym, na którym znajduje się logo firmy i hasło „New Thinking. New Possibilities”. Reklamowa ściana na Piccadilly Circus jest jedną z najbardziej znanych tego typu przestrzeni na świecie. Promują się na niej takie marki jak Coca-Cola, TDK, czy McDonald's, a w ciągu roku jest ona mijana przez ponad 56 milionów ludzi.

© wirtualnemedia.pl

News Placówki medyczne są kolejnym miejscem, gdzie sprzedaż czasu reklamowego została przekazana firmie Be Media out of home media service. Projekt w przychodniach ma istotny wpływ na rozwój i poprawę funkcjonowania placówek, a tym samym poprawę komfortu pacjentów. Umieszczane przy drzwiach wejściowych do gabinetów lekarskich, monitory reklamowe LCD o wielkości 24’’-32’’ obok kontentu reklamowego przekazują informacje na temat pacjenta będącego w gabinecie lekarskim (imię i nazwisko lekarza przyjmującego), a także wiadomości pochodzące z serwisów informacyjnych: TVP Info, TVN 24 emitowane przy pomocy RSS. System ma na celu optymalizację procesu przyjmowania pacjentów oraz poprawę konkurencyjności i wizerunku placówki na rynku usług medycznych. Systemy digital signage są nowoczesnym rozwiązaniem, które nie tylko poprawiają funkcjonowanie oraz budują prestiż miejsca, ale także pozwalają na odwrócenie uwagi pacjenta przed wizytą lekarską.

Nowoczesność w szkole NEC Display Solutions Europe ogłosił konkurs, w którym pięć europejskich szkół otrzyma wyposażenie pracowni i sal lekcyjnych o wartości 15 000 Euro. Szkoły, które uważają, że ich sale lekcyjne wymagają unowocześnienia mogą przystąpić do rywalizacji, wysyłając do NEC Display Solutions filmy wideo o tematyce: „Dlaczego nasza szkoła potrzebuje unowocześnienia sal lekcyjnych?”. Na filmie powinno znaleźć się uzasadnienie, dlaczego klasy powinny być lepiej wyposażone w nowoczesne rozwiązania technologiczne. Maksymalna długość filmu to 5 minut, a termin wysyłania zgłoszeń mija 30 listopada 2011 r. W styczniu 2012 roku NEC Display Solutions wybierze najlepsze kreacje i wyłoni zwycięzców, którzy otrzymają projektory Ultra Short Throw ze zintegrowanym mocowaniem do tablic interaktywnych, zestawy do projekcji 3D oraz projektory o wysokiej jasności, idealne do dużych sal wykładowych. Dostępne będą również wysokiej jakości monitory biurkowe, a także monitory wielkoformatowe, za pomocą których będzie można wyświetlać informacje w ogólnodostępnych miejscach szkoły czy uczelni. „Ten konkurs jest okazją do zaprezentowania tych rozwiązań i pomocy szkole potrzebującej zaawansowanego technologicznie wyposażenia sal w monitory i projektory” – powiedział Klaus Auerboeck, Director Product Management Projectors w NEC Display Solutions Europe.

46

VISUAL COMMUNICATION 10/11

© Be Media

Zdrowe instalacje

27-29 MARCA 2012, POZNAŃ

weź udział w targach i zgłoś swój produkt do konkursu Złoty Medal MTP

Międzynarodowych Targów Poznańskich

www.euro-reklama.pl

Międzynarodowe Targi Poznańskie Sp. z o.o. ul. Głogowska 14, 60-734 Poznań, tel. +48 61 869 2000, fax +48 61 869 2999, www.mtp.pl

MTP należą do:

Media & Komunikacja

Piątka na piątkę Pięciu polskich projektantów zostało nagrodzonych w tegorocznej edycji konkursu Worldwide Logo Design Annual Awards. Spośród 1200 zgłoszeń jury konkursowe wyłoniło 200 prac.

Wśród reprezentantów krajów europejskich najwięcej wyróżnień otrzymali projektanci z Niemiec, Rosji, Wielkiej Brytanii oraz Hiszpanii. Natomiast z Polski pięć prac zasłużyło na piątkę.

Mimo dużego sukcesu tegorocznej edycji konkursu Wolda jego dalsze losy pozostają nieznane.

Obecnie wstrzymano przyszłoroczną edycję, co może zmienić jedynie znalezienie organizatora, który swoim doświadczeniem oraz środkami finansowymi wspierałby konkurs. Dotychczas

pieczę nad konkursem sprawowała mediolańska agencja Cacao Design, jednak zmiana polityki firmy wymagała rezygnację z funkcji organizatora konkursu. Spośród 1200 zgłoszeń jury konkursowe wyłoniło 200 projektów, które dodatkowo wyróżniono w kategoriach odpowiadających krajom

pochodzenia autorów. Najlepszą z prac profesjonalnych okazał się logotyp „Women Meet Literature” tureckiej autorki współpracującej z agencją Emre KOC. Natomiast wśród prac studenckich zwyciężył ukraiński projekt Tanyi Kozlovej stworzony z okazji Festiwalu Ceramiki.

Nagrodę Best of Poland zdobył logotyp platformy studentów zainteresowanych stypendiami zagranicznymi w ramach projektu Erasmus. Logo zostało zaprojektowane przez Piotra Hołuba z aka Peha (obecnie Mamastudio).

Nagrodzony logotyp firmowy został zaprojektowany przez Black Sheep Creative Team, a więc freelancerski team kreatywny, specjalizujący się w szeroko pojętej reklamie i designie, tworzony przez: Danutę Gibkę – senior art directorkę i Konrada Piwowarczyka – senior copywritera.

Logo Agencji Kreatywnej Mojito zostało zaprojektowane przez Mateusza Turbińskiego.

„Od kiedy pojawił się konkurs WOLDA zaglądaliśmy tam z podziwem szukając inspiracji i definicji tego, co jest trendy „Pomysł? Wystarczy na nas spojrzeć.

Danusia to delikatna, wrażliwa dziewczyna o bujnych blond lokach, które budzą

w projektowaniu corporate identity. Poziom nadsyłanych co roku jest tak samo wysoki, projekty spływają z całego świata zarówno z agencji jak i od freelancerów, którzy

„Logo z założenia miało być uniwersalne

skojarzenie z wełną owcy. Ja uchodzę

(na stypendia Erasmusa wyjeżdżają

za »czarny charakter« naszego teamu,

studenci z różnych krajów UE) i przyjazne.

odgrywam bowiem często rolę tego »złego«

Dlatego właśnie logotyp erasm.us jest

policjanta” – mówi Konrad Piwowarczyk.

taki kolorowy – bogactwo barw oddaje

„Kiedy dodamy do tego znaczenie czarnej

różnorodność kulturową. Symbol dłoni

owcy, symbolizującej odmienność

oddaje otwarty i przyjazny charakter

i »wyłamywanie się« z otaczającej nas

proste i intrygujące. Dzięki świetnie

reklamowej sztampy… mamy pomysł na

wykorzystanej przestrzeni negatywnej to się

logotyp” – dodaje Danuta Gibka, autorka

jak widać udało” – Jarosław Feith Prezes

projektu.

Zarządu Agencji Kreatywnej Mohito.

projektu” – podsumowuje Piotr Hołub, aka Peha (obecnie Mamastudio).

48

VISUAL COMMUNICATION 10/11

nawzajem oceniają swoje prace. Jesteśmy dość młodą agencją i znalezienie się w takim gronie to potężna dawka pozytywnej energii i motywacji, by znaleźć się w nim również za rok. Założenia były takie, by nasze logo było przede wszystkim

Stworzone na zamówienie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego w ramach projektu „Strategia rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej do roku 2020” logo Eastern Poland 2020. Autorami projektu są: Małgorzata Studzińska i Tomasz Chabowski z Agencji Artflash Interactive.

„Z wielką radością przyjąłem informację o wyróżnieniu projektu logotypu Polski Wschodniej 2020. Praca przy projekcie była dla nas autentyczną przyjemnością, gdyż jego kształt właściwie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, który udało nam się wygrać w gronie 20 innych agencji. Tym bardziej cieszy fakt, iż zdobył on uznanie nie tylko w oczach klienta, ale również środowiska Worlda, które cenię za trzymanie wysokiego poziomu i profesjonalny system opiniowania zgłoszeń. Mam nadzieję, iż pomimo trudności organizator pozyska sponsora na kolejne lata i będziemy jeszcze Chabowski z Agencji Artflash Interactive.

„Prosta i przejrzysta struktura logotypu Pomnik historii sprawia, że znak jest zauważalny i łatwy do zapamiętania.

Pomniki historii to miejsca o szczególnej wartości historycznej,

w pierwotnej formie określiliśmy w ramach przetargu dla

mieli okazję pokazać na co nas stać” – podsumowuje Tomek

Nagrodzony logotyp został zaprojektowany przez Joannę Kaźmierczak oraz Marcina Paściak. Dyrektorem artystycznym projektu była Magdalena Ponagajbo, partner Mamastudio.

artystycznej bądź naukowej, które mogą znajdować się w bardzo różnym otoczeniu. Mogą to być miejsca bardzo stare, jak i całkiem nowoczesne, umiejscowione w centrum miasta lub daleko poza jego granicami . Projektując znak na zlecenie Instytutu Dziedzictwa Narodowego braliśmy pod uwagę fakt, że znak będzie funkcjonował na różnorodnym tle i w różnym otoczeniu” – wyjaśnia Magdalena Ponagajbo, dyrektor artystyczny oraz partner Mamastudio.

— reklama —

Media & Komunikacja

Oryginalny, czyli jaki?

TEKST ROBERT WIECZOREK

Poszczególne słowa mają swoje odpowiednie znaczenia. Zazwyczaj jedno znaczenie, aby być ścisłym. Jeśli natomiast wyraz jakiś ma dwa lub więcej znaczeń, wtedy mówimy o polach semantycznych danego wyrażenia. Te pola z kolei zależą od kontekstu, w jakim wyraz został użyty.

który moje dotychczasowe pojęcie o języku ojczystym nieco wywrócił na nice...

Zwracam uwagę na nie całe hasło, czyli zdanie „Oryginalny smak w nowej puszcze”, ale na osobliwe użycie słowa „oryginalny” w zdanie prezentowanym na billboardzie i w kontekście metajęzykowym. Najpierw zajmę się tym pierwszym.

Według Uniwersalnego Słownika Języka Polskiego PWN, z którego korzystam na co dzień, „oryginalny (łac. originalis ‘pierwotny’)” to słowo o trzech znaczeniach: „taki, który nie jest naśladownictwem lub przeróbką; autentyczny”, „tworzący samodzielnie, nieopierający się na wzorach” (w odniesieniu do osoby, np. oryginalny artysta, poeta, pisarz), oraz „wyróżniający się czymś niezwykłym, osobliwym, rzadko spotykany; dziwaczny, ekscentryczny”.

Znaczenie drugie możemy odrzucić, bo do prezentowanego materiału ma się nijak, więc zostaje oryginalny w sensie autentyczny, prawdziwy a zarazem niezwykły i osobliwy. I gdyby to odnosiło się do prezentacji zupełnie nowego produktu, to wszystko byłoby w jak najlepszym porządku. Ale „rzeczywistość skrzeczy”, a sprawa ma tak zwane drugie dno. Pozajęzykowe.

I poprzez to drugie dno wyraz „oryginalny” uzyskuje nowe, zupełnie zaskakujące znaczenie...

Aby uniknąć kryptoreklamy, opiszę całą sytuację bez nazw. Otóż był (i jest zresztą nadal) pewien znany pol© Robert Wieczorek

Szkolny przykład, to „kolanko” jako zdrobnienie dla części nogi, nazwa specyficznej formy makarony lub zagięta rura pod naszą umywalką.

Albo „zamek” w odniesieniu do budowli, chwytu zapaśniczego, lub przyrządu do zamykania drzwi na przysłowiowe cztery spusty...

Z tych dwóch przykład widać wyraźnie, ze jeden wyraz może mieć dwa lub trzy znaczenia. Zwykle znaczenia te nie pozostają ze sobą w bezpośredniej styczności, bo wtedy prawidłowe zrozumienie treści mogłoby być poważnie utrudnione. A już na pewno nie jest tak, że jeden wyraz może mieć dwa znaczenia, które są względem siebie przeciwstawne. Tak przynajmniej zgodnie twierdzą językoznawcy i specjaliści. Podzielałem to zdanie z pełnym przekonaniem, dopóki nie natknąłem się na prezentowany dziś billboard reklamowy,

50

VISUAL COMMUNICATION 10/11

ski bokser, który miał fajny „pseudonim sceniczny”.

Nie wdając się w szczegóły, pewna firma zdecydowała się w porozumieniu z nim wypuścić na nasz rynek napój energetyzujący o nazwie takiej samej, jak ów pseudonim. Niestety, po jakimś czasie albo bokser uznał, że za swój „wizerunek” nie dostaje tyle, ile by chciał, albo jeszcze coś innego – w każdym bądź razie zabronił tej firmie używać nazwy pochodzącej wprost od jego pseudonimu.

A że produkt jakoś tam na rynku zafunkcjonował, firma postanowiła zatem zmienić opakowanie – i, rzecz jasna, nazwę – i wypuścić ten sam produkt znów na rynek. Ale aby nie tracić wypracowanych przez lata dobrych konotacji, związanych z poprzednią marką, firma owa postanowiła także nawiązać do poprzedniego produktu. I takie właśnie nawiązanie widzimy na przedstawionym tu przykładzie. Czyli, innymi słowy i jak dobrze rozumiem, firma wypuściła TEN SAM produkt, ale pod zmieniona nazwą.

I teraz dochodzimy do sedna. Bo według twórców tego hasła zapewne chodziło o to, aby odbiorca skojarzył znany mu produkt (słowo „smak” jest tutaj oczywiście zamiennikiem) z nową nazwą, poprzez reminiscencje. Stąd użyto w konstrukcji słowa „oryginalny”, które – jak wynika z kontekstu – ma sugerować, że to jest ten sam dobrze znany wyrób. W pierwszym znaczeniu słownikowym – to by się nawet zgadzało.

Ale jak brzmi całość? Słowo „oryginalny” ma oznaczać „ten sam, co poprzednio i dobrze ci znany”. Czyli, innymi słowy – ten sam stary dobry napój, ale w nowej puszce. I tu właśnie tkwi problem, bo słowo „oryginalny” sugeruje coś innego.

No, ale co mieli napisać? Stary smak w nowej puszce?

Stan prawny na dzień 31 października 2011 r.

W ofercie Antalis Poland m. in.:

Folie samoprzylepne: Macal 8200 PRO 3M™ Scotchcal™ 30 Macal 9800 PRO 3M™ Scotchcal™ 50 3M™ Scotchcal™ 80 3M™ Scotchcal™ 100 Folie odblaskowe: MacLite 5700 PRO 3M™ Scotchcal™ 680 CR Folie fluorescencyjne: Macal 8000 PRO 3M™ Scotchcal™ 3480 Folie translucentne: Macal 9700 PRO 3M™ Scotchcal™ 2330 3M™ Scotchcal™ 3630 3M™ Scotchcal™ 3635 Macal 8400 PRO Macal 700 Glass Décor Macal 600 Glass Décor 3M™ Scotchcal™ 7725 Crystal Imagin JT 5499R 3M™ Clear View 8150 Folie specjalne: MacSoft 900 PRO Magnaflex MacTransfer Taśmy techniczne 3M™ Taśmy techniczne MacTac Folie podłogowe: Imagin StreetRap Folie ścienne: WW 100 WW 200 WW 300 Deco Satin Folie samochodowe: Macal Tunning Film Macal Tunning Film Carbon 3M™ DI-NOC 3M™ Controltac™ 85 Cv3 3M™ Scotchcal™ Wrap Film 1080 www.antalis.pl Reklama i Druk Wielkoformatowy tel.: (22) 313 50 21

WIELKIE MOŻLIWOŚCI

kolorowe

folie samoprzylepne

Media & Komunikacja

A winią most TEKST KATARZYNA S. NOWAK

Obserwując próby wprowadzenia porządku i ładu w sektorze polskiej reklamy zewnętrznej możemy mieć wrażenie, że stają przed nami oniryczne postacie z piosenki Ewy Damarczyk, które pogrążają się w tańcu na moście Avignon. W istocie nie chodzi o francuskie miasto, ale o Warszawę i o mosty, które ostatnio stały się zarzewiem konfliktu między reklamodawcami komercyjnymi, specjalistami zajmującymi się promocją miasta, a władzami. A czemu winne są mosty?

W czerwcowym numerze naszego magazynu wspominaliśmy o konflikcie, który wywiązał się między reklamodawcami komercyjnymi – reprezentowanymi przez Izbę Gospodarczą Reklamy Zewnętrznej, a Biurem Promocji Miasta Stołecznego Warszawy. Problem dotyczył pojawienia się banerów promujących kandydaturę Miasta do tytułu Europejskiej Stolicy Kultury w 2016 roku w miejscach niedostępnych dla reklamodawców komercyjnych, a więc na mostach, kładkach czy wiaduktach. Kontrowersyjna kampania skończyła

się już dawno, jednak pojawiło się kolejne zarzewie konfliktu – Euro 2012.

Nie tyle promocja miasta czy wydarzeń sportowych, ale brak spójności polityki reklamowej przeszkadza przedstawicielom branży reklamowej. „Miasto ma problem. Z jednej strony pragnie »ładu i porządku reklamowego«, z drugiej zaś szuka możliwości dla własnej promocji i reklamy. Uważa, że ład reklamowy można osiągnąć stosując nakazy, zakazy i ograniczenia. Mimo licznych propozycji ze strony branży reklamowej, nie władze stolicy

nie są w stanie postarać się o rozwiązanie systemowe” – diagnozuje problem Lech Kaczoń, Prezes IGRZ. Z kolei temat nośników reklamowych na wiaduktach, mostach czy kładkach, zastępca dyrektora Biura Promocji Miasta Warszawa, Andrzej Mańkowski komentuje w słowach: „Przytoczone przykłady dekoracji miasta są działaniami doraźnymi, a nie standardem mającym przejąć zadania reklamy zewnętrznej”. Warszawa została zobligowana do promocji Euro 2012 na mocy podpisanej z UEFA umowy oraz Wytycznych

„A przecież w takich wypadkach europejskie metropolie korzystają z sieci nośników reklamy, które funkcjonują w ich przestrzeni publicznej. Wypracowały nie tylko koncepcję dla ich sytuowania, ale zapewniły sobie również możliwości korzystania z ich powierzchni”.

(Lech Kaczoń, Prezes IGRZ)

„Miasto ma problem. Z jednej strony pragnie »ładu i porządku reklamowego«, z drugiej zaś szuka możliwości dla własnej promocji i reklamy”.

52

VISUAL COMMUNICATION 10/11

(Lech Kaczoń, Prezes IGRZ)

Marketingowych dla Miast – Gospodarzy tego wydarzenia, dlatego miasto znalazło narzędzia promocji, które mają charakter czasowy. „Miasto Stołeczne Warszawa nie ustaje w staraniach, aby stworzyć takie warunki do funkcjonowania w przestrzeni publicznej reklamy zewnętrznej, aby pełniła ona swe zadania bez szkody dla otoczenia i nie rodząc konfliktów na linii miasto-outdoor” – dodaje Mańkowski. Jednak tylko pozornie konfliktu nie ma, gdyż – jak wskazuje Prezes IGRZ – europejskie metropolie korzystają z nośników, które funkcjonują w przestrzeni miejskiej. „W zamian za to można wymyślać rozwiązania prowizoryczne: powiesić siatkę na elewacji Pałacu Kultury i Nauki (obiekcie zabytkowym), na moście, na kładkach itp., z uzasadnieniem »dla dobra Miasta i jego przedsięwzięć«” – komentuje polskie działania Lech Kaczoń. Na ile konieczne było stworzenie doraźnych narzędzi promocji i tłumaczenie ich obecności poprzez czasowy charakter, zamiast skorzystania z istniejącego repertuaru nośników i lokalizacji chyba nikt nie jest w stanie jednoznacznie odpowiedzieć.

Idea wzorowania się na rozwiązaniach wykorzystywanych przez europejskie metropolie posiada również odmienne rozumienie. „Choć miasto stołeczne nie jest ustawodawcą, to wykazywało daleko idącą inicjatywę nie tylko informując organy rządowe o rozwiązaniach stosowanych w innych państwach (również europejskich) jako ewentualnym punkcie odniesienia dla planowanych zmian prawa, ale przedstawiając konkretne propozycje zmian” – wyjaśnił Andrzej Mańkowski z Biura Promocji Miasta

Warszawa. Analiza wzorców europejskich nie wystarczy, gdyż liczą się dopiero konkretne rozwiązania zaadaptowane do polskich warunków, w których opracowaniu uczestniczą zarówno teoretycy, jak i praktycy, czyli przedstawiciele branży reklamowej.

Niestety jeśli zabraknie elementu komunikacji i współpracy pomiędzy twórcami prawa, a podlegającymi pod nie to nie można mówić rozwiązaniach systemowych gwarantujących porządek. „Tak często przywoływane przez Miasto przykłady innych europejskich metropolii, które mają »porządek reklamowy« jest wyłącznie przykrywką dla nieudolności urzędniczej i braku kompetencji. Te europejskie metropolie opracowały bowiem stosowne programy dla wykorzystania przestrzeni publicznej dla reklamy i wdrożyły je w życie.

Naturalnie we współpracy z organizacjami i firmami z branży out-of home”– skomentował Lech Kaczoń.

Brak komunikacji i chęci współpracy sprawia, że w przestrzeni miejskiej cały czas panuje chaos i nieład przypadkowych nośników. Sytuacja wydaje się o tyle bardziej dramatyczna, że miasto daje nienajlepsze wzorce do naśladowania poprzez zajmowanie przypadkowych przestrzeni znajdujących się na mostach, wiaduktach czy kładkach. Najlepszym przykładem jest poruszany ostatnio szeroko przez media temat mostu Średnicowego. Umieszczona została na nim siatka, zwana przez bardziej złośliwych (a może bardziej wyczulonych estetycznie) „płachtą”. „Jej zadaniem jest poprawienie wyglądu mostu do czasu jego malowania.

Dlaczego teraz siatka, a potem malowanie?

Nie z powodu braku pieniędzy.

Gdyby malowanie mostu teraz miało sens, przesunęlibyśmy środki z innych zadań. A sensu nie ma, ponieważ po 2012 r. będzie modernizowana cała linia średnicowa w Warszawie, włącznie z mostem” – wyjaśnił rzecznik prasowy PKP PLK, Krzysztof Łańcucki. Jak mówią o kolorach i gustach się nie dyskutuję, ale patrząc na białą płachtę z czerwonymi elementami imitującymi przęsła mostu można mieć wątpliwości czy w rzeczywistości o upiększenie tutaj chodzi. Może pod płaszczem, a właściwie „płachtą” zwiększania atrakcyjności wizualnej miasta wyrósł nam niespodziewanie kolejny nośnik promocyjny?

Tymczasem Krzysztof Łańcucki uspokaja: „Nie ma zagrożenia, że reklamy na moście zeszpecą panoramę stolicy.

O tym też pomyśleliśmy”. Spokój jest jednak chwilowy, gdyż wraz z końcem roku szykuje się zmiana. „Zawieszona będzie nowa siatka, przekazana sponsorom globalnym” – powiedział Kazimierz Peryt Dyrektor ds. projektu Euro 2012 z PKP PLK. Co dokładnie pojawi się na moście Średnicowym może być tylko przedmiotem spekulacji, jednak jedno jest pewne – zjawisko promocji wydarzeń sportowych na mostach nie skończy się wraz z tym rokiem kalendarzowym.

Paradoksalnie mosty czy wiadukty, a więc elementy architektoniczne mające ułatwiać komunikację stały się przedmiotem nieporozumień – zamiast łączyć podzieliły. Nie sposób winić jednak nośniki za reklamę, którą na nich umieszczono. Winni jak zwykle są ludzie, choć gdy przychodzi do konkretów, winnych oczywiście brak.

„Ważnych dla miasta wydarzeń, jak zbliżające się Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012TM oraz towarzyszących im w krajobrazie miasta czasowych dekoracji, nie można porównywać do stawiania nowych nośników outdoorowych, które na stałe zagoszczą w przestrzeni publicznej”.

(Andrzej Mańkowski, Zastępca dyrektora Biura Promocji Miasta Warszawa)

10/11 VISUAL COMMUNICATION

53

Media & Komunikacja

Złote żele TEKST KATARZYNA S. NOWAK

© Golden Drum x10

Mimo iż każdy widział a przede wszystkim słyszał dźwięk mosiężnych talerzy uderzanych o siebie miarowo przez orkiestrowych muzyków, to nazwa tego instrumentu może wzbudzić zaskoczenie. Figurka trzymająca – potocznie zwane talerzami – żele stała się symbolem, a zarazem głównym wyróżnieniem konkursu Golden Drum Awards. Poniżej przedstawiamy wybranych laureatów 18. edycji konkursu w kategorii Outdoor.

W ramach konkursu Golden Drum Awards przyznano nagrody dla kampanii wykorzystujących różne kanały komunikacji oraz dla tych, skupiających się na jednym typie środków przekazu. Przedstawicielom pierwszej grupy wręczono nagrody 6 października, natomiast drugiej dwa dni później. Obie gale finałowe miały miejsce w słoweńskim mieście Portrorož. Podczas pierwszej z nich przyznano nagrody w 6 kategoriach – odpowiednio 6 statuetek Grand Prix, 12 Golden Drum oraz 12 Silver Drum. Z kolei twórcy kampanii wykorzystujących jeden kanał komunikacyjny rywalizowali ze sobą w 14 kategoriach o 14 tytułów Grand Prix, 39 Golden Drum oraz 46 Silver Drum. Obok prasy, radia, telewizji czy eventów wyróżniono również kampanie outdoorowe – których wybrane przykłady postanowiliśmy przedstawić na łamach naszego magazynu. Miniaturowy Citylight, plakat z czarnym workiem czy kampania skierowana indywidualnie do każdego mieszkańca Izraela to tylko niektóre propozycje, jakie wyróżnili Jurorzy 18. edycji konkursu Golden Drum Awards w kategorii Outdoor.

Grand Prix Kraj: Izrael Agencja: Shalmor Avnon Amichay / Y&R Interactive, Tel Aviv Produkt: Platforma Klienta Marka/Brand: Strauss Opis: Główną ideą projektu jest pokazanie, że klienci są częścią Strauss. Każde z 180 tys. nazwisk używanych w kraju może pojawić się w logotypie firmy. Mieszkańcy Izraela zyskali indywidualną szansę zobaczenia reklamy ze swoim nazwiskiem, co stanowi niezwykle czytelny przekaz, a zarazem deklarację firmy. Klienci zyskują status członków rodziny Strauss.

54

VISUAL COMMUNICATION 10/11

Golden Drum Kraj: Czechy Agencja: Ogilvy, Praga Produkt: wódka Marka/Brand: Amundsen Opis: Nikomu nie trzeba wyjaśniać, że dzięki destylacji alkohol staje się czystszy i lepszy.

Czeska wódka Amundsen jest 6 razy destylowana, co zostało zilustrowane poprzez prosty schemat. Graficzne wyjaśnienie odwołuje się do przedstawienia kolejnych faz ewolucji Hitlera czy Stalina. Ten pierwszy zmienia się z króliczka, natomiast drugi w Świętego Mikołaja. Wykorzystanie tak rozpoznawalnych i nośnych kulturowo twarzy sprawiło, że reklama wzbudziła duże zainteresowanie.

Golden Drum Kraj: Austria Agencja: Ogilvy & Macher, Wiedeń Produkt: Targi dla modelarzy Model Makers Fair Marka/Brand: Reed Messe Wien Opis: Brak budżetu na rozległą kampanię, a jednocześnie chęć dotarcia do jak największego grona odbiorów sprawiły, że zdecydowano się na rozwiązanie dość nietypowe. Na ulicach Wiednia umieszczono miniaturowe Citylighty wykonane w skali 1:20. Dbałość o szczegóły i precyzja znalazły zapewne uznanie w oczach miłośników modeli, przenosząc miasto w klimat miniaturowych instalacji.

10/11 VISUAL COMMUNICATION

55

Silver Drum Kraj: Austria Agencja: Wien Nord Werbeagentur, Wiedeń Produkt: Międzynarodowy Festiwal Filmowy

The Human World Opis: W ciągu ostatnich 15 lat przez reżimy totalitarne na całym świecie zginęło około 2 mln osób. Porwani, zniknęli bez śladu, dlatego w kampanii posłużono się symbolem bezimienności zbrodni – czarnym workiem. Problem łamania praw człowieka, utraty wolności i godności ludzkiej jest przedmiotem Międzynarodowego Festiwalu Filmowego The Human World, do którego promocji wybrano niezwykle plastyczne i wymowne reklamy.

Silver Drum Kraj: Ukraina Agencja: Leo Burnett Ukraine Produkt: Konkurs Art Directors Club Ukraine Awards Opis: Pierwszym odbiorcą a zarazem jurorem naszych wszelkich wytworów mniej lub bardziej artystycznych jest zwykle matka. Jednak miłość rodzicielska fałszuje przed nami właściwy obraz swoich umiejętności. Organizatorzy ukraińskiego konkursu reklamowego Art Directors Club Ukraine Awards (ADC * UA) ostrzegają, aby dobrze zastanowić się przed wysłaniem zgłoszenia w słowach: „Przykro nam, ale nie jesteśmy Twoją matką”. Zapowiedź wysokiego poziomu i surowych opinii uzupełnia wizerunek mężczyzny przebranego za kobietę.

56

VISUAL COMMUNICATION 10/11

Media & Komunikacja

News Inspirowany hasłem „Go Forth” konkurs zorganizowany przez markę Levi’s został rozstrzygnięty. Szczęśliwym zwycięzcą jest niezależny ilustrator i animator Aqualoopa, który zachwycił wszystkich swoją kolorową wizją nawiązującą do meksykańskiej fiesty i brazylijskiego karnawału. Już od poniedziałku 17 października, przez 6 tygodni na ścianie na rogu ulic Polnej i Waryńskiego w Warszawie można oglądać zwycięski mural w całej okazałości.„Kolorowe murale wibrują muzyką miasta tworząc połamane rytmy, zwrotki i refreny. Wywołują pozytywne emocje i uśmiech na twarzach odbiorców.

To w pewnym sensie artystyczny »prozak«, na szarość i ponurość naszych miast!” – mówi Aqualoopa. „Dla nas Igor jest prawdziwym Pionierem, dlatego tym bardziej jest nam miło, że to jego projekt zwyciężył w konkursie w ramach naszej kampanii Go Forth. Cieszymy się, że mogliśmy być częścią i przyczynić się do pierwszej tak dużej realizacji Aqualoopy. Podziwiany jego talent i trzymamy kciuki za dalszą karierę. Dzięki takim ludziom jeszcze mocniej wierzymy, że hasło związane z naszą tegoroczną kampanią – „Now is our time” jest trafione!” – mówi Katarzyna Węsławowicz, Levi Staruss Consumer Marketing Manager Eastern Europe.

© PKP Intercity S.A.

Jubileuszowy konkurs

© Aliganza Fashion Agency

W barwach karnawału

Z okazji dziesiątych urodzin, PKP Intercity rozpoczęła kampanię promocyjną, która obejmie zarówno prasę, Internet, radio, jak i outdoor. Główną osią całej kampanii jest konkurs organizowany na portalu społecznościowym. W trakcie jego trwania PKP Intercity rozda ponad 3 650 biletów na przejazdy swoimi pociągami kategorii Express InterCity oraz Express. Kampania rozpoczęła się 15 września i potrwa do końca października 2011. Kampania outdoorowa jest zlokalizowana w największych miastach Polski takich, jak: Warszawa, Wrocław, Trójmiasto, Szczecin, Poznań, Kraków oraz aglomeracja katowicka. Za kreację odpowiada zespół z agencji LSCG Sp. o.o., natomiast zakupem mediów zajął się Dom Mediowy Equinox Polska Sp. z o.o.

Efektywna komunikacja W październiku w Teatrze Wielkim w Warszawie odbyła się uroczysta Gala rozdania nagród w konkursie efektywności działań komunikacji marketingowej Effie. Tegoroczna 12. edycja konkursu miała zwrócić uwagę zgłaszających oraz Zarządów firm, których kampanie zgłoszone zostały do konkursu, na korelacje zachodzące miedzy efektywnością zarządzania markami, a globalną efektywnością biznesową firm. Oceny prac dokonało ponad 80 osobowe Jury pod przewodnictwem Prezesa Alior Banku – Wojciecha Sobieraja oraz przewodniczących grup jurorskich. Grand Prix zdobyła agencja reklamowa Publicis, dom mediowy MEC oraz Telekomunikacja Polska SA. Tytuł najlepszej agencji reklamowej roku otrzymało Ogilvy, a najlepszego domu mediowego MEC. Od 1999 organizatorem konkursu w Polsce jest Stowarzyszenie Komunikacji Marketingowej SAR. Patronat Honorowy nad konkursem objął Minister Gospodarki Waldemar Pawlak, Patronem Głównym było PKPP Lewiatan. Konkurs wspierają media i partnerzy biznesowi, stale współpracujący ze środowiskiem.

10/11 VISUAL COMMUNICATION

57

Biznes & Ludzie

Metrum trzy-czwarte TEKST LECH KACZOŃ

Izba Gospodarcza Reklamy Zewnętrznej opublikowała dane dotyczące wielkości sprzedaży branży out of home w trzecim kwartale 2011 roku*. Uzyskana kwota jest wyższa od trzeciego kwartały roku ubiegłego o 12 %. Z kolei jeśli chodzi o łączną wielkość sprzedaży w trzech kwartałach tego roku to jest ona wyższa o 1,7 % niż w roku ubiegłym oraz niższa o 1,8 % w stosunku do tego samego okresu roku 2009. Fakt ten cieszy z jednej strony, z drugiej zaś martwi, że globalnie środki na reklamę nie zwiększają się.

Opublikowane przez IGRZ zestawienie obejmuje firmy AMS S.A., BP Media, Business Consulting, CAM Media, Cityboard Media, Clear Channel Poland, Defi Poland, Gigaboard Polska, Mini Media, Ströer Out of home oraz Warexpo . W zestawieniu znalazły się dane stanowiące wszystkie przychody ze sprzedaży na rynku out of Home. W trzecim kwartale 2011 roku wielkość sprzedaży branży out of Home w Polsce wyniosła sumę: 152.206.859,00 zł i była wyższa w stosunku

do trzeciego kwartału 2010 roku o 12 %.

Trzy kwartały 2011 roku zamykają się kwotą sprzedaży w wysokości 440.099.184,00 zł.

Jest to kwota wyższa, aniżeli po trzech kwartałach 2010 roku o 1,7 % (po trzech kwartałach 2010 = 432.461.549,00 zł) oraz niższa w stosunku do tego samego okresu roku 2009 o 1,8 %. Wynik po dziewięciu miesiącach bieżącego roku odpowiada osiągnięciom reklamy out of Home w tym samym okresie roku ubiegłego. Niezaprzeczalnie jest to zasługą

SPRZEDAŻ TELEKOMUNIKACJA ROZRYWKA/KULTURA ŻYWNOŚĆ KAMPANIE POLITYCZNE

21,99 % (3 kwartał 2010: 21,19 %) 14,37 % (3 kwartał 2010: 13,78 %) 12,10 % (3 kwartał 2010: 15,96 %) 11,35 % (3 kwartał 2010: 11,73 %) 5,65 %

58

VISUAL COMMUNICATION 10/11

„stałych” reklamodawców, pochodzących z sektorów „sprzedaż”, „żywność”, „rozrywka/ kultura” i „telekomunikacja”. Od lat doceniają wyjątkową wartość OOH i utrzymują poziom wydatków na podobnym poziomie. Fakt ten cieszy z jednej strony, z drugiej zaś martwi, że globalnie środki na reklamę nie zwiększają się. Pytanie czy jest to związane ze stabilną pozycją na rynku, czy też brakiem możliwości uzyskania pozycji dominującej, wymaga zapewne głębszych analiz. Niezależnie od tego należy stwierdzić, że atrakcyjność nośników reklamy out of Home jest bezsprzecznie doceniana. Należy tu także podkreślić, że firmy naszej branży poczyniły w ostatnich dwóch, trzech latach wiele zmian, które poprawiły w istotny sposób jakość oferowanych powierzchni ekspozycyjnych. Zapewne przyczyniło się to do wzrostu atrakcyjności reklamy OOH. Szczegółowe analizy pozwalają stwierdzić, że ponad 50 % przychodów ze sprzedaży powierzchni ekspozycyjnych generują nośniki reklamy typu frontlight 18 m² (600 x 300 cm) oraz typu city light (backlight 120 x 180 cm).

Udział reklamy tranzytowej w wielkości sprzedaży out of Home wyniósł w trzecim kwartale 2011 roku 2,6 %. Wpływy z tytułu reklamy tranzytowej były wyższe w porównaniu z trzecim kwartałem 2010 roku o 12,8 %.

Nie oznacza to jednak, że możemy liczyć na zwrot sytuacji w tym sektorze. Ograniczenia administracyjne nie tylko nadal obowiązują, ale wręcz pogłębiają się. Bez rozwiązań systemowych (koncepcyjnych) reklama tranzytowa zniknie z rynku OOH. Członkowie Izby podejmują starania w celu odwrócenia tego niekorzystnego trendu.

Wpływy z tytułu „kampanii politycznych” są naturalnym bonusem w latach wyborczych. Tak było też w ubiegłym roku, w którym odbyły się wybory prezydenckie i samorządowe. Stąd dobra porównywalność danych bieżącego i ubiegłego roku.

SIECI HANDLOWE/HIPERMARKETY SYSTEMY TELEFONII KOMÓRKOWEJ KAMPANIE POLITYCZNE ŚRODKI OSOBISTEJ PIELĘGNACJI CIAŁA NAPOJE

Czy w obliczu wyników trzeciego kwartału 2011 roku możemy liczyć na lepszy wynik sprzedaży, aniżeli roku temu? Sądzimy, że wbrew optymistycznym prognozom z początku tego roku, będzie to bardzo trudne.

Wpływy w czwartym kwartale winny osiągnąć bowiem wartość ponad 170 milionów złotych.

Z dzisiejszego punktu widzenia wydaje się to niezwykle trudne, ale nie niemożliwe. Zadecydują dwa ostatnie miesiące roku – listopad i grudzień. Czy reklamodawcy utrzymają poziom planowanych wydatków na reklamę OOH, czy też zdecydują się na ich ograniczenie i wykorzystanie w kolejnym roku? (* W stosunku do trzeciego kwartału 2010 roku nastąpiła zmiana liczby firm raportujących do igrz. Stąd wynik porównawczy 2011 (3 kwartał) do 2010 (3 kwartał) może odbiegać od rzeczywistego o 0,8 %.)

Visual communication- 196x134_bePage 1

11-08-11

13:13:34 — reklama —

19,35 % (3 kwartał 2010: 18,44 %) 13,56 % (3 kwartał 2010: 12,49%) 5,65 % 4,19 % (3 kwartał 2010: 3,71 %) 4,07 % (3 kwartał 2010: 3,91 %)

Biznes & Ludzie

Zmiana upierzenia TEKST KATARZYNA S. NOWAK

Mimo iż nazwa ibis najczęściej kojarzona jest z hotelami należącymi do Grupy Hotelowej Orbis, to jej pierwotne znaczenie odnosi się do rodziny ptaków z rzędu pelikanowatych.

Zgodnie z założeniami strategii Accor, w segmencie hoteli ekonomicznych znacznie zmieni się architektura marek. ibis zaoferuje trzy uzupełniające się produkty za pośrednictwem następujących marek: ibis, ibis styles (dawny all season) oraz ibis budget (dawny Etap).

Grupa Hotelowa Orbis buduje 4 nowe hotele ekonomiczne w Polsce oraz przeprowadza rebranding marek Etap i ibis. W Warszawie na przełomie maja i czerwca 2012 roku otwarty zostanie hotel ibis Reduta, który mieć będzie 170 pokoi i hotel ibis Budget Reduta ze 163 pokojami. W Krakowie w kwietniu/maju przyszłego roku uruchomiony ma zostać hotel ibis Kraków Stare Miasto dysponujący 135 pokojami oraz ibis Budget – 167 pokoi. Obecnie Grupa Hotelowa

   60

VISUAL COMMUNICATION 10/11

Orbis ma w Polsce w segmencie ekonomicznym 10 hoteli ibis i 8 hoteli Etap.

Ponadto – jak poinformowali na środowej konferencji prasowej przedstawiciele spółki – grupa prowadzi też negocjacje umów franczyzowych i o zarządzanie.

Rebrandingowi towarzyszyć ma zakrojona na szeroką skalę kampania informacyjna w 2012 roku. O skali przedsięwzięcia najlepiej mówią koszty, które obecnie szacuje się na 150 milionów euro.

OKIEM EKSPERTA Rebranding marki ibis Grupy Hotelowej Orbis skomentował dla naszego magazynu Andrzej-Ludwik Włoszczyński, znany projektant i autor bloga www.alw.pl.

Trzeba przyznać że znaki zaprojektowane w ramach rebrandingu są dużo lepsze niż dotąd funkcjonujące. Prostsza forma pozwoliła przekazać czytelniejszy komunikat przy równoczesnej pozytywnej warstwie skojarzeniowej – odwołanie się domyślnie do kształtu poduszki a przez to odpoczynku, relaksu, snu. Jeśli założeniem było wypunktowanie elementów strategii marek ibis – nowoczesność, prostotę i wygodę, to trzeba przyznać wszystkie mamy w znaku idealnie.

Dokonane zmiany pozwalają z jednej strony na łatwiejsze dotarcie wizualne do targetu, jakby nie było 1500 hoteli na całym świecie, a więc zróżnicowanego kulturowo, a jednocześnie komunikat jest w pełni zrozumiały, w przeciwieństwie do wcześniejszej wersji znaku ibis, bardziej kojarzącej mi się z kwiaciarnią, prezentem, torebką i nieco przegadanej tymi kwiatkami/gwiazdkami/chmurkami. Także logotyp w znaku przestał być ozdobny i stał się silniejszy i czytelniejszy.

Różnicę oddziaływania znaków, zdecydowanie na korzyść nowego, łatwo zauważyć zestawiając razem stare i nowe logo. Nowy ibis, a właściwie trzy ibisy są efektywniejsze w działaniu.

Nowa forma wspomaga także łatwość zapamiętania znaku, z racji prostoty formy, co jest czynnikiem nie do przecenienia. Zaprezentowane egzekucje znaku na hotelach pokazują jego bardzo dobre działanie w przestrzeni gdzie logo stanowi silny akcent orientacyjny.

Czytelny jest też podział kolorystyczny, odnoszący się do klasy ekonomicznej hotelu, w ramach marki. W sumie świetna robota.

OKIEM INWESTORA Na temat zmiany identyfikacji wizualnej hoteli należących do Grupy Hotelowej Orbis rozmawialiśmy z Prezesem – Laurentem Picheralem.

© Grupa Hotelowa Orbis

Visual Communication: Jak zmieni się identyfikacja wizualna hoteli należących do Grupy Hotelowej Orbis? Jaki jest cel rebrandingu marki?

Laurent Picheral: Zgodnie z założeniami nowej strategii grupy Accor – partnera strategicznego Grupy Hotelowej Orbis, nowa identyfikacja wizualna będzie dotyczyć marek ekonomicznych hoteli. ibis stanie się marką dominującą – „mega brandem” z trzema następującymi markami: 1. „ibis” – dalej pozostanie marką ibis 2. „ibis styles” – dawna marka all seasons 3. „ibis budget” – dawna marka Etap Hotel Zaproponujemy naszym klientom nowoczesne, idące z duchem czasu rozwiązania, które sprostają rosnącym i zmieniającym się oczekiwaniom rynku. Każda z tych trzech marek ma inną grupę docelową, ale wspólne DNA. Łączy

je nowoczesność, prostota oraz wygoda, przy wyraźnym rozróżnieniu ofert charakterystycznych dla każdej z nich. Chcieliśmy stworzyć ofertę dla jak najszerszej grupy klientów. A ponieważ nasi goście mają różne oczekiwania i różne możliwości ekonomiczne, powstała rodzina trzech marek pod wspólnym szyldem ibis.

V.C.: Jakie będą etapy rebrandingu? Na co będzie położony największy nacisk w tej inwestycji? Jakie działania są planowane w pierwszej kolejności?

L.P.: Proces rebrandingu w Polsce rozpocznie się w 2012 roku. Cztery nowe hotele, które zostaną otwarte w Warszawie i w Krakowie na przełomie maja i czerwca przyszłego roku, będą już pod szyldami nowych brandów: ibis i ibis budget. W 2012 r. rozpoczniemy także realizację projektu modernizacji naszych hoteli i zwiększania komfortu łóżek hotelowych koncentrując się przy tym na trzech głównych założeniach: prostocie, nowoczesności i tworzeniu atmosfery sprzyjającej dobremu samopoczuciu gości. Zmienimy również wygląd przestrzeni publicznych w hotelach ibis.

Zadanie zaprojektowania nowego wystroju tych pomieszczeń powierzyliśmy agencji zajmującej się aranżacją wnętrz. Chcemy, aby były one bardziej energetyczne, gościnne i nowoczesne. Dzięki nowemu wystrojowi przestrzenie użytkowe takie, jak: recepcja czy lobby staną się bardziej ciepłymi i przyjaznymi miejscami sprzyjającymi komunikacji i nawiązywaniu kontaktów. Nasi goście bardzo cenią sobie pokoje „Coquelicot”, dlatego w najbliższym roku postawimy na modernizację pokoi w hotelach ibis. Do końca 2013 r. do 78 % pokoi będzie wyremontowanych wg tego konceptu.

— reklama —

ODKRYJ NOWE • MOZLIWOSCI

´

SUBSTRATES

SOFTWARE

WEB TO PRINT

DIGITAL TEXTILE

MORE OPPORTUNITIES

12.

0 PA Digital 2

na FES możliwości ć. e w o n j ry k Od zygotowa

ów 400 wystawc przyszłość, a się na nią pr yć drogę na dróż, opłaca cz po na to yz . w es ój Ci zn zw Bi ro łeś się pomogą spieszyć Twój e spodziewa Digital 2012 cje mogą przy óre nigdy ni Targi FESPA ób ich innowa strony, w kt os w sp ę ki Ci ja ą w , or pokaże te, które zabi go 2012 r. e podróże to od 21-24 lute dczeń.

Najcenniejsz A Digital 2012 iejsc i doświa SP m FE h h yc ac w rg no y na ta dotrzeć, do a swojej firm adzi? możliwości dl Odkryj nowe Cię to doprow zie gd e, wi Kto L.COM w Barcelonie.

ESPADIGITA

W.F J SIĘ NA WW ZAREJESTRU

Visual Communication-134x196mm-Po.indd 1

Corporate Sponsor

Platinum Sponsor

Digital Textile Sponsor

20/10/2011 16:56

Biznes & Ludzie

© Mimaki

News Na stanowisku Firma Mimaki powołała Mike Horstena na stanowisko nowego marketing managera swojej głównej spółki europejskiej Mimaki Europe BV. Siedziba firmy znajduje się w Amsterdamie w Holandii, a do jej zadań należy sprzedaż i serwis poprzez sieć handlarzy w Europie i Afryce Północnej. Horsten wnosi do firmy Mimaki ponad 22 lata doświadczenia w dziedzinie produkcji oraz marketingu. Do jego zadań należy rozbudowa marki prowadząca do przejęcia prowadzenia na trzech głównych rynkach: techniki reklamy, druku przemysłowego oraz gwałtownie wzrastającego rynku tekstyliów i ubrań. Ma on wspomagać Mimaki Europe oraz dystrybutorów firmy przy zmianie dotychczasowego modelu biznesowego na bardziej ekologiczny i gotowy na przyjęcie nowych zadań. Jednocześnie jednak firma nie może stracić z oczu celów gospodarczych. Przed swoim przejściem do Mimaki Mike Horsten był dyrektorem marketingu na Europę w Sun Microsystem.

Dla uczelni technicznych Zajmująca się dostarczaniem technologii informatycznych i telekomunikacyjnych, firma Huawei została partnerem strategicznym obchodów 60-lecia Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych Politechniki Warszawskiej (WEiTI PW). Obchody odbyły się w Warszawie w dniach 6-7 października tego roku. Huawei od lat wspiera rozwój technologii teleinformatycznych współpracując z uczelniami technicznymi na całym świecie. Półtora roku temu firma rozpoczęła współpracę z Politechniką Warszawską

Wzmocnienie w finansach Firma Clear Channel Poland wzmocniła dział finansowy. We wrześniu do zespołu dołączyła Elżbieta Lebiedzińska obejmując stanowisko Dyrektora Finansowego. Elżbieta Lebiedzińska z branżą finansowa związana jest 18 lat. Karierę rozpoczynała w KPMG. Od 1999 roku pełniła funkcje Dyrektora Finansowego w firmach: Bertelsmann Music Group Company, Smyk Sp. z o.o., Empik Media & Fashion Group, HDS Polska Sp. z o.o.

Ostatnio, od 2007 roku związana była ze spółką United Business Development S.A. Jest absolwentką Szkoły Głównej Handlowej.

62

VISUAL COMMUNICATION 10/11

Sign & Reklama świetlna

W efekcie TEKST LESZEK SALOMON

W ostatnim numerze magazynu VISUAL COMMUNICATION przedstawiłem analizę głównych zalet i wad trzech najczęściej używanych systemów podświetlania elementów przestrzennych, jak: podświetlanie neonowe, jarzeniowe oraz diodowe. Dziś chciałbym skupić na opisie ostatecznych efektów świecenia, jakie możemy uzyskać.

© Leszek Salomon

Jeśli tego nie zrobiliśmy wcześniej, to już ostatnia chwila by podjąć decyzję co do tego jaki ostatecznie efekt świecenia chcemy uzyskać. Od tego wyboru może zależeć usytuowanie źródeł światła wewnątrz, ich ilość i szczegóły instalacji. Mamy do wyboru kilka możliwych układów i ewentualne kompilacje. Dla uproszczenia opisu oznaczyłem je symbolami literowymi. „Efekt A” – świecą tylko lica elementów. Napisy tak podświetlone są bardzo czytelne w nocy, gdyż „wiszą” jakby w pustce. Niestety znika wtedy całkiem efekt przestrzenności widoczny tylko za dnia. Oczywiście można to doświetlać zewnętrznymi źródłami światła, np. halogenami, ale osłabia to z kolei efekt świecenia wewnętrznego. Decydując się na taki efekt musimy po prostu doświetlić równomiernie lica elementów umieszczając podświetlenie jak najdalej od podświetlanego lica, czyli na spodach elementów.

Ta metoda znacznie ułatwia wykonawstwo obrzeży elementów – nie będą musiały przepuszczać światła

64

VISUAL COMMUNICATION 10/11 09/11

a więc nie będzie ograniczeń w usytuowaniu elementów podświetlenia i usztywnień. „Efekt B” – świecą i lica i boczne krawędzie brył.

Tu napotkamy cały szereg problemów technicznych i finalnych. Przede wszystkim trzeba przemyśleć sam efekt – równomiernie prześwietlona bryła po prostu przestanie być widoczna jako bryła, i co gorsza, liternictwo i symbole obserwowane pod większym kątem będą mało czytelne. Częściowym rozwiązaniem może być zróżnicowanie kolorów świecenia lic i krawędzi obrzeża, jednak polecam takie efekty tylko do wewnątrz, gdzie jest więcej możliwości zapanowania nad czytelnością – np. przez doświetlenie krawędzi dodatkowym, zewnętrznym światłem w celu osłabienia intensywności świecenia. Tak czy inaczej warto pomęczyć się z wykonaniem jakiejś próby. Efekt sprawdza się tylko przy sporej różnicy zarówno kolorów jak i intensywności. Z technicznego punktu widzenia musimy projektować dużo luzu wokół krawędzi bocznych elementów by uniknąć cieni.

Metoda spowoduje także problemy wykonawcze zmuszając nas do bardzo „czystego” wykonawstwa obrzeża np. z przezroczystego PVC KT. Mam tu na myśli wszelkie techniczne utrudnienia wynikające z konieczności łączenia elementów obrzeża a także zapewnienia równomiernego doświetlenia na całym obwodzie bryły.

„Efekt C” – świeci tylko spód bryły, czyli „efekt aureoli”. W tym celu należy montować elementy w pewnej odległości od podłoża. Element może być wykonany jako nieprzezroczysta bryła z przepuszczalnym spodem. Wszystkie elementy instalacji montujemy wtedy na spodniej stronie lica.

Taki efekt pozwala znacznie bardziej swobodnie rozstawić źródła światła wewnątrz. Warto jedynie szczególną uwagę zwrócić na podłoże na którym zamontujemy nasze elementy. Jego niejednorodność, nierówności, rysy zostaną wydatnie uwypuklone psując efekt aureoli. Stosując ten efekt możemy poprzez kolor spodu lub źródeł światła dobierać kolor świecenia aureoli nie mamy wpływu na bryłę, która w takim wykonaniu zawsze jest czarna.

Można to zmienić jedynie podświetlając delikatnie lica światłem zewnętrznym. „Efekt D” – świecące lica plus efekt aureoli. To bardzo ciekawy efekt będący w istocie kombinacją efektów A i C. Jest też dość łatwy do osiągnięcia poprzez zastosowanie jako spodu materiału przepuszczającego światło, najlepiej PMMA przezroczystego. Instalację podświetleniową projektujemy tak, jak dla efektu A. Dobrze jest też odrobinę cofnąć spód w kierunku lica, tak aby uzyskać niewielki pas wolnego obrzeża.

Część światła po odbiciu od spodniej części lica mija przezroczysty spód i oświetlając wolną krawędź (powinna być biała) dodatkowo na nim się rozprasza. Efektem jest dość równo rozproszona aureola (doświadczalnie zmierzyć odstęp!) Należy pamiętać, że traci się w ten sposób sporo światło na licu które zasila w dużej części aureolę, dlatego dla tego typu efektu należy dość dobrze doświetlić elementy.

Przedstawione przeze mnie efekty oczywiście nie wyczerpują wszystkich możliwości. Mam nadzieję, że staną się inspiracją do nowych oryginalnych rozwiązań, które powstaną w Waszych pracowniach.

Sign & Reklama świetlna

News Z kolorze złota Grupa SparkPark do której należą spółki Fabryka Pomysłów, Krewcy Krawcy oraz Media Shop zakończyła prace nad wdrożeniem własnych standardów graficznych i identyfikacyjnych. W ramach nowego corporate identity Grupa Spark Park zaprojektowała logotyp, wdrożono kolorystykę (czerń, biel i kolor złoty), rodzaje czcionek oraz sposoby wykorzystania materiałów graficznych związanych z użyciem. Dotychczas grupa nie promowała swojej nazwy, ponieważ postawiła na organiczny rozwój poszczególnych firm. Każda z nich specjalizuje się w innym obszarze usług; Fabryka Pomysłów jest agencją marketingu 360 stopni, Krewcy Krawcy to firma specjalizująca się w działaniach typu non standard (ambient media, guerilla i field marketing), natomiast Media Shop jest agencją reklamy zewnętrznej posiadającą własne sieci nośników OOH.

© AMS

Kolorowe neony Świecące całą dobę neony z nazwą Shock, umieszczone na winylowym plakacie prezentującym butelki perfum – tak wygląda niestandardowa kampania zrealizowana na nośnikach reklamowych AMS, która towarzyszy wprowadzeniu na polski rynek nowych perfum CK One Shock for Her i for Him. „Rozwiązanie, które zaproponowaliśmy klientowi, znakomicie odzwierciedla przekaz kampanii” – mówi Anna Sobczyk, Product Manager AMS, odpowiedzialna za realizację niestandardowej komunikacji. „Perfumy nazywają się tak samo – Shock – różni je tylko kolor butelki i kolor czcionki w zależności od tego, czy są dla kobiet czy dla mężczyzn – i właśnie to postanowiliśmy podkreślić”. Nowatorskie rozwiązanie w użyciem neonów na frontlightach dopełnia kampania zasięgowa na citylightach AMS, którą zaplanował dom mediowy MEC.

10/11 VISUAL COMMUNICATION

65

Przy cygarze

Bez se(a)nsu TEKST ROBERT WIECZOREK Reklama się rozwija – to fakt, z którym trudno polemizować; ja przynajmniej nie mam zamiaru. Ale rozwijają się także „produkty” poddawane działaniom reklamowym, co każdy łatwo może zauważyć sam.

Jak nie zauważy, to służę przykładem. Moim zdaniem – bardzo wymownym. I łatwym do przewidzenia, jeśli P.T. Czytelnik dostrzeże zgrabną grę słów, zawartą w tytule.

Bo akurat film jako „produkt” rozwinął się w sposób tak szokujący, że bracia Lumière dostaliby obaj na raz zawału, gdyby przyszło im obejrzeć najnowszy film o rybkach w technologii 3D. Śmiem twierdzić, że nawet „King Kong” Petera Jacksona mógłby ich wprawić w prawdziwe osłupienie graniczące z katatonią. Może z niejakim trudem przeżyliby ostatnia produkcję Woody'ego Allena, ale też nie sądzę...

Tak, chodzi o reklamę „kinową”. Nie o tę w kinach, emitowana przed głównym seansem; ale jakbym napisał, że to reklama „filmowa”, to wyszedłby jeszcze większy absurd. Czyli – doprecyzuję – chodzi o reklamę billboardową (wszelkiego typu) premier kinowych (też wszelkiego typu). Jasne? Jak słońce, mam nadzieję.

A jeśli rozwija się produkt, to i reklama musi za nim co najmniej nadążać. Stąd trailery w Internecie, co do których mam czasami podejrzenie, że zawierają jedyne sceny warte obejrzenia z całej produkcji za wiele milionów dolarów, ale to tylko taka moja luźna uwaga... Stąd zapierające dech w piersiach reklamy telewizyjne, czyli te same trailery, ale emitowane podczas innego, nie tak dobrego filmu w telewizji.

Stąd wreszcie reklama kinowa w rozumieniu dosłownym, czyli reklama filmu w kinie przed innym filmem (co według mnie zahacza już o perwersję).

Nie prowadziłem dokładnych badań, więc mogę tylko polegać na moim zmyśle wzroku. Ale stwierdziłem (przy tegoż zmysłu pomocy), że reklama outdoorowa premier kinowych jest zjawiskiem występującym często i w natężeniu dość znacznym. A nawet, rzekłbym, zdumiewająco obfitym, jak na tak „ubogi” środek przekazu, jak nieruchomy ekran reklamowy (choćby był on o powierzchni małego lotniska) w zestawieniu z tak „nowoczesnym” produktem, jakim jest współczesny film kinowy.

I jak w tak zacnym towarzystwie znajduje się klasyczny, by nie rzec – staroświecki, billboard? I to ciekawe – znajduje się, i to całkiem nieźle. Mnie się to pozornie wydaje bez sensu trochę, bo jak można sprzedać „najnowszą produkcję 3D z zapierającymi dech w piersiach efektami specjalnymi i dźwiękiem super Dolby Surround” (cytuje opis z głowy, czyli z niczego) przy pomocy czasami nawet niepodświetlonego billboardu trzy na pięć metrów?

Zdumiewające, ale chyba jednak można. W dodatku prawdopodobnie nie tyle można, co trzeba; o czym świadczą ilości reklam premier kinowych.

Bo przecież gdyby to był środek reklamowy tak nieskuteczny, jak można sądzić i tak nieprzystający do nowoczesności produktu – to chyba nikt by po niego nie sięgał, prawda? A sięga.

Ja znalazłem dwa wyjaśnienia tego zjawiska; być może żadne z nich nie jest prawdziwe, ale przywiązałem się do nich i będę bronił jak niepodległości swoich opinii.

Wyjaśnienie pierwsze – reklama się rozwija, produkty się rozwijają, ale człowiek w sensie odbiorcy przekazu reklamowego być może nie rozwija się aż tak szybko. Więc – wbrew pozorom – lepiej może do niego trafić przekaz prosty, homogeniczny, statyczny, klarowny i ze zdjęciem ulubionego aktora na pierwszym planie. Albo jeszcze lepiej – ulubionej aktorki. I proszę nie posądzać mnie o seksizm, bo nigdzie nie napisałem, że aktorka musi być goła

66

VISUAL COMMUNICATION 10/11

jak święty turecki! Wystarczy, że się będzie uśmiechać. Albo będzie mieć pistolet – obie rzeczy działają bardzo podobnie (przynajmniej na mnie).

W każdym bądź razie widz taki prosty przekaz ma szansę łatwiej zapamiętać w stopniu dostatecznym, aby podjąć decyzję, czy chce iść do kina, czy nie. Bo że rzeczone kino odnajdzie bez większego trudu, nie mam najmniejszych wątpliwości. Ale – jak ze wszystkim – decyzja odgrywa tu rolę kluczową.

Jest też wyjaśnienie drugie, czyli znów opór materii, albo inaczej bariera percepcji. Bo być może widzowi wystarczy informacja, że taki to a taki film wejdzie na ekrany kin tego to a tego dnia, zaś nadawca przekazu może sobie darować wodotryski w stylu ruchomych obrazów i rozbłysków światła?

Bo przecież na billboardzie i tak nie da się tego pokazać, więc po co się wysilać. Zaś widz, jak będzie chciał to zobaczyć w pełnym wymiarze, to po prostu pójdzie sobie do kina, a żadna reklama i tak go nie przekona, że „białe jest białe”, jak powiedział klasyk (choć nie recenzent filmowy).

Oczywiście mogą być też inne interpretacje.

Kogoś wkurzają wyskakujące trailery w necie, ktoś inny uznaje, że reklamy na niego nie działają, oprócz tych na billboardach właśnie, ktoś jeszcze stwierdzi, że nie ogląda telewizji, więc outdoor jest dla niego podstawowym źródłem informacji. A ktoś inny jeszcze dojdzie do wniosku, że to spisek, układ i lobby firm wynajmujących ekrany reklamowe, których pracownicy mają pewnie rodziny i mogą producenta filmu zaszantażować; jak nie dacie nam reklamy, to my na ten film nie pójdziemy do kina. Kto to wie?

Jedno jest pewne; nowoczesna reklama i nowoczesne produkty można pokazywać w bardzo nowoczesny sposób. Można też i w sposób tradycyjny. Zapewne obie metody sprawdzają się dobrze, być może różnymi kanałami docieramy po prostu do różnych grup odbiorców? A być może i nie docieramy, a ludzie do kina i tak pójdą, bo w telewizji w piątek wieczorem nigdy nie ma nic ciekawego?

pawdruk