www.madeniyagdunyasi.com
Türkiye
SAYI: 17
OCAK-ŞUBAT 2019 SN 2548-074X
madeniyagdunyasi Madeni Yağ Dünyası Madeni Yağ Dünyası
15TL
Türkiye madeni yağlar ve kimyasallar pazarında lider değişmedi Enerji verimliliği ve madeni yağlar
Türkiye madeni yağ
Turbo makineler için
üssü olma yolunda
yeni enerji
emin adımlarla ilerliyor
verimli yağlayıcı
Editörden 2019’daki ilk sayımıza Türk madeni yağ sektöründen önemli gelişmelerle başladık. Türkiye hem yüksek tüketim hacmiyle önemli bir pazar olarak hem de sunduğu kalite ve fiyat avantajıyla önemli bir üretim merkezi olarak öne çıkıyor. Hal böyle olunca ülkede pek çok küresel madeni yağ firması üretim gerçekleştiriyor ve ürünlerini buradan tüm dünyaya ihraç ediyor. Aynı zamanda Türkiye’de ürettiği ürünleri burada satan ve diğer ülkelere ihraç eden çok sayıda Türk madeni yağ firması da var. Türkiye’deki sektörün büyüklüğüne bakarak ülkenin bir madeni yağ üssü olma yolunda emin adımlarla ilerlediğini söyleyebiliriz. Bu konuda İKMİB ve MAPESAD Yönetim Kurulu Başkanlarının görüşlerine de yer verdiğimiz bir sektör değerlendirmesi kaleme aldık. PETDER verilerine göre Türkiye madeni yağlar ve kimyasallar pazarında liderlik konumunu 9 yıldır koruyan Petrol Ofisi’nin Madeni Yağlar Direktörü Sezgin Gürsu ile bir röportaj gerçekleştirdik ve 9 yıldır sürdürdükleri bu başarının sırrını sorduk. Enerji verimliliği konusu madeni yağ üreticilerinin Ar-Ge çalışmalarında giderek daha önemli bir belirleyici haline geldi. Tüketicilerin hem enerji tasarrufu yapmasını hem de verimlilik artışı elde etmesini sağlayan pek çok yenilikçi yağlayıcı geliştirildi. Eni de bir adım öteye giderek turbo makineler için enerji verimli yağlayıcı geliştirdi. Bu yağlayıcılar gaz ve buhar türbini gibi makinelerde kullanılabiliyor, mekanik güç kaybını azaltarak genel makine verimliliğinde artış sağlıyor. Enerji verimliliği konusunu bir de Enerji Verimliliği Derneği Başkanı Murat Kalsın’dan dinledik. Neredeyse tüm sektörlerde enerji verimliliğini arttırmaya yönelik araştırmalar ve çalışmalar yürüten Murat Kalsın, madeni yağların endüstride verimliliğe nasıl katkı sağladığının altını çiziyor. Doğru ürünlerin tercih edilmesiyle hem çevreye hem de fabrika sahibine büyük katkı sağlayabileceğini vurguluyor. Bunların yanı sıra, sektörün en deneyimli isimleri arasında yer alan ve bilgi birikimini kurduğu danışmanlık şirketi ile diğer firmalarla paylaşmaya başlayan Samet Üner ile bir röportaj Eni releases new energy efficient gerçekleştirdik. Operasyonel mükemmellik lubricants for turbomachineries hakkında pek çok bilgi öğrendik. Bu sayımızla Almanya-Stuttgart’ta gerçekleşecek olan UNITI Mineral Yağlar Uluslararası Baskı Teknolojileri Kongresi’ne, Birleşik Arap Emirlikleri-Dubai’de gerçekleşecek olan Baz Yağlar ve Madeni Yağlar Konferansı’na ve Irak-Erbil’de gerçekleşecek olan Erbil Petrol ve Gaz Fuarı’na katılacağız. Ayrıca 4-7 Nisan tarihleri arasında TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi’nde düzenlenecek Automechanika fuarının da katılımcılarından biriyiz, standımıza mutlaka bekleriz! Keyifli okumalar. International Edition
ISSUE: 17
Yayın Kurulu Prof. Dr. Ertuğrul Durak Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu Prof. Dr. Hakan Kaleli Av. Betül Gürsoy Hacıoğlu Av. Vahit Kaya Mehmet Erkan Editör Cansu Tuncer Grafik Tasarım Uygulama Melis Gönen Baskı Sarsılmaz Basım & Yayım Tel: +90- 212 289 07 49-50
www.lubricant-world.com
JANUARY-FEBRUARY 2019 SN 2548-074X
Lubricant World lubricantworld Lubricant World
Leader of Turkish
Turkey to take firm
YÖNETİM İmtiyaz Sahibi Vizyon Dergi Yayıncılık İletişim Pazarlama A.Ş. adına Selçuk AKAT
steps towards becoming
lubricants and chemicals
Addressing lubrication and
a lubricants hub
market remains unchanged
maintenance of wind turbines LUBRICANT WORLD
Abonelik: abone@vizyonas.com Reklam: reklam@vizyonas.com İletişim Hacımimi Mah. Kemeraltı Cad. Balkan Han No: 15/4 34425 Karaköy/ İstanbul/ Turkey Tel: +90- 212 252 08 40 Fax: +90- 212 252 81 51 www.lubricant-world.com
1
Madeni Yağ Dünyası Dergisi Vizyon Dergi ve Yayıncılık İletişim ve Pazarlama A.Ş. tarafından T.C. yasalarına uygun olarak yayımlanmaktadır. Madeni Yağ Dünyası Dergisi’nin isim ve yayın hakkı Vizyon Yayıncılık’a aittir. Dergide yayımlanan yazı, fotoğraf ve illüstrasyonların her hakkı saklıdır. Kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz. Yazıların sorumluluğu yazarlara, ilanların sorumluluğu sahiplerine aittir. ISSN 2548-074X
Cansu Tuncer cansu.tuncer@vizyonas.com
MADENİ YAĞ DÜNYASI
3
26 Turbo makineler için yeni enerji verimli yağlayıcılar
30 Enerji verimliliği ve madeni yağlar
Ödüllü operasyonel mükemmellik yolculuğu
32
20 Petrol Ofisi, madeni yağlar ve kimyasallar pazarı liderlik geleneğini 2018 yılında da sürdürdü 06 14 20 22 26 30 32 36 38 40
PANORAMA PANORAMA WORLDWIDE YAKIN PLAN MAKALE ÜRÜN İNCELEME RÖPORTAJ RÖPORTAJ SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK, ÇEVRE ve BİYOYAĞLAMA YAĞLARI TRİBOLOJİ UYGULAMALARI MEVZUAT
14 Evonik, DYNAVIS® ve NUFLUX™ teknolojilerinin avantajlarını bauma 2019'da sergiledi
PANORAMA
Castrol’den Türkiye’nin ilk ve tek bitkisel bazlı motor yağı L
ider madeni yağ üreticilerinden Castrol, çevresel sürdürülebilirlik çalışmaları kapsamında Türkiye’nin ilk ve tek bitkisel bazlı motor yağı Castrol Magnatec Bio-Synthetic’i pazara sundu. Yüzde 25’i şeker kamışından elde edilen baz yağdan oluşan Castrol Magnatec Bio-Synthetic, karbon nötr oluşuyla da farklılaşıyor. Castrol Magnatec Bio-Synthetic’in pazara girişini, Z kuşağının ekolojik hassasiyetlerini ortaya koyan araştırma sonuçları ile birleştiren Castrol, motor yağı pazarında çevresel sorumluluk hareketinin öncüsü olmayı hedefliyor. Castrol Magnatec Bio-Synthetic lansmanında konuşan Castrol Türkiye, Ukrayna ve Orta Asya Direktörü Aslı Yetkin Karagül, ihtiyaçların artması ve yaşam tarzının gelişmesiyle yükselen enerji talebiyle iş alanlarını büyüttüklerini belirterek; Castrol’ün çevresel sürdürülebilirlik konusunda kendi sektörünün öncü kuruluşlarından biri olduğuna dikkat çekti. Karagül, “Castrol Magnatec Bio-Synthetic ile hedefimiz, pazardaki gücümüzü devam ettirirken, çevresel sorumluluk bilincimiz ile sektörümüzde sürdürülebilirlik alanında pozitif bir değişim başlatmak” dedi. Sürdürülebilirlik çalışmalarının yalnızca ürünlerle sınırlı olmadığını, daha iyi bir gezegen için ve atıkların azaltılması için, çalışan, tedarikçi ve paydaşlarımızla işbirliği halinde çalışmaya devam edeceklerini bildirdi. Bu kapsamda Gemlik’teki üretim tesisini de karbon nötr hale getirmeyi planladıklarını duyurdu.
Z kuşağı şirketleri çevreci olmaya zorluyor Castrol tarafından, Eğitim Bilimci Dr. Özgür Bolat liderliğinde yapılan araştırmaya göre; Z kuşağı gençlerinin yüzde 78’i çevre ile ilgili konuların kendilerini ilgilendirdiğini belirtiyor. Şirketleri çevreci olmaya zorlayan Z kuşağı, markaların çevresel sürdürülebilirliğe dikkat etmesi konusunda belirleyici bir role sahip. Dr. Özgür Bolat, “Yeni nesil, çevre ve sürdürülebilirlik konularında çok daha bilinçli yetişiyor. Dünyada yakalanan bu eğilimin Türkiye’de gençler için de geçerli olup olmadığını anlamak çok önemli. Bu bağlamda ERA Research Company tarafından 2025 Aralık 2018 tarihleri arasında yapılan araştırma çok net gösteriyor ki gençlerimiz çevre ve sürdürülebilirlik konularında oldukça bilinçli yetişiyor. Gençlerin, şirketlerin sürdürülebilir olması konusunda da çok daha belirleyici olduğunu görüyoruz” dedi.
6
MADENİ YAĞ DÜNYASI
PANORAMA
Total ve Elf Madeni Yağları ustalarla buluştu T
ürkiye’de 28 yılı aşkın süredir madeni yağların üretimi ve pazarlaması konusunda faaliyet gösteren Total, ustalarla olan iletişimini sürdürüyor. Lider madeni yağ üreticilerinden biri olan Total, 2018 yılı boyunca ‘Ustalarla Beraberiz’ etkinlikleri kapsamında 22 ilde, 28 noktada, 3.450 ustayla buluştu. Etkinliğe katılan ustalar, kısa bir şirket tanıtımının ardından, ‘Yeni Nesil Otomatik Şanzıman Teknolojileri’ konusunda bilgilendirildi. Alanında uzman bir eğitmen tarafından gerçekleştirilen interaktif sunum ile katılımcılara teorik bilgiler verildi, aynı zamanda tecrübeler de paylaşıldı. Etkinliğe katılan ustalar, eğitim sertifikası almaya hak kazandı. Ayrıca ustalara sürpriz hediyeler de dağıtıldı.
Dijital dönüşüm ve deneyim Total Türkiye ekibi, dijital dönüşümün servis sektörünü yakın gelecekte nasıl değiştireceğini aktarmakla kalmayıp fuaye alanına kurduğu çeşitli oyunlarla ustalara dijital bir deneyim yaşatmayı da ihmal etmedi. Pazarlama ve Teknik Servisler Müdürü Fırat Dokur, yapılan yatırımlar ve pazarlama faaliyetleri sayesinde Total’in Türkiye madeni yağlar pazarında kayda değer bir büyüklüğe ulaştığını belirtti. Dokur, “Madeni yağ sektöründe önemli bir konuma sahip olan ustalara ulaşmayı hedefliyoruz. Katılımcıların da belirttiği gibi, bu etkinliğimizde en fazla merak edilen ve ihtiyaç duyulan “Yeni Nesil Şanzıman Teknolojileri” konusuna değindik. Bu tür etkinlikler sayesinde sahip olduğumuz teknoloji ve bilgi birikiminden sektörün olmazsa olmazı ustalarımızı daha fazla yararlandırmayı hedefliyoruz. Ustalara yönelik eğitim faaliyetlerimize ve dijital sadakat programlarına 2019 yılında hız kesmeden devam edeceğiz” diye konuştu.
8
MADENİ YAĞ DÜNYASI
PANORAMA
Koçak Petrol, MSB Askeri Fabrikalar Genel Müdürlüğü’nün petrokimya alanında ilk onaylı tedarikçisi oldu K
oçak Petrol Ürünleri, Milli Savunma Bakanlığı Askeri Fabrikalar Genel Müdürlüğü’nün heyet denetimi akabinde “Üretim ve Ar-Ge” alanında onaylı tedarikçi belgesini petrokimya alanında almaya hak kazanan ilk madeni yağ harmanlama ve gres üretim tesisi oldu. Milli Savunma Bakanlığı, Deniz Kuvvetleri, Kara Kuvvetleri ve Hava Kuvvetleri Üs Komutanlıklarının sahip olduğu silah, araç, makine ve teçhizatlarda kullanılan madeni yağ ve gres çeşitlerini, yerli üretici olarak 2007 yılından beri üreten ve ihale usulü ile satışını gerçekleştiren Koçak Petrol, MSB Fabrikalar Genel Müdürlüğü tarafından talep edilen yağlayıcıları da tedarik edecek, yağlayıcı gruplarında yerlileşme politikası ile hem ekonomik yönden hem de zaman yönünden tedarik konusunda ithal ikame stratejisini destekleyecek. Koçak Petrol’ün Speedol markası ile savunma sanayiine ürettiği ve ithal ikameyi desteklediği madeni yağ, gres ve müstahzar ürün grupları arasında silah temizleme yağları, silah koruyucu yağlar, özel silah, şasi ve rulman gresleri, dizel ve benzinli motor yağları, iki zamanlı benzinli motor yağları, iki zamanlı outboard motor yağları, deniz dizel motor yağları, gemi indirme kızak yağları, makine ve araç gresleri, manuel ve otomatik şanzıman ve diferansiyel yağları, hidrolik sistem yağları çeşitleri, azot dolumlu hidrolik fren yağları, traktör yağları, türbin yağları ve çeşitleri, sanayi dişli (redüktör) yağları, kompresör yağları, metal kesme sıvıları ve yağları, ısıl işlem ve ısı transfer yağları, radyatör soğutucu antifriz ve çeşitleri, cam suyu ve müstahzar sprey ürünler, özel savunma sanayii sektörü proje ürünleri yer alıyor. Sanayi Bakanlığı onaylı Ar-Ge merkezi olarak faaliyet gösteren Koçak Petrol’ün dizel ve benzinli motor yağlarının OEM onayları bulunuyor, ürünlerin OEM onayları düzenli olarak yenileniyor.
10
MADENİ YAĞ DÜNYASI
Endüstrinize hayat veriyoruz.
NYNAS® olarak petrolü sürdürülebilir değer yaratmak için yüksek teknoloji aracı olarak görüyoruz. Bilgi birikimimizi “metal işleme yağları, madeni yağlar ve tüm dişli ve çarkların sorunsuz çalışması için tasarlanan gresler” için naftanik baz yağlar üretmek üzere kullanıyoruz. www.nynas.com > base oils
PANORAMA
İKMİB, TİM, İMMİB ve MAPESAD yıl sonu değerlendirme toplantısında bir araya geldi İ
stanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) tarafından 27 Aralık 2018 tarihinde gerçekleştirilen 2018 Yıl Sonu Değerlendirme Toplantısı’nda, İKMİB Yönetim ve Denetim Kurulu üyeleri, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Delegeleri, TİM ve (İstanbul Maden ve Metaller İhracatçı Birlikleri) İMMİB Genel Sekreterleri ve İKMİB Yönetici Ekibi bir araya geldi. Düzenlenen etkinlikte katılımcılar 2018 yılında madeni yağ ve kimyasallar sektöründe yaşanan gelişmeleri ele aldı ve sektörün yılı nasıl geçirdiğini değerlendirdi. Etkinlik kapsamında bir akşam yemeği organizasyonu da gerçekleştirildi. Toplantıya İKMİB Yönetim Kurulu Başkanı Adil Pelister, Madeni Yağ ve Petrol Ürünleri Sanayicileri Derneği (MAPESAD) Yönetim Kurulu Başkanı Tayfun Koçak, MAPESAD Yönetim Kurulu Eski Başkanı Selçuk Akat ve sektörden daha pek çok önemli isim katılım sağladı.
Sektöre ilişkin yeni karar ve düzenlemeler İhraç edilen kara taşıtlarında ilk dolum yağları sıfırlandı 96 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Türkiye’de üretilerek 7 ihraç edilen tır çekicisi, minibüs, midibüs, otobüs, otomobil, kamyonet, kamyon ve motosiklet gibi ÖTV’ye tabi motorlu
kara taşıtlarının, üretim süreçlerinde kullanılan ilk dolum yağlarının tamamına ilişkin ÖTV tutarları, sözü edilen taşıtların üretim maliyetlerinin düşürülerek sektör ihracatının teşvik edilmesi ve bu alanda rekabet gücünün artırılması amacıyla ÖTV’den arındırıldığı açıklandı. 28 Şubat Perşembe tarihli ve 30700 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan, İhraç Edilen Kara Taşıtlarında Kullanılmış İlk Dolum Yağları ve Akaryakıtlarının Özel Tüketim Vergisi Tutarları ile Diğer Bazı Mallarda Uygulanacak Özel Tüketim Vergisi Oranlarının Belirlenmesine İlişkin Karar’a göre; 4760 sayılı Kanuna ekli (I) sayılı listedeki vergi tutarları uygulanarak teslim edilen ilk dolum yağları ve akaryakıtlarının vergi tutarları, bu malların aynı Kanuna ekli (II) sayılı listedeki 8701.20, 87.02, 87.03, 87.04 ve 87.11 G.T.İ.P. numaralarında yer alan mallardan ihraç edilmiş olanların üretim sürecinde kullanılmış olduğunun tespiti halinde sıfır olarak uygulanacak.
Referans fiyat uygulaması güncellendi İKMİB Yönetim Kurulu Başkanı Adil Pelister, ihracatçılara ekstra yük getiren “Referans Fiyat Uygulaması”na ilişkin bir açıklama yaptı. Adil Pelister, açıklamasında şunları söyledi: “İhracatçılarımızın, üretimde kullanacağı hammadde ihtiyacının ithalatında karşılaştığı ‘Referans Fiyat Uygulaması’ son dönemde güncellenmemesi sebebiyle ihracatçılarımıza ekstra bir maliyet yüklüyordu. İKMİB olarak üyelerimizin yaşadığı bu sıkıntıyı çözmek için Ticaret Bakanlığı ile görüştük ve çözüme ulaştırdık. ‘Referans Fiyat Uygulaması’na ilişkin talebimize çözüm sağladığı için başta Ticaret Bakanımız Ruhsar Pekcan, Bakan Yardımcımız Rıza Tuna Turagay ve Bakanlığımızın değerli bürokratlarına ihracatçılarımız adına teşekkür ederiz.”
12
MADENİ YAĞ DÜNYASI
Opet Fuchs ve Otokar’dan madeni yağ alanında işbirliği M
adeni yağ sektörünün öncü markalarından Opet Fuchs, Türkiye’nin öncü otomotiv üreticilerinden Otokar ile iş birlikteliği yaparak Otokar araçlarına özel motor yağı, şanzıman yağı, aks yağı ve antifiriz üretti. İki şirketin ilk dolum tedariğindeki işbirliğinin devamı olarak hayata geçirilen Otokar Spectra, Otokar markasının tüm araçlarında resmi onaya sahip orijinal yağ markası olarak piyasaya sürüldü. Ürünlerin Ar-Ge’si Opet Fuchs mühendisleri tarafından gerçekleştirildi. İlk olarak, 12 metre şehir içi ulaşımda kullanılan Kent LF otobüslerinde test edilen Otokar Spectra DEO LD DTZ 10W-40 motor yağı, İstanbul trafiğinin yoğun olduğu ve sürekli dur-kalk trafik güzergâhında, dik rampa iniş ve çıkışlarda binlerce kilometre denendi. Belli aralıklarla alınan yağ numuneleriyle şirketin TÜRKAK 17025 akreditasyon belgesine sahip madeni yağ laboratuvarında incelenen Otokar Spectra DEO LD DTZ 10W-40, motor üreticisinden tam not alarak yağ değişim aralığının 20.000 km’den 40.000 km’ye çıkarılabilmesi için onaylandı.
‘Hedefimiz müşterilerimiz için fayda yaratarak, memnuniyetlerini artırmak’ Otokar Spectra’nın basın toplantısında bir konuşma yapan Otokar Genel Müdür Yardımcısı Ali Rıza Alptekin, Otokar’ın en büyük önceliklerinden birinin ürünlerinin sağladığı memnuniyeti artırmak ve müşterilerine fayda yaratmak olduğunu belirterek şunları söyledi: “Otokar Spectra, hem ticari hem askeri araçlarımızda güvenle kullanılabilecek, tavsiye ettiğimiz orijinal madeni yağ markasıdır. Otokar Spectra ile kullanıcılarımız en yüksek kalite yağları kullanırken, araçlarından en üst performansı elde edecek ve optimum koruma sağlayacaklar.”
‘Müşteriye özel ürün geliştiriyoruz’ Otokar için toplamda 9 motor yağı, 11 dişli yağı ve 2 antifiriz geliştirdiklerini belirten Opet Fuchs Genel Müdürü Murat Seyhan ise “Yenilikçi iş modelleri için entegrasyonların yanı sıra OEM’lerle işbirliklerimizi artırmaya ve geliştirmeye devam ediyoruz. Müşterilerimizin ihtiyaçlarına kulak verme ve değişen beklentilerini anlamaya dayalı ürün geliştirme amacımızda olumlu sonuçlar alıyoruz. ‘Müşteriye özel ürün’ geliştirme anlayışımızla, onların ihtiyaçlarını tam olarak karşılayan özel ürünler geliştiriyoruz. Otokar markası için geliştirdiğimiz Otokar Spectra orijinal yağları ile Otokar araç kullanıcıları, daha uzun motor ömrü, daha yüksek performans elde edecek” şeklinde konuştu.
MADENİ YAĞ DÜNYASI
13
PANORAMA WORLDWIDE
Evonik, DYNAVIS® ve NUFLUX™ teknolojilerinin avantajlarını bauma 2019'da sergiledi
İ
nşaat makinesi üreticileri, makinelerinin üretkenliğini ve hizmet ömrünü en iyi seviyeye çekmek için hemen hemen her şeyi yaparlar ve genellikle yağlayıcıları bu süreçte bir faktör olarak görmezler. Evonik Yağ Katkıları iş kolunun DYNAVIS ® ve NUFLUX ™ teknoloji markalarından sorumlu Küresel Marka Yöneticisi Rolf Fianke, “Bu tamamen yanlış!” diyor. “Evonik'in Yağ Katkıları uzmanları, bauma ziyaretçilerine makinelerinin esas ihtiyacı olan şeyin DYNAVIS ® ve NUFLUX ™ teknolojileriyle formüle edilen sıvılar olduğunu gösterdi.” Alman özel kimyasallar şirketi Evonik, Münih’te gerçekleşen bauma 2019 fuarında en önemli teknoloji çözümlerinden ikisini sergiledi. Bunlardan biri, hidrolik sıvılarının viskozitesini optimize eden DYNAVIS ® teknolojisi, diğeri ise endüstriyel dişli yağlarının düşük maliyetle sentetik bazlı sıvılar kadar iyi performans göstermesini sağlayan NUFLUX ™ teknolojisidir.
DYNAVIS ® teknolojisi ile daha yüksek verimlilik ve daha uzun hizmet ömrü DYNAVIS ®, hidrolik sıvılarının viskozitelerini optimize eden bir teknolojidir. Standart bir hidrolik sıvısından DYNAVIS ®
14
MADENİ YAĞ DÜNYASI
teknolojisi ile formüle edilmiş bir hidrolik sıvısına geçilmesi, makine üretkenliğinde ve yakıt verimliliğinde artış gibi pek çok fayda sağlar. Ayrıca, makinelerin daha verimli çalışması, daha iyi tepki vermesi, daha seyrek bakım gerektirmesi, daha az aşınma ve yıpranma ve sonuç olarak daha uzun ve verimli bir hizmet ömrü gibi avantajlar da sunar. Kullanıcıların özellikle en zorlu uygulamalarda karşılığını kısa bir sürede almasını, aynı zamanda daha yüksek getiri, daha düşük enerji tüketimi ve düşük CO 2 emisyonu elde etmesini sağlar.
Yüzde 20 ve üzeri verimlilik artışı kaydedildi! DYNAVIS ® teknolojisi ile formüle edilen yağlayıcılarda genellikle, son beş yılda bir dizi performans göstergesi ile belgelendiği şekilde, asgari yüzde 5-15 verimlilik artışı elde ediliyor. Bu kapsamda yalnızca iç saha testleri değil, küresel olarak zorlu ve gerçek vaka çalışmaları yürütülüyor. Madencilik, yol yapımı, yıkım ya da hafriyat sektöründe faaliyet gösteren şirketler, yüzde 25’lere varan yüksek oranlarda verimlilik kazanımları ile kar artışı sağladı.
NUFLUX ™ Zorlu çalışma ortamındaki şartlar ve yüksek performans beklentileri, geleneksel dişli yağlarının teknik performans gereksinimlerini karşılamada yeterli olduğunu, fakat sentetik dişli yağlarının daha uzun bakım aralıkları ve ekipman servis ömrü avantajı sağlarken daha yüksek
Sebokeng’teki Arıtma Tesisi’nin Müdürü George Drewing: “Elektrik bizim en önemli giderimiz. Ayda 272,000 rand (yaklaşık EUR 17,500) tasarruf edebiliriz. Tüm aeratör dişlilerini NUFLUX ™ ile doldurmayı düşünüyoruz.”
maliyetli olduğunu ortaya koyuyor. Evonik’in yenilikçi teknolojisi NUFLUX ™, yağlayıcı şirketlerinin düşük maliyetle uzun hizmet ömrü ve düşük çalışma sıcaklığı gibi faydalar elde etmesini sağlıyor. NUFLUX ™ teknolojisiyle formüle edilen yağlar büyük ölçüde sentetik yağlayıcılara eşdeğer, hatta bazı bakımlardan üstün özelliklere sahiptir. Yakın tarihte Güney Afrika'da bir pompa dişlisinde gerçekleştirilen saha denemesinde, kullanıcının bu çalışmanın karşılığını alacağını açıkça ortaya koyan yüksek bir verimlilik derecesi elde edildi. Bu başarı, Arıtma Tesisi’nin su arıtma sistemindeki dişlilerinden 26'sında
Güncel bir DYNAVIS ® test projesi: HITACHI EX1200 paletli ekskavatör Kuznetsk Havzası, Rusya. DYNAVIS ® teknolojisi ile formüle edilen bir hidrolik sıvısı, kömür çıkarma çalışmalarında %7,9 oranında üretkenlik artışı sağladı (cbm³/h).
NUFLUX ™ ile formüle edilen yağ kullanma kararını almasını kolaylaştırdı. Fianke, “Akışkan formülasyonları, ekipman verimliliğinde ve makine ömründe önemli bir rol oynuyor, bu nedenle bu konu yalnızca formülatörler için önemli olmamalı,” diye ekliyor. “DYNAVIS ® ve NUFLUX ™ teknolojileriyle formüle edilen akışkanlar, inşaat ve madencilik sektörlerinde somut üretkenlik ve verimlilik kazanımları ortaya koyuyor ve bununla ilgili bilgi alınacak en iyi yer de bauma.” bauma, küresel inşaat makineleri endüstrisinin en önemli etkinliğidir. Dünyanın en büyük ticaret fuarı olan bauma, sektörün en dikkat çeken gelişmelerini ve öncü yenilikleri sunuyor.
MADENİ YAĞ DÜNYASI
15
PANORAMA WORLDWIDE
Cepsa ve Cosmo madeni yağ pazarında yeni fırsatlar arıyor C
epsa ve Cosmo, hem İspanya'da ve Japonya'da hem de uluslararası alanda madeni yağlar pazarındaki yeni iş fırsatlarını incelemek için bir mutabakat zaptı (MOU) imzaladı. Anlaşma, yağlayıcıların ve soğutucuların üretiminde potansiyel sinerjileri, teknoloji ve formülasyon paylaşımını ve bu ürünlerin pazarlanmasında muhtemel ortaklıkları araştırmaya ve verimliliği arttırmaya yönelik çalışmaları kapsıyor. İttifak aynı zamanda her iki şirketin de Cepsa veya Cosmo markası altında diğer şirket adına yağlayıcı ve soğutucu üretim ve tedarik anlaşması yapma konusundaki isteğini de yansıtıyor. İmza töreninde bir konuşma yapan Cepsa İcra Kurulu Başkanı Pedro Miró şunları söyledi: “Cosmo ile yapılan bu yeni anlaşma, farklı iş alanlarımızı geliştirmemizi sağlayacak güçlü yönlerimizi daha da kuvvetlendirmek için, Asya enerji endüstrisindeki en önemli şirketlerden biriyle deneyim ve teknoloji paylaşımına devam etmemize olanak sağlayacak” dedi. Cosmo Energy Holdings İcra Kurulu Başkanı Hiroshi Kiriyama ise, şunları vurguladı: “Bu vesileyle, bilgi ve teknoloji üzerinden işbirliğimizi genişletmek Cosmo için büyük bir ayrıcalık. Yeni anlaşma aynı zamanda müşterilerimize daha fazla değer ve güven sağlayacak. Cepsa, Avrupa'da Cosmo için vazgeçilmez bir ortaktır ve her iki şirket de gelecekte yeni maceralara atılmaya isteklidir.”
Stratejik ortaklık Mubadala şirketler portföyünün bir parçası olan her iki şirket (yüzde 100 Cepsa ve yüzde 20,8 Cosmo Energy Holdings), 2014 yılında Arama ve Üretim işinde ortaklık olanaklarını incelemeye yönelik imzaladıkları ilk anlaşma ile iş fırsatlarını analiz etmeye başladı. Bu ittifak ile Birleşik Arap Emirlikleri'nde ortaklaşa faaliyet göstermek üzere Cosmo Abu Dhabi Enerji Arama ve Üretim bağlı kuruluşunun temelleri atıldı. Bu ortaklık sayesinde (yüzde 80 Cosmo Enerji Arama ve Üretim, yüzde 20 Cepsa) iki şirket Abu Dhabi’de, Emirlik’in batısındaki sığ denizlerde bulunan Hail, Mubarraz, Umm Al-Anbar ve Neewat Al-Ghalan isimli dört petrol sahasını işletiyor.
16
MADENİ YAĞ DÜNYASI
PANORAMA WORLDWIDE
SmartLynx Havayolları Airbus A320 filosu için NYCO türbin yağını seçti N
YCO, Latvia merkezli SmartLynx Havayolları’nın CFM56-5B ve V2500 motorlu Airbus A320 filosu için sentetik standart türbin yağı Turbonycoil ® 600’ü kullanmaya karar verdiğini açıkladı. 2017 yılında 25. yılını kutlayan ACMI hizmetleri sağlayıcı ve charter şirketi SmartLynx, 2015 yılında 1,6 milyon olan yolcu sayısını 2017 yılında 2,5 milyona çıkarak büyümesini sürdürüyor. Şirket, İngiltere, Avrupa, Orta Doğu ve Asya'daki müşterilerine ACMI operasyonları sağlıyor ve kardeş şirketi WeGo Air ile 2019 yılının ikinci çeyreğinden itibaren Rusya pazarında tatil charter operasyonlarına başlamayı planlıyor. SmartLynx Teknik Genel Müdür Yardımcısı John Brady, “SmartLynx olarak, modern jet motorlarının zorlu şartlarını en iyi şekilde karşılayan uygun fiyatlı NYCO motor yağına geçiş yapmış olmaktan çok memnunuz. Motor yağı ile doğrudan işletme maliyetlerinde ciddi bir tasarruf sağlayarak ACMI Müşterilerimize katma değer sağlamayı hedefliyoruz” dedi. NYCO Satış ve Pazarlama Müdürü Hélène Prinet, “Ortaklarımız arasına SmartLynx'i de katmaktan çok memnunuz. Profesyonellikleri ve bize olan güvenleri için John Brady ve Malcom Fitzsimons'a teşekkürlerimizi sunmak isteriz. NYCO, Avrupa pazarındaki konumunu, özellikle de CFM56 ve V2500 motorlu A320 filosuna sahip operatörlerle iş birlikteliklerini bir kez daha güçlendirmiş oldu” diye belirtti. SAE AS5780 SPC Sınıfı ve MIL-PRF-23699 G STD Sınıfı gibi son derece zorlu şartnameleri karşılayan Turbonycoil ® 600, tüm büyük motor üreticilerinin kullanımı için de onaylandı. Turbonycoil ® 600, 30 yılı aşkın bir süredir askeri ve ticari uçakların jet motorlarında kullanılıyor. NYCO, Havacılık, Savunma ve Endüstri için yüksek performanslı yağlayıcılar ve sentetik esterler üretme ve geliştirme konusunda uzman Fransız şirketidir. Dünya çapında silahlı kuvvetler, havayolları, OEM'ler, MRO'lar ve Aero türevi gaz türbini kullanıcılarının başlıca ortaklarından biri olan NYCO, en zorlu sivil ve askeri şartnamelere göre onaylanmış kapsamlı bir ürün yelpazesi sunuyor. İştirakler, distribütörler ve acentelerden oluşan uluslararası ağı ile dünya genelinde 100’ü aşkın ülkeye ihracat gerçekleştiriyor. Turbonycoil ® 600 ve diğer NYCO ürünlerinin Türkiye’de satışını 1996 yılından bu yana Adco Petrol gerçekleştiriyor.
18
MADENİ YAĞ DÜNYASI
Petrol Ofisi, madeni yağlar ve kimyasallar pazarı liderlik geleneğini 2018 yılında da sürdürdü Türkiye’nin en büyük markalarından Petrol Ofisi, akaryakıt pazarı ile birlikte madeni yağlar ve kimyasallar pazarında da geleneksel liderliğini sürdürüyor. Petrol Ofisi Madeni Yağlar, yaklaşık 90 bin tonluk iç pazar satışı ile yüzde 24,7’lik pay aldığı Türkiye madeni yağlar ve kimyasallar pazarının 2018 yılında da lideri oldu. Geleneksel pazar liderliğini 9’uncu yılına taşıyan Petrol Ofisi, 10 bin 500 ton üretimini ise 4 kıtada 35 ülkeye ihraç ediyor.
T
ürkiye akaryakıt ve madeni yağlar ile kimyasallar sektörünün lideri Petrol Ofisi, 2018 yılında da madeni yağlar ve kimyasallar pazarının lideri oldu. Petrol Sanayi Derneği (PETDER) verilerine göre Petrol Ofisi 2018 yılında yüzde 24,7’lik pay aldığı Türkiye madeni yağlar ve kimyasallar pazarındaki liderliğini 2010’dan bu yana aralıksız olarak sürdürerek 9’uncu yılına taşımış oldu. Petrol Ofisi Madeni Yağlar, ileri teknolojiye sahip yüksek kaliteli ürünleri ile başta otomotiv, makina
20
MADENİ YAĞ DÜNYASI
olmak üzere tüm sektörlere önemli katkı sağlıyor, gelişimlerini destekliyor.
“9 yıllık aralıksız başarının altında, ortak hedefe kitlenmiş bir ekip ve doğru strateji yatıyor” Türkiye madeni yağlar ve kimyasallar pazarındaki liderliklerini aralıksız 9 yıl sürdürmelerinin altında ortak hedefe kitlenmiş bir ekip ve doğru strateji olduğunu vur-
gulayan sektörün tecrübeli ismi Petrol Ofisi Madeni Yağlar Direktörü Sezgin Gürsu, “Petrol Ofisi Madeni Yağlar olarak yıllık 140 bin ton üretim ve 65 bin ton depolama kapasitesine sahip ülkemizdeki en önemli, en modern tesislerden birine sahibiz. Ancak madeni yağ işi insan işidir. Tesislerimiz ve altyapımız tüm teknik ve fiziki yeterliliklere sahip olsa da bu işte fark yaratan insandır. Dolayısıyla yıllardır süren başarımızda doğru bir stratejiyle ilerleyen ve bu stratejiyi başarıyla gerçekleştiren ekibimizin payı da çok büyük” dedi.
Türkiye ve yakın coğrafyanın en gelişmiş merkezi: POTEM Bununla birlikte bünyesinde yer alan Petrol Ofisi Teknoloji Merkezi – POTEM ile çok önemli bir Ar-Ge ve teknoloji gücünü de en ideal şekilde kullanıyoruz. Merkezimizde, 84’ü TÜRKAK’tan akredite olmak üzere ulusal ve uluslararası metotlarla toplam 155 farklı test yapılabiliyor. Madeni yağ alanında uluslararası arenanın da en gelişmiş teknoloji merkezlerinden biri konumundaki POTEM’de yılda ortalama 150.000 adet test gerçekleştiriyoruz. Merkezimiz, gelişmiş teknoloji ve akredite kabiliyeti ile sadece Petrol Ofisi’ne hizmet vermiyor. Başta kamu kuruluşları olmak üzere araların-
da dünya devlerinin de bulunduğu yerli ve yabancı çok sayıda firmaya, kısacası tüm sektöre, Ar-Ge, kalite kontrol ve analiz hizmetleri sunuyoruz. Zengin ürün çeşitliliğimiz ve ileri teknolojimiz ile Türkiye’nin bu alandaki ihtiyaçlarını, tek çatı altında karşılayabiliyoruz. Ürünlerimizi, Petrol Ofisi akaryakıt istasyonları, Maxima – Maximus Yağ Değişim Merkezleri ve distribütörlerden oluşan toplam 16 bin satış noktası ile ülkemizin dört bir yanına ulaştırıyoruz” açıklamasında bulundu.
Türkiye pazarının lideri, 4 kıtada 35 ülkeye ihracat yapıyor 2018 yılında toplam satışları 100.000 tonu aşan Petrol Ofisi Madeni Yağlar, yurt içinde elde ettiği başarısını uluslararası pazarda da sürdürüyor. Petrol Ofisi Madeni Yağlar’ın Avrupa, Afrika, Asya ve Amerika kıtalarındaki başlıca pazarları arasında, Irak, KKTC, Azerbaycan, Gürcistan, Türkmenistan, Yemen, Libya, Tunus, Rusya, Kosova ve Bosna Hersek gibi ülkeler bulunuyor. Pakistan ile Şili ise ilk kez ihracat yapılan pazarlar olma özelliği ile Petrol Ofisi’nin uzak pazarlara erişim gücünü de ortaya koyuyor. Petrol Ofisi Madeni Yağlar’ın 4 kıtada 35 ülkeye gerçekleştirdiği ihracat 10.000 tonun üzerine çıkmıştır.
Sezgin Gürsu Petrol Ofisi Madeni Yağlar Direktörü
MADENİ YAĞ DÜNYASI
21
MAKALE
Türkiye madeni yağ üssü olma yolunda emin adımlarla ilerliyor Büyük bir tüketim pazarı olan Türkiye, aynı zamanda ham madde kaynaklarına yakınlığı ve ihracatta sahip olduğu avantajlar ile önemli bir üretim merkezi olarak da sektörde biliniyor. Türk menşeili madeni yağ ve petrol ürünleri de kalitesiyle pazarda adını duyuruyor. 22
MADENİ YAĞ DÜNYASI
T
ürkiye, sahip olduğu pek çok özellik sa-
kamlarımız her geçen yıl artıyor. 2018 yılında yüzde 7,1
yesinde dünyada önemli bir yere sahip.
oranında bir artış kaydedildi ve 168,1 milyar dolar ihracat
Bu özelliklerin başında coğrafi konumu
rakamına ulaşılarak bir rekor kırıldı. En çok ihracat ya-
ve gelişmişlik düzeyi geliyor. Ülkenin ve-
pılan sektörler arasında, 31,6 milyar dolarlık ihracat hac-
rimli toprakları, gelişmiş endüstrisi, güçlü ekonomisi ve
miyle otomotiv sektörü geliyor. Otomotiv sektörü ile hazır
çalışkan halkı, üretimde ve ticarette Türkiye’yi önemli bir
giyim ve konfeksiyon sektöründen sonra üçüncü sırada
noktaya taşıyor.
17,4 milyar dolar ile kimyevi maddeler ve mamulleri yer
Sürdürülebilir ve yenilikçi yaklaşımlarla ihracat ra-
alıyor.
Kimya sanayi Ocak ayı ihracat rakamlarını değerlendiren İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Adil Pelister; “Kimya sektörümüz 2018 yılında başarılı bir grafik çizdi ve 17,4 milyar dolar ihracatla otomotiv ile hazır giyim ve konfeksiyondan sonra üçüncü sektör olarak tamamladı. Bu yıl da kimya sektörü olarak ihracatımızda iyi bir başlangıç yaptık. Sektörümüz Ocak ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13,02 artışla 1 milyar 529 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi. Yıllık bazda en çok ihracat gerçekleştiren ikinci sektör olma hedefimiz doğrultusunda 2019 Ocak ayında da ikinci sırada yer aldık. İKMİB olarak 2019 yılında gerçekleştirmeyi planladığımız milli katılım fuar organizasyonu, sektörel ticaret heyeti ve alım heyeti organizasyonları ile ihracatçılarımızı desteklemeye var gücümüzle devam edeceğiz. Cumhurbaşkanımızın gösterdiği 200 milyar dolarlık ülke hedefimizin tutturulması için üzerimize düşen sorumluluğun bilinciyle sektör ihracatımızı yüzde 15 artırarak 20 milyar dolar sınırına ulaşmak için daha çok çalışacağız” diyor.
Kimya ihracatında sürekli artan performans
zamanda Türk firmalar da kalite ve fiyat avantajıyla küresel pazarda rekabet gücüne sahip olabiliyor.
Kimya sanayinin ihracat performansı sürekli artış
Türkiye’de Castrol, ExxonMobil, Shell ve Total gibi
gösteriyor. İKMİB verilerine göre 2019 yılı Ocak ayında
pek çok küresel madeni yağ firması üretim gerçekleşti-
kimya ihracatı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde
riyor. Bunun yanı sıra, yaklaşık 110’a yakın Türk madeni
13,02 artışla 1 milyar 529 milyon dolar olarak gerçekleşti.
yağ üreticisi ürünlerini her yıl yaklaşık 120 ülkeye ihraç
Bu başarıda madeni yağlar sektörü önemli bir paya sa-
ediyor.
hip. Kimya sanayinin önemli bir parçası olan madeni yağlar sektörü ülkenin parlayan sektörleri arasında yer alıyor. İç tüketimin yüksek olması ülkeyi önemli bir pazar haline getirirken, üretimde sunduğu avantaj ve kolaylıklar da Türkiye’nin bir madeni yağ üssü olarak anılmasını sağlıyor. Ülkenin bu potansiyelini gören çok sayıda küresel firma Türkiye’de üretim gerçekleştiriyor ve pek çok ülkeye buradan ihracat gerçekleştiriyor. Aynı
MADENİ YAĞ DÜNYASI
23
MAKALE
Madeni Yağ ve Petrol Ürünleri Sanayicileri Derneği (MAPESAD) Yönetim Kurulu Başkanı Tayfun Koçak; “Türk madeni yağ sektörü çok büyük bir sektör. Türkiye’de üretilen ürünler dünya pazarlarında kalitesiyle dikkat çekiyor. Türkiye’nin konum avantajı bu anlamda çok önemli bir faktör. Madeni yağ üretiminde kullanılan pek çok katkı maddesi Avrupa’dan geliyor. Türkiye’nin Avrupa’ya yakınlığı da bu anlamda üreticilere hem vakit kazandırıyor hem de gümrüksüz ticaret ve düşük lojistik giderleri sayesinde maliyet avantajı sağlıyor. Ülkede Grup I baz yağ rafinerisinin olması da önemli bir etken. Tüm bunların yanı sıra endüstrinin, ambalaj sanayiinin ve lojistiğin çok gelişmiş olması, burada fabrikası olan bir üreticinin üretimdeki tüm süreçlere ilişkin ihtiyaçları tek yerden en iyi şekilde karşılayabilmesine olanak tanıyor. Yerli ve yabancı üreticilerin yoğun faaliyetleri sayesinde bugün Türkiye bir madeni yağ üssü olarak anılmaya başladı, bu konumumuzun dünya çapında kabul görmesi de yakındır” diyor.
Türk madeni yağ sektörü, gelişmişliği ve büyüklüğüyle dikkat çekiyor Türkiye, coğrafi konumu sayesinde hem hammaddeye hem de tüketiciye yakınlık avantajına sahip. Böylelikle Avrupa, Orta Doğu ve Orta Asya’dan baz yağ ve katıklar alınarak Türkiye’de en kaliteli ve uygun maliyetli şekilde üretim yapılabiliyor, aynı zamanda buradan tüm dünyaya da ihracat gerçekleştirilebiliyor. Türkiye’nin giderek büyüyen bir tüketim pazarı olması da ayrı bir önem taşıyor. Türkiye’de 2018 yılı sonu itibariyle trafiğe kayıtlı 22,9 milyon araç var ve bu rakam her geçen yıl artıyor. Bu da otomotiv yağları pazarının ciddi bir büyüklüğe sahip olmasını gerektiriyor. Bunun yanı sıra, gelişmiş sanayi sektörü sayesinde Türkiye’de endüstriyel yağ tüketimi de bir hayli yüksek. Cam, çimento, demir çelik, plastik endüstrileri ve maden-
faaliyetlerinin de yoğun olarak gerçekleştiriliyor olması,
ciliğin çok gelişmiş olduğu ülkede, aynı zamanda tarım
endüstriyel yağlar, hidrolik sıvıları ve traktör yağları tüketimini de arttırıyor. Tüm bunların yanı sıra, inşaat sektörünün Türkiye’deki en önemli sektörlerden biri olması iş makinelerinde kullanılan yağlara talebin yüksek olduğu anlamına geliyor. Kalitesiyle dünya genelinde takdir gören ve maliyet avantajıyla tercih edilen Türk menşeili ürünler dünya pazarında kendini gösterirken, Türkiye hem küresel madeni yağ üreticileri için bir üretim merkezi hem de yerli üreticiler için yüksek potansiyel barındıran ve pek çok fırsat sunan bir ülke olarak dikkat çekiyor.
24
MADENİ YAĞ DÜNYASI
Turbo makineler için yeni enerji verimli yağlayıcı Düşük Viskoziteli ENI OTE GT 15
Paolo Muscetta
Enerji tasarrufu ve verimlilik kavramları son dönemde madeni yağ üreticilerinin en çok odaklandığı konular oldu. Piyasada ciddi verimlilik kazanımları sağlayan pek çok başarılı ürün görülmeye başladı. Eni de turbo makineler için enerji tasarrufu sağlayan düşük viskoziteli bir yağ geliştirdi.
Geliştirme ve Teknik Destek Endüstriyel Ürünler ve Özel Ürünler Müdürü Madeni Yağlar ve Özel Ürün İş Birimi Eni Rafinasyon ve Pazarlama
D
ünyanın her köşesinde ve beşeri faaliyetin
yıp yağlamadan kaynaklanan çevresel etkilerine daha çok
olduğu her sektörde çevresel farkındalık
odaklanılıyor; bu nedenle biyo-çözünür olan, biyolojik ola-
giderek artıyor. Buna bağlı olarak, yakıt-
rak birikmeyen ve düşük sucul toksisiteye sahip, çevresel
lar alanında ürünlerin sürdürülebilirliğini
olarak kabul edilebilir yağlayıcılar (EAL) geliştirildi.
arttıran farklı çözümler geliştirildi fakat yağlayıcılar alanında aynı şeyi söyleyemeyiz. Yağlayıcılar alanında, yağların sızıntı ya da toplam ka-
26
MADENİ YAĞ DÜNYASI
Geçtiğimiz yıllarda, yakıt tüketimini düşürmek ve böylelikle sera gazı emisyonunu azaltmak amacıyla makinelerin verimliliğini arttıran madeni yağların kullanımına
ilişkin yeni bir yaklaşım gelişti. Kazı makineleri için çok
2015 yılında piyasaya sürdü. Eni’nin türbin yağları alanın-
yüksek viskozite endeksine sahip yeni bir hidrolik yağ-
daki derin bilgi birikimi ve BHGE ile yaptığı işbirliği saye-
lar sınıfı geliştirmek üzere bu yaklaşım benimsendi; fakat
sinde bu başarı elde edildi.
makinelerin boyutu (düşük güç) ve operatör kılavuzunda
Projenin başlangıcından itibaren Eni’nin, standart
belirtiği şekilde çalışma koşulları (sürekli olmaması) ne-
teknolojinin sınırlarını aşmak için, düşük viskozitenin
deniyle, bu alanda görülmesi beklenen kazanımların öl-
oluşturabileceği etkileri telafi etmek için güçlü anti-aşın-
çülmesi zordur. Petrol ve gaz alanında ise enerji tasarruflu
ma ve yüksek basınç (EP) özelliğiyle oksidasyon ve tortu
yağlayıcılar, turbo makinelerin verimliliğini yükseltme ko-
kontrolü bakımından mükemmel performans sunan yeni
nusunda önemli bir rol oynuyor. OEM’ler de gaz/buhar tür-
katkı paketi Eni MX 5021’e odaklanması gerekiyordu.
binleri ve kompresörlerin verimliliğini yükseltmeyi amaçlayan çalışmalarını kararlılıkla yürütüyor. Daha verimli makinelere yönelik giderek artan pazar talebi, yalnızca yardımcı bir bileşen olarak değil, aynı zamanda türbin tasarımının hayati bir parçası olarak görülen fakat bugüne kadar ele alınmayan madeni yağlar alanında bile iyileştirmeler yapma konusunda üreticileri teşvik ediyor. Tescilli teknolojiye dayalı türbin yağları alanında engin tecrübeye sahip olan Eni, 2010 yılında enerji tasarrufu sağlayan yenilikçi bir ürün geliştirme hedefini benimsedi ve yağlanan parçalarda vizkoz sürtünmeye dayalı kayıpları azaltarak endüstriyel turbo makinelerin verimliliğini arttırmak amacıyla Baker Hughes General Electric (BHGE) ile birlikte çalışmaya başladı. Yağ vizkozitesini azaltmanın yakıt verimliliğini arttırdığı genel olarak bilinen bir gerçek, fakat bu makinelerde ilk kez bu amaçla çalışma gerçekleştiriliyordu.
Sentetik baz yağların bir harmanıyla bir araya ge-
Birkaç yıldır endüstriyel turbo makine uygulamaları
len bu katkı paketi, hedefe ulaşılmasını sağladı. Bu paket,
için yağlayıcıların vizkositesi önceden belirlenen bir para-
Eni’nin Robassomero’da yer alan katkı üretim tesisinde Eni
metre olarak ele alınıyor ve genel itibariyle iki referans de-
teknolojisiyle üretildi.
ğerin kullanıldığı bir endüstri standardı var: 40°C sıcaklıkta 32 cSt ve 46 cSt. Kapsamlı tartışmaların ardından, aşağıdaki hedeflere ulaşmak amacıyla düşük viskoziteli yağlara ilişkin çalışmanın 40°C sıcaklıkta 15 cSt ve 22 cSt olarak gerçekleştirilmesine karar verildi: •
mekanik viskoz kayıpları ve buna bağlı ısı üreti-
mini azaltarak makinenin genel verimliliğini arttırmak, •
gelişmiş yüksek performanslı turbo makinelerin
çok yüksek mil kayma hızında yatakların yağlama davranışını iyileştirmek ve yatak ısısını en aza indirmek, •
yağ akış gereksinimini azaltmak ve yağlama sis-
temlerinin tasarımını optimize etmek. Titiz ve güvenilir bir süreç oluşturmak amacıyla, bileşen düzeyinden makine sistemi düzeyine kadar kademeli bir yaklaşıma dayanarak kapsamlı bir deneysel faaliyet ile teorik ve analitik çalışmayı ibir araya getiren bir gelişim planı tasarlandı.
Eni kendi markasını taşıyan, tüm uygulamalara yönelik madeni yağ katkılarını bu tesiste üretiyor. PCMO/HDDO,
Eni bu sürecin sonunda, tüm testleri geçtikten sonra
denizcilik ve endüstriyel uygulamalara yönelik katkılar ve
“enerji tasarruflu” düşük viskoziteli yağlayıcı Eni OTE GT 15’i
geniş bir bileşen yelpazesi (PPD, deterjanlar, dağıtıcılar,
MADENİ YAĞ DÜNYASI
27
ÜRÜN İNCELEME
30 MW’lık doğal gaz türbininde Eni OTE GT 15 kullanımı şu faydaları sağlar: •
CO 2 salınımını yılda 240 ton azaltır;
•
yılda 120,000 SMC doğal gaz tasarrufu sağlar;
•
mekanik viskoz kaybını yüzde 5 ile yüzde 15 ara-
sında azaltır; •
genel makine verimliliğini yüzde 0,3’e kadar art-
tırır (Resim 3).
OTE GT 15 in ene akine eri i iğini artt r aya katk s
0,2
0,3 e
i iği art , %
0,3
akine eri
Eni OTE GT 15 aşağıdaki alanlarda mükemmel performans sunuyor: • güçlü oksidasyon direnci; • ISO VG 32’nin tipik değerine kıyasla RPVOT iki katıdır (Resim 1); • düşük viskozitesine rağmen mükemmel anti-aşınma özellikleri: o FZG testiyle kanıtlanan, ISO VG 32 ile karşılaştırılabilir yük kapasitesi; o düşük viskozitenin anti-sürtünme özellikleri üzerinde olumsuz etkiye sahip olabileceği düşünüldüğünde, bu sonuç bilhassa önemlidir; • üstün hava ayrışma özelliği, (Resim 2): o daha iyi oksidasyon kontrolü, daha uzun yağ değişim aralığı ve tortu oluşumuna karşı daha iyi koruma; o tasarım aşamasında hazne hacminin azaltılmasına katkı sağlar. • yatakların çalışma sıcaklığında düşüş: o Eni OTE GT 15, metal yatak sıcaklığında ortalama 5-6°C, en sıcak yataklarda ise 10°C’ye kadar düşüş sağlar, düşük çalışma sıcaklığı ise oksidasyon ve karbon birikimini azaltarak yağın ömrünü uzatır.
Turbo makineler için geliştirilen ilk enerji tasarruflu yağlayıcı: Eni OTE GT 15
ene
antioksidanlar, vb.) burada üretiliyor. Tüm paketler API, ACEA ve OEM’ler tarafından resmi onaylara sahip.
0,1
0
OTE GT 15
Oksidasyon testi, RPVOT 2500
Resim 3
Dakika
2000
1500
2500
1000
1800
500
500 0
OTE GT 22
OTE GT 15
ISO VG 32 tipik değer
Resim 1
Resim 4 - GT NOVA LT16
Referans ve öne çıkan sonuçlar A
Eni OTE GT 15, Santrifüjlü Kompresör Test Aracı ve
4
yeni GT NOVA LT16 prototipi kullanılarak iki farklı trende Dakika
3
tam kapsamlı bir nihai geçerlilik testine ve BHGE yatak 4
2
2,2
1
OTE GT 15
MADENİ YAĞ DÜNYASI
yapılan iki test, mekanik güç kaybında yüzde 5
ne verimliliğinde yüzde 0,3’e varan artış anlamına geldiOTE GT 22 Resim 2
28
0
ila 15 oranında azalma sağlandığını, bunun da genel maki-
1 0
test donanımına tabi tutuldu (Resim 4):
ISO VG 32 tipik değer
ğini ortaya koyuyor; 0
OTE GT 15 yağının başka bir faydası da, metal ya-
tak sıcaklığında ortalama 5-6°C, en sıcak yataklarda ise
10°C’ye kadar düşüş sağlamasıdır. Düşük akış koşullarında bile benzer yapının korunduğunu göstermek için hassas bir çalışma da gerçekleştirildi. Beklendiği üzere ve önceki testlerde ortaya konmuş olduğu gibi, mekanik kayıplarda azalma gözlendi.
M e
i
i
m es
es
Makinenin ve ilgili yardımcı ekipmanın sorunsuz çalışma davranışı ve işletim parametreleri, standart ISO VG 32 yağı ile kaydedilen değerlerle uyumludur. Eni OTE GT 15, yeni ITN00000014 şartnamesine göre
M e
i
N O V A L T 16
i i
BHGE tarafından resmi onaya sahiptir.
Eni Robassomero Tesisi, Torino
MADENİ YAĞ DÜNYASI
29
RÖPORTAJ
Enerji verimliliği ve madeni yağlar Enerji Verimliliği Derneği (ENVER) Genel Başkanı Murat Kalsın, madeni yağların enerji verimliliğine katkı sağlayan önemli bir öge olduğunu dile getiriyor. Makinede veya motorda, enerji verimliliği düşünülerek üretilen bir hidrolik yağa yapılan yatırımın ticari açıdan çok doğru bir yatırım olduğunun altını çiziyor. Türkiye’nin en önemli sivil toplum kuruluşlarından biri olan Enerji Verimliliği Derneği Genel Başkanı Murat Kalsın kimdir? Sizi yakından tanımak ve bugüne kadar yürüttüğünüz başarılı çalışmaların sırrını dinlemek isteriz. 1966 yılında Muş'ta doğdum. Yıldız Teknik Üniversitesi Mimarlık bölümünden mezun oldum. Eğitimime ABD'de devam ettim. Washington D.C. Georgetown Üniversitesi'nde İşletme ve İngilizce eğitimi aldım. 1983’ten bugüne kadar ABD, Avrupa ve Türkiye'de çeşitli sektörlerde, ticaret ve sanayi alanlarında çalışmalarım oldu. Günümüzde inşaat, gayrimenkul, mimarlık ve enerji sektörlerinde şirket ortaklıklarım ve yatırımlarım bulunuyor. GMK Group Proje Yatırım A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı olarak iş hayatıma devam ediyorum. 2018 yılı Mart ayında Enerji Verimliliği Derneği Genel Başkanı olarak seçildim. Aynı zamanda, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye-Katar İş Konseyi Başkan Yardımcılığı ve Gayrimenkul ve Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı Derneği (GYODER) Yönetim Kurulu Üyeliği görevlerini yürütüyorum. Ayrıca, İTO Meclis Üyesi, Yıldız Teknik Üniversitesi (YTÜ) Mezunları Derneği Üyesi, Muş Eğitim ve Kalkındırma Vakfı (MUŞVAK) Kurucu Üyesi, Beşiktaş Jimnastik Kulübü
30
MADENİ YAĞ DÜNYASI
(BJK) Kongre Üyesiyim. İş hayatımda ve sivil toplum Kuruluşlarında almış olduğum görevlerde elimden gelenin en iyisini yapmaya çalıştım. Ekip çalışmasına her zaman önem verdim. Tevazu ve samimiyet çerçevesinde, görevin mahiyetine bakmadan başarılı olmak için gayret gösterdim. Sanayinin en önemli gider kalemleri arasında enerji ilk sıralarda yer alıyor. Bu nedenle, enerji verimliliği çalışmaları özellikle sanayide büyük önem taşıyor. Enerji Verimliliği Derneği olarak bu alanda yürüttüğünüz çalışmalardan bahsedebilir misiniz? Sanayicilerimizi zorlayan maliyet giderlerinden biri de enerji tüketimleridir. Enerji verimliliği; imalat sanayinde üretim kalitesi ve miktarının düşüşüne yol açmadan, birim veya ürün miktarı başına düşen enerji tüketiminin azaltılmasıdır. Ülkemizde tüketilen enerjinin yaklaşık olarak yüzde 35’i sanayide kullanılmaktadır. Enerji kaynakları bakımından zengin olmadığımızı ve enerji ithalatına ödediğimiz miktarın cari açığa yaptığı etkiyi hepimiz biliyoruz. Politik açıdan dengelerin kırılgan ve değişken olduğu bir coğrafyada yaşıyoruz. Ülkemizin ekonomik büyüme ve buna bağlı
enerji tüketimi ile birlikte artan enerji talebinin, yerli kaybesleme suyu pompaları ve kondens resirkülasyon pomnaklar yerine ağırlıklı olarak dış kaynaklardan karşılanmapalarında hidrolik yağlar kullanılıyor. Bunun yanı sıra hava sı; enerji arz güvenliği sorununun sürekli olarak gündemde kompresörleri, fanlar ve elektrik motorları da doğru ürünkalmasına neden olmaktadır. Sürdürülebilir kalkınma helerle yağlanması gereken diğer ekipmanlar arasında buludeflerimize ulaşma noktasında enerji verimliliği politikalanuyor. İdeal yağ türü ve kullanım şekli, makine ve ekipman rının önemi daha da artmıştır. sistemlerinin korunmasına, bakım ve parça değişim maliEnerjide dışa bağımlılığı ve cari açığı azaltmak için yetlerine de etki eder. Mekanik parçalar yağ içinde hareket üretimdeki yerlilik oranını artırmalı, yenilenebilir ederken çalkalanma sebebiyle enerji kayıpları yaenerji kaynaklarına yönelerek kaynak çeşanıyor. Traksiyon katsayısı daha düşük olan şitliliğini fazlalaştırmalı ve de enerjinin yağların yüksek basınç altındaki davratüketim aşamalarında verimliliği sağnışlarının daha iyi olduğu gözlemlenmiştir. Bu üretkenliği de artırır. lamalıyız. İmalat sanayinde yüzde 40’lara varan tasarruf yapma Madeni yağların bu katkılaimkanı var. Verimli Sanayi prorı ya pek fazla bilinmiyor ya da jemizde bu konuya değinerek, maliyet bakımından avantajlı tüm sektörleri içine alabileolmayacağı düşünülerek göz cek şekilde verimlilik çalışardı ediliyor. Ancak doğru bir malarını 16 başlıkta topladık. yağ kısa ve orta vadede hem Bu başlıklardan bazıları, fırın, önemli oranda maliyet avankazan, pompa, buhar, motor, tajı sağlıyor hem de bakım ısıtma ve iklimlendirme sisaralıklarını uzatıyor. Bu da satemlerinde yapılacak verimlinayi kuruluşları için çok büyük lik çalışmaları hakkındadır. Bu bir kazanım. Bu alanda doğru alanlarda nasıl bir çalışma yapılbilginin yayılması ve bilincin artMurat Kalsın ması gerektiğini ayrıntılı raporlar tırılması için ENVER bünyesinde Genel Başkan haline getirdik. Organize Sanayi sektör temsilcileriyle işbirliği yapıEnerji Verimliliği Derneği Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) ile labilir mi? ortak çalışmalar yürüterek sanayi bölSanayi ve ulaşım sektörlerinde gelerimizde eğitim çalışmaları gerçekkullanıma sunulan yağların çeşitliliği leştirdik. Bu faaliyetlerimize devam ediyoruz. Eğimalumumuz. Makinede veya motorda, enerji verimtim filmleri ve kamu spotları ile bu eğitimleri destekledik. liliği düşünülerek üretilen bir hidrolik yağa yapılan yatırım, Enerji Bakanlığımız ve Ekonomi Bakanlığımız ile yaptığımız kuşkusuz ticari açıdan doğru yatırımdır. Hidrolik sistemleristişareler sonucunda, enerji verimliliğine yatırım yapacak de gücün en verimli şekilde aktarılması için kullanılan yafirmalarımızın hangi bölgede olduğuna bakılmaksızın 5. ğın doğru viskozite oranı ve uygun yoğunlukta olması muBölge teşviklerinden faydalanması konusunda gerekli yasal hakkak verimliliği sağlama noktasında önemlidir. Viskozite düzenlemelerin oluşmasını sağladık. oranı gereğinden düşük olduğunda parçalarda aşınma riski artar. Fazla olduğunda ise parçaların hareketi için ilave Sanayide madeni yağlar enerji verimliliğine ciddi katenerji tüketimi meydana gelir. Makinenizde doğru katkı kı sağlayabiliyor. Özellikle hidrolik sistemlerde doğru yağı formülasyonu ile üretilmiş bir yağın kullanılması, oksidaskullanarak yüzde 10’lara varan enerji tasarrufu yapmak yon sürecine etki eder ve yüksek aşınmaya karşı koruma mümkün. Bu konuda neler söyleyebilirsiniz? sağlar. Makinenizin periyodik bakım aralığını ve ömrünü Enerji verimliliğine katkı sağlayan her ögeyi önemsiuzatmış olursunuz. Enerji tüketimini de azaltarak nominal yoruz. Madeni yağlar da bu açıdan önemli bir konumda bufayda sağlamış olursunuz. Sanayicilerimizi bilinçlendirme lunuyor. Enerjinin tüketim aşamasında kullanılan madeni noktasında çalışmalarımız devam ediyor. Enerji maliyetleyağların, enerjinin üretim aşamasında da sağladığı fayda rinin düşürülmesi rekabet gücünün artması anlamına da azımsanmayacak kadar önemlidir. Doğal gaz çevrim ve gelir. Daha az enerji ile daha fazla üretim, daha fazla istihtermik santrallerin buhar ve gaz türbinlerinde türbin yağdam demektir. Ülkemiz için hayati önem arz eden bu konuları, soğutma kuleleri dişli kutularında dişli yağları, kazan da tüm kesimler ile ortak çalışmalar yürütmeye hazırız.
MADENİ YAĞ DÜNYASI
31
RÖPORTAJ
Ödüllü operasyonel mükemmellik yolculuğu 33 yılı aşkın bir süre Mobil’de görev yapan, kariyerini pek çok ödülle taçlandıran bir isim Samet Üner... Serviburnu Tesisi’nin Başkanlık Ödülü’nü kazanmasında büyük payı olan Üner, sahip olduğu bilgi birikimini ve deneyimi sektördeki diğer oyuncularla paylaşıyor. Kariyerinizin çok büyük bir kısmında ExxonMobil ailesinin bir parçasıydınız. Sizi yakından tanımak, bu sektöre ve ExxonMobil’e giriş hikayenizi dinlemek isteriz. 1982 Yılında ODTÜ Makina Mühendisliği Bölümü’nden mezun olduktan sonra, kısa bir stajyerlik döneminin ardından askerlik görevime başladım. 1984 yılında yedek subay olarak askerliğimi yaparken Mobil Oil Türk A.Ş’ye başvurdum ve askerlik görevi sonrası Mobil İskenderun Tesisi’nde İşletme Amiri pozisyonunda göreve başlayarak petrol dünyasına girdim. Bilgisayar kullanımı konusunda kendimi göstererek, 1986 yılında Mobil’in İstanbul Beykoz’daki Madeni Yağ Üretim Tesisi’ne Bilgisayarlı Üretim Planlama Bölümü’nü kurmak üzere atandım. O yıllarda belki de Türkiye’nin ilk PC kullanımlı MRP programını
32
MADENİ YAĞ DÜNYASI
geliştirdim. Bu başarılı çalışma sonrasında 1988 yılında Mobil Merkez Ofis’te proje ve yatırımlardan sorumlu kişi olarak Tesisler Mühendislik Müdürlüğü görevine atandım. 1992 yılının başlarında ise, yıllardır hedefim olan Serviburnu Tesisi Müdürü olarak göreve getirildim. 1997 yılında Mobil ve BP ortaklığı sonucunda Serviburnu Tesisi Mobil-BP ortak Tesisi olarak geliştirildi ve kapasitesi 100.000 tona çıkan büyük tesis kategorisine geçti. Ben de o yılda Mobil-BP Ortaklığı Lojistik Direktörlüğü görevine atandım ve ortaklığın Yönetim Kurulu Üyeliğine hak kazandım. 2001 yılında, Mobil ve Exxon birleşmesinden sonra Mobil-BP ortaklığı sona erdi. Bu birleşmeyle birlikte Mobil tüm akaryakıt işini BP’ye devretti ve Türkiye’de sadece madeni yağ ve havacılık işleri üzerinde uzmanlaşma
! e t a d e h t e v a s
02.–03. April 2019 in Stuttgart Information about: Fuels and Biofuels Lubricants Additives Base Oils + Get-together
Veranstalter / Organizer: UNITI-Mineralöltechnologie GmbH Jägerstraße 6 · 10117 Berlin · T. (030) 755 414-400 F. (030) 755 414-474 · umt@uniti.de · www.umtf.de
Simultaneous translation
RÖPORTAJ
kararı aldı. Bundan sonra çalışmalarımıza ExxonMobil olarak devam ettik. ExxonMobil’de büyük bir zevkle, uzun yıllar devam ettirdiğim Operasyon Direktörlüğü görevimi 2017 yılında sonlandırarak emekliye ayrıldım.
nuz. Bu hizmetlerden bahsedebilir misiniz? ExxonMobil’de uzun yıllar sürdürdüğüm Operasyon Direktörlüğü görevim süresince mükemmel ve kusursuz operasyon ve yönetim konularında elde ettiğim derin bilgi ve birikimimi şimdi Türk firmalar ile paylaşmak ve bu firmalara mükemmel operasyon ve yönetim konusunda yardımcı olmak için danışman olarak çalışmalarımı devam ettiriyorum. Bu çerçevede işletmelere yönetim danışmanlığı veriyorum, ayrıca işletme yöneticilerine mükemmel operasyon konuları üzerine ve liderlik davranışı sergilemeleri için eğitim ve koçluk yapmaktayım. Madeni yağ operasyonu da uzmanlık alanım olduğu için operasyonel alanda sektör firmalarına destek sağlıyorum.
Uzun yıllar aynı kurum kültürü içinde çalışmak size neler kattı? Başarılarınızdan ve aldığınız ödüllerden bahsedebilir misiniz? 33 yıl boyunca dünyanın en köklü global firmaları, Mobil, BP ve ExxonMobil ile çalışmak bir ayrıcalıktı. 2001 yılından 2018 yılına kadar ExxonMobil kurum kültürünün bir parçası olmak ayrı bir zevkti. Çalışma hayatım boyunca maddi ve manevi pek çok ödül aldım, benim için en anlamlı iki ödülden Peki nedir bu operasbahsedeceğim. yonel mükemmellik? Biraz 2001 yılında Mobil ve açıklayabilir misiniz? Exxon’un birleşmesinden Kısaca operasyonel müsonraki dönemde 2004 yılıkemmellik konularını şöyle na kadar tüm sistemleri geanlatayım: liştirdik. ExxonMobil olarak o ■ İşyerinde kazaları ve kadar iyi bir duruma geldik ki, istenmeyen davranışları azaltadenetlemelerde en yüksek skoSamet Üner rak kültürel bir zihniyetinin oluşra ulaşarak tesis olarak Başkanlık Yönetim Danışmanı turulması için çalışanlarda farkınÖdülü’nü aldık. Ben de şahsi olarak Üner Danışmanlık dalık yaratacak aktiviteler yapılması. “Reaching Beyond” ödülüne layık gö0 Etkin Önemseme külrüldüm. türünün oluşturulması 0 Kendi kendine risk analizi yapma kültürünün ExxonMobil’in Serviburnu Tesisi İstanbul’da boğaza oluşturulması nazır çok güzel bir yerleşke. Yalıların bile ruhsat, vs. ile 0 Kritik görevlerin risk analizi, eğitimi ve gözlemilgili konularda pek çok sorun yaşadığı bu ortamda böyle lenmesi bir yerleşke nasıl korunabildi? 0 Kaza ve ramak kala olaylarının raporlanması ve Serviburnu tesisi, 1910’lu yıllarda petrol ürünleri dearaştırılması, temel neden trend analizi yapılması polama ve dolum tesisi olarak kurulmuş, tarihi dokusu ■ İşletme risk yönetimi: Kapsamlı (stratejik) risk olan bir işletmeydi. Yapılacak çok iş vardı. Hemen çalışanalizleri, tehlikeli ve kritik görevlerin risk analizi ve malara koyuldum. İlk yaptığımız projeler, tesisin atık su riskleri azaltıcı önlemlerin alınması. arıtma üniteleri, yeni buhar ve enerji merkezi ve çalışan■ İşletme ve çalışan performans yönetimi: İşyeri ların memnuniyeti için altyapı çalışmalarıydı. Eski tarihli Performans Skor Kartı, Performans Kontratı, Organizasve Osmanlıca olan işletme ruhsatını yenilemek için proje yon, İş Tanımları gibi verim artırıcı aktiviteler. çalışmaları yapıldı, 1996 yılında projesi onaylatılarak tesi■ İşletme veri akışı, kontrolü ve yönetimi: Raporsisin birinci sınıf gayri sıhhi müessese ruhsatı Büyükşelama, planlama ve envanter, zamanında üretim, kalite ve hir Belediyesi’nden alındı. müşteri hizmet seviyesi, performans ölçümü. Mükemmel Operasyon kriterlerini tam olarak uygu■ Kurumsal kimlik için gelişim politikalarını oluşladığınızda mükemmel ve çevre dostu, kanun ve yönetturmak ve uygulamak (iş etiği, iş güvenliği, çevre, kalite, meliklere uyan bir tesis sahibi oluyorsunuz. Çevreye bir çalışan hakları vs.) zararınız olmaz ise ve kanun/yönetmelikler ile uyumluy■ Vizyon, hedefler, uzun vadeli gelişim planları, sanız yerleşkeniz nerede olursa olsun fark etmiyor. denetim, katılım, takdir, eğitim programları ■ Kanun ve yönetmeliklere uyum, değişikliklerin Yıllar boyunca biriktirdiğiniz deneyimler ve derin yönetimi, kritik iş/personel/ekipman yönetimi. bilgi birikiminiz ile şu an danışmanlık hizmeti veriyorsu-
34
MADENİ YAĞ DÜNYASI
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİK, ÇEVRE VE BİYOYAĞLAMA YAĞLARI
Prof. Dr. Filiz Karaosmanoğlu İTÜ Kimya Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Sürdürülebilir Üretim ve Tüketim Derneği Başkanı filiz@itu.edu.tr
İklim Eylemi 100+
B
irleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi (BMİDÇS) 24. Taraflar Konferansı (COP24), 2-14 Aralık 2018 tarihlerinde KattoviçePolonya'da yapıldı. Konferansta 2020'de yürürlüğe girecek olan Paris Anlaşması Çalışma Programı (Paris Kural Kitabı) kabul edildi. Paris Anlaşması hedeflerine ulaşmak için sera gazlarını azaltmak, temiz enerjiye geçişi ve iklim finansmanını güçlendirmek üzere kurulmuş ve başarılı yatırım programları olan "İklim Eylemi 100+" adlı girişim "Küresel Yatırımcılar İş Geçişini Harekete Geçiriyor" sloganı ile çalışıyor. Yapılanmasında Asya İklim Değişimi Yatırım Grubu (AIGCC), Ceres, İklim Değişimi Yatırım Grubu (IGCC), İklim Değişimi Kurumsal Yatırım Grubu (IIGCC) ve Sorumlu Yatırım İlkeleri (PRI) bulunuyor. İklim değişiminin etkilerini azaltmak ve yerküremizin kaynaklarını korumak için iş dünyasının işleyişini değiştirerek uzun dönem refaha odaklı Karbon Saydamlık Projesi (CDP) verilerine göre, küresel endüstriyel sera gazı emisyonunun üçte ikisine neden olan 100 odak şirketten oluşan ilk liste 2017'de belirlendi. Bu şirketler küresel yatırım yapabilir öz kaynakların yüzde 85'ini temsil eden Majör Küresel İndeks (MSCI ACWI) verilerinden seçildi. Odak şirketler yüzde 33,5 oranında Kuzey Amerika'da, yüzde 34,8 oranında Avrupa'da bulunurken; petrol ve doğal gaz kuruluşları yüzde 24,8 paya, kamu hizmetleri ve güç sektörü ise yüzde 19,3 paya sahip. "İklim Eylemi 100+" girişimine üye petrol şirketleri arasında BP, Chervron, ExxonMobil,
36
MADENİ YAĞ DÜNYASI
Imperial Oil, Lukoil, OMW, Repsol, Shell, Statoil ve Total bulunuyor. COP24 ilerlerken, 3 Aralık günü Shell "İklim Eylemi 100+" adına kurumsal yatırımcılarla geliştirilen ortak bir bildiriyle planlamasını duyurdu ve iklim değişimiyle mücadele için benzeri görülmemiş bir işbirliği gerektiğini belirterek, Paris Anlaşması’nın önemini vurguladı. Shell, Paris Anlaşması hedeflerini yerine getirmek için net karbon ayak izini 2035'e dek yüzde 20, 2050'ye dek yüzde 50 azaltma amacını ortaya koydu. Kısa vadeli hedefleri gerçeğe dönüştürmek için önemli adımlar atıyor, gelişiyor ve şirketimizi gelecek için iyi konumlandırıyoruz diyen Shell, dünyada bir ilki başarmıştı. Shell 2017'de Net Karbon Ayak İzi azaltma hedefini belirleyen ilk uluslararası petrol ve gaz şirketi olmuştu. SÜT-D 2017 Düşük Karbon Kahramanı Ödülü'nü kazanan ilk petrol şirketi de Shell Türkiye idi. Shell’in logosu mavi doğadan, denizden gelmekte. Logonun 1900'den bu yana değişimine baktığımızda ilk logonun siyah-beyaz bir midye olduğu görülür. Logo sonra siyah-beyaz deniz tarağı olur ve ilerleyen yıllarda simetri kazanarak bugünkü renklerine, kuruluşun küresel duruşunu temsil eden enerjik şekline ulaşır. İklim değişimiyle mücadelede logosuna yakışır ilerleyen Shell ve lider petrol-gaz şirketlerinin karbon yönetimi stratejileri mavi gezegenimiz için mühim. Çünkü nerede hidrokarbon varsa orada en iyi karbon yönetimi ve üretici sorumluluğu olmalıdır.
Organised by:
Held in Conjunction with MIDDLE EAST PETROLEUM & GAS WEEK EVENTS 2019
Hosted & Sponsored by:
THE EIGHTH
BASE OIL & LUBES MIDDLE EAST 2019
10 – 11 April 2019, Dubai, UAE
The 8th Annual Base Oil and Lubes Middle East Conference (BLM 2019) is organized by Conference Connection in Dubai, UAE on 10-11 April 2019. BLM 2019 will continue to provide a good spread of topics, high calibre speakers, quality presentations and premium networking opportunities for the base oil and lubricant industry. Leveraging on strong NOC-MPGC relationships, BLM has enjoyed the patronage and support of the Bahrain National Oil Company (BLM 2012), Abu Dhabi National Oil Company (BLM 2013, 2015, 2016 & 2018) and Emirates National Oil Company (BLM 2014, 2017) and in 2019, BLM will be supported by the Emirates National Oil Company. Continuing its focus on the global base oil business, BLM provides both knowledge sharing and networking opportunities, with participation from leading producers, suppliers, manufacturers, re-refiners, traders and end-users from twenty-five countries.
WITH EARLY PARTICIPATION FROM • Mr. Mohammed El Sadek, Director – Lubricants Marketing, ENOC Lubricant, ENOC International Sales LLC, UAE • Ms. Geeta Agashe, President, Geeta Agashe & Associates, LLC, USA • Dr. H E Henderson, President, K & E Petroleum Consulting, LLC, USA • Mr. Milind Phadke, Director, Energy Practice, Kline & Company, USA
• Ms. June Manoharan, Managing Director, LUKOIL Marine Lubricants, UAE • Mr. Daniel Colover, Market Engagement Manager, Middle East, S&P Global Platts, UAE • Mr. Thangavel Rathina Kumar, Senior Technical Support Manager, Lubricant Division, ADNOC Distribution, UAE • Mr. Eduard Gracia, Principal, A.T. Kearney Middle East, LLC
(This is only a partial list of speakers. Please visit www.baseoillubes.com for updates)
THE BLM ALUMNI
SPONSORSHIP & EXHIBITION OPPORTUNITIES WORLDWIDE BRAND VISIBILITY Held in conjunction with the Middle East Petroleum & Gas Week Events 2019, BLM 2019 promises outstanding opportunities for achieving worldwide visibility, building of brand image, lead generation and forging new alliances. For details on registration, speaking, sponsorship & exhibition opportunities and benefits, please contact: Ms Alycia Wee at (65) 6338 0064 or email alycia@cconnection.org / blm@cconnection.org Media Sponsors: Find us on:
TRİBOLOJİ UYGULAMALARI
Prof. Dr. Ertuğrul Durak Süleyman Demirel Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi ertugruldurak@sdu.edu.tr
Bitkisel esaslı yağlayıcılar - II
B
iyo-bozunur, biyo-bazlı, biyo-esaslı, çevre dostu, geri dönüşümlü, yenilenebilir, toksik olmayan, yeşil, vb. teknik terimler günlük hayatımızda olduğu gibi endüstride de sıkça kullanılmaktadır. Her geçen gün bu kelimeler diğer sektörlerde olduğu gibi yağlayıcı üreticileri ve pazarlamacıları için de güçlü bir satış aracı ve satış kriteri haline geliyor ve önemi artmaya devam etmektedir. Çevre bilincinin artması, çevre dostu ürünler kullanma talepleri ve çevreye uyumlu ürünlerin çeşitliliğinin gelişmesine paralel olarak çevreye uyumlu yağlayıcıların üretimi ve kullanımı da artmaktadır. Bitkisel ve hayvansal esaslı yağların mekanik sistemlerde yağlayıcı madde olarak kullanılmasının esası, ürünlerin çevre dostu olması, çiftçi tarafından üretilmesi, bazı bitkisel yağların insan sağlığına zararlı olması nedeni ile gıda tüketiminde kullanılamaması, bitkisel yağların gıda işlemlerinde kullanıldıktan sonra atık yağ olarak tekrar kullanılabilirliği ve doğaya serbest bırakıldığı zaman kendiliğinden biyolojik olarak doğada kolayca parçalanabilme yeteneğinin yüksek olmasından kaynaklanmaktadır. Biyo-kökenli endüstriyel ürünler yaşamın her alanında, özellikle makine sanayinde her geçen gün önemli olmaya devam etmektedir. Çevre dostu biyo-ürünlerin tercih edilmesi, daha akılcı yatırımlar için kaçınılmaz bir çözüm haline gelmektedir. Endüstriyel yağlayıcıların büyük bir kısmı kullanılmış yağ olarak bilerek veya kazayla dökülmekte ve yaşadığımız ortamlarda sorumsuzca bertaraf edilebilmektedir. Bu durum ne yazık ki son yıllarda acil müdahaleler gerektiren çevresel bir kaygı meselesine dönüşmüştür. Çevre bilincinin artması, doğaya verilen zararın insanlığı tehdit etmesi, enerji verimliliği, sürdürülebilirlik özellikleri, endüstriyel atıkların geri dönüşümünün önemi ve maliyeti gibi kavramların ön plana çıkmasıyla biyo-kökenli ürünler vazgeçilmez duruma gelmekte ve teknolojiyle birlikte önem kazanmaktadır. Bu durumda atık yağların tekrar kazanımı ile çevre problemlerinin önüne geçilerek yeni
38
MADENİ YAĞ DÜNYASI
yağlayıcı önerileri ile endüstriyel ekonomiye kazandırılması mümkündür. Yağlayıcılara ilişkin olarak çevre güvenliği ile ilgili iki temel yaklaşım uygulanmaya çalışılmaktadır. Birincisi, yağlama maddelerinin çevreye atılmasını engellemenin yollarını araştırarak alternatif çözümler ve çareler aranmasıdır. İkincisi ise çevresel olarak güvenli ürünlerin tarım, ormancılık, belediyeler, madencilik, denizcilik, tatlı su kaynakları gibi çevreye duyarlı uygulamalarda kullanmasının tercih edilmesidir. Bitkisel yağlar temel olarak çeşitli doymamışlık derecelerine ve farklı düz uzun zincirli yapılara sahip yağ asitleri olan trigliseritlerdir. Bu yağ asitlerinin termo-oksidatif stabiliteleri çok zayıftır. Bu olumsuz yönü iyileştirmek için pratikte iki yol uygulanmaktadır. Birincisi; termal kararlılıklarını ve mekanik özelliklerini geliştirmek için, trigliserit molekülünün kimyasal olarak modifiye edilmesidir. İkincisi ise; katkı maddesi ilavesiyle yağın performansının iyileştirilmesidir. Bilindiği gibi zaman zaman üretimi tamamlanmış yağlara, çalışacağı ortama göre, daha iyi ve daha uzun süre görev yapabilmesi amacıyla ilave spesifik özellikler, katkı maddeleri sağlanmaktadır. Biyo-yağlayıcı olarak çok fonksiyonlu katkı maddelerinin bitkisel yağlar veya bunların türevlerinin uygulamaları ile yağlama teknolojisinde yeni araştırma ufukları açma potansiyeline sahip olduğu açıktır. Son olarak çevre dostu bitkisel esaslı yağların uygulama alanlarına örnek olarak; iki zamanlı motorlar (motosiklet motorları, kayık motorları, çeşitli tarım makinelerinde kullanılan motorlar, vb.), zincirli ağaç kesme ve budama motorlarındaki bıçaklı zincirler, konveyör, iletim ve kaldırma makinalarında kullanılan adhesif yağlayıcılar, inşaat, maden, deniz araçlarında kullanılan zincir yağlayıcıları, demiryolu rayları, inşaat beton kalıplarında kullanılan yağlayıcılar, tarım, inşaat ve çeşitli açık sistemli üretim makinaları için gresler, halat, makara yağlayıcıları, hidrolik ve pnömatik sistemlerdeki yağlayıcılar, takım tezgahlarında kullanılan işleme ve kesme yağlarını verebiliriz.
MEVZUAT
Mehmet Erkan ERK Denetim ve YMM Hizmetleri Yönetici Ortak, Yeminli Mali Müşavir mehmet.erkan@erkymm.com
2019 yılında yürürlüğe girecek bazı düzenlemeler ve özellik arz eden konular Öncelikle 7103 ve 7104 sayılı Kanunla olmak üzere, bazı yasal düzenlemeler ile 2018 yılında vergi mevzuatında bazı değişiklikler yapılmıştır. 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girecek olan önemli vergisel düzenlemelere yönelik hatırlatmalar, bu yazımızın konusunu oluşturmaktadır. 1- Elektronik Tebligat Zorunluluğu Elektronik Tebligat Yönetmeliği, 06/12/2018 tarih ve 30617 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. 01/01/2019 tarihinde yürürlüğe girecek olan Elektronik Tebligat Yönetmeliği’nin 5. maddesi ile de; 7201 sayılı Tebligat Kanunu’nun 7/a maddesinde yer alan düzenleme ile paralel bir düzenleme yapılarak Kanunla kurulanlar dahil tüm özel hukuk tüzel kişilerine •
Kollektif Şirketler,
•
Komandit Şirketler,
•
Anonim Şirketler ve
•
Limited Şirketler,
•
Kooperatifler, Dernekler, Vakıflar, Kooperatifler,
• Baro levhasına yazılı Avukatlar, Bilirkişi ve Arabulucular, • Noterler ve Mesleki Odalar ile Birliklere, yapılacak tebligatların elektronik yolla yapılması zorunlu
40
MADENİ YAĞ DÜNYASI
hale getirilmiştir. Elektronik Tebligat Yönetmeliği’nin 6. maddesinde ise; Elektronik tebligat adresi alma zorunluluğuna tabi olanlar için yapılacak başvurunun, zorunluluğun başladığı tarihten itibaren bir ay içinde (31/01/2019 tarihine kadar ) ilgili kurum, kuruluş veya birlik tarafından PTT’ye yapılacağı belirtilmiştir. 15/03/2018 tarih ve 30361 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7101 sayılı İcra Ve İflâs Kanunu Ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile 7201 sayılı Tebligat Kanunu’nun 7/a maddesi değiştirilmiş ve aynı Kanun’un 66. maddesi ile söz konusu değişikliklerin 01/01/2019 tarihinde yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır. 2- Defter Raporu Beratı Gelir İdaresi Başkanlığının www.edefter.gov.tr adresli internet sitesinde, uyumlu yazılım firmaları için bir duyuru yayınlanmıştır. Söz konusu duyuruda e-defter kullanıcılarının, GİB’e gönderdikleri berat dosyalarına ek olarak “Defter Raporu Beratı” olarak adlandırılan yeni bir dosyayı da Başkanlığa iletmekle yükümlü kılındığı belirtilmektedir. “Defter Raporu Beratı”, 2019/Ocak döneminden başlamak üzere aylık dönemler halinde ve aynı sürede (ilgili olduğu ayı takip eden üçüncü ayın son gününe kadar) berat dosyalarının yanı sıra Başkanlığa gönderilecektir. 3- İnternet Ortamında Reklam Hizmeti Verenlere Yapılan Ödemelerde Tevkifat Uygulaması 19 Aralık 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan
476 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile internet ortamında verilen reklam hizmetlerine ilişkin olarak, bu hizmeti verenlere veya internet ortamında reklam hizmeti verilmesine aracılık edenlere yapılan ödemeler tevkifat kapsamına alınmıştır. 476 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile söz konusu tevkifatın oranı; GVK 94. madde ve KVK 30. madde kapsamında yapılan ödemeler için % 15, KVK 15. madde kapsamında yapılan ödemeler için ise % 0 olarak belirlenmiştir. Karar 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren yapılacak ödemelere uygulanmak üzere yayım tarihinde yürürlüğe girmiştir. 4- Vergi İndiriminde Takvim Yılı Uygulamasından Sapmalar KDV Kanunu’nun “Vergi İndirimi”ni düzenleyen 29. maddesinin (3) numaralı fıkrasında; mükelleflerin kendilerine düzenlenen belgelerdeki KDV’yi, vergiyi doğuran olayın gerçekleştiği takvim yılını aşmamak şartıyla belgeleri defterlere kaydettikleri dönemde indirebileceklerine ilişkin düzenleme yer almaktadır. 7104 sayılı Kanun’un 8. maddesiyle bu fıkrada yapılan değişiklikle; indirim hakkının, vergiyi doğuran olayın vuku bulduğu takvim yılını takip eden takvim yılı sonuna kadar kullanılabilmesine imkân sağlanmıştır. Bu hüküm 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girecektir. Düzenlenen faturanın alıcı tarafından dava konusu yapılması nedeniyle ilgili takvim yılında indirim konusu yapılamayan KDV, davanın sonuçlandığı yıl içinde alıcı tarafından kanuni defterlere kaydedilmesi şartıyla indirim konusu yapılabilir. Sorumlu sıfatıyla KDV beyanının hiç yapılmadığının veya eksik yapıldığının tespiti üzerine veya mükellefin kanuni süresinden sonra sorumlu sıfatıyla verdiği beyanname üzerine bu vergilerin tarh edilmesi halinde, tarh edilen KDV'nin vergi dairesine ödenmesi ve ödemenin gerçekleştiği takvim yılı aşılmaması şartıyla, ödenen KDV'nin indirim konusu yapılması mümkündür. KDV'ye tabi işlemi yapan satıcı tarafından zamanında düzenlenmeyip, alıcı tarafından en geç fatura düzenleme süresinin son gününü takip eden vergilendirme dönemi içinde noterden ihtarname gönderilmesi üzerine satıcı tarafından düzenlenen faturada gösterilen KDV, alıcı tarafından faturanın düzenlendiği takvim yılı içinde kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirim konusu yapılabilir. 7104 sayılı Kanun’un 8. maddesiyle KDV Kanunu’nun “Vergi İndirimi” başlıklı 29. maddesine eklenen (4) numaralı fıkra uyarınca; Vergi Usul Kanunu’nun 322. maddesine göre değersiz hale gelen alacaklara ilişkin hesaplanan ve beyan edilen katma değer vergisi, alacağın zarar yazıldığı vergilendirme döneminde indirim konusu yapılabilecektir. Ancak, Vergi Usul Kanununun 323. maddesine göre karşılık ayrılmak suretiyle gelir veya kurumlar vergisi mat-
rahının tespitinde gider olarak dikkate alınan katma değer vergisinin bu fıkra kapsamında indirim konusu yapılabilmesi için gelir veya kurumlar vergisi matrahının tespitinde gelir olarak dikkate alınması gerekmektedir. 7104 sayılı Kanun’la, KDV Kanunu’nun “İndirilemeyecek Katma Değer Vergisi” başlıklı 30. maddesine eklenen (e) bendi uyarınca Vergi Usul Kanunu’nun 322. maddesine göre değersiz hale gelen alacaklara ilişkin alıcı tarafından ödenmeyen KDV’ler indirim konusu yapılamayacaktır. Bu KDV’lerin daha önceden indirilmiş olması durumunda ise alıcı tarafından indirim iptali işleminin yapılması gerekmektedir. Bu hüküm 1 Ocak 2019 tarihinde yürürlüğe girecektir. 5-Diğer Konular ✓ Bölgesel yönetim merkezlerine kurumlar vergisi muafiyeti tanıyan KVK’nın 4. maddesinin birinci fıkrasının (ö) bendi yürürlükten kaldırılmıştır. Bu hüküm 1 Ocak 2019 tarihinde (1 Ocak 2019 tarihi itibarıyla kurulu bölgesel yönetim merkezleri için 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere) yürürlüğe girecektir. ✓ İşletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler Defter Beyan Sistemi`ni kullanmaya 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren başlayacaklardır. Bu sistemi kullanabilmek için ilgili mükelleflerin öncelikle 31 Aralık 2018 tarihine kadar başvuru yapmaları gerekmektedir. ✓ Küçük ölçekli mükellefiyetlerle ilgili “hasılat esaslı vergileme” müessesesi ihdas edilmiştir. Buna göre, ticari kazancı işletme hesabı esasına göre tespit edilenler ile kazancı serbest meslek kazanç defterine göre tespit edilenlerden Bakanlar Kurulunca belirlenen sektör ve meslek gruplarında yer alanlar, talep etmeleri halinde KDV dâhil hasılatlarının belirli bir oranını, indirim KDV tutarını dikkate almadan beyan ederek ödeyebileceklerdir. ✓ İade hakkı doğuran işlemler nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla giderilemeyen katma değer vergisinin, işlemin gerçekleştiği dönemi izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar talep edilmesi şartı getirilmiştir. ✓ KDV iade incelemeleri için inceleme süresi 3 ay olarak belirlenmiştir. Zorunlu hallerde ve sadece ilgili birim tarafından bu süre 2 ay daha uzatılabilecektir. ✓ Kısmi istisna kapsamındaki bazı teslim ve hizmet ifalarına ilişkin yüklenilen KDV’lerin indirimine imkân tanınmıştır. Ancak söz konusu istisna işlemlerle ilgili yüklenilen ve indirim konusu yapılan vergiler indirim yoluyla giderilemediği takdirde iade konusu yapılamayacaktır.
MADENİ YAĞ DÜNYASI
41
Motor Yağları Kullanıcı Kılavuzu VİSKOZİTE DERECESİ:
motor yağının en temel özelliğidir ve ürün seçimi için önemlidir
Derecelerin anlamları
xx W- yy xx düşük sıcaklık derecelerindeki viskozitesini ifade eder (farklı sıcaklık derecelerinde ölçülen)
yy yüksek sıcaklık derecelerindeki viskozitesini ifade eder (100 °C’de ölçülen)
Soğukta viskozitesi ne kadar düşükse, düşük sıcaklıkta yağ o kadar akışkan olur ve kolayca pompalanabilir.
Sıcaklıkta viskozitesi ne kadar yüksekse, yağ da o kadar viskoz olur.
Örneğin, 0W-20 veya 5W-30 motor yağları ilk çalışmayı kolaylaştırmakta ve soğuk bölgelere yapılan yolculuklarda motorları korumaktadır. Bu yüksek teknoloji “akışkan” motor yağları, yeni motorların gereksinimlerini karşılamaktadır.
Örneğin, sıcak ülkelerde kullanım için 15W-40 veya 20W-50 motor yağları geliştirilmiştir ve “viskoz” yapıları onları eski motorlar için uygun kılmaktadır.
HATIRLANMASI GEREKENLER Yeni nesil motor yağları ve TOTAL tarafından geliştirilen yağlar giderek daha akışkan (ince viskoziteli) hale gelmektedirler: 0W-20, 5W-20, 0W-30 ve 0W-16.
Doğru ürün seçimi için ürün etiketi nasıl okunur? Varil:
Bidon:
Marka
Ön
Açıklama
Arka Ürün adı
Performans göstergeleri Ürün adı
Ürün performansı açıklaması Ürün adı
Uluslararası standartlar ve üretici onayları
Viskozite derecesi Yağ kalitesi Miktar
Yağ tenekesi hacmi
The 6th ICIS & ELGI Industrial Lubricants Conference 18 - 19 June 2019 // Amsterdam, The Netherlands
Strengthening lubricant performance by focussing on innovative formulation
Save u p to â‚Ź30 0*
One of three global events covering both technical and commercial
What you will miss:
insight and networking opportunities within this sector. Focus on growing developments in lubricant formulation, testing and end applications. View full agenda and register: www.icisevents.com/worldlubricants
Leading event specifically in industrial lubricants Full value chain representation from base oil producer to enduser Base oil market dynamics and its effect on industrial lubricants Extensive networking time included within the programme
Past attending companies:
A global and diverse audience with 52 companies from 14 countries in attendance in 2018 Half-day seminar on metalworking fluids Roundtable session: Investigating pressing challenges to lubricant end applications
Media Partners:
BASF SE // Biosynthetic Technologies // Blaser // Swisslube AG // Chevron Base Oils // ExxonMobil Esso Deutschland GmbH // Lanxess Deutschland GmbH // Solvay // Volvo Construction Equipment AB
*Register by 29 March 2019 and save up to â‚Ź300! Quote the promo code ILE19AD3 to receive your discount.
www.icisevents.com/worldlubricants
+44 (0)20 8652 4659
events.registration@icis.com
44
MADENİ YAĞ DÜNYASI