Uitspraak beroepsinstantie OVB/2022/234
Vlaamse overheid Beroepsinstantie inzake openbaarheid van bestuur en hergebruik van overheidsinformatie Afdeling openbaarheid van bestuur Havenlaan 88, bus 20 1000 BRUSSEL T : 02 553 57 25 Mail: openbaarheid@vlaanderen.be Dossiernummer: OVB/2022/234
DE BEROEPSINSTANTIE - Afdeling openbaarheid van bestuur Bevoegdheid beroepsinstantie Bestuursdecreet van 7 december 2018, titel II, hoofdstuk 3, afdeling 6. Besluit van de Vlaamse Regering van 19 juli 2007 tot oprichting van de beroepsinstantie inzake openbaarheid van bestuur en hergebruik van overheidsinformatie. Voorafgaande procedure Bij mailbericht d.d. 31 mei 2022 dienden xxx een verzoek in bij het departement Omgeving van de Vlaamse Overheid om een afschrift te bezorgen van “de bestuursdocumenten waarin alle alternatieve scenario’s die werden overwogen in het kader van het stikstofakkoord en de plan-MER screening te willen overmaken”: Bij mailbericht van 5 augustus 2022 werd door xxx (verder ‘beroeper’) beroep ingesteld bij de beroepsinstantie wegens het uitblijven van een beslissing van het departement Omgeving. Dit beroep werd door de beroepsinstantie geregistreerd op 9 augustus 2022. Ontvankelijkheid van het beroep Het oorspronkelijke verzoek dateert van 31 mei 2022. Op het moment van het indienen van het beroep was de decretale beslissingstermijn verstreken. Conform artikel II.48, §1 Bestuursdecreet heeft de termijn om een beroep in te dienen bijgevolg geen aanvang genomen. Het beroep ingediend bij mailbericht d.d. 5 augustus 2022 is bijgevolg tijdig ingesteld en is ontvankelijk.
www.vlaanderen.be
Gegrondheid van het beroep Overeenkomstig artikel II.31, eerste lid Bestuursdecreet heeft het recht op passieve openbaarheid betrekking op bestuursdocumenten. Op grond van deze bepaling is elke instantie in principe verplicht aan eenieder die erom verzoekt inzage te geven in, uitleg te verschaffen over of een afschrift te bezorgen van de gewenste bestuursdocumenten. De openbaarmaking kan slechts geweigerd worden mits toepassing wordt gemaakt van één of meerdere uitzonderingen, zoals gestipuleerd in de artikelen II.33 tot en met II.39 van voormeld decreet.
1.
Inhoud van het beroepschrift
Gelet op het gebrek aan reactie vanwege het departement Omgeving, zag verzoeker zich genoodzaakt beroep in te dienen. Beroeper stelt in zijn beroepschrift: “Cliënt werd naar aanleiding van de conceptnota PAS (Programmatische Aanpak Stikstof) gekwalificeerd als
vermeende “piekbelaster” waardoor deze onderneming volgens een voorbarig schrijven van VLM van 31 maart 2022 zou dienen te sluiten in 2025. De kwalificatie van cliënt als “piekbelaster” wordt formeel betwist. Het wettelijk kader dat de objectieve criteria dient vast te stellen om al dan niet bepaalde bedrijven in het kader van een PAS-decreet als piekbelaster te beschouwen, en aan een vervroegde gedwongen bedrijfssluiting te onderwerpen, is onbestaande, zodat een vooraf-name wordt gepleegd op niet bestaande regelgeving. Fundamentele rechtsonzekerheid wordt gecreëerd. Het Departement Omgeving heeft in het kader van het Stikstofakkoord van 23 februari 2022 de conceptnota PAS en ontwerp plan-MER onderworpen aan een openbaar onderzoek. Alle belanghebbenden kunnen hun bezwaren overmaken dewelke in acht zullen worden genomen bij de redactie van het definitieve PAS. Het voormeld plan-MER gaat uit van 3 scenario’s waarin telkens de zogenaamde piekbelasters hun bedrijfsvoering volledig dienen stop te zetten. Er werd geen enkel scenario onderzocht waarin de vermeende piekbelasters al dan niet beperkt open blijven. Niettegenstaande het voorgaande verklaarde de Minister van Omgeving in de plenaire vergadering van het Vlaams Parlement van 25 mei 2022 dat er 14 scenario’s op tafel lagen. Echter werden dus slechts 3 scenario’s opgenomen in het plan-MER zonder enige variatie wat betreft de sluiting van de vermeende piekbelasters. Cliënt verzocht dan ook met het schrijven van 31 mei 2021 aan het departement omgeving om een afschrift over de maken van de bestuursdocumenten waarin alle alternatieve scenario’s die werden overwogen in het kader van het stikstofakkoord en de plan-MER te willen overmaken zodat met kennis van zaken kon worden deelgenomen aan het georganiseerd openbaar onderzoek. Cliënt mocht echter nooit enig antwoord ontvangen. Daarnaast stelt de beroeper: “Cliënt verzoekt om toegang te verkrijgen tot bestuursdocumenten betreffende
milieu-informatie. Meer specifiek verzoekt cliënt conform art. II.40 § 4, tweede lid Bestuursdecreet om een overzicht of afschrift te krijgen van alle overwogen alternatieven in het kader van het Stikstofakkoord, waarvan de plan-MER inmiddels het voorwerp van een openbaar onderzoek heeft uitgemaakt. Overheidsinstanties zijn conform het Verdrag van Arhuus (sic) zoals omgezet in het Bestuursdecreet verplicht om aan iedereen die erom verzoekt kosteloos inzage te verlenen van de gewenste bestuursdocumenten. (…) Gezien beroepsindiener geen inzage heeft gekregen in de gevraagde bestuursdocumenten werden haar inspraakrechten tijdens het openbaar onderzoek inzake het stikstofakkoord en de bijhorende plan-MER beknot. Beroepsindiener had onvoldoende informatie om haar bezwaren volledig kenbaar te maken. Er zijn prima facie geen wettelijke uitzonderingsgronden om de bestuursdocumenten die alle beleidsalternatieven
https://www.vlaanderen.be/openbaarheid-van-bestuur
uitspraak beroepsinstantie OVB/2022/234
pagina 2 van 4
bevatten voor het terugdringen van de stikstofdeposities in de bijzondere beschermingsgebieden natura 2000 niet te kunnen meedelen. Uit de plan-MER blijkt ook het deugdelijk bestaan en definitief karakter van deze overwogen scenario’s, zodat deze bestuursdocumenten op een voldoende precieze wijze worden geïdentificeerd en als definitief dienen te worden beschouwd.” 2. Toelichting door het departement Omgeving De beroepsinstantie contacteerde op 9 en 16 augustus 2022 het departement Omgeving om nadere toelichting te verkrijgen. Op 16 augustus 2022 ontving de beroepsinstantie volgende toelichting van het departement Omgeving:
“De informatie waar in het openbaarheidsverzoek en in het beroepschrift naar gevraagd wordt, werd door het Departement Omgeving integraal en in alle volledigheid ter beschikking gesteld tijdens het openbaar onderzoek naar de ontwerp-PAS en naar het ontwerp plan-MER, dat liep van 19 april tot en met 17 juni 2022. Ook momenteel is alle gevraagde informatie nog steeds eenvoudig raadpleegbaar op de website https://omgeving.vlaanderen.be/nl/openbaar-onderzoek-pas. Meer bepaald werd inzage gevraagd in alle, in het kader van de ontwerp-PAS onderzochte scenario’s voor de reductie van stikstofemissies. De verzoeker stelt verkeerdelijk dat in het plan-MER slechts drie scenario’s onderzocht werden. 1.
Het ontwerp plan-MER voor de ontwerp-PAS bestaat uit drie, samenhangende volumes: 1 – milieueffectrapport, 2 – passende beoordeling, en 3 – niet-technische samenvatting. In sectie 2.2.2 van het “MER-PAS volume 2 – passende beoordeling”, te raadplegen op https://omgeving.vlaanderen.be/sites/default/files/2022-05/P031-OntwerpMER%20PAS_passende%20beoordeling_met%20bijlagen.pdf, worden alle onderzochte scenario’s in detail beschreven. Elk van die scenario’s werden passend beoordeeld. Slechts drie van de scenario’s werden gunstig passend beoordeeld, en werden verder in detail onderzocht op andere milieueffecten (MER-PAS volume 1 – milieueffectrapport)
2. Op dezelfde PAS-website is een studie van VITO (Lefebvre & Deutsch, 2021) te raadplegen, waarin de opbouw, de samenstelling en de resultaten van alle onderzochte scenario’s in de detail wordt beschreven. Ook die studie is tijdens de ganse looptijd van het openbaar onderzoek raadpleegbaar geweest voor het brede publiek: https://omgeving.vlaanderen.be/sites/default/files/202205/Scenario%27s%20emissiereductie%20PAS.pdf Referentie: Lefebvre W. & Deutsch F. (2021). Doorrekening scenario’s in het kader van de PAS. Rapport 2021/RMA/R/2484. Studie uitgevoerd in opdracht van het Departement Omgeving. Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek, Mol Samenvattend kan gesteld worden dat de door de verzoeker gevraagde informatie, zowel tijdens het openbaar onderzoek als actueel, permanent en in alle volledigheid publiek beschikbaar was en raadpleegbaar was door de verzoeker. Het oorspronkelijke verzoek tot openbaarheid kan dus als redundant en ingewilligd beschouwd worden. “ 3. Standpunt van de beroepsinstantie Gelet op bovenvermelde toelichting vanwege het departement Omgeving dient de beroepsinstantie redelijkerwijze vast te stellen dat reeds ten tijde van het initieel openbaarheidsverzoek de gevraagde
https://www.vlaanderen.be/openbaarheid-van-bestuur
uitspraak beroepsinstantie OVB/2022/234
pagina 3 van 4
beschikbare informatie actief openbaar werd gemaakt door het departement Omgeving, nl. via de website https://omgeving.vlaanderen.be/nl/openbaar-onderzoek-pas en dat deze informatie ook nu nog publiek beschikbaar is. Om die reden is de beroepsinstantie van oordeel dat het beroep ongegrond is. Na beraadslaging,
BESLUIT: Het beroepschrift van xxx d.d. 5 augustus 2022 tegen de ontstentenis van beslissing vanwege het departement Omgeving van de Vlaamse Overheid op zijn verzoek d.d. 31 mei 2022 is ontvankelijk doch ongegrond. Brussel, 17 augustus 2022 Voor de beroepsinstantie, afdeling openbaarheid van bestuur, Bruno ASSCHERICKX Voorzitter
https://www.vlaanderen.be/openbaarheid-van-bestuur
uitspraak beroepsinstantie OVB/2022/234
pagina 4 van 4