DOSSIER APRIL 2005
Bouw je eigen Loft
BOUW JE EIGEN LOFT
BOUW JE EIGEN
LOFT
Steeds meer mensen zoeken een woning in Brussel. Heel wat jonge gezinnen worden door de stad aangetrokken en willen zich er blijvend vestigen. Het is voor hen echter vaak een hele moeilijke opdracht om een betaalbare woning te vinden. Carla Dejonghe buigt zich daarom over de werking van de Gewestelijke Ontwikkelingsmaatschappij voor het Brussels Gewest.
april 2005 Open VLD-Brussel Carla Dejonghe: Het aantrekken van jonge mensen naar de stad is van vitaal belang voor de leefbaarheid van ons gewest. Zowel direct, via het betalen van belastingen, als indirect, door hun consumptiegedrag, zijn ze financieel belangrijk voor Brussel. Ook is het belangrijk dat een stad een goede sociale mix heeft. Het kan niet de bedoeling zijn dat Brussel een stad met twee snelheden wordt, waar alleen plaats is voor armen of rijken. Ook als je weet dat al ongeveer 1/4 van de Brusselse bevolking gepensioneerd is, moeten we ons vragen stellen. U wilt dat de GOMB meer inspanningen doet om jonge gezinnen in Brussel aan een woning te helpen? Carla Dejonghe: Dat is de bedoeling toch. De GOMB is daar het perfecte instrument voor. Ze heeft
in feite twee taken. Oorspronkelijk werd ze opgericht om de economische activiteit in het Brussels Gewest te ondersteunen. Vanaf 1989 werd haar takenpakket uitgebreid en is de GOMB zich ook gaan toeleggen op het bouwen van woningen voor particulieren, volgens het PPS-principe. Kan u dat even uitleggen? Carla Dejonghe: PPS staat voor Publiek Private Samenwerking. Het houdt dus in dat de GOMB, als publieke onderneming, samen gaat werken met privé-aannemers om woningen op te trekken. Dat houdt ondermeer in dat de financiering verdeeld wordt. De GOMB geeft een subsidie van 25%. Dat betekent dat de koper een woning kan kopen die 25% minder duur is dan de feitelijke marktprijs. Maar daar loopt het fout volgens u?
Carla Dejonghe: Wel, fout lopen is een groot woord, maar in de praktijk stellen er zich inderdaad problemen. Omdat de GOMB niet altijd even efficiënt is in haar aanbesteding en marktbevraging, wordt die vooraf vastgelegde prijs haast nooit gehaald. Daardoor wordt de totale kostprijs van het project opgedreven, wat voor veel gezinnen het aanvankelijke voordeel dat ze hadden, wegneemt. Wat dat laatste betreft, heeft u een voorstel. Leg eens uit. Carla Dejonghe: Gezien het feit dat de GOMB momenteel bijna letterlijk in het werk verzuipt en er op hun wachtlijst zo’n 2500 mensen staan, zou het misschien interessant zijn om op een andere manier te werk te gaan. Ik stel voor dat de GOMB enkele capabele, gemotiveerde en geïnteresseerde mensen selecteert vanop hun wachtlijst en hen zelf de marktbevraging en aanbesteding
laat regelen. Nu werkt de GOMB enkel met privé-aannemers en worden kopers pas op het eind van de rit bij het project betrokken. Ongetwijfeld staan er mensen op de wachtlijst die perfect zelf zo’n project uit kunnen werken. Door hen een subsidie te geven, een bouwgrond te voorzien en hen juridisch bij te staan, krijgt de koper van een GOMB-woning zelf meer inspraak in het karakter van het gebouw. Vreest u niet dat u daarmee een elitair publiek van architecten en ingenieurs gaat aantrekken, die men niet bepaald als middenklasse kan bestempelen? Carla Dejonghe: Ik denk het niet. Begrijp me niet verkeerd; ik pleit er niet voor om de doelstellingen of voorwaarden van de GOMB te veranderen. Ik stel gewoon voor om die mensen te selecteren op de lijst die de nodige competentie bezitten om een woonproject te begeleiden, zoals honderden mensen in Vlaanderen, Wallonië en Brussel dagelijks doen wanneer hun huis gebouwd wordt. Het enige verschil is dat je het niet alleen doet, maar in groep. Daarom moeten de kandidaten eerst een coöperatieve vennootschap oprichten. De precedenten bestaan al in Brussel. Het is niet de bedoeling dat ze zelf voor architect gaan spelen of electriciteits- en waterleidingen gaan aanleggen. Ik neem aan dat de mensen zelf wel zullen weten hoeveel geld ze kunnen en willen uitgeven. Door hen zelf de marktbevraging te laten doen, zullen zij ongetwijfeld tot een meer kostenefficiënte manier van werken komen. Overigens is dat laatste ook in het voordeel van de GOMB zelf, natuurlijk. Ook het idee van de lofts wil u weer boven water halen? Carla Dejonghe: Inderdaad, vooral omdat ik denk dat beide verhalen perfect combineerbaar zijn. Zoals u misschien weet, werd tijdens de vorige legislatuur de zogeheten loftresolutie van collega Sven Gatz goedgekeurd door het Brussels Parlement. Het gaat dan om de juridische omkadering van
het wonen in lofts en het collectief bouwen van woningen. Nu blijkt echter dat daar nog steeds niets mee gebeurd is. En dat terwijl de loft de moderne stadswoning bij uitstek is die steeds populairder wordt, ook en vooral bij een jong publiek. Geldt hier niet hetzelfde als bij het verhaal van het zelf bouwen van een woning. Zijn lofts niet voornamelijk weggelegd voor een jong en kapitaalkrachtig publiek? Carla Dejonghe: Ik moet u daarin tegenspreken. Het is inderdaad zo dat lofts het vooral bij een wat jonger, hoogopgeleid publiek goed doen, maar dat is niet noodzakelijk een gevolg van de prijs. Die ligt namelijk relatief laag. Ik verwijs graag naar architect Marcel Rydams die het enkele weken geleden ook al aanhaalde in een artikel in Brussel Deze Week; de zogenaamde cascolofts (nvda: loftruimtes met water, elektriciteit en ramen en deuren in, maar die voor de rest niet afgewerkt) zijn in feite een heel stuk goedkoper dan een GOMB-woning. Ze zijn ruim, zelf in te richten en hip; wat kan je nog meer willen? Er bestaat een heel grote vraag naar. De GOMB zou daarop in kunnen spelen. Wijkt de GOMB daarmee niet een beetje te veel af van haar doelstellingen? Carla Dejonghe: Ik denk het niet. Want wat zijn de doelstellingen van de GOMB eigenlijk? Het bouwen van betaalbare, kwaliteitsvolle woningen voor middenklassegezinnen. Een loft voldoet perfect aan die voorwaarden. Bovendien, als de GOMB zich hierop toelegt kan ze met dezelfde budgetten en binnen dezelfde tijdsperiode een groter aantal projecten afwerken. Gezien de enorme wachtlijsten lijkt me dat dan ook een goede oplossing. U spreekt hier over de werklast. Zal die niet vergroot worden door de GOMB haar werking uit te breiden?
Carla Dejonghe: Dat moet nog bekeken worden, al denk ik van niet. Het gaat hier eigenlijk meer om een diversifiëring dan om een uitbreiding van het takenpakket. De GOMB zal misschien meer administratief werk te doen hebben. Daar staat dan weer tegenover dat ze zelf niet elk project moet opvolgen en uitvoeren van concept tot oplevering. En dat bespaart hen heel wat tijd en energie. Ik wil er toch vooral de nadruk opleggen dat dit een voorstel is. Ik wil vooral onderzoeken op welke manier de GOMB meer mensen kan helpen om een betaalbare en comfortabele woning te vinden in Brussel. De GOMB moet dus zelf wat meer creativiteit aan de dag leggen in haar takenpakket. Het is ook zo dat sommige wijken in Brussel nood hebben aan wat frisse lucht en daar kan de GOMB een rol in spelen. Frisse lucht in de grootstad. Wat mogen we daaronder verstaan? Carla Dejonghe: Zoals u weet; de leefbaarheid van Brussel is voor de VLD een heel belangrijk onderwerp. Wij zijn ervan overtuigd dat Brussel heel veel te bieden heeft aan jonge gezinnen. Daarom willen wij het wonen in Brussel graag aanmoedigen. Projecten als die van de GOMB hebben het voordeel dat ze een impact hebben op een hele wijk. De renovatie van gebouwen brengt een soort golfbeweging met zich mee. Dat merk je zelf als je door Brussel loopt. Je merkt dat er steeds meer wijken zijn, die tien jaar geleden als onleefbaar werden beschouwd en nu een nieuw elan hebben gekregen, omdat er mensen zijn komen wonen die de stad als hun biotoop beschouwen en op langere termijn hebben geïnvesteerd in het kopen en opknappen van een huis in de stad.