Oorlog in Oekraïne: de meest gestelde vragen

Sinds Rusland Oekraïne is binnengevallen, is er een serieuze Europese reactie gekomen die zich laat voelen in tal van economische sectoren. Voka bundelde een reeks vragen die voor ondernemers relevant kunnen zijn. Het overzicht van deze vragen wordt geregeld bijgewerkt. Scan de QR-code onderaan voor de laatste stand van zaken. In dit overzicht geven we antwoorden op de laatste en belangrijkste vragen.

Welke steunmaatregelen zijn er op dit moment vanuit Vlaanderen? 1. De huidige overbruggingslening, vooral ingezet voor bedrijven die hinder ondervinden ten gevolge van corona, wordt ook toegankelijk voor bedrijven die zware hinder ondervinden door de oorlog en daardoor op korte termijn in financieringsproblemen dreigen te komen. • Met die overbruggingslening kunnen bedrijven hun verhoogde vaste kosten tijdelijk betalen. • De lening heeft een rente van 1% en heeft een looptijd van 24 of 36 maanden afhankelijk van de hoogte van het bedrag. • De eerste 12 maanden moeten er geen aflossingen gebeuren. • De Vlaamse regering zal bijkomend 100 miljoen euro aan leningscapaciteit ter beschikking stellen. Ook zullen in de nodige waarborgmogelijkheden voorzien worden.

2. Er is recht op tijdelijke werkloosheid wegens overmacht in twee situaties.

Situatie 1: activiteit onderneming belemmerd als gevolg van de oorlog

Tijdelijke werkloosheid wegens overmacht is mogelijk, indien in de onderneming onmogelijk gewerkt kan worden als gevolg van de oorlog. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de problemen veroorzaakt door: • gebrek aan grondstoffen of materialen die vanuit het

Oostblok geleverd worden, • exportbelemmeringen.

Dergelijke situaties kunnen tot 30 juni 2022 recht geven op tijdelijke werkloosheid wegens overmacht.

Het is van belang dat de overmacht de uitvoering van het werk volledig onmogelijk maakt. Dit belet niet dat bepaalde werknemers verderwerken, terwijl anderen tijdelijk werkloos zijn of volgens een beurtrolsysteem tijdelijk werkloos worden gesteld. Situatie 2: werknemer zit vast in Oekraïne Werknemers die vastzitten in Oekraïne en hierdoor het werk in België niet kunnen hervatten, hebben in principe geen recht op tijdelijke werkloosheid wegens overmacht. De onzekere toestand in het land was al enige tijd gekend (negatief reisadvies). Het gaat hier bijvoorbeeld om werknemers die met vakantie waren in Oekraïne.

Uitzonderlijke situaties kan de werkgever voorleggen aan de directeur van het plaatselijk RVA-bureau.

Wat met Oekraïense vluchtelingen die hier willen werken? Welke maatregelen worden hiervoor voorbereid door de overheid? De Vlaamse regering bereidt maatregelen voor in het kader van de Oekraïne-crisis. Het is de bedoeling om vluchtelingen die willen werken, te begeleiden naar een job, onder meer via taal- en andere opleidingen. Dankzij de activatie van de Europese richtlijn ‘tijdelijke beschermingen’ kunnen Oekraïense vluchtelingen meteen wonen en werken in de EU. Naar schatting zullen 120.000 vluchtelingen naar Vlaanderen komen. Er wordt van uitgegaan dat ongeveer de helft zal willen werken. VDAB zal ingezet worden om snel voor de matching met werkgevers en beroepssectoren te zorgen. Op de onthaalpagina bij VDAB (werkgevers.vdab.be/werkgevers/werkplekvrij) kunnen werkgevers hun openstaande vacatures aanmelden en kunnen Oekraïners zelf ook passende vacatures vinden. Vertaling en communicatie in het Oekraïens wordt voorzien.

De productie van mijn goederen is in Oekraïne. Mijn Europese klanten staan erop dat ik de goederen op tijd lever. Door het conflict heb ik echter een logistiek probleem. Wat kan ik doen? • Belgische bedrijven die niet (tijdig) aan hun contractuele verplichtingen kunnen voldoen, worden door hun klant gevraagd om hen een Force Majeure-certificaat te bezorgen.

Vaak gaat het hier over klanten in Rusland of in andere GOSlanden. De Voka Kamers van Koophandel leveren in bepaalde gevallen een dergelijk certificaat af. Neem dus zeker contact op met uw specifieke kamer. • Nagaan wat er in het contract tussen uw onderneming en de klanten vermeld wordt. Eventueel is er een overmachtsclausule.

Dit kan u extra tijd geven en daardoor kunt u boetes van uw klanten vermijden. Neem proactief contact met uw klanten om de situatie uit te leggen. • Documenteer alle acties (contact leggen met transporteurs, overheden, organisaties) die u ondernomen heeft om de goederen alsnog uit Oekraïne naar België te transporteren. Dit zal in uw voordeel spelen ingeval uw klanten alsnog moeilijk doen en toch boetes proberen op te leggen. Wat bevat het vierde Europese sanctiepakket? Een volledig verbod op alle transacties met belangrijke Russische staatsbedrijven in verschillende sectoren en met het militair-industrieel complex van het Kremlin. Een invoerverbod van de EU voor ijzer- en staalproducten waarvoor momenteel vrijwaringsmaatregelen van de EU gelden. Dit komt voor Rusland neer op een verlies aan exportinkomsten van ongeveer 3,3 miljard euro. Ter compensatie zullen verhoogde invoerquota van de EU worden verdeeld over andere derde landen.

Een verstrekkend verbod op nieuwe investeringen in de Russische energiesector, met beperkte uitzonderingen voor civiele kernenergie en het vervoer van bepaalde energieproducten terug naar de EU.

Een EU-uitvoerverbod op luxegoederen (bijvoorbeeld luxeauto's en juwelen) om de Russische elite rechtstreeks te treffen. Het verbod bestrijkt een groot aantal luxegoederen, van luxeauto's tot producten voor huishoudelijk gebruik en horloges, om maar een paar voorbeelden te noemen. Er zijn verschillende drempels, afhankelijk van de categorie luxegoederen, zodat het verbod niet de meer gewone behoeften van de bevolking in Rusland treft. De minimumdrempel is 300 euro.

Een verbod op de rating van Rusland en Russische bedrijven door ratingbureaus in de EU en op het verlenen van ratingdiensten aan Russische klanten, waardoor deze nog verder de toegang tot de financiële markten van de EU zouden verliezen.

De lijst van gesanctioneerde personen en entiteiten is verder uitgebreid met nog eens 15 personen en 9 entiteiten. In totaal geldt de lijst nu voor 877 personen en 62 entiteiten.

De EU is, samen met andere leden van de Wereldhandelsorganisatie (WTO), overeengekomen om Russische producten en diensten op de markten van de EU de behandeling van meestbegunstigde natie (MFN) te ontzeggen.

Daniël Vandenberghe

Meer info en contact

Voor de laatste nieuwe update van de veel gestelde vragen en antwoorden over de oorlog in Oekraïne, scan de QR-code.

Zoek je een antwoord op specifieke vragen?

Contacteer onze adviseur Internationaal Ondernemen Daniel Vandenberghe via daniel.vandenberghe@voka.be. Actua