Seizoensbrochure 1984/1985 by Vredenburg Utrecht

l:',,l,,'d ﾃ好l|

&\{

Seizoen1984/85

"tï".fr{'* +:ï*ï'i-' ;%-.W-ffi,ffiffi#;W' , -ff.. #'ffi*w#ffiffiffiW ffiffitr#ffiffiwffiffi

Ditis de zevendeSeizoenkrant van Muziekcentrum Vredenburg. Dekrantis dikkerdanooit:50pagina'sinÍormatie overde 160abonnementsconcerten en overde andereplannenvooreen nieuw seizoenvol muziek. Deabonnementsconcerten zijn verdeeldover28series,populairen klassiek,metveel vertÍouwdeén veel nieuwenamen,Leesde krantop uw gemakdooren maakuw keuze,Het bestelÍormulier staatop pagina54.

Devoordelenvan een abonnement 20% kortingen nog het een en ander! r Het meestin het oog springendevoordeel van een abonnementis ongetwijfeldde reductievan 20oÁ,vergelekenmet de prijs van lossekaartjesper concert. I Het gemakvan een abonnement:u koopt in één keerentreebewijzenvoor een hele reeksconcertenwaar u toch bij wilt zijn. U hoeft niet keer op keer naar de kassa. I Het goedevoornemenwordt een goede daad: met een abonnementhelpt u uzelf e e n h a n d j eo m n a a r d em u z i e k v a nu w keuzete gaan luisteren. ! U hoeft niet tot uw teleurstellinguit de recensiein de krantte begrijpendat uw favorieteorkest,band oÍ solistde handen op elkaarheeÍtgekregen. r U komt niettevergeefsnaar het Muziekcentrumom daar met het bordje ' u itverkocht'te worden geconÍronteerd. I Een abonnementlevertin de loop van het seizoenaltijdweer een paar aangename verrassingenop, zoalsforse kortingenop entreeprijzen(zie bijvoorbeeldp. 38). r Overigensmag een abonnementu er niet van weerhoudenook uw keuzete makenuit de andereconcertendie in de looo van het seizoenworden aangeboden.Leesde Maandagenda. I Attentie:leesook'De kleinelettertjes'op pagina55.

Hoekooptu een abonnement? Leesalle informatieover - vrijdag25 en r de Abonnementenmarkt zaterdag26 mei, r abonnementsverkoop aan de kassa,en I abonnementsverkoop via schriÍtelijk bestellenen betalenop de pagina's54 en 55 van deze krant.Daarstaanook alle andere belangrijkezakelijke details.

Inhoud Deseries: Plano1 ZondagavondHalíAcht KoÍíieconcerten Twlntlg Rondom Vrlendenvan het Lied Barok& Klassiek Middeleeuwen & Renaissance B.A,C.H. am Clavier TwaalÍBijzondereMuzlekprodu kties Kwartet Piano2 GitaaÍ ComponistenporlÍetten Folklore ExlraAbonnement RiveGauche Chanson lndla/Klassiek DagLledvom kleinenMann Folk Patriotten& Poëten Dixieland& Swing J a z zC l u b ' Kindervrienden

2 4 6 12 15 18 19 22 24 26 28 30 33 34 37 38 40 41 43 44 45 47 50 51 52

en verder: Maandagenda 7 AlbanBerg1885-1935 8 SchotvooÍ de Boeg 23 HollandFestivalOudeMuziek1984 25 Nachtvan de Poózie 2t FranzLisztFeetival1984 32 DeNegendeKunst 39 Deschóolmeester 46 VooÍzieningen voorgehandicapten 46 VeÍhuisbericht 40 Jazzmueici kunnenookspelen 48 UtrechtsSymÍonie 53 ' Orkest Bestelíormulier 5tt Hoekooptu een abonnemênl? 54 Bestellen& Beteleh 54 De kleinelettedieg 55 SpecialeredUctles 55 Verwacht 56 Bluesto come... r/o 56

Serie

ffiM

rËhifi' Ë:*q'

i.rH''q"f

S r e c i t a f s i n d e g r o t e z al m a le t s t o e l r e s e r v e r i n g r a a n v a n g : 2 0 . 1 5 u u r r a b o n n e m e n t t 1 0 0 , - / 6 5 + e n C J P Í 8 2 , 5 0 r l o s s e k a a r t f 1 7 , 5 0 l 65+ en CJPf 13,- r ElianeRodrigues. DezejongeBraziliaanse pianistebehaalde tijdenshetlaatste (1983) KoninginElizabeth Concours te Brusseldevijfdeprijs,eendoorvelen gekritiseerde uitkomst. Vooralmethaar verrichtingen in deeindronde maakte zij z e e rg r o t ei n d r u kI.nj u l i1 9 8 3k, o r tn ah e t concours, maakteElianeRodrigues haar grotezaal recital-debuut in de stampvolle vanhetConcertgebouw, Derecensies warenzeergeestdriftig, waarbijopvieldat 'gevallen'voor allerecensenten waren de eenvoud waarmee Elianede muziekdient, daarbijgeenmomentgehinderd door n .l i a n e t e c h n i s c hper o b l e m e E Rodrigues begonhaarloopbaan alswonderkind. Op zesjarige leeftijd(l)schreefzij eenpianomethodedienu nogop conservatoria wordt gebruikt. Zijbeschiktovereenzeer ontwikkeld vermogen om muziekschrift directop te nemen:tijdens eenvakantie zij Chopins24 Préludes studeerde in zonder eenpianobij de handte hebben. Haar grootstegavenzijnevenwel haarliefdevoor de muzieken eenzeldzaam talentvoorhet pianospel, pianistNaumGrubert DeRussische speelde weleerderin de grotezaalvan Muziekcentrum Vredenburg, te wetenop 30 september 1982.Toenbeweeshijvaneen formaatte zijn dat overeenstemt metde verwachtingen diehetpubliekkoestert wanneerheteenabonnement neemtop de seriePiano.Grubertkwaminternationaal in de belangstelling te staantoenhij in 1978 winnaarwerdvanhetzesdeTsjaikowsky Concours te Moskou. Tweejaardaarvoor eindigdehijalstweedebij eenbelangrijk internationaal concoursin Montreal, Canada. Grubertbegonzijnopleiding aan hetDarzinConservatorium in Riga.Zijn

Het staat in geen enkel wetboek,noch in enig ander geschriftmet een dwingende strekking,maar de werkelijkheidis niet anders:aan de oiano-seriekent men de concertzaal.Een concertzaaldie zich wil scharenin de rijen der internationaal erkendeconcertpodia,maaktalleenkans wannêerde cycluspianorecitalsde toets der kritiekkan doorstaan.Zekerin het h u i d i g em u z i e k l e v e nw,a a r i nd e n o r m e n voortdurendworden opgeschroefddoordat de technischeperfectievan de internationalemeestersen de opname-en weergavetechnieken elkaarbij toerbeurtop de hielenzitten,moet men êen f ijne neus hebbenvoor kwaliteiten voor het actuele belangvan een pianist,wil men met een piano-seriein de roos schieten,Eenaardig h u l p m i d d ebl i j h e t s a m e n s t e l l evna n z o ' n serie is het raadplegenvan brochuresdie zijn uitgegevendoor collegaconcertorganisatoren over de helewereld. Een vergelijkingvan de serie Piano1984/85 van MuziekcentrumVredenburgmet die van podia in alle belangrijkemuziekcentra van de wereldgeeÍt het gerustegevoeldat d e s e r i ed e ' i n t e r n a t i o n a l e ' t o edt se r k r i t i e k ruimschootskan doorstaan.Dit gegeven, gekoppeldaan het feit dat tal van pianisten in de loop van de aÍgelopenseizoenen uitdrukkelijh k u n v r e u g d eh e b b e n uitgesprokenover de vleugelsvan het Muziekcentrum,is een solidebasisvoor een succesvolleen boeiendeseriepianorecitals in het nieuweconcertseizoen. In de zevendeserie Pianovan MuziekcentrumVredenburgkeerteen aantalvertrouwdenamenterug, maarer is ook royaalplaatsgemaaktvoor virtuozen die niet eerderwerdenopgenomenin onze series.De eerstenieuwenaam is die van

r o

= u Í

o o È o

zaterdag13 oktober

BellaDavidovich woensdag28november

ElianeRodrigues vriidag21december

NaumGrubert d i n s d a s1 5i a n u a r i

PascalDevoyon dinsdag 12 Íebruari

Aliciade Larrocha donderdag 28Íebruari

lvo Pogorelich woensdag 27 maarl

Riande Waal dinsdag 23 april

CyprienKatsaris I

r o o o o

Í J

u o

buitengewonetalentenwerdendaar spoedigopgemerkten de jonge Naumwerd i n d e g e l e g e n h e i gd e s t e l dz i j no p l e i d i n g voort te zettenbij proÍessorGutman.Later nam o.m. SvatoslavRichterhem onder ziin hoede.Naum Grubertis een pianistmet éen zeer eigen persoonlijkheid,een kunstenaar die het niet zoekt in groot effectmaar in de expressievan de f ilosofie achterde muziek. Daarbijheeft hij Íeelingvoor de architectuur van de werkendie hij speelt. De FransmanPascalDevoyonis een pianistmet een benijdenswaardige reputatie.Overalwaar hij komt, rakenpers e n p u b l i e ko n d e rd e i n d r u kv a nz i j n techniekdie volledigin dienstwordt gesteld 'Hij interpretatie. is van de uitgebalanceerde een ware dichter,een hartstochtelijken verfijnd artiest',schreeÍde Washington Post, en wie PascalDevoyonheeft horen

3 Katsarisblijkt pianistuit duizenden'en 'Liszt betoverenden als nieuw in spel van CyprienKatsaris'.Als Katsarisaan één categorieconcertbezoekers een hekel heeft,dan is het wel aan dogmatici.Hij was dan ook bepaaldverbolgenover het v o l s l a g e nr i d i c u l ee n o v e r b o d i g e ' b o en' a een niet-Liszt-toegiÍt bij zijn optredenin het Liszt Festival1983.Maar hii komt toch terug. Katsariswerd in 195i geborente Marseille.Ook hij was een f inalistvan het KoninginElizabethConcours,en wel van de e d i t i e1 9 7 2 .O o k h i j g i n g n i e tm e t d e ' hoogsteeer strijken,maardat deerdehem bepaaldniet in de stormachtige ontwikkelingvan zijil loopbaan.Hij is een van de leidendefigurenvan de jonge pianisten-generatie en met namein de V.S. uitzonderlijkgezien.Hoeweinig Katsaris zich laat leidendoor conventiesmoge blijken uit de reeksbijzondereplatendie hij m = heeftgemaakt(o.m.de symfonieënnr, 6 en z nr. 9 van Van Beethovenin de pianoversie m van Liszt)en uit deze krantekop:'Cyprien o Katsaris - EineStunde im Beethovensaal Z u g a b e n ' . a c Een bekendenaam,maar misschiente m a lang niet geafficheerd,is die van de RussischepianisteBella Davidovich.Zij begon haar pianostudieop zesjarige leeÍtijd.Aan het conservatoriumvan Moskou studeerdezij bij lgumnoven later bij Jakob Flier.Na het behalenvan de eerste prijs van het Chopin Concourste Warschau werd zij al snel beschouwdals een der belangrijkstepianistênvan de Sovjet-Unie. ln 1978emigreerde zijnaat het Westen. Zowel in EuÍooaals in AmerikaheeftBella Davidovichmet haar meesterschaoin het klassiekeen het romantischereoertoireeen positieverworven.'Het is vooraanstaande

Q I 2 a fl I o

spelen, weetdatde recensent de spijkerop tz de kopslaat.Devoyon werdgeborenin Parijs.In 1971won hij de GrandPrixvanhet m Conservatoire de Paris,waarhij sinds1969 á studeerde. In 1978won hij de tweedeprijs vanhetTsjaikowsky Concours te Moskou. Riande WaalbehoeÍtnazijnoptreden tijdenshetjongsteKoninginElizabeth Concoursnauwelijks nogintroductie. Voor plaatsin deÍinalegolden zijnzevende soortgelijke bedenkingen alsvoorde vijfde plaatsvanElianeRodrigues. De geschiedenis heeftgeleerddateeneerste prijseenaardigopstapje kanzijnvooreen internationale carrière, somszelfseen onstuitbare doorbraak. Maarhetaantal kampioenen datvervolgens in de anonimitêit is verdwenen, iszekerzo groot alshetaantalzilveren en bronzenfinalisten dat nietmeerwegte denkenis uit de voorstegelederen vanhetmuziekleven. Dochdit terzijde, hêtgaathierom de in geborenpianistRiande Waal. Zuid-AÍrika Hijstudeerde aanhetAmsterdamse conservatorium bij EdithLateiner-Grosz. In Freiburg washij leerlingvanVitalyMirgulis. RiandeWaalvolgdemeestercursussen bij MalcolmFrager, GuidoAgosti,Dudwik Stefanski en HalinaCzernyStefanska. Injuli 1979behoorde hij tot de prijswinnaars van hetinternationale oianoconcours Vianada Mottate Lissabon. CyprienKatsaris,eenvande meest pianisten opzienbarende vandit moment, wasal eerderte horenin de seriePiano.Ziin Utrechtse debuutin oktober1982was overigens meergelukdanwijsheid:hij moestinvallen voordezichop het allerlaatste momentafmeldende Nelson Freire. Datdebuutleverde uitbundige kritieken op metkoppenals'Cyprien

alsoÍ de compositiesbij BellaDavidovich steedsopnieuwontstaanmet een bijna i mprovisatorische d i rectheid',schreef J. ÈeichenÍeldin 1979na een recital. Alicia de Larrochabehoort,als we dat zo mogen zeggen,tot de huispianistenvan het Muziekcentrum.De eerlijkheidgebiedtte zeggen dat haar naam ook steevastgoed is voor een zeer bevredigenderecette,zodat artistiekeen zakelijkeoverwegingenin volmaaktevenwichtzijn. Aliciade Larrocha werd geboren in Barcelona,de stad die ook ConchitaSupervia,Victoriade los Angeles en MonserratCaballéaan de muziekwereld schon k. Met anderhalf jaar zalze al achter de piano,op haarvijfdetrad ze voor het

eerstop in het openbaar,zesjaar later debuteerdeze in Madrid.Haarleraarwas de Spaans-Ameri kaansepianist Frank Marshall,een leerlingvan Granados. Marshallstichttede belangrijksteSpaanse klavierschool,de AcademiaMarshallin Barcelona,van welk instituutAliciade LarrochalaterzelÍ directricezou worden.In 1966gaÍ zij haareersterecitalin New York. Onder het publiekwarenzo'n vijÍtig pianisten,onder wie Arrauen Rubinstein. De New York Timessteldehaarspelop één lijn met dat van twee levendelegendes: Horowitzen Michelangeli Tot slot nog een paar regêlsover de stermet-allureslvo Pogorelich,het onomstotelijkebewijsvan de stellingdat de tweede-prijs-winnaar vaakeen langere adem heeft.Hij kwam,speeldemaar overwonniet op het ChopinConcours1980 te Warschau.Hij deed dat met zoveelstijl dat niemandooit mêerzou vergetenwie lvo Pogorelichwas. Uit protesttegende uitslag verlietende juryledenMarthaArgerich, Nikita MagaloÍfen Louis Kentnerhun zetels, In het seizoen1983/84mochtenwe vaststellentot welkestatusPogorelichhet heeÍtgeschopt:Von Karajanvond dat er maarweer eenseen plaatmoestworden gemaakten Pogorelichsteldezijn Nederlandsetourneezonder bedenkenuit. De brokkenwarenvoor het publieken de concertorganisatoren, but it's all in the game, Na de regelsover Pogorelichtoch nog een belangrijkemededeling:de seriePiano 1 is niet de enige piano-serietijdenshet '1984/85. seizoen Er is ook nog een cyclus van 6 recitalsin de kleinezaal,een cyclus die niet in de eersteplaatsop de reputatie

van de pianistenis gebouwd,maarop het oêuvrevan bepaaldecomponisten.Het gaat vrijwel in alle gevallenom muziekdie maar zeldenof nooit zal prijkenop de programma'svan de vedetten.En dat terwijl het prachtigemuziekis die móet klinken. Zie pagina30!

Serie

ffi@-

ffiffiffi r 661v"nn:19.30uur(1januari:15.00uur)r abonnement 7 concertenin de grotezaalI metstoelreservering t100,-/65+ en CJPt85,- I fossekaartf 17,50à f 25,-165*en CJPt13,- à Í25,-t Nadathet Romeinsekamerorkest I Musici in 1977bij gelegenheidvan zijn zilverenjubileumeen concert had gegeven in het AmsterdamseConcertgebouw, schreefde recensentvan NRC/Handelsblad: 'Het gaat bij I Musiciom een vlammend pulserendritme,dat de geestdodende metrischestijÍheidvervangt.Dat is hun geheim,waaraanzij nu voldoen in een mate als misschiennooit tevoren.'Zevenjaar laterstaan I Musici nog net zo in de b e l a n g s t e l l i nagl s b i j h e tz i l v e r e nj u b i l e u m . Dat is een nogal uniekeprestatievoor een kamerorkest- een zo lang beklijvenderoem is meestalalleenweggelegdvoor solisten. F Maar I Musicihebbennatuurlijkietsvan een E levendelegende.Kreegde muziekuit de 3 Barok niet door de energiekevertolkingen uo van dit ltaliaansestrijkorkesteen stevigezet o in de richtingvan een enormepopulariteit? u Vivaldi,Corelli,Pergolesi,etc. kwamen tevoorschijnvanonderhet stof van eeuwen. De carrièrevan I Musici begon met het eerste openbare concert van een twaalftal studentenaan de AccademiaSantaCaecilia in Rome.Dat concertwerd zo'n succes,dat nog datzelfdejaar een tourneewerd gêmaaktdoor Spanje,Portugal,Frankrijk en ltalië.Niet lang daarnawerd ook aan de overkantvan de AtlantischeOceaan opgetreden.Het ensembleI Musiciwas een van de orkestendie optradenin de éérste serieZondagavondHalfAcht van MuziekcentrumVredenburg(6 mei 1979). Eenf raaierestartvan de zévendeserieis nauwelijksdenkbaar. In dezezevendeserieZondagavondHalf Acht wordt alle ruimtegegevenaan Nederlandsesolistendie ook in het internationalemuziekleveneen vooraanstaande rol spelen.Het tweede concert in de serieis direct al een overtuigendeillustratiêvan die opzet. ViolisteVera Beths en pianistRian de Waal zijn de solistenin een programmadat is gewijd aan twee meesterwerkenuit het romantischerepertoirevoor soloinstrumenten symfonieorkest:het Vioolconcerten het EerstePianoconcert van Tsjaikowsky.Na haarstartals wonderkindheeftVera Bethszich met grote zorg gewijd aan de vervolmakingvan haar vioolspel.Daartoestudeerdezij onder meer een jaar aan de befaamdeJuilliardSchool of Music bij lvanGalamian.In de loop van haar carrièreis zij zich meeren meer gaan toeleggenop de kamermuziekmet een specialebetrokkenheidbij de muziekvan onze eigen 20steeeuw. In deze Seizoenkrantkomt u haar naamdan ook nog verschillendemalentegen bij seriesin de kleinezaal (Componistenportretten,

o z u a

Rondom).Maar haar liefdevoor de grote klassiekesolo-concertenis niet aÍgenomen. Dat zou ook niet verantwoordzijn voor een violistedie zich waagt aan het Vioolconcert in D van PeterlljitsjTsjaikowsky. Tsjaikowskybegon op 5 maart1878te werkenaan het concert.Geobsedeerdals de componistwas door zijn idee,schreeÍhij het werk in vijÍentwintigdagen,inclusiefde orkestratie.Hij drgeg het op aan de beroemdstealler Russischeviolisten, LeopoldAuer. Die weigerdehet evenwelte spelen,omdat hij het volkomen onspeelbaarvond. Maarop 4 december 1881zorgdede jonge violistAdolf Brodsky voor de wereldpremièrein Wenên.Dat de reactievan met namede pers niet al te gunstigwas - de gevreesdeWeensecriticus EduardHanslickoordeeldedat'men de muziek kon horenstinken'- heefthet Vioolconcertop. 35 nietvan zijn zegetocht over alle concertpodiavan de wereld kunnenweerhouden.Het Eerste Pianoconcertin b was geen ander lot beschoren.PianistNikolaiRubinstein,aan wie het concertwas opgedragen,liet Tsjaikowskyweten dat het 'afgezaagd, plomp,onhandigen onspeelbaar'was.Dat drama speeldezich in 1884af en Tsjaikowskyging met het concertnaar Hans von Btllow,die het dankbaaraanvaarddeen '1885 op 25 oktober in Bostonvoor een première succesvolle zorgde,Het Pianoconcertin bes op. 23 behoordetot de werken die Rian de Waal,evenalsde anderef inalisten,tijdenshet Koningin ElizabethConcours'1983moestsoelen.Die uitvoeringis ook op de plaatvastgelegd, zodat u alvastkunt beluisterenwaaromDe Waalterechttot die f inalistenbehoorde. Orkest,koor en solistenvan de Nationale

Opera van België makenvoor het tweede achtereenvolgende seizoenhun opwachtingin de serieZondagavondHalf Acht. Door de energiekeen compromisloze aanpakvan intendantGerardMortierheeft men zich in recordtempo in de voorste rangender internationaleoperagezelschappengespeeld.De ene produktie na de anderebaartopzien(in positievezin) e n t r e k tp u b l i e kv a n u i ta l l eo m r i n g e n d e landen.Zo komener met grote regelmaat bussenvol Parijzenaars naarde Brusselse Muntschouwburg,en dat terwijlde Parijse Opératoch ook niet de minsteis! Op het programmavan dit tweedeUtrechtse optredenstaathet machtigeopus 24 van HectorBerlioz(1803-1869),'La Damnation de Faust'uit 1846.Een overrompelend werk, uitgevoerdmet medewerkingvan een werkelijk fantastischeinternationale solisten-cast. Tijdensde feestdagenworden de abonneestwee maalverwachtbii een feestelijkconcert,te beginnenbil een Kerstconcertdoor Het Nederlands Kamerorkestdat wordt geleiddoor de Belgischeviolisten dirigentRudolÍ Werthen.De nieuweaanvoerdervan Het NederlandsKamerorkest,lstvánPárkányi, zal het niet erg vindenwanneerwe Elly Ameling de ster van de avond noemen.'lk heb eigenlijkallesaan mijn moederte danken.We zongensamenbij de afwas.Als meisjedoe je je moeder na.Zezong volksliedjes,een enkel bekendSchubertlied.Vader luisterdevooral naarde symfonieënvan Beethoven.Als mijn moederniet had doorgezet,was er een talentverlorengegaan.lk moestnaar p i a n o l e sE . n i k n a t u u r l i j kw : á ,w à ,w à , i k w i l buitèèèschoééélèèè... Maar nu ben iker

5 tochblijom hoor,jááá.',aldusEllyAmeling (DeVolkskrant, in eeninterview 11februari 1983).lstvánPárkányiis in Utrecht uiteraard ookgeenonbekende: als concertmeester vanhetUSOen als primarius vanhetOrlandoKwartetheefthij tallozemalengespeeld binnende muren vanMuziekcentrum Vredenburg. Op 1 januarivindteenletterlijk éénmalig plaats,namelijk een Nieuwjaarsconcert concertwaarmee hetEuropeseMuziekjaar wordtgeopend. Vanwaar datmuziekjaar, waarvoor personen talvanvooraanstaande uit Europazichsterkhebbengemaakt? De aanleiding is bepaaldnietgezocht.ln 1985 gedenken we hetzoveelhonderdste geboortedanwelsterfjaar vaneenaantal grotecomponisten uit de westerse muziekgeschiedenis, namelijk vanThomas Tallis(1505-1585), HeinrichSchutz(15851672), JohannSebastian Bach(1685-1750), GeorgeFridericHandel(1685-1 759), (1685-1757) Domenico Scarlatti enAlban Berg(1885-1935). Diegelegenheid wordt aangegrepen om de rijkemuziekschat van de OudeWereldonderde aandacht vaneen zo grootmogelijkpubliekte brengen. Dat dit Openingsconcert lichtelijk spectaculaire vormenzalaannemen, ligtvoorde hand. DenaamvanjubilarisAlbanBergkomt ookvoorop hetprogramma vanhet voorlaatste concertin de serie,eenconcêrt doorHetNederlands KameÍorkest onder leidingvanEdode Waarten met medewerking vanhoboïstHande Vries, Edode Waartbereidtzichvoorop zijn (voorlopig) definitieve terugkeer naar Nederland om in Amsterdam hetorkestvan 'Stopera'te gaanleiden.Deafgelopen de jarenwashij chef-dirigent vanhet symÍonieorkest vanSanFrancisco, een orkestdat metpijnin hethartafscheid zal moetennemenvanDeWaart. Overde bijzondere verdiensten van violistJaapvanZweden,solistbij het UtrechtsSymÍonieOrkest,hoevenwij hier nietuitte weiden.Opzijntwintigste werdhij benoemd tot concertmeestervan het Concertgebouworkest, waarhij de plaats vanHermanKrebbers innam.Drieiaar '1977, daarvóór, in washij de winnáarvan hetOscarBackConcours. Hijvertrok vervolgens naarNewYorkvooreenharde trainina g a nd eJ u i l l i a rS d c h o ool f M u s i c . Alsconcertmeester, alssolisten als kamermusicus heeftJaapvanZweden inmiddels eengroteÍeputatie opgebouwd. Wiehemin eenkleinebezetting wil horen, wordtverwezen naarzijnbijdrageaande (ziepagina serieComponistenportretten 34). I

m o o (D m a

a N

zondag23december

Kerstconcert Het NederlandsKamerorkest É m z N

m z

RudolÍWerthen, d irigent solisten: EllyAmeling,sopraan lstvánPárkányi, viool

JohannSebastian Bach

zondag28 oktober

Brandenburgs Concertnr.3 in G BWV1048 Concertvoorvioolen strijkersnr. 1 in a BWV1041 Aria uit cantate'Stisserïrosf, meinJesus kommt'BWV151 Cantate'Weichet nur,betrtibteSchatten' BWV202 Suitenr.3 in D BWV1068

lMusici

dinsdag1 januari(Nieuwjaarsdag)

o.l.v.PinaCarmirelli solisten: PinaGarmirelli, viool PasqualePellegrino, vioot AnnaMariaCotogni,viool ClaudioPuccarella, viool Vito Paternoster, cello MariaTeresaGaratti,klavecimbel

a a n v a n g : 1 5 .u0u0r ! ! OpeningEuropees Muziekjaar-Musica85

AntonioVivaldi- Concertin D op.3 nr. 1, voorvierviolenen strijkers Francesco AntonioBonporti- Concerto grossoin F op. 11nr. 5, met obligateviool LuigiBoccherini-Concertin Bes,voor celloen strijkers JohannSebastianBach- Concertin G, voor klavecimbel en strijkersBWV1058 WolfgangAmadeusMozart- Divertimento in Bes KV 137 zondag11november

StuttgarterPhilharmoniker GioraBeÍnstein,dirigent solisten: VeraBeths,viool Riande Waal,piano

PeterlljitsjTsjaikowsky Concertvoorvioolen orkestin D op. 35 Concertnr.1 voorpianoen orkestin bes op.23 zondag9 december

Symfonieorkest/Koor NationaleOpera Muntschouwburg,Brussel SylvainCambreling, dirigent solisten: Katherine Ciesinki,mezzo-sopraan KennethRiegel,tenor Josévan Dam,bas-bariton LaszloPolgár,bas

HectorBerlioz La Damnationde Faustop. 24,voorsoli, koor en orkest

Koor& Barokorkest vande Nederlandse Bachvereniging AndrewParÍott,dirigent The HilliardEnsemble: GilianFisher, sopraan DavidJames,countertenor PaulElliott,tenor RogersCovey-Cru mp,tenor P a uH l i l l i e rb, a s Werkenvan ThomasTallis,HeinrichSchAE, DomenicoScarlatti,GeorgeFridericHandel en JohannSebastian Bach

UtrechtsSymfonie Orkest HubertSoudant, dirigent solist: TheoOloÍ,viool AlbanBerg- Concertvoorvioolen orkest, 'DemAndenkeneines Engels' zondag3 maart

HetNederlandsKamerorkest Edo de Waart,dirigent solist: Han de Vries,hobo Alban Berg - LyríscheSuite Wolfgang Ludewig - Essayvoor hobo, musette en strijkers Johann Nepomuk Hummel- Adagio en thema met variaties,voor hobo en striikers op.102 Ludwig van Beethoven- Symfonie nr. 1 in C op.21 zondag 5 mei

UtrechtsSymfonieOrkest HubertSoudant,dirigent solist: Jaap van Zweden,viool

LudwigvanBeethoven Ouverture'Egmont'op. 84 Concertvoorvioolen orkestin D op. 61 Symfonie nr.5 in c op.67

Serie

I 11concertênin de grotezaalr aanvang:12.00uur;zaalopen:11.00uur r gÍatiskopjekotÍievóórhetconcertI gratisprogrammablad I I lossekaartI 7,50(eenheidsprijs) gratiscrèche,uitsluitendvoor kinderenvan 2 Um6 jaar I abonnement/ 65,- (eenheidsprijs) WolfgangAmadeusMozart- Concertvoor pianoen orkestin A KV414 WolfgangAmadeusMozart- Divertimento in F KV 138 zondag3 Íebruari

Internationaal Folkloristisch Danstheater zondag24Íebruari

Orkest -i UtrechtsSvmÍonie È dirigent $ JeanFournet, Y solist: p JaapvanZweden,vioo zondag 7 oktober

zondag 2 december

TheAmsterdam Baroque Orchestra

Amsterdam LoekiStardust Quartet

dirigent TonKoopman, solisten; viool MonicaHuggett, AlisonBury,viool TannieWillemstiin, sopraan RoyGoodman, tenor KlausMertens,bas

Vier blokfluitisten:DaniëlBr0ggen,Bertho Driever,Paul LeenhoutsenKarelvan Steenhoven

JohannSebastian Bach Sinfonia,uit cantate'Nonsa,che siadolore' BWV209 Concertvoor tweeviolen,strijkersen basso continuoin d BWV1043 Kaffee-Kantate'Schweigt stille,plaudert nicht' BWV211

zondag 23 december

Muziek uit Renaissance en Barok én muziek uit een onverwachtehoek!

zgndag18 novembei

(aanvan1 g1: . 0 0u u r ;z a a o l pen1 : 0.00 uur)

UtrechtsSymfonieOrkest

Nieuwjaarskoff ieconcert NederlandsBlazers Ensemble

Paris!.Paris! WolÍgangAmadeusMozart- Symfonie Symfonie' nr.31 in D KV300a'Parijse PaulDukas- L'ApprentiSorcier RussellSmith- CanCan& Wals - Delenuit'La Vie Jacoues OfÍenbach Parisienne'

zondag24 maart

KarinLechner Pianoduo & SergeDanielTiempo Werkenvano.m.wotfgangAmadeus Mozart.GabrielFauréen MauriceRavel

PianoduoDanielWayenberg 1ste paasdag7 april & LouisvanDiik UtrechtsSymfonieOrkest Vansonatetot swing ScapinoBallet zondag6 ianuari

HubertSoudant, dirigent

- Conce FelixMendelssoh n-Bartholdy rt voorvioolen orkestin e op. 64 - Symfonienr.5 in e PeterlljitsjTsjaikowsky op.64

zondag20januari

SinfoniettaSalzburg YoonLee,dirigent solist: piano FrédéricMeinders, EdwardElgar- lntroductieen Allegrovoor strijkkwarteten kamerorkestop. 47

David Porcelijn,dirigent Prog ramma wordt nog bekendgemaakt. zondag 28 april

UtrechtsSymfonieOrkest lsaacKarablchevsky, d irigent solisten: HermanBraune,klarinet JosvanAcht,fagot - Ouverture LudwigvanBeethoven 'Leonore' CarlStamitz- Concertvoorklarinet,fagot en orkest - Symfonie FelixMendelssohn-Bartholdy Symfonie' nr. 4 in A op.90 'ltaliaanse

7 o c m @

o Í

Ím 2

z m

á m z m I o m z

leeÍtijdsgrenzen dievoorde crèchezijn gesteld : devoorziening is bedoeld voor kinderendie nietjongeizijndan2 jaaren nietouderdan6 jaar.Diegrenzen zijnniet willekeurig, maarvastgesteld vanuitde overweging datde beschikbare accommodatie en de oroÍessionele crècheleiding de groepvan2 t/m6 jaar goedkunnenopvangen. Kinderen die jongerzijndan2 moetenbeslistelders (oma,opa,vrienden, wordenondergebracht of zo),en datgeldtookvoorkinderen die7 j a a ro f o u d e zr i j n . Deleeftijdsgrenzen voorde crèchezijn absoluut,redenom er op aante dringende crèche-leiding nietin verlegenheid te brengendoorde regelte negeren. De leeftijdsgrenzen voorhetbezoekaan de koffieconcerten zijnnietabsoluut. Maar, besteouders,vraagu welaf of uwdochter of zoonweltoeis aaneenuurlangstilzitten en luisteren naarlevende muziekwaarje nietdoorheenmagpraten,Wantóok bij kóffiecorÍcerten is hetbegonnen om dé muziek.Enofschoondêzeconcerten hun charmedeelsontlenen aandewat

gangvanzaken,zijner.voorde inÍormele musicien hetpubliektochgrenzenaande aanvaardbaarheid vanopdringerige g e l u i d euni td ez a a l . Wanneer eenkindechtoveÍlastbezorgt ouderdaarnietsaan en de begeleidende doet,wordtnogweleènsboosgekekenin de richtingvanhet.Muziekcentrumpeisoneel. in diegevallen is Hetprobleem evenweldatje hetnooitgoeddoet.Treedje op,danwordje al gauwvoor'kinderhater' Doeje niets,danheet of ergeruitgemaakt. dat gebrekaanorganisatie oÍ verantwoordelijkheidsgevoel. K o r t o m : doep l o s s i nlgi g tb i jd eo u d e r s ; diezelÍhetbestewetenof hunkindal voor gaat.Endat zijn pleziernaarde concertzaal er tijdenseenkofÍieconcert watmeerwordt gewiebeld eenneus en af entoe luidruphtig graagop neemteenieder wordtopgehaald, de kooptoe. Totslot:komtijdignaarhêt Muziekcentrum, zodatu in allerustvanuw Dekoffieis klaar kopjekoÍfie kuntgenieten. 0u r ! o m1 1 . 0 u

E 9 .imw

ËffiffiffiMwgwwffiw Neem voor /10,- een abonnementop de Maandagenda! Wat een kofÍieconcertis,weêt onderhandelke Nederlander.Het verschijnselkoÍfieconcertheeftzich in het aÍgelopendecenniumontwikkeldtot een waar instituut.Wanneermen de concêrtagenda'sin de landelijkeen regionaledagbladennaloopt,krijgt men de i n d r u kd a t a l l eN e d e r l a n d sm e u s i c io p zondag extravroeg moetenopstaanom tijdig ergens in het land op het kofÍieconcert-podium te verschiinen.Ook in het seizoenprdgramma van Muzjekcentrum Vredenburgnemende koffieconcerteneen plaatsin, die men niet oveÍ het hooÍd kan zien. Het organiserenvan die concertenis dan ook een zeer dankbareonderneming, die steedswordt beloondmet een goed gevuldezaalen een Íeestelijke,'zondagse' stemming.Dat zal ook alleste maken hebben met het feit dat Muziekcentrum Vredenburgzijn serieKoffieconcertenniet gebruiktvoor de 'afdankertjes'- de serie voldoetaan dezelfdeeisenals de andere series.Bij het samenstellenwordt uiteraard rekeninggehoudenmet het speciale karaktervan het publiekvoor koÍfieconcerten,een karakterdat in niet onbelangrijkematewordt bepaalddoor het Íeit dat zich onder de bezoekerssteedserg veeljeugdigemuziekliefhebbersbevinden. Dat is een goedezaak,maar de ervaringen van de afgelopenseizoenenmakenhet toch noodzakelijkom wat u itgebreideren uitdrukkelijkerin te gaan op het 'Huishoudelijk Reglement'voor koffieconcerten. Aan het succesvan de serie Koffieconcertenin het Muziekcentrumis zonderenigetwijfel bijgedragendoor de instellingvan de crèche.Jammergenoeg wordt nogaleensde hand gelicht met de

Een postabonnementop de Maandagenda geeÍt het recht van schriÍtelijkvoorbespreken. De Maandagendais het huisorgaanvan MuziekcentrumVredenburg,een krantdie ook in het seizoen1984/85weer per maand gedetailleerdinformeertover alle concerten en overigeopenbareevenementen. Het êerstenummervan de zevende laargangverschijntoms{eeks 20 augustus 1984. De Maandagendaka-ng ratis worden afgehaaldaan de Informatieba{e,maarvoor een bijdragead /10,- in de kostenbrengt de postbodede krantsteedseen dag of acht voor het beginvan de maand in huis. geniethet De Maandagenda-abonnee voorrechtvan schriftelijk plaatsbespreken voor alle in een editieaangekondigde evenementen. Het reserverengeschiedtmet behulpvan een formulierdat is afgedruktaan de binnenzijdevan de adresband.Extra kunnenbij de bestelformulieren InÍormatiebalie worden afgehaald.

SchriÍtelijkÍesen eren: de regels I Wanneerbij het ontvangenvan een schriftelijkerêserveringhet concertreedsis uitverkocht,krijgt men daarvanbericht. I ls de Maandagenda-abonnee verhinderd kaartengebruik om van zijn gereserveerde te maken.dan dient de kassateleÍonisch ( t u s s e n1 1 , 0 0e n 1 5 . 0 0u u r :z i e :K a s s a , achterpagina)geïnÍormeerdte worden, zodat de kaartenalsnogkunnenworden verkocht.Nalatigheidkan een rekening opleveren,nl. wanneerde kassamet de kaartenblijft'zitten'!! r Ook schriÍtelijkgereserveêrdê kaarten dienen uiterlijkeen halÍ uur vóór aànvang van een concertte worden aÍgehaald. r MuziekcentrumVredenburgbehoudtzich het rechtvoor in zeer uitzonderliike gevallen een aantal kaartente re'serveren 'gewone' kassaverkooo. voor de 'Ook een abonnementop de Maandagendakan worden besteldvia het BestelÍormulier op pagina54.

il.11_Sj9l-""1 r i.s.m.het UtrechtsSymÍonieO_rkesr I aanvang:wordtvermeldbij de darar abonnemenrtZ5,-/65+ en l?:H:tt";t cJPf 6Q1 houdersvan e_en^abonnelngnt_ yg1 de USo-series,conseivatorium.en muziékwetenschap-studentenkaart 9p 9gn 150,- r foseekaartt11,- à t17,50/65+en CJp t5,50 à Í17,50t SamenSterkis hetgenvoudige maar welgemeende mottobij het samenwerkingsproject dathetUtrechts SymÍonie Orkestén Muziekcentrum Vredenburgpresenteren onderde naam Twintig.Eenvande redenenom weer eensde handenin elkaarte slaanis de behoeftevanbeidepartnersom het hieren daarlevende misvérstand datUSOen Muziekcentrum Vrèdenbu rg elkaar aÍstotendepolenzoudenzijn,te ontzenuwen. Eenandermotiefisde wetenschap dat menallezei.len moet bijzetten om de muzigkuit de 20steeeuw aande man/vrouw te brengen. Wanneer de windnu maarwilwaaien,moetende gecombineerde zeilenvanUSOen Muziekcêntrum goedzijnvooreen paÍmantig doorde golvenklievend schipen gaatgeenzeete hoog. 'Twintigste DeserieTwintlg(van Eeuw'; de charmevande cryptograf ie)omvatzeven concerten dievanwege de omvangvande uitvoerende ensembles in de grotezaal thuishoren, Hetis nietde enigeserierond de eigentijdse muziek:er is ooknogeen serieRondom, zevenconcerten in de kleine zaal,welkeseriewordttoegelicht op de pagina's15,16en 17vande voorliggende krant. HetUtrechtsSymÍonieOrkestis direct yoorde realisatie verantwoordelijk vantwee evenementen, eenScandinavisch U programmaen eenPeterSchatWeekend. r= Om methetlaatste evenement.te beginnen: ookwanneerPeterSchatnietAbraham zou È zienin hetEuropese Muziekjaar 1985,was u hetervangekomen.Tenslotteis hij Utrechter vanorigineen iseenomvangrijk E fgeenvoorbarig Schat-project o initiatieÍ, geziende verworvenheden vandeze componist in hetNederlandse muziekleven. Hoehet programmavoorde tweedagener preciesuitzalzien,is nognietin detailaan te geven.In elk gevalheeÍtPeterSchatzelf eendikkevingerin de papbij het samenstellen vande concert-programma's.

?'tx€r/í Tijdenshet SchatWeekendzal het USO wordengeleiddoor dirigentGilbertAmy. Amy werd in 1936geborente Parijs.Aan het Conservatoirevan zijn geboortesiad studeerdehij compositiebij DariusMilhaud en analysebij OlivierMessiaen,PeterSchat en GilbertAmy kennenelkaàrals studenten van PierreBoulez.Amy is niet alleenactief als dirigent,maar ook als componist.

ffi l:lra

tinl H 1.Íl a:!í1 l::x,

Recentheefthij opdrachtenontvangenvan het IRCAM,het EnsembleOrchestràlde Parisen het OrchestreNationalde France. De in Trondheimgeborendirigentper Dreler staatvoor het USO in een concert met werkenvan Scandinavische componisten.Op dat programmastaat onder meer het Celloconcertvan Arne Nordheimmet als solistAage Kvalbein,die ook de premièrevan het werk speelde.Per Dreierstudeerdein zijn geboortelanden in Den Haag,waar hij in de leerwas bij Willem van Otterlooen Paulvan Kempen.Voorts studeerdehij aan de LondenseRoyal Academyof Music,en te Stuttqartbii FerdinaódLeitner.In 1959weá Dreiêr benoemdtot cheÍ-dirigentvan het Aarhus SymfonieOrkesten van de Operavan Jutland.In de loop van zijn carrière dirigeerdehij tal van orkestenin de VerenigdeStatenen Europa.ln Nederland

dirigeerdehij het ResidentieOrkesten Het GeldersOrkest. De serieTwintigwordt geopendmet een optredenvan Orkest De Volharding.Het orkestwerd opgerichtin 1972en werd genoemd naar een stuk dat een van de oprichters,LouisAndriessen.in dat iaar schreeÍ.De Volhardingkomt voort uit de belangrijkecultureleveranderingendie zich aan het eind van de jaren '60 voordeden.in de muziekuit die jarenwerdende veranderingenweerspiegeld:kritiekop en alternatievenvoor een vastgeroeste concertpraktijk,De Volhardingwas een van de alternatieven. Ofschoonhet muziekleven in het afgelopendecenniumvan een aantal conventiesis ontdaan,mag men toch niet van een revolutiesprekenen zou het niet juist zijn De Volhardingnu als een anachronismete bestemoelen. Het Volharding-concert maaktdeel uit van

'muziektheater' is (zoalsgebruikelijk) niet dejuisteaanduiding. Apropos,Íeuzenvanonzeeeuw:John m Cage'smuziekstaatop de lessenaars van hetXenakisEnsemble.'Sixteen Dances', F geschreven in 1951,kanzichquaduur c metenmeteenaÍlevering vanDallas, maar o komttochuit eengeheelanderechelonvan t2 hetAmerikaanse culturelelevenvoort.De a dansenzijngeschreven voorfluit,trompet, vierslagwerkers, viool,celloen piano. Tenzij vóór23 maart '1985 hetXenakisEnsemble al eldersspeelt,beleeftUtrechtook première nog de Nederlandse vande 'Freeman Etudes' voorviool-solo, uit te voerendoorMifuneTsuji. Hetoptreden vanhetXenakisEnsemble wordtvoorafgegaan dooreenconcertmet saxofonistEd Bogaarden ledenvanhet UlÍechtsSymÍonieOrkest.BehalveBerio's Sequenza nr.9 vooraltsaxoÍoon staateen werkvandeAmerikaan HenryBrantop het programma. HenryBrantwordtmetkracht vanmuzikale argumenten naarvoren geschoven tijdenshetHoltandFestival 1984,maardatkannietbetekenen dathii vervolgens weerin devergetelheid moet' verdwijnen. Naarde normenvanHenry Brant,dieookgraagmagcomponeren voor ensembles van100f luitenen 200 trombones, is hetAltsaxofoonconcert bescheiden bezet:altsaxofoon en fluit,vier klarinetten, altklarinet, basklarinet, tubaen slagwerk. MochthetUtrechts Symfonie Orkestdooreengodswonder tochblijven bestaan, danzalonrniddellijk aan100 f luitisten en 200trombonisten een normbetrekking wordenaangeboden. Men moetgrootdenken. a

+ m m

I eentweedetourneedie hetorkestmaakt Detweedebijdragevande Haagse metde dichterHenkBernleÍ.Bernlefleest slagwerkgroep draaitvande eerstetot de vooruiteigenwerk,maarook uitwerkvan laatstenootom KarlheinzStockhausen, anderedichtersdieer hunvakvanmaken eenvande reuzenvande 2Oste-eeuwse tegendÍaads te zijn.Hetisallerminst de muziek.Nognietzo langgeledenheefthet bedoeling om muzieken gesproken woord Stockhausen-project vanhetKoninkl ijk op elkaarte enten.Er isweleen HaagsConservatorium op onloochenbare overeenkomst tussende tekstenen de wijzeduidelijkgemaakt datde rolvan noten:eigengereidheid en verzettegenhet Stockhausen nognietis uitgespeeld. De gevestigde. cynische tendensvandejaren'80heefthem DeSlagwerkgroep DenHaagis nietvanzijnkosmische oriëntatie kunnen betrokkenbij tweebelangrijkeprojectenin afleiden.Stockhausens ongebreidelde de seriediehieraande ordeis. Íantasieen perspectieven zondergrenzen gezien,moetalsêerste Chronologisch liggenooktengrondslag aande cyclus 'Licht', aandachtwordengevraagdvoorhetSteve muziekvoorelkedagvande week. Reich-concert. Eendeelvanhet programma In hetprogramma vande Slagwerkgroep komtvoorrekeningvanhetensemblevan DenHaaggaathetom de eersteakteuit het ReichhimselÍ, SteveReích& Musicians. De zaterdag-deel,'Samstag ausLicht'.De overigestukken(namelijk de werkenvoor visualisering vanStockhausens muziekis grotebezetting) wordenuitgevoerddoorde uiterstdoeltreffend, maarde term musicivanSlagwerkgroep DenHaag.Reich m en Muziekcentrum Vredenburg zijntwee Íenomenen in hetmuziekleven. diezich r goedlatencombineren: in juni 1979ging ReichsMusicÍor a LargeEnsemble hierin t o première, in september 1981gafhet z ensemblevanReicheenmonsterconcert in de grotezaal(inclusiefde premièrevan Tehillim). Voorzoverlezerdezesdatnietal weet,zij gemelddat SteveReichmetPhilip Glassde gevierdevoorhoedevormtvande Amerikaanse minimalmusic,muziekdieop uitgekiende wijzein herhaling vervalt. 'Maar Reich: al datgepraatovertechniêken, overmijnzogenaamde mathematische muziek,gaater helemaal aanvoorbijdat intu'iïiede basisvanallesis. lk bengeen wiskunstenaar, de emotionelekantstaat voorop.Alseenstuknietgoedklinkt,is het nietgoed.Daarnakomtpasde vraaghoe hetin elkaarzit.'

zondag18november-14.30 uur

OrkestDeVolharding & HenkBernleÍ woensdag12december-20,15 uur

UtrechtsSymfonieOrkest PerDreier,dÍrigent solist: AageKvalbein, cello FarteinValen- Kerkhofbij dezee ArneNordheim- Concertvoorcelloen orkest PerNorgard- Twilight lngvarLidholm- Greetingsfor a newworld & de herhalingvaneen vandê werken!

14maart-19.30uur donderdag

SteveReich& Musicians SlagwerkgroepDenHaag SteveReich MarimbaPhase Musicfor Malletlnstruments,Voiceand Organ Drumming,PartI Octet VermontCounterpoint

o U o z U

zondag24 maart- 14.30uur

:) U ï

Ed BogaaÍdy attsaxoÍoon

LedenUtrechtsSymfonie Orkest

È,,,',j

o a

;j:;:

nr.9,voor LucianoBerio- Sequenza altsaxofoon HenryBrant- Concertvooraltsaxofoon, blazersen slagwerk CliffCrego- Duo voor tweetrombones

XenakisEnsemble dirigent HuubKerstens,

JohnCaoe

FreemanEtídes.voor viool ThreeDances,voor tweepiano's Sixteen Dances,voor instrumentaal ensemble

i1ï"'-ri:,,r1ïb:ës 1"""ï' \ lHitpm lïtr

í\Zlffil )lWl(V)1ffi",# t#-l+Iil*ïïïïjs,;

zondag28april- 19.30uur

SlagwerkgroepDenHaag o.l,v.Karlheinz Stockhausen solisten: KathinkaPasveer, f luit EllenCorver,piano

rkryd

bnís

EÍbrd4

,!í0

r,ï[;1:ri,;ï;':l,;lll'r'r*1".i,'ri0""", . lï'*-:ïf_;--.-

Karlheinz Stockhausen

Hi.tï$.1.;";1".r.!"'-"1.-1 ,

Delenuit'SamstagausLicht': Gesang,of: LuzifersRequiem Kathinka's DasXlll. Klavierstlck,of : LuzifersTraum

ffiffi,

;

v/ /-

lffil l

| -lft. ,} {

:::i:V \c @

l''t"""*"'*'""""i ""'ï

1""""ï"',. ffi "Xt hlË*,tr{,:ffi| *+;g:lil:'-Wl W|*Xh, rK I '(V> Ilffi l<W I ^X | '1Kl#l

e,,o6

6.n 4 d. t,@tt

dtr

ftL

tz,?

!Í

{dr

|t r d í\ d r ddi Í n Gí r i d .ds r r r u Í Í

N \\

lwod,rAtrrdd@i!'t;íd.uu

\È</

,//

lH.rzdcur

I /-'\

ffi-j tsË#=

ry qkisdd

Èsri!

(r) NB

bdretrÍ.!

(Êd

!'-!díÍ3

Yorm'

H.,

&.!

(c)

ndwr

I on ito.ahoil$smd. qnbrkl qn I Hd I e'r'

ll.'i'.ll.ll***-'-*"*.''

ffi )

w ffilW^^.*w, i I *N6bW

2,,\li6il6lli+*u;+i*,t yy

Í@dr

#+-q+

GilbertAmy,dirigent

PeterSchatWeekend T

UtrechtsSymfonieOrkest

tl-i'*iiiïil,S',llrfrl í-àKJ J r:.1,i'"g;,:ï,:.ry"-'* I| //\ \ ' H.tts.d.uu I asF

zaterdagI & zondagI iuni (aanvangstijden naderaante kondigen)

I&F

tukí

Rqo'

n l+l

, v

Serie

7 concertenin de kleinezaal I aanvang:20.15uur (13januari:14.30uur)r abonnement t70,-/65+ en CJP Í52,50t lossekaart Í12,SOl 65+ en CJPt9,50 r vriidag26oktober

donderdag 24januari

SchónbergEnsemble

SjostakovitsjKwartet

Reinbert de Leeuw,dirigent solist: LieuweVisser,bas

AndrejSjislov(viool), SergejPisjugin (viool), Alexander Galkovsky(altviool), Alexander Kortsjag in (cello)

- Pribaoutki lgorStravinsky FrancisPoulenc- RapsodíeNègre FrancisPoulenc- Le Bestiaire - Le BalMasqué FrancisPoulenc en naderaan te kondigenwerken

DmitriSjostakovitsj Kwartetnr. 10in As op. 118 Kwartetnr. I in c op. 110 Kwartetnr. 12 in Desop. 133

donderdag 20december

SchónbergEnsemble Reinbert de Leeuw,dirigent soliste: WendelaBronsgeest, sopraan - Kwintetop.39 SergeProkoviev lgorMarkevitch-LaTaillede I'Homme zondag13januari(14.30uur)

ó o x m --t o I

dinsdag12 Íebruari

Mark Lubotsky, vioor DanièleDechenne,piano AlfredSchnittke-Sonate nr. 1 AlfredSchnittke- Preludium'lnMemoriam Dmitri Sjostakovitsj',voorvioolen tape - Sonateop, 134 z DmitriSjostakovitsj z - Vierstukkenuít m Serge Prokoviev x 'Cinderella' € m - Sonatenr.2 op.94 bis SergePrgkoviev x a

(D m

SchtinbergEnsemble

vriidag29 maart

Reinbert de Leeuw,dirigent

SchónbergEnsemble

LeosJanácek- Concertinovoorpianoen kamerorkest NikosSkalkottas-Octet op. 30 ArnoldSchónberg-Suiteop.29

Reinbertde Leeuw,dirigent soliste: MarjanneKweksilber, sopraan PaulHindemith-Melancholie op. 13 KurtWeill- Frauentanz op. 10 en werkenvanAlexanderMossolov, NikolajRoslawetsen Arthur Lourié a o donderdag2 mei

z m o m z a m @

r m

Vera Bêths, vioor Reinbertde Leeuw, piano - Sonateop. 134 DmitriSjostakovitsj Charleslves- DecorationDay;versievoor vioolen piano GeorgeAntheil- Sonatenr. 1

I MenzouzichkunnenaÍvragen of Muziekcentrum Vredenburg isgetrouwd methetSchónberg Ensemble. Het antwoordis'nee',maar.dat er sprakeisvan eenzeerhechterelatie, valtniette gezienhetrelatieÍgroteaantal ontkennen, speelbeurten datmethetensemble seizoen

16 Diehechte naseizoen wordtaÍgesproken. relatieisgeentoevalen houdtevenmin -zij is verbandmeteenkwantumkorting welgebaseerd op eengemeenschappelijk plaatsvoorde belang:eenbelangrijke 2oste-eeuwse muziekin hetconcertleven. niet en ookdaarbuiten Menzalin Nederland gemakkelijk musicivindendie,zoalshet ensemble onderleidingvanReinbert de Leeuw, zichmetzoveelvolharding, hartstocht voormuziek en energieinzetten dietochaltijdwelvooreenoverzichtelijke groepliefhebbers zalblijvenklinken.Niet dat buitenhetSchónberg Ensemble zich niemand metde muziek zoubezighouden vanonzeeeuw,bepaaldniet.Maarde esprit vanhetensemble, de lijndiein elk programma wordtgebracht en hetfeitdat zorg elkconcertmetde grootstmogelijke wordtvoorbereid, zijntochfactorendie menin dezecombinatie maaruiterstzelden tegenkomt. Devraag,oÍ hetSchónberg Ensemble is getrouwdmetdeTweedeWeense School, 'nee'worden kanookgevoeglijk met beantwoord. Enook in dit gevalkaneen o É hechterelatienietwordenontkend,maar U vanhetseizoen1984i85 lo uit de programma's z blijktdathetvermoeden vanmonomanie ongegrond is.Deconcerten vandit seizoen a richtende blik/hetgehoorop ándere o muziekuit de periodewaarophet o de zÉ Schónberg Ensemble zichconcentreert, periodetussende beidewereldoorlogen. In z u die paardecennia maaktede Europese z muziekeenstormachtige ontwikkeling door L diezichnietbeperkte tot watSchónberg I ArnoldSchónberg c.s.aanrichtten. u f ontbreekt overigens niethelemaal dit - datzouonduldbaar zijn.ln januari EI seizoen o Ensemble speelthetSchónberg onder leidingvanReinbert de Leeuwde Suiteop. 29voores-klarinet, klarinet, bas-klarinet, viool,altviool, celloen pianouit 1924126. Hetwerkis geheelgebaseerd op één twaalftoons-reeks. Inoktober1924had vooreen Schónberg eenopzetgemaakt zevendelig werk,vermoedelijk een Maar ongecompliceerd stukspeelmuziek. eenidee.Toen dieopzetbleeÍgrotendeels Arnoldin hetvoorjaaren dezomervan1925 aande Suitebegonte werken,kwamende eerstedriedelengereed,hetvierde'Maar deel (Gigue) werdin april1926voltooid. metde theoriekomtmennietnadertot zijn werken.Slechtsééndingis noodzakelijk: hethartmoetopenstaan.Laatmen zondervooroordelen vanwelke ongeremd, aarddanookSchónbergs muziek beluisteren', schreefAntonWebern. Eenvande lijnendielopendoorde programma's vanhetSchónberg Ensemble is de lijn FrankrijURusland. Datthemakomt in verschillende voor,waarbijde variaties variant'Russische in componisten Frankrijk' niêtde minstbelangrijke is.In het eersteconcertklinktondermeereenwerk vande Russische comoonist diezichin Frankrijk tot eênvande allerbelangrijkste f igurenin de muziekvande 20steeeuw lgorStravinsky. In dateerste ontwikkelde, concertiseenbelangrijke rolweggelegd voorde basLieuweVisser.Hijzal,zoalshij wijzedeed, datal eerderop onnavolgbare Stravinskys vierschertsliederen voorstem (Pribaoutki) en achtinstrumênten vertolken H.e tw e r ku i t1 9 1 4g i n gi n m e i 1919in première in de SalleGaveau te Parijs. Ookde geprogrammeerde stukken vanFrancisPoulenczijngeschreven voor zangen kleininstrumentaal ensemble. (en EenandereRusvoorwie Frankrijk laterookZwitserland) eenuiterst J

van 1924,toenKoussevitzky de première TweedeSymfonie vanProkovievs dirigeerde de componist en SergeDiaghilev vroegmuziekte schrijven voorzijnBallets (LePasd'Acier,1925). Russes Ookhet gecomponeerd kwintetis balletmuziek, voorLesBalletsAmbulants vanRomanov, ensemble diemaareenkleininstrumentaal had.Prokoviev wasde ter beschikking vande meestillustere vertegenwoordiger nieuwe'Ecolede Paris'enverkeerde metde Roemeen MarcelMihalovici, de Hongaar TiborHarsanyi, de ZwitserConradBecken de Fransen JeanRivieren HenryBarraud. Ondanksallesuccesen eerbewijzen voelde hij zichtocheensoortbanneling. In 1934 keerdeProkoviev terugnaarRusland, dat h i j i n 1 9 1 8h a dv e r l a t eonmv i a d eV e r e n i g d e Statenin Parijste belanden. DathetKwintet op.39 muziekvaneenRusis,hoortmenin bijnaelkemaat. Op hetprogramma vanVeraBethsen Reinbertde Leeuwstaatde FirstViolon Sonatavande Amerikaan GeorgeAntheil (1900-1959). Deze'BadBoyof Music',zoals meldde noemde, hijzichzelfschaamteloos zichnaeenverblijfin Berlijnanno| 923in Parijs.Kortnazijnaankomst vroegde dichter(enwatdiesmeerzij)EzraPound hemtweesonates te componeren voorde violisteOlgaRudge.Op7 november 1923 gingenze in première in de SallePleyel, met de componist zelfaande piano.Totvoor eenpaarjaarkonvande eerstesonate (door alleende Finalewordengespeeld VeraBethsen Reinbert de Leeuw vastgelegd op eenHarlekijn-plaat, samen metanderewerkenvanAntheil). Derest was,naarwerdverondersteld, verdwenen toende drukkerijwaarde uitgave werd voorbereid in vlammen opging.Gelukkig stimulerendeomgevingbleek,is lgor Markevitch.Markevitchwerd in 1912 geborente Kiev.Tweejaar laterverhuisde hij met zijn Íamilienaar Parijs,weer twee jaar latervestigdehet gezin Markevitchzich in Zwitserland.Meerals dirigentdan als comoonistwist Markevitchzicheen belangrijkeplaatsin het Europese muzieklevente verwerven.In Nederland maaktehij in 1933zijn debuutvoor het met zijn compositie Concertgebouworkest 'Rébus' op het programma. a lgor Markevitchstudeerdein Parijsbij ts AlÍred Cortot (piano)en NadiaBoulanger o Y (compositie),Het SchónbergEnsembleen F WendelaBronsgeestzorgdenin februari a 'La 1982voor de eersteuitvoeringvan Taille o de l'Homme'.De oerswas niet overdreven É. F geestdriftigover het belangvan het werk, maar het SchónbergEnsembleblijft bij het o inzichtdat het een meesterwerkis, dat weer 'La enige m o e t k l i n k e n . T a i l l ed e I ' H o m m ei' s bleekonlangsdatde proefdrukken gecomponeerdop tekstvan de Fransin een verstopt warengeweest decennia inand ZwitserseschrijverCharles-Ferd salonmuziek. stapeltje Ramuz('1878-1947), die ook de tekstdichter broeideer iets Nietalleenin West-Europa vanonzeeeuw.De was van Stravinskys'L'Histoire du Soldat'. in de eerstedecennia periode1915-1930brachtin Rusland veel Markevitchbegon in september1938aan politiekeberoering het werk dat nooit werd voltooid.DeelI, maarookeen Vooralin de ongeveervijftig minutenmuziek,was kort activiteit. ongekende culturele gebeurden voor Kerstmis1939af. De componist muziek ongehoorde dingen. 'La Taille'om voor onderbrakzijn werk aan richtingzette Parallel aandetraditionele Nikita MagaloÍfde pianosuite'StéÍanle onderinvloed eenzevental componisten poète'te componeren.In 1940begon hij vol vanSkrjabinelkvoorzichhettraditionele goede moed aan deel ll, maar moester weer klankuniversum op stal.Zonderzichin een mee ophoudenomdat hij op zwartzaadzat en zonderde schoolte groeperen en een oodrachtmoestaannemen.Daarna vanhunideeënin conceptualisering is het er niet meervan gekomen. werktenzij te latenontaarden, dogmatiek vande Het Kwintetop.39 dateertuit de meest vóórSchónberg al aanhetverruimen pogingen luisterrijkeperiodevan Serge Prokovievs tot tonaliteiten aanverschillende Parijsejaren, Het kwintetvoor hobo, schrijfwijze. Denamen eendodecafonische klarinet.viool,altvioolen contrabasdateert horenzijndievan die bij dezebeweging

17 AlexandeÍ o.m.NikolaiRoslawets, Mossoloven ArthurLourié,Eenstatement vanRoslawets, datde revolutionaire sfeer 'lk goedillustreert: vandejaren1915-1930 geen weetdatde daad scheppende 'trance', geen'goddelijke vinding' mystieke is,maareenmomentvande grootste inspanning vanhetmenselijke intellect, dat ernaarstreefthetonderbewuste naarhet niveauvanhetbewuste te brengen.' Roslawets' carrière eindigdein Siberië. DeRussische avant-garde beheerst volledighetprogramma vanhetduo Mark Lubotsky/Danièle Dechenne.In dat programma wordtookde stapgezetnaarde muziekvannáde TweedeWereldoorlog: en Schnittke. Denaar Sjostakovitsj geëmigreerde Nederland Russische violist MarkLubotskyzettede Sonateop. 134van en hetPreludium voorvioolen Sjostakovitsj tapevanSchnittke voorPhilipsop de plaat (metpianisteLjubaEdlina). DeSonateop. 134vanDmitriSjostakovitsj werdin 1968 gecomponeerd voorde toenzestigjarige violistDavidOistrach. Hetklassieke driedelige werkwerdop 8 januari1969voor heteerstuitgevoerd in Moskouen behoort tot de laatstecreatieveperiodevande componist, diein 1975overleed. Desonate getuigtvaneênzoekennaarbevrijding en maarhetuitzichtlijktnieterg optimisme, bemoedigend. In hetslotdeel zijnde voorzowelvioolalspiano cadenzen opvallend. Demeesterlijke compositie voegtzichdaarmee in de rij 'concertsonates'die wordtaangevoerd door Beethovens laatstevioolsonates. AlÍred Schnittke(geb.1934)isde belangrijkste Russische componist vandit moment.Hij droegzijnTweedeVioolconcert on Tweede Vioolsonate op aanLubotsky. Het

' l nM e m o r i a m Preludium Dmitri m Sjostakovitsj' uit 1975is hetlaatstewerkdat MarkLubotsky op Russische bodem @ m I uitvoerde,voordathij naarhetWesten I emigreerde. Muziekop de lettersB.A.C.H. a (gebaseerd Duitse en D.S.C.H. op de geeft transcriptiê DmitriSchostakowitsch) in dit werkdeverwantschap tussenbeide treffendweer.Het'Preludium' componisten is geschreven voorvioolen op de band gezette viool. Hetuit Moskouafkomstige Sjostakovitsj Kwartetsoeelteendrietalwerkenuit het repertoire datzijnnaamgever schreefvoor strijkkwartet. DmitriSjostakovitsj schreeÍin totaaldertienstrijkkwartetten, heteerstein 1935,hetdertiende in 1970.Het Sjostakovitsj KwartetgaÍzijneeÍsteconcert 'l op april1967en datwasnietalseengrap bedoeld.Hetniveauen de faamvanhet ensemble stegensnel.ln de loopvanzijn zeventienjarige bestaanheeÍthet Kwartetconcertengegevenin Sjostakovitsj de meesteOosteuropese landen,WestDuitsland, Venezuela, Bolivia, Argentinië, Brazilië en Nederland. Wenen,Parijsen Moskouzijnnu aande - hetverhaal ordegeweest sluitmeteen tijdens vierdepolitieken cultureel broeinest hetinterbellum: Berlijn,het'Athene aande en Ensemble Spree'.HetSchónberg geveneen Kweksilber sopraanMarjanne 'Frauentanz'van KurtWeillen reprise van 'Melancholie' vanPaulHindemith. Beide tijdenshet stukkenwerdenuitgevoerd 'Frauentanz, 1982. Sieben HollandFestival desMittelalters' is gecomponeerd Gedichte klarinet, hoorn voorsopraan, f luit,altviool, Paul en fagoten datêertvan'1923. M e l a n c h o l i ei ,e r V H i n d e m i tshc h r e ezfi j n ftir eine Frauenstimme und Lieder

= tr @ N

o 9

6 z

> o

@ )

von nachGedichten Streichquartett in 1919. Morgenstern' Christian De naamvanNikosSkalkottasen zijn werd Octethorenookbij Berlijn.Skalkottas op I maart1904geborenop hetGriekse eilandÊuboea. waseen Zijnovergrootvader volksmuzikant diezichtot eenware beroemdheid ontwikkelde. Vader wasf luitist,oomCostasgaÍ Skalkottas Nikoszijneerstevioollessen, Hetgezin verhuisde naarAtheneom de Skalkottas jongeNikosin staatte stellenaanhet conservatorium te studeren. Oo zestienjarige leeftijdstudeerde hij glansrijk aÍ. Hijconcerteerde in heelGriekenland, poëziediein belangrijke schreefdaarnaast literaire tijdschriÍten werdgepubliceerd. Dankzijeenrijkegeldschieter konNikos Skalkottas in 1921naarBerlijngaanomzijn studievoortte zettenbijWillyHess.In 1924 besloothij zichmeerop componeren te gaantoeleggen. Zijnbelangrijkste compositie-docenten warenPhilipp Jarnachen ArnoldSchónberg. In 1933 moesthijevenals zijnleermeester Schónberg Berlijnverlaten, op de hielen gezetendoorde Nazi's. Skalkottas keerde terugnaarAthenewaarhijeerdermet jaloerse vijandigheid danmêtwaardering werdontvangen. Zijnverdediging waseen vrijwelvolledigisolement. Hijsleetzijn dagenalsviolistin eenorkest zijn composities hieldhijvoorzichzelf. Het Berlijnzijneerste OctetbeleeÍde nogin '1931 uitvoering. Datwasin tijdenseen concertmetwerkenvanSchónbergleerlingen. Deenigepartituurbleefin 1933 achterin Berlijnenwerdlangetijdverloren geacht.Puurbijtoevalontdekte de Griekse pianistGeorgeHadjinikos hetwerkin 1955 in dewinkelvaneenBerlijnse muziekhandelaar.

Serie

$ËË Ë#r

j.fl"."

is'i.-,$;.rffiffirggffi 5 recitalsin de kleinezaalI i.s.m.Vereniging Vriendenvan hetLiedI aanvang:20.15uurr abonnement r 150,- (eenheidsprijs) I fossekaartÍ 12,50(eenheidsprijs) Zangrecitalsmakeneen vanzelfsprekend en organischdeel uit van het hedendaagse c o n c e r t l e v e ne,n m e n z o u k u n n e nd e n k e n dat het nooit andersis geweest.Die gedachtezou dan op een misverstand berusten,want het zangrecitalmet de onbetwistehooÍdrol voor de zangeroÍ zangeresis eigenlijkietsvan onze eeuw. s n d e ro g e n k r i j g tu i t d e W i ep r o g r a m m a 'o vorigeeeuw,zal vaak kunnenvaststellen dat een vocalistmaareen van de vele 'nummers'was in een concertdat voor onze t begrippentot stand lijkt gekomenin een u o vlaagvan verstandsverbijstering. Een ía z programma sprekendvoorbeeldis het van 'X s:Èl U h e t ' 1 .S t a d s - C o n c e r t ' o2p6 n o v e m b e 1 r 853 in het UtrechtseGebouwvoor Kunstenen Í Wetenschappenaan de Mariaplaats.Bij die É. U gelegenheidwerden achtereenvolgens m uitgevoerdde DerdeSymfonievan Robert E HK S c h u m a n ne, e n a r i au i t d e o p e r a ' F a u s t ' v a n L o u i sS p o h r ,h e t C o n c e r t - A l l e g rvoo o r zingen,vervolgenseen groep Duitse vriidag 19 oklober p i a n oe n o r k e s tv a n R o b e r tS c h u m a n nd, e romantiek,dan de pauze,de groep Franse 'Oberon'van Ouverture C a r lM a r i av o n l i e d e r e nd, e g r o e pa l l e r l eei n n i e u w i g h e d e n , Guy de Mey, tenor Weber,de pianosonatein C van Ludwio van en tot slot de toegiften. Sylvia Traey, piano B e e t h o v e n( d o o rC l a r aS c h u m a n n )e, e á a r i a Zoalsaan het beginvan dit verhaal u i t d e ' F i g a r o 'v a n W o l f g a n gA m a d e u s gezegd:zangrecitalszijn een 'Twee Liederen van Wolfgang Amadeus Mozart, Mozart. liederen.zonderwoorden' vanzelfsprekend onderdeelvan het Ludwig van Beethoven,Franz Schubert, van FelixMendelssohn-Bartholdy en tot slot muzieklevenvan vandaag.Die situatie Benjamin Britten en Francis Poulenc d r i e l i e d e r e nv, e r t o l k td o o r M e j .M a t h i l d e wordt, conventieof geen conventie, Hartmandie aan de piano werd begeleid alleszinsgerechtvaardigd door het belang woensdaq 7 november d o o r ' M e v .S c h u m a n n 'E . e nd e r g e l i j k van het enorme repertoireen de niet te ratjetoewas gebruikelijkin die tijd, zoals b e s c h r i j v evne r s c h e i d e n h e di da a r b i n n e n . Bernard Kruysen, bariton het concertleventoen wel door méér De liederenavonden die Muziekcentrum conventieswerd bepaald.die ons nu als Vredenburgorganiseertin samenwerking Gérardvan Blerk, prano volstrektabsurdvoorkomen.Maarvoor die met de VerenigingVriendenvan het Lied, conventieszijn weer anderein de plaats zijn een onlosmakelijkonderdeelgeworden Liederen van Fransecomponisten g e k o m e n d, i e w e l l i c h to v e ra Í z i e n b a r tei j d van het seizoenprogramma en vormen h e l e m a agl e d a t e e r dz u l l e nz i j n .M i s s c h i e ni s steedsweer een bevestigingvan wat wordt woensdaq 27 lebtuari e e n h e l ea v o n dz a n g m e t p i a n o - b e g e l e i d i n g gezongenin Hugo Wolfseerstelied uit het overeen paardecenniaiets I t a l i e n i s c h eLsi e d e r b u c h : ' A u ckhl e i n e Sylvia SchlUter,mezzo-sopraan onbestaanbaars, zo goed als het dat was op Dingekónnenuns entzucken,/Auch kleine het momentwaaropde 'pioniers'het Dingekónnenteuer sein.'Want de grote Philippe Huttenlocher,bariton concertpubliekconfronteerdenmet de charmevan het lied is zijn bescheiden Frédéric Meinders,piano aankondiging v a nz o ' n r e c i t a l L . i l l i L e h m a n n aanwezigheid,kwetsbaarheidis zijn kracht. was,wanneerde bronnende waarheid Gustav Mahler- Lieder aus der Juoendzeit spreken,de eerstedie het aandurfde,snel I g e v o l g dd o o r M a r c e l l aS e m b r i c hO . verigens vrijdag 12 april waren het niet alleende vocalistendie tot rond de eeuwwisselingmoestenwachten op het instituutsolo-recital(met b e g e l e i d i n gO ) .o k g r o t ep i a n i s t e ne n violistennamenop hun tourneesvaakeen extraattractiemee,bijvoorbeeldeen LiederenvanFranzSchubert zangeres. In Europawerd het omstreeks1900 woensdag8 mei g e b r u i k e l i j dk a t e e nv o c a l i s e t n e e np i a n i s t werdengeafficheerd,waarbijvoor de vrouw Roberta AlexandeÍ, sopraan oÍ man achter het klavieruitsluitendeen begeleidersrol was weggelegd.In die eerste Gérard van Blerk, prano jaren ontstond het prototype van een liederenavond: oude ltalianenom ín te Prog ram ma wo rdt nog bekendg emaakt.

=$' ET f ; *

RobertHoll,o"s RudolfJansen,pi"no

Bii de twee abonnementsseries

ffi MenzouzichkunnenaÍvragenoÍ de sterveling die hetbegrip'authentiek' in het muzieklevenheeÍtingevoerd,de wereldwel zo'ngrotedienstheeftbewezen. 'Authentiek' is eengraagen veelgebruiktbijvoeglijk naamwoord waarmeemusici,maar vooralconcertzalen en grammoÍoonplatenmaatschappiien hunwaarvaneen kwaliteitsmerkvoorzien.'lk weet nietwat authentiekis. Zekernietin de muziek.Een beeldoÍ eenschilderijkanin eenauthentieke staatverkeren.Eris dan nietsaan veranderd. WatmuziekbetreÍtis dattotaalonmogelijk. Muziekis bij elkeuitvoering weer o anders.lk houdhelemaalnietvandatwoord,authentiek', aldusGustavLeonhardt, I iemandmetalle rechtvanspreken.FransBriiggen, die menevenminkanverwijtendat z 'lk hij voorzijnbeurtspreekt,zeitijdenshet FestivalOudeMuziekUtrecht1983zelÍs: zou zT zelÍlievernietvoorauthentiek wordenveÍsleten.Daarvooris hetallemaalte verweg.Er m m valt niet meerdan ongeveervijÍtienpercentte reconstÍuerenbii Mozarten zijn @ voorgangers. gaatworden.'Hetis Natuurlijk strevenwij naarmeer,tenziihetbelacheliik r wel duidelijk:wanneerop de verpakking'authentiek'wordt vermeld,kande inhoudnog o voorveel onverwachteverrassingenzorgen. De lieÍhebber vanoudemuziekmagzichevenwelgelukkigprijzendat zulkecoryÍeeén oz als Leonhardt en Briiggenvan hunhartgeenmoordkuilmakenen ons latenwetendat intui'tie en speculatie in hunspecialistische métierzekerzo onmisbaar zijnalsgedegen studievan de bronnen.DeconcertmeesteÍ van HetOrkestvan de AchttiendeEeuw,Lucy van Dael,wijsteropdat meneenberoepop authenticiteit naarde geestnietkan waarmaken, omdatde musicivanvandaagzijngeworteldin de 20steeeuw,Authenticiteit in de klankis wél de moeitevan hetnastreven waard.GustavLeonhardt:'Wel hebik altijdals ideaalbij hetspelenvan muziekdie nietuit onzetiid is,dezezó te spelendatde componistnietal te ontevreden zouzijn.Dateendenkbeeldige toehoorder vantoenhet stukzouherkennen,' HetbeseÍvande grenzendie aande mogelijkheden vaneen'authentieke'oÍ 'historische'uitvoeringspraktijk zijn gesteld,is ongetwijÍeldeenwinstpuntvan de laatste en haarvoortreÍÍeliikevertegenwoordigers iaren.HetheeÍtdie uilvoeringspraktijk gebracht.Eenanderwinstpuntis het dichterbii de geïnteresseeÍde muzieklieÍhebber inzichtdat de ontwikkeling vande muzieknietin hetmiddenvande 18deeeuwabruptis aÍgebroken, en dater geenredenis om hendieactieÍzijnop hetgebiedvande historischeuitvoeringspraklijk de toegangtot de Klassieken,tot de WeenseSchoolte ontzeggen,Haydn,Mozart& Van BeethovenRevisited-wát een perspectieven, de muziekvandezegroten,ontdaanvananachronismen die er in de 19deeeuwzijn aangegroeid. Ditis slechtshetbegin. In de twee seriesBarok& Klassiek,een in de grote en een in de kleinezaal,wordt verslaggedaanvan de huidigestandvan zaken.In beideseriesklinkt muziekvan Joseph Haydn(1732-1809), in beide gevallengaat het om muziekuit zijn Londensejaren.Twee maalwoonde en werkte Haydngedurendeeen langeperiode in de Engelsehoofdstad,waar hij als een vorst werd onthaald. Voor het eerst arriveerdehij in Londenop 1 januari 1791 om er anderhalÍjaar te blijven.Dr. Charles Burney, die bevriend was geweest met Haydnsberoemdevoorgangerals held van het Londensemuziekleven,GeorgeFrideric Handel,schreefeen lang gedicht in statige verzen:'HAYDNIGreatSovereignof the tunefulart!'. Het was de in Londen werkzameviolisten impresarioJohann PeterSalomondie Haydnnaar Engeland haaldeen hem zonder mankerenin de boezem van de Londensesociety deed belanden.Haydnwas het gesprekvan de dag; in zijn eerstebrievenaan het Weense thuisfront liet hij weten dat hij wel elke dag ergenskon gaan dineren.Haydnwas het

gevierde middelpunt vaneenlangereeks concerten diedoorSalomon werden georganiseerd. Dedoor HetOrkestvan de Achttiende Eeuwuit te voerenSinfoniaConcertante uit

1792werd vooreenvandieconcerten geschreven (enwegenssuccesnogeên aantalmalenherhaald). Salomons concurrent,'ProÍessional had Concerts', HaydnsleerlinglgnazPleyelnaarLonden gehaald. Eindfebruari1792wasdiens concertante symfonie uitgevoerd en dat moetvoorSalomonaanleiding zijngeweest Haydnte vrageneveneens eenwerkin dat genrete componeren. Op9 maart1792 plaats;publieken pers vondde première warengeestd riÍtig.Overigens speelde Salomon zelfde concertante vioolpartij en haddaarzijnhandenvolaan. In hêtconcertvanTheAcademyoÍ AncientMusicwordenweonderdetitel'An Evening withDr.Haydn'geconfronteerd metde muziekdiehijvoor'tussen de schuiÍdeuren' op papierzette. Dr.Haydn(op8 juli 1791, dus'eenhalfjaar

x m z z

@ I

m o

m a D @

3 o

ll m I + @ @

+ i'\ ,J

20 promoveerde na zijnaankomst, hijtot doctorhonoriscausaaande universiteit vanOxford)maaktevoortussênde schuifdeuren bijvoorbeeld, naarde mode vandetijd,bewerkingen vanSchotse liederen. Voorde betereamateur, zoals LordAbbington, schreefhij muziekdieop huisconcerten konwordenuitgevoerd. Def iguurvanJohannPeterSalomonis uit hetheleverhaalnauwelijks eenmoment wegte denken.Hijwaseenslimme,uiterst pragmatische zaakbezorger, maarookals musicusactieÍin hetverbreiden vanHaydns roem.Dezesstrijkkwartetten op.64, ofschoonopgedragen aanHaydns Weense graaÍApponyi, vriênden beschermer waren bedoeldvooreendoorSalomongeleid ensemble. MaarSalomonvoerdenietalleen de muziekvanzijnhelduit,hijwasook niet te beroerdom diemuziekte bewerken. Een bijzonder voorbeeld daarvanis het arrangement voorstrijkkwartet, f luitplus pianoÍorte ad libitumvande symfonienr. 'The 94, Surprise', eenvande eerste 'Londense' symfonieèn. Deaanleiding tot dit arrangêment waspuurzakelijk: Salomon realiseerde zichdathetpubliekweldraniet meergenoegzouhebbenaanhethorenvan Haydns symÍonieën tijdensde openbare concerten. Erzouvraagkomennaar bewerkingen vooreenbezetting diebinnen hetbereikvanhuisorkesten zou liggen.Het pianotrio washetgebruikelijke medium voordezebêwerkingen, maarSalomon beseftedatvanHaydnszo doorwrochte z symfonieën welergveelverloren zougaan, U pianoforte- :] wanneer zij doorde combinatie viool-cel lo zoudênwordenuitgevoerd. E Aangezien de symfonieën zijnbetaalde o eigendom waren,voeldeSalomon zichniet z geremdom te doenwathij hetbestevond EL

en schreeÍhetarrangement voor strijkkwartet, f luiten pianoÍorte. Haydnvierdetriomfenin Londen, voor WolfgangAmadeusMozartwasPraageen oordom zichméérdanop zijngemakte voelentijdenszijnlaatstelevensjaren, toen Wenenonverschillig werdvoorzijnmuziek. Praagkonnietgenoegkrijgenvande muzieken hetpianospel vanMozart.Op4 oktober1787kwamhij in Praagaanom tien dagenlaterde première vande Figarobijte wonen.Toenmenluchthadgekregen van Mozarts aanwezigheid, dwóngmenhem haastomeenpianorecital te geven.Niet eerderwasde zaalvande operazo . afgeladen volgeweest. Vande symÍonieën dietijdenszijnverblijfwerdenuitgevoerd, hadvooralKV504enormsucces.Zij is dan ookeenmijlpaalin Mozarts symfonische oeuvre,hetresultaat vaneenzichverder

verdiepenin de conceptueleaspectenen de instrumentatievan de symfonie.Die ontwikkelingkwam niet uit de lucht vallen: aan de artistiêkedieptevan de symfonie werd steedsmeer betekenisgehecht,de diverterendewaarde verdween beetje bij beetjenaàrde achtergrond.Benieuwdhoe de PraagseSymfonie door het Orkestvan de AchttiendeEeuw klinkt,nu we de interpretatievan Harnoncourten Hogwood al kennen. Dat de actieradiusvan de 'authentieken' is uitgebreidnaarde tweedehelÍtvan de 18de eeuw en de eerstehelftvan de 19de eeuw (Bruckner,wacht u!),wil niet zeggen dat de Barokvoorlopigin de ijskastgaat. Wie zijn twijÍelsmocht hebben,gelievehet concertenoverzicht van de twee hier aan de orde zijndeabonnementsseries nog eens goed door te nemen.In de grote-zaal-serie

negentiende-eeuwer Federico Morettide jongste.Montserrat Figueras werdgeboren in Barcelona. Zijstudeerde ondermeeraan de ScholaCantorum Basiliensis en verwierf grotebekendheid viaHesperion XX.Indat ensemblê vooroudemuziekwerktezij ook tallozemalensamênmetde Amerikaan Hopkinson Smith.Diebegeleidt Montserrat Figueras op devihuela(eentokkelinstrument uit de Spaanse renaissance), op de barokgitaar en op de negentiendeeeuwsegitaar. Overde goudencombinatie Frans Briiggen-Quadro Hotteterrehoevenwij geenenkeleoude-muziek-liefhebber nog ietste vertellen. Zulksgeldtookvoorcellist AnnerBijlsmaen clavecinist Bobvan Asperen.DevanoorsprongRoemeense violistSergiuLucais in dezekringennog nietzo bekendalshijzouverdienen. Hijwas

Í = o z o o z Y & o

is JohannSebastian Bachzeernadrukkeliik ' aanwezig. HetorkestvanFransBÍiiggen komtmeteenuitvoering vandezes Brandenbtrrgse Concerten. Onderleiding vanTon KoopmanwordenhetWeihnachtsOratorium en de Mattháus-Passion uitgevoerd. GeziendeverblufÍende prestaties vanHetNederlandsKamerkoor jaren,magde uitvoering in de laatste van Bachszescantatesvoordê Kersttiiddoor dit kooren TheAmsteÍdamBaroq-ue Orchestrameteenzekeroevoelvan opwinding gezien.Dat wordentegemóet gevoelisook nietoverdreven wanneermen tot zichlaatdoordrinoen watde tusseàhetorkestvanTon à samenwerkinq Baroque)en het É Koopman(Anisterdam ; KooÍ & Barokorkestvan de Nederlandse È Bachvereniging welmoetgaanopleveren. Ookop hetprogramma É vanLa Petite Bande,hetdoorde Belgische violist SigiswaldKuijkengeteidebarokorkest, staatmuziekvanBach.Maarin dit geval moettóchspeciaal aandacht worden gevraagd voorGeminiani.Francesco Geminiani(1687-1762lr, de ltaliaanse componist dieeengrootdeelvanzijnleven in Engelandwerkte,bewerkteeenreeks vioolsonates vanArcangelo Corelli.Hij werkteze om tot concertigrossi.La Petite Bandespeelteenvandiebewerkingen, maarlaatdaaÍnaastook oorspronkelijke concêÍtivanCorellien Geminiani horen. VaneengeheelandeÍeordeis het concertwaarmeede kleine-zaal-serie wordt DesopraanMontserrat afgesloten. vanvierSpaanse zingtliederen Figueras componisten en bestrijkt daarmee vier eeuwenSpaanse vocalemuziek.De zestiende-eeuwer DonLuisMilánisde oudstecomponist op hetprogramma, de

de eersteviolistdie(in1977) Bachssolosonates en -partita's in 'authentieke'versie op de plaatzette.Hijspeelde dezessolo's op eenNicolèAmatiuit 1669, daarbij gebruikmakend vaneenstrijkstok uit1720. Metnamein de Verenigde Statenis Luca's gegroeid ('AÍiddler's faamin ijltempo Íiddler';'lt'snot'Anybody a concert,it's entertainment'; who iswarmedby the heatof a virtuosoviolonistis advised notto misshim.Hegotan ovation,butthey shouldhavetornup theseats.'). Op het programmavanhettrio Luca/Bijlsmaly'an AsperenstaatmuziekvanVivaldi, werken dieeenjaarof tiengeledenbovenwaterzijn gekomen. Tenslottenogeenpaarregelsoverhet duoVerbruggen/Ogg. MarionVerbruggen studeerde in 1972cumlaudeaÍ alsleerlinge jaar vanFransBriiggen. ln datzelïde ontvingzij de Nikolai-prijs voor Nederlandse muzieken wonzij in Brugge de eersteprijsop hetblokfluit-concours. In 1979wonzij in Bostonde ErwinBodky Award.Tijdensde eerstetweeUtrechtse oudemuziekÍestivals, in 1982met Ensemble DialogoMusicale en in 1983met hetBostonMuseum Trio,heeftMarion Verbruggen op overtuigende wijze gedemonstreerd eenblokfluitistevangrote allurete zijn.Declavecinist JacquesOgg maaktdeeluitvanverschillende ensembles vooroudemuziek.Hiistudeerde onder meerbij GustavLeonhardt, En nu de naam tochnogeensvalt,is hetwellicht Leonhardt eengoedegedachte om dezeinleiding af te sluitenmeteenuitsoraak vandeze 'Het begenadigde musicus: minstedat muziekkandoen,isgedurende de tijddat ze heerst,de mensenvankwadegedachten afhouden. Datisal heelveel.'

Serie

ffiffitr-ffiffiMW'

z z

r aanvang:wordtbii de-conceilen 5 conceÍtenIn de grotezaal . met stoelreserYering vermeldI abonnementt82,50/65+en CJP162,50I lossekaartJ17,50à t25'-165+ en cJP t13,- à í25,-t

a B ID

-í a

z @

dinsdag2 oktober-20.15uur

dinsdas2 april- 20.15uur

La PetiteBande

Het Orkestvan de Achttiende Eeuw

Kuijken o.l.v.Sigiswald solisten: SigiswaldKuiiken,viool viool Frangois Fernandez, Richtevander Meer,cello ArcangeloCorelli- Concertogrossoin Bes o p . 6n r . 5 Francesco Geminiani- Concertogrossoin g, naarCorelli Francesco Geminiani- Concertogrossoin c o p . 2n r . 2 GeorgeFridericHandel- Concertogrosso i n F o p . 6n r . 2 Bach- Conceftvoor JohannSebastian tweeviolenin d BWV1043 uur dinsdaq6 november-20.15

HetOrkestvande Achttiende Eeuw FransBr0ggen, dirigent in JosephHaydn- SinfoniaConcertante Besvoorhobo, fagot,viool,cellden orkest HobI/105 WolÍgangAmadeusMozart- SymfonÍe nr.38 in D KV504'Praagse' zaterdag22december-'19.30uur

Weihnachts-Oratorium BWV248

Bach JohannSebastian BrandenburgseConcertenBWV1046-1051

Serie

ffim

ffi"M,ffi

5 concertenin de klelnezarl r a11""nn' wordtblj de concerlenvermeldr abonnement t60,-/65+ en CJPÍ45,-r lossekaartÍ15,-/65+ en CJPt11,50I zaterdag1 december-20.15 uur

dinsdas21 mei- 20.15uur

TheAcademyoÍ Ancient Music

Montserrat Figueras,sopraan HopkinSonSmith,vihueta, sitaren

o.l.v.Christopher Hogwood soliste: EmmaKirkby,sopraan

Spaanseliederenuitviereeuwen Werkenvan LuisMilán,JoséMarin, FernandoSor en FedericoMoretti

An EveningwithDr.Haydn Muziekin kleinebezettinguit Joseph HaydnsLondensejaren woensdaq19december-20.15 uur

Frans BrUggen,brokÍruit

Kamerkoor HetNederlands Baroque TheAmsterdam Orchestra

QuadroHotteterre

- 19.00uur zondag31 maart(Palmzondag)

BWV244 Mattháus-Passion Bach vanJohannSebastian

KeesBoeke(blokÍluit), WaltervanHauwe (blokfluit),WouterMóller(cello),Bobvan (klavecimbel) Asperen Programmawordt nog bekendgemaakt. zondag3 Íebruari- 14.30uur

Sergiu Luca, vioor Anner Bijlsffiê,cerro Bob van Asperen, kravecimbel Werkenvano.m.Antonio Vivaldi

vande Koor& Barokorkest zondag3 maart- 14.30uur Nederlandse Bachvereniging MarionVerbruggen,brokruit Baroque TheAmsterdam JaCqueS Ogg, kravecimbel Orchestra en solisten TonKoopman, dirigent

FransBriiggen,d irigent

van Johann SebastianBach

TonKoopman, dirigent solisten: sopraan TannieWillemstiin, GatherinePatriasz,alt Michielten Houtede Lange,tenor Harryvander Kamp,bas

Programma wordt nog bekendgemaakt

Dene

*tÏ$r*iiË$iiË*ee. qËï;tÍ*

"in

sË $$, :*;ïru ;ïïiryffiëp#ffiffi,ffiffi

5 concertenin de kleinezaal r aanvang:20.15uur (2 december:14.30uur)r abonnement/60,-/65+ en CJP/45,- I lossekaarl l1S,-l 6 5 * e n C J Pt 1 1 , 5 0I donderdag 8 november

Dat MuziekcentrumVredenburgeen van de podiaen mede-organisatoren is van het FestivalOude Muziek,werpt zijn vruchten af . Op de eerste plaats weet men nu tot ver buiten Utrechtdat de oude muziekook buíten het festival,tijdenshet seizoen,een belangrijkeplaatsinneemtin het muzieklevenvan de Domstad.Belangrijk voor de kwaliteitvan de abonnementsseries is het voortdurendeoverlegdat plaatsvindt tussenMuziekcentrumVredenburgen de 'smaakmakers' van het FestivalOude Muziek.De serieMiddeleeuwen& Renaissance, die u hiermedewordt voorgesteld,moet een overtuigendbewijs zijn van de bevruchtendeinvloedvan het Festivalop de oude muziekprogrammering in de restvan het jaar. Voor het eerstin Utrecht:het vanuitWenen opererendeClemencicConsort,Met ziin

ClemencicConsort o.l.v.René Clemencic

Carmina Burana zondag2 decqmber(14.30uur)

Sequentia o,l.v.BarbaraThornton VoxFeminae Vrouwenmuziek uit de Middeleeuwen woensdag16 januari

GothicVoices o.l.v.ChristopherPage Muziek van Guillaume de Machaut en tijdgenoten woensdag 13 Íebruari

ChristopherWilson,ruit WerkenvanJohn Dowland woensdag6 maart

LondonPro Musica KevinSmith (countertenor),Bernard Thomas(blaasinstrumenten), Christopher Wilson(tokkelinstrumenten), Erin Headley (strijkinstru menten) Italiaanse muziek uit de 17de eeuw

a U o

= t-.-

o o ii

a l o I

() É z z . J

rU U d a

versievan delen uit de CarminaBurana heeft het ensembleonder leidingvan René Clemencicop tal van podia in de wereld veelsuccesgeboekt.Door het label HarmoniaMundi iseen reeks grammofoonplatenu itgebrachtwaaropde CarminaBuranaintegraalbeluisterdkan woroen. Schmeller,die het manuscriptvan de Carminavoor het eerstuitgaf in het begÍn van de 18de eeuw, noemdede g rote verzamelingmiddeleeuwseliederennaar het kloosterte Benediktbeuren, waar ze werd aangetroffen.Vaststaatdat het manuscriptdaar niet werd geschreven;het jongsteonderzoekdoet veÍmoedêndat het uit Tirol of Karinthiëkomt en in de eerste d e c e n n i av a n d e 1 3 d ee e u wm o e t z i i n ontstaan.De liederenkomen uit eeó groot aantal landenen zijn geschrevenin Oèt 1Oe,

23 1 2 d ee n 1 3 d ee e u w .H e tC l e m e n c i cC o n s o r t komt acht musicisterk naar Utrecht,en dat geldt ook voor het ensembleSequentiadat in Keulenzijn standplaatsheeft.In het p r o g r a m m a ' V o xF e m i n a ek' l i n k tn á d e pauzemuziekvan Hildegardvon Bingen (1098-1179). In het eersteFestivaloude ) e h o o r d eh e t V o n B i n g e n M u z i e k( 1 9 8 2 b programmavan Sequentiatot de onbetwistehoogtepunten.Het vooroordeel omtrênt de afwezigheidvan de vrouw in het levenvan de maatschappelijke Middeleeuwenwordt met het Vox Feminaeconcertafdoendegelogenstraft.De Stem van de Vrouw werd gehoord in door e u z i e ke n i n v r o u w e ng e c o m p o n e e r dm werken die voortkwamenuit die aspecten van de samenlevingwaar de vrouw een belangrijkerol speelde.Zowel in de lberischeals in de Fransetraditieswerden voorbeeldenvan belangwekkende vrouwen-muziekaangetroffen. Het ensembleGothicVoices leverdeeen schittêrendebijdrageaan het Festivalvan 1983.Het tweedeUtrechtseoptreden brengt voor een beperktdeel reprisesvan ramma,maar omvat dat Íestival-prog voornamelijknieuwevoorbeeldenvan de F r a n s em u z i e ku i t d e 1 4 d ee e u w .D e 1 4 d e eeuw was een van de meest i n d i v i d u a l i s t i s c hpe r i o d e si n d e geschiedenisvan de Westersemuziek.Van s G u i l l a u m ed e M a c h a u t d e i n d i v i d u a l i s t ei n (1300-1377) de grootste.In de muziekvanDe Machautvindenwe een rijkdom aan stijlen, van rijk en dissonant,zoet en welluidendtot opdringerigen hypnotiserend.De Machauts muziekis een ware spiegelvan Narcissus. De geschiedenisvan Narcissus,de man die verliefdwerd op zijn eigen spiegelbeeld,is een van de meestwezenlijkethema'sin de

Í X g = à

l @ T T m

= r

hof-kunstvan de 14de eeuw en er zijn w e i n i gc o m p o n i s t e nu i t d i e p e r i o d ed i e zoveelnaarzichzelfkekenals de gevierde t u i l l a u m ed e d i c h t e re n c o m p o n i s G Machaut. Het (allicht)EngelseensembleLondon Pro Musica heeftzich in de wereldvan de oude muziekgeprofileerddoor zijn combinatie v a n s t e m ,f l u i t ,l u i te n v i o l ad a g a m b a .D i e combinatiewordt vaakaangetrofÍenop u i t d e 1 s d ee n 1 6 d ee e u we n schilderijen leentzich voortreffelijkom een levendig beeldop te roepenvan de kleurrijkewereld Het repertoirevan London der Renaissance. Pro Musicais nogal uniek.Het is het resultaatvan jarenlangonderzoekdoor de leidervan de groep,BernardThomas. Vooralde ltaliaansemuziek,reikendvan de ijke madrigalen beheersthartstochtel (Ciprianode Roree.a.)totde pretentieloze

volksevillanella's,heeftde aandachtvan Thomasen de zijnen.Utrechtkent Erin Headleyvan haarongelooÍlijkvirtuozespel op de lirone.ChristopherWilson,de luitist van London Pro Musica,is ook geèngageerdvoor een solo-recital.Het programmais geconcentreerdrond de m u z i e kv a nJ o h n D o w l a n d( 1 5 6 2 - 1 6 1 6 ) , Voordat Dowlandin 1612 werd benoemdtot koninklijkluitist,werkte hij aan de hoven Kassel,Florence,Venetië van Wolfenbr.ittel, en Kopenhagen.ChristopherWilson studeerdeaan het LondenseRoyalCollege oÍ Music,Hij maaktedeel uit van zulke illustereensemblesals MusicaReservataen The Consortof Musicke.

WAARSCHUWING wordt Op vrijdag21,zalerdag22en zondag23september geopendmet eenreeksgratis het nieuweconcertseizoen concertenonderhet mottoSchotvq)r de Boeg19&4/85. preciesgaatverlopen,leestu in Hoedezeseizoenopening augustus/ september, dieomstreeks de Maandagenda Zorgdal u erbijbent- neemvoor 20augustusverschijnt. op de Maandagenda. eenabonnement de zekerheid

.ffiffi 4 recitafsin de kleinezaalr aanvang:14.30 uur I abonnementt40,-/65+en CJp/30,_t lossekaataí12,50165+ en CJprg,SOr zondag17 Íebruari

Robert Hi ll, rravecimoer Die Kunstder FugeBWV1080 zondag10maart

Bob van ASperen, ktavecimbel GoIdberg-Variationen BWV988 l9!4ag 14 april

Glen Wilson, ktavecimbel DasWohltemperierte Klavier/BoekI BWV846-869 z o n d a g1 2m e i

Glen Wilson, ktavecimbel Das Wohltempe rie rte Klavier/Boe k It BWV 870-893

T In het kwartetoude-muziek-series van het seizoen1984/85neemtde hier aangeprezencyclus klavecimbel-recitals een geheeleigen plaatsin. De cyclus is bedoeldals eerbetoonaan Johann SebastianBach,wiensverdiensten tenslotteniet in woorden kunnenworden gevat.In 1985zal Bach extra in het zonnetie worden gezetomdat hij in 1685werd geboren.Dat heefthij natuurlijkallang niet meer nodig - wie nog twijfeltaan Bachs belangin de muziekgeschiedenis, is niet meer te redden.Of er in 1985ook absolÉÉt uz meer Bach zal klinkendan in andereiaren. ÍU È is nog de vraag,want Bach is er altijdvolop. <t) En daarbijmoet hij ook nog wedijvérenmet z de anderejubilarissen:ThomasTallis, H e i n r i c hS c h u t z ,G e o r g eF r i d e r i cH a n d e l , o o DomenicoScarlattien Alban Berq. o In de serieB.A.C.H.am Clavier-komt maar een bescheidendeelvan Bachs oeuvreaan de orde. Maar het betreÍtwel driê hoogtepuntenuit alle literatuurdie ooit voor toetsinstrumentenwerd geschreven. Chronologischgezienhoort als eêrsteDas WohltemperierteKlavierte klinken.'Das WohltemperirteClavieroder Praeludiaund F u g e nd u r c ha l l eï o n e u n d S e m i t o n i a , Sowohltertiammajoremoder Ut Re lríi anlangend,als auch tertÍamminoremoder Re Mi Fa betreffend-Zum Nutzenund

Gebrauchder Lehr-Begierigen M u s i c a l i s c h eJnu g e n d ,a l sa u c hd e r e ri n diesemStudio habilseyenden,Besonderem Zeitvertreibaufgesetzetund verfertigetvon Johann SebastianBach p.t. HochÍ.AnhaltCóthenschenCapel-Meister und Directore derer Cammer-Musiquen. Anno 1722.', schreef Bach op het titelbladvan de verzamelingpreludesen fuga's, vierentwintigin totaal.Met het werk vestigdeBach zijn naamals componistvan klaviermuziek. jaar later,in 'l744,voegde Ruim twintig hij een tweededeeltoe, weer vierentwintigstukken omvattend. De Goldberg-Variationen,'Aria mit verschiedenenVeránderungenvors Clavecimbalmit zwei Manualen', verschenenin 1742als vierdedeel van de 'Clavier-Ubung'. Andermaaleen hoogtepuntin Bachsoeuvre,zowel in

compositie-technisch opzichtals vanuit het oogpunt van pianistischevirtuositeit.Het wêrd geschrevenin opdrachtvan graaf HermannCarlvon Keyserlingen wàs bedoeldvoor diens huis-klaviersoeler J o h a n nT h e o p h i l u sG o l d b e r gG . oldberg, voortreffelijkleerlingvan JohannSebastian en WilhelmFriedemannBach,speeldede vriendelijkevariatiesvaak 's nachtsin een kamer naasthet slaapvertrekvan ziin broodheer,die aan siapeloosheidléed. Van alle muziekdie JohannSebastian Bach heeft gecomponeerd,heeft zijn laatste werk, Die Kunst der Fuge,ongetwijfeldde meesteraadselsen discussiesopgeleverd. Hoe zou het eruit hebbengezienwanneer de voltooiingniet was doorkruistdoor het overlijdenvan de componist?Welkezou de volgordevan de delenzijn geweest?Wat zou Bach hebbengezegdoverde

25 o (t

€ Í Im T m P m a I m x

F m

,{a t í'^ l

\ t v \ /ï

t].

itlll 4t h t Êtl jwllwv+

= m Ío )

t,a

^x1r,z d* L Í-*^,,

d",4t

k Aa q.r. y.la,a ,L uÍt|Ja' J-, -4 ** ''y+JJgX+;^ ,/t;6- f;4-.é.J"!f,:{e,*/4.r- 3A-

-?1: \*t!4*e*:, h-6.1#L ft ; -,:ÊJt,+- :47ó*'fu'l"tu {-+ q-:. .q-JA..LJ

au l l

-tí -

rB.í1.L-

lt ?1J t-/sX-A-ël

/,t+

uitvoerbaarheiden de uitvoeringswijze, en tenslotteover de bedoelingvan het werk? Was het een studie-opus,een oefeningtot aan de uiterstegrenzenvan zijn kunnen,of een belijdenisvan zijn verbondenheidmet de goddelijkeen de menselijkegeest?Wat de uitvoeringswijzebetreft,hoeft men niet lang op het antwoordte wachtenwanneer men aan een clavecinistvraagtvoor welke bezettingDie Kunstder Fuge is gêcomponeerd.Voor klavecimbel! Bachs manuscriptgeeftdaarovergeen uitsluitsel. De laatstejaren voor zijn dood,vanat1747, werkteJohann Sebastianaan Die Kunstder Fuge.Vanaf 1749was het zijn enige bezigheid.Nog voordathet manuscriptwas afgerond,liet hij het deel na deel graveren. Weinig geordendkwam de restvan het werk na Bachsoverlijdenin handenvan de graveerderidrukker die het in 1750uitgaf. Toen Johann Sebastianoverleedvoordathij de laatste,bekronendef uga over B.A.C.H. kon afmaken,was er in de kring van familie en vriendenblijkbaarniemanddie de totale conceptievan Die Kunstder Fuge kon bevatten.En zo werd het opus voer voor m u s i c ie n m u s i c o l o g e n .

OUDE ZTTK I.ITRECHT Muziek uit Middeleeuwen. Renaissanceen Barok 60 concerten in oude kerken en andere historische sebouwen GustavLeonhardt o Ton Koopman o William Christie r Andrew Panott o Jordi Savall Nigel Rogerso Marion Verbruggeno CharlesMedlam The Hilliard Ensembler TavernerConsort& TavernerChoir o HesperionXX The Sixteen. The Clerkesof Oxenford o London Baroque AmsterdamBaroqueOrchestrao The MedievalEnsembleof London r Tallis Scholars Landini Consort r Chiaroscuroo CamerataAmsterdam. CamerataTrajectina Inlichtingen: Holland Festival, Paulus Potterstraat 12, l07l CZ Amsterdam; telefoon 020 - 72 22 45 24 augustus - 2 september 19E4

HOLLAND FESTIVAL Omstreeks15 mei verschijnt eenfolder met eengedetailleerdoverzicht van alle conceÍen De folder is gratisverkriigbaar in de Informatiebalieen wordt op en overigeevenementen. schriftelijk (kaartje naar Postbus550,3500AN UTRECIIT) oftelefonisch(030-3131,14) verzoek graag en sneltoegestuurd.

ïfutr###F,#flrËËËr*trwt

ffiffi:#Mff"

",ffi' F-.-#ffi.*ry;m:asrry-p-ffi.ffi-q,1*'ffi;f #'gË

12.zondagmid9a.g9o.n.9ertg!'! in de gÍote zaal r i.s.m.de K.R.O.t_aanvang:14.00uur I abonnementspriis en losse-kaart-prijs naderaan te kondigen(zieinleidingbij dezeserie)r gratisprogrammaboekje percóncertI

Bij het ter perse.gaanvan dezeseizoenkrantwerdde laatstehandgelegdaan de spectaculaire serieconcertendie Muziekcentrum vÍedenburgu kanàanbieden in sam_e_nwerking met de K.R.O.HetoveÍzichtdat in de navolgendeinleidingyan Dickvan der.Meerwor{! gegeven,is in verbandmetde herstructurering van de N.ó.s.-oÍkesten, geheelvolledigen aanwijzigingen n_iet onderhevig. vooÍ.eengedetailleerdoverzichtvan de serieTwaalÍBijzondereMuziekprodukties ye_rwijzel wij_unaareen gpecialeÍolderdie vanaÍ20 mel 19g4verkrijgbaàris bij de !nÍormatiebalie van het Muziekcentrum en die op schriÍtelijk(kaartjéiaar PostÉus550, 3500AN ulÍecht)oÍ teleÍonisch(030-91 3144)vérzoekgraág& onóiddeiliikwordt toegestuurd!! signalement vande serie,doorDickvan der Meer(K.R.O.) Poulenc: beginen einde zijn_meer waarddan . Dodecomponisten levende. Deuitgever vanRachmaninov heeÍteensberekend datde marktwaarde vaneencomponist zelfsbijnaverdubbelt op

hij eenaantalcomposities schreefvaneen dermatehooggehaltedatzeeigenlijk zoudenmoetenwordeningelijst, warehet nietdatze beterkunnenwordenuitgevoerd. Tweedaarvan La voix humaineen Dialoguesdes Carmélites- staanaanhet begin,resp.hetslotvaneenreeksvan12 bijzondereconcertên(2x permaand- van oktobert/m maart), waarmee de K.R.O. een jarenlange traditieook in hetseizoen1984/ 85 zalcontinueren: dievanzeldengehoord, en tenonrechteverwaarloosd vocaal repertoireopera,oratorium, lied-, onder hetmotto'geen C te hoog!'. Zowelwereldlijkals(semi-)relig ieus repertoire komtdaarbijaanbod,watal door de keuzevande beidewerkenvanPoulenc 'Lavoixhumaine' wordtonderstreept: (21 oktober)is eenmonodrama ronddeÍiguur vaneenvrouw,diedoorhaarminnaaris verlaten en wanhopigtrachthemte om bij haarterugte keren.Het U bewegen z decoris simpel:eentaÍel,eenstoel,een telefoon.We horenmaaréénkantvanhet = verhaal,háár relaas, tijdenseen o telefoongesprek datherhaaldelijk wordt u ó verbrokenmaareensteedsintenser É karakterkrijgt,tot hettenslottezo z obsedeert datje er alstoehoorderop het (5 vanje stoeldoorbelandt. U puntje 'Dialogues 3 desCarmélites' is eenopera È overeenkloostergemeenschap in ui Compiègne, gde dieop de thermidor van F tenoffervalt u het jaar ll (ofwel27 juli 1794) Ê aande guillotine, (22 naop de4demessidor I alsvijandigaande o juni)te zijngearresteerd U Franse Revolutie. E u_ Eigenlijk vallenhetgewijdeen hetprofane z E hiersamen, en in datgenrewasPoulenc U o wiensmeestfrivolebladzijden zelfseen 5 diep-ernstige ondertoon hebben- op zijn sterkst. Amica,Libuse,Blauwbaard, Prinslgor& Mignon

Nogvierandereopera'swordenu dit seizoen,in concertvorm en mettoogeboden. solisten, Op28oktoberAmica vanMascagni(metLynnStrow-Piccolo, die u zichwellichtherinnert vandesuccesvolle 'lsabeau') -op g december uitvoering van LibusevanSmetana(in hetkadervande hetmomentvanziinoverliiden. Zoudatde herdenking vandiens100ste sterfdag en redenzijnwaaromweop de metsolistenvanhetSlowaaks concertprogramma's zoveelgestorven Nationaaltheater) op 16december componisten aantreffen? BlauwbaardsBurchtvanBartók(tijdens Hoedatzij,er zijnenkeledodecomponisten eenconcertin hetkadervanhet Liszt die om onhaspeurbare redenenberiedende Festival1984- solistenvande operate 'Dow Jones'vande Muziekbeurs zijn Budapest) en op l7februariPrinslgorvan gebleven. Francispoulenciszo,nfiguurdie Borodin(wezijnin onderhandeling metde hetkoersgemiddelde niethaalde, oféchoon beroemde Amerikaanse basSamuel

27 m x m z z

m z o o m C

I[acht Yan de Poëde 5 zaterdag 16 maart f985

Ramey). Voorts,op 13januari1985,drie koorwerken vanRobertSchumann: Neujahrslied, RequiemÍiir Mignonen Der (waarvoor RosePilgerÍahrt o.a.EdithWiens opnieuwwerdgecontracteerd.) Liederenmet orkest Eenheelanderaspectbiedteenaantal zeldenuitgevoerde liederenmet (11 orkestbegeleiding, vanDiepenbrock november solist:RuudvanderMeer), Sibelius(25november-soliste: Jardvan Nes),GopfandenBarber(27januarisoliste:lreneGubrud), Schuberten WolÍ(17 Íebruari-solist: AntonScharinger), Ravelen M a h l e r ( 1m 0 a a r t - s o l i s tJei :l lG o m e z )E. e n e n a n d ew r o r d to m l i j sdt o o rz u l k e uiteenlopende orkestrale werkenals Rachmaninovs EtudesTableaux in de orkestratie vanRespighi, de Tweede Symfonie vanBruchen de Tweedevan Sibelius.hetDivertimento vanBernstein (eersteuitvoering in Nederland) en de TiendeSymfonie vanSchuberl(voltooid - ookal een doorBrianNewbould première). Nederlandse

Circa vijÍentwintig Nederlandstalige dichters uit België en Nederland zijn het begin en het einde van een ongerijmd evenement dat zich voor de vijÍde keer qaat ontrollen in de grote zaal van Nederlands best bereikbaar poëziecentrum. De Nacht begint op de avond van zaterdag 16 maart en eindigt ih de ochtend van zondag L7 maart. VijÍentwintig dichters die voorlezen uit eigen werk - wie houdt dat vol? Niemand, en daar is rekening mee gehouden. De poëzie wordt namelijk aÍgewisseld met muzikale en andere entr'actes, bedoeld om even op adem te komen of om de adem nog langer te kunnen inhouden. Iedereen komt weer en alle kranten schrijven er lange stukken over. Dat moet je hebben.

ffi Serie

ffiffiffiffitrffiwffi W 5 concertenIn de klelnezaal afnvang:20.15 uur(9december: i4,30uur) abonnementt 80,-/65+ en CJp 160,lossekaaÍtt 20,-/65+ en GJp/ Í5,woensdag17oktober o CE

TakácsKwartet

= Hongarije

Tweeseriesvan vijí concertenplÉseen gratisconcert.En de mogelijkheidom tegeneen extrareductieeen abonnement op beideseÍieste nemen. 'Hetstrijkkwartet is eeninstrument met viersnaren;iederesnaarheeÍtzijneigen klankkleur en persoonlijkheid, maarde eenheid staatvoorop.Hetiseen 'Hetgeheim samensmelting.' vaneen strijkkwartet is dat hetvan laagtot hoogalle registerskanbereikenen dat de instrumenten metelkaarkunnenversmelten alsin geenanderecombinatie: detotale vermenging tot ééninstrument. Metdrieof vijÍstrijkers luktdatal nietmeer,metandere instrumenten ook niet.Alsde versmelting lukt,krijgthetstrijkkwartet er eenstembij, datis hetÍascinerende.' Tweeuitspraken, doorWilliamRothuizen voorde Haagse Post(18juli 1981)ontloktaantweeléden vanhetOrlandoKwartet. Overhetstrijkkwartet, overde bijzondere plaatsdiedatgenrein de kamermuziek inneemt, is in de loopvande geschiedenis veelgezegden geschreven. Delaatstejaren kanmenooksteedsvakersignalen opvangen overde problemen dieeen strijkkwartet in onzetijd heeÍtom hethoofd bovenwatertehouden.Erzijnmaarweinig ensembles dievanhunkwaÍtetspel kunnen leven,voorde meestemoeteendeelvande inkomsten wordenverworyen in de riienvan eensymÍonieorkest. Endatis geenidêale combinatie, oorzaakvanveelspanningen. Hetpleitdanookvoorde integriteit vandie ensembles datzebereidzijnvoorhunpassie allerlei ongemak op de kooptoete nemen. Anderszoudeneenkwaliteitsbewust publieken concertorganisatoren die niets voelenvoorartistieke concessies. hun

keuzemoetenbeperken tot eenzeerkleine selectiestrijkkwartetten diezo beroemd ziin 'datzijzeer hogegageskunnenvragen. Vanartistieke concessies isgeensprake geweestbij hetsamenstellen vànde lnternationale Kwartetseries, dieookdit seizoen weerin samenwerking met StichtingDeUtrechtse Kringworden aangeboden. Deprogramma's worden zoalsgebruikelijk beheerst doorde werken vande klassieke en romantische meesters, maarvoorzoverde programmavoorstellen dattoelieten, isookaandacht gegeven aan hetwatminderbekende reoertoire. Want zondervernieuwing gaatde levende muziek dood. Om hetbelangvandevernieuwing te onderstrepen, wordtaande abonnees van de kwartetseries eengratisconcert aangeboden, eenconcertdoorhet SchónbergKwartet.Dit kwartet,datdeel uitmaakt vanhetSchónberg Ensemble, jarengeprofileerdals heeftzichde laatste eenvande voortrefÍeliikste vertolkersvan de muziekuit deTweeiieWeense School (Schónberg, Webern, Berg)en vanandere werkenuit de 20steeeuw. Evenalsin hetseizoen1983/84 is ooknu weereeneenvoudig programmablad bii de prijsinbegrepen.

o a

l dt U o U

ê ) o l

z u z z u Y

u o z I

GáborTakács-Nagy (viool),KárolySchranz (viool),GáborOrmai(altviool), AndrásFejér (cello) JosephHaydn- K,.,.rtetin F op.77nr.2 AntonínDvorák- Kwartetin F op.96 BélaBartók- Kwartetnr. 4 zondag9 december(14.30 uur!)

JuilliardKwartet

VerenigdeStaten

RobertMann(viool),EarlCarlyss (viool), SamuelRhodes(altviool), JoelKrosnick (cello) Programma wordt nog bekendgemaakt.

donderdag í0 januari

OrlandoKwartet Nederland

Charles-André Linale(viool),Heinz (viool),Ferdinand Oberdorfer Erblich (altviool), SteÍanMetz(cello)

tz x

É m

Programmawordt nog bekendgemaakt. dinsdag12maart

EmersonKwartet

VerenigdeStaten

EugeneDrucker(viool),PhilipSetzer (viool),Lawrence Dutton(altviool), David Finckel(cello) WolfgangAmadeusMozart- Vijfvierstemmigefuga'suit Bachs'Das Wohltemperierte Klavier'KV 405 AlbanBerg- LyrischeSuite ClaudeDebussy Kwartetin g op. 10 dinsdag16april

Alban Berq Kwartet

Oostenrijk

Gr.inther Pichler(viool),GerhardSchulz (viool), (altviool), ThomasKakuska Valentin Erben(cello) - Kwartetin c op. lg LudwigvanBeethoven nr.4 - Kwartetnr.2 RomanHaubenstock-Ramati AntonínDvorák- Kwartetin Asop.l0S

Serie

woensdag6 Íebruari

BorodinKwartet

*Wwmw#w#ffi

Serie

Sovjet-Unie

5 conceÍtonIn de klelnezaal aanvang:20.15 uur abonnementf 80,-/65+ en CJP160,lossekaart120,-/65+ en CJP115,woensdag31 oktober

VermeerKwartet

VerenigdeStaten

ShmuelAshkenazy (viool),PierreMenard (viool),BernardZaslav(altviool), Marc Johnson(cello) JosephHaydn- Kwartetin F op.74nr. 2 - Kwartetnr. 7 in fis DmitriSjostakovitsj op.108 RobertSchumann- Kwartetin A op.4l nr. 3 dinsdag11december

EderKwartet

Hongarije

PálEder(viool),ErikaTóth(vioot), Zottán Tóth(altviool), GyórgyEder(celto) - Kwartetin Bes LudwigvanBeethoven o p . 1 8n r . 6 BélaBartók- Kwartetnr. 1 op.7 FranzSchubert- Kwartetin d D810'DerTodund dasMádchen'

(viool), MichailKopelman Andr.ej (viool),DmitriSjebalin Abramenkov (altviool), ValentinBerlinski (cello)

#ffiffiw#ffitrffiw# ffi

AlexanderBorodin- Kwartetnr.2 in D - TroisPièces lgorStravinsky - Kwartetnr. 2 in F PeterlljitsjTsjaikowski op.22

InternallonaleKwartetserles I &2 samengevoegdl 10concertenin de kleinezaal abonnement(extrareductielÍ 150,-l 65+ en CJPt 110,-

dinsdag26Íebruari

FineArts Kwartet

KwartetExtra

RalphEvans(viool),EfimBoico(viool), JerryHorner(altviool), WolÍgangLauÍer (cello)

Gratisconcertvoorabonnementhouders op eenvande InteÍnationale Kwartetseries:

LuigiCherubini-Kwartetnr.4 in E HugoWolÍ- ltalienischeSerenade - Kwartetin e op.59 LudwigvanBeethoven nr.2

dinsdag14mei

VerenigdeStaten

dinsdag7 mei

OrlandoKwartet Nederland

Charles-André Linale(viool),Heinz (viool),[erdinandErblich OberdorÍer (altviool),SteÍanMetz(cello) Programma wordt nog bekendgemaakt; anclerprogrammadan op 10januari!

SchónbergKwartet Janneke vanderMeer(viool), WimdeJong (viool),HenkGuittart(altviool), Hans (cello) Woudenberg m.m.v.RobertaAlexander, sopraan LeosJanácek- Kwartetnr. 1 'Kreutzer Sonate' - Concertino lgorStravinsky - TroisPièces lgorStravinsky - DoubleCanon'ln lgorStravinsky MemoriamRaoulDufy' ArnoldSchónberg-Kwartetnr.2 op. 10

Serie

t , f f i 6 recitafs in de kleinezaal I aanvang:20.15uur (31maart:14.30uur)r abonnemenlÍ 72,50165+ en CJP I 55,- I lossekaarl| 15,-/65+ enCJPÍ11,50r woensdag3 oktober

Reinbert de Leeuw WerkenvanErik Satie donderdag25oktober

VladimirTropp WerkenvanAlexanderSkriabin B

woensdaE 14november

RonaldSmith WerkenvanCharlesValentinAlkan

U u

Y U

;o É u

() z

z U t

o U J

vrijdag7 december

HàkonAustbó Werken van Leos Janácek dinsdag 5 Íebruari

Jean-Louis Steuerman WerkenvanJohannSebastianBach zondag31 maart(14.30uur)

GeoffreyMadge WerkenvanFerruccioBusoni

T Wanneermen er op het gebiedvan het tegenwoordigeconcertbedrijÍniet het f ijne van wil weten,is'The Bluffer'sGuideTo Music'van PeterGammond(1971, by BluÍfer'sGuides,Inc.; Libraryof Congress Card Number7'l-171607) een uiterst betrouwbaarnaslagwerk.ln het hoofdstuk 'Pianisten', dat één paginabeslaat,lezenwe 'Maar denk niet dat het onder meer: eenvoudigis een groot concertpianistte worden.Want hij moet niet alleenelke dag een aantaluren repeteren,zijn handen regelmatigdrenken in heteolijÍolieen die handenvoor ettelijkeduizendenguldens verzekeren,maarzich daarnaastook nog oefenenin het stellenvan de oianokruk,het handenwringen,het zwabberenmet de wenkbrauwen,het om beurtengeboeiden onverschilligkijkenop momentendat hij

niet speelt,het handenschuddenmet dirigentenen cóncertmeesters, het afdwingenvan bis-geroepen het buigen. Niet zo langgeledenwas het voorpaginanieuwswanneereen pianistmet de slippenvan zijn jas vastraaktein de pianokruk.' Zoalsgezegd,een betrouwbaar naslagwerk.Dat het hiervoor geschetste beeldvan de pianisteen karikatuuris,zal eeniederduidelijkzijn. De vraag is alleen: hoe ver is de karikatuurverwijderdvan de werkelijkheid?Of, andersgeformuleerd: komt het beeldu bekendvoor? The Bluffer'sGuidesteektde draak met het klavierleeuwendom, een instituutdat in de 19deeeuw werd opgerichtdoor de klavierleeuwaller klavierleeuwen, Franz Liszt.In de loop van de 19deeeuw kwam de muziekmeeren meer in de schaduwvan de virtuoze interpreette staan. Niets was verboden,allesmocht,wanneerLiszten zijn navolgershet nodig achtten oorspronkelijkemuziekzodanigte mishandelendat hun virtuositeitalle aandachtkreeg.De dweperigstekantjeszijn er inmiddelswel weer afgesleten,maarwie zou willen ontkênnendat het hedendaagse muzieklevenwordt beheerstdoor het virtuozen-en vedettendom?Oo zich is dat geen onoverkomelijkbezwaar,maareen vervelendbijverschijnselis dat de virtuozen zich van een nogal beperktrepertoire bedienen('Allsuccesful pianistsknow all the twentytop concertosby heart'),dat wil zeggen,een repertoiredat beperktblijfttot wat niet al te eerbiedig'lJzerenRepertoire' wordt genoemd. De hiervoorbeschrevensituatiekomt ook tot uitdrukkingin de seriePianozoals die seizoenna seizoenin de grote zaalvan

Vredenbu rg wordt Muziekcentrum gepresenteerd. Grotenamenuit het waarmen internationale circuit,pianisten nietomheenkan.Maarwanneermende programma's vande achtereenvolgende seizoenen naastêlkaarlegt,moettochook dathet wordenvastgesteld, onmiddellijk en Brahms. Schumann VanBeethoven. Chopinis watde klokslaat.Eengoede tweedeplaatsis ingeruimd voorRavelen verdergaande Debussy, maar 'exDerim enten'niet. Houdonstengoede:bij hetbelangvanhet van nochbij de kwaliteit lJzerenRepertoire, gezet.Het de pianistenwordenvraagtekens dataande'grote'pianoenigebezwaar veelmooie seriekleeÍt,is datzo ontzettend muziekzeldenoÍ nooittot klinkenwordt gebracht. vanveel Voorhetbeluisteren piano-literatuur op is menvrijweluitsluitend aangewezen. Omin de grammoÍoonplaat te verandering dieonbevredigende situatie brengen, iseentweedeseriePiano eenseriediezichin de samengesteld, kleinezaalgaatafspelen.Decyclusis uiteraardnietin de laatsteplaatsbedoeld dieonshebbenlatenweten voorde mensen datzeweleensietsánders(erbij)willen. DemuziekvanCharlesValentinAlkan, alsCharles HenriValentinMorhange geborente Parijsin 1813,ísietsanders. datop zijnzesde Alkanwaseenwonderkind werd al aanhetConservatoire tal vanprijzenin dewacht ingeschreven, op hetpunt sleepte en op zijnzeventiende te solisten-carrière stondeenbriljante staÍten,netalszijnvriendFranzLiszt.Maar vanzijneigen hij werdhetslachtoffer misantropie en trokzichteruguit dewereld. welgeslaagd, Als leraarwashij bepaald zich maarzijnpublieke optredenbeperkte

tOt een handjevolconcertenin de Salle Erard.In 1888overleedhij ten gevolgevan de verwondingendie hij opliep toen hij een dik boek (de legendezegt dat het een exemplaarvan de Talmoedwas) uit zijn bibliotheekhaaldeen een zware boekenkastoverzich heentrok. Alkan wordt wel de 'Berliozvan de oiano' genoemdvanwegezijn f ijne gevoelvoor het dramatischeeffect.Maarandersdan ziin tijdgenooten bewonderaarBerliozberêikte Alkan dit eÍfecteerderdoor beheersingdan door exuberantie.Wellichthet meest bijzondereaan Alkan is het Íeit dat hij orkestmuziekreduceerdetot muziekdie door een pianistkan worden gespeeld.Het was in die tijd niet ongebruikelijkdat men een Beethoven-symfonie alleenkendevan de bewerkingvoor piano-vierhandig oÍ een Mozart-kwartetvoor het eerst hoorde door viool en piano.MaarAlkan bewerkteniet de orkestmuziekvan anderecomponisten,hij volgdeals het ware de omgekeerdeweg hij schreeforkestmuziekvoor piano.De Engelsepianisten Alkan-specialist Ronald Smith werd geborente Londenin 1922.ln '1942 maaktehij zijn debuut in een PromenadeConcertdat door Sir Henrv Wood werd gedirigeerd.In 1975verscheen van Smith' hand het boek'Alkan,The Man & H i sM u s i c ' . Een andereFransezonderlingwas Erik Satie (1866-1925), voluit Alfred Erik Leslie Satie.De muziekvan Satiegeniet in Nederlandeen aanzienlijkebekendheid door de inspanningenvan Reinbertde Leeuw,wiens Satie-platenworden gedraaid in elke mogelijkeomgeving,inclusief winkelcentra,sauna'sen disco's.Zu lks is dan ook geheelin de geestvan Satie,die zijn levenlangzijn bestdeed om zijn misnoegenover het openbare concertceremonieelkenbaarte maken.Hij begon immerszijn carrièreals uitvoerend kunstenaarin het Parijsecabaret'Chat Noir'. In zijn compositiesklinkende kerk,de kroeg en de salon door, maar dan vermengd in een stijl die men nooit kan verwisselen met die van een ander.Overziin onbeschrijflijke en in alle opziêhtenunieke muziekliet Satieevenveelraadselen bestaanals over zijn leven:'En dit alles is mij overkomendoor de schuldvan de Muziek.Die kunst heeftmii meer kwaaddan goed gedaan:zij heeftonóin gezaaid tussen mij en een aantalzeer aanzienlijke, zeer eerbiedwaardige, meerdan

voortrefÍelijke mensen, mensen dieweten m hoehethoort.' o ïT Nogiemanddiezichnietal te veelaan m c o n v e n t i egse l e g e lni e tl i g g e n : d e Russische componist Alexander Skrjabin, geborenin 1872te Moskou, waarhij o jaarlaterookoverleed. drieênveertig m Aan hetconservatorium vande Russische hooÍdstad studeerde hij pianobij Savonov. Taneiev en Arensky waienzijn(ohtevreden) compositie-docenten. Vang rootbelang voorzijncarrière alscomponist wasds genereuze uitgever Belaiev, dieSkriabintot aanzijndoodgeestdriftig ondersteunde. Belaiev f inancierde ookSkriabins eerste buitenlandse concertreis, diehemin Berlijn,Parijs,Brussel, Amsterdam en Den Haagbracht.Deeerstecomposities van Alexander Skrjabinwerdennogduidelijk beïnvloed doorde muzikale erfenisvan C h o p i nm , a a ri n d e l o o pd e ri a r e n ontwikkelde hÍjeenzeereigónidioomdat OlivierMessiaen te Royan. Hijzette op denduurnietmeeruit dewegkonmet inmiddels Janáceks pianomuziek complete de geldende vormvoorsch riÍten.Vooral op de plaat. vanafhetmomentdathijwerdgeobsedeerd UitallewerkenvanLeosJanácek (18S4doormystiek, trachttehÍjin zijnmuziekeen 1928)spreektzijnhartstochtel ijke grotematevanspiritualiteit en mystieke muzikanten-natuur. Hijwaseencreatief stemming te brengen, eenpogingwaarinhij geniedatmetharten zintuigen allesopving metzijngrotegevoelvoorkolorieten sfeer' water om hemheêngebeurde. Hartstocht op onnavolgbare wijzeslaagde. Inzijn speeldeook in zijnprivé-leven een privé-leven werdSkrjabinmeeren meereen dominerende rol.Ziinontmoetinq met egocentrische zonderling metallerlei Kamila-Stósslová hádingrijpendà gevolgen. vreemde, dwangmatige trekjes. zun rteïde voordezebijnaveertigjaar Voortdurend wastehijzijnhanden, trok vrouwwerdnietbeantwoord, de Jongere handschoenen aanvoordathijgeld relatiebleefbeperkt(?)tot eenhonderden aanraakte, brachturenvoordespiegel brievenomvattende correspondentie. De door,leedaangÍootheidswaanzin waarhet kamermuzieklief hebberkentde romance zijn plaatsin hetuniversum betrof.Netals uit elkeprogrammatoelichting bij detwee Wagner,hadhijvooral zijngedragingen strijkkwartetten. 'Omdat eenrechtvaardiging: hetveel politieke Ookbij gebeurtenissen van moeilijker isalleste doenwatmenwil dan nationale of internationale betekenis voelde niette doenwatmenwil,is hetveelnobeler Janácek zichbetrokken enze lietenhun te doenwaarmenzin in heeft.'DatSkriabin sporenna in zijnmuziek.Eenvoorbeeld zichzellnogweleensverwisselde metbe daarvanisde Pianosonate 1.X.190S, Schepper, doetoverigens nietstoeof af aan bijgenaamd'Straatscène', diewerd hetbelangen de groteschoonheid vanzijn gêcomponeerd naaraanleiding vaneen muziek,zoalszalblijkentijdenshetrecital botsingtussennationalisten enerzijds en vande Russische pianistVladimirTropp, politieen legeranderzijds in Janáceks leerlingvanprofessor Gutman. woonplaats Brno.Uiteraard staatde suite 'Opeenoverwoekerd Depianomuziek vanLeosJanácekis in pad'op het goede zeeÍ handenbijde in Noorwegen pro9ramma,impÍessies vanJanáceks geborenpianistHákonAustbó.Austbó, jeugd,muziekdieJanácek zeerliefwas. tegenwoordig docentaanhetUtrechts Datde in Australië geborenpianist Conservatorium, studeerde in Pariis, GeoÍÍreyDouglasMadgezijnreputatie Londen,NewYork(Juilliard Schoól)en ontleentaanzijnf raaieinterpretaties van Mli.nchen. Hijwoneenaantalbelangrijke niet-courant repertoire, kande prix prijzen, ondermeerde Premier Grand muzieklief hebbernietzijnontgaan. Zijn bijveelconcerten met -t betrokkenheid m muziek vanXenakis op de lessenaars is x m Totde meestambitieuze projecten z bekend. z uit hetNederlandse muziekleven vande laatstepaarjarenmagMadge's uitvoering = -I vanhetveleurendurendeOous vanSorabjizonder m Clavicembalisticum r aarzelen wordengerekend. Madgeis ook E eenfanatiek verdediger vande pianomuziek c (D diewerdgeschreven doorde in 1866 , r geberen ltaliaanse all round-musicus FerruccioBusoni.Busonibegonzijnzeer succesvolle carrière alswonderkind. Als achtjarige tradhijvoorheteerstop in het openbaar, alsvijÍtienjarige washijsolistbij hetFilharmonisch OrkestvanBologna. Hij ontwikkelde zichtot eenexcellent concertpianist, wasdaarnaast actiefals dirigent,leraar(aande conservatoria van Helsinki, Moskou,Boston,Berlijn,Wenen, Zririchen Bologna), theoreticus, criticusen nietin de laatsteplaatscomponist. Hijstond middenin hetwoeligemuziekleven vanzijn tijd en hielder eigenwijze ideeënop na,die hij ondermeermetArnoldSchónberg ('Depianoiseeninstrument uitwisselde met I

//.8 7/u/)u

N\'

32 een korte adem en men kan hem niet g e n o e gt e h u l ps c h i e t e n ' )Z. i j n b e l a n g r i j k s t e m u z i e k t h e o r e t i s c hi nez i c h t e nz i j n . . 'Entwurf einer neuenAsthetik vastgelegdin d e rT o n k u n s t u ' i t 1 9 0 7 .l n d a t b o e k w i j s th i j vooruit naarwat er gebeurengaat door t o e d o e nv a n S c h ó n b e r gc . s . : ' C a l e i d o s c o p i s cdho o r e l k a a rs c h u d d e nv a n twaalÍ halvetonen in de drie-spiegelcameravan de smaak,het gevoelen de intuïtie:het wezenvan de hedendaagse h a r m o n i e .W ' a s B u s o n ii n z i j n t h e o r e t i s c h e v e r h a n d e l i n g eene n p r o f e e te n n i e u w l i c h t e ri n , z i j n c o m p o s i t i e ks o n h i j d e bandenmet de 1gde eeuw niet verbreken. H a r o l dS c h o n b e r g( i n : T h el i v e so f t h e g r e a t c o m p o s e r sF; u t u r aP u b l i c a t i o n sL,o n d o n 1 9 8 0 ) : ' V a n w e gdee a v a n t - g a r d e - t h e o r i e ë n , en v e r s p r e i do v e r B u s o n i ' sg e s c h r i f t e n b r i e v e nh. e b b e nb e p a a l d em u s i c ii n d e m u z i e kv a n B u s o n id i n g e ng e l e z e nd i e e r n i e tz i j n .I n f e i t ew i j s tz i j n m u z i e k . .o. p e e n v a nd e n i e u w e benadering eclectische vormoroblemendie de eerstehelÍtvan de 2osteeeuw in beroeringbrachten. S c h e p p e r sa l s S t r a v i n s key n S c h ó n b e r g kwamenmet een speciÍiekeoplossing. Busonibood evenalsRegereen ijkheid,de eerstemet ontsnappingsmogel 'Jong zijn C l a s s i c i s m ed' ,e l a a t s t em e t z i j n 'terug-naar-Bach-beweg i ng'.' V o o r z o v e rd e m u z i e kv a n B u s o n ib i j e e n w a t g r o t e rp u b l i e kb e k e n d h e i dg e n i e t ,i s d a t v i a z i j n B a c h - b e w e r k i n g eE n .n z o k o m e nw e bij een in zekeropzicht rareeend in de bijt v a n d e r a r ee e n d e n :d e m u z i e kv a n J o h a n n SebastianBach. De componistBach kan m e n m o e i l i j ko n b e k e n dn o e m e n .D e r e d e n d a t z i j n m u z i e ki n d e z es e r i ei s o p g e n o m e n . is evenwelgelegenin het Íeit dat die slechts v o o r k o m to p d e p r o g r a m m a ' si n sporadisch 'grote' piano-series. Terecht,zal de de clavecinistzeggen,want Bach hoort niet op een Steinway,Bósendorferof Yamahate . i em u z i e k h i s t o r i s c h w o r d e ng e s p e e l dD gezienonweerlegbarestellingwerd genegeerddoor de legendarischepianist G l e n nG o u l de n d o o r d e v e l e m u z i e k l i e Í h e b b edr si e z i j n B a c h - p l a t e n k o c h t e nO . o kd e j o n g e B r a z i l i a a n s e virtuoosJean-LouisSteuermanlaatzijn lietdevoor de muziekvan Bach niet remmendoor enig dogma.SteuermanheeÍt nooit les gehadvan Gould maarwel diens platengrijs gedraaid.Zijn ster is stijgende, w i j z u l l e nm e e r v a nh e m h o r e n .M a a rn u stellenwe ons eerst in op zijn Bach-recital, waarvooralle clavecinistenhierbijworden u i t g e n o d i g dS. c h o o n h e i de n r e c h t z i n n i g h e vi de r d r a g e ne l k a a rn i e ta l t i j d .

^"W= *ff

{

ó l

$11 7

.",$# ., 4

ffi

z a

o r m a

4 concertenin de kleinezaalr.aanvang:20.15uur r abonnement en CJp t 4Z,50/65+ | 37,50r lossekaartent 15,-/65+ en èJp 111,50I HetÍepertoirevoorgitaarwoÍteltin twee dinsdag 23 oktober tradities: de klassieke of 'ernstige' muziek vande OudeWereldén de volksmuziek van PacoPeffa hetlberische schiereiland en vanZuid-en EduardoFalÉ Midden-Amerika, hetcontinentdatin de koloniale tijdvanuitdatschiereiland werd geëxploreerd en geëxploiteerd. Het donderdag 15 november klassiekerepertoirewaaruit gitaristen putten,bestaat voornamelijk uit de GóranSóllscher luitmuziek vanDowland en tijdgenoten en het oeuvrevanBachen andereBarokdonderdag7 Íebruari componisten. Opde programma's vaneen gitaar-recital komt veelvuldig de vermelding TuribioSantos 'bewerkt door...'voor,wantauthentiek klassiek repertoire voorgitaarwêrd pasvoorheteerstgecomponeerd woensdag20 maart ergenruK vanafheteindevande '18deeeuwen dan Amsterdams Gitaartrio mondjesmaat. HetheeÍttot eeneindin de Helenus de Rijke,JohanDorrestein en 20steeeuwgeduurdvoordatbelangrijke OlgaFranssen componisten hetschrijven voorgitaar

13 februari1985,wanneerPacoin de grote zaaloptreedtmetzijnFlamenco Company. In 1981stichttehij in CórdobahetCentro Flamenco PacoPefla,eencentrumvoor studieen concerten. EennieuwenaamvoorUtrechtisdievan de ZweedGóranSóllscher,geborente Vaexjoeop oudejaarsavond 195S.In 1973 gaÍhijzijneerstesolo-recital. Ziin belangrijkste docentwasPer-Oiof Johnson bij wiehij studeerde aande conservatoria vanMalmóen Kopenhagen. In 1978won hij glansrijkdeeersteprijsvanhetConcours Internationale de laGuitarete parijsen sloothij eencontractmetde Deutsche Grammophon Gesellschaft. In 1979werd zijneersteplaatuitgebracht diezowaarde achtsteplaatsin de top-40behaalde en daarmee Abbaachterzichliet.In 1990 maaktehijzijndebuutin de Londense WigmoreHall.InScandinavië isGóran T Sóllscher z bepaald eenberoemdheid, die o componisten alsSor,ïarrega,Duarte, o.m.viade televisie eengrootpubliek m Pujol, Castelnuovo Tedesco enTurinais @ bereikt.Hijbespeelt tweegitaren, te weten @ goedte horendatde gitaarvanhuisuit een eendoorde ZweedGeorgeBolingebouwd m o instrument vande volksmuziek is.Die elfsnariginstrument (me[destem-ming van traditiezetzichop meesterlijke wijzevoort eenrenaissance-luit) en eengitaaruitde t in de muziek vandeArgentijn Eduardo ateliers vande Spanjaard m JoséRamirez. z FalÉ.FalÉwerdin l g2Cgebbren in Salta. TuribioSantosspeeldemaart1981voor m 0 Nadathij alsautodidact al eengrotemate het laatstin hetMuziekcentrum. Hiiwerd vanvÍrtuositeit hadbereikt, namhij lesbij geborenin 1943te SáoLuis,Brazilíé. Oo 0 eenaantalerkendemeesters. In 1953trad tienjarige leeftijdstarttehijzijngitaarstirdie hij voor het eerst op in Europa, waarna zijn bij AntonioRebello omvervoigens g bij Oscar roemzichsnelverbreidde. r InJapanheeff Caceres in de leerte gaan.In i962ga-fhij FalÉeenongelooflijke reputatie hij heeft zi;neersterecitalin RiodeJaneiro, Eeniaar er inmiddels meerdantweehonderd sololaterwerdhij doorhetMuseoVilla-Lobo's recitalsgegeven. EduardoFalÉcomponeert uitgenodigd deTwaalfEtudesvanHeitor folklore,en datlijkteencontradictio in Villa-Lobos integraal uit te voerenenzijn terminis.Indit verband vroegde medewerking te verlenen aande première Nederlandse gitaristDickVisserFalÉeens: ran h9tSextuorMystique. In 1965vestigde 'Valje niet je in hetklassieke vangnetals TuribioSantoszichin Êuropaom nog preludes tremolo's, en ingewikkelde datzelÍdejaarde eersteprijste winnehvan serieusgingennemen.Derolvande variaties maakt?'EduardoFalÉ:'Nietalsde hetO.R.T.F.-concours in Parijs.Hijrondde legendarische AndrésSegoviais in die thema'sin de muzikale traditiewoÍtelen. zijnstudieaÍ bijAndrésSegovia enJulian ontwikkelingvanniette schattenwaarde Goed,eentremolois nietgemakkelijk nate Bream. geweesl. fluiten,maarbijnaal mijnandere Overbewerkengesproken:het ln de laatstedecenniais het repertoire composities wordenin Argentinié doorde AmslerdamsGitaartrioheeftin hetvooriaar voorgitaarin hoogtempogegroeid. gewonemanopgepakt, Dat alseígen van1984vooreenzeeraangename heeftte makenmetde definitieve eryaren. Menzingtof neurietze na,zonder gezorgdmeteenarrangement verrassing emancipatie vanhetinstrument enzeker te wetenwiede componist is.' voordriegitarenvanVivaldi's Vier ook metde explosieve aanwasvan het Eenbelang rijkevertegenwoordiger van Jaargetijden. Debewerkingis op de plaat gitaristenbestand meteenconservatorium- eenanderein hetvolklevende traditieisde verschenen en mageensieraad worden diplomaop zak.Vooraluit de hoekvande SpanjaardPacoPeia, geborente Córdoba genoemd voorelkediscotheek (inde oude avant-garde-componisten komtveelnieuwe in 1942.OptwaalÍjarige leeÍtijdbegonhij betekenisvandatwoord).Voorhetvoorjaar muziek.Daarnaast gaathetarrangeren van zijn loopbaan alsbegeleider vanf lamencovan 1985staateennieuweverrassing op muziekóókverderen datbeperkizich niet groepen. In 1963ginghij naarLonden, waar stapel:eenbewerkingvande tot het bewerkenvanpartituÍenvoor hij vierjaarlaterzijneerstesolo-recital gaÍ Brandenbu rgseConcerten vanJohann instrumenten die in meerdere oÍ mindere in WigmoreHall.PacoPeíaiseenvande Sebastian Bach.Hetkannu nietmeerlang mateverwant zijnaande gitaar.Voorzulke aanvoerders vaneenzeerselectgroepje durenof ookde negensymfonieën van stoutmoedige g itaristen/arrangeu rsals gitaristen datde kunstvandef lamenco de LudwigvanBeethoven en alle Kazuhito Yamashita gaatgeenzeete hoog. conciertoverstaat. Def lamencoisziin pianoconcerten van Mozartworden In hetauthentieke repertoire van leven,zoalsook kanwordenvastgesield op genomen. onderhanden

Serie

ffi 8 concertenin de kleinezaalr aanvang:20.15uur r abonnement t 90,-/65+ enCJPí 72,50I lossekaartt 15,-/65+en CJPt 11,50r vriidaq12oktober

Felix Mendelssohn-Bartholdy in f op.4 Vioolsonate PÍanotrionr. 1 in d op.49 Liedohne Worte,voorcelloen pianoop. 109 Pianotrionr. 2 in c op. 66

GuarneriTrio DanièleDechenne(piano),Mark Lubotsky (viool),Jean Decroos(cello) dinsdaq 27 november

FranseSuite ErnestChauss on - Concert voor viool, piano en strijkkwartetop. 21 in a MauriceRavel-Pianotrio

É Ír u z

É l

Kwartet Schónberg

woensdag20Íebruari

Jannekevan der Meer (viool),Wim de Jong (viool),Henk Guittart(altviool),Hans Woudenberg(cello)

van Johann SebastianBach

Serenadesen divertimentivoorblazers

Amsterdamse Bachsolisten

Blazers Ensemble Nederlands

(viool), LindaAshworth JohanKracht (viool),Matthias Maurer(altviool), Wim (cello),AnthonyWoodrow Straesser (contrabas), RobVisser(hobo),HenkKnóps (hobo),BrianPollard(fagot), Josde Lange (fagot)

woensdag 1 mei

Pianotrio Stuttgarter , ainer M o n i k aL e o n h a r d(t p i a n o ) R , l a u sK a n n g i e s e(rc e l l o ) K u s s m a u(lv i o o l )C zaterdaq15 december

Lisztà Paris Frédéric Chopin - Grand Duo Concertant, voor piano en cello Franz Liszt - Grand Duo Concertant, voor viool en piano 'Pester Carnaval' Franz Liszt - Pianotrio Sigismondïhalberg - Pianotrioop.69 Franz Liszt/Cami Ile Saint-Saëns- Orpheus, voor piano, viool en cello

Vera Beths,viool AnnerBijlsma,cerro StanleyHoogland,p'ano

vriidag 19 april

DieKunstder FugeBWV1080 WolfgangAmadeusMozart

Pourviolonet luthéal

Vioolsonate nr. 1 in G op.78 Víoolsonatenr. 2 in A op. 100 Vioolsonate nr.3 in d op. 108

Maurice Ravel- Tziganevoor viool en luthéal Wolfgang Amadeus Mozart- Sonate in e, voorviool en piano KV 304 César Franck- Sonate in A, voor viool en piano Claude Debussy- Sonate in g, voor viool en Piano Daniel Wayenberg- Variatiesover'lt's a Iong way to Tipperary', voor luthéal

Jaap van Zwedeh, viool Ronald Brautigam,piano

Theo Olof,vroot piano DanielWayenberg,ruthéar,

woensdag13 maart

JohannesBrahms

vriidag18ianuari

Peterlliitsj Tsjaikowsky Pianotrioin a op. 50 Liederen Werkenvoorpiano

Vera Beths,viool AnnerBijlsma,cerro StanleyHoogland,piano BernardKruysen,bariton

WAARSGHUWING Op vrijdag21,zaleóag 22 en zondag23 septembeÍwordt geopendmet een reeksgratis het nieuweconcertseizoen concertenonderhet motto Schotvoor de Bo€g 194U85. preciêsgaat veíopen, leestu in Hoe dezeseizoenopening de Maandagendaaugustus/september, die omstreeks 20 augustusverschijnt.Zorgdat u erbij bent - neemvoor de zekerheideen abonnementoo de Maandaoenda.

'Watwewillen ï is hettraditionele - N.B.E.: repertoire zo perfectmogelijkuitvoeren, in =

voorde pastorale, zonnigesÍeerdieThun hem bood.Dezesonatewordtwel ' Meistersinger-Sonate' genoemdin verband metde overeenkomst tussenheteerste thêmavanheteerstedeelen hetPriislied uÍt Wagners opera'DieMeistersinger v-on Nrirnberg'. Alledriede sonates zijnlyrisch en intiemvankarakter, maarin dederdeuit Brahmszichtochook in eenmêerextravert en virtuoosidioom.Noordduitse somberheid wordtalshetwaregemengd metWeenseSchwung.Nergens overschreed Johannes evenwel de grenzen vande kamermuziek, zoalsBeethoven dat wel deedin zijn Kreutzer-Sonate. Dialoog en synthese vanvioolen pianozijn volmaakt. Vooreenavondmeteengeheeleigen karakterzorgthetSchónbergKwartet,dat hetStuttgarterKlavierTriovooreenaantal concerten heeÍtuitgenodigd. Op het programma ondermeerhette weinigin de concertzalen klinkende ConcertoD.21van de Fransecomponist ErnestChausson. ErnestChausson werdop 21januari1855 geborenin Parijs. Op 10juni1899overteed hij,44jaaroud,tengevolge vaneenf ietsongeluk.Hetconcertvoorpiano,vioolen strijkkwartet werdgecomponeerd in 1890/91 . Chausson droeghetop aande legendarische Belgische violistEugène Ysajiediemetzijnstrijkkwartet plusviolist Biermass en pianistPierrezorgdevoorde première op 4 maart1892te Brussel. Ineen briefaanYsaiie,vóórde Brusselse première, schrijftErnestondermeer:'U begrijpthoenoodzakelijk hetvoormijis, datdit werkop zo goedmogelijke wijzeaan hetpubliekwordtgepresenteerd. lk kanmij geenbêtereexecutanten voorstellen danu en uwschitterende kwartet. lk zalu niet

onzeprogramma's gevenen informatie m z mindertraditionele werken- nieuwen oud m - naarvorenbrengen. Ener zelfveelplezier -@ aanbeleven!Waarbij we niemand bewust @ o willenchoqueren, maarhetooknieterg I z vindenalsiemand zijnharenovereind voelt komen,of eentraanwegmoetpinken.' f] I Aande muziekvanFelixMendelssohnI o Bartholdy is nieteerderaandacht r geschonken in de series Componistenportretten vande aÍgelopen seizoenen. Deschadewordtnu ingehaald in eenconcertdoorhetGuarneri Trio,Danièle Dechenne enJeanDecroos stichttenin 1961metviolistHermanKrebbers het Guarneri Trio.NadatKrebbers in 1979 vanwege eenarmblessure zijnloopbaan moestbeëindigen, werdzijnplaats ingenomen doordewereldvermaarde Rus MarkLubotsky. Al spoedigslaagde het ensemble erinmetdezenieuwebezetting zijn internationale reputatie nietalleente bevestigen, maarzelÍste versterkên. Het spreektvoorzichdatde Pianotrio's opus49 en opus66,daterend vanrespectievelijk '1839 en 1843,op hetmenustaan.Naar aanleiding vanheteerstepianotrio zei 'Mendelssohn RobertSchumann: is de Mozartvande negentiende eeuw,de helderste musicus, diede tegenstrijdigheden vanonzetijd het duidelijkst doorzieten alseersteverzoent.' MarkLubotsky en Danièle Dechenne verlenen ook hunmedewerking aande serie Rondom(ziepag.15). Eenduodatwordtgevormd doortwee van de meestenergiekeen getalenteerde jongeNederlandse musicivandit moment, violistJaapvanZwedenen pianistRonald

Zoalsu ookeldersin dezekrantkunt lezen,is 1985uitgeroepen tot Europees Muziekjaar. Aanleiding tot dezebeslissing is de omstandigheid datin 1985hetzoveelhonderdstegeboorte-danwel sterfjaarvan eenaantalbelangrijke componisten uitde muziekgeschiedenis kanworden'gevierd'. jubilarissen Datonderde Johann SebastianBachde grootsteis,zalniemand willenbetwisten. Endater in de serie Componistenportretten eenconcertwordt gewijdaande meester allermeesters, kan nauwelijks eenverrassing zijn.Tochwordt heteenwatongebruikelijk concert, namelijk de uitvoering doornegenstrijkers en dubbel-rietblazers vanBachslaatstè en nietvoltooide werk,DieKunstderFuge.De laatstejarenvanzijn leven,datduurdèvan 1685(!) tot 1750,werkteJohannSebastian BachaanDieKunstderFuge.Vanaf1749 washetzijnenigebezigheid. Decomponist - hij overieed o kon hetwerknietvoltooien I terwijlhij bezigwasmetde laatstef uga. z z Behalve datgeenvanzijnfamilieleden oÍ m a vÍiendende volgorde vande stukkenkon @ vaststellen in de geestdieJohannSebastian I Bachmogelijkin gedachten had,zorgde ook hetfeitdathetmanuscript nietaangaf @ voorwelkínstrument oÍ bezetting hetwerk wasbedoeld, voorveelonduideliikheid en speculatie.Ofschoon er tegenwobrdig nauwelijks meeraanwordtgetwijÍeld dat DieKunstderFugeis gecomponèerd voor klavecimbel, is deverleiding nogsteedserg grootom hetin uiteenlopende instrumentale bezettingen te spelen.ln het Festival OudeMuziekUtrecht1982oaf MusicaAntiquaKólndaareenf raaivoorbeeld van,op eengrammoÍoonplaat vanDieZwólfCellisten derBerliner Philharmoniker komenookeenpaardelen uit hetwerkvoor,en nu zettenzichde Amsterdamse Bachsolisten aanhuneigen instrumentatie. WolÍgangAmadeusMozartjubileertniet in hetseizoen1984/85, maarziinmuziekzal tochop bijzondere wijzerechtworden gedaandoorhetNederlands Blazers Ensemble. Deroemvanhetensemble, in 1959opgericht dooreengroepleerlingen vanhetConservatorium en vanhet Muzieklyceum te Amsterdam, begon feitelijkmetde vitaleinterpretatiós van Mozarts divertimenti en serenaoes voor blazers. In dejarenzestigsteldehetN.B.E. metzijnMozart-uitvoeringen eennieuwe norm.Degrammofoonplaten behaalden voorklassieke muziekverbazingwekkende verkoopcijfers en werdenbekroondmet Edisons en bijvoorbeeld de Flótenuhr-preis vande WienerMozart-Gemeinde. Fagottist JoepTerweyoverde doelstelling van-het

+ f

m o o r o T

Brautigam, is geëngageerd voorde vertolking vaneendrietalhoogtepunten uit hetoeuvrevanJohannesBrahmè. Van Brahms'muziekvoorkleinebezetting wordende drievioolsonates welhetmeest uitgevoerd. Zestammen alleuit de'rijpe' periodevande componist. Deeerstesonate (in G)werdgecomponeerd in 1878. Vanwege de thematische overeenkomsten 'Regenlied' methetin 1873geschreven (tekst:KlausGroth;'WalleRegen, walle nieder'), wordtdesonategraagals 'Regenlied-Sonate' aangekondigd. De tweedeen derdesonatewerdenbeide geschreven in hetZwitserse Thun,waar Brahmszichzo vaakmogelijkterugtrokom te componeren en waarenkelevanzijn mooistewerkenzijnontstaan. Indetweede sonate(inA)weerspiegelt zichhet duidelijkst Brahms'liefdevoorde natuur,

verzwijgen dat ik hetConcertheb geschreven metu en uwÍeillozespelin gedachten. Derhalve iser ietsin hetwerk datu toebehoort, wantzonder u hadik het waaÍschijnlÍjk nietgeschreven. lk hoopdat u mij toestaathetaanu op te dragenen dat u uw rolalsmedewerker tot heteindezult vervullen doortenslotte artistiek levente blazenin eenwerkdatdooru is geïnspireerd.' OverhetaparteprogrammadatTheo OloÍen DanielWayenberg spelenin het kadervande serieComponistenportretten, kunnenmeerinteressante detailsworden vermelddande ruimtehiertoelaat. Daarom concentreren weonsop hetpiècede résistance vanhetconcert, de Tzigane voor vioolen luthéalvanMauÍiceRavel.De luthéaliseenuitvinding vande Belgische orgelbouwer GeorgeCloetens. ln 1922

dathet verwierÍhijoctrooiop het'apparaat te veranderen mogelijkmaaktde klankkleur door vantonen,voortgebracht Inde praktijkkomthet snaarinstrumenten.' boven eropneerdathetluthéal-mechaniek op de snarenvaneenvleugelwordt waarbijeensysteemvan aangebracht, en metalen metalencontactpennen door in werkinggebracht staafjes, vaneenluit, registerhandels, de suggestie of een eenhammerklavier eenklavecimbel, Theo Hongaarse cimbaalkanoproepen. Olofwerdop hetspoorvande luthéalgezet van bovende partituur dooreenindicatie stukal Ravels Tzigane(endátnadathij het'violon had): zo'n35jaarop zijnrepertoire et piano(ouluthéal)'. In hetBrusselse een Museumwerduiteindelijk Instrumenten luthéalontdekt,in deplorabele staat EvertSneluitWerkhoven verkerend. (600urenwerk) restaureerde hetinstrument In 1979washetspeelklaar. en in augustus zijnTzigane schrijÍtMauriceRavelvooral hetgebruikvande luit-en cimbaal-registers op de voor.Overigens is hetwerkinmiddels plaatgezetdoorOlofen Wayenberg. DemuziekvanFranzLisztheeftnog in de serie nooitontbroken Datis geentoeval: Componistenportretten. er is sprakevaneensoortLiszt-renaissance, vanmuziekwaaropom de herontdekking eentaboerustte.De onjuisteredenen dieveelgedoe karikatuur vande charlatan om nietsop muziekpapier zettê,heeft van musicien publiekte langweerhouden dooreennauwelijks eenontdekkingstocht te overzienoeuvre. F N o richtdezekeerde HetLiszt-programma aandacht op de opkomstvanhet N z virtuozendom op en meerin hetbijzonder de zwierigemanierwaaropParijsdaarzijn Ê L Inde middelste bijdrageaanleverde. decennia vande vorigeeeuwwasParijsde intellectuele hoofdstad vande en artistieke wereld.HetwarendejarenvanHugo, Balzac, Heine,Musseten Sand,Lamartine, andereliteratoren. Parijswasook het hoofdkwartier vande Europese pianoleeuwen. Chopinwasminof meerals (deRussenhaddenzijnPoolse banneling vaderland bezet)in Parijsblijvensteken, maarwerddaarwarmonthaald doorLiszt, Mendelssohn, Kalkbrenner en andere kosmopolieten. ïussenLiszten Chopin groeideeensoortongemakkelijke vriendschap, ongemakkelijk omdateen jalousiede métier' zekerewederzijdse' was.GhopinbenijddeLiszt onvermijdelijk kracht,zijn vanwege diensextraverte hypnotische vermogens. Lisztleerdevan muziekniet Chopindatooksuper-virtuoze hoefdete zijn.Chopinin een inhoudloos

te geenheilin eenpogingomeenpianotrio zwakmomentoverLiszt:'Eenszalhij Datliethijzijnvriendinen parlementslid wel componeren. wordenoÍ misschien von Meckwetenin Nadezhda weldoenster koningvanAbessinië of vande Congo, 'U eenbrieÍ(uit1880): vraagtmijwaaromik maarwatde thema'svanzijncomposities lk zou geenpianotrio wil componeren? betreÍt,wel,diezullentussende kranten maarhetgaat gaarneuwwensvervullen, kondenhet wegraken.' Liszten Saint-Saëns ten te boven.Waarschijnlijk mijnkrachten samengoedvinden.ViaLisztzoude vanmijn gevolgevande gesteldheid van bekendrakenmetde idealen Fransman gehoororganen, ik de verdraag waszeer Saint-Saëns de Duitseromantiek, vanpiano,vioolen cello en werd samenvoeging voorLisztspianistiek ontvankelijk danook promptde'FranseLiszt'genoemd. niet.Hetschijntmijtoedatdeze nietmetelkaarharmoniëren... klankkleuren Danwaser nógeenkaperop de kust:de uit vanvioolen klankkleuren pianisten componist Demelodische aÍkomstige Genève warmetimbres, Thalberg, die Lisztop hetgebied cellomethunverrukkelijke Sigismond gaaneenwedstÍijdaanmetde piano- de naardekroonstak. vanoiano-acrobatiek 'Thalberg Indecember koningderinstrumenten.' dieviool isde enigekunstenaar aanhet 1881zettehijzichniettemin kanspelenop eenklavier.' Overzwier eenmaand vaneenpianotrio, gesproken:het is nog maarde vraagoÍ componeren laterwasoous50voltooid. Thalberg dezoonwasvanprinsMoritz zoals Dietrichstein en barones VonWetzlar, hijzelÍvolhield. door Het Liszt-portret wordtneergêzet eenensemblerondVeraBethsen datgeldt ook voorhetportretvanPeterlliitsi vanPeter Tsiaikowsky.Dekamermuziek lljitsjTsjaikowsky iseigenlijknogeengrote onbekende. Doorhetbelangen de en soloverleidelijkheid vanzijnsymfonieën concerten wordtmaarzeldeneenlicht geworpen opde muziekdieTsjaikowsky schreeÍvoorkleinebezettingen. Y is het Hetlangste werkop hetprogramma o 3 Triovoorpiano,vioolen cellouit 1882.Met in a zijnbijnadriekwartieris hetPianotrio Y is ook danookongewoonlang.Ongewoon @ trio uittweeen nietuit drie F = - hetÍeitdathetTsjaikowsky droegzijnopus a o delenbestaat. E vaneengroot = nagedachtenis 50 op'aan de Ío l kunstenaar', waarmeehij verweesnaarde É. U u pianist Rubinstein dieop 23 maart1881was zz I Decomponist zagaanvankelijk overleden. J

5 voo_rsielfingen in de grotezaal r metstoelreseÍveÍingI aanvang:20.15uur r abonnemenlÍ Z0,_/65+en CJp 152,50r lossekaart en CJPI 13,- (13Íebruari:f 20,-l t Í 17,50165+ dinsdag16oktobeÍ

LosMachucambos Latijns-Amerika zaterdag17 november

Internationaal Folkloristisch Danstheater Nederland zateÍdag15 december

Hongaars StaatsFolklore Ensemble zalerdag19 januari

Kodia Centraal-AÍÍika woensdag13Íebruari

PacoPefta'sFlamenco Company Spanje

r Eindelijkop hetpodiumvande grotezaal alsonderdeel vande serieFolklore: Paco Pefra'sFlamencoGompany.Deflamenco komtuit Andalusië. Demuziekvandie provincie Spaanse worteltin veletraditiês. Mentreft er restenaanvande Byzantijnse, Moorse,Mozarabische enJoodsecultuur.

-o Ditallesis geïntegreerd in de liederen en z dansenvanhetAndalusische volk.De o belangrijkste invloeden zijnechter uitgegaan vande lslamen dezigeuners. Het a a resultaat wasde'CanteFlamenco', een I samengaan vanAndalusische folkloreen zigeunermuziek. Voorde dansgebruikt @ 'BaileFlamenco', mende aanduiding voor a 'Toque r hetgitaarspel Flamenco'. De -x flamencoheeÍtin de loopvandeeeuwen eengroteontwikkeling doorgemaakt diein m hetmiddênvande 19deeeuwresulteerde in m z(, hetontstaan vande'CafésCantantes'. De m 3 gitaarverschijnt danop hettoneel daarvóór werdenzangen dansuitsluitend rm methandgeklap begeleid. AntonKoolhaas schreeÍenigejarengeleden(inVrij 'Paco Nederland): Peflaiseenuitsiekende en bijzonder symphatieke artistiek leider, muzikaal volmaakt en klaarblijkelijk motor vanêenuitnemende samenwerking in de groep,diezich,toende geestdrift bij het l.F.D.zijngrotekwaliteiten weereens publiekechtonbedaarlijk begonte worden, produktie bewezen metde schitterende 'Maskers daarvolledigaanovergaf.'DatbelooÍtwat. en Mythen', dieeenwarmonthaal Eenvertrouwde verschijning op het kreegvanpubliekenpers.Kortom:het folklore-podium is hetInternationaal wordttijd dathetl.F.D.weereensnaarhet FolkloristischDanstheateÍ. Sindsde Muziekcentrum komt. oprichtingin 1962heeÍthetl.F.D.doorhard DatAfrikaeensmeltkroes vanculturenis, en gedisciplineerd werkeneengroot komttot uitdrukking in devoorstelling van repertoi reopgebouwd. Voorallerlei hetensemble Kodia,aÍkomstig uit de projecten werdenspecialisten uit binnenCentraalaÍrikaanse Republiek. Hetkarakter en buitênland ingeschakeld, zodataande vandieculturenis in hogematebepaald hoogsteproÍessionele normenkonworden doorde geschiedenis dieAÍrikaheeft voldaan.Enal dieinspanningen moestên doorgemaakt sindsde komstvande wordengerealiseerd binnende grenzen Europeanèn. van Inde koloniale en neoeenzeerkrapbudget.Eencompliment periodes koloniale aan werdenstammen, volken de leidingvanhetensemble, waarvan en culturensamengevoegd tot staatkundige Ferdinand vanAltenade spilis,en aande eenheden dieweinigof nietste maken dansersdiehunwerktegeneenminimale hadden.met de oorspronkel ijke bêloningmoetendoen,is hierwelop z'n verhoud.ingen tussendiegroepen.Metalle plaats.In hetafgelopenseizoenheefthet gewelddadige gevolgen vándíen.Nietdat AÍrikavóórde komstvande koloniale ! machteneenaardsparadijswasen gewapende conÍlicten nietbestonden. Maar volhouden datde m menkanevenmin z\ vreemde bezetters er rusten harmonie 4 @ hebben gebracht. Inde Íolklorevande a volkenwordtuitdrukkino 5 AÍrikaanse gegevenaanhetverdrietdat hetverjoop m z vande geschiedenis heeÍtopgeleverd, àan a het nostalgische verlangennaarvervlogen o Iuoen,maar ookaanhetgeloofin een beteretoekomst,vrijvaninterneen externe z conflicten. OokhetHongaarse volk kanmeespreken overconÍlictenen vreemdebezettingsmachten. Inde loopdereeuwenis het Hongaars€ landontelbaremalenslagveld geweest.Tochis de ÍolklorevanHongarije overhetalgemeen gesproken opvallend levensblij. HetHongaars StaatsFolklore Ensemble woÍdtsinds1951geleiddoor

Serie had MiklósRábai,dienooitchoreograaf waszijnhobby, willenworden.Volksdans toenhij in 1945eenamateur-ensemble vanhet uit leerlingen samenstelde gymnasium waarhij lesgaf. Driejaarlater verwierfdie groepde eersteprijsbij een concours. Rábaiverhuisde internationaal te gaan naarBoedapest om choreografie docerenen om in 1951te wordenbenoemd waarmee tot leidervanhetstaatsensemble komt.MiklósRábaiover hij nu naarUtrecht '... de volksdans: de dansis ookzondertolk begrijpelijk. Hijis in dezelfde vooriedereen matealsdetaaldragervanhetnationale karakter, alleenheeÍtmener geen geenvertalerbij nodig.' bemiddelaar, wordtgeopend DeserieFolklore1984/85 uit afkomstig doorLosMachucambos, uit vier Latijns-Amerika. Degroepbestaat te weten super-professionele muzikanten, RomanoZanotti,Mariana RafaelGayoso, Venegas-Montalvo en MariaLicata.Metzijn vierenbestrijken zeeenenormrepertoire, (enmeerdandat)van eendwarsdoorsnede de muziekdiein Midden-en Zuid-Amerika leeÍt.In de jarenzestigverwiervenLos bekendheid Machucambos eenaanzienlijke mettwee'hits':La Bambaen Pepito.In 1971 methet waser sprake vaneendoorbraak 'Liederen programma en dansenvan Théátre Latijns-Amerika' datin hetParijse tweemaanden de la Gaité-Montoarnasse langstampvolle zalentrok.Opdatsucces doorde hele volgdengrotetournees wereld.In 1973keerdenLosMachucambos terugnaarParijsom eenkassucces.te De wordenin hetgroteOlympia-theater. groephadin zijnrepertoire toenruimplaats gemaakt voorde muziekvankunstenaars vaderland diehunLatijnsamerikaanse verlaten, op devluchtvoorde moesten

,ffiffiMffiM**ffi#ffi,ffi#ffi# 2 concertenin de grotezaalr aanvang:20.15 uurI abonnement voorabonnees120,(eenheidsprijs) r lossekaarlf 17,50 /voor niet-abonnees t30,-* (eenheidsprijs) r (eenheidsprijs) zaterdaq12 ianuari

Elly Ameling,sopraan RudolfJansen,piano Programma wordt nog bekendgemaakt. zaterdag26ianuari

BeauxArts Trio MenahemPressler(piano),lsidoreCohen (viool),BernardGreenhouse(cello) Ludwig van Beethoven- Trio in c op. 1 nr. 3 Camille Saint-Saëns- Trio in F op. 18 Franz Schubert- Trio in Bes op.99

o z

f U

Ook dit seizoenwordt weer een royaal gebaargemaaktnaarde'vasteklanten'van MuziekcentrumVredenburg,met het aanbodvan eên tweetalkamermuziekconcertendoor musiciu it de hoogste regionenvan het internationale muziekleven,maar tegen een abonnementsprijs die onwaarschijnlijklaag is. Elly Ameling,die op superieurewijzeaan de pianozal worden begeleiddoor RudolÍ Jansen, lijkt per seizoenberoemderte worden. Eengroot deelvan haartijd brengt zij door in het buitenland.Met name in de VerenigdeStatenwordt zij steedsweer met uitbundigegeestdriftontvangen.Haar prachtigestem en formidabeletechniek, gekoppeldaan een groot inlevingsvermogen,zijn de ingrediëntenvan Elly Ameli ngs zeldzameku nstenaarschapen tot muzikale maken haar liederenrecitals evenementenvan dê eersteorde.

militairedictaturen.Tekstenvan gÍote dichtersals Pablo Nerudaen Victor Jara werden met veelartistiekeen menselijke betrokkenheidgezongen.En sindseen paar jaar tracterenLos Machucamboshun publiekop een f raaieinterpretatievan een genre dat ook in Europaveelvriendenheeft gemaakt:de salsa,Latijnsamerikaanse swing waarvoorzelfsde meestaÍstandelijke Nederlandernog doorde knieëngaat!!!

HetBeauxArtsTrioviertin 1985ziin jubileum.Daarmee dertigjarig heefthêt ensemble de leeftijdvandezeersterken bereikt,wantdertigjaarisverschrikkelijk langvooreenkamermuziekformatie. ln de loopvandriedecennia concerten heeÍthet BeauxArtsTrioallesgespeeld watooitvoor pianotrio werdgeschreven en vanenig belangis.Watsteedsweertreftin de concerten vanhettrio,is de inzetwaarmee eênwerkdatmisschien al voordezoveelhonderdstekeerop de lessenaars staat, wordtuitgevoerd. Wienadertigjaarnog steedsnietblaséis,magmetrechteen integerkunstenaar wordengenoemd. .Deextralageabonnementsprijs van wanneermenook /20,- geldtuitsluitend eenabonnement oo eenof méérvande andereseriesuit dezeSeizoehkrant neemt!l

Serie

,ffi

ffi*ffi#ffi,ffiM

I lossekaartt17,50(eenheidspÍijs) I 4 avondenin de kleinezaalI aanvang:20.15uur I abonnement Í50,- (eenheidspriis) vriidas5 oktober

ClaudeLéveillé vrijdag14december

VincentAbsil zaterdaq5 ianuari

AnneSylvestre woensdag 24 april

PrévertsPamfletten vanTine Solo-programma Ruysschaert

A n g è l eG u l l e rn o e m th e m g r a a gd e CanadeseBécaud,omdat Léveillézich met een zelfdesoort hartstochtaan zijn publiek geeft,het probeertte overtuigenvan zijn tekstueleen muzikalebedoelingenen oproept niet al te benauwdom te springen met sDontaneemoties,Van muziekstudie 'Er heefthij nooit ietswillênweten: stond e e n p i a n oi n o n s h u i s .D a a rs p e e l d ei k a l o p voordat ik kon praten..,maarde lessenvan mijn moederheb ik steedsgeweigerden ook die van de lerarenwaarze me laternaar toe wilde sturen.lk had een wereldontdekt, bevolktdoor prachtigegeluidendie mij betoverden.Die wilde ik helemaalalleen ontdekken,lk ben nog steedsniet in staat o m d e m u z i e kd i e i k c o m o o n e e tre n o t e r e n . ' La jeune chansonÍranqaisewordt vertegenwoordigddoor een van de meest interessanteartiestenvan het ogenblik:

v o o r b iijsd a nh e tp u b l i ezko uw i l l e n . Metgepaste vreugdewordthierhet aangekondigd vanAnne optreden Sylvestre, eengrandedamevanhetFranse In maart1984konhet chanson. aangekond igdeUtrechtse optredenhelaas nietdoorgaan, maarvoorjanuari1985is allesoerfectin ordeen kanalleeneen natuurramp nogroetin hetetengooien. AnneSylvestre wordt,tegenhaarzin nogaleensmetGeorges overigens, gaat vergeleken. Elkevergelijking Brassens mank,ookdeze,maarvanbeidegrote magwordengezegddathunwerk artiesten draaitom de ooëtische tekstenwaarinde ironie zeldenaÍwezigis. 'SansAnne manquerait-il à la Sylvestre, c h a n s od n ' a u j o u r d ' hquui e l q u ceh o s e d'important? Je répondsoui.Sanshésiter.', steltAngèleGullerzonderhetminste

VincentAbsil. Hij maakteeertijdsdeel uit van de groep lmago,die in Frankrijkeen grote faam bereikte.Vincentwas de centraleÍiguur in de groep,hij schreefhet merendeelvande nummerswaarmee lmago triomfenvierde.De laatstetijd treedt hij op met zijn eigen chansons,daarbij terzijdegestaandoor een klein combo. In deze intiemecontextblijkt Absilook een overtuigendartiestte zijn, beschikkend over het vermogenom de aandachtvan zijn gehoor te pakkenen niet meer los te laten. In zijn chansonslaatAbsilzich graag kennenals een kwajongen,die de hele wereldeen loer draait.Dat doet hij uit pure lieÍdevoor die wereld,die aÍ en toe moet worden geprikkelden geplaagdom leefbaar te zijn. Dankzijzijn grote muzikaliteiten perfectegevoelvoor nuancesis een tour de chant van Absileen gebeurendat sneller

voorbehoud.Ruim vijfentwintigjaar staat Anne Sylvestreal op het podium én aan de top. Haarstijl is in die jaren nauwelijks veranderd.Zij maakthaar paroles& musiquemet grote zorgvuldigheiden beheerstheid.In precieze,bondigetaal, ontdaanvan modieuzefrivoliteiten,creëert ze liedjesdie nochtansallesmet de werkelijkheidvan vandaagte maken hebben.In een elegantestijl en niet zonder distinctieweet zij een direct aansprekend beeld te schetsenvan een belevenis,een idee, een emotie, een karakter.La Sylvestre heefthet zichzelÍniet gemakkelijkgemaakt door zich enerzijdsuitdrukkelijkals vrije, onafhankelijkevrouw op te stellen,ên anderzijdsgeen aansluitingte willen zoeken bij de strategieof het vocabulaire 'bevrijdingsÍront'. weinigen Als van enig verstaatzij de kunst om de bedreigingenen

I 'J'ai quatre eu chocs dans ma vie. Le jour o È j ' a i e n t e n d up o u r l a p r e m i è r ef o i s H e n r i C o n t e t c, e l u i o Èj ' a i c o n n u M a r g u e r i t e Monnot,ma rencontreavecGlanzberget, au Canada,la découvertede Claude Léveillé.'Dezeuitsoraakvan niemand minderdan Edith Piaf is een mooi opstapje voor een toelichtingbij de serieRive Gauche.vier avondenop de linkeroever van de Seine.Claude Léveillé is een van de pioniersdie in de járen '60 een stem gaven aan de eigen cultuur van de Franstalige Canadezen.Anderenamendie horen bij de emancioatievan de f rancofonenin de Canadesesamenleving,zijn die van Gilles Vigneault(de eerstedie optrad in het h e i l i g d o m ' C o m é d iC e a n a d i e n n et e ' Montreal),FélixLeclercen Jean-Pierre Ferland,Léveillékomt oorspronkelijkniet uit Québec,het centrumvan de strijd om de maar autonomievan de Frans-Canadezen, uit Montreal.Léveillékomt voort uit de 'Bozos', een bewegingdie haar naam heeft 'Chez Bozo',waar de te dankenaan café pionierselkaarontmoetten.Gestimuleerd 'Bozos' door de kreeg het publieksteeds meertrek in het chanson.Montrealkreeg 'Saint-Gêrmain-des-Prés' een eigen in de 'boites à wijk SainteCathérine.Cabaretsen chansons'schotenals paddestoelenuit de grond. Zijn ontmoetingmet Edith Piafwas van grote betekenisvoor ClaudeLéveillé.Zij nam hem mee naar Parijs,hij schreef chansonsvoor Edith en liet zich door haar inspirerentot een ballet.Een groot publiek leerdeLéveillékennendoor zijn schitterendechanson'Frédéric'.

U E U' u

U z z

Serie

F 4 toursde chantin de grotezaalI metstoelreservering r i.s.m,CharlesAerts r aanvang:20.15uur r abonnemenit 80,- (eenheidsprijs) Theaterprodukties r losse r kaart125,- (eenheidspriis) z o m z

{

meningvanlonesco, de beroemde toneelschrijver.,. GilbertBécaudslaagde er weldrain een overmaat aanemotieen energie te temmen en in gunstige zinaante wenden.Hij ontwikkeldezichtot eensoorttoetssteen vanhetFranse chanson, de representant van'la bonnechanson frangaise'. Inzijn oeuvreiseigenlijkmaarplaatsvooréén jaargetijde, zoalsAngèleGullerhetf raai Í o r m u l e e rnt ,a m e l i j k v o o r 'pl er i n t e m p sd'e, getuigen lente.Al zijnchansons vanzin in het leven,vanjoiede vivre.Hetzounietjuist zijnom hierde namenoverte slaanvande tekstschrijvers die in nietgeringemate hebbenbijgedragen aanhetsuccesvan Bécaud:Maurice Vidalin,PierreDelanoë en LouisAmade. YvesDuteilisvaneenheelandere generatie danBécaud-toen Gilbert

vriidag19oktober

JulietteGréco

woensdag21november

GilbertBécaud zondag3 Íebruari

GeorgesMoustaki vrijdag 22maan

YvesDuteil T angstenvan onzetijd in poëziete vatten, daarbijnietsen niemandf latterenden toch e l k e i g e n t i j d sm i l i t a n tc l i c h év e r m i j d e n d . Dat is een kwaliteitdie alleenaan de authentieke,onaÍhankelijkedichter is voorbehouden. De serieRiveGauchewordt aÍgerond met een optredenvan de Vlaamseactrice Tine Ruysschaertmet haar programma PrévertsPamÍletten. De afgelopentien jaar bereisdeTine Ruysschaerthet hele gebiedmet soloNederlandstalige programma'svan toneelvoorstellingen, Villon tot Bomans,van Gezelletot Reinaert de Vos. In het seizoen1984/85gaat ze op de ingeslagenweg voort met een programma op basisvan de militantetekstenvan de grote FransedichterJacquesPrévert. Prévertwerd in 1900geborente Neuilly-surSeine.In de tweedehelftvan de jaren '20 behoordehij tot de surrealisten,vanaf 1932 was hij de inspiratorvan het progressieve toneelgezelschap Le GroupeOctobre.Van surrealistontwikkeldeJacquesPrévertzich tot een dichterdie in eenvoudigetaal wist door te dringentot de kern van de zaak.In zijn poëziekomt hij in verzettegen alleswat de vrijheidbelemmert:onrecht,oorlog, socialedwang.Samenmet Ërnstvan Altena ging Tine Ruysschaertop zoek naarde dichtervan de pamfletten.de ooèetvan de 'Les frontlinie. feuillesmortes'komt niet aan de orde, het programmais toegespitst op de wakkerschuddende tekstendie in het h u i d i g et i j d s g e w r i c hnt i e t m i n d e ra c t u e e l zijn dan toen ze werdengeschreven. 'Préverts Pamfletten'is samengestelddoor Ernstvan Altena,die ook de vertalingen maakte(zoalsin Nederlandalleenhij dat kanl) en de regievoert.De vormgevihgis van Toine Post.

Wanneer we devedetten vande serie Chansonin alfabetische volgordede revue latênpasseren, dientzichalseerste Monsieu r 100.000 voltsaan:Gilbert Bécaud.Hijwerdgeborente Toulonals, Frangois Sillyin hetjaar1927.Yoorda{ Gilbertzijndoorbraak maaktealschanteur, bereidde hijzichserieus voorop een carrièrein de klassieke muziek.Hij pianoen compositie studeerde in Niceen Parijs.Maartegelijkertijd zettehijzijneerste stappenin de richtingvanhetchansonpodiumdooral eenbehoorlijke schare in aanhangers omzichheente verzamelen de kelders vanSaint-Germai n-des-Prés. in In 1953laatCoquatrix hemdebuteren hetOlympia-theater en binneneenjaaris Bécaudeensupervedette. Wanneer hij op eenmiddagbij hettheateraankomt waar eenvoor-première vanzijnnieuwetourde chantmoetplaatsvinden, ziethij hoezich jongeren zesduizend voorde ingang verdringen. Hijkrijgtde schrikvanzijnleven en de plankenkoorts dreigthemonderuitte halen.Maardankomtde wareaardvan Gilbertnaarboven de plankenkoorts slaat om in de agressieve wil omte overwinnen en te overtuigen. Zijnoptreden wordteen - de piano,de explosie vanemoties microfoonen hetzaalmeubilair moetenhet Monsieur ontgelden. 100.000 voltsestné. Zijnroemstijgtmetde dag,ondankshetfeit dat de perstegenhemtekeergaat:'De banaliteit, vande tekstenen de imbeciliteit de muziekwordenbij GilbertBécaudnog verergerd doorzijnstem.Diestemkomtniet uit hethoofdnochuitde borst,maarvan heellaag,uit de buikof uit de dikkedarm, diestemis nietsmachtend maarslijmerig, zit ergenstussenÍlauwvallen en een stuiptrekking.' Datwastenminste de

o r

m ID m

o c

42 vakvooramateurs. lk kannietoo elke plaatsen op elkwillekeurig willekeurige momentzingen.lk hebde schijnwerpers nodigen mijnmuzikanten, mijnzwartejurk en vooralmijnnaaktehanden. Alleendan a z voelik mijechtGréco.'Tothaarfavoriete u a tekstdichters horenPierreMarcOrlanen o E LeoFerré,maarookGainsbourg, Béart, d) Prévert en Kosma. DathetFransechanson a u in ons landzo'ngrootaanzien geniet,is niet É. op de laatsteplaatste dankenaanJuliette o U Gréco! OokGeorgesMoustaki, alsJoseph u v geborenin Alexandrië Mustacchi in hetjaar F o o 1934,behoort tot deouderegeneratie o f .U o chanteurs G en behoortzekerooktot de a artiesten diede renommee vanhetFranse U U tliedtot verbuitende VijfdeRepubliek U E verspreid. Dewegnaarde roemwas o hebben u 5 voorMoustaki nieteenpaddatoverrozen ging.Hijverdiende ondermeerde kostals doorbraknaarde groteroem,gingYves Commeun oiseaudu nid/Pour amis/J'ai des bibliothecaris, bordenwasser, naarde maternelle. Hijwerdgeborenin mots/Qui mechantentla nuit/EtI'amour, et krantenverkoper en journalist, vóórdathij 1948in de Parijse wijk Batignolles. la mort/Etlavie...' Opzijn zichmethetschitterende chanson'Le ginghijeconomie zestiende JulietteGréco,de ZwarteMadonna (inonslandeerstbekend studeren, maar van Métèque' zingenen gitaarspelen het Fransechanson, geworden fascineerden isvandezelfde hem doorRodMcKuens bewerking 'Without jaargang meerdanstaathuishoudkunde, ln 1974 alsGilbertBécaud. Zewerd a worryin theworld')in éénklap geborenin Montpellier. kwamzijneerstel.p.uit,eenplaatdiedirect Zij is ongetwijfeld schaarde onderde grotenvanhetFranse niveauhad.lgnaceSchretlen geworden voorvelenhetprototype schrijftin zijn lied.Daarvóór vande hadhij alsauteurvanhet 'Voor gekleedin eenlangezwarte boek elkwoordeengevoel'(Harlekijn chansonnière, door gemaakte Edith Piaf tot wereldhit 'Milord' jurk en eenrepertoire Holland, 1980)overdezeeeÍste1.p., dathet metweinigof geen ookal aardigde aandacht wetente 'Elle ook Duteils derdeof zevende ruimtevoordezonen de lach. hadkunnen trekken. està la AlsbeloningmochtMoustaki van 'Zoals zijn: ookbij Georges chansonce quela primadonnaestà Brassens, Léo de platenmaatschappij zelfeenl.p.met Ferréen MaximeLe Forestierzijn de eerste I'opéra, la primaballerina veertien au ballet',schrijft eigennummers opnemen. Deze liedjesvanYvesDuteilévenpoëtischalszijn plaat,'Prélude', AngèleGuller.Ëvenals Bécaudmaakte werdechterniethetsucces laatste.' Grécohaardoorbraak in dejarenvijftig,de dat Moustaki nodighad.Zeker,zijntalent 'Poëzie'is het sleutelwoord in hetoeuvre epoquediealthansvoorbepaalde wasvoorvakmensen nooitverborgen v a nD u t e i lZ. i j nc h a n s o nhso r e nt h u i si n d e intellectuele en culturelekringenwerd geweest.GeorgesBrassens bijvoorbeeld klassieke, dichterlijke traditiewaarinook beheerst doorhetexistentialisme en door wasal velejarenovertuigd vanMoustaki's ouderecollega's wie en watzichdaartegen alsAnneSylvestre en verzette.De uitzonderlijke kwaliteiten.Uiteindel ijk is het Georges Moustaki werken.Bij Duteilgaat cavesvanSaint-Germain-des-Prés waren Barbarageweest diehemonderhaarhoêde hetechternietin de eersteolaatsom het haarpodium.Zijverkeerde in het namen aanhetpubliekvoorstelde. Samen overbrengen vaneenboodschap, gezelschap of hetzou vanzulkegrootheden als zongenzij 'Ladamebrune'enhetwasook 'tendresse' de moetenzijndieookzijn Sartre,Camusen Mauriac. VooralSartre Barbara dieMoustaki voorstelde aanSeroe persoonuitstraalt. Hetgaatom de teksten heeftveelbijgedragen aan de statusdie Reggiani, dietot op de dagvanvandaag 'Juliette en de muziekalsartistieke creatie. Yves JulietteGrécoverwierf . Grécoheeft veelchansons hemzingt('Madame 'Mavan Duteilzelfaanhetwoord:'lk schrijfmijn miljoenen in haarkeel',zeiSartre, Nostalgie', Liberté', etc.etc.).Maartoch 'miljoenen tekstenaltijdvanuitenkelewoorden,nooit gedichten dienogniet komenzijnchansons hetbesttot hunrecht vanuiteenbepaaldidee(voorzoverdie geschreven zijnen waarvan er maareen alshijzezelfzingt.Daarbijzal Moustaki ideeëntenminste losstaan vandewoorden). paarzullenwordengeschreven. De altijdwel eenbeetjeeenvreemdewitte Elkekeerwanneerik meteenbepaaldidee hogepriesteres vanhetchansonnoireweet vogelblijvenin dewereldvanglitteren voorogeneenliedjewil schrijven, gaathet precieswatzewil.' klatergoud. Maarde plaatsdiehij heeft 'Pour 'Weet fout.' amis/J'ai je, hetchansonisgeenvermaak desmots/Qui voor vêrworven op hetchanson-podium kan s'enroulent à mavie/Ets'envolent aussitót/ bruiloften en partijen. Evenmin niemandhemmeerafnemen. is heteen

Een tGJP' is een Gultureel Jongeren Paspoort Voor negen guldenf vijftig centen en een recente pasÍoto koop ie bij de lnÍormatieballe van Muziekcentrum Vredenburg eên Gultureel Jongeren Paspoort. Als je niet ouder bent dan 25 iaar kun je met zo'n GJP heel wat uitrichten in het Muziekcentrum. Lees deze Seizoenkrant maar eens door om vast te stellen dat op tal van abonnementsprijzen een Íorse korting wordt verleend aan houders van eên CJP. En als je geen abonnement koopt, krijg je straks op de prljs van een 'gewoont kaartje nog êen reductie van belang. Kortom: koop een GJP en maak er vervolgens gebruik van! (P.S.: laat wel eyen de voor een GJP'er geldendê regels tot je doordringen; zie pagina 55.)

5 concertenin de kleinezaalI i.s.m.StichtingTritantrir aanvangt20.15uurr . lossekaart110,- (eenheidsprijs) abonnement r 140,- (eenheidsprijs) RaviShankar,de beroemdesitar-speler en componist,is verantwoordelijkvoor de doorbraakvan de Indiasemuziekin het Westen.Of was het BeatleGeorgeHarrison, die in 1966,toen de f lower-powerhoogtij v i e r d e ,n a a rl n d i ag i n g o m b i j R a v iS h a n k a r les te nemen? Zonderkip geen ei, zonderei geen kip - in elk gevalwas RaviShankar degenedie de oren van de Europeanenen Amerikanenooendevoor een muziektraditiedie zijn weerganiet kent in de wereld.In Nederlandis het de Stichting Tritantrigeweestdie sinds haar oprichting in 1976ervoor heeftgezorgddat de Indiase m u z i e kh i e r n i e t m e t d e m o d ez o u verdwijnen,maarvastevoêt aan de grond heeftgekregen.RaviShankaris erevoorzittervan de stichting. Tritantri is in 1982begonnenmet de uitgave v a n e e n i n f o r m a t i e b l a d' l ,n d i a nM u s i c Newsletter'geheten.Al veel langer organiseertTritantride bekendeconcerten in de Mozes& Aáronkerkaan het AmsterdamseWaterlooolein.ln samenwerkingmet de StichtingTritantri mogen wij u in het seizoen1984/85een serievan vijf concertenaanbieden,te geven door eminentevertegenwoordigers van de Indiaseklassiekemuziek. De reeksconcertenwordt geopenddoor twee zangers,V. Kichlu en Ajóy Chakravartyen de violistV. G. Jog. Mogelijkvia een orkestvan de EastIndia Companywerd de viool in de Indiase muziekgeïntroduceerd.V. G. Jog is de belangrijksteviolist in de Noordindiase muziektraditie.Zangersen violisttreden zowelsolo als in duo-bezettingop. D e b a m b o e Í l u i(tb a n s u r i i)s i n I n d i aa l bekend uit de oudste legendesrond de herdersgodKrishna.Met de magische k l a n k e nv a n z i j n f l u i tw i s t K r i s h n az i j n geliefdeRadhaen de andereherderinnetjes te bekoren.Langetijd was de bansurieen instrumentvan de volksmuziek.Pas in de 20steeeuw kwam men tot het inzichtdat het zich goed leentvoor de weergavevan de vredigeen meditatieveelementenin de klassiekemuziek.G. S. Sachdev,afkomstig u i t C h a n d i g a r hw, o o n t a l s i n d s1 9 7 0i n CaliÍorniè,waar hij lesgeeften regelmatig optreedt.Hein Calisschreefin maart1980 (De Volkskrant):'Daarinligt ook de kracht v a n S a c h d e va l sf l u i t i s t : z i j nt o o n v o r m i n g maakt het luisterennaaréên enkeletoon, door hem uit het nietsopgeroepenen weer in het nietsverdwijnend,tot een muzikale belevenis.' De sarangi-virtuoos Ram Narayanwas al eens eerderte gast in de kleinezaalvan het Muziekcentrum.De sarangigeldt als een

zangles.Kort daarnahoordehij een fluitrecitalvan PanditBholanath,een beroemdmusicusuit Benares.Hariorasad was zo geÍascineerddoor wat hij hoorde, d a t h i j z i c ho n m i d d e l l i j a k l s l e e r l i n gv a n PanditBholanathaanmeldde.Wat HariprasadChaurasiamet de eenvoudige, kleplozedwarsfluit weet te bereiken,grenst aan het onwaarschijnlijke. NRC/ Handelsbladover dezekunstenaar:'De eerstetonen veranderdende atmosÍeerin de hele kerk.Geenopgelegdestilte,maar spontanerust en concentratie,de sfeer waarinChaurasiatot zijn grootstehoogten stijgt.' De oorspronkelijkenaamvan de santoor 'Shata is TantriVenna','honderd-snarige luit'. In Perziëkreeghet instrumentde naam santoor(honderdsnaren).Ook in andere landenvindenwij gelijksoortige i n s t r u m e n t e nd:e c i m b a a li n d e B a l k a ne n santoriin Griekenland.Aangenomenwordt dat rondtrekkendezigeunersvoor de verspreidingvan het instrumenthebben gezorgo. De santoorwordt bespeeldmet een paar lichte hamertjes,gesnedenuit walnoothout. ShivkumarSharma,geborenin Jammu, kreegvan zijn vader PanditUmadutt Sharma,zang-en tabla-onderricht. Later w i j d d eh i j z i c h h e l e m a aal a nd e i n z i j n geboortestreekKashm i r populairesantoor. Zijn kennisvan vocalemuzieken ritmiek heefteen belangrijkerol gespeeldbij de v e r n i e u w i n g edni e S h i v k u m aS r h a r m aa a n zijn instrumentheeftaangebracht.

T donderdag18 oktober

V. G. Jog,vioot V. Kichlu, 'ans

Aioy Chakravarty,zans met tabla-begeleiding vrijdag 16 november

G. S. Sachdev, bamboeluit mettabla-begeleiding vrijdag30 november

Ram Naraloh, saransr mettabla-begeleiding vriidag26april

Hariprasad Chaurasia, van de moeilijkstbespeelbareinstrumenten uit de Indiasemuziek.De drie speelsnaren worden met de nagelsvan de linkerhand gestopt.Tussenen onder de speelsnaren liggenvijfendertigresonantiesnaren, die hier en daar danig in de weg zitten.Toch slaagtRam Narayanêrin evenwichtig opgebouwderaga'stot een formidabele s n e l h e i do p t e v o e r e n e. e nt e c h n i e kd i e h i i uit zijn familietraditieheeftovergenomen. 'Mijn vaderwas mijn eerstegoeroe.Van hem leerdeik dezevingertechniek,die door geen enkeleanderesarangi-speler wordt gehanteerd.lk ben misschiengeen goed m u s i c u sm , a a r w e le e n u n i e k e . ' Regelmatigegast in de'Mozesconcerten'te Amsterdamis de f luitsoeler HariprasadChaurasia.Hij werd geborenin Allahabad.Op vijftienjarigeleeftijdnam hij

bamboeÍluit met tabla-begeleiding donderdas 9 mei

Shivkumar Sharma,santoor met tabla-begeleiding

,1;誰t;*t tJ*snff;tlv

t*t'l-

W 6 concertenin de kleinezaalr aanvang:20.15uur I abonnement I lossekaart112,S0 (eenheidsprijs) I /60,- (eenheidsprijs) dinsdag 9 oktober I

TheTannahillWeavers Schotland

zlterdag10 november

m o

Í z

CanteJondo Flamenco.programma, gepresenteerd door Wannes vanderVelde woensdag12decembèr

Muzsikàs Honsariie I

OSjanroren vrijdag11januari

Tango& OtrasMilongas Demuziekvan hetArgentiinse volk vrijdag8 maart

TOktet Nedertand Calgija Nederrand vrijdag 3 mei

Crackerh?Sh tedertand I

The McOalmans schotand

Goed volk!! Dat Muziekcentrum Vredenburgook in het seizoen1984/g5het bestevoorheeftmet de liefhebbersvan de folk, moge blijkenuit het overzichtvan de formatiesdie naar Utrechtkomen.In de roopvan zes concertentreden in totaal negen groepenop, die latenhorenwat de laatstestandvan zaken is. The TannahillWeavers,mogende spits afbijten.'Scotland'sFinestBand' maakiein 1975zijn Nederlandsedebuut met een t o u r n e ed i e i n s l o e ga l se e n b o m .T h e TannahillWeaverswerdende schrikvan de schouwburgdirecties nadatze in Dordrecht het publiekzo enthousiastmaaktendat het massaaldoor de vloer hoste. Lezerdezesmag wel evenverrastzíjn, wanneerhij leestdat de Vlaamsefolk-rèus Wannes van der Velde presentatoren t{,È t;,í

middelpuntis van een f lamencoprogramma,Cante Jondo geheten.Maar Wannesis door de wol geverfd.Op zijn twaalfde,dertiendehoordehii voor het eerstflamenco-muziek via de-radio.Die klankenobsedeerdenhem. Hii moesten zou gitaargaan leren.Een paárjaar later ontmoettehij in Antwerpeneen Sevillaan die hem strengen volgensde regelsvan de kunst (en dat is het) inwijddein de g e h e i m e nv a n d e Í l a m e n c oH . i js p e e l d e vaakthuis bij Spaanseimmigranten,Later maaktehij deel uit van het gezelschapvan Nino de Flandes.Dat is alweervijÍentwintig jaar geleden,en nu pakt Wannesde draad weer op en trekt langsde podia,vergezeld door AmparoCortez(zang),ManoloLopez (zang),en het danspaarAnnemariaen E m i l i oU g a l d e . Het derde concert in de serieFolk is een d u b b e l c o n c e rm t e t g r o e p e nu i t H o n g a r i j e en Polen.De HongaarseformatieMuzsikàs, in oktober 1980voor het eerstte gast in het M u z i e k c e n t r u mh,o u d tz i c h i n h e i b i i z o n d e r bezig met de oude boerenmuziekvah het Hongaarseplatteland.Die leeftnog steeds, met name in de traditiesvan de Honqaarse etnischeminderhedenbuiten Hongàrije ( o . m .i n R o e m e n i ë )D. e u i t P o l e na f k o ó s t i q e groep Osjan zorgt voor een contrastmet zijn muziek,samengestelduit elementen van zeer uiteenlopendekomaÍ.Elementen u i t d e f o l k ,u i t d e r e l i g i e u z m e uzieku , itde klassiekemuziek,typischejazzytrekken:al dezezakenworden gemengdtot een idioom dat Osjaneen gróte reputatieheeÍt bezorgdin heel Europa. Tango & Otras Milongasis een programmavan Dirckvan Esbroeck(gitaar, hobo, zang),Juan Masondo(gitaar,zàng)

46 en Alfredo Marcucci(bandoneon).Het duo Van Esbroeck/Masondo, bekendvan de VlaamseÍormatieRUM,heefteen belangrijkebijdragegeleverdaan de herontdekkingvan de Argentijnsetango. HoewelDirck achttienjaar in Argentinië heeftgewoond,ontmoettehij Juan pas in 1976in België.Met hun eerstegezamenlijke produkt,de l.p.Canto de Nadie,verwierven z i j l o v e n d ek r i t i e k e nI.n h u n n i e u w e programmaintroducerenzij de Argentijnse bandoneon-speler Alfredo Marcucci,een neefvan de beroemdetango-vernieuwer CarlosMarcucci.ln de jaren vijftig maakte Alfredo deel uit van een reeks legendarischetango-orkesten. In het vijfde concert is het podium voor twee Nederlandseformaties.Toktet is een Utrechtseaangelegenheid, een koor dat zich heeftgespecialiseerd in de vocale muziekvan rond 1600.De geschiedenisvan de zanggroepbegon in 1975,toen acht ledenvan het schoolkoorvan de Academie voor Expressievoor zichzelfbegonnen.Het repertoirevan Toktet is in te delen in straaten kroegliederen,natuur-en liefdesliederen van de gegoedeburgerijen een enkel geestelijklied. Het ensembleCalgija werd in 1969 g outer opgerichd t o o r d e e t n o m u s i c o l o oW S w e t s .O n d e r z i j nl e i d i n gh o u d e nd e muzikantenvan Calgijazich bezig met de volksmuziekvan de Balkanen Anatolië.De naamvan het ensembleis ontleendaan de 'alla typische turca'-orkestendie in de Macedonischestedenzijn ontstaansinds de vorige eeuw en die eveneenseen Balkan/ ïu rks-repertoi re hebben. Ook het laatsteconcert in de serie Folk is een dubbelconcert.Het wordt geopend door het Nederlandseduo Crackerhash ('scheepsbeschuit'). Een optredenvan Crackerhashbetekentlu isterennaar E n g e l s t a l i greu i g ez e e m a n s l i e d e r euni t d e 18deen 19deeeuw (waarbijhet publiekaf en toe moet meebrullen),Nederlandstalige liederenuit eigen keukenen eveneens e i g e ni n s t r u m e n t a lceo m p o s i t i e s . '60 Aan het eind van de jaren beslotendrie gesjeesdestudentenin Êdinburghhun toekomstin de muziekte zoeken.Zo ontstondende McCalmans,Vooraldankzij dê krachtigevocalekwaliteitenvan de drie herenverwierÍde formatiesnel een f raaie r e p u t a t i eS. i n d s d i e nw e r d e nd r i e continentenbereisden dertien platen gemaakt.Eenjaar oÍ twee geledenstapte H a m i s hB a y n eo p o m d o o r N i c k K e i rt e worden vervangenen die pastewonderwel in de formatie.Het repertoirevan de McOalmansbestaatvoornamelijkuit eigen bewerkingenvan Schotsetraditionalsen s i n d sk o r t o o k u i t e i g e nw e r kv a n N i c k K e i r e n l a nM c C a l m a n .

ffiffgm *ry,*ry:,itrï-'*,fu :##ffi-#ffi, wFq#"#q,., ffi.w*w. Word niet boosals u te laat bent! Hetisvoorpublieken musiciergstorend (kangebeuren) dezaal wanneerlaatkomers alsde muziekreedsis begonnen. betreden wachtentot de pauze. Regel:laatkomers eenzaalwacht u Wordnietbooswanneer plichtsgetrouw vraagtom inderdaad te wachtentot de pauze- hijdoetalleenzijn een werk.Probeer steedsuiterlijk(!) vaneenconcertin kwartier vóóraanvang hetgebouwte zijn.U kuntdanrustiguwjas ophangen e ,. d . moetenautorijders Op koopavonden beslisteerdervanhuisgaan,wantde parkeergarages zijndanextradruken het zoekenvaneenplekjeduurtlanger. ookvóórhetconcertkuntu in Overigens: de foyerterechtvooreenverskopjekoffie (vanaféénuurvooraanvang).

Ahoestiek Hetis nietprettigom er zwartop wit maarhetmoet aante besteden, aandacht in de toch:hetonderwerp is'Hoesten Ookvandezijdevande Concertzaal'. musicikomtmeeren meerverzettegenhet hoesten en somswerkelijkbuitensporige Natuurlijk isde kuchenin de concertzaal. zaaler niêtalleenvoorkerngezonde weleensverkouden. burgersen is iedereen vande Maarte vaakwordtde concentratie mensênop hetpodiumen in dezaal doorzonderenigeremmingof bedreigd hoestbu ien. dempingafgewerkte (wiede Daaromeendringendverzoek zorgdatu eenzakdoekof schoenpast...): ietsandersbij de handhebt,om eenniette hoest-of niesbuite smoren. onderdrukken van doetmenin de pauze, Dekeelschrapèn kuchenalleenin zijngedachten. verveling

Voorzieningenvoor gehandicapteq

plaatsengeschiedtvoor eigen risico; MuziekcentrumVredenburg,noch de Gemeentepolitieis aansprakelijkte stellen voor onverhooptediefstal,beschadiging, e.d. Ten behoevevan slechthorendenis in beidezaleneen ringleiding(inductielus) aangebracht.

kunnenzonder Rolstoelgebruikers problemen T concerten bijwonen. In beide ruimtevrijvoordeze zalenis permanent groepgehandicapten. is ElkeingangvanhetMuziekcentrum d r e m p e l l o oe sn ,w a a rn o d i gv, i ae e n Deurenen liften hellingbaan bereikbaar. voldoenaande eisenvande Nederlandse In defoyervan Vereniging voorRevalidatie. de groteén vande kleinezaalbevindtzich eenaangepast toilet. Bij de ingangvande grotezaalstaan steedsmedewerkers vanhetMuziekcentrum paraatom rolstoelgebruikers oÍ andere gehandicapten naarhunplaatste begeleiden. Specialeparkeerplaatsen AandezijdevanhetpleinVredenburg is gecreëerd, eendrietalparkeerplaatsen uitsluitend bedoeldvoorgehandicapte concertgangers. Hoete handelenwanneermenvandeze parkeer-mogelijkheid gebruikwenstte maken?Bij de startvande kaartverkoop (doorgaans 5 dagenvoorhetconcert)dient menteleÍonisch contactop te nemenmet (030de receptie vanhetMuziekcentrum 334344). Dereceptionist reserveert de parkeerplaats voorhetbetreffende concert e n s t u u r ot n m i d d e l l iej ke ns p e c i a l e 'ontheff perposttoe.Diekaart ingskaart' dientachterdevoorruitte worden geplaatst, Deautodiênttevensvoorzien te zijnvande standaard-onthefÍingskaart voor gehandicapten. Menontvangt ookeen situatietekening en eenaanduiding vande routeom de parkeerplaatsen te bereiken. Attentie:hetparkeren op dezespeciale

Verhuisbericht

Verhuistu en bentu abonnementhouder Laatons bij Muziekcentrum Vredenburg? dat danzo spoedigmogelijkweten.Stuur uw verhuisbericht aan:InÍormatiebalie Muziekcentrum Vredenburg, Postbus550, 35004N Utrecht vermeldsteedsop uw Belangrijk: verhuisbericht waarwe uw naamen adres moeten in onsgroteadressenbestand zoeken.Metanderewoorden:geeÍaanoÍ bentoÍ u Maandagenda-abonnee vaneenvande abonnementhouder danwelgeregeldpost concertseries, ontvangtovereenbepaaldgenre concerten(biivoorbeeldiazzenblues)in Doordezevermelding het Muziekcentrum. bespaartu ons veelzoektijden voorkomtu bovendien dat poststeedsmaaraanhet verkeerdeadreswordtgericht.Bii voorbaatdank!

Serie

r i.s,m,TimelessProductions r aanvang:20.15 uurI abonnement 7 concertenin de grotezaalI metgtoelreseruering t97,50 (eenheidsprijs) I lossekaart/20,- (eenheidsprijs) r Dixieland& ándereSwing - dat zou misschieneen beterenaamzijn voor deze seríeconcerten,die het van de eerstetot de laatstenoot moet hebbenvan de swlng. Want wat zou het anderszijn, dat jaar na jaar zorgt voor goed gevuldezalen bij de concertenin dezeserie? Het beeldvan de serieswordt in grote l i j n e ni m m e r sb e p a a l dd o o r e e n overzichtelijkaantalbandsdat zich steeds weer aandient.Wie op kwaliteitlet, heeftin de ou de-stij l-jazz niet zo versch ri kkeIij k veeI keuze.In de loop van de afgelopen s e i z o e n e nh e b b e nv e l ed u i z e n d e n bezoekersechter kunnenvaststêllendat de gerenommeerdeen steedsweer teruggevraagdebandszorgenvoor een voortdurendevernieuwingen naar Utrecht komen met een koÍÍervol standardsén n i e u w es t u k k e ni n p i t t i g ev e r p a k k i n gG . een v e r s c h r a l i ndgu s ,s w i n gi n o v e r v l o e d .

Nx -" .

,Rr

N i$

t zaterdag6 oktober

ThreeGreatGuitars HerbEllis,BarneyKessel,CharlieByrd & ritmesectie woensdag14 november

PasadenaRooÍOrchestra zaterdaq8 december

DutchSwingCollegeBand vrijdag11januari

The Chris BarberJazz & BluesBand zateÍdag9 Íebruari

PapaBue'sVikingJazzband

ilst*

zaterdag9 maart

EugenCiceroTrio

!i,r$Sl l

zaterdaq 20 april

Down Town Jazzband

o z

= o

_,f,i

Serie

7 dubbelconcertenop zaterdagavonden een tweedaagsÍestival I kleine zaal; aanvang: 19,30uur r abonnement 190,_ (eenheidsprijs)I losse kaart Í15,- (eenheidsprijs) r Rudy Koopmans,overledenin april 1983, kon het nog net voor ons vastleggenin het d o o r h e m e n E r i k v a nd e n B e r g geredigeerdeJazzjaarboek 2 :'Ondanks m o e i l i j k ew r o r d e n d ef i n a n c i ë l e omstandighedenviel geen terugslagte bespeurenin de omvangvan de jazzactiviteiten.' Hij doeldedaarmeeop de internationalesituatie,maarzijn woorden haddenevengoedbetrekkingkunnen h e b b e no p M u z i e k c e n t r u m V r e d e n b ur g . Met ingangvan het seizoen1982/83vormt deJazz Club de ruggegraatvandejazzprogrammeringen wie op een rijtjezet wat in het kadervan de achtereenvolgende editiesop het JazzClub-podiumis verschenen,zou zich kunnenafvragenof w e w e l l i c h ti n e e n t i j d v a n e c o n o m i s c h e b l o e il e v e n . Als men geen nieuweformule heeÍt,moet m e n d e o u d e n i e tw e g g o o i e nD . eJ a z zC l u b blijft dus ook in het seizoen1984/85en is in elk gevalgoed voor zevenavondenmet steedsminstenstwee acts.olus een tweedaags,goed gesorteerdfestivaldat zijn naam ontleentaan de data waarop het plaatsvindten aan het gegevendat jazzvan huis uit een bevrijdendebezigheidhoort te z\n. Welke bands in de loop van het komende seizoenzullenaantreden,weet nog n i e m a n dA . l l e e nd e d a t aw o r d e ng e n o e m d , geen namen,waarvande helft als het erop aankomttóch weer moet worden herroepen.Dezeformulewerkt prima,zoals bleek in het seizoen1983/84,toen het podium werd vrijgemaaktvoor Combo S t a m p ,N o o d b a n dA, r t i s n t A , l a nL a u r i l l a r d Kwartet,Twenty-Ni nth StreetSaxophone Quartet,John ScofieldTrio, DavidNewman/ HankCrawÍordKwintet.FrankCanino Kwartet,SeveralSingers,De Vier Winden met Zes,MaidenVoyage,VeraVingerhoeds Septet,Tom VarnerKwartet,George Adams/DonPullenKwartet,Loek Dikker = WaterlandOctet,Lee Konitz/HaroldDanko, @ ï Doug Raney/HoraceParlanSextet,Giis ' onstruction o H e n d r i k sC C o m p a n ye, n l n h e t FreedomJazz Festival:ArchieShepp C Kwartet,DollarBrand,DewevRedman m Kwartet,lCP, Dudu Pukwaná& Zila en het o I Odean Pope Trio. lets in die geestwordt hêt weer in het nieuweseizoen.Wat denkt u ervan? a I m z

De data:

zaterdag13 oktober zaterdag17november zaterdag8 december zaterdag19 ianuari zaterdag16 Íebruari zaterdag9 maart zaterdag13april & zaterdag4izondag5 mei

FreedomJazzFestival'85 T

Serie

I I kleinezaal;aanvang:14.30uurr abonnement voorkinderenvan'debasisschool 5 muzikalevoorstellingen Í20,- (eenheidsprijs) r inclusieÍglaasjeranja lossekaartÍ5,- (eenheidsprijs) in ziinzevendeseizoen,komthet Zo,dat is nog'ns wat andersdan niets,Eindeliik, Ja, ho,wachteven!Niemandkan aanzetten. meteenkinder-abonnement Muziekcentrum Duizenden kinderenuit Utrecht& zeggendat er nooitietsvoorkinderengebeurde. zodatie vantevorenal voor wetenwel beter.Maareenechtabonnementie, Omstrekên Dátis nieuw.Eengoedidee, het heleseizoeneen paarmiddagenkuntvriihouden? vindenwe zelÍ,ookal heeftheteenpaariaargeduurd, Wel eensgehoordvan Lawaaipapêgaai, Kortjakje is weer beter, De StratenmakerOp Zee Show en J.J.de Bom (v/h De Kindervriend)?Dan ken je zekerWieteke van Dort. Nou,Wieteke staat voor aap in een programmamet allerleibekende liedjes.Ze zingt niet alleen,maar wil ook graag dat haar publiekjeleerttoveren. Wietekekan namelijktoveren,maatze verklaptgraag hoe dat moet. En dan komt de aap uit de mouw. Bêrnardvan Beurdenbehoorttot de allerverklaardste kindervriendenvan

'1982 werkten Ba, Ky en Ba zelÍs mee aan een voorstellingvan het HollandFestival, samenmet het ScapinoBallet.Waarom houdende drie jonge swingersvan jazz? 'Kijk, Balou: een heleboelkinderenvinden disco leuk. Daardenkenze niet bij na, dat vindenze gewoonzo. Bij ons thuis wordt er veeljazz gedraaid.Daarga je op den duur van houdenen anderenook. We zijn nog nooit uitgefloten.'Het publiekmag trouwensgerusteen dansjedoen,als er maar in de maatwordt Eestapten gescnoven.

IU f d) l

È zondag 21 oktober

Wietekestaatvoor aap zondaq11november

HetSchrijverscollectief zondaq20ianuari

Hoor'sHier zondag10Íebruari

Kinderjazzband Bakyba Hijis de en omstreken. Nederland dat luistertnaar vanhetorkestje aanvoerder de naamHoor'sHier.Dezesmuzikanten doennogwelietsmeerdanmuziekmaken: zichals op,verkleden ze hangensmoesjes parkietof cavia,hebbenjeuk,dromenen rakenuit hunhumeur.Eenvreemdstelletje, m a a r w em l uzikaal. Watje ook nietelkedaghoortis Bakyba,Balouop het Kinderjazzband en Basop Kyungop de saxoÍoon slagwerk, Dedriejongemuzikanten die de basgitaar. zichbezighouden metmuziekvanWillem TheoLoevendie, deJazz Breuker, en eigen Messengers, Lennon& McCartney tradenvoorheteerstsamenop stukken, vanhet tijdenseenleerlingen-uitvoering m.Vervolgens Amsterdamse Muzieklyceu tradenzeop tijdensde pauzevaneen In voorstelling doorTheaterPoppenkeet.

Het SchrijverscollectieÍkomt naar Utrechtom alle schatjesen lieverdjeste tracterenop sterkeen slappeverhalen, gedichtenen liedjes.In het zitteneen heleboel Schrijverscollectief schrijversen dichtersdie wel raadweten met een middagjekinderplezier.Dat hebbenze bijvoorbeeldbewezenmet de Kindermiddagvan de Poëzieop'10 maart 1984. Over de Kindermiddagvan de Poëzie gesproken:die komt er natuurlijkweer, want als je ergenssuccesmee hebt,moetje het zo vaak mogelijkdoen. Dezekeer komen er allemaalschrijversdie mooi werk De Kindermiddag leverenvoor Sesamstraat. wordt de feestelijkeafsluitingvan de eerste een zogenaamde serieKindervrienden, K n a l i e rP . ang!!!!

zaterdag16 maart

Kindermiddagvan de Poëzie I

U S OM U Z I E K 8 4 8 5

ffiift,

USO-moetuhoren! Op het moment dat deze folder en het sei zoenprogramma 1984185verschijnen,is er heel wat te doen rond Nederlandsoudste orkest: het Utrechts Symfonie Orkest. BlÍft het bestaan?Gaat het weg? Komt er een Utrechts Kamerorkest? Allemaal vragen waarop (nog) geen duidelijk antwoord gegeven kan worden. Duidelijk is wel dat Utrecht, d.w.z. Gemeente, Provincie,USO, Muziekcentrum Vredenburg en gelukkig nog veel meer zich geweldig inspannenom een eigen Utrechtse muziekvoorziening in stand te houden. Duidelijk is ook dat het USO in elk geval in het seizoen 1984185nog een volledig programma presenteert.En wát voor programma. Echt, dat moet u horcn en er is keus genoeguit de volgendeseries:

ROMANT'EK+ Acht concertenop de dinsdagavond, met muziekvanBeethoven, Bruckner,Brahms, Wagner,Mahleren Raveltot en met Bartók en Strawinsky.Naastchef-dirigentHubert Soudantwordt het USOin dezeseriegeleid door Wilfried Boet&her, Per Dreier en Isaac Ibnbtchevsky. Solistischemedewerking wordt gegevendoor o.m. Homero Francesch piano,Sergiullca viool, Ihniel Heifetz viool, Antonio Meneses cello, Jean-Bernard Pommierpiano.

K I A S ISE KI N C T U S ' E F Frn serievan acht concerten op de woensdagavond,met muziek van Bach, Mozart, Haydn, Schuberten Stamitz tot en met Beethovenen Mendelssohn.

Dirigentenin dezeseriecheÊdirigent Hubert Soudant,lamberto Gardelli,Iona Brown, Jan Kreru en IsaacKarabtchevsky.Solisten: o.m. AnnerBijlsmacello,Sergiullca viool, Iona Brownviool, NobukoImai altviool, GuarneriTrio viool/cello/piano en Melanie Hornepiano.

S P E C I A LFEA Y O R ' E T E N eenkeuzevan faOp zevenvrijdagavonden vorietenuit de vorigetweeseriesmet hier en daareengeliefdetoevoeging. ln dezeserievan Mozarts"Eine kleine "Sacredu Nachtmusik"tot Strawinskys printemps",zijn de dirigentenHubert Soudant,Per I)reier, Iona kown, Jean Fournet en IsaacKarabtchevskyen de solisten Anner lÈjlsmacello, Iona Brovmviool, Aticia de larocha piano, Cyprien lktsaris piano,Jean-Bernard Pommierpiano en MelanieHorne piano. In de serieSpeciale Favorieten wordt aan onze"klanten" uit de provinciede vanouds bekende"Uit & Thuis"-bussenservice seboden.

PRO M -C O N CR E T EN Helemaalnieuw in het USO-seizoenprogramma is de seriePromenade-concertendie alle vijf op vrijdagavondworden gegevenen elk "Rome" (met aan een stad zijn gewijd, t.w. "Roma"), première van o.m. de Bizets "Wenen" (met muziek van Mozart en natuurlijk Johann Straussmet als soliste nie"ta mand minder dan Christina Deutekom"), "New York" (met delen uit Gershwins "Rhapsody "Porgy en Bess", in Blue", "West Side Storv" en musicalBernsteins

songs),"Parijs"(met o.m. de premièrevan WidorsPianoconcert, delenuit Offenbachs "La Vie Parisienne" en tot slot "Mckou" (met o.m.Tsjaikofskys le Pianoconcert en Strawinskys Vuurvogel). Dezeaantrekkelijke seriewordt gedirigeerd door Hubert Soudant,Iamberto Gardelli, Jan Krenz en Isaaclkrabtchevsky, m.m.v. solistenalsChristinal)eutekom sopraan, DanielWayenbergpiano en NaumGrubert piano.

F A M I L I E M A TEI N E Dezeconcertenop de zondagmiddag en één op lste Kerstdag zijn bedoeldvoorhet hele gezin.Aansprekende programma's met mugedirigeerd ziek uit allestijlperiodes, door Hubert Soudant,Iona Brown, Ronald Zollman en lamberto Gardellien met solisten alsIona Brown viool, Ilcia Meeuwsen mezzo-sopÍaan en MelanieHornepiano. Uitgebreidseizoenprogramma Als u allesprecieswilt wetenoverhet nieuweseizoen,vraagtu dan de gratis seizoenbrochutraanmet het volledig programmaen alleverdereinformatie overabonnementen, bestellenenz. U.S.O.,Postbus 36,3500 AA Utrecht

( 0 3 0 - 3231r r ) . Hebtu eenabonnement op eenvande USOseries in het seizoen1983/84ldankennen wij uw naamen adres,en onFangtu de seizoenfolderautomatischin de brievenbus. lVerekenener graagop dat u het programma bestelten hopendat u ook het volgende seizoennaarhet USOkomt luisteren,want: het USO ......moet u horen!

I Overschrijven op postgirorekening 3994900 vanMuziekcentrum Vredenburg is uiteraardook toegestaan, maarkostal gauweenweekextra. Overschrijvingen sturennaarde Postgirodienst of naaruw bank,nietnaar hetMuziekcentrum I Betalenin termijnen Wanneer uw aankoopmeerdanÍ 125,bedraagt, kuntu in tweegelijketermijnen betalen. Geef/stuu r voldoende getekende betaalcheques of g iÍobetaalkaarten, voor de helftvanhetverschuldigde bedrag gedateerd op de dagvande bestelling, voor de anderehelftgedateerd op 15december 1984.

Naastelkaarzitten

Wilt u straks in de zaal graag naastuw vriendenoÍ kennissenzitten? Dan is het beslis'tnoodzakelijk gezámenlijk te bestellen.Hechtde bestelformulieren aan elkaarmet een nietjeof een paperclipen zorg dat ze ons in één enveloppebereiken. De gezamenlijkebestellingwordt in b e h a n d e l i n g e n o m e n z, o d r ad e b i j b e h o r e n d be e t a l i n g e nb i n n e nz i j n .

Rechtenen plichtenvan de abonnementhouder Uw abonnementstaatniet op naam: wanneeru een keer bent verhinderd,is het toegestaanzonder nadereaankondiging iemandandersmet uw abonnementskaart naar het concertte latengaan. Attentie:voor 65+- en-C.tpabonnementengeldende volgende beperkingen: r Een 65+-abonnementkan alleenworden gebruiktdoor inwonersvan de gemeente Utrecht,die 65 jaar oÍ ouder ziin. Bij de ingangvàn de zaal moei een identiteitsbewijs kunnenworden getoond waaruite.e.a.blijkt! I EenCJP-abonnement kan alleenworden gebruiktdoor kinderentim 14 jaar en door houdersvan een voor 1984/85geldig CJp. Bij de ingangvan de zaal moet het CJp worden getoond.Kinderentlm14 jaar hoevengêenCJP te tonen; in twijfelgevallen ('groot voor haarlzijn leeftijd')moetwel een anoer identiteitsbewijs kunnenworden getoond.

I In beidegevallenis bijbetalentot het normaletarief niet mogelijk!!

Wijzigingen voorbehouden ! Wijzigingengegarandeerd? Een musicusis ook maareen mensen kan dus opeensziek worden,zo ziek dat van optredengeen sprakekan zijn. Een concert moet in zo'n gevalwordenafgelasttenzij tijdig een gelijkwaardigevervangerkan worden gevonden. Een zieke musicusis overigensmaar zeldende oorzaakvan een afgelasting.Het internationaleconcertbedrijfkan soms erg grillig zijn. Om redenenvan politiekeaardwordt het een artiest soms op het laatste m o m e n to n m o g e l i j kg e m a a k zt i j n w e r k i n het buitenlandte doen.OÍ een tourneemoet worden afgelastnadateen aantalpodia is 'uitgestapt' en de onderneming onbetaalbaarwordt. Of een máchtioe dirigentdirigeerteen daarvoor ontvankelijkesolist naarde platenstudio.Of e e n m u s i c u si s z e l fv e r s c h r i k k e l i g j kr i l l i ge n doet de karikatuurvande wispelturige artiestalle eer aan. Kortom:contracfof geen contract,soms worden afsprakenniet nagekomen. Ook MuziekcentrumVredenburq wordt wel eens het slachtoffervan de dvnámiek die het internationaleconcertbeóriifnu eenmaaleigen is. 'Wijzigingen voorbehouden'is dan ook een beslist noodzakelijkemededelingin dit verband. Maar,zoalsde habituésal weten:het Muziekcentrumlost elkewijzigingin een abonnementsserie altijdzodanigop dat de abonneenÍet de dupe wordt. Geen tweederangs-vervanging of ietsvan dien aard. U kunt ons aan onzewoorden houden. En.dannu voor de goedeorde de puntjesop oer. r Tengevolgevan verschuivingenin tourneesof andereexterne omstandighedenkan het voorkomendat een concert moet wordenverplaatstnaar een anderedatum.Abonnementhouders ontvangenin zo'n gevalschriftelijkbericht. I Tengevolgevan ziekte,afgelastingenvan tourneesof andereexterne omstandighedenkan het voorkomendat een concert moetworden geannuleerd.In zulke gevallenwordt abonnementhouders een vervangendconcertaangeboden.Van een en.anderontvangenzij schriftelijk bericht. I W i j z i g i n g e ni n d e p r o g r a m m a ' s z o a l s aangekondigdin de Seizoenkrantof de Maandagenda, zijn niet uitgesloten.

65+ De65+-reductietarieven voor abonnementen en lossekaarten gelden, evenals bij de andereUtrechtse culturele instellingen, alleenvoorinwoners vande gemeente Utrecht. Dezeregeling vloeit voortuit eenbesluitvanhet Gemeentebestuu r. Bij de ingangvandezaalmoeteen identiteitsbewijs kunnenwordengetoond, waaruitblijktdatmen65jaarof ouderisén inwonervande gemeente Utrecht. Zonder zo'n bewijsis een65+-entreebewijs niet geldig.

HetCultureelJongeren Paspoort iste k o o pi n d e I n f o r m a t i e b apl irei j. s : / 9 , Sp0l u s eenrecentepasfoto. In Muziekcentrum Vredenburg geldtde regelingdat menCJP-reductie kankrijgen wanneermennietouderisdan25iaar.Voor personen van15 t/m25jaargeldttêvensdat zij in hetbezitmoetenzijnvaneenvoorhet geldigCJP.Wie14jaaroÍ seizoen1984/85 jongeris,krijgtde reductie duszonderCJp. Bij de ingangvande zaalmoethetCJP wordengetoond. Wie14jaarof jongeris, maar'groot'uitgevallen, moetvoorde zekerheid tochmaareenof ander identiteitsbewijs bijzichsteken. Attentie:per1 oktober'84moetmenper se in hetbezitzijnvaneenCJP1984/85.

Groepsreducties Personeelsverenig ingen,schoolklassen en alleanderegroepenkunnenvaakeen aardigekortingverwerven, wanneer collectief kaartjes wordengekochtvooreen evenement in hetMuziekcentrum. Inlichtingen? Neemcontactop metde afdelingpubliciteit(030-33 4344). Maarrrrr... hetMuziekcentrum kanalléén gevenop toegangsbewijzen reductie voor 'eigen' concerten, in de Maandagenda herkenbaar aanheteigenaardige zinnetje 'couponsgeldig'. Voortsbemiddelt Muziekcentrum Vredenburg voorkortingen in hetgevalvanconcerten doorhet Utrechts SymÍonie Orkest.Dedoor zaalhuu rdersgeorgan iseerde evenementen kennenvaakeenandereof in hetqeheel géénreductieregeling.

Couponboekje (10% reductie) Wienietvoeltvooreenserieab.onnement geregeld maar.wel concerten wil bezoeken, kanbij de koopivan entreebewijzen tocheenreductiein de wachtslepenen welmetbehulpvaneen couponboekje. Eencouponboekje kost/67,50en bevat coupons('cheques') terwaardevanÍ75,-. V o o r d e e1l :0 % . Decouponsgeldenalsbetaalmiddel voor concerten diedoorhetMuziekcentrum ziin georganiseerd. Inde Maandagenda zijndie concerten herkenbaar aandevermeldino 'couponsgeldig' bij de entreeprijs Attentie: r abonnementen kunnennietmetcoupons wordenbetaald; I couponboekjes kunnenhetheleseizoen aande kassawordengekocht,echter u i t s l u i t e nt ud s s e n1 0 . 0 e 0 n1 5 . 0 0 uur; I couponsdienentijdenshetseizoen 1984/85te wordenbesteed- daarna verliezen ze hunwaardeen restitutie is ondergeenbedingmogelijk.

Eerstegelegenheid: op de abonnementenmarkt

Bestelformulier1984/85

I vriidag25 mei- 10.00tot 17.00 en 19.00tot 21.00uur r zaterdag26 mei- 10.00tot 15.00uur Deverkoopvanabonnementen begint meteenmarkt,eenaanpakdiein de jarendooreengrootdeelvanhet afgelopen publiekop prijsis gesteld. Methetingevulde bestelÍormulier pluscontantgeldof girobetaalkaarten/ bankcheques komtu naarhet Muziekcentrum. Aandeverschillende 'marktkramen' in de Íoyerbespreekt u uw plaatsên en aanheteindvande marktwandeling betaaltu de abonnementen en neemtu de kaartenkant en klaarmee. wordtin Metbehulpvanvolgnummers elkgevalop vrijdag25meidevolgorde vastgelegd waarinde marktgangers worden geholpen. Volgnummers wordenuitgereikt op vrijdag25meivanaÍ9.30uur bijde ingangvande abonnementenmarkt.

POSTCOOE

WOONPLMTS

TELEFOON

GIRO/BANKNUMIVIER

HANDTEKENING

Tweedegelegenheid x x x _x -x x Rondom x Vriendenvan het Lied x Barok & Klassiek1

Piano 1 Zondagavond HalÍ KoÍÍieconcerten Twintig

Barok & Klassiek2 Middeleeuwen& Renaissance

/100,/100,/ 65,f 75,/ 50,f 70,/ 50,í 82,50

_x I 60,-

a. aande kassa vanafmaandag Nade abonnementenmarkt, 28 meigaatde verkoopdooraande kassa. isgelijkaandieop de Deprocedure : uitzoeken, betalen, abonnementenmarkt meenemen. isde ln verbandmetdezomervakantie 2 juli t/m vanmaandag kassagesloten gaat vrijdag17augustus. Deinformatiebalie 18juni.Opzaterdag 18 al dichtop maandag gaanbeidêweeropen. augustus : schriÍtelijkebestel lingen(zieb.) Attentie wél wordentijdensdezomervakantie behandeld.

(eenheidsprijs) r_x t 60,l-x I 60,(extrareductie; zie pag.12) l - x I 5 2 , 5 0 l-x f 52,50 (eenheidsprijs) l - x / 6 2 , 5 0 l-" t 62,50 45,I +s,-

l-x

b. schriftelijk bestellen(abonnementen kopenperpost) nietdesnelste, Eenanderemogelijkheid, Vulhet wel de meestcomfortabele. B e s t e l f o r m u ldi euri d e l i jeknv o l l e d i ign e n stuurhetmetde betalingnaar: Abonnementenadmin istratie Postbus Muziekcentrum Vredenburg, 550, 3500ANUtrecht. Erwordtzoveelmogelijkrekening gehouden metuwwensen tenaanzien van de plaatsreservering. de Attentie:leesnauwkeurig & Betalen' kjes'Bestellen hoofdstu 'Naast (hieronder) 55), en elkaarzitten'(pagina

45,-x / 60,l_x I 45,30,10B.A.C.H a .m C l a v i e r _x f 40,l-x / 30,11TwaalÍBijzondere (ziepag.26) Muziekprodu kties 12 Kwartet1 -x / 80,60,;_x / l_x / 60,13 Kwartet2 60,- l_x / 60,-x / 80,/ l_x 14 Kwartet3 _x /150,l_x /110,1 5 P i a n o2 -x f 72,50 l _ x t c c , l_x / s5,16 Gitaar 4 7 , 5 0 3 2 , 5 0 -x f l-x / 37,s0 l-x / 7 2 , 5 0 _x / 90,l-x f 72,50 l_x Í 18 Folklore 5 2 , 5 0 -x f 70,l -x / 52,50 l-x / (voorabonn( 19 ExtraAbonnement _ x I 3 0 , l_x | 20,(eenheidsprijs) RiveGauche _x / 50,(eenheidsprijs) -x I 80,Chanson (eenheidsprijs) India/Klassiek _x f 40,DasLiedvom kleinen (ziepag.44) Mann (eenheidsprijs) Folk -x / 60,Patriotten& Poëten (ziepag.47) Dixieland -x f 97,50 (eenheidsprijs) & Swing pag.t.o.56) Blues (eenheidsprijs) x / 90,JazzClub (eenheidsprijs) x Kindervrienden f 20,-

l_i"

l-'{'1:'-

Bestellen& Betalen r Een bestellingis compleetwanneerde Abonnementenadministratie in het bezitis van een volledigingevuldbestelformulier én de betaling!! Zolang betalinguitblijft,wordt een bestelformulierniet in behandeling genomen. r Vul uw bestelformulierduidelijken volledig in. Leeshet eersteensdoor voordat u de pen ter hand neemt. r De snelstemaniervan betalenis het bijsluitenvan een gegarandeerde betaalchequeof g i robetaalkaart(géén Vergeetniet uw overschrijvingskaart). pasnummerop de cheque/betaalkaart in te vullen. Adres: Abonnementenadministratie Muziekcentrum Vredenburg, Postbus 550, 3500AN Utrecht.

Maandagenda1984/85 v f 1 n x / 67,50 Couponboekje Totaal te betalen

\y dlo I

nffi1#

ffi.

':ffffiwffi

In dezekrantwordenca, 160abonnementsconcerten gepresenteerd, Dieconcerten zijnverdeeldovertal van klassiekeen populairemuziek--génres, Keuzete over.Maarin het seizoen1984/85is nog méérte belevenin de tweezalènvan Muziekcentrum Vredenburg. Uiteraard ziiner weerde Íestivalsen proiecten waarhet Muziekcentrum eendeelvan zijnreputatieaan ontleent.Ende abonnementsseries die doorhetUSOworden aangeboden, vormeneveneenseen belangrijk onderdeel van eenjaarvol levende muziek. Neemgoedenotavandezepaginaén eenabonnement (zie op de Maandagenda pagina7)! vrijdag24augustus Umzondaq2 september

HollandFestivalOude MuziekUtrecht Tien dagen lang,van 's morgensvroeg 's tot avondslaat muziekuit Middeleeuwen, Renaissance en Barok.Voor de derde maal een waar Íeestvoor de lieÍhebbersvan oude m u z i e ki n a u t h e n t i e k e u i t v o e r i n gI.n 1 9 8 3 trok het Íestivalbijna 40.000bezoekersuit b i n n e n -e n b u i t e n l a n dM . e e ri n f o r m a t i e leestu op pagina25 van deze krant.Medio mei 1984is een folder beschikbaarmet een gedetaiIleerdprogrammaoverzicht. zondag 30 september

'84 Strijkkwartetdag Amateur-.semi-beroeps-en beroeosstrijkkwartettenontmoetenel kaar en repeterenin alle hoekenen gatenvan Muziekcentrum V r e d e n b u r gF. i n a l e: e e n concertdoor het StrijkkwartettenOrkest, gevormddoor alle deelnemende strijkkwartetten. De Strijkkwartetdagwordt georganiseerd in samenwerkingmet het Nederlands lmpresariaat. zaterdag 3 november

BluesEstafette'84 Europa'sinteressantste bluesfestival. Eenhalfetmaallangtredenbandsen

solistenuit de VerenigdeStatenop in een nonstop-concertdat een beeldgeeftvan de stand van zaken in de blues,de volksmuziek van zwart-Amerika. vriidag 14 tim zondag 16 december

FranzLiszt Festival'84 VijÍconcerten metmuziekvanFranz Liszt(1811-1886), de componist wiens muziekte langeenpapieren bestaan heeft geleid.Meerinformatie staatop pagina32. zaterdag2 Íebruari

VredenburgFolk Festival'85 Twaalfuur ballades,dansmuziek,liefde& politiek,gezongenen gespeelddoor groepenen solistenuit Europa,Af rika en w e l l i c h ta n d e r ec o n t i n e n t e nE. e nm u z i k a l e m a r a t h o nd i e m e n o p z ' n g e m a kl o o p t . zaterdag16 maart

Nachtvan de Poëzie5 Voor de vijfde keer is de grote zaal het d o m e i nv a n d e g e r i j m d ee n o n g e r i j m d e Nederlandstalige dichtkunst.Vijfentwintig d i c h t e r su i t B e l g i ëe n N e d e r l a n d demonstrerende Machtvan de Poëzie. De boog wordt gespannenoÍ ontspannendoor de muzikaleen prozaïscheentr'actes.

Jazz,Blues& Cie

Naastde concertendie ziin ondergebrachtin de seriesJazzCiub (ziepagina 5 1 )e n D i x i e l a n d& S w i n g( z i ep a g i n a5 0 ) , worden ook nog met een zekereregelmaat 'losse' concertenin de sector geïmproviseerde muziekgeorganiseerd. Wie op de hoogtewil blijvenvan de evenementenin dit genre,schrijfteen brieÍkaartjenaar: Informatiebalie MuziekcentrumVredenburg,Postbus550, 3500AN Utrecht,met het verzoêkin het adressenbestand'Geïmproviseerde Muziek' te worden opgenomen.Verzoekingewilligd,

Pop Pop-muzieklaatzich niet in een abonnementsserie stoppen.Maar iedereen weet nu wel dat in Utrechteen Popcentrum Vredenburgis gevestigd,Een keeroÍ vijÍentwintigper seizoenstellen intêrnationalepop-actsmêt hun decibellen de voegenvan het gebouw op de proef. Houd de pop-agenda'sin de vakpersen de advertentiesin de dagbladennauwkeurigin de gaten!

Gratisconcerten Of het niet óp kan, Elkewoensdagmiddag in het seizoenvindt in de grote of de kleinezaaleen gratis lunchconcert plaats.De lunchconcertenbeginnenom 1 2 . 4 5u u r e n d u r e ne e n h a l fu u r à d r i e kwartier.De concertenworden -c georganiseerdin samenwerkingmet o o StichtingDe UtrechtseKringen worden ' Íinancieelmede mogelijkgemaaktdankzij l j de steunvan een aantalbedrijvenen particuliereÍondsen. De zogenaamdeWitte Concertenzijn a avondvullendeconcertenoo veel d) zondagavondenin de loop van het seizoen. c o De concerten-reeks komt tot staÈdin o samenwerkingmet het Nederlands I lmpresariaaten de StichtingCombinatie o UtrechtseMuziekbelangeniGaudeamus. o Í) In de Witte Concertenwordt ruim aandacht c geschonkenaan de muziekuit de 20ste (í eeuw.

ElektronischeConcerten

o I

= =o

HetInstituut voorSonologie vande Rijksu niversiteit Utrêchtisverantwoordel ijk .9 voorhetorganiseren vandezogenaamde J o_ Elektronische Concerten. Deconcerten o) geveneenbeeldvandejongste .E ontwikkelingen in de elektronische muziek.6 D (E

Koren& Korpsen

ó 5

c HetMuziekcentru m-prog rammazou o onvolledig zijnzonderde uitvoeringen van o Utrechtse korenen korpsen. Metnamede concerten doorde oratoriumverenigingen E J vormeneenwezenlijk onderdeel vahhet muziekseizoen

o (,

UtrechtsSymÍonieOrkest

.9 N

HetUSObestaatnogsteedsen biedtin ii hetseizoen1984/85 enigetientallen (u concerten aan,diede vollebreedte vanhet .9 (t symfonische repertoi re bestrijken. Meer o inÍormatiê lèestu op pagina53, É.

/tN \./ Vredenburgpassage 77 corresoondentiead res: Postbus550,3500AN Utrecht D ir e c t i e a , d m i n i s t r a t i ep,u b l i c i t e i t , t e c h n i s c h ed i e n s t ,h u i s h o u d e l i j kdei e n s t : teleÍoon:030-334344 t e l e x : 7 6 1 0 5m c v u t postrekening:3994900

Kassa teleÍoon: I 030-314544 geopend: I maandagt/m zaterdag: 1 0 . 0 0 - 1 5 .u 0u 0r r één uur voor aanvangvan een concert(géén kaartverkoopvoor andere concerten!) T e l e Í o n r s c bh e s t e l l e n1: 1 . 0 0 - 1 5 . 0u0u r . VoorverkoopvanaÍ5 dagenvóór de dag van een concert(tenzijandersaangekondigd). Gereserveerde kaartendienenuiterlijkeen halÍ uur voor aanvangvan een concertte worden afgehaald.

Informatiebalie teleÍoon: I 030-313144 g e o p e n d : r m a a n d a g 1: 3 . 0 0 - 1 7 . 0u0u r I d i n s d a gt / m v r i j d a g :1 0 . 0 0 1 7 . 0 0u u r I z a t e r d a g1: 0 . 0 0 - 1 5 . 0u0u r I é é n u u r v o o r a a n v a n gv a n d e meesteconcerten

parkeren Goedkoop voor concertbezoekers in de oarkeergarages r Stationsstraat r Rijnkade I V r e d e n b u r g( i n g a n gR i j n k a d e ) Concertbezoekers kunnenvan maandag Vm zaterdag nà 17.00uur en op zon- en Íeestdagenonbeperkttegen sterk gereduceerdtariefgebruik makenvan de vermeldeparkeergarages, Tegen inleveringvóór aanvangvan het concert van de parkeerkaarten betalingvan /3,- aan een van de bufÍettenontvangt men een munt waarmeemen na aflooo van 'betaalt'. het concertde parkeergarage