ns Colum van hrisje C f o Life
Bestemming bereikt
Christa Krommenhoek
4
Bestemming bereikt
Dit boek is voor:
ns Colum van hrisje C f o Life
Bestemming bereikt
Christa Krommenhoek
Krommenhoek, C Bestemming bereikt Columns van Life of Chrisje Boekontwerp: Studio Vrolijk ISBN NUR Copyright ©2016 Studio Vrolijk Alle rechten voorbehouden. www. vrolijkfabriek.nl www.lifeofchrisje.nl
Voorwoord Wie is Chrisje? Stel je een blonde vrouw met twee kinderen, een lieve man en een bonuszoon in een samengesteld gezin voor. Ze houdt van opruimen en verbouwen, zingen en schrijven met een vulpen. Is sterk in mensen verbinden met elkaar en heeft een goede baan met leidinggevende taken in het onderwijs. Daarnaast helpt ze in haar eigen bedrijf andere mensen om structuur aan te brengen in hun tijd en ruimtes. Die vrouw was ik. En toen was er in 2006 ineens een dag dat het leven ‘STOP’ zei. Door een heftig auto-ongeluk ging het licht, figuurlijk gesproken, drie maanden lang uit. Daarna probeerde ik de draad weer op te pakken, maar ik ging steeds meer achteruit. Ik wilde de buitenwereld niet laten zien hoe zwaar het proberen, strompelen en doorvechten was. Maar eind 2011 moest ik het toch opgeven en ging ik de medische molen in. Er kwam een lange rij diagnoses voorbij: whiplash, hypermobiliteit, fibromyalgie en chronische vermoeidheid. Ik had een chronisch uitgeput en pijnlijk lichaam, maar een hoofd vol wilskracht en inspiratie. Ik koos voor een verblijf in een revalidatiecentrum en na drieëntwintig jaar onderwijs werd mij eervol ontslag verleend. Met verdriet in mijn hart moest ik mijn passie verlaten om een nieuwe droom te zoeken. Ik zette een aantal bedrijven op, maar door mijn wisselende gezondheid kon ik geen van alle voortzetten. Steeds moest ik noodgedwongen afscheid nemen.
6
Het werd duidelijk dat de tijd was aangebroken voor echte acceptatie. Stap voor stap moest ik van iedere dag een goede bouwsteen maken op weg naar een leven in balans, met minder pijn en vermoeidheid. Als een jonge vrouw in een oud lichaam wilde ik proberen positief te denken om de sluimerende depressies de baas te blijven. En, nog belangrijker, gaan accepteren dat mijn oude ik niet meer terug zou komen. Mijn creatieve geest kon alleen niet stilzitten en bedacht een nieuw project: Life of Chrisje. Een serie columns op internet over een niet-perfect, chronisch optimistisch leven als vrouw, moeder, patiënt en dochter. Door de herkenning en de positieve, soms humoristische, insteek voelen veel mensen zich minder alleen. Ze laten mij weten dat ze kracht, energie en troost halen uit de verschillende verhalen. Het zet ze soms met beide benen op de grond of herinnert ze aan de dingen waar ze dankbaar voor zijn. Het schrijven op mijn weblog ‘Life of Chrisje’ heeft de creativiteit bij mij teruggebracht en door me te verbinden met andere mensen voel ik me weer levend. Ik heb mijn leven omgegooid, woon nu in een kleiner huis en leef simpeler maar gelukkig. Ook realiseerde ik mijn grote droom om een eigen pipowagen te hebben en dat is nu de plaats voor inspirerende schrijfsessies en ontmoetingen. Mijn levensmotto is dat je elke dag opnieuw kunt kiezen. Dus dat is wat ik nu doe. Met een positieve blik de dag beginnen, andere keuzes maken en met respect voor mijn beperkingen genieten van klein geluk . Maar ik laat me niet meer beperken in het verwezenlijken van mijn dromen! Veel plezier bij het lezen van mijn boek. Christa ♥
Inhoud 1 Jij en ik
15
2 Beste mevrouw
17
3 Heb ik vandaag al gezegd
19
4 Bezichtiging
24
5 Een gewone selfie
26
6 Geen bereik
30
7 Zonde
34
8 Lieve Berna
36
9 Mijn meisjesmoeder
39
10 Oranje handen
40
11 De jas
43
12 Lang, langer, langst
45
13 Total loss
50
14 Een kusje op haar hart
53
15 De vlucht
56
16 Het leven gaat weer verder
60
17 Verdriet om te dragen
62
18 Appeltje-eitje
65
19 In jouw armen
77
20 De eendenbek
70
21 De spiegel van je leven
73
22 Pak maar mijn hand
76
23 Binnen is het stil
79
24 Jij bent mijn cadeautje
83
25 Dokters
88
26 Bonuskind
90
27 Een gouden duo
93
28 Voor altijd
96
29 Circusartiest
99
30 Vandaag
104
31 Nooit meer juf
106
32 De wedstrijd
109
33 In het licht
112
34 De stem van je hart
116
35 Geluk geef je door
119
36 Fucking hell yeah
124
37 Bestemming
127
3 10
Inleiding Wie ik precies ben, vraag ik me vaak af Alsof ik van een afstand naar mezelf kijk In de spiegel mezelf soms niet herken Het blonde vlindermeisje zit nog in me Maar het omhulsel is veranderd De jaren hebben het leven gevormd Mijn geest is levendiger dan ooit Het hoofd als popcorn-machine Ideeën springen eruit Kansen worden gezien 11
In de morgen schrijven of tekenen Met zachte muziek Iedereen nog boven Koffie, het liefst latte met een scheut karamel Stilte, is dan waar ik van hou Net als mijn lange tafel In de namiddag Hapjes, wijn, gesprekken Losse bloemen in een vaas Schrijven aan drie boeken tegelijk Kiezen voor een ander leven Vrijer, simpeler en slower Dat ben ik… ( en nog veel meer) *grinnikt *
12
13
14
Jij en ik
1
Terwijl ik zijn T-shirts sta te strijken gaan mijn gedachten terug in de tijd. De één na de ander gaat door mijn handen. Van Don Corleone tot stoere teksten. Effen witte tot strakke grijze en zwarte. De verscheidenheid in shirts geven voor mij ook de jaren weer. Zo verschillend, zo veel, zo mooi. We hebben het toch maar mooi geflikt, denk ik dan. Jij en ik. Je opvoeden tot een eerlijk, zelfstandig en mooi mens. Proberen een vader en moeder voor je te zijn in ons huis. Stappen voor je gezet, waarvan ik vond dat ze op dat moment nodig waren. We hebben veel gelachen samen en gehuild. Ik ken al je rollen, van kwetsbaar tot stoer, grappig tot zwaarmoedig. Zie de verscheidenheid en je talenten. Je bent mijn oudste kind, mijn zoon. Maar je bent ook mijn spiegel. Samen met je zusje ben je de reden dat ik verderging. Wat voelde ik me, al die jaren, rijk en trots met je. Ook straks als je gaat. Het komt steeds dichterbij. En ik besef het meer en meer. Een dubbel gevoel. Je bent er zo aan toe. Maar je moeder moet er nog aan wennen. De Playmobil staat me nog helder voor mijn ogen. Alsof het gisteren was dat we samen het land afstruinden, voor de juiste StarWarspoppetjes of soldaatjes. Dat je een lichtzwaard van me kreeg. Ik zwichtte voor de felbegeerde, afschuwelijke Pokémon-schoenen, die je al zo lang wilde hebben. Je hielp me de trap op toen ik het niet meer kon. Ik stond naast de lijn op het voetbalveld, iedere week weer. Kriebelde je armen en benen voor je ging slapen. Je was mijn rots, mijn beginpunt. Ik was jouw basis. Nu loopt mijn taak bijna af. Ik heb weer een baantje minder. Met liefde gedaan,
15
weet ik dat het eigenlijk nooit stopt. Dat zie ik aan mijn ouders. Je blijft altijd mijn kind. En mocht je me nodig hebben, dan ben ik als oproepkracht full time beschikbaar voor jou. Je leven lang. Kleine Daantje. Nu grote Daan. Ik hou van jou.
  16
Beste mevrouw
2
Beste mevrouw van de Keuringsdienst van menselijke Wrakken,
Een paar dagen geleden ben ik bij u geweest om te laten zien in welke staat van ontbinding ik verkeer. Inmiddels heb ik uw brief ontvangen, en het valt me op dat wat ik schijn te hebben gezegd, niet klopt met de werkelijkheid. Weet u zeker dat ik er zelf ben geweest? Ik zal even het signalement doorgeven voor het geval u mij niet herkende:
17
Een vrouw van bijna middelbare leeftijd, met rode ogen van het huilen voordat ze het gebouw binnen stapte. Kortgeknipt haar met een platinablond verfje, dat de 100% grijze onderliggende laag verdoezelde. Een strakke, lichte spijkerbroek, die ietwat krap zit, maar daar wordt al achttien jaar aan gewerkt. Schattige Gooische ‘Roelien’-schoenen omdat de speciale zolen anders niet passen en deze dame het lopen dan niet kan volhouden. Hangende oogleden die hard een ophaalbrug nodig hebben maar ze heeft het lef niet om dat te regelen. En verder komt ze over als een spontaan ‘ik-gooi-van-alles-eruit’ en ‘ik-kan-de-wereldaan’-typje. Dat laatste is waarschijnlijk waar het is misgegaan. Schijnbaar heb ik mezelf voorgedaan alsof ik alles op de rit heb, en daar zit hem nou net de kneep. U ziet, mijn hoofd vergeet steeds dat er in ditzelfde huis een etage lager nog een lichaam woont. Het was niet helemaal uw schuld, want u stelde op zich de juiste vragen. Maar mijn geest heeft een beetje moeite met nadenken, antwoord geven, optellen en aftrekken en onthouden wat u nou ook al weer vroeg. Maar dat kan ook komen door mijn slechte gehoor, één werkend oog, hypermobiele ledematen, whiplash, chronische vermoeidheid, reuma of mijn hoog-sensitieve kenmerken.
Wist u dat ik me ‘s morgens voel alsof er een vrachtwagen over me heen is gereden? En het grappige is dat je daar niets van ziet. Dat is heel bijzonder, kan ik u vertellen. Mijn lief thuis zei jaren geleden: ‘Bij tien mankementen ga je eruit.’ Inmiddels tel ik er twintig, maar blijkbaar heb ik ook iets leuks. Ik heb mezelf namelijk nog niet op Marktplaats kunnen vinden. Ik zou willen dat ik mijn bovenkamer kon verhuizen en op een andere benedenetage kon neerzetten. Dan hoef ik niet meer steeds in gesprek met die taart van beneden, die steeds maar wil liggen, rust nemen en zwemmen in warm water. Maar helaas zijn de etages niet los verkrijgbaar.
18
Dus eigenlijk is mijn vraag: Mag ik het nog een keertje komen overdoen? Dan kom ik in mijn ‘echte’ ik, zoals het nu werkelijk is. Ik beloof het. Of geeft u me nog een jaar uitstel? Dan hoop ik stralend en gezond met goudblonde lokken, lelieblanke huid en strakke dijen te verschijnen en te melden dat ik het allemaal niet meer nodig heb. In afwachting van uw antwoord, blijf ik nog even doorrennen en struikelen over de stenen die ik vaak zelf neer leg. Vriendelijke groet, Christa Krommenhoek P.S. Ik wil u nog even laten weten dat ik inmiddels vrede heb gesloten met de onderbuurvrouw en dat we op advies van mijn haptonoom hebben besloten om te gaan samenwonen.
3
Heb ik vandaag al gezegd Vandaag is de dag Hij komt maar één keer Morgen dan is het Vandaag al niet meer Mijn ouders zijn achtenveertig jaar getrouwd. Wat betekent in lief en leed eigenlijk? In voor- en tegenspoed? Dat je elkaar liefhebt no matter what. Ze werd verliefd op hem, Trouwde en kreeg kinderen. Samen bouwden ze een leven op. Tot het moment dat alles anders werd, ook haar wereld. En dan vroegen mensen aan haar: Hoe hou je dat vol? ‘Dat is niet de vraag,’ antwoordde ze dan. ‘Dat doe je gewoon als je van iemand houdt.’ En dat deed mijn moeder, zevenentwintig jaar lang. Haar takenpakket werd zwaarder.
19
Van vrouw en minnares naar extra functies: verpleegster, tiller, chauffeur, verzorgster. Dat stond niet in de brochure toen ze ooit met hem trouwde. En toch deed en doet ze het omdat ze van hem houdt. En omdat ze een kanjer van een vrouw is. Soms slaan ze elkaar haast de hersens in zoals in iedere gezonde relatie, maar ze kunnen niet zonder elkaar en zijn een twee-éénheid.
20
Ook voor mijn vader bevat de brochure van het trouwen al zevenentwintig jaar een onjuiste tekst. Daar stond niet in dat je in sommige dingen afhankelijk zou zijn van je vrouw. Dat je nooit meer seks kon hebben op de normale manier. En als hij bij het altaar had gehoord dat de vrouw die in de bruidsjurk naast hem stond, ook zijn ontlasting en doorligplekken zou verzorgen, had hij gelachen. Het leven loopt zoals het loopt. Door het ongeluk kwamen ook vele mooie dingen: het waarderen van de kleine dingen, samenzijn met hun familie en vrienden. Ik heb respect voor mijn ouders omdat ze dit veranderde huwelijk nog steeds weten te vullen met lol, liefde en humor. Ze zijn een voorbeeld voor velen, ook voor mij. Vechten voor elkaar en blij zijn met wat je hebt. Zoals we hier vaak zeggen: ‘Heb ik vandaag al gezegd dat ik van je hou?’
21
don't give up 22
normally it is the last key on the ring wich opens the door
paulo coelho
Bezichtiging
4
Het is maandag, laat in de middag. Ik krijg een sms van iemand die zijn huis wil verkopen, toevallig in de buurt waar wij interesse in hebben. Ze willen graag een keer afspreken. Leuk! Als ons huis verkocht is. Ooit. Anderhalf jaar geleden kwam de eerste en enige kijker.
Als ik de telefoon neerleg, begint hij direct weer te rinkelen. Het makelaarskantoor. Bestaat toeval? ‘We hebben een bezichtiging morgen om elf uur,’ ratelt het stemmetje van de medewerkster door de telefoon. ‘Schikt dat?’ Ja hoor, natuurlijk! In mijn hoofd komt de machine op gang. Het is al laat, dus dat wordt een uitdaging. Tafels en kastjes leeg, lades opruimen, slingerende opladers verzamelen. Bloemen, gelukkig volop in huis, overal herschikken. Opruimen, schoonmaken, nog meer opruimen. Kinderen worden aangesproken. De gemeentelijke reinigingsdienst die ik had willen inschakelen voor hun kamers, blijkt niet nodig te zijn. Ze gaan het zelf doen. Loslaten. Af en toe geef ik een gil: ‘Ik moet NU je was hebben’ en ‘Schiet je al op?’ Er worden zelfs hulptroepen ingevlogen. Mijn steun en toeverlaat, mijn moeder, wil gelijk komen helpen. Iedereen is in opperste staat van paraatheid. In ieder geval mijn moeder en ik. De oudste gaat eerst nog uitgebreid sporten en kijkt meewarig naar ons gevlieg.
23
Hij is straks zo klaar, zegt hij. ‘Kleren recht, schoenen opruimen en het servies naar beneden! Trouwens, je vuilnis loopt bijna zelf weg!’ roep ik. ‘Jahaaa mam,’ zucht hij. Als we eraan toe zijn om de kamer van dochter te stofzuigen, zit ze op haar gemak te bellen met een vriendin. Met één hand vouwt ze traag wat dingen op. Nu even niet, gebaart ze naar ons, ‘het is belangrijk.’ Ik ontplof bijna en na drie dreigementen van mijn kant legt ze toch maar neer. ‘Best fijn hè, mam, dat je huis een keer helemaal schoon is,’ zegt ze later, als ze haar ogen sluit om te gaan slapen. ‘Ja mop, heel fijn,’ beaam ik, en ik werk de twee volle manden was nog weg die ze ‘gevonden’ had in haar kamer. Het huis is zo goed als klaar voor de bezichtiging, maar ik slaap die nacht slecht en droom over mensen die door de kamers lopen. 24
De volgende ochtend ga ik vroeg uit bed om de laatste plankjes te ontvetten, de vloer te dweilen en het raam van de slaapkamer te lappen. In de meeste ruimtes laat ik tien minuten geurkaarsen branden, deuren en ramen gaan open, bedden trek ik recht. In de tuin schoffel ik het belangrijkste perkje, veeg wat bladeren op en fatsoeneer wat onze enthousiaste hond heeft losgetrokken en stukgemaakt. Daarna zet ik de laatste wasmand in de auto, twee zakken kleding die weg mogen, bakken met lege flessen en mijn drie schrijfmanden voor mijn nieuwe boeken. Ook de hond moet vast achterin de auto. Ik check nog één keer het hele huis en dan vertrek ik, met de auto volgeladen, naar het bos. Na een korte wandeling strijk ik uitgeput neer op een bankje. Hier blijf ik, met mijn harige vriend naast me, een half uurtje zitten. Ik geniet van de stilte en twitter nog even een bericht: ‘Kunnen alle ‘vrienden’ van Twitter om klokslag 11 uur duimen, kaarsen opsteken of mantra’s opzeggen? Na 1,5 jaar een kijker voor ons huis!’
Stijf van de kou en uitgeput door de stress aanvaard ik de terugreis via hetzelfde pad. De hond rent als een losgeslagen pony door de dichte struiken, eet alles op en baggert door de modder. Fijn, dat straks alles weer gewoon is. Zucht. Om de tijd te doden breng ik de lege flessen en de zakken met kleding weg. Daarna neem ik een sluiproute naar huis. Bij thuiskomst lijkt het alsof er niemand in het huis is geweest. Vreemd. Ik check het hele huis en bel dan, voor de zekerheid, toch de makelaar maar even. Een ander hoog stemmetje. ‘Nee, mevrouw, mórgen om elf uur.’
25
Een gewone selfie Ik wring me in allerlei poses Op zoek naar het mooiste licht Hangend op de bank voor het raam Draai, buig, lach, frons, tuit Om maar zo goed mogelijk voor de dag te komen
26
Toen ik vanochtend in de spiegel keek Dacht ik dat ik er nog best goed uit zag Dacht Inmiddels is daar na deze sessie niet veel meer van over Klets, kadeng, pets Ze komen meedogenloos binnen De beelden die niet-verhullend weergeven De stand van zaken “May I have your points?” “The Netherlands, zero points” Rimpeltjes, bolle wangen, zakkende oogleden Het is een kleine greep uit het assortiment Heb ik altijd al zo’n hoog voorhoofd gehad? Perfectionist als ik ben, post ik altijd de leukste foto Maar aan die ene foto gaan er honderden aan vooraf Moedeloos doordrukkend op mijn iPhone
5
Er zal toch wel één goede bijzitten? Vandaag een #selfie gewoon zoals ik ben Blij met mijn rimpels en de wangen Een open en eerlijk hart Gewoon zoals het is
27
Good enough is the new perfect.
Alles is liefde 28
Randy kamen
29