Sta stil – inkijkexemplaar (Vrolijk Fabriek)

Onder redactie van Liza de Jonge – Zij Lacht

STA STIL

BIJ GOD, ZIJN WONDEREN & JEZELF

20

DAGEN N LEESPLA

Sta stil bij God, zijn wonderen & jezelf Onder redactie van Liza de Jonge ISBN 978-94-91808-32-6 NUR 707 Ontwerp omslag en binnenwerk: Studio Vrolijk (studiovrolijk.nl) Fotografie: Inge Kooiman Fotografie (ingekooiman.nl) Styling: Studio Gewoon Thuis (studiogewoonthuis.nl) Haarstyling, visagie: Hairstyling Zonder Schaar (hairstylingzonderschaar.nl) De gebruikte bijbelteksten komen uit de BasisBijbel © Stichting BasisBijbel, 2013 De complete BasisBijbel kun je bestellen op zakbijbelbond.nl of in de boekhandel. © VROLIJK FABRIEK, HARDERWIJK Alle rechten voorbehouden vrolijkfabriek.nl zijlacht.nl

VOORWOORD

Sta eens even stil op de weg die je gaat ‘Hoi! Hoe is het?’ Deze vraag wordt jou vast regelmatig gesteld. Hoe luidt jouw antwoord meestal? Steeds vaker is het antwoord op deze vraag: ‘Druk!’

Gek eigenlijk, want dat zegt niets over hoe het écht met jou gaat. Het geeft alleen aan dat je (te) veel te doen hebt. Maar soms krijg je het zó druk, dat je eronder gaat lijden. Steeds meer mensen hebben er last van – geen wonder dus, dat boeken over ‘nooit meer te druk’ zo populair zijn. De meeste mensen zouden het minder druk willen hebben. Maar hoe doe je dat? Hoe neem je rust? En interessanter: hoe zou God willen dat je rust neemt?

Dit zegt de HEER: Ga op de kruispunten staan, denk na, kijk naar de oude wegen.

Welke weg leidt naar het goede?

Sla die in, en vind rust.

– Jeremia 6:16 (NBV) Blijkbaar gaan rust nemen en nadenken hand in hand. In de Basisbijbel (BB) wordt het eerste gedeelte van dit vers zelfs vertaald met: ‘sta eens even stil op de weg die je gaat’. Stilstaan. Reflecteren. Het zijn goede manieren om eens rust te nemen. We willen je uitdagen om twintig dagen te reflecteren, terwijl je met ons op reis gaat. Misschien neem jij het boek dat je nu in je handen hebt letterlijk mee op reis, als je op vakantie gaat. Maar ook als je thuis blijft, willen we je figuurlijk mee op reis nemen – door de Bijbel heen. We dagen je uit om na te denken over God, zijn wonderen en jezelf. Dit doen we aan de hand van twee delen. Deel 1 gaat over wie God is, deel 2 gaat over wonderen.

Daarbij vragen we je bij de meeste stukjes om eens terug te blikken op jouw eigen leven.

En het fijne is: je zit niet vast aan dagen. Als je eens een dag wilt overslaan, is dat helemaal prima. Dat is aan jou.

De dagen zijn als volgt opgebouwd: Lees!

Lees een stukje uit de Bijbel en laat dit op je inwerken. Een goede manier om dit te doen is de ‘Lectio Divina methode’, die op de volgende pagina staat uitgelegd.

Overdenk!

Denk na over wat je hebt gelezen – wellicht onder het genot van een lekker kopje (ijs)koffie?

Schitter!

Ga actief aan de slag met wat je hebt geleerd.

Goede reis!

Liza

6

LECTIO DIVINA

Lectio Divina is een manier van omgaan met de Bijbel waarbij aandachtig en indringend wordt gelezen. Het is een eeuwenoude methode die al door monniken werd beoefend. Letterlijk betekent het ‘goddelijke lezing’. Het gaat om een open en ontvankelijke houding bij het lezen van de Bijbel.

We willen je aanmoedigen om de bijbelgedeelten uit dit boek op deze manier door te lezen. Zoek ter voorbereiding een rustige plek op en neem de tijd. Het werkt als volgt:

1.

Je leest het bijbelgedeelte twee keer, bij voorkeur hardop.

2. Je wordt een paar minuten stil en laat het gedeelte op je inwerken. Kies vervolgens een woord dat er voor jou uitspringt. Een groep woorden mag ook. Je hoeft er nog niets mee te doen.

3. Je leest het bijbelgedeelte nog een keer. Je wordt nog eens stil en denkt na over de vraag ‘hoe raakt dit woord (deze woorden) van stap 2 mijn leven op dit moment?’

4. Lees het bijbelgedeelte een laatste keer, terwijl je nadenkt over de vraag ‘wat vraagt God op dit moment van mij?’

TIP

Je kunt deze methode ook heel goed in groepen gebruiken. Je kunt dan om beurten voorlezen en delen wat jou aanspreekt. Sluit af door voor elkaar te bidden.

8

INHOUD D E EL 1 Inleiding deel 1 Dag 1 Elohim – God, Machtige Schepper Dag 2 El Roï – De God die ziet Dag 3 YHWH – HEER Dag 4 Adonai – Heer/Meester Dag 5 Jahweh Jireh – De HEER zal voorzien Dag 6 Jahweh Rapha – De HEER die geneest Dag 7 Jahweh Roï – De HEER, mijn Herder Dag 8 Jahweh Tsidkenu – De HEER is onze

gerechtigheid Dag 9 Melech – Koning Dag 10 Abba – Vader

Dorine van der Wiel Liza de Jonge Hadassa Stehouwer Nicolien Rosier Mandy Wittekoek Dorine van der Wiel Emilia Vreman

11 13 21 27 35 41 47 53

Carola de Jong Eline Nijtmans Renske Hoste

59 65 71

D E EL 2 Inleiding deel 1 77 Dag 11 In het begin Neeltje Bremmer 79 Dag 12 Daniël in de leeuwenkuil Emilia Vreman 85 Dag 13 Dommer dan een ezel Debora IJkema 93 Dag 14 Zon, sta stil!

Debora IJkema 101 Dag 15 God behoudt de controle Stefanie Krijtenburg 107 Dag 16 Een onmogelijke situatie?

Inge Bobeldijk - Kooiman 115 Dag 17 Geen prettige situatie Liza de Jonge 123 Dag 18 Een beetje is genoeg Liza de Jonge 129 Dag 19 De opstanding Eline Nijtmans 135 Dag 20 Het is een wonder dat U mij

heeft gemaakt Carmen Smeenk 141 Over Zij Lacht 146 Dankwoord 147 Bronnen 152

In jouw Nederlandse Bijbel staat vaak ‘God’, ‘Heer’ of ‘HEER’, maar in de grondtekst worden verschillende namen gebruikt voor God. We hebben tien namen gekozen om in dit boek te behandelen, maar er zijn er nog veel meer!

INLE ID IN G

DEEL 1 Sta stil en weet dat Ik God ben (NA AR P S AL M 46: 11)

Hoe kijk jij naar God? Misschien ken je Hem als Vader. Wanneer jouw biologische vader een lieve, troostende, gezellige (en vul hier zelf maar positieve woorden in) man is, is het vast niet moeilijk om God als jouw Vader te zien. Maar het kan ook zo zijn dat je nare ervaringen hebt met het woord ‘vader’. Misschien heb je het gevoel dat jij je vader altijd teleurstelt. Of misschien wordt je vader snel boos, of heeft hij losse handjes. Het is dan logisch om God ook zo te zien. Het is zo menselijk. Als jij je hierin herkent, dan wens ik je toe dat alle negatieve associaties die het woord ‘vader’ bij je oproept, zullen verdwijnen. We willen je in het eerste deel van dit boek dan ook bemoedigen met een verhaal van een lieve vader, die naar je uitkijkt en je knuffelt.

En niet alleen dat, we willen je ook de God laten zien die jou heeft geschapen.

De God die geneest. De God die jou ziet. God als koning, God als herder. Tien dagen lang willen we steeds een andere naam van God met je behandelen.

Laat je ons weten welke naam er voor jou uit knalt?

11

12

L E E S P L AN DE E L 1 | DAG 1

DAG 1

ELOHIM – GOD, MACHTIGE SCHEPPER DOO R D O R IN E VAN D E R WIE L

Genesis 1-2:3 In het begin maakte God de hemel en de aarde. De aarde was helemaal leeg. Er was nog niets. De aarde was bedekt met water en het was er helemaal donker. De Geest van God waaide over het diepe water.

En God zei: “Ik wil dat er licht is!” Toen was er licht. En God zag dat het licht goed was.

God scheidde licht en donker van elkaar. Het licht noemde Hij ‘dag’ en het donker noemde Hij ‘nacht.’ Toen werd het avond en weer ochtend: de eerste dag was voorbij.

En God zei: “Ik wil dat al het water zich in tweeën verdeelt.” Toen verdeelde het water zich in water boven in de lucht en water beneden op de aarde. Zo gebeurde wat Hij zei. Het bovenste deel noemde Hij ‘hemel’. Toen werd het avond en weer ochtend: de tweede dag was voorbij.

En God zei: “Ik wil dat het water beneden op de aarde naar één plek stroomt, zodat er ook droge grond tevoorschijn komt.” Wat Hij zei, gebeurde. De droge grond noemde Hij ‘aarde’ en het samengestroomde water noemde Hij ‘zee’. En God zag dat het goed was.

13

En God zei: “Ik wil dat er uit de aarde gras en allerlei planten en bomen ontstaan.

Planten die zaden maken en bomen waar vruchten aan groeien. Alle soorten bomen moeten hun eigen soort vruchten krijgen met zaad er in.” Wat Hij zei, gebeurde. Er begon gras op de aarde te groeien en er ontstonden allerlei planten. Elke soort had zijn eigen soort zaad. En de bomen hadden allemaal hun eigen soort vruchten met zaad er in. En God zag dat het goed was.

Toen werd het avond en weer ochtend: de derde dag was voorbij.

En God zei: “Ik wil dat er lichten aan de

IN HET BEGIN MAAKTE GOD DE HEMEL EN DE AARDE (GENESIS 1:1) (BB)

hemel komen. Die zullen verschil maken tussen de dag en de nacht. En ze zullen aanwijzingen zijn voor de mensen. Ook zullen ze zorgen voor seizoenen, dagen en jaren. De lichten moeten aan de hemel staan en licht geven op de aarde.” Wat Hij zei, gebeurde. God maakte de twee grote lichten. Het grote licht moest overdag schijnen, het kleine licht ’ nachts. Ook maakte Hij de sterren. God zette de lichten aan de hemel om licht te geven op de aarde. Ze moesten verschil maken tussen de dag en de nacht, en tussen licht en donker. En God zag dat het goed was. Toen werd het avond en weer ochtend: de vierde dag was voorbij.

En God zei: “Ik wil dat het water vol zit met dieren en dat er in de lucht boven de aarde vogels vliegen.” Toen maakte God de grote en kleine zeedieren. Het water krioelde ervan. Hij maakte alle dieren verschillend, allemaal verschillende soorten.

Ook maakte Hij allerlei vogels, allemaal verschillende soorten. En God zag dat het goed was. God zegende al die dieren en zei: “Krijg veel jongen, zodat er heel veel van jullie komen. De zee moet vol worden met zeedieren en de aarde moet vol worden met vogels.” Toen werd het avond en weer ochtend: de vijfde dag was voorbij.

14

L E E S P L AN DE E L 1 | DAG 1

En God zei: “Ik wil dat er uit de aarde allerlei dieren ontstaan, allemaal verschillende soorten. Wilde dieren, vee, kruipende dieren, allemaal verschillende soorten.” Wat Hij zei, gebeurde. God maakte de wilde dieren, het vee en de kruipende dieren, allemaal verschillende soorten. En God zag dat het goed was.

En God zei: “Laten We mensen maken, mensen die op Ons lijken. Ze zullen heel erg op Ons lijken. Ze moeten zorgen voor de vissen in de zee, de vogels in de lucht, het vee, de kruipende dieren en voor de hele aarde.” En God maakte de mens. Hij maakte hem zó, dat hij heel veel op Hem leek. De mens leek heel erg op Hem. Hij maakte een man en een vrouw. God zegende hen en zei tegen hen: “Krijg veel kinderen, zodat er heel veel mensen komen. Ga over de hele aarde wonen en heers over de aarde. Zorg voor de vissen in de zee, de vogels in de lucht en de kruipende dieren. Jullie mogen eten van alle planten, bomen en vruchten. Maar alle grote dieren, alle vogels en alle kruipende dieren mogen van het gras eten.”

Dat gebeurde. En God keek naar alles wat Hij gemaakt had en het was heel goed.

Toen werd het avond en weer ochtend: de zesde dag was voorbij.

Zo maakte God de hemel en de aarde en alles wat daarop leeft en groeit. Op de zevende dag was alles af en maakte God niets meer. Op de zevende dag rustte God uit van al zijn werk. God zegende de zevende dag en maakte er een heilige dag van, omdat Hij toen uitrustte van het maken van de hemel en de aarde. (BasisBijbel)

God is zo groot dat Hij veel verschillende namen heeft om Zijn karakter te kunnen omschrijven. Deze eerste dag beginnen we met de naam waarmee God zichzelf in het eerste vers van de Bijbel bekend maakt: ‘In het begin maakte ELOHIM de hemel en de aarde’. Deze naam gaat meteen naar de kern van wie God in wezen is.

El betekent God. Elohim is het meervoud van God. Het betekent niet meerdere goden, maar God der goden. Naast deze meervoudsvorm lezen we in Genesis 1:26 de letterlijke meervoudsvorm: ‘En God zei: Laten We mensen maken, mensen die op Ons lijken. Ze zullen heel erg op Ons lijken.’ Hier maakt 15

God zijn meervoudigheid in zijn Godheid bekend. Met andere woorden, hier vinden we de Drie-eenheid in opgesloten.

In het Oude Testament is Elohim vertaald met God. Het komt vaak voor in combinatie met de naam JHWH. In dat geval wordt het vertaald met ‘God, de HEER’.

Wanneer we nadenken over de naam Elohim denken we aan de God der goden. Hij staat aan het begin van de hemel en aarde. Alles wat we zien, ruiken, horen, voelen en proeven komt voort uit de scheppingskracht van Elohim. Naast de betekenis ‘God der goden’ is ook de betekenis ‘Machtige Schepper’ aan de naam Elohim verbonden.

Dat is onze God! Hij is de God der goden, Hij is de Machtige Schepper waar alles uit voortkomt. Het is zo mooi om te lezen dat Elohim niet stopt wanneer zijn schepping voltooid is. Hij blijft betrokken bij zijn schepping: Weten jullie het dan niet? Hebben jullie het dan niet gehoord? De Heer (JHWH) is de Maker van de hele aarde. Hij is een eeuwige God (Elohim). Hij wordt niet moe en raakt niet uitgeput. Hij is zó veel wijzer dan wij, dat wij Hem niet kunnen begrijpen. Mensen die moe zijn, geeft Hij nieuwe kracht. Uitgeputte mensen maakt Hij weer sterk (Jesaja 40, BB).

Sta stil en verwonder je We zitten in de vakantieperiode, de perfecte tijd om stil te staan en je te verwonderen over de wereld die Elohim heeft gemaakt.

Als je op vakantie bent heb je waarschijnlijk veel natuur om je heen. Kijk eens om je heen en bedenk eens hoe geniaal alles verzonnen en gemaakt is. Bedenk dat Elohim, God de Machtige Schepper, dit alles heeft gemaakt: de bomen, de lucht, het gras, de bloemen, de bijen. Praat erover als je samen op vakantie bent.

Heb je niet de mogelijkheid om buiten te zijn?

16

L E E S P L AN DE E L 1 | DAG 1

Jij bent ook geschapen door Elohim, God de Machtige Schepper! Sta eens stil bij hoe wonderlijk mooi Hij jou, de mens, heeft gemaakt. Al die fijne lijntjes die over je handen lopen, de aderen die net onder je huid doorgaan en de kleurtjes in de iris van je oog. Hij heeft het allemaal bedacht!

Aan de hemel is te zien hoe machtig God is.

Het heelal vertelt dat God alles heeft gemaakt.

Elke volgende dag spreekt daarover.

Elke volgende nacht laat dat weer zien.

Het is een taal zonder woorden.

Er is geen stem te horen.

Toch klinkt hun boodschap over de hele aarde.

De hele wereld hoort ervan.

God heeft aan de hemel voor de zon een tent neergezet.

De zon komt stralend naar buiten, stralend als een bruidegom die uit zijn slaapkamer komt, en vrolijk als een held die op weg gaat naar de wedstrijd.

Psalm 19:2-6 (BasisBijbel)

17

DE GOD DER GODEN, DE MACHTIGE SCHEPPER RUST NIET NA ZIJN SCHEPPING, HIJ GAAT DOOR MET EEN ONUITPUTTELIJKE KRACHT. HIJ IS DE BRON WAAR WE TERECHT KUNNEN OM NIEUWE KRACHT TE KRIJGEN. JESAJA 40:28-29 (BB)