Artikel - Wat verwacht je van het leven?

Wat verwacht(te)je van het leven?

Als je jong bent heb je allerlei verwachtingen van het leven. Maar als je oud(er) geworden bent, kom je erachter dat het leven vaak zo heel anders is gegaan dan je verwacht had.

Toekomstgericht

Als je jong bent, ben je gericht op de toekomst. Je bereidt je daarop voor. Je moet allerlei keuzes gaan maken. De drie belangrijkste keuzes voor jonge mensen zijn: geloofskeuze, partnerkeuze en beroepskeuze. Die drie keuzes gaan bepalen hoe je leven er in de toekomst uit gaat zien. En zo maak je op jonge leeftijd de meest belangrijke keuzes voor de rest van je leven, terwijl je nog zo weinig levenservaring hebt. Stel dat je tegen een jong iemand zou kunnen zeggen dat hij of zij een normaal leven krijgt en dan vervolgens aan hem of haar vraagt hoe hij of zij zich dat voorstelt, wat zou die jongen of dat meisje dan zeggen? Laten we van een meisje uitgaan. Ik denk dat ze zal

Alie Hoek-van Kooten is arts en werkzaam geweest aan de Christelijke Hogeschool Ede. Sinds 2008 is ze actief voor ggz-instelling Eleos.

zeggen dat ze graag haar school wil afmaken, een vervolgopleiding wil doen, een mooie baan krijgen en dan een lieve jongen tegen het lijf lopen, er verkering mee krijgen en dan na een paar jaar verkering gaan trouwen. En als ze getrouwd zijn, werken ze allebei om de hypotheek te kunnen betalen. Je gaat er dan ook vanuit dat je samen kinderen zult krijgen en dat die kinderen gezond zullen zijn. Dat er zich geen ernstige ziekten voor zullen doen enzovoorts. Je kunt je zo helemaal indenken hoe je leven eruit zal zien.

Terugblikkend

Als je als vrouw ondertussen ouder geworden bent, besef je pas dat het leven dat je je als ‘normaal’ voorstelde, in werkelijkheid uitzonderlijk is. Want bij wie zal het zo gaan? Zoals het is beschreven, is het meer een uitzonderlijk dan een normaal leven. Natuurlijk gun je jonge mensen hun dromen, maar de werkelijkheid is vaak zo anders. Oudere vrouwen die op hun leven terugkijken, zullen hebben ervaren dat er naast mooie dingen ook veel moeilijke en verdrietige dingen op je levenspad voorkomen. Zo zijn er vrouwen die niet tot een huwelijk zijn gekomen, terwijl ze dat misschien wel graag hadden gewild, of ze hebben moeilijke ervaringen op dit gebied meegemaakt omdat ze bijvoorbeeld bedrogen zijn. Of iemand kwam erachter dat zij een andere geaardheid had en hoe pas je dat dan in je christelijke leven in? Of je bent wel getrouwd, maar de kinderzegen bleek niet voor je te zijn weggelegd. Wat kan dat veel spanning geven als maand na maand blijkt dat je nog steeds niet zwanger bent geworden, terwijl vriendinnen om je heen als vanzelf moeder lijken te worden en dat nog vanzelfsprekend vinden ook. Het is nu eenmaal zo dat iets wat je zelf zo heel graag zou willen en wat je zo intens mist en je zoveel verdriet geeft, zich gaat vastzetten in je gedachten. Je kunt dan nergens anders meer aan denken. Dan zie je overal zwangere vrouwen om je heen en vallen de geboortekaartjes van anderen gevoelsmatig heel vaak door je brievenbus. Andere vrouwen krijgen te maken met de geboorte van een gehandicapt kindje. Hoewel je zielsveel van het kindje houdt, kan de handicap je helemaal in beslag nemen door alle zorg die het nodig heeft. Je tobt erover hoe de toekomst van je kindje eruit zal zien en wie ervoor zal zorgen als je er zelf niet meer bent. Weer andere echtparen krijgen te maken met de dood van één van hun kinderen, soms onverwachts, soms na een langdurig ziekbed. Dat is één van de meest intens verdrietige gebeurtenissen. Daar is geen naam voor en zo naamloos is ook het verdriet. Als je ouders zijn gestorven ben je een wees. Als je partner is gestorven, word je weduwe of weduwnaar genoemd. Maar hoe heet je als je kind is gestorven?

Als een vrouw veel verdriet heeft, verwerkt ze dat vaak door er veel over te praten. Voor mannen ligt dat veel moeilijker. Als een probleem niet kan worden opgelost dan stoppen ze het liever weg. Zo kan een echtpaar na zo’n groot verlies makkelijk uit elkaar groeien, terwijl je elkaar juist zo hard nodig hebt. Ook om andere redenen kunnen man en vrouw uit elkaar groeien. Wat is het ingrijpend als het dan echt niet meer gaat en het tot een echtscheiding komt. Het gescheiden zijn is vaak zwaarder dan weduwe of weduwnaar worden. Als je weduwe bent, ben je toch nog verbonden met je man: je draagt zijn naam, je wordt te zijner tijd bij hem begraven.

Als je als vrouw ondertussen ouder geworden bent, besef je pas dat het leven dat je je als ‘normaal’ voorstelde, in werkelijkheid uitzonderlijk is. ‘De drie belangrijkste keuzes voor jonge mensen zijn: geloofskeuze, partnerkeuze en beroepskeuze. Die drie keuzes gaan bepalen hoe je leven er in de toekomst uit gaat zien.‘

Allerlei goede herinneringen komen naar boven en daar kun je dan nog op teren. Bij een scheiding vervagen de goede herinneringen en komen de moeilijke herinneringen juist des te erger naar boven. Dit alles nog afgezien van het verdriet dat dit oplevert voor de kinderen. Altijd weer loop je er tegenaan. Op dagen dat er bijzondere dingen met je kinderen gebeuren, maar ook in het leven van alledag als je alleen voor de zorg en opvoeding van de kinderen komt te staan.

Ook gezondheidsproblemen kunnen een behoorlijke impact hebben op je leven. Zo kun je zelf of je man geconfronteerd worden met een ernstige ziekte die een enorme impact heeft op je dagelijks leven. Je kunt je werk niet meer doen of je hebt veel zorg nodig en het kan zelfs zijn dat je niet meer thuis kunt blijven wonen. Of je man komt te sterven en je moet als weduwe alleen verder. Mooi als je mensen om je heen hebt die je kunnen helpen en er voor je willen zijn, maar het gemis blijft.

Wat is het moeilijk als familieverbanden verstoord of zelfs verbroken zijn. Hoeveel oudere mensen hebben er niet doorlopend last van omdat één of meer kinderen met hen hebben gebroken? En wat kun je een zorgen hebben als kinderen met het geloof hebben gebroken en je kleinkinderen er dan helemaal niets meer van afweten? Niet gering zijn ook de zorgen om kinderen die scheiden omdat ze bijvoorbeeld iemand anders tegenkomen. Je ziet dan het verdriet van je kleinkinderen en je bent niet bij machte er iets aan te doen. Je zou er dan wel wat van willen zeggen, maar dat kan dan heel gevoelig liggen en je wilt ook je eigen kind niet kwijt. Ze zeggen wel: ‘Als de kinderen klein zijn, leer je ze praten maar als ze groot geworden zijn, leren ze jou zwijgen.’ Heeft niet iedere vrouw die dit leest hier iets van meegemaakt? Ik heb nog lang niet alles genoemd wat zich aan zorgen, verdriet en moeilijkheden in je leven kan afspelen. Ervaren we niet allemaal op de een of andere manier de gebrokenheid van het leven? De een weliswaar meer dan de ander, maar het gaat aan niemand voorbij.

‘Juist als we het moeilijk hebben, kunnen we Gods nabijheid des te intenser ervaren.‘ Gods nabijheid

Iedereen wil het graag goed hebben, iedereen wil gezond zijn, maar het lukt ons mensen niet dat te bewerkstelligen. Eigenlijk leven we nog met ons hoofd in het paradijs. We weten hoe goed het allemaal zou moeten en kunnen zijn. Maar we worden dagelijks met de gebrokenheid geconfronteerd. Dat heeft alles te maken met de gevolgen van de zondeval. Het grote wonder is dat de Heere ons niet heeft losgelaten, dat Hij Zijn Zoon gegeven heeft en dat wij de Heilige Geest mogen ontvangen die ons steeds nabij is en in ons wil wonen. Juist als we het moeilijk hebben, kunnen we Gods nabijheid des te intenser ervaren. Dan zie je Zijn goedheid door de mensen die om je heen staan in gebed en meeleven, door de goede zorg die wij in Nederland krijgen, door medicatie als pijnbestrijding, door de voorbede in de kerk, door pastoraal bezoek, door een kaart met net dié tekst die jou persoonlijk raakt, een lied dat wordt gezongen, een psalm die je net ‘toevallig’ leest. Het zijn schijnbaar normale dingen waarin de Heere tot ons komt. Hij komt vaak in medemensen tot ons. En zo wil Hij ook ons weer gebruiken.

Gespreksvragen:

1. Als er teleurstellingen zijn of verdriet is in je leven, heb je dan steun aan je geloof in God, of krijg je dan juist te maken met bijv. gevoelens van opstandigheid?

2. Mag je eigenlijk wel gevoelens van opstandigheid hebben?

3. Lukt het u om anderen of uzelf in tijden van moeiten te troosten met woorden uit de Bijbel? Zo ja, welk Bijbelgedeelte is dan voor u belangrijk (geweest)?