VUB jaarverslag 2004 by Vrije Universiteit Brussel

Activiteitenverslag 2004 Beknopt jaarverslag van de Vrije Universiteit Brussel

VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL

STICHTINGSJAAR 1969 AANTAL FACULTEITEN 8 AANTAL OPLEIDINGEN VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL 29 bachelors- en 99 masteropleidingen AANTAL OPLEIDINGEN UNIVERSITAIRE ASSOCIATIE BRUSSEL 52 bachelors- en 109 masteropleidingen AANTAL STUDENTEN VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL 9.229 AANTAL STUDENTEN UNIVERSITAIRE ASSOCIATIE BRUSSEL 13.588 AANTAL PERSONEELSLEDEN VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL 2.519 AANTAL PERSONEELSLEDEN ACADEMISCH ZIEKENHUIS 2.782 AANTAL PERSONEELSLEDEN UNIVERSITAIRE ASSOCIATIE BRUSSEL 3.636 AANTAL OUDSTUDENTEN VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL 36.135

INHOUDSTAFEL

WOORDJE VAN DE RECTOR

VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL IN CIJFERS

EEN GREEP UIT DE PRIJZEN TOEGEKEND IN 2004

MOMENTEN UIT 2004

ONDERZOEKSBELEID

ONDERWIJSBELEID

STUDENTENBELEID

PERSONEELSGEGEVENS

BEKNOPTE JAARREKENING

BESTUUR & PARTNERS

NUTTIGE ADRESSEN

Woordje van de Rector

De Vrije Universiteit Brussel is innovatief en vooruitstrevend. Kritisch ook. En een tikje eigenzinnig. Wij zijn geen ja-knikkers. We denken en beslissen voor onszelf en durven van platgetreden paden af te wijken. Geen volgers, we zullen eerder zelf het voortouw nemen. Dit leidde tot de slogan ‘Redelijk Eigenzinnig’. We volgen onze eigen zin - soms tegen de stroom in - maar altijd geleid door de rede. Ook in maatschappelijke en ethische (onderzoeks)kwesties heeft de Vrije Universiteit Brussel de discussie altijd in die zin gevoerd en gevoed. Open van geest in plaats van narrow-minded. En toegankelijk voor iedereen. Brussel versterkt deze eigenschappen. Weg van de kerktoren vind je hier diverse nationaliteiten en culturen terug. Leven in een metropool stimuleert de zelfstandigheid, open houding en kritische geest die ons – en onze studenten – zo typeert. Onze locatie verplicht ons over zuil- en taalgrenzen heen te kijken. Brussel trekt immers de wereld aan. Onafhankelijk van elkaar kwamen academici, administratief medewerkers en studenten - naar aanleiding van de huisstijloefening die in 2004 plaatsvond – tot bovenstaande identiteit van onze instelling. Met grote eensgezindheid. Het resulteerde vlot in volgend kernconcept: de Vrije Universiteit Brussel, dat is … (op)groeien tot een zelfstandig en kritisch denkend persoon die de snel veranderende wereld aankan.

Prof. Dr. Benjamin Van Camp Rector Vrije Universiteit Brussel

Vrije Universiteit Brussel in cijfers

STUDENTEN De Vrije Universiteit Brussel telt 9.229 studenten. De instroom van nieuwe studenten bedroeg 2.435. Het slaagpercentage van eerstejaarsstudenten bedraagt 48%. Eénmaal voorbij het eerste jaar, rondt 81% van de (eerste en tweede cycli)studenten zijn studie succesvol af. Ongeveer de helft van de studenten komt uit het vrij gesubsidieerd onderwijs. Bijna driekwart komt uit de provincies VlaamsBrabant en Antwerpen.

EVOLUTIE STUDENTENPOPULATIE EVOLUTIE STUDENTENPOPULATIE

studenten studenten

nieuwe generatiestudenten nieuwe generatiestudenten

10000 8000 6000 4000 2000 0

‘96-’97

‘97-’98

‘98-’99

‘99-’00

‘00-’01

‘01-’02

‘02-’03

‘03-’04

HERKOMST STUDENTEN

België 86%

buiten EU 10% Europese Unie 4%

West-Vlaanderen 7% Oost-Vlaanderen 13% Limburg 10% Vlaams-Brabant en Brussel 51%

Antwerpen 19%

PERSONEEL De Vrije Universiteit Brussel telt 2.519 personeelsleden. Dit staat gelijk aan 1.562 voltijdse plaatsen, want 42% van het academisch en 32% van het administratief en technisch personeel werkt deeltijds. De Vrije Universiteit Brussel financiert 52% van haar personeelsleden met overheidsgeld (werking), 48% wordt betaald via andere financieringsbronnen (ondermeer onderzoeksgelden). 63% van de 2.519 personeelsleden valt onder de categorie academisch personeel. Het aandeel vrouwen onder het academisch personeel is de afgelopen vier jaar gestegen met 16%. Vooral bij de jonge onderzoekers neemt het aantal vrouwen toe (46%). Kijken we specifiek naar de groep professoren dan zien we dat één op vijf professoren een vrouw is.

administratief en technisch personeel 37%

vrouw 35% academisch personeel 63%

man 65%

ONDERZOEK In 2004 werd 51.814.963 euro besteed aan onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel, 3% meer dan het vorige jaar. De inkomsten uit contracten via de samenwerking met de Vlaamse onderzoeksinstituten - het Interuniversitair Micro-Electronica Centrum (IMEC) en het Vlaams Interuniversitair Instituut voor Biotechnologie (VIB) - stegen. Het aantal octrooidossiers, aangevraagd op nieuwe wetenschappelijke vindingen, steeg met 27%. De Vrije Universiteit Brussel participeert in 66 EU-onderzoeksprojecten. In 2004 werd door buitenlandse experts, in opdracht van de Vlaamse Interuniversitaire Raad, de kwaliteit van het onderzoeksmanagement van de Vlaamse universiteiten doorgelicht. Zij waren vol lof over het onderzoeksbeleid van de Vrije Universiteit Brussel. Het internationaal meest geciteerde wetenschappelijke artikel van België staat op naam van onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel.

IN 2004 GING BIJNA 52 MILJOEN EURO NAAR ONDERZOEK ��

��

ONDERZOEKSMIDDELEN IN VIER JAAR TIJD GESTEGEN MET 20% ��

��

ONDERWIJS De Vrije Universiteit Brussel biedt 129 opleidingen aan, waarvan 27 Engelstalig. Daarnaast werden 75 (kortlopende) postacademische vormingen voor professionals ingericht. Om studenten beter wegwijs te maken in de ﬂexibelere opleidingstrajecten – sinds oktober 2004 hebben studenten de keuze uit major- en minorprogramma’s en hebben ze vanuit een (brede) bacheloropleiding aansluitpunten met meerdere masters - werd per opleidingsdomein een trajectbegeleider aangesteld. In 2004 veranderde de Vrije Universiteit Brussel van teleleerplatform: Dokeos, een open-sourcesysteem, verving Blackboard. Het nieuwe teleleerplatform telt ruim 9.000 gebruikers. Verder werden 2.749 opleidingsonderdelen geëvalueerd, 8% meer dan in 2003. 97% van deze opleidingsonderdelen kreeg van de student een score van ‘goed’ tot ‘zeer goed’. Externen hebben veel belangstelling voor het docentenevaluatiesysteem van de Vrije Universiteit Brussel. Op vraag van diverse onderwijsinstellingen werkte de cel Kwaliteitszorg en Accreditatie plannen uit op basis waarvan zij eenzelfde interne evaluatie van hun opleidingen kunnen organiseren.

IN 2004 GING RUIM 39 MILJOEN EURO NAAR ONDERWIJS ��

��

Een greep uit de prijzen toegekend in 2004

AAN ACADEMICI -

Rector Van Camp ontving de gouden medaille van de Universiteit Gent op voorstel van de Faculteit Geneeskunde en Gezondheidswetenschappen voor zijn uitzonderlijke verdiensten op het vlak van immunohematologie. M. Bogdani, V. Lefebvre, N. Buelens, T. Bock, M. Pipeleers-Marichal, P. In’t Veld en D. Pipeleers van het Diabetes Research Center ontvingen in 2004 van het Editorial Committee at Diabetologia de ‘Best Paper’ Award 2003. De Agathon de Potter prijs voor Astronomie, uitgereikt door de Belgische Koninklijke Academie voor Wetenschappen, ging naar Chris Sterken van de vakgroep Natuurkunde. In 2004 werden diverse prijzen van de Koninklijke academie voor Geneeskunde toegekend aan de vorsers Yvan Van der Heyden, Kewal Asosingh, Ilse Rooman en Harry Heimberg. De Prijs Mgr. Charles De Clercq 2003 van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten werd in 2004 toegekend aan historicus Roel De Groof voor zijn doctoraal proefschrift over de impact van o.m. de katholieke partij op de schoolpolitieke besluitvorming in de periode 1830-1919. Prof. Gert Desmet, faculteit wetenschappen en toegepaste wetenschappen, heeft de HTC-award gewonnen voor de meest excellente en innovatieve bijdrage op het 8th International Symposium on Hyphenated Techniques in Chromatography and Hyphenated Chromaotgraphic Analyzers (HTC-8) gehouden te Brugge van 4 tot 6 februari 2004 en georganiseerd onder de auspiciën van de Koninklijke Vlaamse Chemie Vereniging. De IEEE Instrumentation and Measurement Society reikte de Andrew R. Chi Best Paper Award uit aan Johan Schoukens van de vakgroep Elektriciteit van de faculteit Toegepaste Wetenschappen voor de paper ‘Identiﬁcation of Volterra Kernels Using Interpolation’. Dr. K. Pien van de dienst Anatomo-Pathologie van het AZ-VUB is laureate van de promotie 2004 van de Belgische Stichting Roeping. Dr. Farid Dahdouh-Guebas van het Biocomplexity Research Team won de Prijs Ontwikkelingssamenwerking uitgereikt door het Federaal Departement van Buitenlandse Zaken. Jürgen Van Erps van de vakgroep Toegepaste Natuurkunde en Fotonica won de KVIV Ingenieursprijs 2004. De Université de Lausanne heeft de ‘Chaire d’Honneur de la Ville de Lausanne’ toegekend aan Professor Kris Deschouwer. Hij gaf er een lessenreeks over ‘Europese politieke besluitvorming en democratie’. Professor em. Albert H. Cardon heeft de 2004 Frocht Award van de American Society of Experimental Mechanics Educator of the year ontvangen tijdens het 2004 SEM Xth International Congress on Experimental and Applied Mechanics in Costa Mesa, California, USA . Prof. Dr. D. Massart van de dienst FABI van de Faculteit Geneeskunde en Farmacie, werd door het Eastern Analytical Symposium bekroond met de Eastern Analytical Symposium Award voor zijn uitzonderlijke prestaties op gebied van Chemometrie. Onderzoekster Dr. Elke De Valck van de vakgroep Cognitieve en Biologische Psychologie heeft samen met co-auteur Stijn Quanten van de KULeuven tijdens de Annual Meeting of the Belgian Association for the Study of Sleep de BASS 2004 Award ontvangen. De ‘Young Scientist’s Award of the European Sleep Research Society-2004’ ging naar Dr. Olivier Mairesse van de faculteit Psychologie en Educatiewetenschappen. Het doctoraatsproefschrift van Ivan Bautmans, faculteit Lichamelijke Opvoeding & Kinesitherapie, leidde tot vijf publicaties in internationale wetenschappelijke tijdschriften en werd in 2004 beloond met de prijs van de Belgische Vereniging voor Gerontologie en Geriatrie.

Prof. Dr. Raoel Van Esbroeck ontving in juni 2004 tijdens een internationaal symposium te San Francisco de ‘National Career Development Association –Presidential Recognition Award”. Van Esbroeck is verbonden aan de faculteit Psychologie en Educatiewetenschappen.

AAN STUDENTEN -

Curt Claeys, student Wijsbegeerte, won de aanmoedigingsprijs van de Vlaamse Scriptieprijs voor zijn eindwerk ‘Putnams realiteit: een filosofisch detectiveverhaal’. Tim Festraets, student Toegepaste Economische Wetenschappen, won de ADMB-award 2003 voor zijn eindverhandeling over de problematiek van het sociaal overleg in België. Michael de Bouw, architectuurstudent, won de prijs Herman Delaunois 2003 voor zijn eindwerk over ‘De restauratiestudie van de ijzeren hangbrug van het kasteel Wissekerke’. Burgerlijk Ingenieur Jürgen Van Erps won de Barco/FWO-prijs voor zijn werk “Micro-optische componenten voor herconfigureerbare optische interconnecties” onder leiding van Prof. Hugo Thienpont. Daan Sorgeloos won de Schelstraete & Desmedt HR-Award met zijn eindwerk “Implementatie van een organisatieverandering: aanzet tot de ontwikkeling van een procesevaluerende vragenlijst voor de change agent”. De Vrije Universiteit Brussel levert daarmee haar tweede laureaat van deze prijs op vier jaar tijd af. Eef Vanderhelst, studente geneeskunde, heeft de “Glaxo Smith Kline Clinical Investigation Award 2004” gewonnen. Dit is de meest prestigieuze wetenschappelijke pneumologische prijs voor jonge Belgische vorsers, uitgereikt door de Belgische Vereniging voor Pneumologie. Petra Dewulf, eveneens laatstejaarsstudente geneeskunde, behaalde de derde plaats op een totaal van tien deelnemers van alle Belgische universiteiten. Rechtenstudenten Virginie Verstraete, Benoît Pernet, Alexander Peeters, Valérie Simons, Birgit Dauw en Marie Maillard haalden de finale van de voorronde van de Jessup pleitwedstrijd 2003-2004. Kirsten Schönwetter, studente handelsingenieur, heeft met haar thesis “De strategische planning van de Haven van Brussel” de KBUSI-prijs gewonnen. Vanessa Heyvaert, studente milieudeskundige en milieucoördinator niveau A kreeg voor haar werk “Effectiviteit van milieueffectrapportage voor monostortplaatsen voor baggerspecie” de Studieprijs afval- en emissiepreventie. Veerle Goossens van de faculteit Wetenschappen ontving een Solvay Award voor haar eindverhandeling “Fysicochemische karakterisatie van Aluminniumdeeltjes”. Studenten Steven Brughmans en Steven Van Damme en doctorandus Steven Swier van de faculteit Toegepaste Wetenschappen wonnen de Solvay Awards 2004. Studente Burgerlijk Ingenieur Elektronica Carine Neus ontving van de Vereniging van Belgische IT-journalisten voor haar thesis ‘Feature Extraction of One Port Scattering Parameters for Single Ended Line Testing’ de Baudouin Elleboudt Award. Ferandez Gutierrez Felipe – burgerlijk ingenieur architect – werd voor zijn onderzoek naar de kinetische structuren in de architectuur en het daaraan gekopppelde ontwerp van het ‘Zeepreventorium De Haan’ bekroond met de StudentenStaalPrijs 2003-2004.

Momenten uit 2004 SEPTEMBER 2004 EERSTE BACHELORSTUDENTEN GAAN VAN START Op 27 september 2004 werd in heel Vlaanderen de zogenaamde bachelor-masterstructuur ingevoerd. Een gevolg van de Bolognaverklaring waarin alle Europese landen pleiten voor een uniformisering van het Europese hoger onderwijs. De Vlaamse kandidaturen en licenties heten voortaan bachelors en masters. Maar de benaming is niet het enige dat veranderde. De opleidingen kregen ook een andere structuur: twee kandidaturen en twee of drie licenties worden nu drie jaar bachelor en één of twee jaar master. Van 2+2 of 2+3 naar 3+1 of 3+2. Dit zorgt ervoor dat een student na drie jaar een diploma behaalt (Bachelor) dat waarde heeft op de arbeidsmarkt. De invoering van het nieuwe systeem gebeurt gradueel. De masteropleidingen starten dus over drie jaar, in het academiejaar 2007-2008. De licentiaatsdiploma’s uitgereikt vóór het academiejaar 2004-2005 worden gelijkgeschakeld met een master.

MEI 2004 PROF. BENJAMIN VAN CAMP HERKOZEN ALS RECTOR Prof. dr. Benjamin Van Camp werd op maandag 3 mei 2004 herkozen tot rector van de Vrije Universiteit Brussel. Hij was de enige kandidaat en kreeg 80% van de geldig uitgebrachte stemmen achter zijn naam. De komende vier jaar wil rector Van Camp de student (nog) centraler stellen alsook de internationale onderwijs- en onderzoekssamenwerking. Beleidsmatig vertaalt dit zich in de aanstelling van een vicerector studentenbeleid enerzijds en de oprichting van één centrale dienst ‘Internationale betrekkingen en Mobiliteit’ - waar alle bestaande diensten die zich bezighouden met internationalisering in worden ondergebracht - anderzijds. Tijdens zijn eerste termijn van vier jaar saneerde Rector Van Camp de ﬁnanciële toestand van de Vrije Universiteit Brussel. Ze kan nu een evenwichtige begroting voorleggen. Ook de band met de industrie werd aangetrokken. Prof. dr. Benjamin Van Camp (°1946) is geneesheer en specialist Interne Geneeskunde-Hematologie. De Raad van Bestuur verkoos Eddy Van Gelder als voorzitter voor een derde mandaat van één jaar.

OKTOBER 2004 AMERIKAANSE ALUMNIVERENIGING ZAMELT 32.000 DOLLAR IN De Vrije Universiteit Brussel is de eerste Belgische universiteit met een alumnivereniging naar Amerikaans recht. De â&#x20AC;&#x153;VUB Alumni Association of Americaâ&#x20AC;? (VUBAAA) telt ongeveer 250 oudstudenten die in Amerika aan onderzoek doen of er lesgeven aan een universiteit zoals Harvard of Princeton. Met deze vereniging willen de oud-studenten fondsen werven om de uitwisseling van studenten en docenten tussen de VS en de Vrije Universiteit Brussel te bevorderen. Met een kruisbestuiving van kennis en ervaring als doel. De overzeese oudstudenten van de Vrije Universiteit Brussel zamelden in 2004 hiervoor 32.000 dollar in.

DECEMBER 2004

SEPTEMBER 2004

VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL HELPT TSUNAMI-SLACHTOFFERS

MEDISCHE OPLEIDINGEN DOEN HET GOED

Dankzij diverse geldinzamelingsacties van personeel, studenten en oud-studenten zamelden de Vrije Universiteit Brussel en haar Academisch Ziekenhuis in december 2004 bijna 37.000 euro in voor de Tsunami-slachtoffers. Met dit geld trok een medisch interventieteam van het Academisch Ziekenhuis naar Banda Atjeh in Noord-Sumatra. Dit gebeurde op vraag van een oud-student, Dr. Hegar Badriul, die daar werkt als hoofdpediater.

Dankzij haar goede onderzoeksresultaten en extrapromotionele activiteiten trok de medische campus Jette 16% meer nieuwe generatiestudenten aan dan het vorige jaar. Het aantal geneeskundestudenten steeg met 50% en ook motorische revalidatie en kinesitherapie (+48%), farmacie (+27%) en biomedische wetenschappen (+6%) gingen er op vooruit. In totaal studeren 1.231 studenten op de medische campus te Jette, waarvan 129 eerstejaarsstudenten (en 33 eerstejaarsstudenten geneeskunde).

NOVEMBER 2004 UNIVERSITAIRE ASSOCIATIE BRUSSEL BREIDT UIT Woensdag 17 november 2004 ondertekenden de Universitaire Associatie Brussel en de Koninklijke Militaire School (KMS) een samenwerkingsovereenkomst op het vlak van onderwijs, kwaliteitsbewaking en wetenschappelijk onderzoek. De Vrije Universiteit Brussel werkte al samen met de KMS voor de ontwikkeling van technologieën die landmijnen opsporen en onschadelijk maken. Met deze nieuwe overeenkomst kunnen onderzoekers uit de betrokken instellingen gemakkelijker van mekaars infrastructuur gebruik maken. Ook de mobiliteit van studenten en personeelsleden tussen de Vrije Universiteit Brussel, de Erasmushogeschool Brussel en de KMS zal er aanzienlijk door verbeteren. Met vijf scholengroepen van het Gemeenschapsonderwijs – groep 6 Rivierenland, groep 9 Ringscholen, groep 5 Mechelen/Keerbergen/Heist op de Berg, groep 10 Midden-Brabant en de scholengroep Brussel - sloot de Universitaire Associatie Brussel op 2 juni eveneens een overeenkomst. De instellingen zullen elkaar o.m. ondersteunen op het vlak van onderwijs, nascholing en begeleiding van leerlingen. Zo kunnen bijvoorbeeld de studenten van de lerarenopleiding van de Universitaire Associatie Brussel in de scholengroepen terecht voor hun stage. De vijf scholengroepen vertegenwoordigen tesamen 37.953 leerlingen.

NOVEMBER 2004 PERSONEEL RIJDT GRATIS MET HET OPENBAAR VERVOER Vanaf 1 januari 2005 worden de kosten van het openbaar vervoer voor woon-werkverkeer volledig terugbetaald aan het personeel van de Vrije Universiteit Brussel. Dat staat in het bedrijfvervoersplan dat het Bestuurscollege op 30 november 2004 goedkeurde. De terugbetaling is geldig voor abonnementen van de NMBS, van de MIVB en van De Lijn. Vandaag maken al bijna 1.000 personeelsleden van de Vrije Universiteit Brussel gebruik van het openbaar vervoer voor hun woon-werkverkeer, waarvan het merendeel de trein neemt. Maar met de maatregelen wil de Vrije Universiteit Brussel het gebruik van de auto nog verder terugdringen. Het personeel dat met de fiets naar het werk komt, ontving al een vergoeding van 0,15 euro per kilometer, maar krijgt nu ook overdekte fietsstallingen, douches en een fiets(reparatie)atelier. De Brusselse minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) noemde het vervoersplan van de Vrije Universiteit Brussel een voorbeeld voor scholen én bedrijven. De Vrije Universiteit Brussel is de eerste onderwijsinstelling met een bedrijfvervoersplan.

FEBRUARI 2004 NIEUW GEBOUW VOOR HET INSTITUUT VOOR MOLECULAIRE BIOLOGIE EN BIOTECHNOLOGIE Maandag 9 februari 2004 huldigde de Vrije Universiteit Brussel, in aanwezigheid van Vlaams minister Dirk van Mechelen, Voorzitter van het Vlaams Parlement Norbert De Batselier en Minister van Staat Karel De Gucht plechtig het nieuwe gebouw van het Instituut voor Moleculaire Biologie en Biotechnologie in. Dit instituut was jarenlang gehuisvest op de campus in SintGenesius-Rode maar verhuisde in 2003 naar een gloednieuw gebouw op de Campus in Etterbeek. De inhuldiging van dit nieuwe gebouw is het sluitstuk van een groter nieuwbouwproject op de hoofdcampus van de Vrije Universiteit Brussel waarbij extra ruimte gecreëerd werd voor laboratoria, klaslokalen en administratieve/educatieve diensten. Het Instituut voor Moleculaire Biologie en Biotechnologie heeft 7000 m2 ruimte tot haar beschikking. Omwille van de speciﬁeke vereisten omtrent bio-veiligheid, klimaatregeling, isolatie en dergelijke meer bedroeg de kostprijs ruim 10 miljoen euro. Het Instituut voor Moleculaire Biologie en Biotechnologie onderscheidde zich de voorbije decennia met internationaal erkend, hoogstaand wetenschappelijk onderzoek. Het werkt samen met toonaangevende bedrijven zoals Solvay, Glaxo Smith Kline en Innogenetics. Sinds 1995 maken ook een aantal onderzoeksgroepen van het instituut deel uit van het Vlaams Interuniversitair Instituut voor Biotechnologie (VIB). In 2003 keerden twee Vlaamse onderzoekers terug uit het buitenland om binnen dit kader een nieuwe onderzoeksgroep uit te bouwen.

SEPTEMBER 2004 INSCHRIJVEN VAN THUIS UIT Sinds september 2004 kunnen eerstejaarsstudenten online een voorinschrijving nemen. Alle ofﬁciële gegevens – zoals naam, leeftijd, adres, overzicht van je secundaire studies, mogelijke studietoelages en dergelijke meer - kunnen thuis ingevuld worden. Met een outprint van deze voorinschrijving plus origineel diploma en identiteitskaart maakt de toekomstige student aan de inschrijvingsbalie zijn inschrijving dan deﬁnitief. De toekomstige eerstejaarsstudent spaart op die manier een hoop (administratieve) tijd uit.

FEBRUARI 2004 VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL VALT IN DE PRIJZEN MET DIVERSITEITSPROJECTEN Studenten en personeel die hun dagelijkse bezigheden met een gesimuleerde handicap uitoefenden, een debat over “symbolen van diversiteit” met o.a. Yves Desmet (politiek hoofdredacteur van De Morgen en oudstudent) en een initiatie gebarentaal waren slechts enkele initiatieven waarmee de Vrije Universiteit Brussel deelnam aan de Week van de Diversiteit. Minister Marleen Vanderpoorten kende de Vrije Universiteit Brussel hiervoor een prijs ter waarde van 2.400 euro toe. Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap – een subsidie van 10.000 euro – wil de Vrije Universiteit Brussel daarenboven werk maken van een betere in- en doorstroming van vrouwen, allochtonen en mensen met een handicap. Binnen het Vlaams hogeronderwijslandschap is de Vrije Universiteit Brussel de eerste instelling die een diversiteitsplan betreffende het personeelsbeleid heeft opgesteld.

Redelijk eigenzinnig

APRIL 2004 NIEUWE HUISSTIJL VOOR REDELIJK EIGENZINNIGE UNIVERSITEIT Studenten laten opgroeien tot zelfstandige, vrije en kritisch denkende personen die zich kunnen handhaven in de snel veranderende wereld. Dat is het kernconcept van de Vrije Universiteit Brussel. Tezamen met een nieuwe look, logo en slogan ‘redelijk eigenzinnig’ is dit het resultaat van de in april 2004 opgestartte operatie huisstijl die de Vrije Universiteit Brussel een krachtig en éénduidig proﬁel moet geven. Ze werd hierbij begeleid door het communicatiebureau Kunstmaan.

JUNI 2004 EERSTE VICE-RECTOR STUDENTENBELEID AANGESTELD De Raad van Bestuur van de Vrije Universiteit Brussel heeft op 29 juni 2004 een eerste vice-rector Studentenbeleid aangesteld : Prof. Dr. Michel Magits. Hiermee stelt de Vrije Universiteit Brussel de student nog centraler. De vice-rector Studentenbeleid is verantwoordelijk voor de studenteninstroom (inschrijvingen en rekrutering), doorstroom (studentenvoorzieningen en de studievoortgang) en uitstroom (alumnibeleid). Hij zal ook waken over het democratische medebestuur van de studenten én de vorming van kritische, zelfstandig denkende mensen. De Vrije Universiteit Brussel heeft sinds haar ontstaan een traditie van democratisch medebestuur opgebouwd. In de Raad van Bestuur - het hoogste beslissingsorgaan van de Vrije Universiteit Brussel – zetelen acht studenten (één per faculteit en verkozen door de studentengemeenschap) met effectief stemrecht voor àlle aangelegenheden. De Onderwijsraad formuleert adviezen aan de Raad van Bestuur over het onderwijsbeleid en de onderwijsorganisatie. Ook in deze Raad zetelen acht studenten, wederom één per faculteit, met effectief stemrecht. Tot slot beslissen in de Sociale Raad studenten over aangelegenheden inzake studentenvoorzieningen, zoals het studentenrestaurant, de huisvesting, sport en cultuur. Dit is uniek in het Vlaams Hoger Onderwijs. Prof. Dr. Michel Magits (°1946) is als gewoon hoogleraar verbonden aan de Faculteit Rechtsgeleerdheid, waar hij voorzitter is van de vakgroep Metajuridica. Magits is tevens voorzitter van de Unie Vrijzinnige Verenigingen.

MEI 2004 VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL ROOKVRIJ Op de Raad van Bestuur van 18 mei 2004 werd besloten om binnen elk gebouw van de Vrije Universiteit Brussel een totaal rookverbod in te stellen. Het rookverbod geldt voor het personeel, studenten en bezoekers. Aangespoord door de nieuwe en strengere wetgeving inzake roken op het werk en de wetenschappelijke bevestiging dat ook passief roken schadelijk is, zal vanaf 1 januari 2005 roken alleen nog mogelijk zijn in de wettelijk hiervoor gereserveerde ruimtes, namelijk het studentenrestaurant, het Kultuurkaffee en het Complex. Ook in open lucht roken blijft mogelijk. Hiertoe zullen afdakjes en extra asbakken op de campussen worden voorzien. Een investering van ongeveer 50.000 euro, inclusief de ﬁnanciële steun die de Vrije Universiteit Brussel haar personeelsleden biedt om deel te nemen aan een individuele rookstopbegeleiding.

ONDERZOEKSBELEID

Lovende externe evaluatie van het onderzoeksmanagement, schaalvergroting van de onderzoeksgroepen, structurele ondersteuning van doctorandi, stijging van het aantal succesvolle doctoraten, verdere uitbouw van multidisciplinaire onderzoeksthemaâ&#x20AC;&#x2122;s, zwaartepuntvorming in het strategisch basisonderzoek, stijgende onderzoeksinkomsten, in competitie verworven, uitzonderlijk hoge impact van de wetenschappelijke publicaties, systematisch uitgebouwde wetenschapscommunicatie, toenemende diversiteit in de synergie met het Brussels Gewest, CROSSTALKS, Brussels University and Industry Network, naar kruissnelheid in 2005,

â&#x20AC;Ś het gevolg van een institutioneel ondersteunde onderzoekscultuur gevoed door sterke persoonlijkheden en gebaseerd op een redelijke eigenzinnige traditie in wetenschappelijke, persoonlijke en professionele groei.

Woordje van de Vice-Rector Onderzoek

Naast de consolidatie van de onderzoeksstructuur en de gestadige jaarlijkse groei van het onderzoek, zijn er ook in 2004 een aantal uitschieters in onze acties en prestaties. De fiscale initiatieven van de federale overheid ten gunste van het onderzoek dragen substantieel bij tot een gezond universitair onderzoeksbeleid. Drie miljoen euro werd ingezet om aan de dringendste noden in de onderzoeksgemeenschap een oplossing te bieden. De resultaten van deze maatregel worden nu al zichtbaar. Zoals bleek uit het jaarverslag 2003, waarin de bibliometrische studie van verschillende onderzoeksdisciplines werd belicht, hebben de publicaties van onze vorsers een zeer hoge impact. Ook dit jaar is het meest geciteerde artikel in België het resultaat van onderzoekswerk verricht in een excellente onderzoeksploeg van onze instelling. Dit illustreert onze inzet om de onderzoeksresultaten daadwerkelijk ingang te doen vinden in de internationale onderzoekswereld. Ook in de maatschappij en de economische wereld streven we concrete impact na. We noteren in 2004 een groei van de patentenportfolio, een positieve inkomstenstroom gerealiseerd in het kader van het valorisatiebeleid, twee nieuwe spin-offs en een extra kapitaalsinbreng in een reeds vroeger opgerichte spin-off. De inkomsten van contracten met derden blijven stabiel. Naast de interface met industrie en de overheid werd in 2004 ook de interface naar de non-profit sector verstevigd via projecten zoals de “Wetenschapswinkel” en talrijke nieuwe initiatieven om jongeren te boeien voor wetenschap en techniek. Een jaarverslag bevat heel wat cijfers die de wetenschappelijke output trachten te kwantificeren: net zoals de passie van sommigen om hitparades te maken, is ook in de wetenschappelijke wereld de verleiding groot om te rangschikken naar kwantitatief gemeten prestatiecriteria. Ik onderschrijf deze tendens slechts ten dele: hoewel ik het nut van cijfergegevens niet onderschat, leidt een overdreven belang gehecht aan deze cijfers tot een rechtstreekse beïnvloeding van het onderzoeksgedrag. Het risico dat de maximalisatie van de cijfertjes het hoofddoel wordt is reëel, terwijl de belangrijkste onderzoeksdrijfveren van het voorplan verdwijnen, namelijk de nieuwsgierigheid om nieuwe dingen te ontdekken en de capaciteit om deze ontdekkingen verder te verwerken in uitvindingen die een belangrijke impact hebben. Even cruciaal is het vormen van nieuw talent en het realiseren van kennisoverdracht. Ten derde is er de ontwikkeling van applicaties en de uitvoering van studies die belangrijk zijn voor de industrie, die bijdragen tot kennis, analyse en sturing van socio-economische en maatschappelijke processen. Het onderzoeksmanagement van de Vrije Universiteit Brussel heeft de verbintenis aangegaan de drie bovenvermelde R&D fasen structureel te ondersteunen, hetgeen natuurlijk niet automatisch impliceert dat elke individuele onderzoeker of onderzoeksgroep actief moet worden op elk van die vlakken. Kwaliteit blijft een “must”, maar het thematisch initiatiefrecht ligt vooral bij de vorser en de onderzoeksgroep zelf. Prof. dr. ir. Jan Cornelis Vice-Rector Onderzoek

3 MILJOEN EURO UIT DEFISCALISERINGSMAATREGEL Sinds oktober 2003 kunnen de Belgische universiteiten en hogescholen 50% van de verschuldigde bedrijfsvoorheffing voor assistent-onderzoekers en postdoctorale onderzoekers recupereren om te herinvesteren in onderzoek. De overheid heeft deze ‘defiscaliseringsmaatregel’ ingevoerd voor de verdere uitbouw en ontwikkeling van het onderzoek. De Raad van Bestuur keurde op 26 oktober 2004 het bestedingsplan voor die gelden goed. In totaal gaat het om ruim drie miljoen euro. Hiermee zullen ondermeer acht extra assistenten worden aangeworven ter ondersteuning van de facultaire onderzoeksvisies. Ook wordt er geld vrijgemaakt voor bijkomende doctoraatsmandaten en postdocmandaten, toegekend via de onderzoeksraad. Hiermee wenst de Vrije Universiteit Brussel enerzijds de moeilijke overgangen van student naar vorser en van doctorandus naar postdoctoraal vorser te ondersteunen en anderzijds de veelvuldige kortstondige onderbrekingen van het vorserswerk van excellente doctorandi wegens dringende logistieke of onderwijstaken te vermijden. Verder wordt er geld gereserveerd voor multidisciplinaire onderzoeksprojecten en voor de werking van de cel doctoraatsbegeleiding. Om sleutelfiguren in het onderzoek te verankeren, werd ook een programma van 30 deeltijdse onderzoeksprofessoren opgestart. Internationale netwerking in onderwijs en op onderzoeksvlak wordt eveneens extra ondersteund op projectbasis. Het bestedingsplan voorziet ook in een aantal éénmalige investeringen. Er wordt een ‘gebouwenfonds’ gecreëerd, voor de co-financiering van infrastructuur- en bouwwerken met onderzoeksbestemming. De bibliotheek ontvangt een extra injectie om de dringende noden die blijken uit een facultaire bevraging op te vangen. Deze injectie wordt gerechtvaardigd door de stijging van de kostprijs van tijdschriften en de ongunstige BTW-regeling op elektronische tijdschriften.

OCTROOIEN OP ONDERZOEKSRESULTATEN GESTEGEN MET 27% De Vrije Universiteit Brussel heeft 33 octrooidossiers in (eigen) beheer, een stijging van 27% ten opzichte van 2003. Daarnaast dient de Vrije Universiteit Brussel ook octrooien in samen met het Vlaams Interuniversitair Instituut voor Biotechnologie (VIB), Interuniversitair Micro-Electronica Centrum (IMEC) en andere partners. Tellen we deze erbij, dan komen we op 71 octrooifamilies. Een stijging van 15% ten opzichte van 2003. In dit totaal wordt geen rekening gehouden met de octrooien die bedrijven indienen op basis van onze onderzoeksresultaten. Dat de vorsers van de Vrije Universiteit Brussel hun onderzoek zoveel mogelijk trachten te exploiteren en te valoriseren blijkt ook uit hun aantal octrooiaanvragen op nieuwe vindingen. In 2004 kwamen 25 meldingen van nieuwe vindingen binnen en werden 11 nieuwe octrooiaanvragen ingediend. De Interface-cel van de dienst Research & Development tracht binnen één jaar zicht te krijgen op de exploitatiemogelijkheden van de geoctroieerde technologie. Blijken deze niet of gering aanwezig te zijn, dan wordt de octrooiaanvraagprocedure stopgezet.

OCTROOIEN OP ONDERZOEKSRESULTATEN NEMEN TOE ��

��

INKOMSTEN UIT VALORISATIEBELEID BEDRAGEN 2,65 MILJOEN EURO De Vrije Universiteit Brussel voert sinds 1997 een actief valorisatiebeleid. De totale out-of-pocket kosten gekoppeld aan al deze concrete valorisatiedossiers bedragen 1,7 miljoen euro. De inkomsten vertegenwoordigen 2,65 miljoen euro. Eén derde van de ‘winst’ (na aftrek van gemaakte kosten) vloeit terug naar het octrooifonds. Hiermee worden voornamelijk nieuwe octrooiaanvragen geﬁnancierd. De personeels- en werkingskosten van het valorisatiebeleid worden grotendeels gedragen door de Vlaamse en Brusselse overheid (ongeveer 300.000 euro per jaar) en het Brussels Investeringsfonds BI3 (100.000 euro per jaar). EEN ACTIEF VALORISATIEBELEID 3.000.000

totaal uitgaven valorisatiedossiers (euro)

2.500.000 2.000.000

totaal inkomsten valorisatiedossiers (euro)

1.500.000 1.000.000 500.000 0 2000

2001

2002

2003

2004

Exotische bloemen op het dak van de stad De labs van het Instituut voor Moleculaire Biologie en Biotechnologie van de Vrije Universiteit Brussel hebben een onderkomen gevonden in het gloednieuwe gebouw E op de campus van Etterbeek. De serres, waarin allerlei testmateriaal wordt geteeld, vormen niet alleen ﬁguurlijk maar ook letterlijk de kroon op het werk: ze staan boven op het platte dak van de tiende verdieping en bieden een prachtig uitzicht over de stad. De Standaard, 04/02/04

Liefde (en geld) voor de moederuniversiteit In de erg exclusieve Princeton Club in New York, een instelling die de gelijknamige universiteit toebehoort en maar zelden de deuren opent voor buitenstaanders, is zopas plechtig de VUB Alumni Association of America (VUBAAA Inc.) in het leven geroepen. Daarbinnen zullen ex-VUB-ers in de VS aan fondsenwerving doen voor hun ‘alma mater’. ‘In een kwartier tijd hadden we 32.000 dollar binnen’, zegt een trotse initiatiefnemer John Nihoul. (…) ‘We hebben natuurlijk een hoge VUB-delegatie naar New York laten komen. Ik bedoel maar, de 140 jaar oude Princeton Club is natuurlijk niet niets. Vijftig kamers afhuren en de VUB-vlag boven de Club laten wapperen doe je niet zomaar. (…) Princeton-hoogleraar wiskunde Ingrid Daubechies, informatica-specialiste Pattie Maes van het Massachusetts Institute of Technology, professor radiologie Zinreich aan John Hopkins… Een keur aan oud-VUB’ers bekleedt prestigieuze wetenschappelijke posities in de VS. Maar er zitten uiteraard ook VUB’ers in de privé-sector of de media. VRT-correspondente Greet De Keyser, bijvoorbeeld. “Allemaal mensen die de Vrije Universiteit Brussel heel trouw gebleven zijn en het belang van onze universiteit voor hun verdere carrière onderstrepen”, zegt Nihoul. “Het werd zowaar emotioneel, daar in de Princeton Club.” De Morgen, 16/10/04

14 ACTIEVE SPIN-OFFBEDRIJVEN In 2004 werden twee nieuwe spin-offs opgericht: VICIM en Double-Pass bvba. De Vrije Universiteit Brussel telt hiermee 14 actieve spin-offs en participeert ook in het Innovatie en Incubatie Centrum Brussel (IICB). VICIM Het Virtuele Instituut voor scheikundige metriek en industriële metrologie (techniek van het meten) screent voor de farmaceutische, petrochemische, voedings- en drankindustrie rendabele scheikundige meetinstrumenten. VICIM beoordeelt de kwaliteit van de meest actuele technieken én hun meetresultaten op een wetenschappelijke wijze. Prof. D. L. Massart, pionier op het gebied van scheikundige metriek en hoofd van het departement van farmaceutische en biomedische analyses aan de Vrije Universiteit Brussel, nam het initiatief voor het instituut. VICIM verenigt expertisecentra, zoals universiteitslabs en spin-off bedrijven, uit zes Europese landen. Door deze experts uit de verschillende

Europese instituten virtueel samen te brengen, kan VICIM inzake chemometrische technieken advies geven op het gebied van farmacie, voeding en drank, petrochemie en milieu. Een adviesraad van industriële partners, voorgezeten door Prof. Bernard Vandeginste (Unilever research and development), zorgt voor een oriëntatie naar noden en behoeften van industriële klanten. Het project wordt mede geﬁnancierd door de Europese Commissie. DOUBLE-PASS BVBA Deze in 2004 opgerichte spin-off van de Vrije Universiteit Brussel wil de sportwereld een nieuwe impuls geven. Het product van Double Pass, dat onder de naam PASS (Professional Academy Support System) op de markt zal verschijnen, is een uniek instrument om de kwaliteit van jeugdopleidingen in sportclubs op een objectieve manier te evalueren en te verbeteren. PASS werd ontwikkeld op basis van wetenschappelijk onderzoek, in samenwerking met mensen uit de praktijk. Het bestaat uit een dienstverlenings- en een softwarepakket. De kwaliteitsverbetering die met het productengamma van PASS (consultancy, auditservice en certiﬁcering) wordt nagestreefd, moet de commerciële en professionele (jeugd)sportsector op langere termijn in staat stellen tot het opbouwen van een duurzame relatie met hun aandeelhouders én zorgen voor een vlottere doorstroming van eigen opgeleid talent. In 2003 werd het systeem voor voetbalopleidingen Dexia Foot PASS (voorheen QIKFoot) i.s.m. de Koninklijke Belgische Voetbalbond in België geïmplementeerd. Basket PASS i.s.m Vlaamse Basketballiga en Korfbal Pass i.s.m. Koninklijke Belgische Korfbalbond zijn volop in ontwikkeling in Vlaanderen. Binnenkort zal het systeem ook toegepast worden in de Finse ijshockey- en voetbalclubs. De bvba Double Pass ontstond binnen de vakgroep Sportbeleid en –management en is het geesteskind van stichtende leden Prof. Jo Van Hoecke, Hugo Schoukens en Robbie De Sutter.

CROSSTALKS – BRUSSELS UNIVERSITY AND INDUSTRY NETWORK Het netwerk rondde haar lanceringthema Vrije & Open Source Software af met de succesvolle publicatie van het eerste CROSSTALKS boek. “How Open is the Future?” leidt inmiddels een eigen online leven via meer dan honderd verwijzingen en hyperlinks (van de sites van de Nationale Bank tot MIT, Stanford en Warschau University) en dagelijkse downloads. De constructieve en confronterende aanpak van de CROSSTALKS evenementen en publicatie werd sterk gewaardeerd door de deelnemende vertegenwoordigers van de overheid en de Europese Commissie, de bedrijfswereld en de leden van academische en andere onderzoeksinstellingen. Eind 2004 werd een eerste structurele partner gevonden voor het uitbouwen van een driejarenproject met een groots internationaal evenement begin 2006. Verder was 2004 de aanloop tot het opzetten van de interdisciplinaire en confronterende seminaries rond Grenzen van de Geneeskunst en Early Warning Signals.

INTERNATIONAAL MEEST GECITEERDE WETENSCHAPPELIJK ARTIKEL VAN BELGIĂ&#x2039; Het internationaal meest geciteerde1 Belgische wetenschappelijke artikel is van de hand van onze vorsers. Het betreft een artikel over ICSI (Intro Cytoplasmatische Sperma-Injectie), een ontdekking van Prof. Van Steirteghem van het Centrum voor Reproductieve Geneeskunde. In januari 1992 werd dankzij deze nieuwe techniek een eerste baby geboren. Een bibliometrische studie van de Universiteit Leiden toonde vorig jaar aan dat wetenschappelijke artikels van de hand van onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel sowieso veelvuldig worden geciteerd: tot 16% meer dan internationaal gangbaar. In het domein geneeskunde zelfs tot 35% meer citaties dan wereldwijd gebruikelijk is.

OOK JOURNALISTEN CITEREN ONZE ONDERZOEKERS Journalisten doen dagelijks een beroep op de wetenschappelijke kennis van onze onderzoekers. In 2004 werd de Vrije Universiteit Brussel vermeld in 3.244 kranten- en tijdschriftenartikels in de zogenaamde populaire media2. De Vrije Universiteit Brussel was het meest aanwezig in De Standaard, De Morgen en Het Nieuwsblad. In 2004 was de Vrije Universiteit Brussel 268 keer aanwezig in de journaals op radio en televisie3.

BUITENLANDSE EXPERTS LOVEND OVER ONDERZOEKSBELEID Nederlandse experts lichtten in 2004, in opdracht van de Vlaamse Interuniversitaire Raad (VLIR), de kwaliteit van het onderzoeksmanagement van de Vlaamse universiteiten door. Deze externe commissie, bestaande uit vier Nederlandse professoren, prees de Vrije Universiteit Brussel voor de heldere structuur van haar onderzoeksbeleid. De verdeling van de onderzoeksgelden gebeurt op basis van relevante parameters ĂŠn met aandacht voor gelijke kansen voor de verschillende wetenschapsgebieden, aldus de commissie. Daarbij werd ook gekeken of er voldoende vernieuwing is van de onderzoeksagenda, of er genoeg aandacht wordt besteed aan talentontwikkeling, hoe de onderzoeksgelden verdeeld worden en volgens welke criteria de evaluatie gebeurt. Voor de Vrije Universiteit Brussel had de commissie niets dan lof. Wel wees de commissie er op dat er te weinig internationale en interuniversitaire mobiliteit van het onderzoekspersoneel is. Een probleem waar alle Vlaamse universiteiten mee kampen.

aldus Thomson ISI Citation Index , www.in-cites.com/countries/belgium.html / 2 Uit het Franstalige en Nederlandstalige landsgedeelte Alleen de aanwezigheden in journaals worden geteld / 4 Instituut voor de aanmoediging van Innovatie door Wetenschap en technologie

VERHOUDINGSGEWIJS VEEL ONDERZOEKSPROJECTEN Meer dan een kwart (29%) van de totale uitgaven van de Vrije Universiteit Brussel gaat naar onderzoek. In 2004 kwam dit mede tot uiting door het relatief hoge aandeel onderzoeksgelden verkregen via strategisch basisonderzoek (projecten van 3 of 5 jaar gefinancierd door het IWT4) en via industrieel onderzoek (korte termijn onderzoek in samenwerking met de industrie). De overheid verdeelt haar onderzoeksmiddelen komende uit het Bijzonder Onderzoeksfonds (BOF) op basis van een aantal parameters over de verschillende Vlaamse universiteiten. Hierbij wordt gekeken naar de grootte van de universiteit, het aantal diploma’s dat ze aflevert, het aantal afgelegde doctoraten, het aantal wetenschappelijke publicaties en citaties. Op basis hiervan wordt er een verdeelsleutel vastgelegd, de zogenaamde BOF-sleutel. Voor de Vrije Universiteit Brussel ligt die op ongeveer 12%. Deze verdeelsleutel bepaalt op welk ‘stuk van de taart’ elke universiteit recht heeft. Men zou dus verwachten dat telkens er Vlaamse onderzoeksmiddelen te verdelen vallen in interuniversitaire competitie, de Vrije Universiteit Brussel ongeveer één achtste deel zou kunnen verwerven… Op basis van de kwaliteit van onze projecten, de excellentie van onze onderzoeksploegen en vorsers scoren we in competitie met anderen veelal beter. Zo bedroeg in 2004 ons aandeel in de financiering voor strategisch basisonderzoek ruim 6% meer - namelijk 18,4% - en participeerden we in 9 van de 15 Vlaamse strategische basisonderzoeksprojecten. De inkomsten uit het Industrieel onderzoeksfonds (IOF) liggen iets hoger dan ons BOF-aandeel. Voor 2004 en 2005 bedraagt dit 12,12%, wat met respectievelijk 242.400 Euro en 1.212.000 Euro overeenkomt.

DE WETENSCHAPSWINKEL WORDT TWEETALIG Voortaan kunnen zowel Franstalige als Nederlandstalige verenigingen uit het Brussels Hoofdstedelijk Gewest terecht bij de Wetenschapswinkel of Boutique des Sciences. Voor Nederlandstalige verenigingen bestaat de Wetenschapswinkel al meer dan twee jaar aan de Vrije Universiteit Brussel. Na dit succesvolle pilootproject was de tijd rijp om de dienst uit te breiden naar de Franstalige verenigingen uit de regio. De Vrije Universiteit Brussel stimuleert samen met Brudisc de oprichting van een Boutique des Sciences aan de Université Libre de Bruxelles. Een Wetenschapswinkel maakt academische kennis toegankelijk voor groepen in de samenleving die behoefte hebben aan wetenschappelijke ondersteuning: bijvoorbeeld buurtbewoners die kampen met geluidsoverlast en dit eens wetenschappelijk willen laten vaststellen, of een vereniging voor migranten die vaststelt dat ze haar doelpubliek niet bereikt en wil nagaan hoe hen beter te kunnen bereiken. De dienst is er voor organisaties die wegens gebrek aan ﬁnanciële middelen of expertise moeilijk toegang vinden tot wetenschappelijke informatie. Sommige vragen zijn snel en bondig te beantwoorden zonder dat uitgebreid onderzoek volgt. Hiervoor worden deskundigen van de universiteit geraadpleegd. Voor vragen die onderzoek vereisen, worden studenten ingeschakeld die, voornamelijk in het kader van hun eindverhandeling, het onderzoek uitvoeren. De Wetenschapswinkel brengt de verschillende partijen (opdrachtgever-student-expert) samen en treedt tijdens het onderzoek op als bemiddelaar om het overleg en het goede verloop te garanderen. Het project wordt gesteund door het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.

IN 2004 WERDEN 109 DOCTORATEN AFGEROND

voltooide doctoraten

120 100 80 60 40 20 0 2001

2002

2003

2004

voltooide doctoraten

40% MEER DOCTORATEN DANKZIJ NIEUW BELEID In 2002 nam de Vrije Universiteit Brussel een reeks maatregelen om het slaagpercentage van haar doctoraatsstudenten te verhogen via intensere ondersteuning van het doctoraatsproces. De ﬁnanciële middelen voor het doctoraatsonderzoek worden niet langer uitgekeerd op basis van het aantal ingeschreven doctoraatsstudenten, maar op basis van het aantal effectief afgeronde doctoraatsonderzoeken. Het aantal voltooide doctoraten nam sterk toe (+40%). In 2001 – voor het nieuwe beleid in voege trad - werden aan de Vrije Universiteit Brussel 78 doctoraatsonderzoeken afgerond. Dankzij de nieuwe maatregelen is dit in 2004 gestegen tot 109 doctoraten. In totaal zijn 977 doctorandi actief, waarvan 57% mannen en 43% vrouwen.

Levenswerk Oud-burgemeester Bob Cools mag sinds gisteren een nieuwe titel aan zijn lange erelijst toevoegen. Hij verdedigde met verve zijn proefschrift aan de Vrije Universiteit Brussel en behaalde de academische graad van Doctor in de Politieke Wetenschappen. Het Laatste Nieuws, 24/04/04

Doctorandi en promotoren kennen aan de Vrije Universiteit Brussel hun rechten en plichten De vorming van talent is een hoofdprioriteit. Het doctoreringsproces werd op basis van eigen en interuniversitaire studies geanalyseerd en volgens duidelijke principes gestructureerd. Akademos, december 2004

STARTKAPITAALFONDS INVESTEERT IN EEN NIEUW MATERIAAL De raad van bestuur van het risicokapitaalfonds Brussels I3 Fund NV besloot in 2004 aan het spin-off bedrijf Symbion NV van de Vrije Universiteit Brussel een kapitaalsverhoging toe te kennen voor de verdere industriële valorisatie van de IPC-technologie. Deze technologie is de basis voor het nieuwe materiaal Vubonite. Het is een onbrandbaar, duurzaam en sterk alternatief voor gekende organische kunstharsen. Het materiaal is uitermate geschikt voor lichtgewicht en zelfdragende toepassingen in omgevingen waar brandveiligheid belangrijk is. IPC (of Inorganic Phosphate Cement) zoals Vubonite wetenschappelijk genoemd wordt, werd na jarenlang onderzoek ontwikkeld aan de Faculteit Toegepaste Wetenschappen. Symbion, dat de IPC-technologie commercialiseert onder de merknaam Vubonite, verkreeg een wereldwijde, exclusieve licentie. Het Brussels I3 Fund NV is het startkapitaalfonds van de Vrije Universiteit Brussel. Het ging van start in 2002 met een kapitaal van 6 miljoen euro, optrekbaar tot 12 miljoen euro. De Vrije Universiteit Brussel zorgde toen zelf voor een ﬁnanciële inbreng van 250.000 euro, en ging een samenwerking aan met KBC Investco en Fortis Private Equity als grootste participanten, goed voor een investering van elk 2 miljoen euro. De rest van het kapitaal werd ingebracht door Ethias, Mercator Verzekeringen en de Gewestelijke Investeringsmaatschappij Brussel - GIMB (via Brustart). Tot zover investeerde het BI3 Fund in drie beloftevolle spin-off bedrijven, namelijk Brucells, Elsyca en Symbion.

INTERNATIONALE ONDERZOEKSSAMENWERKING: PUNCTUELE MAAR BELANGRIJKE SUCCESSEN Het Bijzonder Onderzoeksfonds (BOF) stimuleert onder andere de internationale samenwerking tussen Vlaamse onderzoekers en onderzoekers uit andere (ontwikkelings)landen. Het BOF reserveert hiervoor middelen en doet tweejaarlijks een oproep per groep van prioritaire partnerlanden. In 2004 stond de oproep open voor China, Hongarije, Roemenië en Zuid-Afrika. Dertien projecten van de Vrije Universiteit Brussel werden gefinancierd voor een totaalbedrag van 584.054 euro. In 2004 ging een bilateraal project met Vietnam van start met een budget van 127.008 euro en werd er financiering verkregen bij de federale overheid voor een project met China ten bedrage van 99.546 euro. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest kent onder de titel ‘Research in Brussels’ beurzen toe om eminente buitenlandse onderzoekers te ontvangen. In 2004 verkreeg de Vrije Universiteit Brussel 99.450 euro zodat drie buitenlandse wetenschappers hun expertise konden delen met onze onderzoeksgroepen. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is ook bekommerd om jonge veelbelovende vorsers. In 2004 financierde ze het onderzoek van zes jonge onderzoekers voor een periode van twee jaar en voor een totaalbedrag van 708.400 euro.

AANWEZIG IN EU-ONDERZOEKSPROJECTEN De Vrije Universiteit Brussel participeert in zowat alle belangrijke Europese en internationale onderzoeksinitiatieven. In 2004 kwam het vijfde kaderprogramma – een meerjarenprogramma voor onderzoek dat de Europese Unie ﬁnanciert – op kruissnelheid. De Vrije Universiteit Brussel participeert in 66 projecten voor een totaalbedrag van ruim 11 miljoen euro. Tijdens het vierde kaderprogramma (2003) bezette de Vrije Universiteit Brussel onder de Vlaamse universiteiten de derde plaats qua projectdeelnamen en ﬁnanciële toelagen. Hoewel in het zesde kaderprogramma de onderzoeksprojecten nog grootschaliger en internationaler van opzet dienden te zijn, wist de Vrije Universiteit Brussel ook hierin een prominente plaats te veroveren. In het zesde EU-kaderprogramma participeert de Vrije Universiteit Brussel in vier felbegeerde networks of excellence, in vier Integrated Projects (ook grote EU-samenwerkingsprojecten) en in negen klassieke onderzoeksprojecten. De Vrije Universiteit Brussel is daarenboven coördinator van drie EU-projecten. Het coördinatorschap is een kwaliteitsindicatie alsook een teken dat het onderzoekszwaartepunt op de Vrije Universiteit Brussel ligt.

Overtraining Topatleten proberen het onderste uit de kan te halen. Daarom balanceren ze op de scheidingslijn tussen optimaal trainen en overtraining. Maar gaan ze echt te ver, dan lopen ze gevaar een heel seizoen of jaar kwijt te spelen. Symptomen van overtraining zijn moeilijk te herkennen. Onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel kwamen onlangs tot de bevinding dat twee kort op elkaar volgende maximale inspanningstests goed aantonen hoe snel een atleet recupereert. De onderzoekers kunnen subtiele veranderingen opsporen in het hormonale afscheidingspatroon. EOS Magazine, 01/07/04

Welvaartschauvinisme Een sterke partijstructuur, het snel veranderende maatschappelijke en politieke toneel in Vlaanderen, een vorm van ‘welvaartschauvinisme’ (hoe beter de mensen het hebben, hoe moeilijker ze iets kunnen opgeven en hoe meer bang ze zijn om te verliezen wat ze verworven hebben) en de media. Dat zijn enkele factoren waardoor extreem-rechts is kunnen doorbreken in Vlaanderen en niet in Wallonië. Dat blijkt uit het proefschrift van Hilde Coffé van de vakgroep Politieke Wetenschappen van de Vrije Universiteit Brussel. Belang van Limburg, 07/05/04

Vrije Universiteit Brussel internationaal veel geciteerd Artikels van VUB-onderzoekers worden internationaal veel geciteerd, meer dan die van de andere Vlaamse universiteiten. (…) Naast publiceren in gerenommeerde tijdschriften, is geciteerd worden door andere wetenschappers één van de belangrijke indicatoren voor de wetenschappelijke kracht van een universiteit. Naar VUB-artikels wordt internationaal gemiddeld 9,67 keer verwezen; naar artikels van academici van de KULeuven 9,37 keer, naar artikels van de Universiteit Antwerpen 9,23 maal en naar artikels van de UGent 7,63 keer. De Standaard, 10/06/04

INTERNATIONALE BELANGSTELLING VOOR WETENSCHAPSCOMMUNICATIE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Jongeren en wetenschap, dat is al jaren een belangrijk thema voor de Vrije Universiteit Brussel. Indertijd nam de Vrije Universiteit Brussel het initiatief van de Wetenschapsweek, in oktober 2004 ging de negende editie door. Ook startte de cel Wetenschapscommunicatie in de jaren negentig met een aantal jongerenprojecten (de ComiX-ﬁles en het Virtueel Museum) en vorig jaar nog met Stimulus, een educatief computerspel voor wetenschappen. De ons omringende landen tonen belangstelling voor de wijze waarop de Vrije Universiteit Brussel jongeren warm maakt voor wetenschappen. De cel Wetenschapscommunicatie heeft verschillende projecten voor leerlingen uit het secundair onderwijs uitgewerkt en met succes gelanceerd. In 2004 werd de Vrije Universiteit Brussel op internationale congressen uitgenodigd om haar werkwijze en projecten toe te lichten aan onderzoekers, politici, professionals in wetenschapscommunicatie en andere geïnteresseerden. Een delegatie van de cel Wetenschapscommunicatie speechte in april 2004 op het “Sciences Universités Citoyenneté”- congres te Luik en in november 2004 op twee congressen “Sharing Knowledge 2004” en de “kennisdagen Communicatie 2004” in Amsterdam en op het congres Le gout du science in Grenoble.

Nieuwe sorteertechnieken voor (voedings)producten Een sorteermachine is efﬁciënt als ze voldoende snel is, als er producten in verschillende toestanden (vers, diepgevroren, gedroogd, …) kunnen worden gesorteerd en als er zoveel mogelijk ‘verkeerde’ producten herkend worden. Om niet-groene voorwerpen uit een stroom groene voorwerpen op de lopende band te verwijderen, is een rode laserbundel nodig. In bepaalde gevallen is dat niet voldoende. Wendy Meulebroeck (Vrije Universiteit Brussel) stelde vast dat men handig gebruik kan maken van ﬂuorescentie, het feit dat bepaalde stoffen van kleur veranderen als men ze belicht. En dit niet alleen om groene groenten te keuren. Ook voor garnalen, maïs, noten en plastiek blijkt de techniek geschikt. Meulebroeck slaagde er ook in om met een infrarode laser voorwerpen te sorteren op basis van hun olie- of watergehalte. De Tijd, 15/03/04

BIJNA 52 MILJOEN EURO ONDERZOEKSGELD Vorig jaar overschreed de Vrije Universiteit Brussel voor het eerst de kaap van 50 miljoen euro aan onderzoeksgelden. In 2004 steeg dit bedrag lichtjes, met 3%, tot 51.814.963 euro. De inkomsten komende uit contracten in het kader van de samenwerking met de Vlaamse onderzoeksinstituten het Interuniversitair Micro-Electronica Centrum (IMEC) en het Vlaams Interuniversitair Instituut voor Biotechnologie (VIB) namen sterk toe. Ook de Vlaamse overheidsmiddelen voor fundamenteel onderzoek en de projectﬁnanciering via overheden stegen lichtjes, respectievelijk +5% en +8%. De inkomsten uit de privésector alsook de eigen onderzoeksmiddelen bleven status quo.

AANTAL JONGE VORSERS SINDS 2000 MET DE HELFT GESTEGEN Het aantal jonge vorsers, veelal aangesteld op onderzoeksprojecten met een looptijd van vier jaar, is sinds 2000 gestegen met 58%. Deze groep bijzonder wetenschappelijk personeel situeert zich vooral in de leeftijdsgroep 24 tot 34 jaar (78%) en is exclusief met onderzoek bezig (90% van hun dagtaak). Bijna de helft van deze groep onderzoekers is een vrouw.

INSTROOM VAN JONGE ONDERZOEKERS AANGESTELD OP ONDERZOEKSPROJECTEN 800 700 600 500 400 300 200 100 0 2000

2001

2002

2003

Bijzonder wetenschappelijk personeel

2004

Computeren op lichtsnelheid Werken onze computers binnenkort met lichtdeeltjes? Als het van Jürgen Van Erps afhangt wel. In zijn eindverhandeling voor de vakgroep Toegepaste Natuurkunde en Fotonica van de Vrije Universiteit Brussel ontwikkelde hij een micro-optische component die over zeer kleine afstanden (enkele mm tot enkele cm) licht kan geleiden van een zender naar een ontvanger. Netwerk, 01/04/04

Suikerziekte mogelijk te genezen De vorsers van het Brusselse Diabetesonderzoekscentrum zijn een behandeling tegen suikerziekte op het spoor. Muizen die een hormoon en een groeistof kregen toegediend, hadden nadien weer normale hoeveelheden insuline en suiker in hun bloed. Of die aanpak ook mensen van suikerziekte kan verlossen, is nog niet aangetoond. De Standaard, 11/02/04

Twee asteroïden Ongeveer 35 miljoen jaar geleden werd de aarde getroffen door twee zware inslagen (in Siberië en in de Verenigde Staten). Philippe Claeys van de vakgroep Geologie aan de Vrije Universiteit Brussel kon de krater in Siberië bezoeken. Hij nam er stalen, waarvan onderzoek tot zijn verbazing uitwees dat de krater niet veroorzaakt was door een komeet. In het topvakblad Science beschrijft hij met een collega hoe metingen van de gehaltes van elementen uit de platinumgroep duidelijk wijzen op een asteroïde. Als dat ook voor de Amerikaanse krater zou gelden, betekent dat meteen dat de aarde ook kort na elkaar een zware slag uit de ruimte kan krijgen, en dat er niet alleen kometenregens, maar ook asteroïdenregens bestaan. Dat is geen goed nieuws. Knack, 08/09/04

ONDERWIJSBELEID

Woordje van de Vice-Rector Onderwijs In 2004 werd in heel Vlaanderen de Bachelor-Masterstructuur ingevoerd. Wij maakten ons echter alweer op voor een nieuwe uitdaging van formaat: de invoering van het zogenaamde flexibiliseringsdecreet. Door dit systeem, dat in het academiejaar 2005-2006 van start gaat, zullen we hoe langer hoe minder in termen van studiejaren denken en werken. Het verzamelen van ‘credits’ doorbreekt immers de jaarstructuur van een opleiding. Bovendien moet iedereen die een opleiding wil volgen in de lijn van eerdere studies en/of beroepservaringen, een aangepast programma aangeboden krijgen om het begeerde diploma te behalen. Dat is de filosofie die aan EVC en EVK, erkenning van eerder of elders verworven competenties en kwalificaties, ten grondslag ligt. De invoering van het flexibiliseringsdecreet heeft dus enorme gevolgen voor de dienst inschrijvingen, de faculteitssecretariaten en voor het beheer van de databanken. Om dit alles in goede banen te leiden werd in 2004 onder meer het onderwijs-en examenreglement aangepast en werden er studietrajectbegeleiders per cluster van opleidingen aangesteld, die de studenten door dit nieuwe systeem moeten gidsen. Want de keuzes die men voor de studenten creëert leggen een zware druk op het omkaderend personeel. Stop ik na mijn bacheloropleiding om de arbeidsmarkt uit te proberen? Stroom ik door naar de masteropleiding? Verander ik dan van richting, met of zonder voorbereidings- of schakelprogramma’s? Vul ik mijn gekozen opleiding aan met minors uit andere disciplines of niet? Tel daarbij de talrijke doorstroommogelijkheden tussen hogescholen en universiteiten en we staan inderdaad wederom voor een grote uitdaging. Er is in 2004 al veel denkwerk en voorbereidingswerk verricht. Maar net zoals bij het van start gaan van de eerste bacheloropleidingen op 27 september 2004, zal ook wat betreft de flexibilisering pas in 2005 concreet blijken waarmee we worden geconfronteerd. The proof of the pudding, is in the eating!

Prof. Dr. Rosette S’Jegers Vice-Rector Onderwijs

AANGEPAST EXAMEN- EN ONDERWIJSREGLEMENT VOOR FLEXIBELE STUDIETRAJECTEN Vanaf 2005-2006 starten de flexibele studietrajecten waardoor we minder in termen van studiejaren zullen gaan denken. In 2004 gebeurde er veel voorbereidend werk om deze studieflexibilisering ingang te doen vinden. Zo werd ondermeer het examen- en onderwijsreglement aangepast. Het onderwijsreglement beschrijft hoe het studietraject van de student er uitziet én aan welke voorwaarden voldaan moet worden om dat traject te wijzigen. In dat nieuwe studietraject zijn er immers veel meer momenten waarop de student kan bijsturen. Dit bijsturen dient zo vlot mogelijk en met zo min mogelijk verlies van studiepunten te gebeuren. Bovendien moet iedereen die een opleiding wil volgen in de lijn van eerdere studies en/of beroepservaringen, een aangepast programma aangeboden krijgen om het begeerde diploma te behalen. Dat is de filosofie die aan EVC en EVK, erkenning van eerder of elders verworven competenties en kwalificaties, ten grondslag ligt. Dat vergt een andere manier van omgaan met voortgangsbeslissingen zoals deliberaties. De klassieke deliberaties vinden alleen nog maar plaats op het einde van het eerste bachelorjaar en vlak voor de diploma-uitreiking. De overige overlegmomenten worden voortaan zogenaamde voortgangsdeliberaties. Hierbij heeft de student nog een mogelijkheid tot heroriëntatie. Concreet zijn er drie examencommissies: een na het eerste jaar bachelor, een examencommissie die fungeert als voortgangscommissie en die de tussentijdse deliberaties verzorgt en een examencommissie die samenkomt op het einde van het bachelor- of mastertraject. Elke examencommissie heeft eigen bevoegdheden. Zo zal de examencommissie op het einde van het eerste bachelorjaar oordelen of de student geslaagd is voor de gevolgde opleidingsonderdelen. De voortgangscommissie gaat na of de student voldoende studiepunten verzamelt, geen te lage cijfers heeft of het nodige gemiddelde haalt. Aan de hand van die beoordeling kan de voortgangscommissie dan een niet-bindend studieadvies formuleren. De examencommissie op het einde van de opleiding oordeelt dan weer over de toekenning van het diploma en de bijhorende graad van verdienste. De examencommissies gaan ook na of de student niet te veel ‘treuzelt’, of hij/zij de toegestane examenkansen niet heeft opgebruikt, en bovendien verbinden ze voorwaarden aan het verdere studieverloop van de student. De beslissing die de examencommissie op dit vlak neemt is, in tegenstelling tot het studieadvies, wel bindend. Elke student heeft volgens het nieuwe decreet recht op twee inschrijvingen en bij elke inschrijving horen twee examenkansen. Om te ‘trissen’ moet men toestemming krijgen. De beperking op het aantal inschrijvingen geldt ‘levenslang’. Studenten die vroeger een jaar overdeden en nog niet geslaagd waren, konden zich een aantal jaren later gemakkelijker opnieuw inschrijven voor dat studiejaar. Het nieuwe decreet voorziet dit niet meer. Een andere wijziging in het examenreglement betreft het verwerven van credits voor opleidingsonderdelen vanaf 10 op 20.

TRAJECTBEGELEIDERS LOODSEN STUDENTEN DOOR BACHELOR- EN MASTEROPLEIDINGEN Flexibele studietrajecten met tussentijdse voortgangsdeliberaties en de mogelijkheden tot heroriëntatie vereisen een nieuw soort begeleiding van de studenten. Dit heeft de Vrije Universiteit Brussel opgevangen door de aanstelling van studietrajectbegeleiders, in navolging van de zogenaamde ‘student deans’ in de Angelsaksische landen. Elke cluster van opleidingen heeft sinds oktober 2004 zijn eigen trajectbegeleider die hiervoor een speciﬁeke opleiding kreeg. Zij zullen mee waken over de studievoortgang van ‘hun’ studenten en zullen ook een belangrijke rol spelen in de voorbereiding van de deliberaties van de verschillende examencommissies. De studietrajectbegeleiders hebben een zichtbare plaats binnen de faculteit en begeleiden dus de studenten doorheen hun studietraject.

APART HOOFDSTUK VOOR STUDENTEN MET EEN HANDICAP Het onderwijsreglement bevat vanaf 2004 een apart hoofdstuk voor studenten in een handicapsituatie. Hierin staat gedeﬁnieerd wie als ‘student met een handicap’ wordt beschouwd en wat de belemmeringen per soort van handicap in een onderwijsleersituatie kunnen zijn. Ook in het examenreglement zijn nu meer duidelijke regelingen opgenomen die van toepassing zijn wanneer studenten met een handicap of chronische ziekte een afwijking willen in de vorm of in de timing van hun examen. De aanpassingen liggen in het verlengde van de diversiteitsverklaring die de Raad van Bestuur goedkeurde en die ertoe moet leiden dat elke student gelijke onderwijskansen krijgt. Gelijke kansen voor alle studenten staat al langer centraal. De Vrije Universiteit Brussel was de eerste Belgische instelling met een draaiboek voor studenten in een handicapsituatie dat gebruikt wordt door docenten en studenten. Dit boek bevat praktische richtlijnen die aangeven wat mogelijke oplossingen kunnen zijn voor de problemen die studenten met een handicap of chronische ziekte kunnen tegenkomen op de universiteit. In 2004 telde de Vrije Universiteit Brussel 102 studenten met een handicap, gaande van dyslexie tot motorische functiebeperkingen.

NIEUW TELELEERPLATFORM POINTCARRÉ In 2004 besloot de Vrije Universiteit Brussel het teleleerplatform Blackboard te vervangen door het open source-systeem Dokeos. De keuze voor dit open source-systeem is gebaseerd op uitkomsten van een grondig evaluatieproject, waarbij het onderwijsvernieuwingscentrum van de Vrije Universiteit Brussel – het OnderwijsServiceCentrum (OSC) - zich vooral heeft laten leiden door de behoeften van de docenten en studenten terzake. Het nieuwe systeem biedt uitgebreidere e-leermogelijkheden, is gebruiksvriendelijker en kan, vanwege haar open source-karakter, meer tegemoet komen aan de evoluerende onderwijsbehoeften. Er werd een bij de Vrije Universiteit Brussel passende naam gekozen: PointCarré (verwijzend naar Henri Poincaré, de persoon die de lijfspreuk van de Vrije Universiteit Brussel neerschreef). Het OnderwijsServiceCentrum werd versterkt met een software-ontwikkelaar. Een speciaal ontwikkelde migratietool die Blackboardcursussen omzet in Dokeoscursussen, permanente helpdeskondersteuning, scholing en een on line zelfstudiecursus moesten de overstap van Blackboard naar Dokeos vergemakkelijken. Dit alles resulteerde in een vlekkeloze omschakeling. Vandaag telt het nieuwe teleleerplatform ruim 9.000 gebruikers en wordt het voor een toenemend aantal cursussen benut. De stap die de Vrije Universiteit Brussel heeft gezet is niet onopgemerkt gebleven. Tijdens de SURF-onderwijsdagen in Nederland (Utrecht, 16 en 17 november 2004) is de Vrije Universiteit Brussel – op uitnodiging – haar keuze voor een open source systeem ter bevordering van elektronische leeromgevingen aan het onderwijspubliek komen toelichten. De overstap van Blackboard naar Pointcarré (Dokeos) kwam veelvuldig (on line) in het nieuws en bracht bovendien een discussie tussen Vlaamse studenten van verschillende onderwijsinstellingen opgang. Ook associatiepartner Erasmushogeschool maakt komend academiejaar de overstap van Blackboard naar Dokeos. Na de Associatie Gent zal de Universitaire Associatie Brussel daarmee de tweede associatie zijn die kiest voor een open source platform. De Dokeos-samenwerking tussen Brussel en Gent vergroot de mogelijkheden om het e-leerplatform verder uit te bouwen en aan te passen aan de wensen van de onderwijsgemeenschap.

ONDERWIJSVERNIEUWINGSPROJECTEN OP (INTER)NATIONALE SCHAAL Vorig jaar gaf de Vlaamse Minister van Onderwijs de Vrije Universiteit Brussel op basis van een convenant ruim 1 miljoen euro om onderwijsvernieuwing ingang te doen vinden. Acht verschillende projecten verspreid over humane wetenschappen, exacte wetenschappen en gezondheidswetenschappen gingen van start. In januari 2004 bracht de door de Minister ingestelde convenantcommissie een ‘sitevisit’ aan de Vrije Universiteit Brussel. De commissie rapporteerde onder de indruk te zijn van de lopende projecten, de goede samenhang en de gedrevenheid waarmee de Vrije Universiteit Brussel deze projecten uitwerkt. Ook het opstarten van een OnderwijsServiceCentrum (OSC) werd door de convenantcommissie geapprecieerd. Eén van de diensten van het onderwijsvernieuwingscentrum zijn de on line helpdesks waar docenten en studenten met hun vragen over onderwijsvernieuwing en het gebruik van ICT terecht kunnen. Op de derde editie van de jaarlijkse ‘Dag van de Onderwijsvernieuwing’ (27 mei 2004) wisselden zo’n 200 docenten van de Vrije Universiteit Brussel en de Erasmushogeschool Brussel informatie uit over hun onderwijsvernieuwingsprojecten. Verder gingen in 2004 - in het kader

van de Leonardo da Vinci onderwijsprojecten - vier Europese vernieuwingsprojecten van start. In drie van deze projecten is de Vrije Universiteit Brussel hoofdcontractant. Het betreft de Europese projecten Medskills (faculteit Geneeskunde en Farmacie – BISI), I SEE (faculteit Geneeskunde en Farmacie – Intensive Care Department), CoDrive (faculteit Wetenschappen – STAR) en eMedl (faculteit Toegepaste Wetenschappen – ETRO). De nieuwe Leonardo-projecten lopen tot 2007.

Studenten apotheker positief over studieproject De studenten apotheker aan de Vrije Universiteit Brussel reageren na een jaar positief op het nieuwe onderwijsconcept dat vorig jaar is ingevoerd. Bij dat “integratief competentiegericht lijnproject” krijgen eerstejaarsstudenten een geneesmiddel toegewezen waarover ze tijdens hun hele studieduur alles moeten te weten komen. Bij het begin van het eerste jaar bachelor worden de studenten opgedeeld in kleine groepjes en krijgen ze een farmaceutisch product toegewezen waarover ze informatie moeten verzamelen. Op basis van wat ze in de lessen bijleren en met behulp van een elektronische portfolio, bouwen de studenten dit informatiepakket verder uit. De aspirant-apothekers krijgen regelmatig feedback van hun promotor. Het project eindigt in het derde jaar met een bachelorproef. Na een jaar werking zijn de studenten overwegend positief. “De studenten appreciëren vooral het interactieve aspect waardoor de theoretische kennis meteen aan de praktijk kan gekoppeld worden”. De Standaard, 24/09/04

POSTACADEMISCHE VORMING MEER THEMATISCH BEKEKEN Sinds 2001 centraliseert de Vrije Universiteit Brussel al haar bijscholingsprogramma’s voor professionals onder de noemer ‘levenslang leren’ én focust ze zich twee jaar lang op een welbepaald thema. In oktober 2004 startte, in samenwerking met de vakgroep Criminologie, het thema ‘Veiligheid als maatschappelijk gegeven’. Professionals worden via seminaries van telkens drie à zes sessies op de hoogte gebracht van recent onderzoek naar bijvoorbeeld jeugddelinquentie, elektronisch toezicht, de werking van de strafrechterlijke keten en cijfers over criminaliteit en rechtshandhaving in België. De uitwerking van dit thema leidde tot 22 kortlopende cursussen en trok zo’n 1.400 professionals aan. In totaal - de thematische programma’s plus de reguliere bijscholingsprogramma’s in het kader van levenslang leren - kwamen in 2004 zowat 3.500 cursisten hun licht opsteken via het Instituut voor Postacademische Vorming van de Vrije Universiteit Brussel (iPAVUB). Dit is 57% meer dan in 2003. iPAVUB bood in 2004 in totaal 75 postacademische vormingen aan, een stijging van 12% ten opzichte van 2003. Innovatieve leerprojecten De Vrije Universiteit Brussel en de Erasmushogeschool Brussel, associatiepartners in de Universitaire Associatie Brussel, hebben in hun onderwijsontwikkelingsplan 2003-2006 gekozen voor een competentiegericht en ﬂexibel concept. Naast kennis en inzicht wordt het ontwikkelen van brede probleemoplossende beroeps- en onderzoeksvaardigheden, van kritische ingesteldheid en van zelfstandigheid bij de studenten geaccentueerd. Metro, 24/05/04

PROFESSIONALS KIEZEN VOOR VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL 3500 3000 2500 2000 1500 1000 2001

2002

2003

2004

deelnemende professionals

POSTACADEMISCH VORMINGSAANBOD NEEMT TOE 80 70 60 50 40 30 20 10

bijscholingsprogramma’s

0 2001

2002

2003

2004

VEEL BELANGSTELLING VOOR DOCENTENEVALUATIESYSTEEM Reeds vijftien jaar evalueert de Vrije Universiteit Brussel haar docenten en sinds 1998 gebeurt dit electronisch via het intranet, hetgeen de studentendeelname deed stijgen van 20% naar 80%. In 2004 werkte de cel Kwaliteitszorg en Accreditatie plannen uit – op vraag van derden – op basis waarvan andere instellingen eenzelfde interne evaluatie van hun opleidingen kunnen organiseren. Onder meer de Koninklijke Militaire School, het Vesalius College en de Erasmushogeschool Brussel denken eraan dit systeem van interne kwaliteitsbewaking te gaan toepassen.

In 2004 werden in totaal 2.749 opleidingsonderdelen geldig geëvalueerd, 8% meer dan vorig jaar. 97% van deze opleidingsonderdelen kreeg van de student een score van ‘goed’ tot ‘zeer goed’. Dit betekent dat ze tevreden waren over de kwaliteit van het hoorcollege en de docent, het beschikbare studiemateriaal (gedrukt en elektronisch), de wijze van examinering en de gehanteerde werkvormen. Negen docenten – op een totaal van 550 in de evaluatie betrokken docenten – kregen in 2004 een ronduit negatieve beoordeling (‘slecht’) van de studenten. Wanneer we naar het aantal probleemsignalen kijken – minstens één derde van de betrokken studenten beoordelen dan een opleidingsonderdeel of docent als slecht, of het daadwerkelijk een probleem betreft blijkt dan uit de verdere (verplichte) opvolgingsgesprekken met de decaan en opleidingsvoorzitter – dan stellen we vast dat voor 28 docenten een probleemsignaal werd vastgesteld. Een verbetering ten opzichte van in 2003. Toen was er een probleemsignaal voor 44 docenten. De studenten hebben ook de mogelijkheid om bijkomende commentaren te geven. Deze commentaren worden gebundeld en samen met het individueel resultaat aan de betrokken docent doorgegeven die zijn manier van doceren op basis hiervan kan bijsturen. STUDENTENDEELNAME AAN ONDERWIJS-E-VALUATIE 100

Studentendeelname aan onderwijs-e-valuatie

2000-2001

2001-2002

2002-2003

2003-2004

Studentendeelname aan onderwijs-e-valuatie

BEOORDELING VAN 2.749 OPLEIDINGSONDERDELEN UIT 48 OPLEIDINGEN ��

��

OOK STUDIETIJDERVARING WORDT GEMETEN Voor het leeuwendeel van de geldig geëvalueerde opleidingsonderdelen vinden de bevraagde studenten dat de in de collegeroosters begrote studietijd overeenkomt met de realiteit. Vier procent van de opleidingsonderdelen vroegen minder studietijd, vijf procent van de opleidingsonderdelen werd door de studenten echter wel zwaarder ervaren dan wat ervoor voorzien was. Dit komt neer op 137 opleidingsonderdelen waarvoor de gemelde voorziene studietijd onvoldoende was.

VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL BIEDT 129 OPLEIDINGEN AAN In 2004 bood de Vrije Universiteit Brussel 29 bacheloropleidingen en 99 masteropleidingen aan, waarvan 27 Engelstalig, alsook een lerarenopleiding. Door het Vesalius College werden elf vierjarige ‘Bachelors with honors’ ingericht. In 2004 breidde het opleidingsaanbod uit met een ‘Master’s degree in banking’ (tesamen met de Universiteit Antwerpen) en een Master in the Study of Globalisation (tesamen met de Université Libre de Bruxelles en de University of Kent). Het Instituut voor Postacademische Vorming van de Vrije Universiteit Brussel (iPAVUB) bood in 2004 in totaal 75 postacademische vormingen voor professionals aan. In 2004 werden aan de studenten 52.000 syllabi en 15.800 handboeken aangereikt voor een globaal zakencijfer van 893.366 euro. 2.814 verouderde syllabi werden uit roulatie genomen.

Geneeskunde is weer hip aan de Vrije Universiteit Brussel Hoewel de inschrijvingsperiode voor eerstejaarsstudenten nog volop loopt, schreven zich aan de Vrije Universiteit Brussel in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar al 27 procent meer geneeskundestudenten in. De medische campus Jette heeft daarmee eindelijk het tij doen keren. Het Nieuwsblad, 21/09/04

Thesisbeurs helpt studenten aan actuele onderwerpen De wetenschapswinkel van de Vrije Universiteit Brussel organiseert op woensdag 27 oktober zijn derde thesisbeurs. Studenten van de Vrije Universiteit Brussel en de Erasmushogeschool kunnen er terecht voor maatschappelijk relevante thesisonderwerpen en een goed gesprek met de opdrachtgevers. Wie de knoop meteen doorhakt krijgt een startpakket met informatie over het onderwerp en de vereniging. Metro, 21/10/04

ENGELSTALIGE BACHELOROPLEIDINGEN VIA VESALIUS COLLEGE De Engelstalige undergraduate school van de Vrije Universiteit Brussel – Vesalius College – werd in 2004 door de Vlaamse regering erkend als geregistreerde instelling. Hierdoor mag het Vesalius College voortaan driejarige Engelstalige bacheloropleidingen aanbieden die voor accreditatie in aanmerking komen. Vanaf het academiejaar 2004-2005 zullen dit de bacheloropleidingen in Business Studies, Communication Studies en International Affairs zijn.

VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL EN EU-ONDERWIJSPROJECTEN Het UNICA-netwerk - 39 Europese hoofdstedelijke universiteiten uit 29 landen met een gezamenlijk studentenaantal van 1.500.000 studenten – is voor de Vrije Universiteit Brussel een geprivilegieerd platform voor institutionele samenwerking. Op de Algemene Vergadering van UNICA werd het mandaat van Kris Dejonckheere (Vrije Universiteit Brussel) als secretary general van UNICA, verlengd tot 2007. In 2004 werd het UNICA Bologna Laboratory gelanceerd om nuttige informatie over het Bolognaproces binnen de universiteiten uit te wisselen. De Vrije Universiteit Brussel neemt actief deel aan deze meetings. De UNICA-leerstoel 2004-2005 werd toegekend aan Prof. Kris Deschouwer van de Vrije Universiteit Brussel. In Lausanne gaf hij een zeer gewaardeerde lessenreeks over de ‘Consociational aspects of the European political system’. In 2004 ontwikkelde de Vrije Universiteit Brussel in samenwerking met de Université Libre de Bruxelles en de universiteiten van Amsterdam, Wenen, Kopenhagen en Madrid Joint Masters in Urban Studies en European Studies. De Vrije Universiteit Brussel heeft in functie van haar onderzoek en onderwijs met 38 universiteiten een institutioneel samenwerkingsakkoord. Met 188 universiteiten in 29 Europese landen heeft de Vrije Universiteit Brussel dan weer een bilateraal akkoord om studenten en personeelsleden de mogelijkheid te bieden tijdelijk aan een andere universiteit te studeren of te werken.

RUIM 39 MILJOEN EURO VOOR ONDERWIJS In 2004 besteedde de Vrije Universiteit Brussel 39.303.481 euro aan haar onderwijsopdracht. 2,4 miljoen hiervan diende als werkingsgeld voor de faculteiten en centrale onderwijsdiensten, 250.000 euro werd besteed aan multimediale voorzieningen en 50.000 euro diende als ondersteuning voor het opstarten van gezamelijke opleidingen met de Erasmushogeschool Brussel. Het merendeel, 36,6 miljoen euro, werd gebruikt om de lonen van het onderwijzend personeel mee te betalen.

Militaire school en universiteit samen De Vrije Universiteit Brussel en de Erasmushogeschool Brussel zulen met de Koninklijke Militaire School (KMS) nauwer gaan samenwerken op het vlak van onderwijs, kwaliteitsbewaking en wetenschappelijk onderzoek. (…) De Koninklijke Militaire School omvat twee faculteiten: de Polytechnische faculteit en de faculteit Sociale en Militaire Wetenschappen. Sinds 1992 reikt de KMS erkende diploma’s uit van kandidaat en licentiaat burgerlijk ingenieur. Studenten kunnen via de KMS ook hun diploma van industrieel ingenieur behalen. (…) De partners van de Universitaire Associatie Brussel vertegenwoordigen twee derde van alle Nederlandstalige hogeschool- en universiteitsstudenten in Brussel. De Standaard, 18/11/04

LEERSTOELEN: VAN WIE STAKEN WE IN 2003-2004 HET ÉÉN EN ANDER OP? Inburgering en integratie van immigranten zijn termen die tegenwoordig een belangrijke rol spelen in het publieke debat. De maatschappelijke problemen die het gevolg zijn van migratie zijn echter niet nieuw. Zo duurde het in de 17e eeuw enkele generaties voordat de vele tienduizenden Zuid-Nederlandse en Duitse immigranten helemaal ingeburgerd waren in de Noord-Nederlandse samenleving. En de religieuze emigratie - die het gevolg was van de vervolging van de protestanten vanaf de jaren 1520 en de Nederlandse Opstand tegen koning Filips II vanaf 1566 – leidde tot heuse Nederlandse kolonies in Duitsland en Engeland waarbij lang niet altijd sprake was van integratie en inburgering. Dit thema vormde de rode draad doorheen de collegecyclus die werd gegeven in het kader van de bijzondere Leerstoel “De Nederlanden in de Wereld”. Deze leerstoel aan de Faculteit Letteren en Wijsbegeerte van de Vrije Universiteit Brussel werd ingesteld door het algemeen Nederlands Verbond. De titularis was Dr. Raymond Fagel, docent Nieuwe Geschiedenis aan de Universiteit Leiden. Welke rol speelt ICT in het goederenvervoer? Is de complementariteit tussen spoor- en wegvervoer echt zo moeilijk? Op deze en veel meer vragen werd een antwoord gegeven in de lezingenreeks ‘Goederen- en Personenvervoer. Vooruitzichten en Breekpunten’, die gehouden werd naar aanleiding van de Leerstoel Willy Calewaert 2003-2004. Deze werd door de Unie Vrijzinnige Verenigingen toegekend aan Michel Frybourg en Claude Lamure en dit op voorstel van de Faculteit Toegepaste Wetenschappen (Polytechnische School) van de Vrije Universiteit Brussel. Michel Frybourg is wetenschappelijk raadgever bij de ‘Direction de la Recherche au Ministère de l’Equipment et des Transports’, voor wat betreft innovatie in het goederenvervoer. Claude Lamure begeleidde in opdracht van de Franse overheid verschillende projecten in het domein van het autovervoer. Beide sprekers zijn erkende autoriteiten in hun vakgebied en auteurs van verschillende boeken. Robert Schuman zag in zijn beroemde Verklaring van 9 mei 1950 de Europese integratie uitdrukkelijk niet als een “projet d’ensemble” maar wel als een aaneenschakeling van “concrete realisaties” die tussen de zes deelnemende landen een solidariteit zou opbouwen. Echter, ondanks onenigheid op enkele belangrijke punten, werd het Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa onlangs goed

gekeurd door de vijfentwintig lidstaten van de Europese Unie. De vraag hoe het “projet d’ensemble” er zou moeten uitzien wordt nu wel prangend. Prof. Dr. Koen Lenaerts, Buitengewoon Hoogleraar KULeuven en Rechter in het Hof van Justitie van de Europese Gemeenschappen, was laureaat van de VUB-Leerstoel 2003-2004, en gaf in dit kader vier lezingen rond het thema ‘De Grondwet voor Europa: schijn of werkelijkheid?’. Deze cyclus ging na of de Grondwet voor Europa al dan niet bijdraagt tot een verdieping van het reeds lang aan de gang zijnde proces van constitutionalisering van de Europese Unie. De leerstoel Pierre-Théodore Verhaegen belichtte de inwijdingsrituelen van de vrijmetselarij. De verschillende aspecten van deze initiatieke traditie werden belicht tijdens de lezingenreeks van de Leerstoel Pierre-Théodore Verhaegen 2004. Vier internationaal gerenommeerde specialisten, waaronder Jacky Goris, Grootmeester Nationaal van het Groot Oosten van België, gaven in evenveel lezingen tekst en uitleg bij vragen als: Welke zijn de initiatieke aspecten van de christelijke traditie waarbinnen de vrijmetselarij zich heeft ontwikkeld? Welke bijdrage kan een antropologisch perspectief leveren aan het doorgronden van de maçonnieke beleving? Wat kan er worden gevonden in inwijdingen die zich niet zozeer situeren bij het begin van het maçonnieke parcours maar die wel een initiatieke cyclus afronden? De beslotenheid van de vrijmetselarij gaat terug tot de begindagen van de beweging en stoelt op de overtuiging dat de inwijding en de maçonnieke arbeid (= het beleven van de Vrijmetselarij) als een individuele en daarom niet mededeelbare ervaring wordt aanzien. Tegelijk is dit een waarborg voor de vrije en ongedwongen dialoog en communicatie waarbij titel of functies uit de buitenwereld geen rol meer spelen. Want voor een vrijmetselaar is immers niet de functie of het ambt dat men bekleedt belangrijk, wel de wijze waarop dit wordt uitgeoefend. Prof. Dr. Diderik Batens van de Universiteit Gent ontving de Binnenlandse Francqui Leerstoel van de Faculteit Letteren & Wijsbegeerte. Hij gaf een lezingenreeks over ‘Probleemoplossing en adaptieve logica’s. Een logisch-ﬁlosoﬁsche studie’. Op voorstel van de faculteiten wetenschappen en toegepaste wetenschappen werd Prof. Dr. J. Coplien aangeduid als titularis van de VloeberghsLeerstoel 2004. Coplien verwierf grote naambekendheid via zijn werk over programmeer- en ontwerptechnieken. Hij is vandaag Associate Professor

of Computer Science aan het North Central College te Naperville, Illinois. Daarnaast bezit hij een ruime onderzoekservaring in vooral industriële organisaties zoals Bell Labs en Lucent Technologies. Professor Coplien is geen onbekende voor de Vrije Universiteit Brussel: in 2000 behaalde hij hier een doctoraat in Computer Science. Zijn lezingen gingen dieper in op het thema “Pattern languages”. Prof. Dr. G. Haegeman (Universiteit Gent) bekleedde dit jaar de Binnenlandse Francqui-Leerstoel. De faculteit Geneeskunde en Farmacie motiveerde haar keuze als volgt: “Prof. Haegeman is een toponderzoeker, een buitengewoon spreker en zijn onderwerp is relevant voor de opleiding van onze studenten en voor veel collega’s in de basiswetenschappen en in de kliniek.” Zijn lessen handelden over biochemie en moleculaire biologie. Haegeman is immers een bacterie-expert op het gebied van moleculaire biologie, meer bepaald NF-kB en receptoren voor ‘biogenic amines’. Mevr. L. Lanoye, hoofd van de juridische dienst van Fortis, gaf op uitnodiging van de faculteit Rechtsgeleerdheid en in het kader van de Gommaar Van Oosterwijck-leerstoel 2004 een aantal lessen aan de Vrije Universiteit Brussel. Lanoye heeft vanuit haar professionele functie een bijzondere kijk op de relaties tussen bank en notariaat en nam reeds deel aan verschillende wetenschappelijke activiteiten in het bancair recht. Tot slot bracht de faculteit Economische, Sociale en Politieke Wetenschappen en Managementschool Solvay het voorstel naar voor om Prof. Dr. G. Nodia aan te duiden als titularis van de Interuniversitaire Buitenlandse Francqui-Leerstoel. Prof. Nodia is verbonden aan het Instituut voor vrede, democratie en ontwikkeling van Kaukasië, Georgië. Hij is een expert op het gebied van conﬂictbeheersing en conﬂictbeperking.

STUDENTENBELEID

Woordje van de Vice-Rector Studentenbeleid

De Vrije Universiteit Brussel heeft haar studenten altijd centraal in het beleid geplaatst. Zij hebben medezeggenschap inzake het beleid van onze instelling via de Raad van Bestuur, waarin niet minder dan acht studenten zetelen. Ook spreken zij zich – via anonieme onderwijsevaluaties – frank en vrij uit over de kwaliteit van de hoorcolleges, docenten, syllabi en examens. Vereisten die sinds de invoering van het participatiedecreet door de overheid wettelijk werden vastgelegd in het kader van accreditaties en kwaliteitsbewaking. In 2004 onderging het studentenbeleid aan de Vriie Universiteit Brussel enkele ingrijpende veranderingen. Vanuit onze traditionele bekommernis om het welzijn van onze studenten besliste de Raad van Bestuur om de diverse diensten die voor rekrutering, opvang en begeleiding van studenten en afgestudeerden instaan, te integreren. Studentenbeleid werd zo een speciﬁeke sector naast de reeds bestaande onderzoeks- of onderwijssectoren. Om deze sector voldoende in het beleid van de instelling in te bedden werd - analoog met de vice-rectoren voor onderwijs en onderzoek - de functie van vice-rector studentenbeleid gecreëerd. De verantwoordelijkheid van de Vice-Rector Studentenbeleid behelst de drie fasen van het traject van de student: instroom (rekrutering en inschrijvingen), doorstroom (opvang en begeleiding) en uitstroom (alumni). In 2004 ging onze aandacht dan ook enerzijds naar de installatie van een vice-rectoraat studentenbeleid en de reorganisatie van de dienst studentenbeleid en anderzijds naar de oprichting van de studentenraad. In 2005 willen we immers de betrokkenheid en de verantwoordelijkheid van de studenten in het beleid van de Vrije Universiteit Brussel verder verankeren door een goede samenwerking met de studentenraad, die de belangen van de studenten zal verdedigen. De begeleiding van de studenten gedurende de jaren die zij doorbrengen aan de Vrije Universiteit Brussel en de zorg nadien zijn van essentieel belang. We streven ernaar de goede contacten die onze studenten tijdens hun opleiding onderling en met de Vrije Universiteit Brussel opbouwen, ook nadien in een professionele omgeving te kunnen verzilveren. Prof. dr. Michel Magits Vice-Rector Studentenbeleid

STUDENTENGEGEVENS De Vrije Universiteit Brussel telde in het academiejaar 2003-2004 in totaal 9.229 studenten. Elf studenten meer ten opzichte van 2003, ofwel een status quo. De instroom van eerste generatiestudenten (dit zijn studenten die nog niet eerder aan een universiteit hebben gestudeerd) bedroeg 1.371. Tellen we hierbij ook die studenten die al wel eens aan een andere universiteit hebben gestudeerd dan bedraagt het aantal nieuwe studenten 2.435. Van de 9.229 studenten is 86% Belg, 4% afkomstig uit de Europese Unie en 10% komt van buiten de EU. In de bachelor- en masteropleidingen (eerste en tweede cyclus) is de verhouding Belgische t.o.v. buitenlandse studenten 97% t.o.v. 3%. In de master-na-masteropleidingen (derde cyclus) is deze verhouding respectievelijk 60% t.o.v. 40%. Herkomst Vlaamse studenten per provincie: 19% uit Antwerpen, 51% uit Vlaams-Brabant, 10% uit Limburg, 13% uit Oost-Vlaanderen en 7% uit West-Vlaanderen Een kleine minderheid van de studenten, namelijk 6%, volgt een academische opleiding als deeltijds student. Qua instroom van nieuwe studenten in het academiejaar 2003-2004 waren vooral psychologie & pedagogische wetenschappen, rechten, communicatiewetenschappen en criminologie populaire richtingen.

VERDELING VAN DE STUDENTEN OVER DE VERSCHILLENDE FACULTEITEN ��

��

MAN/VROUW VERDELING Totaal aantal studenten: 48% mannen, 52% vrouwen Uitgesproken ‘vrouwelijke’ opleidingen: apotheker, psychologie & pedagogische wetenschappen en kunstwetenschappen & archeologie Uitgesproken ‘mannelijke’ opleidingen: informatica, burgerlijk ingenieur en toegepaste economische wetenschappen

SLAAGCIJFERS Percentage geslaagden (1ste + 2de zittijd) eerste generatiestudenten in het eerste opleidingsjaar: 50% Percentage geslaagden (1ste + 2de zittijd) totaal aantal eerstejaarsstudenten: 48% Percentage geslaagden (1ste + 2de zittijd) hogere studiejaren: 81% Percentage geslaagden (1ste + 2de zittijd) hogere studiejaren – derde cyclus: 36% Percentage geslaagden (1ste + 2de zittijd) eerste generatie studenten in opleidingen met toelatingsproef, te weten arts en burgerlijk ingenieur(architect): respectievelijk 76% en 60%

DIVERSITEIT De Vrije Universiteit Brussel heeft oog voor de verscheidenheid in de samenleving. Als vrijzinnig-humanistische universiteit staat zij open voor alle gezindten en nationaliteiten en biedt speciale onderwijsmodules voor werkenden, topsporters, mensen in een handicapsituatie, enz. In 2004 telde de Vrije Universiteit Brussel: - 4.664 studenten uit het vrij gesubsidieerd (veelal katholiek) onderwijs. - 106 verschillende nationaliteiten - 448 werkstudenten - 72 topsporters - 102 mensen in een handicapsituatie

WERKSTUDENTEN EN CURSISTEN De bijscholingsprogramma’s van het Instituut voor Postacademische Vorming van de Vrije Universiteit Brussel trokken 3.500 cursisten aan. Een stijging van 57% ten opzichte van 2003. Deze studenten – veelal professionals – worden niet meegeteld in het totaal aantal studenten aan de Vrije Universiteit Brussel. Het programma ‘Werken en Studeren’ – dat in 2004 negen masteropleidingen in avondonderwijs aanbood – telde 448 werkstudenten. De 60 voortgezette academische opleidingen (derde cyclus) die de Vrije Universiteit Brussel in 2004 al dan niet in avondonderwijs aanbood, lokten 2.600 studenten. Daarnaast huisvest de Vrije Universiteit Brussel ook het Centrum voor Volwassenenonderwijs van de Kamer voor Handel en Nijverheid van Brussel. In 2004 namen 5.282 cursisten deel aan één van de zeven taalopleidingen die dit Centrum voor Volwassenenonderwijs in dag-, avond- en weekendonderwijs aanbiedt.

CENTEN VOOR STUDENTEN Naargelang de sociaal-financiële situatie van de student wordt er door de Vrije Universiteit Brussel financiële hulp aan de student uitgekeerd. In 2004 dienden 681 studenten een aanvraag voor studiefinanciering in. 224 studenten ontvingen een korte termijnlening - in totaal voor 135.855 euro - die veelal werd gebruikt om het inschrijvingsgeld in orde te maken. Acht studenten ontvingen een lange termijnlening voor een totaalbedrag van 10.000 euro. Er werden 43 speciale beurzen van de Vrije Universiteit Brussel toegekend en 532 maaltijdkaarten waarmee de student aan 3,15 euro een warme maaltijd (soep, hoofdgerecht en dessert) in het studentenrestaurant kan nuttigen.

DE JOBDIENST In 2004 werden 950 studenten tijdens het academiejaar tewerkgesteld via de jobdienst, een stijging van 8% ten opzichte van het vorige jaar. Eén vierde daarvan vervult een job aan de Vrije Universiteit Brussel zelf. Dat is ruim 40% meer dan in 2003. Het aantal studenten dat tewerkgesteld werd in het studentenrestaurant steeg met 67%. Het aantal jobstudenten dat in de administratieve diensten werk verrichtte nam toe met 9% en de faculteiten deden op min of meer hetzelfde aantal jobstudenten een beroep ten opzichte van 2003. Werken tijdens het academiejaar (en via bemiddeling van de jobdienst) gebeurt vandaag evenwel minder massaal dan in de jaren ’80 en begin jaren ’90. Toen hadden gemiddeld 1.370 studenten tijdens het academiejaar een studentenjob.

WERKEN TIJDENS HET ACADEMIEJAAR VIA DE JOBDIENST ��

��

AANTAL CONTRACTEN AFGESLOTEN VOOR JOBSTUDENTEN TEWERKGESTELD AAN DE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL (2004) 300 250 200 150 100 50 0

Bibliotheek Sportdienst Sociale Sector

Dienst Cultuur Dienst Huisvesting Studentenrestaurant

Administratieve diensten Faculteiten

HUISVESTING De Vrije Universiteit Brussel heeft 1.296 studentenkamers verspreid over vijf studentenhuizen in eigen beheer. De gemiddelde huurprijs van deze kamers bedraagt 162 euro per maand (inclusief kosten). Al deze kamers zijn voorzien van kabel- en internetaansluiting. Verscheidene kamers zijn aangepast voor studenten met een handicap. Iedere student die zich voor het eerst inschrijft in het eerste Bachelorjaar krijgt een kamer van de universiteit op de campus of in de buurt van de campus. Eerstejaarsstudenten worden dus niet geconfronteerd met een zoektocht naar privékamers tegen marktprijzen. Verder beheert de Vrije Universiteit Brussel in samenwerking met de vzw Quartier Latin ongeveer 4.000 privé-kamers. De gemiddelde huurprijs van deze studentenkamers bedraagt 230 euro per maand (inclusief kosten). 5.300 STUDENTENKAMERS

TOTALE INKOMSTEN DIENST HUISVESTING BEDROEGEN 2.785.050 EURO ��

��

Ongeremd jong talent De nieuwe lichting afgestudeerden aan de Vlaamse kunsthogescholen staat in Brussel in het middelpunt van de belangstelling. Op de vierde editie van Out of Control, een organisatie van de dienst Cultuur van de Vrije Universiteit Brussel, worden hun eindwerken tentoongesteld. Het aanbod is bijzonder gevarieerd, van schilderkunst tot beeldhouwwerken, van fotograﬁe tot tekenwerk. Out of Control biedt een zeventigtal studenten een eerste unieke kans om naar buiten te treden en hun creativiteit bot te vieren. Brussel Deze Week, 30/09/04

CULTUUR IN EEN RUIMER PERSPECTIEF Carl De Keyser - één van de bekendste fotografen van het land - toonde zijn werk “Unvarnished” waarin hij het leven van delinquente jongeren in een instelling van Bijzondere Jeugdzorg weergeeft. Met teksten uit Politeia van Plato en georganiseerde voordrachten door het Instituut voor Postacademische Vorming van de Vrije Universiteit Brussel werd deze tentoonstelling in een ruimer kader geplaatst. Ook het kortfilmfestival ‘Het Grote Ongeduld! 2004’ oversteeg de zuiver culturele invalshoek. De winnende kortfilms waren dit jaar te bekijken via het internet. ‘Het Grote Ongeduld! 2004’ diende namelijk als testcase voor een nieuwe techniek ontwikkeld door onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel. De nieuwe techniek, CastGate genaamd, geeft alle breedbandinternetgebruikers toegang tot de multicast-techniek, ook wanneer de internetprovider dit niet ondersteunt. Volgens de onderzoekers zal de techniek bij internetproviders en online aanbieders van videomateriaal ervoor zorgen dat er minder bandbreedte gereserveerd moet worden om grote hoeveelheden videogegevens te verzenden. Daardoor kan men gemakkelijker videobeelden op grote schaal en in zeer hoge kwaliteit aanbieden. Het kortfilmfestival bewees dit. De beeldkwaliteit van de via internet te bekijken filmpjes overtrof die van gebruikelijke internetuitzendingen. TOTALE INKOMSTEN DIENST CULTUUR BEDROEGEN 273.472 EURO ��

��

Internationaal studentenhuis Het internationaal studentenhuis dat gepland is aan de Bischoffsheimlaan, gaat open in september 2006. Het huis biedt logies aan binnen- en buitenlandse studenten die voor een relatief korte tijd in Brussel verblijven. Brussel Deze Week, 11/11/04

Ze beweegt tenminste Willem Stevens, Nederlandstalig gemeenteraadslid: “Aan de Vrije Universiteit Brussel leefde ik in groep, beschermd. (…) na een tijdje ben ik buurten beginnen te verkennen. Zo heb ik heel wat dingen in Brussel ontdekt. En nu nog. Het is een stad die enorm snel evolueert, soms ten goede, soms in de slechte zin. Maar ze beweegt tenminste, dat is aantrekkelijk. Het ergste wat me zou kunnen overkomen, is wonen in een omgeving waar alles vaststaat voor eeuwig en altijd. Hier is altijd wel ergens iets wat plots uit de grond schiet, dikwijls iets wat je niet verwacht.” Brussel Deze Week, 4/11/04

Praalwagens door de stad

Getooid met pet, studentenlint en –jas en goed voorzien van bier brachten ongeveer 3.500 studenten gisteren hulde aan Théodore Verhaegen, de stichter van de Vrije Universiteit Brussel en Université Libre de Bruxelles. De studentikoze optocht is 116 jaar na haar ontstaan nog altijd een hoogtepunt voor vele studentenkringen. Tijdens Saint Vé trekken de studenten op versierde praalwagens door het centrum van de stad. De Standaard, 20/11/04

OPWAARDERING SPORTINFRASTRUCTUUR OP CAMPUS ETTERBEEK In juni 2004 startte de Vrije Universiteit Brussel met de opwaardering van haar sportaccommodatie. Dit omvat de renovatie van de bestaande outdoor infrastructuur (voetbalveld en atletiekpiste) en de bouw van een gloednieuwe indoor sportinfrastructuur met fitness- en aerobicsruimte, kinépraktijk en vergaderzaal. Ook de kleedkamers, douches, vergaderzalen, e.d. krijgen een opknapbeurt. De nieuwe fitnessruimte zal uitgebaat worden door Sportopolis, de firma die ook al het sportcentrum op de medische campus in Jette uitbaat. Het hele renovatieproject kost ruim 4 miljoen euro en wordt gefinancierd door de Vrije Universiteit Brussel, de Vlaamse Regering, de Vlaamse Gemeenschapscommissie, de Vlaamse Rugbybond en Sportopolis als privé-partner. De opening is voorzien op 1 september 2005. Naast studenten (o.m. in functie van de opleiding Lichamelijke Opvoeding) en personeel maken ook heel wat externen regelmatig gebruik maken van onze sportinfrastructuur, bijvoorbeeld in het kader van de Ambtenarensportdag of Sportprikkels, een sportdag voor leerlingen uit het laatste jaar secundair onderwijs.

7.000 AMBTENAREN SPORTEN OP DE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Op donderdag 23 september kwamen naar aanleiding van de 15e editie van de ambtenarensportdag 7.000 ambtenaren sporten op de campus van de Vrije Universiteit Brussel. De deelnemers konden kiezen uit 46 verschillende sporten.

Iedereen fit De Vrije Universiteit Brussel vernieuwt de sportvoorzieningen op haar hoofdcampus. In september 2005 zal een gloednieuw gebouw met onder andere een fitness- en aerobicsruimte de campus sieren. Daarnaast worden bestaande gebouwen en het voetbalveld met atletiekpiste opgeknapt. Net zoals het sportcentrum op de campus in Jette zal het nieuwe complex worden geëxploiteerd door de firma Sportopolis. Het hele project zal ruim vier miljoen euro kosten. “Ik heb er een deel van mijn haren door verloren, maar ik moet zeggen dat ik content ben!”, zegt projectleider professor Paul De Knop. Brussel Deze Week, 13/05/04

Studenten masseren voor Burkina Faso Studenten van de Vrije Universiteit Brussel boden hun professionele massage gratis aan maar vroegen de Gordelaars wel een kleine bijdrage voor het goede doel, een rolstoelproject in het Afrikaanse Burkina Faso. De 942 euro die ze inzamelden wordt besteed aan speciale rolstoelen met trappers op armhoogte zodat de patiënten beweeglijker worden en een zelfstandiger leven kunnen opbouwen. Het Nieuwsblad, 08/09/04

VIER KEER ZOVEEL EXTERNE BEZOEKERS IN STUDENTENRESTAURANT Dagelijks biedt het in juni 2003 volledig vernieuwde studentenrestaurant zeven maaltijdvariëteiten aan: twee dagmenu’s (soep, hoofdschotel, dessert), een vegetarisch, pasta- en wokgerecht, een lightmenu en een koude schotel. Daarnaast is er een uitgebreide saladbar. Sinds de opening vindt vooral het personeel zijn weg naar het uitgebreide aanbod: in 2003 steeg het aantal warme maaltijden verstrekt aan personeelsleden met 43%, in 2004 nam het nogmaals toe met 15%. In totaal consumeert het personeel bijna 60.000 maaltijden per jaar in het studentenrestaurant. Het aantal externe bezoekers dat een warme maaltijd komt nuttigen verviervoudigde ten opzichte van het vorige jaar: van 2.126 warme maaltijden in 2003 naar 8.504 warme maaltijden in 2004. Het aantal warme maaltijden verstrekt aan studenten daarentegen daalde met 17%. Dit maakt dat het totaal aantal geserveerde warme maaltijden in 2004, te weten 170.078, vijf procent lager ligt dan in 2003. Dit komt enerzijds door het succes van de saladbar bij studenten, waardoor ze een slaatje met friet of soep verkiezen boven een warme maaltijd, anderzijds door de teruglopende warme maaltijdenconsumptie in het studentenrestaurant te Jette. In 2006 zal het studentenrestaurant te Jette evenwel volledig gerenoveerd worden. De keuken wordt er vernieuwd, er komt een free-ﬂowconcept (losstaande togen) en de zitruimte wordt verfraaid. De cafetaria-omzet (broodjes en gebak) van het studentenrestaurant steeg met 22%. Ook de inkomsten via cateringactiviteiten (recepties en kofﬁebreaks) namen met 6% toe. In de studentenrestaurants van de Vrije Universiteit Brussel werken 30 mensen, goed voor 26 voltijdse banen. HET STUDENTENRESTAURANT SERVEERDE 170.078 WARME MAALTIJDEN

VOORAL WARME MAALTIJD EN SALADBAR POPULAIR ALS LUNCH

��

Studenten in de ramadan Net zoals vorig jaar wordt de iftar-avond (eten bij zonsondergang) in het studentenrestaurant van de Vrije Universiteit Brussel georganiseerd. Phillipe Merckx, het diensthoofd van het restaurant, merkt tijdens de ramadan niet echt een daling in bezoekersaantallen. “Tijdens de blokperiode is de daling duidelijker”. Hij merkt evenwel op dat sommige van zijn islamitische medewerkers hun middageten mee naar huis nemen. “Logisch, omdat ze dan pas kunnen eten”. (…) Omdat de Leuvense moslimstudenten verspreid zitten over verschillende koten, is het niet evident om tijdens de ramadan samen te komen. “De VUB-studenten hebben op dat vlak meer geluk. Ze zitten allemaal op één campus”. De Standaard, 18/10/04

MAALTIJDPRIJZEN NAARGELANG INKOMEN STUDENT ÉN PERSONEELSLID De Vrije Universiteit Brussel subsidieert reeds dertig jaar élke maaltijd: vandaag met 4,20 euro, waardoor de prijs voor een dagmenu (voorgerecht, hoofdgerecht en dessert) geen 8,50 euro – de reële kostprijs – maar 4,30 euro bedraagt. Naast deze algemene correctie op de maaltijdprijzen wordt er daarenboven een individuele correctie toegepast in functie van het inkomen van (de ouders van) de student én personeelsleden. Een secretaresse betaalt voor hetzelfde dagmenu dus minder dan een professor, respectievelijk 3,15 euro en 4,30 euro, en een technicus of poetsvrouw betaalt nog minder, namelijk 2,50 per dagmenu. Een student met een maaltijdkaart betaalt 3,15 euro.

Genieten van eigen loungebar Een plek om tot rust te komen in de altijd bewegende mierenhoop van de VUB-campus, dat wil het nieuwe drank- en eetcafé Opinio zijn. De aantrekkelijke loungeruimte tussen het Crazy Copy Center en het gebouw D wordt ongetwijfeld een nieuwe vaste stek voor studenten, professoren en personeel. De strakke inrichting van het gloednieuwe eetcafé Opinio valt duidelijk in de smaak bij de studenten, net als de overheerlijke snacks. Het Volk, 14/10/04

PERSONEELSGEGEVENS

AANTAL PERSONEELSLEDEN In totaal telt de Vrije Universiteit Brussel 2.519 personeelsleden. Dit staat gelijk aan 1.562 voltijdse plaatsen, want 42% van het academisch en 32% van het administratief en technisch personeel werkt deeltijds. Van de 2.519 tewerkgestelde personeelsleden vallen 1.585 onder de categorie academisch personeel. 30% zijn professoren, 19% zijn assistenten (belast met een onderzoeks- en onderwijsopdracht) en 51% is bijzonder wetenschappelijk personeel (onderzoekers niet belast met een onderwijsopdracht). 934 personen zijn aangesteld als administratief en technisch personeel, een daling van 3% ten opzichte van 2003. FINANCIERING VAN DE PERSONEELSLEDEN De Vrije Universiteit Brussel financiert 52% van haar 2.519 personeelsleden met overheidsgelden (werking), 48% wordt betaald via andere financieringsbronnen (o.m. onderzoeksgelden). Vooral het academisch personeel (meer specifiek de wetenschappelijke medewerkers en doctoraatsbursalen) wordt meer en meer gefinancierd middels andere gelden dan die van de werking. Ten opzichte van 2002 worden 7% minder academici gefinancierd met overheidsgelden. Hierdoor daalt het aandeel ‘financiering lastens de werkingstoelage’ in de totale tewerkstelling van de personeelsleden met 3% ten opzichte van 2002. MAN/VROUW VERDELING Het academisch personeel (professoren, assistenten en onderzoekers) van de Vrije Universiteit Brussel bestaat voor 65% uit mannen en 35% vrouwen. Het aandeel vrouwen onder het academisch personeel is sinds 2000 gestegen met 16%. Wanneer we specifiek naar de groep professoren kijken (het zogenaamde zelfstandig academisch personeel) dan bedraagt het aandeel vrouwen hierin 19%. Bij de groep bijzonder academisch personeel (veelal jonge vorsers) is de man/vrouwverdeling veel evenwichtiger: 46% vrouwen en 54% mannen. Het administratief en technisch personeel bestaat voor 40% uit mannen en 60% vrouwen.

VERDELING VAN HET ACADEMISCH PERSONEEL OVER DE FACULTEITEN

��

� �

�

betaald met overheidsmiddelen (werking Vrije Universiteit Brussel)

��

andere ﬁnancieringsbronnen

��

VERDELING VAN HET ADMINISTRATIEF EN TECHNISCH PERSONEEL OVER DE FACULTEITEN 48% van het administratief en technisch personeel werkt in de faculteiten ��

� �

�

��

betaald met overheidsmiddelen (werking Vrije Universiteit Brussel)

��

andere ﬁnancieringsbronnen

VERDELING VAN HET ADMINISTRATIEF EN TECHNISCH PERSONEEL OVER DE DIVERSE DIENSTEN 52% van het administratief en technisch personeel werkt in de administratieve en logistieke diensten ��

� �

�

betaald met overheidsmiddelen (werking Vrije Universiteit Brussel)

�

��

andere ﬁnancieringsbronnen

��

INSTROOM VANUIT DE EIGEN UNIVERSITEIT 70% van de professoren hebben een diploma van de Vrije Universiteit Brussel, 30% is afgestudeerd aan een andere universitaire instelling. 83% van de assistenten komen van de Vrije Universiteit Brussel, 17% heeft aan een andere universiteit gestudeerd. LEEFTIJDSSTRUCTUUR ACADEMISCH PERSONEEL 58% van de professoren is 50 jaar of ouder. De assistenten (belast met een 60% onderzoeks- en 40% onderwijsopdracht) en onderzoekers (bijzonder academisch personeel, exclusief bezig met onderzoek) zijn veelal jonger dan 34 jaar, respectievelijk 61% en 77%. LEEFTIJDSSTRUCTUUR ADMINISTRATIEF EN TECHNISCH PERSONEEL 32% van het administratief en technisch personeel is 50 jaar of ouder. 25% is 34 jaar of jonger.

AANTAL GASTPROFESSOREN Het aantal gastprofessoren, dit zijn externe docenten die gedurende een bepaalde periode hun kennis overbrengen aan onze studenten en onderzoekers middels lessen en lezingen, steeg met 42% ten opzichte van het vorige jaar (door de invoering van de categorie onderwijsprofessoren). In 2003 was de Vrije Universiteit Brussel gastheer voor 98 externe professoren, in 2004 verbleven 139 gastprofessoren aan de Vrije Universiteit Brussel. JUISTE BALANS TUSSEN WERK EN PRIVÉ-LEVEN Het personeelsbeleid van de Vrije Universiteit Brussel is meer en meer gericht op welzijn op het werk. Stressbestrijding is hier een onderdeel van. Time- en stressmanagement vormt dan ook een vast onderdeel van het opleidingsaanbod van de dienst Vorming, her- en bijscholing. Wie stressvermijding zegt, zegt ook: een goede balans tussen werk en privé-leven. Aan de Vrije Universiteit Brussel is het opnemen van tijdskrediet, loopbaanonderbreking of loopbaanvermindering een recht. De universiteit hanteert geen maximumgrens voor gelijktijdige afwezigheden en het recht wordt toegestaan voor de maximumduur van vijf jaar. Administratieve en technische personeelsleden die hun recht op tijdskrediet hebben uitgeput en toch deeltijds wensen te blijven werken, kunnen tijdelijk verminderde prestaties aanvragen of opteren voor een deﬁnitieve herleiding van hun tewerkstelling. En wie voltijds wil werken maar iets meer vrije dagen wenst dan de jaarlijkse 35 vakantieverlofdagen, staat de regeling van het gecontingenteerd verlof open: daarbij kan de werknemer tot 20 dagen extra (onbetaalde) vakantiedagen opnemen. Elke regelgeving (loopbaanonderbreking, tijdskrediet, verminderde prestaties, gecontingenteerd verlof, ouderschapsverlof) staat open voor vrouwen en mannen. En de samenwonende partner wordt op identieke manier behandeld als de gehuwde partner. Verder heeft de Vrije Universiteit Brussel eigen kinderdagverblijven in de nabijheid van de campus Etterbeek en Jette.

EEN ROOKVRIJE WERKOMGEVING Vooruitlopend op de toekomstige wetgeving inzake het roken in publiek toegankelijke ruimten en op de werkvloer, verklaarde de Raad van Bestuur op 5 oktober 2004 de universiteit rookvrij met ingang van 1 januari 2005. Een gedragscode werd uitgevaardigd, een aantal infrastructurele aanpassingen werd uitgevoerd en de rokers zelf kunnen beroep doen op gespecialiseerde begeleiding om effectief te stoppen met roken. GRATIS OPENBAAR VERVOER VOOR WOON-WERKVERKEER Sinds 1 januari 2005 worden de kosten van het openbaar vervoer voor woon-werkverkeer volledig terugbetaald aan het personeel van de Vrije Universiteit Brussel. De terugbetaling is geldig voor abonnementen van de NMBS, van de MIVB en van De Lijn.

Het intelligente woon-werkverkeer De Vrije Universiteit Brussel betaalt vanaf 1 januari 2005 het woon-werkverkeer met het openbaar vervoer volledig terug. De universiteit wil haar personeel op die manier aanporren om zich milieuvriendelijk te verplaatsen. De Brusselse minister van Mobiliteit Pascal Smet (SP.A) reageert tevreden op het plan. Hij wil het promoten bij andere scholen en bij bedrijven. Tegen 1 januari moeten alle bedrijven met meer dan 200 werknemers een stand van zaken klaar hebben. Brussel Deze Week, 11/12/04

DIVERSITEIT IN PERSONEELSBELEID Mannen, vrouwen, mensen met een handicap, holebi’s, allochtonen, ouderen… Verscheidenheid of diversiteit is een kenmerk van onze maatschappij. Een universiteit is bij uitstek een omgeving met veel talen en culturen dankzij de vele buitenlandse wetenschappers en studenten. Allemaal met hun eigen gewoonten, opvattingen en cultuur. Andere ideeën en andere invalshoeken, op wetenschappelijk én menselijk vlak leren we daarvan. Maar het vraagt ook om begrip voor elkaars anders zijn. Het vergt een extra inspanning om samen te kunnen werken. Met de steun van de Vlaamse Gemeenschap startte de Vrije Universiteit Brussel met een diversiteitsplan. Concreet leidde dit al tot cursussen Nederlands voor anderstaligen, een Engelstalige onthaalfolder voor nieuwe werknemers, cursussen intercultureel communiceren alsook duidelijke richtlijnen voor een betere instroming en doorstroming van vrouwen, allochtonen en mensen met een handicap. Het aantal vrouwen met een hogere administratieve functie is gestegen van 35% naar 44%, maar onder de professoren tellen we nog altijd maar één vrouw op vijf mannen. De personeelsdienst heeft zich nu duidelijke objectieven gesteld inzake het aanwerven van vrouwen, allochtonen en mindervaliden. Daarnaast is er een diversiteitsforum van studenten en

personeel in het leven geroepen. Dit forum schreef een richtinggevende diversiteitsverklaring en ziet toe op de uitvoering ervan. Ook zijn er sensibiliseringsacties naar personeel en studenten toe. Elk jaar neemt de Vrije Universiteit Brussel deel aan de Week van de Diversiteit. In 2004 bekroonde toenmalig Minister van Onderwijs Marleen Vanderpoorten drie diversiteitsprojecten van de Vrije Universiteit Brussel.

DIVERSITEIT IN HET PERSONEELSBESTAND

��

GEZONDE GEEST IN EEN GEZOND LICHAAM Een personeelsbeleid gericht op ‘wellness’ heeft ook aandacht voor de gezondheid. Het studentenrestaurant startte met light-menu’s en in de toekomst zullen er cursussen over gezonde voeding aangeboden worden. De uitgebreide sportinfrastructuur van de Vrije Universiteit Brussel staat open voor alle personeelsleden (en studenten) aan voordelige prijzen. In samenwerking met Sportopolis worden ﬁtness-programma’s uitgewerkt die lage rugpijnen helpen beheersen. Voor medische, paramedische en tandheelkundige zorgen staan de (bedrijfs)artsen, het academisch ziekenhuis, de kinetiek en de tandheelkundige kliniek ter beschikking. Personeelsleden van de Vrije Universiteit Brussel kunnen gebruik maken van een gratis hospitalisatieverzekering. ACADEMISCH ZIEKENHUIS Het Academisch Ziekenhuis van de Vrije Universiteit Brussel telt 2.782 personeelsleden, waarvan 67% medisch personeel en 33% niet-medisch personeel. De totale personeelsbezetting is overwegend vrouwelijk (72% tegenover 28% mannen), alleen in de categorie geneesheren zijn de mannen in de meerderheid (54% tegenover 46% vrouwen).

BEKNOPT JAARVERSLAG BEKNOPTE JAARREKENING

BEKNOPTE JAARREKENING Werking gecum saldo 2003

Investeringen

Sociale Sector

43.463.909,38

20.195.448,99

2.209.031,43

78.858.073,15

2.502.000,00

1.946.000,00

BOF

Andere onderzoeksf

17.445.161,27 10.257.265,00

Patrimonium

Voor Orde

TOTAAL

258.207,40

1.782.832,22

95.611.855,69

inkomsten lopend jaar 27.605.695,35

42.249,96 122.503.918,46

intern. organismen

6.503.810,59

privé-sector

4.954.167,53

overheidsuitkeringen

11.549.900,00

rechten,royalties,overhead

244.559,38

inschr. en examengelden

383.309,70

5.337.477,23

1.870.657,76

2.115.217,14

3.535.117,56

ﬁnanciële inkomsten

206.561,10

40.050,59

7.323.234,33

7.569.846,02

onroerende goederen

559.247,42

2.492.883,06

274.277,19

3.326.407,67

75.573,24

3.471.565,83

14404,7

10.021.730,63

13.583.274,40

78.858.073,15

3.343.381,76

7.950.499,48

11.549.900,00 39.322.637,55

23.025.017,47

425.559,66 164.475.069,07

47,95%

2,03%

4,83%

7,02%

23,91%

14,00%

0,26%

personeel

60.210.926,10

4.013.173,63

5.293.083,64

18.512.549,40

11.257.741,61

98.806,43

99.386.280,81

werking en uitrusting

15.912.499,55

3.007.487,08

3.946.508,36

3.080.671,80

16.072.191,43

8.082.287,40

582.102,43

50.683.748,05

76.123.425,65

3.007.487,08

7.959.681,99

8.373.755,44 34.584.740,83

19.340.029,01

inkomsten

2.122.508,00

200.000,00

898.833,49

uitgaven

1.556.900,00

124.000,00

TOTAAL

565.608,00

76.000,00

898.833,49

-765.608,00

saldo 2004

3.300.255,50

411.894,68

889.650,98

46.764.164,88

20.607.343,67

3.098.682,41

diversen TOTAAL

uitgaven lopend jaar

TOTAAL

680.908,86 150.070.028,86

interne overschrijvingen

gecum. saldo 2004

4.578.241,49

1.356.900,00 766.033,49

8.800,00

4.578.241,49

0,00

-766.033,49

-8.800,00

0,00

2.410.536,56

4.737.896,72

2.918.954,97

-264.149,20

14.405.040,21

19.855.697,83

14.995.161,72

3.177.162,37

1.518.683,02 110.016.895,90

2.122.508,00

JAARREKENING 2004 IN VERGELIJKING MET 2003 (in duizenden euro) Inkomsten boekjaar

2003

2004

126.627

122.504

78.446

78.858

Investeringen

8.031

2.502

Sociale Sector

1.921

1.946

Bijzonder Onderzoeks Fonds

10.856

11.550

Andere Onderzoeksfondsen

27.329

27.606

Internationale Organismen

1.186

6.503

Private sector

5.711

5.337

Rechten, Royalties, Overhead

2.243

2.115

Inschrijving en Examengelden

3.319

3.535

FinanciĂŤle Inkomsten

7.957

7.570

Onroerende Goederen

3.883

3.326

Diversen

12.582

13.583

TOTAAL

163.508

164.473

Personeel

97.924

99.386

Werking en Uitrusting

53.333

50.684

151.257

150.070

Overheidsuitkeringen Werking

Voor Orde

Uitgaven boekjaar

TOTAAL

BESTUUR & PARTNERS

ONDERWIJSPARTNERS: - Associatiepartner Erasmushogeschool Brussel bestaande uit de departementen: - Rits - Koninklijk Conservatorium Brussel - Horteco - Hotel en Toerisme - Toegepaste Taalkunde - Gezondheidszorg - Lerarenopleiding - Sociaal-agogisch werk - IndustriĂŤle wetenschappen & technologie - Communicatie -

UniversitĂŠ Libre de Bruxelles (Franstalige zusteruniversiteit) Vesalius College (Engelstalige under-graduate school) UNICA (netwerk van Europese hoofdstedelijke universiteiten) Centrum voor Volwassenenonderwijs (van de Kamer voor Handel en Nijverheid van Brussel) University of Kent Hogeschool Limburg Provinciale Hogeschool Limburg Koninklijke Militaire School Hoger Instituut voor Readaptatiewetenschappen Institutioneel samenwerkingsakkoord met 41 universiteiten in de wereld Studenten- en personeelsuitwisselingsakkoord met 180 universiteiten Vijf scholengroepen van het gemeenschapsonderwijs (37.953 leerlingen)

RAAD VAN BESTUUR VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL: Voorzitter: Eddy VAN GELDER Ondervoorzitter: Vanessa DE COCK Rector: Benjamin VAN CAMP Vice-Rector Onderwijs: Rosette S’JEGERS Vice-Rector Onderzoek: Jan CORNELIS Vice-Rector Studentenbeleid: Michel MAGITS (met raadgevende stem) + Faculteitsdecanen: Werner GOEGEBEUR, Letteren en Wijsbegeerte Hélène CASMAN, Rechtsgeleerdheid Theo D’HONDT, Wetenschappen Yvette MICHOTTE, Geneeskunde en Farmacie Rudolf WILLEM, Ingenieurswetenschappen Eddy VANDIJCK, Economische, Sociale en Politieke Wetenschappen en Solvay Managementschool Ingrid KRISTOFFERSEN, Psychologie en Educatiewetenschappen Paul DE KNOP, Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie + Afgevaardigden van het Zelfstandig Academisch Personeel: Rudolf DE SMET, Letteren en Wijsbegeerte Guido VAN LIMBERGHEN, Rechtsgeleerdheid Robert FINSY, Wetenschappen Jean-Jacques AMY, Geneeskunde en Farmacie Philippe LATAIRE, Ingenieurswetenschappen Joël BRANSON, Economische, Sociale en Politieke Wetenschappen en Solvay Managementschool Dominique VERTE, Psychologie en Educatiewetenschappen Marc THEEBOOM, Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie

+ Afgevaardigden van het Assisterend Academisch Personeel: Wim VANOBBERGHEN, Letteren en Wijsbegeerte Els DE KEYSER, Rechtsgeleerdheid Tim VAN DER LINDEN, Wetenschappen Inge ROMAN, Geneeskunde en Farmacie Gert DE SITTER, Ingenieurswetenschappen Michael DOOMS, Economische, Sociale en Politieke Wetenschappen en Solvay Managementschool Tim ENGELS, Psychologie en Educatiewetenschappen Peter DERIEMAEKER, Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie + Afgevaardigden van de Studenten: Dimitri TERRYN, Wetenschappen Kristof DE SMET, Geneeskunde en Farmacie Edwin ROZIE, Ingenieurswetenschappen Lora GEYPEN, Psychologie en Educatiewetenschappen Bert VAN DER AUWERA, Letteren en Wijsbegeerte (met raadgevende stem) Brahim BENICHOU, Rechtsgeleerdheid (met raadgevende stem) Frédéric DE GUCHT, Economische, Sociale en Politieke Wetenschappen en Solvay Managementschool (met raadgevende stem) + Afgevaardigden van het Administratief en Technisch Personeel: Jean AELBRECHT, Vanessa DE COCK, Rita HEBBELINCK + Afgevaardigde van het Academisch Personeel van de Centrale Diensten: Michael WHITBURN + Afgevaardigde van de Oudstudentenbond: Bjorn DEMEULENAERE + Gecoöpteerde leden: Vic ANCIAUX, Fred ERDMAN, Sven GATZ, Eddy VAN GELDER, Henk VAN HELLEM, Robert VOORHAMME Secretaris van de Raad: Nadina PEETERS Commissaris van de Vlaamse Regering: Werner SOETENS Afgevaardigde van Financiën: Jan VERMANDER

RAAD VAN BESTUUR UNIVERSITAIRE ASSOCIATIE BRUSSEL Benjamin Van Camp, Rector Vrije Universiteit Brussel Frank Roos, Algemeen Directeur Erasmushogeschool Brussel + Gecoöpteerden Jean-Luc Vanraes, Voorzitter, Roland Aerden, Martine De Rouck, Guido Vissers + leden van de Vrije Universiteit Brussel Michel Magits, Philippe Lataire, Bart Rombaut, Michaël Dooms, Vanessa De Cock en Pieter Vissers + leden van de Erasmushogeschool Brussel Lode Plas, Francis Vander Mynsbrugge, Luc Van de Velde en Peter Theunissen Algemeen Coördinator Raf Devos

SOCIALE RAAD STUDENTEN Mevr. Liesbeth Verreydt, voorzitter en student Mevr. Katharine Eaton, ondervoorzitter en student komende uit de zes rechtstreeks verkozen studenten. Plus: 1 afgevaardigde van de Rector 1 afgevaardigde van de Voorzitter van de Raad van Bestuur 2 leden van de Raad van Bestuur 2 afgevaardigden van het personeel

NUTTIGE ADRESSEN

VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL CAMPUS ETTERBEEK

PERSONEELSBELEID- EN ADMINISTRATIE

Pleinlaan 2 1050 Brussel Tel: 02/629 21 11 Website: www.vub.ac.be

Tel: 02/629 20 02 Fax: 02/629 21 91 E-mail: onthaaldp@vub.ac.be

CAMPUS JETTE

Tel: 02/629 23 14 Fax: 02/629 39 77 E-mail: studentenbeleid@vub.ac.be

Laarbeeklaan 103 1090 Brussel Tel: 02/477 41 11 Website: gf.vub.ac.be ACADEMISCH ZIEKENHUIS Laarbeeklaan 101 1090 Brussel Tel: 02/477 41 11 Fax: 02/477 58 00 Website: www.az.vub.ac.be

STUDENTENBELEID

SECRETARIAAT VAN DE RAAD Tel: 02/629 21 48 Fax: 02/629 38 49 E-mail: sr@vub.ac.be FACULTEITEN (zetelend op het adres Pleinlaan 2, 1050 Brussel)

RECTORAAT

LETTEREN & WIJSBEGEERTE

Tel: 02/629.21.40 Fax: 02/629.36.50 E-mail: rector@vub.ac.be

Tel: 02/629 25 88 Fax: 02/629 24 80 E-mail: svervran@vub.ac.be

RESEARCH & DEVELOPMENT

RECHTEN

Tel: 02/629 21 08 Fax: 02/629 36 40 E-mail: rd.secretariat@vub.ac.be

Tel: 02/629 25 40 Fax: 02/62936 33 E-mail: faculteit.rechten@vub.ac.be

ONDERWIJSZAKEN

ECONOMISCHE, SOCIALE, POLITIEKE WETENSCHAPPEN EN SOLVAY MANAGEMENTSCHOOL

Tel: 02/629 21 60 Fax: 02/629 22 20 E-mail: svlintho@vub.ac.be

Tel: 02/629 25 08 Fax: 02/629 36 45 E-mail: faces@vub.ac.be

PSYCHOLOGIE & EDUCATIEWETENSCHAPPEN Tel: 02/629 25 36 Fax: 02/629 24 89 E -mail: facpe@vub.ac.be WETENSCHAPPEN Tel: 02/629 33 57 Fax: 02/629 33 89 E-mail: secr@we.vub.ac.be LICHAMELIJKE OPVOEDING & KINESITHERAPIE Tel: 02/629 27 27 Fax: 02/629 27 01 E-mail: faclk@vub.ac.be INGENIEURSWETENSCHAPPEN Tel: 02/629 29 01 Fax: 02/629 28 59 E-mail: secr-dtw@tw.vub.ac.be (Zetelend op het adres Laarbeeklaan 103, 1090 Brussel) GENEESKUNDE & FARMACIE Tel: 02/477 41 09 Fax: 02/477 41 59 E-mail: info@gf.vub.ac.be

VESALIUS COLLEGE Triomﬂaan 32 1160 Brussel Tel: 02/629 21 41 Fax: 02/629 36 50 E-mail: vesalius@vub.ac.be ULB Campus Solbosch Fr. D. Rooseveltlaan 50 1050 Brussel Tel: 02/650 21 11 E-mail: webmaster@ulb.ac.be Website: www.ulb.ac.be ERASMUSHOGESCHOOL BRUSSEL Nijverheidskaai 170 1070 Brussel Tel: 02/523 37 37 Fax: 02/523 37 57 E-mail: info@ehb.be Website: www.ehb.be UNIVERSITAIRE ASSOCIATIE BRUSSEL Pleinlaan 2 – 1050 Brussel Tel: 02/629 12 96 Fax: 02/629 36 50 E-mail: evwilder@vub.ac.be Website: http://www.vub.ac.be/associatie/

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Prof. Dr. Benjamin Van Camp Rector Vrije Universiteit Brussel REALISATIE Vrije Universiteit Brussel Dienst interne en externe communicatie Pleinlaan 2 1050 Brussel T 02 629 21 34 F 02 629 12 10 OPMAAK Kunstmaan Wenst u op de hoogte te blijven van het reilen en zeilen aan de Vrije Universiteit Brussel? Abonneer u dan gratis op de elektronische nieuwsbrief en het informatieblad Akademos door een e-mail te sturen naar ieco@vub.ac.be Surf ook eens naar onze website www.vub.ac.be EINDREALISATIE Livo sales & Services

VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL Campus Etterbeek Campus Jette Pleinlaan 2 Laarbeeklaan 103 1050 Brussel 1090 Brussel WEBSITE: www.vub.ac.be

Academisch Ziekenhuis Laarbeeklaan 101 1090 Brussel