De Vrije Universiteit Brussel in 2013-2014 Universiteit van de hoofdstad
Het denken mag zich nooit onderwerpen, noch aan een dogma, noch aan een partij, noch aan een hartstocht, noch aan een belang, noch aan een vooroordeel, noch aan om het even wat, maar uitsluitend aan de feiten zelf, want zich onderwerpen betekent het einde van alle denken.
Henri PoincarĂŠ
Inhoud Vooraf
.....................................................................................................................
Vrije Universiteit Brussel in cijfers In de media
.............................................................................................................
7 12
......................................................................................
16
...............................................................................................................
20
Universiteit van de hoofdstad Onderzoek
..................................................................................
4
.......................................................................................................
24
Leerstoelen
..............................................................................................................
25
Fellows VUB
.............................................................................................................
26
................................................................................................................
28
VUB Foundation
Onderwijs
Internationaal
.......................................................................................................... .......................................................................................................
34
...................................................................................................................
38
Studentenbeleid Alumni
32
Beknopte resultatenrekening en balans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 ......................................................................................
42
............................................................................................
44
Raad van Bestuur 2014-2015 180/45 jaar geschiedenis
Nuttige adressen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46 Colofon
..................................................................................................................
47 3
Vooraf Nu er een storm van besparingen door het hoger onderwijslandschap raast, is het voor elke universiteit, hogeschool en associatie zaak om overeind te blijven. Maar zoals bij bomen kan je alleen overeind blijven in een storm als je over stevige, gezonde en diepe wortels beschikt. Gelukkig heeft de VUB zulke wortels. Zoals ook uit dit rijkelijk geïllustreerde overzicht van het
“Zelden associëren mensen Brussel met een stad waar kennis geproduceerd wordt. Maar Brussel is met meer dan 90.000 studenten en 17.000 tewerkgestelden aan de universiteiten en hogescholen wel de grootste studentenstad van het land.” Rector Paul De Knop in Het Laatste Nieuws, 25 september 2013
voorbije academiejaar blijkt, zijn we stevig geworteld in de hoofdstad van Vlaanderen, van België en van Europa. We zijn de enige volwaardige Nederlandstalige universiteit van de hoofdstad. Samen met onze zusteruniversiteit ULB kunnen we prat gaan op een geschiedenis die teruggaat tot 1834. En nooit eerder hebben we zulke goede banden gehad met de politieke, sociaal-economische en culturele actoren in het Brussels Gewest, over de gemeenschaps- en taalgrenzen heen. Het voorbije academiejaar stond overigens nadrukkelijk in het teken van Brussel. Onze hoofdstad is het kenniscentrum bij uitstek in België – zoals uit alle cijfermateriaal blijkt – het is alleen jammer dat niemand dat weet. We moeten dus dringend iets doen aan het wetenschappelijke imago van Brussel en de hoofdstad promoten als hét centrum van kennis
en van onderzoek. Een recente grootschalige studie van het Brussels Studies Institute toont aan dat Brussel een enorm potentieel heeft als kennisstad. De VUB heeft in 2013-2014– samen met deMens. nu en Uitstraling Permanente Vorming - een diepgravende reeks lezingen en debatten over de uitdagingen van Brussel georganiseerd als onderdeel van de Calewaert-leerstoel “Brussel, wereldstad in wording”. Volgens leerstoelhouder prof. Eric Corijn is Brussel stevig verankerd in een globaal netwerk van steden, een netwerk dat de natiestaten in vele opzichten overvleugelt. Brussel mag dan al een wereldstad in wording zijn, het is en blijft ook een warme thuis. Zoals bleek op 10 mei, toen we met onze zusteruniversiteit ULB onze gemeenschappelijke 180ste verjaardag vierden op het Paleizenplein,
samen met duizenden studenten, oudstudenten, personeelsleden en tal van (politieke) prominenten. Voor de VUB was het een dubbele verjaardag, want als autonome universiteit hebben we 45 kaarsen uitgeblazen. Op naar een halve eeuw VUB dus. We hebben ondanks de moeilijke context alvast alle vertrouwen in de toekomst. We blaken immers van gezondheid zoals u zelf in dit overzicht van 2013-2014 kan vaststellen. Alvast veel leesplezier.
Paul De Knop Rector Vrije Universiteit Brussel September 2014
5
Een sterk team
6
Yvette Michotte Vicerector Onderwijs
Jan Cornelis Vicerector Internationaal beleid
Patrick De Baetselier Vicerector Onderzoek
Hugo Thienpont Opdrachthouder TTI (en in 2015 vicerector Innovatie en Valorisatie)
Viviane Jonckers Vicerector Studentenbeleid
Vrije Universiteit Brussel in cijfers stichting: 1834 (ULB) en 1969 (VUB) 3 campussen: Etterbeek, Jette en Anderlecht (vroeger EhB) 29 bachelors (na integratie EhB-opleidingen), 75 masters en 24 master-na-masters omzet: 220 miljoen euro 3.200 personeelsleden 13.500 studenten 17 aula’s en 115 leslokalen 86 miljoen euro onderzoeksbudget ruim 1.500 doctorandi en 3 Doctoral Schools meer dan 50.000 alumni
8 faculteiten
Universitair Ziekenhuis UZ Brussel: 721 bedden 303.654 raadplegingen (exclusief spoed) + 5,2%
3.450 personeelsleden
Universitaire Associatie Brussel = Vrije Universiteit Brussel + Erasmushogeschool Brussel (18.000 studenten)
7
Op weg naar 15.000 studenten In het academiejaar 2013-2014 telde de Vrije Universiteit Brussel 13.489 studenten. De toename vergeleken met het jaar voordien is voor een groot deel te danken aan de integratie in de universiteit van de academische opleidingen van de Erasmushogeschool Brussel (o.a. IndustriĂŤle Wetenschappen en Toegepast Taalkunde). De internationale studenten vertegenwoordigen meer dan 20% van het totaal aantal VUB-
studenten, bij de doctoraatsstudenten komt liefst 40% uit het buitenland. De VUB biedt zowat alle opleidingen aan, goed voor 29 bachelors, 75 Nederlandstalige en Engelstalige masters, 24 master-na-masters en 24 postgraduaten, naast 80 voorbereidingsen schakelprogramma’s en de Specifieke Lerarenopleiding (SLO).
Totaal aantal studenten VUB 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0
2008 2009
2009 2010
2010 2011
2011 2012
2012 2013
2013 2014
9
Universiteit en ziekenhuis: 6700 personeelsleden Op 31 december 2013 telt de Vrije Universiteit Brussel 3.226 personeelsleden, ruim 200 meer dan het jaar voordien. De forse stijging is het gevolg van de integratie van de academische opleidingen van de Erasmushogeschool Brussel. Het gaat om 2165 academische personeelsleden (AP), van wie ruim 700 professoren (ZAP), en 1061 administratieve en technische personeelsleden (ATP).
10
Bij het academisch personeel zijn de mannen nog altijd in de meerderheid (1343 tegenover 822 vrouwen), bij het administratief en technisch personeel zijn de vrouwen in de meerderheid (673 tegenover 388 mannen) Het UZ Brussel is goed voor 3451 personeelsleden. VUB en UZ Brussel zijn met bijna 6.700 personeelsleden de grootste Nederlandstalige werkgever in Brussel.
De nieuwjaarszitting in januari is samen met de personeelsbarbecue in de zomer een vaste afspraak voor alle VUB-personeelsleden. Dit jaar stond tijdens de nieuwjaarszitting een optreden van Stijn Meuris op het programma.
Ruim 86 miljoen euro voor onderzoek De Vrije Universiteit Brussel beschikte in 2013 over een onderzoeksbudget van 86.247.393 euro, beduidend meer dan het jaar voordien toen het onderzoeksbudget 77 miljoen bedroeg. De VUB streeft ernaar om minder afhankelijk te worden van overheidsfinanciering. Toch zijn inkomsten uit samenwerking met de privésector (bilateraal contractonderzoek, Inkomsten uit samenwerking met privésector 18%
diensbetoon e.a.) in 2013 teruggevallen. Een van de verklaringen is dat er meer O&O-projecten (Onderzoek & Ontwikkeling) zijn die subsidies van de overheid ontvangen en bij de zogeheten derde geldstroom “projectfinanciering door overheden” vermeld staan.
Eigen onderzoeksmiddelen 15%
Vlaamse overheidsmiddelen voor fundamenteel onderzoek1 16% Projectfinanciering door overheden 51% 1
Exlusief FWO-mandaten
11
VUB in de media Muizen maken zelf insuline aan
Euthanasie na mislukte geslachtsoperatie
Onderzoekers aan de VUB zijn erin geslaagd om muizen met diabetes zelf insuline te laten aanmaken. Dat is een doorbraak in de zoektocht naar een therapie voor diabetes, ook al dient hetzelfde procedé op mensen nog getest te worden.
Gisteren is een 44-jarige man geëuthanaseerd die niet terminaal ziek was maar leed onder de gevolgen van een mislukte geslachtsoperatie. Daags voor Nathan Verhelst (44 jaar geleden geboren als Nancy) overleed, voelde hij zich voor het eerst bevrijd. De euthanasie gebeurde onder begeleiding van VUB-arts Wim Distelmans. “Hier was zeker sprake van ondraaglijk psychisch lijden.”
Het Laatste Nieuws, 19 november 2013
Het Laatste Nieuws, 1 oktober 2013
VUB reikt Fellowship-titels uit aan 22 topmensen De Vrije Universiteit Brussel (VUB) heeft woensdagavond de Fellowship-titels voor 2013 uitgereikt aan 22 topmensen die een belangrijke bijdrage leveren aan de samenwerking tussen maatschappij, zakenleven en de academische wereld. Onder meer politica Maggie De Block (Open Vld) en CEO van Infrabel Luc Lallemand hebben de titel van VUB Fellow gekregen. De VUB Fellows worden verkozen door verschillende faculteiten van de onderwijsinstelling. Daarbij komen belangrijke factoren kijken als hun leiderschap, doeltreffende bedrijfsvoering en betrokkenheid bij de universiteit. Ze engageren zich in een actief samenwerkingsproces met de faculteit en de VUB voor drie jaar.
12
Belga, 18 september 2013
Helft Vlamingen vindt steuntrekkers profiteurs Veel mensen die een uitkering krijgen, verdienen die eigenlijk niet. Dat vindt de helft van de Vlamingen. “Een meerderheid vindt dat het principe “voor wat hoort wat” onvoldoende wordt gerespecteerd”, zegt professor Mark Elchardus (VUB) op basis van een onderzoek bij 2.639 personen.
VUB breidt aanbod uit met U-residence De Vrije Universiteit Brussel (VUB) heeft er sinds gisteren een pareltje bij. De U-residence biedt binnen- en buitenlandse studenten, evenals docenten de mogelijkheid om te overnachten. Het nieuwe complex bevat ook een topsportlab en congreszalen.
Het Laatste Nieuws, 28 november 2013 Het Nieuwsblad, 12 oktober 2013
Rilatine kan helpen tegen stotteren
Ooit levende batterijen in onze gsm?
Rilatine heeft mogelijk een positief effect op mensen die stotteren. Dat blijkt uit een onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel (VUB). De deelnemers aan het onderzoek kregen eenmalig Rilatine - een middel voor ADHD-patiënten - toegediend en moesten een tekst voorlezen en spontaan spreken. Bij het lezen van een tekst nam het aantal stottermomenten gemiddeld af van 33 naar 22 en bij spontaan spreken van 19 naar 8. Bij de deelnemers die een placebo toegediend kregen, daalde het aantal stottermomenten niet opmerkelijk. De VUB doet verder onderzoek.
Een internationaal team van mariene onderzoekers van de Vrije Universiteit Brussel (VUB) en het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee (NIOZ) heeft “levende batterijen” ontdekt voor de kust van Oostende. Dat zijn lange, draadvormige bacteriën die elektriciteit produceren en zo de zeebodem laten werken als een elektrochemische batterij. De bacteriën zijn uniek omdat de cellen van de bacterie met elkaar samenwerken voor hun energievoorziening. De Morgen, 2 april 2014
Het Laatste Nieuws, 3 juli 2014 13
Jorgen D’Hondt (VUB) nieuwe voorzitter Nobelprijs-experiment CERN Jorgen D’Hondt, professor Fysica aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB), is woensdag verkozen tot de nieuwe voorzitter van het CMS-experiment in CERN, de Europese onderzoeksorganisatie naar elementaire deeltjes. Het CMS-experiment heeft het Brout-Englert-Higgs deeltje ontdekt, waarvoor Englert en Higgs dinsdag de Nobelprijs hebben ontvangen. D’Hondt is ook directeur van het Interuniversitair Instituut voor Hoge Energieën en voorzitter van de Jonge Academie in België. Onlangs werd D’Hondt nog verkozen tot “Young Scientist 2013” door het World Economic Forum. Belga, 12 december 2013
Opwarming laat ons ijskoud “Pas als half Vlaanderen onder water staat, zal het ons raken”, zegt professor Klimatologie Philippe Huybrechts (VUB). “Of als we overspoeld worden door klimaatvluchtelingen. Waarom? De opwarming verloopt tergend traag. De gevolgen kan je niet in één of zelfs twee mensenlevens waarnemen. Van 22 graden in maart worden we hier nog gelukkig, want het heeft op het eerst gezicht geen gevolgen voor ons.” Het Laatste Nieuws, 1 april 2014 14
“Europa heeft geen strategische visie” Azië-expert Jonathan Holslag (32) is in zijn boek “De kracht van het paradijs” snoeihard voor Europa. “Als Europa zich niet herpakt, stevenen we af op revolutionaire toestanden.” De Tijd, 18 februari 2014
Historica Els Witte krijgt Atomia-ereprijs
Meer stadsbendes is niet gelijk aan meer misdaad
Historica Els Witte, verbonden aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB), heeft woensdag de Atomia-ereprijs gekregen voor haar “voorbeeldige loopbaan als onderzoekster en als historica gespecialiseerd in hedendaagse geschiedenis”. Het is de eerste keer dat de Atomia-prijs wordt uitgereikt. (…) Deze prijs zet vrouwen uit het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (BHG) in de kijker die belangrijk wetenschappelijk onderzoek verrichten.
Volgens Joëlle Milquet zijn er in 2013 in Brussel 7 nieuwe stadsbendes bijgekomen, wat het totaal op 36 zou brengen. Criminologe Els Enhus (VUB) heeft zo haar twijfels. “Sommige jongeren willen niks liever dan in de databank komen. Dat staat stoer.”
Belga, 12 maart 2014
De Morgen, 6 mei 2014
De Belgische driekleur
Kwart homo’s heeft meer dan 100 sekspartners
Samen met de tricolore deed deze week ook de stijlpolitie haar intrede. Jos Verschueren, de directeur sportmanagement van de VUB, ergerde zich in het Radio 1-programma “Hautekiet” aan mensen die hun vlag niet correct ophangen. “Een scheve vlag roept bij veel mensen een gevoel van ontgoocheling op”, stelde Verschueren. En hij lanceerde vervolgens de oproep om de vlaggen wel goed op te hangen. “Het is echt niet zo moeilijk: zwart links, rood rechts.”
Homo’s hebben een uitgebreid seksleven, maar vrijen onveilig. 65 procent geeft aan meer dan 50 seksuele partners gehad te hebben. Een kwart heeft er meer dan 100, zo leert een onderzoek van de Vrije Universiteit Brussel (VUB). “Er moet ingegrepen worden”, zegt onderzoeker Johan Vansintejan. “Een op de zeven is drager van een seksueel overdraagbare ziekte.”
De Tijd, 21 juni 2014
Het Nieuwsblad, 16 mei 2014
De grootste studentenstad “Het hoger onderwijs en Brussel” is een onderzoek van het Brussels Studies Institute (BSI) dat eind april 2014 is voorgesteld. Deze studie is de allereerste poging tot een panoramisch overzicht van de rol en het belang van de instellingen voor het hoger onderwijs (IHO) in Brussel, hun wisselwerking met de stad en de stedelijke ontwikkeling. Uit de studie blijkt alvast dat Brussel dé studentenstad is. De 26 Brusselse IHO’s betoelaagd door de Franse en Vlaamse Gemeenschap en de Federale Overheid (dus exclusief de private en internationale instellingen) vertegenwoordigden in 2010 meer dan 86.000 studenten of bijna een vierde van de studentenpopulatie in België. Daarmee is het Brussels Hoofdstedelijk Gewest de eerste studentenstad van het land, ver voor Gent (+63.000) en Leuven (+40.000). 28% van de studenten is ingeschreven in een Nederlandstalige IHO, 72% in een Franstalige. 16
Leerstoelhouder prof. Corijn
Brussel, wereldstad in wording Het academiejaar 2013-2014 stond in het teken van de relatie tussen de universiteit en de stad, tussen de VUB en Brussel, tussen town & gown. Een van de blikvangers was een lezingen- en debattenreeks onder de titel “Brussel, wereldstad in wording. De reeks kaderde in de Calewaert-leerstoel, mee georganiseerd door deMens.nu en UPV, en met sociaal geograaf prof. Eric Corijn als leerstoelhouder. “Hét kenmerk van Brussel is net dat Zinneke, dat meertalig en hybride is”, aldus prof. Corijn. Samen met experts uit de Brusselse sociaal-economische, culturele en onderwijswereld nam hij alle aspecten van de hoofdstad onder de loep: de demografie, de Brusselse cultuur, het feit of Brussel nu al dan niet een sociaal-economische tijdbom is, het onderwijs, de meertalige superdiversiteit en Brussel als internationale hoofdstad. Op het slotdebat kregen politici de vraag voorgeschoteld of hun partij Brussel wel of niet los zou laten. Het zorgde meteen voor een nokvolle aula. In zijn slotwoord stelde Eric Corijn dat “het echte gebied de metropolitane ruimte is, een ruimte met 2.500.000 inwoners.” Brussel profiteert van zijn ligging middenin het noordwestelijk kerngebied. Een Fransman is vlugger in hartje Parijs vanuit Brussel dan vanuit de Parijse buitenwijken. Brussel maakt deel uit van een netwerk van steden. 17
Nieuwe naam: Brussels Health Campus Campus Jette heeft een nieuwe naam gekregen: de Brussels Health Campus. Op de Brussels Health Campus concentreert zich een waaier aan gezondheidgerelateerde activiteiten: de faculteit Geneeskunde en Farmacie en het Tandheelkundig Instituut van de VUB, het Universitair Ziekenhuis Brussel, de Erasmushogeschool Brussel met de opleiding Verpleeg- en Vroedkunde, e.a.
VUB start laatste project zonnepanelen op De Vrije Universiteit Brussel (VUB) heeft het laatste grote zonnepanelenproject in het Brussels Gewest opgestart. Meer dan 3.000 panelen werden geplaatst op de lokalen van de Medische Campus en het Universitair Ziekenhuis. Ze leveren zo een jaar lang stroom voor 250 gezinnen. Het zonnepanelenpark bedekt meer dan tienduizend vierkante meter dak en levert zo 700.000 Kwh per jaar. Met de zonne-energie zullen onder meer de operatiekamers gekoeld worden en worden de laboratoria van stroom voorzien. Het project is een publiek-private samenwerking met City Energy. De investering moet voor 276 ton minder CO2-uitstoot per jaar zorgen. Het Laatste Nieuws, 19 september 2013 18
Associatie met stedelijke visie De Vrije Universiteit Brussel en de Erasmushogeschool Brussel, de twee partnerinstellingen van de Universitaire Associatie Brussel (UAB), hebben dezelfde kernwaarden en ze ontplooien dezelfde kernactiviteiten: onderwijs, onderzoek en dienstbetoon. VUB en EhB streven allebei naar een hoger marktaandeel, naar een grotere financiële onafhankelijkheid van de overheid en naar een optimale relatie met thuisstad Brussel. Het beleidsplan 20142016 van de UAB wil ze helpen om hun doel te bereiken. “Wat ik ontzettend belangrijk vind, is dat we de enige associatie zijn met een stedelijke visie”, zegt UAB-voorzitter Caroline Gennez. “Onze biotoop is Brussel. We moeten dat stedelijke, multiculturele en internationale profiel uitspelen als een troef naar toekomstige studenten. Zowel in Brussel zelf – we moeten immers nog meer studenten uit het hoofdstedelijk gewest aantrekken – als in Vlaanderen. Zo’n stedelijk profiel is immers bijzonder aantrekkelijk voor studenten uit Vlaanderen die weg willen van de kerktorenmentaliteit.”
19 19
Onderzoek Amper 29, en al chef van 80 topwetenschappers De Vlaamse fysicus Petra Van Mulders is amper 29, maar straks staat ze aan het hoofd van 80 internationaal gerenommeerde wetenschappers, in het CERN in Genève. (‌) Waarom ze gekozen werd, was duidelijk: de voorbije twee jaar had dr. Petra Van Mulders (VUB, FWO) naam gemaakt in het CERN. Ze ontdekte een nieuwe methode om zogenaamde b-quarks te identificeren, kleine deeltjes die helpen om het Higgs-deeltje te bepalen. Het Nieuwsblad, 4 juli 2014
Octrooien in de lift Begin 2014 beheert de VUB zelf 24 lopende octrooien/octrooiaanvragen onder naam VUB (in eigen beheer). Er lopen 27 octrooien in samenwerking met het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB), 28 in samenwerking met IMEC en 33 in samenwerking met nog andere partijen. Dit vertegenwoordigt een totale portefeuille van 112 octrooifamilies (beschermingen aangevraagd voor VUB-uitvindingen door bedrijven zijn hierin niet meegerekend). In 2013 zijn 33 vindingen aangemeld en diende de VUB 19 nieuwe octrooien in. Zoals altijd kregen sommige octrooidossiers geen groen licht omdat er geen marktpotentieel bleek te zijn of omdat het octrooidossier niet sterk genoeg was. 20
Doctoraten en doctorandi Vorig jaar hebben 172 onderzoekers hun doctoraatsproefschrift met succes afgerond. Het gaat om 109 mannelijke doctors en 63 vrouwelijke doctors. Koplopers blijven de faculteiten Ingenieurswetenschappen, Wetenschappen en Bio-ingenieurswetenschappen en Geneeskunde en Farmacie. Daarnaast zijn er 1463 doctoraten in voorbereiding. Vier op de tien doctoraatsstudenten komt uit het buitenland. De doctorandi kunnen rekenen op begeleiding en ondersteuning door de drie Doctoral Schools van de VUB.
Europese miljoenen voor VUB-toponderzoekers Het voorbije jaar heeft de VUB een recordbedrag aan Europese onderzoeksmiddelen binnengehaald, waaronder meerdere grants van de European Research Council, de ERC-grants. Het doel is om wetenschappelijke topkwaliteit in Europa te stimuleren door de allerbeste, creatiefste onderzoekers te ondersteunen. Zo kreeg Peter Schelkens twee miljoen euro voor zijn onderzoek naar holografische
beeldvorming. De jonge robotprofessor Bram Vanderborght kreeg een ERC-grant van 1,5 miljoen waarmee hij een nieuwe generatie aandrijvingen voor robots wil ontwikkelen, geĂŻnspireerd door de werking van menselijke spieren. Mathieu Vinken van de Geneeskunde kreeg een ERC-grant voor zijn onderzoek naar de cellulaire mechanismen die leverziektes veroorzaken. Ten
slotte was er nog de ERC-Grant voor Nathalie Vermeulen van onderzoeksgroep B-Phot, voor haar onderzoek naar ultracompacte lasers die gemaakt zijn uit koolstofgebaseerde materialen. En daarbovenop kwam de prestigieuze Advanced Grant voor Johan Schoukens van onderzoeksgroep ELEC. Hij krijgt 2,5 miljoen voor z’n onderzoek naar het modelleren van niet-lineaire systemen. 21
Netwerk universiteit-industrie CROSSTALKS bestaat 10 jaar Op 3 december 2013 heeft het interdiscipliniare VUB-netwerk CROSSTALKS z’n tiende verjaardag gevierd met “de decanenmonologen”, waarbij de VUB-decanen elk apart hun visie op de toekomst van hun faculteit kwamen voorstellen in PechaKucha-formaat (20 slides van 20 seconden). Sinds 2003 doet het Crosstalks-netwerk aan een structurele hoogprofielnetwerking en bouwt het voortrajecten uit voor duurzame en toekomstgerichte beleidsvisies en interdisciplinaire onderzoeksprojecten. CROSSTALKS focust op de
uitwisseling van internationale proefprojecten en best cases, nieuwe perspectieven en open dialogen tussen mensen uit de academische wereld, industrie, non-profit en de wereld van cultuur, politiek en beleid. CROSSTALKS was het voorbije decennium goed voor meer dan 150 events, waaronder 24 PechaKucha Nights in Brussel en 22 Campustalks op campus Etterbeek.
Ablynx mikt op Chinese markt Het biotechbedrijf Ablynx zet zijn eerste stappen in China. Het heeft een exclusieve licentieovereenkomst gesloten met Eddingpharm voor de ontwikkeling en commercialisering van zijn molecule in de strijd tegen botaandoeningen. Ablynx ontvangt nu al een voorafbetaling van 2 miljoen euro. Als er een geneesmiddel op de markt komt, ten vroegste in 2021, krijgt de onderneming nog eens royalty’s tot 20 procent van de jaarlijkse omzet in China. Ablynx werd in 2001 opgericht als een spin-off van het Vlaams Instituut voor Biotechnologie (VIB) en de Vrije Universiteit Brussel (VUB).
22
De Morgen, 19 oktober 2013
VUB opent lichtlabo van de toekomst In het Vlaams-Brabantse Gooik heeft het B-PHOT-onderzoeksinstituut onder leiding van prof. Hugo Thienpont een hoogtechnologisch lichtlaboratorium geopend. Hier zal onderzoek gebeuren naar nieuwe lichttoepassingen als lasers en LED’s. De opening op 4 oktober 2013 vond plaats in aanwezigheid van (toenmalig) Vlaams minister-president Kris Peeters, minister van Wetenschapsbeleid en Innovatie Ingrid Lieten en burgemeester van Gooik Michel Doomst.
Actieve spin-offs van de Vrije Universiteit Brussel Luceda Photonics eTherRNA Zensor eXia Agrosavfe Insilico Genomics PharmaFluidics Blue Planet Academy & Consulting Spartanova €SPACE Optrima Universum Digitalis Collibra EqcoLogic Double PASS Symbion Ablynx Intellicrops BETA-CELL ElSyCa NUMECA NMDG FOS&S
(°2014) (°2014) (°2013) (°2013) (°2013) (°2012) (°2011) (°2011) (°2011) (°2010) (°2009) (°2008) (°2008) (°2005) (°2004) (°2002) (°2001) (°1999) (°1998) (°1997) (°1992) (°1991) (°1990)
Nieuwe spin-offs Het voorbije jaar zijn opnieuw nieuwe VUB-spin-offs opgericht. Luceda Photonics is een spin-off van de VUB, de UGent en Imec. Het bedrijf biedt een volledige ontwerpflow voor optische chips. eTheRNA is een spin-off van het VUB Laboratory of Molecular & Cellular Therapy (LMCT) van prof. dr. Kris Thielemans. Zensor is een spin-off van onderzoeksgroep SURF die zich richt op online monitoring van corrosie met behulp van speciale waarschuwingssensoren. AgroSavfe is een nieuwe start-up van het VIB (Vlaams Instituut voor Biotechnologie) gebaseerd op jarenlang onderzoek in het VUB-labo van prof. Jan Steyaert. De focus ligt op toepassingen van single domain antilichamen in de landbouw. eXia is een spin-off van VUB-onderzoeksgroep Electronics and Informatics (ETRO), in samenwerking met iMinds en met de steun van Ethias.
Van TTI naar vicerectoraat Innovatie en Valorisatie Dat de VUB voluit wil inzetten op innovatie en onderzoeksvalorisatie, blijkt uit de keuze voor een volwaardig vicerectoraat Innovatie en Valorisatie vanaf het academiejaar 2015-2016. Prof. Hugo Thienpont zal de eerste vicerector Innovatie en Valorisatie worden en zal naast vicerector Onderzoek prof. De Baetselier opereren. Momenteel is prof. Thienpont als Opdrachthouder voor Industrieel beleid en valorisatie de academische coördinator van de Technology transfer Interface (TTI). TTI speelt een belangrijke rol in de maatschappelijke valorisatie van onderzoeksresultaten, o.a. via de identificatie, opvolging, ontwikkeling en beoordeling van de verschillende spin-off dossiers van de VUB. Om de overlevingskansen van de uiteindelijk opgerichte start-ups te maximaliseren, wordt er vanaf het begin de nodige aandacht besteed aan alle factoren, naast de technologie, die nodig zijn om tot een succesverhaal te komen. De TTI beschikt hiervoor over een team van gedreven business developers met complementaire expertise om de onderzoeker-ondernemer te begeleiden bij alle stappen, inclusief het zoeken naar venture capital (durfkapitaal) bij het QBIC-fonds. 23
VUB Foundation stilaan op kruissnelheid: u kan het verschil maken De VUB Foundation zag eind 2012 het levenslicht als het strategisch onderdeel van de VUB dat instaat voor alle fondsenwerving. Het voorbije jaar is de VUB Foundation stilaan op kruissnelheid geraakt. Het is belangrijk dat in tijden van besparingen door de overheid, de universiteit maximaal kan inzetten op externe financiering. Via de VUB Foundation kan men projecten steunen, een fonds op naam stichten of een leerstoel helpen inrichten. Iedere gift vanaf 40 euro geeft bovendien recht op een fiscaal attest. Red het VUB-zwembad Van recreant tot topsporter, al meer dan 25 jaar kunnen zwemmers zich uitleven in het VUB-zwembad. Maar het intensieve gebruik en de tand des tijds hebben hun sporen nagelaten: het zwembad is aan een grondige vernieuwing toe. De kostprijs van het geplande nieuwe zwembad bedraagt ruim 6 miljoen euro. Voor een deel van dat bedrag rekent de universiteit op sponsors. De Foundation heeft een campagne opgezet om via allerlei acties zoals de verkoop van flesjes water geld in te zamelen. Wilt u ook een bijdrage leveren? Dat kan via www.vubfoundation.be VUB Wetenschappelijk Steunfonds Eind 2013 sloot het VUB Wetenschappelijk Steunfonds zich aan bij de VUB Foundation. Het VUB Wetenschappelijk Steunfonds wil multidisciplinair wetenschappelijk onderzoek en onderwijs aan de VUB bevorderen en het onderzoek helpen financieren. Zo krijgen pionierswerk en exploratief 24
onderzoek alle kansen en kan men nieuwe technologieën ontwikkelen voor de maatschappij van morgen. Fonds Casman-Michielsens Prof. dr. Hélène Casman ging in 2013 met emeritaat. Ze leidde verschillende generaties notarissen op. Samen met haar collega prof. dr. André Michielsens bouwde ze de opleiding uit tot wat ze vandaag is. Alleen staan de middelen voor deze opleiding onder druk. Daarom richtten beide professoren samen het fonds Casman-Michielsens op. Met een gift aan het fonds helpt u het bestaan van deze gereputeerde en noodzakelijke opleiding te vrijwaren. Testament Door een testament op te maken weet u zeker dat uw bezittingen in goede handen terecht zullen komen en bespaart u successierechten zodat uw erfgenamen meer krijgen. Door de VUB in uw testament op te nemen, investeert u in talent, in wetenschap en ongekende innovatie. Zo garandeert u het voortbestaan van het vrije denken dat bij de universiteit hoort en steunt u noodzakelijke onderzoeken die het verschil kunnen maken voor uw nabestaanden. Het geeft u een goed en gerust gevoel. Meer info? Geïnteresseerd in de VUB Foundation? Neem contact op met Ann Verbeeck | [T] +32 (0)2 629 15 42 [E] foundation@vub.ac.be | [W] www.vub.ac.be/foundation IBAN BE 51 0013 6779 3562 | BIC GEBABEBB
Meer onderzoek, meer kennis en meer inzicht door leerstoelen De VUB voert de jongste jaren een bijzonder actief leerstoelenbeleid. In samenwerking met ondernemingen, instellingen en organisaties organiseert de universiteit onderzoeksleerstoelen, gastcolleges, workshops, discussiefora en symposia om wetenschappelijke kennis te verdiepen en te valoriseren. De actieve leerstoelen zijn: • Leerstoel Mireille Aerens (onderzoek naar het sparen van proefdieren) • Leerstoel Association Vinçotte Nuclear (nucleaire veiligheid en stralingsbescherming) • Leerstoel Bevordering Active Aging • SOMT-leerstoel Klinische Anatomie (manuele therapie-gerelateerde onderzoekslijnen) • Leerstoel BNP Paribas Fortis (onderzoek over de bankwereld) • Leerstoel De Berekuyl (Exercise Immunology & Chronic Fatigue in Health & Disease) • Leerstoel Stichting Diabetes Onderzoek • Leerstoel Health Economics (KPMG) • Leerstoel History and Philosophy of Sciences (Leerstoel CastermanHamers m.b.t. de geschiedenis en de filosofie van de wetenschappen) • Leerstoel Klinische Ouderenpsychologie (Stichting Mondriaan) • Leerstoel Lotto Sports Science (vermoeidheid en herstel bij zware inspanningen) • Leerstoel Corelio Media en Maatschappij • Leerstoel Radiologie Bracco
• Leerstoel Radiologie Guerbet • Leerstoel Stewardship of Finance (AG Insurance, Allianz, Baloise Insurance, Belfius Insurance, Ethias and P&V Groep) • Leerstoel Universitair expertisecentrum PPS (Deloitte, Grontmij & Laga) • Leerstoel Waardig Levenseinde (van deMens.nu) • Leerstoel Biogen Idec Belgium • Leerstoel Merck-Novartis Pharma (neurofysiologie van multiple sclerose) • Leerstoel Cera (onderzoek in het kader van pleegzorg) • Leerstoel Harmony American Orthodontics Brussels • Leerstoel Cultureel Erfgoed (Unesco) • Chair TE-Connectivity (optical connectivity in the domain of optical telecommunications) • Chair Berkeley • Leerstoel Huawei for Contemporary China Studies Daarnaast zet de VUB ook de traditie van haar onderwijsleerstoelen verder met o.a. de VUB-leerstoel, de Leerstoel Gommaar Van Oosterwijck, de Leerstoel Willy Calewaert en de Belgische Francqui-Leerstoel. 25
Academia meets society: 49 Fellows zetten zich in voor VUB Op woensdagavond 17 september 2014 op VUB-campus Etterbeek vond de plechtige uitreiking plaats van de VUB Fellowship-titels 2014. Liefst 22 topmensen uit de industrie, het bedrijfsleven, toonaangevende organisaties en de wereld van politiek en beleid engageren zich om drie jaar lang Fellow VUB te zijn. Samen met de 27 Fellows van 2013 en van 2012 heeft de Vrije Universiteit Brussen nu 49 Felows (zie hiernaast). De Fellows werden onderscheiden op basis van hun tot voorbeeld strekkend leiderschap, doeltreffende bedrijfsvoering, ondernemerschap, maatschappelijke dienstverlening, kennisoverdracht en engagement voor 26
de universiteit. Ze zullen de volgende jaren actief met de universiteit samenwerken. Of zoals de Universitaire Fellowship Coördinator prof. Hugo Thienpont het stelt: “Ze vormen een actief en dynamisch team van bijna 50 topexperten die met hun kennis, hun ervaring en met hun netwerk de academische wereld van de Vrije Universiteit Brussel en van haar faculteiten nog dichter bij de maatschappelijke realiteit moeten brengen.” [W] www.vub.ac.be/fellowship
SCIENCE FELLOWS VUB (faculteit WE) 2014 Bart Degeest Peter Strickx Jurgen Tack 2013 Ingrid Daubechies Guy Van Lommen Jean-Marie Solvay KURT LEWIN FELLOWS VUB (faculteit PE) 2014 Sonia Frey 2013 Patrick Coulier Koen De Maesschalck Telidja Klaï SOLVAY FELLOWS VUB (faculteit ES) 2014 Beatrice Delvaux Chantal Pattyn Micheline Scheys Joséphine Rebecca Vanden Broucke Dominique Vercraeye
2013 Philippe De Longueville Lieven Deketele Luc Lallemand Olivier Vanden Eynde Vincent Stuer 2012 Xavier Verhaeghe Karsten De Clerck An Verhulst-Santos Ludo Vandervelden Michel Van den Broeck ENGINEERING FELLOWS VUB (faculteit IR) 2014 Kathleen Dupont Philip Hermans Pol Hoorelbeke Lieve Paternoster Jan Vliegen 2013 Line Alderweireldt Dirk Boogmans René De Keyzer Yves Pianet Jan Watté
LK FELLOWS VUB (faculteit LK) 2014 Marc Frederix Krista Vandenborne Luc Van Mol 2013 Eddy De Smedt Yves Geysels Willy Smeets UMC FELLOWS VUB (faculteit GF) 2014 Dirk Dewolf Patricia Lanssiers Luc Adriaenssens 2013 Yolande Avontroodt Maggie De Block Jo De Cock LAW AND CRIMINOLOGY FELLOWS VUB (faculteit RC) 2014 Michèle Coninsx Véronique Pertry 27
Onderwijs VUB introduceert nieuw vak ”Redelijk eigenzinnig” De Vrije Universiteit Brussel introduceert vanaf het academiejaar 2015-16 het vak “Redelijk eigenzinnig. Nadenken over mens en maatschappij”. Het vak wordt aangeboden in het programma van elke opleiding in elke faculteit en vertrekt van de vrijzinnig humanistische basisprincipes van de universiteit en haar visie op onderwijs. Jaarlijks wordt een maatschappelijk relevant thema via lezingen door experten uit verschillende disciplines en via debatten met de studenten behandeld. De lezingen zijn ook opengesteld voor het brede publiek. Volgens rector Paul De Knop is het essentieel dat studenten kritische burgers worden die zonder vooroordelen en dogma’s nadenken over belangrijke maatschappelijke vraagstukken. Prof. Karl Verstrynge van de vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschappen draagt de eindverantwoordelijkheid.
Docenten krijgen goede punten Via de zogeheten Onderwijs-e-valuatie krijgen VUB-studenten elk jaar de mogelijkheid om hun docenten per opleidingsonderdeel te evalueren. Net zoals de vorige jaren, blijkt dat VUB-studenten het onderwijs aan de universiteit sterk waarderen. De grote meerderheid van de docenten (per opleidingsonderdeel per opleiding) kreeg globaal genomen de beoordeling zeer goed of goed. De evaluatie verloopt op basis van vier aspecten: hoorcolleges, studiemateriaal, werkvormen en examinering.
100
Onderwijs-e-valuatie 2012-2013
90 80 70 60 50 40 30 20 10 0
zeer goed 33%
goed 55%
middelmatig 6%
slecht 3%
zeer slecht 0%
nvt 3%
29
Onderwijsprofessionaliseringstraject van start De Vrije Universiteit Brussel draagt de kwaliteit van het onderwijs hoog in het vaandel. De universiteit is in 2013 gestart met een uitgebreid onderwijsprofessionaliseringstraject voor (nieuw aangestelde) ZAP-leden. Het traject loopt over een kalenderjaar. Eind 2013 behaalden 14 ZAP-leden het getuigschrift van deelname aan het professionaliseringstraject. Vanaf academiejaar 2014-2015 moeten alle nieuwe ZAP-leden verplicht deelnemen aan het traject.
VUB-sportmanagementopleiding PG SPORT weer Europa’s beste Na een eerste keer in 2012 is de VUB-sportmanagementopleiding PG SPORT nu weer Europa’s nummer een. Dat blijkt uit de Postgraduate Sports Course ranking 2014 van het wereldwijd toonaangevende blad SportBusiness International, dat zich richt op sportmanagement op het gebied van media, marketing en events. SportBusiness International deed een onderzoek naar de tevredenheid over de opleidingen sportmanagement onder alumni.
Uniek in België: Multilingual Master Anderstalige studenten kunnen aan de VUB voortaan een masteropleiding Taal- en Letterkunde volgen. In 2014-15 is namelijk de Multilingual Master van start gegaan. Dit nieuwe programma leidt tot een Engelstalig diploma Taal- en Letterkunde. De VUB is hiermee uniek in Vlaanderen en België. De officiële naam van de nieuwe masteropleiding luidt Master of 30
Arts in Linguistics and Literary Studies. Studenten kunnen uit zes talen (Duits, Engels, Frans, Italiaans, Nederlands, Spaans) kiezen tussen de opties “twee talen” of “één taal”. De doelgroep van de opleiding omvat zowel Nederlandstalige als anderstalige studenten met een bachelordiploma.
VUB pakt uit met hypermodern fysicalab De Vrije Universiteit van Brussel heeft een nieuw en hypermodern lab geopend voor fysica. Zo’n 400 wetenschapsstudenten zullen er elk jaar terecht kunnen om al doende te leren. “De nieuwe technologie laat toe dat we veel sneller werken”, legt professor Jan Danckaert uit. “Er is meer ruimte voor interactie en de onderzoekshouding van de student wordt veel meer gestimuleerd.” Het Nieuwsblad, 12 december 2013 100
Academische loopbaan VUB 2013
Genderactieplan moet voor meer evenwicht zorgen 80
De cijfers zijn duidelijk: hoe hoger je klimt in de academische echelons, hoe minder vrouwen. Daarom heeft de VUB in 2014 een ambitieus Genderactieplan gelanceerd. Het plan wil iets doen aan die hardnekkige leaky pipeline. Loopbaanbeleid, genderneutrale selectieprocedures en work-life balance zijn belangrijke aandachtspunten. Tal van actiepunten staan op stapel. De VUB heeft als progressieve instelling altijd al het voortouw genomen in genderkwesties. Met het Genderactieplan gaat de universiteit verder op de ingeslagen weg.
% mannen
60
% vrouwen
40
20
r
r
ler aa
og
ler aa on
Ho
en t
og Ho wo Ge
t
oc
en Ho
of
dd
ut
Do c
tu
tu
ta ls
ra a
ta
Po s
td
oc
to
ls ra a
to oc
Pr ed
M as
te
rd i
pl
om a
ut
0
[W] http://www.vub.ac.be/over/genderactieplan
31
Internationaal VUB ondertekent samenwerkingsakkoorden met Chinese universiteiten De Vrije Universiteit Brussel (VUB) heeft op maandag 31 maart samenwerkingsakkoorden met vijf Chinese universiteiten ondertekend. Het hoge Chinese bezoek aan de VUB kaderde in het staatsbezoek van de Chinese president Xi Jinping aan België. VUB-rector Paul De Knop ondertekende samenwerkingsakkoorden met Sichuan University, Renmin University, Fudan University, Northwestern Polytechnic University (NPU) in Xi’an en de Central Academy of Fine Arts (CAFA) in Beijing. Het akkoord met de NPU beklinkt de vorming van een zogeheten “privileged international partnership” (PIP). Daarbij bundelen beide universiteiten de krachten in een institutionele structurele samenwerking m.b.t. opleidingen en kennisuitwisseling. De andere akkoorden voorzien onder andere in de oprichting van gezamenlijke studieprogramma’s en de oprichting van een gemeenschappelijk nationaal laboratorium, dat zal werken rond “audio visual signal processing”. Hooggeplaatste toeschouwers bij de ondertekening van de overeenkomst NPU-VUB op het Egmontpaleis
32
VUB lanceert in Beijing “Brussels Academy of China and European Studies”
VUB-vicerector Internationaal Beleid Jan Cornelis ontving twee belangrijke Chinese onderscheidingen. Hij kreeg de “China National Friendship Award” voor zijn jarenlange samenwerking met China, en eerder kreeg hij ook de Sanqin Friendship Award van de provincie Shaanxi, een onderscheiding voor buitenlandse specialisten die een opmerkelijke bijdrage hebben geleverd aan de economie en sociale ontwikkelingen van Shaanxi.
Jan Cornelis neemt zijn Sanqin Friendship Award in ontvangst
De Vrije Universiteit Brussel heeft op 6 september 2014 in Beijing de Brussels Academy of China and European Studies, kortweg BACES, gelanceerd. BACES is een nieuw academisch platform in Brussel. Het is een samenwerking tussen Renmin University of China, Sichuan University, Fudan University en Vrije Universiteit Brussel. De tweede vicepremier van China LIU Yandong en EU-commissaris Androulla Vassiliou hebben BACES officieel ingehuldigd. De oprichtingsovereenkomst werd eerder al ondertekend in Brussel naar aanleiding van het officieel bezoek van president Xi Jinping aan Brussel in maart 2014. BACES plant een waaier aan gemeenschappelijke activiteiten zoals gezamenlijke master en PhD-programma’s, seminaries en cursussen. Onderzoek over het hedendaagse China en de China-EUrelaties staan centraal bij BACES. Hiermee bouwt de VUB onder andere verder op de resultaten van de onderzoeksgroep BICCS (Brussels Institute for Contemporary China Studies) en het IUTT- project dat handelt over kennistransfer in de context van internationale universitaire samenwerking met China.
Studenten uit Amerika krijgen unieke kans om aan VUB te doctoreren Jaarlijks zullen 60 studenten uit Noord- en Latijns-Amerika en de Caraïben aan de Vrije Universiteit Brussel een doctoraatsopleiding volgen. Dat staat in de samenwerkingsovereenkomst die de VUB in augustus 2014 heeft afgesloten met de Organisatie van Amerikaanse Staten. De samenwerkingsovereenkomst voorziet in tal van voordelen, zo moeten de studenten geen inschrijvingsgeld betalen en kunnen ze tijdens hun verblijf in Brussel rekenen op een algemene ziekteverzekering. Kandidaten moeten een stevig academisch dossier indienen om aan te tonen dat ze op wetenschappelijk vlak uitmuntend zijn. De VUB verwacht nog voor het einde van 2014 de eerste lichting doctoraatsstudenten in de domeinen volksgezondheid, educatiewetenschappen en ingenieurswetenschappen. In de toekomst is een verbreding van de samenwerkingsovereenkomst naar andere domeinen gepland en ook een uitbreiding naar masterstudenten. 33
Studentenbeleid
Studentenraad én Stuvoraad
Steeds meer middagmalen In 2013 hebben de VUB-restaurants 253.000 warme middagmalen opgediend, een stijging met 5,2% in vergelijking met 2012. Verbruik middagmalen studenten en personeel 160000 140000
Het nieuwe decreet over de studentenvoorzieningen bepaalt onder meer dat de instellingen een Stuvoraad moeten oprichten als adviesraad voor studentenvoorzieningen. Voor de meeste Vlaamse studenten is dit een stap vooruit inzake medebestuur, maar voor de VUB-studenten betekent dit eigenlijk een achteruitgang, omdat medebestuur aan de VUB reeds was verworven en de Stuvoraad enkel extra planlast met zich meebrengt. Conform het decreet werd vanaf begin 2013-2014 een afzonderlijke Stuvoraad geïnstalleerd die de bevoegdheden studentenvoorzieningen heeft overgenomen van de studentenraad. Deze Stuvoraad wordt aan de VUB bevolkt door 100% studenten. Voor 50% rechtstreeks verkozen, voor 50% aangeduid door de Raad van Bestuur. Eenmalig werden in 2013-2014 ook twee studenten uit de geacademiseerde opleidingen toegevoegd.
120000 100000
Duurzame vis op menu
80000 60000 40000 20000
personeel 34
studenten
20 12
20 11
20 10
09 20
08 20
07 20
20
06
0
Het universiteitsrestaurant op de Campus Etterbeek van de VUB mag het eerste Belgische Marine Stewardship Council (MSC) keurmerk voeren. Door vis met het blauwe MSC-keurmerk aan te bieden in het restaurant, zet de VUB vis op de kaart waarvan het zéker is dat hij uit duurzame visserij komt. Dat is visserij die niet bijdraagt aan overbevissing, waarbij de schade aan het leven in zee zo beperkt mogelijk is en waarvoor goede beheersregels gelden.
Meer studenten maken gebruik van VUB-kinderdagverblijven
Opening fitnessparcours op campus Etterbeek
De Vrije Universiteit Brussel investeert al lang in kwalitatief hoogstaande kinderopvang en beschikt over twee kinderdagverblijven, een op campus Jette en een vlakbij campus Etterbeek.
Op campus Etterbeek rond het kunstgrasveld is in september 2014 een fitnessparcours in gebruik genomen. Studenten voor wie een fitnessabonnement te duur is, krijgen met de Fit-O-Meter alvast een alternatief.
Het kinderdagverblijf in Jette heeft in 2013 192 kinderen opgevangen – tegen 204 in 2012 – en dat van Etterbeek 116 kinderen, vijf meer dan in 2012. Het aandeel studenten dat gebruikt maakt van de opvang zit al een aantal jaren in de lift. De verklaring hiervoor ligt enerzijds bij een betere interne registratie en anderzijds bij een opmerkelijke stijging van het aantal doctoraatsstudenten, met name van de doctoraatstudenten in het kader van de internationalisering van de universiteit.
De VUB-studentenraad heeft haar schouders gezet onder het initiatief. De Fit-O-Meter is alweer een uitbreiding van de omvangrijke sportinfrastructuur die de dienst Beweging en Sport van de VUB beheert.
35
Gezond leven en goede studieresultaten gaan hand in hand Vooral mannelijke studenten alsook studenten met een ongezondere levensstijl presteren minder goed aan de universiteit. Dat blijkt uit de eerste Europese studie naar de relatie tussen gezondheid en studeren bij universiteitsstudenten. De algemene conclusie is dat gezond leven en goed studeren hand in hand gaan. Het onderzoek werd gedaan door Tom Deliens onder leiding van professoren Peter Clarys en Benedicte Deforche van de vakgroep Menselijke Biometrie en Biomechanica. De studie, uitgevoerd bij 101 eerstejaarsstudenten, toont voor het eerst een relatie aan tussen gewicht en gezondheid aan de ene kant, en academische prestaties aan de andere kant.
Kantoren worden studentenkoten Vlakbij de campus van de VUB en van zusteruniversiteit ULB komen meer dan 200 nieuwe koten. Een kantoor wordt daarvoor omgebouwd tot een wooncomplex met studentenkamers. De universiteiten werken daarvoor samen met het Gentse Upgrade Estate. Op 12 september 2014 zijn de werken officieel van start gegaan. Met de vergunning geeft de gemeente Elsene, samen met VUB en ULB, een krachtig signaal om de nood aan betaalbare en kwalitatieve koten grondig aan te pakken. Projecten als deze zijn ook een mooie aanvulling op de bijna 1.300 eigen studentenkamers die de VUB op en rond haar twee campussen verhuurt tegen een gemiddelde huurprijs van 285 euro. 36
Light beer geen domper op Saint VĂŠ
Brusselse studenten doen beste zaken
Dat er dit jaar ook light beer werd geschonken tijdens Saint VĂŠ, vonden de studenten niet erg. Er werd stevig gedronken, maar de stoet verliep rustig. De maatregel kwam er - samen met een verbod op glazen - nadat twee jaar geleden de 19-jarige Anthony Heureux om het leven kwam. Vorig jaar werden er al strengere veiligheidsmaatregelen genomen tijdens de SintVerhaegenstoet: drank mocht uitsluitend achteraan de praalwagens verkocht worden en een touw rond de wagens moest voorkomen dat studenten er te dicht bij zouden komen. Het Laatste Nieuws, 21 november 2013
Vierhonderd universiteitsstudenten uit vijftien landen moesten gedurende twee dagen vier challenges uitvoeren tijdens de zevende editie van de Solvay Business Games in Zaventem. Het waren de studenten van de Solvay Brussels School- Economics & Management (ULB & VUB) zelf die met de prijzen gingen lopen: Thibaut Van Vracem en Romain Hup op masterniveau, en Heidi Van Dyck en Nicolas Maelfait op bachelorsniveau. De Standaard, 25 augustus 2012
37
“In Genk, waar ik vandaan kom, spreken ze mijn achternaam nog steeds uit op z’n Frans. Zelfs mijn familie doet dat. Ik heb mijn naam vervlaamst in mijn tijd als Vlaamsgezind student aan de VUB.” N-VA-politicus Jan Jambon in Gazet van Antwerpen, 2 november 2013
Meer dan 300 alumni keerden op 20 september 2014 “terug naar d’unief” voor een dag vol boeiende en ontspannende activiteiten
Band met meer dan 50.000 afgestudeerden aanhalen Met een alumni-newsletter, met tal van grote en kleine activiteiten zoals wetenschappelijke nocturnes en met als klap op de vuurpijl het grote alumni-event “Kom terug naar d’unief” op 20 september 2014 heeft de alumniwerking van de universiteit ook het voorbije jaar de banden met de VUB-afgestudeerden aangehaald. De universiteit heeft meer dan 50.000 alumni en voor velen heeft de plaats waar ze zich intellectueel hebben ontwikkeld haast dezelfde aantrekkingskracht als de plaats waar ze zijn opgegroeid. Volgens VUB-rector Paul De Knop valt de betekenis van een universiteit af te meten aan de sporen die haar afgestudeerden in de samenleving achterlaten. “Onze alumni zijn onze beste ambassadeurs.” 38
Uitgevonden op café, gebruikt door hele wereld Ingrid Daubechies (59) is de enige nog levende uitvinder op de shortlist van vijf beste Belgische uitvindingen ooit. Zonder haar zou negentig procent van de doorgestuurde beelden op het internet niet om aan te zien zijn. Dankzij haar wiskundige formules ontstond het computerbeeldformaat .jpeg. “Persoonlijke bekendheid interesseert me niet. Maar als ik er wiskunde sexy mee kan maken, dan ben ik voor.” VUB-alumna Ingrid Daubechies in Het Nieuwsblad, 1 april 2014
Waarden van de VUB “Ik heb bewust gekozen om aan de VUB te gaan studeren, ik ben altijd verbonden gebleven met de universiteit. Ik heb bijscholingen gevolgd en ook studenten opgeleid, telkens een paar per jaar, waardoor ik nog voeling had met de opleiding en mijn ervaring kon doorgeven.“ “Vooral de vrijheid van denken is een echte draad in mijn leven geweest. Want vrijheid van denken geeft ook vrijheid van handelen. Dat is heel belangrijk geweest in mijn politieke loopbaan. Je moet met mensen van alle niveaus en met verschillende politieke kleuren kunnen werken om tot resultaten te komen. Als staatsecretaris voor Armoedebestrijding en voor Asiel en Migratie heb ik telkens heel veel mensen rond de tafel gezet om tot resultaten en vooral tot verbeteringen te komen.“ Maggie De Block, huisarts en politica (en sinds 2013 UMC Fellow VUB)
Geen lege vazen “Aan de VUB heb ik the time of my life gehad. De wereld ging er open. Er zaten zoveel inspirerende figuren. Ik herinner mij nog heel goed het vak historische kritiek. Ik adoreerde dat. Ik zal nooit vergeten wat een assistente van Els Witte, die hedendaagse geschiedenis doceerde, zei in het begin van het jaar. Jullie zijn geen lege vazen om te vullen, vertelde ze ons. Je moet hier niet zitten en wachten tot we je volgieten. Nee, je hebt nu vier jaar om alle boeken te lezen die je wilt en alle professoren aan te spreken. Zoek je weg!” Lene Kemps, hoofdredactrice Knack Weekend 39
Beknopte resultatenrekening van het boekjaar 2013 Bedrijfsopbrengsten (+) A. Opbrengsten verbonden aan onderwijs, onderzoek en dienstverlening A.1. Overheidstoelagen en subsidies - basisfinanciering (1ste geldstroom) A.2. Overheidsbijdrage fundamenteel basisonderzoek (2de geldstroom) A.3. Overheidsbijdragen toegepast wetenschappelijk onderzoek (3de geldstroom) A.4. Contractonderzoek met de privésector en wet. dienstverlening (4de geldstroom) A.5. Andere opbrengsten verbonden aan onderwijs, onderzoek en dienstverlening B. Waardewijziging projecten in uitvoering C. Geproduceerde vaste activa D. Giften, schenkingen en legaten E. Andere bedrijfsopbrengsten
boekjaar 2013 222.362.331,97 215.956.394,38 101.928.034,35 29.180.810,80 42.141.712,16 22.722.936,61 19.982.900,46 -11.224.883,62 0,00 1.512.956,29 16.117.864,92
boekjaar 2012 205.800.310,93 193.965.028,20 99.655.810,92 29.346.432,89 36.578.079,48 8.519.220,57 19.865.484,34 -4.624.555,98 0,00 1.686.442,34 14.773.396,37
Bedrijfskosten (-) A. Aankoop goederen B. Diensten en diverse goederen C. Bezoldigingen, sociale lasten en pensioenen (toelichting (XI, A2) D. Afschrijvingen en waardeverminderingen op oprichtingskosten, op IVA en MVA E. Waardeverminderingen op voorraden en handelsvorderingen F. Voorzieningen voor risico’s en kosten G. Andere bedrijfskosten
220.586.803,04 5.791.363,80 54.228.521,08 143.878.387,13 13.316.409,79 -63.344,63 761.250,00 2.674.215,87
214.465.067,31 5.507.452,22 54.417.046,23 139.950.927,88 12.688.470,21 -240.156,35 572.750,00 1.568.577,12
Bedrijfsoverschot (bedrijfstekort) Financiële opbrengsten (+) Financiële kosten (-)
1.775.528,93 9.728.300,42 1.804.899,73
-8.664.756,38 8.077.438,15 -3.202.900,18
Overschot (tekort) uit de gewone activiteiten Uitzonderlijke opbrengsten (+) Uitzonderlijke kosten (-)
9.698.929,62 195.215,74 161.654,66
2.615.581,95 620.022,20 974.244,64
Overschot (tekort) van het boekjaar
9.732.490,70
2.261.359,51
40
Beknopte balans van de Vrije Universiteit Brussel ACTIVA
31-12-2013
31-12-2012
267.516.162,22
267.824.821,11
0,00 407.397,82 264.254.984,16 2.853.780,24
0,00 229.800,16 264.727.640,90 2.867.380,05
277.487.028,46
270.939.732,72
Vorderingen op meer dan een jaar 2.225.429,10 Voorraden en projecten in uitvoering 645.597,05 Vorderingen op ten hoogste een jaar 31.306.615,12 Geldbeleggingen 195.087.660,63 Liquide middelen 44.355.164,71 Overlopende rekeningen 3.866.561,85
2.764.934,88 381.342,20 33.198.866,48 197.936.191,76 33.250.159,85 3.408.237,55
VASTE ACTIVA I. II. III. IV.
Oprichtingskosten Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa
VLOTTENDE ACTIVA V. VI. VII. VIII. IX. X.
Totaal
545.003.190,68
538.764.553,83
PASSIVA EIGEN VERMOGEN I. III. IV. V. VI.
Gevormd vermogen Herwaarderingsmeerwaarden Aangelegde fondsen Overgedragen overschot (tekort) Kapitaalsubsidies
VOORZIENINGEN SCHULDEN VIII. Schulden op meer dan een jaar Schulden op ten hoogste een jaar Overlopende rekeningen Totaal
31-12-2013
31-12-2012
412.355.320,54
402.909.578,21
1.187.031,26 1.361.689,01 363.937.748,69 31.440.198,70 14.428.652,88
1.187.031,26 1.307.043,15 344.527.925,16 41.117.531,53 14.770.047,11
6.339.000,00
5.577.750,00
126.308.870,14
130.277.225,62
24.153.655,93 78.014.422,68 24.140.791,53
25.465.034,76 67.199.834,10 37.612.356,76
545.003.190,68
538.764.553,83
41
Raad van Bestuur 2014-2015 Voorzitter: Eddy VAN GELDER Ondervoorzitter: Els CONSUEGRA Rector: Paul DE KNOP Vicerector Onderwijsbeleid: Yvette MICHOTTE Vicerector Onderzoeksbeleid: Patrick DE BAETSELIER Vicerector Studentenbeleid: Viviane JONCKERS Vicerector Internationaal Beleid: Jan CORNELIS
Faculteitsdecanen: Georges DECLERCQ, Letteren en Wijsbegeerte (LW) Wilfried RAUWS, Recht en Criminologie (RC) Joël BRANSON, Economische en Sociale Wetenschappen & Solvay Business School (ES) Willem ELIAS, Psychologie en Educatiewetenschappen (PE) Paul GEERLINGS, Wetenschappen en Bio-Ingenieurswetenschappen (WE) Annick HUBIN, Ingenieurswetenschappen (IR) Alain DUPONT, Geneeskunde en Farmacie (GF) Eric KERCKHOFS, Lichamelijke Opvoeding en Kinesitherapie (LK) Zelfstandig Academisch Personeel: Johan STUY (LW) Marc COOLS (RC) Elvira HAEZENDONCK (ES) Dominique VERTE (PE) Luc DE VUYST (WE) Philippe LATAIRE (IR) Ivan BAUTMANS (GF) Peter VAES (LK)
42
Assisterend Academisch Personeel: Esli STRUYS (LW) Philippe KENNES (RC) Els CONSUEGRA (PE) Liese VANSINTJAN (WE) Gerrit PIERREUX (IR) Olivier COSTA (GF) Stijn VANTIEGHEM (LK) Studenten: Olivier GOESSENS (LW) Thomas DEDROOG (RC) Peter VANDERMEERSCH (ES) Jorre BILSEN (PE) Marin VANDAMME (WE) Isabelle SELLESLAG (IR) Wietse WIELS (GF) Jonathan HOOFT (LK) Administratief en Technisch Personeel: Jean AELBRECHT Luc DESCHOUWER Patrick VANROOSE
Academisch Personeel van de Centrale Diensten: Michel HUYSSEUNE Gecoöpteerde leden: Bert ANCIAUX Ann BRUSSEEL Yamila IDRISSI Elke SLEURS Tinne VAN DER STRAETEN Eddy VAN GELDER Raadgevers: Mark DE RIDDER, Voorzitter Raad van Bestuur UZ Brussel Evert ZINZEN, Departementsvoorzitter IDLO Jacques DE RUYCK, Opdrachthouder infrastructuur Hugo THIENPONT, Opdrachthouder TTI Johan DHONDT, Commissaris Vlaamse Regering bij de VUB Marc VERELST, Afgevaardigde van Financiën bij de VUB
Eddy Van Gelder begint aan z’n 14de jaar als VUB-voorzitter
Secretaris van de Raad: Nadina PEETERS
43
180 jaar vrije universiteit, 45 jaar autonome VUB De Vrije Universiteit Brussel is ontstaan uit de Franstalige Université Libre de Bruxelles (ULB). De Brusselse universiteit wordt in 1834 gesticht door Pierre-Théodore Verhaegen, een Brusselse advocaat van Vlaamse oorsprong. Verhaegen wil een universiteit die onafhankelijk is van kerk en staat en waar academische vrijheid kan heersen. In de tweede helft van de 19de eeuw vindt de oprichting plaats van de Vlaamse studentenkring Geen Taal, Geen Vrijheid, die onder meer een leergang in de Nederlandse Rechtstaal eist. Pas in 1935 is er de volledige verdubbeling van het doctoraat in de Rechten. In 1963 kunnen studenten in vrijwel alle faculteiten cursussen in het Nederlands volgen. Pierre-Théodore Verhaegen
44
1969-2014 In het academiejaar 1969-1970 gaat de autonome Vrije Universiteit Brussel van start. De splitsing in een Nederlandstalige (VUB) en een Franstalige (ULB) universiteit wordt met de wet van 28 mei 1970 definitief een juridische, administratieve en wetenschappelijke realiteit. De nieuwe VUB bouwt in de jaren ’70 een gloednieuwe campus in Etterbeek/Elsene en een medische campus in Jette met een toonaangevend universitair ziekenhuis. De universiteit groeit in sneltempo en verwerft al snel een prominente plaats in de nationale en de internationale academische wereld.
Nacht van de Verlichting: VUB en ULB vieren verjaardag samen Met een groots feest op en rond het Paleizenplein voor het Koninklijk Paleis hebben de twee Brusselse vrije universiteiten VUB en ULB samen hun 180ste verjaardag gevierd. Voor de Vrije Universiteit Brussel was het een dubbele verjaardag, want ze bestaat 45 jaar als autonome Nederlandstalige universiteit.
Aloïs Gerlo, de eerste VUB-rector
De rectoren van de Vrije Universiteit Brussel Aloïs Gerlo Roger Van Geen Bart De Schutter Oscar Steenhaut Sylvain Loccufier Jean Renneboog Robert Dejaegere Els Witte Ben van Camp Paul De Knop
1969 - 1974 1974 - 1978 1978 - 1982 1982 - 1986 1986 - 1990 1990 - 1991 1991 - 1994 1994 - 2000 2000 - 2008 2008 -
De Nacht van de Verlichting / la Nuit des Lumières op vrijdag 9 mei was alvast een schot in de roos, met een door studenten en oud-studenten druk bijgewoonde massacantus op het Paleizenplein, gevolgd door een reeks concerten tot in de vroege uurtjes, en ondertussen vond in het Warandepark een gigantisch banket plaats. Dat eetfestijn in een grote feesttent lokte meer dan 1400 genodigden met een hart voor beide Brusselse universiteiten. Naast personeelsleden, studenten en alumni waren er ook veel (politieke) prominenten. Een van de hoogtepunten was het gezamenlijk aansnijden van de verjaardagstaart door de rectoren en de voorzitters van VUB en ULB.
Vrije Universiteit Brussel Campus Etterbeek Pleinlaan 2 1050 Brussel [T] 02 629 21 11 [W] www.vub.ac.be
Infopunt Studenten Gebouw D1.02 [T] 02 629 20 10 [E] info@vub.ac.be
Campus Jette Laarbeeklaan 103 1090 Brussel [T] 02 477 41 02 [W] www.vub.ac.be 46
Universitair Ziekenhuis Brussel Laarbeeklaan 101 1090 Brussel [T] 02 477 41 11 [E] info@uzbrussel.be [W] www.uzbrussel.be Universitaire Associatie Brussel Antoine Dansaertstraat 70 1000 Brussel [T] 02 507 14 32 [E] associatie@vub.ac.be [W] www.universitaireassociatiebrussel.be Vesalius College Pleinlaan 5 1050 Brussel [T] 02 614 81 70 [E] vesalius@vub.ac.be [W] www.vesalius.edu
Colofon Verantwoordelijke uitgever Prof. dr. Paul De Knop Rector Vrije Universiteit Brussel Realisatie Vrije Universiteit Brussel Dienst Marketing, Communicatie & Evenementen Pleinlaan 2 1050 Brussel [T] 02 629 12 98 [E] marcom@vub.ac.be
Opmaak Gekko Publiciteit
Wenst u op de hoogte te blijven van alles wat er gebeurt aan de Vrije Universiteit Brussel? Abonneer u dan gratis op de elektronische nieuwsbrief en het informatiemagazine Akademos door een e-mail te sturen naar marcom@vub.ac.be
Foto’s Greet De Gendt David Plas Fabrice Debatty Universiteitsarchief Marcom 47
pvr 09-12/3.000 ex.