Verf & Inkt #52, magazine van branche-organisatie Verf- en Drukinktfabrikanten, september 2019

INTERVIEW: BERT WECKHUYSEN, WETENSCHAPPELIJK DIRECTEUR ARC CBBC, OVER GROENE BOUWSTENEN VOOR VERF EN INKT14 EEN LEVEN LANG LEREN IN DE VERF- EN DRUKINKTINDUSTRIE18 VVVF LEVERT INPUT VOOR HERZIENING RICHTLIJN OPSLAG GEVAARLIJKE STOFFEN PGS 15 22 PLPCOATINGS VIERT 50-JARIG JUBILEUM 32

#52

Magazine van de Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten VVVF september 2019

#52/INHOUD

‘WIJ WILLEN FUNDAMENTELE NIEUWE TECHNOLOGIE ONTWIKKELEN’

14 Afvalstoffen zoals garnalenschillen kunnen in de toekomstige circulaire economie de grondstof voor verf en inkt worden. Een groen vergezicht dat het grote Nederlandse onderzoeksconsortium ARC CBBC sinds drie jaar concreet probeert te maken met bottom-up onderzoek. Hoe ver zijn ze? Een kijkje in de Utrechtse hub van dit onderzoekscentrum met wetenschappelijk directeur Bert Weckhuysen.

EEN LEVEN LANG LEREN IN DE VERF- EN DRUKINKTINDUSTRIE De verfen drukinktindustrie hecht veel waarde aan goed opgeleide werknemers. Een leven lang leren is noodzakelijk voor de medewerkers van zowel verfen drukinktfabrikanten als schildersbedrijven. Want alleen vakbekwaam personeel maakt goede verfproducten én brengt deze op de juiste manier aan. In de opleidingen in kwestie staat de praktijk centraal.

#52/2019 VERF& INKT 3

# 52 /INHOUD

MIX

INHOUD 22

VOORWOORD THEO WEMMERS Groei door informatie te delen

GEVOLGEN NIEUWE OMGEVINGSWET EN RICHTLIJN OPSLAG GEVAARLIJKE STOFFEN PGS 15

PROJECT IN BEELD Voorgevel Paleis Huis ten Bosch heeft 19-eeuwse uitstraling terug

Verf-en drukinktbedrijven krijgen de komende jaren te maken met de Omgevingswet die 1 januari 2021 ingaat. Een onderdeel daarvan is de

GRIND

herziene PGS 15 richtlijn voor de opslag van gevaarlijke stoffen waarover

#NWS/SECTOR Selectie van nieuws en ontwikkelingen in de verfen drukinktsector

#VVVF/INNOVATIE Foto-impressie Coatings Innovatiedag in Naarden

GASTCOLUMN Femke Teeling, directeur FOCWA, over futureproof schadeherstel

BEROEP IN BEELD Theo Bieman (65) is meester olie- en verfmaker bij Rigo Verffabriek. ‘Ze zeggen dat ik de verf léés!’

#NWS/VVVF Nieuws en service van de vereniging

PODIUMPAGINA‘S Bedrijven presenteren nieuwe producten en diensten voor de sector

nu uitgebreid overleg is tussen overheid en bedrijfsleven. Eddie Alders, chemicus, milieujurist en zelfstandig consultant, is namens de VVVF bij dat overleg betrokken en zet de belangrijkste ontwikkelingen en gevolgen voor de leden op een rij.

FILL A L L E S V O O R H E T P R O D U C T I E P R O C E S VA N D E V E R F F A B R I K A N T Of u nu verf maakt, inkt of coating… in uw bedrijf gebruikt u ongetwijfeld mengers, dissolvers, een maalmolen, maalparels, afvulmachines en pompen. Bij Eskens Process Solutions kunt u terecht voor advies, nieuwe machines, gereviseerde machines, onderhoud en herstellingen. Neem contact met ons op via info@eskens.com, +31 172-430181 (NL) of +32 15-451500 (BE)

ESKENS, MORE THAN JUST MACHINES… www.eskens.com Onze partners:

OP DE COVER ‘VERF BEVAT NET ZOVEEL TECHNOLOGIE ALS EEN SMARTPHONE’

Maastunnel weer open na renovatie

PLPCOATINGS in het Belgische Tessenderlo vierde op 7 september 2019 het 50-jarig jubileum. Directeur Herman Jennen staat momenteel aan het roer van het familiebedrijf “We zullen blijven groeien om ons familiebedrijf en onze sfeer te behouden dankzij het enthousiasme en de toewijding van onze medewerkers. Een groot deel van hen werkt hier al meer dan 20 jaar.” Bedrijfsleider en zoon Philip Jennen is van de derde generatie en kijkt ernaar uit om te reageren op veranderingen in de verftechnologie en de eisen van de klant.

groot onderhoud. Zo was er in de

Foto: Carel van Hees

INTER DIREC VIEW: BER VOOR TEUR ARC T WECKHU VERF- VERF EN INCBBC, OV YSEN, WET VOOR EN DRUK KT14 EENER GROEN ENSCHAPP INKTI STOFF HERZIENIN NDUS LEVEN LAE BOUWSTE EL JUBIL EN PGS 15 G RICHTL TRIE18 VV NG LEREN NE EUM 32 IN D 22 PLPC IJN OPS VF LEV ERT LA OATIN GS VIE G GEVAAR INPU LI RT 50 -JARIG JK

De Maastunnel in Rotterdam ging in de zomer van 2017 deels dicht voor ondervloer betonrot geconstateerd. Verder is de oude coating vervangen door een nieuwe. Op maandag 19 augustus ging de oudste

Magaz

ine van

tunnel van Nederland (1942) weer open voor het verkeer. Nu kunnen er

de Veren

#52

iging

van Ve

rf- en

Drukin

ktfabrik anten septem VVVF ber 201 9

dagelijks weer 60 duizend voertuigen doorheen.

#52/2019 VERF& INKT 5

#VVVF/VOORZITTER

cilindrische verfblikken ImCare®

VOORWOORD

optimale bescherming

bodem, ring en deksel

RL en TT sluitingen

3-delig

premium uitstraling

offset bedrukking

zelfklevend etiket met draaghengsel

100% recyclebaar

van 125 ml t/m 4 liter

Mus Verpakkingen Blik bepalend

GROEI DOOR INFORMATIE TE DELEN ONDERNEMERS WETEN OVER HET ALGEMEEN heel goed welke kant ze met hun bedrijf op willen. Maar ook individuele ondernemers presteren beter als ze worden ondersteund door deskundige mensen om hen heen. Niet alleen door de eigen medewerkers, maar ook door externe specialisten. Daarom geloof ik in de kracht van samenwerking. In dit nummer van Verf & Inkt Magazine staan verschillende artikelen over kennisvergaring, of het nou een seminar is, een opleiding of (fundamenteel) onderzoek. Informatie delen is een van de pijlers om tot innovatie te komen. De VVVF (verf en inkt) en VLK (lijmen en kitten) organiseerden op 14 mei de tweejaarlijkse Coatings Innovatiedag. Meer dan honderd deelnemers uit de industrie, wetenschap en overheid kwamen in Naarden bijeen om inspiratie op te doen over innovatieve, duurzame ontwikkelingen. Natuurlijk geven bedrijven daar hun kerncompetenties en ‘intellectual property’ niet weg, maar door het uitwisselen van ideeën met sprekers, standhouders en bezoekers verrijkten alle deelnemers hun kennis. Bert Weckhuysen, wetenschappelijk directeur van het onderzoeksconsortium ARC CBBC, vertelt in een interview over het fascinerende onderzoek naar groene bouwstenen voor verf en inkt. De bouwstenen, zoals

6 VERF& INKT #52/2019

chitine uit garnalenschillen en lignine uit hout, zullen naar verwachting de coatingprestaties verbeteren en de productie van duurzamere verf en inkt mogelijk maken. Daarnaast zal dit onderzoek ook bijdragen aan een duurzamer gebruik van geverfde materialen in het algemeen. Ook Weckhuysen pleit voor meer samenwerking, vooral met het midden- en kleinbedrijf uit de achterban. Medewerkers van verfen drukinktbedrijven leren tegenwoordig een leven lang om goed op alle nieuwe ontwikkelingen in te kunnen spelen, blijkt uit het artikel over opleidingen in de sector. En dat is maar goed ook want de productie en toepassing van een kwalitatief goed product is onmogelijk zonder vakbekwaam personeel. Koninklijke Van Wijhe Verf, Touwen & Co, Havo en Epifanes volgden bij de VAPRO de VVVF-opleiding tot verfvakman. Het unieke van deze training is dat de deelnemers van vier verschillende verffabrikanten kennis met elkaar delen. Daarnaast leest u in het artikel dat steeds meer verffabrikanten schilders opleiden, zodat de kennis over verschillende soorten verf en schildertechnieken wordt doorgegeven. Zoals gezegd, ik geloof in de kracht van samenwerken. Door het uitwisselen van ervaringen kunnen bedrijven individueel én collectief meer bereiken. Door de handen ineen te slaan kunnen wij als VVVF meer voor elkaar krijgen, en vergroten wij onze slagkracht. Tja, wie wil dat nou niet?! THEO WEMMERS, voorzitter VVVF

#52/2019 VERF& INKT 7

#VERF&INKT/PROJECT

VOORGEVEL PALEIS HUIS TEN BOSCH HEEFT 19-EEUWSE UITSTRALING TERUG Koning Willem-Alexander woont sinds januari met zijn gezin in het gerenoveerde paleis Huis ten Bosch in Den Haag. De renovatie kostte in totaal 63 miljoen euro. Dankzij de zandsteenkleur met groene raamkozijnen heeft de voorgevel nu haar 19-eeuwse uitstraling weer terug. Een bureau voor restauratie en kleuronderzoek analyseerde eerst het historisch verflagenpakket. De onderzoeker nam op een hoogwerker verschillende verfmonsters van alle bouwkundige onderdelen. Vervolgens bekeek hij

het materiaal in een laboratorium met een microscoop en met rĂśntgenstralen om pigmenten en bindmiddelen vast te stellen. De onderzoeksresultaten brachten de geschiedenis van de voorgevel in kaart. Historisch materiaal, zoals tekeningen en fotoâ&#x20AC;&#x2122;s, gaven nog meer informatie. Al deze kennis over de voorgevel van paleis Huis ten Bosch zorgde tevens voor de historische onderbouwing voor de nieuwe afwerking. WWW.RIJKSVASTGOEDBEDRIJF.NL/HUISTENBOSCH

#NWS/SECTOR

NWS/SECTOR

van de membranen zodat het gebouw luchtdicht wordt. Ook in het gebouw zijn verschillende Sika-producten gebruikt, zoals de afdichting van badkamers en sanitaire voorzieningen. Voor de veiligheid van de bewoners zijn bovendien brandwerende coatings toegepast. https://nld.sika.com

ANKER STUY SPONSORT BLANKE LAKVERF VOOR SKÛTSJE Het skûtsje ‘Doeke van Martena’ was in augustus weer te bewonderen tijdens de Open Friese Kampioenschappen. De zeilers zijn tien augustus met de wedstrijd in Hindeloopen gestart en eindigden op 17 augustus in Lemmer tijdens de finale. Het skûtsje is ruim 100 jaar geleden (in 1906) gebouwd op 10 VERF& INKT #52/2019

de scheepswerf Buitenstvallaat (J.O. van der Werff) nabij Drachten en wordt jaarlijks onderhouden door stichting ‘Doeke van Martena’. Schipper Riemer de Graaf werkte jarenlang in de verfindustrie, onder meer bij AkzoNobel en BASF Coatings. Anker Stuy sponsorde net als bij de vorige edities weer de blanke lakverf voor het skûtsje. www.ankerstuy.nl

SIKA LEVERT BIJDRAGE AAN TRANSFORMATIE HOLENDRECHT CENTRE Applicateur Seal Force heeft voor de transformatie van het Holendrecht Centre in Amsterdam voor een breed scala aan Sika-producten gekozen. In het grootste leegstaande kantoorgebouw van de hoofdstad komen ruim 1500 appartementen waarvan 950 voor studenten – restaurants, cafés en een

supermarkt voor bewoners en omwonenden. Een gebouw voor de toekomst. Een bijzonder detail van dit omvangrijke project is de buitengevel. Deze wordt separaat geproduceerd in een fabriek in Duitsland. Er wordt gebruik gemaakt van een combinatie van klassieke en moderne bouwmethodes. Om de gevel tegen water te beschermen is gebruik gemaakt van een coatingsysteem van Sika, evenals voor het binden

Franeker het mechaniek gezandstraald en in de juiste kleur gespoten. Van der Velde in de Franeker Courant: “Yorick en ik zijn supertrots op het eindresultaat. Samen hebben we ervoor gezorgd dat een prachtig stukje historie van de Franeker binnenstad behouden blijft. Hoe mooi is dat?” www.zandleven.com

ZANDLEVEN DONEERT VERF VOOR OPHAALMECHANIEK FRIESE BRUG

3D STREET PAINTINGS IN ARNHEM

Zandleven Coatings uit Leeuwarden doneerde de verf voor de restauratie van de historische ophaalmechaniek van Saakstra’s brug in Franeker. Het idee om het oude ophaalsysteem op te knappen, kwam van Wytse Menno van der Velde, onderwijsassistent techniek en groen bij de Scholengemeenschap Anna Maria van Schuurman. Van der Velde zag het systeem liggen toen de oude brug was afgebroken en vond het zonde dat er niets meer mee werd gedaan. Samen met leerling Yorick van Swieten heeft hij de historische ophaalmechaniek in een jaar helemaal uit elkaar gehaald en opgeknapt. Verschillende bedrijven sponsorden het herstel. Zo mocht het tweetal de onderdelen bij machinefabriek Van der Ploeg in Leeuwaren reinigen en vetvrij maken, en heeft Straalen Coatingbedrijf Fryslân BV in

Veertien internationale kunstenaars maakten begin juli 3D Street Paintings in de Arnhemse binnenstad. Hierbij werkten ze samen met studenten van het ArtEZ Conservatorium, die voor de muziek zorgden. Dit jaar werkten de kunstenaars voor het eerst met verf van Sigma Coatings.’’Als verfleverancier dragen we graag bij aan dit unieke evenement om de wereld kleurrijker en mooier te maken. ‘We protect & beautify the world’ is immers de slogan van ons bedrijf PPG.” Naast het straatbeeld mooier maken zorgde Sigma Coatings ook voor een stukje duurzaamheid in Arnhem: “De artiesten gebruiken de verf Sigma Facade Topcoat Satin, een zijdeglans verf met een hoge buitenduurzaamheid waar vuil moeilijk aan hecht waardoor de tekeningen in de komende periode lang zichtbaar zullen

zijn, “aldus Ilse Burghouwt, Brand Manager Sigma Coatings. De 3D Street Paintings zijn te bewonderen en de muziek te beluisteren tot en met 20 oktober 2019. www.ppg.com

NELF BRENGT GLANS TERUG OP NORDSEE HOTEL Lucas Hut Schilderwerken uit Assen heeft de afgelopen maanden met enkele Nederlandse onderaannemers de buitenschil van het 86 kamers en vier etages tellende Nordsee Hotel onder handen genomen. ‘Die Weiße Dame am Meer’ is te vinden op het Duitse eiland Borkum. Het hotel stond vroeger bekend als ‘Die Weiße Dame am Meer’ en dat wilde men graag weer in ere herstel-

len. De werkzaamheden waren hard nodig, want er was ongeveer 25 jaar niets gedaan aan onderhoud.Lucas Hut werkt al jarenlang met Nelf Meesterlakken en daarom viel ook bij dit project de keuze op de muurverf van de Friese verfproducent. De schilders reinigden de gevel, repareerden het beton en herstelden het stucwerk. Vervolgens schilderden ze het geheel in de authentieke, zuiver witte kleur die het hotel ooit had. Het Nordsee Hotel is in nauw overleg met Nelf, volledig geschilderd in de Nelfamur Topcoat AC, een duurzame, zijdeglanzende en elastische dispersiemuurverf met een hoge buitenduurzaamheid. De zijdeglans zorgt voor minder vuilaanhechting en heeft een zelfreinigend effect, stelt de verfproducent. www.nelf.nl

#52/2019 VERF& INKT 11

#NWS/SECTOR

Processing Equipment for Coatings & Ink Industry • Mixing • Dispersing • Grinding • Sieving • Filling • All types of grinding media available from stock

productemissiontesting.vito.be

Erkend labo VOC-emissietesten i.k.v nationale/Europese/Amerikaanse wetgevingen + EMICODE, M1, Blue Angel, Europees Ecolabel, Floorscore, AllergyCertified, Natureplus,…

voldoet de inkt aan de eisen van het Amerikaanse Cradle to Cradle Products Innovation Institute. Siegwerk werkte bij de ontwikkeling van de inkt onder meer samen met partner Werner&Mertz. Deze fabrikant van schoonmaak- en reinigingsproducten wil haar verpakkingen zo duurzaam mo-

E & R B.V. UL approved GREENGUARD test labo

gelijk maken en ervoor zorgen dat drukinkt de recycling ervan niet in de weg staat. Siegwerk presenteerde het nieuwe drukinktsysteem in mei op de internationale vakbeurs van de Private Label Manufacturers Association (PLMA) in Amsterdam. www.siegwerk.com

Stoomloggerweg 1 - 3133KT Vlaardingen T 010 4601544 - info@er-bv.com - www.er-bv.com

Rapport & service op maat + andere coatingtesten: productemissiontesting.vito.be/coatings

Uw partner voor kunststof verpakkingen voor: · · · ·

Pigmentpasta Watergedragen autoreparatielak Verf Drukinkt

Zowel standaard standaard potten als speciaalverpakkingen. nagenoeg restloos Zowel potten als leegbare speciaalverpakkingen. Kom voor informatie en voorbeelden van 7 t/m 9 oktober naar naar onze 8408 opkijk deop Eurofinish Voor meer informatie en stand voorbeelden 09 in Gent of kijk op www.bema.nl . www.bema.nl Deltastraat 14, 4301 RC Zierikzee

12 VERF& INKT #52/2019

Tel. +31 111 418807 info@bema.nl

Contact: marc.lor@vito.be +32 14 33 69 93 jeroen.vandeun@vito.be +32 14 33 69 63 productemissiontesting.vito.be

WERELDBEROEMDE MOSSEL VAN BRUINISSE HERSTELD De ‘wereldberoemde’ mossel van Bruinisse is hersteld. Het is een vier meter lang en drie meter hoog kunstwerk, dat tijdens de jaarwisseling ernstig werd beschadigd door een vuurwerkbom. Poly Products repareerde het kunstobject en laat het glimmen met De IJssel Coatings-producten. Tijdens de zomervakantie nemen veel toeristen een kijkje. Ruim twintig jaar geleden maakte Poly Products uit Werkendam de mossel van Bruinisse. Doordat het ernstig was beschadigd door de vuurwerkbom, moest het hoognodig worden hersteld. Rob van Mourik van Poly Products heeft de mossel gedurende een week fors on-

derhanden genomen. Hij vulde de beschadigde plekken op en schuurde het vervolgens glad. Daarna dichtte Van Mourik de plek met zes lagen polyesterglasmat. Tot slot bracht hij met Double Coat van De IJssel Coatings in verschillende kleuren een decoratie aan. De mossel staat daarom nu weer te glimmen als nooit tevoren. www.de-ijssel-coatings.nl

ALTIJD EN OVERAL OP DE HOOGTE BLIJVEN?

CRADLE-TO-CRADLE UV-DRUKINKTSYSTEEM Drukinktfabrikant Siegwerk ontwikkelde met partners een Cradle-to-Cradle UV-drukinktsysteem voor verpakkingen. Bij de samenstelling van de inkt zijn gevaarlijke stoffen zoveel mogelijk vermeden. Daarom

Dat kan! Neem een abonnement op onze nieuwsbrief Verf&Inkt Netwerk. Meld je aan via www.vvvf.nl

#52/2019 VERF& INKT 13

#VVVF/INTERVIEW

BERT WECKHUYSEN, WETENSCHAPPELIJK DIRECTEUR ONDERZOEKSCONSORTIUM ARC CBBC

‘WIJ WILLEN FUNDAMENTELE NIEUWE TECHNOLOGIE ONTWIKKELEN’ Afvalstoffen zoals garnalenschillen kunnen in de toekomstige circulaire economie de grondstof voor verf en inkt worden. Een groen vergezicht dat het grote Nederlandse onderzoeksconsortium ARC CBBC sinds drie jaar concreet probeert te maken met bottom-up onderzoek. Hoe ver zijn ze? Een kijkje in de Utrechtse hub van dit onderzoekscentrum met wetenschappelijk directeur Bert Weckhuysen.

14 VERF& INKT #52/2019

TEKST: MARGA VAN ZUNDERT FOTO’S: NIEUWE BEELDEN MAKERS

Een felgroene vloer en bladpatronen op de muren lijken onderzoekers in de hub te herinneren aan hun groene missie. Wetenschappelijk directeur Bert Weckhuysen: “Mij is niets gevraagd, maar ik vind het wel mooi en passend.” In het nieuwe Utrechtse lab wordt driftig gewerkt aan een nieuwe generatie chemische bouwstenen voor een duurzame industrie en een energietransitie. Bio-based, milieu- en mensvriendelijke stoffen moeten de basis vormen van de toekomstige niet-fossiele materialen, waaronder coatings. Op dit vroege tijdstip verraden alleen knipperende controlelampjes op apparatuur en een op-en-neer bewegend meetlijntje dat hier wetenschap plaatsvindt. De onderzoekers zelf druppelen pas later binnen. Weckhuysen beent direct door naar wat een gecombineerde atoomkracht- en infraroodmicroscoop blijkt. “Hiermee kun je op moleculaire schaal volgen wat er op het oppervlak van een dunne film gebeurt.” Een forse investering die dankzij de omvang van ARC

CBBC mogelijk was. Een belangrijke aanwinst, benadrukt de wetenschappelijk directeur. “Alleen door op moleculaire schaal te begrijpen wat er aan het oppervlak van katalysatoren gebeurt, kunnen we groene grondstoffen optimaal benutten en omzetten in nuttige producten als verf en inkt. We leven in een spannende tijd omdat de wetenschap juist dat mogelijk begint te maken. We begrijpen nu veel beter op moleculaire schaal hoe materialen eruitzien en hoe we hun eigenschappen kunnen beïnvloeden.”

ARC CBBC bestaat inmiddels drie jaar. Vol aan de slag? “Sinds een jaar heb ik het gevoel dat het ARC CBBC meer is dan een stapel mooie plannen en ideeën, en heb ik het gevoel dat we impact gaan maken. Er zijn inmiddels bijna 50 aio’s en postdocs aangesteld, maar met honderd zijn we pas op volle sterkte. Het voortraject van onze flagships, de grote fundamentele onderzoeks-

#52/2019 VERF& INKT 15

#VVVF/INTERVIEW

WAT IS HET ARC CBBC? Het ARC CBBC, Advanced Research Center Chemical Building Blocks Consortium is een samenwerking van het bedrijfsleven (Akzo Nobel, Shell, BASF en Nouryon), drie universiteiten (Groningen, Utrecht, Eindhoven), NWO, het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en Topsector Chemie. Het onderzoeksconsortium startte in 2016 en heeft een budget van meer dan 100 miljoen euro. ARC CBBC is een virtueel instituut, al wordt dat ondersteund door drie nieuwe laboratoria -hubs- bij de universiteiten. Op volle sterkte werken er honderd aio’s en postdocs, waarvan er inmiddels meer dan

projecten, vergt tijd. We hebben echt gekozen voor een bottom-up benadering. Eerst selecteert een onafhankelijke internationale wetenschappelijke commissie de beste principal investigators. Die zetten we vervolgens bij elkaar om gezamenlijk en in nauw overleg met de industrie een onderzoeksprogramma op te stellen vanuit hun expertises en ideeën. Pas als het programma klaar is, worden aio’s en postdocs aangesteld en komt het onderzoek echt op gang.”

Bottom-up, wat levert dat op? “Het is nog te vroeg om te zeggen dat onze benadering tot meer of betere onderzoeksresultaten leidt. Maar de leden van de scientific advisory board noemen het uniek en zijn erg enthousiast. De aanpak geeft in ieder geval een andere dynamiek in ons onderzoeksinstituut. Mensen met verschillende achtergronden worden heel bewust samengebracht om plannen te smeden en uitgedaagd om met grensoverschrijdende ideeën te komen. Dat resulteert in boeiende, nieuwe combinaties van technologieën. Dat is zeker het geval voor het flagship rond coatings.”

Een flagship in coatings, wat mogen we daarvan verwachten? “Bouwstenen en technologie voor coatings op basis van plantaardig afval. Denk aan chitine uit garnalenschillen en lignine uit hout. We gaan ons later ook verdiepen in humines, een afvalproduct uit bijvoorbeeld de suikerindustrie. Die materialen kunnen de bouwstenen worden van de circulaire economie. Als motto gebruik ik tegenwoordig ‘ashes to ashes, dust to dust, carbon to carbon’. Al het onder-

16 VERF& INKT #52/2019

PROFIEL BERT WECKHUYSEN de helft aan de slag zijn. Zij werken aan bilaterale toepassingsgerichte projecten (niet altijd beperkt tot twee partners) en in zogeheten flagships: grote fundamentele onderzoeksprojecten waarbij alle partners betrokken zijn. Zomer 2018 startte het eerste flagship in coating technologie: Cross-linking in waterborne coatings with new building blocks onder leiding van Ben Feringa (Rijksuniversiteit Groningen) en André van der Linden (AkzoNobel). Bert Weckhuysen, universiteitshoogleraar Katalyse, Energie en Duurzaamheid, in Utrecht is wetenschappelijk directeur van het ARC CBBC.

ALS MOTTO GEBRUIK IK TEGENWOORDIG ‘ASHES TO ASHES, DUST TO DUST, CARBON TO CARBON’

zoek binnen de flagships is fundamenteel én gericht op innovatie. Met de alternatieve bouwstenen die we ontwikkelen willen we innovatieve, smart materials maken. Denk bijvoorbeeld aan coatings die het oppervlak beschermen, maar tegelijkertijd lucht zuiveren. En wanneer we experimenteren met CO2-conversie naar methanol dan is dat al een prachtig doel, maar het gaat ons ook om wat wij leren uit deze modelreactie voor katalysatortechnologie in de breedste zin. We stellen niet ‘over vijf jaar hebben we die-en-die-coating voor dieen-die toepassing’. De verwachte uitkomsten zijn groene grondstoffen én nieuwe functionele eigenschappen geven aan verf en inkt. Daarnaast zijn er ook doelen als het ontdekken van alternatieven voor bestaande katalysatoren in polymerisatiereacties.”

Hoe werkt dat in de prakrijk? Zo’n flagship? “Inmiddels werken acht aio’s en postdocs op verschillende plekken

Bert Weckhuysen (Aarschot, 1968) is universiteitshoogleraar ‘Katalyse, Energie en Duurzaamheid’ aan de Universiteit Utrecht. Weckhuysen studeerde chemische en landbouwtechnologie in Leuven waar hij ook cum laude promoveerde op onderzoek naar heterogene katalyse. In 2000 werd Weckhuysen aan de Universiteit Utrecht benoemd tot hoogleraar anorganische chemie en katalyse, in 2018 werd hij universiteitshoogleraar. In 2013 ontving hij de Spinozapremie en een Advanced ERC Grant. Van 2003-2013 was hij wetenschappelijk directeur van het Nederlands Instituut voor Onderzoek in de Katalyse (NIOK), sinds 2016 is hij dat van het ARC CBBC.

aan het coatings flagship, ieder onder dagelijkse begeleiding van een van een principal investigator en iemand uit de industrie. Iedereen probeert met zijn of haar kennis iets toe te voegen, en dat is een verrijking. Zelf weet ik nog weinig van coatings en leer dus veel bij. En…ik merk dat de bedrijven bereid zijn om heel wat van hun kennis over te dragen zodat we effectiever kunnen werken. Omgekeerd komen we ook met nieuwe meetmethodes, die niet direct voor handen zijn binnen bedrijven.”

Is er al een groene coating gemaakt? “We maken al dunne films, maar dat zijn echt eerste aanzetten. We zijn nog vooral bezig met de technologie die het mogelijk moet maken om chitine en lignine op te breken in bruikbare bouwstenen. Het gaat om robuuste materialen, in de natuur juist geëvolueerd om stevigheid en structuur te bieden. Het laatste wat je van een krab terugvindt is zijn exoskelet van chitine. Wij begonnen het project hier in Utrecht heel enthousiast in de viswinkel met de aanschaf van een bak garnalenschillen. Maar de stank werd na een paar dagen al ondraaglijk, haha. Voorlopig bestellen we dus toch maar gewoon chitosan uit de catalogus. Het is misschien een wat naïeve aanpak, maar het toont wel onze missie: we willen echt aan de basis werken, fundamentele nieuwe technologie ontwikkelen.”

Is het MKB betrokken? “Dat willen we heel graag, maar een partij die aanvankelijk mee wilde doen, heeft zich uiteindelijk toch teruggetrokken. Nog altijd staan wij ervoor open om geïnteresseerde MKB-bedrijven mee te laten doen,

want dat zou een prachtige toevoeging zijn voor het consortium. Daarnaast denken we ook hard na over spin-offs en spin-outs om ondernemerschap vanuit ARC CBBC te stimuleren.”

Het ARC CBBC startte als een initiatief van uzelf en collega-hoogleraar Ben Feringa. Hij kreeg toen het instituut goed en wel was gepresenteerd de Nobelprijs. Hoe was dat? “Geweldig natuurlijk. Ik weet nog dat we begonnen met onze ideeën voor te leggen aan mogelijke partijen. Ik heb aan leden van mijn College van Bestuur moeten uitleggen wie Ben was, dat zou nu niet meer het geval zijn. Voor de reputatie en bekendheid van het centrum is de Nobelprijs natuurlijk prachtig, maar ook voor alle betrokken onderzoekers die kunnen samenwerken met een Nobelprijswinnaar.”

Tevreden tot nu toe? “Wie mij kent weet dat ik altijd wat ongeduldig en veeleisend ben. Dat is misschien ook nodig om vaart erin te houden, want vol op stoom zijn we nog niet. Wel mocht ik laatst in Eindhoven een zaal vol met onze jonge onderzoekers toespreken. Die werken allemaal hard aan een wereld voor hun kinderen waarin het CO2-probleem opgelost is. Dan gaan mijn ogen echt glimmen, want we willen echt verandering bewerkstelligen. Het gaat uiteindelijk niet om dat paper, die promotie of dit mooie lab hier. Zij zijn de talenten die die omslag gaan bewerkstelligen. Dan denk ik: wow, wat een eer om met deze studenten aan de slag te mogen gaan.” n

#52/2019 VERF& INKT 17

#VVVF/ARBEID

De verfen drukinktindustrie hecht veel waarde aan goed opgeleide werknemers. Een leven lang leren is noodzakelijk voor de medewerkers van zowel verfen drukinktfabrikanten als schildersbedrijven. Want alleen vakbekwaam personeel maakt goede verfproducten én brengt deze op de juiste manier aan. In de opleidingen in kwestie staat de praktijk centraal.

EEN LEVEN LANG LEREN IN DE VERF- EN DRUKINKTINDUSTRIE

OPLEIDER VAPRO: ‘DE WERKPLEK ALS LEERPLEK’ Opleidingsinstituut VAPRO in Den Haag heeft samen met de VVVF de opleiding Verfvakman opgezet. Deze opleiding is bedoeld voor mensen die nieuw zijn in de verfbranche en nog weinig kennis hebben van het verfproductieproces. Maar ook ervaren medewerkers kunnen op deze manier hun kennis en vaardigheden opfrissen. De opleiding bestaat uit vijf delen: algemene theorie, grond- en hulpstoffen, verftechnologie, verfproductie en afvullen en verpakken. “Verder komen ook innovatie en duurzaamheid aan de orde. De docenten spelen in op de actualiteit, de ontwikkeling van nieuwe, duurzame verven, alternatieve grondstoffen en de voor- en nadelen daarvan”, zegt Jan Spier, manager trainingen bij VAPRO. Er zijn zes lesdagen, op verschillende locaties in het land – vaak bij een verffabrikant die zijn deuren openstelt – of incompany. “Het voordeel van deze constructie is dat je de theorie meteen kunt koppelen aan de praktijk. Het is een goede introductiecursus voor mensen die net in de verfindustrie zijn komen werken. Niet alleen voor productiemedewerkers, maar de opleiding is – in afgeslankte vorm – ook geschikt voor bijvoorbeeld mensen van indirect betrokken afdelingen, zoals sales of administratie. Het is immers voor alle medewerkers goed om op hoofdlijnen te weten wat er nu in je eigen bedrijf gebeurt.”

TEKST: DORINE VAN KESTEREN FOTO’S: NIEUWE BEELDEN MAKERS / SHUTTERSTOCK

‘SCHOLING IS HÉT ANTWOORD ALS ERVAREN MENSEN MET PENSIOEN GAAN’

Dagelijkse drukte

RON RIJKES, VERFMENGER BIJ TOUWEN & CO.

18 VERF& INKT #52/2019

De opleiding Verfvakman bestaat nu zo’n zes jaar. Spier merkt dat de belangstelling inmiddels helaas enigszins afneemt. “Ik heb weleens het idee dat de noodzaak tot scholing wat ondergesneeuwd raakt in de dagelijkse drukte. Bedrijven zijn zo bezig om voldoende medewerkers aan boord te krijgen, dat ze denken: die scholing doen we wel ‘on the job’. Maar dat is vooral gedacht op de korte termijn. Die ‘tijdwinst’ gaat namelijk onmiddellijk verloren op het moment dat er fouten worden gemaakt. Scholing is hét antwoord als ervaren mensen met pensioen gaan, of als je moet opschalen van vier naar vijf ploegen met nieuwe mensen erbij, waardoor er per ploeg gemiddeld minder kennis aanwezig is.” In theorie weten zowel werkgevers als werknemers dat een leven lang leren noodzakelijk is, maar de praktijk is vaak anders, aldus Spier. “Zeker voor deze doelgroep, tot mbo+, is leren geen hobby. Zij denken vaak met een negatief gevoel terug aan hun schooltijd. Laat het woord ‘examen’ vallen en ze denken: laat maar zitten. Daarom haken wij zoveel mogelijk aan bij de praktijk. De werkplek als leerplek, het geleerde direct toepassen. Dan beklijft het. Het is wel belangrijk dat bedrijven zorgen dat er ook begeleiding is nadat de opleiding is afgerond. Je moet kennis actief blijven toepassen, anders zakt het weg.”

#52/2019 VERF& INKT 19

#VVVF/ARBEID

‘IK MOEST ECHT AAN DE BAK. NIET ALLEEN HUISWERK MAKEN, MAAR OOK STUDEREN, WANT NA TWEE LESDAGEN VOLGDE TELKENS EEN EXAMEN. MAAR IK BEN BLIJ DAT IK HET HEB GEDAAN’

‘SCHOLING IS TOCH EEN MANIER OM JE TE PRESENTEREN ALS AANTREKKELIJKE WERKGEVER’

ALEXANDER BEUTE, PRODUCTIEMANAGER BIJ KONINKLIJKE VAN WIJHE VERF BV, DAT EEN INCOMPANY-TRAINING VERFVAKMAN ORGANISEERDE:

OPLEIDER ROVC: ‘OPLEIDEN ZONDER BALLAST’ Techniekopleider ROVC uit Ede, al vijftig jaar een bekend opleidingsinstituut in de industrie, werd vorig jaar overgenomen door NCOI Groep. Sinds 1 juli voert ROVC de verfopleidingen van NCOI Techniek uit: een basisopleiding over verftechnologie en meer gespecialiseerde opleidingen over bindmiddelen, pigmenten en formuleren. Aansluiting bij de praktijk is een van de speerpunten van ROVC, stelt productmanager Sander Fielt. “Opleiden is vooral zinvol als de nieuwe kennis en vaardigheden direct toepasbaar zijn in het dagelijks werk. Wat je vandaag leert, moet je morgen kunnen gebruiken. Onze docenten zijn professionals uit de sector en alle opleidingen en trainingen kennen een praktische insteek. Wij beschikken bijvoorbeeld over een practicumruimte van duizenden vierkante meters in Ede en Rotterdam.” De verfopleidingen van ROVC zijn bedoeld voor mensen die werken bij een verfproducent, coatingbedrijf, grondstofleverancier of onderhoudsorganisatie. “Wij richten ons op medewerkers die nauw betrokken zijn bij de toepassing, bereiding of ontwikkeling van verfproducten of advies geven over verftechnologie. Minimaal mbo werken denkniveau is vereist. Het is handig als de deelnemers al enige ervaring in de verftechnologie of een scheikundige achtergrond hebben, maar dit is geen voorwaarde.”

Investering ROVC merkt dat werkgevers in de techniek steeds meer aansturen op korte opleidingen. Dat komt doordat het werk zich opstapelt en er een schreeuwend gebrek is aan personeel. “Opleiden zonder ballast, is ons motto. Daarom bieden we ook verkorte cursussen aan. Zo zorgen we dat mensen echt alleen leren wat ze nodig hebben voor hun werk.” Al met al wordt in de techniek nog steeds relatief veel opgeleid, aldus Fielt. “Technische vakkrachten ontkomen er niet aan om zich gedurende hun loopbaan bij te scholen, omdat zij zich vandaag de dag moeten bekwamen in meerdere disciplines. En vanwege het tekort aan mankracht zoekt de sector hard naar zij-instromers, die ook allemaal moeten worden opgeleid.” Opleiden is volgens hem een investering die zich vrijwel altijd terugbetaalt. “Mensen worden beter inzetbaar, werken met meer plezier en zijn productiever.” Ondertussen wordt het werk in de verfen drukinktindustrie steeds verder geautomatiseerd, neemt de vraag naar drukwerk af en wordt de onderhoudscyclus van verfproducten langer. Daarnaast moeten mensen langer doorwerken. “Deze ontwikkelingen vragen een andere inzet en andere vaardigheden van personeel. Samen met de VVVF willen wij de komende tijd dus nadenken over de opleidingsbehoefte, kennisontwikkeling en duurzame inzetbaarheid in de sector. Hoe kunnen we er samen met de verfbranche voor zorgen dat de medewerkers fit, gemotiveerd, capabel blijven, nu en in de toekomst?”

20 VERF& INKT #52/2019

“De afgelopen jaren zijn veel ervaren medewerkers met pensioen of elders aan de slag gegaan. Bij de groep die overbleef, was de basiskennis voor verbetering vatbaar. Voor ons als bedrijf is het prettig als medewerkers allround zijn en ook op andere afdelingen aan de slag kunnen als dat nodig is. Daarom hebben we in samenwerking met VAPRO een incompany-cursus Verfvakman opgezet. Door dit ‘in huis’ te doen, besparen we de jongens een hoop reistijd. In maart zijn ze begonnen: elf middagen, dertien deelnemers, waarvan vier van andere bedrijven uit de verfindustrie. Voornamelijk productiemedewerkers hebben het lesprogramma gevolgd en één leidinggevende. Ze hebben veel geleerd over de samenstelling van verf, de grondstoffen en het productie- en inpakproces. Bijvoorbeeld: wat is dispergeren, wat gebeurt er dan met de grondstoffen en hoe groot moet de dispergeerschijf zijn in verhouding tot de omtrek van de bak? De eerste les viel een beetje tegen, heb ik me laten vertellen. De jongens werden wat overvallen door alle formules en berekeningen die ze voorgeschoteld kregen. Maar zoals het er nu naar uitziet, halen ze allemaal het afrondende examen. En daar zijn wij hartstikke blij mee. Op dit moment is het lastig om voldoende personeel te vinden. Ik sluit dus zeker niet uit dat we dezelfde opleiding over één of twee jaar nogmaals opzetten. Scholing is toch een manier om je te presenteren als aantrekkelijke werkgever.”

RON RIJKES, VERFMENGER BIJ TOUWEN & CO. IN ZAANDAM:

ONDERHOUDNL: ‘MET ELKAAR MEER SCHILDERS OPLEIDEN’ De VVVF is er veel gelegen aan een sterke schilders- en onderhoudsbranche, dat behoeft geen betoog. OnderhoudNL, de ondernemersorganisatie van specialisten in totaal vastgoedonderhoud, renovatie, restauratie, isolatie, schilderen, beglazing en industriële metaalconservering in Nederland, signaleert echter een capaciteitsprobleem. “Er worden minder schilders opgeleid dan een aantal jaar geleden. Vroeger was schilderen op het vmbo een apart vak, maar nu maakt het deel uit van de brede opleiding Bouwen, Wonen en Interieur. Daardoor zijn er geen specifieke leraren meer die leerlingen kunnen enthousiasmeren voor het beroep. Die ambassadeurs zijn we helaas kwijtgeraakt – en dus moeten we het zelf doen”, vertelt Egbert Roza, voorzitter van de sector opleidingen van OnderhoudNL en directeur van Roza Vastgoedonderhoud in Geldermalsen. De 25 schildersvakopleidingen van OnderhoudNL gaan actief naar vmbo’s en basisscholen toe om de animo voor het schildersvak te vergroten. “We nodigen leerlingen uit voor gastlessen en stages, zijn aanwezig bij de grote landelijke onderwijsbeurzen en beroepenmarkten en doen mee aan vakwedstrijden voor mbo, vmbo en basisscholen. Hoofdboodschap is: bij ons leer je een vak, je wordt breed opgeleid en daarmee kun je een mooie toekomst opbouwen.” De nieuwe instroom is divers samengesteld. “Het is nog lang niet fiftyfifty, maar meer meiden willen schilder worden. Daarnaast zien we veel zij-instromers, deels twintigers die hiervoor toch het verkeerde vak blijken te hebben gekozen, deels ouderen die hun baan zijn kwijtgeraakt en ook statushouders.”

Soft skills Momenteel volgen jaarlijks zo’n duizend leerlingen van de Schildersvakopleiding de theorielessen aan een ROC in het land. Het praktijkgedeelte vindt plaats in de modern geoutilleerde Schildersvakopleiding en bij aangesloten leerbedrijven. Het vak verandert, stelt Roza. “Soft skills zijn nog belangrijker dan vroeger. Opdrachtgevers als woningcorporaties en VVE’s hechten steeds meer belang aan tevreden huurders, eigenaren en omwonenden. De klimaattransitie is natuurlijk ook een factor van belang. Verduurzaming vindt vaak plaats tegelijk met het reguliere onderhoud, en krijgt daarmee raakvlakken met het werk van de schilder. Samen met een aantal ministeries, brancheverenigingen en opleiders hebben wij begin dit jaar een convenant getekend, met als doel een opleidingsaanbod te creëren dat meebeweegt met de energietransitie, circulariteit en klimaatadaptatie.” Ook de samenstelling en verwerking van verven veranderen in de loop van de tijd. Zo is er inmiddels volop keuze in biobased produkten. “Leden van de VVVF geven workshops op locatie om uitleg te geven aan de gebruikers.” OnderhoudNL is verder in overleg met de VVVF over een strategie om de aanwas van schilders te vergroten. “Het is goed dat we daar samen over nadenken; we hebben elkaar immers nodig. Alleen zo zorgen wij ervoor dat we klaar zijn voor de toekomst.”

“Nog één examen en dan ben ik klaar. In maart ben ik begonnen met de opleiding Verfvakman. Mijn directeur stelde het voor en ik vond het wel een goed idee. De afgelopen maanden ben ik dus drie vrijdagen per maand naar school gegaan. En dat was niet een kwestie van zitten en achteroverleunen. Nee, ik moest echt aan de bak. Niet alleen huiswerk maken, maar ook studeren, want na twee lesdagen volgde telkens een examen. Maar ik ben blij dat ik het heb gedaan. Ik heb geleerd hoe verf en het productieproces precies in elkaar zitten. Dat is nuttige kennis, die ik direct in de praktijk kan toepassen. Zo heb ik naar aanleiding van de opleiding de volgorde van ons werkproces aangepast: de kleurpasta’s voegen we tegenwoordig in een eerder stadium toe, zodat het pigment zich nog beter kan hechten aan de bindmiddelen. Ik begrijp nu ook beter wat de collega’s in het laboratorium doen. Niet alles natuurlijk, haha, maar de hoofdlijnen wel. Kortom: ons bedrijf is permanent bezig om de kwaliteit van de verf te verbeteren en deze opleiding draagt daar zeker aan bij.”

Kijk voor meer informatie over alle opleidingen op: www.vvvf.nl/opleidingen

#52/2019 VERF& INKT 21

#VVVF/WETGEVING

#VVVF/INTERVIEW

GEVOLGEN NIEUWE OMGEVINGSWET EN RICHTLIJN OPSLAG GEVAARLIJKE STOFFEN PGS 15

VEEL ONDUIDELIJKHEDEN ROND DE NIEUWE WET Verf-en drukinktbedrijven krijgen de komende jaren te maken met de Omgevingswet die 1 januari 2021 ingaat. Een onderdeel daarvan is de herziene PGS 15 richtlijn voor de opslag van gevaarlijke stoffen waarover nu uitgebreid overleg is tussen overheid en bedrijfsleven. Eddie Alders, chemicus, milieujurist en zelfstandig consultant, is namens de VVVF bij dat overleg betrokken en zet de belangrijkste ontwikkelingen en gevolgen voor de leden op een rij.

TEKST: ADRIAAN VAN HOOIJDONK

Eddie Alders werkte dertig jaar voor de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie FME. Bijna net zo lang is hij betrokken bij de opeenvolgende herzieningen van PGS 15. Sinds dit voorjaar volgt hij, als zelfstandig consultant, het dossier voor de VVVF. Ook neemt hij namens de sector deel aan de landelijke consultatieronde over de herziening van de richtlijn. Dat doet hij met veel plezier. “Ik vind het zeer stimulerend dat de VVVF actieve werkgroepen en leden heeft om elementen van de nieuwe PGS 15 bij hen in de week te leggen. Ook komt er veel respons uit de achterban op nieuwe voorstellen uit de consultatieronde. Die respons is onmisbaar in ons overleg met de overheid”. De aanstaande veranderingen in PGS 15 zijn volgens hem vooral relevant voor verfen inktbedrijven met een opslag van meer dan tien ton gevaarlijke stoffen. Een klein deel van de achterban blijft hieronder en die bedrijven hebben alleen te maken met bouwkundige voorschriften voor opslagen. Zo hoeven ze bijvoorbeeld geen kostbare blusinstallatie te installeren. Maar wat verandert er voor bedrijven met een opslag van meer dan tien ton? Wat verwacht de overheid van hen? En hoe gaat ze handhaven?

Risicobenadering De belangrijkste verandering in de nieuwe PGS 15 is de introductie van de risicobenadering. De huidige richtlijn is gebaseerd op ‘expert judgement’ ofwel de inzichten van deskundigen over de vraag wat nodig is voor een veilige opslag. De overheid wilde echter een betere onderbouwing, gebaseerd op risico’s (kans x effect van incidenten in opslagruimten). Daardoor is de richtlijn weer een stuk

22 VERF& INKT #52/2019

dikker geworden en telt deze inmiddels zo’n 300 pagina’s. De nieuwe richtlijn begint nu daarom met een beschrijving van alle mogelijke scenario’s die zich kunnen voordoen in een opslagruimte voor gevaarlijke stoffen. Bijvoorbeeld de kans dat er brand uitbreekt en de gevolgen daarvan, of de consequenties als een heftruckchauffeur tegen een stelling rijdt, een vat valt en gaat lekken. Bedrijven kunnen dus eenvoudiger zien wat de achtergrond is van alle voorschriften. De introductie van deze risicobenadering is volgens Alders een stap vooruit voor bedrijven. De huidige voorschriften worden volgens hem vaak ervaren als een keurslijf: je moet eraan voldoen en daarover is verder geen discussie mogelijk. Straks kunnen bedrijven kijken welk ongevalscenario achter een voorschrift zit. Als dat scenario bij dat bedrijf zich niet kan voordoen of onwaarschijnlijk is, hoeven ze niet aan dat voorschrift te voldoen of kan het bedrijf maatregelen treffen die tot hetzelfde resultaat leiden als het voorschrift uit PGS 15. De herziene richtlijn staat dat uitdrukkelijk toe.

Omgevingswet De herziene PGS zal onderdeel gaan uitmaken van de Omgevingswet. Die treedt naar verwachting op 1 januari 2021 in werking. Het betekent dat alle huidige regels voor de fysieke leefomgeving samenkomen in één wet, vier besluiten en één ministeriële regeling. Daarmee komen bijna 30 wetten te vervallen waaronder de Wabo, de Wet ruimtelijke ordening en de Woningwet. Ook bijna 100 AMvB’s (‘besluiten’) waaronder het Activiteitenbesluit en het Bouwbesluit. Het Activiteitenbesluit gaat straks op in het Besluit activiteiten Leefomgeving (BAL).

#52/2019 VERF& INKT 23

#VVVF/WETGEVING

CONCEPT NIEUWE PGS 15 GEPUBLICEERD VOOR COMMENTAAR ‘NA 1 JANUARI 2021 ZAL HET EEN GROTE PUZZEL ZIJN OM TE BEGRIJPEN WELK DEEL VAN DE ‘OUDE’ VERGUNNING NOG VAN KRACHT IS, WELK DEEL IS VERVALLEN EN WELKE REGELS IN DE VERGUNNING MOGELIJK STRENGER ZIJN’

Milieubelastende activiteiten Een andere ontwikkeling is dat in de Omgevingswet het begrip ‘inrichting’ komt te vervallen. Het huidige Activiteitenbesluit omvat voor de bedrijven Type A en B – de niet-vergunningplichtige inrichtingen – zogeheten algemene regels voor de gehele inrichting. Onder het Besluit activiteiten leefomgeving zullen er alleen nog algemene regels gelden voor met name aangeduide activiteiten zoals spuitgieten of de opslag van gevaarlijke stoffen. De nieuwe term daarvoor is ‘de milieubelastende activiteit’. Voor de rest van het bedrijf gelden dan geen milieuregels meer vanuit de rijksoverheid. Voor het overgrote deel van de bedrijven Type C – de vergunningplichtige inrichtingen – zal evenzeer gaan gelden dat de vergunningplicht nog alleen zal gelden voor met name aangeduide milieubelastende activiteiten zoals het verfspuiten. De vergunning zal dan ook alleen betrekking hebben op die activiteit. Uitzonderingen zijn er voor enkele grote bedrijven zoals bedrijven die onder het BRZO vallen (Besluit risico’s zware ongevallen), die blijven wel in hun geheel vergunningplichtig. “Het goede nieuws is dat de voorschriften in het Bal voor 95 procent identiek zijn aan de voorschriften uit het huidige Activiteitenbesluit, maar dus betrekking hebben op een veel kleiner deel van het bedrijf”, zegt Alders. “Veranderingen binnen het bedrijf, maar buiten de milieubelastende activiteit leiden dus niet meer tot de plicht om een hernieuwde melding te doen of een veranderingsvergunning aan te vragen”. Alders adviseert bedrijven om alvast rustig ‘voor te sorteren’ op de Omgevingswet dus om te kijken wat er na 1 januari 2021 nog vergunningplichtig is en wat niet. Mogelijk kan er een heel deel uit de vergunning vervallen. Dat gaat niet vanzelf maar moet te zijner tijd worden aangevraagd. Het uitgangspunt is dat na de introductie van de Omgevingswet deze vergunning gewoon blijft doorlopen. Logisch, zegt Alders, want anders zouden bedrijven na 1 januari 2021 plotseling zonder vergunning zitten. “Het overgangsrecht – wat

24 VERF& INKT #52/2019

Op 2 september jl. is het concept van de nieuwe PGS 15 (opslag van verpakte gevaarlijke stoffen) gepubliceerd voor commentaar. De link staat op de website van NEN. Commentaar indienen kan tot uiterlijk 2 november. Deze PGS is de opvolger van de versie van september 2016, maar bevat een aantal wezenlijke verschillen. Het is dus belangrijk om de conceptversie goed door te lezen. En bij deze het verzoek om commentaar voor 26 oktober door te geven aan de VVVF naar neeft@vvvf.nl

vervalt er nu wel en niet ‘uit zichzelf’ uit de vergunning en hoe zit het met nieuwe termen en definities – is in ieder geval bijzonder ingewikkeld”, stelt Alders. “Dit temeer omdat de geluidvoorschriften uit de vergunning gaan: die komen in het bestemmingsplan – nieuwe stijl, het zogeheten omgevingsplan. En ook temeer omdat bedrijven met vergunningplicht veel meer te maken krijgen met algemene regels. De opslag tot 10 ton van gevaarlijke stoffen moet bij bedrijven Type C nu in de vergunning zijn opgenomen maar valt ook voor deze bedrijven straks onder algemene regels.”

Overgangsrecht Zijn advies voor verf-en drukinktbedrijven gezien het ingewikkelde en onduidelijke overgangsrecht: vraag na de introductie van de Omgevingswet snel een nieuwe vergunning aan voor de vergunningplichtige activiteiten bij de betrokken instanties. “Na 1 januari 2021 zal het een grote puzzel zijn om te begrijpen welk deel van de ‘oude’ vergunning nog van kracht is, welk deel (zoals dat heet) van rechtswege is vervallen en welke regels in de vergunning mogelijk strenger zijn dan het Bal. En sowieso heeft de vergunning nu nog betrekking op de hele inrichting en dat hoeft dan niet meer”. Bedrijven moeten wel leges betalen voor de nieuwe vergunning. Met de introductie van de Omgevingswet voert de overheid de betaling van leges voor milieugerelateerde activiteiten weer in. Concluderend stelt Alders vast dat er veel op de bedrijven afkomt en dat zowel handhavers als vergunningverleners daar ook erg veel moeite mee zullen hebben vanwege de vele onduidelijkheden in de nieuwe wetgeving, en de ‘verrassingen’ die er zeker zullen komen bij niet-voorziene situaties. Daarom is het belangrijk dat bedrijven de ontwikkelingen in de gaten houden, bijvoorbeeld via de bijeenkomsten die de VVVF organiseert, publicaties in Verf&Inkt en het ledennet. De VVVF volgt de ontwikkelingen op de voet en houdt leden op de hoogte. n

HERZIENE PGS 15 IN DE MAAK, VVVF ZIT VOLOP IN DE DISCUSSIES De zoveelste update van de richtlijn voor de opslag van gevaarlijke stoffen (PGS 15) is in volle gang. Vertegenwoordigers van onder meer de overheid, het bedrijfsleven en de brandweer mogen zich wederom buigen over nut en noodzaak van de vele voorschriften. Bedrijven moeten zich hieraan houden om calamiteiten zoals brand of lekkages in opslagen, te voorkomen of

de gevolgen te beperken. Eddie Alders neemt namens de VVVF (verf en inkt) en VLK (lijmen en kitten) deel aan het overleg over de PGS 15. Eind 2019 moeten de commentaren zijn verwerkt in de nieuwe richtlijn opdat deze per 1 januari 2021 van kracht kan worden. “Bij iedere herziening zie je dat betrokken partijen hun stokpaardjes tevoorschijn ha-

len. Zo stelt de brandweer vaak dat men de bouwkundige eisen van het Bouwbesluit niet toereikend vindt en dat men in bijzondere situaties strengere eisen wil. Het is echter onduidelijk wat een ‘bijzondere situatie’ is, en vage en onduidelijke termen leiden alleen maar tot oeverloze discussies. Wij gaan dus proberen dit af te houden of concreter te maken.”

#52/2019 VERF& INKT 25

#VVVF/COATINGS INNOVATIEDAG

COATINGS INNOVATIEDAG:

INSPIRATIE VOOR VERDUURZAMING UIT NATUUR Er is bij consumenten en bedrijven steeds meer behoefte aan duurzame producten, vertelde Ernst de Nobel van Ecocoatings en Schilders van nu. Hij was een van de sprekers op de Coatings Innovatiedag van 14 mei 2019 die in het teken stond van duurzaamheid. “Er is al veel gebeurd in onze industrie, maar er gaat nog veel meer gebeuren”, sprak dagvoorzitter Willem Karel van DAW Nederland in zijn openingswoord. TEKST: ADRIAAN VAN HOOIJDONK FOTO’S: BISONDER PRODUCTIES

Ruim honderd deelnemers uit de industrie, wetenschap en overheid lieten zich op de Coatings Innovatiedag van de VVVF (verf en drukinkt) en VLK (lijmen en kitten) inspireren door de sprekers, standhouders en startups. Het tweejaarlijkse evenement vond plaats in De Tinfabriek te Naarden. Maurice Beijk, Rentmeester2050 bij wegenbouwer ReintenInfra, waarschuwde voor de uitputting van de aarde als de mensheid zo doorgaat. Ook de coatingindustrie moet volgens hem nog meer werk maken van verduurzaming en circulariteit; de urgentie neemt toe. “Hoe kan de verfsector de positieve impact van coatings op de verschillende onderdelen van gebouwen nog beter laten zien aan stakeholders? Bedrijven moeten daar goed over nadenken”, stelde Jeanette Levels van advies- en ingenieursbureau LPB/SIGHT. Levels ging in op de manier waarop men de duurzaamheid van gebouwen kan meten. Tijdens de Coatings Innovatiedag konden de deelnemers zich ook informeren op de zeventien stands en tijdens de zeven pitches. Slotspreker op het evenement was Arjan Mol. Hij is hoogleraar aan de TU Delft waar hij de huidige ingenieurs het belang van corrosiemanagement bij brengt. Bovendien voert Mol veel onderzoek uit, onder andere met bedrijven uit de coatingindustrie.

26 VERF& INKT #52/2019

#52/2019 VERF& INKT 27

#VERF&INKT/MENING U se w pa rvi ce rtner ,o nd voo erh r p ou om d e pe n o n, a nd dvi erd es Uw voordelen: ele , n. V Eenvoudig reinigbaar: CIP/SIP

V V V V

Minder stilstand Onderhoudsvrij Lage Total Cost of Ownership ATEX

FUTUREPROOF SCHADEHERSTEL

VERDER INDUSTRIËLE POMPEN Voor de perfecte verf/lak

Als gespecialiseerde brancheorganisatie werkt FOCWA elke dag aan de borging van de noodzakelijke veiligheid en kwaliteit van het schadeherstel. Niet voor niets is ons motto: “Veiligheid door vakmanschap.” De wereld om ons heen staat immers niet stil. Integendeel. Zo zal de auto in de komende 5 jaar sneller veranderen dan in de afgelopen 50 jaar!

VERDER BV Leningradweg 5

TEL +31 (0)50 549 59 00

9723 TP Groningen

MAIL info@verder.nl

The Netherlands

WEB www.verder.nl

097-VR-19_Adv_Verf_NL_185x129mm.indd 1

28-08-19 14:55

SPECIALTY PIGMENTS: • FLUORESCENT • GLOW IN THE DARK • THERMOCHROMIC • PHOTOCHROMIC ORGANIC PIGMENTS: • YELLOW 74 • YELLOW 83 • RED 57:1 COATING ADDITIVES: • ANTISLIP POWDERS • MATTING AGENTS • THIXOTROPIC AGENTS • ZEOFLAIR FOR ODOR AND VOC REMOVAL • FILLERS & FIBERS • CENOSPHERES

Lithos Benelux levert pigmenten en additieven voor uw verf, inkt of coating. Hoe kunnen wij u van dienst zijn?

Die technologische ontwikkelingen behoren daarom tot de grootste uitdaging van onze bedrijven. Zo moeten bijvoorbeeld alle auto’s vanaf 2022 uitgerust zijn met verschillende rijhulpsystemen (ADAS). Auto’s zullen dus -nog meer dan nu het geval is- steeds meer uitgerust zijn met sensoren. En dat heeft onder andere veel impact op het werk in onze spuitcabines. Want niet alleen gecompliceerde materiaalsoorten en verbindingstechnieken bepalen de toenemende complexiteit van ons vakmanschap. Ook de samenstelling, werkwijze en applicatie van de hedendaagse autolakken versterkt -in combinatie met die sensoren-, de complexiteit van ons vakmanschap. Meer dan terecht groeit de laatste tijd de aandacht voor maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Omdat MVO wezenlijk deel uitmaakt van de bedrijfsvoering van onze leden hebben wij dit als een vereiste opgenomen in onze lidmaatschapseisen. Daarnaast heeft FOCWA de afgelopen maanden erg hard ingezet op het stimuleren van energiebesparende maatregelen bij onze bedrijven, waarbij we de nodige contacten met de verschillende lakleveranciers hebben opgeschaald zodat we onze leden onder andere steeds meer en beter kunnen informeren over ontwikkelingen uit de lakindustrie zoals autolakken die ook op lagere temperaturen kunnen drogen. Net zoals de VVVF veel aandacht besteedt aan veilig en gezond werken, onder andere met de aanvulling op de veiligheidsinformatiebladen (VIB) van Safe use of mixtu-

res information (SUMI), werkt FOCWA samen met haar sociale partners in de Arbowerkgroep om de schadeherstelsector te helpen om veilig en gezond te werken. In samenwerking met het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) lanceerden we onlangs de campagne ‘Goedbezigbaas’, waarbij we voornamelijk focussen op de substitutie van gevaarlijke stoffen. Beter voor het milieu, minder administratieve druk voor de werkgever, maar vooral veel gezonder voor de medewerkers. En dat is maar goed ook. Want aangezien wij niet verwachten dat het aantal schades op korte termijn zal dalen, is de instroom en het behoud van kwalitatief technisch geschoold personeel, een van de belangrijkste thema’s in onze branche. In onze opdracht om de positie van schadeherstelbedrijven te versterken, werken wij graag en goed samen met de verfindustrie. Jullie leden zijn vaak partners van onze leden. Als FOCWA willen we daarom nog meer met elkaar optrekken in het uitwerken van dienstverlening, input voor standpunten en signaleren van marktontwikkelingen. Samen met elkaar werken we aan zo aan de noodzakelijke kwaliteitsborging in de schadeherstelsector. Samen met elkaar werken we zo elke dag aan meer ‘veiligheid door vakmanschap’. FEMKE TEELING

LITHOS BENELUX BV

28 VERF& INKT #52/2019

•

010 - 445 61 00

•

INFO@LITHOSBENELUX.NL

DIRECTEUR FOCWA

#52/2019 VERF& INKT 29

#VERF&INKT/BEROEP

BEROEP IN BEELD De verfen drukinktindustrie biedt tal van leuke banen. Maar wat houdt dat werk in de praktijk precies in? Verf & Inkt Magazine vraagt het de mensen zelf.

THEO BIEMAN (65) IS MEESTER OLIE- EN VERFMAKER BIJ RIGO VERFFABRIEK “AL MEER DAN 50 JAAR ZIT IK IN HET VAK. De leraren op de ambachtsschool waren me destijds zat. Ik denk dat ik te bijdehand was. ‘Ga jij maar lekker buiten spelen…’, zeiden ze. Dus liep ik op mijn 15e op straat. Tot een buurvrouw tegen mijn moeder zei dat ze bij Verffabriek Evert Koning in Zaandam wel een ‘jongste bediende’ konden gebruiken. Ik ben erheen gegaan en kon direct beginnen: in de kleurmakerij met de hand verf aftappen en in de juiste verpakkingen gieten. Later kwam ik in de grote machinale tapperij te werken. Maar dat werd ik snel zat. De directeur gaf me toen de kans om naar het laboratorium te gaan. Daar verrichtte ik handen spandiensten en mocht ik stopverfproeven maken op basis van steeds veranderende nieuwe recepten. Nóg weer later werd ik verfmixer; op mijn 17e stond ik al helemaal zelfstandig achter de dissolver! Onze grote trots was de uitvinding van Exblarot, de eerste vochtregulerende verf. Dat was toen een geweldige ontwikkeling.”

HOE ZIET THEO’S WERKDAG ER UIT? “Bij Rigo maken we diverse soorten verf, parketlak, olie en wandafwerking, vooral voor de vakman. Ik ‘zit’ in de olieproducten en de alkydverven. We beginnen elke dag met teamoverleg. Daarin bespreken we wat er gemaakt

“In 1990 gingen Evert Koning en Rigo Verffabriek samen. Beide bedrijven bleven aanvankelijk zelfstandig draaien. Ik kon dus in Zaandam blijven. Dat vond ik fijn, want het was op loopafstand van mijn huis. Maar uiteindelijk werd alles om redenen van efficiency toch samengebracht in IJmuiden. Een rijbewijs had ik niet; ik reed mee met collega’s. Heel vervelend vond ik het om zo afhankelijk te zijn. Daarom besloot ik terug te solliciteren naar Zaandam. Ik kwam terecht bij een andere verffabriek, maar vond het al snel niks. Gelukkig had mijn baas bij Rigo gezegd dat ik bij spijt mocht terugkomen. Vier dagen na mijn afscheid was ik weer in IJmuiden. Alsof er niets gebeurd was. Ik kreeg zelfs te horen dat Rigo mijn dienstjaren gewoon zou doortellen. Vandaar dat ik hier kortgeleden mijn 50-jarig jubileum mocht vieren.”

moet worden voor opdrachten en voor de voorraad. Daarna halen we onze grondstoffen en bindmiddelen, starten we de machines, wegen we alles nauwkeurig af en gaat het mengen van start. In vroeger tijden kreeg je gewoon een opdracht; het huidige management vraagt meer eigen initiatief. Hartstikke leuk om op diverse

‘ZE ZEGGEN DAT IK DE VERF LÉÉS!’ TEKST: HARRY MOS RS FOTO: NIEUWE BEELDEN MAKE

30 VERF& INKT #52/2019

vlakken toegevoegde waarde te kunnen bieden.

“Van dat laatste hebben ze trouwens een mooi feest gemaakt. Ik werd samen met mijn vrouw (haar ontmoette ik ooit bij Evert Koning, waar ze op kantoor werkte) opgehaald met een luxe Oldsmobile. Eerst was er koffie met gebak bij de directie. We haalden veel oude herinneringen op en bekeken fotoboeken. Aansluitend was er een gezellige borrel in de fabriek. Mét natuurlijk toespraken en lovende woorden, zelfs van de burgemeester. Tot slot hebben we heerlijk gegeten. Het was echt een geweldige dag!”

Met coaching bijvoorbeeld. Veel producten die ik maak, hebben een bepaalde draaitijd. Als het nodig is, zet ik de machine op een wat lager toerental. Dat geeft me dan de gelegenheid om even de fabriek in te wandelen en collega’s te adviseren of te helpen. In de loop der jaren heb ik al onze producten wel gemaakt; ik mag mezelf dus best ‘allrounder’ noemen en wijs anderen graag de weg.”

“Hoe ik het zo lang al volhoud? Ik vind het gewoon een prachtig spel om kwaliteitsproducten te maken. Bij Rigo is dat nog altijd mensenwerk. En elke dag is anders. Al was het alleen maar omdat grondstoffen ook steeds veranderen. Mijn bazen vinden mij een ‘meester’ en zeggen dat ik de verf ‘léés’. Aan de kolk die draait, aan de lobbigheid, aan de glans…! Ach, en verder is dit gewoon een geweldig familiebedrijf waar inmiddels de 3e generatie aan het roer staat. We zijn met een relatief kleine club van zo’n 60 mensen. De sfeer is altijd goed. En wat heel leuk is: dankzij mijn ervaring mag ik jongere collega’s coachen, tips geven en het vak leren. Zo breng ik langzaamaan mijn kennis over. En dat is belangrijk. Want over krap een jaar, op 29 augustus 2020, ga ik met pensioen.”

#52/2019 VERF& INKT 31

#VERF&INKT/BEDRIJF

HERMAN (LINKS) EN PHILIP JENNEN

HERMAN JENNEN, DIRECTEUR PLPCOATINGS

‘VERF BEVAT NET ZOVEEL TECHNOLOGIE ALS EEN SMARTPHONE’ TEKST: ADRIAAN VAN HOOIJDONK FOTO'S: NIEUWE BEELDEN MAKERS

32 VERF& INKT #52/2019

De basis van PLPCOATINGS werd 50 jaar geleden gelegd in de achtertuin van de familie Jennen in Balen. “Naast de aardbeiplanten om precies te zijn,” blikt bedrijfsleider Philip Jennen terug. “Mijn grootvader produceerde verf in een werkplaats voor het schildersbedrijf van onze familie in een kleine mengmachine.” De zaken gingen goed en in de jaren ‘70 werd het bedrijf al snel marktleider in de productie van wegmarkeringsverf in België. Het was een efficiënt productieproces en met een nieuw en ontwikkeld inzicht in technologische ontwikkelingen was PLPCOATINGS in staat om zijn productportfolio te diversifiëren. Het bedrijf richtte zich meer en meer op de productie van coatings voor de metaalbouw, industrie en de ontwikkeling van verf voor nichemarkten. Tegenwoordig ontwikkelt het bedrijf ook andere producten, waaronder decoratieve hittebestendige verf voor kachels, vloerverven voor kartbanen en nieuwe beschermende coatings voor verschillende industriële sectoren.

maar bevinden ze zich boven de grond in een rij naast de fabriek. De productie kan flexibel zijn, omdat PLPCOATINGS de ruimte heeft om kleine batches (van 100 tot 1000 liter), maar ook grote batches tot een paar duizend liter per keer te maken. Het bedrijf heeft de afgelopen vijftien jaar geïnvesteerd om de productie te optimaliseren. Jennen: “Bijvoorbeeld in gesloten systemen om grotere volumes te produceren. En in geavanceerde machines, zoals een high-performance automatische mengmachine van de Duitse producent Wilhelm Nieman voor fijne dispersie in batchproductie.” Het bedrijf installeerde een bio-filter naast de productiefaciliteit. De filter is gevuld met boomschors en werkt met bacteriën die de vluchtige organische stoffen uit de fabriek afbreken in CO2 en water. PLPCOATINGS pleegde ook andere investeringen om in lijn te blijven met de milieuwetgeving. Dit jaar opende het bedrijf nieuwe kantoren en vergaderzalen in verband met het 50-jarig bestaan.

Verhuizing Tessenderlo

Onderscheidend vermogen

In 1982 verhuisde het bedrijf naar zijn huidige locatie in Tessenderlo, België. Een groot gebouw omgeven door veel groen en veel ruimte. Dit bood PLPCOATINGS de mogelijkheid om uit te breiden. Er was genoeg ruimte om nieuwe en geavanceerde apparatuur te installeren. Daarom zijn de opslagtanks voor de grondstoffen niet ondergronds, zoals bij de meeste verfbedrijven vanwege ruimtegebrek,

Volgens Jennen zit het onderscheidend karakter van PLPCOATINGS voornamelijk in op maat gemaakte coatings, volledig afgestemd op de behoeften van de klant. Hij geeft een voorbeeld. “Een van onze klanten in West-Vlaanderen produceert machines voor het vouwen van metaal op drie locaties. De klant werkt met verschillende substraten, die allemaal een aangepaste formulering

vereisen. Het zijn dure machines, dus de coatings moeten er perfect uitzien en lang meegaan. Wij leveren de juiste coating op maat van de oppervlakken.” De verffabrikant heeft een eigen laboratorium, inclusief zeer ervaren medewerkers, die op maat gemaakte formuleringen voor industriële verfen coatingoplossingen produceren. “Het is de combinatie van ervaren laboratoriumtechnici, formuleerders, buitendienstmedewerkers en een efficiënte productie die ervoor zorgt dat we onze klanten goed kunnen bedienen. We hebben een verkoopkantoor in Breda en sinds 2015 ook in Frankrijk en Polen. Op die manier staan we dichter bij onze klanten.”

Geavanceerde technologie Volgens hem onderschatten buitenstaanders soms de geavanceerde technologie in een verfsysteem. “Chemische technologie wordt ook gebruikt om ervoor te zorgen dat de natuurlijk vloeiende verf aan elk verticaal substraat kleeft. Verf bevat net zoveel technologie als een smartphone, maar op een andere manier.” Het bedrijf vierde zijn 50-jarig jubileum op 7 september. “We zullen blijven groeien en ontwikkelen dankzij het enthousiasme en de toewijding van onze medewerkers. Een groot deel van hen werkt hier al meer dan 20 jaar. Daarom hebben we een open dag georganiseerd zodat familie en vrienden konden zien welk werk ze hier verrichten. Een zeer geslaagd evenement!”

#52/2019 VERF& INKT 33

#VERF&INKT/BEDRIJF

ONDERTUSSEN OP DE WERKVLOER Productiemanager Jo Van Daal studeerde industriële chemie. Daarna werkte hij als laboratoriumtechnicus voor kleine verfproducenten. In 2002 kwam hij bij PLPCOATINGS door een overname. “Bij mijn vorige werkgevers was ik betrokken bij alle facetten van verfontwikkeling. Zo heb ik veel ervaring opgedaan om een formulering tot een goed einde te brengen. “Dat is zo belangrijk. Als je bijvoorbeeld een stof toevoegt die de viscositeit verlaagt, weet ik dat ik op de goede weg zit.” Hoe ziet zijn werkdag eruit? “Uit-

dagend! Maar de variatie houdt het interessant. Als productiemanager ontvang ik dagelijks vragen van medewerkers, die ik soms snel moet beantwoorden. Ik ben ook betrokken bij de langetermijnplanning. Waar plaatsen we het beste nieuwe apparatuur in de fabriek? Wat voor soort leidingen zijn hiervoor nodig? Dat soort problemen.” Hij werkt graag in een familiebedrijf. “Ik sta dicht bij het management, ik kan snel met ze schakelen. Beslissingen gaan niet over tien schijven zoals bij multinationals.”

JO VAN DAAL

FEITEN & CIJFERS Locaties: Tessenderlo, België, verkoopkantoren in Nederland, Frankrijk en Polen Werknemers: 45 Producten: uitgebreid gamma aan verfsystemen, voor water- en solventdragende toepassingen in de industrie, decoratieve hittebestendige verf, protective coatings en wegmarkeringsverf Afzetmarkten: België, Nederland, Frankrijk, Polen en wereldwijde export.

MADE BY NIEMANN MADE IN GERMANY DISPERGIEREN · MISCHEN · FEINMAHLEN

Meer informatie: www.plpcoatings.com

MADE BY NIEMANN DISPERGIERUND FEINMAHLTECHNIK MADE IN GERMANY DISPERGIEREN ·UND MISCHEN · FEINMAHLEN DISPERGIERFEINMAHLTECHNIK

www.niemann.de 34 VERF& INKT #52/2019

#52/2019 VERF& INKT 35

#VVVF/HELPDESK

• ERNAT 100

Lecithin based dispersing additives

• Pigments • Fillers • Minerals

VRAAG/ANTWOORD

ADVERTEREN? DAT KAN IN DE VOLGENDE EDITIE VAN VERF&INKT! UR? 30 SCULTU EN ILIGHEID EXCELLERY 14 EDE VE LDER ULTANC EEN GO DE SCHI NS L 24 JE VOORN HELPEN NOLOGY CO DEHERSTE RG TE ZO EN TECH CWA SCHA HOE ODUC LOUR VERFPRRVIEW: CO NIGING FO 18 INTECRISIS: VERE NA DE

#42

Innovative Ingredients

#38

Magazine van de

e van Magazin

niging

de Vere

#39

Vereniging van

abrikanten VVVF Verf- en Drukinktf JUNI 2016

VVVF ikanten inktfabr maart 2016

- en Druk

van Verf

Magazine

#43

van de Verenig

ing van Verf-

en Drukink

tfabrikanten

VVVF juni 2017

VEILIGHEIDS 24 INTERVIE BEHEERSSYSTE VOS VERF W: KEES HOOGENEM VOOR MKB-ACH 32 GEREEDONTWIKKELT ALL DIJK, DIRECTEUR TERBAN E PRODUC CBM 14 SCHAPSKIST MET BIOCIDE TEN IN EIGEN DE HUIS N RAAKT LEGER 18

Chemicals B.V. Stoomloggerweg 1 - 3133KT Vlaardingen T 010 4601544 - info@er-bv.com - www.er-bv.com

N LANG GROEIT 20 LEVE REACHVERFBRANCHE GY 16 ONLINE VERKOOP W: MARITIME TECHNOLO A4‘TJES 30 LEREN 25 INTERVIE FORMATIE OP 2 VEILIGHEIDSIN

Meer informatie: Mooijman Marketing & Sales 070 - 323 40 70 dm@mooijmanmarketing.nl

VRAAG Mag een werknemer onder werktijd naar de huisarts en moet de werkgever dan zijn of haar loon doorbetalen? ANTWOORD Als een werknemer onder werktijd - onvoorzien - voor een acute medische noodzaak naar de dokter moet, dan valt dit volgens de Wet Arbeid en Zorg (WAZO) onder het calamiteitenverlof. De werkgever dient bij dit verlof het loon van de werknemer door te betalen. Als een afspraak bij de huisarts niet onvoorzien is, geen spoed heeft en wel buiten werktijd om te plannen is, mag van de werknemer worden verwacht dat hij deze afspraak (zoveel mogelijk) in zijn/haar eigen tijd probeert in te plannen. Vaak wordt dit als een vorm van bijzonder verlof geregeld. In de praktijk worden over doktersbezoek

TIP Handig en praktisch, dat is een belangrijke randvoorwaarde voor een werkbaar veiligheidsbeheerssysteem. De werkinstructies maken duidelijk wie wat doet binnen het bedrijf en dat werkzaamheden zelfstandig en op een veilige manier kunnen worden uitgevoerd. Zo is er bijvoorbeeld een procedure over de handelwijze bij storingen aan machines en bij controle op de afzuiging. Het veiligheidsbeheerssysteem van de VVVF/VLK geeft hiervoor handige hulpmiddelen. Zo zijn veertien voorbeeldprocedures opgenomen. Maar het blijft maatwerk. Elk bedrijf heeft verschillende installaties, apparatuur en afdelingen of specialismen, zodat het altijd op maat moet worden gemaakt. Lees meer tips op VVVF-ledennet

36 VERF& INKT #52/2019

vaak afspraken gemaakt in een personeelsreglement. Hierin kan bijvoorbeeld worden afgesproken dat een werknemer huisartsbezoeken zoveel mogelijk aan het begin of het einde van de werkdag probeert in te plannen.

VRAAG Heeft een werknemer recht op diplomatoeslag als hij/zij het diploma heeft behaald bij een vorige werkgever? Wat als deze werknemer van werkgever wisselt: moet deze werkgever deze diplomatoeslag dan ook blijven vergoeden? ANTWOORD Nieuwe medewerkers die bij bedrijven onder de cao voor de verfen drukinktindustrie in dienst komen en al een diploma hebben, hebben geen recht op een diplomatoeslag. Alleen medewerkers die voor 1 januari 2018 in dienst zijn gekomen en voor 1 januari 2018 een diploma hebben behaald, behouden recht op de diploma-uitkering. De regeling is per 1 januari 2018 gewijzigd: nieuwe werknemers hebben alleen recht op een eenmalige uitkering van 500 euro bij het behalen van het diploma vakman verfen drukinktindustrie.

VRAAG Als op het verfblik staat dat de verf antischimmel of schimmelwerend is, wordt het dan gezien als honderd procent biocidehoudende verf met de daarvoor bepalende labels? ANTWOORD Biociden zijn een belangrijke component in watergedragen verven en drukinkten. Zij voorkomen dat micro-organismen het product aantasten of rotting veroorzaken. De meeste verven gebruiken biociden als con-

serveringsmiddel. Deze verven worden dan beschouwd als behandelde voorwerpen. In de Biocidenverordening staan regels over de toelating van stoffen en mengsels binnen de Europese Unie die biociden bevatten. Kijk op VVVF-ledennet voor meer informatie

VRAAG Mag kneedbaar hout met oplosmiddel binnenshuis worden gebruikt voor professioneel gebruik? ANTWOORD Het antwoord is niet eenduidig. Volgens de Verf Richtlijn 2004/42/EC mag het wel. In de beschrijvingen in Annex I-A wordt geen melding gemaakt van kneedbaar hout, noch van iets wat er sterk op lijkt, bijvoorbeeld pasteus vulmiddel op basis van houtstof. Producten die niet worden genoemd, vallen buiten de werkingssfeer en dan kan je stellen dat het gebruikt mag worden. Binnen Nederland geldt ook de Arbeidsomstandighedenregeling. In artikel 4.32a wordt melding gemaakt van ‘versterken van sterk poreuze of poederende bestanddelen’ die er niet onder vallen. Het hangt dus van de interpretatie van artikel 4.32a, lid 3 af waarin staat dat de genoemde inperking niet geldt voor: “het voorbewerken in de zin van versterken van sterk poreuze of poederende bestanddelen van woningen of andere gebouwen”. Valt vulmiddel hout onder het versterken van poreuze bestanddelen van hout, dan valt het niet onder deze Arbeidsomstandighedenregeling. Mocht het er wel onder vallen, dan geldt voor gebruik binnenshuis een maximum van 100 gram vluchtige organische stoffen per liter.

Meer informatie nodig? Raadpleeg Kennis en Diensten via www.vvvf.nl/ledennet #52/2019 VERF& INKT 37

#NWS/VVVF

NWS/SERVICE WETGEVING

INTERACTIEVE TRAINING PGS 15, PGS 31 EN ZZS Verplichtingen uit PGS 15 en PGS 31 vragen in veel bedrijven de aandacht. Net als de emissie van zeer zorgwekkende stoffen. Daarom organiseerde de VVVF/ VLK de training PGS 15/31 en ZZS-emissie. Die vond plaats op 4 juli en bood de deelnemers veel informatie én praktische handvatten. Sprekers gingen onder meer in op wat PGS 15 voor de dagelijkse praktijk betekent, op ontwikkelingen rondom de Omgevingswet, op de behandeling van zeer zorgwekkende stoffen én op de rol die de branche kan spelen bij identificatie ervan. Over de emissie van ZZS naar de lucht kwamen diverse studies van Royal Has-

STOFFENDAG 2019 De Stoffendag wordt een steeds groter succes. Afgelopen jaar steeg het aantal deelnemers opnieuw. In de evaluatie beloonden ze het event met een 8 als rapportcijfer. Maar liefst 85% van de respondenten gaf aan ook dit jaar weer te willen deelnemen. De Stoffendag 2019 vindt plaats op woensdag 11 december, van 10.00 tot 17.00 uur, in Congrescentrum De Reehorst te Ede. Goed om alvast te noteren! www.stoffendag.nl

38 VERF& INKT #52/2019

koningDHV aan de orde. Met betrekking tot PGS 31 tenslotte werd opslag in onder- en bovengrondse tankinstallaties behandeld. Tijdens de training gingen deelnemers ook zélf met de verschillende onderwerpen aan de slag. Zie ook het verhaal over PGS 15 op pagina 22 van dit nummer. Informatie: zie VVVF-ledennet

INDUSTRIE WIJST WEER OP GEVOLGEN TIO2CLASSIFICATIE Begin juli spraken experts tijdens de CARACAL-meeting (werkgroep van de bevoegde autoriteiten voor REACH en CLP) over de door de Europese Commissie en het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) voorgestelde TiO2-classificatie. Dertien Europese brancheorganisaties, waaronder de koepel voor de verfindustrie CEPE, wezen de experts via een brief op afvalproblemen die bij deze classificatie kunnen ontstaan én op de gevolgen voor de circulaire economie. Volgens de brancheorganisaties wordt de afvalfase bemoeilijkt en biedt ‘Europa’ daar geen oplossing voor. De lidstaten moeten hierin dus zelf hun weg vinden. Verder noemen ze het onbevredigend dat wetenschappelijke vragen, onder meer over de evaluatie van TiO2, niet worden beantwoord. De brancheorganisaties stellen tot slot dat de Europese Com-

missie, de Raad van Ministers en het Europees parlement de afspraken over meer onderlinge samenwerking bij het maken van weten regelgeving beter moeten naleven. Informatie: zie VVVF-ledennet

UITSTEL 1E DEADLINE NOTIFICATIE VERGIFTIGINGENCENTRA De VVVF en andere brancheorganisaties lijken een succesvolle lobby te hebben gevoerd ten aanzien van de deadline voor het notificeren van (nieuwe) consumentenproducten bij vergiftigingencentra. Half juni liet de Europese Commissie weten deze te zullen opschuiven naar 1 januari 2021, gelijk dus aan de deadline voor professionele producten. Ze publiceerde het besluit in een concept-verordening (Delegated Regulation) die ook andere wijzigingen bevat waarmee de Europese Commissie meer duidelijkheid wil creëren. Zo is nu formeel opgenomen dat de UFI (unique formula identifier) niet langer op het etiket moet worden vermeld, maar ook mag worden geprint op de verpakking. Informatie: zie VVVF-ledennet

WIJZIGINGEN OP VERVOER GEVAARLIJKE STOFFEN Begin mei publiceerde de Staatscourant wijzigingen op diverse regelingen over het vervoer van

gevaarlijke stoffen. De wijzigingen zijn het gevolg van de tweejaarlijkse revisie van internationale voorschriften. Herzien werden de regeling ‘Erkende instanties vervoer gevaarlijke stoffen’ en de regelingen ten aanzien van het vervoer van gevaarlijke stoffen over binnenwateren (VBG), spoorweg (VSG) en land (VLG). Verder werd het aantal stoffen beperkt dat met de Waddenveren mag worden vervoerd én is – uit veiligheidsoogpunt – een beperking opgenomen ten aanzien van het vervoer van gevaarlijke stoffen in combinatie met passagiers. Informatie: zie VVVF-ledennet

WET KWALITEITSBORGING BOUW: TIJDIG MEEBEWEGEN Op 1 januari 2021 treedt de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen in werking. Daarmee verschuift de verantwoordelijkheid voor het bouwtoezicht van gemeenten naar onafhankelijke private partijen. Met name voor aannemers zijn er ingrijpende wijzigingen te verwachten. Ook leveranciers van verf, lijm en kit zullen daarmee worden geconfronteerd. De verwachting is dat de nieuwe kwaliteitsborgers het werk zullen gaan toetsen. Momenteel worden daar de instrumenten voor ontwikkeld. Het is dus zaak alert te blijven op wijzigingen in de keten. Informatie: zie VVVF-ledennet

ARBEID

GRATIS ONTWIKKELADVIES VOOR 45-PLUSSER Nog tot 10 januari 2020 is een regeling van kracht die alle werkenden van 45 jaar of ouder een gratis loopbaanadvies biedt. De regeling wil zo de persoonlijke mobiliteit op gang brengen. Een coach kijkt samen met de betrokkene naar het huidige werk, naar wat hij of zij leuk vindt en waar toekomstmogelijkheden liggen. Ook bij het in gang zetten van gemaakte plannen kan de coach behulpzaam zijn. Het ontwikkeladvies is voor de deelnemer gratis; de coach kan per advies 600 subsidie aanvragen. Let op: Er is ook een potje voor leidinggevenden die hun medewerkers willen ondersteunen bij hun loopbaanwensen. Informatie: zie VVVF-ledennet

BIJEENKOMST OVER PERSOONLIJK KEUZEBUDGET De levensfasen en achtergronden van werknemers verschillen. Iets wat dan natuurlijk ook geldt voor wensen ten aanzien van arbeidsvoorwaarden. Wie als werkgever aantrekkelijk wil blijven, doet er goed aan flexibel te zijn. In de cao voor de verfen drukinktindustrie is daartoe afgesproken een persoonlijk keuzebudget in te voeren. Op dinsdag 8 oktober, van 13.30 – 16.00 uur, wordt tijdens een informatiebijeenkomst verteld

hoe werkgevers dat kunnen vormgeven. Informatie: zie VVVF-ledennet

CAO-ONDERHANDELINGEN VAN START De inkt van het cao-akkoord 2018-2019 is nog niet droog of er wordt alweer over een nieuwe cao gesproken. De onderhandelingen daarvoor gingen op 5 september van start. Uitdrukkelijke wens van de partijen is eerder tot een akkoord te komen dan tijdens de vorige onderhandelingen. Het feit dat de economische situatie en de toekomstverwachtingen ongewijzigd zijn, zal wellicht aan die insteek kunnen bijdragen. De huidige cao loopt 30 september 2019 af. Informatie: zie VVVF-ledennet

DUURZAAMHEID

TIPS BIJ THEMABIJEENKOMST ENERGIE ‘Compact van opzet met veel interactie tussen de deelnemers enerzijds en Michiel Steerneman en Jos Lenselink van adviesbureau BlueTerra anderzijds’, zo laat de VVVF/ VLK-themabijeenkomst Energie van 19 juni zich het beste karakteriseren. Deelnemers kregen veel praktische tips in het kader van het klimaatakkoord, maar

werden ook gerustgesteld. Het merendeel bleek een type C-inrichting te hebben. Voor hen is de informatieplicht energiebesparing per 1 juli jl. niet van toepassing. Wie door de inspectie toch gesommeerd wordt eraan te voldoen, kan het best contact opnemen met de VVVF voor gericht advies. Informatie: zie VVVF-ledennet

HERSTRUCTURERING NATIONALE MILIEUDATABASE De Nationale Milieudatabase neemt een centrale plaats in binnen de circulaire bouweconomie en de daarmee gepaard gaande ontwikkelingen. Om het gebruik te vergroten en te vergemakkelijken én om transparante en vergelijkbare milieuprestaties van bouwproducten en gebouwinstallaties te kunnen berekenen, onderging de database een grondige herstructurering. Niet onbelangrijk is dat de DuboCalc-data zijn geïntegreerd. Bovendien matcht de datastructuur nu met de datastructuren volgens de NLsfB-systematiek (bouwen utiliteitssector) en de RAW-systematiek (grond-, wegen waterbouwsector). Ook zijn nieuwe referentiebouwwerken toegevoegd, aangepast aan de te verwachten minimumeisen voor BENG-gebouwen (bijna energieneutrale gebouwen). Informatie: zie VVVF-ledennet

VVVF

DE VANENBURG CONFERENTIE De VVVF organiseert op 19 november weer de Vanenburg Conferentie voor directeuren in de achterban. De middag begint met de Ledenvergadering waar een terugkoppeling wordt gegeven op de activiteiten van afgelopen jaar en waar de plannen voor 2020 worden gepresenteerd. Daarna is er ruimte voor discussie over de speerpunten binnen de VVVF. Informatie: zie kalender op VVVF-website

OMSCHOLING GOED NIEUWS VOOR SECTOR ‘Baangarantie en een goed salaris trekken steeds meer veertig- en vijftigplussers over de streep zich te laten omscholen tot huisschilder’, schreef de Leeuwarder Courant onlangs. Goed nieuws voor de sector, zo lijkt het. Want, zegt directeur Paul Alstein van de Schildersvakopleiding Friesland in Leeuwarden: ‘Nederland telt 24 schildersvakscholen die samen lesgeven aan 1.100 leerlingen. Van hen stromen er jaarlijks 350 uit. Om het personeelstekort het hoofd te bieden moeten dat er 2.000 worden…’. Er is dus voldoende werk. Informatie: zie VVVF-ledennet #52/2019 VERF& INKT 39

#VVVF&PODIUM

#NWS/VVVF

VVVF&PODIUM NIEUWE WEBSITE VOOR EUPIA EuPIA, de Europese koepelorganisatie voor de drukinktindustrie, lanceerde begin mei een geheel nieuwe website. Die vertelt duidelijker waar de brancheorganisatie voor staat en wat ze doet. Mede dankzij de frisse uitstraling en de verbeterde toegankelijkheid vinden bezoekers sneller wat ze zoeken. Volgens EuPIA is de website nu volledig in lijn met de vier kernwaarden van de organisatie: proactief, betrouwbaar, oprecht en des-

COLOFON VERF&INKT MAGAZINE Verf&Inkt is een uitgave van de Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten (VVVF). De VVVF behartigt de belangen van de Nederlandse verfen drukinktindustrie. Het blad wordt verspreid onder leden van de branche-organisatie en externe relaties. Verf&Inkt verschijnt vier keer per jaar. Verf&Inkt wil een opinieblad zijn. Dat betekent dat van VVVF-standpunten afwijkende meningen niet uit het blad geweerd worden. REDACTIE Adriaan van Hooijdonk (hoofdredacteur) E: hooijdonk@vvvf.nl Catelijne Hopmans (communicatie VVVF) E: hopmans@vvvf.nl

40 VERF& INKT #52/2019

VVVF BIEDT BEDRIJVEN EN KENNISCENTRA EEN PODIUM OM KENNIS EN ERVARING TE DELEN MET DE VERF- EN INKTBRANCHE

kundig. Door actuele informatie moet ze bovendien nog meer toegevoegde waarde bieden aan de leden. Informatie: www.eupia.org

VOLG ONS

DOWNLOAD DE VEILIGHEIDSINFORMATIEBLADEN Kijk op www.veiligmetverf.nl

Marga van Zundert Dorine van Kesteren Harry Mos Esther Rasenberg (eindredactie)

komen voor een kosteloos abonnement op Verf&Inkt. Meld u aan via info@vvvf.nl en u krijgt zo spoedig mogelijk bericht.

VORMGEVING StudioDAM, Amsterdam

Meer informatie: T: 070-444 0680 E: info@vvvf.nl.

ADVERTENTIEACQUISITIE Mooijman Marketing & Sales Julius Röntgenstraat 17 2551 KS Den Haag T: 070-323 4070 E: dm@mooijmanmarketing.nl

OVERNAME Overname van artikelen uit Verf&Inkt is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. In de meeste gevallen zal die graag worden gegeven.

Advertenties vallen buiten de verantwoordelijkheid van de redactie. DRUK Impressed, Pijnacker ABONNEMENTEN Wie werkzaam is in de verfen drukinktindustrie of op een andere wijze direct of indirect bij de verfen drukinktindustrie betrokken is, kan in aanmerking

ISSN: 2468-421X UITGEVER VVVF Postbus 241 2260 AE Leidschendam T: 070-444 0680 E: info@vvvf.nl www.vvvf.nl

© VVVF Alle rechten voorbehouden. Behoudens de door de Auteurswet 1912 gestelde uitzonderingen, mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd (waaronder begrepen het opslaan in een geautomatiseerd gegevensbestand) of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de VVVF. De bij toepassing van art. 16B en 17 Auteurswet 1912 wettelijk verschuldigde vergoedingen wegens fotokopiëren, dienen te worden voldaan aan de Stichting Reprorecht, Postbus 882, 1180 AW te Amstelveen. Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) en uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten of onvolkomenheden.

AZO / BYK-GARDNER / BEMA KUNSTSTOFFEN / E & R / ELCOMETER / ESKENS PROCESS SOLUTIONS / HELMUT FISCHER MEETTECHNIEK / HILDERING / LITHOS BENELUX / NAUMETRICS PMI / VERDER / VITO #52/2019 VERF& INKT 41

#VVVF&PODIUM

AZO NV

BEMA KUNSTSTOFFEN BV

AZO DOSITAINER

Bema Kunststoffen verzorgt uw globale idee t/m serieproductie

Contaminatie vrij, snel en veilig pigmenten doseren in een mengproces.

Voor het spuitgieten van de meest eenvoudige tot de meest complexe kunststof producten bent u bij Bema Kunststoffen BV aan het goede adres. Specialistisch

De AZO Dositainer is speciaal ontwikkeld om binnen een mengproces flexibel

vakmanschap, kwaliteit, service en betrouwbaar persoonlijk contact, dat is waar

verschillende pigmenten en andere ingrediënten te doseren. De AZO Dositainer

Bema Kunststoffen BV sinds 1968 voor staat. Deze waarden vindt u terug in onze

is een container met ingebouwde doseerschroef. De aandrijving van het doseer-

werkwijze. Het gehele traject van globaal productidee tot en met de serieproduc-

systeem bevindt zich op de speciale losstoel. Dankzij dit principe is het mogelijk

tie kunnen wij voor u verzorgen.

om nauwkeurig, snel en contaminatievrij verschillende pigmenten te doseren.

Bema Kunststoffen BV is veelzijdig en breidt voortdurend uit met nieuwe produc-

De AZO Dositainer kan volledig afgesloten worden door middel van een klep op

ten. Nieuwe klantspecifieke producten worden in nauwe samenwerking met de

de doseerschroef, wat een snelle wissel van container mogelijk maakt.

klant en eventueel zijn ontwerpbureau ontwikkeld tot een optimaal te produceren product dat aan de gestelde eisen voldoet. Daarnaast wordt ook het pakket met

De AZO Dositainer is tevens geschikt voor het doseren van pigmenten met een

vrije producten steeds verder uitgebreid, met name voor de verfmarkt. Wat de

minimale ontstekingsenergie tussen de 1<MIE<3mJ.

vraag ook is: wij staan voor u klaar. Wij denken graag mee vanaf de schets, zodat voor u het beste product tegen een goede prijs geleverd kan worden.

Kortom, de AZO Dositainer is de ideale oplossing voor het doseren van verschil-

De fabrieken van Bema Kunststoffen BV zijn uitgerust met moderne, volledig

lende ingrediënten.

geautomatiseerde machines. Onze hoofdactiviteit is spuitgieten. De spuitgietmachines bezitten een capaciteit van 20 tot 400 ton aan sluitkracht. U kunt bij ons terecht voor tweecomponenten spuitgieten. Daarnaast beschikken wij over de mogelijkheid om uw producten op verschillende manieren af te werken zoals ultrasoon lassen of assembleren.

AZO NV Katwilgweg 15 2050 Antwerpen

Bema Kunststoffen BV Deltastraat 14 4301RC Zierikzee

www.azo.com +32 3 250 16 00 azo-benelux@azo.com

www.bema.nl 0111 418800 info@bema.nl

Heeft u concrete ideeën? Vraag dan geheel vrijblijvend een offerte aan. Wij voorzien u graag van een passend advies.

E & R B.V.

BYK-GARDNER

Proven Excellence

Laagdikte- en dauwpuntmeter meter in één, de BYK byko-test

E & R B.V. is al 40 jaar uw vertrouwde partner in procesmachines, afvulsystemen, maalmedia en service voor de verfen drukinkt industrie.

De byko-test biedt een unieke oplossing voor het bewaken van de omgevingsfactoren tijdens het meten van de droge laagdikte. Luchttemperatuur en vochtigheids-

E & R beschikt over ruime kennis en ervaring in proces technologie en grond-

sensoren zijn in de meter ingebouwd. De dauwpunttemperatuur wordt weergege-

stoffen, hetgeen door onze klanten wordt ervaren als een belangrijke meer-

ven om te bepalen of de omgevingsfactoren geschikt zijn om te appliceren.

waarde ten opzichte van eenzijdige leveranciers.

• Vier metingen in één instrument:

Als Benelux distributeur van de meest toonaangevende Europese leveranciers

Laagdikte Fe / NFe

in de verfen inkt industrie leveren wij onder andere parelmolens, dissolvers,

Dauwpunt

butterfly mixers, roerwerken en in-line dispergeersystemen van NETZSCH

Luchttemperatuur

Grinding & Dispersing & afvulmachines van de firma J. De Vree & Co N.V.

Relatieve luchtvochtigheid • SSPC-specifieke modus voor gestandaardiseerde meting protocollen en

Ook voor maalparels bent u bij ons aan het juiste adres, wij leveren diverse type

kalibratieroutines

maalparels vanuit eigen voorraad en voor ieder type proces & maalsysteem.

• Kleurenscherm met 90 ° en 180 ° flip-scherm

BYK-Gardner Lausitzer Strasse 8 82538 Geretsried

42 VERF& INKT #52/2019

www.byk-instruments.com 06-12740468 joost.bakker@altana.com

• Automatische substraatherkenning

Voor installatie, onderhoud en revisie van gebruikte machines beschikt E & R

• Sterke slijtvaste rubberen probetip

over een VCA gecertificeerde technische dienst, moderne werkplaats en test

• nul-, enkel- en tweepuntskalibraties

mogelijkheden in onze proefruimte te Vlaardingen. Voor training en opleiding

• Tolerantie-instellingen voor pass / fail-waarschuwing

van operators en R&D organiseren wij regelmatig technische seminars in

• Statistische modus met een geheugen tot 1000 metingen

Vlaardingen en op locatie. E & R B.V. Stoomloggerweg 1 3133 KT Vlaardingen

www.er-bv.com 010 4601544 info@er-bv.com

Voor meer informatie : www.er-bv.com

#52/2019 VERF& INKT 43

#VVVF&PODIUM

ELCOMETER BV

HELMUT FISCHER MEETTECHNIEK BV

MMS INSPECTION DFT - ONZE NIEUWE LAAGDIKTEMETER

Elcometer introduceert assortiment Straalapparatuur Elcometer, een wereldleider op het gebied van inspectieapparatuur voor de

Met veel trots presenteren wij u onze nieuwe laagdiktemeter voor de natlak- en

coating- beton- en metaalindustrie, lanceert een compleet assortiment straal-

poedercoat-industrie!

apparatuur, inclusief 12 en 15 bar straalmachines, precisie mediakleppen, straalslangen, straalmonden en persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s).

De MMS Inspection DFT is in samenwerking met applicateurs en coatinginspecteurs ontwikkeld. Wij bieden u een waterdichte, stootvaste en stofdichte

Ontwikkeld met Elcometer’s dochteronderneming, Blast Equipment Limited (BEL),

alleskunner voor een zeer scherpe prijs.

het nieuwe assortiment is het hoogtepunt van meer dan 35 jaar ontwerp en fabricage van mobiele straalmachines wereldwijd.

Een laagdiktemeter zoals deze bedoeld is, duurzaam en robuust. Eenvoudige verwerking van meetwaarden, draadloos via mobiele telefoon of via een com-

Door het volgen van een “top-to-bottom” review en gebruik makend van

puter. Mogelijkheid om foto, GPS-positie en commentaar toe te voegen. Visuele

Elcometer’s en BEL’s gecombineerde R&D ervaring is Elcometer’s assortiment

terugkoppeling tijdens het meten op een duidelijke display en meer-kleuren LED.

state-of-the-art straalmachines, accessoires en reserveonderdelen zo ontworpen

Ook terugkoppeling via trillingen is aanwezig.

om ongelofelijk efficiënt, veilig en duurzaam te zijn om de straalperformance te verbeteren.

De MMS Inspection DFT ondersteunt de gangbare normen voor laagdiktemeting en is daarnaast voorgeprogrammeerd voor ISO 19840, SSPC-PA2 en IMO PSPC

“Ontworpen om harder te werken, langer mee te gaan en beter te presteren,

normen.

Elcometer’s assortiment Straalapparatuur van meer dan 700 items is gefabriLaat u zich vrijblijvend adviseren door Fischer. Wij zijn meer dan 60 jaar actief

ceerd in onze speciaal gebouwde productiefaciliteit in Manchester, Engeland.”

als specialist op het gebied van coating meetsystemen. Wij staan voor eerlijk en Elcometer BV Euclideslaan 259 3584 BV UTRECHT

www.elcometer.com 030 259.18.18 nl_info@elcometer.com

Voor meer informatie over Elcometer Straalapparatuur bezoek elcometer.com

ESKENS PROCESS SOLUTIONS

Helmut Fischer Meettechniek BV Tarasconweg 10 5627 GB Eindhoven

www.helmutfischer.nl 040 2482255 info@helmutfischer.nl

betrouwbaar advies! Helmut Fischer, “Measuring Made Easy”

HILDERING

Probst Und Class (PUC) Colloïde molens voor in-line dispergeren

Toch comfortabel dragen Blikken met metalen hengsel hebben die professionele uitstraling die veel

Wanneer u in-line producten wil mengen of dispergeren is een colloïde molen vaak een interessante en eenvoudige oplossing.

producenten zoeken. Het enige nadeel van een metalen hengsel is dat het vrij dun is. Na langere

Reeds in 1933 behaalde het Duitse Probst und Class een eerste patent voor een Coloïd mill en sindsdien hebben ze hun producten steeds verder geoptimaliseerd.

tijd kan dit in de vingers gaan drukken en leiden tot tintelende of zelfs pijnlijke vingers.

De PUC colloïd molens zijn gebaseerd op het rotor stator principe waarbij het product door een opening wordt geperst en zo aan sterke wrijving en druk wordt onderworpen. Deze opening kan zeer nauwkeurig afgesteld worden zodat men steeds het gewenste resultaat bereikt.

Bij grotere blikken (pails) wordt daarom vaak een kunststof handgreep al standaard in de productie meegenomen. Er zijn ook vele typen blikverpakkingen waarbij dit niet het geval is, zoals bijvoorbeeld de veel gebruikte 2,5 en 5 liter verfblikken.

PUC colloïd molens kunnen in zeer verschillende industrieën ingezet worden en zijn ideaal wanneer deeltjes in een vloeistof zeer precies moeten vermalen en vermengd worden. Voor de meest grondstoffen, aggregaten en agglomeraten volstaat één passage door de molen om het gewenste resultaat te bereiken.

Daarom ontwikkelde Hildering Packaging een kunststof handgreepje dat achteraf nog om een hengsel geplaatst kan worden. Van gerecycled kunststof natuurlijk en in één beweging om het hengsel te klikken. In de fabriek, bij de mengmachine

De PUC Colloïd mills bestaan in verschillende versies: zowel verticale modellen (Type O) die via een trechter gevoed worden, als in-line modellen (Type E en Type EL). Deze molens kunnen volumes van 150 tot 60.000 liter per uur verwerken en worden zowel in de chemische sector als in voeding of cosmetica gebruikt. Eskens Process Solutions Distributieweg 6 2404 CK Alphen aan den Rijn

44 VERF& INKT #52/2019

www.eskens.com +31 172 468046 info@eskens.com

Voor meer informatie kan u terecht op de website van Probst und Class of bij Eskens Process Solutions via info@eskens.com

of pas op de toonbank. Zo is het blik toch comfortabel te dragen en dat is wel zo vriendelijk voor de klant.

Hildering Zandvoortstraat 69 1976 BN IJmuiden

www.hildering.com 0255-510409 info@hildering.com

P.S. Ook geschikt voor de schilder die graag de hele dag uit een verzetblik werkt.

#52/2019 VERF& INKT 45

#VVVF&PODIUM

LITHOS BENELUX BV

VERDER BV

Verder industriële pompen voor de perfecte coating

ARASTIR 20 - Onze unieke technologie - Uw nieuwe mogelijkheden

Ons doel is u de beste oplossing voor uw pompproces te bieden, waarbij wij Sinds kort levert LITHOS BENELUX de door ARALON ontwikkelde droge disper-

gebruik maken van onze ervaring en ons betrouwbare en complete programma

sies van organische pigmenten in poedervorm (ongeveer 3 μm).

pompen.

Deze in Duitsland geproduceerde ingekapselde organische pigmenten bezitten

Wij denken graag met u mee om uw productieproces efficiënter en effectiever

een unieke hybride polymeermatrix met hoge alkalische stabiliteit en water com-

te maken.

patibiliteit ter voorkoming van “staining” en “bleed-out”. Zo kunt u denken aan oplossingen voor: ARASTIR-20 is formaldehyde-vrij en bevat geen VOC’s, geen zware metalen en

- Lekkende dichtingen

geen minerale oliën. Daarom is ARASTIR -20 bij uitstek geschikt voor de produc-

- Stilstand

tie van (vinger)verf, lakken en coatings.

- CIP en reinigbaarheid - Lage efficiëntie en hoge TCO

ARASTIR-20 zijn niet bedoeld als vervanging voor vloeibare dispersies of pasta’s, omdat ze zwakker zijn in kleur. Integendeel, ze openen nieuwe mogelijkheden in

Of het nu gaat om pompen, advies, service, onderhoud of onderdelen;

verwerking en toepassing, die vaak alleen voorbehouden zijn aan anorganische

Verder is uw partner!

pigmenten. ARASTIR-20 is verkrijgbaar in 4 kleuren. Wij sturen u graag een sample toe om te testen. Lithos Benelux BV Koningin Wilhelminahaven NZ 26 3134 KE Vlaardingen

Verder BV Leningradweg 5 9723 TP Groningen

www.lithosbenelux.nl 010 - 445 61 00 info@lithosbenelux.nl

NAUMETRICS PMI

www.verder.nl 050-5495900 sales@verder.nl

VITO

De nieuwe ColorCube van ColorLite

productemissiontesting.vito.be

Benchtop-Spectrophotometer voor Reflectie en Transmissie metingen.

Combineer productemissie vereisten en labels efficiënt en kostenbesparend

• Uniek Modulair systeem! U betaalt alleen voor de functies die echt nodig zijn.

VITO is in Europa en de VS een erkend labo voor de vele VOC emissie wetgevingen en labels. Bij de opmaak van het testprogramma overlopen we met

• d / 8 ° geometrie met 140 mm geïntegreerde sphere.

de klant de vele mogelijkheden en bekijken we samen met hem wat voor hem

• Twee kanaalssysteem en derde kanaal voor transmissie meting.

de interessantste en voordeligste aanpak is.

• Optioneel met infrarood thermometer voor het meten van de temperatuur van het sample.

Duitse ABG (AgBB), Franse label A+, Belgische wetgeving,…., EMICODE, M1,

• LED-lichtbron - voor optimale stabiliteit op de lange termijn.

Blue Angel, European Ecolabel, Floorscore, AllergyCertified, Natureplus, LEED,

• Externe sample meting zonder de binnenkant van het apparaat te vervuilen.

BREEAM, …

• Traploze aanpassing van de meet opening van 3 mm tot 30 mm.

VITO is het enige door UL Europees erkend test labo voor testen i.k.v. GREEN-

• Optionele sample-video-/desktop-afbeelding.

GUARD certificatie.

• Reproduceerbaarheid <AE 0,01

https://productemissiontesting.vito.be/building-materials-and-furniture Met de nieuw ontwikkelde, hoogwaardige ColorTube kunnen vaste en vloeibare samples worden gemeten in reflectie- en transmissiemodus. Voor het meten van transparante monsters, is de spectrophotometer optioneel uitgerust met een derde meetkanaal. Hiervoor wordt een extra hulpstuk buiten het apparaat geplaatst. NauMetrics PMI Burenweg 24/M 7621 GX Borne

46 VERF& INKT #52/2019

www.naumetrics.nl 074-3490022 info@naumetrics.nl

Dankzij deze flexibiliteit kan de ColorTube in een breed bereik worden toegepast voor het meten van zowel Opaque als Translucent en Transparante samples.

VITO Boeretang 200 2400 Mol, België

www.tproductemissiontesting.vito.be 0032 14 33 69 63 jeroen.vandeun@vito.be

#52/2019 VERF& INKT 47

voor alle soorten vulgoed

voor meer componenten

voor impact op het schap

voor veilig transport

Al 60 jaar de beste verpakkingsoplossingen speciaal voor verf en chemie www.hildering.com