VVVF Verf&Inkt 41 (december 2016)

INTERVIEW: JAN VAN DER MEULEN (CEPE) EN PATRICK NIELS (DSM) OVER DUURZAAMHEID 14 ROBOTISERING: VIERDE INDUSTRIËLE REVOLUTIE 26 VERFFABRIKANTEN KIND AAN HUIS BIJ COT 22 DRYWOOD COATINGS IN GOEDE HANDEN BIJ TEKNOS 32

#41

Magazine van de Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten VVVF december 2016

Vision on quality www.tqc.eu

N E D E R L A N D S E N I G E FA B R I K A N T VA N T E S T- E N M E E TA P PA R AT U U R VOOR DE VERFINDUSTRIE AUTOMATISCHE FILM APPLICATOR

AUTOMATISCHE CUPPING TESTER

WASBAARHEID / SLIJTVASTHEIDTESTER

Voor het aanbrengen van een uniforme, reproduceerbare filmlaag.

Voor het testen van coatings bij verschillende stadia van deformatie conform ISO 1520.

Voor het testen van bijv. coatings, inkten, textiel, hout en plastic op slijtvastheid.

• Geschikt voor folies en /of glazen, papieren, metalen ondergronden • Geschikt voor spiraalapplicatoren en / of standaard blok applicatoren • Intuïtieve bediening • Vele instel mogelijkheden

• Ergonomisch: tester instelbaar naar werkhouding • Led verlichting instelbaar in kleur en hoek voor optimale beoordeling testplaat • Deformatie vooraf instelbaar in mm

GLANSMETERS

AUTOMATISCHE VISCOSITEITSMETERS

Voor het meten van mat, zijde- en hoogglans oppervlakten

Diverse modellen voor het bepalen van de viscositeit in mPa·s, cP, cSt en KU (Krebs Units).

• Drie modellen: SoloGloss 60°, Duogloss 20°/60°, Polygloss 20°/60°/85° • Uniek in stabiliteit en robuustheid • Geïntegreerde kalibratie standaard • Voldoet aan alle gangbare normen (muv 45°hoek) • Incl. Ideal Finish Analysis software

TQC B.V. Molenbaan 19

• Volledig automatisch, dus zeer hoge reproduceerbaarheid • Ook handmatig instelbaar

2908 LL Capelle a/d IJssel Nederland

• Voor droge en natte testen • Test tot vier proefstalen tegelijk • Dubbele pomp voor simultaantest met twee verschillende testvloeistoffen

TQC PRODUCEERT INSTRUMENTEN EN TOEBEHOREN VOOR HET TESTEN VAN ONDER ANDERE • • • • • •

viscositeit dekkracht lopersvorming droogtijd slagvastheid natte laagdikte

• • • • • •

densiteit vloeiing maalfijnheid elasticiteit metamerie adhesie

TQC is dé RAL distributeur van Nederland!

+31(0)10 - 79 00 100 +31(0)10 - 79 00 129

info@tqc.eu www.tqc.eu

#41/INHOUD

‘MONDIAAL LOOPT DE EUROPESE VERFINDUSTRIE HÉÉL VER VOOR’

14 Hoe duurzaam is de verf- en drukinktindustrie? De Europese branchevereniging voor de verfindustrie CEPE zette het onderwerp prominent op de agenda van het Europese congres in Lissabon met sprekers als Jan van der Meulen (CEPE) en Patrick Niels (DSM). Dit is hun visie op de circulaire economie en groene alternatieven voor oplosmiddelen en fossiele grondstoffen.

26

ROBOTISERING VEREIST BIJSCHOLING PERSONEEL De ‘robotsamenleving’ komt eraan. De maatschappij staat voor een technologische revolutie en moet zich afvragen hoe daarmee om te gaan. Politiek en sociale partners zien de urgentie en verdiepen zich erin. Maar wat betekent het voor de verf- en drukinktindustrie?

Verf&Inkt Magazine peilde in de branche hoe er wordt gedacht over de kansen en bedreigingen van robotisering. Grote ontslaggolven lijken uit te blijven, maar het personeel moet wél flink worden bijgespijkerd.

#41/2016 VERF& INKT 3

MIX GRIND FILL A L L E S V O O R H E T P R O D U C T I E P R O C E S VA N D E V E R F F A B R I K A N T Of u nu verf maakt, inkt of coating‌ in uw bedrijf gebruikt u ongetwijfeld mengers, dissolvers, een maalmolen, maalparels, afvulmachines en pompen. Bij Eskens Process Solutions kunt u terecht voor advies, nieuwe machines, gereviseerde machines, onderhoud en herstellingen. Neem contact met ons op via info@eskens.com, +31 172-430181 (NL) of +32 15-451500 (BE)

ESKENS, MORE THAN JUST MACHINES‌ www.eskens.com Onze partners:

# 41/INHOUD

INHOUD 7

22 VERFFABRIKANTEN KIND AAN HUIS BIJ COT Verffabrikanten zijn kind aan huis bij Centrum voor Onderzoek en Technisch Advies (COT) in Haarlem. “Wij beschikken dan ook over een uitgebreid laboratorium om alle mogelijke testen en keuringen voor verf uit te voeren”,

8 11 18

zegt Ben Alblas, manager laboratorium.

30 37 39 45

VOORWOORD GUUS DURAY VVVF klaar voor de toekomst PROJECT IN BEELD Jotun levert opnieuw coatingsystemen voor Oosterscheldekering #NWS/SECTOR Selectie van nieuws en ontwikkelingen in de verfen drukinktindustrie #VERF&INKT/DUURZAAMHEID Nieuwe prestatie-indicatoren voor Coatings Careverslag BEROEP IN BEELD Jan Wessels, senior technisch specialist Business Development van Koninklijke Van Wijhe Verf: “Altijd op zoek naar nieuwe, biobased mogelijkheden” GASTCOLUMN Harry van Ewijk, senior consultant SGS Search, over meten milieuprestaties #NWS/VVVF Nieuws en service van de vereniging PODIUMPAGINA‘S Bedrijven presenteren nieuwe producten en diensten voor de sector

OP DE COVER

CONTINUÏTEIT DRYWOOD COATINGS GEWAARBORGD DOOR VERKOOP AAN TEKNOS De continuïteit van Drywood Coatings B.V. is gewaarborgd door de verkoop aan de Finse verffabrikant Teknos. “Dat was voor mede-eigenaar Ben van Berkel en mij de belangijkste reden voor verkoop”, benadrukt directeur Gerrit Westera van Teknos Drywood B.V.

32

Aeolus Coatings, een samenwerkingsverband tussen Anker Stuy en Parthian Technology, werkte vier jaar aan de ontwikkeling van een hoogwaardig coatingsysteem voor de wieken van windmolens. Het coatingsysteem van Aeolus is gebaseerd op een nieuwe technologie die zorgt voor een aanzienlijk langere levensduur van de wieken en daarmee dus ook voor een flinke verbetering van het rendement van de windmolen.

Het betreft een maatwerkoplossing die niet alleen vuilafstotend is, maar bovenal een zeer hoge weerstand biedt tegen erosie.

Magaz

ine van

#41

de Ver enigin

g van

Verf- en

Drukin

#41/2016 VERF& INKT 5

ktfabr ikante n VVVF decem ber 201 6

Pails & hobbocks stevig en robuust UN of RID/ADR keur

stapelbaar

volledig leegbaar

met draaghengsel

diverse diameters

totale opening perfecte transportverpakking

verschillende dekseltypen

offset bedrukking

voor o.a. verven, lakken, beitsen en chemicaliĂŤn

van 12,5 liter tot en met 30 liter

Mus Verpakkingen Blik bepalend

Mus Verpakkingen BV | Herfordstraat 9 | 7418 EX | NL - Deventer T +31 (0)570 629 229 | info@musverpakkingen.nl | www.musverpakkingen.nl

6 VERF& INKT #41/2016

#VVVF/VOORZITTER

VOORWOORD

VVVF KLAAR VOOR DE TOEKOMST NA EEN JAAR HARD WERKEN kunnen we in december van een welverdiende kerstvakantie genieten. Tijdens deze vakantiedagen maak ik tijd vrij om met familie en geliefde door te brengen. Maar ook maak ik van die gelegenheid gebruik om wat te reflecteren.

Wat ging er goed het afgelopen jaar, waarheen ontwikkelt de omgeving en wat willen we in het nieuwe jaar bereiken.

De verf- en drukinktindustrie heeft een goed jaar achter de rug. De economie trekt immers weer aan. Verkoopcijfers gaan langzaam omhoog en bedrijven durven weer nieuwe initiatieven te ontplooien.

Ook binnen de brancheorganisatie VVVF is er hard gewerkt en veel dynamiek te vinden. Het team is versterkt met twee nieuwe krachten en de vereniging bruist als nooit tevoren. Het magazine Verf&Inkt is in een kleurrijker jasje gestoken, de evenementen zijn interactiever, de koers is aangescherpt en samen met haar leden heeft de VVVF de missie en visie herijkt. Ook is er een nieuwe

aanpak gekozen voor de vaststelling van activiteiten op onze kernthema’s; wetgeving, arbeid, duurzaamheid en innovatie. Het team is er klaar voor om samen met haar leden ambities waar te kunnen maken.

EĂŠn van onze duurzaamheidsambities betreft het aanhaken op een economie die is gebaseerd op hernieuwbare grondstoffen. Gezamenlijk zetten wij ons in om de toch al geringe milieu-impact van de sector nog verder te reduceren. U leest hier meer over in het Coatings Care-artikel in dit nummer. De komende jaren overweegt de VVVF bovendien om nieuwe prestatie-indicatoren in het Coatings Care-verslag op te nemen, zoals de CO2-uitstoot, de hoeveelheid biobased verf en gerecyclede verf op de Nederlandse markt. Maar daarover vertel ik u graag meer tijdens de VVVF-jaarvergadering op 16 maart 2017 die helemaal in het teken staat van duurzaamheid.

Voor nu wil ik u bedanken voor uw inzet en samenwerking in het afgelopen jaar en wens ik u fijne feestdagen toe!

GUUS DURAY, voorzitter VVVF

#41/2016 VERF& INKT 7

#VERF&INKT/PROJECT

8 VERF& INKT #41/2016

JOTUN LEVERT OPNIEUW COATINGSYSTEMEN VOOR OOSTERSCHELDEKERING De onderhoudswerkzaamheden aan de Oosterscheldekering om ervoor te zorgen dat we in Nederland droge voeten houden zijn in volle gang. Het bekendste onderdeel van de Deltawerken speelt een cruciale rol in de bescherming van Zeeland tegen hoogwater vanuit de Noordzee.

Om ervoor te zorgen dat de kering veilig zijn functie kan blijven vervullen is onderhoud essentieel. Daarom heeft Rijkswaterstaat in 2013 een omvangrijk onderhoudscontract van ruim 45 miljoen euro op de markt gezet. In het langstlopende onderhoudscontract van Europa staat de conservering voor de komende 20 jaar centraal.

De Oosterschelde Conserveringsgroep BV, een speciaal opgericht samenwerkingsverband van de twee familiebedrijven Gelders Staalstraal-en Schildersbedrijf (GSB) en Van der Ende Steel Protectors Group, werkt hierbij nauw samen met coatingproducent en familiebedrijf Jotun.

Het hoofddoel van het project is het conserveren van 65 pijlerconstructies, 32 stalen schuiven en 2 peilmeetstations. De betrokken partijen werkten ruim een jaar aan de voorbereidingen.

Er zijn twee innovatieve afschermconstructies ontworpen die het mogelijk maken om de werkzaamheden op een kwalitatief hoogstaande en veilige manier, zonder enig risico voor mens en milieu, geconditioneerd uit te voeren. Jotun is er trots op dat de coatingsystemen van het familiebedrijf al sinds 1998 de Oosterscheldekering beschermen en dat het nu opnieuw een belangrijke bijdrage levert.

FOTO: GETTY IMAGES

#41/2016 VERF& INKT 9

Uw partner voor kunststof verpakkingen voor: · · · ·

Pigmentpasta Watergedragen autoreparatielak Verf Drukinkt

Zowel standaard standaard potten als speciaalverpakkingen. nagenoeg restloos Zowel potten als leegbare speciaalverpakkingen.

Kom voor informatie en voorbeelden van 7 t/m 9 oktober naar naar onze 8408 opkijk deop Eurofinish Voor meer informatie en stand voorbeelden 09 in Gent of kijk op www.bema.nl . www.bema.nl Deltastraat 14, 4301 RC Zierikzee

Tel. +31 111 418807 info@bema.nl

• ERNAT 100

Lecithin based dispersing additives

• Pigments • Fillers • Minerals

Innovative Ingredients

Chemicals B.V. Stoomloggerweg 1 - 3133KT Vlaardingen T 010 4601544 - info@eandr.nl - www.eandr.nl

10 VERF& INKT #41/2016 02-2014 Chemie Magazine AZO N3 nl. Pfade 100x297 korr 07.03.14.indd 1

07.03.14 09:40

#NWS/SECTOR

NWS/SECTOR VVVF FELICITEERT WINNAARS SCHILDERSVAKPRIJS 2016

Mark van Boxtel Schilderwerken uit Volkel is de winnaar van de overall juryprijs van de Nationale Schildervakprijs 2016. Wolters BV uit Deventer won naast de publieksprijs ook de eerste prijs in de categorie onderhoud. Tijdens de prijsuitreiking op 1 november op het hoofdkantoor van sponsor Mercedes-Benz Nederland in Utrecht werden de prijswinnaars namens de VVVF gefeliciteerd door Catelijne Hopmans, senior communicatieadviseur van de brancheorganisatie. Mark van Boxtel Schilderwerken kreeg de prijs in de categorie nieuwbouwschilderwerk voor het schilderwerk van een nieuwbouwwoning in Cuijk. Daarnaast ontving hij de overall juryprijs. In de categorie onderhoudsschilderwerk werd Wolters BV uit Deventer uitgeroepen tot winnaar voor schilderwerkzaamheden aan Paleis Het Loo te Apeldoorn.

Davique Sierschilderwerken uit Moordrecht won in de categorie restauratiewerk met het meerjarige schilderwerk aan de Kathedrale Basiliek Sint Bavo in Haarlem.

De Nationale SchildersVakprijs is een initiatief van de gezamenlijke vakpers in de schilderssector: SchildersVakkrant, Eisma’s Schildersblad en Schildervak.nl www.schildersvak.nl

DEVETAAL UV-PROTECT VAN DROST COATINGS VERLENGT ONDERHOUDSINTERVAL Mens-Zeist Vastgoedonderhoud maakte voor het appartementencomplex Bijeberg in Barneveld gebruik van het recent geïntroduceerde Devetaal UV-Protect van Drost Coatings.

De verf van de oorspronkelijke leverancier en producent was namelijk binnen drie jaar al aan vervanging toe in plaats van de beloofde zes tot acht jaar.

De transparante blanke coating met hoogwaardige UV filters biedt volgens Drost Coatings een goede filtering van vooral UV-A straling. De bescherming van de onderliggende dekkende voltoon coating wordt zo perfect geoptimaliseerd. Met als gevolg dat het glansbehoud van heldere volle en donkere kleuren wordt verdubbeld, stelt Drost Coatings. De schildersvakkrant besteedde er op 7 oktober aandacht aan. www.drostcoatings.nl

LANDROVER DISCOVERY VOORZIEN VAN NANOCOAT Chemona NanoCoat Technologies heeft onlangs een Landrover Discovery van een nanocoating voorzien. Hierdoor blijft de wagen vrij van vuil tijdens de Antwerpen-Banjul Challenge. De 7500 kilometer lange tocht naar Gambia is 1 oktober van start gegaan en bedoeld om geld in te zamelen voor humanitaire projecten in het West-Afrikaanse land. Chemona Nanocoat Technologie, leveran-

cier van hoogwaardige coatings op basis van nanotechnologie, sponsort het 4x4 herenteam. www.nanocoatinternational. com

LAK VAN ANKER STUY VOOR NIEUWE STOELEN WESTMINSTER ABBEY

Anker Stuy leverde met partner Oxid Coatings in Eibergen een belangrijke bijdrage aan de verfraaiing en bescherming van 2.200 nieuwe stoelen in de Londense kerk Westminster Abbey.

De voornamelijk in gotische stijl opgetrokken kerk is traditioneel de plaats waar kroningen en begrafenissen van leden van de Britse vorstenhuizen plaatsvinden. Oxid Coatings ontwikkelde een eikenfineer beits die vervolgens gekleurd is met HD LM kleurbeits van Anker Stuy/ Heidelberg. De afwerking is bestand tegen kaarsvet en eveneens goed kras- en slijtvast. De 2 componentenlak voldoet aan de de EN 71-3 norm, is vrij van zware metalen en geschikt voor kinderspeelgoed. Verder voldoet de lak aan de DIN 4102 B1 norm, waardoor deze moeilijk vlambaar is. Ook voldoet het aan de DIN 68861 B1 norm, die de chemicaliënbestendigheid aantoont.

MERCEDES FORMULE 1 TEAM WINT RACE MET HYBRIDE AUTO MET SPIES HECKER LAK Het Mercedes AMG Petronas Formule 1-team heeft op 9 oktober tijdens de Grand Prix van Japan in Suzaka het FIA Formula One World Constructors Championship opnieuw gewonnen.

Ook in 2014 en 2015 won het team deze race. Spies Hecker, een van de internationale lakmerken van Axalta Coating Systems, leverde de lak voor de Silver Arrow, de hybride Mercedes F1 WO7. Het lakwerk op de hybride wagen is volgens de producent ontwikkeld om er geweldig uit te zien en samengesteld om weerstand te bieden aan de zware omstandigheden op het circuit, maar slechts een minimum aan gewicht toe te voegen. Het is het vierde jaar dat het Mercedes-team voor Spies Hecker koos als lakleverancier. www.spieshecker.com/ F1speed

www.ankerstuy.nl

#41/2016 VERF& INKT 11

#NWS/SECTOR

PPG VIERT UITBREIDING SILICAFABRIEK DELFZIJL De hoogste baas van het Amerikaanse moederbedrijf PPG was 28 oktober op bezoek bij de silicafabriek in Delfzijl om de uitbreiding van de productie met 15.000 ton per jaar te vieren.

“Het is de grootste investering van PPG in West-Europa’’, verklaart vertrekkend directeur Jan Zuidema de komst van de Amerikaanse bedrijfstop naar Delfzijl in het Dagblad van het Noorden.De investering toont volgens Zuidema aan dat PPG toekomst ziet in deze fabriek.

Delfzijl gaat als eerste onderdeel het in Amerika ontwikkelde Agilon Performance Silica produceren. Silica is een rubberverbeteraar, een vloeimiddel voor verf, dient als membraamfilters in accu’s en het zit in moderne luchtverfrissers. Daarnaast maakt Agilon de productie van banden schoner, eenvoudiger en goedkoper, terwijl de banden meer grip hebben, minder snel slijten, een lagere rolweerstand krijgen en zodoende minder brandstof vragen en bovendien een langere levensduur krijgen.

Zuidema: “Hiermee maken we de hele productieketen groener.

We zien voor dit product hele grote toekomstperspectieven.’’ www.ppg.com

AKZONOBEL SPONSORT STUDENTEN MET TOPSECTOR CHEMIEBEURS AkzoNobel sponsorde sinds de start in 2012 drie bacheloren vier masterstudenten met een Topsector Chemiebeurs.

12 VERF& INKT #41/2016

“De komende ronde stellen we opnieuw vier masterbeurzen beschikbaar”, zegt Andre van Linden, R&D-director bij AkzoNobels Decorative Paints in Sassenheim, in een interview in het oktobernummer van Chemie magazine van de VNCI. “Het is voor ons een manier om de beste mensen te vinden voor onze researchafdelingen. Studenten weten vaak niet dat wij zulke grote laboratoria hebben, waar we heel veel academici nodig hebben. Zowel internationale als Nederlandse studenten, die de cultuur goed begrijpen, zijn welkom”, zegt Van der Linden.

De 22-jarige Maaike Rump volgt een master nanotechnologie aan de Universiteit Twente, en is een van de studenten die een tweejarige beurs van 5000 euro per jaar ontvangt. “Coating leek me heel leuk, dus schreef ik AkzoNobel een motivatiebrief. En oh my god, toen werd ik ineens door de R&D-directeur gebeld.

Inmiddels onderzoek ik de grootteschaal die nodig is om te voorkomen dat watergebaseerde verf op hout te snel in het hout trekt en opdroogt”, vertelt ze in Chemie magazine. www.vnci.nl/nieuws/chemie-magazine

SUN CHEMICAL KOOPT FLINT GROUP’S EUROPEAN PUBLICATION GRAVURE INK BUSINESS Sun Chemical maakte eind september bekend dat het de Flint Group’s European Gravure Ink Business heeft overgenomen. De overname heeft geen gevolgen voor de vestiging van Flint in s’Gravenzande. www.sunchemical.com

AKZONOBEL KOOPT STROOM VAN WINDPARK IN

ATÉCÉ EXCLUSIEF DISTRIBUTEUR SIEGWERK UV INKTEN AtéCé Graphic Products gaat in Nederland exclusief de UV inkten van Siegwerk verkopen.

Daartoe ondertekenden beide bedrijven begin oktober een overeenkomst. De UV en LED UV inkt series worden onder de merknaam Siegwerk in de markt gezet. Siegwerk produceert UV inkten voor alle toonaangevende merken drukpersen, zo ook voor Komori. Ook deze UV-inkten verkoopt AtéCé, als exclusief Komori-dealer, onder de merknaam K-Supply in Nederland. www.siegwerk.com

AkzoNobel gaat samen met DSM, Philips en Google elektriciteit inkopen van Windpark Krammer. Het windpark is ontwikkeld door twee coöperaties met in totaal 4000 leden in de provincie Zeeland en het eiland Goeree-Overflakkee en is naar verwachting in 2019 gereed.

Hierdoor leveren de bedrijven een aanzienlijke bijdrage aan de realisatie van de Nederlandse duurzaamheids-doelstellingen die zijn afgesproken in het in 2013 afgesloten Energieakkoord voor duurzame groei.

Hierin staat dat in 2020 14% van de energie duurzaam wordt opgewekt. De Nederlandse activiteiten van AkzoNobel verbruiken evenveel energie als bijvoorbeeld de steden Amsterdam, Utrecht en Amersfoort gecombineerd, of 15 miljoen koelkasten. www.akzonobel.com

VISTA LANCEERT INNOVATIEVE COATING OP SCHILDERSVAKBEURS Vista lanceerde half oktober tijdens de schilder, glas en afbouwdagen in de Evenementenhal in Gorinchem een innovatieve twee componenten epoxy-coating. Vista FoodPox beschermt vloeren, wanden en plafonds in industriële en voedingsomgevingen tegen algen, bacteriën-en schimmelaangroei, zonder gebruik te maken van giftige stoffen. Het nieuwe product voldoet aan de HACCP-normen. Daarnaast introduceerde Vista tijdens de SGA-dagen een waterverdunbare, twee componenten polyurethaan parketlak. Vista Aqua Invisible 5.0 geeft vloeren door het zeer matte uiterlijk een natuurlijke, onbehandelde uitstraling en is volgens Vista zeer

#NWS/SECTOR

geschikt voor houten vloeren, zoals eiken en teak, trappen, parket en bamboe. www.vistapaint.nl

ZIEKENHUIZEN KIEZEN VAKER ANTIBACTERIËLE NANOCOATINGS De Vereniging Schoonmaak Research (VSR) heeft de feiten over de toepassing van nanotechnologie in de schoonmaakbranche in 2016 op een rijtje gezet. De uitgevoerde literatuurstudie stelt dat in ziekenhuizen steeds meer nanocoatings met een antibacteriële werking worden toegepast, bijvoorbeeld op wanden, lichtknoppen en deurklinken. Dit zijn biociden.

De antibacteriële coatings werken alleen tegen bacteriën die zich op het oppervlak bevinden en niet op bacteriën in de lucht.

Ze verliezen hun werkzaamheid als ze vuil zijn. Nanozilver wordt vanwege de antimicrobiële eigenschappen ook toegepast in wondgaas, textiel en schoonmaakdoeken. Het uitgevoerde onderzoek gaat in op de gezondheidsrisico’s van blootstelling aan nanodeeltjes. www.vsr-org.nl

VAN WIJHE FIETST VOOR ENERGIE COATEQ GENOMINEERD ALS BRANCHEWINNAAR WEGMARKERINGEN Coateq is door de nominatiecommissie van het Nationale Business Succes Award Instituut uitverkozen tot branchewinnaar in de branche Wegmarkeringen 2016. Coateq onderscheidt zich volgens de commissie onder andere door haar innovatieve producten. De hoogwaardige glasparels zorgen voor een hoge reflectie van de markering wat de veiligheid in het verkeer verhoogd en tevens een bijdrage levert aan vermindering van de energiekosten doordat de wegbeheerder de wegbelichting kan terugdringen.

Coateq geniet bekendheid in Nederland als importeur van de hightech muurverf ThermoShield. Naast deze bijzondere energiebesparende muurverf is Coateq ook exclusief importeur van wegmarkeringsmaterialen. Coateq importeert deze materialen als partner van de firma Swarco (beter bekend als Swarovski Company) in Nederland en België. www.swarco.com/coateq

LEERLINGEN CAMBIUMS COLLEGE BEZOEKEN BARIL

Chemisch-Fysisch analist. Ze kregen een uitgebreide rondleiding waarbij de medewerkers van Baril antwoord gaven op al hun vragen. Baril hoopt dat de ervaring hen helpt bij het maken van een beroepskeuze. www.barilcoatings.nl

Marlies van Wijhe, Marijke van Wijhe en Dick van Wijhe van Koninklijke Van Wijhe Verf trapten 10 oktober de Groene Kikker Contest 2016 af door te fietsen voor energie. Voor elke gefietste kilometer doneert het bedrijf een bedrag aan het Ronald Mc Donald Huis. Daarnaast fietsten meer dan honderd medewerkers mee. www.wijzonol.com

KOOPMAN LAKKEN BV IN NIEUWEGEIN WEER ACTIEF ALS LAKGROSSIER Koopman Lakken BV in Nieuwegein is opnieuw actief geworden als lakdistributeur, nu onder andere met Syrox, het nieuwe merk autoreparatielakken van Axalta Coating Systems. Dat meldt Autoschadeportaal, de verzamelsite voor de autoschadeherstelbranche. Syrox is een volledig nieuw laksysteem voor het herstel van personenauto’s, gericht op middelgrote en kleine schadeherstelbedrijven. Koopman Lakken BV verkoopt naast Syrox ook industriële lakken van de merken Fortis en Induko.

Tevens omvat het programma een compleet assortiment paint en non-paint producten. www.autoschadeportaal.nl

VMBO TL leerlingen van het Cambium College brachten 3 november een bezoek aan Baril Coatings om zich te oriënteren op de beroepen Laborant en

#41/2016 VERF& INKT 13

#VVVF/DUURZAAM

“WE MOETEN NADENKEN OVER HERGEBRUIKMOGELIJKHEDEN VERFVERPAKKINGEN”

14 VERF& INKT #41/2016

#VVVF/DUURZAAM

‘MONDIAAL LOOPT DE EUROPESE VERFINDUSTRIE HÉÉL VER VOOR’

Hoe duurzaam is de verf- en drukinktindustrie? De Europese branchevereniging voor de verfindustrie CEPE zette het onderwerp prominent op de agenda van het Europese congres in Lissabon met sprekers als Jan van der Meulen (CEPE) en Patrick Niels (DSM). Dit is hun visie op de circulaire economie en groene alternatieven voor oplosmiddelen en fossiele grondstoffen.

TEKST: DORINE VAN KESTEREN FOTO’S: GETTY IMAGES

DE CIRCULAIRE ECONOMIE wordt een steeds belangrijker hoofdstuk op de duurzaamheidsagenda. In september presenteerden staatssecretaris Dijksma (Milieu, PvdA) en minister Kamp (Economische Zaken, VVD) hun rijksbrede programma Circulaire Economie aan de Tweede Kamer. Het doel? Zorgen dat Nederland volledig circulair wordt. In 2050 mag er geen afval meer bestaan en moet de economie vooral draaien op hergebruikte grondstoffen en materialen. Al in 2030 moet het gebruik van olie, gas, mineralen en metalen met de helft zijn teruggedrongen.

Op Europees niveau is circulariteit al enige jaren een thema. Vorig jaar december lanceerde de Europese Commissie een actieplan.

Bedrijven en burgers moeten zuiniger omgaan met grondstoffen, meer recyclen en minder weggooien. Dat kan bijvoorbeeld door ecodesign: producten slimmer ontwerpen, zodat ze langer meegaan en onderdelen opnieuw kunnen worden gebruikt. In 2030 mag nog 10 procent van al het afval op de vuilnisbelt belanden, aldus de Europese Commissie. CEPE, de Europese brancheorganisatie voor de verfen drukinktindustrie in Brussel, greep begin oktober de gelegenheid van het congres aan om een vertegenwoordiger van de Europese Commissie de plannen te laten toelichten. “Het actieplan is een politiek document – in de zin van gedachten op papier zetten – en nog geen wetgeving, maar de richting is natuurlijk wel duidelijk”, zegt Jan van der Meulen, managing director van CEPE.

Hoe circulair is de verfindustrie?

VAN DER MEULEN: “In het actieplan heeft de Europese Commissie vijf prioritaire sectoren benoemd – de producenten van plastics en elektronica bijvoorbeeld – en onze sector hoort daar niet bij. Maar we kunnen niet zeggen dat dit aan ons voorbijgaat. Verf en drukinkt bevinden zich immers op heel veel artikelen die kunnen worden hergebruikt. Een relevante vraag is dus of onze producten hiervoor geen belemmering vormen. Komt de inkt bijvoorbeeld goed los van het papier dat wordt gerecycled? Daarnaast moeten we nadenken over de hergebruikmogelijkheden van de verfverpakkingen. Iets anders is dat veel verf ongebruikt overblijft, vooral bij particulieren en professionele schilders die bij particulieren werken. Die verf kan natuurlijk nog van waarde zijn. Er is al verf op de markt die is gemaakt van oude verf, maar dat gebeurt nog mondjesmaat.” #41/2016 VERF& INKT 15

#VVVF/DUURZAAM

WIE IS

PATRICK NIELS? Patrick Niels heeft meer dan 25 jaar ervaring binnen DSM. Sinds 2013 is hij business group director van DSM Resins & Functional Materials. Daarvoor was hij als business unit director verantwoordelijk voor de fusie van twee bedrijfsonderdelen die leidde tot de unit DSM Coating Resins. Niels behaalde zijn bachelor of business administration (BBA) aan Nyenrode Business Universiteit en zijn MBA aan Emory University in het Amerikaanse Atlanta.

PATRICK NIELS, business group director van DSM Resins & Functional Materials: “In mijn optiek heeft circulariteit beperkte betekenis voor de verfindustrie. Als een ijskast van 100 kilogram wordt hergebruikt, dan is het verflaagje van 200 gram in verhouding van ondergeschikt belang. Coatings en lijmen kunnen daarentegen wel worden gebruikt om hergebruik mogelijk te maken. Zo heeft DSM-NIAGA een nieuwe, volledig circulaire productietechnologie ontwikkeld voor tapijt. Voorheen werd latex gebruikt om de materialen in het tapijt met elkaar te verlijmen, maar het probleem was dat je dit daarna niet meer uit elkaar kreeg. Met onze speciaal voor dit doel ontwikkelde lijm kan het tapijt aan het einde van zijn levensduur volledig worden afgebroken en kunnen alle materialen worden hergebruikt. Op deze manier kunnen we het tapijtafval de wereld uit krijgen.”

Waar valt de grootste duurzaamheidswinst te behalen?

NIELS: “Wij proberen al onze coatings oplosmiddelvrij te maken.

Dit kan leiden tot een reductie van onze carbon footprint van maar liefst 50 tot 60 procent. Onze industrie is wereldwijd namelijk deels verantwoordelijk voor de uitstoot van volatile organic compounds (voc's, ofwel vluchtige organische stoffen), die klimaatverandering, smog en verzuring mede veroorzaken. Het merendeel van de voc's 16 VERF& INKT #41/2016

komt van het methaan in de mest in de landbouw, maar 21 procent van de non-methaan-voc's komt uit inkt en coatings. Een oplossing is om over te stappen van oplosmiddelen naar drie groene technologieën: water, poederverf en UV. Bij dit laatste drogingsproces verandert een coating door UV-licht in een vaste laag. Hierbij komen geen oplosmiddelen vrij.”

Plegen de leden van CEPE vergelijkbare inspanningen?

VAN DER MEULEN: “We zien het gebruikelijke palet van voorlopers, volgers en achterblijvers. Een belangrijke stap in de praktijk is inderdaad het vervangen van de fossiele componenten van verf door hernieuwbare grondstoffen die het milieu minder belasten. Wij willen onze leden hierbij helpen en hen ook stimuleren.

Bijvoorbeeld met onze digitale database met lifecycle-informatie over alle verfgrondstoffen. De aangesloten fabrikanten kunnen zo eenvoudig toetsen welke impact hun formuleringen hebben op onder meer CO 2-uitstoot en grondstof- en landgebruik. Een beter inzicht hierin kan hen ertoe brengen om de samenstelling van hun producten te veranderen of in overleg te treden met hun grondstoffenleverancier over de duurzaamheid van hun producten. Overigens zullen op termijn steeds meer opdrachtgevers in de bouw en aanpalende sectoren gaan vragen om de duurzaamheids-

#VVVF/DUURZAAM

WIE IS

JAN VAN DER MEULEN? Na zijn studie chemie aan de Universiteit van Utrecht was Jan van der Meulen ruim twintig jaar werkzaam in de verf- en grondstoffenindustrie, onder andere bij Sigma en DSM. Na enkele researchfuncties vervulde hij functies in de marketing en het algemeen management. Sinds 2005 is hij managing director van CEPE, de Europese verf- en drukinktbrancheorganisatie in Brussel.

informatie van verf. Dan moeten de verffabrikanten dus wel, of ze nu groot of klein zijn.”

Komt er een dag dat mensen alleen nog maar duurzame verf willen kopen?

NIELS: “Wij hebben afstand genomen van oplosmiddelen en investeren alleen nog in groene technologieën. Niet alleen omdat dit past bij onze manier van werken waarbij duurzaamheid voorop staat, maar ook omdat dáár de commerciële kansen liggen. Je zou verwachten dat vooral de particuliere consument geïnteresseerd is in groene verven, maar we zien ook heel duidelijk dat steeds meer industriële gebruikers proactief overschakelen naar milieuvriendelijkere processen en producten. Kijk naar een bedrijf als Tesla, dat zich positioneert als duurzaam bedrijf en deze gedachte over de hele linie doorvoert. Ook als het gaat om het type verf dat ze gebruiken voor hun producten, hoewel dat in ‘the bigger scheme of things’ natuurlijk van relatief belang is.”

VAN DER MEULEN: “In de relatie met onze afnemers – particulieren, professionele schilders én bedrijven – is ook communicatie en transparantie heel belangrijk. Daarom werkt CEPE mee aan het pilotproject Product Environmental Footprint van de Europese Commissie, dat moet leiden tot een standaardmethode om de milieuprestaties van

producten te meten en te communiceren. Op dit moment zijn er zoveel verschillende duurzaamheidslabels en keurmerken in alle Europese landen, dat consumenten en bedrijven door de bomen het bos niet meer zien. Decorative paints is een van de 26 specifieke productgroepen die onderdeel zijn van het project. Het is de bedoeling dat de standaardmethode begin 2017 klaar is.”

Hoe staan jullie tegenover strengere wet- en regelgeving?

NIELS: “Tijdens het CEPE-congres heb ik gezegd dat we wetten en regels juist moeten omarmen, omdat deze ons dwingen om te innoveren. De ontwikkeling om vervuiling tegen te gaan, is wereldwijde gaande. China bijvoorbeeld heeft onlangs een belasting op oplosmiddelen uitgevaardigd. Dit legt druk op de Chinese verf- en drukinktindustrie om over te schakelen op groene alternatieven. Kortom: als we regelgeving omarmen, behouden we onze koploperspositie.”

VAN DER MEULEN: “Daar ben ik het tot op zekere hoogte mee eens.

Wetgeving kan een goed instrument zijn om een level playing field te creëren binnen Europa en bescherming tegen spelers van buiten Europa die het niet zo nauw nemen met duurzaamheid. Ik vrees niet voor een mondiale concurrentie op duurzaamheidsgebied. Met alle respect: de Europese verfindustrie loopt héél ver voor.” n #41/2016 VERF& INKT 17

#VVVF/DUURZAAM

‘NIEUWE PRESTATIEINDICATOREN OM VOORTGANG TE METEN’ 18 VERF& INKT #41/2016

#VVVF/DUURZAAM

De VVVF brengt jaarlijks het Coatings Care-verslag uit. Hierin rapporteren de leden aan de hand van prestatie-indicatoren de voortgang op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu. “De komende jaren overwegen we nieuwe indicatoren op te nemen, zoals bijvoorbeeld de CO2-uitstoot, de hoeveelheid biobased of gerecyclede grondstoffen”, zegt VVVF-bestuurslid en KEIM-directeur Kees Mylanus.

TEKST: ADRIAAN VAN HOOIJDONK FOTO: GETTY IMAGES

Coatings Care is een wereldwijd initiatief van verf- en drukinktproducenten en -leveranciers. Het initiatief staat voor het streven naar voortdurende verbeteringen op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu en het geven van informatie hierover. Het is een belangrijk instrument om invulling te geven aan de doelstelling van de industrietak om duurzaam te ondernemen. Hiermee laten verf- en drukinktfabrikanten zien dat ze werken aan de ontwikkeling van innovatieve en duurzame producten die ze op een verantwoorde manier produceren en distribueren.

JAARLIJKSE ENQUÊTE De VVVF voert jaarlijks een enquête onder haar leden uit over veiligheid, gezondheid en milieu. Het Coatings Care-verslag dat hieruit voortvloeit is een middel om op een transparante manier over deze aspecten met leden en stakeholders te communiceren. “Het verslag zorgt voor bewustwording bij de leden, bijvoorbeeld over de blootstelling aan oplosmiddelen en gevaarlijke stoffen, ziekteverzuim en productontwikkeling. Hierdoor krijgen ze een goed beeld waar ze staan in vergelijking met de rest van de branche.”

DIVERSE INTERESSES Producerende en niet-producerende leden gebruiken het verslag volgens Kees Mylanus op verschillende manieren. “Voor de verfproducenten zijn prestatie-indicatoren, zoals het gebruik van gevaarlijke stoffen en de blootstelling daaraan, uiteraard relevanter dan voor niet producerende leden”, licht hij toe. “Ik vul de jaarlijkse enquête van de VVVF voor het Coatings Care-verslag uiteraard ook zelf in, maar als importeur (lees: niet-producerend bedrijf) zijn voor mij andere prestatie-indicatoren belangrijker.”

herverpakken. De lege verpakking die overblijft, is nu een belangrijk onderdeel van onze afvalstroom. Hoewel dit voor een afvalverwerker verbrandingswaarde heeft, willen wij deze afvalstroom zoveel mogelijk reduceren. Daarom ben ik altijd benieuwd hoe onze afvalstroom zich verhoudt tot die van andere bedrijven. En of er manieren zijn om de afvalstroom te reduceren. Wij zijn er overigens wel trots op dat bij de productie van KEIM het afvalwater volledig wordt gerecycled en productie residu wordt geleverd als grondstof voor plaatmateriaal.”

NIEUWE PRESTATIE-INDICATOREN De VVVF overweegt volgens hem om in toekomstige enquêtes en Coatings Care-verslagen een aantal nieuwe prestatie-indicatoren op te nemen. “Bijvoorbeeld op het gebied van de CO2-uitstoot, de hoeveelheid biobased en het aandeel gerecyclede grondstoffen. Stakeholders vinden dit belangrijke informatie, maar ook voor de leden is het een waardevolle aanvulling op de huidige prestatie-indicatoren.”

Hoewel Coatings Care nu voornamelijk op leden en belangrijke stakeholders is gericht wil de VVVF de komende jaren het verslag onder meer belanghebbenden onder de aandacht brengen, stelt Mylanus.

COATINGS CARE-VERSLAG 2015 BINNENKORT BESCHIKBAAR OP VVVF’S-LEDENSITE De VVVF heeft onlangs het concept Coatings Care-verslag 2015 onder de leden van de VVVF themagroep duurzaam ondernemen verspreid. Eind december vindt hierover een vergadering plaats.

Daarna is het verslag beschikbaar op de VVVF-ledensite.

Mylanus onderbouwt met een voorbeeld. “Wij importeren verfproducten uit het buitenland om ze in Nederland aan te kleuren en te #41/2016 VERF& INKT 19

#VVVF/DUURZAAM

OVERGANG NAAR CIRCULAIRE ECONOMIE MAAKT VERFRECYCLING URGENTER De Europese Commissie wil dat in 2050 de gehele economie circulair is. Bedrijven moeten kringlopen dus gaan sluiten. De urgentie voor verfrecycling neemt hierdoor toe. Jaarlijks verdwijnt ongebruikte verf in de verbrandingsoven van de afvalverwerker om zo energie op te wekken.

Dat kan beter, realiseerde de verfindustrie zich vijf jaar geleden al.

Zo concludeerde een werkgroep van de VVVF dat verfrecycling niet alleen technisch, maar ook economisch haalbaar is. De verfproducenten begonnen met het hergebruik van muurverf op waterbasis (latex). Burgers leveren verfrestanten aan bij milieudepots van gemeenten, waarna afvalverwerker SITA het afvalmateriaal sorteert, de verfstromen zuivert, filtert en bruikbare materialen test op kwaliteit. De eerste pot in Nederland gerecyclede verf rolde in december 2013 van de band bij verfproducent RIGO in IJmuiden.

Verfrecycling heeft echter nog geen grote vlucht genomen. AkzoNobel wil in 2017 middels een aantal pilots gaan kijken op welke manier niet-gebruikte verf via het kringloop circuit een tweede kans kan krijgen. Hierbij borduurt Akzo-Nobel verder op het succesvolle Community Repaint-project in het Verenigd Koninkrijk. Daar haalt het bedrijf watergedragen muurverf uit de afvalstroom om het op te werken en te verkopen aan goede doelen- of kringloopwinkels. De ingezamelde verf komt van niet-gebruikte verf van consumenten en niet-verkochte of beschadigde blikken verf bij handelaren.

Het initiatief van Akzo-Nobel is niet bedoeld als vervanging van de eerder genoemde verfrecycling, maar eerder als aanvulling. De bevindingen uit de pilot worden ook teruggekoppeld aan de VVVF. Er zal dan worden bekeken op welke wijze andere verfbedrijven kunnen aanhaken.

20 VERF& INKT #41/2016

SUN CHEMICAL HERGEBRUIKT TOLUEEN VAN ILLUSTRATIEDIEPDRUKKERIJEN Ilustratiediepdrukkerijen maken voor het drukproces gebruik van tolueen. Het vluchtige organische oplosmiddel is immers goed verdampbaar. Deze snelle verdamping draagt bij aan de snelheid waarmee gedrukt kan worden. Bovendien is tolueen een drager van pigmenten en hars in drukinkt en essentieel voor een goede overdracht op papier.

Tegelijkertijd is tolueen geclassificeerd als een stof die mogelijk schadelijk kan zijn voor het ongeboren kind. Daarom besteden illustratiediepdrukkerijen veel aandacht aan de bescherming van hun medewerkers, bijvoorbeeld door de installatie van afzuigapparatuur en het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen. Bovendien winnen de illustratiediepdrukkerijen tolueen voor het grootste gedeelte terug om het aan drukinktproducenten, zoals Sun Chemical, te leveren.

Wilco Naaijen, hoofd technische dienst van Sun Chemical in Etten-Leur en jarenlang zelf werkzaam in een illustratiediepdrukkerij, legt uit hoe het terugwinningsproces werkt. “Afzuigapparatuur vangt tijdens het drukproces het allergrootste deel van het tolueen op.

Vervolgens gaan de dampen door een filter om vaste deeltjes, zoals pigmenten, eruit te halen. Daarna gaan de dampen door een actief koolbed. Hier gaat stoom doorheen om tolueen eruit te halen. De water/tolueen oplossing die overblijft wordt opgevangen en gescheiden, zodat alleen tolueen overblijft.”

Het tolueen dat overblijft gaat terug naar Sun Chemical voor hergebruik in drukinkten. Naaijens wijst op het hoge rendement van het terugwinningsproces. “Afhankelijk van de staat van het actieve koolbed gaat het om percentages tussen de 96 en 98 procent. Tijdens het drukproces verlies je sowieso één procent door verdamping.

Daarnaast gaat één procent mee met het drukwerk omdat de inkt nog niet volledig is uitgedroogd. Er zit altijd nog een restje tolueen in dat na verloop van tijd is uitgedampt.”

#VVVF/DUURZAAM

EUROPESE VERFEXPERTS ADVISEREN OVER VEILIG GEBRUIK STOFFEN IN VERF Een groep experts van de Europese branchevereniging voor de verfindustrie CEPE maakt in het kader van Paint Formula Stewardship een selectie van de meest gevaarlijke stoffen in verf. Ook gaat de groep CEPE-leden adviseren hoe ze de stoffen zo veilig mogelijk kunnen gebruiken. Wanneer dit niet mogelijk is, beveelt de expertgroep aan om de stoffen uit te faseren. Hiermee wil CEPE, vooruitlopend op Reach, de leden stimuleren om tijdig te zoeken naar alternatieven. Het geeft de brancheorganisatie ook redenen om bepaalde stoffen te verdedigen als vervanging technisch niet mogelijk blijkt te zijn.

Kees Visser, manager Reach en Regulatory affairs van PPG, benadrukt dat de leden hierbij afhankelijk zijn van de informatie over stoffen die de producenten van de grondstoffen aanleveren. CEPE heeft drie categorieën van gevaarlijke stoffen geselecteerd. Hierbij gaat het om CMR-, PBT- en zPzB-stoffen. CMR-stoffen zijn kankerverwekkende, mutagene en reprotoxische stoffen. PBT-stoffen zijn persistente, bioaccumulerende en toxische stoffen. zPzB-stoffen zijn zeer persistente en sterk bioaccumulerende stoffen (ongeacht hun toxiciteit).

De grondstoffenproducenten leveren de beschikbare informatie over de stoffen aan het Europees Chemicaliënagentschap ECHA die vervolgens voor de registratie, evaluatie en autorisatie zorgt.

De expertgroep is volgens Kees Visser in het leven geroepen, omdat niet alle verfproducenten over de vereiste toxicologische kennis beschikken. Bovendien is het praktischer om op centraal niveau vast te stellen hoe een al dan niet gevaarlijke stof veilig is te gebruiken, gebaseerd op de blootstellingsscenario’s van de grondstoffenleveranciers.

“Het kan nog verschil maken of een stof bedoeld is voor consumentengebruik of voor industriële toepassingen. Als een veilig gebruik niet zonder meer is vast te stellen, is het vervolgens aan de afzonderlijke verfproducenten om te kijken of er veiligere alternatieven mogelijk zijn”, zegt Visser. “Ook daarbij zijn verfproducenten natuurlijk afhankelijk van grondstoffenleveranciers. De mogelijke alternatieven kunnen bedrijven om twee redenen niet onderling met elkaar uitwisselen. In de eerste plaats gaat het om vertrouwelijke bedrijfsinformatie. En in de tweede plaats bestaat de kans dat Europese instituties de verfproducenten van kartelvorming beschuldigen. Daarom kan CEPE hier een bemiddelende rol spelen tussen de verfproducenten.”

De lijst is volgens CEPE een ‘aanbeveling’ en geen verplichting. Ook zou het volgens de brancheorganisatie niet tot extra kosten voor de leden moeten leiden.

“VRAAG NAAR BIOBASED COATINGS ZAL TOENEMEN” “De verf- en drukinktindustrie bevindt zich in een overgangsfase om de geringe impact van de branche op de draagkracht van de aarde nog verder te verminderen”, stelt Geert Duijghuisen, directeur van Baril Coatings. Dat kan volgens hem op verschillende manieren.

“Bijvoorbeeld door verf te produceren met hernieuwbare grondstoffen die een lagere impact op het milieu hebben. Daarom heeft de VVVF de ambitie uitgesproken dat in 2030 de helft van de verf op de Nederlandse markt op hernieuwbare grondstoffen is gebaseerd.”

Hiervoor is de sector echter voor een groot deel afhankelijk van de grondstoffenleveranciers. Die zetten steeds vaker hernieuwbare grondstoffen in de markt, maar nog niet op hele grote schaal. Daarvoor zou eerst de vraag moeten toenemen.

In het verleden zijn er echter volgens Duijghuisen biobased producten, waaronder ook verf, op de markt gebracht die niet altijd even goed presteerden in vergelijking met fossiele varianten. “De acceptatie in de markt is hierdoor wat minder en dus ook de vraag.”

De huidige op hernieuwbare grondstoffen gebaseerde producten voldoen volgens hem echter aan de wensen van klanten, opdrachtgevers en gebruikers en presteren soms zelfs beter. Bovendien stimuleren de Europese Commissie en dus ook de Nederlandse overheid de weg naar het realiseren van een biobased economie.

Afvalstromen uit de voedselindustrie en houtindustrie zijn een bron voor nieuwe grondstoffen. Dit past in de visie van het ministerie van Economische Zaken dat ‘groene groei’ de toekomst is.

“De vraag zal alleen maar toenemen”, verwacht hij. “Maar het zou zeker helpen als de overheid faciliteert, bijvoorbeeld door bij aanbestedingen de voorkeur voor biobased verf uit te spreken.”

Duijghuisen plaatst de ambitie van de VVVF in een breder kader. Het gaat volgens hem niet alleen om de productie van biobased verf.

“Zo werkt de sector ook aan verduurzaming door het verbeteren van de functionele eigenschappen van verf om de onderhoudscycli terug te dringen. Daarnaast nemen de bedrijven maatregelen om het afnemende fossiele energieverbruik in de productieprocessen nog verder te reduceren middels het inzetten van alternatieve energiebronnen.” Verder wijst hij erop dat verf en coatings een centrale rol spelen in het verduurzamen/beschermen van materialen zodat de levensduur toeneemt. n

#41/2016 VERF& INKT 21

#VVVF/INNOVATIE

MANAGER LABORATORIUM BEN ALBLAS VAN HET CENTRUM VOOR ONDERZOEK EN TECHNISCH ADVIES

‘VERFFABRIKANTEN ZIJN HIER KIND AAN HUIS’ Verffabrikanten zijn kind aan huis bij het Centrum voor Onderzoek en Technisch advies (COT) in Haarlem. “Wij beschikken dan ook over een uitgebreid laboratorium om alle mogelijke testen en keuringen voor verf uit te voeren. Daarnaast hebben wij een adviesgroep met tien specialisten op het gebied van verftechniek”, zegt Ben Alblas, manager laboratorium.

TEKST: ADRIAAN VAN HOOIJDONK FOTO‘S: NIEUWE BEELDEN MAKERS

22 VERF& INKT #41/2016

#VVVF/INNOVATIE

“Toen ik in de jaren ’90 bij het COT begon, lag de focus vooral op het testen en keuren van verf voor de bouw-, timmerindustrie en doe-het-zelf-markt. Inmiddels richten wij ons door de veranderde marktomstandigheden voor driekwart op verf voor staalconservering, bijvoorbeeld van bruggen, sluizen, schepen, offshore of chemische installaties”, zegt Ben Alblas in een vergaderzaal van het COT op een bedrijventerrein in Haarlem. “Alles wat er aan normen, voorschriften en specificaties op verfgebied valt te bedenken, kunnen wij hier onafhankelijk testen en keuren. Bijvoorbeeld voor verffabrikanten die producten ontwikkelen en willen weten hoe het met het glansbehoud of de droogtijden zit. Maar ook voor een partij als Shell of ENI/Agip die eist dat verf voor boorplatforms of leidingen aan hun specificaties voldoet. Daarvoor schakelen zij een onafhankelijke partij, zoals het COT, in. Bovendien worden wij door grote marktpartijen als Shell, ENI, Aramco, PDO, DNV-GL en Lloyd’s geaudit.”

Internationaal gezien is het COT volgens hem een kleine tot middelgrote speler, maar in Nederland heeft het centrum weinig concurrentie. “Alleen op deelgebieden voeren partijen, zoals bijvoorbeeld de Stichting Hout Research in Wageningen, vergelijkbaar onderzoek uit. Verder is TNO actief op het gebied van onderzoek naar staalconservering, maar dan heb je het ook wel gehad.

In slechts vijf tot tien procent van alle gevallen doen wij een beroep op andere laboratoria.”

De opdrachtgevers in de verfbranche zijn niet alleen verffabrikanten, maar ook overheden zoals Rijkswaterstaat. Daarnaast werkt het COT voor schilderbedrijven en brancheorganisaties, zoals FOCWA en HISWA. Bovendien zijn de medewerkers vertegenwoordigd in commissies, zoals bij het Nederlands Normalisatie Instituut en KIWA.

UITGEBREID LABORATORIUM In het uitgebreide laboratorium testen tien specialisten niet alleen fysische eigenschappen van verf, maar voeren ze eveneens met geavanceerde apparatuur chemische analyses uit. Alblas: “Zo kijken wij hoe verf is opgebouwd en welke grondstoffen erin zitten.

Bijvoorbeeld om op een onafhankelijke manier aan te tonen dat verf een bepaald keurmerk, zoals Ecolabel, mag dragen.”

Hij geeft een voorbeeld. “Wanneer een verffabrikant een coating maakt voor een groot project, zoals de Oosterscheldekering, rollen er iedere twee maanden nieuwe batches uit de fabriek. Opdrachtgevers, zoals Rijkswaterstaat, eisen dan een onafhankelijk rapport dat het om precies dezelfde coating gaat. Met een infrarood spectrofotometer stellen wij de fingerprint van de verf vast, zodat opdrachtgevers weten dat het om exact dezelfde coating gaat.” #41/2016 VERF& INKT 23

#VVVF/INNOVATIE

WIE IS

BEN ALBLAS? Ben Alblas studeerde scheikunde in Utrecht. In 1983 promoveerde hij aan de Universiteit Groningen op een onderzoek materiaalkunde, op het grensgebied tussen scheikunde en natuurkunde. Vervolgens werkte hij als researcher bij de TU Twente en TNO om in 1990 bij het COT te beginnen. Vorig jaar vierde hij zijn 25-jarig dienstverband.

“Op zich niet zo bijzonder”, stelt Alblas. “Vorig jaar waren er zelfs twee collega’s met een 40-jarig jubileum.”

Alblas benadrukt dat vertrouwen en onafhankelijkheid een belangrijke rol spelen in de relatie tussen opdrachtgevers en het COT. “Daarom hebben wij ook een geheimhoudingsplicht. De resultaten van het onderzoek kunnen wij niet met andere partijen delen.”

Soms weten de medewerkers niet welke verf ze nu precies testen of keuren. “Dan krijgen wij bijvoorbeeld blanco bussen met een A en een B op het etiket. Maar het komt ook voor dat wij van een verffabrikant tien corrosiewerende verven krijgen, waarvan er vijf van de concurrentie zijn. Op basis van onze rapportage kan een producent dan kijken waar hij op verschillende parameters staat in vergelijking met zijn collega-producenten.”

FYSISCHE EIGENSCHAPPEN Daarnaast heeft het COT alles in huis om ook de fysische eigenschappen van verf in kaart te brengen, variërend van dekking, glansbehoud en slagvastheid tot krasvastheid en nog tal van andere parameters.

“Onlangs spraken wij nog met zes verffabrikanten uit de technische commissie protective coatings van de VVVF samen met de opdrachtgever over de esthetica van hun producten. De opdrachtgever vindt het immers belangrijk dat de kleur en de glans zo lang mogelijk worden behouden. Wij voeren hiervoor diverse testen uit”, vertelt Alblas.

De tien specialisten van de adviesgroep verftechniek richten zich vooral op bouwverf en staalconservering. Woningbouwcorporaties 24 VERF& INKT #41/2016

zijn belangrijke opdrachtgevers, weet Alblas. “Onze mensen inventariseren bijvoorbeeld hoe een woningbouwcomplex in de verf staat.

Ook maken ze bestekken en aanbestedingen en houden ze toezicht op de uitvoering van schilderwerk.”

SCHADE-ONDERZOEK Verder zijn de specialisten van de adviesgroep regelmatig bij schade-onderzoeken betrokken. Alblas geeft een paar voorbeelden.

“In een nieuw stadhuis van een grote gemeente in de Randstad viel de verf van de pijlers in de hal er een paar jaar geleden bijna af.

Wij hebben toen een onafhankelijk onderzoek uitgevoerd. Daarnaast zijn wij voor het huwelijk tussen Willem-Alexander en Maxima door de Rijksgebouwendienst ingeschakeld om de problemen met de muurverf en het stucwerk in villa Eikenhorst in Wassenaar in kaart te brengen.”

Rechtbanken die technische verfzaken behandelen, maken eveneens graag gebruik van de expertise van het COT. “Soms komen geschillen tussen verffabrikanten en opdrachtgevers voor de rechter”, licht Alblas toe. “Wij zijn door de rechterlijke macht erkend als een onafhankelijke, technisch deskundige partij en treden daarom soms op als getuige in rechtszaken. In negentig procent van de gevallen blijkt overigens dat de verffabrikanten geen schuld hebben, maar dat een andere partij steken heeft laten vallen.” n

#VVVF/INNOVATIE

Op een andere tafel liggen tientallen stalen en houten paneeltjes met binnengekomen verfmonsters. Alblas wijst naar vier kunststof kasten op de grond. “Hier testen wij de coatings voor ballastwatertanks van schepen in opdracht van een grote overkoepelende organisatie tegen de eisen van de International Maritime Organisation.

De kasten bevatten zout water om de omstandigheden op zee na te bootsen”, legt hij uit.

CHEMISCHE ANALYSES Vervolgens loopt hij naar een hoek van het laboratorium waar verschillende apparaten staan om chemische analyses uit te voeren.

“Met deze gaschromatograaf massaspectrometer bepalen wij de soort en het gehalte aan oplosmiddelen in verf. Wij ontvangen regelmatig verfmonsters, bijvoorbeeld van Rijkswaterstaat, van bruggen of sluizen die gerenoveerd moeten worden. RWS wil dan graag weten of de monsters bijvoorbeeld lood of polycyclische aromaten bevatten om tijdens de werkzaamheden de juiste beschermende maatregelen te kunnen nemen.”

Het laboratorium beschikt verder over een aparte klimaatkamer.

“Hier is het altijd 23 graden Celsius met 50 procent relatieve luchtvochtigheid. In veel normen is namelijk voorgeschreven dat testen onder deze omstandigheden moeten worden uitgevoerd”, zegt Alblas. Dat geldt bijvoorbeeld ook voor de schrobtest voor pleisters en muurverven die op een van de tafels in de klimaatkamer staat.

Het apparaat bevat twee houders met borstels die duizenden keren heen en weer gaan op een paneel met een pleister op een glasplaat of een muurverf. Een pompje doseert zelfs schoonmaakmiddel om de praktijk zo goed mogelijk na te bootsen.

“ALLE MOGELIJKE TESTEN EN KEURINGEN VAN VERF” In de hal van het laboratorium hangt een zwart-wit foto van een villa in Haarlem waar het COT tot 2007 was gevestigd. Ben Alblas legt uit dat het COT in 1938 is opgericht door twee chemisch ingenieurs die in de jaren ’70 hun activiteiten met een laboratorium uitbreidden.

Hij wijst op een microscoop op een van de labtafels. “Gebruiken wij voor onderzoek naar verflagen, bijvoorbeeld op bruggen. De verfschilfers gieten we in een UV hardende hars, zodat we onder de microscoop zien hoe de verflagen zijn opgebouwd. Als er een 3-laags systeem op zou moeten zitten, zien wij dat meteen en is er geen discussie meer over mogelijk.” Aan de muur hangt ook een foto met tientallen gekleurde verflagen van de spoorweghefbrug De Hef in Rotterdam die momenteel wordt gerenoveerd. “Het lijkt wel kunst nietwaar”, zegt Alblas.

KLIMAATKASTEN In een andere ruimte staan drie klimaatkasten opgesteld. Alblas: “Hier kunnen wij de temperatuur en luchtvochtigheid instellen.

Bijvoorbeeld om de coating van deze t-vormige stalen paneeltjes te testen. In de naden loopt de verflaagdikte soms op. Dat kan onder invloed van de weersomstandigheden tot scheur- en barstvorming leiden, zoals eerder bij de Oosterscheldekering is vastgesteld.”

Het laboratorium is verder uitgerust met UV-kasten met TL-balken om verf te testen op UV-bestendigheid. Ook staan er diverse zoutsproeikasten met rekken vol paneeltjes met verfsystemen om coatings voor de offshore industrie te testen. Sommige testen nemen wel een half jaar in beslag. “Wanneer de verf op de testpaneeltjes is aangebracht en uitgehard, blijven de paneeltjes eerst drie dagen in de zoutsproeikast. Vervolgens gaan ze in de UV-kast en daarna een dag in de vriezer. Dat gaat zo weken achter elkaar door”, legt Alblas uit.

Het COT maakt niet alleen gebruik van bestaande testapparatuur, maar ontwerpt zelf ook de nodige installaties. Alblas wijst op een constructie om de invloed van golven op coatings in kaart te brengen. “Bovendien beschikken wij ook over autoclaven om onder hoge druk en temperatuur testen uit te voeren. Daarnaast plaatsen wij ook testpaneeltjes met verfmonsters buiten op rekken gericht op het zuiden om zo het effect van het weer optimaal in kaart te brengen.

Kortom, wij beschikken hier over alle apparatuur om alle mogelijke testen en keuringen van verf uit te voeren.” n

#41/2016 VERF& INKT 25

#VVVF/ARBEID

26 VERF& INKT #41/2016

#VVVF/ARBEID

VIERDE INDUSTRIËLE REVOLUTIE

ROBOTISERING VEREIST BIJSCHOLING PERSONEEL

De ‘robotsamenleving’ komt eraan. De maatschappij staat voor een technologische revolutie en moet zich afvragen hoe daarmee om te gaan. Politiek en sociale partners zien de urgentie en verdiepen zich erin. Maar wat betekent het voor de verf- en drukinktindustrie? Verf&Inkt Magazine peilde in de branche hoe er wordt gedacht over de kansen en bedreigingen van robotisering.

Grote ontslaggolven lijken uit te blijven, maar het personeel moet wél flink worden bijgespijkerd.

TEKST: JEROEN BEZEM FOTO: GETYY IMAGES

#41/2016 VERF& INKT 27

#VVVF/ARBEID

NIEUWE KANSEN De transitie naar de robotsamenleving wordt ook wel de ‘vierde industriële revolutie’ genoemd en die is inmiddels volop bezig. De veranderingen verlopen in een snel tempo en kunnen verstrekkende economische en sociale gevolgen hebben. De SER bekijkt die vierde industriële revolutie niet als een bedreiging, maar als een gegeven dat ook nieuwe kansen biedt.

Uit het SER-advies blijkt dat er vervolgstappen nodig zijn om het transitieproces goed te laten verlopen. Zo overleggen werkgevers en werknemers nog over hoe scholing op het werk geregeld moet worden. Ook willen ze dat per sector in kaart wordt gebracht welke banen verdwijnen en welke nieuwe banen daarvoor in de plaats komen.

“ONZE INVESTERINGSAGENDA IS GERICHT OP HET SLIMMER MAKEN VAN DE PROCESSEN” Eind oktober publiceerde de Sociaal-Economische Raad (SER) de verkenning ‘Mens & digitale technologie: samen aan het werk’.

Daarin hebben werkgevers en werknemers de gevolgen van de transitie naar een digitale economie in kaart gebracht. De belangrijkste conclusie: digitalisering en robotisering bieden kansen, maar het gaat niet vanzelf. SER-voorzitter Mariëtte Hamer: “We kunnen het ons niet permitteren om de kansen van technologische vernieuwing te laten liggen. Om iedereen te laten profiteren, zal er wel wat moeten gebeuren. Een inclusieve arbeidsmarkt is onze ambitie en daar besteden we dan ook uitgebreid aandacht aan.”

PUBLIEK DEBAT De SER was om advies gevraagd door minister Lodewijk Asscher van Sociale Zaken. Hij was benieuwd naar de mogelijke effecten van technologische ontwikkelingen – zoals robotisering, automatisering en digitalisering – op de toekomstige economie en samenleving. Aanleiding was volgens de minister: “Het publieke debat over de consequenties van technologische ontwikkelingen op de arbeidsmarkt, zeker nu processen als robotisering, automatisering en digitalisering het mogelijk maken om steeds meer en steeds complexere taken van werknemers over te nemen en deze verandering snel gaat.”

De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) bracht vorig jaar een vergelijkbaar rapport uit en Deloitte onlangs een vervolgrapport, waarin het stelde dat 286.000 studenten een studie volgen die opleidt tot werk dat potentieel verdwijnt. Met name mbo-studenten in administratieve, financiële en technische richtingen lijken de dupe te worden van automatisering en robotisering.

28 VERF& INKT #41/2016

AARD VAN WERK VERANDERT Wat precies de effecten in de verf- en drukinktindustrie zullen zijn, laat zich nog moeilijk voorspellen. Maar het staat vast dat de aard van veel werk verandert. Dat betekent dat bedrijven hun HR-activiteiten anders moeten gaan inrichten. “De dynamiek op de arbeidsmarkt vergt van de HR-afdeling veel meer snelheid en flexibiliteit”, stelt Jet Stricker, senior HR-manager bij PPG in Amsterdam. “We werken met gedetailleerde data-analyses en maken bijvoorbeeld een analyse van ons personeelsbestand op langere termijn. We kijken dan naar zaken als leeftijd, kennisniveau, gezondheid et cetera.

Als uit zo’n analyse zou blijken dat binnen nu en twintig jaar zeventig procent van ons personeelsbestand ouder is dan vijftig jaar, dan moeten we nú al bedenken hoe we als bedrijf gaan reageren op een grote personeelsuitstroom. Wil je dat menselijk kapitaal terug? Hoe moet het er dan uitzien? Of betekent het juist een investeringsmoment? Je streeft immers ook op de langere termijn naar een optimale bedrijfsvoering. En de concurrentie zit niet stil.”

GEAUTOMATISEERD MAGAZIJN Verdere automatisering en robotisering vragen ook om anders – vaak hoger – geschoold personeel. “En dat is een moeilijk verhaal”, weet Stricker. “Mensen die jarenlang ‘vergroeid’ zijn met hun werk in de ‘oude’ fabriek, moeten een transitie maken naar de functie van machine- of procesoperator. Niet iedereen kan dat. Je kunt dan extern gaan zoeken naar goed geschoolde operators, maar dat aanbod is heel klein. Omdat investeringen in automatisering vaak schoksgewijs gaan, moet je als HR-afdeling proactief handelen, zodat je steeds een personeelspopulatie hebt die kan meebewegen met de nieuwe dynamiek. Daarbij gaat het zowel om bijscholing van het bestaande personeel als om het slim benaderen van de krappe arbeidsmarkt.”

Bij PPG is de vierde industriële revolutie overigens allang bezig. Het magazijn van het bedrijf is geheel geautomatiseerd. “Daar komt bijna geen mens meer aan te pas. Vrijwel al het zware werk wordt door robots en machines gedaan: onbemand transport, inpakmachines en kantelmachines. En we bestuderen de mogelijkheden voor het automatiseren van repeterend werk. Onze investeringsagenda is gericht op het slimmer maken van de processen. In en buiten de fabriek: zo wordt bijvoorbeeld vanaf volgend jaar de inspectie van de coating op grote schepen via drones uitgevoerd.” n

#VVVF/ARBEID

VAN SON:

‘HOOGUIT NOG EEN ROBOTSTOFZUIGER’ “Wij hebben hier één robot staan en die heeft enkele mensen hun baan gekost.”

Jan van der Laan, financieel directeur van Koninklijke Drukinktfabrieken Van Son, windt er geen doekjes om. “Die robot staat aan het eind van onze afvullijnen en zorgt voor het sorteren en stapelen van de dozen.

DROST COATINGS:

‘WE BLIJVEN EEN AMBACHTELIJK BEDRIJF’ “Als je maar een paar producten maakt, en bovendien in grote volumes, dan is het veel gemakkelijker om het hele proces te automatiseren”, zegt Patrick van den Boom,

CHUGOKU PAINTS:

‘MAXIMALE AUTOMATISERING MET BEHOUD FLEXIBILITEIT’ In de SER wordt scholing op het werk gezien als een belangrijke factor in de transitie naar de ‘robotsamenleving’. Xander Hagenaars, general manager Technology & Operations bij Chugoku Paints in Heijningen, kan zich daarin wel vinden. Het Japanse moederbedrijf investeert 20 miljoen euro in een

Maar daar blijft het voorlopig bij, we hebben geen concrete plannen voor de aanschaf van meer robots. Hooguit een robotstofzuiger.”

“Robotisering is geen toverwoord”, vindt Van der Laan. “Aan elke investering hangen calculaties vast. Natuurlijk zijn er bij ons in de loop der tijd sommige handelingen en processen geautomatiseerd, maar de mens blijft erg belangrijk in het productieproces.

Het maken van inkt zal altijd wat ambachtelijks hebben. Wij koppelen de producten ook steeds terug naar ons controlelab. Dat zie ik een robot niet zo snel overnemen.”

Van Son heeft momenteel ongeveer vijftig mensen in dienst, waar er ooit 130 werk-

ten. “Maar dat is niet zozeer een gevolg van automatisering”, zegt Van der Laan.

“Het komt meer door verandering in de marktvraag. De drukkerijwereld kende de afgelopen decennia een enorme shake-out.

Hier in Hilversum waren er eerst twintig drukkerijen, nu nog maar één. De overgebleven drukkerijen hebben vrijwel allemaal vier- of meerkleurenpersen staan. Daarmee is de vraag naar inkt veranderd. We maken tegenwoordig veel minder Pantone-kleuren.

Dat heeft geleid tot meer stroomlijning in het proces en dus zijn er minder ‘handjes’ nodig. Ons productievolume is in ieder geval niet teruggelopen.”

directeur-eigenaar van het familiebedrijf Drost Coatings in Venlo. Drost heeft dertig personeelsleden. “We zijn weliswaar groeiende, maar we blijven een ambachtelijk producerend bedrijf. Natuurlijk bekijken we constant hoe we het productieproces slimmer en efficiënter kunnen maken, maar wij willen ook een bedrijf blijven dat door een flexibele organisatie snel kan voldoen aan de vraag van het moment.”

Voorlopig komen daar geen robots aan te pas. Of dat in de toekomst gaat verande-

ren, durft Van den Boom niet te zeggen: “In de toekomst kijken is altijd lastig. Het zou kunnen dat we heel groot worden in bepaalde segmenten. Dan zouden we daar op automatisering en robotisering kunnen voorsorteren.” Hij signaleert wel dat de aard van veel werk verandert: “Er zullen altijd handjes nodig zijn, maar de functies zullen veranderen. Mensen worden meer controllers. Dus ze zullen moeten worden bijgeschoold. Wij proberen zoveel mogelijk intern op te leiden.”

nieuwe fabriek. De nieuwbouw moet eind dit jaar klaar zijn en maakt een productiegroei mogelijk van zeven naar twaalf miljoen liter per jaar. In de nieuwe fabriek is volgens Hagenaars gekozen voor een nieuwe systematiek van produceren, maar er zijn nauwelijks echte robots te vinden, enkel bij de afvullijn.

“We streven naar maximale automatisering met behoud van flexibiliteit. Daarvoor blijven altijd mensen nodig. Maar de aard van hun werk verandert wel. Het deel van het personeel dat matig tot laag is opgeleid, verdient extra aandacht. Aan die groep moeten we flink gaan spijkeren. We investeren zowel in de ouderen, die het ambacht van verf maken tot in hun vingertoppen beheersen, als in de jongeren. Die laatste groep komt vaak recht van school en heeft nog geen praktijkerva-

ring.” Net als Stricker constateert hij dat het lastiger wordt om geschoolde operators van de arbeidsmarkt te plukken: “Dat aanbod wordt steeds kleiner.”

Hagenaars realiseert zich dat het wat betreft de mogelijkheden voor automatisering absoluut een voordeel is dat Chugoku nu een nieuwe fabriek bouwt: “In een bestaande omgeving kun je wel efficiencyslagen maken, maar in een nieuwe faciliteit kun je écht optimaliseren. Wij hebben drie basiscriteria gehanteerd bij het ontwerp van de nieuwe fabriek: optimale veiligheid, optimale proces- en kwaliteitsbeheersing en last but not least: duurzame inzetbaarheid van personeel. Automatisering is dus geen bedreiging voor onze werknemers. Integendeel, het werk wordt veiliger en gezonder.”

#41/2016 VERF& INKT 29

#VERF&INKT/BEROEP

‘ALTIJD OP ZOEK NAAR NIEUWE, BIOBASED MOGELIJKHEDEN’

30 VERF& INKT #39/2016

#VERF&INKT/BEROEP

BEROEP IN BEELD De verf- en drukinktindustrie biedt tal van leuke banen. Maar wat houdt dat werk in de praktijk precies in? Verf & Inkt Magazine vraagt het de mensen zelf.

JAN WESSELS IS SENIOR TECHNISCH SPECIALIST BUSINESS DEVELOPMENT BIJ KONINKLIJKE VAN WIJHE VERF IN ZWOLLE

“IK ZIT AL SINDS 1978 IN HET ARBEIDSPROCES. Na de mts ben ik meteen begonnen met werken. Eerst een jaar als operator bij de kunstharsfabriek Synthese in Bergen op Zoom, waar ik later vervangend chef van het toepassingslaboratorium OEM werd. Samen met ons team ontwikkelde ik daar tien jaar lang verfsystemen voor met name de Franse automobielindustrie. Daarna werkte ik onder andere bij D&M-coatings en Transocean Coatings. Verderop in mijn loopbaan, met name in mijn tijd bij Ursa Paint, kwam er steeds meer aandacht voor de ontwikkeling van biobased coatings. Uiteindelijk kwam ik in 2012 bij Van Wijhe Verf terecht met de opdracht een duurzame lijnolieverf te ontwikkelen. Inmiddels is die OER Lijnolieverf alom verkrijgbaar. Dat is wel een prestatie waar ik trots op ben.

TEKST: MARLOES HOOIMEIJER FOTO: NIEUWE BEELDEN MAKERS

HOE ZIET JANS WERKDAG ERUIT? “Mijn werkdagen zijn altijd anders, kennen geen vast stramien. Wel beginnen we de werkweek

De VVVF heeft de ambitie dat in 2030 de helft van alle coatings op de Nederlandse markt biobased moet zijn. Dat is nog wel een uitdaging, hoor. In mijn functie werk ik aan prototypes van nieuwe biobased verfsystemen. Omdat de voorbeelden patent- en concurrentiegevoelig zijn, kan ik daar verder niet te veel over uitweiden. Veel onderzoek bevindt zich nog in de fundamentele fase. Ik heb veel contact met kennisinstellingen en ook met grondstofleveranciers, die biobased bindmiddelen en additieven leveren. Voor de pigmenten bestaan nog maar weinig mogelijkheden voor biobased alternatieven; je wilt immers geen concessies doen aan de lichtechtheid. We hebben in onze muurverven wel al het traditionele bindmiddel kunnen vervangen door een bindmiddel op basis van zetmeel.

iedere maandagochtend met een kick off, waar we als R&D-afdeling bespreken wat we die week gaan doen: aan welke projecten en producten we gaan werken. Eens per veertien dagen hebben we als NBD-team overleg over de status van onze projecten. Ik ga regelmatig op pad naar leveranciers, kennisinstellingen, seminars en congressen, maar ik zorg ook dat ik veel op ons eigen lab ben. Het blijft toch het leukste om zelf met verf bezig te zijn. De

Sinds afgelopen januari fungeert het New Business Development-team (NBD), waar ik deel van uitmaak, als start-up binnen Koninklijke Van Wijhe Verf. Samen met sales zoeken we daarin naar mogelijkheden voor nieuwe business. Een voorbeeld is de SolidLux Instant Coating, een dekkend coatingsysteem voor vloeren die door middel van uv-licht direct uithardt en belast mag worden. Door dit toe te passen voor bijvoorbeeld galerijen en trappenhuizen, kunnen nieuwbouwprojecten worden versneld. Er staan nog meer van dit soort vernieuwende verfproducten op ons lijstje om marktgereed te maken.

De werkomgeving is soms hectisch, en dat maakt mijn baan ook zo aantrekkelijk. Binnen een bepaalde tijd moeten we een product klaar hebben voor een praktijkproef, om te bepalen of we wel of niet verdergaan met de ontwikkeling ervan. Onze directeur investeert vol overtuiging in fundamenteel onderzoek en langetermijnprojecten – we hebben niet voor niets een R&D-afdeling van 25 personen (op een totaal van 170 medewerkers) – maar uiteindelijk moet het wel geld gaan opleveren.

standaard visuele en mechanische tests doen we hier in huis; meer analytische tests, bijvoorbeeld om vast te stellen waaruit een grondstof is opgebouwd, besteden we uit aan externe laboratoria. In principe duurt mijn werkdag van acht tot half vijf, maar vaak ben ik ook na die tijd nog met mijn werk bezig. Sinds ik bij Koninklijke Van Wijhe Verf in dienst ben, ben ik nog nooit een dag met tegenzin naar mijn werk gegaan. Ik kan ook echt geen minder leuke kanten van mijn baan bedenken.”

Het drijft me om telkens op zoek te zijn naar onverwachte nieuwe mogelijkheden met plantaardige bouwstoffen. De aarde raakt uitgeput. Tegelijkertijd wil ik mijn bijdrage leveren aan het succesvol voortbestaan van dit familiebedrijf, dat in april zijn 100ste verjaardag vierde.

Om bij te blijven bezoek ik regelmatig seminars en congressen, waar veel aandacht is voor biobased grondstoffen. Hoeveel verfervaring je ook hebt, je moet openstaan voor nieuwe ontwikkelingen. Ik hoop mijn pensioen hier te halen, met dezelfde drive als nu.” #39/2016 VERF& INKT 31

#VERF&INKT/BEDRIJF

FEITEN & CIJFERS Locatie: Enschede

Teknos Drywood is al tientallen jaren lid van de VVVF. Het bedrijf voldoet

Bedrijfsgrootte: 33 medewerkers

aan de bindende besluiten van de vereniging, levert cijfers aan voor

Producten: watergedragen coatings voor de houtverwerkende industrie

VVVF-statistieken, neemt deel aan Coatings Care en VeiligmetVerf.nl

Afzetmarkten: Finland (30 procent), ScandinaviĂŤ (30 procent), Centraalen Oost-Europa (30 procent) en andere gebieden (10 procent)

32 VERF& INKT #41/2016

Meer informatie: www.drywood.nl en www.teknos.com

#VERF&INKT/BEDRIJF

‘CONTINUÏTEIT VAN DE ONDERNEMING IS NU GEWAARBORGD’ DIRECTEUR GERRIT WESTERA OVER VERKOOP VAN DRYWOOD AAN TEKNOS

De Enschedese verffabrikant Drywood Coatings B.V. is op 15 september van dit jaar verkocht aan de Finse verffabrikant Teknos. “De continuïteit van de onderneming is nu gewaarborgd. Dat was voor mede-eigenaar Ben Berkel en mij de belangrijkste reden voor verkoop”, benadrukt directeur Gerrit Westera van Teknos Drywood B.V.

TEKST: ADRIAAN VAN HOOIJDONK FOTO'S: NIEUWE BEELDEN MAKERS

“Ik moet er nog wel even aan wennen dat we nu zijn overgenomen”, zegt directeur Gerrit Westera van Teknos Drywood B.V. Toch is hij ervan overtuigd dat het een juiste beslissing is geweest. “Ben Berkel en ik hebben geen opvolgers. De continuïteit van de onderneming is nu gewaarborgd. Bovendien hebben we nu meer financiële slagkracht om sneller te investeren, realiseren we een enorm voordeel door gezamenlijk in te kopen bij leveranciers en kunnen we onze research en development combineren”, licht Westera de voordelen van de overname toe.

Teknos is een Fins familiebedrijf dat is opgericht in 1948 en sindsdien wordt bestuurd door nazaten van de familie Kiikkaa. Het bedrijf met 1300 medewerkers heeft fabrieken in Finland, Zweden, Denemarken, Duitsland, Polen, Rusland en China. Verder heeft Teknos verkooporganisaties in achttien landen en exporteert het naar meer dan twintig landen via een uitgebreid dealernetwerk.

OVERNAMES De eerste gesprekken met Teknos begonnen in maart van dit jaar.

“Aanvankelijk wilde het bedrijf met ons samenwerken. Teknos is onze grootste concurrent in Noorwegen, Engeland en Ierland, dus dat zagen Ben ik niet zitten”, zegt Westera. Uiteindelijk werd het een overname ‘door een sterke partner die groeimogelijkheden biedt waarmee verdere marktposities kunnen worden ontwikkeld’, schreven de twee in een brief aan klanten en leveranciers.

Teknos heeft de afgelopen jaren meerdere bedrijven overgenomen, waaronder de Deense verffabrikant Gori en de industriële coating business van het Duitse bedrijf Feidal Coatings. “Teknos wil in

Europa uitgroeien tot de grootste speler op het gebied van industriële coatings voor de houtverwerkende industrie. Hierbij gaat het om watergedragen producten voor fabrikanten van ramen, deuren en kozijnen”, licht Westera toe.

MARKTAANDEEL De verkoop biedt Teknos de mogelijkheid om het marktaandeel aanzienlijk uit te breiden, weet Westera. “Het bedrijf wil onder meer groeien in Ierland, Noorwegen en Engeland. In Ierland hebben wij al een groot marktaandeel. Ook in Engeland zijn wij actief. Daarnaast krijgt Teknos er in Noorwegen in één keer 104 groothandels bij die wij nu bedienen.”

Hij benadrukt dat Teknos, net als Drywood, een technisch bedrijf is met een focus op duurzaamheid en watergedragen producten. “Ook besteedt Teknos veel aandacht aan R&D. Wij hebben vijf medewerkers op het lab op een personeelsbestand van 33 mensen, dus het onderstreept hoeveel belang wij hieraan hechten”, zegt Westera.

“Wij proberen voor te lopen in de markt voor industriële coatings voor de houtverwerkende industrie. Daarom hebben wij de afgelopen jaren ook veel kennis in huis gehaald. Zo staat Mari de Meijer aan het hoofd van ons laboratorium. Hij komt van de Stichting Hout Research Wageningen, evenals Johan Nienhuis. Beiden brachten een schat aan ervaring mee.”

Hoewel Ben Berkel, voormalig bestuurslid en voorzitter van de VVVF, niet meer actief is voor het nieuwe bedrijf, hebben de twee nog vrijwel dagelijks contact. “Wij zijn hier immers met z’n tweeën vrijwel gelijktijdig begonnen en werkten de afgelopen 28 jaar nauw met elkaar samen.” n #41/2016 VERF& INKT 33

#VERF&INKT/BEDRIJF

DE MERCEDES BENZ ONDER DE DISSOLVERS De bouwwerkzaamheden zijn in oktober in volle gang bij Teknos Drywood. Gerrit Westera wijst op de nieuwe Kreiss dissolver van de Duitse machinefabriek Niemann.

“De Mercedes-Benz in zijn klasse met een

capaciteit van 6000 liter”, glundert hij bij het nieuwe apparaat. “Wij kunnen straks de receptuur in het lab invoeren en vervolgens verloopt het gehele productieproces om verf te maken vrijwel automatisch.”

Hij benadrukt dat er maar weinig ruimte is om uit te breiden. “Aan de achterkant van het bedrijf staan hoogspanningsmasten.

ONDERTUSSEN OP DE WERKVLOER De 51-jarige productiechef Tonni Heuvels startte op 17-jarige leeftijd bij het toenmalige Holst verf B.V., één van de vorige eigenaren van het bedrijf. “Ik kwam zonder diploma van school en kreeg hier alle kansen om mij te ontplooien. De afgelopen jaren heb ik van alles gedaan, van etiketten plakken en bestellingen opnemen tot magazijnwerkzaamheden”, vertelt Heuvels. “Als productiechef stuur ik het team aan en zorg ik ervoor dat alles op rolletjes verloopt. Wij werken hier in

34 VERF& INKT #41/2016

Daarom mogen wij hier van de gemeente niet uitbreiden. Wij kunnen dus alleen maar de hoogte in.” Het dak van het bedrijf moest dan ook eraf voor een hijskraan de nieuwe dissolver in delen naar binnen kon takelen.

“Gelukkig is er ruimte voor twee vergelijkbare dissolvers, zodat wij de productie kunnen opschalen”, stelt Westera.

tweeploegendiensten van 6.00 tot 23.00 en er loopt ook nog een dagploeg rond.”

Heuvels was net als de andere personeelsleden verrast toen de verkoop bekend werd gemaakt. “Ben en Gerrit wisten het tot het laatste moment geheim te houden. Paula Salastie, de eigenaresse van Teknos, was speciaal uit Finland overgevlogen om ons toe te spreken.” De productiechef is positief over de verkoop. “Nu staat er immers een grote partij achter ons. Dat brengt veel voordelen met zich mee. Bovendien is het een familiebedrijf. Alle ondernemingen die ze hebben overgenomen, bestaan nog steeds.” n

DOLS-INTERNATIONAL.EU

Chemicals and service … to boost your business!

Besides the sale of chemical specialties, we serve our customers with technical support. Based on more than twenty-five years experience and ongoing investment in our service lab, we contribute to solve many physical-chemical formulation problems.

ZUIDHOVEN 7N 6042 PB ROERMOND (NL)

T +31(0)475 - 315 554 INFO@DOLS-INTERNATIONAL.EU

#41/2016 VERF& INKT 35

Specialisten in Gasdetectie

Specialisten in ATEX • Gevestigd in Breda met 30 jaar ervaring • Compleet pakket: verlichting, behuizingen, wartels, barriers, schakel-, signalering-apparatuur en totaal oplossingen • Opleiding en training • Vrijblijvend advies & begeleiding

• Nederlandse producent Gasdetectie producten met meer dan 30 jaar ervaring • Wij kunnen alle gassen detecteren: O2, CO2, H2S, Brandbare gassen LEL, CL2, H2, SO2, HF, NH3, HCN, ETO, HF, Etc • Vrijblijvend advies en begeleiding • Volledige service & onderhoud

Deskundig!

5 jaar garantie!

Flexibel en snel!

Beste prijs kwaliteitverhouding!

PART OF STEUMA INSTRUMENTS INSTRUMENTS BV

Deskundig!

Snel en flexibel!

Beste prijs kwaliteitsverhouding!

Persoonlijke ondersteuning!

Service!

Steuma Instruments BV Kortestraat 10a • 4818 LT Breda +31(0)76 5220901 • info@steuma.com • WWW.STEUMA.NL

PART OF STEUMA INSTRUMENTS INSTRUMENTS BV

Distributor for:

Steuma Instruments BV Kortestraat 10a • 4818 LT Breda +31(0)76 5220901 • info@allex-solutions.com www.allex-solutions.com

GLANSMETERS Diverse modellen voor het meten van zowel matte, zijdeglans als hoogglans oppervlakken Incl. Biuged Gloss Meter software • Automatische kalibratie • Conform ASTM D 523, DIN 67530, ISO 7668, BS3900 etc. • Simultane weergave 20º/60º/85º • Resolutie: ± 0.1 GU •

AUTOMATISCHE FILMAPPLICATOR De automatische filmapplicator stelt u in staat om een nauwkeurige, reproduceerbare verffilm aan te brengen • Variabele snelheid van 2-100 mm/s • Vacuüm bed • Applicatielengte van 250 mm of 350 mm • Te combineren met alle film applicatoren en wire bar coaters van Biuged • Diverse modellen leverbaar met onder andere een externe pomp

Solvica B.V. De Rijnlandse Roe 5 8252 JS Dronten The Netherlands +31(0)88 33 10 661 info@solvica.com www.solvica.com

SCHROBVASTHEIDS TESTER Hoogwaardige was- en schrobtester voor het beoordelen van de bestendigheid bij droge of natte belasting Snelheid instelbaar conform de gewenste norm • Digitaal display • Leverbaar met diverse borstels en sponzen • Conform ASTM D 2486, ASTM D 3450, ASTM 4828, DIN EN 11330, etc. •

EXCLUSIVE DISTRIBUTOR OF BIUGED LABORATORY INSTRUMENTS

Vraag onze nieuwe catalogus aan!

S P E C I A L I S T I N T E S TA P PA R AT U U R V O O R D E V E R F - E N D R U K I N K T I N D U S T R I E

36 VERF& INKT #41/2016

#VERF&INKT/MENING

VOLHOUDBAAR Begin jaren ’90 begon ik te werken aan het meten van de milieuprestatie van producten. Destijds moest je bij producenten bijna altijd uitleggen dat duurzaam ook voor iets anders staat dan dat het ‘lang meegaat’. Het Nederlands maakt het ons ook niet gemakkelijk. Waar het Engels onderscheid maakt in durable en sustainable, en het Duits in haltbar en nachhaltig, gebruiken we in het Nederlands voor beide begrippen duurzaam, terwijl het Zuid-Afrikaans de treffender term ‘volhoudbaar’ kent. De tijd dat je duurzaamheid moest uitleggen, en bijvoorbeeld geregeld ook klimaatsceptici moest overtuigen, ligt inmiddels ver achter ons.

Op de Nationale Klimaattop 2016 eind oktober, een direct uitvloeisel van het klimaatakkoord van Parijs van december 2015, klonk de roep van grote bedrijven aan de politiek om duidelijke regels (een “Klimaatwet”) waarbinnen zij kunnen gaan werken aan oplossingen.

Een betrouwbare overheid met continuïteit in beleid is daarvoor essentieel. Juist aan die continuïteit in milieubeleid ontbrak het in Nederland de afgelopen decennia.

Dat het bedrijfsleven om overheidsbemoeienis vraagt, is geen uitzondering. Terwijl er voor de energieprestatie van gebouwen (EPG) sinds jaar en dag nationale regelgeving bestaat, werden er voor de milieubeoordeling van materialen tot enige jaren terug allerlei methoden gebruikt. De bouwindustrie zag zich van project tot project, van gemeente tot gemeente, geconfronteerd met andere regels of systemen en is dan ook voorstander van een nationale bepalingsmethode. De standaardisatie die eraan ten grondslag ligt heeft afgelopen jaren de kwaliteit van milieubeoordelingen verbeterd en de prijs gedrukt.

Dat er, naast de EPG, al sinds 2013 ook een materiaalmilieuprestatie (MPG) moet worden berekend lijkt echter een publiek geheim. Bij gebrek aan grenswaarde waaraan de uitkomst van zo’n MPG-berekening zou moeten voldoen wordt er weinig gehandhaafd. Met ingang van januari 2018 geldt er wél een grenswaarde voor de MPG. Voor een integrale milieuafweging moeten EPG en MPG gezamenlijk worden beschouwd. De verbetering van de EPG wordt immers voornamelijk bereikt met behulp van extra materiaal voor isolatie en installaties waardoor de MPG slechter wordt. Verf lijkt op isolatiemateriaal in die zin dat er eerst milieubelasting wordt toegevoegd om deze veelal later in de levensduur te vermijden. De prestatie van verf kan daarbij nog wel eens op de achtergrond raken: verf beschermt en verfraait waardoor het de producten waarop het wordt toegepast hun functie langer, beter of mooier laat vervullen. Door samenwerking met de leveranciers van die producten en met de mensen die ze onderhouden komt ook de milieuprestatie beter tot zijn recht.

Bij al dit bezig zijn met normen, bepalingsmethoden en databases is het goed af en toe de vraag te stellen waarom we iets doen. Wat was ook alweer het doel dat we nastreefden?

HARRY VAN EWIJK, senior consultant SGS Search

#41/2016 VERF& INKT 37

ECS2017_210x297_GB_Anzeige_Besucher.indd 1 38 VERF& INKT #41/2016

18.10.16 10:22

#VVVF/HELPDESK

VRAAG/ANTWOORD COMMUNICATIE IN DE KETEN: VIB, WIK EN NU SUMI? VRAAG: Als verfproducent zorgen wij voor veiligheidsinformatiebladen (VIB’s). De afnemers maken voor hun medewerkers zelf werkplekinstructiekaarten (WIK’s). Nu hoor ik dat er SUMI’s (safe use of mixtures information) komen. Is dat niet dubbelop?

vast. Formuleerders moeten er enkel voor zorgen dat het relevant en begrijpelijk is voor de ontvanger. Hiervoor kunnen ze gebruikmaken van SUMI’s (safe use of mixtures information), maar ze zijn niet meer dan een (vrijwillig) communicatiemiddel om eenvoudig te kunnen voldoen aan deze REACH-verplichting. Binnenkort komen ook voor de verfindustrie gestandaardiseerde SUMI’s beschikbaar.

ANTWOORD: Vanuit de REACH-wetgeving zijn formuleerders, zoals verfproducenten, verplicht om bovenop het veiligheidsinformatieblad (VIB) specifieke informatie over het veilig gebruik van het mengsel door te sturen in de keten. In het kader van REACH ontvangt de formuleerder informatie van grondstofleveranciers over het veilig gebruik van de stoffen. De grondstofleveranciers gieten dit in de vorm van exposure scenario’s (bijlagen bij een VIB). In deze exposure scenario’s staan de beschrijving van de stof, de wijze waarop de formuleerder de stof veilig kan gebruiken (bijvoorbeeld mengen), en informatie over het veilig gebruik van de stof in een mengsel. Deze laatste informatie moeten formuleerders doorgeven aan afnemers.

Afnemers van de verf- en drukinktindustrie hebben vanuit de Arbowet de verplichting hun werknemers te waarschuwen voor alle mogelijke risico’s tijdens de werkzaamheden. Dit kan bijvoorbeeld via een werkplekinstructiekaart (WIK). Aangezien de gevaren van het werken met het verfproduct vaak de belangrijkste risico’s vormen, moeten de voorwaarden voor het veilig werken met dat product in de WIK worden opgenomen. Bij gebruik van een SUMI is het voor de afnemer een stuk gemakkelijker om een WIK op te stellen voor de werknemers. Vaak kunnen ze zinnen en pictogrammen direct uit de SUMI overnemen. Het VIB zelf blijft echter ook van belang voor de afnemer voor andere informatie, bijvoorbeeld voor opslagen EHBO-informatie.

Anders dan voor stoffen ligt de manier waarop deze veiligheidsinformatie voor mengsels gecommuniceerd wordt, niet

Samengevat: een SUMI is een communicatiemiddel om te helpen bij het voldoen aan wettelijke verplichtingen vanuit zowel REACH

1 JUNI 2017: ALLE ETIKETTEN VOLGENS CLP GELABELD De overgangstermijn van de CLP-verordening voor mengsels loopt op 1 juni 2017 af (vastgelegd in EU/286/2011). Dat betekent dat de mengsels die bedrijven op de markt brengen, vanaf dat moment moeten zijn

TIP

geëtiketteerd volgens de CLP. Zorg dat u nu alvast uw voorbereidingen treft en maak de noodzakelijke aanpassingen in uw voorraadbeheer. Meer informatie op www.vvvf.nl/ledennet.

TIP

BRANCHEAFSPRAAK VERPAKKINGEN

De VVVF heeft in het verleden een brancheafspraak gemaakt met het Afvalfonds Verpakkingen die daarna stilzwijgend is verlengd. Deze brancheafspraak is ook nog geldig voor dit jaar, zodat bedrijven hier gebruik van kunnen maken bij hun aangifte over 2016. Meer informatie op www.vvvf.nl/ledennet.

(voor de formuleerder) als de Arbowet (het opstellen van werkplekinstructies door de afnemer). Het is dus geen vervanging van het VIB noch de WIK! Kijk voor meer informatie op www.vvvf.nl/ ledennet.

WIJZIGINGEN ARBOWET VRAAG: Op 13 september 2016 heeft de Tweede Kamer de voorgestelde wijzigingen op de Arbowet aangenomen. Wij willen daar tijdig op inspelen. Wat komt er op ons af?

ANTWOORD: Wijzigingen waar u mee te maken krijgt: Werkgevers moeten een basiscontract hebben met een arbodienstverlener. Als werkgevers geen basiscontract hebben, kunnen ze een boete krijgen van de Inspectie SZW. Inspectie SZW heeft sowieso meer mogelijkheden gekregen om boetes uit te delen naar zowel werkgevers, arbodiensten als bedrijfsartsen. #41/2016 VERF& INKT 39

#VVVF/HELPDESK

Werknemers krijgen betere toegang tot de bedrijfsarts, deze moet een ‘open spreekuur’ hebben. Werknemers hebben bovendien recht op een second opinion van een andere bedrijfsarts, buiten de arbodienst of het bedrijf waar de eerste bedrijfsarts werkt. De kosten hiervan zijn voor de werkgever. ⋅ In het verlengde van de wijziging van de Arbowet heeft Inspectie SZW aangegeven dat zij, vanaf nu, aanvullende eisen stelt aan de RI&E (risico-inventarisatie en -evaluatie). De inspectie gaat controleren dat in een RI&E ook aandacht wordt besteed aan pesten, discriminatie en werkdruk binnen het bedrijf.

Bedrijven moeten hun huidige RI&E hierop aanpassen.

ADV-DAGEN VERSUS VAKANTIEDAGEN

TIP

VRAAG: Eén van mijn medewerkers wil aan het eind van het jaar liever doorwerken en die ADV-dagen aan het bedrijf verkopen.

Kan dat?

ANTWOORD: Het is mogelijk dit intern op te lossen, maar de cao voor de verf- en drukinktindustrie voorziet niet in de verkoop van ADV-dagen. Onze cao gaat ervan uit dat medewerkers ieder jaar alle ADV-dagen opnemen. In lijn daarmee kunnen medewerkers ADV-dagen ook niet meenemen naar het erop volgende jaar. Ze moeten in het jaar van toekenning worden gebruikt, anders vervallen ze. ADV-dagen zijn niet gelijk gesteld aan vakantie- of verlofdagen waarover in artikel 634 en 640 van het Burgerlijk

www.veiligmetverf.nl

DOWNLOAD DE VEILIGHEIDSINFORMATIEBLADEN VAN VERFPRODUCTEN

Bekijk het advies voor roostervrije dagen in 2017 op www.vvvf.nl/ledennet.

Wetboek sprake is. ADV is arbeidsduurverkorting, ADV-dagen zijn dan ook bedoeld om de werkweek te verkorten.

Vragen over arbeidsvoorwaarden? Stuur een e-mail naar cao@vvvf.nl.

Meer informatie: www.vvvf.nl/ledennet

Processing Equipment for Coatings & Ink Industry • Mixing • Dispersing • Grinding • Sieving • Filling • All types of grinding media available from stock

E & R B.V. Stoomloggerweg 1 - 3133KT Vlaardingen T 010 4601544 - info@eandr.nl - www.eandr.nl

40 VERF& INKT #41/2016

#NWS/VVVF

NWS/SERVICE JOLANDA NEEFT BIJ VVVF PROJECTLEIDER WETGEVING Op 1 januari 2017 gaat Jolanda Neeft bij de VVVF aan de slag als projectleider wetgeving.

Jolanda Neeft is een goede bekende in de wereld van REACH, CLP, PGS en dergelijke. De afgelopen jaren had ze deze dossiers namelijk onder haar hoede bij de Federatie NRK (rubber- en kunststofindustrie). Bij de VVVF kan ze zich als chemisch technoloog verder verdiepen in deze materie voor zowel de verf- en drukinktindustrie (VVVF) als de lijm- en kitindustrie (VLK).

PROJECTLEIDER MET FOCUS BOUWBRANCHE De VVVF is op zoek naar een projectleider met focus op de bouwbranche Heb je ervaring als projectleider bij een brancheorganisatie of bij een adviesbureau? Kun je goed samenwerken en een team

enthousiasmeren en tegelijkertijd zorgen dat de klus wordt geklaard? Als je interesse hebt in een dynamische functie met internationale aspecten, stuur dan een e-mail met cv naar feenstra@vvvf.nl.

VERFKETEN START CAMPAGNE VOOR VEILIGMETVERF.NL De brancheorganisaties VVVF, VVVH en OnderhoudNL brengen met een nieuwe promotiecampagne VeiligmetVerf.nl onder de aandacht van schilders- en onderhoudsbedrijven.

Met dit online distributiesysteem kunnen alle partijen in de keten voldoen aan hun wettelijke verplichtingen. De promotiecampagne begint op de Ondernemersdag die OnderhoudNL organiseert begon op 7 november 2016 in Apeldoorn. Daarna werd op de SGA Vakdagen van 8, 9 en 10 november 2016 in Gorinchem uitvoerig aandacht gevraagd voor VeiligmetVerf.nl.

VVVF-BIJEENKOMST REACH EN ARBO De VVVF organiseerde op 2 november in De Meern een informatiebijeenkomst over REACH en ARBO. Diana Martens (projectleider Inspectie SZW) merkte op dat REACH en ARBO verschillende wetgeving is, maar dat ze hetzelfde beogen: “In het kader van REACH wordt informatie gegenereerd over de risico’s en beheersmaatregelen van gevaarlijke stoffen. De drager van deze informatie is het veiligheidsinformatieblad (VIB).

De eindgebruiker, zijnde de werkgever, moet deze informatie gebruiken voor zijn arbobeleid, voorlichting werknemers en beschermingsmaatregelen.”

Ze gaf de verfindustrie een pluim voor het online distributiesysteem VeiligmetVerf.nl, maar vroeg ook wat erna komt: WIKs? SUMI’s?

De presentatie van Marten Kops (manager scientific and regulatory affairs bij NVZ) sloot hierop aan. Formuleerders zijn vanuit de REACH-wetgeving verplicht om - bovenop het VIB - specifieke informatie door te sturen in de keten over het veilig gebruik van het mengsel. Werkgevers kunnen via een werkplekinstructiekaart (WIK) hun medewerkers informeren over risico’s.

Als een formuleerder een SUMI aanbiedt, dan is het voor de

afnemers een stuk eenvoudiger om een WIK op te stellen. Vaak kunnen zinnen en pictogrammen uit de SUMI direct worden overgenomen.

Meer informatie staat op www. vvvf.nl/ledennet [met login].

THEMABERICHTEN OP VVVF-SITE Leden van de VVVF kunnen op de nieuwe website snel informatie vinden. Bij het onderdeel Mijn VVVF zijn de stukken voor vergaderingen gegroepeerd.

Leden vinden hier bovendien berichten over de brancheorganisatie. De themaberichten die de VVVF voorheen verstuurde naar de leden zijn nu te vinden op het onderdeel Kennis en Diensten. De VVVF houdt haar leden hier op de hoogte van het laatste nieuws op het gebied van wetgeving, arbeid, innovatie en duurzaam ondernemen.

Alle themaberichten zijn ook te vinden op de overzichtspagina www.vvvf.nl/ledennet.

#41/2016 VERF& INKT 41

#NWS/VVVF

NIEUWE LEDEN VVVF Arizona Chemical Per 1 augustus 2016 is Arizona Chemical toegetreden als lid van de VVVF. Arizona Chemical is een grondstofleverancier aan de verf- en drukinktindustrie.

Foto: VVVF Team Veiligheid Voorop tijdens landelijke Veiligheidsdag

LANDELIJKE VEILIGHEIDSDAG Op 3 november kwamen locatiedirecteuren van bedrijven uit de (petro)chemieketen bijeen tijdens de landelijke Veiligheidsdag Veiligheid Voorop. De VVVF is medeorganisator van dit evenement, dat deze keer plaatsvond in de Veerensmederij, een onderdeel van de spoorwegindustrie in Amersfoort. Tien deelnemers uit het VVVF Team Veiligheid Voorop namen deel aan verschillende werksessies, ’s middags vergaderde het VVVF-team over de eigen activiteiten. Het team werkt momenteel aan een veiligheidsbeheersysteem voor mkb- en niet-BRZO-bedrijven bij zowel de VVVF als de VLK (lijmen en kitten).

42 VERF& INKT #41/2016

MKB CENTRAAL OP STOFFENDAG Veilig en gezond werken met gevaarlijke stoffen blijft een speerpunt voor het Nederlandse midden- en kleinbedrijf. De NVZ (was en reinigingsmiddelen), NRK (rubber en kunststof), VVVF (verf en drukinkt), FME (technologische industrie) en VNCI (chemische industrie), organiseren daarom op 13 december samen met VNO-NCW en MKB-Nederland de Stoffendag. Deze keer is de aandacht sterk gericht op het mkb, de presentaties zijn pragmatisch van insteek.

VITO NV Per 1 september 2016 is de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO NV) toegelaten als buitengewoon lid van de VVVF. VITO is in Europa een onafhankelijke onderzoeksorganisatie op het gebied van cleantech en duurzame ontwikkeling. VITO biedt een breed scala van VOS-emissietests en chemische inhoud-testdiensten om fabrikanten te ondersteunen bij het creëren van veilige, gezonde en duurzame producten.

CD-Color Nederland Per 1 oktober 2016 is CD-Color Nederland BV toegetreden als lid van de VVVF. CD-Color is een prominente producent van verven en lakken in Duitsland.

De onderneming vervaardigt hoogwaardige verven, lakken, houtlazuren en heeft een innovatieve kleurenmengtechnologie. CD-Color verhandelt zijn producten op Europees niveau via de verfgroothandels naar de schilders.

CEPE BENOEMT DUIJGHUISEN (BARIL) IN BESTUUR Afgelopen oktober is Geert Duijghuisen tijdens de CEPEconferentie in Lissabon benoemd tot ‘board member’ van CEPE. Binnen de VVVF is Geert Duijghuisen lid van het bestuur en tevens voorzitter van de Themagroep Innovatie. Naast Baril Coatings zijn ook PPG en AkzoNobel vertegenwoordigd in het bestuur van CEPE.

#NWS/VVVF

FOCWA CONGRES IN TEKEN VAN VAKMANSCHAP RICHTING 2020 ONDERHOUDNL BEREIDT ZICH VOOR OP DE WERELD VAN MORGEN

DE VVVF BRUIST Leden en buitengewone leden van de VVVF waren enthousiast over de nieuwe opzet van de VVVF-ledenvergadering, Vanenburg Conferentie, op 23 november 2016. De vereniging bruist als nooit te voren. Er was veel interactie en dynamiek bij de ruim vijftig directieleden. Het VVVF-team staat in de starblokken om de ambities waar te gaan maken.

De aangescherpte koers van de VVVF werd gepresenteerd door aankomend directeur Jaitske Feenstra. In een interactieve setting konden de deelnemers het gesprek aangaan met de voorzitters van de verschillende themagroepen. Zij presenteerden namelijk de jaarplannen voor de thema’s arbeid, wetgeving, innovatie en duurzaam ondernemen. Het leverde veel discussie op en ervaringen werden gedeeld. Alle feedback wordt meegenomen bij de uitwerking van de activiteiten in 2017.

De OnderhoudNL ondernemersdag op 7 november 2016 werd druk bezocht door meer dan vierhonderd schilders- en onderhoudsbedrijven en relaties uit heel Nederland. VVVF-directeur Martin Terpstra en vertegenwoordigers van verfleveranciers waren aanwezig om uit eerste hand te vernemen hoe deze branche de toekomst tegemoet ziet.

Inspirator, trendwatcher en futurist Richard van Hooijdonk gaf een lezing. Hij spiegelde een nieuwe wereld om ons heen op basis van het nieuwe beleidsplan van OnderhoudNL. Hij hield het publiek een spiegel voor waarin het leven, werken en ondernemen in de toekomst drastisch gaat veranderen.

Techniek en automatisering gaan een nog grotere rol spelen voor repeterende werkzaamheden. Er zal voor bepaalde functies echter altijd behoefte zijn aan mensen, aldus van Hooijdonk. Sectoren zullen gaan verschuiven en ondernemers zullen nieuwe kansen zien in de wereld van morgen.

Meer informatie: www.OnderhoudNL.nl

Op 23 november vond het FOCWA Congres plaats in Amersfoort, dat deze keer geheel in het teken stond van het 80-jarig jubileum van de vereniging. Martin Terpstra was namens de VVVF aanwezig en volgde de discussies over het vakmanschap en de toekomst van deze afnemersbranche voor autoschadeherstellakken.

Er gebeurt momenteel veel in deze markt; nieuwe verhoudingen en allianties, nieuwe spelers op de markt, technologie die in een hoog tempo aan het veranderen is. Al deze veranderingen stellen hoge eisen aan de schadeherstelbedrijven. Dit gaat dan over de wijze waarop het vakmanschap uitgevoerd wordt, maar ook over ondernemerschap. Er liggen kansen maar ook bedreigingen op de loer. Veel schadeherstellers deelden tijdens het congres hun zorgen, maar zagen ook nieuwe uitdagingen.

Tijdens het FOCWA Congres konden de gasten kennismaken met Peter Brussel, de nieuwe FOCWA voorzitter Schadeherstel.

Meer informatie: www.focwa.nl

AFSCHEID MARTIN TERPSTRA OP VVVF JAARDAG De VVVF organiseert op 16 maart 2017 de VVVF Jaardag.

De dag staat in het teken van duurzaamheid en vindt plaats op een inspirerende locatie.

Aan het eind van de Jaardag, vanaf 17.00 uur, hebben leden en relaties de mogelijkheid om afscheid te nemen van VVVF-directeur Martin Terpstra die per 1 april 2017 met pensioen gaat.

Zijn opvolger is Jaitske Feenstra die inmiddels al werkzaam is bij de VVVF. Meer informatie is te zijner tijd te vinden op onze website.

#41/2016 VERF& INKT 43

Packaging Technics Individual Spa

Extremely robust without fail.

Professionals for colours and construction.

Jokey packaging is precisely tailored to each specific application. Our extensive standard range includes products in all sizes, shapes, colours and variants, and numerous accessories too. Our high-quality HD surface decoration process ensures that your product brand will stand out from the competition.

And if you have an original packaging idea you’d like to see in production, we are there with you from design to market. As a customer-oriented family business with 14 locations around the world, we pride ourselves in making your packaging wishes a reality.

COLOFON VERF&INKT MAGAZINE Verf&Inkt is een uitgave van de Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten (VVVF). De VVVF behartigt de belangen van de Nederlandse verf- en drukinktindustrie. Het blad wordt verspreid onder leden van de branche-organisatie en externe relaties. Verf&Inkt verschijnt vier keer per jaar. Verf&Inkt wil een opinieblad zijn. Dat betekent dat van VVVF-standpunten afwijkende meningen niet uit het blad geweerd worden.

REDACTIE Adriaan van Hooijdonk (hoofdredacteur) E: hooijdonk@vvvf.nl Catelijne Hopmans (communicatie VVVF) E: hopmans@vvvf.nl

44 VERF& INKT #41/2016

Marloes Hooimeijer, Dorine van Kesteren, Peter Boorsma, Esther Rasenberg (eindredactie) VORMGEVING BEELDR, Amsterdam ADVERTENTIEACQUISITIE Mooijman Marketing & Sales Julius Röntgenstraat 17 2551 KS Den Haag T: 070-323 4070 E: dm@mooijmanmarketing.nl Advertenties vallen buiten de verantwoordelijkheid van de redactie.

DRUK Impressed, Pijnacker ABONNEMENTEN Wie werkzaam is in de verf- en drukinktindustrie of op een andere wijze direct of indirect bij de verfen drukinktindustrie betrokken is, kan in aanmerking komen voor

een kosteloos abonnement op Verf&Inkt.

Meld u aan via info@vvvf.nl en u krijgt zo spoedig mogelijk bericht.

Meer informatie: T: 070-444 0680 E: info@vvvf.nl.

OVERNAME Overname van artikelen uit Verf&Inkt is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. In de meeste gevallen zal die graag worden gegeven.

ISSN: 2468-421X UITGEVER VVVF Postbus 241 2260 AE Leidschendam T: 070-444 0680 E: info@vvvf.nl www.vvvf.nl

jokey.com

© VVVF Alle rechten voorbehouden. Behoudens de door de Auteurswet 1912 gestelde uitzonderingen, mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd (waaronder begrepen het opslaan in een geautomatiseerd gegevensbestand) of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de VVVF. De bij toepassing van art. 16B en 17 Auteurswet 1912 wettelijk verschuldigde vergoedingen wegens fotokopiëren, dienen te worden voldaan aan de Stichting Reprorecht, Postbus 882, 1180 AW te Amstelveen.

Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden de auteur (s), redacteur(en) en uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten of onvolkomenheden.

#VVVF&PODIUM

VVVF&PODIUM

VVVF BIEDT BEDRIJVEN EN KENNISCENTRA EEN PODIUM OM KENNIS EN ERVARING TE DELEN MET DE VERF- EN INKTBRANCHE

AZO NV / BENELUX SCIENTIFIC / DIJKSTRA PLASTICS B.V. / DOLS INTERNATIONAL BV / E & R B.V. / ESKENS PROCESS SOLUTIONS BV / HILDERING PACKAGING B.V. / JOKEY PLASTIK NEDERLAND / MUS VERPAKKINGEN BV / SYNTRECO B.V. / STEUMA INSTRUMENTS BV / TQC BV

#VVVF&PODIUM

AZO NV

Welkom bij AZO! AZO oplossingen voor verf, vernis en poedercoating: Automatische toevoersystemen met procesbesturings- en visualisatietechniek voor het voeden van dissolvers, mengers en container-menger met epoxyhars, titaandioxide, harders, bindmiddelen, pigmenten, polyester, kaolien, talk, polyurethaan en UVstabilisatoren.

Onze technologie voor de additieven en verf: - Buiten- en binnen silo’s - Toevoerstations voor zakken, big bags en containers - Tanks, vloeistofweegschalen - Zuigweegsystemen - Containersystemen AZO automatiseert elke stap in het productieproces: - Opslaan / Lossen - Voeden / Zeven - Transporteren / voeden - Doseren / wegen (droog) - Doseren / wegen (vloeistoffen) - Bedienen / controleren Onze voordelen: - Contaminatievrije batchsamenstelling - Veilige handeling van een groot aantal componenten, vloeistoffen en verven. - Betrouwbaar voeden van dissolvers en containermengers bij poederproductie - Hoge flexibiliteit dankzij eenvoudige reiniging en eenvoudige productwissels - Traceerbare en reproduAZO NV Katwilgweg 15 2050 Antwerpen (BE)

www.azo.be (+32 3) 250 1600 azo-benelux@azo.com

ceerbare productie - Conform voorschriften zoals ATEX, ARBO, Stofemissie richtlijnen, ...

BENELUX SCIENTIFIC

Brookfield CAP-2000+ Viscositeitmeter De CAP-2000+ viscositeitmeters werken op basis van de kegel-plaat methode. De meter vindt vaak zijn toepassing binnen een productieomgeving en op verf labs. Dit wordt met name versterkt door de eenvoudige bediening en automatische instelling van de afstand tussen kegel en plaat. De CAP-2000+ is een instrument met een variabel in te stellen snelheid (van 5 tot 1000 rpm). Door het grote afschuifsnelheidsgebied wordt dit instrument daarom ook vaak gebruikt in een R&D lab. Dankzij het vernieuwde kogellager-overbrengings-systeem is de kans op schade in het instrument tot het minimum beperkt.

De CAP-2000+ is leverbaar in twee typen: • De L type kan worden gebruikt voor temperaturen van 5 tot 75 °C. • De H type kan worden gebruikt voor temperaturen tussen 50 en 235 °C. Wordt geleverd inclusief:

BENELUXSCIENTIFIC lab technology for research & innovation Benelux Scientific 44 RI straat 33 4051 AP Ochten

46 VERF& INKT #41/2016

www.benelux-scientific.nl (0344) 655 556 info@benelux-scientific.nl

• Standaard 1 spindel (optioneel meerde spindels).

• Calibratie certificaat.

• Theorieboek over viscositeit.

#VVVF&PODIUM

DIJKSTRA PLASTICS B.V.

DE KUNST VAN HET VERPAKKEN Zorg voor uw product resulteert in zorg voor de juiste verpakking. Alle eisen die heden ten dage aan een verpakking gesteld worden maakt deze zoektocht niet altijd even makkelijk. Verpakken is een kunst. En juist deze kunst van het verpakken wordt door Dijkstra Plastics op en top beheerst.

Al sinds de oprichting heeft Dijkstra Plastics zich gespecialiseerd in de productie van verpakkingsemmers voor diverse verpakkingsoplossingen.

Deze specialisatie gecombineerd met de kennis van onze verpakkingsexperts maakt ons een betrouwbare en flexibele partner voor vele fabrikanten en distributeurs in meer dan 20 landen wereldwijd.

Met twee state-of-art productiefaciliteiten in Almelo en Haaksbergen bieden we onze klanten de zekerheid van een kwalitatief hoogwaardig product tegen marktconforme prijzen. Onze zorg voor Veiligheid, Gezondheid en Milieu is volgens de laatste internationale wetgevingen geïntegreerd in onze dagelijkse processen.

Dijkstra Plastics is dan ook BRC/IOP gecertificeerd in de hoogste klasse.

Profiteer van onze verpakkingsexperts en ontdek de bijna grenzeloze mogelijkheden van ons uitgebreid assortiment met oogstrelende bedrukkingen Dijkstra Plastics B.V. Industriestraat 30-34 7482 EZ Haaksebergen

www.rdplastics.nl (053) 572 38 84 info@rdplastics.nl

op zowel vierkante, rechthoekige als ronde verpakkingscontainers. Food en Non-Food, klein en volumineus, zwaar en licht, van doorzichtig tot volledig gedecoreerd: voor iedere toepassing heeft Dijkstra de perfecte emmer.

DOLS INTERNATIONAL BV

Dols International introduceert DOLFYNOX 1020 DOLFYNOX 1020 is een surfactant voor watergedragen systemen. Het heeft een sterk reducerend effect op de dynamische oppervlaktespanning.

De benatting van ondergronden wordt hierdoor positief beïnvloed. Ook de indringing van verfsytemen in meer poreuze ondergronden wordt hierdoor verbeterd. DOLFYNOX 1020 is nonionisch en heeft geen invloed op de vorming van schuim. DOLFYNOX 1020 is een heldere, lichtgele vloeistof en is 100% actief. Het product voldoet aan Swiss Ordinance Annex 6, Part B en valt volgens de Duitse regelgeving onder Wassergefährdungsklasse (WGK) 1.

Dols International BV Zuidhoven 7N 6042 PB Roermond

www.dols-international.eu (0475) 315 554 info@dols-international.eu

#41/2016 VERF& INKT 47

#VVVF&PODIUM

E & R B.V.

E & R Chemicals B.V. Als gespecialiseerde distributie onderneming leveren wij op exclusieve basis producten van o.a.

• Sachtleben Minerals GmbH o.a. EWO, Fleur, Albawhite & Soft, Albaryt, Barium sulfaat, Blanc Fix • Sterling & SWADA o.a. breed assortiment formaldehyde vrije fluorescerende pigmenten • BlackBear Carbon o.a. hoogwaardige carbon black uit circulaire bron • E & R Chemicals o.a. ERNAT100 biobased dispergeermiddelen, anticorrosieven, additieven E & R Equipment B.V. Als technische handelsonderneming leveren, installeren en onderhouden wij procesmachines, laboratorium systemen, maalmedia voor de verf- en inkt industrie Wij vertegenwoordigen in de Benelux een aantal toonaangevende fabrikanten o.a.

• NETZSCH parelmolens, dissolvers & aanverwante systemen • J. DEVREE & Co half- en volautomatische afvulmachines, dekselleggers en sluiters, upgrading • JENAG zelfreinigende zeef- en ontluchtingsmachines • E & R Maalmedia, breed programma maalparels en kogels in diverse materialen en verpakkingen Als betrouwbare partner met meer dan 35 jaar ervaring, bieden wij de verf en inkt industrie een compleet en vooruitstrevend dienstenpakket aan, E & R B.V. Stoomloggerweg 1 3133KT Vlaardingen

www.eandr.nl 0104601544 sales@eandr.nl

waaronder service, advies & installatie, revisie & verhuur, gereviseerde machines, inruilmogelijkheden alsmede training van personeel & technische seminars.

ESKENS PROCESS SOLUTIONS BV

DYNO®-MILL parelmolens worden steeds breder ingezet De eerste generatie parelmolens werd vooral gebruikt voor de productie van decoverven. Nu zijn de toepassingen van de DYNO®-MILL ECM-AP parelmolens veel breder en levert Eskens Process Solutions deze efficiënte maalmolens voor een brede waaier van toepassingen.

De DYNO®-MILL ECM-AP molens zijn uitgerust met acceleratoren die veel meer energie overbrengen en hierdoor veel efficiënter malen. De vermaling gaat sneller en men kan een veel fijner eindresultaat bekomen. Nanodeeltjes bekomen is nu geen probleem meer.

Hierdoor worden de DYNO®-MILL molens ook ingezet in de cosmetische industrie (productie van nagellak) en de farmaceutische industrie (productie van injectables). Onlangs leverde Eskens Process Solutions ook een machine aan de Europese marktleider in de productie van nanotubes, en worden DYNO®MILL ECM-AP molens steeds vaker ingezet in de agro chemie (productie van grond-verbeteraars). Doordat de DYNO®-MILL ECM-AP machines zeer hoog viskeuze producten kunnen vermalen worden ze ook steeds vaker ingezet voor de productie van inkten en allerlei coatings. De DYNO®-MILL, die volledig autonoom -ook overnacht- en zonder supervisie kan doormalen, verdringt in deze industrie vaak de traditionele driewals. Parelmolens zijn volledig gesloten systemen die uiterst veilig zijn en dus overal kunnen ingezet worden.

Eskens Process Solutions bv Distributieweg 6 2404 CK Alphen aan den Rijn

48 VERF& INKT #41/2016

www.eskens.com (+31 172) 43 01 81 info@eskens.com

Eskens Process Solutions verkoopt en plaatst de DYNO®-MILLs al meer dan 40 jaar en ziet de toekomst rooskleurig tegemoet.

#VVVF&PODIUM

HILDERING PACKAGING B.V.

Een rolbak voor pro’s: Roll and Go XL Schilderen met een roller uit een verfemmer of rolbak kent zijn beperkingen.

Een verfemmer is eigenlijk niet gebouwd om vanuit te rollen. Een los rolrek leidt tot geknoei omdat het boven de rand van de emmer uitsteekt en geeft extra kans op gedroogde verfdeeltjes in het schilderwerk. Daarnaast is het vaak maar een instabiele constructie. Na de klus gooit de schilder de hele bak met rolrek weg. Go!Paint, de lijn van schildershulpmiddelen van Hildering Packaging, doet het anders en maakt een ongelooflijk stabiele verfemmer met geïntegreerd rolvlak en een tweede vak. De bak is zo stabiel dat een roller met telescoopstok stevig staat in het tweede vak. Daarin passen ook andere schilderspullen, zoals kwasten, plamuurmes, tape en poetsdoek.

Go!Paint levert de bak met flinterdunne liners van grotendeels gerecycled materiaal. De passende liner beslaat beide vakken. Dus na gebruik nooit meer eindeloos uitwassen of je hele bak weggooien, maar eerst de inhoud teruggieten in de pot, dan simpel de liner eruit halen, opvouwen en eenmaal droog weggooien in de vuilnisbak. De bak blijft schoon en gaat veel langer mee.

Bovendien komt er geen verf in het drinkwatercircuit terecht. Kortom een krachtpatser waarmee de schilder schoner, sneller en duurzamer kan werken.

Hildering Packaging B.V. Zandvoortstraat 69 1976 BN IJmuiden

www.hildering.com (0255) 510 409 info@hildering.com

JOKEY PLASTIK NEDERLAND

Een beeld zegt meer dan 1.000 woorden ook in verpakkingen The Jokey design service visualises packaging decorations as threedimensional rotatable images. Customers with an individual label design can view their future packaging in perfect quality.

The Jokey design service package also includes the integral creation of the packaging design.

Packaging is an important advertising medium. It serves as quick identification of the brand and the product and peeks the customer’s desire to purchase. The Jokey design service provides assistance with visual support on a top level, so that the communicative options of the packaging can be fully exploited.

If desired, it is possible to depict 3D models of the packaging with a turn and zoom function for smartphones or tablets. The Jokey design service includes everything needed for an integral packaging design: From expert advice on printing technology, container colours and design options, the service develops a printable graphic design of the packaging decoraJokey Plastik Nederland Holtkampsweg 4 7495 WD Ambt Delden

www.jokey.com (0546) 473755 sales@jokey.com

tion according to customer expectations.

#41/2016 VERF& INKT 49

#VVVF&PODIUM

MUS VERPAKKINGEN BV

Mus Verpakkingen: al meer dan 25 jaar blik bepalend Sinds eind jaren 80 is Mus Verpakkingen leverancier van blikverpakkingen en kunststofsluitingen. Onze verpakkingen vinden van oudsher al hun weg in de verf-en chemie markt.

U kunt bij ons terecht voor: 1. een uitgebreid assortiment blikverpakkingen en kunststof sluitingen.

2. ons voorraad assortiment altijd vandaag besteld, morgen in huis.

3. levering van verschillende en aangepaste ordergroottes.

4. magazijnruimte voor dedicated stock.

5. voorraadbeheer van uw blikken, sluitingen en etiketten.

6. buffervoorraden van moederorders op afroep leverbaar.

7. offset bedrukking voor grotere oplages.

8. label service voor kleine en flexibele aantallen.

9. vakkundig advies en ondersteuning bij al uw verpakkingsvraagstukken.

10. 100% recyclebare blikken.

Blikverpakkingen • Cilindrische verfblikken • Conische blikken • Vloeistof blikken • Conische pails • Aerosols • Drums en vaten • Plamuur blikken • 2K blikken Kunststof sluitingen • REL 24, 32, 42, 57 • DIN 24, 32 , 42, 57, 69 • Sluitingen voor aerosols en plastic cans • Sluitingen op maat. Ons team is toegankelijk, Mus Verpakkingen BV Herfordstraat 9 7418 EX Deventer

www.musverpakkingen.nl (0570) 629 229 info@musverpakkingen.nl

betrokken, meedenkend en ervaren. De speerpunten in ons bedrijf zijn een snelle levering van flexibele aantallen, warehousing en extra service bieden om aan klant specifieke wensen te kunnen voldoen.

SYNTRECO B.V.

LEUNA-Harze investeert in nieuwe fabriek voor epoxyverharders LEUNA-Harze GmbH heeft meer dan 15 miljoen Euro in een nieuwe fabriek geïnvesteerd om haar productiecapaciteit van epoxyverharders uit te breiden.

Deze capaciteitsuitbreiding ondersteunt de strategie van epoxyproducent LEUNA om te blijven groeien. In december 2015 is deze nieuwe fabriek voor epoxyverharders officieel geopend. Het leveringsprogramma van LEUNAHarze wordt dit jaar uitgebreid met een aantal nieuwe epoxyverharders, waaronder polyamideverharders voor protective coatings, en cycloalifatische verharders voor vloercoatings.

LEUNA-Harze versterkt hiermee haar leidende positie in de wereld van epoxyharssystemen voor toepassingen zoals coatings, constructie, kleefstoffen en composieten.

“Met deze investering passen wij ons aan bij de marktontwikkelingen in Europa. En wij zullen hiermee in staat zijn om onze klanten meer flexibiliteit te bieden, en wij kunnen onze concurrentiepositie verstevigen door snellere levering”, aldus Klaus Paur, algemeen directeur van LEUNA-Harze. Sinds 1995 is al meer dan 260 miljoen Euro in de installaties van LEUNA-Harze geïnvesteerd. En er zijn vergevorderde plannen om de productie van epoxyharsen nog verder uit te breiden. Syntreco B.V. is exclusief distributeur Syntreco B.V. De Rijnlandse Roe 5 8252 JS Dronten

50 VERF& INKT #41/2016

www.syntreco.com (088) 331 06 00 info@syntreco.com

van LEUNA-Harze GmbH in de Benelux. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de heer Martin Schut van Syntreco.

#VVVF&PODIUM

STEUMA INSTRUMENTS BV

Gevaren van gassen en explosieve dampen op de werkvloer Gevaren van gassen & dampen op de werkvloer zoals bijvoorbeeld bij lekkages. Wat zijn die gevaren? Is er sprake van een ATEX omgeving? Wat kan er gebeuren? Welke maatregelen kunt u nemen en voldoet u aan de richtlijnen?

Op deze vragen kunnen wij antwoorden en inzichten verschaffen. Steuma instruments BV, biedt totaaloplossingen op het gebied van Gasdetectie en Explosieveiligheid en bestaat uit 2 onderdelen: Steuma Gasdetectie: heeft een compleet en overzichtelijk assortiment aan gasdetectieapparatuur met zowel vaste als draagbare opstellingen. Deze systemen worden op allerlei plekken toegepast zoals bijvoorbeeld bij: productiebedrijven, laboratoria, tankparken, de (petro-) chemie, biogascentrales, energiecentrales, windmolens en afvalwaterzuivering.

ALLEX: Gespecialiseerd in het leveren van Explosie veilige (ATEX/IECEx) producten zoals: verlichting, behuizingen, wartels, barriers, schakel-, signalering- apparatuur en totaal oplossingen. Steuma Instruments BV is gevestigd in Breda, het is een Nederlands mkb-bedrijf: betrokken, specialistisch, flexibel en toegankelijk. Onze prijs kwaliteitsverhouding is uitstekend.

Steuma Instruments BV Kortestraat 10A 4818 LT Breda

www.steuma.nl (076) 522 09 01 info@steuma.com

Laat u vrijblijvend adviseren en neemt u gerust contact met ons op: mdeboer@steuma.com

TQC BV

Manuele Cuppingtest ook voor linkshandig gebruik De TQC manuele Cuppingtest kan worden omgebouwd tot een versie voor linkshandigen. Standaard wordt de Cupping test geleverd voor rechtshandigen.

Met de cuppingtest wordt de weerstand van coatings in verschillende stadia van vervorming getest. De ingebouwde reductiekast van deze cuppingtest minimaliseert de handmatige kracht die nodig is om de proefstrook vervormen zodat een vloeiende deformatie plaatsvindt. De mate van vervorming wordt digitaal weergegeven met een resolutie van 0,01 mm.

Bent u geinteresseerd in de linkshandige uitvoering, geef dit dan van te voren aan.

Aan het ombouwen zijn geen extra kosten verbonden.

TQC BV Molenbaan 19 2908 LL Capelle aan den Ijssel

www.tqc.eu (010) 790 01 23 verkoop@tqc.eu

#41/2016 VERF& INKT 51

Wij wensen u een gezond, succesvol en kleurrijk 2017

En bedanken u voor het in ons gestelde vertrouwen.

Zandvoortstraat 69 T +31 (0)255 510 409

1976 BN IJmuiden F +31 (0)255 512 801

The Netherlands info@hildering.com

www.hildering.com