VVVF Verf&Inkt Magazine 44 (sept 2017)

VERFRESTANTEN KRIJGEN EEN TWEEDE LEVEN 22 INTERVIEW: DIANA MARTENS, INSPECTIE SZW 14 INNOVATIE ZIT IN HET DNA VAN STRIKOLITH 34 DRUKINKT EN VOEDSELCONTACT: HOE GAAN ZIJ SAMEN? 26

#44

Magazine van de Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten VVVF september 2017

Vision on quality www.tqc.eu

N E D E R L A N D S E N I G E FA B R I K A N T VA N T E S T- E N M E E TA P PA R AT U U R VOOR DE VERFINDUSTRIE AUTOMATISCHE FILM APPLICATOR

AUTOMATISCHE CUPPING TESTER

WASBAARHEID / SLIJTVASTHEIDTESTER

Voor het aanbrengen van een uniforme, reproduceerbare filmlaag.

7PPS IFU UFTUFO WBO DPBUJOHT CJK WFSTDIJMMFOEF TUBEJB WBO EFGPSNBUJF DPOGPSN *40

7PPS IFU UFTUFO WBO CJKW DPBUJOHT JOLUFO UFYUJFM IPVU FO QMBTUJD PQ TMJKUWBTUIFJE

t (FTDIJLU WPPS GPMJFT FO PG HMB[FO papieren, metalen ondergronden t (FTDIJLU WPPS TQJSBBMBQQMJDBUPSFO FO PG TUBOEBBSE CMPL BQQMJDBUPSFO t *OUVร UJFWF CFEJFOJOH t 7FMF JOTUFM NPHFMJKLIFEFO

t &SHPOPNJTDI UFTUFS JOTUFMCBBS OBBS XFSLIPVEJOH t -FE WFSMJDIUJOH JOTUFMCBBS JO LMFVS FO IPFL WPPS PQUJNBMF CFPPSEFMJOH UFTUQMBBU t %FGPSNBUJF WPPSBG JOTUFMCBBS JO NN

GLANSMETERS

AUTOMATISCHE VISCOSITEITSMETERS

7PPS IFU NFUFO WBO NBU [JKEF FO IPPHHMBOT PQQFSWMBLUFO

%JWFSTF NPEFMMFO WPPS IFU CFQBMFO WBO EF WJTDPTJUFJU JO N1BrT D1 D4U FO ,6 ,SFCT 6OJUT

t %SJF NPEFMMFO 4PMP(MPTT ยก %VPHMPTT ยก ยก 1PMZHMPTT ยก ยก ยก t 6OJFL JO TUBCJMJUFJU FO SPCVVTUIFJE t (Fร OUFHSFFSEF LBMJCSBUJF TUBOEBBSE t 7PMEPFU BBO BMMF HBOHCBSF OPSNFO NVW ยกIPFL

t *ODM *EFBM 'JOJTI "OBMZTJT TPGUXBSF

TQC B.V. Molenbaan 19

t 7PMMFEJH BVUPNBUJTDI EVT [FFS IPHF reproduceerbaarheid t 0PL IBOENBUJH JOTUFMCBBS

2908 LL Capelle a/d IJssel Nederland

t 7PPS ESPHF FO OBUUF UFTUFO t 5FTU UPU WJFS QSPFGTUBMFO UFHFMJKL t %VCCFMF QPNQ WPPS TJNVMUBBOUFTU NFU UXFF WFSTDIJMMFOEF UFTUWMPFJTUPรฒFO

TQC PRODUCEERT INSTRUMENTEN EN TOEBEHOREN VOOR HET TESTEN VAN ONDER ANDERE t WJTDPTJUFJU t EFLLSBDIU t MPQFSTWPSNJOH t ESPPHUJKE t TMBHWBTUIFJE t OBUUF MBBHEJLUF

t EFOTJUFJU t WMPFJJOH t NBBMรถKOIFJE t FMBTUJDJUFJU t NFUBNFSJF t BEIFTJF

52$ JT Eร 3"- EJTUSJCVUFVS WBO Nederland!

+31(0)10 - 79 00 100 +31(0)10 - 79 00 129

info@tqc.eu www.tqc.eu

#44/INHOUD

‘VVVF PAKT BLOOTSTELLING AAN GEVAARLIJKE STOFFEN GOED OP’

14

De blootstelling aan gevaarlijke stoffen is het grootste arbeidsrisico in de verf- en drukinktindustrie. Dat blijkt onder meer uit eerdere inspecties van de Inspectie SZW. “De VVVF en haar achterban pakken het onderwerp echter goed op”, stelt Diana Martens, projectleider gevaarlijke stoffen van de Inspectie SZW.

22 VERFRESTANTEN KRIJGEN TWEEDE LEVEN Samen met gemeenten en maatschappelijke organisaties begon AkzoNobel afgelopen maart een proef voor hergebruik van verf.

Ongebruikte verf komt terecht bij onder andere gezinnen in de bijstand, buurthuizen en sportclubs. De initiatiefnemers en de VVVF laten weten dat meer verfleveranciers zich bij dit inzamelproject kunnen aansluiten.

#44/2017 VERF&INKT 3

MIX GRIND FILL A L L E S V O O R H E T P R O D U C T I E P R O C E S VA N D E V E R F F A B R I K A N T Of u nu verf maakt, inkt of coating‌ in uw bedrijf gebruikt u ongetwijfeld mengers, dissolvers, een maalmolen, maalparels, afvulmachines en pompen. Bij Eskens Process Solutions kunt u terecht voor advies, nieuwe machines, gereviseerde machines, onderhoud en herstellingen. Neem contact met ons op via info@eskens.com, +31 172-430181 (NL) of +32 15-451500 (BE)

ESKENS, MORE THAN JUST MACHINES‌ www.eskens.com Onze partners:

# 44 /INHOUD

INHOUD 26 VEILIGE VOEDSELVERPAKKINGEN WILLEN WE ALLEMAAL

7

VOORWOORD GUUS DURAY Regels met ruimte

8

PROJECT IN BEELD Keim levert verf voor kunstprojecten

11

#NWS/SECTOR Selectie van nieuws en ontwikkelingen in de verfen drukinktsector

18

#VERF&INKT/WETGEVING PGS 15 in Activiteitenbesluit

32

BEROEP IN BEELD Mark Nieuwpoort leidinggevende inkoop en logistiek Sika Nederland

37

GASTCOLUMN Pieter Brekelmans, projectleider productnotificatie NVIC, over nieuwe procedure aanleveren informatie vergiftigingencentran

41

#NWS/VVVF Nieuws en service van de vereniging

45

PODIUMPAGINA‘S Bedrijven presenteren nieuwe producten en diensten voor de sector

Voor voedselverpakkingen geldt boven alles dat die veilig moeten zijn en de gezondheid van de mens niet mogen schaden. Dit heeft ook consequenties voor het gebruik van drukinkt. Waarschijnlijk komt er zelfs een aparte Europese verordening voor geprinte voedselcontactmaterialen. De ins en outs op een rij.

OP DE COVER De Botlekbrug is onderdeel van een druk

VERFR VIEW: ESTANTEN IN HETDIANA MA KRIJGEN CONTA DNA VAN RTENS, INSEEN TWEED ST PE E LEV CT: HO EN 22 E GAARIKOLITH 34CTIE SZW 14 N ZIJ DRUK INNOVA INTE SAMEN IN TIE Z ? 26 KT EN VOED SEL

knooppunt van spoor-, weg- en vaarverkeer. Sika heeft met verschillende producten bijgedragen aan de levensduur-

‘NIEUWE LICHTGEWICHT PRODUCTENLIJN O2 IS ECHTE DOORBRAAK’

verlenging van de nieuwe Botlekbrug.

Magaz

ine van

Vanwege het intensieve gebruik wat

#44

de Ver enigin

g van

Drukin

ktfabr ikante septem n VVVF ber 201 7

de brug te wachten staat zijn ook de eisen ten aanzien van het gebruik

Strikolith is sinds de oprichting in 1971 uitgegroeid van een éénmanszaak

en de levensduur bijzonder hoog.

tot een internationaal opererende fabrikant en leverancier van gevel-, wand-

Zowel de boven- als onderzijde van

en plafondafwerkingen met vijftig medewerkers. Innovatie zit in het DNA

de fiets- en loopbanen werden

van het bedrijf. “Mooie voorbeelden zijn onze nieuwe afvulrobot en de

beschermd met Sika producten.

ontwikkeling van de lichtgewicht productenlijn O 2”, zegt Stefan van Strien,

De bovenzijde werd behandeld met het hoog-

directeur Strikolith in Raamsdonksveer.

waardige slijtlaagsysteem SikaCor Elastomastic TF. De onderzijde

34

Verf- en

en het bedieningshuis werden voorzien van het SikaCor EG systeem.

Beide systemen zijn goedgekeurd volgens de Duitse richtlijn TL/TP-KOR Stahlbauten waarin ook de bijzonder lange levensduurverwachting van 25 jaar wordt bevestigd.

#44/2017 VERF&INKT 5

cilindrische verfblikken ImCareÂŽ optimale bescherming

bodem, ring en deksel

RL en TT sluitingen

3-delig

premium uitstraling

offset bedrukking

zelfklevend etiket met draaghengsel

100% recyclebaar

van 125 ml t/m 4 liter

Mus Verpakkingen Blik bepalend

Mus Verpakkingen BV | Herfordstraat 9 | 7418 EX | NL - Deventer T +31 (0)570 629 229 | info@musverpakkingen.nl | www.musverpakkingen.nl

6 VERF& INKT #44/2017

#VVVF/VOORZITTER

VOORWOORD REGELS MET RUIMTE REGELTJES, DAAR ZITTEN WE VAAK NIET OP TE WACHTEN. Als kind al niet, als je wordt verteld hoe laat je thuis moet komen.

Als student niet als je een opdracht volgens de regels van je leraar in moet leveren. En later op je werk zijn er weer regels waar je je aan moet houden.

Desondanks hebben regels ook een heel nuttige kant. Door regels weten we van elkaar waar we aan toe zijn, het geeft een kader.

Het zou bijvoorbeeld een chaos worden als we de regel loslaten dat we in Nederland met de auto rechts van de weg rijden.

Voor ons als industrie gelden er ook regels, vastgelegd in weten regelgeving, wat voor de VVVF een belangrijk thema is. Veel regelgeving komt uit Brussel, maar de input uit de lidstaten is nog steeds onontbeerlijk. Bovendien ligt de controle op naleving van wet- en regelgeving bij de lidstaten zelf. Daarom zitten wij met ministeries en inspecties aan tafel. De VVVF is bijzonder actief op wet- en regelgeving voor de achterban. Enerzijds door informatie

te verstrekken bij de ontwikkeling van wet- en regelgeving. Anderzijds door bedrijven te ondersteunen bij de implementatie ervan. Wij bieden leden de helpende hand via praktische hulpmiddelen, informatiebladen en onze helpdesk.

De internationale markt van onze industrietak is niet een strak omlijnd kader, integendeel, daar zit volop dynamiek. Als de marktsituatie verandert en de wet- en regelgeving niet (snel genoeg) meebeweegt, gaat dat wringen. Het is daarom cruciaal dat wetgeving ruimte biedt voor nieuwe ontwikkelingen. Bedrijven hebben dan de kans te vernieuwen zonder tegen muren van regels op te lopen. Dat is geen luxe, dat is noodzaak.

Bedrijven moeten op de internationale dynamiek kunnen reageren, zowel in hun bedrijfsvoering, marktbenadering als innovaties. Dat komt niet alleen de veerkracht van individuele bedrijven ten goede, maar ook de innovatieve kracht van onze hele industrie.

GUUS DURAY, voorzitter VVVF

#44/2017 VERF& INKT 7

#VERF&INKT/PROJECT

KEIM LEVERT VERF VOOR KUNSTPROJECTEN Keim Nederland heeft de verf geleverd voor een schildering op de wanden van de doorgang onder de spoorlijn Haarlem-Beverwijk.

Het is een kunstwerk van Roland Schimmel dat werd uitgevoerd door Van Iwaarden Artwork. De onderdoorgang is sinds begin april van dit jaar omgetoverd tot een scherm waar busreizigers op het nieuwe tracĂŠ HOV Velsen een film van kleurvlakken kunnen zien.

Keim Nederland leverde eerder ook de verf voor kunstprojecten in de Kostverloren- en Marstunnel in Zutphen. Deze projecten werden ontworpen door lichtkunstenaar Herman Kuijer. Het kunstwerk in de Marstunnel trok bovendien internationaal de aandacht in een wereldwijde reclamecampagne van Apple voor de iPhone6 . Een Nederlandse Iphone-bezitter maakte een foto van de Marstunnel die vervolgens door Apple werd uitgekozen voor de reclamecampagne. Hierdoor was de tunnel met de verf van Keim onder meer te zien op billboards in tien landen, waaronder China, Engeland, Zuid-Korea en de Verenigde Staten.

FOTO: JANNES LINDERS

8 VERF& INKT #44/2017

#44/2017 VERF& INKT 9

Zowel standaard potten als nagenoeg restloos

leegbare speciaalverpakkingen.

! "

# $%&$ ' ( Voor meer informatie en voorbeelden kijk op &" ) *

www.bema.nl

+%, - ./+ +++ %+$$& %/&+ 01 # 2

Processing Equipment for Coatings & Ink Industry • Mixing • Dispersing • Grinding • Sieving • Filling • All types of grinding media available from stock

E & R B.V. Stoomloggerweg 1 - 3133KT Vlaardingen T 010 4601544 - info@eandr.nl - www.eandr.nl

10 VERF&INKT #44/2017

#NWS/SECTOR

NWS/SECTOR VALSPAR WINT VERPAKKINGSPRIJS

AKZONOBEL LEVERT COATINGS EN LAKKEN VOOR VOLVO OCEAN RACEBOTEN AkzoNobel levert alle coatings en lakken voor de 2017-2018 editie van de Volvo Ocean Race.

Alle boten die in de komende editie meedoen, worden gecoat met producten uit het assortiment van International en Awlgrip - afkomstig uit AkzoNobel ‘s fabrieken in Sassenheim en Wapenveld. De race begint 22 oktober in Alicante en eindigt in juni 2018 in Den Haag.

De vloot - waaronder team AkzoNobel ‘s gloednieuwe Volvo Ocean 65-raceboot - heeft een uitgebreide refit gehad en is gecoat met producten van het Awlgrip-merk. De kiel van iedere boot wordt beschermd door coatings van International.

Voor elk team in de race zijn unieke kleuren ontwikkeld. Ook alle coatings die nodig zijn voor

reparatie en onderhoud in de zogenoemde stop-over havens worden door AkzoNobel geleverd, inclusief de technische ondersteuning en toezicht op een juist gebruik van de coatings tijdens de pit-stops. www.akzonobel.com

MVO NEDERLAND EN TNO LANCEREN DUURZAAMHEIDSSCAN MVO Nederland en TNO hebben 22 juni in Utrecht de Sustainability Hotspot Scan gelanceerd. Hiermee krijgen

mkb-bedrijven binnen een dag onder meer inzicht in de milieu- en sociale impact van hun producten. Daarnaast helpt de scan ze vooral om te prioriteren voor verdere verduurzaming.

Baril Coatings is mede-initiatiefnemer van het project omdat het bedrijf de duurzaamheidsaspecten van de processen en de producten graag onderbouwd wil zien, stelt Joost Broeders, technisch directeur van de verfproducent. Een team van zo’n 15 personen (van diverse ministeries, instituten, belangenverenigingen en mkb-ers) beoordeelde op 12 mei de testversie van de duurzaamheidsscan. Eerste conclusie: informatie boven tafel krijgen is niet makkelijk, maar loont: duurzaamheid en transparantie kunnen niet zonder elkaar. www.mvonederland.nl

Valspar heeft tijdens de recente Metpack, de internationale vakbeurs voor metalen verpakkingen in Essen, de Bronzen Innovatie Award ontvangen.

Het Amerikaanse bedrijf kreeg de prijs voor de nieuwe serie coatings valPure V70 non-BPA Epoxy. Deze coatings bevatten, in tegenstelling tot epoxy coatings, geen bisfenol A (BPA), waarvan het gebruik is onderworpen aan veiligheidsvoorschriften. Producten uit de valPure-reeks zijn daarom gebaseerd op een epoxy hars platform die niet met behulp van BPA is vervaardigd. www.valspar.com

DSM ONTWIKKELT ZANDWERENDE COATING VOOR ZONNEPANELEN DSM heeft een zandwerende coating voor zonnepanelen ontwikkeld. Hierdoor leveren zonnepanelen volgens het concern drie tot vier procent meer rendement op. In een interview in het Financieele Dagblad zegt Rob van Leen, directeur innovatie bij DSM, dat zonneparken in woestijngebieden van Dubai tot Marokko potentiële klanten voor de nieuwe coating zijn. De coating is volgens hem ook minder kwetsbaar. “Hij wordt in tegenstelling tot de producten van onze concurrenten onderdeel van het glas via een bakproces in de oven’, aldus Van Leen. #44/2017 VERF& INKT 11

#NWS/SECTOR

DSM maakt zijn coatings voor zonnepanelen in Nederland, maar verkoopt ze grotendeels in China. China is de grootste producent van zonnepanelen ter wereld. www.dsm.com

NIEUWE TRENDS IN GECONSOLIDEERDE LAKPROCESSEN Axalta Coating Systems opende 28 juni de jaarlijkse DFO European Automotive Coating conferentie in het Duitse Braunschweig. Sven Radek, Application Technology Manager voor Axalta Coating Systems Europa, het Midden-Oosten en Afrika (EMEA) sprak onder meer over Axalta’s keuze voor Harmonised Coating Technologies. Harmonised Coating Technologies is een gamma van laktoepassingsprocessen dat primers, basislakken en vernissen integreert waardoor deze processen kunnen zorgen voor besparingen in de toepassingskosten en het gebruik van materialen. Tegelijkertijd zorgen ze volgens Axalta Coating Systems voor een vermindering van de ecologische voetafdruk van de fabrikanten van original equipment manufacturers (OEM’s).

“Axalta’s Harmonized Coating Technologies brengen alle lakprocessen in de OEM-sector samen, waardoor het mogelijk wordt om uitstekende resultaten te bekomen met slechts twee ovens, zonder primertoepassingen of schuurbeurten.

Dit zorgt uiteraard voor een aanzienlijke tijdswinst bij de 12 VERF& INKT #44/2017

autoconstructeurs maar ook een besparing van energie, arbeid, ruimte en materiaal,” aldus Sven Radek die eraan toevoegde dat tegen 2018, 20 procent van alle auto’s waarschijnlijk zal worden gelakt via geconsolideerde processen. Het conventionele proces dat wordt gebruikt voor watergebaseerde lakken, vergt immers de toepassing van vier laklagen en de passage langs drie uithardingsovens en een tussendroger, stelt Axalta Coating Systems. www.axalta.com

zich erop om na vele jaren bij Drywood Coatings werkzaam te zijn geweest nu de eindverantwoordelijkheid te dragen voor het functioneren van Teknos Drywood. Hij ziet de toekomst van het bedrijf positief tegemoet, mede door de overname van het Zwitserse Feyco Treffert door Teknos in april van dit jaar.

“Beide bedrijven vormen een uitstekende match. Teknos Drywood is immers vooral sterk in de ontwikkeling van watergedragen verven, beitsen en lakken voor de bescherming van exterieur hout, terwijl Feyco Treffert een sterke positie heeft opgebouwd voor interieur hout.” www.teknos.com

PPG INTRODUCEERT VITALITEITSPLAN MARI DE MEIJER NIEUWE DIRECTEUR TEKNOS DRYWOOD Mari de Meijer is per 1 juli 2017 Gerrit Westera opgevolgd als directeur van Teknos Drywood in Enschede. Na de verkoop van Drywood Coatings aan het Finse bedrijf Teknos in 2016 gaf Westera leiding aan de overdracht. Nu deze grotendeels is afgerond, heeft Westera besloten om terug te treden.

De Meijer heeft meer dan 25 jaar ervaring in de coatingindustrie. Zo was hij verantwoordelijk voor product-, technologie-, en bedrijfsontwikkeling, innovaties en meest recentelijk voor R&D-activiteiten bij Teknos Drywood.

De nieuwe directeur verheugt

PPG heeft een Vitaliteitsplan gelanceerd om ervoor te zorgen dat werknemers ook op oudere leeftijd fit en vitaal aan het werk kunnen blijven.

Human Resources heeft een aantal afdelingen uitgenodigd om mee te denken over de thema’s gezondheid, welzijn en veiligheid (de drie belangrijke pijlers als het gaat om duurzame inzetbaarheid). Dat heeft dit jaar onder meer geleid tot de PPG Fitwijzer. Hierin worden alle interventies die er beschikbaar zijn, in samenwerking met de arbodienst en de zorgverzekeraar voor de PPG-medewerkers opgesomd en beschreven. Zo kunnen de werknemers onder meer een korting krijgen op het sportschoolabonnement, een

workshop stoppen met roken volgen, maar ook van loopbaan-coaching of schuldhulpverlening gebruikmaken.

Meer informatie: zie ledennet

ANKER STUY PAKT TRAPPEN UNIVERSITY OF YORK AAN Diverse trappen van de universiteit van York zijn in juni voorzien van een nieuw verfsysteem van Anker Stuy. De universiteit zocht een kras- en slijtvast systeem omdat veel mensen van de trappen gebruikmaken. In samenwerking met de Engelse importeur van Anker Stuy, Mighton Products, werd Ankocryl Interieur Vulgrond en Ankocryl Interieurlak PU aangeboden.

Ankocryl Interieur Vulgrond kenmerkt zich onder meer door de goede vulling, snelle droging en uitstekende hechting. Ankocryl Interieurlak PU beschikt volgens Anker Stuy onder meer over een goede elasticiteit en een goede kras- en slijtvastheid. www.ankerstuy.nl

#NWS/SECTOR

HEMPEL LEVERT VERF VOOR ZUTPHENSE SPOORBRUG Hempel (voorheen Schaepman) heeft de verf geleverd voor de spoorbrug over de IJssel bij Zutphen. Hier liggen twee stalen bruggen naast elkaar. De ene brug (voorheen oranje) is voor het wegverkeer, de andere voor het spoor. Beide bruggen horen bij de aanblik van Zutphen en krijgen bij deze flinke schilderbeurt dezelfde kleur, namelijk ‘Zutphens blauw.’ Om deze kleur te bepalen, zijn eerst diverse proefvlakken met tinten

blauw aangebracht. Vervolgens heeft een commissie van de gemeente Zutphen RAL kleur 7031 uitgekozen als ‘Zutphens blauw.’

Eind mei zijn zo’n veertig schilders in opdracht van ProRail begonnen om de onder- en buitenkant van de spoorbrug met kwast- en rolapplicatie opnieuw in de verf te zetten. Inmiddels zijn de schilders vanaf hoogwer-

kers met de bovenkant gestart.

“Ze werken in ploegendiensten van 6.00 tot 22.00 om de stremming van het treinverkeer zo kort mogelijk te houden”, zegt Gerjo Ballast, verftechnisch adviseur en inspecteur bij Hempel. “Gedurende de nacht kan de verf, in totaal 2200 liter, drogen.” www.hempel.nl

HITTEWERENDE COATING VOORKOMT GROTE BRAND LPG-TANKWAGEN

brand vloog op de A27 heeft ervoor gezorgd dat de brandweer het vuur zonder ontplofffing kon blussen. Dat stelt brancheorganisatie Beta in een persbericht op de site naar aanleiding van het incident. Door de aangebrachte hittewerende coating op de tankauto is een Bleve (boiling liquid expanding vapour explosion) met 75 minuten vertraagd.

Daardoor was de hulpverlening in staat om op tijd aanwezig te zijn om de brand te blussen en explosies te voorkomen. www.beta-tankstations.nl

Een hittewerende coating op een lpg-tankwagen die in juli in

ALTIJD EN OVERAL OP DE HOOGTE BLIJVEN?

Dat kan!

Neem een abonnement op onze nieuwsbrief Verf&Inkt Netwerk.

Meld je aan via www.vvvf.nl

#44/2017 VERF& INKT 13

#VVVF/WETGEVING

DIANA MARTENS, PROJECTLEIDER GEVAARLIJKE STOFFEN INSPECTIE SZW

14 VERF& INKT #44/2016 #44/2017

#VVVF/WETGEVING

‘VVVF PAKT BLOOTSTELLING AAN GEVAARLIJKE STOFFEN GOED OP’ De blootstelling aan gevaarlijke stoffen is het grootste arbeidsrisico in de verf- en drukinktindustrie. Dat blijkt onder meer uit eerdere inspecties van de Inspectie SZW. “De VVVF en haar achterban pakken het onderwerp echter goed op”, stelt Diana Martens, projectleider gevaarlijke stoffen van de Inspectie SZW. TEKST: ADRIAAN VAN HOOIJDONK

De verf- en drukinktindustrie maakt producten die bijdragen aan de bescherming en verfraaiing van essentiële objecten in de maatschappij. Zij gebruikt hiervoor een scala aan chemische stoffen die gevaarlijk kunnen zijn. Het gaat daarbij volgens de Inspectie SZW onder meer om oplosmiddelen, bindmiddelen waar medewerkers allergisch op kunnen reageren, verharders (waaronder epoxies en isocyanaten), lood-, nikkel- of chromaathoudende pigmenten en hulpstoffen die huidirritatie kunnen veroorzaken.

De afgelopen tien jaar is de verf- en drukinktindustrie steeds minder van deze stoffen gaan gebruiken. Dat komt zowel door bedrijven die maatschappelijk verantwoord ondernemen als door strengere wet- en regelgeving. Ook komt er door REACH, de Europese wet- en regelgeving op stoffengebied, steeds meer kennis over stoffen beschikbaar.

Dat leidt ertoe dat ondernemingen overschakelen op minder gevaarlijke alternatieven.

“Tegelijkertijd blijft overschakelen een ingewikkelde opgave”, zegt Diana Martens, projectleider gevaarlijke stoffen van de Inspectie SZW. “De uiteindelijke producten moeten namelijk wel over de juiste en werkbare eigenschappen beschikken. En in sommige gevallen zijn er nu eenmaal nog geen alternatieven beschikbaar.”

WAT VINDT DE INSPECTIE SZW VAN DE MANIER WAAROP DE BEDRIJVEN DE BLOOTSTELLING PROBEREN TE BEPERKEN? “De VVVF en haar achterban pakken het onderwerp goed op. Een mooi voorbeeld is de manier waarop de brancheorganisatie de dialoog met eindgebruikers, zoals schilders, aangaat om gezondheidsrisico’s te voorkomen. Er zijn ook brancheverenigingen die het onderwerp uitsluitend aan de leden overlaten. De VVVF staat er open voor om issues te bespreken en gezamenlijk met andere brancheorganisaties en de overheid naar oplossingen te zoeken.”

WAT KUNNEN VERF- EN DRUKINKTPRODUCENTEN DOEN OM DE BLOOTSTELLING VAN MEDEWERKERS AAN GEVAARLIJKE STOFFEN ZOVEEL MOGELIJK TE BEPERKEN? “Ondernemingen kunnen via de zelfinspectietool van SZW checken of zij aan de wet- en regelgeving voldoen. Hiervoor moeten ze vier stappen doorlopen: inventariseren, beoordelen, nemen van maatregelen en borging. Blootstelling aan gevaarlijke stoffen komt niet alleen voor op reguliere plekken in het productieproces, zoals verfmengkuipen. Vooral bij afwijkende situaties, zoals een lekkage of onderhoudswerkzaamheden, neemt de kans op blootstelling toe. Hiervoor gebruiken bedrijven modellen of voeren ze metingen uit. Maar vooral als bij het gebruik meerdere stoffen tegelijkertijd kunnen vrijkomen, is het lastig om te meten. Dan grijpen bedrijven op modellen terug.”

SCHILDERS HEBBEN VAAK MOEITE OM DE INGEWIKKELDE INFORMATIE UIT DE VIB’S TE BEGRIJPEN EN TOE TE PASSEN. HOE KAN DAT WORDEN VERBETERD? “Het voorbeeld illustreert voor mij nog maar eens dat er ook in Europees verband meer aandacht moeten komen voor de bruikbaarheid van de VIB’s. Daarom juich ik de ontwikkeling van betrouwbare instructies voor het veilig gebruik van mengsels, de zogeheten safe use of mixtures information, alleen maar toe. De bruikbaarheid en toepasbaarheid van de informatie die fabrikanten doorgeven aan de rest van de keten, is immers essentieel om gezondheidsrisico’s te voorkomen.”

KUNT U DAAR EEN VOORBEELD VAN GEVEN? “Tussen augustus 2016 en mei 2017 bezochten inspecteurs van SZW onder meer schildersbedrijven om de kwaliteit van de veiligheidsinformatiebladen te onderzoeken. Uit de resultaten bleek dat deze VIB’s soms niet of niet volledig aanwezig waren. Ook was niet altijd even duidelijk omschreven welke veiligheidsmaatregelen schilders moeten nemen, zoals het gebruik van handschoenen.

De VVVF heeft het onderwerp met OnderhoudNL opgepakt en de keten voorzien van informatie. OnderhoudNL werkt nu aan handschoenvoorschriften waar schilders goed mee kunnen werken.”

“Daarom ben ik ook positief over het VeiligmetVerf-project. Hierin werkt de VVVF samen met de Vereniging van Verfgroothandelaren #44/2017 VERF& INKT 15

#VVVF/WETGEVING

en OnderhoudNL aan een betere verspreiding van informatie en kennis binnen de keten van verfproducenten, groothandelaren en schilders. Daarnaast is het van belang dat werknemers in de sector en eindgebruikers zich afvragen of ze wel gezond bezig zijn. Ook zij hebben immers een eigen verantwoordelijkheid om zich goed te beschermen tijdens het werken met verf.”

De Inspectie SZW startte in mei van dit jaar een inspectieproject voor bedrijven die met gevaarlijke stoffen werken. Wat is de insteek van dit project?

“Wij hebben zes experts vrijgemaakt die tot het einde van het jaar onder meer bedrijven in de verf- en drukinktsector bezoeken. De focus ligt hierbij op bedrijven die met CRM-stoffen werken. Dit zijn stoffen die volgens Europese normen geclassificeerd zijn als carcinogeen, reprotoxisch of mutageen. Wij kiezen de bedrijven uit op basis van het gebruik van CRM-stoffen die de meeste gezondheidsrisico’s met zich meenemen, zoals benzeen, formaldehyde en acrylaat.”

WAT GAAN DE INSPECTEURS CONTROLEREN? “De inspecteurs kijken eerst of bedrijven de blootstelling zoveel mogelijk beheersen volgens het 4-stappenmodel. En daarnaast of de blootstelling wordt voorkomen volgens de arbeidshygiënische strategie STOP (in volgorde van belang: substitutie, technische maatregelen, operationele maatregelen en persoonlijke bescherming red.) Bedrijven moeten duidelijk kunnen aantonen waarom ze hun CRM-stoffen niet kunnen vervangen én laten zien dat ze serieus zoeken naar een alternatief. De inspecteurs baseren hun beoordeling op de laatste wetenschappelijke inzichten over CRM-stoffen. “ VERVANGING VAN GEVAARLIJKE STOFFEN IS NIET ALTIJD MOGELIJK EN KOST VAAK VEEL TIJD EN GELD. HOE KUNNEN BEDRIJVEN HIER HET BESTE MEE OMGAAN? “Vervanging is zeker niet gemakkelijk. Daarom is het ook verstandig om samen met de leverancier van grondstoffen te bekijken wat wél mogelijk is. Als vervanging niet mogelijk is, kan men kijken naar technische mogelijkheden. De beste manier is om met gesloten systemen te werken. Hierbij komen gevaarlijke stoffen niet in contact met de buitenlucht, en dus ook niet met de medewerkers.

De nieuwste verffabrieken beschikken vaak over dergelijke systemen. Verffabrieken die niet met gesloten systemen werken, kunnen afzuiging plaatsen en andere technische maatregelen nemen om blootstelling te voorkomen. Pas als laatste stap zet je persoonlijke beschermingsmiddelen in, zoals maskers en handschoenen.”

GRENSWAARDEN ZIJN DE MAXIMAAL TOEGESTANE CONCENTRATIE (S) VAN EEN STOF OP DE WERKPLEK. HOE KUNNEN VERFBEDRIJVEN DEZE ZELF VASTSTELLEN ALS EXACTE CIJFERS ONTBREKEN? “Er is veel informatie uit wetenschappelijke literatuur beschikbaar, maar het is inderdaad lastig om de gegevens boven water te krijgen. Bedrijven kunnen daarom gebruikmaken van een leidraad van werkgevers en werknemers in de SER. In deze leidraad staan grenswaarden van een groot aantal stoffen. Ook raad ik aan om op sites van het Europees Chemicaliënagentschap (ECHA) en de 16 VERF& INKT #44/2017

DIANA MARTENS Diana Martens heeft een achtergrond in het laboratorium (analytische chemie), procestechnologie, kwaliteit, veiligheid en milieu. Voordat zij in 2002 bij de Inspectie SZW als specialist Chemische Veiligheid aan de slag ging, werkte ze ongeveer twintig jaar in de proceschemie bij AkzoNobel en Budel Zink. Vanaf 2007 is Martens werkzaam als projectleider en voert ze voornamelijk projecten uit die gericht zijn op de chemische sector of chemische onderwerpen.

In 2011 startte zij als projectleider blootstelling aan gevaarlijke stoffen. Tegenwoordig is Martens projectleider binnen het programma Bedrijven met Gevaarlijke Stoffen. Het programma richt zich op blootstelling aan gevaarlijke stoffen en procesveiligheid. Doel van het programma is het verminderen van gezondheidseffecten van blootstelling aan gevaarlijke stoffen en het verminderen van ongevallen met gevaarlijke stoffen (Road to Zero). In haar privéleven werkt Martens als freelance florist en maakt ze florale creaties.

Recent behaalde zij een master op dit gebied.

Duitse arbeidsinspectie (BAUA, Gestis) te kijken. Daarnaast is het voor downstream-users goed om informatie uit te wisselen met leveranciers en afnemers. Vooral leveranciers en fabrikanten moeten veel informatie over stoffen hebben. Dat is het voordeel van REACH. Zij moeten deze informatie aan de afnemer verstrekken. Verder kunnen bedrijven deskundigen, zoals toxicologen en arbeidshygiënisten, inhuren om de grenswaarden vast te stellen.”

HEEFT U NOG ANDERE ADVIEZEN VOOR BEDRIJVEN UIT DE SECTOR? “Het is natuurlijk altijd goed om binnen de branche te kijken hoe andere bedrijven het doen. Maar ik raad ondernemingen aan om hun blik ook te verbreden en naar andere branches te kijken. Soms hoef je het wiel niet zelf uit te vinden. Een mooi voorbeeld vind ik het Veiligheid Voorop-programma, waaraan de VVVF ook deelneemt. Hierbij wisselen BRZO-bedrijven uit verschillende sectoren informatie over veiligheidsonderwerpen en goede praktijken met elkaar uit. Het lijkt mij interessant om hier ook arbeidshygiënisten bij te betrekken. Zo wordt niet alleen de veiligheid, maar ook de gezondheid vooropgesteld. Verder adviseer ik bedrijven te kijken op de site www.inspectiefocus.nl. Hier staat beschreven hoe andere sectoren met gevaarlijke stoffen omgaan.”

#VVVF/WETGEVING

‘HET IS VAN BELANG DAT WERKNEMERS IN DE SECTOR EN EINDGEBRUIKERS ZICH AFVRAGEN OF ZE WEL GEZOND BEZIG ZIJN.’

‘IK RAAD ONDERNEMINGEN AAN OM HUN BLIK TE VERBREDEN EN NAAR ANDERE BRANCHES TE KIJKEN’

‘PAS ALS LAATSTE STAP ZET JE PERSOONLIJKE BESCHERMINGSMIDDELEN IN, ZOALS MASKERS EN HANDSCHOENEN.’

#44/2017 VERF& INKT 17

#VVVF/WETGEVING

TEKST: ADRIAAN VAN HOOIJDONK FOTO: GETTY IMAGES

18 VERF& INKT #44/2017

#VVVF/WETGEVING

NIEUWE ONTWIKKELINGEN VOOR OPSLAG GEVAARLIJKE STOFFEN

PGS 15 IN ACTIVITEITENBESLUIT De wetgever wil de geactualiseerde PGS 15 2016, de richtlijn voor de opslag van gevaarlijke stoffen, vanaf 1 oktober dit jaar in het Activiteitenbesluit opnemen. Hierdoor is PGS 15 rechtstreeks werkende wet- en regelgeving voor niet-vergunningplichtige bedrijven, zoals bijvoorbeeld verkooppunten.

Dat heeft gevolgen voor de verf- en drukinktindustrie, weet Dave de Jong, EHS-adviseur van PPG en tevens lid van de VVVF Expertgroep Productielocatie.

De herziene richtlijn PGS 15 (Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen 15) verscheen in oktober vorig jaar. De wijzigingen zijn tot stand gekomen na twee jaar intensief overleg tussen vertegenwoordigers van de overheid en het bedrijfsleven. De herziene versie houdt volgens de betrokkenen meer rekening met praktijksituaties en kijkt ook meer naar de risico’s van de opslag van gevaarlijke stoffen. Hoewel het proces bijna een jaar geleden is afgerond, is er inmiddels weer een nieuwe versie in de maak.

PGS 15 is ingewikkelde materie en voer voor specialisten. Daarom organiseerde de VVVF in juni een bijeenkomst voor haar leden waar sprekers de belangrijkste wijzigingen in de richtlijn behandelden.

De PGS-documenten, waaronder ook PGS 15, worden gezien als best beschikbare techniek-documenten. De overheid zal voor vergunningplichtige bedrijven overigens bij de herziening van de vergunning streven naar voorschriften op basis van de laatste op dat moment geldige versie van PGS 15.

Maar wat is volgens PGS 15 nu precies een gevaarlijke stof? En wat betekent dit voor verf- en drukinktbedrijven die met deze stoffen werken? Dave de Jong, EHS-adviseur van PPG en lid van de VVVF Expertgroep Productielocatie, benadrukt dat het ADR (het pan-Europese verdrag voor het internationale vervoer van gevaarlijke stoffen over de weg) leidend is voor de indeling van gevaarlijke stoffen.

eisen waaraan een opslag voor gevaarlijke stoffen moet voldoen.

Dus ook bij de opslag van gevaarlijke stoffen binnen de verf- en drukinktindustrie.

De Jong wijst erop dat veel verven op basis van de viscositeitsregeling niet onder het ADR vallen. “Wanneer een verfbedrijf bijvoorbeeld vijfduizend kilo verf heeft opgeslagen, die het ADR niet classificeert als gevaarlijke stof, zijn de PGS 15 regels niet van toepassing. Het bevoegd gezag kan dus géén PGS 15 eisen aan de opslag stellen”, legt hij uit. “Wanneer een bedrijf in dezelfde ruimte driehonderd kilo met gevaarlijke stoffen opslaat die wél onder het ADR vallen, valt de gehele ruimte wel onder de PGS 15 regels. Dan moeten de risico’s van alle stoffen in die ruimte worden meegenomen bij de bepaling van de eisen waaraan de opslag volgens PGS 15 moet voldoen.”

Verder wijst De Jong op het verschil aan eisen voor opslagen met gevaarlijke stoffen tot en met tien ton en boven de tien ton. Bij opslagen groter dan tien ton zijn strengere eisen van toepassing.

Verf- en drukinktbedrijven moeten dus goed opletten waar ze precies hun gevaarlijke stoffen opslaan en of ze al dan niet onder het ADR vallen. “Het kan dus raadzaam zijn om ADR-stoffen over kleinere opslagen, zoals kluis- of brandveiligheidskasten, te verdelen”, adviseert De Jong.

Beschermingsniveaus Viscositeitsregeling Het ADR wordt gebruikt voor de aanduiding van gevaren van gevaarlijke stoffen bij het transport over de weg. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om ontvlambaarheid, giftigheid of milieugevaar. Dezelfde ADR-classificatie van stoffen wordt ook gebruikt bij het bepalen van

Voor de verf- en drukinktindustrie zijn drie wijzigingen in de herziene PGS 15 het meest relevant. De eerste wijziging is dat beschermingsniveau 2 is vervallen. Er is gekozen voor een nieuw beschermingsniveau 2a. Het uitgangspunt is dat een bedrijf een brand niet meer hoeft te (laten) blussen, maar gecontroleerd kan laten uitbranden.

#44/2017 VERF& INKT 19

#VVVF/WETGEVING

NIEUWE PGS 14 BIEDT OVERZICHT BLUSSYSTEMEN

DAVE DE JONG EHS-ADVISEUR PPG, LID VAN DE VVVF EXPERTGROEP PRODUCTIELOCATIE

Binnenkort verschijnt de nieuwe PGS 14. De handreiking biedt een overzicht van de beschikbare blussystemen voor de opslag van gevaarlijke stoffen. In de nieuwe PGS 14 is voor het eerst een aerosol-blussysteem opgenomen. Verder zijn er tabellen en een matrix toegevoegd om snel en eenvoudig te kunnen zien welke blussystemen beschikbaar zijn voor de opslag van specifieke chemische stoffen.

Daarnaast is het proces om tot het juiste blussysteem te komen in de nieuwe PGS 14 aangepast. Zo moet de gebruiker van het blussysteem eerst een uitgangspuntendocument (UPD) maken. Hierin staat beschreven hoe de opslag van gevaarlijke stoffen tegen een brand is beschermd. Een inspectie-instelling moet het UPD beoordelen. Vervolgens werkt een installatiebedrijf het ontwerp van het blussysteem verder uit. Diverse partijen, waaronder de brandweer, het bevoegd gezag en soms ook de eigen verzekering moeten het ontwerp eerst goedkeuren. Daarna kan de installatie beginnen. Wanneer het blussysteem is opgeleverd, volgen testen om te kijken of het systeem aan de doelen en ontwerpeisen uit het uitgangspuntendocument voldoet. Als dat het geval is, krijgt de gebruiker desgewenst een inspectiecertificaat. Er wordt dus niet meer op de norm getoetst, maar op wat is afgesproken en vastgelegd in het uitgangspuntendocument (UPD).

Verpakkingen

De derde relevante wijziging is dat er geen onderscheid meer is tussen de eisen aan de opslag van gevaarlijke stoffen in metalen en niet-metalen verpakkingen. Voorheen werden strengere eisen gesteld aan gevaarlijke stoffen in kunststofverpakkingen.

Dat is nu vervallen. De eisen zijn voor Bedrijven met een blussysteem moeten eens in de vijf jaar door een geaccrediteerde alle soorten verpakkingen gelijk. inspectie-instelling een beoordeling laten uitvoeren van het uitgangspuntendocument.

Verder is het onder de nieuwe PGS Hierbij kijkt de instelling of de inzichten over het blussysteem eventueel zijn veranderd 15 2016 mogelijk om koopmansgoeop basis van ervaringen met branden in binnen- en buitenland. Mocht dat het geval zijn, deren (handelsgoederen opgeslagen moet een bedrijf de installatie wellicht aanpassen naar de nieuwe inzichten. als stukgoed) op te slaan in een PGS 15 opslagvoorziening tot 10 ton, zij het onder strikte voorwaarden. Daarvoor is geen maatwerk meer vereist.

Beschermingsniveau 2a bevat dus geen eisen meer voor Ook zijn er voorschriften opgenomen voor de opslag van lege bluswateropvang. Een bedrijf met een opslag met bescherpallets. Deze moeten bij voorkeur buiten de gevaarlijke stofopslag mingsniveau 2 moet nagaan onder welk beschermingsniveau worden opgeslagen. In de opslagvoorziening is een beperkt aantal het nu valt en of het eraan kan voldoen. Bij een herziening van lege pallets toegestaan. Voor opslagen groter dan tien ton zijn de de vergunning kunnen de actuele eisen uit PGS 15 worden eisen afhankelijk van het vereiste beschermingsniveau. voorgeschreven, omdat de laatste versie wordt gezien als stand der techniek.

Activiteitenbesluit De tweede wijziging is het nieuwe beschermingsniveau 4 De Jong meldt dat de wetgever ernaar streeft de geactualiseerde voor de opslag van onbrandbare en niet-brandonderhoudende PGS 15 vanaf 1 oktober dit jaar in de Activiteitenregeling op te negevaarlijke stoffen. Het gaat om een lichter regime waarvoor men. Dat betekent dat bedrijven, die geen eigen omgevingsvergunbedrijven geen brandwerende voorzieningen hoeven te treffen. ning hebben, binnen drie jaar na de publicatie moeten voldoen aan De Jong wijst erop dat er tussen de overheid en het bedrijfslede PGS 15 2016 regels. Dat gaat overigens niet op als een bedrijf ven veel discussie was over wat nu precies een brandbare stof binnen drie jaar met het bevoegd gezag, de gemeente, om tafel gaat is. “Daarom heeft het RIVM hierover een notitie uitgebracht. en overeenstemming bereikt dat de huidige opslag van gevaarlijke Deze notitie beschrijft onder meer wat nu precies een ontstoffen voldoet. Dan kan het bevoegd gezag de maatwerkvoorschrifbrandbare stof is en wat er staat op de PGS 15 website.� ten toepassen en mag de oude situatie in stand worden gehouden.

20 VERF& INKT #44/2017

#VVVF/WETGEVING

‘VERF- EN DRUKINKTBEDRIJVEN MOETEN DUS GOED OPLETTEN WAAR ZE PRECIES HUN GEVAARLIJKE STOFFEN OPSLAAN’

#44/2017 VERF& INKT 21

#VVVF/DUURZAAMHEID

VERFRESTANTEN KRIJGEN EEN TWEEDE LEVEN Samen met gemeenten en maatschappelijke organisaties begon AkzoNobel afgelopen maart een proef voor hergebruik van verf. Ongebruikte verf komt terecht bij onder andere gezinnen in de bijstand, buurthuizen en sportclubs. De initiatiefnemers en de VVVF laten weten dat meer verfleveranciers zich bij dit inzamelproject kunnen aansluiten.

Goed voor de circulaire economie én goed voor mensen en verenigingen die een steuntje in de rug kunnen gebruiken: het hergebruik van verf heeft veel positieve kanten. AkzoNobel deed het idee op in Engeland. Daar speelt de verffabrikant al jaren een rol in het netwerk dat van ‘tweedehands verf’ een ingeburgerd begrip maakte (zie kader ‘Hoe doen ze in het buitenland?’). “In Nederland konden we vrij snel van start”, blikt Jeroen Brink, director business transformation bij AkzoNobel, terug. “Het helpt dat de afvalinzameling hier goed is georganiseerd – alle gemeenten hebben hun eigen milieuparken – en dat er een fijnmazig netwerk van kringloopwinkels bestaat.”

Inleveren Tweedehands verf begint bij particulieren en bedrijven die hun ongebruikte verf inleveren bij het milieupark van een van de deelnemende gemeenten: Amsterdam, Den Haag, Den Bosch en Rotterdam. De medewerkers van de milieuparken beoordelen de kwaliteit van de verf. Alleen watergedragen binnenmuurfverf doet mee. Is een verpakking nog voor meer dan 40 procent gevuld, dan volgt een keuring. De medewerkers hebben hiervoor een cursus gevolgd.

Brink: “Hoe herken je verf die kan worden hergebruikt? Is de verf bijvoorbeeld niet bedorven of bevroren geweest? En is de verpakking nog te lezen?”

De verf die de test doorstaat, gaat gratis naar kringloopwinkels en maatschappelijke organisaties. “Het principe ‘local for local’ werkt goed”, concludeert Brink. “Mensen vinden het leuk dat hun oude verf wordt hergebruikt in het buurthuis op de hoek of in de sportkantine van hun kleinkind. Ongeveer 80 procent van de verf gaat naar kringloopwinkels, waar het voor een zacht prijsje wordt verkocht.

De rest gaat naar goede doelen, zoals opvanghuizen, gaarkeukens en organisaties die woonruimte realiseren voor kwetsbare mensen.

Ons doel is om minimaal 10 procent van alle ingeleverde muurverf opnieuw uit te delen. Dat percentage halen we inmiddels.”

22 VERF& INKT #44/2017

AkzoNobel heeft met het hergebruik van verf geen commercieel doel voor ogen, vertelt Joldert Faber, technical manager commercial operations bij AkzoNobel. “Wij streven naar een kostenneutraal model. Het is een publiek-private samenwerking tussen gemeenten, kringloopwinkels, maatschappelijke organisaties, afvalverwerkers en AkzoNobel, waarbij wij een coördinerende rol spelen. Op deze manier nemen wij onze verantwoordelijkheid als verffabrikant.”

Opwerken In Engeland gaat men nog een stap verder. Daar worden de verfrestanten niet alleen herverdeeld, maar ook samengevoegd en gemengd. Brink: “Dit opwerken gebeurt door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Het ‘nieuwe’ product komt in neutrale verpakkingen op de markt. Tijdens de pilot hebben we getest of er voor deze Engelse producten ook in Nederland interesse is. En die is er, want de verkoop hiervan gaat beter dan die van ‘gewone’ muurverf.”

In Nederland onderzoekt de gemeente Amsterdam daarom of zij ook op deze manier kan werken. “Ook verpakkingen die voor minder dan 40 procent zijn gevuld, kunnen dan worden meegenomen. Dat betekent dat ook het streefpercentage van 10 procent hergebruik omhoog kan.”

In Nederland is er al enige jaren gerecyclede muurverf op de markt. Al in 2012 heeft de VVVF samen met afvalverwerker SITA een project opgezet om het hergebruik van verf mogelijk te maken. SITA sorteert de verfrestanten op de gemeentelijke milieudepots, test de kwaliteit van de bruikbare materialen en brengt deze als verfgrondstof op de markt. Verder lanceerde RIGO Verffabriek uit IJmuiden eind 2013 het product EVA, dat staat voor einde van afval, een muurverf die voor 97 procent uit verfrestanten bestaat (zie kaders).

#VVVF/DUURZAAMHEID

TEKST: DORINE VAN KESTEREN FOTO'S: RIGO VERFFABRIEK / GETTY IMAGES

#44/2017 VERF& INKT 23

#VVVF/DUURZAAMHEID

Hoe doen ze het in het buitenland?

Over de hele wereld neemt de verfindustrie initiatieven om gebruikte verf uit de vuilverbrandingsoven te houden. Zo hebben verffabrikanten in Australië (waaronder PPG Industries en Valspar) in 2016 het Paintback-programma opgezet. Particuliere en zakelijke verfgebruikers kunnen hun restanten kosteloos inleveren bij vijftig inzamelpunten in het land. In een jaar tijd is zo meer dan 1 miljoen liter verf teruggekomen. Over een jaar moeten er zeventig inzamelpunten zijn.

Het plan wordt gefinancierd door een heffing van 15 procent op de groothandelsprijs

van 1 liter verf. Dit geld wordt ook gebruikt voor onderzoek om betere bestemmingen te vinden voor gebruikte verf.

In de Canadese provincie Ontario richtten verffabrikanten in 2012 een organisatie op die verfresten inzamelt. Ook in andere delen van Canada lopen programma’s voor inzameling en hergebruik, met inzamelpunten voor consumenten en beroepsschilders. De verfindustrie werkt hierbij samen met een non-profitorganisatie.

In Engeland kunnen schildersbedrijven, retailers, verfproducenten en gemeentelijke milieudepots hun ongebruikte verf doneren aan Community RePaint. Dit nationale netwerk bestaat uit non-profitorganisaties,

Afvalwetgeving Tijdens de huidige pilot monitoren Amsterdam en Rotterdam of de opslag- en transportwetgeving circulair gebruik in de weg staat. Deze is namelijk niet toegesneden op afval als grondstof.

Brink: “Verfresten op het milieupark krijgen na het passeren van de slagboom officieel de afvalstatus. Daardoor hebben partijen die deze reststromen willen opslaan, vervoeren of verwerken, een vergunning nodig of moeten zij geregistreerd staan als inzamelaar van afval. In de pilot hebben we dit opgelost door formeel aan de afgevers te vragen of ze bezwaar hebben tegen hergebruik en voor de afvalverwerkers een ontheffing aan te vragen. Maar dit is natuurlijk geen structurele oplossing. Daarom gaan we in overleg met het ministerie van Infrastructuur en Milieu.” Het pilotproject eindigt in oktober.

lokale overheden en afvalverwerkingsbedrijven. De verf wordt gesorteerd door medewerkers en vrijwilligers, waarna deze wordt verdeeld over lokale goede doelen en burgers in nood. Op deze manier krijgt jaarlijks een half miljoen liter verf een nieuwe bestemming.

In een aantal Amerikaanse staten berekenen verffabrikanten op elk verkocht blik verf een kleine opslag. Dat geld gaat naar de stichting Paint Care, die het doorsluist naar winkels en groothandels. Op die manier krijgen mensen die hun ongebruikte verf terugbrengen, een klein bedrag. De Amerikaanse verffabrikanten, verenigd in the American Coatings Association, ondersteunen het initiatief.

Kees Mylanus, voorzitter VVVF’s Themagroep Duurzaam Ondernemen: Duurzaam ondernemen is een belangrijke prioriteit voor de VVVF. Alle leden van de vereniging zijn automatisch aangesloten bij het internationale Coatings Care-programma voor veiligheid, gezondheid en milieu. De leden van de VVVF vullen jaarlijks de enquête in waarin een reeks ‘performance indicators’ zijn opgenomen. Hieruit volgen de score en verbeterpunten voor het bedrijf in kwestie. “De zorg voor de planeet komt terug in de performance-indicatoren”, vertelt Kees Mylanus, directeur van KEIM Nederland en voorzitter van de Themagroep Duurzaam Onder-

Bijdrage

nemen van de VVVF. “Zo is onlangs een nieuwe

AkzoNobel heeft het initiatief genomen, maar het idee is dat het in Nederland een branchebrede activiteit wordt. “Dat is ook de reden waarom wij de VVVF goed op de hoogte houden van de gang van zaken”, zegt Joldert Faber die binnen de VVVF actief is in de Themagroep Innovatie.

Op de duurzaamheidsdag van de VVVF afgelopen maart was volop aandacht voor het pilotproject. De VVVF-leden worden bovendien op de hoogte gehouden. Brink benadrukt dat alle verffabrikanten in Nederland zelf een bijdrage kunnen leveren aan het initiatief. “Zij kunnen bijvoorbeeld hun kennis en expertise over het sorteren en herkennen van verfrestanten beschikbaar stellen aan de medewerkers van de milieuparken. Het zou ook mooi zijn als de fabrikanten hun eigen overtollige voorraden aan een goed doel doneren.” Maar de grootste bijdraJOLDERT FABER, ge moet natuurlijk van de consument komen. Faber: TECHNICAL MANAGER “Mensen realiseren zich nog onvoldoende dat verf een COMMERCIAL OPERATIONS product is dat kan worden hergebruikt, net als kleding, AKZONOBEL speelgoed en meubilair.”

indicator toegevoegd over de hoeveelheid biobased

24 VERF& INKT #44/2017

grondstoffen die een fabrikant gebruikt. Ook is er een voorstel om een indicator toe te voegen over de hoeveelheid gerecyclede verf of drukinkt.”

Al in 2012 heeft de VVVF samen met afvalverwerker SITA een project opgezet om het hergebruik van verfrestanten mogelijk te maken. SITA sorteert de verfrestanten op de gemeentelijke milieudepots, test de kwaliteit van de bruikbare materialen en brengt deze als verfgrondstof op de markt. Mylanus: “Dit is een voorbeeld van recycling ná de afvalpoort. Van dit systeem kunnen alle verffabrikanten in Nederland gebruikmaken.” Momenteel kan alleen latexverf worden gerecycled, want aan de reststoffen hiervan heeft het ministerie van Infrastructuur en Milieu de productstatus toegekend. “Zo’n stof geldt dan formeel niet meer als afval. Voor andere verfsoorten, zoals lak en beits, moet dit juridische traject nog worden doorlopen.”

#VVVF/DUURZAAMHEID

‘VERFPRODUCENTEN HEBBEN DAGELIJKS TE MAKEN MET GRONDSTOFFENSCHAARSTE’ RIGO Verffabriek was een van de eerste verfproducenten die een gerecyclede muurverf op de markt bracht. Eind 2013 lanceerde de verffabriek uit IJmuiden het product EVA, dat staat voor einde van afval, een muurverf die voor 97 procent uit verfrestanten bestaat. Afvalverwerker SITA zamelt hiervoor de restanten muurverf in op gemeentelijke milieuparken en sorteert deze naar kleur. RIGO Verffabriek neemt de witte tinten af en maakt daar een nieuwe muurverf van, ongeveer in de tint RAL9010. “De gekleurde verfrestanten gebruiken we niet”, vertelt Henriëtte van Westerhoven, manager bedrijfscommunicatie en marketing bij RIGO Verffabriek. “Dan krijgt het eindproduct een bruinachtige kleur waar weinig vraag naar is. Het merendeel van de restanten is gelukkig wit.”

RIGO Verffabriek verkoopt de gerecyclede muurverf in emmers van 10 liter op de zakelijke markt. “Vooral in de wat grotere

projecten wordt EVA gebruikt. Bij de transformatie van het Rotterdamse zwembad Tropicana tot een centrum voor duurzame bedrijven bijvoorbeeld. Bedrijven zien deze verf dan als een vorm van maatschappelijk verantwoord ondernemen.” Aan particulieren levert RIGO Verffabriek niet direct, nadat een pilot bij Praxis uitwees dat EVA niet goedkoper uitpakt dan reguliere muurverven. “We maken de verf weliswaar met een minimale hoeveelheid hulpstoffen en een kleine, slimme bewerking, maar de hele handling, dus het inzamelen en uitsorteren, bepaalt de kostprijs. Daar komen veel mensenhanden aan te pas en arbeid is duur in Nederland.”

Voor RIGO Verffabriek is de ontwikkeling van de gerecyclede muurverf een logische stap op de weg die het bedrijf vanaf begin jaren tachtig bewandelt. “Wij zien het als onze maatschappelijke verantwoordelijkheid om continu te zoeken naar duurzame grondstoffen. Zo produceren wij ook een 100 procent biologisch afbreekbare verf op basis van plantaardige kleurstoffen van Hollandse bodem.” Volgens Van Westerhoven is een zorgvuldige omgang met grondstoffen essentieel voor de verfindustrie. “Voor consumenten mag het nog een ver-van-hun-bed-

show lijken, wij als verfproducenten hebben dagelijks te maken met het probleem van de grondstoffenschaarste. Op nationaal en Europees niveau stelt de overheid de circulaire economie als doel. In die zin zijn we het stadium van idealisme en experimenten nu echt wel voorbij.”

HENRIËTTE VAN WESTERHOVEN, RIGO VERFFABRIEK PRODUCENT GERECYCLEDE MUURVERF

#44/2017 VERF& INKT 25

#VVVF/WETGEVING

Voor voedselverpakkingen geldt boven alles dat die veilig moeten zijn en de gezondheid van de mens niet mogen schaden. Dit heeft ook consequenties voor het gebruik van drukinkt. Waarschijnlijk komt er zelfs een aparte Europese verordening voor geprinte voedselcontactmaterialen. De ins en outs op een rij.

DRUKINKT EN VOEDSELCONTACT: HOE GAAN ZIJ SAMEN? VEILIGE VOEDSELVERPAKKINGEN WILLEN WE ALLEMAAL

26 VERF& INKT #44/2017

#VVVF/WETGEVING

Wat zijn voedselcontactmaterialen?

TEKST: MARLOES HOOIMEIJER FOTO'S: GETTY IMAGES

WAT IS ER EUROPEES GEREGELD? Als je kijkt naar wet- en regelgeving op het gebied van voedselcontactmaterialen, dan begint het met de Europese verordening 1935/2004. Daarin staat dat een producent van voedselcontactmaterialen veilige producten moet leveren, die de gezondheid van de mens niet kunnen schaden. Ook de kleurstoffen en pigmenten (drukinkt) in voedselcontactmaterialen moeten aan deze algemene eisen voldoen.

De GMP-verordening 2023/2006 voor voedselcontactmaterialen stelt dat in alle stadia van de productie sprake moet zijn van Good Manufacturing Practice. De GMP-verordening stelt specifieke kwaliteitseisen voor de fabricage van bedrukte voedselcontactmaterialen, om migratie door het verpakkingsmateriaal heen of ongewenste overdracht van geprinte inkt op ander oppervlak (set-off) te voorkomen.

Er bestaat (nog) geen Europese wetgeving specifiek voor drukinkt in voedselcontactmaterialen (zie kader ‘Komt er een Europese drukinktverordening?’). Voor kunststof in voedselcontactmaterialen is die er al wel: EU-verordening 10/2011. De daarbij behorende positieve lijst van stoffen die in de kunststof voedselcontactmaterialen tot een bepaalde migratielimiet mogen voorkomen, heeft ook betrekking op de drukinkt. Als een stof in de inkt én in het plastic zit, mogen die bestanddelen opgeteld niet de gestelde migratielimiet overschrijden.

De kunststofverordening bepaalt ook dat inktproducenten ‘adequate informatie’ over hun product moeten geven. Dit is nodig omdat de producent van kunststof voedselcontactmaterialen een Declaration of Compliance moet verstrekken bij zijn product, waarmee hij aantoont dat het voldoet aan de wet- en regelgeving voor voedselcontactmaterialen. De Europese brancheorganisatie voor de drukinktsector EuPIA heeft hiervoor de Statement of Composition opgesteld, dat de drukinktproducent kan verstrekken bij zijn product (niet wettelijk verplicht).

Het begrip ‘voedselcontactmaterialen’ staat voor alles wat redelijkerwijs in contact kan komen met voedsel. Ten aanzien van drukinkt denken we dan het snelst aan inkt op voedselverpakkingen, maar het gaat bijvoorbeeld ook over de bedrukte omdozen waarin deze verpakkingen met voedsel worden vervoerd.

De drukinkt kan immers door het karton van de omdoos en de voedselverpakking heen dringen (indirecte migratie), en zo alsnog het voedsel bereiken.

Bij ‘directe migratie’ bereikt de inkt het voedsel door rechtstreeks contact tussen het geprinte voedselcontactmateriaal en het voedsel, ofwel: print aan de voedselzijde. Er kan ook sprake zijn van ‘set-off-migratie’: de bedrukte kant komt in aanraking met de onbedrukte kant en geeft inkt af, bijvoorbeeld door het stapelen van bedrukt verpakkingskarton.

Vervolgens kan directe migratie plaatsvinden. We spreken van ‘gasfase-migratie’ als drukinktcomponenten uit geprinte voedselcontactmaterialen ontsnappen als gevolg van verhitting en via die weg het voedsel bereiken.

Dit soort zelfregulering speelt een belangrijke rol; alle partijen in de keten willen immers aansprakelijkheidsissues en terugroepacties voorkomen. De drukinktleverancier wordt bijvoorbeeld gevraagd of zijn product FDA- of BfR-approved is (Amerikaanse Food and Drug Administration en Duitse Bundesinstitut für Risikobewertung). Of dat de gebruikte bestanddelen op de positieve lijst van de Zwitserse verordening voedselcontactmaterialen staan, die wel al een apart hoofdstuk over drukinkt heeft.

Algemeen uitgangspunt voor de Europese drukinktindustrie (EuPIA-richtlijn) is dat de drukinkten voor voedselcontactmaterialen geen CMR-stoffen klasse 1 en 2 (carcinogeen, mutageen of toxisch voor de reproductie) mogen bevatten. Voor andere bestanddelen geldt dat ze een lage migratiegraad moeten hebben.

#44/2017 VERF& INKT 27

With over 28,000 employees in 39 countries, Eurofins is a leading international group of competence centres providing unparalleled testing and support services to the pharmaceutical, food, environmental, and consumer products industries, along with consumer organizations, industry associations and governmental authorities.

Global market leader in VOC emission and VOC content testing • Highest capacity of chambers (600) for VOC emission testing in the world • Over 25 years of experience in the field/ excellent market expertise • Eurofins Indoor Air Comfort GOLD testing and certification, one single test covering all European VOC regulation, voluntary (ECO)-labels and Sustainable Green Building Programs such as LEED and BREEAM • Adding value by creating unique marketing possibilities for your products • Our offer of other relevant tests and services to the paint, coatings & ink industry include: - VOC content testing (LEED) - Formaldehyde Reduction testing - Full test plan for EU Ecolabel (flower) - Biocides testing & registration - REACH - Chemical, physical and performance testing - Consultancy, regulatory advice and troubleshooting - Food Contact Material compliance

28 VERF& INKT #44/2017

Contact details Sander Aalders, Account Manager Mobile phone +31 652 847 018 | sanderaalders@eurofins.com Vincent van de Merckt Business Development Manager Benelux & France Phone +32 473 310004 | vincentvandemerckt@eurofins.com

Eurofins Product Testing A/S Smedeskovvej 38 | 8464 Galten Denmark Fax +45 7022 4275 | www.product-testing.eurofins.com

#VVVF/WETGEVING

WAT IS ER IN NEDERLAND GEREGELD? Hoewel de Nederlandse drukinktindustrie erg internationaal georiënteerd is, dient zij ook aan de regelgeving in eigen land te voldoen – ook als de klant daar niet naar vraagt. Het Nederlandse Warenwetbesluit verpakkingen en gebruiksartikelen (Wvg) stelt een aantal algemene eisen aan voedselcontactmaterialen die ook van toepassing zijn op drukinkten en bedrukte materialen, onder andere ten aanzien van migratielimieten, Daarnaast stelt het Wvg specifieke eisen voor kleurstoffen en pigmenten en het gekleurde eindproduct. Voor acht metalen (kationen) gelden maximale gehalten in de gebruikte kleurstof of pig-

Tabel 1

Tabel 2

Antimoon 0,2% Arseen 0,01% Barium 0,01% Cadmium 0,1% Chroom 0,1% Kwik 0,005% Lood 0,01% Seleen 0,01%

Antimoon Arseen Barium Cadmium Chroom IJzer Kobalt Koper Kwik Lithium Lood Mangaan Nikkel Seleen Zink

ment (zie tabel 1). Daarnaast mogen de kleurstoffen of pigmenten maximaal 0,05 procent primaire aromatische aminen bevatten. Ten slotte moeten op koolstof gebaseerde pigmenten, zoals roet, grafiet en cokespoeder, voldoen aan een aantal opgegeven specificaties (deeltjesgrootte, met tolueen extraheerbare stoffen, uv-absorptie en benzo[a]pyreengehalte).

Voor het gekleurde eindproduct zijn specifieke migratielimieten (SML’s) voor vijftien metalen (kationen) vastgesteld (zie tabel 2).

Ook stelt het Wvg eisen aan kleurvastheid van gekleurde verpakkingen.

Innovatie: printable electronics en personalisering 0,04 mg/kg 0,01 mg/kg 1 mg/kg 0,01 mg/kg 0,1 mg/kg 48 mg/kg 0,05 mg/kg 5 mg/kg 0,005 mg/kg 0,6 mg/kg 0,1 mg/kg 0,6 mg/kg 1 mg/kg 0,01 mg/kg 25 mg/kg

Printable electronics in voedselverpakkingen opent een wereld aan mogelijkheden. De klant hoeft alleen maar zijn telefoon in de buurt van het product te houden om allerlei aanvullende informatie te krijgen, zoals recepten. Of zelfs informatie over de houdbaarheid van het product, gebaseerd op de gegevens die de geprinte sensoren in de verpakking doorgeven over temperatuur en zuurgraad. Een mooi middel tegen voedselverspilling. Voor printable electronics worden conductive inks gebruikt: elektriciteit geleidende inkt, bijvoorbeeld met zilverdeeltjes.

Digitale printtechniek maakt het mogelijk om verpakkingen te personaliseren.

Zo biedt Nestlé de gepersonaliseerde KitKat-verpakking, waarop de klant zijn eigen foto kan laten printen.

Ook voor deze innovaties geldt uiteraard dat wanneer de inkten in contact met voedsel kunnen komen, ze aan de wetgeving voor voedselcontactmaterialen moeten voldoen.

#44/2017 VERF& INKT 29

#VVVF/WETGEVING

KOMT ER EEN EUROPESE DRUKINKTVERORDENING? Najaar 2016 publiceerde Duitsland zijn opzet voor een Drückfarbenverordnung voor voedselcontactmaterialen. Er volgde een storm van protest vanuit de Europese industrie. Die eenzijdige nationale wetgeving zou internationale handelsbarrières opwerpen en zat volgens de critici, waaronder EuPIA, niet goed in elkaar. Zo ontbraken op de Duitse positieve lijst van toegestane stoffen heel veel stoffen de nu in inkten zitten. Er was ook geen procedure opgenomen voor hoe die stoffen op de positieve lijst te krijgen. Duitsland besloot de verordening voorlopig niet in te voeren, mits de Europese Commissie snel werk zou gaan maken van een Europese verordening. Die lijkt er inderdaad te gaan komen; het is een breed gedeelde wens – ook door de drukinktindustrie. De streefdatum van half 2018 klinkt wel wat ambitieus.

Het ziet ernaar uit dat de Europese verordening ‘geprinte voedselcontactmaterialen’ en niet ‘drukinkten voor voedselcontactmaterialen’ als uitgangspunt neemt. Wat daarbij telt is dat het eindproduct, in wat voor combinatie van verpakkingsmateriaal en drukinkt dan ook, geen gevaar voor de gezondheid mag opleveren. De industrie ondersteunt deze brede benadering. Ze heeft zelf al eens geopperd nog een stap verder te gaan, door blootstelling als maatstaf te nemen. Migratielimieten gaan ervan uit dat je 1 kilo van het betreffende product per dag eet, terwijl dat vaak veel minder is. Binnen het Europese project FACET is al een tool ontwikkeld om de mate van blootstelling aan chemicaliën via de voeding (ook als gevolg van migratie uit voedselcontactmaterialen) in beeld te brengen.

Een ander punt van aandacht voor de Europese verordening is de beoordeling van ingrediënten en eindproducten (het geprinte voedselcontactmateriaal). Als de Europese autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA) daar in haar eentje verantwoordelijk voor wordt, zijn we decennia bezig tot er een positieve lijst gereed is. De gedachte is om ook nationale instituten als het RIVM en het Duitse BfR een rol te geven in de beoordeling, als designated bodies. Tijdens een bijeenkomst van de VVVF over voedselcontactmaterialen afgelopen mei werd al gesproken over een A-lijst (ingrediënten en materialen door EFSA beoordeeld), B-lijst (beoordeeld door nationale instituten, zoals de Zwitserse positieve lijst) en een C-lijst (op basis van eigen risk assessment door producenten).

Waar het precies naartoe gaat met de verordening, moet de toekomst uitwijzen. Als die er inderdaad komt, gaat die altijd voor Nederlandse regelgeving. Zoals nu de kaderverordening, GMP-verordening en kunststofverordening voor voedselcontactmaterialen ook al rechtstreeks op Nederland van toepassing zijn.

30 VERF& INKT #44/2017

Wat te doen tegen minerale oliën in voedsel?

Europees onderzoek bracht een paar jaar terug voedselbesmetting met minerale oliën (MOSH en MOAH) aan het licht. Voedselverpakkingen werden als een van de bronnen voor besmetting geïdentificeerd. Minerale oliën kunnen zich verplaatsen uit verpakkingen van gerecycled karton en papier (drukinkt voor magazines en kranten bijvoorbeeld bevat minerale oliën) of uit de inkt die op de niet-voedselzijde is gebruikt. Partijen zijn het erover eens dat deze stoffen, die schadelijk zijn voor de gezondheid, niet in het voedsel thuishoren. Mogelijk besluit de EU na verdere monitoring tot een norm.

Nu al leveren producenten drukinkt zonder minerale oliën voor het printen van voedselverpakkingen. Voor het probleem van minerale oliën die via gerecycled karton en papier het voedsel besmetten, klinkt de roep om kranteninkt zonder minerale oliën te maken. De drukinktindustrie is hier geen voorstander van en ziet liever dat andere oplossingen worden onderzocht. Te denken valt aan closed loop recycling van kartonnen verpakkingsmateriaal zonder minerale oliën of misschien aan een washing procedure om minerale oliën uit gerecycled karton en papier te verwijderen.

GLANSMETERS Diverse modellen voor het meten van zowel matte, zijdeglans als hoogglans oppervlakken Incl. Biuged Gloss Meter software • Automatische kalibratie • Conform ASTM D 523, DIN 67530, ISO 7668, BS3900 etc. • Simultane weergave 20º/60º/85º • Resolutie: ± 0.1 GU •

AUTOMATISCHE FILMAPPLICATOR De automatische filmapplicator stelt u in staat om een nauwkeurige, reproduceerbare verffilm aan te brengen • Variabele snelheid van 2-100 mm/s • Vacuüm bed • Applicatielengte van 250 mm of 350 mm • Te combineren met alle film applicatoren en wire bar coaters van Biuged • Diverse modellen leverbaar met onder andere een externe pomp

Solvica B.V. De Rijnlandse Roe 5 8252 JS Dronten The Netherlands +31(0)88 33 10 661 info@solvica.com www.solvica.com

SCHROBVASTHEIDS TESTER Hoogwaardige was- en schrobtester voor het beoordelen van de bestendigheid bij droge of natte belasting Snelheid instelbaar conform de gewenste norm • Digitaal display • Leverbaar met diverse borstels en sponzen • Conform ASTM D 2486, ASTM D 3450, ASTM 4828, DIN EN 11330, etc. •

EXCLUSIVE DISTRIBUTOR OF BIUGED LABORATORY INSTRUMENTS

Vraag onze nieuwe catalogus aan!

S P E C I A L I S T I N T E S TA P PA R AT U U R V O O R D E V E R F - E N D R U K I N K T I N D U S T R I E

#44/2017 VERF&INKT 31

#VERF&INKT/BEROEP

‘IK BEN ALTIJD BEZIG MET WAT EFFICIËNTER KAN’

32 VERF&INKT #44/2017

#VERF&INKT/BEROEP

BEROEP IN BEELD De verf- en drukinktindustrie biedt tal van leuke banen. Maar wat houdt dat werk in de praktijk precies in? Verf & Inkt Magazine vraagt het de mensen zelf.

TEKST: MARLOES HOOIMEIJER FOTO: NIEUWE BEELDEN MAKERS

MARK NIEUWPOORT IS LEIDINGGEVENDE INKOOP EN LOGISTIEK BIJ SIKA NEDERLAND IN UTRECHT

“WIJ DOEN ALLES, VAN KELDER TOT DAK”, typeert Mark Nieuwpoort zijn werkgever Sika Nederland, waar hij in Utrecht leidinggevende van de afdeling Inkoop en Logistiek is. Hij doelt op de veelheid aan bouwchemische materialen die het bedrijf wereldwijd levert, waaronder ook vloer- en wandcoatings en industriële coatings. “Een recent project waar ik heel trots op ben is de renovatie van de Velsertunnel. Er is onder meer 40.000 kilo van onze polyurethaan coating gebruikt. Ik stond in nauw contact met de klant over de levering: hoeveel van welk product hij wanneer precies nodig had? Dan keken we hoe we dat met onze productielocaties in Oostenrijk en Duitsland konden regelen. Er hing veel van af; er waren veel mensen in de tunnel aan het werk, die op tijd weer open moest. We hebben het project tot een goed einde gebracht.”

HOE ZIET MARKS WERKDAG ERUIT? “Ik ben doorgaans om kwart voor acht op de zaak. De dag begint met een daily stand-overleg met mijn team, maximaal een kwartier: wat ging gister wel en niet goed, wat kunnen we deze dag verwachten? Vandaag is het bijvoorbeeld de laatste dag van de maand, dat betekent wat extra werk, zoals binnen SAP controleren of alles in orde is voor de maandelijkse facturering.

We bespreken de grote orders die vandaag de

De nu 30-jarige Nieuwpoort zat nog op de middelbare school toen hij als vakantiekracht bij Sika begon (‘In het magazijn, documentatiemappen maken, dat soort rotklusjes …’). Hij kwam er binnen via een familielid. Tijdens zijn hbo-studie bedrijfseconomie werd hij aangenomen op de afdeling Technical Service: advies geven aan klanten over welk product in welke situatie. “Na drie jaar vroegen ze of ik wilde helpen bij de implementatie van het informatiesysteem SAP op Inkoop en Logistiek. Dat waren regelmatig dagen van zes uur ’s ochtends tot acht uur ‘s avonds, die er wel voor hebben gezorgd dat zaken als logistiek, voorraden en facturatie nu als een zonnetje door het systeem lopen.”

deur uit moeten en de verwachte leveringen, die soms om drie uur bij ons binnen komen en voor vijven weer op weg moeten zijn naar de klant.

Na de daily stand heb ik contact met de afdeling Customer Service. Er zijn iedere dag wel spoedjes: klanten die de bestelde producten eerder nodig hebben dan onze standaardlevertijd van twee dagen. Ik kijk wat mogelijk is. Een paar keer per dag check ik of alles op schema loopt bij de ‘in pail tinting’, waar een collega er machi-

En van die efficiënte werkwijze heeft hij veel profijt, aangezien Nieuwpoort vlak na de SAP-livegang eind 2014 leidinggevende op die afdeling werd. “Ik stuur zeven jongens aan. Dat is soms best lastig, ze zijn allemaal anders, maar ik groei er steeds meer in. Ik geef de processen verder vorm en onderhoud contact met de klanten. Het leukst aan mijn werk vind ik een tevreden klant. We zoeken samen naar oplossingen. Is een bepaalde coating niet op voorraad, dan gaan we na of die klant misschien geholpen is met een andere kleur basislaag, zodat hij verder kan. Kan hij echt niet tot morgen op levering wachten, dan zetten we vandaag een koerier in. Dat soort dingen.”

naal voor zorgt dat het gewenste kleurpigment aan producten wordt toegevoegd. En ik loop een rondje door het magazijn, maak er een praatje en hou zicht op de processen. Ik ben altijd bezig met wat efficiënter kan, zoals producten op een andere plek of laad- en loskuilen voor de vrachtwagens.

Tussendoor probeer ik pauze te nemen. Even ontspannen, al blijf ik wel altijd bereikbaar. Om vijf uur naar huis red ik meestal niet, maar ach,

Nieuwpoort heeft een duidelijke ambitie voor de toekomst: “In onze vestiging in Deventer loopt ook ‘een Mark’ rond, net als ik verantwoordelijk voor inkoop en logistiek. Maar boven ons tweeën mist een functie, iemand die zich minder met de operatie en nog meer met het optimaliseren van de processen kan bezighouden.

Ik zou graag dat hoofd Operations voor Utrecht én Deventer samen worden.”

als ik om zes uur vertrek heb ik ook minder file.

Op dinsdagavond (en soms ook donderdag) sta ik op de tennisbaan en vrijdagavond speel ik dartcompetitie.”

#44/2017 VERF& INKT 33

#VERF&INKT/BEDRIJF

DIRECTEUR STEFAN VAN STRIEN VAN STRIKOLITH

‘NIEUWE LICHTGEWICHT PRODUCTENLIJN O2 IS ECHTE DOORBRAAK’

34 VERF& INKT #44/2017

#VERF&INKT/BEDRIJF

Strikolith is sinds de oprichting in 1971 uitgegroeid van een éénmanszaak tot een internationaal opererende fabrikant en leverancier van gevel-, wand- en plafondafwerkingen met vijftig medewerkers. Innovatie zit in het DNA van het bedrijf. “Mooie voorbeelden zijn onze nieuwe afvulrobot en de ontwikkeling van de lichtgewicht productenlijn O2”, zegt Stefan van Strien, directeur Strikolith in Raamsdonksveer.

TEKST: ADRIAAN VAN HOOIJDONK FOTO'S: NIEUWE BEELDEN MAKERS

Stefan van Strien, directeur van Strikolith, staat in de productiehal in Raamsdonksveer (hier rechts op de foto met naast hem operationeel manager Nico Karper). “Vroeger vulden drie collega’s hier handmatig zakken met pallets”, vertelt hij. “Maar sinds wij in maart een afvulrobot in gebruik namen, gebeurt het automatisch. Het werk is nu een stuk lichter. De collega’s zijn hierdoor langer duurzaam inzetbaar.”

De afvulrobot is slechts één voorbeeld van de continue innovaties bij Strikolith. “Wij luisteren vooral naar onze klanten die wij onder andere in ons trainingscentrum ontvangen. Ook volgen wij nauwlettend wat er in onze wereld gebeurt”, vervolgt Van Strien. “Daar spelen wij op in via onze productontwikkeling in ons laboratorium.

Drie medewerkers zijn hier voortdurend mee bezig.”

Grondlegger Jo van Strien startte de onderneming in 1971 in Oosterhout. Daar produceerde hij zijn eerste sierpleister met een mix van water, poeder, lijm, korrels én een omgebouwde deegmolen.

Stefan Van Strien is de tweede generatie die aan het roer staat van het Brabantse familiebedrijf. Hij wijst op een kartonnen verpakking waarop in zwierige letters de handtekening van zijn vader staat.

“Daar hebben wij bewust voor gekozen. Zo onderstrepen we de authenticiteit en het karakter van het familiebedrijf.”

Biobased producten Belangrijk voor de innovaties van Strikolith is de samenwerking met het Natuurvezel Applicatie Centrum in Raamsdonksveer. Nico Karper, operationeel manager: “Zo ontwikkelden wij met het centrum een biobased verf op basis van suikerbietenpulp. Deze verf is gebruikt in het provinciehuis in Den Bosch.” Daarnaast is Strikolith actief in de Biobased Delta, het samenwerkingsverband waarin bedrijven met onderwijs en overheid nieuwe technieken ontwikkelen om uit agrarische reststromen chemietoepassingen te creëren en te vermarkten. Ook neemt het bedrijf regelmatig deel aan Europese R&D-projecten. “Voor onze producten blijft het echter lastig om biobased grondstoffen te gebruiken”, zegt Van Strien. “Deze groene bouwstenen zijn namelijk lang niet altijd direct toepasbaar. Bovendien moeten onze producten lang meegaan en bestand zijn tegen extreme weersomstandigheden.”

Gevelisolatiesystemen Totaalassortiment Van Strien legt uit dat de producten met name gericht zijn op de stukadoors in de afbouwmarkt. “Onder de merknaam Strikolith produceren wij voor deze doelgroep voorstrijkmateriaal, sierpleisters, wandafwerking voor binnen en buiten, mortels en verven.” Daarnaast maakt het bedrijf gevelisolatiesystemen onder de merknaam Strikotherm en Bofimex-restauratieproducten.

Van Strien merkt sinds vorig jaar dat de economie weer flink aantrekt. Tegelijkertijd zorgt het tekort aan vakmensen, zoals stukadoors, dat de groei binnen de perken blijft. Ook ziet hij dat sommige bouwprojecten worden stilgelegd omdat belangrijke elementen, zoals heipalen, pas in 2018 weer leverbaar zijn.

De laatste jaren ziet Van Strien vooral groei in de markt voor gevelisolatiesystemen. “De urgentie om te isoleren is alleen maar toegenomen door het klimaatverdrag van Parijs. De markt voor duurzaamheid groeit sowieso”, legt hij uit. “Zo kijken onze klanten steeds vaker of onze systemen over dertig jaar recyclebaar zijn. Dat past weer in de circulaire economie-gedachte in de markt.”

Dat de systemen van Strikolith lang meegaan, blijkt uit een foto die Van Strien onlangs van een klant ontving van het Wembley-stadion in Londen. “Deze relatie was hier bij het concert van Adele. Twaalf jaar geleden ontwikkelden wij voor het stadion een speciale hooligan proof-pleister.” En met succes. “Het materiaal zag er nog precies hetzelfde uit.”

#44/2017 VERF& INKT 35

#VERF&INKT/BEDRIJF

FEITEN & CIJFERS Oprichtingsjaar: 1971 Locatie: hoofdvestiging Raamsdonksveer, verkoopkantoren in België, Duitsland en Verenigd Koninkrijk Bedrijfsgrootte: 50 medewerkers Producten: gevel-, wand-, en plafondafwerkingen Afzetmarkten: Wereldwijd, maar voornamelijk Scandinavië, Duitsland en Verenigd Koninkrijk Strikolith is sinds 1997 lid van de VVVF. Het bedrijf voldoet aan de bindende besluiten van de vereniging, levert cijfers

NIEUWE PRODUCTENLIJN O2

aan voor VVVF-statistieken en neemt deel aan Coatings Care en VeiligmetVerf.nl Meer informatie: www.strikolith.com

Strikolith ontwikkelde twee jaar geleden een gepatenteerde productenlijn van sier- en spuitpleisters voor binnen- en buitengebruik onder de merknaam O2. Het belangrijkste ingrediënt hiervan is namelijk lucht in de vorm van minuscule korrels die samen een extreem lichtgewicht product creëren. De achterliggende techniek werd nog niet eerder toegepast in stukadoorsproducten. Van Strien spreekt dan

ook van een doorbraak. “Een emmer met sierof spuitpleister van 25 kilo weegt nu nog maar 15 kilo. De verwerking is zoveel lichter. Ook hoeven stukadoors veel minder zwaar te tillen.” Met alle voordelen van dien: stukadoors kunnen langer doorwerken en krijgen minder snel last van lichamelijke klachten. Daarnaast dalen de transportkosten, omdat per pallet meer volume kan worden vervoerd.

ONDERTUSSEN OP DE WERKVLOER “Het voelde als een warm bad toen ik hier binnenkwam”, zegt telefoniste, receptioniste en administratief medewerkster Lian Kieboom. Al bijna tien jaar is zij de spin in het web van het bedrijf. “Ik heb contact met klanten en collega’s en verbind telefoontjes zo snel mogelijk door naar de juiste persoon.” Vorig jaar volgde Kieboom nog een cursus financiële administratie. “Hierdoor heeft mijn duobaan nog meer inhoud en afwisseling gekregen. Met de vier andere collega’s vormen wij een hecht en betrokken team, dus als het aan mij ligt, blijf ik hier tot mijn pensioen.”

Ook Peter de Kramer is zeer loyaal aan het bedrijf. De procesoperator vierde in maart zijn veertigjarig jubileum bij Strikolith. Als blijk van waardering mocht hij samen met grondlegger Jo van Strien de nieuwe afvulrobot openen. Op het apparaat hangt een plaat met hun namen en de datum van de ingebruikname. Tijdens zijn werk in de productieruimte houdt De Kramer de mixer nauwlettend in de gaten. “Ik heb het vak in de praktijk geleerd en zorg ervoor dat de collega’s aan de afvullijn de producten goed kunnen afvullen”, vertelt hij. “Ik werk van 7.30 tot 16.30, maar tijdens drukke periodes wordt het vaker 18.00. Daar heb ik geen enkel probleem mee, want in minder drukke tijden kan ik eerder weg als het nodig is. Bovendien zorgen mijn collega’s en ik altijd voor een goede sfeer.”

36 VERF& INKT #44/2017

Orange Peel & DOI wave-scan

Multi-angle Color & Effect BYK-mac i

Mottling cloud-runner

Measure what you see.

BYK-Gardner your only choice for color & appearance control of metallic finishes

www.byk.com/instruments

#44/2017 VERF& INKT 37

MacroMediaTM Pre-dispersing unit The unbeatable duo.

The MacroMediaTM pre-dispersing unit is revolutionizing the wet grinding process. It improves the quality of the final product, speeds up processing and cuts costs. The MacroMediaTM is a profitable solution for companies of any size in a wide range of industries.

Together with the MicroMediaTM, it forms an unbeatable duo. The MicroMediaTM allows an extremely wide parameter range regarding power density, flow rate and bead sizes. In combination with the available material portfolio, the technology fits almost any application in the wet grinding and dispersing industry.

buhler.benelux@buhlergroup.com

Bühler Benelux - Bedrijvenlaan 3 - BE-2800 Mechelen - +32 15 28 65 01 buhler.benelux@buhlergroup.com - www.buhlergroup.com

38 VERF&INKT #44/2017

#VERF&INKT/MENING

PRODUCTINFORMATIE BIJ VERGIFTIGINGENCENTRA IN ALLE EU-LANDEN GELIJK Bedrijven moeten vanaf januari 2020 informatie van gevaarlijke consumentenproducten volgens een nieuwe procedure aanleveren bij daarvoor aangewezen instanties. In Nederland gaat het om het Nationaal Vergiftigingen Informatie Centrum (NVIC) in Utrecht. De nieuwe procedure en vereisten aan de productinformatie zijn in maart 2017 vastgelegd in Bijlage VIII van de CLP Verordening. Voor professionele producten geldt de wettelijke verplichting vanaf 2021 en voor industriële producten vanaf 2024.

Bedrijven kunnen over enkele jaren in alle Europese lidstaten dezelfde informatie via eenzelfde elektronisch format aanleveren. Dit is een grote verbetering ten opzichte van de huidige situatie. Nu zijn er grote verschillen tussen landen in de informatie die van bedrijven wordt gevraagd, in de formulieren die worden gebruikt en ook in de manier waarop de informatie wordt aangeleverd. Dat wordt met de nieuwe procedure door heel Europa gelijk.

Momenteel wordt nog onderzocht of het mogelijk is een portaal bij het Europees Chemicaliënagentschap (ECHA) in te stellen waar de informatie centraal wordt aangeleverd, waarna het verder wordt verspreid naar de Europese lidstaten.

Bedrijven moeten straks een ‘unieke formule identificatiecode’ (UFI) afdrukken op hun producten die onder de regeling vallen en er komt een productcategorisatiesysteem om producten in te delen naar gebruik. Dit alles vergemakkelijkt de vergelijking van blootstelling aan producten tussen de Europese lidstaten.

Er is een overgangsperiode waarin alle betrokkenen zich kunnen voorbereiden op de nieuwe werkwijze. Hierbij zijn instanties zoals het NVIC, de industrie waaronder de VVVF en CEPE, de Europese Commissie en ECHA betrokken. ECHA ontwikkelt nu een aantal hulpmiddelen, zoals het elektronisch format en een applicatie die dit format kan genereren. ECHA verwacht dat deze hulpmiddelen en ‘guidance documenten’ vanaf eind 2017 beschikbaar zijn. Als ze klaar zijn, komen ze beschikbaar op de Poison Centres-website van ECHA. Bedrijven hoeven niet zolang te wachten, ze kunnen zich nu al voorbereiden met conceptversies en ze kunnen zich informeren via het webinar van ECHA op 3 oktober 2017 (10 oktober is volgeboekt). Aanmelden kan via de Poison Centres-website.

NVIC na blootstelling gericht advies geven over de ernst van een vergiftiging, te verwachten symptomen en mogelijke behandeling.

Wist u dat het NVIC ruim 100.000 keer per jaar wordt geraadpleegd door professionele hulpverleners? In ruim 20 procent van de blootstellingen gaat het om huishoudmiddelen, doe-het-zelfproducten, gewasbeschermingsmiddelen, biociden, desinfectantia en industriële producten. Het NVIC is 24/7 bereikbaar (telefonisch en via www.vergiftigingen.info).

PIETER BREKELMANS projectleider productnotificatie NVIC

VVVF bezorgd over harmonisatie vergiftigingencentra Sommige VVVF-leden maken zich zorgen over de harmonisatie van de vergiftigingencentra. Zo bestaat er onduidelijkheid of bedrijven die niet verkochte voorraden die voor 1 januari 2020 zijn geproduceerd en deze hebben aangemeld bij het NVIC al dan niet onder het overgangsregime vallen. Daarnaast kunnen bedrijven zich in veel lidstaten nog niet aanmelden bij de vergiftigingencentra en wil de VVVF weten of hier wel of geen overgangstermijn geldt. Ook zijn er vragen over de juiste toepassing van de Unieke Formule-Identificatie (UFI) en het gebruik van een nieuw

De overgang naar de nieuwe werkwijze brengt weliswaar voor alle betrokkenen veel werk met zich mee, maar dient ook een belangrijk doel. Met kennis van onder andere de samenstelling van gevaarlijke producten waarmee gebruikers in contact zijn gekomen, kan het

template om informatie over gevaarlijke mengsels met de vergiftigingencentra te delen. Daarom is de VVVF in gesprek met het ministerie van VWS over de interpretatie van de nieuwe wetgeving.

#44/2017 VERF& INKT 39

Packaging Technics *OEJWJEVBM Spa

Extremely robust without fail.

Professionals for colours and construction. +PLFZ QBDLBHJOH JT QSFDJTFMZ UBJMPSFE UP FBDI TQFDJmD BQQMJDBUJPO 0VS FYUFOTJWF TUBOEBSE SBOHF JODMVEFT QSPEVDUT JO BMM TJ[FT TIBQFT DPMPVST BOE WBSJBOUT BOE OVNFSPVT BDDFTTPSJFT UPP 0VS IJHI RVBMJUZ )% TVSGBDF EFDPSBUJPO QSPDFTT FOTVSFT UIBU ZPVS QSPEVDU CSBOE XJMM TUBOE PVU GSPN UIF DPNQFUJUJPO "OE JG ZPV IBWF BO original packaging idea ZPV E MJLF UP TFF JO QSPEVDUJPO XF BSF UIFSF XJUI ZPV GSPN EFTJHO UP NBSLFU "T B DVTUPNFS PSJFOUFE GBNJMZ CVTJOFTT XJUI MPDBUJPOT BSPVOE UIF XPSME XF QSJEF PVSTFMWFT JO NBLJOH ZPVS QBDLBHJOH XJTIFT B SFBMJUZ

jokey.com

DOLS-INTERNATIONAL.EU

Chemicals and service … to boost your business!

Besides the sale of chemical specialties, we serve our customers with technical support. Based on more than twenty-five years experience and ongoing investment in our service lab, we contribute to solve many physical-chemical formulation problems.

ZUIDHOVEN 7N 6042 PB ROERMOND (NL)

40 VERF&INKT #44/2017

T +31(0)475 - 315 554 INFO@DOLS-INTERNATIONAL.EU

#VVVF/HELPDESK

VRAAG/ANTWOORD liging is, staat echter niet nader omschreven.

De autoriteiten maken nog wel melding van het hebben van een ‘fire wall’. Zorgvuldigheid bij de invulling hiervan staat voorop.

VOS EN ETIKET VRAAG Waar komt de aanduiding over VOS in verf op de verpakking vandaan?

ANTWOORD De verfrichtlijn bepaalt de beperking van emissies van VOS in verven. Artikel 4 van deze Richtlijn Richtlijn 2004/42/EC van het Europees Parlement en de Raad van 21 april 2004 vermeldt wat er op het etiket moet staan: “De lidstaten zien erop toe dat de in bijlage I genoemde producten met een etiket in de handel worden gebracht. Op het etiket staan vermeld: a) de subcategorie van het product en de betrokken VOS-grenswaarden in g/l als bedoeld in bijlage II; b) het maximale VOS-gehalte in g/l van het product in gebruiksklare vorm.”

LET OP!

er is een verschil in definitie. In de Richtlijn 2004/42/EG wordt bepaald wat onder een VOS valt aan de hand van een definitie in kookpunt.

In de Nederlandse arbowetgeving wordt bepaald wat onder een VOS valt aan de hand van een definitie in dampspanning. Bij de toepassing van de Richtlijn 2004/42/EC is de definitie van VOS zoals beschreven in deze Richtlijn 2004/42/EC van toepassing.

Daarnaast is in 1999 binnen de VVVF afgesproken om een extra aanduiding over VOS op de verpakking te zetten. Deze etiketteksten zijn samen met onder andere OnderhoudNL (toen FOSAG) opgesteld als handreiking aan de schilder.

Meer informatie staat op VVVF-ledennet.

HOGE TEMPERATUREN IN DE ZOMER VRAAG Bij welke temperatuur is het in de zomer te warm om te werken?

PERSONEELSDOSSIER DIGITALISEREN VRAAG Wij willen ons personeelsdossier digitaliseren. Zijn daar regels voor?

ANTWOORD Aandachtspunten die gelden voor een papieren personeelsdossier zijn onverminderd van toepassing bij een digitaal dossier. De privacyregels zijn hierbij van belang. Bij het papieren dossier is geregeld wie er toegang tot heeft. Deze toegang moet ook bij een digitaal personeelsdossier zijn geregeld: wie heeft er toegang toe? Tot hoeverre heeft diegene toegang? Hier moet - net als met een papieren dossier - zeer zorgvuldig mee worden omgegaan.

Werknemers hebben bij een papieren dossier de mogelijkheid om het in te zien.

Die mogelijkheid moeten ze ook hebben bij een digitaal personeelsdossier. Ook dit moet goed worden geregeld: hoe wordt dit concreet ingevuld? Wie mag hier toestemming voor geven?

In een digitaal personeelsdossier worden persoonsgegevens verwerkt, zodat de Wet Bescherming persoonsgegevens van toepassing is. Belangrijke regel bij een digitaal personeelsdossier is dat er een goede beveiliging tegenover staat. Wat een goede bevei-

ANTWOORD Deze zomer vielen de hitte tot nu toe mee, maar werken bij hoge temperaturen kan schadelijk zijn voor de gezondheid. Het Arbobesluit bepaalt dat de temperatuur op de arbeidsplaats geen schade mag veroorzaken aan de gezondheid van de werknemers.

Een maximumtemperatuur wordt echter niet genoemd. Het is aan de werkgever en de werknemer gezamenlijk om hier afspraken over te maken. Dit kan eventueel in overleg met de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging. Denk hierbij aan het afspreken van een tropenrooster. Ook kan de arbodienst advies geven bij werken in hitte.

En het kan raadzaam zijn om de RI&E en het plan van aanpak te raadplegen. Mogelijk zijn daar verdere regels in opgenomen over het werken bij warme temperaturen.

Daarnaast is het van belang dat de werkgever maatregelen neemt bij warme temperaturen. Bijvoorbeeld door warmteproducerende machines zo veel mogelijk uit te zetten of in een aparte ruimte te zetten. Het bedrijf kan bovendien zonwering aanbrengen en voor goede ventilatie zorgen op de werkplek. De werknemer kan zelf ook maatregelen nemen, zoals het dragen van luchtige kleding.

Meer informatie nodig?

Raadpleeg Kennis en Diensten via www.vvvf.nl/ledennet #44/2017 VERF& INKT 41

• ERNAT 100

Lecithin based dispersing additives

• Pigments • Fillers • Minerals

Innovative Ingredients

Chemicals B.V.

DOWNLOAD DE VEILIGHEIDSINFORMATIEBLADEN

Stoomloggerweg 1 - 3133KT Vlaardingen T 010 4601544 - info@eandr.nl - www.eandr.nl

Kijk op www.veiligmetverf.nl

INFOR BLENDING BRANCHESPECEFIEKE SOFTWARE (SEMI-) PROCESINDUSTRIE

HANDIGE SOFTWARE VOOR MSDS-EN IN 34 TALEN!

ERP | BEHEER GEVAARLIJKE STOFFEN | LIMS | DOCUMENT MANAGEMENT

Recepturen, Berekening VOS-gehalte, Pigment/Vulstof-verhouding, Tracking and Tracing, Analysecertificaat, MSDS, REACH, GHS ........?

Dan weten wij waar het over gaat!

IT-Partner voor automatisering van al uw bedrijfsprocessen. Wij bieden volledig geïntegreerde ERP of deeloplossingen in de branches: Chemie & Verf Farmacie & Voedingssuplementen Voeding & Drank Verzorging & Cosmetica

HAKGRIEND 18

42 VERF&INKT #44/2017

3171 KA HARDINXVELD-GIESSENDAM +31 184 490 367 WWW.BLENDING.NL

#NWS/VVVF

NWS/SERVICE WETGEVING

VVVF VERNIEUWT TRANSPORT INFORMATIEBUNDEL De VVVF Expertgroep Transport heeft de Transport Informatiebundel geactualiseerd. Leden van de VVVF en VLK kunnen de nieuwste versie downloaden van ledennet. In de geactualiseerde versie zijn de hoofdstukken opgenomen volgens de indeling in het ADR. In de Transport Informatiebundel staat overzichtelijk aangegeven wat de verplichtingen zijn voor vervoer over de weg en wat bedrijven moeten doen om aan deze verplichtingen te voldoen. Daarnaast is informatie opgenomen over lucht- en zeevervoer.

Meer informatie: VVVF-ledennet.

BIJEENKOMST OVER WETGEVING Op vrijdagmiddag 17 november vindt VVVF’s wetgevingsbijeenkomst plaats bij Van Wijhe Verf in Zwolle. Deelnemers horen de laatste ontwikkelingen op het gebied van wet- en regelgeving. Meer informatie: VVVF-ledennet.

Dat heeft demissionair minister Melanie Schultz van Haegen (IenM) bekend gemaakt. Het uitstel wordt veroorzaakt door de complexiteit van de ministeriële regeling en de aanvullingswetten voor bodem, geluid, grond en natuur. Ondanks de latere ingangsdatum houdt de Schultz van Haegen wel vast aan de einddatum van het hele veranderingsproces.

In 2029 moet de Omgevingswet overal zijn doorgevoerd.

EUPIA’S HANDREIKING MIGRATIE-TESTMETHODEN EuPIA heeft deze zomer de ‘EuPIA Guidance on migration test methods for the evaluation of substances in printing inks and varnishes for food contact materials’ gepubliceerd.

Aangezien er geen geharmoniseerde testmethoden zijn voor niet-plastic voedselcontactmaterialen worden vaak de eisen die in de Plastics Regulation staan toegepast op andere materialen.

Dit leidt niet zonder meer tot adequate testresultaten, zodat EuPIA lobbyt voor testmethoden die passen bij de eigenschappen van drukinkt.

Meer informatie: VVVF-ledennet.

SZW PUBLICEERT BIJGEWERKTE LIJST INGANGSDATUM OMGEVINGSWET VERSCHUIFT De ingangsdatum voor de Omgevingswet stond gepland op 1 juli 2019, maar dat wordt later.

Begin juli is de SZW-lijst met kankerverwekkende stoffen gepubliceerd, zoals bedoeld in artikel 4.11 van het Arbeidsomstandighedenbesluit. De lijst wordt twee keer per jaar bijgewerkt, in december en juli.

ARBEID FOCUSSEN OP INTERMEDIAIRE STOFFEN De REACH-inspecties focussen in 2019 op de autorisatie en registratie van intermediaire stoffen. Dat heeft het ‘Forum voor uitwisseling van handhavingsinformatie’ in juni 2017 afgesproken. Het Forum is een netwerk van instanties die onder meer verantwoordelijk zijn voor de handhaving van REACH in de Europese Unie. De instanties onderzoeken onder meer of bedrijven hun wettelijke verplichtingen nakomen ten aanzien van de autorisatie en registratie van intermediaire stoffen (tussenstoffen).

LANDELIJKE STOFFENDAG De jaarlijkse Stoffendag krijgt dit jaar weer een vervolg. Op 12 december staat De Reehorst in Ede weer in het teken van workshops, lezingen en ontmoetingen voor het middenen kleinbedrijf dat te maken heeft met stoffen. De landelijke Stoffendag wordt georganiseerd door de NVZ (was- en reinigingsmiddelen), VVVF (verf en drukinkt), NRK (rubber en kunststof), FME en VNCI, samen met VNO-NCW en MKB-Nederland.

WETSWIJZIGINGEN ARBEIDSZAKEN Medio dit jaar zijn ook arbeidsvoorwaardelijke zaken gewijzigd. Zo is met ingang van 1 juli 2017 het minimum(jeugd)loon gewijzigd en zijn er veranderingen doorgevoerd voor pensioen in eigen beheer.

Meer informatie: VVVF-ledennet

VVVF’S VBS KOMT TOT LEVEN Op vrijdagochtend 17 november wordt door het VVVF Expertteam Veiligheid Voorop een interactieve sessie georganiseerd met leden waarbij de onderlinge informatie uitwisseling over aspecten uit het VVVF-Veiligheidsbeheerssysteem centraal staat. Er wordt bovendien uitleg gegeven over de werking van het buddysysteem, dat volgend jaar van start zal gaan. Tijdens de netwerklunch is er een vlammende verrassingsactiviteit die de deelnemers nog lang bij zal blijven. Meer informatie: VVVF-ledennet.

OP MISSIE TIJDENS DE VEILIGHEIDSDAG Veiligheid Voorop organiseert op 2 november opnieuw de landelijke Veiligheidsdag, die deze keer plaatsvindt bij AkzoNobel #44/2017 VERF& INKT 43

#NWS/VVVF

in Arnhem. Key note speaker is astronaut André Kuipers. De deelnemers gaan dan ook op ruimtemissie. Tijdens de ruimtereis is het de vraag wie eigenaar is van veiligheid. Hoe werk je op veiligheid samen en hoe neem je daarin je persoonlijke verantwoordelijkheid?

WIJZIGINGEN ARBO PER 1 JULI Per 1 juli 2017 is de Arbeidsomstandighedenwet veranderd. Een van de belangrijkste wijzigingen is de wettelijke plicht een basiscontract af te sluiten met een arbodienst. In het basiscontract worden onder andere afspraken gemaakt over de toegang tot de werkvloer en de second opinion. Bedrijven hebben tot 1 juli 2018 de tijd om hun contract aan te passen aan de eisen van het basiscontract.

Meer informatie: VVVF-ledennet

DUURZAAM

ERKENDE ENERGIEMAATREGELEN VOOR VERF EN INKT Per 1 juli 2017 zijn de erkende maatregelen voor energiebesparing uitgebreid met een nieuwe lichting bedrijfstakken. De verf- en drukinktindustrie hoort daarbij. VVVF’s Themagroep Duurzaam Ondernemen heeft begin dit jaar kritisch gekeken naar de voorgestelde maatre44 VERF& INKT #44/2017

gelen en ze becommentarieerd.

Deze maatregelen treden per 1 januari 2018 in werking.

Meer informatie: VVVF-ledennet

ONDERHOUDSPROJECTEN SCOREN OP DUURZAAMHEID De VVVF en OnderhoudNL werken samen aan een online tool om duurzaam onderhoud tastbaar te maken. Deze tool wordt in het najaar gelanceerd.

Meer informatie: VVVF-ledennet of op www.onderhoudnl.nl.

jubilarissen gebeurt nu online.

Op de VVVF-website is een informatiepagina te vinden met opgaveformulier waar de werkgever alle benodigde informatie opgeeft. Het VVVF-bureau verwerkt deze input in een formulier en het getuigschrift dat ter bevestiging naar de aanvrager gaat. Na akkoord wordt het hele pakket naar de medailleproducent gestuurd.

Leden van de VVVF kunnen meer informatie vinden op https: //www.vvvf.nl/medailles. Hier staat ook het aanvraagformulier.

LEDENVERGADERING VANENBURG

INNOVATIE

INSPIRERENDE ONTWIKKELINGEN De functionaliteiten van coatings worden steeds innovatiever.

Coatings zorgen altijd al voor bescherming, verfraaiing en communicatie, maar ze doen meer.

De VVVF plaatst verrassende toepassingen van coatings op de ledensite. Ter inspiratie voor de leden. Lees er meer over op VVVF-ledennet bij innovatie.

VVVF

MEDAILLEAANVRAAG NU ONLINE De VVVF heeft een oude traditie in een nieuw jasje gestoken: de aanvraag van medailles voor

VVVF 110 JAAR De verf- en drukinktindustrie is een bedrijfstak met een lange historie. Een groot aantal bedrijven heeft wortels in de 19e eeuw, maar er zijn ook bedrijven die al in de 18e eeuw of zelfs eerder van start gingen.

Die historie is terug te zien in de brancheorganisatie, de VVVF. De Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten bestaat in september namelijk 110 jaar.

VVVF PUBLICEERT FEITEN&CIJFERS 2016 Afgelopen zomer heeft de VVVF weer de jaarlijkse Feiten & Cijfers gepubliceerd. In dit jaaroverzicht zijn de totaalcijfers voor zowel de verf- als de drukinktindustrie weergegeven. De uitgave is te downloaden van de VVVF-website.

Op donderdagmiddag 23 november vindt VVVF’s ledenvergadering, de Vanenburg Conferentie plaats in Putten.

Meer informatie is te vinden op VVVF-ledennet.

VOLG ONS

Will your product last outdoors?

Don’t guess when you can test!

accelerated weathering tester

xenon test chambers

Q-Lab is represented in the Netherlands by:

BENELUXSCIENTIFIC lab technology for research & innovation

QUV & Q-SUN testers from Q-Lab are solutions to make weathering and light stability testing both realistic and affordable.

Download a comparison guide to help you decide which is the best option for your business: http://bit.ly/QLABcomparison

Ketone Resins Technologies P.O. Box 424 8260 AK Kampen The Netherlands

+31 (0)88 331 06 11 info@ketoneresins.com www.ketoneresins.com

We are ISO 9001:2015 certified by TüV

Vraag informatie aan via onze website

KRT is marktleider op het gebied van productie- en levering van ketonharsen voor onder andere coatings, drukinkten en kleefstoffen.

Ketonharsen worden als co-binder toegepast ter verbetering van eigenschappen zoals glans, hardheid, hechting en drogingssnelheid.

Met onze jarenlange ervaring en uitgebreide leveringsprogramma zijn wij de ideale partner voor uw productontwikkeling.

#44/2017 VERF&INKT 45

COLOFON VERF&INKT MAGAZINE Verf&Inkt is een uitgave van de Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten (VVVF). De VVVF behartigt de belangen van de Nederlandse verf- en drukinktindustrie. Het blad wordt verspreid onder leden van de branche-organisatie en externe relaties. Verf&Inkt verschijnt vier keer per jaar. Verf&Inkt wil een opinieblad zijn. Dat betekent dat van VVVF-standpunten afwijkende meningen niet uit het blad geweerd worden.

REDACTIE Adriaan van Hooijdonk (hoofdredacteur) E: hooijdonk@vvvf.nl

Marloes Hooimeijer, Esther Rasenberg (eindredactie)

Meld u aan via info@vvvf.nl en u krijgt zo spoedig mogelijk bericht.

VORMGEVING BEELDR, Amsterdam

Meer informatie: T: 070-444 0680 E: info@vvvf.nl.

ADVERTENTIEACQUISITIE Mooijman Marketing & Sales Julius Röntgenstraat 17 2551 KS Den Haag T: 070-323 4070 E: dm@mooijmanmarketing.nl

OVERNAME Overname van artikelen uit Verf&Inkt is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. In de meeste gevallen zal die graag worden gegeven.

Advertenties vallen buiten de verantwoordelijkheid van de redactie.

DRUK Impressed, Pijnacker ABONNEMENTEN Wie werkzaam is in de verf- en drukinktindustrie of op een andere wijze direct of indirect bij de verf- en drukinktindustrie betrokken is, kan in aanmerking komen voor een kosteloos abonnement op Verf&Inkt.

Catelijne Hopmans (communicatie VVVF) E: hopmans@vvvf.nl

ADVERTEREN? DAT KAN IN DE VOLGENDE EDITIE VAN VERF&INKT!

CHUGOKU PAINTS BV INVESTEE RT 20 MILJOEN EURO IN NIEUWE FABRIEK 14 AAN DE SLAG MET ARBEIDSBEPERKING 18 HULPMIDDELEN OM ARBEIDSO MSTANDIGHEDEN TE VERBETEREN 22 ONDERNE GOED UIT VOOR ANKER STUY MERSPRIJZEN PAKKEN 34

e van Magazin

#38

de Vere

niging

#39

Vereniging van

VVVF ikanten inktfabr maart 2016

N LANG GROEIT 20 LEVE REACHVERFBRANCHE GY 16 ONLINE VERKOOP W: MARITIME TECHNOLO A4‘TJES 30 LEREN 25 INTERVIE FORMATIE OP 2 VEILIGHEIDSIN

46 VERF& INKT #44/2017

Magazine van

#43

de Verenigi

ng van Verf

- en Drukink

tfabrikanten

VVVF juni 2017

VEILIGHEI 24 INTERV DSBEHEERSSYSTE VOS VERF IEW: KEES HOOGENEM VOOR MKB-ACH 32 GEREEDONTWIKKELT ALLE DIJK, DIRECTEUR TERBAN CB SCHAPSKI PR ST MET BI ODUCTEN IN EIGEM 14 DE OCIDEN RA N AKT LEGEHUIS R 18

abrikanten VVVF Verf- en Drukinktf JUNI 2016

- en Druk

van Verf

UITGEVER VVVF Postbus 241 2260 AE Leidschendam T: 070-444 0680 E: info@vvvf.nl www.vvvf.nl

#42

UR? 30 SCULTUEREN ILIGHEID CELL EDE VE HILDER EX TANCY 14 UL SC EEN GO VOOR HELPEN DE LOGY CONSHERSTEL 24 RG JE N DE NO HOE ZO ODUCENTELOUR TECH CWA SCHA VERFPRRVIEW: CO NIGING FO 18 INTECRISIS: VERE NA DE

Magazine van de

ISSN: 2468-421X

© VVVF Alle rechten voorbehouden. Behoudens de door de Auteurswet 1912 gestelde uitzonderingen, mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd (waaronder begrepen het opslaan in een geautomatiseerd gegevensbestand) of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de VVVF. De bij toepassing van art. 16B en 17 Auteurswet 1912 wettelijk verschuldigde vergoedingen wegens fotokopiëren, dienen te worden voldaan aan de Stichting Reprorecht, Postbus 882, 1180 AW te Amstelveen.

Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) en uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten of onvolkomenheden.

#40

Magazine van de Vereniging van

Verf- en Drukinktfabrikanten VVVF september 2016

Meer informatie: Mooijman Marketing & Sales 070 - 323 40 70 dm@mooijmanmarketing.nl

#VVVF&PODIUM

VVVF&PODIUM VVVF BIEDT BEDRIJVEN EN KENNISCENTRA EEN PODIUM OM KENNIS EN ERVARING TE DELEN MET DE VERF- EN INKTBRANCHE

AZO NV / AZOTY / BEMA KUNSTSTOFFEN B.V. / BENELUX SCIENTIFIC BV / BLENDING NEDERLAND BV / BYK-GARDNER GMBH / DOLS INTERNATIONAL BV / E & R CHEMICALS B.V. / ELCOMETER NL / ESKENS PROCESS SOLUTIONS BV / EUROFINS PRODUCT TESTING / HILDERING PACKAGING B.V. / JOKEY PLASTIK NEDERLAND / KETONE RESIN TECHNOLOGIES / SYNTRECO B.V. / TQC B.V. #44/2017 VERF& INKT 47

#VVVF&PODIUM

AZO NV

Welkom bij AZO! AZO staat voor betrouwbare automatisering van productieprocessen in de voedings-, farmaceutische, chemische en kunststofsector.

AZO ontwerpt, produceert en monteert machines en installaties voor de opslag, uitdraging, zeving, transport, dosering en verweging van stortgoed, poeders, aroma’s, additieven, micro-componenten en vloeistoffen. Dankzij onze installaties komen alle ingrediënten op het juiste moment in de juiste hoeveelheid op de juiste plaats in het verwerkingsproces terecht.

De AZO-groep, met hoofdkantoor in het Duitse Osterburken, is reeds drie generaties lang een familiebedrijf. Naast een uitstekende kwaliteit en betrouwbare oplossingen bieden wij onze klanten meer dan 60 jaar ervaring op het gebied van de geautomatiseerde producttoevoer. Dankzij onze grondige aanpak, waarbij wij steeds opnieuw op zoek gaan naar de beste oplossing voor onze klanten, zijn wij uitgegroeid tot een wereldspeler op het vlak van de geautomatiseerde handling van stortgoed en vloeistoffen.

Met onze nieuwste technologieën helpen wij onze klanten wereldwijd om hun projecten tot een goed einde te brengen. AZO mag dan intussen een globale speler op de wereldmarkt geworden zijn, elke oplossing draagt nog steeds het kwaliteitslabel ‘Engineered in Germany’.

AZO NV Katwilgweg 15 2050 Antwerpen

www.azo.com +32 3 250 16 00 azo-benelux@azo.com

Haal uw voordeel uit onze rendabele, duurzame en energiezuinige automatiseringsconcept

--

Discover OXO Segment - choose trusted solution Grupa Azoty ZAK S.A. is one of the largest chemical manufacturers in Poland and a member of Grupa Azoty capital group - a 2nd largest European producer of mineral fertilizers. The Company’s products are geared towards the following sectors of the economy: agriculture, construction industry, chemical processing, and the plastics industry. Grupa Azoty brands and products Zaksan®, Salmag®, Oxoviflex® and OXO alcohols are considered top products in their application sectors and highly recognised by users in Poland and abroad.

The OXO Segment is an important element of Gupa Azoty core business. We operate the most technologically advanced plants in Europe which are located in Southern Poland at Grupa Azoty ZAK S.A. We have been producing plasticizers since 1954 and OXO alcohols since 1986. With 50 kT/year on-purpose plant, we are number one European producer of non-phthalate DEHT plasticizers which is trade under Oxoviflex® brand. It has been positively tested for usage in food packaging and child toys according to European regulation. Our product range tends to be called “smart additives”. They are made according to stringent European standards concerning chemicals – REACH. Meet our OXO products: OXO alcohols, plasticizers and aldehydes. Discover Grupa Azoty ZAK S.A. Mostowa 30A 47-220 Kedzierzyn-Ko´zle, Poland

48 VERF& INKT #44/2017

www.grupaazoty.com +48 77 481 20 00 oxoplast@grupaazoty.com

the technology of tomorrow based on years of experience.

For futher information, please visit: www.oxoplast.com

#VVVF&PODIUM

BEMA KUNSTSTOFFEN B.V.

Innovatieve verftester Naast de inmiddels bekende restloos leegbare kunststof verpakkingen voor pigmentpasta en autolak heeft Bema een nieuwe innovatieve verpakking voor de verfmarkt: de Flexa verftester met geïntegreerde roller. Het design is door FLEX/ design verzorgd voor AkzoNobel en Bema heeft dit verder uitontwikkeld. De volledige productie van de kunststof onderdelen alsmede de assemblage wordt geheel gerealiseerd in de fabriek van Bema in Bosnië.

Inmiddels is de tester succesvol geïntroduceerd in de Benelux en Frankrijk en in de komende tijd zullen er meer landen volgen.

Uiteraard blijft ook het oude vertrouwde programma gewoon leverbaar: potten van 0,5, 1 en 3,5 liter in verschillende uitvoeringen. Daarnaast levert Bema ook flessen met verschillende soorten doppen.

Bema Kunststoffen B.V. Deltastraat 14 4301 RC Zierikzee

www.bema.nl 0111-418800 info@bema.nl

BENELUX SCIENTIFIC BV

Brookfield CAP-2000+ Rheometer De CAP-2000+ rheometers werken op basis van de kegel-plaat methode. De meter vindt vaak zijn toepassing binnen een productieomgeving. Dit wordt met name versterkt door de eenvoudige bediening en automatische instelling van de afstand tussen kegel en plaat. De CAP-2000+ is een instrument met een variabel in te stellen snelheid (van 5 tot 1000 rpm). Door het grote afschuifsnelheidsgebied wordt dit instrument daarom ook vaak gebruikt in een R&D lab.

Dankzij het vernieuwde kogellager-overbrengings-systeem is de kans op schade in het instrument tot het minimum beperkt.

De CAP-2000+ is leverbaar in twee typen: • De L type kan worden gebruikt voor temperaturen van 5 tot 75 °C. • De H type kan worden gebruikt voor temperaturen tussen 50 en 235 °C. Wordt geleverd inclusief: • Standaard 1 spindel (optioneel meerde spindels).

• Calibratie certificaat.

• Theorieboek over viscositeit.

Benelux Scientific BV 44 RI-straat 33 4051 AP Ochten

www.benelux-scientific.nl 0344-655556 info@benelux-scientific.nl

Speciale actie: bij gebruik van de code VVVF18 ontvangt u 10% korting op de prijs van een nieuwe CAP-2000+.

#44/2017 VERF& INKT 49

#VVVF&PODIUM

BLENDING NEDERLAND BV

Goed beheer van al uw documenten is mogelijk!

Meer en meer documenten worden digitaal ontvangen en verstuurd. Maar hoe houd je het nog beheersbaar en overzichtelijk. Daarom biedt Blending Nederland een Document Management Systeem die daarop een antwoord geeft. En omdat ERP een plek is waar veel documenten ontstaan maar waarin ook veel informatie met betrekking tot documenten verwerkt moet worden, hebben we gekozen voor een oplossing die diep geïntegreerd is met ERP. Dit is het product d.3. d.3 is veel meer dan een digitaal archief. Als compleet enterprise content management systeem optimaliseert de software alle bedrijfsprocessen die voorheen moeizaam met de hand en met veel papier afgehandeld moesten worden. d.3 is het resultaat van de consequente ontwikkeling van de filosofie: we willen hetdagelijkse werk van onze klanten gemakkelijker, comfortabeler en efficiënter maken. d.3 onderscheidt zich door de hoge mate van innovatie, duidelijke productiviteitsverbetering, eenvoud in gebruik en bruikbaarheid. d.3 is een integraal platform voor document management, workflow management en elektronische archivering. Door deze drie pijlers te combineren zijn organisaties beter in staat de kwaliteit, toegankelijkheid en beheersbaarheid van documenten en informatie te waarborgen. Dit verhoogt de slagvaardigheid en beweeglijkheid van organisaties. Medewerkers, afdelingen en projectteams beschikken Blending Nederland BV Hakgriend 18 3371 KA Hadinxveld-Giessendam

blending.nl (0184) 490367 rschuurman@blending.nl

sneller over de juiste informatie, hebben eenduidige opslagmogelijkheden en kunnen eenvoudiger samenwerken en informatie delen.

BYK-GARDNER GMBH

Webinar “60 Minutes” door de experts van BYK-Gardner BYK-Gardner organiseert met regelmaat webinars die VRIJ TOEGANKELIJK zijn!

Thema’s die hier voorbijkomen zijn bijvoorbeeld: • Glansmeting; theorie en praktijk • De visuele beoordeling van kleur van uni lakken • Kleurmeting van effect lakken • De bouwstenen van kwaliteitscontrole op kleur • De visuele beoordeling van kleur van effectlakken • Welke meet geometrie past bij uw applicatie? 45/0 of sphere (diffuus, 8°) Kenmerken van de webinars: • Er zijn geen kosten aan verbonden • Worden in het Duits of Engels gegeven • Vanuit uw kantoor te volgen • 60 minuten van uw tijd; 45 minuten presentatie en 15 minuten om vragen te stellen TIP: Sluit uw pc aan op de beamer en volg met uw collega’s samen het webinar!

BYK-Gardner GmbH Lausitzer Strasse 8 82538 Geretsried

50 VERF& INKT #44/2017

www.byk.com/instruments 06-12740468 joost.bakker@altana.com

Ga voor meer informatie en registratie naar de website www.byk.com/en/press-events/webinars

#VVVF&PODIUM

DOLS INTERNATIONAL BV

CLIQSMART® EP FS-1 FORMALDEHYDE SCAVENGER The state of the art formaldehyde scavenger CLIQSMART® EP FS-1 ensures to meet indoor air quality requirements for building products according to French Directive, Eco Label, Blue Angel etc.

• CLIQSMART® EP FS-1 reacts rapidly with formaldehyde to form an insoluble complex • CLIQSMART® EP FS-1 absorbs formaldehyde from substrates and surrounding environment • CLIQSMART® EP FS-1 does not contribute to VOC • CLIQSMART® EP FS-1 is an easy-to-use liquid • CLIQSMART® EP FS-1 does not impact paint performance • CLIQSMART® EP FS-1 has a long-lasting efficiency

Dols International BV Zuidhoven 7N 6042 PB Roermond

www.dols-international.eu 0475-315554 info@dols-international.eu

Please contact our office in Roermond for more information about our products and technical service possibilities.

E & R CHEMICALS B.V.

Sachtleben Minerals, Als het echt wit moet zijn.

Sachtleben Minerals GmbH & Co. KG is gespecialiseerd in een witte kwaliteit Bariet, geschikt voor diverse hoogwaardige toepassingen en uitstekend als vervanger van synthetische barium sulfaten. Barium Sulfaten van Sachtleben Minerals kenmerken zich door een hoge dichtheid, laag calciumcarbonaat en quarts gehalte en zijn uitstekend dispergeerbaar.

Toepassingen: o.a. verf en coatings, vloercoatings, pigmentpreparaten, primers en vulmiddelen, lijmen, kunststoffen, rubber en polijstmiddelen. Beschikbare types : • Albawhite • Fleur • EWO • Albasoft • Off Colour types : Zwaarspaat , Barytmehl & Baryt zand Alle Sachtleben Minerals producten verkrijgbaar in diverse fijnheden en in de Benelux vanuit eigen voorraad via :E & R Chemicals B.V. Upcoming event, Spring 2018 : E & R Chemicals B.V. Stoomloggerweg 1 313 KT Vlaardingen

www.eandr.nl 0104601544 sales@eandr.nl

E & R Sachtleben Minerals seminar te Vlaardingen – The Netherlands The future of modern barites…

#44/2017 VERF& INKT 51

#VVVF&PODIUM

ELCOMETER NL

Elcometer 4340 Gemotoriseerde Filmaanbrenger Elcometer is al 70 jaar wereldleider in het ontwerpen, fabriceren en leveren van inspectieapparatuur voor de verf- en inktindustrie met vestigingen in Nederland en België.

De gemotoriseerde filmaanbrengers van Elcometer zijn specifiek ontworpen voor het aanbrengen van een coating of inkt met een constante snelheid, gelijkmatig en consistente herhaalbaarheid en reproduceerbaarheid. Iedere gemotoriseerde filmaanbrenger is leverbaar met een hoogwaardige werktafel met of zonder vacuüm en verwarmingselement.

Elcometer biedt een uitgebreid assortiment uiterst nauwkeurige filmaanbrengers en spiraalvormige bar-coaters voor het uitvoeren van een groot aantal tests voor een grotere herhaalbaarheid en reproduceerbaarheid.

Tevens kan Elcometer een groot aantal testkaarten leveren voor het testen van verf en inkt op dekkracht, penetratie, spreidingsgraad, opaciteit en inktkwaliteit.

Zie onze webiste voor meer informatie: www.elcometer.com

Elcometer NL Euclideslaan 251 3584 BV Utrecht

www.elcometer.com 030 2591818 nl_info@elcometer.com

ESKENS PROCESS SOLUTIONS BV

ESKENS PROCESS SOLUTIONS OP DE SOLIDS BEURS ESKENS PROCESS SOLUTIONS toont op de Solids beurs een aantal interessante producten: de Dyno-Mill ECM AP05; de CM mengers van Lödige en de verticale conveyor van Rhewum. Daarnaast kan u op onze stand E107 ook informatie inwinnen over onze andere producten zoals de was-en destillatiemachines van Renzmann; de compacte modulaire afvullijnen van Scandinavian Automation; de maalparels van Tosoh of Jyoti; onze eigen nieuwe menger/dissolver voor kleine batches en de pompen van Verder.

De Solids beurs wordt trouwens opnieuw samen met de Pumps&Valves beurs georganiseerd en vindt plaats op 4 en 5 oktober in de Ahoy te Rotterdam. Indien u wenst kan u zich vooraf gratis inschrijven door een mail te sturen naar info@eskens.com.

Om technische redenen is het niet mogelijk om de DYNO-MILL ECM AP05 op de beurs te demonstreren, maar u krijgt een duidelijk beeld van de opbouw van de machine en natuurlijk organiseren we nadien voor u graag gratis een persoonlijke test in het labo van de fabrikant van deze hoog energetische parelmolens: Willy A. Bachofen. De DYNO-MILL ECM AP05 is een ideale labo-machine om nieuwe producten te ontwikkelen, maar is ook uiterst geschikt voor de productie van kleine batches.

Eskens Process Solutions bv Distributieweg 6 2404 CK Alphen aan den Rijn

52 VERF& INKT #44/2017

www.eskens.com (+31 172) 468046 info@eskens.com

#VVVF&PODIUM

EUROFINS PRODUCT TESTING

“Best in class” certification for VOC emissions Eurofins Indoor Air Comfort Gold certification is Europe’s most comprehensive label for verifying low product emissions. The certification program combines relevant specifications and requirements in a single label to ensure that health and safety criteria for product emissions have been met.

Consumers in many markets are increasingly aware of the importance of indoor air quality and the health risks posed by pollutants in products. As a result, there is increasing demand for products that have been verified by a reputable independent authority to be safe and environmentally friendly.

Eurofins Indoor Air Comfort Gold certification provides annual assurance of product quality through testing in a test chamber combined with inspection of product sites. The Gold label helps promote low-emitting products, showing compliance with all of the latest mandatory as well as voluntary European requirements.

Manufacturers also save money by only paying for one test instead of several.

The certification program has been developed by Eurofins Product Testing, the world’s leading organization within product emission testing. It has been based on Eurofins’ 30 years of collective knowledge and experience from a global orgaEurofins Product Testing Smedeskovvej 36 8464 Galten (Denmark)

www.eurofins.com (45) 702274276 voc@eurofins.dk

nization of more than 30,000 employees.

Please feel free to contact us for more information.

HILDERING PACKAGING B.V.

Verf verwarmen geeft betere kwaliteit Als het kwik onder 10-15 graden duikt wordt verf dikker en lastiger aan te brengen. Veel schilders zullen automatisch verdunnen met oplosmiddelen. De huidige verven en lakken zijn daar echter niet op ontworpen, waardoor kwaliteitsverlies kan optreden, zoals schroeien (rimpelen) en glansverlies.

Om verf toch probleemloos aan te kunnen brengen creëerde Hildering Packaging samen met professionele schilders een simpele oplossing onder het eigen merk Go!Paint: verwarm koude verf in een FlowControl en krijg een betere viscositeit, dus een optimale vloei en laagdikte. Zo wordt verf precies aangebracht als bedoeld door de verffabrikant. Na jarenlang testen in de praktijk en het lab is FlowControl omarmd door de verffabrikanten en zeer succesvol geïntroduceerd.

Gebruikers roemen de verbeterde vloei en tijdswinst.

In de lichtgewicht FlowControl FC-S01 wordt een kunststof inzetvaatje met verf dat in een minimaal laagje warm water staat, verwarmd tot 18-30⁰C. De elektronica die wordt gevoed met een oplaadbare batterij zorgt urenlang voor een constante, instelbare temperatuur van de verf (= viscositeit). Zo is het een stuk eenvoudiger voor de schilder om bij lage temperaturen de verf onder de juiste omstandigheden aan te brengen en de vaak lange garantietermijnen waar te maken.

Hildering Packaging B.V. Zandvoortstraat 69 1976 BN IJmuiden

www.hildering.com +31 (0)255 510409 info@hildering.com

#44/2017 VERF& INKT 53

#VVVF&PODIUM

JOKEY PLASTIK NEDERLAND

Een beeld zegt meer dan 1.000 woorden ook in verpakkingen The Jokey design service visualises packaging decorations as threedimensional rotatable images. Customers with an individual label design can view their future packaging in perfect quality.

The Jokey design service package also includes the integral creation of the packaging design.

Packaging is an important advertising medium. It serves as quick identification of the brand and the product and peeks the customer’s desire to purchase. The Jokey design service provides assistance with visual support on a top level, so that the communicative options of the packaging can be fully exploited.

If desired, it is possible to depict 3D models of the packaging with a turn and zoom function for smartphones or tablets. The Jokey design service includes everything needed for an integral packaging design: From expert advice on printing technology, container colours and design options, the service develops a printable graphic design of the packaging decoration Jokey Plastik Nederland Holtkampsweg 4 7495 WD Ambt Delden

www.jokey.com (0546) 473755 sales@jokey.com

according to customer expectations.

KETONE RESIN TECHNOLOGIES

KRT: Constante focus op kwaliteit en innovatie Ketone Resin Technologies is een van de marktleiders op het gebied van ketonharsen en aldehydeharsen. Ketonharsen zijn ook wel bekend onder de benamingen polyketonhars en keton-aldehydehars. Het zijn condensatieprodukten van cyclohexanon en formaldehyde, en bevatten zowel carbonyl- als hydroxylgroepen.

Ketonharsen worden toegepast als co-binder in verven, drukinkten, kleefstoffen en polyurethaanharsen. Zij verhogen drogingssnelheid, en verbeteren ook diverse andere eigenschappen zoals pigmentbevochtiging, hardheid en glans. Verder worden ketonharsen gebruikt om de hechting op substraten zoals PE, PP en PVC te verbeteren.

Het team van Ketone Resin Technologies heeft een brede kennis en jarenlange ervaring op het gebied van R&D en het gebruik van ketonharsen in alle mogelijke toepassingen. Dit stelt ons in staat om actief bij te dragen aan de productontwikkeling van onze klanten.

Ketone Resin Technologies werd in 2016 als een van de eerste bedrijven in Europa door TĂœV gecertificeerd voor de nieuwe ISO 9001:2015 norm.

Voor een persoonlijk advies is het voldoende om een email te sturen naar ons Ketone Resin Technologies Postbus 424 8260 AK Kampen

54 VERF& INKT #44/2017

www.ketoneresins.com 088-3310661 info@ketoneresins.com

team: info@ketoneresins.com Meer informatie kunt u vinden op: www.ketoneresins.com

#VVVF&PODIUM

SYNTRECO B.V.

LEUNA-Harze investeert in nieuwe fabriek voor epoxyharsen LEUNA-Harze GmbH heeft meer dan 45 miljoen Euro geïnvesteerd om de productiecapaciteit van epoxyharsen op het chemiecomplex Leuna uit te breiden. Met deze nieuwbouw kan aan de stijgende vraag in de windindustrie en bouwchemie worden voldaan.

Het bedrijf heeft sinds 1995 circa 340 miljoen euro in nieuwe fabrieken geïnvesteerd. Er zijn inmiddels vergevorderde plannen om de productiecapaciteit nog verder uit te breiden met twee nieuwe fabrieken. De investering in de nieuwe fabriek voor reactieve verdunners bedraagt 15 miljoen euro, en voor kleefstoffen bedraagt de investering rond 5 miljoen euro.

LEUNA-Harze realiseerde in 2016 een jaaromzet van 120 miljoen euro, en heeft momenteel ongeveer 200 medewerkers in dienst, waarvan 15 stagiaires en afstudeerders. De nieuwe fabrieken zullen werk bieden aan nog eens 20 hooggekwalificeerde medewerkers.

Het leveringsprogramma van LEUNA-Harze is in de afgelopen twee jaar uitgebreid met een aantal nieuwe epoxyverharders, waaronder polyamide-verharders voor protective coatings, en cycloalifatische verharders voor vloercoatings. LEUNA-Harze versterkt hiermee haar leidende positie in de wereld van epoxyharssystemen voor toepassingen zoals coatings, constructie, kleefstoffen en composieten.

Syntreco B.V. De Rijnlandse Roe 5 8252 JS Dronten

www.syntreco.com (088) 3310600 info@syntreco.com

Syntreco B.V. is exclusief distributeur van LEUNA-Harze GmbH in de Benelux.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de heer Martin Schut van Syntreco.

TQC BV

TQC Droogtijdrecorder klaar voor de toekomst Nieuwe grondstoffen, moleculaire dwarsverbindingen, additieven en bovenal de overstap van oplosmiddelhoudende naar watergedragen verf hebben de droogtijden van moderne verf veranderd. Desondanks zijn de mechanische droogtijdrecorders decennialang ongewijzigd gebleven. De TQC Droogtijdrecorder maakt droogtijdtesten weer klaar voor de toekomst.

De TQC Droogtijdrecorder is een volledig digitaal aangestuurde machine om de verschillende stadia in het droogproces van verf en coatings te bepalen volgens de BK (Beck Koller) methode. De compacte machine heeft zes droogtijdsporen en voldoet aan de ASTM D5895, ISO 9117-4 en DIN EN 14022.

Het definiëren van het eindresultaat of het tussentijds controleren van de droogtijdfasen is heel eenvoudig dankzij het duidelijke digitale display en de intuïtieve Triple-I Interface die alleen de actieve toetsen verlicht.

De mogelijkheid om tests uit te voeren bij lage temperaturen tot -20°C is uniek.

Het aandrijfsysteem is smeermiddelvrij en het display verwarmd. Dankzij deze ontwerpfeatures reikt het bedrijfstemperatuurbereik van -20°C tot +70°C (nietcondenserend), waardoor testen in klimaatkamers mogelijk zijn.

TQC BV Molenbaan 19 2908 LL Capelle aan den IJssel

www.tqc.eu (10) 7900123 verkoop@tqc.eu

Het droogtijdbereik van 1 minuut tot 200 uur maakt de TQC Droogtijdrecorder geschikt voor het testen van sneldrogende watergedragen coatings, alsook voor zeer traag drogende verven waarvan de droogtijd kan oplopen tot dagen.

#44/2017 VERF& INKT 55

FlowControl

FC-S01

Omdat warme verf beter vloeit Onverdunde verf, toch optimaal vloeigedrag met de juiste laagdikte en langer glansbehoud.

18-30°C sƵů ŵĞƚ ± ϳϱϬ ŵů ǀĞƌĨ

Standaard inzetvaatjes, ook voor snelle kleurwissels

Stevig hengsel voor ŽƉƟŵĂĂů ĚƌĂĂŐĐŽŵĨŽƌƚ sĞƌǁĂƌŵƚ ŬŽƵĚĞ ǀĞƌĨ ŝŶ ф ϱ ŵŝŶ͘ Oplaadbare accu werkt tot 8 uur

sƵů ŵĞƚ ϭϴϬ ŵů ǁĂƚĞƌ

'ĞĐŽŶƚƌŽůĞĞƌĚĞ ƚĞŵƉĞƌĂƚƵƵƌ͕ ĚƵƐ ŽƉƟŵĂůĞ ǀŝƐĐŽƐŝƚĞŝƚ A BRAND OF: WWW.GO-PAINT.COM

WWW.HILDERING.COM

Eco friendly paint tool