Verf & Inkt Magazine #50 maart 2019

#50

Magazine van de Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten VVVF maart 2019

INTERVIEW: LOBBYIST FRANS VAN DRIMMELEN OVER SUCCESVOLLE BELANGENBEHARTIGING 14 COATINGS INNOVATIEDAG IN TEKEN VAN DUURZAAMHEID 20 DEADLINE INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING NADERT MET RASSE SCHREDEN 24 BEDRIJFSREPORTAGE SUN CHEMICAL ZAANDAM 34

CHANGE THE GAME: ENJOY SIMPLICITY IN PERFECTION WITH ViscoQC 100/300 - Ready to use out of the box: Assembled when delivered - Checks correct alignment: Digital leveling - Easy spindle attachment/exchange: Magnetic coupling - Automatic spindle detection: Toolmasterâ„¢

Get in touch: www.anton-paar.com/masteryourflow

#50/INHOUD

‘INVESTEER IN PERSOONLIJKE RELATIES EN BOUW AAN COALITIES’

14 Frans van Drimmelen is oprichter en adviseur van het public affairs-bureau Dröge & van Drimmelen. Met zijn team adviseert hij vanuit de vestigingen in Den Haag, Brussel en Shanghai bedrijven, overheden en organisaties. De VVVF schakelt hem sinds een paar maanden in bij het verder vormgeven van haar maatschappelijke positie. Zijn advies: “Investeer in persoonlijke relaties, bouw aan coalities en zorg voor een heldere toekomstvisie op de rol van de sector in de maatschappij.”

20

COATINGS INNOVATIEDAG IN TEKEN VAN DUURZAAMHEID De komende editie van de tweejaarlijkse Coatings Innovatiedag van de VVVF staat in het teken van duurzaamheid. Zes sprekers laten hun licht schijnen over de mogelijkheden van verduurzaming in de coatingsindustrie, geïllustreerd met pitches van innovaties en vindingen. Het evenement vindt plaats op 14 mei in De Tinfabriek in Naarden.

#50/2019 VERF& INKT 3

MIX GRIND FILL A L L E S V O O R H E T P R O D U C T I E P R O C E S VA N D E V E R F F A B R I K A N T Of u nu verf maakt, inkt of coating‌ in uw bedrijf gebruikt u ongetwijfeld mengers, dissolvers, een maalmolen, maalparels, afvulmachines en pompen. Bij Eskens Process Solutions kunt u terecht voor advies, nieuwe machines, gereviseerde machines, onderhoud en herstellingen. Neem contact met ons op via info@eskens.com, +31 172-430181 (NL) of +32 15-451500 (BE)

ESKENS, MORE THAN JUST MACHINES‌ www.eskens.com Onze partners:

# 50 /INHOUD

INHOUD 24 DEADLINE INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING NADERT MET RASSE SCHREDEN In 2019 staat een belangrijke verandering op stapel: bedrijven moeten

7

VOORWOORD THEO WEMMERS Wisseling van de wacht

8

PROJECT IN BEELD GS Birkhoff Staalwerken gebruikt DualCure technologie van Baril Coatings voor bescherming verkeersportalen

voortaan aan de overheid rapporteren welke energiebesparingsmaatregelen ze hebben genomen. Sommige ondernemingen binnen de VVVFachterban zijn van deze informatieplicht vrijgesteld, anderen weer niet.

Verf & Inkt Magazine vraagt aan Jos Lenselink, energieconsultant bij ad-

10

#NWS/SECTOR Selectie van nieuws en ontwikkelingen in de verf- en drukinktsector

28

#VVVF/WETGEVING Foto-impressie Stoffendag in Ede

31

GASTCOLUMN Cees Verweij, voorzitter van het KVGO, vereniging voor werkgevers in de grafimediabranche op zoek naar de creatieve inktmaker

32

BEROEP IN BEELD Peter Visser is Innovation Project Leader én ‘Scientist of the Year (2018) bij Akzo Nobel in Sassenheim ‘Zelf uitvinden, maken en uitproberen’

41

#NWS/VVVF Nieuws en service van de vereniging

45

PODIUMPAGINA‘S Bedrijven presenteren nieuwe producten en diensten voor de sector

viesbureau BlueTerra Energy Expert, wat er voor de bedrijven verandert en hoe ze moeten handelen.

OP DE COVER Magaz

ine van

‘ZAANDAM IS VOORBEELD VOOR ONZE ANDERE LOCATIES’

De productie van verf en drukinkt heeft

Sun Chemical, een lid van de DIC Group, is een van de grootste inktproducenten ter wereld. Het wereldwijd opererende bedrijjf heeft in Nederland twee vestigingen: in Zaandam en Etten-Leur.

Innovatie speelt hier een cruciale rol. “De plant in Zaandam is een voorbeeld voor andere locaties van het concern”, zegt Site Manager Mike Martens.

geermachines om pigment te malen

de Veren

#50

iging

van Ve

veel overeenkomsten. Zo gebruiken

rf- en

Drukin

ktfabr ikante n VV maart VF 2019

verf-en drukinktfabrikanten dispermet bindmiddel met als resultaat de gele drukinktdruppel op de cover.

Het eindresultaat zien we terug in print en in toenemende mate in verpakkingen.

INTER SUCC VIEW: LOB INNO ESVOLLE BBYIST FRA DEADVATIEDAG ELANGEN NS VAN DR BEHA NADERLINE INFO IN TEKEN VA RTIGINIMMELEN O V G 14 C SUN C T MET RA RMATIEPLI N DUURZA OATINER SS CHT EN HEMIC AL ZA E SCHREDEN ERGIEAMHEID 20 GS ANDA 24 BEDRIJBESPARIN M 34 G FSREP ORTAG E

34 #50/2019 VERF& INKT 5

cilindrische verfblikken ImCareÂŽ optimale bescherming

bodem, ring en deksel

RL en TT sluitingen

3-delig

premium uitstraling

offset bedrukking

zelfklevend etiket met draaghengsel

100% recyclebaar

van 125 ml t/m 4 liter

Mus Verpakkingen Blik bepalend

Mus Verpakkingen BV | Herfordstraat 9 | 7418 EX | NL - Deventer T +31 (0)570 629 229 | info@musverpakkingen.nl | www.musverpakkingen.nl

6 VERF& INKT #50/2019

#VVVF/VOORZITTER

VOORWOORD

WISSELING VAN DE WACHT VOOR U LIGT ALWEER HET EERSTE NUMMER van Verf & Inkt Magazine van dit jaar. Een mooie gelegenheid om, voor degenen die mij nog niet kennen, mijzelf voor te stellen als nieuwe voorzitter van de VVVF. Maar eerst wil ik mijn voorganger Guus Duray bedanken voor al het werk dat hij tijdens zijn periode als voorzitter heeft verzet. Hij heeft een goed lopende organisatie achtergelaten, die weer op volle toeren draait.

Momenteel werk ik als Executive General Manager Automotive EMEA bij Sherwin-Williams in Lelystad. Het is een interessante en uitdagende baan waarbij ik nog genoeg tijd overhoud om met mijn vrouw en drie zonen leuke dingen te ondernemen. Naast mijn baan ben ik al geruime tijd actief in de VVVF. In 2009 trad ik tot het VVVF-bestuur toe en een jaar later werd ik benoemd als penningmeester. Mijn financiĂŤle achtergrond in accountancy kwam daarbij goed van pas.

De VVVF-organisatie staat als een huis, zodat ik mij ga richten op het verbinden van de leden. Natuurlijk hebben we als bedrijven allemaal onze unieke punten.

Het vooruitstrevende karakter van de achterban en de diversiteit binnen de VVVF-gelederen komen in dit nummer ook aan bod. Bijvoorbeeld in het artikel over de Coatings Innovatiedag die wij op 14 mei organiseren, en in de bedrijfsreportage over Sun Chemical in Zaandam op pagina 34.

Maar naast die uniciteit hebben we ook gemeenschappelijke belangen. En het zijn die gezamenlijke belangen waar we ons als VVVF sterk voor maken. Dat doen we niet alleen, maar met onze partners in de keten.

We trekken samen op om de slagkracht van de sector verder te vergroten.

Een ander punt waar ik me sterk voor wil maken is een gezond en werkbaar ondernemersklimaat. De ondernemers in onze achterban, merendeels midden- en kleinbedrijven, krijgen nogal wat verplichtingen op hun bord.

Denk aan de REACH-communicatie in de keten, notificatie van formuleringen, verplichtingen voor de circulaire economie en arbeidsvoorwaarden. Als ondernemer heb je daar je handen vol aan, maar dat is natuurlijk niet je hoofdtaak.

De VVVF ondersteunt de bedrijven daarom zoveel mogelijk met praktische hulpmiddelen, trainingen en helpdesk-service. Om een stap verder te zetten schakelen we sinds een paar maanden public affairs-bureau DrĂśge & van Drimmelen in. Frans van Drimmelen helpt om onze maatschappelijke positie verder vorm te geven, zoals u in het interview met hem kunt lezen op pagina 14.

Ondernemerschap is ook de rode draad van de VVVF Jaardag op 25 maart in Maarssen. Deze staat open voor leden en relaties; ik hoop u daar allen te ontmoeten.

Voor nu wens ik u veel leesplezier.

THEO WEMMERS, voorzitter VVVF

#50/2019 VERF& INKT 7

#VERF&INKT/PROJECT

PORTALEN RIJKSWATERSTAAT VOORZIEN VAN DUALCURE COATING Dagelijks bewegen we ons in het drukke verkeer. Door weer en wind, op weg naar nieuwe bestemmingen. Verkeersportalen wijzen ons de weg. Deze portalen moeten langdurig worden beschermd tegen alle mogelijk corrosieve omstandigheden. GS Birkhoff Staalwerken produceert en renoveert deze verkeersportalen. Zij stellen hoge eisen aan de coating en investeerden in de DualCure technologie. Hierdoor hebben zij hun productieproces maximaal versneld en verbeterd.

De keuze voor DualCure van Baril Coatings heeft ervoor gezorgd dat een tweelaags sys8 VERF& INKT #49/2018

teem kan worden toegepast. En dat ook nog eens met 60% minder laagdikte. Daarmee bespaart het bedrijf in arbeidstijd, wordt het aantal logistieke handelingen teruggebracht, is minder coating per portaal nodig en worden ook de onderhoudskosten tot een minimum beperkt. De DualCure technologie zorgt volgens Baril Coatings voor een extreem sterke coating waardoor minder kans is op beschadigingen tijdens transport en montage en een levenslange bescherming.

FOTO: BARIL COATINGS

#VERF&INKT/PROJECT

#49/2018 VERF& INKT 9

#NWS/SECTOR

NWS/SECTOR

CAPAROL 50 JAAR ACTIEF IN NEDERLAND Het Duitse verfmerk Caparol was in februari 2019 een halve eeuw actief in Nederland.

Caparol Nederland heet tegenwoordig DAW Nederland en vertegenwoordigt naast Caparol merken als Alsecco (thermische gevelisolatie) en Disbon (betonbescherming). Caparol Nederland werd door voormalig directeur Jan Moonen op 15 februari 1969 ingeschreven bij de Kamer van Koophandel. Even daarvoor had hij in Duitsland de resultaten gepre-

10 VERF& INKT ##50/2019

senteerd van een onderzoek naar de mogelijkheden van het merk Caparol op de Nederlandse markt. Dr. Robert Murjahn, die aan het roer stond van DAW, besloot naar aanleiding van het onderzoek dat er een zelfstandige Caparolvestiging in het buurland moest komen.

Moonen, op dat moment nog in dienst van de Nederlandse Verf- en Lakfabriek (Neverlak), werd direct benoemd tot directeur. Een dag later richtte hij Caparol op en vestigde zich in Baarn. www.dawnederland.nl

ANKER STUY OPENT VESTIGING IN ENGELAND Anker Stuy heeft 1 maart 2019 een vestiging in het Engelse Peterborough geopend. De Friese verfproducent koos hier om meerdere redenen voor, stelt Emile Stuy, sinds 1 januari medeaandeelhouder. Hij is verantwoordelijk voor internationale handel en inmiddels de derde generatie die aan het roer van de onderneming staat.

“Sinds een aantal jaren zijn wij actief in de UK en wij groeien daar goed. Onze producten worden goed ontvangen. Zo hebben wij recent twee gro-

tere timmerfabrieken als klant binnengehaald”, vertelt Emile Stuy. Dergelijke klanten willen liever rechtstreeks zakendoen met Anker Stuy en niet met een importeur werken. Anker Stuy heeft de vestiging daarnaast geopend om zich goed op de Brexit voor te bereiden. Zo heeft de verffabrikant de voorraden in Peterborough uitgebreid om klanten te kunnen blijven leveren. Emile Stuy is benieuwd naar de uitkomst van de onderhandelingen tussen Brussel en Engeland. “Mijn gevoel zegt dat de Brexit wordt uitgesteld en dat er een nieuw referendum komt. De tijd zal het leren.” www.ankerstuy.nl

AKZONOBEL BRENGT RACETEAM MCLAREN IN HOGE VERSNELLING Het McLaren Formule 1-team gebruikt net als vorig jaar weer een coatingsysteem van Sikkens van AkzoNobel. De jonge

racetalenten Lando Norris en Carlos Sainz rijden in de McLaren 34, welke is uitgerust met het Papaya Spark design. Het coatingsysteem is ontworpen om de gladheid te verbeteren.

Hierdoor vermindert de lucht-

#NWS/SECTOR

weerstand en de aanhechting van vuil, waardoor de oppervlaktegladheid en duurzaamheid verbetert. Dat moet uiteindelijk tot nog beter prestaties op de baan leiden. De nieuwe coating voor 2019 gebruikt de nieuwste UV-uithardende primertechnologie. Daarnaast heeft de coating een laag filmgewicht, een kleurlaag op waterbasis en een supersnelle clearcoat.

AkzoNobel en McLaren werken al sinds 2008 nauw samen, toen het merk Sikkens voor het eerst de officiële leverancier van verfoplossingen werd voor het McLaren F1-team. De eerste Grand Prix van het nieuwe seizoen heeft plaatsgevonden in Melbourne, Australië, op 17 maart 2019. www.akzonobel.com

CORROSIE-TESTKAMER VAN C&W NAAR TQC C&W wordt onderdeel van TQC Sheen B.V., fabrikant van

test- en inspectieapparatuur voor verf met het hoofdkantoor in Capelle aan den IJssel.

Met de toevoeging van de corrosie-testkamers van C&W kan TQC Sheen klanten voorzien van een breder pallet aan apparatuur voor verf-, coatingsen oppervlakteanalyse. In de corrosie-testkamers staan verfstalen in korte tijd (dagen) bloot aan een gecontroleerd agressief klimaat om zo inzicht te krijgen in het corrosie-gedrag dat na enkele jaren in de buitenlucht kan optreden. Door de overname van C&W biedt TQC Sheen nu versnelde corrosie-testkamers aan, evenals geconditioneerde luchtvochtigheids-, condens- en cyclische corrosie-testkamers van 100 liter tot 2000 liter inhoud. De C&W corrosie-testkamers zijn robuust en ontworpen om storingen die bij een test kunnen optreden uit te sluiten. www.tqcsheen.com

VEERTIENJARIGE ÉÉN DAG BAAS VAN AKZONOBEL DECORATIVE PAINTS De 14-jarige Amsterdamse scholiere Asli was 24 januari één dag de baas van AkzoNobel Decorative Paints. De leerlinge nam de plaats in van Raymond de la Court, Managing Director Benelux van AkzoNobel Decorative Paints. De wisseling van de wacht vond plaats in het kader van het initiatief Baas van Morgen van JINC. De Baas van Morgen werd ruim vijftien jaar geleden in Amsterdam-Nieuw-West opgericht door Daniël Roos om met bedrijven en scholen te werken aan een samenleving waar iemands achtergrond niet de toekomst bepaalt. AkzoNobel is partner van JINC en ondersteunt niet alleen dit initiatief maar verleent ook medewerking aan andere projecten en activiteiten van JINC, zoals bliksemstages, coachingsprogramma’s en trainingen. Aslı liet zich inspireren in

het Aesthetic Center en het lab.

Daarna volgde een vergadering met teamleden van Raymond de la Court. Gewapend met die informatie maakte en presenteerde Aslı een plan van aanpak om steden mooier, leuker, kleuriger en daarmee fijner te maken met behulp van de verfproducten van het bedrijf. Na een werklunch voor Aslı met het team werd koers gezet naar Amsterdam voor de conferentie bij ABN-AMRO met alle deelnemers, zowel bazen van vandaag als van morgen. Daar wisselden ze ervaringen uit in het bijzijn van Zijne Koninklijke Hoogheid Koning Willem-Alexander. Beide bazen, zowel Aslı als Raymond, kijken met plezier terug op de dag en hebben van elkaar geleerd. Aslı realiseerde zich wat er allemaal komt kijken bij het leiden van een bedrijf en voor Raymond leverde het een frisse blik en nieuwe inzichten op. www.akzonobel.com

#50/2019 VERF& INKT 11

#NWS/SECTOR

VNCI ORGANISEERT BEZOEK CHEMIESTUDENTEN AAN BARIL Een groep studenten van de VNCI Topsector Chemiebeurs bracht 10 januari een bezoek aan Baril Coatings in Den Bosch. De chemiestudenten van verschillende Nederlandse universiteiten hebben allen een VNCI Topsector Chemiebeurs verworven. Baril is sponsor van een van deze beurzen. Elk jaar worden ongeveer twintig beurzen uitgereikt aan excellente masterstudenten chemie die studeren aan een universiteit in Nederland. De middag startte met een plenaire introductie door technisch directeur Joost Broeders over de visie en acties van Baril op het gebied van duurzaamheid. Daarna is de groep opgedeeld en kregen de studenten een rondleiding door productie en lab. Ook werkten de studenten aan een theoretisch vraagstuk om ze op die 12 VERF& INKT ##50/2019

manier uit te dagen chemische/ kinetische oplossingsrichtingen te bedenken voor een bepaald reactiemechanisme. www.barilcoatings.nl

AXALTA MAAKT KALENDER OVER LICHT EN SCHADUW Out Of The Dark is de naam van de nieuwe kalender van

Spies Hecker, een van de wereldwijde coatingmerken van Axalta. De twaalf opvallende beelden spelen allemaal met licht en schaduw. De Nederlandse fotostudio Van Der Vaart maakte samen met fotografen uit vijf landen foto’s van spuiten restauratiewerkzaamheden in schadeherstelbedrijven. De kalender bevat onder meer foto’s van een Ford Mustang Dragster uit 1997, een AudiS4 en een baggermachine die allemaal met Spies Hecker producten zijn gespoten. “De lichteffecten en het brede scala aan voertuigen maakt de 2019 Spies Hecker kalender echt bijzonder. Alle afbeeldingen benadrukken de vaardigheid en passie waarmee spuiters wereldwijd onze producten gebruiken”, zegt Joachim Hinz, Spies Hecker Brand Manager voor Europa, het Midden-Oosten en Afrika. www.spieshecker.com

TU DELFT ONDERZOEKT ALGEN ALS CORROSIEREMMER Wetenschappers van de TU Delft onderzoeken of de externe skeletten van algen bruikbaar zijn in vliegtuigcoatings als vehikel voor corrosieremmers.

De wetenschappers kijken naar kiezelwieren (diatomeeën) met een omvang van een tot enkele tientallen micrometers. Ter bescherming tegen de buitenwereld hebben deze eencellige organismen een hard extern skelet. Dit skelet bestaat uit kiezel (siliciumdioxide, hetzelfde materiaal als glas) en bevat veel nano-poriën. Het was de pillendoos-achtige vorm van dit skelet die de wetenschappers inspireerde om ze voor actieve corrosiebescherming in te zetten. De pillendoosvorm kan ongewenste chemische reacties tussen corrosieremmers en coating voorkomen. Ook kunnen de skeletten onmiddellijk en langdurig corrosieremmers vrijgeven.

De wetenschappers hebben nog wel een paar jaar nodig voordat hun op algen gebaseerde coating kan worden toegepast op vliegtuigen, bruggen of welk metalen oppervlak.

Momenteel spreken ze met meerdere partners uit de industrie over samenwerking www.tudelft.nl

#NWS/SECTOR

MANON BLOEMER NIEUWE DIRECTEUR VNCI Manon Bloemer start per 1 mei 2019 als directeur van de Koninklijke Vereniging van de Nederlandse Chemische Industrie. Zij volgt Colette Alma op die na 15 jaar inzet voor de VNCI afscheid neemt en het stokje overdraagt. Bloemer werkt momenteel als managing director bij Vopak. Voorzitter Bernard Wientjes: “Wij kijken uit naar de samenwerking met Manon. We hebben haar leren kennen als

iemand met een grote maatschappelijke betrokkenheid en interesse voor de sector. Met haar expertise en ervaring zal ze het stevige fundament van de organisatie voortzetten.” De Koninklijke VNCI komt al meer dan 100 jaar op voor de belangen van de chemische industrie in Nederland. Scheidend directeur Colette Alma: “De brede kennis en ervaring van Manon sluiten uitstekend aan bij de uitdagingen en vragen waar de chemische industrie op het moment voor staat. Ik heb er vertrouwen in dat zij van grote toegevoegde

waarde voor onze organisatie zal zijn en draag met een gerust hart het stokje over.”

WIT WERELDWIJD MEEST POPULAIRE AUTOKLEUR Wit was in 2018 mondiaal gezien de meest populaire kleur voor consumentenvoertuigen.

Daarna volgen zwart, zilver en grijs. Dat blijkt uit het recent verschenen 66e wereldwijde autokleur populariteitsrapport

van Axalta Coating Systems.

Het bedrijf publiceert het rapport sinds 1953 en is hiermee naar eigen zeggen het langstlopende en meest uitgebreide kleurenverslag in de automobielindustrie. Doel is om automobielfabrikanten inzicht te bieden in consumentenvoorkeuren die

ze helpen om weloverwogen beslissingen te nemen over autokleuren. Het rapport zet verschillende regionale hoogtepunten op een rij.

- Zo is geel/goud wereldwijd het populairst in India en China.

- In Europa neemt het gebruik van grijs toe.

VERFFABRIEK DE VOS INTRODUCEERT NIEUW PRODUCT Verffabriek H. de Vos & Zn. in Den Haag bracht onlangs een nieuw product op de markt: Glazol WSU zijdeglanslak.

Directeur Paul de Vos vertelt dat deze nieuwe lak voor binnen zich onderscheidt door de open tijd, sublieme vloeiing en dekkracht.

Paul de Vos licht het belang van deze nieuwe productontwikkeling toe: “Schilders kunnen het product zowel met kwast als roller in volle lagen aanbrengen en tijd besparen omdat het in één keer dekt. Dat scheelt weer een laag.” De nieuwe Glazol WSU zijdeglanslak kan worden gecombineerd met de grondlak van dezelfde lijn. Het is verkrijgbaar vanaf halve liter. De reacties van schilders zijn volgens De Vos erg positief. “Strijkt als een tierelier”, aldus een van hen op de Facebookpagina van De Vos Verf. Op social media zijn al foto’s van projecten te vinden die ze met Glazol WSU zijdeglanslak realiseerden. www.devosverf.nl

- Rusland is de populairste regio voor bruin/beige, gevolgd door China.

- De kleur oranje heeft vooral in Zuid-Afrika een opmars ge maakt. www.axalta.com

#50/2019 VERF& INKT 13

#VVVF/INTERVIEW

LOBBYIST FRANS VAN DRIMMELEN OVER SUCCESVOLLE BELANGENBEHARTIGING

‘INVESTEER IN PERSOONLIJKE RELATIES EN BOUW AAN COALITIES’

14 VERF& INKT #50/2019

#VVVF/INTERVIEW

Frans van Drimmelen is oprichter en directeur van het public affairs-bureau Dröge & van Drimmelen.

Met zijn team adviseert hij vanuit de vestigingen in Den Haag, Brussel en Shanghai bedrijven, overheden en organisaties.

De VVVF schakelt hem sinds een paar maanden in bij het verder vormgeven van haar maatschappelijke positie. Zijn advies: “Investeer in persoonlijke relaties, bouw aan coalities en zorg voor een heldere toekomstvisie op de rol van de sector in de maatschappij.”

TEKST: ADRIAAN VAN HOOIJDONK FOTO’S: NIEUWE BEELDENMAKERS

In het kantoor van public affairs-bureau Dröge & van Drimmelen in de Parkstraat in Den Haag, op een steenworp afstand van het Binnenhof, zijn de muren van de spreekkamers voorzien van behang met afbeeldingen van politieke centra in Den Haag, Brussel en Shanghai. Het illustreert het karakter van het bureau dat voor een breed pallet aan opdrachtgevers werkt, waaronder Tesla, Google, de Consumentenbond, de Nederlandse Cosmetica Vereniging - en sinds een paar maanden de VVVF. Voor zijn werk houdt oprichter en directeur Frans Van Drimmelen regelmatig presentaties voor ondernemers om het Europese besluitvormingsproces en de rol van Europese en nationale brancheorganisaties hierbij inzichtelijk te maken. Bij de VVVF gaf hij vorig jaar november tijdens de ledenvergadering in Kasteel De Vanenburg een voordracht met de titel ‘Het geheim van Den Haag’.

Wat was de portee van uw verhaal?

“Ondernemers, ook in de verf- en drukinktindustrie, klagen vaak over regels uit Brussel die het ondernemen bemoeilijken. In hun beleving hebben ze er alleen maar last van. Ze realiseren zich vaak niet dat alle wet- en regelgeving eerst uitvoerig in het Nederlandse kabinet en parlement is besproken voordat Nederland in Brussel akkoord geeft. Ook zijn er genoeg mogelijkheden om het Europese politieke besluitvormingsproces te beïnvloeden.”

Wie zijn de belangrijkste spelers in het proces?

“Het Europese besluitvormingsproces is ingewikkeld, te ingewikkeld voor de gemiddelde ondernemer om tot in detail op in te gaan.

Het is goed om te weten dat er drie belangrijke partijen zijn: de

Europese Commissie, het Europees Parlement en de Europese Raad. De Europese Commissie neemt initiatieven voor Europees beleid en bereidt wet- en regelgeving voor. Het Europees Parlement vergadert hier vervolgens over. De inbreng van de Nederlandse regering is cruciaal voor de Europese Raad, die is samengesteld uit de regeringsleiders van de Europese lidstaten. De Europese Raad beslist over de initiatieven van de Europese Commissie.”

Wat is uw belangrijkste advies voor een succesvolle belangenbehartiging door brancheorganisaties, zoals de VVVF? “In de eerste plaats is het essentieel om te investeren in persoonlijke relaties. Ondernemers vinden soms dat ze te weinig door politici worden gehoord of gezien. Mijn gedachte is dan vaak: komen ze zelf weleens bij politici over de vloer? Politiek is voor een deel inderdaad ouwe-jongens krentenbrood, maar het is belangrijk om een goede persoonlijke relatie op te bouwen met politici en medewerkers van nationale brancheorganisaties zoals VNO-NCW, en met Europese koepels zoals CEPE voor verf, EuPIA voor drukinkt en FEICA voor lijmen en kitten. Zo weet je precies wat er op nationaal en Europees niveau speelt.”

Wat kunnen bedrijven en brancheorganisaties nog meer doen?

“Hou de agenda’s van Europese koepels, de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Europese Raad goed in de gaten.

Wanneer er relevante onderwerpen spelen, start dan ruim van tevoren met belangenbehartiging richting Nederlandse regering, gericht op de Europese Raad. Het is dus belangrijk om met de agenda van de

#50/2019 VERF& INKT 15

#VVVF/INTERVIEW

‘HET IS BELANGRIJK OM ÉÉN LIJN MET ELKAAR AF TE SPREKEN. WANNEER ER AFWIJKENDE STANDPUNTEN OP DOSSIERS ZIJN, SPREEK JE AF DAT JE ELKAAR NIET VERRAST’

Europese Raad tijdig invloed uit te oefenen op relevante ministers en Tweede Kamerleden. De wisselwerking tussen CEPE en de VVVF is daarbij cruciaal. De VVVF moet weten wie er naar de vergaderingen gaat en deze personen een paar duidelijke boodschappen meegeven, in de lobby ook wel het handelingsperspectief genoemd. De VVVF kan invloed uitoefenen op CEPE-standpunten. CEPE kan vervolgens invloed uitoefenen op de Europese Commissie. Ook is het essentieel om nationaal in coalities samen te werken, bijvoorbeeld met ketenpartners als Bouwend Nederland en OnderhoudNL.”

er steeds meer aandacht voor verduurzaming. Dat zijn sterke punten. Tegelijkertijd is er meer inzet nodig om het verhaal bij meer stakeholders onder de aandacht te brengen. Ook mag het verhaal wat mij betreft meer toekomstgericht zijn met meer doelstellingen voor duurzaamheid en innovatie. Hierbij gaat het vooral om de intentie, de beweging die je als sector wilt maken.”

“Verder vind ik dat de achterban zichzelf soms tekort doet. Hou nu eens op met het Calimero-complex. De verf- en drukinktindustrie is een belangrijke economische sector voor ons land met U voert dus zelf geen lobby voor uw opdrachtgevers? toonaangevende multinationals en een sterke vertegenwoordiging in “Ik wil mijn klanten leren zich te bewegen in het maatschappelijke en het mkb. Het betekent dat de branche een serieuze gesprekspartner voor de overheid is en dat je goede afspraken met elkaar kunt maken politieke veld. Daarvoor reik ik ze, om in visserstermen te spreken, graag de hengel aan. Opdrachtgevers moeten zelf hun verhaal houden over bepaalde onderwerpen.” bij stakeholders. Wij helpen ze om na te denken over de inhoud van het verhaal, waar je het moet houden en op welk moment. Hierdoor Zoals? ben ik het verleden ook wel klanten kwijtgeraakt. ‘Bedankt Frans, “Eén van de zaken die de sector blijkbaar enorm stoort, is de maar nu kunnen wij het zelf’, kreeg ik te horen. Tegelijkertijd schep wispelturigheid van de overheid in bepaalde dossiers. Bedrijven ik er ook eer in om klanten het zelf te laten doen. Zo publiceerde ik in weten niet altijd waar ze precies aan toe zijn, bijvoorbeeld bij de 2014 het Handboek Public Affairs, een boek over belangenbehartiging informatievoorziening over chemische stoffen die essentieel zijn voor en lobbyen.” verf- en drukinktrecepturen. Dat is een onderwerp waar je goed met de overheid over kunt praten en afspraken over kunt maken.”

“Verder is het altijd mogelijk om invloed op het wetgevingstraject uit Wat vindt u van het verhaal van de verf- en te oefenen. Brancheorganisaties kunnen bijvoorbeeld zelf het initiatief drukinktindustrie over het belang van de sector voor voor een wet nemen. Dan zit je vooraan in het wetgevingsproces en de maatschappij? kun je de meeste invloed uitoefenen. Andere partijen kunnen ook het “Inhoudelijk is het verhaal behoorlijk op orde. Verf speelt een voortouw nemen om een wetsvoorstel in te dienen. Dan is het voor essentiële rol bij de bescherming en verfraaiing van tal van objecten bijvoorbeeld de VVVF mogelijk om veranderingen aan te brengen in de maatschappij, zoals woningen, bruggen, auto’s en vliegtuigen. via amendementen. Hiervoor kun je een beroep doen op Tweede Drukinkt speelt daarnaast een belangrijke rol in de communicatie, Kamerleden. En tot slot kun je ervoor zorgen dat een ongewenste wet denk aan tijdschriften, maar zeker ook aan verpakkingen. Kwaliteit niet wordt ingediend of afgestemd.” en veiligheid staan hoog op de agenda in de bedrijfstak. Ook is Lees verder op pagina 19 > 16 VERF& INKT #50/2019

The revolution in color control Visual and instrumental color control go hand-in-hand.

New light booth, byko-spectra pro, makes sure that you see things the right way with best-in-class daylight.

New spectro2guide measures color, gloss and fluorescence to not only control color harmony, but also guarantee longterm color stability.

Standardized conditions according to international standards are essential for successful color management.

www.byk.com/instruments

s witehrmu t ny a a h c G ve a berg, #314 b

Ha 2019, Nurem

ECS 1, hall 19 – 2 h c r a M

PerfectCouple_212x297_E.indd 1

oth

4a, bo

21.02.2019 13:54:55

#50/2019 VERF& INKT 17

Processing Equipment for Coatings & Ink Industry • Mixing • Dispersing • Grinding • Sieving • Filling • All types of grinding media available from stock

productemissiontesting.vito.be

Erkend labo VOC-emissietesten i.k.v nationale/Europese/Amerikaanse wetgevingen + EMICODE, M1, Blue Angel, Europees Ecolabel, Floorscore, AllergyCertified, Natureplus,…

E & R B.V. UL approved GREENGUARD test labo

Stoomloggerweg 1 - 3133KT Vlaardingen T 010 4601544 - info@er-bv.com - www.er-bv.com

Rapport & service op maat + andere coatingtesten: productemissiontesting.vito.be/coatings

Uw partner voor kunststof verpakkingen voor: · · · ·

Pigmentpasta Watergedragen autoreparatielak Verf Drukinkt

Zowel standaard standaard potten als speciaalverpakkingen. nagenoeg restloos Zowel potten als leegbare speciaalverpakkingen.

Kom voor informatie en voorbeelden van 7 t/m 9 oktober naar naar onze 8408 opkijk deop Eurofinish Voor meer informatie en stand voorbeelden 09 in Gent of kijk op www.bema.nl . www.bema.nl Deltastraat 14, 4301 RC Zierikzee

18 VERF& INKT #50/2019

Tel. +31 111 418807 info@bema.nl

Contact: marc.lor@vito.be +32 14 33 69 93 jeroen.vandeun@vito.be +32 14 33 69 63 productemissiontesting.vito.be

#VVVF/INTERVIEW

‘IK WIL MIJN KLANTEN LEREN ZICH TE BEWEGEN IN HET MAATSCHAPPELIJKE EN POLITIEKE VELD. DAARVOOR REIK IK ZE, OM IN VISSERSTERMEN TE SPREKEN, GRAAG DE HENGEL AAN’

Brancheorganisaties zoals de VVVF hebben een gemêleerde achterban die soms totaal verschillende standpunten innemen. Ook lobbyen de individuele bedrijven voor onderwerpen die niet per se in lijn zijn met de standpunten van de brancheorganisatie.

Hoe kunnen brancheorganisaties hier het beste mee omgaan?

“Het is natuurlijk niet prettig als een brancheorganisatie een ministerie bezoekt om een bepaald standpunt te bespreken, en te horen krijgt dat één van de leden een dag van tevoren een totaal andere positie heeft ingenomen. Het is daarom belangrijk om één lijn met elkaar af te spreken. Wanneer er afwijkende standpunten op dossiers zijn, spreek je af dat je elkaar niet verrast.”

Wat gaat goed en wat kan beter bij hoe de chemische industrie en downstreamusers zoals de VVVF in Brussel aandacht vragen voor hun issues?

“De chemische industrie vind ik over het algemeen nogal defensief. De branche moet nog meer haar best doen om aan de acceptatie van de chemie in de maatschappij te werken. Wij hebben de chemie immers nodig. Zonder de branche valt de wereld stil. De sector vertelt het verhaal al jaren, maar de grote voordelen van de sector brengen ze in mijn ogen nauwelijks écht onder de aandacht.”

Tot slot, hoe belangrijk is het voor een sector om zich tijdens het lobbyproces te verplaatsen in de gedachtegang van de overheid?

“Het is vaak zo dat je nooit honderd procent je zin krijgt in dossiers.

Daarom is het belangrijk om van tevoren goed na te denken over het type deal dat je met elkaar kunt sluiten. Inlevingsvermogen is essentieel. Zie het als een gesprek. En dat is eenvoudiger wanneer je samen met de overheid optrekt bij het behalen van allerlei doelstellingen.” n

#50/2019 VERF& INKT 19

#VVVF/INNOVATIE

VVVF ORGANISEERT COATINGS INNOVATIEDAG

DUURZAAMHEID: KWESTIE VAN DURVEN ÉN DOEN De komende editie van de tweejaarlijkse Coatings Innovatiedag van de VVVF staat in het teken van duurzaamheid. Zes sprekers laten hun licht schijnen over de mogelijkheden van verduurzaming in de coatingsindustrie, geïllustreerd met pitches van innovaties en vindingen. Het evenement vindt plaats op 14 mei in De Tinfabriek in Naarden.

TEKST: DORINE VAN KESTEREN FOTO’S: SHUTTERSTOCK

Het doel van de Coatings Innovatiedag is helder: de deelnemers inspireren. “Het is belangrijk om kennis en informatie breed te delen in de sector, in de hoop dat de bijdragen van de sprekers en de pitches fungeren als eyeopener en versnellingsmotor”, zegt Willem Karel, directeur van DAW Nederland en voorzitter van de VVVF-themagroep Innovatie. Karel vindt het logisch dat de dag dit keer is gewijd aan ‘groene innovaties’. “Duurzaamheid, circulariteit en energietransitie zijn dé thema’s van deze tijd. Duurzaamheid is ook een van de prioriteiten van de VVVF. Zo zijn alle leden van de vereniging automatisch aangesloten bij het internationale Coatings Care-programma voor veiligheid, gezondheid en milieu.”

Lauweren Karel benadrukt dat de Nederlandse verfindustrie mondiaal sterk concurrerend is. Maar dat betekent niet dat we op onze lauweren kunnen rusten, waarschuwt hij. “Duurzame innovaties zijn essentieel om niet achterop te raken. Zonder baanbrekende vernieuwingen is het niet mogelijk om structureel te vergroenen. In de bedrijfsvoering kun je denken aan beperking van de CO2-uitstoot, inzet van duurzame energie en een zuinige omgang met grondstoffen.

In de productontwikkeling gaat het om biobased coatings, waarvan bindmiddel, oplosmiddel en zoveel mogelijk andere inhoudsstoffen geen petrochemische oorsprong hebben, maar zijn gebaseerd op hernieuwbare grondstoffen. Of om coatings met een langere onder-

20 VERF& INKT #50/2019

houdscyclus: het betekent enorme milieuwinst als een coating niet eens per zes, maar eens per acht jaar moet worden aangebracht.”

Een succesvolle ontwikkeling van biobased coatings draait echter niet alleen om de techniek, maar ook om de vraag van de markt.

“Laten we eerlijk zijn: als groene verven even goed en even duur zouden zijn als hun reguliere evenknieën, zou iedereen ermee werken. Ik vergelijk het altijd met de elektrische auto: die is ook nog geen gemeengoed, omdat er nog steeds beperkingen zijn ten opzichte van de traditionele auto. Fabrikanten die vooral kleine schilders als afnemers hebben, zullen weinig vraag ervaren naar groene verven. Aan de andere kant van het spectrum zijn er professionele onderhoudspartijen die te maken hebben met de duurzaamheidseisen en milieudoelstellingen van grote opdrachtgevers, zoals woningcorporaties, institutionele beleggers, vve’s, ziekenhuizen en hotels.

Daar liggen dus wel degelijk commerciële kansen.”

Verantwoordelijkheid Zoals iedere sector kent de verf- en drukinktindustrie een voorhoede die de weg wijst en onderlinge verschillen tussen bedrijven. “Veel hangt af van de betrokkenheid van de directie”, zegt Karel. “Persoonlijk zie ik het zo: een leefbare wereld voor onze kinderen is een verantwoordelijkheid van ieder individu – en een bedrijf bestaat uit individuen. Als bedrijfsleven kunnen we die verantwoordelijkheid dus niet ontlopen.”

#VVVF/INNOVATIE

WILLEM KAREL, DIRECTEUR DAW NEDERLAND / VOORZITTER VVVF-THEMAGROEP INNOVATIE

‘DUURZAME INNOVATIES ZIJN ESSENTIEEL OM NIET ACHTEROP TE RAKEN’

Hij vervolgt: “Het gemakkelijkst is om te zeggen: nee, niets voor mij.

Daarom roep ik alle leden op om te stoppen met het opnoemen van bezwaren, maar om het gewoon te doen. Duurzaamheid is namelijk niet alleen een kwestie van nadenken en praten, maar ook een kwestie van durven én doen. De Coatings Innovatiedag is een mooie kans om inzicht te krijgen in de verduurzamingsmogelijkheden in de sector en de gevolgen daarvan voor ieder bedrijf. Ik hoop dat de aanwezigen hierdoor de volgende dag met optimisme en een volgeladen accu aan de slag gaan in hun eigen dagelijkse werkpraktijk.”

#50/2019 VERF& INKT 21

#VVVF/INNOVATIE

MAURICE BEIJK, REINTENINFRA

Maurice Beijk, Rentmeester2050 bij wegenbouwer ReintenInfra: “Een schone wereld in 2050. Dat is de stip op horizon waarop ik mij richt als Rentmeester2050. Als creatieve verbinder voor duurzaamheid, innovatie, mens, natuur en beleving zoek ik naar werkbare oplossingen.

Ik verbind de vier O’s aan elkaar: onderneming, onderwijs & onderzoek, overheid en omgeving. Zo beweeg ik de individuele partijen om veranderingen door te voeren die moeten leiden tot verduurzaming van onze samenleving. De kennis en met name de oplossingen voor een schone wereld deel ik met mijn omgeving. Delen betekent in dit geval niet vermenigvuldigen, maar reduceren van alles wat het milieu schaadt.

Mijn inspiratie haal ik uit de natuur. Die heeft haast alles al uitgevonden, kent geen afval, is volledig circulair. De natuur heeft en geeft energie, zorgt voor voedsel, drinken, zuurstof en genot. Ze is zelfreinigend, alleen hebben wij mensen deze balans verstoord.

Door mensen te inspireren hoop ik een bijdrage te kunnen leveren aan een ideaal evenwicht tussen ecologische, economische en sociale belangen. Er komen grote veranderingen op ons af. Wat te denken van de energietransitie, eiwittransitie, materiaalschaarste en circulariteit? Veranderingen

22 VERF& INKT ##50/2019

ROGER BLOKLAND, TNO

geven onzekerheid en dus angst. Maar verandering kun je ook aangrijpen om te veranderen. Van change naar chance.”

Roger Blokland, Biorizon (TNO): “Biorizon is een shared research center dat technologie ontwikkelt voor de productie van duurzame, biobased aromaten voor toepassing in hoogwaardige producten, zoals verf en inkt. Binnen Biorizon werkt TNO aan de ontwikkeling van schaalbare technologie voor de productie van gefunctionaliseerde en unieke bio-aromaten vanuit tweedegeneratie biomassa en afval. Testen hebben aangetoond dat de hieruit voortgekomen nieuwe bio-aromaten hemimellietzuur en methylftaalzuur, HMA en MPA, beter presteren dan conventionele ftaalzuren in toepassingen als coatings, polyurethaanschuimen en smeermiddelen.

Inmiddels is productiecapaciteit op technology readiness level 4-5 beschikbaar. Dit maakt continue productie van bio-aromaten op kilogramschaal mogelijk. De business case van gefunctionaliseerde bio-aromaten zoals HMA en MPA is veelbelovend; het zijn kostencompetitieve en uitmuntend presterende biobased alternatieven voor hun petrochemische tegenhangers. TNO werkt

ELISE BOUKRIS, TNO

eraan om productie van deze bioaromaten op commerciële schaal te realiseren. Hierbij staan we open voor samenwerking met partijen in de gehele waardeketen van de verf-, inkt-, lijm- en kitproducerende industrie, van grondstof tot eindproduct.”

Organisaties met een interesse in bio-aromaten kunnen zich kosteloos aanmelden voor de Biorizon Community via www. biorizon.eu.

Elise Boukris, Sustainability Hotspot Scan (TNO): “Samen met MVO Nederland, het RIVM en de bedrijven Baril Coatings en Kornuyt BV heeft TNO de Sustainability Hotspot Scan ontwikkeld. Deze scan is bestemd voor producten uit de chemische industrie, zoals verf. Doel is om de duurzaamheid van de hele keten in kaart te brengen en slimme keuzes te maken voor duurzame productontwikkeling. De scan geeft bedrijven de kans om relatief snel, in ongeveer een halve dag werk, inzicht te krijgen in de duurzaamheidskansen en uitdagingen in hun keten.

De scan is gratis te downloaden en maakt gebruik van breed gedragen en mondiale datasets. Milieubelasting, schaarste van materialen en veiligheidsrisico’s zijn onderdeel

#VVVF/INNOVATIE

ARJAN MOL, TU DELFT

van de scan, maar ook tot nu toe minder grijpbare eenheden, zoals internationale omstandigheden, mensenrechten en corruptie.

Het invullen van de scan is relatief eenvoudig, met behulp van veiligheidsbladen, eigen procesgegevens en de herkomstlocaties van je producten en grondstoffen.”

Arjan Mol, TU Delft: “Corrosie is een breed industrieel probleem met een enorme economische impact. Ze kan leiden tot minder veiligheid en falende constructies en producten. In alle toepassingen van metalen komt corrosie voor: van de offshore tot luchtvaartindustrie en van micro-elektronica tot bruggen en sluizen. Een effectieve en efficiënte wijze van bescherming is het aanbrengen van een organische coating, na een gedegen oppervlaktevoorbehandeling van het metaal. Dit geeft barrièrebescherming tussen het metaal en de boze buitenwereld en kan ook actieve bescherming geven, bijvoorbeeld door zelfherstel van de coating als er een kras of ander defect optreedt. Het belang van een goede chemische, fysische of mechanische voorbehandeling is niet te onderschatten, want dit kan de beschermende werking van de coating maken of breken.

ERNST DE NOBEL, PRO ECOCOATINGS/ SCHILDERS VAN NU

De tendens is om metalen ook in te zetten in meer extreme omstandigheden, bijvoorbeeld in hogere temperaturen of offshore en diepzeetoepassingen. Soms lijden constructies aan achterstallig onderhoud en dan kan corrosie een duveltje uit een doosje zijn.

Heel lang is er niets aan de hand, totdat het ineens faliekant misgaat. Tegelijk gelden er striktere eisen voor de toepassing van chemicaliën die bewezen goed beschermen, maar slecht zijn gebleken voor mens en milieu onder bepaalde verwerkings- en gebruiksomstandigheden, zoals chroom-6.

Dit maakt dat we met zijn allen voor een grote opgave staan om ook in de toekomst voldoende en duurzame corrosiebescherming te kunnen geven aan metaal.”

Ernst de Nobel, Pro Ecocoatings/ Schilders van nu: “Tijdens de crisis richtte ik een ecoschildersbedrijf op. Eerst nog naast mijn eigen schildersbedrijf, maar het ecoschilderwerk overvleugelde dit al snel. Inmiddels ben ik ook voorzitter van ‘Schilders van Nu’, een vereniging van bewuste schilders. Een van onze initiatieven is de oprichting van het Overleg Duurzame Verf, voor duurzame schilders en verffabrikanten. De belangstel-

ling van klanten voor duurzaam en circulair werken groeit. Voor mijn generatie is dat echt nog iets bijzonders. Jongere klanten daarentegen gaan er gewoon vanuit dat je met duurzame producten werkt. Het gaat dus hard. Ik heb goede verwachtingen dat we een krachtigere vereniging worden, met als ultiem doel: onszelf overbodig maken, omdat iedereen duurzaam schildert.

Over duurzame verven bestaan nog allerlei misvattingen. Over het gebrek aan glans bijvoorbeeld. Vergeleken met aardolieverven neemt de aanvangsglans van lijnolie inderdaad relatief snel af, maar er blijft een diepe glans over. Daarnaast treedt er nog weleens spraakverwarring op. Want wat is duurzame verf? Duurzaam is natuurlijk langdurige bescherming, maar het is ook duurzaam geproduceerd, van herwinbare grondstoffen. Is gerecyclede gesynthetiseerde muurverf – muurverf op basis van hergebruikte aardolie – een goede ontwikkeling of niet?

Is een biobased gesynthetiseerde verf beter of slechter dan een niet-gesynthetiseerde biobased verf? En kun je verven die maar voor een klein percentage uit lijnolie bestaan, wel duurzaam noemen? Mijn mening is dat zowel voor het een als voor het ander iets te zeggen is. Elke verf heeft zijn eigen toepassing.”

#50/2019 VERF& INKT 23

#VVVF/DUURZAAM

1 JULI 2019 AANLEVEREN BIJ E-LOKET RVO

DEADLINE INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING NADERT MET RASSE SCHREDEN Het Activiteitenbesluit milieubeheer verplicht bedrijven in de verf- en drukinktindustie sinds 1993 om energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van vijf jaar of minder te treffen. In 2019 staat een belangrijke verandering op stapel: bedrijven moeten voortaan aan de overheid rapporteren welke maatregelen ze hebben genomen. Sommige ondernemingen binnen de VVVF-achterban zijn van deze informatieplicht vrijgesteld, anderen weer niet. Verf & Inkt Magazine vraagt aan Jos Lenselink, energieconsultant bij adviesbureau BlueTerra Energy Expert, wat er voor de bedrijven verandert en hoe ze moeten handelen.

TEKST: ADRIAAN VAN HOOIJDONK FOTO’S: SHUTTERSTOCK

Jos Lenselink is ruim 25 jaar actief als energieconsultant. Momenteel werkt hij bij BlueTerra, adviesbureau voor energiebesparing en duurzame energie voor de industrie en grootzakelijke markt. Het adviesbureau werkt al jaren samen met brancheorganisaties, zoals de Federatie NRK (rubber en kunststof).

De afgelopen jaren zag Lenselink de houding van bedrijven om energie te besparen veranderen. “Ondernemingen zien nu veel meer het belang van energiebesparing. Door energie te besparen verdienen ze geld. Bovendien zijn bedrijven zich veel meer bewust van hun maatschappelijke rol. Duurzaam ondernemen is steeds belangrijker.

Energiebesparing is hiervan een essentieel onderdeel.”

Duurzaamheid staat ook centraal in het concept-Klimaatakkoord, dat in

24 VERF& INKT #50/2019

december 2018 verscheen. Het omvat honderden mogelijke verduurzamingsmaatregelen voor onder andere de sectoren energie, industrie, landbouw en transport. Hiermee kan Nederland in theorie de uitstoot van CO2 in 2050 met ten minste 49 procent terugdringen. Het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) rekenen momenteel de afspraken door op hun nut en kosten.

Maar wat dit akkoord nu precies betekent voor de verf- en drukinktindustrie, is volgens Lenselink nog niet helemaal duidelijk. “Het gaat om een ontwerp. Het definitieve Klimaatakkoord moet zich nog uitkristalliseren. Toch moet de verf- en drukinktindustrie de komende jaren rekening houden met toenemende aandacht voor energiebesparing vanuit de overheid.”

#VVVF/DUURZAAM

STEEDS VAKER REGIONALE SUBSIDIES VOOR ENERGIEBESPARING BESCHIKBAAR Bedrijven die energie willen besparen kunnen hiervoor verschillende subsidies aanvragen. Energieconsultant Jos Lenselink van adviesbureau BlueTerra begrijpt dat ondernemers soms huiverig zijn voor de papieren rompslomp die subsidieaan-

vragen met zich meenemen. “Het is niet hun dagelijks werk. Over het algemeen weten apparatenleveranciers exact wat er onder de energie-investeringsaftrek valt. Doel van deze fiscale aftrekregeling is het stimuleren van investeringen in energiebesparende bedrijfsmiddelen of in duurzame energie. De regeling is bedoeld voor ondernemers die in Nederland inkomsten- of vennootschapsbelasting

Energiebesparing op agenda Lenselink benadrukt dat energiebesparing al jarenlang op de agenda van de verf- en drukinktindustrie staat. Het Activiteitenbesluit milieubeheer verplicht bedrijven sinds 1993 om energiebesparende maatregelen met een terugverdientijd van vijf jaar of minder te treffen.

In 2019 staat er een belangrijke verandering op stapel: bedrijven moeten voortaan aan de overheid rapporteren welke maatregelen ze hebben genomen. Voorheen controleerde het bevoegd gezag of bedrijven aan de verplichting voldeden.

De informatieplicht geldt voor bedrijven die per jaar meer dan 50.000 kWh elektriciteit of meer dan 25.000 kubieke meter aardgas verbruiken. Ook bedrijven die auditplichtig zijn onder de Europese Energie-Efficiëntie Richtlijn (EED) moeten voldoen aan de informatieplicht. Hun deadline om de gegevens over energiebesparing aan te leveren is echter niet 1 juli 2019, maar 5 december 2019. Door bedrijven te verplichten hun energiehuishouding in kaart te brengen, is het voor de overheid meteen inzichtelijk wat het laaghangende fruit is op het gebied van energiebesparing. Ook helpt de informatieplicht inspecteurs van de overheid om gericht te controleren bij bedrijven die achterblijven.

De informatieplicht geldt niet voor bedrijven die minder dan 50.000 kWh elektriciteit en 25.000 kubieke meter aardgas gebruiken en deelnemers aan het Convenant Meerjarenafspraken energie-efficiëntie (MJA-3). Ook de zogenoemde ‘type C-bedrijven’ zijn vrijgesteld van de informatieplicht. Lenselink wijst erop dat de producerende VVVF-leden merendeels onder ‘type C-bedrijven’ vallen.

Deze bedrijven vallen onder de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Daarom hebben ze een omgevingsvergunning waarin ook afspraken over energiebesparing met het bevoegd gezag zijn opgenomen. Categorie C-bedrijven hebben dus géén mel-

betalen. Hiermee krijgt een ondernemer een fiscale korting van ruim 11 procent op energiebesparende investeringen.” Daarnaast raadt Lenselink ondernemers aan om contact op te nemen met de provincie of gemeente. Deze overheden hebben steeds vaker regionale subsidieprogramma’s voor energiebesparende maatregelen. Ook accountants hebben een goed overzicht van subsidiemogelijkheden.

dingsplicht. Het bevoegd gezag kan overigens wel eisen dat deze bedrijven aan de ‘Erkende Maatregelenlijsten energiebesparing’ (EML) voldoen.

Erkende maatregelenlijsten De overheid heeft sinds 2015 voor 19 bedrijfstakken de ’Erkende Maatregelenlijsten Energiebesparing opgesteld om het voor bedrijven eenvoudiger te maken om energiebesparende maatregelen te kiezen die zich binnen vijf jaar terugverdienen. Ook wil de overheid zo meer uniformiteit in energiebesparingsmaatregelen tussen branches onderling creëren. Voor de verf- en drukinktindustrie zijn twee lijsten van belang. Zo bevat nummer 15 erkende maatregelen voor de producenten van verf en drukinkt, terwijl de importeurs onder de erkende maatregelen van nummer 18 (bedrijfshallen) vallen.

De maatregelen op de lijst voor de verf- en drukinktindustrie zijn vooral gebouwgebonden. Denk aan de aanschaf van LED lampen, het plaatsen van dubbelglas en andere isolerende maatregelen.

Ondernemers kunnen deze behapbare maatregelen nemen op ‘natuurlijke momenten’, zoals een verbouwing of de verhuizing naar een nieuw pand. Dat geldt ook voor de maatregelen op de lijst voor de importeurs met bedrijfshallen.

Bedrijven met een meldingsplicht moeten uiterlijk op 1 juli 2019 bij het bevoegd gezag over hun inspanningen op energiebesparingsgebied rapporteren. Dat kan via het e-loket van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) dat in maart is geopend. Lenselink: ”Naast de NAW-gegevens en een opgave van het energieverbruik moeten ze op de Erkende Maatregelenlijsten Energiebesparing aankruisen welke erkende maatregelen zijn genomen. Alternatieve maatregelen zijn ook mogelijk, mits die net zo veel of meer energie besparen als de erkende maatregel.”

Lees verder op pagina 27 >

#50/2019 VERF& INKT 25

INFOR BLENDING BRANCHESPECEFIEKE SOFTWARE (SEMI-) PROCESINDUSTRIE

HANDIGE SOFTWARE VOOR MSDS-EN IN 34 TALEN!

ERP | BEHEER GEVAARLIJKE STOFFEN | LIMS | DOCUMENT UMENT MANAGEMENT

Recepturen, Berekening VOS-gehalte, Pigment/Vulstof-verhouding, Tracking and Tracing, Analysecertificaat, MSDS, REACH, GHS ........?

Dan weten wij waar het over gaat!

IT-Partner voor automatisering van al uw bedrijfsprocessen. Wij bieden volledig geïntegreerde ERP of deeloplossingen in de branches: • Chemie & Verf • Farmacie & Voedingssuplementen • Voeding & Drank • Verzorging & Cosmetica

Kade 40a

•

3371 EP Hardinxveld - Giessendam (The Netherlands)

•

+31 184 490 367

•

www.blending.nl

SERO ZELFAANZUIGENDE ZIJKANAALWAAIER POMPEN TOEPASSINGEN

Zeer goed zelfaanzuigend Capaciteit tot 36 m3/h Opvoerhoogte tot 800 m Temperatuur -20 tot +220°C Leverbaar met NPSH voortrap met NPSHr tot 0,2 m Leverbaar in gietijzer en roestvaststaal AISI 316 Vele mogelijkheden m.b.t. de asafdichtingen Ook uitvoeringen in API 610 1:1 uitwisselbaar met andere merken Bedu Pompen BV - Nederland

WWW.BEDU.NL

26 VERF& INKT #50/2019

+31 (0) 88 4802 900

info@bedu.nl

Voor het verpompen van o.a. gashoudende vloeistoffen of vloeistoffen met een hoge dampspanning zoals oplosmiddelen, diverse koolwaterstoffen en vloeibare gassen.

Tevens geschikt voor logen en zuren.

Bedu Belgium BVBA - België

made for your process

+32 (0) 3 8087 980

info@bedu.be

WWW.BEDU.BE

#VVVF/DUURZAAM

Quick wins energiebesparing De energieconsultant benadrukt dat bedrijven duurzame energiebronnen, zoals zonnepanelen en windmolens, niet als alternatieve maatregel mogen opvoeren. “Maar als een bedrijf bijvoorbeeld van het aardgas afgaat en warmtepompen installeert, geldt dat wél als alternatieve maatregel.”

Lenselink merkt op dat de Erkende Maatregelenlijsten Energiebesparing voor bedrijfshallen in 2018 is geactualiseerd. Het betekent dat verouderde maatregelen om energie te besparen zijn verdwenen en dat er nieuwe voor in de plaats zijn gekomen. Om verlichting in een bedrijfshal uit te zetten, zijn veegschakelingen bijvoorbeeld vervangen door bewegingssensoren. Ook nieuw is de invoering van

CHUGOKU PAINTS IS VOLLEDIG VAN HET GAS AF De Japanse verfproducent Chugoku Paints opende in 2017 in Heijningen een innovatieve fabriek. Hierin gaat het bedrijf zo duurzaam mogelijk met energie om. Sterker nog: Chugoku Paints is volledig van het gas af en gebruikt een warmte-koudeopslag om het kantoor en de productieruimten te koelen en te verwarmen. Het bedrijf zet de WKO-installatie ook in voor proceskoeling.

“Daarnaast plaatsten wij 1.200 zonnepa-

HOE ENERGIE-INTENSIEF IS DE VERF- EN DRUKINKTSECTOR? BlueTerra werkt al jaren samen met brancheorganisaties, zoals de Federatie NRK. Ook heeft BlueTerra klanten in de verf- en drukinktindustrie, waaronder AkzoNo-

ledverlichting als maatregel.

Lenselink sluit af met een paar adviezen voor VVVF-leden die energie willen besparen. “Loop eens een rondje door het bedrijf met de Erkende Maatregelenlijsten Energiebesparing in je achterhoofd. Vaak komen ondernemers op goede ideeën, zoals tochtflappen ophangen om warmteverlies te voorkomen.”

De energieconsultant raadt verder aan om de vaste installateur te benaderen. Vaak denkt deze graag mee over energiebesparende maatregelen. “En kijk goed naar onderhoudscontracten. Maakt de installateur de cv-ketel alleen maar schoon? Of is hij ook verantwoordelijk voor een optimale instelling? Dat is ook een quick win om energie te besparen.” n

nelen om een groot deel van de benodigde energie op te wekken”, licht Xander Hagenaars van Chugoku Paints toe. Hij is verantwoordelijk voor operations.

“Verder draaien alle ventilatiesystemen, ook waarop de ATEX-regelgeving van toepassing is, via warmte-terugwinsystemen en gebruiken wij in het proces de meest moderne frequentieregelaars om energie te besparen.” Chugoku neemt niet alleen technische maatregelen om energie te besparen, benadrukt Hagenaars. “Wij kijken ook voortdurend naar circulaire oplossingen die een aanzienlij-

ke bijdrage aan energiebesparing leveren. Een eenvoudig voorbeeld hiervan is het schoonmaakmiddel waarmee wij de verfketels reinigen. Na bewerking zetten wij het weer opnieuw in.” De maatregelen vloeien voort uit de energie-audit die Chugoku van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) verplicht moest opstellen. Deze audit is uitgevoerd conform de Europese Energie-Efficiency Richtlijn (EED). Bedrijven die onder deze richtlijn vallen moeten ook voldoen aan de informatieplicht, maar hun deadline is 5 december 2019.

bel. Zo schreef het adviesbureau in 2016 de energie-efficiencyplannen voor alle Nederlandse vestigingen van dit bedrijf.

Daarom heeft hij een goed beeld hoe energie-intensief de verf- en drukinktindustrie is in vergelijking met andere sectoren. “De branche heeft veel minder thermische

processen dan bijvoorbeeld de zware chemische industrie of de staalindustrie.

Verf- en inktbedrijven zijn vooral bezig met roeren en mengen. De energie-intensiviteit is vergelijkbaar met andere maakindustrieën, zoals de rubber- en kunststofindustrie of de grafische industrie.”

#50/2019 VERF& INKT 27

#VVVF/WETGEVING

FOTO’S: NINA SLAGMOLEN

HOOFDSPREKERS STOFFENDAG STAAN TEGENOVER ELKAAR Op de Stoffendag van 12 december 2018 in Ede waren Peter Torbijn (Ministerie van I&W) en Ira Helsloot (Radboud Universiteit) hoofdsprekers. Ze stonden met hun standpunten over een ‘non-toxic environment’ respectievelijk disproportionele wetgeving lijnrecht tegenover elkaar. Elf industrie-organisaties ondersteunden dit jaar de Stoffendag; met name de NVZ en ook de

28 VERF& INKT #50/2019

VVVF/VLK leverden een belangrijke bijdrage aan het evenement.

Bij de opening stond dagvoorzitter Lisa Sligting (NVZ) stil bij de groei van het evenement naar 330 deelnemers.

Op de Stoffendag werden 25 workshops aangeboden. Sprekers gingen in op wetgevingen voor emissies naar het milieu, arbeidsomstandigheden, transport en opslag en de wijze waarop men daar pragmatisch mee om kan gaan. Daarnaast boden 25 sponsoren hun diensten aan op de informatiemarkt.

Bij de afsluiting legde VVVF-directeur, Jaitske Feenstra, uit waarom de VVVF zich inzet voor de Stoffendag. “Bedrijven moeten aan veel wetgeving voldoen, dat wordt steeds meer en het wordt ook een steeds grotere last, vooral voor het midden- en kleinbedrijf,” zei Feenstra. “De Stoffendag biedt de gelegenheid om in één dag up-to-date te zijn en als je meer wilt weten, dan weet je waar je moet zoeken. Dat is een belangrijke doelstelling van deze dag.”

#VVVF/WETGEVING

#50/2019 VERF& INKT 29

SPECIALTY PIGMENTS: • FLUORESCENT • GLOW IN THE DARK • THERMOCHROMIC • PHOTOCHROMIC ORGANIC PIGMENTS: • YELLOW 74 • YELLOW 83 • RED 57:1 COATING ADDITIVES: • ANTISLIP POWDERS • MATTING AGENTS • THIXOTROPIC AGENTS • ZEOFLAIR FOR ODOR AND VOC REMOVAL • FILLERS & FIBERS • CENOSPHERES

Lithos Benelux levert pigmenten en additieven voor uw verf, inkt of coating. Hoe kunnen wij u van dienst zijn?

LITHOS BENELUX BV

•

010 - 445 61 00

•

INFO@LITHOSBENELUX.NL

GLANSMETERS Diverse modellen voor het meten van zowel matte, zijdeglans als hoogglans oppervlakken Incl. Biuged Gloss Meter software • Automatische kalibratie • Conform ASTM D 523, DIN 67530, ISO 7668, BS3900 etc. • Simultane weergave 20º/60º/85º • Resolutie: ± 0.1 GU •

AUTOMATISCHE FILMAPPLICATOR De automatische filmapplicator stelt u in staat om een nauwkeurige, reproduceerbare verffilm aan te brengen • Variabele snelheid van 2-100 mm/s • Vacuüm bed • Applicatielengte van 250 mm of 350 mm • Te combineren met alle film applicatoren en wire bar coaters van Biuged • Diverse modellen leverbaar met onder andere een externe pomp

Solvica B.V. De Rijnlandse Roe 5 8252 JS Dronten The Netherlands +31(0)88 33 10 661 info@solvica.com www.solvica.com

SCHROBVASTHEIDS TESTER Hoogwaardige was- en schrobtester voor het beoordelen van de bestendigheid bij droge of natte belasting Snelheid instelbaar conform de gewenste norm • Digitaal display • Leverbaar met diverse borstels en sponzen • Conform ASTM D 2486, ASTM D 3450, ASTM 4828, DIN EN 11330, etc. •

EXCLUSIVE DISTRIBUTOR OF BIUGED LABORATORY INSTRUMENTS

Vraag onze nieuwe catalogus aan!

S P E C I A L I S T I N T E S TA P PA R AT U U R V O O R D E V E R F - E N D R U K I N K T I N D U S T R I E

30 VERF& INKT #50/2019

#VERF&INKT/MENING

WAAR IS DIE CREATIEVE INKTMAKER? Naar verluidt gebruiken mensen inkt al zo’n 2.500 jaar. In dat perspectief is onze drukwerkindustrie, met een geschiedenis van ruim 5,5 eeuw, een relatieve nieuwkomer. Drukwerk kan niet zonder inkt. Evenmin als zonder pers of papier. Het zijn de drie ingrediënten die eeuwenlang zorgen voor communicatie op papier. Of het over bijbels uit de middeleeuwen gaat, romans, fotoboeken, verpakkingen, kranten of de folder met de aanbiedingen; deze drie vormen het fundament. Zonder inkt, geen drukwerk.

De grote culturele en economische waarde van drukwerk wordt – ondanks de komst van de digitale media sinds het eind van de vorige eeuw – door niemand betwist. Bovendien zitten de bouwers van drukpersen, de makers van papier en de chemici, die inkten verder ontwikkelen, niet stil.

Voor uiteenlopende druktechnieken bestaan evenzoveel specifieke inkten. Of het nu om offset, flexo, diepdruk of een van de vele andere technieken gaat, ze kennen alle een grote gemene deler. De oplages dalen, de wisseltijden worden korter en de productiesnelheden gaan omhoog, Het aanpassen van inkten om aan die veranderende vraag van de markt te voldoen, vindt elke dag in laboratoria over de hele wereld plaats.

Nieuwe technieken creëren nieuwe eisen. Denk aan inkjet, waarbij met zeer hoge snelheden nanodruppeltjes inkt met een ongehoorde precisie op substraten wordt gespoten. Dat zorgt bijvoorbeeld voor gepersonaliseerde boodschappen voor de consument tot en met fotorealistische afbeeldingen in boeken.

Nu ik hier de ruimte krijg, wil ik u graag een vraag stellen. Met 84 procent opgehaald papier in Nederland dat opnieuw gebruikt kan worden is de grafische industrie een schoolvoorbeeld van een circulaire bedrijfstak. Maar met dat mooie percentage aan herbruikbaar oudpapier zijn we er niet.

Ooit verdween de ontwikkelaar van films in het riool.

Zware chemicaliën die je niet in het milieu wilt zien en bovendien onverstandig, want men gooide– letterlijk – zilver weg. Dit en ander laaghangend fruit hebben we als branche al lang geplukt.

Op de dag van het drukwerk sprak ik met drukinktleveranciers, Zij vertelden mij over de milieucertificaten die er voor inkt zijn (o.a. EU Ecolabel, Der Blaue Engel en Nordic Swan) en dat de industrie ‘cradle to cradle’ hoog in het vaandel heeft staan. Maar wat doen we met het inktafval vermengd met wasmiddel dat als ‘slurry’ in vaten wordt afgevoerd bij grafische bedrijven? De inktmakers moeten, met alle chemische kennis die aan boord is, toch met creatieve oplossingen kunnen komen?

De koepel van werkgevers in de grafische industrie in Europa Intergraf looft elk jaar een prijs uit voor een student die op universitair niveau een artikel schrijft dat een probleem omzet in een oplossing. Een beloning van 5.000 euro ligt klaar. (De spelregels zijn bij het KVGO op te vragen.) Wie in de inktindustrie motiveert een student om dit probleem op te pakken, zodat we onze claim van een branche die inzet op ‘cradle to cradle’ nog beter kunnen onderbouwen? Ik hoor het graag.

CEES VERWEIJ,

VOORZITTER VAN HET KVGO, VERENIGING VOOR WERKGEVERS IN DE GRAFIMEDIABRANCHE

#50/2019 VERF& INKT 31

#VERF&INKT/BEROEP

‘ZELF UITVINDEN, MAKEN EN UITPROBEREN’ TEKST: HARRY MOS FOTO: NIEUWE BEELDEN MAKERS

32 VERF& INKT #50/2019

#VERF&INKT/BEROEP

BEROEP IN BEELD De verf- en drukinktindustrie biedt tal van leuke banen. Maar wat houdt dat werk in de praktijk precies in? Verf & Inkt Magazine vraagt het de mensen zelf.

PETER VISSER IS INNOVATION PROJECT LEADER ÉN ‘SCIENTIST OF THE YEAR’ (2018) BIJ AKZONOBEL IN SASSENHEIM

HOE ZIET PETERS WERKDAG ERUIT? “Nee, ik zit niet heel veel met mijn handen in de verf. Soms vind ik dat best jammer. Aan de andere kant: mijn rol is het om leiding te geven aan het team en nieuwe ideeën uit te werken.

Dan bemoei je je de hele dag met van alles.

We hebben bijvoorbeeld projecten met univer-

“VOOR DE HAVO WAS IK DESTIJDS TE LUI, dus ging ik naar de mavo. Daar werd al snel duidelijk dat vakken als natuur- en scheikunde me heel erg boeiden.

Ik zag mezelf wel in een witte jas lopen en proefjes doen. Na het behalen van mijn diploma koos ik daarom voor laboratoriumonderwijs. Eerst op ‘middelbaar’ niveau en dus vooral analytisch gericht. Tijdens een stage in Amerika ontdekte ik de organische chemie: zelf uitvinden, maken en uitproberen om daarna te analyseren hoe het werkt. Dat vond ik echt heel gaaf. In Delft ben ik daarom hoger laboratoriumonderwijs gaan volgen. Voor mijn afstudeeropdracht deed ik in Australië onderzoek naar het mechanisme van organisch-chemische reacties bij zeer lage temperaturen. Daaruit volgden mijn eerste publicaties. Fantastisch vond ik dat.

Dan denk je dat je met twee internationale stages als bagage wel snel een mooie baan zult vinden. Ik wilde graag in de petrochemische- of farmaceutische industrie werken, maar dat lukte niet. Na enige tijd kon ik aan de slag bij AkzoNobel Coatings als specialist International Product Development Aerospace Coatings. Dat was in 1997. Ik dacht niet zo lang te blijven, maar 22 jaar later werk ik nog steeds met veel passie voor dit mooie innovatieve bedrijf.

siteiten en klanten die we moeten opleveren.

Daarvoor maak ik samen met mijn medewerkers proefopzetten. Verder beoordeel ik corrosieresultaten en begeleid ik een doctoraatstudent in het kader van onze samenwerking op het gebied van corrosie met de Universiteit van Manchester. Ik ontwikkel nieuwe ideeën voor corrosiebescherming en help collega’s van andere productgroepen door onze kennis met hen te delen. Natuurlijk ben ik ook geregeld op reis voor bezoek aan

Sinds 2007 houd ik me met mijn team bezig met de ontwikkeling van chromaatvrije coatings voor bescherming van vliegtuigen. Chromaat is weliswaar het beste product om corrosie tegen te gaan, maar we zijn ons ook zeer bewust van de risico’s en gevaren van chroom-6. In enkele producten hebben we het nog niet kunnen vervangen omdat er geen veilige en effectieve alternatieven voorhanden zijn. Uitdaging is een compleet chromaatvrije coating te ontwikkelen die net zoveel bescherming biedt als de huidige corrosiewerende coatings. Dat gaat in heel kleine stapjes. Want ga maar na: In 1997 introduceerde AkzoNobel al de eerste chromaatvrije primer voor de vliegtuigindustrie.

klanten en applicatietesten óf voor deelname aan conferenties. En zo is er nog veel meer. Zoals bijvoorbeeld die enorme hoeveelheid e-mails die ik dagelijks moet beantwoorden. Da’s minder leuk, maar ook dát hoort erbij.”

Echt blij ben je als je ineens een grote stap zet. Zo ontdekten we in 2010 dat gebruik van lithiumzouten in coatings voor een goede corrosiebescherming zorgt.

Een super uitvinding die ons in staat stelt om chromaatvrije coatings te ontwikkelen met aerospace performance. We hebben al verschillende producten voor de bescherming aan de buitenkant van vliegtuigen. Nu werken we aan de volgende stap: chromaatvrije coatings voor de binnenzijde. Maar dan moet je de werking van je technologie eerst bewijzen. Want er zijn heel wat partijen – vliegtuigbouwers voorop – te overtuigen. Daarom doen we wetenschappelijk onderzoek.

Sinds 2013 werken we samen met TU Delft om het mechanisme van deze nieuwe lithium gebaseerde corrosie inhibitoren te ontrafelen. Op 10 april mag ik mijn proefschrift ‘Active corrosion protection of aerospace aluminium alloys by lithium-leaching coatings’ verdedigen.

Afgelopen december ben ik door AkzoNobel benoemd tot ‘Scientist of the Year’.

Een eervolle erkenning, maar wat we hebben bereikt, is het resultaat van samenwerking tussen veel partijen en mensen. En we zullen nog hard moeten werken voor een echt chromaatvrije toekomst. Al neem ik me voor om na mijn promotie ook weer eens wat meer tijd aan mijn twee zoons (10 en 14 jaar oud) en aan mijn hobby’s (duiken, golfen en bier brouwen) te besteden.” #50/2019 VERF& INKT 33

#VERF&INKT/BEDRIJF

SITE MANAGER MIKE MARTENS VAN SUN CHEMICAL

‘ZAANDAM IS VOORBEELD VOOR ONZE ANDERE LOCATIES’ Sun Chemical, een lid van de DIC Group, is een van de grootste inktproducenten ter wereld. Het wereldwijd opererende bedrijf heeft in Nederland twee vestigingen: in Zaandam en Etten-Leur. Innovatie speelt hier een cruciale rol. “De plant in Zaandam is een voorbeeld voor andere locaties van het concern”, zegt Site Manager Mike Martens.

Naast hoge kwaliteit en innovatie staat veiligheid hoog op de agenda bij Sun Chemical. Bezoekers van de site in Zaandam moeten bij de entree veiligheidsvragen op een computer beantwoorden voor ze

34 VERF& INKT #50/2019

een pas krijgen om de plant te bezoeken. Site Manager Mike Martens neemt daarna ruim de tijd om vragen te beantwoorden en het bezoek rond te leiden.

Tijdens zijn HTS-opleiding voerde Martens een afstudeeropdracht uit bij Sun Chemical, dat vorig jaar het 200-jarig bestaan vierde. Dat beviel hem zo goed dat hij nooit meer is weggegaan. “Sinds 1995 werkte ik onder meer als Development Chemist en laboratoriummanager in Etten-Leur. In 2014 werd ik als Site Manager verantwoordelijk voor de site in Etten-Leur. Vier jaar later kreeg ik de plant in Zaandam erbij. In die rol begeleid ik leidinggevenden en zorg ik voor continue verbeteringen van het productieproces.”

Daarnaast houdt Martens zich bezig met productiecontrole en het bereiken van de output targets, oftewel de doelen voor kwaliteit, hoeveelheid, opbrengst en kosten in overeenstemming met de standaarden voor gezondheid, veiligheid en hygiëne. Voor dat laatste

#VERF&INKT/BEDRIJF

TEKST: ADRIAAN VAN HOOIJDONK FOTO'S: NIEUWE BEELDEN MAKERS

beschikt de plant in Zaandam over meerdere managementsystemen, waaronder ISO 9001 (kwaliteit), ISO 14001 (milieu) en OHSAS18001 (Arbo/Veiligheid).

Voorbeeld voor andere locaties De plant in Zaandam is een voorbeeld voor de andere locaties van Sun Chemical in de rest van de wereld. “Wij maken hier onder meer low migration UV-inkten”, legt Martens uit. “Deze inkten worden toegepast in de voedselverpakkingen. Daarom is het essentieel dat componenten in de inkten niet kunnen migreren richting de etenswaren, vandaar de naam low migration.”

Sun Chemical maakt in Zaandam ook UV-coatings die voor een mooie glanslaag op drukwerk zorgen. Een van de nieuwste aanwinsten is de productie van LED-inkten, waarbij de energiekosten voor het gebruik veel lager zijn dan bij conventionele UV-inkten.

Verschillende verbeterprogramma’s In de fabriek in Zaandam staan verschillende machines opgesteld om de inkten en de coatings te produceren. Lijnen geven de ruimte

aan waarin medewerkers zich veilig kunnen bewegen. Alles ziet er netjes en opgeruimd uit. “Good housekeeping vinden wij dan ook erg belangrijk”, stelt Martens. De site manager is verder dagelijks in de weer met verbeterprogramma’s (5S, GMP, Five to Drive) om de productie te optimaliseren en te vergelijken met de prestaties van andere vestigingen van het bedrijf. Ook besteedt hij met zijn team veel aandacht aan duurzaamheid. “Zo hangen er overal sensoren die de energiezuinige LED-verlichting uitschakelen als er niemand in het pand aanwezig is. Verder hebben wij ook een bewust aankoopbeleid voor energiezuinige machines en installaties.”

De fabriek in Etten-Leur produceert vooral gravure-inkten. Sun Chemical levert vanuit deze vestiging aan drukkerijen in heel Europa die er in grote oplages brochures, tijdschriften en folders mee drukken.

Ook hier is veel aandacht voor duurzaamheid. Zo haalt het bedrijf bij drukkerijen tolueen uit de inkten op om het vervolgens opnieuw in het productieproces in te zetten.Hoewel de vraag naar drukwerk door de digitalisering daalt, heeft Martens alle vertrouwen in de toekomst. “Er blijft altijd een markt voor inkt in de meest uiteenlopende toepassingen.”

#50/2019 VERF& INKT 35

#VERF&INKT/BEDRIJF

FEITEN & CIJFERS Locaties Nederland: Zaandam (50 medewerkers), Etten-Leur (26 medewerkers) Producten: Illustratie Diepdruk Inkten, Conventionele Sheetfed Inkten, Sheetfed Low Migration Inkten en Coatings (UV &EB) Afzetmarkten: wereldwijd Sun Chemical is sinds 1983 aangesloten bij de VVVF en het bedrijf voldoet aan de bindende besluiten van de vereniging, levert cijfers voor de VVVF-statistieken, neemt deel aan Coatings Care en VeiligmetVerf.nl Meer informatie: www.sunchemical.com

RUUD VONK

ONDERTUSSEN OP DE WERKVLOER De 47-jarige Iwan van Bentum werkte ruim 18 jaar als offsetdrukker bij drukkerijen. In 2011 startte hij als kleurenmaker in het laboratorium van Sun Chemical in Zaandam. “Ik ontwikkel nieuwe kleuren en keur de kleuren die mijn collega’s produceren”, licht hij zijn werkzaamheden toe. Hierbij werkt Van Bentum met geavanceerde apparatuur die aan de hoogste standaarden voldoet. “Het is een afwisselende baan met veel verantwoordelijkheden.” Zijn collega, de 55-jarige Ruud Vonk, werkt ruim 37 jaar bij Sun Chemical in Zaandam. Hij begon in 1981 tijdens een vakantiebaantje als orderpicker en is altijd gebleven. Inmiddels is hij verantwoordelijk voor het magazijn waar dagelijks tussen de zes en zeven vrachtwagens vertrekken om klanten te leveren.

“Een uitdagende baan waarin ik snel moet kunnen reageren op vragen uit de markt.”

IWAN VAN BENTUM

36 VERF& INKT #50/2019

MADE BY NIEMANN MADE IN GERMANY DISPERGIEREN 路 MISCHEN 路 FEINMAHLEN

MADE BY NIEMANN DISPERGIERUND FEINMAHLTECHNIK MADE IN GERMANY DISPERGIEREN 路UND MISCHEN 路 FEINMAHLEN DISPERGIERFEINMAHLTECHNIK

www.niemann.de #50/2019 VERF& INKT 37

De meest geavanceerde grootte- én vormmetingen in één instrument Microtrac’s Sync: hét systeem voor deeltjeskarakterisering van verven, coatings, toners en vele ander producten. Dit hybride instrument onderzoekt deeltjes met lasertechnologie (Laserdiffractie), terwijl een high speed digitale camera tegelijkertijd foto’s maakt (Dynamic Image Analysis). De Sync verhoogt de productiviteit en stelt u nóg beter in staat de eigenschappen van uw materialen te onderzoeken én optimaliseren.

INVENTECH BENELUX BV – 0162 460404 – info@inventech.nl – www.inventech.nl

TRAINING PGS 15:

BASISKENNIS EN DE PRAKTIJK • • • •

De (on)mogelijkheden van opslag van verpakte gevaarlijke stoffen Aan de hand van opdrachten en het bespreken van voorbeelden uit de praktijk PGS 15 is aangewezen als BBT-document Waardering Hobéon SKO-VK, onderhoudssysteem AH/VK toegekend van 1 punt

Meer informatie? Ga naar www.nen.nl/basispgs15

38 VERF& INKT #50/2019

#VVVF/HELPDESK

VRAAG/ANTWOORD

TIP VRAAG Wij handelen in producten met di-isocyanaten. Mogen we die aan consumenten verkopen en hoe zit dat met de training die ECHA heeft voorgesteld?

ANTWOORD Of het di-isocyanaat aan consumenten verkocht mag worden, is per geval te beoordelen. Voor sommige di-isocyanaten (bijvoorbeeld MDI) geldt dat het alleen onder bepaalde voorwaarden mag. Controleer ook of in het veiligheidsinformatieblad het consumentengebruik is meegenomen in de registratie van de stof (SU21).

De voorgestelde training is vooralsnog alleen bedoeld voor industrieel en professioneel gebruik, maar er is nog veel onduidelijkheid.

VRAAG Wij hebben nog een vergunning waarin wordt verwezen naar een oude PGS-richtlijn. Inmiddels is er een nieuwere PGS. Welke moeten we nu aanhouden?

ANTWOORD Ook een vergunning met een oude PGS-richtlijn is bindend voor zowel de vergunninghouder als het bevoegd gezag.

Pas als de nieuwste versie van de PGS is opgenomen in de vergunning, kan op die versie worden gehandhaafd.

VRAAG Hoeveel roostervrije dagen bouwt een zieke werknemer op?

ANTWOORD Roostervrije dagen worden opgebouwd omdat iemand meer uren werkt (dit betreft géén overwerk), dan de overeengekomen arbeidsduur. Doorgaans is de arbeidsduur 40 uur per week ofwel 8 uur per dag. Volgens de cao voor de verf- en drukinktindustrie bouwen werknemers die onder die cao vallen bij een volledig dienstverband 9,5 roostervrije dagen per jaar op. Is een medewerker voor 50% ziek, dan bouwt hij ook maar 50% van de roostervrijedagen op.

Let erop dat roostervrije dagen worden opgenomen in het jaar dat ze worden toegekend.

VRAAG Er staat een verandering op stapel in de bouwsector. Wat houdt de Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen eigenlijk in?

ANTWOORD Er zit weer beweging in de Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen; de behandeling van het wetsvoorstel in de Eerste Kamer is begin dit jaar voortgezet. De intentie is de Wet Kwaliteitsborging voor het Bouwen per 1 januari 2021 – tegelijk met de nieuwe Omgevingswet dus – in te voeren.

De grootste vernieuwing op het gebied van het bouwtoezicht is de veranderde rol van de gemeente. In de huidige situatie toetst

GEEF TRAINING MET BUITENVERF OOK BUITEN Trainingen met oplosmiddelhoudende verven voor buiten vinden vanwege praktische overwegingen soms binnen plaats. De Arbowet schrijft echter voor dat met deze verven alleen buitenshuis mag worden gewerkt. Let op: De trainingen zijn werkgerelateerd. Het blijft dus werk! Demonstrateurs en schilders mogen ook dán alleen buitenshuis met deze verven in contact komen.

het bevoegd gezag de aanvraag samen met de daarbij aangeleverde documenten aan het Bouwbesluit. Het bevoegd gezag blijft ook in de nieuwe situatie verantwoordelijk voor het publiekrechtelijke toezicht op de naleving van het Bouwbesluit, maar zal de stukken niet meer vooraf beoordelen. In plaats daarvan moet de vergunningsaanvraag voortaan een risicobeoordeling bevatten. Als de bouwwerkzaamheden gereed zijn, dient de vergunninghouder een informatiedossier te overleggen. Essentieel onderdeel daarvan is de verklaring van de ‘kwaliteitsborger’. De exacte inhoud van de risicobeoordeling en het dossier moet in lagere regelgeving echter nog nader bepaald worden.

Meer informatie nodig? Raadpleeg Kennis en Diensten via www.vvvf.nl/ledennet

#50/2019 VERF& INKT 39

WWW.BCFCAREER.NL

BOOST YOUR CAREER IN LIFE SCIENCES

PROGRAMME FEATURES: » CV- & LinkedIn checks » Start-up & scale-up pitches » Inspiring sessions & workshops » 1-on-1 meetings with a coach or professional MAIN SPONSORS SPONSORS

MEET TOP EMPLOYERS FROM THE SECTOR BIOBUSINESS SUMMERSCHOOL

FAST FORWARDING YOUR INNOVATION

LLabResource A DIVISION OF ON ASSIGNMENT

®

P

R

O

B

I

O

T

I

C

S

More to come, keep an eye on the website!

PARTNERS

POWERED BY

FREE ONLINE REGISTRATION UNTIL 15 MAY 40 VERF& INKT ##50/2019

#NWS/VVVF

NWS/SERVICE WETGEVING INDUSTRIE REAGEERT OP INVOERINGSBESLUIT OMGEVINGSWET Naar verwachting treedt in 2021 de Omgevingswet in werking.

De internetconsultatie voor het Invoeringsbesluit van deze wet sloot op 21 december 2018.

VVVF (verf en inkt), VLK (lijmen en kitten), NVZ (reinigingsmiddelen), Metaalunie, NRK (kunststof) en enkele andere partijen zijn samen opgetrokken in hun reactie. De belangrijkste wens van deze branches was om geen extra aanpassingen of ingrepen op te leggen aan bedrijven die alle nu geldende voorschriften al naleven.

Informatie: zie VVVF-ledennet

OPROEP TOT UITSTEL INFORMEREN VERGIFTIGINGENCENTRA Europese industrie-organisaties maken zich zorgen over de naderende deadline van 1 januari 2020 van de geharmoniseerde informatieverstrekking aan vergiftigingencentra voor mengsels voor consumenten. “Veel is nog onzeker, ECHA-handleidingen zijn nog niet gepubliceerd en IT-tools niet klaar”, zo stellen zij vast.

De Europese brancheorganisaties waaronder VVVF en VLK, hebben de Europese Commissie en de departementen van DG Milieu en DG Onderneming

verzocht om de deadline uit te stellen. Ook verschillende lidstaten steunen dat verzoek. Uitstel zou voldoende tijd moeten bieden om bijlage VIII van CLP te wijzigen, praktische problemen op te lossen én een vlotte implementatie zeker te stellen.

Informatie: zie VVVF-ledennet

VVVF VERNIEUWT HANDLEIDING ETIKETTERING De Handleiding Etikettering – bestemd voor fabrikanten van verf, drukinkt, lijmen en kitten die hun producten moeten verpakken – is vernieuwd. De VVVF nam deel twee (Etiketteringsvoorschriften) van dit praktische hulpmiddel grondig onder handen. Zo zijn verwijzingen naar oude wetgeving vervangen door de CLP-verordening EC 1272/2008. Ook werden eisen van andere wetgevingen zoals de Biocidenverordening toegevoegd.

VVVF-leden kunnen de Handleiding Etikettering downloaden van ledennet.

De volledige handleiding bestaat uit drie samenhangende delen. Deel één bevat de algemene leidraad van de CEPE (de Europese koepelorganisatie voor de verf- en drukinktindustrie); deel drie vertaalt de zogenoemde L-zinnen van de vrijwillige etikettering (CEPE).

Informatie: zie VVVF-ledennet

STEMMING TIO2 IN REACH-COMITÉ WEER UITGESTELD De Europese Commissie heeft begin dit jaar alle betrokkenen bij het TiO2-dossier opgeroepen hun visie te geven op het classificatievoorstel. Reageren was mogelijk tot 8 februari. Het leverde – net als bij de eerste consultatie over de voorgestelde TiO2-classificatie – zo’n vijfhonderd reacties op. Daaronder ook die van de VVVF en haar leden.

Overigens kwamen de reacties niet alleen uit Europese landen. Zo vroegen Australië en Nieuw-Zeeland om een rechtvaardiging voor een dergelijk EU-voorstel.

De REACH-commissie zou tijdens de vergadering van 14 en 15 februari over het dossier stemmen. Dat is naar verluidt echter uitgesteld. De voorgestelde classificatie van titaandioxide in het REACH-comité is na uitvoerige discussie afgebroken.

Informatie: zie VVVF-ledennet

ECHA-INSTRUCTIE VOOR REACH BIJ NO-DEAL BREXIT ECHA heeft nieuwe instructies gepubliceerd met betrekking tot de voorbereiding van bedrijven in geval van een ‘no deal’-scenario bij de Brexit. De organisatie zal – onder voorbehoud van de ontwikkelingen natuurlijk – van

12 tot 29 maart een speciaal Brexit-loket in REACH-IT openstellen. Geregistreerden die in Groot-Brittannië zijn gevestigd kunnen daarin wijzigingen aanbrengen en hun REACH-registraties overdragen. Let op: Niet alleen wie handel drijft in Groot-Brittannië, maar ook wie er grondstoffen inkoopt, moet alert zijn op consequenties van de Brexit. Ondernemers doen er goed aan hun leveranciers op het Brexit-loket opmerkzaam te maken.

‘WET KWALITEITSBORGING BOUWEN’ EEN STAP VERDER Op 17 januari 2019 ondertekenden minister Ollongren en VNG-voorzitter Van Zanen een akkoord over de implementatie en invoering van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen.

Het akkoord, dat tot stand kwam in nauwe samenwerking met diverse belanghebbende partijen, gaat uit van invoering van de wet per 2021, tegelijk met de Omgevingswet. De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen regelt onder meer de rol van de gemeente na invoering van de wet en bevat afspraken over de voorwaarden waaronder de wet kan worden ingevoerd.

Informatie: zie VVVF-ledennet

#50/2019 VERF& INKT 41

ARBEID

3E JAAR WW-REPARATIE VAN START GEGAAN Op 1 februari 2019 is het derde jaar van de WW-reparatie van start gegaan. De afspraken zijn vastgelegd in de ‘algemeen verbindend’ verklaarde verzamel-cao voor de Sector Bouw & Industrie. Die afspraken zorgen ervoor dat mensen

die hun werk verliezen meer en langer zekerheid over hun inkomen hebben. Ook voorzien ze in een betere begeleiding naar ander werk. De werkgevers die vallen onder de cao voor de bereid verf- en drukinktindustrie (niet algemeen verbindend), hebben begin dit jaar bericht ontvangen over de registratie van hun werknemers. De uitvoering is in handen van Stichting Private

Aanvulling WW en loongerelateerde WGA, kortweg Stichting PAWW. Informatie: zie VVVF-ledennet

KENGETALLEN PENSIOENEN EN UPA De VVVF publiceert ieder jaar de kengetallen voor het pensioen van de verf- en drukinktindustrie. De jongste cijfers

waren begin dit jaar te lezen in het speciale ledenbericht en zijn ook te vinden op ledennet.

Pensioenfonds PGB is per 1 januari 2019 gestart met de Uniforme Pensioen Aangifte (UPA). Afgelopen jaar zijn alle betrokkenen hierover geïnformeerd omdat de administraties erop moesten worden aangesloten.

Informatie: zie VVVF-ledennet

• ERNAT 100

Lecithin based dispersing additives

• Pigments • Fillers • Minerals

Innovative Ingredients

Chemicals B.V. Stoomloggerweg 1 - 3133KT Vlaardingen T 010 4601544 - info@er-bv.com - www.er-bv.com

42 VERF& INKT ##50/2019

#NWS/VVVF

DUURZAAMHEID

ANIMATIEFILMPJE MILIEULABEL SCHILDERPROJECT OP YOUTUBE OnderhoudNL en VVVF lanceerden een jaar geleden het Milieulabel Schilderproject. Schildersen onderhoudsbedrijven leggen er de duurzaamheid en milieubelasting van verf, transport en uit te voeren onderhoud van een project mee vast. In een goed leesbaar document kunnen ze hun opdrachtgevers vervolgens precies laten zien hoe groot de CO2-footprint van het betreffende werk is.

Om het Milieulabel Schilderproject extra onder de aandacht te brengen, hebben de VVVF en OnderhoudNL onlangs een informatief animatiefilmpje over de werking ervan gemaakt. De animatie wordt nu breed uitgezet onder de schilders. Het filmpje is tevens te zien op YouTube.

Informatie: zie VVVF-website

van de VVVF verstrekken hun ‘performance indicators’ op het gebied van veiligheid, gezondheid en milieu, welke het VVVF-bureau verwerkt tot een rapportage. Met de benchmark-rapportage kunnen de bedrijven hun prestaties vergelijken met die van de gehele sector en op die manier hun duurzaamheidsbeleid verder aanscherpen.

Op de VVVF-site zijn enkele grafieken te zien bij het onderdeel duurzaam ondernemen.

Informatie: zie VVVF-ledennet

PRESENTATIES EN PITCHES OP COATINGS INNOVATIEDAG Op 14 mei 2019 vindt in de Tinfabriek te Naarden de vierde editie van de tweejaarlijkse Coatings Innovatiedag plaats. Dé plek om inspiratie op te doen, maar ook om ideeën te delen met vakgenoten op het gebied van verf, drukinkt, lijmen en kitten.

Informatie: www.vvvf.nl/ coatingsinnovatiedag

is er echter een belangrijke omkering in de informatieverstrekking: controle door het bevoegd gezag is vervangen door een verplichte actieve rapportage. Verf-, drukinkt-, lijm- en kitproducerende bedrijven voldoen merendeels reeds aan de eisen uit hun vergunning, die al een energieparagraaf heeft. Importeurs moeten hier wel aan voldoen.

Informatie: zie VVVF-ledennet

‘Het verfexperiment’ laat zien hoe leerlingen zelf verf kunnen maken met bloem of behangplaksel en hoe ze het resultaat ervan kunnen testen. De VVVF ondersteunt de lesmodule van harte. Het verspreiden van kennis over verf en de industrietak is mede met het oog op de krappe arbeidsmarkt van groot belang, zo luidt de gedachte.

Informatie: www.c3.nl/ontdekchemie

VVVF

VERFMODULE VOOR BASISONDERWIJS Jaitske Feenstra (VVVF) en Marijn Meijer (C3) onthulden tijdens de Nationale Onderwijs Tentoonstelling in januari de digibordles ‘Het verfexperiment’. De les is onderdeel van een door C3 (Centrum JongerenCommunicatie Chemie) ontwikkelde module die ook allerhande filmpjes en materialen bevat. Net als met andere digibordlessen kunnen leerkrachten in het basisonderwijs er een aantrekkelijke les mee geven.

MEDAILLE EN GETUIGSCHRIFT VOOR JUBILERENDE MEDEWERKERS Werknemers in de verf- en drukinktindustrie zijn vaak langdurig trouw aan een bedrijf. Bronzen, zilveren en gouden jubilea komen dan ook veelvuldig voor.

VVVF-leden kunnen dergelijke jubilarissen extra in het zonnetje zetten door hen een medaille met bijbehorend getuigschrift uit te reiken. De VVVF levert dergelijke gepersonaliseerde pakketten.

Meer informatie: www.vvvf.nl/ medailles

VOLG ONS

VVVF PUBLICEERT COATINGS CARE JAARVERSLAG OVER 2017 Het Coatings Care Jaarverslag over 2017 is sinds half januari voor VVVF-leden beschikbaar via ledennet. Ledenbedrijven

INFORMATIEPLICHT ENERGIEBESPARING PER 1 JULI Vóór 1 juli dit jaar moeten bedrijven de overheid informeren over energiebesparende maatregelen die zij hebben genomen. Het Activiteitenbesluit milieubeheer verplicht bedrijven al twee decennia om energie te besparen. Dit jaar #50/2019 VERF& INKT 43

ALTIJD EN OVERAL OP DE HOOGTE BLIJVEN?

DOWNLOAD DE VEILIGHEIDSINFORMATIEBLADEN Kijk op www.veiligmetverf.nl

COLOFON VERF&INKT MAGAZINE Verf&Inkt is een uitgave van de Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten (VVVF). De VVVF behartigt de belangen van de Nederlandse verf- en drukinktindustrie. Het blad wordt verspreid onder leden van de branche-organisatie en externe relaties. Verf&Inkt verschijnt vier keer per jaar. Verf&Inkt wil een opinieblad zijn. Dat betekent dat van VVVF-standpunten afwijkende meningen niet uit het blad geweerd worden.

REDACTIE Adriaan van Hooijdonk (hoofdredacteur) E: hooijdonk@vvvf.nl Catelijne Hopmans (communicatie VVVF) E: hopmans@vvvf.nl

44 VERF& INKT #50/2019

Dat kan!

Neem een abonnement op onze nieuwsbrief Verf&Inkt Netwerk.

Meld je aan via www.vvvf.nl

Marloes Hooimeijer, Esther Rasenberg (eindredactie)

Meld u aan via info@vvvf.nl en u krijgt zo spoedig mogelijk bericht.

VORMGEVING StudioDAM, Amsterdam

Meer informatie: T: 070-444 0680 E: info@vvvf.nl.

ADVERTENTIEACQUISITIE Mooijman Marketing & Sales Julius Röntgenstraat 17 2551 KS Den Haag T: 070-323 4070 E: dm@mooijmanmarketing.nl

OVERNAME Overname van artikelen uit Verf&Inkt is alleen toegestaan na voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. In de meeste gevallen zal die graag worden gegeven.

Advertenties vallen buiten de verantwoordelijkheid van de redactie.

DRUK Impressed, Pijnacker ABONNEMENTEN Wie werkzaam is in de verf- en drukinktindustrie of op een andere wijze direct of indirect bij de verf- en drukinktindustrie betrokken is, kan in aanmerking komen voor een kosteloos abonnement op Verf&Inkt.

ISSN: 2468-421X UITGEVER VVVF Postbus 241 2260 AE Leidschendam T: 070-444 0680 E: info@vvvf.nl www.vvvf.nl

© VVVF Alle rechten voorbehouden. Behoudens de door de Auteurswet 1912 gestelde uitzonderingen, mag niets uit deze uitgave worden verveelvoudigd (waaronder begrepen het opslaan in een geautomatiseerd gegevensbestand) of openbaar gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de VVVF. De bij toepassing van art. 16B en 17 Auteurswet 1912 wettelijk verschuldigde vergoedingen wegens fotokopiëren, dienen te worden voldaan aan de Stichting Reprorecht, Postbus 882, 1180 AW te Amstelveen.

Hoewel aan de totstandkoming van deze uitgave de uiterste zorg is besteed, aanvaarden de auteur(s), redacteur(en) en uitgever geen aansprakelijkheid voor eventuele fouten of onvolkomenheden.

#VVVF&PODIUM

VVVF&PODIUM VVVF BIEDT BEDRIJVEN EN KENNISCENTRA EEN PODIUM OM KENNIS EN ERVARING TE DELEN MET DE VERF- EN INKTBRANCHE

ANTON PAAR NEDERLAND / AZO / BEDU POMPEN / BYK-GARDNER / E & R / ELCOMETER/ ESKENS PROCESS SOLUTIONS / HILDERING PACKAGING / INVENTECH BENELUX / LITHOS BENELUX / NEN / VITO #50/2019 VERF& INKT 45

#VVVF&PODIUM

ANTON PAAR NEDERLAND

Accuraat. Betrouwbaar. Compact. De ViscoQC 300 van Anton Paar.

Ontwikkeld voor een breed spectrum van toepassingen, garandeert de ViscoQC 300 de kwaliteit van jouw producten. Je krijgt snelle en accurate resultaten voor iedere vloeistof tot semi-vaste stalen. ViscoQC is door zijn grote touchscreen makkelijk door iedereen te gebruiken.

Je ontvangthet instrument en haalt het uit de verpakking, de digitale automatische waterpas toont je hoe stabiel het apparaat staat, en je kan onmiddellijk beginnen meten.

Een instrument van topkwaliteit vraagt spindels van topkwaliteit. Het roestvrij spindelstaal (AISI 316L) zorgt voor een extra lange levensduur van het materiaal gezien de bijzondere resistentie aan chemicaliën.

Je bevestigt de spindels met een magnetische koppeling, makkelijker kan niet.

De Toolmaster-software herkent jouw spindel via een elektronische chip in de spindel. Dus nooit meer zorgen over het meten van een product met een verkeerde spindel! Alle spindels volgen de ISO 2555 norm.

De ViscoQC serie: topkwaliteit, makkelijk in gebruik, meet jouw viscositeiten zonder zorgen.

Anton Paar Nederland Everdenberg 7 4902 TT Oosterhout

www.anton-paar.com +31 (0)162 319 250 info.nl@anton-paar.com

Anton Paar Benelux Maagd van Gentstraat 12 9050 Gentbrugge België

www.anton-paar.com +32 (0)9 280 83 20 info.be@anton-paar.com

AZO NV

AZO Scale - Een flexibel en modulair manueel weegsysteem In de verfindustrie is het vaak een hele uitdaging om het volledige proces te automatiseren. Het gaat hier vaak over kleine batches, lage productiecapaciteit, frequente productwijzigingen en/of producten die zich slecht lenen tot automatisering.

De AZO Scale biedt hiervoor een interessante oplossing. Het is een registratie systeem voor manueel afgewogen componenten, een soort “elektronische werkvoorbereiding” voor de operator. De ideale oplossing voor het manueel en accuraat, tot op de gram, afwegen van pigmenten, additieven en andere kleincomponenten.

De AZO Scale is een op maat gemaakt modulair systeem, waarbij de operator op ergonomische wijze kleine hoeveelheden afweegt en intussen worden alle handelingen gecontroleerd, geregistreerd en eventueel gelabeld.

Het kan tevens uitgerust worden met een barcodelezer of RFID, zodat een operator de juist af te wegen componentkan identificeren.

Men kan dus elke verwerkte grondstof gedurende het gehele batchproces opvolgen.

Dit garandeert een optimale kwaliteitsborging.

Voordelen: AZO NV Katwilgweg 15 2050 Antwerpen

46 VERF& INKT #50/2019

www.azo.com +32 3 250 16 00 azo-benelux@azo.com

• Kwaliteitsbewaking • Eenvoudige tracking & tracing • Elektronische werkvoorbereiding

#VVVF&PODIUM

BEDU POMPEN B.V.

BEDU POMPEN – STERK IN MAATWERK Bedu Pompen is al 38 jaar specialist in industriële vloeistofpompen.

Een team van 35 enthousiaste en vakbekwame medewerkers staat klaar om u te ontzorgen op het gebied van vloeistofpompen.

Met onze ruime ervaring selecteren wij de juiste pomp voor uw proces.

Door onze grote voorraad pompen, componenten en onderdelen, in combinatie met onze uitgebreide technische dienst kunnen wij u snel van dienst zijn.

Wij engineeren pompen en pompsets afgestemd op uw specifieke wensen.

Voor maatwerk bent u bij ons aan het juiste adres! U kunt 24/7 een beroep doen op onze storingsdienst.

In de verf- en inktindustrie hebben wij zeer goede ervaringen met onze zijkanaalwaaierpompen, pneumatische membraanpompen, tandwielpompen, excentrische wormpompen en vatpompen.

BEDU POMPEN B.V. Prt v. Midden Gelderland Rood 10 6666 LT Heteren

www.bedu.nl +31 (0)88 4802900 sales@bedu.nl

Interesse? Voor een passend advies komen wij graag bij u langs.

BYK-GARDNER

Uitnodiging voor seminar “The perfect couple” Hoe kunt u ervoor zorgen dat uw kleur altijd overeenkomt met uw normen, zowel visueel als ook gemeten met een instrument?

Leer de basis van de kleurentheorie in combinatie met praktische workshops in een eendaags seminar: • Color Essentials (lichtbron - waarnemer - object) • Visuele kleurevaluatie • Kleursystemen en toleranties • Geometrieën bij het kleurmeten • Voorspelling van fluorescentie Ontdek hoe de combinatie van kleurharmonie en kleurstabiliteitscontrole uw kleurkwaliteitsbeheer radicaal zal veranderen. De presentaties zijn in het Engels en er zijn geen kosten aan verbonden!

Evoluon Eindhoven, woensdag 10 april 10:00 - 15:00 uur Wilt u erbij zijn? Stuur dan een e-mail met uw gegevens naar Seminar.BYK. BYK-Gardner Lausitzer Strasse 8 82538 Geretsried

www.byk.com/instruments 06-12740468 joost.bakker@altana.com

Gardner@altana.com

#50/2019 VERF& INKT 47

#VVVF&PODIUM

E & R B.V.

DE VREE Automatische Afvulmachine V230I-Servo Een nieuwe De Vree V230I-Servo volautomatische afvulmachine werd onlangs door E & R afgeleverd en geïnstalleerd bij een Nederlandse fabrikant van diverse muurverfproducten. De multifunctionele afvulmachine zal worden gebruikt om o.a. watergedragen verven af te vullen in diverse verpakkingen en volumes variërend tussen de 2,5 en 20 liter.

De machine wordt gecombineerd met een automatische De Vree emmer ontstapelaar en toevoersysteem. Het servo transport- en doseersysteem zorgt voor een snel en schoon afvulproces. Alle instellingen zoals doseervolume, servo snelheden, instellingen van de zuiger en automatische reiniging, kunnen éénvoudig via de HMI van de machine worden aangestuurd. Hierin kunnen ook recepturen en de combinaties van producten en verpakkingen worden vastgelegd.

De afvulmachine beschikt over een automatische deksel dispenser en sluiter, lekdetector en een automatisch CIP reinigingssysteem, inclusief water heater, spray nozzles en afvoer van spoelwater. Met dit systeem kan het reinigen van o.a. de vultrechter, de doseerunit en de vul-nozzle automatisch worden uitgevoerd, met een optimaal resultaat en een minimale belasting van de operator.

E & R B.V. Stoomloggerweg 1 3133 KT Vlaardingen

www.er-bv.com 010 4601544 info@er-bv.com

Voor meer informatie over De Vree afvulmachines : WWW.ER-BV.COM

ELCOMETER BV

Elcometer 456 Laagdiktemeter Elcometer is al meer dan zeventig jaar wereldleider in het ontwerpen, vervaardigen en leveren van inspectieapparatuur voor de coating-, beton- en metaaldetectieindustrie. Al sinds in 1947 de eerste meter werd vervaardigd is het Elcometers filosofie om toonaangevende, innovatieve en kwalitatief hoogwaardige producten te leveren in combinatie met een uitstekende service en een concurrerende prijs.

Door zich te concentreren op deze kernwaarden is Elcometer uitgegroeid tot een mondiaal netwerk met vertegenwoordiging in meer dan 70 landen.

Met ons uitgebreide productaanbod, dat specifiek voor de coatingsindustrie is ontwikkeld, bevindt Elcometer zich in een uitstekende positie om u de juiste oplossing te bieden voor uw inspectievereisten, wat en waar dan ook. Alle producten van Elcometer zijn ontworpen om aan de relevante nationale en internationale normen te voldoen De Elcometer 456 zet een nieuwe standaard, betrouwbare en accurate laagdiktemetingen, om uw werk efficiënter uit te voeren. De Elcometer 456 is beschikbaar in drie verschillende modellen.

Elcometer BV Euclideslaan 259 3584 BV UTRECHT

48 VERF& INKT #50/2019

www.elcometer.com/nl 030-2591818 nl_info@elcometer.com

Iedere opvolgende meter beschikt over meer functionaliteit – van het instapmodel Elcometer 456 Model B tot het topmodel van het assortiment de Elcometer 456 Model T.

#VVVF&PODIUM

ESKENS PROCESS SOLUTIONS

Eskens Process Solutions: DYNO®MILL maalmolens en meer ...

Op de ECS beurs in Nürnberg toont de Zwitserse WAB-Group de nieuwe generatie DYNO-MILL UBM maalmolens.

Deze ‘Universal Bead Mill’ is zeer breed inzetbaar voor zowel kleine als grote volumes, en dit ook bij hoog viskeuze producten. De DYNO ®MILL UBM machines zijn energiezuinig, gebruiksvriendelijk en eenvoudig te reinigen, en vormen samen met de parelmolens DYNO ®MILL KD en DYNO ®MILL ECM AP een zeer compleet gamma maalmolens.

Eskens Process Solutions heeft hiermee voor elk type product de juiste maalmachine, en biedt u een praktische totaaloplossing met naast de DYNO ®MILL maalmolens ook een volledig gamma D-Mikxs mengers, praktische dissolvers voor kleine en grote batches, een breed gamma maalparels, en een modulair afvulsysteem.

Eskens Process Solutions verdeelt drie kwaliteiten maalparels: - Tosoh YTZ :Yttrium gestabiliseerde Zirkonium Oxide parels voor hoog energe tische molens.

- Jyoti Zirconox : Keramische Zirkonium Oxide parels, ideaal voor de productie van verven of coatings.

- Jyoti Zircosil : Zirkonium Silicaat parels voro eenvoudige maalprocessen.

Eskens Process Solutions Distributieweg 6 2404 CK Alphen aan den Rijn

www.eskens.com +31 172 468046 info@eskens.com

Wilt u meer weten over onze machines of maalparels?

Wij helpen u graag verder: info@eskens.com of 0172-430181.

ESKENS, MORE THAN JUST MACHINES…

HILDERING PACKAGING B.V.

De boel bij elkaar houden. Zo eenvoudig kan het zijn.

Soms wil je meer dan een afgevuld blik leveren.

Een tweede blikje, een tube of pouch met daarin bijvoorbeeld een verharder, plamuur of decoratieve glitters. Of een stuk gereedschap of een uitgebreide handleiding.

Het is dan een hele toer om het blik en toebehoren als één complete verpakking in het schap te krijgen. Blisteren is een optie, maar relatief kostbaar en de verpakking moet meestal opgehangen worden. De losse onderdelen kunnen ook aan de balie meegegeven worden, maar dat gaat natuurlijk wel eens mis.

Een makkelijkere oplossing is het gebruik van de 2K kappen van Hildering Packaging.

Deze passen perfect op een hele reeks blikverpakkingen (0.75, 1.0 en 2.5 liter) en zijn in verschillende hoogtes verkrijgbaar. Ze kunnen zelfs op specificatie gemaakt worden, zodat het tweede (of derde, vierde, vijfde) onderdeel er exact in past.

De 2K kappen zijn transparant, dus je kan de inhoud goed zien. Ze klikken eenvoudig op de blikrand en blijven goed zitten tijdens transport. Zo krijgt de eindgebruiker alles wat hij nodig heeft in één verpakking aangeboden.

Bij het openen gaat de kap niet kapot, dus hij is opnieuw te plaatsen. Wel zo Hildering Packaging Zandvoorstraat 69 1976 BN IJmuiden

www.hildering.com +31 (0) 255 510 409 info@hildering.com

handig wanneer je de verpakking niet in één keer wilt leegmaken.

Interesse? Vraag naar de uitgebreide mogelijkheden.

#50/2019 VERF& INKT 49

#VVVF&PODIUM

INVENTECH BENELUX B.V.

De meest geavanceerde grootte- én vormmeting in één instrument Microtrac’s Sync Microtrac, een wereldleider in oplossingen voor deeltjeskarakterisering, heeft onlangs een nieuw instrument geïntroduceerd. Microtrac’s Sync meet simultaan grootte- en vormmetingen in één instrument voor een breed scala aan natte en droge toepassingen. Het grote voordeel is dat het een hybride instrument betreft; Laserdiffractie (LD)-technologie is gecombineerd met dynamische beeldanalyse (DIA, Dynamic Image Analysis). Met behulp van de gepatenteerde techniek van Microtrac, onderzoekt de Sync deeltjes met laser, terwijl een high-speed digitale camera tegelijkertijd foto’s maakt.

De nieuwe Sync in het kort: • Geeft in enkele seconden tot wel 35 verschillende grootte- en vormparameters weer • Meet binnen een bereik van 0,01 tot 4000 micron • Eenvoudig schakelen van natte (FlowSync) naar droge (TurboSync) analysemodus • Gebruiksvriendelijke FLEX-software; resultaten worden opgeslagen op PC en/of geëxporteerd naar onder andere Excel en LIMS. Microtrac’s Sync is hét systeem voor deeltjeskarakterisering van verven, coatings, toners en vele andere producten. De Sync verhoogt de productiviteit en stelt u nóg Inventech Benelux B.V. De Kreek 20a 4906 BB Oosterhout

www.inventech.nl +31 (0)162 460404 steinmetz@inventech.nl

beter in staat de eigenschappen van materialen te onderzoeken én optimaliseren.

Voor meer informatie over de Sync neemt u contact op met Marc Steinmetz, Product Manager van Inventech, of bezoekt u onze website www.inventech.nl.

LITHOS BENELUX BV

ARASTIR 20 - Onze unieke technologie - Uw nieuwe mogelijkheden Sinds kort levert LITHOS BENELUX de door ARALON ontwikkelde droge dispersies van organische pigmenten in poedervorm (ongeveer 3 μm).

Deze in Duitsland geproduceerde ingekapselde organische pigmenten bezitten een unieke hybride polymeermatrix met hoge alkalische stabiliteit en water compatibiliteit ter voorkoming van “staining” en “bleed-out”.

ARASTIR-20 is formaldehyde-vrij en bevat geen VOC’s, geen zware metalen en geen minerale oliën. Daarom is ARASTIR -20 bij uitstek geschikt voor de productie van (vinger)verf, lakken en coatings.

ARASTIR-20 zijn niet bedoeld als vervanging voor vloeibare dispersies of pasta’s, omdat ze zwakker zijn in kleur. Integendeel, ze openen nieuwe mogelijkheden in verwerking en toepassing, die vaak alleen voorbehouden zijn aan anorganische pigmenten.

ARASTIR-20 is verkrijgbaar in 4 kleuren. Wij sturen u graag een sample toe om te testen.

Lithos Benelux BV Koningin Wilhelminahaven NZ 26 3134 KE Vlaardingen

50 VERF& INKT #50/2019

www.lithosbenelux.nl 010 - 445 61 00 info@lithosbenelux.nl

#VVVF&PODIUM

NEN

Training PGS 15: de (on)mogelijkheden van de opslag van gevaarlijke stoffen Met de toenemende behoefte aan opslag van gevaarlijke stoffen kan ook het risico voor werknemers of de omgeving toenemen, indien onvoldoende veiligheidsmaatregelen worden getroffen. PGS 15 is de meetlat in Nederland waarin is aangegeven hoe opslag van verpakte gevaarlijke stoffen dient plaats te vinden zodat een voldoende veiligheidsniveau voor arbo, milieu en brand wordt gerealiseerd. De voorschriften uit PGS 15 zijn afgestemd op de fysische/chemische eigenschappen, hoeveelheden, veiligheidsmaatregelen en combinaties in opslag van de verpakte gevaarlijke stoffen.

Tijdens de training krijgt en leert u: • De (on)mogelijkheden van opslag van verpakte gevaarlijke stoffen • Veel aandacht voor de praktische toepassing van de voorschriften en de daaraan verbonden consequenties/valkuilen • Aan de hand van opdrachten en het bespreken van voorbeelden uit de praktijk • PGS 15 is aangewezen als BBT-document • Waardering Hobéon SKO-VK, onderhoudssysteem AH/VK toegekend van 1 punt

NEN Vlinderweg 6 2623 GP Delft

www.nen.nl (015) 2690391 klantenservice@nen.nl

Schrijf u in via: www.nen.nl/basispgs15

VITO

productemissiontesting.vito.be Combineer productemissie vereisten en labels efficiënt en kostenbesparend

VITO is in Europa en de VS een erkend labo voor de vele VOC emissie wetgevingen en labels. Bij de opmaak van het testprogramma overlopen we met de klant de vele mogelijkheden en bekijken we samen met hem wat voor hem de interessantste en voordeligste aanpak is.

Duitse ABG (AgBB), Franse label A+, Belgische wetgeving,…., EMICODE, M1, Blue Angel, European Ecolabel, Floorscore, AllergyCertified, Natureplus, LEED, BREEAM, …

VITO is het enige door UL Europees erkend test labo voor testen i.k.v. GREENGUARD certificatie. https://productemissiontesting.vito.be/building-materials-and-furniture

VITO Boeretang 200 2400 Mol, België

www.tproductemissiontesting.vito.be 0032 14 33 69 63 jeroen.vandeun@vito.be

#50/2019 VERF& INKT 51

voor alle soorten vulgoed

voor meer componenten

voor impact op het schap

voor veilig transport

Al 60 jaar de beste verpakkingsoplossingen speciaal voor verf en chemie www.hildering.com