2017 inmotion september nr 05

r 201

Jg 03

embe | sept

7

Verschijnt twee keer per jaar | Jg. 3 nr. 05 | Dag van de Zorg vzw, Lievestraat 6, 9000 Gent

Dag van de Zorgmagazine over uitdagingen in zorg en welzijn

10

22

ZIEKENHUISNETWERK: ERVARINGS­TIJD VOOR ACTIE DESKUN­DIGEN Een gesprek met AAN HET WOORD vijf grote spelers uit Deelnemers de ziekenhuiswereld Dag v/d Zorg getuigen

32

34

ER IS LEVEN NA JONGDEMENTIE Mathieu Vandenbulcke leidt gespecialiseerde ziekenhuisafdeling

INNOVATIEFESTIVAL TIJDENS WEEK VAN DE ZORG Samenwerking Dag v/d Zorg en In4care

COLOFON inMotion is het magazine van Dag van de Zorg vzw en verschijnt twee keer per jaar.

Redactie: Evelien Chiau

SECTOR EEN WEEK LANG IN DE SPOTLIGHT nze ploeg is volop bezig met de voorbereiding van de volgende Dag van de Zorg. Op zondag 18 maart 2018 is het zover. Dan gooien organisaties uit zorg en welzijn hun deuren weer open voor het brede publiek. De inschrijvingen lopen vlotter binnen dan andere jaren. De voorbije editie was dan ook een grand cru.

Coördinatie: Els De Smedt

Dag van de Zorg is na zes edities al goed ingeburgerd en een sterk merk geworden. Het is dé dag waarop we in Vlaanderen en Brussel samen achter de schermen van de zorg- en welzijnssector kunnen kijken en kennis maken met de enthousiaste medewerkers, innovatieve ontwikkelingen, knowhow en kwaliteit.

Werkten mee aan dit nummer: Karlien Beaumont, Stefaan Couvreur, Nico De Fauw, Els De Smedt en Geert Van Hijfte

In aanloop naar Dag van de Zorg geven we dit jaar nog meer aandacht aan de Week van de Zorg. Elke dag zetten we een ander aspect uit de sector in de kijker: eerstelijnszorg, innovatie, opleiding en werk, mantelzorg ...

Vormgeving: Karlien Beaumont en dotplus

Fotografie: Peter De Schryver, Geert Van Hijfte en met dank voor de ingezonden foto’s Verantwoordelijke uitgever: Geert Van Hijfte, Lievestraat 6, Gent Wenst u InMotion toegestuurd te krijgen of een adreswijziging door te geven, contacteer dan Karlien Beaumont via karlien@dagvandezorg.be.

Met dank aan onze partners: KBC, Janssen Pharmaceutica, Philips, Spa, SD Worx, t-zorg en Flanders Care

Samen Zorgkrachtig vormt opnieuw het overkoepelende thema.

Niet alleen voor de nieuwe Dag van de Zorg maar ook voor deze inMotion: samen rond de tafel met een aantal keyplayers over ziekenhuisnetwerken, Zorgbedrijf Antwerpen en De Wissel Leuven over bijzondere jeugdzorg, Fiola als nieuwe fusie van zes diensten voor personen met een beperking in Oost-Vlaanderen, de Vlaamse zorgambassadeur en VDAB die de handen in elkaar slaan en Dag van de Zorg en in4care die samen een innovatie­festival op de Corda Campus in Hasselt organiseren.

Hopelijk vind je even tijd voor deze inMotion. Veel leesplezier.

Geert Van Hijfte, Voorzitter Dag van de Zorg vzw

INMOTION

INHOUD 04 - VIER VOORZIENINGEN, ÉÉN CAMPUS

AZ Sint-Elisabeth neemt met drie zuster­ondernemingen deel aan Dag van de Zorg

07 - OVERKOP GAAN IS OKÉ

Rode Neuzen Dag financiert vijf huizen voor jongeren

08 - OPNIEUW SAMEN ZORGKRACHTIG Nu een week lang

10 - OP ZOEK NAAR HET ZIEKENHUISNETWERK: TIJD VOOR ACTIE

Een gesprek met vijf grote spelers uit de ziekenhuiswereld

DE DUBBELE WINST VAN ZORG & WELZIJN e sector van zorg en welzijn neemt in Vlaanderen een belangrijke plaats in. Elke dag maken 300.000 mensen werk van de kwaliteit van zorg en welzijn voor elke Vlaming. De welzijns- en gezondheidssector betekent voor Vlaanderen een enorme economische meerwaarde die elk jaar voor een omzet zorgt van 11 miljard euro aan producten en diensten in andere sectoren.

Innovatie en gerichte ontwikkeling van nieuwe producten en diensten in die andere sectoren is dan ook van groot belang om in de social profit toepassingen ingang te laten vinden op vlak van technologie, digitalisering, gebruik van data, online applicaties, nieuwe materialen en samenwerkingsvormen.

Deze inMotion biedt bedrijven en organisaties inzicht in een aantal evoluties die in de sector aan een opmars bezig zijn. Flanders’ Care helpt samenwerkingen opzetten om transformaties op basis van die nieuwe mogelijkheden te realiseren. Dit is een dubbele winst voor Vlaanderen: een toename van de kwaliteit en de toegankelijkheid van zorg en welzijn voor elke Vlaming alsook een economische valorisatie van de ontwikkelde goederen en diensten ten behoeve van de zorg- en welzijnssector.

Ik kijk nu al uit naar de technologische en innovatieve demonstraties die onze sector zal tonen op de Dag van de Zorg op 18 maart 2018.

Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin

18 - KWALITATIEF WERK VOOR EEN KWALITATIEVE SECTOR

Vlaamse Zorgambassadeur en VDAB slaan handen in elkaar

20 - BIJZONDERE JEUGDZORG VOOR BIJZONDERE JONGEREN

Gesprek met Zorgbedrijf Antwerpen en De Wissel Leuven

24 - ERVARINGSDESKUNDIGEN AAN HET WOORD

Drie deelnemers van Dag van de Zorg getuigen

28 - WELKOM FIOLA

Zes diensten voor personen met een beperking fuseren

31 - DE IMPACT VAN PERSOONSVOLGENDE FINANCIERING OP DE THUISZORG Solidariteit voor het Gezin specialiseert zich in zorg op maat door geïntegreerde aanpak.

32 - SAMEN DE ZORGCIRKEL ROND MAKEN

Vlaams-Brabant krijgt eerste zorgcoöperatie van Vlaanderen

34 - ER IS LEVEN NA JONDEMENTIE

Neuropsychiater Mathieu Vandenbulcke leidt gespecialiseerde ziekenhuisafdeling voor jonge mensen met dementie

36 -INNOVATIEFESTIVAL TIJDENS WEEK VAN DE ZORG

Dag van de Zorg en In4care slaan handen in elkaar

39 -FLANDERS’ CARE GAAT VOLUIT VOOR INNOVATIE

Nieuwe technologieën vinden hun weg naar de zorgsector

41 - DE PLANNEN VAN WINNAAR FAMILIEHULP Zorgverhaal van het Jaar

3

4

AZ SINT-ELISABETH NEEMT MET DRIE ZUSTER­ ONDERNEMINGEN DEEL AAN DAG VAN DE ZORG

VIER VOORZIENINGEN, Het Algemeen Ziekenhuis Sint-Elisabeth ligt samen met haar drie zusterondernemingen in een groen domein op wandelafstand van het Zottegemse stadcentrum. De omgeving is aangepast aan de fysieke en mentale evolutie van de bewoners en biedt hen de mogelijkheid om te wonen en herstellen.

Op 18 maart nemen ze met hun vier diverse en toch verbonden takken deel aan Dag van de Zorg. Wij spraken met Frank Verbeke, algemeen directeur en dagelijks bestuurder.

Een verpleegkundige doet een patiënt een zuurstofmasker om op de afdeling Geriatrie

ullie nemen met vier voorzie­ ningen deel aan Dag van de Zorg. Welke diensten bieden die voorzieningen zoal aan?

Verbeke: “In ons ziekenhuis met 333 bedden zijn nagenoeg alle medische disciplines vertegen­ woordigd. Er is een groot dagziekenhuis, een spoedgevallendienst met MUG en eigen ziekenwagen, een radiologie-­ afdeling met CT en NMR, een dienst isotopen met SPECT-CT, een revalidatiecentrum en laboratorium met afdelingen anatomo-pathologie en klinische biologie. Er is dus zowel aandacht voor acute als chronische zorg. We behaalden recent het NIAZ kwaliteitslabel, iets waar we erg trots op zijn.

Daarnaast is er ook De Bron, dat bestaat uit een dagverzorgingscentrum, een woonzorgcentrum, zorgstudio’s en

75 assistentiewoningen.

De Hoop is een kleinschalige huiselijke voorziening die ondersteuning biedt aan volwassenen met een (vermoeden van) beperking of nietaangeboren hersenletsel. Via activering, therapie, lotgenotencontact, begeleid werk en woonbegeleiding aan huis worden ze geholpen in hun zoektocht naar groei, uitdaging en kwaliteit van leven in de maatschappij. Om dat te bereiken, werken ze nauw samen met reguliere professionele diensten en mantelzorgers.

Tot slot is er nog ons kinderdagverblijf Piet Konijn, waar elke dag 36 kinderen worden opgevangen.”

Waarin ligt voor jullie de meerwaarde in het werken op één grote campus?

“Die meerwaarde speelt zich af op

INMOTION

5

ÉÉN CAMPUS verschillende domeinen. Eén daarvan is uiteraard het delen van de omgeving: zo zorgt de nabijheid van het ziekenhuis er bijvoorbeeld voor dat onze ouderen onbezorgd zelfstandig kunnen wonen.

De campus draagt ook bij aan een evenwicht in de werk-privébalans van onze medewerkers. Jonge kinderen kunnen terecht in het kinderdagverblijf en medewerkers genieten een voordeel­ tarief bij het strijkatelier van De Bron.

ziekenhuisopname nodig is. Doordat de ICT-afdeling zijn knowhow deelt over de verschillende ondernemingen heen faciliteren we een veilige en vlotte werkomgeving. Bovendien delen we een bedrijfscultuur waarin we streven naar de beste zorg voor ieder lid van de samenleving. We hebben aandacht voor de sociale, psychologische en menselijke noden van élke gebruiker, over alle voorzieningen heen.”

Ook het delen van diensten speelt een belangrijke rol, vooral op vlak van chronische zorg. Zo kunnen cliënten van De Hoop terecht in een assistentiewoning van De Bron en worden mensen vanuit de geriatrie regelmatig doorverwezen naar het woonzorg­ centrum of dagcentrum. Ouderen hoeven niet uit hun gekende omgeving te worden gehaald wanneer een korte

Waarom moeten we op 18 maart zeker naar Zottegem afzakken?

Tijdens Dag van de Zorg willen we de bezoekers een interactieve dag aanbieden onder het motto: kijk, leer en doe.

De bewoners van De Hoop

“Tijdens Dag van de Zorg willen we de bezoekers een interactieve dag aanbieden onder het motto: kijk, leer en doe. Kijk achter de schermen van verschillende afdelingen. Leer over de recentste ontwikkelingen in de zorg.

Doe mee met de workshops en opdrachten.”

Regel uw bankzaken en verzekeringen wanneer Ăş wilt.

kbc.be/mobile

INMOTION

RODE NEUZEN DAG FINANCIERT VIJF HUIZEN VOOR JONGEREN

OVERKOP GAAN IS OKÉ Tijdens Rode Neuzen Dag 2016 droomden organisatoren VTM, Qmusic en Belfius luidop om met de ingezamelde € 4.103.677 ‘Rode Neuzen Dag-huizen’ op te richten: een fysieke plek in elke provincie waar jongeren binnen en buiten kunnen wandelen voor ontspanning, maar ook voor snelle professionele hulp. Maak kennis met Overkop.

n 2015 bleek uit onderzoek dat één op de vijf jongeren in Vlaanderen kampt met psychische problemen. Toch vinden zij de weg naar de juiste hulp nog steeds niet. Cijfers uit 2016 toonden aan dat minder dan vier op de tien jongeren weten waar ze terecht kunnen met psychische moeilijkheden en dat zeven op de tien jongeren de stap naar hulp helemaal niet zet.

Na afloop van Rode Neuzen Dag konden organisaties zich inschrijven om via het Rode Neuzen Fonds, dat beheerd wordt door de Koning Boudewijnstichting, hun schouders te zetten onder een Overkop-huis. De naam werd door jongeren zelf bedacht en heeft een dubbele betekenis. Overkop gaan kan fun zijn, maar kan ook betrekking hebben op ‘problemen in je kop’. Op zulke momenten staan de Overkop-huizen en het online Overkopplatform voor hen klaar. Want het is oké om je af en toe minder goed te voelen en oké om erover te praten. De jury, onder leiding van kinderpsychiater Peter Adriaenssens, maakte bekend dat Genk, Gent, Mechelen, Oostende en Tienen binnenkort een Overkop-huis openen.

In Genk bundelen het JAC, CGG, KPC en de jeugddienst hun krachten voor het Overkop-huis. Het Gentse Huis voor Jongeren wil op hun beurt een geïntegreerd traject uitwerken voor elke jongere met een hulpvraag. In Mechelen wil ROJM, het regionaal open jeugdcentrum en jeugdhuis voor kwetsbare jongeren, met het inloophuis dan weer de brug slaan naar hulpverlening.

De villa van Habbekrats, een vormingsdienst die zich richt op jongeren uit kansengroepen, biedt onderdak aan het Overkop-huis van Oostende. Tot slot wordt in Tienen een loods in het centrum van de stad door de jongeren omgebouwd tot een creatieve ontmoetingsruimte onder leiding van De Wissel, een centrum voor Bijzondere Jeugdzorg.

7

8

OPNIEUW

SAMEN ZORGKRACHTIG NU EEN WEEK LANG

Het thema van de voorbije editie blijft de kapstok voor de grootschalige opendeurdag van zondag 18 maart 2018. Dat geldt dit jaar ook voor de Week van de Zorg. Elke dag van de week belichten we een ander onderwerp of aspect van de sector, met als rode draad Samen Zorgkrachtig.

Op maandag starten we met de eerstelijnszorg, op dinsdag organiseren we samen met in4care het innovatiefestival voor zorg en welzijn, op woensdag slaan we de handen in elkaar met de hogescholen en Vlaams zorgambassadeur Lon Holtzer en doen we een actie met de studenten, op donderdag nemen we tijd voor preventie, op vrijdag zetten we mantelzorg in the picture en op zaterdag geven we massaal bloed in de donorcentra van Rode Kruis-Vlaanderen. Als kers op de taart toont de sector zich Samen Zorgkrachtig op de zevende editie van Dag van de Zorg.

In OCMW Asse maakten ze heel wat lekkers klaar voor hun bezoekers

STARTDAGEN OP 7 EN 10 NOVEMBER

Naar goede gewoonte verwelkomt Dag van de Zorg alle deelnemers op een boeiende startdag met tal van tips, praktijkverhalen en do’s-and-don’ts. Deelnemers ontmoeten en inspireren er elkaar.

Enkele deelnemers van vorig jaar komen met volle passie hun Dag van de Zorgverhaal vertellen.

En zoals elk jaar nodigen we ook gastsprekers uit.

Dit jaar komt onder andere een ervaren eventmanager tips en tricks geven bij het organiseren van een event zoals Dag van de Zorg.

De startdagen gaan door op dinsdag 7 november in Mechelen en op vrijdag 10 november in Gent.

Meer info hieromtrent volgt snel op www.dagvandezorg.be.

Startdag Gent

INMOTION Heel veel interesse op Dag van de Zorg

DEELNEMEN

IN 2018 TWIJFEL JE NOG OM DEEL TE NEMEN? Kom gerust een kijkje nemen op een van de startdagen. Inschrijven kan via karlien@dagvandezorg.be.

Je organisatie registreren voor deelname aan Dag van de Zorg kan nog tot 15 december via www.dagvandezorg.be/inschrijven.

TOCH NOG EEN VRAAG?

Stuur een mailtje naar info@dagvandezorg.be of bel 09-224 06 84.

EXCLUSIEF VOOR DEELNEMERS VAN DAG VAN DE ZORG 2018 Rode Kruis-Vlaanderen en Dag van de Zorg organiseren voor de derde keer op rij het Zorgverhaal van het jaar.

De laureaat van deze award wordt bekend­gemaakt tijdens het innovatiefestival op dinsdag 13 maart 2018 en ontvangt een geldprijs van € 10.000. Ook dit jaar is er een publieksprijs van € 2.500. Iedereen kan stemmen via de website van Rode KruisVlaanderen en bepaalt mee wie de publiekstrofee mee naar huis neemt.

Meer info over deze wedstrijd vind je op www.rodekruis.be/zorgverhaal.

Op pagina 41 lees je het verhaal van de winnaar van vorig jaar.

zorg verhaal v/h jaar

9

10

EEN GESPREK MET VIJF GROTE SPELERS UIT DE ZIEKENHUISWERELD

11

INMOTION

OP NAAR HET ZIEKENHUISNETWERK:

TIJD VOOR ACTIE

Vier ziekenhuisdirecteurs en de bestuurder van de grootste werkgeversfederatie van de sector verzamelden rond tafel voor een pittig gesprek over de toekomst van de ziekenhuisnetwerken in ons land. De boodschap was meteen duidelijk: als de overheid niet snel ingrijpt, laten ze een momentum voorbijgaan dat heel wat gevolgen kan hebben op onze gezondheidszorg.

en studie van Belfius over de algemene ziekenhuizen wees uit dat 30% van de zieken­ huizen in België verlies maakt.

“Als het zo doorgaat met de ziekenhuizen, gaan families van patiënten nog moeten komen helpen”, zei Maggie De Block onlangs. Is de toestand echt zo schrijnend, of mogen we die uit­ spraak met een korrel zout nemen?

MVU: “Het probleem heeft volgens mij drie verschillende aspecten, gerelateerd aan Triple Aim. Kwaliteit, toegankelijkheid en betaalbaarheid zijn belangrijke parameters van onze ziekenhuizen. Ons systeem staat momenteel onder enorm veel druk. De Vlaamse ziekenhuizen investeren sterk in kwaliteit en leggen de lat erg hoog. Een aantal evenwichten die vroeger aanwezig waren, zijn er nu niet meer. Maar we hopen zeker niet

terecht te komen in de boutade van de minister.”

MN: “Alles heeft te maken met de architectuur van ons systeem; dat overigens bovenaan staat in heel wat rankings met betrekking tot patiënttevredenheid.

De prijs die je daarvoor betaalt, is dat je per definitie inboet op andere zaken, zoals volksgezondheid en budget. We moeten ergens de ideale oplossing vinden tussen de verschillende pijlers van Triple Aim, die elkaar soms tegenspreken. De vergrijzing, technologische evolutie en personalised medicine hebben een grote invloed op de zorgsector. Er moeten beleidskeuzes gemaakt worden. Er moet meer sturing komen vanuit de overheid.

Geen enkel systeem is ideaal, maar er zijn zeker enkele mooie, inspirerende structuren uit het buitenland waar we een voorbeeld aan kunnen nemen.”

Wie is wie?

Marc Noppen, UZ Brussel (MN) Christophe Mouton, AZ Maria Middelares (CM) Marc Van Uytven, OLV Ziekenhuis (MVU) Koen Michiels, AZ Nikolaas (KM) Peter Degadt, Zorgnet-Icuro (PD) Jasper D’Hoore, moderator (JDH)

CM: “Onze financiering per geleverde prestatie stimuleert toegankelijkheid.

Dat is de zogenaamde prestatiegeneeskunde, maar ik ben van mening dat we meer de geleverde kwaliteit dan puur de geleverde prestaties moeten belonen.

Met de middelen die we nu al besteden aan de gezondheidszorg, kunnen we zeker mooie stappen zetten.”

PD: “We hebben de diagnostiek enkele jaren geleden al gemaakt. De opdracht voor de huidige generatie politici is om daar betekenis aan te geven. Het ziekenhuis van de toekomst wordt veel meer een soort van platform voor acute zorg, met een noodzakelijke concentratie van bepaalde pathologieën en apparatuur om de kwaliteit te kunnen garanderen. Maar voor veel aandoeningen speelt ook bereikbaarheid een belangrijke rol, zeker met het oog op

Ons systeem staat momenteel onder enorm veel druk. De Vlaamse ziekenhuizen investeren heel sterk in kwaliteit en leggen de lat erg hoog.



12

Christophe Mouton, directeur AZ Maria Middelares



Marc Noppen, directeur UZ Brussel

vergrijzing. Het is dus niet zo simpel als sommigen beweren, om te besparen door blindelings ziekenhuizen te gaan sluiten. Op vlak van financiering wéten we wat er moet gebeuren. Ik ben op dit moment niet echt onder de indruk van de politieke slagkracht om deze uitdaging aan te pakken.”

Wat gaat er politiek mis?

PD: “De bevoegdheidsverdeling is voor onze sector dodelijk. En de kracht van politiek … Tja, die ontbreekt. De sector vraagt vandaag toestemming aan de politiek om te mogen veranderen en de middelen beter aan te wenden. We werken zelf alles uit en vragen alleen een kader om te kunnen werken, maar zelfs dat blijkt moeilijk. We hebben nood aan sterke leidersfiguren. Het politiek en juridisch kader is op dit ogenblik zeer mistig.”

Over die netwerkvorming. Hoe verliep dat proces? Kostte dat bloed, zweet en tranen of is dat vrij vlot verlopen?

MVU: “In de Denderregio zijn we volop bezig met de netwerkvorming tussen het OLV Ziekenhuis (Aalst-Asse-Ninove), het ASZ (Aalst-Geraardsbergen-Wetteren)

Geert Van Hijfte, voorzitter Dag van de Zorg

en het Algemeen Ziekenhuis Sint-Blasius (Dendermonde-Zele). Maar zolang het wettelijk kader ontbreekt, is het moeilijk om hierin verder te gaan. De huidige regelgeving maakt het quasi onmogelijk om verdere stappen te ondernemen.

De intentie is om een geïntegreerd zorgmodel opzetten. Momenteel krijgen de ziekenhuizen vanuit de overheid de boodschap: “Praat maar, en eens je een plan heb, zullen wij wel zeggen of het kan doorgaan.” Dat zorgt voor heel wat onzekerheid binnen de sector. We hebben een nieuw model nodig dat inzet op innovatie. Want hoezeer onze artsen ook hun best doen om te overleggen met collega’s over ziekenhuisgrenzen heen; eens ze echt willen samen­werken, schiet het globale beleid tekort.”

Voor UZ Brussel was het ook zeer moeilijk om partners te vinden voor de uitbouw van een zieken­ huisnetwerk, niet?

MN: “Ik zou eerst even de term ‘ziekenhuisnetwerk’ willen definiëren.

Je hebt geografische netwerken zoals in de Kempen, maar in een stad als Brussel is dat een compleet ander verhaal. Als Vlaams ziekenhuis in Brussel stoot je bovendien op een bijkomende

Marc Van Uytven, directeur OLV Ziekenhuis

complexiteit. In het Zuiden van ons land wordt een netwerk als iets compleet anders gezien. Dat zorgt dus voor semantische discussies. En zolang de overheid geen standpunt inneemt, wordt er heel veel gepraat maar lijkt het soms een beetje Babylonië.

We weten niet waar we moeten landen, er is geen duidelijk kader. Pas eens de centen naar boven gaan komen, zullen we het achterste van de tong zien. Ik denk dat het dringend tijd is voor duidelijkheid. 40% van onze patiënten zijn Franstalige of anderstalige Brusselaars. Dat maakt de oefening niet makkelijker, maar we kunnen ze niet langer uit de weg gaan.”

KM: “Wie houdt de totale puzzel in de gaten? Het is ook een stuk onze verantwoordelijkheid dat alle inwoners van ons land een goeie gezondheidszorg krijgen. Dehaene heeft destijds enkele krijtlijnen uitgezet, en dat is ook nu noodzakelijk. We hebbene een moedige overheid nodig die stabiliteit biedt.”

CM: “Een eerlijke overheid ook. Er wordt gesproken van uitgebreide samenwerkingsverbanden tussen verschillende zones. Deze visie moet in

INMOTION

We moeten geen muren bouwen tussen eerste en andere lijnen; we moeten transmurale zorgprocessen optimaliseren

Peter Degadt, gedelegeerd bestuurder Zorgnet-Icuro

Jasper D’Hoore, journalist De Tijd en moderator

een duidelijk juridisch kader gegoten worden, zonder dat daar politieke agenda’s in meespelen. Alleen zo kunnen we die visie op een degelijke wijze vertalen naar de praktijk.

Samenwerkingen die de overheid twintig jaar geleden heeft goedgekeurd, blijken in sommige gevallen de perfecte basis om er een netwerk rond te bouwen.

Ons netwerk probeert hierbij ook steeds de link te leggen met de nieuwe eerstelijnszones. Maar de huidige huisartsenzones zijn veelal organisch tot stand gekomen, waardoor de in de steigers staande ziekenhuisnetwerken niet altijd overeenstemmen met die historisch gegroeide zones. Aan de randen van een netwerk zal je altijd overlappende zones hebben. Daar komt opnieuw heel wat onzekerheid bij.

En dan begin je de omgekeerde oefening te maken: als de overheid bijvoorbeeld alle Gentse ziekenhuizen verplicht samenbrengt in één locoregionaal netwerk, dan voldoet dit niet aan de minimale criteria inzake te bereiken bevolkingsaantallen. Stel dat deze situatie verholpen kan worden door het ziekenhuis van Lokeren aan het netwerk toe te voegen, dan moet je er

Nico De fauw, directeur In4care en medewerker Dag van de Zorg

ook automatisch hun samenwerking met AZ Nikolaas bijnemen. Wij werken echter nauw samen met het ziekenhuis van Deinze, waarmee we een personele unie hebben. Het ziekenhuis van Deinze heeft dan weer een goeie samenwerking met Waregem, dat op zijn beurt sterk verbonden is met AZ Groeninge uit Kortrijk, dat – om de cirkel helemaal rond te maken – ook al meer dan 20 jaar intens samenwerkt met ons ziekenhuis.

Volgt u nog? Als we al deze puzzelstukjes in elkaar willen laten passen, zijn we eigenlijk bezig met de uitbouw van een ziekenhuisnetwerk dat zich uitstrekt van Sint-Niklaas tot Kortrijk en dubbel zoveel inwoners bedient dan men beoogt. Als we dit alles nog een beetje beheersbaar en overzichtelijk willen houden, dan kunnen we niet anders dan zo’n constructie opsplitsen in twee netwerken waarbij de Gentse zieken­ huizen als scharnier functioneren.

Vertrekkende vanuit Gent ontstaan er dus twee locoregionale netwerken: één dat zich uitstrekt tot Sint-Niklaas (Netwerk ­Gent-Noord) en één dat zich uitstrekt tot Kortrijk (E17-ziekenhuisnetwerk).

PD: “Door gezondheidseconomen en media is gesteld dat ziekenhuizen te

Koen Michiels, directeur AZ Nikolaas

De overheid heeft het momentum bijna laten voorbijgaan. Bijna, want als er in september of oktober geen besluit komt vanuit de politiek, zijn we als sector genoodzaakt om te reageren en het niet langer te accepteren dat we geculpabiliseerd worden.



13

©Janssen-Cilag NV - PHBE/JAN/0917/0001 - vu/er Erik Present, Antwerpseweg 15-17, 2340 Beerse

U bent niet alleen.

Samen staan we sterker!

Bij Janssen zijn we ons ervan bewust hoe ingrijpend een psychische of neurologische aandoening is voor de mensen die ermee te kampen krijgen en voor hun naaste omgeving.

Ziektes als schizofrenie, stemmingsstoornissen of alzheimer kunnen de dagelijkse activiteiten en ‘levenskwaliteit’ sterk belemmeren.

Daarom blijven we werken aan medische doorbraken, om mensen te helpen een gezonder en gelukkiger leven te leiden. We dromen van een wereld waarin de problemen en het stigma rond deze aandoeningen verleden tijd zijn.

Wij zijn Janssen. We werken met de hele wereld samen voor de gezondheid van iedereen.

Zoekt u meer informatie, bezoekt u dan onze website: www.janssen.com/belgium

De afbeelding maakt gebruik van modellen en dient enkel ter illustratie.

Janssen Pharmaceutica NV

Janssen partner van de Dag van de Zorg

15

INMOTION



veel consumeren en dat ze het gerust met anderhalf miljard minder kunnen doen. Ziekenhuizen hebben zelf hun verantwoordelijkheid opgenomen. Ze hebben zich georganiseerd in klinische netwerken, zodat ze een complementair aanbod kunnen garanderen dat ook op langere termijn betaalbaar blijft. Dat is bottom-up gegroeid. De overheid heeft het momentum bijna laten voorbijgaan.

Bijna, want als er in september of oktober geen besluit komt vanuit de politiek, zijn we als sector genoodzaakt om te reageren en het niet langer te accepteren dat we geculpabiliseerd worden. Ik vergelijk onze huidige situatie vaak met biologisch fruit. Wij hebben dat fruit als zorgorganisaties gekweekt. De appels zijn niet allemaal even perfect gevormd en sommigen hebben wat vlekjes, maar ze zijn wel lekker en gezond en bovendien geschraagd door de professionals op het terrein. Bij genetisch gemanipuleerd fruit kunnen al die appels er wel mooi uitzien, maar is het niet zeker of ze wel lekker zullen zijn. Ik pleit ervoor om wat organisch gegroeid is vooraan te plaatsen.”

Ik vermoed dat je die boodschap ook zo communiceert naar de over­ heid? Welke reactie krijg je van hen?

PD: “Dat ze ermee bezig zijn en er een wetsvoorstel op komst is.”

Moeten er tegen 1 januari geen 25 ziekenhuisnetwerken zijn?

MN: “We zijn daar ook mee bezig, maar krijgen niet voldoende duidelijkheid vanuit de overheid. Zeker wat Brussel betreft is de situatie nog eens zo complex.”

CM: “Er werd in de sector al veel samengewerkt avant la lettre, lang voordat het woord netwerk viel. We moeten dan ook bewaken dat we ons niet blindstaren op die netwerken en dat we netwerkoverschrijdende samenwerkingen ook in de toekomst blijven stimuleren. Het laatste wat we willen is dat de netwerken met elkaar gaan concurreren.”

MN: “Nu lijkt het alsof netwerken een doel zijn, terwijl ze een middel zijn.”

Peter De Gadt van Zorgnet-Icuro vertelt

MVU: “Het netwerk is veel meer dan een louter coördinerende structuur. Het is ook een actor die besluiten moet nemen over verschillende zorgopdrachten. Het is een heel moeilijke oefening die soms nog ingewikkelder gemaakt wordt door geforceerde structuren op te zetten.”

We bekijken gezondheidszorg uitsluitend als kost.

Maar als het systeem erin slaagt meer mensen gezond te houden, creëer je winst.

Het doel van die netwerken is naar rationalisatie gaan. Luc Van Gorp, de voorzitter van CM, zei daarover dat we makkelijk een kwart van de ziekenhuisbedden kunnen missen.

Is dat waar we naartoe gaan?

PD: “Als je bepaalde ziekenhuizen schrapt, schrap je niet enkel het aanbod maar ook een expertise om samen te werken met de eerstelijnszorg. Als we nu even de belangrijke groep chronisch zieken als voorbeeld nemen. We kunnen die indelen in een zestal grote categorieën: diabetes, hartfalen, kanker, nierfalen, ademhalings­stoornissen en dementie. Als we per doelgroep het zorgproces – met goede afspraken – beter kunnen stroomlijnen, boeken we belangrijke kwaliteits- en efficiëntiewinsten. Zo nemen we de patiënt en niet de structuur of de zorgverstrekker als uitgangspunt. Maar zo’n proces loopt over de lijnen heen. Mede daarom vind ik de termen eerste- en tweedelijnszorg volledig voorbijgestreefd. We moeten geen muren bouwen tussen eerste en andere lijnen; we moeten transmurale zorgprocessen optimaliseren.

MN: “Daar ben ik het volledig mee eens.

Iedereen moet er belang bij hebben dat de patiënt beter wordt. Het probleem is dat elk onderdeel van de zorg

momenteel zijn eigen finaliteit en eigen budget heeft, terwijl de bottom line pas aan het einde van de lijn zou mogen liggen. Wat mij opvalt, is dat we gezondheidszorg uitsluitend als kost bekijken. Terwijl een goed gezondheidszorgsysteem net geld kan opbrengen.

Als het systeem erin slaagt meer mensen gezond te houden, dan creëer je winst.

Want gezonde mensen werken, betalen belastingen, consumeren …”

Er is altijd de begrotingsimpact die een onoverkomelijke rol speelt bij de financiering. Hoe kunnen we het idee van gezondheids­winsten implementeren in het huidige systeem?

MN: “Je zou als arts beloond moeten worden wanneer je patiënten gezond houdt. Er is in Devon, een district in Groot-Brittannië een experiment uitgevoerd betreffende dit thema.

Huisartsen werden er beloond om de populatie zo gezond mogelijk te houden.



www.kdg.be

kareldegrotehogeschool

@kdghogeschool

#kdghogeschool

Kickstart je carrière in de zorg met de opleidingen van KdG Hogeschool www.kdg.be/zorg Praktijkgerichte bacheloropleidingen voor een vliegende start in de gezondheidszorg en welzijnssector.

Bachelor-na-bachelors, postgraduaten en navormingen, om een leven lang bij te leren.

Flexibele trajecten, voor die gedroomde carrièreswitch.

INMOTION

Marc Noppen van UZ Brussel licht zijn standpunt toe



Ze hebben drie zaken gemeten: HbA1c, cholesterol en rookgedrag. Na één jaar bleek dat het district de gezondste populatie van Groot-Brittannië had. Wij belonen onze artsen en zieken­huizen om zoveel mogelijk zieke mensen te behandelen, terwijl het omgekeerd zou moeten zijn. We slagen er zelfs niet in om één simpele regel te laten terugbetalen: telediagnose. Alleen al in UZ Brussel zouden we duizenden consultaties kunnen vervangen door telediagnoses. Maar je moet dan ook een systeem hebben dat dat beloont.”

KM: “Momenteel is er geen financieel kader. Het is voor de patiënt vandaag beter om in het ziekenhuis te blijven dan een andere manier van zorg te zoeken.

Dat is het omgekeerde van wat we willen bereiken.”

PD: “Er gaan ook in de besluitvorming zaken moeten veranderen. Ik zie nu al, tot mijn grote tevredenheid, dat er bij het RIZIV een aantal zaken beginnen te evolueren. Maar we hebben nog te letterlijk een ziekteverzekering.”

MVU: “Er is ook geen beloning om samen te werken. Terwijl talloze studies reeds uitwezen dat teamwerking betere zorg als gevolg heeft. Afstemming maakt de hele sector beter. Een grote hap van het budget gaat naar artsen.

Ziekenhuizen zijn afhankelijk van afdrachten op honoraria om verpleeg­ afdelingen te kunnen financieren. Dat kan toch eigenlijk niet? Als dergelijke

discussies blijven bestaan, heeft dat uiteindelijk zijn effect op de zorg.”

operaties wellicht ook minder lang in het ziekenhuis verblijven.”

Een ander punt. Is digitalisering iets waar ziekenhuizen en patiënten zich op langere tijd zorgen over moeten maken?

Ter afronding. Ik merk dat jullie nog heel wat werk zullen hebben om de ministers te overtuigen van alles wat er nodig is. Als jullie de politiek nu nog één boodschap mogen meegeven, welke is dat dan?

MN: “Wel, het is al volop bezig.

GlaxoSmithKline heeft onlangs een contract gesloten met Alibaba voor de distributie van Cervarix, een vaccin voor baarmoederhalskanker. In Walmart, een supermarkt in de Verenigde Staten, wordt je op basis van je aankopen en gegevens op je klantenkaart richting klinieken geduwd die zich ín diezelfde Walmart bevinden. In die klinieken zitten zelfs geen dokters, maar avatars.

Je wordt er behandeld door een computerprogramma met een algoritme. This is happening. We moeten niet denken dat zulke zaken hier niet gaan gebeuren. Het zal misschien trager gaan, maar uiteindelijk zijn we daar even vatbaar voor.”

KM: “Handel. Doe.” (algemene instemming) PD: “It’s time to act.”

KM: “Dat kader moet er komen, en dan kunnen we inderdaad werk maken van een andere gezondheidszorg.”

MVU: “Ziekenhuizen namen al voor een deel de leiding. Nu is het aan de overheid.”

MN: “Ik heb nog een mooie om af te sluiten: verwar het doel niet met het middel.”

Hoe speel je daar als ziekenhuis op in?

MN: “Zelf apps maken en innovatieve systemen uitwerken.”

CM: “Onze nieuwbouw laat ons toe om onszelf te organiseren als een technologisch interventiecentrum, veeleer dan als een klassiek ziekenhuis.

In de toekomst zullen we ongetwijfeld veel meer zaken preventief en op afstand aanpakken. Mensen zullen minder snel op consultatie moeten komen en na

Wij belonen onze artsen en ziekenhuizen om zoveel mogelijk zieke mensen te behandelen, terwijl het omgekeerd zou moeten zijn.

17

18

VLAAMSE ZORGAMBASSADEUR EN VDAB SLAAN HANDEN IN ELKAAR

KWALITATIEF WERK

VOOR EEN KWALITATIEVE SECTOR Helemaal in de nok van het VDAB-hoofdkantoor in Brussel vind je het bureau van directeur Fons Leroy. Geen onbekende plek voor Lon Holtzer, zorgambassadeur van de Vlaamse overheid. De twee werken namelijk voortdurend samen om meer Vlamingen naar de zorg- en welzijnssector te leiden. Dag van de Zorg schoof samen met hen aan tafel voor een gesprek over de toekomst van de social profit.

oeveel mensen werken er in de sector?

Holtzer: “In 2015 werkten 288.716 Vlamingen in de social profit, met uitzondering van de socioculturele sector. Daarmee maakt de sector een groot deel uit van de totale werkgelegenheid in Vlaanderen.”

Leroy: “In de sectorconvenant tussen de Vlaamse Regering en de sociale partners kunnen we zelfs lezen dat de social profit de belangrijkste groeisector is.”

Wat zijn de knelpuntberoepen?

Leroy: “Verzorgenden, zorgkundigen en verpleegkundigen zijn volgens mij de hardnekkigste knelpunten. Maar we evolueren ook naar een tekort in de welzijnssector, met name bij opvoeders.

Zo’n 28% van het personeel in die sector is ouder van 50 jaar. Daarnaast is er ook een tekort aan artsen met bepaalde specialisaties en kinesisten in de ouderenzorg.”

Uiteindelijk hebben we hetzelfde doel: meer mensen naar de zorgsector halen. In plaats van elkaar te proberen overtroeven, gebruiken we onze expertise om elkaar te versterken.

Holtzer: “Zoals Fons al aanhaalde zijn verzorgenden, zorgkundigen en verpleegkundigen inderdaad de grootste knelpuntberoepen en zijn opvoeders een opkomend knelpunt. Maar ook in de buitenschoolse opvang is er een groot tekort aan kindbegeleiders, omwille van de kwalitatieve aspecten van de arbeidsomstandigheden.”

Hoe pakken jullie, als Zorgambassadeur van de Vlaamse overheid en directeur van VDAB, die knelpunten aan?

Holtzer: “Eerst en vooral denk ik dat ik moet vermelden dat we partners zijn van het eerste uur. Onze samenwerking voltrekt zich deels binnen het Vlaams Overlegplatform Promotie Zorgberoepen, maar ook in de provincies.”

Leroy: “We organiseren samen heel wat interne overlegmomenten om op de hoogte te blijven van elkaars projecten.”

Holtzer: “Uiteindelijk hebben we hetzelfde doel: meer mensen naar de zorgsector halen. In plaats van elkaar te proberen overtroeven, gebruiken we onze expertise om elkaar te versterken.

En dat werkt. Ik ben er echt van overtuigd dat de stijging die wij de voorbije jaren bereikt hebben in de zorgsector voor een groot deel te wijten is aan onze samenwerking met VDAB.” Leroy: “We hebben inderdaad gemeenschappelijke belangen, aangezien de sector heel wat werk­ gelegenheid biedt. Het is dan ook onze

taak om ervoor te zorgen dat werk­ zoekenden de weg naar de zorg vinden.

Het is bovendien duurzame werkgelegenheid.”

De vergrijzing neemt elk jaar toe.

Het is belangrijk dat we mensen daarbij de keuze kunnen geven om thuis te blijven. Is de inzet van extra medewerkers daarbij voldoende, denken jullie?

Holtzer: “Absoluut niet. Ik denk dat er nog veel moet veranderen. Ik heb als Zorgambassadeur nog vier jaar te gaan maar vrees nu al dat ik niet alles dat ik wil bereiken gedaan zal krijgen op die vier jaar. Het concept zorg moet volgens mij opengetrokken worden. Een van de aspecten die vergeten wordt, is het agogische. Zeker in de ouderenzorg is dat net enorm belangrijk. Zorgen is veel meer dan louter ver-zorgen. Basiszorg is natuurlijk belangrijk, maar dat is lang niet het belangijkste onderdeel van de sector. Mensen een zinvol bestaan geven in de maatschappij is voor mij een van de grootste uitdagingen voor elke zorg- en welzijnsmedewerker. Daar zijn volgens mij zeker middelen toe, maar we gaan onze mensen anders moeten opleiden.”

Leroy: “Ik pleit voor langere, meer ontspannen, loopbanen. De kwaliteit van arbeid moeten opnieuw een thema worden. Dat kunnen we alleen maar doen door mensen ruimte te geven in hun werk. We hebben in Vlaanderen nog veel te weinig een loopbaan­ begeleidingscultuur. Daar moeten dringend verandering in komen.

INMOTION

Foto: Jan Locus

Al die discussies over werkbaar werk zijn in principe overbodig, want werk zou altijd werkbaar en kwalitatief moeten zijn. Zeker in een samenleving als de onze, waar alles georganiseerd is rond werk.”

Holtzer: “Ik denk dat er momenteel in de zorg al bewegingen zijn om daar onder meer met zelfregulerend werken, verandering in te brengen. Maar het gaat erg traag. Dat begint al in de opleiding.

We moeten mensen op een zelfregulerende manier leren omgaan met situaties op de werkvloer. Het probleem bij zorgverleners is dat ze het gevoel hebben dat ze pas kwaliteit bieden als ze alles hebben kunnen doen dat de zorgvrager wil. Ik denk dat we hen moeten leren dat kwaliteit ook op andere manieren geboden kan worden, maar dat dit een zeer goede professionele relatie vergt met de zorgvrager.”

Er komen steeds meer ‘slimme robots’ op de markt voor de zorg- en welzijnssector. Zien jullie dit als een bedreiging of eerder als een kans?

Holtzer: “Een kans, zonder twijfel.

Technologie kan iedere speler – de patiënt, de hulpverlener, het proces – ondersteunen. Maar er zou nog meer ingezet moeten worden op de onderstuening van basiszorgprocessen met technologie. We moeten de band tussen de zorg en technologie sterker maken. Momenteel weet de zorg vaak nog te weinig wat ze kunnen vragen aan de technologische sector, en weet de technologische sector niet voldoende wat de zorg nodig heeft. Daarnaast gaat het ook niet altijd om de grote innovaties: ik sprak onlangs met een vriendin wiens moeder van 88 sinds kort een iPad heeft waarmee ze kan Skypen.

Dat zijn ontwikkelingen die een immens positief verschil maken.”

Leroy: “Zowat elke technologische vooruitgang gaat gepaard met angst voor banenverlies. Maar als we de statistieken bekijken, zien we dat technologische innovaties net zorgen voor extra banen.

Ik ben ervan overtuigd dat dat ook in de zorg- en welzijnssector het geval zal zijn.

We moeten de technologie omarmen.”

Al die discussies over werkbaar werk zijn in principe overbodig, want werk zou altijd werkbaar en kwalitatief moeten zijn.

19

20

GESPREK MET ZORGBEDRIJF ANTWERPEN EN DE WISSEL LEUVEN

Twee meisjes spelen gitaar in Centrum Molenmoes

BIJZONDERE JEUGDZORG VOOR

BIJZONDERE JONGEREN

Het is een zonnige ochtend wanneer we arriveren in de hoofdkantoren van Zorgbedrijf Antwerpen in de Ballaarstraat.

Luc Deneffe, directeur van De Wissel, komt met kleine maar stralende ogen de vergaderruimte binnengewandeld. Daar heeft hij een goede reden voor: hij is namelijk nog maar enkele uren terug van een citytrip naar Malaga met ‘zijn’ jongeren. Aan de overkant van de tafel spelen Frank Van den Broeck, directeur Jeugdzorg, en Johan De Muynck, algemeen directeur van Zorgbedrijf Antwerpen, een thuismatch. Al is er van een wedstrijd zeker geen sprake, want de heren zien elkaar veel meer als collega’s dan als concurrenten.

orgbedrijf Antwerpen is vooral bekend van haar initiatieven in de ouderenzorg, maar jullie zetten ook heel wat in op Bijzondere Jeugdzorg.

Wat doen jullie precies?

Frank: “Dat klopt. In 2009 werd Zorgbedrijf Antwerpen opgericht, een dochter van de Stad Antwerpen, met onder haar vleugels Ouderenzorg en Bijzondere Jeugdzorg.

In 2012 werd ook het gemeentelijk bedrijf Centra voor Kinderzorg en Gezinsondersteuning mee geïntegreerd in het Zorgbedrijf.

Vandaag hebben we drie Centra voor Bijzondere Jeugdzorg.

De Wending is een ruim huis in het centrum van de stad dat we volledig gerenoveerd hebben ter vervanging van de vroegere residentiële kasteelvilla voor jongeren van 12 tot 18 jaar. We kozen voor deze locatie omwille van de nabijheid van heel wat scholen, vrijetijdsactiviteiten, winkels en openbaar vervoer.

Ook Pennsylvania Foundation zijn we op dit moment aan het renoveren, zodat het huis maximaal kan beantwoorden aan de behoeften van de betreffende doelgroep. We vangen er kinderen op van 0 tot 18 jaar. Op die manier kunnen broers en zussen, ongeacht hun leeftijdsverschil, samen worden

INMOTION

We proberen ons vooral uit de zorg te zetten en in de maatschappij.

Het outdoor touwenparcours van Stretch-it

Daarnaast hebben we Centrum Molenmoes, een oude boerderij in Wezemaal die vandaag dienst doet als centrum voor ontmoeting en verbinding. Dit centrum herbergt ook Rizsas, een kleinschalig dagcentrum voor een 70-tal jongeren op jaarbasis, tussen 12 en 18, die hun weg niet vinden in het reguliere onderwijs. Stretch-it, een outdoor touwenparcours, en Equicanis, een honden- en paardenatelier.

Tot slot werken we samen met Minor Ndako rond het Columbusproject voor Positieve Heroriëntering. Met Columbus begeleiden we een vijftigtal gezinnen gedurende een periode van vier maanden om opnieuw een goede stroming in het gezin krijgen.

En nog fijn nieuws: we mogen samen met CAW Oost-Brabant en de Alexianen het Overkop-huis in Tienen inrichten.

Maar in de eerste plaats met de jongeren zelf.”

De jeugdzorg is allesbehalve simpel. Er is nood aan intense inzet en grote betrokkenheid. Waarom is het voor jullie zo’n belangrijke sector?

Bron: jongerenwelzijn

Jongeren en paarden ontmoeten elkaar in Equicanis

opgevangen en begeleid. De Rotonde, tot slot, biedt zowel contextbegeleiding aan huis voor gezinnen met kinderen van 0 tot 18 jaar als contextbegeleiding in functie van autonoom wonen voor jongeren van 17 tot 21 jaar. Hierdoor kunnen we jongeren uit onze voorzieningen na kamertraining een flat aanbieden tijdens de overgang vanuit de Bijzondere Jeugdzorg naar volledig zelfstandig wonen.”

De Wissel startte ooit als een organisatie die residentiële opvang voor kwetsbare meisjes aanbood, maar groeide intussen uit tot een netwerk met heel wat projecten in de jeugdhulp. Wat houden die projecten zoal in?

Luc: “We hebben twee begeleidingsinitiatieven, die een vijftigtal meisjes tussen 14 en 21 jaar en hun gezin begeleiden, waarbij in grote mate meisjes die doorstromen uit de gesloten voorzieningen: de Rotonda in Leuven, aan de rand van de stad en De Switch in Sint-Pieters-Rode, in een landelijke omgeving.

Samen met de vzw’s Amber en Monte Rosa startten we in 2012 ook het Centrum voor Integrale Gezinszorg De Shelter op, dat zich vooral richt op jonge, kwetsbare ouders en zwangere jongeren tot 25 jaar. Daar begeleiden we 10 gezinnen aan huis en bieden we voor 5 minderjarigen een verblijf met begeleiding.

Frank: “Zoals de missie van Zorgbedrijf Antwerpen aangeeft, vinden we het belangrijk om de ontbrekende schakels in te vullen, en dit op maat en vraag van de jongere en zijn gezin.

Ik denk dat we vanuit dat gegeven de voorbije jaren enorm gegroeid zijn op vlak van participatie. Er is ook een grote verschuiving van autoriteit. De houding van jongeren naar begeleiders is de voorbije jaren sterk veranderd, wat dus ook omgekeerd een aanpassing vergt van de begeleiders uit. Dat is niet altijd makkelijk en vergt inderdaad veel inzet en betrokkenheid, maar je ziet ook hoe die evolutie zorgt voor een betere interactie tussen beide partijen.”

Luc: “Wij proberen ons vooral uit de zorg te zetten en in de maatschappij. Daarmee bedoel ik dan dat we, in plaats van specifiek in termen van zorg te denken, we meer gaan redeneren vanuit het standpunt: ‘Wat is goed voor elke jongere?’ Onze jongeren zijn, of worden, uiteindelijk even actieve burgers als andere jongeren of als wijzelf. Het is dus ontzettend belangrijk dat ook zij de kans krijgen een plek te krijgen in en mee te werken aan een diverse en warme samenleving.”

Johan: “Mede daarom bevinden veel van onze voorzieningen zich vandaag midden in de samenleving, in een rijhuis, in een straat zoals die van jullie en die van mij. Toen we voor het eerst naar zo’n rijwoning verhuisden, kregen we vaak de vraag waar de gasten zich zouden uitleven in zo’n huis zonder tuin. Maar als je er even bij stilstaat besef je al gauw dat heel wat andere stadskinderen ook geen tuin hebben. Die leven zich uit in de speeltuin om de hoek. Dus dat doen onze begeleiders met onze gasten ook. Met dezelfde achterliggende gedachte hebben wij vijf jaar geleden ook beslist dat de jongeren in onze voorzieningen opnieuw zelf moesten koken. Want in het echte leven hebben gezinnen thuis ook geen kok rondlopen. Ook dat is een manier om zo dicht mogelijk bij het ‘normale’ te staan.”

21

ADMB Begroting kan je vooraf heel “Met wat zaken simuleren. De sterkte is dat je nadien de effectieve loonresultaten eenvoudig naast jouw inschattingen kan plaatsen.

�

Luc Kiekens - HR-directeur, AZ Sint-Maria - Halle

Is uw personeelsbegroting al opgemaakt?

Met de online tool ADMB Begroting krijgt u in een handomdraai een klare kijk op uw toekomstige loonkost.

Nauwkeurig beeld van uw verwachte personeelskost Indexaties worden automatisch toegepast Maak beleidskeuzes op basis van verhelderende simulaties Volg de evolutie van uw lopend personeelsbudget op

Vraag naar ADMB Begroting bij uw vertrouwd Sociaal Bureau of laat uw gegevens achter op admb.be/begroting.

24

ERVARINGSDESKUNDIGEN AAN HET WOORD DRIE DEELNEMERS VAN DAG VAN DE ZORG GETUIGEN

ORGANISATIE:

OCMW Lochristi ADRES:

Bosdreef 5, 9080 Lochristi NAAM:

Inge Severi FUNCTIE:

Communicatiemedewerker

HOE VAAK HEEFT JOUW VOORZIENING AL DEELGENOMEN AAN DAG VAN DE ZORG?

bijvoorbeeld ook uitgelegd hoe intensieve kinesitherapie na een val mensen terug mobiel kan maken.”

“OCMW Lochristi is erbij sinds de start in 2012. Het leek ons een mooie opportuniteit om onze werking toe te lichten aan het brede publiek. We zijn dan wel een open huis, toch krijgen we meestal enkel mensen over de vloer die al van onze diensten gebruik maken.

Op zo’n opendeurdag komen er ook mensen langs die niet direct vertrouwd zijn met onze werking, maar wat meer willen weten over of nieuwsgierig zijn naar wat wij voor hen kunnen betekenen.”

“Je werkt op die dag in een andere context samen met je collega’s en dat zorgt voor een bijzonder groepsgevoel.

Enkele jaren terug hadden we ook een zangkoor van bewoners. Dat was een erg mooi moment, zowel voor de bewoners als voor ons en de bezoekers.”

WAAROM VIND JE ZO’N OPENDEURDAG BELANGRIJK? “Bijna al het werk dat op de campus verzet wordt, gebeurt achter de schermen. Het is fijn om onze medewerkers op die manier in het zonnetje te kunnen zetten. Daarnaast wordt er tijdens onze rondleidingen

WAT IS JE MOOISTE HERINNERING AAN DAG VAN DE ZORG?

WAAR ZOU JE ZELF GRAAG EENS OP BEZOEK GAAN? “Ik zou graag eens bij de collega’s van andere woonzorgcentra gaan kijken hoe zij zo’n opendeurdag aanpakken, maar ik moet helaas steeds werken tijdens Dag van de Zorg! (lacht)”

WAAROM MOETEN WE OCMW LOCHRISTI ZEKER BEZOEKEN OP 18 MAART? “De laatste jaren hebben we hard gewerkt om van onze campus echt dé draaischijf van zorg te maken in Lochristi.

Op onze campus vind je niet alleen de assistentiewoningen en het woonzorgcentrum, maar sinds het najaar van 2017 ook het lokaal dienstencentrum.

Daarnaast kunnen mensen ook in het Sociaal Huis terecht voor hulp om langer thuis te blijven wonen. We zijn dus op meerdere ‘fronten’ actief om mensen te ondersteunen in hun zorgvraag. Tijdens Dag van de Zorg bieden we een unieke blik achter de schermen van al deze diensten.”

Kinesiste Ilse geeft een rondleiding in WZC Sint-Pieter

INMOTION

25

ORGANISATIE:

ADRES:

Inkendaalstraat 1 1602 Vlezenbeek NAAM:

Els Van Holderbeke FUNCTIE:

Directeur PR en Communicatie

HOE VAAK HEEFT JOUW VOORZIENING AL DEELGENOMEN AAN DAG VAN DE ZORG? “Al twee keer: in 2012 en 2015. We geloven echt in de meerwaarde van de Dag van de Zorg, maar het vraagt natuurlijk een investering van al onze medewerkers. Zowel vooraf bij de voorbereiding als op de dag zelf om er echt een topdag van te maken.”

WAAROM VIND JE ZO’N OPENDEURDAG BELANGRIJK?

Dag van de Zorg is een geweldig teambuildings­ gebeuren: zoveel medewerkers zetten er hun schouders onder en willen er met man en macht voor zorgen dat elke bezoeker geboeid raakt door revalidatie.

“Het is de dag bij uitstek om iedereen te tonen wat zorg op maat betekent.

We willen graag laten zien wat revalidatie in Inkendaal betekent; veel aspecten van ons werk zijn onbekend bij de meeste mensen. Ons aanbod is erg specifiek, onze revalidanten werken elke dag intensief aan hun herstel met een multidisciplinair team van artsen, verpleegkundigen, zorgkundigen, kinésitherapeuten, ergotherapeuten, logopedisten, psychologen en maatschappelijk werkers.

Iedereen kan getroffen worden door een neurologische aandoening: een zwaar verkeersongeval, CVA, spierziekte, cardio-pulmoniare aandoening …

We hebben ook een ziekenhuisschool,

uniek in haar werking. Daarnaast is zo’n dag ook een geweldig teambuildings­ gebeuren: zoveel medewerkers zetten er hun schouders onder en willen er met man en macht voor zorgen dat elke bezoeker geboeid raakt door revalidatie.”

WAT IS JE MOOISTE HERINNERING AAN DAG VAN DE ZORG? “Revalidanten die na jaren nog eens een kijkje komen nemen en zeggen hoeveel hun verblijf bij ons voor hen betekend heeft. Andere bezoekers die zich spontaan aanmelden voor een job. En de algehele sfeer en voldoening!”

WAAR ZOU JE ZELF GRAAG EENS OP BEZOEK GAAN? “Ik zou zelf wel eens bij andere revalidatie­ziekenhuizen willen gaan kijken en rondneuzen in ‘nieuwe’ ziekenhuizen zoals AZ Groeninge: hoe hebben ze hun nieuwbouw en fusies gerealiseerd, wat heeft dat teweeg­ gebracht?”

WAAROM MOETEN WE INKENDAAL ZEKER BEZOEKEN OP 18 MAART? “Omdat wij echt wel uniek zijn in ons aanbod, er die dag zoveel engagement te voelen is bij de medewerkers en we prachtig gelegen zijn in het groen.”

Revalidanten maken samen met een verpleegkundige fruitsla

Revalidatieziekenhuis Inkendaal vzw

INMOTION

27

ORGANISATIE:

ADRES:

Mussenstraat 17-19 1000 Brussel NAAM:

Sabine Losken FUNCTIE:

Coördinator

HOE VAAK HEEFT JOUW VOORZIENING AL DEELGENOMEN AAN DAG VAN DE ZORG? “In 2018 zal het al de zevende keer zijn dat we met Thuiszorgcentrum Socialistische mutualiteit Brabant deelnemen. We zijn er dus al bij sinds de allereerste editie en hebben nog geen enkele keer overgeslagen!”

WAAROM VIND JE ZO’N OPENDEURDAG BELANGRIJK?

Voor mij is Dag van de Zorg geslaagd als de bezoekers het een meerwaarde vonden om bij ons langs te komen.

“Onze prioriteit ligt erin om ervoor te zorgen dat mensen die dat willen langer in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven. Maar langer thuis wonen, vergt natuurlijk een aantal aanpassingen. Om een goeie levenskwaliteit te behouden, bieden wij heel wat hulpmiddelen en diensten aan om het leven thuis makkelijker te maken. Tijdens Dag van de Zorg kunnen we die hulpmiddelen ook effectief laten zien aan het brede publiek: van krukken en rolstoelen tot incontinentiemateriaal, hometrainers, bloeddrukmeters, ziekenhuisbedden en douchestoelen maar ook afkolf­ toestellen, aerosols en andere verzorgingsproducten voor baby’s en kleine kinderen. Als mensen op die manier kennis kunnen maken met onze producten, maakt dat de drempel vaak een stuk lager om ze in huis te halen.”

WAT IS JE MOOISTE HERINNERING AAN DAG VAN DE ZORG? “Na al die jaren heb ik niet één specifieke herinnering, maar een verzameling van mooie momenten.

Voor mij is Dag van de Zorg geslaagd als de bezoekers het een meerwaarde vonden om bij ons langs te komen. Als we mensen nadien nog terugzien met een concrete vraag naar zorg en/of hulp, is dat een mooie kers op de taart.”

WAAR ZOU JE ZELF GRAAG EENS OP BEZOEK GAAN? “Ik zou graag eens aankloppen bij een identieke of gelijkaardige voorziening.

Het is altijd leerrijk om te zien hoe anderen het aanpakken en welk aanbod ze hebben voor dezelfde doelgroep.”

WAAROM MOETEN WE THUISZORGCENTRUM SOCIALISTISCHE MUTUALITEIT BRABANT ZEKER BEZOEKEN OP 18 MAART? “In onze medishop kan je kennis maken met een heel ruim gamma aan materialen voor jong en oud. Daarnaast kan je tijdens Dag van de Zorg ook je gezondheidstoestand in kaart laten brengen aan de hand van verschillende tests en advies van een erkende diëtist.”

De medishop van Thuiszorgcentrum Socialistische Mutualiteit Brabant

Thuiszorgcentrum Socialistische Mutualiteit Brabant

28

WELKOM

FIOLA

Twee thuisbegeleidingsdiensten, De Kangoeroe en De Tandem, en vier diensten begeleid wonen, De Dorpel, Het Bint, TWEB en Wunian smelten eind dit jaar samen tot één vzw. Die vzw zal Fiola gaan heten en personen met een beperking over heel Oost-Vlaanderen ondersteunen en begeleiden.

Dag van de Zorg sprak met Dirk Mombaerts, directeur van Fiola.

anwaar de beslissing om een fusie aan te gaan met zes vzw’s?

Mombaerts: “De zes diensten waar we het over hebben, werken al een hele tijd samen om hun krachten te bundelen. We gebruiken al zo’n viertal jaar hetzelfde programma voor cliëntenadministratie. Deze fusie is dus eigenlijk een logisch gevolg; een volgende stap om mee te evolueren met het steeds veranderende zorglandschap. Met de invoering van de persoonsvolgende financiering, is er heel wat veranderd in onze sector. De klassieke schotten in het hulpverleningslandschap verdwijnen en personen met een beperking hebben meer regiemogelijkheden.”

“Als grote vzw kan je ook veel makkelijker organisa­torisch samenwerken met andere, reguliere diensten. Zeker op provinciaal vlak. Als kleine vzw blijf je een lokale gespreks­ partner. De uitdaging ligt erin om het aanbod zeer lokaal te organiseren maar de aansturing vanuit een groter geheel te laten gebeuren. Vanuit dat geheel kunnen we ondersteunende

diensten beter onderbouwen met minder budget en hebben we meer expertise ter beschikking.”

Je haalt aan dat je als grote vzw een stuk meer mensen zal kunnen bereiken. Hebben jullie al plannen voor de toekomst?

“In het verleden waren we allen ambulante diensten die vooral zorg aan huis boden, maar we zijn nu al deels geëvolueerd naar een groepsaanbod. Dat maakt het een stuk betaalbaarder voor de cliënt die voortaan zijn eigen zorgtraject mag invullen. In datzelfde kader zijn we ook reeds gestart met een dienst rond persoonlijke assistentie.

We gaan nu nog verder op zoek naar reguliere partners om bijvoorbeeld samen lokale welzijns­sites ook open te stellen voor personen met een beperking of inclusieve kinder­opvang.

Op die manier kunnen verschillende organisaties gezamenlijk gebruik maken van bepaalde diensten: één grootkeuken, een busje voor vervoer, dagactiviteiten voor mensen met een zorgvraag …”

INMOTION

FIOLA NEEMT MET DE KANGOEROEBEURS DEEL AAN DAG VAN DE ZORG De Kangoeroebeurs is een onderdeel van Fiola vzw en wordt georganiseerd door De Kangoeroe en De Tandem, allebei thuisbegeleidingsdiensten in Oost-Vlaanderen.

Het is een unieke zorgbeurs in Vlaanderen die zich specifiek richt op kinderen en jongeren met een beperking. Het aanbod van de beurs is verdeeld in vier thema’s: hulpmiddelen, spel en leren, vrije tijd, sport en vakantie en informatie en advies van ondersteundende organisaties.

Alles gebeurt in een kindvriendelijke sfeer waar ontdekken en uitproberen, informeren en inspireren centraal staan.

Vrijdag 16 maart van 13.00 uur tot 18.00 uur Zaterdag 17 maart van 9.00 uur tot 18.00 uur Gemeentehallen, Kloosterstraat 34, Merelbeke Meer info: www.kangoeroebeurs.be

Op het leven

“Daarnaast zijn we ook nog op zoek naar investeerders voor kleinere woonprojecten voor afzonderlijke cliënten. We merken dat huisvesting een heel belangrijke factor is voor mensen met een persoonsvolgend budget. Huisvesting en dagbesteding ontwikkelen zich steeds vaker onafhankelijk van elkaar. We evolueren naar een hulpverleningsmodel dat samengesteld is als een lappendeken en iedere cliënt ondersteuning op maat kan bieden. De tijd is voorbij dat iemand van maandag tot vrijdag in dezelfde voorziening zit.

We groeien naar een mix met een stukje begeleiding aan huis, praktische hulpverlening, lotgenotengroep, begeleiding bij vrijetijdsbesteding, groepsactiviteiten waarbij de cliënt zijn pakket zelfstandig kan samenstellen.”

ZORG EN DIENSTEN AAN HUIS

Open je deur voor ons!

Wij bieden jong en oud een waaier aan diensten om het leven thuis makkelijker te maken.

Wat verandert er verder nog voor jullie cliënten?

“We zijn er al even mee bezig door onze intense samenwerking met de andere vzw’s, maar met de fusie zal de zoektocht naar de juiste begeleiding nog makkelijker worden voor de cliënt.

Fiola zal namelijk fungeren als aanmeldingsadres voor de hele provincie. Eén telefoon, één e-mailadres, één plek waar iedere persoon met een beperking uit Oost-Vlaanderen terecht kan met al zijn of haar zorgvragen rond zorg. Wie nu op zoek is naar het antwoord op een complexe zorgvraag, weet vaak niet precies waar hij of zij precies heen moet. Als cliënt of ouder is dat ook allesbehalve evident. Je kan onder vzw’s wel doorverwijzen, maar dat vergt een pak meer tijdsinvestering.

Fiola zal elke intake of hulpverleningsvraag afzonderlijk bekijken en er een gepast zorgpakket voor uitwerken of voor de juiste doorverwijzing zorgen. Dat is een grote vereenvoudiging voor elke partij.”

Meer weten? 078 15 60 30 thuiszorgcentrum@fsmb.be

Toegankelijke gezondheid voor iedereen!

29

Verpleegkundigen zijn tevredener over hun job dan de gemiddelde Belg.

Bij Express Medical wilden we nagaan hoe verpleegkundigen hun beroep ervaren en wat de perceptie van de gemiddelde Belg daarop is. Enkele opmerkelijke resultaten: • • •

Verpleegkundigen geven hun job gemiddeld een 7,5 op 10. Die score ligt gevoelig hoger dan die van de gemiddelde Belg, die zijn job een 7,2 op 10 geeft.

Zo’n 7 op 10 verpleegkundigen zouden kiezen voor dezelfde job moesten ze opnieuw kunnen beginnen.

Ongeveer 3 op de 4 verpleegkundigen voelen zich gewaardeerd op de werkvloer. Ze krijgen ook op het werk de nodige respect.

Maar er is ook nog werk aan de winkel: • Ongeveer 9 op de 10 verpleegkundigen hebben last van rugpijn, oververmoeidheid of schouderpijn.

• Bijna 60% van de bevraagde verpleegkundigen krijgt onvoldoende loopbaanbegeleiding en meer dan 40% heeft nood aan meer loopbaanbegeleiding.

Onderzoek* heeft een duidelijke link aangetoond tussen loopbaanbegeleiding en tevredenheid.

Eén op vijf van de ondervraagde verpleegkundigen denkt echter na over een carrière switch. Ben jij er bij, dan helpen we je graag verder. Loopbaanbegeleiding staat namelijk hoog op de agenda bij Express Medical, met focus op de mens, zijn of haar competenties en ambities.

Tel dit alles op en je weet dat wij bij Express Medical veel blije gezichten zien!

Wil je meer info of alle resultaten van onze enquête bekijken?

Spring gerust binnen in één van onze kantoren of surf naar www.expressmedical.be

*Onderzoek Express Medical | iVOX april 2017, 800 Belgische verpleegkundigen

Uw partner in de zorg.

INMOTION

DE IMPACT VAN

31

PERSOONSVOLGENDE FINANCIERING OP DE THUISZORG

SOLIDARITEIT VOOR HET GEZIN SPECIALISEERT ZICH IN ZORG OP MAAT DOOR GEÏNTEGREERDE AANPAK

Met de invoering van de persoonsvolgende financiering gooide de overheid de ondersteuning van mensen met een beperking over een andere boeg.

Vanaf dit jaar gaan budgetten niet langer rechtstreeks naar de voorzieningen, maar wel naar de zorgvragers zelf. Op die manier kunnen personen met een beperking de regie van hun eigen zorg in handen nemen en zelf bepalen hoe ze die willen organiseren. Solidariteit voor het Gezin vzw specialiseert zich al jaren in geïntegreerde zorg en zet deze zorgvorm ook door binnen de zorg voor personen met een beperking.

Nu personen met een beperking zelf kunnen kiezen hoe ze hun persoonsvolgend budget inzetten, kiezen ze steeds vaker voor verschillende vormen van thuiszorg. Dit vraagt van thuiszorgers een ruimere flexibiliteit en andere taakinvulling. Als zorgbedrijf is het dan ook heel belangrijk om hier creatief mee om te gaan en constructieve oplossingen aan te reiken.

Deze revolutionaire ommezwaai sluit naadloos aan bij de, reeds in 2014 gepubliceerde, visie van Solidariteit voor het Gezin. In ‘De mens centraal’ voerden zij immers een uitgebreid pleidooi voor het invoeren van persoonsvolgende financiering in de algemene thuiszorg.

In het kader van de persoonsvolgende financiering werden reeds enkele succesvolle samenwerkingen opgestart ”, vertelt Eveline Decock, stafmedewerker Welzijnszorg. “Dit zowel met voorzieningen voor mensen met een beperking als met privé-initiatieven, voornamelijk op kleinschalige basis. Dat ligt in lijn met de verwachtingen vanuit de overheid, om door het inschakelen van reguliere diensten tot ontschotting en taakuitzuivering te komen. Elk project heeft een uniek werking en is volledig op maat van de voorziening of de woonvorm ontwikkeld.”

Bij het uittekenen van een samenwerkingsmodel vertrekt Solidariteit voor het Gezin steeds vanuit een geïntegreerde zorgvisie, empowerment en het principe van subsidiariteit. Door het polyvalent inzetten van verschillende functies komt de gepaste zorg op het juiste moment en is het totaalplaatje voor iedereen ook financieel haalbaar. Het feit dat de medewerkers goed samenwerken, zich flexibel opstellen en erg enthousiast zijn, leidt tot hartverwarmende samenwerkingen.

32 Kookworkshop in samenwerking met de Poolse School Leuven

VLAAMS-BRABANT KRIJGT EERSTE ZORGCOÖPERATIE VAN VLAANDEREN

SAMEN

DE ZORGCIRKEL

ROND MAKEN

Het expertisecentrum dementie Vlaams-Brabant Memo begeleidt al tien jaar lang gezinnen met jongdementie in hun zoektocht naar passende begeleidingsvormen.

Daarbij werden ze voortdurende geconfronteerd met de noodkreten van mensen met jongdementie, hun omgeving en professionele hulpverleners.

In een poging een antwoord te bieden op die noodkreten, besloot Memo in 2015 om samen met heel wat partners te voorzien in deze extra zorg.

Zo ontstonden de Zorgcirkels Jongdementie.

ZORGCIRKEL 1: STERKE EERSTELIJNSZORG Elkaar beter leren kennen leidt tot een betere samenwerking. Daarom worden alle partners uit de eerstelijnszorg bij elkaar gebracht om de begeleiding en zorg af te stemmen op jonge mensen met dementie en hun gezin. De kennis en expertise uit de eerstelijnszorg wordt onder andere gedeeld via de werkgroep eerstelijnszorg en zorgbegeleiding. De Zorgcirkels streven naar neutraliteit en vrije keuze van de gebruikers van alle eerstelijnsdiensten.

ZORGCIRKEL 2: ZORGBEGELEIDING De zorgbegeleider begeleidt jonge mensen met dementie en hun familie. Zij biedt een luisterend oor en ondersteunt het gezin op psychisch en emotioneel vlak, zodat hun draagkracht verhoogt.

Een zorgbegeleider zorgt er mee voor dat personen met jongdementie en hun gezin maximaal kunnen blijven deelnemen aan het dagelijkse leven.

Daarnaast organiseert ze ook overleg en afstemming tussen de verschillende partners in diagnostiek, ondersteuning

en zorg, bespreekt ze mogelijke financiële en andere hulpmiddelen en begeleidt ze het gezin naar de door hen gekozen zorgorganisatie.

ZORGCIRKEL 3: HÉT ONTMOETINGSHUIS Hét ontmoetingshuis is een huis in de straat waar mensen met jongdementie en hun familie welkom zijn zonder afpraak.

Er is informatie, ondersteuning en begeleiding op maat beschikbaar.

Samen met vrijwilligers, gastvrouwen, buddy’s en workshopbegeleiders wordt er voortdurend gezocht naar een uitdagend activiteitenaanbod voor jonge mensen met dementie en hun partners.

Zowel sportieve, ontspannende, culturele en belevingsgerichte workshops staan op het programma.

ZORGCIRKEL 4: DAGCENTRUM Het dagcentrum van De Wingerd is gespecialiseerd in de zorg voor personen met een verminderd geheugen en oriëntatie. Ook jonge mensen met dementie zijn er welkom. De nadruk in het aanbod ligt op het verderzetten

INMOTION

van een actief leven: beweging, muziek, geheugentraining, werken in het groen, deelname aan het cultureel maatschappelijk leven via bezoeken aan musea en bibliotheken … Daarom wordt er gewerkt met homogene groepen waarin bezoekers maximaal in hun kracht kunnen blijven functioneren zonder confrontatie met de verdere evolutie binnen het ziekteproces.

ZORGCIRKEL 5: GROEPSWONEN Het woonzorgcentrum De Wingerd heeft een groepswoning ingericht op maat van acht jonge mensen met dementie.

Wanneer deze woning volzet is, kunnen jonge bewoners ook terecht in de andere woningen van De Wingerd. De personeelsleden van uiteenlopende disciplines (zorgkundigen, verpleeg­ kundigen, kinesitherapeut, ergotherapeut en orthopedagoog) zorgen voor een aangepast activiteitenaanbod, zowel individueel als in groep. Om het zorgaanbod jongdementie in De Wingerd steeds kwalitatiever te maken en uit te breiden, komt driemaandelijks de werkgroep jongdementie samen.

ZORGCIRKEL 6: BUDDYWERKING Een buddy is een vrijwilliger die tijd doorbrengt met personen met jong­ dementie. Zo helpt hij om de leefwereld van die persoon zo ruim mogelijk te houden. Tegelijk geeft dit de partner (en het gezin) tijd en ademruimte.

De ontmoeting gebeurt thuis, in Hét ontmoetingshuis of waar hij of zij het fijn vindt. Samen doen ze dingen waar de persoon met jongdementie van houdt, beoefenen ze een hobby of doen ze dagelijkse activiteiten zoals naar de markt gaan. Buddy’s kunnen regelmatig deelnemen aan vormingen voor vrijwilligers en werken gratis.

ZORGCIRKEL 7: VORMING Dementie is een complex ziektebeeld met vele oorzaken en verschijnings­ vormen. Voor de omgeving van een jonge persoon met dementie start na de diagnose een moeizame zoektocht naar het leren omgaan met de ziekte. De cirkel vorming wil via korte en lange vormingstrajecten, zowel op vraag als in open aanbod, iedereen die met jongdementie geconfronteerd wordt hierbij helpen.

Het verwerven van inzicht in de ziekte, het verbreden van kennis en het aanleren van nieuwe vaardigheden kan de levens­ kwaliteit sterk verbeteren.

ZORGCIRKEL 8: ONTMOETING Sinds 2002 organiseert het Expertise­ centrum Dementie Memo samen met de Alzheimer Liga Vlaanderen vijf keer per jaar een praatcafé jongdementie in Leuven. Dit praatcafé wil een ontmoetingsplek zijn voor personen met jongdementie en hun naasten en biedt mix aan van informatieve avonden met een gastspreker en informele ontmoetingsmomenten.

Daarnaast is er ook een ontmoetingscirkel voor personen met beginnende dementie. Wie recent de diagnose van (jong)dementie kreeg, kan er anderen ontmoeten die hetzelfde doormaken.

Tijdens tien bijeenkomsten worden ervaringen uitgewisseld tussen lotgenoten.

Op hetzelfde moment vindt tevens een ontmoetingscirkel plaats voor mantelzorgers van personen met (jong)dementie.

33

34

ER IS LEVEN NA

JONGDEMENTIE

NEUROPSYCHIATER MATHIEU VANDENBULCKE LEIDT EEN GESPECIALISEERDE ZIEKENHUISAFDELING VOOR JONGE MENSEN MET DEMENTIE

Als Mathieu Vandenbulcke je bekend voorkomt, heb je wellicht naar het voorbije seizoen van Topdokters gekeken. Het programma volgde de ouderenpsychiater namelijk op zijn dagelijkse pad doorheen UPC UZ Leuven.

Dag van de Zorg sprak met hem over zijn bijzondere interesse voor en expertise op vlak van jongdementie.

e staat als ouderenpsychiater in de geheugen­ kliniek van UZ Leuven bekend om je expertise op vlak van jongdementie. Hoe ben je daarbij terechtgekomen?

Vandenbulcke: “Ik heb altijd een erg grote interesse gehad voor alles wat met hersenen en gedrag te maken heeft. Bij dementie is er een erg tastbaar verband tussen veranderingen in de hersenen en veranderingen op vlak van gedrag en denkvermogen. Maar je kan zeker niet alles op een scan zien. Ondanks een gelijkaardig patroon van hersen­ aantasting, wordt elk verhaal op een unieke manier ingekleurd door de persoonlijkheid en de levensgeschiedenis van de persoon met dementie. Daarom ziet de begeleiding er ook altijd anders uit en vormt het telkens een uitdaging. De impact van dementie is altijd groot maar wanneer de ziekte zich op jonge leeftijd manifesteert, laat het niemand onberoerd.

Dit is ook bij mijn medewerkers en bij mezelf het geval. Dat

motiveert ons om na te denken over hoe we de zorg kunnen verbeteren. We richten ons zoveel mogelijk op het halfvolle glas en stimuleren mensen om te doen wat ze graag doen zo lang het kan. Levenskwaliteit is belangrijker dan de score op een cognitieve test.”

Ook in ‘Topdokters’ zorgde je ervoor dat het thema een prominente plaats kreeg in het programma. Was dat een bewuste keuze?

“Het was vooral een evidentie aangezien het mijn dagelijks werk is. Ik heb een hospitalisatie-afdeling opgericht die zich specialiseert in jongdementie omdat ik in het verleden te vaak gezien heb hoe patiënten in crisis op afdelingen terecht­ kwamen die daar onvoldoende ervaring mee hadden. Ik hoor bij heel wat van mijn patiënten dat ze op veel onbegrip stuiten bij hun omgeving omdat de problematiek van jongdementie zo weinig gekend is. Mede daarom ben ik erg blij dat de

INMOTION

Jongdementie. De beklimming van de berg Alzheimer vertelt het verhaal drie mannen met jongdementie en hun partners die samen met ouderenpsychiater Mathieu Vandenbulcke, Jurn Verschraegen van het Expertisecentrum Dementie en Nederlands schrijver en muzikant Rick de door de Himalaya trokken.

“Ik maak samen met Jurn deel uit van een werkgroep rond jongdementie in Vlaanderen waar we nadenken over hoe we de zorg rond de problematiek kunnen verbeteren. Daar is het idee ontstaan,” vertelt Mathieu Vandenbulcke. “We wilden de focus leggen op wat mensen wél nog kunnen, niet op wat ze niet meer kunnen. We kozen voor de Himalaya, de hoogste bergketen ter wereld, als symbool voor de uitdaging waar personen met dementie op jonge leeftijd voor staan.

Dit avontuur heeft enorm veel betekend voor de deelnemers en hun partners, die ook vandaag nog veel aan mekaar hebben. Met dit boek proberen we een belangrijk, positief verhaal rond jongdementie naar buiten te brengen.”

aandoening en de impact ervan via Topdokters wat meer bekendheid heeft verworven.”

Hoe kunnen we de zorg van jongdementie volgens jou nog verbeteren in de toekomst?

“Via een case manager. Jongdementie is en blijft een moeilijke en vrij zeldzame materie en het zorglandschap is versnipperd. Dat maakt de zoektocht naar aangepaste ondersteuning frustrerend voor patiënten en hun familie. Zo’n case manager of zorgbegeleider, die van bij de diagnose betrokken wordt bij iemands persoonlijke problematiek en goed op de hoogte is van de verschillende instanties en mogelijkheden, kan voor continuïteit zorgen in het hele proces.

Bij de Zorgcirkels Jongdementie wordt er al gebruik gemaakt van zo’n begeleider. Ik voel dat dit heel belangrijk is voor patiënten en dat ook hun omgeving daar veel steun aan heeft. Mensen hebben heel veel vragen en moeten nog te vaak zelf op zoek gaan naar antwoorden.

Zo’n zorgbegeleider kan die last een stukje helpen dragen.”

Levenskwaliteit is belangrijker dan de score op een cognitieve test

35

36

INNOVATIEFESTIVAL

TIJDENS WEEK VAN DE ZORG DAG VAN DE ZORG EN IN4CARE SLAAN HANDEN IN ELKAAR

ijdens Week van de Zorg werken Dag van de Zorg en In4care samen om een heus innovatiefestival op Corda Campus, een innovatieve bedrijvensite in Hasselt. Een van de drijvende krachten achter dit festival is Bart Collet, onder meer medewerker bij in4care en directeur van een woonzorgcentrum.

Onder meer, want hij wordt ook wel een digital health evangelist genoemd. Aan wie konden we dus beter enkele vragen stellen over innovatie in de zorg- en welzijnssector dan aan hem?

INMOTION

INNOVATIEFESTIVAL DINSDAG 13 MAART 2018 CORDA CAMPUS HASSELT

Bart Collet

Verandering wordt altijd als slecht gezien.

Mensen houden ervan wanneer processen hetzelfde blijven. Maar als je de medewerkers mee betrekt in die verandering, is dat iets helemaal anders.

Wat maakt zorginnovatie zo onmisbaar?

Bart Collet: “Om zorg vandaag duurzaam te organiseren, maak we gebruik van het Triple Aim concept.

Daarmee willen we de zorg op drie punten verbeteren: op vlak van kwaliteit, op vlak van gezondheid en op vlak van de kostprijs. Daar heb je gewoon innovatie voor nodig. We gaan sowieso moeten besparen en de regelgeving zal hoe dan ook toenemen. We moeten technologie dus slim inzetten. Het is belangrijk dat de zorg hier voldoende in investeert omwille van bovengenoemde redenen. Maar nog belangrijker is dat iedereen die bij de zorg betrokken is zich mee kan engageren voor die innovatie.

En met iedereen bedoel ik ook echt iedereen: patiënten, toekomstige patiënten, zorgverleners, administratieve medewerkers …”

Waarom is het zo belangrijk dat iedereen meedenkt over innovatie?

“Een tiental jaar geleden werd er al fors gedigitaliseerd in de zorg. Dat zijn, vanuit mijn perspectief, de 1.0 zorg­ producten. Logge programma’s met onduidelijke formulieren. Ook vandaag bestaan heel wat van die programma’s nog. Het probleem daarmee is dat ze niet alleen erg gebruiksonvriendelijk zijn, maar ook enorm duur. En dan heb ik het niet enkel over de prijs van het product zelf, maar ook over het feit dat je een werkkracht minstens een week op cursus moet sturen om zo’n programma te begrijpen. Als die persoon ziek is, kan niemand anders diens taak overnemen. Als die persoon ontslag

neemt, moet je weer iemand anders opleiden, enzovoort. Alle software in ons woonzorgcentrum, hebben wij – onze medewerkers, een developer en ik – zelf ontworpen. Ik zeg altijd dat ik het simpele werk doe. Ik breng een idee aan, de medewerkers maken het beter.

We hebben dan ook geen secretaresses of administratief medewerkers die alles digitaal invoeren. Dat doen onze medewerkers gewoon zelf. En ze weten perfect hoe, want ze hebben het programma zelf mee ontwikkelt.”

Heb je nog een laatste tip voor zorg­ directeurs die zelf hun personeel willen betrekken bij het innoveren?

“Verandering wordt altijd als slecht gezien. Mensen houden ervan wanneer processen hetzelfde blijven. Maar als je de medewerkers mee betrekt in die verandering en de implementatie van nieuwe programma’s, is dat iets helemaal anders. Het maakt een wezenlijk verschil om al van bij de selectie met hen samen te zitten. Laat hen mee beslissen! Zij zijn degenen die ermee moeten werken. Het gebeurt nog te vaak dat iemand op een ander niveau een innoverende beslissing doorvoert zonder er goed bij stil te staan of die wel past bij de voorziening of de medewerkers. Beslissingen die ervoor zorgen dat voorzieningen iemand extra moeten aannemen op administratief vlak en iemand minder hebben op de werkvloer zorgt voor achteruitgang. Door daar beter over na te denken, kan je heel wat geld besparen én je medewerkers – tenslotte de belangrijkste schakel in je organisatie – gemotiveerd houden.”

Bart Collet (medewerker in4care): “We gaan werken in verschillende groepen, zodat alle deelnemers een goed inzicht krijgen vanuit verschillende perspectieven en iedereen meteen mee kan nadenken.

Dát is participeren, door cocreatie samen nadenken om tot goeie producten te komen die de zorg verbeteren. Producten die de efficiëntie verhogen én zorgen voor meer hartelijkheid.”

Geert Van Hijfte (voorzitter DvdZ): “Tijdens het innovatiefestival willen we samen zoeken naar concrete antwoorden voor problemen en vraagstukken die zich vandaag op de werkvloer stellen. Samen, dat wil zeggen met zorgprofes­sionals, beleidsmakers, kennisinstellingen, zorggebruikers, studenten, maar evengoed architecten en ingenieurs.

Op deze manier hopen we ook te komen tot innovatieve, of eerder disruptieve, oplossingen.”

Nico De fauw (directeur in4care): “In4care heeft de ambitie om de juiste mensen en middelen rond de tafel te brengen om deze ook effectief te realiseren en de zorg ook beter te maken.”

WAT IS IN4CARE? In4care wil als Healthcare Innovation Center de actuele behoeftes in zorg en welzijn aanpakken via innovatieve projecten. Als ledenvereniging met meer dan 320 actoren uit zorg en welzijn wil in4care oplossingen aanreiken door het samenbrengen van ideeën, mensen, organisaties en middelen uit de zorgen welzijnssector, witte economie, onderwijs en patiënten(verenigingen).

Lid worden van in4care en genieten van alle voordelen is helemaal gratis!

Lees er meer over via www.in4care.be

37

WOONZORGWEB Dé rusthuizen & serviceflats website

Woonzorgweb verbind élke maand +50.000 zoekende senioren met woonzorgcentra & groepen van assistentiewoningen.

Ontdek hoe we ook u kunnen helpen en bezoek woonzorgweb.be of mail naar info@woonzorgweb.be

INMOTION

39

FLANDERS’ CARE

GAAT VOLUIT VOOR

NIEUWE TECHNOLOGIEËN VINDEN HUN WEG NAAR DE ZORGSECTOR

f we het nu willen of niet: alles om ons heen wordt steeds innovatiever en interactiever. Dag van de Zorg sprak met Jo Vandeurzen, Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, en Carine Boonen, coördinator van Flanders’ Care over de impact daarvan op de zorg- en welzijnssector.

INNOVATIE

Hoe zet de overheid in op innovatie binnen de zorg- en welzijnssector?

Vandeurzen: “De technologie evolueert snel. Dat biedt ongelooflijk veel opportuniteiten voor kwaliteitsvolle en toegankelijke zorg. Om daarin succes te boeken moet er worden samen­ gewerkt. Vanuit Flanders’ Care willen we de mogelijkheden bieden aan kennis­ instellingen, bedrijven en zorgorganisaties om samen aan de slag te kunnen gaan en innovatie te faciliteren.”

Boonen: “Heel wat zorg, die voorheen enkel in het ziekenhuis kon worden aangeboden, wordt dankzij nieuwe technologie veilig mogelijk in de thuiszorg, al dan niet gemonitord op afstand.

In heel wat experimenten proberen partners - waaronder ook steeds meer de patiënt zelf - elkaar te vinden in een groter geheel en daar trachten wij hen in te ondersteunen.”

De sector staat voor een gigantische technologische (r)evolutie. Maar is alles wat technisch mogelijk is ook per definitie wenselijk?

Vandeurzen: “Innovaties roepen ook ethische vragen op: wat is juist en wat is goed? Waar bereikt de inbreng van innovaties de grens van wat goede zorg is? Ook dit debat willen we met Flanders’ Care stimuleren. Ethische implicaties van bepaalde nieuwe technologieën en diensten blijven een belangrijk aandachtspunt voor alle stakeholders.”

Boonen: “Vele nieuwe technologieën vinden hun weg naar de zorgsector. De doorbraak van het internet der dingen, intelligente robots, slimme materialen, 3D-printing van levende weefsels, stamceltherapie en gentherapie. De slimme toepassing van big data versterkt wereldwijd de digitale transformatie. We krijgen de indruk dat alles vroeg of laat mogelijk wordt. Dit brengt ook ethische uitdagingen mee. Wat is optimale zorg en welke prijs willen wij ervoor betalen?

Willen we evolueren naar de maakbare mens?”

zorg verhaal v/h jaar

Rode Kruis-Vlaanderen en Dag van de Zorg organiseren in samenwerking met het Leuvens Instituut voor Gezondheidszorgbeleid voor de derde keer op rij het ‘Zorgverhaal van het jaar’.

Elke voorziening die deelneemt aan Dag van de Zorg 2018 kan exclusief aan deze wedstrijd deelnemen.

De laureaat wordt bekendgemaakt tijdens het innovatiefestival op dinsdag 13 maart 2018 en ontvangt een geldprijs van €10.000 om het project verder uit te bouwen.

Ook dit jaar is er een publieksprijs van €2.500. Iede­ reen kan stemmen via de website van Rode KruisVlaanderen en bepaalt mee wie deze extra prijs wint. www.rodekruis.be/zorgverhaal www.dagvandezorg.be

Doe mee en win €10.000 of ga voor de publieksprijs!

We zijn opnieuw op zoek naar inspirerende verhalen van kleine en grote organisaties die zich elke dag met veel goesting inzetten om de beste zorg te bieden aan cliënt, patiënt of bewoner. Een structurele samenwerking met andere zorgactoren en een focus op innovatie zijn een extra troef.

Het ‘Zorgverhaal van het jaar’ staat model voor kwaliteitsvolle zorg: doeltreffend en doelmatig, tijdig en veilig, met een meerwaarde voor de patiënt.

Doe mee aan onze award!

Ga snel naar www.rodekruis.be/zorgverhaal en dien uw zorgverhaal in voor 31 december. We zijn benieuwd naar jullie bijdrage. Veel succes!

41

INMOTION

DE PLANNEN VAN ZORGVERHAAL VAN HET JAAR

WINNAAR

FAMILIEHULP

Vorig jaar ging de prijs van 10.000 euro naar het project ‘Innovatief wijkzorgmodel op maat van een kwetsbare buurt’ van EVA vzw, VUB, Kenniscentrum Woonzorg Brussel en verschillende thuisorganisaties zoals Familiehulp, Solidariteit voor het Gezin, Thuiszorg en Aksent. We vroegen Seppe Vanhex, expert zorgbeleid bij Familiehulp, hoe het ondertussen met dat project gaat en welke plannen er nog zijn voor de toekomst.

Vanhex: “Het voorbije jaar hebben we acht mensen met een migratie-achtergrond en ervaring in de zorg opgeleid tot cultuursensitieve zorgambassadeurs. Dat deden we via een intense opleiding met intervisie, supervisie, veel praktijk, kennismaking met de sociale kaart, bezoeken aan woonzorgcentra … De focus lag daarbij in de eerste plaats op het zoeken naar manieren om onze thuiszorg beter te laten aansluiten bij de kwetsbare buurten in Brussel. In de tweede plaats hopen we ook dat deze mensen hun toekomstige collega’s kunnen ondersteunen bij de zorg voor mensen met een andere culturele achtergrond. Het is dus de bedoeling dat deelnemers na deze opleiding kunnen doorstromen naar een job bij een thuiszorg­organisatie. Ik kan alvast voor mezelf en mijn collega’s bij Familiehulp spreken als ik zeg dat we ernaar uitkijken om met hen samen te werken. Ik ben ervan overtuigd dat zij een enorme meerwaarde kunnen bieden.”

Wat zijn jullie toekomstplannen nog in het kader van dit project?

“Vandaag vinden nog te weinig mensen met een migratie-­ achtergrond de weg naar de thuiszorg. Dat heeft verschillende oorzaken: ze kennen het zorgaanbod niet (voldoende), spreken een andere taal, krijgen te maken met ingewikkelde procedures of andere hoge drempels. We hopen deze mensen in de toekomst, met de hulp van onze cultuursensitieve zorgambassadeurs, proactief te kunnen benaderen. We hopen zo ook meer inzicht te krijgen in lokale netwerken, zodat we daar beter op kunnen inspelen. Tot slot willen we daarmee ook aan de slag om de organisatie van Familiehulp beter te kunnen afstemmen op de meest kwetsbaren. Met de opleiding hebben we de eerste zaadjes geplant die we nu met veel geduld en liefde goed moeten soigneren om uit te groeien tot een mooi, stevig resultaat.”

We hopen mensen met een migratieachtergrond via onze cultuursensitieve zorgambassadeurs proactief te kunnen benaderen.

De gelukkige winnaars op het podium

Jullie wonnen de tweede editie van Zorgverhaal van het Jaar met het project ‘Innovatief wijkzorg­ model op maat van een kwetsbare buurt’. Wat houdt dat project precies in?

De interactieve en verbindende schakel tussen senioren met dementie en hun buitenwereld.

Wat is De BeleefTV?

Samenwerking

In de basis is De BeleefTV een prikkelende, interactieve en verbindende speeltafel. Met minimale begeleiding kunnen de bewoners interactieve spellen spelen, muziek luisteren en foto’s bekijken die het verleden doen herleven. Naast De BeleefTV software is de tafel voor allerlei doeleinden te gebruiken. Gebruik internet of sluit uw laptop of tablet aan u heeft een mooi en groot presentatiescherm. Dankzij het handige verrijdbare onderstel is De BeleefTV overal in het gebouw te gebruiken!

Dagelijkse en bijzondere gebeurtenissen bepalen het ritme van ons leven.

Dagen worden weken, maanden worden jaren. Het Huis van Alijn legt gewoontes, tradities en rituelen bloot die herinneren aan een recent of verder verleden. Van je allereerste babyfoto’s, knikkeren op de speelplaats en je eerste liefdesverdriet, tot de jaarlijkse zomervakantie, het vieren van je pensioen en het afscheid van een dierbare.

Hoe we omgaan met deze momenten en emoties evolueert in de tijd, is tegelijk persoonlijk én universeel. Het museumverhaal neemt je mee doorheen een rijke collectie objecten, foto’s, geluid en bewegend beeld, en toont dat alledaags allerminst gewoon is.

Wat doet De BeleefTV?

· Prikkelt met behulp van reminiscentie · Traint de fijne motoriek · Zorgt voor plezier · Stimuleert sociale contacten · Uitdagend voor verschillende niveaus Universitair Ziekenhuis Brussel ‘‘We stonden er versteld van hoe snel onze patiënten weg waren met het touch-screensysteem waarbij verschillende patiënten tegelijk op één scherm konden werken. Door middel van de verschillende soorten applicaties in De BeleefTV konden we de patiënten op een nieuwe wijze bereiken en prikkelen. We kregen dagelijks de vraag van patiënten en andere collega’s wanneer De BeleefTV nog eens boven gehaald werd.’’

Julie Van Cauwenberghe (ergotherapeut)

Het Huis van Alijn sluit vanaf 1 oktober de deuren om de museumopstelling volledig te vernieuwen. Op zaterdag 16 december 2017 opent het nieuwe Huis van Alijn. De BeleefTV krijgt hierin een bijzondere plek. ‘Het Huis van Alijn wil meer dan ooit een museum voor iedereen zijn. De BeleefTV is een fantastisch instrument, onder meer om mensen met dementie te bereiken’, Liesa Rutsaert, toegankelijkheidsmedewerker Huis van Alijn

Uitproberen?

Dat kan kosteloos!

Kijk op www.DeBeleefTV.be voor de mogelijkheden.

ONTMOETEN

DÉ VAKBEURS VOOR DE ZORGSECTOR

Ontmoet 6.000 zorgprofessionals en 350 toeleveranciers die hun producten en diensten voorstellen.

INSPIREREN

U werkt in een ziekenhuis, woonzorgcentrum of thuiszorg?

Laat u dan inspireren door topsprekers en actuele thema’s.

INNOVEREN

Ontdek innovaties, start-ups en nieuwe technologieën.

FLANDERS EXPO GENT SAVE THE DATE

WWW.HEALTH-CARE.BE

24 25 26 APRIL 2018

Vraag nu al uw inkomkaart aan via

info@health-care.be

X-CARE

UW PARTNER VOOR PROJECTSTAFFING EN INTERIM VERPLEEGKUNDIGEN Continuïteit

Snelle Oplossing

Contacteer ons voor een oplossing op maat www.x-care.be — 09 222 32 80

Ervaren personeel

Uw water, onze zorg

Legionellose.

Herkent u de symptomen?

Aquadomo helpt u om legionella te voorkomen en zorgt voor een oplossing bij besmetting.

TMVW intercommunale cvba Stropstraat 1 9000 Gent T +32 9 242 58 39 info@aquadomo.be www.aquadomo.be