INTERVIEW MET DR. MARC MOENS
“Geef niet te snel op. Durf op je strepen te staan” TEKST: FILIP DECRUYNAERE / BEELD: SOPHIE NUYTTEN
Op 24 januari organiseerde de Vlaamse afdeling van de Belgische Vereniging van Artsensyndicaten (BVAS) een jubileum symposium ter ere van dr. Marc Moens, die zich al 40 jaar inzet voor een leef bare en kwaliteitsvolle geneeskunde. Dr. Moens kwam in 1998 voor het eerst aan het hoofd van BVAS. Gespreid over 21 jaar stond hij 12 jaar aan het roer van het syndicaat. Vorig jaar gaf hij de fak kel als voorzitter door. In 2019 werd hij verkozen tot ‘Specialist van het Jaar’. We spraken dr. Moens enkele dagen na het symposium. Hoe was het jubileumsymposium, dr. Moens? Dr. Marc Moens: Het was een onverwacht cadeau en een schitterende organisatie. Ik ben nog altijd wat van mijn sokken geblazen, om eerlijk te zijn. Er was een mooie opkomst en er waren eminente sprekers als minister De Block, minister Beke en de topmensen van het RIZIV en de FOD Volksgezondheid. Verder ook heel wat collega’s, vrienden en kennissen. Ik heb het symposium ervaren als een erkenning voor mijn hele loopbaan. Ik heb me 40 jaar ingezet voor de verdediging van het artsenberoep én voor de patiënten. Dat laatste vergeet men weleens. Uiteindelijk is elk van ons vroeg of laat patiënt. Ik ben enkele jaren geleden zelf ernstig ziek geweest. Je kan dat niet loskoppelen. Ik heb me ingezet voor alle artsen, van alle specialismen, en dat bleek ook mooi uit de getuigenissen van de verschillende sprekers. Wie van de sprekers of welke boodschap heeft u het meest verrast? De visie van directeur-generaal Pedro Facon van de FOD Volksgezondheid op de organisatie van de gezondheidszorg wijkt af van de visie van de BVAS, maar ik ben niet blind voor de evoluties. De jongere
21 | maart 2020
“De netwerkvorming is een noodzakelijke evolutie. Maar natuurlijk is er ongerustheid. Artsen moeten veranderen van werkplek of zullen soms van het ene naar het andere ziekenhuis moeten trekken voor hun patiënten. Daar moeten we leren mee leven.” generatie kijkt anders naar de dingen. Je kan de context vandaag niet vergelijken met de jaren 1970 of 1980, toen ik als arts aan het begin van mijn loopbaan stond. De toenemende aandacht voor een gezonde werk-privébalans heeft ook een impact op de organisatie van de gezondheidszorg. Al mag de slinger wat mij betreft ook niet naar de andere kant doorslaan. De vrije keuze van de patiënt geeft, samen met de vrijheid van therapie van de arts, het beste resultaat. Die vrijheden mogen niet in het gedrang komen. Pedro Facon zoekt oplossingen in de nieuwe context, maar zoals administrateur-generaal Jo De Cock van het RIZIV opmerkte: door de beperkte budgetten is niet alles mogelijk. Dat kan weleens botsen met de vrijheid van de patiënt en van de arts. Er is de vrijheid van de arts, maar meer en meer zet Evidence Based Medicine (EBM) toch de norm? Dat klopt, maar ook EBM is voor verbetering vatbaar. Niet voor alle aandoeningen zijn er vandaag al EBM-richtlijnen. En dan nog… De dingen evolueren. Ik ben 42 jaar actief geweest in de laboratoriumgeneeskunde. Kijk bijvoorbeeld naar de antibio ticaresistentie, continu in evolutie. De vrijheid van therapie betekent overigens niet dat de arts om het even wat kan doen. Het moet wetenschappelijk verantwoord zijn, waar mogelijk. Daarnaast zijn er andere aandachtspunten: empathie bijvoorbeeld, geen EBM, maar ze vormt wel een cruciaal element in de therapie. Er bestaat ook
nog altijd iets als fingerspitzengefühl in de geneeskunde. Het is niet allemaal EBM. U was jaren actief als arts in het Imelda ziekenhuis. Ook daar nam u beleidsver antwoordelijkheid op. Hoe kijkt u vandaag naar de rol van de medische raad en de samenwerking tussen artsen en bestuur? Een goede wisselwerking tussen raad van bestuur, directie en artsen is cruciaal voor een ziekenhuis. Zonder goed overleg kan een ziekenhuis niet functioneren. Daarom hebben we met BVAS zo hard de nadruk gelegd op het medezeggenschap van de medische raad in de ziekenhuisnetwerken. Ik ben zelf 15 jaar ondervoorzitter van de medische raad geweest, tot mijn afscheid twee jaar geleden. De inbreng van artsen is essentieel. In het Verenigd Koninkrijk hebben ze die inbreng verwaarloosd, met catastrofale gevolgen: schandalen, vermijdbare overlijdens… Dé oorzaak van het falen van het Britse systeem is onvoldoende inbreng van artsen in het beleid van de ziekenhuizen. Mijn ervaring in de medische raad bevestigt het tegenovergestelde. Ik pleit trouwens ook voor continu overleg met verpleegkundigen en andere zorgprofessionals in het ziekenhuisbeleid. Als artsen mee besturen, vergt dat nieuwe inzichten en andere vaardigheden van de artsen. Ziet u hier een evolutie? Absoluut! Artsen die zich engageren, moeten hiervoor tijd kunnen vrijmaken. Daarover moeten afspraken gemaakt
