Stadswandeling in Salamanca

• Afstand: 3,3 km

• Beginpunt: Plaza Mayor

• Eindpunt: Convento de Santa Clara

Je begint je stadswandeling op het indrukwekkende Plaza Mayor waar de typisch barokke grandeur van afdruipt. Toen Felipe IV in 1710 Salamanca bezocht, had de stad hem erg gecharmeerd. Hij wilde iets terug doen voor de inwoners na de enorme steun die ze geleverd hadden tijdens de Successieoorlog Als gebaar van dank gaf Felipe IV de opdracht om dit prachtige plein aan te leggen Het werd voltooid in 1728.

De gebroeders Churriguera uit Salamanca tekenden de plannen. Het plein meet 74 op 82 meter. Wie ooit op het Plaza Mayor in Madrid is geweest, zal gelijkenissen met dat plein herkennen. Het exemplaar is Madrid is wel ongeveer honderd jaar ouder. Het stadhuis, in 18e-eeuwse barokstijl, domineert het grote plein. Je vindt daar trouwens ook de toeristische dienst van de stad.

 Plaza Mayor, Salamanca, Spanje // GPS: 40.965047, -5.664029

In de Calle Bordadores bevindt zich het Casa de las Muertes. In dit 16e-eeuwse gebouw zie je onder de ramen vier gebeeldhouwde schedels. Dit kunstwerk is typerend voor de vroegste periode van de platereske stijl. Tegenover het huis staat een toren met verschillende zijtorentjes, misschien wel een van de bijzonderste monumenten van Salamanca

 Casa de las Muertes, Calle Bordadores 6, Salamanca, Spanje // GPS: 40.965772, -5.666521

Het Convento de la Anunciación, ofwel het klooster van Las Úrsulas, stamt oorspronkelijk uit de 16e eeuw, maar de werken aan de huidige gebouwen werden in 1777 aangevat Je kan dit klooster bezoeken en als je geluk hebt staan de deuren van de kerk open. De stichter van het klooster, aartsbisschop Alonso de Fonseca, ligt begraven in een van de kapellen.

 Convento de la Anunciación, Calle Úrsulas 2, Salamanca, Spanje // GPS: 40.966026, -5.667200

Recht tegenover het plein Plaza de Monterrey, voor een klein stadspaleis in renaissancestijl van de familie Monterrey, kan je de Iglesia de la Purísima Conception binnengaan (dagelijks open, behalve op zondag). De kerk maakt deel uit van een klooster dat de rijke Monterrey-familie in het midden van de 17e eeuw liet optrekken. Het pronkstuk van het interieur is het schilderij de Onbevlekte Ontvangenis, het beroemdste werk van Pedro de Ribera. Je zal in de kerk ook nog enkele andere schilderijen van de kunstenaar opmerken.

 Iglesia de la Purísima Conception, Plaza Agustinas, Salamanca, Spanje // GPS: 40.964993, -5.667258

De voorgevel van de Clerecía is opnieuw een mooi voorbeeld van Spaanse barok. De gevel maakt deel uit van het Jezuïtenseminarie Real Colegio del Espírutu Santo dat tussen 1627 en 1755 tot stand is gekomen. Bewonder zeker de twee mooi versierde torens. Het gebouw biedt tegenwoordig onderdak aan een katholieke middelbare school, maar op weekdagen kan je er toch gewoon gratis binnenwandelen. Het ontwerp van de voorgevel is, net als het Plaza Mayor, van de hand van de gebroeders Churriguera. Wandel rond op de patio, opnieuw in Spaanse barokstijl, en geniet van dit architecturale pareltje.

 Clerecía, Calle de la Compañia 5, Salamanca, Spanje // GPS: 40.962826, -5.666362

Tegen de kerk zie je een opmerkelijk gebouw aanleunen, het Casa de las Conchas. Dit “Huis met de schelpen” dateert uit het begin van de 16e eeuw. Let vooral op de rijen schelpen (het zijn er 400!) bovenaan de gevel die het gebouw zijn naam hebben gegeven. Als je denkt dat de schelpen verwijzen naar de pelgrimsroute naar Santiago de Compostela, dan heb je het mis. De schelpen zouden verwijzen naar een ridder die behoorde tot de Orde van Santiago die de opdracht gaf om dit gebouw neer te poten. Vandaag herbergt het Casa de las Conchas een bibliotheek.

 Casa de las Conchas, Calle de la Compañia 2, Salamanca, Spanje // GPS: 40.962843, -5.665984

We hebben al verteld dat Salamanca een echte universiteitsstad is. De belangrijkste universiteitsgebouwen bevinden zich in de Calle de los Libreros. Voor de oorsprong van de universiteit moeten we ver terug in de geschiedenis, naar 1218 om precies te zijn. Het was koning Alfonso IX die de opdracht gaf om een universiteit op te richten. Daarvoor werd al onderricht gegeven in de aangrenzende kathedraal. De universiteit van Salamanca is in elk geval de oudste van Spanje.

De universiteit trok al snel veel studenten uit het hele land en niet veel later kwamen leergierigen vanuit alle uithoeken van Europa naar Salamanca om er te studeren. De meeste gebouwen dateren uit de vroege 15e eeuw. Je moet zeker de aula van de theologische faculteit, de kapel en het Paraninfo bezoeken. Je kan er prachtige Brusselse wandtapijten bewonderen.

De Escuelas Mayores (1529) werd geheel in platereske stijl opgetrokken. Vooral de voorgevel zal je aandacht trekken, want het moet een van de mooist versierde platereske gevels in Spanje zijn. Op de binnenplaats staat een standbeeld van Fray Luis de Léon, een buitenbeentje onder de professoren van die tijd.

Een binnenplaats verbindt de Escuelas Mayores met een ander gebouw, de Escuelas Menores. Eigenlijk was dit een soort testcentrum. Hier werden bekwaamheidstesten afgenomen bij toekomstige studenten.

Verder behoren ook nog een oud ziekenhuis, een woning van een rector (Casa-Museo Unamuno) en een woning aan de Plaza Fray Luis de León (Museo de Salamanca) tot het universiteitscomplex van Salamanca. In dit laatste museum worden schilderijen en waardevolle voorwerpen uit de oudheid tentoongesteld. Kijk zeker omhoog, want het plafond werd versierd met een aardig fresco van Fernando Gallego.

De beroemdste figuur die met de universiteit verbonden is, is de lector Fray Luis de Léon (15271591). Je hebt zijn standbeeld al gezien op de binnenplaats van de Escuelas Mayores. Hij was tegelijk humanist, schrijver en monnik. Op een gegeven moment zat hij vijf jaar in de gevangenis omdat hij delen van het Oude Testament in het Castiliaans had vertaald, wat toen verboden was. Toen hij na zijn vrijlating, vijf jaar later, terugkeerde naar zijn lessenaar, opende hij de lezing met de legendarische woorden: "Zoals we gisteren zeiden ..."

Het auditorium waar Fray Luis de Léon zijn lessen gaf, is een absolute must-see. De zitplaatsen voor de studenten waren vroeger houten palen. Ze zaten meestal op de grond en leunden met hun ellebogen op de palen of soms zaten ze gewoon op de palen alsof het stoelen worden.

Bij elke universiteit hoort natuurlijk een bibliotheek. De bibliotheek van de universiteit van Salamanca bestaat uit twee delen en bevat boeken van onschatbare waarde. De kasten met de boeken (ongeveer 80 000 stuks) stammen uit de 18e eeuw. Meer dan 3600 manuscripten worden in een aparte ruimte bewaard. Helaas kan je de bibliotheek alleen van op een afstand bekijken.

Salamanca's heerschappij als een van de beste universiteitssteden van Europa duurde tot het einde van de 16e eeuw. Daarna nam het aantal studenten zienderogen af  Universidad, Salamanca, Spanje // GPS: 40.961330, -5.666922

Naast de Plaza Mayor staat de kathedraal van Salamanca. Het is ongetwijfeld het pronkstuk van de stad. Kijk je ogen uit op de vele spitse torens en de imposante koepel

De oorspronkelijke kathedraal die hier stond, werd nooit afgebroken. Een nieuwere kathedraal werd in de plaats rondom en over de oude kathedraal gebouwd. Als je de eeuwenoude kathedraal wil binnenwandelen, moet je dus eerst door de poorten van de nieuwe kathedraal.

De oudere kathedraal, of Catedral Vieja, dateert uit de 12e eeuw en is vooral versierd met romaanse en gotische elementen. De imposante vierkante toren is maar liefst 110 meter hoog. Deze Torre del Gallo werd in 1705 door de bliksem getroffen. Hij werd daarna gerepareerd, maar vervolgens in 1755 weer door elkaar geschud na een aardbeving. Toch weigerde de toren te bezwijken. Om verdere schade te voorkomen, werd rond de oorspronkelijke toren een andere toren gebouwd. Als je het beste uitzicht op de toren(s) wil, moet je naar de binnentuin Patio Chico gaan.

Binnenin de kathedraal zie je een indrukwekkend fresco dat het Laatste Oordeel uitbeeldt, maar het altaarstuk in het hoogaltaar zal pas echt je adem doen stokken. Dit 15e-eeuwse retabel bestaat uit niet minder dan 53 houten panelen waarop scènes uit het leven van Christus zijn geschilderd. De drie Italiaanse broers Delli creëerden dit meesterwerk. Een van de broersdegene die het grootste deel van het schilderwerk voor zijn rekening nam – liet zich liever Nicolás Florentino noemde.

De Catedral Nueva of de Kathedraal van de Hemelvaart van de Maagd, de officiële naam van het bouwwerk, werd opgetrokken tussen de 16e en de 18e eeuw. In tegenstelling tot de oude kathedraal vind je hier dan ook vooral laatgotische, platereske en barokke elementen terug. De mix van stijlen kwam er omdat verschillende aannemers de werken leidden. Juan Gil de Hontañón was de eerste en ook de gebroeders Churriguera drukten hun stempel op de voorgevel van de nieuwe kathedraal.

Waarom was er dan behoefte aan een nieuwe kathedraal? Die was nodig omdat de bevolking explosief groeide als het gevolg van het succes en de aantrekkingskracht van de universiteit. Er was dus een groter gebedshuis nodig waar meer mensen konden samenkomen. De kathedraal van Salamanca is na die van Segovia de grootste van Spanje. Als je in elke kapel een gebed wil opzeggen, zal je wel een tijdje bezig zijn, want er zijn meer dan twintig kapellen binnenin de kathedraal Wil je ze niet allemaal bezoeken, kies dan zeker voor de Capilla Dorada (Gouden Kapel). Deze kapel bevindt zich ter hoogte van de doorgang naar de oude kathedraal en ziet eruit als een poppenhuis met sierlijke beeldjes. Een andere kapel is de Capilla de Santa Barbara die vroeger dienst deed als de examenzaal van de faculteit theologie. Wie slaagde werd triomfantelijk naar buiten gedragen. Wie niet slaagde, moest door een zijdeur afdruipen.

Andere kapellen die een bezoek waard zijn, zijn de Capilla de Talavera (12e eeuw, mooi altaarstuk en gewelf in mudejarstijl) en de Capilla de Anaya (15e eeuw, met graftombes waaronder een opvallend exemplaar van een voormalige bisschop).

Vlak naast de twee kathedralen ligt het klooster en het aanpalende kloosterhof. Hoewel de aardbeving veel schade heeft aangericht, zijn er nog enkele originele delen te bezichtigen. De mooiste ruimte is de kapittelzaal (Salas Capitulares) waarin een museum over beide kathedralen is ondergebracht. Andere blikvangers zijn het prachtige werk van Fernando Gallego, een kunstenaar uit Salamanca, en schilderijen van Juan de Flandes.

 Kathedraal, Calle Benedicto XVI, Salamanca, Spanje // GPS: 40.960643, -5.665931

Casa Lis valt meteen op tussen de andere gebouwen in Salamanca omdat het in een totaal andere stijl is gebouwd. Dit sierlijke herenhuis werd in het begin van de 20e eeuw gebouwd met een knipoog naar de art nouveau. Het is dan ook geen toeval dat het Museo Art Nouveau y Art Deco erin is ondergebracht. De collectie omvat werken uit de privé-collectie van Don Miguel de Lis en verzamelingen kunst uit het begin van de 20e eeuw. De tuinen van Huerto de Calixto naast het museum zijn ook een bezoekje waard

 Casa Lis, Gibraltar 14, Salamanca, Spanje // GPS: 40.959542, -5.666871

Vanaf de Romeinse brug (Puente Romano uit de eerste eeuw) heb je een mooi uitzicht op de oude en de nieuwe kathedraal. De brug overspant de Tormes, telt 26 bogen en is ongeveer 400 meter lang.

 Romeinse brug, Salamanca, Spanje // GPS: 40.957782, -5.670181

Op de Plaza del Concilio de Trento kan je twee kloosters bezoeken die recht tegenover elkaar liggen.

De voorgevel van de kerk van het Convento de San Esteban is een mooi voorbeeld van de platereske stijl. Het gebouw is laatgotisch en werd gebouwd tussen 1524 en 1610. Let in de kloostergang op de afbeeldingen van profeten. Het altaar in barokstijl is van de hand van José Churriguera.

 Convento de San Esteban, Plaza del Concilio de Trento, Salamanca, Spanje // GPS: 40.960555, -5.662780

Een hotel boeken in Castilla y León? Bekijk onze selectie favoriete verblijven

Het Convento de Santa María de las Dueñas is een kleiner klooster dan zijn overbuur, maar het is wel ouder. Het complex werd gebouwd in het begin van de 15e eeuw en het was de bedoeling van de stichter om er een toevluchtsoord voor adellijke dames van te maken. Je kan rondwandelen op de patio waar je een opmerkelijke rij dierenfiguren (fabeldieren) en duivels kan zien. Dit sculpturale schouwspel mag je zeker niet missen.

 Convento de Santa María de las Dueñas, Plaza Concilio de Trento, Salamanca, Spanje // GPS: 40.961127, -5.663222

De voorgevel van het Convento de Santa Clara mag dan wel onopvallend zijn, de binnenkant is een echt pareltje. Dit klooster is misschien wel het mooiste van alle kloosters in Salamanca. Bij restauratiewerkzaamheden in 1976 werden prachtige fresco’s ontdekt waarvan de oudste in de 13e eeuw werden aangebracht. In de kerk vind je een retabel van de gebroeders Churriguera, die je ondertussen al goed kent. De meeste bezoekers komen echter voor een indrukwekkende reeks heiligenbeelden uit de 17e en 18e eeuw. Als je geen hoogtevrees hebt, neemt de gids je mee de trap op naar de top van de koepel. Je kan er zo dicht bij het plafond komen om er de eenvoudige, maar impactvolle schilderingen van dichtbij te bewonderen. Helemaal bovenin bevindt zich een uitkijkpost. Het spreekt voor zich dat je van daaruit een prachtig uitzicht hebt over Salamanca

 Convento de Santa Clara, Salamanca, Spanje // GPS: 40.961665, -5.660121

Natuurlijk is er naast de bovengenoemde bezienswaardigheden nog veel meer te zien en te doen in Salamanca, maar met deze korte rondleiding leer je het hart van de stad kennen en heb je alle niette-missen plekjes bezocht.

 OpzoeknaareenhotelinSalamanca?Klikhiervoorfavorieteverblijven.

Een hotel boeken in Castilla y León? Bekijk onze selectie favoriete verblijven