het Friese land de schilders van

Henk Dijkstra

Wbooks

Diet Swartsenburg, Landschap, 1997, olieverf op doek, 90 x 281 cm, Nicolaaskerk, Nijland

Diet Swartsenburg (1946-1998) uit Kollum schilderde dit vijfluik dat in de kerk van Nijland hangt. Alle elementen die in dit boek voorkomen staan erop afgebeeld. Het is gemaakt bij het 75-jarig bestaan van de Vereniging voor Dorpsbelangen Nijland in 1997.

Fryslân wordt door velen beschouwd als de mooiste provincie van Nederland, of, wat meer bescheiden, in ieder geval als één van de mooiste provincies. Het landschap, vooral de rijke verscheidenheid aan verschillende landschapstypes, maakt Fryslân tot een aantrekkelijke bestemming.

Die landschappen zijn ontstaan door samenspel van natuur, geologie, klimaat en ingrepen door de bewoners en de gebruikers: boeren. De agrarische sector is, in een samenspel met de natuur, tot op de dag van vandaag een belangrijke vormgever van het Friese landschap. Van generatie op generatie hebben boeren met hard werken een veelzijdig landschap geschapen.

Dit boek laat het boerenleven zien door de ogen van meer dan honderd kunstenaars die door de eeuwen heen het Friese plattelandsleven vastlegden. Zij vingen in hun kunst de ‘werkplaats van den landman’ met alles wat daarbij hoort, zoals dieren en gebouwen.

Veel van de kunstenaars zijn geboren in Fryslân, anderen kwamen van buiten en vestigden zich kort of langdurig in de provincie en weer anderen gingen op afstand van Fryslân, soms in opdracht, het landschap en of het agrarisch leven portretteren. Een mix van kleine en grote namen. De werken samen laten een variatie in uitingen zien: van realistisch, figuratief, impressionistisch, expressionistisch, fijnschilderwerk en naïeve kunst tot abstracte afbeeldingen. Ook qua technieken is er een grote variëteit: behalve olieverfschilderijen ook van tekeningen, prenten, etsen en kunstwerken met gouache, aquarel en acryl.

De werken geven ook een beeld van de ontwikkelingen die ingrijpende gevolgen hadden voor het landschap; van kleinschalig naar grootschalig, van extensief naar intensief. De laatste jaren is er duidelijk sprake van geëngageerd werk van kunstenaars die zich ernstig zorgen maken over van wat zij vinden de teloorgang van platteland, landschap en natuur.

Dit boek voegt een dimensie toe aan het beeld van het boerenleven. Voor het eerst is een brede gecombineerde selectie van schilderijen van het Friese plattelandsleven samengebracht. Een even veelzijdig als kleurrijk beeld van wat was en van wat is.

Ik wens u veel leesplezier!

Drs. A.A.M. Brok

Commissaris van de Koning in de provincie Fryslân