03 april 2018 , pag. 16
Het Gronings past niet in één woordenboek LOUIS VAN KELCKHOVEN
GRONINGEN De Groningse streektaal in al zijn varianten krijgt een eigen plek op het wereldwijde web. Het Centrum Groninger Taal & Cultuur werkt aan een taaldatabank.
Het Centrum Groninger Taal & Cultuur, waarin het Huis van de Groninger Cultuur en het Bureau Groninger Taal & Cultuur (RUG) zijn samengegaan, kondigde een jaar geleden aan met een nieuw Groninger woordenboek te komen. Dat zou na het Zakwoordenboek Gronings van Siemon Reker uit begin jaren tachtig, het eerste Groningse woordenboek worden. Maar de Groningse streektaal, met zeker zes streekgebonden varianten, en zijn sprekers en schrijvers blijkt niet in één woordenboek te
passen. Het project wordt veel groter. ,,De naam van het project is veranderd’’, zegt projectleider Goffe Jensma van de RUG, ,,Het Groninger woordenboek nieuwe stijl heet nu Woordwaark. Daarmee geven we aan dat we alle digitale mogelijkheden willen gebruiken om Groningers die dat willen aan het woordwerk te krijgen.’’ Jensma, hoogleraar Friese taal en letterkunde, is ook verantwoordelijk voor het onderzoek en onderwijs over het Gronings aan de Rijksuniversiteit. ,,We kwamen er gaandeweg achter dat we niet bezig waren met het maken van een woordenboek, maar met het opzetten van een taaldatabank. Daarop staat naast een digitaal woordenboek, ook allerlei informatie over de uitspraak en grammatica.’’ ,,We willen op internet een plek
Taaldatabank voor alle varianten van de Groningse streektaal creëren waar we zoveel mogelijk informatie over het Gronings ontsluiten. Die gegevens maken we op verschillende manieren voor het grote publiek toegankelijk. Oók woordenboeken, maar het project gaat over veel meer.” ,,Woordenboeken zijn niet tolerant”, zegt Jensma. ,,Ze leggen een taal vast en laten de spreker weinig vrijheid. Wij willen met Woordwaark juist de hele Groningse taalgemeenschap in al zijn verscheidenheid, met zijn veelheid aan manie-
ren waarop het Gronings gesproken en geschreven wordt, bedienen.’’ ,,Vrijwel iedereen heeft een computer thuis en vaak ook nog een smartphone’’, weet Jensma. ,,Die gebruiken mensen ook om met elkaar te communiceren in het Gronings. Op sociale media wordt echt heel veel Gronings gebruikt. Om dat een beetje schier te doun heb je geen woordenboek, maar een spellingchecker en woordvoorspeller nodig. In dat soort producten willen we voorzien. Digitaal zijn de mogelijkheden eindeloos.’’ Jensma ziet het gebruik van het Gronings veranderen. ,,Er zijn mensen die van huis uit Gronings spreken, maar heel interessant zijn de nieuwe sprekers; mensen met Groningse wortels die geen Gronings spreken, maar dat wel willen leren.’’ pagina 19