معارف نبوی

w w

‫اعمرفوبني‬

l-m .a w rg .o rid aw

‫توترہمج‬ ‫تر ب‬

‫دمحمرفيعىتفم‬

‫ت‬ ‫ح‬ ‫ق‬ ‫ي‬ ‫ إدارهملعو ق‬:‫اوملرد‬

© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of the publisher and the author."

‫اعترف‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’‬ ‫اعمرفوبنی‘‘درالصیبنیلصاہللہیلعوملسےکاُندنتسماوقالوااعفلاکومجمہعےہوجآپےندنییکمیہفتونییبترکےتوہےئ‬ ‫ِ‬ ‫ث‬ ‫ِ‬ ‫ایبنفرامےئیااُسرپلمعرکےتوہےئفراطسِ یارخیرپامےکےیلوطبراُوسہہنسحرمقفرامےئ۔ےبکش‬ ‫ااحدیروسلاکذریخہیہیبن‬ ‫ےکےباطخملعاکزخمنےہ۔انچہچنمہدےتھکیںیہہکاملعےئقحبلطِملعیکاخرطفرآندیجمےکدعبہشیمہاِیسومردرپواردوہےئںیہ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ب‬ ‫رکیاچاہ‬ ‫آمخرپوغرورکفےکےجیتنںیممہفِدنیوکاینپاتکب‘‘زیمان‘‘ںیمایبن ا‬ ‫اصحاغدمیےندنیےکالص د‬ ‫اجویادمح‬ ‫ااتسذرتحمم د‬ ‫ث‬ ‫وتاوصلہیےطایکہکدنیوہےہ وج آی ِ‬ ‫اتفرآنںیمایبنوہ ایرھپ ِ‬ ‫سروسلسجیکوگایہدےاور وجااحدیروایودرای ےک‬ ‫یبارےںیمدحمنیثاوراوصنییلےکایبنرکدہرطفیاوصولںرپوپریاتریتہ ‪،‬وہاِیسدنییکےبلدلمیہفتونییبتیااِسرپلمعےک‬ ‫وحاےلےسیبنےکاُوسہاکایبنںیہ۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ث‬ ‫’’زیمان‘‘ ںیم دنی یک میہفت و نییبت اور اُوسہ روسل ےک ایبن ےک وحاےل ےس (‪ )۰۰۱۱‬ایگرہ وس ےس زادئ ااحدی الیئ یئگ ںیہ۔‬ ‫ث‬ ‫ِ‬ ‫اعمرفوبنیںیمزیمانیہیکترس ب ےساِن ب ااحدییکیاک فیکیئگاوراُیسےکیدایدیاورذع یناوایاتےکا تاِم ںیفلت‬ ‫ث‬ ‫رگووپںںیممیسقتایکایگاوررھپہردحیےکا تاُساکترہمجایبنایکایگےہ۔‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ادیمےہہیومجمہعااحدیدرجذلیولہپٔوںےساافدہاعماکیباعوہاگ۔‬ ‫ث‬ ‫‪۰‬۔ہیدنیےکیدایدیابمحےسانشاسیئدیپارکےاگ۔‬ ‫ث‬ ‫‪۲‬۔ہیاقوننوتمکحےکفلتاوبابےکا تیکیئگدتونیدحیےسروانشسرکاےئاگ۔‬ ‫ث‬ ‫‪۳‬۔اِسےکذرےعیےستہبیسامہاوریدایدیااحدیاکاسدہاوررواںترہمجرسیموہاجےئاگ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ف‬ ‫هرر‬

‫اوصلوابمدی‬

‫‪81‬‬

‫فرآنیکفرا ت ‪81‬‬ ‫ث‬ ‫نییعتِابخی ‪81‬‬

‫ث‬ ‫ِ‬ ‫رحمہعتماورنییعتِابخی ‪81‬‬

‫ِ‬ ‫رحمراضع ‪81‬‬

‫وخناوررمداریکرحمںیماانثتس ‪02‬‬ ‫عطقِیدیکزساںیماملیکرعتفی ‪02‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫دنیِ باترایمیہ ‪02‬‬ ‫ِ‬ ‫اامتمتجحاکہجیتن ‪08‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ہبحقرگییکزسا ‪02‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫رحماکنح ‪81‬‬ ‫ث‬ ‫قحِورایےسرحمویم ‪81‬‬

‫رمدتیکزسا ‪00‬‬ ‫قحِاامرت ‪00‬‬

‫دنیِقح‬

‫‪02‬‬ ‫االسم ‪،‬اامیناورااسحن ‪02‬‬ ‫رسایریخوخایہ ‪02‬‬ ‫دنی۔۔۔۔۔ ا‬

‫اامیاینت‬

‫‪02‬‬

‫اامینےکوگاہ۔۔۔وقلولمع ‪02‬‬ ‫اامینےکاالخیقاقتےض ‪02‬‬ ‫یقیقحاامیناورگاہعمجںیہنوہکس ‪02‬‬ ‫یقیقحاامینےکالزیماقتےض ‪02‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫دیدارِالہ ٰی ‪01‬‬ ‫خدایکڑکپےسوخداُسےکوساوکیئںیہن اچاتک ‪01‬‬ ‫خدااکدنبوںرپاوردنبوںاکخدارپقح ‪01‬‬ ‫وتدیحاکافرار ‪ ،‬بجیکامضی ‪22‬‬ ‫ت ِ‬ ‫رولویحیکایوصرت ‪28‬‬ ‫نایمﷺیکفضیلت ‪28‬‬ ‫ب‬ ‫اناےکاسھتاےنپومازےنےس ب‬ ‫یبنﷺ اکدورسے ب‬ ‫اعجراہنرگتر ‪28‬‬ ‫متخِوبنت ‪22‬‬ ‫تثعبےسےلہپریخارشبلیکافصت ‪22‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫بمایمیکمالامت ‪23‬‬ ‫فر ِ‬ ‫دس ِ‬ ‫مالامتمایم ‪21‬‬ ‫ایفضہفیلخیکشیپوگیئ ‪21‬‬ ‫سفنِانایناکووجد ‪21‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫وثابربق ‪21‬‬ ‫ذعابو ِ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ۂنتفداجل ‪22‬‬

‫وثابربق۔۔۔۔(دورِراسلےکنمرنیوؤمنینمےکےیل( ‪21‬‬ ‫ذعابو ِ‬ ‫بجاورالہِ بجےکاوحال ‪38‬‬

‫االخمایت‬

‫‪32‬‬

‫اضفلئِاالخق ‪32‬‬ ‫اامتماالخق۔۔۔دصقمِتثعب ‪32‬‬ ‫ِ‬ ‫االخقوبنیاورآپاکایعم ِرفضیلت ‪32‬‬ ‫ِ‬ ‫االخقہنسحیکتیثیح ‪33‬‬ ‫االخقہنسحاکدرہج ‪33‬‬ ‫یکیناورلدی۔۔۔ااھچاور بترااالخق ‪33‬‬ ‫رصاطمیقتسمیکاثمل ‪32‬‬ ‫ِ‬ ‫اامعلاصلحہاکدارودمار ‪32‬‬ ‫رشماکہناصتوتررپودیع ‪32‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫وعتیدڈنگوںیکانمیہاورافشیکداع ‪32‬‬ ‫ریغاہللیکمسقاھکےنیکیفن ‪31‬‬ ‫رشتکےساہللیکےباینزی ‪31‬‬ ‫رشماکہناواہمیکیفن ‪31‬‬ ‫ث‬ ‫اایشےکؤمتریباذلاتوہےنیکیفن ‪31‬‬ ‫یبالطوصتراتیکیفن ‪22‬‬ ‫ملعبیغیکیفن ‪22‬‬ ‫اہکییکتقیقح ‪22‬‬ ‫رشماکہناقعدئووصتراتیکیفن ‪28‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ب‬ ‫انایکتبحمںیمولغیکیفن ‪20‬‬ ‫رشماکہنلمعیکاممتعن ‪20‬‬ ‫وادلنیےسنسحولسکاکمکح ‪22‬‬ ‫وادلنیےسنسحولسکاکہلص ‪22‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫وادلنیاکقح ‪22‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رشماکہناملکتیکیفن ‪20‬‬

‫ہلصریمح ‪22‬‬

‫عطقریمحیکزسا ‪22‬‬

‫ہلصریمحیک بتراکت ‪22‬‬ ‫ہلصریمحاکامکل ‪22‬‬

‫میتییکرپورشاکہلص ‪21‬‬ ‫ڑپویسےکوقحق ‪21‬‬ ‫ڑپوویسںیکربخریگی ‪21‬‬ ‫ڑپویساورامہمناکارکام ‪21‬‬ ‫رحممےکریغبرفساوریارحممےکاسھتہیلختیکانمیہ ‪22‬‬ ‫وخانیتےکےیلزیتوخوبشیکانمیہ ‪28‬‬ ‫دویر(اورھٹیج) ےکاسھتہیلختیکانمیہ ‪28‬‬ ‫ضغرصباکمکح ‪20‬‬ ‫رمشیاور ِ‬ ‫آالتومیقیسیکرحم ‪20‬‬ ‫دقمرآزامشی ‪20‬‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ربکتمیک بجےسرحمویم ‪22‬‬ ‫زعتاور بترریگاکیقیقحامک ‪22‬‬ ‫ااہظ ِرربکتیکانمیہ ‪23‬‬ ‫اامعلوتاعضاکمکحاور ِ‬ ‫ِ‬ ‫اامعلربکتیکانمیہ ‪23‬‬ ‫ربکتماہنوعضعطقیکانمیہ ‪22‬‬ ‫ربکتماہنابلسےننہپرپذعاب ‪22‬‬ ‫ک‬ ‫ازارٹلاےنیکانمیہ ‪22‬‬ ‫تقیقحِاامین ‪22‬‬ ‫الحوتاامین ‪22‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ایعم ِراامین ‪22‬‬ ‫اذاکروادہیعونسمہن ‪21‬‬

‫امنز‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اقوننِ ابعدات ‪2222‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اامینواالسمیکتقیقح ‪22‬‬

‫امنزیکاتیمہ ‪22‬‬

‫ب‬ ‫اصحاامینےکےیلامنزیکتیثیح ‪21‬‬ ‫دجہتیکوصخیصاتیمہ ‪21‬‬ ‫آدابامنز ‪21‬‬

‫امنزدنی باترایمیہیکروای ‪21‬‬ ‫دجتیواالصح ‪12‬‬ ‫باترایمیہرواییک د‬ ‫لسغںیماوسہ ‪12‬‬ ‫ووضںیماوسہ ‪18‬‬ ‫ووضںیماعضاادوھےنںیمدعتد ‪12‬‬ ‫ووضےکدعبدورتعکیکفضیلت ‪12‬‬ ‫ووضیکومعیمتربیغ ‪13‬‬ ‫ووضیکفضیلت ‪12‬‬ ‫ممیتاکرطہقی ‪12‬‬ ‫ومزوںرپحسم ‪11‬‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رساورومزوںرپحسم ‪11‬‬ ‫امعہماورومزوںرپحسم ‪11‬‬ ‫ومزوںرپحسمیکدمت ‪12‬‬ ‫لسغںیموخانیتےکےیلایرتصخ ‪12‬‬ ‫احتسمہضےکےیلامنزاکمکح ‪18‬‬ ‫وساریرپدجہتاوروترادارکےناکوجاز ‪10‬‬ ‫ادایگیئونالفںیمراعی ‪10‬‬ ‫امنزاکذرۂعیااقتنل ـــــــوتاتریلمع ‪12‬‬ ‫رعفیدنی ‪12‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رعفیدنیاکرطہقی ‪13‬‬ ‫مایمامنزںیماوسہ ‪828‬‬ ‫تحصامنزیکایرشط ‪820‬‬ ‫روکعیکوبقملوصرت ‪822‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫روکعووجسدںیماوسہ ‪822‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اامعلامنزںیماوسہ ‪12‬‬

‫وقہمںیماوسہ ‪822‬‬

‫وقہماورہسلجںیماوسہ ‪823‬‬

‫دجسہیکونسمنوصرت ‪823‬‬

‫دجسےںیماویلگنںاکہلبقرووہیا ‪823‬‬ ‫تئیہدجسہںیماوسہ ‪823‬‬ ‫تئیہدجسہوہسلجںیماوسہ ‪822‬‬ ‫تئیہدجسہاوراذاکردجسہںیماوسہ ‪822‬‬

‫تئیہدجسہاورآدابدجسہیکمیلعت ‪822‬‬ ‫اامعلامنزںیمیبنیلصاہللہیلعوملسیکلاال ‪822‬‬ ‫ج بلسہاارتساح ‪821‬‬ ‫تئیہدعقہںیماوسہ ‪821‬‬ ‫ااتتخمامنزںیماوسہ ‪821‬‬ ‫اامعلامنزےکیبارےںیمیبنیلصاہللہیلعوملسیکمیلعت ‪821‬‬ ‫اذاکرمایمںیماوسہ ‪888‬‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ااتتفحصلٰوۃالیللےکاذاکرںیماوسہ ‪880‬‬ ‫ااتتفحامنزےکاذاکر ‪880‬‬ ‫ااتتفحصلٰوۃالیللےکاذاکر ‪882‬‬ ‫امنزںیمفرا تافہحتاکزلوم ‪883‬‬ ‫لاالامجعںیمدتقمویںیکراعی ‪882‬‬ ‫فرا تںیمترلیت ‪882‬‬ ‫نسحفرا تیکتربیغ ‪882‬‬ ‫دجہتںیمیبنیلصاہللہیلعوملسیکلاالفرا توامنز ‪882‬‬ ‫آیاتدجسہںیماوسہ ‪882‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اذاکرامنزںیماوسہ ‪881‬‬ ‫فرا تےکدعبےکاذاکر(داعےونقت) ‪808‬‬ ‫روکعےکدعبےکاذاکر(داعےونقت) ‪800‬‬ ‫روکعودجسہںیمالتوتفرآنیکانمیہ ‪802‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اذاکرامنزیکمیلعت ‪802‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫دجسہںیمالتوتفرآنیکانمیہاورداعیکتربیغ ‪802‬‬ ‫اذاکرروکعووجسدںیماوسہ ‪803‬‬ ‫اذاکرروکعںیماوسہ ‪803‬‬

‫دجسےںیمداعیکتربیغ ‪803‬‬ ‫اذاکرروکعووجسد ‪802‬‬ ‫اذاکروجسد ‪802‬‬ ‫اذاکروقہم ‪802‬‬ ‫اذاکروقہمںیماوسہ ‪802‬‬ ‫اذاکرہسلجںیماوسہ ‪802‬‬ ‫اذاکرامنزاوردعقهیکداع ‪802‬‬ ‫داعےدعقہیکاتیمہ ‪801‬‬ ‫دعقهیکداع ‪801‬‬ ‫یبنرپدرودیکفضیلت ‪822‬‬

‫درود ب رتیبنیلصاہللہیلعوملس ‪822‬‬ ‫ااتتخمامنزاکرطہقی ‪822‬‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫امنزےکدعبےکاذاکر ‪822‬‬ ‫امنزےکدعبیکداع ‪838‬‬ ‫امنزرجفاکوق ‪838‬‬ ‫رجف ‪،‬رہظاوررصعیکامنزوںےکاواقت ‪830‬‬ ‫رگیمںیمامنزرہظاکوق ‪830‬‬ ‫رگیمںیمامنزرہظاکوق ‪832‬‬ ‫امنزرصعاکوق ‪832‬‬ ‫امنزرغمباکوق ‪832‬‬ ‫امنزاشع اکوق ‪833‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫امنزوںےکاواقت ‪832‬‬ ‫امنزوھبےنلواےلاکمکح ‪832‬‬ ‫امنزےکونممعاواقت ‪832‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫امنزرجفاوررصعاکآجریوق ‪832‬‬

‫احمکوموجدوہےنیکوصرتيمامنزںیمیاریخ ‪832‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫دورانرفسیلفنامنزوںںیموہسل ‪831‬‬ ‫رفسںیمرصقیکااجزت ‪831‬‬

‫دورانرفسامنزںیعمجرکیا ‪831‬‬

‫یبنیلصاہللہیلعوملسیکااممںیمامنزوخفیکوصرت ‪831‬‬ ‫یبنیلصاہللہیلعوملسیکااممںیمامنزیباامجعاکزلوم ‪828‬‬ ‫زلومامجع ‪820‬‬ ‫امنزیباامجعیکفضیلت ‪822‬‬ ‫اشعاوررجفیکیباامجعامنزوںیکفضیلت ‪823‬‬ ‫اشعیکامنزیباامجعںیموخانیتوکااجزتدےنییکتربیغ ‪823‬‬ ‫وخانیتوکامنزیباامجعیکااجزتہندےنییکانمیہ ‪823‬‬ ‫وخاتوکرھگوںںیمامنزڑپےنھیکتربیغ ‪822‬‬ ‫اذاناک باجرا ‪822‬‬ ‫اذاناورااقمیکمیلعت ‪822‬‬ ‫تخسرسدی اییبارشںیمزلومامجعںیمراعی ‪821‬‬ ‫اذاناکرطہقی ‪821‬‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ااممامنزوکنضيحت ‪821‬‬ ‫اذاناکوجاباوریبنےکےیلداع ‪822‬‬ ‫اذاناکوجاب ‪822‬‬ ‫اذاننسےکدعبیکداع ‪828‬‬ ‫ااختنباامماکایعمر ‪820‬‬ ‫اامموکفیفختامنزیکتحیصن ‪820‬‬ ‫دتقمویںیکراعی ‪822‬‬

‫امنزںیمااممیکریپویاکمکح ‪823‬‬ ‫ث‬ ‫امنزںیموفصںوکدیساھہنرےنھکاکاتر ‪822‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫وفصںےکیبارےںیمیبنیلصاہللہیلعوملسیکیادیک ‪822‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ث‬ ‫ات ‪822‬‬ ‫امنزںیموفصںوکدیساھہنرےنھکاک ر‬

‫اذاندےنیاوراولفصںیمامنزڑپےنھیکتربیغ ‪822‬‬ ‫ک‬ ‫وکسناورواقرےکاسھتامنزیکرطف بترےنھاکمکح ‪822‬‬ ‫فصدنبیبکیکاجےئ؟ ‪821‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫وخانیتیکفصںیممکازمکدعتاد ‪821‬‬ ‫ادایگیئامنزیکالضفںیہگج ‪821‬‬ ‫دجسموبنیںیمامنزیکفضیلت ‪822‬‬

‫دجسموبنیاوردجسمرحامںیمامنزڑپےنھیکفضیلت ‪822‬‬ ‫ب‬ ‫اسمخدكفضیلت ‪822‬‬ ‫یباامجعامنزیکفضیلت ‪828‬‬ ‫یباامجعامنزےکےیلدورےسآےنیکفضیلت ‪820‬‬ ‫ۃیحتادجسملےکونالفیکیادیک ‪820‬‬ ‫دجسمںیموعتذڑپھرکدالخوہیا ‪822‬‬ ‫دجسمںیمداےلخیکداع ‪822‬‬ ‫دجسۂوہس ‪822‬‬ ‫یطلغرپاامموکہبنتمرکےناکرطہقی ‪822‬‬ ‫یطلغرپاامموکہبنتمرکےناکمکح ‪812‬‬ ‫امنزںیموگتفگیکانمیہ ‪812‬‬ ‫امنزوتہجےسڑپےنھاکمکح ‪810‬‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫امنزےسوتہجاٹہےنیکانمیہ ‪810‬‬ ‫آدابامنز ‪812‬‬ ‫دجسےاکرطنقہاور ِ‬ ‫امنزںیمیوسیئرجموحرکےنوایلزیچوںےسانچب ‪812‬‬ ‫امنزںیمالخفادبرحاکتےسانچب ‪813‬‬ ‫امنزںیمامجیئےنیلےسرانک ‪813‬‬ ‫امنزںیمابلسیکؤمدیباہنوصرت ‪812‬‬ ‫امنزںیموخانیتےکےیلاوڑینھاکزلوم ‪812‬‬ ‫ہبطخرصتخماورامنزلالی ‪812‬‬ ‫ہعمجےکدنیکفضیلت ‪812‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫دیعنییکامنزوںیکریبکتات ‪811‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫امنزہعمجیکاتیمہ ‪811‬‬ ‫امنزہعمجیکفضیلت ‪811‬‬ ‫احنضہوخانیتوکیھبدیعاگہںیماحرضیاکمکح ‪812‬‬

‫ریغومعمیلاحالتںیملسغاورامنزانجزہےکریغبدتنیف ‪818‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫دہشاےادحیکامنزانجزہ ‪818‬‬

‫امنزانجزہاوردتنیفںیمومشتیلاکوثاب ‪818‬‬ ‫اغابئہنامنزانجزہ ‪810‬‬ ‫ریبکتاتانجزہ ‪812‬‬

‫امنزانجزهاکونسمنرطہقی ‪812‬‬

‫رمدوںوک ب رتاالھبےنہکیکانمیہ ‪812‬‬ ‫امنزانجزہیکداعںیئ ‪812‬‬ ‫رجفےکونسمنونالف ‪813‬‬ ‫ۃیحتادجسملےکونالف ‪812‬‬ ‫رجفیکونسمنونالفكفضیلت ‪812‬‬ ‫جنپوہتقونسمنونالف ‪812‬‬ ‫جنپوہتقونسمنونالفیکفضیلت ‪812‬‬ ‫رجفاوررہظےکونسمنونالفیکفضیلت ‪812‬‬ ‫رہظ ‪،‬رغمباوراشعےکونسمنونالف ‪811‬‬ ‫امنزرغمبےسےلہپدولفنڑپےنھیکتربیغ ‪811‬‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫یبنیلصاہللہیلعوملسےکونالفاکایبن ‪811‬‬ ‫امنزہعمجےکدعبےکونسمنونالف ‪022‬‬ ‫رہظےسےلہپاوردعبےکونالفیکفضیلت ‪022‬‬ ‫ث‬ ‫اچ ےکونالفیکتربیغ ‪022‬‬ ‫وسکفےکونالفاکایبن ‪028‬‬ ‫بلطیبارشےکونالف ‪020‬‬ ‫بلطیبارشیکونسمنداع ‪022‬‬ ‫یبنیلصاہللہیلعوملسیکامنزدجہت ‪022‬‬ ‫امنزدجہتاکرطہقی ‪022‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫امنزدجہتںیماوسہ ‪022‬‬ ‫وقوضحری ‪021‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫امنزدجہتںیمفرا تاکایبن ‪021‬‬ ‫اشعےکاسھتدجہتےکوترڑپےنھیکرتصخ ‪021‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫دورراسلںیمامنزدجہتیکامجعاکاعمہلم ‪021‬‬ ‫دہعرمعنباطخبںیمیباامجعامنزتراوحیاک باجرا ‪082‬‬ ‫ہووضےکاسھتلفنامنزیکفضیلت ‪082‬‬ ‫ر‬

‫رفسےسوایسپرپےلہپدجسمںیملفنڑپےنھیکنیقلت ‪088‬‬ ‫رفسےسوایسپرپیبنیلصاہللہیلعوملساکاوسہ ‪088‬‬

‫گاوہںیکششخبےکےیللفنڑپھرکاعمیفامےنگنیکتربیغ ‪080‬‬ ‫داعےااختسرہ ‪080‬‬ ‫زوکٰۃ‬ ‫زوکٰۃہندےنییکزسا ‪082‬‬ ‫دصۂقرطفیکتمکح ‪083‬‬ ‫دصۂقرطفیکدقمار ‪083‬‬ ‫اظنمےسوماتقفیکتربیغ ‪082‬‬ ‫اعنیلمزوکۃوکایخیرپہیبنت ‪082‬‬ ‫اعنیلمزوکۃوکتحیصن ‪082‬‬ ‫یبنیلصاہللہیلعوملسےکاخدنانےکےیلاملزوکۃیکانمیہ ‪082‬‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اصنبزوکۃ ‪082‬‬ ‫روزہ‬ ‫روزےیکفضیلت ‪081‬‬ ‫امہراضمناوراُسےکروزوںیکفضیلت ‪081‬‬ ‫ااکتعفںیماوسہ ‪002‬‬ ‫امہراضمنےکآجرےرشعےںیماامعلیبنیلصاہللہیلعوملس ‪008‬‬ ‫لیلہاادقلر ‪008‬‬ ‫راضمنںیمیبنیلصاہللہیلعوملساکوجدورکم ‪002‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫روزےےکےیلاصقنندہجرایب ‪002‬‬ ‫ویمرعہفاکروزہ ‪002‬‬ ‫وشالےکروزے ‪002‬‬ ‫ہےنیہمںیمنیتروزے ‪002‬‬ ‫ر‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ایامضیبےکروزے ‪001‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ویماعوشرہاکروزہ ‪002‬‬

‫ریپاوررعمجاتاکروزہ ‪001‬‬ ‫ریپاکروزہ ‪001‬‬

‫ابعشنےکروزے ‪001‬‬ ‫وصمداؤدی ‪022‬‬

‫اہنتہعمجےکدنروزہرےنھکیکانمیہ ‪022‬‬ ‫اہنتہعمجےکدنےکروزےاورراتےکمایمیکانمیہ ‪028‬‬ ‫دیعےکدنروزہرےنھکیکانمیہ ‪020‬‬ ‫ادتباوااہتنےراضمناکاوصل ‪022‬‬ ‫ادتباےراضمنےسےلہپروزہرےنھکیکانمیہ ‪022‬‬ ‫رحسیاھکےنیکتربیغ ‪022‬‬ ‫آدابودحودایصم ‪023‬‬ ‫وھبےلےساھکیایاصقوصمںیہن ‪022‬‬ ‫ااکتعفایبنلاورلیلہاادقلر ‪022‬‬ ‫ااکتعفایبنل ‪022‬‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫روزہوتڑےناکافکرہ ‪022‬‬ ‫جح‬ ‫جحیکفضیلت ‪021‬‬ ‫جحورمعہیکفضیلت ‪021‬‬ ‫اقمامتجح ‪021‬‬ ‫دہی ‪032‬‬ ‫رحمیکیدایدںی ‪032‬‬ ‫میطحتیباہللاکہصحےہ ‪038‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫تیباہللیکرحم ‪032‬‬ ‫قلحلبقرحن ‪033‬‬ ‫دہییکوصرتںیمااکحم ‪033‬‬ ‫احلارحامںیموخوبشاکاامعتسل ‪032‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫احلارحامںیماجحہم ‪032‬‬ ‫تلببیددیکاحلںیمکیبلانہک ‪032‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫قلحورحن ‪032‬‬

‫احلارحامںیمرسدوھیا ‪032‬‬

‫احلارحامںیمومزوںاوریااجومںیکااجزت ‪031‬‬ ‫احلارحامیکایہنمت ‪031‬‬

‫احلارحامںیمولشاراورومزوںیکااجزت ‪031‬‬ ‫احلارحامںیمرمےنواےلےکےیلااکحم ‪031‬‬ ‫ث‬ ‫احلارحامںیماکشرےکوگ اکمکح ‪022‬‬ ‫احلارحامںیمومذیاجونروکامرےنیکااجزت ‪028‬‬ ‫ہیبلتیکفضیلت ‪020‬‬ ‫ل‬ ‫ہیبلت ایب جبہرراکمکح ‪022‬‬ ‫ہیبلتاکاقممادتبا ‪022‬‬ ‫جحںیمالہپاکم ‪022‬‬ ‫احیجاکآجریاکملاافوداع ‪023‬‬ ‫لاافوداعےساحنضہاکاانثتس ‪023‬‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫جحںیماحنضہےکےیلااکحم ‪022‬‬ ‫وساریرپلاافیکااجزت ‪022‬‬ ‫لاافںیمرلماکمکح ‪022‬‬ ‫امیبرےکےیلوساریرپلاافیکااجزت ‪022‬‬ ‫اقمم باترامیہرپامنز ‪022‬‬ ‫لاافںیمرلمرکیا ‪022‬‬ ‫رنکامییناکاالتسم ‪021‬‬ ‫رنکاوسداوررنکامییناکاالتسم ‪021‬‬ ‫لاافےکدعبدولفنڑپےنھیکفضیلت ‪021‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫یعسںیمیبنیلصاہللہیلعوملساکدمحرکیا ‪021‬‬ ‫ووقفرعہف ‪022‬‬ ‫ویمرعہفیکفضیلت ‪028‬‬ ‫مردہفلاکمایم ‪028‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ریمامجر ‪020‬‬ ‫ٰ‬ ‫نمںیمرصقامنزںی ‪023‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫افصورموہاکلااف ‪021‬‬

‫ٰ‬ ‫نمںیممایمےسرتصخ ‪023‬‬ ‫رفیباین ‪022‬‬

‫قلحاوررصق ‪022‬‬ ‫ےچباکجح ‪022‬‬ ‫جحلدل ‪022‬‬

‫اامعلجحںیمدقتمیویاریخںیمرتصخ ‪022‬‬ ‫دمہنیوکرحمفراردانی ‪021‬‬ ‫دمہنیےکرجممےکےیللدداع ‪022‬‬ ‫روضااۃنجل ‪022‬‬ ‫رفیباین‬ ‫رفیباینںیماوسہ ‪028‬‬ ‫رفیباینےکااکحم ‪028‬‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ہقیقعیکتربیغ ‪023‬‬ ‫ہقیقعںیماوسہ ‪023‬‬

‫اقونناعمرشت ‪022‬‬ ‫ِ‬ ‫رحمراضع ‪022‬‬ ‫اکنحںیمویلیکاتیمہ ‪022‬‬ ‫اکنحےسےلہپڑلیکےسااجزتےنیلاکمکح ‪022‬‬ ‫ویلاکربجیہلصیفردرکےناکقح ‪022‬‬ ‫ث‬ ‫ویبیےکوقحقیکدہگنا اکمکح ‪022‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫وشہیکااطعاکمکح ‪021‬‬ ‫یسنجقلعتںیم ر‬ ‫وشہرےسےبریتبغیکانبرپجلعاکوجاز ‪012‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫احنضہےکاسھتقلعتاکداترہ ‪021‬‬

‫ضیحیکاحلںیموعرتوکالطقدےنییکانمیہ ‪012‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫الحہلرکےناوررکاےنواےلرپتنعل ‪012‬‬ ‫الحہلرکاےنیکاممتعن ‪018‬‬

‫ِ‬ ‫الخفرشتعیرطےقیرپالطق ‪010‬‬

‫افن ِذالطقںیمرمعریضاہللہنعیکتمکحِیلمع ‪012‬‬ ‫ےچبیکاصحیاکہلئسم ‪013‬‬ ‫احہلماخوتنیکدعت ‪013‬‬

‫ویبہےکےیلزامۂنِدعتںیموسگاکمکح ‪012‬‬ ‫وکسمہنرھگوںںیمدالخوہےنےکآداب ‪012‬‬ ‫وکسمہنرھگںیمناھ ےنکیکانشع ‪012‬‬ ‫دقمرآزامشی ‪011‬‬ ‫ریغرحمموکدےنھکییکانمیہ ‪011‬‬ ‫وخانیتےکےیلااہظ ِرزتنییکانمیہ ‪011‬‬ ‫رحممےکریغبرفسیکانمیہ ‪011‬‬ ‫راےتسےکوحاےلےسوعروتںےکےیلضعبدہای ‪011‬‬ ‫نسحولسکاکزیادہقحدار ‪012‬‬ ‫ک‬ ‫ب ےس بترےگاہ ‪012‬‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اریمیکااطعتیصعمںیمںیہن ‪018‬‬ ‫اج ‪010‬‬ ‫الغمآزادرکےناک ب ر‬ ‫الغمےکوقحق ‪010‬‬ ‫الغموکامرےناکافکرہ ‪010‬‬ ‫اخدمیکیطلغینتکدہعفاعمفیکاجےئ ‪012‬‬ ‫الغومںوکیدلیلےکاافلظےسالبےنیکانمیہ ‪012‬‬

‫اقوننِ ایس‬

‫‪012‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫مظناامتجیعےسقلعتمااکحم ‪012‬‬ ‫ااکن ِرراسلیکزسا ‪011‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رحماجنواملاور ب‬ ‫ِ‬ ‫آترو ‪011‬‬ ‫قضیہاادتقاراکہلصیف ‪011‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ادتقاراکرحصیاُساکالہںیہن ‪011‬‬

‫اقوننِ تشیعم ‪228‬‬ ‫االسیمریا‬

‫یکرشاطئِرہشی ‪228‬‬

‫رحمملكيت ‪228‬‬ ‫وقیماالمک ‪228‬‬

‫یبالطرطوقیںےساملاحلصرکےنیکانمیہ ‪222‬‬ ‫وسدیکانمیہ ‪221‬‬ ‫ِ ث‬ ‫ااکحموراییکمیہفتونییبت ‪221‬‬

‫اقوننِ دوعت ‪288‬‬ ‫رگنانیکمتیل ‪288‬‬ ‫نماکااصیتسل ‪288‬‬ ‫ر‬ ‫افن ِذمکحںیمدترجی ‪280‬‬ ‫دنیںیمآاسیناوروخربخشی ‪280‬‬ ‫وظعوتحیصنںیمادتعال ‪280‬‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫روسلاکایدار ‪282‬‬

‫اقوننِ اہجد ‪283‬‬ ‫مظنِاامتجیعںیماریمیکتیثیح ‪283‬‬ ‫فرداوروقمےکافمداکرکٹاؤ ‪283‬‬ ‫وبقملاہجد ‪282‬‬ ‫اہجدیفلیبساہللیکفضیلت ‪282‬‬ ‫عھددیکرحم ‪281‬‬ ‫ےنتفےسرگتراکمکح ‪208‬‬

‫یگنجدیقویںیکونتیع ‪202‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫یگنجدیقویںاکابتدہل ‪202‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ب‬ ‫ذکتیراسلیکزسا ‪200‬‬ ‫ث‬ ‫روسلاہللﷺ اکشااہنِ رعبومجعوک ِ‬ ‫دوعتاالسمدانی ‪203‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫بجیکاالخمایت ‪202‬‬

‫یگنجدیقویںوکااسحیا ًوھچڑیا ‪202‬‬

‫یگنجدیقویںوکےیم ںیموھچڑیا ‪201‬‬

‫دحودوزعتترات ‪201‬‬

‫ہبحقرگییکزسا ‪201‬‬

‫اصقصودیےکاالطقںیماانثتس ‪201‬‬ ‫دحوداکےبالگافنذ ‪201‬‬

‫وخروونش ‪228‬‬

‫ث‬ ‫نییعتِابخی ‪228‬‬

‫ث‬ ‫ِ‬ ‫رحمہعتماورنییعتِابخی ‪228‬‬ ‫وخناوررمداریکرحمںیماانثتس ‪228‬‬ ‫نییعتِابیطت ‪220‬‬ ‫اجونراکیدہیک ‪220‬‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اکشرےسقلعتمیہقفاسملئ ‪220‬‬ ‫رحماکداترہ ‪222‬‬

‫روسموآداب ‪223‬‬ ‫آدابوخروونش ‪223‬‬ ‫ِ‬ ‫السمںیملہپرکےنیکتربیغ ‪223‬‬ ‫کنیھچآےنرپرکشادارکےنیکمیلعت ‪223‬‬ ‫رطفیریہطتِلدن ‪222‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ہنماورداوتنںیکافصیئاکمکح ‪222‬‬ ‫اوسۂلسغ ‪222‬‬ ‫دہشا ِادحیکنیفکتودتنیف ‪222‬‬ ‫االسیمرمسِنیفکتودتنیف ‪222‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫تیماورربقےسقلعتمااکحم ‪221‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اوسۂاہطرت ‪222‬‬

‫االسیموہتار ‪221‬‬

‫مسقاورافکرۂمسق ‪238‬‬ ‫مسقاکافکرہ ‪238‬‬

‫مسقبکوتڑدینیاچےیہ ‪238‬‬

‫اھکیرشکےہ‪2381‬‬ ‫ریغاہللیکمسق ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اوصلوابمدی‬ ‫فرآنیکفرا ۃ‬ ‫ِ‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرَة قَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْیِ​ِه َو َس ی َ​َ َّبُْ ْرَ َن ک یُ َع راَ َ رة فَ َْ َر َ‬ ‫ال‪َ :‬کا َن ج ِْْبیُْ یَ ْ​ْ ِر َعیَ ی َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ِ‬ ‫ْی فِی َّبْ​ْ ِاَ َّبی ِذی قِِّض فِیِ​ِه وَکا َن ی ْت ِکف ک یُ ع راَ ع ْشرَّ فَاعت َکف ِع ْش ِر ِ‬ ‫َعیَْی ِه َ یرتَ ْ ِ‬ ‫ض‬ ‫َ َ َ َْ‬ ‫َْ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ین ف ی َّبْ َْ اَ َّبیذی ق ِِّ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫فِیهِ​ِ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۸۹۹۴‬‬ ‫ہاسلںیمایرمہبتفرآنڑپھرک‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکربجلیئہیلعاالسلمروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوک ر‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫انسیاورانساھتاورآپہر‬ ‫انسےت اور نس ےھت ‪ ،‬نکیل سج اسلںیمآپیکوافتوہیئاُسںیماوھنںےنآپوکدورمہبتفرآنڑپھرک ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اسلںیمدسدناکااکتعفایکرکےتےھت ‪،‬نکیلاینپوافتےکاسلںیمآپےنسیبدناکااکتعفایکاھت۔ ‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫اس أ ُّ ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫عن َزٍّر قال قال بی بن َعِّی ر‬ ‫یُ عییه َّب یسالَ ک ان یَ ْ​ْ ِر‬ ‫َی َّبَُْرَّءَتَ ْ​ْی تَ َُْرأ قیت َّآلخَرة قال فإن ج ْ​ْب َ‬ ‫ِ‬ ‫ض‬ ‫ضا َن قَ َ‬ ‫َّبُْ ْرَ َن عیی َّبِ​ِّی ییی َّبیه عییه وسیَ ک یُ َع راَ فی َرَ َ‬ ‫ال فَ ََْر َ عییه َّبُْ ْرَ َن فی َّبْ َْ اَ َّب ذی ق ِِّ َ‬ ‫لل فَُِ رَّءة عِّ د َّبی ِه ِ‬ ‫یِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ی‬ ‫َّآلخ رة۔‬ ‫فی له َّبِ​ِّ ی ی یی َّب هُِ عیی ه وس یَ َ یرتَ ْ​ْی فَ َش ه َد عِّ د َّب ه ا سس َن ِ ه و ا ب د َ َ َ‬ ‫معج‬ ‫(ا بماریبکل ‪،‬رمق‪)۰۱۳\۰۲، ۰۲۶۱۲‬‬ ‫’’زرےسروایےہہکانبابعسریضاہللہنعےنھجمےسوسالایکہکمتدوفرأوتںںیمےسوکنیسفرأترکےتوہ۔ںیمےن‬ ‫اہکہکآجری۔وتاوھنںےناہک(ہکہیحیحصےہ) ویکہکنربجلیئہیلعاالسلمروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہراسلراضمنںیمایرمہبت‬ ‫انسیاورانسرکےتےھت ‪،‬نکیلسجاسلںیمیبنیلصاہللہیلعوملسیکوافتوہیئاُسںیماوھنںےنآپوکدورمہبتفرآن‬ ‫فرآنڑپھرک ا‬ ‫انسیاورانساھت ‪،‬انچہچندبعاہللنبوعسمد(وجاُسومعقرپ ‪2-‬خه عاارلوموجدرےہںیہوہ) اجےتنںیہہکاسںیمےسایکوسنمخوہااورایک‬ ‫ا‬ ‫لدلدیاایگےہ۔لدادبعاہللیکفرأتآجریفرأتےہ۔ ‘‘‬

‫ث‬ ‫نییعتِابخی‬

‫ال َنى رسول َّبی ِه ییی َّبیه َعیَْی ِه وس یَ َع ن ک لُ ِی سَ ر‬ ‫َع ْن َّبْ ِن َعِّی ر‬ ‫اِ ِ ْن َّب لس َِّ ِاَ َو َع ْن ک لُ ِی‬ ‫اس قَ َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ َ ْ‬ ‫َ‬ ‫ِ​ِمْیَ ر‬ ‫ب ِ ْن َّبطیِْی۔(ملسم ‪،‬رمق‪)۸۹۹۸‬‬ ‫’’ انبابعسےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےن ب یلچکواےلدردنوںاوراگنچلواےلرپدنوں(اکوگ‬

‫ث‬

‫اھکےن) ےسعنمفرامیاےہ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ث‬ ‫ِ‬ ‫رحمہعتماورنییعتِابخی‬

‫ِ‬ ‫َع ْن َعیِ لی بْ ِن أَبِی طَابِ ر‬ ‫ول َّبی ِه َ ی ی ِ ی‬ ‫لس ِاء یَ ْوَ​َ‬ ‫ب َر ِض َی َّبیه َعِْه أَ ین َرس َ‬ ‫ی ی َّب ه َعیَْیه َو َس َ​َ سَ َهی َع ْن ْت َْ ة َّبِ َ‬ ‫َُّلم ِر ِْ‬ ‫َّْلسْ ِسی ِة۔(اخبری ‪،‬رمق‪(، )۸۲۰۶‬ملسم ‪،‬رمق‪)۳۸۳۳‬‬ ‫َخْیَِّ َر َو َع ْن أَ ْک ُِ ُل ِوَ ْ‬

‫’’یلعانبایب ب‬ ‫اطلریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنربیخےکدنوعروتںےسہعتمرکےناوریاوتل‬ ‫ث‬ ‫دگوھںاکوگ اھکےنےسعنمفرامیااھت۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫رحمراضع‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ع ن عائِ َش ةَ أ لَ َّبْم ِْ​ِ ِ​ِْی أَ ین رس َ ِ‬ ‫اع ِة َ ا َُْ رَ ِ ْن‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ال َُْ رَ ْن َّبیر َ‬ ‫ض َ‬ ‫َْ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ َ‬ ‫َّبْ ِوَ​َل َدةِ۔(ؤماط ‪،‬رمق‪)۰۴۴۱‬‬ ‫وہراضعےکقلعتےسیھبرحاموہاجیاےہ۔ ‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’اماوملنینماع ہشریضاہللعيھااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ہررہتشوجوالدتیکانبرپرحامےہ ‪،‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫رحماکنح‬

‫ِ ِ‬ ‫ع ن أَبِ ی هری رَة أَ ین رس َ ِ‬ ‫ْی َّبْ َم ْرأَة‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ْی َّبْ َم ْرأَة َو َع یمت َه ا َوَ​َل بَ ْ َ‬ ‫ال َ​َل ُْی َم بَ ْ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫َو َخابَتِ َها۔(ؤماط ‪،‬رمق‪)۰۶۱۱‬‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ہنوعرتاوراُسیکوھپیھپایاکنحںیمعمج‬

‫وہیتکسںیہاورہنوعرتاوراُسیکاخہل۔‘‘‬

‫ث‬ ‫قحِورایےسرحمویم‬

‫ر ِ‬ ‫ال َ​َل یَ ِرل َّبْم ْس یَِ َّبْ َک افَِر َوَ​َل‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن أ َس ا َ ةَ بْ ِن َزیْد َرض َی َّبی ه َعِْ ه َم ا أَ ین َّبِیِِّ یی َ‬ ‫َّبْ َکافِر َّبْم ْسیِ َ​َ۔(اخبری ‪،‬رمق‪)۶۱۶۸‬‬

‫اکفےکوارثوہں‬ ‫’’ااسہمنبزیدریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ہناملسمناِنںیمےسیسک ر‬

‫ےگاورہنہیاکفریسکاملسمنےک۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ہبحقرگییکزسا‬

‫ِ‬ ‫صا ِ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ خ ذوَّ َعِل ی خ ذوَّ َعِل ی خ ذوَّ َعِل ی‬ ‫ال قَ َ‬ ‫ت قَ َ‬ ‫َع ْن عَِّ َادةَ بْ ِن َّب ی‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫قَ ْد َج َْ ُ َّبی ه َل ین َس ِِّیال َّبِِّْ ْک ر بِابِِّْ ْک ِر َج ْی د ِ اءةر وسَ ْف ی َس َِ رة وَّبثییل ب بِابثییل ِ‬ ‫ب َج ْی د ِ اءَةر َوَّب یر ْجَ‪( .‬ملسم ‪،‬‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫رمق‪)۸۸۰۸‬‬ ‫’’ابعدہنباصمریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ھجمےسول ‪،‬ھجمےسول ‪،‬ھجمےسول۔اہلل‬ ‫ےن اِن وعروتںےکےیلراہاکنلدیےہ۔اِسرطحےکرجمومںںیمونکارےونکارویںےکاسھتوہںےگاوراُم ںیوسوکڑےاور‬ ‫ث‬ ‫الجوینطیکزسادیاجےئیگ۔اِیسرطحشادیدشہرمدووعرتیھبزساےکاحلظےساسھتاسھتوہںےگاوراُم ںیوسوکڑےاورگنس‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اسرییکزسادیاجےئیگ۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫وخناوررمداریکرحمںیماانثتس‬

‫ل بي‬ ‫عن عِّ ِد َّللِ ب ِن عمر أَسیه قَ َ ِ‬ ‫ان ود ِ‬ ‫ِ‬ ‫َُّلِْیتَ ان َوَّبْ َکِِّ د َوَّبطل َ ال۔(ننسا ب ہقی ‪،‬‬ ‫ان ََّ ْجِ َرَّد َو ْ‬ ‫ال أحی ْ‬ ‫َ ْ َْ‬ ‫ت بََِا َ ْیتَتَ َ َ َ‬ ‫ْ َ​َ‬

‫رمق‪)۰۰۲۴‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫کک‬ ‫’’دبعاہللنبرمعےتہکںیہہکمارےےیلدورمداراوردووخن ینعیدیاور یلھچاور رگاور یلالحلارہھاےئ ےئںیہ۔‘‘‬

‫ییکزساںیماملیکرعتفی‬ ‫عطقِ د‬

‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال َلَ قَطْ َ ف ی َعَ ر َْی ر َوَلَ ف ی‬ ‫ع ن عِّ د َّلل ب ن عِّ د َّب رَّن ََّ ین َرس َ‬ ‫ول َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یم ا یَِّْ ی ل َعَ َن َّبْ ِم َ لن۔ (ؤماط ‪،‬رمق‪(، )۲۹۹۸‬ااسنلیئ ‪،‬رمق‬ ‫یس ِة َجَِّ رُ ف إ َّ أوَّه َّبْم َرَّ أَ ِو ْ‬ ‫َّجَ ِرین فَ ابْ َُطْ ف َ‬ ‫َحر َ‬

‫‪)۸۹۶۱‬‬

‫ک‬ ‫’’دبعاہللنبدبعارلنمحےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬ویمہدرحرپلیكیااوہیارکبیاہپڑرپرچیتوہاور‬ ‫ک‬ ‫ک‬ ‫اکی اجےئ ‪،‬‬ ‫اکی اجےئ اگ ۔ اہں ‪ ،‬ارگ رکبی یباڑے ںیم چنہپ اجےئ اور ویمہ ایلھکن ںیم آ اجےئ وت اہھت ا‬ ‫وکیئ اُےس رچا ےل وت اُس ںیم اہھت ہن ا‬

‫رشبہکیطاُسیک تمیھاھلیک تمیےک بت براتروہ۔‘‘‬

‫دنیِ باترایمیہ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫عن عِّ ِد َّبی ِه ب ِن َّب ی ِ ِ‬ ‫ییْیت َسَِتَ ْ ِ‬ ‫ییی َّبی ه َعیَْی ِه‬ ‫َ ْ َْ‬ ‫ْی قُِّ َ ِّْ َْث َّبِ​ِّی َ‬ ‫صا ت قال قال أبو َ ٍّر یا بن أَخی َ‬

‫ت تَ َو یجه قال َحْیث َو یج َهِ​ِ َی َّلل۔(ملسم ‪،‬رمق‪)۶۳۶۰‬‬ ‫َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫ال ق ْیت فَأَیْ َن کِْ َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫’’دبعاہلل نب اصم ےس روای ےہ ہک اوبذر ےن ام ںی اتبیا‪ :‬اے ریمے ےجیتھب ںیم یبن یلص اہلل ہیلع وملس یک تثعب ےس دو اسل‬ ‫ےلہپیہامنزڑپےنھگلایگاھت۔وہےتہکںیہںیمےنوپاھچہکآپامنزںیمسکرطفرخایکرکےتےھت؟اوھنںےناہکہک بخدرھاہللریما‬ ‫رخرکداتیاھت ‪،‬ںیماُسرطفامنزڑپھایلرکیا۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫عن ع ِاء َشةَ ر ِضی َّبیه عِْ ها قَابَت َکا َن ی وَ عاشورَّء تَصو ه ق ریش فی ْ ِ ِ ِ‬ ‫ی یی‬ ‫َ​َ ْ‬ ‫َْ َ‬ ‫َْ ٌ‬ ‫َّجَاهیی ة وک ان رس ول َّبی ه َ‬ ‫َْ َ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ورَّءَ فَ َم ْن‬ ‫ی ا َ ه َوأَ​َ َر بِص یَا ه فیم ا ف ِر َ َرَ َ‬ ‫ض ان تَ َر َ‬ ‫َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ یَصو ه فیم ا قَد َ​َ َّبْ َمدیَِ ةَ َ‬ ‫و ی وَ َعاش َ‬

‫یا َ ه َوَ ْن َشاءَ تَ َرَکه۔(اخبری ‪(، )۲۱۱۲،‬ملسم ‪،‬رمق‪)۲۶۸۰‬‬ ‫َشاءَ َ‬

‫’’اع ہشریضاہللعي ھااےسروایےہہکفرشیاجتیلہےکزامےنںیم ِ‬ ‫ویماعوشرااکروزہراھکرکےتےھتاورروسلاہللیلصاہلل‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ہیلع وملس یھب ہی روزہ رےتھک ےھت۔ رھپ ب ب‬ ‫ح آپ دمہنی آےئ وت اہیں یھب آپ ےن ہی روزہ راھک اور املسمونں وک یھب اساکمکح دیا۔نکیل‬ ‫سجاکہناچےہہنرےھک۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫دیہکابسجاکیجاچےہوہرےھکاور‬ ‫راضمنےکروزےفرضوہےنےکدعبآپےنہیروزہترکرکدیااوراملسمونںےسیھبہہک ا‬

‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫َع ْن جَِّ ِْی بن طْ​ِْ رَ قال أ ْ‬ ‫َضیَْیت بَْیَّ بی فَ َذ َهِّْت أَطْیِّ ه ی وَ َعَرفَةَ فَ َرأَیْت َّبِ​ِّ ی َ‬ ‫َُّل ْم ِ‬ ‫س فَ َما َشأْسه َهاهَِا۔(اخبری ‪،‬رمق‪(، )۰۶۶۸‬ملسم ‪،‬رمق‪)۲۹۹۶‬‬ ‫َوَّقِفا بِ ََْرفَةَ فَُ ْیت َه َذَّ َوَّبی ِه ِ َن ْ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫مط‬ ‫’’ریبجنب‬

‫ک‬ ‫عمےسروایےہہکریما ک‬ ‫اویوھکایگاورںیماےسھوھیدےنےکےیلرعہفےکدنالکن ‪،‬ںیمےنیبنیلصاہللہیلع‬

‫وملسوکدیمانِ رعہفںیمڑھکےداھکی ‪،‬وتںیمےناہک ‪،‬دخبا ‪،‬ہیوتفریشیںیہ ‪،‬رھپہیاہیںویکںںیہ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫اامتمتجحاکہجیتن‬

‫ِ‬ ‫ول َّبی ِه ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ قَ َ ِ‬ ‫َع ْن َّبْ ِن ع َمَر أَ ین َرس َ‬ ‫اس َحتی ی یَ ْش َهدوَّ أَ ْن َ​َل إِبَهَ‬ ‫َ‬ ‫ال أ ْرأ أَ ْن أقَات َُ َّبِی َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ص موَّ ِ ِل ی ِد َ اءَه َْ َوأَْ َوَّ َل َْ‬ ‫إِیَل َّبیه َوأَ ین ُمَ یمدَّ َرسول َّبی ِه َوی ُِیموَّ َّب ی‬ ‫ص َال َة َوی ِْتوَّ َّبیزَک ا َة فَِإ َ​َّ فَ َْی وَّ َبِ َ‬ ‫ع َع َ‬ ‫إِیَل ِ​ِبَ ل ِْ‬ ‫َّْل ْس َالَِ َو ِح َساب ه َْ َعیَی َّبی ِه۔(اخبری ‪،‬رمق‪(، )۲۹‬ملسم ‪،‬رمق‪)۰۲۹‬‬ ‫’’انبرمعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ےھجممکحدیاایگےہہکںیمولوگںےس بجرکوں ‪،‬اہیںی‬

‫ہک وہ اس یباتیک وگایہ دے دںی ہک اہلل ےک وسا وکیئ اہل ںیہن ےہ اور دمحم اہلل ےک روسلںیہ ‪،‬وہامنزاکاامتہمرکںیاورزوکۃادارکںی۔‬ ‫ب ب‬ ‫حوہہیرکںیےگوتاوھنںےنھجمےساینپاجںیناوراےنپامل اچےیل ‪،‬وساےئاسےکہکاقوننِ االسماکوکیئقحانرپاعدئوہاجےئ‬ ‫اوراُن(ےکچسوھجٹ) اکاسحباہللےکذےموہاگ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رمدتیکزسا‬

‫عن ِع ْک ِرَ ةَ أَ ین َعیِیًّا رضی َّلل عِه َحیر َق قَ ْو ا فََِّ یَ َل ب ن َعِّی ر‬ ‫ال بَ ْو کِْ ت أَسَا َ​َْ أ َح لرقْ ه َْ ِ​ِلَ ین َّبِ​ِّ ی‬ ‫اس فَ َُ َ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫یل‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ن بَد َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ قال َ​َل ت َْ لذبوَّ ب َْ َذَِّ َّبی ه َوبَ​َُتَ ْی ت ه َْ کم ا ق ال َّبِ​ِّ ی َ‬ ‫َ‬ ‫ِدیَِه فَاقْ ت یوه۔(اخبری ‪،‬رمق‪)۳۱۰۱‬‬ ‫’’رکعہمےسروایےہہکیلعریضاہللہنعےنھچکولوگںوک(زساےکلاررپ) آگںیمولجادیا ‪،‬ہیربخ ب ب‬ ‫حانبابعسییچنہپوت‬

‫وہیوتںیمام ںیہنالجیا ‪،‬ویکہکنیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیاےہہکمتولوگںوک(آگاک) وہذعاب‬ ‫اوھنںےناہک‪ :‬ارگانیکہگجںیم ا‬ ‫ہندووجاہللےندانیےہ ‪،‬اہتبلںیمام ںیلتقالزامًرکداتی ‪،‬ویکہکنیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیاےہ‪ :‬وجاانپدنیدبتلیرکےاےسلتقرک‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫قحِاامرت‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دو۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ع أحدلث َ ِ‬ ‫ال قَ َ ِ‬ ‫ِ ر‬ ‫َع ْن ب َکْی ر بْن وه ر‬ ‫ول‬ ‫ب ْ‬ ‫َح رد إِ ین َرس َ‬ ‫ی قَ َ‬ ‫َّجَ​َزِر ُّ‬ ‫ع َحدیثا َ ا أ َحدلث ه ک یُ أ َ‬ ‫ال بی أَسَس بْن َ اب َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اِ َّبِّْ ی ِ‬ ‫ال َِّْل َِء ی ة ِ ْن ق َریْ ر‬ ‫ش إِ ین َل َْ َعیَ ْیک َْ َح ًُّ ا‬ ‫ت َوَْ ن فِی ِه فَ َُ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ قَ َاَ َعیَ ی بَ ِ َ ْ‬ ‫َّبی ه َ‬ ‫َّس ت ْرَِّوَّ فَ َرَِّ وَّ َوإِ ْن َعا َه دوَّ َوفَ ْوَّ َوإِ ْن َح َکم وَّ َع َدبوَّ فَ َم ْن َ​َْ یَ ْف َْ ُْ‬ ‫َوبَک َْ َعیَ ْی ِه َْ َح ًُّ ا ِ ثْ َُ َبِ َ‬ ‫ع َ ا إِ ْن ْ‬ ‫یاس أ ْ ِ‬ ‫ع ِ ِْ ه َْ فَ َْیَْی ِه بَ ْ​َِْة َّبی ِه َوَّبْ َم َال ِء َک ِة َوَّبِ ِ‬ ‫ْی۔ (ادمح ‪،‬رمق‪)۰۰۴۹۴‬‬ ‫َبِ َ‬ ‫َْجَْ َ‬

‫ث‬ ‫ہیسکےسایبنںیہن‬ ‫رکیوہںوجںیم ر‬ ‫وہ بجرریےتہکںیہہکاسننبامکےنھجمےساہکہکںیممتےسوہدحیایبن ا‬ ‫’’ریکبنب ب‬

‫ایکرکیا۔یبنیلصاہللہیلعوملس(آےئاورایااصنریےک) رھگےکدروازےرپڑھکےوہ ےئ ‪،‬مہولگاسرھگںیموموجدےھتوتآپ‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ےنفرامیا‪ :‬م ھاارےاہمئفرشیںیمےسوہںےگ ‪،‬ےبکش م ھاارےاورپاناکقحےہاورایسیکلثمانرپ م ھاارایھبقحےہ۔ ب ب‬ ‫ح‬ ‫ی ہک (وہ اےسی وہں ہک) اُن ےس رمح بلط ایک اجےئ وت وہ رمح رکںی ‪ ،‬وکیئ دہع رکںی وت اےس وپرا رکںی اور ارگ ہلصیف رکںی وت دعل‬ ‫رکںی۔سپوجاُنںیمےسااسیںیہنرکےاگوتاُسرپاہلل ‪،‬اُسےکفروتشںاور ب ولوگںیکتنعلوہیگ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫دنیِقح‬ ‫االسم ‪،‬اامیناورااسحن‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َعن عمر ب ِن ْ ِ‬ ‫َّأ یَ ْورَ إِ ْ طَیَ َ َعیَْی َِ ا‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َ َ‬ ‫َّْلَطیاِ ق ال‪ :‬بَْی َِ َم ا َْ ن عِْ َد رس ول َّبی ه َ‬ ‫ْ َ​َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫س إب ی‬ ‫َرج ٌُ َشدید بَیَا ِ َّبثلیَاِ َشدید َس َوَّد َّبش َ‬ ‫یْ ِر َ​َل ی َری عییه أَثَر َّب یس َف ِر وَل یَ ْ​ْ ِرفه ِیا أ َ‬ ‫َح ٌد حت ی َجیَ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َخِ ْ​ْبسِی ع ن‬ ‫َس َِ َد رْکَِّتَ ْی ه إب ی رْکَِّتَ ْی ه َوَو َ‬ ‫ض َ َکفْیی ه عی ی فَِ َذیْه وق ال ی ا ُمم د أ ْ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َس ی َ​َ فَأ ْ‬ ‫َّبِ​ِّی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِْ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس یَ‪ِْ ( :‬‬ ‫َّْل ْس َالَ أَ ْن تَ ْش َه َد أَ ْن َ​َل إِبَ هَ إَل َّلل َوأَ ین ُمَ یم دَّ رس ول‬ ‫َّْل ْس َالَ فُ ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ِ ی ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّبی ِه َ ی ی‬ ‫ت إبی ِه‬ ‫یَ َّب ی‬ ‫وَ َرَ َ‬ ‫َّس تَطَ ْ​ْ َ‬ ‫ض ا َن َوَا یی َّبَِّْ ْی َ‬ ‫ت إن ْ‬ ‫ص َالةَ َوت ِْت َی َّبیزَک اةَ َوتَص َ‬ ‫ی ی َّب ه َعیَْی ه َو َس َ​َ َوتُ َ‬ ‫ِ‬ ‫َّْلاَ ِ‬ ‫َخِ ْ​ْبسِی ع ن ِْ‬ ‫ان ق ال‪( :‬أَ ْن ت ِْ​ِ َن بِابی ِه‬ ‫ص دلقه ق ال‪ :‬فَأ ْ‬ ‫ی َدقْ َ‬ ‫ت‪ ،‬ق ال‪ :‬فَ َْ ِّْ َِ ا ب ه یَ ْس أَبه َوی َ‬ ‫َسِِّیال)‪ ،‬قال‪َ :‬‬ ‫ت‪ ،‬ق ال‪ :‬فَ أَ ْخِ ْ​ْبسِی ع ن‬ ‫َوَ َال ِء َکتِ ِه َوکتِِّ ِه َورس یِ ِه َوَّبْیَ ْوَِ َّْآل ِخ ِر َوت ِْ​ِ َن بِابْ َُ َد ِر َخ ِْیهِ َو َش لرهِ) قَ َ‬ ‫ی َدقْ َ‬ ‫ال‪َ :‬‬ ‫َّْلحس ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّو)۔۔۔۔ ( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)39‬‬ ‫ان قال‪( :‬أَ ْن تَ ْ​ِّْ َد َّبیهَ َکأَسی َ‬ ‫ع تَ َرَّه فَِإ ْن َ تَک ْن تَ َرَّه فإسه یَ​َر َ‬ ‫ْ َْ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫’’رمعنباطخبریضاہللہنعےسروایےہہکایدن ب ب‬ ‫حہکمہیبنیلصاہللہیلعوملسےکیاسےھٹیبوہےئےھت ‪،‬وتایکدےتھکیںیہ‬ ‫ث‬ ‫ہک ایااہتنیئدیفسڑپکوںاوراہنیایسہیباولںواالصخشومنداروہاےہ ‪،‬اُسرپہنرفسیہےکوکیئآیارےھتاورہنمہںیمےسوکیئ ُاےس‬ ‫ک‬ ‫ک‬ ‫اچہپاتناھت۔(وہآےگ بتراھ)اہیںیہکیبنیلصاہللہیلعوملسےکھگںےسےنٹھگالمرکھٹیبایگاوراُسےناےنپدوونںاہھتیبنیلصاہلل‬ ‫ہیلعوملسےکزاونںرپرھکدم اوروبالاےدمحمےھجماتبےیئہکاالسمایکےہ؟یبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪( :‬االسمہیےہہکمتاِس‬ ‫یباتیکوگایہدوہکاہللےکمالوہوکیئاہلںیہناوردمحماہللےکروسلںیہ ‪،‬امنزاکاامتہمروھک ‪،‬زوکٰۃادارکو ‪،‬راضمنےکروزےروھکاور‬ ‫ارگ ااطتسع احلص وہ وت تیب اہللاک جح رکو)۔ وہ وبال آپ ےن حیحصاہک۔ رمعریض اہلل ہنع ےتہکںیہ ںیمہ اُس رپ بجعت وہا ہک وہآپؐےس‬ ‫رکیےہ۔رھپاُسےنوپاھچےھجماتبےیئہکاامینایکےہ؟آپؐےنفرامیا‪( :‬اامینہیےہ‬ ‫وپاتھچیھبےہاورآپؐےکوجابیکدصتقییھب ا‬ ‫ہک مت اہلل ‪ ،‬اُس ےک فروتشں ‪ ،‬اُس یک اتکوبں ‪ ،‬اُس ےک روسولں اور ِ‬ ‫ویم آجرت وک امون اور مت (خدایک ب‬ ‫دقتت وک‬ ‫اجی ےس) ایھچ اور بتری ر‬ ‫امون)۔وہ(رھپ) وبال ‪،‬آپےنحیحصاہک۔رھپاُسےنوپاھچےھجماتبےیئہکااسحنایکےہ؟آپےنفرامیا‪(( :‬ااسحنہیےہ) ہکمتاہللیک‬ ‫ابعدتاےسیرکووگیامتاُےسدھکیرےہوہ ‪،‬اسےیلہکارگمتاےسںیہنیھبدھکیرےہوتوہوتںیہمتدھکییہراہےہ)۔۔۔۔‘‘‬

‫رسایریخوخایہ‬ ‫دنی۔۔۔۔۔ ا‬

‫ی أَ ین َّبِ​ِّ ی ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ ق ال َّب دلین َّبِ ِ‬ ‫یص ی َ ة ق ْیَِ ا بِ َم ْنا ق ال بِی ِه َوبِ ِکتَابِ ِه‬ ‫ع ن َیِ ی رَ َّب دیَّ ِر ل‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ ِ​ِ ِ ِ ِ ِ‬ ‫ْی َو َعا ی تِ ِه َْ۔ ( سیَ‪ ،‬رقَ ‪ ،55‬رقَ سیسُ ‪)631‬‬ ‫َوبَرسوبه َوِ​ِلَء ی ة َّبْم ْسیم َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اُسےک‬، ‫اُسیکاتکبےکےیل‬، ‫ دنیریخوخایہےہ۔اہللےکےیل‬:‫’’میمتداریےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‬ ‘‘ ‫املسمونںےکارمکاونںےکےیلاوراُنےکوعامےکےیل۔‬، ‫روسلےکےیل‬

w w l-m .a w rg .o rid aw © "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of the publisher and the author."

‫اامیاینت‬ ‫اامینےکوگاہ۔۔۔وقلولمع‬

‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪َّ :‬بْم ْس یَِ ن َس یِ َ​َ‬ ‫ی یَی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن َعِّْ د َّبی ه بْ ِن َع ْم رو َرض َی َّبی ه َعِْ ه َم ا َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َّبْمسیِمو َن ن بِساسِ​ِه وی ِدهِ وَّبْمه ِ‬ ‫اجر ن َه َ َر َ ا سَ َهی َّبیه َعِْه۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۰۱‬ملسم ‪،‬رمق‪)۰۶۲‬‬ ‫َ َ​َ َ َ‬ ‫ْ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’دبعاہللنبرمعوریضاہللہنعیبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتںیہہکآپےنفرامیا‪ :‬املسمنوہےہسجیکزیباناوراہھت‬ ‫اہمجوہےہوجاہللیکعنمیکوہیئزیچوںوکوھچڑدے۔‘‘‬ ‫ےساملسمنالسمرںیہاورالص ب ر‬

‫َّْلاَ ِ‬ ‫ش ْ​َِّْةٌ ن ِْ‬ ‫ان۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۹‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َس یَ ق ال‪ِْ :‬‬ ‫َُّلَیَ اء‬ ‫ض ٌ َو ِس تُّو َن ش ْ​َِّْة َو ْ‬ ‫َّْلاَان بِ ْ‬ ‫َع ْن أبی هَریْ َرَة رضی َّبیه عِه َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ث‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعیبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتںیہہکآپےنفرامیا‪ :‬اامینیکاسھٹےسھچکاورپشاںیخںیہاور‬ ‫ث‬ ‫ایحیھباامینیہیکایشاخےہ۔‘‘‬

‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َس یَ ِْ‬ ‫ض ٌ َو ِس تُّو َن ش ْ​َِّْة‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أبِی هَریْ َرَة قَ َ‬ ‫ض ٌ َو َس ِّْ ْو َن أو بِ ْ‬ ‫َّْلاَان بِ ْ‬ ‫ال َرسول َّبیه َ‬ ‫َ‬ ‫َّْلاَ ِ‬ ‫َُّلَیَاء ش ْ​َِّْةٌ ن ِْ‬ ‫ان۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۰۹۳‬‬ ‫ضی َها قَ ْول َ​َل إِبَهَ إَل َّبیه َوأ َْدسَا َها إَِ اطَة َِّْلَ َی عن َّبطی ِری ِ َو ْ‬ ‫فَأَفْ َ‬

‫ث‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےتہکںیہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬اامینیکرتسےسھچکاورپ ایاسھٹےسھچکاورپشاںیخںیہ۔ان‬ ‫ث‬ ‫ںیم ب ےسالضف’الاہلاالالل‘ ٰ اکافراراور ب ےسرتمکیسکاصقنندہےشاکراےتسےساٹہدانیےہاورایحیھباامینیہیکایشاخ‬ ‫ّ‬ ‫ےہ۔‘‘‬

‫اامینےکاالخیقاقتےض‬

‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫َع ْن أبِ ی ش َریْ رع َّبْ َْ َد ِو ل‬ ‫ص َر ْ‬ ‫ی ق ال َذ َْ ْ‬ ‫ای ح ْی تَ َکی َ​َ َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ای َوأَبْ َ‬ ‫أ َعْی َِ َ‬ ‫ت أ سَ َ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض ْی َفه‬ ‫فُ ال ن ک ان ی ِْ ن بِابی ه َوَّبْیَ ْوَ َّْآلخ ِر فَ ْیی ْک ِرَْ َج َاره َوَ ْن ک ان ی ِْ ن بِابی ه َوَّبْیَ ْوَ َّْآلخ ِر فَ ْیی ْک ِرَْ َ‬ ‫ر‬ ‫ول َّبی ِه ق ال یَ ْوٌَ َوبَْی یَ ةٌ َوَّب ل‬ ‫َج ِاء َزتَه قال و ا َج ِاء َزته یا َرس َ‬ ‫ی َدقَةٌ‬ ‫ض یَافَة ثَ​َالثَة أَی اَ فم ا ک ان َوَرَّءَ ب ع فَه َو َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۶۱۰۹‬‬ ‫صم ْ‬ ‫عییه َوَ ْن کان ی ِْ ن بِابیه َوَّبْیَ ْوَ َّْآلخ ِر فَ ْییَ ُ ُْ َخْی رَّ أو بیَ ْ‬ ‫’’اوبرشحی دعوی ریض اہلل ہنع ےتہک ںیہ ہک ریمےاکونں ےن انس اور آ ںوھں ےن داھکی ےہ ب ب‬ ‫ح یبن یلص اہلل ہیلع وملس ہی فرام رےہ‬

‫آجرپاامینرھکاےہ ‪،‬اُےس‬ ‫آجرپاامینرھکاےہ ‪،‬اُےساچےیہہکوہاےنپڑپویسیکزعترکےاوروجاہللاورروز ر‬ ‫ےھت‪ :‬وجاہللاورروز ر‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اچےیہہکوہاےنپامہمناک(اخرطداریےک) دوتسرےکاطمقبارکامرکے ‪،‬ولوگںےنوپاھچ ‪،‬اے اہللےکروسلدوتسرےکوماقف‬ ‫رامی(اخرطداری) ایدناورایراتیاورزیمیبایننیتدنییکےہ۔اسےکدعبوجھچکوہاگوہدصہقوہ‬ ‫بکی ‪،‬آپےنف ا‬ ‫اگ ‪،‬اوروجاہللاورروزآجررپاامینرھکاےہ ‪،‬اُےساچےیہہکوہایھچیباتےہک ایاخومشرےہ۔‘‘‬

‫َّْلز ِ‬ ‫َّع لی أَ ین َّبِیِِّ یی ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قال ن کان ی ِْ​ِ ن بِابی ِه َوَّبْیَ ْوَِ َّْآل ِخ ِر فَ ْیی ْ ِس ْن‬ ‫َع ْن أبِی شَریْ رع ْ َ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ضْی َفه َوَ ْن کان ی ِْ​ِ ن بِابی ِه َوَّبْیَ ْوَِ َّْآل ِخ ِر فَ ْییَ ُ ُْ َخْی رَّ‬ ‫إبی َجا ِرهِ َوَ ْن کان ی ِْ ن بِابیه َوَّبْیَ ْوَ َّْآلخ ِر فَ ْیی ْک ِرَْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ت۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۰۱۶‬‬ ‫أو بیَ ْسک ْ‬

‫آجرپاامینرھکاےہ ‪،‬اُےساچےیہہکوہاےنپ‬ ‫’’اوبرشحیجرایعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬وجاہللاورروز ر‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫روزآجررپاامینرھکاےہ ‪،‬اُےساچےیہہکوہایھچیباتےہک ایاخومشرےہ۔‘‘‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ڑپویس ےک اسھتااھچ ولسک رکے اوروج اہلل اور روز آجر رپ اامین رھکاےہ ‪ ،‬اُےس اچےیہ ہک وہ اےنپ امہمن اک ارکام رکے اوروج اہلل اور‬

‫یقیقحاامیناورگاہعمجںیہنوہکس‬

‫‪)۲۱۲‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی یَ ْزسِی َوه َو‬ ‫ی یی َّلل َعیَْی ه َو َ​َ َس ی َ​َ ق ال‪َ​َ :‬ل یَ ْزس ی َّبیزَّس ی ح ْ َ‬ ‫َع ْن أَب ی هَریْ َرَة رض ی َّلل عِ ه‪ ،‬إِ ین َّبِیِِّ یی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِْ​ِ ن وَ​َل ی ْشرِ ْ ِ‬ ‫ْی یَ ْس ِرق َوه َو ِْ​ِ ٌن ۔۔۔ وَل یَِْتَ ِه ب‬ ‫ْی یَ ْشَرب َها َوه َو ِْ ٌن َوَ​َل یَ ْس ِرق َّب یسا ِرق ح ْ َ‬ ‫َّْلَ ْمَر ح ْ َ‬ ‫ٌَ َ َ‬ ‫ر‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی یَِْتَ ِهِّ َه ا َوه َو ِْ​ِ ٌن۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۹۹۱۴‬ملسم ‪،‬رمق‬ ‫ص َاره َْ فْی َه ا ح ْ َ‬ ‫س ْهَِّ ة َ َ‬ ‫َّأ َش َرف یَ ْرفَ َّبِ اس إِبَْی ه أَبْ َ‬ ‫’’اوب ہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک ےب کش یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪:‬زاین ب ب‬ ‫رکی ےہ وت اُس وق وہ ومنم‬ ‫زی ا‬ ‫ح ا‬

‫وہیاوروچر ب ب‬ ‫ںیہنوہیااوررشابےنیپواال ب ب‬ ‫حوچریرکیاےہوتاُسوقوہومنمںیہن‬ ‫حرشاباتیپےہوتاُسوقوہومنمںیہن ا‬ ‫وہیا۔۔۔اورولوگںیکیتمیقےشاُنےکاسےنملےنٹواالصخش ب ب‬ ‫حلاتٹےہوتاُسوقوہومنمںیہنوہیا۔‘‘‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬

‫ی یی َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪َ​َ :‬ل یَ ْزسِی َّبیزَّسِی ح ْی یَ ْزسِی وه و ِْ​ِ ٌن وَل یَ ْس ِرق‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أبِی هَریْ َرَة قَ َ‬ ‫ال َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫وضةٌ بَ ْ​ْد۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۶۴۰۱‬‬ ‫حْی یَ ْس ِرق وهو ِْ ٌن وَل یَ ْشَرِ حْی یَ ْشَرب َها وهو ِْ ٌن َوَّبت ْیوبَة َ ْ​ْر َ‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬زاین ب ب‬ ‫حزیارکیاےہوتاُسوقوہومنمںیہنوہیااور‬

‫وہیاوررشابےنیپواال ب ب‬ ‫وچر ب ب‬ ‫رکیےہوتاُسوقوہومنمںیہن ا‬ ‫حوچری ا‬ ‫حرشاباتیپےہوتاُسوقوہومنمںیہنوہیا ‪،‬اہتبلاس‬ ‫ےکدعبوتہبیکاجنگشئوہیتےہ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫یقیقحاامینےکالزیماقتےض‬

‫َع ْن أَسَ ر‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َ​َل ی ِْ​ِ ن أح دکَ حت ی‬ ‫ال قَ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫ال َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫س َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫یاس أ ْ ِ‬ ‫ب إبیه ن َوَّبِ ِدهِ َوَوبَ ِدهِ َوَّبِ ِ‬ ‫ْی۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۰۹‬ملسم ‪،‬رمق‪)۰۶۹‬‬ ‫َح ی‬ ‫َْجَْ َ‬ ‫أَکو َن أ َ‬ ‫’’اسن ریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬متںیمےسوکیئیھباُسوقی(یقیقح) ومنمںیہن‬

‫وہاتک ‪ ،‬ب ب‬ ‫حیںیماُسےکیباپ ‪،‬اُسےکےٹیباور(اسےسقلعتمیبایق)‬

‫ب ولوگںےساُسوکزیادہزعترہنوہاجؤں۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ْن أَسَ ر‬ ‫ب إبی ِه ِ ْن‬ ‫ال قَ َ‬ ‫س قَ َ‬ ‫َح ی‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َ​َل ی ِْ ن ۔۔۔ َّبیرج ُ حت ی أَک و َن أ َ‬ ‫یاس أ ْ ِ‬ ‫أَ ْهیِ ِه َوَ ابِ​ِه َوَّبِ ِ‬ ‫ْی۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۰۶۴‬‬ ‫َْجَْ َ‬ ‫ب ولوگںےسزیادہزعترہنوہاجؤں۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫یںیماُےساُسےکرھگواولں ‪،‬اُسےکاملاور(اسےسقلعتم)‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’اسن ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬آدیم اُس وق ی (یقیقح) ومنم ںیہن وہ اتک ‪ ،‬ب ب‬ ‫ح‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ب ِ​ِل ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ْن أَسَ ر‬ ‫َخی ِه ا‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َح دک َْ َحتی ی ُِ ی‬ ‫س رضی َّبیه عِه َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ال‪َ​َ :‬ل ی ِْ ن أ َ‬ ‫ب بِ​َِ ْف ِس ِه۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۰۳‬‬ ‫ُِ ُّ‬ ‫’’اسن ریض اہلل ہنع یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےس روای رکےت ںیہ ہک آپ ےن فرامیا‪ :‬مت ںیم ےس وکیئ صخش اُس وق ی (اچس)‬ ‫ومنمںیہنوہاتک ب ب‬ ‫حیہکوہاےنپاھبیئےکےیلویہدنسپہنرکےوجاےنپےیلرکیاےہ۔‘‘‬

‫ب ِ​ِل ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ر‬ ‫َع ْن أَسَ ِ‬ ‫َخی ِه أو ق ال‬ ‫َح دک َْ َحتی ی ُِ ی‬ ‫س بن َ ابع َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ق ال‪َ​َ :‬ل ی ِْ ن أ َ‬ ‫ب بِ​َِ ْف ِس ِه۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۰۱۱‬‬ ‫ِجَا ِرهِ ا ُِ ُّ‬ ‫’’اسن ریض اہلل ہنع یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےس روای رکےت ںیہ ہک آپ ےن فرامیا‪ :‬مت ںیم ےس وکیئ صخش ُاس وق ی (اچس)‬

‫ومنمںیہنوہاتک ب ب‬ ‫رامیہکاےنپڑپویسےکےیلویہدنسپہنرکےوجاےنپےیلرکیاےہ۔‘‘‬ ‫حیہکوہاےنپاھبیئےکےیل ایآپےنف ا‬

‫ع ن أَبِی س ِْ ر‬ ‫ول َّبی ِه ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ ی ُ ول ن رأَی ِ ِْکَ ِْ َک رَّ فَ ْیی غَیل ره بِی ِدهِ‬ ‫ید ۔۔۔ َِذ ْ​ْ ت َرس َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َْ َ​َ َ َ ْ َْ َ‬ ‫َّْلاَ ِ‬ ‫َض َْف ِْ‬ ‫ان۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۰۱۱‬‬ ‫فَِإ ْن َ یَ ْستَ ِط ْ فَِِّیِ َساسِ​ِه فَِإ ْن َ​َْ یَ ْستَ ِط ْ فَِِّ َُ ْیِِّ ِه َو َبِ َ‬ ‫عأ ْ‬

‫’’اوب دیعس خدریریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہکںیم روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس وک ہی ےتہک وہےئ انسےہ‪ :‬متںیم ےس وج صخش‬

‫(اےنپداترۂاایتخرںیم) وکیئ بترایئدےھکیوتاُےساچےیہہکوہاُےساہھتےساٹمدے ‪،‬اِسیکتمہہنوہوتوہاُےسزیبانےسروےکاورارگ‬ ‫ہییھبہنرکےکسوترھپدلںیم ُ بترا(رضور) ےھجمس ‪،‬اورہیاامیناکزمکورترنیدرہجےہ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫عن عِّ ِد َّبی ِه ب ِن سْ ر‬ ‫ود أَ ین رس َ ِ‬ ‫ال‪ َ :‬ا ِ ْن سَِِّ ٍّی بَ َْثَه َّبی ه ف ْی أ ی رة قَ ِّْیِ ی‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َ ْ َْ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫وف‬ ‫اِ یَأْخ ذو َن بِس ِیته َویَ ُْتَ دو َن بِأَ ْ ِرهِ ثی إِسی َه ا َ​َتْی ف ن بَ ْ​ْ ده َْ خی ٌ‬ ‫إِیَل َکا َن بَه ْن أ ی تة َح َوَّ ِریُّو َن َوأ ْ‬ ‫َی َ ٌ‬ ‫یَُوب و َن َ َاَل یَ ْف َْی و َن َویَ ْف َْی و َن َ َاَل ی َِْ رو َن فَ َم ْن َجا َه َده َْ بِیَ ِدهِ فَه َو ِْ​ِ ٌن َوَ ْن َجا َه َده َْ بِیِ َس اسِ​ِه فَه َو‬ ‫َّْلاَ ِ‬ ‫ِْ​ِ ٌن َوَ ْن َجا َه َده َْ بَُِ ْیِِّ ِه فَهو ِْ​ِ ٌن َوبَْیس َوَرَّءَ بع ن ِْ‬ ‫ان َحِّیة َخ ْرَد رل۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۰۱۹‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬

‫’’دبعاہللنبوعسمدریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ھجمےسےلہپسجامںیمیھبوکیئ‬

‫یبنوعبمثوہاےہ ‪،‬اُسامںیماُسےکھچکوحاریاوراحصیبوہےئںیہ ‪،‬وجاُسیکسوکاایتخرایکرکےتاوراُسےکااکحمیکریپوی‬ ‫ایکرکےتےھت۔رھپاُنےکدعباُنےکاجنیشنھچکاےسییافلخولگوہےتےھتوجاےنپےہکرپلمعہنرکےتاورسجاکام ںیمکحہندیا‬ ‫ایگ وہیا ‪ ،‬وہاکم رکےت ےھت۔ انچہچن وج ام ںی اےنپ اہھت ےس روےک اگ وہ ومنم وہ اگ ‪ ،‬وج اینپ زیبان ےس روےک اگ وہ یھب ومنم وہ اگ اور وج‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫دیدا ِرالہ ٰی‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اِم ںیاےنپدلںیم ُ بترااجےناگوہیھبومنم امشروہاگ۔نکیلاسےکدعبرھپرایئ بت براتراامینیھبہنوہاگ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫عن أبی سِْ ر‬ ‫ول َّبی ِه‬ ‫ید ْ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قابوَّ یا َرس َ‬ ‫َّْل ْد ِر ل‬ ‫ی رضی َّبیه عِه أَ ین أسَاسا فی َزَ ِن َّبِ​ِّی َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫س بِاب ی ِهیةِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض ُّارو َن ف ی رْ یَة َّب یش ْم ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ سْ َ ه ُ ت َ‬ ‫ه ُ سَ َری َربیَِ ا ی وَ َّبُْیَا َ ة ق ال َّبِ​ِّ ی َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اِ‬ ‫ض ُّارو َن ف ی رْ یَة َّبْ َُ َم ِر بَْی یَ ة َّبَِّْ ْد ِر َ‬ ‫اِ ق ابوَّ َ​َل ق ال َوَه ُْ ت َ‬ ‫َ‬ ‫ض ْوءٌ ب یس فیه ا َس َ ٌ‬ ‫ض ْوءٌ ب یس فیه ا َس َ ٌ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض ارو َن‬ ‫ض ارو َن ف ی رْ یَة َّبی ه ع ز وج ُ ی وَ َّبُْیَا َ ة إَل کم ا ت َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ا ت َ‬ ‫قابوَّ َ​َل ق ال َّبِ​ِّ ی َ‬ ‫ِ‬ ‫َح ِد ِهَا ۔۔۔۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۸۹۴۰‬ملسم ‪،‬رمق‪)۸۹۰‬‬ ‫فی رْ یَة أ َ‬ ‫’’اوب دیعسخدریریض اہلل ہنع ےسروای ےہ ہکیبن یلص اہلل ہیلعوملس ےکزامےنںیم ھچکولوگںےنآپ ےسوپاھچ ہک اے اہلل‬

‫ےکروسلایکمہمایمےکدناےنپربوکدںیھکیےگ؟یبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬اہں ‪،‬ایکںیھمتدورہپےکوقاصفآامسن‬ ‫ںیم وسرجوکدےنھکیںیموکیئ دوشاریوہیت ےہ ‪،‬ولوگں ےناہکںیہن۔آپےنوپاھچ‪ :‬ایک ںیھمتاصف آامسنںیموچدوھںی راتےک‬ ‫اچدن وک دےنھکی ںیم وکیئ دوشاری وہیت ےہ ‪ ،‬ولوگں ےن اہک ںیہن۔ آپ ےن فرامیا‪ :‬سب مایم ےک دن ایس رطح مت ریغب یسک دق اور‬ ‫راکوٹےکاہللزعولجوکدوھکیےگ۔۔۔۔‘‘‬

‫ول َّبی ِه ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ ق ال جِیتَ ِ‬ ‫َع ْن أَبِی وس ی َعِّْ ِدَّبی ِه بْ ِن قَ ْی ِ‬ ‫ض رة َسِیَت ه َم ا‬ ‫ان ن فِ ی‬ ‫س أَ ین َرس َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی أَ ْن یَِْ روَّ إب ی رلَِ إَل ِرَدَّء َّبْ ِک ْ​ْبِ‬ ‫ر‬ ‫و ا فی ِه َم ا َو َجِیتَ ان ن َ َه ب َسیَت ه َم ا و ا فیه َم ا و ا ب ْی َّبْ َُ ْوَ َوبَ ْ َ‬ ‫َ ْ‬ ‫عیی َو ْج ِه ِه فی َجِی ِة َع ْد رن۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۸۴۱۴‬ملسم ‪،‬رمق‪)۸۸۴‬‬

‫’’اوبومیسٰارعشیدبعاہللنبسیقےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ ( :‬بجںیم)دواےسییباغوہںےگ‬

‫نجےک بترنت اوردورسیامتمزیچںیاچدنییکوہں یگ اور دویباغ اےسیوہںےگ نجےک بترنت اوردورسیامتمزیچںی وسےنیک وہں‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫یگ۔ بجدعنںیمولوگںےکاورانےکربےکدیدارےکامنیبوکیئاورزیچاحلئہنوہیگ ‪،‬وساےئاُسرداےئربکیایئےکوجاسےک‬ ‫رہچےہپڑپیوہیگ۔‘‘‬

‫خدایکڑکپےسوخد ُاسےکوساوکیئںیہن اچاتک‬

‫ع ن عائِ َش ةَ قاب ت فَ َُ ْدأ رس َ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ بَْی یَ ة ن َّبْ ِف َر ِ‬ ‫ت یَ ِدی‬ ‫ََّ فَابْتَ َم ْس ته فَ َوقَ َْ ْ‬ ‫َْ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫عی ی بطْ ِن قَ َد ی ِه وه و ف ی َّبْمس د وه ا ِْص وب تَ ِ‬ ‫ع‬ ‫او ن َس َِ ِط َ‬ ‫ان وه و یُ ول َّبیه َ أَع و بِ ِر َ‬ ‫ض َ‬ ‫َْ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ع وأَعو بِ َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع َ​َل أح ِ‬ ‫ع۔ (ملسم ‪،‬‬ ‫ت َعی ی سَ ْف ِس َ‬ ‫صی ثََِاء َعیَْی َ‬ ‫َوِ​ِب َْافَاتِ َ‬ ‫ت َک َما أَثَِْ ْی َ‬ ‫ع َّأسْ َ‬ ‫ع ِْ َ ْ‬ ‫ع ن عُوبَت َ َ‬ ‫رمق‪)۰۱۹۱‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’اع ہشریضاہللعيھااےسروایےہہکایراتںیمےنیبنیلصاہللہیلعوملسوکاےنپرتسبرپہنیایاانچہچنںیمےنآپوک(اِدرھ‬ ‫ک‬ ‫اُدرھ) ھوھیداوتریمااہھتآپےکیاؤںےکولتوںرپڑپا ‪ ،‬ب ب‬ ‫حہکآپدجسمںیم(دجسےںیمڑپے) ےھتاورآپےکدوونںیاؤں‬ ‫(اویلگنںےک بب) ڑھکےےھتاورآپہہکرےہےھت ‪،‬اےاہلل! ںیمریتےےصغےسریتیراضیکانپہاچاتہوہں ‪،‬ریتےذعابےس‬ ‫رھک ‪،‬وتواسییہےہیسیج‬ ‫ریتیششخبیکانپہاچاتہوہںاورںیمھجتےسریتییہانپہاچاتہوہں۔ںیمریتیرعتفیرکےنیکاطقںیہن ا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫وتےناینپرعتفییکےہ۔‘‘‬

‫خدااکدنبوںرپاوردنبوںاکخدارپقح‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ب یس بَْیِ​ِ ی َوبَْی َِ ه إَل‬ ‫َع ْن َْا بن َجَِّ رُ رضی َّبیه عِه قال بَْی َِا أس ا َردی ف َّبِ​ِّ ی َ‬ ‫ع‬ ‫ع َرس َ‬ ‫اعة ثی ق ال ی ا َْ ا قی ت بَِّی ْی َ‬ ‫ول َّبی ِه َو َس ْ​ْ َدیْ َ‬ ‫َخ رة َّبیر ْح ُِ فُ ال ی ا َْ ا قی ت بَِّی ْی َ‬ ‫ع ثی َس َار َس َ‬ ‫ع ق ال ه ُ تَ ْد ِری ا‬ ‫ع َرس َ‬ ‫َرس َ‬ ‫ول َّبی ِه َو َس ْ​ْ َدیْ َ‬ ‫اعة ثی ق ال ی ا َْ ا قی ت بَِّی ْی َ‬ ‫ول َّبی ِه َو َس ْ​ْ َدیْ َ‬ ‫ع ثی َس َار َس َ‬ ‫َح ُّ َّبی ِه عی ی ِعَِّ ِادهِ قی ت َّبی ه َوَرس وبه أ َْعیَ َ ق ال َح ُّ َّبی ِه عی ی ِعَِّ ِادهِ أَ ْن یَ ْ​ِّْ دوه وَل ی ْش ِرکوَّ بِ ِه ش ی ا ثی‬ ‫ع فُال هُ تَ ْد ِری ا َح ُّ َّبْ​ِْ​َِّ ِاد عی ی‬ ‫ع َرس َ‬ ‫ول َّبی ِه َو َس ْ​ْ َدیْ َ‬ ‫اعة ثی قال یا َْا بن َجَِّ رُ قیت بَِّی ْی َ‬ ‫َس َار َس َ‬ ‫َّبی ِه إ َّ فَ َْیوه قیت َّبیه َوَرسوبه أ َْعیَ​َ قال َح ُّ َّبْ​ِْ​َِّ ِاد عیی َّبی ِه أَ ْن َ​َل ی َْ لذبَه َْ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۹۹۶۱‬‬ ‫’’اعمذنبلبجریضاہللہنعےسروایےہہکںیمیبنیلصاہللہیلعوملسیکوساریرپآپےکےھچیپاھٹیبوہااھتاورریمےاورآپ‬

‫ےکامنیبرصفاجکوےیکڑکلیاحلئیھت ‪،‬ایساحلںیمآپےنےھجمآوازدی ‪،‬اےاعمذ! ںیمےناہک‪ :‬ںیماحرضوہں ‪،‬آپیک‬ ‫دت ی ےتلچ رےہ ‪ ،‬رھپ فرامیا‪ :‬اے اعمذ! ںیم ےناہک‪ :‬ںیم احرض وہں ‪،‬‬ ‫ااطع اور فرامربنداری ےک ےیل ایتر وہں ‪ ،‬رھپ آپ وھتڑی ر‬ ‫دتیےتلچ رےہ ‪ ،‬رھپ فرامیا‪ :‬اےاعمذ! ںیمےناہک‪ :‬ںیماحرض‬ ‫آپیک ااطع اور فرامربنداری ےکےیلایتروہں ‪ ،‬رھپ آپوھتڑی ر‬ ‫وہں ‪،‬آپیکااطعاورفرامربنداریےکےیلایتروہں۔آپےنفرامیا‪ :‬ایکمتاجےتنوہہکاہللاکقحاےنپدنبوںرپایکےہ؟ںیمےناہک‬ ‫ہکاہللاوراساکروسلرتہباجےتنںیہ۔آپےنفرامیا‪ :‬اہللاکقحاےنپدنبوںرپہیےہہکوہاخصاُیسیکابعدترکںیاوراُسےکاسھت‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫دتیےتلچرےہ ‪،‬رھپفرامیا‪ :‬اےاعمذنبلبج! ںیمےناہک‪ :‬ںیماحرضوہں ‪،‬آپیک‬ ‫یسکوکیھبرشیہنارہھاںیئ۔رھپآپوھتڑی ر‬ ‫رامی‪ :‬ایکمتاجےتنوہہکدنبے ب ب‬ ‫حہیاکمرکںیوتاہللرپاُناکقحایکےہ؟ںیم‬ ‫ااطعاورفرامربنداریےکےیلایتروہں ‪،‬وتآپےنف ا‬ ‫ےناہکاہللاوراُساکروسلیہاجےتنںیہ ‪،‬آپےنفرامیا‪ :‬اہللرپاِندنبوںاکقحہیےہہکوہام ںیذعابہندے۔‘‘‬

‫وتدیحاکافرار ‪ ،‬بجیکامضی‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اأ َوه و یَ ْ​ْیَ َ أَسیه َ​َل إِبَ هَ إَل َّبی ه دخ ُ‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن عثْ َم ا َن قَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َ ْن َ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬

‫َّجَِیةَ۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۰۳۶‬‬ ‫ْ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’امثعنریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬وجصخشاسنیقیےکاسھترمےاگہکاہلل ےک‬ ‫وساوکیئاہلںیہنےہ ‪،‬وتوہ بجںیمدالخوہاگ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ال‪ :‬کِیا َّبِیِِّی ییی َّبی ه عیَی ِه وس یَ فِ ی ِس ری قَ َ ِ‬ ‫ال َحتی ی‬ ‫أ أ َْزَوَّد َّبْ َُ ْوَِ قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرَة قَ َ‬ ‫ال فََِف َد ْ‬ ‫َ​َ ل َ‬ ‫َْ َ​َ َ ْ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ال عم ر ی ا رس َ ِ‬ ‫َه یَ بِ​َِ ْ ِر بَ ْ​ْ ِ‬ ‫ض َ​ََّ ائِیِ ِه َْ قَ َ‬ ‫ت َ ا بَُ َی ْن أ َْزَوَّد َّبْ َُ ْوَ فَ َد َع ْو َ‬ ‫ول َّبی ه بَ ْو َْجَ ْ​ْ َ‬ ‫أ َّبی هَ‬ ‫ال فَ َُ َ َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ص َِ ْو َن‬ ‫ال فَ َف َْ َُ قَ َ‬ ‫َعیَْی َه ا قَ َ‬ ‫ال فَ َ اءَ و َّبِّْ لر بِ​ِّ لرهِ َو و َّبت ْیم ِر بِتَ ْم ِرهِ ۔۔۔ َو و َّبِی َوَّة بِ​َِ َوَّه ق ْی ت َوَ ا َک اسوَّ یَ ْ‬ ‫ال ِعِْ َد‬ ‫ال فَ َُ َ‬ ‫ال فَ َد َعا َعیَْی َه ا َحتی ی َ َ َ َّبْ َُ ْوَ أ َْزِوَدتَه َْ قَ َ‬ ‫ص وسَه َویَ ْش َربو َن َعیَْی ِه َّبْ َم اءَ قَ َ‬ ‫بِابِ َیوی قَ َ‬ ‫ال َک اسوَّ َا ُّ‬ ‫َّجَِی ةَ۔‬ ‫او فِی ِه َم ا إِیَل َد َخ َُ ْ‬ ‫بع أَ ْش َهد أَ ْن َ​َل إِبَهَ إَل َّبی ه َوأَسلی َرس ْول َّبی ِه َ​َل یَْی َُ ی َّبی هَ ِ​ِ َم ا َعِّْ ٌد َیْی َر َش ٍّ‬ ‫(ملسم ‪،‬رمق‪)۰۳۹، ۰۳۴‬‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکمہایرفسںیمیبنیلصاہللہیلعوملسےکاسھتےھتہکراےتسںیمولوگںاکزادراہمتخ‬ ‫وہایگ ‪،‬یتحہکآپےنولوگںےک ضعباووٹنںوکذحبرکےناکارادہفرام ایل۔رمعریض اہللہنعےنہیداھکیوتاہک ہکاےاہللےکروسل!‬ ‫اکش آپ ولوگںاک یبایق امدنہزاد راہعمج رکےت اور اسرپ اہلل ےس بترتکیکداعرکےت۔ راویےتہکںیہ ہک آپ ےن رھپااسی یہایک۔انچہچن‬ ‫گ ک‬ ‫آی۔۔۔اورسجےکیاس هیلیااںںیھت‬ ‫آیاورسجےکیاسھچکوجھکرںییھتوہوجھکرںیےل ا‬ ‫سجےکیاسھچکوہیگںےھتوہوہیگںےل ا‬ ‫گ ک‬ ‫گ ک‬ ‫وہ هیلیااںےلآیا۔راویےتہکںیہہکںیمےنوپاھچوہ هیليوںاکایکرکےتےھتوتاوھنں(خیش) ےناہکہکوہام ںیوچےتسرےتہےھترھپ‬ ‫ک‬ ‫انرپیاینیپےتیلےھت۔رھپآپےناُس(ےچبوہےئزادراہ) رپداعیک ‪،‬وت(وہاانت بترھایگہک) ولوگںےناےنپ بترونتںوکاُسےسرھبایل۔‬ ‫ب‬ ‫ییبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ںیموگایہداتیوہںہکاہللےکوساوکیئاہلںیہناورہیہکںیماہللاکروسلوہں ‪،‬وجصخشیھباندو‬ ‫اہشدوتںےکاسھتاہللوکےلماگاساحلںیماُےسانںیموکیئکشہنوہوتوہالزامً بجںیمدالخوہاگ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ت ِ‬ ‫رولویحیکایوصرت‬

‫ل ب ن ِه َش راَ رض ی َّبی ه عِ ه س أ َ​َل رس َ ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی‬ ‫ْی رض ی َّبی ه عِه ا أَ ین ْ‬ ‫َُّلَا ِر َ‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ أ لَ َّبْم ِْ ِ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّبی ه عیَی ِه وس یَ فُ ال ی ا رس َ ِ‬ ‫َحیَاس ا‬ ‫ف یَأْتِی َ‬ ‫ول َّبی ه َکْی َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أ ْ‬ ‫ع َّبْ َو ْحی فُ ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ​ِ ِ‬ ‫َحیَاس ا یَتَ َمثی ُ ب ی‬ ‫ص یَ ِة ْ‬ ‫َّجَ َر ِس وه و أ َ‬ ‫ص َ َعِل ی وق د َو َعْی ت عِ ه ا ق ال َوأ ْ‬ ‫َش ُّده َعیَ یی فَی ْف َ‬ ‫ی ْی َ‬ ‫یَ أْتیِی ثْ َُ َ‬ ‫َّبْمیَع رجال فَی َکیلمِ​ِی فَأ ِ‬ ‫َعی ا یُول قابت َعائِ َشة رضی َّبیه عِها َوبَ​َُ ْد َرأَیْته یَِْ ِزل عییه َّبْ َو ْحی فی َّبْیَ ْوَِ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ید َّبِّْ رِد فَی ْف ِ‬ ‫صد َعَرقا۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۲‬ملسم ‪،‬رمق‪)۶۱۹۹‬‬ ‫صَ عِه َوإِ ین َجِِّیَِه بَیَتَ َف ی‬ ‫َّبشید َ ْ َ‬

‫’’اع ہشاماوملنینمریضاہللعيھااےسروایےہہکاحرثنباشہمریضاہللہنع ےنروسلاہللہیلعوملسےسوسالایکہکاے‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اہللےکروسلآپرپویحےسیکیازلوہیتےہ؟وتآپےنفرامیا‪ :‬ویحیازلوہےتوقیھبکھجموکیٹنھگیسیجآوازوسحمسوہیتےہاور‬ ‫ث‬ ‫ویحیکہیتیفیکھجمرپتہبشاقزگریتےہ ‪،‬رھپہیتیفیکمتخوہاجیتےہاساحلںیمہکےھجمفرےتشیکیازلرکدہویحیادوہہ یوہیت‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رکیےہ۔وتوجوہاتہکےہںیماُےسیادرکاتیلوہں۔اع ہش‬ ‫وہیاورھجمےسالکم ا‬ ‫اظہ ا‬ ‫ےہاورضعباواقتفرہتشیسکآدیمیکوصرتںیم ر‬ ‫دشیرسدویںےکدونںںیمآپرپویحیازلوہیتیھت ‪،‬رھپ ب ب‬ ‫حوہمتخوہیتوت‬ ‫ریضاہللعيھاایتہکںیہہکںیمےنآپوکداھکیےہہک د‬ ‫ث‬ ‫آپیکتبسااینےنیسپےسرشاوبر وہیت۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ن ایمﷺیکفضیلت‬ ‫ب‬

‫ِ‬ ‫ض ْیت عیَ ی َِّْلَسِِّْی ِاء بِ ِس ٍّ ِ‬ ‫ع ن أَبِی هری رةَ أَ ین رس َ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ال ف ل َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ت أ ْعطی ت َج َوَّ َ‬ ‫َ ْ ْ َْ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫صرأ بِابُّر ْع ِ‬ ‫َّْلَْی ِ َکافیة‬ ‫ت ب َی َِّْل َْر طَه ورَّ َوَ ْس دَّ َوأ ْرس ْیت إب ی ْ‬ ‫ت ب َی َّبْغََِ ائَ َوجْیَ ْ‬ ‫ب َوأحی ْ‬ ‫َّبْ َکی َِ َوس ْ‬

‫َوختِ َ​َ بِ َی َّبِیِِّیُّو َن۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۰۰۶۱‬‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیاہکےھجمھچیباوتںںیمویبنںرپفضیلتدییئگےہ‪:‬‬

‫ےھجم اجعم اور رصتخم یبات ےنہک یک الصج دی یئگ؛ےھجم ب‬ ‫رع ےک ذرےعی ےس رصنت یشخب یئگ؛ ریمے ےیل امل تمینغ الحل ایک ایگ؛‬ ‫ریمےےیلزنیموکیازیکیگاحلصرکےناکذرہعییھبانبیاایگاوراُےسدجسمیھبانبیاایگ؛ےھجمامتمداینےک ےیلربمغیپانبرکاجیھبایگ؛ریمے‬ ‫اورپوبنتمتخرکدییئگ۔‘‘‬

‫انےکاسھتاےنپومازےنےس ب‬ ‫اعجراہنرگتر‬ ‫یبنﷺ اکدورسے ب ا‬

‫ِ ِ‬ ‫س ب ن ابِ ر‬ ‫ال‬ ‫ال یَا َخْی َر َّبَِْْبی ِة فَ َُ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َُ َ‬ ‫ع قَ َ‬ ‫ال َج اءَ َرج ٌُ إِبَ ی َرس ْول َّبی ه َ‬ ‫َع ْن أَسَ ِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّو إِبْ َرَّ ِهیَ َعیَْی ِه َّب یس َالَ۔ (ملسم ‪)۶۰۳۴،‬‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ َ َ‬ ‫َرس ْول َّبیه َ‬

‫ی ِ‘ (اے‬ ‫ال ِ َِّا‬ ‫خ بَ ر‬ ‫’’اسننبامکریضاہللہنعےسروایےہہکایآدیمیبنیلصاہللہیلعوملسےکیاسآیااوراُسےنآپوک’ َ ْ ر‬ ‫َ ْ‬ ‫رتہبنیالخقئ) ہہکرکاطخبایک ‪،‬وتآپےنفرامیا‪ :‬وہوت باترامیہہیلعاالسلمےھت۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ول َّبی ِه ن أَ ْک َرَ َّبِ ِ‬ ‫س َع ْن َه َذَّ‬ ‫اس قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِ ی هَریْ َرَة رض ی َّبی ه عِ ه قِی َُ ی ا َرس َ‬ ‫ال‪ :‬أَتْ َُ اه َْ فَ َُ ابوَّ بَ ْی َ‬ ‫ِ​ِ ِ‬ ‫ِ ِ ِ ِ ِ ِ‬ ‫ع ق ال‬ ‫ع قَ َ‬ ‫س َع ْن َه َذَّ سَ ْس أَب َ‬ ‫سَ ْس أَب َ‬ ‫ال فَیوس ف سَِّ ُّی َّبی ه ب ن سَِّ لی َّبی ه ب ن سَِّ لی َّبی ه ب ن َخیی ُ َّبی ه قَاب ْوَّ بَ ْی َ‬ ‫ِ تَس أَب ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّجَا ِهیِی ِة ِخیَ اره َْ فِ ی ِْ‬ ‫َّْل ْس َالَِ إ َّ فَُه وَّ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۳۳۹۳‬‬ ‫ون ِخیَ اره َْ ف ی ْ‬ ‫فَ َْ ْن َ َْ ادن َّبْ َْ َر ْ‬

‫ملسم ‪،‬رمق‪)۶۰۶۰‬‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسوپاھچایگہکولوگںںیم ب ےسززعزوکنےہ؟آپ‬ ‫ےنفرامیا‪ :‬اناک ب ےسزیادہیقتمصخش ‪،‬ولوگںےناہکہکمہاُسوحاےلےسںیہنوپھچرےہ ‪،‬وتآپےنفرامیا‪ :‬رھپویفسربمغیپنب‬ ‫ربمغیپ نب ربمغیپ نب لیلخ اہلل ب ےس ززعز ںیہ۔ ولوگں ےن اہک ہک مہ اُس وحاےل ےس یھب ںیہن وپھچ رےہ۔ آپ ےن فرامیا‪ :‬ااھچ ‪،‬مت‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رعبےکرشفیاخدناونںےکیبارےںیموپھچرےہوہ ‪،‬وتونس! وجولگاجتیلہںیمرشفیےھت ‪،‬ویہاالسمںیمرشفیوہںےگ ‪،‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ب ب‬ ‫حہکوہدنیوکھجمسںیل۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫عن أَبِی سِْ ر‬ ‫ی رضی َّبی ِه عِه قال ب ی ِما رسول َّبی ِه ییی َّبیه عیَی ِه وسیَ ج ابِس ج اء ی ه ِ‬ ‫ی‬ ‫ید ْ‬ ‫ود ٌّ‬ ‫َّْل ْد ِر ل‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ ٌ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‬ ‫ال َّْدع وه فَ َُ َ‬ ‫ص ا ِر قَ َ‬ ‫ال َ ْن قَ َ‬ ‫ع فَ َُ َ‬ ‫َی َ ابِ َ‬ ‫فُال یا أَبَا َّبْ َُاس َِ َ‬ ‫ِ َو ْج ِه ی َرج ٌُ ْن أ ْ‬ ‫ال َرج ٌُ ن َِّْلَسْ َ‬ ‫ضَر َ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫أَض رب ته ق ال َِذْت ه بِ ُّ ِ ِ‬ ‫ی یی‬ ‫َ َ َْ‬ ‫ابس وق َُْی ف َوَّبیذی ْ‬ ‫ْ‬ ‫َی َخِِّی ث َعیَ ی ُمَ یم د َ‬ ‫وس ی َعیَ ی َّبَِّْ َش ِر ق ْی ت أ ْ‬ ‫َّی طَ​َفی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َِّْلَسِِّْیَ ِاء فَِإ ین‬ ‫ضَربْت َو ْج َهه فَ َُ َ‬ ‫َخ َذتِْ​ِی َی ْ‬ ‫ضَِّةٌ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ َ​َل َتَیل روَّ بَ ْ َ‬ ‫َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ فَأ َ‬ ‫ال َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫َّبِی اس یص ُْو َن ی وَ َّبْ ُِیا ِة فَ أَکون أَیو َل ن تَِْ َش ُّ عِ ه َِّْلَر فَ ِإ َ​َّ أَسَ ا ِ​ِبوس ی ِ‬ ‫َخ ٌذ بَُِائِ َم رة ِ ْن قَ َوَّئِ َِ‬ ‫ْ‬ ‫َْ‬ ‫َ َ ْ َ ََْ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َّبْ​ْر َِ فَ َال أ َْد ِری أَ َکا َن فِیمن ِ‬ ‫وس ِ‬ ‫ص ْ​ْ َُ ِة َِّْلوبَی۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۲۸۰۲‬‬ ‫بب َ‬ ‫َْ َ‬ ‫َْ‬ ‫یْ َ أ َْ​َ ح َ‬ ‫’’اوبدیعسخدریریضاہللہنعےسروایےہہکایدہعفروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےھٹیبوہےئےھتہکایوہیدیآیااوراس‬

‫ےناکشییک‪ :‬اےاوبااقلمس! آپےکاسویھتںںیمےسایآدیمےنےھجمڑپھتامراےہ۔آپےنوپاھچسکےن؟اسےناہکااصنر‬ ‫آیوتآپےناُسےسوپاھچ‪ :‬ایکوتےناِےسڑپھتامراےہ۔اسےناہکہکںیمےناِےس‬ ‫ےکایآدیمےن۔آپےنفرامیا‪ :‬اُےسالبؤ۔وہ ا‬ ‫یبازارںیمہیمسقاھکےتوہےئانساھتہکاُسذاتیکمسقسجےنومیسٰوکداینواولںرپفضیلتدیےہ۔ںیمےناہک‪ :‬اوثیبخ! ایکدمحم‬ ‫انےکدرایمناسرطحیک‬ ‫یلصاہلل ہیلعوملسرپیھب۔ےھجمہصغ آایگاور ںیمےناِسےکہنمرپایڑپھت چنیھکامرا۔وتآپ ےنفرامیا‪ :‬ب ا‬ ‫ترحیجہناقمئایکرکو۔ولگ ب ب‬ ‫حمایمںیمےبوہشوہاجںیئےگ ‪،‬وتںیمیہ ب ےسےلہپاینپربقےسولکنںاگ ‪،‬نکیلںیمدوھکیںاگہک‬ ‫ٰ‬ ‫ومٰسہیلعاالسلمرعشالہیاکیاہیڑکپےوہےئڑھکےںیہ۔ںیمںیہناجاتنہکوہےبوہشوہےنواولںںیمےسوہںےگاورھجمےس‬ ‫ےلہپوہشںیمآاجںیئےگیااُنےکےیلوہ(لاروایل) یلہپےبوہیشیہاکیفوہیگ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫متخِوبنت‬

‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع‬ ‫ییی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫یُ تَسوس ه َْ َِّْلَسِِّْیَ اء کی َم ا َهیَ َ‬ ‫ال َکاسَ ْ‬ ‫َع ْن أَبی هَریْ َرةَ َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ت بَِ و إ ْس َرَّء َ‬ ‫ال ف وَّ بِ​َِّ ْی َْ ِة َِّْلَیوِل فَ ْاِلَیوِل‬ ‫سَِِّ ٌّی َخیَ َفه سَِِّ ٌّی َوإِسیه َ​َل سَِِّ یی بَ ْ​ْ ِدی َو َس یَکون خیَ َف اء فَیَکْث رو َن قَاب ْوَّ فَ َم ا تَأْ رسَا قَ َ‬ ‫ِ‬ ‫َّستَ ْر َعاه َْ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۳۸۹۹‬‬ ‫أ َْعطوه َْ َح یُه َْ فإن َّبیهَ َسائیه َْ َع یما ْ‬

‫رتریضاہللہنعروایرکےتںیہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ینبارسالیئیکمایدتاُنےکیبنرکےتےھت۔ای‬ ‫’’اوبہ ر‬

‫وہیوتدورسااُساک اجنیشننباجیا۔رگمریمےدعب وکیئ یبنہنوہاگ ‪ ،‬ہکل افلوہںےگاوروہتہبوہںےگ۔احصہب‬ ‫یبنداینےسرتصخ ا‬ ‫رکامےنوپاھچوتآپںیمہانےکیبارےںیمایکمکحدےتیںیہ۔آپےنفرامیا‪ :‬متسجیکتعیبےلہپرکولایسیکوافداریرپاقمئروہ۔‬ ‫راعی ےک یبارے ںیم وسال رکےن واال‬ ‫ان اک وج قح وہ اُس یک ادایگیئ ںیم وکیایہ ہن رکو۔ ویکہکن اہلل اعتیلٰ مایم ےک دن اُن ےس اُن یک ا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےہ۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫عن أَبِی هری رَة رضی َّبیه عِه أَ ین رس َ ِ‬ ‫ال إِ ین َ ثَیِی َوَ ثَ َُ َِّْلَسِِّْیَ ِاء ن قَ ِّْیِ ی‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ََْ‬ ‫َح َس َِه َوأَ ْ​ْجَیَ ه إِیَل َ ْو ِض َ بَِِّ​َِ رة ن َزَّ ِویَ رة فَ َ َْ َُ َّبِی اس یَطوف و َن بِ ِه َویَ ْ​ْ َ ِّ و َن بَ ه‬ ‫َک َمثَ ُِ َرج رُ بََِ ی بَْیت ا فَأ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۳۹۳۹‬‬ ‫ت َه ِذهِ َّبیِِّ​َِة قَ َ‬ ‫َویَُوبو َن َه یال وض َْ ْ‬ ‫ال فَأَسَا َّبیِِّ​َِة وأسا َخاِت َّبِیِِّیل َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رتریضاہللہنعروایرکےتںیہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ریمیاورھجمےسےلہپزگرےوہےئویبنںیکاثمل‬ ‫’’اوبہ ر‬ ‫ایسی ےہ ‪ ،‬ےسیج ای صخش ےن امعرت انبیئ ‪ ،‬اہنی نیسح و لیمج ‪ ،‬رگم ای وکےن ںیم ای ک‬ ‫ات یک ہگج وھچیٹ وہیئ یھت۔ ولگ اُس‬

‫رامیہکوہ ک‬ ‫امعرتےکرگدرھپےتاوراُسیکوخیبرپااہظرریحترکےتےھت ‪،‬رگمےتہکےھتہکہی ک‬ ‫اتںیم‬ ‫اتیھبویکںہنرھکدییئگ۔ف ا‬ ‫لیب‬ ‫وہںاورںیماخمتا بیبنوہں۔‘‘‬

‫ال َِذْت رس َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ یَُ ْول َ​َْ یَِّْ َ ن َّبُِِّّ یوةِ إِیَل َّبْمَِّ لش َرَّأ قَاب ْوَّ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َع ْن أَبی هَریْ َرَة قَ َ ْ َ‬ ‫صِ‬ ‫اُلَة۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۶۹۹۱‬‬ ‫َوَ ا َّبْمَِّشَلرَّأ قَ َ‬ ‫َّبرْ یَا َّب ی‬ ‫ال ُّ‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکںیمےنیبنیلصاہللہیلعوملسوکہیےتہکوہےئانسےہہکوبنتںیمےسوکیئزیچیبایقںیہن‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ریہ ‪،‬رصف بنارتدےنیوایلیباںیترہیئگںیہ۔رعضایکایگ‪ :‬وہ بنارتدےنیوایلیباںیتایکںیہ؟فرامیا‪ :‬ااھچوخاب۔‘‘‬

‫تثعبےسےلہپریخارشبلیکافصت‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ قَابَ ْ‬ ‫ت َک ا َن أَیو َل َ ا ب دءَ ب ه َرس ْول َّبی ه َ‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ َزْو ِج َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ِ‬ ‫َّبرْ یا َّب ی ِ‬ ‫َّْلَ َالء فَ َک ا َن‬ ‫ب إبی ه ْ‬ ‫أ ِ ثْ َُ فَیَ ِ ُّ‬ ‫صادقَة فی َّبِ ْیوَ فَ َکا َن َ​َل یَ​َری رْ یَا إِیَل َجاءَ ْ‬ ‫َو َسی َ​َ ُّ َ‬ ‫َّبصِّْ ِع ثی حِّل َ‬ ‫اس َِ‬ ‫یَْی َ بِغَا ِر ِحَر رَّء فَیَتَ َ ِیث فیه ۔۔۔ َحتیی فَ ِ َه ْ‬ ‫َُّلَ ُّ َوه َو فِ ْی َیا ِر ِحَر رَّء فَ َ اءَه َّبْ َمیَع ۔۔۔ فَ َُ َ‬ ‫ال (َّقْ َرأْ بِ ْ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ر‬ ‫ع َِّْلَ ْک رَ َّب ذی َعی َ بِابْ َُیَ َِ) ۔۔۔ ( َعی َ ِْ‬ ‫ِ‬ ‫َّْلسْ َس ا َن ا َ‬ ‫َربل َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ع َّب ذی َخیَ َ َخیَ َ َّْْلسْ َس ا َن ن َعیَ َّقْ َرأْ َوَربُّ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ تَ ْرج ف بَ َو َِّدره حت ی دخ ُ عی ی َخ ِدُیَ ةَ فُ ال َزل ی وسِی‬ ‫یَ ْ​ْیَ َْ) فَ َر َج َ ا رس ول َّبی ه َ‬ ‫زل ی وسِی فَزی ی وه حت ی َه ب عِ ه َّب یروَ ق ال ِْل ِدُی ةَ أ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َخَِّ َرَه ا‬ ‫َ‬ ‫َی َخدُیَ ة ا ب ی بُ د َخش یت عی ی سَ ْفس ی فَأ ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫ع َّبیه أَبدَّ فَوَّبی ِه إِسی َ ِ ِ‬ ‫ص دق َُّل دیث َوَْا ِم ُ‬ ‫ْ‬ ‫َّْلََِّ َر قابت َخ ِدُیَة َک یال أَبْ ِش ْر فَ َوَّبی ِه َ​َل ُیْ ِزی َ‬ ‫ع بَتَصُ َّب یرح َ​َ َوتَ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ف وتِْْی عیی سَو َِّء ِ‬ ‫َُّلَ ل ۔۔۔۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۸۹۹۳‬ملسم ‪،‬رمق‪)۸۱۳‬‬ ‫ِ ْ‬ ‫َّبْ َک یُ َوتَکْسب َّبْ َم ْ​ْد َ‬ ‫وَ َوتَ ُْ ِری َّبضْیی َ َ‬ ‫َ‬

‫’’اع ہشریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکوبنتےنلمےسےلہپ ےچوخابداھکےئ ےئ۔انچہچنآپوج‬

‫وخاب یھب دےتھکی وہ دیباری ںیم حبص یک روینش یک رطح ومندار وہ اجیا۔ رھپ آپ وک اہنتیئ دنسپ آےن یگل۔ اس دور ںیم آپ اغر رحا ںیم‬ ‫رشتفیےلاجےتاورواہںآپابعدتایکرکےت۔۔۔۔(ہیہلسلسوییہناتلچراہ) اہیںیہکایدن ب ب‬ ‫حہکآپاغررحاںیمےھت‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ہزیچ) قیلختیک ‪،‬‬ ‫آی۔۔۔اوراسےناہک’’ ڑپےیھ! اےنپربےکیامےسسجےن( ر‬ ‫وتداتعفًقحآاکشروہا۔انچہچنآپےکیاسفرہتش ا‬ ‫ک‬ ‫انانوکےمجوہےئوخنےسقیلختایک ‪،‬ڑپےیھ! آپاکرب بترایہرکمیےہ۔سجےن(انانوک) ملقےکذرےعیےسمیلعتدی۔۔۔‬ ‫ک‬ ‫ب ک‬ ‫اورانانوکوہاھکسیاوجوہںیہناجاتناھت۔‘‘ یبنیلصاہللہیلعوملسانآیاتےکاسھترھگآےئ ‪،‬وت‬ ‫ھگراہےس آپےکومیدوھںاور‬ ‫ث‬ ‫رگدناکوگ ڑھپکراہاھت۔آپخدہجیریضاہللعيھااےکیاسآےئاورانےسفرامیامتولگےھجماچدراُڑاھدو ‪،‬اوھنںےناچدراُڑاھ‬ ‫ب ک‬ ‫دی۔رھپ ب ب‬ ‫ھگراہمتخوہیئ ‪،‬وتآپےنخدہجیریضاہللعيھااےساہک ‪،‬ابایکوہاگ ‪،‬ےھجموتاینپاجناکرطخہوسحمسوہراہےہ ‪،‬‬ ‫حآپیک‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رھپآپےنام ںیاسرییباتاتبیئ۔وتاوھنںےنآپوکیلستدےتیوہےئاہک‪ :‬دخبا ‪،‬اہللآپوکیھبکروساہنرکےاگ ‪،‬اِسےیلہکآپ‬ ‫صا ریمح رکےت ںیہ ‪ ،‬آپ ہشیمہ چس وبےتل ںیہ ‪ ،‬آپ ولوگں ےک وبھج ااھٹےت ںیہ ‪ ،‬آپ یاداروں وک امک رکدےتی ںیہ ‪ ،‬آپ امہمن ونازی‬ ‫رکےتںیہ ‪،‬آپراہ ِقحےکآتفزدوںیکدمدرکےتںیہ۔‘‘‬

‫ربمایمیکمالامت‬ ‫ف ِ‬

‫ِ‬ ‫َّس َّب یس ِ‬ ‫س ق ال ق ال رس ول َّبی ِه ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ إِ ین ن أَ ْش ر ِ‬ ‫َع ْن أَسَ ِ‬ ‫ت‬ ‫َ‬ ‫اعة أَ ْن ی ْرفَ َ َّبْ​ْ ْی َ َویَثِّْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫َّْلَ ْمر َویَ ْ َهَر َّبلزسَا۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۴۱‬ملسم ‪،‬رمق‪)۶۱۴۹‬‬ ‫ِ ْ‬ ‫ْ‬ ‫َّجَ ْهُ َوی ْشَر َ‬ ‫ث‬ ‫’’اسن ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬مایم یک ناوینں ںیم ےس ہی ےہ ہک ملع ااھٹ ایل‬ ‫ک‬ ‫زیاعموہاجےئاگ۔‘‘‬ ‫اجےئاگ ‪،‬اہجل بترھاجےئیگ ‪،‬رشابیپاجےئیگاور ا‬

‫س ق ال َِلح دلثَِیکَ ح ِدیثا َ​َل ُ دلثکَ أَح ٌد ب ْ ِدی ذْ ت رس َ ِ‬ ‫َع ْن أَسَ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫َ ْ َ َْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫لس اء َویَُِ یُ َّبلر َج ال حت ی یَک و َن‬ ‫اع ِة أَ ْن یَُِ یُ َّبْ​ِْْیَ َویَ ْ َهَر ْ‬ ‫یُول ن أَ ْشَرَّس َّب یس َ‬ ‫َّجَ ْهُ َویَ ْ َهَر َّبلزسَا َوتَکْث َر َّبِ َ‬ ‫ِْلم ِسْی َّ رأَة َّبْ َُیلَ َّبْو ِ‬ ‫َّحد۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۴۰‬‬ ‫َ‬ ‫َْ َ َْ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ث‬ ‫’’اسنریضاہللہنعےناہکہکںیممت ےسوہدحیایبنرکوںاگوجریمے دعبوکیئیھبہنرکےاگ ‪،‬ںیمےنروسلاہللیلصاہلل‬ ‫ث‬ ‫زیاعموہاجےئاگ ‪،‬‬ ‫ہیلعوملسوکہیےتہکوہےئانسےہہکمایمیکناوینںںیمےسہیےہہکملعمکوہاجےئاگ ‪،‬اہجللیھپاجےئیگ ‪ ،‬ا‬ ‫ک‬ ‫وعروتںیکدعتاد بترھاجےئیگاوررمدمکوہاجںیئےگ ‪،‬اہیںیہکاچپسوعروتںاکرگناناییہرمدوہاگ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫س أَ ین رس َ ِ‬ ‫ال ف ی َِّْل َْر ِ ََّبی ه ََّبی ه۔‬ ‫اعة حت ی َ​َل ی َُ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ قال َ​َل تَُوَ َّب یس َ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َع ْن أَسَ ر َ‬ ‫(ملسم ‪،‬رمق‪)۳۱۹‬‬ ‫رامیےہ‪ :‬مایماقمئںیہن وہیگ اہیںی ہک زنیمرپ‬ ‫’’اسن ریض اہلل ہنعےس روایےہہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن ف ا‬ ‫خدااکوکیئیامویلایبایقہنرےہاگ۔‘‘‬

‫َّبْ َُاتُِ َوَّبْ َم ُْتول فی َّبِیا ِر۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۱۳۱۸‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َوَّبی ِذی سَ ْف ِس ی بی ده َ​َل تَ ْذ َهب َّب دُّسْیَا حت ی‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرَة قَ َ‬ ‫ال َرس ْول َّبی ه َ‬ ‫ی أْتِی عی ی َّبِ اس ی وَ َ​َل ی ْد ِری َّبْ َُاتُِ فِ یَ قَت ُ وَل َّبْم ُْت ول فِ ِ ِ‬ ‫ف یَک ون ب ع ق ال َّ ْلَْرج‬ ‫یَ قت َُ فَُی َُ َکْی َ‬ ‫ٌَْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫َ َ‬ ‫’’اوبہرترہےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬اُسذاتیکمسقسجےکاہھتںیمریمیاجنےہہکہیداین‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اُسوقیمتخہنوہیگ ب ب‬ ‫حیولوگںرپوہدنہنآاجےئسجںیماقب ہیہناجاتنوہاگہکاُسےنلتقویکںایکےہاوروتقملہیہن‬ ‫اجاتن وہ اگ ہک اُےس ویکںلتقایکایگ ےہ۔ آپ ےس وپاھچایگ ہک ہی وصرتاحلےسیک وہ اجےئیگ۔ آپ ےن فرامیا‪ :‬اُسہرج (یبامہ لتقو‬ ‫اتقل) یکوہجےسسجںیماقبووتقملدوونںیمنہجوہںےگ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ن ( َعِّْ ِد َّبی ِه) ۔۔۔ ح یدثَِ​ِی َّأبِ ی عم ر ب ن ْ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه‬ ‫َّْلَطی اِ ق ال بَْی َِ َم ا َْ ن عِْ َد رس ول َّبی ه َ‬ ‫ْ‬ ‫َ ْ ْ َ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اِ َشدید سوَّد َّبشیْ ِر ۔۔۔ ق ال فَأ ِ‬ ‫َّأ ی وَ إِ ْ طَیَ َعیَْی َِا رجُ َشدید ب یا ِ َّبثلی ِ‬ ‫اع ِة‬ ‫ْ‬ ‫َخِ ْ​ْبسی ع ن َّب یس َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ‬ ‫َو َسی َ​َ َ َ َ ْ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ ٌ‬ ‫ِ‬ ‫َخِ ْ​ْبسِی عن إ ارهتا ق ال أَ ْن تَیِ َد َِّْلَ​َ ة َربیتَ َه ا َوأَ ْن تَ َری ْ‬ ‫َُّل َف اةَ‬ ‫قال ا َّبْ َم ْسِل عِها بِأ َْعیَ َ​َ ن َّب یساء ِل قال فَأ ْ‬ ‫ِ‬ ‫یاء ی تَطَاوبو َن فی َّبِّْ ِْ ی ِ‬ ‫ِ‬ ‫ان ۔۔۔۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۹۳‬‬ ‫َ‬ ‫َّبْ​َْرَّةَ َّبْ َْابَةَ ر َعاءَ َّبش َ َ‬ ‫عي‬ ‫’’دبعاہللنبرمعریضاہلل ھمااےسروایےہہک۔۔۔ریمےوادلرمعنباطخبریضاہللہنعےنھجمےسایبنایکہکایدن‬

‫ب ب‬ ‫حہکمہیبنیلصاہللہیلعوملسےکیاسےھٹیبوہےئےھت ‪،‬وتایسدورانںیمااچیایتہبدیفسڑپکوںاورااہتنیئایسہیباولںواالآدیم‬ ‫ومندار وہا۔۔۔۔ اس ےن (یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےس) وپاھچ ‪ ،‬ےھجم مایم ےک یبارے ںیم اتبےیئ (وہ بک آےئ یگ)؟ آپ ےن فرامیا‪:‬‬ ‫ث‬ ‫سجےسوپاھچاجراہےہوہاسےکیبارےںیموپےنھچواےلےسزیادہںیہناجاتن۔اُسےناہک ‪،‬وتآپےھجماُسیکھچکنااینںیہاتبد ےیج۔‬ ‫ک‬ ‫ث‬ ‫آپ ےن فرامیا‪ :‬ای ناین ہی ےہ ہک ولیدی اینپ امہکل وک نج دے یگ اور دورسی ہی ےہ ہک مت (رعب ےک) اِن ےگنن یاؤں ‪ ،‬ےگنن لدن‬ ‫ک ک‬ ‫رھپےنواےل(رکبویںےک) اِناگنکلرچواوہںوک بتری بتریامعرںیتانبےنںیمایدورسےےساقمہلبرکےتدوھکیےگ۔۔۔۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ۂنتفداجل‬

‫عن أَبِی سِْ ر‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َح ِدیثا طَ ِویال ع ن‬ ‫ید ْ‬ ‫َّْل ْد ِر ل‬ ‫ی رضی َّبیه عِ ه ق ال ح دثِا رس ول َّبی ه َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض‬ ‫اِ َّبْ َمدیَِ ة یِ زل بَ ْ​ْ َ‬ ‫یم ا ح دثِا ب ه أَ ْن ق ال یَأْتی َّب ید یجال وه و ُمَ یرٌَ عیی ه أَ ْن یَ ْدخ َُ س َُ َ‬ ‫َّب ید یجال فَ َک ا َن ف َ‬ ‫ِ‬ ‫ع‬ ‫َّب لس َِّ ِ‬ ‫اا َّبت ی بِابْ َم ِدیَِ ِة فَیَ ِْ رج إبی ه یَ ْوَ​َء ر َرج ٌُ ه و َخْی ر َّبِ اس أو ن َخ ِْی َّبِ اس فیُ ول أَ ْش َهد أَسی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت إن قَتَ ْی ت ه ذَّ‬ ‫َّب ید یجال َّبذی حدثِا َعِْ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َس ی َ​َ َحدیثَه فیُ ول َّب ید یجال أ َ​َرأَیْ َ‬ ‫ع رسول َّبیه َ‬ ‫َحیَ ْیت ه ه ُ تَش ُّکو َن ف ی َِّْلَ ْ ِر فَیَ ُوب و َن َ​َل فَیَ ُْت ی ه ثی ُْیِی ِه فیُ ول ح ْی ُْیِی ِه وَّبی ه ا کِ ت قَ ُّ‬ ‫َش ید‬ ‫َأَ‬ ‫ثی أ ْ‬ ‫بِ‬ ‫ص َیة ِ ِلی َّبْیَ ْوَ​َ فیُول َّب ید یجال أَقْ ت یه فَ َال ی َسیَ َعیَْی ِه۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۰۴۴۲‬ملسم ‪،‬رمق‪)۱۳۱۹‬‬ ‫َ‬

‫’’اوبدیعسخدریریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےن(ایدن) داجلےکیبارےںیممارےاسھت‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رامیاھتہکداجلدمہنییکایاھکریوشرزنیمیےچنہپاگوگدمےنیںیمداےلخ‬ ‫تہبیلیصفتوگتفگفرامیئ۔اسوگتفگںیمآپےنہییھبف ا‬ ‫ک‬ ‫ےسوہرحمومرےہاگ۔رھپ(دمےنیےس) ایآدیماُسیکرطف بترےھاگ ‪،‬ہیاُسوقےکرتہبنیولوگںںیمےسوہاگ۔ہیےہکاگہک‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اتبی اھت۔ داجل (اےنپ وحارویں ےس)‬ ‫ںیم وگایہ داتی وہں وت ویہ داجل ےہ سج ےک یبارے ںیم روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن ںیمہ ا‬ ‫ےہکاگاہمتراایکایخلےہارگںیماِسوکلتقرکدوںاوررھپاِےسزدنہرکدوں ‪،‬وتایکںیھمتریمےاعمےلمںیموکیئکشیبایقرےہاگ؟وہ‬ ‫ںیہکےگںیہن۔انچہچنداجلاُےسلتقرکےکرھپزدنہرکدےاگ۔ ب ب‬ ‫حوہاُےسزدنہرکےاگوتوہاُسےسےہکاگہکدخباآجوتےھجمااہتنیئ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫نیقیوہایگےہ(ہکوتیہداجلےہ)۔وتداجلےہکاگ‪ :‬الؤ ‪،‬اِےسںیمرھپلتقرکوں ‪،‬نکیلاباُےساُسرپہبلغہندیااجےئاگ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫یع َّب ید یج َ‬ ‫ال فُ ال إِ ین َّبی هَ‬ ‫َع ْن عِّ د َّبی ه َ َک َر َّبِ​ِّ ی َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَ ْو ا ب ْی َ ْه َر ْی َّبِ اس َّبْ َمس َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال أ َْعور َّبْ َْ ْ ِ‬ ‫ْی َّبْی ْمَِی َکأَ ین َعْی َِه ِعََِِّةٌ طَافِیَةٌ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۳۸۳۹‬‬ ‫بیس بأ َْع َوَر أَل إ ین َّبْ َمس َ‬ ‫یع َّب ید یج َ َ‬ ‫عي‬ ‫’’دبعاہلل نب رمع ریض اہلل ھماا ےس روای ےہ ہک ای دن یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن ولوگں ےک اسےنم حیسم داجلاک ذرک ایک اور‬

‫فرامیا‪ :‬اِسںیموکیئہبشںیہنہکاہللاعتیلٰیمشچںیہنےہ ‪،‬اہتبلحیسمداجلانیقیًدینہآھکنےساکیاوہاگ ‪،‬اُسیکآھکناےھٹوہےئاوگنریک‬ ‫رطحوہیگ۔‘‘‬

‫َع ْن أَسَ ر‬ ‫ث سَِِّ ٌّی إَل أَسْ َذ َر أ ی تَ ه َِّْلَ ْع َوَر‬ ‫ال قَ َ‬ ‫س رض ی َّب ُہ ع نہ قَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ا بِْ َ‬ ‫ال َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ِ‬ ‫وِ َک افٌِر۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۱۰۳۰‬ملسم ‪،‬رمق‬ ‫َِّ أَل إس ه أ َْع َور َوإِ ین َربیک َْ ب یس بِ أ َْع َوَر َوإِ ین ب ْی َعْی َِ ْی ه َ کْت ٌ‬ ‫َّبْ َک یذ َ‬

‫‪)۱۳۶۳‬‬

‫’’اسنریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ہریبنسجیکتثعبوہیئےہاُسےناینپاموکیمشچ‬ ‫ت‬ ‫وھجےٹ(داجل) ےسربخدارایکےہ۔آاگہروہہکوہیمشچےہاور مھاارا ربیمشچںیہنےہ۔اُس(داجل) یکدوونںآ ںوھں‬ ‫ےکدرایمن’اکفر‘ اھکلوہاےہ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ع ن عِّ ِد َّبی ِه ب ن عم ر أَ ین رس َ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال أ َ​َرَّسِی بَْی یَ ة ِعِْ َد َّبْ َک ْ​َِّْ ِة فَ َرأَیْت َرج ال‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫َح َس ِن ا أس ت َرَّء ن َّبیل َم َِ قَ ْد َر یجیَ َه ا فَ ِه َی تَ ُْط ر َ اء‬ ‫َ‬ ‫َح َس ِن ا أست َرَّء ن َدَ َّبلر َجال بَه مله َکأ ْ‬ ‫َد َ​َ َکأ ْ‬ ‫ِ‬ ‫تِ‬ ‫ْی یط وف بِابِّْ ی ِ‬ ‫یک ا عی ی رجیَ ْ ِ‬ ‫ت فَ َس أَبْت ن ه ذَّ فَُِی َُ ه ذَّ َّبْ َم ِس یع ب ن َ ْرَ​َ ثی‬ ‫َْ‬ ‫ْی أو عی ی َع َوَّت ِ َرجیَ ْ ِ َ‬ ‫َ‬ ‫إ َّ أس ا بِرج رُ َج ْ​ْ رد قَطَ رَ أ َْع وِر َّبْ َْ ْ ِ‬ ‫ْی َّبْی ْمَِ ی َکأَسی َه ا ِعََِِّ ةٌ طَافِیَ ةٌ فَ َس أَبْت ن ه ذَّ فَُِی َُ ه ذَّ َّبْ َم ِس یع‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َّب ید یجال۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۸۲۹‬‬ ‫عي‬ ‫’’دبعاہللنبرمعریضاہلل ھمااےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ںیمےنوخدوکایراتہبعکےکیاسداھکی ‪،‬وت‬

‫واہں ےھجم دنگیم رن اک ای وخوصبرت آدیم داھکیئ دیا ‪ ،‬اسیج ہک مت ےن دنگیم رن اک وکیئ وخوصبرت ترنی آدیم داھکی وہ اگ۔ اُس یک‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫وخوصبرتزںیفلشاونںوکوھچریہںیھت ‪،‬اسیجہکمتےنشاونںوکوھچیتوخوصبرتزںیفلد یھکوہںیگ۔اُسےنیباولںںیم یھگنیک‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫وہااوگنروہ۔ںیمےنوپاھچہیوکنےہ؟وتےھجماتبیاایگہکہیحیسمِداجلےہ۔‘‘‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اتبیایگ‬ ‫وہیئیھتاوراُنےسیاینکپٹراہاھت ‪،‬وہدوآدویمںاکاہسراےیلوہےئتیباہللاکلاافرکراہاھت۔ںیمےنوپاھچہیوکنےہ؟وتےھجم ا‬ ‫گگ‬ ‫اکیاھت ‪،‬اسیجہکوہآھکن ُپال‬ ‫ہکہیحیسمانبرممیںیہ۔رھپااچیںیمےنتہب ی هرریاےلیباولںواےلایآدیموکداھکیوجدینہآھکنےس ا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫عن أَبِی سِْ ر‬ ‫ِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ َُیْ رج َّب ید یجال فَیَتَ َو یج ه قِ​َِّ یَ ه َرج ٌُ ن‬ ‫ال قَ َ‬ ‫ی قَ َ‬ ‫ید َّ ْ​ْل ْد ِر ل‬ ‫ال َرسول َّبیه َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ْی فَتَ ْی َُ اه َّبْ َم َس ابِع َ َس ابِع َّب ید یج ِال فَیَ ُوب و َن بَه أَیْ َن تَ ْ​ْ ِم د فیُ ول أ َْع ِم د إب ی ه ذَّ َّب ذی َخ َر َج ق ال‬ ‫َّبْم ِْ ِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ر‬ ‫س ق د سَ َه اک َْ‬ ‫فَیَ ُوبو َن به أ َ​َو َ ا ت ِْ ن بَربلَِا فَیَ ُول َ ا بَربلَِا َخ َفاءٌ فَیَ ُوبو َن َّقْ ت یوه فیُول بَ ْ​ْضه َْ ب َِّ ْ​ْض أَبَ ْی َ‬ ‫َحدَّ دوسَه قال فَیَ ِْطَیُِو َن بِ​ِه إبی َّب ید یج ِال فإ َّ َرَه َّبْم ِْ​ِ ن قال یا أَیُّ َه ا َّبِ اس ه ذَّ َّب ید یجال‬ ‫َربُّک َْ أَ ْن تَ ُْت یوَّ أ َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫وس‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َّبذی َ َکَر رس ول َّبی ه َ‬ ‫ال فَیَ أْ ر َّب ید یجال ب ه فَی َش ِّیع فیُ ول خ ذوه َوش ُّ وه فَی َ‬ ‫ِ‬ ‫ت َّبْ َم ِس یع َّبْ َک یذَِّ ق ال فَی َِْ ر بِ ِه فَی ِْ َش ر‬ ‫ض ْربا قَ َ‬ ‫َ ْه ره َوبَطِْ ه َ‬ ‫ال فَیَ ُ ول أ َ​َو ا ت ِْ ن بِی قَا َل فَیَ ُ ول َّأسْ َ‬ ‫بِا َِْ ْء َش ا ِر ن َ ْف ِرقِ ِه حت ی ی َف یر َق ب ْی ِر ْجیَْی ِه ق ال ثی اَْ ِش ی َّب ید یجال ب ْی َّبْ ُِطْ َْتَ ْ ِ‬ ‫ْی ثی یُ ول ب ه ق َْ فَیَ ْس تَ ِوی‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع إَل ب ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ص َیة قال ثی یُول ی ا أَیُّ َه ا َّبِ اس إس ه َ​َل یَ ْف َْ ُ‬ ‫قَاء ا قال ثی یُول به أَت ِْ ن بی فیُول ا َّْزَد ْدأ فی َ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َح رد ن َّبِ اس ق ال فَیَأْخ ذه َّب ید یجال بِیَ ْذ َِبَ ه فَی ْ َْ َُ ا ب ْی َرقََِّتِ ِه إب ی تَ ْرق َوتِ ِه َاس ا ف ال یَ ْس تَ ِطی‬ ‫بَ ْ​ْدی بأ َ‬ ‫َّجَِی ِة‬ ‫إبی ه َس ِِّیال ق ال فَیَأْخ ذ بِیَ َدیْ ِه َوِر ْجیَْی ِه فَیَ ُْ ِذف بِ ِه فَیَ ْ ِس ب َّبِ اس إق ا قَ َذفَه إب ی َّبِی ا ِر َوإِیقَا أبُ ی ف ی ْ‬ ‫فُال رسول َّبی ِه ییی َّبیه عیَی ِه وسیَ هذَّ أ َْع َ​َ َّبِاس َشهادة ِعِْ َد ر ل ِ‬ ‫ْی۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۱۳۱۱‬‬ ‫َ​َ‬ ‫ِ َّبْ َْابَم َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬

‫’’اوبدیعسخدریریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬داجل(داینرپہبلغیاےنےکےیل) ےلکناگ‬ ‫ک‬ ‫ِب‬ ‫اصحاامینصخشاُسیکرطف بترےھاگ۔راےتسںیماُےسداجلےکایھتہردنبولگںیلم‬ ‫اہیاجےچنہپاگ) وتای‬ ‫(اوردمےنیےکیب ر‬ ‫ےگاوراُسےسوپںیھچےگ‪ :‬اہکںاجرےہوہ؟وہوجابدےاگںیماسنکليےواےلیہیکرطفاجراہوہں۔وہاُسےسوپںیھچےگہک‬ ‫ایکوتمارےربرپاامینںیہنرھکا۔وہےہکاگ ‪،‬مارارباپھچوہاںیہنےہ۔وتوہںیہکےگاِےسلتقرکدو۔رھپوہآسپںیمںیہکےگہک‬ ‫ت‬ ‫ایک مھاارے رب ےن اِس ےسعنم ںیہنایک ےہ ہک مت اُس ےک اجبےئ وخد ےس یسک وک لتق رکو۔انچہچن وہ اُےس داجل ےک یاس ےل اجںیئ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ےگ۔وہومنم ب ب‬ ‫حاُےسدےھکیاگ ‪،‬وتےہکاگ ‪،‬اےولوگ! یہیوہداجلےہسجےکیبارےںیمیبنیلصاہللہیلعوملسےنربخدییھت۔رھپ‬ ‫دیاجےئاگ ‪،‬وہےہکاگاےسڑکپواوراسےکرسرپامرو۔انچہچنوہاُسےکرس ‪،‬‬ ‫داجلاےنپولوگںوکمکحدےاگ ‪،‬انچہچناےسٹیپےک ببسک ا‬ ‫ٹیپاورھٹیپرپتہب بتریرطحےسامرںیےگ۔رھپوہاُسےسوپےھچاگہکایکوتھجمرپاامینںیہنالیا۔وہوجابدےاگہکمتوتوھجےٹحیسم‬ ‫ک‬ ‫وہ۔ رھپ وہ اُےس آری ےسریچےن اک مکح دے اگ اور وہرس ےس ےل رک اینپ دوونں یاوگنں ی آری ےسریچ رک دو ےصح رک دیا اجےئ اگ۔رھپ‬ ‫داجلاندوونںوصحںےکدرایمنےلچرھپےاگ۔رھپوہاُسےسےہکاگہکاھٹڑھکاوہاج ‪،‬وتوہدیساھ(حیحصواسمل) ڑھکاوہاجےئاگ۔‬ ‫الیےہ؟وہےہکاگےھجموتریتےیبارےںیماورنیقیوہایگےہ(ہکوتیہحیسمِداجلےہ)۔رھپوہ‬ ‫رھپاُسےسوپےھچاگہکایکوتھجمرپاامین ا‬ ‫ولوگںےسےہکاگہکابریمےدعبہیداجلیسکاورےکاسھت(امرےناور ِبجاےناک) ہیاکمںیہنرکےکساگ۔رھپداجلاےسذحبرکےن‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےکےیلڑکپےاگ ‪،‬نکیلاُساکرگدنےسیلسنہیاکہصحیاےبناکوہاجےئاگ۔انچہچنوہاُےسذحبہنرکےکساگ۔رھپوہاُسےکاہھتیاؤں‬ ‫دیایگےہ ‪،‬احالہکنوہ بجںیمھاالایگوہاگ۔یبنیلصاہللہیلعوملس‬ ‫یبادنھرکاُےسکنیھپدےاگ۔ولگںیھجمسےگہکوہآگںیمکنیھپ ا‬ ‫ک ث‬ ‫ےنفرامیاہکہیصخشاہللربااعلنیملےکتردی ب ےس بتراشهیددوہاگ۔‘‘‬

‫دس ِ‬ ‫مالامتمایم‬

‫‪)۱۲۴۶‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫عن أَبِی س ِرُةَ ح َذی َفةَ ب ِن أ َِس ر‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ید قَ َ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ فی ی ْرفَة َوَْ ن أ ْ‬ ‫ال َکا َن َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫َْ‬ ‫َس َف َُ ِْ ه فَاطییَ َ‬ ‫ال إِ ین َّب یس اعةَ َ​َل تَک ون حت ی تَک و َن ع ْش ر َی ر‬ ‫ف بِابْ َم ْش ِرِق‬ ‫اعةَ قَ َ‬ ‫إِبَْی َِ ا فَ َُ َ‬ ‫اأ َخ ْس ٌ‬ ‫َ ی‬ ‫َ‬ ‫ال َ ا تَ ْذکرو َن ق ْیَِ ا َّب یس َ‬ ‫َ َ‬ ‫ف فِ ی ج ِزی رِة َّبْ​ْ ر ِ‬ ‫و َخس ٌ ِ ِ ِ‬ ‫ُّخان َوَّب ید یجال َوَدَّبیة َِّلر َویَأْجوج َوَ أْجوج َوطی وَ‬ ‫ِ َوَّب د َ‬ ‫َ ْ‬ ‫ف ب ابْ َم ْغرِ َو َخ ْس ٌ ْ َ َ َ َ‬ ‫ِ ر‬ ‫ِ​ِ‬ ‫َّب یش ْم ِ‬ ‫اس ۔۔۔ َوِری ٌع تیُ ی َّبِ اس ف ی َّبَِّْ ْ ِر۔ (ملسم ‪،‬رمق‬ ‫س ن َ ْغر َا َوسَ ٌار َ​َتْ رج ن ق ْ​ْ َرة َع َدن تَ ْر َح ُ َّبِ َ‬ ‫’’اوبرسہحیخدہفینبادیسےسروایےہہکایومعقرپیبنیلصاہللہیلعوملسیسکرھگےکیباالاخےنںیمرشتفیفرامےھتاورمہ‬ ‫ولگ ےچینےھٹیب وہےئےھت۔ آپ ےن اورپ ےسناھیرک ںیمہداھکی اور وپاھچہک مت ولگایک یباںیترکرےہوہ۔مہےن رعضایک ہکمہ‬ ‫ث‬ ‫مایمےکیبارےںیمیباترکرےہںیہ۔آپےنفرامیا‪ :‬مایماُسوقیںیہنآےئیگ ب ب‬ ‫حیدسنااینںوپریہنوہںیل ‪:‬‬ ‫رشمقںیمزنیماکدسنھاجیا ‪،‬رغمبںیمزنیماکدسنھاجیا ‪ ،‬بجرترہامنےرعبںیمزنیماکدسنھاجیا ‪،‬دوھاں ‪،‬داجل ‪،‬زنیماکاجونر ‪،‬‬ ‫ک‬ ‫یاوججواموججاکجروج ‪،‬وسرجاکرغمبےس‪،‬عوع ‪،‬آگوجدعنےکھرےھےسک لرکولوگںوکاہگ ےیگ۔۔۔اوروہوہاوجاُم ںیااھٹرک‬ ‫دنمسرںیمکنیھپدےیگ۔‘‘‬

‫ایفضہفیلخیکشیپوگیئ‬

‫ال رس ول َّبی ِه ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ یک ون ف ی ِ‬ ‫ِ‬ ‫َخ ِر َّبیز ِ‬ ‫ِ ِر ِ‬ ‫ان‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫َع ْن أَب ی َس ْید َو َج اب ِر ب ن عِّ د َّبی ه قَ َاَل قَ َ َ‬

‫ال وَل یَْ ُّده۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۱۳۰۴‬‬ ‫َخیِی َفةٌ یَ ُْ ِسَ َّبْ َم َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫عي‬ ‫اجتنبدبعاہللریضاہلل ھمااےتہکںیہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬اِسزامےنےکآجرںیمایااسی‬ ‫’’اوبدیعساور ب ر‬ ‫ہفیلخوہاگوجولوگںںیمےباسحباملمیسقترکےاگ۔‘‘‬

‫سفنِانایناکووجد‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ص ِادق‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ وه و َّب ی‬ ‫َع ْن َعِّْد َّبی ه ب ِن َ ْس ْود رض ی َّبی ه عِ ه یَُ ول َح دیثََِا َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َّبْمص دوق إن خ ْی أ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ْی یَ ْو ا وأربْ ْی بَْی یَ ة ثی یَک ون َعیَ َُ ة ثی ه ثی یَک ون‬ ‫َح دک َْ ُْی َم ف ی بَطْ ِن أ ل ه أ َْربَْ َ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َجیَ ه َو َع َمیَ ه َو َش ُ ٌّی أ َْ​َ َس ْی ٌد ثی‬ ‫ْ‬ ‫ض غَة ثی ه ثی ی ِّْ َْ ث إبی ه َّبْ َمیَ ع فَی ِْ َن ب أ َْربَ ِ َکی َم اأ فَیَکْت ب ِرْزقَ ه َوأ َ‬

‫َّبرو َ ۔۔۔۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۱۸۹۸‬ملسم ‪،‬رمق‪)۶۱۲۳‬‬ ‫یَِْ فن فیه ُّ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رامیاوروہاصدقوقودوقںیہ‪:‬‬ ‫’’دبعاہللنبوعسمدریضاہللہنعےسروایےہہکمہےسروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنایبنف ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ت‬ ‫مھااراامدۂ قیلختامںےک ٹیپںیماچسیل دنیعمجراتہےہ ‪ ،‬رھپ وہاےنتیہ رعہص ےکےیل وخنیکیکٹھپ نب اجیاےہ ‪ ،‬رھپ وہاےنتیہ‬ ‫ث‬ ‫وہیےہہکوہاُسےکیبارےںیماچر‬ ‫اجیےہاوراُےسمکح ا‬ ‫اجیےہ ‪،‬رھپاُسیکرطفایفرہتشاجیھب ا‬ ‫رعہصےکےیلوگ اکولڑھتانب ا‬ ‫یباںیت ھکل دے۔انچہچن وہ اُس اک رزق ‪ ،‬اُسیک رمع ‪ ،‬اُس اک (ااھچ یا بترا) لمع اور اُساک لد تخب یا وخش تخب وہیا اتھکل ےہ۔ رھپ وہ اُس ںیم‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫روحوھپاتکنےہ۔۔۔۔۔‘‘‬

‫وثابربق‬ ‫ذعابو ِ‬

‫عن ع ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِّد َّبی ِه ب ِن عمر رضی َّبیه عِهما أَ ین رس َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫اأ‬ ‫َح َدک َْ إ َّ َ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ق ال إ ین أ َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّجَِی ة َوإِ ْن ک ان ن أَ ْه ُِ َّبِی ا ِر فَم ْن‬ ‫َّجَِی ة فَم ْن أَ ْه ُِ ْ‬ ‫ع ِر َ عیی ه َ ُْ َْ ده بِابْغَ َدَّة َوَّبْ َْش لی إن ک ان ن أَ ْه ُِ ْ‬ ‫ع َّبیه یوَ َّبْ ُِیَا َ ِة۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۰۳۱۹‬ملسم ‪،‬رمق‪)۱۲۰۰‬‬ ‫و حتی یَِّْ َْثَ َ‬ ‫أَ ْه ُِ َّبِیا ِر فَی َُال هذَّ َ ُْ َْد َ‬

‫عي‬ ‫’’دبعاہللنبرمعریضاہلل ھمااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ےبکشمتںیمےس ب ب‬ ‫رمیےہ‬ ‫حوکیئ ا‬ ‫ث‬ ‫وتاُےسحبصوشاماُساکاکھٹیاداھکیااجیاےہ۔ارگوہالہ بجںیمےسوہوتالہ بجےکاکھٹونںںیمےساُساکاکھٹیااورارگالہِدوزخںیم‬ ‫ت‬ ‫ےسوہوتالہِدوزخےکاکھٹونںںیمےساُساکاکھٹیااوررھپاُسےساہکاجیاےہہک ب ب‬ ‫حاہللاعتیلٰںیھمتااھٹےئاگوتہی مھاارااکھٹیاوہاگ۔‘‘‬

‫وثابربق۔۔۔۔(دو ِرراسلےکنمرنیوؤمنینمےکےیل(‬ ‫ذعابو ِ‬

‫ع رضی َّبیه عِه ۔۔۔ أَ ین رس َ ِ‬ ‫س ب ِن ابِ ر‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال إِ ین َّبْ َْ​ِّْ َد إ َّ و ِض َ ف ی‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َع ْن أَسَ ِ َ‬ ‫َ‬ ‫قَ ِْبهِ وتَ وبیی عِ ه أَی ابه وإِسیه بَیس م قَ ر ِ ِ​ِ‬ ‫ِ ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت تَُ ول ف ی ه ذَّ‬ ‫ْ َ َ َ ْ َ َْ‬ ‫َ س َْ ال َْ أَتَاه َ یَ َک ان فَی ُْْ َدَّس ه فَیَ ُ َوَلن ا کِْ َ‬ ‫ْ َ َ‬ ‫ِ ر‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَأَی ا َّبْم ِْ​ِ ن فیُ ول أَ ْش َهد أَسیه عِّ د َّبی ِه َوَرس وبه فَی َُ ال ب ه َّسْ ْر إب ی‬ ‫َّبیرجُ بم َ یمد َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ْجی ْا ۔۔۔ أَسیه ی ْفس ع ف ی قَ ِْبهِ ۔۔۔ وأَی ا َّبْمِ افِ‬ ‫ِ‬ ‫ع َّبیه بِ​ِه ُْْدَّ ن ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫و ن َّبِیا ِر قد أَبْ َدبَ َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ ُْ َْد َ‬ ‫َّجَِیة فَیَ َرَّهَا َ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ت تَُ ول ف ی ه ذَّ َّبیرج ُِ فیُ ول َ​َل أَ ْد ِری کِ ت أَق ول ا یُ ول َّبِ اس فَی َُ ال َ​َل‬ ‫َوَّبْ َک افر فَی َُ ال ب ه ا کِْ َ‬ ‫ِر‬ ‫ِ‬ ‫دریت وَل تَیَیت وی ْ ِ‬ ‫ی ْی َ ة یَس مْ َها ن یَیِی ِه ی ی َّبثی َُیَ ْ ِ‬ ‫ْی۔ (اخبری ‪،‬‬ ‫ضَرِ ِبَطَا ِر َق ن َحدید َ‬ ‫َ َْ َ‬ ‫ض ْربَة فَیَصیع َ‬ ‫َْ‬ ‫َْ َ‬ ‫رمق‪)۰۳۱۸‬‬ ‫’’اسننبامکریضاہللہنعےسروایےہ۔۔۔ہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫اجی‬ ‫حانانوکاُسیکربقںیمراھک ا‬ ‫وہیےہہکدوفرےتشاُسےکیاسآوموجدوہےت‬ ‫ےہاوراُسےکاھبیئدنبواسپلچڑپےتںیہوتایھبوہاُنےکوجوتںیکآوازنسیہراہ ا‬ ‫رکیاھت ‪،‬وتاہجںیومنم‬ ‫ںیہاوراُسوکاھٹبدےتیںیہ ‪،‬رھپاُسےسوپےتھچںیہہکوتاسصخشدمحمیلصاہللہیلعوملسےکیبارےںیمایکاہک ا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اجیےہہکدوھکی! دوزخںیم‬ ‫اکقلعتےہ ‪،‬وہاتہکےہہکںیموگایہداتیوہںہکہیاہللےکدنبےاوراُسےکروسلںیہ۔رھپاُسےساہک ا‬ ‫ت‬ ‫دی ےہ۔ انچہچن وہ دوونں اکھٹونں وک ای اسھت داتھکی‬ ‫اےنپ اُس اکھٹےن یک رطف ےسج اہلل ےن مھاارے ےیل بج ےک اکھٹےن ےس لدل ا‬ ‫اکفاکقلعتےہوت ب ب‬ ‫اجیےہہکوتاِسصخش‬ ‫حاُسےساہک ا‬ ‫ےہ۔۔۔۔اُسیکربقوخباشکدہرکدیاجیتےہ۔۔۔اوراہجںیانمقفاور ر‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےکیبارےںیمایکاتہکاھت ‪،‬وتوہوجابداتیےہہکںیمںیہناجاتن ‪،‬ںیمویہاہکرکیااھتوجولگےتہکےھت۔وتاُسےساہکاجےئاگہکہنوتےن‬ ‫ک‬ ‫وخداجےننیکوکششیکاورہناجےننواولںیکریپوییک۔رھپاُےسولےہےکرگزوںےکاسھت بتریزورےسامرااجےئاگ ‪،‬سجےکےجیتن‬ ‫ںیموہےخیچاگ ‪،‬اُسیکاِسخیچوکونجںاوراناونںےکمالوہاردرگدیک ب ولخماقتںینسیگ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫س ب ِن ابِ ر‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِ ین َّبْ َْ​ِّْ َد إ َّ و ِض َ ف ی قَ ِْْبهِ َوتَ َوبیی عِ ه‬ ‫ال قَ َ‬ ‫ع قَ َ‬ ‫ال سَِِّ ُّی َّبی ه َ‬ ‫َع ْن أَسَ ِ َ‬ ‫أَی ابه إسه بَیسم قَر ِ ِ​ِ‬ ‫ِ ِ ِ​ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت تَُ ول ف ی ه ذَّ َّبیرج ُِ ق ال‬ ‫َ َْ َْ‬ ‫َ س َْال َْ قال یَأْتیه َ یَ َکان فَی ُْْ َدَّس ه فَیَ ُ َوَلن ب ه ا کِْ َ‬ ‫َْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع َّبی ه‬ ‫و ن َّبِیا ِر ق د أَبْ َدبَ َ‬ ‫فَأَیا َّبْم ِْ ن فیُول أَ ْش َهد أَسیه عِّد َّبیه َوَرسوبه ق ال فَی َُ ال ب ه َّسْ ْر إب ی َ ُْ َْ د َ‬ ‫ِ‬ ‫بِ​ِه ُْْدَّ ن ْ ِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ فَیَ َرَّهَا ْجیْا ق ال قَتَ َادة َو کِ َر بِ ا أَسیه ی ْف َس ع ب ه ف ی‬ ‫َّجَِیة قال سَِِّ ُّی َّبیه َ‬ ‫َ َ‬ ‫قَ ِْبهِ سِّ ْو َن ِرَّعا واَْ عییه خ ِ‬ ‫ضرَّ إبی یَ ْوَِ ی ِّْ َْثو َن۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۱۲۰۶‬‬ ‫َ‬ ‫ْ َْ‬ ‫َ َ‬ ‫’’اسننبامکریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫اجیےہاوراُس‬ ‫حانانوکاُسیکربقںیمراھک ا‬

‫وہیےہہکدوفرےتشاُسےکیاسآوموجدوہےتںیہاور ُاس‬ ‫ےکاھبیئدنبواسپلچڑپےتںیہوتایھبوہاُنےکوجوتںیکآوازنسیہراہ ا‬ ‫رکی اھت۔ وت اہجں ی ومنم اک‬ ‫وک اھٹب دےتی ںیہ ‪ ،‬رھپ اُس ےس وپےتھچ ںیہ ہک وت اس صخش (دمحم یلص اہلل ہیلع وملس) ےک یبارے ںیم ایک اہک ا‬ ‫قلعتےہ ‪،‬وہاتہکےہہکںیموگایہداتیوہںہکہیاہللےکدنبےاوراُسےکروسلںیہ۔رھپاُسےساہکاجیاےہہکدوھکی! دوزخںیم‬ ‫ت‬ ‫دی ےہ۔ یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیاہک وہ دوونں‬ ‫اےنپ اُس اکھٹےن یک رطف ےسج اہلل ےن مھاارے ےیل بج ےک اکھٹےن ےسلدل ا‬ ‫اتبیایگہکاُسیکربقرتساہھتیاشکدہرکدیاجیتےہاورمایمیےک‬ ‫اکھٹونںوکایاسھتداتھکیےہ۔اتقدہراویےتہکںیہہکںیمہ ا‬ ‫اجیےہ۔‘‘‬ ‫ےیلاُےسیباہچیغانبدیا ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫لہ بجےکاوحال‬ ‫بجاورا ِ‬

‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِ ین أَیو َل زْ َرةر یَ ْدخیو َن ْ‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِ ْی هَریْ َرۃ َ​َ َر ِض َی َّبیه َعِْه قَ َ‬ ‫َّجَِی ةَ‬ ‫ال َرس ْول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ یِ‬ ‫َش لد َکوَک ر‬ ‫عی ی ی ِ‬ ‫ض اءَة َ​َل یَِّوب و َن وَل‬ ‫ب د لر ٍّ‬ ‫ی ف ی َّب یس َماء إِ َ‬ ‫َ‬ ‫ین یَی وسَه َْ عی ی أ َ ْ‬ ‫ورة َّبْ َُ َم ِر بَْی یَ ةَ َّبَِّْ ْدر ثی َّب ذ َ‬ ‫یَتَ غَ یوط و َن وَل یَْت ِفی و َن وَل اَْتَ ِ​ِط و َن أَْ َش اطه َْ َّب یذ َهب َوَر ْش ه َْ َّبْ ِم ْس ع َوَ​َ​َ ا ِ ره َْ َِّْلَب یوة َِّلبِ وج ع ود‬ ‫ِ ر‬ ‫ب وأ َْزوَّجه َ ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َد َ​َ ِس تُّو َن ِ َرَّع ا ف ی َّب یس َم ِاء۔‬ ‫ورةِ أَبِ ی ِه َْ َ‬ ‫َّبطلی َ َ ْ‬ ‫َُّل ور َّبْ​ْ ْی عی ی َخ ْی َرج رُ َوَّح د عی ی ی َ‬ ‫(اخبری ‪،‬رمق‪، ۳۳۲۱‬ملسم ‪،‬رمق‪)۱۰۸۹‬‬

‫’’اوب ہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬الہپ رگوہ وج بج ںیم دالخ وہ اگ ان یک‬ ‫وصرںیت ایسی رونش وہں یگ ےسیج وچدوھںیاک اچدن ‪ ،‬رھپ اُن ےک دعب وج ولگ دالخ وہں ےگ وہ اےسی ےتکمچ وہں ےگ ےسیج آامسناک رونش‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ترنیاتسرہ ‪،‬وہہنوبلو بترازیکرضورتوسحمسرکںیےگ ‪،‬ہنوھتںیکےگ ‪،‬ہنیاکےس ب‬ ‫رلایےلکنیگ ‪،‬انےکےھگنکوسےنےکوہں‬ ‫ک‬ ‫ےگاوراُنےکےنیسپےسکشمیکوخوبشآےئیگ۔انیکاویھٹیگنںںیموعدیکایسیوخوبشدارڑکلیےلجیگ ‪،‬سجیکوخوبش بترییازیکہوہ‬ ‫ک‬ ‫یگ۔انیکویبیاں بتریآ ںوھںوایلوحرںیوہںیگ۔وہ ب اسکیںاسحےکاےنپیباپآدمیکوصرترپ ‪،‬اسھٹاہھتدنلبدقواقم‬ ‫ےکوہںےگ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّجَِی ةَ یَ ِْ ََْ َ​َل یَِّْ أَس َ​َل‬ ‫ال َ ْن یَ ْدخُ ْ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن أَب ْی هَریْ َرَة َرض َی َّبیه َعِْ ه َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫تَِّْ یَی ثِیَابه وَل یَ ْفَِی َشَِّابه‪( .‬ملسم ‪،‬رمق‪)۱۰۹۶‬‬

‫’’اوبہرترہ ریض اہلل ہنع یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےس روای رکےت ںیہ ہک آپ ےن فرامیا‪ :‬وج بج ںیم دالخ وہ اجےئ اگ ‪ ،‬وہ آوسدہ‬

‫ب‬ ‫اصمیےساعریوہاگ ‪،‬اُساکابلسیھبکرپایاہنوہاگاوراُسیکوجاینیھبکمتخہنوہیگ۔ ‘‘‬ ‫احلوہاگ ‪،‬‬

‫ع ن أَبِ ی س ِْ ر‬ ‫َّْل ْد ِر ل ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال ی َِ ِادی َِ راد إِ ین بَک َْ أَ ْن‬ ‫ید ْ‬ ‫ی َوأَب ی هَریْ َرَة َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫تَ ِ‬ ‫ص ُّ وَّ فال تَ ْس َُموَّ أَبَدَّ َوإِ ین بَک َْ أَ ْن َْایَ ْوَّ فال َیوتوَّ أَبَدَّ َوإِ ین بَک َْ أَ ْن تَ ِشُِّّوَّ ف ال تَ ْهَر وَّ أَبَدَّ َوإِ ین بَک َْ أَ ْن‬ ‫َّجَِی ة أوِرثْتموَه ا ِ​ِبَا کِْ ت َْ تَ ْ​ْ َمی و َن)۔ (ملسم ‪،‬‬ ‫ع قَ ْوبه عز وجُ ( َوس ودوَّ أَ ْن تِْیک َْ ْ‬ ‫تَِْ َْموَّ فال تَِّْأَسوَّ أَبَدَّ فَ َذبِ َ‬ ‫رمق‪)۱۰۹۱‬‬ ‫عي‬ ‫’’اوب دیعس خدری اور اوب ہرترہ ریض اہلل ھماا یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےس روای رکےت ںیہ ہک آپ ےن فرامیا‪ ( :‬بج ںیم) ای‬ ‫ت‬ ‫انمدیرکےنواالہیانمدیرکےاگہک(اےویتنج!) مھااراابہیدقمرےہہکمتہشیمہتحصدنمروہےگ ‪،‬یھبکامیبرہنوہےگ ‪،‬متہشیمہ‬

‫ز دنہروہےگیھبکںیہنرموےگ ‪،‬متہشیمہوجانروہےگیھبکوبڑےھہنوہےگ۔متہشیمہیھکسروہےگیھبکدیھکہنوہےگ۔یہیبلطم‬ ‫ےہ(فرآنںیم) اہللاعتیلٰےکاِسوقلاکہکاور( بجواولںںیم) انمدییکاجےئیگہکہیےہوہ بجسجےکمتوارثانبےئ ےئ‬ ‫وہ ‪،‬اُناامعلیکانبرپوجمتےنےیکےھت۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال َّبی ه تْ ابی أ َْع َد ْدأ‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِ ْی هَریْ َرَة َر ِض َی َّبی ه َعِْ ه قَ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫بِِْ​ِّ ِادی َّب ی ِ​ِ‬ ‫ت وَل َخطَ ر عی ی قَ ْی ِ‬ ‫ب بَ َش ر (ق ال أب وهَریْ َرَة) ف اقر وَّ إن‬ ‫ْی َرأ ْ‬ ‫ْی ا َ​َل َع ٌْ‬ ‫َأ وَل أ ٌن َذ َْ ْ‬ ‫ص اُل َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِشْتَ [فال تَ ْ​ْیَ​َ سَ ْفس ا أ ْخ ِفی لَ ن ق یرةِ أ َْع ر‬ ‫ْی۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۸۱۱۹، ۳۲۸۸‬ملسم ‪،‬رمق‪)۱۰۳۲‬‬ ‫ْ‬ ‫ٌ‬ ‫َ‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنایبنایک‪ :‬اہللاعتیلٰفرامیاےہہکںیمےناےنپکیندنبوںےک‬

‫ےیلوہھچکایتررکراھکےہےسجہنیسکآھکنےنداھکی ‪،‬ہنیسکاکنےنانساورہنیسکدلرپاُساکایخلزگراےہ۔(اوبہرترہےتہکںیہ) ارگمت‬ ‫(فرآنےساِسیکدصتقی) اچےتہوہوتہیآیڑپھول ‪،‬سپوکیئںیہناجاتنہکاُنےکےیلآ ںوھںیکڈنھٹکاکایکایکاسامناپھچرکراھک‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ایگےہ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫االخمایت‬ ‫اضفلئِاالخق‬ ‫اامتماالخق۔۔۔دصقمِتثعب‬ ‫ال رسول َّبی ِه ییی َّبی ه عیَی ِه وس یَ‪ :‬إِیقَا بِْثْت ِ​ِلَیلَ ِ‬ ‫َخ َال ِق۔ (ادمح ‪،‬رمق‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرةَ قَ َ‬ ‫ی اب َع َِّْل ْ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫ال قَ َ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬

‫‪)۴۹۹۲‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’اوب ہرترہریض اہلل ہنعےتہکںیہ ہکروسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملسےن فرامیا‪ :‬ںیم اےھچ االخق وک اُنےک اامتم یاچنہپےنےکےیل‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫وعبمثایکایگوہں۔ ‘‘‬

‫ِ‬ ‫االخقوبنیاورآپاکایعم ِرفضیلت‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ال َ​َ یکن َّبِیِِّی ییی َّبیه عیَی ِه وس یَ فَ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫احش ا َوَ​َل تَ َف ل ش ا‬ ‫َع ْن َعِّْد َّبیه بْ ِن َع ْم رو َرض َی َّبیه َعِْ ه َما قَ َ ْ َ ْ ُّ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َخ َالقا۔ (حیحصاخبری ‪،‬رمق‪)۳۹۹۹‬‬ ‫َح َسَِک َْ أ ْ‬ ‫َوَکا َن یَُول‪ :‬إِ ین ْن خیَا ِرک َْ أ ْ‬

‫’’دبعاہللنبرمعوریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسلدوگیئرکےنواےلےھتہنلدزیباین۔آپفرامیارکےتےھت‪:‬‬

‫متںیمےسرتہبنیولگویہںیہوجاےنپاالخقںیمدورسوںےساےھچںیہ۔‘‘‬

‫ال دخ ْیَِا عیَی عِّ ِد َّبی ِه ب ِن عم رو ِح ْی قَ ِدَ ْا ِوی ة إِبَی َّبْکوفَ ِة فَ َذ َکر رس َ ِ‬ ‫ر‬ ‫ی یی‬ ‫َع ْن َ ْسروق قَ َ َ َ َ َْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ْ َْ‬ ‫َ َ َ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ال َ​َ یک ن فَ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪ :‬إِ ین ِ ْن‬ ‫ال قَ َ‬ ‫احش ا َوَ​َل تَ َف ل ش ا َوقَ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَ َُ َ ْ َ ْ‬

‫ِخیا ِرکَ أ ِ‬ ‫َخ َالقا۔ (حیحصملسم ‪،‬رمق‪)۶۱۳۳‬‬ ‫َحاسَِک َْ أ ْ‬ ‫َ ْ َ‬

‫’’رسموقےسروایےہہک ب ب‬ ‫حاعموہیریضاہللہنعوکہفآےئوتمہ(انےکاسھتآےنواےلاحصیب) دبعاہللنبرمعوےسےنلم‬

‫اتبیہکآپہنلدوگیئرکےنواےلےھتہنلدزیبایناورہییھب‬ ‫ ےئ۔اوھنںےندورانِ وگتفگروسلاہللیلصاہللہیلعوملساکذرکڑیھچااورہی ا‬ ‫اتبیاہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیاےہ‪’’ :‬متںیمےسرتہبنیولگویہںیہوجاےنپاالخقںیمدورسوںےساےھچںیہ۔‘‘‬

‫ول َّبی ِه ییی َّبیه عیَی ِه وسیَ َ​َ یکن فَ ِ‬ ‫ال‪:‬إِ ین ِ ْن‬ ‫احش ا َوَ​َل تَ َف ل ش ا َوقَ َ‬ ‫ال َعِّْد َّبی ِه بْن َع ْمرو إِ ین َرس َ‬ ‫قَ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ َْ ْ‬ ‫َخ َالقا۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۳۱۹۹‬‬ ‫َح َسَِک َْ أ ْ‬ ‫َحِّلک َْ إِبَ یی أ ْ‬ ‫أَ‬

‫ث‬ ‫’’دبعاہللنبرمعوےتہکںیہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسہنلدوگیئرکےنواےلےھتہنلدزیباین۔آپاکارشادےہ‪ :‬ےھجممتںیمےس‬

‫ویہولگ ب ےسزیادہوبحمبںیہوجدورسوںےسرتہباالخقواےلںیہ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫االخقہنسحیکتیثیح‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّْلی ِ ۔‬ ‫ال‪ َ :‬ا ِ ْن َش ْی رء أَثْ َُ​ُ فِی َّبْ ِم َیز َِّن ِ ْن ح ْس ِن ْ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن أَبی َّبد ْیرَدَّء َع ْن َّبِیِِّ لی َ‬

‫(اوبداود ‪،‬رمق‪)۸۱۹۹‬‬

‫’’اوب دردا ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬مایم ےک دنزیمان ںیم وکیئ زیچ یھب اےھچ االخق‬ ‫ےسزیادہوزینہنوہیگ‘‘۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪ َ :‬ا َش ْیءٌ أَثْ َُ ُ فِ ی ِ ی َز َِّن َّبْم ِْ​ِ ِن یَ ْوَ​َ َّبْ ُِیَا َ ِة ِ ْن‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن أَبی َّبد ْیرَدَّء أَ ین َّبِیِِّ یی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ش َّبَِّْ ِذیءَ۔ (ترذمی ‪،‬رمق‪)۲۱۱۲‬‬ ‫خی ر َح َس رن َوإِ ین َّبیهَ بَیِّْغض َّبْ َفاح َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’اوبدردا ریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬مایمےکدنؤمنمیکزیمانںیموکیئزیچیھباُس‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےکاےھچاالخقےسزیادہوزینہنوہیگاورےبکشاہللاعتیلٰےبایحلدوگصخشوکدنمشرھکاےہ۔‘‘‬

‫االخقہنسحاکدرہج‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫عن عائَ َشةَ رَِّها َّبیه قَابَت َِذْت رس َ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَُ ول‪ :‬إِ ین َّبْم ِْ​ِ َن بَی ْد ِرو ِ​ِب ْس ِن‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َ ْ َ َ َ​َ‬ ‫ْ ْ َ‬ ‫صِ‬ ‫اءَِ َّبْ َُائَ۔ (اوبداود ‪،‬رمق‪)۸۱۹۴‬‬ ‫خی ُِ ِه َد َر َجهَ َّب ی‬

‫خ‬ ‫’’اع ہشر مھاااہلل ےسروایےہ ہکںیمےن یبنیلصاہلل ہیلعوملس وک ہیفرامےتوہےئانسےہ ہکدنبۂومنمنسح االخقےسویہ‬

‫درہجاحلصرکاتیلےہوجدنےکروزوںاورراتیکامنزوںےساحلصوہیاےہ۔‘‘‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫عن أَبِی َّبدیرد َِّء قَ َ ِ‬ ‫وض فِ ی َّبْ ِمی َز َِّن أَثْ َُ ُ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَُ ول‪ َ :‬ا ْن َش ْیء ی َ‬ ‫َْ‬ ‫ال َذ ْ​ْت َّبِیِِّ یی َ‬ ‫َْ‬ ‫َّْلی ِ بَیِّ یل بِ​ِه درجةَ ی ِ‬ ‫َّْلی ِ وإِ ین ِ‬ ‫ِ‬ ‫اح ِ‬ ‫ص َالةِ۔ (ترذمی ‪،‬رمق‪)۲۱۱۳‬‬ ‫ص ْوَِ َوَّب ی‬ ‫ب َّب ی‬ ‫ب ح ْس ِن ْ َْ‬ ‫َ​َ َ َ‬ ‫ْن ح ْس ِن ْ َ َ‬ ‫یاح َ‬

‫’’اوبدردا ریضاہللہنعےسروایےہہکںیمےنیبنیلصاہللہیلعوملسوکہیفرامےتوہےئانسہکزیمانںیموکیئیھبایسیزیچہن‬

‫ریھک اجےئ یگ وج نسح قلخ ےس یھب زیادہ وزین وہ۔ انان اےنپ اےھچ االخق ےس دن رھب روزے رےنھک اور رات رھب امنز ڑپےنھ واےل‬ ‫صخشاکدرہجاحلصرکاتیلےہ۔‘‘‬

‫یکیناورلدی۔۔۔ااھچاور بترااالخق‬

‫َّس ب ِن ِ‬ ‫ول َّبی ِ‬ ‫صا ِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسیَ َع ْن َّبِْ لْب َو ِْ‬ ‫َ‬ ‫ر‬ ‫ت‬ ‫ب‬ ‫أ‬ ‫س‬ ‫ال‬ ‫ق‬ ‫ی‬ ‫ر‬ ‫س‬ ‫ال‪َّ:‬بِْ ُّْب‬ ‫ه‬ ‫س‬ ‫َِّل‬ ‫ن‬ ‫ا‬ ‫ْ‬ ‫ذ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫َّْل ِْث فَ َُ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ل‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َع ْن َّبِی یو ِ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َّْل ْث ا ح ِ‬ ‫ت أَ ْن یَطییِ َ َعیَْی ِه َّبِیاس۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۶۹۰۶‬‬ ‫ح ْسن ْ‬ ‫ی ْد ِر َ‬ ‫َّْلی ِ َو ِْ َ َ َ‬ ‫و َوَک ِرْه َ‬ ‫او فی َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫وناس نب شمعاان ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک ںیم ےن یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےس یکین اور گاہ ےک یبارے ںیم وپاھچ وت آپ ےن‬ ‫ت‬ ‫فرامیا‪ :‬یکیننسحاالخقےہاورگاہوہےہوج مھاارےدلںیمکٹھکدیپارکدےاورمتہیدنسپہنرکوہکدورسےولگاُےساجںین۔‘‘‬

‫رصاطمیقتسمیکاثمل‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ْن َّبِی یو ِ‬ ‫ِ َ ثَال ِی َرَّطا‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َّس بْ ِن ذَْ َْا َن َّبْ ِک َالبِ لی قَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ‪ :‬إِ ین َّبی هَ َ‬ ‫ال َرسول َّبیه َ‬ ‫ض َر َ‬ ‫صر ِ‬ ‫ستَ ُِیما عیَی َکَِ َفی َّب ل ِ‬ ‫َّس ز ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّس‬ ‫َ‬ ‫ورَّن َل َما أَبْ َو ٌ‬ ‫َِّ َفتی َ ةٌ َعیَی َِّْلَبْ َوَِّ س ت ٌ‬ ‫صَر َ‬ ‫ْ‬ ‫ور َوَد رََّ یَ ْدعو َعیَ ی َرأْ ِس َّب ل َ‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫َوَد رََّ یَ ْدعو فَ ْوقَه ( َوَّبیه یَ ْدعوَّ إِبَی َدَّ ِر َّب یس َالَِ َویَ ْهدی َ ْن یَ َشاء إِبَی ِی َرَّس ْس تَُی رَ) َو َِّْلَبْ َوَِّ َّبیت ی َعیَ ی‬ ‫َّس حدود َّبی ِه فَ َال ی َُ أ ِ‬ ‫ْشف َّب لسْت ر وَّبی ِذی ی ْدعو ِ ن فَوقِ ِه و ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫صر ِ‬ ‫َّع ُ‬ ‫َح ٌد فی حدود َّبیه َحتیی یک َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫ْ ْ َ‬ ‫َ‬ ‫َکَِ َف ْی َّب ل َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫َربلِه۔ (ترذمی ‪،‬رمق‪)۲۴۹۹‬‬

‫’’وناسنبشمعاانالکیبریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬اہللاعتیلٰےنرصا ِطمیقتسمیکاثملایبنیک‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےہ ہک وہ ااسی راہتس ےہ سج ےک دوونں رطف دو دویارںی ںیہ ‪ ،‬نج ںیم اجاجب دروازے ےلھک وہےئ ںیہ اور اُن رپ رپدے ڑپے وہےئ‬ ‫البیےہ‬ ‫ںیہ۔ایالبےنواالاسراےتسےکرسےرپالبراہےہاوردورسااسےکاورپےسالبراہےہ۔(اہللداراالسلم( بج) یکرطف ا‬ ‫اوروہےسجاچاتہےہرصاطمیقتسمیکرطفدہایداتیےہ)۔ہیدروازےوجرصاطمیقتسمیکدوونںارطافرپںیہ ‪،‬ہیاہللیکدحودںیہ ‪،‬‬ ‫ایواظعےہ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫وکیئصخشیھباندحودںیمدالخںیہنوہاتک ب ب‬ ‫ااھٹیاجےئاوروہوجاسراےتسےکاورپےسالبراہےہوہاسےکرباک‬ ‫حیہکرپدہہن ا‬

‫ِ ِ‬ ‫َع ْن َّبِی یو ِ‬ ‫ِ َّبی ه َ ثَال ِی َرَّطا‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ص ا ِر ل‬ ‫ال‪َ :‬‬ ‫ی َع ْن َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َّس بْ ِن ذَْ َْ ا َن َِّْلَسْ َ‬ ‫ض َر َ‬ ‫َّس س ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫صر ِ‬ ‫صر ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّس‬ ‫ورَّن فی ِه َما أَبْ َو ٌ‬ ‫َِّ َفتی َ ةٌَوبَی َِّْلَبْ َوَِّ س ت ٌ‬ ‫َ‬ ‫ور ْر َخ اةٌ َو َعیَ ی بَاِ َّب ل َ‬ ‫ْستَُیما َو َعیَی َجِْ​َِّتَ ْی َّب ل َ‬ ‫ِ‬ ‫صر ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّس فَ ِإ َ​َّ أ َ​َر َ​َّد یَ ْف تَع‬ ‫َد رََّ یَُ ول أَیُّ َه ا َّبِی اس َّْدخی وَّ َّب ل‬ ‫ص َرَّ َس َْجیْ ا َوَ​َل تَتَ َفیرج وَّ َوَد رََّ یَ ْدعو ْن َج ْوف َّب ل َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ع َِّْلَبْ و ِ‬ ‫ع َ​َل تَ ْفتَ ْ ه فَِإسی َ ِ‬ ‫ص رَّس ِْ‬ ‫ور َِّن ح دود‬ ‫َِّ قَ َ‬ ‫َّْل ْس َالَ َو ُّ‬ ‫ال َوَُْ َ‬ ‫َّبس َ‬ ‫َش ْی ا ْن ت ْی َ َ‬ ‫ع إ ْن تَ ْفتَ ْ ه تَی ْ ه َوَّب ل َ‬ ‫صر ِ‬ ‫َّبی ِه تَْ ابَی و َِّْلَب وَِّ َّبْم َفتی ة َُم ا ِرَ َّبی ِه تَْ ابَی و َبِ َ ِ‬ ‫َّس کِتَ اِ َّبی ِه َع یز َو َج یُ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ َْ‬ ‫ع َّب دیَّعی َعیَ ی َرأْ ِس َّب ل َ‬ ‫َّس و ِ‬ ‫یَّعی فَو َق َّب ل ِ‬ ‫وَّبد ِ‬ ‫َّعُ َّبی ِه فِی قَ ْی ِ‬ ‫ب ک لُ ْسیِ رَ۔ (دنسمادمح ‪،‬رمق‪)۰۱۰۴۲‬‬ ‫ْ‬ ‫صَر َ‬ ‫َ‬

‫’’وناسنبشمعاانااصنریریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬اہللاعتیلٰےنرصا ِطمیقتسمیکاثملایبن‬

‫یکےہہکاس(راےتس) ےکدوونںرطفدودویارںییچنھکوہیئںیہ ‪،‬انںیماجاجبےلھکوہےئدروازےںیہ ‪،‬نجرپرپدےڑپےوہےئ‬ ‫ںیہ۔راےتسےکرسےرپایاکپرےنواالاکپرراہےہہکاےولوگ ب اسراےتسرپآاجؤاوراسےسہنوٹہاورایاکپرےنواالاسےک‬ ‫ادنرےساکپرراہےہ ‪،‬انچہچن ب ب‬ ‫حوکیئصخشاندروازوںںیمےسیسکاکرپدہااھٹیااچاتہےہوتوہاکپررکاتہکےہ‪ :‬ربخدار ‪،‬رپدہہنااھٹیا۔ااھٹؤ‬ ‫ےگ وت ادنر ےلچ اجؤ ےگ۔ (آپ ےن فرامیا‪ ):‬ہی راہتس االسم ےہ ‪ ،‬دویارںی اہلل ےک دحود ںیہ ‪ ،‬دروازے اُس یک اقمئ رکدہ رحںیتم ںیہ ‪،‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ہدنبۂومنمےک‬ ‫راےتسےکرسےرپاکپرےنواالانمدیفرآندیجمےہاورراےتسےکاورپےس اکپرےنواالانمدیخدااکوہواظعےہوج ر‬ ‫دلںیموموجدےہ‘‘۔‬

‫ِ‬ ‫اامعلاصلحہاکدارودمار‬

‫َّْلَطیا ِ‬ ‫َع ْی َُ َمةَ بْ َن َوقی ر‬ ‫ول‬ ‫اص َّبیْیثِ یی یَُول َِذ ْ​ْ ت ع َم َر بْ َن ْ‬ ‫ال َِذ ْ​ْ ت َرس َ‬ ‫ِ َر ِض َی َّبی ه َعِْ ه َعیَ ی َّبْ ِمِْ َِْب قَ َ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت ِه ْ َرت ه إِبَ ی‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَُ ول‪ :‬إِیقَا َِّْل َْع َم ال بِابِل ی اأ َوإِیقَا بک لُ َّ ْ ِرء َ ا سَ َوی فَ َم ْن َکاسَ ْ‬ ‫َّبی ه َ‬ ‫ر ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اجَر إِبَْی ِه۔ (اخبری ‪،‬رمق‪(، )۰‬ملسم ‪،‬رمق‪)۸۹۲۱‬‬ ‫دسْیَا یصیِّ َها أ َْو إبَی ثَّ ْ َرأَة یَِْک َها فَ ِه ْ َرته إبَی َ ا َه َ‬

‫مرپہیےتہکوہےئانسہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلع‬ ‫’’ہمقلعنبواقصلبيیےتہکںیہہکںیمےنرمعنباطخبریضاہللہنعوک ب ر‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ہآدیم ےک ےیل ویہ ھچک وہ اگ سج یک اُس ےن ت یک وہ یگ۔‬ ‫وملس وک ہی فرامےت وہےئ انس ےہ‪ :‬اامعل اک دارو دمار وت سب وتینں رپ ےہ۔ ر‬ ‫انچہچن سجیک رجہت داینیک یسکزیچ ےک ےیلوہیئ ےسج وہیایا اچاتہ اھت یا یسک وعرتیک اخرط وہیئ سج ےس وہ اکنحرکیا اچاتہ اھت وت اُس یک‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رجہت(خدااوراُسےکروسلےکےیلںیہن ہکل) ایسزیچےکےیلامشروہیگسجیکاخرطاُسےنرجہتیکوہیگ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ع ن أَبِی هری رَة ۔۔۔ َِذْ ت رس َ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَُ ول‪ :‬إِ ین أَیو َل َّبِی ِ‬ ‫ض ی یَ ْوَ​َ َّبْ ُِیَا َ ِة‬ ‫اس ی ُْ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ‬ ‫ْ َ‬ ‫َْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّست ْش ِه ْدأ‬ ‫ت فِی َه ا قَ َ‬ ‫َّست ْش ِه َد فَأتِ َی بِ​ِه فَ َْیرفَه سَِْ َمه فَ ََْرفَ َها قَ َ‬ ‫ال قَاتَ ْی ت فِی َ‬ ‫ال فَ َم ا َعم ْی َ‬ ‫ع َحتی ی ْ‬ ‫َعیَْیه َرج ٌُ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ​ِ ِ‬ ‫ت ِ​ِلَ ْن ی َُ َ ِ‬ ‫ب َعیَی َو ْج ِه ِه َحتی ی أبْ ُِ َی فِ ی َّبِیا ِر‬ ‫قَ َ‬ ‫ت َوبَ ِکِی َ‬ ‫ع قَاتَ ْی َ‬ ‫ال َک َذبْ َ‬ ‫یُ ثی أ َر به فَس َ‬ ‫ال َجریءٌ فَ َُ ْد ق َ‬ ‫ِ‬ ‫ال تَ َْی ْم ت َّبْ​ِْْی َ​َ‬ ‫ت فِی َه ا قَ َ‬ ‫َوَرج ٌُ تَ َْی َ​َ َّبْ​ِْْی َ​َ َو َعی َمه َوقَ َرأَ َّبُْ ْرَ َن فَأتِ َی بِ​ِه فَ َْیرفَه سَِْ َم ه فَ ََْرفَ َه ا قَ َ‬ ‫ال فَ َم ا َعم ْی َ‬ ‫ال َک َذبت وبَ ِکِی ع ت ْیم ت َّبْ​ِْْی َ بِی ُ َ ِ‬ ‫أ َّبُْ ْرَ َن بِی َُ َ‬ ‫ع َّبُْ ْرَ َن قَ َ ْ َ َ َ َ َ ْ َ َ َ‬ ‫َو َعی ْمته َوقَ َرأْأ فِی َ‬ ‫ال َع اٌَ َوقَ َرأْ َ‬ ‫ال ه َو قَا ِرءٌ‬ ‫فَ َُ ْد قِی ُ ثی أ ِ ر بِ ِه فَس ِ ب عیَ ی وج ِه ِه حتی ی أبْ ُِ ی فِ ی َّبِی ا ِر ورج ُ و یس َّبی ه عیَی ِه وأَعطَاه ِ ن أَی َِ ِ‬ ‫اف‬ ‫َْ َ ْ‬ ‫ْ ْ‬ ‫َ َ َْ َ‬ ‫َ​َ ٌ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ب أَ ْن ی ِْ َف َ فی َه ا‬ ‫ت فی َه ا قَ َ‬ ‫َّبْ َم ِال کیل ِه فَأتِ َی به فَ َْیرفَه س َْ َمه فَ ََْرفَ َها قَ َ‬ ‫ال َ ا تَ َرْک ت ْن َس ِّ ریُ ا ُّ‬ ‫ال فَ َم ا َعم ْی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ​ِ ِ‬ ‫ب َعیَ ی َو ْجه ِه‬ ‫ت بِی َُ َ‬ ‫ع قَ َ‬ ‫ت َوبَ ِکِی َ‬ ‫إِیَل أَسْ َف ُْت فِی َها بَ َ‬ ‫ع فَ َْ ْی َ‬ ‫ال َک َذبْ َ‬ ‫ال ه َو َج َو ٌَّد فَ َُ ْد قی َُ ثی أ َر ب ه فَس َ‬ ‫ثی أبْ ُِ َی فِی َّبِیا ِر۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۸۹۲۳‬‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہیفرامےتوہےئانس‪ :‬مایمےکدن ب ےس‬

‫ےلہپاُسصخشاکہلصیفایکاجےئاگوجداینںیم دیہوہااھت۔وہاہللاعتیلٰےکوضحرںیمالیااجےئاگ ‪،‬رھپاہللاعت ٰیلاُےساینپ ںیتمعیاددالےئاگ ‪،‬‬ ‫وہان ب وک میلسترکےاگ ‪،‬اہللاعت ٰیل فرامےئاگ ہک وتےناِنوتمعنں وک ای رکایک اامعلےیک۔وہےہکاگ‪ :‬اےیباریاعتیلٰںیمریتیراہںیم‬ ‫ڑلا ‪،‬اہیںیہکںیم دیہوہایگ۔اہللاعتیلٰےہکاگ‪ :‬وتوھجٹوباتلےہوتریمیراہںیمںیہن ‪ ،‬ہکلاِسےیلڑلااھتہک ُتاہبدرالہکےئاوروہ‬ ‫گه ک‬ ‫ُتالہکاکچ۔رھپاُےسمنہجںیمےنکنیھپاکمکحوہاگ ‪،‬انچہچنوہاودنےھہنم سیبيےوہےئمنہجںیمھالدیااجےئاگ۔‬ ‫الیاجےئاگ ‪،‬رھپاہلل‬ ‫ڑپاھی) اھت۔اُےسیھباہللاعتیلٰےکوضحرںیم ا‬ ‫اھکسیاورفرآنڑپاھ(اور ا‬ ‫دورساوہصخشوہاگسجےنملعاھکیساور ا‬ ‫اعتیلٰ اُےس اینپ ںیتمعیاد دالےئ اگ ‪ ،‬وہاُن ب وک میلست رکے اگ ‪ ،‬اہلل اعتیلٰ فرامےئ اگ ہک وت ےن اِن وتمعنں وک یا رکایک اامعل ےیک۔وہ ےہکاگ‪:‬‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ڑپاھی)۔رپورداگرےہکاگ‪ :‬وتوھجٹاتہکےہ ‪،‬وت‬ ‫اھکسیاورریتیوخونشدیےکےیلفرآنڑپاھ(اور ا‬ ‫اےیباریاعتیلٰںیمےنملعاھکیساور ا‬ ‫اھکسیاھت ایہکولگےھجتاعملںیہکاوراسےیلفرآنڑپاھ(اورڑپاھیا) یاہک‬ ‫ےنریمیوخونشدیےکےیلںیہن ‪ ،‬ہکلاسےیلملعاھکیساور ا‬ ‫ہیاہک اجےئ ہکالفں صخش اقری (فرآناکملعم) ےہ ‪ ،‬اور ہی ےھجتاہک اج اکچ۔ رھپ اُےس منہجںیمےنکنیھپاک مکح وہ اگ ‪ ،‬انچہچن وہ اودنےھہنم‬ ‫گه ک‬ ‫سیبيےوہےئمنہجںیمھالدیااجےئاگ۔‬ ‫الیاجےئاگ ‪،‬رھپاہللاعت ٰیل‬ ‫دیاھت۔اُےسیھباہللاعتیلٰےکوضحرںیم ا‬ ‫ہرطحاکامل ا‬ ‫رسیتاوہصخشوہاگےسجاہللےناشکدیگاطعفرامیئاور ر‬ ‫اُےس اینپ ںیتمعیاددالےئ اگ ‪ ،‬وہ اُن ب وک میلسترکے اگ ‪ ،‬اہلل اعتیلٰ فرامےئ اگ‪ :‬وت ےن اِن وتمعنں وک ایرکایک اامعل ےیک۔ وہ ےہکاگ‪ :‬اے‬ ‫ہاُسومعقرپاافنقایکےہ ‪،‬اہجںاافنقرکیاےھجتدنسپاھت۔اہللاعتیلٰےہکاگ‪ :‬وتوھجٹاتہکےہوتےن‬ ‫یباریاعتیلٰںیمےنریتیراضیکاخرط ر‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ریمیراضےکےیلںیہن ‪ ،‬ہکلاِسےیلاملجراچاھتہکولگےھجتیخسںیہکاور وہےھجتاہک اجاکچ۔رھپاُےسیھبمنہج ںیمےنکنیھپاک مکحوہاگ ‪،‬‬ ‫گه ک‬ ‫انچہچنوہیھباودنےھہنم سیبيےوہےئمنہجںیمھالدیااجےئاگ‘‘۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رشماکہناصتوتررپودیع‬

‫عن سَافِ ر أَ ین عِّ َد َّبی ِه ب ن عم ر ر ِض ی َّبی ه عِْ هم ا أَخِّ ره أَ ین رس َ ِ‬ ‫ال‪ :‬إِ ین‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ‬ ‫َ َ َْ َ َ‬ ‫ْ َ َ​َ َ َ‬ ‫یِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َحیوَّ َ ا َخیَ ُْت َْ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۹۹۹۰‬‬ ‫صَِ ْو َن َه ِذهِ ُّ‬ ‫ین یَ ْ‬ ‫َّبص َوَر ی َْ یذبو َن یَ ْوَ​َ َّبُْیَا َ ة ی َُال َل َْ أ ْ‬ ‫َّبذ َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫عي‬ ‫رامیےہ‪ :‬ہی(رشماکہن)‬ ‫اتبیہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنف ا‬ ‫’’یاعفےسروایےہہکدبعاہللنبرمعریضاہلل ھمااےنام ںی ا‬

‫وصتترںیوجولگانبےتںیہ ‪،‬اُم ںیمایمںیمذعابدیااجےئاگ ‪،‬اُنےساہکاجےئاگہکوجھچکمتےنانبیاےہ ‪،‬اُےسابزدنہرکو۔‘‘‬

‫وعتیڈنگوںیکانمیہاورافشیکداع‬ ‫د‬

‫َّبرقَ ی وَّبت ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال َِذْ ت رس َ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫و‪،‬‬ ‫یم اء َ​َ َوَّبت َلوبَ ةَ ش ْر ٌ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَُ ول‪ :‬إ ین ُّ َ َ‬ ‫َع ْن َعِّْ د َّبی ه قَ َ ْ َ‬ ‫قَابَ ت ق ْی ت َِ تَُ ول ه َذَّ وَّبی ِه بَ​َُ ْد َکاسَت عیِ​ِ ی تَ ُْ ِذف وکِْ ت أَختیِ ف إِبَ ی ف َال رن َّبْی ه ِ‬ ‫ی یَ ْرقِیِ​ِ ی فَ ِإ َ​َّ‬ ‫ود ل‬ ‫َْ‬ ‫ْ‬ ‫ْ َْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ال عِّد َّبی ِه إِیقَا َ​َّو عم ُ َّب یش یطَ ِ‬ ‫ف َعِْ َه ا إِیقَا َک ا َن‬ ‫ان َک ا َن یَِْ​ِس َها بِیَ ِدهِ فَِإ َ​َّ َرقَا َه ا َک ی‬ ‫َرقَاسی َس َکَِ ْ‬ ‫ْ‬ ‫ت فَ َُ َ َْ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫اس َّ ْش ِ‬ ‫ِ َّبِی ِ‬ ‫ت‬ ‫س َر ی‬ ‫ف أَسْ َ‬ ‫یَکْفیع أَ ْن تَُوبی َک َما َکا َن َرسول َّبیه َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَُ ول‪:‬أَ ْه ْ‬ ‫ب َّبَِّْ أْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫و ِش َفاء َ​َل ی غَ ِادر َس َُما۔ (اوبداود ‪،‬رمق‪)۳۴۴۳‬‬ ‫َّبشیافی َ​َل ش َفاءَ إِیَل ش َفا َ‬ ‫’’دبعاہلل نب وعسمد ےس روای ےہ ہک ںیم ےن روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس وک ہی ےتہک وہےئ انس ےہ‪ :‬ناھڑ وھپی ‪ ،‬ڈنگے اور‬

‫ایمںویبیںیم بخدایئھاےنلےکوعتید ب رشکںیہ۔(دبعاہللنبوعسمدیکویبیزبنیےن) اہکمتہیویکںہہکرےہوہ ‪،‬خدایکمسق‬ ‫ریمی آھکن دشت درد ےس یلکن اجیت یھت اور ںیم الفں وہیدی ےک یاس دم رکاےن اجیت یھت ‪ ،‬وہ ےھجم دم رک داتی اھت وت ریمی آھکن وک وکسن‬ ‫وھچی(وتاسںیمدردوہیا) ‪،‬رھپ ب ب‬ ‫حدم‬ ‫اتچنہپ۔دبعاہللنبوعسمدےناہکہیوکسنوتاطیشنےکلمعےسوہیااھت۔وہاےنپاہھتےسآھکنوک ا‬ ‫اجیوتوہآھکن وکوھچےنےسیباز آاجیا ‪(،‬انچہچندردمتخوہاجیا)۔ریتےےیلہیاکیفاھت ہکوتویہاملکتیتہکوجروسلاہللیلص اہللہیلع‬ ‫ایک ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫وملس اہک رکےت ےھت۔اے اناونں ےک رپورداگر امیبری وک دور رک دے اور افش دے وت یہ افش دےنی واال ےہ ‪ ،‬ریتی افش ےک مالوہ وکیئافش‬ ‫ںیہن۔ایسیافشدےوجامیبریوکیبالکلمتخرکدے۔‘‘‬

‫ریغاہللیکمسقاھکےنیکیفن‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع ِن َّب ِن عم ر إِسلی َِذْ ت رس َ ِ‬ ‫و۔‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَُ ول‪ْ َ :‬ن َحیَ َ‬ ‫ف بِغَ ِْی َّبی ه فَ َُ ْد أَ ْش َر َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َ ْ َ​َ‬

‫(اوبداود ‪،‬رمق‪)۳۲۹۰‬‬

‫’’انبرمعریضاہلل ہنعےسروای ےہ ہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلع وملسوکہی فرامےتوہےئانسےہ ہکسج ےناہللےکوسا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫یسکاوریکمسقاھکیئ ‪،‬اُسےنرشکاکاراکتبایک۔ ‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رشتکےساہللیکےباینزی‬

‫ِ‬ ‫َّبش َرَک ِاء‬ ‫و َوتَ َْ ابَی‪ :‬أَسَا أَ ْیَِ ی ُّ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪ :‬قَ َ‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرَة قَ َ‬ ‫ال َّبی ه تََِّ َار َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫و فِی ِه َ ِْی َی ِْیی تَ َرْکته َو ِش ْرَکه۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۱۸۱۹‬‬ ‫َع ْن َّبش ْلرو َ ْن َعم َُ َع َمال أَ ْشَر َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ث‬ ‫’’اوب ہرترہ ریض اہلل ہنع روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس اک ہی ارشاد ایبن رکےت ںیہ ہک اہلل زع و لج فرامیا ےہ‪ :‬ںیم امتمرشوکیں ںیم‬

‫لداسجےناےنپیسکاکمںیمریمےاسھتیسکدورسےوکرشیایک ‪،‬ںیماُسےساگلوہ‬ ‫ب ےسزیادہرشتکےسےباینزوہں ‪ٰ ،‬‬ ‫انبیےہ۔‬ ‫ںاوروہاُیساکےہسجوکاُسےنریمارشی ا‬

‫رشماکہناواہمیکیفن‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال أَ ْخِّ رسِی رج ُ ِ ن أَ ْ ِ‬ ‫َعِّْ د َّبی ِه بْ ن َعِّی ر‬ ‫ص ا ِر أَسیه َْ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ْن َِّْلَسْ َ‬ ‫ی َ اِ َّبِیِِّ لی َ‬ ‫اس قَ َ َ َ َ ٌ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ی یی‬ ‫استَ َِ َار فَ َُ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ ر َی بِ​َِ ْ رَ فَ ْ‬ ‫ال َل َْ َرس ول َّبی ه َ‬ ‫وس بَْی یَة َ َ َرسول َّبیه َ‬ ‫بَْی َِ َما ه َْ جی ٌ‬ ‫َّجَا ِهیِی ِة إِ َ​َّ رِ َی ِبِ​ِثْ ُِ َه َذَّ قَابوَّ َّبی ه َوَرس وبه أ َْعیَ َ کِیا سَُ ول وبِ َد‬ ‫َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪ َ :‬ا َ​َّ کِْ ت َْ تَُوب و َن فِ ی ْ‬ ‫ال رس ول َّبی ِه ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ‪ :‬فَِإسیه ا َ​َل ی ر ی ِ ا بِم و ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫أ‬ ‫یَ َوَ َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ َ ْ‬ ‫اأ َرج ٌُ َع ٌ‬ ‫َّبیْی یَ ةَ َرج ٌُ َع ٌ‬ ‫یَ فَ َُ َ َ‬ ‫ِ یِ‬ ‫أ ر ِ ِ​ِ ِ‬ ‫ین‬ ‫و َوتَ َْابَی ْ‬ ‫َّذه إِ َ​َّ قَ َ‬ ‫َحد َوَ​َل ُلَیَاته َوبَک ْن َربَُِّا تََِّ َار َ‬ ‫َ‬ ‫ضی أَْ رَّ َسِّی َع َ​ََّیَة َّبْ َْ ْر َِ ثی َس ِّی َع أَ ْه ُ َّب یس َماء َّب ذ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یَی وسَهَ َحتی ی یَِّْ ی َل َّبتیس ِِّیع أَ ْه ُ َه ذه َّب یس ماء َّب دُّسْیَا ثی قَ َ ی‬ ‫ین یَی و َن َ​ََّیَ ةَ َّبْ َْ ْر َِ ُلَ َمیَ ة َّبْ َْ ْر َِ َ ا َ​َّ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ال َّب ذ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال فَیَ ْستَ ِْ​ِْب بَ ْ​ْض أَ ْه ُِ َّب یس َم َاوَّأ بَ ْ​ْض ا َحتی ی یَِّْ ی َل ْ‬ ‫ال قَ َ‬ ‫ال َربُّک َْ فَی ِْ​ِْبوسَه َْ َ ا َ​َّ قَ َ‬ ‫قَ َ‬ ‫َّْلََِّ ر َه ذه َّب یس َماءَ‬ ‫َّب دُّسْیَا فَتَ ِْطَ ف ْ‬ ‫َّجِ ُّن َّب یس ْم َ فَیَ ُْ ِذفو َن إِبَ ی أ َْوبِیَ ِاء ِه َْ َوی ْرَ ْو َن بِ ِه فَ َم ا َج اء وَّ بِ ِه َعیَ ی َو ْج ِه ِه فَه َو َح ٌّ‬ ‫َوبَ ِکِی ه َْ یَ ُْ ِرفو َن فِی ِه َویَِزیدو َن۔ (ملسم ‪ ،‬رمق‪)۹۴۰۹‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫عي‬ ‫’’دبعاہللانبابعسریضاہلل ھمااےتہکںیہہکےھجمایااصنریاحصیبےناتبیاےہہکایرات ب ب‬ ‫حہکمہروسلاہللیلصاہللہیلع‬ ‫ک‬ ‫وٹیاوروخبرونشوہا۔آپےناحصہبےسوپاھچ‪ :‬زامۂناجتیلہںیم ب ب‬ ‫حاسرطح‬ ‫وملسےکاسھتےھٹیبوہےئےھت ‪،‬اےنتںیماییارا ا‬ ‫وکیئیاراوٹاتٹاھتوتمتایکےتہکےھت؟ولوگںےنرعضایک‪( :‬تقیقحوت) اہللاوراساکروسلیہاجےتنںیہ ‪،‬مہےتھجمسےھتہکآجیکرات‬ ‫ک‬ ‫ںیموکیئ بتراآدیمدیپاوہاےہ ایرماےہ ‪،‬وتروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ںیہن ‪،‬یارےیسکیکومتوایحتےسںیہنوٹےتٹ۔‬ ‫اہتبل (اسیک تقیقح ہی ےہ ہک ) مارا رب وج تہب یب باترتک ےہ اور سج اک یامتہب دنلب ےہ ‪ ،‬وہ ب ب‬ ‫ح وکیئ مکح رکیا ےہ وت احنیلمِ رعش‬ ‫فرےتش(اےسنسرک) اسیکحیبسترکےتںیہ ‪ ،‬رھپان یکحیبستنسرکرعش ےکفریبیآامسنواےلفرےتشاسیک حیبسترکےتںیہ ‪،‬اہیں‬ ‫یہکہیحیبستاسامسےئداینےکفروتشںیچنہپاجیتےہ۔رھپرعشےسفریبیآامسنواےلفرےتشاحنیلمرعشفروتشںےسوپےتھچ‬ ‫ت‬ ‫ںیہ ہک مھاارے رب ےن ایک اہک ےہ ‪ ،‬وت وہ ام ںی اتبےت ںیہ ہک ہی مکح وہا ےہ۔ راوی ےتہک ںیہ ہک رھپ ایس رطح ےس ہر آامسن واےل‬ ‫دورسےآامسنواولںوکربخدےتیںیہ ‪،‬اہیںیہکوہربخامسےئداینیچنہپاجیتےہ ‪،‬وترھپاہیںےسوہربخانجتا‬

‫ےتیلاوراےنپ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دووتسں(اکونہںوریغہ) وکانسےتںیہ ‪(،‬اسومعق) رپاُم ںیان(اہشوبں) ےکذرےعیےسامرااجیاےہ۔انچہچنہی(انجت) وجالص‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ربخالےئوہےتںیہارگاینتیہایبنیکاجےئوتوہچسوہیتےہ ‪،‬رگمہی(اکنہوریغہ) اسںیموھجٹالمےتاورااضہفرکےتںیہ۔‘‘‬

‫ث‬ ‫ؤمتیباذلاتوہےنیکیفن‬ ‫اایشےک ر‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اُل َدیِِّْیَ ِة‬ ‫َّبص ِّْ ِع بِ ْ‬ ‫َع ْن َزیْ ِد بْ ِن َخابِ رد ْ‬ ‫َّج َهِ​ِ لی أَسیه قَ َ‬ ‫ی َال َة ُّ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َ‬ ‫ی یی بََِ ا َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ال َ‬ ‫ِ‬ ‫عیَی إِثْ ِر َذ راء َکاسَ ِ‬ ‫ف أَقْ َُِّ َعیَی َّبِ ِ‬ ‫ال َربُّک َْ قَابوَّ َّبی ه‬ ‫ال‪َ :‬ه ُْ تَ ْدرو َن َ ا َ​َّ قَ َ‬ ‫یاس فَ َُ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ت ْن َّبیْی یَة فَیَ یما َّسْ َ‬ ‫صَر َ َ‬ ‫ع ِْ​ِ ٌن‬ ‫َیَِّ َع ِ ْن ِعَِّ ِادی ِْ​ِ ٌن بِی َوَکافٌِر فَأَیا َ ْن قَ َ‬ ‫َوَرسوبه أ َْعیَ​َ قَ َ‬ ‫ض ُِ َّبی ِه َوَر ََّْتِ ِه فَ َذبِ َ‬ ‫ال ِط ْرسَا بَِف ْ‬ ‫ال‪ :‬أ ْ‬ ‫ب وأَی ا ن قَ َ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع َک افِر بِی و ِْ​ِ ٌن بِابْ َکوَک ِ‬ ‫ب۔ (اخبری ‪،‬رمق‪،)۴۸۶‬‬ ‫ب ی َوَک افٌر بابْ َک ْوَک ِ َ َ ْ‬ ‫ال بَِ ْوء َک َذَّ َوَک َذَّ فَ َذب َ ٌ َ‬ ‫ْ‬ ‫(ملسم ‪،‬رمق‪)۲۳۰‬‬ ‫زینباخدلینہجریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےندحہیبیےکاقممرپراتیکیبارشےکدعبحبص‬ ‫’’ د‬ ‫ت‬ ‫یک امنز ڑپاھیئ۔ امنز ےس افرغ وہےن ےک دعب آپ ےن ولوگں یک رطف رخایک اور فرامیا‪ :‬ایک مت اجےتن وہ ہک مھاارے رب ےن ایک اہک‬ ‫رامی ےہ‪:‬ریمے دنبوں ںیم ھچک ےن ھجم رپ اامین یک‬ ‫اتبی ہک اہلل ف ا‬ ‫ےہ۔ اوھنں ےن اہک ہک اہلل اور اس اک روسل یہ اجےتن ںیہ۔آپ ےن ا‬ ‫احلںیمحبصیکاورھچکےنک ریکاحلںیم۔سپنجولوگںےنہیاہکہکمہرپاہللےکلضفاوراسیکرک تیکوہجےسیبارشوہیئ‬ ‫ث‬ ‫ؤمتیباذلاتوہےن) اکک ررکےتںیہاوروہنجںےنہیاہکہکہییبارشاتسروں‬ ‫ےہوتہیولگںیہوجھجمرپاامینرےتھکاوراتسروں(ےک ر‬ ‫یکوہجےسوہیئےہ ‪،‬وہاتسروںرپاامینرےنھکواےلاورریماک ررکےنواےلںیہ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫یبالطوصتراتیکیفن‬

‫َع ْن َّبْ ِن ع َمَر َر ِض ی َّبی ه َعِْ ه َم ا أَسیه َک ا َن ُیِْْب َع ْن َّبِیِِّ لی َ ی ی ِ ی ِ ی‬ ‫س َوَّبْ َُ َم َر َ​َل‬ ‫ی ی َّب ه َعیَْی ه َو َس َ​َ‪ :‬إن َّب یش ْم َ‬ ‫َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ ِ ِ ِ ر ِ ِ​ِ ِ‬ ‫ص یُّوَّ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، )۰۱۸۲‬‬ ‫َُیْس َفان ب َم ْوأ أَ َح د َوَ​َل ُلَیَات ه َوبَکِی ه َم ا َیَتَ ان ْن َیَاأ َّبی ه فَِإ َ​َّ َرأَیْتموَه ا فَ َ‬ ‫(ملسم ‪،‬رمق‪)۲۰۲۰‬‬

‫عي‬ ‫’’انب رمع ریض اہلل ھماا یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےس روای ایک رکےت ےھت‪ :‬ہی وسرج اور اچدن یسک یک ومت و ایحت یک انب رپ ںیہن‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫انہگےت ‪ ،‬ہکلہیاہللیکناوینںںیمےسدونااینںںیہ ‪،‬انچہچن ب ب‬ ‫حمتاِم ںی(انہگیاوہا) دوھکیوتامنزڑپوھ۔‘‘‬

‫ملعبیغیکیفن‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ی ِفیةَ َع ْن بَ ْ​ْ ِ‬ ‫ال‪ْ َ :‬ن أَتَی‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ َع ْن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ض أ َْزَو َِّج َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َع ْن َ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ْی بَْی یَة۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۹۴۲۰‬‬ ‫ی َالةٌ أ َْربَْ َ‬ ‫َعیرَّفا فَ َسأَبَه َع ْن َش ْیء َ​َْ ت َُِّْ ُْ بَه َ‬ ‫’’ہیفص(یانبعیہ)یبنیلصاہلل ہیلعوملسیکیسکویبیےسروایرکیتںیہ ہک آپےنفرامیا‪ :‬وجصخشاینپ یسکزیچاک اتپوپےنھچرعاف‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ےکیاساجےئاگ ‪،‬اُسیکاچسیلدنیکامنزلوبلہنوہیگ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ی ِفیةَ َع ْن بَ ْ​ْ ِ‬ ‫ال‪ْ َ :‬ن أَتَی‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ َع ْن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ض أ َْزَو َِّج َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َع ْن َ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی یَ ْو ا۔ (أدمح ‪،‬رمق‪)۰۶۲۱۲‬‬ ‫ی َالةٌ أ َْربَْ َ‬ ‫ص یدقَه ِبَا یَُول َ​َْ ی َُِّْ ُْ بَه َ‬ ‫َعیرَّفا فَ َ‬

‫’’ہیفص(یانبعیہ)یبنیلصاہللہیلعوملسیکیسکویبیےسروایرکیتںیہہکآپےنفرامیا‪ :‬وجصخش(یسکزیچاکاتپوپےنھچےکےیل)‬

‫رعافےکیاساجےئاگاوررھپوجوہےہکاےسچسےھجمساگ ‪،‬وتاُسیکاچسیلدنیکامنزلوبلہنوہیگ‘‘۔‬

‫اہکییکتقیقح‬

‫ت عائِ َش ة ر ِض ی َّبی ه عِْ هم ا‪ :‬س أ َ​َل أسَ اس َّبِیِِّ ی ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ ع ن َّبْک یه ِ‬ ‫ان فَ َُ ا َل‪ :‬إِسیه َْ‬ ‫قَابَ ْ َ‬ ‫ٌ ی َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ ْ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه‬ ‫ال فَ َُ َ‬ ‫ول َّبی ِه فَ ِإسیه َْ َُ لدثو َن بِاب یش ْی ِء یَک ون َح ًُّ ا قَ َ‬ ‫بَْیس وَّ بِ َش ْی رء‪ ،‬فَ َُ ابوَّ یَا َرس َ‬ ‫ال َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ِ ِ ِ ِ​ِ‬ ‫َُّل ل َُیْطَفه ا ِْ‬ ‫وسیَ‪ :‬تِْی َ ِ ِ‬ ‫اج ِة فَیَ ِْیِط و َن فِی ِه أَ ْکثَ َر‬ ‫َ‬ ‫یج َ‬ ‫َّجِل ُّی فَی َُ ْرقرَه ا ف ی أ ن َوبیل ه َک َُ ْرقَ َرةِ َّبد َ‬ ‫ع َّبْ َکی َمة ْن َْ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫ِ ْن ِ ائَِة َک ْذبَرة۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۱۹۶۰‬‬ ‫’’اع ہش ریض اہلل عيھاا یتہک ںیہ ہک ھچک ولوگں ےن روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےس اکونہں ےک یبارے ںیم وسال ایک ‪ ،‬وت آپ ےن‬

‫فرامیا‪:‬ہی ولگ ھچک یھب ںیہن ںیہ۔ ولوگں ےن اہک ہک اے اہلل ےک روسل وہ (ضعب اواقت) ایسی یباںیت ایبن رک دےتی ںیہ وج چس وہ اجیت‬ ‫وہیےہاوررھپوہاُسیباتوکرمیغیک‬ ‫رامیہکوہیباتہ یوہیتےہ ‪،‬ےسجیسکنجےن(فرےتشےس) ااکچ ا‬ ‫ںیہ ‪،‬وتیبنیلصاہللہیلعوملسےنف ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رطح ٹک ٹک رک ےک اےنپ (اکنہ) دووتسں ےک اکن ںیم ھال داتی ےہ اور ہی ولگ اس ںیم وس وھجٹ الم رک ولوگں ےس ایبن رکےت‬ ‫ںیہ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ول َّبی ِه ییی َّبیه عیَی ِه وسیَ عن َّبْک یه ِ‬ ‫ی یی َّبی ه‬ ‫ان فَ َُ َ‬ ‫اس َرس َ‬ ‫قَابَ ْ‬ ‫ال َل َْ َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ َْ‬ ‫ت َعائ َشة َسأ َ​َل أسَ ٌ‬ ‫عیَی ِه وس یَ‪ َ:‬بَیس وَّ بِ َش ی رء قَ ابوَّ ی ا رس َ ِ‬ ‫ال َرس ول َّبی ِه‬ ‫َحیَاس ا َّب یش ْیءَ یَک ون َح ًُّ ا قَ َ‬ ‫ول َّبی ه فَ ِإسیه َْ َُ دلثو َن أ ْ‬ ‫َْ َ​َ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫ْ‬ ‫ِ ِ ِ​ِ‬ ‫َّجِ لن َُیْطَفه ا ِْ‬ ‫اج ِة فَیَ ِْیِط و َن‬ ‫ع َّبْ َکیِ َم ة ِ ْن ْ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ تِْی َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫یج َ‬ ‫َّجِل ُّی فَیَ ُ​ُّرَه ا ف ی أ ن َوبیل ه قَ یر َّبد َ‬ ‫فِی َها أَ ْکثَ َر ِ ْن ِ ائَِة َک ْذبَرة۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۹۴۰۱‬‬ ‫’’اع ہشریضاہللعيھاایتہکںیہہکھچکولوگںےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےساکونہںےکیبارےںیموپاھچوتروسلاہللیلصاہلل‬

‫ہیلعوملسےناُنےسفرامیا‪ :‬ہیاکنہھچکیھبںیہنوہےت۔ولوگںےناہکہکہیضعباواقتایسییباتایبنرکدےتیںیہوجہ یوہاجیت‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےہ۔روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬وہ(درالص) انجتیک(اڑایئوہیئیباوتںںیمےسای) یباتوہیتےہےسجیسکنجےن‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫وہیےہاوررھپوہاےساےنپ(اکنہ) دووتسںےکاکنںیمرمیغیکرطحٹکٹکرکےتوہےئھالداتیےہ۔رھپوہ(ولوگںےس‬ ‫اڑای ا‬ ‫ا‬ ‫ایبنرکےتوہےئ) اسںیماینپرطفےسوسوھجٹالمدےتیںیہ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رشماکہناقعدئووصتراتیکیفن‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪َ​َ:‬ل َع ْد َوی َوَ​َل ِطیَ َرَة َوَ​َل َها َ ةَ َوَ​َل‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن أَب ی هَریْ َرَة َرض َی َّبی ه َعِْ ه َع ْن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ی َفَر۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۹۱۹۱‬‬ ‫َ‬ ‫’’اوب ہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬ہن وھچت ےہ ‪ ،‬ہن لدافیل ےہ ‪ ،‬ہن رمدے یک‬

‫وہیےہ۔‘‘‬ ‫وھکڑپیےسرپدنہنکلیااےہاورہنٹیپںیموھبکاکاسی ا‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال أ َْعَرَّبِ ٌّی‬ ‫ی َفَر َوَ​َل َها َ ةَ‪ ،‬فَ َُ َ‬ ‫ْی قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرَة ح َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ‪َ​َ :‬ل َع ْد َوی َوَ​َل َ‬ ‫ال َرسول َّبیه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ول َّبی ِه فَ َم ا بَال ِْ‬ ‫َج َرِ فَیَ ْدخُ فِی َه ا فَی ْ ِرب َه ا‬ ‫یَا َرس َ‬ ‫َّْلبِ ُِ تَک ون ف ی َّبیرْ ُِ َکأَسی َه ا َّب لَِّ اء فَیَ یء َّبَِّْْ ی َِّْل ْ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪ :‬فَمن أ َْع َدی َِّْلَیو َل۔ ۔۔۔ إِ ین رس َ ِ‬ ‫ی َفَر‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫ال‪َ​َ :‬ل َع ْد َوی َوَ​َل طیَ َرةَ َوَ​َل َ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫کی َها قَ َ َ ْ‬ ‫َ‬ ‫َوَ​َل َها َ ةَ۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۹۱۴۹، ۹۱۴۴‬‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہک ب ب‬ ‫حروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیاہکہنوھچتےہ ‪،‬ہنٹیپںیموھبکاکاسی‬

‫وہیاےہاورہنرمدےیکوھکڑپیےس وکیئرپدنہنکلیااےہ ‪،‬وتایداہییتصخشےنوسالایک‪ :‬اےاہللےکروسلاناووٹنںاکایکاعمہلم‬ ‫ث‬ ‫وہیےہوجراتسگینںیموہےتںیہوت اےسی(اصفاورےنکچ) وہےتںیہےسیجہکہرن ‪،‬رھپایاخریش ک‬ ‫آیاور انںیمشالموہاجیا‬ ‫اوی ا‬ ‫ا‬ ‫ےہوتوہ ب وکاخریشرکداتیےہ۔آپےنفرامیا‪ :‬ےلہپ ک‬ ‫اوی وکسکےنامیبریاگلیئیھت۔۔۔۔(اوبہرترہریضاہلل ہنعےتہک ںیہہک)‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫وہیےہاور ہنرمدےیک وھکڑپیےس‬ ‫روسلاہللیلصاہلل ہیلعوملس ےنفرامیا‪ :‬ہنوھچتےہ ‪،‬ہنلدافیلےہ ‪،‬ہن ٹیپںیموھبک اکاسی ا‬ ‫رپدنہنکلیااےہ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ول۔ (ملسم ‪،‬رمق‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪َ​َ :‬ل َع ْد َوی َوَ​َل ِطیَ َرَة َوَ​َل ی َ‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن َج ابِر قَ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬

‫‪)۹۱۹۹‬‬

‫’’ ب‬ ‫اجترریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬ہنوھچتےہ ‪،‬ہنلدافیلےہاورہنوغلایبیباینیہوکیئ‬ ‫زیچےہ۔‘‘‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ب‬ ‫انایکتبحمںیمولغیکیفن‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یص َاری‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَُ ول‪َ​َ :‬ل تطْروس ی َک َم ا أَطْ َر ْ‬ ‫أ َّبِ َ‬ ‫َع ْن ع َم َر َرض َی َّبی ه َعِْ ه َذ ْ​ْ ت َّبِیِِّ یی َ‬ ‫َّبْ َن َ ْرَ​َ فَِإیقَا أَسَا َعِّْده فَُوبوَّ َعِّْد َّبی ِه َوَرسوبه۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۳۸۸۹‬‬

‫اکروسلیہاہکرکو۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ک‬ ‫’’رمعریضاہللہنعےسروایےہہکںیمےنیبنیلصاہللہیلعوملسوکہیےتہکوہےئانسےہ‪ :‬ےھجمریمےرمےبتےسہن بتراھؤےسیج‬ ‫ک‬ ‫دیےہ۔ںیموتسباہللاکدنبہوہں ‪،‬انچہچنےھجماہللاکدنبہاوراس‬ ‫ہکاصنری ٰےنعبسی ٰانبرممیامہیلعاالسلموکانےکرمےبتےسزیادہ بتراھ ا‬

‫رشماکہناملکتیکیفن‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اس قَ َ ِ‬ ‫َع ِن َّبْ ِن َعِّی ر‬ ‫ال‪ :‬بَ ُْ‬ ‫أ فَ َُ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َرج ال یَُ ول َ ا َش اءَ َّبی ه َو َِ ْء َ‬ ‫ال َذ َ َرسول َّبیه َ‬ ‫َ ا َشاءَ َّبیه َو ْح َده۔ (ادمح ‪،‬رمق‪)۰۹۶۹‬‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ش اہللوس‘(وجاہللاچےہاورآپ‬ ‫’’انبابعسریضاہللامہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنایآدیموک’ام ا‬

‫اچںیہ) ےتہکوہےئانسوتآپےنفرامیا‪ :‬ہکلوجاہللاالیکاچےہ۔‘‘‬

‫رشماکہنلمعیکاممتعن‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َعائِ َشة َو َعِّْد َّبی ِه بْ َن َعِّی ر‬ ‫ص ة بَه َعیَ ی‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ طَف َ یَطْ َر َمی َ‬ ‫اس قَ َاَل بَ یما سَ​َزَل بَرسول َّبیه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی‬ ‫ور‬ ‫َو ْج ِه ِه فَِإ َ​َّ َّ ْی تَ یَ ِ َا َک َش َف َها َع ْن َو ْج ِه ِه فَ َُ َ‬ ‫ال َوه َو َک َذبِ َ‬ ‫ع‪ :‬بَ ْ​َِْ ة َّبی ه َعیَ ی َّبْیَ ه ود َوَّبِ َ‬ ‫یص َاری ََّتَذوَّ ق ِّ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یَِ ْوَّ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۸۳۶‬‬ ‫أَسِِّْیَائ ِه َْ َ َساج َد َُ لذر َ ا َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫عي‬ ‫’’اع ہشاوردبعاہللانبابعسریضاہلل ھمااےتہکںیہہک ب ب‬ ‫حروسلاہللیلصاہللہیلعوملسرمضاوملتںیمالتبموہےئوتآپاینپ‬ ‫اچدروکیباریباررہچےرپھاےتلرھپ ب ب‬ ‫حھچکاافہقوہیاوتاےساےنپرہچےےساٹہدےتی ‪،‬آپےن‪۰‬رطضابیکایساحلںیمفرامیا‪ :‬وہیدو‬ ‫ک‬ ‫انیکربقوںوکدجسمںیانبایل۔آپ(ہیفرامرکاینپاموک) اناکومںےسےنچبوکہہکرےہ‬ ‫اصنری ٰرپخدایکتهيکااروہہکاوھنںےناےنپ ب ا‬ ‫ےھتوجاوھنںےنےیکےھت‘‘۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یُّوَّ‬ ‫ال قَ َ‬ ‫ی قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِ ی َ ْرثَ رد َّبْغََِ ِو ل‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ‪َ​َ :‬ل ََْتیس وَّ َعیَ ی َّبُِّْ وِر َوَ​َل ت َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬

‫إِبَْی َها۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۲۲۹۱‬‬

‫ث‬ ‫رمیونغیریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ہنربقوںرپاھٹیبرکواورہنانیکرطفرخ‬ ‫’’اوب د‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رکےکامنزڑپاھرکو۔ ‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫وادلنیےسنسحولسکاکمکح‬

‫ِ ِ‬ ‫ول َّبی ِه‬ ‫ال یَا َرس َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َُ َ‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرَة َر ِض َی َّبیه َعِْه قَ َ‬ ‫ال َجاءَ َرج ٌُ إِبَی َرسول َّبیه َ‬ ‫ن أَح ُّ َّبِی ِ ِ‬ ‫ع‪،‬‬ ‫ال‪ :‬ثی َ ْن‪ ،‬قَ َ‬ ‫ع‪ ،‬قَ َ‬ ‫ال‪ :‬ثی َ ْن‪ ،‬قَ َ‬ ‫ال‪ :‬أ ُّ ع‪ ،‬قَ َ‬ ‫ی َ ابَتِی قَ َ‬ ‫ال‪ :‬ثی أ ُّ َ‬ ‫ال‪ :‬ثی أ ُّ َ‬ ‫اس ِب ْس ِن َ‬ ‫َْ َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫و۔ (اخبری ‪،‬رمق‪(، )۹۹۱۰‬ملسم ‪،‬رمق‪)۶۹۱۰‬‬ ‫ال‪ :‬ثی َ ْن‪ ،‬قَ َ‬ ‫قَ َ‬ ‫ال‪ :‬ثی أَبو َ‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکیاسایآدیمآیااوراسےناہکاےاہللےکروسل!‬ ‫ت‬ ‫ریمے نسح ولسک اک ب ےس زیادہ قح دار وکن ےہ۔ آپ ےن فرامیا‪ :‬مھااری امں ‪ ،‬اس ےن اہک رھپ وکن ےہ آپ ےن فرامیا‪ :‬رھپ‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫مھااریامں ‪،‬اسےناہکرھپوکنےہآپےنفرامیا‪ :‬رھپ مھااریامں ‪،‬اسےناہکرھپوکنےہآپےنفرامیا‪ :‬رھپ مھاارایباپ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ص َالة َعیَ ی َوقْتِ َه ا‬ ‫ب إِبَی َّبی ِه قَ َ‬ ‫قَ َ‬ ‫ال‪َّ :‬ب ی‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ أ ُّ‬ ‫َح ُّ‬ ‫ال (عِّدَّلل) َس أَبْت َّبِیِِّ یی َ‬ ‫َی َّبْ َْ َم ُِ أ َ‬ ‫َّجِ َه اد فِ ی َس ِِّ ِیُ َّبی ِه۔ (اخبری ‪،‬رمق‪(، )۹۲۱‬ملسم ‪،‬‬ ‫ال‪ْ :‬‬ ‫َی قَ َ‬ ‫ال‪ :‬ثی بِ ُّر َّبْ َوَّبِ َدیْ ِن قَ َ‬ ‫َی قَ َ‬ ‫قَ َ‬ ‫ال ثی أ ٌّ‬ ‫ال ثی أ ٌّ‬ ‫رمق‪)۲۹۲‬‬ ‫’’دبعاہللنبوعسمدریضاہللہنعےتہکںیہہکںیمےنیبنیلصاہللہیلعوملسےسوپاھچہکاہللاعتیلٰےکتردیوکناسلمع ب ےس‬ ‫زیادہدنسپیدہےہ۔آپےنفرامیا‪ :‬وقرپامنزڑپانھ ‪،‬وپاھچاسےکدعب ‪،‬آپےنفرامیا‪ :‬وادلنیےکاسھتااھچ بتریاؤرکیا ‪،‬رھپوپاھچاس‬ ‫ےکدعب ‪،‬آپےنفرامیا‪:‬اہللیکراہںیماہجدرکیا۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ال‪َ :‬ر ِی َ​َ أَسْف ثی َر ِی َ​َ أَسْف ثی َر ِی َ​َ أَسْف قِی َُ َ ْن یَا‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن أَبی هَریْ َرَة َع ْن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫َّجَِیة۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۶۹۰۱‬‬ ‫َح َدهَا أ َْو کِیَْی ِه َما فَیَ َْ یَ ْدخ ُْ ْ‬ ‫ول َّبی ِه قَ َ‬ ‫َرس َ‬ ‫ال‪ْ َ :‬ن أ َْد َر َ‬ ‫و أَبَ َویْه عِْ َد َّبْک َِْب أ َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےتہکںیہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬اُسصخشےکےیلذلےہ ‪،‬اُسصخشےکےیلذل‬ ‫ےہ ‪،‬اُسصخشےکےیلذلےہ۔ولوگںےنوپاھچ‪ :‬سکےکےیل ‪،‬یاروسلاہلل؟آپےنفرامیا‪ :‬سجےکامںیباپیااُنںیمےسوکیئ‬ ‫ک‬ ‫ایاُسےکیاس بتراھےپوکاچنہپاوروہاِسےکیباووجد(اُنیکخدمرکےک) بجںیمدالخہنوہاکس۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اس تَأْ َسَه فِ ی‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَ ْ‬ ‫َعِّْ د َّبی ه بْن َع ْم رو َرض َی َّبی ه َعِْ ه َم ا یَُ ول َج اءَ َرج ٌُ إِبَی َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ال‪ :‬فَِفی ِه َما فَ َ ا ِه ْد۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۳۱۱۸‬‬ ‫ْ‬ ‫ال سَ َْ َْ قَ َ‬ ‫َح ٌّی َوَّبِ َدَّو قَ َ‬ ‫َّجِ َه ِاد فَ َُ َ‬ ‫ال‪ :‬أ َ‬ ‫ت‬

‫’’دبعاہللنبرمعوریضاہللہنعاکایبنےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسایصخشےناہجدیکااجزتاچیہ۔آپےنوپاھچ‪:‬‬

‫مھاارےوادلنیزدنہںیہ؟رعضایک‪ :‬یجاہں۔فرامیا‪ :‬رھپاُنیکخدمںیمروہ ‪،‬یہیاہجدےہ۔‘‘‬

‫َوإِیَل فَِ یْبهَا۔ (اوبداود ‪،‬رمق‪)۲۹۳۱‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ع ن أَبِ ی س ِْ ر‬ ‫ِ ِ‬ ‫ال‪َ :‬ه ُْ‬ ‫ید ْ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ِ ْن َّبْ یَ َم ِن فَ َُ َ‬ ‫َّْل ْد ِر ل‬ ‫اجَر إِبَ ی َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ی أَ ین َرج ال َه َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ال َ​َل قَ َ ِ‬ ‫ع فَ َ ا ِه ْد‬ ‫ال‪ :‬أَ ِسَا بَع قَ َ‬ ‫َّی قَ َ‬ ‫َح ٌد بِابْیَ َم ِن قَ َ‬ ‫اس تَأْ ِسْه َما فَِإ ْن أَ ِسَا بَ َ‬ ‫بَ َ‬ ‫ال‪َّْ :‬رج ْ إِبَْی ِه َم ا فَ ْ‬ ‫عأَ‬ ‫ال أَبَ َو َ‬ ‫’’اوبدیعسخدریےتہکںیہہکنمیےکولوگںںیمےسایصخش(اہجدیکرغضےس) رجہترکےکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ےک یاس احرض وہا۔ آپ ےن وپاھچ ‪ :‬نمیںیم وکیئ زعتر ےہ؟ رعضایک‪ :‬ریمے امں یباپںیہ۔ فرامیا‪ :‬اُوھنں ےن ااجزت دی ےہ؟‬ ‫رعضایک‪:‬ںیہن۔فرامیا‪ :‬اجؤاوراُنےسااجزتول ‪،‬ارگدںیوتاہجدرکو ‪،‬ورہناُنیکخدمرکےتروہ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ول َّبی ِه‬ ‫ال یَا َرس َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َُ َ‬ ‫َع ْن َْا ِویَةَ بْ ِن َجاهَ ةَ َّب یس یَم لی أَ ین َجاهَ ةَ َج اءَ إِبَ ی َّبِیِِّ لی َ‬ ‫أَرْدأ أَ ْن أَ ْی زو وقَ ْد ِجْ ت أ ِ‬ ‫ت‬ ‫ال‪ :‬فَابَْزْ َه ا فَ ِإ ین ْ‬ ‫ال سَ َْ َْ قَ َ‬ ‫ع ِ ْن أ ٍَّ قَ َ‬ ‫و فَ َُ َ‬ ‫ال‪َ :‬ه ُْ بَ َ‬ ‫َستَش ی َ‬ ‫َّجَِی ةَ َْا َ‬ ‫ْ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ‬ ‫ِر ْجیَْی َها۔ (نایئ ‪،‬رمق‪)۳۰۱۶‬‬

‫’’اعموہیاےنپیباپاجہمہریضاہللہنعےسروایرکےتںیہہکوہوضحریلصاہللہیلعوملسیکخدمںیماحرضوہےئاوررعض‬ ‫ت‬ ‫اجیاچاتہوہںاورآپ ےسوشمرےےک ےیلاحرضوہاوہں۔آپےنوپاھچ‪ :‬مھااریامںزدنہےہ؟‬ ‫ایک‪ :‬یاروسلاہلل ‪،‬اہجدےکےیل ا‬ ‫رعضایک‪ :‬یجاہں۔فرامیا‪ :‬وتاُسیکخدمںیمروہ ‪،‬اِسےیلہک بجاُسےکیاؤںےکےچینےہ۔‘‘‬

‫ال‪ِ :‬رض ی َّب یر ل ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ض ی َّبْ َوَّبِ ِد َو َس ََِ‬ ‫ِ ف ی ِر َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ قَ َ َ‬ ‫َع ْن َعِّْ د َّبی ه بْ ِن َع ْم رو َع ْن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ِ فِی َس َِ َِ َّبْ َوَّبِ ِد۔ (ترذمی ‪،‬رمق‪)۰۴۹۹‬‬ ‫َّبیر ل‬ ‫’’دبعاہللنبرمعوریضاہللامہنعیکروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلع وملسےنفرامیا‪ :‬رپورداگریکوخیشیباپیکوخیشںیماور‬

‫اُسیکیارایضیباپیکیارایضںیمےہ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫وادلنیےسنسحولسکاکہلص‬

‫ال أَب و َّب د ْیرَد َِّء َِذ ْ​ْ ت‬ ‫ال إِ ین بِ َی َّ ْ َرأَة َوإِ ین أ ل ی تَ أْ رسِی بِطَ​َالقِ َه ا قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِ ی َّب د ْیرَد َِّء أَ ین َرج ال أَتَ اه فَ َُ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫رس َ ِ‬ ‫َّجِی ِة فَ ِإ ْن ِش ْت فَأ ِ‬ ‫ِ‬ ‫اِ أ َْو‬ ‫َض ْ َبِ َ‬ ‫َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ع َّبَِّْ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَُ ول‪َّ :‬بْ َوَّب د أ َْو َس َ أَبْ َوَِّ َْ‬ ‫َ‬ ‫َّح َف ْه۔ (ترذمی ‪،‬رمق‪)۰۹۱۱‬‬ ‫ْ‬

‫’’ اوبدرداریضاہللہنعےتہکںیہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہیےتہکوہےئانس‪ :‬یباپ بجاکویطسدروازہےہ ‪،‬وخاہوت‬

‫اےساضعئرکدےیااسیکافحتظرکے۔‘‘‬

‫وتحیض‬ ‫اہیں یباپ ےس رماد وادلنیںیہ۔ فرامیاہک ہی بجاک ویطس ینع رتہبنیدروازہںیہ ‪ ،‬انان انیک خدم رکےکاہنی آاسین ےس‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رکیا۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رکیےہاورایکںیہن‬ ‫بجاکایلعٰدرہجاحلصرکاتکےہ۔انچہچنہییباتوخداُسرپرصحنمےہہکوہاینپالدیزدنیگونسارےنےکےیلایک ا‬

‫وادلنیاکقح‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ ِ‬ ‫ول َّبی ِه إِ ین بِی َ اَل َوَوبَدَّ‬ ‫ال یَا َرس َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ فَ َُ َ‬ ‫َع ْن َعِّْد َّلل بْ ِن عمررو أَ ین َرجال أَتَی َّبِیِِّ یی َ‬ ‫ال‪ :‬أَسْ ت و اب َ ِ ِ ِ‬ ‫ب َکس ِِّکَ فَکی وَّ ِ ْن َکس ِ‬ ‫و إِ ین أ َْوَ​َل َدک َ ِ ْن أَطْیَ ِ‬ ‫ب‬ ‫َوإِ ین َوَّبِ ِدی َُْتَ اج َ ابِی قَ َ‬ ‫ع ب َوَّب د َ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫ْ ْ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫أ َْوَ​َل ِدک َْ۔ (اوبداود ‪،‬رمق‪)۳۹۳۱‬‬

‫آیاوراسےناہکاے اہللےکروسل‬ ‫’’دبعاہللنبرمعوریضاہللامہنعےسروایےہہکیبن یلصاہلل ہیلعوملسےک یاسایآدیم ا‬

‫ریمےیاساملیھبےہاوراوالدیھباورریمےیباپوکریمےاملیکرضورتےہ۔آپےنفرامیا‪ :‬وتاورریتااملریتے یباپیہاک‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫اجتےہہک) متاینپاوالدیکامکیئںیمےس‬ ‫ےہ۔(اےولوگ) ےبکش مھااریاوالد مھاارییازیکہامکیئےہ ‪،‬انچہچن( مھاارےےیلہی ر‬ ‫اھکؤ۔‘‘‬

‫ہلصریمح‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‬ ‫ال‪ :‬إِ ین َّب یرِح َ​َ َش ْ َِةٌ ِ ْن َّب یر ََّْ ِن فَ َُ َ‬ ‫ییی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن أَبی هَریْ َرَة َرض َی َّبیه َعِْه َع ْن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ع وی ْیته و ن قَطَْ ِ‬ ‫َّبیه ن و ِ‬ ‫ع قَطَ ْ​ْته۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۹۹۴۴‬‬ ‫ییَ َ َ َ َ ْ َ‬ ‫َْ َ َ‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنع یبنیلصاہلل ہیلعوملس ےسروایرکےتںیہ ہک آپےنفرامیا‪ :‬رمحاکقلعترنمح ےس ڑجاوہاےہ ‪،‬انچہچن‬

‫رامیےہہکوجےھجتالمیاےہ ‪،‬ںیماےس(اےنپاسھت) المیاوہںاوروجےھجتاکاتٹےہ ‪،‬ںیماےس(اےنپآپےس)‬ ‫اہللاعتیلٰےن(رمحےس) ف ا‬ ‫اکاتٹوہں۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت‬ ‫ال‪ :‬إِ ین َّبیهَ َخیَ َ ْ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫َّْلَْی َ َحتی ی إِ َ​َّ فَ َر َ ْن َخ ْیُ ه قَابَ ْ‬ ‫َع ْن أَبی هَریْ َرَة َع ْن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع وأَقْطَ ن قَطَْ ِ‬ ‫َی ُ ن و ِ‬ ‫ع‬ ‫ع ِ ْن َّبْ َُ ِط َیْ ِة قَ َ‬ ‫َّب یرِحَ َه َذَّ َ َُ اَ َّبْ َْ اء ِ بِ َ‬ ‫ال سَ َْ َْ أَ​َ ا تَ ْر َ‬ ‫ض َْ‬ ‫ی یَ َ َ َ ْ َ‬ ‫ْی أَ ْن أ َ َ ْ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ال فَهو بَ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪ :‬فَاقْ َرءوَّ إِ ْن ِش ْت َْ‪( ،‬فَ َه ُْ َع َس ْیت َْ‬ ‫ع‪ ،‬قَ َ‬ ‫ت بَیَی یَا َر ل‬ ‫قَابَ ْ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ قَ َ َ‬ ‫إِ ْن تَ َوبیْیت َْ أَ ْن ت ْف ِسدوَّ فِی َِّْل َْر ِ َوت َُطلْوَّ أ َْر َحا َ ک َْ)۔ (اخبری ‪،‬رمق‪(، )۹۹۴۱‬ملسم ‪،‬رمق‪)۶۹۰۴‬‬

‫’’اوب ہرترہ ریض اہلل ہنع یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےس روای رکےت ںیہ ہک آپ ےن فرامیا‪ :‬اہلل اعتیلٰ ےن ولخماقتوک قیلخت ایک ۔ رھپ‬

‫ب ب‬ ‫حوہقیلختےسافرغوہاوترمح(رعشاکیاہیڑکپرک) ڑھکاوہااوراہکہکہیاسیکہگجےہوجعطقریمحےسریتیانپہاچاتہوہ۔اہللاعتیلٰ‬ ‫ےناہکہکاہں ‪،‬ایکوتاسرپرایضںیہنےہہکںیماسےسقلعتروھکںاگوجریتےقلعتوکوجڑےاگاوراسےسےبقلعتروہںاگوج‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ریتے قلعتوکاکےٹ اگ۔ رمحےناہک ہک ویکں ںیہن اےریمےرب (ںیمرایضوہں)۔ اہلل اعتیلٰ ےن فرامیا‪ :‬متوک ہی (اقمم ورمہبت)‬ ‫دیاایگ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیاارگمتاچوہوتہیآیڑپھول(سپارگمتےنہنمریھپاوتاسےکوسامتےسھچکوتمعقںیہنہک‬ ‫زنیمںیماسفد بتریارکواوراےنپریمحروتشںرپرھچیالچؤ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ال یا رس َ ِ‬ ‫عن أَبِی أَیُّوِ َِّْلَسْصا ِر ل ِ‬ ‫ال‬ ‫َخِ ْ​ْبسِی بِ َْ َم رُ ی ْد ِخیِ​ِی ْ‬ ‫َّجَِی ةَ فَ َُ َ‬ ‫ول َّبیه أ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫ی َرض َی َّبیه َعِْه أَ ین َرجال قَ َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪:‬‬ ‫ِ َ ا بَه‪ ،‬فَ َُ َ‬ ‫َّبْ َُ ْوَ َ ا بَه َ ا بَه فَ َُ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ‪ :‬أ َ​َر ٌ‬ ‫ال َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ال َرسول َّبیه َ‬ ‫ِ‬ ‫ال َکأَسیه َک ا َن عیَ ی ر ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ص َالةَ وت ِْتِی َّبیزَک اةَ وتَ ِ‬ ‫َّحیَتِ ِه۔‬ ‫ص ُ َّب یرِح َ​َ َ ْرَه ا‪ ،‬قَ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫تَ ْ​ِّْ د َّبی هَ َ​َل ت ْش ِرو ب ه َش ْی ا َوتُ یَ َّب ی َ‬

‫(اخبری ‪،‬رمق‪)۹۹۴۳‬‬

‫’’اوباویبااصنریریضاہللہنعےسروایےہہکایآدیمےناہکاےاہللےکروسلآپےھجموکیئااسیلمعاتبںیئوجےھجم بج‬ ‫ںیمدالخرکدے۔ولگ(اےسدھکیرک) ےنہکےگلاےسایکوہایگےہ ‪،‬اےسایکوہایگےہ ‪،‬روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬یئھب‬ ‫اےسوہیاایکےہ ‪ (،‬اےسرضورتےہاسےیلوپھچراہےہ) ‪،‬رھپیبنیلصاہللہیلعوملسےن(اسیکرطفوتمہجوہرک) اہک‪ :‬متاہللیک‬ ‫ت‬ ‫ابعدترکواوراسےکاسھتیسکوکیھبرشیہنارہھاؤ ‪،‬امنزاکاامتہمرکو ‪،‬زوکۃدواورہلصریمحرکو۔( مھااراہلئسملحوہا ‪،‬اب) اس‬ ‫(اویٹنیکاگلم)وکوھچڑدو ‪،‬ااسیاتگلےہہکاسوقآپاینپوساریرپےھت۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َخ َذ ِ​ِططَ ِاَ سَاقَتِ ِه أ َْو‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َوه َو ف ی َس َفر فَأ َ‬ ‫وِ أَ ین أ َْعَرَّبیًّا َعَر َ بَرسول َّبیه َ‬ ‫َع ْن أَبی أَیُّ َ‬ ‫َّجِی ِة و ا ی ِّ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ول َّبی ِه أَو ی ا ُم یم د أ ِ ِ ِ‬ ‫ف‬ ‫ال فَ َک ی‬ ‫اع دسِی ِ ْن َّبِی ا ِر قَ َ‬ ‫ال یَا َرس َ‬ ‫بِ ِزَ ا ِ َه ا ثی قَ َ‬ ‫ْ َ َ ْ‬ ‫َخ ْ​ْبس ی ِبَا ی َُلربِ ی ْن َْ َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‬ ‫ف ق ْی ت قَ َ‬ ‫ال‪ :‬بَ​َُ ْد وفل أ َْو بَ​َُ ْد ه ِدی قَ َ‬ ‫َی َ ابِ​ِه ثی قَ َ‬ ‫ال‪َ :‬کْی َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ثی سَ َ َر ف ی أ ْ‬ ‫َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص َال َة وت ِْتِی َّبیزَک ا َة وتَ ِ‬ ‫صُ‬ ‫َع َاد فَ َُ َ‬ ‫فَأ َ‬ ‫ال َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ‪ :‬تَ ْ​ِّْد َّبیهَ َ​َل ت ْش ِرو ب ه َش ْیءَّ َوتُ یَ َّب ی َ‬ ‫َّبیرِح َ​َ َد َْ َّبِیاقَة۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۰۱۸‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫آیاورآپ‬ ‫’’اوباویبااصنریریضاہللہنعےسروایےہہکایرفسےکدورانںیمایلدویبنیلصاہللہیلعوملسےکاسےنم ا‬ ‫یک اوینٹن یک ریس یا لیکن ڑکپ یل۔ رھپ اُس ےن اہک ‪ ،‬اے اہلل ےک روسل! یا اہک اے دمحم! آپ ےھجم وکیئ ااسی لمع اتبںیئ وج ےھجم بج ےک‬ ‫رف ب‬ ‫ی رکدےاوردوزخےسدوررکدے۔راویےتہکںیہہک(ہینسرک) یبنیلصاہللہیلعوملسرک ےئاوررھپاےنپاحصہبرپرظنھایل‬ ‫رامی(رھپےسوہک) متےنایکوپاھچاھت۔وتاُسےناینپ‬ ‫دیایگےہ۔آپےناُسےسف ا‬ ‫اوراہکہکاےسوتقیفدییئگےہ ‪ ،‬ایہیاہکہکہیدہای ا‬ ‫ایبتدوہرادی ‪،‬وتآپےنفرامیا‪ :‬متاہللیکابعدترکواوراسےکاسھتیسکوکیھبرشیہنارہھاؤ ‪،‬امنزاکاامتہمرکو ‪،‬زوکۃدواورہلص‬ ‫ریمحرکو۔اویٹن(یکاگلم)وکوھچڑدو۔‘‘‬

‫عطقریمحیکزسا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫َّجِی ةَ قَ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اط ٌ۔ (اخبری ‪،‬رمق‬ ‫َع ْن جَِّ ِْی بْ ِن طْ​ْ رَ أَسیه َذ َ َّبِیِِّ یی َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَُ ول‪َ​َ :‬ل یَ ْدخُ َْ‬ ‫‪)۹۹۴۸‬‬ ‫واالدالخںیہنوہاگ۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫مطع‬ ‫’’ریبجنب مریضاہللہنعےسروایےہہکاوھنںےنیبنیلصاہللہیلعوملسوکہیےتہکوہےئانسہک بجںیمعطقریمحرکےن‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫َّجِی ةَ قَ ِ‬ ‫عن جِّ ِی ب ِن طْ​ِْ رَ أَ ین رس َ ِ‬ ‫اط َرِح رَ۔ (ملسم ‪،‬رمق‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َ ْ َْ ْ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫ال‪َ​َ :‬ل یَ ْدخُ َْ‬ ‫َ‬ ‫‪)۶۹۲۰‬‬ ‫مطع‬ ‫’’ریبجنب مریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬عطقریمحرکےنواال بجںیمدالخںیہنوہاگ۔‘‘‬

‫ہلصریمحیک بتراکت‬

‫ع أَ ین رس َ ِ‬ ‫س ب ِن ابِ ر‬ ‫َ بَه فِ ی ِرْزقِ ِه َوی ِْ َس أَ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫ب أَ ْن ی ِّْ َس َ‬ ‫َح ی‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫ال‪ْ َ :‬ن أ َ‬ ‫َع ْن أَسَ ِ ْ َ‬ ‫َ‬ ‫بَه فِی أَثَِرهِ فَ ْیی ِ‬ ‫ص ُْ َرََِّه۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪( ،)۶۸۹۵‬ملسم ‪،‬رمق‪)۶۹۲۳‬‬ ‫َ‬ ‫’’اسننبامکریضاہلل ہنع ےسروایےہہک یبنیلصاہلل ہیلعوملس ےن فرامیا‪:‬ےسجہیدنسپوہہکاسےکرزقںیمفرایخاوررمع‬

‫ںیم بترتکوہوتاےساچےیہہکوہہلصریمحرکے۔‘‘‬

‫ہلصریمحاکامکل‬

‫َّی ُ بِابْم َک افِ ِئ وبَ ِک ن َّبْو ِ‬ ‫ال‪ :‬بَیس َّبْو ِ‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّبی ِه بْ ِن َع ْم رو َع ْن َّبِیِِّ لی َ ی ی ِ ی‬ ‫َّی ُ‬ ‫َ ْ َ‬ ‫ی ی َّب ه َعیَْی ه َو َس َ​َ قَ َ ْ َ َ‬ ‫َّبی ِذی إِ َ​َّ ق ِطْ ِ‬ ‫ییَ َها۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۹۹۹۰‬‬ ‫َْ‬ ‫ت َرَّه َو َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫’’دبعاہلل نب رمعو ریض اہلل امہنع یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےس روای رکےت ںیہ ہک آپ ےن فرامیا‪ :‬ہلص ریمح (اک امکل) ہی ںیہنہک‬ ‫آدیملدےلںیمہلصریمحرکے ‪ ،‬ہکلہیےہہکآدیمعطقریمحرکےنواےلےکاسھتیھبہلصریمحرکے۔‘‘‬

‫میتییکرپورشاکہلص‬

‫ر‬ ‫ال‬ ‫ال‪ :‬أَسَ ا َوَکافِ ُ َّبْیَتِ ی َِ فِ ی ْ‬ ‫َّجَِی ِة َه َک َذَّ َوقَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن َس ْه ُِ بْ ِن َس ْ​ْد َع ْن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫یَِّ َْ​ْی ِه َّب یسِّیابَِة َوَّبْو ْسطَی۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۶۱۱۹‬‬ ‫بِ​ِإ ْ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ش‬ ‫’’ ھلنبدعسریضاہللہنعیبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتںیہہک آپےنفرامیا‪ :‬ںیماورمیتییکافکلرکےنواےل‬ ‫ث‬ ‫بجںیماسرطحوہںےگےسیجہی ‪،‬آپےناینپدواویلگنںاتشگناہشدتاوردرایمینایلگنےساشارہرکےکاتبیا۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه و َسیَ‪َ :‬کافُِ َّبْیَتِ ی َِ بَه أ َْو بِغَ ِْیهِ أَسَا وه و َک َه اتَ ْ ِ‬ ‫ْی فِ ی‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرَة قَ َ‬ ‫ال َرسول َّبیه َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ع بِاب یسِّیابَِة َوَّبْو ْسطَی۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۱۸۶۹‬‬ ‫ْ‬ ‫َش َار َ ابِ ٌ‬ ‫َّجَِی ِة َوأ َ‬

‫رکےکاتبیا۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروای ےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس ےنفرامیا‪ :‬ںیماورمیتی یکافکلرکےنواالوخاہوہ میتی‬ ‫ث‬ ‫اس اک رہتش دار وہ یا ریغ ‪ ،‬بج ںیم اس رطح وہں ےگ ‪ ،‬ےسیج ہی دو انگلیااں۔ اامم امکؒ ےن اتشگن اہشدت اور درایمین ایلگن ےس اشارہ‬

‫ڑپویسےکوقحق‬

‫ِ‬ ‫ال‪َ :‬وَّبی ِه َ​َل ی ِْ​ِ ن َوَّبی ِه َ​َل ی ِْ​ِ ن َوَّبی ِه َ​َل ی ِْ​ِ ن قِی َُ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن أَب ی ش َریْ رع أَ ین َّبِیِِّ یی َ‬ ‫ال‪َّ :‬بی ِذی َ​َل یَأْ َ ن َجاره بَ َوَّیَُِه۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۶۱۰۶‬‬ ‫ول َّبی ِه قَ َ‬ ‫َوَ ْن یَا َرس َ‬

‫’’اوبرشحیریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬خدایکمسق ‪،‬وہومنمہنوہاگ؛خدایکمسق ‪،‬وہومنمہنوہ‬

‫اگ؛خدایکمسق ‪،‬وہومنمہنوہاگ۔ولوگںےنوپاھچ‪ :‬وکن ایروسلاہلل؟آپےنفرامیا‪ :‬سجاکڑپویساُسیکرشاروتںےسوفحمظںیہن‬ ‫ےہ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ال‪ :‬ا ز َ​َّل ی ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫اجَا ِر َحتی ی‬ ‫وی یِ​ِی ِج ِْْبی ُ بِ ْ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ قَ َ َ َ‬ ‫َع ْن َعائ َشةَ َرض َی َّبیه َعِْ َها َع ْن َّبِیِِّ لی َ‬

‫ََِ ِْت أَسیه َسی َولرثه۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۶۱۰۸‬‬

‫’’اع ہشریضاہللعيھااےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ربجلیےنےھجمڑپویسےکوقحقیکاِسدقریادیکیکہک‬ ‫ث‬ ‫ب‬ ‫رقنعیاےسورایںیمقحدارانبدںیےگ۔‘‘‬ ‫ےھجمایخلوہا ‪،‬ہیوت‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ڑپوویسںیکربخریگی‬

‫ال إِ ین خیِییِی ییی َّبیه عیَی ِه وس یَ أَو ِ‬ ‫ت َ َرق ا فَأَ ْکثِْر َ اءَه ثی َّسْ ْر أَ ْه َُ‬ ‫ی اسی‪ :‬إِ َ​َّ طََِّ ِْ َ‬ ‫َع ْن أَبِی َ ٍّر قَ َ َ‬ ‫َْ َ​َ َ ْ َ‬ ‫َ‬ ‫َیِّ هَ ِ ِْ ها ِ​ِبْر ر‬ ‫ت ِ ن ِجیَّسِ َ ِ‬ ‫ر‬ ‫وف۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۶۶۴۹‬‬ ‫ع فَأ ْ ْ َ َْ‬ ‫بَْی ْ َ‬ ‫یلصاہللہیلعوملسےنےھجمتحیصنیکہک ب ب‬ ‫حمتوشر ایباکپؤوتاُسںیم‬

‫’’اوبذرافغریریضاہللہنعےسروایےہہکریمےدو‬ ‫ک‬ ‫دیرکواوراےنپمہاسویںوکدوھکیاوررھپ(انںیمےسسجوکاسیکرضورتوہ) اےساسںیمےسھچکدےدو۔‘‘‬ ‫یاین بتراھ ا‬

‫ال َکا َن َّبِیِِّی ییی َّبیه عیَی ِه وسیَ ی ُ ول‪ :‬ی ا سِس اء َّبْمس یِم ِ‬ ‫اأ َ​َل َْا ُِ َر ین َج َارةٌ ِجَ َارِهتَا‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرةَ قَ َ‬ ‫ُّ َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫َ َ َ ْ َ‬ ‫َوبَ ْو فِْرِس َن َشاةر۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۶۱۰۱‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےیلیسکےفحتوکریقحہنےھجمس ‪،‬ارگہچوہرکبیاکایرھکیہویکںہنوہ۔‘‘‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رامیرکےتےھت ‪ :‬املسمنویبوی ‪،‬متںیمےسوکیئاینپڑپونسےک‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسف ا‬

‫ِ‬ ‫ص ْد ِر َوَ​َل َْا ُِ َر ین‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫ال‪ :‬تَ َه َاد ْوَّ فَِإ ین َّ ْلَ ِدی ةَ ت ْذ ِهب َو َح َر َّب ی‬ ‫َع ْن أَبی هَریْ َرَة َع ْن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َج َارةٌ ِجَ َارِهتَا َوبَ ْو ِش ی فِْرِس ِن َشاةر۔ (ترذمی ‪،‬رمق‪)۲۰۳۱‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫دیرکو ‪،‬ویکہکنہفحتدلےککبيےاورےصغوکزالئرکداتیےہاور‬ ‫’’یبنیلصاہللہیلعوملسےسروایےہہکآپےنفرامیا‪ :‬یبامہےفحت ا‬

‫ُکیہویکںہنوہ۔‘‘‬ ‫وکیئیبیباینپڑپونسےکےیلیسکےفحتوکریقحہنےھجمس ‪،‬ارگہچوہرکبیاکای ر‬ ‫ُ‬

‫ڑپویساورامہمناکارکام‬

‫ال َِذْ ت أ سَای وأَبص رأ عی َِ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫َع ْن أَبِ ی ش َریْ رع َّبْ َْ َد ِو ل‬ ‫ی قَ َ َ ْ‬ ‫ای ح َ‬ ‫ْی تَ َکی َ​َ َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫َ َ ْ َ َ ْ َْ َ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض ْی َفه‬ ‫فَ َُ َ‬ ‫ال‪ْ َ :‬ن َک ا َن ی ِْ ن بِابی ه َوَّبْیَ ْوَ َّْآلخ ِر فَ ْیی ْک ِرَْ َج َاره َوَ ْن َک ا َن ی ِْ ن بِابی ه َوَّبْیَ ْوَ َّْآلخ ِر فَ ْیی ْک ِرَْ َ‬ ‫ال‪ :‬یَ ْوٌَ َوبَْی یَةٌ َوَّب ل‬ ‫ول َّبی ِه قَ َ‬ ‫ال َوَ ا َج ِاء َزته یَا َرس َ‬ ‫َج ِاء َزتَه قَ َ‬ ‫ی َدقَةٌ‬ ‫ض یَافَة ثَ​َالثَة أَی راَ فَ َم ا َک ا َن َوَرَّءَ َبِ َ‬ ‫ع فَه َو َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۶۱۰۹‬‬ ‫صم ْ‬ ‫َعیَْیه َوَ ْن َکا َن ی ِْ ن بِابیه َوَّبْیَ ْوَ َّْآلخ ِر فَ ْییَ ُ ُْ َخْی رَّ أ َْو بیَ ْ‬ ‫’’اوبرشحی دعوی ریض اہلل ہنع ےتہک ںیہ ہک ریمےاکونں ےن انس اور آ ںوھں ےن داھکی ےہ ب ب‬ ‫ح یبن یلص اہلل ہیلع وملس ہی فرام رےہ‬

‫آجرپاامینرھکاےہ ‪،‬اُےس‬ ‫آجرپاامینرھکاےہ ‪،‬اُےساچےیہہکوہاےنپڑپویسیکزعترکےاوروجاہللاورروز ر‬ ‫ےھت‪ :‬وجاہللاورروز ر‬ ‫اچےیہہکوہاےنپامہمناک(اخرطداریےک) دوتسرےکاطمقبارکامرکے ‪،‬ولوگںےنوپاھچ ‪،‬اے اہللےکروسلدوتسرےکوماقف‬ ‫رامی(اخرطداری) ایدناورایراتیاورزیمیبایننیتدنییکےہ۔اسےکدعبوجھچکوہاگوہدصہقوہ‬ ‫بکی ‪،‬آپےنف ا‬ ‫اگ ‪،‬اوروجاہللاورروزآجررپاامینرھکاےہ ‪،‬اُےساچےیہہکوہایھچیباتےہک ایاخومشرےہ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ع ن أَبِی ش ری رع َّبْ َکِِّْ ی أَ ین رس َ ِ‬ ‫ال‪ْ َ :‬ن َک ا َن ی ِْ​ِ ن بِابی ِه َوَّبْیَ ْوَِ َّْآل ِخ ِر‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ‬ ‫ْ ل َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی عِْ َده‬ ‫ضْی َفه َجاء َزته یَ ْوٌَ َوبَْی یَةٌ َوَّب ل‬ ‫ضیَافَة ثَ​َالثَة أَی راَ فَ َما بَ ْ​ْ َد َب َ‬ ‫فَ ْیی ْک ِرَْ َ‬ ‫ع فَه َو َ‬ ‫ی َدقَةٌ َوَ​َل َُ ُُّ بَه أَ ْن یَثْ ِو َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۶۰۳۹‬‬ ‫صم ْ‬ ‫َحتیی ُْ ِر َجه۔۔۔ ( َو) َ ْن َکا َن ی ِْ ن بِابیه َوَّبْیَ ْوَ َّْآلخ ِر فَ ْییَ ُ ُْ َخْی رَّ أ َْو بیَ ْ‬

‫’’اوب رشحی ک بعيیریض اہلل ہنعےتہکںیہہک یبن یلص اہللہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬وجاہلل اور روز آجررپ اامینرھکاےہ ‪ ،‬اُےساچےیہ ہک وہ‬

‫اےنپامہمناکارکامرکے ‪،‬اسیکاخرطداریسبایدناورایراتیکےہاورزیمیبایننیتدنیےہ۔اسےکدعبوجھچکوہاگوہ‬ ‫آجرپ‬ ‫دصہقوہاگ۔امہمنےکےیلہیاجترںیہنہکوہاےنپزیمیبانےکیاساےنتدنارہھاجےئہکاُےسگنترکھاےل۔وجاہللاورروز ر‬ ‫اامینرھکاےہ ‪،‬اُےساچےیہہکوہایھچیباتےہک ایاخومشرےہ۔‘‘‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رحممےکریغبرفساوریارحممےکاسھتہیلختیکانمیہ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ‪َ​َ :‬ل َُِ ُُّ َِل ْ َرأَةر ت ِْ​ِ ن بِابی ِه َوَّبْیَ ْوَِ‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرَة َر ِض َی َّبیه َعِْ ه َما قَ َ‬ ‫ال َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ِ ِ ر ر‬ ‫ِ​ِ‬ ‫س َ َْ َها ح ْرَ ةٌ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۰۱۴۴‬‬ ‫َّْآلخر أَ ْن ت َسافَر َ س َیَة یَ ْوَ َوبَْی یَة بَْی َ‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬وجوعرتاہللاورروزآجرترپاامینریتھکےہاسےک‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اجتںیہنہکوہریغبیسکرحممےکایدنراتاکرفسرکے۔‘‘‬ ‫ےیلہی ر‬

‫ِ‬ ‫عن َّب ِن عِّی ر ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَُ ول‪َ​َ :‬ل َُیْی َو ین َرج ٌُ بِا ْ َرأَةر َوَ​َل‬ ‫َْ ْ َ‬ ‫اس َرض َی َّبیه َعِْ ه َما أَسیه َذ َ َّبِیِِّ یی َ‬ ‫ال ی ا رس َ ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت َّ ْ َرأَتِی‬ ‫ول َّبی ه َّ ْکتتِّْ ت ف ی َی ْزَوة َک َذَّ َوَک َذَّ َو َخَر َج ْ‬ ‫ت َسافَر ین َّ ْ َرأَةٌ إیَل َوَ َْ َها َُْمَرٌَ‪ ،‬فَ َُ َاَ َرج ٌُ فَ َُ َ َ َ‬

‫ب فَ یی َ َ َّ ْ َرأَتِع۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۳۱۱۶‬‬ ‫َحا یجة قَ َ‬ ‫ال‪َ ْ َّ :‬ه ْ‬

‫عي‬ ‫’’انبابعس ریض اہلل ھماا ےتہکںیہہک اوھنں ےن یبن یلص اہلل ہیلع وملس وک ہی فرامےت وہےئ انس ہک وکیئرمد اور وعرت ہرزگ اہنتیئ‬

‫ںیماےھٹکہنوہںاوررحممےکریغبہرزگوکیئوعرترفسہنرکے ‪،‬اےنتںیمایآدیمڑھکاوہااوراُسےناہک ایروسلاہللںیمےناانپیام‬ ‫الفں الفں زغوے ںیم وھکلا راھک ےہ ‪ ،‬ب ب‬ ‫ح ہک ریمی ویبی جح رکےن ےک ےیل اج ریہ ےہ۔ آپ ےن فرامیا‪ :‬رھپ مت اس ےک اسھت جح رپ‬ ‫اجؤ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫رِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن َّبْ ِن ع َمَر َرض َی َّبیه َعِْ ه َما أَ ین َّبِیِِّ یی َ‬ ‫ال‪َ​َ :‬ل ت َس اف ْر َّبْ َم ْرأَة ثَ​َالثَةَ أَیاَ إیَل َ َ‬ ‫ِی َُْمَررَ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۰۱۴۶‬‬

‫عي‬ ‫’’انب رمع ریض اہلل ھماا ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬وعرت نیت دن ےس زیادہ اک رفس رحمم ےک ریغب ہن‬

‫رکے۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ع ن أَبِی س ِْ ر‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪َ​َ :‬ل َُِ ُُّ َِل ْ َرأَةر ت ِْ​ِ ن بِابی ِه َوَّبْیَ ْوَِ‬ ‫ید ْ‬ ‫ال قَ َ‬ ‫ی قَ َ‬ ‫َّْل ْد ِر ل‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫اعدَّ إِیَل و ْه ا أَبوه ا أَو َّب ِ ه ا أَو زوجه ا أَو أَخوه ا أَو و ُم رَر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ص‬ ‫َّْآلخ ِر أَ ْن ت َسافَر َس َفرَّ یَکون ثَ​َالثَةَ أَیاَ فَ َ‬ ‫َ َ َ َ َ ْ ْ َ ْ َ ْ َ ْ َ ْ َْ َ‬ ‫ِ ِْ َها۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۳۲۱۱‬‬

‫اوبدیعسخدریریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬وجوعرتاہللاورآجرتےکدنرپاامین‬

‫ریتھکےہاسےکےیلاجترںیہنہکوہنیتدنیااُسےسزیادہاکرفسرکےرگمہیہکاُسےکاسھتاساکیباپ ‪،‬اساکاٹیب ‪،‬اساکوشہر ‪،‬اس‬ ‫اکاھبیئیااساکوکیئاوررحممرہتشداروہ۔‘‘‬

‫وخانیتےکےیلزیتوخوبشیکانمیہ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫أ إِ ْح َدَّک ین‬ ‫ت قَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ‪ :‬إِ َ​َّ َش ِه َد ْ‬ ‫ب َّ ْ َرأَة َعِّْ د َّبی ه قَابَ ْ‬ ‫ال بََِ ا َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َع ْن َزیَِْ َ‬ ‫ِ‬ ‫س ِطیِّا۔ (ملسم ‪،‬رمق ‪)۹۹۱،‬‬ ‫َّبْ َم ْس َد فَ َال یَ​َ ی‬ ‫دجسمںیمآےئوتوہہرزگوخوبشہناگلےئ۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫عي‬ ‫’’دبعاہللنبوعسمدیکویبیزبنیریضاہلل ھماایتہکںیہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنمہےسفرامیا‪ :‬متںیمےس ب ب‬ ‫حوکیئ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫أ َعیَ ی َّبْ َُ ْوَِ بِیَ ِ دوَّ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫أ َّبْ َم ْرأَة فَ َم یر ْ‬ ‫َّس تَ ْ​ْطَ​َر ْ‬ ‫ال‪ :‬إِ َ​َّ ْ‬ ‫وسی َع ْن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َع ْن أَبی َ‬ ‫ال قَ ْوَل َش ِدیدَّ۔ (اوبداود ‪،‬رمق‪)۸۰۱۳‬‬ ‫ِرَُ َها فَ ِه َی َک َذَّ َوَک َذَّ قَ َ‬

‫’’اوب ومیسٰ ارعشی ریض اہلل ہنع روای رکےتںیہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫ح وکیئ وعرت رمدوںںیم وخوبش اگل رک‬

‫اجیتےہیاہکوہاُسیکوخوبشوسںیھگنوتوہاِساِسرطحےسےہ ‪،‬آپےن(اُسےکیبارےںیم) تہبتخساافلظفرامےئ۔‘‘‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫أ َعیَ ی قَ ْورَ بِیَ ِ دوَّ‬ ‫ال قَ َ‬ ‫ی قَ َ‬ ‫َع ْن َِّْلَ ْش َْ ِر ل‬ ‫أ فَ َم یر ْ‬ ‫َّس تَ ْ​ْطَ​َر ْ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ‪ :‬أَُّاَا َّ ْ َرأَة ْ‬ ‫ال َرسول َّبیه َ‬ ‫ِ ْن ِر ُِ َها فَ ِه َی َزَّسِیَةٌ۔ (نایئ ‪،‬رمق‪)۹۰۲۹‬‬ ‫’’اوبومیسارعشیریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬وجوعرترمدوںںیموخوبشاگلرکاجیت‬

‫ےہیاہکوہاُسیکوخوبشوسںیھگنوتوہزاہینےہ۔‘‘‬

‫دویر(اورھٹیج) ےکاسھتہیلختیکانمیہ‬

‫عن ع ُِّْةَ ب ِن عا ِ ر أَ ین رس َ ِ‬ ‫ال َرج ٌُ‬ ‫لس ِاء فَ َُ َ‬ ‫ال‪ :‬إِی اک َْ َوَّب دُّخ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َْ َ ْ َ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َ‬ ‫ول َعیَ ی َّبِ َ‬ ‫ِ ن َِّْلَسْصا ِر یا رس َ ِ‬ ‫َُّلَ ْمو َّبْ َم ْوأ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪(، )۹۲۳۲‬ملسم ‪،‬رمق‪)۹۶۱۸‬‬ ‫ال‪ْ :‬‬ ‫ت ْ‬ ‫َُّلَ ْم َو قَ َ‬ ‫ول َّبیه أَفَ َرأَیْ َ‬ ‫ْ َ َ َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ہبقعنباعرمریضاہللہنع ےسروای ےہہکروسلاہلل یلصاہللہیلعوملس ےنفرامیا‪ :‬وعروتںےکیاس(اہنتیئںیم) اجےنےس‬ ‫رامیہکدویر( ایھٹیجاکاہنتیئںیماجیا) وت‬ ‫وچب ‪،‬ااصنرےکایآدیمےناہکہکآپاکدویر( ایھٹیج) ےکیبارےںیمایکایخلےہ ‪،‬آپےنف ا‬ ‫ومت(وکدوعتدانی) ےہ۔‬

‫ضغرصباکمکح‬

‫ال س أَبْت رس َ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َع ْن سَ َ ِر َّبْف َ اءَةِ فَ أَ​َ َرسِی أَ ْن‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َع ْن َج ِری ِر بْ ِن َعِّْ د َّبی ه قَ َ َ‬ ‫َ‬

‫ص ِری۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۹۶۸۸‬‬ ‫َی ِر َ‬ ‫أْ‬ ‫ف بَ َ‬

‫رتنبدبعاہللریضاہللہنعےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہلل ہیلعوملسےس(ریغرحمماخوتنرپ)ااچیڑپاجےن‬ ‫’’ بج ر‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دیہکںیماینپاگنہریھپایلرکوں۔‘‘‬ ‫وایلرظنےکیبارےںیموسالایکوتآپےنےھجممکح ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رمشیاور ِ‬ ‫آالتومیقیسیکرحم‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ ِ‬ ‫ع َِّْلَ ْش ْ ِر ُّ ِ‬ ‫ال ح یدثَِ​ِی أَب و َع ا ِ ر أَو أَب و ابِ ر‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّبیر ََّْ ِن بْن َی ِْ رَ َِّْلَ ْش َْ ِر ُّ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ‬ ‫ی قَ َ َ‬ ‫ی َوَّبی ه َ ا َک َذبَِی َذ َ‬ ‫ف۔‬ ‫َُّلَ ِری َر َو ْ‬ ‫َُّلِ َر َو ْ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَُ ول‪ :‬بَیَک وسَ ین ِ ْن أ ی تِ ی أَقْ َو ٌََّ یَ ْس تَ ِ یُّو َن ْ‬ ‫َّْلَ ْم َر َوَّبْ َم َْ ا ِز َ‬ ‫َّبِیِِّ یی َ‬

‫(اخبری ‪،‬رمق‪)۹۹۹۱‬‬

‫ي‬ ‫’’دبع ارلنمح نب ع م ارعشی ےتہک ںیہ ہک ھجم ےس اوب اعرم یا اوب امک ارعشی ےن ایبنایک اور خدا یک مسق اوھنں ےن ھجم ےس وھجٹ‬

‫ںیہناہکہکاوھنںےنیبنیلصاہللہیلعوملسوکہیفرامےتوہےئانسےہہکریمیامںیم(ایزامےنںیم) الزامًاےسیولگدیپاوہں‬ ‫ےگوجزیارکےن ‪،‬رمشیےننہپ ‪،‬رشابےنیپاوراگےناجبےنوک(اےنپےیل) الحلارہھاںیلےگ۔‘‘‬

‫دقمرآزامشی‬

‫ِ‬ ‫َع ْن أَبِی هریْرَة َع ْن َّبِیِِّ لی َ ی ی ِ ی ِ ی‬ ‫ع‬ ‫و َبِ َ‬ ‫ب َعیَی َّبْ ِن َ‬ ‫َد َ​َ َح یه ْن َّبلزسَا أ َْد َر َ‬ ‫ی ی َّب ه َعیَْیه َو َس َ​َ‪ :‬إ ین َّب هَ َکتَ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َ​َل َُمَابَ ةَ فَ ِزسَ ا َّبْ َْ ْ ِ‬ ‫ع کی ه‬ ‫ص دلق َب َ‬ ‫ْی َّبِی َ ر َوِزسَ ا َّبیل َس ان َّبْ َمِْط َوَّب ِی ْفس یَ​َِی ی َوتَ ْش تَ ِهی َوَّبْ َف ْرج ی َ‬ ‫َوی َک لذبه۔)اخبری ‪،‬رمق‪)۶۲۸۳‬‬ ‫زیںیم‬ ‫ہآدیم(یکآزامشی) ےکےیل ا‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعروایرکےتںیہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬اہللاعتیلٰےن ر‬ ‫دی ےہ ‪ ،‬سج ےس وہ (ارطضاراًیا ارادۃ) الزامً دواچر وہیا ےہ۔ یہی وہج ےہ ہک دیدہ یبازی آ ںوھں یک زیا ےہ اور‬ ‫ےس اُس اک ہصح ےط رک ا‬ ‫ً‬ ‫زیےہ۔رھپدلودامغوخاشہرکےتںیہاوررشماگہیھبکاس ب یکدصتقیرکیتاوریھبکاےسالٹھجدیتی‬ ‫اگلوٹیکیباتجزیبانیک ا‬ ‫ےہ۔‘‘‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ال‪ :‬کتِب عیَ ی َّب ِن َدَ سَ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫و َبِ َ‬ ‫ص یِّه ْن َّبلزسَا ْد ِر ٌ‬ ‫َ َ ْ َ​َ‬ ‫َع ْن أَبی هَریْ َرَة َع ْن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َ​َل َُمابَ ةَ فَابْ​ْی َِ ِ‬ ‫ان ِزسَاه ا َّبِی َ ر و َِّْل سَ ِ‬ ‫ان ِزسَاهَ ا ََِّل ْس تِ َماَ َوَّبیل َس ان ِزسَاه َّبْ َک َالَ َوَّبْیَ د ِزسَا َه ا َّبْ َِّطْش َوَّبلر ْج ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ع َّبْ َف ْرج َوی َک لذبه۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۶۱۹۸‬‬ ‫ِزسَا َها ْ‬ ‫صدلق َبِ َ‬ ‫َّْلطَا َوَّبْ َُ ْیب یَ ْه َوی َویَتَ َمِیی َوی َ‬ ‫زیںیم‬ ‫ہآدیم(یکآزامشی) ےکےیل ا‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعروایرکےتںیہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬اہللاعتیلٰےن ر‬

‫زیےہ ‪،‬اگلوٹیکیباتج‬ ‫اُساکہصحےطرکدیاےہ۔سجےسوہ(ارطضاراًیاارادۃ) الزامًدواچروہیاےہ۔انچہچندیدہیبازیآ ںوھںیک ا‬ ‫ً‬ ‫ِ‬ ‫ب‬ ‫زیےہ۔رھپدلودامغ‬ ‫اگلیاوراسےکےیلانلچاہھتیاؤںیک ا‬ ‫زیےہ ‪،‬اہھت ا‬ ‫زیےہ ‪،‬اِسرطحیکیباںیترکیازیانیک ا‬ ‫ےسذلتانیلاکونںیک ا‬ ‫وخاشہرکےتںیہاوررشماگہیھبکاُسیکدصتقیرکیتاوریھبکالٹھجدیتیےہ۔‘‘‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ربکتمیک بجےسرحمویم‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ر‬ ‫ِ ِ‬ ‫َّجَِیةَ َ ْن َکا َن فِ ی قَ ْیِِّ ِه ِ ثْ َُ ال‬ ‫ال‪َ​َ :‬ل یَ ْدخُ ْ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن َعِّْد َّبیه بْ ِن َ ْسْود َع ْن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ال‪ :‬إِ ین َّبی ه َِ‬ ‫ال‬ ‫ب ْ‬ ‫َ یرةر ِ ْن کِ ْرْب قَ َ‬ ‫َّجَ َم َ‬ ‫ب أَ ْن یَکو َن ثَ ْوبه َح َسِا َوسَ ْ​ْیه َح َسَِة قَ َ‬ ‫ال َرج ٌُ إِ ین َّبیرج َُ ُِ ُّ‬ ‫ْجی ٌُ ُِ ُّ‬ ‫َ‬ ‫َُّلَ ل َو َی ْمَ َّبِ ِ‬ ‫یاس۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۲۶۹‬‬ ‫َّبْ ِکِّْ ر بَطَر ْ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫’’دبعاہلل نبوعسمدریض اہللہنع یبنیلص اہلل ہیلع وملس ےس روای رکےتںیہ ہک آپ ےن فرامیا‪ :‬سج ےکدلںیم رایئےک ای‬ ‫راتیھبرغوروہ ‪،‬وہ بجںیمدالخںیہنوہاتک۔ایآدیمےناہکہکآدیموکہیدنسپوہیاےہہکاُساکابلسہدمہوہاوراُساک‬ ‫داےنےک بت ب ر‬

‫رکیےہ۔ربکتوتقحوکرکھٹا‬ ‫وجیہدمہوہ(ایکہی ب طلغےہ؟)آپےنفرامیا‪ :‬اہللاعتیلٰوخدیھبوخوصبرتےہاوروہوخوصبریتوکدنسپ ا‬ ‫ا‬ ‫دانیاورولوگںوکریقحاجاننےہ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َح ٌد فِ ی قَ ْیِِّ ِه ِ ثْ َُ ال َحِّی ِة‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّبی ِه قَ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ‪َ​َ :‬ل یَ ْدخُ َّبِی َار أ َ‬ ‫خرد رل ِ ن إِاَ ر‬ ‫َح ٌد فِی قَ ْیِِّ ِه ِ ثْ َُال َحِّی ِة َخ ْرَد رل ِ ْن کِ ِْْبیَاء۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۲۶۶‬‬ ‫ان َوَ​َل یَ ْدخُ ْ‬ ‫َّجَِیةَ أ َ‬ ‫ََْ ْ‬

‫راتیھباامینوہ‬ ‫’’دبعاہللنبوعسمدےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬سجےکدلںیمرایئےکایداےنےک بت ب ر‬ ‫راتیھبربکتوہاگ ‪،‬وہ بجںیمدالخ‬ ‫اگوہ(ہشیمہےکےیل) دوزخںیمدالخںیہنوہاتکاورسجےکدلںیمرایئےکایداےنےک بت ب ر‬

‫ںیہنوہاتک۔‬

‫زعتاور بترریگاکیقیقحامک‬

‫ع ن أَبِ ی س ِْ ر‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪َّ :‬بْ​ِْ ُّز إَِزَّره َوَّبْ ِک ِْْبیَاء‬ ‫ید ْ‬ ‫ی َوأَبِ ی هَریْ َرَة قَ َاَل قَ َ‬ ‫َّْل ْد ِر ل‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ِرَدَّ ه فَ َم ْن ی َِا ِزعِ​ِی َع یذبْته۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۶۶۴۱‬‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫عي‬ ‫’’اوب دیعس خدری اور اوب ہرترہ ریض اہلل ھماا ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬زعت اہلل یک ازار اور‬ ‫بترریگاُسیکرداےہ ‪،‬انچہچن(وہفرامیاےہہک) وجاِنںیمریمااقمہلبرکےاگ ‪،‬ںیماُےسذعابدوںاگ۔‘‘‬

‫ااہظ ِرربکتیکانمیہ‬

‫ال‪َ​َ :‬ل تَ ْش َربوَّ فِ ی َسِیَ ِة‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن َّبْ ِن أَبِی بَْی یَ ی قَ َ‬ ‫ال َخَر ْجَِ ا َ َ ح َذیْ َف ةَ َو َ َک َر َّبِیِِّ یی َ‬ ‫َّب یذ َه ِ‬ ‫اج فَِإسی َها َل َْ فِی َّبدُّسْیَا َوبَک َْ فِی َّْآل ِخَرةِ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۹۶۳۳‬‬ ‫ب َوَّبْ ِف ی‬ ‫ض ِة َوَ​َل تَ ْیَِّسوَّ ْ‬ ‫َُّلَ ِر َیر َوَّب لدیَِّ َ‬

‫اتبیہکآپےنفرامیا‬ ‫’’انبایبیلیلےسروایےہہکمہخدہفیےکاسھتےلکن ‪،‬وتاوھنںےنیبنیلصاہللہیلعوملساکذرکایکاورہی ا‬ ‫ت‬ ‫ےہ‪ :‬وسےناوراچدنیےک بترنتںیمہنایپرکواوررمشیودابیہنانہپرکو ‪،‬ویکہکنہیزیچںیاُن(افکر) ےکےیلداینںیمںیہاور مھاارے‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےیلآجرتںیموہںیگ۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ فِ ی َسِیَ ِه َّب یذ َه ِ‬ ‫ض ِة‬ ‫ب َوَّبْ ِف ی‬ ‫َع ْن ح َذیْ َفةَ َر ِض َی َّبیه َعِْه قَ َ‬ ‫ال سَ َهاسَا َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أَ ْن سَ ْش َر َ‬ ‫ِ‬ ‫َوأَ ْن سَأْکُ فِی َها َو َع ْن بِّْ ِ‬ ‫س َعیَْی ِه۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۹۴۳۱‬‬ ‫س َّ ُْلَ ِری ِر َوَّب لدیَِّ ِ‬ ‫َ‬ ‫اج َوأَ ْن ََْنی َ‬ ‫’’خدہفیریضاہللہنعروایرکےتںیہہکیبنیلص اہلل ہیلعوملسےن ںیمہ وسےناوراچدنیےک بترونتںںیماھکےنےنیپےسرواک‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ےہاورآپےنںیمہرمشیاوردابیجےکڑپکےےننہپاوران(یکینبوہیئدگویںوریغہ) رپےنھٹیبےسیھبرواکےہ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ فِ ی إِسَ راء ِ ْن َ َه ر‬ ‫ض رة فَِإیقَا‬ ‫ب أ َْو فِ ی‬ ‫ت قَ َ‬ ‫َع ْن أ لَ َسیَ َمةَ قَابَ ْ‬ ‫ال َرسول َّبیه َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ‪ْ َ :‬ن َش ِر َ‬ ‫ُیَْرِجر فِی بَطِْ​ِ ِه سَارَّ ِ ْن َج َهِیَ۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۹۳۴۱‬‬

‫’’امہملسریضاہللاہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬وجصخشوسےنیااچدنیےک بترونتںںیماتیپےہ ‪،‬‬ ‫ک ک‬ ‫خبهي‬ ‫وہوتسب میکآگوکاےنپٹیپںیمععایارراہےہ۔‘‘‬

‫اامعلوتاعضاکمکحاور ِ‬ ‫ِ‬ ‫اامعلربکتیکانمیہ‬

‫ِ‬ ‫ال أَ رسَا رس ول َّبی ِه ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ بِس ِّ ر وسَهاسَا ع ن س ِّ ر ‪ :‬أَ رسَا بِِْی ادةِ‬ ‫ِر‬ ‫َ ْ َ َ َ َ ْ َ َ َ ْ َ ْ َ​َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َع ْن َّبَِّْ َرَّء بْ ِن َع ازِ قَ َ َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫یت َّبْ​ْ ِ‬ ‫َّجِ​َِ ازةِ وتَ ْش ِم ِ‬ ‫اط ِ‬ ‫َّبْ َم ِر ِ‬ ‫ص ِر َّبْ َم ْی ِوَ َوإِبْ َرَّ ِر َّبْم ُْ ِس َِ‬ ‫س َوإِ َجابَة َّب دیَّعی َوإِفْ َش اء َّب یس َالَِ َوسَ ْ‬ ‫َ‬ ‫یض َوَّتلَِّ ِاَ ْ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫َّبش ر ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض ِة ۔ َو َع ْن َّبْ َمیَ اثِ​ِر َوَّبْ َُ لس لی َو َع ْن‬ ‫ال َسِیَ ِة َّبْ ِف ی‬ ‫ِ فِ ی َّبْ ِف ی‬ ‫ض ِة ۔ أ َْو قَ َ‬ ‫َوسَ َهاسَا َع ْن َخ َوَّتی َِ َّب یذ َهب َو َع ْن ُّ ْ‬ ‫اج َو ِْ‬ ‫بِّْ ِ‬ ‫َّْل ْستَِّْ َرِق۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۹۶۳۹‬‬ ‫َُّلَ ِری ِر َوَّب لدیَِّ ِ‬ ‫س ْ‬

‫’’ بترا نب اعزب ریض اہلل ہنع روای رکےت ںیہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن ںیمہ است زیچوں اک مکح دیا ےہ اور است‬ ‫ث‬ ‫زیچوںےسرواکےہ۔آپےنںیمہ امیبریکایعدترکےن ‪،‬انجزےںیمشالم وہےن ‪،‬کنیھچےکوجابںیمترخمکاہللےنہک ‪،‬دوعت‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫دیےہاورآپ‬ ‫دےنیواےلیکدوعتلوبلرکےن ‪،‬السموکالیھپےن ‪،‬ولظممیکدمدرکےناورمسقاھکےنواےلوکمسقوپرارکےناکمکح ا‬ ‫رامی) اچدنی ےک بترونتں ںیم ےنیپ ےس ‪( ،‬زنی ای اجکوے رپ) رمشی اک دگا‬ ‫ےن ںیمہ وسےن یک اوگنایھٹں ےننہپ ےس ‪ ،‬اچدنی ںیم ےنیپ ای (ف ا‬ ‫اامعتسلرکےنےس ‪،‬وہرصمیڑپکااامعتسلرکےنےسسجںیمرمشیےکداھےگیھبوہےتںیہاوررمشیودابیاوراربتسقےکابلسےننہپ‬ ‫رامیےہ۔‘‘‬ ‫ےسعنمف ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر ِ‬ ‫ی یی‬ ‫َع ْن َْا ِویَةَ بْ ِن س َویْ ِد بْ ِن َُلررن قَ َ‬ ‫ال َد َخ ْیت َعیَی َّبَِّْ َرَّء بْ ِن َعا ِزِ فَ َسم ْ​ْته یَُول أَ​َ َرسَا َرس ول َّبی ه َ‬ ‫یت َّبْ​ْ ِ‬ ‫َّجَِ ازةِ وتَ ْش ِم ِ‬ ‫اط ِ‬ ‫َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ بِ َس ِّْ ر َوسَ َهاسَ ا َع ْن َس ِّْ ر ‪ :‬أَ​َ َرسَ ا بِِْیَ َادةِ َّبْ َم ِر ِ‬ ‫س َوإِبْ َرَّ ِر‬ ‫َ‬ ‫یض َوَّتلَِّ ِاَ َْ َ َ‬ ‫ِ ِ ِ ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّبْ َُس َِ أ َْو َّبْم ُْ ِس َِ َوسَ ْ ِ‬ ‫یَ ۔ أ َْو َع ْن َ​َتَ تُّ رَ‬ ‫ص ر َّبْ َم ْی وَ َوإ َجابَ ة َّب دیَّعی َوإفْ َش اء َّب یس َالَ َوسَ َهاسَ ا َع ْن َخ َوَّت َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َُّلَ ِری ِر َو ِْ‬ ‫ض ة َو َع ْن َّبْ َمیَ اث ِر َو َع ْن َّبْ َُ لس لی َو َع ْن ب ِّْ ِ‬ ‫اج ۔۔۔ َع ْن‬ ‫بِاب یذ َهب ۔ َو َع ْن ش ْرِ بابْف ی‬ ‫َّْل ْس تَِّْ َرق َوَّب لدیَِّ ِ‬ ‫س ْ‬ ‫ِ‬ ‫ض ِة فَِإسیه ن ش ِر ِ ِ‬ ‫َّبش ر ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ فِی َه ا فِ ی‬ ‫ِ فِ ی َّبْ ِف ی‬ ‫أَ ْش َْ َ‬ ‫ِ فی َه ا ف ی َّب دُّسْیَا َ​َْ یَ ْش َر ْ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫ث بْ ِن أَب ی َّب یش ْ​ْثَاء ۔۔۔ َو َع ْن ُّ ْ‬ ‫َّْآل ِخَرِة۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۹۳۹۱، ۹۳۴۴‬‬ ‫آیوتںیمےنآپوکہیےتہکوہےئانسہکروسلاہللیلص‬ ‫’’اعموہینبوسیدنبرقمنےسروایےہہکںیم بترا نباعزبےکیاس ا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫دی ےہ اور است زیچوں ےس رواک ےہ۔آپ ےن ںیمہ امیبر یک ایعدت رکےن ‪ ،‬انجزے ںیم‬ ‫اہلل ہیلع وملس ےن ںیمہ است زیچوں اک مکح ا‬ ‫ث‬ ‫شالموہےن ‪،‬کنیھچےکوجابںیمترخمکاہللےنہک ‪،‬مسقوکوپرارکےن ‪،‬ولظممیکدمدرکےن ‪،‬دوعتدےنیواےلیکدوعتلوبلرکےن‬ ‫دیےہاور آپےنںیمہوسےنیکاوگنایھٹںےننہپےس ‪،‬اچدنی(ےک بترونتں) ںیمےنیپےس ‪(،‬زنی ایاجکوے‬ ‫اورالسموکالیھپےناکمکح ا‬ ‫رپ) رمشیاکدگااامعتسلرکےنےس ‪،‬وہرصمیڑپکااامعتسلرکےنےسسجںیمرمشی ےکداھےگیھبوہےتںیہاوررمشیودابیاوراربتسق‬ ‫ث ث‬ ‫ےکابلسےننہپےسعنمفرامیاےہ۔۔۔۔اسروایںیماشعتنبایباثعشراویےسہیااضہفوقنملےہہکآپےناچدنیےک بترونتں‬ ‫ںیمےنیپےسرواکےہ ‪،‬ویکہکنوجصخشداینںیمانںیمےئیپاگوہآجرتںیماِنںیمےنیپےسرحمومرےہاگ۔‘‘‬

‫ربکتماہنوعضعطقیکانمیہ‬

‫ع ن َّب ِن عم ر ع ن َّبِیِِّ ی ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ قَ َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َحف وَّ َّب یش َوَّ ِرِ‬ ‫ال‪َ :‬خ ابفوَّ َّبْم ْش ِرک َ‬ ‫ْی َوفل روَّ َّبیل َ ی َوأ ْ‬ ‫َ ْ ْ َ​َ َ ْ ل َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫َخ َذه۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۹۴۹۲‬‬ ‫ض َعیَی ُلْیَته فَ َما فَ َ‬ ‫ض َُ أ َ‬ ‫َوَکا َن َّبْن ع َمَر إِ َ​َّ َح یی أ َْو َّْعتَ َمَر قََِّ َ‬

‫ک‬ ‫عي‬ ‫’’انبرمعریضاہلل ھماایبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتںیہہکآپےنفرامیا‪ :‬رشمنیکیکاخمتفلرکو ‪،‬ھاڑایھں بتراھؤ‬

‫اورومںیھچنرتکواؤ۔‬

‫عي‬ ‫دبعاہللنبرمعریضاہلل ھماا ب ب‬ ‫حجحیارمعہرکےتوتاسومعقرپھاڑیھوکیھٹمںیمڑکپرکااضیفیبالاکٹدےتیےھت۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ربکتماہنابلسےننہپرپذعاب‬

‫ِ‬ ‫یِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ َ َذبی رة یَ ْوَ​َ‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّبی ِه بْ ِن ع َمَر قَ َ‬ ‫ِ ش ْهَرةر ف ی َّب دُّسْیَا أَبَِّْ َس ه َّبی ه ثَ ْو َ‬ ‫س ثَ ْو َ‬ ‫ال َرسول َّب ه‪ْ َ :‬ن بَِّ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ب فِی ِه سَارَّ۔ (انبام بجه ‪،‬رمق‪)۳۶۱۱‬‬ ‫َّبُْیَا َ ة ثی أَ ْلَ َ‬

‫ک‬ ‫عي‬ ‫’’دبعاہللنبرمعریضاہلل ھمااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬سجےنداینںیماینپ بترایئاظہررکےن‬

‫ےکےیلوکیئابلسانہپ ‪،‬اہللاعتیلٰمایمےکدناےسذلاکابلسانہپےئاگاوررھپاُسںیمآگڑھباکدیاجےئیگ۔‘‘‬

‫ک‬ ‫ازارٹلاےنیکانمیہ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ع ن َّب ِن عم ر ر ِض ی َّبی ه عِْ هم ا أَ ین رس َ ِ‬ ‫ال‪َ​َ :‬ل یَِْ ر َّبی ه إِبَی َ ْن َج یر‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ ْ ْ َ​َ َ َ‬ ‫ثَ ْوبَه خیَ َالء۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۹۱۴۳‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫عي‬ ‫’’انبرمعریضاہلل ھمااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬اہللاُسصخشوکدانھکییھبدنسپںیہنرکےاگ‬ ‫گه ک‬ ‫وجرغورےساانپہتدنب سیبيےوہےئاتلچوہ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ع ن عِّ ِد َّبی ِه ب ِن عم ر أَ ین رس َ ِ‬ ‫َّْل یَ َال ِء َ​َل‬ ‫ال‪ :‬إِ ین َّبی ِذی َُی ُّر ثِیَابَة ِ ْن ْ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َ ْ َْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ْ َ​َ َ‬ ‫یَِْ ر َّبیه إِبَْی ِه یَ ْوَ​َ َّبْ ُِیَا َ ِة۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۹۸۹۹‬‬ ‫گ ک‬

‫ه‬ ‫عي‬ ‫’’انبرمعریضاہلل ھمااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬وجصخشرغورےساانپہتدنب سیبيےوہےئاتلچ‬

‫وہاہللاعتیلٰمایمےکدناسیکرطفدےھکیاگیھبںیہن۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪ْ َ :‬ن َج یر ثَ ْوبَ ه‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّبی ِه بْ ِن ع َم َر َر ِض َی َّبی ه َعِْ ه َم ا قَ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ال أَبو ب ْکر إِ ین أ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ع ِ ِْ ه‬ ‫یی ثَ ْوبِی یَ ْس تَ ْرِخی إِیَل أَ ْن أَتَ َْا َه َد َبِ َ‬ ‫َ‬ ‫خیَ َالءَ َ​َْ یَِْ ْر َّبیه إبَْیه یَ ْوَ​َ َّبُْیَا َ ة فَ َُ َ َ‬ ‫َح َد ش ُ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ع خیَ َالء۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۳۶۶۹‬‬ ‫فَ َُ َ‬ ‫صَِ َبِ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ‪ :‬إِسی َ‬ ‫ت تَ ْ‬ ‫ع بَ ْس َ‬ ‫ال َرسول َّبیه َ‬ ‫عي‬ ‫’’دبعاہلل انب رمع ریض اہلل ھماا ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬وج صخش ربکت ےس اانپ ڑپکا زنیم رپ‬

‫ٹیسھگرکےلچاگ ‪،‬اہللاعتیلٰمایمےکدناُسیکرطفدےھکیاگیھبںیہن۔اوبرکبریضاہللہنعےناہکہکریمےڑپکےیکایرطف‬ ‫کٹلاجیارکیتےہوساےئاسےکہکںیم ر‬ ‫ہوقاُساکدایھنروھکں۔آپےنفرامیا‪ :‬متربکتیکوہجےسوھتڑایہہیرکےتوہ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫تقیقحِاامین‬

‫َّْلاَ ِ‬ ‫اس بْ ِن َعِّْ ِد َّبْمطییِ ِ‬ ‫ول َّبی ِه َ ی ی ِ ی‬ ‫َّق طَ ْ​ْ َ ِْ‬ ‫َع ْن َّبْ َِّْی ِ‬ ‫ان َ ْن‬ ‫ب أَسیه َِذ َ َرس َ‬ ‫ی ی َّب ه َعیَْی ه َو َس َ​َ یَُ ول‪َ َ َ :‬‬ ‫َر ِضی بِابی ِه َربًّا َوبِ ِْ‬ ‫اْل ْس َالَِ ِدیِا َوِ​ِب َ یم رد َرسوَل۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۰۹۰‬‬ ‫َ‬ ‫’’ابعس نب دبعالمطل بت ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک اوھنں ےن یبن یلص اہلل ہیلع وملس وک ہی فرامےت وہےئ انس ہک اُس صخش ےن‬

‫اامیناکذاہقئھکچایلوجخداےکربوہےن ‪،‬االسمےکدنیوہےناوردمحمیلصاہللہیلعوملسےکروسلوہےنرپرایضوہایگ۔‘‘‬

‫الحوتاامین‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ ر ِ‬ ‫َع ْن أَسَ ِ‬ ‫ل َ ْن ک ین فِی ِه َو َج َد‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ال‪ :‬ثَ َال ٌ‬ ‫س بْ ِن َ اب ع َرض َی َّبی ه َعِْ ه َع ْن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ح َالوةَ ِْ ِ‬ ‫ب َّبْ َم ْرءَ َ​َل ُُِِّّ ه إِیَل بِی ِه َوأَ ْن یَ ْک َرَه أَ ْن‬ ‫َح ی‬ ‫ب إِبَْی ِه ِ​ِمیا ِس َوَّهَا َوأَ ْن ُِ ی‬ ‫َّْلاَان أَ ْن یَک و َن َّبی ه َوَرس وبه أ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ف فِی َّبِیا ِر۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۰۶‬‬ ‫ود فِی َّبْک ْف ِر َک َما یَکَْره أَ ْن ی ُْ َذ َ‬ ‫یَْ َ‬ ‫’’اسننبامکریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬سجںیمہینیتوخایبںوموجدوہںیگوہاامینیک‬

‫الحوت ایےلاگ ‪،‬یلہپہیہکاُےساہللاوراُساکروسلاےنپاموساےسزیادہوبحمبوہں ‪،‬دورسیہیہکوہولوگںےسرصفاہللیہےکےیل‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫تبحمرےھکاوررسیتیہیہکوہک ریکرطفولٹاجےنوکااسی بترااجےنہکاسیجہکوہآگںیمھاےلاجےنوک بترااجاتنےہ۔‘‘‬

‫ایعم ِراامین‬

‫ب إِبَی ِه ِ ن وَّبِ ِدهِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ْن أَسَ ر‬ ‫ال قَ َ‬ ‫س قَ َ‬ ‫ال َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫َح دک َْ َحتی ی أَک و َن أ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ‪َ​َ :‬ل ی ِْ ن أ َ‬ ‫َح ی ْ ْ َ‬ ‫َوَوبَ ِدهِ َوَّبِ ِ‬ ‫َْجَِْْی۔ (اخبری ‪،‬رمق‪(، )۰۹‬ملسم ‪،‬رمق‪)۰۶۹‬‬ ‫یاس أ ْ‬ ‫’’اسن ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬وکیئ صخش اُس وق ی (یقیقح) ومنم ںیہن وہ اتک ‪،‬‬

‫ب ب‬ ‫حیںیماُےساُسےکوادلنی ‪،‬اُسیکاوالداور(اسےسقلعتم)‬

‫ب ولوگںےسزیادہوبحمبہنوہاجؤں۔‘‘‬

‫اامینواالسمیکتقیقح‬

‫ِ‬ ‫َع ن َّبِّْ ر َِّء بْ ِن َع ا ِز ر‬ ‫و‬ ‫ع فَتَ َو ی‬ ‫ال قَ َ‬ ‫ِ قَ َ‬ ‫ض َ َْ َ‬ ‫تَ ْ‬ ‫ض أْ وض وءَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ‪ :‬إِ َ​َّ أَتَْی َ‬ ‫ال َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ْ َ​َ‬ ‫َجَأْأ‬ ‫ع َوأ ْ‬ ‫بِی ی‬ ‫ض ت أَْ ِری إِبَْی َ‬ ‫َس یَ ْمت َو ْج ِه ی إِبَْی َ‬ ‫َّضطَ ِ ْ َعیَی ِش لُ َ‬ ‫ع َوفَ یو ْ‬ ‫ص َالةِ ثی ْ‬ ‫ع َِّْل َْاَ ِن ثی ق ُْ َّبیه یَ أ ْ‬ ‫ع َّبیه یَ َ ِْ ت بِ ِکتابِ َ ِ‬ ‫ت‬ ‫ع إِیَل إِبَْی َ‬ ‫ع َ​َل َ ْی َ أَ َوَ​َل َ ِْ َ ا ِ ِْ َ‬ ‫ع َر ْیَِّ ة َوَرْهَِّ ة إِبَْی َ‬ ‫َ ْه ِری إِبَْی َ‬ ‫َ‬ ‫ع َّبی ذی أَسْ َزبْ َ‬ ‫َ‬ ‫ع فَأَسْت عیَ ی َّبْ ِفطْ رةِ وَّجْ ْیه ین ِ‬ ‫ع َّبی ِذی أَرس ْیت فَِإ ْن ی ِ ِ‬ ‫َخ َر َ ا تَ تَ َکیَ بِ ِه۔ (اخبری ‪،‬رمق‬ ‫َوبِ​َِِِّیل َ‬ ‫ت ْن بَْی یَت َ َ َ‬ ‫َْ َ‬ ‫َ َ َْ‬ ‫‪)۲۸۱‬‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫’’ بترا انب اعزب ےس روای ےہہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حمت اےنپ رتسب رپ وسےن ےکےیل آؤ وت ایس رطح ووض رکو‬ ‫ےسیجامنزےکےیلرکےتوہ ‪،‬رھپداںیئرکوٹرپٹیلرکہیوہکہکاےاہلل ‪،‬ںیمےناےنپآپوکریتےوحاےلرکدیاےہ ‪،‬اوراانپاعمہلم‬ ‫ک‬ ‫دیےہاورھجتےسکیٹاگلیلےہ ‪،‬ریتیتمظعےسرلزےتوہےئاورریتےاایتشقںیم بترےتھوہےئ۔ھجتےساھبگ‬ ‫ریتےرپسدرک ا‬ ‫اکھٹیںیہن ‪،‬اورارگےہوتریتےیہیاسےہ۔رپورداگر ‪،‬ںیمریتیاتکبرپاامینالیاوہںوجوتےنیازلیکےہ ‪،‬اور‬ ‫رکںیہکانپہاورںیہک ا‬ ‫ریتےیبنرپاامینالیاوہںےسجوتےنروسلانبرکاجیھبےہ۔‬ ‫ت‬ ‫)آپےنفرامیا) رھپارگ متایسرات وافت ای ےئ وت مھااریومترطفت(االسم) رپوہیگ ‪(،‬انچہچن) متوکشش رکوہکوسےن‬ ‫ت‬ ‫ےسےلہپ مھاارےآجریاملکتیہیوہں۔‘‘‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اذاکروادہیعونسمہن‬

‫ث‬ ‫یبنیلصاہللہیلعوملسےسوجاذاکراورداعںیئوقنملںیہ ‪،‬ذلیںیمانےسقلعتمااحدیالیئیئگںیہ۔ہیاذاکراورداعںیئںیمہاس‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ہوقخدایکیادےسومعمررےہ۔اناناکدلالب ہبشخدایکیادیہ ےسزدنہراتہےہاورسجدلںیم‬ ‫ےیلاھکسیئیئگںیہیاہکمارادل ر‬ ‫اس یک یاد ہن وہ وہ رمدہ وہیا ےہ۔دل یک ہی زدنیگ یہ انان یک رواحین زدنیگ ےہ۔ےسیج ماری امدی زدنیگ ےک ےیل رضوری ےہ ہک مہ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اسسنےتیلرںیہایسرطحماریرواحینزدنیگےکےیلخدایکیادںیمدماومرضوریےہ۔یہیوہجےہہکفرآندیجمںیمیھباہللےک‬ ‫ث‬ ‫ِ‬ ‫ااحدیرشہفیںیمیھباسرپتہبزوردیاایگےہ۔‬ ‫ذرکیکتہبیادیکیکیئگےہاور‬ ‫ث‬ ‫اج ِمیظعاک ودعہایکایگ ےہ ‪،‬اسیک وہج ہی ےہ ہک ہیاملکت انانےک ذنہ وبلق‬ ‫ان ااحدی ںیم فلت اذاکر رپ آجرتںیم سج ب ر‬ ‫ںیمخدایکاُسیادوکرضحتسمرکےتںیہوجاُسےکوعشروکتریق ‪،‬سفنوکیازیکیگاورروحوکیبادیلیگاطعرکیتےہاوررھپاِسےکےجیتنںیموہ‬ ‫خدایکاُساخصلدنبیگوکعم ًلااانپاتیلےہسجےکےیلوہقیلختایکایگےہ۔‬

‫ول س ِّ ا َن َّبی ِه و ْ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرةَ قَ َ‬ ‫َُّلَ ْم د بی ه َوَ​َل إِبَهَ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ‪َِ :‬لَ ْن أَق َ ْ َ‬ ‫َ‬ ‫إِیَل َّبیه وَّبیه أَ ْکِّ ر أَح ُّ ِ‬ ‫ِ‬ ‫یمس۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۶۴۸۱‬‬ ‫ب إِبَ یی ِمیا طَیَ َْ ْ‬ ‫ت َعیَْیه َّبش ْ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ےھجم’احبسناہللوادمحلہللوالإہلإالاہللواہللأربک‘‬ ‫ک‬ ‫(اہللیاکےہ ‪،‬اسرارکشاہللیہےکےیلےہ ‪،‬اہللےکوساوکیئاہلںیہناوراہلل ب ےس بتراےہ) انہکان ب زیچوںےسزیادہوبحمب‬ ‫ےہنجرپوسرج‪،‬عوعوہیاےہ۔‘‘‬

‫ال س ِّ ا َن َّبی ِه وِ​ِبم ِدهِ‬ ‫عن أَبِی هری رَة ر ِضی َّبیه عِْه أَ ین رس َ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ َْ‬ ‫ال‪ْ َ :‬ن قَ َ ْ َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ََْ َ َ‬ ‫ِ رِ‬ ‫ت ِ ثْ َُ َزبَ ِد َّبَِّْ ْ ِر۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۶۸۱۹‬‬ ‫ت َخطَایَاه َوإِ ْن َکاسَ ْ‬ ‫فی یَ ْوَ ائَةَ َ یرةر حطی ْ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫’’اوب ہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪:‬سج ےن دن ںیم وس رمہبت ’احبسن اہلل ودمحبہ‘‬ ‫راتیہویکںہن‬ ‫(اہللیاکےہاوروتسدہافصتےہ)اہک ‪،‬اُسےکاسرےگاہاعمفرکدم اجےتںیہ ‪،‬ارگہچوہدنمسریکناھگےک بت ب ر‬ ‫وہں۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ال رس ول َّبی ِه ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ‪ :‬ن قَ َ ِ‬ ‫ْی اْ ِس ی س ِّْ َ ا َن‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرَة قَ َ‬ ‫ص ِِّع َوح َ‬ ‫ال ح َ‬ ‫ْی ی ْ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ َْ‬ ‫ال قَ َ َ‬ ‫أ أَح د ی وَ َّبْ ُِیا ِة بِأَفْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ​ِ ِ‬ ‫ِ​ِ ِ‬ ‫ال أ َْو َز َ​َّد َعیَْی ِه۔‬ ‫ال ِ ثْ َُ َ ا قَ َ‬ ‫َح ٌد قَ َ‬ ‫َ‬ ‫ض َُ ِمیا َج اءَ ب ه إیَل أ َ‬ ‫َّبیه َوِبَ ْمده ائَةَ َ یرةر َ​َْ یَأْ َ ٌ َ ْ َ َ َ‬

‫(ملسم ‪،‬رمق‪)۶۴۸۳‬‬

‫ث‬ ‫’’اوب ہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪:‬سج ےن حبص اور شام ’احبسن اہلل ودمحبہ‘ (اہلل‬

‫یاکےہاوروتسدہافصتےہ)اہکوتمایمےکدنوکیئصخشاُسےسالضفلمعالےنواالہنوہاگ ‪،‬وساےئاُسےکسجےنیہیاملکت‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےہکوہںےگیاایھنرپھچکااضہفایکوہاگ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ان ثَُِییَتَ ِ‬ ‫ان عیَ ی َّبیلس ِ‬ ‫ِ ِ ِ ِ‬ ‫ان فِ ی‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرةَ قَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َکی َمتَ ان َخفی َفتَ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َّبْ ِمی ز َِّن حِِّیِّتَ ِ‬ ‫ان إِبَ ی َّب یر ََّْ ِن س ِّْ َ ا َن َّبی ِه َوِ​ِبَ ْم ِدهِ س ِّْ َ ا َن َّبی ِه َّبْ َْ ِ ی َِ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪(، )۶۶۴۲‬ملسم ‪،‬رمق‬ ‫َ َ َ‬ ‫‪)۶۴۸۶‬‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬دوےملکںیہوجزیبانرپےکلہ ‪،‬زیمانںیماھبریاور‬ ‫اہلل وک تہب وبحمب ںیہ۔ ہی ےملک ’احبسن اہلل ودمحبہ احبسن اہلل امیظعل‘ (اہلل یاک ےہ اور وتسدہ افصت ےہ ‪ ،‬اہلل یاک ےہ تمظع واال)‬ ‫ںیہ۔‘‘‬

‫عن أَبِی هری رَة ر ِضی َّبیه عِْه أَ ین رس َ ِ‬ ‫ال َ​َل إِبَهَ إِیَل َّبی ه َو ْح َده‬ ‫ال‪ْ َ :‬ن قَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ََْ َ َ‬ ‫ر ِ ِ رِ‬ ‫ت بَه َع ْد َل َع ْش ِر ِرقَ ر‬ ‫اِ‬ ‫ع بَه بَه َّبْم ْیع َوبَه ْ‬ ‫َ​َل َش ِری َ‬ ‫َُّلَ ْمد َوه َو َعیَی ک لُ َش ْیء قَد ٌیر فی یَ ْوَ ائَةَ َ یرةر َکاسَ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ر ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت بَ ه ِح رزَّ ِ ن َّب یش یطَ ِ‬ ‫ان یَ ْوَ ه َبِ َ‬ ‫ت َعِْ ه ائَ ة َس یلَة َوَکاسَ ْ‬ ‫ت بَ ه ائَ ة َح َس َِة َوُمیَ ْ‬ ‫َوکتَِّ ْ‬ ‫ْ ْ ْ‬ ‫ع َحتی ی اْس َی َوَ​َْ‬ ‫أ أَحد بِأَفْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ ِ‬ ‫َح ٌد َع ِم َُ أَ ْکثَ َر ِ ْن َبِع۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۳۲۹۳‬‬ ‫یَأْ َ ٌ َ‬ ‫ض َُ ِمیا َجاءَ به إیَل أ َ‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬وجصخش’الإہلإالاہللودحہالرشیہلہلاکلمل‬ ‫ث‬ ‫وہلادمحلووہیلعلکیش دقتر‘ (اہلل ےکوساوکیئ ٰ‬ ‫اٰلںیہن؛وہاہنتےہ ‪،‬اُساک وکیئرشیںیہن؛یبادشایہاُس یکےہ اوردمح یھباُیس ےک‬ ‫ہزیچرپدقرترھکاےہ) ےکاملکتےسدنںیموسرمہبتاہللاکذرکرکے ‪،‬اُسےکےیلدسالغومںوکآزادرکےن‬ ‫ےیلےہ ‪،‬اوروہ ر‬ ‫ث‬ ‫اماامعلںیمھکلدیاجیتںیہ ‪،‬اُسےکوسگاہاعمفرکدم اجےتںیہاورشامیوہاطیشن‬ ‫وہیےہ ‪،‬وسایکینںاُسےکی ا‬ ‫اج ا‬ ‫ےک بت براتر ب ر‬ ‫وہیےہ۔(مایمےکدن) وکیئصخشیھباسےسالضفلمعواالہنوہاگوساےئاُسےکسجےنیہیذرکاس‬ ‫ےس(اہللیک) انپہںیم ا‬ ‫ےسزیادہایکوہاگ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫َی َوَّتَه َْ بِابتی ْکِِّ ِی َّبی ه‬ ‫ی َر ِض َی َّبی ه َعِْ ه قَ َ‬ ‫وسی َِّْلَ ْش َْ ِر ل‬ ‫ال ۔۔۔ أَ ْش َر َ‬ ‫ف َّبِیاس َعیَ ی َوَّد فَ َرفَْ وَّ أ ْ‬ ‫َع ْن أَبی َ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪َّْ :‬ربَْ وَّ َعیَ ی أَسْف ِس ک َْ إِسیک َْ َ​َل‬ ‫أَ ْکَِّ ر َّبی ه أَ ْکَِّ ر َ​َل إِبَ هَ إِیَل َّبی ه فَ َُ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه‬ ‫َی یَ َوَ​َل َیائِّ ا إِسیک َْ تَ ْدعو َن َذیْ ا قَ ِریِّ ا َوه َو َ َْک َْ َوأَسَا َخ ْی َ‬ ‫ف َدَّبیة َرس ول َّبی ه َ‬ ‫تَ ْدعو َن أ َ‬ ‫ال بِی‪ :‬یَا َعِّْ َد َّبی ِه بْ َن قَ ْی ر‬ ‫ول‬ ‫ع یَا َرس َ‬ ‫َو َسی َ​َ فَ َس ِم َِْ​ِی َوأَسَا أَقول َ​َل َح ْو َل َوَ​َل ق یوَة إِیَل بِابی ِه فَ َُ َ‬ ‫س ق ْی ت بَِّی ْی َ‬ ‫َّجِی ِة ق ْی ت ب یَ ی ی ا رس َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ رِ‬ ‫ال‪َ​َ :‬ل‬ ‫َّو أَبِی َوأ ل ی قَ َ‬ ‫َّبی ِه قَ َ‬ ‫ال‪ :‬أَ​َ​َل أَدبُّ َ‬ ‫ول َّبی ه فَ َد َ‬ ‫ع َعیَی َکی َمة ْن َکِْ رز ْن کِوِز َْ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َح ْو َل َوَ​َل ق یوَة إِیَل بِابی ِه۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۸۲۱۹‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’اوبومیسارعشیریضاہللہنعےسروایےہہک۔۔۔(یسکرفسےکدورانںیم) ولگایوادیںیمدالخوہےئاوردنلبآواز‬ ‫ک‬ ‫ک‬ ‫ےسہملکریبکت’اہللاربکاہللاربکالاہل اال اہلل‘ (اہلل ب ےس بتراےہ ‪،‬اہلل ب ےس بتراےہ ‪،‬اہللےکوساوکیئاہلںیہن) ےنہکےگل ‪،‬وتآپ‬ ‫ت‬ ‫اغیوکںیہناکپررےہ ‪،‬متاُےساکپررےہوہوجنسواالےہ ‪ ،‬رف ب‬ ‫رامیاینپآوازوںوکتسپرکو ‪،‬متیسکرہبے ای ب‬ ‫یےہاور مھاارے‬ ‫ےنف ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اسھت ےہ۔(اوب ومیسےتہکںیہ ہک) ںیم اس وق روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملسیک وساری ےکےھچیپ اھت اورںیم ’الوحل وال وقۃ إال یباہلل‘‬ ‫(تمہاوردقرت ‪ ،‬ب اہللیہیکانعیےسےہ) ہہکراہاھت ‪،‬وتآپےنھجمےساہکاےدبعاہللانبسیق! ںیمےناہککیبل ایروسل‬ ‫اہلل (ںیم احرضوہں اے اہلل ےکروسل) آپ ےن ف ا‬ ‫رامیایکںیم ںیھمت وہہملک ہناتبؤں وج بجےک جراونںںیمےس ای جراہنےہ۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ںیمےناہکویکںںیہن ‪،‬اےاہللےکروسلریمےامںیباپآپرپفریبان ‪،‬آپےنفرامیا‪’ :‬الوحلوالوقۃإالیباہلل‘(تمہاوردقرت ‪،‬‬ ‫ب اہللیہیکانعیےسےہ)۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ول َّبیه یَ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪َ :‬س یلد ََِّل ْس تِ ْغ َفا ِر أَ ْن تَُ َ‬ ‫َع ْن َش د َ‬ ‫یَّد بْ ِن أ َْو رس َرض َی َّبی ه َعِْ ه َع ْن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع ِ ْن َش لر‬ ‫َّس تَطَ ْ​ْت أَع و بِ َ‬ ‫و َوَو ْع د َ‬ ‫و َوأَسَا َعیَ ی َع ْه د َ‬ ‫ت َخیَ ُْتَِی َوأَسَا َعِّْ د َ‬ ‫ت َربلی َ​َل إِبَهَ إِیَل أَسْ َ‬ ‫أَسْ َ‬ ‫و َا ْ‬ ‫ِ‬ ‫ع َعیَ یی وأَبوء بَ َ ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ال‪َ :‬وَ ْن‬ ‫وِ إِیَل أَسْت قَ َ‬ ‫ع بِ​ِ​ِ ْ​ْ َمتِ َ‬ ‫یَِ ْ​ْت أَبوء بَ َ‬ ‫َا َ‬ ‫ع ب َذسِِّْی فَا ْیف ْر ب ی فَإسیه َ​َل یَ ْغف ر َّب ُّذس َ‬ ‫َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّجَِی ِة َوَ ْن قَا َلَا ِ ْن َّبیْی ُِ َوه َو وقِ ٌن‬ ‫اأ ِ ْن یَ ْوِ ِه قَ ِّْ َُ أَ ْن اْ ِس َی فَه َو ِ ْن أَ ْه ُِ ْ‬ ‫قَا َلَا ْن َّبِی َها ِر وقِا َا فَ َم َ‬ ‫ِ‬ ‫َّجَِی ِة۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۶۳۱۶‬‬ ‫صِِّ َع فَه َو ِ ْن أَ ْه ُِ ْ‬ ‫َا فَ َم َ‬ ‫اأ قَ ِّْ َُ أَ ْن ی ْ‬ ‫’’دشادنباوسریضاہللہنعیبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتںیہہکدیساال رافغرداعہیےہ‪:‬‬

‫’’اےاہلل ‪،‬وتریمارپورداگرےہ؛ریتےوساوکیئ ٰ‬ ‫اٰلںیہن؛وتےنےھجمدیپاایکےہاورںیمریتادنبہوہںاوراینپااطتسعےکاطمقب‬ ‫ریتےدہعاورودعےرپاقمئوہں؛ںیماےنپاامعلیک بترایئےسریتیانپہام اتگوہں؛اےنپاورپریتیوتمعنںاکاارتافاوراےنپگاوہںاک‬ ‫افراررکیاوہں؛وتےھجمشخبدے ‪،‬اِسےیلہکگاوہںوکریتےوساوکیئاعمفںیہنرکیا۔‬ ‫ث‬ ‫آپےنفرامیاےہہکارگوکیئنیقیےکاسھتہیداعدنںیمرکےاوراُیسدنشامےسےلہپداینےسرتصخوہاجےئوتاُسےکےیل‬ ‫بجےہاورراتںیمرکےاورحبصےسےلہپرتصخوہاجےئوتاُسےکےیل بجےہ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ال‪ :‬بِ ِْ‬ ‫ع ن ح َذی َف ةَ ب ِن َّبْیم ِ‬ ‫ع أَ وأ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ أ َ​َوی إِبَی فَِر َِّش ِه قَ َ‬ ‫ان قَ َ‬ ‫اذ َ‬ ‫ال َک ا َن َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫َ ْ ْ ْ َ​َ‬ ‫ال‪ِ ِ ِ ْ :‬‬ ‫َحیَاسَا بَ ْ​ْ َد َ ا أَ​َ اتََِ ا َوإِبَْی ِه َّبُِّش ور۔ (اخبری ‪،‬رمق‪(، )۶۳۰۲‬ملسم ‪،‬رمق‬ ‫َحیَ ا َوإِ َ​َّ قَ َاَ قَ َ‬ ‫َُّلَ ْم د بی ه َّبیذی أ ْ‬ ‫َوأ ْ‬ ‫‪)۶۴۴۱‬‬ ‫’’خدن افہنبامینریضاہللہنعیبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتںیہہکآپ ب ب‬ ‫حاےنپرتسبرپےتٹیلوتےتہک ‪،‬اےاہللںیمریتے‬ ‫وہیوہںاور ب ب‬ ‫حآپدیباروہےتوتےتہکاُساہللیہےکےیلرکشےہسجےنمہوکومتےکدعبرھپزدنیگاطع‬ ‫یامیہےسرمیااورزدنہ ا‬ ‫فرامیئاورایدناُیسیکرطفولانٹےہ۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ال‪ :‬أَْ َس ْی َِا َوأَْ َس ی َّبْم ْی ع بِی ِه‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ أَْ َس ی قَ َ‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّبی ِه قَ َ‬ ‫ال َک ا َن َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َُّلَ ْم د َوه َو َعیَ ی ک لُ َش ْی رء قَ ِد ٌیر‪َّ ،‬بیه یَ إِسلی‬ ‫ع بَه بَه َّبْم ْی ع َوبَه ْ‬ ‫َو ْ‬ ‫َُّلَ ْمد بِی ِه َ​َل إِبَهَ إِیَل َّبیه َو ْح َده َ​َل َش ِری َ‬ ‫ع ِ ْن‬ ‫ع ِ ْن َش لرَها َو َش لر َ ا فِی َه ا َّبیه یَ إِسلی أَع و بِ َ‬ ‫ع ِ ْن َخ ِْی َه ِذهِ َّبیْی یَ ِة َو َخ ِْی َ ا فِی َه ا َوأَع و بِ َ‬ ‫َس أَب َ‬ ‫أْ‬ ‫َّبْ َکس ُِ وَّ ْلرَِ وس ِ‬ ‫وء َّبْ ِک َِْب وفِْت َِ ِة َّبدُّسْیا و َع َذ ِ‬ ‫َِّ َّبْ َُ ِْْب۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۶۹۱۹‬‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ​َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ث‬ ‫ث‬

‫’’دبعاہللنبوعسمدریضاہللہنعےتہکںیہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسشامےکوقہیداعایکرکےت‪ :‬مہےنشامیکاورخدایک‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫یبادشایہیھبشامںیمدالخوہیئگےہ۔رکشاہللےکےیلےہاوراہللےکوساوکیئ ٰ‬ ‫اٰلںیہن؛وہاالیکےہ ‪،‬اُساکوکیئرشیںیہن؛ ایبدشایہ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ہزیچرپدقرترھکاےہ۔اےاہلل ‪،‬ںیماِسراتیکالھبیئاچاتہوہںاوراُسیکالھبیئیھب‬ ‫اُسیکےہاوردمحیھباُیسےکےیلےہاوروہ ر‬ ‫ک‬ ‫وجاِس ںیمےہ؛اوررات یک بترایئےس ریتیانپہام اتگوہںاوراُسیک بترایئ ےسیھبوجاِسںیمےہ۔اےاہلل ‪ ،‬ںیمیتسسےس ‪ ،‬بتراھےپ‬ ‫ک‬ ‫ےس ‪ ،‬بتراھےپیک بترایئےس ‪،‬داینیکآزامشیےساورربقےکذعابےسریتیانپہاچاتہوہں۔‘‘‬

‫ِ أَ ین رس َ ِ‬ ‫َعن َّبِّْ ر َِّء بْ ِن َعا ِز ر‬ ‫و‬ ‫ع فَتَ َو ی‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫ض َ َْ َ‬ ‫أَ ْ‬ ‫ض أْ وض وءَ َ‬ ‫َخ ْذ َ‬ ‫ال‪ :‬إِ َ​َّ أ َ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع‬ ‫بِی ی‬ ‫ض ت أَْ ِری إِبَْی َ‬ ‫َس یَ ْمت َو ْج ِه ی إِبَْی َ‬ ‫َّض طَ ْ َعیَ ی ش لُ َ‬ ‫ع َوفَ یو ْ‬ ‫ص َالةِ ثی ْ‬ ‫ع َِّْل َْاَ ِن ثی ق ُْ َّبیه یَ إِسل ی أ ْ‬ ‫ع َ ِْ ت بِ ِکتابِ َ ِ‬ ‫ع َ​َل ْی أَ وَ​َل ِْ ا ِ ِْ َ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت‬ ‫َوأ ْ‬ ‫َجَأْأ َ ْه ِری إِبَْی َ‬ ‫َ‬ ‫ع َّبیذی أَسْ َزبْ َ‬ ‫ع إیَل إبَْی َ َ‬ ‫ع َر ْیَِّ ة َوَرْهَِّ ة إبَْی َ َ َ َ َ َ‬ ‫ع َّبی ِذی أَرس ْیت وَّجْ ْیه ین ِ ن ِ‬ ‫ت َعیَ ی َّبْ ِفطْ َرِة ۔۔۔ َوإِ ْن‬ ‫ع ی‬ ‫ع فَِإ ْن ی‬ ‫ت ِ ْن بَْی یَتِ َ‬ ‫َخ ِر َک َال ِ َ‬ ‫َوبِ​َِِِّیل َ‬ ‫ت َوأَسْ َ‬ ‫ْ َ َ َ َْ‬ ‫ْ‬ ‫اِ َخْی رَّ۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۶۴۴۲‬‬ ‫أْ‬ ‫َیَِّ َع أ َ‬ ‫َی َ‬ ‫’’ بترا نباعزبریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حمتوسےنوگلوتاانپامنزواالووضرکو ‪،‬‬

‫رھپاےنپداںیئولہپرپوٹیلاوروہک ‪،‬اےاہلل ‪،‬ںیمےناےنپآپوکریتےوحاےلرکدیاےہاوراانپاعمہلمریتےرپسدرکدیاےہاورھجتےس‬ ‫ک‬ ‫کیٹاگلیلےہ ‪،‬ریتیتمظعےسرلزےتوہےئاورریتےاایتشقںیم بترےتھوہےئ۔ھجتےساھبگرکںیہکانپہاورںیہکاکھٹیاںیہن ‪،‬اور‬ ‫الیوہں وجوتےن یازلیکےہ اورریتے یبنرپ اامینالیا وہںےسج وت‬ ‫ارگ ےہوت ریتےیہ یاسےہ۔رپورداگرںیم ریتیاتکب رپ اامین ا‬ ‫مت‬ ‫ےنروسلانبرکاجیھبےہ۔آپےنفرامیا‪ :‬متوکششرکوہکوسےنےسےلہپ ھاارےآجریاملکتیہیوہں ‪،‬رھپارگمتاُیسراتوافت‬ ‫ت‬ ‫ای ےئوت مھااریومترطفت(االسم) رپوہیگ۔۔۔اورارگحبصدیباروہےئوتریخرپدیباروہےگ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ول‪َّ :‬بیه یَ‬ ‫ض َ ََِْا أَ ْن سَُ َ‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرَة قَ َ‬ ‫َخ ْذسَا َ ْ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَأْ رسَا إِ َ​َّ أ َ‬ ‫ال َک ا َن َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ب وَّبِی وی و ِْ ِزَل َّبتی ورَّةِ‬ ‫ِ َّب یس ماو ِ‬ ‫ِ ک لُ َش ْی رء فَ ابِ َ ْ‬ ‫ِ َّبْ َْ ْر َِ َّبْ َْ ِ ی َِ َربیَِ ا َوَر ی‬ ‫ِ َِّْل َْر ِ َوَر ی‬ ‫َّأ َوَر ی‬ ‫َْ‬ ‫َُّلَ ل َ َ َ‬ ‫َر ی َ َ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ع ِ ن َش لر ک لُ َش ی رء أَسْ ِ‬ ‫و ِْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫س قَ ِّْ یَ َ‬ ‫ت َخ ٌذ بِ​َِای یَته َّبیه یَ أَسْ َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َّْل َْن ِیُ َوَّبْف ْرقَان أَع و ب َ ْ‬ ‫ع َش ْیءٌ‬ ‫َ‬ ‫ت َِّْلَیول فَیَ ْی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫و َش یءٌ َوأَسْ َ ی‬ ‫س دوسَ َ‬ ‫س فَ ْوقَ َ‬ ‫ع َش ْیءٌ َوأَسْ َ‬ ‫َوأَسْ َ‬ ‫ع َش ْیءٌ‬ ‫س بَ ْ​ْ َد َ ْ‬ ‫ت َّبَِّْ اطن فَیَ ْی َ‬ ‫ت َّب اهر فَیَ ْی َ‬ ‫ت َّْآلخ ر فَیَ ْی َ‬ ‫َّقْ ِ‬ ‫ض َعِیا َّبدییْ َن َوأَ ْیِ​ِ​َِا ِ ْن َّبْ َف ُْ ِر۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۶۴۹۱‬‬

‫دیرکےتےھتہک ب ب‬ ‫حمہوسےنےکےیلںیٹیلوت‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسںیمہمکح ا‬

‫ہیداعڑپںیھ‪:‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ہزیچےکرپورداگر؛داےن‬ ‫رعشمیظعےکرپورداگر ‪،‬مارےرپورداگراور ر‬ ‫اےاہلل ‪،‬آامسونںےکرپورداگر ‪،‬زنیمےکرپورداگراور ِ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اوریلھٹگوکاھپڑےنواےل ‪،‬وتراتوالیجناورفراقنےکیازلرکےنواےل؛ںیماُن ب زیچوںےکرشےسریتیانپہام اتگوہںنجیک‬ ‫ث‬ ‫اظہےہ ‪،‬ریتے‬ ‫وتآجےہ ‪،‬ریتےدعبوکیئزیچںیہن؛وت ر‬ ‫تبسااینریتےاہھتںیمےہ۔اےاہلل ‪،‬وتاولےہ ‪،‬ھجتےسےلہپوکیئزیچںیہناور ر‬ ‫اورپوکیئزیچںیہناوروتیبانطےہ ‪،‬ریتےےچینوکیئزیچںیہن۔وتمارےفرضادافراماورماریجاتحیجوکدوررکےکںیمہ ینرکدے۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ی ۔۔۔ أَ ین َّب ن عم ر عیمه َ أَ ین رس َ ِ‬ ‫َّس تَ َوی َعیَ ی‬ ‫َع ْن َعیِ ٍّی َِّْل َْزِد ل‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َک ا َن إِ َ​َّ ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ْ َ َ​َ َ َ ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َوإِسیا إِبَ ی َربلَِ ا‬ ‫بَِْ ِیهِ َخا ِرج ا إِبَ ی َس َف ر َکِّی َر ثَ​َالث ا ثی قَ َ‬ ‫ال‪ :‬س ِّْ َ ا َن َّبیذی َس یَِر بََِ ا َه َذَّ َوَ ا کِی ا بَ ه ُْ ِرس َ‬ ‫بَمِْ َُیِ​ِّو َن َّبیه یَ إِسیا سَسأَب َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ضی َّبیه یَ َه لو ْن َعیَْی َِا َس َفَرسَا َه َذَّ‬ ‫ع فی َس َف ِرسَا َه َذَّ َّبِْْبی َوَّبتی ُْ َوی َو ْن َّبْ َْ َم ُِ َ ا تَ ْر َ‬ ‫ْ‬ ‫صِ‬ ‫ع ِ ْن َو ْعثَ ِاء َّب یس َف ِر‬ ‫احب فِی َّب یس َف ِر َو ْ‬ ‫ت َّب ی‬ ‫َّْلَیِی َفة فِی َِّْلَ ْه ُِ َّبیه یَ إِسلی أَع و بِ َ‬ ‫َوَّطْ ِو َعِیا ب ْ​ْ َده َّبیه یَ أَسْ َ‬ ‫وَکآب ِة َّبْمِْ َ ِر وس ِ‬ ‫وء َّبْمِْ َُیَ ِ‬ ‫ب فِی َّبْ َم ِال َو َِّْلَ ْه ُِ ۔۔ َوإِ َ​َّ َر َج َ قَا َل ین َوَز َ​َّد فِی ِه ین۔۔ َیِ​ِّ و َن تَائِ​ِّو َن َعابِدو َن بَِربلَِ ا‬ ‫َ َ َ َ‬

‫َحا ِ دون۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۳۲۱۹‬‬

‫عي‬ ‫اتبیےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس ب ب‬ ‫حیسکرفسےکےیلنکليے‬ ‫’’یلعازدیےسروایےہہکانبرمعریضاہلل ھمااےنام ںی ا‬ ‫وہےئاےنپ ک‬ ‫اویرپایھچرطحھٹیباجےتوتنیتدہعفریبکتےتہکاوررھپہیےتہک ‪:‬‬ ‫یاکےہوہذاتسجےناِسوساریوکمارےےیلیاعبفرامنانبدیاےہ ‪،‬ورہنمہاِسرپہبلغاحلصںیہنرککسےھت ‪،‬اورتقیقح‬

‫ہیےہہکمہاےنپربیہیکرطفولےنٹواےلںیہ۔اےاہلل ‪،‬مہاےنپاِسرفسںیمھجتےسیکیناوروقتی ٰیکوتقیفام ےتگںیہاوراےسی‬ ‫لمعیک وتقیفام ےتگںیہ وج ےھجت رایضرک دے۔ اے اہلل ‪ ،‬وتمارے اِسرفسوک مہ رپلہس رکدے اوراِسیک درازیٹیمس دے۔ اے‬ ‫اہلل ‪،‬وترفسںیماسیھتےہاورےھچیپالہوایعلںیمروھکاالےہ۔اےاہلل ‪،‬ںیماِسرفسیکتقشمےسریتیانپہام اتگوہںاوراِسےسیھب‬ ‫ہکوکیئ بترارظنمریمےاسےنمآےئاوراِسےسیھبہک ب ب‬ ‫حںیماےنپالہوایعلاوراومالںیمولوٹںوتوکیئجرایبریمیرظتنموہ۔‬ ‫رھپ ب ب‬ ‫حآپرفسےسواسپآےتوتایھناافلظےکاسھتمریداناملکتاکااضہفرکےت‪:‬‬ ‫مہولےنٹواےل ‪،‬وتہبرکےنواےل ‪،‬ابعدترکےنواےلاوراےنپربیہیکدمحرکےنواےلںیہ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ال ِ​ِلَبِی ِه یا أَب ِ‬ ‫ع تَ ْدعو ک یُ َی َدَّةر َّبیه یَ َعافِ​ِ​ِی فِ ی بَ َدسِی‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّبیر ََّْ ِن بْ ِن أَبِی بَکَْرَة أَسیه قَ َ‬ ‫ت إِسلی أ َْذَْ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّبیه یَ عافِ​ِ​ِی فِی ذَْ​ِْی َّبیه یَ عافِ​ِ​ِی فِی بص ِری َ​َل إِبَه إِیَل أَسْ ِ‬ ‫ْی یْ ِس ی‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫صِِّع َوثَ​َالثا ح َ‬ ‫ت تْید َها ثَ​َالثا ح َ‬ ‫ْی ت ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ال إِسلی َِذْ ت رس َ ِ‬ ‫اس فِی ِه‬ ‫َس َ ی بِس ِیتِ ِه قَ َ‬ ‫فَ َُ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَ ْدعو ِ​ِ ین فَأَسَا أ ِح ُّ‬ ‫ب أَ ْن أ ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ال َعِّی ٌ‬ ‫ْ َ‬ ‫وتَُ ول َّبیه یَ إِسل ی أَع و بِ َ ِ‬ ‫ع ِ ن َع َذ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت‬ ‫َِّ َّبْ َُ ِْْب َ​َل إِبَ هَ إِیَل أَسْ َ‬ ‫ع ْن َّبْک ْف ِر َوَّبْ َف ُْ ِر َّبیه یَ إسل ی أَع و ب َ ْ‬ ‫َ‬ ‫ال رس ول َّبی هِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َس َ ی بِس ِیته قَ َ‬ ‫ْی یْس ی فَتَ ْدعو ین فَأح ُّ‬ ‫ص ِِّع َوثَ​َالث ا ح َ‬ ‫تْی د َها ثَ​َالث ا ح َ‬ ‫ْی ت ْ‬ ‫ب أَ ْن أ ْ‬ ‫ال َوقَ َ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه وس یَ‪َ :‬د َع وَّأ َّبْم ْک ر ِ‬ ‫ع أ َْرج و فَ َال تَ ِک ْیِ​ِ ی إِبَی سَ ْف ِس ی طَرفَة َع ْ ر‬ ‫َی یِ ْع‬ ‫وِ َّبیه یَ َر ََّْتَ َ‬ ‫ْی َوأ ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ َ َ‬ ‫بِی َشأْسِی کیه َ​َل إِبَهَ إِیَل أَسْت۔ (اوبداود ‪،‬رمق‪)۹۱۹۱‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫سوہں‪’ :‬امہلل‬ ‫ہروزہیداع رکےتوہےئ ا‬ ‫’’دبعارلنمحنبایبرکبہےسروایےہہکںیمےناےنپوادلےساہکہکںیمآپوک ر‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اعینفیفلدینامہللاعینفیفیعمسامہللاعینفیفرصبیالإہلإالأی‘ (اےاہلل! ےھجمریمےلدنںیماعتیفدے ‪،‬اےاہللریمیامسع‬ ‫ث‬ ‫ںیم اعتیف دے ‪ ،‬اے اہلل ریمی راصرت ںیم اعتیف دے ‪ ،‬ریتے وسا وکیئ اہل ںیہن ےہ)۔ آپ ان املکت وک حبص شام نیت نیت دہعف‬ ‫اتبیہکںیمےنیبنیلص اہلل ہیلعوملسوکایھناملکتےکاسھتداعرکےتوہےئانسےہاور‬ ‫ڑپےتھںیہ۔اس یکایکوہجےہ؟اوھنں ےنہی ا‬ ‫ےھجمہیدنسپےہہکںیمیبنیلصاہللہیلعوملساکرطہقیاانپؤں۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ابعسراویےتہکںیہہکاناافلظےکاسھتدبعارلنمحنبایبرکبہےکہیاافلظیھبےھت‪’ :‬تُول َّبیهَ إسی أعو بع ن‬ ‫َّبکفر وَّبفُر َّبیهَ إسی أعو بع ن عذَِّ َّبُْب َل إبه إَل أست‘ (آپےتہکںیہ ‪،‬اےاہللںیم ک راورجاتحیجےس‬ ‫ریتیانپہاچاتہوہں ‪،‬اےاہللںیمذعابربقےسریتیانپہاچاتہوہں ‪،‬ریتےوساوکیئاہلںیہنےہ)۔‬ ‫ث‬ ‫آپاناملکتوکحبصشامنیتنیتدہعفڑپےتھاورانےکاسھتداعرکےتںیہ۔( وتاوھنںےناہکہکںیمیبنیلصاہللہیلعوملسوکہی‬ ‫رکیوہںہکآپےکرطےقیوکاانپؤں۔راویےتہکںیہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےن‬ ‫املکتڑپےتھوہےئانسےہ ‪)،‬انچہچنںیمدنسپ ا‬ ‫فرامیا‪ :‬تبیصمزدہآدیمیکداعہیےہ‪:‬‬

‫’َّبیهَ رَّتع أرجو فال تکیِی إبی سفسی طرفة عْی وأییع بی شأسی کیه َل إبه إَل أست‘ (اے اہلل‬ ‫ںیم ھجت ےس ریتی رک تاک ادیم واروہں ‪ ،‬وت ےھجم ای ےحملےک ےیلیھب ریمے سفن ےکوحاےل ہنرک اورریمےامتماکومںوک ونسار‬ ‫دے ‪،‬ریتےوساوکیئاہلںیہن)۔‬

‫س ب ِن ابِ ر‬ ‫َُّلَ َزِن‬ ‫ع ِ ْن َّ ْلَ لَ َو ْ‬ ‫ع قَ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ یَُ ول‪َّ :‬بیه یَ إِسلی أَع و بِ َ‬ ‫ال َکا َن َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫َع ْن أَسَ ِ ْ َ‬ ‫َّج ْ ِ‬ ‫ضیَ ِ َّبدییْ ِن َو َییََِّ ِة َّبلر َج ِال۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۶۳۶۹‬‬ ‫َوَّبْ َْ ْ ِز َوَّبْ َک َس ُِ َو ْ‬ ‫ْب َوَّبِّْ ِْ ُِ َو َ‬

‫’’اسننبامکریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسہیداعڑپاھرکےتےھت‪ :‬اےاہلل ‪،‬ںیمریتیانپہام اتگوہں ‪،‬رکف‬ ‫اورمغےس ‪ ،‬ب‬ ‫اعجریاوریتسسےس ‪ ،‬بتردیلاورلخبےساورفرضےکوبھجاورولوگںےکےبلغےس۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ع ِ ْن َّبْ َک َس ُِ َوَّ ْلَ​َرَِ َوَّبْ َم ْغ َرَِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ َکا َن یَُول‪َّ :‬بیه یَ إِسلی أَعو بِ َ‬ ‫َع ْن َعائ َشةَ أَ ین َّبِیِِّ یی َ‬ ‫َِّ َّبِیا ِر وفِْت َِ ِة َّبِیا ِر وفِْت َِ ِة َّبْ َُ ِْْب و َع َذ ِ‬ ‫ع ِ ن َع َذ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َِّ َّبْ َُ ِْْب َو َش لر فِْت َِ ِة َّبْغِ​َِ ی َو َش لر‬ ‫َوَّبْ َمأْ َِث َّبیه یَ إسلی أَع و ب َ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫َّْلَطَایَا‬ ‫فِْت َِ ِة َّبْ َف ُْ ِر َوِ ْن َش لر فِْت َِ ِة َّبْ َم ِس ِ‬ ‫ای ِ​ِبَ ِاء َّب ثی ْی ِی َوَّبَِّْ َرِد َوسَ ل قَ ْیِِّ ی ِ ْن ْ‬ ‫یع َّب ید یجال َّب ه یَ َّ ْیس ُْ َخطَایَ َ‬ ‫َکم ا ی َِ یُ ی َّبثی وِ َِّْلَب یض ِ ن َّب یدسَ ِ ِ ِ‬ ‫ْی َّبْم ْش ِرِق وَّبْم ْغ ِر ِ‬ ‫ِ۔‬ ‫ای َک َم ا بَ َ‬ ‫اع ْد َ‬ ‫س َوبَاع ْد بَْیِ ی َوبَ ْ َ‬ ‫ْ‬ ‫َْ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ‬ ‫أ بَ ْ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ْی َخطَایَ َ‬ ‫(اخبری ‪،‬رمق‪)۶۳۱۹‬‬

‫ک‬ ‫’’اع ہشریضاہللعيھااےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسہیداعڑپاھرکےتےھت‪ :‬اےاہلل ‪،‬ںیمیتسسےس ‪ ،‬بتراھےپےساور‬

‫یاواناورگاہےسریتیانپہام اتگوہں۔اےاہلل ‪،‬ںیمانپہام اتگوہں ‪،‬آگےکذعابےس ‪،‬آگیکآزامشیےس ‪،‬ربقیکآزامشیےس ‪،‬ربق‬ ‫ےکذعابےس ‪،‬دولیکآزامشیےکرشےس ‪،‬رقفیکآزامشیےکرشےساور حیسمداجلیکآزامشیےکرشےس۔اےاہلل ‪،‬وتریمے‬ ‫اجی‬ ‫گاوہںوک بترفاوراوولںےکیاینےسدوھدےاورریمےدلوکگاوہںےسیاکرکدے ‪،‬سجرطحدیفسڑپکالیمےسیاکایک ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےہ ‪،‬اورریمےاورریمیاطخؤںےکدرایمنںیمایسیدوریدیپارکدے ‪،‬یسیجدوریوتےنرشمقاوررغمبںیمدیپارکریھکےہ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَُ ول َک ا َن یَُ ول‪:‬‬ ‫َع ْن َزیْ ِد بْ ِن أ َْرقَ َ​َ قَ َ‬ ‫ال َ​َل أَق ول بَک َْ إِیَل َک َم ا َک ا َن َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫َِّ َّبْ َُ ِْب َّبیه یَ ِ‬ ‫َّج ْ ِ‬ ‫َأ سَ ْف ِس ی تَ ُْ َوَّ َه ا‬ ‫ع ِ ْن َّبْ َْ ْ ِز َوَّبْ َک َس ُِ َو ْ‬ ‫َّبیه یَ إِسل ی أَع و بِ َ‬ ‫ْب َوَّبِّْ ِْ ُِ َوَّ ْلَ​َرَ َو َع َذ ِ ْ‬ ‫وَزلکها أَسْت خی ر ن َزیکاها أَسْ ِ‬ ‫ع ِ ْن ِع ْی رَ َ​َل یَِْ َف وِ ْن قَ ْی ر‬ ‫ب َ​َل َُیْ َش‬ ‫ت َوبیُّ َها َوَ ْوَ​َل َها َّبیه یَ إِسلی أَعو بِ َ‬ ‫َ َ َ َْ َ ْ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َوِ ْن سَ ْف ر‬ ‫س َ​َل تَ ْشَِّ َوِ ْن َد ْع َوةر َ​َل ی ْستَ َ اِ َلَا۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۶۹۱۶‬‬

‫اھکسی وہں وج روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس‬ ‫زی نب ارمق ریض اہلل ہنع ےن ولوگں ےس اہک ہک ںیم ںیھمت ویہ داع ا‬ ‫’’روای ےہ ہک د‬ ‫ک‬ ‫ڑپاھرکےتےھت‪ :‬اےاہللںیم ب‬ ‫اعجری ‪،‬یتسس ‪ ،‬بتردیل ‪،‬لخب ‪ ،‬بتراھےپاورذعابربقےسریتیانپہاچاتہوہں۔اےاہللےھجمیقتماوریازیکہ‬

‫سفنانبدے ‪،‬انیقیًوتیہرتہبنییاکرکےنواالےہ ‪،‬وتیہاس(سفن) اکآاقاورومیلٰےہ۔اےاہلل ‪،‬ںیمریتیانپہام اتگوہںاےسیملعےس‬ ‫وجعفنہندےاوراےسیدلےسسجںیموشخعہنوہاوراےسیسفنےسوجریسہنوہاورایسیداعےسوجلوبلہنوہ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ُّع ِاء َّبیه یَ َّ ْی ِف ْر بِی‬ ‫وس ی َِّْلَ ْش َْ ِر ل‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أَسیه َک ا َن یَ ْدعو َ َذَّ َّب د َ‬ ‫ی َع ْن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َع ْن أَبی َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ت أ َْعیَ​َ بِ​ِه ِ ِلی َّبیه یَ َّ ْی ِف ْر بِی ِج دلی َوَه ْزبِی َو َخطَِ ی َو َع ْم ِدی‬ ‫َخطیَتی َو َج ْهیی َوإِ ْسَرَّفی فی أَْ ِری َوَ ا أَسْ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫وک ُُّ َبِ َ ِ ِ‬ ‫ت أ َْعیَ َ بِ ِه ِ ِل ی‬ ‫َس َرْرأ َوَ ا أ َْعیَِْ ت َوَ ا أَسْ َ‬ ‫ع عِْ دی َّبیه یَ َّ ْیف ْر ب ی َ ا قَ ید ْ ت َوَ ا أَ یخ ْرأ َوَ ا أ ْ‬ ‫َ‬ ‫ت َعیَی ک لُ َش ْی رء قَ ِد ٌیر۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۶۹۱۰‬‬ ‫ت َّبْم َِ لخر َوأَسْ َ‬ ‫ت َّبْم َُدلَ َوأَسْ َ‬ ‫أَسْ َ‬ ‫’’اوبومیسٰارعشیروایرکےتںیہہکیبنیلصاہللہیلعوملسہیداعڑپاھرکےتےھت‪ :‬اےاہلل ‪،‬وتریمیاطخاوریادایناوراعمالمت‬

‫ںیمریمیزیادیتوکاعمففرامدےاوراُن ب زیچوںوکیھبںیھنجوتھجمےسزیادہاجاتنےہ۔اےاہلل ‪،‬ںیمےنوجھچکوسچھجمسرکایک‬ ‫ےہاوروجھچکیسنہذماقںیمایکےہاوروجداہتسنایکےہاوروجھچکیاداہتسنایکےہ ‪ ،‬ب اعمففرامدے ‪،‬ہی ب ریمییہرطفےسےہ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اپھچیاوروجھچکمالہینایکےہ ‪،‬اوروہیھبےسجوتھجم‬ ‫اےاہلل ‪،‬وتشخبدےوجھچکںیمےنآےگاجیھبےہاوروجھچکےھچیپوھچڑاےہ ‪،‬اوروجھچک ا‬ ‫ےسزیادہاجاتنےہ۔وتیہآےگرکےنواالاوروتیہےھچیپرکےنواالےہ ‪،‬اوروتہرزیچرپدقرترھکاےہ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ع َّ ْل َدی َوَّبتُّ َُ ی‬ ‫َس أَب َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أَسی ه َک ا َن یَُ ول‪َّ :‬بیه یَ إِسل ی أ ْ‬ ‫َع ْن َعِّْ د َّبی ه َع ْن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ف َوَّبْغِ​َِی َوَّبْ​ِْ یفة۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۶۹۱۸‬‬ ‫َوَّبْ َْ َفا َ‬ ‫’’دبعاہللنبوعسمدریضاہللہنع ےسروایےہہکیبن یلصاہلل ہیلعوملسہیداعڑپاھرکےتےھت‪ :‬اےاہلل ‪،‬ںیمھجت ےسدہای ‪،‬‬

‫وقتیٰ ‪،‬یادکاینم ‪،‬اانغتساورسفنیکیازیکیگاکوسالرکیاوہں۔‘‘‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ص َال َة ثی‬ ‫یَ َِّلَ ْش َ ِْ لی قَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َّب ی‬ ‫ال َک ا َن َّبیرج ُ إِ َ​َّ أ ْ‬ ‫َس یَ َ​َ َعی َم ه َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫َع ْن طَارق بْ ِن أَش َ‬ ‫أَ ره أَ ْن ی ْدعو ِ َِ​َل ِء َّبْ َکیِم ِ‬ ‫اأ َّبیه یَ َّ ْی ِف ْر بِی َو َّْرََِّْ​ِی َوَّ ْه ِدسِی َو َعافِ​ِ​ِی َو َّْرزقِْ​ِی۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۶۴۹۱‬‬ ‫َ​َ َ َ َ‬ ‫َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’اطرق نب امیش ایعجش ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک ب ب‬ ‫اھکسی‬ ‫ح وکیئ آدیم املسمن وہا رکیا اھت وت یبن یلص اہلل ہیلع وملس اےس امنز ا‬

‫رکےتاورآپاےسفرامےتہکاناافلظےکاسھتداعایکرکو‪ :‬اےاہلل ‪،‬وتےھجمشخبدے ‪،‬ھجمرپرمحفرام ‪،‬ےھجمدہایدے ‪،‬اعتیفدے‬ ‫اوررزقاطعفرام۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه و َس یَ یَُ ول‪َّ :‬بیه یَ ربیَِ ا َتِ​َِ ا فِ ی َّب دُّسْیَا َحس َِة وفِ ی َّْآل ِخ رةِ‬ ‫َع ْن أَسَ ر‬ ‫س قَ َ‬ ‫ال َک ا َن َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫َِّ َّبِیا ِر۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۸۹۲۲‬‬ ‫َح َسَِة َوقَِا َع َذ َ‬ ‫’’اسن یض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ہی داع ایک رکےت ےھت‪ :‬اے اہلل ‪ ،‬ںیمہ داین ںیم یھب الھبیئ اطع فرام اور‬

‫آجرتںیمیھب ‪،‬اورںیمہآگےکذعابےس اچےل۔‘‘‬

‫سأ َ​َل قَتادة أَسَسا أ ُّ ر‬ ‫ِ‬ ‫ال َک ا َن أَ ْکثَ ر َد ْع َوةر یَ ْدعو‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ أَ ْکثَ َر قَ َ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫َی َد ْع َوة َکا َن یَ ْدعو َا َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫س إِ َ​َّ أ َ​َر َ​َّد أَ ْن‬ ‫َِّ َّبِی ا ِر قَ َ‬ ‫َا یَُ ول‪َّ :‬بیه یَ َتَِ ا ف ی َّب دُّسْیَا َح َس َِة َوف ی َّْآلخ َرةِ َح َس َِة َوقَِ ا َع َذ َ‬ ‫ال َوَک ا َن أَسَ ٌ‬ ‫یَ ْدع َو بِ َد ْع َوةر َد َعا ِ َا فَِإ َ​َّ أ َ​َر َ​َّد أَ ْن یَ ْدع َو بِد َع راء َد َعا ِ َا فِی ِه۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۶۴۸۱‬‬

‫’’اتقدہےناسنریضاہللہنعےسوپاھچہکیبنیلصاہللہیلعوملسارثکاواقتوکنیسداعایکرکےتےھت۔اوھنںےناہکہکآپارثکہی‬

‫داعایکرکےتےھت ‪:‬‬ ‫’اےاہلل ‪،‬ںیمہداینںیمیھبالھبیئاطعفراماورآجرتںیمیھب ‪،‬اورںیمہآگےکذعابےس اچےل۔‘‬ ‫وخداسنریضاہللہنعیھب ب ب‬ ‫حداعرکےتےھتوتیہیداعایکرکےتےھتاورارگام ںیوکیئاورداعرکیاوہیتوتآپاسےکادنرہیداع‬ ‫یھبرکایلرکےتےھت۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ِن َّب یس ائِ ِ‬ ‫ت أ َْو‬ ‫ی َالة فَ أ َْو َجَز فِی َه ا فَ َُ َ‬ ‫ب قَ َ‬ ‫ال بَ ه بَ ْ​ْ ض َّبْ َُ ْوَ بَ​َُ ْد َخ یف ْف َ‬ ‫ی یی بَِ ا َع یم ار بْ ن یَاس ر َ‬ ‫ال َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ر ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه‬ ‫ص َال َة فَ َُ َ‬ ‫أ َّب ی‬ ‫ال أَی ا َعیَ ی َبِ َ‬ ‫أ َْو َج ْز َ‬ ‫ع فَ َُ ْد َد َع ْوأ فی َه ا ب َد َع َوَّأ َذ ْ​ْ ت ه ین ْن َرس ول َّبی ه َ‬ ‫وسیَ فَیَ یما قَاَ تِِّْه رجُ ِ ن َّبُْوَِ هو أب ی َیی ر أَسیه َکِ ی ع ن س ْف ِس ِه فَس أَبَه ع ن َّب د ِ‬ ‫َخَِّ َر بِ ِه‬ ‫َ َْ َ‬ ‫ُّعاء ثی َج اءَ فَأ ْ‬ ‫َ َْ َ‬ ‫َ َ َ َ ٌ ْ َ ْ َ َ ٌّ ْ َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت‬ ‫ت ْ‬ ‫ع َعیَ ی ْ‬ ‫ب َوق ْد َرت َ‬ ‫َّبْ َُ ْوَ​َ َّبیه یَ بِْ ْیم َ‬ ‫َُّلَیَ ا َة َخْی رَّ ب ی َوتَ َوفیِی إِ َ​َّ َعی ْم َ‬ ‫َحیِ​ِ ی َ ا َعی ْم َ‬ ‫َّْلَْی ِ أ ْ‬ ‫ع َّبْغَْی َ‬ ‫ع َکیِم ةَ ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض ِ‬ ‫ع فِ ی َّبْغَْی ِ‬ ‫ب‬ ‫ع َخ ْش یَتَ َ‬ ‫َس أَب َ‬ ‫ض ا َوَّبْغَ َ‬ ‫َُّلَ ل ف ی َّبلر َ‬ ‫ب َوَّب یش َه َادة َوأ ْ‬ ‫َّبْ َوفَ ا َة َخْی رَّ ب ی َّبیه یَ َوأ ْ‬ ‫َس أَب َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ع َّبْ َُص َد فِ ی َّبْ َف ُْ ِر وَّبْغِ​َِ ی وأَس أَب َ ِ‬ ‫ع ق یرَة َع ْ ر‬ ‫َس أَب َ‬ ‫َس أَب َ‬ ‫ع َّبلر َ‬ ‫َس أَب َ ْ‬ ‫ْی َ​َل تَِْ َُط َوأ ْ‬ ‫ع سَْیم ا َ​َل یَِْ َف د َوأ ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫َوأ ْ‬ ‫َ‬ ‫ض اءَ‬ ‫ب ْ د َّبُْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع بَ ْرَد َّبْ َْ ْی ِ‬ ‫ع فِ ی‬ ‫ع َوَّب یش ْو َق إِبَی بَُِائِ َ‬ ‫ع بَ یذ َة َّبِی َ ِر إِبَی َو ْج ِه َ‬ ‫َس أَب َ‬ ‫َس أَب َ‬ ‫َْ َ َ َ‬ ‫ش بَ ْ​ْ َد َّبْ َم ْوأ َوأ ْ‬ ‫ض اء َوأ ْ‬ ‫ضیرةر وَ​َل فِْت َِ رة ِ‬ ‫َی ِی ضیرَّء ِ‬ ‫ضی رة َّبیه یَ َزیلِیا بِ ِزیَِ ِة ِْ ِ‬ ‫َّج َْ ْیَِا ه َدَّة ْهتَ ِدین۔ (نایئ ‪،‬رمق‪)۰۳۱۶‬‬ ‫َّْلاَان َو ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’ ب‬ ‫اسیےتہکںیہہکامعرنبیارسریضاہللہنعےنںیمہایامنزڑپاھیئاوراسںیمااصتخرےساکمایل ‪،‬ضعبولوگںےناہکہکآپ‬

‫ںیہ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےن یکلہ یا رصتخمامنزڑپاھیئےہ۔ اُوھنںےناہک‪ :‬اس ےکیباووجدںیمےن اسںیم یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےسیھکیس وہیئ یئداعںیئ ڑپیھ‬ ‫ح وہ اھٹ ڑھکےوہےئ وت ولوگںںیم ےس ای آدیم ان ےک ےھچیپےھچیپایگ ‪( ،‬اطع ےتہکںیہ ہک ہیریمے وادل ب‬ ‫رھپ ب ب‬ ‫اسی یہ ےھت ‪،‬‬ ‫نکیل اوھنں ےن ہی روای ایبن رکےت وہےئ اانپ یام ںیہن ایل) اور ان ےس وہ داع وپیھچ اوررھپ آرکولوگںوک اتبیئ۔ وہ داع ہییھت‪ :‬اے‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اہلل ‪،‬وتاےنپملعبیغاورولخمقرپاینپدقرتےکوےلیسےسےھجماُسوقیزدنیگدے ب ب‬ ‫حیوتےنیجوکریمےےیلرتہباجےن؛اور‬ ‫اُسوقداینےسےلاج ‪ ،‬ب ب‬ ‫حوتےلاجےنوکرتہباجےن۔اےاہلل ‪،‬اورںیمےلھکاورےپھچںیمریتیتیشخام اتگوہں؛اوروخیشاوررجن‬ ‫ںیمہ ییباتیکوتقیفاچاتہوہں؛اوررقفوانغںیمایمہنروییکدروخا‬

‫رکیوہں؛اورایسیتمعناچاتہوہںوجامتمہنوہاورآ ںوھںیک‬ ‫ا‬

‫ایسیڈنھٹکوجیھبکمتخہنوہ۔اورریتےولصیفںرپرایضرےنہاکوحہلصام اتگوہںاورومتےکدعبزدنیگیکراحام اتگوہں؛اورھجت‬ ‫ےس الماقت اک وشق اور ریتے دیداریک ذلت ام اتگ وہں ‪ ،‬اس رطح ہک ہن فیلکت دےنی وایل یتخس ںیم روہں اور ہن مگ راہ رک دےنی واےل‬ ‫ونتفںںیم۔اےاہلل ‪،‬وتںیمہاامینیکزتنیاطعفراماورااسیانبدےہکوخدیھبدہایرپرںیہاوردورسوںوکیھبدہایدںی۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اقوننِ ابعدات‬ ‫امنزیکاتیمہ‬ ‫ص یوة َعی ى‬ ‫ب إِ َق َّللِا قَ َ‬ ‫] َع ْن َعِّْ ِد َّللِ[ قَ َ‬ ‫ال‪َّ :‬ب ی‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ أ ُّ‬ ‫َح ُّ‬ ‫ال َس أَبْت َّبِیِ ی َ‬ ‫َع َّبْ َْ َم ُِ أ َ‬

‫َّجِ َهاد ِ ِْف َسِِّْی ُِ َّللِ‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)202‬‬ ‫ال‪ْ :‬‬ ‫َعا قَ َ‬ ‫ال‪ :‬ثی بُِّر َّبْ َوَّبِ َدیْ ِن‪ ،‬قَ َ‬ ‫َعا قَ َ‬ ‫َوقْتِ َها‪ ،‬قَ َ‬ ‫ال‪ :‬ثی أ ٌّ‬ ‫ال‪ :‬ثی أ ٌّ‬

‫رضحتدبعاہلل نب وعسمد (ریض اہلل امہنع) ےس روای ےہ ہکںیمےنیبن یلصاہللہیلعوملسےسوپاھچہکاہللاعتیلٰیک‬

‫اعمہلمرانھک ‪،‬وپاھچ‪:‬اسےکدعب ‪،‬آپےنفرامیاہکاہللیکراہںیماہجدرکیا۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫یباراگہںیموکناسلمعزیادہوبحمبےہ؟آپےنفرامیاہکاےنپوقرپامنزڑپانھ ‪،‬رھپوپاھچ‪:‬اسےکدعب ‪،‬فرامیا‪ :‬وادلنیےکاسھتکین‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫َع ن سَافِ ر وق َعِّْ ِد َّلل بْ ِن عم ر أَ ین عم ر بْ ِن ْ ی ِ‬ ‫ص یوة‬ ‫ب إِق ع یمابِ ِه‪ :‬إِ ین أ َ​َه یَ أَْ ِرإ َْ ِعِْ ِد ْع َّب ی‬ ‫ْ‬ ‫َْ‬ ‫َّْلَط اِ َإتَ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ُ عیَی ها ح ِف َ ِ‬ ‫َضیَ ‪ (.‬وطا‪ ،‬رقَ ‪)2‬‬ ‫ضی َْ َها فَه َو ب َما ِس َو َ​َّها أ ْ‬ ‫ُ دیَِه َوَ ْن َ‬ ‫فَ َم ْن َحف َ َه َاو َحافَ َ َ ْ َ َ‬ ‫رضحت یاعف ومیلٰ دبعاہلل انب رمع(ریض اہلل امہنع) ےسروای ےہ ہکدیسیا رمعنب اطخب ےن اےنپامعل ےک یام ای طخںیم اھکل‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪ :‬تم‬ ‫ھاارےدینیاعمالمتںیمریمےتردی ب ےسامہامنزےہ۔وجاینپامنزیکافحتظاوریادنبیرکےاگ ‪،‬وہوپرےدنییک‬ ‫ک‬ ‫افحتظرکےاگ ‪،‬اوروجاِےساضعئرکدےاگ ‪،‬وہیبایقدنیوک ب ےس بترھرکاضعئرکےنواالوہاگ۔‬

‫عن ج ابِ ِر ب ِن عِّ ِد َّللِ ی ُ ول‪َِ :‬ذْ ت رس و َل َّللِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ی ُ ول‪ :‬ب ْی َّبیرج ُِ وب ْی َّب لش ر ِ‬ ‫َ ْ َ َ َ َ ْ ََْ‬ ‫َ ْ َ ْ َْ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ​َ َْ ْ‬ ‫صیوةِ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)032‬‬ ‫َوَّبْك ْف ِر تَ ْر َّب ی‬

‫اجتنبدبعاہلل(ریضاہللاعتیلٰ) ہنعےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوآہلوملسوکہیفرامےتوہےئانس‬ ‫رضحت ب ر‬

‫ہکآدیماوراسےکک رورشکےکدرایمنامنزوھچڑےناکفرقےہ۔‬

‫ول َّللِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ی ُ ول مَْ س ی یَو ر‬ ‫ص اِ ِ‬ ‫َّأ‬ ‫ت أَ ْش َهد أَ لْ َِذ ْ​ْ ت َرس َ‬ ‫َع ْن عَِّ َادةَ بْ ِن َّب ی‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫وعه ین َإا َن بَه َعیَى َّللِ َع ْه ٌد‬ ‫َّفْ تَ َر َ‬ ‫ی یاله ین ب َوقْت ِه ین َوأ َ​َِتی رإ ْو َعه ین َوخش َ‬ ‫ضه ین َّلل تَ َْاق َ ْن أ ْ‬ ‫َح َس َن وض ْوءَه ین َو َ‬ ‫ِ‬ ‫س بَه َعیَى َّللِ َع ْه ٌد إِ َن َشاءَ َی َفَر بَه َوإِ ْن َشاءَ َع یذبَه‪َّ( .‬بودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)302‬‬ ‫أَ ْن ی ْغفَر بَه َوَ ْن َ یَ ْف َْ ُْ فَیَْی َ‬ ‫ث‬ ‫رضحتابعدهنبی بای(ریضاہللہنع) ےسروایےہہکيموگایہدياوہںہکيمےنیبنیلصاهللعلی ہوملسوکیےتہکوہےئ‬

‫انسےہہکہییاچنامنزںیںیہںیھنجاہللاعتیلٰےنولوگںرپفرضایکےہ ‪،‬سجےنانےکےیلاےھچرطےقیےسووضایک ‪،‬ام ںیوقرپادا‬ ‫دی ‪،‬اسےکےیلاہللاکدہعےہہکاےسشخبدےاگاورسجےن‬ ‫اظہویبانطانںیموپریرطحاےنپرپورداگرےکاسےنمد اک ا‬ ‫ایکاوراانپ ر‬ ‫ہیںیہنایک ‪،‬اسےکےیلاہللاکوکیئدہعںیہنےہ ‪،‬اہللاچےہوتاےسشخبدےاوراچےہوتذعابدے۔‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َح ِدإ َْ یَ ْغتَ ِس ُ‬ ‫َِب هَریْ َرَة أَسیه َذ َ َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َس ی َ​َ یُ ول‪ :‬أ َ​َرأَیْ ت َْ بَ ْو أَ ین سَ َه رَّ بَِّ اِ أ َ‬ ‫َع ْن أِ ْ‬ ‫فِی ِه إ یُ ی ورَ مَْس ا ا تَُ ول بِ ي ی ِّ ُِ ْ ِ ن درسِ ِها قَ ابوَّ‪َ​َ :‬ل ی ِّ ُِ ْ ِ ن درسِ ِه ش ی ا‪ ،‬قَ َ ِ‬ ‫ي ِ ثْ ُ‬ ‫ال‪ :‬فَ ذب َ‬ ‫ْ ْ ْ َ​َ َ ْ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫َْ‬ ‫َ ْ ْ ْ َ​َ‬ ‫صیَو ِ‬ ‫َّْلَ ْم ِ‬ ‫َّْلَطَایَا‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)201‬‬ ‫س اَْ و َّلل ِ َا ْ‬ ‫َّأ ْ‬ ‫َّب ی َ‬ ‫رضحت اوبہرتره (ریض اهلل ہنع) ےس روای ےہہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬ہی اتبؤ ہک ارگ مت ںیم ےس یسک ےک‬

‫دروازےرپایرہنوہسجںیموہروزاہنیاچنرمہبتاہنےئوتایکاسےکمسجرپلیمیامیکوکیئزیچیبایقرہاجےئیگ؟ولوگںےنرعض‬ ‫ب‬ ‫رامی‪:‬ہییاچنامنزوںیکاثملےہ ‪،‬اہللانےکذرےعیےس(یبالکلایس‬ ‫ایک‪ :‬اسوصرتںیموتانیقیًذراهبلیمیبایقہنرےہیگ ‪،‬آپےنف ا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رطح)گاوہںوکاٹمداتیےہ۔‬

‫ب‬ ‫اصحاامینےکےیلامنزیکتیثیح‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ال‪َِّ :‬سْطَیَ ُْ ت أَسَا وأَِِب إِق ِی ه ر بََِ ا ِ ن َِّْلَسْص ا ِر سَْ وده فَ ض ر ِ‬ ‫أ‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّللِ بْ ِن ُمَ یم ِد بْ ِن ْ‬ ‫َُّلََِ ِفی ِة قَ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ‬ ‫َ ْ‬ ‫ْ َ َ​َ‬ ‫ِ ر‬ ‫ِ‬ ‫ال بِ​ِّ ْ ِ ِ ِ‬ ‫ال‪:‬‬ ‫ي َعیِْی ِه فَ َُ َ‬ ‫َس َِریْ َع قَ َ‬ ‫َّب ی‬ ‫ال‪ :‬فَأَسْ َك ْرسَا ب َ‬ ‫ص یوة فَ َُ َ َ ْ‬ ‫ی یل ْ​ْ فَأ ْ‬ ‫ض أ َْهی ه‪ :‬یَا َجا ِریَة َّئْ ت ْوِ ْ ب َوض ْوء بَ َْیل ْ​ْ أ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫صیوةِ‪َّ( .‬بودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)3112‬‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ یَُ ْول‪ :‬ق َْ یَا بَِالل فَأَ ِر ْحَِا بِاب ی‬ ‫َذ ْ​ْت َرس ْو َل َّلل َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحتدبعاهللنبدمحمنبحيفی ہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکيماورمرےوادلاےنپااصنریرسسایلرہتشداریکعادت‬ ‫ک‬ ‫وک ےئوتامنزاکوقآگاوتاپںےناےنپهگرےکیسکفرد ایاینپولیدیےساہکہکاےڑلیک ‪،‬مرےيلووضاکیاینالؤیاہکيمامنزڑپھ‬ ‫ولںاورآرامیاؤں ‪،‬ںیمہانیکییباتیاوگاروسحمسوہیئ ‪،‬وتاپںےناہکہکيمےنروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسوکیفرامےتوہےئ‬ ‫ک‬ ‫انسےہہکاےالبل ‪،‬اپاورمہامنزےسراحاچنہپؤ۔‬

‫ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫ال‪َ :‬رس ْول َّللِ َ ی‬ ‫َع ْن أَسَ ر‬ ‫ت ق یرة َعْی ِ ْ ِ​ِف‬ ‫ال‪ :‬قَ َ‬ ‫س قَ َ‬ ‫ب إِ َی‬ ‫ل َّبِل َس اء َوَّبطلْی ب َوجْیَ ْ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ حِّل َ‬ ‫صیوةِ‪(.‬سسائى‪ ،‬رقَ ‪)2210‬‬ ‫َّب ی‬ ‫رضحتاسن(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی‬ ‫تک ک‬ ‫تك‬ ‫ےہاورامنزيممریآ هوںیک هیددکرىهكیئگےہ‪.‬‬

‫ہوملسےنفرامیا‪ :‬بهجموعروتںاوروخوبشیکتبحمدییئگ‬

‫دجہتیکوصخیصاتیمہ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪ :‬یَِْ ِزل َربَُِّ ا تََِّ َارَ َوتَ َْ اق إ یُ بَْی یَ رة‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرَة َرض َْ َّلل َعِْه أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫عَدع وِ فَأ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫إِ َق َّب یس َماء َّب دُّسْیَا ح ْ َ‬ ‫ْی یَِّْ ُ ى ث ی ث َّبیْی ُِ َّْآلخ ر یَُ ْول‪ْ َ :‬ن ی َ ْ ْ ْ‬ ‫َس تَ ْی َ‬ ‫ب بَ ها َ ْن ی ْس أَب ْ‬ ‫ع َ​َ ْستَ ْغ ِفرِ ْ فَأَ ْی ِفَر بَه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8832‬‬ ‫فَأ ْع ِطیَها َ ْن ی‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحت اوبہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا ہک مارا دنلب اور بترتک واال‬ ‫ہراتوکاسوقآامسنداینرپآیاےہ ‪ ،‬ب ب‬ ‫حراتاکآجریاہتیئہصحرہاجیاےہ۔وہاتہکےہ‪:‬وکیئھجمےسداعرکےنواالےہ‬ ‫رپورداگر ر‬ ‫ہک ںیم اس یک داع لوبل رکوں؟ وکیئ ھجم ےس امےنگن واال ےہ ہک ںیم اےس دوں؟ وکیئ ھجم ےس ششخب بلط رکےن واال ےہ ہکںیم اسوک‬ ‫شخبدوں؟‬

‫ِ ِ‬ ‫ال‪ :‬ی ِْ ِزل َّلل إِ َق َّب یس م ِاء َّب دُّسْیا إ یُ بَی یَ رة ِح ْی اَْ ِ‬ ‫ض ْ​ْ ث ی ث َّبیْی ُِ‬ ‫َْ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرَة َع ْن َرس ْول َّلل ‪ ‬قَ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َِّْلَیول فَی ُول‪ :‬أَسَا َّبْمیِي أَسَا َّبْمیِي ن َ​َّ َّبی ِذع ی ْدعوِ فَأ ِ‬ ‫ب بَها َ ْن َ​َّ َّبی ِذ ْع یَ ْسأَب ِ ْ فَأ ْع ِطیَ ها َ ْن‬ ‫َْ ْ ْ ْ‬ ‫َ َْ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ‬ ‫َستَ ْی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي حت ی ِ‬ ‫ض ْ​ْءَ َّبْ َف ْ ر‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫َ​َّ َّبیذ ْع یَ ْستَ ْغفرِ ْ فَأَ ْیفَر بَه فَ َال یَ​َزَّل َإذب َ َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت اوبہرترہ( ریض اهلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وآہل وملس ےن فرامیا ہک اہلل ابترک ٰ‬ ‫واعتٰل ہر رات اک‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫رامیےہ ‪:‬ںیمیبادشاہوہں ‪،‬ںیمیبادشاہوہں ‪،‬وکنےہوجھجمےس‬ ‫رکیاورارشادف ا‬ ‫ادتبایئہصحزگرےنےکدعبآامسنداینیکرطفترول ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫داعرکےاورںیماسیکداعلوبلرکوں؟ وکنےہوجھجمےسوسالرکےاورںیماےساطعرکوں؟وکنےہوجھجمےسرفغمتامےگن‬ ‫اورںیماےساعمفرکدوں؟اہللاعتیلٰایسرطحفرامیاراتہےہ ‪،‬اہیںیہکحبصرونشوہاجیتےہ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫آدابامنز‬

‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص لُ فِْی ِه َم ا فَِإ ْن‬ ‫ال‪ :‬قَ َ‬ ‫َع ِن بْ ِن ع َمَر قَ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ ‪ ...‬إِ َ​َّ َإا َن ِلَ َحدإ َْ ثَ ْوبَان فَ ْیی َ‬ ‫ال َرس ْول َّلل َ‬ ‫َ​َ یكن إَِلی ثَوِ و ِ‬ ‫ال َّبْیَ ه ْوِد‪َّ(.‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫َّح ٌد فَ ْییَتی ِزْر بِ​ِه َوَلَ یَ ْشتَ ِم ُْ َِّ ْشتِ َم َ‬ ‫َْ ْ‬ ‫ٌْ َ‬ ‫رضحت دبعاہللنب(رمعریضاہللامہنع) اکایبنےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬متںیمےسیسکےکیاسدوڑپکے‬

‫وہںوتدوونںںیمامنزڑپےھاورارگاییہوہوتہتدنبیبادنھےل ‪،‬اےسامنزںیموہیدویںیکرطحاچدرانبرکےٹیپلںیہن۔‬

‫امنزدنی باترایمیہیکروای‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫عن عِّ ِد َّلل ب ِن یا ِ ر‬ ‫ی یى‬ ‫ال‪ :‬قَ َ‬ ‫ت قَ َ‬ ‫َ ْ َْ‬ ‫ییْیت یَا َّبْ َن أَخ ْ​ْ قَ ِّْ َُ ََّ ْن أَبُْ ْ َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ال أَب ْو َ ٍّر ‪َ ...‬وقَ ْد َ‬ ‫ْ َ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪ :‬أَتَ َو یج ه َحْی ث ی َو لجه ِ ْ َرل ِْب‬ ‫ال‪ :‬بِی ِه ق ْی ت‪ :‬فَأَیْ َن تَ َو یج ها قَ َ‬ ‫ْی ق ْی ت‪ :‬بِ َم ْنا قَ َ‬ ‫َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ بِثَ​َالل س ِ ْ َ‬

‫َعیزَو َج یُ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2221‬‬

‫رضحت دبعاهلل نب اصم (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک اوب ذر افغری (ریض اہلل ہنع) ےن ان ےس اہک ہک اے مرے‬ ‫تب‬ ‫ھبيجے ‪،‬يمروسلاهللیلصاہللہیلعوملسیکالماقتےسنیتاسلےلہپیہامنزڑپاتھاھت۔يمےنوپاھچہکآپسکےکےیلڑپےتھهت‬ ‫ديتا۔‬ ‫؟فرامیا‪:‬اہللےکےیل ‪،‬يمےنوپچاہکآپسکرطفرخكارکےتهت‪ .‬اپںےناہکہکادهر بخدهرمراربمرارخرک ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫باترایمیہرواییکدجتیدواالصح‬

‫ال رس ول َّللِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ أَی ِ ِج ِْبی ُ عیَی ِه َّب یس َالَ ِعِْ َد َّبِّْ ی ِ‬ ‫ت َ یرتَ ْ ِ‬ ‫َع ِن بْ ِن َعِّی ر‬ ‫ْی‬ ‫اس قَ َ‬ ‫َْ‬ ‫َْ َ​َ َ ْ ْ​ْ َْ‬ ‫َ‬ ‫ال‪ :‬قَ َ َ ْ‬ ‫فَصیى ِ​ِب َّب ُّهر ِحْی زَّبَت َّبشیمس وَإاسَت قَ ْدر َّب لشرَّ ِ وییى ِ​ِب َّبْ​ْ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِب‬ ‫صَر ح ْ َ‬ ‫َ َ َْ َْ َ ْ ْ َ ْ َ َ َ َ َ َ ْ‬ ‫ْی َإ ا َن یُّ ه ثْ یَ ه َو َ‬ ‫ی یى ِ َ‬ ‫صائَِ وییى ِ ِ ِ‬ ‫ی ْ ِ َّبْم ْغ ِر ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َح رَ​َ َّبطی َْ اَ‬ ‫ِ حْ َ‬ ‫ِب َّبْ​ْ َشاءَ ح ْ َ‬ ‫ِب َّبْ َف ْ َر ح ْ َ‬ ‫اِ َّب یش َف َو َ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫ْی َی َ‬ ‫ْی أَفْطَ​َر َّب ی َ َ َ‬ ‫ی یى ِ َ‬ ‫ص ائِ َِ فَیَ یم ا َإ ا َن َّبْغَ د ی یى ِ​ِب َّب ُّه ر ِح ْی َإ ا َن ِ یُّ ه ِ ثْ یَ ه وی یى ِ​ِب َّبْ​ْ ِ‬ ‫ْی َإ ا َن‬ ‫َوَّب یش َرَِّ َعیَ ى َّب ی‬ ‫َ َ ْ َ َْ‬ ‫ص َر ح ْ َ‬ ‫َ​َ َ َْ‬ ‫صائَِ وییى ِ ِ‬ ‫ِ یُّه ِ ثْ یَی ِه وییى ِ​ِب َّبْم ْغ ِر ِ‬ ‫ِ‬ ‫َس َفَر‬ ‫ِ حْ َ‬ ‫ِب َّبْ َف ْ َر فَأ ْ‬ ‫ِب َّبْ​ْ َشاءَ إِق ث یث َّبیْی ُِ َو َ‬ ‫ْ َ​َ َ َ َ‬ ‫ْی أَفْطَ​َر َّب ی َ َ َ‬ ‫یی ى ِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َه َذیْ ِن َّبْ وقْ تَ ْ ِ‬ ‫ْی‪َّ( .‬ب ودَّود‪ ،‬رق َ‬ ‫ل فَ َُ َ‬ ‫ت إِ َی‬ ‫ت ِ​ِلَسِِّْیَ اء ِ ْن قَ ِّْی َ‬ ‫ال‪ :‬یَا ُمَ یم د ه َذَّ َوقْ ٌ‬ ‫ي َوَّبْ َوقْ ت َ ا بَ ْ َ‬ ‫ثی َّبْتَ َف َ‬ ‫َ‬ ‫‪)212‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتانبابعس(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوآہلوملسےنفرامیا‪:‬ربجالیئہیلعاالسلمےندورمہبت‬ ‫اخہنہبعکےکیاسریمیااممیکےہ۔انچہچنایدنوتاوھنںےناےسیوقںیمےھجمرہظیکامنزڑپاھیئ ‪ ،‬ب ب‬ ‫حوسرج(سب)ھالھاور‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫راتوہایگاوررصعیکامنزاےسیوقںیمڑپاھیئ ‪ ،‬ب ب‬ ‫ہزیچاکاسہیاسےک بت براتروہایگاوررغمبیک‬ ‫ح ر‬ ‫ہزیچاکاسہیوجےتےک ہمسےک بت ب ر‬ ‫ر‬ ‫حقفش ب‬ ‫حروزہدارروزہوھکاتلےہاوراشع یکامنزاےسیوقںیمڑپاھیئ ‪ ،‬ب ب‬ ‫امنزاےسیوقںیمڑپاھیئ ‪ ،‬ب ب‬ ‫اغیوہیئگاوررجفیکامنزاس‬ ‫اجیےہ۔رھپدورسےدنرہظیکامنزڑپاھیئ ب ب‬ ‫وقںیمڑپاھیئ ب ب‬ ‫راتوہ‬ ‫ہزیچاکاسہیاسےک بت ب ر‬ ‫ح ر‬ ‫اھکیانیپرحاموہ ا‬ ‫حروزہدارےکےیل ا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ح ہرزیچاک اسہی اس ےس دوگا وہایگ اور رغمبیک امنز ڑپاھیئ ب ب‬ ‫ایگ اوررصعیک امنز ڑپاھیئ ب ب‬ ‫ح روزہ دار روزہ وھکاتل ےہ اور اشع یک امنز‬ ‫ڑپاھیئاہتیئراترپاوررجفیکامنزڑپاھیئروینشےنلیھپرپ ‪،‬اسےکدعبربجالیئہیلعاالسلمےنریمیرطفوتمہجوہرکفرامیا‪ :‬اےدمحم ‪،‬ہی‬ ‫ت‬ ‫ب‬ ‫ےہمتےسےلہپ ب ا‬ ‫انیکامنزوںاکوق(اور مھاارےےیلهب)امنزاکوقایہندوووتقںےکدرایمنےہ۔‬

‫لسغںیماوسہ‬

‫ِ‬ ‫َّجََِابَِة یَِّْ َدأ فَیَ ْغ ِس ُ یَ َدیْ ِه ثی‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ إِ َ​َّ َّ ْیتَ َس َُ ِ َن ْ‬ ‫َع ْن َعا ِئ َِ َشةَ قَابَ ْ‬ ‫ت‪َ :‬إا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫ض أ وض وءه بِی ی ِ‬ ‫ِ‬ ‫َی ابِ َْه ِ ِْف أی ْوِل‬ ‫ی ْف ِر بِیَ ِمْیِ​ِ ِه َعی ى ِ​ِشَابِ ِه فَیَ ْغ ِس ُ فَ ْر َج ه ثی یَتَ َو ی‬ ‫ص یوة ثی یَأْخ ذ َّبْ َم اءَ فَی ْدخُ أ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ل ح َفَِ ر‬ ‫ِ​ِ‬ ‫اأ ثی أَفَا َ َعی ى َس ائِ​ِر َج َس ِدهِ ثی َی َس َُ‬ ‫َّب یش ْ​ْ ِر َح ت إِ َ​َّ َرَّى أَ ْن قَد ْ‬ ‫َّس تَِّْ َرأَ َح َف َن َعی ى َرأْس ه ثَ َال َ َ‬ ‫ِر ْجیَْی ِه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)281‬‬ ‫ح ب‬ ‫رضحت اع ہش( ریض اہلل اعتیلٰ اہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وآہل وملس ب ب‬ ‫انجی ےس لسغ رکےت وت اےنپ‬

‫دوونں اہوھتں وک دوھےن ےس رشوع فرامےت ‪ ،‬رھپاےنپداںیئاہھتےسیباںیئاہھترپیاینھالرکاینپرشماگہدوھےت ‪،‬رھپامنزےکووضیک‬ ‫رطحووضفرامےت ‪،‬رھپیاینےلرکاینپاویلگنںوکیباولںیکڑجوںںیمھاےتل ‪،‬اہیںیہک ب ب‬ ‫حآپ دےتھکیہکوہاصفوہایگےہوتاےنپ‬ ‫رسرپنیتولچیاینھاےتل ‪،‬رھپاےنپوپرےمسجرپیاینھاےتل ‪،‬رھپاےنپدوونںیاؤںدوھےت۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ ِ ِ‬ ‫َع ِن َّبْ ِن َعِّی ر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ی ْس یَه ِ َن‬ ‫اس قَ َ‬ ‫ال‪َ :‬حدیثَْت ِ ْ َخابَِ ْت َ ْیم ْوسَة قَابَ ْ‬ ‫ت‪ :‬أ َْدسَْی ت بَرس ْول َّلل َ‬ ‫ْی أَو ثَ​َالثا ثی أَدخُ یده ِ​ِف ِْ ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْ َ َ َ​َ‬ ‫َّْلسَاء ثی أَفْ َر َ بِه َعی ى فَ ْرج ه َو َی َس یَه بِش َمابه ثی َ‬ ‫ض َر َ‬ ‫َّجََِابَة فَغَ َس َُ َإفْییه َ یرتَ ْ ِ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ضأَ وضوءه بِی ی ِ‬ ‫ل ح َفَِ ر‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ ِ ِ​ِ‬ ‫اأ ِ ُْءَ َإ لف ِه‬ ‫صیوة ثی أَفْ َر َ َعیى َرأْس ه ثَ َال َ َ‬ ‫بش َمابه َِّْل َْر َ فَ َدبَ َك َها َدبْكا َشدیْدَّ ثی تَ َو ی ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ي فَغَ َس َُ ِر ْجیَْی ِه ثی أَتَْیت ه بِابْ ِمِْ ِدیْ ُِ فَ َریده‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫ثی َی َس َُ َس ائَِر َج َس ده ثی تََِ ى َع ْن َ َُا ِ ِه ب َ‬ ‫‪)200‬‬ ‫اتبی ہک ںیم ےن روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملسیک‬ ‫رضحت انب ابعس (ریض اہلل امہنع) ایبن رکےت ںیہ ہک ریمی اخہل دیسہ ومیمہن ےن ا‬ ‫خدمںیملسغ ب‬ ‫انجیےکےیلیاینراھکوتآپےنےلہپدوونںاہھتدو اینیترمہبتدوھےئ ‪،‬رھپاانپاہھت بترنتںیمھاالاوراسےساینپ‬ ‫ک‬ ‫دوھی ‪،‬رھپاانپہیاہھتزنیمرپایھچرطحرھرا ‪،‬رھپامنزےکےیلسجرطحووضرکےتںیہ ‪،‬ایس‬ ‫رشماگہرپیایناہبیااوراےسیباںیئاہھتےس ا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دوھی ‪،‬رھپاسہگجےسےٹہاوردوونںیاؤںدوھےئ۔رھپںیم‬ ‫رطحووضایک ‪،‬رھپولچںیمرھبرکنیترمہبتیاینرسرپاہب ای ‪،‬رھپاسرالدن ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫روامل(وتل)ےلآیئوجآپےنواسپرکدیا۔‬

‫ووضںیماوسہ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ر‬ ‫ل ِ َرَّ رر فَغَ َس یَه َما‬ ‫َع ْن ََّْرَّ َن َ ْوق عثْ َما َن ‪ ...‬أَسیه َرَّى عثْ َما َن بْ َن َعفیا َن َد َعا بِ​ِإسَاء فَأَفْ َر َ َعی ى َإفْیی ِه ثَ َال َ‬ ‫ثی أَدخُ َاِی ِه ِ​ِف ِْ ِ‬ ‫َّستَ ِْ َش َ ثی َیسُ و ْج َهه ثَ​َالثا ویَ َدیِْه إِ َق َّبْ ِمرفَ َُ ْ ِ‬ ‫ل ِ َرَّ رر ثی َ َس َع‬ ‫َّْلسَاء فَ َم ْ‬ ‫ْی ثَ​َال َ‬ ‫ْ َ َ َْ‬ ‫ض َو ْ‬ ‫ض َم َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ​َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ل ِ رَّ رر إِ َق َّبْ َك ْ​َِّْ ْ ِ‬ ‫ض أَ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َ ْن تَ َو ی‬ ‫ال‪ :‬قَ َ‬ ‫ْی ثی قَ َ‬ ‫ال‪َ :‬رس ْول َّلل َ‬ ‫بَرأْس ه ثی َی َس َُ ر ْجیَْی ه ثَ َال َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ییى رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫یَ ِ ْن َسِِّْ ِه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)821‬‬ ‫ْی َ​َل َُ لدل فْی ِه َما سَ ْف َسه یفَر بَه َ ا تَ َُد َ‬ ‫َْ َو وض ْوئ ْ​ْ ه َذَّ ثی َ َ‬ ‫رضحتامثعن(ریضاہللہنع)ےک ٰ خ‬ ‫ومٰل ُ مررانےسروایےہہکاوھنںےنرضحتامثعننبافعن(ریضاہللہنع)وک‬ ‫دوھی ‪ ،‬پراانپ‬ ‫ووض رکےتوہےئ داھکیےہ ‪،‬اوھنں ےن (رمحان ےس)یاین اک بترنت اماگن ‪،‬پر اینپ ویلیھتہں رپ نیت رمہبت یاین ھاال ‪ ،‬رھپ ام ںی ا‬ ‫داانہاہھت بترنتںیمھاال ‪،‬اور(یاینےلرک) یلکیکاوریاکاصفایک ‪،‬رھپنیتیباراانپرہچہدوھیا اورکہبي‬ ‫وںینیتیباردوونںاہھت‬

‫دوھےئ ‪،‬رھپاےنپرساکحسمایک ‪،‬رھپ(یاینےلرک) ونخٹںینیترمہبتاےنپدوونںیاؤںدوھےئ۔رھپاہکہکروسلاہللیلصاہللہیلع‬ ‫رامیےہہکوجصخشریمیرطحااسیووضرکے ‪،‬رھپاسيدورتعکامنزڑپےھ ‪،‬سجںیماےنپسفنےسوکیئیباتہنرکےوت‬ ‫وملس ےنف ا‬ ‫اسےکذگہتشگاہاعمفرکدم اجےتںیہ۔‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫عن َُي َّبْم ِازِ ل أَ ین رجال قَ َ ِ ِ ِ‬ ‫ف َإ ا َن‬ ‫ال ب َْ​ِّْد َّلل بْ ِن َزیْد َوه َو َج ُّد َع ْم ِرو بْ ِن َُْ ي أَتَ ْس تَطْی أَ ْن ت ِریَِ ْ َإْی َ‬ ‫َ‬ ‫َْ ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ال َعِّْ د َّللِ بْ ِن َزیْ رد‪ :‬سْ َ‪ ،‬فَ َد َعا ِ​ِبَ راء فَأَفْ َر َ َعی ى یَ َدیْ ِه فَغَ َس َُ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَتَ َو ی‬ ‫ض أا فَ َُ َ‬ ‫َرس ْول َّلل َ‬ ‫ْی إِ َق َّبْ ِم رفَ َُ ْ ِ‬ ‫ْی َ یرتَ ْ ِ‬ ‫َّس تَ ِْثَر ثَ​َالث ا ثی َیس ُ و ْج َه ه ثَ​َالث ا ثی َیس ُ یَ َدیْ ِه َ یرتَ ْ ِ‬ ‫َ یرتَ ْ ِ‬ ‫ْی ثی َ َس َع‬ ‫ْی ثی َ ْ‬ ‫ض َم َ‬ ‫ْ‬ ‫َ​َ​َ‬ ‫ض َو ْ َ‬ ‫َ​َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رأْسه بِی َدی ِه فَأَقْ ُِّ ِ​ِما وأ َْدب ر ب َدأَ ِ​ِب َُدِیَ رأْ ِس ِه حت َهب ِ​ِما إِق قَ َفاه ثی ریده ا إِ َق َّبْم َك ِ‬ ‫ان َّبی ِذ ْع بَ َدأَ ِ ِْ ه‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ َ ْ َ َ َ َ َ​َ َ‬ ‫َ َ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ثی َی َس َُ ِر ْجیَْی ِه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)812‬‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫رضحت حي ی ٰااملزینےسروایےہہکایآدیمےندبعاہللنبزید(ریضاہللہنع)وجرمعونب حي ی ٰےکداداںیہ ‪،‬‬ ‫انےسوپاھچہکایکآپےھجم(ع م ًلاووضرکےک)داھککسںیہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنسکرطحووضایک؟دبعاہللنبزید‬ ‫(ریضاہللہنع)ےناہکہکاہں ‪،‬رھپاوھنںےنیایناک بترنتوگنمایا ‪،‬ےلہپاےنپاہوھتںرپیاینھاالاوردورمہبتاہھتدوھےئ ‪،‬رھپنیترمہبتیلک‬ ‫یک ‪،‬نیتیباریاکاصفیک ‪،‬رھپنیتدہعفاانپرہچہدوھیا ‪،‬رھپکہبي وںیاےنپدوونںاہھتدودورمہبتدوھےئ ‪،‬رھپاےنپدوونںاہوھتںےس‬ ‫اےنپ رس اک حسم ایک ‪ ،‬اس لار رپ اےنپ اہھت (ےلہپ) آےگ الےئ ‪ ،‬رھپ ےھچیپ ےل ےئ ‪( ،‬حسم)رس ےک ادتبایئ ےصح ےسرشوعایک ‪ ،‬رھپ دوونں‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اہھتدگییےلاجرکوںیہواسپالےئاہجںےس(حسم)رشوعایکاھت ‪،‬رھپاےنپریپدوھےئ۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫َع ِن َّبْن َشه ر‬ ‫اِ ََّ ین َعطَاءَ بْ َن یَِزیْ َد ََّ ْخَِّ َره َّبیْیثِ یْ أَ ین ََّْرَّ َن َ ْوق عثْ َم ا َن أَ ْخَِّ َره أَ ین عثْ َم ا َن بَ ْن َع یف ا َن َد َع ا‬ ‫َ َ‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ل َ یرَّأ ثی َی َس َُ یَ َده‬ ‫بَِوض ْورء فَتَ َو ی‬ ‫ل َ یرَّأ ثی َ ْ‬ ‫َّس تَ ِْثَ َر ثی َی َس َُ َو ْج َه ه ثَ َال َ‬ ‫ض أَ فَغَ َس َُ َإفْیی ه ثَ َال َ‬ ‫ض َو ْ‬ ‫ض َم َ‬ ‫ِ‬ ‫َّبْیم إِ َق َّبْ ِمرفَ ِ ثَ َال َ ر‬ ‫ي ثی َ َس َع بَِرأْ ِس ِه ثی َی َس َُ ِر ْجیَ ه َّبْی ْم إِ َق‬ ‫ل َ یرَّأ ثی َی َس َُ یَ َده َّبْی ْس رى ِ ثْ َُ ب َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّبْ َك ْ​َِّْ ْ ِ‬ ‫ض أَ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ تَ َو ی‬ ‫ي ثی قَ َ‬ ‫ْی ثَ َال َ‬ ‫ل َ یرَّأ ثی َی َس َُ َّبْی ْس رى ثْ َُ ب َ‬ ‫ال‪َ :‬رأَیْ ت َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ضأَ َْو وضوئِْ ه َذَّ ثی قَ َاَ فَرَإ َ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫ال‪َ :‬رس ْول َّللِ َ ی‬ ‫ْی‬ ‫َْ َو وض ْوئِ ْ​ْ ه َذَّ ثی قَ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْیه َو َس َ​َ‪ْ َ :‬ن تَ َو ی َ ْ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یَ ِ ْن َسِِّْ ِه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)221‬‬ ‫َ​َل َُ لدل فْی ِه َما سَ ْف َسه یفَر بَه َ ا تَ َُد َ‬ ‫ث‬ ‫ریلبي ی ‪،‬امثعن(ریضاهللہنع)ےکآزادرکدهالغمرمحانےسروایرکےتہہکامثعن‬ ‫انباہشبےسروایےہہکاطع نبت د‬

‫رامیاورووضایک۔سپاینپدوونںویلیھتہںوکنیتیباردوھیا ‪،‬رھپیلکیکاوریاکاصف‬ ‫نبافعن(ریضاہللاعتیلٰہنع)ےنووضاکیاینبلطف ا‬ ‫دوھی ‪،‬رھپاےنپرساکحسمایک ‪،‬رھپ‬ ‫ایک ‪،‬رھپاےنپرہچہوکنیتیباردوھیا ‪،‬رھپاےنپداںیئاہھتوکنیتیبارینہکیدوھیا ‪،‬رھپایسرطحیباںیئاہھتوک ا‬ ‫رامیہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوآہلوملسوک‬ ‫اےنپ داںیئ یاؤں وک ونخٹں ینیتیباردوھیا ‪،‬رھپایسرطحیباںیئیاؤںوکدوھیا ‪،‬رھپف ا‬ ‫داھکی ہک آپ ےن ریمے اس ووض یک رطح ووض كا اور رھپ فرامیا ہک سج ےن ریمے اس ووض یک رطح ووض ایک ‪ ،‬رھپ وه ڑھکا وہا اور دو‬ ‫رںیتعکاسرطحڑپںیھہکانںیماسےناےنپدلیکیباںیتہنںيوتاسےکذگہتشگاہاعمفرکدم اجںیئےگ۔‬

‫ِ‬ ‫ضأْ بََِ ا وض وء رس ول َّللِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت بَه ی ْ َِّةٌ قَا َل‪ :‬قِْی َُ بَه تَ َو ی‬ ‫صا ِر ل‬ ‫ع َوَإاسَ ْ‬ ‫َع ْن َعِّْد َّلل بْ ِن َزیْد َّبْ ِن َعای رَ َِّْلَسْ َ‬ ‫َْ َ ْ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اس تَ َِْر َج َها‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَ َد َعا بِ​ِإسَ اء فَأَ ْإ َف أَ ِْ َه ا َعی ى یَ َدیْ ه فَغَ َس یَه َما ثَ​َالث ا‪ ،‬ثی أ َْد َخ َُ یَ َده فَ ْ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫فوِ ر‬ ‫ِ‬ ‫اس تَ َِْر َج َها فَغَ َس َُ َو ْج َه ه ثَ​َالث ا‪ ،‬ثی‬ ‫فَ َم ْ‬ ‫َّح َدة فَ َف َْ َُ ب َ‬ ‫ي ثَ​َالثا‪ ،‬ثی أ َْد َخ َُ یَ َده فَ ْ‬ ‫ض َو ْ‬ ‫ض َم َ‬ ‫َّستَ ِْ َش َ ْن َإ ٍّ َ‬ ‫ْی َ یرتَ ْ ِ‬ ‫ْی َ یرتَ ْ ِ‬ ‫اس تَ ِْر َج َها فَغَس ُ یَ َدیْ ِه إِ َق َّبْ ِم رفَ َُ ْ ِ‬ ‫اس تَ َِْر َج َها فَ َم َس َع بَِرأْ ِس ِه‬ ‫ْی‪ ،‬ثی أ َْد َخ َُ یَ َده فَ ْ‬ ‫ْ‬ ‫أ َْد َخ َُ یَ َده فَ ْ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫فَأَقْ َِّ ُ بِیَ َدیْ ِه وأ َْدبَ ر‪ ،‬ثی َیس ُ ِر ْجیَْی ِه إِ َق َّبْ َك ْ​َِّْ ْ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه‬ ‫ْی‪ ،‬ثی قَ َ‬ ‫ال‪ :‬ه َك َذَّ َإ ا َن وض ْوء َرس ْول َّلل َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ‬ ‫َو َسی َ​َ‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫زینباعمصااصنریاحصیبروسل(ریضاہللہنع) ےسروایےہہکانےسیسکےنرعضایکہکمارےےئل‬ ‫رضحتدبعاہللنب د‬ ‫یبنیلصاہللہیلعوملسےکووضیکرطحووضرکو ‪،‬اوہنںےن یایناک بترنت وگنمایا اور بترنت وکد اک رک اس ےس یاین اےنپ دوونںاہوھتںرپھاال‬ ‫اورانوکنیتیباردوھیا ‪،‬رھپیایناکنالاوراییہولچےسیلکیھبیکاوریاکيمیاینیھبھاالاوریاکاصفایک ‪،‬ایسرطحنیتیبارایک ‪،‬رھپ‬ ‫یاینایلاوراےنپرہچہوکنیتیباردوھیا ‪،‬رھپیاینایلاوراےنپدوونںاہوھتںوککہبي وںتیمسدودورمہبتدوھیا ‪،‬رھپ بترنتےساہھت رترکےکرس‬ ‫اکحسمایکاسرطحہکدوونںاہوھتںوکآےگےسےھچیپوکےل ےئاوررھپےھچیپےسآےگوکالےئ ‪،‬رھپدوونںیاؤںونخٹںتیمسدوھےئ ‪،‬‬ ‫رھپفرامیا‪ :‬یبنیلصاہللہیلعوملساکووضایسرطحوہارکیااھت۔‬

‫ووضںیماعضاادوھےنںیمدعتد‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫َع ِن بْ ِن َعِّی ر‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ َ یرة َ یرة‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)822‬‬ ‫ال‪ :‬تَ َو ی‬ ‫اس قَ َ‬ ‫ضأَ َّبِیِ ُّ َ‬ ‫دوھیا۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ہوضعوکایایرمہبت‬ ‫رضحتانبابعسریضاہللامہنعےسروایےہہک روسلاہلل یلصاہللہیلعوملسےنووضںیم ر‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ر‬ ‫ِ ِ‬ ‫ْی َ یرتَ ْ ِ‬ ‫ضأَ َ یرتَ ْ ِ‬ ‫ْی‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)821‬‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ تَ َو ی‬ ‫َع ْن َعِّْد َّلل بْ ِن َزیْد أَ ین َّبِیِ ی َ‬ ‫رضحتدبعاہللنبزید(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکیبنرکمییلصاہللہیلعوملسےنووضںیماعض‬

‫دوھیا۔‬

‫ااوکدودویبار‬

‫ووضےکدعبدورتعکیکفضیلت‬

‫َّْلبِ ُِ فَ اءأ سَ وب ِت فَریوحت ه ا بِْ ِش ْ فَأ َْدرْإ ت رس و َل َّللِ‬ ‫ت َعیَْی َِ ا ِر َعایَة ِْ‬ ‫َع ْن ع َُِّْ ةَ بْ ِن َع ا ِ ر قَ َ‬ ‫ال‪َ :‬إاسَ ْ‬ ‫َ َ ْ ْ َ ْ َ ْ َ َ ٍّ َ َ ْ‬ ‫ِ ی ِ‬ ‫َی‬ ‫ض أ فَی ْ ِس ن وض وءَه ثی یَُ ْوَ‬ ‫اس فَأ َْد َرْإت ِ ْن قَ ْوبِ ِه َ ا ِ ْن ْس یِ رَ یَتَ َو ی‬ ‫ی ى َّلل َعیَْیه َو َس َ​َ قَائما َُ لدل َّبِی َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫صیلْ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ْی‬ ‫ت بَه َّ ْجَِی ة قَ َ‬ ‫ْی ُِِّْ ٌُ َعیَْی ِه َما بَُِ ْیِِّه َوَو ْج ِهه إِیَل َو َجَِّ ْ‬ ‫َج َوَد ه ذه فَِإ َ​َّ قَائ ٌُ بَ ْ َ‬ ‫ال‪ :‬فَُ ْی ت‪ َ :‬ا أ ْ‬ ‫فَی َ َ‬ ‫ي ِجْ ت َسِف ا قَ َ ِ ِ‬ ‫َح رد‬ ‫َج َود فََِ َ ْرأ فَِإ َ​َّ ع َم ر‪ ،‬قَ َ‬ ‫یَ َد ی‬ ‫ال‪ :‬إِ لْ قَ ْد َرأَیْت َ َ‬ ‫ع یَُ ْول َّبیِ ْت قَ ِّْ یَ َه ا أ ْ‬ ‫ال‪ َ :‬ا ِْك َْ ْن أ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت بَه‬ ‫یَتَ َوضیأ فَیِّْیل أو فَی ْسِِّل َّبْ َوض ْوءَ ثی یَُ ْول‪ :‬أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِبهَ إِیَل َّلل َوأَ ین ُمَ یمدَّ َعِّْدہَ َوَرس ْوبه إِیَل فت َ ْ‬ ‫َّجَِ ِیة َّبث َیماسِیَة یَ ْدخُ ِ ْن أَیل َها َشاءَ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪ 222‬۔ رقَ ‪)223‬‬ ‫أَبْ َوَِّ ْ‬ ‫رضحتہبقعنباعرم(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکمارییذہمداریوہارکیتهبہکیبارییباری ک‬ ‫اویرچاےناجت ‪،‬انچہچن‬ ‫ث‬ ‫حيم ک‬ ‫ایدناینپیباریرپ ب ب‬ ‫توتںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکولوگںےکاسھتیباںیترکےت‬ ‫اویرچارکشاموکواسپآراہ ا‬

‫وہےئی اای ‪،‬انیباوتںيمےسيمےنیھبآپیکہییباتنسیلہکوجاملسمناهچرطحووضرکے ‪،‬رھپڑھکاوہاوروپریی وسیئ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫واحوہاجیتےہ ‪،‬ںیمےناہکہکہیالکماسیکہدمہو ٰ‬ ‫ےکاسھتدوراعکتامنزادارکے ‪،‬وتاسےکےیل بج ب ب‬ ‫العےہ ‪،‬وتااچیریمے‬ ‫آےگ ےس ای ےنہک واےل ےناہک ہک اس ےس ےلہپوج یبات وہیئ ےہ ‪،‬وه اس ےسیھب ایھچ اورہدمہ یھت ‪،‬ںیم ےن داھکیوت وہرمع(ریضاہلل‬ ‫ث‬ ‫تہکوج‬ ‫رامی ا‬ ‫ہنع)ےھتوتاوھنںےناہکہکںیمےنداھکیےہہکمتایھبایھبآےئوہ ‪،‬پریاہکہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنارشادف ا‬ ‫صخشتہباهچرطحےسووضرکےاوررھپ’أَ ْش َهد أَ ْن َ​َل إِب هَ إِیَل َّبی ه َوأَ ین ُمَ یم دَّ َعِّْ ده َوَرس وبه‘ےہکوتاسےکےیل بجےک‬ ‫آوھٹںدروازےلھکاجےتںیہیاہکوهانںیمےسسجدروازےےساچےہ ‪،‬دالخوہاجےئ۔‬

‫ووضیکومعیمتربیغ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ص یوةِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ِن َّبِّْ ر َِّء بْ ِن َعا ِز ر‬ ‫ي فَتَ َو ی‬ ‫ال‪ :‬قَ َ‬ ‫ِ قَ َ‬ ‫ض أْ وض ْوءَ َ بِی ی‬ ‫تَ ْ‬ ‫ض َ َْ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ إِ َ​َّ أَتَْی َ‬ ‫ال َّبِ​ِ ُّ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َجَ أْأ َ ْه ِر ْع‬ ‫ي َوأ ْ‬ ‫ي َوفَ یو ْ‬ ‫ثی ْ‬ ‫ض ت أَْ ِر ْع إِبَْی َ‬ ‫َس یَ ْمت َو ْج ِه ْ إِبَْی َ‬ ‫َّض طَ ْ َعی ى ش لُ َ‬ ‫ي َِّْل َْاَ ِن ثی ق ُْ أَبیه یَ أ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ي‬ ‫ت َوبِ​َِِِّیل َ‬ ‫ي أَبیه یَ َ َ ِْ ت بِ ِكتَابِ َ‬ ‫ي إِیَل إِبَْی َ‬ ‫ي َ​َل َ ْی َ أَ َوَ​َل َ ِْ ى ِ ِْ َ‬ ‫ي َر ْیَِّ ة َوَرْهَِّ ة إِبَْی َ‬ ‫إِبَْی َ‬ ‫ي َّبی ذ ْع أَسْ َزبْ َ‬ ‫ي فَأَسْت عیَى َّبْ ِفطْرةِ وَّجْ ْیه ین ِ‬ ‫َّبی ِذع أَرس ْیت فَِإ ْن ی ِ ِ‬ ‫َخَر َ ا تَتَ َكیَ بِ​ِه قَ َ‬ ‫ال‪ :‬فَ َرید ْدت َها عی ْ َّبِیِ ل‬ ‫ت ْن بَْی یَت َ َ َ‬ ‫ْ َْ َ‬ ‫َ َ َْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي‬ ‫ي قَ َ‬ ‫ال‪َ​َ :‬ل َوسَِِّیل َ‬ ‫ت ق ْی ت‪َ :‬وَرس ْوب َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَیَ یم ا بَیَ ْغ ت أَبیه یَ َ َ ِْ ت بِكتَابِ َ‬ ‫ي َّبی ذ ْع أَسْ َزبْ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ت‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)032‬‬ ‫َّبیذ ْع أ َْر َس ْی َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫بترا نباعزب(ریضاہللہنع)ےتہکںیہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیاہک ب ب‬ ‫حمتاےنپرتسبرپوسےنےکيلآؤوتےلہپاسرطح‬

‫ووض رکول ‪ ،‬سج رطح امنز ےک ےیل رکےت وہ ‪ ،‬رھپ داینہ رکوٹ رپ ٹیل رک ویں وہک ‪،‬اے اہلل ‪ ،‬ںیم ےن اانپ رہچہ ریتی رطف د اک دیا۔ اانپ‬ ‫اعمہلمریتےیہرپسدرکدیا۔ںیمےنریتےوثابیکوتعقاورریتےذعابےکھرےسےھجتیہتشپانپہانبایل۔ریتےوساںیہکانپہاور‬ ‫اجنتیکہگجںیہن۔اےاہلل ‪،‬وجاتکبوتےنیازلیک ‪،‬ںیماسرپاامینالیا ‪،‬وجیبنوتےنروسلانبرکاجیھب ‪،‬ںیماسرپاامینالیا۔پرارگمت‬ ‫اس احل ںیم ایس رات رم ےئوت رطفت رپ رمو ےگ اور اس داع وک ب یباوتں ےک اریخںیم ڑپانھ۔ ےتہکںیہ‪ :‬ںیم ےن یبن یلص اہلل ہیلع‬ ‫ِ‬ ‫حںیم’أَبیه یَ َ ِْ ت بِ ِكتابِ ِ‬ ‫وملسےکاسےنمہیاافلظدویبارہدہراےئ۔ ب ب‬ ‫ي ‘ ےکاافلظ‬ ‫ت ‘ رپاچنہپوتںیمےن’ َوَرس ْوب َ‬ ‫َ َ‬ ‫ي َّبیذ ْع أَسْ َزبْ َ‬ ‫َ‬ ‫ث‬ ‫ےہک ‪،‬وتآپےنارشادفرامیا‪ :‬ہیہنوہک ‪ ،‬ہکل’ وسَِِّیلي َّبی ِ‬ ‫ت ‘وہک۔‬ ‫ی‬ ‫س‬ ‫ر‬ ‫َ‬ ‫أ‬ ‫ع‬ ‫ذ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ َْ َ‬ ‫َ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض أَ‬ ‫ب َی َس َُ فَ ْر َج ه َوتَ َو ی‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ قَابَ ْ‬ ‫ت‪َ :‬إ ا َن َّبِی ِ ُّ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إ َ​َّ أ َ​َر َ​َّد أَ ْن ی َِ َاَ َوه َو جِ ٌ‬ ‫صیوةِ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)011‬‬ ‫بِی ی‬ ‫ح ب‬ ‫رضحتاع ہش(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملس ب ب‬ ‫انجییکاحلیہںیموسےناکارادہرکےت‬ ‫وتےلہپرشماگہوکدوھےتیلاورامنزیکرطحاکووضرکيلهت۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ي فَتَ َو ی‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ض أْ وض ْوءَ َ‬ ‫أَ ْ‬ ‫ض َ َْ َ‬ ‫َخ ْذ َ‬ ‫ال‪ :‬إِ َ​َّ أ َ‬ ‫َع ِن َّبَِّْ َرَّء بْ ِن َع ا ِزِ أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫ي‬ ‫بِی ی‬ ‫ي َوفَ یو ْ‬ ‫ص یوةِ ثی ْ‬ ‫ض ت أَْ ِر ْع إِبَْی َ‬ ‫َس یَ ْمت َو ْج ِه ْ​ْ إِبَْی َ‬ ‫َّض طَ ْ َعی ى ِش لُ َ‬ ‫ي َِّْل َْاَ ِن ثی ق ُْ ََّبیه یَ إِ لْ أ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ت‬ ‫َوأ ْ‬ ‫ي َ َ ِْ ت بِ ِكتَابِ َ‬ ‫ي إِیَل إِبَْی َ‬ ‫ي َ​َل َ ْی َ أَ َوَ​َل َ ِْ َ ا ِ ِْ َ‬ ‫ي َر ْیَِّ ة َوَرْهَِّ ة إِبَْی َ‬ ‫َجَ أْأ َ ْه ِر ْع إِبَْی َ‬ ‫ي َّبی ذ ْع أَسْ َزبْ َ‬ ‫ي َّبی ِذع أَرس ْیت وَّجْ ْیه ین ِ ن ِ‬ ‫ت َعیَ ى َّبْ ِفطْ َرةِ‪ ( .‬س یَ‪،‬‬ ‫ي ی‬ ‫ي فَِإ ْن ی‬ ‫ت ِ ْن بَْی یَتِ َ‬ ‫َخ ِر َإ َال ِ َ‬ ‫ت َوأَسْ َ‬ ‫َوبِ​َِِِّیل َ ْ ْ َ َ َ ْ َ‬ ‫ْ‬ ‫رقَ ‪)2110‬‬ ‫رضحت بترا نباعزب(ریضاہللاعتیلٰہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حمتاےنپرتسبرپاجےناک‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دیاورںیمےناانپ‬ ‫رادہ رکووت امنز ےک ووضیکرطحووضرکو ‪،‬اینپداںیئرکوٹرپوٹیل ‪،‬رھپ ڑپوھ ‪،‬اےاہللںیمےناانپرہچہریتےرپسدرک ا‬ ‫ک‬ ‫اعمہلم ریتےوحاہلایک اور ترے اسھتٹ اگل یل اور ریتا وخف اھکےت وہےئ ریتی رطف رتبغیک ‪،‬ترے وسا وکیئ انپہ اوراجنتیک‬ ‫حبي‬ ‫ہگجںیہنےہ ‪،‬ںیمریتیاساتکبرپاامینالیاےسجوتےنیازلایکاورریتےیبنیلصاہللہیلعوملسرپايانالیا ھبنوتےنروسلانبرک‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اجیھبےہ۔متوسےنےسےلہپاناملکتوکاانپآجریالکمانبؤ۔پرارگمتایسراتںیموفتوہ ےئوترطفترپوفتوہےئ۔‬

‫ص یوةِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ب تَ َو ی‬ ‫ض أَ وض وءَه بِی ی‬ ‫َع ْن َعائ َشةَ أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َس ی َ​َ َإ ا َن إ َ​َّ أ َ​َر َ​َّد أَ ْن یَِ َاَ َوه َو جِ ٌ‬

‫قَ ِّْ َُ أَ ْن یَِ َاَ‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)211‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحتاع ہش(ریضاہللاعتیلٰاہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوآہلوملس ب ب‬ ‫حىبنجوہےنیکاحليموسےناک‬

‫ارادهفرامےتوتوسےنےسےلہپامنزیکرطحاکووضرکےتیلهت۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض أَ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ َإ ا َن جِ​ِّ ا فَ أ َ​َر َ​َّد أَ ْن یأْإ َُ أَْو یََِ َاَ تَ َو ی‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ قَابَ ْ‬ ‫ت‪َ :‬إ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫صیوةِ‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫وض ْوءَه بِی ی‬ ‫رضحت اع ہش( ریض اہلل اعتیلٰ اہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وآہل وملس ب ب‬ ‫ح ىبنج وہےت اور اھکےن ای وسےن اک‬

‫ارادہفرامےتوتآپامنزیکرطحاکووضرکيلهت۔‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪ :‬إِ َ​َّ أَت ى أَ َح دإ َْ أ َْهیَ ه ثی أ َ​َرَّ َد أَ ْن‬ ‫َع ْن أَِ ِْب َس ِْْی رد ْ‬ ‫ال‪ :‬قَ َ‬ ‫ع قَ َ‬ ‫َّْل ْد ِر ل‬ ‫ال َرس ْول َّلل َ‬

‫ضأْ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫ی ْ ْوَد فَ ْییَتَ َو ی‬

‫ث‬ ‫رضحتاوبدیعسخدری(ریضاهللعی ه)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوآہلوملسےنارشادفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حمتںیمےسوکیئ‬

‫اینپویبیےساجمتعمرکےاوررھپدویبارہاساکارادہرکےوتاےساچےئہہکووضرکےل۔‬

‫ووضیکفضیلت‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ع ن عِّ ِد َّللِ ُّ ِ​ِ‬ ‫ض‬ ‫ال‪ :‬إِ َ​َّ تَ َو ی‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ض أَ َّبْ َْ​ِّْ د َّبْم ِْ​ِ ن فَتَ َم ْ‬ ‫َ ْ َْ‬ ‫ض َم َ‬ ‫َّبص َِاِب لْ أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّْلطَای ا ِ ن وج ِه هِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫خرج ِ‬ ‫َّستَ ِْثَ َر َخَر َجت ْ‬ ‫ت ْ‬ ‫َّْلَطَایَا ْن أَسْفه فَِإ َ​َّ َی َس َُ َو ْج َهه َخَر َج ت َْ َ ْ َ ْ‬ ‫َّْلَطَایَا ْن فْیه َوإِ َ​َّ ْ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّْلَطَایَا ْن یَ َدیْه َح ت َ​َتْ ر َج ْن َْا ت أَ ْ َف ا ِر‬ ‫َح ت َ​َتْ ر َج ْن َْا ت أَ ْش َفا ِر َعْی َِ ْی ه فَِإ َ​َّ َی َس َُ یَ َدیْه َخَر َج ت ْ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫َّْلَطَای ا ِ ن رأْ ِس ِه ح ت َ​َتْ رج ِ ن َّ سَی ِه فَِإ َ​َّ َیس ُ ِرجیَی ِه خرج ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َّْلَطَایَا‬ ‫ت ْ‬ ‫َ ْ ْ‬ ‫َ َ ْ ْ َ​َ َ‬ ‫یَ َدیْه فَإ َ​َّ َ َس َع بَرأْس ه َخَر َج ت ْ َ ْ َ َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ ن ِرجیَی ِه ح ت َ​َتْ رج ِ ن َْا ِ‬ ‫ی یوته سَافِیَ ة بیه‪ ( .‬وط ا‪،‬‬ ‫ت أَ ْ َف ا ِر ِر ْجیَْی ِه قَ َ‬ ‫ال‪ :‬ثی َإ ا َن َ ْش یه إِ َق َّبْ َم ْس د َو َ‬ ‫َ ْ‬ ‫ْ ْ​ْ َ‬ ‫رقَ ‪)22‬‬ ‫دنبہومنم ب ب‬ ‫رکیاوراس‬ ‫حووض ا‬ ‫رضحتدبعاہللانصجىب(ریضاہللہنع)یکروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنف ا‬ ‫رامی‪ٔ :‬‬

‫رکیےہوتاسےکہنمےکگاہڑھجاجےتںیہ؛اور ب ب‬ ‫اڑیےہوتاسےکیاکےکگاہڑھجاجےت‬ ‫حیاکںیمیاینھالرکاےس بچ ا‬ ‫ںیم یلک ا‬ ‫ح رہچہ دوھیا ےہ وت اس ےک رہچے ےک گاہ ڑھج اجےت ںیہ ‪ ،‬اہیں ی ہک وکلپں ےک ےچین ےس یھب ک ل اجےت ںیہ ؛ اور ب ب‬ ‫ںیہ ؛ اور ب ب‬ ‫ح‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دوھیےہوتاسےکاہوھتںےکگاہڑھجاجےتںیہ ‪،‬اہیںیہکیاںونںےکےچینےسیھبک لاجےتںیہ؛اور ب ب‬ ‫حاےنپرساک‬ ‫دوونںاہھت ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رکیےہوتاسےکرسےکگاہڑھجاجےتںیہ ‪،‬اہیںیہکاسےکاکونںےسیھبک لاجےتںیہ؛اور ب ب‬ ‫حاےنپ یاؤںدوھیاےہوت‬ ‫حسم ا‬ ‫اجیاورامنز‬ ‫اس ےک یاؤں ےک گاہ ڑھج اجےتںیہ ‪ ،‬اہیں ی ہک ان ےک یاںونں ےک ےچینےسیھبک لاجےتںیہ۔فرامیا‪:‬رھپاساکدجسم ا‬ ‫ریوہیاےہ۔‬ ‫ڑپانھاسرپم د‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ یَُ ْول إِ ین أ ی ِ ْت ی ْد َع ْو َن یَ ْوَ​َ َّبُْیَا َ ة ی ًّرَّ ُمَ ی ی ْ َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرةَ ‪ ...‬إِ لْ َذ ْ​ْت َّبِیِ ل َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اَ ِ ِْك َْ أَ ْن یُّ ِطْی َُ ییرتَه فَ ْییَ ْف َْ ُْ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)822‬‬ ‫َّستَطَ َ‬ ‫ْن َثَا ِر َّبْوض ْوء فَ َم ِن ْ‬

‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)اکایبنےہہکيمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکیفرامےتوہےئانسےہہکمایمےکدن‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ریمیامےکولگالبےئاجںیئےگوتووضےکاترےسانیکتبس اااینںاوراہھتیاؤںرونشوہںےگ۔وسسجاکیجاچےہ ‪،‬وہاینپہی‬ ‫ک‬ ‫روینش بتراھےل۔‬

‫َس َِّ َل َّبْوض ْوءَ ثی َی َس َُ یَ َده‬ ‫ال‪َ :‬رأَیْت أَبَا هَریْ َرَة یَتَ َو ی‬ ‫َع ْن س َْ​ْی َِ بْ ِن َعِّْ ِد َّللِ َّبْم ْ ِم ِر قَ َ‬ ‫ض أ فَغَ َس َُ َو ْج َه ه فَأ ْ‬ ‫ِ‬ ‫َ ِ​ِف َّبْ َْض ِد ثی َ َس َع بَِرأْ ِس ِه ثی َی َس َُ ِر ْجیَ ه َّبْی ْم‬ ‫َ ِ​ِف َّبْ َْض د ثی یَ َده َّبْی ْس رى َح ت أَ ْش َر َ‬ ‫َّبْی ْم َح ت أَ ْش َر َ‬ ‫ِ‬ ‫اق ثی َیس ُ ِرجیَ ه َّبْیس رى ح ت أَ ْش رَ ِ​ِف َّب یس ِ‬ ‫حت أَ ْش رَ ِ​ِف َّب یس ِ‬ ‫ی یى‬ ‫اق ثی قَ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ​َ ْ‬ ‫ال‪ :‬ه َك َذَّ َرأَیْت َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ‪ :‬أَسْ ت َْ َّبْغ ُّر َّبْم َ ی ی ْو َن یَ ْوَ​َ َّبُْیَا َ ة ْن‬ ‫ال‪ :‬قَ َ‬ ‫َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ یَتَ َوضیأ َوقَ َ‬ ‫ال َرس ْول َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫اَ ِ ِْك َْ فَ ْیی ِط ُْ ییرتَه َوَْا ِ ْی یَه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)221‬‬ ‫َّستَطَ َ‬ ‫إِ ْسَِّا ِ َّبْوض ْوء فَ َم ِن ْ‬ ‫م‬ ‫رضحتمیعننبدبعاہلل ج ب مرر(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکںیمےنرضحتاوبہرترہ(ریضاہللاعتیلٰہنع)وکووضرکےتوہےئ‬

‫دوھیوتاسوکاهچرطحےسدوھیا ‪،‬رھپاوھنںےناانپدایاںاہھتدوھیا ‪،‬اہیںیہکیبازواکایہصحدوھھاال ‪،‬‬ ‫داھکی ‪،‬اوھنںےناانپرہچہ ا‬ ‫رھپ یبایاں اہھت یھب یبازو ی دوھیا ‪،‬رھپاےنپرساک حسمایک ‪،‬رھپدایاںیاؤںڈنپیلیدوھیا ‪،‬رھپیبایاںیاؤںڈنپیلیدوھیا ‪،‬رھپفرامیا‪:‬ںیم‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ث‬ ‫ےنایسرطحروسلاہللیلصاہللہیلعوآہلوملسوکووضرکےتوہےئداھکیاوراہکہکروسلاہللیلصاہللہیلعوآہلوملسےنارشادفرامیا‪:‬وپرا‬ ‫ث‬ ‫اوراکلمووضرکےنیکوہجےسمتولگمایمےکدنرونشتبس اایناوررونشاہھتیاؤںواےلوہرکاوھٹےگ۔انچہچنمتںیمےسوجاینپ‬ ‫ث‬ ‫ک‬ ‫ک‬ ‫تبساایناوراہھتیاؤںیکونراتوک ب رتهااتکےہ ‪،‬وه بترهاےل۔‬

‫ممیتاکرطہقی‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫َّْلَطی ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ال َج اءَ َرج ٌُ إِق ع َم َر بْ ِن ْ‬ ‫اِ فَ َُ َ‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّب یر َّْ ِن بْ ِن أَبْ زى قَ َ‬ ‫ال‪ :‬إِ لْ أ ْ‬ ‫َجَِِّْ ت فَیَ َْ أی ب َّبْ َم اءَ‬ ‫ال‪ :‬ع یمار بن ی ِ‬ ‫َّْلَطی ِ‬ ‫ص لُ َوأَی ا أس ا‬ ‫اسر بِْ َمَر بْ ِن ْ‬ ‫ت فَأَی ا أَسْ َ‬ ‫اِ أَ​َ ا تَ ْذإر أَسیا إِیا ِ ِْف َس َفر أَسَا َوأَسْ َ‬ ‫ت فَیَ َْ ت َ‬ ‫فَ َُ َ َ ْ َ‬ ‫فَتم یْ ْك ت فَص ییت فَ َذ َإرأ بِ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِیقَا َإ ا َن‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َُ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫ي بیِی ِ ل َ‬ ‫ال َّبِی ِ ُّ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ بِ َكفْیی ِه َِّْل َْر َ َوسَ َف َن فِْی ِه َم ا ثی َ َس َع ِ​ِ َم ا َو ْج َه ه َوَإفْیی ِه‪.‬‬ ‫یَكْفْی َ‬ ‫ي ه َك َذَّ فَ َ‬ ‫ِ َّبِیِ ُّ َ‬ ‫ضَر َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)221‬‬

‫دبعارلمح نب ب‬ ‫ٰ‬ ‫اتری ٰ(ریض اہلل ہنع) ےسروایےہہکایصخشرضحت رمعنباطخب(ریضاہللہنع)ےک‬ ‫رضحت‬ ‫یاسآیااوررعضیکہکےھجملسغیک ب‬ ‫اححوہیئگےہاوریاینںیہنلمراہ(وتںیمابایکرکوں) ‪،‬اسرپامعرنبیارس(ریضاہللہنع)ےن‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رمعنباطخب(ریضاہللہنع)ےساہک‪:‬ایکآپوکیادںیہن ب ب‬ ‫حںیماورآپرفسںیمےھت ‪،‬مہدوونںىبنجوہ ےئ۔آپےنوتامنزںیہن‬ ‫رامیہکےھجت‬ ‫ڑپیھ ‪،‬نکیلںیمےنزنیمرپولٹوپٹایل ‪،‬اورامنزڑپھیل ‪،‬رھپںیمےنیبنیلصاہللہیلعوملسےساساکذرکایکوتآپےنف ا‬ ‫سباانتیہاکیفاھتہکتںرکیااورپرآپےناےنپدوونںاہھتزنیمرپامرے ‪،‬اهنوھپاکناوراندوونںےساےنپرہچےاوراہپںاک‬ ‫حسمایک۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال بَ ه أَب ْو ْوس ى‪ :‬بَ ْو أَ ین َرج ال‬ ‫ع فَ َُ َ‬ ‫َع ْن َش ُِْی ر قَ َ‬ ‫َِب ْو َس ى َِّْلَ ْش َْ ِر ل‬ ‫ال‪ :‬إِْ ت َجابس ا َ َ َعِّْ د َّلل َوأِ ْ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ص َِ ْ ْو َن ِ ِذهِ َّْآلیَ ِة ِ ِْف س ْوَرةِ َّبْ َمائِ َدةِ {فَیَ َْ‬ ‫ص یلْ فَ َكْی َ‬ ‫ف تَ ْ‬ ‫أْ‬ ‫ب فَیَ َْ َُی د َّبْ َم اءَ َش ْهرَّ أَ​َ ا َإ ا َن یَتَ یَ یمَ َوی َ‬ ‫َجَِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص َل َْ ِ ِْف ه َذَّ َِل َْو َش ك ْوَّ إِ َ​َّ بَ َرَد َعیَ ْی ِه َْ َّبْ َم اء أَ ْن‬ ‫یِْْیدَّ طَیلِّا} فَ َُ َ‬ ‫َ​َتد ْوَّ َ آء فَتَ یَ یمم ْوَّ َ‬ ‫ال َعِّْ د َّلل‪ :‬بَ ْو ر لخ َ‬ ‫ال أَب ْو ْو َس ى أَ َ​َْ تَ ْس َم ْ قَ ْو َل َع یم ا رر بِْ َم َر‬ ‫ال‪ :‬سَ َْ َْ‪ ،‬فَ َُ َ‬ ‫ص ِْْی َد ق ْی ت‪َ :‬وإِیقَا َإ ِرْهت َْ ه َذَّ بِ َذَّا قَ َ‬ ‫ی تَ یَ یمم وَّ َّب ی‬ ‫ب ْثَ ِ رس ول َّللِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ِ​ِف ح ر‬ ‫ص ِْْی ِد َإ َم ا یَ​َیر‬ ‫َجَِِّْ ت فَیَ َْ أ َِج ِد َّبْ َم اءَ فَتَ َمیر ْی ت ِ​ِف َّب ی‬ ‫اج ة فَأ ْ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ ْ َ َ‬ ‫َ​َ َ ْ‬ ‫ال‪ :‬إِیقَا َإ ا َن یكْفیِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي ‪ ...‬ه َك َذَّ و س ع وجه ه وَإفیی هِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَ َُ َ‬ ‫َ ْ َ‬ ‫َّبدیَّبیة فَ َذ َإ ْرأ ب َ‬ ‫َ​َ َ َ َ ْ َ َ ْ‬ ‫ي بیِی ِ ل َ‬ ‫وِ‬ ‫َّح َدة‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪ 232‬۔ َّبودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)208‬‬ ‫َ‬ ‫ث‬ ‫رضحت ش (ریض اہلل ہنع) ےتہک ہ ہکںیمدبعاہلل نب وعسمد (ریضاہلل ہنع) اوراوبومیسٰارعشی(ریضاہلل‬ ‫یس( ریضاہللہنع) ےندبعاہللنبوعسمد(ریضاہللہنع)ےساہکہکارگایصخش‬ ‫ہنع)یکخدمںیماحرضاھت۔اوبوم ٰ‬ ‫وکلسغیک ب‬ ‫اححوہاورہنیہمرھبیاینہنیاےئوتایکوہممیترکےکامنزہنڑپےھ؟قیقشےتہکںیہہکدبعاہللنبوعسمدےنوجابدیاہکوہ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ممیتہنرکے ‪،‬ارگہچوہایہنیہمییاینہنیاےئ(اورامنزوموقفرےھک) ‪،‬اوبومیسٰ( ریضاہللہنع)ےناسرپاہکہکرھپوسر ٔہامدئہیک‬ ‫اسآیاکایکبلطموہاگ”ارگمتیاینہنیاؤوتیاکیٹمرپممیترکول‬

‫“۔دبعاہللنبوعسمدوبےلہکارگولوگںوکاسیکااجزتدے‬

‫دیاجےئوتدلجیہہیاحلوہاجےئاگہک ب ب‬ ‫حانوکیاینڈنھٹاولعمم وہاگوتوہیٹمےسممیتیہرکںیلےگ۔اشمعےناہک‪:‬ںیمےنقیقش‬ ‫رامیہکایکآپوکامعراک‬ ‫ےساہکوتمتےنىبنجےکےیلممیتاسےیل بترااجیا؟اوھنںےناہک‪:‬اہں ‪،‬رھپاوبومیسٰارعشی(ریضاہللہنع)ےنف ا‬ ‫رمعنباطخبریضاہللہنعےکاسےنمہیوقلولعممںیہنہکےھجمروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنیسکاکمےکےیلاجیھباھت۔رفسںیم‬

‫ےھجملسغیکرضورتوہیئگ ‪،‬نکیلیاینہنالم۔اسےیلںیمیٹمںیماجونریکرطحولٹوپٹایل۔رھپںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلع‬

‫ت‬ ‫وملسےساساکذرکایک ‪،‬وتآپےنفرامیاہک م ھاارےےیلرصفاانترکیااکیفاھت‪...‬اورپرآپےناےنپرہچےاورویلیھتہںاکاییہ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رمہبتحسمایک۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ال‪ :‬إِسیا سَكون بِابْم َك ِ‬ ‫ان َّب یش ْهَر َوَّب یش ْهَریْ ِن‬ ‫ال‪ :‬إِْت ِعِْ َد ع َمَر فَ َ اءَه َرج ٌُ فَ َُ َ‬ ‫َع ْن َعِّْ ِدَّبیر َّْ ِن بْ ِن أَبْزع قَ َ‬ ‫ْ َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪ :‬فَ َُ َ‬ ‫ی یلْ َح ت أ َِج َد َّبْ َم اءَ قَ َ‬ ‫فَ َُ َ‬ ‫ْی أَ​َ ا تَ ْذإر إِ ْ‬ ‫ال َع یم ٌار‪ :‬یَا أَ ْی َر َّبْم ِْ ِ ْ َ‬ ‫ال ع َم ر‪ :‬أَی ا أَسَا فَیَ َْ أَإ ْن أ َ‬ ‫ت ِ​ِف ِْ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َذ َإ ْرأ‬ ‫إِْ ت أَسَ ا َوأَسْ َ‬ ‫َی ابَْت َِا َجَِابَ ةٌ فَأَی ا أَسَا فَتَ َمْی ْك ت فَأَتَْی َِ ا َّبِی ِ ی َ‬ ‫َّْلب ُِ فَأ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ بِیَ َدیْ ِه إِ َق َِّْلَْر ِ ثی سَ َف َِه َم ا ثی َ َس َع ِ​ِ َم ا‬ ‫ي بَ ه فَ َُ َ‬ ‫ب َ‬ ‫ال‪ :‬إِیقَ ا َإ ا َن یَكْفْی َ‬ ‫ي أَ ْن تَُ ْو َل ه َك َذَّ َو َ‬ ‫ض َر َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ص ِ‬ ‫ال ع َم ر‪ :‬یَا َع یم ار َّتی ِ َّللَ فَ َُ َ‬ ‫ف َّب لذ َر ََِّا فَ َُ َ‬ ‫ال‪ :‬یَا أَ ْی َر َّبْم ِْ ِ ْ َ‬ ‫ْی إِ ْن ش ْ َ‬ ‫َو ْج َه ه َویَ َدیْ ه إِق س ْ‬ ‫ت َوَّلل َ​َْ‬ ‫ِ‬ ‫ت‪َّ(.‬بودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)200‬‬ ‫أَ ْإ ْره أَبَدَّ فَ َُ َ‬ ‫یي ِ ْن ب َ‬ ‫ال ع َمر‪َ :‬إ یال َوَّللِ بَِ َوبلیَ ِ َ‬ ‫ي َ ا تَ َوبیْی َ‬ ‫رضحتدبعارلنمحنب باتری ٰ (ریضاہللہنع) ےسروایےہہکںیمرضحترمع(ریضاہللہنع) ےکیاساھتہکایصخشان‬

‫آیاوراہکہکمہامہدوامہایہگجمایمرکےتںیہ(اورواہںیاینںیہنوہیااورمہىبنجوہےتںیہوتایسیوصرتںیممہایکرکںی)؟‬ ‫ےکیاس ا‬ ‫رامیہکںیموتاسوقیامنزہنڑپوھںاگ ‪ ،‬ب ب‬ ‫حیہکیاینہنےلماگ ‪،‬ہینسرکرضحتامعر(ریضاہللہنع) ےن‬ ‫اسرپرضحترمعےنف ا‬ ‫اہکہکاےاریماوملنینم ‪،‬ایکآپوکیادںیہنہکںیماورآپاووٹنںںیمےھتاورمہىبنجوہ ےئےھتوتںیمیٹمںیمولٹوپٹایگاھت ‪،‬رھپ‬ ‫رکیاکیف‬ ‫مہےنواسپآرکوضحریلصاہللہیلعوآہلوملسےسواہعقرعضایکاھتوتآپےنفرامیااھتہکایسیوصرتںیمںیھمترصفااسی ا‬ ‫اھت اور آپ ےن اےنپ اہھت زنیم رپ امر رک وھپی امری اور اےنپ رہچے رپ اور اہوھتں رپ فصن ذراع ی ریھپ ایل؟ رمع(ریض اہلل ہنع) ےن‬ ‫فرامیا‪ :‬اے امعر اہلل ےس ھرو ‪ ،‬اوھنں ےن اہک ہک ارگ آپ اچںیہ وت ہی یبات ںیم یھبک ذرک ہن رکوں ‪ ،‬رمع ےن فرامیا‪ :‬ںیہن دخباریما ہی بلطم‬ ‫ںیہنےہ ‪ ،‬ہکلںیھمتاینپیباتےنہکاکاایتخرےہ۔‬

‫ومزوںرپحسم‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫اجتِ ِه فَاتیَِّ َْ ه َّبْمغِ َیة بِ​ِإ َد َ​َّوةر فِْی َه ا‬ ‫َع ِن َّبْمغْی َرةِ بْ ِن ش ْ​َِّْةَ َع ْن َرس ْول َّلل َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أَسیه َخ َر َج ُلَ َ‬ ‫ِ‬ ‫اء فَص ی ِ‬ ‫َّْلف ْ ِ‬ ‫یْی‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)022‬‬ ‫اجتِ ِه فَتَ َو ی‬ ‫ضأَ َوَ َس َع َعیَى ْ‬ ‫ب َعیَْیه َح ْ َ‬ ‫ٌَ َ‬ ‫ْی فَ َر َ ْن َح َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحتریغمہنبہبعش(ریضاہللہنع) روسلاہللیلصاهللعلی ہوملسےسروایرکےتہہکایدہعفآپرعف‬ ‫حآپاضقےئ ب‬ ‫ب‬ ‫اہ ےئوترضحتریغمہنبہبعشیایناکای بترنتےلرکآپےکےھچیپ ےئ ‪ ،‬ب ب‬ ‫اححےسافرغوہ ےئ‬ ‫اححےکےیلیب ر‬ ‫وتریغمہےن(آپوکووضرکاےتوہےئ) آپ(ےکاعضاا ابمرہک) رپیاینھاال۔آپےنووضایکاورومزوںرپحسمكا۔‬

‫رساورومزوںرپحسم‬

‫ع ِن َّبْمغِی رِة ب ِن ش ِّْةَ أَسیه َإ ا َن رس وِل َّللِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ِ​ِف س َفر وأَسیه َه ِ‬ ‫اج رة بَه َوأَ ین‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ب ُلَ َ‬ ‫ْ َ ْ َْ‬ ‫َ​َ َ ْ‬ ‫َْ َ​َ َ َ َ َ َ‬ ‫َّْل یف ْ ِ‬ ‫ْی‪.‬‬ ‫ب َّبْ َم اءَ َعیَْی ِه َوه َو یَتَ َو ی‬ ‫ض أ فَغَ َس َُ َو ْج َه ه َویَ َدیْ ِه َوَ َس َع بَِرأْ ِس ِه َوَ َس َع َعیَ ى ْ‬ ‫غِْی َرَة َج َْ َُ یَص ُّ‬ ‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)810‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت ریغمہ نب ہبعش ریض اہلل ہنع ےس روای ےہہک ای رفس ںیم وه روسل اهلل یلص اہلل ہیلع وملس ےک اسھت ےھت۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫(دوران رفسایومعقرپ)آپرعف ب‬ ‫اححےکےیل ےئ( ب ب‬ ‫حآپواسپآےئاور آپےنووضرشوعایک)وتریغمہنبہبعشآپوک‬ ‫ب‬ ‫ووضرکاےنےگل ‪،‬ووضرکےتوہےئآپےناےنپہنماوراہوھتںوکدوھیا ‪،‬رساکحسمایکاورومزوںرپهبحسمایک۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ اَْ َسع َعیى ِع َما َ تِ ِه‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)022‬‬ ‫َع ْن َع ْم رو قَ َ‬ ‫ال‪َ :‬رأَیْت َّبِیِ ی َ‬

‫رضحت رمعو (ریض اهلل ہنع) ےس روای ےہ ہک ںیم ےن یبن یلص اہلل ہیلع وملس وک اےنپ امعےم اور ومزوں رپ حسم رکےت‬

‫وہےئداھکیےہ‪.‬‬

‫ال‪ :‬سَ َْ َْ‪ ،‬رأی ت َرس ْو َل‬ ‫ال َج ِریْ ٌر ثی تَ َو ی‬ ‫ض أَ َو َ َس َع َعی ی خفْیی ِه‪ ،‬فَُِْی َُ‪ :‬تَ ْف َْ ُ ه َذَّا فَ َُ َ‬ ‫ال‪ :‬بَ َ‬ ‫َع ْن هَ راَ قَ َ‬ ‫ِ‬ ‫ضأَ َوَ َس َع َعیى خفْیی ِه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)200‬‬ ‫ال ثی تَ َو ی‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ بَ َ‬ ‫َّلل َ‬

‫ث‬ ‫رضحتمامےسروایےہہکرضحت بجرترےنتبس اابرکےکووضایکاوراےنپومزوںرپحسمایک۔انےساہکایگ‪ :‬آپااسیرکےت‬ ‫ث‬ ‫ںیہ؟اوھنںےناہک‪ :‬اہں ‪،‬يمےنیدكياہکروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسےنتبس اابرکےنےکدعبووضكااوراےنپومزوںرپحسم‬ ‫ك۔‬ ‫ا‬

‫امعہماورومزوںرپحسم‬

‫ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َوَ​َتَی ْف ت َ َْ ه فَیَ یم ا‬ ‫َع ْن ع ْرَوَة بْ ِن َّبْمغِْی َرةِ بْ ِن ش ْ​َِّْةَ َع ْن ََّبِْیهَ قَ َ‬ ‫ال‪َ​َ :‬تَی َ‬ ‫ف َرس ْول َّلل َ‬ ‫ي اءا فَأَتَیت ه ِبِ​ِطْه رةر فَغَس ُ َإفیی ِه ووجه ه ثی َه ب َُ ِس ر ع ن ِر ِ‬ ‫اق إ َُّ‬ ‫اجتَه قَ َ‬ ‫ض َ‬ ‫َّعْی ه فَ َ‬ ‫َ َ ْ َْ َ​َ‬ ‫ال‪ :‬أَ​َ َْ َ َ ٌ ْ‬ ‫َ َ َ َ ْ َ​َ ْ َ‬ ‫قَضى َح َ‬ ‫ت ْ ِ‬ ‫َّجِّی ِة فَأَخرج ی َده ِ ن َْا ِ‬ ‫َّجِّی ةَ عی ى ِْ ِكِّ ی ِه و َیس ُ ِرَّعی ِه و س ع بِ​َِ ِ‬ ‫ای یَتِ ِه َو َعیَ ى َّبْ​ِْ َما َ ِة‬ ‫ْ‬ ‫َْ َ َ ْ‬ ‫َّجِّی ة َوأَبْ َُ ى ْ َ َ َ ْ َ َ َ َ َْ َ َ َ َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫صیوةِ یصیلْ ِ​َِ عِّ د َّب یر َّْ ِن ب ن ع و ر‬ ‫ِ ِ‬ ‫ف َوقَ ْد‬ ‫ب َوَرإِِّْت فَاسْتَ َهْی َِا إِ َق َّبْ َُ ْوَِ َوقَ ْد قَا وَّ ِ​ِف َّب ی‬ ‫َ ْ ْ َْ‬ ‫ْ َْ‬ ‫َو َعیى خفْییه ثی َرإ َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫س بِابِیِ ل َ ی‬ ‫ص یى ِ​ِ َْ فَیَ یم ا َس ی َ​َ قَ َاَ‬ ‫َح ی‬ ‫ب یَتَ أَ یخر فَأ َْوَ أَ إِبَْی ه فَ َ‬ ‫َرَإ َ َْ َرْإ َْ ة فَیَ یم ا أ َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ َ َه َ‬ ‫َّبرْإ َْةَ َّبیِ ْت َسَِّ َُْت َِا‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ َوق ْمت فَ َرَإ ْ​َِْا ی‬ ‫َّبِیِ ُّ َ‬

‫رضحتریغمہنبہبعش(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوآہلوملسایرفسںیمرعف ب‬ ‫اححےکيلےھچیپ‬ ‫ب‬ ‫چ يج‬ ‫حآپاضقےئ ب‬ ‫رہ ےئ ‪،‬يمهبآپےکاسھت هےراہ ‪ ،‬ب ب‬ ‫اححےسافرغوہےئوتفرامیا‪:‬ایکریتےیاسیاینےہ؟وتںیمیایناک بترنت‬ ‫الیا۔ سپ آپ ےن اینپ دوونں ویلیھتہں اور اےنپ رہچہ ابمرک وک دوھیا ‪ ،‬رھپ آپ ےن الکویئں وک دوھےن اک ارادہ فرامیا ‪ ،‬ہبج یک آنیتس گنت‬ ‫ث‬ ‫وہےنیکوہجےسآپےناےنپاہھتوکہبجےکےچینےساکنالاورہبجوکاےنپدنکوھںرپھال ا‬ ‫دیاوردوونںالکویئںوکدوھیااوراینپتبس ااین‬ ‫اورامعہماورومزوںرپحسمفرامیا ‪،‬رھپآپوساروہےئاورںیمیھبوساروہااوراےنپاسویھتںیچنہپ ےئاوروہامنزںیمڑھکےوہےکچ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےھت اور دبعارلنمح نب وعف )ریض اہلل اعتیلٰ ہنع( ان وک امنزیک ای رتعک ڑپاھ ےکچ ےھت۔ سپ ب ب‬ ‫ح اوھنں ےن یبن یلص اہلل ہیلع وآہل‬ ‫ث‬ ‫ک‬ ‫وملسیکآدموسحمسیکوتےھچیپہبی اارشوعوہےئوتآپےناشارہفرامیاہکڑپهاےتروہ ‪،‬انچہچناُوھنںےناحصہب(ریضاہللاعتیلٰمہنع)وک‬ ‫ادایک۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫امنزڑپاھیئ ب ب‬ ‫ ‪،‬حاوھنںےنالسمریھپاوتیبنیلصاہللہیلعوآہلوملسڑھکےوہےئاورںیمیھبڑھکاوہااورمہےناینپوفتدشہرتعک‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ومزوںرپحسمیکدمت‬

‫ِ‬ ‫َّْل یف ْ ِ‬ ‫ي بِابْ ِن أَِ​ِب طَابِ ر‬ ‫ب‬ ‫َسأَلَا َع ِن َّبْ َم ْس ِع َعیَ ى ْ‬ ‫َع ْن شَریْ ِع بْ ِن َهاسِ رئ قَ َ‬ ‫ت َعیَْی َ‬ ‫ْی فَ َُابَ ْ‬ ‫ال‪ :‬أَتَْیت َعائ َشةَ أ ْ‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ی یى َّلل‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ‪ ...‬فَ َس أَبَِْاه فَ َُ َ‬ ‫ال‪َ :‬ج َْ َُ َرس ْول َّلل َ‬ ‫فَ َس ْیه فَِإسیه َإ ا َن ی َس افر َ َ َرس ْول َّلل َ‬ ‫َعیَْی ِه َو َسی َ​َ ثَ​َالثَةَ أَی راَ َوبَیَابِیَ ه ین بِْیم َسافِ ِر َویَ ْو ا َوبَْی یَة بِْیم ُِْی َِ‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)221‬‬ ‫رضحت رشحی نب اہین(ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہکںیم رضحت اع ہش (ریض اہللاہنع)ےکیاسومزوںرپحسمےک یبارے‬

‫ںیم وپےنھچ ےک ےیل احرض وہاوت اوھنں ےن فرامیا‪ :‬اس ےک یبارےںیم یلع نب ایب ب‬ ‫اطل ےس وسال رکو ‪،‬ویکہکن وہ روسل اہلل یلصاہللہیلع‬ ‫رامیہکروسلاہللیلصاہللہیلعوآہل‬ ‫وآہلوملسےکاسھترفسرکےتےھت ‪،‬مہےنیلع(ریضاہللاعتیلٰہنع)ےساساکوسالایکوتآپےنف ا‬ ‫اسمفےکےیلنیتدناورنیتراںیتاورمیقمےکےیلایدناورراتدمترقمرفرامیئےہ۔‬ ‫وملسےن ر‬

‫لسغںیموخانیتےکےیلایرتصخ‬

‫ِ‬ ‫ال‪َ​َ :‬ل‬ ‫ض ْفَر َرأْ ِس ْ​ْ فَأَسُْض ه بِغ ْس ُِ ْ‬ ‫َّجََِابَ ِةا قَ َ‬ ‫ت‪ :‬ق ْی ت‪ :‬یَا َرس ْو َل َّلل إِ ل َّ ْ َرأَةٌ أَش ُّد َ‬ ‫َع ْن أ لَ َس یَ َمةَ قَابَ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ر ِ ِ‬ ‫ْفی ِ‬ ‫ض ْ​ْی َعیَی ِ‬ ‫ي أَ ْن َْاثِْ َعیى رأْ ِس ِ‬ ‫ي َّبْ َماءَ فَتَطْه ِریْ َن‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)233‬‬ ‫ي ثَ​َال َ‬ ‫ل َحثَیَاأ ثی تفْی َ ْ‬ ‫إِیقَا یَك ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫امہملسریضاہلل اہنعےسروایےہ ‪،‬وهیتہکہہکںیمےنرعضایک‪ :‬ایروسلاہلل(یلصاہللہیلعوآہلوملس) ‪،‬ںیماےنپرسرپیتخس‬ ‫ث‬ ‫ےکاسھتڈنیمایھںیبادنیتھوہں ‪،‬ایکںیمانوکلسغ ب‬ ‫انجیےکےیلوھکولں؟آپےنارشادفرامیاںیہن ‪،‬ریتےےیلنیتولچرھبرک‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اےنپرسرپھالانیلاکیفےہاوررھپاےنپوپرےلدنرپیایناہبےنےسوتیاکوہاجےئیگ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫احتسمہضےکےیلامنزاکمکح‬

‫اطمة بِِْت أَِ​ِب حِّ ی ر ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه وسیَ ی ا رس َ ِ ِ‬ ‫ت قَابَ ْ‬ ‫َع ْن َعائ َشةَ أَسی َها قَابَ ْ‬ ‫ْ َْ‬ ‫ش بَرس ْول َّلل َ‬ ‫َ​َ َ​َ َ‬ ‫ت فَ َ‬ ‫ول َّلل إ لْ‬ ‫ِ ی ِی ِ ِ ِ‬ ‫اُلیض ِة فَِإ َ​َّ أَقْ ِّ یَ ِ‬ ‫ال َرس ْول َّللِ َ ی‬ ‫ت‬ ‫صیوةَا فَ َُ َ‬ ‫َ​َل أَطْهر أَفَأ َ​َدَ َّب ی‬ ‫س بِ َْْ َ‬ ‫َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْیه َو َس َ​َا إقَا بي ع ْر ٌق َوبَ ْی َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ضة فَاتْ رإِْ َّب ی ِ‬ ‫ییل ْ​ْ‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫ْ‬ ‫َُّلَْی َ‬ ‫یَ َو َ‬ ‫ب قَ ْدرَها فَا ْیسی ْ​ْ َعِْي َّبد َ‬ ‫صیوةَ فَإ َ​َّ َ َه َ‬ ‫رضحت اع ہش (ریض اہلل اہنع) ےسروای ےہہک اوب شیبح یک یٹیب افہمط ےن روسل اهلل یلص اہلل ہیلع وملس ےس اہک ہک یا‬ ‫روسل اہلل ‪ ،‬ںیم وت یاک یہ ںیہن وہیت ‪ ،‬وتایکںیم امنز یبالکل وھچڑ دوں؟ آپ ےن فرامیا ہک ہی وت رگاک وخنےہ ‪،‬یضیحںیہن ‪ ،‬اسےیل‬ ‫ح‬ ‫رکیاھت) ‪،‬وهآںیئوتامنزوھچڑدےاور ب ب‬ ‫ب ب‬ ‫حادنازہےکاطمقبوہدنزگر‬ ‫حضیحےکدن(نجںیمےلہپیھبکںیھمتاعدیا ً يآآیا ا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اجںیئ ‪،‬وتوخندوھھاولاورامنزڑپوھ۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ش إِ َق َّبِیِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ فَ َُابَت ی ا رس و َل َّللِ‬ ‫عن عائِ َشةَ قَابَت جاءأ فَ ِ‬ ‫اط َم ة بِِْ ت أَِ ِْب حَِّ ْی ر‬ ‫ْ َ​َْ‬ ‫َْ َ‬ ‫ل َ‬ ‫ْ َ َ ْ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ ی ِی ِ ِ ِ‬ ‫ال َرس ْو َل َّللِ َ ی‬ ‫س‬ ‫صیوَة فَ َُ َ‬ ‫إِ ل َّ ْ َرأَةٌ أ ْستَ َ ا فَ َال أَطْهر أَفَأ َ​َدَ َّب ی‬ ‫ی ى َّلل َعیَْیه َو َس َ​َ َ​َل إقَا ب ي ع ْر ٌق َوبَ ْی َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ضت ِ‬ ‫ِ​ِبَ ْی ر‬ ‫ال أَِ ِْب ثی‬ ‫ال‪َ :‬وقَ َ‬ ‫ی یل ْ​ْ قَ َ‬ ‫ي فَ َد ِعْ َّب ی‬ ‫ص یوَة َوإِ َ​َّ أ َْدبَ َر ْ‬ ‫ت َحْی َ‬ ‫ض فَ ِإ َ​َّ أَقْ َِّ یَ ْ‬ ‫یَ ثی َ‬ ‫أ فَا ْیس ی ْ​ْ َعِْ ي َّب د َ‬ ‫ِ‬ ‫ضِْ بِك لُ ر‬ ‫ي َّبْ َوقْت‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)001‬‬ ‫ییوة َحت َُِی ْ​ْءَ ب َ‬ ‫َ‬ ‫تَ َو ی ْ‬ ‫رضحتاع ہش (ریض اہللاہنع)فرامیتںیہہک اوبشیبحیکیٹیبافہمطیبن یلصاہللہیلعوملسیکخدمںیماحرضوہیئاوراس‬

‫ےناہک ہکںیم ای ایسی وعرت وہں ےسج ااحتسہضیک امیبری ےہ ‪ ،‬اس ےیلںیم یاک ںیہن ریتہ وتایکںیم امنز وھچڑدوں؟آپےنفرامیا‬ ‫ح ےھجت ضیح آےئ وت امنز وھچڑ دے اور ب ب‬ ‫‪:‬ںیہن ‪ ،‬ہی ای رگ (اک وخن) ےہ ی ضیح ںیہن ےہ۔ انچہچن ب ب‬ ‫ح ہی دن زگر اجںیئ وت اےنپ‬ ‫(لدن اورڑپکے) ےس وخن وک دوھ ھاول رھپ امنز ڑپوھ۔اشہمےتہکںیہہکریمےیباپرعوہےناہکہکوضحر یلصاہللہیلعوملسےنہی‬ ‫ہامنزےکےیل انووضرکو ‪،‬اہیںیہکویہ(ضیحاک)وقرھپآاجےئ۔‬ ‫رامیتاہکرھپ ر‬ ‫(یھب) ف ا‬

‫ِ‬ ‫ع ن عائِ َش ةَ قَابَت‪ :‬ج اءأ فَ ِ‬ ‫اط َم ة بِِْ ت أَِ ِْب حَِّ ْی ر‬ ‫ت‪ :‬یَا َرس ْو َل‬ ‫ْ َ َْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَ َُابَ ْ‬ ‫َْ َ‬ ‫ش إِ َق َّبِیِ ل َ‬ ‫ال‪َ​َ :‬ل إِیقَا بِ َ ِ‬ ‫اُلیض ِة فَ ِإ َ​َّ أَقْ ِّ یَ ِ‬ ‫ت‬ ‫ص یوَةا فَ َُ َ‬ ‫َّللِ إِ لْ َّ ْ َرأَةٌ أ ْس تَ َ ا فَ َال أَطْه ر أَفَ أ َ​َدَ َّب ی‬ ‫س بِ َْْ َ‬ ‫َ‬ ‫ي ع ْر ٌق َوبَ ْی َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ییلْ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫ْ‬ ‫ضة فَ َد ِعْ َّب ی‬ ‫صیوَة َوإِ َ​َّ أ َْدبَ​َر ْ‬ ‫َُّلَْی َ‬ ‫یَ َو َ‬ ‫أ فَا ْیسی ْ​ْ َعِْي َّبد َ‬ ‫رضحتاع ہش(ریضاہللاعتیلٰاہنع)ےسروایےہہکافہمطنبایبشیبح(ریضاہللاعتیلٰاہنع)ےنیبنیلصاہللہیلعوآہلوملسیک‬

‫خدمںیماحرضوہرکرعضایک‪:‬یاروسلاہلل ‪،‬ںیماحتسمہضوعرتوہں ‪،‬ںیمیاکںیہنریتہ ‪،‬وتایکںیمامنزوھچڑدوں؟آپےنفرامیا‪:‬‬ ‫ح ضیح آےئ وت امنز وھچڑ دے اور ب ب‬ ‫ںیہن ‪،‬ی وت ای رگ (اک وخن )ےہ ہن ہک ضیحاک ‪،‬انچہچن ب ب‬ ‫ح ضیح متخ وہ اجےئ وت اےنپ آپ ےس‬ ‫وخندوھےل ‪ ،‬ینعلسغرکاورامنزڑپھ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫وتادارکےناکوجاز‬ ‫وساریرپدجہتاور ر‬

‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت بِ ِه‬ ‫َع ِن بْ ِن ع َم َر قَ َ‬ ‫ص یلْ ِ​ِف َّب یس َف ِر َعی ى َرَّحیَت ه َحْی ث تَ َو یج َه ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ی َ‬ ‫ال‪َ :‬إ ا َن َّبِل ُّ َ‬ ‫ی وِ ئ إِاَاء ییوةَ َّبیی ُِ إِیَل َّبْ َفرَّئِض ویوتِر عیى ر ِ‬ ‫َّحیَتِ ِه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ​َ َ َ‬ ‫رضحتدبعاہلل نب رمع( ریض اہلل امہنع) ےسروای ےہہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس رفسںیم راتیک امنز اینپ وساری یہرپ‬

‫ث‬ ‫ث‬ ‫ب‬ ‫اجی ‪،‬آپ اشاروں ےس امنز ڑپےتھ رےتہ ‪،‬اہتبل فراضئ اس رطح ںیہن‬ ‫اشاروں ےس ڑپھ ےتیل ےھت ‪،‬وخاہ وساری اک رخ یسک هب رطف وہ ا‬ ‫ب‬ ‫وتهباینپوساریرپڑپھےتیلهت۔‬ ‫ڑپےتھےھتاورآپ ر‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫صیل ْ​ْ َعیَْی َها َّبْ َمكْت ْوبَةَ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8211‬‬ ‫َ​َل ی َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫َع ْن َس ِر‬ ‫ِ​ِ ِ ی‬ ‫اَ َإا َن َعِّْد َّللِ ی َ ل‬ ‫ال بْن‬ ‫ال َحْی ث َ ا َإ ا َن َو ْجه ه قَ َ‬ ‫صی ْ​ْ َعیَى َدَّبیته َن َّب ْی ُِ َوه َو َس افٌر َ ا ی َِّ ِ ْ‬ ‫عمر‪ :‬وَإا َن رسول َّللِ ییى َّلل عیَی ِه وسیَ یس ِّلع عیَ ى َّبیر ِ‬ ‫ع َو ْج ره تَ َو یج هَ َوی ْوتِر َعیَْی َه ا َیْی َر أَسیه‬ ‫َّحیَ ِة قِ​َِّ َُ أَ ل‬ ‫َْ َ​َ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ َ َ ْ‬ ‫رضحت اسمل رہمح اهلل ےس روای ےہ ہک رضحت دبعاہلل نب رمع (ریض اہلل امہنع) رفس ںیم رات ےک وق اےنپ اجونر یہ رپ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫(لفن)امنز ڑپھ يل هت ‪ ،‬اور اسیک ھچک رپوا ہن رکےت ہک اس (وساری)اکہنمسکرطفےہ۔انبرمع( ریضاہللامہنع)ےناہکہکآں‬ ‫ب‬ ‫وتیھبآپوساریرپڑپھ‬ ‫رضحتیلصاہللہیلعوملسیھباوینٹنرپلفنامنزڑپاھرکےت ‪،‬اچےہاساکہنمیسکرطفهبوہاورایسرطح ر‬ ‫ےتیلےھت ‪،‬اہتبلآپفرضامنزيوساریرپںیہنڑپےتھےھت۔‬

‫ادایگیئونالفںیمراعی‬

‫عن جابِ ِر ب ِن َِ عِّ ِد َّللِ أَ ین َّبِیِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ َإ ا َن یص یلْ عی ى ر ِ‬ ‫َّحیَتِ ِه َْ َو َّبْ َم ْش ِرِق فَِإ َ​َّ أ َ​َر َ​َّد‬ ‫َ ْ َ ْ َْ‬ ‫ی َ‬ ‫َ ْ َ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫استَ َُِّْ َُ َّبْ ُِِّْ یَةَ‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8211‬‬ ‫أَ ْن ُّ‬ ‫ییل َْ َّبْ َمكْتوبَةَ سَ​َزَل فَ ْ‬ ‫عَ َ‬ ‫اجت نب دبعاہلل( ریض اہلل ہنع) ےسروای ےہہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس اینپ اوینٹن رپ رشمقیک رطف ہنمےیک‬ ‫رضحت ب ر‬

‫وہےئامنزڑپھيلےھتاور ب ب‬ ‫حفرضڑپےتھوتوساریےساتراجےتاوررھپہلبقیکرطفرخرکےکیہڑپےتھهت۔‬

‫عن س ِ‬ ‫ال‪َ :‬إ ا َن رس ول َّللِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ یس ِّلع عیَ ى َّبیر ِ‬ ‫ع‬ ‫اَ بْ ِن َعِّْ ِدَّللِ َع ْن أَبِْی ِه قَ َ‬ ‫َّحیَ ِة قِ​َِّ َُ أَ ل‬ ‫َْ َ​َ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ‬ ‫َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫صیل ْ​ْ َعیَْی َها َّبْ َمكْت ْوبَةَ‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8281‬‬ ‫َو ْجه تَ َو یجهَ َوی ْوتر َعیَْی َها َیْی َر أَسیه َ​َل ی َ‬ ‫رضحت اسمل نب دبعاہلل اےنپ وادل رگایم (ریض اہلل امہنع) ےس روای رکےتںیہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس وساری رپ لفن‬

‫وتیھبڑپھلارکےتےھت ‪،‬اہتبلآپوساریرپفرضامنزںیہن‬ ‫امنزي ڑپھلا رکےتےھت ‪ ،‬اچےہاساکرخیسک رطفیھبوہاوراسرپ ر‬ ‫ڑپاھرکےتےھت۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫امنزاکذرۂعیااقتنل ـــــــوتاتریلمع‬

‫ِر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َوَْ ن َش ََِِّّةٌ تَ َُ ا ِرب ْو َن فَأَقَ ْمَِ ا ِعِْ َده ِع ْش ِریْ َن یَ ْو ا َوبَْی یَ ة‬ ‫َع ْن َ اب ي أَتَْی َِ ا إِ َق َّبِی ِ ل َ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َرِحْیم ا َرفِْی ُ ا فَیَ یم ا َ ین أَسیا قَ ِد َّ ْش تَ َهْی َِا أ َْهیََِ ا ‪َ ...‬س أَبََِا َع یم ْن تَ َرْإَِ ا‬ ‫َوَإ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ب ْ دسَا فَأَخِّ رسَاه قَ َ ِ‬ ‫ی یل ْ​ْ‬ ‫ی یُّ ْوَّ َإ َم ا َرأَیْتم ْوِ ْ أ َ‬ ‫ال َّْرجْ ْوَّ إِق أ َْهی ْیك َْ فَ أَقْیموَّ ف ْی ِه َْ َو َعیلم وه َْ َو رْوه َْ ‪َ ...‬و َ‬ ‫َْ َ َْْ‬ ‫فَِإ َ​َّ حضر ِ‬ ‫صیوة فَ ْیی َِ ل ْن بَك َْ أَ َح َدإ َْ َوبْیَ ِی ك َْ أَ ْإَِّ رإ َْ‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)228‬‬ ‫أ َّب ی‬ ‫َ َ​َ‬ ‫رضحت امک نب وحترث (ریض اہلل ہنع)ےس روای ےہہک مہ یبن یلص اہلل ہیلع وملس یک خدم ادقس ںیم احرض‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ث‬ ‫ک‬ ‫وہےئ۔ مہ ب مہ رمع اور ونوجان یہ ےھت۔ آپ ےک یاس مارا قام سیب ب و روز راہ۔ آپ بترے یہ رمح دل اور اسنلمر ےھت۔ ب ب‬ ‫ح‬ ‫آپےنداھکیہکںیمہاےنپونطواسپاجےناکوشقےہ‪...‬وتآپےنوپاھچہکمتولگاےنپرھگ ک سےوھچڑرکآےئوہ؟مہےناتبیا۔رھپ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫آپ ےن فرامیا ہک ااھچ ‪ ،‬اب مت اےنپ رھگ اجؤ اور ان رھگ واولں ےک اسھت روہ اور ام ںی یھب دنی اھکسؤ اور دنی یک یباوتں رپ لمع رکےن اک‬ ‫ب‬ ‫رامیہک)ایسرطحامنزڑپانھ ‪،‬ےسیجمتےنےھجمامنزڑپےتھوہےئداھکیےہ ‪ ،‬ب ب‬ ‫حامنزاکوقآاجےئوتمتيم‬ ‫وہک‪...‬اور(آپےنیهبف ا‬ ‫ک‬ ‫ےسوکیئایاذاندےاوروجمتںیم ب ےس بتراوہ ‪،‬وہامنزڑپاھےئ۔‬

‫رعفیدنی‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ص یوَة َوإِ َ​َّ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َإ ا َن یَ ْرفَ یَ َدیْ ِه َح ْذ َو َ ِْ ِكَِّ ْی ِه إِ َ​َّ َّفْ تَ تَ َع َّب ی‬ ‫َع ْن َعِّْ د َّلل أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪َِ :‬ذ َّلل بِم ن َِ‬ ‫َُّلَ ْم د‬ ‫ي ْ‬ ‫َإِّی َر ب ُّیرإ ْوَِ َوإِ َ​َّ َرفَ َ َرأْ َس ه ِ َن ُّ‬ ‫َّ َده َربیَِ ا َوبَ َ‬ ‫َّبرإ ْوَِ َرفَ َْه َم ا َإ ذب َ‬ ‫ي أَیْض ا َوقَ َ َ َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫َّبس ْوِد‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫ي ِ​ِف ُّ‬ ‫َوَإا َن َ​َل یَ ْف َُْ ب َ‬ ‫رضحت دبعاہلل نب رمع( ریض اہلل امہنع) ےس روای ےہہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس امنز رشوع رکےت وق اےنپ‬

‫ح روکع ےک ےیل اہلل اربک ےتہک اور ب ب‬ ‫دوونں اہوھتں وک دنکوھں ی ااھٹےت ‪،‬ایس رطح ب ب‬ ‫ح اانپ رس روکع ےس ااھٹےت وت یھب ایس رطح‬ ‫ب‬ ‫اےنپاہھت کاتاےتاور’ َِذ َّلل بِمن َِ‬ ‫َُّلَ ْم د‘ هبےتہکےھت۔آپدجسہںیماجےتوقرعفیدنیںیہنرکےت‬ ‫ع ْ‬ ‫َّ َده َربیَِ ا َوبَ َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ےھت۔‬

‫عن أَِ​ِب قِ َالبةَ أَسیه رَّى ابِي ب ِن ْ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َْ ْ َ َ َ َ ْ‬ ‫َُّل َویْ ِرل إِ َ​َّ َ‬ ‫ییُّى َإِّی َر َوَرفَ َ یَ َدیْه َوإ َ​َّ أ َ​َر َ​َّد أَ ْن ی ْرَإ َ َرفَ َ یَ َدیْه َوإ َ​َّ َرفَ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یَِ َ ه َك َذَّ‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫َّبرإ ْوَِ َرفَ َ یَ َدیِْه َو َحد َ‬ ‫َرأْ َسه ِ َن ُّ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ َ‬ ‫یل أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحتاوبالقہب(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکاوھنںےنرضحتامکنبوحترث(ریضاہللہنع) احصیبوکداھکیہکوه ب ب‬ ‫ح‬ ‫ح روکع ںیم اجےت اس وق یھب رعف یدنی رکےت اور ب ب‬ ‫امنز رشوع رکےت وت ریبکت ےتہک اور رعف یدنی رکےت ‪ ،‬رھپ ب ب‬ ‫ح روکع ےس رس‬ ‫ااھٹےت ب‬ ‫ییھبرکےتاوراوھنںےنیایبنایکہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنایسرطحایکےہ۔‬

‫ال‪َ :‬إ ا َن رس ول َّللِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ إِ َ​َّ قَ اَ بِی ی ِ‬ ‫َع ْن َس ِ‬ ‫اَ بْ ِن َعِّْ ِدَّللِ أَن َّبْ َن َِ ع َم َر قَ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ص یوة َرفَ َ‬ ‫َ ْ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫َّبرإ ْوَِ فَ َْ َُ ِ ثْ َُ‬ ‫ي َوإِ َ​َّ َرفَ َ ِ َن ُّ‬ ‫یَ َدیْ ِه َح ت تَك ْوسَا ِ​ِبَ ْذ َو َ ِْ ِكَِّ ْی ِه ثی َإِّی َر فَ ِإ َ​َّ أ َ​َر َ​َّد أَ ْن یْرَإ َ فَ َْ َُ ِ ثْ َُ ب َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّبس ْوِد‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)120‬‬ ‫ْی یَ ْرفَ َرأْ َسه ِ َن ُّ‬ ‫بَ‬ ‫ي َوَ​َل یَ ْف َْیه ح ْ َ‬ ‫رضحتاسملنبدبعاہللےسروایےہہکرضحتانبرمع(ریضاہللامہنع) ےتہکںیہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس ب ب‬ ‫حامنزےک‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫پب ب‬ ‫ح‬ ‫ےئل ڑھکے وہےت وت اےنپ دوونں اہوھتں وک اس رطح ااھٹےت ہک وہ آپ ےک دوونں دنکوھںےک بت براتروہےت ‪،‬رھپریبکتےتہک ‪ ،‬ر‬ ‫ب‬ ‫حروکعےساےتھٹ ب‬ ‫روکعرکےتوتایسرطحرکےت ‪ ،‬ب ب‬ ‫یهبایسرطحرکےتاور ب ب‬ ‫حدجسےےسرسااھٹےتوتااسیہنرکےت۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ع ن أَِ​ِب قِ َالب ةَ أَسیه رَّى ابِ ي ب ن ْ ِ‬ ‫ع َ​َ ْرَإ َ َرفَ َ یَ َدیْ ِه‬ ‫ی یى َإِّی َر ثی َرفَ َ یَ َدیْ ِه َوإِ َ​َّ أ َ​َر َ​َّد أَ ْن ی‬ ‫َُّل َویْ ِرل إِ َ​َّ َ‬ ‫َْ ْ َ‬ ‫َ َ َ َْ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َإ ا َن یَ ْف َْ ُ ه َك َذَّ‪.‬‬ ‫َّبرإ ْوَِ َرفَ َ یَ َدیْ ِه َو َح د َ‬ ‫َوإِ َ​َّ َرفَ َ َرأْ َس ه ِ َن ُّ‬ ‫یل أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)123‬‬ ‫رضحتاوبالقہبےسروایےہہکاوھنںےنرضحتامکنبوحترث(ریضاہللہنع)وکداھکی ب ب‬ ‫حوهامنزادارکےتوتریبکتےتہک‬ ‫ک‬ ‫ب‬ ‫حروکعںیماجےناکارادہرکےتوتهبرعفیدنیرکےتاور ب ب‬ ‫پررعفیديرکےت ‪،‬نعي یاےنپدوونںاہھتاتاےتاور ب ب‬ ‫حروکعےس‬ ‫ب‬ ‫اےتھٹوتهبرعفیدنیرکےتاوراوھنںےنیایبنكاہکروسلاہللیلصاہللہیلعوآہلوملسایسرطحكارکےتےھت۔‬

‫ِ‬ ‫َُّل وی ِر ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫ل أَ ین َرس ْو َل َّللِ َ ی‬ ‫ع ِ​ِ َم ا‬ ‫َع ْن َ اب ي بْ ِن ْ َ ْ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ َإ ا َن إ َ​َّ َإِّی َر َرفَ َ یَ َدیْ ه َح ت َُ ا َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪َِ :‬ذ َّلل بِم ن َِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َّ َده فَ َْ َُ‬ ‫ع ِ​ِ َما أ سَْی ِه َوإِ َ​َّ َرفَ َ َرأْ َس ه ِ َن ُّ‬ ‫َّبرإ ْوَِ فَ َُ َ َ َ ْ‬ ‫أ سَْیه َوإ َ​َّ َرَإ َ َرفَ َ یَ َدیْه َحت َُا َ‬ ‫ِ‬ ‫ي‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)122‬‬ ‫ِ ثْ َُ ب َ‬

‫رضحتامکنبوحترث(ریضاہللہنع) ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس ب ب‬ ‫حریبکتےتہکوتاےنپاہوھتںوکااھٹےت ‪،‬‬ ‫ک‬ ‫ب‬ ‫ح روکع رکےت ب‬ ‫رات وہ اجےت اور ب ب‬ ‫ی هب اےنپدوونں اہھت اکونں ی اتاےتاور ب ب‬ ‫ح روکع ےس اانپ رس‬ ‫اہیں ی ہک وہ اکونں ےک بت ب ر‬ ‫ث‬ ‫ااھٹےتوت’ َِذ َّلل بِمن َِ‬ ‫َّ َده‘ارشادفرامےتاورایسرطح(رعفیدنییھب)ایکرکےت۔‬ ‫َْ‬ ‫َ‬

‫رعفیدنیاکرطہقی‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ص یوةِ َرفَ َ یَ َدیْ ِه َ دًَّّ‪.‬‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرَة قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ َد َخ َُ ِ​ِف َّب ی‬ ‫ال‪َ :‬إ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫(َّبودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬

‫ک‬ ‫رضحتاوبہرتره(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی ہوملس ب ب‬ ‫حامنزرشوعرکےتوتاےنپاہھتهپارکاتاےت‬

‫ےھت۔‬

‫ِ‬ ‫ی یى‬ ‫ال‪َ :‬د َخ َُ َعیَْی َِ ا أَب و هَریْ َرَة َ ْس ِ َد بَ ِ ْ وَریْ قَ َ‬ ‫َع ْن َسِْْی ِد بْ ِن ذَْ َْ ا َن قَ َ‬ ‫ال‪ :‬ثَ َال ٌ‬ ‫ل َإ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫َش ار أَب و ع ا ِ ر بِی ِدهِ‬ ‫ص یوةِ قَ َ‬ ‫َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ یَ ْف َُْ ِ​ِ ین تَ َرَإه ین َّبِیاس (أَیول ین) َإ ا َن إِ َ​َّ قَ َاَ إِق َّب ی‬ ‫ال ه َك َذَّ َوأ َ َ َ َ‬ ‫َیابِِْ ِه َوَ​َْ یَض یم َها‪َّ(.‬بن خزاه‪ ،‬رقَ ‪)321‬‬ ‫َوَ​َْ ی َفلر ْج بَ ْ َ‬ ‫ْی أ َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫عسنب شمعاان(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکمارےیاسدجسمینبورييماوبہرتره(ریضاهللہنع)آےئاورفرامیا‬ ‫رضحت د‬

‫دياورہنیبالکلالمديهت۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ہکتلمعوجروسلاہللیلصاهللعلی ہوملسكارکےتهت ‪،‬يلآجوهولوگںےنچڑرےهكہ ‪(،‬انيمےساییےہہک)آپ‬ ‫ث‬ ‫حامنزےکيل ک‬ ‫ب ب‬ ‫ُکرےوہےتهتوتاوباعرمےناےنپاہھتےساشارهرکےتوہےئاتبیاہکاسرطحےسہنانگلي وںوکیبالکلیہهكل‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل‬ ‫ال‪َ :‬د َخ َُ َعیَْی َِا أَب ْو هَریْ َرةَ َ ْس ِ َد بَِ ْ وَریْ قَ َ‬ ‫َع ْن َسِْْی ِد بْ ِن ذَْ َْا َن قَ َ‬ ‫ال ثَ​َال ٌ‬ ‫ل َإا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ص یوةِ قَ َ‬ ‫َعیَْی ِه َو َسی َ​َ یَ ْف َُْ ِ​ِ ین تَ َرَإه ین َّبِیاس (أَیول ین) َإ ا َن إِ َ​َّ قَ َاَ إِ َق َّب ی‬ ‫ال ه َك َذَّ َوأ َ‬ ‫َش َار أَب ْو َع ا ر بِیَ ده َوَ​َْ‬ ‫َیابِِْ ِه َوَ​َْ یَض یم َها‪َّ(.‬بسِن َّبكْبى بیِّیهُى‪ ،‬رقَ ‪)0282‬‬ ‫ی َفلر ْج بَ ْ َ‬ ‫ْی أ َ‬ ‫رضحت د‬ ‫عسنب شمعاان(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکمارےیاسدجسمینبورييماوبہرتره(ریضاهللہنع)آےئاورفرامیا‬

‫ہکتلمعوجروسلاہللیلصاهللعلی ہوملسكارکےتهت ‪،‬يلآجوهولوگںےنچڑرےهكہ ‪(،‬انيمےساییےہہک)آپ‬ ‫ث‬ ‫حامنزےکيل ک‬ ‫ب ب‬ ‫ُکرےوہےتهتوتاوباعرمےناےنپاہھتےساشارهرکےتوہےئاتبیاہکاسرطحےسہنانگلي وںوکیبالکلیہهكل‬ ‫دياورہنیبالکلالمديهت۔‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل‬ ‫ال‪َ :‬جاءَ أَب ْو هَریْ َرَة إِق َ ْس ِ ِد بَِ ْ زَریْ ر فَ َُ َ‬ ‫َع ْن َسِْْی ِد بْ ِن ذَْ َْا َن قَ َ‬ ‫ال‪ :‬ثَ َال ٌ‬ ‫ل َإ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫صیوةِ َ دًَّّ َویَ ْس كت هَِ ْی َه ة َوی َكِّل ر إِ َ​َّ َس َ َد َوإِ َ​َّ‬ ‫َعیَْی ِه َو َسی َ​َ یَ ْ​ْ َمُ ِ​ِ ین تَ َرَإه ین َّبِیاس َإا َن یَ ْرفَ یَ َدیِْه ِ​ِف َّب ی‬

‫َرفَ َ ‪( .‬سسائى‪ ،‬رقَ ‪)113‬‬

‫رامیہکت‬ ‫عسنب شمعاان(ریضاہللہنع) ےسروایےہہکاوبہرتره(ریضاهللہنع)دجسمینبزرييمآےئاورف ا‬ ‫رضحت د‬ ‫لمعوجروسلاہللیلصاهللعلی ہوملسكارکےتهت ‪،‬يلوهولوگںےنچڑديہ ‪،‬وهیہ‪:‬آپامنزيماہھتهپارک(ہنانگلي وں‬ ‫ک‬ ‫ک‬ ‫ت‬ ‫ه‬ ‫دتےکيلاخومشراہرکےتهتاوردجسےيماجےتاورا يےوقآپ‬ ‫وکیبالکلیہهكلرکاورہنیبالکلالمرک)اتاےتهت ‪،‬پڑی ر‬ ‫تكیبيررےتہکهت۔‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ص یوةِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّللِ بْ ِن ع َم َر َر ِض َْ َّلل َعِْ ه َم ا قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ قَ َاَ ِ ِْف َّب ی‬ ‫ال َرأَیْت َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫رفَ ی َدی ِه ح ت تَكوسَا ح ْذو ِْ ِكِّ ی ِه وَإ ا َن ی ْفْ ُ بِ َ ِ‬ ‫ي إِ َ​َّ َرفَ َ َرأْ َس ه ِ َن‬ ‫ْی ی َكِّل ر ب ُّیرإ ْوَِ َویَ ْف َْ ُ ب َ‬ ‫ي ح َْ‬ ‫ْ َ َ َ َْ َ َ َ‬ ‫َ َ​َْ َ‬ ‫ِ‬ ‫َّبرإوَِ وی ُول َِذ َّلل بِمن َِ‬ ‫َّبس ْوِد‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫ي ِ​ِف ُّ‬ ‫َّ َده َوَ​َل یَ ْف َُْ ب َ‬ ‫ُّ ْ َ َ ْ َ َ ْ‬ ‫رضحت دبعاہلل نب رمع ریض اہلل امہنع ےس روای ےہہک ںیم ےن روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس وک داھکی ہک ب ب‬ ‫ح آپ‬ ‫ک‬ ‫راتوہ ےئاور‬ ‫امنز ےک ےیل ڑھکے وہےئوتآپ ےن (ریبکت رحتہمیےکيل)اےنپدوونںاہھتاتاےئ ‪،‬ياںیہکوهدنکوھںےک بت ب ر‬ ‫ک‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫آپ روکع ےک ےیلریبکت ےتہک وہےئ هب ایسرطحرکےتهت اورروکعےسرساتاےتوہےئهبایسرطحرکےتاوراسوقآپ‬

‫ِ‬ ‫’ َذ َ‬

‫ب‬

‫َّلل بِمن َِ‬ ‫َّ َده‘هبےتہک ‪،‬اہتبلدجسہںیمآپرعفیدنیںیہنرکےتےھت۔‬ ‫َْ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ص یوةِ‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّللِ بْ ِن ع َمَر رضْ َّلل َعِْ ه َما قَ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ َّفْ تَ تَ َع َّبتی ْكِِّْی َر ِ​ِف َّب ی‬ ‫ال‪َ :‬رأَیْت َّبِیِ ی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ال َِذ َّلل بِم ن َِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫َّ َده‬ ‫فَ َرفَ َ یَ َدیْه ح ْ َ‬ ‫ْی ی َكِّل ر َحت َُْی َْیَه َما َح ْذ َو َ ِْكَِّ ْیه َوإ َ​َّ َإِّی َر ب ُّیرإ ْوَِ فَ َْ َُ ثْ یَ ه َوإ َ​َّ قَ َ َ َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫َُّلمد وَ​َل ی ْفُْ بِ َ ِ‬ ‫َّبس ْوِد‪( .‬ط ارى‪،‬‬ ‫فَ َْ َُ ِ ثْ یَه َوقَ َ‬ ‫ْی یَ ْرفَ َرأْ َس ه ِ َن ُّ‬ ‫ال‪َ :‬ربیَِا َوبَ َ‬ ‫ْی یَ ْس د َوَلَ ح ْ َ‬ ‫ي حْ َ‬ ‫ي َْ ْ َ َ َ‬

‫رقَ ‪)221‬‬

‫رضحتدبعاہللنبرمعریضاہللامہنعےسروایےہہکںیمےنیبنیلصاہللہیلعوملسوکداھکیہکآپامنزریبکترحتہمی‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫حروکعےکےیلریبکتےتہک ب‬ ‫ےس رشوع رکےت اورریبکت ےتہک وق اےنپ دوونں اہوھتں وک دنکوھں ی ااھٹ رک ےل اجےت اور ب ب‬ ‫ییھب‬ ‫ح َِذ َّلل بِمن َِ‬ ‫َّ َده ےتہک ب‬ ‫َُّلَ ْمد ےتہک ‪،‬دجسہرکےتوقاوردجسے‬ ‫ي ْ‬ ‫ییھبایسرطحرکےتاور َربیَِا َوبَ َ‬ ‫َْ‬ ‫ایسرطحرکےتاور ب ب َ‬ ‫ےسرسااھٹےتوقاسرطحرعفیدنیںیہنرکےتےھت۔‬

‫ي ب ِن ْ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ل وَإ ا َن ِ ن أ ْ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه‬ ‫َع ْن َ اب ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫َی َ اِ َّبِی ِ ل َ‬ ‫ْ‬ ‫َُّل َویْر َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َّبرإ ْوَِ‪.‬‬ ‫ْی ی َكِّل ر ِحیَ َ‬ ‫ال أ سَْی ِه َوإِ َ​َّ أ َ​َر َ​َّد أَ ْن ی‬ ‫ع َ​َ ْرَإ َ َوإِ َ​َّ َرفَ َ َرأْ َس ه ِ َن ُّ‬ ‫ی یى َرفَ َ یَ َدیْ ه ح ْ َ‬ ‫َو َس ی َ​َ َإ ا َن إِ َ​َّ َ‬

‫(سسائى‪ ،‬رقَ ‪)118‬‬

‫رضحت امک نب ایوحترث (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اهلل یلص اہلل ہیلع وملس سج وق ریبکت ڑپےتھ ےھت وت آپ‬ ‫دوونںاہھتاکونںیااھٹےتےھت ‪،‬اِیسرطح ب ب‬ ‫حآپروکعرکےتوتدوونںاہھتاکونںیااھٹےتےھتاورسجوقآپروکعےس‬ ‫ب‬ ‫رسااھٹےت ب‬ ‫یهبایسرطحرکےت۔‬

‫ِ ِ‬ ‫عن عم ِرو ب ِن عطَ راء عن أَِ​ِب َّی رد َّب یس ِ‬ ‫ال‪َِ :‬ذ ْ​ْته وه و ِ​ِف َع َش ررة ل ن أ ْ ِ‬ ‫ی یى‬ ‫ع قَ َ‬ ‫اع ِد ل‬ ‫َ ْ َ ْ ْ َ َ ْ ْ َْ‬ ‫َی َ اِ َرس ْول َّلل َ‬ ‫َ َ ْ َ ْ‬ ‫ال‪ :‬أَسَا أ َْعیَمك َ بِ ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َإ ا َن‬ ‫َحده َْ أَب ْو قَتَ َاد َة بْ َن ِربْ​ِْ ٍّْ قَ َ‬ ‫ص یوة َرس ْول َّلل َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ أ َ‬ ‫ِ‬ ‫إِ َ​َّ قَاَ ِ​ِف َّب ی ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع ِ​ِ َم ا َ ِْ ِكَِّ ْی ِه ثی قَ َ‬ ‫َ‬ ‫ال‪ :‬أَلل أَ َإِّْ ر َوإ َ​َّ أ َ​َر َ​َّد أَ ْن ی ْرَإ َ‬ ‫ص یوة َّْعتَ َد َل قَائم ا َوَرفَ َ یَ َدیْ ه َح ت َُ ا َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رفَ ی َدی ِه حت ُا ِ ِ​ِ‬ ‫ال َِذ َّلل بِمن َِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫اعتَ َد َل فَِإ َ​َّ قَ َاَ ِ ن َّبثلِْتَ ْ ِ‬ ‫ْی َإِّی َر‬ ‫َّ َده َرفَ َ یَ َدیِْه فَ ْ‬ ‫ع َما َ ِْكَِّ ْیه فَإ َ​َّ قَ َ َ َ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ​َْ َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ورفَ ی َدی ِه حت ُا ِ ِ​ِ‬ ‫صیوةِ‪َّ( .‬بن اجه‪ ،‬رقَ ‪)120‬‬ ‫ْی َّفْ تَتَ َع َّب ی‬ ‫یَِ َ ح ْ َ‬ ‫ع َما َ ِْكَِّ ْیه َإ َما َ‬ ‫َ​َ َ َ ْ َ َ َ‬

‫رضحترمعونباطعےتہکںیہہکںیمےناوبدیمحاسدعی(ریضاہللہنع) وکاسوقیےتہکوہےئانس ‪،‬ہكبجوہدساحصہبٔروسلاہلل‬ ‫يک‬ ‫تب‬ ‫ه‬ ‫یلصاہللہیلعوملسےکاسھت ب ےوہےئےھت ‪،‬نجںیماوباتقدہنبریعبیھبےھت۔اپںےناہکہکںیمروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیک‬

‫امنز وک آپ ب ےس زیادہ اجاتن وہں ‪ ،‬ب ب‬ ‫ح آپامنزےکےیل ڑھکےوہےتوتدیسےھڑھکےوہاجےتاوردوونںاہھتااھٹےت ‪،‬اہیں‬ ‫ک‬ ‫ک‬ ‫ت‬ ‫ب‬ ‫ِ‬ ‫حروکعںیماجےت ب‬ ‫ر‘ےتہکاور ب ب‬ ‫یهبدوونںاہھتاتاےت ر‬ ‫پروکعےسا هيے‬ ‫یہکدنکوھںےک بت براتررکےت ‪،‬رھپ’ أَلل أَ ْکَِّ‬ ‫ب‬ ‫وہےئ’ َِذ َّللِ بِم ن َِ‬ ‫َّ َده‘ےتہک ب‬ ‫یهبدوونںاہھتااھٹےتاوردیسےھڑھکےوہاجےتاور ب ب‬ ‫حدوروتعکںےکدعبڑھکےوہےتوت‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ایسرطح ’أَللِ أَ ْکَِّ ر ‘ہہکرکدنکوھںیاہھتااھٹےت ‪،‬سجرطحامنزےکرشوعںیمایکاھت۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ص یوَة َرفَ َ یَ َدیْ ِه َح ت‬ ‫َع ْن َعِّْ ِدَّللِ بْ ِن ع َم َر قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ َّفْ تَ تَ َع َّب ی‬ ‫ال‪َ :‬رأَیْ ت َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َّب یس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ْی‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)128‬‬ ‫ع َ ِْ ِكَِّ ْی ِه َوقَ ِّْ َُ أَ ْن یْرَإ َ َوإِ َ​َّ َرفَ َ ِ َن ُّ‬ ‫َّبرإ ْوَِ َوَ​َل یَ ْرفَْه َما بَ ْ َ‬ ‫َُا َ‬ ‫رضحت دبعاہلل انب رمع( ریض اهلل امہنع)ےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکداھکیہک ب ب‬ ‫حآپامنزرشوع‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫رکےت وت اےنپ اہوھتں وک دنکوھں ی ااھٹےت اور ایس رطح روکع رکےن ےس ےلہپ هب اور روکع ےس رس ااھٹےت وق هب ‪ ،‬اہتبل دوونں‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫دجسوںےکدرایمنرعفیديہنرکےتهت۔‬

‫ال َِذ َ َّلل‬ ‫ص یوةِ َإِّی َر َوَرفَ َ یَ َدیْ ِه َوإِ َ​َّ َرَإ َ َرفَ َ یَ َدیْ ِه َوإِ َ​َّ قَ َ‬ ‫َع ْن سَافِ ر أَ ین بْ َن ع َم َر َإ ا َن إِ َ​َّ َد َخ َُ ِ​ِف َّب ی‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫بِمن َِ‬ ‫َّبرْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪.‬‬ ‫َّ َده َرفَ َ یَ َدیِْه َوإِ َ​َّ قَ َاَ ِ َن ی‬ ‫ْی َرفَ َ یَ َدیِْه َوَرفَ َ ب َ‬ ‫ي بْن ع َم َر إِق سَِ ل َّلل َ‬ ‫َْ‬ ‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)221‬‬

‫رضحتیاعف(ریضاہللہنع)ےسروایےہہک رضحتدبعاہللنبرمع(ریضاہللامہنع) ب ب‬ ‫حامنزںیمدالخوہےتوتےلہپ‬ ‫ک‬ ‫ح’ َِذ َّلل بِم ن َِ‬ ‫ی بهباور ب‬ ‫ریبکترحتہمیےتہکاوراسھتیہدوونںاہپںوکاتاےت ‪،‬ایسرطح ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫َّ َده‘ ےتہک‬ ‫رکےت‬ ‫روکع‬ ‫وہ‬ ‫ح‬ ‫َ َْ‬

‫دعقہ اویلٰ ےس اےتھٹ ب‬ ‫ب‬ ‫ی یھب دوونں اہوھتں وک ااھٹےت اور ب ب‬ ‫ی یھب رعف یدنی رکےت۔ آپ اس لمعوک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےس‬ ‫ح ٔ‬ ‫وسنمبرکےتهتنعيیآپایسرطحامنزڑپاھرکےتےھت۔‬

‫اامعلامنزںیماوسہ‬

‫ِ‬ ‫ال‪ :‬ق ْی ت َِلَسْ ر ین إِق ِ ِ ِ‬ ‫ال‪:‬‬ ‫ص یل ْ​ْ قَ َ‬ ‫َع ْن َوَّئِ ُِ بْ ِن ح ْ ر قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َإْی َ‬ ‫فی َ‬ ‫ی یوة َرس ْول َّلل َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َخ َذ ِ​ِشَابَ ه‬ ‫اس تَ َُِّْ َُ َّبُِّْْ یَ ةَ فَ َكِّی َر فَ َرفَ َ یَ َدیْ ه َح ت َحا َتَ ا أ سَْی ه ثی أ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَ ْ‬ ‫فَ َُ َاَ َرس ْول َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫َّبرإ ْوَِ‬ ‫بِیَ ِمْیِ​ِ ِه فَیَ یم ا أ َ​َر َ​َّد أَ ْن ی‬ ‫ض َ یَ َدیْ ِه َعی ى رْإَِّتَ ْی ِه فَیَ یم ا َرفَ َ َرأْ َس ه ِ َن ُّ‬ ‫ع َ​َ ْرَإ َ َرفَ َْه َم ا ِ ثْ َُ ب َ‬ ‫ي ثی َو َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ي فَیَ یم ا س َد وض رأْس ه بِ ذبِ َ ِ​ِ ِ‬ ‫َ ِر ْجیَ ه َّبْی ْس َرى‬ ‫َرفَ َْه َم ا ِ ثْ َُ ب َ‬ ‫س فَ افْ تَ َر َ‬ ‫َ َ َ َ​َ​َ َ‬ ‫ي َّبْ َمِْ زل ْن بَ ْ​ْی یَ َدیْ ه ثی َجیَ َ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض ثِِْتَ ْ ِ‬ ‫ْی َو َحی َ َح ْی َُ ة‬ ‫َوَو َ‬ ‫ض َ یَ َده َّبْی ْس رى َعی ى فَِ ذه َّبْی ْس رى َو َح ید ْرفَ َُ ه َِّْل َْاَ َن َعی ى فَِ ذه َّبْی ْم َوقَ َِّ َ‬ ‫َوَرأَیْته یَُ ْول ه َك َذَّ َو َحی َ بِ ْشٌر ِْ‬ ‫َش َار بِاب یسِّیابَِة‪َّ( .‬بودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)٤٢٦،٤٢٦‬‬ ‫َّْلبْ َه َاَ َوَّبْو ْسطى َوأ َ‬

‫رضحتوالئنبرجح(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکامنزڑپےتھوہےئداھکیےہ ‪،‬آپ‬

‫ڑھکےوہےئوتہلبقیکرطفرخایکاوراہللاربکےتہکوہےئاہھتاکونںیااھٹےئ ‪،‬رھپیباںیئاہھتوکداںیئاہھتےسڑکپا۔ ب ب‬ ‫حآپےن‬ ‫ک‬ ‫ب‬ ‫روکعاکارادہایکوتایسرطحرھپدوونںاہوھتںوکااھٹیااور(روکعںیم)دوونںاہھتھگںرپرےھک ‪ ،‬ب‬ ‫ااھٹیوترھپےلہپیک‬ ‫حروکعےسرس ا‬ ‫رطح دوونں اہھت ااھٹےئ ‪ ،‬ب ب‬ ‫حدجسہایکوتاےنپرسوکدوونںاہوھتںےکچیبںیمراھک۔اسےکدعبآپےھٹیبوتیباںیئریپوکاھچبیااور یبایاں‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اہھتیباںیئرانرپراھکاورداےنہاہھتیکینہکداینہرانےساگلریھکاوردوونںاویلگنںوکدنبرکایلاورایہقلحانبایلاورںیمےنانوک‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫داھکیہکوہاشارےےسےتہکےھتہکاسرطح ‪،‬رشبراویےناوگنےھٹاورچیبیکایلگناکہقلحانبیااوراہشدتوایلایلگنےساشارہایک۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫س لن أ ْ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫ع قَ َ‬ ‫َع ْن ُمَ یم ِد بْ ِن َع ْم رو َّبْ َْ ا ِ ِر ل‬ ‫َی َ اِ َرس ْول َّلل َ‬ ‫ال إِْ ت ِ ِْف ََْی ر ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ال أَب و َّی رد‪ :‬فَ َذ َإر ب ْ ض ه َذَّ ْ ِ ِ‬ ‫ث وقَ َ ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ فَ َُ َ ْ َْ‬ ‫َ َْ َ‬ ‫ییوةَ َرس ْول َّلل َ‬ ‫فَتَ َذَّ َإروَّ َ‬ ‫ال فَإ َ​َّ َرَإ َ‬ ‫َُّلَدیْ َ‬ ‫ِ‬ ‫أَ َكن َإفیی ِه ِ ن رْإِّتَ ی ِه وفَ یرج ب ْی أ ِ ِ ِ‬ ‫ال فَِإ َ​َّ قَ َْ َد ِ​ِف‬ ‫یافِ رع ِطَ لدهِ َوقَ َ‬ ‫صَر َ ْهَره َیْی َر ُِْ ر َرأْ َسه َوَ​َل َ‬ ‫َیابْه ثی َه َ‬ ‫ْ َ ْ ْ َ ْ َ َ َْ َ َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫َّبرْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ب َّبْی ْم فَِإ َ​َّ َإ ا َن ِ​ِف َّبیرَّبِ َْ ِة أَفْض ى بَِوِرإِ ِه َّبْی ْس رى إِ َق َِّْلَْر ِ‬ ‫ی‬ ‫ْی قَ َْ َد َعیى بَطْ ِن قَ َد ه َّبْی ْسرى َوسَ َ‬ ‫ص َ‬ ‫احی رة و ِ‬ ‫ِ​ِ ِ‬ ‫َّح َدةر‪َّ( .‬بودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)228‬‬ ‫َوأ ْ‬ ‫َخَر َج قَ َد َ ْیه ْن سَ َ َ‬

‫رضحت دمحمنبرمعواعرمی(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکںیمااحصبروسلیلصاہللہیلعوملسیکایم سلںیماھت ‪،‬وہولگ‬ ‫ث‬ ‫آپیک امنزاک یدرکہ رک رےہ ےھت۔ اوبدیمح ےناہک‪ :‬اس ےک دعب (وھتڑے االتخف ےک اسھت)ی دحی ایبنیک اوراہک‪ :‬ب ب‬ ‫حآپےن‬ ‫ک‬ ‫د اکی ‪ ،‬نکیلرسوک اواچن ہن راھک اور ہن ہنم وک داںیئ یباںیئ ومڑا۔‬ ‫امجی اور اویلگنں وک الھک راھک ‪ ،‬رھپ ھٹیپ وک ا‬ ‫روکع ایک وت اینپ ویلیھتہں وک ھگں رپ ا‬ ‫حدوروتعکںےکدعبےھٹیبوتیباںیئیاؤںےکولتےرپےھٹیباورداےنہیاؤںوکڑھکاایک۔ ب ب‬ ‫ب ب‬ ‫حوچیھترتعکےکدعبےھٹیبوتیباںیئوکےھلوک‬ ‫زنیمرپراھکاوردوونںیاؤںوکایرطفاکنلدیا۔‬

‫ِ‬ ‫ص یوةِ َج َْ َُ قَ َد َ ه‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّللِ بْ ِن َّب ُّزبَ ِْی قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ قَ َْ َد ِ​ِف َّب ی‬ ‫ال‪َ :‬إ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫َّبْیس رى ب ِ ِ ِ ِ ِ‬ ‫ض َ یَ َده َّبْی ْم‬ ‫ض َ یَ َده َّبْی ْس رى َعی ى رْإَِّت ه َّبْی ْس رى َوَو َ‬ ‫َ قَ َد َ ه َّبْی ْم َوَو َ‬ ‫ْ ََْ‬ ‫ْی فَِ ذه َو َس اقه َوفَ َر َ‬ ‫ِ‬ ‫یَِِّْ ِه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫َعیى فَ ِ​ِذهِ َّبْی ْم َوأ َ‬ ‫َش َار بِ​ِإ ْ‬ ‫ک‬ ‫رضحتدبعاہللنبزریب(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس ب ب‬ ‫حامنزںیمتببي ھاارکےتےھتوتاےنپیباںیئ‬ ‫ک‬ ‫یاؤںوکراناورڈنپیلےکدرایمنرکےتیلےھتاوراانپدایاںیاؤںاھچبدےتیاوراانپیبایاںاہھتیباںیئےنٹرپرھکےتیلاوردایاںاہھتداںیئران‬ ‫ث‬ ‫رپرھکےتیلاوراینپایلگنےساشارہرکےت۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ال‪َِ :‬ذْت أَبا َّی رد َّب یس ِ‬ ‫ع ِ​ِف َع ْشررة ل ن أ ْ ِ‬ ‫ی یى‬ ‫اع ِد ی‬ ‫َع ْن ُمَ یمد بْ ِن َع ْم ِرو بْ ِن َعطَاء قَ َ ْ َ َْ‬ ‫َی َ اِ َرس ول َّلل َ‬ ‫َ ْ‬ ‫ال أَب و َّی رد‪ :‬أَسَا أ َْعیَمك َ بِ ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَاب ْوَّ‪:‬‬ ‫َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ ِْ ه َْ أَب ْو قَتَ َاد َة قَ َ ْ َْ‬ ‫ص یوة َرس ْول َّلل َ‬ ‫ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪َ :‬إ ا َن رس ول َّللِ‬ ‫ِ‬ ‫اع ِر ْ قَ َ‬ ‫ت بِأَ ْإثَ ِرسَ ا بَ ه تََِّ ْ ا َوَ​َل أَقْ َد ِ َِا بَ ه ی ْ َِّة قَ َ‬ ‫ال بَی ى قَ اب ْوَّ‪ :‬فَ ْ‬ ‫فَی َ​َ فَ َوَّلل َ ا إِْ َ‬ ‫َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ییى َّلل عیَی ِه وسیَ إِ َ​َّ قَاَ إِ َق َّب ی ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع ِ​ِ َم ا َ ِْ ِكَِّ ْی ِه ثی ی َكِّل ر َح ت یَُِ یر إ ُُّ َع ْ رَ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ص یوة یَ ْرفَ یَ َدیْه َح ت َُ ا َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ​ِف و ِضِْ ِه ْتَ ِدَل ثی ی ُْرأ ثی ی َكِّل ر فَی رفَ ی َدی ِه حت ُا ِع ِ​ِما ِْ ِكِّ ی ِه ثی ی رَإ ویض رَّحتَ ی ِه عی ى رْإِّتَ ی هِ‬ ‫ْ‬ ‫َ ْ َ ْ َ َ َ َ َ َ ْ َْ َ َ َ َ َ ْ َ َ ْ‬ ‫ْ َْ‬ ‫َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع‬ ‫ثی یَ ْ​ْتَ دل فَ َال یَص ُّ‬ ‫ب َرأْ َس ه َوَ​َل ی ُِْ ثی یَ ْرفَ َرأْ َس ه فَیَ ُ ْول‪َ :‬ذ َ َّلل ب َم ْن َ​َّ َده ثی یَ ْرفَ یَ َدیْ ه َح ت َُ ا َ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َما َ ِْكَِّ ْیه ْ​ْتَدَل ثی یَُ ْول‪ :‬أَلل أَ ْإَِّ ر ثی یَ ْهو ْع إ َق َِّْلَْر فَی َ ا ِْف یَ َدیْه َع ْن َجِْ​َِّ ْی ه ثی یَ ْرفَ َرأْ َس ه َویَثْ ْ‬ ‫ِر ْجیَه َّبْیسرى فَی ُْْد َعیَْی َها وی ْفتَع أ َ ِ ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َ​َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َی اب َ ر ْجیَْی ه إ َ​َّ َس َ َد َویَ ْس د ثی یَُ ْول‪ :‬أَلل أَ ْإَِّ ر َویَ ْرفَ َرأْ َس ه َویَثْ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي ثی إِ َ​َّ قَ َاَ َن‬ ‫صَِ ِ​ِف َِّْل ْخرى ثْ َُ ب َ‬ ‫ِر ْجیَه َّبْی ْسرى فَیَ ُْْد َعیَْی َها َحت یَ ْرج َ إ ُُّ َع ْ رَ إِق َ ْوضْه ثی یَ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َإِّی ر ورفَ ی َدی ِه ح ت ُ ا ِع ِ​ِم ا ِْ ِكِّ ی ِه َإم ا َإِّی ر ِعِْ َد َّفْتِت ا ِ َّب ی ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي ِ ِْف بَُِی ِة‬ ‫ص َِ ب َ‬ ‫َ‬ ‫ص یوة ثی یَ ْ‬ ‫َّب یرْإ َْتَ ْ َ َ َ َ َ ْ َ َ َ َ َ َ ْ َ َ‬ ‫ی ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یسیِیَ أَ یخَر ِر ْجیَه َّبْی ْسرى َوقَ َْ َد تَ َولرإا َعی ى ِش لُ ِه َِّْلَیْ َس ِر قَاب ْوَّ‪:‬‬ ‫َ‬ ‫ییوته َحت إ َ​َّ َإاسْت َّب یس ْ َدة َّب ِ ْت فْی َها َّبت ْ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ‪َّ( .‬بودَّ د‪ ،‬رقَ‪)222‬‬ ‫ی َدقْ َ‬ ‫صیل ْ​ْ َ‬ ‫ت ه َك َذَّ َإا َن ی َ‬ ‫َ‬ ‫رضحتدمحمنبرمعنباطع ےسروایےہہکاوبدیمحاسدعیریضاہللہنعیبنیلصاهللعلی ہوملسےکدساحصہبےکدرایمنےھٹیب‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫وہےئےھتنجںیماوباتقدہیھبےھت ‪ ،‬ب‬ ‫یاوبدیمحےناہکہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکامنزےکقلعتمںیممت ب ےسزیادہواتیفق‬ ‫رھکاوہں ‪،‬احصہب(ریضاہللمہنع)ےناہک‪:‬وہےسیک؟دخبا ‪،‬متروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکمہےسوکیئزیادہریپویںیہنرکےتےھتاور‬ ‫ہن مت مہ ےس وکیئ ےلہپ روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس یک تبحص ںیم آےئ ےھت ‪،‬اوبدیمح ےن اہک‪:‬اہں ‪ ،‬ہی در‬

‫ےہ۔احصہب (ریض اہلل‬

‫ہنع)ےناہک‪:‬ااھچ ‪،‬وترھپایبنرکو ‪،‬اوبدیمحےتہکںیہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس ب ب‬ ‫حامنزےکےیلڑھکےوہےتےھتوتاےنپدوونں‬ ‫ک‬ ‫ہڈہیادتعالےکاسھتاےنپاقممرپآاجیت ‪،‬اسےکدعبفرا ت رشوعرکےت‬ ‫اہھتومیدوھںیااھٹےتاورریبکتےتہک ‪،‬اہیںیہک ر‬ ‫ک‬ ‫ک‬ ‫ ‪،‬رھپ(روکع) یکریبکتےتہکوہےئدوونںاہھتومیدوھںیااھٹےتاورروکعرکےتاورروکعںیمدوونںایلیھتہںھگںرپرےتھکاور‬ ‫تشپدیسیھرےتھک ‪ ،‬رسوکہنزیادہد اکےتاورہناواچنرےتھک ‪،‬رھپرسااھٹےتاور’ َِذ َّلل بِم ن َِ‬ ‫َّ َده‘ےتہک ‪،‬رھپدیسےھڑھکےوہرک‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ک‬ ‫دوونں اہھت ومیدوھں ی ااھٹےت اورریبکت ےتہک وہےئ زنیمیک رطف (دجسے ےک يل)ےتکھج اوردجسہںیم دوونں اہوھتںوکولہپؤں‬ ‫يک‬ ‫تبب‬ ‫ه‬ ‫ي‬ ‫ے ‪،‬دجسہےکوقیاؤںیکاویلگنںوکالھکرےتھک ‪،‬رھپ(دورسا)دجسہ‬ ‫ےس بخدارےتھک ‪،‬رھپرسااھٹےتاوریباںیئیاؤںوکاھچبرکاسرپ‬ ‫يک‬ ‫تب‬ ‫دتی ب هيےہکہرڈہیاےنپاقممرپآاجیت(رھپڑھکے‬ ‫رکےت ‪،‬رھپاہللاربکہہکرکدجسہےسرسااھٹےتاوریباںیئیاؤںوکاھچبرکاسرپاینت ر‬ ‫ک‬ ‫وہےت) اوردورسیرتعکںیمیھبااسییہرکےت ‪،‬رھپ ب ب‬ ‫حدوروتعکںےسافرغوہرکڑھکےوہےتوتاہللاربکےتہکاورومیدوھںی‬ ‫دوونںاہھتااھٹےتسجرطحہکامنزےکرشوعںیماہھتااھٹےئےھتاورریبکتیہکیھت ‪،‬رھپیبایقامنزںیمیھبااسییہرکےت ‪،‬اہیںی‬ ‫يک‬ ‫تب‬ ‫ه‬ ‫ي‬ ‫ہک ب ب‬ ‫وہیےہوتیبایاںیاؤںاکنےتلاوریباںیئوکےھلرپ ب ے(ہینسرک) آپےک‬ ‫حآجریدجسہےسافرغوہےت ‪ ،‬ینعسجےکدعبالسم ا‬ ‫احصہبےناہک‪:‬متےنچساہکےہروسلاہللیلصاہللہیلعوملسایسرطحامنزڑپےتھےھت۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫َعن ُمَ یم ِد بْ ِن َعم ِرو بْ ِن َعطَ راء أَسیه َإا َن جابِسا سَ َفر ل ن أ ْ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َذ َإ ْرسَا‬ ‫َی َ اِ َّبِیِ ی َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ فَ َُ َ‬ ‫ال أَب ْوََّْید َّب یساعد ُّ‬ ‫ع‪ :‬أَسَا إِْ ت أ ْ‬ ‫َ‬ ‫ص یوة َرس ْول َّلل َ‬ ‫َح َف َك َْ ب َ‬ ‫ییوَة َّبِیِ ی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َعیَْیه َو َسی َ​َ َرأَیْته إِ َ​َّ َإِّی َر َج َْ َُ یَ َدیْه ح َذَّءَ َ ِْكَِّ ْیه َوإِ َ​َّ َرَإ َ أَْ َك َن یَ َدیْه ْن رْإَِّتَ ْی ه ثی َه َ‬ ‫ص َر َ ْه َره فَإ َ​َّ َرفَ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّس تَ َُِّْ َُ‬ ‫َّس تَ وى َح ت یَْ ْوَد إ ُُّ فَ َُ ا رر َ َكاسَ ه فَ ِإ َ​َّ َس َ َد َو َ‬ ‫ض َ یَ َدیْ ه َیْی َر ْف َِر رَ َوَ​َل قَابِض ِه َما َو ْ‬ ‫َرأْ َس ه ْ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َیابِ ِ ِر ْجیَْی ِه َّبْ ُِِّْ یَةَ فَِإ َ​َّ َجیَ ِ‬ ‫س‬ ‫س َعی ى ِر ْجی ه َّبْی ْس رى َوسَ َ‬ ‫بأَطَْرَّف أ َ‬ ‫ص َ‬ ‫ب َّبْی ْم َوإ َ​َّ َجیَ َ‬ ‫س ِف َّب یرْإ َْتَ ْ​ْی َجیَ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ​ِف ی ِ ِ‬ ‫ب َِّْل ْخَرى َوقَ َْ َد َعیى َ ُْ َْ َدتِ​ِه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)101‬‬ ‫یَ ِر ْجیَه َّبْی ْسرى َوسَ َ‬ ‫َّبرْإ َْة َّْآلخَرةِ قَد َ‬ ‫صَ‬ ‫رضحت دمحم نب رمعو نب اطع (ریض اہلل ہنع)ےس روای ےہ ہک وہ یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےکدنچ ااحصب (روضان اہلل‬ ‫خ ک‬ ‫مہیلعانیعمج)ےکاسھتےھٹیبوہےئےھت ‪،‬وهےتہکہہکمہےنیبنیلصاہللہیلعوملسیکامنزاکذرک ھي رردیاوتاوبدیمحاسدعی(ریضاہلل‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ہنع)ےناہکہکےھجمیبنیلصاہللہیلعوملسیکامنزمت ب ےسزیادہیادےہ ‪،‬ںیمےنآپوکداھکیہک ب ب‬ ‫حآپریبکتےتہکوتاےنپاہوھتں‬ ‫ک‬ ‫حآپروکعرکےتوتھگںوکاےنپاہوھتںےسوپریرطحڑکپےتیلاورھٹیپوکد اکدےتی ‪،‬رھپ ب ب‬ ‫وکدنکوھںیےلاجےت ‪ ،‬ب ب‬ ‫حروکع‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےس رس ااھٹےت وت اس رطح دیسےھ ڑھکے وہ اجےت ہک امتم وجڑ اینپ ہگج رپ آاجےت ‪،‬پر ب ب‬ ‫ح آپ دجسہ رکےت وت آپ اےنپ اہوھتں وک‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫(زنیمرپ)اسرطحرےتھکہکہنیبالکلےلیھپوہےئوہےتاورہنےٹمسوہےئ ‪،‬یاؤںیکانگلی ااںہلبقرورهك۔ ب ب‬ ‫حآپدوروتعکںےکدعب‬ ‫يک‬ ‫يک‬ ‫يک‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫تب‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ي‬ ‫ي‬ ‫ي‬ ‫ب‬ ‫ب ےوتیباںیئیاؤںرپ ےاوردایاںیاؤںڑھکارےتھکاور ب‬ ‫حآجریرتعکںیم ےوتیباںیئیاؤںوکآےگرکےتیلاورداںیئوکڑھکارک‬ ‫يک‬ ‫تب‬ ‫ه‬ ‫ي‬ ‫دےتی ‪،‬رھپدعقمرپ ب ے۔‬

‫َع ْن َعِّی ِ‬ ‫َّجتَ َم َ أَب ْو ََّْی رد َوأَب ْو أ َس ْی رد َو َس ْهُ بْ َن َس ْ​ْ رد َوُمَ یم د بْ ن َ ْس یَ َمةَ فَ َذ َإرْوَّ‬ ‫اس بْ ِن َس ْه رُ قَ َ‬ ‫ال‪ْ :‬‬ ‫ال أَب و َّی رد‪ :‬أَسَ ا أ َْعیَمك َ بِ ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَ َُ َ ْ َْ‬ ‫ص یوة َرس ْول َّلل َ‬ ‫ْ َ‬ ‫ی یوَة َرس ْول َّلل َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض َعیَْی ِه َم ا َوَوتی َر یَ َدیْ ِه فَتَ َ ا َع ْن‬ ‫ض ه َذَّ قَ َ‬ ‫ال‪ :‬ثی َرَإ َ فَ َو َ‬ ‫ض َ یَ َدیْه َعی ى رْإَِّتَ ْی ه َإأَسیه قَابِ ٌ‬ ‫َو َسی َ​َ فَ َذ َإَر بَ ْ​ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض َ َإفْیی ِه َح ْذ َو َ ِْ ِكَِّ ْی ِه ثی َرفَ َ َرأْ َس ه‬ ‫َجِْ​َِّ ْی ِه قَ َ‬ ‫ال‪ :‬ثی َس َ َد فَأَ ْ َك َن أَسْ َف ه َو َجِّْ َهتَ ه َوَ ى یَ َدیْه َع ْن َجِْ​َِّ ْی ه َوَو َ‬ ‫ر ِ ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص ْد ِر َّبْی ْم َعی ى قِِّْ یَتِ ِه‬ ‫َ ِر ْجیَ ه َّبْی ْس رى َوأَقْ َِّ َُ ب َ‬ ‫س فَافْ تَ َر َ‬ ‫َحت َر َج َ إ ُُّ َع َْ ِْف َ ْوض ْه َح ت فَ َر َ ثی َجیَ َ‬ ‫ی ِِّْ ِه‪َّ( .‬ب ودَّ د‪ ،‬رق َ‬ ‫ض َ َإ یف ه َّبْی ْم َعی ى رْإَِّتِ ِه َّبْی ْم َوَإ یف ه َّبْی ْس رى َعی ى رْإَِّتِ ِه َّبْی ْس رى َوأ َ‬ ‫َوَو َ‬ ‫َش َار بِأ ْ‬ ‫‪)223‬‬ ‫رضحت ابعس نب لہس (ریض اہلل ہنع)ےس روای ےہ ہک ای رمہبت اوبدیمح ‪ ،‬اوبادیس ‪ ،‬لہس نب دعس اور دمحم نبہملسم(ریضاہلل‬ ‫مہنع) عمج وہےئ اور روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملسیک امنزاک یدرکہ رکےنےگل ‪ ،‬اوبدیمح ےناہک ہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکامنزےک‬ ‫پاہکہکآپےنروکعایکاوردوونںاہوھتںوکاےنپ‬ ‫قلعتمںیم ب ےسزیادہاجاتنوہں ‪،‬انچہچناپںےنانںیمےسھچکایبنایکاور ر‬ ‫ک‬ ‫ث‬ ‫ھگںرپاسرطحراھک ‪،‬وگیاانوکڑکپراھکوہاوراہوھتںوکدیساھاورولہپؤںےس بخداراھک ‪،‬رھپدجسہایکاوراینپیاکاورتبس ااینوکزنیمرپ‬ ‫ک‬ ‫ااھٹی ‪،‬اہیںیہکہرایڈہیاےنپاقممرپآ‬ ‫اگلیا ‪،‬دوونںاہوھتںوکولہپؤںےس بخداراھکاورویلیھتہںوکومیدوھںےک بت براترراھک ‪،‬رھپرس ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫یئگ(رھپدورسادجسہایک)اورافرغوہ ےئاور ب ب‬ ‫اھچبیاورداےنہیاؤںوکڑھکاایکاوراسیکاویلگنںوکہلبقروایکاوراینپ‬ ‫حےھٹیبوتیبایاںیاؤں ا‬ ‫ک‬ ‫ک‬ ‫ث‬ ‫ہيه‬ ‫داینہیلیھتہداےنہےنٹرپریھکاوریبات یلییباںیئےنٹرپریھکاورایلگنےساشارہایک۔‬

‫ع ن وَّئِ ُِ ب ِن ح ر أَسیه رأَى َّبِی ِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ رفَ ی َدی ِه ِح ْی دخ ُ ِ​ِف َّب ی ِ‬ ‫ف‬ ‫ی َ‬ ‫ْ‬ ‫َْ َ ْ‬ ‫ص یوة َإِّی َر َو َ‬ ‫ی َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ َ َ َ َ َ ْ َْ َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫َهی اَ ِحی َ ِ‬ ‫َخ َر َج یَ َدیْ ِه ِ َن‬ ‫ف بِثَ ْوبِ ه ثی َو َ‬ ‫ال أ سَْی ه ثی َّبْتَ َ َ‬ ‫ض َ یَ َده َّبْی ْم َعیَ ى َّبْی ْس رى فَیَ یم ا أ َ​َر َ​َّد أَ ْن ی ْرَإ َ أ ْ‬ ‫ٌ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ثی رفَْهم ا ثی َإِّی ر فَرَإ فَیَ یم ا قَ َ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َّبثی و ِ‬ ‫ْی َإفْیی ِه‪.‬‬ ‫ال َذ َ َّلل ب َم ْن َ​َّ َده َرفَ َ یَ َدیْ ه فَیَ یم ا َس َ َد َس َ َد بَ ْ َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)112‬‬ ‫رضحت والئ نب رجح(ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک اپں ےن دكيا ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن ب ب‬ ‫ح امنز رشوعیک وت اےنپ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دوونںاہوھتںوکدنلبایکاورریبکتیہکاورمامراویےنایبنایکہکآپےندوونںاہھتاےنپاکونںیااھٹےئ ‪،‬رھپآپےناچدراوڑھ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫یل ‪،‬رھپداںیئاہھتیباںیئاہھتےکاورپراھک ‪ ،‬ب ب‬ ‫حآپےنروکعرکےناکارادہایکوتاےنپاہوھتںوکاچدرےساکنال ‪،‬رھپانوکدنلبایکاورریبکت‬ ‫حآپےن’ َِذ َّلل بِم ن َِ‬ ‫ہہکرکروکعایک ‪ ،‬ب ب‬ ‫َّ َده‘اہکوتاےنپاہوھتںوکدنلبایک ‪،‬رھپآپےناینپدوونںویلیھتہںےکدرایمندجسه‬ ‫َ ْ‬ ‫َ‬ ‫ایک۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫مایمامنزںیماوسہ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض یَ َده َّبْی ْم َعی ى یَ ِدهِ َّبْی ْس رى ثی یَش ُّد‬ ‫َع ْن طَ او رس قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَ َ‬ ‫ال‪َ :‬إ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫صیوةِ‪َّ( .‬بودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)221‬‬ ‫ی ْد ِرهِ َوه َو ِ​ِف َّب ی‬ ‫بَْی َِ ه َما َعیى َ‬ ‫رضحتاطؤس(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی‬

‫ہوملسامنزيماانپدایاںاہھتیباتےکاورپرےتھکاور‬

‫اهننسرپیبادنتههت۔‬

‫ِ‬ ‫ال‪َِ :‬لَسْ ر ین إِ َق ِ ِ ِ‬ ‫ص یل ْ​ْ فََِ َ ْرأ إِبَْی ِه‬ ‫َع ْن َوَّئِ ُِ بْ ِن ح ْ ر قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َإْی َ‬ ‫فی َ‬ ‫ی یوة َرس ْول َّلل َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َّبرس ِل وَّب یس ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اع ِد فَیَ یم ا أ َ​َر َ​َّد‬ ‫فَ َُ َاَ فَ َكِّی َر َوَرفَ َ یَ َدیْه َحت َحا َتَا بِأ سَْیه ثی َو َ‬ ‫ض َ یَ َده َّبْی ْم َعی ى َإ لف ه َّبْی ْس رى َو ُّ ْ َ‬ ‫ض َ یَ َدیْ ِه َعی ى رْإَِّتَ ْی ِه ثی بَ یم ا َرفَ َ َرأْ َس ه َرفَ َ یَ َدیْ ِه ِ ثْ یَ َه ا ثی َس َ َد فَ َ َْ َُ‬ ‫أَ ْن یْرَإ َ َرفَ َ یَ َدیْ ِه ِ ثْ یَ َه ا قَ َ‬ ‫ال َوَو َ‬ ‫ِ ِ​ِ ِ ِ‬ ‫ض َ َإفیه َّبْی ْسرى َعیى فَ ِ​ِ ِذهِ َورْإَِّتِ ِه َّبْی ْس رى َو َج َْ َُ َح ید‬ ‫َ ِر ْجیَه َّبْی ْسرى َوَو َ‬ ‫َإفْییه ِب َذَّء أ سَْیه ثی قَ َْ َد َوَّفْ تَ َر َ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ْی ِ ن أ ِ ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ی َِّ َْه فَ َرأَیْت ه َُلرإ َه ا یَ ْدع ْو‬ ‫َیابِْه َو َحی َ َح ْی َُة ثی َرفَ َ إِ ْ‬ ‫ْرفَُه َِّْل َْاَ ِن َعیى فَِذه َّبْی ْم ثی قََِّ َ‬ ‫ض َّثَِْتَ ْ ِ ْ َ‬ ‫ِ َا‪( .‬سسائى‪ ،‬رقَ ‪)112‬‬

‫رضحتوالئنبرجح(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکںیمےنارادهكاہکيمروسلاهللیلصاہللہیلعوملسیکامنزاکرطن قہرضور‬ ‫ک‬ ‫دوھکیں اگ۔انچہچن (ای روز) ںیم ےن داھکی ہک آپ امنز ےکيل ڑھکے وہےئ ‪،‬ریبکت یہک ‪ ،‬رھپ دوونں اہھت اکونں ی اتاےئ ‪،‬رھپ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ک‬ ‫پب ب‬ ‫حآپےنروکعاکارادهكا ‪،‬وتآپےنایسرطحاےنپدوونںاہھتاتاےئ ‪،‬پر‬ ‫داںیئاہھتوکاےنپیباںیئاہھت ‪،‬ےچنہپاورالکیئرپراھک ‪ ،‬ر‬ ‫ک‬ ‫روکعيمدوونںاہھتاےنپھگںرپرےھک ‪ ،‬ب ب‬ ‫ااھٹیوتدوونںاہھتایسرطحااھٹےئ ‪،‬رھپدجسہكااوردجسےيماےنپ‬ ‫حروکعےسرس ا‬ ‫دوونںاہوھتںوکاکونںےک بت براتررهكا ‪،‬رھپیبایاںیاؤںاھچبرکھٹیب ےئاوراینپیباںیئیلیھتہاینپیباتراناورےنٹھگرپریھک اورداںیئاہھتیک‬ ‫ینہکداںیئرانرپریھک ‪،‬رھپدواویلگنں(درایمنیکایلگناوراوگنےھٹ)وکدنبرکےکایہقلحانبیااوراہشدتیکایلگنوکاورپااھٹیا ‪،‬ںیمےن‬ ‫داھکیہکآپاتشگناہشدتوکالہےتاوراسےسداعام ےتگےھت۔‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫صیل ْ​ْ فَ َو َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَ َو َ‬ ‫َع ِن بْ ِن َ ْسْ ْود أَسیه َإا َن ی َ‬ ‫ض َ یَ َده َّبْی ْسرى عیى َّبْی ْم فَ َرَه َّبِیِ ی َ‬ ‫ضَ‬ ‫یَ َده َّبْی ْم َعیَى َّبْی ْسرى‪َّ( .‬بودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتدبعاہللنبوعسمد(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکوہاسرطحامنزڑپھرےہےھتہکاوھنںےناانپیبایاںاہھتداںیئاہھت‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رپراھکوہااھت۔یبنیلصاہللہیلعوملسےناهنداھکیوتاناکداانہاہھتیباںیئاہھتےکاورپرکدیا۔‬

‫تحصامنزیکایرشط‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ال‪ :‬قَ َ ِ ِ‬ ‫ی یوة َّبیرج ُِ َح ت ی ُِ ْی َ​َ‬ ‫ع قَ َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب َ ْس ْ ْورد َّبَِّْ ْد ِر ل‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ‪َ​َ :‬ل َْت ِزئ َ‬ ‫ال َرس ْول َّلل َ‬ ‫َّبس ْوِد‪َّ( .‬بو دَّ د‪ ،‬رقَ ‪)122‬‬ ‫َّبرإ ْوَِ َو ُّ‬ ‫َ ْهَره ِف ُّ‬ ‫رامیہکارگآدیمروکعووجسديماینپ‬ ‫رضحتاوبوعسمدلدری(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاہللعلی ہوملسےنف ا‬

‫رمكدیسیھہنرکےوت(اسوصرتيم) اسیکامنزدر‬

‫ںیہنوہیت۔‬

‫عن أَِ​ِب سْ ر‬ ‫ِ‬ ‫ال‪ :‬قَ َ ِ ِ‬ ‫ییوةٌ َ​َل ی ُِْیَ َّبیرجُ فِْی َه ا ی ْیَِّه ِ​ِف‬ ‫ود قَ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ َ​َل َْت ِزئ َ‬ ‫ال َرس ْول َّلل َ‬ ‫َْ ْ َ ْ‬ ‫َّبس ْوِد‪( .‬سسائى‪ ،‬رقَ ‪)8201‬‬ ‫َّبرإ ْوَِ َو ُّ‬ ‫ُّ‬ ‫رامیہکارگآدیمروکعووجسديماینپ‬ ‫رضحتاوبوعسمدلدری(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنف ا‬

‫رمكسدىهہنرکےوتاسیکامنزدر‬

‫ںیہنوہیت۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ییوةٌ َ​َل ی ُِْیَ َّبیرجُ فِْی َه ا ی ْیَِّه ِ​ِف‬ ‫ال‪ :‬قَ َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب َ ْسْ ْورد قَ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ َ​َل ََْت ِزئ َ‬ ‫ال َرس ْول َّلل َ‬ ‫َّبس ْوِد‪َّ(.‬بن اجه‪ ،‬رقَ ‪)122‬‬ ‫َّبرإ ْوَِ َو ُّ‬ ‫ُّ‬

‫رضحتاوبوعسمدلدری(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاہللعلی ہوملسےنفرامیاہکارگآدیمروکعووجسديماینپ‬

‫رمكدیسیھہنرکےوت(اسوصرتيم) اسیکامنزدر‬

‫ںیہنوہیت۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫َع ْن َعیِ لْ بْ ِن َش ْیَِّا َن َوَإ ا َن ِ َن َّبْ َوفْ ِد قَ َ‬ ‫ال‪َ :‬خَر ْجَِ ا َح ت قَ د ْ َِا َعی ى َرس ْول َّلل َ‬ ‫فَِّای ِْاه وییی ِا خ ْی َفه فَیَمع ِ​ِبِ ِخ ِر عیِ​ِ ِه رجال َ​َل ی ُِ یَ ی یوتَه ی ْ ِ ی ْیِّه ِ​ِف َّبرإ وَِ و ُّ ِ‬ ‫ضى‬ ‫َّبس ْود فَیَ یم ا قَ َ‬ ‫َ َ َْ َ َ ْ َ َ‬ ‫ْ َ َْ ْ َ‬ ‫َ َ ْ َْ َ‬ ‫ُّ ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫َّبرإ ْوَِ‬ ‫ص یوَة قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َّب ی‬ ‫ی یوَة ب َم ْن َ​َل یُ ْیَ ی ْیَِّه ِ​ِف ُّ‬ ‫ال‪ :‬یَ ا َ ْ​ْ َش َر َّبْم ْس یم ْ َ‬ ‫ْی َ​َل َ‬ ‫َّبِی ِ ُّ َ‬ ‫َّبس ْوِد‪َّ( .‬بن اجه‪ ،‬رقَ ‪)128‬‬ ‫َو ُّ‬

‫رضحتیلعنبابیشن(ریضاہللہنع)ےسروایےہ ‪،‬یاینپوقمیکرطفےسوےیںیمآےئےھت۔ی(اانپواہعق) بنانرکےتںیہ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ہکمہیبنیلصاهللعلی ہوملسےسالماقتےکيلےلچ ‪،‬ياںیہکآپیکخدمںیماحرضوہےئ ‪،‬آپےستعیبیکاورآپےک‬ ‫ث‬ ‫اصح وک داھکی ہک روکعاوردجسےںیمانیکرمكدیسیھںیہنوہیت۔انچہچن ب ب‬ ‫ب‬ ‫حآپ‬ ‫ےھچیپ امنز ادایک وت آپ ےن وگش مشچ ےس ای‬ ‫مسل‬ ‫رامی‪:‬اےامجع مبن ‪،‬اسصخشیکامنزںیہنوہیتوجروکعاوردجسےںیماینپرمكدیسیھہنرکے۔‬ ‫ےنامنزادارکیلوتف ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫روکعیکوبقملوصرت‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یوةِ َرج رُ َلَ ی ُِ ْیَ ی ْیَِّه‬ ‫ال‪ :‬قَ َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرةَ قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ‪َ :‬لَ یَِْ ر َّلل إِق َ‬ ‫ال َرس ْول َّلل َ‬ ‫ْی رإ ْو ِع ِه َوس ْوِدهِ‪ََّّ( .‬د‪ ،‬رقَ ‪)82302‬‬ ‫بَ ْ َ‬

‫رضحتاوبہرتره(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسےنفرامیاہکاهللاعتیلٰاسآدیمیکامنزیکرطف‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫اگنه اافتلتےسدتكهیااهبہنےہوجروکعےساھٹرکاینپرمكسدیھهبہن ا‬ ‫رکیاوردجسےيمالچاجیاےہ۔‬

‫روکعووجسدںیماوسہ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یوةِ بِابتی ْكِِّ ِی وَّبْ ُِ رَّءةَ ِ‬ ‫ِ (ََّ ُْلَ ْم د‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَ ْس تَ ْفتِع َّب ی‬ ‫َع ْن َعائ َشةَ قَابَ ْ‬ ‫ت‪َ :‬إ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫ِ َّبْ​ْیَ ِمْی) وَإا َن إِ َ​َّ رَإ َ​َ ی ْش ِ​ِص رأْسه وَ​َ یص لوبه وب ِكن ب ِ‬ ‫َّبرإ ْوَِ‬ ‫للِ َر ل‬ ‫ي َوَإا َن إِ َ​َّ َرفَ َ َرأْ َس ه ِ َن ُّ‬ ‫ْی ب َ‬ ‫ْ َ َ َ ْ َ ْ َ ْ َْ َ‬ ‫َ​َ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َ​َ یس ْد حت یستَ ِو ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع َجابِس ا َوَإ ا َن یَُ ْول‬ ‫ع قَائما َوَإا َن إ َ​َّ َرفَ َ َرأْ َس ه َن َّب یس ْ َدة َ​َْ یَ ْس ْد َح ت یَ ْس تَ ِو َ‬ ‫َْْ َ َْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َّبتی ِ ی ةَ وَإ ا َن ی ْف ِرَ ِرجیَ ه َّبْیس رى وی ِْص ب ِرجیَ ه َّبْیم وَإ ا َن ی ِْ ه ى ع ن ع ُِّْ ة َّب یش یطَ ِ‬ ‫ِ​ِف إ لُ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ان‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫َْ َ‬ ‫ْ َ َ‬ ‫ْ َ​َ‬ ‫َ َ‬ ‫ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫َّعْی ِه َّفِْرََّ َّب یسِّ ِ وَإا َن َُیْتَِ َّب ی ِ ِ‬ ‫یسیِْی َِ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8882‬‬ ‫َویَِْ هى أَ ْن ی‬ ‫َ َّبیرجُ َر َ َ َ‬ ‫ع َ​َفْ َِر َ‬ ‫صیوة بابت ْ‬ ‫َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحتاع ہش(ریضاهللاہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسامنزیکادتباریبکتاور’ََّ ُْلم د بِی ِه ر ل ِ‬ ‫ْی‘یک‬ ‫ِ َّبْ​ْیَم َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬

‫راتدیساھرےتھکاور ب ب‬ ‫فرا ت ےس رکےت ےھت اور ب ب‬ ‫حروکعےسرسااھٹےتوتاسوق‬ ‫ح روکعرکےتوترسوکاواچنرےتھکہناچین ‪ ،‬ہکل بت ب ر‬ ‫حدجسہےسرسااھٹےتوتاسوقیدورسادجسہہنرکےت ‪ ،‬ب ب‬ ‫حیدیسےھڑھکےہنوہاجےتاور ب ب‬ ‫یدجسہہنرکےت ‪ ،‬ب ب‬ ‫حی‬

‫ہ دو روتعکں ںیم اایحتلت ڑپےتھ اور یباںیئ یاؤں وک اھچبےت اور اےنپ داںیئ یاؤں وک ڑھکا رکےت اور اطیشن یک‬ ‫ہک دیسےھ ہن ھٹیب اجےت اور ر‬ ‫يک‬ ‫تب‬ ‫رطحےنھٹیبےسعنمفرامےت ‪،‬اوردردنوںیکرطحاےنپدوونںاہھتزنیمرپاھچبرک ب هيےےسیھبعنمفرامےت‪.‬آپالسمےکاسھتامنز‬ ‫متخكارکےتهت۔‬

‫وقہمںیماوسہ‬

‫ِ‬ ‫عن ثَابِ ر‬ ‫ص یل ْ​ْ َوإِ َ​َّ َرفَ َ َرأْ َس ه ِ َن‬ ‫ت قَ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَ َك ا َن ی َ‬ ‫ییوَة َّبِیِ ل َ‬ ‫س یَِْ َْت بِا َ‬ ‫َْ‬ ‫ال‪َ :‬إا َن أَسَ ٌ‬ ‫َّبرإ ْوَِ قَ َاَ َحت سَُ ْو َل قَ ْد سَ ِس َْ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)122‬‬ ‫ُّ‬ ‫ث‬ ‫رضحت ی بای نب املس انبین(ریض اہلل ہنع) ےسروای ےہہک رضحت اسن( ریض اہلل ہنع) ںیمہ یبن یلص اہلل ہیلع‬ ‫وملسیکامنزاکرطہقیالتبےتهتہک ب ب‬ ‫دتیڑھکےرےتہہکمہخالرکےتہک‬ ‫حآپامنزڑپےتھاوراانپرسروکعےسااھٹےتوتاینت ر‬ ‫آپوھبل ےئںیہ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫وقہماورہسلجںیماوسہ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ْن أَسَ ر‬ ‫ال‬ ‫ص یل ْ​ْ بِ​َِ ا قَ َ‬ ‫س قَ َ‬ ‫ی یل َْ بِك َْ َإ َم ا َرأَیْ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ی َ‬ ‫ت َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ال إِ لْ َ​َل َب ْو أَ ْن أ َ‬ ‫ِ‬ ‫ب قَائِم ا َح ت یَُ ْو َل َّبْ َُائُِ‪:‬‬ ‫صَِ ْ ْوسَه َإا َن إِ َ​َّ َرفَ َ َرأْ َس ه ِ َن ُّ‬ ‫صَِ َشْی ا َ​َل أ َ​َرَّإ َْ تَ ْ‬ ‫س یَ ْ‬ ‫َّبرإ ْوَِ َّسْتَ َ‬ ‫ص َ‬ ‫فَ َكا َن أَسَ ٌ‬ ‫ِ‬ ‫ث َحت یَُ ْو َل َّبْ َُائُِ‪ :‬قَ ْد سَ ِس َْ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫قَ ْد سَ ِس َْ َوإِ َ​َّ َرفَ َ َرأْ َسه ِ َن َّب یس ْ َدة َ َك َ‬

‫رضحتاسن(ریضاهللہنع)ےسروایےہ ‪،‬اوھنںےناہک‪:‬ںیممتوکویسیامنزڑپاھےنںیموکیایہںیہنرکیایسیجہکیبنیلصاہلل‬

‫ہیلعوملسںیمہامنزڑپاھےتےھت۔(یایعبراویےتہکہہک)اسن(ریضاهللہنع یبنیلصاهللعلی‬

‫ہوملسےکرطيرپامنزڑپته‬

‫وہےئ)وجلمعرکےتےھت ‪ ،‬وہںیممتوکرکےتوہےئںیہنداتھکی۔ ب ب‬ ‫حوہروکعےسرسااھٹےتوتدیسےھڑھکےوہےت ‪،‬اہیںیہک‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےنہکواالاتہکہکوہوھبل ےئںیہ ‪ ،‬ب ب‬ ‫حوہدجسہےساانپرسااھٹےتوتارہھےت ‪،‬اہیںیہکےنہکواالاتہکےہہکوہوھبل ےئںیہ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫دجسہیکونسمنوصرت‬

‫ص یوةِ أَ ْن یِّس َ ِ‬ ‫ص ب ِن ع ِ‬ ‫َی ابِ َْه َوی َو لج َهه َم ا َ َ َو ْج ِه ِه‬ ‫ای رَ قَ َ‬ ‫َّبس ِ ِیة ِ​ِف َّب ی‬ ‫ال ِ َن ُّ‬ ‫َع ْن َح ْف ِ ْ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َإفْیی ه َویَض یَ أ َ‬ ‫إِ َق َّبْ ُِِّْ یَ ِة‪َّ( .‬بن َّىب شیِّة‪ ،‬رقَ ‪)0282‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ہي‬ ‫رضحتصفحنباعمص(رہمحاهلل)ےتہکہہکییباتامنزیکسيمےسےہہکامنزڑپتهواال(دوراندجسه)اینپ هیلي وں‬ ‫وکهپاےئ ‪،‬انگليوںوکالمےئاوراےنپرہچےاوردوونںاہپںوکہلبق ُرورےهك۔‬

‫وہی‬ ‫دجسےںیماویلگنںاکہلبقرو ا‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض َ یَ َدیْ ِه ِو َج َاه َّبْ ُِِّْ یَ ِة‪َّ( .‬ب ن َّىب ش یِّه‪،‬‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ َس َ َد َو َ‬ ‫َع ْن َعائ َشةَ قَابَ ْ‬ ‫ت‪َ :‬إا َن َّبِیِ ُّ َ‬ ‫رقَ ‪)0280‬‬ ‫رضحتاع ہش(ریضاهللاہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاهللعلیہوملس ب ب‬ ‫حدجسهرکےتوتدوونںاہپںوکہلبقرورهك۔‬

‫تئیہدجسہںیماوسہ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫أ‪.‬‬ ‫ْی یَ َدیْه بَ َم یر ْ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ إِ َ​َّ َس َ َد بَ ْو َشاءَ ْ‬ ‫َع ْن َ ْیموسَةَ قَابَ ْ‬ ‫أ بَ ْه َمةٌ أَ ْن َییر بَ ْ َ‬ ‫ت‪َ :‬إا َن َّبِیِ ُّ َ‬ ‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8822‬‬ ‫اماوملنینمومیمہن(ریضاهللاہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملس ب ب‬ ‫حدجسہرکےتوتارگرکبیاکہچبآپےکاہوھتںےک‬ ‫زگریاچاتہوتزگراجیا۔‬ ‫درایمنےس ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ْی یَ َدیِْه َحت‬ ‫ییى فَ یر َج بَ ْ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ َإا َن إِ َ​َّ َ‬ ‫َع ْن َعِّْد َّلل بْ ِن َ ابي بْ ِن ِبَْی َِةَ أَ ین َّبِیِ ی َ‬ ‫یَِّْد َو بَیَا إِبْطَْی ِه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)108‬‬ ‫رضحتدبعاہللنبامکنب بتحبی ہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملس ب ب‬ ‫حامنزڑپےتھوہےئ‬ ‫دجسےںیماجےتوتاےنپدوونںیبازوؤںوکاسدقرالیھپدےتیہکآپیکلغبیکدیفسیاظہروہاجیتیھت۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ضع‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ َس َ َد ُیَ ِلع ِ ِْف س ْوده َح ت ی رى َو َ‬ ‫َع ْن َج ْ​ْ َف ِر بْ ِن َربِ َیْةَ َإا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫إِبْطَْی ِه ‪َ ( ...‬وِ ِْف ِرَوَّیَ رة) أَ ین َرس ْو َل َّللِ َ ی‬ ‫ی ی َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ َک ا َن إ َ​َّ َس َ َد فَ یر َج یَ َدیْ ه َع ْن إبْطَْی ه َحت ی إ لْ‬ ‫َِلَری بَیَا َ إِبْطَْی ِه‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8822‬‬ ‫رضحترفعجنبرچبي عہ(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس ب ب‬ ‫حدجسہرکےتےھتوتدوونںاہوھتںوک‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اس رطح رےتھک ہک آپ یک ولغبں یک دیفسی د یھک اجیت‪( ...‬اور ای روای يم ےہ ہک) روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ب ب‬ ‫ح دجسہ‬ ‫رکےتوتاےنپیبازؤںوکولغبںےس بخدارکےتیلاہیںیہکںیمآپیکولغبںیکدیفسیوکدھکیاتیل۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫تئیہدجسہوہسلجںیماوسہ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ َس َ َد‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ قَابَ ْ‬ ‫ت‪َ :‬إ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫َع ْن َ ْیموسَ ةَ َزْو ِج َّبِی ِ ل َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ض ع إِبْطَْی ِه ِ ْن َوَرَّئِ ِه َوإِ َ​َّ قَ َْ َد َّطْ َم أَ ین َعی ى فَ ِ​ِ ِذهِ َّبْی ْس رى‪ ( .‬س یَ‪،‬‬ ‫یع َح ت ی رى َو َ‬ ‫َخ وع بیَ َدیْه یَ ْ​ْ ِ َج ِ َ‬ ‫رقَ ‪)8821‬‬

‫ہوملسیکزوہجومیمہن(ریضاهللاہنع)ےسروایےہہک ب ب‬ ‫حروسلاہللیلصاہللہیلعوملسدجسہرکےتوتاےنپ‬ ‫یبنیلصاهللعلی‬ ‫يک‬ ‫يک‬ ‫تب‬ ‫ک تب‬ ‫یبازوؤںوکاانت بخدارےتھکہکآپےکےھچیپےسآپےکولغبںیکدیفسیداھکیئدیتیاور ب ب‬ ‫حآپ ب هيےوتیباںیئرانرپیرک ب هيے۔‬

‫تئیہدجسہاوراذاکردجسہںیماوسہ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ بَْی یَ ة ل َن َّبْ ِف َر ِ‬ ‫ت یَ ِد ْع‬ ‫ت‪ :‬فَ َُ ْد ُّ‬ ‫ََّ فَابْتَ َم ْس ته فَ َوقَ َْ ْ‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ قَابَ ْ‬ ‫أ َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫عیى بطْ ِن قَ َد ی ِه وهو ِ​ِف َّبْمس ِ ِد وها ِْصوب تَ ِ‬ ‫ي‬ ‫ي َوِ​ِب َْافَاتِ َ‬ ‫ضا َ ِ ْن َس َِ ِط َ‬ ‫ان َوه َو یَُ ْول‪ :‬أَبیه یَ أَع ْو بِ ِر َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫ي وأَع و بِ َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي َ​َل أح ِ‬ ‫ي‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫ت َعی ى سَ ْف ِس َ‬ ‫ص ْ​ْ ثََِ اء َعیَْی َ‬ ‫ت َإ َم ا أَثَِْ ْی َ‬ ‫ي أَسْ َ‬ ‫ي ِْ َ ْ‬ ‫ْن عُوبَت َ َ ْ‬ ‫‪)8212‬‬

‫رضحت اع ہش (ریض اهلل اہنع) ےس روای ےہ ہک ای رات ںیم ےن روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس وک اےنپ رتسب رپ ہن یایا وتںیم ےن‬ ‫ک‬ ‫آپ وک التش رکےن گل یئگ ‪،‬آپ دجسم ںیم ےھت ‪ ،‬ھهیدےتوہےئ ریما اہھت آپ ےک یاؤں ےک ولتوں رپ اج ڑپا ‪ ،‬آپ اس وق‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫دجسےيمهتاورآپےکدوونںیاؤں ک‬ ‫ُکرےهتاورآپہہکرےہےھت‪:‬اےاہلل ‪،‬ںیمریتےہصغےسریتیراضیکانپہںیمآیا‬ ‫آیوہںاورںیمھجتےسریتیانپہام اتگوہںاورںیمریتیوپریانث بنانںیہنرکاتک ‪،‬وتونا‬ ‫وہںاورریتیزساےسریتیاعمیفیکانپہںیم ا‬ ‫ےہیسیجوتےنوخداینپانث بنانیکےہ۔‬

‫أ رسول َّللِ ییى َّلل عیَی ِه وس یَ وَإ ا َن ِْ ْ عی ى فِر َِّش ْ فَوج ْدتُّه س ِ‬ ‫ِ‬ ‫اجدَّ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫َع ْن َعائ َشةَ َزْو ِج َّبِیِ ل فَ َُ ْد ُّ َ ْ‬ ‫َْ َ​َ َ َ َ ْ َ َ‬ ‫َّف أ ِ ِ ِ‬ ‫رَّیا ع ُِِّ ی ِه ست ُِِّْال بِأَطْر ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي َوبِ َْ ْف ِو َ‬ ‫ض ا َ ِ ْن َس َِ ِط َ‬ ‫َ َ َْ ْ َ‬ ‫َیابِْه َّبُِّْ یَةَ فَ َسم ْ​ْته یَُ ْول‪ :‬أَبی ِه یَ إِ لْ أَع ْو بِ ِر َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪ :‬یَ ا‬ ‫ف قَ َ‬ ‫ص َر َ‬ ‫ي َ​َل أَبْی ل إ یُ َ ا فْی َ‬ ‫ي أثْ ِ ْ َعیَْی َ‬ ‫ي ِ ِْ َ‬ ‫ي َوبِ َ‬ ‫ِ ْن عُوبَتِ َ‬ ‫ال َ‬ ‫ي فَیَ یم ا َّسْ َ‬ ‫ال‪ :‬ا ِ ن ِ‬ ‫َعائِ َش ة أَخ َذ ِ َش یطَاس ِ‬ ‫ت یَ ا‬ ‫ت‪ :‬أَ​َ ا بَ َ‬ ‫ي فَ َُابَ ْ‬ ‫ي َش ْیطَا ٌنا قَ َ َ ْ َ‬ ‫َد ٍّْ إَِلی بَ ه َش ْیطَا ٌن فَُ ْی ت‪َ :‬وأَسْ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َسیَ َ​َ‪َّ( .‬بن خزاه‪ ،‬رقَ ‪)223‬‬ ‫َرس ْو َل َّللِا قَ َ‬ ‫ال‪َ :‬وأَسَا َوبك ل ْ َد َع ْوأ َّلل َعیَْیه فَأ ْ‬

‫وہیئاوریاؤںیکانگلی‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتاع ہش(ریضاهللاہنع)زوہجٔیبنیلصاهللعلی ہوملسےسروایےہہکایراتيمےنیبنیلصاهللعلی ہوملسوکمگیایا‬ ‫ک‬ ‫ک‬ ‫ ‪،‬احالں ہک آپ مرے اسھت مرے رتسب رپ هت ‪ ،‬پر يم ےن آپ وک ھهیدلا ‪ ،‬آپ ُاس وق دجسے يم هت ‪ ،‬آپیک اتریاں ىلم‬ ‫ااںہلبقروهن ‪،‬پريمےنانسآپہہکرےہهتہکاےاہلل ‪،‬ںیمریتےہصغےسریتیراضیکانپہںیمآیا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫وہںاورریتیزساےسریتیاعمیفیکانپہںیمآیاوہںاورںیمھجتےسریتیانپہام اتگوہںاورںیمریتیوپریانث بنانںیہنرکاتک۔پر‬ ‫ث‬ ‫تج‬ ‫ب ب‬ ‫حآپداعےسافرغوہےئوتآپےنفرامیا‪:‬اےاع ہش ‪ ،‬هےترےش بطاانےنووسےسيمالتبمكاےہ؟رضحتاع ہش(ریضاہلل‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ب‬ ‫انہنےہسجےکاسھتش بطاانہنوہ ‪،‬‬ ‫رامیہکوکیئآدیمهب ا‬ ‫اہنع) ےنرعضایک‪:‬كاآپےکاسھتش بطاانہنےہ؟آپےنف ا‬ ‫ث‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫مےاسھتهب ‪،‬يليمےناس(یکش بطيت)ےک‬ ‫يمےنوپچا‪:‬كاآپےکاسھتهباےاهللےکروسل؟آپےنفرامیا‪:‬اہں ر‬ ‫الخفاہللےسدمدامىگنهبوتوهاملسمنوہگا۔‬

‫أ رس و َل َّللِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ وَإ ا َن ِْ ْ عی ى فِر َِّش ْ فَوج ْدتُّ ه س ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّی ا‬ ‫اجدَّ َر ًّ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ َ ْ َ َ ْ َ​َ َ‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ فَ َُ ْد ُّ َ ْ‬ ‫ع ُِِّ ی ِه ست ُِِّْال بِأَطْر ِ‬ ‫َّف أ ِ ِ ِ ِ ِ ِ‬ ‫ي َوبِ َْ ْف ِو َ ِ ْن‬ ‫ض ا َ ِ ْن َس َِ ِط َ‬ ‫َ َْ ْ َ‬ ‫َی ابِْه ب ْیُِّْ یَ ة فَ َس م ْ​ْته یَُ ول‪ :‬أَبی ِه یَ إِ لْ أَع ْو بِ ِر َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪ :‬یَا َعائِ َش ة‬ ‫ف قَ َ‬ ‫ص َر َ‬ ‫ي َلَ أَبْی ل إ یُ َ ا فْی َ‬ ‫ي أثْ ِ ْ َعیَْی َ‬ ‫ي ِ ِْ َ‬ ‫ي َوبِ َ‬ ‫عُوبَتِ َ‬ ‫ال َ‬ ‫ي فَیَ یم ا َّسْ َ‬ ‫ال‪ :‬ا ِ ن ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ي َش یطَاس ِ‬ ‫أ ِ‬ ‫ت یَا َرس ْو َل‬ ‫يا فَُ ْی ت‪ َ :‬ا ِ ْل ْن َش ْیطَان فَ َُ َ َ ْ َ‬ ‫َد ٍّْ إَِلی بَه َش ْیطَا ٌن فَُ ْی ت َوأَسْ َ‬ ‫َحیربَ ْ‬ ‫َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َسیَ َ​َ‪َّ( .‬بن حِّان‪ ،‬رقَ ‪)8122‬‬ ‫َّللِ قَ َ‬ ‫ال‪َ :‬وأَسَا َوبك ل ْ َد َع ْوأ َّلل َعیَْیه فَأ ْ‬ ‫رضحتاع ہش(ریضاهللاہنع)ےسروایےہہکایراتيمےنیبنیلصاهللعلی ہوملسوکمگیایا ‪،‬احالںہکآپمرےاسھت‬ ‫ک‬ ‫ک‬ ‫یلا ‪،‬آپاسوقدجسےيمهت ‪،‬آپیکاتریاںىلموہیئاوریاؤںیکانگلی ااںہلبق ُرو‬ ‫مرےرتسبرپهت ‪،‬پريمےنآپوکھه د‬ ‫آیوہںاورریتیزساےسریتیاعمیف‬ ‫هن پريمےنانسآپہہکرےہهتہکاےاہلل ‪،‬ںیمریتےہصغےسریتیراضیکانپہںیم ا‬

‫پب ب‬ ‫حآپداعےسافرغوہےئوتآپ‬ ‫آیوہںاورںیمھجتےسریتیانپہام اتگوہںاورںیمریتیوپریانث بنانںیہنرکاتک ‪ ،‬ر‬ ‫یکانپہںیم ا‬ ‫ت‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ج‬ ‫ےنفرامیا‪:‬اےاع ہش ‪،‬كا هےترےش بطاانےنےصغيمالتبمكاےہ؟وتيمےناہک‪:‬ش بطاانےسمراكاواہطس ‪،‬وتآپےنفرامیاہکوکیئ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ث‬ ‫ب‬ ‫بطاانہنوہ ‪،‬يمےنوپچا‪:‬كاآپےکاسھتهباےاهللےکروسل؟آپےنفرامیا‪:‬اہں‬

‫ب‬ ‫انہنےہسجےکاسھتش‬ ‫آدیمهب ا‬ ‫ث‬ ‫ب‬ ‫مرےاسھتهب ‪،‬يليمےناس(یکشبطيت)ےکالخفاہللےسداعیکهبوتوهاملسمنوہگا۔‬

‫تئیہدجسہاورآدابدجسہیکمیلعت‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ِن بْ ِن َعِّی ر‬ ‫َس َد َعی ى َس ِّْ َْ ِة‬ ‫ال‪ :‬قَ َ‬ ‫اس َر ِض َْ َّلل َعِْ ه َم ا قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أ ْرأ أَ ْن أ ْ‬ ‫ال َّبِی ِ ُّ َ‬ ‫ِ‬ ‫ْی وأَطْ ر ِ‬ ‫َّجِّ ه ِة وأ َ ِ ِ ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫َّف َّبْ َُ َد َ ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫اِ َوَّب یش ََْر‪.‬‬ ‫ْی َوَ​َل سَكْف َ‬ ‫ت َّبثلیَ َ‬ ‫أ َْع رَ‪َ :‬عیَى َْْ َ َ‬ ‫َش َار بیَده َعیى أَسْفه َوَّبْیَ َدیْ ِن َوَّب ُّرْإَِّتَ ْ َ َ‬ ‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)180‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتانبابعسریضاہللامہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملس ےنفرامیا‪ :‬ےھجماستاعض اا رپدجسہرکےناک‬ ‫ک‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫مکحوہاےہ‪:‬تبس ااین ‪،‬اےنپاہھتےساشارہایکیاک ‪،‬دوونںاہوھتں ‪،‬دوونںھگںاوردوونںیاؤںےکوجنپںرپ ‪،‬اوریمکحوہاےہہک(‬ ‫شمب ک‬ ‫ب‬ ‫دورانامنز)مہڑپکےاوریبالہن ی ن۔‬

‫‪)8211‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اس أَ ین رس و َل َّللِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ قَ َ ِ‬ ‫َّجَِّْ َه ِة‬ ‫َس َد َعی ى َس ِّْ َْ ِة أ َْع رَ‪ْ :‬‬ ‫ال‪ :‬أ ْرأ أَ ْن أ ْ‬ ‫َ‬ ‫َع ِن بْ ِن َعِّی ر َ ْ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ْی وأَطْ ر ِ‬ ‫وأ َ ِ ِ ِ ِ ِ ِ‬ ‫َّف َّبْ َُ َد َ ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫اِ َوَ​َل َّب یش ْ​َْر‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫ْی َوَلَ سَكْف َ‬ ‫ت َّبثلیَ َ‬ ‫َ‬ ‫َش َار بیَ ده عی ى أَسْف ه َوَّبْیَ َدیْ ِن َوَّب لر ْجیَ ْ َ َ‬ ‫رضحتانبابعس(ریضاہللامہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ےھجماستاعض اارپدجسہرکےناک‬ ‫ک‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ک‬ ‫مکحوہاےہ‪:‬تبسااین ‪،‬اےنپاہھتےساشارہایکیاک ‪،‬دوونںاہوھتں ‪،‬دوونںیاوگنں(ھگں)اوردوونںیاؤںےکوجنپںرپ ‪،‬اوریمکحوہاےہ‬ ‫شمب ک‬ ‫ہک( دورانامنز)مہڑپکےاوریبالہن یبن۔‬

‫اامعلامنزںیمیبنیلصاہللہیلعوملسیکلاال‬

‫ِ‬ ‫ْی َّب یس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫َّبرإ ْوَِ‬ ‫َع ِن َّبَِّْ َر َِّء قَ َ‬ ‫ْی َوإِ َ​َّ َرفَ َ ِ َن ُّ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َوس ْوده َوبَ ْ َ‬ ‫ال‪َ :‬إ ا َن رإ ْوَ َّبِیِ ل َ‬ ‫َ ا َخ َال َّبْ ُِیَ َاَ َوَّبُْْ ْوَد قَ ِریِّْا ل َن َّب یس َو َِّء‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)210‬‬

‫بترا نب اعزب (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہہک یبن یلصاہللہیلعوملس ےکروکعووجسد ‪،‬دوونںدجسوںےکدرایمناک‬ ‫وہفقاورروکعےسرسااھٹرک ک‬ ‫ُکرےوہےناکوہفق ‪،‬ی ب اینپلااليمرقتابیً بت براتروہےتےھت ‪،‬وساےئقاماوردوعدجدشےک۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ر‬ ‫َع ِن َّبِّْ ر َِّء بْ ِن َع ا ِز ر‬ ‫أ قِیَا َ ه فَ َرْإ َْتَ ه‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َو َج ْد ُّ‬ ‫ِ قَ َ‬ ‫ال‪َ :‬رَ ُْ ت َّب ی‬ ‫ص یوَة َ َ ُمَ یم د َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫فَ ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َّب یس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫یسیْی َِ َوََّلسْصَرَّف قَ ِریِّْ ا‬ ‫ْی فَ َس ْ َدتَه فَ َ ْی َستَه َ ا بَ ْ َ‬ ‫اعت َدَّبَه بَ ْ​ْ َد رإ ْوعه فَ َس ْ َدتَه فَ َ ْی َستَه بَ ْ َ‬ ‫ْی َّبت ْ‬ ‫ل َن َّب یس َو َِّء‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫بترا نباعزب(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکاسھتامنزادارکےنںیموغرایکوتںیم‬

‫دكيہکآپاکمایم ‪،‬روکعاورروکعےکدعبادتعال ‪،‬دجسه ‪ ،‬دودجسوںےکدرایمنانھٹیب ‪ ،‬رھپدورسادجسہاوراسےکدعبالسماور‬ ‫ےن ا‬ ‫يک‬ ‫امنزےسافرغوہےنیاکتبب هیاا ‪،‬ی ب رقتابیً بت براتروہارکےتےھت۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ْن أَسَ ر‬ ‫ص یلْ بِ​َِ ا‬ ‫س َر ِض َْ َّلل َعِْه قَ َ‬ ‫ال إِ لْ َ​َل َب ْو أَ ْن أ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َس ی َ​َ ی َ‬ ‫ییل َْ بك َْ َإ َما َرأَیْت َّبِیِ ی َ‬ ‫َّبرإ ْوَِ قَ َاَ َح ت یَُ ْو َل َّبْ َُائُِ قَ ْد‬ ‫قَ َ‬ ‫صَِ ْ ْوسَه َإا َن إِ َ​َّ َرفَ َ َرأْ َسه ِ َن ُّ‬ ‫ال ثَابِ ٌ‬ ‫صَِ َشْی ا َ​َْ أ َ​َرإ َْ تَ ْ‬ ‫ت‪َ :‬إا َن أَسَس یَ ْ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ْی َّب یس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ْی َحت یَُ ْو َل َّبْ َُائُِ قَ ْد سَ ِس َْ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)108‬‬ ‫سَس َْ َوبَ ْ َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتاسننبامک(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکںیمےنسجرطحیبنیلصاہللہیلعوملسامنزڑپاھےتداھکیاھت ‪،‬‬ ‫ث‬ ‫يم یبالکل ایس رطح مت ولوگں وک امنز ڑپاھےن ںیم وکیئ یمک ںیہن رکیا۔ ی بای (راوی وجہک اسن ےس ی روای رک رےہ ہ وه اےنپ‬ ‫تم‬ ‫ط‬ ‫ھب‬ ‫ب‬ ‫اخم ی ببنےس)ےتہکہہکاسننبامک(ریضاہللہنع)ایااسیلمعرکےتےھتےسجںیم نرکےتوہےئںیہنداتھکی۔وه ب‬ ‫ح‬ ‫ب‬ ‫دتیڑھکےرےتہہکدےنھکیواالاتھجمسہکوھبل ےئںیہاورایسرطحدوونںدجسوںےکدرایمنهباینت‬ ‫روکعےسرسااھٹےتوتاینت ر‬ ‫يک‬ ‫تب‬ ‫ه‬ ‫ي‬ ‫دتی ب ےرےتہہکدےنھکیواالاتھجمسہکوھبل ےئںیہ۔‬ ‫ر‬

‫سہارتساح‬ ‫جبل ا‬

‫ي ب ِن ْ ِ‬ ‫ل َّبییثِْ أَسیه رأَى َّبِلِ ییى َّلل عیَی ِه وسیَ یصیلْ فَِإ َ​َّ َإا َن ِ​ِف ِوتْر ِ ن ِ​ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫َع ْن َ اب ْ‬ ‫ی یوته َ​َْ‬ ‫ْ َ‬ ‫ی َ‬ ‫ْ‬ ‫َُّل َویْ ِر ْ ل َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ ْ‬ ‫ی ِْ هض حت یستَ ِوع قَ ِ‬ ‫اعدَّ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)102‬‬ ‫َ َ ْ َ َْ َ‬ ‫ث‬ ‫رضحتامکنبوحترثلبي ی(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکاپںےنیبنیلصاہللہیلعوملسوکامنزڑپےتھوہےئ‬

‫حاطقرتعکںیموہےتوتاسوقیاھٹرک ک‬ ‫داھکیےہ ‪،‬آپ ب ب‬ ‫ُکرےہنوہےتهت ‪ ،‬ب ب‬ ‫حیوھتڑیدترھٹیبہنےتیل۔‬

‫تئیہدعقہںیماوسہ‬

‫ِب ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ َإ ا َن إِ َ​َّ جیَ س ِ​ِف َّب ی ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یوة َو َ‬ ‫َع ِن بْ ِن ع َمَر أَ ین َّب ینَ ی َ‬ ‫ض َ یَ َدیْه َعی ى رْإَِّتَ ْی ه َوَرفَ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫َّْلب ه اَ فَ َدعا ِ ا وی َده َّبْیس رى عی ى رْإِّتِ ِه َّبْیس رى ب ِ‬ ‫اس طَ َها َعیَْی َه ا‪ (.‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫إِ ْ‬ ‫ْ َ‬ ‫ْ َ َ‬ ‫ی َِّ َْه َّبْی ْم َّبی ِ ْت تَی ْ ِْ ْ َ َ َ َ َ َ‬ ‫‪)8221‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫يک‬ ‫ک‬ ‫تبب‬ ‫ه‬ ‫ي‬ ‫رضحتانبرمع(ریضاهللامہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملس ب ب‬ ‫ےےھتوتاےنپاہھتھگںرپرےتھکاور‬ ‫حامنزںیم‬ ‫ک‬ ‫داںیئ اہھت یک اہشدت وایل ایلگن ااھٹےت وج اوگنےھٹ ےک رف ب‬ ‫ی وہیت ےہ ‪،‬آپ اس ےس داع رکےت اور یباںیئ اہھت وک یباںیئ ےنٹ رپ هپا رک‬ ‫رهك۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض َ یَ َده َّبْی ْس رى َعی ى رْإَِّتِ ِه‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ َإا َن إِ َ​َّ قَ َْ َد ِ​ِف َّبتی َش ُّهد َو َ‬ ‫َع ِن بْ ِن ع َمَر أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬

‫َش َار بِاب یسِّیابَِة‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8282‬‬ ‫ْی َوأ‬ ‫ض َ یَ َده َّبْی ْم َعیى رْإَِّتِ ِه َّبْی ْم َو َع َُ َد ثَ​َالثَة َومَْ ِس‬ ‫َ‬ ‫َّبْی ْسرى َوَو َ‬ ‫َ‬ ‫ک‬

‫تببي‬ ‫رضحتانبرمع(ریضاهللامہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس ب ب‬ ‫هيےےھتوتاانپیبایاںاہھتاےنپ‬ ‫حجدشںیم‬ ‫ک‬ ‫ک‬ ‫ث‬ ‫یباںیئےنٹرپرےتھک ‪،‬اانپدایاںاہھتاےنپداںیئےنٹرپرےتھک ‪،‬انگليوںےسترنپییکلکشانبےتاوراہشدتیکایلگنےساشارہرکےت۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ص یوةِ فَیَ یم ا‬ ‫ال‪َ :‬رَِ ْ َعِّْد َّللِ بْن ع َم َر َوأَسَا أ َْعَِّ ث بِ ْ‬ ‫ع أَسیه قَ َ‬ ‫اُلَص ى ِ​ِف َّب ی‬ ‫َع ْن َعیِ لْ بْ ِن َعِّْ ِد َّبیر َّْ ِن َّبْم َْا ِو ل‬ ‫ال َّیَِ َإم ا َإ ا َن رس ول َّللِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ یص َِ فَُ ْی ت وَإی ف َإ ا َن رس ول َّللِ‬ ‫صر َ ِ‬ ‫َْ َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫ف سَ َها ْ فَ َُ َ ْ ْ َ‬ ‫َّسْ َ َ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ال‪َ :‬إ ا َن إِ َ​َّ جیَ س ِ​ِف َّب ی ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض‬ ‫صَِ ا قَ َ‬ ‫ص یوة َو َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ یَ ْ‬ ‫ض َ َإ یف ه َّبْی ْم َعی ى فَِ ذه َّبْی ْم َوقَ َِّ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫ی َِِّْ ِه َّبی ِت تَیِ ْ ِْ‬ ‫ض َ َإ یف ه َّبْی ْس رى َعی ى فَ ِ​ِ ِذهِ َّبْی ْس رى‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫َی ابِ َْه إی َه ا َوأ َ‬ ‫َّْلبْ َه َاَ َوَو َ‬ ‫َش َار بِ​ِإ ْ‬ ‫أَ‬ ‫ْ‬ ‫‪)8288‬‬ ‫رضحت یلع نب دبعارل ٰ‬ ‫مح اواعموی (ریض اهلل ہنع) بنان رکےت ہ ہک ےھجم دبعاهلل نب رمع (ریض اهلل ہنع) ےن امنزںیم رکنکویں‬ ‫ےسےتلیھکوہےئداھکیوتامنزےسافرغوہےنےکدعب بهجمرواکاورفرامیاہکامنزيموهھچکرکووجیبنیلصاهللعلی ہوملسكارکےتےھت ‪،‬ںیم‬ ‫يک‬ ‫تب‬ ‫ےنرعضایکہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسكارکےتهت ‪،‬وتاُپںےناہکہک ب ب‬ ‫حآپامنزںیم ب هيےوتآپاینپداںیئیلیھتہوکداںیئ‬ ‫ث‬ ‫رانرپرےتھکاوراسریاویلگنںوکدنبرکےکاوگنےھٹےکاسھتوایلایلگنےساشارہرکےتاوریباںیئیلیھتہوکیباںیئرانرپرےتھکهت۔‬

‫ااتتخمامنزںیماوسہ‬

‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ْن َس ْ​ْ رد قَ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ ی َسیلَ َع ْن َاْیِه َو َع ْن یَ َسا ِرهِ َح ت أَرى بَیَ ا َ‬ ‫ال‪ :‬إِْت أَرى َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫َخ لدهِ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8282‬‬

‫رضحت دعس (ریض اهلل ہنع) ےس روای ےہہک ںیم ےنروسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس وک (امنز ےکااتتخم رپ)اس رطح داںیئ اور‬ ‫ت‬ ‫یباںیئرطفہنم ھيرررکالسمرکےتوہےئداھکیےہہک بهجمآپےکراسخروںیکدیفسییھبدهكایئدنهب۔‬

‫اامعلامنزےکیبارےںیمیبنیلصاہللہیلعوملسیکمیلعت‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یى ثی َج اءَ فَ َس ی َ​َ َعیَ ى‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ دخ ُ َّبْ َم ْس َد فَ َد َخ َُ َرج ٌُ فَ َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرَة أَ ین َّبِی ِ ی َ‬ ‫َّبِیِ ییى َّلل عیَی ِه وسیَ فَرید َّبِیِ ییى َّلل عیَی ِه وس یَ عیَی ِه َّب یس َالَ فَ َُ َ ِ‬ ‫ص لُ‬ ‫ص لُ فَِإسی َ‬ ‫َْ َ​َ َ َْ‬ ‫ي َ​َْ ت َ‬ ‫ی َ‬ ‫ال‪َّْ :‬رج ْ فَ َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ َ َ َ ُّ َ‬ ‫فَص یى ثی ج اء فَس یَ عیَ ى َّبِی ِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ فَ َُ َ ِ‬ ‫ال‪:‬‬ ‫ص لُ ثَ​َالث ا فَ َُ َ‬ ‫ص لُ فَِإسی َ‬ ‫َ َ َ َ َ‬ ‫ي َ​َْ ت َ‬ ‫َ‬ ‫ال‪َّْ :‬رج ْ فَ َ‬ ‫ل َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي َن‬ ‫ي بِ ْ‬ ‫اُلَ ل فَ َما أ ْحسن َیْی َره فَ َْیل ْم ِ ْ قَ َ‬ ‫ت إِ َق َّب ی‬ ‫َوَّبیذ ْع بَ َْثَ َ‬ ‫ص یوة فَ َكِّل ْر ثی َّقْ َرأْ َ ا تَیَ یس َر َ َْ َ‬ ‫ال‪ :‬إِ َ​َّ ق ْم َ‬ ‫َن ثی َّرَإ ح ت تَطْم ِ ین رَّإِْ ا ثی َّرفَ ح ت تَْت ِد َل قَائِم ا ثی َّس ْد ح ت تَطْم ِ ین س ِ‬ ‫َّبُْ ر ِ‬ ‫اجدَّ ثی َّْرفَ ْ َح ت‬ ‫ْ ْ َ َْ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ ْ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ي إیل َها‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)212‬‬ ‫ییوتِ َ‬ ‫َّس ْد َحت تَطْ َمِ ین َساجدَّ ثی َّفْ َْ ُْ ب َ‬ ‫تَطْ َم ین َجابسا ثی ْ‬ ‫ي ِ​ِف َ‬ ‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسدجسمںیمرشتفیالےئوت اےنتںیمایصخش‬

‫رامیہکواسپاجرک‬ ‫آیا اور امنز ڑپےنھ اگل۔ امنز ےک دعب اس ےنآ رک یبن یلص اہلل ہیلع وملس وکالسمایک ‪ ،‬آپ ےنالسماک وجاب دے رک ف ا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دویبارہامنزڑپھ ‪،‬ویکہکنوتےنامنزںیہنڑپیھ۔انچہچناسےندویبارہامنزڑپیھاورواسپآرکرھپآپوکالسمایک ‪،‬آپےناسرمہبتیھب‬ ‫آجاسصخشےناہکہکاسذاتیکمسقسجےن‬ ‫رامیہکدویبارہاجرکامنزڑپھ ‪،‬ویکہکنوتےنامنزںیہنڑپیھ ‪،‬نیتیبارایسرطحوہا۔ ر‬ ‫یہیف ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رامی ‪ :‬ب ب‬ ‫آپوکقحےکاسھتوعبمثایک ‪،‬ںیموتاسےسایھچامنزںیہنڑپھاتک ‪،‬اسےیلآپےھجمالھکسےیئ ‪،‬آپےنف ا‬ ‫حوتامنزےک‬ ‫ےیلڑھکاوہوت(ےلہپ)ریبکتہہکرھپفرآندیجميمےسوجھچکھجتےسوہےکسڑپھ ‪،‬اسےکدعبروکعرکاوروپریرطحروکعںیمالچاج ‪،‬‬ ‫رھپرسااھٹاوروپریرطحڑھکاوہاج ‪،‬رھپ ب ب‬ ‫حوتدجسہرکےوتوپریرطحدجسہںیمالچاج ‪،‬رھپ(دجسہےس)رسااھٹرکایھچرطحھٹیباج ‪،‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫دویبارہیھبایسرطحدجسہرک ‪،‬یہیرطہقیامنزےکامتم(روتعکںںیم)اایتخررک۔‬

‫ع ن أَِ​ِب هری رةَ أَ ین رج ال دخ ُ َّبْمس ِ َد یص یلْ ورس ول َّللِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ِ​ِف سَ ِ‬ ‫احیَ ِة َّبْ َم ْس ِ ِد‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ​َ ْ‬ ‫َْ َ​َ َ ْ‬ ‫َ ْ ْ َْ َ َ َ َ َ َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص لُ‬ ‫ص یى ثی َس ی َ​َ فَ َُ َ‬ ‫فَ َ اءَ فَ َس ی َ​َ َعیَْی ِه فَ َُ َ‬ ‫ال‪َ :‬و َعیَْی َ‬ ‫ص لُ فَِإسی َ‬ ‫ي َّْرج ْ فَ َ‬ ‫ص لُ فَ َر َج َ فَ َ‬ ‫ي َ​َْ ت َ‬ ‫ال بَه‪َّْ :‬رج ْ فَ َ‬ ‫ال‪ :‬إِ َ​َّ قم ت إِ َق َّب ی ِ‬ ‫َّس تَ ُِِّْ ُْ َّبْ ُِِّْ یَ ةَ فَ َكِّل ْر‬ ‫ال ِ​ِف َّبثیابِثَ ِة‪ :‬فَأ َْعیِ ْم ِ ْ قَ َ‬ ‫ص لُ قَ َ‬ ‫فَِإس َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َس ِِّ ْل َّبْوض وءَ ثی ْ‬ ‫ص یوة فَأ ْ‬ ‫یي َ​َْ ت َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي ِ ن َّبُْ ر ِ‬ ‫َّس ْد‬ ‫َن ثی َّْرَإ ْ َح ت تَطْ َم ِ ین َرَّإِْ ا ثی َّْرفَ ْ َرأْ َس َ‬ ‫ي َح ت تَ ْ​ْتَ د َل قَائم ا ثی ْ‬ ‫َوَّقْ َرأْ ِبَا تَیَ یس َر َ َْ َ َ ْ‬ ‫اجدَّ ثی َّرفَ ح ت تَس ت ِوع وتَطْم ِ ین جابِس ا ثی َّس ْد ح ت تَطْم ِ ین س ِ‬ ‫ح ت تَطْم ِ ین س ِ‬ ‫اجدَّ ثی َّْرفَ ْ َح ت‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ ْ َ َْ َ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬

‫ِ‬ ‫ي إیل َها‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)2222‬‬ ‫ییوتِ َ‬ ‫ع قَائِما ثی َّفْ َْ ُْ ب َ‬ ‫ي ِ ِْف َ‬ ‫تَ ْستَ ِو َ‬ ‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکایاحصیبدجسموبنیںیمامنزڑپےنھےکےیلآےئوتآںرضحتیلص‬

‫اہللہیلعوملسدجسميمایرطفرشتفیرےتھکےھت۔وہاحصیب(امنزڑپھرک)آےئاورآپوکالسمایکوتآپےنفرامیاہکاجاوررھپ‬ ‫امنزڑپھ ‪،‬اسےیلہکوتےنامنزںیہنڑپیھ ‪ ،‬وہواسپ ےئاوررھپامنزڑپھرکآےئاورالسمایک ‪،‬آںرضحتیلصاہللہیلعوملسےناس‬ ‫آجرسیتیرمہبتںیموہاحصیبوبےلہکرھپآپےھجم‬ ‫رمہبتیھبانےسیہیفرامیاہکواسپاجاورامنزڑپھ ‪،‬ویکہکنوتےنامنزںیہنڑپیھ۔ ر‬ ‫رامی ہک ب ب‬ ‫ح مت امنز ےک ےیل ڑھکے وہا رکو وت ےلہپ اهچ رطح ےس ووض‬ ‫امنز اک رطہقی اھکس دي ‪ ،‬آں رضحت یلص اہلل ہیلع وملس ےن ف ا‬ ‫رکو ‪،‬رھپہلبقرووہرکریبکتوہکاوروجھچکفرآندیجمںیمںیھمتیادےہاورمتآاسینےکاسھتڑپھکسوہوهڑپوھ ‪،‬رھپروکعرکواور ب ب‬ ‫ح‬ ‫پب ب‬ ‫وکسنےکاسھتروکعرکوکچوتاانپرسااھٹؤاور ب ب‬ ‫حدجسےیکاحلںیمایھچ‬ ‫حوپریرطحدیسےھڑھکےوہاجؤوتدجسہرکو ‪ ،‬ر‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رھپدجسہرکواور ب ب‬، ‫اہیںیہکدیسےھوہاجؤاوراانیمطنےسھٹیباجؤ‬، ‫رطحوہاجؤوتدجسہےسرسااھٹؤ‬ ‫حاانیمطنےسدجسہرکولوتپر‬ ‫ہیرطنقہاینپوپریامنزںیماخاركارکو۔‬، ‫اہیںیہکدیسےھڑھکےوہاجؤ‬، ‫رسااھٹؤ‬

w w l-m .a w rg .o rid aw © "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of the publisher and the author."

‫اذاکرمایمںیماوسہ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َّبْ َُِرَّءَةِ إِ ْس َكاتَة ‪...‬‬ ‫َِب هَریْ َرةَ قَ َ‬ ‫ْی َّبتی ْكِِّ ِی َوبَ ْ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ یَ ْسكت بَ ْ َ‬ ‫ال‪َ :‬إا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫َع ْن أِ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی‬ ‫ْی َّبتی ْكِِّ ِی َوَّبْ ُِ َرَّءَةِ َ ا تَُ ْول قَ َ‬ ‫َِب َوأ ل ْ​ْ یَا َرس ْو َل َّللِ إِ ْس َكات َ‬ ‫ي بَ ْ َ‬ ‫ال أَق ْول أَبیه یَ بَاع ْد بَْی ِ ْ َوبَ ْ َ‬ ‫فَُ ْیت‪ :‬بأِ ْ‬ ‫ْی َّبْم ْش ِرِق وَّبْم ْغ ِر ِ‬ ‫َّْلَطَایَ ا َإ َم ا ی َِ یُ ى َّبثی ْوِ َِّْلَبْ یَض ِ َن‬ ‫اع ْد ی‬ ‫ِ أَبیه یَ سَ لُ ِ ْ ِ َن ْ‬ ‫اع َإ َم ا بَ َ‬ ‫َ َ‬ ‫أ بَ ْ َ َ‬ ‫َخطَایَ َ‬ ‫ِ‬ ‫َّب یدسَ ِ‬ ‫اع بِابْ َم ِاء َوَّبثی ْی ِی َوَّبَِّْ َرِد‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)233‬‬ ‫س أَبیه یَ َّ ْیس ُْ َخطَایَ َ‬ ‫اوبہترہ (ریض اہلل ہنع) ےسروای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ریبکت رحتہمی اور فرا ت ےک درایمن‬ ‫رضحت ر‬ ‫ےنوپچ‪ :‬اےاهللےکروسل ‪،‬آپرپریمےامںیباپےیاوہں ‪ ،‬آپریبکتاورفرا ت‬ ‫ا‬ ‫دت ےکيل ح رےتہےھت‪...‬وتيم‬ ‫وھتڑی ر‬ ‫رامیہکںیمڑپاتھوہں‪:‬اےاہلل ‪،‬ریمےاورریمےگاوہںےکدرایمناینت‬ ‫ےکدرایمنیکاساخومیشںیمایکڑپےتھںیہ؟آپےنف ا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دوریرکینتجرشمقاوررغمبںیمےہ ‪،‬اےاہلل ‪،‬ےھجمگاوہںےساسرطحیاکرکےسیجدیفسڑپکالیمےسیاکوہیاےہ۔اےاہلل ‪،‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ریمےگاوہںوکیاین ‪ ،‬بترفاوراوےلےسدوھھال۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ ِ‬ ‫َع ْن َعیِ لْ بْ ِن أَِ​ِب طَابِ ر‬ ‫ال‪َ :‬و یج ْه ت‬ ‫ص یوةِ قَ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ أَسیه َإ ا َن إِ َ​َّ قَ َاَ إِ َق َّب ی‬ ‫ب َع ْن َرس ْول َّلل َ‬ ‫ْ‬ ‫وج ِهْ بِی ِذع فَطَر َّب یسماو ِ‬ ‫َّأ و َِّْلَر حِ​ِی فا و ا أَسَا ِ ن َّبْم ْش ِرإِْی إِ ین ی َالِ وسس ِكْ وَُْمی اع وِمَ​َاِ بِی هِ‬ ‫َ ْ َ ْ َ َ َ َ ْ َ َ ْ َ​َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ ْ َ ْ َ َ َ َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي بَ ه وبِ َذبِ َ ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫رل ِ‬ ‫ت َرل ِْب‬ ‫ي أ ْرأ َوأَسَا َن َّبْم ْس یم ْ َ‬ ‫ِ َّبْ​ْیَم َ‬ ‫ت أَسْ َ‬ ‫ت َّبْ َمی ي َ​َل إِب هَ إِیَل أَسْ َ‬ ‫ْی ََّبیه یَ أَسْ َ‬ ‫ْی َ​َل َش ِریْ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ إِیَل أَسْ َ ِ​ِ‬ ‫َوأَسَا َعِّْ د َ َیَ ْم ت سَ ْفس ْ​ْ َو َّْعتَ َرفْ ت ب َذسِْ ْ فَ ا ْیف ْر ِ ْل س ْوِ ِْب َْجْی ْ ا إسیهَ َ​َل یَ ْغف ر َّب ُّذس ْو َ‬ ‫ت َو َّْه د ْ‬ ‫ِ​ِلَحس ِن َِّْلَخ َال ِق َ​َل ی ه ِدع ِ​ِل ِ‬ ‫ي‬ ‫َّی ِر ْ‬ ‫ت بَِّی ْی َ‬ ‫ْ‬ ‫ص ِرف َع ل ْ َس یلَ َها إِیَل أَسْ َ‬ ‫ف َع ل ْ َس یلَ َها َ​َل یَ ْ‬ ‫ت َو ْ‬ ‫َح َسِ َها إِیَل أَسْ َ‬ ‫َْ ْ ْ‬ ‫َْ‬ ‫َّْلی ر إیُّه ِ​ِف یدیي وَّبشُّیر بَیس إِبَیي أَسَا بِي وإِبَیي تَِّارْإت وتَْابَیت أ ِ‬ ‫ي‪.‬‬ ‫َستَ ْغفرَ َوأَت ْوِ إِبَْی َ‬ ‫ْ َ َْ‬ ‫َو َس ْ​ْ َدیْ َ‬ ‫ي َو َْْ‬ ‫َ َ ْ َ َ​َ َ َ َ ْ َ ْ‬ ‫ْ َ​َ ْ َ َ‬ ‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8180‬‬ ‫سدیایلع(ریضاہللہنع) اک بنانےہہکیبنیلصاہللعلی ہوملسامنزرشوعرکےتوتتكیبي ررےکدعباسرطحےتہکےھت‪:‬يمےنوتاانپ‬

‫رخ یبالکل ی وس وہ رک اس یتسہ یک رطف رکلا ےہ سج ےن زيم وآامسن وک پدا كا ےہ اور يم ہرزگ رشموکں يم ےس ہن‬ ‫دیگاےہ‬ ‫وہں ‪،‬مریامنزاورمری رفیباین ‪،‬مرا بخااوررمیا ‪ ،‬ب اہللرپورداگراعملےکيلےہاساکوکیئرشیہن ‪،‬ےھجمایساکمکح ا‬ ‫ث‬ ‫اورںیماملسمونںيمےسوہںاےاہلل ‪،‬وتیبادشاہےہ ‪،‬ترےوساوکیئاہلٰہنوتمرارپورداگرےہاوريمترادنبہوہں ‪،‬يمےناینپ‬ ‫ھاھیےہاوراباےنپگاوہںاکافراررکیاوہں۔سپوتمرے ب گاہشخبدے ‪،‬اسيمہبشہنہکگاوہںوکوتیہاتشخب‬ ‫اجنرپملظ ا‬ ‫ےہ ‪،‬اورےھجماےھچاالخقیکدہایاطعفرام ‪،‬انیکدہاییھبوتیہدياےہ ‪،‬اور ب رتےاالخقوکھجمےسدوررکدے ‪،‬انوکدوریھبھجمےس‬ ‫وتیہرکےاگ ‪،‬يماحرضوہں ‪،‬رپورداگر ‪،‬ترامکحاجبالےنےکيلوپریرطحناروہں ‪،‬امتمالھبیئترےیہاہھتيمےہاور بترایئیک‬ ‫تبسنتریرطفہنےہ ‪،‬يمتریوقتےساقمئوہںاورےھجمولانٹیھبترییہرطفےہ ‪،‬وت بترتکواالےہ ‪،‬دنلبےہ ‪،‬يمھجت‬ ‫ےسرفغمتام اتگوہںاورتریرطفروجعرکیاوہں۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي َّبیه یَ‬ ‫ص یوَة قَ َ‬ ‫َّس تَ ْفتَ َع َّب ی‬ ‫ال‪ :‬س ِّْ َ اسَ َ‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ قَابَ ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ ْ‬ ‫ت‪َ :‬إ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫ي َوتَ َْاق َج ُّد َ َوَ​َل إِبهَ َیْی رَ ‪َّ( .‬بودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫َوِ​ِبَ ْم ِد َ َوتََِّ َارَ ْ‬ ‫َّذ َ‬ ‫رضحت اع ہش( ریض اهلل اہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اهلل ب ب‬ ‫ح امنز رشوع رکےت وت ےتہک‪:‬اےاهلل ‪،‬وتیاک ےہاوراینپدمحےک‬ ‫ث‬ ‫اسھتےہاورترایامتہبیب باترتکےہاورتریشانتہبدنلبےہاورترےوساوکیئ ٰ‬ ‫اٰلہنےہ۔‬

‫ااتتفحصل ٰوۃالیللےکاذاکرںیماوسہ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ال‪ :‬سأَبْت عائِشة أ یَ َّبْمِ​ِ ِ​ِْی بِأَ ل ر‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ی یى‬ ‫َ َ​َ‬ ‫ْ َْ‬ ‫ع َش ْ​ْء َإ ا َن سَِ ُّ َّلل َ‬ ‫َِب َسیَ َمةَ بْ ِن َعِّْد َّبیر َّْ ِن بْ ِن َع ْوف قَ َ َ‬ ‫َع ْن أِ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یوتَه َّبیه یَ َر ی‬ ‫ی یوتَه إِ َ​َّ قَ َاَ َن َّبیْی ُِ قَابَ ْ‬ ‫ت‪َ :‬إ ا َن إِ َ​َّ قَ َاَ َن َّبیْی ُِ َّفْ تَ تَ َع َ‬ ‫َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَ ْفتَ تع َ‬ ‫َّأ و َِّْلَر ِ ع ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫اَ​َ َّبْغَْی ِ‬ ‫ْی ِعَِّ ِاد َ فِْی َم ا‬ ‫َجِّْ َرَّئْی َُ َو ْی َكائْی َُ َوإِ ْس َرَّفْی َُ فَاطَر َّب یس َم َاو َ ْ َ‬ ‫ت َْاك َ بَ ْ َ‬ ‫ب َوَّب یش َه َادة أَسْ َ‬ ‫ي تَه ِدع ن تَ َش اء إِق ِی ر ر‬ ‫َإ اس وَّ فِی ِه َُیْتَیِف و َن َّه ِدِ بِم ا َّختیِ ِ ِ ِ‬ ‫َُّل ل بِ​ِإ ْسِ َ ِ‬ ‫َّس ُّ ْس تَ ُِْی رَ‪.‬‬ ‫ْ ْ ْ َ ْ َ‬ ‫ْ ْ‬ ‫ي إسی َ ْ ْ َ ْ‬ ‫ف فْی ه َن َْ‬ ‫َ‬ ‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8188‬‬

‫ٰ‬ ‫رضحت اوبہملس نب‬ ‫دبعارلمح نب وعف (ریض اہلل ہنع)ےتہک ںیہہکںیمےناماوملنینماع ہش( ریضاهللاہنع)ےسوپاھچہکیبن‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫حاینپراتیکامنزڑپتههتوتاےسسکرطحرشوعرکےتهت؟اپںےناتبیاہکآپ ب ب‬ ‫یلصاہللہیلعوملس ب ب‬ ‫حراتیکامنزےک‬ ‫يل ک‬ ‫ُکرے وہےت وت اینپ امنز اس داع ےسرشوع رکےت‪ :‬اے اہلل ‪ ،‬ربجالیئ ‪ ،‬اکیملیئاورارسالیفےکرپورداگر ‪،‬اےآامسونںاورزنیم‬ ‫ےک دیپا رکےن واےل ‪ ،‬اے ب‬ ‫اغی اور احرض وک اجےنن واےل ‪،‬وت یہ اےنپ دنبوں ےک بامت ان اعمالمتاک صيف رکے اگ نج يم وہ یبامہ‬

‫االتخفرکےتںیہ۔اےاہلل ‪،‬قحیکنجیباوتںںیماالتخفوہایگےہوتےھجمانںیماینپوتيیشخبےسدیسےھراےتسرپرھک ‪،‬ےبکش‬ ‫وتیہےسجاچاتہےہدیسےھراےتسیکدہایاطعفرامیاےہ۔‬

‫ااتتفحامنزےکاذاکر‬

‫َع ْن أَسَ ر‬ ‫َُّلَ ْم د بِی ِه ََّْ دَّ َإثِْی رَّ طَیلِّ ا َِّ َارإ ا فِْی ِه‬ ‫ص ی‬ ‫ال ْ‬ ‫ف َوقَ ْد َح َف َزه َّب ِی َفس فَ َُ َ‬ ‫س أَ ین َرج ال َج اءَ فَ َد َخ َُ َّب ی‬ ‫ال‪ :‬أَیُّك َ َّبْم ت َكیلَ بِابْ َكیِم ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪:‬‬ ‫اأا فَ أ َ​َریَ َّبْ َُ ْوَ فَ َُ َ‬ ‫ی یوتَه قَ َ‬ ‫ْ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َ‬ ‫فَیَ یم ا قَض ى َرس ْول َّلل َ‬ ‫َ‬ ‫ال َرج ٌُ‪ِ :‬جْ ت َوقَ ْد َح َف َزِ َّب ِی َفس فَُ ْیت َه ا فَ َُ َ‬ ‫أَیُّكَ َّبْمتَ َكیلَ ِ َا فَِإسیه َ​َْ یَُ ُْ بَأْس ا فَ َُ َ‬ ‫ال‪ :‬بَ​َُ ْد َرأَیْت َّثْ َ ْ‬ ‫َع َشَر َ یَكا یَِّْتَ ِدرْوسَ َها أَیُّه َْ یَ ْرفَْ َها‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬

‫رضحت اسن (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہہک ای آدیم آیا اور فص ںیم دالخ وہایگ اور اس اک اسسن وھپل راہ اھت ‪ ،‬اس ےن‬ ‫اہک‪ُْ ََّ’:‬لَ ْم د بِی ِه ََّْ دَّ َکثِْی رَّ طَیلِّ ا َِّ َارک ا فِْی ِه‘ ب ب‬ ‫حروسلاہللیلصاہللہیلعوملسامنزےسافرغوہےئوتفرامیاہکمتںیمےسامنزںیمہی‬ ‫املکت ےنہک واال وکن ےہ؟ ولگ اخومش رےہ ‪ ،‬آپ ےن دویبارہ فرامیا ہک متںیم ےس ہی املکت ےنہک واال وکن ےہ؟ اس ےن وکیئ طلغ یبات‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫آی وت ریما اسسن وھپل راہ اھت ‪ ،‬ب‬ ‫رامی ہک ںیم ےن یبارہ‬ ‫ی ںیم ےن ہی املکت ےہک ‪ ،‬آپ ےن ف ا‬ ‫ںیہن یہک وت ای آدیم ےن رعض ایک ہک ںیم ا‬ ‫فروتشںوکداھکیوجاناملکتوکاورپےلاجےنےکےیلیبامہ ٹپھرےہےھت۔‬

‫ااتتفحصل ٰوۃالیللےکاذاکر‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ال‪:‬‬ ‫َع ِن بْ ِن َعِّیا رس َر ِض َْ َّلل َعِْ ه َم ا قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ قَ َاَ ِ َن َّبیْی ُِ یَتَ َه ی د قَ َ‬ ‫ال‪َ :‬إ ا َن َّبِیِ ُّ َ‬ ‫ِ‬ ‫َُّلم د بَي ْی ي َّب یس ماو ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّأ َو َِّْل َْر ِ َوَ ْن‬ ‫ي ْ‬ ‫ي َْ ْ َ‬ ‫ت قَیلَ َّب یس َم َاوَّأ َو َِّْل َْر ِ َوَ ْن فی ِه ین َوبَ َ‬ ‫أَبیه یَ بَ َ‬ ‫َُّلَ ْمد أَسْ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َُّلم د أَسْ ت یِ ي َّب یس ماو ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّأ َو َِّْل َْر ِ‬ ‫ي ْ‬ ‫ت س ْور َّب یس َم َاوَّأ َو َِّْل َْر ِ َوَ ْن ف ْی ِه ین َوبَ َ‬ ‫ف ْی ِه ین َوبَ َ‬ ‫َُّلَ ْم د أَسْ َ‬ ‫ي َْ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َُّل ُّ ووعد َ ْ ِ‬ ‫َّجَِی ة َح ٌّ َوَّبِیار َح ٌّ َوَّبِیِِّیُّ ْو َن َح ٌّ َوُمَ یم ٌد‬ ‫ي َح ٌّ َو ْ‬ ‫ي ْ‬ ‫ت َْ َ َ ْ‬ ‫َُّلَ ُّ َوب َُا َ َح ٌّ َوقَ ْوب َ‬ ‫َوبَ َ‬ ‫َُّلَ ْمد أَسْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ي أَسَِّْ ت‬ ‫ي تَ َویإ ْی ت َوإِبَْی َ‬ ‫ي َ َ ِْ ت َو َعیَْی َ‬ ‫َس یَ ْمت َوبِ َ‬ ‫اعة َح ٌّ أَبیه یَ بَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َح ٌّ َوَّب یس َ‬ ‫يأْ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ت َّبْم َُ لدَ‬ ‫ای ْمت َوإِبَْی َ‬ ‫َوبِ َ‬ ‫َس َرْرأ َوَ ا أ َْعیَِْ ت أَسْ َ‬ ‫ي َحا َإ ْم ت فَ ا ْیف ْر ِ ْل َ ا قَ ید ْ ت َوَ ا أَ یخ ْرأ َوَ ا أ ْ‬ ‫ي َخ َ‬ ‫ت‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8802‬‬ ‫ت َّبْم َِ لخر َ​َل إِبهَ إِیَل أَسْ َ‬ ‫َوأَسْ َ‬ ‫رضحت انب ابعس ریض اہلل امہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ب ب‬ ‫ح راتںیم دجہت ےک ےیل ڑھکے‬

‫ہرطحیکرعتفیاوررکشریتےیہےیلزابیےہ ‪،‬وتآامسناورزنیماورانںیمرےنہوایلامتمولخمقاک‬ ‫وہےتوتہیداعڑپےتھ‪:‬اےاہلل ‪ ،‬ر‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اھبنسےنلواالےہاوردمحامتمیکامتمسبریتےیہےیلانم ب ےہ ‪،‬آامسناورزنیماورانیکامتمولخماقترپوکحمرصفریتے‬ ‫یہےیلےہاوردمحریتےیہےیلےہ ‪،‬وتآامسناورزنیماوروجھچکانےکدرمانےہاس ب اکونرےہاوردمحریتےیہےیلزابیےہ ‪،‬‬ ‫ث‬ ‫وتآامسنوزيماکیبادشاهےہاوراسرییکاسریدمحترےیہيلےہ ‪،‬وتقحےہ ‪،‬ریتاودعہقح ‪،‬ریتیالماقتقحےہ ‪،‬ریتافرامنقح‬ ‫ےہ ‪ ،‬بجقحےہ ‪،‬دوزخقحےہ ‪ ،‬ب‬ ‫وہیقحےہ ‪،‬اےاہلل ‪،‬ںیمریتایہفرامں‬ ‫اناقحںیہ ‪،‬دمحمیلصاہللہیلعوملس قحںیہاورمایماک ا‬ ‫تج‬ ‫بترداروہںاوریھجترپاامینالیا ‪،‬یھجترپرھبواسكا ‪،‬ریتییہرطفروجعكا ‪ ،‬هےاسھتےلرکترےدونمشںےسڑلااورترےیہ‬ ‫ث‬ ‫یاسفریادالیا۔انچہچنوجاطخںیئھجمےسےلہپوہیئںیہاوروجدعبںیموہںیگ ‪،‬وجاطختمالنوہیئہاوروجوپسدهوہیئہ ‪،‬ان ب‬ ‫ک‬ ‫یکرفغمتفرام ‪،‬وتیہآےگ ب رتهاےنواالاوروتیہےھچیپرےنھکواالےہ ‪،‬ریتےوساوکیئوبعمدںیہن۔‬

‫َع ِن بْ ِن َعِّی ر‬ ‫ت‬ ‫ي ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ قَ َاَ ِ َن َّبیْی ُِ یَتَ َه ی د قَ َ‬ ‫ال‪ :‬أَبیه یَ بَ َ‬ ‫َُّلَ ْم د أَسْ َ‬ ‫اس َإ ا َن َّبِیِ ُّ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت‬ ‫ي ْ‬ ‫ي ْ‬ ‫ت قَیلَ َّب یس َم َاوَّأ َو َِّْل َْر ِ َوَ ْن فْی ِه ین َوبَ َ‬ ‫س ْور َّب یس َم َاوَّأ َو َِّْل َْر ِ َوَ ْن فْی ِه ین َوبَ َ‬ ‫َُّلَ ْم د أَسْ َ‬ ‫َُّلَ ْمد أَسْ َ‬ ‫ي َح ٌّ َوبَُِا َ َح ٌّ َو ْ‬ ‫ْ‬ ‫اعة َح ٌّ َوَّبِیِِّیُّ ْو َن َح ٌّ َوُمَ یم ٌد َح ٌّ‬ ‫َُّلَ ُّ َوَو ْعد َ َح ٌّ َوقَ ْوب َ‬ ‫َّجَِیة َح ٌّ َوَّبِیار َح ٌّ َوَّب یس َ‬ ‫ي َحا َإ ْم ت فَا ْی ِف ْر ِ ْل‬ ‫ای ْمت َوإِبَْی َ‬ ‫ي أَسَِّْ ت َوبِ َ‬ ‫ي َ َ ِْ ت َوإِبَْی َ‬ ‫ي تَ َویإ ْی ت َوبِ َ‬ ‫َس یَ ْمت َو َعیَْی َ‬ ‫أَبیه یَ بَ َ‬ ‫يأْ‬ ‫ي َخ َ‬ ‫ت‪( .‬ط ارى‪ ،‬رق َ‬ ‫ت َّبْم َِ لخر َ​َل إِب هَ إِیَل أَسْ َ‬ ‫ت َّبْم َُ لدَ َوأَسْ َ‬ ‫َس َرْرأ َوَ ا أ َْعیَِْ ت أَسْ َ‬ ‫َ ا قَ ید ْ ت َوَ ا أَ یخ ْرأ َوَ ا أ ْ‬ ‫‪)2282‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحتانبابعس(ریضاہللامہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملس ب ب‬ ‫حراتںیمدجہتےکےیلڑھکےوہےتوت‬ ‫ہیداعرکےت‪:‬اےاہلل ‪،‬ریتےیہےیلامتم دمحےہ ‪،‬وتآامسنوزنیماکاورانںیموموجدامتمزیچوںاکونرےہ ‪،‬ریتےیہےیلاسریدمح‬ ‫ےہ ‪،‬وتآامسناورزنیماورانںیموموجدامتمزیچوںاکاقمئرےنھکواالےہاورریتےیہےیل امتمدمحےہ ‪،‬وتقحےہ ‪،‬ریتاودعہقحےہ ‪،‬‬ ‫انقحںیہاوردمحمقحںیہ۔اےاہلل ‪،‬يمےنوخد‬ ‫ریتاوقلقحےہ ‪،‬ھجتےسانلمقحےہ ‪ ،‬بجقحےہ ‪،‬دوزخقحےہ ‪،‬مایمقحےہ ‪ ،‬ب ا‬ ‫تج‬ ‫وکریتےرپسدایک ‪،‬ھجترپرھبواسایک ‪،‬ھجترپاامینالیا ‪،‬ریتیرطفروجعایک ‪ ،‬هےاسھتےلرکترےدونمشںےسڑلااورترےیہیاس‬ ‫ث‬ ‫فریاد الیا ‪ ،‬انچہچن ریمی ایلگ اور یلھچپ اطخںیئ اعمف رکدے ‪ ،‬وہ یھب وج ںیم ےن وپسده لاررپ یک ںیہ اور وہ یھب وج مالن یک ںیہ وت یہ‬ ‫ک‬ ‫چيج‬ ‫بر‬ ‫آےگتهاےنواالاوروتیہ هےرکےنواالےہ ‪،‬ریتےوساوکیئوبعمدںیہن۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫امنزںیمفرا تافہحتاکزلوم‬

‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫صا ِ ِ‬ ‫ال َ​َل ی یوَة بِم ن یَ ی ُْ رأْ بَِف ِااَ ِة َّبْ ِكتَ ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫ت أَ ین َرس ْو َل َّللِ َ ی‬ ‫اِ‪.‬‬ ‫َع ْن عَِّ َاد َة بْ ِن َّب ی‬ ‫ی ى َّلل َعیَْیه َو َس َ​َ قَ َ َ َ ْ ْ َ َ‬ ‫رضحتابعدہنباصم(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬اس صخشیکوکیئامنز‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ہنسجےن (اسيم)وسر ٔہافہحتہنڑپیھ۔‬

‫ِ‬ ‫ال‪ :‬ن ی یى ی یوة َ​َ ی ُْ رأْ فِی ه ا بِ أ لَ َّبُْ ر ِ‬ ‫َن فَ ِه َْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ قَ َ َ ْ َ َ ْ َ َ ْ َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرةَ َع ِن َّبِی ِ ل َ‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّج ثَ​َالثا َیْی ر یَ​َ راَ فَُِْیُ ِ​ِلَِِب هریْرةَ‪ :‬إِسیا سَك ْون َوَرَّءَ ِْ‬ ‫ي فَِإ لْ َِذ ْ​ْ ت َرس ْو َل‬ ‫َّْل َ ِاَ فَ َُ َ‬ ‫ال‪َّ :‬قْ َرأْ َا ِ ِْف سَ ْف ِس َ‬ ‫خ َد ٌ‬ ‫َ ْ َ​َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص َف ْ ِ‬ ‫ْی َوبِ َْ​ِّْ ِد ْع َ ا‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَُ ْول‪ :‬قَ َ‬ ‫ال َّلل تَ َْ اق‪ :‬قَ َس ْمت َّب ی‬ ‫ص یوةَ بَْی ِ ْ َوبَ ْ َ‬ ‫ْی َعِّْ د ْع س ْ‬ ‫َّلل َ‬ ‫ال َّلل تَْ اق‪َِ :‬‬ ‫َُّلم د بِی ِه ر ل ِ‬ ‫ال‬ ‫ال‪َّ :‬ب یر َّْ ِن َّب یرِحْی َِ قَ َ‬ ‫َّ َدِ ْ َعِّْ ِد ْع َوإِ َ​َّ قَ َ‬ ‫ْی قَ َ‬ ‫َس أ َ​َل فَِإ َ​َّ قَ َ‬ ‫ِ َّبْ​ْیَم َ‬ ‫َ‬ ‫ال َّبْ َْ​ِّْ د‪ْ َْ :‬‬ ‫َ‬ ‫ال‪ :‬ابِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ال َ یرة فَ یو َ إِل َعِّْ ِد ْع‬ ‫ال‪َ​َ :‬ی َدِ ْ َعِّْ ِد ْع َوقَ َ‬ ‫ي یَ ْوَِ َّب لدیْ ِن قَ َ‬ ‫َّلل تَ َْ اق‪ :‬أَثْ َعیَ یْ َعِّْ د ْع َوإ َ​َّ قَ َ َ‬ ‫ص َرَّ َس‬ ‫ْی َعِّْ ِد ْع َوبِ َْ​ِّْ ِد ْع َ ا َس أ َ​َل فَِإ َ​َّ قَ َ‬ ‫ال‪ :‬إِیا َ سَ ْ​ِّْد َوإِیا َ سَ ْستَِْ ْ​ْی قَ َ‬ ‫فَِإ َ​َّ قَ َ‬ ‫ال‪ْ َِّ :‬ه ِدسَا َّب ل‬ ‫ال‪ :‬ه َذَّ بَْی ِ ْ َوبَ ْ َ‬ ‫ِ ِ یِ‬ ‫ت َعیَ ْی ِهَ َی ِْی َّبْم ْغض و ِ‬ ‫ال‪ :‬ه َذَّ بِ َْ​ِّْ ِد ْع َوبِ َْ​ِّْ ِد ْع َ ا‬ ‫ِ َعیَ ْی ِه َْ َوَلَ َّب ی‬ ‫ْی قَ َ‬ ‫ض ابل ْ َ‬ ‫ین أَسْ َْ ْم َ‬ ‫َ ْ‬ ‫ْ‬ ‫َّبْم ْس تَُْی َ​َ ی َرَّ َس َّب ذ َ‬ ‫َسأ َ​َل‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)121‬‬ ‫رضحت اوبہرترہ (ریض اہلل ہنع)ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬سج ےن امنز ادایک اور اسںیم ام ارقلآن ہن‬

‫رامیاورفرامیا‪:‬یاامتمےہ ‪،‬اوبہرترہ(ریضاهللہنع)ےساہکایگہکمہضعباواقت‬ ‫ڑپیھوتاسیکامنزیاصقےہ ‪،‬آپےننیترمہبتیہیف ا‬ ‫ااممےکےھچیپوہےتںیہ؟وتاپںےناہکہکافہحتوکدلںیمڑپوھ ‪،‬ویکہکنںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسانسےہہکاہللزعولج‬ ‫دیےہاورریمےدنبےےکےیل‬ ‫فرامےتںیہہکيمےنامنز ینعوسر ٔہافہحتوکاےنپاوراےنپدنبےےکدرایمندووصحںںیممیسقترک ا‬ ‫حدنبہََّ ُْلم د بِی ِه ر ل ِ‬ ‫وہےہوجاسےناماگن۔انچہچن ب ب‬ ‫ْیاتہکےہوتاہللاعتیلٰفرامےتںیہہکریمےدنبےےنریمیدمحایبنیک‬ ‫ِ َّبْ​ْیَم َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫حوہ’ ابِ ِ‬ ‫اور ب ب‬ ‫ع یَ ْوَِ َّب لدیْ ِن‘اتہکےہوتاہلل‬ ‫حوہ’َّبیر َّْ ِن َّبیرحْی َِ ‘اتہکےہوتاہللفرامیاےہہکریمےدنبےےنریمیانثایبنیکاور ب ب َ‬

‫رامیےہہکریمےدنبےےناےنپ ب اکمریمے‬ ‫فرامیاےہ‪:‬ریمےدنبےےنریمی بترریگایبنیکاوراییبارراویےناہکہکاهللف ا‬ ‫رپسدرکدم اور ب ب‬ ‫او سَ ْس تَِْْی‘اتہکےہوتاہللفرامیاےہہکہیریمےاورریمےدنبےےکدرایمنےہاور‬ ‫او سَ ْ​ِّْ د َوإِی َ‬ ‫حوہ’إِی َ‬ ‫ِ ِ یِ‬ ‫ت َعیَْی ِهَ َی ِْی َّبْم ْغض ِ‬ ‫دنبےےکےیلوہےہوجاسےناماگنےہ ب ب‬ ‫وِ َعیَ ْی ِه َْ‬ ‫حوہ’َِّ ْه ِدسَا َّب ل‬ ‫ین أَسْ َْ ْم َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫صَرَّ َس َّبْم ْستَُْی َ​َ یَرَّ َس َّبذ َ‬ ‫ْی‘اتہکےہوتاہللزعولجفرامیاےہ‪:‬ہیریمےدنبےےکےیلےہاورریمےدنبےےکےیلوہےہوجاسےناماگن۔‬ ‫َوَ​َل َّبضیابل َ‬

‫لاالامجعںیمدتقمویںیکراعی‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ر‬ ‫َع ْن أَسَ ِ‬ ‫ی یوةِ َّبْ َف ْ ِر فَُِْی َُ‪ :‬یَ ا‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َج یوَز َ َ‬ ‫َّأ یَ ْوَ ِف َ‬ ‫س بْ ِن َ اب ي أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫رسو َل َّللِ َِ ج یوْزأا قَ َ ِ‬ ‫أ أَ ْن أفْ ِر َ بَه أ ی ه‪ ََّّ( .‬د‪،‬‬ ‫ص یل ْ​ْ فَأ َ​َرْد ُّ‬ ‫َ َ َ‬ ‫ال َذ ْ​ْت ب َكاءَ َ‬ ‫ی ِ ل فَ ََِ ِْ ت أَ ین أ ی ه َ ََِْ ا ت َ‬ ‫َ ْ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رقَ ‪)82011‬‬

‫رضحتاسننبامک(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکایروزیبنیلصاهللعلی ہوملسےنامنزرجفڑپهاےنيمدلجییکوتآپ‬ ‫ےسوپچاگاہکآپےنامنزيمدلجیكںیکےہ؟وتآپےنفرامیا‪:‬يمےنےچبےکروےنیکآوازىنسهب ‪،‬وتيمےنخالكاہک‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اسیکامںمارےاسھتامنزڑپھریہوہیگ۔انچہچنيمےناچاہہکاےساسےچبےکيلافرغرکدوں۔‬

‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫ال إِ لْ َِلَق ْوَ ِ​ِف َّب ی‬ ‫صیوةِ أ ِریْد أَ ْن أطَلو َل فِْی َها فَأ ْ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب قَتَ َاد َة َع ِن َّبِیِ ل َ‬ ‫َذَ ب َك اءَ‬ ‫ی َالِ ْ َإَر َِّهیَةَ أَ ْن أَش ی َعیى أ ل ِه‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫َّب ی‬ ‫صِ ل فَأ َ​َ​َتَ یوز ِ​ِف َ‬ ‫رامی ہک ںیم ىبمل امنز ڑپےنھ‬ ‫رضحت اوباتقدہ احرث نب ریعب ‪،‬یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےس روای رکےتہ ہک آپ ےن ف ا‬

‫وہیوہں ‪،‬نکیلیسکےچبےکروےنیکآوازنسرکامنزوکیکلہرکداتیوہں ‪،‬ویکہکنيماسیکامں(وجامنزيممارے‬ ‫ےکارادہےسڑھکا ا‬ ‫اسھترشیوہیگاس) وکفیلکتںیمھاانل بترااتھجمسوہں۔‬

‫فرا تںیمترلیت‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪:‬‬ ‫ت َِّسیك َْ َلَ تَ ْس تَ ِطیْوسَ َها قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَ َُابَ ْ‬ ‫صةَ أَسی َها س یَ ْ‬ ‫ت َع ْن ق َرَّءَة َرس ْول َّلل َ‬ ‫َع ْن َح ْف َ‬ ‫ال أَب و ع ا ِ ر ‪ :‬قَ َ ِ‬ ‫ال‪ :‬فَ َُ رأَأ قِ رَّءة تَر یس یَ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َىب یَْی َك ةَ‬ ‫َخِ ِْبیَِْا َا قَ َ َ ْ َ َ َ ْ‬ ‫فَُْی َُ َلَا أ ْ‬ ‫ت فْی َه ا قَ َ ْ َ‬ ‫ال سَاف ٌ‪ :‬فَ َ ك ى بََِ ا بْ ِن أِ ْ‬ ‫ِ َّبْ​ْیَ ِمْی ثی قَطی ََّبیر َّْ ِن َّبیرِحی َِ ثی قَطی ابِ ِ‬ ‫ي یَ ْوَِ َّب لدیْ ِن‪ََّّ( .‬د‪ ،‬رقَ ‪)02128‬‬ ‫ْ‬ ‫َُّلَ ْمد بِی ِه َر ل‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ‬ ‫وپچگاوتاپںےناہک‬ ‫رضحتحف ضہ(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہکانےسیبنیلصاهللعلی ہوملسیکفرا تےکیبارےيم ا‬

‫ہک مت ولگ وت اسیک ااطتسع ہن رهك ‪،‬آپ ےساہک گا ہک آپ مہ اس ےک یبارے يم اتبي وت ىہس ‪،‬وت آپ ےن ترت (آہتسہ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫آہتسہدرىتس)ےکاسھت رفا تیک۔اوباعرم ‪،‬یاعفیکروای بنانرکےتوہےئےتہکہہکانبایبملی كہےناسفرا تیکلقنرکےت‬

‫َُّلمد بِی ِه ر ل ِ‬ ‫پرےک ‪،‬پر’ ابِ ِ‬ ‫ي یَ ْوَِ َّب لدیْ ِن‘ڑپها۔‬ ‫ْی‘ ڑپاھ ‪،‬پررےک ‪،‬پر’ََّبیر َّْ ِن َّبیرِحْی َِ‘ ڑپها ‪ ،‬ر‬ ‫ِ َّبْ​ْیَم َ‬ ‫وہےئ’ َْ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬

‫نسحفرا تیکتربیغ‬

‫ال رس ول َّللِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ بَیس ِ ِیا ن یَ ی تَ غَ ین بِابُْر ِ‬ ‫َن‪( .‬ط ارى‪ ،‬رق َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرةَ قَ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ ْ َ َْ َْ‬ ‫ال‪ :‬قَ َ َ ْ‬ ‫ْ‬

‫‪)2202‬‬

‫رضحت اوبہرترہ( ریض اہلل ہنع) ےن ایبنایک ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬وج وخش آوازی ےس فرآن ںیہن‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ڑپاتھ ‪ ،‬وہمہاملسمونںےکرطقیرپںیہنےہ۔‬

‫‪)8282‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ِن َّبِّْ ر َِّء بْ ِن َعا ِز ر‬ ‫َی َوَّتِك َْ‪( .‬سس ائى‪ ،‬رق َ‬ ‫ال‪ :‬قَ َ‬ ‫ِ قَ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ‪َ :‬زیلِوَّ َّبُْ ْرَ َن بِأ ْ‬ ‫ال َرس ْول َّلل َ‬ ‫َ​َ‬

‫رکو۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رامیہکفرآنوکاینپآوازوںےسمري‬ ‫رضحت بترا نباعزب(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسےنف ا‬

‫دجہتںیمیبنیلصاہللہیلعوملسیکلاالفرا توامنز‬

‫ِ‬ ‫َّأ بَْی یَ رة فَ افْ تَتَ َع َّبَِّْ َُ َرَة فَُ ْی ت‪ :‬یَ ْرَإ ِعِْ َد‬ ‫َع ْن ح َذیْ َف ةَ قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َ َ‬ ‫ی یْیت َ َ َّبِی ِ ل َ‬ ‫ال‪َ :‬‬ ‫ِ ِ‬ ‫َل‬ ‫ص یل ْ​ْ ِ َا ِ ِْف َرْإ َْ رة فَ َمض ى فَُ ْی ت‪ :‬یَ ْرَإ ِ َا ثی َّفْ تَ تَ َع َّبِل َس اءَ فَ ََُرأ َ​َه ا ثی َّفْ تَ تَ َع َ‬ ‫َّبْمائَ ة ثی َ ض ى فَُ ْی ت ی َ‬ ‫ِ رِ‬ ‫ِ ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع ْمَرَّ َن فَ ََُرأ َ​َها یَ َُْرأ تَ َر لسال إ َ​َّ َ یر بآیَة فْی َها تَ ْسِِّ ٌ‬ ‫یع َسِّی َع َوإ َ​َّ َ یر بس ََِّل َس أ َ​َل َوإ َ​َّ َ یر بتَ َْ ُّو تَ َْ یو َ ثی َرَإ َ‬ ‫فَ ُْ ی ُول‪ :‬سِّ ا َن رلِب َّبْ​ْ ِ ی َِ فَ َك ا َن رإوع ه َْ وَّ ل ن قِیا ِ ِه ثی قَ َ ِ‬ ‫َّ َده‪(.‬وِ​ِف ح ِدی ر‬ ‫ِ ِ‬ ‫ث)‬ ‫ال‪َ :‬ذ َ َّلل ب َم ْن َ َ ْ َ ْ‬ ‫َْ َ​َ َ ْ‬ ‫ْ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ​َ َ َ ْ‬ ‫ال‪َِ :‬ذ َّلل بِمن َِ‬ ‫ِب َِّْلَ ْعی ى‬ ‫ي ْ‬ ‫َُّلَ ْم د ثی قَ َاَ طَ ِویْال قَ ِریِّْ ا ِ​ِمیا َرَإ َ ثی َس َ َد فَ َُ َ‬ ‫َّ َده َربیَِ ا بَ َ‬ ‫َْ‬ ‫فَ َُ َ َ‬ ‫ال‪:‬س ِّْ َ ا َن َرلَ‬ ‫فَ َكا َن س ْوده قَ ِریِّْا ِ ْن قِیَا ِ ِه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8183‬‬ ‫رضحتخدن فہ(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکںیمےنایراتیبنیلصاہللہیلعوملسےکاسھتامنزڑپیھ ‪،‬آپےنوسر ٔہرقبہ‬

‫یک التوت رشوع یک وت ںیم ےن اہک ہک آپ وس آیات رپ روکع فرامںیئ ےگ ‪ ،‬رھپ آپ آےگ ےلچ وت ںیم ےن اےنپ دل ںیم اہک ہک آپ اس‬ ‫وسرت وک دو روتعکںںیم وپری رکي ےگ ‪ ،‬رھپ آےگےلچ ‪ ،‬ںیم ےن دلںیماہک ہک آپ اس ای وپری وسرت رپ روکع فرامںیئ ےگ ‪،‬رھپ‬ ‫ن یکالتوترشوعرکدی ‪،‬وپریوسرتڑپیھ ‪،‬رھپآپےنوسر ٔہ ِ‬ ‫آلرمعانرشوعرکدی ‪،‬اسوکآپےنترلیتاور‬ ‫آپےنوسر ٔہ ا‬ ‫حآپاسآیےسزگرےتہکسجںیمحیبستوہیتوتآپ’س ِّْ َ ا َن َّللِ‘ےتہکاور ب ب‬ ‫وخیبےکاسھتڑپاھ ‪ ،‬ب ب‬ ‫حآپیسکوسالوایلآی‬ ‫ےس زگرےت وت آپ اهلل ےس وسال رکےتاور ب ب‬ ‫ح آپ وعتذ وایل آی ےس زگرےت وت آپ اهلل یک انپہ ام ےتگ ‪،‬رھپ آپ ےن روکع فرامیا‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اور’سِّ ا َن رلِب َّبْ​ْ ِ ی َِ‘ ڑپےتھرےہ ‪،‬اہیںیہکآپاکروکعیھبمایمےک بت براتروہایگ ‪،‬رھپآپےن’ َِذ َّللِ بِمن َِ‬ ‫َّ َده‘اہک ‪،‬رھپ‬ ‫َْ َ​َ َ ْ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬

‫راتاھت۔‬ ‫دتیابملمایمفرامیا ‪،‬رھپآپےندجسہایکاورآپاکدجسہیھباینپلااليمآپےکمایمےک بت ب ر‬ ‫اسےکدعبروکعےک بت براتر ر‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ف ب ِن ابِ ر‬ ‫ورَة‬ ‫ي َِّْلَ ْش َ ِْ لْ قَ َ‬ ‫ال‪ :‬ق ْم ت َ َ َرس ْول َّلل َ‬ ‫َع ْن َع ْو ْ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ بَْی یَ ة فَ َُ َاَ فَ َُ َرأَ س َ‬ ‫ف فَس أ َ​َل وَ​َل َا ُّر بِآی ِة َع َذ ر‬ ‫ِ ِ رِ‬ ‫ِ‬ ‫ال ثی َرَإ َ بَُِ ْد ِر قِیَا ِ ِه یَُ ْول‬ ‫ف فَتَ َْ یو َ قَ َ‬ ‫َِّ إِیَل َوقَ َ‬ ‫َ‬ ‫َّبَِّْ ََُرة َ​َل َاُّر بآیَة َر ََّْة إیَل َوقَ َ َ َ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ال ِ​ِف س وِدهِ‬ ‫ِ​ِف رإو ِع ِه‪ :‬س ِّ ا َن ِع ْ ِ‬ ‫ِ ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫َْ‬ ‫َّجََِّ رْوأ َوَّبْ َمیَك ْوأ َوَّبْك ِْْبیَاء َوَّبْ َْ َ َم ة ثی َس َ َد ب َُ ْد ِر قیَا ه ثی قَ َ ْ ْ‬ ‫ْ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ ِ‬ ‫ورة‪َّ( .‬بو دَّ د‪ ،‬رقَ ‪)122‬‬ ‫ِ ثْ َُ ب َ‬ ‫ورة س َ‬ ‫ي ثی قَ َاَ فَ ََُرأَ بآل ع ْمَرَّ َن ثی قَ َرأَ س َ‬ ‫رضحتوعفنبامکایعجش(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکایراتںیمروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکاسھتامنزںیمڑھکا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫وہا ‪،‬وتآپےنیلہپرتعکےکقامںیموسر ٔہرقبہڑپیھ۔دورانفرا ت ب ب‬ ‫حآپیسکرک توایلآیرپےتچنہپوتواہںارہھےتاوراہلل‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےسرک تبلطرکےتاور ب ب‬ ‫حذعابوایلآیرپےتچنہپوتواہںیھبارہھےتاوراہللےکذعابےساسیکانپہبلطرکےت ‪،‬رھپآپ‬ ‫ک‬ ‫ےنقام ب‬ ‫راتیہروکعایک ‪،‬اورروکعںیمہیذرکرکےترےہ‪:‬یاکےہوهذاتوجرہقورصتفاور بترایئاورتمظعیکامکےہ۔اس‬ ‫ےکت ب ر‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ےک دعب آپ ےن مایم یہ ب‬ ‫رات دجسہ ایک اور دجسہ ںیم یھب ویہ ذرک رکےت رےہوج روکع ںیم كا تا۔رھپ (دورسی رتعک ےک ےیل)‬ ‫ےکت ب ر‬ ‫ڑھکےوہےئاوروسر ٔہآل رمعانڑپیھ ‪،‬رھپ(یبایقدوروتعکںنعيیتریاوروچهبںیمیھب) ایایوسرتڑپیھ۔‬

‫آیاتدجسہںیماوسہ‬

‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َّب ِی ْ َ​َ ِ​ِبَ یك ةَ فَ َس َ َد فِْی َه ا َو َس َ َد َ ْن‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّللِ َر ِض َْ َّلل َعِْه‪ :‬قَ َ‬ ‫ال‪ :‬قَ َرأَ َّبِیِ ُّ َ‬ ‫ِ‬ ‫َِّ فَرفَْ ه إِق جِّ هتِ ِه وقَ َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ي قتِ َُ‬ ‫ال یَكْفْی ِ ْ ه َذَّ فَ َرأَیْت ه بَ ْ​ْ َد ب َ‬ ‫َ َْ ه َیْی َر َش ْی رن أ َ‬ ‫َخ َذ َإ ًّف ا ْن َحص ى أَْو ت َر َ َ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫َإافِرَّ‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫رضحتدبعاہلل(نبوعسمدریضاہللہنع)ےسروایےہہکہکمںیمیبنیلصاہللہیلعوملسےنوسرۃامجنلیکالتوتیکاور‬ ‫ب‬ ‫دجسہالتوتایک ‪،‬آپےکیاسےنتجهبآدیمےھت(املسمن ایاکفر) ان ب ےنیھبآپےکاسھتدجسہایک ‪،‬اہتبلایوبڑاھ‬ ‫اسيم ٔ‬ ‫ث‬ ‫صخش(اہیمنبفلخ)اےنپاہھتںیمرکنکییایٹمااھٹرکاینپتبس ااینیےلایگاوراہک‪:‬ریمےےیلیہیاکیفےہ ‪،‬ںیمےنداھکیہکدعبںیم‬ ‫وہوبڑاھاحلک رںیمیہامراایگ۔‬

‫ِ‬ ‫یت فَ َس َ َد ِ َا فَُ ْی ت‪ :‬یَا أَبَا‬ ‫َع ْن أَِ ِْب َس یَ َمةَ قَ َ‬ ‫ال َرأَیْت أَبَا هَریْ َرَة َرض َْ َّلل َعِْ ه قَ َرأَ‪ :‬إِ َ​َّ َّب یس َماء َّسْ َش ُ ْ‬ ‫ِ‬ ‫َس ْد‪( .‬ط ارى‪ ،‬رق َ‬ ‫هَریْ َرَة أَ َ​َْ أ َ​َرَ تَ ْس دا قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَ ْس د َ​َْ أ ْ‬ ‫ال‪ :‬بَ ْو َ​َْ أ َ​َر َّبِی ِ ی َ‬ ‫‪)8223‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحتاوبہملسےسروایےہہکںیمےناوبہرترہ(ریضاہللہنع)وکوسرہ’إِ َ​َّ َّب یس َماء َّسْ َش‬

‫ت‘ڑپےتھوہےئ‬ ‫یُ ْ‬

‫داھکیےہ ‪،‬اپںےناسںیمدجسہایک ‪،‬وتںیمےنوپچاہکاےاوبہرترہ ‪،‬آپےناسيمدجسهكںكاےہ؟اپںےناہکہکارگںیم‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫یبنیلصاہللہیلعوملسوکاسيمدجسہرکےتوہےئہنداتھکیوتںیمیھبہنرکیا۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اذاکرامنزںیماوسہ‬

‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫ی یى َ َ َّبِیِ ل َ ی‬ ‫ِب َّبْ َْ ِ ْی َِ َوِ ِْف‬ ‫َع ْن ح َذیْ َف ةَ أَسیه َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ فَ َك ا َن یَُ ْول ِْف رإ ْوع ه‪ :‬س ِّْ َ ا َن َرلَ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ ر‬ ‫ف ِعِْ َد َها فَس أ َ​َل وَلَ بِآی ِة َع َذ ر‬ ‫ف ِعِْ َد َها‬ ‫َِّ رَ إِیَل َوقَ َ‬ ‫ِب َِّْلَ ْعیى َوَ ا َ یر بِآیَة َر ََّْة إِیَل َوقَ َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫س ْوده سِّْ َ ا َن َرلَ‬ ‫فَتَ َْ یو َ‪َّ( .‬بودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)128‬‬

‫رضحت دحہفی( ریضاہللہنع) ےسروایےہہکيمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکاسھتامنزڑپیھوتيمےندكياہک‬ ‫حآپروکعںیموہےتوت’سِّْ َ ا َن َرل ِ ِ‬ ‫ِب َِّْل َْعی ی‘ےتہکاور ب ب‬ ‫ب ب‬ ‫حیسکآیرک ترپ‬ ‫ِب َّبْ َْ ْیَ‘ےتہکاوردجسہںیموہےتوت’س ِّْ َ ا َن َرلَ‬ ‫َ‬ ‫ےتچنہپوتواہںرکاجےتاوراہللےسریخبلطرکےت ‪،‬ایسرطح ب ب‬ ‫حذعابوایلآیرپےتچنہپوتواہںیھبرکاجےتاوراہللےساسیک‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫انپہبلطرکےت۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ال‪ :‬إِ َ​َّ أَی َن ِْ‬ ‫َّْل َ اَ فَ أَل ِ ْوَّ فَِإسی ه َ ْن َوَّفَ َ تَأِْ ْی ِ ه‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرةَ أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َّبْم َالئِ َك ِة ی ِف ر بَه ا تَ َُ دیَ ِ ن َسِِّْ ِه قَ َ ِ ر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَُ ْول‬ ‫ال بْن ش َهاِ‪َ :‬وَإ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫تَأْ ْ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ْی‪َّ( .‬بودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)122‬‬ ‫َ َْ‬ ‫رضحت اوبہرترہ (ریض اہلل ہنع) ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حااممآنیمےہکوتمتیھبآنیموہک ‪،‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ویکہکنسجیکآنیمفروتشںیکآنیمےسمہآگنہوہاجےئیگ ‪،‬اسےکےلھچپگاہشخبدم اجںیئےگ۔انباہشبراویےتہکہہک‬ ‫روسلاہللیلصاہللہیلعوملسیھبآنیماہکرکےتےھت۔‬

‫ِ‬ ‫َّْل اَ َی ِْی َّبْم ْغض و ِ‬ ‫ِ َعیَ ْی ِه َْ َوَ​َل‬ ‫ال‪ :‬إِ َ​َّ قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرَة أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ال ِْ َ‬ ‫َ ْ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫یَ ِ ْن َسِِّْ ِه‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)210‬‬ ‫ْی فَُ ْوب ْوَّ َ ْ َ‬ ‫َّبضیابل ْ َ‬ ‫ْی فَِإسیه َ ْن َوَّفَ َ قَ ْوبه قَ ْو َل َّبْ َم َالئ َكة یفَر بَه َ ا تَ َُد َ‬ ‫حاامم’ َی ِْی َّبْم ْغض و ِ‬ ‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫ِ‬ ‫َ ْ‬

‫ْی‘ےہکوتمتآنیموہک ‪،‬ویکہکنسج ‪،‬آيمانہکفروتشںےکآنیمےنہکےسمہآگنہوہاجیاےہ ‪،‬اسےکےلھچپامتم‬ ‫َعیَ ْی ِه َْ َوَ​َل َّب ی‬ ‫ض ابل ْ َ‬ ‫گاہاعمفرکدم اجےتںیہ۔‬

‫ِ‬ ‫ال‪ :‬إِ َ​َّ أَی َن ِْ‬ ‫َّْل َ اَ فَ أَل ِ ْوَّ فَِإسی ه َ ْن َوَّفَ َ تَأِْ ْی ِ ه‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرَة أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َّبْم َالئِ َك ِة ی ِف ر بَ ه ا تَ َُ دیَ ِ ن َسِِّْ ِه قَ َ ِ ر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَُ ْول‬ ‫ال بْ ن ش َهاِ‪َ :‬إ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫تَأْ ْ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ْی‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)182‬‬ ‫َ َْ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحت اوبہرترہ( ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حااممآنیمےہکوتمتیھبآنیموہک ‪،‬‬ ‫ویکہکن سجیکآنیمفروتشںیکآنیمےسمہآگنہوہاجےئیگ ‪،‬وتاسےکےلھچپگاہاعمفرکدم اجںیئےگ۔انباہشبراویےتہک‬ ‫ہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسآنیمفرامیارکےتےھت۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ب ر ِض ْ َّلل عِْ ه أَ ین رس و َل َّللِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ َإ ا َن ی ُ ول ِ​ِف ِ‬ ‫َخ ِر ِوتْ ِرهِ‪:‬‬ ‫َع ْن َعی لْ بْ ِن أَِ ِْب طَاب ر َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ ْ ْ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ي وأَعو بِ َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي وِ​ِبْافَاتِ َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫أَبیه یَ إِ ی أَعو بِ ِر ِ‬ ‫ي َ​َل أح ِ‬ ‫ت‬ ‫ص ْ​ْ ثََِ اء َعیَْی َ‬ ‫ْ ْ َ‬ ‫ي أَسْ َ‬ ‫ي ِْ َ ْ‬ ‫ضا َ ْن س ِْط َ َ َ‬ ‫ي ْن عُ ْوبَت َ َ ْ‬ ‫ي‪َّ(.‬بو دَّ د‪ ،‬رقَ ‪)8302‬‬ ‫ت َعیى سَ ْف ِس َ‬ ‫َإ َما أَثَِْ ْی َ‬

‫رضحتیلعنبایب ب‬ ‫وتےکآجرںیمہیداعڑپےتھےھت‪:‬اےاہلل ‪،‬‬ ‫اطلریضاهللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس ر‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ںیمریتےہصغےسریتیراضیکانپہںیمآیاوہںاورریتیزساےسریتیاعمیفیکانپہںیمآیاوہںاورںیمھجتےسریتیانپہام اتگوہں‬ ‫ب‬ ‫اورںیمریتیوپریانث بنانہنرکاتک ‪،‬وت ا‬ ‫ونیہےہجوتےنوخداینپانثایبنیکےہ۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ع ن أَِِب هری رَة ی ُ ول‪َ :‬إ ا َن رس ول َّللِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ إِ َ​َّ قَ اَ إِ َق َّب ی ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی یَُ ْوَ ثی‬ ‫ص یوة ی َكِّل ر ح ْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َ ْ‬ ‫َْ َ َ ْ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي‬ ‫ْی یَ ْرفَ ی ْیَِّه ِ َن ی‬ ‫َّبرْإ َْ ِة ثی یَُ ْول َوه َو قَائِ ٌَ‪َ :‬ربیَِ ا بَ َ‬ ‫ْی یَ ْرَإ ثی یَُ ْول‪َ :‬ذ َ َّلل ب َم ْن َ​َّ َده ح ْ َ‬ ‫ی َكِّل ر ح ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی یَ ْس د ثی‬ ‫ي ْ‬ ‫ْ‬ ‫َُّلَ ْم د قَ َ‬ ‫ال َعِّْ د َّللِ‪َ :‬وبَ َ‬ ‫ْی یَ ْرفَ َرأْ َس ه ثی ی َكِّل ر ح ْ َ‬ ‫ْی یَ ْه ِو ْع ثی ی َكِّل ر ح ْ َ‬ ‫َُّلَ ْم د ثی ی َكِّل ر ح ْ َ‬ ‫ی َكِّل ر ِح ْی ی رفَ رأْس ه ثی ی ْفْ ُ بِ ي ِ​ِف َّب ی ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی یَُ وَ ِ ن َّبثلِْتَ ْ ِ‬ ‫ْی بَ ْ​ْ َد‬ ‫َ‬ ‫ْ َ َْ َ َ َ َ‬ ‫ص یوة إیل َه ا َح ت یَ ُْض یَ َها َوی َكِّل ر ح ْ َ ْ َ‬ ‫َّجی ْو ِس‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)211‬‬ ‫ْ‬

‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاہللہیلعوملس ب ب‬ ‫حامنزےکےیلڑھکےوہےتوتریبکتےتہک ‪،‬‬

‫حرسااھٹےتوت’ َِذ َّلل بِم ن َِ‬ ‫حروکعرکےت ب‬ ‫ییھبریبکتےتہکےھت ‪،‬رھپ ب ب‬ ‫رھپ ب ب‬ ‫َّ َده‘(اهللےناسوکانسسجےناسیک‬ ‫َ َ ْ‬

‫َُّلَ ْم د‘(اےمارےرب ‪،‬دمحترےیہيلےہ)ےتہک ‪،‬رھپ ب ب‬ ‫ح(دورسے)‬ ‫دمحیک)ےتہکاور ر‬ ‫ع ْ‬ ‫پڑھکےیہڑھکے’ َربیَِ ا بَ َ‬ ‫ب‬ ‫ح دجسہ ےسرس ااھٹےت ب‬ ‫دجسہ ےک ےیل ےتکھج ب‬ ‫ی هب ریبکت ےتہک اور ب ب‬ ‫ی یھبریبکت ےتہک۔ایس رطحآپامتمامنزوپریرکےت۔آپدو‬ ‫دعقہاویلٰےس) اےنھٹرپیھبریبکتےتہکےھت۔‬ ‫روتعکںےکدعب( ٔ‬

‫ِ‬ ‫ال‪َِ :‬ذ َّلل بِم ن َِ‬ ‫ِ‬ ‫ي‬ ‫َّ َده قَ َ‬ ‫َِب هَریْ َرةَ قَ َ‬ ‫ال‪ :‬أَبیه یَ َربیَِ ا َوبَ َ‬ ‫ال‪َ :‬إا َن َّبِیِ ُّ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ إ َ​َّ قَ َ َ َ ْ‬ ‫َع ْن أِ ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه و َس یَ إِ َ​َّ رَإ َ وإِ َ​َّ رفَ َ رأْ َس ه ی َكِّل ر وإِ َ​َّ قَ َاَ ِ ن َّب یس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ال‪ :‬أَلل‬ ‫ْ‬ ‫ْی قَ َ‬ ‫َُّلَ ْم د َوَإ ا َن َّبِی ِ ُّ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ َ َ َ‬ ‫َ‬

‫أَ ْإَِّ ر‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)212‬‬

‫ح’ َِذ َّلل بِم ن َِ‬ ‫َّ َده‘(اهللےناسوک‬ ‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملس ب ب َ َ ْ‬

‫َُّلَ ْم د‘(اےاهلل ‪،‬مارےرب ‪،‬دمحترےیہيلےہ)یھبےتہک ‪،‬‬ ‫ع ْ‬ ‫انسسجےناسیکدمحیک)ےتہکوتاسےکدعب’أَبیه یَ َربیَِ ا َوبَ َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ب‬ ‫ب‬ ‫حآپروکعرکےت ب‬ ‫حروکعےسرسااھٹےت ب‬ ‫یهبتكیبيررےتہکاور ب ب‬ ‫ایسرطح ب ب‬ ‫یهبریبکتےتہکاوردودجسوںےکدعبڑھکےوہےت‬ ‫وقیھبآپتكیبيرراہکرکےتےھت۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ِن بْ ِن َعِّی ر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫ال‪ :‬بِ ُّ‬ ‫اس قَ َ‬ ‫ت ِ ِْف بَْی ت َخ ابَِ ْت َ ْیم ْوسَةَ فََِّ َُْی ت َإْی َ‬ ‫ص یل ْ​ْ َرس ْول َّلل َ‬ ‫فی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّجَ ْفَِ ِة أَ ِو‬ ‫ب ِ​ِف ْ‬ ‫ال‪ :‬فَ َُ َاَ فََِّ َ‬ ‫قَ َ‬ ‫ی ی‬ ‫ال ثی َی َس َُ َو ْج َه ه َوَإفْیی ه ثی سَ َاَ ثی قَ َاَ إِ َق َّبُْ ْربَ ة فَ أَطْیَ َ ش َِاقَ َها ثی َ‬ ‫ص یل ْ​ْ فَ ِ ْ ت فَُ ْم ت إِق َجِْ​ِِّ ِه‬ ‫ص َْ ِة فَأَ َإِّی ه بِیَ ِدهِ َعیَْی َه ا ثی تَ َو ی‬ ‫ض أَ وض ْوءَّ َح َس ِا بَ ْ َ‬ ‫َّبْ َُ ْ‬ ‫ْی َّبْوض ْوءَیْ ِن ثی قَ َاَ ی َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ل‬ ‫فَُ ْمت َع ْن یَ َسا ِرهِ قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ثَ َال َ‬ ‫َخ َذِ ْ فَأَقَا َ ِ ْ َع ْن َاْیِه فَتَ َكا َ یَ ْ‬ ‫ال‪ :‬فَأ َ‬ ‫ی یوة َرس ْول َّلل َ‬ ‫ت َ‬ ‫ع ْشرَة رْإْة ثی سَاَ ح ت سَ َف ن وإِیا سَْ ِرف ه إِ َ​َّ سَاَ بِ​َِ ْف ِ​ِ ِه ثی خ رج إق َّب ی ِ‬ ‫ی یوتِ​ِه‬ ‫َ​َ ْ‬ ‫ص یى فَ َ َْ َُ یَُ ْول ِ ِْف َ‬ ‫ص یوة فَ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ​َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ​َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّج َْ ُ ِ ِْف قَ ْی ِ س ْورَّ َوِ ِْف ذَْ​ِْ ْ س ْورَّ َوِ ِْف بَ َ ِ‬ ‫ال س ْورَّ‬ ‫ص ر ْع س ْورَّ َو َع ْن َاْی ِ س ْورَّ َو َع ْن ِشَ ِ ْ‬ ‫أَْو ِْف س ْوده أَبیه یَ ْ ْ‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّج َْ ُْ ِ ْل س ْورَّ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8213‬‬ ‫َوأَ​َ ا ْ​ْ س ْورَّ َو َخ ْیف ْ​ْ س ْورَّ َوفَ ْوق ْ​ْ س ْورَّ َوَْا ِ ْت س ْورَّ َو ْ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت انب ابعس (ریض اهلل ہنع) ےس روای ےہ ہک ںیم ےن ای رات اینپ اخہل ومیمہن (ریض اہلل اہنع) ےک رھگ ںیم‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫گ راہ۔وه بنان رکےت ہ ہک آپ رات ےک وق ند‬ ‫زگاری۔ںیم روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملسیک امنزیک تیفیکوک دےنھکی ےک ےیل اج ا‬ ‫ث‬ ‫وہےئ ‪،‬پاےنپرہچےاوراہوھتںوکدوھیااوروس ےئ۔رھپآپ(دویباره)اےھٹاورزیکشمےیک‬ ‫ر‬ ‫ےس بپداروہےئ ‪،‬آپتبس اابےسافرغ‬ ‫ک‬ ‫ک‬ ‫د اکیاورتہباےھچرطےقی‬ ‫رطف ےئ ‪،‬اساکہنموھکالاوراساکیاینای بترےنگل ایای بترےایپےلںیمھاالاوراسوکاےنپاہھتےس ا‬ ‫اورادتعالےکاسھتووضكا ‪،‬رھپآپڑھکےوہےئاورامنزڑپےنھےگلوتںیمیھبآپےکیباںیئولہپیکرطفڑھکاوہایگ ‪،‬آپےنےھجم‬ ‫ڑکپرکاینپداںیئرطفڑھکارکدیا۔(دجہتیکیامنزڑپتهوہےئ)روسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکریتہرںیتعکلمکموہت۔رھپآپوس‬ ‫اہ رشتفی‬ ‫ ےئ ‪،‬اہیں ی ہک آپ جر اےٹ ےنیلےگل۔ مہ اجےتن ےھت ہک آپ وسےت وہےئ جراےٹ ےتیلںیہ۔رھپآپ امنز ےک ےیل یب ر‬ ‫الےئ اور امنز ڑپىه۔آپ اینپ امنز ای دجسے ںیم ی داع ام ےتگ رےہ‪:‬اے اہلل ‪ ،‬ریمے دل وک رونش رک دے ‪ ،‬ریمے اکونں اورریمی‬ ‫پ دے اورریمے داںیئ اور ریمے یباںیئ وک رونش رک دے ‪،‬ریمے آےگ ‪ ،‬ےھچیپ ‪ ،‬اورپ اور ےچین روینش یہ روینش رک‬ ‫آ ںوھں ںیم ونر ب ر‬ ‫پدے۔‬ ‫دےاورےھجمرسےسیاؤںیونرےس ب ر‬

‫اذاکرامنزیکمیلعت‬

‫َُّلس ِن ب ِن عیِْ ر ِض ْ َّلل عِْ هم ا عیم ِ رس ول َّللِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ َإیِم ر‬ ‫اأ أَق ْول ین ِ​ِف َّبْ ِوتْ ِر‬ ‫َ‬ ‫َع ِن َْ َ ْ َ ٍّ َ َ َ َ َ َ ْ َ ْ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال بْ َن َج یو ر‬ ‫ت‬ ‫(قَ َ‬ ‫ت َوتَ َوبیِ ْ ف ْی َم ْن تَ َوبیْی َ‬ ‫ت َو َع اف ِ ْ ف ْی َم ْن َعافَ ْی َ‬ ‫َّس ِ​ِف ق ِ ْوأ َّبْ ِوتْ ِر) أَبیه یَ َّْه دِ ْ ف ْی َم ْن َه َدیْ َ‬ ‫ِ‬ ‫وب ا ِرْ ِل فِیم ا أَعطَی ِ‬ ‫ي تَ ُْ ِ‬ ‫ت‬ ‫ض ْ​ْ َوَ​َل ی ُْض ى َعیَْی َ‬ ‫ت إِسی َ‬ ‫ت َوق ِ ْ َش یر َ ا قَ َ‬ ‫ي َوإِسی ه َ​َل یَ ذ ُّل َ ْن َوَّبَْی َ‬ ‫ض ْی َ‬ ‫ْ َْ ْ ْ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ت‪َّ( .‬بودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)8302‬‬ ‫ت َربیَِا َوتَ َْابَْی َ‬ ‫تََِّ َارْإ َ‬

‫رضحتنسحنبیلعریضاهللامہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنھجموکدنچاملکتاھکسےئنجوکيموترںیم‬ ‫ث‬ ‫اتبیہکوهیاملکتونقتوترںیمڑپتههت) ‪،‬اےاہلل ‪ ،‬بهجمانولوگںيمشالمرکےکدہای‬ ‫ڑپاھرکیاوہں‪ (:‬انبوجّاسراویےن ا‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫حبي‬ ‫حبي‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫دے ھبنوتےندہایدیےہ ‪،‬اورانولوگںيمشالمرکےکاعفي تدے ‪ ،‬ھبنوتےناعفي تدیےہ؛اورانيمشالمرک‬ ‫حبي‬ ‫ےکدو انب ھبنوتےندو انبیاےہ؛اورانخروںيم بترتکدےوجوتےنےھجماطعفرامیئہ؛اورانخروںےکرشےس اچ‬ ‫وجوتےنمرےيلدقمررکدیہ۔اسيمہبشہنہکوتمکحاگلیاےہاورھجترپوکیئمکحہن ا‬ ‫اگلیاجاتک؛اوراسيمہبشہنہک‬ ‫ف‬ ‫ےسجوتدو انبےل ‪،‬وہیھبکذلی لہنوہیا ‪،‬اےمارےرپورداگر ‪،‬تریذاتتہب بتررگ ‪،‬تہب يآراسںےہ ‪،‬اوروتتہبدنلب‬ ‫ےہ۔‬

‫ِ‬ ‫َّْل اَ َِذ َّلل بِم ن َِ‬ ‫ِ‬ ‫َّ َده‬ ‫ال إِ َ​َّ قَ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫َِب هَریْ َرَة َرض َْ َّلل َعِْه أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ال ِْ َ َ َ ْ‬ ‫َع ْن أِ ْ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫یَ ِ ْن َسِِّْ ِه‪( .‬ط ارى‪ ،‬رق َ‬ ‫ي ْ‬ ‫فَُ ْوب ْوَّ أَبیه یَ َربیَِ ا بَ َ‬ ‫َُّلَ ْم د فَِإسیه َ ْن َوَّفَ َ قَ ْوب ه قَ ْو َل َّبْ َم َالئ َك ة یف َر بَه َ ا تَ َُ د َ‬ ‫‪)212‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رامیہک ب ب‬ ‫حاامم’ َِذ‬ ‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنف ا‬

‫َ َّلل بِ َم‬

‫ْن‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫َِ‬ ‫َُّلَ ْم د‘وہک ‪،‬ویکہکنسجاکہیانہکفروتشںےک‬ ‫ع ْ‬ ‫َّ َده‘(اهللےناسیکنسیلسجےناسیکدمحیک)ےہکوتمت’أَبیه یَ َربیَِ ا بَ َ‬ ‫ےنہکےسمہآگنہوہاگ ‪،‬اسےکےلھچپامتمگاہشخبدم اجںیئےگ۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫فرا تےکدعبےکاذاکر(داعےونقت)‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ْن أَسَ ر‬ ‫اج رة ی َُ ال َل َ َّبُْ یرَّء‬ ‫س َر ِض َْ َّلل َعِْ ه قَ َ‬ ‫ال‪ :‬بَ َْ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َس ِّْْ ْ َ‬ ‫ث َّبِی ِ ُّ َ‬ ‫ْی َرج ال ُلَ َ‬ ‫فَْر َلَ حی ِ‬ ‫ال َّبْ َُ ْوَ‪ :‬وَّلل َ ا إِی اإ َْ أ َ​َرْدسَا‬ ‫ان ِ ْن بَِ ْ سیَْی رَ ِر ْع ٌُ َو َ ْإ َوَّن ِعِْ َد بِْر ی َُال َلَا بِْ ر َ ْ ْوسَةَ فَ َُ َ‬ ‫َ​َ َ ْ َ‬ ‫إِیقَا َ ن َت ازو َن ِ​ِف ح ر ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َعیَ ْی ِه َْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَ َُتَ ی ْوه َْ فَ َد َعا َّبِی ِ ُّ َ‬ ‫اج ة بیِی ِ ل َ‬ ‫ْ َْ ْ ْ َ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َشهرَّ ِ​ِف ِ‬ ‫ال عِّ د َّبْ​ْ ِزی ِز‪ :‬وس أ َ​َل رج ُ أَسَس ا ع ِن َّبُِْ و ِ‬ ‫ِ‬ ‫أ‬ ‫ییوة َّبْغَ َدَّة َو ب َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ي بَ ْدء َّبُِْ ْوأ َوَ ا إِیا سَ ُِْ ت قَ َ َْ َ ْ َ َ َ ٌ‬ ‫ال‪َ​َ :‬ل بَ ُْ ِعِْ َد فَ َرَّ ر ِ َن َّبْ َُِرَّءَةِ‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)3211‬‬ ‫َّبرإ ْوَِ أَْو ِعِْ َد فَ َرَّ ر ِ َن َّبْ َُِرَّءَةِ قَ َ‬ ‫أَبَ ْ​ْ َد ُّ‬ ‫رضحت اسن نب امک ریض اہلل ہنع ےس روای ےہہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن رتس احصہب(ریض اہلل مہنع) یک ای‬ ‫اجیاھت۔راےتسںیمونبمیلسےکدوےلیبقرلعاورذوکانےنایونکںیےک رف ب‬ ‫ی‬ ‫امجعغیلبتاالسمےکےیلیجیھبیھت ‪،‬ام ںیاقریاہک ا‬ ‫ت‬ ‫انےکاسھتمراک تیک۔ہیونکاں” ب ر‬ ‫تم عوہن“ےکیامےسوہشمراھت۔احصہبےنانےساہکہکخدایکمسق ‪،‬مہ م ھاارےالخفاہیں‬ ‫ڑلےن ںیہنآےئ ‪ ،‬ہکل ںیمہوت روسل اہلل یلص اہللہیلعوملسیکرطفےسایرضورترپامومرایکایگےہ ‪،‬نکیلافکرےکانولیبقں‬ ‫ےنامتماحصہبوک دیہرکدیا۔اسواہعقےکدعبوضحریلصاہللہیلعوملسحبصیکامنزںیمانےکےیلایہنیہمیلدداعرکےترےہ۔‬ ‫ایسدنےسداعےونقتیکادتباوہیئ ‪،‬ورہناسےسےلہپمہداعےونقتںیہنڑپاھرکےتےھتاوردبعازعلترنببیہصےنایبنایک‬ ‫ب‬ ‫اصح (اعمص اوحل)ےن اسن (ریض اہلل ہنع) ےس داع ونقت ےک یبارے ںیم وپاھچ ہک ہی داع روکع ےک دعب ڑپیھ اجےئ یگ یا‬ ‫ہک ای‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫فرا تفرآنےسافرغوہےنےکدعب(روکعےسےلہپ)؟اسن(ریضاہللہنع)ےنفرامیاہکںیہن ‪ ،‬ہکلیفرا تفرآنےسافرغوہےن‬ ‫ےکدعب(روکعےسےلہپ)ڑپىهاجےئیگ۔‬

‫روکعےکدعبےکاذاکر(داعےونقت)‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص ِر وَّبْم ْغ ِر ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َع ِن بْ ِن َعِّی ر‬ ‫ِ‬ ‫اس قَ َ‬ ‫ال‪ :‬قََِ َ‬ ‫ت َرس ْول َّلل َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َش ْهرَّ تَتَابْ ا ِف َّب ُّ ْه ِر َوَّبْ َْ ْ َ َ‬ ‫وَّبْ​ِْش ِاء و ِ‬ ‫َّ َده ِ ن ی ِ ِ‬ ‫ال َِذ َّلل بِم ن َِ‬ ‫َّبصِّْ ِع ِ​ِف دب ِر إ لُ َ ر ِ‬ ‫َحیَ راء‬ ‫َّبرْإ َْ ة َّْآلخ َرةِ یَ ْدع ْو َعی ى أ ْ‬ ‫َ َ َ​َ‬ ‫ی یوة إ َ​َّ قَ َ َ َ ْ‬ ‫ییوة ُّ ْ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫صیةَ َوی َِل ن َ ْن َخ ْی َفه‪َّ( .‬بودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)8332‬‬ ‫ْن بَِ ْ سیَْی رَ َعیى ِر ْع رُ َو َ ْإ َوَّ َن َوع َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت انبابعس (ریض اهلل امہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس اگلیار ایہنیہمیرہظ ‪،‬رصع ‪،‬رغمب ‪،‬اشع‬ ‫ح(روکعےکدعب)’ َِذ َّلل بِمن َِ‬ ‫اوررجفیکامنزوںیکآجریرتعکيم ب ب‬ ‫َّ َده‘ےتہکوتینبمیلسیکیتسبےکدنچقببیلوںرلع ‪،‬ذوکان‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫اورعضیہےکيللدداعرکےترےہاوردتقمیآپےکےھچیپآنیماہکرکےتےھت۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ي فَ َكتَ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع ن ثَابِ ر‬ ‫س ب ِن ابِ ر‬ ‫ال‬ ‫ال‪ْ َّ :‬ش َهد ْوَّ یَا َ ْ​ْ َش َر َّبُْ یر َِّء قَ َ‬ ‫ْی أ َْهیِ ِه فَ َُ َ‬ ‫ت قَ َ‬ ‫ب إتَاب ا بَ ْ َ‬ ‫ال‪ :‬إِی ا عِْ َد أَسَ ِ ْ َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي َِّ ْن أَق ُْ بَك َْ ق یرَّء‬ ‫َذَائِ ِه َْ قَ َ‬ ‫ي فَُ ْیت‪ :‬یَا أَبَا َََّْزَة بَ ْو َذیْیتَ ه َْ بِأ ْ‬ ‫ال‪َ :‬وَ ا بَأْس ب َ‬ ‫ت‪ :‬فَ َكأ یْ َإ ِرْهت ب َ‬ ‫ثَابِ ٌ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َّبُْ یرَّءَ فَ َذ َإَر‬ ‫أَفَ الَ أ َح لدثك َْ َع ْن إِ ْخ َوَّسكَ َّبیذیْ َن إِی ا س َس لمی ِه َْ َعی ى َع ْه د َرس ْول َّلل َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص ِِّ ْوَّ‬ ‫أَسیه َْ َإ اسوَّ َس ِّْْ ْ َ‬ ‫ْی فَ َك اس ْوَّ إِ َ​َّ َج ِیهَ َّبیْی ُ َّسْطَیَُ ْوَّ إِق َْیل رَ َل َْ بِابْ َمدیَِْ ة فَیَ ْدرس ْو َن َّبیْی َُ َح ت ی ْ‬ ‫ِ‬ ‫ب و ن َإاسَ ِ‬ ‫فَِإ َ​َّ أَیِّ وَّ فَمن َإاسَت بَه ق یوةٌ َّستَ ْ َذ ِ‬ ‫َّجتَ َمْ وَّ‬ ‫اِ ِ َن ْ‬ ‫َُّلَطَ ِ َ َ ْ ْ‬ ‫َْ ْ َ ْ ْ‬ ‫ت عِْ َده َس َْةٌ ْ‬ ‫ِ َن َّبْ َم اء َوأ َ‬ ‫َی َ‬ ‫ْ ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫ي َْیُ ا ِ​ِب َ ِر َرس ْوِل َّللِ َ ی‬ ‫ب‬ ‫صِِّع ب َ‬ ‫َییَ ْوَها فَی ْ‬ ‫فَا ْشتَ َروَّ َّبشیا َة َوأ ْ‬ ‫ب خَِّ ْی ٌ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ فَیَ یم ا أی ْی َ‬ ‫ِ‬ ‫ر ِ​ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫بَ َْ ثَه َْ َرس ْول َّللِ َ ی‬ ‫ال َح َر ٌََّ‬ ‫ال َح َر ٌََّ فَ َُ َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ فَ أَتَ ْوَّ َعی ى َح لْ ْن بَ ِ ْ س یَْیَ َوف ْیه َْ َخ ِ ْ‬ ‫ال َل َْ‬ ‫ال َع یف ان‪ :‬فَی ِْی ْو َن َو ْج َهَِ ا فَ َُ َ‬ ‫ِ​ِلَِ ِْیِه َْ‪َ :‬د ْع ِ ْ فَِ ْخِ ْ​ْب َهَِلَِء إِسیا بَ ْسَِا إِیاه َْ ت ِریْد َحت ُیْی ْوَّ َو ْج َهَِ ا َوقَ َ‬ ‫ابرْ ِع فَاَسْ َف َذه ِ ِْ ه فَیَ یم ا َو َج َد َّب ُّرْ َع ِ ِْف َج ْوفِ ِه‬ ‫اس تَ َُِّْ یَه َرج ٌُ بِ ُّ‬ ‫َح َر ٌََّ‪ :‬إِسیا بَ ْس َِا إِی اإ َْ س ِریْ د فَ َِیُّ ْوَّ َو ْج َهَِ ا فَ ْ‬ ‫ِ‬ ‫س‪ :‬فَ َم ا َرأَیْت َرس ْو َل‬ ‫َح ٌد ِ ِْ ه َْ فَ َُ َ‬ ‫ِ َّبْ َك ْ​َِّْ ِة قَ َ‬ ‫قَ َ‬ ‫ال‪َّ :‬لل أَ ْإَِّ ر ف ْزأ َوَر ل‬ ‫ال‪ :‬فَاسْطَ​َوْوَّ َعیَْی ِه َْ فَ َم ا بَُ َى أ َ‬ ‫ال أَسَ ٌ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َس یَ َو َج َد َعی ى َش ْ رء قَ ُّ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫َ َو ْج َده َعیَ ْی ِه َْ فَیَ َُ ْد َرأَیْت َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫َّلل َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِف ِ‬ ‫ي ِ ِْف قَاتِ ُِ‬ ‫ي إِ َ​َّ أَب ْو طَْی َ ةَ یَُ ْول ِ ْل‪َ :‬ه ُْ بَ َ‬ ‫ی یوة َّبْغَ َدَّة َرفَ َ یَ َدیْ ِه فَ َد َعا َعیَ ْی ِه َْ فَیَ یم ا َإ ا َن بَ ْ​ْ َد ب َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َسیَ َ​َ‪ََّّ( .‬د‪ ،‬رقَ ‪)88113‬‬ ‫ال ق ْیت بَه‪ َ :‬ا بَه فَ َْ َُ َّلل بِ​ِه َوفَ َْ َُ قَ َ‬ ‫َحَررََّا قَ َ‬ ‫ال َ ْهال فَِإسیه قَ ْد أ ْ‬ ‫ث‬ ‫رضحتی بایےتہکںیہہکایرمہبتمہولگرضحتاسن(ریضاہللہنع)ےکیاسےھٹیبوہےئےھت ‪،‬اوھنںےناےنپالہاخہنےک‬

‫ےیلایطخاھکل ‪،‬اورفرامیا‪:‬اےرگوہفرا ‪،‬متاسرپوگاہروہ ‪،‬ےھجمہییباتایھچہنیگل ‪،‬ںیمےنرعضایکہکاےاوبزمحہ ‪،‬ارگآپاهن‬ ‫ان ےک یاومں ےس اکپرےتوت كا یہ ااھچ وہیا؟ اپں ےن اہکہک ارگ ںیم ےن ںیھمت فرا ہہک دیا وت اس ںیم وکیئ رحج ںیہن ےہ ‪ ،‬ایک ںیم‬ ‫حبي‬ ‫ت‬ ‫ںیھمت م ھاارےاناھبویئںاکواہعقہنانسؤں ھبنمہیبنیلصاہللہیلعوملسےکدورںیمفرا ےتہکےھت ‪،‬وہرتسافرادےھتوجراتوہےن‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رپدمہنیونمرہںیماےنپایااتسذےکیاسےلچاجےتاورحبصوہےنیاسریراتڑپےتھرےتہ ‪،‬حبصوہےنےکدعبسجںیمتمہوہیت ‪،‬‬ ‫وہاھٹیمیاینیپرکڑکلیاںاکےنٹالچاجیا ‪،‬نجولوگںےکیاساجنگشیوہیت ‪،‬وہاےھٹکوہرکرکبیجریدرکاےساکٹرکاصفرھتسارکےتاور‬ ‫ک‬ ‫ح ب ب‬ ‫حبص ےک وق یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےک رجحوں ےک یاس اےس ٹلا دےتی۔ ب ب‬ ‫خ (ریض اہلل ہنع ) دیہ وہ ےئوت یبن یلص اہللہیلع‬ ‫وملسےنام ںیرواہنفرامیا ‪،‬ہیولگینبمیلسےکایےلیبقںیمےچنہپ ‪،‬انںیمریمےایامومں’’رحام‘‘یھبےھت ‪،‬اوھنںےناےنپاریم‬ ‫رکی اچےتہ یاہک ہی مارا راہتس وھچڑ دںی اور‬ ‫ےس اہک ہک ےھجم ااجزت د ےیج ہک ںیم ام ںی اج رک اتب دوں ہک مہ ان ےس وکیئ رعتض ںیہن ا‬ ‫آیاورانےکآریار‬ ‫ااجزتےلرکانولوگںےسیہیاہک۔ایھبوہہیاغیپمدےیہرےہےھتہکاسےنمےسایآدیمایزینہےلرک ا‬ ‫رکدیا ‪ ،‬ب ب‬ ‫حوہزینہانےکٹیپںیموھگاپنایگوتوہہیےتہکوہےئرگڑپے‪:‬اہللاربک ‪،‬ربہبعکیکمسق ‪،‬ںیماکایمبوہایگ ‪،‬رھپاپںےنان‬ ‫رپہلمحرکدیااورانفرا ںیمےسایآدیمیھبیبایقہن اچ۔یبنیلصاہللہیلعوملسوکںیمےناسواےعقرپانتجنیگمغداھکی ‪،‬یسکاورواےعقرپ‬ ‫اانتنیگمغںیہنداھکی ‪،‬پرںیمےنداھکیہکیبنیلصاہللہیلعوملسرجفیکامنزںیماہھتااھٹرکانےکالخفلدداعرکرےہےھت ‪،‬ھچکرعے‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ااسیااسیرکے ‪،‬اوھنںےنفرامیا‪:‬روک ‪،‬ویکہکنوہاملسمنوہایگےہ۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دعباوبہحلط(ریضاہللہنع)ےنھجمےساہکہکایکںیمںیھمت’’رحام‘‘ےکاقباکاتپاتبؤں؟ںیمےناہک‪:‬رضوراتبےیئ ‪،‬اہللاسےکاسھت‬

‫روکعودجسہںیمالتوتفرآنیکانمیہ‬

‫رقَ ‪)8222‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ال سَهاِ رسول َّللِ ییى َّلل عیَی ِه وس یَ أَ ْن أَقْ رأَ رَّإِْ ا أو س ِ‬ ‫َع ْن َعیِ لْ بْ ِن أَِ​ِب طَابِ ر‬ ‫اجدَّ‪ ( .‬س یَ‪،‬‬ ‫َ‬ ‫ْ َ‬ ‫ب قَ َ َ ْ َ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫رضحتیلعنبایب ب‬ ‫اطل(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکےھجمروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنروکعاوردجسہيمفرآنڑپته‬

‫ےسعنمفرامیا۔‬

‫دجسہںیمالتوتفرآنیکانمیہاورداعیکتربیغ‬

‫ِ‬ ‫ف أَِ​ِب بَ ْك ر‬ ‫َع ِن بْ ِن َعِّی ر‬ ‫اس قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َّب لس تَ َارةَ َوَّبِی اس ی ف ْو ٌ‬ ‫ال‪َ :‬إ َش َ‬ ‫ف َرس ْول َّلل َ‬ ‫ف َخ ْی َ ْ‬ ‫صِ‬ ‫ال‪ :‬أَیُّها َّبِیاس إِسیه َ​َ ی ِّ ِ ن ِّ لشر ِ‬ ‫اُلَة یَ​َر َ​َّها َّبْم ْسیَِ أَْو ت رى بَه أَ​َ​َل َوإِ لْ نِْی ت‬ ‫َّبرْ یَا َّب ی‬ ‫َّأ َّبُِِّّ یوةِ إِیَل ُّ‬ ‫فَ َُ َ َ‬ ‫ْ َْ َ ْ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ُّع ِاء‬ ‫َّبرإ ْوَ فَ َْ لم ْوَّ فِْی ِه َّب یر ی‬ ‫ِ ع یز َو َج یُ َوأَی ا ُّ‬ ‫أَ ْن أَقرأَ َّبُْ ْرَ َن َرَّإِْا أَْو َساجدَّ فَأَیا ُّ‬ ‫اجتَ ِه د ْوَّ ِ​ِف َّب د َ‬ ‫َّبس ْود فَ ْ‬ ‫ِ‬ ‫اِ بَك َْ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8223‬‬ ‫فَ َُم ٌن أَ ْن یُّ ْستَ َ َ‬

‫رضحتانبابعس(ریضاہللامہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےن(رمضاوملت)ںیم(رجحےاک)رپدہااھٹیا‬

‫وتاسوق احصہبرکام(ریضاہللمہنع)اوبرکب(ریضاہللہنع)ےکےھچیپںیفصیبادنھرےہےھتوتآپےنفرامیا‪:‬اےولوگ ‪ ،‬ےچوخاوبں‬ ‫ح بي‬ ‫خیبایقںیہنےہ ‪ ،‬ھبنوکیئاملسمنداتھکیےہیااےسداھکےئاجےتہ ‪،‬آاگہروہ ‪،‬ےھجمروکعیا‬ ‫ےکوسارشبماتوبنةںیمےسوکیئ ر‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫انچہچنمتروکعںیموتاےنپربیکتمظعایبنكارکواوردجسےںیمداعرکےنیک‬، ‫دجسہرکےتوہےئفرا تفرآنےسعنمایکایگےہ‬ ‫ت‬ ‫وکششرکویاہکوه مھاارےےیللوبلیکاجےئ۔‬

w w l-m .a w rg .o rid aw © "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of the publisher and the author."

‫اذاکرروکعووجسدںیماوسہ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َإ ا َن یَُ ْول ِ ِْف‬ ‫َع ْن طَلرف بْ ِن َعِّْد َّلل بْ ِن َّب لش لِ ِْی أَ ین َعائ َشةَ سَِّیأَتْه أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫َّبرْو ِ ‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8218‬‬ ‫س َر ُّ‬ ‫ِ َّبْ َم َالئِ َك ِة َو ُّ‬ ‫رإ ْوعه َوس ْوده‪ :‬سُِّّ ْو ٌ قد ُّْو ٌ‬

‫ث‬ ‫ش‬ ‫ي‬ ‫ح‬ ‫اتبیہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس‬ ‫رضحترطمفنبدبعاہللنب ررےسروایےہہکرضحتاع ہش(ریضاہللاہنع)ےناهن ا‬ ‫َّبرْو ِ ‘ےکاافلظاہکرکےتےھت۔‬ ‫س َر ُّ‬ ‫ِ َّبْ َم َالئِ َک ِة َو ُّ‬ ‫اےنپروکعووجسدںیم’سُِّّ ْو ٌ قد ُّْو ٌ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَُ ْول ِ ِْف رإ ْو ِع ِه َوس ْوِدهِ‪:‬‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ َرض َْ َّلل َعِْ َه ا قَابَ ْ‬ ‫ت‪َ :‬إ ا َن َّبِی ِ ُّ َ‬ ‫ي أَبیه یَ َربیَِا َوِ​ِبَ ْم ِد َ أَبیه یَ َّ ْی ِف ْر ِ ْل‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)213‬‬ ‫سِّْ َ اسَ َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اهلل ‪،‬وتیاکاوروتسدهافصتےہ ‪،‬اےاهلل ‪،‬وت بهجمشخبدے۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت اع ہش (ریض اهلل اہنع) ےس روای ےہ ہک یبن یلصاہلل ہیلعوملس روکعاور دجسہںیمی داع اماگن رکےت هت‪:‬اے‬

‫اذاکرروکعںیماوسہ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي َ َ ِْ ت‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ َإا َن إِ َ​َّ َرَإ َ قَ َ‬ ‫ي َرَإ ْ​ْ ت َوبِ َ‬ ‫ال‪ :‬أَبیه یَ بَ َ‬ ‫َع ْن َجاب ِر بْ ِن َعِّْد َّلل َع ِن َّبِیِ ل َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص ِ ْ بِی ِه َر ل‬ ‫َس یَ ْمت َو َعیَْی َ‬ ‫َوبَ َ‬ ‫ي تَ َویإ ْی ت أَسْ َ‬ ‫يأْ‬ ‫ص ِر ْع َوَد ْ​ْ َو َُلْم ْ​ْ َو َع ْم ْ​ْ َو َع َ‬ ‫ت َرل ِْب َخ َش َ ذَْ​ْ ْ​ْ َوبَ َ‬

‫ِ​ِ‬ ‫ْی‪( .‬سسائى‪ ،‬رقَ ‪)8220‬‬ ‫َّبْ​ْیم َ‬

‫اجتنبدبعاہلل(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسسجوقروکعفرامےتوتاہکرکےتہکاےاہلل ‪،‬‬ ‫رضحت ب ر‬

‫الی ‪،‬اوراےنپآپوکترےیہوحاےلكا ‪،‬اورھجتیہرپرھبواسكا ‪،‬وتمرارپورداگر‬ ‫يم ےن ترے یہ يل روکع كا اور ھجت یہ رپ ايان ا‬ ‫تك‬ ‫ث‬ ‫مےاکناورمریآ ھبن ‪،‬اورمراوخناورمراوگ ‪،‬اورمریڈہیاںاورمرےےھٹپ ‪ ،‬ب اہللرپورداگراعملےکوضحر‬ ‫ےہ ‪ ،‬ر‬ ‫يمزجعزگارہ۔‬

‫دجسےںیمداعیکتربیغ‬

‫ال أَقْ رِ ا یك ون َّبْ​ِّْ د ِ ن ربل ِه وه و س ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اج ٌد‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرَة أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ قَ َ َ َ َ ْ َْ ْ َ َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ُّعاءَ‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8212‬‬ ‫فَأَ ْإثروَّ َّبد َ‬ ‫رضحت اوبہرترہ (ریض اہلل ہنع) ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬دجسہرکےتوہےئدنبہاےنپربےک‬

‫ب ےسزیادہ رف ب‬ ‫یوہیاےہ۔سپدجسوںںیمرثکتےسداعایکرکو۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یكْثِ ر أَ ْن ی ُ ْو َل ِ ِْف رإ ْو ِع ِه َوس ْوده س ِّْ َ اسَ َ‬ ‫َع ْن َعائ َشةَ قَابَ ْ‬ ‫ت‪َ :‬إ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫َّبیه یَ َربیَِا َوِ​ِبَ ْم ِد َ َّبیه یَ َّ ْی ِف ْر ِ ْل‪َّ(.‬بو دَّ د‪ ،‬رقَ ‪)122‬‬

‫ع َّبیه یَ‬ ‫رضحتاع ہش(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہکروسلیلصاہللہیلعوملساےنپروکعاوردجسہںیمرثکتےس’س ِّْ َ اسَ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫و َّبیه یَ َّ ْی ِف ْر ِل‘ڑپےتھےھت۔‬ ‫َربیَِا َوِبَ ْمد َ‬

‫ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َإ ا َن یَُ ْول ِ ِْف س ْوِدهِ أَبیه یَ َّ ْی ِف ْر ِ ْل َسِْ ْ إی ه ِدقیه‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرةَ أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫وِجیه وأَیوبَه و ِ‬ ‫َخَره َو َع َالسِیَتَه َو ِسیره‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8213‬‬ ‫َ َ َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اذاکرروکعووجسد‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت اوبہرتره(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی ہوملساےنپدجسوںيمیداعاماگنرکےتهت‪:‬اے‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ک ب‬ ‫ب خ ب‬ ‫ب‬ ‫اہلل ‪،‬مرے ب گاهشخبدے ‪،‬چےٹهباور بترےهب ‪،‬اےلگهباورهچپهب ‪،‬بےلههباور هيےهب۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ب إِق بَ ْ​ْ ِ‬ ‫ض سِ َس ائِ​ِه‬ ‫ت‪َّ :‬فْ تَ َُ ْد ُّ‬ ‫َع ْن َعائ َشةَ قَابَ ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َ َ‬ ‫أ َّبِیِ ل َ‬ ‫َّأ بَْی یَ ة فَ ََِ ِْ ت أَسیه َ َه َ‬ ‫اج ٌد ی ُ ول‪ :‬س ِّ اسَ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َِب‬ ‫َْ َ‬ ‫ي َوِبَ ْم د َ َ​َل إِب هَ إِیَل أَسْ َ‬ ‫فَتَ َ یس ْس ت ثی َر َج ْ​ْ ت فَ إ َ​َّ ه َو َرَّإ ٌ أَْو َس َ ْ‬ ‫ت فَُ ْی ت‪ :‬ب أِ ْ‬ ‫أسْت وأ ل ْ إِ ل بَِفْ شأْ رن وإِس ِ‬ ‫َخَر‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8211‬‬ ‫َ َ ْ ْ ْ َ َ َ‬ ‫یي بَف ْ​ْ َ‬

‫رضحتاع ہش(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہکںیمےنایراتیبنیلصاہللہیلعوملسوکاےنپیاسہنی اایوتںیمےننامنایکہک‬ ‫ک‬ ‫آپ اینپ دورسی ازواج ےک یاس ےئ ںیہ۔ ںیم ےن ھوھی ادی رشوع ایک ‪،‬واسپ آیئ وت يم ےن آپ وک روکع یا دجسہ رکےت وہےئ یایا اور‬ ‫آپ’س ِّ اسَ َ ِ ِ‬ ‫ت‘ےکاافلظہہکرےہےھت ‪،‬وتںیمےناہک‪:‬ریمےامںیباپآپرپ رفیبان ‪،‬ںیمسکنامنو‬ ‫ع َوِبَ ْم د َ‬ ‫و َ​َل إِب هَ إِیَل أَسْ َ‬ ‫َْ‬ ‫ایخلںیماورآپسکاکمںیم۔‬

‫اذاکروجسد‬

‫ِ‬ ‫ض َ ِْ ِه فَ َ َْ ْی ت أَبْتَ ِمس ه‬ ‫َع ْن َعائِ َش ةَ َر ِض َْ َّلل َعِْ َه ا فَ َُ ْد ُّ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ِ ْن َ ْ‬ ‫أ َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫و َِ ِْت أَسیه أَتى ب ْض جوَّ ِری ِه فَوقَْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َس َرْرأ َوَ ا‬ ‫َ َ‬ ‫َْ َ َ​َ ْ َ َ ْ‬ ‫ت یَد ْع َعیَْی ه َوه َو َس اج ٌد َوه َو یَُ ْول‪ :‬أَبیه یَ َّ ْیف ْر ِ ْل َ ا أ ْ‬ ‫أ َْعیَِْت‪(.‬سسائى‪ ،‬رقَ ‪)8802‬‬

‫رضحت اع ہش ریض اهلل اہنع ےس روای ےہ ہک ای رات بهجم روسل اهلل یلص اہلل ہیلع وملس اےنپ رتسب رپ ہن ےلموت ںیم آپ وک‬ ‫(ادنهي ررےيمداتیباتوٹٹےنلیگل) ‪،‬ےھجمایخلوہراہتاہکآپاینپیسکیبادنیےکیاسرشتفیےل ےئوہںےگہکاسدوران‬ ‫ب‬ ‫يمریمااہھتآپرپڑپگا ‪،‬اساحليمہکآپاسوقدجسہںیمےھتاوریہہکرےہےھتہکاےخدا ‪،‬ریمےوہگاہهباعمففرام‬ ‫دےوجوپدیشہںیہاوروہیھباعمففرامدےوجہکاظہرہ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اذاکروقہم‬

‫ِ‬ ‫ي ع ِن َّبُِْ و ِ‬ ‫عن ع ِ‬ ‫َّبرإ ْوَِ أَْو‬ ‫أ فَ َُ َ‬ ‫ای رَ قَ َ‬ ‫ال‪ :‬قَ ْد َإ ا َن َّبُِْ ْوأ ق ْی ت‪ :‬قَ ِّْ َُ ُّ‬ ‫س بْ ِن َ اب ر َ‬ ‫َْ َ‬ ‫ْ‬ ‫ال‪َ :‬س أَبْت أَسَ َ‬ ‫ال‪َ :‬إ َذِ إِیقَا قََِ ت رس ول َّللِ‬ ‫َّبرإ ْوَِ فَ َُ َ‬ ‫ال‪ :‬قَ ِّْ یَ ه قَ َ‬ ‫بَ ْ​ْ َده قَ َ‬ ‫ت بَ ْ​ْ َد ُّ‬ ‫ي أَسی َ‬ ‫ال فَ ِإ ین ف َالس ا أَ ْخَِّ َرِ ْ َعِْ َ‬ ‫ي ق ْی َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َرج ال إِق قَ ْورَ ِ َن‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ بَ ْ​ْ َد ُّ‬ ‫َّبرإ ْوَِ َش ْهرَّ أ َرَّه َإا َن بَ َْ َ‬ ‫ث قَ ْو ا ی َُال َلَ َّبُْیرَّء زَهاءَ َس ِّْْ ْ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي وَإا َن ب ی َِ هَ وب ْ َ ِ‬ ‫ی یى َّلل‬ ‫َّبْم ْش ِرإ ْ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َع ْه ٌد فَ ََُِ َ‬ ‫ت َرس ْول َّلل َ‬ ‫ْی َرس ْول َّلل َ‬ ‫ْی د ْو َن أوب َ َ َْ ْ َ َ‬

‫َعیَْی ِه َو َسی َ​َ َش ْهرَّ یَ ْدع ْو َعیَْی ِه َْ‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8220‬‬

‫رضحت اعمص ےن اہک ہک ںیم ےن رضحت اسن نب امک( ریض اہلل ہنع) ےس ونقت ےک یبارے ںیم وپاھچ وت اپں ےن اہک ہک‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫داعےونقت(یبنیلصاہللہیلعوملسےکدورںیم) ڑپیھاجیتیھت ‪،‬ںیمےنوپاھچہکروکعےسےلہپ ایاسےکدعب؟اپںےناہکہک‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫روکعےسےلہپ۔اعمصےناہکہکآپیہےکوحاےلےسالفںصخشےن بهجمیاتبیاےہہکآپےنروکعےکدعباہکےہ ‪،‬اپںےناہک‬ ‫ت ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن رصف ای ہنیہم روکع ےک دعب داعے‬ ‫ہک وه طلغ اتہک ےہ ‪،‬روکع ےکدعب ونقت اک اعمہلم وت ی ا‬ ‫ونقتڑپیھهب۔ درالص ‪،‬وہاہیاھتہکآپےناحصہبںیمےسرتسےکف ب‬ ‫ریاقرویںوکرشموکںیکایوقم(ینباعرم)یکرطفاهن‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫میلعتدےنیےکےیلاجیھبتا۔ہیولگانےکوساےھتنجرپآپےنلدداعیکیھت۔انںیماورآںرضحتیلصاہللہیلعوملسےکدرایمن‬ ‫دہعاھت ‪،‬نکیلاپںےندہعینکشیک(اوراقرویںوکامرھاال)وتآںرضحتیلصاہللہیلعوملسایہنیہمی (روکعےکدعب) ونقت‬ ‫ڑپےتھاورانرپلدداعرکےترےہ۔‬

‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَیَ یم ا َرفَ َ َرأْ َس ه ِ َن‬ ‫َّبزَرقِ لْ قَ َ‬ ‫اع ةَ بْ ِن َرَّفِ ر ُّ‬ ‫َع ْن ِرفَ َ‬ ‫ص یل ْ​ْ َوَرَّءَ َّبِی ِ ل َ‬ ‫ال‪ :‬إِی ا یَ ْو ا س َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ی ِ‬ ‫ال َِذ َّلل بِمن َِ‬ ‫ال‪:‬‬ ‫ي ْ‬ ‫ف قَ َ‬ ‫َّ َده قَ َ‬ ‫ص َر َ‬ ‫ال َرج ٌُ َوَرَّءَه‪َ :‬ربیَِ ا َوبَ َ‬ ‫َُّلَ ْم د ََّْ دَّ طَیلِّ ا َِّا َرإ ا فْی ه فَیَ یم ا َّسْ َ‬ ‫َّبرْإ َْة قَ َ َ َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َ یَكا یَِّْتَ ِدرْوسَ َها أَیُّه َْ یَكْتِّ َها أَیول‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)211‬‬ ‫ال أَسَا قَ َ‬ ‫َ ِن َّبْمتَ َكیلَا قَ َ‬ ‫ال‪َ :‬رأَیْت بِ ْ‬ ‫ض َْة َوثَ​َالث َ‬ ‫رضحت رافہع نب راعف زریق ےس روای ےہ ہک ای دن مہ یبن یلص اہلل ہیلع وملس یک ادتقاںیمامنزڑپھرےہےھت ‪ ،‬ب ب‬ ‫ح‬ ‫َُّلَ ْم د ََّْ دَّ طَیلِّ ا َِّ َارإ ا فِْی ِه‘آپ‬ ‫آپےنروکعےسرس ا‬ ‫ع ْ‬ ‫ااھٹیوت’ َِذ َ َّلل بِ َم ْن ََِّ َده‘اہک ‪،‬ایصخشےنےھچیپےساہک‪َ ’:‬ربیَِا بَ َ‬ ‫دیہکںیمےن ‪،‬اسرپآپےنفرامیاہکںیم‬ ‫رامیہکہیاملکتسکےنےہکںیہ؟اسصخشےنوجاب ا‬ ‫ےنامنزےسافرغوہرکدریاتفف ا‬ ‫اجیاچےتہےھت۔‬ ‫ےنسیتےسزیادہفروتشںوکداھکیہکاناملکتوکےنھکلںیموہایدورسےرپتقبسےل ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اذاکروقہمںیماوسہ‬

‫ِ‬ ‫ال َربیَِ ا‬ ‫َِب َس ِْْی رد ْ‬ ‫َّبرإ ْوَِ قَ َ‬ ‫ع قَ َ‬ ‫َّْل ْد ِر ل‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ َرفَ َ َرأْ َس ه ِ َن ُّ‬ ‫ال‪َ :‬إ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫َع ْن أِ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّأ و َِّْلَر ِ وِ ُء ا ِشْ ِ‬ ‫ي ْ ِ‬ ‫ال َّبْ َْ​ِّْ د‬ ‫َح ُّ َ ا قَ َ‬ ‫بَ َ‬ ‫َ‬ ‫ت ْن َش ْ​ْء بَ ْ​ْد أ َْه َُ َّبثیَِ اء َوَّبْ َم ْ د أ َ‬ ‫َُّلَ ْمد ُْء َّب یس َم َاو َ ْ َ ْ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َّجَ ُّد‪ ( .‬س یَ‪،‬‬ ‫ي ْ‬ ‫ت َوَلَ یَِْ َف َ​َّ ْ‬ ‫َّجَ لد ِ ِْ َ‬ ‫َوإیَُِّ ا بَ َ‬ ‫ت َوَلَ ْ​ْط َْ ب َم ا َ َِ ْ​ْ َ‬ ‫ي َعِّْ ٌد أَبیه یَ َ​َل َ اس َ ب َم ا أَ ْعطَْی َ‬ ‫رقَ ‪)8228‬‬

‫رضحتاوبدیعسخدری(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس ب ب‬ ‫حروکعےسرسااھٹےتوتےتہک‪:‬اےاہلل ‪،‬‬ ‫وتایسیرعتفیاکقحتسمےہسجےسآامسنوزنیمرھباجںیئاورسجرظفوکوتاچےہ ‪،‬وہرھباجےئوتیہانثاور بترریگےکالقئےہاور‬ ‫ب‬ ‫دمح و انث يم ےس دنبہ وج هب ےہک وت اساک ب ےس زیادہ قح دار ےہ۔ مہ ب ریتے دنبےںیہ ‪ ،‬اے اہلل ‪ ،‬وتوجزیچ اطع رکے ‪،‬اےس‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫وکیئروےنکواالںیہناورسجےسوتوکیئزیچروکےل ‪،‬اےس وکیئدےنیواالںیہناورریتےاقمہلبںیموکششرکےنواےلیکوکشش‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫افدئہدنمںیہنوہیت۔‬

‫ِ‬ ‫َع ْن َعیِ لْ بْ ِن أَِ​ِب طَابِ ر‬ ‫ال‪:‬‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ‪ ...‬إِ َ​َّ َرفَ َ قَ َ‬ ‫ب َر ِض َْ َّلل َعِْ ه قَ َ‬ ‫ال‪َ :‬إ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫ْ‬ ‫َّأ و َِّْلَر ِ وِ ُء ا ب ی ِ هم ا وِ ُء ا ِش ت ِ ن ش ْءر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َِذ َّلل بِمن َِ‬ ‫ي ْ‬ ‫َّ َده َربیَِا َوبَ َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َُّلَ ْم د ُْءَ َّب یس َم َاو َ ْ َ ْ َ َ َْ َ َ َ ْ َ َ ْ َ ْ َ ْ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫بَ ْ​ْد‪َّ(.‬بودَّ و‪،‬رقَ‪)222‬‬

‫اطل (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس‪ ...‬ب ب‬ ‫رضحت یلع نب ایب ب‬ ‫ح (روکع ےس)رس ااھٹےت وت ہی‬ ‫پاجت ‪،‬وج‬ ‫ےتہک‪:‬اهللےناسوکانسسجےناسیکدمحیکاوراےمارےرب ‪،‬دمحترےیہيلےہ ‪،‬اینتہکاسےسزيموآامسن ب ر‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫انےکدرمانالخےہ ‪،‬وههب بپراجےئاوراسےکدعبسجرظفوکوتاچےہ ‪،‬وههب بپراجےئ۔‬

‫اذاکرہسلجںیماوسہ‬

‫ِ‬ ‫ْی َّب یس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ِ َّ ْی ِف ْر ِ ْل‪.‬‬ ‫ِ َّ ْی ِف ْر ِ ْل َر ل‬ ‫ْی‪َ :‬ر ل‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َإ ا َن یَُ ْول بَ ْ َ‬ ‫َع ْن ح َذیْ َف ةَ أَ ین َّبِی ِ ی َ‬ ‫(َّبن اجه‪ ،‬رقَ ‪)112‬‬ ‫رضحتخدن فہ(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاهللعلی ہوملسدودجسوںےک بامت’’اےمرےرب ‪،‬ےھجمشخبدے ‪،‬‬

‫اےمرےرب ‪ ،‬بهجمشخبدے‘‘اہکرکےتهت۔‬

‫اذاکرامنزاوردعقهیکداع‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ع ی یوة فَیَ یم ا َإ ا َن ِعِْ َد َّبْ َُْ َدةِ‬ ‫ع ن ِحطیا َن ب ِن عِّ ِد َّللِ َّبیرقَ ِ‬ ‫اش لْ قَ َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ َْ‬ ‫ی یْیت َ َ أَِ ِْب ْو َس ى َِّْلَ ْش َْ ِر ل َ‬ ‫ال‪َ :‬‬ ‫َْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪:‬‬ ‫ف فَ َُ َ‬ ‫صیوة بِابِْ لْب َوَّبیزإوة قَ َ‬ ‫قَ َ‬ ‫ال‪ :‬فَیَ یما قَضى أَب ْو ْو َس ى َّب ی‬ ‫أ َّب ی‬ ‫ص َر َ‬ ‫ال َرج ٌُ ل َن َّبْ َُ ْوَ‪ :‬أقیر ْ‬ ‫ص یوَة َو َس ی َ​َ َّسْ َ‬ ‫ي‬ ‫ال‪ :‬أَیُّك َْ َّبْ َُائُِ َإیِ َمةَ َإذَّ َوَإ ذَّا فَأ َ​َریَ َّبْ َُ ْوَ فَ َُ َ‬ ‫ال فَأ َ​َریَ َّبْ َُ ْوَ ثی قَ َ‬ ‫أَیُّك َْ َّبْ َُائُِ َإیِ َمةَ َإذَّ َوَإذَّ قَ َ‬ ‫ال‪ :‬بَ َْی َ‬ ‫ال َرج ٌُ ل َن َّبْ َُ ْوَِ‪ :‬أَسَا ق ْیت َه ا َوَ​َْ أ ِرْد ِ َا إِیَل‬ ‫یَا ِحطیان ق ْیتَ َهاا قَ َ‬ ‫ال‪ َ :‬ا ق ْیت َها َوبَ​َُ ْد َرِهِّْت أَ ْن تَِّْ َك َْ ِ ْ ِ َا فَ َُ َ‬ ‫ِ‬ ‫ال أَب و وسى أَ ا تَْیَم و َن َإی ف تَُوب و َن ِ​ِف ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َخطََِّ َِ ا‬ ‫ْ‬ ‫ی یوتك َْ إِ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫َّْلَْی َر فَ َُ َ ْ ْ َ ْ ْ ْ َ ْ ْ ْ َ‬ ‫ی یْیت َْ فَ أَقِْیموَّ ی ف ْوفَك َْ ثی بْیَ ِی ك َْ أَ َح دإ َْ فَ ِإ َ​َّ َإِّی َر فَ َكِّل رْوَّ‬ ‫ی یوتََِا فَ َُ َ‬ ‫فََِّ ی َ‬ ‫ال‪ :‬إِ َ​َّ َ‬ ‫ْی بََِ ا س ِیتَ َِا َو َعی َمَِ ا َ‬ ‫ِ‬ ‫ال َی ِْی َّبْم ْغض و ِ‬ ‫ْی ُِی ِّْكَ َّلل فَ ِإ َ​َّ َإِّی َر َوَرَإ َ فَ َكِّل رْوَّ َو َّْرَإْ ْوَّ فَ ِإ ین‬ ‫ِ َعیَ ْی ِه َْ َوَلَ َّب ی‬ ‫َوإِ َ​َّ قَ َ‬ ‫ْی فَُ ْوب ْوَّ َ ْ َ‬ ‫ض ابل ْ َ‬ ‫َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِْ‬ ‫ال َِذ َ َّلل‬ ‫ي َوإِ َ​َّ قَ َ‬ ‫َّْل َ َاَ یَ ْرَإ قَ ِّْ یَك َْ َویَ ْرفَ قَ ِّْ یَك َْ فَ َُ َ‬ ‫ي بِتِْی َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪ :‬فَتِْی َ‬ ‫ال َرس ْول َّلل َ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫بِمن َِ‬ ‫ی یى‬ ‫ي ْ‬ ‫َُّلَ ْم د یَ ْس َم َّلل بَك َْ فَِإ ین َّللَ تََِّ َارَ َوتَ َْ اق قَ َ‬ ‫َّ َده فَُ ْوب ْوَّ أَبیه یَ َربیَِ ا بَ َ‬ ‫ال َعی ى ب َس ان سَِِّیل ه َ‬ ‫َْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّس د ْوَّ فَ ِإ ین ِْ‬ ‫َّْل َ َاَ یَ ْس د قَ ِّْ یَك َْ َویَ ْرفَ‬ ‫َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َذ َ َّلل ب َم ْن َ​َّ َده َوإِ َ​َّ َإِّی َر َو َس َ َد فَ َكِّل رْوَّ َو ْ‬ ‫ِ‬ ‫ي َوإِ َ​َّ َإ ا َن ِعِْ َد َّبْ َُ ْ​ْ َدةِ فَ ْی یَك ْن ل ْن أَیوِل قَ ْوِل‬ ‫قَ ِّْ یَك َْ فَ َُ َ‬ ‫ي بِتِْی َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَتِْی َ‬ ‫ال َرس ْول َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫ي أَیُّ َه ا َّبِی ِ ُّ َوَر ََّْ ة َّللِ َوبَ​َرَإات ه َّب یس َالَ َعیَْی َِ ا َو َعی ى‬ ‫َح ِدإ َْ َّبتی ِ ی اأ َّبطییلَِّ اأ َّب ی‬ ‫ص یَ َوَّأ بی ِه َّب یس َالَ َعیَْی َ‬ ‫أَ‬ ‫ِعِّ ِاد َّللِ َّب ی ِ​ِ‬ ‫ْی أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِبهَ إِیَل َّلل َوأَ ْش َهد أَ ین ُمَ یمدَّ َعِّْده َوَرسوبه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)123‬‬ ‫صاُل ْ َ‬ ‫َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحتاطحننبدبعاہللراقیشےسروایےہہکںیمےنرضحتاوبومیسٰارعشی(ریضاہللہنع) ےکاسھتامنزادایک۔ ب ب‬ ‫ح‬

‫وہدعقہےک رف ب‬ ‫یےھتوتایصخشےناہکامنزیکیناوریازیکیگےکاسھتفرضیکیئگےہ۔وهےتہکہ‪ :‬ب ب‬ ‫ح اوبومیسٰارعشیےنامنز‬ ‫دیوتفرامیا‪:‬متںیمےسسکےنہیہملکاہکےہ؟ولگاخومشرےہ ‪،‬رھپاہک‪:‬متںیمےسوکنیہملکےنہکواالےہ؟‬ ‫وپریرکیلاورالسمریھپ ا‬ ‫ث‬ ‫ھریاھتہکآپھجم‬ ‫ایوتےنہیہملکاہکوہ ‪،‬ںیمےنرعضیک‪:‬ںیمےنںیہناہک ‪،‬ںیم آپےس ا‬ ‫ولگ اخومش رےہ ‪،‬وتاہک‪ :‬اےاطحن ‪،‬ش د‬ ‫ےسیاراضہنوہاجںیئ ‪،‬پرایآدیمےناہکہکںیمےنیاہکےہاورںیمےناسےملکےکاسھترصفیکینیہاکارادہایکےہوتاوبومیسٰ‬ ‫ارعشیریضاہللہنعےنفرامیا‪ :‬متںیہناجےتنہکمتوکاینپامنزںیمایکڑپانھاچےئہ۔روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنںیمہہبطخدیااور‬ ‫رامی ہک ب ب‬ ‫ح مت امنز ادا رکو وت اینپ وفصں وک دیساھ رکو ‪،‬رھپ مت ںیم ےس وکیئ‬ ‫مارے يلماری س واک یک اور ںیمہ امنز اھکسیئ اور ف ا‬ ‫ت‬ ‫ب‬ ‫حوہ’ َی ِْی َّبْم ْغض و ِ‬ ‫حوہریبکتےہکوتمتهبریبکتوہکاور ب ب‬ ‫مھااریااممرکے ‪ ،‬ب ب‬ ‫ْی‘ےہکوتمتآنیموہکیاہکاہلل‬ ‫ِ َعیَ ْی ِه َْ َوَ​َل َّب ی‬ ‫ض ابل ْ َ‬ ‫َ ْ‬ ‫متےسوخشوہاور ب ب‬ ‫رکیےہاورروکعےس‬ ‫حوہریبکتہہکرکروکعرکےوتمتیھبریبکتہہکرکروکعرکو ‪،‬ویکہکنااممروکعمتےسےلہپ ا‬ ‫ت‬ ‫متےسےلہپااتھٹےہ۔روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬اسرطح م ھاارالمعاسےکاقمےلبںیموہاجےئاگاور ب ب‬ ‫حوہ’ َِذ َ َّلل‬ ‫َُّلم د‘ وہک ‪،‬اہللتمھااریداعؤںوکساےہ ‪،‬ویکہکناہللابترک ٰ‬ ‫بِم ن َِ‬ ‫واعتٰلےناےنپیبنیلصاہللہیلعوملسیک‬ ‫َّ َده‘ےہکوتمت’ َربیَِ ا بَ َ‬ ‫ع َْ ْ‬ ‫َْ‬ ‫ِ‬ ‫زیباین’ َِذ َّلل بم ن َِ‬ ‫پب ب‬ ‫حااممریبکتہہکرکدجسہرکےوتمتیھبریبکتوہکاوردجسہرکو ‪،‬ااممدجسہمتےسےلہپرکیاےہ‬ ‫َّ َده‘فرامیاےہ ‪ ،‬ر‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫مت‬ ‫ت‬ ‫ھب‬ ‫م‬ ‫اوردجسہےسمتےسےلہپااتھٹےہ ‪،‬آپےنفرامیا‪ :‬ھااراہیلمعااممےک ب‬ ‫اقمبںیموہاجےئاگاور ب ب‬ ‫حوہدعقہںیمھٹیباجےئوت ن‬ ‫ع أَیُّ َه ا َّبِی ِ ُّ َوَر ََّْة َّللِ َوبَ​َرَکات ه َّب یس َالَ َعیَْی َِ ا َو َعی ی‬ ‫اینپاورداعؤںےسےلہپ’َّبتی ِ ی اأ َّبطییلَِّ اأ َّب ی‬ ‫ص یَ َوَّأ بِی ِه َّب یس َالَ َعیَْی َ‬ ‫ِعِّ ِاد َّللِ َّب ی ِ​ِ‬ ‫ْی أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِبَهَ إِیَل َّلل َوأَ ْش َهد أَ ین ُمَ یمدَّ َعِّْده َوَرس ْوبه‘ےکاافلظےنہکاچہ۔‬ ‫صاُل ْ َ‬ ‫َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫داعےدعقہیکاتیمہ‬

‫ِ‬ ‫َّبس ْوَرةَ ِ َن‬ ‫َع ِن َّبْ ِن َعِّی ا رس قَ َ‬ ‫یش یه َد َإ َم ا ی َْیلمَِ ا ُّ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ی َْیلمَِ ا َّبت َ‬ ‫ال‪َ :‬إ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫َّبُْر ِ‬ ‫َن‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)122‬‬ ‫ْ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫دعقهیکداع‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتانبابعس(ریضاہللامہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسجدش(ےکاملکت)ایسرطح شكھاایارکےتهت ‪،‬‬ ‫سجرطحفرآنیکوکیئوسرهشكھاایارکےتهت۔‬

‫‪)122‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ص یوةِ ق ْیَِ ا‪َّ :‬ب یس َالَ َعیَ ى َّللِ ِ ْن‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّللِ قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ِ​ِف َّب ی‬ ‫ال‪ :‬إِی ا إِ َ​َّ إِی ا َ َ َّبِی ِ ل َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َ​َل تَُ ْوب وَّ َّب یس َالَ َعیَ ى َّللِ فَِإ َن َّللِ ه َو‬ ‫ِعَِّ ِادهِ َّب یس َالَ َعی ى ف َال رن َوف َال رن فَ َُ َ‬ ‫ال َّبِیِ ُّ َ‬ ‫ي أَیُّ َه ا َّبِیِ ُّ َوَر ََّْة َّللِ َوبَ​َرَإات ه َّب یس َالَ‬ ‫َّب یس َالَ َوب ِك ْن ق ْوب ْوَّ َّبتی ِ یاأ بِی ِه َوَّب ی‬ ‫ص یَ َوَّأ َوَّبطییلَِّ اأ َّب یس َالَ َعیَْی َ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫عیَی َِا وعیى ِعِّ ِاد َّللِ َّب ی ِ​ِ‬ ‫ْی َّب یس َم ِاء َو َِّْل َْر ِ أَ ْش َهد‬ ‫اِ إ یُ َعِّْ د ِ​ِف َّب یس َماء أَْو بَ ْ َ‬ ‫صاُل ْ َ‬ ‫ْی فَِإسیك َْ إِ َ​َّ ق ْیت َْ أ َ‬ ‫َی َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ُّع ِاء أ َْع َ َِّ ه إِبَْی ِه فَیَ ْدع ْو‪( .‬ط ارى‪ ،‬رق َ‬ ‫أَ ْن َ​َل إِب هَ إِیَل َّلل َوأَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ َعِّْ ده َوَرس وبه ثی یَتَ َِی ر َن َّب د َ‬ ‫رضحتدبعاہللنبوعسمد(ریضاہللامہنع)ےسروایےہہکےلہپ ب ب‬ ‫حمہیبنیلصاہللہیلعوملسےکاسھتامنزڑپےتھوت‬

‫مہ(دعقہںیم)ہیاہکرکےتےھتہکاسےکدنبوںیکرطفےساہللرپالسموہاورالفںرپاورالفںرپالسموہ ‪،‬اسرپیبنیلصاہللہیلع‬ ‫وملسےنفرامیاہکہیہنوہکہک”اہللرپالسموہ‘‘ ‪،‬ویکہکناہللوتوخدالسمےہ ‪ ،‬ہکلہیوہک‪:‬امتمناز ‪،‬داعتاوریازیکہاامعل ب اہللیہےک‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ےیلںیہ ‪ ،‬آپ رپ اے یبنالسىتم وہ اور اہللیکرںیتمحاور بترںیتک یازلوہں ‪،‬مہرپهبالسىتموہاوراہللےک ب ٹدنبوںرپ هب۔‬ ‫ت‬ ‫فرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حمتہیوہکےگوتآامسنرپخداےکامتمدنبوںوک( م ھاارییداع)ےچنہپیگ۔یایہکآامسناورزنیمےکدرایمنامتمدنبوںوک‬ ‫ت‬ ‫( م ھاارییداع)ےچنہپیگ۔ںیموگایہداتیوہںہکاہللےکوساوکیئوبعمدںیہناورںیموگایہداتیوہںہکدمحماسےکدنبےاورروسل‬ ‫ںیہ۔اسےکدعبانانوکداعاکاایتخرےہ ‪،‬انچہچنوجاےسدنسپوہ ‪،‬وهداعرکےل۔‬

‫َعن َعِّْ ِد َّبیر َّْ ِن بْ ِن َعِّْ رد َّبْ َُا ِرئ أَسیه َِذ عمر بْن ْ ی ِ‬ ‫ِ ِ ل‬ ‫یش ُّه َد یَُ ْول‪:‬‬ ‫اس َّبت َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ​َ َ‬ ‫َّْلَطاِ َوه َو َعیَى َّبْمِْ َْب ی َْی َ َّبِی َ‬ ‫ِ‬ ‫ي أَیُّ َه ا َّبِیِ ُّ َوَر ََّْة َّلل َوبَ​َرَإات ه َّب یس الَ​َ‬ ‫ق ْوبوَّ َّبتی ِ یاأ بِی ِه َّبیزَّإِیَاأ بِی ِه َّبطییلَِّاأ َّب ی‬ ‫ص یَ َوَّأ بی ِه َّب یس الَ​َ َعیَْی َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫عیَی َِ ا وعی ى ِعِّ ِاد َّلل َّب ی ِ​ِ‬ ‫ْی أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إَِلی َّلل َوأَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ َعِّْ ده َوَرس ْوبه‪َّ(.‬ملوط ا‪ ،‬رق َ‬ ‫ص اُل ْ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫‪)032‬‬

‫رضحتدبعارلنمحنبدبعااقلریےسروایےہہکيمےنرمعنباطخبوک ب ر‬ ‫مرپولوگںوکجدشاھکسےتوہےئانسےہ ‪،‬وهہہک‬ ‫ِ‬ ‫ي أَیُّ َه ا َّبِی ِ ُّ َوَر ََّْة َّللِ َوبَ​َرَإات ه َّب یس الَ​َ‬ ‫رےہهتہکوہک’َّبتی ِ ی اأ بِی ِه َّبیزَّإِیَ اأ بِی ِه َِ َّبطییلَِّ اأ َّب ی‬ ‫ص یَ َوَّأ بی ِه َّب یس الَ​َ َعیَْی َ‬ ‫عیَی َِا وعیى ِعِّ ِاد َّللِ َّب ی ِ​ِ‬ ‫ْی أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِبهَ إَِلی َّلل َوأَ ْش َهد أَ ین ُمَ یمدَّ َعِّْده َوَرس ْوبه۔‬ ‫صاُل ْ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ص یَ َوَّأ بِی ِه َّبیزَّإِیَ اأ بِی ِه‬ ‫َع ْن سَافِ ر أَ ین َعِّْ َد َّللِ بْ َن ع َم َر َإ ا َن یَتَ َش یهد فَیَ ُ ْول‪ :‬بِ ْس َِ َّللِ َّبتی ِ ی اأ بِی ِه َّب ی‬ ‫َّب یس الَ​َ عیَ ى َّبِی ِ ور َّْ ة َّللِ وب رَإات ه َّب یس الَ​َ عیَی َِ ا وعی ى ِعِّ ِاد َّللِ َّب ی ِ​ِ‬ ‫أ أَ ْن یَل إِب هَ إَِلی َّلل‬ ‫ْی َش ِه ْد ُّ‬ ‫َ‬ ‫ُّ َ َ َ‬ ‫ص اُل ْ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َِّْلوبَیَ ْ ِ‬ ‫أ أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ول َّلل یَُ ول ه َذَّ ِ​ِف َّب یرْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ْی َویَ ْدع ْو إِ َ​َّ قَض ْ تَ َش ُّه َده ِبَا بَ َدَّ بَ ه فَ ِإ َ​َّ‬ ‫َش ِه ْد ُّ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یش ُّه َد ثی یَ ْدع ْو ِ​ِبَا بَ َدَّ بَه فَِإ َ​َّ قَض ى تَ َش ُّه َده َوأ َ​َر َ​َّد‬ ‫ي أَیْضا إَِلی أَسیه ی َُ لدَ َّبت َ‬ ‫ییوتِ​ِه تَ َش یه َد َإذب َ‬ ‫س ِ ِْف َخ ِر َ‬ ‫َجیَ َ‬ ‫ال‪َّ :‬ب یسالَ​َ عیَى َّبِیِ ور َّْة َّللِ وب رَإاته َّب یسالَ​َ عیَی َِ ا وعی ى ِعِّ ِاد َّللِ َّب ی ِ​ِ‬ ‫ْی َّب یس الَ​َ َعیَ ْیك َْ‬ ‫أَ ْن یُّ َسیل َ​َ قَ َ‬ ‫َ‬ ‫ص اُل ْ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ل َ َ َ َ َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َح ٌد َع ْن یَ َسا ِرهِ َرید َعیَْی ِه‪ (.‬وطا‪ ،‬رقَ ‪)032‬‬ ‫َع ْن َاْیِه ثی یَرُّد َعیَى َّ ِْل َ اَ فَإ ْن َسی َ​َ َعیَْیه أ َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحتیاعفےسروایےہہکرضحتدبعاہللنبرمع(ریضاہللہنع)جدشڑپےتھےھت ‪،‬انچہچنوهےتہکهتہک’بِ ْس َِ َّللِ َّبتی ِ یاأ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫صیَوَّأ بِی ِه َّبیزَّإِیاأ بِی ِه َّب یسالَ​َ عیَى َّبِیِ ور َّْة َّللِ وب رَإاته َّب یسالَ​َ عیَی َِا وعیى ِعِّ ِاد َّللِ َّب ی ِ​ِ‬ ‫أ أَ ْن یَل‬ ‫ْی َش ِه ْد ُّ‬ ‫َ‬ ‫صاُل ْ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫بیه َّب ی َ‬ ‫ل َ َ َ َ َ​َ‬ ‫أ أَ ین ُمَ یم دَّ َرس ْول َّللِ‘ ‪،‬ہیاافلظوتیلہپدوروتعکںيمےتہکهتاورجدشےکدعبوجداعاچےتہام ےتگهت۔رھپ‬ ‫إِب هَ إَِلی َّلل َش ِه ْد ُّ‬ ‫آجری دعقے يم ایس رطح ڑپےتھ ‪ ،‬رگم ےلہپ جدش ڑپےتھ رھپ وج اچےتہ داع ام ےتگ اور جدش ےک دعب ب ب‬ ‫ح السم ریھپےن ےتگل وت ےتہک‬ ‫’َّب یسالَ​َ عیَى َّبِیِ ور َّْة َّللِ وب رَإاته َّب یسالَ​َ عیَی َِا وعی ى ِعِّ ِاد َّللِ َّب ی ِ​ِ‬ ‫ْی َّب یس الَ​َ َعیَ ْیك َْ‘ داینہرطفےتہک ‪،‬رھپااممےک‬ ‫َ‬ ‫ص اُل ْ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ل َ َ َ َ َ​َ‬ ‫رکیوتاسوکیھبوجابدےتی۔‬ ‫السماکوجابدےتی ‪،‬رھپارگوکیئیباںیئرطفواالانوکالسم ا‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫أ‪َّ :‬بتی ِ ی اأ َّبطییلَِّ اأ‬ ‫ت تَُ ْول إِ َ​َّ تَ َش یه َد ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أَسی َه ا َإاسَ ْ‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ َزْو ِج َّبِی ِ ل َ‬ ‫ِ‬ ‫ي‬ ‫َّب ی‬ ‫ي بَه َوأَ ین ُمَ یم دَّ َعِّْ ده َوَرس ْوبه َّب یس الَ​َ َعیَْی َ‬ ‫صیَ َوَّأ َّبیزَّإِیَاأ بی ِه أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِبهَ إَِلی َّلل َو ْح َده َلَ َش ِریْ َ‬ ‫ِب ور َّْة َّللِ وب رَإاته َّب یسالَ​َ عیَی َِا وعیى ِعِّ ِاد َّللِ َّب ی ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َّب یسالَ​َ َعیَْیك َْ‪ (.‬وطا‪ ،‬رقَ ‪)031‬‬ ‫صاُل ْ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫أَیُّ َها َّب ینَ ُّ َ َ َ َ َ​َ‬

‫ص یَ َوَّأ َّبیزَّإِیَ اأ بِی ِه أَ ْش َهد أَ ْن‬ ‫رضحتاع ہشدصہقی(ریضاهللاہنع)ےسروایےہہکوهجدشںیم’َّبتی ِ ی اأ َّبطییلَِّ اأ َّب ی‬ ‫ِب َوَر ََّْة َّللِ َوبَ​َرَإات ه َّب یس الَ​َ َعیَْی َِ ا‬ ‫ي أَیُّ َه ا َّب ین َِ ُّ‬ ‫ي بَه َوأَ ین ُمَ یم دَّ َعِّْ ده َوَرس ْوبه َّب یس الَ​َ َعیَْی َ‬ ‫یَل إِب هَ إَِلی َّلل َو ْح َده َلَ َش ِریْ َ‬ ‫وعی ى ِعِّ ِاد َّللِ َّب ی ِ​ِ‬ ‫ْی َّب یس الَ​َ َعیَ ْیك َْ‘ (امتمآدابدنبیگ ‪،‬امتمیاكرهاملکت ‪،‬امتمابعداتاورامتماامعلاصل حہاہللےکےیل‬ ‫َ​َ‬ ‫ص اُل ْ َ‬ ‫َ‬ ‫ںیہ ‪،‬يموگایہدنوہںہکاهللےکوساوکیئ ٰ‬ ‫اٰلہن ‪،‬اساحليمہکوهالياےہاوراساکوکیئرشیہناوريموگایہدنوہں‬ ‫ہکدمحماهللےکدنبےاوراسےکروسلہ ‪،‬اےیبن ‪،‬آپرپالسىتم ‪،‬اہللیکرںیتمحاوراسیک بترںیتکوہں ‪،‬السىتموہمہرپاوراہللےک‬ ‫امتمٹدنبوںرپ ‪،‬مت ب رپالسىتموہ)اہکرکیتهن۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ْیَِ ا‪َّ :‬ب یس َالَ َعی ى ِج ِْْبیْ َُ َوِ ی َكائِْی َُ‬ ‫ی یْی َِا َخ ْی َ‬ ‫َع ْن َعِّْ د َّلل إِی ا إِ َ​َّ َ‬ ‫ف َّبِی ِ ل َ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ال‪ :‬إِ ین َّللِ ه َو َّب یس َالَ فَ ِإ َ​َّ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َُ َ‬ ‫َّب یس َالَ َعی ى ف َالن َوف َالن فَابْتَ َف َ‬ ‫ت إِبَْی َِ ا َرس ْول َّلل َ‬ ‫ي أَیُّ َه ا َّبِیِ ُّ َوَر ََّْة َّللِ َوبَ​َرَإات ه َّب یس َالَ‬ ‫ییى أَ َحدإ َْ فَ ْییَ ُ ُْ َّبتی ِ یاأ بِی ِه َوَّب ی‬ ‫صیَ َوَّأ َوَّبطییلَِّاأ َّب یس َالَ َعیَْی َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی اب رع ِ​ِف َّب یس َماء َو َِّْل َْر ِ أَ ْش َهد‬ ‫َعیَْی َِا َو َعیى عَِّاد َّلل َّب ی‬ ‫َی ابَ ْ‬ ‫صاُل ْ َ‬ ‫ت إ یُ َعِّْ د بی ه َ‬ ‫ْی فَِإسیك َْ إِ َ​َّ ق ْیتم ْوَه ا أ َ‬ ‫أَ ْن یَل إِبهَ إِیَل َّلل َوأَ ْش َهد أَ ین ُمَ یمدَّ َعِّْده َوَرس ْوبه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)128‬‬ ‫رضحت دبعاہلل( نب وعسمد ریض اہلل ہنع) ےتہک ہ ہک ب ب‬ ‫ح مہ یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےک ےھچیپ امنز ڑپےتھ وت مہ ےتہک ہک السم وہ‬

‫ربجالیئاوراکیملیئرپ ‪،‬السموہالفںاورالفںرپ(اہللرپالسم)۔ایروزیبنیلصاہللہیلعوملسماریرطفوتمہجوہےئاورفرامیا‪ :‬اہلل‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫كام ےتگوہ؟) ‪،‬انچہچن ب ب‬ ‫حمتںیمےسوکیئامنزڑپےھوتہیےہک ‪:‬امتمناز ‪،‬داعتاور یازیکہ‬ ‫وت وخد”االسلم‘‘ےہ(متاہللرپالسىتمیکداع ا‬ ‫ب‬ ‫اامعل ب اہللیہےکےیلںیہ ‪،‬آپرپاےیبن ‪،‬السىتموہاوراہللیکرںیتمحاور بترںیتکیازلوہں ‪،‬مہرپهبالسىتموہاوراہللےک ب‬ ‫ت‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ٹدنبوںرپهب۔(آپےنفرامیاہک) ب ب‬ ‫حمتہیاافلظوہکےگوت م ھااریرطفےسالسىتمیکداعآامسنوزنیمںیماہجںهبوکیئاہللاک‬ ‫کین دنبہ ےہ ‪ ،‬اس وک ےچنہپ یگ۔ ںیم وگایہ داتی وہں ہک اہلل ےک وسا وکیئ وبعمد ںیہن اور وگایہ داتی وہں ہک دمحم اس ےک دنبے اور روسل‬ ‫ںیہ۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یَ َوَّأ‬ ‫أ‪َّ :‬بتی ِ ی اأ َّبطییلَِّ اأ َّب ی‬ ‫ت تَُ ْول إِ َ​َّ تَ َش یه َد ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َإاسَ ْ‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ َزْو ِج َّبِی ِ ل َ‬ ‫ِ‬ ‫ي‬ ‫یي بَه َوأَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ َعِّْ د َّللِ َوَرس ْوبه َّب یس الَ​َ َعیَْی َ‬ ‫َّبیزَّإِیَاأ بی ِه أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِبهَ إَِلی َّلل َو ْح َده َلَ َش ِر َ‬ ‫أَیُّها َّبِیِ ور َّْة َّلل وب رَإاته َّب یسالَ​َ عیَی َِا وعیى ِعِّ ِاد َّللِ َّب ی ِ​ِ‬ ‫ْی َّب یسالَ​َ َعیَْیك َْ‪ ( .‬وطا‪ ،‬رقَ ‪)031‬‬ ‫صاُل ْ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫َ ُّ َ َ َ َ َ​َ‬ ‫رضحتاع ہش(ریضاهللاہنع)زوہجٔیبنیلصاهللعلی ہوملسےسروایےہہکوهجدشںیمییتہکهن‪ :‬امتمآدابدنبیگ ‪،‬امتم‬ ‫یاكرهاملکت ‪،‬امتمابعداتاورامتماامعلاصل حہاہللےکےیلںیہ۔يموگایہدنوہںہکاهللےکوساوکیئ ٰ‬ ‫اٰلہن ‪،‬اساحليمہکوه‬

‫اليےہاوراساکوکیئرشیہناوريموگایہدنوہںہکدمحماهللےکدنبےاوراسےکروسلہ۔اےیبن ‪،‬آپرپالسىتم ‪،‬اہلل‬ ‫ا‬ ‫یکرںیتمحاوراسیک بترںیتکوہں۔السىتموہمہرپاوراہللےکامتمٹدنبوںرپ ‪،‬مت ب رپالسىتموہ۔‬

‫ِ‬ ‫َع ِن بْ ِن َعِّی ر‬ ‫َّبس ْوَرةَ ِ َن‬ ‫اس أَسیه قَ َ‬ ‫یش ُّه َد َإ َم ا ی َْیلمَِ ا ُّ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ی َْیلمَِ ا َّبت َ‬ ‫ال َإ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫َّبُْر ِ‬ ‫ي أَیُّ َها َّبِیِ ُّ َوَر ََّْة َّللِ َوبَ​َرَإات ه‬ ‫َن فَ َكا َن یَُ ْول‪َّ :‬بتی ِ یاأ َّبْمَِّ َارَإاأ َّب ی‬ ‫صیَ َوَّأ َّبطییلَِّاأ بی ِه َّب یس َالَ َعیَْی َ‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل َّلل َوأَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ َرس ْول َّلل‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫َّب یس َالَ َعیَْی َِا َو َعیى عَِّاد َّلل َّب ی‬ ‫ص اُل ْ َ‬ ‫‪)120‬‬

‫رضحت انب ابعس (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس مہ وک جدش اس رطحاھکسیا رکےت ےھت ‪ ،‬ےسیج‬ ‫ب کهي ک‬ ‫جهي ینازي ‪،‬داعتاوریاكرهاامعلاہللےکےیل‬ ‫آپفرآنیکوکیئوسرتمہاھکسیارکےتےھت۔آپفرامےتهت‪:‬امتم رت ی ر‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ب‬ ‫ب‬ ‫ںیہ ‪ ،‬اے یبن ‪ ،‬آپ رپالسىتم وہ ‪،‬اہللیک رںیتمح اور اسیک بترںیتک یازل وہں ۔مہ رپهبالسىتموہاوراہللےککیندنبوںرپ هب۔ںیم‬ ‫وگایہ داتی وہں ہک اہلل ےک وسا وکیئ ابعدت ےکالقئ ںیہن اورںیموگایہداتیوہںہک دمحمیلصاہللہیلعوملساہللاعتیلٰےکدنبےاوراس‬ ‫ےکروسلںیہ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ ِ‬ ‫ص یَ َوَّأ َّبطییلَِّ اأ َّب یس َالَ‬ ‫یش ُّه ِد َّبتی ِ ی اأ بِی ِه َّب ی‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ِ​ِف َّبت َ‬ ‫َع ِن بْ ِن ع َمَر َع ْن َرس ْول َّلل َ‬ ‫ال ب ن عم ر‪ِ :‬زْدأ فِی ه ا وب رَإات ه َّب یس َالَ عیَی َِ ا وعی ى ِعِّ ِاد َّللِ‬ ‫ي أَیُّ َه ا َّبِی ِ ُّ َوَر ََّْ ة َّللِ َوبَ​َرَإات ه قَ َ‬ ‫َعیَْی َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ال‪ :‬قَ َ ْ َ َ َ ْ َ َ َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫َّب ی ِ​ِ‬ ‫ي بَ ه َوأَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ َعِّْ ده‬ ‫ْی أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل َّلل قَ َ‬ ‫ال بْ ن ع َم َر ِزْدأ فْی َه ا َو ْح َده َ​َل َش ِریْ َ‬ ‫ص اُل ْ َ‬ ‫َوَرس ْوبه‪َّ(.‬بودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)128‬‬ ‫صیَ َوَّأ‬ ‫رضحت انب رمع( ریض اہلل امہنع) روسل یلص اہلل ہیلع وملس ےس جدش ےک نمض يم’َّبتی ِ یاأ بِی ِه َّب ی‬ ‫َّلل َّب ی ِ​ِ‬ ‫َّلل وب رَإاته َّب یس َالَ عیَی َِا وعیى ِعِّ ِاد ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی أَ ْش َهد أَ ْن یَل‬ ‫َّبطییلَِّاأ َّب یس َالَ َعیَْی َ‬ ‫صاُل ْ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ي أَیُّ َها َّبِیِ ُّ َوَر ََّْة َ َ​َ‬ ‫إِبهَ إِیَل َّلل َوأَ ْش َهد أَ ین ُمَ یمدَّ َعِّْده َوَرس ْوبه‘ےک اافلظ روای رکےت ہ۔وه (انب رمع)ےتہک ہ ہک ان اافلظ‬ ‫ع بَه‘ےکاافلظاکںیمےنااضہفایکےہ۔‬ ‫حده َ​َل َش ِریْ َ‬ ‫يم’ َوبَ​َرَکاته‘اور’ َو َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ص یَ َوَّأ‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّللِ فَ َُ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ بِیَ ِد ْع ی َْیلم ِ ْ َّبتی َش ُّه َد َّبتی ِ ی اأ بِی ِه َّب ی‬ ‫ال أ َ‬ ‫َخ َذ َرس ْول َّلل َ‬ ‫وَّبطییلِّاأ َّب یسالَ​َ عیَیي أَیُّه ا َّبِیِ ور َّْ ة َّللِ وب رَإات ه َّب یس الَ​َ عیَی َِ ا وعی ى ِعِّ ِاد َّللِ َّب ی ِ​ِ‬ ‫ْی أَ ْش َهد أَ ْن یَل‬ ‫َ ْ َ ُّ َ َ َ‬ ‫ص اُل ْ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫إِبهَ إَِلی َّلل َوأَ ْش َهد أَ ین ُمَ یمدَّ َعِّْده َوَرس ْوبه‪َّ(.‬بن َّىب شیِّه‪ ،‬رقَ ‪)2892‬‬ ‫رضحت دبعاهلل(ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اهلل یلص اهلل علیہ وملس ےنمرا اہھت ڑکپ رک بهجم جدش‬ ‫صیَ َوَّأ َوَّبطییلَِّاأ َّب یسالَ​َ َعیَْیي أَیُّ َها َّبِیِ ُّ َوَر ََّْة َّللِ َوبَ​َرَإاته َّب یسالَ​َ‬ ‫ےکی املکتشكھااےئ‪َّ’:‬بتی ِ یاأ بِی ِه َّب ی‬ ‫عیَی َِا وعیى ِعِّ ِاد َّللِ َّب ی ِ​ِ‬ ‫ْی أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب َه إَِلی َّلل َوأَ ْش َهد أَ ین ُمَ یمدَّ َعِّْده َوَرس ْوبه‘۔‬ ‫صاُل ْ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬

‫ي أَیُّه ا َّبِی ِ َّب یس الَ​َ عیَی َِ ا وعی ى ِعِّ ِاد َّللِ‬ ‫َع ِن بْ ِن عم ر أَسی ه َإ ا َن یَُ ول ِ​ِف َّب یرْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ُّ‬ ‫ْی‪َّ :‬ب یس الَ​َ َعیَْی َ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ​َ‬ ‫َّب ی ِ​ِ‬ ‫ْی‪َّ(.‬بن َّىب شیِّه‪ ،‬رقَ ‪)0112‬‬ ‫صاُل ْ َ‬ ‫ي‬ ‫رضحتانبرمع( ریضاهللہنع) ےسروایےہہکوهدوونں روتعکں(دورسیاوروچهب) يم’َّب یسالَ​َ َعیَْی َ‬ ‫أَیُّها َّبِیِ َّب یسالَ​َ عیَی َِا وعیى ِعِّ ِاد َّللِ َّب ی ِ​ِ‬ ‫ْی‘اہکرکےتهت۔‬ ‫َ ُّ‬ ‫صاُل ْ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ي ِ ْن‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرَة َر ِض َْ َّلل َعِْه قَ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ یَ ْدعو‪ :‬أَبیه یَ إِ لْ أَع ْو بِ َ‬ ‫ال‪َ :‬إا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫َِّ َّبِی ا ِر وِ ن فِْت َِ ِة َّبْم ی ا وَّبْمم ِ‬ ‫َِّ َّبْ َُ ِْْب وِ ن َع َذ ِ‬ ‫َع َذ ِ‬ ‫اأ َوِ ْن فِْت َِ ِة َّبْ َم ِس ْی ِع َّب ید یج ِال‪( .‬ط ارى‪ ،‬رق َ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ َْ َ َ َ‬ ‫‪)8222‬‬

‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملساسرطحداعرکےتےھت‪:‬اےاہلل ‪،‬ںیمربق‬ ‫م سي‬ ‫ِحداجلےکےنتفےسریتی‬ ‫ےکذعابےسریتیانپہاچاتہوہںاوردوزخےکذعابےساورزدنیگاورومتیکآزاموشیںےساور‬ ‫انپہاچاتہوہں۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ص لدی ِ ر ِض ْ َّلل عِْ ه أَسیه قَ َ ِ ِ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪َ :‬عیل ْم ِ ْ د َع اء أ َْدع ْو بِ ِه‬ ‫َع ْن أَِ ِْب بَ ْك ر َّب ل ْ َ َ َ‬ ‫ال بَرس ْول َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت فَا ْی ِف ْر ِ ْل َ ْغ ِف َرة ِ ْن‬ ‫ی یوِ قَ َ‬ ‫ِ إِیَل أَسْ َ‬ ‫ِ ِْف َ‬ ‫ال‪ :‬ق ُِ َّبیه یَ إ لْ َیَ ْم ت سَ ْفس ْ​ْ ْیم ا َإثْی رَّ َوَ​َل یَ ْغف ر َّب ُّذس ْو َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ت َّبْغَف ْور َّبیرِحْیَ‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)123‬‬ ‫عِْد َ َو َّْرََِّْ ْ إِسیي أَسْ َ‬ ‫رضحتاوبرکبدصقیریضاہللہنعےسروایےہہکاوھنںےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسرعضایکہکآپےھجم‬ ‫رامیہکہیداعڑپاھرکو‪ :‬اےاہلل ‪،‬ںیمےناینپاجنرپ(گاہرکےک)تہب‬ ‫وکیئایسیداعاھکسد ےیجےسجںیمامنزںیمڑپاھرکوں ‪،‬آپےنف ا‬ ‫میوصخیصرفغمتفرامدےاورھجمرپرمح‬ ‫زیادہملظایکاورگاوہںوکریتےوساوکیئدورسااعمفرکےنواالںیہن ‪،‬وتاےنپیاسےس ر‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رکےبکش ‪،‬وتیہتہبرفغمترکےنواالاورتہبرمحرکےنواالےہ۔‬

‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫عن أَِ​ِب ب ْكر ََّسیه قَ َ ِ ِ ِ‬ ‫ال‪ :‬ق ُِ َّبیه یَ‬ ‫ی یوِ ْ قَ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ َعیل ْم ِ ْ د َع اء أ َْدع ْو ب ه ِ ِْف َ‬ ‫ال بَرس ْول َّلل َ‬ ‫َْ ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫إِ لْ َیَ ْم ت سَ ْف ِس ْ​ْ ْیم ا َإِِّْی رَّ َوقَ َ‬ ‫ت فَ ا ْی ِف ْر ِ ْل َ ْغ ِف َرة ل ْن ِعِْ ِد َ‬ ‫ِ إِیَل أَسْ َ‬ ‫ال ق تَ ْیَِّ ة‪َ :‬إثْی رَّ َوَ​َل یَ ْغف ر َّب ُّذس ْو َ‬ ‫ت َّبْغَف ْور َّبیرِحْیَ‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2121‬‬ ‫َو َّْرََِّْ ْ إِس َ‬ ‫یي أَسْ َ‬ ‫رضحتاوبرکب( ریضاہللہنع)ےسروایےہہکاپںےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسرعضایکہکےھجمایسیداعمیلعتدںی‬ ‫ک‬ ‫ےسجںیماینپامنزںیماماگنرکوں ‪،‬آپےنفرامیا‪:‬متیڑپاھرکو‪:‬اےاہلل ‪،‬ںیمےناینپاجنرپتہب بتراملظایک ‪،‬ہبیتقراویےنیاافلظ بنان‬

‫يكہہکتہبزیادهملظكا ‪،‬اورریتےوساگاوہںوکاعمفرکےنواالوکیئںیہن۔سپاےنپیاسےسریمیرفغمتفراماورھجمرپرمح‬ ‫فرام ‪،‬ےبکشوتیہاعمفرکےنواالاہنیرہمیبانےہ۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَ ْدع ْو بِ ِه‬ ‫َع ْن فَ ْرَوَة بْ ِن سَ ْوفَ رُ َِّْلَ ْش َ ِْ لْ قَ َ‬ ‫ال‪َ :‬س أَبْت َعائ َش ةَ َع یم ا َإ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫ي ِ ْن َش لر َ ا َع ِم ْی ت َوِ ْن َش لر َ ا َ​َْ أ َْع َم ُْ‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫ت‪َ :‬إ ا َن یَُ ْول‪َّ :‬بیه یَ إِ لْ أَع ْو بِ َ‬ ‫َّلل قَابَ ْ‬ ‫‪)2112‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحت فروہ نب ونلف ایعجش ےس روایےہہکںیمےناع ہش(ریضاہللاہنع)ےسروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکاہللاعتیلٰےس‬ ‫داعتامےنگنےکیبارےںیموسالایکوتاوھنںےناہک‪:‬آپاہکرکےتهت‪:‬اےاہلل ‪،‬ںیمھجتےساےنپےیکوہےئلمعاورہنےیکوہےئ‬ ‫لمع ‪،‬دوونںےکرشےسانپہام اتگوہں۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ِن َّب یس ائِ ِ‬ ‫ت أَْو‬ ‫ی یوة فَأَْو َجَز فِْی َه ا فَ َُ َ‬ ‫ب قَ َ‬ ‫ال بَه بَ ْ​ْ ض َّبْ َُ ْوَ‪ :‬بَ​َُ ْد َخ یف ْف َ‬ ‫ی یى بَِ ا َع یم ار بْن یَاس ر َ‬ ‫ال َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ر ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه‬ ‫ص یوَة فَ َُ َ‬ ‫أ َّب ی‬ ‫ال‪ :‬أَی ا َعی ى ب َ‬ ‫أ َْو َج ْز َ‬ ‫ي فَ َُ ْد َد َع ْوأ فْی َه ا ب َد َع َوَّأ َذ ْ​ْ ت ه ین ْن َرس ْول َّلل َ‬ ‫وسیَ فَیَ یما قَاَ تِِّْ ه رج ُ ل ن َّبُْ وَِ ه و أِب َیی ر أَسیه َإ ع ن س ْف ِس ِه فَس أَبَه ع ِن َّب د ِ‬ ‫َخَِّ َر بِ ِه‬ ‫َْ َ‬ ‫ُّعاء ثی َج اءَ فَأ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ َ َ ٌ َ َ ْ َ ٌَّ ْ َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت َّبْ َوفَا َة‬ ‫ت ْ‬ ‫ي َعیَ ى ْ‬ ‫ب َوق ْد َرت َ‬ ‫َّبْ َُ ْوَ​َ أَبیه یَ بْ ْیم َ‬ ‫َحیِ ِ ْ َ ا َعی ْم َ‬ ‫َُّلَیَ ا َة َخْی رَّ ِ ْل َوتَ َوفیِ ْ إ َ​َّ َعی ْم َ‬ ‫َّْلَْی ِ أ ْ‬ ‫ي َّبْغَْی َ‬ ‫ِ‬ ‫ض ِ‬ ‫ي ِ​ِف َّبْغَْی ِ‬ ‫ي‬ ‫ي َإیِ َم ةَ ْ‬ ‫َس أَب َ‬ ‫َس أَب َ‬ ‫ي َخ ْش یَتَ َ‬ ‫َس أَب َ‬ ‫ض ا َوَّبْغَ َ‬ ‫َُّلَ ل ِ​ِف َّبلر َ‬ ‫ب َوأ ْ‬ ‫ب َوَّب یش َه َادة َوأ ْ‬ ‫َخْی رَّ ِ ْل أَبیه یَ َوأ ْ‬ ‫ِ‬ ‫َّبْ َُص َد ِ​ِف َّبْ َف ُْ ِر وَّبْغِ وأَس أَب َ ِ‬ ‫ي ق یرَة َع ْ ر‬ ‫ض ِاء‬ ‫َس أَب َ‬ ‫َس أَب َ‬ ‫ض اءَ بَ ْ​ْ َد َّبْ َُ َ‬ ‫ي َّبلر َ‬ ‫ْ‬ ‫ْی َ​َل تَِْ َُط َوأ ْ‬ ‫ي سَْ​ْیم ا َ​َل یَِْ َف د َوأ ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ي ِ​ِف َی ِی ض یرَّء ِ‬ ‫ض یرةر‬ ‫ي بَ ْرَد َّبْ َْ ْی ِ‬ ‫ي بَ یذ َة َّبِی َ ِر إِق َو ْج ِه َ‬ ‫َس أَب َ‬ ‫َس أَب َ‬ ‫ش بَ ْ​ْ َد َّبْ َم ْوأ َوأ ْ‬ ‫َوأ ْ‬ ‫ي َوَّب یش ْو َق إق ب َُائ َ ْ ْ َ َ‬ ‫وَ​َل فِْت َِ رة ِ‬ ‫ضی رة أَبیه یَ َزیلِیا بِ ِزی َِ ِة ِْ ِ‬ ‫َّج َْ ْیَِا ه َدَّة ْهتَ ِدیْ َن‪(.‬سسائى‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫َّْلاَان َو ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫رضحت ب‬ ‫اسیےتہکںیہہکامعرنبیارس(ریضاہللہنع)ےنںیمہایامنزڑپاھیئاوراسںیمااصتخرےساکمایل ‪،‬ضعبولوگںےن‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اہک ہک آپ ےن یکلہ یا رصتخم امنز ڑپاھیئ ےہ۔ اوھنں ےن اہک‪:‬اس ےک یباووجد ںیم ےن اس ںیم یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےس یھکیس وہیئ یئ‬ ‫داعںیئ ڑپیھ ںیہ۔رھپ ب ب‬ ‫ح وہ اھٹ ڑھکے وہےئ وت ولوگں ںیم ےس ای آدیم ان ےک ےھچیپ ےھچیپ ایگ ‪( ،‬اطع ےتہک ںیہ ہک ہی ریمے وادل‬ ‫ب‬ ‫اسییہےھت ‪،‬نکیلاوھنںےنہیروایایبنرکےتوہےئاانپیامںیہنایل) اورانےسوہداعوپیھچاوررھپآرکولوگںوکاتبیئ۔وہداعہی‬ ‫یھت‪ :‬اےاہلل ‪،‬وتاےنپملععي بتاورولخمقرپاینپدقرتےکو شیلےےسےھجماسوقیزدنیگدے ‪ ،‬ب ب‬ ‫حیوتجب يےوکمرےيل‬ ‫ث‬ ‫دنےسےلاج ‪ ،‬ب ب‬ ‫حوتےلاجےنوکرتہباجےن۔اےاہلل ‪،‬اوريمےلھکاورےپھچيمتریحس بتام اتگوہں؛‬ ‫رتہباجےن؛اوراسوق ا‬ ‫اوروخیش او ر یاوخیش يم ہ ی یبات یک وتي اچاتہ وہں ؛ اور رقف وانغ يم ماہن روی یک دروخا‬

‫رکی وہں ؛ اور اسي تمعن اچاتہ وہں‬ ‫ا‬

‫وجامتم ہن وہ ؛ اورآ ںوھں یک اسي ڈنھٹک وج یھبک متخ ہن وہ ‪ ،‬اور ترے يفں رپ رایض رےنہ اک وحہلص ام اتگ وہں ؛ اورومت ےک دعب‬ ‫زدنیگیکراحام اتگوہں؛اورھجتےسالماقتاکوشقاورترےدیداریکذلتام اتگوہں ‪،‬اسرطحہکہننکلي فديوایلیتخسيم‬ ‫روہں اورہن رمگاہ رکدي واےل ونتفں يم۔ اے اہلل ‪ ،‬وت مہ ايان یک زت اطع فرام اور انا انب دے ہک وخد یھب دہای رپرہ‬ ‫اوردورسوںوکیھبدہایدي۔‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّجیِ ِه َ ا َعیِ ْم ت ِ ِْ ه َوَ ا َ​َْ أ َْعیَ َْ َوأَع ْو‬ ‫ي ِ َن ْ‬ ‫ِن أَ ْس یَ َ‬ ‫َّْلَ ِْی إیل ه َعاجی ه َو ْ‬ ‫َع ْن َعائ َشةَ ‪ ...‬ق ْوِل َّبیه یَ َّ لْ‬ ‫ِ ِ ِ​ِ ِ ِ​ِ ِ ِ‬ ‫بِ َ ِ‬ ‫ِ إِبَْی َه ا ِ ْن قَ ْورل أَْو‬ ‫ي ْ‬ ‫َس أَب َ‬ ‫ي َن َّب یش لر إیل ه َعاجی ه َوَجی ه َ ا َعی ْم ت ِْ ه َوَ ا َ​َْ أ َْعیَ َْ َوأ ْ‬ ‫َّجَِی ةَ َوَ ا قَ یر َ‬ ‫عم رُ وأَعو بِ َ ِ‬ ‫ِ ر‬ ‫ي‬ ‫ي ِ َن ْ‬ ‫ي َعِّْ د َ َوَرس ْوب َ‬ ‫َّْلَ ِْی َ ا َس أَبَ َ‬ ‫َس أَب َ‬ ‫ِ إِبَْی َها ْن قَ ْول أَْو َع َم رُ َوأ ْ‬ ‫ي َن َّبِیا ِر َوَ ا قَ یر َ‬ ‫َ​َ َ ْ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ُم یم د ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ وأ ِ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫َّس تَ َْا َ َ ِ ِْ ه َعِّْ د َ َوَرس ْوب َ‬ ‫َس تَْیذ َ ِمی ا ْ‬ ‫َْ َ​َ َ َ ْ‬ ‫ي ُمَ یم ٌد َ‬ ‫َ ٌ َ‬ ‫ت ِ ْل ِ ْن أَ َْ ََّ ْن ََْت َْ َُ َعاقََِّتَه َر َشدَّ‪ََّّ( .‬د‪ ،‬رقَ ‪)03282‬‬ ‫َسأَب َ‬ ‫ي َ ا قَ َ‬ ‫ضْی َ‬ ‫َوأ ْ‬ ‫رضحتاع ہش(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہک(روسلاهللیلصاهللعلی‬

‫ہوملسےناهندعقےیکداع‬

‫شكھااےتوہےئ‬

‫ہرطحیکالھبیئاچیتہوہں؛وہیھبوجوفراًےنلموایلےہاوروہیھبسجےکيلوتےنوقرقمر‬ ‫فرامیاہک)متوہک‪:‬اےاہلل ‪،‬ںیمھجتےس ر‬ ‫رک راھک ےہ؛ وہ یھب وج مرے ملع يم ےہ اور وہ یھب ےسج يم ہن اجىتن اور ر‬ ‫ہ رطح ےک رش ےس تری انپہ اچیتہ وہں ؛وہ یھب وج‬ ‫ب‬ ‫رقنعیچنہپاجےئاگاوروہیھبسجےکيلوتےنوقرقمررکراھکےہ؛وہیھبوجمرےملعيمےہاوروہیھبےسجيمہناجىتن‬ ‫ث‬ ‫اورھجتےس بجامىتگنوہں ‪،‬اوراسيوقلولمعیکوتياچیتہوہںوجاسےک رف ب‬ ‫یرکدياکیباعوہاوردوزخےستریانپہامىتگن‬ ‫ث‬ ‫وہں ‪،‬اوراسيوقلولمعےسانپہامىتگنوہںوجاسےک رف ب‬ ‫یرکدياکیباعوہ۔(رپورداگر) ‪،‬يمھجتےسوہالھبیئاچیتہوہںوج‬ ‫ترےدنبےاورروسلدمحمیلصاہللعلی ہوملسےناچیہےہ ‪،‬اورانخروںےسانپہامىتگنوہںنجےسترےدنبےاورروسلدمحمیلص‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اہللعلیہوملسےنانپہامىگنےہاوروتےنوجصيفیھبمرےيلكاےہ ‪،‬اسيمھجتےساےھچااجنمیکدروخا‬

‫رکیتوہں۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫یبنرپدرودیکفضیلت‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ی یى َعیَ یى َوَّح َدة َ‬ ‫ال‪ْ َ :‬ن َ‬ ‫َِب هَریْ َرَة َع ِن َّبِی ِ ل َ‬ ‫َع ْن أِ ْ‬

‫َع ْشرَّ‪(.‬سسائى‪ ،‬رقَ ‪)8012‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحتاوبہرتره(ریضاهللہنع)یبنیلصاهللعلی ہوملسےسروایرکےتہہکآپےنفرامیا‪:‬سجےنمرےيلایدہعف‬ ‫خم‬ ‫رک تیکداعیک ‪،‬اہللاسرپدسر یبنرکےاگ۔‬

‫درود ب رتیبنیلصاہللہیلعوملس‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َوَْ ن ِ ِْف ََْیِ ِ‬ ‫س َس ْ​ْ ِد بِ ْن عَِّ َاد َة‬ ‫ع قَ َ‬ ‫ص ا ِر ل‬ ‫ال‪ :‬أَتَاسَا َرس ْول َّلل َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب َ ْس ْ ْود َِّْلَسْ َ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‬ ‫يا قَ َ‬ ‫فَ َُ َ‬ ‫ص یل ْ​ْ َعیَْی َ‬ ‫ص یل َْ َعیَْی َ‬ ‫ي یَ ا َرس ْو َل َّلل فَ َكْی َ‬ ‫فس َ‬ ‫ال بَ ه بَش ْی ر بْ ن َس ْ​ْد‪ :‬أَ​َ َرسَ ا َّلل تَ َْ اق أَ ین س َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َح ت یَ​َِ ْیی َِ ا أَسیه َ​َْ یَ ْس أَبْه ثی قَ َ‬ ‫فَ َس َك َ‬ ‫ال َرس ْول َّلل َ‬ ‫ت َرس ْول َّلل َ‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ت َعی ى َِل إِبْ َر َِّهْی َ​َ َوبَا ِرْ َعی ى ُمَ یم رد َو َعی ى َِل‬ ‫ی یْی َ‬ ‫ی لُ َعی ى ُمَ یم د َو َعی ى َل ُمَ یم د َإ َم ا َ‬ ‫ق ْوب وَّ َّبیه یَ َ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ي َِ‬ ‫ِ‬ ‫َّْی ٌد ََِْی ٌد َوَّب یس َالَ َإ َم ا قَ ْد َعیِ ْم ت َْ‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫ْی إِسی َ‬ ‫ت َعی ى َِل إِبْ َرَّهْی َ​َ ِ​ِف َّبْ َْ ابَم ْ َ‬ ‫ُمَ یم د َإ َم ا بَ َارْإ َ‬ ‫‪)122‬‬ ‫رضحت اوبوعسمدااصنری(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکمہدعسنبابعدہ (ریضاہللہنع)یکم سلںیمےھتہکمارےیاس‬ ‫روسلاہللیلصاہللہیلعوملسرشتفیالےئ ‪،‬وتآپےسریشبنبدعسریضاہللہنعےنرعضایک‪ :‬ایروسلاہللیلصاہللہیلعوملس ‪،‬مہوکاہلل‬ ‫دت)اخومش‬ ‫دیےہ ‪،‬مہآپرپےسیکدرودںیجیھب؟ینسرکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس(اکیف ر‬ ‫ابترکواعتیلٰےنآپرپدرودےنجیھباکمکح ا‬ ‫رےہ ‪،‬اہیںیمہانمترکےنےگلہکآپےساسرطحاکوسالہنایکاجیا ‪،‬رھپروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬متوہک‪:‬اےاهلل ‪،‬وت‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫هي‬ ‫دمحمرپرمحرکاورانےکاخدنانرپ ‪ ،‬بجاہکوتےناہجنواولںيمےس باترا مےکاخدنانرپرمحكااوروت بترتکاطعفرامدمحموکاورآپ‬ ‫ي‬ ‫ےکاخدنانوک بيجوتےناہجنواولںيمےس باتراہ مےکاخدنانوک بترتکاطعفرامیئ ‪،‬ےبکشوت بتررگاوروتسدهافصتےہ۔اور‬ ‫السمےکیبارےيممتےلہپولعممرکےکچوہ۔‬

‫ااتتخمامنزاکرطہقی‬

‫ِ‬ ‫ال‪ :‬یییت َّبِیِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ فَ َك ا َن یس یلَ ع ن َاِیِ​ِ ِه َّب یس َالَ عیَ یكَ ور َّْ ة َّللِ‬ ‫َ ْ ْ َ​َ َ‬ ‫َ َْ ْ‬ ‫َع ْن َوَّئ رُ قَ َ َ ْ َ َ ل َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫َوبَ​َرَإاته َو َع ْن ِ​ِشَابِ​ِه َّب یس َالَ َعیَْیك َْ َوَر ََّْة َّللِ‪َّ(.‬بودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)112‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ت‬ ‫رضحتوالئ(ریضاهللہنع)ےتہکہہکيمےنیبنیلصاهللعلی ہوملسےکاسھتامنزڑپیھےہ ‪،‬آپداترطفالسم ھي ررےت‬ ‫وق’ َّب یس َالَ َعیَْیك َْ َوَر ََّْة َّللِ َوبَ​َرَإاته ‘ےتہکاوریباترطف’ َّب یس َالَ َعیَْیك َْ َوَر ََّْة َّللِ‘ےتہکهت۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ی َس یلَ َع ْن‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّللِ بْ ِن َ ْسْ ْورد قَ َ‬ ‫یع َرس ْول َّلل َ‬ ‫ال‪َ :‬إ أَ لْ أَسْ ر إق بَیَ ا َ َخ د ْ‬ ‫َاِْیِ​ِ ِه ََّب یس َالَ َعیَ ْیك َْ َوَر ََّْ ة َّللِ َوبَ​َرَإات ه َو َع ْن یَ َس ا ِرهِ ََّب یس َالَ َعیَ ْیك َْ َوَر ََّْ ة َّللِ‪َّ( .‬ملْ َ ََّلوس َ‪،‬‬

‫رقَ‪) 2221‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ب‬ ‫رضحتانبوعسمد(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکيموگیا(اسوقهب)یبنیلصاهللعلی ہوملسےکراسخروںیکسدیوک‬ ‫دكيراہوہں ب ب‬ ‫حآپ(امنزمتخرکےتوہےئ)داترطف’َّب یس َالَ َعیَ ْیك َْ َوَر ََّْ ة َّللِ َوبَ​َرَإات ه‘ےتہکاوریباترطف’َّب یس َالَ‬ ‫َعیَْیك َْ َوَر ََّْة َّللِ‘ےتہکهت۔‬

‫عن و َِّس ِ ب ِن حِّیا َن أَسیه س أَ َل عِّ َد َّللِ ب ن عم ر ع ن ِ ِ ِ‬ ‫ال‪ :‬أَلل‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َُ َ‬ ‫َ َْ‬ ‫ی یوة َرس ْول َّلل َ‬ ‫ْ َ َ​َ َ ْ َ‬ ‫َْ َ ْ َ‬ ‫ض َ ثی یَُ ْول‪ :‬أَب یس َالَ َعیَ ْیك َْ َوَر ََّْ ة َّللِ َع ْن َاِْیِ​ِ ِه أَب یس َالَ َعیَ ْیك َْ َوَر ََّْ ة َّللِ َع ْن‬ ‫أَ ْإَِّ ر إی َم ا َرفَ َ َوإی َم ا َو َ‬ ‫یَ َسا ِرهِ‪َّ(.‬بو یْیى‪ ،‬رقَ ‪)2222‬‬

‫رضحتواعسنبابحنےندبعاهللنبرمع(ریضاهللہنع)ےسروسلاهللیلصاهللعلی‬ ‫ک‬ ‫يک‬ ‫ت هي ت‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫ي‬ ‫اتبیہک ب ب‬ ‫حب ب‬ ‫پ(امنزوکمتخرکےتوق) داتاوریبات’أَب یس َالَ َعیَ ْیك َْ‬ ‫حآپا ےاور ے’أَلل أَ ْإَِّ ر‘ےتہک ‪ ،‬ر‬ ‫اپںےن ا‬ ‫َوَر ََّْة َّللِ‘ےتہکهت۔‬ ‫ہوملسیکامنزےکیبارےيموسالكاوت‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع ِن ب ِن عِّی ر ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫اس َرض َْ َّلل َعِْ ه َم ا إِْ ت أ َْع ِرف إِسُْ َ‬ ‫َ ْ َ‬ ‫ی یوة َّبِل ِ ل َ‬ ‫ض اءَ َ‬ ‫بِابتی ْكِِّ ِْی‪(.‬طارع‪ ،‬رقَ ‪)130‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحتانبابعسریضاہللامہنعےسروایےہہکںیمیبنیلصاہللہیلعوملسیکامنزمتخوہےنوکریبکتےکاافلظےساجن‬ ‫لاھت۔‬ ‫ا‬

‫ال‪ :‬إِیا سَْ ِرف إِسُِْض اء ِ ِ ِ‬ ‫َع ِن بْ ِن َعِّی ر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ بِابتی ْكِِّ ِْی‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫اس قَ َ‬ ‫ْ‬ ‫ی یوة َرس ْول َّلل َ‬ ‫َ َ َ‬

‫‪)8282‬‬

‫رضحتانبابعس(ریضاہللامہنع)ےسروایےہہکمہروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکامنزمتخوہےنوکریبکتےکاافلظ‬ ‫ےساجنيلهت۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫امنزےکدعبےکاذاکر‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ قَابَ ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ َس ی َ​َ َ​َْ یَ ُْْ ْد إِیَل ُْ َد َ​َّر َ ا یَُ ْول َّبیه یَ أَسْ َ‬ ‫ت‪َ :‬إ ا َن َّبِی ِ ُّ َ‬ ‫َّجَ َال ِل َو ِْ‬ ‫َّجَ َال ِل َو ِْ‬ ‫َّْل ْإ َرََِّ‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫ت َ​َّ ْ‬ ‫َّْل ْإ َرََِّ َوِ ِْف ِرَوَّیَ ِة بْ ِن قَ ْری یَا َ​َّ ْ‬ ‫َّب یس َالَ َوِ ِْ َ‬ ‫ي َّب یس َالَ تََِّ َارْإ َ‬

‫‪)8222‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫يک‬ ‫تب‬ ‫رضحتاع ہشدصہقی(ریضاہللاہنع)فرامیتںیہہکیبنیلصاہللہیلعوملسالسمریھپےنےکدعبسباینتیہدقمار ب هيےسجںیم‬ ‫ک‬ ‫آپ’’اےاہلل ‪،‬وترسارسالسىتمےہاورالسىتم ب ترییہرطفےسےہ ‪،‬اےزعتوالجلےکامک ‪،‬تریذات بترییہیب باترتک‬ ‫ےہ‘‘ےکاافلظہہکيلهت۔‬

‫ف ِ ن ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪:‬‬ ‫َّس تَ ْغ َفَر ثَ​َالث ا َوقَ َ‬ ‫َع ْن ثَ ْوبَ ا َن قَ َ‬ ‫ی یوته ْ‬ ‫ص َر َ ْ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ َّسْ َ‬ ‫ال‪َ :‬إ ا َن َرس ْول َّلل َ‬

‫َّجَ َال ِل َو ِْ‬ ‫َّْل ْإَرََِّ‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8223‬‬ ‫ت َ​َّ ْ‬ ‫ت َّب یس َالَ َوِ ِْ َ‬ ‫ي َّب یس َالَ تََِّ َارْإ َ‬ ‫أَبیه یَ أَسْ َ‬

‫ت‬ ‫رضحتوثیبان(ریضاهللہنع)ےسروایےہہک ب ب‬ ‫حروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسامنزےسالسم ھي ررےتوتتدہعفا رافغر‬

‫رکےت اوری ےتہک ہک اے اہلل ‪ ،‬وترسارسالسىتم ےہ اورالسىتم ب تری یہ رطف ےس ےہ ‪ ،‬اے زعت و الجلےکامک ‪،‬تریذات‬ ‫ک‬ ‫بترییہیب باترتکےہ۔‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ أ َ​َر َ​َّد أَ ْن‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫ال‪َ :‬إ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫َع ْن ثَ ْوبَا َن َ ْوق َرس ْول َّلل َ‬ ‫ف ِ ن ی یوتِ​ِه َّس ت ْغ َفر َّللِ ثَ َال َ ر‬ ‫ت یَ ا َ​َّ‬ ‫ت َّب یس َالَ َوِ ِْ َ‬ ‫ي َّب یس َالَ تََِّ َارْإ َ‬ ‫ل َ یرَّأ ثی ق ال‪ :‬أَبیه یَ أَسْ َ‬ ‫ص ِر َ ْ َ‬ ‫ی ِْ َ‬ ‫َْ َ‬ ‫َّجَ َال ِل َو ِْ‬ ‫َّْل ْإَرََِّ‪( .‬تر ذى‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫ْ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫روسلاهللیلصاہللہیلعوملسےکآزادرکدهالغموثیبان(ریضاهللہنع)ےسروایےہہک ب ب‬ ‫حروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسامنز‬ ‫ک‬ ‫ت‬ ‫ه‬ ‫ي‬ ‫ےاکارادهرکےتوتتدہعفہملکٔا رافغرےتہک ‪،‬پریےتہکہکاےاہلل ‪،‬وترسارسالسىتمےہاورالسىتم ب ترییہرطفےس‬ ‫ےسا‬ ‫ک‬ ‫ےہ ‪،‬اےزعتوالجلےکامک ‪،‬تریذات بترییہیب باترتکےہ۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل‬ ‫َع ْن َویر رَّد َ ْوَق َّبْمغِْی َرةِ بْ ِن ش ْ​َِّْةَ قَ َ‬ ‫ب َّبْمغْی َرة إِق َْا ِویَةَ بْ ِن أَِ ِْب س ْفیَا َن أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ال‪َ :‬إتَ َ‬ ‫عیَی ِه وس یَ َإ ا َن ی ُ ول ِ​ِف دب ِر إ لُ ر‬ ‫َُّلَ ْم د‬ ‫ي بَه بَه َّبْم ْی ي َوبَه ْ‬ ‫ی یوة إِ َ​َّ َس ی َ​َ َ​َل إِب هَ إِیَل َّلل َو ْح َده َ​َل َش ِریْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ ْ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ر ِ‬ ‫َّجَ ُّد‪.‬‬ ‫ي ْ‬ ‫ت َوَلَ یَِْ َف َ​َّ ْ‬ ‫َّجَ لد ِ ِْ َ‬ ‫ت َوَلَ ْ​ْط َْ ب َم ا َ َِ ْ​ْ َ‬ ‫َوه َو َعیى إ لُ َش ْ​ْء قَدیْ ٌر أَبیه یَ َ​َل َ اس َ ب َم ا أ َْعطَْی َ‬ ‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)2222‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫وراد ےن ایبن ایکہک ریغمہ نبہبعش ےناعموہی نبایبایفسن‬ ‫رضحت ریغمہ نب ہبعش( ریضاہلل ہنع)ےکآزادرکدهالغم َّ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫(ریضاہللامہنع)وکاھکلہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسہرامنزےکدعب ب ب‬ ‫حالسمریھپےتوتہیاہکرکےتےھت‪َ​َ’:‬ل إِب هَ إِیَل َّلل َو ْح َده‬ ‫ر ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ي بَه‪ ،‬بَه َّبْم ْیي‪َ ،‬وبَه ْ‬ ‫ت‪َ ،‬وَلَ‬ ‫َ​َل َش ِریْ َ‬ ‫ت‪َ ،‬وَلَ ْ​ْط َْ ب َم ا َ َِ ْ​ْ َ‬ ‫َُّلَ ْمد‪َ ،‬وه َو َعیى إ لُ َش ْ​ْء قَدیٌْر‪ ،‬أَبیه یَ َ​َل َ اس َ ب َما أ َْعطَْی َ‬ ‫َّجَ ُّد‘ (اہللےکوساوکیئوبعمدںیہن ‪،‬وہاہنتےہ ‪،‬اساکوکیئرشیںیہن ‪،‬کلمایسےکےیلےہاورایسےکےیل‬ ‫یَِْ َف َ​َّ ْ‬ ‫ي ْ‬ ‫َّجَ لد ِ ِْ َ‬

‫ہزیچرپدقرترےنھکواالےہ ‪،‬اےاہلل ‪،‬وجھچکوتےندیاےہ ‪،‬اےسوکیئروےنکواالںیہناوروجھچکوتےنروکدیا ‪،‬‬ ‫امتمرعتںیفیںیہاوروہ ر‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اےسوکیئدےنیواالںیہناوریسک بترریگواےلوکاسیک بترریگ(ریتییباراگہںیم)عفنںیہندےیتکس)۔‬

‫ال‪َ :‬إا َن بن َّب ُّزب ِی ی ُ ول ِ​ِف دب ِر إ لُ ر ِ‬ ‫یي‬ ‫َّبزبَ ِْی قَ َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب ُّ‬ ‫ْی ی َس یلَ‪َ​َ :‬ل إِب هَ إِیَل َّلل َو ْح َده َ​َل َش ِر َ‬ ‫ی یوة ح ْ َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َْ َ ْ ْ‬ ‫َُّلَ ْمد َوه َو َعیى إ لُ َش ْ​ْ رء قَ ِدیْ ٌر َ​َل َح ْو َل َوَ​َل ق یوَة إِیَل بِاللِ َ​َل إِب هَ إِیَل َّلل َوَ​َل سَ ْ​ِّْ د إِیَل إِی اه‬ ‫بَه بَه َّبْم ْیي َوبَه ْ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ال‪َ :‬إ ا َن‬ ‫ض ُ َوبَ ه َّبثیَِ اء ْ‬ ‫ْی بَ ه َّب لدیْ َن َوبَ ْو َإ ِرَه َّبْ َك افِرْو َن َوقَ َ‬ ‫بَ ه َّبِل ْ​ْ َم ة َوبَ ه َّبْ َف ْ‬ ‫َُّلَ َس ن َ​َل إِب هَ إِیَل َّلل ِمْیص ْ َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ییوةر‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8232‬‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ ی َهیلُ ین دب َر إ لُ َ‬ ‫َرس ْول َّلل َ‬

‫اوبزریب ےس روای ےہ ہک انب زریب ( ریض اہلل ہنع) ہر امنزںیم ب ب‬ ‫ح یھبالسم ریھپےت وت ہی ےتہکہک اہلل ےک وسا وکیئابعدت ےک‬ ‫ث‬ ‫القئںیہن ‪،‬وہاالیکےہ ‪،‬اساکوکیئرشیںیہن ‪،‬ایسیکیبادشاہاورایسےکےیلاسریدمحےہاوروہہرزیچرپاقدرےہ ‪،‬تمہاوردقرت‬ ‫ديواالاهللےکوساوکیئہن ‪،‬اہللےکوساوکیئوبعمدںیہن ‪،‬مہرصفایسیکابعدترکےتںیہ ‪،‬اسری ںیتمعایسیکاطعرکدهںیہ ‪،‬ایس‬

‫اک لضف ےہ ‪،‬اهچ انث ایس ےکيل ےہ ‪ ،‬اہلل ےک وسا وکیئ وبعمد ںیہن ‪ ،‬مہ ااطع وک ایس ےکيل اخصل رکےتہ ‪ ،‬ارگہچ ی اکفر یادنسپ‬ ‫رکںی۔راویےناہکہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسہرامنزےکدعبہیاملکتڑپاھرکےتےھت۔‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ت َّب یس َالَ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َإ ا َن إِ َ​َّ َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ال‪ :‬أَبیه یَ أَسْ َ‬ ‫َع ْن َعائ َشةَ َرض َْ َّلل َعِْ َها أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬

‫َّجَ َال ِل َو ِْ‬ ‫َّْل ْإَرََِّ‪( .‬سسائى‪ ،‬رقَ ‪)8221‬‬ ‫ت یَا َ​َّ ْ‬ ‫َوِ ِْ َ‬ ‫ي َّب یس َالَ تََِّ َارْإ َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ت‬ ‫رضحتاع ہشریضاهللاہنعےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی ہوملس ب ب‬ ‫حالسم ھي ررےتهتوتےتہک‪:‬اےاہلل ‪،‬وترسارس‬ ‫ک‬ ‫السىتمےہاوراسرییکاسریالسىتمترییہرطفےسےہ ‪،‬اےزعتوالجلےکامک ‪،‬تریذات بترییب باترتکےہ۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ ی‬ ‫ال‪َ :‬ج اء َّبْف َُ رَّء إِ َق َّبِی ِ ل َ ی‬ ‫ب أ َْه ُ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرَة َر ِض َْ َّلل َعِْ ه قَ َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ فَ َُ اب ْوَّ‪َ َ :‬ه َ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫َّب دُّث وِر ِ ن َِّْلَ و َِّل بِاب د ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض ٌُ‬ ‫ص یل ْ​ْ َویَص و ْو َن َإ َم ا سَص ْوَ َوَل َْ فَ ْ‬ ‫ص یُّ ْو َن َإ َم ا س َ‬ ‫یر َجاأ َّبْ​ْ َال َوَّبِیْ ْی َِ َّبْمُ ْی َِ ی َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ َْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫َخ ْذ ِْت بِ ِه أ َْد َرْإ ت َْ َ ْن‬ ‫ص دیق ْو َن قَ َ‬ ‫ال‪ :‬أَ​َ​َل أ َح لدثك َْ بِأَ ْ ِر إِ ْن أ َ‬ ‫ل ْن أَْ َوَّل َُ ُّ ْو َن َا َویَ ْ​ْتَم رْو َن َوُیَاه د ْو َن َویَتَ َ‬ ‫ْی َ ْهَرَّسَْی ِه إِیَل َ ْن َع ِم َُ ِ ثْ یَ ه ت َس ِّل ْو َن َوَْا َم د ْو َن‬ ‫َح ٌد بَ ْ​ْ َدإ َْ َوإِْت َْ َخْی َر َ ْن أَسْ ت َْ بَ ْ َ‬ ‫َسَِّ َُك َْ َوَ​َْ ی ْد ِرْإك َْ أ َ‬ ‫وت َكِّل رو َن خ ْی ف إ لُ ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َوَْ َم د ثَ​َالث ا‬ ‫اختَ یَ ْفَِ ا بَْی َِ َِ ا فَ َُ َ‬ ‫ْی فَ ْ‬ ‫َ ْ َ َ‬ ‫ال بَ ْ​ْض َِا‪ :‬س َس ِّلع ثَ​َالث ا َوثَ​َالث ْ َ‬ ‫ی یوة ثَ​َالث ا َوثَ​َالث ْ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َُّلَ ْم د بِی ِه َوَّلل أَ ْإَِّ ر َح ت یَك ْو َن‬ ‫ال‪ :‬تَُ ْول‪ :‬س ِّْ َ ا َن َّللِ َو ْ‬ ‫ْی فَ َر َج ْ​ْ ت إِبَْی ِه فَ َُ َ‬ ‫ْی َوس َكِّل ر أ َْربَْ ا َوثَ​َالث ْ َ‬ ‫َوثَ​َالث ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)132‬‬ ‫ِْ ه ین إیل ِه ین ثَ​َالثا َوثَ​َالث ْ َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکیادارولگیبنیلصاہللہیلعوملسیکخدمںیماحرضوہےئاوراہکہکاریمو‬

‫رسیئولگدنلبدراجتاورہشیمہرےنہوایل بجاحلصرک ےئ ‪،‬احالں ہکسجرطحمہامنزڑپےتھںیہ ‪،‬وہیھبڑپےتھںیہاورےسیجمہ‬ ‫روزے رےتھک ںیہ ‪ ،‬وہ یھب رےتھک ںیہ ‪ ،‬نکیل امل و دول یک وہج ےس ام ںی مہ رپ وفح ت احلص ےہ۔انچہچن اس یک وہج ےس وہ جح‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رامی‪ :‬ول‬ ‫رکےت ‪،‬رمعہ رکےت ‪،‬اہجد رکےت اور دصےق دےتی ںیہ ‪(،‬اور مہ جاتحیج یک وہج ےس ان اکومں وک ںیہن رک یاےت)اس رپ آپ ےن ف ا‬ ‫ت‬ ‫ک‬ ‫ںیمںیھمتایااسیلمعاتبیاوہںہکارگمتاسیکیادنبیرکوےگوتوجولگمتےسآےگ بترھےکچںیہ ‪،‬ام ںیمتیاولےگاور م ھاارے‬ ‫رمہبت ی رھپ وکیئ ںیہن چنہپ اتک اور مت ب ےس اےھچ وہ اجؤ ےگ وساےئ ان ےک وج یہی لمع رشوع رک دںی ‪ ،‬ہر امنز ےک دعب سیتنیت‬ ‫سیتنیترمہبتحیبست(س ِّْ َ ا َن َّلل) ‪،‬دیمحت(ََّ ُْلَ ْمدبِی ِه) اورریبکت (أَلل أَ ْکَِّ ر) اہکرکو۔رھپمہںیماالتخفوہایگیسکےناہکہکمہحیبست‬ ‫سیتنیت رمہبت ‪ ،‬دیمحت سیتنیت رمہبت اور ریبکت وچسیتن رمہبت ںیہک ےگ۔ںیم ےن اس رپ آپ ےس دویبارہ ولعمم ایک وت آپ ےن فرامیا‬ ‫ہک’سِّْ َ ا َن َّلل‘اور’ََّ ُْلَ ْمدبِی ِه‘اور’أَلل أَ ْکَِّ ر‘وہکیاآہکنہرایانںیمےسسیتنیترمہبتوہاجےئ۔‬

‫ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫اج ِریْن أَتَ ْوَّ َرس ْو َل َّللِ َ ی‬ ‫ب أ َْه ُ َّب دُّث ْوِر‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرةَ أَ ین ف َُ َرَّءَ َّبْم َه َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ فَ َُ اب ْوَّ‪َ َ :‬ه َ‬ ‫بِاب دیرج ِ‬ ‫ص یل ْ​ْ َویَص ْو ْو َن َإ َم ا سَص ْوَ‬ ‫اأ َّبْ​ْی ْ َوَّبِیِْ ْی َِ َّبْم ُِ ْی َِ فَ َُ َ‬ ‫ص یُّ ْو َن َإ َم ا س َ‬ ‫ال‪َ :‬وَ ا َ​َّ َ ا قَ اب ْوَّ‪ :‬ی َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪ :‬أَفَ َال أ َعیلمك َْ َش ْی ا‬ ‫ص دیق َوی ْ​ْتُِ ْو َن َوَ​َل س ْ​ْتِ فَ َُ َ‬ ‫ال َرس ْول َّلل َ‬ ‫ص دیق ْو َن َوَلَ سَتَ َ‬ ‫َویَتَ َ‬ ‫ِ‬ ‫ت ْد ِرإو َن بِ​ِه ن سِّ َُكَ وتَسُِِّو َن بِ​ِه ن ب ْ َدإَ وَ​َل یكون أَح ٌد أَفْ ِ‬ ‫ی َِ ْ​ْت َْ‬ ‫ْ َ ْ َ​َ ْ َ ْ ْ َ ْ َ ْ ْ َ َ ْ َ َ‬ ‫ی َِ َ ثْ َُ َ ا َ‬ ‫ض َُ ِْك َْ إِیَل َ ْن َ‬ ‫ال‪ :‬تس ِّل و َن وت َكِّل رو َن وَْام دو َن دب ر إ لُ ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال أَب ْو‬ ‫ْی َ یرة قَ َ‬ ‫ی یوة ثَ​َالث ا َوثَ​َالث ْ َ‬ ‫َ‬ ‫قَ اب ْوَّ‪ :‬بَی ى یَ ا َرس ْو َل َّلل قَ َ َ ْ َ ْ َ َ ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َُ اب ْوَّ‪َِ :‬ذ َ إِ ْخ َوَّس َِ ا أ َْه ُ َِّْلَ ْ َو َِّل ِ​ِبَا‬ ‫یاب رع‪ :‬فَ َر َج َ ف َُ َرَّء َّبْم َه اج ِریْ َن إِق َرس ْول َّلل َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض ُ َّللِ ی ِْتِْی ِه َ ْن ی َش اء‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫فَ َْ ْیَِ ا فَ َف َْی ْوَّ ِ ثْ یَ ه فَ َُ َ‬ ‫ي فَ ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ب َ‬ ‫ال َرس ْول َّلل َ‬ ‫‪)8232‬‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحت اوبہرترہ( ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک ب‬ ‫اہمجرنی رقفا روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس یک خدم ںیم احرض وہےئ اور‬ ‫وپچ‪ :‬وہ ےسیک؟ اوھنں ےن رعض ایک ہک وہ یھب امنز‬ ‫ك ہک امل دار ولگ وت ایلعٰ درہج اور ہشیمہ یک وتمعنں ںیم ےلچ ےئ ‪ ،‬آپ ےن ا‬ ‫رعض ا‬ ‫رییہکوہدصہقاکنےتل‬ ‫ڑپےتھںیہ ‪ ،‬سجرطحہکمہامنز ڑپےتھںیہاوروہیھبروزہرےتھکںیہ ‪،‬سجرطحہکمہروزہرےتھکںیہاورم د‬ ‫ںیہاورمہدصہقںیہندےکس ‪،‬وہالغمآزادرکےتںیہاورمہالغمآزادںیہنرککس ‪،‬روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیاہکایکںیم‬ ‫ک‬ ‫ںیھمتوکیئایسیزیچہناھکسؤںہکسجےسمتتقبسےلاجےنواولںوک ایولاوراےنپدعبواولںےسآےگ بترھاجؤاوروکیئمتےسالضف‬ ‫ت‬ ‫ہنوہ ‪،‬وساےئاسےکہکوج م ھاارےےسیجاکمرکے ‪،‬اوھنںےنرعضایکہکاہں ‪،‬اےاہللےکروسل ‪،‬فرامےیئ!آپےنفرامیاہکہر‬ ‫امنزےکدعبسیتنیتسیتنیترمہبت’س ِّ ا َن َّللِ‘ اور’أَلل أَ ْکِّ ر‘اور’ََّ ُْلم د بِی ِه‘ ڑپاھرکو۔راویاوباصحلےتہکںیہہک ب‬ ‫اہمجرنی‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫رقفادویبارہروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکخدمںیماحرضوہےئاوررعضكاہکمارےامل داراھبویئںےنیھبہینسایلےہاوروہ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫یھبایسرطحرکےنےگلںیہوتروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیاہکہیوتاہللاعتیلٰاکلضفےہ ‪،‬وہےسجاچاتہےہاطعفرامیاےہ۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫َّبَِّْ ْ ِر‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8220‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫عن أَِ​ِب هری رَة عن رسوِل َّللِ ییى َّلل عیَی ِه وسیَ ن س ِّیع َّلل ِ​ِف دب ِر إ لُ ی یوةر ثَ​َالث ا وثَ​َالثِْی و َِ‬ ‫َّ َد‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ ْ ََْ َ ْ َ ْ‬ ‫َ َْ َ‬ ‫َْ َ​َ َ َْ َ َ َ ْ‬ ‫َّلل ثَ​َالث ا وثَ​َالثِ ْی وَإِّی ر َّلل ثَ​َالث ا وثَ​َالثِ ِ‬ ‫ال یَ​َ َاَ َّبْ ِمائَ ِة َ​َل إِب هَ إِیَل َّلل َو ْح َده َ​َل‬ ‫ي تِ ْس َْةٌ َوتِ ْس ْ ْو َن َوقَ َ‬ ‫ْی فَ ْتی َ‬ ‫َ َْ‬ ‫َ َْ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ر ِ ِ‬ ‫ت ِ ثْ َُ َزبَ ِد‬ ‫ي بَ ه بَ ه َّبْم ْی ي َوبَ ه ْ‬ ‫َش ِریْ َ‬ ‫َُّلَ ْم د َوه َو َعی ى إ لُ َش ْ​ْء قَ دیْ ٌر یف َر ْ‬ ‫أ َخطَایَ اه َوإِ ْن َإاسَ ْ‬ ‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتہہکآپےنفرامیا‪ :‬سجآدیمےنہرامنزےک‬ ‫دعبسیتنیترمہبت’س ِّْ َ ا َن َّللِ‘سیتنیت رمہبت’ََّ ُْلَ ْم د بِی ِه‘اورسیتنیترمہبت ’ََّبیه أَ ْکَِّ ر‘ اہک ‪،‬ہیاننونےاملکتوہ ےئاوروساکدعد‬ ‫َُّلَ ْمد َوه َو َعیى إ لُ َش ْ​ْ رء قَ ِدیٌْر‘اہکوت اسےکاسرے گاہ‬ ‫ي بَه بَه َّبْم ْیي َوبَه ْ‬ ‫وپرا رکےن ےکےیل’َ​َل إِبهَ إِیَل َّلل َو ْح َده َ​َل َش ِریْ َ‬

‫اعمفرکدم اجںیئےگ ‪،‬اچےہوہدنمسریکناھگےک بت براتروہں۔‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ال‪ ْ :‬لُِّ اأ َ​َل َُِیی ب قَائِیه ین أَو فَ ِ‬ ‫َع ْن َإ ْ​ْ ِ‬ ‫اعیه ین‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ قَ َ َ َ ٌ‬ ‫ْ‬ ‫ب بْ ِن ع ْ َرَة َع ْن َرس ْول َّلل َ‬ ‫ْ‬ ‫ل َوثَ​َالث ْو َن َْا ِمْی َدة َوأ َْربَ ٌ َوثَ​َالث ْو َن تَ ْكِِّ َیة‪ (.‬س یَ‪،‬‬ ‫ل َوثَ​َالث ْو َن تَ ْس ِِّی َ ة َوثَ َال ٌ‬ ‫ی یوةر َ كْت ْوبَ رة ثَ َال ٌ‬ ‫دب َر إ لُ َ‬

‫رقَ ‪)8231‬‬

‫ہفرضامنزےکدعب‬ ‫رضحتبعکنبرجعہ(ریضاہللہنع)روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتہہکآپےنفرامیا‪ :‬ر‬ ‫ن سب بي‬ ‫ِّ ا َن ِ‬ ‫َّلل‘ےکاافلظ‬ ‫س‬ ‫’‬ ‫ح‬ ‫ھچکداعںیئایسیںیہہکنجوکڑپےنھواال ایاخاررکےنواالیھبکرحمومںیہنوہیا ‪،‬سیتنیترمہبت‬ ‫َْ‬ ‫ت‬ ‫ےس ‪،‬سیتنیترمہبت جمیدد’ََّ ُْلَ ْمد بِی ِه‘ےکاافلظےساوروچسیتنرمہبتتكیبيرر’ََّلل أَ ْکَِّ ر‘ےکاافلظےس۔‬

‫ِ‬ ‫ال‪ :‬أ ِ رسَا أَ ْن سس ِّلع ِ​ِف دب ِر إ لُ ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِر‬ ‫ْی َوس َكِّل َر‬ ‫ْی َوَْ َم َد ثَالَث ا َوثَالَث ْ َ‬ ‫ی یوة ثَالَث ا َوثَالَث ْ َ‬ ‫َ‬ ‫َع ْن َزیْ د بْ ِن ثَاب ت قَ َ ْ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ أَ ْن‬ ‫أ َْربَْ ا َوثَالَث ْ َ‬ ‫ص ا ِر فَُْی َُ بَ ه‪ :‬أَ​َ َرإ َْ َرس ْول َّلل َ‬ ‫ْی فَ أت َى َرج ٌُ ِ​ِف َّبْ َمَِ اَ َن َِّلَسْ َ‬ ‫اج َْی ْوَه ا مَْس ا َو ِع ْش ِریْ َن مَْس ا‬ ‫ع ِ ِْف َ َِا ِ ِه سَ َْ َْ قَ َ‬ ‫ی یوةر َإ ذَّ َوَإ ذَّ قَ َ‬ ‫ص ا ِر ُّ‬ ‫ال فَ ْ‬ ‫ال َِّْلَسْ َ‬ ‫ت َس ِّل ْوَّ ِ ِْف دب ِر إ لُ َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫و ِع ْش ِرین وَّجْی وَّ فِی ه ا َّبت ِ‬ ‫ال رس ول َّللِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَأ ْ‬ ‫یهیْی َُ فَیَ یم ا أ ْ‬ ‫َ َ َْ ْ َْ ْ‬ ‫َی َِّ َع َی َدَّ َعیَ ى َّبِیِ ل َ‬ ‫َخَِّ َره فَ َُ َ َ ْ‬ ‫َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ فَافْ َْیوَّ‪ََّّ( .‬د‪ ،‬رقَ ‪)08212‬‬ ‫َ‬

‫ث‬ ‫ت‬ ‫ن سب بي‬ ‫رضحت د‬ ‫ہامنزےکدعبسیتنیتدہعف حرکےن ‪،‬سیتنیتدہعف جمی ددرکےناوروچسیتندہعف‬ ‫زینبی بایےسروایےہہکمہ ر‬ ‫ت‬ ‫م‬ ‫تكیبي رررکےناکمکحدیاگاےہ۔پرااصنرےکایآدیموکوخابيماہکگاہک ھبنروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسےناساسرطيےس‬ ‫ن سب بي‬ ‫حرکےناکمکحدیاےہوتاسےنوخابیہيماہکہکاہں ‪،‬وتاسےنہکواےلےناہکہکمتیتںاافلظوتسیچپسیچپدہعفوہکاوراس‬ ‫پحبصوک ب ب‬ ‫ےکاسھتایدہعف’َلَ َِّب هَ َِّیَل َّلل‘وہک۔ ر‬ ‫حاناحصیبےنیبنیلصاهللعلی ہوملسےساانپیوخاب بنانكاوتآپےناہکہکایس‬ ‫رطحرکول۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ال‪ :‬أ ِ رسَا أَ ْن سس ِّلع ِ​ِف دب ِر إ لُ ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِر‬ ‫ْی‬ ‫ْی تَ ْس ِِّْی َ ة َوَْ َم َد ثَالَث ا َوثَالَث ْ َ‬ ‫ی یوة ثَالَث ا َوثَالَث ْ َ‬ ‫َ‬ ‫َع ْن َزیْد بْ ِن ثَاب ت قَ َ ْ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫ل وثَالَثِْی تَس ِِّی ة وثَالَ ر‬ ‫ال‪ :‬فَرََّى رجُ ِ​ِف َّبْمَِ ِاَ فَ َُ َ ِ ِ ر‬ ‫َْا ِمْی َدة وس َكِّل ر أ َْربَْا وثَالَثِْ َ ِ‬ ‫ل‬ ‫َ‬ ‫ال أ ْر ِْت ب ثَالَ َ ْ َ ْ ْ َ َ‬ ‫ْی تَ ْكِّ َیة قَ َ َ َ ٌ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫وثَالَثِ ِ‬ ‫ي‬ ‫یهیْی َُ فَ َ َْ ْیتم ْوَه ا مَْس ا َوع ْش ِریْ َن فَ َذ َإ ْرأ ب َ‬ ‫ْی َْامْی َدة َوأ َْربَ ر َوثَالَث ْ َ‬ ‫َ َْ‬ ‫ْی تَ ْكِِّ َیة فَیَ ْو َج َْ ْی ت َْ فْی َه ا َّبت ْ‬ ‫ِ‬ ‫ال قَ ْد َرأَیْت َْ فَافْ َْی ْوَّ‪ََّّ( .‬د‪ ،‬رقَ ‪)08822‬‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫بیِیِ ل َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ث‬ ‫ت‬ ‫ن سب بي‬ ‫ہامنزےکدعبسیتنیتدہعف حرکےن ‪،‬سیتنیتدہعف جمی ددرکےناوروچسیتندہعف‬ ‫زینبی بایےسروایےہہکمہ ر‬ ‫رضحت د‬ ‫ت‬ ‫م‬ ‫ن‬ ‫سب بي‬ ‫دیگاتا۔پرایآدیمےسیوخابيماہکگاہک ھبنمکحدیاگاےہہکمتسیتنیتدہعف حرکو ‪،‬سیتنیتدہعف‬ ‫تكیبي رررکےناکمکح ا‬ ‫ب ث‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫لرکو۔اساحصیبےنی‬ ‫جمی ددرکواوروچسیتندہعفتكیبي رررکو ‪،‬ارگمتاسيم ہلی لوکهبشالمرکول ‪،‬وتمتی ب سیچپسیچپدہعفرک ا‬ ‫انیہرکو۔‬ ‫وپچ‪:‬متےنواىعقیوخابدكياےہوت ا‬ ‫اسرییباتیبنیلصاهللعلیہوملسےس بنانیک ‪،‬آپےن ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫امنزےکدعبیکداع‬

‫ال‪َ :‬إ ا َن س ْ ٌد ی ْیل َ بِ​ِی ِه ه َِ​َل ِء َّبْ َكیِم ِ‬ ‫اأ َإ َم ا ی َْیل َ َّبْم َْیل َ َّبْغِْی َم ا َن‬ ‫ع قَ َ‬ ‫َع ْن َع ْم ِرو بْ ِن َ ْیم ْو رن َِّْل َْوِد ل‬ ‫َ ْ َ َْ َ‬ ‫َ‬ ‫َّبْ ِكتاب ةَ وی ُ ول‪ :‬إِ ین رس و َل َّللِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ َإ ا َن ی ت ْ یو ِ ِْ ه ین دب ر َّب ِ‬ ‫ي‬ ‫ص یوة‪ :‬أَبیه یَ إِ لْ أَع ْو بِ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ َ َ​َ ْ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ي أَ ْن أرید إِق أَرَ ِل َّبْ​ْم ِر وأَع و بِ َ ِ ِ ِ‬ ‫ي ِ ن َع َذ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِن ْ ِ‬ ‫َِّ َّبْ َُ ِْْب‪.‬‬ ‫ْ‬ ‫ي ْن فْت َِ ة َّب دُّسْیَا َوأَع ْو ب َ ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫َّج ْ​ْب َوأَع ْو ب َ َ‬ ‫َ‬

‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)0100‬‬

‫رضحترمعونبومیمناودی(ریضاہللہنع)ےسروایےہہک رضحتدعسنبایبواقص(ریضاہللہنع)اےنپوچبںوک‬ ‫ہامنزےکدعب‬ ‫اھکسیےہاوروهےتہکےھتہکروسلاهللیلصاهللعلی ہوملس ر‬ ‫ہیاملکتداعہیئاسرطحاھکسےتےھت ‪،‬ےسیجملعموچبںوکانھکل ا‬ ‫گ ک‬ ‫ک‬ ‫اهباملکتےکاسھتاہللیکانپهاماگنرکےتهت ‪،‬آپےتہک‪:‬اےاہلل ‪،‬يم بتردیلےسریتیانپہام اتگوہں ‪،‬اور بترهاےپیک ھبی ااتريرمع‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےسریتیانپہام اتگوہںاورداینےکونتفںےسریتیانپہام اتگوہںاورذعابربقےسریتیانپہام اتگوہں۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ال‪َ :‬إ ا َن َّبِیِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ی ْیلمَِ ا ه َِ​َل ِء َّبْ َكیِم ِ‬ ‫َع ْن َس ْ​ْ ِد بْ ِن أَِ ِْب َوقی ر‬ ‫اأ‬ ‫اص َر ِض َْ َّلل َعِْ ه قَ َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ َ‬ ‫ُّ َ‬ ‫َ‬ ‫َّج ْ ِ‬ ‫ي ِ ْن أَ ْن س َرید إِق أ َْرَ ِل‬ ‫ي ِ َن ْ‬ ‫ي ِ َن َّبِّْ ِْ ُِ َوأَع ْو بِ َ‬ ‫َإ َما ت َْیَ َّبْ ِكتَابَة‪ :‬أَبیه یَ إِ لْ أَع ْو بِ َ‬ ‫ْب َوأَع ْو بِ َ‬ ‫ي ِ ن فِْت َِ ِة َّبدُّسْیا و َع َذ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َِّ َّبْ َُ ِْْب‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)2212‬‬ ‫َّبْ​ْم ِر َوأَع ْو ب َ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫رضحت دعس نب ایب واقص ریض اہلل ہنع ےن ایبن ایک ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ںیمہ ہی املکت اس رطحاھکسےت‬ ‫ےھت ‪ ،‬ےسیج انھکلاھکسیا اجیا ےہ‪:‬اے اہلل ‪ ،‬ںیم ریتی انپہ ام اتگ وہں لخب ےس اور يم تری انپه ام اتگ وہں بتردیل ےس اور يمتریانپهام اتگ‬ ‫گ ک‬ ‫ک‬ ‫وہں بتراھےپیک ھبیااتريرمعےساوريمریتیانپہام اتگوہںداینیکآزامشیےساورربقےکذعابےس۔‬

‫امنزرجفاکوق‬

‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه‬ ‫َع ْن ع ْرَوَة بْ ِن ُّ‬ ‫َخَِّ َرتْه قَابَ ْ‬ ‫َّبزبَ ِْی أَ ین َعائ َشةَ أ ْ‬ ‫ت إ ین س َساء َّبْم ِْ َِاأ یَ ْش َه ْد َن َ َ َرس ْول َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ ِ‬ ‫رِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َح ٌد ِ َن‬ ‫ْی یَ ُْض ْ َ‬ ‫ْب إِق ب ی ْوهت ین ح ْ َ‬ ‫ی یوَة َّبْ َف ْ ِر تَ یَ لف َْ اأ ِب رْوط ِه ین ثی یَِْ َُی ْ َ‬ ‫ْی َّب َ‬ ‫َو َس ی َ​َ َ‬ ‫ص یوَة َ​َل یَ ْ​ْ ِرف ه ین أ َ‬ ‫َّبْغَیَ ِ‬ ‫س‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)221‬‬

‫اتبی ہک‬ ‫رضحت رعوہ نب زریب( ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہہک رضحت اع ہش (ریض اہلل اہنع) ےن ام ںی ی ا‬ ‫املسمنوعرںیتروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکاسھترجفیکامنزڑپےنھاچدروںںیمٹپلرکآیتںیھت۔رھپامنزےسافرغوہرک ب ب‬ ‫ح‬ ‫اےنپرھگوںوکواسپوہںیتوتام ںیادن ےرےیکوہجےسوکیئصخشاچہپنںیہناتکاھت۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫امنزرجفاکوق‬

‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ قَابَ ْ‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ َزْو ِج َّبِی ِ ل َ‬ ‫ت بَ​َُ ْد َإ ا َن س َس اءٌ ل َن َّبْم ِْ َِ اأ یَ ْش َه ْد َن َّبْ َف ْ َر َ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫رسوِل َّللِ ییى َّلل عیَی ِه وسیَ ت یَ لفْ ر‬ ‫س رس وِل َّللِ‬ ‫اأ ِ​ِبرو ِط ِه ین ثی ی ِْ َُیِ ْ َ ِ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ‬ ‫ْب إق ب ی ْوهت ین َوَ ا ی ْ​ْ َرفْ َن ْن تَ ْغی ْی ِ َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫صیوةِ‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8321‬‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ باب َ‬ ‫َ‬ ‫رضحت اع ہش (ریض اہلل اہنع )یبن یلص اہلل ہیلع وملسیک زوہج فرامیتںیہ ہک ومنم وعرںیت اینپ اچدروںںیمیٹپلوہیئروسلیلص‬

‫اہللہیلعوملسےکاسھترجفیکامنزںیماحرضوہیتںیھت ‪،‬رھپوہاےنپرھگوںوکولیتٹںیھتاورام ںیوکیئیھبںیہناچہپناتکاھت ‪،‬كہکنیبن‬ ‫یلصاهللعلیہوملسرجفیکامنزہنمادنهيررےادارکےتهت۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رجف ‪،‬رہظاوررصعیکامنزوںےکاواقت‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ال عم رو ب ن عِّس ةَ ُّ ِ‬ ‫ي َّلل‬ ‫َع ْن أَِ ِْب أ َ ا َ ةَ قَ َ‬ ‫َخ ِ ْ​ْبِ ْ َع یم ا َعی َم َ‬ ‫َّبس یَم ُّْ ‪ ...‬ق ْی ت‪ :‬یَ ا سَ ِ ی َّلل أ ْ‬ ‫ال‪ :‬قَ َ َ ْ ْ َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ص ر ع ِن َّب ِ‬ ‫ِ‬ ‫َجهی ه أ ْ ِ‬ ‫ص یوةِ قَ َ‬ ‫ی یوةَ ُّ‬ ‫َّبص ِّْ ِع ثی أَقْ ْ َ َ‬ ‫ی لُ َ‬ ‫ال َ‬ ‫َخ ْ​ْبِ ْ َع ِن َّب َ‬ ‫َوأ ْ َ‬ ‫ص یوة َح ت تَطْی َ َّب یش ْمس َح ت تَ ْرتَف َ‬ ‫ر ِ ِر‬ ‫ِ‬ ‫ص یوةَ َ ْش ه ْوَدةٌ َُْمض ْوَرةٌ‬ ‫ْی تَطْی بَ ْ َ‬ ‫فَِإس َیها تَطْی ح ْ َ‬ ‫ی لُ فَِإ َن َّب َ‬ ‫ْی قَ ْر َْ َش ْیطَان َوحیَِ ذ یَ ْس د َلَا َّبْك یف ار ثی َ‬ ‫ِ ِر‬ ‫ص ر ع ِن َّب ی ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص لُ فَ ِإ ین‬ ‫َح ت یَ ْس تَ ُِ یُ َّب ل ُُّ بِ ُّ‬ ‫ابرْ ِع ثی أَقْ ْ َ‬ ‫ص یوة فَ ِإ ین حْی َِ ذ ت ْس َ ر َج َه ِیَ فَ ِإ َ​َّ أَقْ َِّ َُ َّبْ َف ْ​ْء فَ َ‬ ‫صر ع ِن َّب ی ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی‬ ‫َّب ی‬ ‫صَر ثی أَقْ ْ َ‬ ‫ِ َّب یش ْمس فَِإس َیه ا تَ ْغ رِ بَ ْ َ‬ ‫صیل َْ َّبْ َْ ْ‬ ‫ص َ​َبوةَ َ ْشه ْوَدةٌ َُْمض ْوَرةٌ َحت ت َ‬ ‫صیوة َحت تَ ْغر َ‬ ‫قَر َشیطَ ر‬ ‫ان َو ِحْی َِِ رذ یَ ْس د َلَا َّبْكفیار‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8122‬‬ ‫ْ َْ ْ‬ ‫شل‬ ‫رضحتاوباامہم ‪،‬رمعونبعب ب سہ ُ میےسروایرکےتہہک‪...‬يمےنرعضایک‪:‬اےاہللےکیبن ‪،‬اہللےنآپوکوجھچکاھکسیا‬

‫ےہ ‪ ،‬ےھجموهاتبي ‪،‬سجےسہکيمیاوافقوہں ‪،‬آپےھجماخصرکامنزےکیبارےںیماتبي ‪،‬آپےنفرامیا‪ :‬حبصیکامنزڑپوھ ‪،‬رھپ‬ ‫امنزےسرےکروہ ‪،‬اہیںیہکوسرجک لآےئاورک لرکدنلبوہاجےئ ‪،‬ویکہکن ب ب‬ ‫حوسرجنکلی‬ ‫درایمنےسنکلی‬

‫ااےہوتہیاطیشنےکوگنیسںےک‬

‫ااےہاوراسوقاکفرولگاےسدجسہرکےتںیہ ‪،‬رھپمتامنزڑپوھ ‪،‬ویکہکناسوقیکامنزلوبلاوررک ت‬

‫ےکف ب‬ ‫ی ےہ ‪ ،‬اہیں ی ہک اسہی زینے ےک بت براتر وہ اجےئ ‪ ،‬رھپ امنز ےس رےک روہ ‪،‬ویکہکن اس وق منہج وھجیکن اجیت ےہ ‪ ،‬رھپ ب ب‬ ‫ح‬ ‫ر‬ ‫ب‬ ‫ےکف ب‬ ‫ی وہیت ےہ ‪،‬اہیں ی ہک مت رصع یک امنز ڑپوھ ‪ ،‬رھپ‬ ‫اسہی آاجےئ وت امنز ڑپوھ ‪ ،‬ویکہکن اس وق یک امنز هب لوبل اور رک ت ر‬ ‫اکفولگاےس‬ ‫وہیےہاوراسوق ر‬ ‫وسرجےکرغوبوہےنیامنزےسرےکروہویکہکنہیاطیشنےکوگنیسںےکدرایمنرغوب ا‬ ‫دجسہرکےتںیہ۔‬

‫رگیمںیمامنزرہظاکوق‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َُّلَ ُّر فَأَبْ ِرد ْوَّ‬ ‫ال‪ :‬إِ َ​َّ َّ ْش تَ ید ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ أَسیه قَ َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرَة َو َعِّْ د َّلل بْ ِن ع َم َر َع ْن َرس ْول َّلل َ‬ ‫صَبوةِ فَِإ ین ِش ید َة ْ ِ‬ ‫یَ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫َع ِن َّب ی َ‬ ‫َُّلَلر ْن فَ ْی ِع َج َهِ َ‬ ‫رضحتاوبہرترہاوردبعاہللنبرمع(ریضاہللمہنع)روسلاهللیلصاهللعلی ہوملسےسروایرکےتہہکآپےن‬

‫فرامیا‪:‬دورہپيم ب ب‬ ‫حرگیمزیتوہاجےئوتامنزوکڈنھٹےوقںیمڑپوھ ‪،‬ویکہکنرگیمیکزیتیمنہجیکاھبپےسوہیتےہ۔‬

‫رگیمںیمامنزرہظاکوق‬

‫ِ‬ ‫ص یوةِ ف إن ِش ید َة‬ ‫ال إِ َ​َّ َإ ا َن َّبْیَ ْوَ ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َُّلَ ُّار فَأَبْ ِرد ْوَّ بِاب ی‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرَة أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ْ ِ‬ ‫یَ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8212‬‬ ‫َُّلَلر ْن فَ ْی ِع َج َهِ َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ویکہکنتخسرگیمدوزخیکاھبپیکوہجےسےہ۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ث‬ ‫رضحت اوبہرترہ (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل ےن ارشاد فرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫ح رگیم زیاده وہ وت رہظ یک امنز وک ڈنھٹا رکو ‪،‬‬

‫امنزرصعاکوق‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫س ب ِن ابِ ر‬ ‫ي قَ َ‬ ‫ص َر َوَّب یش ْمس ْرتَِف َْ ةٌ َحی ةٌ‬ ‫ص یلْ َّبْ َْ ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ی َ‬ ‫ال‪َ :‬إ ا َن َرس ْول َّلل َ‬ ‫َع ْن أَسَ ِ ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫فَیَ ْذ َهب َّب یذ َِّهب إِ َق َّبْ َْ و ِ ِ ِ‬ ‫َّل ِ َن َّبْ َم ِدیَِْ ِة َعی ى أ َْربَ َْ ِة أَْ یَ رال أَْو‬ ‫َّل فَیَ أْتْیه َْ َوَّب یش ْمس ْرتَف َْ ةٌ َوبَ ْ​ْ ض َّبْ َْ َو ِ ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫َْ ِوهِ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫رضحت اسن نب امک (ریضاہللہنع)ےسروایےہہک روسلاہلل یلصاہللہیلعوملس ب ب‬ ‫حرصعیکامنزڑپےتھوتوسرج‬ ‫اجیوتاسےکواہںےنچنہپےکدعبیھبوسرجدنلبراتہ‬ ‫وہیاھت ‪،‬اسوقارگایصخشدمہنیےک یباالیئمالہقیکرطف ا‬ ‫دنلب اورزیترونش ا‬ ‫اھت۔(زہریےناہکہک) دمہنیےکیباالیئمالہقےکضعباقمامترقتابیًاچرلیمرپواعقںیہ۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِر‬ ‫َع ْن أَسَ ِ‬ ‫ص َر َوَّب یش ْمس ْرتَِف َْ ةٌ َحی ةٌ‬ ‫ص یلْ َّبْ َْ ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َإ ا َن ی َ‬ ‫س بْ ِن َ اب ي ‪ ...‬أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫فَیَ ْذ َهب َّب یذ َِّهب إِ َق َّبْ َْو ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫یمس ْرتَِف َْةٌ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8321‬‬ ‫َّل َوَّبش ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫َّل فَیَأْ َّبْ َْ َو َ‬ ‫رضحتاسننبامک(ریضاہللہنع)فرامےتںیہہک‪...‬روسلاہللیلصاہللہیلعوملسرصعیکامنزاسوقڑپےتھےھت ‪،‬ہكبجوسرج‬

‫ب‬ ‫اجیوترھپیھبوسرجدنلبیہوہیا۔‬ ‫اهبدنلبوہیااوروکیئوعایلیکرطفاجےنواالوعایلچنہپ ا‬

‫امنزرغمباکوق‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫س ب ِن ابِ ر‬ ‫َح دسَا‬ ‫ي قَ َ‬ ‫ال‪ :‬إِی ا س َ‬ ‫ِ َ َ َّبِی ِ ل َ‬ ‫ص یلْ َّبْ َم ْغ ِر َ‬ ‫َع ْن أَسَ ِ ْ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ثی سَ ْر ْ​ْ فَیَ رى أ َ‬ ‫َ ْو ِض َ سَِّْیِ ِه‪َّ(.‬بودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)382‬‬

‫رضحتاسننبامک(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلیلصاہللہیلعوملسےکاسھتمہرغمبیکامنزڑپاھرکےتےھت ‪،‬رھپ‬

‫مہریتادنازیرکےتےھتاور(اسوقاینتروینشوہیتہک) مہریتےکرگےنیکہگجداھکیئدیتییھت۔‬

‫امنزرغمباکوق‬

‫ِ‬ ‫اعةَ تَ ْغ رِ َّب یش ْمس إِ َ​َّ‬ ‫َع ْن َسیَ َمةَ بْ ِن َِّْلَ ْإ َوَِ قَ َ‬ ‫ِ َس َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ی َ‬ ‫ال‪َ :‬إ ا َن َّبِیِ ُّ َ‬ ‫ص یلْ َّبْ َم ْغ ِر َ‬ ‫َیاِ ح ِ‬ ‫اجِّ َها‪َّ( .‬بودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)382‬‬ ‫َ َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےھت ‪ (،‬ینعوجںیہاساکاورپاکانکرہرغوبوہاجیا ‪،‬ایسوقڑپھيل)۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت ہملس نب اوکع (ریض اہلل ہنع)ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس رغمب یک امنز وسرج رغوب وہےت یہ ڑپھ ےتیل‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ ِر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص َر فَأَ یخَر‬ ‫َع ْن َ ْرثَ ِد بْ ِن َعِّْ ِد َّللِ قَ َ‬ ‫ِ َیا ِزی ا َوع َُِّْ ة بْ ِن َع ا ر یَ ْوَ ذ َعی ى ْ‬ ‫ال‪ :‬بَ یم ا قَد َ​َ َعیَْی َِ ا أَب ْو أَیُّ ْو َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ال‪ :‬أَ ا َِذْ ت رس و َل َّللِ‬ ‫ص یوة ی ا ع ُِّْ ةا فَ َُ َ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ فَ َُ َ‬ ‫ِ فَ َُ َاَ إبَْی ه أَب ْو أَیُّ ْو َ‬ ‫َّبْ َم ْغ ِر َ‬ ‫ال بَه‪ َ :‬ا ه ذه َّب ی َ َ‬ ‫ال ش غ ْیَِا قَ َ َ ْ َ َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ي‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَُ ْول َ​َل تَ َزَّل أ ی ِ ْت ِطَ ْری أَْو قَ َ‬ ‫ِ إِق أَ ْن تَ ْش تَِِّ َ‬ ‫َ‬ ‫ال َعیَ ى َّبْفطْ َرِة َ ا َ​َْ ی َِ لخروَّ َّبْ َم ْغ ِر َ‬ ‫َّبُِّ ْوَ‪َّ( .‬بودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)381‬‬ ‫ث‬ ‫رضحت رمید نب دبعاہلل (ریض اہلل ہنع)ےسروایےہہک ب ب‬ ‫حاوباویبااصنری(ریضاہللہنع)مارےیاساہجدیکایترییک‬

‫رغضےسآےئاوراندونںہبقعنباعرمرصمےکاحمکےھت ‪،‬اوھنںےنرغمبیکامنزدترےسرشوعیکوتاوباویبےنڑھکےوہرک‬ ‫دتےسادایکاجریہےہ)؟رضحت ہبقعےنوجابدیا‪ :‬مہاکمںیموغشملےھت۔اوھنںےن‬ ‫اہک ہک اے ہبقع ‪ ،‬ہی یسیک امنز ےہ(وج اینت ر‬ ‫اہک‪:‬ایکمتےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہیفرامےتوہےئںیہنانسہکریمیاماسوقیریخرپیبایقرےہیگیاہیاہکہکرطفترپ‬ ‫اقمئرےہیگ ‪ ،‬ب ب‬ ‫حیہکولگرغمبیکامنزوکیارےدهكایئديیؤمجرہنكارکيےگ؟‬

‫امنزاشع اکوق‬

‫ِ ِ‬ ‫ی یوةَ َّبْ َْتَ َم ِة فَیَ َْ َُیْ ر ْج َح ت‬ ‫َع ْن أَِ ِْب َس ِْْی رد ْ‬ ‫ع قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ی‬ ‫َّْل ْد ِر ل‬ ‫ی یْی َِا َ َ َرس ْول َّلل َ‬ ‫ال‪َ :‬‬ ‫اع َدإَ فَأَخ ْذسَا َُ ِ‬ ‫ال‪ :‬خ ذوَّ َُ ِ‬ ‫اع َدسَا فَ َُ َ ِ‬ ‫َخ ذ ْوَّ‬ ‫َ ض ى َْ ٌو ِ ْن َش طْ ِر َّبیْی ُِ فَ َُ َ‬ ‫ی ی ْوَّ َوأ َ‬ ‫اس قَ ْد َ‬ ‫ْ َ َ‬ ‫ْ َ‬ ‫ال‪ :‬إ ین َّبِی َ‬ ‫ِ‬ ‫ض ِْْی ِ‬ ‫ف َو َس ََُ َّب یس ُِْی َِ َِلَ یخ ْرأ‬ ‫ض ْ​ْف َّب ی‬ ‫ی یوةر َ ا َّسْتَ َ ْر ِْت َّب ی‬ ‫ص یوَة َوبَ ْوَ​َل َ‬ ‫َ َ‬ ‫ض اج َْه َْ َوإِسیك َْ بَ ْن تَ َزَّب ْوَّ ِ ِْف َ‬ ‫صیوةَ إِق َشطْ ِر َّبیْی ُِ‪َّ( .‬بودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)300‬‬ ‫ه ِذهِ َّب ی‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحتاوبدیعسخدری(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکمہےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکاسھتامنزاشعڑپےنھاکارادہایک ‪،‬‬ ‫اہرشتفیالےئاورفرامیا‪:‬‬ ‫نکیل آپ اےنپ رجحہ ےس یباہر رشتفی ہن الےئ ‪،‬اہیں ی ہک رقتابیً آدیھ رات تیب یئگ ‪ ،‬اس ےک دعب آپ یب ر‬ ‫اینپاینپہگجےھٹیبروہ ‪،‬انچہچنمہاینپاینپہگجےھٹیبرےہ۔رھپآپےنفرامیا‪:‬ولگامنزےسافرغوہ ےئاوروس ےئ ‪ ،‬رگممت( باجرووثاب‬ ‫ےکاابتعرےس)لسلسم امنزیہںیمرےہ ‪ ،‬ب ب‬ ‫حیہکمتامنزاکااظتنررکےترےہ۔ارگھجموکزمکوریکزمکوریاکاورامیبریکامیبریاکایخل‬ ‫ہنوہیاوتںیماسامنزوکآدیھراتیؤمجرایکرکیا۔‬

‫ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫ال َّبِیِ ُّ َ ی‬ ‫ال‪ :‬قَ َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرةَ قَ َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْیه َو َس َ​َ بَ ْوَ​َل أَ ْن أَش ی َعی ى أ ی ِ ْت َِلَ​َ ْرت ه َْ أَ ْن ی َِ لخروَّ َّبْ​ْ َش اءَ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص ِف ِه‪( .‬تر ذى‪ ،‬رقَ ‪)822‬‬ ‫إِق ث یث َّبیْی ُِ أَْو س ْ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رامی‪ :‬ارگےھجماینپامرپاسےکرگاںوہےناک‬ ‫رضحت اوبہرترہ (ریضاہللہنع)ےسروایےہہکیبن یلصاہللہیلعوملسےنف ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫وہیوتںیمام ںیاشعیکامنزاہتیئرات ایآدیھراتیؤمجررکےناکمکحداتی۔‬ ‫ایخلہن ا‬

‫امنزوںےکاواقت‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ص یَو ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪ :‬دخ ْیت أَسَا وأَِِب عیى أَِ​ِب ب رزةَ َِّْل ِ‬ ‫ال‪:‬‬ ‫َّأ فَ َُ َ‬ ‫َع ْن َسیا ِر بْ ِن َس َال َ ةَ قَ َ َ َ‬ ‫َ ْ َ ْ َْ َ ْ‬ ‫َس یَم لْ فَ َس أَبَِْاه َع ْن َوقْ ت َّب ی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫صى‬ ‫ص یلْ َّب ُّ ْه َر ح ْ َ‬ ‫ْی تَ زْول َّب یش ْمس َوَّبْ َْ ْ‬ ‫ص َر َویَ ْرج َّبیرج ُ إِق أَقْ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ی َ‬ ‫َإ ا َن َّبِی ِ ُّ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ وَ​َل ی ِّ ِال بِتَأْ ِخ ِی َّبْ​ِْ َش ِاء إِق ث ی ِ‬ ‫ب َّبِی ْوَ​َ‬ ‫یمس َحیةٌ َوسَ ِسْیت َ ا قَ َ‬ ‫ث َّبیْی ُِ َوَلَ ُِ ُّ‬ ‫ال ِ​ِف َّبْ َم ْغ ِر ِ َ َ ْ ْ‬ ‫َّبْ َمدیَِْة َوَّبش ْ‬ ‫قَِّ یَه ا وَلَ ْ ِ‬ ‫ص ِرف َّبیرج ُ فَیَ ْ​ْ ِرف َجیِْیس ه وَإ ا َن یَ ُْ رأ ِ​ِف َّب یرْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ْی أَْو‬ ‫ص یلْ ُّ‬ ‫َّبص ِّْ َع فَیَ ِْ َ‬ ‫َُّلَ دیْث بَ ْ​ْ َد َها َوی َ‬ ‫َْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫ْی إِ َق َّبْ ِمائَِة‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)228‬‬ ‫ْی َّب لستل ْ َ‬ ‫إِ ْح َدَّهَا َ ا بَ ْ َ‬

‫رضحتایسرانبالسہم(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکںیماےنپیباپےکاسھترضحت ب‬ ‫اوبترزہایملس(ریضاہللہنع)‬

‫ےکیاسایگ۔ مہےنآپےسامنزےکووتقںےکقلعتموپاھچوتاوھنںےناہکہکیبنیلصاہللہیلعوملسرہظیکامنزوسرجھےنلھرپڑپےتھ‬ ‫ےھتاوررصع ب ب‬ ‫حڑپےتھوتاسےکدعبایصخشدمہنیےکااہتنیئانکرہیالچاجیا ‪،‬نکیلوسرجایھبیبایقوہیا۔رغمبےکقلعتموجھچک‬ ‫دت رکےن ںیم آپ وکیئ رحج وسحمس ںیہن رکےت ےھت۔ تر آپ اس‬ ‫آپ ےن اہک ‪ ،‬وہ ےھجم یاد ںیہن راہ اوراشع ےک ےیل اہتیئ رات ی ر‬ ‫ہصخشاےنپ رف ب‬ ‫(اشع)ےسےلہپوسےنوکاوراسےکدعبیباتجرکےنوکیادنسپرکےتےھت۔ ب ب‬ ‫ی‬ ‫ححبصیکامنزےسافرغوہےتوت ر‬ ‫ےھٹیبوہےئوکاچہپناتکاھت۔آپدوونںراعکتںیمیاایںیماسھٹےسےلرکوسیآںیتیڑپاھرکےتهت۔‬

‫امنزرجفاوررصعاکآجریوق‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ال‪ْ َ :‬ن أ َْد َرَ ِ َن ُّ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرَة أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫َّبص ِّْ ِع َرْإ َْ ة قَ ِّْ َُ أَ ْن تَطْی َ‬ ‫ِ‬ ‫ص َر‪( .‬ط ارى‪،‬‬ ‫یمس فَ َُ ْد أ َْد َرَ ُّ‬ ‫ِ َّب یش ْمس فَ َُ ْد أ َْد َرَ َّبْ َْ ْ‬ ‫َّبصِّْ َع َوَ ْن أ َْد َرَ َرْإ َْة َن َّبْ َْ ْ‬ ‫ص ِر قَ ِّْ َُ أَ ْن تَ ْغر َ‬ ‫َّبش ْ‬

‫رقَ ‪)221‬‬

‫رضحت اوبہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬سج ےن رجف یک ای رتعک‬ ‫(امجعےکاسھت)وسرجنکليےےسےلہپ اییل ‪،‬اسےنرجفیکامنزیایل(نعيیرجفیکامنزیباامجعاکوثاب ایایل) اورسجےنرصعیکای‬ ‫رتعک(امجعےکاسھت)وسرجھو ےنےسےلہپیایل ‪،‬اسےنرصعیکامنزیایل(نعيیامنزیباامجعاکوثاب ایایل)۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ال َ ْن أ َْد َرَ َرْإ َْ ة ِ َن ُّ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرةَ أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫َّبص ِّْ ِع قَ ِّْ َُ أَ ْن تَطْی َ‬ ‫ِ‬ ‫ص َر‪ ( .‬س یَ‪،‬‬ ‫یمس فَ َُ ْد أ َْد َرَ ُّ‬ ‫ِ َّب یش ْمس فَ َُ ْد أ َْد َرَ َّبْ َْ ْ‬ ‫َّبصِّْ َع َوَ ْن أ َْد َرَ َرْإ َْة َن َّبْ َْ ْ‬ ‫ص ِر قَ ِّْ َُ أَ ْن تَ ْغ ر َ‬ ‫َّبش ْ‬

‫رقَ ‪)8223‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬سجآدیمےنوسرجنک ليےےسےلہپحبصیک‬

‫امنزیکایرتعکیایلوتاسےنحبصیکامنزیایلاورسجےنوسرجرغوبوہےنےسےلہپرصعیکامنزیکایرتعکیایلوتاسےنرصع‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫یکامنز اییل۔‬

‫امنزوھبےنلواےلاکمکح‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ْن أَسَ ر‬ ‫ي‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫ص لُ إِ َ​َّ َ َإَرَه ا َ​َل َإ یف َارةَ َلَا إِیَل ب َ‬ ‫ییوة فَ ْیی َ‬ ‫ال‪ْ َ :‬ن سَس َْ َ‬ ‫س َع ِن َّبِیِ ل َ‬ ‫صیوةَ بِی لذ ْإ ِر ْى‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)212‬‬ ‫َوأَقِ َِ َّب ی‬ ‫رامی‪:‬ارگوکیئامنزڑپانھوھبلاجےئ‬ ‫رضحتاسننبامک(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنف ا‬

‫وت ب ب‬ ‫ح یھب اےس یاد آےئ ‪ ،‬وه امنز ڑپھ ےل ‪ ،‬اس ےکوسا اوروکیئ افکره ہن ےہ ‪(،‬اہلل اعتیلٰ ےنفرامیاےہہک)امنزریمییادےکيلاقمئ‬ ‫رکو۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َ إِیقَا‬ ‫س ِ​ِف َّبِی ْوَِ تَ ْف ِریْ ٌ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َُ َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب قَتَ َاد َة قَ َ‬ ‫ال‪َ :‬خطََِّ َِا َرس ْول َّلل َ‬ ‫ال‪ ...‬أَ​َ ا إسیه بَ ْی َ‬ ‫ِ‬ ‫ص یوَة ح یت َُِی ْء وقْ ت َّب ی ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی یَِْتَِِّ ه‬ ‫ص یوة َِّْل ْخ رى فَ َم ْن فَ َْ َُ ب َ‬ ‫ص یل َها ح ْ َ‬ ‫ي فَ ْیی َ‬ ‫َّبتی ْف ِریَْ َعی ى َ ْن َ​َْ ی َ‬ ‫ص لُ َّب ی َ‬ ‫َْ​َ‬

‫َلَا‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8220‬‬

‫دی ‪ ...،‬آپ ےن فرامیا ہک(امنز‬ ‫رضحت اوباتقدہ (ریض اهلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن ںیمہ ہبطخ ا‬

‫ےس)وس رےنہ ںیم وکیئ وکیایہ ںیہن ےہ ‪ ،‬ہکل وکیایہ وت ہی ےہ ہک ای آدیم اجن وبھج رک امنز ہن ڑپےھ ‪ ،‬اہیں ی دورسی امنز اک وق‬ ‫آاجےئ۔انچہچنارگیسکےک(وسرےنہیکوہجےس) اناوہاجےئوتاےساچہہکسجوقیھبوہدیباروہاجےئامنزڑپھےل۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ص یوةِ فَ َُ َ ِ‬ ‫س ِ​ِف َّبِی ْوَِ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب قَتَ َاد َة قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ سَ ْوَ ه َْ َع ِن َّب ی‬ ‫ال‪َ َ :‬إ رْوَّ بیِی ِ ل َ‬ ‫ال‪ :‬إسی ه بَ ْی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یل َها إِ َ​َّ َ َإَرَه ا‪( .‬سس ائى‪ ،‬رق َ‬ ‫تَ ْف ِریْ ٌ‬ ‫ی یوة أَْو سَ َاَ َعِْ َه ا فَ ْیی َ‬ ‫َ إِیقَا َّبتی ْف ِریَْ ِ​ِف َّبْیَ َُ َ ة فَ ِإ َ​َّ سَس َْ أَ َح دإ َْ َ‬ ‫‪)282‬‬

‫رضحتاوباتقدہےسروایےہہکولوگںےنیبنیلصاهللعلی ہوملسےسندیکوہجےساینپامنزےکوفتوہاجےناکذرکایکوتآپ‬ ‫رامی‪:‬دنینیکوہجےساناوہاجےنيموکیئیطلغہنےہ ‪،‬الصیطلغوتاجےتگوہےئامنزوکچڑدييمےہ۔انچہچن ب ب‬ ‫ف ا‬ ‫حمتںیم‬ ‫ےسوکیئصخشوھبلاجےئ ایاسوکدنینآاجےئوتسجوقاےسیادآےئ ‪،‬ایسوقامنزڑپھےل۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِر‬ ‫َع ْن أَسَ ِ‬ ‫ص یل َها إِ َ​َّ َ َإَرَه ا َ​َل‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ی یوة فَ ْیی َ‬ ‫ال‪ْ َ :‬ن سَس َْ َ‬ ‫س بْ ِن َ اب ي أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫ي‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫یارَة َلَا إِیَل ب َ‬ ‫َإف َ‬ ‫ب ب‬ ‫حیادآےئاسوقڑپھےل ‪،‬اساکافکرهسبہيےہ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت اسن نب امک (ریض اهلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬وجامنزڑپانھ بپلاجےئوتاےس‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫امنزےکونممعاواقت‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّبص ِّْ ِع‬ ‫َىب َس ِْْی رد ْ‬ ‫ی یوَة بَ ْ​ْ َد ُّ‬ ‫َّْل ْد ِر ی‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَُ ْول‪َ​َ :‬ل َ‬ ‫ع یَُ ْول‪َ :‬ذ ْ​ْ ت َرس ْو َل َّبی ه َ‬ ‫َع ْن أِ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ییوَة بَ ْ​ْ َد َّبْ َْ ْ ِ‬ ‫یمس‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)212‬‬ ‫یمس َوَ​َل َ‬ ‫ب َّبش ْ‬ ‫َحت تَ ْرتَف َ َّبش ْ‬ ‫صر َحت تَغْی َ‬ ‫رضحتاوبدیعسخدری(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکںیمےنروسلاهللیلصاہللہیلعوملسےسانس ‪،‬آپفرامرےہےھت‬ ‫ہکرجفیکامنزےکدعبوسرجےکدنلبوہےنیوکیئامنزہن ‪،‬ایسرطحرصعیکامنزےکدعبوسرجھو ےنیوکیئامنزہن۔‬

‫اِ ‪ ...‬أَ ین رسو َل َّللِ ییى َّلل عیَی ِه وسیَ سَهى ع ِن َّب ی ِ‬ ‫َّْلَطی ِ‬ ‫َع ْن ع َمَر بْ ِن ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ص یوة بَ ْ​ْ َد َّبْ َف ْ ِر َح ت تَطْی َ‬ ‫َ ْ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫یمس‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8108‬‬ ‫یمس َوبَ ْ​ْ َد َّبْ َْ ْ‬ ‫ِ َّبش ْ‬ ‫ص ِر َحت تَ ْغر َ‬ ‫َّبش ْ‬

‫رضحترمعنباطخب(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنرجفیکامنزےکدعبوسرجےکنک ليےی‬

‫اوررصعیکامنزےکدعبوسرجےکرغوبوہےنیوکیئامنزڑپےنھےسعنمفرامیاےہ۔‬

‫احمکوموجدوہےنیکوصرتيمامنزںیمیاریخ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي أ َ َرَّء ی َِ لخرْو َن‬ ‫ال‪ :‬قَ َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب َ ٍّر قَ َ‬ ‫ت َعیَْی َ‬ ‫ت إِ َ​َّ َإاسَ ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َإْی َ‬ ‫ف أَسْ َ‬ ‫ال ِ ْل َرس ْول َّلل َ‬ ‫ص یوَة بَِوقْتِ َه ا فَ ِإ ْن‬ ‫ال‪ :‬ق ْی ت‪ :‬فَ َم ا تَ أْ رِ ْا قَ َ‬ ‫ص یوَة َع ْن َوقْتِ َه ا قَ َ‬ ‫ی لُ َّب ی‬ ‫ص یوَة َع ْن َوقْتِ َه ا أَْو اِیت ْو َن َّب ی‬ ‫َّب ی‬ ‫ال‪َ :‬‬ ‫ي سَافِیَةٌ‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8322‬‬ ‫ص لُ فَِإس َیها بَ َ‬ ‫أ َْد َرْإتَ َها َ َْه َْ فَ َ‬ ‫رامیہکمتاسوقایکرکوےگ ‪ ،‬ب ب‬ ‫حمت‬ ‫رضحتاوبذر(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنھجمےسف ا‬

‫رپ اےسی ارمکان وہں ےگ وج امنز وک اس ےک وق ےس ؤمجر رک ےک ڑپںیھ ےگ یا امنز وک اس ےک وق رپ ادا ہن رکي ےگ؟ وتںیم ےن‬ ‫رعض ایک ہک اس وق ریمے ےیل ایک مکح وہاگ؟ آپ ےن فرامیا‪ :‬امنز وک اےنپ وق رپ ڑپانھ ‪ ،‬نکیل ارگ ان ےک اسھت یھب یاول وت ڑپھ انیل ‪،‬‬ ‫ت‬ ‫ویکہکنوہ مھاارےےیللفنامنزوہاجےئیگ۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دورانرفسیلفنامنزوںںیموہسل‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّبس ِّْ َ ةَ بِابیْی ُِ ِ​ِف َّب یس َف ِر َعی ى َ ْه ِر‬ ‫ی یى ُّ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َ‬ ‫َع ْن َع ا ِر بْ ِن َربِْی َْ ةَ أَسی ه َرأَى َّبِی ِ ی َ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ت بِ​ِه‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8823‬‬ ‫َرَّحیَته َحْیث تَ َو یج َه ْ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحتاعرمنبرہعیب(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکاوھنںےنوخدداھکیہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسراتںیم‬ ‫ب‬ ‫دورانرفسلفنامنزںیوساریرپڑپےتھےھت ‪،‬وخاهاساکرخیسکهبرطفوہیا۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّبس ِّْ َ ةَ بِابیْی ُِ ِ​ِف َّب یس َف ِر َعی ى َ ْه ِر‬ ‫ی یى ُّ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َ‬ ‫َع ْن َع ا ِر بْ ِن َربِْی َْ ةَ أَسی ه َرأَى َّبِی ِ ی َ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ت بِ​ِه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8281‬‬ ‫َرَّحیَته َحْیث تَ َو یج َه ْ‬ ‫رضحتاعرمنبرہعیب(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکاوھنںےنوخدداھکیہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسراتںیم‬ ‫ب‬ ‫دورانرفسلفنامنزںیوساریرپڑپےتھےھت ‪،‬وخاهاساکرخیسکهبرطفوہیا۔‬

‫رفسںیمرصقیکااجزت‬

‫ال‪ :‬ق ْی ت بِْم ر بْ ِن ْ ی ِ‬ ‫ص یوةِ إِ ْن‬ ‫َع ْن یَ ْ​ْیَ ْ بْ ِن أ َ ی ةَ قَ َ‬ ‫س َعیَ ْیك َْ جَِ ا ٌ أَ ْن تَ ُْص رْوَّ ِ َن َّب ی‬ ‫َ​َ‬ ‫َّْلَط اِ‪ :‬فَیَ ْی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪ :‬ع ِ ِّ ت ِ​ِمیا ع ِ ِّ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى‬ ‫َ ْ َ‬ ‫خ ْفت َْ أَ ْن ی ْفتَِك َْ َّبیذیْ َن َإ َفرْوَّ‪ ،‬فَ َُ ْد أَ َن َّبِیاسا فَ َُ َ َ ْ‬ ‫ت ِْ ه فَ َس أَبْت َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪ :‬ی َدقَةٌ تَص د َ ِ‬ ‫ی َدقَتَه‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ ‪،8222‬‬ ‫َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َع ْن ب َ‬ ‫یق َّلل َا َعیَ ْیك َْ فَ اقْ َِّ ی ْوَّ َ‬ ‫َ‬ ‫ي فَ َُ َ َ‬ ‫‪)8223‬‬ ‫س‬ ‫رضحتیلعیٰنباہیم(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکںیمےنرضحترمعنباطخب(ریضاہللہنع)ےسرعضایکہک’بَ ْی َ‬ ‫ص یوةِ إِ ْن ِخ ْف ت َْ أَ ْن ی ْفتِ َِک َْ َّبی ِذیْ َن َک َف رْوَّ‘(مترپوکیئرحجںیہنہکارگمتامنزںیمرصقرکو ‪،‬رشط‬ ‫َعیَْیک َْ جَِا ٌ أَ ْن تَ ُْص روَّ ِ َن َّب ی‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ہیےہہکںیھمتاکفروںےسک ہناکھروہ) ‪،‬یآیوتوخفےسقلعتمےہاورابوتولگانمںیمںیہ؟وترمع(ریضاہللہنع)ےناہکہک‬ ‫ب‬ ‫يمهباسیباتےسخرانوہاتاسجےسمتخرانوہےئوہوتيمےنروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسےساسےکیبارےيموپچا‬ ‫توتآپےنفرامیاہکہیایدصہقےہوجاہللاعتیلٰےنمترپایکےہ۔انچہچنمتاہللےکدصےقوکلوبلرکو۔‬ ‫ا‬

‫دورانرفسامنزںیعمجرکیا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ص َر‬ ‫َع ْن َْا ر قَ َ‬ ‫ص یل ْ​ْ َّب ُّ ْه َر َوَّبْ َْ ْ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َس ی َ​َ ِ ِْف َی ْزَوة تَِّ ْو َ فَ َك ا َن ی َ‬ ‫ال‪َ :‬خَر ْجَِا َ َ َرس ْول َّلل َ‬ ‫ْجی ْا وَّبْم ْغ ِرِ وَّبْ​ِْ َشاء َِ‬ ‫ِ‬ ‫ْجْی ْا‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8228‬‬ ‫َْ َ َ َ َ َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫زغوہوبتکےکيلےلکن ‪،‬وتآپےن‬ ‫رضحتاعمذ(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکمہروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسےکاسھت ٔ‬ ‫ب‬ ‫اسيمرہظاوررصعیکامنزيعمجرکےکڑپهبناوررغمباوراشعیکامنزيهبعمجرکےکڑپهبن۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َإ ا َن ِ ِْف َی ْزَوةِ تَِّ ْو َ إِ َ​َّ َّْرَاَ َُ قَ ِّْ َُ أَ ْن تَ ِزیْ َل َّب یش ْمس‬ ‫َع ْن َْ ا بْ ِن َجَِّ رُ أَ ین َّبِیِ ی َ‬ ‫أَ یخ ر َّب ُّه ر ح ت َُیمْه ا إِ َق َّبْ​ْص ِر فَیص یلی هما َِ‬ ‫ْجْی ْ ا َوإِ َ​َّ َّْرَاَ ُ بَ ْ​ْ َد َزیْ ِل َّب یش ْم ِ‬ ‫ص َر‬ ‫ی یى َّب ُّ ْه َر َوَّبْ َْ ْ‬ ‫َْ‬ ‫س َ‬ ‫َ ْ َ َ َْ َ​َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ أَ یخر َّبْم ْغ ِرِ ح ت یص یلی ها َّبْ​ْ َش اء وإِ َ​َّ َّرَاَ ُ ب ْ​ْ َد َّبْم ْغ ِر ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َْجْی ْا ثی َس َار َوَإا َن إ َ​َّ َّْرَاَ َُ قَ ِّْ َُ َّبْ َم ْغ ِر َ َ َ َ َ َ َ َ َ‬ ‫َ ْ َ​َ َ‬ ‫َع ی ُ َّبْ​ِْ َشاء فَص یال َها َّبْم ْغ ِر ِ‬ ‫ِ‪َّ( .‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)8002‬‬ ‫َ َ َ​َ َ‬ ‫َ‬ ‫زغوہوبتک(ےکرفس)يمےھت ‪،‬دورانرفسارگ‬ ‫رضحتاعمذنبلبج(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلیلصاہللہیلعوملس ٔ‬

‫آپوسرجھےنلھےسےلہپرواہنوہےتوترہظںیمدتررکےت ‪،‬اہیںیہکرصعےکےیلاترےت( ب‬ ‫یرہظیھبڑپھيل)اور ب ب‬ ‫حرواىگن‬ ‫پرواہنوہےتهتاورآپرغمبںیمیھبااسییہرکےت ‪،‬ارگوسرج‬ ‫اجیوترہظورصعایاسھتڑپھےتیلهتاور ر‬ ‫ےسےلہپوسرجھلھ ا‬ ‫دترکےت ‪،‬انچہچن ب ب‬ ‫حاشعیکامنزےکواےطساترےتوتاسوقرغمبیھبڑپھےتیل‬ ‫رغوبوہےنےسےلہپرواىگنوہیتوترغمبںیم ر‬ ‫اجیوترغمباوراشعوکایاسھتڑپےتھ۔‬ ‫اورارگرواىگنےسےلہپوسرجھوب ا‬

‫یبنیلصاہللہیلعوملسیکااممںیمامنزوخفیکوصرت‬

‫ِ‬ ‫ال‪ :‬أَقْ ِّ ْیَِا رسوِل َّللِ ییى َّلل عیَی ِه وس یَ ح ت إِ َ​َّ إِیا بِ َذ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع‬ ‫َّأ َّبلرقَ ِاَ ‪ ...‬قَ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫َع ْن َجابر قَ َ َ َ َ َ ْ‬ ‫ال‪ :‬فَِ ْود َ‬ ‫بِاب ی ِ‬ ‫ال‪ :‬فَ َكاسَ ِ ِ ِ‬ ‫ی یى بِابطیائَِف ِة ََِّل ْخ رى رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ص یى بِطَائَِف رة رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ی یى‬ ‫ْی قَ َ‬ ‫ْ‬ ‫ت بَرس ْول َّلل َ‬ ‫ص یوة فَ َ‬ ‫ْی ثی تَأَ یخرْوَّ َو َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫اأ وبِْی َُوَِ رْإْتَ ِ‬ ‫ان‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8131‬‬ ‫َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ أ َْربَ َرَإ َْ َ ْ َ َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اجت(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکمہروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکاسھتےلکن ‪،‬اہیںیہکذاتارلاقعچنہپ ےئ‬ ‫رضحت ب ر‬ ‫‪...‬راویےتہکہہک(واہں ب ب‬ ‫حامنزاکوقوہاوت)امنزےک ےیلاذاندییئگ ‪،‬انچہچنآپےنایامجعوکدورںیتعکڑپاھںیئ ‪،‬پر‬ ‫وہامجعےھچیپیلچیئگاورآپےندورسیامجعوکدورںیتعکڑپاھںیئ ‪،‬انچہچنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکوتاچررںیتعکوہںیئگ‬ ‫اورامجعیکدودورںیتعکوہںیئ۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫عن ِ‬ ‫َّْل و ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ف‬ ‫ی یى َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ یَ ْوَ​َ َ​َّأ َّبلرقَ ِاَ َ‬ ‫یاب ِع بْ ِن َخ یوَّأ َع یم ْن َش ِه َد َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫َْ َ‬ ‫ی یوَة َْ ْ‬ ‫ِ ِ‬ ‫أَ ین طَائَِفة یفیت ْه وطَائَِفةٌ ِوجاه َّبْ​ْد لو فَصیى بِابیِت ْ ه رْإْ ة ثی ثَِّ ِ‬ ‫ص َرف ْوَّ‬ ‫ْ َ​َ َ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫ت قَائم ا َوأَ​َیُّوَّ ِلَسْفس ِه َْ ثی َّسْ َ‬ ‫َ ْ َ​َ َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َّبرْإْةَ َّبیِت ب ُِیت ِ ن ِ​ِ‬ ‫ت َجابِس ا َوأَ​َیُّوَّ‬ ‫ی یوته ثی ثََِّ َ‬ ‫صف ُّْوَّ ِو َج َاه َّبْ َْد لو َو َجاءَأ َّبطیائ َفة َِّْل ْخرى فَ َ‬ ‫فَ َ‬ ‫صیى َ ی َ ْ َ َ ْ ْ َ‬ ‫ِ​ِلَسْف ِس ِه َْ ثی َسی َ​َ ِ​ِ َْ‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)3801‬‬

‫زغوہذاتارلاقعںیمرشی‬ ‫رضحت اصحلنبوخاتےن ایاےسیاحصیبےسایبنایکوجیبنیلصاہللہیلعوملسےکاسھت ٔ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےھتسجيمیبنیلصاہللہیلعوملسےنامنزوخفڑپیھیھت۔اسیکوصرتہیوہیئیھتہکےلہپایامجعےنآپیکادتقاںیمامنز‬ ‫ڑپیھ ‪،‬اسوقدورسیامجعدنمشےکاقمےلبرپڑھکییھت۔وضحریلصاہللہیلعوملسےناسامجعوک ‪،‬وجآپےکےھچیپفص‬ ‫ںیم ڑھکی یھت ‪ ،‬ای رتعک امنز وخف ڑپاھیئ اور اس ےک دعب آپ ڑھکے رےہ ‪،‬اس امجع ےن اس رعہصںیم اینپ امنزیک دورسی‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رتعکوپریرکیلاورواسپآرکدنمشےکاقمےلبںیمڑھکیوہیئگ۔اسےکدعبدورسیامجعآیئوتوضحریلصاہللہیلعوملسےن‬ ‫ام ںیامنزیکدورسیرتعکڑپاھیئوجآپیکیبایقرہیئگیھتاور(روکعودجسہےکدعب) آپدعقہںیمےھٹیبرےہ۔رھپانولوگںےن‬ ‫ب ب‬ ‫حاینپامنز(وجانیکیبایقریتہیھت) وپریرکیلوتآپےنانےکاسھتالسمریھپا۔‬

‫عن سه ُِ ب ِن أَِ​ِب حثْمةَ أَ ین رسو َل َّللِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ی یى بِأَی ابِ​ِه ِ​ِف ْ ِ‬ ‫ص فیه َْ َخ ْی َف ه‬ ‫َّْلَ ْوف فَ َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َْ َْ ْ ْ َ َ َ ْ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫یفْ ِ‬ ‫ی یى َّبی ِذیْ َن َخ ْی َفه َْ َرْإ َْ ة ثی تَ َُ ید ْوَّ َوتَأَ یخَر‬ ‫ص یى بابیذیْ َن یَی ْوسَه َرْإ َْ ة ثی قَ َاَ فَیَ َْ یَ َزْل قَائم ا َح ت َ‬ ‫یْی فَ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ی یى َّبی ِذیْ َن َ​َتَیف ْوَّ َرْإ َْ ة ثی َس ی َ​َ‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫ص یى َْ َرْإ َْ ة ثی قَ َْ َد َح ت َ‬ ‫َّبی ذیْ َن َإ اس ْوَّ ق دیَّ َ ه َْ فَ َ‬ ‫‪)8132‬‬

‫ث‬ ‫رضحتلہسنبایبحي‬

‫مہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےناےنپاحصہبرکام(ریضاہللاعتیلٰ‬

‫مہنع)وک صل ٰوةوخفڑپاھیئ۔انچہچنآپےناےنپےھچیپدوںیفصانبںیئ ‪،‬وجفصآپےک رف ب‬ ‫ییھت ‪،‬آپےناےسایرتعکڑپاھیئ‬ ‫ک‬ ‫ ‪،‬رھپآپڑھکےوہےئاور ک‬ ‫ُکرےیہرےہ ‪،‬اہیںیہکیلھچپفصواولںےناینپیبایقایرتعکامنزڑپھیل ‪،‬رھپوہآےگ بترےھاور‬ ‫ایلگفصواےلےھچیپےلچ ےئوتآپےناهنایرتعکامنزڑپهایئ ‪،‬رھپآپھٹیب ےئ ‪،‬اہیںیہکیلھچپفصواولںےناینپ یبایق‬ ‫ایرتعکڑپھیل ‪،‬رھپآپےنالسمریھپدیا۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قِ​َِّ َُ ََْن رد فَ َو َ​َّزیَِْ ا‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّللِ بْ ِن ع َمَر َر ِض َْ َّلل َعِْ ه َما قَ َ‬ ‫ال َیَزْوأ َ َ َرسول َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت‬ ‫ص یل ْ​ْ َوأَقْ َِّ یَ ْ‬ ‫ص یل ْ​ْ بََِ ا فَ َُا َ ْ‬ ‫ت طَائ َف ةٌ َ َْ ه ت َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ی َ‬ ‫ص افَ ْفَِا َل َْ فَ َُ َاَ َرس ْول َّلل َ‬ ‫َّبْ َْ د یو فَ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه و َس یَ ِ​ِبَ ْن َ َْ ه و َس َ َد َس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ص َرفوَّ َ َك ا َن‬ ‫ْی ثی َّسْ َ‬ ‫طَائ َف ةٌ َعیَ ى َّبْ َْ د لو َوَرَإ َ َرس ْول َّلل َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه و َس یَ ِ​ِ َ رْإ َْ ة و َس َ َد َس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ْی ثی َس ی َ​َ‬ ‫ص لُ فَ َ ا ْوَّ فَ َرَإ َ َرس ْول َّلل َ‬ ‫َّبطیائ َف ة َّبی ِ ْت َ​َْ ت َ‬ ‫َ َ َْ َ‬ ‫فَ َُاَ إ ُُّ و ِ‬ ‫َّح رد ِ ِْ هَ فَرَإ َ بِ​َِ ْف ِس ِه رْإ َْة و َس َ َد َس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ْی‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)130‬‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ْ َ‬ ‫رضحت دبعاہلل نب رمع ریض اہلل امہنع ےس روای ےہہک ںیم دجن یک رطف یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےک اسھت زغوہ(ذات‬

‫ارلاقع)ںیم رشی اھت۔دنمش ےس اقمہلب ےک وق مہ ےن ںیفص یبادنںیھ۔اس ےک دعب روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن ںیمہ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫وخفیکامنزڑپاھیئ(وتمہںیمےس) ایامجعآپےکاسھتامنزڑپےنھںیمرشیوہیئگاوردورسیدنمشےکاقمےلبںیمڑھکی‬ ‫ریہ ‪،‬رھپروسلاهللیلصاہللہیلعوملسےناینپادتقاںیمامنزڑپےنھواولںےکاسھتایروکعاوردودجسےےیک ‪،‬نعي یایرتعک‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ڑپىه ‪،‬رھپ ہی ولگ ولٹ رک اس امجع یک ہگج آ ےئ سج ےن ایھب امنز ںیہن ڑپیھ یھت۔ اب دورسی امجع آیئ ‪ ،‬ان ےک اسھت یھب‬ ‫پاسرگوہںیمےسہرصخشڑھکاوہااور‬ ‫آپےنایروکعاوردودجسےےیک ‪،‬نعي یایرتعکڑپىه ‪،‬رھپآپےنالسمریھپدیا۔ ر‬ ‫اسےناےلیکاےلیکایروکعاوردودجسےاداےیک ‪،‬نعيییبایقرےنہوایلدورسیرتعکڑپىه۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫َّْل و ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ف بِ​ِإ ْح َدى َّبطی ائَِفتَ ْ ِ‬ ‫ْی َرْإ َْ ة‬ ‫َع ِن بْ ِن ع َم َر قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َ‬ ‫ی یى َرس ْول َّلل َ‬ ‫ال َ‬ ‫ی یوةَ َْ ْ‬ ‫وَّبطیائَِف ة َِّْلخ رى و َِّجه ة َّبْ​ْ د لو ثی َّسْص رف وَّ وقَا وَّ ِ​ِف َُ ِاَ أ ِ​ِ ِ‬ ‫ي ثی‬ ‫ْی َعیَ ى َّبْ َْ د لو َو َج اءَ أوبِ َ‬ ‫َی َ ا َْ ُِِّْی ْ َ‬ ‫ْ‬ ‫َْ َ َ َ‬ ‫َ​َ ْ َ ْ ْ َ‬ ‫َ‬ ‫ییى ِ​َِ َّبِیِ ییى َّلل عیَی ِه وسیَ رْإْة ثی سیَ َّبِیِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ثی قَض ى ه َِ​َل ِء رْإْ ة وه َِ​َلءِ‬ ‫َ َ َ َ​َ‬ ‫َ ْ َ َ َ َ َ َ َ ُّ َ‬ ‫ُّ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬

‫َرْإ َْة‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8130‬‬

‫ولصةوخف‬ ‫رضحتانبرمع(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےندوامجوتعںںیمےسایےکاسھت ٰ‬

‫یک ای رتعک ڑپیھ ہكبج دورسی امجع دنمش ےک اسےنم یھت ‪ ،‬رھپ ہی امجع دنمش ےک اقمہلبںیم اج رک ڑھکی وہیئگ اور وہ امجع‬ ‫دیاوردوونںامجوتعںےک ب ولوگںےنایای‬ ‫آیئ ‪،‬وتیبنیلصاہللہیلعوملسےنانوکایرتعکڑپاھیئ ‪،‬رھپآپےنالسمریھپ ا‬ ‫رتعکڑپیھ۔‬

‫یبنیلصاہللہیلعوملسیکااممںیمامنزیباامجعاکزلوم‬

‫ِ​ِ‬ ‫س ِ ْل قَائِ ٌد‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َرج ٌُ أ َْعم ى فَ َُ َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرَة قَ َ‬ ‫ال أَتَى َّبِیِ ی َ‬ ‫ال‪ :‬یَا َرس ْو َل َّلل إسیه بَ ْی َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص بَ ه‬ ‫ص بَ ه فَی َ‬ ‫یَُ ْودِ ْ إِ َق َّبْ َم ْس د فَ َس أ َ​َل َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ص یل َْ ِ ِْف بَْیت ه فَ َر یخ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أَ ْن یُّ َر لخ َ‬ ‫ال‪ :‬سََْ‪ ،‬قَ َ ِ‬ ‫ال‪ :‬هُ تَسم َّبِل َدَّء بِاب ی ِ‬ ‫ب‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8312‬‬ ‫ال‪ :‬فَأَج ْ‬ ‫صیوةا فَ َُ َ َ ْ‬ ‫فَیَ یما َوق َد َعاه فَ َُ َ َ ْ ْ َ‬ ‫َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعفرامےتںیہہکیبنیلصاہللہیلعوملسیکخدمںیماییاانیبآدیمآیا ‪،‬اسےنرعضیک‪:‬اےاہللےک‬ ‫تیاہک‬ ‫روسل ‪،‬ریماوکیئااسیرربہںیہنےہوجےھجمدجسمیکرطفےلرکآےئ ‪،‬اسےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسہیاسےیلوپاھچ ا‬ ‫اےساےنپرھگںیمامنزڑپےنھیکااجزتلماجےئ ‪،‬آپےناےسااجزتدےدی۔ ب ب‬ ‫البیاورفرامیا‪:‬ایکوت‬ ‫حوہاجےناگلوتآپےناےس ا‬ ‫رامیہکرھپریتےےیل رضوریےہہکوتدجسم‬ ‫سےہ؟اسےنرعضایک‪:‬یج اہں ‪،‬آپےنف ا‬ ‫امنز ےک يل دیاجےنوایلاذانیکآواز ا‬ ‫ںیمآرکامنزڑپےھ۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪ :‬وَّبی ِذ ْع سَ ْف ِس ْ بِیَ ِدهِ بَ​َُ ْد َهَ ْم ت أَ ْن َ ر ِ​ِبَطَ ر‬ ‫ب‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرَة أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ قَ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫فَی طَب ثی َ ر بِاب ی ِ‬ ‫ف إِق ِر َج رال فَأ َحلر َق َعیَ ْی ِه َْ ب ی ْوتَه َْ‬ ‫اس ثی أ َخ اب َ‬ ‫ْ َ‬ ‫صیوة فَی َِ ی َن َلَا ثی َ َر َرج ال فَیَ ِیَ َّبِی َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َحس َِتَ ْ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ْی بَ َش ِه َد َّبْ​ِْ َش اءَ‪(.‬ط ارى‪ ،‬رق َ‬ ‫َوَّبیذ ْع سَ ْفس ْ​ْ بیَده بَ ْو یَ ْ​ْیَ َ أ َ‬ ‫َح ده َْ أَسیه َُی د َع ْرق ا َذْی ِ ا أَْو ْرَ اتَ ْ َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪)233‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاهللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬اسذاتیکمسقسجےکاہھتںیم‬ ‫ریمی اجن ےہ ‪ ،‬ںیم ےن ارادہ رک ایل اھت ہک ڑکلیاںعمج رکےن اکمکح دوں ‪ ،‬رھپ امنز ےک ےیلوہکں ‪ ،‬اس ےک ےیل اذان دی اجےئ ‪ ،‬رھپ یسک‬ ‫صخش ےس وہکں ہک وہ اامم رکے اور ںیم ان ولوگں یک رطف اجؤں (وج امنز ایبامجع ںیم احرض ںیہن وہےت) اور ام ںی ان ےک‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رھگوں تیمس الج دوں۔ اسذاتیک مسق سجےکاہھتںیمریمیاجنےہ ‪،‬ارگہیامجعںیمہنرشیوہےنواےلولگاینت یبات‬ ‫ث‬ ‫اجنںیل ہکام ںیدجسمںیمایاےھچمسقیکوگ وایلڈہیلماجےئیگ ای دوہدمہرھک یہلماجںیئےگوتہیاشعیکاسامجعےک‬ ‫ےیلدجسمںیمرضوراحرضوہاجںیئ۔‬

‫زلومامجع‬

‫ص یَو ِ‬ ‫ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ فَ َُ َد سَاس ا ِ ِْف بَ ْ​ْ ِ‬ ‫ال‪ :‬بَ​َُ ْد َهَ ْم ت أَ ْن‬ ‫َّأ فَ َُ َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرَة أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ض َّب ی َ‬ ‫ِ‬ ‫َُّلَطَ ِ‬ ‫ص یلْ بِابِی ِ‬ ‫ب‬ ‫ف إِق ِر َج رال یَتَ َِیف ْو َن َعِْ َه ا فَ آ َر ِ​ِ َْ فَی َ لرق ْوَّ َعیَ ْی ِه َْ ِ​ِب َزَِ ْ‬ ‫اس ثی أ َخ اب َ‬ ‫َ َر َرج ال ی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ییوَة َّبْ​ِْ َش ِاء‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8318‬‬ ‫َحده َْ أَسیه َُید َع ْما َذْی ِا بَ َش ِه َد َها یَ ْ​ْ ِ َ‬ ‫ب ی ْوتَه َْ َوبَ ْو َعی َ​َ أ َ‬ ‫رضحت اوبہرترہ( ریض اہلل ہنع) فرامےتںیہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن ھچک ولوگں وک امنزوںںیم وموجد ہن ی اای وت فرامیا ہک‬

‫ںیمےنارادہرکایلےہہکںیمایآدیموکمکحدوںہکوہولوگںوکامنزڑپاھےئ ‪،‬رھپيمانآدویمںیکرطفاجؤںوجامنزےسےھچیپ‬ ‫رہ ےئںیہ اور ڑکلیاںعمج رکوا ےک ان ےک رھگوں وک الج ھاےنلاکمکحدوں۔ارگانںیمےسیسکوکولعمموہاجےئہکام ںیاشعیکاس‬ ‫ث‬ ‫امنزيمآےنرپوگ وایلڈہیےلمیگوتوہاسامنزںیمرضوراحرضوہےت۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یَو ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َّأ َحْی ث ی َِ ادى ِ​ِ ین‬ ‫َع ْن َعِّْ د َّلل قَ َال‪ْ َ :‬ن َس یره أَ ْن ی ْی َُ ى َّللَ َی دَّ ْس یما فَ ْیی َ اف ُْ َعی ى َه َِ​َلء َّب ی َ‬ ‫فَ ِإ ین َّلل ش ر ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یْیت َْ ِ ِْف‬ ‫َ َ​َ​َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ س َِ َن َّ ْل دى َوإِسیه ین ْن س َِ ِن َّ ْل دى َوبَ ْو أَسیك َْ َ‬ ‫َ بَِِِّ یلك َْ َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض یَْیت َْ َوَ ا ِ ْن َرج رُ‬ ‫صیل ْ​ْ ه َذَّ َّبْمتَ َِیلف ِ ِْف بَْیته بَتَ َرْإت َْ سِیةَ سَِِّیلك َْ َوبَ ْو تَ َرْإت َْ س ِیةَ سَِِّ یلك َْ بَ َ‬ ‫ب ی ْوتك َْ َإ َما ی َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِرِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ ِی‬ ‫ُّ‬ ‫ب َّلل بَ ه بِك لُ َخطْ َوةر َُیْط ْوَه ا‬ ‫یَتَطَ یه ر فَی ْ س ن َّبطه ْوَر ثی یَ ْ​ْم د إق َ ْس د ْن ه ذه َّبْ َم َس اجد إَل َإتَ َ‬ ‫ِ‬ ‫َ عِْ ه ِ ا س یلَة وبَ​َُ ْد رأَی ت َِ ا و ا ی تَِیف عِْ ه ا إِیَل َِ افِ ْی وَ َّبِل َف ِ‬ ‫اق َوبَ​َُ ْد‬ ‫َح َسَِة َویَ ْرفَْ ه َا َد َر َج ة َوَُ ُّ َ َ َ َ َ ْ َ َ َ َ َ َ‬ ‫ٌ َْ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َّبیرجیَ ْ ِ‬ ‫ف‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8311‬‬ ‫صل‬ ‫ْی َحت ی َُ َاَ ِ​ِف َّب ی‬ ‫َإا َن َّبیرجُ ی ِْ​ِ ْ بِه ی َهادى بَ ْ َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ث‬ ‫رضحت دبعاہلل (ریض اہلل ہنع) فرامےت ںیہ ہک وج آدیم ہی اچاتہ وہ ہک وہ لک املسمن وہےنیک ح ےس اہلل اعتیلٰ ےس الماقت‬ ‫ب‬ ‫رکے وت اس ےک ےیل رضوری ےہ ہک وہ اِن جنپ وہتق امنزوں یک افحتظ رکے ‪،‬اہجں هب اِن ےک يل اذان دی اجےئ۔ اہلل اعتیلٰ ےن‬ ‫ت‬ ‫م ھاارےیبنیلصاہللہیلعوملسےکےیلدہایےکرطےقی نیعترکدم ںیہاورہیامنزںییھبدہایےکانرطوقیںںیمےسںیہ۔‬ ‫ارگمتاےنپرھگوںںیم امنزڑپوھ ‪،‬اسیجہکہیےھچیپرےنہواالاےنپرھگںیمڑپاتھےہوتمتےناےنپیبنیلصاہللہیلعوملسےکرطےقیوکوھچڑ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫دیےہاورارگمتاےنپیبنیلصاہللہیلعوملسےکرطےقیوکوھچڑدوےگوترمگاہوہاجؤےگ۔وکیئآدیماناںیہنوجاہطرتاحلصرکے ‪،‬‬ ‫ا‬ ‫رھپاندجسموںںیمےسیسکدجسمیکرطفاجےئوتاہللاعتیلٰاسےکےیلاسےکہردقمرپاییکیناتھکل ‪،‬اساکایدرہجدنلبرکیااور‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫وہیوکیئیھب‬ ‫اظہ ا‬ ‫اسےکایگاہوکاٹمداتیےہ۔مہدےتھکیهتہکیبنیلصاهللعلی ہوملسےکزامےنيماسانمقفےکوساسجاکافنق ر‬ ‫ب‬ ‫اجیتا‪.‬‬ ‫رکدی ا‬ ‫الیاجیااوراےسفصںیمڑھکا ا‬ ‫امنزےسےھچیپہنراتہاھتاورمہےنیهبدكياےہہکایآدیموکدوآدویمںےکاہسرے ا‬

‫امنزیباامجعیکفضیلت‬

‫َّجم ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ی یوةَ َّبْ َف لذ بِ َس ِّْ ر‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ی یوة َْ َ َ‬ ‫اع ة تَ ْفض ُ َ‬ ‫ال َ‬ ‫َع ْن َعِّْد َّلل بْ ِن ع َمَر أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬

‫َو ِع ْش ِریْ َن َد َر َجة‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)232‬‬

‫رضحت دبعاہلل نب رمع (ریض اہلل امہنع) ےس روای ےہہک روسل اہلل یلص اہللہیلعوملس ےن فرامیا‪ :‬امجع‬

‫ےکاسھتامنزاےلیکامنزڑپےنھےساتسسیئدرہجزیادہفضیلتریتھکےہ۔‬

‫َّجماع ِة أَفْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یوةِ َّبْ َف لذ بِ َس ِّْ ر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ی یوة َْ َ َ َ‬ ‫ض ُ ْن َ‬ ‫ال‪َ :‬‬ ‫َع ِن بْ ِن ع َم َر أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬

‫َو ِع ْش ِریْ َن َد َر َجة‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8322‬‬

‫رضحتانبرمع(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاهللعلی ہوملسےنفرامیا‪:‬یباامجعامنزا کیلےآدیمیکامنزےساتسئ‬

‫درےجالضفےہ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ف َِّْلَیوِل ثی‬ ‫ص ل‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ال‪ :‬بَ ْو یَ ْ​ْیَ َ َّبِیاس َ ا ِ​ِف َّبِل َد َِّء َوَّب ی‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرَة أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫یه ِ ِْی َ​َل ْس تََِّ ُ ْوَّ إِبَْی ِه َوبَ ْو یَ ْ​ْیَم ْو َن َ ا ِ​ِف‬ ‫َ​َْ َُِی د ْوَّ إِیَل أَ ْن ی ْس تَ ِهم ْوَّ َ​َل ْس تَ َهم ْوَّ َعیَْی ه َوبَ ْو یَ ْ​ْیَم ْو َن َ ا ِ​ِف َّبت ْ‬ ‫َّبصِّْ ِع َِلَتَ ْوهَا َوبَ ْو َحِّْ وَّ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)222، 223‬‬ ‫َّبْ َْتَ َم ِة َو ُّ‬ ‫رضحت اوبہرترہ (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬ارگ ولوگں وک‬

‫ولعمموہاجےئہکاذاندےنیاوریلہپفصںیمرشی وہےناکوثابانتکےہاوررھپاسےکوساوکیئاچرہاکرہنوہہکفرہعھاالاجےئوت‬ ‫ولگانےکےیلفرہعیہھاالرکںی۔ اورارگولوگںوکہیولعمموہاجےئہکرہظیکامنزےکےیلاجےنںیمایکوثابےہوتاسےکےیل‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫كوثابےہ ‪،‬وتانےکيلےتٹسھگوہےئ‬ ‫ایدورسےرپتقبسےلاجےنیکوکششرکںیاورارگہیاجناجںیئہکاشعاورحبصیکامنزاک ا‬ ‫ب‬ ‫هبآںیئ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ف َِّْلَیوِل ثی‬ ‫ص ل‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫اس َ ا ِ​ِف َّبِل َد َِّء َوَّب ی‬ ‫َع ْن أَِ ِْب هَریْ َرةَ أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ال‪ :‬بَ ْو یَ ْ​ْیَ َ َّبِی َ‬ ‫ِ‬ ‫یه ِ ِْی َ​َل ْس تََِّ ُ ْوَّ إِبَْی ِه َوبَ ْو یَ ْ​ْیَم ْو َن َ ا ِ​ِف‬ ‫َ​َْ َُِی د ْوَّ إِیَل أَ ْن ی ْس تَ ِهم ْوَّ َعیَْی ه َ​َل ْس تَ َهم ْوَّ َوبَ ْو یَ ْ​ْیَم ْو َن َ ا ِ​ِف َّبت ْ‬ ‫َّبصِّْ ِع َِلَتَ ْوهَا َوبَ ْو َحِّْ وَّ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)118‬‬ ‫َّبْ َْتَ َم ِة َو ُّ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬ارگولوگںوکولعمموہہکاذاندےنیاور‬ ‫كرکںی‬ ‫بہنیاکسوہں ‪،‬وتوهفرہعادنازی ا‬ ‫فصاولںیمامنزڑپےنھاکایکوثابےہاوروصرتاحلیوہہکوهاهنفرہعادنازیےک ب ر‬ ‫اور ارگانوکاتپ لچاجےئہکرہظیکامنزےکےیلاجےنںیمایکوثابےہوتوهاسیکرطفتقبسرکںیاورارگانوکاشعاوررجفیکامنز‬ ‫یکفضیلتاکملعوہاجےئوتوہانےکيلرضوردجسميماجںیئارگہچٹسھگرکیہویکںہنوہ۔‬

‫اشعاوررجفیکیباامجعامنزوںیکفضیلت‬

‫ال‪َ :‬د َخ ُ عثْم ان بْن َع یف ا َن َّبْمس ِ َد ب ْ​ْ َد ی یوةِ َّبْم ْغ ِر ِ‬ ‫ِ فَ َُ َْ َد َو ْح َده‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّب یر َّْ ِن بْ ِن أَِ ِْب َع ْم َرَة قَ َ‬ ‫َْ َ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫اع رة‬ ‫فَ َُ َْ ْد ُّ‬ ‫أ إِبَْی ِه فَ َُ َ‬ ‫ی یى َّبْ​ْ َش اءَ ِ ِْف َْجَ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ یَُ ْول‪ْ َ :‬ن َ‬ ‫ال‪ :‬یَا بْ َن أَخ ْ​ْ َذ ْ​ْت َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫َّبصِّع ِ​ِف َْج ر‬ ‫ِ‬ ‫ییى َّبیْی َُ إیه‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8318‬‬ ‫ص َ‬ ‫ییى ُّ ْ َ ْ َ َ‬ ‫فَ َكأَیقَا قَ َاَ س ْ‬ ‫اعة فَ َكأَیقَا َ‬ ‫ف َّبیْی ُِ َوَ ْن َ‬ ‫ٰ‬ ‫دبعارلمحنباوبرمعہ (ریضاہللہنع)ےسروایےہہکرضحتامثعننبافعن(ریضاہللہنع)رغمبیکامنزےکدعب‬ ‫رضحت‬

‫دجسمںیمدالخوہےئاوراےلیکھٹیب ےئوتںیمیھبانےکاسھتھٹیبایگوتاوھنںےنفرامیا‪:‬اےریمےےجیتھب ‪،‬ںیمےنروسلاہللیلصاہلل‬ ‫ہیلعوملسوکفرامےتوہےئانسےہہکسجآدیمےن اشعیکامنزامجعےکاسھتڑپیھوتوگیااسےنآدیھراتمایمایکاورسجآدیم‬ ‫ےنحبصیکامنزامجعےکاسھتڑپیھوتوگیاہکاسےناسریراتمایمایک۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اشعیکامنزیباامجعںیموخانیتوکااجزتدےنییکتربیغ‬

‫ِ‬ ‫َّس تَأْ َسَك َْ سِ َس ا إ َْ بِابیْی ُِ إِ َق‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ال إِ َ​َّ ْ‬ ‫َع ِن بْ ِن ع َم َر َرض َْ َّلل َعِْ ه َم ا َع ِن َّبِی ِ ل َ‬ ‫َّبْ َم ْس ِ ِد فَأْ َس ْوَّ َل ین‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)122‬‬ ‫ت‬ ‫رضحتانبرمعریضاہللامہنعیبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتہہکآپےنفرامیاہکارگ م ھااری‬

‫دیرکو۔‬ ‫ویبیاںمتےسراتےکوقدجسميمآےنیکااجزتامںیگنوتمتام ںیاسیکااجزتدے ا‬

‫وخانیتوکامنزیباامجعیکااجزتہندےنییکانمیہ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّس تَأْ َسَ ْ ِ‬ ‫َح ِدإ َْ فَ َال اََِْ ْ​ْ َه ا‪( .‬ط ارى‪ ،‬رق َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ ْ‬ ‫َع ْن َعِّْ د َّلل َع ِن َّبِی ِ ل َ‬ ‫ت إ ْ َرأَة أ َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪)122‬‬

‫رضحتدبعاہللنبرمع(ریضاہللہنع)یبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتہہکآپےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حمتںیمےسیسکیکویبی‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫(امنزڑپےنھےکےیلدجسمںیمآےنیک)ااجزتامےگنوتاےساچےیہہکاسوکہنروےک۔‬

‫ال‪َ​َ :‬ل یَِْ ْ وَّ إِ اء َّللِ س ِ‬ ‫ِ‬ ‫اج َد َّللِ‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ِن بْ ِن ع َم َر أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫َ ْ َ َ َ​َ‬

‫‪)112‬‬

‫رضحتدبعاهللانبرمع(ریضاهللامہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی‬

‫ہوملسےنفرامیا‪ :‬متاہللیکدنبتںوکاهللیک‬

‫دجسموں(يمامنزڑپته)ےسہنرووک۔‬

‫وخاتوکرھگوںںیمامنزڑپےنھیکتربیغ‬

‫ال‪ :‬خی ر س ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس یَ َع ِن َّبِی ِ ل َ ی‬ ‫اج ِد‬ ‫َع ْن أ لَ َس یَ َمةَ َزْو ِج َّبِی ِ ل َ‬ ‫َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ قَ َ َ ْ َ َ‬ ‫َّبِل َس ِاء قَ ْ​ْر ب ی ْوهتِ​ِ ین‪َّ( .‬بن خزاه‪ ،‬رقَ ‪)8212‬‬

‫یبنیلصاهللعلی ہوملسیکزوہجامہملس(ریضاهللاہنع)روایرکیتہہکآپےنفرامیا‪ :‬وعروتںےکيلامنزڑپتهیکرتہبي‬

‫جبگ‬ ‫ہبنانےکهگروںےکادنروینےصحہ۔‬

‫اذاناک باجرا‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ بِ ِه‬ ‫َع ْن أَِ ِْب َعِّْ ِد َّللِ بْ ِن َزیْ رد قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ بِابِی اق ْو ِس ی ْ​ْ َم ُ بی ْ‬ ‫ال‪ :‬بَ یم ا أَ​َ َر َرس ْول َّلل َ‬ ‫ض َر َ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫بِیِ ِ‬ ‫ال‪:‬‬ ‫س قَ َ‬ ‫یاس ِجَ ْم ِ َّب ی‬ ‫صیوةِ طَ َ‬ ‫اف ِ ِْب َوأَسَا سَائ ٌَ َرج ٌُ َُْم ُ سَاق ْوس ا ِْف یَده فَُ ْی ت یَا َعِّْ َد َّلل أَتَِّْی َّبِیاق ْو َ‬ ‫ِ‬ ‫ي فَُ ْی ت بَ ه‪ :‬بَی ى‬ ‫ص یوةِ قَ َ‬ ‫ص َِ بِ ِه فَُ ْی ت‪ :‬سَ ْدع ْو بِ ِه إِ َق َّب ی‬ ‫ي َعیَ ى َ ا ه َو َخْی ٌر ِ ْن ب َ‬ ‫ال‪ :‬أَفَ َال أَدبُّ َ‬ ‫َوَ ا تَ ْ‬ ‫ال‪ :‬تَُ ْول‪ :‬أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إَِلی َّلل أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل َّلل‬ ‫ال‪ :‬فَ َُ َ‬ ‫قَ َ‬ ‫ص یوةِ َح یْ َعیَ ى‬ ‫ص یوةِ َح یْ َعیَ ى َّب ی‬ ‫أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول َّللِ أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول َّللِ َح یْ َعیَ ى َّب ی‬ ‫ال‪َ :‬وتَُ ْول‬ ‫َّبْ َف َال ِ َح یْ َعیَى َّبْ َف َال ِ أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر َ​َل إِب هَ إِیَل َّلل قَ َ‬ ‫َّس تَأْ َخَر َع ل ْ َیْی َر بَِْْی رد ثی قَ َ‬ ‫ال ثی ْ‬ ‫ص یوَة‪ :‬أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول َّللِ َح یْ َعیَ ى‬ ‫ت َّب ی‬ ‫إِ َ​َّ أَقَ ْم َ‬ ‫ص یوة قَ ْد قَا ِ‬ ‫ص یوةِ ح ْ عیَ ى َّبْ َف َال ِ قَ ْد قَا ِ‬ ‫ص یوة أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر َ​َل إِب هَ إَِلی َّلل فَیَ یم ا‬ ‫ت َّب ی‬ ‫ت َّب ی‬ ‫َّب ی َ ی َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪ :‬إِس َیه ا بَرْ یَا َح ٌّ إِ ْن َش اءَ َّلل فَُ َْ‬ ‫َخَِّ ْرت ه ِ​ِبَا َرأَیْت فَ َُ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ فَأ ْ‬ ‫أْ‬ ‫َیَِّ ْ ت أَتَْیت َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ي فَُ ْم ت َ َ بِ َال رل فَ َ َْ ْی ت أبْ ُِْی ِه َعیَْی ِه‬ ‫ی ْوتا ِ ِْ َ‬ ‫َ َ بِ َالل فَ أَبْ ِ َعیَْی ه َ ا َرأَیْ َ‬ ‫ت فَ ْیی َِ ل ْن ب ه فَِإسی ه أَسْ دى َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّْلَطی ِ‬ ‫اُلَ ل یَا‬ ‫ي بِ ْ‬ ‫ي ع َمر بْن ْ‬ ‫َوی َِ لن بِ​ِه قَ َ‬ ‫اِ َوه َو ِ ِْف بَْیتِ ِه فَ ََِر َج َُیُّر ِرَدَّءَه َویَُ ْول َوَّبیذ ْع بَ َْثَ َ‬ ‫ال‪ :‬فَ َس ِم َ ب َ‬ ‫ِ‬ ‫َُّلَ ْمد‪َّ(.‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)311‬‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ فَیِی ِه ْ‬ ‫َرس ْو َل َّللِ بَ​َُ ْد َرأَیْت ِ ثْ َُ َ ا َرَّى فَ َُ َ‬ ‫ال َرس ْول َّلل َ‬ ‫رضحت دبعاہلل نب زید( ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک ب ب‬ ‫ح روسل یلص اہلل ہیلع وملس ےن امنز ےک ےیل عمج رکےن یک اخرط‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫دنبہخداوتاےس‬ ‫یاوقسانبےناکمکح ا‬ ‫دیوتںیمےنوخابںیمایصخشوکداھکیسجےکاہھتںیمیاوقساھت ‪،‬ںیمےناسےسوپاھچ‪:‬اے ٔ‬ ‫ےچیباگ؟اسےناہک‪:‬وتاساکایکرکےاگ؟ںیمےناہک‪:‬مہاسےکذرےعیےسولوگںوکامنزےکےیلالبیارکںیےگ ‪،‬اسےناہک‪:‬وتایکںیم‬ ‫متوکوہرطہقیہناتبدوںوجاسےسرتہبےہ؟ںیمےناہک‪:‬ویکںںیہن ‪،‬اسےناہک‪:‬وہک‪’:‬أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر‬ ‫ص یوةِ‬ ‫أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِبهَ إَِلی َّلل أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِبهَ إِیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یمدَّ یرس ْول َّللِ أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول َّللِ َح یْ َعیَ ى َّب ی‬ ‫ک‬ ‫ص یوةِ َح یْ َعیَ ى َّبْ َف َال ِ َح یْ َعیَ ى َّبْ َف َال ِ أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر َ​َل إِب هَ إِیَل َّلل‘رھپوہصخشےھچیپہایگ ‪،‬رگمدور‬ ‫َح یْ َعیَ ى َّب ی‬ ‫حوتامنزےکےیلڑھکاوہوتہیےہک‪’:‬أَلل أَ ْإِّ ر أَلل أَ ْإِّ ر أَ ْش هد أَ ْن یَل إِب ه إِیَل َّلل أَ ْش هد أَ ین ُم یم دَّ یرس ول َّللِ‬ ‫ںیہنایگاوراہک‪ :‬ب ب‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫صیوة قَ ْد قَا ِ‬ ‫صیوةِ حْ عیَى َّبْ َف َال ِ قَ ْد قَا ِ‬ ‫صیوة أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر َ​َل إِبهَ إَِلی َّلل‘۔انچہچن ب ب‬ ‫ححبص‬ ‫ت َّب ی‬ ‫ت َّب ی‬ ‫َح یْ َعیَى َّب ی َ ی َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ث‬ ‫ش اہللاچسےہ ‪،‬متالبلےکاسھت‬ ‫وہیئ وتںیم آپیک خدم ںیم احرض وہا اور اانپ وخاب ایبنایک ‪ ،‬آپ ےن فرامیا‪ :‬الب ہبش ‪ ،‬ہی وخابان ا‬ ‫ڑھکےوہاجؤاوروجمتےنوخابںیمداھکیاورانسےہ ‪،‬وہاتبےتاجؤالبلاذاندںیےگ ‪،‬ویکہکنانیکآوازمتےسزیادہدنلبےہ۔سپںیم‬ ‫اجیاھتاوروہاذاندےتیاجےتےھت۔راویاکایبنےہہک ب ب‬ ‫حرضحترمعنباطخب(ریضاہلل‬ ‫البلےکاسھتڑھکاوہایگ ‪،‬ںیمانوکاتبیا ا‬ ‫گه س ک‬ ‫اہےلکنہکیاروسلاہللیلصاہللہیلعوملسمسق‬ ‫ہنع)ےنہیاذانىنسوتوہاےنپرھگںیمےھت ‪،‬وہاینپاچدر یبيےاورہیےتہکوہےئرھگےسیب ر‬ ‫ےہ اس ذات یک سج ےن آپ وک اچس روسل انب رک وعبمث فرامیا ےہ ‪ ،‬ںیم ےن یھب وخاب ںیم ااسی یہ داھکی ےہ ‪،‬ہی نس رک آپ ےن فرامیا ‪:‬‬ ‫اسرارکشاہللیہےکےیلےہ‪.‬‬

‫َّْلقَا َ ةَ إِیَل ِْ‬ ‫ع َ​َ ْش َف َ َِّْلَ َ​َّ َن َوأَ ْن یُّوتِر ِْ‬ ‫َع ْن أَسَ ر‬ ‫َّْلقَا َ ةَ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫س قَ َ‬ ‫ال‪ :‬أ ِ َر بَِال ٌل أَ ْن ی‬ ‫َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫دیایگہکاذانےکاملکتدودورمہبتںیہک‬ ‫رضحتاسن(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکالبلریضاہللہنعوکمکح ا‬ ‫اور’قَ ْد قَا ِ‬ ‫صیوة‘ےکوساااقمےکیبایقاملکتایایدہعفںیہک۔‬ ‫ت َّب ی‬ ‫َ‬

‫ال أ ِ ر بَِال ٌل أَ ْن ی ْش َف َ َِّْلَ َ​َّ َن َوی ْوتِر ِْ‬ ‫َع ْن أَسَ ر‬ ‫َّْلقَا َ ةَ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)121‬‬ ‫َ‬ ‫س قَ َ َ‬

‫دیایگہکاذانےکاملکتدودورمہبتںیہک‬ ‫رضحتاسن(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکالبلریضاہللہنعوکمکح ا‬

‫اورااقمےکاملکتایایدہعفںیہک۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ال‪ :‬ق ُْ‪ ،‬أَلل‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َّبتی أْ ِیْ َن ه َو بِ​َِ ْف ِس ِه فَ َُ َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب َُْم ذ ْوَرَة قَ َ‬ ‫ال‪ :‬أَبُْ ى َعیَ یْ َرس ْول َّلل َ‬ ‫أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َ یرتَ ْ ِ‬ ‫َّللِ أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ول َّللِ َ یرتَ ْ ِ‬ ‫ي أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل َّلل أَ ْش َهد‬ ‫ْی قَ َ‬ ‫ی ْوتِ َ‬ ‫ال ثی َّْرج ْ فَم ید ْن َ‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یوة َح یْ َعیَ ى‬ ‫أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول َّلل أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول َّلل َح یْ َعیَ ى َّب ی‬ ‫صیوةِ َح یْ َعیَى َّبْ َف َال ِ َح یْ َعیَى َّبْ َف َال ِ أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر َ​َل إِبهَ إِیَل َّلل‪َّ( .‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫َّب ی‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اوبذحمورہ (ریض اہلل ہنع )ےس روای ےہہک روسل اهلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن بیدات وخد ےھجم اذاناھکسیئ۔انچہچن آپےنفرامیا‬ ‫‪:‬وہک’أَلل أَ ْإِّ ر أَلل أَ ْإِّ ر أَلل أَ ْإِّ ر أَلل أَ ْإِّ ر أَ ْش هد أَ ْن یَل إِب ه إِیَل َّلل أَ ْش هد أَ ْن یَل إِب ه إِیَل َّلل أَ ْش هد أَ ین ُم یم دَّ یرس ول َّللِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫پآپےنف ا‬ ‫أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یمدَّ یرس ْول َّللِ‘ ر‬ ‫رامی‪:‬اناملکتوکدویبارہدنلبآوازےسدوہراؤ‪:‬أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ‬ ‫صیوةِ َح یْ َعیَى َّبْ َف َال ِ َح یْ‬ ‫صیوةِ َح یْ َعیَى َّب ی‬ ‫إِیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یمدَّ یرس ْول َّللِ أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یمدَّ یرس ْول َّللِ َح یْ َعیَى َّب ی‬ ‫َعیَى َّبْ َف َال ِ أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر َ​َل إِبهَ إِیَل َّلل۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪ :‬تَُ ْول أَلل‬ ‫یَ َرأْ ِس ْ​ْ َوقَ َ‬ ‫َع ْن أَِ ِْب َُْمذ ْوَرةَ قَ َ‬ ‫ال‪ :‬ق ْیت‪ :‬یَا َرس ْو َل َّلل َعیل ْم ِ ْ سِیةَ َِّْلَ َ​َّن قَا َل‪ :‬فَ َم َس َع َُد َ‬ ‫ِ‬ ‫ي ثی تَُ ْول أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل‬ ‫ی ْوتَ َ‬ ‫أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر تَ ْرفَ َا َ‬ ‫َّلل أَ ْش هد أَ ین ُم یم دَّ یرس ول َّللِ أَ ْش هد أَ ین ُم یم دَّ یرس ول َّللِ َ​َتْ ِف ض ِ ا ی وتَي ثی تَرفَ ی وتَي بِاب یش هادةِ‬ ‫َ َْ َ ْ َْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫أَ ْش هد أَ ْن یَل إِب ه یإَل َّلل أَ ْش هد أَ ْن یَل إِب ه إِیَل َّلل أَ ْش هد أَ ین ُم یم دَّ یرس ول َّللِ أَ ْش هد أَ ین ُم یم دَّ یرس ول َّللِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت‬ ‫ی یوة ُّ‬ ‫ص یوة َح یْ َعیَ ى َّب ی‬ ‫َح یْ َعیَ ى َّب ی‬ ‫َّبص ِّْ ِع ق ْی َ‬ ‫ص یوة َح یْ َعیَ ى َّبْ َف َال ِ َح یْ َعیَ ى َّبْ َف َال ِ فَ ِإ ْن َإ ا َن َ‬ ‫صیوة َخْی ٌر ل َن َّبِ ْیوَِ أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر َ​َل إِبهَ إِیَل َّلل‪َّ( .‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫صیوة َخْی ٌر ل َن َّبِ ْیوَِ َّب ی‬ ‫َّب ی‬ ‫رضحتاوبذحمورہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسرعضایکہکےھجماذاناکرطہقیاھکس‬ ‫ت‬ ‫د حيے ‪،‬وتآپےنریمےرسرپاسےنمیک ب‬ ‫اجیاہھتریھپااورفرامیا‪ :‬ےلہپآبوازأَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر‘وہک ‪،‬رھپدو‬ ‫رمہبتآہتسہآوازيم’ أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ یإَل َّلل‘اوردورمہبت’ََّ ْش َهد ََّ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول َّللِ‘اوررھپدنلبآوازےسدوونںےملکدہراؤ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ص یوة َخْی ٌر ل َن َّبِی ْوَِ‘ وہکرھپ’‬ ‫صیوة‘دورمہبت’ َح یی َعیَی َّب َف َال ِ ‘دورمہبتوہکاورارگحبصیکاذانوہوتدورمہبت’َّب ی‬ ‫اور’ َح یی َعیَی َّب ی‬ ‫أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر َ​َل إِبهَ إِیَل َّلل۔‬

‫ِ‬ ‫ِ ر‬ ‫ِ ِ‬ ‫ص یوة َخْی ٌر‬ ‫ص یوةِ َّبْ َف ْ ِر فَُِْی َُ‪ :‬ه َو سَائِ ٌَ فَ َُ َ‬ ‫ال‪َّ :‬ب ی‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ی ِْ س ه ب َ‬ ‫َع ْن ب َالل أَسیه أَتَى َّبِیِ ی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي‪َّ( .‬بن اجه‪ ،‬رقَ ‪)282‬‬ ‫ل َن َّبِ ْیوَِ َّب ی‬ ‫ت َِّْلَ ْ ر َعیى ب َ‬ ‫صیوة َخْی ٌر ل َن َّبِ ْیوَ فَأقیر ْ‬ ‫أ ِ ِْف تَأْ یْ ِن َّبْ َف ْ ِر فَثََِّ َ‬

‫رضحت البل (ریض اهلل ہنع) ےس روای ےہ ہک وہ یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےک یاس امنز رجف یک االطع دےنی ےک ےیل آےئ (ہک‬

‫نےسرتہبےہ۔رھپرجفیکاذانںیمہی‬ ‫گہکآپوسرےہںیہ ‪،‬البلےناہک‪:‬امنزدنینےسرتہبےہ ‪،‬امنز د‬ ‫امجعایترےہ) وتانےساہک ا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ہملکرقمروہااورپریہیمکحاجریراہ۔‬

‫اذاناورااقمیکمیلعت‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ْی خرج ت ع ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اش َر َع ْش َرةر ل ْن‬ ‫َع ْن أَِ ِْب َُْم ذ ْوَرَة قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ْن حَِ ْ ر َ َ ْ َ‬ ‫ال‪ :‬بَ یم ا َخ َر َج َرس ْول َّلل َ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه‬ ‫ص یوةِ فَُ ْمَِ ا س َِ لن سَ ْس تَ ْه ِزئ ِ​ِ َْ فَ َُ َ‬ ‫أ َْه ُِ َ یكةَ سَطْیِّ ه َْ فَ َس ِم ْ​َِْاه َْ ی َِ لس ْو َن بِاب ی‬ ‫ال َرس ْول َّلل َ‬ ‫ان حس ِن َّب ی ِ‬ ‫أ فَأَرس ُ إِبَی َِ ا فَأَ یسیا رج ُ رج ُ وإِْ ت ِ‬ ‫ِ ِ ِ ر‬ ‫ِ ِ‬ ‫ی‬ ‫َخ َره َْ‬ ‫ص ْو ْ َ َ ْ‬ ‫َ ٌَ ٌَ‬ ‫َو َس َ​َ‪ :‬قَ ْد َذ ْ​ْ ت ِْف َه َِ​َلء تَ أْ یْ َن إسْ َس َ َ‬ ‫ل یر ر‬ ‫ِ‬ ‫فَ َُ َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ب‬ ‫َّأ ثی قَ َ‬ ‫ْی أَ یسْت تَ َْ َ‬ ‫َجیَ َس ِ ْ بَ ْ َ‬ ‫ال ح ْ َ‬ ‫ال فَأ ْ‬ ‫ْی یَ َدیْه فَ َم َس َع َعی ى سَای یَِ ْت َوبَ یرَ َعیَ یْ ثَ َال َ َ‬ ‫ال‪َ ْ َّ :‬ه ْ‬ ‫فَأَ ل ْن ِعِْ َد َّبِّْ ی ِ‬ ‫ف یَا َرس ْو َل َّللِا فَ َْی َم ِ ْ َإ َم ا ت َِ لس ْو َن َّْآل َن ِ َا‪ :‬أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل‬ ‫ت ْ‬ ‫َُّلَ َرََِّ ق ْی ت‪َ :‬إْی َ‬ ‫َْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِبهَ َّیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِبهَ َّیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یمدَّ یرس ْول َّلل أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ‬ ‫یرس ْول َّللِ أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ َِّیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول َّللِ أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ‬ ‫ص یوة َخْی ٌر ل َن َّبِی ْوَِ‬ ‫ص یوةِ َح یْ َعیَ ى َّبْ َف َال ِ َح یْ َعیَ ى َّبْ َف َال ِ َّب ی‬ ‫صیوةِ َح یْ َعیَى َّب ی‬ ‫یرس ْول َّللِ َح یْ َعیَى َّب ی‬ ‫َّْلقَا َ ةَ َ یرتَ ْ ِ‬ ‫ال‪َ :‬و َعی َم ِ ِْ‬ ‫ْی أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل‬ ‫َّبص ِّْ ِع قَ َ‬ ‫صیوة َخْی ٌر ل َن َّبِی ْوَِ ِ​ِف َِّْلوق ِ َن ُّ‬ ‫َّب ی‬ ‫أَ ْإَِّ ر أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ َِّیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ َِّیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول َّللِ أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول‬ ‫َّللِ حْ عیَ ى َّب ی ِ‬ ‫ص یوة قَ ْد قَا ِ‬ ‫ص یوةِ ح ْ عیَ ى َّبْ َف َال ِ ح ْ عیَ ى َّبْ َف َال ِ قَ ْد قَا ِ‬ ‫ت‬ ‫ت َّب ی‬ ‫َی َ‬ ‫ص یوة َح یْ َعیَ ى َّب ی َ ی َ‬ ‫َی َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫صیوة أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر َ​َل إِبهَ إِیَل َّلل‪( .‬سسائى‪ ،‬رقَ‪)223‬‬ ‫َّب ی‬ ‫ح‬ ‫رضحتاوبدخمورہ(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکسجوقروسلاهللیلصاہللہیلعوملساقمم ی بنےسےلکنوتمہدسافراد‬

‫آپیکوجتسجںیمہکمرکمہمےسےلچ۔مہےنداھکیہکروسلاهللیلصاہللہیلعوملسےکاسیھتاذاندےرےہہ ‪،‬وتمہیھبذماقذماق‬ ‫يمڑھکےوہرکاذاندےنیےگل ‪،‬روسلاهللیلصاہللہیلعوملسےناےنپولوگںےسفرامیا‪:‬ںیمےنانںیمےساییکاذانىنسیھت ‪،‬‬ ‫پمہيمےسہر ایےناذانیہک ‪،‬ںیم ب ےسآجرںیماھت۔سجوق‬ ‫اسیکآوازتہبہدمہےہ۔انچہچنآپےنمہ الباجیھب۔ ر‬ ‫دی ‪:‬مت اس ب‬ ‫اجی آاجؤ ‪ ،‬رھپ آپ ےن ھجم وک اےنپ اسےنمالھٹبیا ‪،‬ریمی‬ ‫ںیم اذان دے رک افرغ وہایگ وت آپ ےن ھجم وک بلط فرامیا اورمکح ا‬ ‫ث‬ ‫تبس ااینرپاہھتریھپااورریمےيلنیترمہبت بترتکیکداعیک۔اسےکدعبآپےنفرامیاہکمتاجؤاورتیباہللرشفیےکتردیاجرک‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اذاندو ‪،‬ںیمےناہکہکاےاهللےکروسلںیمسکرطہقیےساذاندوں؟انچہچن آپےنےھجماذانالھکسیئ ‪،‬سجرطہقیےسہکمت‬ ‫ولگاباذاندےتیوہ ‪’،‬أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ َِّیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ َِّیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ین‬ ‫ُم یمدَّ یرسول َّللِ أَ ْشهد أَ ین ُم یم دَّ یرس ول َّللِ أَ ْش هد أَ ْن یَل إِب ه َِّیَل َّلل أَ ْش هد أَ ْن یَل إِب ه إِیَل َّلل أَ ْش هد أَ ین ُم یم دَّ یرس ول َّللِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫صیوةِ َح یْ َعیَ ى َّبْ َف َال ِ َح یْ َعیَ ى َّبْ َف َال ِ ‘ اوررجفیکاذانںیمہی‬ ‫صیوةِ َح یْ َعیَى َّب ی‬ ‫أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یمدَّ یرس ْول َّللِ َح یْ َعیَى َّب ی‬ ‫ب‬ ‫صیوة َخْی ٌر ل َن َّبِ ْیوَِ اورھجموکااقمهبدوہریےنہکےکيلاہک‪،‬نعيی’أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل‬ ‫یھبااضہفف ا‬ ‫صیوة َخْی ٌر ل َن َّبِ ْیوَِ َّب ی‬ ‫رامی ہکَّب ی‬ ‫أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ َِّیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ َِّیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول َّللِ أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ‬ ‫یرسول َّللِ حْ عیَى َّب ی ِ‬ ‫ص یوة قَ ْد قَا ِ‬ ‫ص یوةِ ح ْ عیَ ى َّبْ َف َال ِ ح ْ عیَ ى َّبْ َف َال ِ قَ ْد قَا ِ‬ ‫ص یوة‬ ‫ت َّب ی‬ ‫ت َّب ی‬ ‫َی َ‬ ‫صیوة َح یْ َعیَى َّب ی َ ی َ‬ ‫َی َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر َ​َل إِبهَ إِیَل َّلل‘۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫َّبْ َم ِطْی َرةِ ِ​ِف َّب یس َف ِر‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)220‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ر ر‬ ‫ال‪ :‬ی یُّوَّ ِ​ِف ِرح ابِكَ فَأَخِّ رسَا أَ ین رس و َل َّللِ‬ ‫َع ْن سَافِ ر قَ َ‬ ‫ال‪ :‬أَ ی َن بْ ن ع َم َر ِ ِْف بَْی یَ ة بَا ِرَدة بِ َ‬ ‫َ ْ‬ ‫ض ْ َِا َن ثی قَ َ َ ْ ْ َ ْ ْ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ی یُّ ْوَّ ِ​ِف َّبلر َح ِال ِ​ِف َّبیْی یَ ِة َّبَِّْ ا ِرَدةِ أَ ِو‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َإ ا َن یَأْ ر َِ لس ا ی َِ لن ثی یَُ ْول َعی ى إِثْ ِرهِ‪ :‬أَ​َ​َل َ‬ ‫َ‬ ‫رضحتیاعفےسروایےہہکدبعاہللنبرمع(ریضاہللامہنع)ےنض ح بیاانےکاقممرپایرسدراتيماذاندی ‪،‬رھپ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ف ا‬ ‫رامی ہک ولوگ ‪ ،‬اےنپ اےنپ اکھٹونں ںیم امنز ڑپھ ول۔پراپں ےن مہ اتبیا ہک یبن یلص اہللہیلعوملس دوران رفس تخسرسدی یا‬ ‫بتراستیک راوتںںیمؤمذنےساذانےکےیلفرامےتوتاسھتہییھبفرامديہکؤمذناذانےکدعبیہہکدےہکولوگ ‪،‬اےنپاےنپ‬ ‫اکھٹونںیہںیمامنزڑپھول۔‬

‫تخسرسدی اییبارشںیمزلومامجعںیمراعی‬

‫ِ‬ ‫ص یوةِ ِ​ِف بَی یَ رة َ ِ‬ ‫ال‪َ :‬إ ا َن‬ ‫ی یُّ ْوَّ ِ​ِف َّبلر َح ِال ثی قَ َ‬ ‫َّأ بَ ْررد َوِریْ رع فَ َُ َ‬ ‫َع ْن سَاف ر أَ ین بْ َن ع َم َر أَ ی َن بِاب ی ْ ْ‬ ‫ال‪ :‬أَ​َ​َل َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یُّ ْوَّ ِ​ِف َّبلر َح ِال‪.‬‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ یَأْ ر َّبْم َِ ل َن إِ َ​َّ َإاسَ ْ‬ ‫ت بَْی یَ ةٌ بَا ِرَدةٌ َ​َّأ َ طَر یَُ ْول‪ :‬أَ​َ​َل َ‬ ‫َرس ْول َّلل َ‬ ‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫اہلل امہنع)ےنایایسیراتںیمامنزےکےیل اذاندیہکسجںیمرسدیاوروہا‬ ‫رضحت یاعف ےس روای ےہہکانبرمع( ریض ٰ‬ ‫ک‬ ‫اتبیہک ب ب‬ ‫حراترسداوریبارشوایلوہیتوتیبنیلصاہلل‬ ‫لچریہیھتوتاوھنںےنفرامیا‪:‬آاگہوہاجؤہکاےنپته کااونںیہںیمامنزڑپوھ۔رھپ ا‬ ‫ہیلعوملسؤمذنوکہیامالنرکےناکمکحفرامےتہک ونس ‪،‬اےنپاےنپاکھٹونںرپیہامنزڑپھول۔‬

‫اذاناکرطہقی‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫َع ْن أَِ ِْب ج َ ْی َفةَ أَسیه َرَّى بَِالَل ی َِ لن فَ َ َْ ْیت أَتَتَِّی فَاه َها هَِا َوَها هَِا بِ ْاِلَ َ َِّن‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)223‬‬

‫رضحتاوب بخحي‬

‫فہےسروایےہہکاوھنںےنالبل(ریضاہللہنع)وکاذاندےتیوہےئداھکی۔وہےتہکںیہ‪:‬ںیمیھبان‬

‫ےکہنمےکاسھتادرھادرھہنمریھپےناگل۔‬

‫ی َِّ َْاه ِ ِْف أ سَْی ِه‪( .‬تر ذى‪،‬‬ ‫َع ْن أَِ ِْب ج َ ْی َفةَ قَ َ‬ ‫ال‪َ :‬رأَیْت بَِالَل ی َِ لن َویَد ْور َوی ْتِِّ فَاه َها هَِا َوَه ا هَِ ا َوإِ ْ‬ ‫رقَ ‪)812‬‬ ‫رضحتایب بخحي فہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکاوھنںےناہک‪:‬ںیمےنالبلوکاذاندےتیوہےئداھکیےہ ‪،‬وہاانپہنمادرھاور‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ادرھریھپےتےھتاورانیکدوانگلیااںانےکدوونںاکونںںیمںیھت۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ااممامنزوکنضيحت‬

‫ِ‬ ‫َع ْن عثْ َم ا َن بْ ِن أَِ​ِب َّبْ َْ ِ‬ ‫ت إَِ ا ه َْ َوَّقْ تَ ِد‬ ‫َّج َْ ْی ِ ْ إَِ َاَ قَ ْوِ ْ​ْ قَ َ‬ ‫اص قَ َ‬ ‫ال‪ :‬أَسْ َ‬ ‫ال‪ :‬ق ْی ت‪ :‬یَ ا َرس ْو َل َّلل ْ‬ ‫بِأ ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫َجرَّ‪َّ(.‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)228‬‬ ‫ْ‬ ‫َض َْف ِه َْ َو یََّت ْذ َِ لسا َ​َل یَأْخذ َعیَى أَ َ​َّسه أ ْ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحتامثعننبایبااعلص(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکںیمےنرعضایک‪:‬یاروسلاہللیلصاهللعلی ہوملس ‪،‬ےھجماینپوقماک‬

‫رکی وج‬ ‫رامی‪( :‬کیھٹ ےہ)مت ان ےک اامم وہ ‪ ،‬اہتبل مت زمکور دتقمویں اک ایخل رانھک اور اےسی صخش وک ومذن رقمر ا‬ ‫اامم انب دےئجی ‪ ،‬آپ ےن ف ا‬ ‫اذانرپ باجرتہنےل۔‬

‫اذاناکوجاباوریبنےکےیلداع‬

‫ِ‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّللِ بْ ِن َع ْم ِرو بْ ِن َّبْ َْ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَُ ْول‪ :‬إِ َ​َّ َِذ ْ​ْ ت َْ َّبْم َِ ل َن فَُ ْوب ْوَّ‬ ‫اص أَسیه َذ َ َّبِیِ ی َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یوة َ ی‬ ‫ِ‬ ‫ل َّبْ َو ِس ْی یَةَ‬ ‫ی یى َعیَ یْ َ‬ ‫ی یُّ ْوَّ َعیَ یْ فَِإسیه َ ْن َ‬ ‫ثْ َُ َ ا یَُ ْول ثی َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َا َع ْش رَّ ثی َس یوَّ َّللَ َ‬ ‫َّجِ ِیة َ​َل تَِْ​ِّغِ ْ إِیَل بِِّْ رد ِ ن ِعِّ ِاد َّللِ وأَرج و أَ ْن أَإ و َن أَسَا ه و فَم ن س أ َ​َل ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت‬ ‫ل َّبْ َوس ْی یَةَ َحی ْ‬ ‫َ ْ َْ ْ َ‬ ‫فَإس َیها َ ِْ ِزبَةٌ ِ​ِف َْ‬ ‫ْ‬ ‫َْ ْ‬ ‫َ َْ َ َ‬

‫اعة‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)131‬‬ ‫بَه َّب یش َف َ‬

‫رضحتدبعاہللنبرمعونباعص(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکاوھنںےنیبنیلصاہللہیلعوملسوکیفرامےتوہےئانسہک ب ب‬ ‫ح‬ ‫خم‬ ‫متؤمذنےساذانونسوتےسیجوہاتہکےہ ‪،‬متیھبوہک ‪،‬رھپھجمرپدرودوجیھب ‪،‬كہکنوجھجمرپایدہعفدروداتجیھبےہ ‪،‬اہللاسرپدسر ی بن‬ ‫یازل رکیا ےہ ‪ ،‬رھپ اہلل ےس ریمے ےیل وہلیس اموگن ‪ ،‬وہ بج اک ای درہج ےہ ‪،‬وج اہلل ےک دنبوں ںیم ےس رصف ای دنبے یہ وک انلم‬ ‫ےہ ‪،‬ےھجم ادیم ےہ ہک وہ ںیم یہ وہں اگ۔انچہچن وج اہلل ےس ریمے يل اقمم وہلیس یک داع رکے اگ ‪،‬اس ےک قح يم ریمی افشع‬

‫ب ب‬ ‫واحوہاجےئیگ۔‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اذاناکوجاب‬

‫ِ‬ ‫َّْلَطی ِ‬ ‫ال َّبْم َِ لن أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر‬ ‫َع ْن ع َم َر بْ ِن ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ قَ َ‬ ‫ال‪ :‬قَ َ‬ ‫اِ قَ َ‬ ‫ال َرس ْول َّلل َ‬ ‫ال أَ ْش َهد‬ ‫ال أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل َّلل ثی قَ َ‬ ‫ال أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِبهَ إِیَل َّلل قَ َ‬ ‫ال أَ َحدإ َْ أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر ثی قَ َ‬ ‫فَ َُ َ‬ ‫ال َ​َل َح ْو َل َوَ​َل ق یوَة إِیَل‬ ‫ص یوةِ قَ َ‬ ‫أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول َّللِ قَ َ‬ ‫ال أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول َّللِ ثی ق ال َح یْ َعیَ ى َّب ی‬ ‫ال أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل‬ ‫ال أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر قَ َ‬ ‫ال َ​َل َح ْو َل َوَ​َل ق یوَة إِیَل بِاللِ ثی قَ َ‬ ‫ال َح یْ َعیَ ى َّبْ َف َال ِ قَ َ‬ ‫بِاللِ ثی قَ َ‬ ‫َّجَِیةَ‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)122‬‬ ‫ال َ​َل إِبهَ إِیَل َّلل ِ ْن قَ ْیِِّ ِه َد َخ َُ ْ‬ ‫ال َ​َل إِبهَ إِیَل َّلل قَ َ‬ ‫أَ ْإَِّ ر ثی قَ َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ےسےہک ‪،‬وتہیصخش بجںیمدالخوہاگ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ث‬ ‫رضحترمعنباطخب(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنارشادفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حومذن’أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل‬ ‫ب‬ ‫أَ ْإَِّ ر‘ےہکوتمتںیمےسنسواالهب’أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر‘ےہک ‪،‬ؤمذن’أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل َّلل‘ےہکوتییھب’أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل‬ ‫َّلل‘ ب ب‬ ‫پب ب‬ ‫ےہک ‪،‬ح ؤمذن ’أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یمدَّ یرس ْول َّللِ)ےہک وتی یھب’أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یمدَّ یرس ْول َّللِ‘ےہک ‪ ،‬ر‬ ‫صیوةِ‘‬ ‫حوہ’ َح یْ َعیَی َّب ی‬ ‫ب‬ ‫حوہ’ َح یْ َعیَ ی َّبْ َف َال ِ ‘ےہک ب‬ ‫ےہکوتہی’َ​َل َح ْو َل َوَ​َل ق یوَة إِیَل بِ اللِ‘ےہکاور ب ب‬ ‫یهبہی’َ​َل َح ْو َل َوَ​َل ق یوَة إِیَل بِ اللِ‘یہےہک ‪،‬رھپوہ‬ ‫’أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر‘ےہکوتہییھب’أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر‘ےہک ‪،‬رھپوہ’َ​َل إِب هَ إِیَل َّلل‘ےہکوتہییھب’َ​َل إِب هَ إِیَل َّلل‘وپرےولخصدل‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اذاننسےکدعبیکداع‬

‫ال‪ :‬ن قَ َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی یَ ْس َم َّبِل َدَّءَ أَبیه یَ َر ی‬ ‫ال ح ْ َ‬ ‫َع ْن َجاب ِر بْ ِن َعِّْد َّلل أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ قَ َ َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ه ِذهِ َّبدیعوةِ َّبتیا ی ِة وَّب ی ِ ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت‬ ‫صیوة َّبْ َُائ َم ة َأ ُمَ یم دَّ َّبْ َوس ْی یَةَ َوَّبْ َفض ییَةَ َوَّبْ َْثْ ه َ َُا ا َُْمم ودَّ َّبیذ ْع َو َع ْدتیه َحی ْ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫اع ِ ْت یَ ْوَ​َ َّبْ ُِیَا َ ِة‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)283‬‬ ‫بَه َش َف َ‬

‫اجتنبدبعاہلل(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیاہکوج‬ ‫رضحت ب ر‬

‫صخشاذاننسرکہیےہک‪’:‬أَ​َبیه یَ ر ی ِ ِ‬ ‫ص یوةِ َّبْ َُائِم ِة ِ‬ ‫َأ ُم یم دَّ َّبْو ِس ی یَةَ وَّبْ َف ِ‬ ‫ض ْی یَةَ َوَّبْ َْثْ ه َ َُا ا‬ ‫یع َوةِ َّبتیا ی ِة َوَّب ی‬ ‫ِ ه ذه َّب د ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ‬ ‫َ‬ ‫ک‬ ‫َُْمم ْودَّ َّبی ِذ ْع َو َع ْدتی هُِ‘(اےاهلل ‪،‬اسدوعتاکلماوراسےک ب‬ ‫نيمُکریوہےنوایلامنزےکرپورداگر ‪،‬وتدمحموکفض یلتدےاور‬ ‫ک‬ ‫رامیےہ۔اےسمایمےک‬ ‫ات ‪،‬سجرطحوتےناساکودعهف ا‬ ‫اقممرقتباطعفراماوراهنقامےکدنایسرطحدمموحالخقئانبرک ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دنریمیافشعےلمیگ۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫اص َع ْن َس ْ​ْ ِد بْ ِن أَِِب َوقی ر‬ ‫َِب َوقی ر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ أَسیه‬ ‫اص َع ْن َرس ْول َّلل َ‬ ‫َع ْن َع ا ر بْ ِن َس ْ​ْد بْ ِن أِ ْ‬ ‫ال‪ :‬ن قَ َ ِ‬ ‫ي بَ ه َوأَ ین ُمَ یم دَّ َعِّْ ده َوَرس ْوبه‬ ‫ْی یَ ْس َم َّبْم َِ ل َن أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل َّلل َو ْح َده َ​َل َش ِریْ َ‬ ‫ال ح ْ َ‬ ‫قَ َ َ ْ‬ ‫َر ِضْیت بِاللِ َربًّا َوِ​ِب َ یم رد َرس ْوَل َوبِ ِْ‬ ‫اْل ْس َالَِ ِدیِْا ی ِفَر بَه َسِّْه‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)128‬‬ ‫رضحت اعرمنبدعسنبایبواقص ‪،‬رضحتدعسنبایبواقص(ریضاہللامہنع)ےسروای رکےتںیہہکروسلاہللیلصاہللہیلع‬ ‫ث‬ ‫ي بَ ه َوأَ ین ُمَ یم دَّ َعِّْ ده‬ ‫وملسےنارشادفرامیاہکؤمذنیکاذاننسرکسجےنہیاہک‪’:‬أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل َّلل َو ْح َده َ​َل َش ِریْ َ‬ ‫َوَرس ْوبه َر ِض ْیت بِ اللِ َربًّا َوِ​ِب َ یم رد َرس ْوَل َوبِ ِْ‬ ‫اْل ْس َالَِ ِدیِْ ا‘(ںیموگایہداتیوہںہکاہللےکوساوکیئاہلٰںیہن ‪،‬وہاتکیےہ ‪،‬اساکوکیئ‬

‫رشی ںیہن ‪ ،‬اور وگایہ داتی وہں ہک دمحم (یلص اہلل ہیلع وملس ) اس ےک دنبے او رروسل ںیہ۔ ںیم رایض اور نئمطم وہں ہک ا ہلل ریما‬ ‫رپورداگرےہاوردمحم(یلصاہللہیلعوملس) اسےکروسلںیہاور االسمریمادنیےہ)وتاسےکگاہشخبدم اجںیئےگ۔‬

‫ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسیَ َعی َمه َِّْلَ َ​َّ َن تِ ْس َ َع ْش رَة َإیِ َم ة َو ِْ‬ ‫َّْلقَا َ ةَ َس ِّْ َ َع ْش َرَة‬ ‫َىب َُْمذ ْوَرَة أَ ین َرس ْو َل َّلل َ‬ ‫َع ْن أِ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َإیِ َم ة َِّْلَ َ​َّن‪ :‬أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إَِلی َّلل أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إَِلی َّلل‬ ‫أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول َّللِ أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول َّللِ أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ْن یَل (إِب هَ إِیَل َّلل)‬ ‫ص یوةِ َح یْ َعیَ ى‬ ‫ص یوةِ َح یْ َعیَ ى َّب ی‬ ‫أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول َّللِ أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول َّللِ َح یْ َعیَ ى َّب ی‬ ‫َّبْ َف َال ِ َح یْ َعیَ ى َّبْ َف َال ِ أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر َ​َل إِب هَ إِیَل َّلل َو ِْ‬ ‫َّْلقَا َ ة‪ :‬أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل‬ ‫أَ ْإَِّ ر أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول َّللِ أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول‬ ‫َّللِ حْ عیَ ى َّب ی ِ‬ ‫ص یوة قَ ْد قَا ِ‬ ‫ص یوةِ ح ْ عیَ ى َّبْ َف َال ِ ح ْ عیَ ى َّبْ َف َال ِ قَ ْد قَا ِ‬ ‫ت‬ ‫ت َّب ی‬ ‫َی َ‬ ‫ص یوة َح یْ َعیَ ى َّب ی َ ی َ‬ ‫َی َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫صیوة أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر َ​َل إِبهَ إِیَل َّلل‪َّ(.‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)220‬‬ ‫َّب ی‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اوبذحمورہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلیلصاہللہیلعوملسےنانوکاذانںیمائےملکاھکسےئاورااقمےکرتسہ‬ ‫۔اذانےکاملکتویںےھت‪’:‬أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إَِلی َّلل أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إَِلی َّلل أَ ْش َهد‬ ‫أَ ین ُمَ یمدَّ یرس ْول َّللِ أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یمدَّ یرس ْول َّللِ أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِبهَ إِیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ْن یَل (إِبهَ إِیَل َّلل) أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یمدَّ یرس ْول‬ ‫ص یوةِ َح یْ َعیَ ى َّبْ َف َال ِ َح یْ َعیَ ى َّبْ َف َال ِ أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل‬ ‫ص یوةِ َح یْ َعیَ ى َّب ی‬ ‫َّللِ أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یم دَّ یرس ْول َّللِ َح یْ َعیَ ى َّب ی‬

‫أَ ْإَِّ ر َ​َل إِبهَ إِیَل َّلل‘ ‪،‬اوراملکتااقمیهت‪’:‬أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر أَ ْش َهد أَ ْن یَل إِب هَ إِیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ْن یَل‬ ‫ص یوةِ َح یْ َعیَ ى َّبْ َف َال ِ‬ ‫ص یوةِ َح یْ َعیَ ى َّب ی‬ ‫إِبهَ إِیَل َّلل أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یمدَّ یرس ْول َّللِ أَ ْش َهد أَ ین ُمَ یمدَّ یرس ْول َّللِ َح یْ َعیَ ى َّب ی‬ ‫صیوة قَ ْد قَا ِ‬ ‫حْ عیَى َّبْ َف َال ِ قَ ْد قَا ِ‬ ‫صیوة أَلل أَ ْإَِّ ر أَلل أَ ْإَِّ ر َ​َل إِبهَ إِیَل َّلل‘۔‬ ‫ت َّب ی‬ ‫ت َّب ی‬ ‫َی َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ااختنباامماکایعمر‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ر‬ ‫ال رسول َّللِ ییى َّلل َعیَْی ِه وس یَ ی َُِّ َّبْ َُ وَ أَقْ ر هَ بِ ِكتَ ِ‬ ‫اِ َّللِ فَِإ ْن‬ ‫ع قَ َ‬ ‫صا ِر ل‬ ‫َ‬ ‫َِب َ ْسْود َِّْلَسْ َ‬ ‫َ​َ َ​َ‬ ‫ال قَ َ َ ْ‬ ‫َْ َ ْ‬ ‫َع ْن أِ ْ‬ ‫َّبسِ ِیة َس َوَّء فَأَقْ َد ه َْ ِه ْ َرة فَِإ ْن َإاسوَّ ِف َّ ْلِ ْ َرةِ َس َوَّء‬ ‫ابسِ ِیة فَِإ ْن َإاس ْوَّ ِ​ِف ُّ‬ ‫َإاس ْوَّ ِ​ِف َّبْ َُِرَّءَةِ َس َوَّء فَأ َْعیَمه َْ بِ ُّ‬ ‫فَأَقْ َد ه َْ ِس ْیما وَل یَِی ین َّبیرج ُ َّبیرج َُ ِف س ْیطَاسِ​ِه وَل یَ ُْْ ْد ِف بَْیتِ ِه عی ى تَ ْك ِرَ تِ ِه إَل بِ​ِإ ْسِ ِه‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫‪)8220‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رامیہکولوگںاکاامموہآدیم ےنوجاہللیک‬ ‫رضحتاوبوعسمدااصنری(ریضاہللہنع)فرامےتںیہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنف ا‬ ‫اتکبوک ب ےسزیادہاجےننواالوہ ‪،‬اورارگفرآندیجمےکاجےننںیم ب بت براتروہںوترھپوہآدیماامم ےنوجروسلاہللیلصاہللہیلع‬ ‫راتوہںوتوہآدیماامم ےنسجےنرجہتےلہپیکوہ ‪،‬‬ ‫وملسیکساک ب ےسزیادہاجےننواالوہ ‪،‬ارگسےکاجےننںیمیھب ب بت ب ر‬ ‫وتارگرجہتںیمیھب ب بت براتروہںوتوہآدیماامم ےنسجےناالسمےلہپلوبلایکوہاوروکیئآدیمیسکآدیمیکتنطلسںیماجرکااممہن‬ ‫ ےناورہناسےکرھگںیماسیکدنسمیہرپےھٹیب ‪،‬رگماسیکااجزتےس۔‬

‫اامموکفیفختامنزیکتحیصن‬

‫ع ن أِب هری رَة أَ ین رس َ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال إ َّ ی یى أح دإَ بِیِی ِ‬ ‫ف ف إن ِهَ‬ ‫اس فَ ْیی َِ لف ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یَ َوَّبْ َكِِّ َی وإ َّ ییى أحدإَ بِ​َِ ْف ِس ِه فَ ْییطَلو ْل ا َشاءَ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫َّبضیْ َ‬ ‫یف َوَّب یسُ َ‬

‫رامیہک ب ب‬ ‫حمتںیمےسوکیئ‬ ‫رضحت اوبہرترہ( ریض اہللہنع) ےسروایےہہک روسلاهللیلصاہللہیلعوملسےنف ا‬ ‫شي‬ ‫ولوگںوکامنزڑپاھےئوتفیفخترکے ‪،‬ویکہکنامجعںیمفیعض ‪،‬امیبراوروبڑےھ بھیوہےتںیہ ‪،‬اہتبل ب ب‬ ‫حاالیکڑپےھوتامنزوکسج‬ ‫دقریجاچےہ ‪،‬لالدےاتکےہ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ص غِ َی‬ ‫ف ف إن فِ ی ِه َْ َّب ی‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال إ َّ أَیَ أح دإَ َّبِ اس فَ ْیی َِ لف ْ‬ ‫ع ن أِب هَریْ َرَة أَ ین َّبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ف َشاءَ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8232‬‬ ‫ص لُ َإْی َ‬ ‫َوَّبْ َكِِّ َی َوَّبضیْ َ‬ ‫یف َوَّبْ َم ِر َ‬ ‫یض فإ َّ ییى َو ْح َده فَ ْیی َ‬ ‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حمتںیمےسوکیئولوگںیکااممرکےوت‬

‫اچےیہہکیکلہامنزڑپاھےئ ‪،‬ویکہکنانںیمےچب ‪،‬وبڑےھ ‪،‬زمکوراورامیبروہےتںیہ ‪،‬اور ب ب‬ ‫حاالیکامنزادارکےوتےسیجاچےہڑپےھ۔‬

‫دتقمویںیکراعی‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِر‬ ‫َع ْن أَسَ ِ‬ ‫ص یوةِ وأس ا أ ِری د إِطَابَتَ َه ا‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال إ َِل َْدخ ُ ِف َّب ی‬ ‫س ب ِن َ اب ي ‪ ...‬أَ ین َّبِ َ‬ ‫ی َالِ ِ​ِمیا أ َْعیَ​َ ن ِشدیةِ َو ْج ِد أ ل ِه ن ب َكائِ​ِه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)221‬‬ ‫َذَ ب َكاءَ َّب ی‬ ‫فَأ ْ‬ ‫صِ ل فَأ َ​َ​َتَ یوز ِف َ‬ ‫رضحت اسن نب امک (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ‪...‬ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬ںیم امنز‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رشوع رکیا وہں اور ارادہ وہیا ےہ ہک لاب امنز ڑپهں اگ ‪ ،‬نکیل بهجمیسک ےچب ےک روےن یک آواز آ اجیت ےہ وت يم اس خ ال ےس امنز‬ ‫رصتخم رک داتی وہں ہک ےچب ےک روےنےس امں یسیکےبفراروہیتوہیگ۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِر‬ ‫عن أَسَ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إ َِل َْدخ ُ َّب ی‬ ‫ص یوَة أ ِری د إِطَابَتَ َه ا فَأ ْ‬ ‫َذَ‬ ‫س ب ن َ اب ي ق ال ق ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫صِ ل فَأ َخ لفف ن ِشدیةِ َو ْج ِد أ ل ِه بِ​ِه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫ب َكاءَ َّب ی‬

‫رضحتاسننبامک(ریضاہلل ہنع)ےسروایےہ ‪،‬وهےتہکہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ںیمامنزرشوعرکیا‬

‫وہںاورارادہوہیاےہہکاےسلابرکوںاگ ‪،‬نکیلںیمیسکےچبےکروےنیکآوازساوہںوتںیماسیکامںیکدشتنکلي فےکخال‬ ‫ےسامنزںیمفیفخترکداتیوہں۔‬

‫ث‬ ‫امنزںیموفصںوکدیساھہنرےنھکاک ر‬ ‫ات‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ ی َس لوع ی فوفََِا ح ت َإأَیقَا ی َس لوع ا‬ ‫َع ْن َّبِ ُّْْ َمان ب ِن بَش ری یُول إان رسول َّبیه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ف‬ ‫ص ل‬ ‫ی ْدره ن َّب ی‬ ‫َّبُْ َدَّ َ حت َرأَى أَسیا قد َع َُ ْیَِا عِه ثی َخَر َج یَ ْو ا فَ َُ َاَ ح ت َإ َاد ی َكِّل ر فَ َرأَى َرج ال بَادی ا َ‬ ‫فُال ِعِّاد َّبی ِه بَتس ُّو ین یفوفَكَ أو بَیِابَِف ین َّلل بْی وج ِ‬ ‫وهك َْ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)121‬‬ ‫َ​َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫رضحت امعنن نب ریشب(ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ماری وفصں وک اس رطح دیساھ رکےت‬

‫ےھت ‪،‬سجرطحہکآپانےکاسھتریتوںوکدیساھرکرےہوہں ‪،‬اہیںیہکآپےنداھکیہکمہےنآپےساسیباتوکھجمسایل‬ ‫ےہ۔رھپایدنآپامنزڑپاھےنےکےیلڑھکےوہےئ ‪،‬اہیںیہکآپتكیي بررےنہکیہواےلےھتہکآپےنایداہییتآدیم‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ت‬ ‫ےکہنیسوکفصےسالکنوہاداھکی ‪،‬وتفرامیا ‪،‬اےاہللےکدنبو ‪،‬اینپوفصںوکدیساھراھکرکو ‪،‬ورہناہللاعت ٰیل م ھاارےرہچوںےکدرایمن‬ ‫وھپٹھالدےاگ۔‬

‫امنزںیمااممیکریپویاکمکح‬

‫ي أَسیه قال خ یر رس ول َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ع ن فَ ر رس فَ ِ ش فَص یى بِ ا قَ ِ‬ ‫س بن ابِ ر‬ ‫اع دَّ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫عن أَسَ ِ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ف فُ ال إق ا جِْ ُ ِْ ِ ِ ِ‬ ‫ص َر َ‬ ‫ص یْی َِا ْ ه ق ْ ودَّ ثی َّسْ َ‬ ‫فَ َ‬ ‫َّْل َ اَ بی َِِْتی ب ه ف إ َّ َإِّی َر فَ َكِّل روَّ وإ َّ َرَإ َ فَ ْارَإْوَّ وإ َّ َرفَ َ‬ ‫َ‬ ‫فَارفَْوَّ وإ َّ قال ذ َّلل بِمن َِ‬ ‫اس دوَّ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫َّ َده فَُوبوَّ َربیَِا بي ْ‬ ‫َُّلَ ْمد وإ َّ َس َ َد فَ ْ‬ ‫ْ‬ ‫َْ‬ ‫رضحتاسننبامک(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوھگڑےےسرگےاور‬

‫زیمخوہ ےئ۔انچہچنآپےنںیمہ ھٹیبرکامنزڑپاھیئاورمہےنیھبآپےکاسھتھٹیبرکڑپیھ۔رھپامنزڑپھرکآپےنفرامیاہکاامم‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫حوہروکعرکےوتمتیھبروکعرکو ‪ ،‬ب ب‬ ‫حوہریبکتےہکوتمتیھبریبکتوہک ‪ ،‬ب ب‬ ‫اسےیلانبیاایگےہہکاسیکریپوییکاجےئ۔سپ ب ب‬ ‫حوہ‬

‫متیھبدجسهرکو۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫حوہ’ َِذ َّلل بِم ن َِ‬ ‫ع‬ ‫َّ َده‘ےہکوتمت’ َربیَِ ا بَ َ‬ ‫َْ‬ ‫روکعےسرسااھٹےئوتمتیھبااھٹؤ ‪ ،‬ب ب َ‬

‫َُّلَ ْم د‘وہکاور ب ب‬ ‫حوہدجسہرکےوت‬ ‫ْ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫َ َّبِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ع ن فَ ر رس فَ ِ‬ ‫س ب ِن ابِ ر‬ ‫ش ِش ُ​ُّه َِّْل َْاَن فَ َد َخ ْیَِا‬ ‫ي یُ ول َس َُ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َع ْن أَسَ ِ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫صیوةَ قال إق ا جِْ ُ ِْ‬ ‫َّْل َ اَ‬ ‫ضى َّب ی‬ ‫أ َّب ی‬ ‫ضَر ْ‬ ‫صیْی َِا َوَرَّءَه ق ْودَّ فیما قَ َ‬ ‫عییه سَْوده فَ َ َ‬ ‫صیى بَِا قَاعدَّ فَ َ‬ ‫صیوة فَ َ‬ ‫َ‬ ‫بِی َِِْتی بِ ِه ف إ َّ َإِّی ر فَ َكِّل روَّ وإ َّ س َد فَاس دوَّ وإ َّ رفَ فَارفَْوَّ وإ َّ ق ال ذ َّلل بِم ن َِ‬ ‫َّ َده فَُوب وَّ َربیَِ ا‬ ‫َ​َ ْ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َْجَْو َن‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)108‬‬ ‫ي ْ‬ ‫صیُّوَّ ق ْودَّ أ ْ‬ ‫َوبَ َ‬ ‫َُّلَ ْمد وإ َّ ییى قَاعدَّ فَ َ‬ ‫رضحت اسن نب امک (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس وھگڑے ےس رگ ڑپے اور آپ یک داںیئ‬

‫ب‬ ‫اجی زیمخ وہیئگ۔مہآپیک ایعدت ےک ےیل آپ ےک یاس احرض وہےئ ‪،‬وت اس دوران يم امنزاک وق آایگ ‪ ،‬آپ ےن مہوک ھٹیب رک‬ ‫امنزڑپاھیئاورمہےنیھبآپےکےھچیپھٹیبرکامنزادایک۔ ب ب‬ ‫انبیایگےہہکاسیکادتقا‬ ‫رامی‪:‬اامماسےیل ا‬ ‫حامنزوپریوہیئگوتآپےنف ا‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫حوہاےھٹوتمتیھباوھٹ ‪،‬اور ب ب ِ‬ ‫حوہدجسہرکےوتمتهبدجسہرکواور ب ب‬ ‫حوہتكیي بررےہکوتمتهبریبکتوہک ‪ ،‬ب ب‬ ‫یکاجےئ ‪،‬سپ ب ب‬ ‫حوہ’ َذ َ‬ ‫َّلل بِمن َِ‬ ‫َُّلَ ْمد‘وہک ‪،‬اور ب ب‬ ‫حوہھٹیبرکامنزڑپےھوتمتیھب ب ھٹیبرکامنزڑپوھ۔‬ ‫ع ْ‬ ‫َّ َده‘ےہکوتمت’ َربیَِا َوبَ َ‬ ‫َْ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع ن أَسَ ر‬ ‫ص یوَة أَقْ َِّ َُ َعیَْی َِ ا‬ ‫َّأ یَ ْورَ فیم ا قض ْ َّب ی‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َ َ‬ ‫س ق ال ی یى بَِ ا رس ول َّبی ه َ‬ ‫صر ِ‬ ‫وَ وَل بِ ُّ ِ ِ ِ ِ ِ ِ ِ‬ ‫ابرإ ِ‬ ‫َّف فَ ِإ ل‬ ‫بَِو ْج ِه ِه فُ ال أَیُّ َه ا َّبِ اس إ إَِ ا ك َْ ف ال تَ ْس ُِِّوِ بِ ُّ‬ ‫ابس ود وَل بابُْیَ اَ وَل باَلسْ َ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ض ِ كْت َْ قَیِ یال َوبََِّ َكْی ت َْ َإثِ یَّ‬ ‫أ َ​َرَّإ َْ أَ​َ ا ْ َو ْن َخ ْیفْ ثی قال َوَّبیذع سَ ْفس ُمَ یمد بی ده ب و َرأَیْ ت َْ ا رأی ت بَ َ‬ ‫یار‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)128‬‬ ‫ول َّبی ِه قال رأیت ْ‬ ‫ت یا َرس َ‬ ‫قابوَّ و ا َرأَیْ َ‬ ‫َّجَِیةَ َوَّبِ َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحتاسن(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکایدنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنںیمہامنزڑپاھیئ۔ ب ب‬ ‫حآپامنزوپری‬ ‫ت‬ ‫رکےکچوتماریرطفوتمہجوہےئاورفرامیا‪:‬اےولوگ ‪،‬ںیم م ھاارااامموہں ‪،‬متھجمےسروکع ‪،‬وجسداورمایمےکادارکےناورالسم‬ ‫ریھپےنںیمتقبسہنرکو۔ںیممتوکاےنپآےگاوراےنپےھچیپےسداتھکیوہں۔رھپفرامیا‪:‬اسذاتیکمسقسجےکہضبقںیمدمحم(یلصاہلل‬ ‫ہیلعوملس)یکاجنےہ ‪،‬ارگمتوہدوھکیوجںیمداتھکیوہںوتمتمکوسنہےگاورزیادہروؤےگ ‪،‬ولوگںےنرعضایک‪:‬یاروسلاہلل ‪،‬آپےنایک‬ ‫داھکیےہ؟فرامیاہکںیمےن بجاوردوزخوکداھکیےہ۔‬

‫ث‬ ‫ات‬ ‫امنزںیموفصںوکدیساھہنرےنھکاک ر‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ بَت َس ُّو ین ی فوفَك َْ أو بَی َِ ابَِف ین َّلل ب ْی‬ ‫َع ْن َّبِ ُّْْ َم ان بْ ِن بَش ری یُ ول ق ال َّبِ َ‬ ‫وج ِ‬ ‫وهك َْ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)282‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت امعنن نب ریشب(ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ (:‬امنز ںیم) اینپ‬

‫وفصںوک ب رت باتررکول ‪،‬ورہناهللاعتیلٰںیھمتایدورسےےکالخفرکدےاگ۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ان ب ِن ب ِش ری قال ذْت رس َ ِ‬ ‫عن َّبُِّْم ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یُ ول بَت َس ُّو ین ی فوفَك َْ أو بَی َِ ابَِف ین‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َْ‬ ‫َّلل بْی وج ِ‬ ‫وهك َْ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)121‬‬

‫رضحت امعنن نب ریشب(ریض اہلل ہنع) ےتہکہ ہک يم ےن روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس وک ی ےتہک‬

‫وہےئانسہکمت(امنزںیم)اینپوفصںوک بترا بتركارکو ‪،‬ورہناهللاعتیلٰںیھمتایدورسےےکالخفرکدےاگ۔‬

‫وفصںےکیبارےںیمیبنیلصاہللہیلعوملسیکیادیک‬

‫عن عِّد َّبی ِه بن عمر أَ ین رس َ ِ‬ ‫وف و َح ا وَّ ب ْی َّبْمَِاإِ ِ‬ ‫ب‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال أَقِیم وَّ ُّ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َّبص ف َ َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫وس ُّدوَّ ْ ِ ِ ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یفًّا َو َ‬ ‫ی َُ َ‬ ‫َّْلَیَ َُ َوبیِوَّ بأَیْدع إِ ْخ َوَّسك َْ ‪ ...‬وَل تَ َذروَّ ف ر َجاأ بیشْییطَان َوَ ْن َو َ‬ ‫ی یَه َّلل َوَ ْن قَطَ َ‬ ‫َ‬

‫یفًّا قَطَ َْه َّلل‪َّ( .‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫َ‬

‫ک‬ ‫رضحتدبعاهللنبرمع(ریضاہللامہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلیہوملسےنفرامیا‪:‬وفصںوکسدهارکواورومیدهں‬

‫راترهك ‪(،‬فصےکدرمان)اسہگجوکدنبرکووجاخیلرہاجےئ ‪،‬اےنپاھبویئںےکےیلرنیماخاررکو‪...‬اوراطیشنےکيلاینپ‬ ‫وک بت ب ر‬ ‫وفصںںیمہگجہنوھچڑو ‪،‬وجصخشفصوکالمےئاگ ‪،‬اہللاعتیلٰاسوک(اینپرک تےس)المےئاگاوروجصخشفصوکاکےٹاگ ‪،‬اہللاعتیلٰاس‬ ‫وک(اینپرک تےس)رحمومرکدےاگ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫عن أِب سْ ر‬ ‫ود قال إان رسول َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ اَْس ع َِاإِ​ِّ َِ ا ِف َّب ی ِ‬ ‫َّس تَ ووَّ وَل‬ ‫ص یوة َویَُ ول ْ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ َ َ‬ ‫َْ‬ ‫یِ‬ ‫یِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ف ق ی وبكَ بِییِ ِ ِ ِْكَ أوب و َِّْل ْ ِ‬ ‫ین یَی وسَه َْ‪ ( .‬س یَ‪،‬‬ ‫َ​َتْتَیف وَّ فَتَ ِْتَی َ‬ ‫َح َالَ َوَّبِ َ‬ ‫ْ َ‬ ‫ْ‬ ‫ین یَی وسَه َْ ثی َّب ذ َ‬ ‫ُّه ى ثی َّب ذ َ‬

‫رقَ ‪)120‬‬

‫رضحتاوبوعسمد(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسمارےدنکوھںرپامنزےکوقاہھتریھپےت‬ ‫ت‬ ‫اورفرامےت بت براتروہاجؤاورآےگےھچیپہنوہ ‪،‬ورہن م ھاارےدولںںیموھپٹڑپاجےئیگ ‪،‬اوراچےیہہکمتںیمےسوجلقع دنماورھجمس دار‬ ‫پوجانےک رف ب‬ ‫یوہں ‪،‬رھپوج(ایسوحاےلےس)انےک رف ب‬ ‫وہں ‪،‬وہریمے رف ب‬ ‫یوہں۔‬ ‫یوہںاور ر‬

‫ف َّبْم َِ یخ ِر‪ََّّ( .‬د‪ ،‬رقَ ‪)82202‬‬ ‫صل‬ ‫فَ ْییَك ْن ِف َّب ی‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ع ن أَسَ ر‬ ‫یَ ثی َّب ذع یَیِی ِه فم ا إ ان ن سَ ُْ ر‬ ‫ص‬ ‫ص ی‬ ‫س أَ ین َّبِ ی یى َّبی ِه عیی ه وس یَ ق ال أَِیُّوَّ َّب ی‬ ‫ف َّبْم َُ د َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتاسن(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاهللعلی ہوملسےنفرامیا‪:‬ےلہپایلگفصوکلمکمرکو ‪،‬پروجاسےسقحلموہ ‪،‬‬

‫اوروج(افرادی)یمکوہینوہ ‪،‬اچہہکوهآجریفصيموہ۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫َّبص ف ِ‬ ‫عن أَسَ ِ‬ ‫ص یوةِ‪.‬‬ ‫وف ن إِقَا َ ِة َّب ی‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال َس ُّووَّ ی فوفَك َْ ف إن تَ ْس ِویَةَ ُّ‬ ‫س عن َّبِ َ‬

‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)202‬‬

‫سهارکو ‪،‬كہکنوفصں‬ ‫رامی‪:‬اینپوفصںوک د‬ ‫رضحتاسن(ریضاهللہنع)یبنیلصاهللعلی ہوملسےسروایرکےتہہکآپےن ف ا‬ ‫رکیقامامنزاکہصحےہ۔‬ ‫وکسدها ا‬

‫ِ‬ ‫ِر‬ ‫عن أَسَ ِ‬ ‫ف ن‬ ‫ص ل‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َس ُّووَّ ی فوفَك َْ ف إن تَ ْس ِویَةَ َّب ی‬ ‫س ب ِن َ اب ي ق ال ق ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫صیوةِ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)122‬‬ ‫یَ​َ ِاَ َّب ی‬ ‫رامی‪:‬اینپوفصںوکسدهارکو ‪،‬كہکن‬ ‫رضحتاسننبامک(ریضاهللہنع)روایرکےتہہکروسلاہللیلصاهللعلی ہوملسےن ف ا‬

‫رکیمكت ِامنزاکہصحےہ۔‬ ‫وفصںوکسدها ا‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فُ ال ال أ َ​َرَّإ َْ َرَّفِِْ ْ أَیْ ِدیك َْ‬ ‫ع ن َج اب ِر ب ن َذ َرَة ق ال َخ َر َج َعیَْی َِ ا رس ول َّبی ه َ‬ ‫س َّسكِوَّ ِف َّب ی ِ‬ ‫ِ‬ ‫ین ق ال ثی‬ ‫َإأَس َیها أَ ْسَاِ َخْی رُ ِشْ ر ْ‬ ‫صیوة قال ثی َخ َر َج َعیَْی َِ ا فَ َرَسَا َحیَُ ا فُ ال َ ِال أ َ​َرَّإ َْ ع ِز َ‬ ‫ف َّبْم َالئِ َك ة ِعِْ َد ربله ا فَُ ْیَِ ا ی ا رس َ ِ‬ ‫ف َّبْ َم َالئِ َك ة‬ ‫ف تَص ُّ‬ ‫ول َّبی ه َوَإْی َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ‬ ‫َخَر َج َعیَْی َِ ا فُ ال أَل تَص فُّو َن إم ا تَص ُّ َ‬ ‫ف‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)121‬‬ ‫صل‬ ‫َّیو َن ِف َّب ی‬ ‫وف َِّْل َو َل َویَتَ َر ُّ‬ ‫ِعِْ َد َربل َها قال یتِ ُّمو َن ُّ‬ ‫َّبصف َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اجتنبرمسہ(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسمارےیاسرشتفیالےئاورفرامیا‪ :‬ایکوہج‬ ‫رضحت ب ر‬ ‫ےہ ہک ںیم مت وک اسي اہھت ااھٹےت وہےئ داتھکی وہں ‪،‬ےسیج ہک رسشک وھگڑوں یک دںیم وہیت ںیہ ‪ ،‬امنز ںیم وکسن اخار رکو۔ راوی‬ ‫پ(ایدن)آپرشتفیالےئوتمہوکفلتوقلحںںیمےھٹیبوہےئداھکیوتفرامیاایکوہجےہہکںیممتوکرفتمقلاررپ‬ ‫ےتہکہہک ر‬ ‫ےھٹیبوہےئداتھکیوہں۔ےتہکںیہ‪:‬رھپایاوررمہبتآپمارےیاسرشتفیالےئوتفرامیا‪ :‬ایکمتوسيںیفصںیہنانبےتےسیجفرےتش‬ ‫ص‬ ‫اےنپربےکیاسںیفصانبےتںیہ ‪،‬وتمہےنوپچاہک ایروسلاہلل ‪،‬فرےتشاےنپربےکوضحرکبسے فبنانبےتہ؟آپےنفرامیا‪:‬‬ ‫ےلہپوہوفصںوکلمکمرکےتںیہاوررھپوہآسپںیملمرکڑھکےوہےتںیہ۔‬

‫اذاندےنیاوراولفصںیمامنزڑپےنھیکتربیغ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ع ن أِب هری رَة أَ ین رس َ ِ‬ ‫ف َِّْلَیوِل ثی‬ ‫ص ل‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال ب و یَ ْ​ْیَ َ َّبِ اس ا ِف َّبِل َد َِّء َوَّب ی‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫یه ِ ِی َ​َل ْس تََِّ ُوَّ إبی ه َوبَ ْو یَ ْ​ْیَم و َن ا ِف‬ ‫َ َُِی دوَّ إَل أَ ْن یَ ْس تَ ِهموَّ عیی ه َ​َل ْس تَ َهموَّ َوبَ ْو یَ ْ​ْیَم و َن ا ِف َّبت ْ‬ ‫َّبصِّْ ِع َِلَتَ ْوهَا َوبَ ْو َحِّْ وَّ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)282‬‬ ‫َّبْ َْتَ َم ِة َو ُّ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬ارگولوگںوکولعمموہہکاذاندےنیاور‬ ‫فص اول ںیم امنز ڑپےنھ اکایکوثاب ےہ اور وصرت احلی وہ ہک وه اهن فرہع ادنازی ےک ببر ہن یا کس وہں ‪،‬وت وه ان ےک يل فرہع‬

‫كرکںی ‪،‬ارگانوکاتپ لچاجےئہکرہظیکامنزےکےیلاجےنںیمایکوثابےہ ‪ ،‬وتوه اسیکرطفتقبسرکںی ‪،‬اورارگانوک‬ ‫ادنازی ا‬ ‫اشعاوررجفیکامنزیکفضیلتاکملعوہاجےئوتوہاسےکيلرضوراجںیئ ‪،‬ارگہچٹسھگرکیہویکںہناجیاڑپے۔‬

‫ک‬ ‫وکسناورواقرےکاسھتامنزیکرطف بترےنھاکمکح‬

‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس یَ ق ال إ َّ َِذ ْ​ْ ت َْ ِْ‬ ‫ص یوةِ َو َعیَ ْیك َْ‬ ‫َّْلقَا َ ةَ فَا ْ ش وَّ إق َّب ی‬ ‫ع ن أِب هَریْ َرةَ ع ن َّبِ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫صیُّوَّ و ا فَاتَك َْ فَأَِیُّوَّ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬ ‫باب یسكیَِة َوَّبْ َوقَا ِر وَل ت ْس ِرعوَّ فما أ َْد َرْإت َْ فَ َ‬ ‫رامی‪ :‬ب ب‬ ‫حمتریبکتااقم‬ ‫رضحت اوبہرترہ (ریض اہللہنع) روایرکےت ہہک یبن یلصاہللہیلعوملسےنف ا‬

‫یکآوازونسوتوکسناورواقرےکاسھتامنزےکےیلولچ ‪،‬دوڑرکمآؤ ‪،‬رھپامنزاکوجہصحلماجےئ ‪،‬وهادارکواوروجہنلمےکس ‪،‬اےسدعب‬ ‫ںیموپرارکول۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫عن أِب هری رةَ قال ذْت رس َ ِ‬ ‫وه ا تَ ْس َْ ْو َن‬ ‫ت َّب ی‬ ‫یم ْ‬ ‫ص یوة ف ال تَأْت َ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ یُ ول إ َّ أق َ‬ ‫َ‬ ‫ََْ‬ ‫ِ‬ ‫صیُّوَّ و ا فَاتَك َْ فَأَِیُّوَّ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8221‬‬ ‫َوأْت َ‬ ‫وها یَْشو َن َو َعیَْیك َْ َّب یسكیَِة فما أ َْد َرْإت َْ فَ َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحت اوبہرترہ (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہہک يم ےنروسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس وک ی‬ ‫فرامےتوہےئانسہک ب ب‬ ‫حااقمیہکاجےئوتمتامنزیکرطفدوڑےتوہےئہنآؤ ‪ ،‬ہکلوکسنےکاسھتےتلچوہےئآؤ ‪،‬رھپامنزاکوج‬ ‫ہصحلماجےئ ‪،‬وهادارکواوروجہنلمےکس ‪،‬اےسدعبںیموپرارکول۔‬

‫فصدنبیبکیکاجےئ؟‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یوة ف ال تَُو وَّ ح ت تَ َرْوِ ‪.‬‬ ‫ت َّب ی‬ ‫یم ْ‬ ‫ع ن أِب قَتَ َادةَ ق ال ق ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إ َّ أق َ‬ ‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتاوباتقده(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاهللعلی ہوملسےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حامنزےکيلااقمیہکاجےئ ‪،‬وت‬ ‫مت ک‬ ‫ُکرےہنوہارکو ‪،‬ياںیہک بهجمدكيول۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یوة ف ال تَُو وَّ ح ت تَ َرْوِ ‪.‬‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أَِِب قَتَ َاد َة قَ َ‬ ‫ت َّب ی‬ ‫یم ْ‬ ‫ال َرس ول َّلل َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إ َّ أق َ‬ ‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحتاوباتقده(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حامنزےکيلااقمیہکاجےئ ‪،‬وت‬ ‫مت ک‬ ‫ُکرےہنوہارکو ‪،‬ياںیہک بهجمدكيول۔‬

‫وخانیتیکفصںیممکازمکدعتاد‬

‫ِ‬ ‫ي أَ ین ج یدتَه یَی َك ةَ دع ت رس َ ِ‬ ‫س ب ن ابِ ر‬ ‫ِ ر‬ ‫ی َِ َْ​ْته ب ه فَأَ َإ َُ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ بطَ َْ اَ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ع ن أَسَ ِ َ‬ ‫ْ َ​َ ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ض ْ ته ِ​ِبَ راء‬ ‫س فََِ َ‬ ‫س فَُ ْم ت إق َحص ری بِ ا ق د ْ‬ ‫ِه ثی قال قو وَّ فَ َ‬ ‫ی لُ بَك َْ ق ال أَسَ ٌ‬ ‫َّس َوید ن ط ول ا ب ِّ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یى بِ ا رس ول َّبی ِه‬ ‫یَ َوَرَّءَه َوَّبْ َْ وز ن َوَرَّئَِ ا فَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َو َ‬ ‫فَ َُ َاَ رسول َّبیه َ‬ ‫ی َف ْفت أس ا َوَّبْیَت َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه و َسیَ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ف‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)212‬‬ ‫صَر َ‬ ‫ْی ثی َّسْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ​َ‬

‫رضحتاسننبامک(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکانیکیاینملی كہےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملس‬

‫آويمںیھمتامنزڑپاھ ٔوں۔اسن(ریضاہللہنع)ےناہک‬ ‫ےکيل ا‬ ‫اھکیایتركااورآپوکدوعتدی ‪،‬آپےناھکےنےکدعبفرامیا‪ٔ :‬‬

‫ہک ںیم ےن اےنپ رھگ ےس ای وبریا ااھٹیا وج رثکت اامعتسل ےس اکال وہ ایگ اھت ‪ ،‬ںیم ےن اس رپ یاین ڑھچاک ‪ ،‬رھپ روسل اہلل یلص اہلل ہیلع‬ ‫ک‬ ‫اکنریمضہ) آپےکےھچیپفصیبادنھ‬ ‫وملسامنزےکےیل(ایسوبرےیئرپ)ڑھکےوہےئ ‪ ،‬ںیماورایمیتی(آپےکالغماوبریمضہ ب ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رکڑھکےوہ ےئ ‪،‬اوروبڑیھوعرت(ملی كہ)مارےےھچیپڑھکیوہںیئ ‪،‬انچہچنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنںیمہدورتعکامنز‬ ‫ڑپاھیئاورپرآپواسپرھگرشتفیےل ےئ۔‬

‫ِ‬ ‫ي أَ ین ج یدتَه یَی َك ةَ دع ت رس َ ِ‬ ‫س ب ن ابِ ر‬ ‫ِ ر‬ ‫ی َِ َْ​ْته فَأَ َإ َُ ِ ِْ ه‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ بطَ َْ اَ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫عن أَسَ ِ َ‬ ‫ْ َ​َ ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِر‬ ‫ِ ِ‬ ‫ض ْ ته‬ ‫ییل َْ بَك َْ قَ َ‬ ‫ثی قَ َ‬ ‫س فََِ َ‬ ‫ال أَسَس بن َ ابي فَُ ْمت إق َحص ری بِ ا ق د ْ‬ ‫ال قو وَّ فَأ َ‬ ‫َّس َوید ن ط ول ا ب ِّ َ‬ ‫ِ ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یى بِ ا‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َو َ‬ ‫ِبَاء فَ َُ َاَ َعیَْی ه َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ی َف ْفت أس ا َوَّبْیَت یَ َوَرَّءَه َوَّبْ َْ وز ن َوَرَّئَِ ا فَ َ‬ ‫ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه و َسیَ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ف‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8311‬‬ ‫صَر َ‬ ‫ْی ثی َّسْ َ‬ ‫رسول َّبیه َ‬ ‫َ َ​َ‬

‫رضحتاسننبامک(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکانیکیاینملی كہےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملس‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫آو يم ںیھمت امنز ڑپاھ ٔوں۔ اسن نب امک (ریض اہلل‬ ‫ےک يل اھکیا ایتر كا اور آپ وک دوعت دی ‪،‬آپ ےن اھکےن ےک دعب فرامیا‪ٔ :‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ااھٹیوجرثکتاامعتسلےساکالوہایگاھت ‪،‬ںیمےناسرپیاینڑھچاک ‪،‬رھپروسلاہللیلص‬ ‫وبری ا‬ ‫ہنع)ےناہکہکںیمےن(اےنپرھگےس)ای ا‬ ‫ک‬ ‫اکنریمضہ)آپےکےھچیپ‬ ‫اہللہیلعوملس(امنزےکےیل) (ایسوبرےیئرپ)ڑھکےوہےئ ‪،‬ںیماورایمیتی(آپےکالغماوبریمضہ ب ا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫فصیبادنھرکڑھکےوہ ےئ ‪،‬اوروبڑیھوعرت( ملیكہ) مارےےھچیپڑھکیوہںیئ۔انچہچنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنںیمہ‬ ‫دورتعکامنزڑپاھیئاورپرآپواسپرھگرشتفیےل ےئ۔‬

‫ادایگیئامنزیکالضفںیہگج‬

‫قزع ة‪ ،‬وق زی اد ق ال ذْ ت أب ا س ِْ ر‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه‬ ‫ید ْ‬ ‫َّْل ْد ِر ی‬ ‫ع رض ْ َّلل َعِْ ه َُ لدل ب أ َْربَ ر َع ِن َّبِی ِ ل َ‬ ‫َ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یوَ​َ ِف یَ وَ ْ ِ‬ ‫ْی َّبْ ِفطْ ِر‬ ‫َو َسی َ​َ فَأ َْع َ ِّْ َِِ َوَسَ َُِِْ قال َ​َل ت َساف ْر َّبْ َم ْرأَة یَ ْوَ ْ​ْی إَل َ َْ َها َزْوج َها أو و َُْمَرَ وَل َ ْ‬ ‫ْ‬ ‫ی َالتَ ْ ِ‬ ‫ِ وَل ت َش ُّد‬ ‫ْی بَ ْ​ْ َد ُّ‬ ‫َو َِّْل ْ‬ ‫َّبص ِّْ ِع ح ت تَطْی َ َّب یش ْمس َوبَ ْ​ْ َد َّبْ َْ ْ‬ ‫ی َالةَ بَ ْ​ْ َد َ‬ ‫َض َ ى وَل َ‬ ‫ص ِر ح ت تَ ْغ ر َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫اج َد س ِ ِد ْ ِ‬ ‫صى َوَ ْس ِ ِدع‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8812‬‬ ‫َُّلَ​َرََّ َوَ ْس د َِّْلَقْ َ‬ ‫َّبلر َحال إَل إق ثَ​َالثَة َ َس َ ْ‬ ‫زیادےکآزادرکدهالغمفرہع(رہمحاهلل) ےنایبنایکہکںیمےنرضحتاوبدیعسخدریریضاہللہنعوکروسلاہلل‬

‫یلصاہللہیلعوملسےکوحاہلےساچردحںیثیایبنرکےتوہےئانسوجےھجمتہبدنسپآںیئاوراهچل گبن‪:‬آپ(یلصاهللعلی ہوملس)‬ ‫لض‬ ‫جی ‪،‬دوونںدنروزےہنرےھک‬ ‫وشہیایسکرحممےکریغبدودناکیھبرفسہنرکے ‪،‬دیعارطفلاوردیعا‬ ‫ےنفرامیاہکوعرتاےنپ ر‬ ‫خ‬ ‫اجںیئ ‪،‬حبصیکامنزےکدعبوسرجےکنک ليےیاوررصعیکامنزےکدعبوسرج ھب يےیوکیئلفنامنزہنڑپیھاجےئ ‪،‬اورنیتدجسموں‬ ‫كاجےئ‪:‬دجسمارحلام ‪،‬دجسماالیصقٰاورریمیدجسم( ینعدجسموبنی)۔‬ ‫ےکوسایسکدجسمےکےیلرفسہن ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ع ن أِب هری رَة ی ِّ ی ل بِ ِه َّبِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ َ​َل تش ُّد َّبلرح ال إَل إق ثَ​َالثَ ِة س ِ‬ ‫اج َد‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫َ ْ َ َْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫س ِ ِدع هذَّ و س ِ ِد ْ ِ‬ ‫صى‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2213‬‬ ‫َُّلَ​َرََّ َوَ ْس د َِّْلَقْ َ‬ ‫َ​َ ْ‬ ‫َْ‬

‫رضحت اوبہرترہ (ریض اہلل ہنع) ےس رموفع روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا (زیاده باجر و وثاب یک اخرط) نیت‬

‫دجسموںےکوسایسکدجسمیکرطفرفسہنایکاجےئ‪ :‬ریمیہیدجسم ‪،‬دجسمارحلاماوردجسماالیصقٰ۔‬

‫عن أِب هریْرَة رضْ َّلل عِه أَ ین َّبِ ییى َّلل َعیَْی ِه وسیَ قال ی َالةٌ ِف س ِ ِدع ه ذَّ َخْی ر ن أَبْ ِ‬ ‫ف‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ٌ‬ ‫َْ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫رِ‬ ‫َُّلَ​َر َ​ََّ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8812‬‬ ‫یما ِس َوَّه إَل َّبْ َم ْس ِ َد ْ‬ ‫َ‬ ‫ی َالة ف َ‬ ‫ےس) دجسمرحامےکوسایبایق ب ب‬ ‫اسمخديمہرارامنزوںےسرتہبےہ۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اجووثابےکاابتعر‬ ‫رضحتاوبہرترهریضاهللہنعےسروایےہہکیبنیلصاهللعلی ہوملسےنفرامیا‪:‬مریاسدجسميمامنز( ب ر‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫دجسموبنیںیمامنزیکفضیلت‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ​ِ‬ ‫ف ی َالةر‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی َالةٌ ِف َ ْس دع ه ذَّ أَفْ َ‬ ‫ض ُ ن أَبْ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ق ال َ‬ ‫عن أِب هَریْ َرَة یَِّْ یل به َّبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫َُّلَ​َر َ​ََّ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2223‬‬ ‫یما ِس َوَّه إَل َّبْ َم ْس ِ َد ْ‬ ‫فَ‬ ‫رضحت اوبہرترہ (ریض اہلل ہنع) ےس رموفع روای ےہ ہک آپ ےن فرامیا‪:‬مری اس دجسم يم امنز ( باجر و وثاب ےک اابتعر‬

‫ےس)دجسمرحامےکوسایبایق ب ب‬ ‫اسمخديمہرارامنزوںےسرتہبےہ۔‬

‫دجسموبنیاوردجسمرحامںیمامنزڑپےنھیکفضیلت‬

‫ف رِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع ن ج ابِ ر أَ ین رس َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫یم ا‬ ‫ی َالةٌ ِف َ ْس دع أَفْ َ‬ ‫ض ُ ن أَبْ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ق ال َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ی َالة ف َ‬ ‫َ‬ ‫ف رِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫یم ا ِس َوَّه‪َّ( .‬ب ن اج ه‪،‬‬ ‫ی َالةٌ ِف َّبْ َم ْس ِ ِد ْ‬ ‫ِس َوَّه إَل َّبْ َم ْس ِ َد ْ‬ ‫َُّلَ َرََِّ أَفْ َ‬ ‫ض ُ ن ائَة أَبْ َ‬ ‫َُّلَ َر َ​ََّ َو َ‬ ‫ی َالة ف َ‬

‫رقَ ‪)8322‬‬

‫رامیہکمریاسدجسميمامنز( باجرےکاابتعر‬ ‫اجت(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاہللہیلعوملسےنف ا‬ ‫رضحت ب ر‬ ‫اسمخديمامنزڑپتهےسایہرارگاالضفےہ ‪،‬وساےئدجسمرحامےک ‪،‬اوردجسمرحاميمامنزڑپهی اااسےکوسا ب‬ ‫ےس)دورسی ب‬ ‫اسمخد‬ ‫يمایالھکامنزيڑپتهےسالضفےہ۔‬

‫ب‬ ‫اسمخدكفضیلت‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ب َّبْ ِِّ َال ِد إق َّبی ِه س ِ‬ ‫ِ‬ ‫عن أِب هری رَة أَ ین رس َ ِ‬ ‫اجد َها َوأَبْغَ ض َّبْ ِِّ َال ِد‬ ‫َح ُّ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َس ی َ​َ ق ال أ َ‬ ‫ََْ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫َس َوَّق َها‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8201‬‬ ‫إق َّبیه أ ْ‬ ‫رضحتاوبہرتره(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسےنفرامیا‪ :‬اهللےکتردی ب‬ ‫اسمخددنسپیدهتري‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫جبگ‬ ‫ہبناوریبازاریادنسپیدہتريںیہگجںیہ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫یباامجعامنزیکفضیلت‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّجم ِ‬ ‫ض ْیف عی ى‬ ‫َع ْن أَِِب هَریْ َرةَ یَُ ول قَ َ‬ ‫اع ة ت َ‬ ‫ی َالة َّبیرج ُِ ِ​ِف َْ َ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ​ِ ِ ِ‬ ‫َح َس َن َّبْوض وءَ ثی َخ َر َج إق‬ ‫ي أَسی ه إ َّ تَ َو ی‬ ‫ین ِض ْ​ْفا َو َب َ‬ ‫ض أَ فَأ ْ‬ ‫َ‬ ‫ی َالته ِف بَْیت ه وِف س وقه مس ة َوع ْش ِر َ‬ ‫ِ‬ ‫ت ب ه ا َد َر َج ةٌ َوح ی‬ ‫َ عِ ه ا َخ ِطیَ ةٌ ف إ َّ ی یى َ‬ ‫َّبْ َم ْس ِ ِد َ​َل ُیْ ِرج ه إَل َّب ی‬ ‫ص یوة َ َُیْ َ َخطْ َوة إَل رف َْ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ی َالةر ا‬ ‫ی لُ عیی ه َّبیه َ َّْرََّْ ه وَل یَ َزَّل أح دإَ ِف َ‬ ‫ص یاله َّبیه َ َ‬ ‫ص یلْ عیی ه ا َد َ​ََّ ِف َ‬ ‫تَ َزْل َّبْ َم َالئ َك ة ت َ‬ ‫صیوةَ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)232‬‬ ‫َّسْتَ َ​َر َّب ی‬

‫اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬آدیماکامجعےکاسھتامنزڑپهی اارھگ‬ ‫ںیم اییبازارںیم(ا کیلے)امنزڑپےنھےسسیچپگارتہبےہ ‪،‬اِسیکوہجہیےہہک ب ب‬ ‫حایصخشووضےکامتمآدابوکوحلمظرھکرکایھچ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اجیےہ(اوروساامنزےکاساکوکیئدورساارادہںیہنوہیا)وتاسےکہردقمرپای‬ ‫رکیےہ ‪،‬رھپرصفامنزیہیکاخرطدجسموک ا‬ ‫رطحووض ا‬ ‫ک‬ ‫درہج بتراتھاور ای گاہ اعمفایک اجیا ےہاور ب ب‬ ‫راتداعںیئرکےت‬ ‫اجیےہوتفرےتشاسوقیاسےکےیل بت ب ر‬ ‫ح وه امنز ےس افرغ وہ ا‬ ‫رےتہںیہ ب ب‬ ‫حیوہاےنپےلصمرپاھٹیبراتہےہ ‪(،‬وهاینپداعيمےتہکںیہہک)اےاہلل ‪،‬اسرپاینپرںیتمحیازلفرام ‪،‬اےاہلل ‪،‬اسرپرمح‬ ‫رک ‪،‬اورامنزےسےلہپ ب ب‬ ‫حیمتامنزیکامجعاکااظتنررکےتوہوتوگیامتامنزیہںیموغشملوہےتوہ۔‬

‫‪)228‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ص یوةِ أَبْ َْ ده َْ فَأَبْ َْ ده َْ‬ ‫َج رَّ ِف َّب ی‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أ َْع َ َ َّبِ اس أ ْ‬ ‫وس ى ق ال ق ال َّبِ َ‬ ‫ع ن أِب َ‬ ‫ص یلیَ َها ِْ‬ ‫ص یلْ ثی یََِ اَ‪( .‬ط ارى‪ ،‬رق َ‬ ‫ِمَْش ى َوَّبی ِذع یَِْتَ ِ ر َّب ی‬ ‫َّْل َ ِاَ أ َْع َ​َ أ ْ‬ ‫َج رَّ ن َّب ذع ی َ‬ ‫ص یوةَ ح ت ی َ‬ ‫رضحت اوبومیسٰ (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪:‬امنزںیم باجر ےک احلظ‬ ‫ک‬ ‫پوهوجاسےسن سببیاا ًمکدوریےسآےئ ‪،‬اور(دورسا) وه‬ ‫ےس ب ےس بترھرکوہصخشوہیاےہوجزیادہدورےس(دجسميم)آےئ ‪ ،‬ر‬ ‫ک‬ ‫اجںیم بترھرکےہوج‬ ‫رکیےہ ‪،‬یصخشاسےس ب ر‬ ‫صخشوجیباامجعامنزےکااظتنرںیماھٹیبراتہےہ ‪،‬ياںیہکوهااممےکاسھتامنزادا ا‬ ‫(امجعےسےلہپیہاکیلےامنز) ڑپھرکوساجےئ۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یوةِ أَبْ َْ ده َْ‬ ‫َج رَّ ِف َّب ی‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إِ ین أ َْع َ َ​َ َّبِ اس أ ْ‬ ‫وس ى ق ال ق ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫ع ن أِب َ‬ ‫صیلیَ َها ِْ‬ ‫ص یل َیها ثی یََِ اَ‪.‬‬ ‫إِبَْی َها ِمَْشى فَأَبْ َْده َْ َوَّبی ِذع یَِْتَ ِ ر َّب ی‬ ‫َّْل َ ِاَ أ َْع َ​َ أ ْ‬ ‫َج رَّ ن َّب ذع ی َ‬ ‫صیوةَ حت ی َ‬ ‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8282‬‬

‫رضحت اوبومیسٰ (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪:‬امنزںیم باجر ےک احلظ‬ ‫ک‬ ‫آےئ ‪،‬پوهوجاسےسن سببیاا ًمکدوریےسآےئ ‪،‬اور(دورسا)وهصخش‬ ‫ر‬ ‫وہیےہ ‪،‬وجزیادہدورےسدجسميم‬ ‫ےس ب ےس بترھرکوہصخش ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ک‬ ‫وج یباامجع امنز ےک ااظتنر ںیم اھٹیب راتہ ےہ ‪ ،‬ياں ی ہک وه اامم ےک اسھت امنز ادا رکیا ےہ ‪،‬ی صخش اس ےس باجر ںیم بترھ رک ےہ وج‬ ‫(امجعےسےلہپیہاکیلےامنز) ڑپھرکوساجےئ۔‬

‫یباامجعامنزےکےیلدورےسآےنیکفضیلت‬

‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ن‬ ‫َع ْن َج اب ِر ب ِن عِّ د َّبی ه ق ال إاس ت دیَارسَ ا سَائیَ ة ع ن َّبْ َم ْس د فَأ َ​َرْدسَ ا أَ ْن سَِِّی َ ب یوتََِ ا فََِ ُْ َِر َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فُ ال إِ ین بَك َْ بِك لُ َخطْ َوةر َد َر َج ة‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫َّبْ َم ْس د فََِ َهاسَ ا رس ول َّبی ه َ‬

‫‪)8281‬‬

‫ب‬ ‫اجتنبدبعاهلل(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکمارےهگردجسمےسدورهت ‪،‬وتمہےنارادهكاہکمہاےنپهگروںوکي‬ ‫رضحت ب ر‬ ‫ت‬ ‫دياوردجسمےس رف ب‬ ‫دیاورفرامیاہک م ھاارےيلوتہردقمرپ‬ ‫یهگرےليل ‪،‬وتروسلاہللیلصاهللعلی ہوملسےنمہاسےسروک ا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ایدرہجےہ۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8281‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ت َّبِِّْ َُاَ حو َل َّبْمس ِ ِد فَأَر َ​َّد ب ِ و س یِمةَ أَ ْن ی ِْتَ ُِی وَّ إق ق ر ِ‬ ‫ِ َّبْ َم ْس ِ ِد‬ ‫عن َجابِ ِر بن عِّد َّبیه قال َخیَ ْ‬ ‫َ َ َ َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َْ َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫فَِّ یَ َل ب ي رس َ ِ‬ ‫ِ َّبْ َم ْس ِ ِد‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فُ ال ل َ إس ه بَیَغَ ِ أَسیك َْ ت ِری دو َن أَ ْن تَِْتَُی وَّ ق ْر َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ق ابوَّ سْ َ ی ا رس َ ِ‬ ‫ب َثَارإ َْ‪.‬‬ ‫ب َثَارإ َْ دیَ َارإ َْ تكْتَ ْ‬ ‫ول َّبی ه ق د أ َ​َرْدسَا ب ي فُ ال ی ا بَ ِ َس ی َمةَ دیَ َارإ َْ تكْتَ ْ‬ ‫َ‬

‫اجت نب دبعاہلل( ریض اہلل ہنع) فرامےت ںیہ ہک دجسم ےک رگد ھچک ںیہگج اخیل وہںیئ وت ونب ہملس ےن ارادہایک ہک وهدجسم ےک‬ ‫رضحت ب ر‬ ‫ت‬ ‫رف ب‬ ‫یلقتنموہاجںیئ ‪،‬ہییباتروسلاہللیلصاہللہیلعوملسییچنہپ ‪،‬وتآپےنانےسفرامیا‪ :‬ےھجم م ھااریہییباتیچنہپےہہکمتدجسم‬ ‫وہیاچےتہوہ ‪،‬اوھنںےنرعضایک‪ :‬یجاہں ‪،‬اےاہللےکروسل ‪،‬مہےنہیارادہایکےہ ‪ ،‬ب‬ ‫ےک رف ب‬ ‫یروسلاہلل(یلصاہللہیلع‬ ‫یلقتنم ا‬ ‫ث‬ ‫وملس)ےنفرامیا‪:‬اےونبہملس ‪ ،‬اےنپاهبرھگوںںیمروہ ‪،‬تم‬ ‫ھاارےدقومںےکنایاتےھکلاجےتںیہ ‪،‬اےنپاهبرھگوںںیم‬ ‫ت‬ ‫ث‬ ‫روہ ‪ ،‬مھاارےدقومںےکنایاتےھکلاجےتںیہ۔‬

‫ۃیحتادجسملےکونالفیکیادیک‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع ن أِب قَتَ ادةَ َّب یس یَ ِمْ أَ ین رس َ ِ‬ ‫َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ق ال إ َّ دخ ُ أح دإَ َّبْ َم ْس َد فَ ْییَ ْرَإ ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ل َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫س‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)333‬‬ ‫َرْإ َْتَ ْ​ْی قُِّ أَ ْن َُْیی َ‬

‫رضحتاوباتقدهیملس(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حمتيمےسوکیئدجسميم‬ ‫يک‬ ‫تب‬ ‫کع‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫ي‬ ‫دالخوہوتاےساچہہکوه ب ےےسےلہپدور نادارکے۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫عن أَِِب قَتَاد َة أَ ین رس َ ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه و َس یَ ق ال إ َّ َد َخ ُ أَح دإَ َّبْمس ِ َد فَ ْییَ رَإ ْ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ْی قِّ ُ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫ْ َْ‬ ‫َْ ْ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫س ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8223‬‬ ‫أَ ْن َُْیی َ‬

‫رضحتاوباتقده(یملسریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حمتيمےسوکیئدجسميم‬ ‫يک‬ ‫تب‬ ‫کع‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫ي‬ ‫دالخوہوتاےساچہہکوه ب ےےسےلہپدور نادارکے۔‬

‫وہی‬ ‫دجسمںیموعتذڑپھرکدالخ ا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت ع ن عِّ د َّبی ِه ب ن َع ْم ِرو‬ ‫عن َحْی َوةَ ب ن ش َریْ رع ق ال بَُی ت ع َُِّْ ةَ ب ن ْس ی رَ فُی ت ب ه بَیَغَ ِ أَسی َ‬ ‫ي ح لدثْ َ‬ ‫ب ن َّبْ َْ ا ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ أَسیه إ ان إ َّ دخ ُ َّبْ َم ْس ِ َد ق ال أَع و بِابی ِه َّبْ َْ ِ ی َِ َوبَِو ْج ِه ِه‬ ‫ص ع ن َّبِ َ‬ ‫َّبْ َك ِرِ وس ْیطَاسِ​ِه َّبْ َُ ِد ِ ن َّبشییطَ ِ‬ ‫ُ ِ ل َس ائَِر َّبْیَ ْوَِ‪.‬‬ ‫ان َّبیرِجی َِ ‪ ...‬قال فإ َّ ق ال ب ي ق ال َّب یش ْیطَان ح ِف َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫(َّبودَّود‪ ،‬رقَ ‪)322‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتویحہ نب رشحی ےس روایےہہکںیمہبقعنبملسمےسالم ‪ ،‬ںیمےنانےسوپاھچہکےھجمولعمموہاےہہکآپےسیسک‬ ‫ث‬ ‫ےن دبعاہلل نب رمعو نب ااعلص (ریض اہلل ہنع) ےک وحاہل ےس یبن یلص اہلل ہیلع وملس یک ہی دحی ایبن یک ےہ ہک آپ ب ب‬ ‫ح دجسم ںیم‬ ‫رشتفیےلاجےتوتفرامےتےھتہکيمرمدوداطیشنےساساہللیکانپہبلطرکیاوہںوج بتررگو بترترےہ ‪،‬سجیکذاترکمیاور‬ ‫ےیلوفحمظوہایگ۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫سجیکدقرتدقمیےہ۔‪...‬ہبقعےناہکہک ب ب‬ ‫حوکیئصخشہیاملکتاتہکےہوتاطیشناتہکےہہکابہیریمےرشےسامتمدنےک‬

‫دجسمںیمداےلخیکداع‬

‫عن أِب أ َسْی رد قال قال رسول َّبی ِه َی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إ َّ دخ ُ أح دإَ َّبْ َم ْس ِ َد فَ ْییَ ُ ُْ َّبیه َ‬ ‫َّفْ تع ل أَب وَِّ ر َّْتِي وإ َّ خرج فَ ْیی ُ​ُ َّبیهَ إ أَسأَبي ن فَ ْ ِ‬ ‫ي‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8220‬‬ ‫ضی َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َ ْ َْ َ َ َ َ‬ ‫َ​َ َ َ ْ‬ ‫رضحتاوبا َُسد(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حمتيمےسوکیئدجسميمدالخوہ‬

‫وتاےساچہہکوهےہک‪:‬اےاهلل ‪،‬مرےيلاینپرک تےکدروازےهكلدے ‪،‬اور ب ب‬ ‫حوهےلکنوتےہک‪:‬اےاهلل ‪،‬يمھجتےسترا‬ ‫لضفام اتگوہں۔‬

‫دجسۂوہس‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه و َس یَ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ْی ن‬ ‫ع ن عِّ د َّبی ه ب ن ِبَْی َِ ةَ رض ْ َّلل عِ ه أَسیه ق ال ی یى بِ ا رس ول َّبی ه َ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض َّب ی ِ‬ ‫بَ ْ​ْ ِ‬ ‫یس یِی َِ‬ ‫س فَ َُ َاَ َّبِ اس ْ ه فیم ا قَ َ‬ ‫ضى َ‬ ‫یمه َإِّی َر قِّ ُ َّبت ْ‬ ‫ی َالتَه َوسَ َْرسَا تَ ْس ی َ‬ ‫ص یَ َوَّأ ثی ق اَ فی َ َُْیی ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫س ثی َسی َ​َ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8003‬‬ ‫فَ َس َ َد َس ْ َدتَ ْ​ْی وهو َجاب ٌ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحتدبعاہللنب بتحبی‬

‫ہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیسک(اچررتعک‬

‫دعقہ جدش ےک ریغب) ڑھکے وہ ےئ ‪ ،‬الہپ دعقہ ںیہن ایک ‪ ،‬انچہچن ولگ یھب آپ ےک اسھت‬ ‫وایل)امنز یک دو رتعک ڑپاھےن ےک دعب ( ٔ‬

‫ڑھکےوہ ےئ ‪ ،‬ب ب‬ ‫حآپامنزوپریرکےکچوتمہالسمریھپےناکااظتنررکےنےگل ‪،‬نکیلآپےنالسمےسےلہپ’أَلل أَ ْکَِّ ر‘اہکاورےھٹیب‬ ‫ےھٹیبدودجسےےیکاوررھپالسمریھپا۔‬

‫عن عِّ د َّبی ِه ب ن ِبی َِ ةَ رض ْ َّلل عِ ه أَسیه ق ال إِ ین رس َ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه و َس یَ ق اَ ن َّثَِْتَ ْ ِ‬ ‫ْی ن‬ ‫َْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫ُّ ِ ِ‬ ‫ی َالتَه َس َ َد َس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ْی ثی َسی َ​َ بَ ْ​ْ َد بي‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8002‬‬ ‫س بَْی َِ ه َما فیما قَ َ‬ ‫ضى َ‬ ‫َّب ْهر َ َُْیی ْ‬

‫بت‬

‫دبعاہللنب حبی ہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسظہرامنزیکدورتعکڑپاھےنےک‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫پب ب‬ ‫ح آپ امنز وپری رک ےکچ وت آپ ےن (السم ےس ےلہپ)دو دجسےےیک اوررھپ اس ےک دعب‬ ‫دعقہ ُاویلٰ ےک ریغبڑھکے وہ ےئ ‪ ،‬ر‬ ‫دعب ٔ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫السمریھپا۔‬

‫بت‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ص یَو ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه و َس یَ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ْی ن بَ ْ​ْ ِ‬ ‫َّأ ثی‬ ‫عن عِّ د َّبی ه ب ن ِبَْی َِ ةَ ق ال ی یى بِ ا رس ول َّبی ه َ‬ ‫ض َّب ی َ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫س قِّ ُ‬ ‫س فَ َُ َاَ َّبِاس ْه فیم ا قَ َ‬ ‫ضى َ‬ ‫ی َالتَه َوسَ َْرسَا تَ ْس ی َ‬ ‫یمه َإِّی َر فَ َس َ َد َس ْ َدتَ ْ​ْی وه و َج اب ٌ‬ ‫قاَ فیَ َُْیی ْ‬ ‫یسیِی َِ ثی َسی َ​َ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8021‬‬ ‫َّبت ْ‬

‫دبعاہللنب حبی ہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیسک(اچررتعکوایل)امنزیکدو‬ ‫رتعکڑپاھےنےکدعبڑھکےوہ ےئ ‪،‬نعي یالہپدعقہںیہنایک ‪،‬وتولگیھبآپےکاسھتڑھکےوہ ےئ ‪ ،‬ب ب‬ ‫حآپامنزوپریرکےکچ‬ ‫پالسمےسےلہپےھٹیبےھٹیبدودجسےےیکاوررھپالسم‬ ‫اورمہآپےکالسمریھپےناکااظتنررکےنےگل ‪،‬وتآپےن’أَلل أَ ْکَِّ ر‘اہکاور ر‬ ‫ریھپا۔‬

‫ع ن عِّ ِد َّبی ِه ی یى َّبِی ِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ‪ ---‬فیم ا س یَ قِی ُ ب ه ی ا رس َ ِ‬ ‫ل ِف‬ ‫َح َد َ‬ ‫ل َ‬ ‫َ‬ ‫ول َّبی ه أ َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َّب ی ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َّس تَ َُُِّْ َّبْ ُِِّْ یَ ةَ و َس َ َد َس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ْی ثی َس ی َ​َ‬ ‫ی یْی َ‬ ‫ص یوة َش ْ​ْءٌ ق ال و ا َ​َّ َ ق ابوَّ َ‬ ‫َ‬ ‫ت َإ َذَّ َوَإ َذَّ فَثَ َ ر ْجیَْی ه َو ْ َ‬ ‫ص یوةِ َش ْ​ْءٌ بََِِّیأْتك َْ بِ ِه َوبَ ِك ْن إق ا أس ا بَ َش ٌر ِ ثْ یك َْ أَسْ َس ى‬ ‫ل ِف َّب ی‬ ‫فیم ا أَقْ َِّ َُ َعیَْی َِ ا بَِو ْج ِه ِه ق ال إس ه ب و َح َد َ‬ ‫إم ا تَِْ َس ْو َن ف إ َّ سَ ِس یت فَ َذ لإروِ وإ َّ َش ی‬ ‫َِّ فَ ْیی تِ یَ عیی ه ثی بِی َس یل َْ ثی‬ ‫ی َالتِ​ِه فَ ْییَتَ َ یر َّب ی‬ ‫ي أح دإَ ِف َ‬ ‫ص َو َ‬ ‫یَس د َس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ْی‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)328‬‬ ‫ْ‬

‫رضحت دبعاہلل( نب وعسمد ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن امنز ڑپاھیئ‪ ...‬رھپ‬

‫ب ب‬ ‫حآپےنالسمریھپا ‪،‬وتآپےساہکایگہک ایروسلاہلل ‪،‬ایکامنزںیموکیئاینمکحآیاےہ؟آپےنفرامیا‪ :‬ایکیباتےہ؟ولوگںےناہک‪:‬‬ ‫آپ ےن اینت رںیتعک ڑپاھیئ ںیہ ‪ ،‬ہی نس رک آپ ےن اےنپ یاؤں ومڑے ‪ ،‬ہلبق رو وہےئ ‪ ،‬دو دجسے ےیک اور پر السم ریھپا ‪،‬رھپ ماری‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ت‬ ‫وہیوتںیمرضورںیھمتےلہپیہاتبداتی ‪،‬نکیلںیموت م ھاارےیہاسیجآدیم‬ ‫رطفوتمہجوہےئاورفرامیاہکارگامنزںیموکیئاینمکحیازل ا‬ ‫وہں ‪،‬سجرطحمتوھبےتلوہ ‪،‬ںیمیھبوھبلاجیاوہں ‪،‬اسےیل ب ب‬ ‫دیرکو ‪،‬اورارگیسکوکاینپامنزںیم‬ ‫حںیموھبلاجؤںوتمتےھجمیاددال ا‬ ‫کع‬ ‫کشوہاجےئوتوهاسوقکیھٹوسچرکادنازهرکے(ہکینتکر ی بنڑپىهہ)اوراُیسےکاطمقباینپامنزوپریرکے ‪،‬رھپالسم‬ ‫ریھپرکدودجسےرکےل۔‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َّب ُّ ْه َر مَْس ا فَ َُ ابوَّ أَ ِزی َد ِف َّب ی‬ ‫ص یوةِ ق ال و ا َ​َّ َ‬ ‫ع ن عِّ د َّبی ه ق ال ی یى َّبِ َ‬ ‫ت مَْسا فَثَ َ ِر ْجیَْی ِه و َس َ َد َس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ْی‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)323‬‬ ‫ییْی َ‬ ‫قابوَّ َ‬ ‫َ‬

‫رضحت دبعاہلل(ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن ای رمہبت رہظیک امنز يم یاچن‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ڑپهایئہ ‪،‬وتآپےناےنپیاؤںومڑےاوردودجسےےیک۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رتعک ڑپاھ دي ‪ ،‬ولوگں ےناہک ہک كا امنز يم ااضہف وہ گاےہ؟آپےنوپچا‪:‬كایباتےہ؟ولوگںےناہکہکآپےنیاچنراعکت‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫عن ع ِ‬ ‫ِّد َّبی ِه ییى رسول َّبی ِه ییى َّلل عیَی ِه وس یَ ‪ ---‬فیم ا س یَ قِی ُ ب ه ی ا رس َ ِ‬ ‫ل ِف‬ ‫َح َد َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ول َّبی ه أ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َّب ی ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َّس تَ َُُِّْ َّبْ ُِِّْ یَ ةَ فَس َ َد َس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ْی ثی‬ ‫ی یْی َ‬ ‫ص یوة َش ْ​ْءٌ ق ال و ا َ​َّ َ ق ابوَّ َ‬ ‫َ‬ ‫ت َإ َذَّ َوَإ َذَّ ق ال فَثَ َ ر ْجیَْی ه َو ْ َ‬ ‫ص یوةِ َش ْ​ْءٌ أَسَِّْ أْتك َْ بِ ِه َوبَ ِك ْن إق ا أس ا بَ َش ٌر أَسْ َس ى إم ا‬ ‫ل ِف َّب ی‬ ‫َسی َ​َ ثی أَقْ َِّ َُ َعیَْی َِا بَِو ْج ِه ِه فُال إسه بو َح َد َ‬ ‫َِّ فَ ْیی تِ یَ عیی ه ثی بِیَ ْس ْد‬ ‫تَِْ َس ْو َن ف إ َّ سَ ِس یت فَ َذ لإروِ وإ َّ َش ی‬ ‫ی َالتِ​ِه فَ ْییَتَ َ یر َّب ی‬ ‫ي أح دإَ ِف َ‬ ‫ص َو َ‬

‫َس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ْی‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8023‬‬

‫پب ب‬ ‫حآپےنالسمریھپاوت‬ ‫رضحتدبعاہلل( ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنامنزڑپاھیئ‪ ...‬ر‬

‫آپےسرعضایکایگہک ایروسلاہلل ‪،‬ایکامنزںیموکیئاینمکحیازلوہاےہ؟آپےنوپچاہکایکیباتےہ؟ولوگںےنرعضایکہکآپ‬ ‫کع‬ ‫ےناینتاینتر ی بنڑپاھیئہ ‪،‬دبعاہللےتہکںیہہکآپےناےنپیاؤںومڑےاورہلبقرووہرکدودجسےےیک ‪،‬رھپالسمریھپا۔رھپ‬ ‫ت‬ ‫وہیوتںیمںیھمتاتبداتی ‪،‬نکیلیباتیےہہکںیم م ھاارییہ‬ ‫ماریرطفرخرکےکفرامیاہکارگامنزےکیبارےںیموکیئاینمکحیازل ا‬ ‫دیرکو۔ ب ب‬ ‫ل دا ب ب‬ ‫حمت‬ ‫اجیرکوںوتےھجمیاددال ا‬ ‫ ‪،‬حيموھبل ا‬ ‫رطحاکانانوہں ‪،‬ںیمیھبوھبلاتکوہں ‪،‬سجرطحمتوھبلاجےتوہ ‪ٰ ،‬‬ ‫کع‬ ‫ںیمیسکوکاینپامنزںیمکشوہوتوهوخبوغررکےکدر ادنازهرکے(ہکینتکر ی بنڑپىهہ) اوراسےکاطمقباینپامنز‬ ‫وپریرکے ‪،‬رھپدودجسےرکےاورالسمریھپدے۔‬

‫ِ‬ ‫ص یوةِ ق ال‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ی یى َّب ُّ ْه َر مَْس ا فیم ا َس ی َ​َ قِی َُ ب ه أَ ِزی َد ِف َّب ی‬ ‫عن عِّد َّبیه أَ ین َّبِ َ‬

‫ت مَْسا فَس َ َد َس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ْی‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8018‬‬ ‫ییْی َ‬ ‫و ا َ​َّ َ قابوَّ َ‬ ‫َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحت دبعاہلل(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکیبن یلصاہللہیلعوملسےنایرمہبترہظیکامنزيمیاچن‬ ‫ت‬ ‫پب ب‬ ‫وپچ‪:‬كایباتےہ؟ولوگںےن‬ ‫حآپےنالسم ھيرراوتآپےساہکگاہکكاامنزيمااضہفوہگاےہ؟آپےن ا‬ ‫رتعکڑپاھدي ‪ ،‬ر‬ ‫اہکہکآپےنیاچنراعکتڑپهایئہ ‪،‬وتآپےندودجسےےیک۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ال ُمَ یم ٌد‬ ‫ی َال َْ َّبْ َْ ِش لْ قَ َ‬ ‫َع ْن أَِِب هَریْ َرةَ َر ِض َْ َّلل َعِْ ه قَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إِ ْح َدى َ‬ ‫ی یى َّبِی ِ ُّ َ‬ ‫ال َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ر‬ ‫صر رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ض َ یَ َده عییه ا َوفِ ی ِه َْ أب و بَ ْك ر‬ ‫ْی ثی َس ی َ​َ ثی ق اَ إق َخ َش َِّة ِف َُ دِیَ َّبْ َم ْس د فَ َو َ‬ ‫َوأَ ْإثَر َ ل َّبْ َْ ْ َ َ‬ ‫أ َّب ی‬ ‫َوع َم ر رض ْ َّلل عِهم ا فَ َهابَا أَ ْن ی َكیل َم اه َو َخ َر َج َس َر َعان َّبِ اس فَ َُ ابوَّ أَقَص َر ْ‬ ‫ص یوة َوَرج ٌُ یَ ْدعوه َّبِی ِ ُّ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ َ​َّ َّبْی َدی ِن فَ َُ َ ِ‬ ‫یت‬ ‫ص ْر قَ َ‬ ‫یت أ َْ​َ قَص َر ْ‬ ‫ال بَیَ ى قَ ْد سَس َ‬ ‫ال أَسَس َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ ْ‬ ‫س وَ ت ُْ َ‬ ‫َ‬ ‫أ فُ ال َ أَسْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یى رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ض َ َرأْ َس ه فَ َكِّی َر‬ ‫ْی ثی َس ی َ​َ ثی َإِّی َر فَ َس َ َد ثْ َُ س وده أو أَطْ َو َل ثی َرفَ َ َرأْ َس ه فَ َكِّی َر ثی َو َ‬ ‫فَ َ َ‬ ‫فَس َد ِ ثُْ س ِ‬ ‫ودهِ أو أَطْ َو َل ثی َرفَ َ َرأْ َسه َوَإِّی َر‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8001‬‬ ‫َ​َ َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت اوبہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن رسیتے رہپ یک دو امنزوں (رہظ ای‬

‫رصع)ںیمےسوکیئامنزڑپاھیئ ‪،‬دمحمےتہکںیہہکریما ب‬ ‫اغلنامنہیےہہکوہرصعیہیکامنزیھت ‪،‬اِسںیمآپےنرصفدویہرتعکرپ‬ ‫السم ریھپ دیا ‪ ،‬رھپ آپ ای درح ےک ےنت ےس وج دجسم یک ایلگ فص ںیم اھت ‪ ،‬کیٹ اگل رک ڑھکے وہ ےئ اور اانپ اہھت اس رپ رھک دیا ‪،‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫احرضنی ںیم اوبرکب اور رمع ریض اہلل امہنع یھب ےھت ‪،‬نکیل ام ںی یھب ھچک ےنہک یک تمہ ہن وہیئ۔ ضعب (دلج یباز مسق ےک) ولگ وج امنز‬ ‫ب‬ ‫اصح‬ ‫اہ اج ےکچ ےھت۔ ولوگں ےن وپچا ہک ایک امنز یک رںیتعک مک وہ یئگ ہ۔ ای‬ ‫ڑپےتھ یہ دجسم ےس ک ل اجےن ےک اعدی ےھت ‪ ،‬وہ یب ر‬ ‫حبي‬ ‫ھبنیبنیلصاہللہیلعوملسذوادیلنیےتہکےھت ‪،‬وہوبےل ‪،‬یاروسلاہلل‪:‬آپوھبل ےئہ ایامنزںیمیمکوہیئگےہ؟آپےنفرامیا‬ ‫‪:‬ہنںیموھبالوہںاورہنامنزیکرںیتعکمکوہیئہ ‪،‬ذوادیلنیوبےلہکںیہنآپوھبل ےئںیہ۔اسےکدعبآپےندوراعکتمرید‬ ‫ایک ‪،‬پ ب ب‬ ‫ااھٹیوترھپریبکتیہکاور‬ ‫حدجسہےسرس ا‬ ‫ر‬ ‫ڑپںیھ اورالسم ریھپا ‪ ،‬رھپریبکتیہک اورومعمل ےکاطمقب ایاسےسیھبلالیدجسہ‬ ‫دجسہںیم ےئ۔ہیدجسہیھبومعملیکرطحیااسےسلالیاھت۔اسےکدعبآپےنرسااھٹیااورریبکتیہک۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی َال َْ َّبْ َْ ِش لْ إِی ا َّب ُّ ْه َر َوإِی ا‬ ‫ی یى بَِ ا رس ول َّبی ه َ‬ ‫َع ْن أَِِب هَریْ َرَة یُ ول َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إِ ْح َدى َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ص ر فَس یَ ِف رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ض ِّا وِف َّبْ َُ ْوَِ أب و بَ ْك ر َوع َم َر‬ ‫اس تَ َِ َد إِبَْی َه ا ْغ َ‬ ‫ْی ثی أت ى ج ْذعا ِف قِّْ یَ ة َّبْ َم ْس د فَ ْ‬ ‫َّبْ َْ ْ َ َ َ َ‬ ‫ول َّبی ِه أَق ِ‬ ‫فَهابا أَ ْن ی تَ َكیما وخرج سرعان َّبِاس ق ِ‬ ‫ص یوة‬ ‫صیوة فَ َُ َاَ و َّبْیَ َدیْ ِن فُ ال ی ا َرس َ‬ ‫أ َّب ی‬ ‫أ َّب ی‬ ‫ص َر ْ‬ ‫صَر ْ‬ ‫َ َ َ َ َ َ​َ َ َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص لُ إَل‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ َاِیِ ا َوِشَاَل فَ َُ َ‬ ‫أ َْ​َ سَس َ‬ ‫ی َد َق َ ت َ‬ ‫ال َ ا یَُ ول و َّبْیَ َدیْ ِن قَابوَّ َ‬ ‫یت فََِ َ​َر َّبِ َ‬ ‫ص یى رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی وس یَ ثی َإِّی َر ثی َس َ َد ثی َإِّی َر فَ َرفَ َ ثی َإِّی َر َو َس َ َد ثی َإِّی َر َوَرفَ َ ‪ ---‬وس یَ‪.‬‬ ‫َرْإ َْتَ ْ​ْی فَ َ َ‬ ‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8011‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحتاوبہرترہریضاہلل ہنعےسروایےہ ‪،‬وهےتہکہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنںیمہرہظ ایرصعیکامنزڑپاھیئاوردو‬ ‫روتعکںےکدعبیہالسمریھپدیا ‪،‬رھپآپایڑکلییکرطفآےئوجدجسمںیمہلبقیکرطفیگلوہیئیھتاوراسرپکیٹاگلرکہصغیک‬ ‫ب‬ ‫احلںیمڑھکےوہ ےئ۔امجعںیماوبرکباوررمع(ریضاہللامہنع)یھبےھت ‪،‬ہیدوونںرضحاتهبآپےسیباترکےنےسھرے‬ ‫۔امنزڑپھرکدلجیک لاجےنواےلضعبولگہیےتہکوہےئک ل ےئہکامنزمکرکدییئگےہ۔ ب‬ ‫یذوادیلنیےنڑھکےوہرکرعض‬ ‫یک ہک اے اہلل ےک روسل ‪ ،‬ایکامنزمکرکدییئگےہ ایآپوھبل ےئںیہ؟یبنیلصاہللہیلعوملسےنداںیئاوریباںیئداھکیاورولوگںےس‬ ‫وپچا ہک ی ذوادیلنی ایک ہہک راہ ےہ؟ احصہب ےن رعض ایک ہک ہی چس اتہک ےہ ‪ ،‬آپ ےن رصف دو راعکت یہ ڑپاھیئ ںیہ ‪ ،‬رھپ آپ ےن دو‬ ‫راعکتاورڑپاھںیئاورالسمریھپا ‪،‬رھپریبکتیہک ‪،‬رھپدجسہایک ‪،‬رھپریبکتیہک ‪،‬رسااھٹیا ‪،‬رھپریبکتیہکاوردجسہایک ‪،‬رھپریبکتیہک ‪،‬رسااھٹیا‪...‬‬ ‫اورالسمریھپا۔‬

‫َس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ْی ثی َسی َ​َ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8012‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ل رَإْ ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی أَ ین رس َ ِ‬ ‫ع ن ِع ْم رَّ َن ب ن ح َ ر‬ ‫اأ ثی‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ی یى َّبْ َْ ْ‬ ‫ص َر فَ َس ی َ​َ ِف ثَ َال َ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫صْ َ‬ ‫َ‬ ‫ال ی ا رس َ ِ‬ ‫ی ِ​ِ َیْه َو َخ َر َج‬ ‫َّْلِْربَاق َوَإا َن ِ ِْف یَ َدیِْه ط ٌ‬ ‫دخُ َ ِْ ِزبَه فَ َُ َاَ إبیه َرج ٌُ ی َُال به ْ‬ ‫ول َّبی ه فَ َذ َإَر بَه َ‬ ‫ول فَ َُ َ َ َ‬ ‫ض َِّا َن َُی ُّر ِرَدَّءَه َح یت َّسْتَ َه ى إِق َّبِ ِ‬ ‫ص یى َرْإ َْ ة ثی َس ی َ​َ ثی َس َ َد‬ ‫اس فَ َُ َ‬ ‫َی ْ‬ ‫َی َد َق ه َذَّ قَ ابوَّ سَ َْ َْ فَ َ‬ ‫ال أ َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحت رمعان نبنیصح (ریض اهلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےنرصع یک امنز ڑپاھیئوتآپ ےننیت‬

‫جیباقاہک اجیا‬ ‫راعکت ےک دعب السم ریھپ دیا ‪ ،‬رھپ اےنپ رھگ رشتفی ےل ےئ وت آپ ےساخمبط وہےن ےک يل ای آدیم ڑھکا وہا ےسج ر‬ ‫دالیوجآپےنایکتا۔آپہصغںیماینپ‬ ‫تااوراسےکاہھتیھبےبملےھت ‪،‬اسےناہکاےاہللےکروسل ‪،‬اوررھپاسےنآپوکوہیاد ا‬ ‫وپچ ہک ایک ہی چس اتہک ےہ؟ ولوگں ےن اہک ہک اہں ‪ ،‬رھپ آپ ےن ای رتعک ڑپاھیئ ‪،‬‬ ‫اچدر ےتچنھک وہےئ ےلکن اور ولوگں ےک یاس آےئ اور ا‬ ‫السمریھپا ‪،‬دودجسےےیکاوررھپالسمریھپدیا۔‬

‫ع ن أِب س ِْ ر‬ ‫ِ‬ ‫ي أح دإَ ِف‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إ َّ َش ی‬ ‫ید ْ‬ ‫َّْل ْد ِر ل‬ ‫ع ق ال ق ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ي وبْیَ ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّس تَ ْی َُ َن ثی یَ ْس د‬ ‫ْب عی ى ا ْ‬ ‫َ‬ ‫ی َالته فی َ یَ ْدر َإ َْ ی یى ثَ​َالث ا أ َْ​َ أ َْربَْ ا فَ ْییَطْ َر ْ َّب یش ی َ‬ ‫َس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ی َالتَه َوإِ ْن إ ان ی یى إِْیَا ا ِ​ِلَْربَ ر‬ ‫ْی قِّ ُ أَ ْن ی َس یل َ​َ فَِإ ْن إ ان ی یى مَْس ا َش َف ْ​ْ َن ب ه َ‬ ‫َإاسَتَا تَر ِییما بِیشییطَ ِ‬ ‫ان‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8020‬‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫رامیہک ب ب‬ ‫حمتںیمےسیسکوکاینپامنز‬ ‫رضحتاوبدیعسخدری(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنف ا‬

‫ںیمکشوہاجےئاورولعممہنوہہکینتکراعکتڑپیھںیہنیت ایاچروتکشوکوھچڑدےاورینتجراعکتاکنیقیوہ ‪،‬اسےکاطمقبامنز‬ ‫ڑپےھ ‪ ،‬رھپ السم ریھپےن ےس ےلہپ دو دجسے رکے اور ارگ اس ےن یاچن راعکت ڑپھ یل وہں وت ان دو دجسوں ےک اسھت اس یک ھچ‬ ‫راعکتوہاجںیئیگاورارگوپریاچرراعکتڑپیھوہںوتہیدودجسےاطیشنےکےیلذلاک ب ب‬ ‫سنباجںیئےگ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫یطلغرپاامموکہبنتمرکےناکرطہقی‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ول َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ َه ب إق ب ِ عم ِرو ب ن ع و ر‬ ‫ع ن س ه ُِ ب ن س ْ رد َّب یس ِ‬ ‫ف‬ ‫ع أَ ین َرس َ‬ ‫اع ِد ل‬ ‫َْ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ َ َ َ َ َ َْ‬ ‫َْ‬ ‫ص یوة فَ اء َّبْم ِ لن إِق أِب ب ْك ر فُ ال أَتص یلْ بِیِی ِ ِ‬ ‫بِیص یِع ب ی َِ هَ فَ اسَ ِ‬ ‫ص یى أب و‬ ‫ت َّب ی‬ ‫َ َ َ‬ ‫یَ ق ال سْ َ فَ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ َْ ْ َ‬ ‫اس فَأق َ‬ ‫ب ْك ر فَ اء رس ول َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ وَّبِی اس ِف َّب ی ِ‬ ‫ص ل‬ ‫ف ِف َّب ی‬ ‫ص ح ت َوقَ َ‬ ‫ص یف َ‬ ‫ف فَ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ص یوة فَ تَ َِی َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َّبِ اس وإ ان أب و ب ْك ر َ​َل ی ْیتَ ِف ت ِف ی َالتِ​ِه فیم ا أَ ْإثَ ر َّبِ اس َّبتیص ِفی َّبْتَ َف ت فَ رأَى رس َ ِ‬ ‫ی یى َّلل‬ ‫ْ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ي فَ َرفَ َ أب و بَ ْك ر رض ْ َّلل عِ ه‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ أَ ْن َّ ْ ك ْ‬ ‫َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَأ َ‬ ‫ث َ َكاسَ َ‬ ‫َش َار إبی ه رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َّس تَأْ َخَر أب و بَ ْك ر ح ت‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ن ب ي ثی ْ‬ ‫یَ َدیْ ه فَ َ م َد َّبی هَ عی ى ا أَ​َ َره ب ه رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي‬ ‫صل‬ ‫َّستَ َوى ِف َّب ی‬ ‫ص َر َ‬ ‫ف ق ال ی ا أَبَا بَ ْك ر ا َ َِ َْ َ‬ ‫ْ‬ ‫ص یى فیم ا َّسْ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َس ی َ​َ فَ َ‬ ‫یَ رسول َّبیه َ‬ ‫ف َوتَ َُد َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه‬ ‫ت إِ ْ أَ​َ ْرت َ‬ ‫أَ ْن تَثِّْ َ‬ ‫ص یل َْ ب ْی یَ َد ْع رس ول َّبی ه َ‬ ‫ي فُال أبو بَ ْك ر ا إ ان َلب ن أِب ق َ افَةَ أَ ْن ی َ‬ ‫ال رس ول َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ا ل رأَی تكَ أَ ْإث رِت َّبت ِ‬ ‫ی َالتِ​ِه‬ ‫َْ ْ َْ ْ ْ‬ ‫یص فی َ ن َرَّبَ ه َش ْ​ْءٌ ِف َ‬ ‫َ‬ ‫َو َس ی َ​َ فَ َُ َ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫یص ِفی بِیِل َس ِاء‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)213‬‬ ‫ت إبیه َوإِیقَا َّبت ْ‬ ‫فَ ْیی َسِّل ْع فإسه إ َّ َسِّی َع َّبْتف َ‬

‫رضحتلہسنبدعساسدعی(ریضاہللہنع)‬

‫ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس(ابق‬

‫ںیم)ینب رمعو نب وعفںیم حلص رکاےن ےک ےیل ےئوہےئ هتوت امنزاک وق آایگ۔ ؤمذن (البل ریض اہللہنع)ےناوبرکب(ریضاہلل‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ہنع)ےسآرکوپچاہکایکآپولوگںوکامنزڑپاھںیئےگ ‪،‬ںیمریبکتوہکں ‪،‬اوبرکب(ریضاہللہنع)ےنفرامیاہکاہں ‪،‬انچہچناوبرکبدصقی‬ ‫(ریض اہلل ہنع) ےن امنزرشوع رک دی ‪ ،‬اےنتںیم روسل یلص اہللہیلعوملس رشتفی ےلآےئ اورولگ امنزںیم ےھت ‪،‬آپوفصں‬ ‫ےسزگررکیلہپفصںیمےچنہپ ‪،‬ولوگںےنایاہھتوکدورسےرپامرا(یاہکوهیبنیلصاہللہیلعوملسیکآدمےسآاگہوہاجںیئ)نکیل‬ ‫اوبرکب (ریض اہلل ہنع) امنزںیم یسک رطفوتہج ںیہن دےتی ےھت ‪ ،‬ب ب‬ ‫امری رشوعایک وت وه وتمہجوہےئاور‬ ‫ح ولوگں ےن وتماتر اہھت رپ اہھت ا‬ ‫ث‬ ‫روسلیلصاہللہیلعوملسوکداھکی ‪،‬آپےناشارہےسام ںیاینپہگجرپرےنہےکےیلاہک ‪(،‬ہکامنزڑپاھےئاجؤ)نکیلرضحتاوبرکب‬ ‫ریضاہللہنع ےناےنپاہھتااھٹرکاہللاکرکشاداایکہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنانوکاامماکازعازاشخبےہ ‪،‬يلوهرھپیھب‬ ‫ث‬ ‫ک‬ ‫ک‬ ‫ےھچیپہ ےئاورفصںیمشالموہ ےئ۔انچہچنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنآےگ بترھرکامنزڑپاھیئ ‪،‬امنزےسافرغوہرکآپےن‬ ‫فرامیاہکاوبرکب ‪ ،‬ب ب‬ ‫حںیمےنآپوکمکحدےدیااھترھپآپاینپہگجرپویکںہنرےہ ‪،‬اوبرکب(ریضاہللہنع)وبےلہکانبایباحقہفیکہی‬ ‫تیثیحہنیھتہکروسلاہلل یلصاہللہیلعوملسےکاسےنمامنزڑپاھیا۔رھپروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنولوگںےساطخب‬ ‫رکےت وہےئ فرامیا ہک بیجع یبات ےہہکںیم ےن داھکی ہک مت ولگ رثکبت یاایلں اجب رےہ ےھت ‪(،‬یاد روھک)ارگ امنزںیم وکیئ یبات شیپ آ‬ ‫اجےئوتاحبسناہللانہکاچےئہ ‪ ،‬ب ب‬ ‫اجبیوتوعروتںےکےیلےہ۔‬ ‫حوکیئہیےہکاگوتاسیکرطفوتہجیکاجےئیگ ‪،‬اورہییایل ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یص ِفیع‬ ‫یس ِِّیع بیلر َج ال َوَّبت ْ‬ ‫ع ن َس ْه ُِ ب ن َس ْ​ْد رض ْ َّلل عِ ه ق ال ق ال َّبِ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َّبت ْ‬ ‫ِ‬ ‫لس ِاء‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8023‬‬ ‫بیِ َ‬ ‫رضحتلہسنبدعسریضاهللہنعےسروایےہہکیبنیلصاهللعلی‬

‫ہوملسےنفرامیا‪( :‬امنزيمیطلغرپاامموکوٹےنکےک‬

‫يل)’سِّ ان َّلل‘انہکرمدوںےکيلےہاوریایلاجبیاوعروتںےکيلےہ۔‬

‫عن أِب هری رَة یُول قال رسول َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ َّبتیس ِِّیع بِیلرج ِال وَّبت ِ ِ‬ ‫لس ِاء‪ ( .‬س یَ‪،‬‬ ‫َ َ ْ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ ْ‬ ‫ََْ‬ ‫یص فی بیِ َ‬ ‫رقَ ‪)123‬‬ ‫يل)’سِّ ان َّلل‘انہکرمدوںےکيلےہاوریایلاجبیاوعروتںےکيل۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتاوبہرتره(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاهللعلی‬

‫ہوملسےنفرامیا‪( :‬امنزيمیطلغرپاامموکوٹےنکےک‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ول َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ َه ب إق ب ِ عم ِرو ب ن ع و ر‬ ‫ع ن س ه ُِ ب ن س ْ رد َّب یس ِ‬ ‫ف‬ ‫ع أَ ین َرس َ‬ ‫اع ِد ل‬ ‫َْ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ َ َ َ َ َ َْ‬ ‫َْ‬ ‫ص َالة فَ اء َّبْمِ لن إق أِب ب ْكر فُ ال أَتص یلْ بِابِی ِ ِ‬ ‫بِی ِ‬ ‫ص یى‬ ‫ت َّب ی‬ ‫صی َع بَْی َِ ه َْ فَ َ اسَ ْ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫ْ‬ ‫اس فَأقیَ ق ال سْ َ ق ال فَ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫أبو ب ْكر فَ اء رسول َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ وَّبِیاس ِف َّب ی ِ‬ ‫ص ل‬ ‫ف ِف َّب ی‬ ‫ص ح ت َوقَ َ‬ ‫ص یف َ‬ ‫ف فَ َ‬ ‫َ‬ ‫ص َالة فَ تَ َِی َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫ص َالةِ فیم ا أَ ْإثَ ر َّبِ اس َّبتیص ِفی َّبْتَ َف ت فَ رأَى رس َ ِ‬ ‫ی یى َّلل‬ ‫َّبِ اس وإ ان أب و بَ ْك ر َ​َل یَْیتَ ِف ت ِف َّب ی‬ ‫ْ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ أَ ْن َّ ْ ك ْ‬ ‫َعیَْی ِه َو َسی َ​َ فَأ َ‬ ‫ث َ َكاسَ َ‬ ‫ي فَ َرفَ َ أب و بَ ْك ر یَ َدیْه فَ َ م َد َّبی هَ‬ ‫َش َار إبیه رسول َّبیه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫َّس تَ َوى ِف‬ ‫َّس تَأْ َخَر أب و بَ ْك ر ح ت ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ن ب ي ثی ْ‬ ‫عز وجُ عیى ا أَ​َ َره ب ه رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ي‬ ‫صل‬ ‫َّب ی‬ ‫صَر َ‬ ‫ت إِ ْ أَ​َ ْرت َ‬ ‫ف فُال یا أَبَا بَ ْك ر ا َ َِ َْ َ‬ ‫ي أَ ْن تَثِّْ َ‬ ‫صیى ثی َّسْ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ فَ َ‬ ‫یَ َّبِ َ‬ ‫ف َوتَ َُد َ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فُ ال رس ول‬ ‫ص یل َْ ب ْی یَ َد ْع رس ول َّبی ه َ‬ ‫ق ال أب و بَ ْك ر ا إ ان َلب ن أِب ق َ افَ ةَ أَ ْن ی َ‬ ‫َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ال رأَی تكَ أَ ْإث رِت َّبت ِ‬ ‫ی َالتِ​ِه فَ ْیی َس ِّل ْع فإس ه إ َّ َس ِّی َع‬ ‫َ ْ ْ َْ ْ ْ‬ ‫یص فی َ ن سَابَه َش ْ​ْءٌ ِف َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫َّبْت ِفت إبیه وإِیقَا َّبت ِ ِ‬ ‫لس ِاء‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)131‬‬ ‫ْ‬ ‫َ َ‬ ‫یصفیع بیِ َ‬ ‫رضحت لہس نب دعس اسدعی ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ونب رمعو نب وعف ےک درایمن حلص رکاےن ےک ےیل‬

‫غوموجدیگيم) ب ب‬ ‫حامنزاکوقوہایگوتؤمذن(البل)اوبرکب(ریضاهللہنع)ےکیاسآےئ اوراہک‪:‬ایک‬ ‫رشتفیےل ےئ(آپیک ر‬ ‫آپولوگںوکامنزڑپاھںیئےگ؟ںیمااقموہکں؟اپںےناہک ‪:،‬اہں ‪،‬انچہچناوبرکب(ریضاهللہنع)ےنامنزڑپاھینرشوعیکوتاےنت‬ ‫يمروسلاہللیلصاہللہیلعوملسآ ےئ ‪،‬ولگامنزںیموغشملےھت ‪ ،‬آپولوگںںیمےسزگرےتوہےئ(یلہپ)فصںیماجرکڑھکے‬ ‫وہ ےئ ‪ ،‬ولوگں ےن اہھت رپ اہھت امرا ‪ ،‬یاہک اوب رکب( ریض اهلل ہنع) وک ہبنتم رکي ‪،‬اوبرکب امنز ںیم یسک رطف وتمہج ںیہن وہا رکےت‬ ‫ث‬ ‫ےھت۔ ب ب‬ ‫ح ولوگں اک یایل اجبیا زیادہ وہگاوت وہ وتمہج وہےئ اور روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس وک داھکی ‪،‬آپ ےن اشارہ ایک ہک مت اینپ ہگج‬ ‫ڑھکےروہ ‪،‬اوبرکب(ریضاہللہنع)ےناےنپاہوھتںوکدنلبایکاورروسلاہللیلصاہلل ہیلعوملسےکاسمکحرپاہللیکدمحیکاوررھپےھچیپوہ‬ ‫ک‬ ‫رامی‪:‬اےاوبرکب ‪ ،‬ب ب‬ ‫ح‬ ‫راتآ ےئ۔انچہچنیبنیلصاہللہیلعوملسآےگ بترےهاورامنزڑپهایئ۔امنزےسافرغوہرکآپےنف ا‬ ‫رکفصںیم بت ب ر‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫دیوتمتاینپہگجرپویکںہنڑھکےرےہ؟اوبرکبریضاہللہنعےنرعضایکہکانبایباحقہفیکاجملہنہکوهروسل‬ ‫ںیمےنھجتوکمکح ا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫پروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنولوگںےساخمبطوہرکفرامیا‪ :‬ںیمےنمت‬ ‫اہللیلصاہللہیلعوملسےکاسےنمولوگںوکامنزڑپاھےئ۔ ر‬ ‫وکرثکتےکاسھتاہھترپاہھتامرےتوہےئداھکیےہ(یيحصہنےہ) ‪ ،‬ب ب‬ ‫حںیھمتامنزںیموکیئزیچشیپآاجےئوتمت’س ِّْ َ ا َن َّللِ‘‬ ‫وہک ‪ ،‬ب ب‬ ‫اجبیوعروتںےکےیلےہ۔‬ ‫ح’سِّْ َ ا َن َّللِ‘ اہکاجےئاگوتاامموتمہجوہاجےئاگ۔(یادرهك)یایل ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫یطلغرپاامموکہبنتمرکےناکمکح‬

‫عن َّبْمس یوِر ب ن ی ِزی َد َّبْم ابِ ِكْ أَ ین رس َ ِ‬ ‫ص َالةِ فَتَ َرَ ش ی ا َ یَ ُْ َرأْه‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَ ُْ َرأ ِف َّب ی‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ َ ل َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫فُ ال ب ه رج ُ ی ا رس َ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َه یال أَ ْ َإ ْرتَِ​ِ َیه ا ق ال‬ ‫ول َّبی ه تَ َرْإ َ‬ ‫ت َیَةَ َإ َذَّ َوَإ َذَّ فُ ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫َ ٌ َ‬ ‫ِ‬ ‫ت‪َّ(.‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)122‬‬ ‫إِت أ َر َ​َّها سس َِ ْ‬ ‫رضحتوسمرنبت د‬ ‫ریامیکل(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاهللعلی ہوملسےنامنزيمدوران فرا تدنچآیاتوھچڑ‬

‫دںی۔انچہچن(امنزےکدعب)ایصخشوبال‪:‬یاروسلاہلل(یلصاہللہیلعوملس)آپےنالفںالفںآیاتوھچڑدیںیہ ‪،‬آپےنفرامیا‪:‬وت‬ ‫تہکوهآیاتوسنمخوہیئگںیہ۔‬ ‫ےنےھجموہآیاتیادویکںہندالدںی؟اسےناہکہکںیموتیاھجمس ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫س عییه‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ ییى َ‬ ‫عن عِّد َّبیه بن ع َمَر أَ ین َّبِ َ‬ ‫ی َالة فَ ََُرأَ فیها فَیِّ َ‬ ‫ي‪َّ( .‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)708‬‬ ‫صَر َ‬ ‫ف قال ِ​ِل ٍَّ‬ ‫ت َ ََِْا قال سَْ قال فما َ َِ َْ َ‬ ‫َییْی َ‬ ‫ِب أ َ‬ ‫فیما َّسْ َ‬

‫رضحت دبعاہلل نب رمع( ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنایامنزڑپیھ ‪،‬سجںیمآپفرا ترکےت‬

‫پب ب‬ ‫حامنزےسافرغوہےئوتایبنببعکےسدریاتفكاہکایکمتےنمارےاسھتامنزڑپیھےہ؟اوھنںےن‬ ‫وہےئھچکوھبل ےئ ‪ ،‬ر‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اہک‪:‬اہں ‪،‬اسرپآپےنفرامیا ب‬ ‫یرھپمتےنوٹاکویکںںیہن۔‬

‫امنزںیموگتفگیکانمیہ‬

‫َُّل َك َِ ُّ ِ‬ ‫ِ ی ِ‬ ‫ییلْ رسول َّبی ِه َ ی‬ ‫س َرج ٌُ‬ ‫َّبسیَم لْ قال بَْی َِا أسا أ َ‬ ‫عن َْا ِویَةَ بن َْ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ إ ْ َعطَ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ل فَ َ َْی وَّ‬ ‫ص ا ِرِه َْ فُی ت وَّثك ُ أ ل یَ ْاه ا َش أْسك َْ تَِْ رو َن إِ َی‬ ‫ن َّبْ َُ ْوَ فُی ت یَ ْر َ​َّ َ‬ ‫ي َّلل فَ َرَ اِ َّبْ َُ ْوَ بأَبْ َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل‬ ‫ص لمتوسَِ بَ ِك ل َس َك ُّ‬ ‫یَ ْ‬ ‫ی یى َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ت فَیَ یم ا َ‬ ‫ض ِربو َن بأَیْ دی ِه َْ َعیَ ى أَفْ َِ ا ه َْ فیم ا َرأَیْ ت ه َْ ی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض َربَِ‬ ‫َح َس َن تَ ْ​ْییم ا ِْ ه فَ َوَّبی ه َ ا َإ َه َرِ وَل َ‬ ‫َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَِِّ أَِِب ه َو َوأ ل ْ َ ا َرأَیْت َْیلم ا قَ ِّْ یَ ه وَل بَ ْ​ْ َده أ ْ‬ ‫ص یع فِْی َه ا َش ْءٌ ِ َن َإ َالَِ َّبِی ِ‬ ‫اس إِیقَا ه َو َّبتی ْس ِِّیع َوَّبتی ْكِِّ ی َوقِ َرَّءَة‬ ‫وَل َش تَ َم ِ ق ال إِ ین ه ِذهِ َّب ی‬ ‫ص َال َة َ​َل یَ ْ‬ ‫ْ‬ ‫َّبُْر ِ‬ ‫َن ٌَ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8811‬‬ ‫ْ‬ ‫رضحتاعموہیانبمکحیملس(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکںیمروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکاسھتامنزڑپھراہاھتہکایس‬

‫وھگریرشوعرکدیا ‪،‬ںیمےناہک‪:‬اکش‬ ‫ع َّلل‘ ہہکدیا ‪،‬ولوگںےنےھجم ا‬ ‫رَّ َ‬ ‫دورانامجعںیمےسایآدیموککنیھچآیئوتںیمےن’یَ َ‬

‫ہکریمیامںھجمرپروہ یوہیتمتےھجمویکںوھگررےہوہ؟ہینسرکوہولگاینپراونںرپاےنپاہھتامرےنےگل ‪،‬رھپ ب ب‬ ‫حںیمےنداھکیہک‬ ‫رکایاچےتہںیہوتںیماخومشوہایگ۔ ب ب‬ ‫حروسلاہللیلصاہللہیلعوملسامنزےسافرغوہ ےئریمےامںیباپآپ‬ ‫وہولگےھجماخومش ا‬ ‫رپ رفیبان ‪،‬ںیمےنہنآپےسےلہپ ‪،‬ہنآپےکدعبآپےسرتہبوکیئاھکسےنواالداھکیےہ ‪،‬اہللیکمسق ‪،‬ہنآپےنےھجمڑھجاک ‪،‬ہنامرااور‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ت‬ ‫ہن ب رتا ب ھلایہاہک ‪،‬رھپآپےنفرامیاہکامنزںیمولوگںےسیباںیترکیندر‬

‫ںیہنہ ‪ ،‬ہکلامنزںیموترصفحیبست ‪،‬ریبکتاورفرآنیک‬

‫التوتیہرکیناچےئہ۔‬

‫ص َالةِ عی ى عه ِد َّبِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ی َكیل َ أَح دسَا ی ِ‬ ‫احَِّه‬ ‫عن َزیْ ِد ب ِن أ َْرقَ َ​َ إِن إِیا بََِتَ َكیَ ِف َّب ی‬ ‫َْ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ابسك ِ‬ ‫صیَو ِ‬ ‫ِ​ِب ِ ِ‬ ‫وأ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8022‬‬ ‫َّأ) َّآلیة فَأ ِ ْرسَا بِ ُّ‬ ‫اجته حت سَ​َزبَ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫ت ( َحاف وَّ عیى َّب ی َ‬ ‫رضحتزیدنبارمق(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکمہیبنیلصاہللہیلعوملسےکدہعںیمامنزڑپےنھںیمیباںیت‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ص یَو ِ‬ ‫رکایلرکےتےھت ‪،‬وکیئیھباےنپ رف ب‬ ‫َّأ‪ ‘...‬اتریاور‬ ‫یےکامنزیےساینپرضورتایبنرکداتی۔رھپآی’ َح اف ْوَّ َعیَ ى َّب ی َ‬ ‫دیگا۔‬ ‫ںیمہ(امنزںیم)اخومشرےنہاکمکح ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫احِّه وه و إق جِْ​ِِّ ِه ِف َّب ی ِ‬ ‫ص َالةِ ی َكیل َ َّبیرج ُ ِ‬ ‫ت‬ ‫عن َزیْ ِد بن أ َْرقَ َ​َ قال إِا سَتَ َكیَ ِف َّب ی‬ ‫ص َالة ح ت سَ​َزبَ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ی َ‬ ‫ابسك ِ‬ ‫ِ ِ ِ​ِ‬ ‫وأ َونِیَِا عن َّبْ َك َالَِ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8023 ،8022‬‬ ‫ْی) فَأ ِ ْرسَا بِ ُّ‬ ‫( َوقو وَّ بیه قَاست َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ہآدیمامنزںیماےنپاسھتواےلےس‬ ‫زینبارمق(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکمہامنزںیمیباںیترکایلرکےتےھت۔ ر‬ ‫رضحت د‬ ‫رکیاھت ‪،‬اہیںیہکآی’وق و وَّ بِی ِه ق اسِتِْی‘(اهللےکوضحراہنیادبےکاسھت ک‬ ‫یباںیت ا‬ ‫ُکرےوہاجؤ)یازلوہیئ۔رھپآپےن‬ ‫َ َْ‬ ‫َ ْ‬ ‫ںیمہامنزںیماخومشرےنہاکمکحدیااورامنزںیمیباترکےنےسروکدیا۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یلْ فَیَ رُّد َعیَْی َِ ا فیم ا‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ وه و ی َ‬ ‫ع ن عِّ د َّبی ه رض ْ َّلل عِ ه ق ال إِ ا س َس یلَ عی ى َّبِ َ‬ ‫رجَِْ ا ن ِعِْ ِد َّبِی ِ‬ ‫ي فَتَ رُّد َعیَْی َِ ا‬ ‫اش لْ َس ی ْمَِا َعیَْی ِه فَیَ َْ یَ رید َعیَْی َِ ا فَُ ْیَِ ا یَا َرس َ‬ ‫ول َّبی ِه إِسیا إِی ا س َس یلَ َعیَْی َ‬ ‫َ​َْ‬ ‫َ‬ ‫ص َالةِ ش ْغال‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)2122‬‬ ‫قَ َ‬ ‫ال إِ ین ِ ِْف َّب ی‬ ‫رضحتدبعاہلل(ریضاہللہنع)ےسروایےہہک(ادتبا االسمںیم)یبنیلصاہللہیلعوملسامنزڑپےتھوہےتاورمہ‬

‫آپوکالسمرکےتوتآپامنزیہںیموجابدےديهت۔نکیل ب ب‬ ‫حمہاجنیشےککلمہشبحےسواسپ(دمہنی) آےئاورمہےن‬ ‫(امنزںیم) آپوکالسمایکوتآپےنوجابںیہندیا۔امنزےکدعبمہےنرعضایک‪ :‬ایروسلاہللیلصاہللہیلعوملس ‪،‬مہےلہپآپ‬

‫وک السم رکےت ےھت وت آپ امنز یہ ںیم وجاب دے دي ےھت ‪،‬آں رضحت (یلص اہلل ہیلع وملس)‬

‫ےن فرامیا‪ :‬اہں ‪،‬امنز ںیم ای‬

‫لدا ‪،‬دورسیوکیئیباترکیايحصہن)۔‬ ‫وغشملوہیتےہ ‪ٰ (،‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص َالةِ فَیَ رُّد َعیَْی َِ ا فیم ا‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ وه و ِف َّب ی‬ ‫ع ن عِّ د َّبی ه ق ال إِ ا س َس یلَ عی ى رس ول َّبی ه َ‬ ‫رجَِْا ن ِعِْ ِد َّبِی ِ‬ ‫ص َالةِ فَتَ رُّد‬ ‫اش لْ َسی ْمَِا عیی ه فی َ یَ رید َعیَْی َِ ا فَُ ْیَِ ا ی ا َرس َ‬ ‫ي ِف َّب ی‬ ‫ول َّبی ِه إِ ا س َس یلَ َعیَْی َ‬ ‫َ​َْ‬ ‫َ‬ ‫ص َالةِ ش ْغال‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8028‬‬ ‫َعیَْی َِا فُال إِ ین ِف َّب ی‬

‫رضحت دبعاہلل (نب وعسمد ریض اهلل ہنع )ےسروای ےہ ہک مہ روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےک زامےن ںیم امنز یک احل ںیم‬

‫آپوکالسمرکایلرکےتےھتاورآپںیمہالسماکوجابیھبدیارکےتےھت ‪،‬رھپ ب ب‬ ‫حمہاجنیشےکاہںےسواسپآےئوتمہےنآپوک‬ ‫السم ایک وت آپ ےن وجاب ںیہن دیا۔ مہ ےن رعض یک‪ :‬اے اہلل ےک روسل ‪،‬مہ امنز ںیم آپ وک السم رکےت ےھت وتآپ ںیمہالسماک‬ ‫وجابیھبدےتیےھت؟آپےنفرامیاہکآدیموکامنزیہںیموغشملرانہاچےئہ۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫امنزوتہجےسڑپےنھاکمکح‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ص الَةِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َح َدإ َْ إِ َ​َّ قَ َاَ ِف َّب ی‬ ‫عن عِّ د َّبی ه ب ن ع َم َر َّن أَ ین َّبِ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ‪ ---‬ق ال أَ​َ ا إ ین أ َ‬ ‫اجْ ربیه فَ ْیی ْیَ​َ أَحدإَ ا ی ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫اجْ َربیه‪ََّّ(.‬د‪ ،‬رقَ ‪)3121‬‬ ‫فَِإسیه ی َِ َ َ ْ ْ َ ْ َ َ‬ ‫حوکیئصخشامنزےکيل ک‬ ‫رضحتدبعاهللنبرمع(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاهللعلی ہوملسےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫ُکراوہیا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ےہوتوهاےنپربےسرسوگیشرکیاےہ۔انچہچناےسولعمموہیااچہہکوهكارسوگیشرکراہےہ۔‬

‫امنزےسوتہجاٹہےنیکانمیہ‬

‫ول َّبی ِه ییى َّلل عیَی ِه وس یَ ع ن ََِّلبْتِ َف ِ‬ ‫ص َالةِ فُ ال ه و ِ‬ ‫س‬ ‫عن َعائِ َشةَ قابت َسأَبْت َرس َ‬ ‫اأ ِف َّب ی‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َّخ ت َال ٌ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ی َالةِ َّبْ َْ​ِّْ ِد‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)228‬‬ ‫َُیْتَیسه َّبشْییطَان ن َ‬ ‫رضحتاع ہش(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسامنزںیمادرھادرھ‬ ‫ک‬ ‫دےنھکیےکیبارےںیموپاھچ ‪،‬وتآپےنفرامیاہکہیوتاطیشناکدنبےیکامنزيمےسخبهيتلاےہ۔‬

‫ِ ر‬ ‫ی‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ا بَ ال أَقْ َو رََّ یَ ْرفَْ و َن‬ ‫س ب َن َ اب ي َح دیثَه َْ ق ال ق ال َّبِ َ‬ ‫َع ْن قَتَ َاد َة أَن أَسَ َ‬ ‫أَبصارهَ إق َّب یسم ِاء ِف ِ​ِ‬ ‫ص اره َْ‪.‬‬ ‫ی َالهت َْ فَا ْش تَ ید قَ ْوب ه ِف ب ي ح ت ق ال بَیَ ِْ تَ ه ین ع ن ب ي أو بَت ِْطَ​َف ین أَبْ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ​َ ْ‬ ‫َ‬

‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬

‫رضحت اتقدہ ےسروای ےہ ہک رضحت اسن نب امک (ریض اہلل ہنع) ےن ان ےس ایبن ایکہک یبنیلص‬ ‫اہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬انولوگںاکایکاحلےہوجامنزںیماینپرظنںیآامسنیکرطفااھٹےتںیہ۔آپےناسےساہنییتخسےس‬ ‫رامیہکولگاسرحتکےسیبازآاجںیئ ‪،‬ورہنانیکانیبیئا‬ ‫رواک۔آپےنف ا‬

‫یلاجےئیگ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫عن أِب هری رَة أَ ین رس َ ِ‬ ‫ُّع ِاء‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال بَیَ ِْتَ ِه َ ی‬ ‫ص َاره َْ عِْ َد َّب د َ‬ ‫ْی أَقْ َو ٌََّ ع ن َرفْ​ْ ِه َْ أَبْ َ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫ََْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِف َّب ی ِ‬ ‫صاره َْ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)122‬‬ ‫ص َالة إق َّب یس َماء أو بَت ِْطَ​َف ین أَبْ َ‬ ‫رضحت اوبہرترہ (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬ولوگں وک امنزںیم داع ےک وق اینپ‬

‫آاجیاچےئہ ‪،‬ورہنانیکاگنںیہا‬ ‫رظنوںوکآامسنیکرطفااھٹےنےسیباز ا‬

‫یلاجںیئیگ۔‬

‫آدابامنز‬ ‫دجسےاکرطنقہاور ِ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫عن بن َعِّی ر‬ ‫ف ثَ ْوب ا‬ ‫َس َد عی ى َس ِّْ َْ ِة أ َْع رَ وَل أَإ ی‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ق ال أ ْرأ أَ ْن أ ْ‬ ‫اس ع ن َّبِ َ‬ ‫وَل َش ْ​ْرَّ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8212‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتانبابعس(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬بهجماستڈہویںرپدجسہرکےناکمکحدیاایگ‬

‫ےہاوری(مکحدیاگاےہ)ہکيمدورانامنزڑپکوںاوریباولںوکہنوٹیمسں۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫امنزںیمیوسیئرجموحرکےنوایلزیچوںےسانچب‬

‫س إان قِرََّ بِْائِ َشةَ ستَ رأ بِ​ِه جاسِب ب یتِها فُ ال َّبِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ أَِ ِ‬ ‫یط ْ َعِیا قِرَّ ِ‬ ‫عن أَسَ ِ‬ ‫ي‬ ‫َ‬ ‫َ َ ْ َ َ َْ َ‬ ‫ٌَ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬

‫ی َالِ ‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)223‬‬ ‫صا ِویره تَ ْ​ْ ِر ِف َ‬ ‫هذَّ فإسه َ​َل تَ َزَّل تَ َ‬

‫رضحتاسن(ریضاہللہنع)ےسروایےہہک‬

‫رضحتاع ہش(ریضاہللاہنع)ےکیاسایرنیگنیباریرپدہاھت‬

‫ک‬ ‫ےسجاوھنںےناےنپرھگےکایرطف ٹلایاوہااھت۔یبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیاہکریمےاسےنمےساانپہیرپدہاٹہدو ‪،‬ویکہکناس‬ ‫رپشقندشہاصتوتر بت براترریمیامنزںیمللخادنازوہیتریہںیہ۔‬

‫ِ‬ ‫عن عائِ َش ةَ رض ْ َّلل عِه ا قاب ت إ ذْ ت رس َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض رةِ‬ ‫َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یُ ول‪َ​َ :‬ل َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ی َال َة ِبَ ْ َ‬ ‫َّبطیْ ِاَ وَل هو ی َدَّفِْه َِّْلَخِّثَ ِ‬ ‫ان‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8032‬‬ ‫َ‬ ‫َْ‬

‫رضحتاع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہیفرامےتوہےئانسےہہک ب ب‬ ‫اھکیاسےنم‬ ‫ح ا‬ ‫ث‬ ‫وہیاتبسااباوریااخہنگلراہوہوت(ےلہپ) امنزںیہنڑپینھاچےئہ۔‬

‫ِ‬ ‫َع ْن َْ​ْی ُِ ر‬ ‫ت‬ ‫َِّ َحْی ث یَ ْس د ق ال إن إِْ َ‬ ‫یب أَ ین َّبِ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ق ال ِف َّبیرج ُِ ی َس لوع َّبتُّ َر َ‬ ‫اعال فَو ِ‬ ‫فَ ِ‬ ‫َّح َدة‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8022‬‬ ‫َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحتمعيقي‬

‫ب‬ ‫ت(نبایبہحلطریضاہللہنع)ےسروایےہہک یبنیلصاہللہیلعوملسےنایصخشےس ‪،‬‬

‫رکییہےہوترصفایدہعفرکو۔‬ ‫رامی‪:‬ارگااسی ا‬ ‫رکیاھت ‪،‬ف ا‬ ‫ہرمہبتدجسہرکےتوہےئرکنکیاں بت براتر ا‬ ‫وج ر‬

‫ع ن َْ​ْی ُِی ر‬ ‫ت َ​َل‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َّبْ َم ْس َع ِف َّبْ َم ْس ِ ِد یَ ْ​ْ ِ ْ‬ ‫ص ى ق ال إن إِْ َ‬ ‫ب ق ال َ َإ َر َّبِ َ‬ ‫َُّلَ َ‬ ‫ب ید فَا ِعال فَو ِ‬ ‫َّح َدة‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8081‬‬ ‫َ‬ ‫رضحت معيقي بت (ریض اہلل ہنع) ےسروای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن دجسہ یک ہگج ےس رکنکیاں اصف رکےن ےک‬

‫یبارےںیمفرامیا‪:‬ارگںیھمتااسیرکیایہوہوترصفایدہعفرکو۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫امنزںیمالخفادبرحاکتےسانچب‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ص َالةِ‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8081‬‬ ‫عن أِب هَریْ َرةَ رضْ َّلل عِه قال نِ َْ عن ْ‬ ‫ص ِر ِف َّب ی‬ ‫َّْلَ ْ‬

‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکامنزںیمولہپرپاہھترےنھکےسعنمایکایگےہ۔‬

‫‪)8081‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ع ن أِب هری رَة ع ن َّبِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ أَسی ه سَه ى أَ ْن یص یلْ َّبیرج ُ ِمْتَ ِ‬ ‫ص رَّ‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫َْ َ‬ ‫َ َ‬

‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)‬

‫ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےندورانِ امنز( ِ‬ ‫احلقاميم)اےنپولہپرپاہھت‬

‫رےنھکےسعنمفرامیاےہ۔‬

‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص َالةِ‪َّ(.‬ب ودَّود‪ ،‬رق َ‬ ‫ص ا ِر ِف َّب ی‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ع ن ََّل ْخت َ‬ ‫ع ن أِب هَریْ َرَة ق ال ن ى رس ول َّبی ه َ‬

‫‪)132‬‬

‫رضحتاوبہرتره(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسےندورانامنز(احل قاميم)اےنپولہپرپ‬ ‫اہھترےنھکےسعنمفرامیاےہ۔‬

‫ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫عن بن ع َم ر ق ال ن ى رس ول َّبی ِه َ ی‬ ‫ص َالةِ وه و ْ​ْتَ ِم ٌد عی ى‬ ‫س َّبیرج ُ ِف َّب ی‬ ‫َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ أَ ْن َُْیی َ‬

‫یَ ِدهِ‪َّ( .‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)110‬‬

‫رضحتانبرمع(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلیلصاہللہیلعوملسےندورانامنز(دعقےيم)اہوھتںاکاہسراےلرک‬

‫ےنھٹیبےسعنمفرامیاےہ۔‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫امنزںیمامجیئےنیلےسرانک‬

‫ع ن أَِِب س ِْ ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي بی ده‬ ‫ید ْ‬ ‫َّْل ْد ِر ل‬ ‫ِ أح دإَ فَ ْیی ْم ِس ْ‬ ‫ع ق ال ق ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إ َّ تَثَ َاو َ‬ ‫َْ َ‬ ‫عیى فیه فإن َّبشْییطَا َن یَ ْدخُ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2318‬‬ ‫رضحت اوبدیعس خدری (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل ےن فرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫ح مت ںیم ےس یسک آدیم وک دوران امنز امجیئ‬

‫آےئ ‪،‬وتاےساچےئہہکوہاےنپہنمرپاہھترھکرکاےسروےک ‪،‬ویکہکناطیشنادنردالخوہاجیاےہ۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ع ن أِب س ِْ ر‬ ‫ص َالةِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ید ْ‬ ‫ِ أح دإَ ِف َّب ی‬ ‫َّْل ْد ِر ل‬ ‫ع ق ال ق ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إ َّ تَثَ َاو َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫اَ فإن َّب یشْیطَا َن یَ ْدخُ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2312‬‬ ‫َّستَطَ َ‬ ‫فَ ْییَ ْك َْ ا ْ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت اوبدیعس خدری (ریض اہلل ہنع) ےسروای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫ح مت ںیم ےس یسک آدیم وک‬

‫دورانامنزامجیئآےئوتاےساچےیہہکاسوکیتحاالناكنروےک ‪،‬ویکہکناطیشنادنردالخوہاجیاےہ۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫امنزںیمابلسیکؤمدیباہنوصرت‬

‫ِ َّبْو ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس یَ َ​َل ی َ ل‬ ‫َّح ِد ب یس عی ى‬ ‫ع ن أِب هَریْ َرةَ ق ال ق ال َّبِ َ‬ ‫ص یْ أح دإَ ِف َّبثی ْو َ‬ ‫َ‬ ‫َعاتَُِْی ِه َش ْ​ْءٌ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)221‬‬

‫رضحت اوبہرترہ (ریض اہلل ہنع) ےسروای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪:‬یسک صخش وک یھب ای‬ ‫ب‬ ‫ڑپکےںیماسرطحامنزہنڑپینھاچےیہہکاسےکدنکوھںرپھچکهبہنوہ۔‬

‫عن أِب هری رَة أَ ین رس َ ِ‬ ‫ِ َّبْو ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس یَ ق ال َ​َل ی َ ل‬ ‫َّح ِد ب یس عی ى‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫ََْ َ‬ ‫ص یْ أح دإَ ِف َّبثی ْو َ‬ ‫َ‬

‫َعاتَُِْی ِه ِه َش ْ​ْءٌ‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8828‬‬

‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬متںیمےسوکیئایڑپکےںیماس‬ ‫ب‬ ‫رطحامنزاداہنرکےہکاسےکدنکوھںرپھچکهبہنوہ۔‬

‫امنزںیموخانیتےکےیلاوڑینھاکزلوم‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی َال َة َح ائِ ر‬ ‫ض إَل ِ​ِط َم ا رر‪َّ( .‬ب ودَّود‪،‬‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أَسیه ق ال َ​َل یَ َُِّْ ُ َّلل َ‬ ‫ع ن َعائ َش ةَ ع ن َّبِ َ‬

‫رقَ ‪)238‬‬

‫رضحتاع ہش(ریضاهللاہنع)یبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکیتںیہہکآپےنفرامیا‪:‬اہللاعتیلٰیباغلوعرتیکامنزاوڑهي ی‬

‫ےکریغبلوبلںیہنفرامیا۔‬

‫ِ‬ ‫ی ال َة َح ائِ ر‬ ‫ض إَِل ِ​ِط َم ا رر‪َّ( .‬ب ن حِّ ان‪،‬‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ال َل یَ َُِّْ ُ َّبی ه َ‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ َع ِن َّبِی ِ ل َ‬

‫رقَ ‪)8288‬‬

‫رضحتاع ہش(ریضاهللاہنع)یبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکیتںیہہکآپےنفرامیا‪ :‬اہللاعتیلٰیباغلوعرتیکامنزاوڑهي ی‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےکریغبلوبلںیہنفرامیا۔‬

‫ہبطخرصتخماورامنزلالی‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت‬ ‫ت َوأ َْو َج ْز َ‬ ‫أ فَیَ ْو إِْ َ‬ ‫َع ْن أَِىب َوَّئ رُ َخطََِّ َِا َع یم ٌار فَأ َْو َجَز َوأَبْیَ َل فیم ا سَ َزَل ق ْیَِ ا ی ا أَبَا َّبْیَ ُْ َان بُ د أَبْیَ ْغ َ‬ ‫ِ‬ ‫ول ِ‬ ‫ِ‬ ‫تََِ فیست فُال إ ذْت رس َ ِ‬ ‫ص َر خطَِّْتِ ِه َ ِ​ِی ةٌ‬ ‫ْ َ‬ ‫ی َالة َّبیرج ُِ َوق َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ یُول إِ ین ط َ َ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َ‬ ‫ن فِ ُْ ِه ِه فَأ ِ‬ ‫َّْلطِّْةَ وإِ ین ن َّبِّْ ی ِ‬ ‫ان ِس ْ رَّ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0221‬‬ ‫َطییوَّ َّب ی‬ ‫َ​َ‬ ‫ص َالةَ َوَّقْصروَّ ْ َ َ‬ ‫ح وہ ب‬ ‫رضحت اوب والئ ےس روای ےہ ہک رضحت امعر (ریض اہلل ہنع) ےن مہ ہبطخ دیا ‪ ،‬وج رصتخم اور اہنی غیلب اھت۔ ب ب‬ ‫مر ےس‬

‫اترےوتمہےنرعضایک‪:‬اےاوباليق طاان ‪،‬آپےناہنیرصتخماوراہنیغیلبہبطخدیا ‪،‬اکشآپذرالابہبطخدي ‪،‬وتاپںےن‬ ‫اہکہکيمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہیفرامےتوہےئانسےہہکآدیماکىبملامنزڑپهی اااوررصتخمہبطخديا ‪،‬اسیکھجمس دارییک‬ ‫ث‬ ‫اترےتھکںیہ۔‬ ‫مالمےہ ‪،‬انچہچنامنزوکابملرکواورےبطخوکرصتخمرکو ‪،‬ےبکشضعبایبناجدو بجا ر‬

‫ہعمجےکدنیکفضیلت‬

‫ع ن أَِِب هری رةَ رض ْ َّلل عِ ه أَسیه ذ رس َ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یُ ول َْ ن َّْآل ِخ رو َن َّب یس ابُِو َن‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اختَ یَفوَّ فی ه فَ َه َدَّسَا َّلل‬ ‫اِ ن قَ ِّْیَِ ا ثی ه ذَّ یَ ْو ه َْ َّب ذع ف ِر َ عی یهَ فَ ْ‬ ‫ی وَ َّبُْیَا َ ة بَْی َد أَسیه َْ أوت وَّ َّبْكتَ َ‬

‫فَابِیاس بِا فیه تََِّ ٌ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)122‬‬

‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکاُپںےنروسلاہلل یلصاہللہیلعوملسےسانس ‪،‬آپفرامرےہهتہکمہداینںیم‬ ‫چ يج‬ ‫(آےنےکاحلظےس)امتماوتمںےس هےوہےنےکیباووجدمایمںیم ب ےسآےگرںیہےگ ‪،‬فرقرصفہیےہہکاهنمہےس‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫پیہی(ہعمج)اناکیھبدناھتوجمترپفرضوہاےہ ‪،‬نکیلاسےکیبارےںیمانےکاہںاالتخفوہا ‪،‬وتاہللاعتیلٰ‬ ‫ےلہپاتکبدییئگیھت ‪ ،‬ر‬ ‫ےنںیمہہیدناتبدیا ‪،‬انچہچناساعمےلمںیمولگمارےیاعبوہںےگ۔‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َْ ن َّْآل ِخ رو َن َِّْلَیوب و َن ی وَ َّبْ ُِیَا َ ِة َوَْ ن أَیول‬ ‫ع ن أِب هَریْ َرَة ق ال ق ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّختَ یَف وَّ فی ه‬ ‫ن یَ ْدخُ ْ‬ ‫اختَ یَفوَّ فَ َه َدَّسَا َّلل ب َم ا ْ‬ ‫اِ ن قَ ِّْیَِا َوأوتیَِاه ن بَ ْ​ْده َْ فَ ْ‬ ‫َّجَِیةَ بَْی َد أَسیه َْ أوتوَّ َّبْكتَ َ‬ ‫َّجم َْ ِة فَابْیَ ْوَ​َ بِا‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8112‬‬ ‫ن ْ‬ ‫َّختَ یَفوَّ فیه َه َدَّسَا َّلل به قال یَ ْوَ ْ‬ ‫َُّلَ ل فَ َه َذَّ یَ ْو ه َْ َّبذع ْ‬

‫آجںیمآےنواےلںیہ ‪،‬‬ ‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬مہ ب ےس ر‬ ‫يل مایمےکدناسحباتکبيم ب ےسےلہپوہںےگاور بجںیم ب ےسےلہپدالخوہےنواےلوہںےگ ‪،‬سبفرقی‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےہ ہک ان ولوگں وک مہ ےس ےلہپاتکب دی یئگ اور ںیمہ ان ےک دعباتکب دی یئگ ‪،‬اپںےن(قحےکاعمےلميم)االتخفایکوتاہلل‬

‫مارادنےہ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اعتیلٰ ےن اس قح ےک اعمہلم ںیم ںیمہ دہای اطع فرامیئ ‪،‬سج ںیم اپں ےن االتخف ایک تا۔ہی ہعمج اک دن ویہ دن ےہ ہک سج ےک‬ ‫ب‬ ‫یبارےيم هب اپں ےن االتخف ایک تا ‪،‬اہلل اعتیلٰ ےن ںیمہ اسیک دہای فرام دی۔ آپ ےن ہعمج ےک دن ےک یبارےںیم فرامیا ہک ہی‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫عن أِب هری رَة أَ ین َّبِ ییى َّلل عیَی ِه وسیَ قال خی ر ی ورَ طَیَْ ت عیی ه َّب یش مس ی وَ ْ ِ‬ ‫َْ َ ْ َ ْ‬ ‫َّجم َْ ة فی ه خی َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َْ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ََْ‬ ‫َدَ وفِ ِیه أ ْد ِخُ ْ ِ ِ‬ ‫َّجم َْ ِة‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8122‬‬ ‫اعة إَل ِف یَ ْوَِ ْ‬ ‫َّجَِیةَ َوفیه أ ْخر َِج ِها وَل تَُوَ َّب یس َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬

‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬ہعمجاکدنرتہبنیدنےہ ‪،‬ایسںیمآدم(علی ہ‬ ‫ب‬ ‫االسلم)دیپاےیک ےئ ‪،‬ایسںیمانوک بجںیمدالخایکایگاورایسدنںیمانوک بجےساکنالایگاورقامهبایسدنآےئیگ۔‬

‫ول َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ َ َإ ر ی وَ ْ ِ‬ ‫اعةٌ َ​َل ی َوَّفُِ َه ا َعِّْ ٌد‬ ‫ع ن أِب هَریْ َرَة أَ ین َرس َ‬ ‫َّجم َْ ة فُ ال فی ه َس َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َش َار بیده ی َُیلی َها‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)122‬‬ ‫صیلْ یَ ْسأَل َّبیهَ تَ َْ َاق شی ا إَل أ َْعطَاه إِیاه َوأ َ‬ ‫ْسی ٌَ وهو قَائ ٌَ ی َ‬ ‫رضحت اوبہرترہ (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن (ای دہعف) ہعمج اک ذرک‬

‫رکےتوہےئفرامیا‪ :‬اسدنایایسیڑھگیآیتےہ ‪،‬سجںیمارگوکیئاملسمندنبہامنزڑپھراہوہاوروهاہللاعتیلٰےسوکیئزیچامےگنوتاهلل‬ ‫ث‬ ‫ب‬ ‫دیہکوہاسعتہبرصتخموہیتےہ۔‬ ‫اےسوہزیچرضوراطعرکیاےہاورآپےناہھتےکاشارےےسیهباتب ا‬

‫ول َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ َ َإ ر ی وَ ْ ِ‬ ‫اعةٌ َ​َل ی َوَّفُِ َه ا َعِّْ ٌد‬ ‫ع ن أِب هَریْ َرَة أَ ین َرس َ‬ ‫َّجم َْ ة فُ ال فی ه َس َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫صیلْ یَ ْسأَل َّبیهَ شی ا إَل أ َْعطَاه إِیاه‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8121‬‬ ‫ْسی ٌَ وهو ی َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحت اوبہرترہ (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےنہعمجےکدناکذرکرکےتوہےئفرامیا ‪:‬اس‬ ‫ںیمایڑھگیایسیوہیتےہہکسجوکاملسمندنبہامنزےکدورانیاےل ‪،‬وتوہاسيماہللےسسجزیچاکیھبوسالرکےاگ ‪،‬اہللاےس‬ ‫وهاطعفرامدےاگ۔‬

‫ع ن أِب هری رَة ق ال ق ال أب و َّبْ َُ ِ‬ ‫اس َِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ إِ ین ِف ْ ِ‬ ‫اعة َ​َل ی َوَّفُِ َه ا ْس یِ ٌَ قَائِ ٌَ‬ ‫َّجم َْ ة بَ َس َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫َْ َ‬ ‫صیلْ یَ ْسأَل َّبیهَ َخْی رَّ إَل أ َْعطَاه إِیاه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8122‬‬ ‫یَ‬

‫رضحتاوبہرترہ(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکاوبااقلمسیلصاهللعلی ہوملسےنفرامیا‪:‬ہعمجےکدنایایسیڑھگیوہیتےہہک‬ ‫ب ت‬ ‫اےسوجاملسمندنبہامنزڑپےتھوہےئیاےلاوراسيموهاهللےسوکیئیسهب بھلایئامےگنوتاہللاعتیلٰاےسوهاطعفرامديںیہ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ع ق ال ق ال ل عِّ د َّبی ِه ب ن عم ر أ َِ‬ ‫ت أَبَا َ ُ دل ع ن رس ول‬ ‫وس ى َِّْلَ ْش َْ ِر ل‬ ‫َذ ْ​ْ َ‬ ‫ع ن أِب ب ْرَدةَ ب ن أِب َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َّجمْ ِة ق ال قی ت سْ َ َِذْت ه یُ ول ذْ ت رس َ ِ‬ ‫َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ِف َش أْ ِن س ِ‬ ‫ی یى َّلل‬ ‫َ َ‬ ‫ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫اعة ْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫َعیَْی ِه َو َسیَ یُول ِهْ ا بْی أَ ْن َُْییِس ِْ‬ ‫ص َالة‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8122‬‬ ‫ضى َّب ی‬ ‫َّْل َ اَ إق أَ ْن ت ُْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحت ب‬ ‫اوبتردہ نب اوبومیسٰ ارعشی (ریض اہلل ہنع)ےتہکہ ہک ھجم ےس دبعاہلل انب رمع (ریض اہلل ہنع) ےناہک ہکایکوت ےن اےنپ‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫یباپےسہعمجیکاخصڑھگییکشانےکیبارےںیمروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکوکیئدحیىنسےہ ‪،‬اپںےناہکہکاہں ‪ ،‬وہےتہک‬

‫هتہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکیفرامےتوہےئانسےہہکوہڑھگیااممےکےنھٹیبےسےلرکامنزوپریوہےنیےہ۔‬

‫امنزہعمجیکاتیمہ‬

‫ول َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ یُ ول عی ى أَع و َِّد ِ ِْ ِْبهِ‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّبی ِه ب ن ع َم َر َوأَِِب هَریْ َرَة أَسیه َم ا َِذ َْ ا َرس َ‬ ‫َْ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ْی أَقْ وََّ ع ن و ْد ِع ِه َ ْ ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫َّجم َْ اأ أو بَیَ ِْ ت َم ین َّلل عی ى ق ی و َْ ثی بَیَك وس ین ن َّبْغَ افی َ‬ ‫بَیَ ِْتَه َ ی َ ٌ َ ْ‬ ‫‪)0220‬‬

‫رضحت انب رمع اور اوبہرترہ (ریض اہلل مہنع) ایبن رکےتںیہ ہک اپں ےن روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس وک ب‬ ‫مریک ڑیسویھںرپی‬ ‫فرامےتوہےئانسےہہکولگہعمجیکامنزوھچڑےنےسیبازآاجںیئ ‪،‬ورہناہللاعتیلٰانےکدولںرپرہماگلدںیےگاوررھپوہاغولفںںیمےس‬ ‫وہاجںیئےگ۔‬

‫امنزہعمجیکفضیلت‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫َّجم َْ ِة َویَتَطَ یه ر ا‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َ​َل یَ ْغتَ ِس ُ َرج ٌُ ی وَ ْ‬ ‫ع ن َس ْی َما َن َّبْ َفا ِرس لْ ق ال ق ال َّبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یب بَْیتِ ِه ثی َُیْرج فال ی َف لرق ب ْی َّثَِْ ْ ِ‬ ‫س ن ِط ِ‬ ‫ب‬ ‫اَ ن ط ْهر َویَدیهن ن د ْهِ​ِ ِه أو َاَ ُّ‬ ‫َّ ْستَطَ َ‬ ‫ْی ثی ی َ‬ ‫ص یلْ ا إت َ‬ ‫ِ‬ ‫به ثی ی ِْ ِ‬ ‫صت إ َّ تَ َكیَ ِْ‬ ‫َّجم َْ ِة َِّْل ْخَرى‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)112‬‬ ‫ْی ْ‬ ‫َّْل َ اَ إَل یفَر به ا بَْی َِه َوبَ ْ َ‬ ‫َ‬ ‫رضحت املسن افریس (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬وج صخش ہعمج ےک دن‬

‫لسغرکے ‪،‬ایھچرطحےساہطرتاحلصرکےاورلیت ایرھگںیموجوخوبشوغرهرسیموہ ‪،‬وهاامعتسلرکےاوررھپامنزہعمجےکےیل‬ ‫ےلکن ‪ ،‬دجسم ںیم چنہپ رک وه دو آدویمں ےک درایمن ہن ےسھگ ‪ ،‬رھپ ینتج اهلل وتي دے لفن امنز ڑپےھ اور ب ب‬ ‫ح اامم ہبطخ رشوع رکے وت وه‬ ‫سرےہوتاسصخشےکایہعمجےسےلرکدورسےہعمجیےکاسرےگاہاعمفرکدم اجےتںیہ۔‬ ‫اخومش ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ع ن أِب هری رةَ رض ْ َّلل عِ ه أَ ین رس َ ِ‬ ‫َّجم َْ ِة ی ْس َُ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال ن َّ ْیتَ َس َُ ی وَ ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ‬ ‫َّجَِاب ِة ثی رَّ فَ َكأَیقَا قَ یرِ ب َدسَة و ن رَّ ِف َّب یس ِ ِ ِ‬ ‫اع ِة َّبثیابِثَ ِة‬ ‫ِ بَ َُ َرة َوَ ْن َرَّ َ ِف َّب یس َ‬ ‫َ‬ ‫اعة َّبثیاسیَ ة فَ َكأَیقَا قَ یر َ‬ ‫َْ َ َ َ‬ ‫َ َ َ​َ ْ َ َ‬ ‫فَ َكأَیقَا قَ یرِ َإِّش ا أَقْ ر َن و ن رَّ ِف َّب یس ِ ِ ِ‬ ‫َّْلَا ِ َس ِة‬ ‫اع ِة ْ‬ ‫اج ة َوَ ْن َرَّ َ ِف َّب یس َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ‬ ‫اعة َّبیرَّب َْ ة فَ َكأَیقَا قَ یر َ‬ ‫ِ َد َج َ‬ ‫َ َ​َ ْ َ َ‬ ‫ضة فإ َّ َخر َج ِْ‬ ‫أ َّبْ َم َالئِ َكة یَ ْستَ ِمْو َن َّب لذ ْإَر‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)118‬‬ ‫ضَر ْ‬ ‫َّْل َ اَ َح َ‬ ‫ِ بَْی َ‬ ‫فَ َكأَیقَا قَ یر َ‬ ‫َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحت اوبہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہللہیلعوملس ےن فرامیا‪:‬وج صخش ہعمج ےک دن‬ ‫وگیاسےنای ک‬ ‫لسغ ب‬ ‫اوییک رفیبایندیاورارگاسےکدعبںیمایگوت‬ ‫انجیرکےکامنزڑپےنھےکيلدجسميم(اولوق)ےچنہپ ‪،‬وت ا‬ ‫وگیاسےنوگنیسںواےلایڈنیمےھیک رفیبایندیاوروجوکیئاسےکدعبایگوتاس‬ ‫وگیایاگےئیک رفیبایندیاوروجاسےکدعبایگوت ا‬ ‫ا‬ ‫ک‬ ‫ب‬ ‫وگیایرمیغیک رفیبایندیاوروجوکیئاسےکهبدعبایگوتاسےنوگیاایایدهاہللیکراہںیمدیا ‪،‬نکیل ب ب‬ ‫حااممہبطخےکےیلآاجیا‬ ‫ےن ا‬ ‫ب لك‬ ‫اج هيےےکاجبے)ہبطخنسںیموغشملوہاجےتںیہ۔‬ ‫پفرےتش( ر‬ ‫ےہوت ر‬

‫َّجمْ ِة یس ُ ْ ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫ول َّبی ِه َ ی‬ ‫ع ن أِب هَریْ َرةَ أَ ین َرس َ‬ ‫َّجََِابَ ة ثی َرَّ َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ ق ال ن َّ ْیتَ َس َُ ی وَ ْ َ ْ َ‬ ‫فَ َكأَیقَا قَ یرِ بدس ه و ن رَّ ِف َّب یس اع ِة َّبثیاسِی ِة فَ َكأَیقَا قَ یرِ ب َُ رة و ن رَّ ِف َّب یس ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫اعة َّبثیابثَ ة فَ َكأَیقَا قَ یر َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ​َ ْ َ َ‬ ‫َ َ َ َ​َ ْ َ َ‬ ‫َإِّش ا أَقْ ر َن و ن رَّ ِف َّب یس اع ِة َّبیرَّبِْ ِة فَ َكأَیقَا قَ یرِ دجاج ة و ن رَّ ِف َّب یس اع ِة ْ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ‬ ‫َّْلَا َس ة فَ َكأَیقَا قَ یر َ‬ ‫َ َ َ َ َ​َ ْ َ َ‬ ‫َ َ​َ ْ َ َ‬ ‫ضة فإ َّ َخر َج ِْ‬ ‫أ َّبْ َم َالئِ َكة یَ ْستَ ِمْو َن َّب لذ ْإَر‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8123‬‬ ‫ضَر ْ‬ ‫َّْل َ اَ َح َ‬ ‫بَْی َ‬ ‫َ‬ ‫رضحت اوبہرترہ (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہللہیلعوملس ےن فرامیا‪:‬وج صخش ہعمج ےک‬ ‫وگیاسےنای ک‬ ‫دنلسغ ب‬ ‫اوییک رفیبایندیاورارگاسےکدعبںیم‬ ‫انجیرکےکامنزڑپےنھےکيلدجسميم(اولوق)ےچنہپ ‪،‬وت ا‬

‫ایگوتوگیاایاگےئیک رفیبایندیاوروجاسےکدعبایگوتوگیااسےنوگنیسںواےلایڈنیمےھیک رفیبایندیاوروجوکیئاسےکدعبایگ‬ ‫ک‬ ‫ب‬ ‫وگیایایدهاہللیکراہںیمدیا ‪،‬نکیل ب ب‬ ‫حااممہبطخےک‬ ‫وت اس ےن وگیا ای رمیغیک رفیباین دی اور وج وکیئ اس ےکهب دعبایگوتاسےن ا‬ ‫ب لك‬ ‫اج هيےےکاجبے)ہبطخنسںیموغشملوہاجےتںیہ۔‬ ‫پفرےتش( ر‬ ‫اجیےہوت ر‬ ‫ےیلآ ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫دیعنییکامنزوںیکریبکتات‬

‫ِ‬ ‫ع ن عائِ َش ةَ أَ ین رس َ ِ‬ ‫َض َ ى ِف َِّْل َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إ ان ی َكِّل ر ِف َّبْفطْ ِر َو َِّْل ْ‬ ‫َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫وق َس ِّْ َ‬ ‫َ‬ ‫تَ ْكِِّیَّ ر‬ ‫أ وِف َّبثیاسِیَ ِة مَْسا‪َّ( .‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)8831‬‬ ‫َ‬

‫ض‬ ‫رضحتاع ہش(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہکروسلیلصاہللہیلعوملسدیعارطفلاوردیعاال ج ٰییکامنزوںیکیلہپرتعکںیم‬

‫استاوردورسیںیمیاچنریبکتںیےتہکهت۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫عن عِّد َّللِ ب ِن َع ْم ِرو ب ِن َّبْ َْ ِ‬ ‫اص ق ال ق ال سَِ ُّ َّبی ِه َی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َّبتی ْكِِّی ِف َّبْ ِفطْ ِر َس ِّْ ٌ ِف‬ ‫س ِف َّْآل ِخَرةِ َوَّبْ َُِرَّءَة بَ ْ​ْ َدهَا إِْیتَ ْی ِه َما‪َّ( .‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)8828‬‬ ‫َِّْل َ‬ ‫وق َومَْ ٌ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت دبعاہلل نب رمعو نب ااعلص (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬دیعارطفل یک امنز یک یلہپ‬

‫رتعکںیماستریبکتںیاوردورسیںیمیاچنریبکتںیہاورفرا تدوونںروتعکںںیمریبکتوںےکدعبےہ۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫عن عِّد َّلل ب ن عم رو ب ن َّبْ اص ب ن وَّئ ُ أَ ین َّبِ َی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إ ان ی َكِّل ر ِف َّبْ ِفطْ ِر ِف‬ ‫وق سِّ ْا ثی ی ُْرأ ثی ی َكِّل ر ثی ی ُوَ فَی َكِّل ر أَرب ْا ثی ی ُْرأ ثی ی رَإ ‪ ---‬روَّه وإِی وبن َّبْمِّارِ‬ ‫َِّْل َ َ ْ‬ ‫َ​َ َ ٌ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ْ َ َ َ َْ‬

‫قاَل َسِّْ ْا َومَْسا‪َّ( .‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)8820‬‬

‫رضحت دبعاہلل نب رمعو نب ااعلص نب والئ(ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس دیعارطفل یک امنز یک یلہپ‬

‫رتعک ںیم است ریبکتںی ےتہک ‪،‬رھپ فرا ت رکےت اور اس ےک دعب رھپ ریبکت ےتہک ‪ ،‬رھپ ڑھکے وہےت اور اچر ریبکتںی ےتہک ‪ ،‬رھپ فرا ت‬ ‫رکےت ‪،‬اسےکدعبآپروکعرکےت۔(اوبداؤدےتہکںیہہک)وکي عاورانباابملرکدوونںراوتںےنروایرکےتوہےئیلہپرتعک‬ ‫ںیماستاوردورسیںیمیاچنریبکتںی بنانیکںیہ۔‬

‫احنضہوخانیتوکیھبدیعاگہںیماحرضیاکمکح‬

‫َُّل یض ی وَ َّبْ​ِْی َدی ِن و َو ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ْی‬ ‫َّأ ْ‬ ‫َّْل دوِر فَیَ ْش َه ْد َن َْجَ َ‬ ‫اع ةَ َّبْم ْس یم َ‬ ‫ع ن أ لَ َعطی ةَ قاب ت أ ْرسَ ا أَ ْن يْ ر َِج ْ َ‬ ‫ْ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫َُّل یض ع ن ص یاله ین قاب ت َّ رأَةٌ ی ا رس َ ِ‬ ‫اِ ق ال بِت ْیِِّ ْس َها‬ ‫َو َد ْع َوتَه َْ َویَ ْ​ْتَ ِزل ْ‬ ‫ول َّبی ه إِ ْح َدَّسَا ب یس ل ا ج ْیَِّ ٌ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ‬ ‫یِ‬ ‫احَِّت َها ن ِج ْیَِّا ِ َا‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)228‬‬ ‫َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحتامہیطع(ریضاهللاہنع)ےسروایےہہکںیمہیمکحوہاہکمہدیعنیےکدناحنض‬

‫ہاوررپدہنیشن‬

‫عاگهيمےلاجںیئ ‪،‬یاہکوہاملسمونںےکاامتجعاورانیکداعؤںںیمرشیوہںیکس۔اہتبلاحنض ہوعرتامنز‬ ‫اہ د‬ ‫وعروتںوکیھبیب ر‬ ‫ک‬ ‫ڑپےنھ یک ہگج ےس دور رہ۔ای وعرت ےن اہک ‪ :‬ای روسل اہلل ‪،‬مہ ںیم ضعب وعرںیت ایسی یھب وہیت ںیہ نج ےک یاس بتری اچدر ںیہن‬ ‫وہیت ‪،‬آپےنفرامیاہکاسیکاسیھتوعرتاینپاچدراکایہصحاےساوڑاھدے۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ أَ ْن يْ ِر َجه ین ِف َّبْفطْ ِر َو َِّْل ْ‬ ‫َض َ ى َّبْ َْ َوَّت َ‬ ‫ع ن أ لَ َعطی ةَ قاب ت أَ​َ َرسَ ا رس ول َّبی ه َ‬ ‫َُّلیض و َو ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ول َّبی ِه‬ ‫َّْلدوِر فَأَیا ْ‬ ‫ص َالةَ َویَ ْش َه ْد َن ْ‬ ‫َّأ ْ‬ ‫ْی قی ت ی ا َرس َ‬ ‫َُّلیض فَیَ ْ​ْتَ ِزبْ َن َّب ی‬ ‫َّْلَْی َر َوَد ْع َوةَ َّبْم ْس یم َ‬ ‫َو ْ َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫اِ قال بِت ْیِِّ ْس َها أ ْخت َها ن ِج ْیَِّا ِ َا‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0222‬‬ ‫إِ ْح َدَّسَا َ​َل یَكون لا ج ْیَِّ ٌ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ض‬ ‫رضحتامہیطع(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنمہمکحدیاہکمہدیعارطفلاوردیعاال‬ ‫عاگهالت۔احنض ہوخاتامنزےسدحیلعہرہ ‪،‬اہتبلوهالھبیئاورن ضيحتیکیباوتں‬ ‫ےکدنوجان ‪،‬احنض ہاوررپدہنیشن ب وعروتںوک د‬ ‫ب‬ ‫اوراملسمونںیکداعؤںںیماحرضوہں۔ںیمےنرعضایک‪:‬یاروسلاہلل ‪،‬مہںیمےسضعبےکیاساچدرہنهب وہیتوتوهكارکي؟‬

‫جی ٰ‬

‫آپےنفرامیا‪:‬اچہہکاسیکاسیھتوعرتاینپاچدراکایہصحاےساوڑاھدے۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ریغومعمیلاحالتںیملسغاورامنزانجزہےکریغبدتنیف‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه و َس یَ َُْیم ب ْی َّب یرجیَ ْ ِ‬ ‫ْی ن‬ ‫ع ن َج اب ِر ب ن عِّ د َّبی ه رض ْ َّلل عِهم ا ق ال إ ان َّبِ َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِوِ‬ ‫َّح رد ثی یُول أَیُّهَ أَ ْإثَر أ ِ ِ‬ ‫ر‬ ‫َح ِد ِهَا قَ ید َ ه ِف َّبی ْ ِد وق ال‬ ‫ْ‬ ‫َخذَّ ب ْیُ ْرَن فإ َّ أش َی ب ه إق أ َ‬ ‫ْ‬ ‫قَ ْت یَى أحد ِف ثَ ْو َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ص یُ عی یهَ‪( .‬ط ارى‪ ،‬رق َ‬ ‫أس ا َش ِهی ٌد عی ى َه َِ​َلء ی وَ َّبُْیَا َ ة َوأَ​َ َر ب َدفِْ ِه َْ ِف د َ ائ ِه َْ وَ ی غَ یس یوَّ وَ ی َ‬ ‫‪)8232‬‬

‫اجتنبدبعاہلل(ریضاہللامہنع)ےسروایےہہک یبنیلصاہللہیلعوملسےنادحےکدودو دیہوںوکالم‬ ‫رضحت ب ر‬ ‫ث‬ ‫اجیوتآپ‬ ‫اتبی ا‬ ‫رکاییہڑپکےاکنفکدیا۔آپدریاتففرامےتہکانںیمےسزیادهفرآن ک سےیادتا؟یسکاییکرطفاشارےےس ا‬ ‫یلغبربقںیمایسوکآےگرکےتاورفرامےتہکںیممایمںیماِنےکقحںیماہشدتدوںاگ۔رھپآپےن ب وکانےکوخنتیمس‬ ‫دنفرکےناکمکحدیا ‪،‬ہنام ںیلسغدیاایگاورہنانیکامنزانجزہڑپیھیئگ۔‬

‫دہشاےادحیکامنزانجزہ‬

‫عن ع ُِّْةَ بن عا ِ ر أَ ین َّبِ ییى َّلل عیَی ِه وسیَ خرج ی و ا فَصیى عیى أَه ُِ أح رد ی َالتَه عی ى َّبْمیل ِ‬ ‫ت‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ َ َ َ َ َ َْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ف إق َّبْ ِمِْ َِْب فُ ال إ فَ َر ٌ‬ ‫س بَك َْ وأس ا َش ِهی ٌد َعیَ ْیك َْ َوإِ ل وَّللِ َِلَسْ ر إق َح ْو ِض ْ َّْآل َن َوإِ ل‬ ‫ص َر َ‬ ‫ثی َّسْ َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َخ اف َعیَ ْیك َْ أَ ْن ت ْش ِرإوَّ بَ ْ​ْ ِدع َوبَ ِك ْن‬ ‫یع َِّلر ِ َوإِ ل وَّلل َ ا أ َ‬ ‫یع َخ َزَّئ ِن َِّلر ِ أو َ َف ات َ‬ ‫أ ْعطی ت َ َف ات َ‬ ‫َخاف َعیَْیك َْ أَ ْن تََِافَسوَّ فیها‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8233‬‬ ‫أَ‬

‫رضحتہبقعنباعرم(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسایدنیباہررشتفیالےئاورادح‬

‫ےک دیہوں رپ اس رطح امنز ڑپیھ ‪ ،‬ےسیج آپ تیم رپ ڑپےتھهت۔رھپ ب ر‬ ‫م رپ رشتفی الےئ اور فرامیا‪:‬دوھکی ‪،‬ںیم مت ےس ےلہپ اج رک‬ ‫ت‬ ‫م ھاارےےیلریماسامنونبںاگاورںیممترپوگاہوہںاگ ‪،‬اہللیکمسق ‪،‬ںیماسوقاےنپوحضوکدھکیراہوہںاورےھجمزنیمےکجراونں‬ ‫ت‬ ‫یکایجنکںدےدییئگںیہیا(فرامیاہک)ےھجمزنیمیکایجنکںدییئگںیہ۔خدایکمسق ‪،‬ےھجم م ھاارےیبارےيمیھرںیہنہکمتریمےدعب‬ ‫رشکرکوےگ ‪ ،‬ہکلاساکھرےہہکمتولگدایناحلصرکےنںیمیبامہاقمہلبرکوےگ۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫امنزانجزہاوردتنیفںیمومشتیلاکوثاب‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫عن أِب هری رةَ أَ ین رس َ ِ‬ ‫َّحتِ َس ابا وإ ان ْ ه‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ قال ن َّتیَِّ َ َجَِ َازةَ ْس ی رَ إِاَاس ا َو ْ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫ََْ َ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ْی إ ُُّ قِ ی ر‬ ‫َج ِر بِ​ُِیَّطَ ْ ِ‬ ‫َّس ِ ثْ ُ أح رد َوَ ْن ی یى عییه ا‬ ‫َ‬ ‫حت یصیْ عییها َویَ ْفر َ ن َدفِْ َها فَإسیه یَ ْرج ن َِّْل ْ َ‬ ‫ثی رج قُِّ أَ ْن ت ْدفَن فإسه ی رِج بِ​ُِی ر‬ ‫َّس‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)32‬‬ ‫َ​َ​َ‬ ‫َ َْ‬ ‫َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحت اوبہرترہ (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬وج وکیئ اامین‬

‫رےتھکوہےئ ‪،‬وثابیک ت ےس یسک املسمن ےک انجزے ےک اسھت اجےئ اگ اور امنزانجزه اوردنفےسافرغوہےنیاسےکاسھت‬ ‫ک‬ ‫رےہ اگ وت وہ دو ریقاط وثاب ےل رک ولےٹ اگ ‪ ،‬ہر ریقاط اانت بترا وہ اگ ےسیج ادحاک اہپڑ ‪ ،‬اور وج صخش انجزے رپ امنز ڑپھ رک دنف ےس ےلہپ ولٹ‬ ‫اجےئوتوہایریقاطوثابےلرکولےٹاگ۔‬

‫ص یى عییه ا فَیَ ه‬ ‫عن أَِِب هَریْ َرَة قال قال رس ول َّبی ِه َی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َ ْن َش ِه َد ْ‬ ‫َّجََِ َازَة ح ت ی َ‬ ‫ِ‬ ‫ان قِی ُ و ا َّبْ ُِیَّطَ ِ‬ ‫س و ن َش ِه َدها ح ت ت ْدفَن فَیَ ه قِیَّطَ ِ‬ ‫ْی َّبْ َْ ِ یم ْ ِ‬ ‫َّجََِّ یَ ْ ِ‬ ‫ْی‪.‬‬ ‫ان ق ال ِ ثْ ُ ْ‬ ‫َ‬ ‫ق َیَّ ٌ َ َ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0811‬‬

‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬وجآدیمانجزہںیماحرضوہا ‪،‬اہیںی‬ ‫ہکامنزانجزہادایکوتاسےکےیلایریقاطوثابےہاوروجاسےکدنفیوموجدراہ ‪،‬اسےکےیلدوریقاطوثابےہ ‪،‬رعضایکایگ‪:‬‬ ‫ک‬ ‫دوریقاطایکںیہ؟آپےنفرامیا‪:‬دو بترےاہپڑوںیکامدنن۔‬

‫ول َّللِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ أَ ین رس َ ِ‬ ‫وق رس ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال ن ی یى‬ ‫ع ن ثَ ْوبَا َن َ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫س فَِإ ْن َش ِه َد دفْ َِ ها فَیَه قِیَّطَ ِ‬ ‫ان َّبْ ُِ َیَّس ِ ثُْ أح رد‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0812‬‬ ‫عیى َجَِ َازةر فَیَه قِ َیَّ ٌ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےک آزاد رکده الغموثیبان (ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬‬ ‫سجےنامنزانجزہادایک ‪،‬اسےکےیلایریقاطےہاورارگاسےکدنفںیمیھبرشیوہاوتاسےکےیلدوریقاطںیہاورریقاطادحیک‬ ‫لثمےہ۔‬

‫اغابئہنامنزانجزہ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع ن أِب هری رَة رض ْ َّلل عِ ه أَ ین رس َ ِ‬ ‫اأ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ سَ َْ ى َّبِی َ اش یْ ِف َّبْیَ ْوَ َّب ذع َ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ‬ ‫ف ِ​ِ َْ َوَإِّی َر أ َْربَْا‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8032‬‬ ‫ص ی‬ ‫صیى فَ َ‬ ‫فیه َخَر َج إق َّبْم َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےناجنیشیکوافتیکربخایسدن‬

‫ںیہک۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫دیسجدناسیکوافتوہیئیھت۔رھپآپامنزڑپےنھیکہگج ےئاورولوگںےکاسھتفصیبادنھرک(انجزہیکامنزںیم)اچرریبکتںی‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫عن أِب هری رَة أَ ین رس َ ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ سَ َْى بِیِ ِ‬ ‫اأ فی ه فَ َِ َر َج‬ ‫یاس َّبِی َ اش َْ ِف َّبْیَ ْوَ َّب ذع َ َ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫ََْ َ‬ ‫ِ​َِ إق َّبْمصیى وَإِّیر أَرب تَ ْكِِّی ر‬ ‫َّأ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0023‬‬ ‫ْ‬ ‫َ َ َ َْ َ َ‬ ‫رضحت اوبہرترہ (ریض اهلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےنولوگںوک اجنیشیک وافتیک ایس دن االطع‬

‫دےدی ‪،‬سجدناساکااقتنلوہاتا ‪،‬آپولوگںےکاسھتامنزڑپتهیکہگجرشتيےل ےئاورامنزانجزهیکاچرریبکتںیںیہک۔‬

‫ریبکتاتانجزہ‬

‫عن عِّد َّبرَّن بن أِب بَْی یَى قال إان َزیْ ٌد ی َكِّل ر عیى َجَِائِ​ِزسَا أ َْربَْ ا َوإِسیه َإِّی َر عی ى َجَِ َازةر مَْس ا فَ َس أَبْته‬

‫ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ ی َكِّل رَها‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0082‬‬ ‫فَ َُ َ‬ ‫ال َإا َن َرسول َّلل َ‬

‫ٰ‬ ‫زی (ریض اہلل ہنع) مارے انجزوں رپ اچرریبکتات‬ ‫دبعارلمح نب ایب یلیل (ریض اہلل ہنع)ےس روای ےہ ہک رضحت د‬ ‫رضحت‬

‫ك وہج ےہ؟) ‪ ،‬اپں ےن وجاب دیا ہک‬ ‫ےتہک ےھت۔ای دہعف اپں ےنیسک انجزے رپ یاچن ریبکتات ںیہک وت ںیم ےن وپاھچ (ہک اسیک ا‬ ‫ب‬ ‫روسلاہللیلصاہللہیلعوملسیاچنریبکتاتهبےتہکےھت۔‬

‫امنزانجزهاکونسمنرطہقی‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ف ب ن َعِّی ر‬ ‫اس رض ْ َّلل عِهم ا عی ى َجَِ َازةر فَ َُ َرأَ‬ ‫ی یْیت َخ ْی َ‬ ‫ع ن طَْی َ ةَ ب ن عِّ د َّبی ه ب ن َع ْوف ق ال َ‬ ‫بَِف ِااَ ِة َّبْ ِكتَ ِ‬ ‫اِ فُال بِیَ ْ​ْیَموَّ أَس َیها سِیةٌ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫رضحت ہحلطنبدبعاہللنبوعف(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکںیمےنرضحت انبابعسریضاہللامہنعےکےھچیپامنزانجزہ‬

‫ڑپیھوتاپںےنوسر ٔہافہحت(ذرااکپررک) ڑپیھاوراہکہکںیھمتولعمموہیااچےیہہکیہیرطہقیٔوبنیےہ۔‬

‫رمدوںوک بتراالھبےنہکیکانمیہ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض ْوَّ‬ ‫ت قَ َ‬ ‫َّأ فَِإسیه َْ ق د أَفْ َ‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ َرض َْ َّلل َعِْ َه ا قَابَ ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َ​َل تَس ُِّّوَّ َِّْلَ ْ َو َ‬ ‫ال َّبِیِ ُّ َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫إق ا قَ ید وَّ‪( .‬طارى رقَ ‪)8212‬‬ ‫اےنپاامعلےکلدےلیچنہپےکچہ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت اع ہش ریض اہلل اہنع ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪:‬رمےنواولں وک بترا ہن وہک ‪ ،‬ویکہکن وه‬

‫امنزانجزہیکداعںیئ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِر‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ عیى َجَِ َازةر فَ َ ِف ْت ن د َعائِ ِه وه و‬ ‫َع ْن َع ْوف ب ِن َ ابي یُول ییى رسول َّبیه َ‬ ‫یُول َّبیهَ َّ ْی ِف ْر به َو َّْرََّْه َو َعافِ ِه َو َّْعف عِه َوأَ ْإ ِرَْ س زبَه َوَو لس ْ ْد َخیَ ه َوَّ ْی ِس ْیه بِابْ َم ِاء َوَّب ثی ْی ِی َوَّبَِّْ َرِد َوسَ لُ ِه‬ ‫ض ن َّب یدسَ ِ‬ ‫س َوأَبْ ِدبْ ه َدَّرَّ َخْی رَّ ن َدَّ ِرهِ َوأ َْه ال َخْی رَّ ن أَ ْهیِ ِه َوَزْوج ا‬ ‫ن ْ‬ ‫َّْلَطَایَا إم ا سَُْیی َ‬ ‫ِ َِّْلَبْ یَ َ‬ ‫ت َّبثی ْو َ‬ ‫ِ​ِ ِ‬ ‫َِّ َّبْ َُ ِْْب أو ن َع َذ ِ‬ ‫َّجِیةَ وأ َِع ْذه ن َع َذ ِ‬ ‫َِّ َّبِیا ِر‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0020‬‬ ‫َخْی رَّ ن َزْوجه َوأ َْدخ ْیه َْ َ‬ ‫رضحت وعف نب امک (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن امنز انجزہ ڑپیھ وت ںیم ےن آپ یک‬

‫داعؤںوکیادرکایل۔آپ ہہکرےہےھت‪ :‬ایاہلل ‪،‬اسوکشخبدے ‪،‬اسرپرمحرک ‪،‬اےساعتیفاطعفرام ‪،‬اےساعمففرامدے ‪ ،‬اےسیبازعت‬ ‫ک‬ ‫ته کا اایدے ‪،‬اسیکربقوکاشکدہفراماوراےس بترفاوراوولںےسدوھدے ‪،‬اسےکگاوہںوکاسرطحاصفرکدے ‪،‬سجرطحہک‬ ‫اجیےہ ‪،‬اےساسےکرھگےکلدےلرتہبرھگاطعفرام ‪،‬رھگواولںےسرتہبرھگواےل ‪ ،‬اسیکویبیےس‬ ‫دیفس ڑپکا لیم لیچکےساصفوہ ا‬ ‫رامی)منہجےکذعابےس اچ۔‬ ‫رتہبویبیاطعفراماوراےس بجںیمدالخفراماوراےسذعابربقےس اچ( ایف ا‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إ َّ ی یى عی ى ِجَِ َازةر یُ ول َّبیه َ َّ ْی ِف ْر ُِلَیل َِ ا‬ ‫عن أِب هَریْ َرَة قال إان رس ول َّبی ه َ‬ ‫و یلتِ​ِ ا وش ِ‬ ‫ِ‬ ‫اه ِدسَا و َیائِ​ِِّ​َِ ا و ِ‬ ‫َحیِ ِه عی ى ِْ‬ ‫َّْل ْس َالَِ َوَ ْن‬ ‫َ​َ َ َ َ‬ ‫َحیَ ْیتَ ه ِی ا فَأ ْ‬ ‫ی غ ِیسَا َوَإِِّ ِیسَ ا َو َ َإ ِرسَ ا َوأسْثَاسَ ا َّبیه َ ن أ ْ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ‬ ‫ان َّبیهَ َ​َل َْا ِر َِا أَجره وَل ت ِ‬ ‫َّْلاَ ِ‬ ‫تَوفیْیتَه ِ ِیا فَتَ وفیه عیى ِْ‬ ‫ضیَِا بَ ْ​ْ َده‪َّ( .‬بن اجه‪ ،‬رقَ ‪)8311‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َْ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحت اوبہرترہ (ریض اهلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ب ب‬ ‫ح وکیئ انجزہ ڑپےتھ وت ہی داع ڑپےتھ‪ :‬اے‬ ‫ک‬ ‫اہلل ‪،‬مارےزدنوںوکاوررمدوںوک ‪،‬احرضوکاور ب‬ ‫اغیوک ‪،‬وھچےٹوکاور بترےوک ‪،‬رمدوکاوروعرتوکشخبدے۔اےاہلل ‪،‬مہںیمےس‬ ‫اجےسرحمومہنفرامیا‬ ‫دي۔اےاہلل ‪،‬ںیمہاسےک ب ر‬ ‫رھکاورےسجوافتدےاےساامینرپوافت ا‬ ‫سجوکوتزدنہرےھک ‪،‬اےساالسمرپزدنه ا‬ ‫اورمہاسےکدعبرمگاہہنوہےنديا۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی فَ َس ِم ْ​ْته‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ عیى َرج رُ ن َّبْم ْس یم َ‬ ‫عن َوَّثیَةَ بن َِّْل ْ‬ ‫َس َُ ِ قال ییى بَِا رسول َّبیه َ‬ ‫ِ‬ ‫ي وحِّ ُ ِج وَّ ِرَ فَُِ ِه ن فِْت َِ ِة َّبْ َُ ِْْب و َع َذ ِ‬ ‫ت أ َْه ُ َّبْ َوفَ ِاء‬ ‫یُول َّبیهَ إِ ین ف َال َن بن ف َال رن ِف ی تِ َ‬ ‫َِّ َّبِیا ِر َوأَسْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫وْ ِ‬ ‫یي أست َّبْغَفور َّبیرِحیَ‪َّ( .‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)2020‬‬ ‫َُّلَ ْمد َّبیهَ فَا ْیف ْر به َو َّْرََّْه إِس َ‬ ‫َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ث‬ ‫رضحتوالثنبا شقع(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنمہوکایاملسمنصخشیکامنزانجزہ‬

‫ڑپاھیئوتںیمےنانسہکآپ(اسےکےیل)ویںداعرکرےہےھت‪:‬اےاہلل ‪،‬ہیالفںانبالفںریتیاامناورترےدہعںیمےہ۔سپوت‬ ‫ ‪،‬ےبکشوتتہبےنشخبواالرہمیبانےہ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ب‬ ‫ب‬ ‫اصحقحےہ۔اےاہلل ‪،‬وتاسیکرفغمتفراماوراسرپرمحفرام‬ ‫اصحوافاور‬ ‫اسوکربقےکےنتفاوردوزخےکذعابےس اچےل۔وت‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رجفےکونسمنونالف‬

‫ِ‬ ‫ع ن عِّ د َّبی ِه ب ن عم ر ق ال أَخِّ رتِْ ح ْفص ة أَ ین رس َ ِ‬ ‫ف‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إ ان إ َّ َّْعتَ َك َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ْی َخ ِفی َفتَ ْ ِ‬ ‫َّبصِّْع ییى رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ص َالة‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)281‬‬ ‫ْی قُِّ أَ ْن ت َُ َاَ َّب ی‬ ‫یصِّْ ِع َوبَ َدَّ ُّ‬ ‫َّبْم َِ لن بِ ُّ‬ ‫َ‬

‫اتبیےہہک‬ ‫رضحتدبعاہللنبرمع(ریضاہللامہنع)ےسروایےہ ‪ ،‬بهجمحف ضہ(ریضاہللاہنع)ےنی ا‬

‫روسل یلص اہلل ہیلع وملس یک اعدت یھت ہک ب ب‬ ‫وہی وت آپ اذان اور‬ ‫ح ؤمذن حبص اصدق ےک ‪،‬عوع وہےن ےک دعب حبص یک اذان دے اکچ ا‬ ‫فروضںیکامنز ک‬ ‫ُکریوہےنےسےلہپدویکلہرںیتعکڑپےتھ۔‬

‫ِ‬ ‫َّْلقَا ِة ن ی َالةِ‬ ‫ْی َخ ِفی َفتَ ْ ِ‬ ‫ص یلْ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫ع ن َعائِ َش ةَ إ ان َّبِ َ ی‬ ‫َ‬ ‫ْی ب ْی َّبِل َدَّء َو ِْ َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ ی َ َ‬ ‫َّبصِّْ ِع‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)281‬‬ ‫ُّ‬ ‫رضحتاع ہش(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسرجفیکاذاناورااقمےکدرایمندویکلہیس‬ ‫رںیتعکڑپےتھےھت۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ع ن ب ن عم ر أَ ین ح ْفص ةَ أ یَ َّبْم ِْ​ِ ِ​ِْی أَخِّ رتْ ه أَ ین رس َ ِ‬ ‫ت‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إ ان إ َّ َس َك َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ​َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ْی َخفی َفتَ ْ ِ‬ ‫َّبص ِّْع رَإ َ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ص َالة‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫ْی قِّ ُ أَ ْن ت َُ َاَ َّب ی‬ ‫ص َالةِ ُّ‬ ‫َّبْم َِ لن ن َِّْلَ َ​َّن ب َ‬ ‫َّبص ِّْ ِع َوبَ َدَّ ُّ َ َ‬

‫‪)8222‬‬

‫اتبیہک ب ب‬ ‫حؤمذنحبصیکامنزےک‬ ‫رضحتانبرمع(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکاهنامال مومحف ضہ(ریضاہللاہنع)ےن ا‬

‫ديتااورحبصاظہروہاجیتهبوتامنزڑھکیوہےنےسےلہپروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکلہدورںیتعکڑپےتھهت۔‬ ‫ےیلاذاندے ا‬

‫َض اء ب ه َّبْ َف ْ ر ی یى رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫ص ة أَ ین َّبِ َ ی‬ ‫ْی‪.‬‬ ‫ع ن ب ن ع َم َر أ ْ‬ ‫َخَِّ َرتِْ َح ْف َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ إ ان إ َّ أ َ َ‬ ‫َ‬ ‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8212‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اتبیہک ب ب‬ ‫حرجفرونشوہاجیتیھتوتیبنیلصاہلل‬ ‫رضحتانبرمع(ریضاهللہنع)ےسروایےہہک بهجمحف ضہ(ریضاہللاہنع)ےن ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ہیلعوملسدورںیتعکڑپےتھےھت۔‬

‫ۃیحتادجسملےکونالف‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إ َّ دخ ُ أح دإَ‬ ‫صا ِر ی‬ ‫ع رضْ َّلل عِه قال قال َّبِ َ‬ ‫عن أَِِب قَتَ َادةَ بن ِربْ​ْ ٍّْ َِّْلسْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫صیلْ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ْی‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8822‬‬ ‫َّبْ َم ْس َد فَ َال َُْیی ْ‬ ‫س حت ی َ َ َ‬

‫رضحت اوباتقدہ نب ریعب ااصنری ریض اہلل ہنع ےسروای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫ح مت ںیم‬ ‫کع‬ ‫ےسوکیئصخشدجسمںیمآےئوتوهاسوقیہنےھٹیب ‪ ،‬ب ب‬ ‫حیہکوه(ۃیحتادجسملیک)دور یبنہنڑپھےل۔‬

‫رجفیکونسمنونالفكفضیلت‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اه َدة ِ ه عی ى‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َ یَك ْن عی ى َش ْ​ْء ن َّبِ َیوَّف ُِ أ َ‬ ‫َش ید َْ َ‬ ‫ع ن َعائ َش ةَ أَ ین َّبِ َ‬ ‫رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫َّبصِّْ ِع‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8212‬‬ ‫ْی قُِّ ُّ‬ ‫َ‬

‫رضحت اع ہش (ریض اہلل اہنع) ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس حبصیک امنز ےس ےلہپیک دو روتعکںاکانتجازتلامرکےت ‪،‬اانت‬ ‫ب‬ ‫ازتلامولفنںںیمےسیسکرپهبہنرکےتهت۔‬

‫ِ‬ ‫ال َرْإ َْتَ ا َّبْ َف ْ ِر َخْی ٌر ِ َن َّب دُّسْیَا َوَ ا فِْی َه ا‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ َع ِن َّبِیِ ل َ‬

‫‪)8211‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحت اع ہش (ریض اہلل اہنع) ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬امنز رجف یک دو راعکت ڑپانھ داین اور اس يم‬ ‫وموجدامتمخروںےسرتہبےہ۔‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َش ید ِ ِْ ه‬ ‫ییى َّبیه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َعیَ ى َش ْ​ْء ِ ْن َّبِ َیوَّف ُِ أ َ‬ ‫َع ْن َعائ َشةَ َرض َْ َّبیه َعِْ َها قَابَ ْ‬ ‫ت َ​َْ یَك ْن َّبِیِ ُّ َ‬

‫تَ َْاهدَّ َعیَى َرْإ َْ َ ْت َّبْ َف ْ ِر‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8821‬‬

‫رضحت اع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسرجفیکدولفنروتعکںےسزیادہیسکلفنامنزیک‬

‫یادنبیںیہنرکےتےھت۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫جنپوہتقونسمنونالف‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ر‬ ‫اأ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫عن ب ن ع َم ر رض ْ َّلل عِهم ا ق ال َح ِف ْت ن َّبِ َ ی‬ ‫ْی قِّ ُ‬ ‫َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ َع ْش َر َرَإ َْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ْی قِّ ُ ی َالةِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی ب ْ​ْ َد َّبْم ْغ ِر ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی بَ ْ​ْ َد َّبْ​ْ َش اء ِف بَْیت ه ورْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ِ ِف بَْیت ه ورْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫َ‬ ‫َّب ُّ ْه ِر َوَرْإ َْتَ ْ​ْی بَ ْ​ْ َد َها َوَرْإ َْتَ ْ َ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ فیها‪( .‬طارع‪ ،‬رقَ ‪)8812‬‬ ‫ُّ‬ ‫َّبصِّْ ِع إاست َس َ‬ ‫اعة َ​َل ی ْد َخُ عیى َّبِ َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحتدبعاہللنبرمعریضاہللامہنعےسروایےہہکےھجمیبنیلصاہللہیلعوملسےسونالفیکدسراعکتیادںیہ ‪،‬‬

‫دورتعکرہظےسےلہپ ‪،‬دورتعکرہظےکدعب ‪،‬دورتعکرغمبےکدعباےنپرھگںیم ‪،‬دورتعکاشعےکدعباےنپرھگںیماوردورتعک‬ ‫وہیاھت ب ب‬ ‫حآپےکیاسوکیئںیہناجیااھت۔‬ ‫حبصیکامنزےسےلہپ۔ہی(رجفاک)وہوق ا‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی وبَ ْ​ْ َد َها َس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی‬ ‫ییْیت رسول َّبیه َ‬ ‫عن بن ع َمَر قال َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ قِّ ُ َّب ُّ ْه ِر َس ْ َدتَ ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫َّجم َْ ِة َس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ْی وبَ ْ​ْ َد َّبْ​ِْ َش ِاء َس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّجم َْ ة‬ ‫ْی َوبَ ْ​ْ َد ْ‬ ‫ْی فَأَی ا َّبْ َم ْغ ِرِ َوَّبْ​ِْ َش اء َو ْ‬ ‫َوبَ ْ​ْ َد َّبْ َم ْغ ِرِ َس ْ َدتَ ْ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ ِف بَْیتِ ِه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8211‬‬ ‫صیْیت َّبِ َ‬ ‫فَ َ‬ ‫رضحتانبرمع(ریضاہللہنع)فرامےتںیہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکاسھتامنزڑپیھےہ ‪،‬آپ ےنرہظیکامنز‬

‫ےس ےلہپ دو رںیتعک اور دعب دو رںیتعک ڑپںیھ ‪ ،‬رغمب ےک دعب دو رںیتعک اور اشعر ےک دعب دو رںیتعک اور ہعمج ےک دعب دو رںیتعک‬ ‫ڑپںیھ ‪،‬اہجںیرغمب ‪،‬اشعاورہعمجیکروتعکںاکقلعتےہوتیيمےنیبنیلصاہللہیلعوملسےکاسھتآپےکرھگيمڑپیھہ۔‬

‫جنپوہتقونسمنونالفیکفضیلت‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫عن أ لَ حِِّیِّ ةَ تَُ ول ذْ ت رس َ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یُ ول ن ی یى َّثَِْ َ ْت َع ْش َرَة َرْإ َْ ة ِف یَ ْورَ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ر‬ ‫َّجَِ ِیة‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8213‬‬ ‫ت ِف ْ‬ ‫َوبَْی یَة ب ِ َ به ین بَْی ٌ‬

‫رضحتامہبیبح(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہکيمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسانسےہ ‪،‬آپفرامےتںیہ‪:‬سجآدیم‬ ‫ےندناورراتںیمیبارہرںیتعکڑپںیھوتاسےکےیلانےکلدےلںیماہللاعتیلٰ بجںیمهگرانبںیئےگ۔‬

‫ِ‬ ‫عن أ لَ حِِّیِّةَ تَُول ذْت رس َ ِ‬ ‫ی یى ِ ِْف یَ ْورَ ثِِْ َ ْت َع ْش َرَة َس ْ َدة‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ یُ ول َ ْن َ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َّجَِ ِیة‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8212‬‬ ‫ت ِف ْ‬ ‫تَطَُّوعا ب ِ َ بَه بَْی ٌ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتامہبیبح(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہکيمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسانسےہ ‪،‬آپفرامےتںیہ‪:‬سجآدیم‬ ‫ےنہردنںیمیبارہلفنرںیتعکڑپںیھوتاسےکےیل بجںیمایرھگانب ایاجیاےہ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رجفاوررہظےکونسمنونالفیکفضیلت‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه و َس یَ إ ان َ​َل یَ َدَ أ َْربَْ ا قِّ ُ َّب ُّ ْه ِر ورْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ْی قِّ ُ‬ ‫ع ن َعائ َش ةَ رض ْ َّلل عِه ا أَ ین َّبِ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َّبْغَ َدَّةِ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8810‬‬ ‫اع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسرہظ(یکامنز)ےسےلہپیکاچررتعکاورحبص(یکامنز) ےس‬ ‫ےلہپیکدورتعکڑپینھںیہنوھچڑارکےتےھت۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رہظ ‪،‬رغمباوراشعےکونسمنونالف‬

‫عن عِّد َّبیِه بن َش ُِی ر قال سأَبْت عائِشةَ ع ن ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ع ن تَطَُّو ِع ِه فُاب ت‬ ‫َ َ َ‬ ‫ی َالة رس ول َّبیه َ‬ ‫َ‬ ‫ص یلْ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ص یلْ ِف بَْی ِت قِّ ُ َّب ُّ ْه ِر أ َْربَْ ا ثی َُیْ رج فَی َ ل ِ ِ‬ ‫ص یلْ‬ ‫ْی وإ ان ی َ‬ ‫إ ان ی َ‬ ‫ص یْ بابِی اس ثی یَ ْدخُ فَی َ َ‬ ‫ْی وی ل ِ ِ ِ‬ ‫ص یلْ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫بِابِی ِ‬ ‫ْی‪ ( .‬س یَ‪،‬‬ ‫ص یلْ َرْإ َْتَ ْ ِ َ َ‬ ‫ِ ثی یَ ْدخُ فَی َ‬ ‫اس َّبْ َم ْغ ِر َ‬ ‫ص یْ بابِی اس َّبْ​ْ َش اءَ َویَ ْدخُ بَْی ِت فَی َ َ‬

‫رقَ ‪)8211‬‬

‫رضحت دبعاہلل نب قیقش ےسروای ےہ ہکںیم ےن رضحت اع ہش (ریض اہلل اہنع) ےس روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملسیک یلفن امنز‬ ‫ےک یبارے ںیم وپاھچ وت اپں ےن اتبیا ہک آپ ریمے رھگںیم رہظیک امنز ےس ےلہپ اچر رںیتعک ڑپےتھ ‪ ،‬رھپ یباہر رشتفی ےلاجےت اور‬ ‫پولوگںوک ب ب‬ ‫حرغمبیکامنزڑپاھےتوتهگريمآرکدورںیتعکڑپےتھاور‬ ‫ولوگںوکامنزڑپاھےت ‪،‬رھپرھگںیمآرکدورںیتعکڑپےتھ ‪ ،‬ر‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫پب ب‬ ‫پمرےهگريمآرکدورںیتعکڑپےتھ۔‬ ‫حآپولوگںوکاشعیکامنزڑپاھےتوت ر‬ ‫ر‬

‫امنزرغمبےسےلہپدولفنڑپےنھیکتربیغ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫عن ع ِ‬ ‫ِّد َّبی ِه َّبْمزِ ل َع ِن َّبِ ی یى َّلل َعیَْی ِه وس یَ ق ال ی یُّوَّ قِّ ُ ی َالةِ َّبْم ْغ ِر ِ‬ ‫ِ ق ال ِف َّبثیابِثَ ِة بِ َم ْن‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫َشاء َإر َِّهیةَ أَ ْن ی ت ِ‬ ‫یِ َذ َها َّبِاس سِیة‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8812‬‬ ‫َ َ َ َ‬ ‫ث‬ ‫رضحت دبعاہلل نب لفغم مرین (ریض اہلل ہنع) ےسروای ےہ ہک ان ےس یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن ارشاد‬

‫رامی‪:‬رغمبےکفرضےسےلہپ(دورںیتعک) ڑپاھرکو ‪( ،‬دودہعفوتآپےناسيیہاہکپر) رسیتیدہعفآپےنفرامیاہکسجاکیج‬ ‫ف ا‬ ‫اچےہ(وهڑپھےل) ‪،‬ویکہکنآپےناسوکدنسپہنكاہکولگاےسسھجمسںیھٹیب۔‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس یَ َ ُّ‬ ‫ی یُّوَّ‬ ‫عن عِّد َّبیه َّبْمَزِ ل قال قال رسول َّبیه َ‬ ‫ْی ثی ق ال َ‬ ‫َ‬ ‫ی یوَّ قِّ ُ َّبْ َم ْغ ر َ‬ ‫ْی بِمن َشاء خ ْشیةَ أَ ْن ی ت ِ‬ ‫ِ‬ ‫یِ َذ َها َّبِاس سِیة‪َّ( .‬بو دَّود‪ ،‬رقَ ‪)8018‬‬ ‫قُِّ َّبْ َم ْغ ِرِ َرْإ َْتَ ْ ِ َ ْ َ َ َ َ‬ ‫رضحت دبعاہلل مرین (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬رغمب یک امنز ےس ےلہپ دو رںیتعک‬

‫ڑپوھ ‪،‬رھپفرامیا‪:‬سجاکدلاچےہوہرغمبےسےلہپدورتعکڑپےھ ‪،‬اسوخفےسہکںیہکولگاسوکسہنھجمسںیل۔‬

‫ِ‬ ‫ي ن أِب َیِ ی رَ یَ ْرَإ‬ ‫َع ْن َ ْرثَ َد ب ِن عِّ د َّبی ِه َّبْیَ َزِ ی ق ال أَتَْی ت ع َُِّْ ةَ ب ن َع ا ِ ر ْ‬ ‫َّج َه ِ ی فُی ت أَل أ ْع ِّ َ‬ ‫ِ‬ ‫ْی قُِّ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قی ت فم ا‬ ‫ی َالة َّبْ َم ْغ ِرِ فُال ع َُِّْة إِسیا إِا سَ ْف َْیه عی ى َع ْه د رس ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬

‫ي َّْآل َن قال َّب ُّش ْغُ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8813‬‬ ‫اََِْ ْ َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ث‬

‫رضحت رمید نب دبعاہلل ترین ےسروای ےہ ہک ںیم ہبقع نب اعرم ینہج (ریض اہلل ہنع) ےک یاس آیا اور رعضایک‪:‬‬ ‫آپوکاوبمیمت(دبعاہللنبامک)رپبجعتںیہنآیاہکوہرغمبیکفرضامنزےسےلہپدورتعکلفنڑپےتھںیہ ‪،‬اسرپاپںےناہکہک‬ ‫روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکزامےنںیممہیھبیلفنڑپےتھےھت ‪،‬ںیمےناہک‪:‬رھپاباسےکوھچڑےنیکایکوہجےہ؟اوھنں‬ ‫رامیہکداینےکاکرویبارامعنںیہ۔‬ ‫ےنف ا‬

‫ِر‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ض ِرِ َِّْلَیْ ِدع‬ ‫ص ِر فُال إ ان ع َم ر یَ ْ‬ ‫س بن َ ابي عن َّبتیطَُّوَِ بَ ْ​ْ َد َّبْ َْ ْ‬ ‫عن ِمْتَار بن ف ْیفُ قال َسأَبْت أَسَ َ‬ ‫ِ‬ ‫عیى ر‬ ‫ِ‬ ‫ْی ب ْ​ْ َد ی ر ِ‬ ‫وِ َّب یش ْم ِ‬ ‫س قِّ ُ‬ ‫ی َالة بَ ْ​ْ َد َّبْ َْ ْ‬ ‫صیلْ عیى َع ْهد َّبِ َ‬ ‫ص ِر َوإِیا س َ‬ ‫َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ َرْإ َْتَ ْ ِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یلی ِه َما فی َ یَأْ ْرسَا‬ ‫ی یالهَا قال إان یَ​َرَّسَا س َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ َ‬ ‫ی َالة َّبْ َم ْغ ِرِ فُیت به أَ َإا َن رسول َّبیه َ‬ ‫َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫وَ یَِْ َهَِا‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8121‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتاتخمرنبلفلف(ریضاہللہنع)ےتہکہہکيمےنرضحتاسننبامک(ریضاہللہنع)ےسرصعےکدعبےکولفنںےک‬

‫اتبیہک رمع( ریضاہللہنع)رصعےکدعب امنزڑپےنھواولںرپاہھتامرےتےھتاورمہروسلاہللیلصاہللہیلع‬ ‫یبارےںیموپاھچوتاوھنںےن ا‬ ‫وملسےکزامےنںیموسرجےکرغوبوہےنےکدعبرغمبیکامنزےسےلہپدورںیتعکڑپےتھےھت ‪،‬وتںیمےنانےسرعضایکہکایک‬ ‫روسلاہللیلصاہللہیلعوملسیھبہیدورںیتعکڑپےتھےھت؟اوھنںےنفرامیاہکآپںیمہاندوروتعکںوکڑپےتھوہےئدےتھکیهت ‪،‬نکیل‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ہنںیمہاساکمکحفرامےتاورہنںیمہانےسعنمفرامےتےھت۔‬

‫ي ق ال إِ ا بِابْم ِدیَِ ِة ف إ َّ أَ ی َن َّبْم ِ لن بِ ِ‬ ‫س ب ن ابِ ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع فَیَ ْرَإْ و َن‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ع ن أَسَ ِ َ‬ ‫َ‬ ‫ص َالة َّبْ َم ْغ ِرِ َّبْتَ َدروَّ َّب یس َوَّر َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت ن َإثْ َرةِ ن‬ ‫ب بَیَ ْدخُ َّبْ َم ْس ِ َد فَیَ ْ ِس ب أَ ین َّب ی‬ ‫ص َالةَ ق د ی یلیَ ْ‬ ‫َرْإ َْتَ ْ​ْی َرْإ َْتَ ْ​ْی ح ت إ ین َّبیرج َُ َّبْغَری َ‬ ‫صیلی ِه َما‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8121‬‬ ‫یَ‬

‫رضحتاسننبامک(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکدمہنیںیم ب ب‬ ‫حؤمذنرغمبیکاذانداتیاھتوتمہولگوتسنیکآڑںیم‬

‫آیوتوهتہبیسدعتادںیمامنزڑپےنھواولںےسہیایخلرکیاہکامنزوہیئگےہ۔‬ ‫دودوراعکتڑپاھرکےتےھت ‪،‬دجسمںیموکیئاینآدیم ا‬

‫یبنیلصاہللہیلعوملسےکونالفاکایبن‬

‫ِ‬ ‫ع ن عِّ د َّبی ِه ب ن عم ر أَ ین رس َ ِ‬ ‫ص یلْ قِّ ُ َّب ُّ ْه ِر رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ْی َوبَ ْ​ْ َد َها‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إ ان ی َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ْی وإ ان َ​َل یص یلْ ب ْ َد ْ ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ْی ِف بَْیتِ ِه وبَ ْ​ْ َد َّبْ​ِْ َش اء رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ِ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ف‬ ‫ص ِر َ‬ ‫َ َْ‬ ‫َّجم َْ ة ح ت یَِْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َرْإ َْتَ ْ​ْی َوبَ ْ​ْ َد َّبْ َم ْغ ر َ‬

‫صیلْ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ْی‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)122‬‬ ‫فَی َ َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحت دبعاہلل نب رمع (ریض اہلل امہنع) ےسروای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس رہظ ےس ےلہپ دو‬ ‫رتعک ‪ ،‬اس ےک دعب دو رتعک اور رغمب ےک دعب دو رتعک اےنپ رھگ ںیم ڑپےتھ اور اشع ےک دعب دو رںیتعک ڑپےتھ اور ہعمج ےک دعب دو‬ ‫حرھگواسپآےت ب‬ ‫رںیتعک ب ب‬ ‫یڑپاھرکےتےھت۔‬

‫امنزہعمجےکدعبےکونسمنونالف‬

‫ف فَس َ َد َس ْ َدتَ ْ ِ‬ ‫ْی ِف بَْیتِ ِه ثی ق ال إ ان رس ول‬ ‫عن سَافِ ر عن عِّد َّبی ِه أَسیه إان إ َّ ی یى ْ‬ ‫َّجم َْ ةَ َّسْ َ‬ ‫ص َر َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫صَِ بي‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0221‬‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ یَ ْ‬ ‫َّبیه َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت یاعف (ومیلٰ انب رمع)ےسروای ےہ ہک دبعاهلل (انب رمع ریض اہلل ہنع) ب ب‬ ‫ح ہعمج یک امنز ڑپھ رک واسپ آےت وت رھگ ںیم دو‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رںیتعکڑپےتھ ‪،‬رھپےتہکہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیھبایسرطحایکرکےتےھت۔‬

‫ِ‬ ‫ص لُ بَ ْ​ْ َد َها أ َْربَْ ا‪.‬‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ إ َّ ییى أحدإَ ْ‬ ‫َّجم َْةَ فَ ْیی َ‬ ‫عن أِب هَریْ َرَة قال قال رسول َّبیه َ‬ ‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0222‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حمتںیمےسوکیئہعمجیکامنزڑپےھ‬ ‫وتاےساچہہکوهہعمجےکدعباچررںیتعکڑپےھ۔‬

‫رہظےسےلہپاوردعبےکونالفیکفضیلت‬

‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال ن ی یى قِّ ُ َّب ُّ ْه ِر أ َْربَْ ا َوبَ ْ​ْ َد َها أ َْربَْ ا َحیرَ ه َّلل‬ ‫ع ن أ لَ َحِِّیَِّ ةَ ع ن َّبِ َ‬ ‫عیى َّبِیا ِر‪َّ( .‬بن اجه‪ ،‬رقَ ‪)8822‬‬ ‫رضحتامہبیبح(ریضاهللاہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬سجےنرہظ ےس ےلہپ اور رہظ ےک دعب اچر اچر‬ ‫راعکتڑپھںیل ‪،‬اہللاعتیلٰاسرپدوزخوکرحامفرامدںیےگ۔‬

‫اچ‬

‫ث‬

‫ےکونالفیکتربیغ‬

‫ِ​ِ‬ ‫ر‬ ‫ی ْوَِ ثَ​َالثَ ِة أَی راَ ن إ ُ‬ ‫یاِ َخیییْ بِثَ​َالل َ​َل أ َ​َدعه ین حت أَ َ‬ ‫وأ َ‬ ‫عن أِب هَریْ َرَة رضْ َّلل عِه قال أ َْو َ‬ ‫ض َ ى َوسَ ْورَ عیى ِوتْر‪(.‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8821‬‬ ‫ی َالةِ َّب ُّ‬ ‫َش ْهر َو َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحت اوبہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک ےھجم ریمے خ(یبن یلص اہلل ہیلع وملس)ےن نیت زیچوں یک‬ ‫ث‬ ‫ہےنیہمںیمنیتدنےکروزےرھکا ‪،‬اچ یکامنزڑپهی اااوروسےنےسےلہپ‬ ‫وتیصیکےہہکانوکيمومتےسےلہپہنوھچڑوں‪ :‬ر‬ ‫وترڑپھلا۔‬

‫عن أِب هری رةَ قال أَویاِ خیِییِْ ییى َّلل عیَی ِه وسیَ بِث َال ر‬ ‫ل بِ ِ‬ ‫ص یَ ِاَ ثَ​َالثَ ِة أَی راَ ن إ ُ َش ْه ر َوَرْإ َْ َ ْت‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫ْ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ََْ‬ ‫َّبض َ ى َوأَ ْن أوتَِر قُِّ أَ ْن أ َْرق َد‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8220‬‬ ‫ُّ‬ ‫رضحتاوبہرترہ(ریضاهللہنع)ےسروایےہہک بهجمریمےلیلخیلصاهللعلی‬ ‫ث‬ ‫رےنھک ‪،‬روزاہناچ ےکدولفنڑپتهاوروسےنےسےلہپوترڑپےنھیکوصيتفرامیئےہ۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ہےنیہمںیمنیتدنےکروزے‬ ‫ہوملس ےن ر‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫عن أِب َ ٍّر عن َّبِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ أَسیه ق ال یص ِِّع عی ى إ ُ س ال ْ ن أ ِ‬ ‫ی َدقَةٌ فَك ُُّ‬ ‫ْ‬ ‫َح دإ َْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ ر‬ ‫ِ ر‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ی َدقَةٌ َوسَ ْه ٌْ‬ ‫ی َدقَةٌ َوأَْ ٌر ب ابْ َم ْ​ْروف َ‬ ‫ی َدقَةٌ َوإ ُُّ تَ ْكِِّ َیة َ‬ ‫ی َدقَةٌ َوإ ُُّ تَ ْهیییَ ة َ‬ ‫ی َدقَةٌ َوإ ُُّ َْامی َدة َ‬ ‫تَ ْس ِِّی َ ة َ‬

‫عن َّبْمِْ َك ِر ی َدقَةٌ وُی ِزئ ن بي رْإْتَ ِ‬ ‫َّبض َ ى‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8228‬‬ ‫ان یَ ْرَإْه َما ن ُّ‬ ‫َ َْ‬ ‫َ​َ‬

‫ث‬ ‫ہایےکوجڑ‬ ‫رامیےہ‪:‬حبصوہےتیہمتںیمےس ر‬ ‫رضحتاوبذرریضاهللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنارشادف ا‬

‫رکاجیتںیہ۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ہلیلہت(َ​َل إِبهَ إِیَل َّللانہک) دصہقےہ۔ہرریبکتدصہقےہ ‪،‬‬ ‫ہحیبستدصہقےہ ‪ ،‬ر‬ ‫رکیاچےہوت ر‬ ‫اجیےہ۔انچہچنآدیم ا‬ ‫دنبرپدصہقالزموہ ا‬ ‫ث‬ ‫یکینیکنیقلتدصہقےہ ‪ ،‬بترایئےسروانکدصہقےہ ‪،‬اورارگاچ ےکوق دورںیتعکڑپھیلاجںیئوتوہان ب زیچوںےسافکی‬

‫وسکفےکونالفاکایبن‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یى رس ول َّبی ِه‬ ‫ع ن َعائ َش ةَ أن ا قاب ت َخ َس َف ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَ َ‬ ‫ت َّب یش ْمس ِف َع ْه د رس ول َّبی ه َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ بِابِ ِ‬ ‫ال َّبْ ُِیَ َاَ وه و دو َن َّبْ ُِیَ ِاَ‬ ‫وَ ثی ق اَ فَأَطَ َ‬ ‫ال َّبْ ُِیَ َاَ ثی َرَإ َ فَأَطَ َ‬ ‫یاس فَ َُ َاَ فَأَطَ َ‬ ‫ال ُّ‬ ‫َّبرإ َ‬ ‫َ‬ ‫َّبرْإ َْ ِة َّبثیاسِیَ ِة ِ ثْ َُ‬ ‫َّبرإ ِ‬ ‫َِّْلَیوِل ثی َرَإ َ فَأَطَ َ‬ ‫وَ َِّْلَیوِل ثی َس َ َد فَأَطَ َ‬ ‫ال ُّ‬ ‫ود ثی فَ َْ َُ ِف ی‬ ‫وَ وهو دو َن ُّ‬ ‫ال ُّ‬ ‫َّبس َ‬ ‫َّبرإ َ‬ ‫ب َّبِ اس فَ َ ِم َد َّبی هَ َوأَثْ َ عیی ه ثی ق ال إِ ین‬ ‫ا فَ َْ َُ ِف َِّْل َ‬ ‫ص َر َ‬ ‫ف وق د ََّْنَیَ ْ‬ ‫وق ثی َّسْ َ‬ ‫ت َّب یش ْمس فَ َِطَ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫أ أ ر ِ ِ​ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َح د وَل ُلَیَات ه ف إ َّ َرأَیْ ت َْ ب ي فَ ْادعوَّ َّبی هَ‬ ‫س َوَّبْ َُ َم َر َیَتَ ان ن َیَ اأ َّبی ه َ​َل یِ​ِس فان ب َم ْو َ‬ ‫َّب یش ْم َ‬ ‫صدیقوَّ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8233‬‬ ‫ییُّوَّ َوتَ َ‬ ‫َوَإِّل روَّ َو َ‬ ‫رضحتاع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکزامہنںیموسرجرگنہاگلوتآپ‬

‫ےن ولوگں وک امنز ڑپاھیئ۔ ےلہپ آپ ےن قام كا وت اس يم لاال اخار یک ‪ ،‬مایم ےک دعب روکع ایک وت اس يم لاال اخار یک ‪ ،‬رھپ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ک‬ ‫دتیروکعںیمرےہنکیلےلہپےس‬ ‫دتیدویبارہڑھکےرےہ ‪،‬اہتبلےلہپمایمےسھچکمک ‪،‬رھپروکعایکوت بتری ر‬ ‫روکعےساےنھٹےکدعب ر‬ ‫دتیدجسہیکاحلںیمرےہ۔دورسیرتعکںیمیھبآپےنایسرطحایک ‪ ،‬ب ب‬ ‫حآپامنزےسافرغ‬ ‫رصتخم ‪،‬رھپدجسہںیم ےئاور ر‬ ‫ث‬ ‫وہےئ وت رگنہ لھک اکچ اھت۔ اس ےک دعب آپ ےن ہبطخ دیا ‪ ،‬اہلل اعتیلٰ یک دمح و انث ےک دعب فرامیا ہک وسرج اور اچدن ‪ ،‬دوونں اہللیک نااینں‬ ‫ںیہ۔انيمرگنہیسکیکومتوایحتےسںیہناتگل۔ ب ب‬ ‫حمترگنہاگلوہادوھکیوتاہللےسداعرکوریبکتوہک ‪،‬امنزڑپوھاوردصہقرکو۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َُ َاَ قِیَا ا َش ِدیدَّ یَُ وَ‬ ‫س َّسْ َك َس َف ْ‬ ‫ت عیى َع ْهد رسول َّبی ه َ‬ ‫َع ْن َعائ َشةَ أَ ین َّبش ْ‬ ‫یم َ‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫قَائِم ا ثی یَرَإ ثی یَُ وَ ثی یَرَإ ثی یَُ وَ ثی یَرَإ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ف وق د‬ ‫ص َر َ‬ ‫ْی ِف ثَ َالل َرَإ َْ اأ َوأ َْربَ ِ َس َ َدَّأ فَاسْ َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ْ َ‬ ‫َ​َتی ت َّب یش مس وإ ان إ َّ رَإ ق ال َّلل أَ ْإِّ ر ثی ی رَإ وإ َّ رفَ رأْس ه ق ال ذ َّلل بِم ن َِ‬ ‫َّ َده فَ َُ َاَ فَ َ ِم َد‬ ‫َ ْ ْ‬ ‫َْ‬ ‫َ َ​َ​َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َْ‬ ‫أ أَح رد وَل ُِلیاتِ ِه وبَ ِكِیهم ا ن َی ِ‬ ‫ِ ِ​ِ ِ‬ ‫ی‬ ‫ِی‬ ‫اأ َّبی ِه‬ ‫َ‬ ‫س َوَّبْ َُ َم َر َ​َل یَكْس َفان ب َم ْو َ‬ ‫َ​َ َ َ‬ ‫َّب هَ َوأَثْ َ عیی ه ثی ق ال إن َّب یش ْم َ‬ ‫ُیَلوف َّلل ِ​ِ َما ِعَِّ َاده فإ َّ َرأَیْت َْ إسوفا فَا ْإروَّ َّبیهَ حت یَِْ َ یِیَا‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0212‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت اع ہش(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہکروسلاہللےکزامہنںیموسرجرگنہاگل وتآپےنتہبابملمایمایک ‪،‬رھپروکع‬ ‫کع‬ ‫ایک ‪،‬رھپمایمایک ‪،‬رھپروکعایک ‪،‬رھپمایمرھپروکع ‪،‬آپےندور ی بناسرطحڑپ هبنہکہررتعکيمتتروکعيكاوردوونں‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫حروکعرکےتوت’أَلل أَ ْکَِّ ر‘ےتہکاور ب ب‬ ‫پآپافرغوہےئوتوسرجرونشوہاکچاھت۔آپ ب ب‬ ‫حرس‬ ‫راعکتيملکاچردجسےيك۔ ر‬ ‫ااھٹےتوت’ َِذ َّلل بِمن َِ‬ ‫َّ َده‘ےتہک ‪،‬رھپآپڑھکےوہےئ ‪،‬اہللیکدمحوانثایبنیکاورفرامیا‪:‬وسرجاوراچدنیسکیکومتوایحتیکوہج‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ث‬ ‫ھرایےہ۔انچہچن ب ب‬ ‫حمترگنہوکدوھکیوتاہللاکذرکرکو‬ ‫ےسںیہنانہگےت ‪ ،‬ہکلہیدوونںاہللیکنانںںیمےسںیہ۔اہللانیکوہجےس ا‬ ‫ ‪،‬اہیںیہکوہمتخوہاجےئ۔‬

‫ر‬ ‫ِ ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ َخَر َج بِابِی ِ‬ ‫اس یَ ْستَ ْس ُِْ ل َ فَ َُ َاَ فَ َد َعا َّبی هَ قَائِم ا ثی‬ ‫عن عِّد َّلل ب ِن َزیْد أَ ین َّبِ َ‬ ‫تَ َو یجهَ قِ​َِّ َُ َّبْ ُِِّْ یَ ِة َو َح یو َل ِرَدَّءَه فسُوَّ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8202‬‬ ‫زی(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسولوگںوکاسھتےلرکااقستسےکےیلےلکن۔آپ‬ ‫رضحتدبعاہللنب د‬

‫ڑھکےوہےئاورڑھکےیہڑھکےاہللاعتیلٰےسداعیک ‪،‬رھپہلبقیکرطفہنمرکےکاینپاچدریٹلپ ‪،‬انچہچنوخبیبارشوہیئ۔‬

‫بلطیبارشےکونالف‬

‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ی وَ َخ َر َج یَ ْستَ ْس ُِْ ق ال فَ َ یو َل إق َّبِ اس‬ ‫ع ن عِّ ِد َّللِ ب ِن َزیْ رد قَ َ‬ ‫ال َرأَی ت َّبِ َ‬ ‫َّس تَ َُُِّْ َّبْ ُِِّْ یَ ةَ یَ ْدعو ثی َح یو َل ِرَدَّءه ثی ی یى بِ ا رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ْی َج َه َر فِی ِه َم ا بِ ابْ َُِرَّءَةِ‪( .‬ط ارى‪ ،‬رق َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْه َره َو ْ َ‬

‫‪)8202‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحت دبعاہلل نب زید (ریض اہلل ہنع)ےس روای ےہ ہک ںیم ےن یبن یلص اہلل ہیلع وملس وک اس وق دكيا تا ‪،‬‬ ‫ب ب‬ ‫حآپااقستسےکےیلیباہرےلکنهت۔وه بنانرکےتہہکآپےناینپھٹیپاحصہبیکرطفرکدیاورہلبقرووہرکداعامىگن ‪،‬رھپآپ‬ ‫ےناینپاچدریٹلپاورمہدورتعکامنزڑپاھیئ ‪،‬سجيمآپےندنلبآوازےسفرا تیکهب۔‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَ ْو ا یَ ْستَ ْس ُِْ فَ َ َْ َُ إق َّبِ اس‬ ‫َع ْن عِّ د َّلل ب ِن َزیْ د یُ ول َخ َر َج رس ول َّبی ه َ‬ ‫َّستَ َُُِّْ َّبْ ُِِّْ یَةَ و َح یو َل ِرَدَّءه ثی ییى رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ی‬ ‫ْی‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0222‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْهَره یَ ْدعو َّب هَ َو ْ َ‬

‫رضحتدبعاہللنبزید(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکایدنروسلاہللیلصاهللعلی ہوملسیبارشےکيلداع‬

‫امےنگن یک اخرط ےلکن۔ آپ ےن اینپ تشپ ولوگں یک رطف یک اور ہلبق رو وہ رک اہلل ےس داع امےنگنےگل اور اینپ اچدر یٹلپ ‪،‬رھپ دو رںیتعک ادا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ںیک۔‬

‫بلطیبارشیکونسمنداع‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّس َُِِا َیْیث ا غِیث ا َ ِری ا‬ ‫عن َجابِ ِر بن عِّد َّبیه قال أَتَ ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ بَ َوَّإْ فُ ال َّبیه َ ْ‬ ‫ت َّبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت عییهَ َّب یس َماء‪َّ( .‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)8821‬‬ ‫ض ٍّار َعاجال یی َج رُ قال فَأَطَِّْ َُ ْ‬ ‫َ ِریْا سَافْا یی َ‬

‫اجتنبدبعاہلل(ریضاہللہنع)ےسروایےہہک(یبارشہنوہےنےک ب ب‬ ‫س) ولگروےتےتٹیپیبنیلصاہللہیلعوملسےک‬ ‫رضحت ب ر‬ ‫اجال َیی ر ِ‬ ‫یاسآےئ ‪،‬آپےنیداعفرامیئ‪’:‬أَبیه یَ َّس ُِِا َییث ا غِیث ا ِری ا ِری ْ ا سَافِْ ا َیی ر ض ٍّار ع ِ‬ ‫اجت(ریضاهللہنع)‬ ‫َج رُ‘ ب ر‬ ‫َْ َ َ‬ ‫ْ َ ْ ْ َْ َْ‬ ‫َْ‬ ‫ےتہکںیہہکہیےتہکےتہکیبادلانرپاھچایگ۔‬

‫یبنیلصاہللہیلعوملسیکامنزدجہت‬

‫ع ن ب ن َعِّی ر‬ ‫ل َع ْش َرَة َرْإ َْ ة یَ ْ​ْ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ثَ َال َ‬ ‫ی َالة َّبِ َ‬ ‫اس رض ْ َّلل عِهم ا ق ال إاس ت َ‬

‫بِابیْی ُِ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8821‬‬

‫رضحتانبابعس(ریضاہللامہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسیکراتیکامنزریتہرتعکوہیتیھت۔‬

‫وق ق ال س أَبْت عائِش ةَ رض ْ َّلل عِه ا ع ن ِ‬ ‫ِ‬ ‫عن سر ر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ بِابیْی ُِ‬ ‫َ َ‬ ‫ی َالة رس ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫فُابت َسِّْ ٌ َوتِ ْس ٌ َوإِ ْح َدى َع ْشَرةَ ِس َوى َرْإ َْ ِت َّبْ َف ْ ِر‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8821‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحترسموقنب ب‬ ‫اخدع ےس روای ےہ ہک ںیم ےن اع ہش ریض اہلل اہنعےس یبن یلص اہلل ہیلع وملس یک راتیک امنز‬ ‫کع‬ ‫ےکقلعتموپاھچوتاپںےناتبیاہکآپاست ‪،‬وناورایگرہیرںیتعکڑپےتھےھت۔رجفیک(فروضںےسےلہپیک)دور ی بناسےک‬ ‫وساوہیتهن۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ل َع ْش َرةَ َرْإ َْ ة‬ ‫ص یلْ ن َّبیْی ُِ ثَ َال َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ی َ‬ ‫ع ن َعائ َش ةَ رض ْ َّلل عِه ا قاب ت إ ان َّبِ َ‬ ‫ِها َّبْ ِوتْ ر َوَرْإ َْتَا َّبْ َف ْ ِر‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8832‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫وتاوررجفیک‬ ‫رضحت اع ہش ریضاہللاہنعےسروایےہہک یبنیلصاہللہیلعوملسراتوکریتہرںیتعکڑپےتھےھت۔ ر‬ ‫ث‬ ‫(فروضںےسےلہپیک)دورںیتعکایسںیمشالموہیتهن۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫عن بن َعِّی ر‬ ‫اجتَ ه‬ ‫اس قال بِ ُّ‬ ‫ت بَْی یَة عِْ َد َخابَِت َ ْیموسَةَ فَ َُ َاَ َّبِ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ ن َّبیْی ُِ فَأَتَى َح َ‬ ‫ض أَ وض وءَّ ب ْی َّبْوض وءَیْ ِن وَ یكْثِ ْر‬ ‫ثی َی َس َُ َو ْج َه ه َویَ َدیْ ِه ثی سَ َاَ ثی ق اَ فَ أَتَى َّبْ ُِ ْربَةَ فَ أَطْیَ َ ِش َِاقَ َها ثی تَ َو ی‬ ‫ص یى فَُ ْم ت‬ ‫صیى فَُ ْمت فَتَ َمطیْی ت َإَر َِّهیَ ةَ أَ ْن یَ َرى أَ ل إِ ت أَسْتَِِّ ه ب ه فَتَ َو ی‬ ‫ض أْأ فَ َُ َاَ فَ َ‬ ‫وقد أَبْیَ َل ثی قاَ فَ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ل‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ن َّبیْی ُِ ثَ َال َ‬ ‫َخ َذ بِیَدع فَأ َ​َد َ​َّرِ عن َایِ ه فَتَتَا ی ْ‬ ‫عن یَ َسا ِرهِ فَأ َ‬ ‫ی َالة رس ول َّبی ه َ‬ ‫ت َ‬ ‫َّض طَ فََِ اَ ح ت سَ َف ن وإ ان إ َّ سَ اَ سَ َف ن فَأَتَ اه بِ َال ٌل فَآ َسَ ه بِاب ی ِ‬ ‫ص یى وَ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫ص َالة فَ َُ َاَ فَ َ‬ ‫َع ْش َرةَ َرْإ َْ ة ثی ْ َ َ َ‬ ‫یَتَ َوضیأ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8211‬‬

‫رضحتانبابعس(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکایراتںیماینپاخہلومیمہن(ریضاہللاہنع)ےکاہںارہھا ‪(،‬یاہکیبنیلص‬

‫دكيہک)یبنیلصاہللہیلعوملسراتوکاےھٹ ‪،‬اضق ب‬ ‫اححےسافرغوہےئ ‪،‬رھپ‬ ‫اهللعلی ہوملسیکراتیکامنزوکدكيوکسں) ‪،‬وت(يمےن ا‬ ‫ک‬ ‫اانپرہچہاوراےنپاہھتدوھےئاوروس ےئ۔رھپآپ(دویباره) اهت ‪،‬زیکشمےیکرطفآےئ ‪،‬اساکہنموھکالاورتہبادتعالےکاسھت‬ ‫رگای اور ہن ووض يم وکیئ یمک یک۔رھپ آپ ڑھکے وہےئ اور امنز ڑپته ےگل ‪،‬رھپ ںیم یھب ااھٹ اور يم‬ ‫ووض كا ‪،‬ہن رثکت ےس یاین ا‬ ‫پںیمےنووضایکاورامنزڑپےنھےکےیلآپےک‬ ‫ےناڑگنایئیلیاہکآپيہكہیہنںیھجمسہکںیمآپوکدےنھکیےکےیلاجگراہاھت ‪ ،‬ر‬ ‫یباںیئ رطف ڑھکا وہایگ ‪،‬آپ ےن ریما اہھت ڑکپا اور امھگ رک اینپ داںیئ رطف ےل آےئ۔روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن ریتہ راعکت‬ ‫ک‬ ‫ڑپ هبن ‪،‬رھپآپيلاوروس ےئ ‪،‬اہیںیہکآپجراےٹےنیلےگل ‪،‬ہیآپیکاعدتیھتہک ب ب‬ ‫حآپوسےتوتجراےٹایلرکےت۔رھپ‬ ‫البل(ریضاہللہنع)آےئاورآپوکامنزےکےیلدیباركا ‪،‬وتآپاےھٹاور انووضيك ببرامنزڑپیھ۔‬

‫عن عائِشةَ رضْ َّلل عِها قابت ا إان رسول َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ی ِزی د ِف ر ض ا َن وَل ِف َی ِیهِ‬ ‫َ َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫صیلْ أ َْربَْا فال تَ َس ُْ ع ن ح ْس ِ​ِ ِه ین‬ ‫صیلْ أ َْربَْا فال تَ َس ُْ عن ح ْسِ ِه ین َوطول ین ثی ی َ‬ ‫عیى إِ ْح َدى َع ْشَرَة َرْإ َْة ی َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫صیلْ ثَ​َالثا‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8832‬‬ ‫َوطول ین ثی ی َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحتاع ہش(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس(راتیکامنز) راضمناورغرراضمنيمایگرہ‬ ‫کع‬ ‫کع‬ ‫روتعکںےسزیادہںیہنڑپےتھےھت۔آپےلہپاچرر ی بنڑپےتھ ‪،‬نجیکوخیباورلاالاکموپھچ ‪،‬رھپاچرر ی بناورڑپےتھ ‪،‬ان‬ ‫ب‬ ‫یکهبوخیباورلاالاکموپھچ ‪،‬رھپآپنیترںیتعکڑپےتھهت۔‬

‫رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫َّبصِّْ َع‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)110‬‬ ‫صیى ُّ‬ ‫ْی ثی َخَر َج فَ َ‬ ‫َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫اض طَ ْت ِف ع ر ِ ِوس ادةر‬ ‫اس أخ ْبه أَسی ه ب ِ‬ ‫ع ن إریْ ر‬ ‫ب أَ ین ب ن َعِّی ر‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫اأ عِْ َد َ ْیموسَ ةَ َوه َْ َخابَت ه فَ ْ َ ْ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫ِ‬ ‫ُ‬ ‫اس تَ ْی َُ َ‬ ‫َو ْ‬ ‫ص َ‬ ‫ف َّب ْی ُ أو قَریِّ ا ِ ه فَ ْ‬ ‫َّضطَ َ َ رسول َّب ه َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْیه َو َس َ​َ َوأ َْهیه ِف طولَا فََِ َاَ ح ت َّسْتَ َ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إق َش ٍّن‬ ‫اَْ َسع َّبِ ْیوَ​َ ع ن َو ْج ِه ه ثی قَ َرأَ َع ْش َر َیَاأ ن َل ع ْم َرَّ َن ثی ق اَ رس ول َّبی ه َ‬ ‫ص َِ ْ​ْت ثی ه فَُ ْم ت إق َجِْ​ِّ ِه ‪ ---‬ثی ی یى رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫َْی َُ رة فَتَ َو ی‬ ‫ْی ثی‬ ‫ض أَ فَأ ْ‬ ‫ص یلْ فَ َ‬ ‫َح َس َن َّبْوض وءَ ثی ق اَ ی َ‬ ‫َ‬ ‫ْی ثی رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یى‬ ‫ْی ثی أ َْوتَ َر ثی ْ‬ ‫َّض طَ َ َ ح ت َج اءَه َّبْم َِ لن فَ َُ َاَ فَ َ‬ ‫َرْإ َْتَ ْ​ْی ثی َرْإ َْتَ ْ​ْی ثی َرْإ َْتَ ْ​ْی ثی َرْإ َْتَ ْ َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت ب‬ ‫رکیےسروایےہہکدبعاہللنبابعس(ریضاہللامہنع)ےناهناتبیاہکایراتيماینپ‬

‫اخہل(امال مونینم)ومیمہن(ریضاہللاہنع)ےکاہیںوسیا۔وهےتہکہہکںیمہیکتےکرعضںیمٹیلایگاورروسلاہللیلصاہللہیلع‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ث‬ ‫وملس اور آپ یک ویبی ابملیئ ںیم ںیٹیل ‪ ،‬آپ وس ےئ ب ب‬ ‫ات وک‬ ‫ح آدیھ رات زگر یئگ ای اس ےک گل گھب وت آپ دیبار وہےئ ‪ ،‬دنین ےک ر‬ ‫رہچےرپ اہھت ریھپ رک دورایک۔ اس ےک دعب آل رمعانیک دسآںیتی ڑپںیھ۔رھپ آپ ےن یاینیک ىتكٹل وہیئ ای کشم ےس ایھچ رطح‬ ‫ووضایکاورامنزےکےیلڑھکےوہ ےئ ‪،‬ںیمےنیھبااسییہایکاورآپےکولہپںیمڑھکاوہایگ‪...‬رھپآپےندورتعکامنزڑپیھ ‪،‬رھپدو‬ ‫وتڑپھرکآپٹیل ےئ ‪،‬اہیں‬ ‫رتعک ‪،‬رھپدورتعک ‪،‬رھپدورتعک ‪،‬رھپدورتعک ‪،‬رھپدورتعک( ب یبارہرںیتعک) ‪،‬رھپایرتعک ر‬ ‫یہکؤمذنحبصاصدقیکاالطعدےنیآیاوتآپےنرھپڑھکےوہرک(حبصےکفروضںےسےلہپیک)دوراعکت ڑپںیھ ‪،‬رھپآپیباہر‬ ‫ ےئاورحبصیکامنزڑپاھیئ۔‬

‫امنزدجہتاکرطہقی‬

‫ع ن عِّ ِد َّبی ِه ب ِن عم ر رض ْ َّلل عِهم ا ق ال إِ ین رج ال ق ال ی ا رس َ ِ‬ ‫ول َّبی ه َإْی َ‬ ‫َْ‬ ‫ف َ‬ ‫ی َالة َّبیْی ُِ ق ال َ ثْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َّبصِّع فَأَوتِر بِو ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّح َدةر‪( .‬طارى ‪ ،‬رقَ ‪)8822‬‬ ‫َ ثْ َ فإ َّ خ ْف َ‬ ‫ت ُّ ْ َ ْ ْ َ‬

‫رضحت دبعاہلل نب رمع ریضاہللامہنعےسروایےہہکایصخشےندریاتفایک ‪ :‬ایروسلاہلل یلصاہللہیلعوملس ‪،‬راتیک‬

‫امنزسکرطحڑپیھاجےئ؟آپےنفرامیا‪:‬دودورتعکاور ب ب‬ ‫ححبصوہےناکادنہشیوہوتایرتعکوترڑپھرکاینپاسریامنزوکاطقانب‬ ‫ےل۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ول َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ع ن ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى‬ ‫عن ب ِن ع َم َر أَ ین َرج ال َس أ َ​َل َرس َ‬ ‫ی َالة َّبیْی ُِ فُ ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى‪.‬‬ ‫ی َالة َّبیْی ُِ َ ثْ َ َ ثْ َ فإ َّ َخ ِش َْ أحدإَ ُّ‬ ‫َّبصِّْ َع ییى َرْإ َْة َوَّح َدة ت وتر ب ه ا ق د َ‬ ‫َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ َ‬

‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8231‬‬

‫رضحت انب رمع (ریض اهلل امہنع) ےس روای ےہ ہک ای آدیم ےن روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےس راتیک امنز ےک یبارےںیم‬ ‫تم‬ ‫ھب‬ ‫پب ب‬ ‫نحبصوہےناکھروہوتایرتعکاورڑپھ‬ ‫ح‬ ‫وپاھچوتروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬راتیکامنزدودورںیتعکےہ ‪ ،‬ر‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےل ‪،‬یاسیکاسریامنزوکاطقرکدےیگ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫امنزدجہتںیماوسہ‬

‫ِ‬ ‫ع ن عائِ َش ةَ أَ ین رس َ ِ‬ ‫ص یلْ بِابیْی ُِ إِ ْح َدى َع ْش َرةَ َرْإ َْ ة ی وتِر ِه ا‬ ‫َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إ ان ی َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫بِو ِ‬ ‫ْی َخ ِفی َفتَ ْ ِ‬ ‫ص یلْ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ْی‪ ( .‬س یَ‪،‬‬ ‫َّح َدةر ف إ َّ فَ َر َ ِه ا ْ‬ ‫َ‬ ‫َّض طَ َ َ عی ى ش ُله َِّْل َْاَ ِن ح ت یَأْتیَ ه َّبْم َِ لن فَی َ َ‬

‫رقَ ‪)8282‬‬

‫رضحتاع ہش(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسراتوکایگرہراعکتڑپاھرکےتےھت ‪،‬اسںیمےس‬ ‫ایرتعکےکذرہعیوترانبےتیل ‪ ،‬ب ب‬ ‫حاسےسافرغوہےتوتداںیئرکوٹرپٹیلاجےت ‪،‬اہیںیہکؤمذنآیا ‪،‬رھپآپ(رجفیکامنز‬ ‫ےسےلہپ)یکلہدوراعکتڑپےتھ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ل َع ْش َرَة َرْإ َْ ة ی وتِر ن‬ ‫ص یلْ ن َّبیْی ُِ ثَ َال َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ی َ‬ ‫ع ن َعائ َش ةَ قاب ت إ ان رس ول َّبی ه َ‬ ‫س َ​َل َُییِس ِف َشْ رء إَل ِف ِ‬ ‫ِ‬ ‫َخ ِرَها‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8202‬‬ ‫بي طَ ْم ر ْ‬ ‫ْ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫وتانب‬ ‫رضحتاع ہش(ریضاہللاہنع)فرامیتںیہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسراتوکریتہرںیتعکڑپاھرکےت ‪،‬انںیمےسیاچنوک ر‬ ‫يک‬ ‫تب‬ ‫ه‬ ‫ي‬ ‫ےتیلاوریسکرتعکںیمہن ب ے ‪،‬وساےئآجریرتعکےک۔‬

‫ْی رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫اس ‪ ---‬ق ال قَ َاَ (رس ول َّلل ی یى َّلل عیی ه وس یَ) فَ َ ی‬ ‫ع ن َّب ن َعِّی ر‬ ‫ْی ح ت ی یى‬ ‫ص ى َرْإ َْتَ ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ ر‬ ‫س بَْی َِ ه ین‪َّ( .‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)8221‬‬ ‫َعَا َ َرَإ َْاأ ثی أ َْوتَ َر طَ ْمس َ َُْیی ْ‬ ‫رضحتدبعاہللنبابعس(ریضاہللامہنع) ےسروایےہہک‪(...‬روسلاهللیلصاهللعلی ہوملس)ڑھکےوہےئ ‪،‬دودورںیتعکرک‬

‫ےکآھٹرںیتعکڑپںیھ ‪،‬رھپیاچنروتعکںےساهناطقایکاورانےکدرمانيمےھٹیبہن۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ل َع ْش َرَة َرْإ َْ ة ی وتِر ِه ا‬ ‫ص یلْ ن َّبیْی ُِ ثَ َال َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ی َ‬ ‫عن َعائ َشةَ قابت إ ان رس ول َّبی ه َ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ر‬ ‫س ِف َّْآل ِخَرةِ فَی َسیلَ‪َّ( .‬بو دَّ د‪ ،‬رقَ ‪)8221‬‬ ‫طَ ْمس َ​َل َُْییس ِف َش ْ​ْء ن َّ ْ​ْلَ ْمس حت َُْیی َ‬

‫وتیک‬ ‫رضحتاع ہش(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسراتوکریتہرںیتعکڑپےتھےھت ‪،‬انںیمیاچن ر‬ ‫يک‬ ‫ب تب‬ ‫ه‬ ‫ي‬ ‫وہیتںیھتاورانیاچنروتعکںںیمےسیسکرتعکںیمهبہن ب ےےھت ‪،‬وساےئآجریرتعکےکاوررھپالسمریھپدي۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّبص ِّْ ِع‬ ‫ل َع ْش َرَة َرْإ َْ ة بَِرْإ َْتَ ْی ِه قِّ ُ ُّ‬ ‫ص یلْ ثَ َال َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ی َ‬ ‫عن َعائ َش ةَ قاب ت إ ان رس ول َّبی ه َ‬ ‫س َ​َل ی ُْْد ب ی َِ ه ین إَل ِف ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َخ ِرِه ین‪َّ( .‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)8221‬‬ ‫صیلْ ستًّا َ ثْ َ َ ثْ َ َویوتر طَ ْم ر َ َْ‬ ‫یَ‬ ‫رضحتاع ہش(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسرجفیکفروضںےستیمسریتہرںیتعکڑپےتھےھت ‪،‬‬ ‫يک‬ ‫تب‬ ‫ےلہپھچرںیتعکدودورںیتعکرکےکڑپےتھ ‪،‬رھپیاچنرںیتعکنجےکرصفآجرںیم ب هيےےھت۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫عن عائِشةَ رضْ َّلل عِها قابت ا إان رسول َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ی ِزی د ِف ر ض ا َن وَل ِف َی ِیهِ‬ ‫َ َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫صیلْ أ َْربَْا فال تَ َس ُْ ع ن ح ْس ِ​ِ ِه ین‬ ‫صیلْ أ َْربَْا فال تَ َس ُْ عن ح ْسِ ِه ین َوطول ین ثی ی َ‬ ‫عیى إِ ْح َدى َع ْشَرَة َرْإ َْة ی َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫صیلْ ثَ​َالثا‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8832‬‬ ‫َوطول ین ثی ی َ‬

‫رضحتاع ہش(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس(راتیکامنز) راضمناورغرراضمنيمایگرہ‬ ‫کع‬ ‫کع‬ ‫روتعکںےسزیادہںیہنڑپےتھےھت ‪،‬آپےلہپاچرر ی بنڑپےتھ ‪،‬نجیکوخیباورلاالاکموپھچ ‪،‬رھپاچرر ی بناورڑپےتھ ‪،‬انیک‬ ‫ب‬ ‫هبوخیباورلاالاکموپھچ ‪،‬رھپآپنیترںیتعکڑپےتھهت۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض ا َن قاب ت ا‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َس ی َ​َ ِف َرَ َ‬ ‫س یَ ْ‬ ‫ت َعائ َشة رضْ َّلل عِها َإْی َ‬ ‫ی َالة َرسول َّبیه َ‬ ‫ف إاست َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یلْ أ َْربَْ ا‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَِزی د ِف َرَ َ‬ ‫ض ا َن وَل ِف َی ِْیه عی ى إِ ْح َدى َع ْش َرةَ َرْإ َْ ة ی َ‬ ‫إ ان رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یلْ ثَ​َالث ا‪ ( .‬س یَ‪،‬‬ ‫ص یلْ أ َْربَْ ا ف ال تَ ْس أ َْل ع ن ح ْس ِ ِه ین َوط ول ین ثی ی َ‬ ‫فال تَ ْسأ َْل عن ح ْسِ ِه ین َوطول ین ثی ی َ‬ ‫رقَ ‪)8202‬‬ ‫گہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسراضمناابملرکںیم(راتیک)امنزکب سےڑپےتھےھت؟‬ ‫رضحتاع ہشریضاہللاہنعےسوپاھچ ا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اع ہش(ریضاہللاہنع)ےن بنانكاہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسراضمناورغرراضمنيم(راتیکامنز) ایگرہروتعکںےسزیادہ‬ ‫ب‬ ‫کع‬ ‫کع‬ ‫ںیہنڑپےتھےھت۔آپےلہپاچرر ی بنڑپےتھ ‪،‬نجیکوخیباورلاالاکموپھچ ‪،‬رھپاچرر ی بناورڑپےتھ ‪،‬انیکهبوخیباور‬ ‫لاالاکموپھچ ‪،‬رھپآپنیترںیتعکڑپےتھهت۔‬

‫ِ‬ ‫عن سْد َّبن هشاَ قال قیت یا أ یَ َّبْم ِْ​ِ ِ​ِ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فُاب ت‬ ‫َ‬ ‫ْی أَسِِّْ ی ِ ع ن ِوتْ ِر رس ول َّبی ه َ‬ ‫َْ‬ ‫إِا سِْ ُّد به ِسوَّ َإه وطَهوره فَیِّ ْثه َّلل ا َشاء أَ ْن ی ِّ ْثه ن َّبیی ُِ فَیتس یو وی ت وضیأ ویصیلْ تِس رَإْ ر‬ ‫اأ َ​َل‬ ‫َ َْ َ َ‬ ‫ْ َ​َ َ َ َ​َ َ َ َ ْ َ َ َ‬ ‫َ َ َ َْ َ‬ ‫َُییِس فیها إَل ِف َّبثیا ِ َِ ِة فَی ْذإر َّبیه وَُمده وی ْدعوه ثی ی ِْ هض وَل یسیلَ ثی ی ُ وَ فیص یْ َّبت ِ‬ ‫یاس َْةَ ثی یَ ُْْ د‬ ‫ْ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ ْ َ َ​َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ْی ب ْ َد ا یس یلَ وه و قَ ِ‬ ‫ِ‬ ‫اع ٌد فتی ي‬ ‫ص یلْ َرْإ َْتَ ْ ِ َ ْ‬ ‫فَیَ ْذإر َّبی هَ َوَُْ َم ده َویَ ْدعوه ثی ی َس یلَ تَ ْس ییما ی ْس مَِْا ثی ی َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی َِ َ ِف‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َوأ َ‬ ‫َخ َذه َّبی ْ َ أ َْوتَ َر ب َس ِّْ ر َو َ‬ ‫إِ ْح َدى َع ْش َرَة َرْإ َْ ة ی ا ب َی فیم ا َس ین سَِ ُّ َّبی ه َ‬ ‫َّبرْإْتَ ِ ِ‬ ‫ي تِ ْس ٌ یا ب ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8221‬‬ ‫یِ​ِیِْ ِه َِّْلَیوِل فَتِْی َ‬ ‫یَْ‬ ‫ْی ثْ َُ َ‬ ‫رضحت دعس نب اشہم (نب اعرم ریض اہلل ہنع)ےسروایےہہکںیمےنرعضایکہکاےاماوملنینم ‪ ،‬ےھجمروسلاہللیلصاہلل‬

‫رامیہکمہآپےکےیلوسماکاورووضاکیاینایتررےتھکےھت‬ ‫وتےکیبارےںیماتبےیئ!وت اع ہش(ریضاہللاہنع)ےنف ا‬ ‫ہیلعوملسیکامنز ر‬ ‫وتاہللاعتیلٰآپوکراتيم ب ب‬ ‫حاچاتہدیباررکداتیوتآپوسماکرکےتاورووضرکےتاورونراعکتامنزڑپےتھ ‪،‬انروتعکںںیمآپ‬ ‫ک‬ ‫ک‬ ‫ت‬ ‫تبي‬ ‫رصفآپيرتعکیہےکدعب ب هيےاوراہللاعتیلٰوکیادرکےت ‪،‬اسیکدمحرکےتاوراسےسداعام ےتگ ‪،‬رھپآپالسم ھي ررے ب ر‬ ‫ب‬ ‫يک‬ ‫تبب‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫ي‬ ‫ےاہللاعتیلٰوکیادرکےت ‪،‬اسیکدمحایبنرکےتاوراسےسداعام ےتگ ‪،‬رھپآپ‬ ‫اےتھٹاورونںیرتعکڑپےتھ ‪،‬رھپاسيمهبآپ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫السم ریھپ دي ‪،‬آپ اانپ السم ریھپیا ںیمہ انس دےتی هت ‪،‬رھپآپےھٹیبےھٹیب (رجف ےکفروضں ےس ےلہپیک)دو راعکت امنز اور ڑپےتھوت‬ ‫ک‬ ‫اےمرے بب ‪،‬ہیایگرہرںیتعکوہںیئ۔رھپ ب ب‬ ‫وتیکاسترںیتعکڑپےنھ‬ ‫حآپیکرمعزیادہوہیئگاورآپاکمسج بتاریوہایگوتآپ ر‬ ‫ک‬ ‫ےگل اور (رجف ےکفروضں ےس ےلہپ یک)دو رںیتعک ایس رطح ڑپےتھ ‪ ،‬سج رطح ہک ےلہپ ایبن ایک ےہوت اے مرے بب ‪،‬ہی ون رںیتعک‬ ‫وہںیئ۔‬

‫امنزدجہتںیمفرا تاکایبن‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یلْ َُیْ ِف ض‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ َخَر َج بَْی یَة ف إ َّ ه و ب أَِِب بَ ْك ر رض ْ َّلل عِ ه ی َ‬ ‫عن أِب قَتَ َاد َة أَ ین َّبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ن یوتِ​ِه قال و یر بِْمر بن ْ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه‬ ‫ی ْوتَه ق ال فیم ا ْ‬ ‫َّجتَ َم َْ ا عِْ َد َّبِ َ‬ ‫ص یلْ َرَّفْ ا َ‬ ‫َّْلَطیاِ وه و ی َ‬ ‫َْ‬ ‫َ​َ َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي ق ال ق د أ َْذَ ْ​ْ ت‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ یا أَبَا بَ ْك ر َ َرْرأ ب َ‬ ‫ی ْوتَ َ‬ ‫ي َوأَسْ َ‬ ‫َو َسی َ​َ قال َّبِ َ‬ ‫ص یلْ َ​َتْف ض َ‬ ‫تت َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ول َّبی ِه‬ ‫ي ق ال فُ ال ی ا َرس َ‬ ‫اجْیت یا َرس َ‬ ‫ی ْوتَ َ‬ ‫ول َّبی ِه ق ال وق ال بْ َم َر َ َرْرأ بِ َ‬ ‫ي َوأَسْ َ‬ ‫ص یلْ َرَّفْ ا َ‬ ‫تت َ‬ ‫ن سَ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي ش ی ا وق ال‬ ‫ی ْوتِ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ی ا أَبَا بَ ْك ر َّْرفَ ْ ن َ‬ ‫أوق ُ َّبْ َو ْس َِا َن َوأَطْ رد َّب یش ْیطَا َن فُ ال َّبِ َ‬ ‫بِْمر ِ‬ ‫ي شی ا‪َّ( .‬بو دَّود‪ ،‬رقَ ‪)8201‬‬ ‫ی ْوتِ َ‬ ‫َ​َ ْ‬ ‫َّخف ْ‬ ‫ض ن َ‬ ‫رضحتاوباتقدہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسایراتوکےلکنوتآپےن دكياہکاوبرکبریض‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫پب ب‬ ‫حہیدوونںرضحات‬ ‫اہللہنعامنزيمتسپآوازےسفرا ترکرےہںیہاوررمع(ریضاہللہنع)دنلبآوازےسفرا ترکرےہںیہ ‪ ،‬ر‬ ‫کي ک‬ ‫ب ت‬ ‫آپیکم سلںیما هےوہےئوتآپےنوپاھچ‪:‬اےاوبرکب ‪،‬ںیم ب‬ ‫ح م ھاارےیاسےسزگراوتںیمےنداھکیہکمتتسپآوازےس‬ ‫دیہکںیماسوکانسراہاھتوجرسوگیشوکیھبنساتیلےہ ‪،‬رھپ‬ ‫فرا ترکرےہےھت(اسیکایکوہجهب)؟اوبرکب(ریضاہللہنع)ےنوجاب ا‬ ‫ت‬ ‫آپےنفرامیا‪:‬اےرمع ‪ ،‬ب ب‬ ‫حںیم مھاارےیاسےسزگراوتداھکیہکمتدنلبآوازےسفرا ترکرےہوہ(اسیکایکوہجیھت)؟رمع(ریض‬ ‫تاگھیاھت۔انچہچنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬اےاوبرکب ‪،‬متاینپآواز‬ ‫اگجیاوراطیشنوک ا‬ ‫دیںیموسےتوک ا‬ ‫اہللہنع)ےنوجاب ا‬ ‫وھتڑیدنلبرکواوراےرمع ‪،‬متاینپآوازوھتڑیتسپرکو۔‬

‫ت َ​َتْ ِف ض ن‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال ِ​ِلَِِب بَ ْك ر َ َرْرأ بِ َ‬ ‫ت تَ ُْ َرأ َوأَسْ َ‬ ‫ي َوأَسْ َ‬ ‫ع ن أِب قَتَ َاد َة أَ ین َّبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي‬ ‫ی ْوتَ َ‬ ‫اجْیت قال أرف قَییال وقال بْ َمَر َ َرْرأ بِ َ‬ ‫ی ْوتِ َ‬ ‫ت تَ ُْ َرأ َوأَسْ َ‬ ‫ي َوأَسْ َ‬ ‫ت تَ ْرفَ َ‬ ‫َ‬ ‫ي فُال أ أ َْذَ ْ​ْت ن سَ َ‬ ‫قال إ أوقُِ َّبْوسِا َن وأَطْرد َّبشییطَا َن قال ِ‬ ‫ض قَیِیال‪( .‬تر ذع‪ ،‬رقَ ‪)332‬‬ ‫ْ‬ ‫َّخف ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ َْ َ‬

‫ت‬ ‫رضحتاوباتقدہ (ریضاهللہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنرضحتاوبرکبےسفرامیا‪:‬ںیمراتوک م ھاارےیاس‬

‫ےس زگرا وتمتفرآنڑپھرےہےھتاورآوازتہبدیمیھیھت ‪ ،‬رضحتاوبرکبےنرعضایک‪:‬ںیماسوکانسراہاھتسجےسيمانماجت‬ ‫ت‬ ‫ب‬ ‫رکیاوہں ‪،‬آپےنفرامیا‪:‬متاینپآوازوھتڑییسدنلبرکو۔رھپرضحترمعےسفرامیا‪:‬ںیم م ھاارےیاسےسهبزگراتا ‪،‬متدنلبآوازےس‬ ‫فرآنڑپھرےہےھت ‪،‬رمع(ریضاهللہنع)ےنرعضایکںیموسےتوکاگجیااوراطیشونںوکتاگھیاوہں ‪،‬آپےنفرامیا‪:‬متاینپآوازذراتسپ‬ ‫رکول۔‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫وقوضحری‬

‫ع ن أِب هری رةَ أَ ین رس َ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال یَِْ ِزل َربَُِّ ا تََِّ َارَ َوتَ َْ َاق إ یُ بَْی یَ رة إق َّب یس َم ِاء‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫َس تَ ِ یب ب ه وَ ْن یَس أَب ِ فَأ ْع ِطیَ ه وَ ْن یَس تَ ْغ ِفرِ‬ ‫ِ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َّبدُّسْیَا حْی یَِّْ َُى ث یث َّبیْی ُِ َّْآلخر فیُول ن یَ ْدعو فَأ ْ َ َ‬ ‫فَأَ ْی ِفَر به‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8220‬‬ ‫ہراتےک‬ ‫رضحتاوبہرترہ(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬مارایب باترتکاوردنلبرب ر‬

‫آجری اہتیئ ےصح يم آامسن داین یک رطف ترول فرامیا اوری اتہک ےہ ہک ےہ وکیئ ھجم ےس داع رکےن واال ہکںیم اسیک داعلوبل رکوں ‪،‬‬ ‫ےہوکیئھجمےسامےنگنواالہکںیماےسدوں ‪،‬ےہوکیئھجمےسششخببلطرکےنواالہکںیماسوکشخبدوں۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اشعےکاسھتدجہتےکوترڑپےنھیکرتصخ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اف أَ ْن َ​َل ی ُ وَ ن ِ‬ ‫ِ‬ ‫َخ ِر َّبیْی ُِ فَ ْیی وتِْر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یُ ول أَیُّك َْ َخ َ‬ ‫َ َ‬ ‫عن َجاب ر قال ذْت َّبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ​ِ ر‬ ‫ض ُ‪ ( .‬س یَ‪،‬‬ ‫ورةٌ َو َب َ‬ ‫ي أَفْ َ‬ ‫ثی بیَ ْرق ْد َوَ ْن َوث َ بُیَ اَ ن َّبیْی ُِ فَ ْیی وت ْر ن َخ ِره ف إن ق َرَّءَ َة َخ ِر َّبیْی ُِ َُْمض َ‬

‫رقَ ‪)8222‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اجت(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکںیمےنیبنیلصاہللہیلعوملسوکیفرامےتوہےئانسےہہکمتںیمےسسجآدیموک‬ ‫رضحت ب ر‬ ‫اسیباتاکھروہہکوہراتےکآجریہصحںیمہناھٹےکساگوتاےساچےیہہکوهوترڑپھرکوسےئ ‪،‬اورسجوکراتيماےنھٹاکنیقیوہوت‬ ‫رکی ااسی ےہ ہک اس ںیم فرےتش احرض‬ ‫وت رات ےک آجری ہصح ںیم ڑپےھ ‪ ،‬ویکہکن رات ےک آجری ہصح ںیم فرا ت ا‬ ‫اےس اچےیہ ہک وہ ر‬ ‫وہےتںیہاوروهالضفےہ۔‬

‫دورراسلںیمامنزدجہتیکامجعاکاعمہلم‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫عن عائِ َش ةَ رض ْ َّلل عِه ا أَ ین رس َ ِ‬ ‫ص یى ِف‬ ‫َْ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َخ َر َج بَْی یَ ة ن َج ْوف َّبیْی ُِ فَ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ال بِ ِ​ِ‬ ‫َی َِّ َع‬ ‫ص ی ْوَّ ْ ه فَأ ْ‬ ‫ص َالته فَأ ْ‬ ‫َی َِّ َع َّبِ اس فَتَ َ دیثوَّ فَ ْ‬ ‫ص یى فَ َ‬ ‫اجتَ َم َ أَ ْإثَ ر ِهَ فَ َ‬ ‫ی یى ِر َج ٌ َ‬ ‫َّبْ َم ْس د َو َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ص ی ْوَّ‬ ‫ص یى فَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَ َ‬ ‫َّبِاس فَتَ َ دیثوَّ فَ َكث َر أ َْهُ َّبْ َم ْس د ن َّبیْی یَة َّبثیابثَة فَ ََِر َج رسول َّبیه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫بِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض ى َّبْ َف ْ َر‬ ‫ص َالةِ ُّ‬ ‫َّبص ِّْ ِع فیم ا قَ َ‬ ‫ص َالته فیم ا إاس ت َّبیْی یَ ة َّبیرَّب َْ ة َع َ َز َّبْ َم ْس د ع ن أ َْهی ه ح ت َخ َر َج ب َ‬ ‫َ‬ ‫ف َعیَ یْ َ َك اسك َْ َوبَ ِك ل َخ ِش یت أَ ْن تف ر َعیَ ْیك َْ‬ ‫أَقْ َِّ َُ عی ى َّبِ اس فَتَ َش یه َد ثی ق ال أَی ا بَ ْ​ْ د فإس ه َ َُیْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ َو َِّْلَ ْ ر عیى بي‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)0280‬‬ ‫ِف رسول َّبیه َ‬ ‫فَتَ ْ​ْ زوَّ عِها فَت و لَ‬ ‫رضحت اع ہشریضاهللاہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسآدیھراتےکوقےلکناورآپےندجسمںیمامنز‬

‫ڑپیھ ‪ ،‬واہں ھچک ولگ آپ ےک اسھت اس ںیم رشی وہ ےئ ‪،‬اوھنں ےن حبص اس اک ذرک ایک وت دورسے دن زیادہ ولگ عمج وہ ےئ ‪،‬اس‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رات یھب آپ ےن دجسم ںیم امنز ڑپیھوتولوگں ےنآپ ےک اسھت ہی امنز ادایک ‪ ،‬حبصرھپ اساک ذرک وہا وت رسیتی رات امنزویںیک ای‬ ‫ک‬ ‫بتریدعتاددجسمںیمآیئگ ‪،‬آپاس راترھپےلکناورولوگںےنآپیکادتقاںیمامنزادایک ‪،‬رھپوچیھتراتوہیئوتدجسمولوگںےساس‬ ‫رطحرھبیئگہکاسںیمیسکآےنواےلےکےیلہگجیبایقہنریہ ‪،‬نکیلاسراتآپحبصےسےلہپںیہنےلکن ‪ ،‬ہکلرجفیہےکوقیباہر‬ ‫آےئ۔رھپرجفیکامنزےکدعبآپولوگںیکرطفوتمہجوہےئ ‪،‬ےبطخںیماہللیکوتدیحایبنیکاورفرامیا‪:‬ںیممتولوگںےکآےنےسےب‬ ‫ربخ ہن اھت ‪ ،‬نکیل ےھجم ادنہشی وہا ہک ہیںیہک مت رپ فرض ہن رک دی اجےئ اور رھپ مت اےس ادا ہن رک وکس۔روسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکوافت‬ ‫ابمرکییہیاعمہلمراہ۔‬

‫دہعرمعنباطخبںیمیباامجعامنزتراوحیاک باجرا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫َّْلَطی ِ‬ ‫ض ا َن‬ ‫عن عِّد َّبرَّن بن َعِّْ رد َّبُ ارئ أَسیه ق ال َخَر ْج ت ع َم َر ب ن ْ‬ ‫اِ رض ْ َّلل عِ ه بَْی یَ ة ِف َرَ َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص َالتِ​ِه َّب یرْهَ فُ ال‬ ‫ص یلْ ب َ‬ ‫ص یلْ َّبیرج ُ فَی َ‬ ‫ص یلْ َّبیرج ُ بَِ ْفس ه َوی َ‬ ‫إق َّبْ َم ْس د ف إ َّ َّبِ اس أ َْوَزٌََّ تَ َفلرق و َن ی َ‬ ‫عم ر إ أَرى ب و َْجْ ت ه َِ​َل ِء عی ى قَ ا ِر رئ و ِ ر‬ ‫ِب ب ن َإ ْ​ْ ر‬ ‫ب ثی‬ ‫َّح د بَ َك ا َن أَْ ثَ َُ ثی َع َزَ​َ فَ َ َم َْه َْ عی ى أ َل‬ ‫َْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ص َالةِ قَ ا ِرئِ ِه َْ ق ال ع َم ر سِ ْ​ْ َ​َ َّبِِّْ ْد َع ة ه ذه َوَّبی ِت یََِ ا و َن عِه ا‬ ‫ص یُّو َن ب َ‬ ‫َخَر ْج ت ْ ه بَْی یَ ة أ ْخ َرى َوَّبِی اس ی َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫أَفْضُ ن َّبت ی ُو و َن ی ِرید ِ‬ ‫َخَر َّبیْی ُِ وإان َّبِاس یَُو و َن أَیوبَه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)0282‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬

‫ٰ‬ ‫دبعارلمح نبدبعااقلریےسروایےہہکںیمراضمنیکایراتيمرضحت رمعنباطخبریض‬ ‫رضحت‬

‫اہلل ہنع ےک اسھت دجسم ںیم ایگ ‪،‬واہں‬

‫ب ولگ رفتمق اور رشتنم ےھت ‪ ،‬وکیئ االیک امنز ڑپھ راہ اھت ‪ ،‬اور ھچک ولگ یسک ےک ےھچیپ ڑھکے‬

‫ےھت ‪،‬اسرپرمع(ریضاہللہنع)ےنفرامیا‪:‬ریماایخلےہہکارگںیمامتمولوگںوکایاقریےکےھچیپعمجرکدوںوتزیادہااھچوہاگ ‪،‬انچہچن‬ ‫آپےنیہیوسچرکایبنببعک(ریضاہللہنع)وکاناکااممانبدیا۔رھپای(دورسی) راتںیمانےکاسھتالکن ‪،‬وتمہےنداھکیہک‬ ‫ولگ اےنپ اامم ےک ےھچیپ امنز (تراوحی)ڑپھ رےہںیہ ‪،‬رمع (ریض اہلل ہنع) ےناہک‪ :‬ہی این رطہقیرتہب اور انم ب ےہ۔ اہتبل )راتاک)وہ‬ ‫ہصح سجںیم ہیولگ وس اجےتںیہ ‪،‬اسےسرتہباورالضفےہسجںیمہیامنزڑپھرےہںیہ ‪،‬آپیکرمادراتےکآجریہصح(یک‬ ‫فضیلت)ےسیھت ‪،‬ویکہکنوهولگہیامنزراتےکرشوعیہںیمڑپھےتیلےھت۔‬

‫ہرووضےکاسھتلفنامنزیکفضیلت‬

‫ِ ر ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی َالةِ َّبْ َف ْ ِر ی ا بِ َالل‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ق ال ب ِِّ َالل عِْ َد َ‬ ‫ع ن أِب هَریْ َرَة رض ْ َّلل عِ ه أَ ین َّبِ َ‬ ‫َح لدثِْ بِأ َْر َجى َع َم رُ َع ِم ْیتَ ه ِف ِْ‬ ‫َّْل ْس َالَِ فَِإ ل ذْ ت َد ی‬ ‫َّجَِی ِة ق ال ا َع ِم ْی ت َع َم ال‬ ‫ع ِف ْ‬ ‫ي ب ْی یَ َد ی‬ ‫ف سَ ْ​ْیَْی َ‬ ‫أَرجى ِعِْ ِدع أَ ل َ أَتَطَ یهر طَهورَّ ِف ساع ِة بَی رُ أو سَها رر إَل ی ییت بِ َذبِ َ ُّ ِ ِ‬ ‫ی یل َْ‪.‬‬ ‫َْ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫ب ل أَ ْن أ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫ْ‬ ‫ي َّبطه ور ا إت َ‬ ‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)8831‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحت اوبہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن رجف ےک وق البل (ریض اہلل ہنع) ےس‬ ‫وپاھچہکاےالبل ‪ ،‬بهجماانپوهلمعاتبؤوجمتےناالسمالےنےکدعباخاركاوہاورسجےکیبارےيممتوثابیک ب ےسزیادہادیم‬ ‫ت‬ ‫رهكوہ ‪،‬ویکہکنںیمےن بجںیم م ھاارےوجوتںیکاچپاےنپآےگآےگىنسےہ ‪،‬البل(ریضاہللہنع)ےنرعضایک‪:‬ںیمےنوت‬ ‫اےنپتردیاسےسزیادہوثابیکادیماکوکیئاکمںیہنایکہکںیمراتیادنںیم ب ب‬ ‫حیھبووضرکیاوہںوتاسووضےساینتلفنامنز‬ ‫ڑپاتھراہوہں ‪،‬ینتجریمیدقتتریھکلوہیتےہ۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ ر ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی َالةِ َّبْغَ َدَّةِ ی ا بِ َالل َح لدثِْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ب ِِّ َالل عِْ َد َ‬ ‫ع ن أِب هَریْ َرَة ق ال ق ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫ب أرجْ َع َم رُ َع ِم ْیتَ ه ِعِْ َد َ ِف ِْ‬ ‫َّجَِی ِة ق ال‬ ‫ع ِف ْ‬ ‫ي ب ْی یَ َد ی‬ ‫ف سَ ْ​ْیَْی َ‬ ‫َّْل ْس َالَِ َ ِْ َف َْ ة فَ ِإ ل ذْ ت َّبیْی یَ ةَ َخ ْش َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫بَِال ٌل ا َع ِم ْیت َع َمال ِف ِْ‬ ‫اع رة ن بَْی رُ وَل‬ ‫َّْل ْس َالَِ أ َْر َجى عِْ دع َ ِْ َف َْ ة ن َّ َ​َل أَتَطَ یه ر طه ورَّ تَا ًّ ا ِف َس َ‬ ‫ییْیت بِ َذبِ َ ُّ ِ‬ ‫ییل َْ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2203‬‬ ‫ب َّلل ل َّن أ َ‬ ‫سَ َها رر إَل َ‬ ‫ي َّبطهور ا َإتَ َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللےنالبلےسحبصیکامنزےکوقفرامیا‪:‬اےالبل ‪،‬وتھجمےساانپوہ‬ ‫لمعایبنرکوجوتےناالسمںیمایکوہاورسجےکعفنیکےھجتزیادہادیموہ ‪،‬ویکہکنآجراتںیمےن بجںیماےنپآےگآےگریتے‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫دقومںیکاچپىنسےہ ‪،‬البل(ریضاهللہنع)ےنرعضایک‪:‬ںیمےناالسمںیموکیئااسیلمعںیہنایکہکسجےکعفنیکےھجمزیادہادیم‬ ‫وہ ‪،‬وساےئاسےکہکںیمراتدنيم ب ب‬ ‫حیھباهچرطحےسووضرکیاوہںوتاسووضےسدقمور بپرلفنامنزڑپھاتیلوہں۔‬

‫رفسےسوایسپرپےلہپدجسمںیملفنڑپےنھیکنیقلت‬

‫عن جابِ ِر ب ِن ع ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ِف َس َفر فیم ا قَ ِد ْ َِا‬ ‫ِّد َّبی ِه َر ِض َْ َّلل َعِْ ه َم ا قَ َ‬ ‫ال إِْ ت َ َ َّبِیِ ل َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص لُ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ْی‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)2212‬‬ ‫َّبْ َمدیَِةَ قال ل َّْدخ ُْ َّبْ َم ْس َد فَ َ َ‬

‫اجتنبدبعاہللریضاہللامہنعےسروایےہہکںیمیبنیلصاہللہیلعوملسےکاسھتایرفسںیماھت ‪ ،‬ب ب‬ ‫ح‬ ‫رضحت ب ر‬

‫مہدمہنیےچنہپوتآپےنفرامیاہکےلہپدجسمںیماجاوردورتعک(لفن) امنزڑپھ۔‬

‫رفسےسوایسپرپیبنیلصاہللہیلعوملساکاوسہ‬

‫عن َإ ْ​ْ ر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إ ان إ َّ قَ ِد َ​َ ن َس َف ر ض ى دخ ُ َّبْ َم ْس ِ َد‬ ‫ب رضْ َّلل عِه أَ ین َّبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫فَ َ ی‬ ‫س‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)2211‬‬ ‫ص ى َرْإ َْتَ ْ​ْی قُِّ أَ ْن َُْیی َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ک‬ ‫رضحتبعکریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملس ب ب‬ ‫حدنجرےھرفسےسواسپوہےتوتےنھٹیبےس‬ ‫ےلہپدجسمںیماجرکدورتعکلفنامنزڑپےتھےھت۔‬

‫ي أَ ین رس َ ِ‬ ‫ب بن ابِ ر‬ ‫َّبض َ ى‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إ ان َ​َل یَ ُْ َدَ ن َس َف ر إَل سَ َه ارَّ ِف ُّ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫عن َإ ْ​ْ ِ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫صیى فیه رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫س فیه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8221‬‬ ‫ْی ثی َجیَ‬ ‫فإ َّ قَد َ​َ بَ َدأَ بابْ َم ْس د فَ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ث‬

‫ث‬ ‫رضحتبعکنبامک(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسمہدنيماچ ےکوقیہرفسےس‬ ‫يک‬ ‫تب‬ ‫ه‬ ‫ي‬ ‫دت) ب ے۔‬ ‫واسپآیارکےتهت ‪،‬واسپآرکآپ ب ےسےلہپدجسمںیماجےتاوراسںیمدوراعکتامنزڑپےتھاوراسيم(ھچک ر‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫گاوہںیکششخبےکےیللفنڑپھرکاعمیفامےنگنیکتربیغ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫عن أِب ب ْك ر وی َد َق أبو ب ْك ر رضْ َّلل عِه أَسیه قال ذْت رس َ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یُ ول ا‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یلْ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ْی ثی یَ ْس تَ ْغفر َّبی هَ إَل َی َف َر َّلل ب ه‪َّ( .‬ب ودَّود‪،‬‬ ‫ن َعِّْ د ی ْذسب َسِّْ ا فَی ْ س ن َّبطُّه َ‬ ‫ور ثی یَُ وَ فَی َ َ‬

‫رقَ ‪)8208‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحتاوبرکبریضاہللہنعےسروایےہاوراپںےنچسیہاہکےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہیفرامےتوہےئ‬ ‫انس ےہ ہک وکیئ دنبہ ااسی ںیہن وج وکیئ گاہ رکےھٹیب اور رھپ ایھچ رطح ووض رک ےک ڑھکا وہ اور دو رتعک امنز ڑپےھ ‪ ،‬رھپ اہلل اعتیلٰ ےس اعمیف‬ ‫امےگنوتاہللاس وکشخبہندے۔‬

‫داعےااختسرہ‬

‫ع ن َج ابِ ِر ب ن عِّ د َّبی ِه رض ْ َّلل عِهم ا ق ال إ ان رس ول َّبی ِه ی یى َّلل عیی ه وس یَ ی َْیلمَِ ا ََِّل ْس تِ َِ َارَة‬ ‫َّبس ورَة ن َّبُْ ر ِ‬ ‫َن یُ ول إ َّ َه یَ أح دإَ بِ ْاِلَ ْ ِر فَ ْییَ رَإ ْ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫یض ِة ثی‬ ‫ْی ن َی ِْی َّبْ َف ِر َ‬ ‫ْ‬ ‫ِف َِّْل ور إم ا ی َْیلمَِ ا ُّ َ‬ ‫ْ َ‬ ‫بِی ُ ُ َّبیه َ إ أَس ت ِ​ِی َ بِِْْی ِم ي وأَس ت ُْ ِدرَ بُِ ْدرتِي وأَس أَبي ن فَ ِ‬ ‫ي تَ ُْ ِدر وَل أَقْ ِدر‬ ‫ْ‬ ‫ي َّبْ َْ ِ ی َِ فَِإسی َ‬ ‫ضی َ‬ ‫َ َ َ ْ َ‬ ‫َ َ َْ‬ ‫َْ‬ ‫َ ْ‬ ‫وِ َّبیه َ إن إِْ ت تَْیَ َ أَ ین ه ذَّ َِّْلَ ر خی ر ل ِف ِدی ِ و ْا ِش ْ وعاقِ​ِّ ةِ‬ ‫ت َع یالَ َّبْغی ِ‬ ‫َ ْ‬ ‫َوتَ ْ​ْیَ​َ وَل أ َْعیَ​َ َوأَسْ َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫ْ َ َْ ٌ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ت تَ ْ​ْیَ َ أَ ین ه ذَّ َِّْلَ ْ َر َش ٌّر ل‬ ‫أَْ ِرع أو قال َعاج ُِ أَْ ِرع َوَجیه فَاقْد ْره ل َویَ لس ْره ل ثی بَا ِرْ ل فیه َوإِ ْن إِْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّْلَْی َر‬ ‫َّی ِرفِْ عِ ه َوَّقْ د ْر ل ْ‬ ‫ای ِرفْه َع ل َو ْ‬ ‫ِف دی ِ َوَ َْاش ْ َو َعاقَِّ ة أَْ ِرع أو ق ال ِف َعاج ُِ أَْ ِرع َوَجی ه فَ ْ‬

‫َحْیث إان ثی أ َْر ِض ِ به‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8820‬‬

‫رضحت ب‬ ‫اجترنبدبعاهللریضاهللامہنعےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسمہاےنپاعمالمتيمااختسرهرکیاایس‬ ‫ث‬ ‫رطح شكھااےت ‪ ،‬بيجآپفرآنیکوسرت شكھاایارکےتهت ‪،‬آپفرامےت‪ :‬ب ب‬ ‫حیسکوکوکیئامہاعمہلمدرئوہوتاےساچہہکدو‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رکیوہںاورریتیدقرتےکواےطس‬ ‫پیداعرکے‪:‬اےاہلل ‪،‬ںیمریتےملعےکواےطسےسھجتےسریخبلط ا‬ ‫رتعکلفنڑپےهاور ر‬ ‫رکیوہں ‪،‬اورھجتےسریتےلضفمیظعاکوسالرکیاوہں ‪،‬اسےیلہکوتدقرترھکاےہاورںیمدقرتںیہنرھکا ‪،‬‬ ‫ےسدقرتبلط ا‬ ‫اوروتاجاتنےہ ‪،‬ںیمںیہناجاتناوروتمالماویغلبےہ۔اےاہلل ‪،‬ارگریتےملعںیمہیاکمریمےدنیاورریمیزدناگیناورریمےااجنم‬ ‫اکرےکاحلظےسرتہبےہوتاےسریمےےیلدقمررکدےاورآاسنانبدے ‪،‬رھپاسںیم بترتکدیپارکدےاورارگریتےملعںیمہی‬ ‫اکم ریمے دنی اور ریمی زدناگین اور ریمے ااجنم اکر ےک احلظ ےس بترا ےہ وت اس وک ھجم ےس اور ےھجم اس ےس ریھپ دے ‪(،‬رپورداگر) ‪،‬‬ ‫ریمےےیلریخوکدقمرفرام ‪،‬وہاہجںںیہکیھبوہ ‪،‬رھپےھجماسےسرایضرکدے۔‬

‫زوکٰۃہندےنییکزسا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ن َتَاه َّلل َ اَل فی َ ی َِلد َزَإاتَه‬ ‫عن أِب هَریْ َرَة رضْ َّلل عِه قال قال رسول َّبیه َ‬ ‫ثلُ ب ه ی وَ َّبْ ُِیا ِة ش اعا أَقْ رَ ب ه َزبِیِّتَ ِ‬ ‫ان یطَیوق ه ی وَ َّبْ ُِیَا َ ِة ثی یَأْخ ذ بیهز ی ه یَ ْ​ْ ِ ش دقیه ثی یُ ول أس ا‬ ‫َ​َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫َ‬ ‫ابي أسا َإِْ زَ ثی تَ​َال (وَل َُ ِس ی ی ِ‬ ‫ین یَِّْ َِیو َن) َّْآلیَةَ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8322‬‬ ‫َ َ‬ ‫ْ َ‬ ‫ْب َّبذ َ‬ ‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاهللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ےسجاہللےناملدیااور‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اسےناسیکزوکٰۃںیہنادایکوتمایمےکدناساکاملاہنیزہرےلیےجنگاسییکلکشاایتخررکےلاگ ‪،‬اسیکآ ںوھںےکیاس‬ ‫دو ایسہ ےطقن وہں ےگ ‪ ،‬ےسیج اسی ےک وہےت ںیہ ‪،‬مایم ےک دن اس ےک ےلگ ںیم ھاال اجےئ اگ ‪ ،‬رھپ آپ ےن ہی آی التوت فرامیئ‪:‬‬ ‫ْب َّبی ِذیْ َن یَِّْ َِی ْو َن‪‘...‬رھپوہاسیاسےکدوونںڑبجوںےساےسڑکپےلاگاورےہکاگہکںیمریتااملاورجراہنوہں۔‬ ‫’ َوَلَ َُْ ِس َ ی‬

‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال َوَّبی ِذع سَ ْف ِس ْ بی ده ‪---‬‬ ‫ع ن أِب َ ٍّر رض ْ َّلل عِ ه ق ال َّسْتَ َهْی ت إق َّبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫یه ا إَل أِ َ ا ی وَ َّبْ ُِیَا َ ِة أ َْع َ َ​َ ا تَك ون َوأ َْذََِ ه‬ ‫ا ن َرج رُ تَك ون ب ه إِب ٌُ أو بَ َُ ٌر أو َی َِ ٌَ َ​َل ی َِلدع َحُ َ‬ ‫ِ‬ ‫تَطَِه بِأ ِ‬ ‫ض ى ب ْی َّبِ اس‪( .‬ط ارى‪،‬‬ ‫أ أ ْخَر َ​َّه ا رید ْ‬ ‫َخ َفاف َه ا َوتَِْطَ ه بُِرونَا إی َم ا َج َاز ْ‬ ‫أ عیی ه أ َوَل َه ا ح ت ی ُْ َ‬ ‫ْ‬ ‫رقَ ‪)8322‬‬ ‫رضحتاوبذرریضاہللہنعےسروایےہہکںیمیبنیلصاہللہیلعوملسےکیاساچنہپوتآپفرامرےہےھت‪:‬اسذات‬ ‫یک مسق سج ےک اہھتںیم ریمی اجن ےہ‪ ...‬سج صخش ےک یاس بهب ک‬ ‫رکی ‪،‬قام‬ ‫اوی ‪ ،‬اگےئاوررکبیاںہاوروہاناکقحاداہن ا‬ ‫ک‬ ‫ک‬ ‫ےکدنوہاسرطحاسےکاسےنمالیئاجتیگہکتہب بتریاورتہبومیٹوہںیگ ‪،‬وهاےساےنپیاؤںےس ح لبنیگاور شبیگوںےس‬ ‫امريیگ ‪،‬یلہپزگراجےئیگوتدورسیاسیکہگجےلےلیگ ‪،‬ولوگںےک بامتصيفوہاجےنیاسےکاسھتہيوہیارےہاگ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫عن أِب َ ٍّر قال رسول َّلل ییى َّلل عییه وسیَ ا ن ی ِ‬ ‫اح ِ‬ ‫ب إِبِ رُ وَل بَ َُ ر وَل َی َِ رَ َ​َل ی َِلدع َزَإاتَ َه ا‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫أ‬ ‫أ أ ْخَر َ​َّه ا َع َاد ْ‬ ‫أ یوَ َّبُْیَا َ ة أ َْع َ َ​َ ا إاست َوأ َْذََِه تَِْطَ ه بُِرونَا َوتَطَِه بِأَ ْ َالف َه ا إی َم ا سَف َد ْ‬ ‫إَل َجاءَ ْ‬ ‫ضى بْی َّبِاس‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0222‬‬ ‫عییه أ َوَل َها حت ی ُْ َ‬

‫رضحت اوبذر (ریض اہلل ہنع)ےس روای ےہ ہک روسل اهلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬سج صخش ےک یاس بهب ک‬ ‫اوی ‪ ،‬اگےئ‬ ‫ک‬ ‫اوررکبیاںہاوروہانیکزوکٰةاداہن ا‬ ‫رکی ‪،‬وتقامےکدنوہاسےکاسےنماسرطحالیئاجتیگہکوهتہب بتریاورتہبومیٹ‬ ‫ک‬ ‫وہںیگ ‪،‬وهاےساےنپوگنیسںےساےسامرںییگاوراےنپیاؤںےساےس ح لبنیگ۔یلہپزگراجےئیگوتدورسیاسیکہگجےلےل‬

‫یگ۔ولوگںےک بامتصيفوہاجےنیاسےکاسھتہيوہیارےہاگ۔‬

‫دصۂقرطفیکتمکح‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ص ائِ َِ ن َّبی ْغ ِو وَّبیرفَ ِ‬ ‫عن بن َعِّی ر‬ ‫ث‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َزَإ ا َة َّبْ ِفطْ ِر ط ْه َرة بِی ی‬ ‫اس قال فَ َر َ رسول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ص َالةِ فَ ِه ْ َزَإ اةٌ ُِّْوبَ ةٌ و ن أَ یدَّه ا ب ْ َد َّب ی ِ‬ ‫وط ْ​ْم ة بِْیمس اإِ ِ‬ ‫ی َدقَةٌ ن‬ ‫ْی ن أَ ید َ​َّه ا قِّ ُ َّب ی‬ ‫َ​َ ْ َ َْ‬ ‫ص َالة فَ ِه َْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ​َ‬ ‫َ‬ ‫ص َدقَ ِ‬ ‫اأ‪َّ( .‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)8221‬‬ ‫َّب ی‬

‫رضحت دبعاہلل (نب ابعس ریض اہلل ہنع )ےس روای ےہ ہک روسل یلص اہلل ہیلع وملس ےن دصہق رطف وک وغل اور وہشاین یباوتں‬ ‫ث‬ ‫رامیےہ ‪،‬وجصخشدصہقرطفدیعیکامنزےسےلہپادارکےاگ ‪،‬‬ ‫ےکاتراتےسروزہوکیاکرکےناورونیکسمںیکرپورشےکےیلرقمرف ا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫وہوتلوبلایکاجےئاگاوروجامنزےکدعبادارکےاگوتوہایدصہقوہاگدورسےدصاقتےکامدنن۔‬

‫ص ائِ َِ ن َّبی ْغ ِو وَّبیرفَ ِ‬ ‫عن بن َعِّی ر‬ ‫ث‬ ‫اس ق ال فَ َر َ رس ول َّللِ ی یى َّلل عیی ه وس یَ َزَإ ا َة َّبْ ِفطْ ِر ط ْه َرة بِی ی‬ ‫َ‬ ‫ص َالةِ فَ ِه ْ َزَإ اةٌ ُِّْوبَ ةٌ و ن أَ یدَّه ا ب ْ َد َّب ی ِ‬ ‫وط ْ​ْم ة بِْیمس اإِ ِ‬ ‫ی َدقَةٌ ن‬ ‫ْی فَ َم ْن أَ ید َ​َّه ا قِّ ُ َّب ی‬ ‫َ​َ ْ َ َْ‬ ‫ص َالة فَ ِه َْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ​َ‬ ‫َ‬ ‫ص َدقَ ِ‬ ‫اأ‪َّ( .‬بن اجه‪ ،‬رقَ ‪)8102‬‬ ‫َّب ی‬

‫ث‬ ‫رضحتانبابعس(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنروزہداروکوغلاوروہشاینیباوتںےکاترات‬

‫ےسیاکرکےناوراسمنیکوکالھکےنےکےیلدصہقٔرطفرقمرفرامیاےہ ‪،‬وجامنزدیعےسلبقادارکےاگ ‪،‬اساکیدصہقوبقملوہاگاور‬ ‫عےکدعبادارکےاگوتاسےکيلیاعمدصوقںںیمےسایدصہقوہاگ۔‬ ‫وجامنز د‬

‫دصۂقرطفیکدقمار‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی اعا ن یَْ ر أو‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ َزَإ اةَ َّبْفطْ ِر َ‬ ‫عن بن ع َمَر رضْ َّلل عِهما قال فَ َر َ رسول َّبیه َ‬ ‫ِ‬ ‫َُّل لر وَّب یذ َإ ِر و َِّْلسْثَى وَّب ی ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِر‬ ‫ْی َوأَ​َ َر ا أَ ْن ت َِیدى قِّ ُ‬ ‫ص غ ِی َوَّبْ َكِِّ ِی ن َّبْم ْس یم َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫یاعا ن َش ْی عی ى َّبْ َْ​ِّْ د َو ْ َ‬ ‫ص َالةِ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫خر ِ‬ ‫وج َّبِاس إق َّب ی‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتدبعاہللنبرمعریضاہللامہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللعلی ہوملسےندصہقٔرطفہراملسمنرپ‬ ‫ک‬ ‫ک‬ ‫وھچیوہیا بترااورمکحدیاےہہکیولوگں‬ ‫ا‬ ‫الزم‬ ‫ریھٹایےہ ‪،‬ایاصعوجھکر ایایاصعوجہرفردےکيل ‪،‬الغموہ ایآزاد ‪،‬رمدوہیاوعرت ‪ ،‬ا‬ ‫ےکامنزےکيلنکليےےسےلہپادارکدیااجےئ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اظنمےسوماتقفیکتربیغ‬

‫ع ن ج ِری ِر ب ن عِّ د َّبی ِه ق ال ج اء سَاس ن َِّْل َْع ر ِ‬ ‫َِّ إق رس ول َّبی ِه َی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َُ ابوَّ إِ ین‬ ‫َ‬ ‫ٌ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫سَاس ا ن َّبْم ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ أ َْرض وَّ‬ ‫ص دلق َ‬ ‫ْی یَأْتوسََِ ا فَیَ ْیموسََِ ا ق ال فُ ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫صدلقِیك َْ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0011‬‬ ‫َ‬ ‫رتنبدبعاہلل(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکھچکارعاویبںےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکخدمںیماحرضوہ‬ ‫رضحت بج ر‬

‫رکرعضایک‪:‬مہرپزوکٰةووصلرکےنواےلزیادیترکےتںیہ ‪،‬روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬زوکٰةووصلرکےنواولںوکوخش‬ ‫دیرکو۔‬ ‫رک ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َُ ابوَّ أن‬ ‫اس یَ ْ​ْ ِ ن َِّْل َْعَرَِّ إق رسول َّبی ه َ‬ ‫عن َج ِری ِر بن عِّد َّبیه قال جاء سَ ٌ‬ ‫ِ‬ ‫سَاس ا ن َّبْم ِ‬ ‫ول َّبی ِه َوإِ ْن َیَموسَ ا ق ال‬ ‫ص دلقِیك َْ ق ابوَّ ی ا َرس َ‬ ‫ص دلق َ‬ ‫ْی یَأْتوسَ ا فَیَ ْیموسَ ا ق ال فُ ال أ َْرض وَّ َ‬ ‫َ‬ ‫صدلقِیك َْ‪َّ( .‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)8211‬‬ ‫أ َْرضوَّ َ‬ ‫رتنبدبعاہلل(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکدنچارعایبروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکخدمںیماحرضوہےئاور‬ ‫رضحت بج ر‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رامی‪:‬انوکرایضروھکاوھنںےنرعضایک‪:‬یاروسلاہللیلصاہلل‬ ‫رعضایکہکزوکٰةووصلرکےنواےلمہرپزیادیترکےتںیہ ‪،‬آپےنف ا‬ ‫ہیلعوملس ‪،‬ارگہچوہمہرپملظرکںی ‪،‬آپےنفرامیا‪(:‬رہباحل)انوکرایضروھک۔‬

‫اعنیلمزوکۃوکایخیرپہیبنت‬

‫ِ‬ ‫ع قال ذْ ت رس َ ِ‬ ‫َّس تَ ْ​ْ َم ْیَِاه ِ ِْك َْ‬ ‫ع بن َع ِم َیَة َّبْ ِكِْ ِد ل‬ ‫عن َع ِد ل‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یُ ول ن ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫عیى َع َم رُ فَ َكتَ ْمَِا ِ​ِمْیَطا فما فَ ْوقَه إان ییوَل یَأِْ بِ​ِه یوَ َّبْ ُِیَا َ ِة‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)3232‬‬

‫رضحت دعینبریمعہدنکی(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسانس ‪،‬آپےنفرامیا‪ :‬مت‬

‫ںیمےسسجآدیموکمہیسکاکم رپاعلمرقمررکںیاوراسےنمہےسایوسیئ ایاسےسیھبیسکمکزیچوکاپھچایلوتہیایخیوہیگاور‬ ‫وہمایمےکدناےسےلرکاحرضوہاگ۔‬

‫اعنیلمزوکۃوکتحیصن‬

‫ِ‬ ‫ع ن ب ن َعِّی ر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ بِم َْ ا ِ ب ن َجَِّ رُ ح ْی بَ َْثَه‬ ‫اس رض ْ َّلل عِهم ا ق ال ق ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫ي س تَأِْ قَو ا أ َْه ُ إِتَ ر‬ ‫ِ‬ ‫اِ ف إ َّ ِجْ تَ ه َْ فَ ْادعه َْ إق أَ ْن یَ ْش َهدوَّ أَ ْن َ​َل إِبَ هَ إَل َّلل َوأَ ین ُمَ یم دَّ‬ ‫إق َّبْ یَ َم ِن إسی َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫رسول َّبی ِه فَِإ ْن هَ أَطَاعوَّ ب ي بِ َذبِي فَأَخِْبهَ أَ ین َّبی ه ق د فَ ر عی یهَ مَْ س ی یَو ر‬ ‫َّأ ِف إ ُ یَ ْورَ َوبَْی یَ رة‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ ْ​ْ ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی َدقَة ت ِْ َخ ذ ن أَ ْیِیَ ائ ِه َْ فَت َرُّد عی ى‬ ‫فَ ِإ ْن ه َْ أَطَ اعوَّ ب ي ب َذب َ‬ ‫ي فَ أ ْ‬ ‫َخ ْ​ْبه َْ أَ ین َّبی هَ ق د فَ َر َ عی یهَ َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َّبی ِه‬ ‫ف َُ َرَّئِ ِه َْ فَ ِإ ْن ه َْ أَطَ اعوَّ ب ي بِ َذب َ‬ ‫ي فَِإی ا َ َوَإ َرَّئ َ​َ أَْ َوَّل َْ َوَّتی ِ َد ْع َوَة َّبْ َم ْی وَ فإس ه ب یس بَْی َِ ه َوبَ ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫اِ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8312‬‬ ‫حَ ٌ‬ ‫رضحت دبعاہلل نب ابعس ریض اہلل امہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن اعمذ نب لبج‬

‫حنمیاجیھبوتانےسفرامیا‪:‬متایایسیوقمےکیاساجرےہوہوجالہاتکبںیہ ‪،‬اسےیل ب ب‬ ‫(ریضاہللہنع)وک ب ب‬ ‫حمتواہںوچنہپوتےلہپ‬ ‫اںیہندوعتدوہکوہاسیباتیکوگایہدںیہکاہللےکوساوکیئوبعمدںیہناوردمحم(یلصاہللہیلعوملس)اہللےک ےچروسلںیہ ‪،‬وہ‬ ‫ب ت‬ ‫ب ت‬ ‫ح مھاارییباتامنںیلوتام ںیاتبؤہکاہللاعتیلٰےنانرپدنراتںیمیاچنامنزںیفرضیکںیہ۔ ب‬ ‫اسںیم ب‬ ‫حوہ مھااریہییباتیھب‬ ‫دیےہ ‪،‬ہیانےکاملداروںےسیلاجےئیگاورانےکرغوبیں‬ ‫امنںیلوتام ںیاتبؤہکانےکےیلاہللاعتیلٰےنزوکٰۃدانیرضوریفرار ا‬ ‫ت‬ ‫رپجرچیکاجےئیگ ‪،‬رھپ ب ب‬ ‫حوہاسںیمیھب م ھاارییباتامنںیلوتانےکہدمهاملےنیلےسوچباورولظممیکآہےسھرو ‪،‬كہکناسےک‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اوراہللاعتیلٰےکدرایمنوکیئراکوٹںیہنوہیت۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫عن بن َعِّی ر‬ ‫ي تَأِْ قَ ْو ا ن أ َْه ُِ‬ ‫اس أَ ین َْ ا َّ ق ال بَ َْثَ ِ رس ول َّبی ِه َی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال إِسی َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّبْ ِكتَ ِ‬ ‫ي فَأَ ْعیِ ْمه َْ‬ ‫اِ فَ ْادعه َْ إق َش َه َادة أَ ْن َ​َل إِبَهَ إَل َّلل َوأَ ل رسول َّبی ِه فَِإ ْن ه َْ أَطَاعوَّ ب َذب َ‬ ‫ر‬ ‫ِ ِ‬ ‫أَ ین َّبی ه َّفْ تَ ر عی یهَ مَْ س ی یَو ر‬ ‫ي فَ أ َْعیِ ْمه َْ أَ ین‬ ‫َّأ ِف إ ُ یَ ْوَ َوبَْی یَ رة فَ ِإ ْن ه َْ أَطَاعوَّ ب َذب َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ي فَِإ یا َ‬ ‫ی َدقَة ت ِْ َخ ذ ن أَ ْیِ​ِیَ ائِ ِه َْ فَت َرُّد ِف ف َُ َرَّئِ ِه َْ فَِإ ْن ه َْ أَطَاعوَّ ب َذب َ‬ ‫َّبیهَ َّفْ تَ َر َ عی یهَ َ‬ ‫وَإرَّئَِ أَ وَّلِ​َِ وَّتی ِ د ْعوَة َّبْم ْی ِوَ فإسه بیس ب ی َِ ها وب ِ ِ‬ ‫اِ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)808‬‬ ‫َْ َ َ َ ْ َ‬ ‫ْی َّبیه ح َ ٌ‬ ‫َ َ َ َْ ْ َ َ َ َ‬ ‫رضحت انبابعس (ریض اهلل امہنع) ےس روای ےہ ہک اعمذ نب لبج (ریض اہلل ہنع) ےناہکہکےھجمروسلاہللیلصاہللہیلعوملس‬

‫رامی‪:‬متالہاتکبےکھچکولوگںےکیاساجرےہوہ ‪،‬انچہچنےلہپمتام ںیاسیباتیکدوعتدانیہکوہاس‬ ‫ےننمیاکاحمکانبرکاجیھباورف ا‬ ‫یکوگایہدںیہکاہللاعتیلٰےکوساوکیئوبعمدںیہناورےبکشںیماہللاکروسلوہں ‪،‬ارگوہاسوکامنںیلوتام ںیاتبیاہکاہللاعتیلٰےن‬ ‫ان رپ دن رات ںیم یاچن امنزںی فرض یک ںیہ ‪،‬ارگ وہ اس وک یھب امن ںیل وت ان وک اتبیا ہک اہلل اعتیلٰ ےن ان رپ زوکٰة فرض یک ےہ وج دول‬ ‫دنموںےسےلرکاهبےکسلفمولوگں مبنمیسقتیکاجےئیگ ‪،‬پرارگوہاسوکیھبامنںیلوتمتزوکٰةيماناکرتہبنیاملہرزگہن‬ ‫انیلاورولظممیکلدداعےسھریا ‪،‬ویکہکناسےکاوراہللاعتیلٰےکدرایمنوکیئرپدہںیہنوہیا۔‬

‫یبنیلصاہللہیلعوملسےکاخدنانےکےیلاملزوکۃیکانمیہ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫یِ ُِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ی ِْتَى بِابت ْیم ِر عِْ َد ی َرََِّ َّبِ ْ‬ ‫عن أِب هَریْ َرةَ رضْ َّلل عِه قال إ ان رس ول َّبی ه َ‬ ‫فَی ِ ْء ه ذَّ بِتَم ِرهِ وه َذَّ ن یَْ ِرهِ ح ت ی ِ‬ ‫َُّل َس ْ​ْی رض ْ َّلل عِهم ا‬ ‫َُّلَ َس ن َو ْ‬ ‫ص َی ِعِْ َده َإ ْو ا ن یَْ ر فَ َ َْ َُ ْ‬ ‫ْ َ​َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ی ْیِّْ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َخَر َج َه ا‬ ‫ان بِ َذب َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَأ ْ‬ ‫ي َّبت ْیم ِر فَأ َ‬ ‫َحدهَا یََْرة ف ْی ه ِ ِْف فْی ه فََِ َ َر إِبَْی ه َرس ول َّلل َ‬ ‫َخ َذ أ َ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫ال أَ ا عیِمت أَ ین َ ر‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ص َدقَةَ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8312‬‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ َ​َل یَأْإیو َن َّب ی‬ ‫ْن فْیه فَ َُ َ َ َ ْ َ‬ ‫َل ُمَ یمد َ‬

‫رضحت اوبہرترہ ریض اہللہنعےسروایےہہک روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکیاسوجھکرایارےنےکوق‬

‫الیاور ب‬ ‫ونیاہیںییتچنہپہکوجھکراکایھ ےرگلاجیا۔(ایرمہبت)نسحاورنیسح‬ ‫زوکٰۃیکوجھکرالیئاجیتهب۔ہرصخشاینپزوکٰۃ ا‬

‫ریضاہللامہنعایسییہوجھکروںےسر لیرےہےھتہکانيمےسایےنایوجھکرااھٹرکاےنپہنمںیمرھکیل ‪،‬روسلاہللیلصاہلل‬ ‫رامی‪:‬ایکںیھمتولعممںیہنہکدمحمیلصاہللہیلعوملسیکاوالدزوکٰة‬ ‫ہیلعوملسےنوجیہنداھکیوتانےکہنمےسوہوجھکراکنلیلاورف ا‬ ‫اکاملںیہناھکیتکس۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫َُّلس ن ب ن عیِ ْ یَْرة ن یَْ ِر َّب ی ِ‬ ‫ی یى‬ ‫ع ن أَِِب هَریْ َرَة یُ ول أ َ‬ ‫ص َدقَة فَ َ َْیَ َه ا ِف فی ه فُ ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫َ ٍّ َ‬ ‫َخ َذ َْ َ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص َدقَةَ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0322‬‬ ‫ت أَسیا َ​َل سَأْإُ َّب ی‬ ‫َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ إ ْن إ ْن َّْرَ ا أَ​َ ا َعی ْم َ‬

‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکنسحنبیلع(ریضاہللہنع)ےندصہقیکوجھکروںںیمےسایوجھکرےلیل‬

‫اھکےت۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اوراےساےنپہنمںیمھالایلوتروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬وھت ‪،‬وھت!اسوککنیھپدو ‪،‬ایکوتںیہناجاتنہکمہدصہقاکاملںیہن‬

‫ص َدقَةَ َ​َل تَ ِْ​َِّغِ ْ‬ ‫عن َعِّْ ِد َّبْمطییِ ِب ب ِن َربِ َیْةَ بن َُّْلَا ِر ِل قال (رسول َّلل ییى َّلل عییه وسیَ ) إِ ین َّب ی‬ ‫ِآل ِل ُمَ یم رد إقا ِهْ أ َْو َساا َّبِاس‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0318‬‬ ‫َ‬ ‫رامیہکدصہقآلدمحم‬ ‫رضحتدبعالمط ل بتنبرہعیبنباحرثریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسےنف ا‬

‫ےکےیلانم ب ںیہن ‪،‬ویکہکنہیولوگںاکلیملیچکوہیاےہ۔‬

‫اصنبزوکۃ‬

‫ِ‬ ‫عن ِأِب سِْ ر‬ ‫ِ‬ ‫یم ا دو َن مَْ َس ِة أ َْوس ر ِ َن َّبت ْیم ِر‬ ‫ید ْ‬ ‫ع أَ ین َرس َ‬ ‫َّْل ْد ِر ل‬ ‫ول َّلل َ‬ ‫َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َس ی َ​َ ق ال ب یس ف َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یم ا دو َن مَْ ِ‬ ‫یم ا دو َن مَْ ِ‬ ‫ی َدقَةٌ‪.‬‬ ‫س َ ْود َن َّ ِْلب ُِ َ‬ ‫س أ َ​َوَّق یْ َن َّبْ َوِرق َ‬ ‫َ‬ ‫سفَ‬ ‫سفَ‬ ‫ی َدقَةٌ َوبَ ْی َ‬ ‫ی َدقَةٌ َوبَ ْی َ‬

‫( وطا‪ ،‬رقَ ‪)212‬‬

‫رضحتاوبعسدخدریےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسےنفرامیا‪:‬یاچنوقسےسمکوجھکريموکیئزوکٰۃہنےہ ‪،‬‬ ‫یاچناوقےسمکاچدنیيموکیئزوکٰۃہنےہاوریاچنےسمکاووٹنںيموکیئزوکٰۃہنےہ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫روزےیکفضیلت‬

‫ع ن أِب هری رةَ رض ْ َّلل عِ ه أَ ین رس َ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال (ق ال َّلل تْ اق) یَْت ر طَ َْا َ ه‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ‬ ‫َُّلَ َسَِة بِ َْ ْش ِر أَْ ثَ ِالَا‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8113‬‬ ‫َج ِزع بِ​ِه َو ْ‬ ‫َجیِْ َّب ل‬ ‫صیَاَ ل وأسا أ ْ‬ ‫َو َشَرَّبَه َو َش ْه َوتَه ن أ ْ‬ ‫رامی ےہ‬ ‫رضحت اوبہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪( :‬اہلل اعتیلٰ ف ا‬

‫ہک)دنبہ اےنپ هكاےنباور یسنج وخااشہت وک ریمے ےیل وھچڑ داتی ےہ ‪ ،‬روزہ ریمے ےیل ےہ اور ںیم یہ اس اک لدہل دوں اگ اور‬ ‫گوہیاےہ۔‬ ‫(راضمنيمدورسی)ویکینںاکوثابیھبدس ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)8123‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َد َ​َ ب ه‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ق ال َّلل إ ُُّ َع َم ُِ ب ن َ‬ ‫عن أِب هَریْ َرَة رضْ َّلل عِ ه یُ ول ق ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫صیاَ فإسه ل وأسا أَج ِزع بِ​ِه‪ ---،‬بِی ی ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص ْوِ ِه‪.‬‬ ‫ْ‬ ‫صائ َِ فَ ْر َحتَان یَ ْفَرحه َما إ َّ أَفْطَ َر فَ ِر َ وإ َّ بَُ َْ َربیه فَ ِر َ ب َ‬ ‫إَل َّب ل َ َ‬ ‫رامیےہ‪:‬اناناک‬ ‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬اہللیاکف ا‬ ‫ہکینلمعوخدایسےکےیلےہوساےئروزے ےک ‪،‬یاخصریمےےیلےہ ‪ ،‬اورںیمیہاساکلدہلدوںاگ‪ ...‬روزہدارےکيلدو‬ ‫ر‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫وہیےہاور(دورسے) ب ب‬ ‫وخایشںہ‪(:‬ایوت ب ب‬ ‫حوہاےنپربےسالماقترکےاگوتاےنپروزےاک‬ ‫ح)وہااطفر رکیاےہوتوخش ا‬ ‫وثابیارکوخشوہاگ۔‬

‫ع ن أِب هری رَة رض ْ َّلل عِ ه أَ ین رس َ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال َوَّبی ِذع سَ ْف ِس ْ بی ده َْلی وف فَ َِ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َّب ی ِ‬ ‫یع َّبْ ِمس ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8113‬‬ ‫صائ َِ أَطْیَب عِْ َد َّبیه تَ َْ َاق ن ر ِ ْ‬ ‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬اسذاتیکمسقسج‬

‫ےکاہھتںیمریمیاجنےہ ‪،‬روزہدارےکہنمیکوباہللاعتیلٰےکتردیوتسکرییکوخوبشےسیھبزیادہدنسپیدہاوریازیکہےہ۔‬

‫َّجَِ ِیة بَابا ی َُال به َّبیریان یَ ْدخُ ِ ه‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قال إِ ین ِف ْ‬ ‫عن َس ْه رُ رضْ َّلل عِه عن َّبِ َ‬ ‫صائِمو َن یوَ َّبْ ُِیا ِة َ​َل ی ْدخُ ِه أَح ٌد َیی رهَ ی َُال أَین َّب ی ِ‬ ‫َح ٌد َیْی ره َْ‬ ‫َّب ی‬ ‫ص ائمو َن فَیَ ُو و َن َ​َل یَ ْدخُ ِ ه أ َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫َ ْ ْ‬ ‫َْ‬ ‫ِ‬ ‫َح ٌد‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8112‬‬ ‫فإ َّ َد َخیوَّ أ ْیی َ فیَ یَ ْدخ ُْ ِه أ َ‬

‫رضحتلہسنبدعساسدعیریضاہللہنعےسروایےہہکروسلیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬بجںیم‬

‫ریان اہک اجیا ےہ ‪،‬روزہ دار مایم ےک دن اس ےس بج ںیم دالخ وہں ےگ ‪ ،‬ان ےک اسھت وکیئ دورسا دالخ ہن‬ ‫ای دروازہ ےہ ےسج ّ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫وہےکساگ۔وپاھچاجےئاگ‪:‬روزہداراہکںںیہ؟اسرپویہاںیھٹےگ ‪،‬وکیئدورساانےکاسھتدالخہنوہاگ ‪،‬رھپ ب ب‬ ‫حدالخوہاجںیئےگ‬ ‫وتاےسدنبرکدیااجےئاگ ‪،‬اسےکدعبوکیئاسدروازےےسدالخہنوہاگ۔‬

‫ع ن أِب هَریْ َرَة رض ْ َّلل عِ ه ِرَوَّیَة قَ َ‬ ‫ی ائِما فَ َال یَ ْرف ْ‬ ‫ث َوَ​َل َُْی َه ُْ فَِإ ْن َّ ْ رٌ‬ ‫ال إِ َ​َّ أ ْ‬ ‫َح دإ َْ یَ ْو ا َ‬ ‫َی َِّ َع أ َ‬ ‫ِ‬ ‫یائِ ٌَ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0222‬‬ ‫یائ ٌَ إ َ‬ ‫َشایَ​َه أو قَاتَیَه فَ ْییَ ُ ُْ إ َ‬

‫رضحتاوبہرترہریضاهللہنعےسروایےہہک ب ب‬ ‫حمتںیمےسوکیئروزےیکاحلںیموہوتوهہنوکیئےبوہدہیباترکےاور‬

‫ہنوکیئاہجلیہاکاکمرکےاورارگاےسوکیئاگیلدے ایاسےسڑلےوتاےساچےئہہکوہہہکدےہکںیمروزہےسوہں ‪،‬ںیمروزہ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےسوہں۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫امہراضمناور ُاسےکروزوںیکفضیلت‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اعف‬ ‫َد َ​َ ی َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إ ُُّ َع َم ُِ ب ن َ‬ ‫ض َ‬ ‫ع ن أِب هَریْ َرةَ رض ْ َّلل عِ ه ق ال ق ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫َُّلس َِة ع ْش ر أَ ثَ ِال ا إق س ِّ ِ‬ ‫ْمائَة ِض ْ​ْ ر‬ ‫َج ِزع بِ ِه یَ َدَ َش ْه َوتَه‬ ‫ف ق ال َّلل ع ز وج ُ إَل َّب ی‬ ‫َْ َ َ ْ َ‬ ‫ص ْوَ​َ فإس ه ل وأس ا أ ْ‬ ‫َْ‬ ‫وطَْا ه ن أ ِ ِ‬ ‫صائِ َِ فَرحتَ ِ‬ ‫ان فَ ْر َحةٌ ِعِْ َد فِطْ ِرهِ َوفَ ْر َح ةٌ ِعِْ َد بَُِ ِاء َربل ِه َو َْلی وف فی ه أَطْیَ ب ِعِْ َد َّبی ِه ن‬ ‫ْ‬ ‫َجیْ بی ی ْ َ‬ ‫َ َ​َ‬

‫یع َّبْ ِمس ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0222‬‬ ‫رِ ْ‬

‫ہکینلمعوکدسےس‬ ‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬راضمنيمانبآدمےک ر‬ ‫ک‬ ‫امی ےہوساےئ روزے ےک ‪،‬وہ ریمے ےیل ےہ اور ںیم یہ اساک لدہل دوں اگ ‪،‬ویکہکن اس يم‬ ‫دی اجیا ےہ۔ اہلل فر ا‬ ‫گ ی بتراھ ا‬ ‫است وس ا‬ ‫روزہ رےنھکواالریمیوہجےساےنپهكاےنباوریسنجوخااشہتےسراکراتہےہ ‪،‬روزہرےنھکواےل ےکےیلوخیشےکدووقہ‪:‬‬ ‫ایااطفریےکوقوخیشاحلصوہیتےہاوردورسیاےنپربزعولجےسالماقتےکوقاحلصوہیگ ‪،‬اورروزہرےنھکواےل‬ ‫ب‬ ‫ےکہنمیکوباہللزعولجےکاہںکشمیکوخشوبےسهبزیادہدنسپیدهےہ۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت‬ ‫ض ا َن ف تل َ ْ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ إ َّ دخُ َش ْهر َرَ َ‬ ‫َع ْن أَِِب هَریْ َرَة رضْ َّلل عِه یُول قال رسول َّبیه َ‬ ‫أَب وَِّ َّب یسم ِاء وییل َُت أَب وَِّ جهِیَ وس ْی ِسیَت َّبشیی ِ‬ ‫اطْی‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8111‬‬ ‫ْ َ‬ ‫َ َ ْ َْ َ َ َ َ‬ ‫َْ‬

‫رضحت اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہک روسلاہلل یلصاہللہیلعوملسےنفرام ای‪ :‬ب ب‬ ‫حراضمناکہنیہم‬

‫دی اجیا‬ ‫آیا ےہ وت آامسن ےک دروازے وھکل دم اجےت ںیہ ‪ ،‬منہج ےک دروازے دنب رک دم اجےت ںیہ اور ایشنیط وک زریجنوں ےس ڑکج ا‬ ‫ےہ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫عن أِب هری رَة رض ْ َّلل عِ ه أَ ین رس َ ِ‬ ‫َّحتِ َس ابا‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ق ال ن ق اَ َرَ َ‬ ‫ض ا َن إِاَاس ا َو ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ‬ ‫ِ‬ ‫یَ ن َسِِّْ ِه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)0221‬‬ ‫یفَر به ا تَ َُد َ‬ ‫رامی ‪:‬سج ےن اامین اور‬ ‫رضحت اوبہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن ف ا‬

‫وثابیکتےکاسھتراضمنیکراوتںںیمقامكا ‪،‬اسےکےلھچپامتمگاہاعمفرکدياجےتہ۔‬

‫ِ‬ ‫ول َّبی ِه ییى َّلل عیَی ِه وسیَ قال ن قاَ ر ضا َن إِاَاسا و ِ‬ ‫یَ‬ ‫عن أِب هَریْ َرةَ أَ ین َرس َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫َ ْ‬ ‫َّحت َسابا یفَر ب ه ا تَ َُ د َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ن َسِِّْ ِه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)22‬‬ ‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہک روسلاہلل یلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬سجےناامیناور‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫وثابیکتےکاسھتراضمنیکراوتںںیمقامكا ‪،‬اسےکےلھچپامتمگاہاعمفرکدياجےتہ۔‬

‫ِ‬ ‫َّحتِ َس ابا‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ق ال ن ق اَ بَْی یَ ةَ َّبْ َُ ْد ِر إِاَاس ا َو ْ‬ ‫ع ن أِب هَریْ َرَة رض ْ َّلل عِ ه ع ن َّبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫یَ ن َسِِّْ ِه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8128‬‬ ‫یفَر به ا تَ َُد َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رامی ‪:‬سج ےن ايان و‬ ‫رضحت اوبہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن ف ا‬ ‫ث‬ ‫ااستحبےکاسھت ب دقرابعدتیکوتاسےکےلھچپگاہاعمفرکدياجےتہ۔‬

‫ع ن أَِِب هری رَة أَ ین رس َ ِ‬ ‫َّحتِ َس ابا ی ِف َر ب ه ا‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ی َاَ َرَ َ‬ ‫ض ا َن إِاَاس ا َو ْ‬ ‫ال َ ْن َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫تَ َُدیَ ن َسِِّْ ِه و ن قاَ بَی یَةَ َّبْ َُ ْد ِر إِاَاسا و ِ‬ ‫یَ ن َسِِّْ ِه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)8218‬‬ ‫َ ْ‬ ‫َ​َ ْ ْ‬ ‫َّحت َسابا یفَر به ا تَ َُد َ‬ ‫َ‬

‫رضحت اوبہرترہ ریض اهلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا ‪:‬سج ےن اامین و ااستحب ےک اسھت‬ ‫ث‬ ‫راضمنےکروزےرےھکوتاسےکےلھچپگاہاعمفرکدم اجےتںیہاورسجےناامینوااستحبےکاسھت ب دقرںیممایمایکوت‬ ‫اسےکےلھچپگاہاعمفرکدم اجےتہ۔‬

‫ااکتعفںیماوسہ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَ ْ​ْتَ ِك ف َّبْ َْ ْش َر‬ ‫ع ن عِّ د َّبی ه ب ن ع َم َر رض ْ َّلل عِهم ا ق ال إ ان رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ضا َن‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)0202‬‬ ‫َِّْل َ​َوَّخَر ن َرَ َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحت دبعاہللنبرمعریضاہللامہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسراضمنےکآجریرشعہ‬ ‫ںیمااکتعفكارکےتےھت۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إ ان یَ ْ​ْتَ ِك ف‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ أَ ین َّبِ َ‬ ‫عن َعائ َشةَ رضْ َّلل عِها َزْو ِج َّبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ف أ َْزَوَّجه ن بَ ْ​ْ ِدهِ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)0202‬‬ ‫َّبْ َْ ْشَر َِّْل َ​َوَّخَر ن َرَ َ‬ ‫ضا َن حت تَ َوفیاه َّلل ثی َّْعتَ َك َ‬ ‫یبنیلصاہللہیلع وملسیکزوہجاع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملساینپوافتی بت براتر‬

‫راضمنےکآجریرشعےںیمااکتعفرکےترےہاورآپےکدعبآپیکازواجرہطماتااکتعفرکیترںیہ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ع ن عائِ َش ةَ رض ْ َّلل عِه ا قاب ت إ ان رس ول َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ی ْتَ ِك ف َّبْ​ْ ْش ر َِّْلَو ِ‬ ‫َّخ َر ن‬ ‫َْ َ‬ ‫َ ْ َ َ َ َْ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫ضا َن‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0210‬‬ ‫َرَ َ‬ ‫رضحتاع ہشریضاہللعيھہااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسراضمنےکآجریرشعہںیمااکتعفكارکےتےھت۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫امہراضمنےکآجرےرشعےںیماامعلیبنیلصاہللہیلعوملس‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َحیَ ا‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إ َّ دخ ُ َّبْ َْ ْش ر َش ید ْ َزَره َوأ ْ‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ رض ْ َّلل عِه ا قاب ت إ ان َّبِ َ‬ ‫ُ أ َْهیَه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)0203‬‬ ‫بَْی یَه َوأَیْ َُ َ‬

‫رضحتاع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہک ب ب‬ ‫حراضمناکآجریرشعهآیاوتیبنیلصاهللعلی ہوملساینپرمك‬ ‫ک‬ ‫ب ث‬ ‫ب‬ ‫ابعدتےکيلسکيل ‪،‬وخدهب ب بپداریاخاررکےتاوراےنپهگرواولںوکهباسےکيلاتاےت۔‬

‫لی الہادقلر‬

‫ِر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َّبْ َْ ْش َر َِّْل َْو َس َ‬ ‫ی ِِّی َ ةَ‬ ‫َ ن َرَ َ‬ ‫ض ا َن فَ َِ َر َج َ‬ ‫عن أِب َسْید قال َّْعتَ َك ْفَِا َّبِ َ‬ ‫ِع ْش ِرین فَِطَِّ َِا وق ال إ أ ِری ت بَی یَ ةَ َّبْ َُ ْد ِر ثی أسْ ِس یت ها أو س لس یت ها فَابْتَ ِمس وها ِف َّبْ​ْ ْش ِر َِّْلَو ِ‬ ‫َّخ ِر ِف َّبْ َوتْ ِر‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ‬

‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)0282‬‬

‫رضحت اوب دیعس خدری (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک مہ یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےک اسھت راضمن ےک‬ ‫دورسے رشعہ ںیم ااکتعف ںیم ےھٹیب۔ رھپ سیب یارخی یک حبص وک آں رضحت یلص اہللہیلعوملس ااکتعف ےس ےلکن اور ںیمہ ہبطخ دیا ‪،‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫آپےنفرامیا‪:‬ےھجملی لہاادقلرداھکیئیئگ ‪،‬نکیلپر بهجمالھبدییئگیاآپےنہیفرامیاہکںیموھبلایگ۔سپمتاےسآجریرشعہیکاطق‬ ‫راوتںںیمالتشرکو۔‬

‫ع ن عائِ َش ةَ رض ْ َّلل عِه ا أَ ین رس َ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال َاَ یرْوَّ بَْی یَ ةَ َّبْ َُ ْد ِر ِف َّبْ ِوتْ ِر ن‬ ‫َْ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ضا َن‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)0282‬‬ ‫َّبْ َْ ْش ِر َِّْل َ​َوَّخ ِر ن َرَ َ‬ ‫رضحتاع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬‬

‫ث‬

‫ب دقروکراضمنےک‬

‫آجریرشعہیکاطقراوتںںیمالتشرکو۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض ا َن َویَُ ول‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ُیَ ا ِور ِف َّبْ َْ ْش ِر َِّْل َ​َوَّخ ِر ن َرَ َ‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ قَابَ ْ‬ ‫ت َإ ا َن َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ضا َن‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)0202‬‬ ‫َاَیرْوَّ بَْی یَةَ َّبْ َُ ْد ِر ِف َّبْ َْ ْش ِر َِّْل َ​َوَّخ ِر ن َرَ َ‬

‫رضحت اع ہش (ریض اہلل اہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس راضمن ےک آجری رشعہ ںیم‬ ‫ث‬ ‫ااکتعفرکےتاورفرامےتہک ب دقروکراضمنےکآجریرشعہںیمالتشرکو۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل‬ ‫ین فَ َُ َ‬ ‫ال َّبِیِ ُّ َ‬ ‫َع ْن َّبْ ِن ع َم َر رض ْ َّلل عِهم ا ق ال َرأَى َرج ٌُ أَ ین بَْی یَ ةَ َّبْ َُ ْدر بَْی یَ ة َس ِّْ ر َوع ْش ِر َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫وها ِف َّبْ ِوتْ ِر ِها‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0222‬‬ ‫َعیَْیه َو َسی َ​َ أ َ​َرى رْ یَاإ َْ ِف َّبْ َْ ْش ِر َِّْل َ​َوَّخ ِر فَاطْیِّ َ‬

‫رضحتدبعاهللانبرمعریضاهللامہنعےسروایےہہکایآدیمےنلی لہاادقلروکراضمنیکاتسوسیئںیيمداھکیوتیبنیلصاہلل‬

‫ہیلعوملسےنفرامیاہکںیمدھکیراہوہںہکمتےنیوخابراضمنےکآجریرشعےںیمدكياےہ ‪،‬انچہچنمتلی لہاادقلروکراضمنےک‬ ‫آجریرشعہیکاطقراوتںںیمالتشرکو۔‬

‫ال َِذْت رس َ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَُ ول بِیَْی یَ ِة َّبْ َُ ْد ِر أن‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َع ْن عِّد َّبیه ب ِن ع َمَر رضْ َّلل عِه قَ َ ْ َ‬ ‫سَاس ا ِ ِْكَ ق د أروَّ أن ا ِف َّب یس ِّ ِ َِّْلوِل وأ ِرع سَ ِ‬ ‫ِ‬ ‫وها ِف َّبْ َْ ْش ِر‬ ‫اس ِْك َْ أن ا ِف َّب یس ِّْ ِ َّبْغَ َوَّبِ ِر فَابْتَمس َ‬ ‫ْ َ َ َ ٌ‬ ‫ْ‬

‫َّبْغَ َوَّبِ ِر‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0223‬‬

‫رضحتدبعاهللانبرمعریضاہللہنعےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکلی الہادقلرےکیبارےںیمیفرامےت‬

‫وہےئانسےہہکمتںیمےسھچکولوگںوکلی لہاادقلرراضمنیکادتبایئاستراوتںںیمدهكایئیئگاورھچکوکآجریاستراوتںںیم۔سپ‬ ‫متلیلہاادقلروکراضمنےکآجریرشعےںیمالتشرکو۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ع ن أِب س ِْ ر‬ ‫ال ‪ ---‬ق د رأی ت ه ذه َّبیْی یَ ةَ (بیی ة َّبُ در) فَأسْ ِس یت َها‬ ‫ید ْ‬ ‫ع َر ِض َْ َّلل َعِْ ه قَ َ‬ ‫َّْل ْد ِر ل‬ ‫َ‬ ‫فَابْتَ ِمسوها ِف َّبْ​ْ ْش ِر َِّْلَو ِ‬ ‫َّخ ِر ِف إُ ِوتْر‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0221‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتاوبدیعسخدریریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪...‬ےھجمیرات(لی لہاادقلر) داھکیئ‬ ‫ت‬ ‫یئگهب ‪،‬يلوه بهجم بھلادییئگ ‪،‬سپمتاسوکآجریرشعہیکاطقراوتںںیمالتشرکو۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫راضمنںیمیبنیلصاہللہیلعوملساکوجدورکم‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫عن بن َعِّی ر‬ ‫ض ا َن‪.‬‬ ‫َج َود ا یَك ون ِف َرَ َ‬ ‫َج َوَد َّبِاس وإان أ ْ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ أ ْ‬ ‫اس قال إان رسول َّبیه َ‬ ‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)2‬‬ ‫رضحتانبابعسریضاہللامہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملساعماحالتںیمیھب ب ےس‬ ‫رسایوجدورکمنباجےتےھت۔‬ ‫وگی ا‬ ‫زیادہایفضےھت ‪،‬نکیلراضمنںیموت ا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫عن بن َعِّی ر‬ ‫َج َوَد ا یَك ون ِف‬ ‫َج َوَد َّبِ اس بِ ْ‬ ‫اْلَِْی وإ ان أ ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أ ْ‬ ‫اس ق ال إ ان رس ول َّبی ه َ‬ ‫ضا َن‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2221‬‬ ‫َش ْه ِر َرَ َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت انب ابعس (ریض اہلل امہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس اعم احالت ںیم یھب‬ ‫رسایوجدورکمنباجےتےھت۔‬ ‫وگی ا‬ ‫(دورسوںوکافدئهدييم) ب ےسزیادہایفضےھت ‪،‬نکیلراضمنےکمہبيےںیموت ا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫روزےےکےیلاصقنندہجرایب‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ن َ یَ َد َْ قَ ْو َل َّب ُّزوِر َوَّبْ َْ َم َُ‬ ‫عن أِب هَریْ َرَة رض ْ َّلل عِ ه ق ال ق ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫بِ​ِه فَیَی ِ ِ‬ ‫َ طَ َْا َ ه َو َشَرَّبَه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8122‬‬ ‫اجةٌ ِف أَ ْن یَ َد َ‬ ‫س بیه َح َ‬ ‫ْ َ‬ ‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاهللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ارگوکیئصخشروزے‬

‫اھکیانیپوھچڑدے۔‬ ‫يموھجٹوبانلاوراسرپلمعرک ایہنوھچڑےوتاہللاعتیلٰوکاسیکوکیئرضورتںیہنہکوہاانپ ا‬

‫ویماعوشرہاکروزہ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع ن ب ن َعِّی ر‬ ‫ود تَص وَ ی وَ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َّبْ َمدیَِ ةَ فَ َرأَى َّبْیَ ه َ‬ ‫اس رض ْ َّلل عِهم ا ق ال قَد َ​َ َّبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫عاشورَّء فُال ا هذَّ قابوَّ هذَّ ی وَ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫وس ى ق ال‬ ‫یُ ن َع د لوه َْ فَ َ‬ ‫َْ ٌ َ‬ ‫ص ا َه َ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫ی اب ٌع ه ذَّ یَ ْوٌَ َنَی ى َّلل بَ ِ إ ْس َرَّئ َ‬ ‫فَأَسَا أَح ُّ ِ​ِبوسى ِ ِْكَ فَصا ه وأَ ر بِ ِ‬ ‫صیَا ِ ِه‪( .‬طارى‪،‬رقَ ‪)0223‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ َ َ َ​َ‬

‫دكيہکيدتم‬ ‫رضحتانبابعسریضاہللامہنعےسروایےہہکیبنیلصاهللعلی ہوملسدميآےئوتآپےن ا‬ ‫ک‬ ‫اتبیہکہیدنانےکےیل بتریاتیمہاکاحلمےہ۔اہللاعتیلٰےناسدنینب‬ ‫وپچوتاوھنںےن ا‬ ‫اعوشرااکروزهرهكہ۔آپےنانےس ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ارسات وک اس ےک دنمش ےس اجنت اطع فرامیئ هب ‪ ،‬ب‬ ‫ی ومیسٰ (ہیلع االسلم) ےن (اس رپ رکشاےن اک )روزہ راھک اھت۔وضحر ےن فرامیا ‪:‬‬ ‫ومیسٰےسماراقلعتمتےسزیادہےہ۔انچہچنآپےنیھبیروزہراھکاورولوگںوکیھباسیکدہایفرامیئ۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َحتَ ِس ب عی ى َّبی ِه أَ ْن‬ ‫ورَّءَ أ ْ‬ ‫ع ن أِب قَتَ َاد َة ‪ ---‬ق ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ​َ ی یَاَ یَ ْوَ َعاش َ‬

‫ی َك لفَر َّب یسَِةَ َّبت قَ ِّْ یَه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0232‬‬

‫رضحتاوباتقدہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہک‪...‬روسلاهللیلصاهللعلی ہوملسےنفرامیا‪ :‬اعوشرہےکدنروزہرےنھکےسيم‬

‫اہللاعتیلٰیکذاتےسادیمرکیاوہںہکہیایروزہآدیمےکایاسلےلہپےکگاوہںاکافکرہنباجےئاگ۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫عن بن َعِّی ر‬ ‫ض یَه عی ى‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَتَ َ یرى ِی یَ َاَ یَ ْورَ فَ ی‬ ‫اس رضْ َّلل عِهما قال ا رأیت َّبِ َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ضا َن‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)0222‬‬ ‫یهَر یَ ْ​ْ ِ َش ْهَر َرَ َ‬ ‫ورَّءَ َوَه َذَّ َّبش ْ‬ ‫َی ْیه إَل هذَّ َّبْیَ ْوَ​َ یوَ َعاش َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتانبابعسریضاہللامہنعےسروایےہہکںیمےنیبنیلصاہللہیلعوملسوکوسااعوشرا ےکدنےکاوراس‬

‫راضمنےکےنیہمےکیسکاوردنوکدورسےدونںےسالضفاجنرکوصخاصًروزہرےتھکںیہنداھکی۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫عن عائِ َشةَ رض ْ َّلل عِه ا قاب ت إاس ت ق ریش تَص وَ عاش ورَّء ِف ْ ِ ِ ِ‬ ‫ی یى َّلل‬ ‫َ‬ ‫َْ ٌ‬ ‫َّجَاهیی ة وإ ان رس ول َّبی ه َ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی ا َ ه َوأَ​َ َر بِص یَا ه فیم ا ف ِر َ َش ْهر َرَ َ‬ ‫اجَر إق َّبْ َمدیَِ ة َ‬ ‫َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَص و ه فیم ا َه َ‬ ‫ض ا َن ق ال ن َش اءَ‬

‫یا َ ه َوَ ْن َشاءَ تَ َرَإه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0222‬‬ ‫َ‬

‫رضحت اع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہکفرشیاجتیلہےکزامہنںیماعوشرہےکدنروزہرےتھکےھتاورروسلاہللیلصاہلل‬

‫ہیلع وملس ےن یھب راھک۔ ب ب‬ ‫ح دمہنییک رطف رجہتیکوت آپ ےن وخد یھب ہی روزہ راھک اور اےنپاحصہب(ریضاہللمہنع) وکیھبیروزہ‬ ‫پب ب‬ ‫رامیہکوجاچےہویم اعوشرہاکروزہرےھکاوروج‬ ‫حراضمنےکےنیہمےکروزےفرضرکدم ےئوتآپےنف ا‬ ‫رےنھکاکمکحفرامیا ‪ ،‬ر‬ ‫اچےہوھچڑدے۔‬

‫ِ‬ ‫عن عائِ َشةَ رض ْ َّلل عِه ا قاب ت إ ان ی وَ عاش ورَّء تَص و ه ق ریش ِف ْ ِ ِ ِ‬ ‫ی یى‬ ‫َ‬ ‫َْ ٌ‬ ‫َّجَاهیی ة وإ ان رس ول َّبی ه َ‬ ‫َْ َ َ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ورَّءَ فَ َم ْن‬ ‫ی ا َ ه َوأَ​َ َر بِص یَا ه فیم ا ف ِر َ َرَ َ‬ ‫َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَص و ه فیم ا قَد َ​َ َّبْ َمدیَِ ةَ َ‬ ‫ض ان تَ َرَ ی وَ َعاش َ‬ ‫یا َ ه َوَ ْن َشاءَ تَ َرَإه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)0220‬‬ ‫َشاءَ َ‬ ‫رضحتاع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہکزامہناجتیلہںیمفرشیاعوشراےکدنروزہراھکرکےتےھتاورروسل‬

‫اہللیلصاہللہیلعوملسیھبرےتھک۔رھپ ب ب‬ ‫حآپدمہنیرشتفیالےئوتآپےناہیںیھباعوشرہےکدنروزہراھکاورولوگںوکیھب‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رامیہک)ابسجاکیجاچےہوهاسدناکروزہ‬ ‫اساکمکحدیا ‪،‬نکیلراضمنیکفرتیضےکدعبآپےناسوکوھچڑدیااور(ولوگںےسف ا‬ ‫رےھکاورسجاکیجاچےہچڑدے۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع ن ب ن َعِّی ر‬ ‫ورَّءَ فَ َُ ابوَّ ه ذَّ یَ ْوٌَ‬ ‫اس ق ال قَ د َ​َ َّبِ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َّبْ َمدیَِ ةَ َوَّبْیَ ه ود تَص وَ َعاش َ‬ ‫َهر فیه وسى عیى فِرعو َن فُال َّبِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ِ​ِلَی ابِ​ِه أَسْ تَ أ ِ‬ ‫وس ى ِهَ فَص و وَّ‪.‬‬ ‫َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َْ َ​َ َ ْ َ‬ ‫َح ُّ ِب َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َْ‬ ‫َ​َ‬

‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)3212‬‬

‫رضحت دبعاہلل (نب ابعس ریض اہلل امہنع) ےس روای ےہ ہک ب ب‬ ‫ح یبن یلص اہلل ہیلع وملس دمہنی رشتفی الےئ وت‬ ‫خ‬ ‫اتبیہکاسدنومیسٰ(ہیلعاالسلم)وکفروعنرپہبلغاحلصوہاتا۔اس‬ ‫وہیداعوشرااکروزہرےتھکےھتاور(آپےکوپ هيےرپ)اپںےن ا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رپیبنیلصاہللہیلعوملسےناےنپاحصہبےسفرامیاہکومیسٰ(ہیلعاالسلم)ےسماراقلعتانےسزیادہےہ ‪،‬انچہچنمتیروزہروھک۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪)0220‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ​ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َج اب ِر ب ن َذ َرَة رض ْ َّلل عِ ه ق ال إ ان رس ول َّبی ه َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَأْ رسَ ا بص یَاَ یَ ْوَ َعاش َ‬ ‫ورَّءَ‬ ‫ِ‬ ‫اه ْدسَا ِعِْ َده‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫اه دسَا عِْ َده فیم ا ف ِر َ َرَ َ‬ ‫ض ان َ یَأْ ْرسَ ا وَ یَِْ َهَِ ا وَ یَتَ َْ َ‬ ‫َوَُثَُِّ ا عیی ه َویَتَ َْ َ‬ ‫اجت نب رمسہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس مہ اعوشرہ ےک دن روزہ رےنھکاکمکح دي ‪،‬‬ ‫رضحت ب ر‬ ‫پب ب‬ ‫حراضمنےکروزےفرضرکدم ےئوتآپےنہنںیمہاساکمکحدیا ‪،‬ہن‬ ‫ںیمہاسرپآامدہرکےتاوراساکاامتہمرکےتےھت۔ ر‬ ‫اسےسعنمكااورہناساکوکیئاامتہمیہفرامیا۔‬

‫ع ن عِّ ِد َّبی ِه ب ِن عم ر رض ْ َّلل عِهم ا أَ ین أَه ُ ْ ِ ِ ِ‬ ‫ول َّبی ِه‬ ‫ورَّءَ َوأَ ین َرس َ‬ ‫َّجَاهیی ة َإ اسوَّ یَص و و َن ی وَ َعاش َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َْ‬ ‫ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ی ا ه وَّبْمس یِمو َن قِّ ُ أَ ْن ی ْفتَ ر ر ض ان فیم ا َّفْ ِر ر ض ان ق ال رس ول َّبی هِ‬ ‫َ َ​َ َ‬ ‫َ َ َ​َ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ َ َ ْ‬

‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یا َ ه َوَ ْن َشاءَ تَ َرَإه‪ (.‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0230‬‬ ‫ورَّءَ یَ ْوٌَ ن أَیاَ َّبیه فَ َم ْن َشاءَ َ‬ ‫َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ إ ین َعاش َ‬

‫رضحت دبعاهلل انب رمع( ریض اہلل امہنع) ےس روای ےہ ہک ولگ اجتیلہ ےکزامےنيماعوشرااکروزہرےتھکےھت ‪،‬انچہچنروسل‬

‫پب ب‬ ‫حراضمنےکروزے‬ ‫اہللیلصاہللہیلعوملساوراملسمونںےنیھبراضمنےکروزےفرضوہےنےسےلہپاساکروزہراھک۔ ر‬ ‫فرضوہ ےئوتروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬اعوشرااہللےکدونںںیمےسایدنےہوتوجاچےہ ‪،‬اعوشرااکروزہرےھکاوروج‬ ‫اچےہاےسوھچڑدے۔‬

‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫اس رضْ َّلل عِهم ا أَ ین رس َ ِ‬ ‫عن بن َعِّی ر‬ ‫ود ِی یَا ا‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ قَد َ​َ َّبْ َمدیَِ ةَ فَ َو َج َد َّبْیَ ه َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یَ‬ ‫ورَّءَ فُال لَ رسول َّبیه َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ ا هذَّ َّبْیَ ْوَ َّبذع تَصو وسَه فَ َُابوَّ هذَّ یَ ْوٌَ َع ٌ‬ ‫یوَ َعاش َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى‬ ‫وسى شكْرَّ فََِ ْ ن سَص و ه فُ ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫وسى َوقَ ْوَ ه َو َییر َق ف ْر َع ْو َن َوقَ ْوَ ه فَ َ‬ ‫صا َ ه َ‬ ‫أ َْ​َنَى َّلل فیه َ‬ ‫َّلل عیَی ِه وس یَ فَ َِ ن أَح ُّ وأَوَق ِ​ِبوس ى ِ ِْكَ فَص ا ه رس ول َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ وأَ ر بِ ِ‬ ‫ص یَا ِ ِه‪.‬‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ ْ َ َْ‬ ‫ْ َ​َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ َ َ َ َ​َ‬ ‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0221‬‬

‫رضحت انب ابعس (ریض اہلل امہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ب ب‬ ‫ح دمہنی ونمرہ رشتفی الےئ وت آپ ےن‬ ‫وہیدویںوکاعوشرا اکروزہرےتھکوہےئدكياوتآپےنانےساسیکوہجوپهچ ‪ ،‬وہےنہکےگلہکہیوہمیظعدنےہ ‪،‬سجںیماہللاعتیلٰ‬ ‫ےن ومیسٰ (ہیلع االسلم) اور ان یک وقم وک اجنت اطع فرامیئ اور فروعن اور اس یک وقم وک رغق فرامیاتا۔انچہچن ومیسٰ (ہیلع االسلم) ےن‬ ‫رکشاےناکروزہراھک ‪،‬اسےیل مہیھبروزہرےتھکںیہ ‪،‬وتروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬مہومیسٰ(ہیلعاالسلم)ےکمتےسزیادہ‬ ‫قح دارہاورمتےسزیادہانےک رف ب‬ ‫یںیہ۔انچہچن روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنیھباعوشرا اکروزہراھکاور(اےنپاحصہبریض‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ویمرعہفاکروزہ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اہللمہنعوکیھب)یروزہرےنھکاکمکحفرامیا‪:‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ي َّبِ اس ی وَ عرفَ ة ِف ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل‬ ‫ض ُِ َش ی‬ ‫ع ن أ لَ َّبْ َف ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فََِّ َْثْ ت إق َّبِ َ‬ ‫ی ْوَ َّبِ َ‬ ‫َ​َ َ َ‬ ‫َعیَْی ِه وسیَ بِ َشر ر‬ ‫َِّ فَ َش ِربَه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8221‬‬ ‫َ​َ َ َ‬

‫رضحت املضف(ریض اهلل اہنع )ےس روای ےہ ہک رعہفےکدنولوگںوکروسلاہلل یلصاہللہیلعوملسےک‬

‫روزےےکقلعتمکشوہا ‪،‬اسےیلںیمےنآپوکےنیپےکےیلھچکاجیھبےسجآپےنیپایل۔‬

‫ل أَ ین ساس ا یَ​َاروَّ ِعِْ دها ی وَ عرفَة ِف ِ‬ ‫ض ُِ بِِْ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فُ ال‬ ‫ت ْ‬ ‫َُّلَا ِر ِ َ‬ ‫عن أ لَ َّبْ َف ْ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫ی ْوَ َّبِ َ‬ ‫َ​َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ب ْض هَ ه و ی ائَِ وق ال ب ْض هَ ب یس بِ ِ‬ ‫ت إبی ه بَُِ َد ِ بَ َ ر‬ ‫ف عی ى بَِْ ِیهِ فَ َش ِربَه‪.‬‬ ‫ْب وه و َوَّق ٌ‬ ‫ص ائ رَ فَأ َْر َس یَ ْ‬ ‫َ‬ ‫َْ ْ‬ ‫َ ٌ‬ ‫َْ ْ‬

‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)8111‬‬

‫رضحتاملضفتنباحرث(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہکانےکاہیںھچکولگرعافتےکدنیبنیلص‬ ‫اہلل ہیلع وملس ےک روزے ےک یبارے ںیم ثحب رک رےہ ےھت۔ضعب ےن اہک ہک آپ روزہ ےس ںیہ اور ضعب ےن اہک ہک روزہ ےس ںیہن‬ ‫ںیہ۔اسرپاملضف(ریضاہللاہنع)ےنآپیکخدمںیمدودھاکایایپہلاجیھب(یاہکتقیقحاظہروہاجےئ)آپاےنپ ک‬ ‫اویرپوسار‬ ‫ےھت ‪،‬آپےنوهدودھیپایل۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ت ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض ُِ بِِْ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫عن أ لَ َّبْ َف ْ‬ ‫َُّلَا ِرل أَ ین سَاسا یَ​َ َارْوَّ عِْ َد َها ی وَ َعَرفَةَ ِف ی یَاَ رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫فُال ب ْضهَ ه و ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص ائِ رَ فَأ َْر َس ْیت إبی ه بَُِ َد ِ بَ َ ر‬ ‫ف عی ى بَِْ ِیهِ بِ ََْرفَةَ‬ ‫ْب وه و َوَّق ٌ‬ ‫ی ائ ٌَ وق ال بَ ْ​ْض ه َْ ب یس ب َ‬ ‫َ‬ ‫َْ ْ‬

‫فَ َش ِربَه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0220‬‬

‫رضحت امالضفل تنب احرث (ریض اهلل اہنع) ےس روای ےہ ہک ھچک ولوگں ےن ان ےک یاس رعہف ےک دن روسلاہللیلصاہلل‬

‫ہیلعوملسےکروزےےکیبارےںیمیباتجیک۔انںیمےسھچکےناہکہکآپروزےیکاحلںیمہاورھچکےناہکہکآپ‬ ‫روزےےسںیہن۔انچہچنيمےنآپیکرطفدودھاکایایپہلاجیھب ‪،‬آپاسوقاےنپ ک‬ ‫اویرپوسارےھتوتآپےنوہدودھیپ‬ ‫ایل۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫وشالےکروزے‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ع رض ْ َّلل عِ ه أَ ین رس َ ِ‬ ‫ض ا َن ثی‬ ‫ص ا ِر ل‬ ‫ی َاَ َرَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ق ال ن َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫وِ َِّْلَسْ َ‬ ‫ع ن أِب أَیُّ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یه ِر‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0221‬‬ ‫أَتْ َِّ َْه ستًّا ن َش یو رَّل إان َإصیَ ِاَ َّبد ْ‬ ‫رضحتاوباویبااصنریریضاهللہنعےسروایےہہکاہللےکروسلیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬وجآدیمراضمنےکروزے‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رےھکرھپاسےکدعبوشالےکھچروزےرےھک ‪،‬وتاساکیلمعہشیمہروزےرےنھکیکرطحےہ۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع ن أِب أَیُّ وِ ی ِ‬ ‫اح ِ‬ ‫ی َاَ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ق ال ن َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ع ن َّبِ َ‬ ‫ب َّبِ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ر‬ ‫یهَر‪َّ( .‬بودَّ د‪ ،‬رقَ ‪)0322‬‬ ‫ضا َن ثی أَتْ َِّ َْه بِ ِس ٍّ‬ ‫َرَ َ‬ ‫ی َاَ َّبد ْ‬ ‫ت ن َش یوَّل فَ َكأَیقَا َ‬ ‫احصیب روسل اوباویب ااصنری (ریض اهلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬سج ےن راضمن ےک‬ ‫پروزےےسراہ۔‬ ‫روزےرےھکاوراسےکدعبھچروزےوشالےکرےھک ‪،‬وهوگیارمع ب ر‬

‫ہرےنیہمںیمنیتروزے‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫یه َار‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أَ ل أَق ول وَّلل َِلَی وَ ین َّبِ َ‬ ‫َع ْن َعِّْ د َّبی ه ب ِن َع ْم رو ق ال أ ْخ َْب َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ي َ​َل تَ ْس تَ ِطی ب ي فَص َْ َوأَفْ ِط ْر َوق َْ‬ ‫َوَِلَقوَ ین َّبیْی َُ ا ِع ْشت فُیت ب ه ق د ق ْیت ه بِأَِِب أس ت َوأ ل ْ ق ال فَِإسی َ‬ ‫َُّلسَِةَ بِْ ْش ِر أَ ثَ ِالا و َبِ َ ِ ِ‬ ‫ر‬ ‫یه ِر‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8122‬‬ ‫ي ثُْ ییَ ِاَ َّبد ْ‬ ‫َوََْن َوی َْ ن َّبش ْ‬ ‫یه ِر ثَ​َالثَةَ أَیاَ فإن َْ َ َ ْ َ َ‬

‫رضحت دبعاہلل نب رمعو (ریض اہلل امہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہللہیلعوملس ی ریمی ہی یبات‬

‫اچنہپیئیئگہک خدایکمسق ‪،‬يمزدنیگرھبدنںیمروزےروھکںاگاوررات بپرابعدترکوںاگ ‪(،‬آپیلصاهللعلی ہوملسےنھجمےس‬ ‫رامی‪:‬نکیلریتے‬ ‫وپچاہکكامتےنیاہکےہ؟)ںیمےنرعضیک‪:‬ریمےامںیباپآپرپےیاوہں ‪،‬اہںںیمےنہیاہکےہ۔آپےنف ا‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ہےنیہمںیمنیتدنےکروزےراھک‬ ‫ادنراسیکاطقںیہن ‪،‬اسےیلروزہیھبرھکاورچڑیھبدے ‪،‬ابعدتیھبرکاوروسیھبرهاور ر‬ ‫رک ‪،‬ویکینںاکلدہلدسگااتلمےہ ‪،‬اسرطحہیرمع بپرروزےےسرانہوہاجےئاگ۔‬

‫َع ْن َعِّْ ِد َّبی ِه ب ِن َع ْم ِرو بن َّبْ َْ ِ‬ ‫ي ( َعِّْ َد َّبی ِه‬ ‫ال قَ َ‬ ‫اص رضْ َّلل عِهما قَ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ إِسی َ‬ ‫ال َّبِیِ ُّ َ‬ ‫ِ‬ ‫ت به‬ ‫یهَر َوتَُ وَ َّبیْی َُ فُی ت سْ َ ق ال إِسی َ‬ ‫ت ب ه َّبْ َْ ْ​ْی َوسَف َه ْ‬ ‫ت ب ي َه َ َم ْ‬ ‫بن َع ْم رو) بَتَص وَ َّب د ْ‬ ‫ي إ َّ فَ َْ ْی َ‬ ‫َ‬ ‫ِ ر‬ ‫یه ِر إیل ِه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8121‬‬ ‫ی ْوَ َّبد ْ‬ ‫ی َاَ َّبد ْ‬ ‫ی ْوَ ثَ​َالثَة أَیاَ َ‬ ‫یهَر َ‬ ‫ی َاَ ن َ‬ ‫َّبِی ْفس َ​َل َ‬

‫رضحت دبعاہلل نب رمعو نب اعص ریض اہلل امہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن‬

‫وتماتروزےرھکاےہاورراترھبابعدترکیاےہ؟ںیمےناہک‪:‬یجاہں ‪،‬آپےنفرامیا‪:‬ارگوتوییہن‬ ‫فرامیا‪(:‬اےدبعاهللنبرمعو)ایکوت ر‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ہنیہمںیم) نیتروزےرھکاوپریزدنیگروزےرهكےک بت براترےہ۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ہ‬ ‫رکیراہوتتریآںیھکندسنھاجںیئیگاوروتےبدحزمکوروہاجےئاگ۔زدنیگرھبروزےرهكواےلےنوکیئروزےںیہنرےهك۔( ر‬ ‫ا‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه‬ ‫عن َْا َة َّبْ َْ َد ِویة أَسی َها َسأَبَ ْ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ أَ َإا َن رس ول َّبی ه َ‬ ‫ت َعائ َشةَ َزْو َج َّبِ َ‬ ‫ع أَی ِاَ َّب یش ْه ِر إ ان یَص وَ قاب ت َ یَك ْن‬ ‫َو َس ی َ​َ یَص وَ ن إ ُ َش ْهر ثَ​َالثَةَ أَی راَ قاب ت سْ َ فُی ت ل ا ن أَ ل‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫یه ِر یَصوَ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0233‬‬ ‫ی َِّ ِال ن أَ ل‬ ‫ع أَی ِاَ َّبش ْ‬

‫رضحتاعمذہدعوہیایبنرکیتںیہہکاپںےنیبنیلصاہللہیلعوملسیکزوہجاع ہش(ریضاہللاعتیلٰاہنع)ےسوپاھچہکایکروسل‬

‫وپچہکآپےنیہمےکنکدونںےک‬ ‫ہےنیہميمنیتروزےرےتھکےھت؟اپںےناہکہکاہں ‪،‬وتںیمےنانےس ا‬ ‫اہللیلصاہللہیلعوملس ر‬ ‫روزے رےتھک ےھت؟ اع ہش (ریض اہلل اہنع)ےن اہک ہک آپ دونں یک رپوا ںیہن رکےت ےھت ‪،‬ےنیہم ےک نج دونںںیماچےتہ روزے رھک‬ ‫ےتیل۔‬

‫ایامضیبےکروزے‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ل‬ ‫یض ثَ َال َ‬ ‫وَ ن َّب یش ْه ِر ثَ​َالثَةَ أَی اَ َّبِِّْ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أَ ْن سَص َ‬ ‫ع ن أِب َ ٍّر ق ال أَ​َ َرسَا رس ول َّبی ه َ‬ ‫س َع ْشَرَة‪( .‬سسائى‪ ،‬رقَ ‪)0300‬‬ ‫َع ْشَرَة َوأ َْربَ َ َع ْشَرَة َومَْ َ‬ ‫ہےنیہمایاما‬ ‫رضحتاوبذر(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلیلصاہللہیلعوملسےنمہولوگںوک ر‬

‫چ‬

‫بيآ(اچدنیکترهي ‪،‬‬

‫وچدهياوردنپرهيیاري) يمتروزےرےنھکاکمکحفرامیا۔‬

‫ریپاوررعمجاتاکروزہ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ي تَص وَ ح ت َ​َل تَ َك َاد ت ْف ِط ر َوت ْف ِط ر ح ت َ​َل تَ َك َاد أَ ْن‬ ‫َع ْن أ َس ا َ ةَ ب ِن َزیْ رد ق ال قی ت ی ا َرس َ‬ ‫ول َّبی ِه إِسی َ‬ ‫ْی إن َد َخ َال ِف ِی یا ِ َ ِ‬ ‫َع یَ وَ ْ ِ‬ ‫وَ إَل یَوَ ْ ِ‬ ‫َّْلَ ِم ِ‬ ‫یس ق ال‬ ‫ْی قی ت ی وَ َّْلثِ ْی َویَ ْوَ​َ ْ‬ ‫َ‬ ‫ي َوإیَل ی ْمتَ ه َما ق ال أ ُّ ْ‬ ‫تَص َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ان ت ْر فِی ِهما َِّْل َْعمال عیى ر ل ِ‬ ‫ِ‬ ‫یائِ ٌَ‪( .‬سس ائى‪ ،‬رق َ‬ ‫ْی فَأ ِح ُّ‬ ‫َ​َّسِ َ‬ ‫ِ َّبْ َْابَم َ‬ ‫ب أَ ْن ی ْ​َْر َ َع َمیْ وأسا َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ي یَ ْوَ ْ َ‬ ‫‪ََّّ( ،)0222‬د‪ ،‬رقَ ‪)08032‬‬ ‫رضحت ااسہم نب زید (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک ںیم ےن رعض ایک ہک ای روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس آپ ب ب‬ ‫ح یلفن‬ ‫روزےرانھک رشوع رکےت ںیہ وت اس دقر روزے رےتھک ںیہ ہک وسحمس وہیا ےہہک آپ ی لسلست اب وتڑي ےگہن اور سج وق‬ ‫روزہ رانھک وھچڑےتںیہ وت وسحمس وہیا ےہ ہک اب آپیھبک یلفن روزے ںیہن رںیھک ےگ ‪،‬وساےئدودونں ےک ‪ ،‬ارگیدودنآپےک‬ ‫ک‬ ‫وپچ‪:‬وہوکنےسدنںیہ؟ںیمےنرعض‬ ‫روزوںیہيمآاجتوتٹ ‪،‬ورہنآپاندونںےکروزےرضوررهكںیہ ‪،‬آپےن ا‬ ‫ایکہکوہریپاوررعمجاتےکدنںیہ؟آپےنفرامیا‪:‬ہیوہدنںیہنجںیمدنبوںےکاامعلیباراگہخداودنیںیمشیپےیکاجےتںیہاور‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ریمیوخاشہےہہکسجوقریمےاامعلیباراگہ خداودنیںیمشیپوہںوتںیمےناسوقروزہرهكاوہاوہ۔‬

‫ریپاکروزہ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع رضْ َّلل عِه أَ ین رس َ ِ‬ ‫ی ْوَِ یَ ْوَِ َّْلثِ ْی‬ ‫صا ِر ل‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ س َُ ع ن َ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫عن أِب قَتَ َاد َة َِّْلَسْ َ‬ ‫َ‬ ‫قال َ​َّ َ یَ ْوٌَ وبِ ْدأ فیه َویَ ْوٌَ بِْثْت أو أسْ ِزَل َعیَ یْ فیه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0232‬‬

‫تےکروزےےکیبارےںیموپاھچایگوت‬ ‫رضحتاوباتقدہااصنریریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےس ر‬

‫وہیرشوعوہا۔‬ ‫آپےنفرامیا‪:‬ہیوہدنےہسجںیمےھجمدیپاایکایگ ‪،‬ایسدنےھجموعبمثایکایگاورایسدنھجمرپفرآنیازل ا‬

‫ابعشنےکروزے‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ول َ​َل ی ْف ِط ر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَص وَ ح ت سَُ َ‬ ‫ع ن َعائ َش ةَ رض ْ َّلل عِه ا قاب ت إ ان رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ول َ​َل یص وَ فم ا رأی ت رس و َل َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ َّس تَك ِ‬ ‫ض ا َن‬ ‫ْم َُ ی یَ َاَ َش ْه ر إَل َرَ َ‬ ‫َ‬ ‫َوی ْفطر حت سَُ َ َ‬ ‫َْ َ​َ َ ْ َ‬ ‫َ‬

‫و ا َرأَیْته أَ ْإثَ َر ِییَا ا ِه ِف َش ْ​َِّْا َن‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8121‬‬

‫رضحتاع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس(لفن)روزہرےنھکےتگلوتمہ(آسپ‬

‫ںیم) ےتہکہکابآپروزہرانھکوھچڑںیےگںیہناور ب ب‬ ‫حروزہوھچڑدےتیوتمہےتہکہکابآپروزہرںیھکےگیہںیہن۔ںیمےن‬ ‫راضمن وک وھچڑ رک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس وک یھبک وپرے ےنیہم ےکروزہ رےتھک ںیہن داھکی اور آپ ےنتج روزے ابعشن ںیم‬ ‫رےتھک ‪،‬اےنتیسکاورےنیہمںیمہنرےتھکهت۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ یَصوَ َش ْهرَّ أَ ْإثَ َر ن َش ْ​َِّْا َن فإس ه‬ ‫َع ْن َعائ َشةَ رضْ َّلل عِها قابت َ یَك ْن َّبِ َ‬ ‫إان یَصوَ َش ْ​َِّْا َن إیه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8122‬‬

‫رضحت اع ہش ریض اہلل اہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہللہیلع وملس ابعشن ےسزیادہاوریسکہنیہمںیم‬

‫روزےںیہنرےتھکےھت ‪،‬ابعشنےکوپرےدونںںیمآپروزہےسرےتہ۔‬

‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَص وَ ح ت‬ ‫ع ن َعائ َش ةَ أ لَ َّبْم ِْ ِ َ‬ ‫ْی رض ْ َّلل عِه ا أن ا قاب ت إ ان رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ول َ​َل یص وَ و ا رأی ت رس َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْم َُ ِی یَ َاَ‬ ‫سَُ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ول َ​َل ی ْفط ر َوی ْفط ر ح ت سَُ َ َ‬ ‫َّس تَك َ‬ ‫َ‬ ‫َش ْه ر قَ ُّ‬ ‫ضا َن و ا َرأَیْته ِف َش ْه ر أَ ْإثَ َر ِه ِییَا ا ِف َش ْ​َِّْا َن‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0208‬‬ ‫َ إَل َرَ َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اماوملنینم رضحتاع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسروزےرےتھکرےتہےھت ‪،‬اہیںیہکمہ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےتہکہکآپااطفرںیہنرکںیےگاورآپااطفررکےتوتمہےتہکہکآپروزےںیہنرںیھکےگ۔ںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملس‬ ‫وک راضمن ےک مالوہ یسک اور ےنیہمےک وپرے روزے رےتھک ںیہن داھکی اور ہن ابعشن ےک مالوه یسک اورےنیہمںیماینترثکتےسروزے‬ ‫رےتھکداھکیےہ۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فُاب ت‬ ‫ع ن أِب َس یَ َمةَ ق ال َس أَبْت َعائ َش ةَ رض ْ َّلل عِه ا ع ن ی یَاَ رس ول َّبی ه َ‬ ‫ی ائِما ن َش ْهر قَ ُّ‬ ‫َ أَ ْإثَ َر ن ِی یَا ِ ِه‬ ‫ی َاَ َوی ْف ِطر حت سَُ َ‬ ‫إان یَصوَ حت سَُ َ‬ ‫ول ق د أَفْطَ َر وَ أ َ​َره َ‬ ‫ول قد َ‬ ‫ن َش ْ​َِّْا َن إان یَصوَ َش ْ​َِّْا َن إیه إان یَصوَ َش ْ​َِّْا َن إَل قَیِیال‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0200‬‬

‫رضحتاوبہملسےسروایےہہکيمےناع ہشریضاہللاہنعےسروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکروزوںےکیبارےںیموپاھچ‬

‫وت اپں ےن فرامیا‪:‬آپ روزے رےتھک رےتہ ےھت ‪ ،‬اہیں ی ہک مہ ےتہک ہک آپ روزے یہ رےتھک رںیہ ےگ اور آپ ااطفر رکےت وت مہ‬ ‫ےتہک ہک اب آپ روزے چڑے یہ ريهك ےگ۔ںیم ےن آپ وک ابعشن ےس زیادہ یسک اور ےنیہم ںیم یلفن روزے رےتھک ہن دكيا۔‬ ‫آپابعشنےکدنچیہدونںےکمالوہوپراہنیہمروزےرےتھکےھت۔‬

‫وصمداؤدی‬

‫َع ْن َعِّْ ِد َّبی ِه ب ِن َع ْم ِرو ب ن َّبْ َْ ِ‬ ‫اص ق ال (ق رس ول َّلل ی یى َّلل عیی ه وس یَ) ی َْ یَ ْو ا َوأَفْ ِط ْر یَ ْو ا‬ ‫ِ‬ ‫صیَ ِاَ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0201‬‬ ‫ي ِییَاَ َدَّوَد عییه َّب یس َالَ وهو أ َْع َدل َّب ل‬ ‫َو َب َ‬ ‫رضحتدبعاہللنبرمعونباعص(ریضاہللامہنع)ےتہکںیہہکروسلاہلل(یلصاہللہیلعوملس)ےنھجمےسفرامیا‪:‬روزےایدن‬

‫چڑےکایدنرهكارک ‪،‬یداؤدہیلعاالسلمےکروزےہاوریہیدتعملروزےںیہ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اہنتہعمجےکدنروزہرےنھکیکانمیہ‬

‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی ْوَِ یَ ْوَِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ع ن َ‬ ‫ع ن ُمَ یم د ب ن َعِّی اد ق ال َس أَبْت َج ابرَّ رض ْ َّلل عِ ه ن ى َّبِ َ‬ ‫ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص ْورَ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8113‬‬ ‫َّجم َْة قال سَْ ‪ ---‬یَ ْ​ْ ِ أَ ْن یَِْ َف ِرَد ب َ‬

‫اجتریضاہللہنعےسوپاھچ ہکایکیبنیلصاہللہیلعوملسےنہعمجےکدن‬ ‫رضحتدمحمنبابعدےسروایےہہکںیمےن ب ر‬ ‫روزہرےنھکےسعنمفرامیاےہ؟اپںےنوجابدیاہکاہں‪...‬نعي یضحم(ہعمجیہےکدناک)ایروزہرےنھکےسآپےنعنمفرامیا‬ ‫ےہ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یُ ول َ​َل یَص وَ ین أح دإَ ی وَ‬ ‫ع ن أِب هَریْ َرةَ رض ْ َّلل عِ ه ق ال ذْ ت َّبِ َ‬ ‫َّجم َْ ِة إَل یَ ْو ا قَ ِّْ یَه أو بَ ْ​ْ َده‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8112‬‬ ‫ْ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکںیمےنیبنیلصاہللہیلعوملسےسانسےہہکآپےنفرامیا‪:‬وکیئیھب‬ ‫ب‬ ‫صخشضحمہعمجےکدناکروزہہنرےھک ‪،‬وساےئا ٍسےکہکوهاسےسایدنےلہپ ایدعباکروزہهبرھکاوہ۔‬

‫ع ن ُم یم ِد ب ن عِّی ِاد ب ن جْ َف ر س أَبْت ج ابِر ب ن عِّ د َّبی ِه رض ْ َّلل عِهم ا وه و یط وف بِابِّْ ی ِ‬ ‫ت أَسَ َه ى‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ه ذَّ َّبِّْ ی ِ‬ ‫ت‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ع ن ِی یَ ِاَ یَ ْوَِ ْ‬ ‫َّجم َْ ِة فُ ال سْ َ َوَر ل‬ ‫َْ‬ ‫رس ول َّبی ه َ‬ ‫‪)0218‬‬

‫اجتنبدبعاہللریضاہللہنعےسوپاھچ ‪،‬ہكبجوہتیباہللاک‬ ‫رضحتدمحمنبابعدنبرفعج(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکںیمےن ب ر‬ ‫لاافرکرےہےھتہکایکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنہعمجےکدنروزہرےنھکےسعنمفرامیاےہ؟وتاپںےنفرامیا‪:‬اہں ‪،‬مسقےہ‬ ‫اسرھگےکربیک۔‬

‫ِ‬ ‫َّجم َْ ِة إَل‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َ​َل یَص َْ أح دإَ ی وَ ْ‬ ‫عن أِب هَریْ َرَة رضْ َّلل عِه قال قال رسول َّبیه َ‬

‫وَ بَ ْ​ْ َده‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0212‬‬ ‫وَ قَ ِّْ یَه أو یَص َ‬ ‫أَ ْن یَص َ‬

‫ث‬ ‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنارشادفرامیا‪ :‬متںیمےسوکیئآدیمہعمجےکدن‬ ‫ب‬ ‫روزہہنرےھک ‪،‬وساےئاسےکہکوہاسےسےلہپ ایاسےکدعبهبروزہرےھک۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اہنتہعمجےکدنےکروزےاورراتےکمایمیکانمیہ‬

‫َّجم َْ ِة بِ​ُِیَ راَ ن بَ ْ ِ‬ ‫ْی‬ ‫ص وَّ بَْی یَ ةَ ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال َ​َل َ​َتْتَ ُّ‬ ‫عن أِب هَریْ َرةَ رضْ َّلل عِه عن َّبِ َ‬ ‫ص وَّ ی وَ ْ ِ ِ ِ‬ ‫ص ی راَ ن ب ْ ِ ِ‬ ‫ی ْورَ یَص و ه أح دإَ‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫َّبییَ ِال وَل َ​َت ُّ‬ ‫ْی َِّْلَیاَ إَل أَ ْن یَك و َن ِف َ‬ ‫َ‬ ‫َّجم َْ ة ب َ‬

‫‪)0213‬‬

‫رضحت اوبہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملسےنفرامیا‪:‬ہن ضحمےعمجیکراتوکمایمےکاسھتوصخمص‬ ‫ت‬ ‫رکواورہناسےکدنیہوکروزےےکاسھت ‪،‬وساےئاسےکہک مھاارےروزےرےنھکيمہعمجاکدنآاجےئ۔‬

‫دیعےکدنروزہرےنھکیکانمیہ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ر‬ ‫اِ رض ْ َّلل عِ ه فُ ال ه َذ َِّن ی و ِ‬ ‫َّْلَطی ِ‬ ‫ان‬ ‫ید ع َمَر بن ْ‬ ‫عن أِب عَِّ ْید وق بن أ َْزَهَر قال َش ِه ْدأ َّبْ​ِْ َ‬ ‫َ َْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ع ن ِی یَا ِ ِه َما یَ ْوَ فِطْ ِرإ َْ ن ِی یَا ِ ك َْ َوَّبْیَ ْوَ َّْآل َخ ر تَأْإیو َن فی ه‬ ‫سَ َه ى َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ن سس ِكك َْ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8112‬‬

‫ازہےس روای ےہ ہک دیع ےک دن ںیم رضحت رمع نب اطخب ریض اہلل ہنع ےک خدم‬ ‫رضحت اوبدیبع ومیلٰ نب ر‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ںیم احرض اھت ‪،‬آپ ےن اتبیا ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےندو دونں يم روزه رهكیک اممتعن فرامیئ ےہ‪(:‬راضمن ےک)‬ ‫ث‬ ‫ض‬ ‫روزوںےکدعبااطفرنعيیعدارطفلاکدناوردورساوہدنسجںیممتاینپ رفیبایناکوگ اھکےتوہ ‪ ،‬ینعدیعاال جی ٰاکدن۔‬

‫ِر‬ ‫ِ‬ ‫ی ْوَِ یَ ْوَِ َّبْ ِفطْ ِر َوَّبِی ْ ِر‪.‬‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ع ن َ‬ ‫ع ن أِب َس ْید رض ْ َّلل عِ ه ق ال ن ى َّبِ َ‬

‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)8118‬‬

‫ض‬ ‫عاال‬ ‫رضحتاوبدیعسخدریریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےندیعارطفلاور د‬

‫جی ٰےک‬

‫دونںيمروزوںیکاممتعنفرامیئےہ۔‬

‫ر‬ ‫ید عمر بن ْ ِ‬ ‫ص یى ثی‬ ‫عن أِب عَِّ ْید وق بن أ َْزَهَر أَسیه قال َش ِه ْدأ َّبْ​ِْ َ‬ ‫َّْلَطیاِ رضْ َّلل عِ ه فَ َ اءَ فَ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ب َّبِاس فُال إِ ین َه َذیْ ِن یَ ْوَ ِان ن ى رس ول َّبی ِه َی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ع ن ِی یَا ِ ِه َما یَ ْوَ‬ ‫صَر َ‬ ‫َّسْ َ‬ ‫ف فَ َِطَ َ‬ ‫فِطْ ِرإَ ن ِییا ِ كَ و َّْآلخر ی وَ تَأْإیو َن فیه ن سس ِ‬ ‫كك َْ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0228‬‬ ‫َ ْ َ َ َْ ٌ‬ ‫ْ‬ ‫ازہےسروایےہہکںیمدیعےکدنرضحترمعنباطخبریضاہللہنعےکیاسوموجداھت ‪،‬آپآےئ‬ ‫رضحتاوبدیبعومیلٰنب ر‬

‫دیاورفرامیاہکےبکشہیوهدودنںیہنجيمروزهرهكیکروسلاہللیلصاہلل‬ ‫اورامنزڑپیھ ‪ ،‬رھپامنزےسافرغوہرکولوگںوکہبطخ ا‬ ‫ث‬ ‫ہیلعوملسےناممتعنفرامیئےہ ‪،‬ایوہسجيممتااطفررکےتوہاوردورساوہسجںیممتاینپ رفیباوینںاکوگ اھکےتوہ۔‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

ِ ْ َ‫ع ن أِب هَریْ َرةَ رض ْ َّلل عِ ه أَ ین َرس و َل َّبی ِه َی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ن ى ع ن ِی یَ ِاَ یَ و‬ َِ‫ْی یَ ْو‬ ْ )0220 َ‫ رق‬،َ‫ ( سی‬.‫َض َ ى َویَ ْوَِ َّبْ ِفطْ ِر‬ ْ ‫َِّْل‬ ‫ای رفیباین‬:‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےندودونںےکروزںےسعنمفرامیاےہ‬

‫اکدناوردورسارطفاکدن۔‬

w w l-m .a w rg .o rid aw © "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of the publisher and the author."

‫ادتباوااہتنےراضمناکاوصل‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َّب یش ْهر‬ ‫ع ن عِّ د َّبی ه ب ن ع َم َر رض ْ َّلل عِهم ا ق ال ق ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫تِ ْس ٌ َو ِع ْش رو َن ف إ َّ َرأَیْ ت َْ َّ ْلِ َال َل فَص و وَّ وإ َّ َرأَیْ تم وه فَ أَفْ ِطروَّ فَ ِإ ْن ی یَ َعیَ ْیك َْ فَاقْ ِدروَّ ب ه‪.‬‬

‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0222‬‬

‫رضحت دبعاهللانبرمعریضاہللامہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬انیہماسیتندناکیھبوہاتکےہ ‪،‬‬ ‫اسيلاچدندھکیولوتروزهرهكاوردھکیولوتااطفررکو ‪،‬پرارگعلطماصفہنوہوت(ابعشنےک) ئدنوپرےرکول۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إ َّ َرأَیْ ت َْ َّ ْلِ َال َل‬ ‫ع ن أِب هَریْ َرَة رض ْ َّلل عِ ه ق ال ق ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی یَ ْو ا‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0283‬‬ ‫فَصو وَّ وإ َّ َرأَیْتموه فَأَفْطروَّ فَِإ ْن ی یَ َعیَْیك َْ فَصو وَّ ثَ​َالث َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتاوبہرترہ ریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حاچدندھکیولوتروزهرهكاوردھکیولوت‬

‫ااطفررکو ‪،‬پرارگعلطماصفہنوہوتسیتدونںےکروزےروھک۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ادتباےراضمنےسےلہپروزہرےنھکیکانمیہ‬

‫عن أِب هریْرةَ رضْ َّلل عِه عن َّبِ ییى َّلل َعیَْی ِه وسیَ قال َ​َل ی تَ َُ ید ین أحدإَ ر َ ِ‬ ‫ص ْوَِ یَ ْورَ‬ ‫ض ا َن ب َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫َ​َ‬

‫أو یَوَ ْ ِ‬ ‫ی ْوَ ه فَ ْییَص َْ بي َّبْیَ ْوَ​َ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8183‬‬ ‫ْی إَل أَ ْن یَكو َن َرج ٌُ إان یَصوَ َ‬ ‫ْ‬

‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬متںیمےسوکیئصخشراضمنےس‬

‫ایدودنےلہپےکروزےہنرےھک ‪،‬اہتبلارگیسکاکاعدیا ًوکیئروزےرھکااندونںيمواعقوہاجےئوتوهرھکےل۔‬

‫ع ن أِب هریْ رَة رض ْ َّلل عِ ه ق ال ق ال رس ول َّبی ِه ی یى َّلل َعیَْی ِه وس یَ َ​َل تَ َُ ید وَّ ر َ ِ‬ ‫ص ْوَِ یَ ْورَ‬ ‫ض ا َن ب َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫َ​َ‬

‫وَل یَوَ ْ ِ‬ ‫ی ْو ا فَ ْییَص ْمه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0281‬‬ ‫ْی إَل َرج ٌُ إان یَصوَ َ‬ ‫ْ‬

‫رضحت اوبہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪:‬مت راضمن ےس ای دو دن ےلہپ روزہ ہن‬

‫روھک ‪،‬وساےئاسآدیمےکسجاکاعدیا ًوکیئروزےرھکااندونںيمواعقوہاجےئوتوهرھکےل۔‬

‫رحسیاھکےنیکتربیغ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِر‬ ‫َع ْن أَسَ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ تَ َس ی روَّ ف إن ِف َّب یس وِر بَ​َرَإ ة‪.‬‬ ‫س ب ِن َ ابي رضْ َّلل عِه ق ال ق ال َّبِ َ‬ ‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)8102‬‬ ‫رضحت اسن نب امک ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬رحسی اھکؤ ‪،‬‬ ‫كہکنرحسیںیم بترتکےہ۔‬

‫عن أَسَ ر‬ ‫َّبس وِر بَرَإ ة‪.‬‬ ‫س رضْ َّلل عِه ق ال ق ال رس ول َّبی ِه َی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ تَ َس ی روَّ ف إن ِف ُّ‬ ‫َ‬ ‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0231‬‬ ‫رامی ‪:‬رحسی اھکیا رکو ‪،‬ویکہکن رحسی اھکےن ںیم‬ ‫رضحت اسن ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن ف ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫بترتکےہ۔‬

‫آدابودحودایصم‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی ائِ ٌَ‪.‬‬ ‫ع ن َعائ َش ةَ رض ْ َّلل عِه ا قاب ت إ ان َّبِ َی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ی َُِّل ُ َوی َِّاش ر وه و َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)8102‬‬

‫ب‬ ‫رضحت اع ہش ریض اہلل اہنع ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس روزہ یک احل يم (ازواج اک)وبہس هب ےل‬ ‫ب‬ ‫گهبوہاجےت۔‬ ‫يلاورلغب ر‬

‫ع ن َعائِ َش ةَ رض ْ َّلل عِه ا قاب ت إ ان رس ول َّبی ِه ی یى َّلل َعیَی ِه وس یَ ی َُِّل ُ وه و ی ائَِ وی ِّ ِ‬ ‫اش ر‬ ‫َ‬ ‫َ ٌَ​َ‬ ‫ْ َ​َ َ‬ ‫یائِ ٌَ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0222‬‬ ‫وهو َ‬

‫ب‬ ‫رضحتاع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاهللعلی ہوملسروزہیکاحلںیماینپازواجاکوبہسهبےليلاور‬

‫انےسلغب ریگوہاجےت۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص ِِّع جِ​ِّ ا‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ رض ْ َّلل عِه ا قاب ت أَ ْش َهد عی ى رس ول َّبی ه ی یى َّلل عیی ه وس یَ إن إ ان بَی ْ‬ ‫ِ‬ ‫َّحتِ َالرَ ثی یَصو ه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8128‬‬ ‫ن ْجَ راَ َی ِْی ْ‬ ‫رضحتاع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسضعباواقتامالتمہن ‪ ،‬ہکلامجعیکوہجےسىبنجوہےنیک‬

‫احليمحبصرکےتاورروزهرھکيل ‪،‬پررجفےسےلہپلسغرکےت۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص ِِّع جِ​ِّ ا ن َی ِْی‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ی ْ‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ َوأ لَ َس یَ َمةَ رض ْ َّلل عِهم ا (قَابَتَ ا) َإ ا َن َّبِی ِ ُّ َ‬ ‫حی رَ ثی یَصوَ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0211‬‬ ‫رضحت اع ہش اور ام ہملس ریض اہلل امہنعےس روای ےہہک ضعب اواقت یبن یلص اہلل ہیلع وملس امالتم ےک ریغب (امجع یک وہج‬

‫ےس)ىبنجوہےنیکاحلںیمحبصرکےتاورروزہرھکيل۔‬

‫وھبےلےساھکیایاصقوصمںیہن‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ فَ ْیی تِ یَ‬ ‫ع ن أِب هَریْ َرةَ رض ْ َّلل عِ ه ع ن َّبِ َی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ق ال إ َّ سَس َْ فَأَ َإ َُ َو َش ِر َ‬ ‫ی ْوَ ه فَِإیقَا أَطْ َْ َمه َّلل َو َس َُاه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8122‬‬ ‫َ‬

‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےنیبنیلصاہللہیلعوملسےسروایایکےہہکآپےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حیسکےن‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫الھکیاورالپیاےہ۔‬ ‫وھبلرکھچکاھکیپایلوتاےساچےیہہکوهاانپروزہوپرارکے ‪،‬ویکہکناسوکاہللےن ا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی ائِ ٌَ فَأَ َإ َُ‬ ‫عن أِب هَریْ َرَة رضْ َّلل عِه قال قال رسول َّبیه َییى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ن سَس َْ وه و َ‬ ‫أو َش ِر ِ‬ ‫ی ْوَ ه فَِإیقَا أَطْ َْ َمه َّلل َو َس َُاه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0282‬‬ ‫ِ فَ ْییت یَ َ‬ ‫َ‬ ‫رضحت اوبہرترہ ریض اهلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬وجآدیمروزےیکاحل ںیموھبلرک‬

‫الھکیاورالپیاےہ۔‬ ‫ھچکاھکیپےلوتاےساچےیہہکوہاانپروزہوپرارکے ‪،‬ویکہکناس وکہیاہللےن ا‬

‫ااکتعفایبنلاورلی الہادقلر‬

‫ع ن أِب س ِْ ر‬ ‫ع رض ْ َّلل عِ ه أَ ین رس َ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إ ان یَ ْ​ْتَ ِك ف ِف َّبْ َْ ْش ِر‬ ‫ید ْ‬ ‫َّْل ْد ِر ل‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ین َوه َْ َّبیْی یَ ة َّب ت َُیْ رج ن‬ ‫ض ا َن فَ ْ‬ ‫َِّْل َْو َس َ ن َرَ َ‬ ‫اعتَ َك َ‬ ‫ف َعا ا ح ت إ َّ إ ان بَْی یَ ةَ إ ْح َدى َوع ْش ِر َ‬ ‫ف َّبْ​ْ ْش ر َِّْلَو ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی ِِّی تِها ن َّْعتِ َكافِ ِه ق ال ن إ ان َّْعتَ َك ِ‬ ‫َّخ َر وق د أ ِری ت ه ذه َّبیْی یَ ةَ ثی‬ ‫َ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫ف َ ْ ْ فَ ْییَ ْ​ْتَك ْ َ َ َ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َس د ِف َ اء وط ر‬ ‫وها ِف إ ُ‬ ‫وها ِف َّبْ َْ ْش ِر َِّْل َ​َوَّخ ِر َوَّبْتَمس َ‬ ‫ی ِِّی َ ت َها فَابْتَمس َ‬ ‫أسْس یت َها وق د َرأَیْت ِ أ ْ‬ ‫ْی ن َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ي َّبیْی یَ ةَ وإ ان َّبْ َم ْس ِ د عی ى َع ِر ر‬ ‫ول َّبی ِه‬ ‫اع َرس َ‬ ‫أ َّب یس َماء تِْی َ‬ ‫ف َّبْ َم ْس د فََِّص َر ْ‬ ‫ِوتْر فَ َمطَ​َر ْ‬ ‫یش فَ َوَإ َ‬ ‫أ َعْی َِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫َی‬ ‫ین‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)0202‬‬ ‫ی ى َّلل َعیَْیه َو َس َ​َ عیى َجِّْ َهته أَثَر َّبْ َماء َوَّبطلْی ن یِّْ ِع إ ْح َدى َوع ْش ِر َ‬ ‫رضحت اوب دیعس خدری ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس راضمن ےک دورسے رشعےںیم‬

‫ااکتعف ایک رکےت ےھت۔ ای اسل آپ ےن اهب دونں ںیم ااکتعف ایک اور ب ب‬ ‫ح اوسیکںی یک رات آیئ ‪ ،‬ہی وہ رات ےہ سج یک حبص آپ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رامیہکسجےنریمےاسھتااکتعفایکوہ ‪،‬وہابآجریرشعےںیمیھبااکتعفرکے ‪،‬‬ ‫اہآاجےتےھت ‪،‬وتآپےنف ا‬ ‫ااکتعفےسیب ر‬ ‫ےھجمہی(لی لہاادقلروخابںیم)داھکیئیئگ ‪،‬نکیلرھپالھبدییئگ۔ںیمےنہییھبداھکیہکایسیکحبصوکںیمڑچیکںیمدجسہرکراہوہں ‪،‬اس‬ ‫ث‬ ‫ےیل مت ولگ اےس آجری رشعہ یک اطق رات ںیم التش رکو۔ انچہچن ایس رات یبارش وہیئ ‪ ،‬دجسم یک تھچ وچہکن وجھکر یک شاخ ےس ینب‬ ‫چک‬ ‫تب ث‬ ‫ی‬ ‫ك‬ ‫ي‬ ‫یھت ‪،‬اسےیل ےیگلاوروخدںیمےناینپآ ںوھںےسداھکیہکاوسیکںییکحبصوکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیک س ااینابمرکرپڑچیکیگل‬ ‫وہیئیھت۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫عن أِب سیَمةَ قال تَ َذَّ َإرسَا بَی یَةَ َّبْ َُ ْد ِر فَأَتَی ت أَب ا س ِْ ر‬ ‫ی ِدیُا فُی ت‬ ‫ید ْ‬ ‫َّْل ْد ِر ی‬ ‫ْ ْ‬ ‫ع رض ْ َّلل عِ ه وإ ان ل َ‬ ‫ْ َ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫میص ةٌ فُی ت ب ه َِذْ ت رس َ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَ ْذإر بَْی یَ ةَ‬ ‫أَل َ​َتْرج بِ​َِ ا َّل َّبِ ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫یِ ُِ فَ َِ َر َج َو َعیَْی ه َ َ‬ ‫ْ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی ِِّی َ ةَ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ َّبْ َْ ْشَر َّبْو ْسطَى ن َرَ َ‬ ‫ض ا َن فَ ََِر ْجَِ ا َ‬ ‫َّبْ َُ ْد ِر فُال سَْ َّْعتَ َك ْفَِا رسول َّبیه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فُ ال إ أ ِری ت بَْی یَ ةَ َّبْ َُ ْد ِر َوإِ ل سَ ِس یت َها أو أسْ ِس یت َها‬ ‫ین فَ َِطََِّ َِ ا رس ول َّبی ه َ‬ ‫ع ْش ِر َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َس د ِف َ راء و ِط ر‬ ‫ف‬ ‫ْی فَ َم ْن إ ان َّْعتَ َك َ‬ ‫فَابْتَمس َ‬ ‫وها ِف َّبْ َْ ْش ِر َِّْل َ​َوَّخ ِر ن إ ُ ِوتْ ر َوإِ ل أ ِری ت أَ ل أ ْ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫أ َس َ ابَةٌ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَ ْییَ ْرج ْ ق ال فَ َر َج ْ​َِْ ا و ا سَ َرى ِف َّب یس َماء قَ َز َع ة ق ال َو َج اءَ ْ‬ ‫رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ص َالة فَرأَی ت رس َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل‬ ‫یم ْ‬ ‫فَمط ْرسَا ح ت س أل َس ُْف َّبْ َم ْس د وإ ان ن َج ِری د َّبِ ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ت َّب ی َ ْ َ‬ ‫یِ ُِ َوأق َ‬ ‫ْی قال حت رأیت أَثَر َّبطل ِ‬ ‫َعیَْی ِه و َسیَ یَس د ِف َّبْم ِاء وَّبطل ِ‬ ‫ْی ِف َجِّْ َهتِ ِه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0220‬‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫َ‬ ‫رضحتاوبہملس(ریضاہللہنع) ےسروایےہہکمہےنلی لہاادقلرےکقلعتمثحبابمہثحایک۔رھپںیماوبدیعسخدری(ریضاہلل‬ ‫آیوجہکریمےدو ےھت ‪،‬ںیمےنانےساہک‪:‬ایکآپمارےاسھتوجھکروںےکیباغیںیہننک ليے؟وہاےنپاورپ‬ ‫ہنع)ےکیاس ا‬ ‫ایاچدراوڑےھوہےئریمےاسھتےلکنوتںیمےنانےساہکہکایکآپےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسلی‬

‫لہاادقلراکیدرکہانس‬

‫پںیوسںییکحبص‬ ‫ےہ؟اپںےنفرامیا‪:‬اہں ‪ ،‬مہےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکاسھتراضمنےکدرایمینرشعہںیمااکتعفایک ‪ ،‬ر‬ ‫دیاورفرامیاہکلی لہاادقلرےھجمداھکیئیئگےہ ‪،‬يلںیماےسوھبلایگ‬ ‫وکمہااکتعفےسےلکنوتروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنںیمہہبطخ ا‬ ‫وہں ایےھجمالھبدییئگےہ ‪،‬متاےسآجریرشعےیکاطقراوتںںیمالتشرکو ‪،‬ںیمےنوخابںیمداھکیہکںیمیایناوریٹمںیمدجسہرک‬ ‫راہ وہں۔ انچہچن سجآدیم ےن روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےک اسھت ااکتعفایک اھت ‪،‬وہواسپولٹاجےئ۔ اوبدیعسریضاہللہنعےتہک‬ ‫اھت ‪،‬پداتعفًیبادلآےئاوریبارشوہیئ ‪،‬اہیںیہک‬ ‫ر‬ ‫ںیہہکمہواسپولٹ ےئ ‪،‬اسوقمہےنآامسنںیمیبادلاکوکیئڑکٹاںیہنداھکی‬ ‫چک‬ ‫ث‬ ‫ی‬ ‫ك‬ ‫ي‬ ‫دجسمیکوجھکریکشاوخںےسیبنوہیئتھچ ےیگل ‪،‬رھپامنزاقمئیکیئگاورںیمےنداھکیہکروسلاہللیایناوریٹمںیمدجسہرکرےہںیہ‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫اورںیمےنآپیکتبسااینابمرکںیمیٹماکنانداھکی۔‬

‫ااکتعفایبنل‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫عن بن عمر رضْ َّلل عِهما أَ ین َّبِ ییى َّلل َعیَی ِه وس یَ إ ان ی ْتَ ِك ف ِف َّبْ​ْ ْش ِر َِّْلَو ِ‬ ‫َّخ ِر ن‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ​َ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ‬ ‫ضا َن‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0212‬‬ ‫َرَ َ‬ ‫رضحتدبعاهللانبرمعریضاہللامہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسراضمنےکآجریرشعہںیمااکتعفكارکےتےھت۔‬

‫روزہوتڑےناکافکرہ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫وس ِعِْ َد َّبِ َی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِ ْ َج اءَه َرج ٌُ‬ ‫ع ن أَِِب هَریْ َرَة رض ْ َّلل عِ ه ق ال بَْی َِ َم ا َْ ن جی ٌ‬ ‫فُ ال ی ا رس َ ِ‬ ‫ی ائِ ٌَ فُ ال رس ول َّبی ِه‬ ‫ول َّبی ه َهیَ ْك ت ق ال ا ب ي ق ال َوقَ ْ​ْ ت عی ى َّ ْ َرأَِ وأس ا َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫وَ َش ْهَریْ ِن‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ه ُ َ​َت د َرقََِّ ة ت ْ​ْتُ َه ا ق ال َ​َل ق ال فَ َه ُْ تَ ْس تَطی أَ ْن تَص َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫تَتَابِ َْ ْ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه‬ ‫لْی ِ ْس ِكیِا قال َ​َل قال فَ َم َك َ‬ ‫ْی قال َ​َل فُال فَ َه ُْ َ​َتد إِطْ َْ َاَ ست َ‬ ‫ث َّبِ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ بِ َْ َررق فی ه یٌَْر َوَّبْ َْ َرق َّبْ ِمكْتَ ُ ق ال‬ ‫َو َسی َ​َ فََِّ ْی َِا َْ ن عی ى ب ي أِ َ َّبِ َ‬ ‫أَین َّب یسائُِ فُال أسا قال خذ هذَّ فَتَصد ْ ِ‬ ‫ول َّبی ِه فَ َوَّبی ِه‬ ‫َعیَى أَفْ ََُر ِ ل یا َرس َ‬ ‫یق بِه فُال َّبیرجُ أ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫ْی أَهُ ب ی ر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫ا بْی َ​َلبَتَ ْی َها ی ِرید ْ‬ ‫ضِ َ‬ ‫ت أَفْ َُر ن أ َْه ُِ بَْی ِت فَ َ‬ ‫َُّلَیرتَ ْ ِ ْ َْ‬ ‫ي َّبِ َ‬ ‫ي‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8122‬‬ ‫أ أَسْیَابه ثی قال أَطْ​ِْ ْمه أ َْهیَ َ‬ ‫حت بَ َد ْ‬ ‫رضحت اوبہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک مہ یبن یلص اہلل ہیلع وملس یک خدم ںیم ےھت ہک ای صخش ےن‬

‫احرضوہرکاہکہکیاروسلاہلل ‪،‬ںیموتابتہوہایگ ‪،‬آپےندریاتففرامیا‪:‬ایکیباتوہیئ؟اسےناہکہکںیمےنروزہیکاحلںیماینپویبی‬ ‫ت‬ ‫ےسامجعرکایلےہ ‪،‬اسرپروسلاہللہیلعوملسےندریاتففرامیا‪:‬ایک مھاارےیاسوکیئالغمےہےسجمتآزادرکوکس؟اسےناہک‪:‬ںیہن ‪،‬‬ ‫رھپ آپ ےن دریاتف فرامیا‪ :‬ایک ےپ درےپ دو ےنیہم ےک روزے رھک کس وہ؟ اس ےن رعضیک ںیہن ‪ ،‬رھپ آپ ےن وپاھچ‪ :‬ایک متوک اسھٹ‬ ‫ونیکسمںوکاھکیاالھکےنیکاطقےہ؟اسےناساکوجابیھبااکنرںیمدیا۔راویےنایبنایکہکرھپیبنیلصاہللہیلعوملسوھتڑیدتر‬ ‫ک‬ ‫ےک ےیل ارہھ ےئ ‪ ،‬مہ یھب اینپ ایس احل ںیم ےھٹیب وہےئ ےھت ہک آپ یک خدم ںیم (رعق یایم)ای بترا الیھت شیپ ایک ایگ سج ںیم‬ ‫رامیہکاےس‬ ‫رامیہکاسلئاہکںےہ؟اسےناہکہکںیماحرضوہں ‪،‬آپےنف ا‬ ‫وجھکرںیںیھت ‪،‬یبن یلصاہللہیلعوملسےندریاتفف ا‬ ‫ےلولاوردصہقرکدو ‪،‬اسصخشےناہک‪ :‬ایروسلاہلل ‪،‬ایکںیماےنپےسزیادہجاتحجرپدصہقرکدوں ‪،‬دخبا ‪،‬اندوونںرھتپےلیدیماونں‬ ‫ےکدرایمنوکیئیھبرھگاہنریمےرھگےسزیادہجاتحجںیہنےہ ‪،‬اسرپیبنیلصاہللہیلعوملساسرطحسنہڑپےہکآپےکآےگےک‬ ‫ث‬ ‫دایدےھکیاجکسهت ‪،‬رھپآپےنارشادفرامیاہکااھچ ‪،‬اجاےنپرھگواولںیہوکالھکدے۔‬

‫ول َّبی ِه‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فُ ال َهیَ ْك ت ی ا َرس َ‬ ‫عن أِب هَریْ َرَة رضْ َّلل عِه قال جاء َرج ٌُ إق َّبِ َ‬ ‫ضا َن قال ه ُ ََِت د ا ت ْ​ْتِ َرقََِّ ة ق ال َ​َل ق ال فَ َه ُْ تَ ْس تَ ِطی‬ ‫قال و ا أ َْهیَ َك َ‬ ‫ي قال َوقَ ْ​ْت عیى َّ ْ َرأَِ ِف َرَ َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ْی ق ال َ​َل ق ال فَه ُ ََِت د ا تطْ​ِْ َ ِس ت ِ ِ‬ ‫وَ َش ْهریْ ِن تَتَابِ َْ ْ ِ‬ ‫س فَأِ َ َّبِ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫أَ ْن تَص َ َ‬ ‫لْی ْس كیِا ق ال َ​َل ق ال ثی َجیَ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ ر‬ ‫َح َوج إبی ه‬ ‫صد ْ‬ ‫یق ذَّ ق ال أَفْ َُ َر ِیا فم ا ب ْی َ​َلبَتَ ْی َه ا أ َْه ُ بَْی ت أ ْ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ ب ََْرق فیه یٌَْر فُال تَ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫ب فَأَطْ​ْ ْم ه أ َْهیَ َ‬ ‫ض َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ح ت بَ َد ْ‬ ‫ِی ا فَ َ‬ ‫ي َّبِ َ‬ ‫أ أَسْیَاب ه ثی ق ال َّ ْ َه ْ‬ ‫‪)0212‬‬

‫آیاوراسےنرعضایک‪:‬اےاہلل‬ ‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکایآدیمیبنیلصاہللہیلعوملسیکخدمںیم ا‬ ‫ےکروسل ‪،‬ںیمالہکوہایگ ‪،‬آپےنفرامیاوتےسیکالہکوہایگ؟اسےنرعضایکہکںیمےنراضمنںیماینپویبیےس ب‬ ‫اقمرییکےہ ‪،‬‬ ‫آپےنفرامیا‪:‬ایکوتایالغمآزادرکاتکےہ؟اسےنرعضایک‪:‬ںیہن ‪،‬آپےنفرامیا‪:‬ایکوتلسلسمدوےنیہمروزےرھکاتکےہ؟اس‬ ‫اھکیالھکاتکےہ؟اسےنرعضایکہکںیہن ‪،‬راویےتہکںیہہکرھپوہآدیم‬ ‫رامی‪:‬وتایکوتاسھٹونیکسمںوک ا‬ ‫ےنرعضایک‪:‬ںیہن ‪،‬آپےنف ا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫الیایگسجںیموجھکرںیںیھت ‪،‬آپےناسےسفرامیاہکیجاتحوجںںیمدصہقرک‬ ‫ھٹیبایگ ‪،‬یبنیلصاہللہیلعوملسیکخدمںیمایوٹرکا ا‬ ‫دے ‪،‬اسےنرعضایکہکایکوکیئمہےسیھبزیادہجاتحجےہ؟دمہنیےکدوونںارطافےکدرایمنرھگوںںیموکیئرھگااسیںیہنوج‬ ‫فرامیا‪:‬اجیاےنپرھگواولںوکالھکدے۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫مہ ےس زیادہ جاتحجوہ ‪،‬ینسرکیبنیلصاہللہیلعوملسسنہڑپے ‪،‬اہیںیہکآپےک دای ر‬ ‫اظہوہ ےئ ‪،‬رھپآپےناسآدیمےس‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫جحیکفضیلت‬

‫ض ُ فُ ال إِاَ ا ٌن بِابی ِه‬ ‫ع ن أِب هَریْ َرَة أَ ین َرس َ‬ ‫ول َّبی ِه َی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ س ِ َُ أ ُّ‬ ‫َع َّبْ َْ َم ُِ أَفْ َ‬ ‫َّجِهاد ِف سِِّ ِیُ َّبی ِه قِ‬ ‫ورسوبِ​ِه قِ‬ ‫ور‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)02‬‬ ‫قال‬ ‫َّ‬ ‫ا‬ ‫ث‬ ‫یُ‬ ‫ْ‬ ‫ی‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫یُ ثی َ ا َ​َّ قال َح ٌّی َ ِّْ ر ٌ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسدریاتفایکایگہکوکناس‬ ‫لمع ب ےسالضفےہ؟آپےنفرامیا‪:‬اہللاوراسےکروسلرپاامینالیا ‪،‬اہکایگ‪ :‬اسےکدعبوکناس؟آپےنفرامیاہک اہللیکراہ‬ ‫ںیماہجدرکیا ‪،‬اہکایگ‪:‬اسےکدعب؟آپےنفرامیا‪:‬جحربمور۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض ُ ق ال إِاَا ٌن بِابی ِه ق ال ثی‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ أ ُّ‬ ‫َع َِّْل َْع َم ِال أَفْ َ‬ ‫ع ن أِب هَریْ َرَة ق ال س َُ رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ا َ​َّ قال ِْ‬ ‫ور‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)031‬‬ ‫َّج َهاد ِف َسِِّ ِیُ َّبیه قال ثی َ ا َ​َّ قال َح ٌّی َ ِّْ ر ٌ‬ ‫َ‬ ‫رضحت اوب ہرتره (ریض اهلل ہنع) ےس روای ےہ ہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسوپاھچایگہکاامعلںیم ب ےسالضف لمع‬

‫رامی‪:‬اہللےکراےتسںیماہجدرکیا ‪،‬رعضایکایگ‪:‬رھپ؟‬ ‫وکن اس ےہ؟ آپ ےن فرامیا‪ :‬اہلل اعتیلٰ رپ اامینالیا ‪،‬رعضایکایگ‪:‬رھپ؟آپےنف ا‬ ‫آپےنفرامیا‪:‬جحربمور(اچسجح)۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ث‬ ‫ت فی َ یَ ْرف ْ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ن َح یی ه ذَّ َّبَِّْ ْی َ‬ ‫عن أِب هَریْ َرَة رضْ َّلل عِه قال قال رسول َّبیه َ‬ ‫وَ یَ ْفس ْ َر َج َ إیوَ َوبَ َدتْه أ ُّ ه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8181‬‬ ‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬سجصخشےناسرھگ‬

‫جوه‬ ‫(ہبعک) اکجحایکاوراسںیمہنوہشتیکیباتہنمےساکنیلاورہنوکیئگاہاکاکمایکوتوہاسرطحگاوہںےسیاکوہرکولےٹاگ ‪ ،‬ب ا‬ ‫اسدنتاسجدناسیکامںےناےسانجاھت۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت فی َ یَ ْرف ْ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ ن أتى هذَّ َّبَِّْ ْی َ‬ ‫عن أِب هَریْ َرةَ قال قال رسول َّبیه َ‬ ‫ث وَ یَ ْفس ْ َر َج َ‬ ‫إما َوبَ َدتْه أ ُّ ه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2018‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت اوبہرترہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬وجآدیمتیباہللآےئاوررھپہنوہوکیئ‬

‫انجےہ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫وہشتیکیباتہنمےساکنےلاورہنوہگاہاکوکیئ اکمیہرکےوتوہتیباہللےساسرطحولاتٹےہ ‪،‬سجرطحاسیکامںےناےسآج‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫جحورمعہیکفضیلت‬

‫ول َّبی ِه َییى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال َّبْ​ْ ْم َرة إق َّبْ​ْ ْم َرةِ َإ یف َارةٌ بِ َم ا‬ ‫عن أِب هَریْ َرَة رضْ َّلل عِه أَ ین َرس َ‬

‫َّجَِیة‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫َُّلَ ُّی َّبْ َمِّْ رور بیس به َجَزَّءٌ إَل ْ‬ ‫بَْی َِ ه َما َو ْ‬

‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬رمعےےکدعبرمعہان‬

‫ےکدرمانوہےنواےلگاوہںےکيلافکرهےہاور ےچجحاکلدہلوترصف بجیہےہ۔‬

‫عن أِب هری رَة أَ ین رس َ ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قال َّبْ​ْ ْمَرة إق َّبْ​ْ ْمَرةِ َإ یف َارةٌ بِ َم ا بَْی َِ ه َم ا‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َْ َ َ‬

‫َّجَِیة‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2011‬‬ ‫َُّلَ ُّی َّبْ َمِّْ رور بیس به َجَزَّءٌ إَل ْ‬ ‫َو ْ‬

‫رضحت اوبہرترہ (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬رمعےےک دعب رمعہ ان ےکدرمان‬ ‫وہےنواےلگاوہںےکيلافکرهےہاور ےچجحاکلدہلوترصف بجیہےہ۔‬

‫اقمامتجح‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫َع ْن جَِّ ِْی ب ن طْ​ِْ رَ ق ال أ ْ‬ ‫َض یَْیت بَْ یَّ ل فَ َذ َهِّْت أَطْیِّ ه ی وَ َعَرفَةَ فَ َرأَیْت َّبِ َ‬ ‫َُّل ْم ِ‬ ‫س فما َشأْسه َها هَِا‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8223‬‬ ‫َوَّقِفا بِ ََْرفَةَ فُیت هذَّ وَّلل ن ْ‬

‫مط‬ ‫رضحتریبجنب‬

‫عم(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکریماای ک‬ ‫اویوھکایگوتںیماسوکالتشرکےنرعافت‬

‫ںیم ایگ ‪ ،‬وه رعافت اک دن اھت ‪ ،‬ںیم ےن داھکی ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس مدان رعافت ںیم ڑھکے ںیہ۔ ریمی زیبان ےس الکن دخبا ‪ ،‬ہی وت‬ ‫فریشیںیہ ‪،‬رھپہیاہیںویکںںیہ۔‬

‫دہی‬

‫ع ن أِب هری رَة رض ْ َّلل عِ ه أَ ین رس َ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َرأَى َرج ال یَس وق بَ َدسَة فُ ال َّْرَإِّْ َه ا‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ي‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8211‬‬ ‫فُال إِس َیها بَ َدسَةٌ فُال َّْرَإِّْ َها قال إِس َیها بَ َدسَةٌ قال َّْرَإِّْ َها َویْیَ َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت اوبہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اهلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن ای صخش وک رفیبایناکاجونر‬

‫رامی‪:‬اسرپوساروہاج ‪،‬اسےناہکہکہیوت رفیبایناکاجونرےہ ‪،‬آپےنفرامیا‪:‬اسرپوساروہاجؤ ‪،‬اس‬ ‫اہیرکےلاجےتداھکیوتآپےنف ا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ےناہکہکہیوت رفیبایناکاجونرےہوتآپےنرھپفرامیا‪:‬مترپاوسفس!اسرپوساروہیھباجؤ۔‬

‫ع ن أِب هری رَة َّن رس َ ِ‬ ‫ول‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َرأَى َرج ال یَس وق بَ َدسَة فُ ال َّرإِّه ا ق ال ی ا َرس َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ َ َ‬

‫ي‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2021‬‬ ‫َّبی ِه إِس َیها بَ َدسَةٌ فُال َّْرَإِّْ َها َویْیَ َ‬

‫اوبہترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اهلل یلصاہللہیلعوملسےنایصخشوک رفیبایناکاجونر‬ ‫رضحت ر‬

‫رامی‪:‬مت رپ‬ ‫رامی ‪:‬اس رپ وسار وہ اج ‪،‬اس ےن اہک ہک ای روسل اہلل ‪،‬ہی وت رفیباین اک اجونر ےہ ‪ ،‬آپ ےن ف ا‬ ‫اہی رک ےل اجےت داھکی وت آپ ےن ف ا‬ ‫اوسفس!اسرپوساروہیھباجؤ۔‬

‫رحمیکیدایدںی‬

‫ع ن عائِ َش ةَ رض ْ َّلل ع ِْ هَ زو ِج َّبِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ أَ ین رس َ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال‬ ‫َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َْ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫ي بَ یم ا ب َِ وَّ َّبْ َكِّْ ةَ َّقْ تَص روَّ ع ن قَو ِ‬ ‫ل ا أَ َ​َ تَ رع أَ ین قَو ِ‬ ‫ول َّبی ِه أَل تَرُّد َه ا عی ى‬ ‫َّع ِد إب رَّهیَ فُی ت ی ا َرس َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َْ‬ ‫ْ َ ْ َْ‬ ‫َ‬ ‫قَو ِ‬ ‫َّع ِد إبرَّهیَ قال بَوَ​َل ِح ْدثَان قَوِ ِ‬ ‫ي بِابْك ْف ِر بَ​َف َْ ْیت‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8212‬‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬

‫یبنیلصاہللہیلعوملسیکویبیرضحتاع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللےنانےسفرامیا‪:‬ےھجتولعممےہہک‬ ‫ہي‬ ‫ب ب‬ ‫دیاھت ‪،‬ںیمےنرعضایک‪ :‬ایروسلاہلل ‪،‬رھپآپ باترایمیہ بنادرپاسوکویکںںیہن‬ ‫حریتیوقمےنہبعکیکریمعتیکوت باترا مییدایدوکوھچڑ ا‬ ‫ت‬ ‫انبدےتی؟آپےنفرامیاہکارگ مھااریوقمىئنىئناملسمنہنوہیئوہیتوتںیمنقبیاا ًااسیرکداتی۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّج ْد ِر أَِ ن َّبِّْ ی ِ‬ ‫ت هو ق ال سْ َ‬ ‫َ َْ‬ ‫عن َعائ َشةَ رضْ َّلل عِها قابت َسأَبْت َّبِ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ عن َْ‬ ‫قیت فما لَ َ ی ْد ِخیوه ِف َّبِّْ ی ِ‬ ‫ت قال إِ ین قَو ِ‬ ‫أ ِ​ِ َْ َّبِی َف َُة قی ت فم ا َش أْن بَابِ ِه ْرتَِفْ ا ق ال فَ َْ َُ‬ ‫ي قَ ی‬ ‫صَر ْ‬ ‫َْ‬ ‫َْ‬ ‫ِ ِ‬ ‫یث عه دهَ بِ ْ ِ ِ ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫َخ اف أَ ْن‬ ‫اجَاهیی ة فَأ َ‬ ‫بي قَ ْو ي بی ْدخیوَّ ن ش ا وَّ َواََِْ ْ وَّ ن ش ا وَّ َوبَ ْوَ​َل أَ ین قَ ْوَ ي َح د ٌ َ ْ ْ‬

‫ت وأَ ْن أبْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص َ بَابَه بِ ْاِل َْر ِ ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8213‬‬ ‫ت ِْ ِكَر ق یوب ه َْ أَ ْن أ ْد ِخ َُ ْ‬ ‫َّجَ ْد َر ِف َّبَِّْ ْی َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت اع ہش ریض اہلل اہنع ےس روای ےہ ہک ںیم ےن روسل اہلل یلص اہللہیلعوملسےسوپاھچہکایکمیطحیھب‬ ‫ث‬ ‫رامیہکاہں ‪،‬رھپںیمےنوپاھچہکولوگںےناےسےبعکںیمشالمویکںںیہنایک؟آپےنوجابدیاہک‬ ‫تیباہللںیمدالخےہ؟آپےنف ا‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫م ھااریوقمےکیاسجرچیکیمکڑپیئگیھت ‪،‬رھپںیمےنوپاھچہکہیدروازہویکںاواچنانبیاےہ؟آپےنفرامیا‪:‬ہییھب م ھااریوقمیہےن‬ ‫ت‬ ‫ایکےہیاہکوهےسجاچںیہادنرآےندںیاورےسجاچںیہروکدںی۔ارگ م ھااریوقمےناجتیلہوک انناہنچڑاوہیااورےھجماساکوخفہن‬ ‫ث‬ ‫ب‬ ‫وہیہکانےکدلڑگباجںیئےگوتيماسمیطحوکیھبہبعکںیمشالمرکداتیاورہبعکاکدروازہهبزنیمےک بت براتررکداتی۔‬ ‫ا‬

‫رقَ ‪)2032‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ع ن َعائِ َش ةَ قاب ت ق ال ل رس ول َّبی ِه ی یى َّلل َعیَی ِه وس یَ بَ وَ​َل ح َدَّثَة َعه ِد قَوِ ِ‬ ‫ضت‬ ‫ي بِابْك ْف ِر بََِ َُ ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ​َ َ ْ َ‬ ‫ْ ْ‬ ‫َس ِ‬ ‫أ َو َجَ َْ ْی ت ل ا َخ ْیف ا‪ ( .‬س یَ‪،‬‬ ‫ص َر ْ‬ ‫اس إبرَّهیَ فإن ق َریْشا حْی بََِ ْ‬ ‫ت َّبَِّْ ْی َ‬ ‫ت ْ‬ ‫َّستَ ُْ َ‬ ‫َّبْ َك ْ​َِّْةَ َو َجَ َْ ْیت َها عیى أ َ‬ ‫ت‬ ‫رضحتاع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنھجمےسفرامیا‪ :‬ارگ م ھااریوقماکک رےساالسمیک‬

‫ت وت اےس مک‬ ‫رطف آیا این این ہن وہیا وت ںیم تیب اہلل وک وتڑیا اور اےس باترایمیہ یدایدوں رپ انبیا ‪ ،‬ویکہکن فرشی ےن سج وق تیب اہلل وک انبیا ا‬ ‫ک‬ ‫(وھچیا)رکدیااورںیماسےکےھچیپیھبایدروازہانبیا۔‬

‫میطحتیباہللاکہصحےہ‬

‫ِ‬ ‫ع ن عائِ َش ةَ قاب ت س أَبْت رس َ ِ‬ ‫َّج ْد ِر أَِ ن َّبِّْ ی ِ‬ ‫ت ه و ق ال سْ َ قی ت‬ ‫َ‬ ‫ْ َْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ع ن َْ‬ ‫َ َ‬ ‫فَیِ َ َ ی ْد ِخیوه ِف َّبِّْ ی ِ‬ ‫أ ِ​ِ َ َّبِی َف َُ ة قی ت فم ا َش أْن بابِ ِه رتَِفْ ا ق ال فَْ ُ َبِ ِ‬ ‫ت ق ال إِ ین قَو ِ‬ ‫ي‬ ‫ي قَ ی‬ ‫َْ‬ ‫َْ‬ ‫َ ْ‬ ‫ص َر ْ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫یث عه دهَ ِف ْ ِ ِ ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫َخ اف أَ ْن‬ ‫َّجَاهیی ة فَأ َ‬ ‫قَ ْو ي بی ْدخیوَّ ن ش ا وَّ َواََِْ ْ وَّ ن ش ا وَّ َوبَ ْوَ​َل أَ ین قَ ْوَ ي َح د ٌ َ ْ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّج ْدر ِف َّبِّْ ی ِ‬ ‫ت َوأَ ْن أبْ ِز َق بَابَه بِ ْاِل َْر ِ ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2031‬‬ ‫ت ِْكَر ق یوب ه َْ بََِ َْرأ أَ ْن أ ْدخ َُ َْ َ َ ْ‬

‫رضحت اع ہش ریض اہلل اہنع ےس روای ےہ ہک ںیم ےن روسل اہلل یلص اہللہیلعوملسےسوپاھچہکایکمیطحیھب‬ ‫ث‬ ‫تیباہللںیمدالخےہ؟آپےنف ا‬ ‫رامیہکاہں ‪،‬رھپںیمےنوپاھچہکولوگںےناےسےبعکںیمشالمویکںںیہنایک؟آپےنوجابدیاہک‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫م ھااریوقمےکیاسجرچیکیمکڑپیئگیھت ‪،‬رھپںیمےنوپاھچہکہیدروازہویکںاواچنانبیاےہ؟آپےنفرامیا‪:‬ہییھب م ھااریوقمیہےن‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ت‬ ‫ایکےہیاہکوهےسجاچںیہادنرآےندںیاورےسجاچںیہروکدںی۔ارگ م ھااریوقمےناجتیلہوک انناہنچڑاوہیااورےھجماساکوخفہن‬ ‫ث‬ ‫ب‬ ‫وہیہکانےکدلڑگباجںیئےگوتيماسمیطحوکیھبہبعکںیمشالمرکداتیاورہبعکاکدروازہهبزنیمےک بت براتررکداتی۔‬ ‫ا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ر‬ ‫َّحتَ َر َق َّبَِّْ ْی ت َزَ َن یَِزی َد ب ن َْا ِویَةَ ح ْی َیَز َ​َّه ا أ َْه ُ َّب یش ِاَ فَ َك ا َن ن أَْ ِرهِ ا إ ان‬ ‫عن َعطَاء قال بَ یما ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی َد َر َّبِ اس ق ال‬ ‫تَ َرَإه بن ُّ‬ ‫َّبزبَ ِْی حت قَد َ​َ َّبِاس َّبْ َم ْوس َ​َ ی ِرید أَ ْن ُیَلرئَه َْ أو ُر َ عی ى أ َْه ُِ َّب یش اَ فیم ا َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ییِع ا وهْ ِها قال ب ن َعِّی ر‬ ‫اس فَِإ ل ق د‬ ‫یا أَیُّ َها َّبِاس أَشیوَّ َعیَ یْ ِف َّبْ َك ْ​َِّْة أَسُْض َها ثی َّب بِ​َِاءَ َها أو أ ْ‬ ‫ف ِر َق ل رأْع فیه ا أَرى َّن ت ِ‬ ‫َس یَ َ​َ َّبِ اس عییه ا‬ ‫ص ی َع ا َوَه ى ِه ا َوتَ َد َ‬ ‫ْ‬ ‫َس یَ َ​َ َّبِ اس عیی ه َوأ ْ‬ ‫َح َ ارَّ أ ْ‬ ‫َ بَْیت ا أ ْ‬ ‫َ ٌ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َّحتَ َر َق بَْیت ه ا رض ْ ح ت ُِی دیه‬ ‫َوبِْ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فُ ال ب ن َّب ُّزبَ ِْی ب و إ ان أح دإَ ْ‬ ‫ث عییه ا َّبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫َْجَ َ َرأْیَ ه عی ى أَ ْن‬ ‫ض ى َّب ث َیالل أ ْ‬ ‫ف بَْی ت َربلك َْ إ ْس تَِیٌ َرلِب ثَ​َالث ا ثی َع ا ِزٌَ عی ى أَْ ِرع فیم ا َ َ‬ ‫فَ َكْی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی ِْ َده َرج ٌُ فَ أَبْ َُى ِ ه‬ ‫یَِْ ُ َ‬ ‫ض َها فَتَ َ ا َ اه َّبِ اس أَ ْن یَِْ ِزَل بِ أَیول َّبِ اس یَ ْ‬ ‫ص َْد فی ه أَْ ٌر ن َّب یس َماء ح ت َ‬ ‫ِ‬ ‫َی ابَه َش ْ​ْءٌ تَتَ ابَْوَّ فََِ َُض وه ح ت بَیَغ وَّ بِ ِه َِّْل َْر َ فَ َ َْ َُ ب ن َّب ُّزبَ ِْی أَ ْع ِم َدة‬ ‫ح َ َارة فیم ا َ یَ َره َّبِ اس أ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه‬ ‫فَ َس ت َیر عییه ا ُّ‬ ‫ور ح ت َّْرتَ َف َ بَِ ا ه وق ال ب ن َّب ُّزبَ ِْی إ ذْ ت َعائ َش ةَ تَُ ول إِ ین َّبِ َ‬ ‫َّبس ت َ‬ ‫ِ ر‬ ‫س ِعِْ ِدع ن َّبِی َف َُ ِة ا یُ وى عی ى بِ​َِائِ ِه بَكِْ ت‬ ‫َو َس ی َ​َ ق ال بَ ْوَ​َل أَ ین َّبِ اس َح ِد ٌ‬ ‫یث َع ْه ده َْ بك ْف َوبَ ْی َ‬ ‫أ َْد َخ ْی ت فی ه ن ِْ ِ‬ ‫س أَ ْررَ َو َجَ َْ ْی ت ل ا بَاب ا یَ ْدخُ َّبِ اس ِ ه َوبَاب ا َُیْرج و َن ِ ه ق ال فاس ا َّبْیَ ْوَ​َ‬ ‫َُّل ْ ر مَْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َُّلِ ْ ِر ح ت أَبْ َدى أ ًّس ا سَ َ َر َّبِ اس إبی ه‬ ‫س أَ ْررَ ن ْ‬ ‫أَج د ا أسْف َوبَ ْس ت أ َ‬ ‫َخ اف َّبِ اس ق ال فَ َز َ​َّد فی ه مَْ َ‬ ‫ِ‬ ‫فََِّ َ عیی ه َّبِِّْ​َِ اء ‪---‬و َج َْ ُ ب ه بَ ابَ ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ب‬ ‫ْی أ َ‬ ‫َح دهَا ی ْد َخُ ِ ه َو َّْآل َخ ر ُیْ َرج ِ ه فیم ا قت َُ ب ن َّب ُّزبَ ْی َإتَ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫َُّل ی اج إق عِّ د َّبْمیِ ِ‬ ‫س سَ َ َر إبی ه‬ ‫ض َ َّبِِّْ​َِ اءَ عی ى أ ٍّ‬ ‫ي ب ن َ ْرَوَّ َن ُیْ ِْبه بِ َذب َ‬ ‫ي َوُیْ ِْبه أَ ین ب ن َّب ُّزبَ ِْی ق د َو َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َّبْ​ْدول ن أ َْه ُِ یكةَ فَ َكتَب إبی ه عِّ د َّبْمیِ ِ‬ ‫ین ب ن َّب ُّزبَ ِْی ِف َش ْ​ْ رء أَی ا ا َز َ​َّد ِف طوبِ ِه‬ ‫ي أس ا بَ ْس َِا ن تَ ْی ِط ِ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫فَأَقِیره وأَیا ا زَّد فیه ن ِْ‬ ‫ض ه َوأَ َع َاده إق بِ​َِائِ ِه‪ ( .‬س یَ‪،‬‬ ‫اِ َّب ذع فَتَ َ ه فََِ َُ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َُّل ْ ِر فَریده إق بَِائه َوس ید َّبَِّْ َ‬ ‫َ‬ ‫رقَ ‪)2032‬‬ ‫ث‬ ‫رضحتاطع ےسروایےہہکتریدنباعموہیےکزامہنںیمسجوقشامواولںےنہکمواولںےس بجیکاورتیباہلللجایگ‬

‫وہیاھت ‪،‬وہوہایگوتانبزریب ریضاہللہنعےنتیباہللوکایساحلںیموھچڑدیایاہکجحےکزامےنںیمولگآںیئ۔‬ ‫اوراسےکےجیتنںیموج ا‬ ‫ث‬ ‫انب زریبریضاہللہنعاچےتہےھتہکوہانولوگںوکشامواولںےکالخفااھبرںیاوراهن بتراہتخیگنرکںی ‪،‬انچہچن ب ب‬ ‫حوہولگواسپ‬ ‫وہےنےگلوت زریبریضاهللہنعےناہک‪:‬اےولوگ ‪،‬ےھجم بتاہللےکیبارےںیموشمرہدو ‪،‬ںیماےسوتڑرکدویبارہانبؤں ایاسیکرمم‬ ‫وریغہ یہ رکوا دوں۔انبابعس ریض اہلل ہنع ےنہکےگل ہک ریمی راے ہی ےہ ہک اساک وج ہصح جراب وہایگےہ ‪ ،‬اس وک در‬

‫رکوا ایل‬

‫دیاجےئنجرپولگ‬ ‫دیاجےئسجرطحہکولوگںےکزامہنںیماھتاوراهبرھتپوںوکیبایقرےنہ ا‬ ‫اجےئ ‪،‬یبایقتیباہللوکایسرطحرےنہ ا‬ ‫االسمالےئاورنجرپیبنیلصاہللہیلعوملسوکوعبمثایکایگوتانبزریبریضاہللہنعےنہکےگلہکارگمتںیمےسیسکاکرھگلجاجےئوتوہ‬ ‫اسوقیوخشںیہنوہاگ ‪ ،‬ب ب‬ ‫انبیاجےئ؟ںیمنیترمہبتااختسرہرکوںاگ ‪،‬رھپ‬ ‫حیہکاےساینہنانبےل ‪،‬وتاےنپرباکرھگناویکںہن ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫حاپںےننیترمہبتااختسرہرکایلوتاپںےناےسوتڑےناکارادہایک ‪ ،‬ب‬ ‫اساکمرپہتخپزعمرکوںاگ۔ ب ب‬ ‫یولوگںوکیرطخہدیپاوہا‬ ‫ک‬ ‫ہکوجآدیم ب ےسےلہپتیباہللوکوتڑےنےکےیلاسرپجرےھاگوتاسرپآامسنےسوکیئالبیہیازلہنوہاجےئ۔رہباحل ‪،‬ایآدیم‬ ‫ک‬ ‫رگایوت ب ب‬ ‫حولوگںےنداھکیہکاےسوکیئفیلکتںیہنیچنہپوت ب ےنلموکاےسوتڑھاال ‪،‬‬ ‫اسرپجراھاوراسےناسںیمےسایرھتپ ا‬ ‫اہیںیہکاےسزنیمےک بت براتررکدیا۔انبزریبریضاہللہنعےندنچوتسنڑھکےرکےکاسرپرپدےھالدم ۔اہیںیہکاس‬ ‫یک دویارںی دنلب وہںیئگ۔انبزریبریضاہللہنعےتہکںیہہکںیمےن رضحت اع ہشریضاهللاہنعوکیےتہکوہےئانسےہہکیبنیلصاہلل‬ ‫وہیاورریمےیاساسیکریمعتاکجرہچیھبوہیاوتںیماےسدویبارہانبیا ‪،‬اور‬ ‫رامیےہہکارگولوگںےنک روکایناین ہنوھچڑا ا‬ ‫ہیلعوملسےنف ا‬ ‫میطحںیمےسیاچناہھتہگجتیباہللںیمدالخرکداتیاوراسںیمایانادروازہانبیاسجےسولگیباہرںیلکن۔انبزریبریضاہللہنع‬ ‫ےناہکہکآجریمےیاساساکجرہچیھبوموجدےہاورےھجمولوگںاکھریھبںیہنےہ۔راویاتبےتںیہ‪:‬انچہچنانبزریبےنمیطحںیم‬ ‫ہي‬ ‫ب‬ ‫ےسیاچناہھتہگجتیباہللںیمزیادہیکوتاسہگجےساسیک باترا می بناداظہروہیئےسجولوگںےنهبدكيا ‪،‬انبزریبےناسیدایدرپ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دویار یک ریمعت رشوع رکادی ‪ ...‬اور اس ےک دو دروازے انبےئ ای ہک ای دروازے ےس ولگ دالخ وہں اور دورسے ےس یباہر‬ ‫پب ب‬ ‫حزریبریضاہللہنع دیہرکدم ےئوتاجحجےنوجا ایب ًدبعاکلملنبرموانوکاسیکربخدیاوراھکلہکانبزریبریضاہلل‬ ‫نکلبن۔ ر‬ ‫ہنعےنۃبعکاہللیکوجریمعتیکےہوہانیدایدوںےکاطمقبےہںیھنجہکمےکیبا دامدولوگںےنداھکیےہ ‪،‬يلدبعاکلملےنوجا ایب ًاجحجوک‬ ‫اھکل ہک ںیمہ انب زریب ریض اہلل ہنع ےک رد ولدل ےس وکیئ رغض ںیہن ‪ ،‬اپں ےن لالںیم وج ااضہفایکےہاورمیطحےسوجزادئہگج‬ ‫تیباہللںیمدالخیکےہ ‪،‬اےسواسپاکنلدواوراےسیلہپرطحدویبارہانبدواوروجدروازہاپںےنوھکالےہاےسیھبدنبرکدو۔انچہچن‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رھپاجحجےنتیباہللوکرگارکاےسدویبارہےلہپیکرطحانبدیا۔‬

‫تیباہللیکرحم‬

‫ع ن ب ن َعِّی ر‬ ‫اس رض ْ َّلل عِهم ا ق ال ق ال َّبِ َی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ‪ ---‬إن ه ذَّ بَیَ ٌد حر ه َّلل‬ ‫ی وَ َخیَ َ َّبس ماوَّأ َو َِّْل َْر َ وه و َح َر ٌََّ ِ​ِب ْرَ ِة َّبی ِه إق یَ ْوَِ َّبْ ُِیَا َ ِة َوإِسی ه َ َُِ یُ َّبْ ُِتَ ال فی ه‬ ‫ِ​ِل ر ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ضد‬ ‫اعة ن سَ َه ا ر فَه َو َح َر ٌََّ ِ​ِب ْرَ ة َّبی ه إق یَ ْوَ َّبُْیَا َ ة َ​َل ی ْ​ْ َ‬ ‫َح د قَ ِّْی ْ وَ َُ یُ ل إَل َس َ‬ ‫َ‬ ‫یْیده وَل یَ ْیتَ َُِ ب َُطَتَه إَل ن َعیرفَ َها وَل ُیْتَ یَى َخ َال َها‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8123‬‬ ‫َش ْوإه وَل ی َِ فیر َ‬ ‫رضحت انب ابعس ریض اہلل امہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن (حتف ہکم ےک دن‬ ‫رامی‪...‬ہی وہ رہش ےہ ےسج اہلل ےن اس دن ےس رحام ارہھایا ب ب‬ ‫ےہ ‪،‬ح اس ےن زنیم و آامسن دیپا فرامےئ ےھت۔ اہلل یک اقمئ رکدہ ایس‬ ‫)ف ا‬ ‫رحمیکوہجےسہیمایمیےکےیلرحامےہ۔ھجمےسےلہپیسکصخشوکاسںیماتقلیکااجزتںیہندییئگ۔ریمےےیلیھبہی‬ ‫دنیکایڑھگییہےکےیلالحلایکایگ۔انچہچناہللیکاقمئرکدہایسرحمیکوہجےسہیابیھبمایمیرحامیہرےہاگ۔ہناس‬ ‫تاگھیاجےئ اگ ‪،‬ہناسںیمرگیوہیئوکیئزیچااھٹیئاجےئیگ ‪،‬االّہیہکوکیئ‬ ‫ےکاکوٹنںواےلدرحاکےٹاجںیئےگ ‪،‬ہناسےکاکشروک ا‬ ‫اےسامکیاچنہپےنےکےیلااھٹےئ ‪،‬اورہناسیکاھگساکیٹاجےئیگ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫قلحورحن‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫عن َّبْ ِمسوِر رضْ َّلل عِه أَ ین رس َ ِ‬ ‫ي‪.‬‬ ‫َی َ ابَه بِ َذب َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ َ​َ​َر قُِّ أَ ْن َُْی َ َوأَ​َ َر أ ْ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)8188‬‬ ‫رضحت وسمر ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن (حلص دحہیبی ےک ومعق رپ)رس‬ ‫دیاھت۔‬ ‫ڈنمواےنےسےلہپ رفیباینیکیھتاورآپےناےنپااحصبوکیھبایساکمکح ا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫ع ن َعِّْ ِد َّبی ِه ب ِن ع َم ر رض ْ َّلل عِهم ا ق ال َخر ْجَِ ا َّبِ َ ی‬ ‫ال‬ ‫ین فَ َ َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ ْ​ْتَم ِر َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫إفیار ق َریْ ر‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ ب ْدسَه َو َحیَ َ َرأْ َسه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8180‬‬ ‫ش دو َن َّبَِّْ ْیت فََِ َ َر رسول َّبیه َ‬

‫رضحت دبعاہلل نب رمع ریض اہلل امہنع ےس روای ےہ ہک مہ روسل اہلل یلص اہللہیلعوملس ےک اسھت رمعہاک ارحام یبادنھرک ےئ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫توتروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےناینپ رفیباینیکاوررسڈنمایا۔‬ ‫دی ا‬ ‫هتاورافکرفرشیےنںیمہتیباہللےسروک ا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫قلحلبقرحن‬

‫ِ‬ ‫عن َإ ْ​ْ ِ‬ ‫ي‬ ‫ي َ َ​َّ َ َه َوَّ ُّ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ أَسیه ق ال بَ َْی َ‬ ‫ب ب ن ع ْ َرَة رض ْ َّلل عِ ه ع ن رس ول َّبی ه َ‬ ‫ول َّبی ِه فُال رسول َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ِ‬ ‫قال سَْ یا َرس َ‬ ‫ي َوی َْ ثَ​َالثَةَ أَی راَ أو أَطْ​ِْ َْ ِس تیةَ‬ ‫َّحی ْ َرأْ َس َ‬ ‫َْ َ​َ َ ْ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ي بِ َشاةر‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8183‬‬ ‫ْی أو َّسْس ْ‬ ‫َ َساإ َ‬ ‫رضحت بعک نب رجعہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اهلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن ان ےس فرامیا‪:‬مت وک‬

‫اغابلًوجؤںےسفیلکتےہ ‪،‬اپںےناہکہکیجاہں ‪،‬یاروسلاہلل ‪،‬وتروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسےنفرامیا‪:‬رھپاانپرسڈنماےلاورنیت‬ ‫اھکیالھکدےیاایرکبیذحبرک۔‬ ‫دنےکروزےرھکےلیاھچونیکسمںوک ا‬

‫ِ‬ ‫ع ن َإ ْ​ْ ِ‬ ‫َُّل َدیِِّْیَ ِة وأس ا‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َزَ َن ْ‬ ‫ب ب ن ع ْ َرَة رض ْ َّلل عِ ه ق ال أت ى َعیَ یْ رس ول َّبی ه َ‬ ‫أوقِد َات قال َّبْ َُوَّ ِری ِر ُّ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي َه َو ََُّّ‬ ‫ع ق ْد رر ل وق ال أب و َّبیربِی ِ ب ْرَ رة ل َوَّبْ َُ ْم ُ یَتَ َِ اثَر عی ى َو ْج ِه ْ فُ ال أَی ِْ ی َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫رأْ ِسي قال قیت سَْ قال فَ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ي سَ ِس ی َكة‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫ْی أو َّسْس ْ‬ ‫َ َ‬ ‫احی ْ َوی َْ ثَ​َالثَةَ أَی راَ أو أَطْ​ْ َْ ستیةَ َ َس اإ َ‬ ‫ْ‬ ‫‪)0122‬‬

‫رضحت بعک نبرجعہ ریض اہلل ہنع ےس روایےہ ہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسدحہیبیواےلاسلریمےاہںرشتفیالےئ‬ ‫ک‬ ‫رامی ہکایک ےھجت وجںیئتہبفیلکتدےریہ‬ ‫اورںیم اہیدی ےک ےچین آگ الج راہ اھت اورریمے رہچے رپ وجںیئ رگ رںیہ ںیھت ‪ ،‬آپ ےن ف ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اھکیالھکدےیا‬ ‫رامیہکوتاانپرسڈنمادےاورنیتدونںےکروزےرھکےلیاھچونیکسمںوک ا‬ ‫ںیہ؟ںیمےنرعضایکہکاہں ‪،‬آپےنف ا‬ ‫ای رفیباینرک۔‬

‫دہییکوصرتںیمااکحم‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اُلَ لی‬ ‫َی َ ابه بِ ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ه و َوأ ْ‬ ‫ع ن َج اب ِر ب ن عِّ د َّبی ه رض ْ َّلل عِهم ا ق ال أ َ​َه یُ َّبِ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫وبَیس أ ر‬ ‫ِ‬ ‫ع فُ ال‬ ‫ع یی َّبِ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ َوطَْی َ ةَ َوقَد َ​َ َعی ٌّْ ن َّبْیَ َم ِن َوَ َْ ه َه ْد ٌ‬ ‫َحد ِهَ َه ْد ٌ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫وه ا ع ْم َرة‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أ ْ‬ ‫َی َ ابَه أَ ْن َُْی َْی َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَأَ​َ َر َّبِ َ‬ ‫أ َْهیَْیت ِبَا أ َ​َه یُ ب ه َّبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ویطوف وَّ ثی ی َُ ل ِ‬ ‫ِ‬ ‫َح ِدسَا یَ ُْط ر فََِّ یَ َل َّبِ‬ ‫َ​َ‬ ‫ص روَّ َوَُیُّ وَّ إَل ن إ ان ْ ه َّ ْلَ ْدع فَ َُ ابوَّ سَِْطَی إق َو َ َإ ر أ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع‪.‬‬ ‫َّس تَ َُِّْ ْیت ن أَْ ِرع ا ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فُ ال ب و ْ‬ ‫َ‬ ‫َّس تَ ْدبَ ْرأ ا أ َْه َدیْت َوبَ ْوَ​َل أَ ین َ ْ ْ َّ ْلَ ْد َ‬ ‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)8228‬‬

‫رضحت ب‬ ‫اجترنبدبعاہللریضاہللامہنعےسروایےہہک یبنیلصاہللہیلعوملساورآپےکااحصبےنجحاکارحام‬ ‫یبادناھ ‪،‬اسومعقرپ یبنیلصاہللہیلعوملساورہحلط(ریضاہللہنع)ےکوسااوریسکےکاسھت رفیباینںیہنیھت۔یلعریضاہللہنعنمیےس‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫آےئےھتاورانےکاسھتیھب رفیباینیھت ‪،‬اسےیلیبنیلصاہللہیلعوملسےنمکحدیاہک( ب ولگاےنپجحےکارحاموک)رمعہاکارحامرک‬ ‫م س ث‬ ‫یبيی ٰںیہنجےکاسھت رفیباینوہ ‪،‬‬ ‫ںیل ‪،‬رھپلاافاوریعسےکدعبیبالتروشاںیلاورارحاموھکلھاںیل ‪،‬نکیلوہولگاسمکحےس‬ ‫چک‬ ‫ےکذماكےسرطقے ی كيےوہں ‪،‬ہییبات ب ب‬ ‫حروسلاہلل‬ ‫ر‬ ‫اسرپاحصہبےناہکہکمہینمٰںیماسرطحاجںیئےگہکمہيمےسضعب‬ ‫الی اور ب ب‬ ‫ح رفیباین اک اجونر‬ ‫وہی وت ںیم رفیباین اک اجونر اسھت ہن ا‬ ‫یلص اہلل ہیلع وملس وک ولعمم وہیئ وت آپ ےن فرامیا‪ :‬ارگ ےھجم ےلہپ ولعمم ا‬ ‫اسھتہنوہ ایوتںیمیھب(رمعہاورجحےکدرایمن)ارحاموھکل ا‬ ‫دي۔‬

‫احلارحامںیموخوبشاکاامعتسل‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یص َّبطلی ِ‬ ‫ع ن َعائِ َش ةَ رض ْ َّلل عِه ا قاب ت َإ أَ ل أَسْ ر إق َوبِ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه‬ ‫ب ِف َ َف ا ِرق رس ول َّبی ه َ‬ ‫َو َسی َ​َ وهو ُْم ِرٌَ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8221‬‬

‫ب‬ ‫وگیآجهبروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکامنںیموخوبش‬ ‫رضحتاع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہکيم ا‬

‫یککمچدھکیریہوہں ‪،‬اساحليمہکآپارحامیبادنےهوہےئہ۔‬

‫ع ن عائِ َش ةَ رض ْ َّلل عِه ا زو ِج َّبِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ قاب ت إِ ت أطَیل ب رس َ ِ‬ ‫ی یى َّلل‬ ‫َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ​ِ ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫وف بِابِّْ ی ِ‬ ‫ت‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8221‬‬ ‫َعیَْیه َو َسی َ​َ ِ​ِْل ْحَرَّ ه حْی ُْ ِرَ َوُلیله قُِّ أَ ْن یَط َ َ ْ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫یبن یلص اہلل ہیلع وملس یک زوہج اع ہش ریض اہلل اہنع ےس روای ےہ ہک ب ب‬ ‫ح روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس‬ ‫ارحام یبادنےتھ وت ںیم آپ ےک ارحام ےک ےیل اور ایس رطح تیب اہلل ےک لااف زیارت ےس ےلہپ الحل وہےن ےک ےیل وخوبش اگلیا رکیت‬ ‫یھت۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یص َّبطلی ِ‬ ‫ع ن َعائِ َش ةَ رض ْ َّلل عِه ا قاب ت َإ أَ ل أَسْ ر إق َوبِ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه‬ ‫ب ِف َ ْف ِرق رس ول َّبی ه َ‬ ‫َو َسی َ​َ وهو ُْم ِرٌَ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0120‬‬ ‫ب‬ ‫وگیںیمآجهبدھکیریہوہںہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسارحامیبادنےھوہےئ‬ ‫رضحتاع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہک ا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ںیہاورآپیکامنںیموخوبشکہمریہےہ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قِّ ُ أَ ْن ُْ ِرَ​َ َویَ ْوَ​َ َّبِی ْ ِر قِّ ُ‬ ‫عن َعائ َشةَ رضْ َّلل عِها قابت إِت أطَیلب َّبِ َ‬ ‫وف بِابِّْ ی ِ‬ ‫ت بِ ِط ر‬ ‫ي‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0138‬‬ ‫یب فیه ِ ْس ٌ‬ ‫أَ ْن یَط َ َ ْ‬

‫رضحت اع ہش ریض اہلل اہنعےس روای ےہ ہکںیم یبن یلص اہلل ہیلع وملس وک ارحام یبادنےنھےسےلہپاور رفیباینواےلدنتیباہللاک‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫لاافرکےنےسےلہپکشموایلوخوبشاگلیتیھت۔‬

‫احلارحامںیماجحہم‬

‫ِ‬ ‫َع ْن ب ِن َعِّی ر‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ وهو ُْم ِرٌَ‪( .‬ط ارى‪ ،‬رق َ‬ ‫اس رضْ َّلل عِهما یَُول ْ‬ ‫َّحتَ َ َ​َ َرسول َّبیه َ‬

‫‪)8122‬‬

‫رضحتدبعاہللنبابعسریضاہللامہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےناحلارحاميم‬ ‫انھچپوگل اایےہ۔‬

‫ِ‬ ‫ع ن ب ن َعِّی ر‬ ‫َّح تَ َ َ​َ وه و ُْم ِرٌَ‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ْ‬ ‫اس رض ْ َّلل عِهم ا أَ ین َّبِ َ‬

‫‪)0112‬‬

‫رضحتدبعاہللنبابعسریضاہللامہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےن ِ‬ ‫احلارحاميمانھچپوگلایا۔‬

‫تلببیددیکاحلںیمکیبلانہک‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

ِ َ ‫ع ن عِّ دَّلل رض ْ َّلل عِ ه ق ال َِذْ ت رس‬ َ ‫ رق‬،‫ (ط ارى‬.َّ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ی ِه ُُّ یَِّل د‬ َ ‫ول َّبی ه‬ َ ْ )8232 ‫رضحتدبعاهللنبرمعریضاهللہنعےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکتلببی ددنعي ییبالامجےئوہےنیک‬

‫احلںیمکیبلےتہکانسےہ۔‬

w w l-m .a w rg .o rid aw © "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of the publisher and the author."

‫احلارحامںیمرسدوھیا‬

‫ِ‬ ‫ْی أَ ین عِّ َد َّبی ِه ب ن َّبْ​ِّْی ِ ِ‬ ‫َّختَ یَ َف ا بِ ْاِلَبْ َو َِّء فُ ال عِّ د َّبی ِه ب ن‬ ‫اس َوَّبْم ْس َوَر ب ن ِمََْرَ ةَ ْ‬ ‫عن عِّد َّبیه ب ن حَِ ْ ر َْ‬ ‫َ‬ ‫اس یَ ْغ ِس ُ َّبْم ْ ِرَ َرأْ َس ه وق ال َّبْ ِم ْس َور َ​َل یَ ْغ ِس ُ َّبْم ْ ِرَ َرأْ َس ه فَأ َْر َس یَِ عِّ د َّبی ِه ب ن َّبْ َِّْی ِ‬ ‫َعِّی ر‬ ‫اس إق أِب‬ ‫ْی وه و یس تَ ر بِثَ و ر‬ ‫ع فَو َج ْدت ه یَ ْغتَ ِس ُ ب ْی َّبْ َُ رسَ ْ ِ‬ ‫وِ َِّْلَسْ َ ِ‬ ‫ِ فَ َس ی ْمت عیی ه فُ ال ن ه ذَّ فُی ت أس ا‬ ‫أَیُّ َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ص ار ل َ‬ ‫ِ‬ ‫عِّد َّبی ِه بن حَِ ْ ر‬ ‫ي عِّ د َّبی ِه ب ن َّبْ َِّْی ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫َس أَب َ‬ ‫ْی أ َْر َسیَِ إِبَْی َ‬ ‫ي َإْی َ‬ ‫اس أ ْ‬ ‫ف إ ان رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ فَطَأْطَأَه ح ت ب َدَّ ل رأْس ه ثی ق ال ِ​ِْلسْس ر‬ ‫ض أبو أَیُّوِ ی َده عیى َّبثیو ِ‬ ‫ب‬ ‫ان یَص ُّ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫یَ ْغسُ َرأْ َسه وهو ُْم ِرٌَ فَ َو َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه‬ ‫ص ی‬ ‫عیی ه ْ‬ ‫ب عی ى َرأْس ه ثی َح یرَ َرأْ َس ه بیَ َدیْ ه فَأَقْ َِّ َُ َم ا َوأ َْدبَ َر وق ال َه َك َذَّ َرأَیْت ه َ‬ ‫ب فَ َ‬ ‫َّی ِّ ْ‬ ‫َو َسی َ​َ یَ ْف َُْ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8132‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتدبعاہللنبحی ب‬

‫نےسروایےہہکدبعاہللنبابعساوروسمرنبرخمہمریضاہللامہنعاکاوبا ےکاقممرپ‬

‫ابعسریضاہللامہنعےنےھجم(دبعاہللنب‬

‫ح‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫(ای ہلئسم يم)االتخف وہا۔ رضحت دبعاہلل نب ابعس ےتہک ہکرحمم اانپرس دوھےئ اگ اور وسمر ےتہک ہک ںیہن دوھےئ اگ۔دبعاہللنب‬

‫ی‬ ‫بنوک)اوباویبریضاہللہنعےکاہیں(وهہلئسموپےنھچےکےیل)اجیھب ‪،‬ںیم ب ب‬ ‫حانیک‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫خدمںیماچنہپوتوہونکںیئیکدوڑکلویںےکچیبلسغرکرےہےھت ‪،‬ایڑپکےےساپںےنرپدہرکراھکاھت ‪،‬ںیمےنچنہپرکالسمایک‬ ‫ح‬ ‫وتاپںےندریاتفكاہکوکنےہ؟ںیمےناہکہکںیمدبعاہللنب ی بنوہں ‪ ،‬بهجمآپیکخدمںیمدبعاہللنبابعسریضاہلل‬ ‫امہنعےنہیدریاتفرکےنےکےیلاجیھبےہہکارحامیکاحلںیمروسلاہللیلصاہللہیلعوملساانپرسسکرطحدوھےتےھت ‪،‬ہی‬ ‫پیاینھاےنلواےلےسیاینھاےنلوکاہک ‪،‬اسےن‬ ‫نسرکاپںےنرپدےرپاہھترھکرکاےسےچینایک ‪،‬ابآپاکرسداھکیئدےراہاھت ‪ ،‬ر‬ ‫ان ےکرس رپ یاین ھاالوت اپں ےن اےنپرس وک دوونں اہوھتں ےس الہیا اور دوونں اہھت آےگ ےل ےئ اور رھپ ےھچیپالےئ اوراہک ہکںیمےن‬ ‫روسلاہللیلصاہللہیلعوملسوک(ارحامیکاحلںیم)ایسرطحرکےتداھکیےہ۔‬

‫ْی أن عِّد َّبی ِه بن عِّی ر ِ‬ ‫عن عِّد َّبی ِه بن حَِ ْ ر‬ ‫َّختَ یَ َف ا بِ ْاِلَبْ َو َِّء فُ ال عِّ د َّبی ِه‬ ‫اس َوَّبْم ْس َوِر بن ِمََْرَ ةَ أَسیه َم ا ْ‬ ‫َ‬ ‫اس یَ ْغ ِس ُ َّبْم ْ ِرَ َرأْ َس ه وق ال َّبْ ِم ْس َور َ​َل یَ ْغ ِس ُ َّبْم ْ ِرَ َرأْ َس ه فَأ َْر َس یَِ ب ن َعِّی ر‬ ‫ب ن َعِّی ر‬ ‫وِ‬ ‫اس إق أِب أَیُّ َ‬ ‫ْی وه و یس تَِر بِثَ و ر‬ ‫َس أَبه ع ن ب ي فَو َج ْدت ه یَ ْغتَ ِس ُ ب ْی َّبْ َُ رسَ ْ ِ‬ ‫ِ ق ال فَ َس ی ْمت عیی ه فُ ال ن‬ ‫ص ا ِر ل‬ ‫عأْ‬ ‫َِّْلَسْ َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫هذَّ فُیت أسا عِّد َّبی ِه بن حَِ ْ ر‬ ‫ي عِّد َّبی ِه بن َعِّی ر‬ ‫ی یى َّلل‬ ‫َسأَب َ‬ ‫ْی أ َْر َسیَِ إِبَْی َ‬ ‫ي َإْی َ‬ ‫اس أ ْ‬ ‫ف إ ان رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض أب و أَیُّوِ رض ْ َّلل عِ ه ی َده عی ى َّبثی و ِ‬ ‫ِ فَطَأْطَأَه ح ت بَ َدَّ ل‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَ ْغس ُ َرأْ َس ه وه و ُْم ِرٌَ فَ َو َ َ‬ ‫ْ‬ ‫رأْسه ثی قال ِ​ِْلسْس ر‬ ‫ب عیى َرأْ ِس ِه ثی َحیرَ َرأْ َس ه بِیَ َدیْ ِه فَأَقْ َِّ َُ ِ​ِ َم ا َوأَ ْدبَ َر ثی ق ال َه َك َذَّ‬ ‫صی‬ ‫ان یَص ُّ‬ ‫ب ْ‬ ‫ب فَ َ‬ ‫َّیِّ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ یَ ْف َُْ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0111‬‬ ‫َرأَیْته َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحتدبعاہللنبحی ب‬

‫نےسروایےہہکدبعاہللنبابعساوروسمرنبرخمہمریضاہللامہنعاکاوبا ےکاقممرپ‬

‫(ای ہلئسم يم) االتخف وہا۔ رضحت دبعاہلل نب ابعس ےتہک ہک رحمم رس دوھےئ اگ اور وسمر ےتہک ہک ںیہن دوھےئ اگ۔دبعاہلل نب‬

‫ابعسریضاہللامہنعےنےھجم(دبعاہللنبحی‬

‫بنوک)اوباویبریضاہللہنعےکاہیں(وهہلئسموپےنھچےکےیل)اجیھب۔ںیم ب ب‬ ‫حان‬

‫یکخدمںیماچنہپوتوہونکںیئیکدوڑکلویںےکچیبلسغرکرےہےھت ‪،‬ایڑپکےےساپںےنرپدہرکراھکاھتںیمےنچنہپرکالسم‬ ‫ح‬ ‫ایکوتاپںےندریاتفكاہکوکنےہ؟ںیمےناہکہکںیمدبعاہللنب ی بنوہں ‪ ،‬بهجمآپیکخدمںیمدبعاہللنبابعسریضاہلل‬ ‫امہنعےنہیدریاتفرکےنےکےیلاجیھبےہہکارحامیکاحلںیمروسلاہللیلصاہللہیلعوملساانپرسسکرطحدوھےتےھت؟ہی‬ ‫پیاینھاےنلواےلےسیاینھاےنلوکاہک ‪،‬اسےن‬ ‫نسرکاپںےنرپدےرپاہھترھکرکاےسےچینایک ‪،‬ابآپاکرسداھکیئدےراہاھت ‪ ،‬ر‬ ‫ان ےکرس رپ یاین ھاالوت اپں ےن اےنپرس وک دوونں اہوھتں ےس الہیا اور دوونں اہھت آےگ ےل ےئ اور رھپ ےھچیپالےئ اوراہک ہکںیمےن‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫روسلاہللیلصاہللہیلعوملسوک(ارحامیکاحلںیم)ایسرطحرکےتداھکیےہ۔‬

‫احلارحامںیمومزوںاوریااجومںیکااجزت‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اس رض ْ َّلل عِهم ا ق ال ذْ ت َّبِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ َُیْط ب بِْرفَ ر‬ ‫َع ْن ب ِن َعِّی ر‬ ‫اأ ن َ َُِی ْد‬ ‫َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ْی فَ ْییَ ْیَِّس ْ ِ‬ ‫َّبِ ْیْیَ ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫یُ بِْیم ْ ِرَِ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8138‬‬ ‫َّْلف ْیْی َوَ ْن َ َُی ْد إ َزَّرَّ فَ ْییَ ْیَِّ ْ‬ ‫ْ‬ ‫س َسَرَّو َ‬ ‫رضحت دبعاہلل نب ابعس ریض اہلل امہنع ےسروایےہہکںیمےنروسل اهللیلصاہللہیلعوملسوکرعافت‬

‫ںیمی ہبطخ دےتی وہےئ انس ےہہک سج ےک یاس ارحامںیم وجےت ہن وہں ‪ ،‬وہ ومزے نہپ ےل اور سج ےک یاس دنبہت ہن وہ ‪،‬وہ یااجہم‬ ‫نہپےل۔‬

‫احلارحامیکایہنمت‬

‫عن عِّد َّبی ِه رضْ َّلل عِه س ُِ رس ول َّبی ِه ی یى َّلل َعیَْی ِه وس یَ ا ی ْی ِّس َّبْم ْ ِرَ ن َّبثلی ِ‬ ‫اِ فُ ال‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ َ َ​َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫س َوإ ْن َ َُی ْد‬ ‫س َّبْ َُم َ‬ ‫س وَل ثَ ْوب ا َ یس ه َز ْع َف َرَّ ٌن وَل َوْر ٌ‬ ‫َ​َل یَْی َِّ ْ‬ ‫یص وَل َّبْ َْ َم ائ َ​َ وَل َّب یس َرَّو َیالأ وَل َّبِّْ ْرس َ‬ ‫َس َفُ ن َّبْ َك ْ​َِّْ ْ ِ‬ ‫ْی فَ ْییَ ْیَِّس ْ ِ‬ ‫سَ ْ​ْیَ ْ ِ‬ ‫ْی‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8130‬‬ ‫ْ‬ ‫َّْلف ْیْی َوبْیَ ُْطَ ْ​ْه َما حت یَكوسَا أ ْ َ‬ ‫رضحتدبعاہللنبرمعریضاہللامہنعےسروایےہہکروسلاهللیلصاہللہیلعوملسےسوپاھچایگہکرحمموکن‬

‫رامیہکصیمق ‪،‬امعہم ‪،‬یااجہماور بترسن(نکوٹپ اییبارانوکٹ)ہنےنہپاورہنوکیئااسیڑپکاےنہپ‬ ‫وکنےسڑپکےنہپاتکےہ؟وتآپےنف ا‬ ‫سجںیمزرفعان ایورسیگلوہاورارگوجایتںہنوہںوتومزےنہپےل ‪،‬اہتبلاسرطحاکٹےلہکوهونخٹںےسےچینوہاجںیئ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ع ن ب ن عم ر رض ْ َّلل عِهم ا أَ ین رج ال س أ َ​َل رس َ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ا یَْی َِّس َّبْم ْ ِرَ ن‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫س‬ ‫َّبثلیَاِ فُال رسول َّبیه َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َ​َل تَ ْیَِّس وَّ َّبُْم َ‬ ‫ص وَل َّبْ َْ َم ائ َ​َ وَل َّب یس َرَّو َیالأ وَل َّبَِّْ َرَّس َ‬ ‫ْی وَل تَ ْیِّس وَّ ن َّبثلی ِ‬ ‫َس َفُ ن َّبْ َك ْ​َِّْ ْ ِ‬ ‫ْی فَ ْییَ ْیَِّس ْ ِ‬ ‫َح ٌد َ​َل َُِید َّبِ ْیْیَ ْ ِ‬ ‫اِ‬ ‫وَل ْ‬ ‫َّْلَِف َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫اف إَل أ َ‬ ‫ْ‬ ‫َّْلف ْیْی َوبْیَ ُْطَ ْ​ْه َما أ ْ َ‬ ‫شی ا َ یسه َّبیز ْع َفَرَّن وَل َّبْ َوْرس‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0218‬‬

‫رضحتانبرمعریضاہللامہنعےسروایےہہکایآدیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسوپاھچہکارحامیبادنےنھواالکب سے‬ ‫قم ي‬ ‫ڑپکےےنہپ؟روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬ہن ضبنونہپ ‪،‬ہنامعےمیبادنه ‪،‬ہنولشاريونہپ ‪،‬ہنومزےونہپ ‪،‬وساےئاسصخش‬ ‫ےکسج ےک یاس وجیت ہن وہ ‪،‬وہ ومزوں وک اانت اکٹ ےل ہک وه ونخٹں ےس ےچین وہ اجںیئ اور مت اےسیڑپکے ہن ونہپ سجںیم زرفعان اور‬ ‫ورسوہ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫َُیْطب‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2332‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َ​َل یَ ِْ ِكع َّبْم ْ ِرَ وَل ی ِْ َكع وَل‬ ‫َع ْن عثْ َم ا َن ب ِن َع یف ا َن یُ ول ق ال رس ول َّبی ه َ‬

‫رضحت امثعن نب افعن (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ہنوکیئارحامواالاکنحرکے‬ ‫اورہناسےساکنحایکاجےئاورہنوهاغیپماکنحدے۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫احلارحامںیمولشاراورومزوںیکااجزت‬

‫اس رض ْ َّلل عِهم ا ق ال ذْ ت رس َ ِ‬ ‫ع ن َج ابِ ِر ب ن َزیْ رد ع ن ب ن َعِّی ر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ وه و‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َّْل َزَّر و ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ان بِم ْن َ َُِی ْد َّبِ ْیْیَ ْ ِ‬ ‫ْی یَ ْ​ْ ِ َّبْم ْ ِرَ​َ‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫َّْل یف َ‬ ‫َُیْط ب یُ ول َّب یس َرَّ ِویُ ب َم ْن َ َُی ْد ِْ َ َ‬ ‫‪)0213‬‬

‫رضحتانبابعسریضاہللامہنعےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہبطخدےتیوہےئانس ‪،‬آپفرامےتںیہ‬ ‫ہکارحامواےلوکاچدرہنےلموتوهولشارنہپےلاوروجایتںہنيلموتومزےنہپےل۔‬

‫احلارحامںیمرمےنواےلےکےیلااکحم‬

‫ع ن ب ن َعِّی ر‬ ‫ص ه بَِْ یه َوَْ ن َّبِ َی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ وه و ُْم ِرٌَ‬ ‫اس رض ْ َّلل َع ِْ ه َْ أَ ین َرج ال َوقَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه و َس یَ َّ ْی ِس یوه ِ​ِبَ راء و ِس ْد ر وَإفلِ وه ِف ثَ ْوبَ ْ ِ‬ ‫ْی وَل یِ ُّس وه ِطیِّ ا وَل‬ ‫فُ ال َّبِ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َتَ لمروَّ َرأْ َسه فإن َّبیهَ یَِّْ َْثه یوَ َّبْ ُِیَا َ ِة یَِّل یا‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8022‬‬

‫رضحت دبعاہلل نب ابعس ریض اہلل امہنع ےس روای ےہ ہک ای رمہبت مہ ولگ یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےک اسھت‬ ‫ارحامیبادنےھوہےئےھتہک(مہيمےس)ایصخشیکرگدناسےک ک‬ ‫رامی‪:‬اےسیاین‬ ‫اویےنوتڑھایل ‪،‬وتیبنیلصاہللہیلعوملسےنف ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اورریبیےکوتپںےسلسغدےدواوردوڑپکوںاکنفکدويلہنوخوبشاگلؤاورہناساکرسھاھوکن ‪،‬اسےیلہکاہللاعتیلٰاےساساحل‬ ‫ںیمااھٹےئاگہکیکیبلکیبلاکپریاوہاگ۔‬

‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫عن بن َعِّی ر‬ ‫اأ فُ ال‬ ‫ص فَ َم َ‬ ‫اس رضْ َّلل عِهما عن َّبِ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ َخیر َرج ٌُ ن بَْ ِیه فَ وق َ‬ ‫َّ ْی ِس یوه ِ​ِبَ راء َو ِس ْد رر َوَإفلِ وه ِف ثَ ْوبَْی ِه وَل َتَ لم روَّ َرأْ َس ه ف إن َّبی هَ یَِّْ َْث ه ی وَ َّبْ ُِیَا َ ِة یَِّل ی ا‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬

‫‪)0118‬‬

‫رضحتانبابعسریضاہللامہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنایاےسیآدیمےکیبارےںیمہکوجاےنپ ک‬ ‫اویےس‬

‫رگا اور رمایگ تا ‪،‬ی فرامیا‪:‬اےس ریبی ےک وتپں ےک یاین ےس لسغ دو اوراےسدوڑپکوںںیمنفکدو ‪،‬اسےکرسوکہنھاھوپن ‪،‬ویکہکناہلل‬

‫ث‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫احلارحامںیماکشرےکوگ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫زعولجمایمےکدناےسہیبلتڑپےتھوہےئااھٹےئاگ۔‬

‫اکمکح‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫عن أَِِب قَتَادةَ أَ ین رس َ ِ‬ ‫ف طَائَِف ة ِهَ فِ ی ِه َْ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ َخَر َج َح ًّ‬ ‫ص َر َ‬ ‫اج ا فَ ََِرج وَّ ْ ه فَ َ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َْ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َحَر وَّ إیه َ إَل أب ا‬ ‫ص َرفوَّ أ ْ‬ ‫أب و قَتَ َادةَ فُ ال خ ذوَّ َس اح َُ َّبَِّْ ْ ِر ح ت سَْیتَُ َْ فَأ َ‬ ‫َخ ذوَّ َس اح َُ َّبَِّْ ْ ِر فیم ا َّسْ َ‬ ‫قَتَ َادةَ َ ُْ ِرَْ فََِّ ْی َِ َم ا ه َْ یَ ِس یو َن إِ ْ َرأ َْوَّ َّ َر َو ْح ر‬ ‫َُّلم ِر فَ َْ َُ َر ِه ا أَتَاس ا فََِ َزب وَّ‬ ‫ش فَ َ َم َُ أب و قَتَ َادةَ عی ى ْ‬ ‫فَأَ َإیوَّ ن َُل ِمها وقَابوَّ أَسَأْإُ َُلَ یی رد وَْن ُْم ِر و َن فَ م ْیَِا ا ب ُِْ ن َُل َِ َِّْلَتَ ِ‬ ‫ول َّبی ِه‬ ‫ان فیما أَتَ ْوَّ َرس َ‬ ‫ْ‬ ‫َ​َ‬ ‫ْ َ َْ َ‬ ‫ْ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ ق ابوَّ ی ا رس َ ِ‬ ‫َحَرْ َِ ا وق د إ ان أب و قَتَ َادةَ َ ُْ ِرَْ فَ َرأَیَِْ ا َّ َر َو ْح ر‬ ‫ش‬ ‫ول َّبی ه إِسی ا إِ ا أ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ی ْید َوَْ ن ُْم ِر و َن‬ ‫فَ َ َم َُ عییه ا أب و قَتَ َادةَ فَ َْ َُ َر ِه ا أَتَاس ا فََِ َزبَِْ ا فَأَ َإ ْیَِ ا ن َُلْم َه ا ثی ق ْیَِ ا أَسَأْإ ُ َُلْ َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َش َار إِبَْی َه ا ق ابوَّ َ​َل ق ال فَكی وَّ ا بَُِ َْ‬ ‫َح ٌد أَ​َ َره أَ ْن َُْ ِم َُ عییها أو أ َ‬ ‫فَ َ َم ْیَِا ا بَُ َْ ن َُلْم َها قال أَ ِْك َْ أ َ‬ ‫ن َُلْ ِم َها‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8103‬‬ ‫رضحت اوباتقدہ (ریض اهلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس (جح اک) ارادہ رک ےک ےلکن۔‬ ‫احصہب(روضاناہللمہیلع)یھبآپےکاسھتےھت۔انںیماوباتقدہ(ریضاہللہنع)یھبےھتہیدہایدےرک(راےتسےسواسپ)اجیھب‬ ‫ہک متولگ دنمسر ےک انکرے انکرے وہ رک اجؤ ‪( ،‬اور دنمشاک اتپ اگلؤ)رھپ مہ ےسآ ولم۔انچہچنہیامجعدنمسرےکانکرےانکرے‬ ‫وگرج‬ ‫ر‬ ‫یلچ ‪،‬وایسپںیم ب ےنارحامیبادنھایلاھت ‪،‬نکیلاوباتقدہ(ریضاہللہنع)ےنایھبارحامںیہنیبادناھاھت۔ہیاقہلفلچراہاھتہک یئ‬ ‫ث‬ ‫داھکیئدم ‪،‬اوباتقدہےنانرپہلمحایکاورایامدہاکاکشررکایل ‪،‬رھپایہگجارہھرک ب ےناساکوگ اھکیااوراسھتیہانےکذنہ‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫پب ب‬ ‫ح‬ ‫ںیمہیایخلیھبآیاہکایکمہرحمموہےنےکیباووجداکشراکوگ یھباھککسںیہ؟انچہچنوجھچکوگ اچ ‪،‬وہمہاسھتالےئ۔ ر‬ ‫روسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکخدمںیمےچنہپوترعضیک‪ :‬ایروسلاہلل ‪،‬مہ ب ولگوترحممےھت ‪،‬نکیلاوباتقدہ(ریضاہللہنع)‬ ‫ےنارحامںیہنیبادناھاھترھپمہےنوگرجردےھکیاوراوباتقدہریضاہللہنعےنانرپہلمحرکےکایامدہاکاکشررکایل ‪،‬اسےکدعبایہگج‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ث‬

‫اھکیا ‪ ،‬رھپ ایخل ا‬ ‫آی ہک ایک مہ رحمم وہےن ےک ایبووجد اکشر اک وگ‬

‫ث‬

‫اھک یھب کس ںیہ؟ اس ےیل وج ھچک‬

‫مہ ےن مایم ایک اور اس اک وگ‬ ‫ث‬ ‫وگ یبایق اچےہ ‪،‬وہمہاسھتالےئںیہ۔آپےنوپاھچ‪:‬ایکمتںیمےسیسکےناوباتقدہ(ریضاہللہنع)وکاکشررکےنےکےیلاہکاھت؟‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫یایسکےناساکشریکرطفاشارہایکاھت؟ ب ےناہک‪:‬ںیہن ‪،‬وتآپےنفرامیاہکرھپ اچوہاوگ یھباھکول۔‬

‫‪)0122‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫اج ا َو َخَر ْجَِ ا ْ ه ق ال‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َح ًّ‬ ‫ع ن أَِِب قَتَ َاد َة رض ْ َّلل عِ ه ق ال َخ َر َج رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫احُ َّبِّْ ِر ح ت تَ ْی َُ وِ ق ال فَأَخ ذوَّ س ِ‬ ‫ِ‬ ‫اح َُ َّبَِّْ ْ ِر‬ ‫ص َر َ‬ ‫ف نأ ْ‬ ‫َی َ ابِه ف ی ِه َْ أب و قَتَ َاد َة فُ ال خ ذوَّ َس َ َ ْ‬ ‫فَ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َحَر وَّ إیه َ إَل أَبَ ا قَتَ َاد َة فإس ه َ ُْ ِرَْ فََِّ ْی َِ َم ا ه َْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أ ْ‬ ‫ص َرفوَّ قَِّ َُ رس ول َّبی ه َ‬ ‫فیم ا َّسْ َ‬ ‫یَ ِس یو َن إِ ْ َرأ َْوَّ َّ َر َو ْح ر‬ ‫ش فَ َ َم َُ عییه ا أب و قَتَ َاد َة فَ َْ َُ َر ِه ا أَتَاس ا فََِ َزب وَّ فَ أَ َإیوَّ ن َُلْ ِم َه ا ق ال فَ َُ ابوَّ‬ ‫ان فیم ا أَتَ وَّ رس َ ِ‬ ‫أَ َإ ْیَِ ا َُلم ا وَْ ن ُْم ِر و َن ق ال فَ می وَّ ا ب ُِ ْ ن َُل َِ َِّْلَتَ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َ َ‬ ‫قابوَّ یا رس َ ِ‬ ‫َحَرْ َِ ا وإ ان أب و قَتَ َادةَ َ ُْ ِرَْ فَ َرأَیَِْ ا َّ َر َو ْح ر‬ ‫ش فَ َ َم َُ عییه ا أب و قَتَ َادةَ فَ َْ َُ َر‬ ‫ول َّبی ه إِسیا إِ ا أ ْ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ی ْی رد َوَْ ن ُْم ِر و َن فَ َ َم ْیَِ ا ا بَُِ َْ ن َُلْ ِم َه ا فُ ال‬ ‫ِه ا أَتَاس ا فََِ َزبَِْ ا فَأَ َإ ْیَِ ا ن َُلْم َه ا فَُ ْیَِ ا سَأْإ ُ َُلْ َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫َش َار إبی ه بِ َش ْ​ْ رء ق ال ق ابوَّ َ​َل ق ال فَكی وَّ ا بَُِ َْ ن َُلْ ِم َه ا‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫َح ٌد أَ​َ َره أو أ َ‬ ‫ه ُ ِْك َْ أ َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحت اوب اتقدہ ریض اهلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس جح رکےن ےک ےیل ےلکن اور مہ یھب آپ ےک اسھت‬ ‫دی ‪،‬اوباتقدہریضاهللہنعیھبایھنںیمےھت۔آپےناهنمکحدیا‬ ‫هت۔آپےناےنپضعباحصہب(ریضاہللمہنع)وکایرطفریھپ ا‬ ‫پب ب‬ ‫حوہروسلاہلل‬ ‫ہکمتدنمسرےکاسلحرپولچ ‪،‬اہیںیہکمتھجمےسآولم۔راویےتہکںیہہک ب ولگدنمسرےکاسلحرپےلچ ‪ ،‬ر‬ ‫ک‬ ‫یلصاہللہیلعوملسیکرطفمرےوتاوباتقدهےکوسایبایق ب ےنارحامیبادنھےیل ‪،‬ایسدورانيمہكبجوهلچرےہےھت ‪،‬اپںےن‬ ‫جیکوکںیچناکٹدںی ‪،‬رھپوہ ب اترےاوراپںےناس‬ ‫وگرجر دےھکی ‪ ،‬اوباتقدہ (ریض اہلل ہنع)ےنانرپہلمحرکےکایامدهوگر ر‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫وگ ےساھکیا ‪،‬اوباتقدہ(ریضاہللہنع)ےتہکںیہہکاوھنںےناہکہکمہےنوگ وتاھکایلےہ ‪،‬احالںہکمہارحامںیمںیہ ‪،‬اوباتقدہ‬ ‫ث‬ ‫پب ب‬ ‫ح روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملسیک خدم ںیم آےئ وت اوھنں ےنرعضایک‪:‬‬ ‫ےتہک ںیہ ہک اوھنں ےن اچ وہا وگ اسھت رھک ایل ‪ ،‬ر‬ ‫اے اہلل ےک روسل ‪،‬مہ ارحامیک احل ںیم ےھت اور اوباتقدہ ارحامںیم ںیہن ےھت ‪ ،‬مہ ےنیلگنجدگےھدےھکیوتاوباتقدہ(ریضاہللہنع)‬ ‫ث‬ ‫اھکی ‪،‬رھپمہےن‬ ‫رکدیاورانںیمےسایدگیھیکوکںیچناکٹدںی ‪،‬رھپمہاترےاورمہےناسےکوگ يمےس ا‬ ‫ےنانرپہلمح ا‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫وساچہکمہوتاکشراکوگ اھکےھٹیبںیہ ‪،‬احالںہکمہارحامںیمںیہ۔انچہچناکشراک اچوہاوگ مہےناسھتااھٹایل ‪،‬ینسرکآپےن‬ ‫ث‬ ‫فرامیا‪:‬ایکمتںیمےسیسکاکاکشراکارادہاھتیااکشریکرطفیسکےنیسکزیچےکاسھتاشارہایکتا؟احصہبےنرعضایکہکںیہن۔آپےن‬ ‫ث‬ ‫فرامیا‪:‬پراکشراک اچوہاوگ یھبمتاھکول۔‬

‫احلارحامںیمومذیاجونروکامرےنیکااجزت‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ ی‬ ‫صةَ ق ال رس ول َّبی ِه َ ی‬ ‫َِّ َ​َل َح َر َج عی ى ن قَ تَ یَه ین َّبْغ َرَِّ‬ ‫یو ل‬ ‫َع ْن َح ْف َ‬ ‫س ن َّب د َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ مَْ ٌ‬ ‫َُّلِ َدأَة َوَّبْ َفأَْرة َوَّبْ َْ َُْرِ َوَّبْ َك ْیب َّبْ َُْور‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8101‬‬ ‫َو ْ‬

‫رضحتحف‬

‫ضہ(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬یاچناجونراےسیںیہ‬

‫ںیھنجاحلارحاميمامرےنںیموکیئگاہںیہن‪:‬وکا ‪،‬لیچ ‪،‬وچاہ ‪،‬وھچباوراکٹاھکےنواالاتک۔‬

‫ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫ول َّبی ِه َ ی‬ ‫ع ن َعائِ َش ةَ رض ْ َّلل عِه ا أَ ین َرس َ‬ ‫یو ل‬ ‫َِّ إیُّه ین فَاس ٌ‬ ‫س ن َّب د َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ ق ال مَْ ٌ‬ ‫َُّلِ َدأَة َوَّبْ َْ َُْرِ َوَّبْ َفأَْرة َوَّبْ َك ْیب َّبْ َُْور‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8101‬‬ ‫یُتین ِف ْ‬ ‫َُّلَ​َرَِ َّبْغَرَِّ َو ْ‬

‫رضحت اع ہش ریض اہلل اہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪:‬یاچن اجونر اےسی ںیہ وج‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ب ےک ب ومذیںیہ ‪،‬ام ںیرحمںیمیھبامرااجاتکےہ‪:‬وکا ‪،‬لیچ ‪،‬وچاہ ‪،‬وھچباوراکےنٹواالاتک۔‬

‫ِ ی‬ ‫ع ن عِّ ِد َّللِ ب ِن ع َم ر رض ْ َّلل عِ ه ع ن َّبِ َ ی‬ ‫س َ​َل جَِ ا َ عی ى ن‬ ‫َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ ق ال مَْ ٌ‬ ‫َُّلَرَِ َو ِْ‬ ‫َُّلِ َدأَة َوَّبْ َك ْیب َّبْ َُْور‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0121‬‬ ‫َّْل ْحَرََِّ َّبفارة َوَّبْ َْ َُْرِ َوَّبْغَرَِّ َو ْ‬ ‫قَتَ یَه ین ِف ْ َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رضحتدبعاهللنبرمعریضاهللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬یاچناجونراےسیںیہہکانوکارحامیکاحل‬

‫ںیمرحمےکادنرامرےنواےلرپوکیئگاہںیہن‪:‬وچاہ ‪،‬وھچب ‪،‬وکا ‪،‬لیچاوراکےٹنواالاتک۔‬

‫ہیبلتیکفضیلت‬

‫ِ‬ ‫عن سه ُِ بن س ْ رد َّب یس ِ‬ ‫ب ی یَ ل إَل بَ ی ا‬ ‫اع ِد ل‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال ا ن یَ ٍّ‬ ‫َْ‬ ‫َْ‬ ‫ع ع ن رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ع ن َاِیِ​ِ ِه َوِشَابِ ِه ن َح َ ر أو َش َ ر أو َ َد رر ح ت تَِْ َُ ِط َ َِّْل َْر ِ ن َه ا هَِ ا َوَه ا هَِ ا‪َّ( .‬ب ن اج ه‪ ،‬رق َ‬ ‫‪)0108‬‬

‫ہوملسےسروایرکےتہہکآپےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حوکیئ‬ ‫رضحتلہسنبدعساسدعی(ریضاهللہنع)روسلاهللیلصاهللعلی‬ ‫آجییہیاکپرےتںیہ۔‬ ‫املسمن’’کیبلکیبل‘‘اکپریاےہوتاسےکداںیئاوریباںیئےسپر ‪،‬درحاورھهیلےیھبزنیمےک ر‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ا ن ْس یِ رَ ی یَ ل إَل بَ ی َ ْن َع ْن َاِیِ​ِ ِه‬ ‫عن َس ْه ُِ بن َس ْ​ْد قال قال رسول َّبی ه َ‬ ‫أ َْو َع ْن ِ​ِشَابِ​ِه ِ ْن َح َ ر أو َش َ ر أو َ َد رر َح یت تَِْ َُ ِط َ َِّْل َْر ِ ْن َها هَِا َوَها هَِا‪( .‬تر ذى‪ ،‬رقَ ‪)101‬‬

‫رضحتلہسنبدعساسدعی(ریضاهللہنع) ےسروایےہہکروسلاهللیلصاهللعلی ہوملسےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حوکیئاملسمن’’کیبل‬ ‫آجییہیاکپرےتںیہ۔‬ ‫کیبل‘‘اکپریاےہوتاسےکداںیئاوریباںیئےسپر ‪،‬درحاورھهیلےیھبزنیمےک ر‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

w w l-m .a w rg .o rid aw Š "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of the publisher and the author."

‫ل‬ ‫ہیبلت ایب جبہرراکمکح‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع أَ ین رس َ ِ‬ ‫ع ن َّب یس ائِ ِ‬ ‫ب َِّْلَسْ َ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ق ال أَتَ اِ ج ِْْبی ُ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ص ار ل َ‬ ‫ِ‬ ‫َی وَّتَه َْ بِ ِْ‬ ‫اْل ْه َال ِل أو ق ال بِابتی ْیِِّیَ ِة ی ِری د أَ َح َدهَا‪َّ( .‬ب ودَّود‪،‬‬ ‫فَأَ​َ َرِ أَ ْن َ َر أ ْ‬ ‫َی َ ِاِب َوَ ْن َ ْ ْ أَ ْن یَ ْرفَْ وَّ أ ْ َ‬

‫رقَ ‪)8183‬‬

‫رضحت(الخدنب) ب‬ ‫اسیااصنری(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬ریمےیاسربجالیئ‬

‫ہیبلتاکاقممادتبا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دیہکںیماےنپدووتسںاوراسھتواولںوکمکحدوںہکوہدنلبآوازےستلببیہڑپںیھ۔‬ ‫ہیلعاالسلمرشتفیالےئاورھجموکمکح ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َُّلیَْی َف ِة‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَ ْرَإ بِ ِذع ْ‬ ‫َع ْن عِّ د َّبی ه ب ن ع َم َر رض ْ َّلل عِهم ا ق ال إ ان رس ول َّبی ه َ‬ ‫رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫َُّلیَْی َف ِة أ َ​َه یُ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0183‬‬ ‫أ بِ​ِه َّبِیاقَة قَائِ َمة ِعِْ َد َ ْس ِ ِد ْ‬ ‫َّستَ َو ْ‬ ‫ْی ثی إ َّ ْ‬ ‫َ‬ ‫رضحتدبعاهللانبرمع(ریضاہللامہنع)ےتہکںیہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس(جحورمعہےکےیلنک‬

‫ليےوت)ذواہفیلحلچنہپرکدو‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رتعکامنزڑپےتھ ‪،‬رھپدجسمےکیاساوینٹنرپوساروہےت ‪،‬وہڑھکیوہاجیتوتہیبلترشوعرکدےتی۔‬

‫جحںیمالہپاکم‬

‫اف‬ ‫َع ْن َعائِ َشةَ رضْ َّلل عِها أَسیه أَیول َش ْ​ْ رء بَ َدأَ بِ​ِه حْی قَ ِد َ​َ (ییى َّلل عییه وس یَ ) أَسیه تَ َو ی‬ ‫ض أَ ثی طَ َ‬ ‫بِابِّْ ی ِ‬ ‫ت‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8238‬‬ ‫َْ‬ ‫رضحتاع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہک ب ب‬ ‫حآپ(یلصاهللعلی ہوملس)ہکممعظ مہآےئوتآپےن ب ےسالہپاکمیكاہک‬

‫آپےنووضایکاوررھپہبعکاکلاافایک۔‬

‫عن َعائِ َشةَ رضْ َّلل عِها أَ ین أَیو َل َش ْ​ْ رء بَ َدأَ (رسول َّلل ی یى َّلل عیی ه وس یَ) بِ ِه ح ْی قَ ِد َ​َ َ یك ةَ أَسیه‬

‫اف بِابِّْ ی ِ‬ ‫ت‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2228‬‬ ‫تَ َو ی‬ ‫ضأَ ثی طَ َ َ ْ‬

‫كاوررھپ‬ ‫رضحتاع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہکسجوقآپیلصاهللعلی ہوملسہکمرشتفیالےئوتےلہپآپےنووض ا‬

‫تیباہللاکلاافایک۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫احیجاکآجریاکملاافوداع‬

‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع ن ب ن َعِّی ر‬ ‫ف عن‬ ‫اس رض ْ َّلل عِهم ا ق ال أ َر َّبِ اس أَ ْن یَك و َن َخ ر َع ْه ده َْ بِابَِّْ ْی ت إَل أَسی ه خ لف َ‬ ‫َُّلَائِ ِ‬ ‫ض‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫ْ‬

‫وہیاچہہکوهتیب‬ ‫دیگااھتہکاناکآجریاکمی ا‬ ‫رضحتانبابعسریضاہللامہنعےسروایےہہکولوگںوکمکح ا‬

‫اہللاکلااف(وداع) رکي ‪،‬اہتبلاحنضہوعروتںرپہیمکحہنتا۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ر‬ ‫عن ب ن َعِّی ر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َ​َل یَِْ ِف َر ین‬ ‫ص ِرفو َن ِف إ ُ َو ْج ه فُ ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫اس ق ال إ ان َّبِ اس یَِْ َ‬ ‫أَح ٌد حت یكو َن ِ‬ ‫َخر عه ِدهِ بِابِّْ ی ِ‬ ‫ت‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2081‬‬ ‫َْ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬

‫رضحت انب ابعس (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک ولگ ہر ای راےتس ےس واسپ وہ اجیا رکےت ےھت وت روسل اہلل یلص اہلل ہیلع‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫وملسےنیمکحدےدیاہکوکیئواسپہناجےئ ب ب‬ ‫آجںیمیھبتیباہللاکلاافہنرکےل۔‬ ‫حیہک ر‬

‫لاافوداعےساحنضہاکاانثتس‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫َُّلَ یی فَ َُ ِد َ​َ َّبِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ وَل سَ َرى إَل ْ‬ ‫عن َعائ َشةَ رض ْ َّلل عِه ا قاب ت َخَر ْجَِ ا َّبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫اف ن إ ان ْ ه‬ ‫ْی َّب ی‬ ‫ص َفا َوَّبْ َم ْرَوةِ وَ َُِ یُ وإ ان ْ ه َّ ْلَ ْدع فَطَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَطَ َ‬ ‫اف بِابَِّْ ْی ت َوبَ ْ َ‬ ‫َ‬ ‫ن سِسائِ​ِه وأَی ابِ​ِه وح یُ ِهَ ن َ یك ن ْ ه َّ ْل ْدع فَ اض ت ِه ْ فََِس كَِْا َِ ِ‬ ‫اس َكَِا ن َح ل َِ ا فیم ا‬ ‫َ‬ ‫َ َ ْ َ َ َ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ َ ْ َ َ​َ‬ ‫َُّلص ِّ ِة بَی یَ ة َّبِی ْف ِر قاب ت ی ا رس َ ِ‬ ‫ي ی رِج ِ​ِب ٍّی وعم رةر َی ِیع ق ال ا إِْ ِ‬ ‫ت‬ ‫َی َ ابِ َ َ ْ َ َ ْ َ ْ‬ ‫ول َّبی ه إ ُُّ أ ْ‬ ‫إ ان بَْی یَ ةَ َْ ْ َ ْ‬ ‫َ‬ ‫ت بَی ِ ِ‬ ‫تَطوفِ ِ ِ‬ ‫اخرِجْ أ َِخ ِ‬ ‫یي إق َّبتی ِِْْی َِ فَأ َِهیلْ بِْ ْمَرةر َوَ ْو ِعد ِ َ َك ا َن َإ َذَّ‬ ‫ال قَد ْ َِا قیت َ​َل قال فَ ْ‬ ‫َ‬ ‫ْی بابَِّْ ْی َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ت ِ ِ‬ ‫ی یى َّلل‬ ‫َوَإ َذَّ فَ ََِر ْجت عِّد َّبرَّن إق َّبتی ِْْی َِ فَأ َْهیَْیت بِْ ْمَرةر َو َح َ‬ ‫ی فیة بِْ ت حیَ ٍّْ فُ ال َّبِ َ‬ ‫اض ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫ِ‬ ‫س َّسِْف ِرع‪.‬‬ ‫َعیَْی ه َو َس َ​َ َع ُْ َرى َح ْی َُ ى إسی ي َُلَاب َس ت َِا أَ​َ ا إِْ ت ط ْف ت ی وَ َّبِی ْ ر قاب ت بَیَ ى ق ال ف ال بَ أْ َ‬ ‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)8220‬‬

‫رضحت اع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہکمہیبنیلصاہللہیلعوملسےکاسھتےلکن ‪،‬ماریتجحےکوسااورھچک‬ ‫ہنیھت۔رھپ ب ب‬ ‫حیبنیلصاہللہیلعوملس(ہکم)ےچنہپوتآپےنتیباہللاکلاافاورافصاوررموہیکیعسیک ‪،‬نکیلآپےنارحامںیہنوھکال ‪،‬‬ ‫ویکہکن آپ ےک اسھت رفیباین یھت۔ آپ ےک اسھت آپ یک ویبویں اور د رگ ااحصب ےن یھب لااف ایک ‪ ،‬نج ےک اسھت رفیباین ںیہن یھت ‪،‬‬ ‫اپںےنوت(اسلاافویعسےکدعب)ارحاموھکلدیا ‪،‬نکیلاع ہش(ریضاہللاہنع)احنض‬ ‫حہلٔح‬ ‫انما کسادارکےیلےھت ‪،‬رھپ ب ب‬

‫ہوہیئگںیھت ‪ ،‬ب ےناےنپجحےکامتم‬

‫ضی بہ ینعرواىگنیکراتآیئوتاع ہش(ریضاہللاہنع)ےنرعضیک‪:‬یاروسلاہللیلصاہللہیلع‬

‫وملس ‪،‬آپےکامتماسیھتجحاوررمعہدوونںرکےکاجرےہںیہ ‪،‬رصفںیمیہرمعےےسرحموموہں۔آپےنفرامیاہکااھچ ‪ ،‬ب ب‬ ‫حمہ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫آےئےھتوتمت(ضیحیکوہجےس)تیباہللاکلاافںیہنرکیکسںیھت؟ںیمےناہکہکںیہن ‪،‬آپےنفرامیاہکرھپاےنپاھبیئ(دبعارلنمح‬ ‫ت‬ ‫چي عي‬ ‫ریضاهللہنع)ےکاسھت میلچاجؤاورواہںےسرمعےاکارحامیبادنوھ(اوررمعہرکو) مہالفںہگج م ھااراااظتنررکںیےگ۔انچہچن‬ ‫چيعي‬ ‫ںیماےنپاھبیئےکاسھت میئگ ‪،‬واہںےسرمعےاکارحامیبادناھ۔ایسرطحہیفصتنبىیحریضاہللاہنعیھباحنضہوہیئگںیھت ‪،‬یبنیلص‬ ‫اہللہیلعوملسےنام ںی(ازراہتبحم) فرامیا‪:‬وتوتںیمہروکےلیگ ‪،‬ایکوتےن رفیباینےکدنلاافزیارتںیہنایکاھت؟وہوبںیلہکایک‬ ‫اھت ‪،‬اسرپآپےنفرامیاہکرھپوکیئرحجںیہن ‪،‬یلچولچ۔‬

‫رقَ ‪)0181‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫َُّلَ یی ح ت إ َّ إِ ا‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ وَل سَ َرى إَل ْ‬ ‫عن َعائ َشةَ رضْ َّلل عِها قابت َخَر ْجَِا َّبِ َ‬ ‫ض ت فَ َدخُ عیَ ْ َّبِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ وأس ا أَب ِك ْ فُ ال أَسَِفس ِ‬ ‫ت یَ ْ​ْ ِ‬ ‫بِ َس ِر َ‬ ‫ف أو قَ ِریِّ ا ِه ا ِح ْ‬ ‫َ​َ َ ی‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫َُّلیض ةَ قاب ت قی ت سْ َ ق ال إِ ین ه ذَّ َش ْء َإتِّ ه َّلل عی ى ب َِ ِ‬ ‫ض ْ ا ی ُْ ِ‬ ‫اأ َدَ فَاقْ ِ‬ ‫اج ی ی أَ ْن َ​َل‬ ‫ضْ ْ‬ ‫َُّلَ ُّ‬ ‫َْْ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ ٌ َ​َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ع ن سِ َس ائِ​ِه بِابَِّْ َُ ِر‪ ( .‬س یَ‪،‬‬ ‫تَط ِوِف بِابَِّْ ْی ت ح ت تَ ْغتَس یْ قاب ت َو َ‬ ‫ض ی ى رس ول َّبی ه َ‬ ‫رضحت اع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہکمہیبن یلصاہللہیلعوملسےکاسھتضحمجحیہےکارادےےسےلکن ‪،‬اہیںیہک‬ ‫حمہرسفےکاقممرپ ایاسےک رف ب‬ ‫ب ب‬ ‫یےچنہپوتںیماحنض ہوہیئگ ‪،‬یبنیلصاہللہیلعوملسریمیرطفرشتفیالےئاورںیمروریہیھت‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫وتآپےنفرامیا‪ :‬ایکوتاحنض‬

‫ہوہیئگےہ؟ںیمےنرعضایکہکاہں ‪،‬آپےنفرامیاہکہیوتوہزیچےہسجوکاہللاعتیلٰےنآدم(ہیلع‬

‫االسلم)یکویٹیبںرپھکلدیاےہ۔رہباحل ‪،‬وتتیباہللاکلاافےکوساجحےکیبایقانما کسادارک ‪،‬یتحہکوتلسغرکےل۔اع ہش(ریضاہلل‬ ‫ب‬ ‫اہنع)ےنیهباتبیاہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےناینپازواجرہطماتیکرطفےسایاگےئیک رفیباینیک۔‬

‫جحںیماحنضہےکےیلااکحم‬

‫ص َفا وَّبْم روةِ‬ ‫عن عائِ َشةَ رضْ َّلل عِها أنا قابت قَ ِد ت یكةَ وأسا حائِض وَ أَط ْ ِ ِ‬ ‫َ ٌ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ‬ ‫ف بابَِّْ ْیت وَل بْی َّب ی َ َ ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫اج ی ی أَ ْن َ​َل تَط ِوِف‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال َّفْ َْیِ ْ إم ا یَ ْف َْ ُ ْ‬ ‫َُّلَ ُّ‬ ‫قابت فَ َش َك ْوأ ب ي إق رس ول َّبی ه َ‬ ‫بِابِّْ ی ِ‬ ‫ت حت تَطْه ِرع‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫َْ‬ ‫رضحتاع ہشریضاہللاہنعےسروایےہہکںیمہکمآیئوتاسوقںیماحنض ہیھت ‪،‬اسےیلتیباہللاکلاافہنرک‬

‫یکساورہنافصرموہیکیعسرکیکس ‪،‬وهیتہکہہکںیمےناسیکاکشیروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسیکوتآپےنفرامیاہکسج‬ ‫رطحجحرکےنواےلدورسےولگاراکن جحادارکرےہہ ‪،‬متیھبایسرطحادارکول ‪،‬اہتبلتیباہللاکلاافیاکوہےنےسےلہپہن‬ ‫رکیا۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫وساریرپلاافیکااجزت‬

‫عن عروةَ ب ِن زب ری عن أ لَ سیَمةَ رضْ َّلل عِها زو ِج َّبِ ییى َّلل عیَی ِه وسیَ أَ ین رس َ ِ‬ ‫ی یى َّلل‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َْ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫َّْل روج وَ تَك ن أ َُّ س یَمةَ طَافَت بِابِّْ ی ِ‬ ‫ِی‬ ‫وج فُ ال ل ا رس ول‬ ‫أ ْ‬ ‫ت َوأ َ​َر َ​َّد ْ‬ ‫ْ َْ‬ ‫َّْل ر َ‬ ‫ْ َ َ‬ ‫َعیَْیه َو َسی َ​َ ق ال وه و ِبَك ةَ َوأ َ​َر َ​َّد ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ت ب ي فی َ‬ ‫ی َالة ُّ‬ ‫ص یُّو َن فَ َف َْیَ ْ‬ ‫یم ْ‬ ‫َّبص ِّْ ِع فَط ِوِف عی ى بَْ ِی َوَّبِی اس ی َ‬ ‫ت َ‬ ‫َّبی ه َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إ َّ أق َ‬

‫ت‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8202‬‬ ‫ص لُ حت َخَر َج ْ‬ ‫تَ‬

‫رضحت رعوہ نب بزتر ‪،‬یبن یلص اہلل ہیلع وملس یک زوہج ام ہملس ریض اہلل اہنع ےس روای رکےت ہ ہک روسل اہلل یلص اہللہیلع‬

‫وملس ب ب‬ ‫ح ہکمںیم ےھت اور واہں ےس ےنلچاک ارادہ وہاوتام ہملس ریض اہلل اہنع ےن ہبعکاکلاافںیہنایک ‪ ،‬احالںہکوہیھبرواىگناکارادہ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رامیہک ب ب‬ ‫ححبصیکامنزڑھکیوہاورولگامنزڑپےنھںیموغشملوہاجںیئوتمتاینپاوینٹنرپلاافرکانیل۔‬ ‫ریتھکںیھت ‪،‬آپےنانےسف ا‬ ‫انچہچنامہملس(ریضاہللاہنع)ےنااسییہایک۔انچہچناپںےنیباہرنکليےیامنزںیہنڑپیھ۔‬

‫لاافںیمرلماکمکح‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫عن بن َعِّی ر‬ ‫ِ ق ال‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َوأ ْ‬ ‫اس قال قَد َ​َ رس ول َّبی ه َ‬ ‫َی َ ابه َ یك ةَ وق د َوَهَِ ْت ه َْ َّیى یَثْ ِر َ‬ ‫َُّل یم ى َوبَُ وَّ ِه ا ِش دیة فَ َ یَس وَّ ِ​ِمیا یَیِ ْ َّ ُْلِ ْ َر َوأَ​َ َره َْ‬ ‫َّبْم ْش ِرإو َن إس ه یَ ُْ َدَ َعیَ ْیك َْ َی دَّ قَ ْوٌَ ق د َوَهَِ ْت ه َْ ْ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫َّس واَْش وَّ ا ب ْی َّب ُّرْإَِ ْ ِ‬ ‫ْی بِیَ َرى َّبْم ْش ِرإو َن َجیَ َده َْ فُ ال‬ ‫َّبِ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أَ ْن یَ ْر ی وَّ ثَ​َالثَةَ أَ ْش َو َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ یِ‬ ‫َجیَ د ن َإ َذَّ َوَإ َذَّ ق ال ب ن َعِّی ر‬ ‫اس وَ اََِْ ْ​ْ ه‬ ‫ین َز َع ْم ت َْ أَ ین ْ‬ ‫َُّل یم ى ق د َوَهَِ ْت ه َْ َه َِ​َلء أ ْ‬ ‫َّبْم ْش ِرإو َن َه َِ​َلء َّب ذ َ‬ ‫أَ ْن یَأْ ره َْ أَ ْن یَ ْر یوَّ َِّْلَ ْشوَّ َس إی َها إَل ِْ‬ ‫َّْلبْ َُاء عییهَ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2221‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬

‫رامی ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس اور آپ ےک احصہب (ریض اہلل مہنع) ہکم‬ ‫رضحت انب ابعس (ریض اہلل امہنع) ےس روای ےہ ف ا‬ ‫ت‬ ‫رشتفیالےئوتانیکاحلیهبہکرثیبےکاخبرےنانوکزمکوررکدیااھت ‪،‬انچہچنرشموکںےناےنپولوگںےساہکہکلک م ھاارے‬ ‫رکدیےہاورام ںیاسےستخسفیلکتیچنہپےہ۔رشمکرجحےک رف ب‬ ‫یمیطحںیم‬ ‫یاساےسیولگآںیئےگہکںیھنجاخبرےنزمکور ا‬ ‫دیہکوهنیتورکوںںیمرلمرکںیاوردورونکںےکدرایمن‬ ‫ےھٹیبےھت۔انچہچنیبنیلصاہللہیلعوملسےناےنپاحصہبریضاہللمہنعوکمکح ا‬ ‫ت‬ ‫كہیہوہولگ نجےکیبارےںیم م ھاارا‬ ‫اعماچلںیلچیاہکرشموکںوکانیکاطقداھکییئاجےئ۔انرشموکںےنیدكياوتاہک‪ :‬ا‬ ‫ہیایخلاھتہکہیاخبریکوہجےسزمکوروہ ےئںیہ۔ہیوتالفںالفںےسزیادہاطق ورےتگلںیہ۔انبابعس(ریضاہللامہنع)ےتہکںیہہک‬ ‫دیتا۔‬ ‫آپےنانےککھتاجےنیکوہجےسانوکامتمورکوںںیمرلمرکےناکمکحںیہن ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫امیبرےکےیلوساریرپلاافیکااجزت‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ أَ ل أَ ْش تَ ِكْ فُ ال ط ِوِف ن َوَر َِّء‬ ‫عن أ لَ َسیَ َمةَ أنا قابت َش َك ْوأ إق رسول َّبیه َ‬ ‫ِ ِر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ب َّبِّْ ی ِ‬ ‫ت وه و‬ ‫ص یلْ إق َجِْ ِ َ ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ حیَِ ذ ی َ‬ ‫َّبِ اس َوأَسْ ت َرَّإَِّ ةٌ قاب ت فَط ْف ت َوَرس ول َّبی ه َ‬ ‫ی ُْرأ بِابطُّوِر وإِتَ ر‬ ‫اِ َ ْسطورر‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2221‬‬ ‫َ​َ‬ ‫َ‬ ‫رضحتامہملس(ریضاہللاہنع)ےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےساکشییکہکںیمامیبروہںوتآپےن‬

‫رامیہکوتوساروہرکولوگںےکےھچیپلاافرکےل ‪،‬امہملس(ریضاہللاہنع)فرامیتںیہہکںیمےن ب ب‬ ‫حلاافایکوتاسوقروسلاہلل‬ ‫ف ا‬ ‫یلصاہللہیلعوملستیباہللےکیاسامنزڑپھرےہےھتاورآپامنزںیموسرهٔلارڑپھرےہےھت۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اقمم باترامیہرپامنز‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ع ن ج ابِ ر ‪ ---‬سَ َف َذ (رس ول َّللِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ) إق َُ ِاَ إب رَّهیَ عیی ه َّب یس َالَ فَ َُ رأَ (و یِ‬ ‫ََّت ذوَّ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َّبَِّْ ْی ت فَ َك ا َن أِب یُ ول وَل أ َْعیَم ه َ َإ َره إَل ع ن َّبِ‬ ‫ص یًّى) فَ َ َْ َُ َّبْ َم َُ َاَ بَْی َِ ه َوبَ ْ َ‬ ‫ن َ َُ اَ إب رَّهیَ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه و َس یَ إ ان یَ ُْ رأ ِف َّب یرْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫َح ٌد َوق ُْ ی ا أَیُّ َه ا َّبْ َك افِرو َن ثی َر َج َ إق َّب ُّرْإ ِن‬ ‫َ‬ ‫ْی ق ُْ ه و َّلل أ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫استَ یَمه ثی َخرج ن َّبِّْ ِ‬ ‫ص َفا‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0122‬‬ ‫اِ إق َّب ی‬ ‫َ‬ ‫َ​َ‬ ‫فَ ْ َ‬

‫اجتنبدبعاہلل(ریضاہللہنع)ےسروایےہہک‪...‬آپاقمم باترامیہیکرطفآےئاورآپےنہیآیڑپیھ’و یِ‬ ‫ََّت ذ ْوَّ‬ ‫رضحت ب ر‬ ‫َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص یی‘(اورمتاقمم باترامیہوکامنزڑپےنھیکہگجانبؤ) ‪،‬رھپآپےناقمم باترامیہوکاےنپاورتیباہللےکدرایمنایک ‪،‬‬ ‫ْن ی َُ اَ إِبْ رهْی َ​َ َ‬

‫ریمےوادلےتہکںیہاوراوھنںےناےسرصفیبنیلصاہللہیلعوملسےسذرکایکےہہکآپےندورتعکامنزڑپاھیئاوراندوروتعکں‬ ‫َح ٌد‘اور’ق ُْ یَا أَیُّ َه ا َّبْ َک افِرْو َن‘ڑپیھ ‪،‬رھپآپرجحاوسدیکرطفآےئاوراساکاالتسمایک ‪،‬رھپآپدروازہ‬ ‫ںیمآپےن’ق ُْ ه َو َّلل أ َ‬ ‫ےسافصیکرطفےلکن۔‬

‫لاافںیمرلمرکیا‬

‫ِ‬ ‫اس أَ ین رس َ ِ‬ ‫َّجِْرَّسَِة فَر ی وَّ بِابِّْ ی ِ‬ ‫ت َو َج َْی وَّ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ َوأ ْ‬ ‫َی َ ابَه َّْعتَ َمروَّ ن ْ ْ َ َ​َ َ ْ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫عن بن َعِّی ر َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫وها عیى َع َوَّتِ​ُِ ِه َْ َّبْی ْسَرى‪َّ( .‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)8113‬‬ ‫أ َْردیَتَ ه َْ َْا َ‬ ‫ت َبَاط ِه َْ قد قَ َذف َ‬

‫رضحتانبابعس(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملساورآپےکااحصبےناقممح ب عرراہنےسرمعہاک‬

‫ارحامیبادناھاوراخہنہبعکاکلاافرکےتوہےئرلمایکاوراینپاچدروںوکولغبںےکےچینےساکنلرکیباںیئاکدنوھںرپھالایل۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رنکامییناکاالتسم‬

‫َّس تِ َال َ​َ َه َذیْ ِن َّب ُّرْإَِ ْ ِ‬ ‫ْی ِف ِش دیةر وَل َر َخ راء ِْ ذ رأی ت َّبِ‬ ‫عن بن ع َمَر رض ْ َّلل عِهم ا ق ال ا تَ َرْإ ت ْ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ یَ ْستَیِمه َما‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫َ‬

‫رضحت انب رمع‬

‫(ریض اہلل امہنع) ےس روای ےہ ہک ب ب‬ ‫ح ےس ںیم ےن روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس وک ان‬

‫ہاحليماخاركاےہ۔‬ ‫دوونںرنکامیینوکوچےتموہےئداھکی ‪،‬ںیمےنیھباسےکوچےنموکتخساوررنم ر‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ع ن عِّ ِد َّبی ِه رض ْ َّلل عِ ه ق ال َ أَر َّبِ ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ یس تَیَِ ن َّبِّْ ی ِ‬ ‫ت إَل َّب ُّرْإَِ ْ ِ‬ ‫ْی‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ َْ‬ ‫َ‬ ‫َّبْیَماسِیَ ْ ِ‬ ‫ْی‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8221‬‬ ‫َ‬ ‫االتسمرکےتداھکیےہ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت دبعاہلل نب رمع ریض اہلل امہنع ےس روای ےہ ہک ںیم ےن یبن یلص اہلل ہیلع وملس وک دوونں امیین اراکن یہ اک‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رنکاوسداوررنکامییناکاالتسم‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ان َّبِّْ ی ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت إَل‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَ ْس تَیَ ن أ َْرَإ َ ْ‬ ‫عن عِّد َّبیه رضْ َّلل عِ ه ق ال َ یَك ْن رس ول َّبی ه َ‬ ‫َّبرْإن َِّْلَسود وَّبی ِذع ییِ ِیه ن َْ ِو دوِر ْ ِ‬ ‫ْی‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2220‬‬ ‫َّج َم یل َ‬ ‫َ‬ ‫ُّ َ ْ َ َ َ‬

‫رضحتدبعاهللنبرمعریضاهللامہنعےسروایےہہک روسلاہللیلصاہللہیلعوملستیباہللےکرونکںاکاالتسمںیہنرکےتےھت ‪،‬‬ ‫خ‬ ‫ب مح‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫وساےئرجحاوسداوراسےکاسھتواےلاسرنکےکوجہک نےکرھگوںیکرطفےہ۔‬

‫ع ن عِّ د َّبی ِه َ َإ ر أَ ین رس َ ِ‬ ‫َُّلَ َ َر َوَّب ُّرْإ َن َّبْیَ َم اِ َ‪.‬‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إ ان َ​َل یَ ْس تَیَِ إَل ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ َ‬ ‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2222‬‬ ‫رضحت دبعاہلل نب رمع (ریض اہلل امہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس رصف رجح اوسد اور رنک امیین یہاک االتسم‬ ‫رکےتےھت۔‬

‫لاافےکدعبدولفنڑپےنھیکفضیلت‬

‫ول َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ یُ ول ن طَ َ ِ ِ‬ ‫ی یى‬ ‫ع ن عِّ د َّبی ِه ب ن ع َم َر ق ال ذْ ت َرس َ‬ ‫اف بابَِّْ ْی ت َو َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ْی إان َإِْْت ِ َرقََِّ رة‪َّ( .‬بن اجه‪ ،‬رقَ ‪)0122‬‬ ‫َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحتدبعاہللنبرمع(ریضاهللامہنع)ےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہیفرامےتوہےئانسےہہکوجتیب‬ ‫اہللاکلاافرکےاوردورتعکادارکےوتاساکہیلمعایالغمآزادرکےنےک بت براتروہاگ۔‬

‫یعسںیمیبنیلصاہللہیلعوملساکدمحرکیا‬

‫ِ‬ ‫َّس تَ َُِّْ َُ (رس ول َّلل ی یى َّلل عیی ه وس یَ ِ ِْف أَثَِْ ِاء َح ل ِه) َّبْ ُِِّْ یَ ةَ فَ َو یح َد‬ ‫ع ن َج ابِ ِر ب ن عِّ د َّبی ه ‪ْ ---‬‬ ‫َُّلَ ْمد وه و عی ى إ ُ َش ْ​ْ رء قَ ِد ٌیر َ​َل إِبَهَ إَل‬ ‫یي به به َّبْم ْیي َوبَه ْ‬ ‫َّبیهَ َوَإِّی َره وقال َ​َل إِبَهَ إَل َّلل َو ْح َده َ​َل َش ِر َ‬ ‫َِّ َو ْح َده‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0122‬‬ ‫صَر َعِّْ َده َوَهَزَ​َ َِّْل ْ‬ ‫َّلل َو ْح َده أ َْ​َنَ​َز َو ْع َده َوسَ َ‬ ‫َحَز َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اجتنبدبعاہلل(ریضاہللہنع)ےسروایےہہک‪...‬آپےن(ۃجحاولداعيم) تیباہللوکداھکیاورہلبقیکرطفرخ‬ ‫رضحت ب ر‬ ‫ک‬ ‫ایکاوراہللیکوتدیحاوراسیک بترایئایبنیکاورفرامیا‪:‬اہللےکوساوکیئوبعمدںیہن ‪،‬وہاالیکےہ ‪،‬اساکوکیئرشیںیہن ‪،‬ایسےکيلکلم‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےہ اور ایس ےک ےیل اسری دمح ےہاور وہ ہر زیچ رپ اقدر ےہ ‪ ،‬اہلل ےک وسا وکیئ وعبمد ںیہن ‪ ،‬وہ االیک ےہ ‪ ،‬اس ےن اانپ ودعہ وپرا ایک اور اےنپ‬ ‫دنبےیکدمدیکاوراسےناےلیکاسرےرکشلوںوکتسکشدی۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫افصورموہاکلااف‬

‫ِ‬ ‫َّس تَ َُِّْ َُ (رس ول َّلل ی یى َّلل عیی ه وس یَ ِ ِْف أَثَِْ ِاء َح ل ِه) َّبْ ُِِّْ یَ ةَ فَ َو یح َد‬ ‫ع ن َج ابِ ِر ب ن عِّ د َّبی ه ‪ْ ---‬‬ ‫َُّلَ ْمد وه و عی ى إ ُ َش ْ​ْ رء قَ ِد ٌیر َ​َل إِبَهَ إَل‬ ‫یي به به َّبْم ْیي َوبَه ْ‬ ‫َّبیهَ َوَإِّی َره وقال َ​َل إِبَهَ إَل َّلل َو ْح َده َ​َل َش ِر َ‬ ‫ل یر ر‬ ‫ِ‬ ‫َّأ ثی‬ ‫ص َر َعِّْ َده َوَه َزَ​َ َِّْل ْ‬ ‫َّلل َو ْح َده أ َْ​َنَ َز َو ْع َده َوسَ َ‬ ‫َح َز َ‬ ‫َِّ َو ْح َده ثی َد َع ا ب ْی ب ي ق ال ثْ َُ ه ذَّ ثَ َال َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یِْ َدتَا َ َشى حت أتى َّبْ َم ْرَوةَ فَ َف َْ َُ‬ ‫صِّی ْ‬ ‫ت قَ َد َ اه ِف بَطْ ِن َّبْ َوَّدع َس َْى حت إ َّ َ‬ ‫سَ​َزَل إق َّبْ َم ْرَوة حت إ َّ َّسْ َ‬ ‫ص َفا حت إ َّ إان ِ‬ ‫َخر طَ​َوَّفِ ِه عیى َّبْ َم ْرَوةِ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0122‬‬ ‫عیى َّبْ َم ْرَوةِ إما فَ َْ َُ عیى َّب ی‬ ‫اجتنبدبعاہلل(ریضاہللہنع)ےسروایےہہک‪...‬آپیلصاهللعلی ہوملسےن(اےنپجحےکدورانيم) تیباہللوک‬ ‫رضحت ب ر‬ ‫ک‬ ‫داھکی اور ہلبق یک رطف رخ ایک اور اہلل یک وت دیح اور اس یک بترایئ ایبن یک اور فرامیا‪ :‬اہلل ےک وسا وکیئ وبعمد ںیہن ‪ ،‬وہ االیک ےہ ‪ ،‬اس اک وکیئ‬

‫رشیںیہن ‪ ،‬ایسےکيلکلمےہاورایسےکےیلاسریدمحےہاوروہہرزیچرپاقدرےہ ‪،‬اہللےکوساوکیئوعبمدںیہن ‪،‬وہاالیکےہ ‪،‬اس‬ ‫ےناانپودعہوپراایکاوراےنپدنبےیکدمدیکاوراسےناےلیکاسرےرکشلوںوکتسکشدی ‪،‬رھپآپےنداعیکاورنیترمہبتایسرطح‬ ‫فرامیا ‪ ،‬رھپ آپ رموہیکرطفاترے ‪،‬اہیںیہک ب ب‬ ‫حآپےکدقمابمرکنطبیکوادیںیمےچنہپوتآپدوڑے ‪،‬اہیںیہکوه‬ ‫ک‬ ‫جرھ ےئ اور رھپ آہتسہےلچ ‪،‬اہیںیہکرموہرپآ ےئاوررموہرپیھبآپےنایسرطحایک ‪ ،‬سجرطحہکافصرپایکاھت ‪،‬اہیںیہک‬ ‫آپاکآجرلاافرموہرپاھت۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ووقفرعہف‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫عن َجابِ ِر بن عِّد َّبی ِه ‪ِْ ِ( ---‬ف أَثَِْ ِاء َح ل ِه ی یى َّلل عیی ه وس یَ) فیم ا إ ان یَ ْوَ َّبت ْیرِویَ ِة تَ َو یجه وَّ إق‬ ‫اُل لی ورإِ ب رس ول َّبی ِه ی یى َّلل عیَی ِه وس یَ فَص یى ا َّب ُّه ر وَّبْ​ْص ر وَّبْم ْغ ِر ِ‬ ‫ِ‬ ‫ُّ ِ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ َ َْ َ َ َ‬ ‫ِ َوَّبْ​ْ َش اءَ‬ ‫فَ أ َ​َهیوَّ ب َْ َ َ َ‬ ‫وَّبْ َف ر ثی َك ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ی یى‬ ‫ت َّب یش ْمس َوأَ​َ َر بُِِّی رة ن َش َْ ر ت ْ‬ ‫َ َْ َ َ‬ ‫ث قَییال حت طَیَ َْ ْ‬ ‫ض َرِ ب ه بَِم َرةَ فَ َس َار رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫َّج ِ‬ ‫اهیِی ِة‬ ‫َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ وَل تَش ُّ‬ ‫ف ِعِْ َد َّبْ َم ْش َْ ِر ْ‬ ‫ش إَل أَسیه َوَّق ٌ‬ ‫ش تَ ْ‬ ‫َُّلَ َرََِّ إم ا إاس ت ق َریْ ٌ‬ ‫ي ق َریْ ٌ‬ ‫ص َِ ِف َْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت ب ه بِ​َِ ِم َرةَ فََِ َزَل ا ح ت إ َّ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َس ی َ​َ ح ت أت ى َعَرفَةَ فَ َو َج َد َّبُِّْی ةَ ق د ض ِربَ ْ‬ ‫َج َاز رسول َّبیه َ‬ ‫فَأ َ‬ ‫ِ‬ ‫زَّ َیت َّبشیمس أَ ر بِابْ َُ ِ ِ‬ ‫ص یى َّب ُّ ْه َر‬ ‫ص َوَّء فَرحیَ ْ‬ ‫ْ‬ ‫ب َّبِاس‪ ...‬ثی أَ ی َن ثی أَقَ َاَ فَ َ‬ ‫ت به فَأَتَى بَطْ َن َّبْ َوَّدع فَ َِطَ َ‬ ‫َ ْ ْ َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّس تَ َُِّْ َُ َّبُِّْْ یَ ةَ‬ ‫ی یْ َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َح یت أَتَى َّبْ َم ْوق َ‬ ‫ص یى َّبْ َْ ْ‬ ‫ف‪َ ....‬و ْ‬ ‫ب َرس ْول َّلل َ‬ ‫ثی أَقَ َاَ فَ َ‬ ‫ص َر‪ ...‬ثی َرإ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یمس‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0122‬‬ ‫فَیَ َْ یَ​َزْل َوَّقفا َح یت َیَربَت َّبش ْ‬ ‫رضحت ب ر‬ ‫اجتنبدبعاہلل(ریضاہللہنع)ےسروایےہہک‪...‬یبنیلصاهللعلی ہوملسےن (‪1‬ذیاہجحلوک)ینمٰںیمرہظ ‪،‬رصع ‪،‬رغمب‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اور اشع اور (‪ 1‬ذیاہجحلیک)رجفیکامنزںیڑپںیھ ‪،‬رھپآپھچکدترارہھے ‪،‬اہیںیہکوسرج‪،‬عوعوہایگ ‪،‬آپےنیباولںےسانبوہا‬ ‫ای ہمیخ رمنہ ےک اقمم رپ اگلےناکمکح دیا ‪،‬رھپروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےلچاورفرشیوکاسیباتاکنیقیاھتہکآپرعشمرحامےک‬ ‫ک‬ ‫یاسارہھںیےگسجرطحہکفرشیاجتیلہےکزامہنںیمكارکےتےھت ‪،‬يلروسلاہللیلصاہللہیلعوملسواہںےسآےگ بترھ ےئ ‪،‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اہیں ی ہک آپ رعافت ےک دیمان ںیم آ ےئ ‪ ،‬واہں آپ ےن رمنہ ےک اقمم رپ اےنپ يل اگل وہا ہمیخ یایا۔آپ اس ےمیخںیمارہھے‬ ‫اہیںیہکوسرجھلھایگ ‪،‬رھپآپےناینپاوینٹنوصقا وکوساریےکيلایتررکےناکمکحدیااورنطب وادیںیمآرکولوگںوکہبطخ‬ ‫دیا‪ ...‬رھپاذاناورااقموہیئاورآپےنرہظیکامنزڑپاھیئرھپااقموہیئوتآپےنرصعیکامنزڑپاھیئ‪...‬رھپروسلاہللیلصاہلل‬ ‫دتیڑھکےرےہاہیںیہکوسرجرغوبوہےناگل۔‬ ‫ہیلعوملسوساروہےئاورووقفیکہگجیآےئ‪...‬آپہلبقرووہےئاور ر‬

‫ِ ِ ِ‬ ‫ع ن ُمَ یم ِد ب ن أِب ب ْك ر َّبثی َُ ِف لْ أَسی ه س أ َ​َل أَسَ س ب ن ابِ ر‬ ‫ف إِْ ت َْ‬ ‫ي َوهَ ا َیادیَ ان ن إق َعَرفَ ةَ َإْی َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فُ ال إ ان ی ِه ُُّ ِ ِی ا َّبْم ِه ُُّ ف ال ی ِْ ِك ر عیی ه‬ ‫تَ ْ‬ ‫ص َِ ْو َن ِف ه ذَّ َّبْیَ ْوَ رس ول َّبی ه َ‬ ‫َوی َكِّل ر ِ ِیا َّبْم َكِّل ر فال ی ِْ ِكر عییه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8221‬‬

‫رضحت دمحم نب ایب رکبیفقثےسروایےہہکاوھنںےنرضحت اسننبامک(ریضاہللہنع)ےس‬

‫وپاھچ ‪،‬ہكبج وہدوونںحبصوکینمٰےسرعافتاجرےہےھتہکآپولگروسلاهللیلصاہللہیلعوملسیکرمہایہيمآجےکدنكاكا‬ ‫ب‬ ‫رکےتےھت؟اسن(ریضاہللہنع)ےناتبیا‪:‬وکیئمہںیمےسکیبلاکپریاوہیا ‪،‬اسرپوکیئاارتاضہنرکیااوروکیئریبکتاتہک ‪،‬اسرپهبوکیئ‬ ‫اارتاضہنرکیا۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ ِ ِ‬ ‫ع ن ُمَ یم ِد ب ن أِب ب ْك ر َّبثی َُ ِف لْ أَسی ه س أ َ​َل أَسَ س ب ن ابِ ر‬ ‫ف إِْ ت َْ‬ ‫ي َوهَ ا َیادیَ ان ن إق َعَرفَ ةَ َإْی َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فُ ال إ ان ی ِه ُُّ َّبْم ِه ُُّ ِی ا ف ال ی ِْ َك ر عیی ه‬ ‫تَ ْ‬ ‫ص َِ ْو َن ِف ه ذَّ َّبْیَ ْوَ رس ول َّبی ه َ‬

‫َوی َكِّل ر َّبْم َكِّل ر ِ ِیا فال ی ِْ َكر عییه‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2212‬‬

‫رضحت دمحم نب ایب رکب یفقث ےس روای ےہ ہک اوھنں ےن اسن نب امک (ریض اہلل ہنع) ےس وپاھچ ‪،‬‬

‫ہكبج وہ دوونں حبص وک ینمٰ ےس رعافت اج رےہ ےھت ہک آپ ولگ روسل اهلل یلصاہللہیلعوملسیکرمہایہيمآجےکدنكاكارکےت‬ ‫ب‬ ‫اکپریوہیا ‪،‬اسرپوکیئاارتاضہنرکیااوروکیئریبکتاتہک ‪،‬اسرپهبوکیئاارتاض‬ ‫ےھت؟اسن(ریضاہللہنع)ےناتبیا‪:‬وکیئمہںیمےسکیبل ا‬ ‫ہنرکیا۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ویمرعہفیکفضیلت‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ع ن عائِ َش ةَ أن رس َ ِ‬ ‫ال َ ا ِ ْن یَ ْورَ أَ ْإثَ َر ِ ْن أَ ْن ی ْ​ْتِ َ َّلل فی ه َعِّْ دَّ ن‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َّبِیا ِر ن ی وَِ عرفَةَ وإِسیه بَی ْدسو ثی ی ِّ ِ‬ ‫اهْ ِ​ِ َْ َّبْ َم َالئِ َكةَ فیُول ا أ َ​َر َ​َّد َهَِ​َل ِء‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2011‬‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ​َ َ َ‬

‫رضحتاع ہش(ریضاهللاہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬رعہفےکدنےسزیادہیسکاوردنيم‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رکیاوروهانےک رف ب‬ ‫یوہیاےہ ‪،‬رھپفروتشںےکاسےنماےنپدنبوںرپرخفرکےتوہےئفرامیا‬ ‫اهللاےنپدنبوںوکدوزخےسآزادںیہن ا‬ ‫ےہہکہیاسرےدنبےسکارادہےسآےئںیہ؟‬

‫مردہفلاکمایم‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ) َّبْم ْزَدب َف ةَ فَ َ‬ ‫ع ن َج اب ِر ب ن عِّ د َّبی ه ‪ ---‬أت ى ( َرس ول َّلل َ‬ ‫ص یى ا َّبْ َم ْغ ِر َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ر ِ‬ ‫َّح رد وإِقَا َ تَ ْ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ح ت‬ ‫ْی وَ ی َس ِّل ْع بَْی َِ ه َم ا ش ی ا ثی ْ‬ ‫َّض طَ َ َ رس ول َّبی ه َ‬ ‫َوَّبْ​ْ َش اءَ ب أَ َ​َّن َو َ‬ ‫طَیَ َّبْ َف ر وی یى َّبْ َف ر ح ْی تَِّ یْی ب ه ُّ ِ ر ِ ر ِ‬ ‫َُّلَ َر َ​ََّ‬ ‫ص َوَّءَ ح ت أت ى َّبْ َم ْش ََْر ْ‬ ‫َ َ‬ ‫ب َّبْ َُ ْ‬ ‫َ ْ َ​َ‬ ‫َّبص ِّْع ب أَ َ​َّن َوإقَا َ ة ثی َرإ َ‬ ‫َْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َس َفَر ج دًَّّ فَ َدفَ َ قِّ ُ أَ ْن تَطْی َ َّب یش ْمس ‪-‬‬ ‫استَ َُِّْ َُ َّبُِّْْ یَةَ فَ َد َعاه َوَإِّی َره َوَهییَه َوَو یح َده فیَ یَ َزْل َوَّقف ا ح ت أ ْ‬ ‫فَ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ف إق َّبْ َمِْ َ ِر‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)0122‬‬ ‫صَر َ‬ ‫‪ -‬حت أتى بَطْ َن ُمَ لس ر فَ َ یرَ قَییال ‪ ---‬ثی َّسْ َ‬‫اجتنبدبعاہلل(ریضاہللہنع)ےسروایےہہک‪(...‬دورانجح)آپیلصاهللعلی ہوملسمردہفلآےئ ‪،‬وتاہیںآپےن‬ ‫رضحت ب ر‬

‫ای اذان اور دو ااقوتمں ےک اسھت رغمب اور اشعیکامنزںیڑپاھںیئاوراندوونںامنزوں ےکدرایمنوکیئلفنوریغہںیہنڑپےھ ‪،‬‬ ‫پوجیہنحبصاظہروہیئوتآپےناذان‬ ‫رھپروسلاہللیلصاہللہیلعوملسآرامرکےنےکےیلٹیل ےئ ‪،‬اہیںیہکرجف‪،‬عوعوہیئگ ‪ ،‬ر‬ ‫اورااقمےکاسھترجفیکامنزڑپاھیئ ‪،‬رھپآپوصقا اوینٹنرپوساروہرکرعشمرحامآےئاورےلبقیکرطفرخرکےکداع ‪،‬ریبکت ‪،‬لیلہت‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اور وتدیح ںیم رصموف رےہ ‪ ،‬آپ ياں دتر ی ک‬ ‫ُکرےےہیتحٰ ہک وخب ااجال وہایگ۔آپ ‪،‬عوع آاتفب ےس ھچک ےلہپ ياں ےس لچ‬ ‫پآپ رفیباناگه( ِ ٰ‬ ‫نم) یکرطفآےئ۔‬ ‫دي‪...‬اوروادیرسحمےستریےکاسھتزگرے‪ ...‬ر‬

‫ریمامجر‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ْ‬ ‫َّجَ ْم َرَة ی وَ َّبِی ْ ِر ض ى َوأَی ا بَ ْ​ْ د ف إ َّ َزَّبَ ْ‬ ‫ع ن َج ابر ق ال َرَ ى رس ول َّبی ه َ‬ ‫یمس‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2830‬‬ ‫َّبش ْ‬ ‫رضحت ب‬ ‫اجتر (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن رفیباین واےل دن اچ‬

‫ث‬

‫ےک وق رمجہ ہبقع رپ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رکنکیاںامرںیاوردعبےکدونںںیموسرجےکھےنلھےکدعبرکنکیاںامرںی۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫(طارى‪ ،‬رقَ ‪)8228‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫َّجمرَة َّبدُّسْیا بِسِّ ِ ح ر‬ ‫ِ‬ ‫ص اةر ثی‬ ‫صیَاأ ی َكِّل ر عیى إِثْ ِر إ ُ َح َ‬ ‫عن بن ع َمَر رضْ َّلل عِهما أَسیه إان یَ ْر ْ َْ ْ َ َ َ ْ َ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َّأ‬ ‫وَ ْستَ ُِِّْ َُ َّبُِّْْ یَة فَیَ ُوَ طَ ِویال َویَ ْدعو َویَ ْرفَ یَ َدیْه ثی یَ ْر ْ َّبْو ْس طَى ثی یَأْخ ذ َ َ‬ ‫یَتَ َُدیَ حت ی ْس ِه َُ فَیَ ُ َ‬ ‫َّب لش م ِال فیس هُ وی ُ وَ س ت ُُِِّْ َّبْ ُِِّ یَ ِة فَی ُ وَ طَ ِویال وی ْدعو وی رفَ ی َدی ِه وی ُ وَ طَ ِویال ثی ی رِ ْ ْج رَة َ ِ‬ ‫َّأ‬ ‫َ َ َ َْ َ ْ َ َ‬ ‫َْ َ ْ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَ ْف َْی ه‪.‬‬ ‫ص ِرف فیُول َه َك َذَّ رأیت َّبِ َ‬ ‫َّبْ َْ ََُِّة ن بَطْ ِن َّبْ َوَّدع وَل یَُف عِْ َد َها ثی یَِْ َ‬

‫رضحتدبعاہللنبرمع(ریضاہللامہنع)ےلہپرمجہیکریماسترکنکویںےکاسھترکےتاورہررکنکیرپ’َّلل َّک ْب‘ےتہکےھت ‪،‬رھپ‬ ‫ک‬ ‫دت ی ڑھکے دوونں اہھت ااھٹ رک داع‬ ‫آےگ بترےتھ اور ای رنم ومہار زنیم رپ چنہپ رک ہلبق رخ ڑھکے وہ اجےت اور ایس رطح ر‬ ‫ک‬ ‫رمجہویطسٰیکریمرکےت ‪،‬رھپیباںیئرطف بترےتھاورایومہارزنیمرپہلبقرخوہرکڑھکےوہاجےت ‪،‬اہیںیھبدتر‬ ‫رکےترےتہ۔رھپ ٔ‬ ‫یڑھکےڑھکےدوونںاہھتااھٹرکداعںیئرکےترےتہ ‪،‬اسےکدعبواےل بیشےسرمجہہبقعیکریمرکےت ‪،‬اسےکدعبآپواہں‬ ‫ک‬ ‫ت‬ ‫ھ‬ ‫ہ‬ ‫ررےتاورواسپےلچآےت۔آپ(دبعاهللنبرمعریضاهللہنع)ےتہکهتہکںیمےنیبنیلصاہللہیلعوملسوکایسرطحرکےت‬ ‫ہن‬ ‫وہےئداھکیےہ۔‬

‫ِ‬ ‫َّجم رةَ َّب دُّسْیا بِس ِّ ِ حص ی ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اأ‬ ‫عن َساَ بن عِّد َّبیه أَ ین َعِّْ َد َّبی ه ب ن ع َم َر رض ْ َّلل عِهم ا إ ان یَ ْر ْ َْ ْ َ َ َ ْ َ َ َ‬ ‫ص اةر ثی یَتَ َُ دیَ فَی ْس ِهُ فَیَ ُ وَ ْس تَ ُِِّْ َُ َّبْ ُِِّْ یَ ِة قِیَا ا طَ ِویال فَیَ ْدعو َویَ ْرفَ یَ َدیْ ِه ثی‬ ‫ثی ی َكِّل ر عی ى إِثْ ِر إ ُ َح َ‬ ‫ِ‬ ‫َّأ َّب لش َم ِال فَی ْس ِهُ َویَُ وَ ْس تَ ُِِّْ َُ َّبْ ُِِّْ یَ ِة قِیَا ا طَ ِویال فَیَ ْدعو‬ ‫یَ ْرِ ْ ْ‬ ‫َّجَ ْم َرةَ َّبْو ْس طَى َإ َذب َ‬ ‫ي فَیَأْخ ذ َ َ‬ ‫ول َّبی ِه‬ ‫َویَ ْرفَ یَ َدیِْه ثی یَ ْرِ ْ ْ‬ ‫َّأ َّبْ َْ ََُِّ ِة ن بَطْ ِن َّبْ َو َِّدع وَل یَُِ ف ِعِْ َد َها َویَُ ول َه َك َذَّ رأی ت َرس َ‬ ‫َّجَ ْم َرةَ َ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ یَ ْف َُْ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8220‬‬ ‫َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحتاسملنبدبعاہللےسروایےہہکرضحت دبعاہللنبرمعریضاہللامہنعےلہپرمجہیکریماسترکنکویںےک‬ ‫ک‬ ‫ک‬ ‫اسھترکےتاورہررکنکیرپ’َّلل َّک ْب‘ےتہکےھت۔اسےکدعبآےگ بترےتھ ‪،‬ایرنمومہارزنیمرپدوونںاہھتاتارکہلبقرخڑھکےوہ‬ ‫ک‬ ‫رمجہ ویطس یک ریم ںیم یھب ایس رطح رکےت اور یباںیئ رطف آےگ بترھ رک ای رنم زنیم رپ ہلبق رخ‬ ‫اجےتاور داعںیئ رکےت رےتہ ‪،‬رھپ ٔ‬ ‫ڑھکے وہ اجےتاور تہب دتر ی ایس رطح ڑھکے وہ رک داعںیئ رکےت رےتہ۔رھپ نطب وادی ےسرمجۂ ہبقع یک ریم ےس رکےت ‪،‬نکیل‬ ‫آپواہںارہھےتںیہنےھتاورآپیےتہکےھتہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکایسرطحرکےتداھکیےہ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ع أَ ین رس َ ِ‬ ‫َّجَ ْمَرَة َّبت تَیِْ َ ْس ِ َد ِ یَ ْرِ َیه ا بِ َس ِّْ ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ إان إ َّ َرَ ى ْ‬ ‫عن ُّ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َّبزْه ِر ل َ‬ ‫اأ ی َكِّل ر إیم ا ر ى ِ​ِب ر‬ ‫حص ی ر‬ ‫ف ْس تَ ُِِّْ َُ َّبْ ُِِّْ یَ ِة َرَّفِْ ا یَ َدیْ ِه یَ ْدعو وإ ان ی ِطی ُ‬ ‫یَ أَ​َ ا َ َه ا فَ َوقَ َ‬ ‫ص اة ثی تَ َُ د َ‬ ‫َ َ​َ َ َ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّأ َّبْیَ َس ا ِر ِمیا‬ ‫وف ثی یَأِْ ْ‬ ‫َّبْوق َ‬ ‫ص اة ثی یَِْ َ در َ َ‬ ‫ص یَاأ ی َكِّل ر إی َم ا َرَ ى ِبَ َ‬ ‫َّجَ ْم َرَة َّبثیاسیَ ةَ فَیَ ْر َیه ا ب َس ِّْ ِ َح َ‬ ‫ِ ِ ِ ِ‬ ‫ییِْ َّبْو َِّد ِ‬ ‫َّجمرَة َّبت ِعِْ َد َّبْ​ْ َُِّ ِة فَی رِ یه ا بِس ِّ ِ حص ی ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اأ‬ ‫َ َ َْ َ َ ْ َ َ​َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫ع فَیَُف ْستَ ُِّْ َُ َّبُِّْْ یَة َرَّفْا یَ َدیْه یَ ْدعو ثی یَأْ َْ ْ َ‬ ‫ی َكِّل ر ِعِْ َد إُ ح ر‬ ‫ص ِرف وَل یَُِف ِعِْ َد َها‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫صاة ثی یَِْ َ‬ ‫َ َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ح اس رمجہ یک ریم رکےت وج ِ ٰ‬ ‫اامم زہری رہمح اهلل ےس روای ےہ ہک روسل اهلل یلص اہلل ہیلع وملس ب ب‬ ‫نم یک دجسم ےک‬ ‫ک‬ ‫ہرکنکیےکاسھتریبکتےتہک ‪،‬رھپآےگ بترےتھاوردوونںاہھتااھٹرکہلبقرخڑھکے‬ ‫تردیےہوتاسترکنکویںےسریمكارکےت ‪ ،‬ر‬ ‫ث‬ ‫رمجہیاہین(ویطس)ےکیاسآےت ‪،‬‬ ‫وہےتاورداعںیئرکےتےھت ‪،‬اہیںآپ(یلصاهللعلی ہوملس)تہب ر‬ ‫دتیڑھکےرےتہےھت ‪،‬رھپ ٔ‬ ‫اہیںیھباسترکنکویںےسریمرکےتاورہررکنکیےکاسھت’َّلل َّکْب‘ےتہک ‪،‬رھپیباںیئرطفیاےلےک رف ب‬ ‫اتاجےتاورواہںیھب‬ ‫ی ر‬ ‫رمجہ ہبقعےکیاسآےتاوراہیںیھباسترکنکویںےسریمرکےتاورہر‬ ‫ہلبقرخڑھکےوہےتاوراہھتااھٹرکداعرکےترےتہ ‪،‬رھپ ٔ‬

‫رکنکیےکاسھت’َّلل َّکْب‘ےتہک ‪،‬اسےکدعبواسپوہاجےت ‪،‬اہیںآپ(داعےکےیل)ہنارہھےتےھت۔‬

‫ِ‬ ‫ي‬ ‫عن َجابِ ِر بن عِّد َّبی ِه ‪ ---‬أتى (رسول َّلل ی یى َّلل عیی ه وس یَ) بَطْ َن ُمَ لس ر فَ َ یرَ قَی یال ثی َس یَ َ‬ ‫َّجم رةَ َّب ت ِعِْ َد َّب یش رةِ فَر اه ا بِس ِّ ِ حص ی ر‬ ‫َّبطی ِری َ َّبْو ْسطَى َّبت َ​َتْرج عی ى ْ ِ‬ ‫اأ‬ ‫َ َ َ​َ َ َ ْ َ َ َ‬ ‫َّجَ ْم َرة َّبْكِّْ َرى ح ت أت ى َْ ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ی َكِّل ر إُ حصاةر ِها ِ ثْ ُِ حصى ْ ِ‬ ‫ف إق َّبْ َمِْ َ ِر‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫ص َر َ‬ ‫َّْلَ ْذف َرَ ى ن بَطْ ِن َّبْ َوَّدع ثی َّسْ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ‬

‫‪)0122‬‬

‫اجتنبدبعاہلل(ریضاہللہنع)ےسروایےہہک‪(...‬روسلاهللیلصاهللعلی ہوملس) وادیرسحمںیمےچنہپ ‪،‬ياںآپےن‬ ‫رضحت ب ر‬ ‫رمجہربکییکرطفاجنکلی ااےہ ‪،‬اہیںیآپاسرمجهیچنہپ ےئوج‬ ‫اوینٹنوکذرازیت ا‬ ‫الچیاوراسدرایمینراہتسےسانلچرشوعایکوج ٔ‬

‫درحےکیاسےہاوراےساسترکنکیاںامرںی ‪،‬ہررکنکیرپ’َّلل َّکْب‘اہک ‪،‬اورآپےنہررکنکیوادیيمےساہشدتوایلایلگنےک‬ ‫ث‬ ‫اشارہےسامری ‪،‬ےسیجہکیکٹچےسڑکپرکوکیئزیچیکنیھپاجیتےہ ‪،‬رھپآپ رفیباناگہیکرطفےلچ ےئ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫َع ْن عِّ ِد َّب یر َّْ ِن ب ِن یَِزی َد أَسی ه إ ان‬ ‫اها ن بَطْ ِن َّبْ َو َِّدع بِ َسِّْ ِ‬ ‫فأستْرضها فَ َرَ َ‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اس تَِّْطَ َن َّبْ َو َِّدع‬ ‫عِّ د َّبی ه ب ن َ ْس ْود فَ أَتَى ْجَْ َرَة َّبْ َْ ََُِّ ة فَ ْ‬ ‫ح ر‬ ‫صاةر‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2820‬‬ ‫صیَاأ ی َكِّل ر إُ َح َ‬ ‫َ َ‬

‫ٰ‬ ‫ریےسروایےہہکوہدبعاہللنبوعسمد(ریضاہللہنع)ےکاسھتےھت ‪،‬انچہچنوہ ب ب‬ ‫رمجہہبقعرپآےئ‬ ‫دبعارلمحنبت د‬ ‫رضحت‬ ‫ح ٔ‬

‫رمجہہبقعرپاسترکنکیاں ‪،‬ہررکنکیےکاسھت’ََّلل أَ ْکَِّ ر‘ےتہکوہےئامري۔‬ ‫وتاسےکاسےنمنطبوادیےس ٔ‬

‫ٰ‬ ‫نمںیمرصقامنزںی‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه و َسیَ ِبِ​ِ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ْی وأب و بَ ْك ر َوع َم ر َوعثْ َم ان‬ ‫َع ْن عِّد َّبیه بن ع َمَر قال ییى رسول َّبیه َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫ی ْدرَّ ن ِخ َالفَتِ ِه‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫َ‬

‫ںیمدورتعکیہڑپےتھےھت۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫رضحت دبعاہلل نب رمع(ر یض اہلل امہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اهلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن نم ٰںیم دو راعکت‬ ‫ب‬ ‫انرکےترےہاورامثعن(ریضاہللہنع)یھباینپالختفےکادتبایئایام‬ ‫ڑپںیھ ‪،‬اوبرکباوررمعریضاہللامہنعهباےنپزامہنٔالختفيم ا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ب ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫عن َحا ِرثَةَ بن وْه ر‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ َوَْن أَ ْإثَر ا إِ ا‬ ‫َّْلَزَّع لْ رضْ َّلل عِه قال ییى بَِا َّبِ َ‬ ‫َ‬ ‫َ وَ َ ِه ِبِ​ِ رْإ َْتَ ْ ِ‬ ‫ْی‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫قَ ُّ َ‬ ‫َ‬

‫وہجرایعریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنینمٰںیمںیمہدوراعکت‬ ‫رضحتاحرہثنب ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫یہڑپاھںیئ ‪،‬احالںہکاسوقماریدعتادهبےلہپےسزیادههباورمہزیادهاحلانمهبيمهت۔‬

‫ٰ‬ ‫نمںیممایمےسرتصخ‬

‫ِ‬ ‫دع أَ ین رس َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص بِ ِر َع ِاء ِْ‬ ‫َّْلبِ ُِ ِف َّبَِّْ ْیتوتَ ِة یَ ْر و َن ی وَ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َر یخ َ‬ ‫َع ْن َعای َِ ب ِن ع ٍّ َ‬ ‫َّبِی ْ ِر ثی یَر و َن َّبْغَ َد وِ ْن بَ ْ​ْ ِد َّبْغَ ِد بِیَ وَ ْ ِ‬ ‫ْی َویَ ْر و َن یوَ َّبِی ْف ِر‪َّ( .‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)8122‬‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬

‫رضحت اعمص نب دعی (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن ک‬ ‫اوی رچاےنواولںوک ِ ٰ‬ ‫نمںیمرات‬

‫زگارےنےسرتصخدی ‪،‬اسرطحہکوهتمرحنوکریمرکيل ‪ ،‬پراسےساےلگدناوراسےساےلگدنيمدودونںیکریمرکيل‬ ‫اور( ِ ٰ‬ ‫نميمرےنہیکوصرتيم)وچهتدنریمرکيل۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ص بِیلر َع ِاء أَ ْن یَ ْر وَّ یَ ْو ا َویَ َدعوَّ یَ ْو ا‪.‬‬ ‫َع ْن عای َِ ب ِن َع ِد ٍّ‬ ‫ع أَ ین َّبِ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َر یخ َ‬ ‫(َّبودَّود‪ ،‬رقَ ‪)8122‬‬

‫رضحت اعمصنبدعی(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےن ک‬ ‫اویرچاےنواولںوکرتصخدیہک‬

‫وهایدنوھچڑرکایدنریمرکيل۔‬

‫فریباین‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫عن بن َعِّی ر‬ ‫ت َع ْشَرَة بَ َدسَة َرج رُ َوأَی َره فیه ا ق ال‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ بِ ِس ی‬ ‫اس ‪ ---‬بَ َْ َ‬ ‫ث رسول َّبیه َ‬ ‫ول َّبی ِه َإیف أ ِ ِ‬ ‫َ عی ى ِه ا ق ال أ ره ا ثی أی ِّل سَ ْ​ْیَْی َه ا ِف َد ِ َه ا ثی‬ ‫ضى ثی َر َج َ فُال یا َرس َ‬ ‫فَ َم َ‬ ‫َیَِ ِبَا أبْد َ‬ ‫ْ َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ي‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2082‬‬ ‫َح ٌد ن أ َْه ُِ رفْ َُتِ َ‬ ‫أجْیه عیى َ‬ ‫ی ْف َ ت َها وَل تَأْإ ُْ ِها أست وَل أ َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت انبابعس (ریض اہلل ہنع) ےسروایےہہک‪...‬روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنایرمہبتایآدیمےکاسھت رفیباین‬ ‫ےکوسہل ک‬ ‫اویےجیھباوراےساووٹنںیکخدمرپاگلدیا ‪،‬وهآدیمایگاوررھپولٹآیا ‪،‬اوررعضایک‪:‬اےاہللےکروسل ‪،‬ارگاووٹنںںیم‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ھوبیاوروکاہنےک رف ب‬ ‫یرھکدانیاوررھپ‬ ‫رامی‪:‬اےسذحبرکےکاسےکلعنوخنںیم ا‬ ‫ےسوکیئکھتاجےئوتںیمایکرکوں؟آپےنف ا‬ ‫ث‬ ‫ت‬ ‫اساکوگ ہنمتاھکیااورہن مھاارےاسیھتاھکںیئ۔‬

‫قلحاوررصق‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ص َر بَ ْ​ْض ه َْ‪( .‬ط ارى‪ ،‬رق َ‬ ‫َی َ ابِ​ِه َوقَ ی‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َوطَائ َف ةٌ ن أ ْ‬ ‫عن َعِّْد َّبیه قال َحیَ َ َّبِ َ‬ ‫‪)8201‬‬ ‫رضحتدبعاہلل(نبرمعریضاہللامہنع)ےسروایےہہک(جحےکدعب)یبنیلصاہللہیلعوملساورآپےکارثک‬ ‫ااحصبےنرسڈنموایااھت ‪،‬نکیلضعبےناےنپیبالتروشاےئےھت۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ص َر بَ ْ​ْض ه َْ ق ال‬ ‫َی َ ابِ​ِه َوقَ ی‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ َو َحیَ َ طَائ َفةٌ ن أ ْ‬ ‫عن َعِّْد َّبیه قال َحیَ َ رسول َّبیه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫عِّ د َّبی ِه إِ ین رس َ ِ‬ ‫ْی َ یرة أو َ یرتَ ْ ِ‬ ‫ین‪.‬‬ ‫ْی ثی ق ال َوَّبْم َُ ل‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ق ال َرح َ​َ َّلل َّبْم َ یلُ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ص ِر َ‬ ‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2833‬‬ ‫رضحتدبعاہلل(ریضاہللہنع)ےسروایےہہک(جحےکومعقرپ)روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےناورآپےکاحصہب(ریضاہلل‬ ‫ك ‪ ،‬ینعاےنپیبالوٹکاےئ۔دبعاہللےتہکںیہہکروسلاہللیلصاہلل‬ ‫ڈنمای) اورھچکےنرصق ا‬ ‫رکای(رس ا‬ ‫مہنع)ںیمےسایامجعےنقلح ا‬ ‫ہیلعوملسےنای ایدورمہبتیداعیکہکاےاہلل ‪،‬قلحرکاےنواولںرپرمحفرام ‪،‬رھپآپےناہکہکاوررصقواولںرپیھب(رمحفرام)۔‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی ق ابوَّ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َّبیه َ َّ ْیف ْر ب ْیم َ یلُ َ‬ ‫ع ن أِب هَریْ َرَة رض ْ َّلل عِ ه ق ال ق ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ین‪( .‬ط ارى‪ ،‬رق َ‬ ‫ْی ق ابوَّ َوبِْیم َُ ل‬ ‫ین قَا َلَ ا ثَ​َالث ا ق ال َوبِْیم َُ ل‬ ‫َوبِْیم َُ ل‬ ‫ین ق ال َّبیه َ َّ ْیف ْر ب ْیم َ یلُ َ‬ ‫ص ِر َ‬ ‫ص ِر َ‬ ‫ص ِر َ‬

‫‪)8201‬‬

‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہک(جحےکومعقرپ)روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنیداعیکہک‬ ‫ب‬ ‫اےاہلل ‪،‬رسڈنمواےنواولںیکرفغمتفرام ‪،‬احصہب(ریضاہللمہنع)ےنرعضایک‪:‬اورتروشاےنواولںےکيلهب(یہیداعفرامےیئ) ‪،‬‬ ‫نکیلآرضحنتیلصاہللہیلعوملسےن(اسرمہبتیھب)یہیداعیکہکاےاہلل ‪،‬رسڈنمواےنواولںیکرفغمتفرام ‪،‬رھپاحصہب(ریض‬ ‫ب‬ ‫اہلل مہنع) ےن رعض ایک‪ :‬اور تروشاےن واولں ےک يل هب!رسیتی رمہبت يم آرضحنت (یلص اہلل ہیلع وملس )ےن داع یک‪:‬اور‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫تروشاےنواولںیکیھبرفغمتفرام۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ول َّبی ِه‬ ‫ْی ق ابوَّ ی ا َرس َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َّبیه َ َّ ْیف ْر ب ْیم َ یلُ َ‬ ‫ع ن أِب هَریْ َرةَ ق ال ق ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ْی ق ابوَّ ی ا‬ ‫ْی ق ابوَّ ی ا َرس َ‬ ‫ول َّبی ِه َوبِْیم َُ ل‬ ‫َوبِْیم َُ ل‬ ‫ین ق ال َّبیه َ َّ ْیف ْر ب ْیم َ یلُ َ‬ ‫ین قال َّبیهَ أیفر ب ْیم َ یلُ َ‬ ‫ص ِر َ‬ ‫ص ِر َ‬ ‫ین‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2831‬‬ ‫َرس َ‬ ‫ین قال َوبِْیم َُ ل‬ ‫ول َّبی ِه َوبِْیم َُ ل‬ ‫ص ِر َ‬ ‫ص ِر َ‬

‫رضحتاوبہرترہ(ریضاہللہنع)ےسروایےہہک(جحےکومعقرپ)روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنی داعیکہکاےاہلل ‪،‬قلح‬

‫رکاےنواولںیکرفغمتفرام ‪،‬احصہب(ریضاہللمہنع)ےنرعضایک‪:‬اےاہللےکروسلیلصاہللہیلعوآہلوملس ‪،‬اوررصقرکاےنواےل؟‬ ‫آپ ےن داعیک ہک اے اہلل ‪،‬قلح رکاےن واولںیک رفغمت فرام ‪ ،‬احصہب ےنرعضایک‪ :‬اے اہلل ےک روسل ‪ ،‬اور رصق رکاےن واےل؟آپ‬ ‫ےنداعیک‪:‬اوررصقرکاےنواولںیکیھبرفغمتفرام۔‬

‫ےچباکجح‬

‫عن بن َعِّی ر‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ بَُِ َْ َرْإِّا بِابیرْو َح ِاء فُال ن َّبْ َُ ْوَ ق ابوَّ َّبْم ْس یِمو َن فَ َُ ابوَّ‬ ‫اس عن َّبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َج ٌر‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫ن أس ت ق ال رس ول َّبی ه فَ َرفَ َْ ْ‬ ‫ی ِِّیًّا فُاب ت أَلَ َذَّ َح ٌّی ق ال سْ َ َوبَ ي أ ْ‬ ‫ت إبی ه َّ ْ َرأَةٌ َ‬ ‫‪)2022‬‬ ‫رضحت انبابعس (ریض اہلل امہنع) ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن رواح ےک اقمم رپ ھچکوساروںےسالماقتیکوت‬ ‫پاپںےنوپچاہکآپوکنہ؟آپےنفرامیا‪:‬يماہللاکروسل‬ ‫وپچہکمتوکنولگوہ؟وہےنہکےگل‪:‬مہاملسمنہ ‪ ،‬ر‬ ‫آپےن ا‬ ‫رامی‪:‬اہں ‪،‬اور‬ ‫وہں ‪(،‬اس ومعق رپ)انںیم ےس ایوعرتےناےنپےچبوکااھٹرکرعضایکہکایکاساکیھبجحوہاجےئاگ؟آپےنف ا‬ ‫باجرترےيلوہاگ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫جحلدل‬

‫ع ن عِّ د َّبی ِه ب ن َعِّی ر‬ ‫یض ةَ‬ ‫اس رض ْ َّلل عِهم ا ق ال ‪َ ---‬ج اءَ ْ‬ ‫أ َّ ْ َرأَةٌ ن َخ ثْ َْ َ​َ ‪ ---‬فُاب ت إِ ین فَ ِر َ‬ ‫َّبی ِه أ َْدرَإت أِب َشیِا َإِِّیَّ َ​َل ی ثِّْت عیى َّبیر ِ‬ ‫َّحیَ ِة أَفَأَح ُّی عِه قال سَْ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8122‬‬ ‫َ ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫ث‬ ‫حي‬ ‫ع‬ ‫ہلیبق میکایوعرت(یبنیلصاهللعلی ہوملس‬ ‫رضحتدبعاہللنبابعسریضاہللامہنعےسروایےہہک‪ٔ ...‬‬

‫ےکیاس)آیئ‪...‬اوراسےنوپاھچ‪(:‬یاروسلاہلل)ریمےیباپرپجحفرضےہ ‪،‬رگموہاانتوبڑاھےہہکوهوساریرپارہھیھبںیہناتک ‪،‬ایک‬ ‫ںیماسیکرطفےسجحرکیتکسوہں؟آپےنفرامیا‪:‬اہںرکیتکسوہ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫عن عِّد َّبی ِه ب ن َعِّی ر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ) َّ ْ َرأَةٌ ن َخ ثْ َْ َ​َ ‪ ---‬قاب ت ی ا‬ ‫اس أَسیه ق ال ‪َ ---‬جاءَتْ ه ( َ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫َُّل لی أ َْدرَإ ت أِب َش یِا َإِِّ یَّ َ​َل یس تَ ِطی أَ ْن ی ثِّْ ت عی ى َّبیر ِ‬ ‫ِ‬ ‫رس َ ِ‬ ‫َّحیَ ِة‬ ‫یض ةَ َّبی ه عی ى عَِّ اده ِف َْ َ ْ‬ ‫ول َّبی ه َّن فَ ِر َ‬ ‫َ َ‬ ‫ْ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬

‫أَفَأَح ُّی عِه قال سَْ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2028‬‬ ‫ث‬ ‫ح يع‬ ‫رضحتدبعاهللانبابعس(ریضاہللہنع)ےسروایےہہک‪(...‬خب حہااولداعےکومعقرپ) ہلیبقٔ میکایوعرتآپ(یلص‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ك‪:‬اےاہللےکروسل ‪،‬اہللاعتیلٰےناےنپدنبوںرپجحفرضایکےہ ‪،‬ریمایباپتہبوبڑاھےہ ‪،‬‬ ‫اهللعلی ہوملس)ےکیاسآیئ‪...‬اوررعض ا‬ ‫ب‬ ‫وہاسیکاطقںیہنرھکاہکوساریرپهبھٹیبےکسوتایکںیماسیکرطفےسجحرکیتکسوہں؟آپےنفرامیا‪ :‬اہںرکیتکسوہ۔‬

‫عن بن َعِّی ر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فُاب ت إِ ین‬ ‫اس رض ْ َّلل عِهم ا أَ ین َّ ْ َرأَة ن ج َهْی َِ ةَ َج اءَ ْ‬ ‫أ إق َّبِ َ‬ ‫أ أَ ْن َا یی فیَ َا یی حت اتَت أَفَأَح ُّی عِها قال سَْ ح ل ْ عِها أَرأَی ِ‬ ‫ت بو إ ان عی ى أ ل ِ‬ ‫ي َدیْ ٌن‬ ‫أ ل ْ سَ َذ َر ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫َْ‬ ‫ِ‬ ‫َح ُّ بِابْ َوفَ ِاء‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8120‬‬ ‫أَإِْت قاضیته َّقْضوَّ َّبیهَ فَابیه أ َ‬

‫قبی‬ ‫رضحتدبعاهللانبابعسریضاہللامہنعےسروایےہہک ب لۂ‬

‫خبہبی ہیکایوعرتیبنیلصاهللعلی ہوملس‬

‫ےکیاسآیئاورآپےسوپاھچ‪:‬ریمیامںےنجحیکیدرامینیھت ‪،‬ابوہداینےسرتصخوہیئگےہ ‪،‬ایکںیماسیکرطفےسجحرکیتکس‬ ‫وہیوتمتادارکںیت؟ہیاہللاکفرضےہ ‪،‬اےسیھبادارکو ‪،‬اسےیلہکاہللاساکزیادہقح‬ ‫رامی‪:‬رضوررکو ‪،‬ایکاسرپفرض ا‬ ‫وہں؟آپےنف ا‬ ‫دارےہہکاساکفرضاداایکاجےئ۔‬

‫عن بن َعِّی ر‬ ‫َا‬ ‫ي عن شِّْ رَ ةَ قال ن ش ِّْ رَ ة ق ال أ ٌ‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ ذ َرجال یُول بَِّی ْی َ‬ ‫اس أَ ین َّبِ َ‬ ‫ي ثی ح یی ع ن ش ِّْ رَ ةَ‪َّ( .‬ب ودَّود‪ ،‬رق َ‬ ‫ي ق ال َ​َل ق ال ح یی ع ن سَ ْف ِس َ‬ ‫ت ع ن سَ ْف ِس َ‬ ‫ل ‪ ---‬ق ال َح َ ْ َ‬ ‫‪َّ َ ْ ( ،)8188‬بصغی طْبَِّن‪ ،‬رقَ ‪)222‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ي َع ْن شِّْ رَ ةَ‘ےتہکوہےئانسوت‬ ‫رضحتانبابعس(ریضاہللامہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنایصخشوک ’بَِّی ْی َ‬

‫آپےندریاتففرامیا‪:‬یربشہموکنےہ؟اسےناہک‪:‬وہریمااھبیئےہ‪...‬آپےنوپاھچ‪:‬متاانپجحرکےکچوہ؟اسےناہک‪:‬ںیہن ‪،‬آپ‬ ‫ےنفرامیا‪:‬ےلہپاانپجحرکول ‪،‬اسےکدعبربشہمیکرطفےسرکانیل۔‬

‫اامعلجحںیمدقتمیویاریخںیمرتصخ‬

‫ِ‬ ‫ع ن عِّ د َّبی ِه ب ن عم رو أَ ین رس َ ِ‬ ‫ف ِف َح ی ِة َّبْ َوَد ََِّ فَ َ َْی وَّ یَ ْس أَبوسَه‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َوقَ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َخ ر فُ ال َ أَ ْش ْ ْر فََِ َ ْرأ قِّ ُ أَ ْن‬ ‫فُال َرج ٌُ َ أَ ْشْ ْر فَ َ یَ ُْت قُِّ أَ ْن أَ ْبَ َع ق ال َّ ْبَ ْع وَل َح َر َج فَ َ اءَ َ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ ِر‬ ‫ِ‬ ‫لَ وَل أ لخ َر إَل ق ال َّفْ َْ ُْ وَل َح َر َج‪( .‬ط ارى‪ ،‬رق َ‬ ‫أ َْر َْ ق ال َّْرَ وَل َح َر َج فم ا س َُ یَ ْوَ ذ ع ن َش ْ​ْء ق د َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪)8222‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحت دبعاہلل نب رمع (ریض اہلل امہنع) ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ۃجح اولداع ےک ومعق رپ (اینپ‬ ‫يک‬ ‫تب‬ ‫وساری) رپےھٹیب ب هےایہگجرےکوتولگآپےساسملئولعممرکےنےگل ‪،‬ایصخشےناہک‪:‬وضحر ‪،‬ھجموکولعممہناھتاورںیم‬ ‫آیاوروبال‪:‬وضحر ‪،‬ےھجمایخلہنراہ‬ ‫ےن رفیباینرکےنےسےلہپیہرسڈنماایل ‪،‬آپےنفرامیا‪:‬وکیئرحجںیہن ‪،‬اب رفیباینرکول ‪،‬دورساصخش ا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اور ریم امجر ےس ےلہپ یہںیم ےن رفیباین رک دی ‪ ،‬آپ ےن فرامیا ‪:‬وکیئرحجںیہنابریمرکول ‪،‬اسدنآپےسسجزیچےکآےگےھچیپ‬ ‫رکےنےکقلعتموسالوہاآپےنیہیفرامیا‪:‬وکیئرحجںیہن ‪،‬ابرکول۔‬

‫ع ن َعِّْ َد َّبی ِه ب ن َع ْم ِرو ب ن َّبْ َْ ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َُیْط ب‬ ‫اص رض ْ َّلل عِ ه ‪ ---‬أَسیه َش ِه َد َّبِ َ‬ ‫ی وَ َّبِی ِر فَ َُ اَ إبی ه رج ُ فُ ال إِ ت أ ِ‬ ‫َح ِس ب أَ ین َإ َذَّ‬ ‫َخ ر فُ ال إِ ت أ ْ‬ ‫َحس ب أَ ین َإ َذَّ قِّ ُ َإ َذَّ ثی ق اَ َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ ٌ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َّفْ َْ ُْ وَل‬ ‫قُِّ َإ َذَّ َحیَ ُْت قُِّ أَ ْن أَ َْ​َر َ​َ ْرأ قِّ ُ أَ ْن أ َْر َْ َوأَ ْش َِّ َاه ب ي فُ ال َّبِ َ‬ ‫َحَر َج َل ین إیل ِه ین فما سِ َُ یَ ْوَ ِ رذ عن َش ْ​ْ رء إَل قال َّفْ َْ ُْ وَل َحَر َج‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8222‬‬ ‫رضحت دبعاہلل نب رمعو نب ااعلص ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک‪ ...‬ب ب‬ ‫حروسلاہللیلصاہللہیلعوملس‬

‫دوسںییارخیوکینمٰںیمہبطخدےرےہےھتوتيمواہںوموجداھت ‪ ،‬ب‬ ‫ی ایصخشےنڑھکےوہرکوپاھچہکںیماسایخلںیماھتہک‬ ‫الفںاکمالفںےسےلہپےہ ‪،‬رھپدورساڑھکاوہااوراہکہکریماایخلاھتہکالفںاکمالفںےسےلہپےہ۔انچہچنںیمےن رفیباینےسےلہپرس‬ ‫چ يج‬ ‫ڈنماایل ‪،‬ریمامجرےسےلہپ رفیباینرکیل ‪،‬اورےھجماسںیمکشوہا ‪،‬وتیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬ابرکول ‪،‬ان ب (ےکآےگ هےوہ‬ ‫اجےن)ںیموکیئرحجںیہن۔ایس رطحےکدورسےوساالتیھبآپےسےیک ےئ ‪،‬آپےنان ب ےکوجابںیمیہیفرامیا‪:‬وکیئ‬ ‫رحجںیہن ‪،‬ابرکول۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ ِ​ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّبی ِه ب ِن َع ْم ِرو ب ن َّبْ َْ ِ‬ ‫اص یُ ول َوقَ َ‬ ‫ف رس ول َّبیه َی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ عی ى َرَّحیَت ه فَطَف َ‬ ‫ول َّبی ِه إ َ أَإ ْن أَ ْشْر أَ ین َّبیرْ َْ قِّ ُ َّبِی ْ ِر فََِ َ ْرأ‬ ‫اس یَ ْسأَبوسَه فیُول َّبْ َُائُِ ِهَ یا َرس َ‬ ‫سَ ٌ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َخ ر یُ ول إ َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَ ْارَ وَل َح َر َج ق ال َوطَف َ َ‬ ‫قُِّ َّبیرْ ِْ فُال رس ول َّبیه َ‬ ‫َُّلَْی ِ فَ َ یَ ُْ ت قِّ ُ أَ ْن أَ َْ َر فیُ ول َّ َْ ْر وَل َح َر َج ق ال فم ا َِذ ْ​ْت ه ی ْس أَل‬ ‫أَ ْش ْ ْر أَ ین َّبِی ْ َر قِّ ُ ْ‬ ‫ض وأَ ْش ِّ ِ‬ ‫یَ ْوَ ِ رذ ع ن أَْ ر ِ​ِمیا یَِْ َس ى َّبْ َم ْرء َوَُْی َه ُ ن تَ ُْ ِد ِ بَ ْ​ْ ِ‬ ‫اه َها إَل ق ال‬ ‫ض َِّْل وِر قِّ ُ بَ ْ​ْ ر َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ج‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2822‬‬ ‫رسول َّبیه َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ َّفْ َْیوَّ بي وَل َحَر َ‬ ‫رضحتدبعاہللنبرمعونباعص(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکوساریریکوتولوگںےنآپ‬

‫ےسوپانھچرشوعرکدیا ‪،‬ایےناہک‪:‬اےاہللےکروسل ‪،‬ےھجمولعممںیہناھتہکرکنکیاں رفیباینےسےلہپامریاجیتںیہوتروسلاہللیلص‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪:‬وکیئ رحج ںیہن ‪،‬اب رکنکیاں امر ول۔دورسے ےن اہک ہک ےھجم ولعمم ںیہن اھت ہک رفیباینرس ڈنماےن ےس ےلہپیک‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اجیت ےہ ‪،‬ںیم ےن رفیباین رکےن ےس ےلہپرس ڈنما ایل ےہ ‪،‬آپ ےن فرامیا ‪ :‬وکیئرحجںیہن ‪ ،‬رفیباینابرکول۔دبعاہلل ےتہکںیہہکاسدن‬ ‫وؤمجرکےنےکیبارےںیموپاھچایگوتآپےناساکہيوجابدیا ہکوکیئرحج‬ ‫ر‬ ‫آپےسیسکیھباکموکوھبلرک ایاہجلےسدقمم‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ںیہن ‪،‬ابرکول۔‬

‫دمہنیوکرحمفراردانی‬

‫ع ن أَسَ ر‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال َّبْ َم ِدیَِ ة َح َرٌَ ن َإ َذَّ إق َإ َذَّ َ​َل ی ُْطَ‬ ‫س رض ْ َّلل عِ ه ع ن َّبِ َ‬ ‫اس أ ْ ِ‬ ‫ل فیها َح َدثا فَ َْیَْی ِه بَ ْ​َِْة َّبی ِه َوَّبْ َم َالئِ َك ِة َوَّبِی ِ‬ ‫ْی‪( .‬ط ارى‪،‬‬ ‫َش َ رَها وَل ُْ َدل فیها َح َد ٌ‬ ‫َح َد َ‬ ‫َْجَْ َ‬ ‫ل نأْ‬

‫رقَ ‪)8122‬‬

‫رضحتاسنریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬دمہنیالفںہگجےسالفںہگجی( ینع‬ ‫ک‬ ‫لبج غر ےسوثر ی)رحم ےہ۔اس دحںیم ہن وکیئ درحاکیا اجےئ ‪ ،‬ہن وکیئ لدع یک اجےئ۔سج ےن یھب اہیںوکیئلدعاکنیل ‪،‬‬ ‫اسرپاہللاعتیلٰاور ب فروتشںاور ب اناونںیکتنعلےہ۔‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َّن إب رَّهیَ َح یرَ​َ َ یك ةَ َوإِ ل َحیرْ ت َّبْ َم ِدیَِ ةَ ا ب ْی‬ ‫ع ن َج ابر ق ال ق ال َّبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫یْید َها‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2282‬‬ ‫َ​َلبَتَ ْی َها َ​َل ی ُْطَ ع َ‬ ‫صاد َ‬ ‫ضاه َها وَل ی َ‬

‫اجت ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬باترامیہ ہیلع االسلم ےن ہکم وک رحم فرار دیا تا اورںیم‬ ‫رضحت ب ر‬ ‫ک‬ ‫لدادمہنیےکدوونںارطافےکرھتپےلیمالےقاکدرایمینےصحںیمےسہنوکیئدرحاکیااجاتکےہاورہن‬ ‫دمہنیوکرحمفرارداتیوہں۔ ٰ‬ ‫یسکاجونریہاکاکشرایکاجاتکےہ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ع ن أِب س ِْ ر‬ ‫ید َّْل درع ‪ ---‬ق ال (رس ول َّلل ی یى َّلل عیی ه وس یَ) َّبیه َ َّن إب رَّهیَ َح یرَ​َ َ یك ةَ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫فَ َ َْیَ َه ا َحَر ا َوإ ل َحیرْ ت َّبْ َمدیَِ ةَ َحَرَّ ا ا ب ْی َ أْ ِزَ ْی َه ا َّن َ​َل ی ْه َر َ‬ ‫َّق فیه ا َد ٌَ وَل ُْ َم َُ فیه ا س َال ٌ‬ ‫َ فیها َش رةٌ إَل بِْ ْی ر‬ ‫ف‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2222‬‬ ‫بِ​ُِتَ رال وَل َتَِّْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ‬ ‫رضحتاوبدیعسخدری(ریضاہللہنع)ےسروایےہہک‪...‬روسلاهللیلصاهللعلی ہوملسےنداعیک‪:‬اےاہلل ‪ ،‬باترامیہہیلعاالسلم‬

‫انبی اھت اور ںیم دمہنی وک رحم انبیا وہں ‪ ،‬دمہنی ےک دوونں اہپڑوں ےک درایمناک ہصح رحم ےہ ‪ ،‬اس رحمںیم ہن وخن اہبیا‬ ‫ےن ہکم وک رحم ا‬ ‫اجےئ ‪،‬ہناسںیم بجےکےیلایھتہرااھٹےئاجںیئاورہناہیںاچرےےکوسایسکاوررغضےسدروتخںےکےتپوتڑےاجںیئ۔‬

‫رضحتیلع(ریضاہللہنع)‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ل‬ ‫َح َد َ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َّبْ َمدیَِ ة َح َرٌَ ا ب ْی َع ائ ر إق َإ َذَّ ن أ ْ‬ ‫َع ْن َعی ٍّْ رضْ َّلل عِه َع ِن َّبِیِ ل َ‬ ‫یاس أ ْ ِ‬ ‫فیها َح َدثا أو َ​َوى ُْم ِدثا فَ َْیَْی ِه بَ ْ​َِْة َّبی ِه َوَّبْ َم َالئِ َك ِة َوَّبِ ِ‬ ‫ْی‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8122‬‬ ‫َْجَْ َ‬ ‫اعتاہپڑیےسےلرکالفںاقممی‬ ‫یبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتہہکدمہنی ر‬

‫رحمےہ ‪،‬سجےناسدحںیموکیئلدعاکنیل اییسکلدعاکنےنل واےلوکانپہدیوتاسرپاہلل ‪،‬امتمفروتشںاورامتماناونںیکتنعل‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ےہ۔‬

‫دمہنیےکرجممےکےیللدداع‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ْن َعیِ لْ ب ِن أِب طَابِ ر‬ ‫ل‬ ‫ب قَ َ‬ ‫َح َد َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ َّبْ َمدیَِ ة َح َرٌَ ا ب ْی َع ْری إق ثَ ْورر فَ َم ْن أ ْ‬ ‫ال َّبِیِ ُّ َ‬ ‫یاس أ ْ ِ‬ ‫فیها َح َدثا أو َ​َوى ُْم ِدثا فَ َْیَْی ِه بَ ْ​َِْة َّبی ِه َوَّبْ َم َالئِ َك ِة َوَّبِ ِ‬ ‫ْی‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2202‬‬ ‫َْجَْ َ‬

‫رضحتیلعنبایب ب‬ ‫اطل(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬غراہپڑےسوثراہپڑیےکدرایمن‬

‫خپدارکےنواےلیسکآدیموکانپہدےاگوتاسرپاہلل‬ ‫خپدارکےاگ ایىئن ر‬ ‫دمہنیاکمالہقرحمےہ۔انچہچنوجآدیماسرحمںیموکیئىئن ر‬ ‫یکتنعل ‪،‬فروتشںیکتنعلاورامتمولوگںیکتنعلوہیگ۔‬

‫روضااۃنجل‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض ةٌ ن ِریَا ِ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ ق ال ا ب ْی بَْی ِت َو ِْ َِْبع َرْو َ‬ ‫عن أِب هَریْ َرةَ رضْ َّلل عِه عن َّبِ َ‬ ‫َّجَِ ِیة َوِ ِْ َِْبع عیى َح ْو ِضْ‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)8812‬‬ ‫ْ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رضحتاوبہرترہریضاہللہنعیبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتہہکآپےنفرامیا‪ :‬ریمےرھگاورریمے ب‬ ‫مر‬ ‫ےکدرایمنیکزنیم بجےکیباوغںںیمےساییباغےہاورریمای ب ر‬ ‫م(مایمےکدن)ریمےوحضرپوہاگ۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع ن أِب هری رةَ أَ ین رس َ ِ‬ ‫َّجَِی ِة‬ ‫ض ةٌ ن ِریَا ِ ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ق ال ا ب ْی بَْی ِت َو ِْ َِْبع َرْو َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫َوِ ِْ َِْبع عیى َح ْو ِضْ‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2222‬‬ ‫رضحت اوبہرترہ (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک روسل اهلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬ریمے رھگ اور‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ریمے ب‬ ‫مرےکدرایمنیکزنیم بجےکیباوغںںیمےساییباغےہاورریما ب ر‬ ‫م(مایمےکدن)ریمےوحضرپوہاگ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫فریباینںیماوسہ‬

‫ِ ی ِ‬ ‫ْی أَقْ رسَ ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض ی ى َّبِ َ ی‬ ‫ع ن أَسَ ر‬ ‫ْی َ َِبَه َم ا بی ده َو َذی ى َوَإِّی َر‬ ‫س ق ال َ‬ ‫ی ى َّلل َعیَْی ه َو َس َ​َ ب َكِّْ َش ْ​ْی أَْ یَ َ ْ َ‬ ‫ووض ِرجیَه عیى ِی َف ِ‬ ‫اح ِه َما‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)2222‬‬ ‫َ​َ َ َ ْ‬ ‫رضحت اسن (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن وگنیسں واےل دو ربکتچے ڈنیموھں یک‬

‫رفیباینیک ‪،‬آپےناانپیاؤںانیکرگدنرپرھکرک’بِ ْس َِ َّللِ أَلل أَ ْکَِّ ر‘ڑپےتھوہےئاےنپاہھتےساهنذحبایک۔‬

‫ِ‬ ‫عن أَسَ ر‬ ‫اس َِ َّبی ِه َوَّبیه أَ ْإَِّ ر‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2212‬‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ یَُول بِ ْ‬ ‫س عن َّبِ َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رضحتاسنریضاہللہنعیبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتہہکآپ(ذحبرکےتوق)’بِ ْس َِ َّللِ َوَّلل أَ ْکَِّ ر‘ےتہک‬ ‫هت۔‬

‫فریباینےکااکحم‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َ ْن َإ ا َن بَه‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ تَُ ول قَ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫عن أ لَ َسیَ َمةَ َزْو ِج َّبِ َ‬ ‫ِبع ی ْذ َِبه فإ َّ أ ِه یُ ِه َالل ِع ِْ ِ‬ ‫ض ل َْ‪ ( .‬س یَ‪،‬‬ ‫َُّل ی ة ف ال یَأْخ َذ ین ن َش ْ​ْ ِرِه وَل ن أَ ْ َف ا ِرِه ش ی ا ح ت ی َ‬ ‫ٌْ َ‬ ‫رقَ ‪)2808‬‬ ‫ث‬ ‫یبن یلص اہلل ہیلع وملس یک زوہج ام ہملس (ریض اہلل اہنع) ےس روای ےہ ‪ ،‬وه یتہک ہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن ارشاد‬

‫فرامیا‪:‬سجآدیمےکیاسذحبرکےنےکےیل رفیبایناکاجونروموجدوہ ‪،‬وه ب ب‬ ‫حذیاہجحلاکاچدندھکیےلوتوہاسوقیاےنپیباولںاور‬ ‫یاںونںوکہنوٹکاےئ ب ب‬ ‫حیہک رفیباینہنرکےل۔‬

‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َُیْط ب فُ ال إِ ین أَیو َل ا سَِّْ َدأ بِ ِه ن‬ ‫ع ن َّبَِّْ َرَّء رض ْ َّلل عِ ه ق ال ذْ ت َّبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اِ س ِیتَ َِا َوَ ْن َ​َ َر فَِإیقَا ه و َُلْ ٌَ ی َُ لد ه‬ ‫یَ ْو َِ ا ه ذَّ أَ ْن س َ‬ ‫ص یل َْ ثی سَ ْرج َ فََِ ِْ َ َر فَ َم ْن فَ َْ َُ ه ذَّ فَ َُ ْد أ َ‬ ‫َی َ‬ ‫ِ​ِل َْهیِ ِه بیس ن َّبُِّس ِ‬ ‫ي ِف َش ْ​ْ رء‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)2222‬‬

‫رضحت بترا‬

‫نباعزبریضاہللہنعےسروایےہہک ںیمےنیبنیلصاہللہیلعوملسوکہبطخديوہےئانسےہ ‪،‬‬

‫رامی‪:‬آجےکدنیکادتبامہامنز(دیع)ےسرکںیےگ ‪،‬رھپواسپآرک رفیباینرکںیےگ ‪،‬وجصخشاسرطحرکےاگ ‪،‬وہماری‬ ‫آپےنف ا‬ ‫ث‬ ‫س وک یا ےل اگ ‪ ،‬نکیل سج ےن (دیعیک امنز ےس ےلہپ)اجونر ذحب رک ایل وت وہااسیوگ ےہےسجاسےناےنپرھگواولںےکاھکےنےک‬ ‫ےیلایترایکےہ ‪،‬وہیسکدرہجںیمیھب رفیباینںیہنوہیگ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫عن أَسَ ر‬ ‫ص َالةِ فَ ْییِْ ْد‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)2228‬‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قال ن َبَ َع قُِّ َّب ی‬ ‫س عن َّبِ َ‬

‫رضحتاسن(ریضاہللہنع)یبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتہہکآپےنفرامیا‪ :‬سجےنامنزےسےلہپ رفیباین‬ ‫رکیلوہوہدویبارہ رفیباینرکے۔‬

‫ِ‬ ‫َعن جِْ َد ِ‬ ‫ال َ ْن َبَ َع قَ ِّْ َُ‬ ‫وَ َّبِی ْ ِر فَ َُ َ‬ ‫ِ ب ِن س ْفیَا َن َّبَِّْ َ یِ یْ قَ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َس ی َ​َ یَ َ‬ ‫ال َش ِه ْدأ َّبِ َ‬ ‫ْ‬ ‫صیل َْ فَ ْییِْ ْد َ َكاسَ َها أ ْخَرى َوَ ْن َ یَ ْذبَ ْع فَ ْییَ ْذبَ ْع‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)2220‬‬ ‫أَ ْن ی َ‬

‫رضحت دنجب نب ایفسن یلجب( ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک يم رفیباین ےک دن یبن یلص اہلل ہیلع وملسیک‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫خدم ںیم احرض وہا ‪ ،‬آں رضحت (یلص اہللہیلعوملس)ےن فرامیا‪:‬سج ےن امنز ےس ےلہپ رفیباین رک یل وہ ‪ ،‬وہدویبارہرکےاورسج‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےنایھبفریباینہنیکوہوتوہابرکےل۔‬

‫رقَ ‪)2223‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫عن جِْ َد ِ‬ ‫ی یى‬ ‫ِ ب ِن س ْفیَا َن قَ َ‬ ‫ال َش ِه ْدأ َِّْل ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَیَ َْ یَ ْ​ْ د أَ ْن َ‬ ‫َض َ ى َ َ َرسول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫وفَر َ ِ ن ی َالتِ​ِه سیَ فإ َّ هو ی رى َُلَ أ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال َ ْن َإ ا َن َبَ َع‬ ‫ی َالتِ​ِه فَ َُ َ‬ ‫َض اح یْ ق د ِبَ ْ‬ ‫َ​َ ْ َ َ‬ ‫ت قَ ِّْ َُ أَ ْن یَ ْف ر َ ْن َ‬ ‫َ​َ ْ َ َ َ‬ ‫أ ِْ‬ ‫اس َِ َّبی ِه‪ ( .‬س یَ‪،‬‬ ‫ص یل َْ فَ ْییَ ْذبَ ْع َ َكاسَ َه ا أ ْخ َرى َوَ ْن إ ان َ یَ ْذبَ ْع فَ ْییَ ْذبَ ْع بِ ْ‬ ‫ص یل َْ أو س َ‬ ‫ض یتَه قَ ِّْ َُ أَ ْن ی َ‬ ‫ض‬ ‫رضحتدنجبنبایفسن(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکںیمدیعاال جٰیےکدنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکاسھتوموجد‬ ‫ث‬ ‫اھت ‪،‬آپےنایھبیامنزںیہنڑپیھیھتاورہنایھبیآپےنامنزےسفراعاکالسمیہریھپااھتہک رفیباوینںاکوگ داھکیاجےن‬

‫رامی‪:‬سجےنامنزےسےلہپ رفیباینذحبرکیلےہ ‪،‬اےساچےئہہکوہ‬ ‫اگل ‪ ،‬رفیبااینںامنزدیعےسےلہپذحبرکدییئگهن ‪،‬یدكيرکآپےنف ا‬ ‫اسیکہگجدورسی رفیباینرکےاورسجےنایھبںیہنیکوتاےساچےئہہکوہاباہللاکیامےلرک رفیباینذحبرکے۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ي َش اة َُلْ رَ‬ ‫ص َالةِ فَ َُ َ‬ ‫ض ی ى َخ ِال أبو ب ْرَد َة قُِّ َّب ی‬ ‫ییى َّلل َعیَْی ِه َو َسی َ​َ تِْی َ‬ ‫عن َّبَِّْ َرَّء قال َ‬ ‫ال َرسول َّبیه َ‬ ‫ال ی ا رس َ ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض ی ى قَ ِّْ َُ‬ ‫ص یع بِغَ ِْی َ ثی قَ َ‬ ‫ال َ ْن َ‬ ‫ول َّبی ه إِ ین عِْ دع َج َذ َع ة ن َّبْ َم ْ​ْ ِز فُ ال َ‬ ‫ض لع َا َوَ​َل تَ ْ‬ ‫فَ َُ َ َ َ‬ ‫ص َالةِ فَِإیقَا َب ع بِ​َِ ْف ِس ِه و ن َب ع ب ْ َد َّب ی ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ْی‪ ( .‬س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫َّب ی‬ ‫اِ س ِیةَ َّبْم ْس یم َ‬ ‫َ​َ ْ َ َ َْ‬ ‫ص َالة فَ َُ ْد َِتی سس كه َوأ َ‬ ‫َی َ‬ ‫َ​َ‬ ‫‪)2221‬‬ ‫رضحت بترا (ریضاہللہنع)ےسروایےہ ہکریمےاخول ب‬ ‫اوبتردہ(ریضاہللہنع)ےنامنزےسےلہپ رفیباینرکیلوتروسلاہللیلص‬ ‫ث‬ ‫اہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬ہیرکبیوتوگ یکاخرطوہیئ ‪ ،‬ب‬ ‫اوبتردہریضاہللہنعےنرعضایک‪:‬اےاہللےکروسل ‪،‬ریمےیاسایھچامہ‬ ‫رامی‪:‬سجآدیمےن‬ ‫یکرکبیاکہچبےہوتآپےنفرامیا‪:‬اسیک رفیباینرک ‪،‬يلریتےمالوہیسکاورےکےیلیافکیہنرکےیگ۔رھپف ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫امنزےسےلہپ رفیباینذحبرکیلوتوگیااسےناینپذاتےکےیل یکاورسجےنامنزےکدعبذحبیکوتاسیک رفیباینوپریوہیئگاوراسےن‬ ‫املسمونںیکسوکاخارایک۔‬

‫ِ‬ ‫ع ن أَسَ ر‬ ‫ص َالةِ فَ ْییِْ ْد‪.‬‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ی وَ َّبِی ْ ِر ن إ ان َبَ َع قِّ ُ َّب ی‬ ‫س ق ال ق ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2221‬‬ ‫لي‬ ‫رضحتاسن(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنویما‬

‫حرروکفرامیا‪:‬سجآدیمےنامنزےسےلہپ‬

‫رفیباینرکیلوہ ‪،‬وتاےساچےیہہکوہدویبارہ رفیباینرکے۔‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َ​َل تَ ْذ َِبوَّ إَل ِس ِیة إَل أَ ْن یَ ْ​ْس َر َعیَ ْیك َْ فَتَ ْذ َِبوَّ‬ ‫ع ن َج اب ر ق ال ق ال رس ول َّبی ه َ‬

‫ضأْ ِن‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2210‬‬ ‫َج َذ َعة ن َّب ی‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اجےئ ‪،‬وهارگھچامہاکیھبوہوتافکیرکےاگ۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اجت(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬متم سیہ(اهچرمعنعي یرکبیاکہچبمکےسمک‬ ‫رضحت ب ر‬ ‫ایاسل ‪،‬اگےئلیبدواسلاور ک‬ ‫اوی ایاوینٹنمکےسمکیاچناسل)ےکوسا رفیبایناکاجونرذحبہنرکو ‪،‬ہیرسیمہنوہںوتڈنیماھذحبرکایل‬

‫اش (بن س ْ ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ب قال إِا رج رُ ن أ ْ ِ‬ ‫عن إیَْی ر‬ ‫ود) ِ ْن‬ ‫َی َ اِ َّبِ َ‬ ‫ییى َّلل َعیَْیه َو َسی َ​َ ی َُال به َ​َ ٌ َ ْ‬ ‫َ‬ ‫ب ِ س یَی رَ فَْ یزأ َّبْغَ َِ​َ فَأَ ر َِ ِادی ا فََِ ادى أَ ین رس َ ِ‬ ‫َ ی َو لِف‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إ ان یُ ول إِ ین ْ‬ ‫َ ْ َ ْ‬ ‫َ‬ ‫َّجَ َذ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ِ​ِمیا ی َو لِف ِه َّبثیِ ُّ‪َّ( .‬بودَّود‪ ،‬رقَ ‪)0211‬‬ ‫رضحتکلي بتےسروایےہہکمہروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکاحصیباجمعشنبوعسمدےکاسھتهت ‪،‬وہہلیبقٔینبمیلسےس‬

‫قلعت رےتھک ےھت ‪(،‬ان دونں مارے ياں)ڑیھب رکبیاں تہب یگنہم وہ یئگ هن۔اوھنں ےن ای صخش ےس اہک ہک ہی امالن رک دو ہک‬ ‫ث‬ ‫روسلاہللیلصاہللہیلعوملسفرامےتےھتہک بخدہع(ایاسلےسمکرمعاکدہبن)ن(ایاسلےکرکبے)یکہگجافکیرکیاےہ۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َ​َل تَ ْذ َِبوَّ إَل ِس ِیة إَل أَ ْن یَ ْ​ْس َر َعیَ ْیك َْ فَتَ ْذ َِبوَّ‬ ‫ع ن َج اب ر ق ال ق ال رس ول َّبی ه َ‬

‫ضأْ ِن‪( .‬سسائى‪ ،‬رقَ ‪)3212‬‬ ‫َج َذ َعة ن َّب ی‬

‫اجت(ریضاهللہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬متم سیہ(اهچرمعنعي یرکبیاکہچبمکےسمک‬ ‫رضحت ب ر‬ ‫ایاسل ‪،‬اگےئلیبدواسلاور ک‬ ‫اوی ایاوینٹنمکےسمکیاچناسل)ےکوسا رفیبایناکاجونرذحبہنرکو ‪،‬ہیرسیمہنوہںوتڈنیماھذحبرکایل‬

‫اجےئ ‪،‬وهارگھچامہاکیھبوہوتافکیرکےاگ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یى َّلل‬ ‫ْی بِ ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ِهیل َ‬ ‫ع ن َج ابر ق ال َخَر ْجَِ ا رس ول َّبی ه َ‬ ‫اُلَ لی فَأَ​َ َرسَا رس ول َّبی ه َ‬ ‫َعیَْی ِه َو َسیَ أَ ْن سَ ْش َِر َ ِف ِْ‬ ‫َّْلبِ ُِ َوَّبَِّْ َُ ِر إ ُُّ َسِّْ َْ رة ِ ِیا ِف بَ َدسَرة‪ ( .‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2812‬‬ ‫َ‬ ‫اجت (ریض اہلل ہنع) ےس روای ےہ ہک مہ روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےک اسھت ۃجح اولداع اک ارحام یبادنےھ ہیبلت ےتہک‬ ‫رضحت ب ر‬ ‫وہےئےلکن ‪،‬روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنںیمہمکحفرامیاہکمہ ک‬ ‫اویاوراگےئیک رفیباوینںںیماستاستآدیمرشیوہاجںیئ۔‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع ن ب ن َعِّی ر‬ ‫َض َ ى فَا ْش تَ َرْإَِا ِف‬ ‫ض َر َِّْل ْ‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ِف َس َفر فَ َ َ‬ ‫اس ق ال إِ ا رس ول َّبی ه َ‬ ‫َّبَِّْ ََُرةِ َسِّْ َْة وِف َّبَِِّْْ ِی َع َشَرة‪( .‬تر ذع‪ ،‬رقَ ‪( ،)8228‬سسائى‪ ،‬رقَ ‪( ،)3212‬سسائى‪ ،‬رقَ ‪)3211‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ض‬ ‫رضحتانبابعس(ریضاهللامہنع)ےسروایےہہکمہروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکاسھترفسںیمےھتہکدیعاال جیآیئگ ‪،‬‬ ‫وتمہاگےئںیماستاور ک‬ ‫اویںیمدسآدیمرشیوہےئ۔‬

‫ہقیقعیکتربیغ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ال َِذْ ت رس َ ِ‬ ‫َع ْن َس ْی َمان ب ِن َع ا ِ ر َّب ی‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَُ ول َ َ َّبْغ َالَِ َع ُِی َُ ةٌ‬ ‫ول َّلل َ‬ ‫ض لل قَ َ ْ َ‬ ‫فَأ َْه ِریُوَّ َعِْه َد ا َوأَِ یطوَّ َعِْه َِّْلَ َى‪( .‬طارى‪ ،‬رقَ ‪)2320‬‬ ‫رضحتاملسننباعرمالض‬

‫بيی(ریضاہللہنع)ےسروایےہہکںیمےنروسلاهللیلصاہللہیلعوملسےسانس ‪،‬آپےن‬

‫فرامیا‪:‬ڑلےکےکاسھتاساکہقیقعاگلوہاےہ ‪،‬اسےیلاسیکرطفےساجونرذحبرکواوراسےسنکلي‬ ‫رکو۔‬

‫فدهےش(رسےکیبال(دور‬

‫ہقیقعںیماوسہ‬

‫اس أَ ین رس َ ِ‬ ‫َُّلس ْ ِ‬ ‫ْی َإِّْش ا َإِّْش ا‪َّ( .‬ب ودَّ د‪،‬‬ ‫ی یى َّلل َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َع ی ع ن ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ع ن ب ن َعِّی ر َ‬ ‫َُّلَ َس ِن َو ْ َ‬ ‫رقَ ‪)0138‬‬ ‫رضحتانبابعس(ریضاهللامہنع)ےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےننسحاورنیسح (ریضاهللامہنع)یکرطف‬ ‫ےس(عقيقےےکلاررپ)ایایدہبنذحبایکاھت۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اقونناعمرشت‬ ‫ِ‬ ‫رحمراضع‬ ‫ِ‬ ‫صتَ ِ‬ ‫ان۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۳۹۹۱‬‬ ‫ییی َّبیة َعیَْی ِة َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫صة َوَّبْ َم ی‬ ‫ال َ​َل اَلرَ َّبْ َم ی‬ ‫َع ْن َعائ َشةَ قَابَ ْ‬ ‫ت إِ ین َّبِیِِّ یی َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’اع ہشریضاہللعي ھااےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪( :‬اافتاقًیسکےچبےکیسکاخوتنےکدودھےک) ایدو‬ ‫ک‬ ‫وھگییپےنیلےسوکیئرہتشرحامںیہنوہاجیا۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫عن عائِ َشةَ دخُ عیَی رسول َّبی ِة ییی َّبیه عیَی ِه وس یَ و ِعِْ ِدی رج ُ قَ ِ‬ ‫اع ٌد فَا ْش تَ ید‬ ‫َْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ​َ َ ی َ ْ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫َ ٌ‬ ‫َّبْغض ِ‬ ‫ول َّبی ِه إِسی ه أ َِخ ی ِ ن َّبیرض ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت فَ َُ َ‬ ‫ت فَُ ْی ت یَ ا َرس َ‬ ‫ال َّسْ‬ ‫اعة قَابَ ْ‬ ‫ب ف ْی َو ْج ِه ه قَابَ ْ‬ ‫ْ َ َ َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫َّبیرضاع ِة فَِإیقَا َّبیرض ِ‬ ‫اع ِة۔ (ملسم ‪،‬رمق‪، ۳۶۱۶‬اخبری ‪،‬رمق‪)۹۰۱۲‬‬ ‫َ​َ‬ ‫َ​َ‬ ‫اعة َن َّبْ َم َ َ‬

‫ع َعیَْی ِه َوَرأَیْت‬ ‫بِ َ‬ ‫ْر َن إِ ْخ َوتَک ین ِ َن‬

‫’’اع ہشریضاہللعيھااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسریمےیاسرشتفیالےئوتایصخشاھٹیبوہااھت۔آپوک‬ ‫ث‬ ‫ہی یاوگار وہا اورںیم ےن داھکی ہک آپ ےک رہچے رپےصغ ےک آیارںیہ ۔ںیم ےن رعضایک ‪ :‬یا روسل اہلل ‪ ،‬ہیریمے راضیع اھبیئںیہ ۔‬

‫رامی ‪ :‬اےنپ اِن اھبویئں وک دھکی ایل رکو ‪ ،‬اِس ےیل ہک راضع اک قلعت وت رصف اُس دودھ ےس اقمئ وہیا ےہ وج ےچب وک دودھیک‬ ‫آپ ےن ف ا‬ ‫رضورتےکزامےنںیمالپیااجےئ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫أ َس ْهیَة بِِْ ت س َهْی ُِ ب ن َع ْم رو َّبَُْرِش لی ثی‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ۔۔۔ َج اءَ ْ‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ َزْو ِج َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ول َّبی ِه إِسیا کِ ا سَ َری َس ابِما َوبَدَّ وک ان یَأْ ِوی َ ِْ ی َوَ َ أب ی‬ ‫ی وه ی َّ ْ َرأَة أب ی ح َذیْ َف ةَ فُاب ت ی ا َرس َ‬ ‫َّبْ َْ ا ِ ِر ل‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫توِ ر‬ ‫ِ ر‬ ‫ال َلَا‬ ‫ف تَ َری فِْی ِه فَ َُ َ‬ ‫َّحد َویَ​َرَّسِی ف ْ‬ ‫ت فَ َکْی َ‬ ‫ضال َوقَ ْد أَسْ َزَل َّبیه َعیز َو َج یُ فی ِه َْ َ ا قَ ْد َعی ْم َ‬ ‫ح َذیْ َفةَ ف ْی بَْی َ‬ ‫َّبِیِِّی ییی َّبیه عیَی ِه وسیَ أَر ِضِْی ِه فَأَرضْ​ْته مَْس ر ر‬ ‫ِ ِ ِ ِ‬ ‫اع ِة۔ (اوبداود ‪،‬رمق‬ ‫ض َْاأ فَ َک ا َن ِبَِْ ِزبَة َوبَد َها َن َّبیر َ‬ ‫َ​َ​َ‬ ‫ض َ‬ ‫ْ َ​َ‬ ‫ُّ َ‬ ‫َْ َ​َ َ ْ‬ ‫‪)۲۱۶۰‬‬ ‫’’یبنیلصاہللہیلعوملسیکزوہجاع ہشریضاہللعي ھااےسروایےہ۔۔۔ہکاوبخدہفییکویبیاورلیہسنبرمعوفریشاعرمییک‬

‫یٹیب شہلہوضحریلصاہللہیلعوملسیکخدمںیماحرضوہںیئاوررعضایک‪ :‬یاروسلاہلل ‪،‬مہوتاسملوکاانپاٹیبیہےتھجمسےھت۔وہریمےاور‬ ‫اوبخدہفیےکاسھتاییہرھگںیمراتہاھتاورےھجمرھگےکڑپکوںںیمداتھکیاھت۔اہللاعتیلٰےنوجمکحاِنڑلوکںےکقلعتمیازلایکےہ ‪،‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ث‬ ‫اُس ےس آپ وافق ںیہ ۔ اب اتبےیئ ‪ ،‬اِس اعمےلم ںیم آپ اک ایک ارشاد ےہ ؟ یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬اِےس اانپ دودھ الپدو ‪ ،‬وت‬ ‫اُوھنںےناُےسیاچن ک‬ ‫وھگیالپدي ‪،‬انچہچنوہاُنےکراضیعےٹیبیکلثموہایگ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫عن عائِ َشةَ أ لَ َّبْم ِْ​ِ ِ​ِْی أَ ین رس َ ِ‬ ‫اع ِة َ ا َُْ رَ ِ َن َّبْ ِوَلَ َدةِ۔‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫ال َُْرَ َن َّبیر َ‬ ‫ضَ‬ ‫َْ َ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َ َ‬

‫(وماط ‪،‬رمق‪)۰۴۴۱‬‬

‫ہوہرہتشوجوالدتےکقلعتےس‬ ‫’’اع ہشاماوملنینمریضاہللعيھااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ر‬

‫رحامےہ ‪،‬راضعےسیھبرحاموہاجیاےہ۔ ‘‘‬ ‫وھپیھپاوریجیتھبوک ایاخہلاوراھبیجنوکایاکنحںیمعمجرکےنیکاممتعن‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ال َلَ ُیم ب ْی َّبْم رأَةِ وع یمتِه ا وَلَ ب ْی َّبْم رأَةِ‬ ‫ِ‬ ‫ع ن أَبِ ی هری رةَ أَ ین رس َ ِ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ قَ َ ْ َ َ ْ َ َ ْ َ َ َ َ َ ْ َ َ ْ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫َو َخابَتِ َها۔ (وماط ‪،‬رمق‪)۰۶۱۱‬‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬وعرتاوراُسیکوھپیھپایاکنحںیمعمجوہ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫یتکسےہ ‪،‬ہنوعرتاوراُسیکاخہل۔‘‘‬ ‫محبلودزاہیناورزاینےساکنحیکاممتعن‬

‫ِ‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّبی ِه بْ ِن َع ْمرِو بْ ِن َّبْ َْ ِ‬ ‫اص أَ ین َ ْرثَ َد بْ َن أَبِی َ ْرثَ رد َّبْغََِ ِو ی‬ ‫َس َاری ِ​ِبَ یک ةَ َوَک ا َن ِ​ِبَ یک ةَ‬ ‫ی َک ا َن َُْم ُ َِّْل َ‬ ‫بغِ ی ی َُ ال ل اَ عِ اق وَکاسَت ی ِدی َُته قَ َ ِ‬ ‫ول َّبی ِه‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَُ ْی ت یَا َرس َ‬ ‫َ َ​َ َ ْ َ َ‬ ‫َ ٌّ‬ ‫ال جْ ت إِب ی َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ال‬ ‫و) فَ َد َعاسی فَ ََُرأَ َه ا َعیَ یی َوقَ َ‬ ‫اق قَ َ‬ ‫أَسْ ِکع َعَِ َ‬ ‫ت ( َوَّبیزَّسیَ ة َ​َل یَِْک َه ا إَل َزَّن أو ْش ِر ٌ‬ ‫ت َعِلی فََِ َزبَ ْ‬ ‫ال فَ َس َک َ‬ ‫َ​َل تَِْ ِک ْ َها۔ (اوبداود ‪،‬رمق‪)۲۱۹۰‬‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫رکی اھت۔ واہں ای لداکر وعرت‬ ‫اجی ا‬ ‫رمی نب ایب رمیداونغلی دیقویں وک ےکم ےل ا‬ ‫’’دبعاہلل نب رمعو نب ااعلص ےس روای ےہ ہک دؓ‬ ‫ث‬ ‫رکی اچاہ) وت وہ یبن یلص اہللہیلع‬ ‫ریتہ یھت ےسج َعاق ےتہک ےھت ‪ ،‬وہ اُس یک دو یھت۔ (املسمن وہےن ےک دعبرمیدؓ ےن اُس ےس اکنح ا‬ ‫زلّ ِانا َ الچَیْكِجُہ ااإالزَ ٍ‬ ‫َ‬ ‫وملسےکیاس ےئاورہیرعضیکہکایکںیم َعاقےساکنحرکولں ‪،‬وتآپاخومشرےہ ‪،‬رھپ ب ب‬ ‫انأو‬ ‫َ‬ ‫حآی’’ َوا َ ُ‬ ‫ث‬ ‫مِک‘‘ (اورزاہینےساکنحہنرکےرگمزاین ایرشمک) یازلوہیئوتآپےنےھجمالبیااورہیآیانسیئاوررھپفرامیاہکاُسےساکنح‬ ‫ْر‬ ‫ُ‬ ‫ہنرکو۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َ​َل یَ ِْ ِکع َّبیزَّسِی َّبْ َم ْ ی ود إِیَل ِ ثْ یَ ه۔ (اوبداود ‪،‬‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِ ْی هَریْ َرَة قَ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬

‫رمق‪)۲۱۹۲‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬زسایاہتفزایناکنحہنرکےنیاےئرگماینپیہ‬ ‫لثماخوتنےس۔‘‘‬

‫اکنحںیمویلیکاتیمہ‬ ‫ِ‬ ‫ال َ​َل سِ َکا َ إِیَل بَِوبِ ٍّی۔ (اوبداود ‪،‬رمق‪)۲۱۴۹‬‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫وسی أَ ین َّبِیِِّ یی َ‬ ‫َع ْن أَبی َ‬

‫) ےکریغبوکیئاکنحںیہن۔‘‘‬

‫’’اوبومیسٰارعشیےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ویل(رسرپ‬

‫اکنحےسےلہپڑلیکےسااجزتےنیلاکمکح‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َوَبِ​ِه َو َسی َ​َ قال َ​َل ت ِْ َکع َّبِِّْکْر َحتیی ت ْس تَأْ َ َن َوَ​َل َّبثییل ب َحتی ی‬ ‫َع ْن أَبی هَریْ َرةَ َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫تستَأْ ر فَُِیُ یا رس َ ِ‬ ‫ت۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۶۹۶۴‬‬ ‫ف إِ ْس َها قَ َ‬ ‫ال إِ َ​َّ َس َکتَ ْ‬ ‫ول َّبیه َکْی َ‬ ‫ْ َ​َ َ َ َ‬

‫’’اوب ہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا ‪ :‬ویبہ اک اکنح اُس ےس وشمرے ےک ریغب ہن ایک‬

‫ااجزتےہ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اجےئ اور ونکاری ےس ااجزت انیل رضوری ےہ ۔ ولوگں ےن وپاھچ ‪ :‬اُس یک ااجزت ےسیک وہ ؟ آپ ےن فرامیا‪ :‬وہ اخومش رےہ وت یہی‬

‫َع ِن بْ ِن َعِّی ر‬ ‫َح ُّ بِ​َِ ْف ِس َها ِ ْن َوبِیل َه ا َوَّبِِّْ ْک ر ت ْس تَأْ َن فِ ْی‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫اس أَ ین َّبِیِِّ یی َ‬ ‫ال‪ََِّْ :‬لَل أ َ‬ ‫سَ ْف ِس َها َوإِ ْس َها ی َمات َها۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۳۸۱۶‬‬

‫ث‬ ‫’’انبابعس ےس روای ےہ ہک یبن یلصاہللہیلعوملساکارشادےہ‪ :‬ویبہاکنحےکاعمےلمںیماےنپویلےسزیادہقحریتھکےہاور‬

‫ونکاریےساُسےکاکنحیکااجزتینیلاچےیہاوراُسیکااجزتحرانہےہ۔‘‘‬

‫ویلاکربجیہلصیفردرکےناکقح‬

‫ت ِخ َذ رََّ َِّْلَسْص ا ِریِة أَ ین أَباه ا زیوجه ا وه ی ثَیل ب فَ َک ِره ِ‬ ‫ع فَأَتَت رس َ ِ‬ ‫ع ن خِْس اء بِِْ ِ‬ ‫ی یی‬ ‫َ َ َ َ​َ َْ َ ٌ َ ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ت ب َ ْ َ‬ ‫َْ َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫احه۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۹۰۳۴‬‬ ‫َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ فَ َرید س َک َ‬

‫’’اسنختنبخدامااصنرہیےسروایےہہکوہ ب ب‬ ‫حویبہوہںیئوتاُنےکوادلےن(اُنےسوشمرہےیکریغب) اُناکاکنحرکدیا۔اُم ںی‬

‫ہیہلصیفدنسپںیہنآیا۔انچہچنوہوضحریلصاہللہیلعوملسےکیاسآںیئوتآپےناُن(ےکوادل) اک(ایکوہا)اکنحخسفرکدیا۔‘‘‬

‫ویبیےکوقحقیکدہگنا‬

‫ث‬

‫اکمکح‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ ی‬ ‫َع ْن َجابِ ِر بْ ِن َعِّْ ِد َّبی ِه ۔۔۔ (أَ ین) َخطَب ( َرس ْول َّبی ِه َ ی‬ ‫اس (فِ ْی َح ی ِة َّب ِوَد ََِّ)‬ ‫َ‬ ‫ی ی َّبی ه َعیَْی ه َو َس َ​َ) َّبِی َ‬ ‫ال۔۔۔ َّتیُوَّ َّبیه فِی َّبِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫وجه ین بِ َکی َمة َّبیه َوبَک َْ َعیَ ْی ِه ین أَ ْن‬ ‫َوقَ َ‬ ‫لساء فَِإسیک َْ أ َ‬ ‫َخ ْذیوه ین بِأَ​َ ان َّبیه َو ْ‬ ‫َّستَ ْ یَْیت َْ ف ر َ‬ ‫َ ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ض ْربا َیْی َر َِّ لرر َوَل ین َعیَ ْیک َْ ِرْزق ه ین‬ ‫َح دَّ تَکَْرهوسَ ه فَ ِإ ْن فَ َْ ْی َن َبِ َ‬ ‫ع فَ ْ‬ ‫اض ِربوه ین َ‬ ‫َ​َل ی وس ْء َن ف ر َش ک َْ أ َ‬ ‫وکِسوت ه ین بِابْمْر ِ‬ ‫وف ۔۔۔۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۲۹۹۱‬‬ ‫َْ‬ ‫َ َْ‬

‫’’ ب‬ ‫اجترنبدبعاہللریضاہللہنعےسروایےہ۔۔۔ہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنۃجحاولداعےکومعقرپولوگںوکاطخب‬

‫ایکاورفرامیا‪ :‬۔۔۔وعروتںےکاعمےلمںیماہللےسھروہکںیہکمتانرپوکیئزیادیترکو ‪،‬ویکہکنمتےنام ںیاہللاعتیلٰیکاامنےکاسھت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫احلصایکاوراُنےکاسھتیسنجقلعتوکاہللےکےملکےساےنپےیلاجترایکےہ۔اُنےکاورپ مھااراہیقحےہہکوہ م ھاارےرھگںیمیسک‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اےسیصخشوکہنآےندںیسجاکآیامت ایدنسپرکےتوہ ‪،‬نکیلارگوہااسیرکںیوتمتاُنوک(االصحےکےیل) ایسیامسجینزسادووجاانپیادئار‬ ‫ث‬ ‫ت‬ ‫اترہنوھچڑے۔ مھاارےذےمدوتسرےکاطمقباُناکیانہقفنےہ۔۔۔۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ ِ‬ ‫َح َو ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َ ِم َد َّبی هَ َوأَثَِْ ی‬ ‫َعن َع ْم ِرو بْ ِن َِّْل ْ‬ ‫ص أَسیه َش ِه َد َح ی ةَ َّبْ َوَد ََِّ َ َ َرس ْول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫لس ا ِء َخْی رَّ فَ ِإسیه ین ِعِْ َدک َْ َع َو رَّن ۔۔۔ إِ ین بَک َْ ن سِ َس ِاءک َْ َح ًُّ ا‬ ‫عیی ه َو َ یک َر َوَو َع َ‬ ‫ُ ثی ق ال ْ‬ ‫َّستَ ْوی وَّ بابِ َ‬ ‫َوبِ​ِ​ِ َس ِاءک َْ َعیَْیک َْ َحًُّا فَأَیا َحُ​ُّک َْ عی ی سِ َس ِاءک َْ ف ال ی َو لسءَ ین ف ر َش ک َْ ن تَکَْره و َن وَل یَأْ َ ین ف ی ب ی وتِک َْ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫بِ َم ْن تَکَْرهو َن أَل َو َح ُُّه ین َعیَْیک َْ أَ ْن ْا ِسِوَّ إِبَْی ِه ین فی کِ ْس َوهتِ​ِ ین َوطَ َْا ِ ِه ین۔ (انبامہج ‪،‬رمق‪)۰۴۹۰‬‬

‫’’رمعونباوحصےسروایےہہکوہۃجحاولداعےکومعقرپروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکاسھتےھت۔آپےناہللیکدمحوانث‬ ‫ت‬ ‫رکیوہں ‪،‬ویکہکنوہ م ھااری‬ ‫ایبنیکاوررھپوظعوتحیصنیک۔رھپآپےنفرامیا‪ :‬ںیمںیھمتوعروتںےکاسھتاےھچولسکیکوتیص ا‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫دیق(اکنح) ںیمںیہ۔۔۔۔ےبکشوعروتںرپ م ھااراقحےہاورمترپیھباُنےکوقحقںیہ۔ م ھااراقحوتہیےہہک م ھاارےیادنسپیدہ‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫یسکصخشوکوہہن م ھاارارتسبیااملرکےندںیہن م ھاارےرھگںیمآےنیکااجزتدںی۔ونس! اوراُناکقحہیےہہکمت(اینپااطتسع‬ ‫ےکاطمقب) اُم ںیاےھچےسااھچالھکؤاوراےھچےسااھچانہپؤ۔ ‘‘‬

‫احنضہےکاسھتقلعتاکداترہ‬

‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َوِه َی َح ِاء ٌ َوَرس ول َّبی ِه‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ أَسی َه ا َکاسَ ْ‬ ‫س َرس ْول َّبی ه َ‬ ‫ت ت َر لج ُ تَ ْ​ِْ ی َرأْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی ِء ر َ​َا ِوٌر فِی َّبْ َم ْس ِ ِد ی ْدسِی َلَا َرأْ َس ه َوِه َی فِ ْی ح ْ َرِهتَا فَت َر لجی ه َوِه َی َح ِاء ٌ ۔‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ ح َ‬ ‫َ‬ ‫(اخبری ‪،‬رمق‪)۲۹۶‬‬

‫’’اع ہشریضاہللعيھااےسروایےہہکوہاحلضیحںیمیبنیلصاہللہیلعوملسےکرسںیم یھگنرکدیارکیتںیھت(اوراسیک‬ ‫ک‬ ‫وصرتہیوہیتہک) آپدجسمںیمفکتعموہےتاوروہضیحیکاحلںیماےنپرجحےںیموہںیت ‪،‬آپاُنیکرطفاانپرس بتراھدےتی‬

‫اوروہاُسںیم یھگنرکدںیتی۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫َع ن َعائِ َش ةَ أَ ین َّبِیِِّ یی ی یی َّبی ه َعیَی ِه وس یَ َک ا َن ی تی ِ‬ ‫عء فِ ْی َح ْ ِری َوأَسَ ا َح ِاء ٌ ثی یَ ُْ َرأ َّبُْ ْرَ َن۔‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ َ​َ َ‬ ‫(اخبری ‪،‬رمق‪، ۲۹۱‬ملسم ‪،‬رمق‪)۶۹۳‬‬

‫’’اع ہشریضاہللعيھااےسروایےہہکںیمضیحیکاحلںیموہیتاوریبنیلصاہللہیلعوملسریمیوگدںیمہیکتےیکوہےئفرآن‬

‫ڑپاھرکےتےھت۔‘‘‬

‫عن عائِ َشةَ قَابَت َکاسَت إِح َدَّسَا إِ َ​َّ َکاسَت ح ِاءض ا فَأَرَّد رس ول َّبی ِه ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ أَ ْن ی ِّ ِ‬ ‫اش َرَها‬ ‫َْ َ‬ ‫ْ ْ ْ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َ​َ َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫أَ رها أَ ْن تَتی ِزر فی فَوِر حی ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫ضت َها ثی ی َِّاشرَها‪ ،‬قَابَ ْ‬ ‫ْ َْ َ‬ ‫َ​َ​َ‬ ‫ت َوأَیُّک َْ اَْیع إِْربَه َک َما َک ا َن َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫َ‬ ‫اَْیِع إِْربَه۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۳۱۲‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’اع ہشریضاہللعيھااےسروایےہہکمہںیمےسوکیئضیحیکاحلںیموہیتاورروسلاہللیلصاہللہیلعوملساُسےک رف ب‬ ‫ی‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫آیاچےتہوتضیحیکزیادیتےکیباووجد ‪،‬دہایرکےتہکوہہتدنبیبادنھےل ‪،‬رھپآپاُسےک رف ب‬ ‫یآاجےت ینعمسجےسمسجالمےتیل۔‬ ‫ا‬ ‫(رھپ ولوگں وک اِس اعمےلمںیم اایتحطیک تحیصن رکےت وہےئ) آپ ےناہک ‪،‬متںیم ااسیوکن ےہوج یبن یلص اہلل ہیلع وملسیک رطحاینپ‬ ‫وخاشہرپاقوبرھکاوہ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض فَ اه َعی ی‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَیَ َ‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ قَابَ ْ‬ ‫ت کِْ ت أَ ْش َرِ َوأَسَ ا َح ائ ٌ‬ ‫ض ثی أسَا ِوب ه َّبِیِِّ یی َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض فَاه َعی ی َ ْو ِض ِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ فَیَ َ‬ ‫َ ْوض ِ ف یی فَیَ ْشَرِ َوأَتَ َْیرق َّبْ َْ ْر َق َوأَسَا َحائ ٌ‬ ‫ض ثی أسَا ِوبه َّبِیِِّ َی َ‬ ‫فِ یی۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۶۹۲‬‬

‫’’اع ہشریضاہللعيھااےسروایےہہکںیمضیحیکاحلںیمیاینیتیپ ‪،‬رھپویہیاینیبنیلصاہللہیلعوملسوکدےدیتیاورآپ‬ ‫ث‬ ‫اُیسہگجہنمرھکرکیپےتیلاہجںںیمےنراھکوہیا۔اِیسرطحںیمڈہیرپےسھچکوگ اھکیتاوررھپآپوکدےدیتیاورآپاُیسہگج‬ ‫ہنمرھکرکاھکایلرکےتاہجںںیمےنراھکوہیا۔‬

‫وشہیکااطعاکمکح‬ ‫یسنجقلعتںیم ر‬

‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ َد َع ا َّبیرج ُ َّ ْ َرأَتَ ه إِب ی‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِ ی هَریْ َرةَ َر ِض َی َّبی ه َعِْ ه قَ َ‬ ‫ال َرس ْول َّبی ه َ‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫صِِّ َع۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۳۲۳۱‬‬ ‫اأ َی ْ‬ ‫فَرَّشه فَأَبَ ْ‬ ‫ت فََِّ َ‬ ‫ضَِّا َن َعیَْی َها بَ ََِْْت َها َّبْ َم َالئ َکة َحتیی ت ْ‬

‫حوشہرویبیوک ب‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہ ‪،‬وہےتہکںیہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫اقمریےک‬

‫ےیلالبےئاوروہآےنےسااکنررکدےاوروشہرےصغںیمراتزگارےوتفرےتشحبصوہےنیاُسوعرترپتنعلرکےترےتہںیہ۔‬ ‫‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫وشہرےسےبریتبغیکانبرپجلعاکوجاز‬

‫ِ‬ ‫اس أَ ین َّ رأَةَ ثَابِ ِ‬ ‫ت بن قَ ْی ر‬ ‫ول َّبی ِه ثَابِت بْن‬ ‫ت یَا َرس َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ فَ َُابَ ْ‬ ‫س أَتَ ْ‬ ‫ت َّبِیِِّ یی َ‬ ‫َع ِن بْ ِن َعِّی ر ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫س َ ا أ َْعتِب َعیَْی ِه فِ ی خی ر َوَ​َل ِدی رن َوبَ ِکِل ی أَ ْک ره َّبْک ْف ر فِ ی ِْ‬ ‫قَ ْی ر‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه‬ ‫َّْل ْس َالَِ فَ َُ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ‬ ‫ْ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َُّلَ ِدی َُ ةَ َوطَیل ُْ َه ا تَطْیِی َُ ة۔‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ َِّقْ َِّ ُِ ْ‬ ‫ت سَ َْ َْ قَ َ‬ ‫َو َسی َ​َ أَتَرلدی َن َعیَْیه َحدی َُتَه قَابَ ْ‬ ‫ال َرسول َّبیه َ‬

‫(اخبری ‪،‬رمق‪)۹۲۱۱، ۹۲۱۳‬‬

‫ث‬ ‫عي‬ ‫’’انبابعسریضاہلل ھمااےسروایےہہکی باینبسیقیکویبییبنیلصاہللہیلعوملسیکخدمںیماحرضوہیئاوررعض‬

‫ایک ‪ :‬یاروسل اہلل ‪،‬ںیماِسےکدنیواالخقرپوکیئرحفںیہنریتھک ‪،‬رگمےھجماالسمںیمک راکادنہشیےہ۔یبنیلصاہللہیلعوملسےنہی‬ ‫ث‬ ‫دیہکیباغےلولاوراِےسایالطقدےرکاگلرک‬ ‫رامی‪ :‬اِساکیباغواسپرکیتوہ؟اُسےنامنایلوتآپےنی بایوکمکح ا‬ ‫اکشیىنسوتف ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دو۔‘‘‬

‫ضیحیکاحلںیموعرتوکالطقدےنییکانمیہ‬

‫‪)۲۰۴۲‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه‬ ‫َع ْن َعِّْد َّبیه بْ ِن ع َمَر َرض َی َّبی ه َعِْ ه َم ا أَسیه طَی َ َّ ْ َرأَتَه َوه َی َح ائ ٌ‬ ‫ض َعی ی َع ْه د َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫اِ رس َ ِ‬ ‫َعیَْی ِه وس یَ فَس أ َ​َل عم ر بْن ْ ِ‬ ‫ی یی‬ ‫ع فَ َُ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َع ْن بِ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َّْلَطی َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع بَ ْ​ْ د َوإِ ْن‬ ‫یض ثی تَطْه َر ثی إِ ْن َش اءَ أَْ َس َ‬ ‫َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ْره فَ ْیی َرَّج ْ​ْ َه ا ثی بی ْمس ْک َها َحتی ی تَطْه َر ثی َا َ‬ ‫س فَتِْی َ ِ یِ‬ ‫ی‬ ‫لس اء ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۹۲۹۰‬اوبداود ‪،‬رمق‬ ‫َش اءَ طَی َ قَ ِّْ َُ أَ ْن َاَ ی‬ ‫ع َّبْ​ْ یدة َّبت ی أَ​َ َر َّبی ه أَ ْن تطَ َ لَاَ َّبِ َ‬ ‫عي‬ ‫’’دبعاہللنبرمعریضاہلل ھمااےسروایےہہکاوھنںےنیبنیلصاہللہیلعوملسےکزامےنںیماینپویبیوکضیحیکاحلںیم‬

‫الطقدےدی ‪،‬انچہچنرمعنباطخبریضاہللہنعےناِسےکیبارےںیمیبنیلصاہللہیلعوملسےسوپاھچ۔وت(آپبضغیاکوہےئ‬ ‫اور) آپ ےن فرامیا‪ :‬اِس وکمکح دو ہکروجعرکے ‪،‬رھپاُےساینپ ب‬ ‫زوجںیمروےکرےھک ‪،‬اہیںیہکوہیاکوہ ‪،‬رھپضیحآےئ ‪،‬‬ ‫رھپیاکوہ۔اِسےکدعباچےہوتروکےلاوراچےہوتالماقتےسےلہپالطقدےدے۔اِسےیلہکیہیاُسدعتیکادتباےہسج‬ ‫ےکاحلظےساہللاعتیلٰےنوعروتںوکالطقدےنییکدہایفرامیئےہ۔ ‘‘‬

‫الحہلرکےناوررکاےنواےلرپتنعل‬

‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ أَ​َ​َل أ ْخ ِْبک َْ بِابت ْیی ِ‬ ‫س َّبْم ْس تَ َْا ِر قَابوَّ بَیَ ی یَا‬ ‫َع ْن ع َُِّْ ةَ بْ ِن َع ا ِ ر قَ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ال ه َو َّبْم َ یلُ بَ َْ َن َّبیه َّبْم َ یل َُ َوَّبْم َ ی َُ بَه۔ (انبامہج ‪،‬رمق‪)۰۹۳۶‬‬ ‫ول َّبی ِه قَ َ‬ ‫َرس َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ک‬ ‫اسیےکیبارےںیمہن‬ ‫’’ہبقعنباعرمےسروایےہہکروسلاہللیلص اہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ایکںیمںیھمترکاےئےک د‬ ‫ک‬ ‫اتبؤں ‪ ،‬ولوگں ےن اہک ویکں ںیہن ‪ ،‬اے اہلل ےک روسل۔آپ ےن فرامیا‪ :‬الحہل رکےن واال صخش وہ اسید ےہ۔ اہلل ےن الحہل رکےن اور‬ ‫رکاےنواےلرپتنعلفرامیئےہ۔‘‘‬

‫الحہلرکاےنیکاممتعن‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت َعائِ َش ة َو َعیَْی َه ا ِمَ ٌار‬ ‫اع ةَ طَی َ َّ ْ َرأَتَ ه فَتَ َزیو َج َه ا َعِّْ د َّب یر َّْن بْ ن َّب یزبِ ِی َّبَُْر ُّی قَابَ ْ‬ ‫َع ْن ع ْک ِرَ ةَ أَ ین ِرفَ َ‬ ‫ض ر فَ َش َک ْ ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫ض رة ِ​ِ​ِب ْی ِد َها فَیَ یم ا َج اء َرس ْول َّبی ِه َ ی‬ ‫لس اء یَِْص ر‬ ‫َخ َ‬ ‫أْ‬ ‫َ‬ ‫ت إبَْی َه ا َوأ َ​َرتْ َه ا خ ْ َ‬ ‫ی ی َّبی ه َعیَْی ه َو َس َ​َ َوَّبِ َ‬ ‫ض رة ِ ن ثَوِ ا قَ َ ِ‬ ‫ت َعائِ َش ة َ ا َرأَیْ ت ِ ثْ َُ َ ا یَْی َُ ی َّبْم ِْ​ِ َِ اأ َجِْی د َها أ َ‬ ‫بَ ْ​ْض ه ین بَ ْ​ْض ا قَابَ ْ‬ ‫َش ُّد خ ْ َ ْ ْ َ‬ ‫ال َو َذ َ‬ ‫ول َّبی ِه ییی َّبیه عیَی ِه وسیَ فَ اء و ْه َّب َِ ِ ِ‬ ‫ت َوَّبی ِه َ ا‬ ‫ت َرس َ‬ ‫ان بَه ْن َی ِْیَه ا قَابَ ْ‬ ‫( َعِّْد َّبیر َّْن) أَسی َها قَ ْد أَتَ ْ‬ ‫َ ْ َ َ َ َ َ َ​َ َ ْ‬ ‫َ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ ِ​ِ​ِ‬ ‫ر ِی ی‬ ‫ت َوَّبی ِه یَا‬ ‫أ ه ْدبَة ِ ْن ثَ ْوِ َا فَ َُ َ‬ ‫َخ َذ ْ‬ ‫ال َک َذبَ ْ‬ ‫س بِأَ ْیَِی َعِل ی ْن ه ذه َوأ َ‬ ‫ب ْی إبَْیه ْن َسْب إَل أَن َ ا َ َْه بَْی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫رس َ ِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَِإ ْن‬ ‫اعةَ فَ َُ َ‬ ‫ض َِّْلَد ِ َوبَکِی َها سَاشٌز ت ِرید ِرفَ َ‬ ‫ول َّبیه إِسلی َِلَسْفض َها سَ ْف َ‬ ‫ال َرس ْول َّبیه َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص ر َ َْ ه َّبَِْ ْ ِ‬ ‫و‬ ‫وق ْن ع َس ْی یَتع قَ َ‬ ‫ْی بَه فَ َُ َ‬ ‫صی ی بَه َحتیی یَذ َ‬ ‫ال بَِ و َ‬ ‫َکا َن بع َ​َْ َایلی بَه أ َْو َ​َْ تَ ْ‬ ‫ال َوأَبْ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َِّ بِابْغر ِ‬ ‫ْی فَوَّبی ِه َل َ أَ ْش ِّه بِ ِه ِ ن َّبْغ ر ِ‬ ‫َِّ۔ (اخبری ‪،‬رمق‬ ‫ال سَ َْ َْ قَ َ‬ ‫َه َِ​َل ِء قَ َ‬ ‫ال ه َذَّ َّبیذ ْی تَ ْزعم َ‬ ‫ْ َ‬ ‫ْی َ ا تَ ْزعم َ َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ‬ ‫‪)۹۴۲۹‬‬ ‫’’رکعہم ایبن رکےتںیہہکرافہعےناینپویبیوکالطقدیوتاُسےکاسھتدبعارلنمحنبزریبفر یےناکنحرکایل۔ اع ہشریض‬ ‫اہللعي ھاااتبیتںیہہکوہزبسدواٹپاوڑےھوہےئاُنےکیاسآیئاوراُنےسوشہریکاکشییکاوراےنپمسجےکلینداھکےئ۔وعرںیت‬ ‫ایدورسییکدمدرکیتیہںیہ۔انچہچنیبنیلصاہللہیلعوملسرشتفیالےئوتاوھنںےنرعضایک‪ :‬ںیمےناملسمنوعروتںےکاسھت‬ ‫وجھچکداھکیےہ ‪،‬وہاِسےسےلہپیھبکںیہنداھکی۔اِسیکدلجوتاِسےکدوےٹپےسیھبزیادہزبسوہریہےہ۔رکعہماکایبنےہہکاِس‬ ‫وشہ وک ب ب‬ ‫ح ولعمم وہا ہک وہ روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملسیک خدم ںیم اکشی ےل رک یئگ ےہ وت وہ یھب دورسی ویبی ےس اےنپ دو‬ ‫ےک ر‬ ‫ک‬ ‫وشہوکدھکیرکاُسےندوےٹپاکرسااہھتںیمڑکپرکٹلایااوراہک‪ :‬ےھجماِسےسیہیاکشیےہہکاِس‬ ‫وٹیبںوکاسھتےلرکاحرضوہایگ۔ ر‬ ‫ےکیاسوجھچکےہ ‪،‬وہریمےےیلاِسےسزیادہھچکںیہن۔اِسرپدبعارلنمحےنرعضایک‪ :‬خدایکمسق ‪ ،‬ایروسلالل ‪ٰ ،‬ںیموتاِسےک‬ ‫ّ‬ ‫اجیاچیتہ‬ ‫رکیےہ۔ہ ییباتہیےہہکہیرسشکوہرکرافہعےکیاسواسپ ا‬ ‫رکی وہں وجدیباعدےنیواالڑمچےےکاسھت ا‬ ‫اسھت ویہ ا‬ ‫رامی ‪ :‬ہی یبات ےہ وت مت رافہع ےک ےیل ہرزگ الحل ںیہن وہ ‪ ،‬ب ب‬ ‫ح ی دبعارلنمح مت ےس ذلت‬ ‫ےہ۔ یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن ہی انس وت ف ا‬ ‫ت‬ ‫دیوتآپےن‬ ‫ادنوزہنوہےل۔رھپآپےندبعارلنمحےکوٹیبںوکدھکیرکوپاھچ‪ :‬ہی م ھاارےےٹیبںیہ؟اُسےناابثتںیموجاب ا‬ ‫فرامیا‪ :‬متاِسرطحےکوھجٹوبیتلوہ۔دخبا ‪،‬ہیوتدبعارلنمحےکاسھتاُسےسیھبزیادہےتلمںیہ ‪،‬انتجوکیئوکادورسےوکےےساتلم‬ ‫وہاوہیاےہ۔ ‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫الخفرشتعیرطےقیرپالطق‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫َع ِن بْ ِن َعِّی ر‬ ‫ی یی‬ ‫اس قَ َ‬ ‫ال طَی َ َعِّْد یَِز َ‬ ‫ید أَبو رَکاسَةَ َوإِ ْخ َوته أ یَ رَکاسَةَ َوسَ َک َع َّ ْ َرأَة ْن َزیَِْةَ فَ َ اءَأ َّبِیِِّ یی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َخ َذتْ َها ِ ْن َرأْ ِس َها فَ َف لر ْق بَْیِ​ِ ی‬ ‫َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَ َُابَ ْ‬ ‫ت َ ا ی ْغِ ی َعِل ی إِیَل َک َم ا ت ْغِ ی ه ذه َّب یش ْ​َْرة ب َش ْ​َْرةر أ َ‬ ‫وب ی َِه فَأَخ َذ ِ‬ ‫أ َّبِیِِّی ییی َّبیه عیَی ِه وسیَ َِ‬ ‫ال َجیَ َسائِ​ِه أَتَ َرْو َن ف َالس ا ی ْش ِِّه ِ ِْ ه‬ ‫َّیةٌ فَ َد َعا بِرَکاسَةَ َوإِ ْخ َوتِ​ِه ثی قَ َ‬ ‫َ َْ َ‬ ‫ُّ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ بِ َْ​ِّْ ِد یَِزی َد‬ ‫َک َذَّ َوَک َذَّ ِ ْن َعِّْ ِد یَِزی َد َوف َالس ا ی ْش ِِّه ِ ِْ ه َک َذَّ َوَک َذَّ قَابوَّ سَ َْ َْ قَ َ‬ ‫ال َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ال قَ ْد َعیِ ْم ت‬ ‫ال إِسلی طَی ُْت َه ا ثَ​َالث ا یَا َرس ْو َل َّبی ِه قَ َ‬ ‫ع أ یَ رَکاسَةَ َوإِ ْخ َوتِ​ِه فَ َُ َ‬ ‫طَیل ُْ َها فَ َف َْ َُ ثی قال َر َِّج ْ َّ ْ َرأَتَ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ی‬ ‫لساءَ فَطَیلُوه ین بِِْدیهتِ​ِ ین)۔ (اوبداود ‪،‬رمق‪)۲۰۹۶‬‬ ‫َرَّج ْ​ْ َها َوتَ​َال (یَا أَیُّ َها َّبِیِّ ُّی إ َ​َّ طَ ُْتَ َّبِ َ‬ ‫عي‬ ‫’’دبعاہللنبابعسریضاہلل ھمااےسروایےہہک ُراکہناوراُسےکاھبویئںےکوادلدبعتریدےناینپویبیاُمِّ ُراکہنوکالطق‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دےدیاورمرہنیےلیبقیکایوعرتےساکنحرکایل۔وہوعرتیبنیلصاہللہیلعوملسےکیاسآیئاوراُسےناےنپرساکاییبالوتڑرک‬ ‫اہک ہک یا روسل اہلل اوب ُراکہنریمےاکماک آدیمںیہن ‪،‬رگماِسیبالےک بت براتر ‪،‬انچہچنآپےھجماوراُےساگلاگلرکدںی۔آپوکہینسرک‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ہصغ آ ایگ اور آپ ےن ُراکہن اور اُس ےک اھبویئں وک البیا۔ رھپ آپ ےن اےنپ یاسےھٹیب وہےئ ولوگں ےس فرامیا‪ :‬ایک مت اِس الفں ڑلےک وک‬

‫دےتھکیوہ ‪،‬ہیاوب ُراکہندبع تریدےسانتکہباہ ہےہاوراُسوکدےتھکیوہہکوہاُسےسانتکہباہ ہےہ۔ولوگںےنرعضایکہکاہں۔رھپیبن‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ری ےس فرامیا‪ :‬اِس وک الطق دے دو ‪ ،‬وت اُس ےن الطق دے دی ‪ ،‬رھپ آپ ےن فرامیا‪ :‬مت راکہن اور اُس ےک‬ ‫یلص اہلل ہیلع وملس ےن دبع ت د‬ ‫اھبویئںیکوادلہاُمِّ ُراکہنےسروجعرکول ‪،‬وتاوھنںےنرعضایکہکاےاہللےکروسلںیموتاُےسنیتالط ںیدےاکچوہں۔آپےن‬ ‫ِ ِ ی‬ ‫لس اءَ فَطَیلُ وه ین‬ ‫فرامیا‪ :‬ےھجمولعممےہ ‪،‬متاُسےسروجعرکولاورآپےنہیآیڑپیھ’’یَ ا أَیُّ َه ا َّبِیِّ ُّی إ َ​َّ طَ ُْ تَ َّبِ َ‬ ‫بِِْدیهتِ​ِن‘‘ (اےیبن ب ب‬ ‫حمتوعروتںوکالطقدووتاُنیکدعتےکاسحبےسالطقدو)۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َخَِّ َر َّبِیِِّ یی‬ ‫َع ْن سَاف ِ بْ ِن ع َ ِْی بْ ِن َعِّْ د یَِزی َد بْ ِن رَکاسَةَأَ ین رَکاسَةَ ب ن عِّ د یَِزی َد طَی َ َّ ْ َرأَتَه س َهْی َمةَ َّبَِّْتی ةَ فَأ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ال وَّبی ِه ا أَرْدأ إِیَل و ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َوَّبی ِه‬ ‫َّح َدة فَ َُ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ بِ َذبِ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ع َوقَ َ َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ا أَرْدأ إِیَل و ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫َّح َدة فَ َُ َ‬ ‫ال رَکاسَ ة َوَّبی ه َ ا أ َ​َرْدأ إِیَل َوَّح َدة فَ َرید َه ا إِبَْی ه َرس ْول َّبی ه َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ان عمر وَّبثیابِثَةَ فِی َز ِ‬ ‫ان عثْ َما َن۔ (اوبداود ‪،‬رمق‪)۲۲۱۶‬‬ ‫َ‬ ‫فَطَی َُ َها َّبثیاسیَةَ ف ْی َزَ َ َ َ‬

‫ع‬ ‫’’یاعفنب حبيررنبدبعتریدنبراکہنروایرکےتںیہہکراکہننبدبعتریدریضاہللہنعےناینپویبی ُش َہيمہوکالطقہتبدےدی۔‬

‫اتبیاوراہکخدایکمسقریمیتوتاییہالطقیکیھت۔یبنیلصاہللہیلعوملسےناُنےسوپاھچ‬ ‫رھپاوھنںےنیبنیلصاہللہیلعوملسوکہی ا‬ ‫ت‬ ‫(ایک) خدایکمسق(اھکرکہیےتہکوہہک) م ھااریتاییہالطقیکیھت۔اوھنںےناہک(اہں) خدایکمسقریمیتاییہالطق‬ ‫ک‬ ‫یک یھت۔انچہچن روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن (اس ِ‬ ‫الطقہتبوکایالطقامشررکےتوہےئ) اُنیکویبیام ںیولیادی۔رھپاوھنں‬

‫ےناُےسدورسیالطقرمعریضاہللہنعےکزامےنںیماوررسیتیامثعنریضاہللہنعےکزامےنںیمدی۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ع ن رَکاسَةَ أَسیه طَی َّ رأَتَه َّبِّْتی ةَ فَأَتَی رس َ ِ‬ ‫ال‬ ‫أ ِ َا قَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َس أَبَه فَ َُ َ‬ ‫ال َ ا أ َ​َرْد َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ َْ َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ال َللِ ا أَرْدأ ِ ا إِیَل و ِ‬ ‫ال َللِ ا أَرْد ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال فَ َرید َه ا َعیَْی ِه۔ (انبامہج ‪،‬رمق‬ ‫َّح َدة قَ َ‬ ‫َوَّح َدة قَ َ َ َ َ‬ ‫أ َا إیَل َوَّح َدة قَ َ َ َ َ َ‬ ‫‪)۲۱۹۰‬‬ ‫’’راکہنریضاہللہنعےسروایےہہکاُوھنںےناینپویبیوک ِ‬ ‫الطقہتبدی۔رھپوہروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکیاسآےئاور‬ ‫ت‬ ‫آپےساِسےکیبارےںیموپاھچ۔آپےناُنےسوپاھچہک م ھااریاِس ِ‬ ‫الطقہتبےستایکیھت؟اوھنںےناہکہکریماارادہوتای‬ ‫یہالطقاکاھت۔آپےنوپاھچ‪:‬ایکاہللیکمسق ‪،‬وتےناییہالطقیکتیکیھت۔وتاوھنںےنوجابدیا ‪(،‬اہں) اہللیکمسقریمیت‬ ‫ک‬ ‫اییہالطقیکیھت۔راویےتہکںیہہکرھپآپےن(اس ِ‬ ‫الطقہتبوکایالطقامشررکےتوہےئ) اُنیکویبیام ںیولیادی۔‘‘‬ ‫ِؒ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ال َ ا‬ ‫ول َّبی ِه إِسلی طَی ُْ ت َّ ْ َرأَتِ َی َّبَِّْتی ةَ فَ َُ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ فَُ ْیت یَا َرس َ‬ ‫َع ْن رَکاسَةَ قَ َ‬ ‫ال أَتَْیت َّبِیِِّ یی َ‬ ‫أَرْدأ ِ ا ق ْیت و ِ‬ ‫أ۔ (ترذمی ‪،‬رمق‪)۰۰۱۱‬‬ ‫ال َوَّبی ِه ق ْیت َوَّبی ِه قَ َ‬ ‫َّح َدة قَ َ‬ ‫ال فَه َو َ ا أ َ​َرْد َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’راکہنریضاہللہنعےسروایےہ ‪،‬وہےتہکںیہہکںیمیبنیلصاہللہیلعوملسےکیاسایگاوراہکہک ایروسلاہللںیمےناینپویبیوک‬ ‫ت‬ ‫الطقہتبدےدیےہ۔آپےنوپاھچہک م ھااریتایکیھت ‪،‬ںیمےناہکاییہالطقیکتیھت۔آپےنوپاھچ ‪،‬ایکاہللیکمسق؟‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رامیرھپوہ(اییہالطق) وہیئےہسجاکوتےنارادہایکاھت۔‘‘‬ ‫ںیمےناہکاہللیکمسق۔وتآپےنف ا‬

‫ِ‬ ‫سوِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ِن ب ن َعِّی ر‬ ‫َّح رد فَ َ ِز َن عییه ا‬ ‫اس ق ال طَی َ رَکاسَة ب ن عِّ د یَِزی َد أَخ و َّملطییَ ب َّ ْ َرأَتَ ه ثَالَث ا ف ی ََْی ر َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال فِ ْی‬ ‫ال فَ َُ َ‬ ‫ال طَی ُْت َه ا ثَالَث ا قَ َ‬ ‫ف طَی ُْتَ َه ا قَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َکْی َ‬ ‫ح ْزسا َشدیدَّ ق ال فَ َس أَبَه َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ال فَِإیقَا تِْی َ ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫سوِ‬ ‫ال فَ َر َج َْ َها۔ (ادمح ‪،‬رمق‪)۲۳۴۳‬‬ ‫ت قَ َ‬ ‫ال سَ َْ َْ قَ َ‬ ‫َّح رد قَ َ‬ ‫ع َوَّح َدةٌ فَ ْارج ْ​ْ َها َّن شْ َ‬ ‫ََْی ر َ‬ ‫عي‬ ‫ریےناینپویبیوکاییہم سلںیمنیتالط ںی‬ ‫’’انبابعسریضاہلل ھمااےسروایےہہکبلطمےکاھبیئراکہننبدبعت د‬

‫دےدںی ‪،‬رھپوہاِسرپتہبنیگمغوہےئ۔رھپروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےناُنےسوپاھچہکمتےنےسیکالطقدیےہ ‪،‬وتاوھنںےن‬ ‫اہکہکںیمےناُےسنیتالط ںیدیںیہ۔آپےنوپاھچہکایکاییہم سلںیم ‪،‬وتاوھنںےناہکہکاہں۔آپےنفرامیا‪ :‬ہیوتسبای‬ ‫یہالطقےہ ‪،‬ارگوتاچاتہےہوتروجعرکےل۔انچہچناُوھنںےنروجعرکایل۔‘‘‬

‫تمکحیلمع‬ ‫ِ‬ ‫افن ِذالطقںیمرمعریضاہللہنعیک‬

‫ِ ِ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه و َس یَ وأَبِی بَ ْک ر و َس َِتَ ْ ِ‬ ‫َع ِن بْ ِن َعِّی ر‬ ‫ْی ن‬ ‫اس قَ َ‬ ‫ال َک ا َن َّبطی َالق َعی ی َع ْه د َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫لوِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َّْلَطی ِ‬ ‫َّس تَ ْ​ْ َ یوَّ ف ی أَْ ر ق د کاس ت ل َ‬ ‫َّح َدة فُ ال ع َم ر ب ن ْ‬ ‫اِ إِ ین َّبِ اس ق د ْ‬ ‫خ َالفَة ع َمَر طَ​َالق َّبث َیال َ‬ ‫ضاه عییهَ۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۳۶۱۳‬‬ ‫ضْی َِاه عییهَ فَأَ ْ َ‬ ‫فیه أَسَاةٌ فَیَ ْو أَْ َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫عي‬ ‫’’انبابعسریضاہلل ھمااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملساوراوبرکبریضاہللہنعےکزامےنںیماوررمعریضاہلل‬ ‫ہنعیکالختفےکادتبایئدواسولںںیمنیتالطوقںوک(ارگتاییہالطقیکوہیتوت) ایامشرایکاجیااھت۔رھپرمعنباطخبریض‬ ‫اہللہنعےناہکہکولوگںوکسجاعمےلمںیمتلہمدییئگیھتوہاُسںیم(نیتالط ںیایاسھتدےرک) دلجیرکےنگل ےئںیہ ‪،‬‬ ‫وسانم ب ےہہکمہوہ(ابکیریگیکنیتالط ںی) اُنرپیاذفرکدیارکںی۔انچہچناوھنںےنہی(اقونن) اُنرپیاذفرکدیا۔ ‘‘‬

‫ےچبیکاصحیاکہلئسم‬

‫َح ُّ بِ​ِه َ ا َ​َْ تَِْ ِک ِ ی۔ (اوبداود ‪،‬رمق‪، ۲۲۱۶‬احمک ‪،‬رمق‪)۲۴۳۱‬‬ ‫أَ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ ِ‬ ‫ول َّبی ِه إِ ین َّبِْ​ِ ی ه َذَّ َک ا َن بَطِْ​ِ ی بَه ِو َع اء َوثَ ْدیِی بَه ِس َُاء‬ ‫ت یَا َرس َ‬ ‫َع ْن َعِّْد َّبیه بْ ِن َع ْمرو أَ ین َّ ْ َرأَة قَابَ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال َل ا رس ول َّبی ِه ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ أَسْ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ت‬ ‫َ‬ ‫َوح ْ ِری بَ ه ح َوَّء َوإ ین أَبَاه طَی َُِ ی َوأ َ​َر َ​َّد أَ ْن یَِْتَ ِز َع ه ِل ی فَ َُ َ َ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫’’دبعاہللنبرمعوریضاہللہنعےسروایےہہکایوعرتروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکخدمںیماحرضوہیئاوراُسےن‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫وگیایرظفاھتاورریمیاھچایتںیہاِساکزیکشمہںیھتاورریمیوگد‬ ‫رعضایک‪ :‬یاروسلاہلل ‪،‬ریمےاِسےٹیبےکےیلریماٹیپیہ ا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫یہاِساکرھگیھت۔اباِسےکیباپےنےھجمالطقدےدیےہاوراچاتہےہہکاِسوکھجمےسےلےل۔یبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪:‬‬ ‫تم‬ ‫ھیاِسوکرےنھکیکزیادہقحداروہ ‪ ،‬ب ب‬ ‫حیمتاکنحہنرکول۔‘‘‬

‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت‬ ‫َع ْن َّبی هریرة أَسلی َذ ْ​ْت َّ ْ َرأَة َجاءَ ْ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َوأَسَا قَاع ٌد عِْ َده فَ َُابَ ْ‬ ‫أ إِبی َرس ْول َّبی ه َ‬ ‫ِ​ِ ِ ِ‬ ‫ال َرس ول َّبی ِه‬ ‫ب بِابِْ​ِی َوقَ ْد َس َُاسِی ِ ْن بِْ ِر أَبِ ْی ِعََِِّ ةَ َوقَ ْد سَ َف َِْ​ِ ی فَ َُ َ‬ ‫یَا َرسو َل َّبیه إ ین َزْوجی یرید أَ ْن یَ ْذ َه َ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫َّستَ ِه َما َعیَْی ِه فَ َُ َ‬ ‫ال َزْوج َه ا َ ْن َُ اقُِّ​ِی فِ ْی َوبَ ِدی فَ َُ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ ْ‬ ‫َ‬ ‫ال َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ت بِ​ِه۔ (اوبداود ‪،‬رمق‪)۲۲۱۱‬‬ ‫و َوَه ِذهِ أ ُّ َ‬ ‫َخ َذ بِیَد أ ل ه فَاسْطَیَ َُ ْ‬ ‫ع فَِ ْذ بِیَد أَیل ِه َما َِ ْء َ‬ ‫ه َذَّ أَبو َ‬ ‫أ فَأ َ‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکںیمروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکخدمںیماحرضاھتہکایوعرتآیئ۔ںیمےن‬

‫انسہکاُسےنرعضایک‪ :‬یاروسلاہلل ‪،‬ریماوشہرہیریماہچبھجمےسانیلاچاتہےہ ‪،‬دراںاحہکیلاِسےنےھجماوبعبی بہےکونکںیئےسیاینالرک‬ ‫دیا ےہ اورتہب ھچکعفن اچنہپیا ےہ ۔ وضحر ےن فرامیا ‪ :‬مت دوونں اِس رپ فرہع ھال کس وہ ۔وشہر (ہی نسرک) وبال‪ :‬ریمےاِسےچبےک‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫اعمےلمںیموکنھجمےسڑگھجارکےاگ؟آپےنفرامیا‪ :‬ےٹیب ‪،‬ہی م ھاارایباپاورہی م ھااریامںےہ ‪،‬متاِنںیمےسسجاکاہھتڑکپیا‬ ‫اچےتہوہ ‪،‬ڑکپول۔ےچبےنامںاکاہھتڑکپایلاوروہاُےسےلرکیلچیئگ۔‘‘‬

‫احہلماخوتنیکدعت‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ت‬ ‫َس یَ َ​َ ی َُ ال َلَا س َِّ ْی َْة َکاسَ ْ‬ ‫ت َْا َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه وَب ه َو َس ی َ​َ أَ ین َّ ْ َرأَة ْن أ ْ‬ ‫َع ْن أ لَ َس یَ َمةَ َزْو ِج َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع فَأَب ت أَ ْن تَِْ ِک ه فَ َُ َ ِ‬ ‫ص یع‬ ‫َزْوج َها ت وفل َی َعِْ َه ا َوه َی حِّْ یَ ی فَ َِطََِّ َه ا أَب و َّب یس َِابِ ُِ ب ن بَ ْ​ْ َک ر َ ْ‬ ‫ال َوَّبی ه ا یَ ْ‬ ‫َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ ِ‬ ‫ر‬ ‫َجیَ ْ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه‬ ‫ْی فَ َمکثَ ْ‬ ‫ت قَ ِریِّ ا ْن َع ْش ِر بَیَ ال ثی َج اءَ َ​َ أ َّبِیِِّ یی َ‬ ‫أَ ْن تَِْک ی ه َحتی ی تَ ْ​ْتَ دلی َخ َر َِّْل َ‬ ‫ال َّسْ ِک ِ ی۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۹۳۰۴‬‬ ‫َو َسی َ​َ فَ َُ َ‬

‫اجیاھت ‪،‬وہاےنپ‬ ‫’’یبنیلصاہللہیلعوملسیکزوہجامہملسریضاہللعي ھااےسروایےہہکہلیبقاملسیکایوعرتےسج شببيعہاہک ا‬ ‫انسبنبنبعكکےناےس ِ‬ ‫حہکہیاحہلمیھت۔اوب ب‬ ‫سجوشہرےکاسھترہریہیھتاُسیکوافتوہیئگ ‪ ،‬ب ب‬ ‫اغیپماکنحاجیھب ‪،‬نکیلاسےناُس‬ ‫ےکاسھتاکنحرکےنےسااکنررکدیا ‪،‬وتاُس(اوب ب‬ ‫انسب) ےناہکہکدخباسجےسوتاکنحرکیااچیتہےہ ‪،‬اُسےسریتااکنحرکیااُسوق‬

‫یحیحصہنوہاگ ب ب‬ ‫حیہکوتدعتیکدودموتں(اچرےنیہمدسدناوروعضلمحیاکرعہص)ںیمےسىبملدمتہنزگارےل۔رھپوہ‬ ‫(اےنپوعضلمحےک) رقتابیًدسدندعبیبنیلصاہللہیلعوملسےکیاسآیئ ‪(،‬اوراکنحرکےنےکیبارےںیموپاھچ) وتآپےنفرامیا‬ ‫ہکاکنحرکےل۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫َع ْن س یَْی َما َن بْ ِن یَ َس ا رر أَ ین أَبَا َس یَ َمةَ بْ َن َعِّْ ِد َّب یر َّْ ِن َوبْ َن َعِّی ر‬ ‫َّجتَ َم َْ ا ِعِْ َد أب ی هَریْ َرَة َوهَ ا یَ ْذکَر َِّن‬ ‫اس ْ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال َّب ن عِّی ر ِ‬ ‫َجیَ ْ ِ‬ ‫ت‬ ‫ْی َوقَ َ‬ ‫ال أَب و َس یَ َمةَ قَ ْد َحی ْ‬ ‫َّبْ َم ْرأَ​َة ت ِْ َفس بَ ْ​ْ َد َوفَ اة َزْوج َه ا بِیَیَ رال فَ َُ َ ْ َ‬ ‫اس ع دیت َها َخ ر َِّْل َ‬ ‫فَ ْ َال ی تَ َِ َازع ِ‬ ‫ال أَب و هَریْ َرَة أَسَا َ َ بْ ِن أ َِخ ی یَ ْ​ِْ​ِ ی أَبَا َس یَ َمةَ فََِّ َْث وَّ کَریِّْ ا َ وبی بْ ِن َعِّی ر‬ ‫اس‬ ‫ال فَ َُ َ‬ ‫ع قَ َ‬ ‫ان بِ َ‬ ‫َ​َ َ َ‬ ‫ع فَ اء ه َ فَأَخِّ رهَ أَ ین أ یَ س یَمةَ قَابَ ت إِ ین س ِّ ی ْةَ َِّْل ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت بَ ْ​ْ َد‬ ‫َس یَمیةَ سف َس ْ‬ ‫ْ‬ ‫َْ َ ْ‬ ‫إب ی أ لَ َس یَ َمةَ یَ ْس أَلَا َع ْن ب َ َ َ ْ ْ َ َ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫وفَ اةِ زوِجه ا بِیَی رال وإِسیه ا َ َک رأ بِ َ ِ ِ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَأَ​َ َرَه ا أَ ْن تَتَ َزیو َج۔ (ملسم ‪،‬رمق‬ ‫َ َْ َ َ َ َ َ ْ‬ ‫ع بَرس ول َّبی ه َ‬ ‫‪)۳۱۲۳‬‬ ‫عيھ‬ ‫’’امیلسننباسیرےسروایےہہکاوبہملسنبدبعارلنمحاورانبابعسریضاہلل ماوبہرترہریضاہللہنعےکیاساےھٹک‬

‫وشہیکوافتےکھچکیہدندعب(لمحےسافرغوہ‬ ‫وہےئاوروہدوونںاُسوعرتیکدعتےکیبارےںیموگتفگرکرےہےھتوجاےنپ ر‬ ‫عي‬ ‫رک) ِ‬ ‫احلافنسںیموہاجےئ۔انبابعسریضاہلل ھ ماااکانہکاھتہکوہدعتیکدودموتں(اچرےنیہمدسدناوروعضلمحیاک‬ ‫رعہص)ںیم ےس آجر ںیم وپری وہےن وایل دمت وک وپرا رکے یگ۔ اوب ہملس ریض اہلل ہنع ےتہک ےھت ہک ہی وت اینپ دعت (وعض لمح ےک‬ ‫اسھتیہ) وپریرکہ یوہیگ۔رھپوہدوونںثحبابمہثحرکےنگل ےئ۔وتاوبہرترہریضاہللہنعےناہکہکںیموتاےنپےجیتھب(اوبہملس)‬ ‫ےک اسھت وہں۔ انچہچن اوھنں ےن انب ابعسؓ ےک الغم ب‬ ‫رکی وک ام ہملس ےک یاس اجیھب یا ہک وہ اُن ےس اِس ےک یبارے ںیم دریاتف‬ ‫رکے۔رھپوہ ب ب‬ ‫وشہیکوافتےکھچکیہدندعب‬ ‫آیوتاُسےناتبیاہکامہملسریضاہللعي ھاایتہکںیہہک شببيعہایملساےنپ ر‬ ‫حواسپ ا‬ ‫ِ‬ ‫احلافنسںیموہیئگیھتاوراُسےنیبنیلصاہللہیلعوملسےساِسےکیبارےںیموپاھچاھت ‪،‬وتآپےناُسےسفرامیاہکمتاکنحرکیتکس‬ ‫وہ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ویبہےکےیلزامۂنِدعتںیموسگاکمکح‬

‫ِ‬ ‫ال َّبْمتَ َوفیی َعِْ َه ا‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ أَسیه قَ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َع ْن أ لَ َسیَ َمةَ َزْو ِج َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ِ‬ ‫َُّلیِ ی وَ​َل َ​َتْتَ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض ب َوَ​َل تَکْتَ ِ ُ۔ (اوبداود ‪،‬رمق‬ ‫َزْوج َه ا َ​َل تَ ْی َِّس َّبْم َْ ْ‬ ‫ص َفَر َن َّبثلیَ اِ َوَ​َل َّبْم َم یش َُةَ َوَ​َل ْ ی َ‬ ‫‪)۲۳۱۸‬‬

‫’’یبنیلصاہللہیلعوملسیکزوہجامہملسریضاہللعي ھااآپےسروایرکیتںیہہکآپےنفرامیا‪ :‬ویبہوعرترنیگنڑپکے‬

‫ںیہنےنہپیگ ‪،‬ہنزرد ‪،‬ہنریگوےسرےگنوہےئ۔وہزویراتاامعتسلںیہنرکےیگاورہندنہمیاوررسہماگلےئیگ۔ ‘‘‬

‫وکسمہنرھگوںںیمدالخوہےنےکآداب‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫عن أَبِی سِْ ر‬ ‫س َِّْلَسْ َ ِ‬ ‫س ِ ْن َ​َ​َابِ ِ‬ ‫ال کِْت فِی ََْیِ ر‬ ‫ال‬ ‫ید ْ‬ ‫ور فَ َُ َ‬ ‫ی قَ َ‬ ‫َّْل ْد ِر ل‬ ‫وس ی َکأَسیه َ ْذع ٌ‬ ‫َْ‬ ‫صا ِر إ ْ َجاءَ أَب و َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّس تَأْ َسْت ثَ​َالث ا فَیَ َْ ی ِْ َ ْن ب ْی‬ ‫َّس تَأْ َسْت َعیَ ی ع َم َر ثَ​َالث ا فَیَ َْ ی ِْ َ ْن ب ْی فَ َر َج ْ​ْ ت فَ َُ َ‬ ‫ال َ ا َ َِ َْ َ‬ ‫ع ق ْی ت ْ‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال َوَّبی ِه‬ ‫َحدک َْ ثَ​َالثا فَیَ َْ ی ِْ َ ْن بَه فَ ْییَ ْرج ْ فَ َُ َ‬ ‫فَ َر َج ْ​ْت َوقَ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ إِ َ​َّ ْ‬ ‫ال َرسول َّبیه َ‬ ‫َّستَأْ َ َن أ َ‬ ‫بَت ُِ یم ین عیَی ِه ب یل َِ ة أَِ ِْکَ أ ِ ِ‬ ‫ال أبَ ُّی بْ ن َک ْ​ْ ر‬ ‫ب َوَّبی ِه َ​َل یَُ وَ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َُ َ‬ ‫َح ٌد َذ َْ ه َن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َ َْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َ َْ َ‬ ‫َیغَ​َر َّبْ َُ ْوَ فَُ ْمت َ َْ ه فَأ ْ‬ ‫َیغَر َّبْ َُ ْوَ فَکِْت أ ْ‬ ‫ع إِیَل أ ْ‬ ‫َخَِّ ْرأ ع َم َر أَ ین َّبِیِِّ یی َ‬ ‫ع۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۶۲۸۹‬‬ ‫بِ َ‬ ‫’’اوبدیعسخدریریضاہللہنعےتہکںیہہکںیمااصنریکیسکم سلںیماھٹیبوہااھتہکااچیاوبومیسٰارعشیریضاہللہنعاسرطح‬ ‫ےس آےئ ‪ ،‬ےسیج ب‬ ‫اتبی ہک ںیم ےن رمع ریض اہلل ہنع ےک اہیں نیت رمہبت ادنر آےن یک ااجزت امىگن‬ ‫ھگراےئ وہےئ وہں۔ رھپ اوھنں ےن ا‬ ‫نکیلےھجموکیئوجابہنالم ‪،‬انچہچنںیمواسپآایگ۔(رھپ ب ب‬ ‫حرمعریضاہللہنعوکولعمموہا) وتاوھنںےنوپاھچہکںیھمتادنرآےنےس‬ ‫سکزیچ ےن رواک اھت ‪،‬ںیم ےناہک ہکںیم ےن نیت دہعفادنرآےنیکااجزتامىگنیھت ‪،‬ےھجمںیہنىلموتںیمواسپآایگ۔روسلاہللیلصاہلل‬ ‫رامیےہہک ب ب‬ ‫حمتںیمےسوکیئنیتدہعفااجزتامےگناوروہاُسوکہنےلم ‪،‬وتاُےساچےیہہکوہواسپالچاجےئ۔رمعریض‬ ‫ہیلعوملسےنف ا‬ ‫اہلل ہنع ےناہک ‪،‬دخبا ںیھمت اس یبات ( ِ‬ ‫وقل روسل) ےک ےیل وکیئ وگایہ شیپ رکیا وہ یگ۔ (اوب ومیسٰ ےناحرضنیم سلےسوپاھچہک)‬ ‫ایکمتںیمےسوکیئااسیےہسجےنہییبنیلصاہللہیلعوملسےسہییباتىنسوہ۔أیبنببعکےناہکدخبااسم سلاک ب ےسمکرمعآدیم‬ ‫ت‬ ‫یہ م ھاارےاسھتاسیکوگایہدےنیےکےیلڑھکاوہاگ۔(اوبدیعسخدریےتہکںیہہک) ںیمیہوہ ب ےسمکرمعآدیماھت۔ںیماُنےک‬ ‫اسھتلچڑپا ‪،‬انچہچنںیمےنرمعریضاہللہنعوکاتبیاہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنہیفرامیااھت۔‘‘‬

‫َّْلَطی ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‬ ‫وس ی إِب ی ع َم َر بْ ِن ْ‬ ‫اِ فَ َُ َ‬ ‫ی قَ َ‬ ‫وس ی َِّْلَ ْش َْ ِر ل‬ ‫ال (ََّب و ب ْرَد َة) َج اءَ أَب و َ‬ ‫َع ْن ََّب ْی ب ْرَد َة َع ْن أَب ی َ‬ ‫َّب یس َالَ َعیَْیک َْ ه َذَّ َعِّْ د َّبی ِه بْن قَ ْی ر‬ ‫وس ی َّب یس َالَ َعیَ ْیک َْ‬ ‫س فَیَ َْ یَأْ َ ْن بَه فَ َُ َ‬ ‫ال َّب یس َالَ َعیَ ْیک َْ ه َذَّ أَب و َ‬ ‫ال‬ ‫و کِیا فِ ْی ش ْغ رُ قَ َ‬ ‫ال رُّدوَّ َعیَ یی رُّدوَّ َعیَ یی فَ َ اءَ فَ َُ َ‬ ‫ف فَ َُ َ‬ ‫ه َذَّ َِّْلَ ْش َْ ِر ُّ‬ ‫ص َر َ‬ ‫وس ی َ ا َرید َ‬ ‫ی ثی َّسْ َ‬ ‫ال یَا أَبَا َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ول َّبی ِه ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ ی ُ ول ََِّلس ِ‬ ‫ال بَتَ أْتِیَ ِلی‬ ‫ع َوإِیَل فَ ْارِج ْ قَ َ‬ ‫َِذ ْ​ْت َرس َ‬ ‫ت ْء َ​َّن ثَ َال ٌ‬ ‫ل فَِإ ْن أ ِ َن بَ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫ِ ر ِی‬ ‫ال ع َم ر إِ ْن َو َج َد بَیل َِ ة ََِت دوه ِعِْ َد َّبْ ِمِْ َِْب َع ِش یه‬ ‫وس ی قَ َ‬ ‫ب أَب و َ‬ ‫َعی ی ه َذَّ بَِّ یل َِ ة َوإَل فَ َْ ْی ت َوفَ َْ ْی ت فَ َذ َه َ‬ ‫ال سَ َْ َْ‬ ‫أ قَ َ‬ ‫َوإِ ْن َ َُِی ْد بَیل َِه فَیَ َْ ََِتدوه فَیَ یما أَ ْن َجاءَ بِابْ َْ ِش لی َو َجدوه قَ َ‬ ‫وسی َ ا تَُ ول أَقَ ْد َو َج ْد َ‬ ‫ال یَا أَبَا َ‬ ‫ال َِذْ ت رس َ ِ‬ ‫أبَ یی بْ ن َک ْ​ْ ر‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫ال َع ْد ٌل قَ َ‬ ‫ب قَ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ال یَا أَبَا َّبطَُّفْی ُِ َ ا یَُ ْول ه َذَّ قَ َ ْ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َّْلَطی ِ‬ ‫ال س ِّْ َ ا َن‬ ‫ع یَا بْ َن ْ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫یَُول ب َ‬ ‫اِ فَ َال تَکوسَ ین َع َذَّبا َعیی أ ْ‬ ‫َی َ اِ َرسول َّبیه َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ت۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۹۶۳۳‬‬ ‫َحَِِّّْت أَ ْن أَتَثَِّی َ‬ ‫َّبیه إِیقَا َذ ْ​ْت َشْی ا فَأ ْ‬ ‫’’اوب بتردہ ‪،‬اوبومیسٰارعشیےسروایرکےتوہےئےتہکںیہہکاوبومیسارعشیرمعنباطخبریضاہللہنعیکرطف ےئاور‬

‫(اُنےکدروازےرپڑھکےوہرک) اہکاالسلممکیلعہیدبعاہللنبسیقےہ ‪،‬وتاوھنںےنااجزتہندی۔اُوھنںےنرھپاہکاالسلممکیلعہی‬ ‫اوب ومیسٰ ےہ ‪ ،‬رھپ اہک االسلم مکیلع ہی ارعشی ےہ۔ آجر وہ ولٹ ےئ۔ رھپ (رمع ریض اہلل ہنع ےلکن اور) اُوھنں ےن (ولوگں ےس) اہک ہک‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اِم ںیریمے یاس الؤ ‪ ،‬اِم ںیریمے یاس الؤ۔ وہ آ ےئ۔ وت رمع ریض اہلل ہنع ےن وپاھچ ہک مت واسپویکںےلچ ےئےھت ‪،‬ںیموتایاکم‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ںیمرصموف اھت۔ اُوھنں ےناہک ہکںیم ےن روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسانسےہہکااجزتانیلنیتیباروہیاےہ ‪،‬رھپارگااجزتلم‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اجےئوتکیھٹےہ ‪،‬ورہنولٹاجؤ۔رمعریضاہللہنعےناہکہکمتاِسیبات( ِ‬ ‫وقلروسل) رپوگایہالؤ ‪،‬ورہنںیمںیھمتزسادوںاگ۔رمع‬ ‫ث‬ ‫مےکیاسیاؤےگ اورارگوکیئوگایہہنىلموتمتام ںیواہںںیہن‬ ‫ریضاہللہنعےناہک ‪،‬اِم ںیارگوکیئوگاہالموتمتشامےکوقام ںی ب ر‬ ‫ث‬ ‫دوھکیےگ۔ ب ب‬ ‫مےکیاسآےئوتولوگںےنداھکیہکوہ(اوبومیسٰ) یھبواہںوموجدےھت۔رمعریض‬ ‫حرمعریضاہللہنعشامےکوق ب ر‬ ‫اہللہنعےنوپاھچ ‪،‬اوبومیسٰمتایکےتہکوہایکںیھمتوگایہىلم۔اوھنںےناہکاہں ‪،‬ہیأیب نببعکاسےکوگاہںیہ۔رمعریضاہللہنعےن‬ ‫اہک ہی ربتعم آدیم ںیہ۔ رھپ وپاھچ اوب لیفط مت اِس ےک یبارےںیمایک ےتہک وہ۔اوھنں ےناہک ہکںیم ےن روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس وک ہی‬ ‫یبات ےتہک وہےئ انس ےہ۔ رھپ اوھنں ےناہکاطخبےکےٹیبمتاحصہبروسلےکےیلذعابوتہنونب۔اوھنںےناہکاحبسنالل ٰ! (ذعاب‬ ‫ّ‬ ‫اسیک) ںیمےنوتسب(روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسوسنمب) اییباتىنسوتہیدنسپایکہکاسیکقیقحترکولں۔‘‘‬

‫وکسمہنرھگںیمناھ ےنکیکانشع‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی‬ ‫َع ْن َس ْه ُِ بْ ِن َس ْ​ْ رد قَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َوَ َ َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ال َّطییَ َ َرج ٌُ ْن ج ْ ر ف ْی ح َ ِر َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ِ ْدری َُ ُّ‬ ‫ع إِیقَ ا جِْ َُ‬ ‫ع بِ ِه َرأْ َس ه فَ َُ َ‬ ‫ع تَِْتَ ِ ر بَطَ َْ​ِْ ت بِ ِه فِ ْی َعْیِ​ِ َ‬ ‫ال بَ ْو أ َْعیَ َ أَسی َ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ص ِر۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۶۲۸۰‬ملسم ‪،‬رمق‪)۹۶۳۴‬‬ ‫ََّل ْستْ َذَّن ْن أ ْ‬ ‫َج ُِ َّبَِّْ َ‬

‫’’لہسنبدعسےسروایےہہکایصخشےنیبنیلصاہللہیلعوملسےکرجحےںیمیسکوسراخےسناھاکن۔اُسوقآپےک‬ ‫ُک‬ ‫اہھتںیمایاھگنکاھتسجےسآپرس ھح باارےہےھت۔آپےنٍُِاےسفرامیاارگےھجمولعمموہیاہکمتاسرطحناھیرےہوہ ‪،‬وتہیاھگنک‬ ‫ت‬ ‫مھااریآھکنںیموھبچداتی۔(رھگںیمداےلخےسےلہپ) ااجزتےنیلاکمکحایسےیلدیاایگےہیاہکآھکن(اُسںیم)ناھ ےنکےسےچب۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫دقمرآزامشی‬

‫ِ‬ ‫ِ ی ِ‬ ‫ال أبو هریْرةَ َع ِن َّبِیِِّ لی َ ی‬ ‫ع‬ ‫قَ َ‬ ‫و بِ َ‬ ‫ب َعی ی بْ ِن َ‬ ‫َد َ​َ َح یه َن َّبلزسَا أ َْد َر َ‬ ‫ی ی َّبی ه َعیَْی ه َو َس َ​َ إ ین َّبی هَ َکتَ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َ​َل َُمَابَةَ فَ ِزسَا َّبْ َْ ْ ِ‬ ‫ع کی ه أ َْو ی َک لذب ه۔‬ ‫صدلق بِ َ‬ ‫ْی َّبِی َر َوِزسَا َّبیل َسان َّبْ َمِْط َوَّبِی ْفس تَتَ َمِیی َوتَ ْشتَ ِهی َوَّبْ َف ْرج ی َ‬ ‫(اخبری ‪،‬رمق‪)۶۲۸۳‬‬

‫’’اوب ہرترہ ریض اہلل ہنع یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےس روای رکےتںیہ ہک اہلل اعتیلٰ ےن ہر آدیم (یکآزامشی) ےک ےیل زیاںیم ےس‬ ‫زیےہاوراگلوٹیک‬ ‫دیےہ ‪،‬سجےسوہ(ارطضاراًیاارادۃ) الزامًدواچروہیاےہ۔یہیوہجےہہکدیدہیبازیآ ںوھںیک ا‬ ‫اُساکہصحےطرک ا‬ ‫ً‬ ‫زیےہ۔رھپدلودامغوخاشہرکےتںیہاوررشماگہیھبکاس ب یکدصتقیرکیتاوریھبکاےسالٹھجدیتیےہ۔‘‘‬ ‫یباتجزیبانیک ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ال کتِب عیی ب ِن َدَ سَ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع َ​َل‬ ‫و بِ َ‬ ‫ص یِّه َن َّبلزسَا ْد ِر ٌ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ قَ َ َ َ ْ َ َ‬ ‫َع ْن أَب ْی هَریْ َرَة َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َُمابَةَ فَابْ​ْی َِ ِ‬ ‫ان ِزسَاها َّبِی َر و َِّْل سَ ِ‬ ‫ان ِزسَاهَا ََِّل ْستِ َماَ َوَّبیل َسان ِزسَاه َّبْ َک َالَ َوَّبْیَ د ِزسَا َه ا َّبْ َِّطْش َوَّبلر ْج ُ ِزسَا َه ا‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ع َّبْ َف ْرج َوی َک لذبه۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۶۱۹۸‬‬ ‫ْ‬ ‫صدلق بِ َ‬ ‫َّْلطَا َوَّبْ َُ ْیب یَ ْه َوی َویَتَ َمِیی َوی َ‬ ‫زیںیم‬ ‫ہآدیم(یکآزامشی) ےکےیل ا‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعروایرکےتںیہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬اہللاعتیلٰےن ر‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫زیےہ ‪،‬اگلوٹیکیباتج‬ ‫اُساکہصحےطرکدیاےہ۔سجےسوہ(ارطضاراًیاارادۃ) الزامًدواچروہیاےہ۔انچہچندیدہیبازیآ ںوھںیک ا‬ ‫ً‬ ‫ِ‬ ‫ب‬ ‫ےسذلتانیلاکونںیکزیاےہ ‪،‬اِسرطحیکیباںیترکیازیانیکزیاےہ ‪،‬اہھتاگلیااوراسےکےیلانلچاہھتاوریاؤںیکزیاےہ۔رھپدلو‬ ‫دامغوخاشہرکےتںیہاوررشماگہیھبکاُسیکدصتقیرکیتاوریھبکالٹھجدیتیےہ۔‘‘‬

‫ریغرحمموکدےنھکییکانمیہ‬

‫ِ‬ ‫ال س أَبْت رس َ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َع ْن سَ َ ِر َّبْف َ اءَةِ فَ أَ​َ َرسِی أَ ْن‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َع ْن َج ِری ِر بْ ِن َعِّْ د َّلل قَ َ َ‬ ‫َ‬

‫ص ِری۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۹۶۸۸‬‬ ‫َی ِر َ‬ ‫أْ‬ ‫ف بَ َ‬

‫رتنبدبعاہللےسروایےہوہےتہکںیہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسااچیڑپےنوایلاگنہےکیبارےںیم‬ ‫’’ بج ر‬

‫وپاھچ ‪،‬وتآپےنےھجممکحدیاہکںیماینپرظنریھپایلرکوں۔‘‘‬

‫ال َکا َن َّبْ َف ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّبی ِه بْ ِن َعِّی ر‬ ‫أ‬ ‫اس َر ِض َی َّبیه َعِْ ه َما قَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَ َ اءَ ْ‬ ‫ضُ َرد َ‬ ‫یف َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّ ْ َرأَةٌ ِ ْن َخ ثْ َْ َ​َ فَ َ َْ َُ َّبْ َف ْ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَ ْ‬ ‫ص ِرف َو ْج هَ‬ ‫ض ُ یَِْ ر إِبَْی َه ا َوتَِْ ر إِبَْی ه فَ َ َْ َُ َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ض ُِ إِبی َّب لش ل َّْآل َخ ِر۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۰۴۹۹‬ملسم ‪،‬رمق‪)۳۲۹۰‬‬ ‫َّبْ َف ْ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫عي‬ ‫عي‬ ‫’’دبعاہللنبابعسریضاہلل ھ مااےسروایےہہکلضفنبابعسریضاہلل ھ ماایبنیلصاہللہیلعوملسیکوساریرپآپےک‬ ‫ث‬ ‫عي‬ ‫قببی ح يع‬ ‫ھ‬ ‫ےھچیپےھٹیبوہےئےھتہک لہا میکایوعرتآیئ۔لضفنبابعسریضاہلل مااےناُسرپاگنںیہاگڑدںیاوروہیھبام ںیدےنھکی‬ ‫گلیئگ۔ہیوصرتاحلدھکیرکیبنیلصاہللہیلعوملسےنلضفاکہنمڑکپرکدورسیرطفرکدیا۔‘‘‬

‫وخانیتےکےیلااہظ ِرزتنییکانمیہ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫أ َعی ی َّبْ َُ ْوَِ بِیَ ِ دوَّ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َّس تَ ْ​ْطَ​َرأ َّبْ َم ْرأَة فَ َم یر ْ‬ ‫ال إِ َ​َّ ْ‬ ‫وس ی َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َع ْن أَب ی َ‬

‫ِرَُ َها فَ ِه َی َک َذَّ َوَک َذَّ قَ َال قَ ْوَل َش ِدیدَّ۔ (اوبداود ‪،‬رمق‪(۸۰۱۳‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’اوبومیسٰارعشییبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتںیہہکآپےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حوکیئوعرترطعاگلرکرمدوںیکم سلںیم‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اجیتےہیاہکوہاُسیکوخوبشوسںیھگنوتوہہیہیوہیتےہ۔آپےناُسےکیبارےںیمتہبتخساافلظےہکےھت۔‘‘‬

‫رحممےکریغبرفسیکانمیہ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫رِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ِن بْ ِن ع َمَر َرض َی َّبی ه َعِْ ه َم ا أَ ین َّبِیِِّ یی َ‬ ‫ال َ​َل ت َس اف ِر َّبْ َم ْرأَة ثَ​َالثَةَ أَی اَ إیَل َ َ‬

‫ِی َُْمَررَ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪(۰۱۴۶‬‬

‫عي‬ ‫’’انبرمعریضاہلل ھمااےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬رحممےکریغبوعرتنیتدن(یااُسےسزیادہ) اک‬

‫رفسہنرکے۔‘‘‬

‫ِ ِ‬ ‫ال َ​َل َُِ ُُّ َِل ْ َرأَةر ت ِْ​ِ ن بِابی ِه َوَّبْیَ ْوَِ َّْآل ِخ ِر‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن َعِّْ د َّبی ه بْ ِن ع َم َر َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫تسافِر ِسیةَ ثَ​َال ِ‬ ‫ل بَیَ رال إِیَل َوَ َْ َها و َُْمَررَ۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۳۲۶۱‬‬ ‫َ َ َ‬ ‫’’دبعاہللنبرمعریضاہللعيھ‬

‫مااےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬وکیئوعرتوجاہللاورویمآجرترپاامین‬

‫اجتںیہنےہہکوہرحممےکریغبنیتراوتںاکرفسرکے۔‘‘‬ ‫ریتھکےہاُسےکےیلہی ر‬

‫راےتسےکوحاےلےسوعروتںےکےیلضعبدہای‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ی أَسیه َِذ رس َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِج ِ َن َّبْ َم ْس ِ ِد‬ ‫ص ا ِر ل‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َع ْن أَب ْی أ َس ْید َِّْلَسْ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَُ ول َوه َو َخ ار ٌ‬ ‫َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه وس یَ بِیِلس ِاء ْ ْ ِ ِ‬ ‫س‬ ‫لس ِاء فِ ْی َّبطی ِری ِ فَ َُ َ‬ ‫اختَ یَ َ‬ ‫فَ ْ‬ ‫ال َرسول َّبی ه َ‬ ‫َ​َ َ َ‬ ‫َ َّبلر َجال َ َ َّبِ َ‬ ‫َّس تَأخ ْر َن فَإسیه بَ ْی َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ ِ‬ ‫ت َّبْم رأَة تَ ْیتَ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اجِ َدَّ ِر َحتی ی إِ ین ثَ ْوبَ َه ا بَیَتَ َْی‬ ‫ص بِ ْ‬ ‫بَک ین أَ ْن َْاُ ُْ َن َّبطی ِری َ َعیَ ْیک ین ِبَافی اأ َّبطی ِری فَ َکاسَ َ ْ‬ ‫اجِ َدَّ ِر‬ ‫بِ ْ‬

‫ن بصوقِ َها بِ​ِه۔ (اوبداود ‪،‬رمق‪(۹۲۱۲‬‬

‫’’اوبادیسااصنریےسروایےہہکاُوھنںےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہیےتہکوہےئانس ‪ ،‬ب ب‬ ‫حہکآپدجسمےسک لرےہ‬ ‫ک‬ ‫ےھتاوررمدوعروتںےکاسھتراےتسںیمڈگڈموہرےہےھت ‪،‬وتآپےنوعروتںےساہکہکمتےھچیپہاجؤ ‪،‬ںیھمتراےتسےکںوچیںچیب‬ ‫ںیہنانلچاچےیہ ‪،‬متراےتسےکانکروںرپولچ۔انچہچنرھپوعرںیتیبالکلدویارےکاسھتاسھتیتلچںیھت ‪،‬اہیںیانےکڑپکےدویار‬ ‫ک‬ ‫ےکاسھتکپچرکایاجےتےھت۔‘‘‬

‫نسحولسکاکزیادہقحدار‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ ِ‬ ‫ول‬ ‫ال یَا َرس َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َوَبِ ِه َو َس ی َ​َ فَ َُ َ‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرَة َر ِض َی َّبیه َعِْه قَ َ‬ ‫ال َجاءَ َرج ٌُ إِبی َرسول َّبیه َ‬ ‫َّبی ِه ن أَح ُّ َّبِی ِ ِ‬ ‫ال ثی‬ ‫ع قَ َ‬ ‫ال ثی َ ْن قَ َ‬ ‫ع قَ َ‬ ‫ال ثی َ ْن قَ َ‬ ‫ع قَ َ‬ ‫ی َ ابَتِی قَ َ‬ ‫ال ثی أ ُّ َ‬ ‫ال ثی أ ُّ َ‬ ‫ال أ ُّ َ‬ ‫اس ِب ْس ِن َ‬ ‫َْ َ‬ ‫و۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۹۹۱۰‬ملسم ‪،‬رمق‪)۶۹۱۱‬‬ ‫َ ْن قَ َ‬ ‫ال ثی أَبو َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکیاسایآدیمآیااوراسےناہکاےاہللےکروسل!‬ ‫ریمےنسحولسکاک ب ےسزیادہقحداروکنےہ۔آپےنفرامیا‪ :‬تم‬ ‫ھااریامں ‪،‬اسےناہکرھپوکنےہآپےنفرامیا‪ :‬رھپ‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫مھااریامں ‪،‬اسےناہکرھپوکنےہآپےنفرامیا‪ :‬رھپ مھااریامں ‪،‬اسےناہکرھپوکنےہآپےنفرامیا‪ :‬رھپ مھاارایباپ۔‘‘‬

‫ک‬ ‫ب ےس بترےگاہ‬

‫ِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪ :‬أَ​َ​َل أسَِّل ک َْ بِأَ ْک َِْب َّبْ َکَِّ ائِ​ِر ق ْیَِ ا‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِ ْی بَکَْرَة َر ِض َی َّبیه َعِْه قَ َ‬ ‫ال َرسول َّبیه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ول َّبی ِه قَ َ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ال أَ​َ​َل َوقَ ْول َّب ُّزوِر َو َش َه َادة‬ ‫س فَ َُ َ‬ ‫بَیَی یَا َرس َ‬ ‫ال َّْْل ْشَرَّو بابیه َوعُ وق َّبْ َوَّب َدیْن َوَک ا َن تیک ا فَ َ یَ َ‬ ‫َّب ُّزوِر أَ​َ​َل َوقَ ْول َّب ُّزوِر َو َش َه َادة َّب ُّزوِر فَ َم ا َز َ​َّل یَُولَا َحتی ی ق ْی ت َ​َل یَ ْس کت۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۹۹۱۶‬ملسمرمق‬

‫‪)۲۹۹‬‬

‫ک‬ ‫’’اوبرکبہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلص اہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ایکںیمںیھمت ب ےس بترےگاوہںےک‬

‫رکیاوروادلنییکیافرامینرکیا‬ ‫یبارےںیمہناتبؤں ‪،‬متمہےناہک ‪،‬ویکںںیہن ‪،‬اےاہللےکروسل۔آپےنفرامیا‪ :‬اہللےکاسھترشک ا‬ ‫ ‪،‬آپاسوقکیٹاگلےئوہےئ ‪،‬ابآپھٹیب ےئاورفرامیا‪ :‬آاگہروہاوروھجیٹیباتاوروھجیٹوگایہیھب ‪،‬آاگہروہاوروھجیٹیباتاور‬ ‫وھجیٹوگایہیھب۔آپایسرطحلسلسمدہراےترےہ ‪،‬اہیںیہکےھجماگلہکآپاخومشںیہنوہںےگ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اریمیکااطعتیصعمںیمںیہن‬

‫ِ ِ‬ ‫ث َجْیشا َوأَی َر َعیَْی ِه َْ َرجال فَأ َْوقَ َد سَارَّ َوقَا َل‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ بَ َْ َ‬ ‫َع ْن َعی ٍّی َرض َی َّبیه َعِْه أَ ین َّبِیِِّ یی َ‬ ‫ال َخرو َن إِیقَا فَررسَا ِ ِْ ها فَ َذ َکروَّ بِیِیِِّ ی ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ فَ َُ َ ِی ِ‬ ‫ین‬ ‫َّْدخیوَها فَأ َ​َرَّدوَّ أَ ْن یَ ْدخیوَها َوقَ َ َ‬ ‫ل َ‬ ‫َْ َ‬ ‫ال ب ذ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ال بِ ْخخ ِرین َ​َل طَاع ةَ فِ ی َّبْمْ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ص یَ ِة‪ ،‬إِیقَا‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫أ َ​َرَّدوَّ أَ ْن یَ ْدخیوَها بَ ْو َد َخیوَه ا َ​َْ یَ​َزَّب وَّ فْی َه ا إب ی یَ ْوَ َّبُْیَا َ ة َوقَ َ َ َ‬ ‫َّبطیاعة فِی َّبْمْر ِ‬ ‫وف۔ (اخبری ‪،‬رمق‪(۱۲۹۱‬‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫’’یلعریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنایرکشلاجیھباوراُسرپایآدیموکاریمانبیا۔وت(اُےساےنپاموتحتں‬ ‫آی اور) اُس ےن آگ ولجایئ اور ام ںی مکح دیا ہک اس ںیم دالخ وہ اجؤ۔ ان ںیم ھچک اُس ںیم دالخ وہےن ےگل وت‬ ‫یک یسک یبات رپ ہصغ ا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دورسوں ےن اہک ہک مہ (االسم ال رک) اس آگ یہ ےس وت اھبےگ ںیہ۔ (انچہچن وہ اس ںیم دالخ ںیہن وہےئ ‪ ،‬رھپ ب ب‬ ‫ح واسپ آےئ) وت‬ ‫رامیہکارگوہ‬ ‫اوھنںےناِسواےعقاکیبنیلصاہللہیلعوملسےسذرکایک۔آپےنانولوگںےسوجاسآگںیمدالخوہےنےگلےھتہیف ا‬ ‫ااطعوترصفرعموفںیمےہ۔ ‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رامیہکتیصعمےکمکحںیماریمیکوکیئااطعںیہن ‪،‬اُسیک‬ ‫اُسںیمدالخوہاجےتوتمایمیایسںیمرےتہاوردورسوںےسہیف ا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص ا ِر َوأَ​َ َره َْ‬ ‫َع ْن َعیِ ٍّی قَ َ‬ ‫ال بَ َْ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ َس ِریة َو ْ‬ ‫َّستَ ْ​ْ َم َُ َعیَْی ِه َْ َرج ال َن َِّْلَسْ َ‬ ‫ث َرسول َّبیه َ‬ ‫ِ‬ ‫ال أ َْوقِ دوَّ سَارَّ فَأ َْوقَدوَّ ثی‬ ‫َّْجَْوَّ بِی َحطَِّ ا فَ َ َمْ وَّ بَه ثی قَ َ‬ ‫ضِّوه فِی َش ْی رء فَ َُا َل ْ‬ ‫أَ ْن یَ ْس َمْوَّ بَه َویطیْوَّ فَأَ ْی َ‬ ‫ِ‬ ‫ال‬ ‫ال فَ ْادخیوَه ا قَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ أَ ْن تَ ْس َمْوَّ بِ ْی َوت ِطیْ وَّ قَ ابوَّ بَیَ ی قَ َ‬ ‫قَ َ‬ ‫ال أَ َ​َْ یَأْ ْرک َْ َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫فََِ َ َر بَ ْ​ْض ه َْ إِب ی بَ ْ​ْ ر‬ ‫ع‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ِ َن َّبِی ا ِر فَ َک اسوَّ َک َذبِ َ‬ ‫ض فَ َُ ابوَّ إِیقَا فَ َرْرسَا إِب ی َرس ول َّبی ه َ‬ ‫أ َّبِیار فَیَ یم ا رجْ وَّ َ َک روَّ َبِ َ ِ‬ ‫فء ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال بَ ْو َد َخیوَه ا َ ا‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َُ َ‬ ‫َو َس َک َن َی َ‬ ‫ع بیِیِِّ لی َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ضِّه َوط َ‬ ‫خرجوَّ ِ ِْ ها إِیقَا َّبطیاعة فِی َّبْمْر ِ‬ ‫وف۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۸۱۶۶‬‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ‬ ‫انبیاورام ںی‬ ‫’’یلع ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک یبن یلصاہللہیلعوملسےنایرسہیاجیھباوراُنرپااصنرےکایآدیموکاریم ا‬

‫دی ہک ریمے ےیل‬ ‫آی وت اُس ےن مکح ا‬ ‫مکح دیا ہک وہ اُس یک یبات ںینس ےگ اور ااطع رکںی ےگ۔ اُےس اےنپ اموتحتں یک یسک یبات رپ ہصغ ا‬ ‫ادنینھعمجرکو۔اوھنںےنوہعمجرکدیا۔رھپاُسےناہکاےسآگاگلؤوتاوھنںےنآگاگلدی۔رھپاُسےنانےسوپاھچہکایکروسل‬ ‫دیاھت۔اُسےناہکرھپاسآگ‬ ‫اہللیلصاہللہیلعوملسےنںیھمتمکحںیہندیااھتہکمتریمییباتونسےگاورامونےگ۔اوھنںےناہکانیقیً ا‬ ‫ںیم دالخ وہ اجؤ۔ وت ولوگں ےن ای دورسےیک رطف داھکی اور رھپاہک ہک مہ اس آگ یہ ےسےنچب ےک ےیل یبن یلص اہلل ہیلع وملسیک‬ ‫رطفاھبےگےھت(اورآپیکدوعتلوبلیکیھت)۔ولگایساحلںیمرےہ(اوراسآگںیمدالخںیہنوہےئاہیںیہک) اُس‬ ‫اکہصغڈنھٹاوہایگاورآگیھبھجبیئگ۔رھپ ب ب‬ ‫حوہولگواسپآےئوتاوھنںےناِسواےعقاکیبنیلصاہللہیلعوملسےسذرکایک۔وتآپ‬ ‫ےنفرامیاہکارگوہاُسںیمدالخوہاجےتوت(مایمی) اُسےسہننکليے۔ااطعوترصفرعموفیہںیموہیتےہ۔ ‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اج‬ ‫الغمآزادرکےناک ب ر‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّس تَ ِْ َُ َذ َّبی ه‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرةَ َر ِض َی َّبیه َعِْه قَ َ‬ ‫ییی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أَُّاَا َرج رُ أ َْعتَ َ َّ ْ َرأ ْس یما ْ‬ ‫ال َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ضوَّ ِ ِْه ِ َن َّبِیا ِر۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۲۹۰۱‬ملسم ‪،‬رمق‪)۳۱۹۹‬‬ ‫ض رو ِ ِْه ع ْ‬ ‫بِک لُ ع ْ‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬سجےنیسکاملسمنوکالغیمےسآزادایکوتاہللاعتیلٰ‬

‫ہوضعوکدوزخیکآگےسآزادرکےاگ۔‘‘‬ ‫اُس(الغم) ےکہروضعےکلدےلاُس(آزادرکےنواےل) ےک ر‬

‫الغمےکوقحق‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ال بِْیممی و ِ‬ ‫ِ‬ ‫و طَ َْا ه َوکِ ْس َوته َوَ​َل ی َکیف‬ ‫َع ْن أَبی هَریْ َرَة َع ْن َرسول َّبیه َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َوَبه َو َسیَ أَسیه قَ َ َ ْ‬ ‫ِ َن َّبْ َْ َم ُِ إِیَل ا ی ِطی ۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۸۳۰۶1‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اھکیاورڑپکاالغماکقحےہاور(ہی‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتںیہہکآپےنفرامیا‪ :‬ا‬

‫یھباُساکقحےہہک) اُےسوکیئااسیاکمرکےنےکےیلہناہکاجےئوجاُسیکتمہےسیباہروہ۔‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ت أَیْ ِدیک َْ فَ َم ْن َج َْ َُ َّبی ه‬ ‫َع ْن أَبِی َ ٍّر (قَ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ) ه َْ إِ ْخ َوَّسک َْ َج َْیَه َْ َّبیه َْا َ‬ ‫ال َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ت یَ ِدهِ فَ ْییطْ​ِْ ْم ه ِ​ِمیا یَأْک ُ َوبْی ْیِِّ ْس ه ِ​ِمیا یَْی َِّس َوَ​َل ی َکیلف ه ِ َن َّبْ َْ َم ُِ َ ا یَ ْغیِ​ِّ ه فَاِ ْن َکی َف ه َ ا یَ ْغیِ​ِّ ه‬ ‫َخ اه َْا َ‬ ‫أَ‬ ‫فَ ْییِِْْه َعیَْی ِه۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۶۱۹۱‬ملسم ‪،‬رمق‪)۸۳۰۹، ۸۳۰۳‬‬

‫ت‬ ‫ت‬ ‫’’اوبذرافغریریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ہی م ھاارےاھبیئںیہ۔اہللےناِم ںی م ھاارے‬

‫دیےہ۔سپاہللےنسجےکاھبیئوکاُسےکاما تایکےہ ‪،‬اُےساچےیہہکوہوخداھکیاےہویہاُےسالھکےئاوروجوخداتنہپوہ‬ ‫اما ترک ا‬ ‫ویہاُےسانہپےئاوراُےسوکیئااسیاکمہنےہکوجاُسیکااطتسعےسیباہروہاورارگااسیوکیئاکمےہکوتاُسںیماُسیکدمدرکے۔ ‘‘‬

‫الغموکامرےناکافکرہ‬

‫ال‬ ‫َخ َذ ِ َن َِّْل َْر ِ ع ودَّ أ َْو َش ْیءَّ فَ َُ َ‬ ‫ال أَتَْی ت بْ َن ع َم َر َوقَ ْد أ َْعتَ َ ِمَْیوک ا قَ َ‬ ‫َع ْن َزَّ َ​َّ َن أَبِی ع َم َر قَ َ‬ ‫ال فَأ َ‬ ‫ا فِی ِه ِ ن َِّْلَج ِر ا یسوی ه َذَّ إِیَل أَسلی َِذْت رس َ ِ‬ ‫ییی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَُ ْول َ ْن بَطَ َ​َ ِمَْیوَک ه أ َْو‬ ‫َ ْ َ ْ َ َ َْ َ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫ْ َ‬ ‫یارته أَ ْن ی ْ​ْتِ َُه۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۸۲۹۴‬‬ ‫َ‬ ‫ضَربَه فَ َکف َ‬

‫عي‬ ‫’’زاداناوبرمعےسروایےہہکںیمانبرمعریضاہلل ھمااےکیاسایگ ‪،‬اوھنںےن(اسوق) ایالغمآزادایکاھت۔(ےھجم‬ ‫داھکی) وتزنیمےسوکیئڑکلی ایوکیئزیچااھٹیئاورےنہکےگلاسالغموکآزادرکےنںیمریمےےیلاسانتجیھب باجرںیہنےہ۔ںیمےنوت‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اسوکرصفاسےیلآزادایکےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہیفرامےتوہےئانسہکسجےناےنپالغموکڑپھتامرایااُسیک‬ ‫اٹپیئیک ‪،‬اُسےکگاہاکافکرہہیےہہکوہاُےسآزادرکدے۔‘‘‬

‫َض ِرِ ی َال ا بِی فَس ِمْت ِ ن خ ْی ِفی یوتا َّعیَ َ أَب ا س ْ ر‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ود بَی ه‬ ‫ی قَ َ‬ ‫صا ِر ل‬ ‫ال کِْت أ ْ‬ ‫ْ َ ْ ْ َ‬ ‫َع ْن أَبی َ ْسْود َِّْلَسْ َ‬ ‫َْ ْ ْ َ َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ول َّبی ِه ه َو ح ٌّر‬ ‫ع َعیَْی ِه فَابْتَ َف ُّ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَُ ْی ت یَا َرس َ‬ ‫ع ِ ِْ َ‬ ‫أَقْ َدر َعیَْی َ‬ ‫ت فَِإ َ​َّ ه َو َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ع َّبِیار۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۸۳۱۴‬‬ ‫بَِو ْج ِه َّبی ِه فَ َُ َ‬ ‫ع َّبِیار أ َْو بَ َم یسْت َ‬ ‫ال أَ​َ ا بَ ْو َ​َْ تَ ْف َْ ُْ بَیَ َف َ ْت َ‬

‫’’اوبوعسمدااصنریریضاہللہنعےتہکںیہہکںیماےنپالغموکٹیپراہاھت۔ںیمےنےھچیپےسیسکوکےتہکوہےئانس‪ :‬اوبوعسمد ‪،‬اجن‬ ‫ک‬ ‫مرکداھکیوتروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےھت۔ںیمےنوفراًاہک‪ :‬ایروسلاہلل ‪،‬ہی‬ ‫رھکےہ۔ںیمےن ر‬ ‫ولہکاہللمترپاِسےسزیادہدقرت ا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اہللےکےیلآزادےہ۔آپےنفرامیا‪ :‬ارگہیہنرکےتوتںیھمتآگاسلھجدیتی ایوہںیھمتوھچاجیت۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اخدمیکیطلغینتکدہعفاعمفیکاجےئ‬

‫ِ ِ‬ ‫ول َّبی ِه َک َْ سَ ْ​ْف و‬ ‫ال یَا َرس َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َُ َ‬ ‫َع ْن َعِّْد َّبیه بْ ِن ع َمَر یَُول َج اءَ َرج ٌُ إِب ی َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ِ‬ ‫ر ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ِن ْ ِ​ِ‬ ‫ْی‬ ‫ت فَیَ یم ا َک ا َن فِ ی َّبثیابِثَ ِة قَ َ‬ ‫ال َّْعف وَّ َعِْ ه ف ی ک لُ یَ ْوَ َس ِّْْ َ‬ ‫ص َم َ‬ ‫ص َم َ‬ ‫ت ثی أ َ​َع َاد َعیَْیه َّبْ َک َال َ​َ فَ َ‬ ‫َّْلَادَ فَ َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫َ یرة۔ (اوبداود ‪،‬رمق‪، ۹۰۶۸‬ترذمی ‪،‬رمق‪)۰۹۸۹‬‬

‫عي‬ ‫’’دبعاہللنبرمعریضاہلل ھ مااےسروایےہہکایصخشیبنیلصاہللہیلعوملسیکخدمںیماحرضوہااوراُسےنوپاھچ‪:‬‬

‫یاروسلاہلل ‪،‬اےنپاخدموکینتکرمہبتاعمفرکںی؟آپاخومشرےہ۔اُسےنرھپوپاھچ ‪ :‬آپاخومشرےہ۔رسیتیرمہبتوپاھچوت‬ ‫ہدنںیمرتسرمہبتاعمفرکو۔‘‘‬ ‫آپےنفرامیا‪ :‬اُےس ر‬

‫الغومںوکیدلیلےکاافلظےسالبےنیکانمیہ‬

‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫َح دک َْ َعِّْ ِد ْی فَکیُّک َْ َعِِّی د‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرَة قَ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َوَب ه َو َس ی َ​َ َ​َل یَُ وبَ ین أ َ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ای َوَ​َل یَُ ُِ َّبْ َْ​ِّْد َربلی َوبَ ِک ْن بِیَ ُ ُْ َسیل ِدی۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۹۴۱۹‬‬ ‫َّبیه َوبَک ْن بیَ ُ ُْ فَتَ َ‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬متںیمےسوکیئصخشیھباےنپالغموکدبعی‬

‫(ریمادنبہ) ہنےہک۔مت ب اہللےکدنبےوہ ‪ ،‬ہکلاُےساچےیہہکوہریماوجانےہکاورہنالغموکاچےیہہکوہاےنپآاقوکریب(ریمارب)‬ ‫ےہک ‪ ،‬ہکلاُےساچےیہہکوہدیسی(ریماآاق) ےہک۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع‬ ‫َع ْن أَبِ ی هَریْ َرَة ۔۔۔ َ​َ قَ َ‬ ‫ع أَطْ​ِْ َْ َربی َ‬ ‫َّس ِ َربی َ‬ ‫َح دک َْ ْ‬ ‫ال َرس ْول َّبی ه َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َ​َل یَُ ُْ أ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ای فَتَ اتِی‬ ‫َو ل‬ ‫یء َربی َ‬ ‫ی َوَ​َل یَُ ُْ أ َ‬ ‫ع َوَ​َل یَُ ُْ أ َ‬ ‫ض ْ‬ ‫َح دک َْ َعِّْ دی أَ​َ ت ی َوبْیَ ُ ُْ فَتَ َ‬ ‫َحدک َْ َربلی َوبْیَ ُ ُْ َسیلدی َ ْوَ​َل َ‬

‫ی َال ِ ی۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۹۴۱۱‬‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬متںیمےسوکیئیھب(اےنپالغموک) ہیہنےہک‬ ‫ہکاےنپربوکالپؤ ‪،‬اےنپربوکالھکؤیااےنپربوکووضرکاؤ۔‬ ‫)اےالغوم!)متںیمےسوکیئیھباےنپآاقوکریب(ریمارب) ہنےہک۔ ہکلاُےساچےیہہکدیسی(ریماآاق) ایومالی(ریماامک)‬ ‫ک‬ ‫ےہک اور (اے الغومں ےک اموکل) ہن مت ںیم ےس وکیئ (اےنپ الغم اور ولیدی) وک دبعی (ریما دنبہ) اور اىتم (ریمی دنبی) ےہک ‪ ،‬ہکل‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اچےیہہکوہاُےسریماڑلاک )‪ (my boy‬اورریمیڑلیک )‪ (my girl‬اورریماالغمےہک۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اقوننِ ایس‬ ‫مظناامتجیعےسقلعتمااکحم‬

‫ع ن ب ِن عِّی ر ِ‬ ‫ال َ ْن َرأَی ِ ْن أَِ ِیهِ ش ی ا یَکَْره ه‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َْ َ‬ ‫اس َرض َی َّبی ه َعِْ ه َم ا َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َّجم ِ‬ ‫اأ ِ یتَة َجا ِهیِیة۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۱۱۹۸‬‬ ‫صِ ْ​ْب عییه فإسه ن فَ َار َق َْ َ َ‬ ‫اأ إَل َ َ‬ ‫اعةَ شِّْ رَّ فَ َم َ‬ ‫فَ ْییَ ْ‬

‫’’انبابعسیبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتںیہہکآپےنفرامیا‪ :‬سجےناےنپارمکانیکرطفےسوکیئیادنسپیدہیبات‬

‫راتیھباملسمونںےکمظناامتجیعےساگلوہااوراِیساحلںیمرمایگ ‪،‬‬ ‫د یھک ‪،‬اُےساچےیہہکربصرکے ‪،‬ویکہکنوجاییباتشلےک بت ب ر‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اُسیکومتاجتیلہرپوہیئ۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ ِ ِ‬ ‫َع ْن ب ِن َعِّی ر‬ ‫ص ِ ْ​ْب فإس ه ن َخ َر َج ن‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ال َ ْن َک ِرَه ْن أَ ِیه ش ی ا فَ ْییَ ْ‬ ‫اس َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ُّ ِ ِ‬ ‫اأ ِ یتَة َجا ِهیِیة۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۱۱۹۳‬‬ ‫َّبس ْیطَان شِّْ رَّ َ َ‬

‫’’انبابعسیبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتںیہہکآپےنفرامیا‪ :‬ےسجارمکانیکوکیئیباتیاوگارزگرے ‪،‬اُےسربصرکیا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اچےیہ ‪،‬ویکہکنوجاییباتشلےک بت براتریھبادتقاریکااطعےسالکناوراِیساحلںیمرمایگ ‪،‬اُسیکومتاجتیلہرپوہیئ۔‘‘‬

‫ان ی ُ ول َک ا َن َّبِی اس یس أَبو َن رس َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّْلَ ِْی َوکِْ ت‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َع ِن ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َع ْن ح َذیْ َف ةَ ب ِن َّبْیَ َم َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َّْلَ ِْی‬ ‫ول َّبی ِه إِسیا کِی ا فِ ْی َجا ِهیِی رة َو َش ٍّر فَ َ اءَ سَا َّبی ه ِ َ َذَّ ْ‬ ‫َس أَبه َع ِن َّب یش لر َِمَافَ ةَ أَ ْن ی ْد ِرَکِ​ِی فَُ ْی ت یَا َرس َ‬ ‫أْ‬ ‫َّْلَِْی ِ ْن َشٍّر قال سْ َ قی ت َوَه ُْ بَ ْ​ْ َد ب ع َّب یش لر ِ ْن َخ ْری ق ال سْ َ َوفِی ِه َد َخ ٌن ق ْی ت و ا‬ ‫فَ َه ُْ بَ ْ​ْ َد هذَّ ْ‬ ‫ع ْ‬ ‫َد َخِه قَ َ‬ ‫َّْلَ ِْی ن َش ٍّر ق ال سَ َْ َْ د َع اةٌ‬ ‫ال قَ ْوٌَ یَ ْهدو َن بِغَ ِْی َه ْدیِی تَ ْ​ْ ِرف ِ ِْ ه َْ َوت ِْ ِکر ق ْیت فَ َه ُْ بَ ْ​ْ َد َبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ال ه َْ ِ ْن ِج ْی َدتِ​َِا‬ ‫ول َّللِ ِی ْفه َْ بََِ ا فَ َُ َ‬ ‫َج ابَه َْ إِبَْی َه ا قَ َذفوه فیه ا ق ْی ت یَ ا َرس َ‬ ‫یَ ن أ َ‬ ‫إب ی أَبْ َوَِّ َج َه ِ َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ْی َوإَِ ا َ ه َْ ق ْی ت فَِإ ْن َ‬ ‫ع قَ َ‬ ‫َویَتَ َکیم و َن بِأَبْ ِس َِتِ​َِا ق ْی ت فَ َم ا تَأْ رسِی إِ ْن أ َْد َرَکِ​ِ ی َبِ َ‬ ‫ال تَ ْی َزَ َْجَ َ‬ ‫اع ةَ َّبْم ْس یم َ‬ ‫ع َّبْ َم ْوأ‬ ‫اعةٌ وَل إَِ ٌاَ قَ َ‬ ‫ع َّبْ ِف َر َق کی َه ا َوبَ ْو أَ ْن تَ َْ ی‬ ‫َی ُِ َش َ َرةر حت ی ی ْد ِرَک َ‬ ‫اعتَ ِزْل تِْی َ‬ ‫ال فَ ْ‬ ‫یَک ْن َل َْ َْجَ َ‬ ‫ض بِأ ْ‬ ‫ع۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۳۶۱۶‬ملسم ‪،‬رمق‪)۸۱۴۸‬‬ ‫ت َعیَی َبِ َ‬ ‫َوأَسْ َ‬ ‫’’خدہفینبامینروایرکےتںیہہکولگروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسریخےکیبارےںیموپاھچرکےتےھت ‪،‬نکیلںیمآپ‬

‫رکیاسوخفےسںیہکوہرشےھجمالقحہنوہاجےئ۔انچہچن(ایومعقرپ) ںیمےنآپےسوپاھچ ‪،‬‬ ‫ےسرشےکیبارےںیموسالایک ا‬ ‫اےاہللےکروسلمہولگ بترایئاوراجتیلہںیمرگاتفرےھت ‪،‬رھپاہللاعتیلٰےنںیمہ(االسمیک) ہیریخو بترتکاطعفرامیئ ‪،‬وتایکاسریخ‬ ‫رامیہک اہں‬ ‫ےک دعب رھپ وکیئ رش وہ اگ۔ آپ ےن فرامیا‪ :‬اہں۔ںیم ےن وپاھچ ہک اُس رش ےک دعبایک ریخاکرھپوکیئزامہنآےئاگ۔آپےنف ا‬ ‫نکیل اُس ریخ ںیم دینی زمکوری وہ یگ۔ ںیم ےن وپاھچ ایک زمکوری وہ یگ؟آپ ےن فرامیا‪ :‬اےسی ولگ دیپا وہں ےگ وج ریمی الیئ وہیئ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫دہایےکمالوہدہایوکاایتخررکںیےگ۔انںیموکیئایھچیباتوہیگاوروکیئ ُ بتری۔ںیمےنوپاھچہکایکاِسریخےکدعبرھپرشاکوکیئ‬ ‫زامہن آےئ اگ۔ آپ ےن فرامیا‪ :‬منہج ےک دروازوں یک رطف البےن واےل دیپا وہں ےگ۔ وج ان یک یبات لوبل رکے اُےس وہ منہج ںیم‬ ‫ذمہ ےک) ولگ‬ ‫وھجی دںی ےگ۔ ںیم ےن زگارش یک اُن ےک ھچک اواصف ایبن فرام د ےیج۔ آپ ےن فرامیا‪ :‬وہ مارے یہ (وقم و ب‬ ‫وہںےگاورمارییہزیبانوبںیلےگ۔انچہچنںیمےنرعضایکہکارگںیماُناکزامہنیاؤںوتآپےھجماُنےکوحاےلےسایکمکحدےتی‬ ‫ںیہ۔آپےنفرامیا‪ :‬متاملسمونںےکمظنِاامتجیعاوراُنےکارمکانےسواہتسبروہ۔ںیمےنوپاھچہکارگاملسمونںاکہنوکیئمظنِاامتجیع‬ ‫وہااورہنوکیئارمکان۔آپےنفرامیا‪ :‬رھپمت(منہجیکرطفالبےنواےل) اِنامتمفروقںےسرہباحل ‪،‬اےنپآپوکاگلرانھک ‪،‬وخاہ‬ ‫ت‬ ‫اِسےکےجیتنںیم(متاےنتاہنترہاجؤہک) ںیھمتیسکدرحیکڑجابچرکزدنیگزگاریاڑپے۔متایساحلرپاقمئرانہیتحہک م ھااری‬ ‫ومتآاجےئ۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫و‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرةَ قَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َعیَْی َ‬ ‫ع َّب یس ْم َ َوَّبطی َ‬ ‫و َوی ْس ِر َ‬ ‫اع ةَ ف ی ع ْس ِر َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ع۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۸۱۹۸‬‬ ‫ع َوأَثَ​َرةر َعیَْی َ‬ ‫ع َوَ کَْرِه َ‬ ‫َوَ ِْ َش ِط َ‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬مترپالزمےہہکاےنپارمکاونںےکاسھتعمسو‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اطعاکروہیاایتخررکو ‪،‬اچےہمتیگنتںیموہ ایآاسینںیماوراچےہہیراضورتبغےکاسھتوہیاےبدیلےکاسھتاوراِسےکیباووجدہک‬ ‫ت‬ ‫مھااراقحںیھمتہنےچنہپ۔‘‘‬

‫ال عیَ ی َّبْم رِء َّبْمس یِ َِ َّب یس م وَّبطی ِ‬ ‫ِ‬ ‫ب‬ ‫َح ی‬ ‫ْ َ َ‬ ‫َع ِن بْ ِن ع َمَر َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫یم ا أ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أَسیه قَ َ َ َ ْ‬ ‫اع ة ف َ‬ ‫ْ‬ ‫ِ ِ ِر‬ ‫ِ ِر‬ ‫اعةَ۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۸۱۶۳‬‬ ‫َوَک ِرَه إَل أَ ْن ی َِْ َر ِبَْ​ْصیَة فَِإ ْن أ َر ِبَْ​ْصیَة فال ذَْ َ وَل طَ َ‬

‫عي‬ ‫’’انبرمعریضاہلل ھ مااروایرکےتںیہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬املسمنرپالزمےہہکوخاہاُےسدنسپوہ اییادنسپ ‪،‬وہ‬

‫دیایگےہوت‬ ‫دیاجےئ۔رھپارگتیصعماکمکح ا‬ ‫ہراحلںیماےنپارمکانیکیباتےنساورامےن ‪،‬وساےاِسےکہکاُےسیسکتیصعماکمکح ا‬ ‫ہنساےہہنامانن۔‘‘‬

‫َّذْ وَّ وأ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫س ب ِن ابِ ر‬ ‫َطیْ وَّ َوإِ ْن‬ ‫ال قَ َ‬ ‫ع َر ِض َی َّبی ه َعِْ ه قَ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َع ْن أَسَ ِ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َْ َ‬ ‫َّست ْ​ْ ِم َُ َعیَْیک َْ َعِّْ ٌد َحَِّ ِش ٌّی َکأَ ین َرأْ َسه َزبِیَِّةٌ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۱۰۸۲‬‬ ‫ْ‬ ‫’’اسننبامکریضاہللہنعروایرکےتںیہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ونساورامون ‪،‬ارگہچتم‬

‫ھاارےاورپیسک‬

‫یشبحالغموکارمکانانبدیااجےئسجاکرساقنماسیجوہ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص اِ ِ‬ ‫َخ َذ َعیَْی َِ ا أَ ْن‬ ‫ت ۔۔۔ قَ َ‬ ‫َع ْن عَِّ َاد َة ب ِن َّب ی‬ ‫یم ا أ َ‬ ‫ال َد َعاسَا َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فََِّایَ ْ​َِْ اه فُ ال ف َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫بای َِْ ا عی ی َّب یس م ِ وَّبطی ِ‬ ‫َ َِّْلَ ْ َر أَ ْهیَ ه إَل‬ ‫اع ة ف ی َ ِْ َش طَِا َوَ کَْرهَِ ا َوع ْس ِرسَا َوی ْس ِرسَا َوأَثَ َرة َعیَْی َِ ا َوأَ ْن َ​َل س َِ ا ِز َ‬ ‫ْ َ َ‬ ‫َ َ​َ‬

‫أَ ْن ترو ک ْفرَّ بَ َوَّحا ِعِْ َدک َْ ن َّبی ِه فیه ب ْرَها ٌن۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۱۱۹۶‬‬

‫’’ابعدہنباصمریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنںیمہتعیبےکےیلالبیاوتمہےنآپےستعیبیک۔‬

‫راویاکایبنےہہکاُسںیمنجیباوتںاکدہعایلایگ ‪،‬وہہیںیھتہکمہںینسےگاورامںینےگ ‪،‬اچےہہیراضورتبغےکاسھتوہیاےبدیل‬ ‫ےکاسھتاوراچےہمہیگنتںیموہں ایآاسینںیماوراِسےکیباووجدہکمارا قحںیمہہنےچنہپاورہییھبہکمہاےنپارمکاونںےسادتقار‬ ‫ےک اعمےلمںیم وکیئ ڑگھجا ہن رکںی ےگ۔ مت اُن ےس ڑگھجا رصف اُس وصرتںیم رککسوہ ‪ ،‬ب ب‬ ‫حوکیئالھکک راُنیکرطفےسدوھکی‬ ‫ت‬ ‫اور مھاارےیاساِساعمےلمںیماہللیکواک تجحوموجدوہ۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ال إِسیه ی ْس تَ ْ​ْ َمُ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ أَسیه قَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َع ْن أ لَ َس یَ َمةَ َزْو ِج َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َعیَ ْیک َْ أ َ َرَّء فَتَ ْ​ْ ِرف و َن َوت ِْ ِک رو َن فَ َم ْن َک ِرَه فَ َُ ْد بَ ِرءَ َوَ ْن أَسْ َک َر فَ َُ ْد َس یِ َ​َ َوبَ ِک ْن ن رض ی َوتَ ابَ َ ق ابوَّ ی ا‬ ‫ِ‬ ‫رس َ ِ‬ ‫یی ْوَّ۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۸۴۱۰‬‬ ‫ول َّبیه أَل س َُاتیه َْ قال َ​َل ا َ‬ ‫َ‬

‫’’امہملسریضاہللعيھاازوۂجِیبنیلصاہللہیلعوملسآپےسروایرکیتںیہہکآپےنفرامیا‪ :‬مترپاےسیولگوکحمرکںی‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ےگنجیکضعبیباںیتںیھمتایھچںیگلیگاورضعب بتری۔رھپسجےن بترییباوتںوکیادنسپایک ‪،‬وہ بتریاذلہموہااورسجےناُناکااکنر‬ ‫ایک ‪،‬وہیھبوفحمظراہ۔رگموجاُنرپرایضوہااورےھچیپلچڑپا(وتاُسےسوپاھچاجےئاگ)۔احصہبےنوپاھچ‪ :‬ہیوصرتوہوتیاروسلاہلل ‪،‬ایک‬ ‫مہاُنےس بجہنرکںی؟آپےنفرامیا‪:‬ںیہن ‪ ،‬ب ب‬ ‫حیوہامنزڑپےتھوہں۔‘‘‬

‫ول َّبی ِه ییی َّبیه عیَی ِه وسیَ قَ َ ِ ِ ِ ی ِ‬ ‫عن ع و ِ‬ ‫ف بن ابِ ر‬ ‫ع َعن رس ِ‬ ‫ین ِاُِّّ وسَه َْ َو ُُِِّّ وسَک َْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َْ‬ ‫َْ‬ ‫ال خیَار أَئ یمتک َْ َّبذ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ​ِ ی‬ ‫صیُّو َن َعیَْیک َْ َوت َ ُّ‬ ‫ین ت ِّْغِض وسَه َْ َوی ِّْغِض وسَک َْ َوتَ ْی َِْ وسَه َْ َویَْی َِْ وسَک َْ قی َُ‬ ‫َوی َ‬ ‫صیو َن عییهَ َوشَرَّر أَئ یمتک َْ َّب ذ َ‬ ‫ول َّبی ِه أَفَ َال س َِابِذهَ بِاب یسْی ِ‬ ‫ص َالةَ وإ َّ َرأَیْ ت َْ ن وَ​َلتِک َْ ش ی ا تَکَْرهوسَه‬ ‫یا َرس َ‬ ‫ف فُال َ​َل ا أَقَا وَّ فِ یک َْ َّب ی‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫اع رة۔(ملسم ‪،‬رمق‪)۸۴۱۸‬‬ ‫فَا ْکَرهوَّ َع َمیَه وَل تَِْ ِزعوَّ یَدَّ ْن طَ َ‬

‫ت‬ ‫’’وعفنبامکریضاہللہنعروایرکےتںیہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬مھاارےرتہبنیاحمکوہںیہنجےسمت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫تبحمرکواوروہمتےستبحمرکںی۔وہ م ھاارےےیلداعرکںیاورمتاُنےکےیلداعرکواور م ھاارےلدترنیارمکانوہںیہنجےسمت‬

‫رفنترکواوروہمتےسرفنترکںی۔متاُنرپتنعلرکواوروہمترپتنعلرکںی۔وپاھچایگ‪ :‬اےاہللےکروسل ‪،‬ہیوصرتوہوتایکمہ‬ ‫حیوہمتںیمامنزاقمئرکےترںیہاور ب ب‬ ‫اُنےکالخفولتارہنااھٹںیئ؟فرامیا‪ :‬ںیہن ‪ ،‬ب ب‬ ‫حمتاےنپارمکاونںیکرطفےسایسیزیچ‬ ‫دوھکیوجںیھمتیادنسپوہوتاُنےکلمعوکوتیادنسپرکو ‪،‬رگماُنیکااطعےساہھتہنوچنیھک۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ول َّبی ِه ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ ی ُ ول‪ :‬ن أَتَاکَ وأَ رکَ َِ‬ ‫ْجی ٌ َعیَ ی َرج رُ‬ ‫ال َِذ ْ​ْ ت َرس َ‬ ‫َع ْن َع ْرفَ َ ةَ قَ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫ْ َْ ْ‬ ‫ِر‬ ‫اعتَک َْ فَاقْ ت یوه۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۸۱۹۴‬‬ ‫صاک َْ أو ی َفلر َق َْجَ َ‬ ‫َوَّحد ی ِرید أَ ْن یَش ی َع َ‬

‫’’رعفحبہریض اہللہنعےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہیفرامےتوہےئانسےہ‪ :‬متیسکصخشیکاامرترپ‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫عمجوہاوروکیئ مھااریتیعمجوکیارہیارہرکےنیا مھاارےمظناامتجیعںیمرفتہقدیپارکےنےکےیلاُےھٹوتاُےسلتقرکدو۔‘‘‬

‫ادتقاراکرحصی ُاساکالہںیہن‬

‫ِ​ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َح د‬ ‫وس ی قَ َ‬ ‫ال َد َخ ْی ت َعیَ ی َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ أَسَا َوَرج َالن ْن بَِ ی َع لم ی فُ ال أ َ‬ ‫َع ْن أَب ی َ‬ ‫َّبیرجیَ ْ ِ‬ ‫ول َّبی ِه أَل ْرسَا عی ی بَ ْ​ْ ِ‬ ‫ال إِسیا َوَّبی ِه َ​َل‬ ‫ع فَ َُ َ‬ ‫و َّبی ه َع یز َو َج یُ َوقَ َ‬ ‫ْی یا َرس َ‬ ‫ال َّْآل َخ ر ِ ثْ َُ َبِ َ‬ ‫ض ا َویَل َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ص َعیَْی ِه۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۸۱۰۱‬‬ ‫َحدَّ َسأَبَه َوَ​َل أ َ‬ ‫س َوبلی َعیَی َه َذَّ َّبْ َْ َم ُِ أ َ‬ ‫َحدَّ َحَر َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’اوبومیسٰأرعشیریضاہللہنعےتہکںیہہکںیماورریمےاچچےکدوےٹیبیبنیلصاہللہیلعوملسےکیاس ےئاوراُنںیمےسای‬

‫ےن آپ ےس اہک‪ :‬اے اہلل ےک روسل! اہلل زع و لج ےن آپ وک وج مالےق اطع فرامےئ ںیہ ‪ ،‬اُن ںیم ےس یسک مالےق یک وکحم آپ‬ ‫ںیمہدےد ےیج ‪،‬رھپدورسےےنیھبآپےسایسرطحاکاطمہبلایک۔آپےنفرامیا‪ :‬مہ ‪،‬دخبایسکاےسیصخشوکاِساظنمںیموکیئ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫بصنمہندںیےگوجاُساک ب‬ ‫اطلوہاگاورہناُےسدںیےگوجاُسےکےیلرحصیوہاگ۔‘‘‬

‫ال قَ َ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَا َعِّْ َد َّب یر َّْن ب ن َذ َرَة َ​َل تَ ْس أ َْل‬ ‫َع ْن عِّ ِد َّب یر َّْ ِن بْ ِن َذ َرَة قَ َ‬ ‫ال ب َی َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ِ‬ ‫ر ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر ِ‬ ‫ِْ‬ ‫ت عییه ا۔ (اخبری ‪،‬رمق‬ ‫َّْل َ َارَة فَِإسی َ‬ ‫ع إن أوتیتَ َه ا ع ن َ ْس أَبَة وک ْی َ‬ ‫ت إِبَْی َه ا َوإِ ْن أوتیتَ َه ا ن َی ِْی َ ْس أَبَة أعِْ َ‬ ‫‪)۶۶۲۲‬‬ ‫’’دبعارلنمحنبرمسہےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنھجمےسفرامیا‪ :‬اےدبعارلنمحنبرمسہ! متاامرتےک ب‬ ‫اطل‬ ‫ت‬ ‫ہنوہیا۔ارگہی م ھااریوخاشہےکےجیتنںیمںیھمتدییئگوتمتاِیسےکوحاےلرکدم اجؤےگاورارگہیریغبوخاشہےکاحلصوہیئوت‬ ‫ت‬ ‫اہللیکرطفےساِسںیم مھااریدمدیکاجےئیگ۔‘‘‬

‫ااکن ِرراسلیکزسا‬

‫ِ‬ ‫ِ ی ِ‬ ‫ال َرس ول َّبی ِه َ ی‬ ‫اس َحتی ی یَ ْش َهدوَّ‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن َعِّْ ِد َّبی ِه بْ ِن ع َمَر قَ َ‬ ‫ی ی َّبی ه َعیَْی ه َو َس َ​َ أ ْرأ أَ ْن أقَات َُ َّبِی َ‬ ‫ص موَّ ِ ِل ی ِد َ اءَه َْ‬ ‫أَ ْن َ​َل إِبَ هَ إِیَل َّبی ه َوأَ ین ُمَ یم دَّ یرس ول َّبی ِه َوی ُِیم وَّ َّب ی‬ ‫ص َال َة َوی ِْت وَّ َّبیزَک ا َة ف إ َّ فَ َْی وَّ َع َ‬ ‫َوأَْ َوَّ َل َْ إَل ِ​ِبَ لُ َها َو ِح َساب ه َْ َعیَی َّبی ِه۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۰۲۹‬‬

‫عي‬ ‫’’دبعاہللانبرمعریضاہلل ھ مااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ےھجممکحدیاایگہکںیمولوگںےس بج‬

‫رکوں ‪،‬اہیںیہکوہال ٰ‬ ‫اٰلاالاہللدمحمروسلاہللیکاہشدتدںی ‪،‬امنزاقمئرکںیاورزوکٰۃادارکںی۔ ب ب‬ ‫حوہہیرشاطئمیلسترکںیلوتاُن‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫یکاجںیناوراُنےکاملوفحمظوہاجںیئےگ ‪،‬االّہیہکوہاُنےسقلعتمیسکقحےکا تاِسافحتظےسرحمومرکدم اجںیئ۔راہاُناک‬ ‫اسحبوتوہاہللےکذہمےہ۔‘‘‬

‫رحماجنواملاور ب‬ ‫ِ‬ ‫آترو‬

‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع إِسْ َس ا ٌن‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َْ َد َعیَ ی بَِْ ِیهِ َوأَْ َس َ‬ ‫َع ْن َعِّْدَّبیر َّْ ِن بْ ِن أَب ْی بَ َکَرةَ َع ْن أَبْیه َ َکَر َّبِیِِّ یی َ‬ ‫َی ی ورَ هذَّ فَس َکْت َِا حتیی ََِ ِیا أَسیه سیس لمی ِه ِس وی ِْ ِ‬ ‫ِ​ِ ِ ِ ِ ِ ِ‬ ‫س یَ ْوَ​َ َّبِی ْ ِر ق ْیَِ ا‬ ‫َ‬ ‫ططَا ه أو ب ِزَ ا ه قال أ ُّ َ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َّذ ه ق ال أَبَ ْی َ‬ ‫َی َشه ر ه َذَّ فَس َکْت َِا حتیی ََِ ِیا أَسیه سیس لمی ِه بِغَ ِی ِْ‬ ‫ال‬ ‫س بِ ِذی ْ‬ ‫َُّلِ ی ِة ق ْیَِ ا بَیَ ی قَ َ‬ ‫َّذ ِه فَ َُ َ‬ ‫بَیَی قَ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫ال فَأ ُّ ْ َ َ‬ ‫ال أَبَ ْی َ‬ ‫ِ‬ ‫َّض ک َْ بَْی َِک َْ َح َر ٌََّ َک ْرَ ِة یَ ْوِ ک َْ َه َذَّ فِ ْی َش ْه ِرک َْ َه َذَّ فِ ْی بَیَ ِدک َْ َه َذَّ۔‬ ‫فَ ِإ ین د َ اءَ ک َْ َوأَْ َوَّبَک َْ َوأ َْعَر َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫(اخبری ‪،‬رمق‪)۶۱‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’دبعارلنمحنبایبرکبہاےنپوادلےسروایرکےتںیہہکوہ(اوبرکبہ)ایدہعفیبنیلصاہللہیلعوملساکیدرکہرکےتوہےئےنہک‬ ‫ےگلہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملساےنپ ک‬ ‫اویرپےھٹیبوہےئےھتاورایصخشےناُسیکاہمراھتمریھکیھت ‪،‬وتآپےنوپاھچ‪ :‬آج‬ ‫ث‬ ‫ایاِساکوکیئاوریامرھکدںیےگ۔رھپآپےنفرامیا‪ :‬ایکآج‬ ‫وکناسدنےہ؟مہاخومشرےہ ‪،‬اہیںیہکںیمہایخلوہاہکآپش د‬ ‫ِ‬ ‫ویمرحن( رفیبایناکدن) ںیہنےہ؟مہےناہک ‪،‬انیقیً۔رھپآپےنوپاھچہیوکناسانیہمےہ؟مہ(اسرپیھب) اخومشرےہ ‪،‬اہیںیہک‬ ‫ث‬ ‫ایاِساکوکیئاوریامرھکدںیےگ۔رھپآپےنفرامیا‪ :‬ایکہیذیاہجحلاکانیہمںیہنےہ؟مہےناہکانیقیً۔رھپآپ‬ ‫ںیمہایخلوہاہکآپش د‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ےنفرامیا‪ :‬وتانیقیً ‪ ،‬م ھااریاجںین ‪ ،‬م ھاارےاملاور م ھااری ب‬ ‫آتروںیئ ‪،‬مترپاُیسرطحرحامںیہ ‪،‬سجرطح م ھاارےاِسدن(ویم‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫لي‬ ‫ا حرر)یکرحم مھاارےاِسےنیہم(ذواہجحل) ںیماور مھاارےاِسرہش(امارقلی ٰہکم)ںیمےہ۔‘‘‬

‫قضی اہادتقاراکہلصیف‬

‫ع ن ْا ِوی ةَ إِسلی َِذْ ت رس َ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَُ ول‪ :‬إِ ین َه َذَّ َِّْلَ ْ َر ف ی ق َریْ ر‬ ‫ش َ​َل ی َْ ِادی ِه َْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫أ َ ِی‬ ‫لین۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۱۰۳۹‬‬ ‫َح ٌد إَل َکِّیه َّبیه ف ْی َّبِیار َعیَی َو ْجهه َ ا أَقَا وَّ َّبد َ‬

‫’’اعموہی ریض اہلل ہنع ےتہک ںیہ ہک ںیم ےن روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس وک ہی ےتہک وہےئ انس ےہ‪ :‬مارا ہی ادتقار فرشی وک لقتنم وہ‬

‫اجےئاگ۔ ب ب‬ ‫حیوہدنیرپاقمئرںیہےگ۔اِساعمےلمںیموجصخشیھباُنیکاخمتفلرکےاگ ‪،‬اہللاُےساودنےھہنمآگںیمھال‬ ‫دےاگ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال‪َّ :‬بِیاس تََِّ ٌ بُِ َریْ ر‬ ‫ش فِ ْی َه َذَّ َّب یش أْ ِن‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن أَبی هَریْ َرةَ َرض َی َّبی ه َعِْ ه أَ ین َّبِیِِّ یی َ‬ ‫ْسیِمه َْ تََِّ ٌ بِم ْسیِ ِم ِه َْ َوَکافِره َْ تََِّ ٌ بِ َکافِ ِرِه َْ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۳۸۹۹‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ ولگ اِس اعمےلمںیم فرشی ےک یاعبںیہ۔ رعب‬:‫’’اوب ہرترہ ریض اہلل ہنع روای رکےت ںیہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‬ ‘‘‫ےکاملسمناُنےکاملسمونںےکریپوںیہاوراُنےکاکفراُنےکاکفروںےک۔‬

w w l-m .a w rg .o rid aw © "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of the publisher and the author."

‫اقوننِ تشیعم‬ ‫یکرشاطئِرہشی‬

‫االسیمریا‬

‫ِ‬ ‫ول َّبی ِه ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ قَ َ ِ‬ ‫َع ِن بْ ِن ع َم َر أَ ین َرس َ‬ ‫اس َحتی ی یَ ْش َهدوَّ أَ ْن َ​َل إِبَهَ‬ ‫َ‬ ‫ال أ ْرأ أَ ْن أقَات َُ َّبِی َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫صموَّ ِ ِلی ِد َ اءَ ه َْ َوأَْ َوَّ َل َْ‬ ‫إَل َّبیه َوأَ ین ُمَ یمدَّ یرس ْول َّبی ِه َوی ُِیموَّ َّب ی‬ ‫ص َال َة َوی ِْتوَّ َّبیزَکا َة فَِإ َ​َّ فَ َْی ْوَّ َبِ َ‬ ‫ع َع َ‬ ‫ِی ِ ِ ِ ِ‬ ‫ساب ه َْ َعیَی َّبی ِه۔ (اخبری ‪،‬رمق‪(۲۹‬‬ ‫إَل ِبَ ل َّْْل ْس َالَ َوح َ‬ ‫’’انب رمع ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬ےھجم مکح دیا ایگ ےہ ہک ںیم ولوگں ےس بج‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اسحبوتوہاہللےکذےمےہ۔‘‘‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رکوں ‪،‬اہیں ی ہک وہ ال ٰ‬ ‫اٰل اال اہلل دمحم روسل اہللیک اہشدت دںی ‪ ،‬امنز اقمئ رکںی اور زوکٰۃ ادا رکںی۔ وہ ہی رشاطئ میلست رکںیل وت اُنیک‬ ‫اجںین اور اُن ےک امل ھجم ےس وفحمظ وہ اجںیئ ےگ ‪،‬ا ِ ّلاہی ہک وہ اِن ےس قلعتم یسک قح ےک ا ت اِس ےس رحموم رک دم اجںیئ۔راہ اُناک‬

‫رحمتیکلم‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فِ ْی َح ی ِة َّبْ َوَد ََِّ)‬ ‫َع ْن َجابِ ِر بْ ِن َعِّْ ِد َّبی ِه َر ِض َی َّبیه َعِْ ه َم ا ۔۔۔ قَ َ‬ ‫ال ( َرس ول َّبی ه َ‬ ‫إِ ین ِد َ اءَ ک َْ َوأَْ َوَّبَک َْ َح َر ٌََّ َعیَ ْیک َْ َک ْرَ ِة یَ ْوِ ک َْ ه ذَّ ف ی َش ْه ِرک َْ ه ذَّ فِ ْی بَیَ ِدک َْ َه َذَّ۔ (ملسم ‪،‬رمق‬ ‫‪)۲۹۹۱‬‬ ‫اجترنبدبعاہللریضاہللعيھ‬ ‫’’ ب‬ ‫مااےسروایےہ۔۔۔(روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنۃجحاولداعںیم) فرامیا‪ :‬ےبکش‬ ‫لي ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ ‪ ،‬م ھاارےوخناور م ھاارےاملمترپاِیسرطحرحامںیہ ‪،‬سجرطح م ھااراہیدن(ویما حرر) ‪ ،‬م ھاارےاِسےنیہم(ذواہجحل) اور‬ ‫ت‬ ‫مھاارےاِسرہش(امارقلی ٰہکم) ںیم۔‘‘‬

‫وقیماالمک‬

‫َُّلِ ا ِز وأَ ین رس َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّْلَطی ِ‬ ‫ی یی َّبی ه‬ ‫َع ِن بْ ِن ع َمَر أَ ین ع َمَر بْ َن ْ‬ ‫َجیَی َّبْیَ ه َ‬ ‫اِ أ ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ود َوَّبِ َ‬ ‫یص َاری ْن أ َْر ِ ْ َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی ِه َر َعیَْی َه ا بِی ِه َوبَِرس وبِ​ِه‬ ‫َّج َّبْیَ ه ود ِْ َه ا َوَکاسَ ْ‬ ‫ت َِّْل َْر ح ْ َ‬ ‫َعیَْی ه َو َس ی َ​َ بَ یم ا َ َه َر عی ی َخْیَِّ َر أ َ​َر َ​َّد إ ْخ َر َ‬ ‫ِ‬ ‫ود ِ ِْ ها فَسأَبَت َّبْی ه ود رس َ ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ أَ ْن ی ُِ یره َْ ِ َا َعیَ ی‬ ‫َوب ْیم ْسیم َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َّج َّبْیَ ه َ َ ْ َ َ‬ ‫ْی فَأ َ​َر َ​َّد إ ْخَر َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع َا‬ ‫ص ف َّبث َیم ِر فَ َُ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ س ُِ ُّرک َْ ِ َا َعیَ ی َبِ َ‬ ‫أَ ْن یَکْف وَّ َع َمیَ َه ا َوَل َْ س ْ‬ ‫ال َل َْ َرس ْول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َج َاله َْ ع َمر إِبَی تَْی َماءَ َوأَ ِرَُاءَ۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۳۹۶۱‬‬ ‫شْ َِا فَ َُ​ُّروَّ َا َحتیی أ ْ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫عي‬ ‫’’دبعاہللنبرمعریضاہلل ھ مااےسروایےہہکرمعریضاہللہنعےنوہیداوراصنریوکرسزنیماجحزےساکنلدیا۔(اساکسپ‬ ‫رظنم ہی ےہ ہک ) ب ب‬ ‫ح روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن ربیخحتفایک اھت وت آپ ےن اچاہہکآپوہیدوکاُسرسزنیمےساکنلدںی ‪،‬ویکہکن‬ ‫آپ ےک ےبلغ ےک دعب وہ زنیم اب اہلل اُس ےک روسل اور ومنینم یکوہہ ییھت۔انچہچنآپےنوہیدوکواہںےساکنانلاچاہ ‪،‬وتوہیدےن‬ ‫دروخا‬

‫یکہکآپںیمہاسرشطرپںیہیرےنہدںیہکمہاسزنیمرپتنحمرکںیاوراسیکآدیھدیپاواروخدرںیھکاورآدیھآپ‬

‫وکدںی۔روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ااھچ ‪،‬اسرشطرپمہآپولوگںوکاہیںرےنہدےتیںیہ ‪،‬نکیل ب ب‬ ‫حماریرمیضوہیگ‬ ‫مہآپوکاہیںےساکنلدںیےگ۔انچہچنوہولگوںیہرپرےہ ‪،‬اہیںیہکرضحترمعریضاہللہنعےنام ںیامیتاوراراجییکرطف‬ ‫اکنلدیا۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫وأ۔ (اوبداود ‪،‬رمق‪)۳۱۹۴‬‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ أَقْطَ َْه أ َْرضا ِ​ِبَ ْ‬ ‫ضَر َ‬ ‫َع ْن َوَّئ رُ أَ ین َّبِیِِّ یی َ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’والئریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنام ںیرضحومتےکمالےقںیمایرہبقانعیفرامیا۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ال إِ ین رس َ ِ‬ ‫َع ِن َّب ی ِ‬ ‫ال‬ ‫ال َ​َل ََِّ ی إَل بِی ِه َوبَِرس وبِ​ِه َوقَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ص ْ​ْب بْ ِن َجثیا َ ةَ قَ َ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َ​ََّ ی َّبِ ِیُی َ َوأَ ین ع َم َر َ​ََّ ی َّب یش رف َوَّبیربَ َذةَ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، )۲۳۱۱‬‬ ‫بَیَغََِ ا أَ ین َّبِیِِّ یی َ‬ ‫(ادمح ‪،‬رمق‪)۰۶۲۲۱‬‬ ‫’’بعص نب اثجہم ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪( :‬یسک مالےق اک اھگس ‪ ،‬یاین اور اکشر‬ ‫ےہ۔راویےتہکںیہہک‬

‫دورسوںےسروکرکاُےس) رچااگہیکتیثیحےسوفحمظرکیارصفاہللاوراُسےکروسلیہےکےیلدر‬ ‫مہیہییباتیچنہپےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےننقيعوکرچااگہفراردیااھتاوررمعریضاہللہنعےنرشفاور ب‬ ‫ریدہوکرچااگہانبیااھت۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اج ِرین ِ ن أ ْ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ال َی َزْوأ َ َ َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َی َ اِ َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َع ْن َرج رُ َن َّبْم َه َ ْ‬ ‫عیَی ِه وس یَ ثَ​َالث ا أ َْذْ ه ی ُ ول َّبْمس یِمو َن ش رَکاء ف ی ثَ َال ر‬ ‫ل فِ ْی َّبْ َک َِم َوَّبْ َم ِاء َوَّبِی ا ِر۔ (اوبداود ‪،‬رمق‪، ۳۸۱۱‬‬ ‫َ َ ْ‬ ‫ْ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫َ‬ ‫انبامہج ‪،‬رمق‪، ۲۸۱۳‬انبایبہبیش ‪،‬رمق‪)۲۳۰۹۸‬‬ ‫’’ ب‬ ‫ب‬ ‫اصح ےس روای ےہ ہکںیم ےن یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےک رمہاہ نیت ںیگنج ڑلیںیہ۔ںیم ےن‬ ‫اہمجرنیِ احصہبںیم ےس ای‬ ‫آپوکہیےتہکوہےئانسےہہک ب املسمننیتزیچوں ‪،‬اچرے ‪،‬یایناورآگںیماسکیںلاررپرشیںیہ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫َّس ِ ثی أ َْرِس ُْ‬ ‫صا ِر فَ َُ َ‬ ‫َع ْن ع َروَة قَ َ‬ ‫ای َ​َ ُّ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ یَا زبَْی ر ْ‬ ‫ال َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫َّبزبَْی َر َرج ٌُ ن َِّْلَسْ َ‬ ‫ال َخ َ‬ ‫فُ ال َِّْلَسْص ا ِر ُّ ِ‬ ‫ع فَ َُ َ ِ‬ ‫ال‬ ‫َّس ِ یَا زبَْی ر ثی یَِّْ ی ل َّبْ َم اء ْ‬ ‫ع فَ َُ َ‬ ‫َّجَ ْد َر ثی أَْ ِس ْ‬ ‫ی إِسیه َّبْ ن َع یمتِ َ‬ ‫ال َعیَْی ه َّب یس َالَ ْ‬ ‫َ‬ ‫ع َ​َل ی ِ​ِ ِ و َن حتی ی ُ لکم و ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫َّبزب ی ر فَأ ِ‬ ‫یم ا َش َ َر بَْی َِ ه َْ)۔‬ ‫ت فِ ْی َبِ َ‬ ‫ع (فَ َال َوَربل َ ْ‬ ‫َحس ب َه ذه َّْآلیَةَ سَ​َزبَ ْ‬ ‫َ‬ ‫َُّْ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫وفَ‬

‫(اخبری ‪،‬رمق‪)۲۳۶۰‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫’’رعوہ رہمح اہلل ےس روای ےہ ہک ای ااصنری احصیب ریض اہلل ہنعاک (یباغ ریساب رکےن ےک اعمےلمںیم) زریب ریض اہلل ہنع‬ ‫ےسڑگھجاوہا ‪،‬وتیبنیلصاہللہیلعوملسےن(ہلصیفرکےتوہےئ) فرامیاہکزریبےلہپمت(اانپیباغ) ریسابرکول ‪،‬رھپ(آےگواولںےکےیل‬ ‫یاین) وھچڑدانی۔اسرپااصنریےناہکہکہیآپیکوھپیھپےکڑلےکںیہ۔ہینسرکآپیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬زریبےلہپمتاانپ‬ ‫یباغریسابرکواور ُرےکروہاہیںیہکیایناُسیکڈنمتروںیچنہپاجےئ۔زریبریضاہللہنعےتہکںیہہکریماایخلےہہکہیآی‬

‫حیہکہیاےنپڑگھجوںںیمیھجت َ‬ ‫(سپںیہنریتےربیکمسق! ہیولگومنمںیہنںیہ ‪ ،‬ب ب‬ ‫وککَحہنامںین) ایسنمضںیمیازل‬ ‫َ‬ ‫وہیئیھت۔‘‘‬

‫یبالطرطوقیںےساملاحلصرکےنیکانمیہ‬

‫رمق‪)۲۰۲۸‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اس ر ِضی َّبیه عِْ هما أَ ین رس َ ِ‬ ‫ِ ِ ر‬ ‫ییی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ سَ َه ی أَ ْن یَِِّی َ َّبیرج ُ طَ َْا ا َحتی ی‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َعن بْن َعِّی َ َ‬ ‫یَ ْستَ ْوفِیَه ق ْیت َِلبْ ِن َعِّی ر‬ ‫َّو َد َرَّ ِه َ بِ َد َرَّ ِه َ​َ َوَّبطی َْ اَ ْر َج أٌ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۲۰۳۲‬اخبری ‪،‬‬ ‫َّو قَ َ‬ ‫اس َکْی َ‬ ‫ال َ َ‬ ‫فَ َ‬ ‫عي‬ ‫’’انبابعسریضاہلل ھ مااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےناسےسعنمفرامیاےہہکےلغوکوپریرطحاےنپ‬ ‫عي‬ ‫ےضبقںیمےنیلےسےلہپاچیباجےئ۔راویےتہکںیہہکںیمےنانبابعسریضاہلل ھ مااےسوپاھچہکہیےسیکونممعےہ ‪،‬اوھنںےنوجاب‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫دیاہکہیوتدرومہںےکلدےلدرومہںوکانچیبوہا ‪ ،‬ب ب‬ ‫حہکہلغوتایھباےنپوقرپآیاےہ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ِن بْ ِن َعِّی ر‬ ‫اَ طَ َْا ا ف ال یَِِّ ْ​ْ ه‬ ‫ال قَ َ‬ ‫اس َر ِض َی َّبی ه َعِْ ه َم ا قَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َ ْن َّبْتَ َ‬ ‫ال َرس ْول َّبی ه َ‬ ‫ال أَ​َ​َل ت رَّهَ یَِّْتَاعو َن بِاب یذ َه ِ‬ ‫حتی یَکْتَابَه‪ ،‬فَُ ْیت َِلبْ ِن َعِّی ر‬ ‫ب َوَّبطی َْاَ ْر َجأٌ۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۳۴۳۹‬‬ ‫اس َِ​َ فَ َُ َ‬ ‫َ ْ‬

‫عي‬ ‫رامیوجصخشہلغجریدے ‪،‬وہاُےساُسوقی‬ ‫’’انبابعسریضاہلل ھ مااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنف ا‬

‫ہنےچیب ب ب‬ ‫حیوہاُےسیاپوتلہنےل۔راویےتہکںیہ ‪،‬ںیمےنانبابعسےسوپاھچہکویکں؟وتاُوھنںےنوجابدیاہکایکمتدےتھکی‬ ‫ںیہنہکولگہلغوسےن(اچدنی) ےکلدےلاعیمدرپےتچیبںیہ۔‘‘‬

‫ع ِن ب ِن عمر ر ِضی َّبیه عِْ هما قَ َ ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ سَِّْتَاَ َّبطی َْ َاَ فَیَِّْ َْ ث‬ ‫ال کِیا ف ْی َزَ ان َرس ْول َّبیه َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ ْ َ​َ َ َ‬ ‫ان َّبی ِذی َّب تَ َِْاه فِی ِه إِبَی َک ر‬ ‫عیَی َِا ن یأْ رسَا بِاسْتِ َُابِ​ِه ِ ن َّبْم َک ِ‬ ‫ان ِس َوَّه قَ ِّْ َُ أَ ْن سَِِّ َیْه۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۳۴۸۰‬‬ ‫ْ​ْ ْ‬ ‫َ‬ ‫َْ َْ َ‬ ‫َ َ‬

‫عي‬ ‫’’انبرمعریضاہلل ھ مااےسروایےہہکمہروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکزامےنںیمہلغجریدارکےتےھت ‪،‬وتآپمارے‬

‫رییکہگجےسدورسیہگجلقتنمرکےناکمکحداتیاھت۔‘‘‬ ‫یاسیسکصخشوکےتجیھبوجںیمہےنچیبےسےلہپوہہلغج د‬

‫ع ر ِضی َّبیه عِْه نِیَِا أَ ْن یِِّی ح ِ‬ ‫ِ ِ ِ ر‬ ‫اضٌر بِ​َِّ راد۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۲۰۶۰‬ملسم ‪،‬رمق‪)۳۸۹۹‬‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َع ْن أَسَس بْن َ اب َ َ‬

‫ریوفروحرکے۔‘‘‬ ‫’’اسننبامکریضاہللہنعےسروایےہہکںیمہاِسےسرواکایگہکوکیئرہشییسکداہییتےکےیلج د‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َع ِن َّب ِی ْ ِ‬ ‫ش۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۲۰۸۲‬‬ ‫َع ِن بْ ِن ع َمَر َر ِض َی َّبیه َعِْ ه َما قَ َ‬ ‫ال سَ َهی َّبِیِِّ ُّی َ‬

‫ملسم ‪،‬رمق‪)۳۴۰۴‬‬

‫ک‬ ‫عي‬ ‫’’انبرمعریضاہلل ھ مااےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنشجن( تمی بتراھےنےکےیلدوھےکیکوبیلدےنی)ےسعنم‬

‫فرامیاےہ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ سَ َهی َع ِن َّبْمَزَّبََِ ِة‪ ،‬قَ َ‬ ‫َع ِن بْ ِن ع َمَر َرض َی َّبیه َعِْ ه َما أَ ین َّبِیِِّ یی َ‬ ‫ال َوَّبْمَزَّبََِ ة أَ ْن یَِّی َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ص فَ َْیَ یی۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۲۰۱۲‬‬ ‫َّبث َیمَر ب َکْی رُ إ ْن َز َ​َّد فَیی َوإ ْن سَ َُ َ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫عي‬ ‫’’انبِرمعریضاہلل ھمااےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنم برانےسرواکےہ۔راویےتہک ںیہہکم برانہیوہیاےہہک‬

‫الکن ‪،‬وتوہاُساکوہاگاورارگمکالکنوتوہاصقننرھبدےاگ۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫وکیئصخشدرحرپوموجدوجھکروسیھکوجھکرےکوعضامپوتلرکےچیباورجریدارےہکہکارگدرحاکا لاسوسےھکا لےسزیادہ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِر‬ ‫ص فی َّبْ ََْرَّیَا ِطَْر ِی َها۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۲۰۱۳‬‬ ‫َع ْن َزیْد ب ِن ثَابت أَ ین َّبِیِِّ یی َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ َر یخ َ‬

‫ےہ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ث‬ ‫’’ د‬ ‫زی نب ی بای ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن رعایاںیم اُس ےک ادنازہ وہےن ےک یباووجد رتصخ دی‬

‫ِ‬ ‫ت أَ ین رس َ ِ‬ ‫ع ن زی ِد ب ِن ثَابِ ر‬ ‫ابرطَ ِ‬ ‫ب أو‬ ‫ص بَ ْ​ْ َد ب ع ف ی بَْی ِ َّبْ َْ ِری ِة بِ ُّ‬ ‫َ ْ َْ ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َر یخ َ‬ ‫َ‬ ‫ص فی َی ِْیهِ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۲۰۴۸‬‬ ‫بِابت ْیم ِر وَ ی َر لخ ْ‬ ‫ث‬ ‫زی نب ی بای ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن اس ےک دعب رت یا کشخ وجھکر ےک لدےلںیم عیبِ‬ ‫’’ د‬

‫رعہییکااجزتدےدییھت۔اہتبلاِسےکوسایسکاوروصرتیکااجزتںیہندییھت۔‘‘‬

‫ع ن أَبِ ی س ِْ ر‬ ‫ی ر ِض ی َّبی ه عِْ ه أَ ین رس َ ِ‬ ‫ید ْ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ سَ َه ی َع ِن َّبْمَزَّبََِ ِة‬ ‫َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ ْ َ‬ ‫َ‬ ‫َّْل ْدر ل َ َ‬ ‫َوَّبْم َ اقَیَ ِة َوَّبْمَزَّبََِة َّ ْشِ َرَّء َّبث َیم ِر بِابت ْیم ِر َعیَی ر ِ‬ ‫یِ ُِ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۲۰۴۶‬‬ ‫وس َّبِ ْ‬

‫’’اوب دیعس خدری ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن م بران اور احمہلق ےسعنم فرامیا ےہ ‪ ،‬اور م بران‬

‫درحرپوموجدوجھکروکدرحےساتریوہیئوجھکرےکلدےلںیمجریدیاےہ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َع ِن َّبْم َِ ابَ​َرةِ َوَّبْم َ اقَیَ ِة‬ ‫َع ْن َج اب ِر بْ ِن َعِّْ د َّبی ه َرض َی َّبی ه َعِْ ه َم ا سَ َه ی َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ِ‬ ‫َ إِیَل بِاب دلیَِا ِر َوَّب د ْلرَه َِ إِیَل َّبْ ََْرَّیَا۔ (اخبری ‪،‬‬ ‫ی َالح َها َوأَ ْن َ​َل ت َِّ ا َ‬ ‫َو َع ْن َّبْمَزَّبََِ ة َو َع ْن بَْی ِ َّبث َیم ِر َحتی ی یَِّْ د َو َ‬ ‫رمق‪)۲۳۴۰‬‬ ‫اجترنبدبعاہللریضاہللعيھ مااےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےن ب‬ ‫’’ ب‬ ‫اخمترہ ‪،‬احمہلقاورم برانےسعنمفرامیاےہ۔ایسرطح‬

‫آپ ےن درح رپ ا لیکالصج امنیاں وہےن ےس ےلہپ ےنچیب ےس یھبعنم فرامیا ےہ اور اُےس درمہ و دانیر ےک وسا یسک زیچ ےکوعض‬ ‫ےنچیبےسیھبعنمفرامیاےہ۔اہتبلآپےنرعایایکااجزتدیےہ۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ع ن ج ابِ ِر ب ِن عِّ ِد َّبی ِه ر ِض ی َّبی ه عِْ هم ا أَ ین رس َ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ سَ َه ی َع ِن َّبْم َ اقَیَ ِة‬ ‫َْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َوَّبْمَزَّبََِ ة َوَّبْم َِ ابَ​َرةِ َوأَ ْن ت ْش تَ َری َّبِ ْ‬ ‫یِ ُ َحتی ی ت ْش ُهَ َوَِّلَ ْش َُاه أَ ْن َُْ َم یر أو یَ ْ‬ ‫ص َفیر أو ی َِْک َُ ِ ه َش ْیءٌ‬ ‫َُّل ُْ ُ بِ َکی رُ ن َّبطیْ ِاَ ْی روَ وَّبْمزَّب َِ ة أَ ْن ی ِّ اَ َّبِیِ ُ بِأَوس ر‬ ‫اق ِ َن َّبت ْیم ِر َوَّبْم َِ ابَ​َرة‬ ‫َوَّبْم َ اقَیَ ة أَ ْن ی َِّ َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َْ َ َ​َ‬ ‫اَ َْ‬ ‫َ َ ْ َْ‬ ‫ع۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۳۹۰۰‬‬ ‫َّبثُّیث َو ُّ‬ ‫َّبرب َوأَ ْشَِّاه َبِ َ‬ ‫اجترنبدبعاہللریضاہللعيھ مااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےناحمہلق ‪،‬م براناور ب‬ ‫’’ ب‬ ‫اخمترہےسعنمفرامیاےہاور‬

‫اجییا‬ ‫وجھکروںےکدگّراےنےسےلہپاُنےکدرحجریدےنےسیھبعنمفرامیاےہ۔دگّراےناکبلطمولھپںاکیرکرسخ ایزردوہ ا‬

‫ےیلدانیےہ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اھکےنےکالقئوہ ا‬ ‫اجیےہ ‪،‬احمہلقیتیھکوکوخوشںیہںیم نیعتےلغےکوعضچیبدانیےہ ‪،‬م براندرحرپوموجدوجھکروکدرحےس‬ ‫ث‬ ‫اتری وہیئ وجھکر ےک ھچک وقس ےک لدےلںیم انچیب ےہ اور ب‬ ‫اخمترہ ای اہتیئ ‪ ،‬وچاھتیئ یا اِسیک لثم دیپاوار ےک وعض زنیم وکاک ےک‬

‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َع ِن َّبْم َ اقَیَ ِة َوَّبْمَزَّبََِ ِة َوَّبْم َْ َاوَ ِة‬ ‫َع ْن َج ابِ ِر بْ ِن َعِّْ ِد َّبی ِه قَ َ‬ ‫ال سَ َه ی َرس ول َّبی ه َ‬ ‫وَّبْمِاب رةِ قال أَحدها ب ی َّب لسِ​ِ ِ‬ ‫ص فی َّبْ ََْرَّیَا۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۳۹۰۳‬‬ ‫َ‬ ‫َ َ َْ‬ ‫ْی ه َی َّبْم َْ َاوَ ة َو َع ِن َّبث ُِّْ یَا َوَر یخ َ‬ ‫َ َ َ​َ‬

‫اجترنبدبعاہللریضاہللعيھ مااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےناحمہلق ‪،‬م بران ‪،‬اعموہماور ب‬ ‫’’ ب‬ ‫اخمترہےسعنمفرامیا‬ ‫ث‬ ‫ےہ۔ (اس دحی ےک دو راوویںںیم ےس) ایےناہک ہکاعموہمدروتخںےکا لوک یئاسلےکےیلچیبدانیےہ۔ایسرطحآپ‬

‫ےنوھجملاانثتسوایلعیبےسیھبرواکےہ ‪،‬اہتبلآپےنعیبِرعایایکااجزتدیےہ۔‘‘‬

‫عن أَبِ ِی سِْ ر‬ ‫ْی وبِِّْس تَ ْ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫ال سَ َهاسَا َرس ْوِل َّبی ِه َ ی‬ ‫ْی‬ ‫ید ْ‬ ‫َّْل ْد ِر ْی َر ِض َی َّبیه َعِْه قَ َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ی ی َّبیه َعیَْیه َو َس َ​َ َع ْن بَْی َْتَ ْ َ َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ َّْآل َخ ِر بِیَ ِدهِ بِابیْی ُِ أ َْو بِابِی َه ا ِر َوَ​َل‬ ‫سَ َه ی َع ِن َّبْم َال َ َس ة َوَّبْمَِابَ َذة ف ی َّبَِّْ ْی ِ َوَّبْم َال َ َس ة بَ ْم س َّبیرج ُِ ثَ ْو َ‬ ‫ع بَْی َْه َم ا‬ ‫ع َوَّبْمَِابَ َذة أَ ْن یَِْ​ِِّ َذ َّبیرج ُ إِبَ ی َّبیرج ُِ بِثَ ْوبِ ِه َویَِْ​ِِّ َذ َّْآل َخ ر إِبَْی ِه ثَ ْوبَه َویَک ون َبِ َ‬ ‫یَ ُْیِ​ِّ ه إِیَل بِ َذبِ َ‬ ‫ِ ْن َی ِْی سَ َر َوَ​َل تَ َرَّ ر ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۹۴۸، ۲۰۸۸‬ملسم ‪،‬رمق‪)۳۴۱۶، ۳۴۱۰‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫’’اوبدیعسخدریریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنںیمہدورطحیکاجترتاوردورطحےکڑپکوں‬ ‫رامیےہ۔اجترتںیمآپےنالمہسماور ب‬ ‫انمیدہےسعنمفرامیاےہ۔المہسمایصخشاکدنیاراتےکوقںیماےنپاہھتےس‬ ‫ےسعنمف ا‬ ‫ک‬ ‫دورسےاکڑپکاعیبیکتےسايلےتٹلپوہےئ ‪،‬وھچیاےہ۔اور ب‬ ‫انمیدہہیےہہکےنیلاوردےنیواالدوونںایدورسےیکرطفاانپاانپ‬ ‫ڑپکاکنیھپدںیاوررھپریغبیسکوغرورکفاوریبایمہراضدنمیےکضحماسلمعےسعیبدقعنموہاجےئ۔‘‘‬

‫عن عِّ ِد َّبی ِه ب ِن عمر ر ِضی َّبیه عِْ هما أَ ین رس َ ِ‬ ‫َُّلََِّ یَ ِة‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ سَ َهی َع ْن بَْی ِ َحَِّ ُِ ْ‬ ‫َ ْ َْ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫ْ َ​َ َ َ‬ ‫ور إِبَ ی أَ ْن ت ِْ تَ َی َّبِیاقَ ة ثی ت ِْ تَی َّبیتِ ی فِ ْی بَطِْ​ِ َه ا۔‬ ‫َّجَا ِهیِی ِة َک ا َن َّبیرج ُ یَِّْتَ اَ ْ‬ ‫َوَک ا َن بَْی ْ ا یَتََِّایَْ ه أَ ْه ُ ْ‬ ‫َّجَ ز َ‬ ‫(اخبری ‪،‬رمق‪، ۲۰۸۳‬ملسم ‪،‬رمق‪)۳۴۰۱‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫عي‬ ‫’’دبعاہللنبرمعریضاہلل ھ مااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنلمحےکلمحیکعیبےسعنمفرامیاےہ۔ہیعیب‬ ‫الہِ اجتیلہںیم راجئ یھت۔اسیکوصرتہییھتہک ک‬ ‫اجیہک‬ ‫اویجریدےاجےتاوراُنیک تمییکادایگیئےکےیلہیوقرقمرایک ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ک‬ ‫ب ب‬ ‫حالفںاحہلماوینٹنےسدیپاوہےنوایلاوینٹن بتریوہرک ےنیگوتاُسوقاِناووٹنںیک تمیادایکاجےئیگ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ص اةِ َو َع ْن بَْی ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َع ْن بَْی ِ ْ‬ ‫َع ْن أَبِ ْی هَریْ َرةَ َر ِض َی َّبی ه َعِْ ه قَ َ‬ ‫َُّلَ َ‬ ‫ال سَ َه ی َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َّبْغَ​َرِر۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۳۴۱۴‬‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنعیبالحضااۃ(رکنکییکعیب) اورعیبارغلر(دوھےکیکعیب)‬

‫ےسعنمفرامیاےہ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی َالح َها‬ ‫ییی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َع ْن بَْی ِ َّبث َیم َرةِ َحتی ی یَِّْ د َو َ‬ ‫َع ِن بْ ِن ع َمَر َرض َی َّبیه َعِْ ه َما‪ ،‬سَ َهی َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ِ‬ ‫ب َعا َهته۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۰۸۴۶‬‬ ‫ی َال ِح َها قَ َ‬ ‫َوَکا َن إِ َ​َّ س َُ َع ْن َ‬ ‫ال َحتیی تَ ْذ َه َ‬

‫عي‬ ‫اظہوہےنےسےلہپےنچیب‬ ‫’’انبرمعریضاہلل ھ مااےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےندرحرپےگلا لوکاُسیکیگتخپ ر‬

‫ےسعنمفرامیاےہ۔آپےسوپاھچایگہکا لیکیگتخپایکےہوتآپےنفرامیاہک ب ب‬ ‫حہیولعمموہاجےئہکابہیآتفےسوفحمظرےہ‬ ‫اگ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َ​َل تَِّْتَ اعوَّ َّبث َیم َر َحتی ی یَِّْ د َو‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ِن بْ ِن ع َمَر َر ِض َی َّبیه َعِْ ه َما قَ َ‬ ‫ال َرس ْول َّبی ه َ‬ ‫ی َالحه ََّْرته َوی ْفَرته۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۳۴۶۹‬‬ ‫ب َعِْه َّْآلفَة قَ َ‬ ‫ال یَِّْد َو َ‬ ‫َ‬ ‫ی َالحه َوتَ ْذ َه َ‬ ‫’’انبرمعریضاہللعيھ‬

‫مااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیاہکدرحرپےگلا لوکاُسوقیہنںوچی‬

‫ب ب‬ ‫ح ی اُس یک یگتخپ اظہر وہ اجےئ اور وہ آتف ےس وفحمظ ہن وہ اجےئ۔ آپ ےن فرامیا ہک یگتخپ اظہر وہےناک بلطم ہی ےہ ہک اُسیک‬ ‫رسیخیازردیومنداروہاجےئ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ع ِن ب ِن عم ر ر ِض ی َّبی ه عِْ هم ا أَ ین رس َ ِ‬ ‫یِ ُِ َحتی ی یَ ْزه َو‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ سَ َه ی َع ْن بَْی ِ َّبِ ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ ْ َ​َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۳۴۶۸‬‬ ‫َّبسِْ​ِّ ُِ َحتیی یَِّْ یَ ی‬ ‫َو َع ْن ُّ‬ ‫ض َویَأْ َ َن َّبْ َْا َهةَ سَ َهی َّبَِّْائ َ َوَّبْم ْش َر َ‬ ‫عي‬ ‫کج‬ ‫’’انبرمعریضاہلل ھ مااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےن بهورےکا لوکاُسےکرسخیازردوہےنےسےلہپ‬

‫رامیےہ۔آپےنےنچیبواےلاورجریدےنواےلدوونںوکعنم‬ ‫اوریبایلےکدیفسوہرکآتفےسوفحمظوہاجےنےسےلہپےنچیبےسعنمف ا‬ ‫فرامیاےہ۔‘‘‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ال َِذْ ت رس َ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَُ ْول‪َّ :‬بْم ْس یَِ أَخ و‬ ‫َع ْن ع َُِّْ ةَ بْ ِن َع ا ِ ر َر ِض َی َّبی ه َعِْ ه قَ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫َّبْمسیِ َِ وَ​َل َُِ ُُّ بِمسیِ رَ ب ِ ِ ِ‬ ‫ب إِیَل بَی َِه بَه۔ (انبام بجه ‪،‬رمق‪)۲۲۸۶‬‬ ‫ْ َ​َ‬ ‫اَ ْن أَخیه بَْی ْا فْیه َعْی ٌ‬ ‫ْ َ‬

‫’’ہبقعنباعرمریضاہللہنعےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہیےتہکوہےئانسےہہکاملسمناملسمناک‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اجتںیہنہکوہاےنپاھبیئوکوکیئبیعوایلزیچےچیبوساےئاِسےکہکوہاُےسبیعاتبدے۔ ‘‘‬ ‫اھبیئےہاوریسکاملسمنےکےیلہی ر‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص ُّروَّ ِْ‬ ‫اع َه ا‬ ‫َّْلبِ َُ َوَّبْغَ َِ َ​َ فَ َم ْن َّبْتَ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه ِوَبه َو َس ی َ​َ َ​َل ت َ‬ ‫َع ْن أَب ْی هَریْ َرَة َرض َی َّبیه َعِْه َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫اَ یَْ ر۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۲۰۸۴‬‬ ‫بَ ْ​ْ د فإس ه ِطَ ِْی َّبِی َ َریْ ِن بَ ْ​ْ َد أَ ْن َُْتَیِ​َِّ َه ا إن َش اءَ أَْ َس َ‬ ‫ی َ‬ ‫ع َوإِ ْن َش اءَ َرید َه ا َو َ‬ ‫ملسم ‪،‬رمق‪)۳۴۰۹‬‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیاہک(ےنچیبیکاخرط) اووینٹنںاوررکبویںےکونھتںںیم‬ ‫دودھروکرکہنروھک۔انچہچنسجےن(دوھےکںیمآرک) وکیئااسیاجونرجریدایلوتاُےسدودھدوےنہےکدعبدوونںرطحاکاایتخروہ‬ ‫اگ ‪،‬وہاچےہوتاجونررھکےلاوراچےہوتواسپرکدےاوراُسےکاسھت(دودھےکلدےلںیم) ایاصعوجھکردےدے۔‘‘‬

‫ع ن عِّ ِد َّبی ِه ب ِن عم ر ر ِض ی َّبی ه عِْ هم ا أَ ین رس َ ِ‬ ‫ال َ​َل یَِِّی بَ ْ​ْض ک َْ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َ ْ َْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫ْ َ​َ َ َ‬ ‫َّبس ِ‬ ‫َعیَی بَْی ِ بَ ْ​ْ ر‬ ‫وق۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۲۰۶۹‬‬ ‫ض َوَ​َل تَیَُ ْیوَّ َّب لسیَ َ َحتیی ی ْهَِّ َ‬ ‫َ ِ َا إِبَی ُّ‬

‫عي‬ ‫’’دبعاہللنبرمعریضاہلل ھ مااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیاہکمتںیمےسوکیئاےنپاھبیئےکوسدے‬

‫اہےسآےنواےلاملوکآےگاجرکہنےلم ‪،‬اہیںیہکوہڈنمیںیمچنہپاجےئ۔‘‘‬ ‫رپوسداہنرکےاوریب ر‬

‫عن ب ِن عمر ر ِضی َّبیه عِْ هما أَ ین رس َ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ سَ َه ی أَ ْن ت تَ یَ یُ ی َّب لس یَ َحتی ی تَِّْ ی َل‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ ْ ْ َ​َ َ َ‬

‫َّق۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۳۴۰۹‬‬ ‫َس َو َ‬ ‫َِّْل ْ‬

‫عي‬ ‫اہےسآےنواےلاملوک‬ ‫رامیہکیب ر‬ ‫’’دبعاہللنبرمعریضاہلل ھ مااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےناسےسعنمف ا‬

‫آےگاجرکالماجےئ ‪،‬اہیںیہکوہڈنمیںیمچنہپاجےئ۔‘‘‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اس ر ِض ی َّبی ه عِْ هم ا قَ َ ِ‬ ‫ِ ِ ر‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َّبْ َم ِدیَِ ةَ َوه َْ ی ْس یِفو َن بِ ابت ْیم ِر‬ ‫ال قَ د َ​َ َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫َ َ‬ ‫َع ن بْ ن َعِّی َ َ‬ ‫ر ر ر‬ ‫ر ِ‬ ‫ال ن أَس یَ ِ‬ ‫َّب یس َِتَ ْ ِ‬ ‫َج رُ َ ْ​ْی روَ۔ (اخبری ‪،‬رمق‬ ‫ْی َوَّب ث َیال َ‬ ‫ل فَ َُ َ َ ْ ْ َ‬ ‫ف ف ْی َش ْیء فَف ی َکْی رُ َ ْ​ْی وَ َوَوْزن َ ْ​ْی وَ إب ی أ َ‬ ‫‪، ۲۲۸۱‬ملسم ‪،‬رمق‪)۸۰۰۴‬‬

‫عي‬ ‫کج‬ ‫’’انبابعسریضاہلل ھمااےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسدمہنیآےئوتواہںےکولگ بهورںیمدودونیتنیتاسلےک‬

‫ےیلعیبملسایکرکےتےھت۔آپےنام ںیدہایفرامیئہکےسجیسکزیچیکعیبملسرکینوہاُےسوہ نیعتامیپےن ‪ ،‬نیعتوزناور نیعت‬ ‫دمتےکےیلرکے۔‘‘‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ال کِیا أَ ْکثَر أَه ُِ َّبْم ِدیَِ ِة زدرع ا کِیا س ْک ِری َِّْلَر بِابِ ِ‬ ‫یاحیَ ِة ِ ِْ َه ا َس ًّمی بِ َس یل ِد‬ ‫َع ْن َرَّفِ ِ بْ ِن َخ ِد ر‬ ‫یی قَ َ‬ ‫ْ َ‬ ‫ْ َ​َ‬ ‫َ ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫َِّلر قَ َ ِ‬ ‫ع فَِ ِهیَِ ا َوأَی ا َّب یذ َهب‬ ‫ص اِ َِّْل َْر َویَ ْس یَ​َ َبِ َ‬ ‫ص اِ َبِ َ‬ ‫ع َوتَ ْس یَ​َ َِّْل َْر َوِمی ا ی َ‬ ‫ال فَم یم ا ی َ‬ ‫َوَّبْ َوِرق فَیَ َْ یَک ْن یَ ْوَ ِ رذ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۲۳۲۱‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’راعفنبخدجیےتہکںیہہکدمہنیںیمزیادہترتیھکمارےیہیاسےھت۔مہوہتیھکدورسوںوکاسرشطرپاک‬

‫ث‬

‫اکریےکےیل‬

‫دیرکےتےھتہکتیھکےکای نیعتےصحیکدیپاوارزدنیماریکوہیگ۔وہےتہکںیہہکرھپضعبدہعفااسیوہیاہکتیھکےکایسےصحیک‬ ‫ا‬

‫اکرواجںیہناھت۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫دیپاوارامریاجیتاوریبایقتیھکالسمراتہاورضعبدہعفاسرےتیھکیکدیپاوارامریاجیتاوررصفویہہصحالسم کراتہ۔انچہچن‬ ‫ت‬ ‫ںیمہاسرطحاعمہلمرکےنےسروکدیاایگ۔اہجںیوسےناوراچدنیاکقلعتےہوتاُسزامےنںیماُنےکوعضزنیم هیكےرپدےنی‬

‫ِ‬ ‫ابش ْف َْ ِة ف ی ک ُ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ بِ ُّ‬ ‫َع ْن َجابِ ِر ب ِن َعِّْ ِد َّبی ِه َر ِض َی َّبیه َعِْ ه َما قَ َ‬ ‫ال قَ َ‬ ‫ض ی َرس ْول َّبی ه َ‬

‫ت َّبطُّرق فال ش ْف َْةَ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۲۲۹۱‬‬ ‫ت ْ‬ ‫َُّلدود َویلرفَ ْ‬ ‫ا َ ی ُْ َس َْ فإ َّ َوقَ َْ ْ‬

‫عي‬ ‫’’ ب‬ ‫دیاھتوجایھبمیسقت‬ ‫اجترنبدبعاہللریضاہلل ھ مااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنہراُسزیچںیمہعفشاکقح ا‬

‫ہنوہیئوہ۔نکیل ب ب‬ ‫حدحودرقمروہاجںیئاورراےتسلدلدي ےئوہںوترھپہعفشاکوکیئقحیبایقںیہنراتہ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ع‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن َجابِ ِر بْ ِن َعِّْ ِد َّبی ِه َر ِض َی َّبیه َعِْ ه َما قَ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َ ْن َک ا َن بَه َش ِری ٌ‬ ‫ال َرس ْول َّبیه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫و۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۸۰۲۱‬‬ ‫َخ َذ َوإِ ْن َک ِرَه تَ َر َ‬ ‫س بَه أَ ْن یَِِّی َ َحتیی ی ِْ َن َش ِری َکه فَِإ ْن َرض َی أ َ‬ ‫ف ْی َربْ َْة أ َْو َيُْ فَیَْی َ‬

‫عي‬ ‫’’ ب‬ ‫اجترنبدبعاہللریضاہلل ھ مااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬سجاکزنیم اییباغںیموکیئرشی‬

‫اجتںیہنہکوہاےنپرشیوکاتبےئریغباانپہصحیسکاورےکاہھتچیبدے۔رھپوہرشیجریدیااچاتہوہوتجرید‬ ‫وموجدوہ ‪،‬اُسےکےیل ر‬ ‫ےل ‪،‬ورہنوھچڑدے۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫وسدیکانمیہ‬

‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َّبْ َو َِِّشَةَ َوَّبْم ْس تَ ْوِ​ِشَةَ َوَکِ َُ َّبلربَا َو وکِیَ ه َوسَ َه ی‬ ‫َع ْن أَبِ ْی ج َ ْی َف ةَ قَ َ‬ ‫ال بَ َْ َن َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ب وَکس ِ‬ ‫ِ‬ ‫ب َّبَِّْغِ لی وبَ َْن َّبْم َ ِ‬ ‫ین۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۹۳۸۱‬‬ ‫عن َعَ ِن َّبْ َک ْی َ ْ‬ ‫ص لور َ‬ ‫َ َ‬ ‫عي‬ ‫’’اوب بخحي فہریضاہلل ھ مااےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنوگدےناوردگواےنوایلرپاوروسداھکےناورالھکےنواےلرپ‬

‫تنعلیکےہاورآپےنےتکیک تمیےنیلاورزاہینیکامکیئاھکےنےسعنمفرامیاےہ ‪،‬زینآپےنوصمروںرپیھبتنعلیکےہ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه و َسیَ َّب یذ َهب بِاب یذ َه ِ‬ ‫ضة‬ ‫ب َوْزس ا بِ َوْزرن ِ ثْال ِبِ​ِثْ رُ َوَّبْ ِف ی‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِ ْی هَریْ َرةَ قَ َ‬ ‫ال َرس ْول َّبیه َ‬ ‫َ َ‬ ‫ر ِ ِ​ِ‬ ‫بِابْ ِف ی ِ‬ ‫َّستَ َز َ​َّد فَه َو ِربا۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۸۱۶۴‬‬ ‫ضة َوْزسا بَِوْزن ثْال ِبثْ رُ فَ َم ْن َز َ​َّد أو ْ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬متوسیااداھرںوچیوتاُسےکلدےلںیمویہوسیا‬

‫دیااورزیادہاچاہوتیہیوسدےہ۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ول ‪،‬اُیسوزناوراُیسمسقںیماوراچدنیاداھرںوچیوتاُسےکلدےلںیمویہاچدنیول ‪،‬اُیسوزناوراُیسمسقںیم ‪،‬اِسےیلہکسجےنزیادہ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫َّْلَطی ِ‬ ‫ال َّبْ وِرق بِاب یذ َه ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫ول َّبی ِه َ ی‬ ‫ب ِرب ا إِیَل‬ ‫َع ْن ع َمَر بْ ِن ْ‬ ‫اِ َر ِض َی َّبی ه َعِْ ه إِ ین َرس َ‬ ‫ی ی َّبی ه َعیَْی ه َو َس َ​َ قَ َ َ‬ ‫َه اءَ َوَه اءَ َوَّبِّْ ُّر بِابِّْ لر ِرب ا إِیَل َه اءَ َوَه اءَ َوَّب یش ِْی بِاب یش ِْ ِی ِرب ا إِیَل َه اءَ َوَه اءَ َوَّبت ْیم ر بِابت ْیم ِر ِرب ا إِیَل َه اءَ َوَه ا۔‬ ‫(ملسم ‪،‬رمق‪(۸۱۹۹‬‬

‫’’رمعنباطخبریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬وسےنےکلدےلںیماچدنیاداھرںوچیےگ‬ ‫وت اُس ںیم وسد آ اجےئ اگ۔ دنگم ےک لدےل ںیم دورسی مسق یک دنگم ‪ ،‬وج ےک لدےل ںیم دورسی مسق ےک وج اور وجھکر ےک لدےل ںیم‬ ‫دورسیمسقیکوجھکرںیمیھبیہیوصرتوہیگ۔اہں ‪،‬اہتبلہیاعمہلمدقنادقنوہوتوکیئرحجںیہن۔ ‘‘‬

‫ر‬ ‫ال إِیقَا َّبلربا فِی َّبِ ِ‬ ‫یسیَ ِة۔ (ملسم ‪،‬رمق‪)۸۱۹۰، ۸۱۴۹‬‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن أ َسا َ ةَ بْ ِن َزیْد أَ ین َّبِیِِّ یی َ‬ ‫َ‬

‫’’ااسہمنبزیدریضاہللعيھ‬

‫مااےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬وسدرصفاداھریہےکاعمالمتںیموہیا‬

‫ےہ۔‘‘‬

‫ِ ث‬ ‫ااکحموراییکمیہفتونییبت‬

‫ر ِ‬ ‫ال َ​َل یَ ِرل َّبْم ْس یَِ َّبْ َک افَِر وَل‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن أ َس ا َ ةَ بْ ِن َزیْد َرض َی َّبی ه َعِْ ه َم ا أَ ین َّبِیِِّ یی َ‬ ‫َّبْ َکافِر َّبْم ْسیِ َ​َ۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۶۱۶۸‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫عي‬ ‫اکفےکوارثوہں‬ ‫’’ااسہمنبزیدریضاہلل ھ مااےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ہناملسمناِنںیمےسیسک ر‬ ‫ےگاورہنہیاکفریسکاملسمنےک۔‘‘‬

‫َُلُِوَّ َّبْ َفرَّئِض بِأَهیِه ا فَم ا تَرَک ِ‬ ‫ع ِن ب ِن عِّی ر ِ‬ ‫ت‬ ‫ال أ ْ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ قَ َ‬ ‫َ ْ َ‬ ‫اس َرض َی َّبیه َعِْ ه َما َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َ َ َْ َ َ‬ ‫َّبْ َفَرَّئِض فَِ َْوبَی َرج رُ َ َکر۔ (اخبری ‪،‬رمق‪)۶۱۸۶‬‬

‫عي‬ ‫’’انبابعسریضاہلل ھ ماایبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتںیہہکآپےنفرامیا‪ :‬واروثںوکاُناکہصحدو ‪،‬رھپارگھچک‬

‫ےچبوتوہ رف ب‬ ‫یترنیرمدےکےیلےہ۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫َّبْ َفَرَّئِ ِ‬ ‫ض۔ (اخبری ‪،‬رمق‪، ۰۹۸‬ملسم ‪،‬رمق‪)۸۰۸۴‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫یض َ​َل أ َْع ُِ ُ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یَْ ودسی َوأَسَا َ ِر ٌ‬ ‫َع ْن َج ابر َرض َی َّبی ه َعِْ ه یَُ ْول َج اءَ َرس ْول َّبی ه َ‬ ‫ب عیَ ی ِ ن وض وئِ​ِه فَْ َُ ْی ت فَُ ْی ت ی ا رس َ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت َیَة‬ ‫فَتَ َو ی‬ ‫ول َّبی ه ب َم ِن َّبْم َیَّل إِیقَا یَِرثِ ی َک َالبَ ةٌ فََِ َزبَ ْ‬ ‫َ‬ ‫ض أَ َو َ‬ ‫َ َ‬ ‫ی ی َ ی َْ‬ ‫’’ ب‬ ‫اجترریضاہللہنعروایےسروایےہہکںیمامیبراھتاورھجمرپےبوہیشاکہبلغاھتہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسریمےاہں‬

‫آیوتںیمےنرعضیک‪ :‬اے‬ ‫دی۔ےھجموہش ا‬ ‫ایعدت ےک ےیل رشتفی الےئ ۔ آپ ےنووضایکاورووضےکیاینےسریمےاورپاٹنیھچ ا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اہللےکروسل ‪،‬ریماترہکوکنیاےئاگ ‪،‬ریمےوارثرصفالکہلںیہ؟اِسرپآیریماثیازلوہیئ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ض أَ‬ ‫یض فَ َد َعا بَِوض ورء فَتَ َو ی‬ ‫َع ْن َجابِ ر َر ِض َی َّبیه َعِْه قَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َوأَسَا َ ِر ٌ‬ ‫ال َد َخ َُ َعیَ یی َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ثی سَض ع عیَ ی ِ ن وض وئِ​ِه فَأَفَ ُْ ت فَُ ْی ت ی ا رس َ ِ ِ‬ ‫ت َیَة َّبْ َف َرَّئِ ِ‬ ‫ض۔ (اخبری ‪،‬رمق‬ ‫َخ َو ٌ‬ ‫َّأ فََِ َزبَ ْ‬ ‫ول َّبی ه إِیقَا ب ْی أ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ​َ َ ی َْ‬ ‫‪)۶۱۸۳‬‬ ‫’’ ب‬ ‫اجترریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسریمےیاسآےئساحلںیمہکںیمرمضیاھت۔آپےنووضاکیاین‬ ‫وگنمای اور ووضایک رھپ اےنپ ووض ےکیاینےسھجمرپاٹنیھچھاالوتےھجموہشآایگ۔ںیمآپےسرعضایک(ریمیریماثاکایکاعمہلموہاگ)‬ ‫ا‬ ‫ریمیوترصفںینہبںیہ۔اسرپریماثیکآییازلوہیئ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اقوننِ دوعت‬ ‫رگنانیکمتیل‬

‫’’انبرمعریضاہللعيھ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ال) َِذْت رس َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ یَُول کیُّک َْ َر رََّ َوکیُّک َْ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َع ْن َّبْ ِن ع َمَر َرض َی َّبیه َعِْ ه َما (قَ َ ْ َ‬ ‫ول ع ن ر ِعیتِ ِه وَّبْم رأَة ر ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ول َع ْن َر ِعیتِ ِه ِْ‬ ‫َّْل َ اَ َر رََّ َوَ ْس ٌ‬ ‫َ ْس ٌ‬ ‫َّعیَ ةٌ‬ ‫ول َع ْن َرعیته َوَّبیرجُ َر رََّ فی أَ ْهیه َوه َو َ ْس ٌ َ ْ َ َ َ ْ َ‬ ‫ت زوِجها و س وبَةٌ عن ر ِعیتِها و ْ ِ‬ ‫ِ ِ ِ​ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ال َو َح ِس ِّْت أَ ْن قَ ْد‬ ‫سء ٌ‬ ‫ول َع ْن َر ِعیتِ ِه قَ َ‬ ‫فی بَْی َ ْ َ َ َ ْ َ ْ َ َ َ‬ ‫َّْلَادَ َر رََّ فی َ ال َسیلده َوَ ْ‬ ‫ول َع ْن َر ِعیتِ ِه۔ (ط اری‪ ،‬رق َ ‪،339‬‬ ‫ول َع ْن َر ِعیتِ ِه َوکیُّک َْ َر رََّ َوَ ْس ٌ‬ ‫ال َوَّبیرج ُ َر رََّ فِ ی َ ِال أَبِی ِه َوَ ْس ِ ٌ‬ ‫قَ َ‬ ‫‪)4552‬‬ ‫مااےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہیےتہکوہےئانسےہہکمتںیمےسہرای‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ہایےساُسےکاموتحتںےکیبارےںیموپاھچاجےئاگ۔وقماکرامنہاُساکرگنانےہاوراُسےساُسیکراع ایےک‬ ‫انبیایگےہاور ر‬ ‫رگنان ا‬ ‫وشہےکرھگیک‬ ‫یبارےںیموپاھچاجےئاگ ‪،‬آدیماےنپرھگاکرگنانےہاوراُسےساُسیکرتیعےکیبارےںیموسالوہاگ۔وعرتاےنپ ر‬ ‫رگنان ےہ اور اُس ےس اُس یک رتیع ےک یبارے ںیم وسال وہ اگ۔ اخدم اےنپ آاق ےک امل اک رگنان ےہ اور اُس ےس اُس یک رتیع ےک‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫یبارےںیموسالوہاگ۔انبرمعےتہکںیہ‪ :‬ریماایخلےہہکآپےنہییھبفرامیااھتہکآدیماےنپیباپےکاملاکرگنانےہاوراُسےس‬ ‫اُس یک رتیع ےک یبارے ںیم وسال وہ اگ۔ (انچہچن) مت ںیم ےس ہر وکیئ رگنان ےہ اور اُس ےس اُسیک رتیع ےک یبارےںیم وسال وہ‬ ‫اگ۔‘‘‬

‫نماکااصیتسل‬ ‫ر‬

‫ع ن أَبِی س ِْ ر‬ ‫ید ۔۔۔ َِذْ ت رس َ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یُ ول ن َرأَی ِ ِْک َْ ِْ َک رَّ فَ ْیی غَیل ْره بی ده‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ‬ ‫َّْلاَ ِ‬ ‫َض َْف ِْ‬ ‫ان۔ ( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)611‬‬ ‫فَِإ ْن َ یَ ْستَ ِط ْ فَِِّیِ َساسِ​ِه فَِإ ْن َ یَ ْستَ ِط ْ فَِِّ َُ ْیِِّ ِه َو َبِ َ‬ ‫عأ ْ‬ ‫’’اوب دیعس ےس روای ےہ ہکںیم ےن روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملسوک ہیےتہکوہےئانسہکمتںیمےسوکیئصخش(اےنپداترۂاایتخر‬

‫ںیم) وکیئ بترایئدےھکیوتاُےساچےیہہکاہھتےساُساکازاہلرکے۔رھپارگاِسیکتمہہنوہوتزیبانےساُےسروےکاورارگہییھبہنوہ‬ ‫ےکسوتدلےساُےسیاوگارےھجمساورہیاامیناکادینٰترنیدرہجےہ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫افن ِذمکحںیمدترجی‬

‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّجَِی ِة‬ ‫ص ُِ فیه ا ِ ْک ر ْ‬ ‫ورةٌ ن َّبْم َف ی‬ ‫َع ْن َعائ َشةَ أ لَ َّبْم ِْ ِ َ‬ ‫ْی رضی َّلل عِها ۔۔۔ إقا سَ​َزَل أَیو َل ا سَ​َزَل ِه س َ‬ ‫اِ َّبِاس إب ی ِْ‬ ‫َّْلَ ْم َر بَ​َُ ابوَّ َ​َل‬ ‫َُّلَ َرََّ َوبَ ْو سَ َزَل أَیو َل َش ْی رء َ​َل تَ ْش َربوَّ ْ‬ ‫َّْل ْس َالَِ سَ َزَل ْ‬ ‫َُّلَ َالل َو ْ‬ ‫َوَّبِیا ِر حتی إ َّ ثَ َ‬ ‫َّْلَ ْمَر أَبَدَّ َوبَ ْو سَ​َزَل َ​َل تَ ْزسوَّ بَ​َُابوَّ َ​َل سَ َدَ َّبلزسَا أَبَدَّ۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)2339‬‬ ‫سَ َدَ ْ‬

‫’’امال مونینماع ہشریضاہللعي ھااےسروایےہہک۔۔۔ ب ےسیلہپزیچوجفرآندیجمںیمیازلوہیئ ‪،‬وہ’’لصفم‘‘یکای‬ ‫حولگاالسمےکداترےںیمآ ےئ ‪ ،‬ب‬ ‫وسرہیھتسجںیم بجاوردوزخاکذرکاھت۔اہیںیہک ب ب‬ ‫یتلحورحمےکااکحمیازل‬

‫وہےئاور(تقیقحہیےہہک) ارگرشوعیہںیمہیمکحآاجیاہکرشابہنویپوتولگےتہکہکمہرشابہرزگہنوھچڑںیےگاورارگہی‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫زیہرزگہنوھچڑںیےگ۔‘‘‬ ‫زیہنرکووتوہےتہکہکمہ ا‬ ‫مکحاتریاہک ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫دنیںیمآاسیناوروخربخشی‬

‫َع ْن أَسَ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال یَ لس روَّ وَل ت َْ لس روَّ َوبَ لش روَّ وَل ت َِ لف روَّ‪( .‬ط اری‪ ،‬رق َ‬ ‫س َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬

‫‪)21‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫’’اسنریضاہللہنعیبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتںیہہکآپےنفرامیا‪ :‬ولوگںںیمآاسیندیپارکواوریتخسہنرکو ‪،‬اُنوک‬ ‫وخشربخیدواوراُنںیمرفنتہنالیھپؤ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه‬ ‫ال فِ ی َّبْ َم ْس ِ ِد فَثَ َار إِبَْی ِه َّبِیاس بیَ َُْ وَّ بِ ِه فَ َُ َ‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرَة أَ ین أ َْعَرَّبِیًّا بَ َ‬ ‫ال َل َْ َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ر ِی ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫ین َوَ​َْ ت ِّْ َْث وَّ‬ ‫َعیَْی ه َو َس َ​َ َدع وه َوأَ ْه ِریُ وَّ َعیَ ی بَ ْوب ه َسوب ا ْن َ اء أ َْو َس ْ ال ْن َ اء فَإقَ ا بْثْ ت َْ یَ لس ِر َ‬ ‫ین۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)1643‬‬ ‫َْ لس ِر َ‬

‫ث‬ ‫دیوتولگڑھبکرکاُسیکرطفاےھٹیاہکاُےسامرںی۔روسلاہلل‬ ‫’’اوبہرترہےسروایےہہکایلدوےندجسمںیمتبس اابرک ا‬ ‫ث‬ ‫یلصاہللہیلعوملسےنانےسفرامیا‪ :‬اِےسوھچڑدواوراہجںاُسےنتبس اابایکےہواہںیایناکایھولاہبدو۔متآاسینرکےنواےلانب‬ ‫رکےجیھب ےئوہ ‪،‬یگنترکےنواےلںیہن۔‘‘‬

‫وظعوتحیصنںیمادتعال‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت‬ ‫ت َوأ َْو َج ْز َ‬ ‫أ فَیَ ْو کِْ َ‬ ‫َع ْن أَبِی َوَّئ رُ َخطََِّ َِا َع یم ٌار فَأ َْو َجَز َوأَبْیَ َل فیم ا سَ َزَل ق ْیَِ ا ی ا أَبَا َّبْیَ ُْ َان بُ د أَبْیَ ْغ َ‬ ‫ِ‬ ‫ول ِ‬ ‫ِ‬ ‫تََِ فیس ت فُ ال إس ی ذْ ت رس َ ِ‬ ‫ص َر خطَِّْتِ ِه‬ ‫ْ َ‬ ‫ی َالة َّبیرج ُِ َوق َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ یُ ول إِ ین ط َ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّْلطَِّْةَ َوإِ ین ن َّبَِّْ یَان س ْ رَّ۔ ( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)4003‬‬ ‫ص َال َة َوَّقْصروَّ ْ‬ ‫َ ِ​ِیةٌ ن ف ُْ ِهه فَأَطییوَّ َّب ی‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫حوہ ب‬ ‫’’اوبوالئےسروایےہہکامعرےنںیمہہبطخدیا۔وہتہبرصتخماورغیلباھت۔ ب ب‬ ‫مرےساترےوتمہےناہکہکاےاوب‬ ‫نقط‬

‫اانآپےنےبطخںیمتہبااصتخراورالبعےساکمایل۔ارگآپاےسھچکلالیرکےتوترتہبوہیا۔وتاوھنںےناہکہکںیمےن‬

‫وہیاُسیکداشندنمییکمالمےہ ‪،‬اِس‬ ‫وہیاورہبطخاکرصتخم ا‬ ‫روسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہیےتہکوہےئانسےہہکآدیمیکامنزاکابمل ا‬ ‫ےیلامنزىبملرکواورہبطخوکرصتخمرکدواوراجنولہکضعبایبناجدووہےتںیہ۔‘‘‬

‫ال َک ا َن عِّ د َّبی ِه ی َذ لکر َّبِ اس فِ ی ک لُ َِ‬ ‫م ر‬ ‫ال بَه َرج ٌُ یَا أَبَا َعِّْ ِد َّب یر َّْ ِن بَ َوِد ْدأ‬ ‫یس فَ َُ َ‬ ‫َع ْن أَبِی َوَّئِ رُ قَ َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ر‬ ‫ع أَسلی أَ ْک َره أَ ْن أ ِ یک َْ َوإِسلی أ َ​َ​َتَ یوبک َْ بِابْ َم ْو ِع َ ِة کم ا ک ان‬ ‫ع َ یک ْرتََِا ک یُ یَ ْوَ قال أَ​َ ا إسه اََِْ ِْ​ِی ِ ْن َبِ َ‬ ‫أَسی َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ یَتَ َِ یوبَِا ا َِمَافَةَ َّب یسآ َ ِة َعیَْی َِا۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)10‬‬ ‫َّبِ​ِّی َ‬

‫’’اوبوالئےسروایےہہکدبعاہللنبوعسمدریضاہللہنعولوگںوکہررعمجاتےکدنتحیصنایکرکےتےھت۔ایصخشےن‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اُنےساہکہکاےاوبدبعارلنمح! ںیماچاتہوہںہکآپںیمہروزاہنتحیصنایکرکںی۔اُوھنںےنفرامیا‪ :‬ںیمہیاِسےیلںیہنرکیاہک‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رکیوہں ‪،‬سجرطحروسلاہللیلصاہللہیلع‬ ‫ںیہکمتولوگںےکےیلہیاھبریہنوہاجےئ۔ںیمیھباُیسرطحیا ہرکےکںیھمتتحیصن ا‬ ‫وملسںیمہیا ہرکےکتحیصنایکرکےتےھتیاہکمہےبزارہنوہاجںیئ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ت فَم یرتَ ْ ِ‬ ‫َع ِن بْ ِن َعِّی ر‬ ‫ل ِ َرَّ رر وَل یِ یُ‬ ‫اس قَ َ‬ ‫ال َح د ْ‬ ‫أ فَ ثَ​َال َ‬ ‫ْی فَ ِإ ْن أَ ْکثَ ْر َ‬ ‫لل َّبِ اس ک یُ ْج َْ ة َ یرة فَ إ ْن أَبَْی َ َ‬ ‫ع تَ أْتِی َّبْ َُ وَ وه َ ف ی ح ِد ر‬ ‫ص عی یهَ فَتَ ُْطَ عی یهَ‬ ‫یث ن َح ِدیثِ ِه َْ فَ تَ ُ ُّ‬ ‫اس ه ذَّ َّبُْ ْرَ َن وَل أبْ ِفیَ ِی َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ ْ‬ ‫َّبِی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫و فَ َ دلثْه َْ َوه َْ یَ ْشتَ هوسَه۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)1991‬‬ ‫َحدیثَه َْ فَتمیُّه َْ َوبَک ْن أَسْص ْ‬ ‫ت فإ َّ أَ​َ رو َ‬ ‫ث‬ ‫عي‬ ‫رکیاچوہوتہتفہںیم‬ ‫’’انبابعسریضاہلل ھ ماااکارشادےہہکولوگںوکہرہعمجےکدنوظعوتحیصنایکرکو۔رھپارگاِسےسزیادہ ا‬

‫رکیاچوہوتنیترمہبت۔ولوگںوکاِسفرآنےسےبزارہنرکواورںیمںیھمتاِسرطحہندوھکیںہک‬ ‫دورمہبتاورارگاِسےسیھبزیادہ ا‬ ‫انسیرشوعرکدواوراِسرطح‬ ‫مت یسک وقم ےک یاس اجؤ اور وہ اینپ یباوتںںیمےگل وہں اور مت اُنیک یباتںیم دماتلخ رکےک اُم ںیوظع ا‬ ‫اُم ںیےبزاررکو۔ہیدر‬

‫ںیہن ‪ ،‬ہکلاخومشروہ ‪،‬رھپ ب ب‬ ‫حولگفرامشیرکںیوتاُم ںیانسؤ ‪،‬اِسرطحہکوہوخاشہےسںینس۔‘‘‬

‫روسلاکایدار‬

‫ال َکا َن َرسول َّبی ِه َ ی ی ِ ی‬ ‫ی ْوته‬ ‫َع ْن َجابِ ِر بْ ِن َعِّْ ِد َّبی ِه قَ َ‬ ‫ب ْ‬ ‫َََّّ یر ْ‬ ‫أ َعْی َِ اه َو َع َال َ‬ ‫ی ی َّب ه َعیَْیه َو َس َ​َ إ َّ َخطَ َ‬ ‫ضِّه حتی َکأَسیه ِْ ِذر َجْی ر‬ ‫یِّی َ ک َْ َوَ یساک َْ۔ ( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)4005‬‬ ‫َوَّ ْشتَ ید َی َ‬ ‫ش یُول َ‬

‫اجتنبدبعاہللےسروایےہہک ب ب‬ ‫رقتتفرامےتوتآپیکآںیھکنرسخوہاجںیت ‪،‬آوازدنلبوہ‬ ‫حروسلاہللیلصاہللہیلعوملس ر‬ ‫’’ ب ر‬

‫وہیہکآپ(وہصخشںیہوجاینپوقموک) یسکوفجےکآڑپےنےسربخداررکےنواال‬ ‫خیباتںیمزیتیآاجیت ‪،‬اہیںیہکولعمم ا‬ ‫اجیت ‪ ،‬ب د‬ ‫ث‬ ‫وہوجولوگںےساتہکےہہکوہرکشلمترپحبصوکآڑپےیاشاموکآڑپے۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اقوننِ اہجد‬ ‫مظنِاامتجیعںیماریمیکتیثیح‬

‫ول َّللِ ییی َّلل عیَی ِه وسیَ ی ُول ن أَطَ ِ‬ ‫ص اسِی‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرَة أَسیه َِذ َ َرس َ‬ ‫اعِی فَ َُ ْد أَطَ َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ َْ َ‬ ‫اَ َّبی هَ َوَ ْن َع َ‬ ‫َ‬ ‫فَ َُ ْد عصی َّبیه و ن ی ِط َِّْلَِ ی فَ َُ ْد أَطَاعِ​ِی و ن ی ْ ِ ِ‬ ‫ص اسِی َوإِیقَا ِْ‬ ‫َّْل َ اَ جِی ةٌ ی َُاتَُ ِ ْن‬ ‫َ َ​َ ْ َْ‬ ‫ص َِّْلَ َی فَ َُ ْد َع َ‬ ‫َ َ َ َ​َ ْ ْ َ‬ ‫ال بِغَ ِْیهِ فَِإ ین َعیَْی ِه ِ ِْ ه۔ (ط اری‪ ،‬رق َ‬ ‫َج رَّ َوإِ ْن قَ َ‬ ‫َوَرَّئِ​ِه َوی تی َُی بِ​ِه فَِإ ْن أَ​َ َر بِتَ ُْ َوی َّبی ِه َو َع َد َل فَِإ ین بَه بِ َذبِ َ‬ ‫عأْ‬ ‫‪(4351‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکاوھنںےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہیےتہکوہےئانس‪ :‬سجےنریمیااطعیک‬ ‫سجےناریمیکیافرامینیکاُسےنریمییافرامینیک۔‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اُسےناہللیکااطعیک ‪،‬سجےنریمییافرامینیکاُسےناہللیکیافرامینیک ‪،‬سجےناریمیکااطعیکاُسےنریمیااطعیکاور‬

‫ےلمیگ۔ ‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫املسمونںاکارمکان اُنیکرپس ےہ ‪ ،‬اتقل اُیس ےک ےھچیپ رہ رکایک اجیا ےہ اور ولگ اےنپ ےیل اُیسیک آڑ ڑکپےتںیہ۔انچہچنارگوہاہلل‬ ‫اجےلماگاورارگاُسےناسےکمالوہروہیاایتخرایکوتاُےساسیکوہجےسزسا‬ ‫رکیےہوتاُےساِساک ب ر‬ ‫ےسھرےترےنہاکمکحداتیاوردعل ا‬

‫فرداوروقمےکافمداکرکٹاؤ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یث ِ ِ‬ ‫ِرِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه‬ ‫یاحِِّه قَ َاَل َخَر َج َرسول َّبیه َ‬ ‫صدلق ک ُُّ َوَّحد ِْ ه َما َحد َ َ‬ ‫َع ْن َّبْم ْس َوِر بْ ِن ِمََْرَ ةَ َوَ ْرَوَّ َن ی َ‬ ‫ِ‬ ‫َُّل َدیِِّی ِة ۔۔۔ رج َّبِیِِّ ی ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ إِبَ ی َّبْم ِدیَِ ِة فَ اءه أَب و ب ِ‬ ‫ص ری َرج ٌُ ِ ْن‬ ‫َ َ َ ُّ َ‬ ‫َ‬ ‫َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َزَ َن ْ ْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ش وه و س یَِ فَأ َْر َس یوَّ فِ ی طَیَِِّ ِه رجیَ ْ ِ‬ ‫ت بََِ ا فَ َدفَ َْ ه إِبَی َّب یرجیَ ْ ِ‬ ‫ْی فَ ََِر َج ا بِ ِه‬ ‫ْی فَ َُ ابوَّ َّبْ َْ ْه َد َّبیذی َج َْ ْی َ‬ ‫ق َریْ ر َ َ ْ ٌ‬ ‫َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َح ِد َّبیرجیَ ْ ِ‬ ‫ع َه َذَّ‬ ‫َحتیی بَیَغَا َ​َّ ْ‬ ‫َُّلیَْی َف ِة فََِ َزبوَّ یَأْکیو َن ِ ْن یَْر َل َْ فَ َُ َ‬ ‫ْی َوَّبی ِه إِسلی َِل َ​َری َس ْی َف َ‬ ‫ال أَبو بَص ری ِل َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ال أَب و ب ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ص ری أَ ِرسِی أَسْ ْر‬ ‫استَ یه َّْآل َخر فَ َُ َ‬ ‫یَا ف َالن َجیلدَّ فَ ْ‬ ‫َج ُْ َوَّبیه إسیه َجَیل ٌد بَ​َُ ْد َجیربْت به ثی َجیربْت فَ َُ َ َ‬ ‫ال أ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال َرس ول َّبی ِه‬ ‫ض َربَه َحتی ی بَ َرَد َوفَ یر َّْآل َخ ر َحتی ی أَتَی َّبْ َم ِدیَِ ةَ فَ َد َخ َُ َّبْ َم ْس ِ َد یَ ْ​ْ دو فَ َُ َ‬ ‫إِبَْی ه فَأَ ْ َکَِ ه ِْ ه فَ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال قتِ َُ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ ح َ‬ ‫ْی َرَه بَ​َُ ْد َرأَی َه َذَّ ْع رَّ فَیَ یم ا َّسْتَ َه ی إِبَی َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع قَ ْد َرَد ْدتَِ ی إِبَ ْی ِه َْ‬ ‫یاحِِّی َوإِسلی بَ َم ُْت ٌ‬ ‫ول فَ َ اءَ أَبو بَص ری فَ َُ َ‬ ‫ال یَا سَِِّ یی َّبی ه قَ ْد َوَّبی ه أ َْوفَی َّبی ه ی تَ َ‬ ‫َوَّبیه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ثی أ َْ​َنَ اسِی َّبی ه ِ ِْ ه َْ قَ َ‬ ‫ال َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َویْ ُ أ ل ه ْس ََْر َح ْرِ بَ ْو َک ا َن بَ ه أَ َح ٌد فَیَ یم ا َذ َ‬ ‫ِ‬ ‫یف َّبَِّْ ْ ِر ۔۔۔۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)4194 ،4196‬‬ ‫ع َعَر َ‬ ‫َبِ َ‬ ‫ف أَسیه َسیَ رُّده إِبَْی ِه َْ فَ ََِر َج َحتیی أَتَی س َ‬ ‫’’ ِمر نب رخمہم اور رموان نب مکح یبامہ دصتقی رکےت وہےئ روای رکےت ںیہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس (حلص) دحہیبی ےک‬

‫زامےن ںیم (دمہنی ےس ہکم ےک ےیل) ےلکن ۔۔۔ ( دحہیبی ےک اقمم رپ فرشی ےک اسھت اعمدہے اک واہعق شیپ آیا اور رھپ ب ب‬ ‫ح) آپ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫دمےنی واسپ رشتفی الےئ ‪ ،‬وت فرشی اک ای فرد اوب ریصب املسمن وہ رک آپ ےک یاس آ ایگ۔ فرشی ےن اُےس واسپ الےن ےک ےیل دو‬ ‫آدویمں وک اجیھب۔ اوھنں ےن آ رک اہک ہک آپ ےک اسھت مارا اعمدہہ وہ اکچ ےہ ‪( ،‬لدا ‪ ،‬آپ ہی آدیم ںیمہ وسی دںی) انچہچن آپ ےن‬ ‫کج‬ ‫دی۔وہاُےسےلرکلچدياہیںیہکذواہفیلحلےکاقممرپےچنہپوتواہںوہ ب هورںی‬ ‫اعمدہےےکاطمقباوبریصبوکانےکرپسدرک ا‬ ‫ت‬ ‫ک‬ ‫اھکےنےکےیلاینپوسارویںےساترے۔اوبریصبےن ُانںیمےسایآدیمےساہک ‪،‬اھبیئ! م ھااریولتاروتدخبا بتریہدمہولعمموہیت‬ ‫ک‬ ‫ےہ ‪،‬اُسےنہینسرکولتاراینپاینمےساکنلیلاوراہکاہںاہللیکمسقہی بتریہدمہےہ ‪،‬ںیماِساکیباراہرجتہبرکاکچوہں۔اوبریصبےناہک‬ ‫ذرا ےھجم یھب داھکؤ وت اُس ےن وہ ام ںی دے دی۔اوھنں ےن اُس رپ ولتار ےس ااسی وار ایک ہک وہ وںیہ ھ ےر وہایگ اور دورسا صخش دمےنییک‬ ‫دوڑی وہا دجسمِ وبنی ںیم دالخ وہا ‪ ،‬روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن اُےس داھکی وت فرامیا‪ :‬ہی وت وخف زدہ ولعمم وہیا‬ ‫رطف اھبگ ایگ اور ا‬ ‫ےہ۔رھپ ب ب‬ ‫آیوتاُسےناہک ‪،‬دخباریمااسیھتامراایگےہاورںیمیھبسبرمےنیہواالوہں۔اےنتںیماےسےکےھچیپ‬ ‫حوہآپےکیاس ا‬ ‫اوب ریصب یھب آ ےچنہپ اور ےنہک ےگل اے اہلل ےک یبن! دخبا ‪ ،‬اہلل ےن آپ یک ذہم داری وپری رک دی ےہ ‪ ،‬آپ ےن (اےنپ دہع ےک اطمقب)‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫دیاھت ‪،‬رھپاہللےنےھجم ُانےساجنتدالدیےہ۔یبنیلصاہللہیلعوملسےناسیکہییباتنسرکفرامیا‪ :‬اِسیکامںرپ‬ ‫ےھجماُنےکرپسدرک ا‬ ‫آتف آےئ ‪ ،‬اِےس ھچک اسیھت لم ےئ وہےت وت ہی بج یک آگ ڑھباک داتی۔ ب ب‬ ‫ح اُوھنں ےن ہی انس وت اجن ایل ہک آپ اُم ںی دویبارہ اُن ےک‬ ‫وحاےلرکدںیےگ۔انچہچنوہواہںےسےلکناوردنمسرےکانکرےرپآ ےئ۔۔۔۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫وبقملاہجد‬

‫ِ‬ ‫ال َّبیرج ُ ی َُاتُِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َُ َ‬ ‫وس ی َر ِض َی َّبی ه َعِْ ه قَ َ‬ ‫ال َج اءَ َرج ٌُ إِبَ ی َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َع ْن أَب ی َ‬ ‫ال َ ْن قَاتَ َُ بِتَک و َن َکیِ َم ة َّبی ِه‬ ‫بِْی َم ْغَِ َِ َوَّبیرجُ ی َُاتُِ بِی لذ ْک ِر َوَّبیرجُ ی َُاتُِ بِی َری َ َکاسه فَ َم ْن فِی َسِِّ ِیُ َّبی ِه قَ َ‬ ‫ِه َی َّبْ​ْ ْییَا فَه َو فِی َسِِّ ِیُ َّبی ِه۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪ ( ،)4360‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2363‬‬ ‫’’اوبومیسٰارعشیےسروایےہہکایصخشیبنیلصاہللہیلعوملسیکخدمںیماحرضوہااوروپاھچہکوکیئاملتمینغاحلص‬

‫ڑلیےہ ‪،‬آپفرامےیئہکاِنںیم‬ ‫ڑلیےہ ‪،‬وکیئاینپاہبدریداھکےنےکےیل ا‬ ‫ڑلیےہ ‪،‬وکیئرہشتاوریاومریےکےیل ا‬ ‫رکےن ےک ےیل ا‬ ‫ےسسکیکڑلایئاہللیکراہںیمےہ؟یبنیلصاہللہیلعوملسےنوجابدیاہکاہللیکراہںیمڑلایئوترصفاُسیکےہوجضحماہللاکوبلیباال‬ ‫رکےنےکےیلدیمانںیماترے۔‘‘‬

‫ت َرج ال َی َزَّ یَْی تَ ِمس‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َُ َ‬ ‫َع ْن أَبِی أ َ ا َ ةَ َّبَِّْا ِهیِ لی قَ َ‬ ‫ال أ َ​َرأَیْ َ‬ ‫ال َجاءَ َرج ٌُ إِبَی َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ل یر ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّأ یَُ ول بَ ه‬ ‫َج َر َوَّب لذ ْکَر َ ابَ ه فَ َُ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َ​َل َش ْی َئ بَ ه فَأ َ‬ ‫َِّْل ْ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َع َاد َه ا ثَ َال َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ال إِ ین َّبی هَ َ​َل یَ َُِّْ ُ ِ ْن َّبْ َْ َم ُِ إِیَل َ ا َک ا َن بَ ه َخابِص ا‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َ​َل َش ْی َئ بَ ه ثی قَ َ‬ ‫َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َوَّبْتغِ َی بِ​ِه َو ْجهه۔ (سسائی‪ ،‬رقَ ‪)9624‬‬ ‫آیاوررعضیک ‪ :‬اُسصخشےک یبارےںیم‬ ‫’’اوب اامہم یبایلہ روای رکےتںیہہکایصخشروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکیاس ا‬ ‫فرامےیئوجامیلافدئےاوریاومریےکےیل بجرکیاےہ ‪،‬اُےسایکےلماگ؟آپےنوجابدیا‪ :‬اُےسھچکیھباحلصہنوہاگ۔اُسصخش‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ےن نیت رمہبت یہی یبات وپیھچ اور آپ ےن یہی وجاب دیا ہک اُےس ھچک یھب ںیہن ےلم اگ ‪ ،‬رھپآپےنفرامیا‪ :‬اہللاعتیلٰوکیئلمعیھباُس‬ ‫رکی ‪ ،‬ب ب‬ ‫حیہکوہاخصلاُیسےکےیلہنوہ ینعاُیسیکراضدنمیےکےیلہنایکاجےئ۔‘‘‬ ‫وقیلوبلںیہن ا‬

‫ع ن أَبِ ی هری رَة ۔۔۔ َِذْ ت رس َ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَُ ول إِ ین أَیو َل َّبِی ِ‬ ‫ض ی یَ ْوَ​َ َّبْ ُِیَا َ ِة‬ ‫اس ی ُْ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ‬ ‫ْ َ‬ ‫َْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّست ْش ِه ْدأ‬ ‫ت فِی َه ا قَ َ‬ ‫َّست ْش ِه َد فَأتِ َی بِ​ِه فَ َْیرفَه سَِْ َمه فَ ََْرفَ َها قَ َ‬ ‫ال قَاتَ ْی ت فِی َ‬ ‫ال فَ َم ا َعم ْی َ‬ ‫ع َحتی ی ْ‬ ‫َعیَْیه َرج ٌُ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ​ِ ِ‬ ‫ت ِ​ِلَ ْن ی َُ َ ِ‬ ‫ب َعیَ ی َو ْج ِه ِه َحتی ی أبْ ُِ َی فِ ی‬ ‫قَ َ‬ ‫ت َوبَ ِکِی َ‬ ‫ع قَاتَ ْی َ‬ ‫ال َک َذبْ َ‬ ‫ال َجری ٌئ فَ َُ ْد قی َُ ثی أ َر ب ه فَس َ‬ ‫َّبِیا ِر۔۔۔۔ ( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2349‬‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہک۔۔۔ںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہیفرامےتوہےئانس‪ :‬مایمےکدن ب‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫الیاجےئاگ ‪،‬اہللاعتیلٰاُےساینپ ںیتمعیاددالےئاگ ‪،‬وہاُن‬ ‫ےسےلہپاُسصخشاکہلصیفایکاجےئاگوجڑلرک دیہوہااھت۔وہخداےکوضحرںیم ا‬ ‫اکافراررکےاگوتاہللوپےھچاگ‪ :‬وتےنہی ںیتمعیارکریمےےیلایکایک؟وہےہکاگ‪ :‬ںیمےنریتےےیل بجیک ‪،‬اہیںیہک دیہوہ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ایگ ۔اہلل اعتیلٰ فرامےئ اگ ‪ :‬وت وھجٹ اتہک ےہ ‪،‬وت ےن وت اِس ےیل بجیکیھتہکولگریتیاہبدریاکاارتافرکںی ‪،‬وسہیوہایگ۔رھپاہلل‬ ‫اعتیلٰاُسےکےیلذعاباکمکحفرامےئاگاوراُےسہنمےک ببٹیسھگرکدوزخںیمھالدیااجےئاگ۔۔۔۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ت أَ ین رس َ ِ‬ ‫ص اِ ِ‬ ‫ال َ ْن َی َزَّ فِ ی َس ِِّْی ُِ َّبی ِه َوَ​َْ یَِْ ِو إِیَل‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن عَِّ َادةَ بْ ِن َّب ی‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ِع َُاَل فَیَه َ ا سَ َوی۔ (سسائی‪ ،‬رقَ ‪)9620‬‬ ‫’’ابعدہنباصمریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬وجصخشاہللیکراہںیماہجدےکےیلالکن‬ ‫اوراُسیکتسب ک‬ ‫اوییبادنےنھیکایریسیاےنیکیھتوتاُےسرصفوہریسےلمیگ ‪،‬سجیکاُسےنتیکیھت۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ال َّبْغَ ْزو َی ْزَو َِّن فَأَی ا َ ْن َّبْتَ غَ ی َو ْج هَ َّبی ِه‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ أَسیه قَ َ‬ ‫َع ْن َْا بْ ِن َجَِّ رُ َع ْن َرسول َّبیه َ‬ ‫اَ ِْ‬ ‫َج رَّ کیُّ ه َوأَی ا َ ْن َی َزَّ ِریَاء‬ ‫اسَر َّب یش ِری َ‬ ‫َوأَطَ َ‬ ‫ب َّبْ َف َس َاد َک ا َن سَ ْو ه َوس ِّْ ه ه أ ْ‬ ‫ع َو ْ‬ ‫َّْل َ َاَ َوأَسْ َف َ َّبْ َک ِراَةَ َویَ َ‬ ‫َّجتَ َِ َ‬ ‫َّْل اَ وأَفْس َد فِی َِّْلَر ِ فَِإسیه َ​َل ی رِج بِابْ َک َف ِ‬ ‫َوذْ َْة َو َع َ ِ‬ ‫اف۔ (سسائی‪ ،‬رقَ ‪)2400 ،9630‬‬ ‫ْ‬ ‫َْ‬ ‫صی ْ َ َ َ َ‬

‫’’اعمذ نب لبج ریض اہللہنعروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتںیہہکآپےنفرامیا‪ :‬ڑلاایئںدومسقیکںیہ‪ :‬سج‬

‫ےن اخصل اہللیک راض وجیئ ےک ےیل ڑلایئیک اور اُسںیم اےنپارمکانیک ااطع یک ‪ ،‬اانپرتہبنی امل جرچایک ‪ ،‬اےنپ اسویھتںےکاسھت‬ ‫ث‬ ‫وسیاجگا ‪ ،‬ب یب ِ‬ ‫اع باجروہاگاورسجےنداینوکداھکےناوررہشتاوریاومریےک‬ ‫رنیماکروہیاایتخرایکاوراسفدےساانتجبایکوتاُساک ا‬ ‫الیھپیوتوہ بت براتر ب‬ ‫رساترںیمیھبہنوھچےٹاگ۔‘‘‬ ‫ےیلولتارااھٹیئاوراےنپارمکانیکیافرامینیکاور(اِسرطح) زنیمںیماسفد ا‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اہجدیفلیبساہللیکفضیلت‬

‫ال َِذْ ت رس َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَُ ول َ ثَُ َّبْم َ ا ِه ِد فِ ی َس ِِّ ِیُ َّبی ِه َوَّبی ه‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َع ْن أَبی هَریْ َرةَ قَ َ ْ َ‬ ‫ص ائِ َِ َّبْ َُ ائِ َِ َوتَ َویک َُ َّبی ه بِْیم َ ا ِه ِد فِ ی َس ِِّییِ ِه بِ أَ ْن یَتَ َوفی اه أَ ْن ی ْد ِخیَ ه‬ ‫أ َْعیَ َ ِ​ِبَ ْن ُیَا ِه د فِ ی َس ِِّییِ ِه َک َمثَ ُِ َّب ی‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یم رة۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)4131‬‬ ‫ْ‬ ‫َّجَِیةَ أ َْو یَ ْرج َْه َسابما َ َ أ ْ‬ ‫َج ر أ َْو َیِ َ‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہیفرامےتوہےئانس‪ :‬وجصخشاہللیکراہںیماہجد‬

‫رکیا ےہ ۔۔۔ اور اہلل وخب اجاتن ےہ ہک وکناُسیکراہںیماہجدرکےنواالےہ۔۔۔اُسیکاثملایسیےہےسیجوکیئدنوکروزےرھکا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫رےہ اور رات وک امنز ںیم ڑھکا رےہ ‪ ،‬اور اہلل ےن اینپ راہ ںیم اہجد رکےن واولں ےک ےیل ذہم ایل ےہ ہک وہ اُم ںی وافت دے اگ وتدیساھ‬ ‫ک‬ ‫ولیدےاگ۔‘‘‬ ‫تشہبںیمےلاجےئاگ ‪،‬ورہن باجرووثابدےرک ایاسےکاسھتاملتمینغیھبدےرکالسىتمےکاسھترھگ ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال دبیِ​ِ ی َعیَ ی‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَ َُ َ‬ ‫َع ْن أَب ی هَریْ َرَة َرض َی َّبی ه َعِْ ه ۔۔۔ َج اءَ َرج ٌُ إِبَ ی َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫وَ َوَ​َل‬ ‫َع َم رُ یَ ْ​ْ ِدل ْ‬ ‫ال َ​َل أ َِج ده قَ َ‬ ‫َّجِ َه َاد قَ َ‬ ‫ال َه ُْ تَ ْس تَطی إِ َ​َّ َخ َر َج َّبْم َ اه د أَ ْن تَ ْدخ َُ َ ْس َد َ‬ ‫و فَتَ ُ َ‬ ‫ع۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)0212‬‬ ‫وَ َوَ​َل ت ْف ِطَر قَ َ‬ ‫ال َوَ ْن یَ ْستَ ِطی َبِ َ‬ ‫تَ ْفت َر َوتَص َ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہک۔۔۔ایصخشیبنیلصاہللہیلعوملسیکخدمںیماحرضوہااوررعضایک‪ :‬ےھجموکیئ‬ ‫ااسیلمعاتبےیئوج باجرووثابںیماہجدےک بت براتروہ۔آپےنفرامیا‪ :‬ااسیوکیئلمعںیہنےہ۔رھپوپاھچ‪ :‬ایکہیرککسوہہک ب ب‬ ‫حاجمدہنی‬ ‫راتروزےرےھکاجؤ ‪،‬یھبکااطفرہنرکو؟اُسےناہک‪ :‬الھب‬ ‫راتامنزںیمڑھکےروہ ‪،‬ذرادمہنولاور بت ب ر‬ ‫رھگوںےسںیلکنوتدجسمںیماجرک بت ب ر‬ ‫ااسیوکنرکاتکےہ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َ ْن َ َ َن بِابی ِه َوبَِرس وبِ​ِه َوأَقَ َاَ‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرَة َر ِض َی َّبی ه َعِْ ه قَ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ ِ ِ یِ‬ ‫س فِ ی أ َْر ِض ِه َّبیتِ ی‬ ‫ضا َن َک ا َن َح ًُّ ا َعیَ ی َّبی ِه أَ ْن ی ْد ِخیَ ه ْ‬ ‫َّب ی‬ ‫ی َاَ َرَ َ‬ ‫ص َال َة َو َ‬ ‫َّجَِی ةَ َجا َه َد ف ی َس ِّیُ َّب ه أ َْو َجیَ َ‬ ‫ی ِ ِ​ِ‬ ‫ر‬ ‫ال إِ ین فِ ی ْ ِ ِ‬ ‫وبِ َد فِیه ا فَ َُ ابوَّ ی ا رس َ ی ِ‬ ‫ین فِ ی‬ ‫اس قَ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َّجَِی ة ائَةَ َد َر َج ة أ َ​َع ید َها َّب ه ب ْیم َ اه د َ‬ ‫ول َّب ه أَفَ َال س َِّ لش ر َّبِی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ْی َّبدیر َجتَ ْ ِ‬ ‫َّجَِی ِة‬ ‫س فَِإسیه أَْو َس َ ْ‬ ‫ْی َک َم ا بَ ْ َ‬ ‫ْی َّب یس َماء َو َِّْل َْر ِ فَِإ َ​َّ َس أَبْتَ َّبی هَ فَ ْ‬ ‫َسِّ ِیُ َّبیه َ ا بَ ْ َ َ‬ ‫اس أَبوه َّبْف ْرَد ْو َ‬ ‫َّجَِی ِة۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)4130‬‬ ‫َّجَِی ِة أ َرَّه فَ ْوقَه َع ْرَ َّبیر ََّْ ِن َوِ ِْه تَ َف ی ر أَسْ َهار ْ‬ ‫َوأ َْعیَی ْ‬ ‫’’اوبہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬وج اہلل اور اُس ےک روسل رپ اامین الیا ‪ ،‬امنز اک‬ ‫رکیراہاورراضمنےکروزےرےھکوتاُساکاہللرپہیقحےہہکوہاُےس بجںیمدالخرکے ‪،‬اچےہوہاہللیکراہںیماہجدےک‬ ‫اامتہم ا‬

‫ےیلےلکن ایاُیسرسزنیمںیماھٹیب رےہسجںیمدیپاوہاےہ۔احصہبےنہینسرکرعضایکہکاےاہللےکروسلایکمہولوگںوکاِسیک‬ ‫ث‬ ‫بنارتہندےدںی۔آپےنفرامیا‪ :‬تشہبںیموسدرےجںیہںیھنجاہللاعتیلٰےناینپراہںیماہجدرکےنواولںےکےیلایترایکےہ ‪،‬‬ ‫ہدودروجںںیماانتافہلصےہ ‪،‬انتجزنیموآامسنںیمےہ۔انچہچن ب ب‬ ‫حمتاہللےساموگنوت بجادرفدوساموگنویکہکنوہاوط‬ ‫اِنںیمےس ر‬ ‫اوردنلبدرےجیک بجےہ۔ریماایخلےہہکاُیسےکاورپرنمحاکرعشےہاوراُیسےس بجیکرہنںیوھپیتٹںیہ۔‘‘‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ع ن أَبِی هری رَة ر ِض ی َّبی ه عِْ ه أَ ین رس َ ِ‬ ‫ال َوَّبی ِذی سَ ْف ِس ی بِیَ ِدهِ َ​َل ی ْکیَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ َ َ‬ ‫أَ َح ٌد فِ ی َس ِِّ ِیُ َّبی ِه َوَّبی ه أ َْعیَ َ ِ​ِبَ ْن ی ْکیَ َ فِ ی َس ِِّییِ ِه إِیَل َج اءَ یَ ْوَ​َ َّبْ ُِیَا َ ِة َوَّبی ْون بَ ْون َّب دِیَ َوَّب لریع ِری ع‬ ‫َّبْ ِمس ِ‬ ‫ع۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)4309‬‬ ‫ْ‬

‫’’اوب ہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک وضحریلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬اُسرپورداگریکمسقسجےکاہھتںیمریمیاجن‬

‫ےہ ‪،‬اہللیکراہںیموجصخشیھبزیمخوہااوراہللوخباجاتنےہہکوکنیفاولاعقاُسیکراہںیمزیمخوہاےہوہمایمےکدناِسرطح‬ ‫آےئاگہکاُسےکوخناکرنوتوخناسیجیہوہاگ ‪،‬نکیلاُسیکوخوبشکشمیکوہیگ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ض یم َن َّبیه بِ َم ْن َخَر َج فِ ی َس ِِّییِ ِه َ​َل ُیْ ِرج ه إِیَل‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرَة قَ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ تَ َ‬ ‫ال َرسول َّبیه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِجه ادَّ فِ ی س ِِّییِی وإِااس ا بِ ی وتَ ِ‬ ‫َّجَِی ةَ أ َْو أ َْرِج َْ ه إِبَ ی َ ْس َکِ​ِ ِه‬ ‫ض ا ِ ٌن أَ ْن أ ْد ِخیَ ه ْ‬ ‫َ َ‬ ‫ص دیُا بِرس یی فَه َو َعیَ یی َ‬ ‫َ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫َّبی ِذی خرج ِ ِْه سَائِال ا سَ َ ِ‬ ‫یم رة َوَّبی ِذی سَ ْف س ُمَ یم رد بِیَ ِدهِ َ ا ِ ْن َک ْی رَ ی ْکیَ َ فِ ی َس ِِّ ِیُ َّبی ِه‬ ‫ال ْن أ ْ‬ ‫َ‬ ‫َج ر أ َْو َیِ َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫ِ ِ ِ​ِ ِ‬ ‫ع َوَّبی ِذی سَ ْف س ُمَ یم رد بِیَ ِدهِ بَ ْوَ​َل أَ ْن یَش ی‬ ‫ْی کیِ َ​َ بَ ْوس ه بَ ْون َدرَ َوِرُ ه ِ ْس ٌ‬ ‫إِیَل َج اءَ یَ ْوَ​َ َّبُْیَا َ ة َک َهْیَت ه ح َ‬ ‫ِ‬ ‫ف س ِریرة تَ ْغزو فِ ی س ِِّ ِیُ َّبی ِه أَب دَّ وبَ ِک ن َ​َل أ َِج د س ْة فَأ ِْ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫َ​َّیَه َْ َوَ​َل َُِی دو َن‬ ‫َعیَی َّبْم ْسیم َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ َ ْ‬ ‫َ‬ ‫ْی َ ا قَ َْ ْدأ خ َال َ َ‬ ‫َس َْة َویَش ُّ َعیَ ْی ِه َْ أَ ْن یَتَ َِیف وَّ َعِل ی َوَّبی ِذی سَ ْف س ُمَ یم رد بِیَ ِدهِ بَ َوِد ْدأ أَسلی أَ ْی زو فِ ی َس ِِّ ِیُ َّبی ِه فَأقْ تَ ُ ثی‬ ‫أَ ْیزو فَأقْ تَُ ثی أَ ْیزو فَأقْ تَُ۔ ( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2353‬‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬اہللےناُسصخشاکذہمےلراھکےہوجاسیک‬ ‫ااےہ۔(اہللفرامیاےہ‪ ):‬اُسوکںیہناکناتلرگمریمےرےتسںیماہجدرکیا ‪،‬ھجمرپاُساکاامینرانھکاورریمےروسولںیک‬ ‫راہںیمنکلی‬ ‫دصتقیرکیا۔انچہچنہیصخشھجمےساسیباتیکامضییاےنواالےہہکیاوتںیماےس بجںیمدالخرکوںاگ ایاِےساُسرھگیکرطف‬ ‫ک‬ ‫اجےکاسھتاملتمینغیھبدےرکولیاؤںاگ۔‬ ‫اجدےرکیارھپ ب ر‬ ‫سجےسہیالکناھت ب ر‬ ‫وہیوتںیماہللیکراہںیماہجدرکےنواےلیسکرکشل‬ ‫اُسیک مسق سج ےک اہھتںیم دمحم یک اجن ےہ ‪ ،‬ارگ املسمونں ےک ےیل رگاں ہن ا‬ ‫ےسیھبےھچیپہنراتہ۔نکیلیباتہیےہہکریمےیاسولوگںوکایہمرکےنےکےیلوساریاںںیہنںیہاورہنوخداُنےکیاساینتاجنگشئ‬ ‫ےہہکوہوسارویںاکااظتنمرکںیکساورریمےاہجدںیمنکليےےکدعباُنےکےیلھجمےسےھچیپرانہتہبلکشموہاگ۔‬ ‫اُس یک مسق سج ےک اہھت ںیم دمحم یک اجن ےہ ‪ ،‬ریمی ہی تہب وخاشہ ےہ ہک ںیم اہلل یک راہ ںیم اہجد رکوں رھپ ںیم امرا اجؤں ‪ ،‬رھپ‬ ‫(ےھجمزدنیگےلماور) ںیماہجدرکوںرھپامرااجؤںرھپ(ےھجمزدنیگےلماور) ںیماہجدرکوںاوررھپامرااجؤں۔‬

‫عن عِّ ِد َّبیر َّْ ِن ب ِن ج رْب أَ ین رس َ ِ‬ ‫أ قَ َد َ ا َعِّْ رد فِ ی َس ِِّ ِیُ َّبی ِه‬ ‫ییی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫ال َ ا َّ ْیَِّ یر ْ‬ ‫َ ْ َْ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َ ْ َْ َ‬ ‫فَتَ َم یسه َّبِیار۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)4366‬‬

‫رامی ‪ :‬سج دنبے ےک یاؤں اہلل یک راہ ںیم ابغر آولد‬ ‫’’دبعارلنمح نب ربج ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن ف ا‬

‫وہےئ ‪،‬اُےسدوزخیکآگہرزگہنوھچےئیگ۔‘‘‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ​ِ‬ ‫ِ ِ ر‬ ‫ی ر ِض ی َّبی ه عِْ ه أَ ین رس َ ِ‬ ‫ال ِربَاس یَ ْورَ فِ ی‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َع ْن َس ْهُ بْن َس ْ​ْد َّب یس اعد ل َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّجَِی ِة َخْی ٌر ِ ْن َّب دُّسْیَا َوَ ا َعیَْی َه ا َوَّبیرْو َح ة‬ ‫َح ِدک َْ ِ ْن ْ‬ ‫َسِِّ ِیُ َّبیه َخْی ٌر ْن َّب دُّسْیَا َوَ ا َعیَْی َه ا َوَ ْوض َس ْوس أ َ‬ ‫یَروح َها َّبْ َْ​ِّْد فِی َسِِّ ِیُ َّبی ِه أ َْو َّبْغَ ْد َوة َخْی ٌر ِ ْن َّبدُّسْیَا َوَ ا َعیَْی َها۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)4334‬‬

‫عھددیکرحم‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’لہسنبدعساسدعیریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬دنمشےسافحتظےکےیلرسدح‬ ‫ت‬ ‫ہزیچےس‬ ‫رپایدناکمایمدایناوراُسںیموموجدہرزیچےسرتہبےہ ‪ ،‬بجںیم م ھاارےوکڑےینتجہگجیھبدایناوراُسںیموموجد ر‬ ‫ث‬ ‫رتہبےہاوراہللیکراہںیمدنبےاکایحبصیاایشاماکانلچ ‪،‬دایناوراُسںیموموجدہرزیچےسرتہبےہ۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ع ن أَبِی س ِْ ر‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ بِک لُ َی ِاد رر بِ َوَّءٌ یَ ْوَ​َ َّبْ ُِیَا َ ِة ی ْرفَ بَه بَُِ ْد ِر‬ ‫ال قَ َ‬ ‫ید قَ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َی ْد ِرهِ أَ​َ​َل َوَ​َل َی ِاد َر أ َْع َ​َ َی ْدرَّ ِ ْن أَِ ِی َعا ی رة۔ ( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2593‬‬

‫ںیہنےہ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ہدغاراوردہعنکشیکدغاریاکامالنرکےنےکےیلمایمےکدناُسیک‬ ‫’’اوبدیعسخدرییکروایےہہکآپےنفرامیا‪ :‬ر‬ ‫ک‬ ‫دغاری ےک دقبر ای ڈنھجا بصن ایک اجےئ اگ ‪،‬اور یاد ر وھک ہک ولوگںاک ب‬ ‫رستراہ دغاری اور دہعینکشاک رمہ ب وہ وت اُس ےس بترا وکیئ دغار‬

‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َع ْن َعِّْد َّبیه بْ ِن َع ْمرو َرض َی َّبیه َعِْ ه َما َع ْن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫ال َ ْن قَتَ َُ َْا َه دَّ َ​َْ یَ ِر ْ‬ ‫َّجِی ِة وإِ ین ِرُها ت ِ ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی َعا ا۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)2822‬‬ ‫وجد ْن َ س َیة أ َْربَْ َ‬ ‫َرَّئ َ ةَ َْ َ َ َ َ‬

‫’’دبعاہللنبرمعوریضاہللہنعروایرکےتںیہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬وجیسکاعمدہوکلتقرکےاگ ‪،‬اُےس بجیکوب‬

‫یبیصنہنوہیگ ‪،‬دراںاحہکیلاُسیکوباچسیل بترسیکاسمتفےسیھبوسحمسوہیتےہ۔ ‘‘‬

‫ِ‬ ‫ْی أَ ْه ُِ َّب ُّر ِوَ َع ْه ٌد َوَک ا َن یَ ِس ی فِ ی بَِال ِد ِه َْ َحتی ی إِ َ​َّ‬ ‫ْی َْا ِویَ ةَ َوبَ ْ َ‬ ‫َع ْن س یَْی َِ بْ ِن َع ا ر یَُ ول َک ا َن بَ ْ َ‬ ‫ضی َّبْ َْ ْهد أَ َی َار َعیَْی ِه َْ فَِإ َ​َّ َرج ٌُ َعیَ ی َدَّبی رة أ َْو َعیَ ی فَ َر رس َوه َو یَُ ول َّبی ه أَ ْکَِّ ر َوفَاءٌ َ​َل َی ْدٌر َوإِ َ​َّ ه َو‬ ‫َّسْ َُ َ‬ ‫ال َِذْ ت رس َ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَُ ول َ ْن َک ا َن‬ ‫َع ْم رو بْ ن َعَِّ َس ةَ فَ َس أَبَه َْا ِویَة َع ْن َبِ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫ع فَ َُ َ ْ َ‬ ‫ب ی َِ ه وب ْی قَ ورَ عه ٌد فَ َال َُی ین عه دَّ وَ​َل یش یدسیه حتی ی اَْ ِ‬ ‫ض َی أَ​َ ده أ َْو یَِْ​ِِّ َذ إِبَ ْی ِه َْ َعیَ ی َس َو رَّء قَ َ‬ ‫َْ َ َ ْ َ ْ َ ْ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫ال فَ َر َج َ‬ ‫َْا ِویَة بِابِ ِ‬ ‫یاس۔ (تر ذی‪ ،‬رقَ ‪)8212‬‬

‫’’ میلسنباعرمےتہکںیہہکالہروماوراعموہیریضاہللہنعےکدرایمنحلصیھتاورایساحلںیماعموہیاُنےکمالوقںیکرطف‬ ‫ک‬ ‫اِستےس بترھرےہےھتہکوجیہنحلصیکدمتمتخوہیگ ‪،‬مہام ںیولںیٹےگ۔ااچیایآدیمیسکوساری ایوھگڑےرپومنداروہا‬ ‫اوروہاتہکاجراہاھت’اہللاربک‘ مترپاافیےئدہعالزمےہ ‪،‬دہعینکشاجترںیہن۔ایکدےتھکیںیہہکہیرمعونبعب ب سہریضاہللہنعےھت۔اعموہی‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ےناُنےساُنیکاِسیباتےکیبارےںیموپاھچ ‪،‬وتاوھنںےناہکہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہیےتہکوہےئانسےہ‪ :‬سج‬ ‫اکیسکوقمےساعمدہہوہ ‪،‬وہاُسیکدمتزگراجےنیاُسںیموکیئریغتودبتلہنرکے ‪،‬یارھپایخیاکادنہشیوہوتاُےس بت براتریےک‬ ‫اسھتمالہیناُسےکآےگکنیھپدے۔راویےتہکںیہہکاِسےکدعباعموہیریضاہللہنعولوگںوکےلرکواسپولٹ ےئ۔‘‘‬

‫بجیکاالخمایت‬

‫عن َّب ِن عمر ر ِضی َّبیه عِْ هما قَ َ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫أ َّ ْ َرأَةٌ َ ُْتوبَة فِ ی بَ ْ​ْ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه‬ ‫ال وج َد ْ‬ ‫ض َ غَ ا ِزی َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ ْ ْ َ​َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫صِّ ی ِ‬ ‫ی‬ ‫َو َسیَ فََِ َهی َرسول َّبیه َ ی ی‬ ‫ان۔ (طاری‪ ،‬رق َ ‪ ( ،)9065‬س یَ‪،‬‬ ‫لساء َوَّب ل ْ َ‬ ‫َ‬ ‫ی ی َّب ه َعیَْیه َو َس َ​َ َع ْن قَ ْت ُِ َّبِ َ‬ ‫رقَ ‪)2521‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’دبعاہللنبرمعریضاہللعي ھااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکرمہاہڑلیاجےنوایلیسک بجںیمایوعرت‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫وتقملیایئیئگوتآپےنوعروتںاوروچبںےکلتقےسولوگںوکیتخسےکاسھتعنمرکدیا۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ال ب ْثََِا رسول َّبی ِه ییی َّبیه عیَی ِه وسیَ فِی ب ْ ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال إِ ْن َو َج ْد ِْت‬ ‫ث فَ َُ َ‬ ‫َ ْ َ َ َ َْ‬ ‫َ‬ ‫َع ْن أَبی هَریْ َرَة َرض َی َّبیه َعِْه أَسیه قَ َ َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫وج إِسلی أَ​َ ْرتک َْ أَ ْن‬ ‫ْی أ َ​َرْدسَا ْ‬ ‫َح ِرقوهَا بِابِی ا ِر ثی قَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ح َ‬ ‫ف َالس ا َوف َالس ا فَأ ْ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َّْل ر َ‬ ‫ِ‬ ‫یار َ​َل ی َْ لذِ ِ َا إِیَل َّبیه فَِإ ْن َو َج ْدیوهَا فَاقْ ت یوهَا۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)9061‬‬ ‫ْا ِرقوَّ ف َالسا َوف َالسا َوإ ین َّبِ َ‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنایرمہبتمہولوگںوکڑلایئرپاجےناکمکحدیاوتدہاییکہک‬

‫الفںدوآدیمںیلموتاُم ںیالجدانی ‪،‬رگم ب ب‬ ‫دیاھتہکالفںاورالفںوکآگںیمالج‬ ‫رامی‪ :‬ںیمےنںیھمتمکح ا‬ ‫حمہرواہنوہےنےگلوتالبرکف ا‬ ‫دانی ‪،‬نکیلحیحصیباتہیےہہکآگاکذعابرصفاہللیہدےاتکےہ ‪،‬اِسےیلارگہیولگںیھمتںیلموتاُم ںیلتقرکدانی۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ َع ْن َّبُِّ ْهَِّی َوَّبْمثْ یَ ِة۔ (ط اری‪ ،‬رق َ‬ ‫صا ِر ی‬ ‫ی ۔۔۔ سَ َهی َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫َع ْن َعِّْد َّبیه بْ ِن یَِزید َِّْلَسْ َ‬ ‫‪)4212‬‬ ‫رامیہک(دنمشےککلمںیم‬ ‫’’دبعاہللنبتریدااصنریےسروایےہہک۔۔۔روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےناِسیباتےسعنمف ا‬ ‫شیپدقیمرکےتوہےئاعمولوگںےس) وکیئزیچنیھچیلاجےئاور(دیمانِ بجںیم) دنمشیکالوشںاکہلثمایکاجےئ۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫صا ِر قَ َ‬ ‫اج ةٌ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ فی َس َف ر فَأ َ‬ ‫ال َخَر ْجَِا َ َ َرسول َّبیه َ‬ ‫َع ْن َرج رُ ْن َِّْلَسْ َ‬ ‫َی َ‬ ‫اس َح َ‬ ‫اِ َّبِی َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ اَْ ِش ی‬ ‫َشد َ‬ ‫ورسَا بَتَ ْغی ی إِ ْ َج اءَ َرس ول َّبی ه َ‬ ‫یدةٌ َو َج ْه ٌد َوأ َ‬ ‫َیابوَّ َیَِما فَاسْتَ َهِّوَها فَإ ین ق د َ‬ ‫َعیَی قَو ِس ِه فَأَ ْک َفأَ قدورسَا بَُِو ِس ِه ثی جْ ُ ی رل ُ َّبی ْ َ بِابتُّر ِ‬ ‫ال إِ ین َّبُِّ ْهِّ ةَ بَْیس ْ ِ‬ ‫َح یُ ِ ْن َّبْ َمْیتَ ِة۔‬ ‫َِّ ثی قَ َ‬ ‫ت بأ َ‬ ‫َ ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ‬ ‫َ​َ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫(َّبودَّود ‪)4105‬‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫’’ای ااصنری یک روای ےہ ہک مہ روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےک اسھت اہجد ےک ای رفسںیم ےلکن۔ دورانِ رفس اایشےئ وخرو‬ ‫ونشیکیایایبیکوہجےسولوگںوکتخسفیلکتااھٹینڑپی۔رھپام ںیھچکرکبیاںںیلموتوہاوھنںےناےنپےضبقںیمرکںیل۔راویےتہک‬ ‫ث‬ ‫ک‬ ‫ںیہ‪ :‬ماریاہیدیاںاُنےکوگ ےس بابریہںیھتہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملساینپوقسےکاسھتےتلچوہےئآ ےئاورآپےن‬ ‫ث‬ ‫ک‬ ‫دیاورفرامیا‪ :‬ولٹاکاملرمدارےسرتہبںیہنےہ۔‘‘‬ ‫ڑیھتلیرشوعرک ا‬ ‫اُسےسماریدایچگیںالدںیاوروگ وکیٹمےس ا‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ أَی َر أَِ یَّ َعیَ ی َج ْی ر‬ ‫ی اه فِ ی‬ ‫َع ْن ب َریْ َد َة قَ َ‬ ‫ش أ َْو َس ِریة أ َْو َ‬ ‫ال َک ا َن َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫خا ی ِ ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫اس َِ َّبی ِه فِ ی َس ِِّ ِیُ َّبی ِه قَاتِیوَّ َ ْن َک َف َر‬ ‫ْی َخْی رَّ ثی قَ َ‬ ‫ی ته بِتَ ُْ َوی َّبی ه َوَ ْن َ َْ ه ْن َّبْم ْس یم َ‬ ‫َ‬ ‫ال َّ ْی زوَّ بِ ْ‬ ‫بِابی ِه َّ ْیزوَّ َوَ​َل تَغیُّوَّ َوَ​َل تَ ْغ ِدروَّ َوَ​َل یَْث یوَّ َوَ​َل تَ ُْت یوَّ َوبِیدَّ ۔۔۔۔ ( سیَ‪ ،‬رقَ ‪(2544‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’ بتریدہروایرکےتںیہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس ب ب‬ ‫حیسکرکشلرپوکیئ اریمرقمررکےتوتاےساخصرکاہللےسھرےناور‬ ‫اُس ےک اسویھتں وک الھبیئ اایتخر رکےنیک تحیصن رکےت ‪ ،‬رھپ آپ فرامےت اہللاک یام ےل رک اُسیک راہںیم بجرکو ‪،‬اُنےس بجرکو‬

‫رکیا۔۔۔۔۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫وھنجںےناہللےسک رایکےہ ‪ ،‬بجرکو۔دوھکی! ہناملتمینغںیمایخیرکیا ‪،‬ہندہعینکشرکیا ‪،‬ہنالوشںاکہلثمرکیااورہنوچبںوکلتق‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ْن َْا ِ بْ ِن أَسَ ر‬ ‫ض ی َ َّبِیاس‬ ‫س ْ‬ ‫َّج َهِ​ِ لی قَ َ‬ ‫ییی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َی ْزَوَة َک َذَّ َوَک َذَّ فَ َ‬ ‫ال َیَزْوأ َ َ سَِِّ لی َّبیه َ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َِ ِادی ا ی َِ ِادی فِ ی َّبِی ِ‬ ‫ض ی َ َ ِْ ِزَل‬ ‫َّبْ َمَِا ِزَل َوقَطَْوَّ َّبطی ِری َ فََِّ َْ َ‬ ‫اس أَ ین َ ْن َ‬ ‫ث سَِِّ ُّی َّبی ه َ‬ ‫أ َْو قَطَ َ طَ ِریُا فَ َال ِج َه َاد بَه۔ (َّبو دَّود‪ ،‬رقَ ‪)4143‬‬ ‫’’اعمذنباسنےسروایےہہکںیمایرمہبتںیمیبنیلصاہللہیلعوملسیکتیعمںیماہجدےکےیلالکن ‪،‬وتداھکیہکولوگںےن‬

‫اترےن یک ہگج گنت رک ر یھک ےہ اور وہ راہ ریگوں وک ولٹ رےہ ںیہ۔ یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےک یاس اِسیک اکشی یچنہپ وت آپ ےن وفراً‬ ‫انمدیرکادیہکوجاترےنیکہگجگنترکےاگ ایراہریگوںوکولےٹاگ ‪،‬اُساکوکیئاہجدںیہنےہ۔‘‘‬

‫ےنتفےسرگتراکمکح‬

‫ان ی ُ ول َک ا َن َّبِی اس یس أَبو َن رس َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّْلَ ِْی َوکِْ ت‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َع ْن ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َع ْن ح َذیْ َف ةَ بْ ِن َّبْیَ َم َ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َّْلَ ِْی فَ َه ُْ‬ ‫ول َّبی ِه إِسیا کِیا فِی َجا ِهیِی رة َو َشٍّر فَ َ اءَسَا َّبی ه ِ َ َذَّ ْ‬ ‫َسأَبه َع ْن َّب یشلر َِمَافَةَ أَ ْن ی ْد ِرَکِ​ِی فَُ ْیت یَا َرس َ‬ ‫أْ‬ ‫ال سَ َْ َْ َوفِی ِه َد َخ ٌن ق ْی ت َوَ ا َد َخِ ه‬ ‫بَ ْ​ْ َد َه َذَّ ْ‬ ‫ع َّب یشلر ِ ْن َخ ْری قَ َ‬ ‫َّْلَِْی ِ ْن َشٍّر قَ َ‬ ‫ال سَ َْ َْ ق ْیت َوَه ُْ بَ ْ​ْ َد َبِ َ‬ ‫ال سَ َْ َْ د َع اةٌ َعیَ ی‬ ‫ع ْ‬ ‫َّْلَ ِْی ِ ْن َش ٍّر قَ َ‬ ‫قَ َ‬ ‫ال قَ ْوٌَ یَ ْهدو َن بِغَ ِْی َه ْدیِی تَ ْ​ْ ِرف ِ ِْ ه َْ َوت ِْ ِکر ق ْی ت فَ َه ُْ بَ ْ​ْ َد َبِ َ‬ ‫ِ‬ ‫ال ه َْ ِ ْن ِج ْی َدتِ​َِا َویَتَ َکیم و َن‬ ‫ول َّبی ِه ِی ْفه َْ بََِ ا قَ َ‬ ‫َجابَه َْ إِبَْی َها قَ َذفوه فِی َها ق ْیت یَا َرس َ‬ ‫یَ َ ْن أ َ‬ ‫أَبْ َوَِّ َج َهِ َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ْی َوإَِ ا َ ه َْ ق ْی ت فَ ِإ ْن َ​َْ یَک ْن َل َْ‬ ‫ع قَ َ‬ ‫بِأَبْ ِس َِتِ​َِا ق ْی ت فَ َم ا تَ أْ رسِی إِ ْن أ َْد َرَکِ​ِ ی َبِ َ‬ ‫ال تَ ْی َزَ َْجَ َ‬ ‫اع ةَ َّبْم ْس یم َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ت‬ ‫اع ةٌ َوَ​َل إَِ ٌاَ قَ َ‬ ‫ع َّبْ ِف َر َق کی َه ا َوبَ ْو أَ ْن تَ َْ ی‬ ‫َی ُِ َش َ َرةر َحتی ی ی ْد ِرَک َ‬ ‫اعتَ ِزْل تِْی َ‬ ‫ال فَ ْ‬ ‫َْجَ َ‬ ‫ع َّبْ َم ْوأ َوأَسْ َ‬ ‫ض بِأ ْ‬ ‫ع۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)1032‬‬ ‫َعیَی َبِ َ‬ ‫’’خدہفی نب امینریضاہللہنعےتہکںیہہکولگروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسریخےکیبارےںیموپاھچرکےتےھت ‪،‬نکیلںیم‬

‫آپ ےس (آدنئہآےن واےل) رش ےک یبارےںیم اس وخف ےس وپاھچ رکیا اھت ہکںیہک وہ ےھجم ہنآ ےل۔ںیم ےنوپاھچ! اے اہللےک‬ ‫روسلمہولگاجتیلہاوررشےکدورںیمےھترھپاہللےنںیمہاسریخےسونازاوتایکاسریخےکدعبرھپرشاکدوروہاگ؟آپےنفرامیا‪:‬‬ ‫اہں ‪،‬ںیمےنوپاھچہکایکاُسرشےکدعبرھپریخاکزامہنآےئاگ؟آپےنفرامیا‪:‬اہں ‪،‬نکیلاُسریخںیمزمکوریوہیگ۔ںیمےنوپاھچاُس‬ ‫ںیمایک زمکوری وہ یگ؟ فرامیا ہک ھچک ولگ وہں ےگ وجریمے رطےقی ےک الخف ںیلچ ےگ۔متاُنںیمضعبایھچیباںیتاورضعب بتری‬ ‫یباںیتدوھکیےگ۔ںیمےنوپاھچہکایکاِسدورےکدعبرھپرشاکدورآےئاگ؟آپےنفرامیا‪:‬اہںھچکولگمنہجےکدروازوںرپڑھکےوہ‬ ‫رکاُسیکرطفالبےنواےلدیپاوہںےگ ‪،‬وجاُنیکدوعتلوبلرکےلاگ ‪،‬وہاُےساُس(منہج) ںیمکنیھپدںیےگ۔ںیمےناہک ‪،‬اے‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اہللےکروسل! آپاُنیکھچکافصتایبنرکںی۔آپےنفرامیا‪ :‬وہمارےےسیجیہوہںےگاورماریزیبانیہوبںیلےگ۔ںیمےن‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫وپاھچآپےھجماُنےکیبارےںیمایکمکحدےتیںیہ ‪،‬ارگوہریمےدورںیمدیپاوہ ےئ؟آپےنفرامیا‪ :‬املسمونںےکمظناامتجیعاوراُن‬ ‫ےک ارمکان ےس ڑج رک رانہ۔ ںیم ےن وپاھچ‪ :‬ارگ املسمونں اک وکیئ مظنِ اامتجیع اور وکیئ ارمکان وموجد یہ ہن وہ؟ آپ ےن فرامیا‪ :‬اِس‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫وصرتںیماِن ب رگووہںےسیبالکلاگلوہاجؤ ‪،‬ارگہچںیھمترمےتوقییسکدرحیکڑجیہابچینڑپے۔‘‘‬

‫ب‬ ‫ذکتیراسلیکزسا‬

‫عن أَبِی سِْ ر‬ ‫ی َر ِض َی َّبی ه َعِْ ه یَُ ول سَ َزَل أَ ْه ُ ق َریْ َةَ َعیَ ی ح ْک َِ َس ْ​ْ ِد بْ ِن َْ ا ر فَأ َْر َس َُ َّبِیِِّ ُّی‬ ‫ید ْ‬ ‫َّْل ْد ِر ل‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫ییی َّبیه عیَی ِه وسیَ إِبَی سْ رد فَأَتَی عیَی َِّا رر فَیَ یما دسَا ِ ن َّبْمس ِ ِد قَ َ ِ‬ ‫صا ِر قو وَّ إِبَی َس یل ِدک َْ أ َْو‬ ‫َ َ‬ ‫َْ‬ ‫ال ب ْ َسْ َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َْ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ال ه َِ​َل ِء سَزب وَّ عیَ ی حک ِ‬ ‫ت ِ​ِب ْک َِ َّبی ِه۔‬ ‫ال تَ ُْت ُ َُ اتِیَتَ ه َْ َوتَ ْس ِِّی َ َرَّ ِریه َْ قَ َ‬ ‫ع فَ َُ َ‬ ‫ْم َ‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ض ْی َ‬ ‫َخ ِْیک َْ فَ َُ َ َ‬ ‫(طاری‪ ،‬رقَ ‪ ( ،)2646‬سیَ ‪ ،‬رقَ ‪)2531‬‬ ‫’’اوبدیعسخدریریضاہللہنعےسروایےہہک ب ب‬ ‫حونبفریےندعسنباعمذریضاہللہنعوکمکحامنرکایھتہرھالدي ‪،‬وتیبن‬ ‫ح وہ دجسم ےک رف ب‬ ‫یلص اہلل ہیلع وملس ےن ام ںیالباجیھب ‪ ،‬وہ دگےھ رپ وسار وہ رک آےئ ‪ ،‬ب ب‬ ‫ی ےچنہپ وتآپےنااصنرےساہکہکاےنپرسدار‬ ‫ےکےیلیاہیاہکہکاےنپرتہبنیآدیمےکےیلڑھکےوہاجؤ۔آپےندعسےسفرامیا‪ :‬اوھنںےنےھجتےلصیفاکاایتخردےتیوہےئایھتہر‬ ‫انبیاجےئ۔‬ ‫ھال دي ںیہ۔ دعس ریض اہلل ہنع ےن ہی ہلصیف ایک ہک اِن ےک ق وجگ لتق ےیک اجںیئ اوراِنےکوچبں(اوروعروتں) وکدیقی ا‬ ‫آپےندعسےسفرامیا‪ :‬وتےناہللےکےلصیفےکاطمقبہلصیفایک۔‘‘‬

‫ع ن عائِ َش ةَ ر ِض ی َّبی ه عِْ ه ا قَابَ ِ‬ ‫َّْلَِْ َد ِق َرَ اه َرج ٌُ ِ ْن ق َریْ ر‬ ‫ش ی َُ ال بَه ِحِّیان بْن‬ ‫یب َس ْ​ْ ٌد یَ ْوَ​َ ْ‬ ‫ْ‬ ‫َْ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ت أی َ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ​ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫وده ِ ْن قَ ِری ر‬ ‫ب‬ ‫َّبْ َْ ِرقَ ة ۔۔۔ َرَ اه ف ی َِّْلَ ْک َ ُِ فَ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َخْی َم ة ف ی َّبْ َم ْس د بیَ ْ َ‬ ‫ِ َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ض َر َ‬ ‫فَیَ یما رج رسول َّبی ِه ییی َّبیه عیَی ِه وس یَ ِ ن ْ ِ‬ ‫ض َ َّب لس َال َ َوَّ ْیتَ َس َُ فَأَتَاه ِج ِْْبی ُ َعیَْی ِه َّب یس َالَ‬ ‫َّْلَِْ َدق َو َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ ْ‬ ‫َ​َ​َ َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه‬ ‫َّخ ر ْج إِبَ ْی ِه َْ قَ َ‬ ‫َوه َو یَِْ فض َرأْ َسه ِ ْن َّبْغَِّ ا ِر فَ َُ َ‬ ‫ت َّب لس َال َ َوَّبی ه َ ا َو َ‬ ‫ال قَ ْد َو َ‬ ‫ض ْ​ْته ْ‬ ‫ض ْ​ْ َ‬ ‫ال َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ِ‬ ‫َش ار إِبَی بِ​ِ ی ق ری َةَ فَأَتَاهَ رس ول َّبی ِه ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ فََِ زب وَّ عیَ ی حک ِ‬ ‫ْم ِه فَ َرید‬ ‫َْ َ​َ َ َ َ‬ ‫َ َْ‬ ‫َ‬ ‫َْ‬ ‫َعیَْیه َو َس ی َ​َ فَأَیْ َن فَأ َ َ‬ ‫َحک َ فِ ی ِه َْ أَ ْن ت ُْتَ ُ َّبْم َُاتِیَ ة َوأَ ْن ت ْس َِّی َّبِلس اء َو ُّ‬ ‫َّبذ لری ة َوأَ ْن ت ُْ َس َ​َ أَْ َوَّل َْ۔‬ ‫ْ‬ ‫َُّل ْک َ​َ إِبَ ی َس ْ​ْ رد قَ َ‬ ‫ال فَ ِإسلی أ ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫(طاری‪ ،‬رقَ‪ ( ،)2644‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2533‬‬

‫’’اع ہشریضاہللعي ھااےسروایےہہکزغوہدنخقےکومعقرپدعسنباعمذریضاہللہنعزیمخوہ ےئ۔ام ںیفرشیےکای‬

‫آدیمابحننبرعہفےنریتامرااھت۔۔۔ہیریتآپوکیبازویکرگںیماگلاھت۔یبنیلصاہللہیلعوملسےناُنےکےیلدجسمےکادنریہای‬ ‫دیاھتیاہکآپ رف ب‬ ‫یےساُنیکایعدترکںیکس۔ ب ب‬ ‫حیبنیلصاہللہیلعوملسزغوۂدنخقےسولےٹاورآپےنایھتہرایاررک‬ ‫ہمیخوگلا ا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫لسغرکایلوتربجلیئہیلعاالسلماےنپرسےسابغرناھڑےتوہےئآپےکیاسآےئاوراہکآپےناےنپایھتہررھکدي ‪،‬دخباںیمےن‬ ‫ث‬ ‫وتایھتہرںیہنرےھک ‪،‬انےکرطفےیلکن۔آپےنوپاھچنکیکرطف؟وتاوھنںےنونبفرییکرطفاشارہایک۔انچہچنروسلاہللیلص‬ ‫ک‬ ‫اہللہیلعوملسانیکرطف بترےھ(اوراُناکاحمرصہایکیتحہک) اوھنںےنآپےکآےگایھتہرھالدي ‪،‬آپےنانےکاعمےلمںیم‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫رکیوہںہکاِنےکق وجگلتقرکدياجںیئ ‪،‬وعروتں‬ ‫ےلصیفاکاایتخردعسنباعمذریضاہللہنعوکدےدیا۔اوھنںےناہکہکںیمہیہلصیف ا‬ ‫اوروچبںوکدیقیانبایلاجےئاورانےکامل(املسمونںںیم) میسقترکدياجںیئ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ال إِ ین‬ ‫َ أَ ْه ُ َخْیَِّ َر َعِّْ َد َّبی ِه بْ َن ع َم َر قَ َاَ ع َم ر َخ ِطیِّ ا فَ َُ َ‬ ‫َع ْن َّبْ ِن ع َم َر َر ِض َی َّبی ه َعِْ ه َم ا قَ َ‬ ‫ال بَ یم ا فَ َد َ‬ ‫ِ‬ ‫رس َ ِ‬ ‫ال س ُِ ُّرک َْ َ ا أَقَ یرک َْ َّبی ه َوإِ ین َعِّْ َد‬ ‫ود َخْیَِّ َر َعیَ ی أَْ َوَّلِ​ِ َْ َوقَ َ‬ ‫ییی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َک ا َن َعا َ َُ یَه َ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫او َع د ٌّو‬ ‫ی َعیَْی ه ْن َّبیْی ُِ فَف د َع ْ‬ ‫س بََِ ا هَِ َ‬ ‫َّبی ه بْ َن ع َم َر َخ َر َج إِبَ ی َ اب ه هَِ َ‬ ‫او فَْ د َ‬ ‫ت یَ َدَّه َور ْج َاله َوبَ ْی َ‬ ‫َُّل َُْی ِ‬ ‫َح د بَِ​ِ ی أَبِی ْ‬ ‫َیْی َره َْ ه َْ َع د ُّوسَا َوت ْه َمت َِ ا َوقَ ْد َرأَیْت إِ ْج َالءَ ه َْ فَیَ یم ا أ ْ‬ ‫َْجَ َ ع َم ر َعیَ ی َبِ َ‬ ‫ع أَتَاه أ َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫فَ َُ َ ِ‬ ‫ع بََِ ا‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ َو َعا َ یََِا َعیَی َِّْلَ ْ َو َِّل َو َشَر َس َبِ َ‬ ‫ال یَا أَ َی َّبْم ِْ ِ َ‬ ‫ْی أَ​َتْ ِرجَِا َوقَ ْد أَقَ یرسَا ُمَ یم ٌد َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت ِ ْن َخْیَِّ َر‬ ‫فَ َُ َ‬ ‫ف بِ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َکْی َ‬ ‫ع إِ َ​َّ أ ْخ ِر ْج َ‬ ‫ال ع َم ر أَ ََِ ِْ َ‬ ‫ت أَسلی سَس یت قَ ْو َل َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ال َکاسَ ت ه ِذهِ هزی یَ ة ِ ن أَبِ ی َّبْ َُ ِ‬ ‫ت یَ ا َع د یو َّبی ِه‬ ‫اس َِ قَ َ‬ ‫ع بَْی یَ ة بَ ْ​ْ َد بَْی یَ رة فَ َُ َ‬ ‫ع قَیوی َ‬ ‫تَ ْ​ْ دو بِ َ‬ ‫ال َک َذبْ َ‬ ‫ْ َ َْ ْ‬ ‫َج َالهَ عم ر وأ َْعطَاهَ قِیم ةَ ا َک ا َن َل َ ِ ن َّبثیم ِر اَل وإِبِال وعروض ا ِ ن أَقْ تَ ر‬ ‫ع۔‬ ‫اِ َو ِحَِّ رال َو َی ِْی َبِ َ‬ ‫ْ َ َ‬ ‫ْ‬ ‫فَأ ْ ْ َ َ‬ ‫ْ ْ َ َ َ َ‬ ‫(طاری‪ ،‬رقَ ‪)4190‬‬ ‫عي‬ ‫’’انبرمعریضاہلل ھ مااےسروایےہہک ب ب‬ ‫حالہربیخےناُنےکاہھتیاؤںوتڑديوترمعریضاہللہنعےنولوگںےساطخب‬

‫رکےتوہےئہیاہک‪ :‬روسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنربیخےکوہیدےساُنےکامولںےکیبارےںیم ب ب‬ ‫حاعمہلمےطایکاھتوتاُسوق‬ ‫ہی فرام دیا اھت ہک مہ ںیھمت اِس رپ بترفرار رںیھک ےگ ب ب‬ ‫ح ی اہلل اعتیلٰ ںیھمت اِس رپ بترفرار رےھک اگ۔ اب وصرت احل ہی وہیئ ےہ ہک‬ ‫دبعاہلل نب رمع واہں اےنپ اومال ےک ےلسلسںیم ےئ ےھت وت راتیکیاریکیںیماُم ںیامرااٹیپایگسجےکےجیتنںیماُنےکاہھت یاؤںوٹٹ‬ ‫ ےئ۔واہںاِنوہیدےکمالوہماراوکیئاوردنمشںیہنےہ۔یہیمارےدنمشںیہاورںیمہایھنرپہبشےہ۔ریمیراےئےہہکام ںیالج‬ ‫دیاجےئ۔رھپ ب ب‬ ‫حرمعریضاہللہنعےناِسرپاینپہتخپراےئاقمئرکیل ‪،‬وتونبایباقیقحلاکایآدیمآپےکیاسآیااوراُسےن‬ ‫ونطرک ا‬ ‫اہکہکاےاریمال‬ ‫مونینمایکآپںیمہواہںےساکنںیلےگاحالہکنیبنیلصاہللہیلعوملسےنںیمہواہںیبایقراھکاھت ‪،‬واہںماری‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اجدیئادوں ےکوحاےل ےس مارے اسھت ای اعمہلم یھب ےطایک اھت اورمارےوںیہرےنہیکرشطآپےنامنیلیھت۔رمعریضاہلل‬ ‫ت‬ ‫ہنعےناہک‪ :‬م ھااراایکایخلےہہکںیمروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکوہیباتوھبلایگوہں ‪،‬وجاوھنںےنھجتےسفرامیئیھتہکاس‬ ‫اگح وت ربیخ ےس اکنال اجےئ اگ اور ےھجت ریتے ک‬ ‫وق ریتاایک احل وہ ب ب‬ ‫اوی راوتںںیم ےیل ےیل رھپںی ےگ۔وتاُسےناہکہیوتاوبااقلمس‬ ‫(یلصاہللہیلعوملس) اکایذماقاھت۔رمعریضاہللہنعےناہکہکاےاہللےکدنمشمتوھجٹہہکرےہوہ۔وتآپےنام ںیالجونط‬ ‫دی اور اُم ںی اُن ےک ولھپں یک تمی ھچک دقنی ‪ ،‬ھچک اووٹنں ‪ ،‬اُن ےک اجکوں ‪ ،‬رویسں اور ضعب دورسی زیچوں یک وصرتںیم ادا رک‬ ‫رک ا‬ ‫دی۔‘‘‬

‫ث‬ ‫ِ‬ ‫روسلاہللﷺ اکشااہنِ رعبومجعوکدوعتاالسمدانی‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫س أَ ین سَِِّ ی َّبی ِه ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ َکتَ ب إِبَ ی کِس ری وإِبَ ی قَیص ر وإِبَ ی َّبِی ِ‬ ‫َع ْن أَسَ ر‬ ‫اش لی َوإِبَ ی ک لُ‬ ‫ی‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ َ َ ْ َ​َ َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ‬ ‫َجِّیا رر یَ ْدعوه َْ إِبَی َّبی ِه تَ َْابَی۔ ( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2166 ،2160 ،2103‬‬ ‫ےیلوطخطےھکل۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’اسنریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنرسکیٰ ‪،‬رصیق ‪،‬اجنیشاورہررسشکاحمکوکاہللیکرطفالبےنےک‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ع ن عِّ ِد َّبی ِه ب ِن عِّی ر ِ‬ ‫ول َّبی ِه َ ی ی ِ ی‬ ‫ب إِبَ ی‬ ‫َخَِّ َره أَ ین َرس َ‬ ‫اس َرض َی َّبی ه َعِْ ه َم ا أَسیه أ ْ‬ ‫ْ َ‬ ‫َ ْ َْ‬ ‫ی ی َّب ه َعیَْی ه َو َس َ​َ َکتَ َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫قَ ْیصر ی ْدعوه إِبَی ِْ ِ‬ ‫ِ​ِ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فَُ ِرءَ فَِإ َ​َّ فِی ِه بِ ْس َِ‬ ‫ص ر) بکتَ اِ َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َّْل ْس َالَ ۔۔۔ َد َع ا (قَ ْی َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫َّبی ِه َّبیر ََّْ ِن َّبیرِحی َِ ِ ْن ُمَ یم رد َعِّْ ِد َّبی ِه َوَرس وبِ​ِه إِبَی ِهَرقْ َُ َع ِ ی َِ َّب ُّر ِوَ َس َال ٌَ َعیَ ی َ ْن َّتیَِّ َ َّ ْل َدی أَی ا بَ ْ​ْ د‬ ‫َّْلس َالَِ أ ِ‬ ‫فَ ِإسلی أ َْدع و ِ ِ‬ ‫و َ یرتَ ْ ِ‬ ‫ع إِ ْث‬ ‫ت فَ َْیَْی َ‬ ‫َس یِ َْ ی ِْتِ َ‬ ‫َ‬ ‫َج َر َ‬ ‫ْی فَ ِإ ْن تَ َوبیْی َ‬ ‫ع َّبی ه أ ْ‬ ‫َس ی َْ تَ ْس یَ َْ َوأ ْ‬ ‫ْ‬ ‫و بِد َعایَ ة ِْ ْ‬ ‫ِ ر ر‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ْی و قُ یا أَ ْهُ َّبْ ِکتَ ِ‬ ‫و بِ ِه َش ْی ا‬ ‫اِ تَ َْابَ ْوَّ إِبَی َکی َم ة َس َوَّء بَْی َِ َِ ا َوبَْی َِک َْ أیَ​َل سَ ْ​ِّْ َد إِیَل َّبی هَ َوَ​َل س ْش ِر َ‬ ‫َِّْلَریسیل َ َ ْ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫یِ َذ ب ْض َِا ب ْض ا أَرباب ا ِ ن د ِ‬ ‫ون َّبی ِه فَ ِإ ْن تَ َوبی ْوَّ فَُوب وَّ َّ ْش َهدوَّ بِأَسی ا ْس یِمو َن۔ (ط اری‪ ،‬رق َ‬ ‫َوَ​َل یَت َ ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ ْ َْ‬ ‫‪ ( ،)4326‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2101‬‬ ‫عي‬ ‫’’دبعاہللنبابعسریضاہلل ھ مااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنرصیقوکطخھکلرکاالسمیکدوعتدی۔۔۔۔‬

‫رصیقےنیبنیلصاہللہیلعوملساکطخوگنمایا ‪،‬وہاُےسڑپھرکانسیاایگ ‪،‬وتاُسںیمہیاھکلوہااھت ‪:‬‬ ‫ث‬ ‫مسباہللارلنمحارلمیحدمحماہللےکدنبےاوراُسےکروسلیک ب‬ ‫اجیےسہرلقشاہرومیکرطف‬ ‫اس رپ السىتم وہ وج دہای وک لوبل رک ےل ‪ ،‬اام دعب ‪ ،‬ںیم ںیھمت االسم یک دوعت داتی وہں۔ االسم لوبل رک ول ‪،‬السم روہ ےگ۔ مت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫راعیاکگاہیھب مھاارےاورپوہاگ۔‬ ‫االسملوبلرکوےگوتاہللںیھمتدوہرا باجردےاگ۔ارگمتےناِسےسرورگداینیکوت مھااری ا‬ ‫ت‬ ‫رامیےہہکمت) ہہکدو ‪،‬اےالہاتکباُسےملکیکرطفآؤوجمارےاور مھاارےدرایمنرتشمکےہ۔ ینعہیہکمہاہلل‬ ‫((اہللف ا‬ ‫ےکوسایسکیکدنبیگہنرکںیےگ ‪،‬اُسےکاسھتیسکوکرشیہنارہھاںیئےگاورہنمہںیمےسوکیئآسپںیمایدورسےوکاہللےک‬ ‫وساربانبےئاگ۔رھپارگوہاِسےسہنمومڑےتںیہ ‪،‬وتمتہہکدوہکوگاہروہ ‪،‬مہوتفرامربندارںیہ)۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫یگنجدیقویںیکونتیع‬

‫َّْلَطی ِ‬ ‫َّجَا ِهیِی ِة فَأَ​َ َره‬ ‫ول َّبی ِه إِسیه َک ا َن َعیَ یی َّْعتِ َک اف یَ ْورَ فِ ی ْ‬ ‫َع ْن ع َمَر بْ ِن ْ‬ ‫ال یَا َرس َ‬ ‫اِ َر ِض َی َّبیه َعِْه قَ َ‬ ‫ض بی ِ‬ ‫ْی ِ ْن َس ِّْ ِی حَِ ْ ر‬ ‫اِ عمر َجا ِریَتَ ْ ِ‬ ‫ض َْه َما فِ ی بَ ْ​ْ ِ‬ ‫ال فَ َم ین َرس ول‬ ‫وأ َ یک ةَ قَ َ‬ ‫أَ ْن یَِف َی بِ​ِه قَ َ‬ ‫ْی فَ َو َ‬ ‫ال َوأ َ‬ ‫َی َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی فَ ْی وَّ یس ْو َن فِ ی َّب لس َک ِ‬ ‫ر‬ ‫ال ع َم ر یَا َعِّْ َد َّبی ِه َّسْ ْر َ ا‬ ‫ع فَ َُ َ‬ ‫َّبیه َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ َعیَی َسِّْ ِی حَِ ْ َ َ َ ْ َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫َّجَا ِریَتَ ْ ِ‬ ‫ْی۔ (ط اری‪ ،‬رق َ‬ ‫ب فَأ َْرِس ُْ ْ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َعیَ ی َّب یس ِّْ ِی قَ َ‬ ‫َه َذَّ فَ َُ َ‬ ‫ال َ ین َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ال َّ ْ َه ْ‬ ‫‪ ( ،)9622‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2432‬‬ ‫’’رمع نب اطخب ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہکاوھنںےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسرعضیک‪ :‬اےاہللےکروسلںیم‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےنزامۂناجتیلہںیمایدنےکااکتعفیکتنمامینیھت۔آپےناُےسوپرارکےناکمکحدیا ‪،‬راویےتہکںیہہکاسوقرمعریضاہلل‬ ‫ح‬ ‫ہنعوک ی بنےکدیقویںںیمےسدویبادنیاںىلمںیھت ‪،‬ںیھنجآپےنہکمےکیسکرھگںیمراھکاھت۔ ب ب‬ ‫حروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےن‬ ‫ح‬ ‫ی بنےکدیقویںرپااسحنرکےتوہےئام ںیآزادرکدیا ‪،‬وتوہ(وخیشےس) ویلگںںیمدوڑےنےگل۔رمعریضاہللہنعےن(ہیاھبگا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫اتبیہکیبنیلصاہللہیلعوملسےندیقویںرپااسحنرکےتوہےئ‬ ‫دوڑیوسحمسایکوت) دبعاہللےساہک ‪،‬دوھکیہیایکاعمہلمےہ۔اوھنںےن ا‬ ‫ا‬ ‫ک‬ ‫ام ںیآزادرکدیاےہ۔اسرپاوھنںےندبعاہللےساہک ‪،‬متاجؤاوراُندوونںولیدویںوکیھبآزادرکدو۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫س أَ ین رس َ ِ‬ ‫أ َعیَ ْی ِه َْ َرَوَّیَا ق َریْ ر‬ ‫ش‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ۔۔۔ َّسْطَیَُ وَّ َحتی ی سَ​َزب وَّ بَ ْدرَّ َوَوَرَد ْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َع ْن أَسَ ر َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَ ْس أَبوسَه َع ْن‬ ‫َُّلَ ی ِ‬ ‫َس َود بِ​َِِّ​ِ ی ْ‬ ‫َخ ذوه فَ َک ا َن أ ْ‬ ‫اج فَأ َ‬ ‫َوف ی ِه َْ ی َال ٌَ أ ْ‬ ‫َی َ اِ َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َی َ ابِ​ِه فَیَ ُ ول َ ا بِ ی ِع ْی ٌَ بِ أَبِی س ْفیَا َن َوبَ ِک ْن َه َذَّ أَب و َج ْه رُ َوعْتَِّ ة َو َش ْیَِّة َوأ َ ی ة بْ ن‬ ‫أَبِ ی س ْفیَا َن َوأ ْ‬ ‫َخیَ ر‬ ‫ف۔۔۔۔ ( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2146‬‬

‫’’اسنریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملس۔۔۔(دمےنیےس) ےلچاہیںیہکآپلدرچنہپ ےئاوراُن‬

‫ےکیاسےسفرشیےکیاینالپےنواےلزگرے ‪،‬انںیمونباجحجاکایایسہالغمیھباھت۔احصہبےناےسڑکپایلاوراُسےساوبایفسن‬ ‫اوراُسےکاسویھتںےکیبارےںیموپےنھچےگل۔اُسےناہکہکےھجماوبایفسناکملعںیہنےہ ‪،‬اہتبلاوبلھج ‪،‬ہبتع ‪،‬ہبیشاوراہیمنبفلخ‬ ‫اہیں رف ب‬ ‫ییہوموجدںیہ۔‘‘‬

‫یگنجدیقویںاکابتدہل‬

‫ِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َعیَْی َِ ا فَیَ یم ا َک ا َن بَْی َِ َِ ا‬ ‫َع ْن َسیَ َمةَ قَ َ‬ ‫ال َیَزْوسَا فَ َز َ​َّرَة َو َعیَْی َِا أَبو بَ ْکر أَی َره َرسول َّبیه َ‬ ‫ِ‬ ‫اعةٌ أَ​َ َرسَا أَب و بَ ْک ر فَ َْیر ْس َِا ثی َش ین َّبْغَ َارَة فَ َوَرَد َّبْ َم اءَ فَ َُتَ َُ َ ْن قَتَ َُ َعیَْی ِه َو َس َِّی َوأَسْ ر إِبَ ی‬ ‫ْی َّبْ َم اء َس َ‬ ‫َوبَ ْ َ‬ ‫عِ ر ِ ْن َّبِ ِ‬ ‫َّجََِّ ُِ فَیَ یم ا َرأ َْوَّ‬ ‫ْی ْ‬ ‫ی فَ َِ ِشیت أَ ْن یَ ْسُِِّوسِی إِبَی ْ‬ ‫یاس فِی ِه َْ َّب یذ َرَّ ِر ُّ‬ ‫َّجََِّ ُِ فَ َرَ ْی ت بِ َس ْه رَ بَْی ِه َْ َوبَ ْ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫َحس ِن َّبْ​ْ ر ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ ۔۔۔‬ ‫َّب یس ْه َ​َ َوقَف وَّ فَ ْ ت َْ أَس وق ه َْ َوف یه َْ َّ ْ َرأَةٌ ْن بَِ ی فَ َز َ​َّرَة ۔۔۔ َ َْ َه ا َّبَِْ ةٌ َلَا ْن أ ْ َ َ َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فِ ی‬ ‫فََِ یفیَِی أَبو بَ ْکر َّبَِْتَ َها فَ َُد ْ َِا َّبْ َمدیَِ ةَ َوَ ا َک َش ْفت َلَا ثَ ْوب ا فَیَُیَِ ی َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َّبس ِ‬ ‫ول َّبی ِه َوَّبی ِه بَ​َُ ْد أ َْع َ َِّْتِ​ِ ی َوَ ا َک َش ْفت َلَا ثَ ْوب ا ثی‬ ‫ب بِ ی َّبْ َم ْرأَ​َة فَُ ْی ت یَا َرس َ‬ ‫وق فَ َُ َ‬ ‫ُّ‬ ‫ال یَا َس یَ َمة َه ْ‬ ‫ال بِی ی ا س یَمة ه ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫بَُِیِ​ِی رسول َّبی ِه ییی َّبیه عیَی ِه وس یَ ِ ن َّبْغَ ِد فِ ی ُّ ِ‬ ‫و‬ ‫ب ب ی َّبْ َم ْرأَ​َة بی ه أَب و َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ ْ‬ ‫َّبس وق فَ َُ َ َ َ َ َ ْ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إِبَی‬ ‫ع یَا َرس َ‬ ‫فَُ ْیت ه َی بَ َ‬ ‫ول َّبی ه فَ َوَّبی ه َ ا َک َش ْفت َلَا ثَ ْوب ا فََِّ َْ َ‬ ‫ث َا َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ْی َک اسوَّ أ ِس روَّ ِ​ِبَ یک ةَ۔ ( س یَ‪ ،‬رق َ ‪َّ( ،)2519‬ب و دَّود‪ ،‬رق َ‬ ‫أَ ْه ُِ َ یک ةَ فَ َف َدی َ ا سَاس ا ْن َّبْم ْس یم َ‬ ‫‪)4131‬‬ ‫’’ ہملسنبرمعواوکعےتہکںیہہکمہےناوبرکبریضاہللہنعیکاسالریںیمزفارہےلیبقےکاسھتڑلایئیک۔اسرسہیںیمروسلاہلل‬ ‫انبیاھت۔ ب ب‬ ‫حمارےاورزفارہےکاھگٹےکدرایمنوھتڑایہافہلصرہایگوتاوبرکبریضاہللہنع‬ ‫یلصاہللہیلعوملسےنآپوکمہرپاریم ا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ہرطفےسہلمحرکےناکمکحدیا۔انچہچناوبرکب( ولوگںےکرمہاہ) یاین‬ ‫ےنراتےکآجریےصحںیمںیمہاترےناکاہکاورںیمہاُنرپ ر‬ ‫ث‬ ‫رپدالخوہےئاورواہںلتقایکںیھنجلتقایکاورھچکوکدیقیانبیا۔ںیماُنیکایڑکٹیوکیاکراہاھت ‪،‬سجںیمےچبیھبشالمےھتاور‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫وعرںیتیھب۔ےھجمایخلوہاہکہیھجمےسےلہپاہپڑرپہناجںیچنہپ ‪،‬وتںیمےناُنےکاوراہپڑےکدرایمنایریتاکنیھپ ‪،‬اوھنںےن ب ب‬ ‫حوہ‬ ‫ریت داھکی وت رک ےئ۔ انچہچن ںیم ام ںی اہاتکن وہا ےل آیا۔اِن دیقویں ںیم ای وعرت یھت ۔۔۔ سج ےک اسھت ُاس یک یٹیب یھب یھتوہ‬ ‫رعبیکنیسحترنیڑلیکیھت۔۔۔اوبرکبریضاہللہنعےنوہڑلیکااعنمےکلاررپےھجمدےدی ‪،‬مہولگدمہنیواسپآےئ۔ںیمےن‬ ‫ایھب اُس ڑلیک ےس ب‬ ‫اقمری یھب ہن یک یھت ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ھجم ےس یبازارںیم ےلم ‪،‬وت اوھنں ےناہک ہک اے ہملس! وہ ڑلیک ےھجم‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫دےدے۔ںیمےناہک ‪،‬یاروسلاہلل! خدایکمسقےھجموہتہبدنسپآیئےہاورںیمےنوتایھباُسےس ب‬ ‫اقمرییھبںیہنیک۔رھپاےلگ‬ ‫دنیبنیلصاہللہیلعوملسدویبارہےھجمیبازارںیمےلماورھجمےسفرامیا‪ :‬اےہملس! وہڑلیکےھجمدےدے ‪،‬وتتہباےھچیباپیکاوالدےہ۔‬ ‫وتںیمےناہک ‪،‬اےاہللےکروسل! وہآپیکےہ ‪،‬دخباںیمےنایھباُسےس ب‬ ‫اقمرییھبںیہنیک ‪،‬وتیبنیلصاہللہیلعوملسےناُےسہکم‬ ‫جیھبرکاُسےکلدےلںیم یئاملسمندیقیراہرکاےیل۔‘‘‬

‫ال َکاسَت ثَُِیف حیَ َفاء بِ​ِِّ​ِی ع َُی رُ فَأَس ر ِ‬ ‫ِ‬ ‫اِ رس ِ‬ ‫ْی ِ ن أ ْ ِ‬ ‫صْ ر‬ ‫ول‬ ‫ْ َ​َ ْ‬ ‫ْی قَ َ ْ‬ ‫َع ْن ع ْمَرَّ َن بْ ِن ح َ‬ ‫َ​َ‬ ‫أ ثَُی ف َرجیَ ْ ِ ْ‬ ‫َی َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َّبی ِه ییی َّبیه َعیَی ِه وسیَ وأَسر أَی اِ رس ِ‬ ‫ول َّبی ِه َ ی ی ِ ی‬ ‫ی‬ ‫َ‬ ‫ْ َ َ َ َ َ​َ ْ َ َ‬ ‫ی ی َّب ه َعیَْیه َو َس َ​َ َرجال ْن بَِی ع َُْی رُ ۔۔۔ فَف د َ‬ ‫بِ ابیرجیَ ْ ِ‬ ‫ْی۔ ( س یَ‪ ،‬رق َ ‪( ،)2425‬تر ذی‪ ،‬رق َ ‪ ََّّ( ،)6513‬د‪ ،‬رق َ ‪ ََّّ( ،)63941‬د‪ ،‬رق َ‬ ‫‪)63913‬‬ ‫’’رمعاننبنیصحےسروایےہہکفیقثونبلیقعےکفیلحےھت۔اوھنںےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکاحصہبںیمےس‬ ‫دوآدویمںوکڑکپایلاوراحصہبرکامےنونبلیقعےکایآدیموکڑکپایل۔۔۔انچہچناِسےکلدےلاُندواحصہبوکڑھچاایلایگ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫یگنجدیقویںوکااسحیا ًوھچڑیا‬

‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ر‬ ‫َع ْن أَسَ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ِ ْن‬ ‫س بْ ِن َ اب ع أَ ین َعَاس َ‬ ‫ْی َرج ال ْن أَ ْه ُِ َ یک ةَ َهَِّط وَّ َعیَ ی َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫اس تَ ْ یَاه َْ۔‬ ‫َجَِّ ُِ َّبتی ِْْ ی َِ تَ َس یل َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َوأ ْ‬ ‫َی َ ابِه فَأ َ‬ ‫َخ َذه َْ س ْیما فَ ْ‬ ‫ْی ی ِری دو َن ی یرةَ َّبِیِِّ لی َ‬ ‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪َّ( ،)2113‬بو دَّود‪ ،‬رقَ ‪)4133‬‬

‫چي عي‬ ‫’’اسننبامکریضاہللہنعےسروایےہہکحلصدحہیبیےکومعقرپہکمےک‪۴۱‬آدویمںےن میکرطفےسآرکروسلاہلل‬ ‫ث‬ ‫امریاچاہ ‪،‬نکیلآپےناُنوکڑکپایلاوررھپآپےناُم ںیوھچڑدیا۔‘‘‬ ‫یلصاہللہیلعوملساورآپےکاحصہبرپ ب وخن ا‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫أ بَِرج رُ ِ ْن‬ ‫َع ْن أَبِی هَریْ َرةَ َر ِض َی َّبیه َعِْه قَ َ‬ ‫ال بَ َْ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َس ی َ​َ َخ ْیال قَِّ َُ ََْن د فَ َ اءَ ْ‬ ‫ث َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ رِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ر‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه‬ ‫بَِ ی َحِی َف ةَ ی َُ ال بَه عَا َ ة بْن أثَال فَ َربَط وه ب َس ا ِریَة ْن َس َوَّ ِری َّبْ َم ْس د فَ َِ َر َج إِبَْی ه َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫وس یَ فَ َُ َ ِ‬ ‫ال ِعِْ ِدی َخْی ٌر یَا ُمَ یم د إِ ْن تَ ُْت ْیِ​ِ ی تَ ُْت ُْ َ​َّ َدرَ َوإِ ْن ت ِِْْ َْ ت ِِْْ َْ َعیَ ی‬ ‫و یَا عَا َ ة فَ َُ َ‬ ‫ال َ ا عِْ َد َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال أَطْیُ وَّ عَا َ ةَ ۔۔۔۔ (ط اری‪ ،‬رق َ ‪،)2914‬‬ ‫ت ۔۔۔ فَ َُ َ‬ ‫ت ت ِری د َّبْ َم َ‬ ‫ال فَ َس ُْ ِْ ه َ ا ش ْ َ‬ ‫َش اک ر َوإِ ْن کِْ َ‬ ‫( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2533‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫’’اوب ہرترہ ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن دجن یک ب‬ ‫اجی ای ڑھگ وسار دہتس اجیھب۔ وہ ونب ہفین ےک ای‬ ‫ث‬ ‫آدیمامثہمنباُیالوکڑکپالےئاوراُےسدجسموبنیےکایوتسنےکاسھتیبادنھدیا۔یبنیلصاہللہیلعوملساُسےکیاسآےئاورفرامیا‪:‬‬ ‫امثہمریتاایکایخلےہ(ںیمریتےاسھتایکولسکرکوںاگ)؟اُسےناہکریمانامنوتااھچیہےہ(نکیلاسےکیباووجد) ارگآپےھجم‬ ‫لتق رکےتںیہ وت آپ ای وخین یہ وک لتق رکںی ےگ اور ارگ آپ ااسحن رکںی ےگ وت ایرکشزگارصخشرپااسحنرکںیےگ ‪،‬اہتبلارگ‬ ‫آپاملاچےتہںیہوتانتجاملاچںیہھجمےسبلطرککسںیہ۔۔۔آپےناحصہبرکامےسفرامیا‪ :‬امثہموکراہرکدو۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّبزب ِی أَ ین روَّ َن وَّبْ ِمسور ب ن ِمَْر ةَ أَخِّ رَّه أَ ین رس َ ِ‬ ‫ْی‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ قَ َاَ ح َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َع ْن ع ْرَوَة بْ ِن َُّ ْ َ ْ َ َ ْ َ َ ْ َ َ​َ ْ َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه‬ ‫ْی فَ َس أَبوه أَ ْن یَ رید إِبَ ْی ِه َْ أَْ َوَّ َل َْ َو َس ِّْ یَ ه َْ فَ َُ َ‬ ‫َج اءَه َوفْ د َه َوَّ ِز َن ْس یم َ‬ ‫ال َل َْ َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ب ِْ ِ‬ ‫اختَ اروَّ إِ ْح َدی َّبطیائَِفتَ ْ ِ‬ ‫ال َوقَ ْد‬ ‫ْی إِی ا َّب یس ِّْ َی َوإِی ا َّبْ َم َ‬ ‫َح ُّ‬ ‫َی َدقه فَ ْ‬ ‫َُّلَدیث إِبَ یی أ ْ‬ ‫َو َس ی َ​َ َ ْ ی َ ْن تَ َرْو َن َوأ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ْی قَ َف َُ ِ ْن‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ بِ ْ‬ ‫ض َ َع ْش َرَة بَْی یَ ة ح َ‬ ‫کِْ ت ْ‬ ‫َّس تَأْسَْیت بک َْ َوَک ا َن أَسْ َ َره َْ َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ف فَیَ یما تَِّ یْی َلَ أَ ین رس َ ِ‬ ‫َّبطیائِ ِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه و َس یَ َیْی ر ر ٍَّّد إِبَ ْی ِهَ إِیَل إِ ْح َدی َّبطیائَِفتَ ْ ِ‬ ‫ْی قَابوَّ فَِإسیا‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ ْ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ​ِ‬ ‫ال أَی ا‬ ‫ْی فَأَثَِْی َعیَ ی َّبی ِه ِ​ِبَا ه َو أَ ْهی ه ثی قَ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ف ی َّبْم ْس یم َ‬ ‫َيْتَار َسِّْ یَ َِا فَ َُ َاَ َرسول َّبیه َ‬ ‫ب ْ د فَ ِإ ین إِخ وَّسَکَ قَ ْد جاءوسَا تَ ائِ​ِِّْی وإِسلی قَ ْد رأَی ت أَ ْن أَرید إِبَ ی ِهَ س ِّ ی هَ فَم ن أَح ی ِ‬ ‫ب‬ ‫َْ‬ ‫َْ‬ ‫ْ ْ َ َْ ْ َ ْ َ‬ ‫َْ ْ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫ب ِْک َْ أَ ْن یطَیل َ‬ ‫ب ِ ِْک َْ أَ ْن یَکو َن َعیَی َح لِه َحتیی س ْ​ْ ِطیَه إِیاه ِ ْن أَیوِل َ ا ی ِفی ئ َّبی ه َعیَْی َِ ا فَ ْییَ ْف َْ ُْ‬ ‫َح ی‬ ‫َبِ َ‬ ‫ع فَ ْییَ ْف َْ ُْ َوَ ْن أ َ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِسیا َ​َل سَ ْد ِری َ ْن أَ ِ َن‬ ‫ول َّبی ِه فَ َُ َ‬ ‫ع یَا َرس َ‬ ‫فَ َُ َ‬ ‫ال َّبِی اس قَ ْد طَیِّْ َِ ا َبِ َ‬ ‫ال َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ع ِ​ِمی ْن َ​َْ یَأْ َ ْن فَ ْارِجْوَّ َحتی ی یَ ْرفَ َ إِبَْی َِ ا عَرفَ ا ک َْ أَْ َرک َْ فَ َر َج َ َّبِی اس فَ َکی َمه َْ عَرفَ ا ه َْ ثی‬ ‫ِ ِْک َْ فِ ی َبِ َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫َخَِّ روه أَسیه َْ قَ ْد طَیِّ وَّ َوأَ ِس وَّ۔ (ط اری‪ ،‬رق َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ فَ أ ْ‬ ‫َر َجْ وَّ إِبَ ی َرس ول َّبی ه َ‬ ‫‪)2963،2963‬‬ ‫’’رمواناوروسمرنبرخمہمےسروایےہہک ب ب‬ ‫حقببیلہاوہازن اکوےیاملسمنوہرکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکیاساحرض‬ ‫ک‬ ‫وہا اور آپ ےس اےنپ امل اور دیقی ولیاےناکاطمہبلایک ‪،‬وتآپام ںیرتصخدےنیےکےیلڑھکےوہ ےئاوراُنےسفرامیا‪ :‬ریمے‬ ‫اسھتوجولگںیہمتام ںیدھکییہرےہوہ۔ریمےتردیدنسپیدہیباتویہےہوجہ یوہ۔متاےنپامولںاوردیقویںںیمےسیسکای‬ ‫زیچ وک نچ ول ‪ ،‬ںیم ےن مت ولوگں اک ایخل رکےت وہےئ (دیقویں یک میسقت ںیم) یاریخ یک یھت ۔۔۔ یبن یلص اہلل ہیلع وملس ےن اطي ےس‬ ‫واسپآرکرقتابیًدسدناِناکااظتنرایکاھت۔۔۔ ب ب‬ ‫حاِنولوگںرپواک وہایگہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملساُم ںیدوزیچوں(املاور‬ ‫دیقی) ںیمےساییہواسپرکںیےگوتاوھنںےناہک ‪،‬ںیمہاےنپدیقیاچہ۔رھپروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےناملسمونںےس‬ ‫ث ث‬ ‫ت‬ ‫اطخبایکاورخدایکشایانِ شاندمحوانثایبنرکےنےکدعبفرامیا‪ :‬م ھاارےہیاھبیئوتہبرکےک(اوراملسمنوہرک) مارےیاسآےئ‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ںیہ۔ریماایخلےہہکںیماِنےکدیقیاِنےکرپسدرکدوں ‪،‬انچہچنمتںیمےسےسجہیدنسپوہہکوہ(ریغبیسکدوینیہلصےک) اِنےک‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫دیقیام ںیواسپرکدےوتوہااسیرکےاورےسجہیدنسپوہہکوہاےنپےصحوکاےنپیاسیہرےھکاہیںیہکمہآدنئہےنلموایلتمینغ‬ ‫ںیمےساُےساُساکلدلدےدںی ‪،‬وتوہیھبوھچڑدے۔ولوگںےناہک ‪،‬اےاہللےکروسلمہوخیشےسواسپرکےنوکایترںیہ ‪،‬نکیل‬ ‫روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن فرامیا‪ :‬اس رطح ںیمہ اِساک ملع ںیہن وہا ہک وکن وخیش ےس دے راہ ےہ اور وکن ںیہندےراہ۔اس‬ ‫ےیل ب ولگاجںیئاورآپےکرسدارآپولوگںاکہلصیفمارےیاسالںیئ۔انچہچنولگےلچ ےئاوراُنےکرسداروںےناُنےس‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫یبات یک۔ رھپ وہ روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےک یاس آےئ اور اتبیا ہک (مارے) ولوگں ےن دیقی واسپ رکےن یک اینپ وخیش ےس‬ ‫ااجزتدےدیےہ۔‘‘‬

‫یگنجدیقویںوکےیم ںیموھچڑیا‬

‫ِ‬ ‫ِ ر ِ‬ ‫ال‬ ‫ی ِفیةَ فَأ َْعتَ َُ َه ا َوتَ َزیو َج َه ا فَ َُ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َ‬ ‫أَسَس بْن َ ابع َرض َی َّبیه َعِْ ه یَُ ول َس َِّی َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ت ِ​ِلَسَ ر‬ ‫َی َدقَ َها سَ ْف َس َها فَأ َْعتَ َُ َها۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪ ( ،)2406‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)9231‬‬ ‫َی َدقَ َها قَ َ‬ ‫ثَابِ ٌ‬ ‫ال أ ْ‬ ‫س َا أ ْ‬

‫’’اسننبامکریضاہللہنعےتہکںیہہکہیفصریضاہللعي ھاایبنیلصاہللہیلعوملسےکدیقویںںیمےسںیھت ‪،‬نکیلآپےنام ںی‬ ‫ث‬ ‫دیاھت؟اوھنںےناہکہکوخدام ںیوکاُن‬ ‫آزادرکےکاُنےساکنحرکایل۔ی بایےناسنریضاہللہنعےسوپاھچہکآپےنام ںیرہمانتک ا‬ ‫ےکرہمںیمدیااھت ینعآپےنام ںیآزادایکاھت۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫دحودوزعتترات‬ ‫ہبحقرگییکزسا‬

‫ِ‬ ‫عن عِّاد َة بن َّب ی ِ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ خ ذوَّ َعِل ی خ ذوَّ َعِل ی خ ذوَّ َعِل ی‬ ‫َ​َ‬ ‫صا ت ق ال ق ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫ق د َج َْ ُ َّلل َل ین َس ِِّیال َّبِِّْ ْک ر بِابِِّْ ْک ِر َج ْی د ِ ائَ رة وسَ ْف ی َس َِ رة وَّبثییل ب بِابثییل ِ‬ ‫ب َج ْی د ِ ائَ رة َوَّب یر ْجَ‪ ( .‬س یَ‪،‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫رقَ ‪)2262‬‬ ‫’’ابعدہنباصمریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ھجمےسول ‪،‬ھجمےسول ‪،‬ھجمےسول۔اہلل‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اسرییکزسادیاجےئیگ۔‘‘‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےن اِن وعروتںےکےیلراہاکنلدیےہ۔اِسرطحےکرجمومںںیمونکارےونکارویںےکاسھتوہںےگاوراُم ںیوسوکڑےاور‬ ‫ث‬ ‫الجوینطیکزسادیاجےئیگ۔اِیسرطحشادیدشہرمدووعرتیھبزساےکاحلظےساسھتاسھتوہںےگاوراُم ںیوسوکڑےاورگنس‬

‫اصقصودیےکاالطقںیماانثتس‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ع ن أب ی هری رَة رض ی َّلل عِ ه أَ ین رس َ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ق ال َّبْ َْ ْ َم اء جَِّ ٌار َوَّبِِّْْ ر جَِّ ٌار‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ‬ ‫َوَّبْ َم ْ​ْ ِدن جَِّ ٌار۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)8311‬‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬اجونرےنامراوہوتاُسےکامکرپوکیئذہمداری‬

‫ںیہنےہ ‪،‬ونکںیںیمرگاوہوتاُسےکامکرپوکیئذہمداریںیہنےہ ‪،‬اکنںیماحدہثشیپآاجےئوتاُسےکامکرپوکیئذہمداریںیہن‬ ‫ےہ۔ ‘‘‬

‫دحوداکےبالگافنذ‬

‫ِ‬ ‫ع ن ع روَة ب ِن َّب ُّزب ِی أَ ین َّ رأَة س رقَ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ ْ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ف ی َی ْزَوة َّبْ َف ْت ِع فَ َف ِز َ‬ ‫َ ْ ْ َ ْ َْ‬ ‫ت ف ی َع ْه د َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه‬ ‫قَ ْو َه ا إِبَی أ َس ا َ ةَ بْ ِن َزیْ رد یَ ْستَ ْش ِفْوسَه قَ َ‬ ‫ال ع ْرَوة فَیَ یم ا َکی َم ه أ َس ا َ ة فی َه ا تَیَ یو َن َو ْج ه َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ال أَت َکیلمِ​ِی فِی ح ٍّد ِ ن حد ِ‬ ‫ول َّبی ِه فَیَ یم ا َک ا َن َّبْ َْ ِش ُّی‬ ‫َّس تَ ْغ ِف ْر بِی یَا َرس َ‬ ‫ود َّبی ِه قَ َ‬ ‫َعیَْی ِه َو َسی َ​َ فَ َُ َ‬ ‫ال أ َسا َ ة ْ‬ ‫َ ْ‬ ‫اس قَ ِّْ یَک َْ أَسیه َْ َک اسوَّ‬ ‫قَ َاَ َرس ول َّبی ِه َخ ِطیِّ ا فَأَثَِْی َعیَ ی َّبی ِه ِ​ِبَا ه َو أَ ْهی ه ثی قَ َ‬ ‫ال أَی ا بَ ْ​ْ د فَِإیقَا أَ ْهیَ َ‬ ‫ع َّبِی َ‬ ‫َُّلَ ید َوَّبی ِذی سَ ْف س ُمَ یم رد بِیَ ِدهِ بَ ْو أَ ین‬ ‫إِ َ​َّ َس َر َق فِ ی ِه َْ َّب یش ِریف تَ َرک وه َوإِ َ​َّ َس َر َق فِ ی ِه َْ َّب ی‬ ‫ض ِْیف أَقَا وَّ َعیَْی ِه ْ‬ ‫ر‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ بِتِْی َ‬ ‫ع َّبْ َم ْرأَة فَُط َْ ْ‬ ‫ت ُمَ یم د َس َرقَ ْ‬ ‫فَاط َم ةَ بِِْ َ‬ ‫ت بَ​َُطَ ْ​ْ ت یَ َد َها ثی أَ​َ َر َرس ول َّبی ه َ‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫اجتَ َه ا إِبَ ی‬ ‫ت تَ أْتِی بَ ْ​ْ َد َبِ َ‬ ‫ت تَ ْوبَت َه ا بَ ْ​ْ َد َبِ َ‬ ‫ت َعائ َش ة فَ َکاسَ ْ‬ ‫ت قَابَ ْ‬ ‫ع َوتَ َزیو َج ْ‬ ‫یَد َها فَ َ س َِ ْ‬ ‫ع فَ أ َْرفَ َح َ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪ ( ،)2902‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)2260‬‬ ‫َرسول َّبیه َ‬

‫’’رعوہنبزریبےتہکںیہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےکزامےنںیمحتفہکمےکومعقرپایوعرتےنوچرییک ‪،‬اُسیکوقمےکولگ‬ ‫عي‬ ‫ب‬ ‫ھگراےئوہےئااسہمنبزیدریضاہلل ھ مااےکیاسآےئ ‪،‬یاہکوہوضحریلصاہللہیلعوملسےساُسیکافسرشرکںی(ہکاساکاہھتہن‬ ‫ک‬ ‫اکیااجےئ)۔رعوہےتہکںیہہک ب ب‬ ‫حاوھنںےنآپیلصاہللہیلعوملسےساُسیکیباتیکوتآپےکرہچےاکرنلدلایگاورآپےن‬ ‫اہک‪ :‬ایک مت اہلل یک اقمئ رکدہ دحوں ںیم ےس ای دح ےک یبارے ںیم ھجم ےس افسرش رکےن آےئ وہ؟ ااسہم ےن اہک‪ :‬ای روسل اہلل!‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ریمے ےیل اہلل ےس رفغمت یک داع ےیجیک۔ رھپ دورہپ ےک دعب آپ ےن ولوگں ےس اطخب فرامیا۔ اُس ںیم اہلل ےک شایانِ شان اُس یک‬ ‫رعتفی یک اور رھپ فرامیا ہک مت ےس ےلہپ ولگ اس وہج ےس الہک رک دي ےئ ہک ب ب‬ ‫رکی وت وہ اےس‬ ‫ح اُنںیم ےس وکیئ ززعز آدیم وچری ا‬ ‫وھچڑ دےتی اور ب ب‬ ‫ح وکیئ زمکور آدیم وچری رکیا وت اُس رپ دح اقمئ رک دےتی۔ اُسیک مسق سج ےک اہھتںیم دمحمیک اجن ےہ ‪ ،‬ارگ دمحمیکیٹیب‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رھکدیارکیتیھت۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫افہمطےنیھبوچرییکوہیتوتںیمالزامًاُساکاہھتیھباکٹداتی۔رھپآپےناُسوعرترپدحاقمئرکےناکمکحدیا ‪،‬وتاُساکاہھتاکٹدیا‬ ‫ث‬ ‫ایگ۔(راویےتہکںیہہک) اسےنتہباخصلوتہبیکیھتانچہچناُسیکوہوتہبتہبہدمہریہ۔رھپاُسےنشادییھبرکیل۔اع ہشریض‬ ‫اہللعي ھاافرامیتںیہہکاسےکدعبیھبہیوعرتریمےیاسآیارکیتیھتوتںیماسیکرضورتروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےکاسےنم‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫وخروونش‬ ‫ث‬ ‫نییعتِابخی‬

‫اس قال نی رسول َّبی ِه ی یی َّبی ه َعیَْی ِه وس یَ ع ن ک ُ ِی سَ ر‬ ‫َع ْن بن َعِّی ر‬ ‫اِ ن َّب لس َِّ ِاَ َو َع ْن ک ُ ِی‬ ‫َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫ِ​ِمْیَ ر‬ ‫ب‬

‫ن َّبطیِْی۔ ( سیَ‪ ،‬رقَ ‪(3113‬‬

‫ث‬

‫ہ یلچک واےل دردنے اور اگنچل واےل رپدنے اک‬ ‫’’انب ابعس ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن ر‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫وگ‬

‫اھکےنےسعنمفرامیاےہ۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ع ن ُم یم ِد ب ن عِّ د َّبی ِه ب ن عم رو ۔۔۔ أَ ین رس َ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ ن ی ی وَ َخْیَِّ َر ع ن ُل ِوَ‬ ‫َْ َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬ ‫َّجَ یالبَِة َو َع ْن رکوِ َا َو َع ْن أَ ْک ُِ َُلْ ِم َها۔ (سسائی‪ ،‬رقَ ‪)3320‬‬ ‫َُّلم ِر َِّْلَ ْهیِی ِة َو َع ْن ْ‬ ‫ْ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫’’دمحمنبدبعاہللنبرمعوےسروایےہ۔۔۔ہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنربیخےکدنیاوتلدگوھںاکوگ‬ ‫ث‬ ‫عنمفرامیااورالجہلےس ‪ ،‬ینعاُسرپوساریرکےناوراُساکوگ اھکےنےسیھبعنمفرامیا۔‘‘‬

‫ث‬

‫اھکےنےس‬

‫ث‬ ‫ِ‬ ‫رحمہعتماورنییعتِابخی‬

‫ِ‬ ‫َع ْن َعیِ لی بن أبی طَابِ ر‬ ‫ول َّبی ِه َ ی ی ِ ی‬ ‫لس ِاء ی وَ‬ ‫ب رضی َّلل عِه أَ ین َرس َ‬ ‫ی ی َّب ه َعیَْی ه َو َس َ​َ ن ی ع ن ْت َْ ه َّبِ َ‬ ‫َُّلم ِر ِْ‬ ‫َّْلسْ ِسی ِة۔ (طاری‪ ،‬رقَ‪ ( ،)2461‬سیَ‪ ،‬رقَ ‪)9296‬‬ ‫َخْیَِّ َر َو َع ْن أَ ْک ُِ ُل ِوَ ْ‬ ‫وگ‬

‫ث‬

‫’’یلع ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملس ےن ربیخ ےک دن وعروتں ےس ہعتم رکےن اور یاوتل دگوھں اک‬ ‫اھکےنےسعنمفرامدیااھت۔‘‘‬

‫وخناوررمداریکرحمںیماانثتس‬

‫ع ن عِّ ِد َّللِ ب ِن عم ر أَسی ه قَ َ ِ‬ ‫ت بََِ ا یتَتَ ِ‬ ‫َُّلِْیتَ ان َوَّبْ َکِِّ د َوَّبطل َ ال۔ (س ِن‬ ‫ان َوَد َ ا ِن ََّ ْجِ َرَّد َو ْ‬ ‫ال أحی ْ َ ْ‬ ‫َ ْ َْ‬ ‫ْ َ​َ‬ ‫َّبِّیهُی‪ ،‬رقَ ‪)6643‬‬ ‫کک‬ ‫’’دبعاہللنبرمعےتہکںیہہکمارےےیلدورمداراوردووخن ینعیدیاور یلھچاور رگاور یلالحلارہھاےئ ےئںیہ۔‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫نییعتِابیطت‬

‫عن أَبِی هری رةَ یُول سأ َ​َل رجُ رس َ ِ‬ ‫ول َّبی ِه إِسیا سَ ْرَک ب َّبَِّْ ْ َر‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ فُ ال ی ا َرس َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َْ‬ ‫َ َ ٌَ‬ ‫ََْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه‬ ‫ض أْسَا بِ ِه َع ِط ْش َِا أَفََِتَ َو ی‬ ‫َوَْ ِم ُ َ ََِْ ا َّبْ َُیِی َُ ن َّبْ َم ِاء فَِإ ْن تَ َو ی‬ ‫ض أ ن َ اء َّبَِّْ ْ ِر فُ ال رس ول َّبی ه َ‬ ‫َُّلِ ُُّ َ ْیتَته۔ (سسائی‪ ،‬رقَ ‪)53‬‬ ‫َعیَْی ِه َو َسی َ​َ هو َّبطیهور َ ا ه ْ‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکایآدیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےسوپاھچہکمہولگدنمسرںیمرفسرکےت‬

‫ںیہ اور مارے اسھت وھتڑا اس یہ یاین وہیا ےہ ‪،‬ارگمہاُسےسووضرکےنگلاجںیئوترھپایپےسرہاجںیئےگ۔وتایکمہدنمسرےک یاین‬

‫اجونراکیدہیک‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےسووضرککسںیہ۔آپےنفرامیا‪ :‬اُساکیاینیاکےہاوراساکرمداریھبالحلےہ۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ول َّبی ِ‬ ‫ی ب ن َح ِر‬ ‫ْی أَیَ ْذبَع‬ ‫ی‬ ‫ب‬ ‫و‬ ‫َّ‬ ‫د‬ ‫ی‬ ‫ی‬ ‫اِ‬ ‫َی‬ ‫أ‬ ‫ا‬ ‫س‬ ‫د‬ ‫َح‬ ‫أ‬ ‫إن‬ ‫ت‬ ‫َی‬ ‫أ‬ ‫َر‬ ‫أ‬ ‫ه‬ ‫س‬ ‫ر‬ ‫ا‬ ‫ی‬ ‫ت‬ ‫قی‬ ‫ال‬ ‫ق‬ ‫اِت‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َع ْن َع ِد ل‬ ‫َ‬ ‫س ْ ه س لک ٌ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫بِابْمروةِ و ِش یُ ِة َّبْ​ْصا فُال أَ ِرر َّبد ِ ِ‬ ‫َّس َ​َ َّبی ِه َعیز َو َج یُ۔(َّبودَّود‪ ،‬رقَ ‪)4342‬‬ ‫یَ ِبَا شْ َ‬ ‫ت َوَّ ْک ْر ْ‬ ‫ْ​ْ َ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ َْ َ‬ ‫’’دعی نب احمت ریض اہلل ہنع ےتہک ںیہ ہکںیم ےنرعضایک‪ :‬اے اہلل ےک روسل !آپ فرامںیئ ہک ارگ مہںیم ےس وکیئ اانپ اکشر یا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫رھتپیڑکلیےکڑکٹےےسذحبرکےل؟آپےنفرامیا‪ :‬سجزیچےساچوہ ‪،‬وخناہبدواوراُس‬ ‫ےلاوراُسےکیاسرھچیہنوہوتایکوہ ا‬ ‫رپاہللاعتیلٰاکیامول۔ ‘‘‬

‫اکشرےسقلعتمیہقفاسملئ‬

‫ول َّبی ِه ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ ع ن َّب ی ِ‬ ‫ی بْ ِن َح ِر‬ ‫ع‬ ‫اِت أَسیه َس أ َ​َل َرس َ‬ ‫َع ْن َع ِد ل‬ ‫ت َک ْیَِّ َ‬ ‫ص ْید فُ ال إ َّ أ َْر َس ْی َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ‬ ‫ِ‬ ‫َّس َ​َ َّبی ِه عیی ه َوإِ ْن أ َْد َرْکتَ ه ق د قَتَ َُ وَ یَأْک ُْ فَک ُْ‬ ‫َّس َ​َ َّبیه عیی ه فَِإ ْن أ َْد َرْکتَ ه َ یَ ُْت ُْ ف أ بع َوَّ ْک ْر ْ‬ ‫فَا ْک ْر ْ‬ ‫َ‬ ‫ع عی ی سَ ْف ِس ِه َوإِ ْن َخ ابَ َ‬ ‫ع فَ ِإ ْن َو َج ْدتَ ه ق د أَ َک َُ ِ ه ف ال تَطْ َْ َْ ِ ه ش ی ا فَِإیقَا أَْ َس َ‬ ‫فَ َُ ْد أَْ َس َکه َعیَْی َ‬ ‫ع َ​َل تَ ْد ِری أَیُّ َها قَتَ َُ۔ (سسائی‪ ،‬رقَ ‪)2413‬‬ ‫ع کِ َالبا فَ َُتَ ْی َن فیَ یَأْک ْی َن فال تَأْک ُْ ِه شی ا فَِإسی َ‬ ‫َک ْیِّ َ‬

‫’’دعینباحمتےسروایےہہکاوھنںےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےساکشرےکیبارےںیموسالایکوتآپےنفرامیا‪ :‬مت‬

‫ب ب‬ ‫حاانپاتکوھچڑےتوہوتاہللاکیامےلرکوھچڑو۔رھپارگدوھکیہکاُسےناکشروک(زدنہڑکپاےہ) امراںیہنوت ُاےساہللاکیامےلرکذحبرک‬ ‫ت‬ ‫ولاورارگدوھکیہکامرھاالےہ ‪،‬رگماُسںیمےسھچکاھکیاںیہنوتمتاُےساھککسوہ ‪،‬اِسےیلہکہیاُسےن م ھاارےےیلروکراھکےہ۔‬ ‫نکیل ارگ اھک ایل وہ وت اُےس اھکیا اجتر ںیہن ےہ ‪،‬ویکہکن ہی رھپ اُس ےن اےنپ ےیل رواک ےہ اور ارگ دورسے ےتک یھب اےنپ ےتک ےک اسھت اِس‬ ‫رطحدوھکیہکاُوھنںےناکشروکامردیاےہاوراُسوکاھکیاںیہن ب‬ ‫ییھباُےسہناھکؤ ‪،‬اِسےیلہکمتںیہناجےتنہکاُنںیمےسسکےن‬ ‫امراےہ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫رحماکداترہ‬

‫رِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫َع ْن بن َعِّی ر‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‬ ‫اس قال تصد َ‬ ‫لق َعیَی َ ْوَ​َلة ب َمْیموسَةَ بِ َشاة فَ َماتَ ْ‬ ‫ت فَ َمیر ا رس ول َّبی ه َ‬ ‫ال إِیقَ ا َح رَ​َ أَ ْکی َه ا۔ ( س یَ‪ ،‬رق َ‬ ‫َخ ْذ ِْت إِ َهابَ َه ا فَ َدبَ ْغتموه فَ اسْتَ َف ْ​ْت َْ بِ ِه فَ َُ ابوَّ إِسی َه ا َ ْیتَ ةٌ فَ َُ َ‬ ‫فُ ال َه یال أ َ‬ ‫‪)301‬‬ ‫ک‬ ‫عي‬ ‫’’انبابعسریضاہلل ھمااےسروایےہہکامال مونینمومیمہنریضاہللعي ھاایکایولیدیوکدصےقںیمرکبیدییئگیھت ‪،‬وہ‬

‫رامی‪:‬متےناِسیکاھکلویکںںیہنایاریہکدیباعےکدعباُس‬ ‫رم یئگ۔ روسل اہلل یلص اہلل ہیلع وملساکواہںےسزگروہاوتآپےنف ا‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےسافدئہااھٹےت؟ولوگںےنرعضایک‪:‬ہیوترمدارےہ۔آپےنفرامیا‪:‬اِساکرصفاھکیایہرحامےہ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫روسموآداب‬ ‫آدابوخروونش‬ ‫ِ‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ت یَ ِدی‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َوَکاسَ ْ‬ ‫َع ْن ع َم َر ب ن أَب ْی َس یَ َمةَ یَُ ْول کِْ ت ی َال ا ف ْی َح ْ ِر َرس ْول َّبی ه َ‬ ‫ص َف ِة فَ َُ َ ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع َوک ُْ ِ​ِمیا‬ ‫ییی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ‪ :‬یَا ی َالَ! َس لَ َّبی هَ َوک ُْ بِیَ ِمیِ​ِ َ‬ ‫تَطیش فی َّب ی ْ‬ ‫ال ب ْی َرس ْول َّبیه َ‬ ‫ع ِط ْ​ْ َمتِی بَ ْ​ْد۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)۶۷۳۵‬‬ ‫ت تِْی َ‬ ‫یَیِی َ‬ ‫ع‪ ،‬فَ َما َزَّبَ ْ‬

‫عي‬ ‫’’رمعنبایبہملسریضاہلل ھ مااےسروایےہہکںیم(اُسوق) ایہچباھتاوریبنیلصاہللہیلعوملسےکرھگںیمرپورش ایراہ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫اھکیارکیااھت۔‘‘‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫اھت ‪ ،‬ب ب‬ ‫رکیاھت۔یبنیلصاہللہیلعوملسےن(ہیداھکیوت) ھجمےسفرامیا‪ :‬اےڑلےک!‬ ‫ہرطفوھگام ا‬ ‫اھکیاھکےتوہےئریمااہھتاھتیلںیم ر‬ ‫ح ا‬ ‫ت‬ ‫اہللاکیامےلرک ‪،‬داںیئاہھتےساھکؤاور بترنتیکوجہگج م ھاارےتردیےہاسںیمےساھکؤ۔انچہچناِسےکدعبرھپںیمایسرطح‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ع ِن ب ِن عم ر أَ ین رس َ ِ‬ ‫ِ ِ ِ​ِ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه وس یَ قَ َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َح دک َْ فَ ْییَأْک ُْ بیَمیِ ه َوإ َ​َّ َش ِر َ‬ ‫ال‪ :‬إ َ​َّ أَ َک َُ أ َ‬ ‫َ ْ َ​َ َ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫ِ بِیَ ِمیِ​ِ ِه‪ ،‬فَِإ ین َّبشْییطَا َن یَأْکُ بِ ِش َمابِ​ِه َویَ ْشَرِ بِ ِش َمابِ​ِه۔ ( سیَ‪ ،‬رقَ ‪)۶۶۵۶‬‬ ‫فَ ْییَ ْشَر ْ‬

‫عي‬ ‫’’انبرمعریضاہلل ھ مااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬متںیمےس ب ب‬ ‫حوکیئاھکیااھکےئوتاُےسداںیئ‬

‫اھکیاوریباںیئاہھتےساتیپ‬ ‫اھکیاچےیہاورےیپوتداںیئاہھتےسانیپاچےیہ۔ویکہکناطیشن(اکہیرطہقیےہہکوہ) یباںیئاہھتےس ا‬ ‫اہھتےس ا‬ ‫ےہ۔‘‘‬

‫السمںیملہپرکےنیکتربیغ‬

‫ص غِی عیَ ی َّبْ َکِِّ ِی وَّبْم ُّار عیَ ی َّبْ َُ ِ‬ ‫ِ‬ ‫اع ِد‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫ال‪ :‬ی َس یلَ َّب ی َ‬ ‫َع ْن أَب ْی هَریْ َرةَ َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫َوَّبْ َُیِیُ َعیَی َّبْ َکثِ ِی۔ (طاری‪ ،‬رقَ‪)۵۶۷۶‬‬

‫ک ک‬ ‫وھچی بترےوکالسمرکےنںیملہپرکے‬ ‫’’اوبہرترہریضاہللہنعیبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتںیہہکآپےنفرامیا‪ :‬ا‬

‫اگ ‪،‬ےنلچواالےھٹیبوہےئوکاوروھتڑےولگزیادہولوگںوک۔ ‘‘‬

‫کنیھچآےنرپرکشادارکےنیکمیلعت‬

‫ِ​ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫س‪،‬‬ ‫ال قَ َ‬ ‫َع ْن أَبِ ْی هَریْ َرَة قَ َ‬ ‫ییی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ‪ :‬بَ یم ا َخیَ َ َّبی ه َ‬ ‫ال َرس ْول َّبیه َ‬ ‫َد َ​َ َوسَ َف َن فْی ه َّب ُّرو َ َعطَ َ‬ ‫ِ‬ ‫َدَ۔ (تر ذی‪ ،‬رقَ ‪)۷۷۵۹‬‬ ‫ال ْ‬ ‫َُّلَ ْمد بِی ِه فَ َ ِم َد َّبیهَ بِ​ِإ ْسِ​ِه فَ َُ َ‬ ‫فَ َُ َ‬ ‫ال بَه َربُّه َرََّ َ‬ ‫ع َّبیه یَا َ‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعروایرکےتںیہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ب ب‬ ‫حاہللےنآدموکدیپاایکاوراُنںیمروحوھپیکن ‪،‬وت‬ ‫ام ںیکنیھچآیئ۔انچہچناوھنںےن’ادمحلہلل‘ اہکاوررھپاہللےکمکحےساُسیکرعتفییک ‪،‬وتاُنےکربےناُنےساہکہکاےآدم!‬ ‫اہللھجترپرمحرکے۔‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه وس یَ قَ َ ِ‬ ‫َُّلَ ْم د‬ ‫َح دک َْ فَ ْییَ ُ ُْ ْ‬ ‫َع ْن أَب ْی هَریْ َرَة َرض َی َّبی ه َعِْ ه َع ِن َّبِیِِّ لی َ‬ ‫سأَ‬ ‫َ​َ َ‬ ‫ال‪ :‬إ َ​َّ َعطَ َ‬ ‫ِ‬ ‫بِی ِه وبْی ُ ُ بَه أَخ وه أَو ی ِ‬ ‫ص یِع بَابَک َْ۔‬ ‫ع َّبی ه فَِإ َ​َّ قَا َل بَه یَ ْر َ​َّ َ‬ ‫احِّه یَ ْر َ​َّ َ‬ ‫ع َّبی ه فَ ْییَ ُ ُْ یَ ْه دیکَ َّبی ه َوی ْ‬ ‫ْ َ‬ ‫َ​َ ْ‬ ‫(طاری‪ ،‬رقَ ‪)۵۶۶۶‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعیبنیلصاہللہیلعوملسےسروایرکےتںیہہکآپےنفرامیا‪ :‬متںیمےسیسکوککنیھچآےئوتاُےس’ادمحل‬ ‫ہللانہکاچےیہاوراُساکاھبیئیااسیھتےنسوتاُےسوجابںیمانہکاچےیہ‪’ :‬ترخ مکالل‘ ٰ۔رھپ ب ب‬ ‫حوہ’ترخ مکالل‘ ٰ ےہکوتنسواےلوک‬ ‫ّ‬ ‫ّ‬ ‫ت‬ ‫اچےیہہکوہےہک‪ :‬اہللںیھمتدہایدےاور مھاارااحلدر رےھک۔‘‘‬

‫ریہطتلدن‬ ‫رطفی ِ‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ِ‬ ‫ف ِْ ِ‬ ‫ِ ر‬ ‫ِ وتَ ُْیِی َِ َِّْلَ ْ َفا ِر وسَْت ِ‬ ‫ت بََِا فِی قَ ل ِ ِ‬ ‫َع ْن أَسَ ِ‬ ‫و‬ ‫َّْلبَِ َو َح ْی ِ َّبْ َْاسَة أَ ْن َ​َل سَْت ر َ‬ ‫س بْ ِن َ ابع وقل َ‬ ‫َ‬ ‫ص َّبشیار َ‬ ‫ْ‬ ‫ِ‬ ‫ْی بَْی یَة۔ ( سیَ‪ ،‬رقَ‪)۶۸۸‬‬ ‫أَ ْکثَ َر ن أ َْربَْ َ‬

‫’’اسن ریض اہلل ہنع ےس روای ےہ ہک مارے ےیل ومںیھچن اور یانخ اکےنٹ ‪ ،‬لغب ےک یبال اصف رکےن اور زتر یاف ےک یبال‬ ‫ک‬ ‫ومیدےناکوقرقمرایکایگہکاُنرپاچسیلدنےسزیادہںیہنزگرےناچہ۔ ‘‘‬

‫ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫َع ْن أَبِ ی هریْ رَة َر ِض ی َّبی ه َعِْ ه َِذ ْ​ْ ت َّبِیِِّ یی َ ی‬ ‫َّْلِتَ ان‬ ‫س ْ‬ ‫ْ َ َ‬ ‫ی ی َّبی ه َعیَْی ه َو َس َ​َ یَُ ْول‪َّ :‬بْفطْ َرة مَْ ٌ‬ ‫َ‬ ‫ِ وتَ ُْیِیَ َِّْلَ ْ َفا ِر وسَْتف َّْآلب ِ‬ ‫و ََِّل ْستِ ْ َدَّد وقَ ُّ ِ ِ‬ ‫اس۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)۶۹۸۶‬‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ص َّبشیار َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکںیمےنیبنیلصاہللہیلعوملسوکہیےتہکوہےئانسےہ‪ :‬یاچنزیچںیرطفتںیمےسںیہ‪:‬‬ ‫ک‬ ‫ک‬ ‫ہنتخرکی ر‬ ‫ا ‪،‬زتیافےکیبالومیدیا ‪،‬ومںیھچنتسپرانھک ‪ ،‬بترےھوہےئیانخاکانٹاورولغبںےکیبالاصفرکیا۔‘‘‬

‫ہنماورداوتنںیکافصیئاکمکح‬

‫ع ن أَبِ ی هری رَة ر ِض ی َّبی ه عِْ ه أَ ین رس َ ِ‬ ‫ال‪ :‬بَ ْوَ​َل أَ ْن أَش ی َعیَ ی أ ی تِ ی‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ قَ َ‬ ‫َ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ ْ َْ َ َ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی َالةر۔ (طاری‪ ،‬رقَ‪)۹۹۳‬‬ ‫َِلَ​َ ْرت ه َْ باب لس َوَّو َ َ ک لُ َ‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬ےھجمہیایخلہنوہیاہکںیماینپاموکتقشم‬

‫ہامنزےکوقاُم ںیداوتنںیکافصیئاکمکحداتی۔ ‘‘‬ ‫ںیمھالدوںاگوت ر‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫اوسۂاہطرت‬

‫َّْلَ​َالءَ أَتَْیت ه ِ​ِبَ راء ف ی تَ ْورر أ َْو‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ إِ َ​َّ أَتَی ْ‬ ‫َع ْن أَبِ ْی هَریْ َرةَ َر ِض َی َّبیه َعِْه قَ َ‬ ‫ال َکا َن َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ضأَ۔ (َّبودَّود‪ ،‬رقَ ‪)۶۶‬‬ ‫َخَر فَتَ َو ی‬ ‫استَ ِْ َ ی ثی َ َس َع یَ َده َعیَی َِّْل َْر ِ ثی أَتَْیته بِ​ِإسَاء َ‬ ‫َرْک َوة فَ ْ‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعروایرکےتںیہہکیبنیلصاہللہیلعوملسرعف ب‬ ‫اححےکےیلاجےتوتںیمیسک بترنت ایاھچلگںیمیاینےل‬ ‫ک‬ ‫آی ‪،‬آپاُسےسااجنتسرکےتاورافصیئےکےیلاہھتزنیمرپرھرےت۔رھپںیمآپےکیاسایدورسا بترنتالیاوتآپاُسےکیاین‬ ‫رک ا‬

‫ےسووضرکےت۔‘‘‬

‫اوسۂلسغ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َّجََِابَ ِة یَِّْ َدأ فَیَ ْغ ِس ُ یَ َدیْ ِه ثی‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ إِ َ​َّ َّ ْیتَ َس َُ ِ َن ْ‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ قَابَ ْ‬ ‫ت َک ا َن َرس ول َّبی ه َ‬ ‫ص َالةِ ثی یأْخ ذ َّبْم اء فَی ْد ِخُ أَی ابِْه ف ی أی ِ‬ ‫ول‬ ‫ی ْف ِر بِیَ ِمیِ​ِ ِه َعیَی ِ​ِشَابِ​ِه فَیَ ْغ ِسُ فَ ْر َجه ثی یَتَ َوضیأ وضوءَه بِی ی‬ ‫َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫ل ح َفَِ ر‬ ‫ِ​ِ‬ ‫اأ ثی أَفَا َ َعیَ ی َس ائِ​ِر َج َس ِدهِ ثی َی َس َُ‬ ‫َّب یش ْ​ْ ِر َحتی ی إِ َ​َّ َرأَی أَ ْن قَ ْد ْ‬ ‫َّس تَِّْ َرأَ َح َف َن َعیَ ی َرأْس ه ثَ َال َ َ‬ ‫ِر ْجیَْی ِه۔ ( سیَ‪ ،‬رقَ‪)۳۶۹‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫ح لسغ ب‬ ‫’’اع ہش ریض اہلل اہنع یک روای ےہ ہک یبن یلص اہلل ہیلع وملس ب ب‬ ‫انجی رکےت وت ےلہپ دوونں اہھت دوھےت ‪ ،‬رھپ داںیئ اہھت‬

‫ےسیباںیئرپیاینھالرکاُسےساینپرشماگہاصفرکےت ‪،‬رھپامنزےکووضیکرطحووضرکےت ‪،‬رھپیاینےتیلاوراینپانگلی ااںیباولںیک‬ ‫ک‬ ‫ڑجوںںیمھالدےتی ‪،‬اہیںیہک ب ب‬ ‫حدھکیےتیلہکیایندلجیچنہپایگےہوتاےنپرسرپنیتولچیاینایدےتلی ‪،‬رھپاسرےمسجرپیایناہب‬ ‫ےتیل ‪،‬رھپدوونںیاؤںدوھےت۔ ‘‘‬

‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َع ِن بْ ِن َعِّی ر‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه‬ ‫اس َر ِض َی َّبیه َعِْ ه َما قَ َ‬ ‫ال َحدیثَْتِی َخابَتی َ ْیموسَة قَابَ ْ‬ ‫ت أ َْدسَْی ت بَرس ول َّبی ه َ‬ ‫َّجََِابَِة فَغَسُ َکفْیی ِه َ یرتَ ْ ِ‬ ‫ْی أَْو ثَ​َالثا ثی أ َْد َخُ یَ َده ف ی ِْ‬ ‫َّْلسَ ِاء ثی أَفْ َر َ بِ ِه َعیَ ی فَ ْرِج ِه َو َی َس یَه‬ ‫َو َسی َ​َ ی ْسیَه ِ َن ْ‬ ‫َ​َ‬ ‫َ‬ ‫ِ ِ​ِ‬ ‫ل‬ ‫ِ بِ ِش َمابِ​ِه َِّْل َْر َ فَ َدبَ َک َها َدبْکا َش ِدیدَّ ثی تَ َو ی‬ ‫ض أَ وض وءَه بِی ی‬ ‫ص َالةِ ثی أَفْ َر َ عی ی َرأْ ِس ِه ثَ َال َ‬ ‫بِش َمابه ثی َ‬ ‫ضَر َ‬ ‫ح َفَِ ر‬ ‫ع فَغَ َس َُ ِر ْجیَْی ِه۔ ( سیَ‪ ،‬رقَ‪)۳۶۶‬‬ ‫اأ ِ ُْءَ َک لف ِه ثی َی َس َُ َسائَِر َج َس ِدهِ ثی تََِ ی ی َع ْن َ َُا ِ ِه َبِ َ‬ ‫َ‬ ‫عي‬ ‫’’انبابعسریضاہلل ھ مااےسروایےہہکریمیاخہلومیمہنریضاہللعي ھااےنایبنفرامیاہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلع‬

‫وملسیکخدمںیملسغ ب‬ ‫انجیےکےیلیاینراھکوتآپےنےلہپدوونںاہھتدو اینیترمہبتدوھےئ ‪،‬رھپاانپاہھت بترنتںیمھاالاوراُس‬ ‫ک‬ ‫رھا ‪،‬رھپامنزےکےیلسجرطحووضرکےت‬ ‫ےساینپرشماگہرپیایناہبیااوراُےسیباںیئاہھتےسدوھیا ‪،‬رھپاانپہیاہھتزنیمرپایھچرطح ر‬ ‫ںیہ ‪،‬اُسرطحووضایک ‪،‬رھپولچںیمرھبرکنیترمہبتیاینرسرپاہبیا ‪،‬رھپاسرالدندوھیا ‪،‬رھپاُسہگجےسےٹہاوردوونںیاؤںدوھےئ۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫دہشا ِادحیکنیفکتودتنیف‬

‫ِ‬ ‫عن جابِ ِر ب ِن عِّ ِد َّبی ِه ر ِض ی َّبی ه عِْ هم ا أَ ین رس َ ِ‬ ‫ْی َّب یرجیَ ْ ِ‬ ‫ْی‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ َک ا َن َُْی َم بَ ْ َ‬ ‫َ ْ َ ْ َْ‬ ‫ول َّبی ه َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ِ‬ ‫رِ‬ ‫َّح رد ثی ی ُول أَیُّهَ أَ ْکثَر أ ِ ِ ِ ِ‬ ‫ِوِ‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫َح ِدهَا قَ ید َ ه فِ ْی َّبی ْ ِد‬ ‫ْ‬ ‫َخذَّ ب ْیُ ْرَن فَإ َ​َّ أش َی بَه إبَی أ َ‬ ‫ْ‬ ‫ْ‬ ‫ْن قَ ْت یَی أحد ف ْی ثَ ْو َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ ِ​ِ ِ‬ ‫ص لُ عییهَ وَ ی غَ لس ْیه َْ۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)۶۷۶۳‬‬ ‫َوقَا َل أَسَا َش ِهی ٌد َعیَی َهَِ​َلء َوأَ​َ َر ب َدفِْ ِه َْ بد َ ائ ِه َْ وَ ی َ‬ ‫ث‬ ‫’’ ب‬ ‫اجترریضاہللعي ھااےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسادحےکدودوش ھدداوکاییہڑپکےںیمنفکدےتیاوروپےتھچ‬ ‫ث‬ ‫اجےت ہک ان ںیم ےس زیادہ فرآن سک وک یاد اھت ‪ ،‬رھپ ب ب‬ ‫دی اجیاوت آپ اُیس وک ربق ںیم ےلہپ ایارےت اور آپ‬ ‫ح یسک ای یک رطف اشارہ رک ا‬

‫فرامےت اجےت ہکںیم اِن رپوگاہوہں۔آپےناُم ںیوخنتیمسدنفرکےناکمکحدیا ‪،‬ہناُنیکامن ِزانجزہڑپیھاورہناُم ںیلسغدیا‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ایگ۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫االسیمرمسِنیفکتودتنیف‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ع ن أ لَ ع ِطی ةَ َِّْلَسْ ِ ِ‬ ‫ْی‬ ‫ص ا ِریة َرض َی َّبی ه َعِْ َه ا قَابَ ْ‬ ‫َْ َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ح ْ َ‬ ‫ت َد َخ َُ َعیَْی َِ ا َرس ْول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ر‬ ‫ِ‬ ‫ع إِ ْن رأَی ی َبِ َ ِ ِ‬ ‫ت وفلیت َّب َِته فَ َُ َ ِ‬ ‫َّج َْ ْی َن فِ ْی‬ ‫ع‪ِ ،‬بَاء َوس ْد رر‪َ ،‬و ْ‬ ‫ال‪ْ َّ :‬یس ْیَِ َها ثَ​َالثا أو مَْسا أو أَ ْکثَ َر ن َب َ َ ْ‬ ‫َْ ْ‬ ‫َّْآل ِخَرةِ َکافورَّ أ َْو َشْی ا ِ ْن َکافورر۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)۶۶۶۷‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫’’امہیطعااصنرہیریضاہللعيھااروایرکےتوہےئیتہکںیہہک ب ب‬ ‫حروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکیٹیب(زبنی) اکااقتنلوہاوت‬

‫آپ مارے یاس آےئ اور فرامیا‪ :‬اِس وک نیت رمہبت ای یاچن رمہبت یا ارگ انم ب وھجمس وت اِسےسیھبزیادہرمہبتیایناورریبیےکوتپں‬ ‫ث‬ ‫رامیہکھچکاکوفریھبیاینںیمشالمرکول۔ ‘‘‬ ‫ےکاسھتلسغدواورآجریرمہبتےکلسغںیماکوفر ایف ا‬

‫ِ‬ ‫ت ِس ِیین) ع ن أ لَ ع ِطی ةَ َِّْلَسْ ِ ِ‬ ‫عن ح ْفصةَ (بِِْ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه‬ ‫ص ا ِریة َرض َی َّبی ه قَابَ ْ‬ ‫ْ َْ َ ْ َ‬ ‫َْ َ َ‬ ‫ت َد َخ َُ َعیَْی َِ ا َرس ْول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ال‪ْ َّ :‬ی ِس ْیَِ ها ِوتْ رَّ‪ ،‬ثَ​َالث ا أَو مَْس ا أَو س ِّ ْا‪َّ ،‬ب َدأْ َن ِ​ِبَیا ِ ِ​ِه ا و ِبَو ِ‬ ‫َّض ِ‬ ‫َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ َوَْ ن سَ ْغ ِس ُ َّبَِْتَ ه فَ َُ َ‬ ‫ْ َْ ْ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬ ‫َ َ َ َ‬ ‫َّبْوض ِ‬ ‫وء ِ ِْ َها۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)۶۶۶۶‬‬ ‫’’حف‬

‫ضہ(تنبریسنی) ‪،‬امہیطعےسروایرکیتںیہہک ب ب‬ ‫حروسلاہللیلصاہللہیلعوملسیکیٹیب(زبنی) اکااقتنلوہاوتآپ‬

‫مارےیاسآےئاورفرامیا‪ :‬اِسوکاطقدعدںیملسغدو‪ :‬نیت اییاچن ایاسترمہبتاورلسغتیمےکداںیئرطفےسرشوعرکواور‬ ‫اُناعضااےسرشوعرکونجرپووضایکاجیاےہ۔‘‘‬

‫ول َّبی ِه ی یی َّبی ه َعیَْی ِه وس یَ ک لف ن ف ی ثَ​َالثَ ِة أَثْ و ر‬ ‫َِّ َاَاسِیَ رة بِ ر‬ ‫یض‬ ‫َع ْن َعائِ َش ةَ َر ِض َی َّبی ه َعِْ َه ا أَ ین َرس َ‬ ‫َ‬ ‫َ​َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِر‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫یص وَل ِع َما َ ةٌ۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)۶۶۵۶‬‬ ‫َس وبیة ن ک ْرسف بیس فی ِه ین قَم ٌ‬

‫’’اع ہشریضاہللعي ھاایکروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکوسیتڑپکےیکنیتدیفسینمیاچدروںاکنفکانہپیاایگنج‬

‫ںیموکیئصیمق ایامعہمںیہناھت۔‘‘‬ ‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫یض س وبِی رة ِ ن کرس ر‬ ‫ِ ر ِ‬ ‫ف‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ قَابَ ْ‬ ‫ت ک لف َن َرس ْول َّبی ه َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ ف ْی ثَ​َالثَة أَثْ َوَِّ ب ر َ‬ ‫ْ ْ‬ ‫بَی ِ ِ‬ ‫یص َوَ​َل ِع َما َ ةٌ۔ ( سیَ‪ ،‬رقَ‪)۶۶۳۸‬‬ ‫س فْی َها قَم ٌ‬ ‫ْ َ‬

‫’’اع ہشریضاہللعي ھااروایرکیتںیہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکوسیتڑپکےیکنیتدیفساچدروںاکنفکانہپیاایگنجںیم‬

‫وکیئصیمق ایامعہمںیہناھت۔‘‘‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ ی‬ ‫َع ْن َج ابِ ِر ب ِن َعِّْ ِد َّبی ِه َُ دلل أَ ین َّبِیِِّ یی َ ی‬ ‫َی َ ابِ​ِه‬ ‫ب یَ ْو ا فَ َذ َکَر َرج ال ْن أ ْ‬ ‫ی ی َّبی ه َعیَْی ه َو َس َ​َ َخطَ َ‬ ‫قِِّض فَکف ِ‬ ‫ِر ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ أَ ْن ی َُِّْ َر َّبیرج ُ بِابیْی ُِ َحتی ی‬ ‫َ‬ ‫لن ف ْی َک َف رن َی ِْی طَاءل َوق َْب بَ ْیال فَ َز َج َر َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫َخ اه‬ ‫ع َوقَ َ‬ ‫ض طَیر إِسْ َس ا ٌن إِبَ ی َبِ َ‬ ‫ص یی َعیَْی ِه إِیَل أَ ْن ی ْ‬ ‫َح دک َْ أ َ‬ ‫ال َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫یَ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ إ َ​َّ َک یف َن أ َ‬ ‫فَ ْیی َ لس ْن َک َفَِه۔ ( سیَ‪ ،‬رقَ‪)۶۶۹۶‬‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫دیاوراُسںیماےنپاحصہبںیمےسای‬ ‫اجتنبدبعاہللریضاہللہنعایبنرکےتںیہہکایدنیبنیلصاہللہیلعوملسےنہبطخ ا‬ ‫’’ ب ر‬

‫آدیماکذرکایکسجاکااقتنلوہااھتاورولوگںےناُےسیااکیفنفکانہپرکراتےکوقدنفرکدیاایگاھت۔یبنیلصاہللہیلعوملسےناس‬ ‫رپ ولوگں وک ڑھجاک ہک اےس رات ےک وق ویکں دنف ایک ‪ ،‬دن وک دنف رکےت ای ہک آپ یھب اس یک امنز انجزہ ڑپھ ےتیل۔ آپ ےن تہب‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫وبجمریےکریغبااسیرکےنےسعنمایکاورآپےنفرامیاہکمتںیمےس ب ب‬ ‫حوکیئاےنپاھبیئوکنفکدےوتاُےسااھچنفکدانیاچےیہ۔ ‘‘‬

‫تیماورربقےسقلعتمااکحم‬

‫ِ‬ ‫ص َّبْ َُِّْ ر َوأَ ْن ی ُْ َْ َد َعیَْی ِه َوأَ ْن ی ِّْ َِ ی َعیَْی ِه۔‬ ‫َع ْن َجابِر قَ َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َسی َ​َ أَ ْن ُیَ ی‬ ‫ال سَ َهی َرس ْول َّبیه َ‬ ‫ص َ‬

‫( سیَ‪ ،‬رقَ‪)۶۶۶۶‬‬

‫اجتریضاہللہنعےناہکہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنربقہتخپانبےن ‪،‬اُسرپےنھٹیباوراُسرپوکیئامعرتریمعترکےنےسعنم‬ ‫’’ ب ر‬ ‫فرامیاےہ۔‘‘‬

‫ول َّبی ِه ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ ی یی عیَ ی ِجَِ ازةر ثی أت ی قَِّ ر َّبْمیل ِ‬ ‫ت ف ث ی عیی ه‬ ‫َع ْن أَبِ ْی هَریْ َرةَ أَ ین َرس َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َْ َ‬ ‫ن قِ​َِّ ُِ َرأْ ِس ِه ثَ​َالثا۔ (َّبن اجه‪ ،‬رقَ ‪)۶۶۵۶‬‬

‫’’اوبہرترہریضاہللہنعےسروایےہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنایتیمرپامنزانجزہڑپیھ ‪،‬رھپآپےنرساہےنیک‬

‫رطفےسربقرپنیترمہبتیٹمھایل۔ ‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

‫االسیموہتار‬

‫ال قَ ِدَ رسول َّبی ِه ییی َّبیه عیَی ِه وسیَ َّبْم ِدیَِةَ وَلَ ی و ِ‬ ‫ِ ر‬ ‫ال‬ ‫ان یَْی َِّْ و َن فِی ِه َم ا فَ َُ َ‬ ‫َ‬ ‫َ ْ َ َ َ َ َ ْ َْ َ‬ ‫س ب ِن َ ابع قَ َ َ َ ْ‬ ‫َع ْن أَسَ َ‬ ‫رس ول َّبی ِه ی یی َّبی ه عیَی ِه وس یَ ا ه َذ َِّن َّبْی و ِ‬ ‫ال إ ین َّبی هَ َع یز‬ ‫ان قَ اب ْوَّ کِی ا سَْی َْ ب فِی ِه َم ا فِ ْی ْ‬ ‫َّجَا ِهیِی ِة قَ َ‬ ‫َْ َ​َ َ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ََْ‬ ‫َ ْ‬ ‫َو َج یُ قَ ْد أَبْ َدبَک َْ ِ​ِ َما َخ ْیَّ ِ ِْ ه َما یَ ْوَ​َ َّبْ ِفطْ ِر َویَ ْوَ​َ َّبِی ْ ِر۔ (ََّّد‪ ،‬رقَ ‪)۶۷۶۶۱‬‬

‫’’اسننبامکریضاہللہنعےسروایےہہکیبنیلصاہللہیلعوملسدمہنیرشتفیالےئوتواہںولوگںےندودنرقمررکرےھک‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫ےھتنجںیموہر لیوکدےسدلالہبےتےھت۔آپےنوپاھچ‪ :‬ہیایکدنںیہ؟ولوگںےناتبیاہکاجتیلہںیمہیمارےر لیامتےش‬ ‫ت‬ ‫ےکدنوہارکےتےھت۔وضحرےناِسرپفرامیا‪ :‬اہللاعتیلٰےناِنیکہگج م ھاارےےیلاِنےسرتہبدودنرقمررکدم ںیہ‪ :‬دیع‬ ‫ض‬ ‫ارطفلاوردیعاال جی۔‘‘‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ان ِ ن ج وَّ ِری َِّْلَسْص ا ِر ت غَِلی ِ‬ ‫ت دخ ُ أَب و ب ْک ر و ِعِْ ِدی جا ِری تَ ِ‬ ‫ان ِ​ِبَا‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َع ْن َعائ َش ةَ َرض َی َّبی ه َعِْ َه ا قَابَ ْ َ َ َ ْ َ َ‬ ‫ْ َ​َ‬ ‫ِ‬ ‫ان فِ ی ب ی ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال قاب ت وبَْیس تَا ِ​ِبغَِلیَتَ ْ ِ‬ ‫ت َرس ْوِل َّبی ِه‬ ‫ْی فَ َُ َ‬ ‫وَ ب َْ َ‬ ‫تَ َُ َاوبَ ْ‬ ‫ال أَب ْو بَ ْک ر أَ​َ َزَّ ی َّب یش ْیطَ ْ َْ‬ ‫ص ار یَ َ‬ ‫ت َِّْلَسْ َ‬ ‫َ َ‬ ‫ع فِی ی وَِ ِع ر‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَا أَبَا بَ ْک ر إِ ین بِک لُ قَ ْورَ‬ ‫ید فَ َُ َ‬ ‫ال َرس ْول َّبیه َ‬ ‫َ‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ َو َب َ ْ َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِعیدَّ َوَه َذَّ عیدسَا۔ (طاری‪ ،‬رقَ ‪)۸۶۶‬‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫’’اع ہشریضاہللعي ھااےسروایےہہکایدناوبرکبریضاہللہنعمارےاہںرشتفیالےئوتاُسوقریمےیاسااصنریک‬ ‫دو ڑلایکں وہ ااعشر اگ ریہ ںیھت وج ااصنر ےن بج ِ ُ بباثےکومعقرپےہکےھت ‪،‬ہیڑلایکںوکیئیبااقدعہاگےنواایلںںیہنںیھت۔اوبرکب‬

‫ریض اہلل ہنع ےناہک ہک روسل اہلل یلص اہللہیلعوملسےکرھگںیمہیاطیشینیباےج؟ہیدیعےکدنیکیباتےہ۔روسلاہللیلصاہللہیلع‬ ‫ہوقمےکےیلایدیعوہیتےہاورہیماریدیعےہ۔ ‘‘‬ ‫وملسےن(ہیداھکیوت) فرامیا‪ :‬اوبرکب ‪(،‬اِم ںیاگےندو) ‪ ،‬ر‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬

w w l-m .a w rg .o rid aw Š "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of the publisher and the author."

‫مسقاورافکرۂمسق‬ ‫مسقاکافکرہ‬

‫ِ‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ال َک یف ارة َّبِی ْذ ِر َک یف ارة َّبْیَ ِم ِ‬ ‫ْی۔(ملسم ‪،‬رمق‬ ‫َع ْن ع َُِّْ ةَ ب ِن َع ا ر َع ْن َرس ول َّبی ه َ‬ ‫َ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ه َو َس ی َ​َ قَ َ َ‬

‫‪)۸۲۹۳‬‬

‫’’ہبقعنباعرمروایرکےتںیہہکروسلاہللیلصاہللہیلعوملسےنفرامیا‪ :‬یدراکافکرہویہےہوجمسقاکافکرہےہ۔‘‘‬

‫‪w‬‬ ‫‪w‬‬

‫مسقبکوتڑدینیاچےیہ‬

‫‪l-m‬‬ ‫‪.a‬‬ ‫‪w‬‬

‫ال قَ َ ِ‬ ‫ی یی َّبی ه َعیَْی ِه َو َس ی َ​َ یَا َعِّْ َد َّب یر َّْ ِن ب ِن َذ َرةَ ۔۔۔ إِ َ​َّ‬ ‫َع ْن عِّ ِد َّب رَّ ِن ب ِن َذ َرةَ قَ َ‬ ‫ال ب َی َّبِیِِّ ُّی َ‬ ‫ْی فَرأَیت َیی رها خی رَّ ِها فَ َکفلر عن َاِیِ​ِ َ ِ ِ‬ ‫ِ‬ ‫ی ه َو َخْی ٌر۔(اخبری ‪،‬رمق‪)۶۶۲۲‬‬ ‫َحیَ ْف َ‬ ‫ت َعیَی َا ر َ ْ َ ْ َ َ َ ْ‬ ‫ع َوأْأ َّبیذ ْ‬ ‫ْ‬

‫ےہ۔‘‘‬

‫‪rg‬‬ ‫‪.o‬‬ ‫‪rid‬‬ ‫‪aw‬‬

‫’’دبعارلنمحنبرمسہےتہکںیہہکیبنیلصاہللہیلعوملسےنھجمےسفرامیا‪ :‬اےدبعارلنمحنبرمسہ۔۔۔ ب ب‬ ‫حوتوکیئمسقاھکےئ ‪،‬‬ ‫ک‬ ‫رھپاسےسہرکوتیسکدورسےاعمےلمںیمالھبیئدےھکی ‪،‬وتوتاینپمسقوتڑرکاُساکافکرہدےاوروہاکماایتخررکسجںیمزیادہالھبیئ‬

‫ریغاہللیکمسقاھکیارشکےہ‬

‫ِ‬ ‫عن عمر إِسلی َِذْت رس َ ِ‬ ‫ِ‬ ‫و۔(اوبداود ‪،‬‬ ‫ییی َّبیه َعیَْیه َو َسی َ​َ یَُ ْول‪ْ َ :‬ن َحیَ َ‬ ‫ف بِغَ ِْی َّبی ه فَ َُ ْد أَ ْش َر َ‬ ‫ول َّبیه َ‬ ‫َ ْ َ​َ ْ ْ َ‬ ‫رمق‪)۳۲۹۰‬‬ ‫’’انبرمعےسروایےہہکںیمےنروسلاہللیلصاہللہیلعوملسوکہیےتہکوہےئانسےہہکسجےناہللےکوسایسکاورےکیامیک‬ ‫مسقاھکیئوتاُسےنرشکاکاراکتبایک۔‘‘‬

‫‪© "All rights of this book are reserved for the publisher and the author. This copy is for‬‬ ‫‪reading purpose only. This copy cannot be uploaded on any website except those of‬‬ ‫"‪the publisher and the author.‬‬