50 x De Heilige Geest_plano:70 x Openbaring
26-01-2010
18:41
Pagina 1
Drs. P.L. de Jong is predikant van de hervormde gemeente RotterdamDelfshaven.
50 x de heilige Geest is het derde deeltje in een reeks kleine dagboeken. In deze dagboekjes wordt steeds een bijbelboek of thema besproken, met achtergrondinformatie en uitleg. nur 707 isbn: 978 90 239 2447 0
www.uitgeverijboekencentrum.nl
9 789023 924470
Drs. Pieter L. de Jong
aan de orde. Daardoor ontstaat snel een eenzijdig beeld, met misverstanden en discussie tot gevolg. In dit dagboekje probeert de auteur eenzijdigheid te vermijden door zoveel mogelijk bijbelse stemmen te laten spreken. In vijftig dagen tijd mediteert hij op een originele manier over even zoveel teksten over de Geest uit het Oude en Nieuwe Testament. Gaandeweg krijgt de lezer een veelzijdig beeld van de heilige Geest, zijn werk en zijn gaven. 50x de heilige Geest is een inspirerend dagboek om naar Pinksteren toe te leven, maar ook om na Pinksteren het gewone leven weer mee in te gaan.
50x de heilige Geest
In veel gesprekken over de heilige Geest komen slechts enkele bijbelteksten
opmk-50xdeHeiligeGeest
19-01-2010
12:38
Pagina 2
opmk-50xdeHeiligeGeest
19-01-2010
12:38
Pagina 3
Drs. Pieter L. de Jong
50 x de heilige Geest Bijbels dagboekje
BOEKENCENTRUM – ZOETERMEER
opmk-50xdeHeiligeGeest
19-01-2010
12:38
Pagina 4
Eerder verschenen in deze reeks 70 x Openbaring, Jan Kronenberg 40 x Lucas, Jan Kronenberg
Ontwerp omslag Wil Immink Layout/dtp Gerard de Groot De bijbeltekst in deze uitgave is ontleend aan De Nieuwe Bijbelvertaling, © Nederlands Bijbelgenootschap 2005 ISBN 978 90 239 2447 0 NUR 707 © 2010 Uitgeverij Boekencentrum, Zoetermeer Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
opmk-50xdeHeiligeGeest
19-01-2010
12:38
Pagina 5
Woord vooraf De Geest was uit Het is nog niet zo heel lang geleden dat men bijna overal in de kerken een zekere moeite had met alles wat te maken had met Pinksteren en de heilige Geest. Wanneer het daarover ging, hadden velen snel de neiging om af te haken. ‘Dominee, daar kan ik eigenlijk niets mee. Ik geloof alles wat in de Bijbel staat over Pinksteren en over de uitstorting van de heilige Geest. Maar ik kan er maar heel weinig mee.’ Zo was dat in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw. Natuurlijk waren er toen ook pinkstergemeenten, en een enkel kerkmens waagde zich ook wel eens in die buurten, maar de Geest? Nee, dat was niet direct ons item. Ons Item was veel meer Jezus, en wat Hij gezegd en gedaan had. Zijn kruis en zijn opstanding, dat was het. Hij was het. En de heilige Geest? ‘Dominee, dat is toch dat verhaal met die vlammetjes?’
Is nu Jezus uit? De laatste tijd is dat heel sterk veranderd. Je krijgt soms de indruk dat Jezus onwillekeurig naar achteren geschoven wordt. Sommigen zeggen het ook wel hardop. Tijdens een belijdeniscursus zei bijvoorbeeld iemand: ‘Dominee, ik ben diep gelovig, maar als je hier belijdenis wilt doen, moet je dan ook iets met Jezus hebben? Of kan het ook zonder Jezus?’ Een en ander heeft ongetwijfeld te maken met het vertrouwd raken met de islam en met gelovige mensen die Jezus niet als Zoon van God erkennen. Jezus doet nog wel mee, maar steeds meer mensen hebben moeite met zijn verzoenend sterven voor ons mensen, en dat ook nog ‘éénmaal voor allemaal’. Is alleen God niet genoeg? Heb je Jezus echt daarbij nodig? Het zou kunnen dat veel gelovige mensen Hem eigenlijk al kwijt zijn, Hem nauwelijks meer missen in hun geloofsbeleving.
5
opmk-50xdeHeiligeGeest
19-01-2010
12:38
Pagina 6
De Geest is in Dat is met de aandacht voor de Geest van God ineens heel anders gegaan. De Geest is helemaal ‘in’ geraakt, als je dat zo zou mogen zeggen. Natuurlijk door de opkomst van de evangelische beweging, ook in de kerken. We zien het onder andere in de toenemende aandacht voor typische pinksterthema’s zoals de vervulling met de Geest en de gaven van de Geest. Ik zeg niet dat het allemaal onzin is. Maar ik zeg wel dat het heel bijzonder is zoals de Geest van Pinksteren ineens Jezus als het ware voorbij gestreefd lijkt te zijn. In de opzet van de Alphacursus wordt daarop ingespeeld Op een belangrijk beslissingsmoment in de cursus hebben ze een weekend over de heilige Geest. Mooi natuurlijk. Want van de Geest van Christus moeten we het toch allemaal hebben? Absoluut. Maar was het vóór heel deze golf soms al best ingewikkeld om de Geest van Christus te traceren en te onderscheiden of je Hem persoonlijk ontvangen had, nu lijkt het soms alsof alles wat maar spiritueel voelt van de Geest met hoofdletter is. Hoe kun je dat onderscheiden?
De Geest begint en eindigt bij Jezus In Korinte hebben ze op een bepaald moment Paulus zelf gevraagd een en ander over de vele uitingen van de Geest op een rij te zetten. Wat zegt de Geest? Waaraan herken je de Geest? Een van Paulus’ eerste opmerkingen is dat de Geest altijd zegt dat Jezus de Heer is. Daar begint de apostel zelfs mee. De Geest van God is de Geest van Jezus Christus. Hij begint bij Jezus en eindigt bij Jezus. Dat geeft oriëntatie, richting en houvast in ons wachten op, verlangen naar, vervuld worden met en nadenken over de Geest van Pinksteren. De Geest is de Geest van Christus.
50 keer heilige Geest Kun je 50 stukjes schrijven die allemaal beginnen met Geest van God? vroeg de uitgever. Het bleek niet moeilijk. Er zouden nog veel meer stukjes te schrijven zijn. Voorlopig deze selectie van mij: de woorden van Jezus, de komst van de Geest op de Pinksterdag in Israël en bij de volken, de vrucht van de Geest en de gaven van de Geest.
6
opmk-50xdeHeiligeGeest
19-01-2010
12:38
Pagina 7
De uitgever wil graag met dit boekje helpen de tijd tussen Pasen en Pinksteren - de zogenaamde 50 dagen - ge誰nspireerd en gezegend door te komen. Maar men kan het natuurlijk ook lezen in de zomer of herfst van het leven of op weg naar de veertigdagentijd. Ds. Pieter L. de Jong Delfshaven
7
opmk-50xdeHeiligeGeest
19-01-2010
12:38
Pagina 8
50 dagen heilige Geest Dag 1 Dag 2 Dag 3 Dag 4 Dag 5 Dag 6 Dag 7 Dag 8 Dag 9 Dag 10 Dag 11 Dag 12 Dag 13 Dag 14 Dag 15 Dag 16 Dag 17 Dag 18 Dag 19 Dag 20 Dag 21 Dag 22 Dag 23 Dag 24 Dag 25 Dag 26 Dag 27
De Geest is een Trooster De Geest is een Pleitbezorger De Geest zet Jezus’ werk in kracht De Geest is een Gids Wachten op de Geest Nog geen Geest in hen De Geest is de eerste De Geest zet mensen op hun benen De Geest zorgt voor kracht De Geest is een Bidder De Geest is vurig De Geest en de volken Voor de Geest doen de engelen een stap terug De Geest houdt de psalmen erin De Geest schokt De Geest is een Trekker De Geest doet stralen De Geest gaat gewoon De Geest stuurt De Geest heeft zijn eigen moment De Geest in het huis van een heiden Welke draai wil de Geest dat ik maak? De Geest spreekt het woord van de Heer De Geest valt op allen Gedompeld in de Geest Volgelingen zonder de heilige Geest? De Geest herhaalt zich
8
opmk-50xdeHeiligeGeest
Dag 28 Dag 29 Dag 30 Dag 31 Dag 32 Dag 33 Dag 34 Dag 35 Dag 36 Dag 37 Dag 38 Dag 39 Dag 40 Dag 41 Dag 42 Dag 43 Dag 44 Dag 45 Dag 46 Dag 47 Dag 48 Dag 49 Dag 50
19-01-2010
12:38
Pagina 9
De Geest van een kind van God Wat de Geest niet is Wat de Geest wel doet De Geest is een Zuchter De Geest steekt ons aan De Geest en onze zwakheid Laat je leiden door de Geest De Geest heeft de handen vol aan ons De vrucht van de Geest De Geest zelf is het geheim De Geest maakt praktisch De uitingen en gaven van de Geest Wat de Geest nooit zal zeggen Wat de Geest in elk geval zegt De Geest deelt uit De Geest gaat het om bloei van allen De Geest verricht maatwerk De Geest heeft ook gewone gaven De Geest geneest De Geest is genade De Geest en de gave van profetie Spreken met de tong van de Geest De Geest zegt Kom!
Aangehaalde bijbelteksten Genesis 1:1-5 Exodus 34:29-35 Numeri 11:24-30 Ezechiël 37:1-3 Ezechiël 37:4-8 Ezechiël 37:9-14 Johannes 14:15-21
Johannes 14:22-29 Johannes 16:5-11 Johannes 16:12-16 Handelingen 1:4-8 Handelingen 1:12-14 Handelingen 2:1-4 Handelingen 2:7-13 Handelingen 2:14-21
dag 7 dag 17 dag 18 dag 5 dag 6 dag 8 dag 1
9
dag 2 dag 3 dag 4 dag 9 dag 10 dag 11 dag 12 dag 13
opmk-50xdeHeiligeGeest
19-01-2010
Handelingen 2:30-36 Handelingen 2:37-40 Handelingen 2:41-47 Handelingen 8:26-31 Handelingen 10:1-8 Handelingen 10:19-23 Handelingen 10:30-33 Handelingen 10:44 Handelingen 10:44-48 Handelingen 10:48 Handelingen 19:1-2 Handelingen 19:3-7 Romeinen 8:14-15 Romeinen 8:15 Romeinen 8:15-17 Romeinen 8:26 Romeinen 8:18-23 Romeinen 8:24-27
12:38
Pagina 10
Romeinen 12:1-8 Romeinen 12:9-21 1 Korintiërs 12:1 1 Korintiërs 12:3a 1 Korintiërs 12:3b 1 Korintiërs 12:4-6, 11 1 Korintiërs 12:7 1 Korintiërs 12:8-10 1 Korintiërs 12:8-9 1 Korintiërs 12:28-31 1 Korintiërs 14:1-5 1 Korintiërs 14:6-25 Galaten 5:13-16 Galaten 5:17-21 Galaten 5:22-23 Galaten 5:24-26 Openbaring 22:16-21
dag 14 dag 15 dag 16 dag 19 dag 21 dag 22 dag 23 dag 24 dag 20 dag 25 dag 26 dag 27 dag 28 dag 29 dag 30 dag 31 dag 32 dag 33
10
dag 45 dag 38 dag 39 dag 40 dag 41 dag 42 dag 43 dag 44 dag 46 dag 47 dag 48 dag 49 dag 34 dag 35 dag 36 dag 37 dag 50
opmk-50xdeHeiligeGeest
19-01-2010
12:38
Pagina 11
Dag 1
Johannes 14:15-21
De Geest is een Trooster ‘Ik zal de Vader vragen jullie een andere pleitbezorger te geven, die altijd met je zal zijn: de Geest van de waarheid.’ Jezus neemt afscheid van zijn leerlingen. Ze moeten elkaar nu loslaten. Dat emotioneert hen zichtbaar. Maar Jezus troost hen met de belofte hen nooit werkelijk alleen te laten. ‘Ik zal de Vader vragen jullie een andere pleitbezorger te geven die wel altijd met je zal zijn.’ Pleitbezorger of Trooster is een heel bijzondere naam van de heilige Geest van God. Van alle namen en beelden die gebruikt worden, zoals adem van God of vuurvlam van God, kracht van omhoog, wind die aanrukt uit de hoge, schepper, bezieler en vernieuwer, vervuller, vind ik de naam Trooster en Pleiter heel speciaal. Uw naam is Trooster. Gij geleidt, o goddelijk geschenk, ons voort o balsem die ons werd bereid, o bron van vuur, o levend woord. De Geest van Christus is een Trooster. Hij springt voor je in de bres, neemt het voor je op, troost je diep. Net als Jezus dat zelf deed. De Geest is wel een Ander en gaat ook anders te werk. Als iemand vraagt: Waar moet ik aan denken bij heilige Geest? Dat is toch dat feest met die vlammetjes? Jezus zegt: Denk aan een Trooster.
11
opmk-50xdeHeiligeGeest
19-01-2010
12:38
Pagina 12
Dag 2
Johannes 14:22-29
De Geest is een Pleitbezorger ‘Later zal de pleitbezorger, de heilige Geest die de Vader jullie namens mij zal zenden, jullie alles duidelijk maken.’ Jezus gebruikt het woord Paracleet. Letterlijk betekent dat: iemand die je erbij roept om je te helpen en te steunen. De NBV vertaalde met pleitbezorger. Een goede advocaat is inderdaad vaak een grote troost. Iemand die zich er zo bij laat roepen als de Geest, kun je dan ook gerust de Trooster noemen. Al was het alleen maar omdat je in zo’n woord meteen hoort dat de Geest van God niet alleen een kracht is, een vlam of inspiratie, maar een Persoon. Van troosters knap je altijd erg op. Sommige mensen zijn heel goed in troosten. Alleen maar door je even aan te kijken, of een paar woorden tegen je zeggen, voel je je al opknappen. Of door hun armen om je heen te slaan als dat nodig is, stellen ze je gerust. Moeders zijn daar vaak goed in. Vaders ook wel, maar anders. Vaak gaat het dan ook om andere dingen. Elk mens heeft regelmatig iemand nodig die jou goed aanvoelt, je moed geeft en geruststelt. Troosten heet dat. De Geest van God is daar heel goed in. Het gaat niet alleen om een troostvol gevoel. Zulk gevoel is soms angstig dun. Zo is de Geest van God niet. De Geest troost ons met Jezus. Met zijn kruis en zijn overwinning. Vooral met Jezus zelf.
12
opmk-50xdeHeiligeGeest
19-01-2010
12:38
Pagina 13
Dag 3
Johannes 16:5-11
De Geest zet Jezus’ werk in kracht ‘Werkelijk, het is voor jullie dat Ik heen ga, want als ik niet ga zal de pleitbezorger niet bij jullie komen, maar als ik weg ben, zal ik hem jullie zenden.’ De komst van de heilige Geest betekent volgens Jezus een wereld omvattende grote stap vooruit vergeleken met de feitelijk beperkte actieradius van zijn eigen optreden. Niet meer gebonden aan Jezus’ aardse bestaanswijze zal het werk van God in een sterke stroomversnelling komen. Daarvoor maakt Jezus ruimte. Zijn leerlingen moeten daarover niet in de put zitten: het is ook voor hen persoonlijk beter dat Hij heen gaat tot de Vader en de Geest naar hen zendt. De Geest zal in de wereld een breed en diepgaand proces op gang brengen van overtuigen en verhelderen van de situatie. De Geest zal de wereld duidelijk maken en aanklagen dat zij de plank volkomen heeft misgeslagen en nog steeds mis slaat voorzover zij aan Jezus voorbijgaat. Haar hoofdzonde is ongeloof. De Vader zal Jezus voor het front van iedereen een keer recht doen. En de vorst der duisternis als geoordeeld ontmaskeren. Daar is de Geest mee bezig. Helder. Je doet er goed aan als je je nu al laat overtuigen. De Geest zal ons als gemeente van Christus de weg wijzen door deze wereld en in de volheid van Jezus’ werk binnen leiden. Wij zijn niet alleen gelaten. Ademend in het krachtenveld van de Geest moeten we Jezus toegeven: het is toch goed, ook voor ons, dat Hij het werk van God voortzet op de wijze van de Geest.
13