Vergeet het beste niet

Vergeet het beste niet herdruk plano:Vergeet het beste niet om plano

16-09-2008

een tekst aan ter overweging. Het zijn korte beschouwingen waarin de praktische levenswijsheid van de lange monastieke traditie doorklinkt en naar onze tijd wordt vertaald.

De teksten kunnen ons helpen om open te blijven staan voor de spirituele dimensies van het leven en bieden de mogelijkheid tot een dagelijks meditatief moment. Door dagelijks even stil te

van alledag beter bij onszelf blijven.

Vergeet het beste niet is een verzameling oriëntatiepunten die ons door het jaar heen leiden, een verzameling teksten ter reflectie die ons kunnen helpen om trouw te blijven aan onze diepste verlangens.

Dr. Anselm Grün (1945) is monnik van de benedictijnerabdij Münsterschwarzach (Duitsland). Hij is tevens geestelijk leider van een retraitehuis voor priesters en kloosterlingen.

Hij publiceerde talrijke boeken, die in vele talen zijn uitgegeven.

Vergeet het beste niet

staan bij onze innerlijke stem, kunnen we in de werkelijkheid

Pagina 1

 

In dit boek biedt Anselm Grün de lezer voor elke dag van het jaar

10:05

 

Vergeet het beUe niet                 

Bij uitgeverij Meinema verschenen eerder van zijn hand Ieder zijn

www.uitgeverijmeinema.nl

NUR 707 - ISBN 978 90 211 4218 0

9 789021 142180

meinema - pelckmans

engel, Bidden met de woestijnvaders, Vriendschap en Jouw naam.

       |       

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

24-09-2008

15:01

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

anselm gr端n

M

Vergeet het beste niet Inspiratie voor elke dag

tweede druk uitgeverij meinema Zoetermeer uitgeverij pelckmans Kapellen

24-09-2008

15:01

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

Oorspronkelijke uitgave: Grün, Vergiss das Beste nicht, Hrsg. Anton Lichtenauer © Verlag Herder Freiburg im Breisgau, 6. Auflage 2003 Nederlandse vertaling: Ton van der Stap © 2004 Uitgeverij Meinema, Zoetermeer Boekverzorging: Mulder van Meurs, Amsterdam

Meer informatie over dit boek of over andere uitgaven van Uitgeverij Meinema vindt u op: www.uitgeverijmeinema.nl

Tweede druk 2008

isbn 978 90 211 4218 0 (Nederland) isbn 978 90 289 5166 2 (België) nur 707 d/2008/0055/169

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16B Auteurswet 1912 j° het Besluit van 20 juni 1974 St.b. 351, zoals gewijzigd bij Besluit van 23 augustus 1985, St.b. 471 artikel 17 Auteurswet, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan de Stichting Reprorecht (Postbus 882, 1180 AW Amstelveen). Voor het overnemen van gedeelte(n) uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet 1912) dient men zich tot de uitgever te wenden.

24-09-2008

15:01

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

inhoud

voorwoord 7 januari 11 februari 23 maart 33 april 47 mei 61 juni 71 juli 83 augustus 97 serptember 109 oktober 121 november 135 december 147

24-09-2008

15:01

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

24-09-2008

15:01

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

24-09-2008

voorwoord

Veel sprookjes kunnen ons uitleggen hoe wij met onze wensen omgaan. Maar ze vertellen ons ook, hoe wij meestal nauwelijks weten wat nu eigenlijk goed en wenselijk voor ons is. Zo horen wij bijvoorbeeld over een boer, die van een fee drie wensen mag doen; het eerste dat hij wenst is dat het ophoudt met regenen, want dan krijgt hij beter weer. Maar als er dan helemaal niets meer wil groeien, denkt hij het een tweede keer slimmer aan te pakken, en hij wenst dat het alleen nog ’s nachts regent. En als dan de nachtwaker bezwaar gaat maken, is zijn derde wens dat alles weer zal zijn zoals het vroeger was. Anselm Grün, die dit oude sprookje vertelt, gebruikt het als aanleiding om ons in onze eigen situatie een paar pertinente vragen te stellen: ‘Wat zijn onze echte wensen? Waaraan hebben wij behoefte? Waar streven wij naar, en wat zouden wij willen bereiken?’

Verlangens en dromen zijn de motor van ons leven. Maar soms blijven wij met onze onverhelderde wensen maar in een kringetje ronddraaien, en achter de bereikte doeleinden worden steeds weer andere zichtbaar. De hoop op het definitieve geluk verandert mee, zoals de horizon. Wensen kunnen ons ertoe brengen om telkens weer op te breken, niet stil te blijven staan. En verlangen is, zegt men, het begin van alle verandering. Maar onszelf vastleggen op doeleinden kan ook verlammend werken. Allerlei dingen worden ons als begerenswaard voorgespiegeld. En tenslotte kunnen wij ook in het labyrint van onze eigen wensen verdwalen.

Op het eind van een dag, op het eind van een jaar vragen wij ons wel eens af: hebben wij bereikt wat wij wilden? Hebben wij juist gehandeld? Daar gaat het toch in feite om, altijd weer: kijken of wij nog op de goede weg zijn. Ons afvragen of de dagelijkse jachtigheid nog wel te verenigen is met het diepe ritme van ons leven, of wij 7

15:01

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

24-09-2008

niet worden verscheurd tussen datgene wat wij met ons leven willen, en datgene wat anderen van ons verwachten.

Wij hebben tegenwoordig het gevoel zo weinig tijd te hebben, omdat de mogelijkheden waartussen wij kunnen kiezen op een verwarrende manier steeds talrijker worden, omdat de maalstroom van mogelijkheden steeds duizelingwekkender wordt. Met tijdmanagement alleen kunnen wij dat niet beheersen. We hebben ook tijd nodig voor de ziel. Om te weten wat wij echt willen, waar wij staan met ons leven, hebben wij onderbrekingen nodig, pauzes waarin wij ons losmaken van de hectische routine, even stilstaan en nagaan, of het urgente ook werkelijk het belangrijkste is, of datgene wat ons drijft en wat wij najagen ook werkelijk datgene is wat wij eigenlijk het liefste willen.

‘Vergeet het beste niet!’ Dit boek is een aanbod om van zo’n moment van onderbreking een dagelijks ritueel te maken. Het zijn teksten om ’s avonds te lezen: om na te gaan of de melodie van de dag harmonieert met datgene, wat ons als levensmelodie is toebedacht. Of ’s morgens: om alles wat op ons toekomt te plaatsen in een licht, waarin wij de dingen nieuw kunnen zien en beoordelen.

Anselm Grün heeft de methode van de ‘tegenspraak’ herontdekt die de oude monniken kenden. ‘Tegenspraak’ betekent hier: tegenover iets dat op ons afstormt en macht over ons probeert te krijgen iets anders, positiefs plaatsen. Tegen de verleiding om alles in ons leven te beoordelen naar het nut ervan de herinnering levend houden aan de laatste, absolute waarde die wij hebben – als wij onszelf maar in het juiste licht zien. Een nieuwe blik kan het alledaagse leven veranderen, onze speelruimte vergroten, wonderen teweegbrengen.

Dat was uiteindelijk ook de boodschap van het sprookje van de drie wensen: wie zich altijd alleen maar in het oppervlakkige stort, loopt vast en komt niet verder. Maar alles kan anders worden als wij ons iedere dag rekenschap geven van de vragen: ‘Wat wil ik werkelijk? Waar heb ik echt behoefte aan? Waar streef ik naar, wat zou ik willen bereiken?’

8

15:01

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

24-09-2008

Het dagelijks lezen van een korte tekst houdt antwoorden uit de praktische levenskennis van een lange traditie levend. Zich daardoor in het eigen bestaan laten inspireren en dat dan iedere dag in praktijk proberen te brengen – iets beters kunnen wij nauwelijks voor onszelf doen.

Anton Lichtenauer

9

15:01

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

24-09-2008

15:01

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

24-09-2008

januari

1 Als wij nieuwjaar vieren, merken wij iets van de fascinatie van het nieuwe, het onvervalste, het onaangeraakte. Het nieuwe heeft zijn eigen glans. Nieuwe kleren aantrekken bijvoorbeeld betekent altijd ook, zich nieuw voelen, zich mooier voelen dan in de oude kleren. Daarin gaat ook altijd de hoop schuil, een nieuwe mens te zijn, zich anders te gaan gedragen, door anderen niet meer met de oude rol te worden geidentificeerd. De nieuwe verschijning moet ons ook aanmoedigen om nieuwe mogelijkheden uit te proberen, ons op een nieuwe manier aan anderen te geven, nieuwe woorden te vinden, nieuwe gebaren, nieuwe reacties, nieuwe wegen te gaan. Op nieuwjaar hopen wij, dat niet alleen onze kleren en onze rollen nieuw worden, maar een heel jaar.

Juist op nieuwjaar hopen wij op een nieuw begin.

2 Veel mensen maken bij het begin van een jaar of bij het begin van een week of een dag een voornemen. Ze zijn enthousiast over een boek dat ze hebben gelezen. Daardoor aangespoord, zouden ze direct hun leven willen veranderen. Of ze hebben bij een lezing gehoord, hoe ze beter met hun tijd kunnen omgaan, hoe ze van hun fouten kunnen leren. En zo gaan ze vol vuur aan het werk. Maar al gauw ebt hun elan weg. Het wordt te lastig, en ze geven het op. Ineens is het niet meer leuk om aan zichzelf te werken. Het heeft toch allemaal geen zin. Ik weet, dat ik toch niet verder kom. Maar met het opgeven van hun voornemen geven ze een stuk van zichzelf op. Ze vertrouwen zichzelf niet meer. Ze berusten. De oude abt Poimen zei tegen een jonge monnik die van dat soort moedeloze gedachten was vervuld: ‘Wat heeft het voor nut, een handwerk te kiezen en het niet te willen leren?’ Leer het handwerk van je menswording en houd op met jammeren!

11

15:01

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

24-09-2008

3 Het woord ‘beginnen’ betekent oorspronkelijk ‘ontginnen’. Beginnen gaat moeizaam. Je leven lijkt een stuk land vol distels en stenen, begroeid met struiken en onkruid, chaotisch, onherbergzaam. Wil je het in cultuur brengen, dan moet je eerst een deel omspitten. Je kunt niet het hele stuk land van je leven binnen een jaar in cultuur brengen. Kies welk stuk van je land je dit jaar in cultuur wilt gaan brengen.

4 De brede weg is de weg die iedereen gaat. Je moet je eigen heel persoonlijke weg vinden. Het is niet voldoende, je te richten naar anderen. Je moet er goed op letten, wat jouw weg is. En dan moet je moedig beslissen, die weg te gaan, ook al voel je je daarop heel eenzaam.

Alleen jouw heel persoonlijke weg zal je helpen jezelf te ontwikkelen en je brengen tot het ware leven.

5 Wat zijn de gedachten, die diep in ons hart staan geprent? Wat is ons diepste verlangen? Wat zou ik met mijn leven willen verkondigen? …

Ieder mens heeft een profetische zending, die alleen hij te volbrengen heeft. Als wij ons afvragen, wat voor sporen wij in deze wereld willen achterlaten, dan komen wij in contact met het unieke, onvervalste beeld dat God zich van ons heeft gevormd.

6 Toen het goddelijk kind geboren was, gingen sterrenwichelaars uit het Oosten op weg om het kind te aanbidden. Ook zij luisteren naar dromen. Maar ze verbinden hun dromen met de wetenschap over de sterren en met hun historische kennis. Zo bereiken ze hun doel. De ster wijst hun de weg, ze informeren in Jeruzalem naar het kind. En als ze het gevonden hebben, vallen ze neer en aanbidden het. In de droom vernemen ze van God, dat ze langs een andere weg naar huis terug moeten keren. En ze gehoorzamen, net zoals Josef, aan wie nu 12

15:01

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

24-09-2008

opnieuw in een droom een engel verschijnt om hem op te roepen naar Egypte te vluchten. En gehoor gevend aan een droom keert Josef weer naar IsraĂŤl terug. Zo wordt de geboorte van Jezus helemaal door dromen begeleid. In de droom verneemt Josef van het geheim van Maria en het geheim van het goddelijk kind. En de droom wijst hem de weg, die hij gehoorzaam gaan moet. Dromen verplichten dus. Ze willen hun uitwerking hebben in de werkelijkheid van het leven.

7 De drie koningen gaan samen op weg. Ze horen bij elkaar. Ze laten hun weg niet door hun ambtenaren uitzoeken, maar ze luisteren naar de stem van hun hart. Daar, in hun hart, hebben zij een ster gezien, de ster van hun verlangen. Ze gaan de weg van het verlangen op. Het is een lange pelgrimstocht. Onderweg worden ze moe. Maar ze gaan verder, omdat ze afgaan op het verlangen van hun hart. En ze bereiken het doel. De ster wijst hun de weg. Maar ook het gesprek met Herodes en zijn schriftgeleerden is nodig, om precies geĂŻnformeerd te raken over het doel. Wij moeten luisteren naar het eigen hart, maar ook altijd weer afgaan op raad, om in het gesprek de stem van het eigen hart beter te kunnen horen.

8 Neem je dromen ernstig. Dromen kun je niet afdwingen, ze zijn een geschenk van God. Als God ook niet meer spreekt in onze dromen, raken wij ons gevoel voor richting kwijt. Onze diepste overtuigingen, die ons dragen, komen niet voort uit rationele overwegingen, ze hebben diepere wortels. En een van die wortels is ook de droom, die ons een innerlijke zekerheid geeft over wat goed is voor ons. Je dromen ernstig nemen is geen bijgeloof, maar een uiting van vroomheid. Omdat wij rekening houden met God in onze dromen, geven wij er aandacht aan. En wij zijn blij, als hij ons in onze dromen altijd weer zegt, welke stappen nu voor ons noodzakelijk zijn. De droombeelden geven ons de richting aan waarin wij vervolgens zelf moeten gaan.

13

15:01

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

24-09-2008

9 De ster die aan het firmament van je hart staat, is een beeld voor het verlangen dat je drijft. Vertrouw je verlangen, volg het tot de uiterste grens.

10 Elk nieuw begin maakt ons altijd aanvankelijk bang. Want het oude, vertrouwde moet worden afgebroken. En terwijl ik afbreek, weet ik nog niet wat er op mij afkomt. Het onbekende roept in mij een gevoel van angst op. Tegelijk schuilt er in het breken met het oude een belofte, de belofte van iets nieuws, van iets dat nog nooit is geweest, dat nog nooit is gezien. Als een mens niet steeds weer opbreekt, verstart zijn leven. Wat niet verandert, veroudert en gaat ons benauwen.

Nieuwe levensmogelijkheden willen een kans krijgen.

11 Wij moeten in ons leven steeds weer opnieuw geboren worden. Zo alleen blijft ons leven vitaal. Een crisis, waardoor alles ineenstort wat wij tot dan toe hebben opgebouwd, kan een kans op een nieuwe geboorte zijn. Het vuur waarin wij terechtkomen, kan een beeld zijn voor het nieuwe dat in ons geboren wil worden.

12 Maar afscheid nemen doen wij niet alleen van mensen. Wij moeten ook afscheid nemen van gewoonten, perioden in ons leven, levenspatronen. Wie nooit van zijn kindertijd afscheid heeft genomen, zal altijd infantiele eisen aan zijn omgeving stellen. Wie nooit van zijn puberteit afscheid heeft genomen, zal altijd de gevangene blijven van de illusies, die hij zich van het leven heeft gemaakt. Wij moeten afscheid nemen van onze jeugd als wij volwassen willen worden, van ons vrijgezellenbestaan als wij willen trouwen, van ons beroep als wij ouder worden.

14

15:01

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

24-09-2008

13 Wij moeten voortdurend ons verleden loslaten, om open te staan voor de toekomst. Wie altijd maar blijft hangen in zijn kindertijd, wordt nooit volwassen. Het verleden loslaten betekent innerlijke houdingen loslaten. Ik kan mij niet eeuwig aan mensen blijven vastklampen, niet aan mijn ouders en niet aan mijn schoolkameraden of aan mijn vrienden. Ik kan mij niet aan bepaalde plekken vastklampen, aan mijn vaderland of aan de plaatsen die mij vertrouwd zijn geworden. Altijd weer moet ik gewoonten loslaten, opgeven wat mij vertrouwd is, om in het heden aanwezig te kunnen zijn, om voor nieuwe dingen open te staan.

14 Hoe meer ik vecht tegen mijn gespletenheid, des te minder bereik ik.

Integendeel, als ik mijn innerlijke tweespalt frontaal aanval, roep ik zo’n sterke tegenkracht op dat ik daar niet tegen opgewassen ben.

Dat weet ik uit eigen ervaring. Ik heb vaak gedacht, dat ik toch ooit al mijn gebreken overwonnen zou hebben, en altijd weer heb ik mij eraan geĂŤrgerd dat ik weer in mijn oude fouten teruggevallen was. Na elke terugval heb ik mij voorgenomen, nog consequenter te zijn, nog beter van tevoren na te gaan wanneer ik het risico zou lopen de fouten te herhalen. Dat heeft wel eens iets in mij uitgericht en ten goede gekeerd, maar ik ben toch steeds weer bedrogen uitgekomen.

En dan was ik daar weer kwaad over. Ik heb mezelf beschuldigd, heb mezelf afgewezen en daarmee de tweespalt alleen maar groter gemaakt. Pas toen ik mij in mijn onmacht om de gespletenheid uit eigen kracht te overwinnen aan God overgaf, heb ik ineens een diepe innerlijke vrede gevoeld.

15 Wij kunnen onszelf niet kennen als wij onszelf niet liefhebben. En alleen de liefde doet ons dieper in onszelf doordringen en inzien wie wij in waarheid zijn. Zichzelf liefhebben is iets anders dan zichzelf koesteren.

15

15:01

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

24-09-2008

16 Veel mensen denken tegenwoordig, dat het het belangrijkste is, niet op te vallen, geen fouten te maken. Dan loopt je carrière geen gevaar.

Dan word je in de groep niet bekritiseerd. Dan hoef je geen ontslag te nemen uit je functie. Dan zul je succes hebben in het leven. Maar die risicomijdende houding belemmert in werkelijkheid het leven. Wie absoluut geen fouten wil maken, doet alles verkeerd. Want hij waagt niets, hij neemt geen enkel risico. En zo kan er ook nooit iets goeds tot stand komen.

17 Het is een oerverlangen in de mens, ooit ergens helemaal thuis te komen en zich daar voorgoed te vestigen, ooit een onderdak te vinden om geborgen te zijn. Als een mens het ergens naar zijn zin heeft, zou hij daar wel zijn tent willen opslaan en daar voor eeuwig blijven.

Maar tegelijk weet hij ook, dat hij hier op deze wereld nooit voorgoed een thuis vindt. Hij moet zich voortdurend opnieuw op weg begeven. Hij moet altijd weer opbreken. Hij moet de tent die hij heeft gebouwd en waarin hij zijn intrek heeft genomen afbreken, om verder te komen op zijn weg. Opbreken veronderstelt afbreken. Het oude moet worden afgebroken. Het kan zo niet eeuwig voortgaan. Ik kan niet eeuwig blijven waar ik nu toevallig ben.

18 De mens moet veel loslaten, wil het goed met hem gaan. Hij moet loslaten wat slecht is en voortkomt uit eigenzinnigheid en willekeur.

Maar ook goede dingen, voor zover die zijn vooruitgang belemmeren. Want het goede kan de vijand van het betere zijn en het de mens verhinderen verder te komen op zijn weg naar God.

19 Een spreekwoord zegt: ‘De weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens.’ Als jij je steeds weer iets voorneemt maar het niet uitvoert, dan bereid je jezelf een hel, nu al. Dan wordt je leven nu al een 16

15:01

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

24-09-2008

vuur van zelfverwijten en zelfbeschuldigingen dat je verteert.

Zonder volharding is er in je leven geen duurzaamheid. Duur komt van durare, blijven, duurzaam zijn, zich uitstrekken. Als je zonder volharding aan het werk gaat, zul je nooit vaste grond onder de voeten krijgen. Je vliegt dan alle kanten uit en proeft even aan alles.

Maar er kan niets groeien. Alleen als iets wortel kan schieten, komt het duurzaam tot stand.

20 Een mens moet zichzelf in de eerste plaats een realistisch doel stellen en niet allerlei illusies najagen. Je moet er op letten wat je werkelijk kunt veranderen en wat nu eenmaal je aard is waarmee je jezelf moet verzoenen. Maar als je het voornemen maakt om iets bij jezelf te veranderen, dan moet je je daar ook aan houden. Als dat niet lukt, moet je je afvragen of je het misschien verkeerd hebt aangepakt of jezelf teveel hebt voorgenomen. Dan begin je met bescheidener voornemens te maken. Maar daar houd je je dan ook aan. En dan zul je zien, dat je volharding beloond wordt.

21 Voornemens die wij maken dienen vaak als uitvluchten om niets aan ons leven te hoeven veranderen. Wij nemen ons wel voor om aan onszelf te werken, een stap verder te komen, maar in werkelijkheid blijven wij stilstaan. De voornemens sussen ons geweten, maar er komt niets uit voort. Een medebroeder was van mening, dat voornemens het veiligste middel waren om ons te verhinderen iets in ons leven in beweging te brengen. Want het voornemen loopt altijd voor ons uit, het richt zich op de toekomst en heeft geen greep op het heden. Ik vlucht voor de uitdaging van het ogenblik van nu, naar de onverplichtende toekomst. In plaats van veel voornemens te maken, zouden wij heel voor de hand liggende dingen moeten inoefenen.

17

15:01

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

24-09-2008

22 Ieder mens is verantwoordelijk voor het klimaat dat hij om zich heen schept. Dat begint al bij de gedachten. Wij moeten ons denken toetsen en ons afvragen, waar wij onbewust toegeven aan bepaalde vooroordelen. Ons denken zal uiting vinden in ons spreken en handelen.

Daarom begint verzoening bij ons denken.

23 Leer de kunst om te zijn, intens te leven. Probeer gewoon eens om bewust langzamer te lopen, als je bij je werk op kantoor van het ene vertrek naar het andere wilt. Probeer op een wandeling bewust elke stap te beleven, waar te nemen hoe je de aarde aanraakt en weer loslaat. Kleed je ’s avonds langzaam uit. Je zult zien hoe alles dan symbool wordt, hoe het afleggen van je kleren het afleggen van de dag met zijn last kan worden.

24 Oplettendheid heeft met ontwaken te maken. Wie aandachtig op zijn adem let, wie aandachtig zijn schreden richt, wie aandachtig de lepel in zijn hand neemt, wie helemaal aanwezig is bij wat hij op dat moment doet, die ontwaakt. De oplettendheid wil ons in contact brengen met de dingen, met de mensen. Aan een zenmonnik werd eens gevraagd, wat nu eigenlijk zijn meditatiepraktijk was.

Hij antwoordde: ‘Als ik eet, dan eet ik. Als ik zit, dan zit ik. Als ik sta, dan sta ik. Als ik loop, dan loop ik.’ ‘Dat is toch niets bijzonders,’ merkte de vragensteller op, ‘dat doen we toch allemaal.’ Maar de monnik zei: ‘Nee, als jij zit, dan sta je al. En als je staat, dan ben je al op weg.’

25 Dit is het inzicht van de spirituele traditie: ieder mens heeft in het huis van zijn ziel bijzondere ruimten waar hij beschutting vindt en waar hij tot creatieve inkeer kan komen. Daar wonen de engelen bij hem in en leiden hem naar de lichtheid van het zijn, de tederheid en 18

15:01

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

24-09-2008

liefde en levenslust. Engelen geven zijn ziel vleugels. Ze verlenen aan zijn geest vleugels van fantasie, zodat hij zich uit de banaliteit van het oppervlakkige kan verheffen en de hemel open kan gaan boven de leegte van zijn woestijn. De engelen schenken ons de ervaring, dat wij op een bijzondere manier beschermd en geborgen zijn. Wij zijn nooit alleen gelaten.

26 Aandacht bij alles wat ik doe geeft aan mijn leven een dimensie van tederheid. Ik ben helemaal aanwezig, helmaal een met mezelf en de dingen. Maar die aandacht is ons niet zomaar geschonken. Ze moet dagelijks worden ingeoefend.

27 Geef aandacht aan je engel. Engelen zijn boden van God. Ze verkondigen Gods woord aan de mensen. Ze wijzen hen op Gods helpende en genezende nabijheid. Ze grijpen in hun leven in, beschermen hen tegen gevaren, behoeden hen op hun wegen, en ze spreken tot hen in dromen. Engelen zijn de gezanten van een andere, diepere werkelijkheid. Ze zijn beelden van ons verlangen naar geborgenheid en een thuis, naar lichtheid en vreugde, levendigheid en liefde. Ze verbinden hemel en aarde met elkaar. Ze openen de hemel voor ons, en ze geven aan ons leven een hemelse glans.

28 De engelen willen in ons iets oproepen dat wij in de bedrijvigheid van het alledaagse leven vergeten of verwaarlozen. Het is een mooie gedachte, zich voor te stellen dat mij in dit jaar de engel van de trouw begeleidt of de engel van de tederheid, dat God mij een engel zendt die mij inwijdt in het geheim van de trouw of de tederheid.

Engelen zijn onze begeleiders op onze levensweg, boden van de hoop dat wij niet doelloos leven, dat wij kunnen aankomen bij het doel van ons leven.

19

15:01

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

24-09-2008

29 Engelen verschijnen dan ook in verschillende gedaanten. Ze beheersen de kunst van de gedaanteverwisseling. Ze veranderen zich in een mens, die ons op onze weg begeleidt. Ze veranderen zich in een arts die onze wonden geneest, een therapeut die ons uit de gevangenschap van ons neurotische patroon bevrijdt, een priester die onze schuldgevoelens van ons wegneemt. ‘Engelen komen onverhoopt,’ staat in een hedendaags lied. Soms is het je vriend of vriendin die je een woord zeggen waardoor alles in een nieuw licht komt te staan.

Soms is het een kind dat je aankijkt en je laat zien hoe onbelangrijk de problemen zijn waarmee je worstelt.

Engelen zijn de kunstenaars van de gedaanteverandering. Maar de engel van de gedaanteverandering wil jou graag binnenvoeren in het geheim van jouw gedaanteverandering.

30 Alles wat er in je is, heeft zijn betekenis. Maar wij moeten ook van gedaante veranderen. Je angst is goed. Ze laat je vaak zien, dat je in je leven een verkeerde grondhouding hanteert. Misschien denk je wel, dat je alles volmaakt moet doen en geen fouten mag maken. Dan laat je angst je zien, dat je met een dergelijke houding jezelf schade berokkent. En je angst nodigt je uit, een meer menselijke weg te gaan die je helpt te leven. Ook je woede is goed. Als je die toelaat en grondig onderzoekt, kan je woede veranderen in nieuwe vitaliteit. Dan laat je woede je misschien wel zien, dat je je tot nu toe alleen maar naar anderen hebt gericht. Nu wil je eindelijk zelf leven. Zo kan je woede in nieuwe levensenergie veranderen.

De sprookjes hebben weet van het geheim van de gedaanteverandering. In sprookjes worden mensen in dieren en dieren in mensen veranderd. In sprookjes kan alles veranderen. Dat laat ons zien, dat je voor niets in jezelf bang hoeft te zijn. Ook in jou kan alles van gedaante veranderen.

20

15:01

Vergeet het beste niet 160 herdruk:Vergeet het beste niet 160

24-09-2008

31 De engel van het risico moge je ruggensteun geven en je de ruimte schenken om vrij te zijn en jezelf te wagen en op je innerlijke impulsen af te gaan zonder je aan alle kanten te moeten beveiligen. De wereld zal je dankbaar zijn, als je iets nieuws waagt, als je niet eerst aan de hele wereld toestemming vraagt om je ideeĂŤn in daden om te zetten.

21

15:01