Dag papa is een origineel en eerlijk boek. Sanne krijgt van de volwassenen om haar heen oprechte antwoorden op al haar vragen. En de auteur weet aan dit verhaal vol verdriet een sprankje hoop mee te geven, een lijntje naar boven.
Franciska Koelewijn (1964) is leerkracht op een basisschool in Putten. Ze schreef dit verhaal naar aanleiding van het overlijden van de vader van een leerling.
uitgeverijmozaiek.nl 978 90 239 9352 0 | nur 282/273
BO - Dag papa.indd 1
Iris Boter (1972) illustreert veel jeugdboeken, werkt mee aan educatief materiaal voor diverse uitgevers, en schreef een aantal kinderboeken.
dag pa pa
Een origineel en helder vertelboek over rouwverwerking voor kinderen van 4 tot 8 jaar
franciska koelewijn & iris boter
Sannes papa is de allerliefste van de hele wereld. Als ze met haar rapport thuiskomt, belooft hij dat ze de volgende dag samen een cadeautje gaan uitzoeken. Maar de volgende dag wordt Sanne wakker van mama, die de alarmlijn belt. Papa is zomaar in zijn slaap gestorven… Sanne is heel verdrietig. Maar ze heeft ook heel veel vragen. Waarom staat er zo’n raar apparaat onder de kist van papa? En waar is papa nu naartoe?
Franciska Koelewijn & Iris Boter
Dag papa Mozaïek Junior
06-04-2010 11:19:39
Opgedragen aan alle kinderen die op jonge leeftijd afscheid moesten nemen van iemand van wie ze houden
Franciska Koelewijn & Iris Boter
Dag papa
Moza誰ek Junior
Sanne zit met papa en Daan aan tafel, gebogen over haar rapport. ‘Kijk pap,’ wijst ze. ‘Voor lezen een g, van goed!’ Sanne zit al een poosje in groep 3, en ze vindt lezen het allerleukste vak. Papa slaat zijn arm om haar schouder. ‘Wat ben jij een kanjer!’ zegt hij. Daan, die bij papa op schoot zit, haalt zijn duim uit zijn mond. ‘Daan ook kanjer?’ vraagt hij. Papa knuffelt hem. ‘Jij bent ook een kanjer!’ ‘Had jij vroeger ook een rapport?’ vraagt Sanne. Papa knikt. ‘Het was een soort schriftje waar de juf alle cijfers in schreef. Van opa en oma kreeg ik altijd geld om iets te kopen als ik een goed rapport had.’ ‘Echt?’ zegt Sanne. ‘Dat is leuk! Zullen wij dat ook doen?’ ‘Welja,’ lacht papa, ‘jij bent snel. Vooruit dan maar.’ Hij pakt een briefje van vijf euro uit zijn portemonnee en geeft het aan Sanne. ‘Zullen we er morgen iets van gaan kopen?’ Sanne knikt enthousiast. ‘En ik weet al wat ik wil,’ zegt ze. ‘Een dagboek.’ ‘Geweldig,’ zegt papa. ‘Kom, dan gaan we gauw slapen, des te eerder is het morgen!’
4
‘Weet jij nog waar we zijn gebleven?’ vraagt papa. Hij zit bij Sanne op bed, met het boek over Floddertje op schoot. Daan zit aan de andere kant, met zijn duimpje weer in zijn mond. Sanne wijst naar het plaatje van Floddertje met haar hondje Smeerkees in haar armen, en papa begint te lezen. Sanne kruipt dicht tegen hem aan, en luistert met haar ogen dicht naar het verhaal. Alleen als papa de bladzijde omslaat, kijkt ze even met hem mee. ‘Zullen we nu samen bidden?’ vraagt papa als het uit is. Alle drie vouwen ze hun handen en sluiten hun ogen. ‘Lieve Here God,’ bidt Sanne. ‘Dank U wel voor deze fijne dag. En dank U wel, dat ik zo goed kan lezen. En dat Daantje en ik de liefste papa van de hele wereld hebben. Wilt U voor ons zorgen, Amen.’ Papa geeft haar een kus en tilt Daan op zijn arm om hem naar zijn eigen bedje te brengen. ‘Slaap lekker, lieve meid, en droom maar vast over je nieuwe dagboek.’ Sanne geeuwt. ‘Je bent de allerliefste papa van de hele wereld,’ fluistert ze nog.
Sanne wordt wakker van een vreemd geluid. Het lijkt of mama praat, maar… zo heeft ze haar nog nooit horen praten. Mama’s stem klinkt vreemd. Sanne duwt de dekens van zich af en loopt naar de slaapkamer van papa en mama. Mama staat bij het bed. Ze schudt aan papa’s schouder. ‘Maarten? Maarten, wordt eens wakker!’ Maar papa reageert niet. Mama rent de kamer uit, langs Sanne heen, zonder iets te zeggen. Even later komt ze terug met de telefoon aan haar oor. ‘Hij ademt bijna niet,’ zegt ze. ‘Wilt u alstublieft snel komen?’ Mama drukt op het knopje en toets dan weer een nummer in. ‘Kunnen jullie komen?’ zegt ze. Haar stem trilt. ‘Het gaat niet goed met Maarten.’ ‘Wie belde je?’ vraagt Sanne als mama de telefoon op het nachtkastje neerlegt. Het lijkt of mama haar nu pas ziet. ‘O Sanne,’ zegt ze. ‘Luister, papa is ziek, en er komt zo een ziekenauto aan. Opa komt ook. Wil jij Daan als hij wakker wordt uit zijn bedje halen, en mee naar beneden nemen? Wacht dan maar even beneden op ons, dan loop je de dokter niet in de weg.’ Mama rilt even. Dan buigt ze zich naar papa en praat zacht tegen hem. Ze lijkt Sanne alweer vergeten te zijn. Sanne rent de kamer uit. Wat erg! Een ziekenauto! Hoe kan papa nou ineens zo ziek zijn? Even later hoort ze de sleutel in de voordeur. Het zijn opa en oma. ‘Papa is ziek,’ zegt Sanne vlug. ‘Mama belde me,’ zegt opa. ‘Is Daan al wakker?’
6
Daar is het geluid van de sirene! Vlug rent Sanne naar het raam en schuift de gordijnen opzij. In de verte ziet ze de blauwe lichtjes van de ziekenauto aankomen. ‘Opa, daar zijn ze!’ roept ze, bijna blij. Daan zit bij opa op schoot. ‘Gelukkig,’ zegt opa. ‘Let jij even op Daan, dan ga ik de voordeur vast open doen.’ Sanne en Daan zitten naast elkaar. ‘Papa ziek?’ vraagt Daan. Sanne staart met prikkende ogen naar papa’s schoenen. Ze staan onder de tafel, precies op de plek waar hij ze gisteravond uitgetrokken heeft. Sanne wil naar boven. Ze wil hem haar vijf euro laten zien en zeggen: Papa, je moet beter worden, want vandaag gaan we mijn dagboek kopen. Je moet beter worden, want je bent de allerliefste papa…
7
Eindelijk gaat de deur van de kamer langzaam open. Mama komt binnen. Sanne ziet meteen dat er iets mis is. Mama is helemaal wit. Opa staat snel op en slaat zijn arm om haar heen. Intussen loopt oma naar de keuken en komt met een glaasje water terug. Als mama het glas aanpakt, trillen haar handen. Na een paar slokjes probeert ze iets te vertellen. Hakkelend komen haar woorden eruit. ‘Maarten… hij is… zijn hart… Er is geen hartslag meer. De dokters doen wat ze kunnen…’ Buiten is het al helemaal licht. In de woonkamer is het stil. Oma zit naast opa. Ze houdt zijn hand vast. Dan komt de dokter binnen. ‘Hij is gestorven,’ zegt hij zacht. ‘Gecondoleerd, Petra.’ Mama gaat staan. Ze staart de dokter aan, zonder iets te zeggen. Het lijkt net of ze hem helemaal niet heeft gehoord. Oma staat op en slaat haar armen om mama heen. Plotseling snikt mama het uit, haar schouders schokken wild op en neer. ‘Zeg me dat het niet waar is, dit kan niet waar zijn,’ zegt ze steeds maar weer. Oma zegt niks. 8
Sanne bijt op haar lip. Ze wil niet huilen. Ze begrijpt niet wat er opeens allemaal gebeurt. Papa is gestorven. Papa is dood. Hoe kan dat nou? Net was hij alleen nog maar ziek! Opa en Daan zitten nog op de bank. Daan speelt met de knopen van opa’s vest. En opa… Sanne schrikt. Opa huilt! Dan kan Sanne het ook niet meer tegenhouden. Grote tranen rollen over haar wangen… ‘Ga je mee?’ vraagt oma. Ze pakt Sannes hand. ‘We gaan bij papa kijken.’ ‘Kom maar,’ fluistert mama als ze in de slaapkamer komen. Voetje voor voetje loopt Sanne naar het bed en kijkt met ingehouden adem naar papa. Hij heeft zijn ogen dicht en hij ziet er anders uit. Het lijkt of hij het koud heeft. Zijn lippen en zijn oren zijn een beetje blauw. ‘Papa, Daan wakker,’ klinkt opeens het stemmetje van haar broertje door de slaapkamer. ‘Daan eten.’ Maar papa antwoordt niet. Daan roept nog een keer. Opa aait Daan over zijn bolletje. ‘Kom maar, vent,’ zegt hij. ‘Ik ga een boterham voor jou maken.’ Sanne kijkt hen na, en draait zich dan weer naar papa. Wat is alles vreemd en wat ligt hij stil. Zou hij nu echt nooit meer bewegen? Hoe zou dat voelen, als je voor altijd zo stil blijft liggen?