9
789023 923602
opmk2.AlsjehzoBekijkt
01-07-2009
15:30
Pagina 2
Dit dagboek voor tieners is het eerste van twee delen. Het gaat over de bijbelboeken Genesis tot en met Psalmen (Oude Testament) en Matte端s tot en met Filippenzen (Nieuwe Testament). De overige bijbelboeken komen aan de orde in het tweede deel: Als je verder kijkt.
opmk2.AlsjehzoBekijkt
01-07-2009
15:30
Pagina 3
Herman van Wijngaarden (red.)
Als je het zรณ bekijkt Wat de Bijbel zegt over jouw leven
Uitgeverij Jes!
โ ข
Zoetermeer
opmk2.AlsjehzoBekijkt
01-07-2009
15:30
Pagina 4
Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen Uitgeverij Boekencentrum en de HGJB. Zie voor meer informatie www.jesvoorjou.nl.
Ontwerp omslag: Margreet Kattouw Ontwerp binnenwerk: Gerard de Groot
ISBN 978 90 239 2360 2 NUR 248 © 2009 Uitgeverij Jes! • Zoetermeer Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
opmk2.AlsjehzoBekijkt
01-07-2009
15:30
Pagina 5
’t Is maar hoe je het bekijkt… ’t Is maar hoe je het bekijkt… Dat geldt voor bijna alles in het leven. Neem nou school – daar kun je vanuit heel verschillende kanten naar kijken. Zie je het als een manier om wat te bereiken, dan denk je er heel anders over dan wanneer je het alleen maar ziet als iets wat ‘moet’. En zo kun je veel meer onderwerpen noemen waarmee je als tiener te maken hebt: vrienden, ouders, jezelf enzovoort. In dit boek willen we je enthousiast maken om naar al die onderwerpen te kijken zoals God dat doet. Want God heeft je gemaakt en Hij heeft een bedoeling met jouw leven. Wat die bedoeling is, daarover vertelt Hij een heleboel in de Bijbel. Het is dus nogal belangrijk om je daarin te verdiepen. Als je jouw leven zó bekijkt, zul je ontdekken dat het er alleen maar mooier op wordt. Dit dagboek helpt daarbij. Al lezend zul je ondertussen de hele Bijbel wat beter leren kennen. Elke week nemen we namelijk een nieuw bijbelboek en kijken we naar een thema dat daarin belangrijk is. Omdat de Bijbel vrij dik is (66 boeken), hebben we hem in tweeën gesplitst. In dit dagboek lezen we de eerste helft van zowel het Oude als het Nieuwe Testament. De rest komt aan de orde in het tweede ‘tienerdagboek met visie’. Dat verschijnt in 2010 onder de titel Als je verder kijkt... Nog één ding: in dit dagboek vertellen we niet alles. Als het goed is, probeer je ook steeds meer zélf te ontdekken wat God in de Bijbel tegen je wil zeggen. Daarom staat er bij elk bijbelgedeelte een soort leesvraag die je daarbij helpt. Nadenken over die vraag is misschien nog wel belangrijker dan dat je het stukje leest. Vooral doen dus! Herman van Wijngaarden
opmk2.AlsjehzoBekijkt
01-07-2009
15:30
Pagina 6
opmk2.AlsjehzoBekijkt
01-07-2009
15:30
Pagina 7
week 1 – Genesis (1)
Waar leef ik voor? Het gaat gebeuren of het is je al overkomen. Iedereen (of bijna iedereen) stelt namelijk op z’n minst één keer in z’n leven vragen als: Waarom ben ik er? Wat is het doel van deze wereld? Waar leef ik voor? Als je met zo’n vraag loopt, kun je natuurlijk naar de bieb rennen en filosofen raadplegen. Je kunt een toffe leraar opzoeken en hem naar zijn mening vragen. Je kunt gaan googelen op zoek naar antwoorden of informatie. Niks mis mee. Maar… lees vooral je Bijbel. Leestip: het boek Genesis. ‘Genesis’ betekent: wording, ontstaan, oorsprong. In Genesis lees je dat God initiatief neemt. Hij begint met een wereld, met een mens en met een volk! In Genesis lees je over het begin van de mensheid, over Abraham, Isaak, Jakob en Jozef. Maar dwars door al die verhalen heen lees je nog veel meer. Je leest over God die een band heeft met mensen, zelfs met mensen die ervoor kiezen eigen wegen te gaan. Je leest over wat zonde is, maar ook over Gods trouw. Je leest over Gods beloften, die Hij waarmaakt – soms op een manier die niemand verwacht. Je leest over nieuwe kansen die Hij geeft als het misgaat. Genesis, dat is: God nám initiatief en Hij blijft initiatief nemen. Tot op de dag van vandaag laat Hij niet zomaar los waar Zijn hand eenmaal aan begon. En dat belooft wat, ook voor jou! Els Bette-Fluit
opmk2.AlsjehzoBekijkt
01-07-2009
Wie ben je?
15:30
Pagina 8
Genesis (1)
Wie ben je? Naam, adres, schoenmaat, school, lievelingsmuziek… Ben jij wat je doet, waar je woont of wat je bereikt hebt? Of is er meer dan dat? Lees Genesis 1:1-27 | Leef je in Adam en Eva in. Wat hebben ze gedacht, gezien, gezegd? Vul dit voor hen in: Moet je… zien! Het is… Het mooist vind ik… Apart is… Ik ben… Waar ik een vraag over heb, is:… Er was eens een chromosoom XX en een chromosoom XY. En – da’s nou ook toevallig – dat werd jij! Nee dus! Dit ben jij niet. Genesis 1 vertelt een ander verhaal. Oké, daar gaat het niet over jou (lijkt het). Het gaat over de Schepper die een schepping wil en haar ook precies maakt zoals Hij voor ogen heeft: zon, maan, bomen, bergen, zee, land, vogels, vissen, planten, dieren en… een mens die op Hem lijkt! Een mens die kan denken, voelen en willen. Het is God niet maar overkomen, Hij heeft het zo gewild. Als je ziet met hoeveel zorg de schepping bedacht en gemaakt is, denk je dan echt dat jij het toevallige product bent van twee ouders en vier grootouders? Tip – Bekijk de schepping met andere ogen. Bedenk: het is Gods schepping. En jij bent Zijn kind dat Hij in die schepping plaatste. Hij sprak: ‘Ik wil dat jij er bent.’ Hij zag je en zei: ‘Het is goed.’
8
week 1 zondag
opmk2.AlsjehzoBekijkt
01-07-2009
15:30
Pagina 9
Waar doe je het voor?
Genesis (1)
Huiswerk, sport, je profiel kiezen, vrienden, opleiding, muziek… Je doet zo je ding, of niet. Want: waarom zou je? Waar doe je het voor? Lees Genesis 1:27-2:4 | Kies drie woorden uit de tekst die met elkaar weergeven waar het in dit gedeelte over gaat. In welk vers gaat het over jou? Die Adam! Hij kreeg een prachtschepping in de schoot geworpen! Hij hoefde maar om zich heen te kijken en zag live wat wij op Discovery Channel zien. Adam in het paradijs, is dat zoiets als Adam in luilekkerland? Adam in een pretpark vol fun en entertainment? Niet helemaal. Want God zegt niet: ‘Ga er maar eens lekker van genieten.’ Maar: ‘Zorg ervoor. Breng de aarde onder je gezag. Dat is jouw verantwoordelijkheid.’ En dat zegt God nog steeds. Daarom mag ook jij je ding doen. Met jouw opleiding, je omgang met mensen, dieren, planten en het milieu kun je laten zien dat je zorgt voor wat aan jou is toevertrouwd. Daar leef je voor. Daarvoor werd je mens in Zijn schepping: om Hem er zo mee te eren. Maar draaf niet altijd door. Sta af en toe stil. Rust uit en geniet. God zelf heeft het zo voorgedaan. Tip – Pak je agenda: waar ben je mee bezig geweest en wat ben je van plan? Hoe kun je met jouw dingen laten zien dat je wilt zorgen voor de schepping?
week 1 maandag
9
opmk2.AlsjehzoBekijkt
01-07-2009
15:30
Pagina 10
Waarom ben ik alleen?
Genesis (1)
Geen hap door je keel kunnen krijgen; de kleur aannemen van een pioenroos als je hem/haar tegenkomt; vlinders in je buik en je hoofd in de wolken… Helluppp, verliefd! Lees Genesis 2:18-25 | Welk kopje past volgens jou het best boven deze verzen? a. Blind date d. Gaaf cadeau b. Droomhuwelijk e. Niet alleen, maar samen! c. Waarom ben ik alleen? f. Jij bent het helemaal! Ooit wakker geworden uit een narcose? Adam wel! En hij ziet geen sterretjes, hij ziet zijn ster! Eindelijk iemand zoals hij. Iemand die bij hem past en naast hem kan staan. Zij is het helemaal! Je hoeft als mens niet alleen het leven door. God maakte medemensen, mensen die je kunnen helpen, die je aanvullen, die je vreugde geven: vrienden, ouders, familie. Dat geldt wel heel bijzonder voor die ene door wie je in vuur en vlam kunt raken. Gezegend ben je als je zo’n vlam tegen het lijf mag lopen. Verliefd? Niet bepaald iets om ‘helluppp’ bij te roepen! Het is eerder een felicitatie waard. Verliefdheid, daar is niks mis mee. God heeft het zelf bedacht. Liefde is een gave die bij de schepping hoort, een cadeau van God! Tip – Verliefd? Geniet ervan en geniet van elkaar! Maar wees er ook zuinig op. Het is geen cadeau om mee te rommelen. Verliefd zijn is ook – en misschien wel vooral – een serieuze zaak.
10
week 1 dinsdag
opmk2.AlsjehzoBekijkt
01-07-2009
Wat wil je?
15:30
Pagina 11
Genesis (1)
‘Omdat ík het wil!’ Het zou zomaar kunnen dat jij er ook van baalt als iemand dit tegen je zegt. Want jij wilt ook wel wat, toch? Je wilt… Tja, wat wil je eigenlijk? En waarom? Lees Genesis 2:15-17 | Probeer in ongeveer tien eigen woorden op te schrijven wat de kern is van dit gedeelte. God had het zeker weten gekund! Hij had met het grootste gemak ook robots kunnen maken in plaats van Adam en Eva – en in plaats van jou: voorgeprogrammeerde opwindpoppetjes die precies doen wat Hij zegt. Maar dat dééd Hij niet! Hij wilde mensen die kunnen kiezen. God zegt niet: ‘Hou van Mij omdat Ik het wil.’ Hij zegt: ‘Wil jij voor Me leven?’ En als je dat wilt, dan mag je rondkijken in Zijn schepping en gebruikmaken van alle mogelijkheden. Kies maar uit! Maar Hij waarschuwt ook: er zijn dingen die je níet zou moeten willen, dingen waar je Hem niet mee dient. Als je van die ‘bomen’ wilt ‘eten’, kies je voor een weg waarmee je God verlaat. De vraag aan jou is dus: wat wil je? Tip – Schrijf tien dingen op die je deze week wilt doen/hebben/zeggen/bekijken. Wat wil je er ten diepste mee? Wil je God ermee zoeken? Eet smakelijk dan van ál die ‘vruchten’. Of zijn er dingen bij die je eigenlijk niet zou moeten willen? Weet dan waar je aan begint!
week 1 woensdag
11
opmk2.AlsjehzoBekijkt
01-07-2009
15:30
Wat ging er mis?
Pagina 12
Genesis (1)
‘Kom op, zeg, niet te krampachtig! Wat ben je weer zielig serieus bezig! Denk je nu echt dat het zo erg is als je één keer…?!’ Lees Genesis 3:1-7 | Wat hier gebeurt is… begrijpelijk, gemeen, een drama, oerstom, een foutje, teleurstellend, slap, verschrikkelijk, of… (kies/bedenk één woord). Beste Eva, Er is een tijd geweest dat ik het oerstom vond wat je deed. Was het nu écht zo moeilijk om van die ene boom af te blijven? En Adam vond ik een slappeling. Jij verweerde je nog, maar hij stond daar maar en hapte lekker in de vrucht die jij gaf. Maar ik moet mijn woorden terugnemen. Ik weet nu beter. Ik ken mezelf. Ik weet hoe gemakkelijk ook ik verkeerd kies en doe waar God me voor gewaarschuwd heeft. Zelfs al lijkt mijn leven een paradijs, dan nog weet ik dat ik op mijn hoede moet zijn voor het slangetje dat in mijn oor sist: ‘Zo erg is het niet. Er gebeurt niks als jij één keer…’ En intussen zet satan me dan aan om de baas te spelen over mijn eigen leven. En ik weet: als ik dat doe, loopt het slecht met me af! Na jouw verhaal, Eva, weet ik maar al te goed dat ook ik in mijn eentje dat slangetje niet aankan! Tip – Welke ‘slangetjes’ kom jij tegen? Juist als iets aantrekkelijk lijkt, zijn ze er! Wees op je hoede.
12
week 1 donderdag
opmk2.AlsjehzoBekijkt
01-07-2009
Waar ben je?
15:30
Pagina 13
Genesis (1)
Natuurlijk heb jij ‘m ook altijd bij de hand: je telefoon! En als ‘ie gaat, wat is dan de meest gestelde vraag? Juist ja: ‘Waar ben je nu?’ Lees Genesis 3:7-9 | Welke foto past volgens jou het best bij deze tekst? Een foto van een reddingsboei, telefoon, waarschuwingsbord, EHBO-doos, brug, schijnwerper, wijzende vinger of…? Adam rent niet met zijn mobiel door het paradijs. Hij ontvangt wel een oproep! De ‘ringtone’ herkent hij meteen: dat is… God! En hij dacht nog zo een plekje gevonden te hebben zonder bereik! Als Adam en Eva in de gaten krijgen wat ze gedaan hebben, gaan hun ogen open. Ze hebben het bedorven. Wat zo mooi was, is voorgoed voorbij, kapot! Ze voelen zich uitgekleed, naakt. Ze schamen zich en durven God niet onder ogen te komen. En dan toch die oproep: ‘Waar ben je? Jij hebt het bedorven, maar daarom laat Ik het niet afweten! Je koos je eigen weg, maar Mijn deur blijft openstaan. Kind, kom naar huis! Ik wacht op je. Er is een weg terug!’ Anders gezegd: Vader zoekt kind! Tip – Stel: je zit op je kamer, achter internet, voor de tv; je loopt in de stad, onderhandelt met vrienden… En dan is er ineens die oproep van God: ‘Waar ben je? Waar ben je mee bezig?’ Wat staat er dan op jouw ‘display’? ‘Nummer onbekend’ of ‘Vader zoekt kind’? Je kunt wegdrukken of opnemen!
week 1 vrijdag
13
opmk2.AlsjehzoBekijkt
01-07-2009
15:30
Pagina 14
Waarom heb je dat gedaan?
Genesis (1)
Er zijn van die momenten waarop je je de haren wel uit het hoofd wilt trekken van spijt. Als je álles vooruit geweten had, dan… Lees Genesis 3:9-21 | Stel: iemand maakt een lied over deze tekst. Welke titel vind jij het mooist? Welke past niet? Kies uit: Christmas-time; Jouw schuld; Song of hope; Altijd nacht; Had ik maar…; Oorlog!; Voorbij… Daar staan ze dan, in hun nieuwe kleren en met een hoofd vol vragen misschien. In elk geval die ene vraag: ‘Waarom heb je dat gedaan?’ Het is goed mis, geen twijfel over mogelijk. Wát een verhuizing! Een wereld vol pijn, moeite, teleurstelling en tranen in plaats van het paradijs. Van het leven naar de dood. En een ‘slang’ die hen altijd zou achtervolgen met z’n geniepige, satanische, ‘mooie’ praatjes! Wat Adam en Eva zouden gaan ontdekken, daar loop ik nog elke dag tegenaan: een gebroken wereld waarin ook ik elke dag brokken maak. En dat doet pijn! Maar daarmee is niet alles gezegd. Het licht ging niet voorgoed uit. Op de zwartste bladzij in de wereldgeschiedenis staat ook een lichtpunt. God verklaart de oorlog aan satan. Maar Hij belooft ook overwinning. Satan gaat eraan! En in gedachten zie ik een ster opgaan in Bethlehem. Tip – Met Genesis 3:15 stuurt God je een kerstkaart. Zoek/maak een kaart en schrijf terug. Wat wil je Hem vertellen/belijden? Waar wil je Hem voor bedanken?
14
week 1 zaterdag