Leer Me Lezen by Boekencentrum Uitgevers

NUR 707

www.jesvoorjou.nl

e m r e Le n e z e l e ij l

aat

eng Hoe de Bijbel op

Herman van Wijngaarden is staflid bij de HGJB, een jeugdwerkorganisatie binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Leer Me Lezen is een gezamenlijke uitgave met het Nederlands Bijbelgenootschap.

Leer Me Lezen

Dit boekje geeft daarvoor heel praktische handreikingen. Het gaat over een manier van bijbellezen die je stimuleert om het persoonlijk, zelfstandig, actief en samen te doen! Ingewikkeld is het niet, wél spannend!

Het geldt voor sporten, muziek maken en nog veel meer dingen: als je eenmaal de slag te pakken krijgt, wordt het steeds leuker. Met bijbellezen is dat eigenlijk óók zo. Je moet de slag te pakken krijgen en dan ga je er steeds meer aan beleven. Maar hoe krijg je dat voor elkaar? Hoe leer je dat?

Herman van Wijngaarden (red.)

Leer Me Lezen

Herman van Wijngaarden (red.)

HOT items

Jes!

Leer me lezen:Leer me lezen-binnenwerk 10-07-09 14:10 Pagina 2

‘Hot items’ is een serie van uitgeverij Jes!. De serie is speciaal bedoeld voor christelijke jongeren die eerlijke antwoorden op eerlijke vragen willen – en dan niet met grote verhalen, maar kort en krachtig.

In deze serie verschenen ook: Ds. Laurens Jan Vogelaar Van bidden word je altijd beter – over ziekte, gebed en genezing Jaap Haasnoot Mijn God is uniek – over het hoe en waarom van zending In voorbereiding zijn: Harmen van Wijnen en Herman van Wijngaarden Gereformeerd? Ik? Ds. Wim Markus Watermerk – over de doop

Leer me lezen:Leer me lezen-binnenwerk 10-07-09 14:10 Pagina 3

Herman van Wijngaarden (red.) met bijdragen van: Diane Palm Kees Zeelenberg

el b j i B e d e ho opengaat Uitgeverij Jes! â&#x20AC;˘ Zoetermeer

Leer me lezen:Leer me lezen-binnenwerk 10-07-09 14:10 Pagina 4

De inhoud van dit boekje is ontwikkeld door de HGJB-werkgroep ‘Bijbellezen’, bestaande uit Diane Palm, Kees Zeelenberg en Herman van Wijngaarden. De HGJB is een jeugdorganisatie binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Zie www.hgjb.nl. Dit boekje is een gezamenlijke uitgave van Jes! en het Nederlands Bijbelgenootschap. www.jesvoorjou.nl www.bijbelgenootschap.nl

Uitgeverij Jes! is een samenwerking tussen Boekencentrum Uitgevers en de HGJB.

Ontwerp omslag: Reclamebureau Sprékend Illustratie omslag: Arjan Boone De bijbeltekst in deze uitgave is ontleend aan De Nieuwe Bijbelvertaling, © Nederlands Bijbelgenootschap 2004. ISBN 978 90 239 2433 3 NUR 707 © 2009 Uitgeverij Jes! · Zoetermeer Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

Leer me lezen:Leer me lezen-binnenwerk 10-07-09 14:10 Pagina 5

INHOUD Een heel praktisch boekje 1. Waarom zou je in de Bijbel lezen?

6 9

2. Bijbellezen gaat niet vanzelf

3. MĂŠĂŠr dan een interessant boek

4. Een andere manier van bijbellezen

5. Een plan maken

6. De SOLVAT-methode

7. Tien leessleutels

8. Bijbel10daagse 2009

Leer me lezen:Leer me lezen-binnenwerk 10-07-09 14:11 Pagina 6

EEN HEEL PRAKTISCH BOEKJE Het geldt voor sporten, muziek maken en nog veel meer dingen: als je eenmaal de slag te pakken hebt, wordt het steeds leuker. Met bijbellezen is dat eigenlijk óók zo. Je moet de slag te pakken krijgen en dan ga je er steeds meer aan beleven. Maar hoe krijg je dat voor elkaar? Hoe leer je dat? Dit boekje wil je helpen om bijbellezen tot een uitdaging voor jou zelf te maken. Dat de Bijbel belangrijk is, dat geloven de meeste (christen-)jongeren wel. Maar ze willen er graag méér aan beleven. Dat blijkt bijvoorbeeld uit een onderzoek dat de HGJB, een jeugdorganisatie binnen de Protestantse Kerk in Nederland, in 2005 heeft gedaan onder ruim driehonderd kerkelijk meelevende tieners en jongeren. Op de vraag of ze tevreden waren met de manier waarop ze de Bijbel lezen, antwoordde ruim zestig procent: ‘Nee’! De meesten van hen doen het wel, bijbellezen, maar ze zouden daarbij graag meer ‘persoonlijk geraakt’ willen worden en meer ‘nieuwe dingen (voor zichzelf ) willen ontdekken’. Eigenlijk best opvallend. Blijkbaar weten jongeren dat het ook anders kan en dat er meer uit het bijbellezen te halen is. Er werd ook wel gekozen voor ‘ik zou méér willen begrijpen wat er staat’, maar toch veel minder vaak dan voor die twee andere reacties.

Leer me lezen:Leer me lezen-binnenwerk 10-07-09 14:11 Pagina 7

Ben je tevreden met de manier waarop je nu de Bijbel leest? JA • Ik put er voor mezelf moed en kracht uit om te blijven geloven. Ik merk dat ik groei in het geloof door elke dag een stukje te lezen. • Ik doe met vriendinnen bijbelstudie en dan vind je zoveel bemoediging; je onderzoekt de Bijbel dan echt! • Ik onderstreep sommige gedeelten, dat werkt heel fijn. Alleen zou ik het vaker moeten doen. • Ik ben het gewend en ik zou niet weten waarom ik het ineens anders zou doen. • Ik heb een bijbels dagboek en daarin worden de belangrijkste delen uitgelegd. • Er staan veel dingen in waar je van leert en die je kunt gebruiken in je dagelijks leven. NEE • Ik zou liever wat meer erover na willen denken in plaats van lezen om het lezen. • Ik lees bijna nooit. • Meestal lees ik snel het stukje door en doe er verder niet veel mee. • Ik kan geen antwoord vinden op al mijn vragen. • Het doet me weinig. • Als ik de Bijbel lees, is het meestal ‘effe gauw’. • Ik vind het moeilijk om de persoonlijke boodschap eruit te halen, vooral bij het Oude Testament. Reacties uit een HGJB-onderzoek onder tieners en jongeren over hun ervaringen met de Bijbel.

Leer me lezen:Leer me lezen-binnenwerk 10-07-09 14:11 Pagina 8

Daarom is dit een heel praktisch boekje. Het gaat niet over ‘achtergronden bij de Bijbel’ of over ‘moeilijke vragen over de Bijbel’, maar heel concreet: hoe kan ik zó leren bijbellezen dat ik er méér aan beleef? Dat ik er meer persoonlijk door geraakt word en nieuwe dingen ontdek. Want dat kán. Het gaat niet vanzelf, maar je kunt het op een eenvoudige manier leren. Misschien gaat het in het begin wat onwennig, net zoals je dat kunt hebben bij sporten of muziek maken. Maar als je eenmaal de slag te pakken hebt, wordt het steeds spannender en persoonlijker! Want dan zul je steeds meer merken dat het God zelf is die door de Bijbel met je in gesprek is.

Leer Me Lezen Daarom heet dit boekje Leer Me Lezen. Je kunt dat op twee manieren opvatten. Hopelijk wil jij de uitdaging aangaan: oké, leer mij bijbellezen. Maar je kunt de titel ook lezen als een uitnodiging van de Bijbel zelf: lees Mij! Want in de Bijbel is God aan het woord. Door hem te lezen, mag je Hem persoonlijk leren kennen.

Leer me lezen:Leer me lezen-binnenwerk 10-07-09 14:11 Pagina 9

1. WAAROM ZOU JE IN DE Bijbel LEZEN? Je zou er gewoon bij moeten zijn als ergens in de wereld een bevolkingsgroep voor het eerst een Bijbel in de eigen taal krijgt: de blijdschap in de ogen, de eerbied waarmee het eerste exemplaar wordt doorgebladerd. Aan alles zou je zien hoe belangrijk dit moment voor deze mensen is: dit is nu waar ze zo lang naar hebben uitgekeken! En waarom? Omdat ze nu eindelijk mee kunnen doen met de bijbelkennisvragen in tvquizzen? Omdat ze nu tenminste beter de oorsprong van de westerse cultuur zullen begrijpen? Nee dus, dat zijn niet de redenen waarom deze mensen zo hebben verlangd naar een eigen Bijbel. Het gaat om heel andere dingen. Natuurlijk, je kunt de Bijbel lezen voor de interessante informatie en de mooie verhalen. Maar als dat alles is, gaat het boeiende er gauw weer af. Wat bijbellezen vooral zo spannend maakt en boeiend houdt, is dat je er veel méér van kunt verwachten. Dus waarom zou je in de Bijbel lezen? Bijvoorbeeld hierom:

1. Ik wil God (beter) leren kennen – De Bijbel is Gods manier om zich aan ons bekend te maken. Hij gaat het gesprek met ons aan. Door erin te lezen, ontdek je steeds meer over wie Hij is, wat Hij gedaan heeft en hoe Hij is (Psalm 98:2). Toen sprak God deze woorden: Ik ben de HEER, uw God, die u [-] heeft bevrijd (Exodus 20:1, 2).

Leer me lezen:Leer me lezen-binnenwerk 10-07-09 14:11 Pagina 10

2. Daarin vind ik het eeuwige leven – In de Bijbel ontmoeten we Jezus, die gezegd heeft: ‘Wie luistert naar wat ik zeg, (...) heeft eeuwig leven’ (Johannes 5:24). Jezus’ woorden tillen ons uit boven onze eigen beperkingen. Geen belofte om zomaar naast je neer te leggen! Het eeuwige leven, dat is dat zij u kennen, de enige ware God, en hem die u gezonden hebt, Jezus Christus ( Johannes 17:3).

3. Ik wil Gods plan met mijn leven ontdekken – In het leven moet je vaak moeilijke keuzes maken. De Bijbel geeft daarvoor geen kant-en-klare oplossingen, maar wel belangrijke richtlijnen. Een soort van basisprincipes, zeg maar. Aan wie in ontzag voor hem leven, leert de HEER de rechte weg te kiezen (Psalm 25:12).

4. Ik word er zelf beter en wijzer van – De Bijbel heeft ook iets van een cursusboek. Doordat je jezelf én God beter leert kennen, word je toegerust om als christen in deze tijd te leven (2 Timoteüs 3:14-17). Wijsheid heeft niet alleen met ouderdom te maken… Ik ben verstandiger dan al mijn leermeesters, want ik overdenk uw richtlijnen (Psalm 119:99).

5. Het helpt me om met anderen om te gaan – Relaties met anderen kunnen best lastig zijn. Omdat God die relaties heel belangrijk vindt, geeft Hij in de Bijbel aanwijzingen voor hoe je ermee om moet gaan. Neem bijvoorbeeld wat Paulus in 1 Korintiërs 13:4-7 schrijft over de liefde – dat heeft al miljoenen mensen geïnspireerd.

Leer me lezen:Leer me lezen-binnenwerk 10-07-09 14:11 Pagina 11

Behandel anderen steeds zoals je zou willen dat ze jullie behandelen (Jezus in Matteüs 7:12).

6. Ik houd er de duivel mee op afstand – Het lijkt ouderwets, maar het is juist erg actueel om er rekening mee te houden: de duivel is een realiteit en hij heeft het vooral voorzien op mensen die de Bijbel serieus nemen. Het mooie is dat je hem met diezelfde Bijbel ook op afstand kunt houden (lees ook eens Matteüs 4:1-11). Trek de wapenrusting van God aan om stand te kunnen houden tegen de listen van de duivel. Draag [-] als zwaard de Geest, dat wil zeggen Gods woorden (Efeziërs 6:11 en 17).

7. Ik wil groeien in mijn geloof – Meer blijdschap, meer zekerheid, meer liefde, meer inzicht – God belooft dat je het zult ontvangen als je in geloof bezig bent met zijn Woord (Efeziërs 3:14-21). Ontdek in de praktijk hoe God zich aan deze belofte houdt! Wie de voorschriften van de HEER opvolgt wordt rijk beloond (Psalm 19:12).

Verschillende tekstsoorten De Bijbel ‘werkt’ ook vandaag! Dat is wat je zult ontdekken door er heel praktisch mee om te gaan. Daarbij moet je er wél op letten dat de ene tekst op een andere manier ‘werkt’ dan de andere. In de Bijbel komen verschillende tekstsoorten voor die elk op een eigen manier gelezen en begrepen moeten worden. • wetten • historische verhalen • profetieën • gedichten

Leer me lezen:Leer me lezen-binnenwerk 10-07-09 14:11 Pagina 12

• gelijkenissen • brieven In poëzie komt bijvoorbeeld veel beeldspraak voor. Die beeldspraak moet je niet lezen alsof het om een historisch verhaal gaat (en andersom). Bovendien moet je er rekening mee houden dat elke tekst geschreven is in een bepaalde tijd en in een bepaalde context. Bij de wetten is het bijvoorbeeld belangrijk dat je jezelf afvraagt: wat wilde God zijn volk vroeger leren door deze voorschriften? En hoe kunnen we in deze tijd vorm geven aan die bedoeling van God? In de inleiding op de Jongerenbijbel van het NBG en de EO kun je hier meer over lezen (‘Hoe lees je de Bijbel?’, V18-V21).

8. Om zeker te weten dat God van mij houdt – Soms kun je het bijna niet (meer) geloven dat God echt van je houdt. Wat stel jij nou voor als klein mensje? En wat moet God wel niet denken over al die misstappen die je zet? Dan is het goed om zwart op wit te lezen wat God met jouw zonden doet en hoe ongelofelijk diep zijn liefde gaat (Romeinen 8:31-35). God had de wereld zo lief dat hij zijn enige Zoon heeft gegeven, opdat iedereen die in hem gelooft niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft (Jezus in Johannes 3:16).

Leer me lezen:Leer me lezen-binnenwerk 10-07-09 14:12 Pagina 13

9. Alleen zo houd ik het vol om te geloven – Geloven is niet hetzelfde als kiezen voor de makkelijkste weg. Tegenslag, onbegrip, pijn – je krijgt er allemaal mee te maken. De Bijbel is daar eerlijk over, maar spoort je tegelijk aan om tóch vol te houden (Matteüs 24:13). Streef naar rechtvaardigheid, vroomheid, geloof, liefde, volharding en zachtmoedigheid. Strijd de goede strijd van het geloof (Paulus in 1 Timoteüs 6:1b en 12a).

10. Ik wil in de praktijk laten zien dat ik van God houd – Fantastisch om te weten dat God van je houdt. Wie daarvan overtuigd is, houdt ook van God en… wil dat laten zien door te leven uit zijn Woord (Johannes 14:2124). Wanneer iemand mij liefheeft, zal hij zich houden aan wat ik zeg (Jezus in Johannes 14:23).