De kracht van bomen

Sommige bomen werken genezend, andere bomen geven kracht. Zweverig? Helemaal niet. Steeds meer mensen, jong en ouder, ontdekken dat de kracht van bomen ontspannend werkt. Niet alleen voor het lichaam, maar ook voor de geest. >>>

Bomen zijn cruciaal voor ons bestaan op aarde. Ze hebben veel invloed op ons klimaat door het omzetten van CO 2 in zuurstof. Maar ook door de geneeskrachtige werking. Zoals de rust die bomen uitstralen en het kalmerende geluid van regendruppels die van de blaadjes vallen tijdens een boswandeling. Al vroeg ontdekte men dat bomen bijzondere eigenschappen bezitten. Er werd beweerd dat bomen helpen bij chronische pijn, stress en een lage weerstand. Wat vroeger meer een gevoel was, is nu bewezen door de wetenschap. Bomen hebben ieder een eigen krachtige werking, zonder negatieve effecten.

Tekst: Iris Termeulen

Verlangen naar natuur Volgens schattingen van Verenigde Naties wonen in 2050 twee op de drie bewoners in een stedelijke omgeving. Op dit moment zijn er 21 megasteden, dat zijn er in 2050 waarschijnlijk 50. Elk van deze megasteden heeft meer dan 10 miljoen inwoners. Maar niet alleen de hoeveelheid mensen, ook de toenemende digitalisering zorgt ervoor dat we steeds verder verwijderd raken van de natuur. Het is dan ook geen wonder dat we, bewust en onbewust, snakken naar de verbondenheid met de natuur.

»20 minuten doorbrengen in een natuurlijke, groene omgeving is al genoeg om ons stressniveau te verlagen«

Het is iets complex wat we ervaren als we in de natuur zijn en lastig onder woorden te brengen. De Japanners spreken van ‘Shinrin-yoku’, de helende kracht van het bosbaden. Een bewuste wandeling door de natuur, zonder doel, behalve om de sfeer van het bos te ervaren, zou een positieve werking op ons hebben.

Niet alleen in Japan, maar wereldwijd onderzoeken wetenschappers wat er zo goed is als we tijd doorbrengen in het bos. Spelen de omstandigheden een rol? Is het de verende bosbodem, die goed is bij rugklachten? Of is het de kleur groen, waarvan aangetoond is dat deze een kalmerend effect heeft op ons zenuwstelsel?

Meer bomen, minder ziekte Uit onderzoek blijkt dat 20 minuten doorbrengen in een natuurlijke, groene omgeving al genoeg is om ons stressniveau te verlagen. De natuur is een wondermiddel. In 1980 ontdekte de Zweedse onderzoeker Roger Ulrich dat patiënten in een ziekenhuis minder pijnstillers nodig hadden en sneller herstelden als ze uitkeken op een groen landschap. Later ontdekte psycholoog Marc Berman dat bewoners in groene gebieden minder last hebben van hart- en vaatzieken en diabetes.

Effect op onze zintuigen Bij het horen van natuurlijke geluiden, zoals de wind die door de bomen waait of het geritsel van bladeren op de grond, voelen we ons al rustiger. Natuurgeluiden activeren namelijk het parasympatisch deel van ons zenuwstelsel. Dit deel heeft grote invloed op een aantal van onze organen, zoals het hart. Het zorgt voor een lagere hartslag.

Met natuurlijke geluiden wordt onze aandacht meer naar buiten gericht, waardoor we onze gedachten kunnen uitschakelen. Ons lichaam komt zo tot rust en kan herstellen. Kunstmatige geluiden doen dat precies andersom, onze aandacht keert zich naar binnen. Deze reactie wordt ook gemeten bij depressiviteit en angst.

Activeren van ons immuunsysteem Naast geluiden blijkt ook de geur van bomen een positieve werking op ons te hebben. “In het bos gaat ons immuunsysteem harder werken, door de communicatie van bomen”, schrijft de Oostenrijkse bioloog en plantenwetenschapper Clemens G. Arvay.

Bomen produceren oliën om zichzelf te beschermen tegen schadelijke invloeden van buitenaf, zoals hitte of insecten. Als wij door het bos wandelen komt deze olie via onze huid en longen het lichaam binnen. Deze oliën, phytoncides, activeren ons immuunsysteem. Ze verlagen onze bloeddruk en ons stressniveau. Het zou zelfs zo zijn dat een maandelijkse wandeling door het bos zoveel effect heeft op ons immuunsysteem, dat het als hulpmiddel gebruikt kan worden bij verschillende ziektes.

Stressvermindering De geur van bomen zorgt ervoor dat we dieper en bewuster gaan ademen. Dit zou een van de belangrijkste effecten van bomen kunnen zijn. Dieper ademen zorgt ervoor dat ons stressniveau verlaagt. Stress gaat namelijk samen met een snelle, oppervlakkige ademhaling. Regelmatig wandelen kan al een groot positief effect hebben. ●

Meer bomen om van te genieten Als we kijken naar de wereldkaart, is natuur niet zo ver weg als we denken. Onze blauwe planeet is ook een groene planeet, met vier miljard hectare bos - bijna een derde van het landoppervlak van de wereld - en dat houden we graag zo. Vijf jaar geleden startte onze eerste campagne om Natuurmonumenten te ondersteunen bij de bescherming en het behoud van natuur in Nederland.

Dit voorjaar doneert Weleda per verkocht product een bedrag dat Natuurmonumenten in staat stelt om één nieuwe boom te planten. We hopen een bedrag te doneren waarmee meer dan 100.000 nieuwe bomen geplant kunnen worden.

Benieuwd welke prachtige boswandelingen er allemaal in Nederland zijn? Bekijk het via Weleda.nl/natuurmonumenten