Weliswaar 91: uitneembare kalender by Weliswaar

IW^[eiSSd TW I7>L;<@E 7@ 97LA@6:7;6E?393L;@7 6757?47D $""+ @D +#

A`VWdlaW]

IW^l[\` W` YWla`VZW[V [` $""+

) * + , - . / 0 1 )( )) )* )+ ), )-

) * + , - . / 0 1 )( )( )) )) )* )* )+ )+ ), ), )- )-

@WdkWh_ LH P7 PE C7 :? ME :E LH P7 PE C7 :? ME :E NJ

CWWhj C7 :? ME :E LH P7 PE C7 :? ME :E LH

2010

). )/ )0 )1 *( *) ** *+ *, *- *. */ *0 *1 +( +)

P7 PE C7 :? ME :E LH P7 PE C7 :? ME :E LH P7 PE

). )/ )0 )1 *( *) ** *+ *, *- *. */ */ / *0 *0 *1 *1 +( +)

). )/ )/ )0 )1 *( *) *) ** ** *+ *, *, *- *. */ *0 *1 +( +)

ME :E LH P7 PE C7 :? ME :E LH P7 PE P E

K?JD;;C87H; A7B;D:;H )) ** + + , - . . / / 0 0 1 1 )( )( )) )) )* )+ ), )-

C[_

C7 :?

ME :E LH P7 PE P E E9 <A OG :E LH P7

E9 <A

C7 :?

ME :E

LH P7 PE

C7 C 7 :? ME :E LH P7 PE C7

) * + , - . / 0 1 )( )) )* )+ ), )-

) * + , - . / 0 1 )( )( )) )) )* )* )+ )+ ), ), )- )-

)) ** ++ ,, -- .. // 00 11 )( )( )) )) )* )+ ), )-

<[XhkWh_ C7 :? ME :E LH P7 PE C7 :? ME :E LH

). )/ )0 )1 *( *) ** *+ *, *- *. */ *0

:? ME :E LH P7 PE C7 :? ME :E LH P7 PE

P7 PE C7

7fh_b :E LH P7 PE C7 :? ME :E LH P7 PE E9 <A OG

). )/ )0 )1 *( *) ** *+ *, *- *. */ *0 *1 +(

LH P7 PE C7 :? ME :E LH P7 PE C7 :? ME :E LH

@@kd_ kd_ :? ME :E LH P7 PE E C7 :? ME :E LH P7 PE C7

). )/ )0 )1 *( *) ** *+ *, *- *. */ *0 *1 +(

ME :E LH P7 PE C7 :? ME :E LH P7 PE E9 <A OG

A[dj k de] ZWjW leeh Z[ aWb[dZ[h lWd (&'&5 BWWj ^[j edi m[j[d ef _d\e6m[b_imWWh$X[ e\ mmm$m[b_imWWh$X[$ :WjW edZ[h leehX[^ekZ lWd m_`p_]_d][d$

ISf ZWTTW` iW `aY SS` 6Sdi[`1 b %"

LadY[``ahSf[W, VW bdaT^W_W` ab^aeeW` h d lW l[UZ efW^^W` b #&

5ZS`fS^ HS` 3gVW`ZahW EfWg`bg`f IH9 , Ã?Wf a`e a`VWdlaW] ]S` VW _[`[efWd ]adf ab VW TS^ ebW^W` Ä b (

#" :[ `[k]ZWZleYWWj l[hiki Z[ Yh_c_debee] @[k]ZYh_c_dWb_j[_j" ^e[ p_j ZWj dk5 EdZ[hpe[a jeedj WWd ZWj p[ ZWWbj" cWWh ef ^[j j[hh[_d c[ha[d p[ ZWWh m[_d_] lWd$

>[j `WWh lWd :Whm_d :e[j :Whm_d [h '+& `WWh dW J^[ Eh_]_d e\ If[Y_[i de] je[5 Ç7Wd [lebkj_[fioY^ebe]_[ _i d_[ji X[Zh[_][dZi$È

;`ZagV

$ n

7Yjk[[b

?d Z_[dij lWd ^[j X[b[_Z 9^WdjWb LWd 7kZ[d^el[ el[h ^[j Ij[kdfkdj M[bp_`d" Lebai][pedZ^[_Z [d =[p_d

:[ jWWb lWd Z[ peh] C[[hjWb_]^[_Z [d _dj[hYkbjkh[b[ Yecckd_YWj_[

EdX[a[dZ [d edX[c_dZ ;[d YkbjkkhieY_ebe]_iY^[ X[dWZ[h_d] lWd [jdeY[djh_ic[

:[ ZWdi Z[h Y_`\[hi :[ `[k]ZWZleYWWj l[hiki Z[ Yh_c_debee]

:[ je[aecij _i Yh[Wj_[\ CWd_[h[d ec peh]_ddelWj_[ j[ ij_ckb[h[d

7hX[_Z c[j [[d ^Whj >[j X[bWd] lWd ieY_Wb[ [Yedec_[

((

;[hij h[bWj_[" ZWd fWhj_Y_fWj_[ 9b_ djfWhj_Y_fWj_[ _d Z[ `[k]Z^kbf

B_[l[h Jh_fb[ F Ifh[[akkh X_` A_dZ [d =[p_d

ÇM[ m_bb[d ][pedZ b[l[d WWdjh[aa[b_`a cWa[dÈ CWhb[[d <_dekbij X[h_Y^j m[j[diY^Wff[b_`a edZ[hXekmZ el[h ][pedZ^[_Z

;[d cWn_ckc\WYjkkh leeh d_[j#c[Z_iY^[ aeij[d5 D_[km[ ij[kdiY[dWh_eÊi leeh ^kbfX[^e[l[dZ[d

Ç7Wd [lebkj_[fioY^ebe]_[ _i d_[ji X[Zh[_][dZiÈ @e^Wd 8hW[YacWd el[h Z[ _dlbe[Z lWd :Whm_d ef Z[ m[j[diY^Wf

))

=[ i bWW]Z YedjWYj FheXb[cWj_iY^ c_ZZ[b[d][Xhk_a [d _djhW\Wc_b_WWb ][m[bZ

L[hij[ha Z[ fb[[]peh] ?dZ_YWjeh[d leeh ][ibWW]Z[ fb[[]peh] ce[_b_`a lWij j[ b[]][d

BeaWb[ WYjeh[d ic[Z[d fbWdd[d BeaWb[ ieY_Wb[ X[b[_ZifbWdd[d edZ[h Z[ be[f

K_j][b[p[d

=S` iWfW`eUZSb VW iWdW^V dWVVW`1

%( :[ je[aecij lWd beaWWb ieY_WWb X[b[_Z B[[d IWdd[d lWj iWc[d mWj Z[ ][c[[dj[d ef ieY_WWb lbWa lWd fbWd p_`d$

=S^W`VWd $"#"

>[j X[ij[ _Z[[ ZWj _[cWdZ ee_j ][^WZ ^[[\j$ Pe de[cZ[ Z[ 7c[h_aWWdi[ Óbeiee\ :Wd_[b :[dd[jj Z[ Y[djhWb[ ij[bb_d] lWd :Whm_d$ :_[ bWWjij[ ^WZ _d '.). 7d ;iiWo ed j^[ Fh_dY_fb[ e\ FefkbWj_ed lWd JêcWi CWbj^ki ][b[p[d" *& `WWh [[hZ[h ][iY^h[l[d$ Leb][di CWbj^ki mWh[d Whce[Z[" êd][h [d p_[aj[ [[d deeZpWa[b_à amWWZ ZWj Z[ X[leba_d]iWWd]he[_ edZ[h Yedjheb[ ^_[bZ$ :[p[ ijhk]]b[ \eh [n_ij[dY[ _dif_h[[hZ[ [Yedec[d Wbi 7ZWc Ic_j^ [d :Wl_Z H_YWhZe$ P_` fh[Z_aj[d pe m[_d_] ce][b_à ijWWji_dj[hl[dj_[ _d Z[ cWhaj [d _d Z[ ieY_Wb[ ijhkYjkh[d$ >[j _Z[[ lWd CWbj^ki l[hiY^W\j[ eea :Whm_d [_dZ[b_à [[d Xhk_aXWh[ j^[eh_[ mWWhc[[ ^_` p_`d eXi[hlWj_[ lWd fbWdj[d [d Z_[h[d dWWh Z[ c[di aed k_jXh[_Z[d$ :[ [lebkj_[ lWd Z[ c[di mWi [l[dp[[h ^[j ][leb] lWd Z[ [b_c_dWj_[ lWd ed][m[dij[ lWh_Wj_[i [d Z[ el[hb[l_d] lWd ][m[dij[ lWh_Wj_[i$ >[j _Z[[ lWd Z[ ikhl_lWb e\ j^[ Ójj[ij edjb[[dZ[ :Whm_d WWd >[hX[hj If[dY[h" Z_[ eea X[ZWY^j ZWj pedZ[h el[h^[_Zi_d]h_`f[d Z[ X[amWWcij[d pekZ[d el[hXb_`l[d [d Z[ pmWaa[h[d pekZ[d l[hZm_`d[d$ >e[ ZWd eea _i Z[ ^k_Z_][ c[di [h Wbi ÉieehjÊ d_[j leeh Wbj_`Z$ 7cf[h , `WWh dW :Whm_di Ed j^[ Eh_]_d e\ If[Y_[i b[]Z[ =h[]eh C[dZ[b Z[ ]hedZl[ij[d leeh Z[ ][d[j_YW$ :[ Ji`[Y^_iY^[ cedd_a ^WZ ^[j c[Y^Wd_ic[ edjZ[aj ê[ [h\[b_à[ jh[aa[d lWd ][d[hWj_[ ef ][d[hWj_[ el[h]WWd$ :Whm_d ^WZ p_Y^ ZWWhel[h `Wh[d ^[j êe\Z ][Xhea[d$ :Whm_di YedYbki_[i m[hZ[d edZ[h c[[h Zeeh ^[j \WiY_ic[ c_iXhk_aj Wbi Wh]kc[d# jWj_[ leeh p_`d hWii[db[[h$ J[hm_`b ^_` Wbb_Y^j ^[j ec][a[[hZ[ X[Ze[bZ[ c[j p_`d j^[eh_[ el[h dWjkkhb_à[ i[b[Yj_[$ IocfWj^_[" ieb_ZWh_j[_j [d Wbjhk ic[ p_`d ][d[j_# iY^[ [_][diY^Wff[d Z_[ edp[ ieehj Ze[d el[hb[l[d$ Peh]pWWc^[_Z _i [[d WZWfj_[\ leehZ[[b lWd Z[ c[di$ LWd Z[h][b_à[ dWjkkhb_à[ i[b[Yj_[ aWd _d edp[ cWWjiY^Wff_` el[h_][di ce[_b_à ifhWa[ p_`d$ P_` mehZj j[][d][m[haj Zeeh [[d cWhaj[Yedec_iY^ ioij[[c ZWj edl[hc_`Z[b_à k_jibk_j_d] jej ][leb] ^[[\j$ >[j ioij[[c edjd[[cj X[fWWbZ[ ]he[f[d" ][d[hWj_[ dW ][d[hWj_[" Z[ aWdi p_Y^ WWd j[ fWii[d$ M[ p_`d Zki WWd][m[p[d ef Z[ Yehh[Yj_[i Z_[ m[ WWdXh[d][d _d edp[ ieY_Wb[ ijhkYjkh[d$ :[ m[j[diY^Wff[d akdd[d ZWj ioij[[c [d ^[j X_`êh[dZ[ ieY_Wb[ X[b[_Z WWdfWii[d" [d êf[b_à ijka`[ X_` X[[j`[ Z[ m[h[bZ h[ZZ[d$

D_Ye Ahebi" >ee\Zh[ZWYj[kh M[b_imWWh

:[ ZW][d [d m[a[d lWd :[ ZW][d [d m[a[d lWd m[bp_`d [d ][pedZ^[_Z f$ '+

H[WYj_[i m[baec ef mmm$m[b_imWWh$X[%\ehkc

n %

Welzijnsacademie in de steigers

ACTUEEL

Gebruik van kinderopvang is toegenomen Het Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving onderzocht het gebruik van opvang voor kinderen jonger dan 3 in het Vlaams Gewest. Uit dit onderzoek bleek dat het regelmatige gebruik van kinderopvang sinds 2004 met 7,5% is toegenomen.

▼

www.kindengezin.be

Driemaandelijks zullen buitenlandse experts worden uitgenodigd om dieper in te gaan op specifieke thema’s. Volgens Vogels “wordt in Vlaanderen

Het vorige onderzoek is meer dan 5 jaar oud. Dit keer werd er ook gevraagd naar de ervaringen van de ouders met de kinderopvang. De resultaten geven een overzicht van het gebruik van kinderopvang, zowel van de formele als van de informele opvang. In februari 2009 maakte 63,2% van de kinderen van 3 maanden tot 3 jaar regelmatig gebruik van kinderopvang. 31% gebruikt geen opvang. Het regelmatige gebruik is sterk toegenomen (van 55,7% in 2004 tot 63,2% in 2009). Deze stijging hangt samen met de toegenomen werkzaamheidsgraad van de moeders (+ 15%) in vergelijking met 2004. Kansarme gezinnen maken, in vergelijking met niet-kansarme gezinnen, minder regelmatig gebruik van opvang (21% regelmatige gebruikers tegenover 65,7% voor niet-kansarme gezinnen). In vergelijking met 2004 is het regelmatige gebruik ook nauwelijks gewijzigd. Allochtone gezinnen maken eveneens minder regelmatig gebruik van opvang dan de autochtonen (32,6% tegenover 70,8%). In vergelijking met 2004 is het gebruik door deze groep echter wel gestegen, namelijk van 23,7% tot 32,6%. Iets meer dan de helft (56,6%) van de moeders die een beroep doen op kinderopvang vindt de balans tussen werk en gezin bevredigend. Bij de vaders is dat 75,9%. Mocht het ﬁnancieel haalbaar zijn, dan zouden 4 op 10 moeders hun kindje vaker zelf opvangen en minder werken. Bijna alle ouders (96,2%) beoordelen de kwaliteit van de opvang als goed tot zeer goed. De onderzoekers berekenden de prijs voor een voltijdse opvang (160 uren) van 1 kind gedurende 1 maand: 11,9% van het beschikbare maandelijkse gezinsinkomen gaat naar de opvang. Aandachtspunt voor het beleid blijft het creëren van goede en inkomensgerelateerde kinderopvang.

Mieke Vogels (Groen!) wil een Welzijnsacademie oprichten. Ze denkt daarbij aan een denktank met onderzoekers en mensen die ervaring hebben in de welzijnssector.

wel ingegaan op concrete problemen, maar wordt er amper nagedacht over een globaal welzijnsbeleid”. Vogels, die als docent een paar handboeken over welzijnsbeleid heeft geschreven, bevestigt dat ze in maart 2010 met een eerste lezing van de welzijnsacademie wil uitpakken. “Een aantal internationale autoriteiten op het gebied van welzijnseconomie is al gecontacteerd. Ik heb ook mijn basistekst klaar op basis waarvan we nu een stuurgroep zullen vormen. Namen kan ik in dit stadium nog niet noemen, maar ik kan wel zeggen dat het onze bedoeling is om via een universitair centrum het onderzoek over welzijnseconomie te stimuleren.” Mieke Vogels was van 1999 tot 2003 zelf Vlaams minister van Welzijn. Daarna bleef ze als Vlaams parlementslid het beleid op de voet volgen. (EB)

Jaarboek Armoede en Sociale Uitsluiting

Jan Vranken, Geert Campaert, Danielle Dierckx en An Van Haarlem (red.), Jaarboek armoede en sociale uitsluiting, Acco, 2009, 360 p., € 35,50. ISBN 978 90 334 7604 4 www.oases.be

Welzijnssector in vogelvlucht Er is een herziene editie verschenen van Het welzijnsbeleid in Vlaanderen, een boek dat voormalig minister van Welzijn Mieke Vogels schreef. Het is een nog steeds relevante tekst die duidelijk maakt hoever de welzijnssector wel reikt.

▼

Voor leken biedt het boek een goed overzicht van deelsectoren, hun verantwoordelijkheden, middelen en doelgroepen. Na de staatshervorming van 1980 werd welzijn een van de belangrijkste bevoegdheden van de Vlaamse gemeenschap. Het is revelerend om te volgen hoe het beleid van die 30 jaar de ontwikkelingen in de welzijnszorg heeft gevolgd en gestuurd. De auteur stelt pertinente vragen. Is het recht op zorg haalbaar en betaalbaar? De gehandicaptenzorg in Vlaanderen is nog steeds een zorg die vertrekt vanuit de instelling. De ouderenzorg daarentegen zet alles in op thuiszorg. Hoe komt het dat de ontwikkeling van beide sectoren zo uiteenlopend is? Jeugdhulpverlening bestaat in alle geuren en kleuren: via de bijzondere jeugdzorg, de gehandicaptensector, de geestelijke gezondheidszorg, Kind en Gezin, de centra voor leerlingenbegeleiding. Hoe vindt een jongere in dit kluwen de juiste hulpverlening? Kind en Gezin wil alle kinderen in Vlaanderen begeleiden en vaccineren. Hoe pak je dit aan in de steden waar steeds meer kinderen worden geboren in een gezin waar (een van) beide ouders geen Nederlands spreken? Door in te gaan op de details van ons welzijnsmodel wordt ook het belang van die actuele debatten duidelijker. De zorg is bijvoorbeeld enorm uitgebreid en nog dekt het aanbod de vraag niet. Als we steeds weer mensen en middelen tekortkomen, hoe komen we dan van de wachtlijsten af? En is de overheid wel in staat om alle vormen van zorg te ondersteunen? (HP) Mieke Vogels, Het welzijnsbeleid in Vlaanderen, LannooCampus, 2009, 192 p., € 19,95. ISBN 978 90 209 8575 7

Tijdelijk onderwijs aan huis Van de Vlaamse jongeren kampt kampt 20% met leerachterstand. Daar wil het Fonds Ivens-Boons iets aan doen. Om te beginnen wil het tijdelijk onderwijs aan huis stimuleren voor kinderen en jongeren die langdurig ziek zijn, zodat ze hierdoor de boot niet missen. Het fonds bundelt zijn krachten met die van RESOC Mechelen, met scholen, OCMW’s en kinderziekenhuizen. Er bestaan wettelijke mogelijkheden om de leerachterstand tot een minimum te beperken door onder meer tijdelijk onderwijs aan huis. Helaas is dit te weinig gekend bij wie dit het meest nodig heeft, zegt Willy Ivens. Het fonds wil de bestaande initiatieven beter op elkaar afstemmen, ouders informeren, scholen sensibiliseren om er meer over te communiceren, en beleidsvoorstellen formuleren. Het project ging in Mechelen van start met een intensieve informatiecampagne voor ouders. In een latere fase worden ook andere regio’s gemobiliseerd. (RG) ▼

▼

In dit verkiezingsjaar blikken de auteurs terug op het armoedebeleid van de voorbije jaren in Vlaanderen, Brussel en Wallonië en verkennen ze de beleidsintenties voor de nieuwe legislatuur. Nieuwe tendensen, zoals de ongelijke verdeling van milieurisico’s en energie-armoede, krijgen bijzondere aandacht. De progressiviteit van ons belastingsysteem en de pro’s en contra’s van activering als armoedebestrijdingsstrategie worden onder de loep genomen. Met het ‘Europees Jaar van de strijd tegen de armoede’ voor de deur, verkent het boek de belangrijkste kenmerken van en instrumenten voor armoedebestrijding op het Europese niveau.

Zoals elk jaar biedt het Jaarboek Armoede en Sociale Uitsluiting een uitgebreid overzicht van de meest recente cijfers, beleidsmaatregelen en wetenschappelijk onderzoek over armoede en sociale uitsluiting.

www.resocmechelen.be

Chantal Van Audenhove over het Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin

In dienst van het beleid Steunpunt WVG

Wetenschappelijk onderzoek is een onmisbaar baken voor onze beleidsmakers. Maar in het verleden stond ons sterk verdeelde onderzoekslandschap de efficiëntie wel eens in de weg. De oplossing? Steunpunten, per ministerie. Professor Chantal Van Audenhove leidt sinds 2007 het steunpunt van de minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Tekst Stefanie Van den Broeck | Foto’s Jan Locus

Hoe is dit steunpunt ontstaan? Chantal Van Audenhove: “Het ministerie heeft 2 jaar geleden besloten dat er een steunpunt moest komen om al het onderzoek in opdracht van de minister samen te brengen. Vroeger was er heel wat inefficiëntie. Het Vlaamse onderzoekslandschap was versnipperd. Het huidige systeem leidt tot meer samenwerking. Maar de verwachtingen waren hooggespannen: er staan actuele thema’s en doelgroepen op de agenda van de minister. Geen eenvoudige opgave, Met het zogenaamde ad-hoconderzoek kan de minister kort op maar we hebben ons er met een 10-tal onderzoede bal spelen en de resultaten snel kers in vastgebeten. Ook al kenden de onderzoetoepassen in zijn beleid. kers van de KUL, UGent, VUB en de Katholieke Hogeschool Kempen elkaar niet zo goed, we zijn er toch in geslaagd een ambitieus 5-jarenprogramma op te stellen.” Wat is er zo ambitieus aan het programma? “We vormen een groep onderzoekers uit uiteenlopende disciplines: van geneeskunde tot recht. Dat heeft als voordeel dat we verschillende inzichten samenbrengen. Maar het ambitieuze schuilt er vooral in dat we met die ploeg 5 jaar lang aan één onderzoeksprogramma werken. Wie een beetje thuis is in de onderzoekswereld beseft hoe uniek dit is. Bij het beleids-

onderzoek krijg je meestal maar een budget voor een jaar. Maar wij kunnen echt op lange termijn werken.” Waarom is dat zo cruciaal? “Het zorgt ervoor dat we grote groepen mensen 5 jaar lang kunnen volgen, wat interessante informatie oplevert. Neem nu ‘Kans’, een onderzoek gericht op mensen met financiële moeilijkheden die een beroep doen op CAW’s en OCMW’s. We wilden graag weten welke weg die mensen afleggen en welke hulpvoorzieningen ze wanneer en waarom gebruiken. Daarom bevragen we dezelfde mensen opnieuw na een paar maanden. Zo kunnen we hun traject nauwgezet in kaart brengen. Een ander voorbeeld is ‘Jong’, waarbij we – zoals de naam al doet vermoeden – grote groepen 0-, 6- en 12-jarigen observeren en interviewen. Dat leert ons ontzettend veel over ontwikkeling en opvoeding. Zo’n resultaten zijn onbereikbaar bij korte onderzoeken.” Gaan jullie ook in op brandend actuele thema’s? “Dat is een ander deel van onze opdracht, het zogenaamde ad-hoconderzoek. De bedoeling daarvan is dat de minister kort op de bal kan spelen. Wil hij bijvoorbeeld weten waarom er in ons land zoveel meer zelfdoding voorkomt dan in Nederland, dan kunnen wij dat op een snelle en efficiënte manier onderzoeken. De minister krijgt op korte termijn resultaten, waardoor hij die snel kan toepassen in zijn beleid.” Wanneer mogen we resultaten verwachten? “Bij het langdurige onderzoek is het nu eigenlijk nog te vroeg voor concrete cijfers en resultaten. Toch hebben we midden oktober al een studiedag georganiseerd, ‘Vlaanderen gezond en wel’. Daarmee wilden we vooral een signaal geven: het proces is net zo belangrijk als de statistische resultaten. Want ook uit dat onderzoeksproces kunnen we veel leren.

Chantal Van Audenhove, SWVG: “Het Vlaamse onderzoekslandschap was versnipperd. Het huidige systeem leidt tot meer samenwerking.”

Is er voldoende terugkoppeling naar het beleid? “Dat is de bedoeling. Met de ad-hoconderzoeken lukt dat zeker. Die onderzoeken zijn het gevolg van rechtstreekse vragen van de minister. Die resultaten worden onmiddellijk opgevolgd. Of ze ook omgezet worden in beleid is natuurlijk een politieke kwestie. Daar hebben we geen vat meer op.” Wat gebeurt er na 2011 als het mandaat van het steunpunt verloopt? “Wij pleiten ervoor het onderzoek verder te zetten. Maar ook dat is een politieke beslissing. Het zou in elk geval zonde zijn om bestaande gegevens die nog niet voldoende bestudeerd zijn zomaar verloren te laten gaan. Goed wetenschappelijk onderzoek is essentieel

voor goed beleid, dus moeten we zorgvuldig omspringen met de beperkte middelen.” Besteedt Vlaanderen te weinig geld aan wetenschappelijk onderzoek? “In vergelijking met sommige buurlanden zijn de budgetten toch wel aan de krappe kant. Voor het steunpunt is dat een reëel probleem, want we moeten vaak rekenen op vrijwilligers, bijvoorbeeld om enquêtes af te nemen. En in de hogescholen vragen we de docenten om hun studenten zo veel mogelijk opdrachten te geven in het teken van lopende onderzoeken. Ik pleit dus absoluut voor meer middelen voor beleids- en praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek.” We horen nog van jullie? “We zullen regelmatig een tip van de sluier oplichten en we zullen dat op een toegankelijke manier doen. Onder meer met nieuwsflitsen willen we de aandacht vestigen op ons onderzoek. Het is belangrijk dat iedereen beseft dat onderzoekers niet in een ivoren toren zitten. Ze willen dat hun resultaten gebruikt worden en dat er een dialoog op gang komt.”

▼ ▼

Zo hebben we ondervonden dat er nog steeds een groot probleem is bij de verwerking van de interviews. De onderzoekers stelden vast dat het niet mogelijk is om met de registratiegegevens de onderzoeksvragen vlot te beantwoorden. Dat zou nochtans mogelijk moeten zijn. Een globaal registratiesysteem met elektronische cliëntendossiers zou ons al een eind op weg helpen. Tijdens ons onderzoek bleek ook nog maar eens hoe moeilijk het is om kwetsbare groepen in onze samenleving te bereiken. Daar moeten we dus aan werken.”

Meer info op www.steunpuntwvg.be Reacties welkom op www.weliswaar.be/forum

C[[hjWb_]^[_Z [d _dj[hYkbjkh[b[ Yecckd_YWj_[

6W fSS^ hS` VW ladY 8e[a :[ m[h[bZ _i [[d Zehf$ LeehWb Z[ ijWZ l[hjeedj eflWbb[dZ[ j[a[d[d lWd Z_[ je[d[c[dZ[ ]beXWb_i[h_d]$ ;h mehZ[d l[b[ jWb[d ][ifhea[d _d Z[ ijhWj[d lWd edi bWdZ$ :_[ c[[hjWb_]^[_Z Zh_d]j k_j[hWWhZ eea Zeeh _d Wbb[ ][b[Z_d][d lWd Z[ peh]i[Yjeh$ J[aij >WhebZ Feb_i

De klank van de stad Stedelijke meertaligheid en interculturele communicatie

acco

* n

C[[hjWb_]^[_Z _i el[hWb [d _d Wbb[ lehc[d" l[hmWhh[dZ" edl[hijWWdXWWh" ckbj_#[jd_iY^" [njh[[c fWhj_Ykb_[h e\ YecckdWkjWh_ij_iY^$ Edp[ _dij[bb_d][d" `kij_j_[" Z[ m[b# p_`dipeh] [d ^[j edZ[hm_ì p_`d [Y^j[h ][h_Y^j ef jWWb# êce][d_j[_j$ 8el[dZ_[d mehZj c[[hjWb_]^[_Z de] j[ lWWa [hlWh[d Wbi l[hZWY^j" [[d X[m_ì lWd edm_b ec Z[[b k_j j[ cWa[d lWd edp[ iWc[db[l_d]$ :_j j[hm_`b _d Z[ ]hej[ 8[b]_iY^[ ij[Z[d [[d ]hej[ ]he[f a_dZ[h[d j^k_i ][[d D[Z[hbWdZi e\ <hWdi ifh[[aj Å [[d \[dec[[d ZWj m[ Z[b[d c[j Z[ XkkhbWdZ[d$ =[[d lWd Z[ Wkj[khi _d Z[ XkdZ[b fb[_j leeh [[d hecWdj_iY^[ X[dWZ[h_d] lWd Z[ c[[hjWb_]^[_Z" _dj[][dZ[[b$ P[ m_`p[d ef Z[ deeZ# pWWa lWd WZ[gkWj[ X[b[_Zi_d_j_Wj_[l[d ÇZ_[ ef p_`d c_dij h[a[d_d] êkZ[d c[j Z[p[ Xeji[dZ[ h[Wb_j[_j[dÈ$ >[j _i deZ_] Çec ah_j_iY^ j[ ijWWd j[][del[h X[b[_ZicWa[hi Z_[ ik]][h[h[d ZWj ^[j l[hc_`Z[d lWd Z[p[ Xeji_d] ]hej[dZ[[bi jej Z[ efZhWY^j X[êehj lWd m_[ [h Z[ dWZ[b[d lWd edZ[hl_dZjÈ$ >[j _i ][[d efbeii_d] ZWj [[d c[[hjWb_][ iWc[db[l_d] c[[hjWb_]^[_Z pek edja[dd[d$ :[ feb_j_[a[ [d cWWj# iY^Wff[b_à[ _cfb_YWj_[i lWd c[[hjWb_]^[_Z leeh Z[ LbWWci[ iWc[db[l_d] p_`d WWdp_[db_à$ IeY_eb_d]k ij @ h][d @Wif[hi dej[[hj p[ p[[h Zm_d][dZ$ DW Z[ ikYY[ilebb[ l[hZ[Z_]_d] lWd ^[j D[Z[hbWdZi [d Z[ Ykbjkh[b[ _Z[dj_j[_j _i LbWWdZ[h[d je[ WWd [[d Çc[[h Z_[f]WWdZ[ Z[\_d_j_[È lWd p_Y^p[b\$ @Wif[hi0 ÇM[ba[ ][c[[diY^Wf m_bb[d LbWc_d][d Yh[ h[d" m[ba[ feb_j_[a[ [d cWWjiY^Wff[b_à[ XWa[di m_bb[d p[ k_jp[jj[d [d ê[ aWd c[d [hleeh peh][d ZWj pe l[[b ce][b_à LbWc_d][d [hWWd c[[m[ha[d5È >[j _i pWWa ec" eea _d Z[ peh]i[Yjeh" efj_cWWb ][Xhk_a j[ b[h[d cWa[d lWd [[d ij[[Zi c[[hjWb_][h iWc[db[l_d]$

Jürgen Jaspers (red.)

<b[n_X_b_j[_j _i eea ^[j a[hdmeehZ _d Z[ X_`ZhW][ lWd HW iiW :[ A[oi[h el[h ieY_WWb jeba[d$ P_` iY^h[[\ [[hZ[h el[h Z_j X[he[f ^[j Xe[a >eh[d" p_[d [d jeba[d$ M[ha[d Wbi jeba _d Z[ ieY_Wb[ i[Yjeh (&&, $ :[ A[oi[h jeedj ^e[ jWb_][ Yecckd_YWj_[# fheXb[c[d _d Z[ peh] ef][beij akdd[d mehZ[d Zeeh [[d YecX_dWj_[ lWd [[dlekZ_][ _d]h[f[d [d fhe\[ii_ed[[b ieY_WWb jeba[d$ :[p[ lehc lWd jeba[d ^[[\j ^[j W\][# bef[d Z[Y[dd_kc ij[ha WWd X[bWd] ][medd[d$ :[ ]hej[ Zhka ef ieY_Wb[

jeba[d ijWWj [Y^j[h d_[j _d l[h^ekZ_d] jej Z[ ecaWZ[# h_d] Z_[ p[ ah_`][d$

;

h _i d_[j pel[[b edZ[hpe[a l[hh_Y^j dWWh Z[ cWd_[h mWWhef c[[hjWb_]^[_Z edp[ iWc[db[l_d] l[hWdZ[hj$ M[ m[j[d Zki d_[j l[[b el[h ^[j \[dec[[d" ij[bb[d Z[ Wkj[khi lWd :[ abWda lWd Z[ ijWZ$ Ij[Z[b_à[ c[[hjWb_]# ^[_Z [d _dj[hYkbjkh[b[ Yecckd_YWj_[ lWij$ P[ fb[_j[d [h ij[ha leeh ec X[b[_Z [d fhWaj_à dWkm[h j[ Ze[d WWdibk_j[d X_` Z[ c[[hjWb_][ m[ha[b_à^[_Z Z_[ d_[j c[[h k_j edp[ ij[Z[d _i :[ feb_j_[a[ [d cWWjiY^Wff[b_à[ m[] j[ Z[da[d$ >ee]# b[hWWh Ij[\ Ib[cXhekYa _cfb_YWj_[i lWd c[[hjWb_]^[_Z K=[dj X[iY^h_`\j Z[ leeh Z[ LbWWci[ iWc[db[l_d] i_jkWj_[ _d Z[ [[hij[b_`di# p_`d WWdp_[db_à$ peh] WWd Z[ ^WdZ lWd Z[ jWWbi_jkWj_[ _d ( =[dji[ m_à][pedZ^[_ZiY[djhW$ :_[ _i pedZ[h c[[h _d][m_aa[bZ [d l[hedZ[hij[bj [[d ie[f[b [d WZ[gkWWj ][Xhk_a lWd c[[hZ[h[ jWb[d" W\^Wda[b_à lWd Z[ WWdb[_Z_d] [d Z[ fbWWji lWd ^[j ][ifh[a$ ;[d lWd p_`d WWdX[l[b_d][d _i ec [[d edZ[hm_ìjhW`[Yj k_j j[ Xekm[d ÇlWd [[d ef [baWWh W\][ij[cZ[ jm[[b[Z_][ amWb_\_YWj_[0 c[Z_iY^ [d c[[hjWb_]È$ :[ Yecckd_YWj_[l[ lWWhZ_]^[Z[d lWd c[[hjWb_] c[Z_iY^ f[hied[[b p_`d [[dlekZ_]m[] ]hej[h$

@ h][d @Wif[hi h[Z$ " :[ abWda lWd Z[ ijWZ$ Ij[Z[b_`a[ c[[hjWb_]^[_Z [d _dj[hYkbjkh[b[ Yecckd_YWj_[" 7YYe" B[kl[d" (&&/" ((& f$" Ð)&$ ?I8D /-. /& ))*- +&* - H[WYj_[i m[baec ef mmm$m[b_imWWh$X[%\ehkc

;[d YkbjkkhieY_ebe]_iY^[ X[dWZ[h_d] lWd [jdeY[djh_ic[

A`TW]W`V W` a`TW_[`V 8e[a :[ _cfWYj lWd c_]hWj_[ _i X[fWb[dZ leeh Z[ cWd_[h mWWhef m[ Z[ iWc[d# b[l_d] [hlWh[d$ D_[j _[Z[h[[d _i c[[$ L[b[d le[b[d p_Y^ l[hlh[[cZ$ Edi Yebb[Yj_[\ [d

_dZ_l_Zk[[b m[bp_`d mehZj X[bWW]Z Zeeh WY^j[hij[bb_d]" ed][b_`a^[_Z [d Wd]ij$ CWWh mWj l[hijWWd m[ `k_ij edZ[h Ă&#x2030;Z[ lh[[cZ[Ă&#x160;5 J[aij >WhebZ Feb_i

:[ Y[djhWb[ ij[bb_d] _d ^[j Xe[a _i ^[bZ[h0 [jd_iY^[ leeheehZ[b[d p_`d [[d cWd_[h ec edp[ [_][d am[ji# XWWh^[_Z j[ l[hm[ha[d _d [[d m[h[bZ Z_[ X[Zh[_][d# Z[h mehZj$ @[ ^e[\j d_[j Whc j[ p_`d ec `[ am[jiXWWh j[ le[b[d$ @[ aWd eea Y^hed_iY^ p_[a p_`d e\ X[^e[\j_]$ ;d mWj c[j Z[ hk_c . [[dpWc[ c[di[d _d edp[ iWc[db[l_d]5 :[ am[jiXWWh^[_Z d[[cj je[$ :[ l[h# ]h_`p_d] [d edp[ X_aa[b^WhZ[ a[dd_i[Yedec_[ ZhW][d ^_[hje[ X_`$ D_[j _[Z[h[[d aWd leb][d$ ;h _i [[d ]hej[ ]he[f c[di[d Z_[ ][[d WdjmeehZ[d l_dZj [d d_[j c[[h m[[j m_[ p[ ce[j l[hjhekm[d$ :[ l[habWh_d] lWd

7bb[ Wkj[khi lWd ^[j Xe[a jhWY^j[d pe ^[bZ[h ce][# b_à edZ[h meehZ[d j[ Xh[d][d ê[ hWY_ic[ m[haj [d jej ijWdZ aecj$ P[ XWi[h[d p_Y^ ZWWhX_` ef ieY_ebe]_iY^ edZ[hpe[a [d dej[h[d d_[j p[bZ[d l[hhWii[dZ[ h[ikbjWj[d$ :[ cWd_[h mWWhef m[ hWY_ij_iY^ mehZ[d" ^[[\j leb][di Z[ Wkj[khi d_[j j[ cWa[d c[j Z[ l[hc[[d# Z[ WWd][Xeh[d ib[Y^j^[_Z lWd Z[ c[di" cWWh m[b c[j efle[Z_d] [d LWd bWW]][iYêebZ[d mehZj iYêb_d]$ ;d p[b\i ^[j c[Z_W][Xhk_a e\ ^[j [[d a[dd_id_l[Wk l[hmWY^j \Wc[kp[ efb[_Z_d]id_l[Wk ZWj p[ d_[j WWdakdd[d$ lWd Z[ ce[Z[h ce[j ^[j Wbi X[fWb[dZ[ \WYjeh W\b[]# ][d j[][d Z[ c_ZZ[bXWh[ iYêeb$ De] ij[[Zi mehZ[d m[ ZWWh m[ha[b_à ][lehcZ jej c[di[d$ >[j _i _d Z[ c_ZZ[bXWh[ iYêeb ZWj m[ edi [j^_[a [_][d cWa[d" [[d b[l[di\_beie\_[ [d Yecckd_YWj_[l[ lWWhZ_]# ^[Z[d$ ;[d eflWbb[dZ[ YedYbki_[ _i eea ZWj Z[ heb lWd Z[ b[hWWh _d ^[j X[he[fiedZ[hm_ì l[b[ cWb[d X[bWd]h_à[h Xb_`\j ZWd _d ^[j 7IE$ ;bY^WhZki0 Ă&#x2021;>[j i[YkdZW_h edZ[hm_ì _i [[d X[bWd]h_à[" c_iiY^_[d m[b Z[ YhkY_Wb[ if[bl[hZ[b[h _d edp[ iWc[db[l_d]$Ă&#x2C6;

?d Lh[[cZ[d mehZj leehWb ][peY^j dWWh l[habWh_d][d [d efbeii_d][d leeh [jd_iY^[ leeheehZ[b[d$ ?d p_`d X[ibk_j fb[_j ;bY^WhZki leeh Z[ceYhWj_iY^[" fWhj_Y_# fWj_[l[ iYêb[d" leeh ^[j c_bZ[h[d lWd Z[ i[]h[]Wj_[ jkii[d edZ[hm_ìlehc[d" leeh ^[j l[hc_`Z[d lWd YedY[djhWj_[iYêb[d$ 8_` l[[b ieY_ebe]_iY^ edZ[hpe[a dWWh hWY_ic[ m[hZ lhe[][h leehWb ][a[a[d dWWh Z[ cWj[h_Â&#x2020;b[ YedZ_j_[i mWWh_d c[di[d b[l[d$ Leeh Z[ Wkj[khi lWd Lh[[cZ[d Xb_à[d Z_[ [Y^j[h d_[j c[[h pe X[bWd]h_à Wbi l[habWh_d]$ :WWhec mehZ[d _d Z_j Xe[a Z[ Ykbjkh[b[ l[habWh_d][d Y[djhWWb ][fbWWjij$ M[ba[ \WYjeh[d X[Â&#x160;dlbe[Z[d Z[ cWd_[h mWWhef c[di[d Z[da[d [d le[b[d el[h WdZ[h[d5

Z_[ d[]Wj_[l[ ecijWdZ_]# ^[Z[d mehZj lWWa ][peY^j X_` Z[ Zh[_][dZ[ WWd# m[p_]^[_Z lWd lh[[cZ[d$

CWha ;bY^WhZki [d @[iio I_ed][hi h[Z$ " Lh[[cZ[d$ DWWh [[d YkbjkkhieY_ebe]_iY^[ X[dWZ[h_d] lWd [jdeY[djh_ic[" BWddee9Wcfki" (&&/" )), f$" Ă? )*"/+$ ?I8D /-. /& (&/. ,., & H[WYj_[i m[baec ef mmm$m[b_imWWh$X[%\ehkc

eY_ebee] CWha ;bY^WhZki LK8 edjm_aa[bZ[ _d Z[ `Wh[d Ă&#x2030;/& ^[j ib[kj[bX[]h_f Ă&#x2030;cWWjiY^Wff[b_à edX[^W][dĂ&#x160;$ :Wj m[hZ je[d X_`dW [nYbki_[\ ][b_daj WWd hWY_ic[ [d Z[ efaecij lWd [njh[[ch[Y^ji$ ;[d lWd Z[ \WYjeh[d Z_[ ^[j edX[^W][d l[hij[haj[d" mWi leb][di ;bY^WhZki Z[ l[hZhkaa_d] lWd bWW]# ][iYêebZ[d _d edp[ a[dd_icWWjiY^Wff_`$ ?d Wbb[ edZ[hZ[b[d lWd ^[j cWWjiY^Wff[b_à[ b[l[d mehZj lWd bWW]][iYêebZ[d [[d a[dd_id_l[Wk l[hmWY^j ZWj p[ d_[j WWdakdd[d$ :_j ][le[b lWd edX[^W][d k_j p_Y^ ZWd ef jm[[ fkdj[d0 [[d f[ii_c_ij_iY^ je[# aecijX[[bZ [d [[d ][le[b lWd edl[_b_]^[_Z" lWd Wd]ij leeh ^[j lh[[cZ[$ ?d Lh[[cZ[d$ DWWh [[d Ykbjkkh# ieY_ebe]_iY^[ X[dWZ[h_d] lWd [jdeY[djh_ic[ jhWY^j ;bY^WhZki" iWc[d c[j [[d WWdjWb Yebb[]W#ieY_ebe][d" j[ X[fWb[d mWj hWY_ic[ lWdZWW] X[j[a[dj$

n +

:[ `[k]ZWZleYWWj l[hiki Z[ Yh_c_debee]

6W VS`e VWd U[\XWde @[k]ZZ[b_dgk[dj_[ ;[d ijkZ_[ lWd ^[j DWj_edWWb ?dij_jkkj leeh 9h_c_dWb_ij_[a [d 9h_c_debe]_[ ij[bZ[ leh_] dW`WWh ZWj [h ][[d WWdm_`p_d][d p_`d ZWj Z[ `[k]ZYh_c_# dWb_j[_j Z[ leehX_`[ Z[Y[dd_W _i je[][dec[d$ :[ h[ikbjWj[d ijWWd ^WWai ef Z[ [hlWh_d] lWd de]Wb mWj c[di[d Z_[ Z[ fhWaj_`a a[dd[d$ J[aij H_W =eh_i r <ejeÊi @Wd BeYki

>e[ ^[[\j ^[j DWj_edWWb ?dij_jkkj leeh 9h_c_# dWb_ij_[a [d 9h_c_debe]_[ D?99 Z[ h[]_ijhWj_[ lWd `[k]ZYh_c_dWb_j[_j WWd][fWaj5 ;[\ =e[Zi[[bi" edZ[hpe[a[h X_` ^[j D?990 ÇLeeh Z[ `Wh[d É/& ^[XX[d m[ ÇL[hedjhkij[dZ _i ZWj _a a_dZ[h[d dWkm[b_`ai ][][l[di Z_[ lWd '( ce[j l[hZ[Z_][d$ ?a p_[ je[bWj[d _[ji j[ p[]][d el[h Z[ [lebkj_[ lWd Z[ [[d l[h^WhZ_d] _d Z[ \[_j[d Z_[ `[k]ZYh_c_dWb_j[_j _d edi `ed][ Yh_c_d[b[d fb[][d$È bWdZ$ :WWhec ^[[\j Z[ je[dcWb_][ c_d_ij[h lWd @kij_j_[ BWkh[jj[ Eda[b_dn edi X_` ^[j X[]_d lWd Z_j Z[Y[dd_kc Z[ efZhWY^j ][][l[d ec [[d X[j[h h[]_ijhWj_[ioij[[c ef j[ p[jj[d leeh `[k]ZYh_c_dWb_j[_j$ Leeh ^[j `WWh (&&+ ^[XX[d m[ ]hedZ_][ ][][l[di el[h Z[ WWdc[bZ_d#

#" n

][d lWd `[k]ZYh_c_dWb_j[_j X_` Z[ fWha[jj[d$ >_[hc[[ aedZ[d m[ [[d WdWboi[ cWa[d lWd WWd][c[bZ[ \[_j[d _d ^[j Wb][c[[d" cWWh eea lWd h[]_edWb[ l[hiY^_bb[d$ M[ ^[XX[d Z_[ ][][l[di l[h][b[a[d c[j Z[ WWdc[bZ_d][d _d Z[ f[h_eZ[ lWdW\ '/,+$È ÇLeeh Z[ `Wh[d É,&" É-& [d É.& ][Xhk_aj[d m[ Y_`\[hi lWd ^[j DWj_edWWb ?dij_jkkj leeh Z[ IjWj_ij_[a D?I $ >[j ]_d] ZWd ec ^[j WWdjWb `ed][h[d ZWj X_` Z[ fWha[jj[d m[hZ WWd][c[bZ leeh [[d Wbi c_iZh_`\ eciY^h[l[d \[_j CE< e\ [[d fheXb[cWj_iY^[ efle[Z_d]ii_jkWj_[ FEI $ :[p[ ][][l[di b[]Z[d m[ dWWij Z[ ijWj_ij_[a[d lWd (&&+$ :_[ l[h][b_`a_d] b[l[hj Zki ][[d je[dWc[ ef lWd ^[j WWdjWb CE<# pWa[d ef fWha[jd_l[Wk$ ;h _i p[b\i l[[b[[h [[d b_Y^j

@;K=::;B?DGK;DJ?;0 ;;D 9ECFB;N ;D IK8@;9J?;< <;DEC;;D 7bb[ a_dZ[h[d ^[XX[d h[Y^j ef cWn_cWb[ ]he[_# [d edjm_aa[b_d]iaWdi[d" cWWh d_[cWdZ m_b ^[j ibWY^je\# \[h p_`d lWd `[k]ZYh_c_dWb_j[_j$ LWd el[hbWij jej Z_[\ijWb" WWdhWdZ_d] [d ][m[bZfb[]_d]0 ibWY^je\\[hi Xb_`l[d l[hedjmWWhZ_]Z [d ][iYêaj WY^j[h$ @[Wd#F_[hh[ LWd^[[" fhe`[Yjb[_Z[h _dj[]hWb[ `[k]Z^kbf0 Ç>e[ dWkm][p[j ^[j D?99 eea c[j Z[ X[iY^_aXWh[ ][][l[di ec]WWj" Z[ h[Wb_j[_j WY^j[h Z[ Y_`\[hi _i pe Yecfb[n ZWj eX`[Yj_l_j[_j" eea _d Z[ ^_ijeh_iY^[ Yed# j[nj" ce[_b_à j[ X[h[_a[d _i$ >[j _i ^WWij edce][b_à ec ibk_j[dZ[ k_jifhWa[d j[ Ze[d el[h Z[ je[dWc[ e\ W\dWc[ lWd `[k]ZZ[b_dgk[dj_[$ :[ X[b[l_d] [d Z[ h[]_ijhWj_[ lWd Z[ \[_j[d akdd[d pe ij[ha l[hiY^_bb[d lWd f[hieed jej f[hieed [d lWd i_jkWj_[ jej i_jkWj_[ ZWj eX`[Yj_l_j[_j [[d _bbki_[ Xb_àj$ :[ _dZhkaa[d" X[b[# l_d][d [d [hlWh_d][d lWd Z[ X[jheaa[d[d p_`d d_[j pecWWh j[ l[h][b_à[d$È

ZWd ce[j _a ieci jej / èd][h[d ef [[d eY^j[dZ X_ìjWWd$ :Wj p_`d p[a[h d_[j Wbb[cWWb CE<#Zeii_[hi" [[d ]heej Z[[b [hlWd ]WWj ec èd][h[d _d [[d iY^h_`d[dZ[ j^k_ii_jkWj_[$È ;[\ =e[Zi[[bi0 Ç?d j[][dij[bb_d] jej Z[ CE<#WWd# c[bZ_d][d" a[dd[d Z[ FEI#WWdc[bZ_d][d [[d ij[ha[ ]he[_ _d Z[ j_`Z$ =[][l[di lWd ^[j 7][djiY^Wf @ed][h[dm[bp_`d X[l[ij_][d ZWj Z[p[ j[dZ[di p_Y^ leehjp[j$ ?a edja[d d_[j ZWj fhWaj_à[hlWh_d][d lWd c[di[d Z_[ ZW][b_ài c[j Z[b_dgk[dj[ èd][h[d m[ha[d lWd ]heej X[bWd] p_`d$ CWWh bWj[d m[ dWWh Wbb[ ij[cc[d bk_ij[h[d" d_[j Wbb[[d dWWh Z_[][d[

Ç:[ ^WclhWW] _i ê[ Z[ iWc[db[l_d] Xb_`l[dZ [d ef Z[ c[[ij l[hWdjmeehZ[ cWd_[h c[j Z_j \[dec[[d [d c[j Wbb[ X[jheaa[d[d ec]WWj$ PedZ[h jm_`\[b akdd[d fhe\[ii_ed[b[d [d X[jheaa[d[d ][jk_][d lWd l[hWdZ[# h_d][d ef ^[j j[hh[_d$ :[ Ykbjkh[b[ WY^j[h]hedZ lWd Z[ èd][h[d" Z[ WWhZ lWd ^[j Wbi c_iZh_`\ eciY^h[l[d ][ZhW]" Z[ cWWjiY^Wff[b_à[ Zk_Z_d] lWd ^[j ][ZhW]" Z[ X[a[dZ^[_Z lWd Z[ \[_j[d m_`p_][d leehjZkh[dZ$ ;d ^[j _i de] cWWh Z[ lhWW] e\ Z[ fhe\[ii_ed[b[ WWdfWa c[j Z[p[b\Z[ id[b^[_Z lehZ[hj X_` Z[ pe[ajeY^j dWWh ^[j ][fWij[ WdjmeehZ$È ÇFh[l[dj_[" X[][b[_Z_d] [d X[^WdZ[b_d] _i Z[ fb_Y^j lWd Z[ iWc[db[l_d]" Z[ el[h^[_Z [d Wb m_[ c[j ^[j \[dec[[d j[ cWa[d ^[[\j$ M[ ce[j[d `[k]ZZ[b_d# gk[dj_[ _d [[d hk_c l[hXWdZ fbWWji[d$ Pem[b feb_j_Y_" WcXj[dWh[d" fioY^_Wj[hi [d ^kbfl[hb[d[hi" WZleYWj[d [d cW]_ijhWj[d" Wbi ekZ[hi" b[[hahWY^j[d [d Z[ c[di _d Z[ ijhWWj p_`d [j^_iY^ ][êkZ[d WWd ^kd c[Z[# l[hWdjmeehZ[b_à^[_Z ec èd][h[d j[ ][l[d mWWh p[ h[Y^j ef ^[XX[d0 cWn_cWb[ ]he[_ [d edjm_aa[b_d]i# aWdi[d$È

ZWb[dZ[ b_`d$ M[ akdd[d ^_[hk_j ][[d YedYbki_[i jh[aa[d el[h `[k]ZYh_c_dWb_j[_j _d ^[j Wb][c[[d" [da[b el[h ^[j WWdjWb c[bZ_d][d [hlWd$ @[ Xb_`\j p_jj[d c[j [[d ZWha dkcX[h" ecZWj l[[b Yh_c_d[b[ \[_j[d dee_j ][c[bZ mehZ[d e\ edef][beij Xb_`l[d$ Edp[ X[l_dZ_d][d m_à[d d_[j W\ lWd _dj[hdWj_edWWb p[b\hWffehjW][edZ[hpe[a$È 8h_jj Lh[oi[d" `[k]ZWZleYWWj0 Ç?a ij[_][h Wbi _a êeh ZWj Z[ `[k]ZYh_c_dWb_j[_j d_[j je[d[[cj$ :_j abefj WblWij d_[j leeh 7djm[hf[d$ P[a[h d_[j Wbi _a dWWh c_`d [_][d fhWaj_à a_à" c_`d Yebb[]WÊi êeh [d p_[ ê[ Z[ m[ha_d] lWd Z[ `[k]Zh[Y^jXWda[d _i k_j][# Xh[_Z$ :Wj _i jeY^ d_[j ecZWj Z[ m[haZhka W\d[[cj5 MWdd[[h _a f[hcWd[dj_[ Ze[ X_` Z[ `[k]Zh[Y^jXWda"

;[\ =e[Zi[[bi" D?990 Ç;[d X[b[_Z cW] d_[j [da[b ][XWi[[hZ p_`d ef Z[ fhWaj_`a[hlWh_d] lWd [da[b[d$ M[ ^[XX[d deeZ WWd WdZ[h[ _dZ_YWjeh[d ec Z[ [hlWh_d][d _d [[d hk_c[h f[hif[Yj_[\ j[ fbWWji[d$È

n ##

Z_[ ^[j ^WhZij he[f[d [d lWWa eea l[haedZ_][d mWj iecc_][ feb_j_Y_ e\ iecc_][ c[Z_W m_bb[d êh[d$ ;[d X[b[_Z cW] [d aWd d_[j [da[b ][XWi[[hZ p_`d ef Z[ fhWaj_à[hlWh_d] lWd [da[b[d$ M[ ^[XX[d deeZ WWd [[d WWdjWb WdZ[h[ _dZ_YWjeh[d ec Z[p[ [hlW# h_d][d _d [[d hk_c[h f[hif[Yj_[\ j[ fbWWji[d$Ă&#x2C6; ?d m[ba[ cWj[ êkZj ^[j D?99 h[a[d_d] c[j \WYjeh[d Z_[ Z[ WWdc[bZ_d][d akd# d[d X[Â&#x160;dlbe[Z[d" peWbi l[hWdZ[h_d][d _d WWd]_\j[# X[h[_Z^[_Z" Xk_j[d][h[Y^j[b_à[ W\^WdZ[b_d] e\ fh_eh_j[_j[d ef ^[j lbWa lWd l[hleb]_d]5 ;[\ =e[Zi[[bi0 Ă&#x2021;;[d j[h[Y^j[ lhWW]" cWWh ZWj pek

Ă&#x2021;;h] `ed][ Z[b_dgk[dj[d jh[aa[d c[[h WWdZWY^j [d Xb_`l[d Z[ k_jpedZ[h_d] ef Z[ h[][b$Ă&#x2C6;

W\pedZ[hb_à[ ijkZ_[i l[h][d$ EcZWj m[ Wb Z[p[ \WYjeh[d d_[j aedZ[d Yedjheb[h[d" _i Z[ YedYbki_[ lWd edi edZ[hpe[a Zk_Z[b_à0 Ă&#x2030;?dZ_[d m[ ce][d k_j]WWd lWd Z[ ôfej^[i[ ZWj Z[ WWd]_\j[X[h[_Z^[_Z lWd Z[ ibWY^je\\[hi [d Z[ WYj_l_j[_j[d lWd Z[ feb_j_[ ][Zkh[dZ[ Z[ edZ[hpeY^j[ f[h_eZ[ d_[j de[c[di# mWWhZ_] p_`d W\][dec[d" edZ[hij[kd[d Z[ X[iY^_a# XWh[ Y_`\[hi ^[j Wb][c[d[ X[[bZ lWd [[d [nfed[d# j_Â&#x2020;b[ ]he[_ lWd Z[ `[k]ZYh_c_dWb_j[_j _d 8[b]_Â&#x2020; d_[j$Ă&#x160; EcZWj Z[ ekZ[ ][][l[di lWd ^[j D?I d_[ji p[]][d el[h Z[ WWhZ lWd Z[ Z[b_Yj[d" akdd[d m[ [l[dc_d k_jifhWa[d Ze[d el[h [[d ce][b_à[ l[h^WhZ_d] lWd Z[ WWd][c[bZ[ \[_j[d$Ă&#x2C6; 8h_jj Lh[oi[d0 Ă&#x2021;?a p_[ ZWj [[d ^WhZ[ a[hd lWd èd][h[d l[[b [d pmWh[ \[_j[d fb[[]j" mWj X[l[ij_]Z mehZj Zeeh Z[ D?99#ijkZ_[$ ;hdij_][ \[_j[d lehc[d ib[Y^ji [[d X[f[haj f[hY[djW][ lWd Wbb[ WWd][c[bZ[ \[_j[d$ CWWh mWj _i ZWd [[d b_Y^j l[h]h_`f5 ;[d ^WdZjWi# Z_[\ijWb mWWhWWd [[d ekZ[ lhekm [[d pmWh[ ^[kf# ef[hWj_[ el[hêkZj5Ă&#x2C6; Ă&#x2021;?a l_dZ ^[j eea l[hedjhkij[dZ ZWj _a a_dZ[h[d lWd '( ce[j l[hZ[Z_][d$ ?d Z[ `Wh[d Ă&#x2030;/& m[hZ c[ Zeeh [[d W\Z[b_d] lWd Z[ D[Z[hbWdZi[ feb_j_[ Wb ec WZl_[i ][lhWW]Z el[h Z[ WWdfWa lWd '( `WWh ekZ[ Yh_c_d[[b# j`[i$ ?a iY^hea je[d lWd pkba[ èd][ ZWZ[hi$ ?djkii[d Wb d_[j c[[h$ ;d _a p_[ [[d l[h^WhZ_d] _d Z[ \[_j[d Z_[ l[[b èd][ Yh_c_d[b[d fb[][d$Ă&#x2C6;

8h_jj Lh[oi[d" `[k]ZWZleYWWj0 Ă&#x2021;?a ij[_][h Wbi _a êeh ZWj Z[ `[k]ZYh_c_dWb_j[_j d_[j je[d[[cj$ :_j abefj d_[j leeh 7djm[hf[d Wbi _a dWWh c_`d fhWaj_à a_à" c_`d Yebb[]WĂ&#x160;i êeh [d p_[ ê[ Z[ m[ha_d] lWd Z[ `[k]Zh[Y^jXWda[d _i k_j][Xh[_Z$Ă&#x2C6;

#$ n

;[\ =e[Zi[[bi0 Ă&#x2021;M[ m[j[d k_j edp[ WdWboi[ lWd Z[ ][][l[di lWd (&&+ ZWj ^[j _d .& lWd Z[ ][lWbb[d ec èd][di ]WWj [d ZWj ^[j WWdjWb c[bZ_d][d lWdW\ '( `WWh je[d[[cj$ JeY^ b_]j ^[j pmWWhj[fkdj X_` `[k]ZYh_c_dWb_j[_j leehWb X_` Z[ ',# [d '-#`Wh_][d$ M[ ce[j[d leehp_Y^j_] p_`d c[j Z[ l[hèd]_d]i# ôfej^[i[$ ;h] èd][ Z[b_dgk[dj[d jh[aa[d c[[h WWdZWY^j [d Xb_`l[d Z[ k_jpedZ[h_d] ef Z[ h[][b$Ă&#x2C6;

H[WYj_[i m[baec ef mmm$m[b_imWWh$X[%\ehkc

Zet je licht op groen voor zorginnovatie De maatschappij verandert. Uw doelgroepen veranderen. De verwachtingen van uw doelgroepen veranderen. En u? Zorginnovatie als antwoord Zorginnovatie brengt dynamiek en vernieuwing in de welzijnssector. Zodat we vandaag creatief kunnen inspelen op de wensen en behoeften van morgen. Kwaliteit van leven, zelfredzaamheid, participatie, verbondenheid en inclusie blijven onze centrale doelen. Innovatie is de manier bij uitstek om die doelen ook in de toekomst waar te maken. Zorginnovatie komt zelden vanzelf. We moeten er actief naar op zoek. Bij onszelf, bij elkaar, bij andere sectoren. Leren, samenwerken en gebruikersparticipatie vormen een ideale voedingsbodem voor innovatie. Kies voor een duurzame welzijnszorg. Kies voor zorginnovatie. U gaat de uitdaging aan? Zorginnovatie in Welzijn helpt u graag op weg. Zorginnovatie in Welzijn is een project van het Vlaams Welzijnsverbond in samenwerking met Zorgnet Vlaanderen, LUCAS, Cera en Weliswaar.

www.zorginnovatie.be

CWd_[h[d ec peh]_ddelWj_[ j[ ij_ckb[h[d

6W faW]a_ef [e UdWSf[WX ?ddelWj_[ >e[ akdd[d m[bp_`dieh]Wd_iWj_[i Yh[Wj_[\ _dif[b[d ef Z[ X[^e[\j[d lWd

ceh][d5 >[j LbWWci M[bp_`dil[hXedZ ijWfj[ c[j Z_l[hi[ fWhjd[hi _d ^[j fhe`[Yj Peh]_ddelWj_[ _d M[bp_`d$ IWc[d edjm_aa[bZ[d p[ [[d m[j[diY^Wff[b_`a _dijhkc[dj [d [[d c[j^eZ_[a ec peh]_ddelWj_[ j[ ij_ckb[h[d$ J[aij <_b_f :[Yhko[dW[h[ r <ejeÊi @Wd BeYki

[j fhe`[Yj Peh]_ddelWj_[ _d M[bp_`d ^[[\j [[d beefj_`Z lWd ) `WWh$ >[j LbWWci M[bp_`dil[hXedZ m[haj ^_[hleeh iWc[d c[j Peh]d[j LbWWdZ[h[d [d 9[hW$ BK97I" ^[j 9[djhkc leeh Peh]edZ[hpe[a [d 9edikbjWdYo lWd Z[ AKB[kl[d" X[mWWaj Z[ m[j[d# iY^Wff[b_à[ edZ[hXekm$ >[j Ze[b _i ec Z[ _ddelWj_[l[ ZodWc_[a _d m[b# p_`dileehp_[d_d][d j[ ij_ckb[h[d$ C[Z[m[ha[hi k_j Z[ m[bp_`dipeh] d[c[d WYj_[\ Z[[b WWd ^[j fhe`[Yj$ Eea Z[ ][Xhk_a[hi p_`d dWkm X[jheaa[d$ 7bi [[hij[ ijWf m[hZ ;[d _ddelWj_[\ d[jm[ha Xb_àj peh]_ddelWj_[ m[j[diY^Wf# ededjX[[hb_à" pem[b _d Z[ [_][d f[b_à ][Z[\_d_[[hZ p_[ aWZ[h $ L[hleb][di XhWY^j i[Yjeh Wbi i[Yjehel[hij_`][dZ$ Z[ fhe`[Yj]he[f ^[\Xec[d [d hWdZleehmWWhZ[d leeh _ddelWj_[ _d aWWhj$ 7Wd Z[ ^WdZ ^_[hlWd m[hZ [[d É_ddelWj_[c[j[hÊ edjm_a# a[bZ$ J[d ibejj[ m[haj[d Z[ fWhjd[hi [[d c[jêZ_[a k_j ec _ddelWj_[ j[ ij_ckb[h[d$

;[d _d_j_Wj_[\ ec WdZ[hi [d l[hd_[km[dZ peh] j[ l[hb[d[d" Wbi WdjmeehZ ef ^k_Z_][ [d je[aecij_][ k_jZW]_d][d _d Z[ peh] [d _d Z[ iWc[db[l_d]$ =[ijkkhZ Zeeh0 b :[ fWhj_Y_fWj_[ lWd Z[ ][Xhk_a[h$ b :[ Yh[Wj_[" Z[ jhWdi\[h [d Z[ lWbeh_iWj_[ lWd d_[km[ a[dd_i$ b D[jm[ha[d _d [d el[h Z[ ]h[dp[d lWd Z[ m[bp_`di# peh]$ MWWhZeeh0 b JhWdi\ehcWj_[fheY[ii[d ef ]Wd] ][XhWY^j mehZ[d$ b =[d[h_[a[ [d ][Xhk_a[hi][h_Y^j[ peh]Ze[b[d ][h[Wb_i[[hZ mehZ[d$

#& n

M77HEC ?DDEL;H;D5 :[ cWWjiY^Wff_` l[hWdZ[hj$ :[ X[ê[\j[d [lebk[h[d id[b" eea X_` peh] [d m[bp_`d$ Peh] ef cWWj mehZj Z[ dehc$ >[j m[bp_`diWWdXeZ dWWZ# beei bWj[d WWdibk_j[d ef Z[ peh]lhWW] _i d_[j cWaa[b_à" pe b[[hj Z[ fhWaj_à$ L[[b leehp_[d_d][d ijkh[d ^kd WWdXeZ X_`" cWWh d_[j Wbj_`Z c[j [l[dl[[b ikYY[i$ ;[d m[j[diY^Wff[b_à[ X[dWZ[h_d] ce[j" leb][di Peh]_ddelWj_[ _d M[bp_`d" Z[ ibWW]aWdi[d lWd _ddelWj_[ l[h]hej[d$ 7bb[i X[]_dj c[j [[d ]e[Z[ leehX[h[_Z_d]" pem[b _dj[hd Wbi [nj[hd$ :[ fhe`[Yj]he[f edZ[hpeY^j Z[ a[dc[ha[d lWd _ddelWj_[l[ j[Wci$ >[j l[hiY^_b mehZj ][cWWaj Zeeh [d]W][c[dj" ef[d^[_Z leeh Z[ ][Xhk_a[hi [d X[h[_Z^[_Z ec j[ l[hWdZ[h[d" j[ b[h[d [d iWc[d j[ m[ha[d$ ÇMWWh amWb_j[_j [d fhe\[ii_e# dWb_j[_j ^WdZ _d ^WdZ ]WWd c[j [d]W][c[dj [d ][Xhk_a[hifWhj_Y_fWj_[" aecj Z[ deeZ WWd peh]# _ddelWj_[ Wbi lWdp[b\ Xel[dZh_`l[dÈ" ij[bj edZ[h# pe[a[h Ae[d >[hcWdi lWd BK97I$ Ç7bi ^[j cWdW][c[dj ^[j amWb_j[_jiX[b[_Z [hdij_] d[[cj [d l[hWdZ[h_d]ifheY[ii[d edZ[hij[kdj" edjijWWj _dj[hd WblWij [[d _Z[Wb[ le[Z_d]iXeZ[c leeh peh]_ddelWj_[$È D;JM;HA;D ;D EL;H>;?: Eea [nj[hd[ \WYjeh[d if[b[d [[d heb$ ;[d _ddelW# j_[\ d[jm[ha Xb_àj ededjX[[hb_à" pem[b _d Z[ [_][d i[Yjeh Wbi i[Yjehel[hij_`][dZ$ ;[d ij[ha d[jm[ha bWWj _cc[hi je[ \b[n_X[b _d j[ if[b[d ef Z[ deZ[d lWd Z[ ][Xhk_a[h [d ec a[dd_i j[ Z[b[d$ ?ddelW# j_[l[ eh]Wd_iWj_[i ae[ij[h[d jej ibej eea l[hmWY^# j_d][d j[][del[h Z[ el[h^[_Z$ Ç;[d el[h^[_Z Z_[ _ddelWj_[ WWdce[Z_]j" ce[j ^WWh X[b[_Z _d Z_[ p_d WWdfWii[d$ ;[d bWd][j[hc_`dl_i_[ [d [[d \WY_b_j[h[dZ aWZ[h p_`d deeZpWa[b_àÈ" WbZki de] Ae[d >[hcWdi$ L[[b m[bp_`dieh]Wd_iWj_[i p[jj[d lWdZWW] Wb _d ef peh]_ddelWj_[$ Ec Z[p[ ZodW# c_[a j[ edZ[hij[kd[d" eh]Wd_i[[hj Peh]_ddelWj_[ _d M[bp_`d + fhel_dY_Wb[ _ddelWj_[ZW][d _d cWWhj (&'&$

?bbkijhWj_[0 =_Z[ed A_[\[h

2010

) * + , - . / 0 1 )( )) )* )+ ), )-

). )/ )0 )1 *( *) ** *+ *, *- *. */ *0 *1 +( +)

LH P7 PE C7 :? ME :E LH P7 PE C7 :? ME :E NJ

CWWhj C7

M[[a lWd Z[ lh_`m_bb_][h

:E LH P7 PE C7

?dj[hdWj_edWb[ lhekm[dZW]

:? ME :E

M[h[bZd_[hZW]

LH P7 PE C7

;khef[i[ m[[a j[][d hWY_ic[

C[_ P7

;khef[i[ lWYY_dWj_[m[[a

C7 :?

M[h[bZWijcWZW]

ME :E LH P7 PE E9 <A

M[[a lWd Z[ ahWWcpeh] M[[a lWd Z[ ahWWcpeh]

?dj$ ZW] lWd Z[ l[hfb[[]akdZ[ % ?dj$ ÓXhecoWb]_[ZW] % M[[a lWd Z[ ahWWcpeh]

M[[a lWd Z[ ahWWcpeh]

?dj[hdWj_edWb[ ZW] lWd ^[j ][p_d M[[a lWd Z[ ahWWcpeh]

) * + , - . / 0 1 )( )) )* )+ ), )-

P7 PE C7 :? ME :E LH P7 PE C7 :? ME :E LH P7 PE

). )/ )0 )1 *( *) ** *+ *, *- *. */ *0 *1 +( +)

;khef[i[ m[[a j[][d hWY_ic[

). )/ )0 )1 *( *) ** *+ *, *- *. */ *0 *1 +( +)

;khef[i[ m[[a j[][d hWY_ic[ % ?dj$ ZW] j[][d PE hWii[dZ_iYh_c_dWj_[ % M[h[bZ#:emdiodZheecZW]

M[[a l$Z$ l[hfb[[]akdZ_][d [d lhe[Zlhekm[d

M[h[bZjkX[hYkbei[ZW] M[[a l$Z$ l[hfb[[]akdZ_][d [d lhe[Zlhekm[d

M[[a l$Z$ l[hfb[[]akdZ_][d [d lhe[Zlhekm[d

P7 PE E9 <A OG

M[[a lWd Z[ ahWWcpeh]

C7 :? ME

M[h[bZ^[fWj_j_iZW]

:E LH

M[h[bZZW] lWd Z[ Ykbjkh[b[ Z_l[hi_j[_j

P7 PE C7 :? ME

M[h[bZckbj_fb[iYb[hei[ZW]

:E LH P7 PE C7

M[h[bZWdj_jWXWaZW]

) * + , - . / 0 1 )( )) )* )+ ), )-

<[XhkWh_ C7 :? ME :E

M[h[bZaWda[hZW]

LH P7 PE C7 :? ME :E LH

). )/ )0 )1 *( *) ** *+ *, *- *. */ *0

LbWWci[ m[[a j[][d f[ij[d

PE C7

;khef[i[ ZW] lWd ^[j ibWY^je\\[h

:? ME :E LH P7 PE

M[[a lWd Z[ lh_`m_bb_][h

P7 PE C7

7fh_b :E LH P7 PE C7 :? ME

M[h[bZZW] lWd Z[ ][pedZ^[_Z

?dj[hdWj_edWb[ HecWZW]

LH P7 PE

M[h[bZ#FWha_diedZW]

E9 <A OG

). )/ )0 )1 *( *) ** *+ *, *- *. */ *0 *1 +(

LH P7 PE C7 :? ME :E LH P7 PE C7 :?

;khef[i[ lWYY_dWj_[m[[a ;khef[i[ lWYY_dWj_[m[[a

?dj$ ZW] leeh l[_b_]^[_Z [d ][pedZ^[_Z ef ^[j m[ha %?dj$ ZW] l$Z$ Xb_dZ[d][b[_Z[^edZ

;khef[i[ lWYY_dWj_[m[[a

@kd_ :? ME :E LH

?dj[hdWj_edWb[ ZW] lWd a_dZ[h[d Z_[ ibWY^je\\[h p_`d lWd W]h[ii_[

P7 PE C7 :? ME :E LH P7

?dj[hdWj_edWb[ ZW] j[][d a_dZ[hWhX[_Z

PE C7

M[h[bZZW] lWd Z[ Xbe[Z][l[h

). )/ )0 )1 *( *) ** *+ *, *- *. */ *0 *1 +(

ME :E LH P7 PE

M[h[bZlbkY^j[b_d][dZW]

C7 :? ME

:W] lWd Z[ cWdj[bpeh][h

:E LH P7 PE E9 <A OG

A[dj k de] ZWjW leeh Z[ aWb[dZ[h lWd (&''5 BWWj ^[j edi m[j[d ef _d\e6m[b_imWWh$X[ e\ mmm$m[b_imWWh$X[$ :WjW edZ[h leehX[^ekZ lWd m_`p_]_d][d$

L[hWdjmeehZ[b_`a[ k_j][l[h0 CWhY Cehh_i" i[Yh[jWh_i#][d[hWWb" Aed_d] 7bX[hj ??#bWWd )+" Xki )&" '&)& 8hkii[b

) * + , - . / 0 1 )( )) )* )+ ), )-

@WdkWh_

?bbkijhWj_[0 =_Z[ed A_[\[h

2010

) * + , - . / 0 1 )( )) )* )+ ), )-

). )/ )0 )1 *( *) ** *+ *, *- *. */ *0 *1 +( +)

:E LH P7 PE C7 :? ME :E LH P7 PE C7 :? ME :E

I[fj[cX[h ME :E LH P7 PE C7 :? ME :E LH

M[h[bZZW] p[b\ceehZfh[l[dj_[ M[[a lWd Z[ ckbj_fb[ iYb[hei[

M[[a lWd Z[ ckbj_fb[ iYb[hei[

Del[cX[h C7 :?

ME :E LH P7 PE E9 <A OG :E LH P7 PE

M[h[bZZ_WX[j[iZW]

EkZ[h[dm[[a

). )/ )0 )1 *( *) ** *+ *, *- *. */ *0 *1 +(

) * + , - . / 0 1 )( )) )* )+ ), )-

NJ P7 PE C7 :? ME :E LH P7 PE C7 :? ME :E LH P7

M[[a lWd Z[ ckbj_fb[ iYb[hei[

C7 :?

M[[a lWd Z[ ckbj_fb[ iYb[hei[ ?dj[hdWj_edWb[ Wbp^[_c[hZW]

ME :E LH P7

M[h[bZZel[dZW]

PE E9

M[[a lWd ^[j ^Whj

?dj[hdWj_edWb[ ZW] lWd Z[ l[hZhWW]pWWc^[_Z EkZ[h[dm[[a

EkZ[h[dm[[a

M[h[bZZW] leeh Z[ fh[l[dj_[ lWd a_dZ[hc_iXhk_a LH EkZ[h[dm[[a

P7 PE

M[h[bZZW] lWd ^[j a_dZ :W] lWd Z[ dWX[ijWWdZ[d % EkZ[h[dm[[a EkZ[h[dm[[a

C7 :? ME :E

?dj[hdWj_edWb[ ZW] leeh Z[ k_jXWdd_d] lWd ][m[bZ j[][d lhekm[d

LH P7 PE C7

M[[a lWd Z[ fb[[]peh]

) * + , - . / 0 1 )( )) )* )+ ), )-

7k]kijki PE C7

?dj[hdWj_edWb[ m[[a lWd Z[ Xehijle[Z_d]

C7 :? ME :E

?dj[hdWj_edWb[ ZW] lWd Z[ `[k]Z

LH P7 PE

EajeX[h LH

?dj[hdWj_edWb[ ZW] lWd Z[ ekZ[[d M[[a lWd ^[j ^Whj

M[[a lWd ^[j ^Whj

PE C7

M[h[bZXehijle[Z_d]im[[a M[[a lWd Z[ fb[[]peh]

M[h[bZZW] l$Z$ ][[ij[b_`a[ ][pedZ^[_Z % M[h[bZ# Xehijle[Z_d]im[[a % M[[a lWd Z[ fb[[]peh]

C7 :?

:W] lWd Z[ edj^WWbekZ[h

OG :E LH

?dj[hdWj_edWb[ ZW] lWd Z[ m_jj[ ijea

:[Y[cX[h ME

M[h[bZW_ZiZW] M[[a lWd Z[ fb[[]peh]

M[[a lWd Z[ fb[[]peh]

?dj$ ZW] lWd f[hied[d c[j [[d ^WdZ_YWf M[[a lWd Z[ fb[[]peh]

M[[a lWd Z[ fb[[]peh]

?dj[hdWj_edWb[ lh_`m_bb_][hiZW] M[[a lWd Z[ fb[[]peh]

C7 :? ME :E LH P7 PE C7 :? ME

:W] lWd Z[ c[di[dh[Y^j[d

). )/ )0 )1 *( *) ** *+ *, *- *. */ *0 *1 +( +)

C7 :? ME :E LH P7 PE C7 :? ME :E LH P7 PE C7 :?

P7 PE

?dj[hd$ ZW] leeh Z[ k_jXWdd_d] lWd Whce[Z[

C7 :? ME :E LH P7 PE C7 :? ME :E LH P7 PE

:E LH P7

?dj[hdWj_edWb[ ZW] lWd Z[ c_]hWdj

PE E9 <A ME :E LH P7 PE E9 <A OG <G NJ

A[dj k de] ZWjW leeh Z[ aWb[dZ[h lWd (&''5 BWWj ^[j edi m[j[d ef _d\e6m[b_imWWh$X[ e\ mmm$m[b_imWWh$X[$ :WjW edZ[h leehX[^ekZ lWd m_`p_]_d][d$

L[hWdjmeehZ[b_`a[ k_j][l[h0 CWhY Cehh_i" i[Yh[jWh_i#][d[hWWb" Aed_d] 7bX[hj ??#bWWd )+" Xki )&" '&)& 8hkii[b

) * + , - . / 0 1 )( )) )* )+ ), )-

@kb_

=;8HK?A;HI P?@D 8;JHEAA;D F7HJ?@ 9hkY_WWb _i Z[ X[jheaa[d^[_Z lWd Z[ ][Xhk_a[hi [d ^kd l[hj[][dmeehZ_][hi$ ;[d lWd ^[d _i B_[\ LWdXW[b lWd Z[ AWj^eb_[a[ L[h[d_]_d] =[^WdZ_YWfj[d AL= $

Ae[d LWd ;oYa" lpm J[h Bea[0 Ç>[j cee_[ WWd peh]_ddelWj_[ _i ZWj ^[j _ddelWj_[ dWWij amWb_j[_jipeh] fbWWjij$È

B_[\ LWdXW[b0 Ç:[ _dXh[d] lWd Z[ ][Xhk_a[hi]he[f[d mehZj efh[Y^j ][mWWhZ[[hZ$ ?a ^[X p[a[h d_[j ^[j ][le[b Wbi É[nYkkijhkkiÊ ef][le[hZ j[ mehZ[d$ :[ AL= [d WdZ[h[ ][Xhk_a[hil[h[d_]_d][d ^[XX[d [[d jhWZ_# j_[ lWd _difhWWa$ >[j aecj ZWWhX_` p[bZ[d jej j[][d# ][ij[bZ[ c[d_d][d$ CWWh Z[ Z_Wbee] _i X[bWd]h_à$ LWa`Wh]ed _i d_[j WWd edi X[ij[[Z$ M_` m_bb[d [[d pe YedYh[[j ce][b_à jWWb][Xhk_a$È Ç7bi ][Xhk_a[hi X[i[\\[d m[ ZWj Z[ amWb_j[_j _d edp[ leehp_[d_d][d el[h ^[j Wb][c[[d ]e[Z _i$ CWWh ^[j aWd Wbj_`Z X[j[h$ :[ j[dZ[di dWWh peh] ef cWWj _i je[ j[ `k_Y^[d$ Ef[d Yecckd_YWj_[ c[j Z[ ][Xhk_a[hi _i deZ_]$ Eh]Wd_iWj_[i b[h[d \b[n_X[b _d j[ if[b[d ef d_[km[ X[ê[\j[d$ LWWa _i ^[j eea [[d am[ij_[ lWd ijhkYjkh[d" h[][b][l_d] [d j[Wcmeha$ M[ ^[XX[d ^[j c[[j_dijhkc[dj lWd Peh]_ddelWj_[ _d M[bp_`d _d Z[ fhWaj_à ][j[ij [d l[h\_`dZ$ >[j _dijhkc[dj Z_[dj d_[j ec [[d leehp_[d_d] j[ X[eehZ[b[d" cWWh ec [[d Z_Wbee] ef ]Wd] j[ Xh[d][d$È

?DDEL;H;D ?D :; FH7AJ?@A 8[b[_Zic[Z[m[ha[h X_`pedZ[h[ `[k]Zpeh] Ae[d LWd ;oYa lWd lpm J[h Bea[ m[haj c[[ WWd Peh]_ddelWj_[ _d M[bp_`d$ Eea _d Z[ fhWaj_`a$

B_[\ LWdXW[b" AL=0 Ç>[j c[[j_dijhkc[dj X[eehZ[[bj [[d leehp_[d_d] d_[j" cWWh Xh[d]j [[d Z_Wbee] ef ]Wd]$È

T T

Ae[d LWd ;oYa0 ÇAmWb_j[_jipeh] _i X[bWd]h_à _d J[h Bea[$ J[][b_à Xb_`l[d m[ Wb[hj leeh d_[km[ edjm_a# a[b_d][d [d aWdi[d$ C[j edp[ èd][h[d ^[XX[d m[ ( `WWh ][b[Z[d [[d j^[Wj[hfhe`[Yj ][h[Wb_i[[hZ" iWc[d c[j b[Z[d lWd [[d ZWdiiYêeb _d Z[ Xkkhj$ >[j h[ikbjWWj mWi \WdjWij_iY^$ LeehWb ^[j fheY[i mWWh m[ Zeeh^[[d ]_d][d" mWi mWWhZ[leb$ Pem[b leeh Z[ èd][h[d Wbi leeh Z[ X[][b[_Z[hi$È ÇEf eh]Wd_iWjeh_iY^ ][X_[Z ^[XX[d m[ Z[ fh[ijWj_[# ijWj[d ][WkjecWj_i[[hZ$ :[ fWf_[h[d WZc_d_ijhWj_[ aeijj[ l[[b j_`Z$ J_`Z Z_[ m[ b_[l[h WWd peh] X[ij[Z[d$ >[j ioij[[c ZhWW_j dk [[d `WWh$ M[ fbkaa[d [h lebef Z[ lhkY^j[d lWd$ Eea _d Z[ ^kbfl[hb[d_d] [lebk[h[d m[ leehjZkh[dZ$ Je[d edi ][p_dij[^k_i m[hZ W\][# XekmZ" ce[ij[d . fbWWji[d [[d d_[km[ _dlkbb_d] ah_`][d$ ;[d k_j][b[p[d cec[dj ec _d j[ if[b[d ef d_[km[ deZ[d$ C[j ^[j E9CM lWd CWbb[ edZ[h# pe[a[d m[ X_`leehX[[bZ e\ èd][h[d k_j [[d j[^k_i akdd[d abkii[d _d ^[j d_[km[ meedpeh]Y[djhkc$ >[j pek cee_ p_`d Wbi edp[ èd][h[d d_[j Wbb[[d peh] pekZ[d ah_`][d" cWWh eea aedZ[d ][l[d$ Peh]_ddelW# j_[ fbWWjij _ddelWj_[ dWWij amWb_j[_jipeh]$ 8[_Z[ p_`d deZ_]$ C_`d [hlWh_d] b[[hj [Y^j[h ZWj peh]_ddelWj_[ d_[j lWdp[b\ aecj$ @[ ^[Xj [h c[di[d [d c_ZZ[b[d leeh deZ_]$ J[ lWWa edjXh[a[d Z_[ de]$È

mmm$peh]_ddelWj_[$X[ H[WYj_[i m[baec ef mmm$m[b_imWWh$X[%\ehkc

n #+

Innoveren kan je leren

Provinciale innovatiedagen maart 2010 Zorginnovatie in Welzijn organiseert in het voorjaar 2010 5 provinciale innovatiedagen.

IETS VOOR U? De provinciale innovatiedagen staan open voor iedereen, maar richten zich in de eerste plaats tot directie en verantwoordelijken, leidinggevenden, stafmedewerkers en medewerkers van de welzijnsvoorzieningen: gehandicaptenzorg, bijzondere jeugdbijstand, ouderenzorg, kinderopvang, gezinsondersteuning en vrijwilligerswerk. Ook gebruikers van deze voorzieningen en de vertegenwoordigers van gebruikersorganisaties zijn van harte welkom. Zorgcoördinatoren uit het onderwijs en geïnteresseerden uit andere sectoren kunnen zich uiteraard ook inschrijven. HOE INSCHRIJVEN? Inschrijven kan via de website www.zorginnovatie.be. U ontvangt een bevestigingsmail na storting van het inschrijvingsbedrag. Het inschrijvingsgeld bedraagt € 15. U stort dat bedrag op rekeningnummer 776-5935071-29 met vermelding: uw naam + de plaats van de innovatiedag waarvoor u zich inschrijft. Zorginnovatie in Welzijn is een project van het Vlaams Welzijnsverbond in samenwerking met Zorgnet Vlaanderen, LUCAS, Cera en Weliswaar. Het komt tot stand met de structurele steun van Cera. Het Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin ziet in innovatie een hefboom voor de kwaliteit van zorg. Het apprecieert dan ook de meerwaarde van een project als ‘Zorginnovatie in Welzijn’.

WAT STAAT ER OP HET PROGRAMMA? 09.00u Onthaal met koffie 09.30u Verwelkoming: Linda Beirens, stafmedewerker Vlaams Welzijnsverbond 09.40u Waarom innoveren in de social profitsectoren? Mythe of uitdaging? Koen Hermans, projectleider LUCAS 10.00u Aan de slag met de innovatiemeter. Renilt Vranken, wetenschappelijk medewerker LUCAS 10.30u Cera stimuleert innovatie Stéphanie De Smet, programmacoördinator Medisch-Sociaal 10.45u Pauze (of beter: tijd om te netwerken) 11.15u Wat brengen de innovatie-instrumenten teweeg in uw voorziening? Praktijkgetuigenissen 12.15u De innovatiemethodiek samengevat 12.30u Broodjesmaaltijd Van 12.30u tot 14.00u kunt u in de ‘zorginnovatiecorner’ experimenteren met de innovatiemeter. U kunt ook speeddaten met de leden van de reflectiegroep van Zorginnovatie in Welzijn. WAAR EN WANNEER? 11 maart 2010 ALM-Center, Filip Williotstraat 9, 2600 Berchem 18 maart 2010 Landcommanderij Alden Biesen, Kasteelstraat 6, 3740 Bilzen 25 maart 2010 Fabriekspand, Veldstraat 59, 8800 Roeselare 26 maart 2010 Vormingscentrum Guislain, Jozef Guislainstraat 43, 9000 Gent 1 april 2010 Provinciehuis Vlaams-Brabant, Provincieplein 1, 3000 Leuven

MEER INFORMATIE?

www.zorginnovatie.be

>[j X[bWd] lWd ieY_Wb[ [Yedec_[

3dTW[V _Wf WW` ZSdf EdZ[hpe[a IeY_Wb[ [Yedec_[ _i _d LbWWdZ[h[d [[d X[bWd]h_`a[ if[b[h Z_[ hk_c )&$&&& c[di[d j[m[haij[bj$ C[[h ZWd ',$&&& m[had[c[hi aec[d k_j aWdi[d]he[f[d$

:[ WdZ[h[ '*$&&& p_`d ecaWZ[h[dZ[ f[hied[[bib[Z[d$ J[aij B_[iX[j^ LWd 8hW[Ya[b" D_Ye Ahebi r <eje 8eX LWd Ceb

7dd[ CWh_[ LWd Edi[c 7hj[l[bZ[ê][iYêeb p_j dWWij Yebb[]W IWhW^ :[ C[[hicWd0 ÇIecc_][ c[di[d pkbb[d Wbj_`Z deeZ ^[XX[d WWd [[d l[_b_][ YeYed mWWh_d p[ edZ[h ][b_à[d p_`d [d d_[j ce[j[d efXeai[d j[][d Yebb[]WÊi k_j Z[ h[]kb_[h[ i[Yjeh$È

][\eYkij ce[j mehZ[d ef ^[j Yh[ h[d lWd c[[h WhX[_ZifbWWji[d _d Z[ ieY_Wb[ [Yedec_[ _d fbWWji lWd ef Zeehijheec$ C_iiY^_[d _i Z_j [[d ZhWij_iY^[" X[b[_ZicWj_][ k_jifhWWa Z_[ [h ][[d h[a[d_d] c[[ ^ekZj ZWj É\eYkii[d ef ZeehijheecÊ ^[jp[b\Z[ _i Wbi É[ba[ Ze[b]he[fm[had[c[h efj_cWb[ aWdi[d [d edZ[hij[kd_d] X_[Z[dÊ$ ;[d hedZlhWW] X_` Z[ m[ha# d[c[hi _d Z[ i[Yjeh ce[j k_jaecij X_[Z[d$

IWhW^ :[ C[[hicWd [d 7dd[ CWh_[ LWd Edi[c" IeY_Wb[ [Yedec_[ Wbi ^[\Xeec leeh Z[ h[]kb_[h[ [Yedec_[$ ;[d edZ[hpe[a dWWh Zeehijhec_d]i# ce][b_à^[Z[d _d Z[ =[dji[ h[]_e" 7hj[l[bZ[ê][# iYêeb =[dj" 8[Zh_`\icWdW][c[dj" (&&/$ :_j edZ[hpe[a ][X[khj _d iWc[dm[ha_d] c[j É=[dj" ijWZ _d m[ha_d]Ê$ mmm$Whj[l[bZ[ê][iYêeb$X[ H[WYj_[i m[baec ef mmm$m[b_imWWh$X[%\ehkc T T

WW]][iYêebZ[ WhX[_Z _i l[hiYêl[d lWd _dZkijh_[ dWWh Z_[dij[d$ Pe X[m_ìj ^[j ikYY[i lWd Z[ Z_[dij[d# Y^[gk[i ZWj [h c[[h deeZ _i WWd bWW]][iYêebZ[ Z_[dij# l[hb[d[hi dWWhcWj[ [h c[[h êe]][iYêebZ[d p_`d$ :[ c[jêZ_[a Éikffehj[Z [cfbeoc[djÊ ^[bfj X_` ^[j X[][b[_Z[d lWd Z[ Zeehijhec_d] dWWh h[]kb_[h[ WhX[_Z$ J[hk]a[[h]WhWdj_[ dWWh Z[ ieY_Wb[ [Yedec_[ ce[j Z[ Zh[cf[b bWW] êkZ[d$ JeY^ ijheecj ib[Y^ji [[d c_dZ[h# ^[_Z lWd Z[ m[had[c[hi k_j Z[ ieY_Wb[ [Yedec_[ Zeeh$ :[ edZ[hpe[a[hi lWd Z[ 7hj[l[bZ[ê][iYêeb eh]Wd_# i[[hZ[d [[d X[lhW]_d] X_` m[ha][l[hi [d m[had[c[hi _d Z[ ieY_Wb[ [Yedec_[ k_j Z[ h[]_e =[dj$ =[[d [da[b[ m[ha][l[h k_j Z[ ieY_Wb[ [Yedec_[ Xb[[a j[][d Zeehijheec j[ p_`d" cWWh leb][di ^[d _i Z[ _dj[h[ii[ lWd Z[ l[hiY^_bb[dZ[ fWhj_`[d c_d_[c$ :[ h[]kb_[h[ X[Zh_`l[d p_jj[d [h d_[j ef j[ mWY^j[d" p[]][d Z[ m[ha][l[hi _d Z[ ieY_Wb[ [Yedec_[$ Ç?d dehcWb[ ecijWdZ_]^[Z[d ^[XX[d p[ WhX[_Zi# ahWY^j[d ][de[] [d _d Yh_i_ij_`Z p_`d edjibW][d [[hZ[h WWd Z[ ehZ[ ZWd d_[km[ WWdm[hl_d][d$ :[ ieY_Wb[# [Yedec_[X[Zh_`l[d p_[d ^kd X[ij[ m[had[c[hi ZWWh[dj[][d d_[j ]hWW] l[hjh[aa[d$ :[ m[had[c[hi k_j aWdi[d]he[f[d p[b\ ah_`][d [[d c_d_ckcbeed [d ^[XX[d h[Y^j ef X[fWWbZ[ WdZ[h[ leehZ[b[d" peWbi cWWbj_`ZY^[gk[i" Z_[ p[ _d [[d h[]kb_[h X[Zh_`\ d_[j pekZ[d ^[XX[d$È :[p[ c[di[d le[b[d p_Y^ X[iY^[hcZ$ ?d ieY_Wb[#[Ye# dec_[X[Zh_`l[d mehZj [h X[mkij [[d i\[[h ][Yh[ [hZ mWWh p[ p_Y^ ]e[Z le[b[d$ >[j _i dk [[dcWWb [_][d WWd Z[ i[Yjeh0 WWdZWY^j leeh Z[ ^[b[ c[di$ >_` cW] eea [[di _d Z[ \ekj ]WWd pedZ[h ZWWh pmWh[ ][leb][d lWd j[ edZ[hl_dZ[d$ ?d Z[ ieY_Wb[ [Yedec_[ mehZj l[[b Zeeh Z[ l_d][hi ][p_[d$ 7d]ij leeh l[hWdZ[h_d] [d leehWb Wd]ij ec m[[h ^[b[cWWb edZ[hWWd Z[ cWWj# iY^Wff[b_à[ bWZZ[h j[ ce[j[d X[]_dd[d êkZj m[ha# d[c[hi j[][d ec Z[ ijWf j[ p[jj[d dWWh Z[ h[]kb_[h[ [Yedec_[$ Leb][di Z[ m[ha][l[hi k_j Z[ ieY_Wb[ [Yedec_[ akd# d[d Z[p[ c[di[d [[d èX _d Z[ h[]kb_[h[ i[Yjeh lWWa d_[j WWd$ EcZWj p[ j[ ekZ p_`d" d_[j ][amWb_\_Y[[hZ e\ ecZWj ^[j m[ha j[ pmWWh _i$ Ef XWi_i lWd Z[p[ leeh# bef_][ X[l_dZ_d][d aWd c[d p_Y^ W\lhW][d e\ [h d_[j

n $#

9b_ djfWhj_Y_fWj_[ _d Z[ `[k]Z^kbf

7Wdef dW^Sf[W VS` bSdf[U[bSf[W ?dj[]hWb[ @[k]Z^kbf ?d Z[ peh]# [d m[bp_`dii[Yjeh _i Wb [d_][ j_`Z [[d ecm[dj[b_d]

WWd Z[ ]Wd]$ FWj_ dj[d [d Yb_ dj[d ah_`][d c[[h _difhWWa$ ;[d fWhj_Y_fWj_[l[ XWi_i# êkZ_d] lWd Z[ ^kbfl[hb[d[h mehZj ij[[Zi X[bWd]h_à[h$ M[b_imWWh dWc [[d a_à`[ X_` lpm @ed] _d =[dj" ZWj èd][h[d k_j WWdZWY^jim_à[d [[d \_`d[ lh_`[ j_`Z m_b X[peh][d$ J[aij Ij[\Wd_[ LWd Z[d 8he[Ya r <ejeÊi 8eX LWd Ceb

[j _i ]_hbi edbo _d >[j C[_i`[i^k_i$ Ç:WÊi b[ka[h pe$ M[ akdd[d hkij_] if[b[d [d Wcki[h[d edi fh_cW$È Leeh Z[ c[_i`[i lWd Z[ 8hk]i[ Feehj Å [[d lWd Z[ X[a[dZij[ ÉWWdZWY^jim_à[dÊ lWd =[dj Å _i >[j C[_i`[i^k_i [[d hkij_][ ^Wl[d$ LWdZWW] p_jj[d p[ _d ab[_d[ ]he[f`[i YebbW# Ç;h mehZj d_[j ][de[] ][bk_ij[hZ ][i j[ cWa[d Z_[ _bbkijh[h[d mWj p[ bWj[h m_bb[d mehZ[d$ dWWh Z[ l[hpkY^j_d][d lWd Z[ IWc[d c[j Z[ X[][b[_Z[hi èd][h[d p[b\$È ij[bb[d p[ ZWWhdW ^kd je[aecijZhec[d leeh$ ;[d l[hZ_[f_d] ê][h mehZ[d Z_[ Zhec[d mWWh][cWWaj0 ekZ[h[ c[_i`[i ah_`][d [h ijkZ_[YeWY^_d]$ CWWh [h p_`d eea aeeamehaiêfi" k_jijWf`[i dWWh j^[Wj[h" ifehjWYj_l_j[_j[d [d XWXX[b# WledZ`[i$ Lhe[][h X[ib_ij[ [[d cWWdZ[b_ài[ c[_i`[i# hWWZ el[h Z[ WYj_l_j[_j[d" cWWh j[][dmeehZ_] ][#

@Wd DW[hj" lpm @ed]0 Ç:eehZWj p[ pe lWWa ef Zh[cf[bi ijej[d" ef iY^eeb" _d Z[ ifehjYbkX e\ _d ^[j k_j]WWdib[l[d p_`d l[[b lWd Z_[ ÉWWdZWY^ji`ed][h[dÊ ^kd l[hjhekm[d _d ^[j ioij[[c am_`j$È

$$ n

X[khj ZWj ifedjWWd$ :[ a_dZ[h[d ]ee_[d ^kd _Z[[ d _d Z[ ]he[f [d Z[ X[][b[_Z[hi fheX[h[d [h h[a[d_d] c[[ j[ êkZ[d$ :Wj ^[[j fWhj_Y_fWj_[$ Pe eea [da[b[ ijhWj[d l[hZ[hef" _d `[k]Z^k_i :[ AWWhZ[h_`$ >_[h ]WWj ^[j [h ^[l_][h WWd je[" mWdj Z[p[ fb[a" c[j [[d fbWoijWj_ed" jW\[ble[jXWb [d ifehjpWWb" jh[aj dk [[dcWWb leehWb èd][di WWd$ 7bi m[ X_dd[daec[d _d Z[ YW\[jWh_W êh[d m[ ^[j ][è[b [d ][he[f lWd [[d ,#jWb èd][di hedZ Z[ j[b[l_i_[$ Lh_`m_bb_][h 7XZ[b fheX[[hj ^[d j[ aWb# c[h[d [d h_Y^j p_Y^ ZWd jej edi0 ÇP[ Zkhl[d Z[ Xe[b ef ij[bj[d j[ p[jj[d [d ZWd ah_`][d p[ [[d ij[l_][ mWWhiY^km_d]$ CWWh Z[ leb][dZ[ a[[h fhWj[d m[ ZWWhel[h [d ZWd aecj ^[j c[[ijWb ]e[Z$È ;h ][bZ[d Zk_Z[b_à[ h[][bi" cWWh Z[ èd][di akdd[d ^kd p[]`[ Ze[d$ P[ ce][d p[b\ c[j lh_[dZ[d [[d le[jXWbfbe[] efh_Y^j[d" Z[ pWWb ][Xhk_a[d [d W\ [d je[ mehZj [h [[d k_jijWf ][eh]Wd_i[[hZ leb][di ^kd ik]][ij_[i$ L;HJHEKM;D M?DD;D :[ ( `[k]Z^k_p[d p_`d cWWh [da[b[ lWd Z[ eh]Wd_# iWj_[i Z_[ edZ[h lpm @ed] lWbb[d$ 8[b[_Zic[Z[# m[ha[h @Wd DW[hj b[]j k_j mWWhec [h [[d ]hej[ deeZ _i WWd peÊd _d_j_Wj_[l[d$ ÇC[j lpm @ed] peh][d m_` [hleeh ZWj èd][h[d k_j Z[ =[dji[ WWdZWY^ji# m_à[d" peWbi Z[ 8hk]i[ Feehj" [[d \_`d[ lh_`[ j_`Z akdd[d X[b[l[d$ :Wj _i d_[j Wbj_`Z lWdp[b\ifh[a[dZ" mWdj [h p_`d d_[j pel[[b ifehj# [d êXXoYbkXi _d Z[ Xkkhj$ :_[ l_dZ `[ m[b _d ^[j ^_ijeh_iY^[ Y[djhkc lWd =[dj [d _d Z[ ][]e[Z[ Xk_j[dm_à[d" peWbi :hed][d" cWWh d_[j _d B[Z[X[h] e\ WWd ^[j HWXej$ 8el[dZ_[d p_`d Z_[ YbkXi lWWa j[ Zkkh e\ p_`d Z[ Zh[cf[bi j[ êe] leeh edp[ èd][h[d$ Pe [_i[d p[ [[d ][ZhW] ZWj edp[ èd][h[d d_[j Wbj_`Z m_bb[d e\ akdd[d leb][d$ Ij[ha[h de]" l[[b YbkXi ijWWd d_[j pe ef[d leeh ^[d" [h _i de] Wbj_`Z Z_iYh_c_dWj_[$È :eehZWj p[ pe lWWa ef Zh[cf[bi ijej[d" ef iYêeb" _d Z[ ifehjYbkX e\ _d ^[j k_j]WWdib[l[d p_`d l[[b lWd Z_[ ÉWWdZWY^jièd][h[dÊ ^kd l[hjhekm[d _d ^[j

Lpm @ed] peh]j [hleeh ZWj `ed][h[d k_j Z[ =[dji[ WWdZWY^jim_`a[d [[d \_`d[ lh_`[ j_`Z akdd[d X[b[l[d$

ioij[[c am_`j" WbZki DW[hj$ Ç:WWh b_]j [[d ]hej[ k_jZW]_d] leeh `[k]Zm[ha[hi$ M_` p_`d j[dibejj[ eea [[d X[[j`[ l[hj[][dmeehZ_][hi lWd ZWj ioij[[c" Wb p_[d Z_[ èd][h[d m[b ZWj eea m_` [h ah_j_iY^ j[][del[h ijWWd$ JeY^ ce[j[d m[ ^kd ][iYêdZ[d l[hjhekm[d fheX[h[d j[ m_dd[d$ FWi Wbi [h [[d h[bWj_[ _i" akdd[d m[ c[j fWhj_Y_fWj_[ X[]_dd[d$ :Wj _i X_` `[k]Zm[ha dWjkkhb_à edc_iXWWh$ M[ p_`d [[d ef[d ^k_i mWWh Z[ èd][h[d lh_` X_dd[d# [d Xk_j[dbef[d$ 7bi m[ d_[j bk_ij[h[d dWWh mWj p_` m_bb[d" akdd[d m[ ^[d d_[j X[h[_a[d$ Bk_ij[h[d [d _difhWWa ][l[d ce[j [[d Z[[b p_`d lWd Z[ XWi_iêkZ_d] lWd `[k]Z# m[ha[hi$ CWWh Z_[ _difhWWa ce[j [h p_`d ef ^kd d_l[Wk$ @[ ce[j [[d *#`Wh_][ ][[d _difhWWa ][l[d el[h Z[ WWdaeef lWd ifehjWhj_a[b[d" cWWh `[ aWd m[b bk_ij[h[d dWWh Z[ _Z[[ d lWd ZWj a_dZ$È BE= IOIJ;;C 8_dd[d lpm @ed] [d ^[[b mWj WdZ[h[ eh]Wd_iWj_[i X[ijWWj m[b Z[][b_à fWhj_Y_fWj_[$ CWWh ^[XX[d èd][h[d eea _difhWWa mWdd[[h [h X[ib_ii_d][d lWbb[d ef [[d ê][h d_l[Wk5 Eea ZWWh fheX[[hj @Wd DW[hj p_`d ij[[dj`[ X_` j[ ZhW][d$ >_` l[hj[][d#

meehZ_]j Z[ èd][h[d _d [[d pe][dWWcZ[ Éh[]_e# dWb[ ijkkh]he[fÊ lWd Z[ _dj[]hWb[ `[k]Zpeh]$ :WWh_d p_jj[d fhe\[ii_edWbi k_j Z[ l[hiY^_bb[dZ[ i[Yjeh[d lWd Z[ `[k]Zpeh]" peWbi A_dZ [d =[p_d" 9B8Êi [d ][^WdZ_YWfj[dpeh]$ DW[hj l[hZ[Z_]j [h Z[ X[bWd][d lWd a_dZ[h[d Z_[ de] d_[j _d Z[ `[k]Zpeh] p_jj[d" cWWh m[b lhW][d e\ fheXb[c[d ^[XX[d$ :eeh p_`d YedjWYj[d c[j èd][h[d [d ^kd h[Y^jijh[[ai[ X[][b[_Z[hi" m[[j ^_` mWj [h X_` ^[d b[[\j [d mWj ^kd ]heejij[ X[aecc[hd_ii[d p_`d$ Ç>[j X[he[hZ[ lWd edi ioij[[c _i d[j ZWj Z_[ èd][h[d [[hij _[ji ce[j[d c_if[kj[h[d" leehZWj p[ _d Z[ `[k]Zpeh] j[h[Y^jakdd[d$ J[hm_`b p[ Wb `Wh[d leehZ_[d iY^h[[kmZ[d ec ^kbf$È CWWh ^[j \hkijh[[hj @Wd DW[hj" [d c[j ^[c l[[b WdZ[h[ l[hj[][dmeeh# Z_][hi lWd èd][h[d ZWj [h pe m[_d_] l[hWdZ[hj" edZWdai Wbb[ WZl_[p[d [d l[h]WZ[h_d][d$ Ç>[j _i [[d be] ioij[[c [d m[ ^[XX[d m[_d_] ibW]ahWY^j$ ;h mehZj d_[j ][de[] ][bk_ij[hZ dWWh Z[ l[hpkY^# j_d][d lWd Z[ èd][h[d p[b\$ M[ ^[XX[d Wb l[hiY^_b# b[dZ[ WZl_[p[d ][\ehckb[[hZ" cWWh Z_[ b_]][d j[ mWY^j[d edZ[h ^[j ije\$ ;d leeh edp[ èd][h[d l[h# WdZ[hj [h X_`dW d_[ji$È

n $%

@ED=;H; ;D EK:;HI 7BI =;IFH;AIF7HJD;HI I_dZi (&&+ p_`d _d Z[ , h[]_eÊi lWd Z[ _dj[]hWb[ `[k]Z# ^kbf h[]_edWb[ ijkkh]he[f[d WYj_[\$ P_` j[a[d[d c[[ ^[j X[b[_Z lWd ?dj[]hWb[ @[k]Z^kbf k_j$ DWWij Z[i# akdZ_][d k_j Z[ l[hiY^_bb[dZ[ i[Yjeh[d" d[c[d eea l[hj[][dmeehZ_][hi lWd ekZ[hi [d èd][h[d Z[[b$ Ec Z_[ Yb_ djl[hj[][dmeehZ_][hi j[ edZ[hij[kd[d p_`d [h fWhj_Y_fWj_[ijhkYjkh[d ef][h_Y^j" mWWhWWd èd][# h[d" ekZ[hi [d fhe\[ii_edWbi Z_[ c[j Yb_ dj[d m[ha[d Z[[bd[c[d$ :_j ce[j [hleeh peh][d ZWj Z[ ij[c lWd èd][h[d [d ^kd ekZ[hi ijhkYjkh[[b _d ^[j X[b[_Z el[h Z[ `[k]Z^kbf mehZj c[[][dec[d$ ;[d h[Y[dj[ ijkZ_[ lWd ^[j a[dd_iY[djhkc M[bp_`d" Lebai][pedZ^[_Z [d =[p_d X[iY^h_`\j ê[ Z[ h[]_eÊi Yb_ djfWhj_Y_fWj_[ i_dZi (&&+ ^[XX[d _d][lkbZ [d cWWaj [[d [lWbkWj_[ lWd Z_j ]he[_fheY[i$ K_j Z[ ijkZ_[ Xb_àj ZWj leehWb ][ dl[ij[[hZ m[hZ _d Z[ efh_Y^j_d] lWd fWhj_Y_fWj_[ijhkYjkh[d" peWbi h[\b[Yj_[]he[f[d" [d _d ^[j edjm_aa[b[d lWd [[d l_i_[ ef Yb_ djfWhj_Y_fWj_[$ ?d Z[ fWhj_Y_fWj_[ijhkYjkh[d ZWY^j[d èd][h[d [d ekZ[hi dW el[h Z[ hWdZleehmWWhZ[d ec j[ fWhj_Y_f[h[d WWd ^[j X[b[_Z e\ m[hZ[d WZl_[p[d leeh Z[ `[k]Z^kbf ][\eh#

ckb[[hZ$ JeY^ aWd WWd Z[ fWhj_Y_fWj_[ lWd èd][h[d [d ^kd ekZ[hi WWd ^[j X[b[_Z de] ][ib[kj[bZ mehZ[d$ :[ l[hj[][dmeehZ_][hi lWd Z[ èd][h[d p_`d _cc[hi d_[j Wbj_`Z j[lh[Z[d c[j ^kd fWhj_Y_fWj_[ [d c[[hZ[h[d p_`d eea W\][^WWaj$ @[Wd#F_[hh[ LWd^[[" fhe`[Yjb[_Z[h ?dj[]hWb[ @[k]Z^kbf0 ÇIecc_][ l[hj[][dmeehZ_][hi hWa[d ][Z[cej_l[[hZ ecZWj p[ j[ m[_d_] akdd[d m[][d ef ^[j X[b[_Z [d ecZWj p[ j[ m[_d_] YedYh[j[ l[hWdZ[h_d][d p_[d _d Z[ `[k]Z^kbf p[b\$ CWWh Z_[ p_`d [h m[b" m[ ce[j[d p[ Wbb[[d Zk_Z[b_à[h jed[d$ ;d m[ ce[j[d ^[d lebZe[dZ[ hk_cj[ ][l[d ec p[b\ j^[cWÊi ef Z[ W][dZW j[ p[jj[d" eea Wb fWii[d Z_[ ieci jejWWb d_[j _d edp[ YedY[fj[d$ M[ ce[j[d Éekj e\ j^[ XenÊ Z[da[d$ Pe akdd[d m[ Z[ l[hj[][dmeehZ_][hi jeY^ WWd XeehZ êkZ[d" mWdj p[ p_`d [[d X[bWd]h_à[ Xhed lWd _d\ehcWj_[ [d a[dd_i$ :Wdap_` ^[d a[dd[d m[ Z[ X[bWd]h_àij[ X[aecc[hd_i# i[d lWd ekZ[hi [d èd][h[d$ LWWa ^[XX[d Z_[ ^[j ][le[b ZWj [h j[ m[_d_] dWWh ^kd fheXb[c[d mehZj ][bk_ij[hZ e\ abW][d p[ el[h Éce[_b_à jWWb][Xhk_aÊ$ P[ X[]h_`f[d eea d_[j Wbj_`Z Z[ fh[Y_[p[ WWdfWa lWd ^kbfl[hb[d[hi$ :_[ ce[j[d ]e[Z X[i[\\[d ZWj p[ c[j [[d am[jiXWh[ ]he[f j[ cWa[d ^[XX[d$ ;d p[ ce[j[d ijh[l[d dWWh [Y^j[ ][b_àmWWhZ_]^[_Z jkii[d ^[dp[b\ [d Z[ Yb_ dj[d$È :_[ ][b_àmWWhZ_]^[_Z _i leb][di edZ[hpe[a[h LWb h_[ 9Whh[jj[ [[d XWi_ifh_dY_f[ ec c[j Yb_ dj[d jej [[d [Y^j[ Z_Wbee] el[h Z[ `[k]Z^kbf j[ aec[d$ :_j lhWW]j lWd ^[j X[b[_Z ZWj ^[j ef[d ijWWj ec iWc[d c[j Yb_ d# j[d [d ^kbfl[hb[d[hi" lWdk_j l[hiY^_bb[dZ[ h[\[h[dj_[aW# Z[hi [d [hlWh_d][d" dW j[ Z[da[d el[h Z[ `[k]Z^kbf [d k_j j[ pe[a[d ê[ Z[ `[k]Z^kbf X[j[h aWd$ >[j pe[a[d dWWh Z[ [ii[dj_ b[ efZhWY^j lWd Z[ `[k]Z^kbf _i leeh èd][h[d [d ekZ[hi X[bWd]h_à$ 9b_ djl[hj[][dmeeh# Z_][hi _d Z[ ijkZ_[ p[]][d ZWWhel[h0 ÇHedZ ^[jp[b\Z[ j^[cW p_`d [h Z_am_`bi l[hiY^_bb[dZ[ [hlWh_d][d$ JeY^ aec[d m[ jej Z[ [ii[dj_[ ecZWj ^[j [Y^j ]WWj el[h Z[ c[di[d" Z[ Yb_ dj[d$ ?a X[d Xb_` ZWj [h ekZ[hi WWd jW\[b p_jj[d$ :Wj b[h[d m[ eea WWd [baWWh" ZWj m[ ce[j[d \eYkii[d ef mWj Y^j X[bWd]h_à _i$È :_j lhWW]j leb][di 9Whh[jj[ [[d X[h[_Z^[_Z lWd ^[j X[b[_Z ec Z[ l[hiY^[_Z[d^[_Z WWd _Z[[ d" c[d_d][d" [hlWh_d][d c[j [baWWh j[ Yed\hedj[h[d$ >[j X[b[_Z ce[j eea Zkhl[d jm_`\[b[d" p_Y^p[b\ _d lhWW] ij[bb[d [d am[jiXWWh^[_Z je[bWj[d ec _d Z_Wbee] [[d `[k]Z^kbf j[ Yh[ h[d Z_[ X[j[h X_`ZhWW]j jej ^[j m[bp_`d lWd Yb_ dj[d$

T T

mmm$a[dd_iY[djhkcml]$X[ >[j l[hibW]Xe[a lWd Z[ ijkZ_[ZW] el[h ijhkY# jkh[b[ Yb_ djfWhj_Y_fWj_[" mWWhef Z[ h[ikbjWj[d lWd ^[j edZ[hpe[a lWd ^[j A[dd_iY[djhkc m[hZ[d leeh][ij[bZ" _i l[hah_`]XWWh X_` l[[hb[$^[dZh_Yan6ml]$lbWWdZ[h[d$X[ e\ ef mmm$`[k]Z^kbf$lbWWdZ[h[d$X[

$& n

mmm$lpm`ed]$X[ H[WYj_[i m[baec ef mmm$m[b_imWWh$X[%\ehkc T T

@[Wd#F_[hh[ LWd^[[" ?@>0 ÇM[ ce[j[d Éekj e\ j^[ XenÊ Z[da[d$ Pe êkZ[d m[ Z[ l[hj[][dmeehZ_][hi lWd Z[ èd][h[d WWd XeehZ" mWdj p[ p_`d [[d X[bWd]h_à[ Xhed lWd _d\ehcWj_[ [d a[dd_i$È

Liever Triple P Een onderzoek van het Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin (SWVG) ging na of het spreekuur voor gezinnen bij Kind en Gezin beter de methodiek van Triple P level 3 (3P3) gebruikt of die van het momenteel gebruikte Spreekuur Opvoedingsondersteuning (SU). Naast een grootschalig vragenlijstenonderzoek bij 232 gezinnen werd een kleinschalig deelonderzoek uitgevoerd bij 20 gezinnen. Tekst Nico Krols / SWVG

POSITIEVE EFFECTEN Triple P level 3 en het Spreekuur Opvoedingsondersteuning hebben beide positieve effecten. Ze leiden tot een afname van de gedrags- en emotionele problemen bij de kinderen, een toename van het wel-

Wat is Triple P? Triple P staat voor Positive Parenting Program. Deze Australische strategie voor opvoedings- en gezinsondersteuning streeft ernaar ernstige gedragsproblemen bij kinderen te voorkomen door de kennis, de vaardigheden en het vertrouwen van de ouders te vergroten. De 5 basisprincipes van Triple P zijn: kinderen een veilige en stimulerende omgeving bieden, kinderen laten leren door positieve ondersteuning, een aansprekende discipline hanteren, realistische verwachtingen hebben en goed voor jezelf zorgen.

Wat is het spreekuur? Op momenten van onzekerheid bij de opvoeding kunnen ouders met kinderen tot 3 jaar bij Kind en Gezin terecht voor het spreekuur opvoedingsondersteuning. Een medewerker van Kind en Gezin die geschoold is in pedagogisch advies bespreekt met de ouders hun situatie. Dit kan in één of meerdere gesprekken van ongeveer een uur.

bevinden van de ouders, een toename van hun competentiegevoelens bij de opvoeding en meer ondersteunend opvoedgedrag. 3P3 is in beperkte mate doeltreffender dan het SU. Slechts enkele uitkomstmaten (de impact van de gedrags- en emotionele problemen op het functioneren van het kind, ondersteunend opvoedgedrag en gerichtheid op aanleren van regels) vertoonden een groter effect. In beide groepen zijn de ouders even tevreden over de hulp. HET PROTOCOL HELPT Het formuleren van doelen en het evalueren ervan gebeurt vaker in de 3P3groep. De 3P3-groep realiseert deze doelstellingen ook meer. Het 3P3-protocol resulteerde in een kwaliteitsvollere hulp alsook in een groter aantal gerealiseerde werkzame factoren. Wellicht kan het 3P3-protocol onder bepaalde voorwaarden meer de realisatie van werkzame factoren bewerkstelligen. SU wordt dan weer gekenmerkt door een grotere handelingsvrijheid en een minder dwingende fasering. © JI

e onderzochte aanmeldingen van ouders tijdens het spreekuur betroffen voornamelijk slaapproblemen en gedragsproblemen bij de kinderen. De problemen waren in vergelijking met een normgroep ernstiger, maar nog niet klinisch. De ouders lieten tevens een verhoogde opvoedingsbelasting en minder doeltreffend opvoedgedrag optekenen. Algemeen bereiken beide spreekuurmethodieken (SU en 3P3) de problemen en de ouders waarvoor ze bedoeld zijn.

▼ ▼ ▼

WETENSCHAP

Spreekuur bij Kind en Gezin

Voor meer info: johan.vanderfaeillie@vub.ac.be www.steunpuntwvg.be Reacties welkom op www.weliswaar.be/forum

| 25

Marleen Finoulst bericht wetenschappelijk onderbouwd over gezondheid

“We willen gezond leven aantrekkelijk maken” Gezond leven

Nuchtere en nuttige informatie geven over gezondheid, voeding,

bewegen en psychologie. Dat is de ambitie van het maandblad Bodytalk. De redactie heeft een netwerk met wetenschappers van alle Vlaamse universiteiten. “We kunnen schrijven zonder rekening te moeten houden met de industrie”, zegt hoofdredactrice Marleen Finoulst. Tekst Eric Bracke | Foto’s Jan Locus

olgens hoofdredactrice Marleen Finoulst is de afwezigheid van advertenties in Bodytalk de sterkste troef van het blad. “Bodytalk is ontstaan door de samensmelting van drie academische nieuwsbrieven. Uit een enquête van de uitgever bleek dat er voldoende mensen bereid waren te betalen voor een gezondheidsblad zonder reclame.” Het blad werd gelanceerd in september 2006. Finoulst kreeg 2 jaar de tijd om een markt te vinden. Dat is haar gelukt. “Vandaag maken we een bescheiden winst. Samen met de Franstalige tegenhanger Equilibre bereiken we 30.000 trouwe abonnees.”

Marleen Finoulst, hoofdredactrice Bodytalk: “Mensen zijn bereid meer te betalen voor een gezondheidsblad zonder reclame.”

26 |

Recht voor de raap De 3 oorspronkelijke nieuwsbrieven hadden ruim 5.000 lezers. Een deel van die lezers kwam niet meer naar Bodytalk. Finoulst: “Dat komt omdat we de academische inhoud hebben verbreed. We kozen voor een vulgariserende aanpak. De oorspronkelijke nieuwsbrieven waren niet ernstig genoeg voor de vakbladen, maar te taai voor het brede publiek. We hebben aan Bodytalk het thema psychologie toegevoegd, omdat we vaststellen dat mensen dat graag lezen. Er zijn nog andere bladen die daarop inspelen, maar bij ons moet het wetenschappelijk onderbouwd zijn.” “Met ons blad proberen we gezond leven aantrekkelijk en hip te maken: eet elke dag groenten en fruit, en doe aan lichaamsbeweging. We willen tegengaan dat die boodschap afgezaagd klinkt. Mensen voelen zich ook schuldig omdat ze ongezond leven en proberen dat te compenseren door onder andere pillen te pakken. Bodytalk maakt zijn

losse tapijtjes of snoeren liggen. Dat zijn doeltreffende maatregelen die niets kosten, maar als je dat durft te zeggen, verwijten ze je pseudowetenschappelijk te zijn. Ik maak me daarover geen zorgen, er staan nog altijd enthousiaste wetenschappers achter ons blad.” Over het preventie“Als er geen wetenschappelijke beleid van de overheid basis voor is, valt het onderwerp zegt Finoulst dat het uit de boot.” gebrek aan middelen voor effectieve preventiecampagnes frustrerend is. “Er gebeurt wel wat rond bewegen en gezond eten op de werkvloer, maar het is nog te versnipperd. Er zou wat meer overkoepelende coördinatie mogen zijn. Opvolging is ook cruciaal als je resultaat wilt boeken. Wat niet helpt is een geïsoleerde campagne om meer groenten en fruit te eten, zoals gelanceerd in 2005 door toenmalig federaal minister van Volksgezondheid Rudy Demotte. Wel doeltreffend zijn de fruitdagen in de Vlaamse basisscholen. Kinderen brengen een dag van de week geen koeken, maar fruit mee naar school. Daardoor koopt men thuis meer fruit en blijkbaar eet ook de rest van het gezin na 2 jaar meer fruit. Dat schiet op.”

▼

Doeltreffende redactie Naast ervaren journalisten schrijven er ook artsen, een seksuoloog, een diëtiste en een apotheker voor Bodytalk. De deskundigheid van de redactie is verzekerd. Finoulst, al 20 jaar actief in de medische pers, is zelf huisarts. “Natuurlijk hebben we ook een uitstekende eindredactie nodig. Je mag van academici niet verwachten dat ze allemaal vlot schrijven. Als we deskundigen interviewen, keuren zij de inhoud goed. Maar de vorm, de manier van formuleren is onze zaak.” “Over nieuwigheden die hun nut nog niet hebben bewezen, schrijven we niet. We zullen ons altijd eerst bij specialisten aan de universiteiten informeren over wat die nieuwigheden waard zijn. Als er geen wetenschappelijke basis voor is, valt het onderwerp uit de boot. We hebben de alternatieve geneeskunde trouwens al een paar keer aangevallen in het blad en krijgen dan steevast een storm van reacties. Dat is typisch voor een sectaire sector. Wie kritisch is, tast het geloof van die mensen aan.” “Maar we hebben evengoed al boze reacties gehad van de farma-industrie. Zoals toen ik had geschreven dat valpreventie belangrijker is bij osteoporose dan de medicijnen om botontkalking te voorkomen. Het is minstens even efficiënt om te zorgen dat oude mensen met broze beenderen niet vallen, door er bijvoorbeeld over te waken dat er geen

“We bekijken de gezondheidsclaims van voedselproducenten met een kritisch oog.”

▼

lezers duidelijk dat de industrie daarop inspeelt door de boom van lightproducten en duur functional food. Wij bekijken de gezondheidsclaims van voedselproducenten kritisch. Ons standpunt is: eet gewoon gezond, dan heb je ook geen vitaminepillen nodig.” “Als je afhankelijk bent van reclame is het moeilijk om zoiets vlakaf te verklaren. Maar wij kunnen schrijven wat we willen zonder dat we rekening moeten houden met de industrie. Zo heb ik vorige maand in mijn voorwoord verkondigd dat de bewering dat Yakult de weerstand vergroot, uit de lucht gegrepen is. Het kan positieve effecten hebben, maar wat betekent ‘de weerstand verhogen’?” “Ook van dieetpillen durven wij te zeggen: dat is brol. Hetzelfde met dieetboeken die als zoete broodjes verkopen. Een dieetboek kan nuttig zijn, maar als je het nuchter bekijkt, zal je vaststellen dat een dieethype gewoon neerkomt op minder calorieën opnemen dan je verbruikt. Dan is het logisch dat je vermagert. Maar het is bullshit dat je boterhammen met kaas of spaghetti met bolognaisesaus niet zou mogen combineren. Onze lezers appreciëren het dat we zeggen waar het op staat.”

Bodytalk heeft geen website. De inhoud van het laatste nummer vind je wel op www.knack.be onder het kanaal ‘gezondheid’ Reacties welkom op www.weliswaar.be/forum

| 27

Nieuwe steunscenario’s voor hulpbehoevenden

Een maximumfactuur voor niet-medische kosten? Zo’n 117.000 hulpbehoevende Vlamingen krijgen maandelijks 130 euro van de Vlaamse Zorgverzekering. Naast de medische kosten lopen ook niet-medische Zorgkost

kosten snel op. Het Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving (vroeger HIVA) onderzocht in opdracht van het Vlaams Zorgfonds verschillende scenario’s voor een verhoogde tegemoetkoming. Tekst Liesbeth Van Braeckel | Foto’s Jan Locus

Waarover spreken we als we het hebben over niet-medische kosten? Jef Pacolet, Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving: “Dat kan gaan over warme maaltijden die aan huis geleverd worden, vervoersdiensten van en naar het ziekenhuis, aanpassingen aan de woning, maar ook en vooral eigen bijdragen in gezinszorg en poetsdienst. We hebben 527 hulpbehoevende mensen ondervraagd die de tegemoetkoming krijgen van de Vlaamse Zorgverzekering. Op basis van dat materiaal hebben we scenario’s berekend voor een grotere tenlasteneming door de Vlaamse overheid, tussen bijna 0 en 68 miljoen euro. De huidige regering kan dus een keuze maken, zelfs in tijden van budgettaire krapte.” Hoe is de situatie vandaag? “Met de huidige premie van 130 euro werk je voor een groot deel de bestaansonzekerheid weg bij ouderen die hoge niet-medische kosten hebben. Zonder die premie zitten ze soms onder de armoedegrens. Voor mensen met een laag pensioen is 130 euro een aanzienlijk bedrag. Door de premie daalt het aantal mensen in bestaansonzekerheid in die groep van 54% naar 38%. Op dit moment is het geen selectieve maatregel: je ontvangt de premie, of je nu een laag of hoog inkomen hebt. Ik noemde de Zorgverzekering vroeger een mirakel, omdat het zo snel zoveel mensen bereikt heeft. Toch ondersteunt zij lage inkomens extra. Er is een impliciete selectiviteit, want zo’n premie komt automatisch terecht bij ouderen met een lager inkomen. Net zij lopen een groter risico op hulpbehoevendheid.” Jef Pacolet, Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving: “De Zorgverzekering werkt al goed en er zijn eenvoudige manieren om ze nog te verbeteren.”

28 |

Toch blijven mensen nog met veel niet-medische kosten zitten. Moet de premie opgetrokken worden? “De Vlaamse overheid vroeg ons te onderzoeken

1,4 miljoen bedragen. Als we enkel differentiëren op basis van de afhankelijkheidsgraad komen we uit bij de reeds aangehaalde 27 miljoen. Is de inkomenstoets dan werkelijk nodig? Als men de lat hoog legt, komt bijna niemand meer in aanmerking. Als men genereuzer is, kost het met of zonder inkomenstoets bijna evenveel. We maken het misschien best niet complexer dan het al is.”

hoe de Zorgverzekering kon worden verbeterd. We moesten ook kijken of er een limiet kon worden opgelegd voor niet-medische kosten. De vraag is om welke kosten het gaat. Moeten medische kosten die niet door de ziekteverzekering gedekt worden door de Vlaamse Zorgverzekering ten laste genomen worden? Dat is niet de bedoeling. Vergoeden we mantelzorg? Al die factoren doen de factuur oplopen. In onze bevraging gebruikten we de ruimst mogelijke definitie: alle mogelijke niet-medische kosten. Als we al onze kostcategorieën optellen, komen we tot 217 euro per maand per hulpbehoevende. Als je er niet-reguliere poetshulp en logistieke hulp nog bijtelt, komen we op 350 euro uit. Als we ons beperken tot de duidelijke niet-medische kosten, dan komt het nog op gemiddeld 146 euro per maand. Het is uiteindelijk die kost die we wilden inperken voor de mensen die veel meer betalen dan 130 euro waarvoor ze al een tegemoetkoming krijgen. Een genereus stelsel zou de overheid 68 miljoen extra kunnen kosten, bovenop de 180 miljoen die nu nodig is om de tegemoetkoming van 130 euro te betalen.”

Hoe moet het nu volgens u “De Zorgverzekering is verder met de Vlaamse een mirakel. Ze heeft zo snel Zorgverzekering? “Ik blijf enthousiast. De zoveel mensen bereikt.” Zorgverzekering werkt goed en er zijn eenvoudige manieren om ze te verbeteren. Als we de afhankelijkheidsschaal zouden toepassen, dan kunnen we de zaken laten vooruitgaan. Basistarieven in de gezinszorg moeten ook regelmatig bekeken worden, zowel qua complexiteit als qua niveau. De vraag is nu welke budgetten de minister in welke volgorde zal vrijmaken. Niet alles kan tegelijkertijd.”

▼ ▼ ▼

Is het ook een optie om de premie te laten afhangen van het inkomen? “Dat is mogelijk. Als je enkel de mensen een extra tegemoetkoming zou geven als de nog niet gedekte kosten hoger zijn dan 3% van het inkomen, dan vallen enkel de allerhoogste inkomens uit het systeem. Dat kost dan budgettair 22 miljoen euro. Als je de grens daarentegen op 10% instelt, vallen mensen met een inkomen van 461 tot 1.096 euro per maand, naargelang hun kosten, ook al uit de boot. Weinig mensen zouden dan recht hebben op de premie. De budgettaire kost zou maar

Zijn er alternatieven die makkelijker of goedkoper in te voeren zijn? “Men zou kunnen differentiëren in functie van de afhankelijkheidsgraad. Ik ben enthousiast over de Vlaamse Zorgverzekering, maar het is spijtig dat voor iedereen hetzelfde tarief wordt gehanteerd. In het buitenland zien we dat er praktisch overal tegemoetkomingen uitgekeerd worden die afhankelijk zijn van de hulpbehoevendheid. We hebben afhankelijkheidsschalen zoals de BEL-schaal en de Katz-schaal. Die gradaties bestaan. Waarom zouden ze dan niet gebruikt worden voor de thuiszorgpremie? Op die manier kan je de mensen die de zwaarste zorg nodig hebben een extra premie geven. Dit scenario vraagt een budget van 27 miljoen euro. Op die manier laten we de tegemoetkoming nauwer aansluiten bij de werkelijke kosten, zodat het budget kan worden gehalveerd.”

“Waarom zouden we de thuiszorgpremie niet aanpassen aan de graad van hulpbehoevendheid?”

J. Pacolet, S. Merckx, N. Spruytte, S. Cabus, Naar een verbeterde tenlasteneming van de kosten van niet-medische zorg thuis, HIVA KULeuven, Leuven, 2009. 327 blz. www.hiva.be Reacties welkom op www.weliswaar.be/forum

| 29

@e^Wd 8hW[YacWd el[h Z[ _dlbe[Z lWd :Whm_d ef Z[ m[j[diY^Wf

Ã3S` Wha^gf[WbekUZa^aY[W [e `[Wfe TWVdW[YW`VeÄ >[j `WWh lWd :Whm_d Ef j[b[l_i_[" _d Xe[a^WdZ[bi [d _d cW]Wp_d[i" el[hWb ijeej `[ Z_j `WWh ef 9^Whb[i :Whm_d$ Eea _d Z[ Ykbjkkh# [d ][ZhW]im[j[diY^Wff[d aWd c[d

d_[j bWd][h ec Z[ [h\[d_i lWd Z[ [lebkj_[j^[eh_[ ^[[d$ Ç:[ [lebkj_edW_h ][ dif_h[[hZ[ m[j[diY^Wff[hi ^[XX[d [[d le[j jkii[d Z[ Z[kh [d ZWj _i [[d fei_j_[l[ pWWaÈ" p[]j ^ee]b[hWWh \_beie\_[ @e^Wd 8hW[YacWd K=[dj $ J[aij ;h_Y 8hWYa[ r <ejeÊi @Wd BeYki >e[ pek k Z[ a[hd lWd Z[ [lebkj_[j^[eh_[ aehj iWc[dlWjj[d5 @e^Wd 8hW[YacWd0 Ç:[ [[hij[ ijWf _d Z[ j^[eh_[ _i ZWj eh]Wd_ic[d Z_[ el[h [_][diY^Wff[d X[iY^_aa[d Z_[ ^[d X[j[h WWd][fWij cWa[d WWd Z[ ec][l_d]" ijWj_ij_iY^ ][dec[d c[[h aWdi ^[XX[d bWd][h j[ b[l[d ZWd Z[ WdZ[h[ eh]Wd_ic[d lWd Z[p[b\Z[ fefkbWj_[ e\ ieehj$ :WWhZeeh" Wbm[[h ijWj_ij_iY^" ^[XX[d p[ eea c[[h aWdi ef leehjfbWdj_d]$È Ç7bi Z[ [_][diY^Wff[d Z_[ Z[ eh]Wd_ic[d ][iY^_aj cWa[d [h\[b_`a el[hZhWW]XWWh p_`d" pkbb[d p[ _d _[Z[h[ leb][dZ[ ][d[hWj_[ WWdm[p_] p_`d$ :Wj _i Z[ jm[[Z[

%" n

ijWf$ :Whm_d p[b\ amWc jej ^[j _dp_Y^j ZWj [h _d _[Z[h[ ][d[hWj_[ m[[h lWh_Wj_[i edjijWWd _d Z[ ]e[Z[ [_][diY^Wff[d$È Ç:[ pWWa _i de] Yecfb[n[h ecZWj eea Z[ ec][l_d] aWd l[hWdZ[h[d$ 9hkY_WWb _i ZWj _d _[Z[h[ ][d[hWj_[ efd_[km i[b[Yj_[ edjijWWj$ :_[][d[d c[j Z[ X[ij[ [_][diY^Wff[d b[l[d ][c_ZZ[bZ bWd][h [d ah_`][d ][c_ZZ[bZ c[[h dWaec[b_d][d$ :WWhZeeh aWd [[d WYYkckbWj_[\ [\\[Yj efjh[Z[d$ PedZ[h Z_j fh_dY_f[ akd `[ ^[j edjijWWd lWd [[d ee]" [[d ad_[" [[d pm[[fijWWhj`[ [d Wbb[ WdZ[h[ medZ[hb_`a[ WZWfj_[l[ ijhkYjkh[d _d Z[ b[l[dZ[ dWjkkh d_[j X[]h_`f[d$

:Wj WWdfWii_d]ifheY[i mehZj X[ahWY^j_]Z Zeeh \WYjeh[d Wbi iY^WWhij[" Yecf[j_j_[ [d Zhka k_j Z[ ec][l_d]$ :_[ \WYjeh[d akdd[d Z[ [lebkj_[ _d iecc_][ f[h_eZ[d [dehc Ze[d l[hid[bb[d$È B[_Zj ^[j iWc[dif[b jkii[d lWh_Wj_[ [d i[b[Yj_[ iem_[ie jej ]hej[h[ Yecfb[n_j[_j5 ÇD[[" ZWj _i [[d lWd Z[ c_ilWjj_d][d$ ;lebkj_[ aWd [[d l[hi_cf[b_d] X[j[a[d[d Wbi ZWj X[j[h _i ec fheXb[c[d _d Z[ ][m_`p_]Z[ ec][l_d] ef j[ beii[d$ ;lebkj_[ _i Zki d_[j f[h i[ fhe]h[ii_[\$ Pe aedZ[d Z[ l[hh[ leehekZ[hi lWd Z[ ceb ee_j p_[d$ M[bb_Y^j p_`d p[ ef [[d X[fWWbZ cec[dj c[[h edZ[h Z[ ]hedZ ]WWd b[l[d ec j[ edjaec[d WWd ^kd dWjkkhb_`a[ l_`WdZ[d$ :WWhdW ^[[\j Z[ i[b[Yj_[ cebb[d X[leeh# Z[[bZ Z_[ c_dZ[h ]e[Z aedZ[d p_[d$È Jej ZWWh Z[ j^[eh_[$ ?d m[ba[ p_d ^[XX[d Z[p[ _dp_Y^j[d _dlbe[Z ][^WZ ef Z[ m[j[diY^Wff[d5 Ç7bb[ Z_iY_fb_d[i _d Z[ X_ebe]_[ p_`d WbbWd] d_[j c[[h Z[daXWWh pedZ[h Z[ [lebkj_[j^[eh_[$ :[ _dp_Y^j[d lWd ^[j [lebkj_edW_h Z[da[d p_`d [hc[[ l[hm[l[d$ :Wj _i be]_iY^ ecZWj Z[ lhW][d Z_[ Z[ [lebkj_[j^[eh_[ ]WWdZ[m[] X[WdjmeehZ ^[[\j" _dp_Y^j l[hiY^W\\[d _d ^[j edjijWWd lWd \kdYj_ed[b[ ijhkYjkh[d" peWbi e][d" lb[k][bi" pm[[fijWWhj`[i [d XbWWZ`[i WWd Z[ Xec[d$ >e[m[b Z[ WZWfjWj_[i _d Z[ dWjkkh ^[j fheZkYj p_`d lWd [[d Xb_dZ fheY[i lWd lWh_Wj_[ [d i[b[Yj_[ p_`d p[ c[[ijWb _dZhkam[aa[dZ[h ZWd edp[ Ykbjkh[b[ WZWfjWj_[i$È Ç:[ [lebkj_[j^[eh_[ X[WdjmeehZj eea lhW][d Wbi0 MWWhec p_`d [h pel[[b ieehj[d5 P[ l[habWWhj Z[ \ei# i_[b[d Z_[ m[ l_dZ[d$ ;d c[[h h[Y[dj eea Z[ ][d[# j_iY^[ l[hmWdjiY^Wf [d Z[ ijhkYjkkh lWd ^[j ][d[# j_iY^ cWj[h_WWb$ :[ [lebkj_[j^[eh_[ ][[\j [l[d[[di [[d WdjmeehZ ef Z[ lhWW] mWWhec b[l[dZ[ eh]W# d_ic[d ef][iY^[[fj p_jj[d c[j ijhkYjkh[d Z_[ d_[j#

>;J C;DI8;;B: ?D :; ;LEBKJ?ED7?H; FIO9>EBE=?; ;lebkj_[fioYêbe][d pe[a[d dWWh Z[ [lebkj_edW_h[ ^[haecij lWd Z[ fioYêbe]_iY^[ c[Y^Wd_ic[d Z_[ m[ ][Xhk_a[d ec WZWfj_[l[ fheXb[c[d ef j[ beii[d$ :Wj p_`d fheXb[c[d mWWhc[[ [ba[ ][d[hWj_[ ij[[Zi ef# d_[km ][Yed\hedj[[hZ m[hZ$ :[ [lebkj_edW_h[ fioYê# be]_[ l[hedZ[hij[bj ZWj m[ leeh Z_[ fheXb[c[d ][if[# Y_Wb_i[[hZ[ c[Y^Wd_ic[d edjm_aa[bZ[d" WZWfjWj_[i ][de[cZ0 mWb]_d] leeh X[Zehl[d le[Zi[b" Wd]ij e\ me[Z[ Wbi m[ c[j ][lWWh e\ l_`WdZ[d _d YedjWYj aec[d$ >[j c[diX[[bZ lWd Z[ [lebkj_edW_h[ fioYêbe]_[ aecj X_`][leb] d[[h ef Z[ l[hpWc[b_d] lWd c[djWb[ WZWf# jWj_[i Z_[ m[ X[p_jj[d$ :[ [lebkj_edW_h[ fioYêbe]_[ _i lWd c[d_d] ZWj ^[j abWii_[a[ edZ[hiY^[_Z jkii[d ÉdWjkkhÊ [d ÉYkbjkkhÊ lWbi _i$ :Wdap_` edp[ ÉdWjkkhb_à[Ê l[hce][di p_`d m[ _d ijWWj jej Ykbjkh[[b ij[ha l[hiY^_b# b[dZ[ lehc[d lWd ][ZhW]$ ;lebkj_edW_h[ fioYêbe]_[ X[m[[hj Zki p[a[h d_[j ZWj Wbb[i ][d[j_iY^ _i X[fWWbZ$

e\ Z_i\kdYj_ed[[b p_`d peWbi Z[ Wff[dZ_n$ :WWh l[habW# h_d][d leeh l_dZ[d Xk_j[d Z[ [lebkj_[j^[eh_[ _i bWij_]$È >e[ p_j ^[j c[j Z[ _dlbe[Z lWd ^[j [lebkj_edW_h[ Z[da[d ef WdZ[h[ ZWd Z[ b[l[dim[j[diY^Wff[d5 Ç>e[m[b :Whm_d Wb [[d Xe[a el[h [cej_[i ^WZ ][# iY^h[l[d lWdk_j [lebkj_edW_h f[hif[Yj_[\" ^[[\j c[d ZWj Wif[Yj c[ha# mWWhZ_] ][de[] fWi Ç;lebkj_[ X[j[a[dj d_[j f[h i[ _d Z[ `Wh[d É*& [d leehk_j]Wd]$È É+& lWd Z[ leh_][ [[km ef][f_aj$ =[ZhW]iX_ebe][d Wbi AedhWZ Beh[dp [d D_ae J_dX[h][d ah[][d DeX[bfh_`p[d leeh ^kd k_jij[a[dZ edZ[hpe[a dWWh ^[j ][ZhW] lWd ij[a[b# XWWhi`[i" ]Wdp[d [d [[dZ[d$ Beh[dp iY^h[[\ bWj[h eea el[h W]h[ii_[ X_` c[di[d$ Leb][di ^[c mWi W]h[ii_[ Z[ WWhZ lWd ^[j X[[ij`[$ C[d fheX[[hZ[ Beh[dp Wb id[b l[hZWY^j j[ cWa[d m[][di l[hc[[dZ[ dWp_iocfW# j^_[ d$ Eea Z[ 7kijhWb_iY^[ Wdjhefebee] HWocedZ :Whj" Z_[ [[d X[he[cZ \eii_[b lWd Z[ 7kijhWbef_j^[Yki

@e^Wd 8hW[YacWd0 ÇH[Y[dj[ ijkZ_[i ][l[d WWd ZWj Z[ ieY_eX_ebe]_[ m[j[diY^Wff[b_`a ^[j fb[_j ^[[\j ][medd[d" cWWh Z[ Ykbjkkh# [d ][ZhW]im[j[diY^Wff[d X[i[\\[d ^[j de] d_[j ]e[Z$È

n %#

c[d Z[[Z eea WWd [nf[h_c[dj[[b edZ[hpe[a$ ;h p_`d h[Y[dj ]e[Z[ ijkZ_[i l[hiY^[d[d Z_[ WWd][l[d ZWj Z[ ieY_eX_ebe]_[ m[j[diY^Wff[b_`a ^[j fb[_j ^[[\j ][medd[d" cWWh ZWj c[d ^[j _d Z[ Ykbjkkh# [d ][ZhW]im[j[diY^Wff[d de] d_[j ]e[Z X[i[\j$È

W\h_YWdki edjZ[aj[" ce[ij ^[j edj][bZ[d$ :Whj mWi lWd c[d_d] ZWj ^_` k_j \eii_[b[ ledZij[d aed W\b[_Z[d ZWj edp[ leehekZ[hi c_bè[d[d `Wh[d ][b[Z[d [baWWh leehjZkh[dZ Z[ iY^[Z[b _dibe[][d$ P_`d l_i_[ ef Z[ êc_d_Z[d Wbi W]h[ii_[l[ m[p[di ^[[\j ][b[_Z jej Z[ X[he[cZ[ X[]_diY d[ lWd (&&'0 7 IfWY[ >[j _i [[d c_il[hijWdZ ZWj Z[ [lebkj_[fioYêbe]_[ [[d Wbj[hdWj_[l[ EZoii[o" Z[ l[h\_bc_d] Zeeh AkXh_Ya lWd ^[j l_i_[ _i Z_[ p_d _d Z[ fbWWji m_b ij[bb[d Xe[a lWd 7hj^kh 9$ 9bWha[$ :[ XeeZiY^Wf lWd Z[ X[ijWWdZ[ Z_iY_fb_d[i$ lWd Z[ X[]_diY d[ _i ZWj c[di[d W\aecij_] p_`d lWd W]h[ii_[l[ m[p[di [d ZWj Z_[ W]h[ii_[ de] _d edi p_j$ Dk pekZ[d m[ p[]][d0 Z_[ W]h[ii_[ p_j _d edp[ ][d[d$ C[j Z[ ]hkm[b[d lWd Z[ dWp_Êi _d ^[j WY^j[hêe\Z abeda ZWj leeh iecc_][d Wbi [[d WWdd[c[b_à[" p_` ^[j f[ii_c_ij_iY^[ k_jb[]$ CWWh ^[j _i X[jm_ijXWWh e\ ^[j Z[ `k_ij[ _dlWbiê[a _i ec Z[ c[di j[ jof[h[d [d e\ Z[p[ aWhWaj[h_ij_[a [lebkj_edW_h Wbj_`Z Wb WWdm[p_] _i ][m[[ij$È :[ lhe[][ fe]_d][d ec lWdk_j Z[ [lebkj_[j^[eh_[ c[di[b_à ][ZhW] j[ X[]h_`f[d X[]edd[d Zki edZ[h [[d ib[Y^j ][ij[hdj[5 ÇP[ m[hZ[d lWd c[[j W\ WWd Wbi ][lWWhb_à [d feb_j_[a _dYehh[Yj X[iYêkmZ$ FWi _d Z[ `Wh[d É/& edjm_aa[bj Z[ [lebkj_[fioYêbe]_[ p_Y^ [d ah_`] `[ Z[ [[hij[ ijkZ_[i Z_[ ^[j l[hZ_[d[d _d ^WdZXe[a[d ef][dec[d j[ mehZ[d$ >[j Xb[[\ d_[j bWd][h X_` if[YkbWj_[" cWWh

%$ n

M7J ?I ;LEBKJ?ED7?H; FIO9>?7JH?;5 :[ [lebkj_edW_h[ ][d[[iakdZ[ jhWY^j j[ WY^j[h^Wb[d mWWhec ^[j pe lWWa \ekj beefj c[j Z[ c[di" b_Y^Wc[# b_à [d c[djWWb$ 7bi ikXZ_iY_fb_d[ ]WWj Z[ [lebkj_edW_h[ fioY^_Wjh_[ [hlWd k_j ZWj Z[ ceZ[hd[ [lebkj_[X_ebe]_[ aWd ^[bf[d ec ^[j edjijWWd [d l[hbeef lWd fioY^_W# jh_iY^[ WWdZe[d_d][d j[ X[]h_`f[d$ ;h p_`d Z_l[hi[ ôfej^[i[d$ Iecc_][d Z[da[d ZWj Z[ WWdZe[d_d][d WZWfjWj_[i p_`d d[j peWbi f_`d c[[ijWb d_[j fWjêbe# ]_iY^ _i" cWWh [[d WZWfj_[l[ \kdYj_[ ^[[\j $ 7dZ[h[d p_[d Z[ WWdZe[d_d][d Wbi d[l[d[\\[Yj[d X_`fheZkYj[d lWd dehcWWb m[ha[dZ[ c[Y^Wd_ic[d$ De] WdZ[h[d p_`d lWd c[d_d] ZWj fioY^_Wjh_iY^[ fheXb[c[d edjijWWd ecZWj c[di[d fWi h[Y[dj _d c_bè[d[dij[Z[d b[l[d" d_[j bWd][h WWd `W][d [d l[hpWc[b[d Ze[d" ech_d]Z p_`d Zeeh ceZ[hd[ j[Y^debe]_[" [dpeleehj$ :_[ bWWjij[ ôfej^[i[ _i Z[ Éc_icWjY^ ôfej^[i[Ê0 edp[ c[djWb[ l[hce][di p_`d d_[j c[[h WWd][fWij WWd Z[ ec][l_d] mWWh_d m[ b[l[d$

mmm$`e^WdXhW[YacWd$X[ H[WYj_[i m[baec ef mmm$m[b_imWWh$X[%\ehkc

T T

@e^Wd 8hW[YacWd0 ÇLWd Z[ [lebkj_[j^[eh_[ lh[[iZ[ c[d ZWj p[ WWd# ][]h[f[d pek mehZ[d ec edp[ f[ZW]e]_[ [d edi h[Y^jiioij[[c \W_bb_[j j[ l[habWh[d [d i[ai_ic[" hWY_ic[ [d W]h[ii_[ j[ h[Y^jlWWhZ_][d$È

;hlWh[d fioYêbe][d Z[ [lebkj_[fioYêbe]_[ Wbi [[d X[Zh[_]_d] 5 Ç>_[h [d ZWWh _i [h Wd]ij ec WYWZ[c_iY^ k_j Z[ cWhaj ][fh_ìZ j[ mehZ[d Zeeh m[j[diY^Wff[hi c[j [[d [lebkj_edW_h[ _dlWbiê[a$ CWWh ^[j _i [[d c_il[hijWdZ ZWj Z[ [lebkj_[fioYêbe]_[ [[d Wbj[hdWj_[l[ l_i_[ _i Z_[ p_Y^ _d Z[ fbWWji m_b ij[bb[d lWd Z[ X[ijWWdZ[ Z_iY_fb_d[i$ MWj p[ m[b Ze[j" _i Z[ ^_ijeh_iY^[ Z_c[d# i_[ je[le[][d$ :[ X_àec[dZ[ mWWhZ[ lWd Z[ [le# bkj_[fioYêbe]_[ _i ZWj p[ [[d c_ZZ[b WWdh[_aj ec Z[ lhWW] j[ X[WdjmeehZ[d ê[ ^[j aecj ZWj edZ[h# pe[a[hi" peWbi fioYêbe][d" ieY_ebe][d" [Yedec[d" lWijij[bb[d mWj p[ lWijij[bb[d c[j ^kd c[jêZ[d [d _dlWbiê[a[d$ Jej ^_[hje[ _i ZWj" lh[[cZ ][de[]" [[d W\m[p_][ lhWW] ][m[[ij$È ÇD[[c dk Z[ edc_ia[dXWh[ lWijij[bb_d] ZWj [h l[h# iY^_bb[d _d W]h[ii_[ p_`d jkii[d cWdd[d [d lhekm[d$ El[h Wbb[ Ykbjkh[d ^[[d _i [[d el[hm[bZ_][dZ[ c[[hZ[h^[_Z lWd Z[ W]h[iiehi èd][ cWdd[d$ >[j _i ][[d am[ij_[ lWd efle[Z_d]$ Eea Z[ lWijij[bb_d] ZWj j[ijeij[hed [[d heb if[[bj" _i de] ][[d [lebkj_[# fioYêbe]_iY^[ l[habWh_d]$ :[ [lebkj_[fioYêbe]_[ lhWW]j p_Y^ dWc[b_à W\ mWWhec èd][cWdd[d c[[h j[ijeij[hed WWdcWa[d$ P_` pe[aj ^[j WdjmeehZ _d edp[ [lebkj_edW_h[ ][iY^_[Z[d_i$ :WWh ]WWj d_[ji X[Zh[_][dZi lWd k_j" _[Z[h[[d m_dj [hX_`$È

FheXb[cWj_iY^ c_ZZ[b[d][Xhk_a [d _djhW\Wc_b_WWb ][m[bZ

9W e ^SSYV Ua`fSUf :hk]i [d ][m[bZ Pem[b Zhk]][Xhk_a Wbi _djhW\Wc_b_WWb ][m[bZ p_`d jWXe[i$ :[ :hk]B_`d ah_`]j [h lWWa c[[ j[ cWa[d [d m_b [h c[[h el[h m[j[d$ :[ WdWboi[ lWd Z[ h[]_ijhWj_[i

m[hZ WWd [[d b_j[hWjkkhedZ[hpe[a ][aeff[bZ$ :[ h[ikbjWj[d p_`d j[ b[p[d _d ^[j hWffehj =[ i bWW]Z YedjWYj$ J[aij B_[iX[j^ LWd 8hW[Ya[b r <eje 8eX LWd Ceb

mWi el[h Zhk]i Z_[ WWd ][m[bZ ][b_daj mehZ[d$ 7bYe^eb [d ij_ck# b[h[dZ[ Zhk]i Wbi if[[Z [d YeYWÂ&#x160;d[ beaa[d lWWa W]h[ii_[\ ][ZhW] k_j$ JeY^ _i [h eea [[d lWijij[bb_d] Z_[ c_dZ[h leeh Z[ ^WdZ b_]j$ 9WddWX_i ijWWj d_[j X[a[dZ Wbi [[d ][m[bZk_jbea# a[dZ[ Zhk]" cWWh mehZj jeY^ lWWa l[hc[bZ _d Yed\b_Yj# i_jkWj_[i$ D_[j pe# p[[h ^[j [\\[Yj lWd YWddWX_i" cWWh ^[j ][Xhk_a ef p_Y^ aWd leeh ijh[ii _d [[d ][p_d peh][d$ ?d iecc_][ ][lWb# b[d b[_Zj ^[j jej fioY^_iY^ e\ \oi_[a Jec ;l[d[fe[b" Z[ :hk]B_`d0 Ă&#x2021;EkZ[hi Z_[ ][m[bZ$ :hk]i ibWY^je\\[h p_`d lWd _djhW\Wc_b_WWb ][m[bZ ^[XX[d Zki d_[j Zeeh ^kd Zhk]][Xhk_a[dZ a_dZ ah_`][d [da[b ][pedZ^[_Zi# de] j[ m[_d_] WWdZWY^j$Ă&#x2C6; iY^WZ[ e\ `kh_Z_iY^[ fheXb[c[d Wbi ][leb]" cWWh h_Y^j[d eea _d h[bWj_[i iY^WZ[ WWd$ :[ :hk]B_`d m_b c[j Z_j hWffehj ^WWh i_]dWWb\kdYj_[ l[hlkbb[d$ ;[hZ[h ZWd ^WhZ[ Y_`\[hi j[ Xh[d][d el[h Z[ eclWd] lWd Z[ fheXb[c[d" m_b Z[ :hk]B_`d WWd# ZWY^j lhW][d leeh Z[ fheXb[cWj_[a ef p_Y^$

>[j hWffehj =[ i bWW]Z YedjWYj aWd `[ ZemdbeWZ[d e\ WWdlhW][d ef mmm$Zhk]b_`d$X[$ Leeh [[d ]hWj_i fh_djl[hi_[0 &-. '+ '& (& H[WYj_[i m[baec ef mmm$m[b_imWWh$X[%\ehkc T

d (-) lWd Z[ /$... :hk]B_`d#YedjWYj[d m[hZ jkii[d ' cWWhj (&&- [d )' Wk]kijki (&&. c[bZ_d] ][cWWaj lWd [[d lehc lWd ][m[bZ$ ?d Zh_[amWhj lWd Z[ ][lWbb[d ]_d] ^[j ec fioY^_iY^ ][m[bZ" peĂ&#x160;d ,& cWWaj[ ZWWhdWWij eea c[bZ_d] lWd \oi_[a ][m[bZ$ P[bZ[d ]WWj ^[j ec [[d [[dcWb_] \[_j$ ?d c[[h ZWd , ef Z[ '& ][lWbb[d aecj ^[j ][m[bZ lWa[h leeh$ :WWhdWWij l[ij_][d Z[ Y_`\[hi k_j ^[j hWffehj Z[ WWdZWY^j ef [[d ]he[f ibWY^je\\[hi Z_[ c_dZ[h lWWa _d Z[ b_j[hWjkkh WWd XeZ aecj0 ekZ[hi Z_[ ibWY^je\\[h mehZ[d lWd ][m[bZ Zeeh ^kd Zhk]][Xhk_a[dZ a_dZ$ Jec ;l[d[fe[b" YeÂ?hZ_# dWjeh lWd Z[ :hk]B_`d0 Ă&#x2021;M[ ^[XX[d edp[ _djkÂ&#x160;j_[ ][leb]Z [d p_`d c[j ^[j edZ[hpe[a X[]edd[d$ >[j l_[b ef ZWj de]Wb mWj ekZ[hi _d Z[ beef lWd ^[j j[b[\eed][ifh[a ][m[bZ Zeeh ^kd a_dZ[h[d WWdaWWhjj[d$ :[ Y_`\[hi _d ^[j edZ[hpe[a X[l[ij_][d Z_[ _djkÂ&#x160;j_[ [d p[b\i c[[h ZWd ZWj$Ă&#x2C6; EkZ[hi cWa[d ,& k_j lWd Z[ ]he[f Z_[ ][m[bZ i_]dWb[[hj$ EkZ[hi p_`d iem_[ie m[b Z[ ]heejij[ ]he[f lWd c[di[d Z_[ YedjWYj c[j Z[ :hk]B_`d efd[[cj" cWWh jeY^ l[habWWhj Z_j d_[j ^[b[cWWb mWWhec X_`dW ( ef ) f[hied[d Z_[ ][m[bZ i_]dWb[h[d eea ekZ[h p_`d$ :[ :hk]B_`d h[]_ijh[[hZ[ [da[b ][lWbb[d lWd _djhW# \Wc_b_WWb ][m[bZ Wbi X[bb[hi e\ cW_b[hi Z_[ p[b\ WWd# aWWhjj[d$ :eeh ^[j jWXe[ ef _djhW\Wc_b_WWb ][m[bZ jm_`\[b[d Z[ edZ[hpe[a[hi [h d_[j WWd ZWj Z[ Y_`\[hi bW][h b_]][d ZWd ^[j m[ha[b_`a[ WWdjWb ][lWbb[d$ Leb][di ;l[d[fe[b _i Z[ iY^WWcj[ X_` ekZ[hi ]heej0 Ă&#x2021;P[ ^[XX[d ^[j ][le[b ZWj p[ ^kd a_dZ d_[j _d Z[ ^WdZ ^[XX[d [d Z[da[d ZWj p[ _d ^kd efle[Z_d] ][\WWbZ ^[XX[d$ :Wj l[hij[haj ^[j jWXe[$ EkZ[hi m_bb[d ^kd a_dZ [l[dc_d l[hbeeY^[d[d [d pkbb[d ZWWhec d_[j ]Wkm l[hj[bb[d ZWj ^kd a_dZ p_Y^ j[][d# el[h ^[d ][m[bZZWZ_] ][ZhWW]j$Ă&#x2C6; B_j[hWjkkhedZ[h# pe[a [d Z[ [hlWh_d][d lWd Z[ :hk]B_`d X[l[ij_][d ZWj _djhW\Wc_b_WWb ][m[bZ Zeeh Zhk]ic_iXhk_a d_[j ][de[] WWdZWY^j aWd ah_`][d$ Ă&#x2021;:[ Zhk]i pk_][d lWWa Wbb[ WWdZWY^j dWWh p_Y^ je[" j[hm_`b [h WdZ[h[ edZ[h# b_]][dZ[ fheXb[c[d p_`dĂ&#x2C6;" X[dWZhkaj ;l[d[fe[b$ >[j edZ[hpe[a X[l[ij_]j mWj Wb bWd][h ][m[j[d

n %%

Indicatoren voor geslaagde pleegzorg moeilijk vast te leggen

Versterk de pleegzorg Gezinsvorm

Op basis van twee literatuurstudies zochten Kathleen Verreth

en Veerle Audenaert van het Kenniscentrum Welzijn, Volksgezondheid en Gezin uit wanneer pleegzorg aangewezen is. Indicatoren vaststellen voor een geslaagd pleegzorgtraject is geen eenvoudige zaak.

Tekst Liesbeth Van Braeckel | Foto’s Jan Locus

belangrijke beleidskeuze: binnen een bepaalde termijn bepalen of het kind wordt geadopteerd, voor lange termijn in pleegzorg blijft of terugkeert naar de familie.”

Jullie onderzochten hoe het pleegzorgbeleid in het buitenland georganiseerd is. Wat zijn de overeenkomsten en verschillen met ons land? Kathleen Verreth, Kenniscentrum WVG: “In Engeland, Nederland en Zweden heeft het beleid een speciale plaats gegeven aan pleegzorg. In Vlaanderen zijn we nog op zoek naar die plek. “Pleegzorg werkt met mensen. De laatste tijd groeit Elke situatie is dus anders en vraagt er bij ons een consensus om pleegeen specifieke aanpak.” zorg te versterken. In Zweden wordt al jaren een groot percentage kinderen in moeilijkheden opgevangen in pleeggezinnen. In Engeland was ‘permanence’ een

Welke factoren bepalen of een pleegzorgplaatsing succesvol is of niet? “Er zijn zoveel factoren die meespelen dat er geen eenvoudig antwoord bestaat. Leeftijd is een bepalende factor. Hoe jonger het kind, hoe meer kans op succes. De pleegouders spelen uiteraard een rol: hoe zijn ze, hoe vangen ze een kind op, hoe groot is hun draagkracht? De invloed van de ouders speelt ook mee: wat is de problematiek in het gezin, aanvaarden ze pleegzorg, kan het kind ooit terugkeren naar het gezin? De ondersteuning door de pleegzorgdienst bepaalt ook mee de kansen op succes.” Welke factoren verdienen volgens het onderzoek extra aandacht? “Het tekort aan pleegouders is een tendens die je in alle landen tegenkomt. Hoe minder gezinnen zich kandidaat stellen, hoe kleiner de kans dat je een gezin vindt dat past bij het kind dat geplaatst moet worden. Ook in landen als Zweden, waar pleegzorg veel voorkomt, is dit een knelpunt.”

34 |

In het onderzoek komen verschillende vormen van pleegzorg aan bod. Welke vormen bestaan er zoal? “De duur en de intensiteit van de pleegzorg kunnen sterk verschillen. In veel landen bestaat er ‘onderbroken pleegzorg’. Daarbij kunnen kinderen op weekdagen bij pleegouders wonen en in het weekend bij hun eigen ouders zijn, of omgekeerd. Ook pleegzorg tijdens vakantieperiodes komt voor. Iets heel anders is therapeutische pleegzorg voor kinderen met ernstige psychische of gedragsproblemen. Ook in ons land blijkt er nood aan deze verschillende vormen.”

>[[\j [[d fb[[]ekZ[h eea ekZ[hb_à[ cWY^j el[h [[d a_dZ5 ÇD[[d$ :Wj _i [[d ad[bfkdj _d Z[ m[j][l_d] _d edi bWdZ$ ?d fh_dY_f[ pekZ[d fb[[]ekZ[hi X_` [ba[ ZW][b_ài[ X[ib_ii_d] el[h [[d fb[[]a_dZ dWWh Z[ ekZ[hi ce[j[d X[bb[d ec je[ij[cc_d] j[ lhW][d$ C[d mehZj fb[[]ekZ[h$ Ieci [ha[dj Z[ m[j][l_d] Z_[ i_jkWj_[$ :Wj b[l[hj [[d WWdjWb leehZ[b[d ef$ CWWh ^[j _i p[a[h d_[j pe ZWj _d ^[j \Wc_b_[h[Y^j X[iY^h[l[d ijWWj mWj Z[ h[Y^j[d [d fb_Y^j[d lWd [[d fb[[]ekZ[h p_`d$ ?d Z[ fhWaj_à ce[j `[ ^[[b mWj X[ib_ii_d][d d[c[d el[h `[ fb[[]a_dZ" j[hm_`b `[ ijWjkkj ZWj [_][db_à d_[j je[bWWj$ :Wj mh_d]j X_` l[[b fb[[]ekZ[hi$ ;h p_`d dk m[jileehij[bb[d ec [[dlekZ_][ X[ib_ii_d][d WWd Z[ fb[[]ekZ[hi el[h j[ bWj[d [d ^[d j[ X[jh[aa[d X_` Z[ fheY[Zkh[ leeh Z[ `[k]Zh[Y^j[h$È P_`d [h dWWij ^[j j[aehj WWd fb[[]ekZ[hi [d Z[ X[f[haj[ h[Y^jip[a[h^[_Z de] ad[bfkdj[d5 Ç:[ l[h]e[Z_d] lWd Z[ fb[[]ekZ[hi _i X[f[haj jej [[d l[h]e[Z_d] lWd Z[ aeij[d$ C[d m_b ^[j lh_`m_b# b_][ aWhWaj[h lWd Z[ fb[[]peh] X[êkZ[d$ ?d WdZ[h[ bWdZ[d mehZj ][Z_iYkii_[[hZ el[h [[d fhe\[ii_edW# b_i[h_d] lWd Z[ fb[[]peh]$ ?d Pm[Z[d ]WWj ^[j Z_[ h_Y^j_d] k_j" Wbi `[ Z[ êe]j[ lWd Z[ l[h]e[Z_d][d X[a_àj$ Eea _d ;d][bWdZ _i Z[ Z_iYkii_[ de] X[p_]" edZ[h c[[h ecZWj [h fh_lWj[ if[b[hi ef Z[ fb[[]# peh]cWhaj p_`d$ :_[ peh][d [hleeh ZWj Z[ l[h]e[# Z_d][d ij_`][d" mWj [h j[][b_à leeh peh]j ZWj [h c[[h aWdZ_ZWWj#fb[[]ekZ[hi p_`d$ CWWh k_j [dgk j[i Xb_àj ZWj ^[j Z[ fb[[]ekZ[hi d_[j ec ^[j ][bZ j[ Ze[d _i$ P[ l_dZ[d ^[j m[b X[bWd]h_à [[d ]e[Z[ edZ[hij[kd_d] j[ ah_`][d lWd ^kd fb[[]peh]Z_[dij$È

>[[\j ^[j edZ[hpe[a _dZ_YWjeh[d leeh [[d ][ibWW]Z fb[[]peh]jhW`[Yj akdd[d lWijb[]][d5 Ç;[d fb[[]peh]i_jkWj_[ ^[[\j c[[h aWdi ef ibW][d dWWhcWj[ ^[j a_dZ `ed][h _i" mWdd[[h ^[j a_dZ ][[d pmWh[ ^kbfl[hb[d_d]i][iY^_[Z[d_i ^[[\j [d mWdd[[h [h ][[d [hdij_][ fioY^_iY^[ fheXb[c[d

AWj^b[[d L[hh[j^" A[dd_iY[djhkc ML=0 Ç?d fb[[]peh] ce[j [h WWdZWY^j p_`d leeh ^[j a_dZ" leeh Z[ ekZ[hi [d leeh Z[ fb[[]ekZ[hi$ Ec Z_[ WWdZWY^j j[ akdd[d ][l[d ^[XX[d Z[ fb[[]peh]Z_[dij[d lebZe[dZ[ c[di[d [d c_ZZ[b[d deZ_]$È

p_`d$ CWWh _d fb[[]peh] p_`d [h ][[d ijWWb^WhZ[ X[m_`p[d leeh mWj m[haj [d mWj d_[j$ @[ m[haj c[j c[di[d0 [ba[ i_jkWj_[ _i WdZ[hi$ @[ aWd ijh[l[d dWWh peh] ef cWWj$ >e[ c[[h ][p_dd[d p_Y^ aWdZ_ZWWj ij[bb[d Wbi fb[[]][p_d" ê[ c[[h cWjY^_d] ce][b_à _i [d ê[ Z_Y^j[h m[ ZWj _Z[WWb akdd[d X[dWZ[h[d$È

T T

?d ^[j edZ[hpe[a ijWWj ZWj LbWWdZ[h[d c[[h [d c[[h WWdZWY^j ^[[\j leeh ^[j edjm_aa[b[d lWd l_i_[ [d fh_dY_f[i" cWWh ZWj ZWWhdWWij Z[ deZ_][ XWi_i# [d hWdZleehmWWhZ[d ce[j[d mehZ[d ][Yh[ [hZ$ MWj ^ekZj ZWj _d5 Ç?d fb[[]peh] ce[j [h WWdZWY^j p_`d leeh ^[j a_dZ" leeh Z[ ekZ[hi [d leeh Z[ fb[[]ekZ[hi$ Ec Z_[ WWdZWY^j j[ akdd[d ][l[d ^[XX[d Z[ fb[[]peh]# Z_[dij[d lebZe[dZ[ c[di[d [d c_ZZ[b[d deZ_]$ Fb[[]peh] _i dk ]e[Zaef[h ZWd h[i_Z[dj_ b[ peh]$ CWWh Wbi `[ ef Z[ ) \hedj[d _dj[di_[\ m_b m[ha[d" ij_`][d Z[ aeij[d$ :[ fb[[]peh] pek l[hij[haj ce[j[d mehZ[d$ CWWh Z[ X[h[a[d_d][d p_`d ce[_b_`a ecZWj [ba[ i_jkWj_[ WdZ[hi _i$È

mmm$a[dd_iY[djhkcml]$X[ H[WYj_[i m[baec ef mmm$m[b_imWWh$X[%\ehkc

n %'

Lokale sociale beleidsplannen onder de loep

Lokale actoren smeden plannen Lokaal sociaal beleid In opdracht van het Departement Welzijn, Volksgezondheid en

Gezin van de Vlaamse overheid werden de lokale sociale beleidsplannen geanalyseerd. De plannen willen de lokale sociale dienstverlening voor elke burger zo toegankelijk mogelijk maken. Het rapport vat die intenties van de lokale besturen en hun partners voor de jaren 2008-2014 samen. Tekst Liesbeth Van Braeckel | Foto’s Jan Locus

digd. Dit is anders bij cultuur, sport en vrije tijd, waar kansengroepen wel expliciet aan bod komen. Ook opvallend is dat de intenties zich in het thema mobiliteit vooral naar ouderen en personen met een handicap richten. Zowat 8 op 10 gemeentebesturen werken samen met het OCMW in het kader van het lokaal sociaal beleid. Maar veel lokale besturen hebben ook de intentie om samen te werken met derden, voornamelijk met tewerkstellingsdiensten en huisvestingsactoren. In Haaltert wisselen gemeente en OCMW personeel uit. Boom, Hemiksem, Niel en Rumst zijn dan weer een mooi voorbeeld van intergemeentelijke samenwerking. En in Buggenhout gebeurt de afstemming van de wachtlijsten voor sociale huisvesting door een netwerk van drie sociale huisvestingsmaatschappijen, de diensten van de gemeente en het OCMW.

et onderzoek kwam tot stand onder begeleiding van Leen Sannen van het Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving (HIVA-KUL). De belangrijkste thema’s die aan bod komen in de plannen zijn huisvesting, welzijn, gezin, communicatie, werk, cultuur, sport en vrije tijd, gezondheid, toegankelijkheid en mobiliteit. Ontwikkelingssamenwerking, leefmilieu en justitie komen minder vaak aan bod. In het Toegankelijke dienstverlening is thema welzijn komen bruikbaar, betrouwbaar, begrijpbaar, vooral ouderen in beeld. Bij huisvesting bekend, bereikbaar, beschikbaar zijn kansengroepen ondervertegenwooren betaalbaar.

36 |

Toegankelijkheid is een belangrijk aspect van lokaal sociaal beleid.

De gemeente en het OCMW coördineren In ruim 4 op 10 gevallen gebeurt de coördinatie door het gemeentebestuur en het OCMW samen. Wanneer de coördinatie door één partner opgenomen wordt, is dit meestal het OCMW. Het lokaal sociaal beleid is erop gericht de dienstverlening voor de burger zo toegankelijk mogelijk te maken. Deze toegankelijkheid wordt geanalyseerd aan de hand van de 7 B’s: bruikbaarheid, betrouwbaarheid, begrijpbaarheid, bekendheid, bereikbaarheid, beschikbaarheid en betaalbaarheid. In 20% van de onderzochte plannen is er een Sociaal Huis gerealiseerd. In de meerderheid van de gevallen gaat het over een fysiek Sociaal Huis. Andere gemeenten kiezen voor een combinatie van een fysiek Sociaal Huis en een netwerk tussen organisaties of alleen voor een netwerk. Eén gemeente opteerde uitsluitend voor een digitaal Sociaal Huis.

De loketfunctie, informeren en doorverwijzen zijn de drie belangrijkste functies van een Sociaal Huis. Sommige gemeenten geven er nog andere functies aan. In Wervik heeft het Sociaal Huis een ‘vuurtorenfunctie’: wanneer de diensten van de gemeente en het OCMW gesloten zijn, neemt een callcenter de wacht over. Het rapport geeft een overzicht van de manier waarop deze functies in de praktijk worden omgezet. Het gaat niet alleen over informeren, maar ook over de begrijpbaarheid en de toegankelijkheid van de informatie. Bij de doorverwijsfunctie wordt een onderscheid gemaakt tussen interne en externe doorverwijzing. Herentals vertaalt dit in het motto ‘de tweede deur is de juiste’. Verschillende hulpmiddelen vergemakkelijken de doorverwijsfunctie. Zo werd in Ieper de productencatalogus gekoppeld aan onlineaanvraagformulieren, de sociale kaart, de Rechtenverkenner en een mailsysteem tussen de verschillende medewerkers van de loketten.

Leen Sannen, Onderzoeksinstituut voor Arbeid en Samenleving: “De samenwerking tussen gemeentebestuur en OCMW lijkt in positieve zin te evolueren.”

▼

uiteraard geïnterpreteerd worden als intentieverklaringen. De uitdaging is om de voornemens in de praktijk om te zetten. De intenties zijn veelbelovend, maar pas na de eerste tussentijdse evaluatie zal duidelijk worden in hoeverre de lokale actoren erin slagen hun woorden in daden om te zetten.

▼

Participatie in de kinderschoenen Lokale sociale beleidsplannen moeten aangeven op welke manier de bevolking en lokale actoren betrokken werden bij de voorbereiding en de uitvoering van de plannen. Vooral de participatie van ouderen valt op bij de voorbereiding. Bij verschillende lokale besturen staat participatie echter nog in de kinderschoenen. Het is een groeiproces. Vaak moeten eerst de banden tussen gemeente en OCMW aangehaald worden voor er plaats is voor bredere participatie. Lokaal sociaal beleid is een veelzijdige term. Een gemeente kan kiezen welke thema’s in het plan worden opgenomen, wat een grote diversiteit mogelijk maakt. In de analyse van de plannen komt die diversiteit duidelijk naar voren, zowel bij de thema’s, doelgroepen, actoren als bij de invulling van het concept Sociaal Huis. In de plannen zijn goede en originele praktijken opgenomen die inspiratie bieden voor andere gemeenten bij de verdere invulling van hun lokaal sociaal beleid. De plannen moeten dynamisch opgevat worden. Het feit dat lokaal sociaal beleid over zoveel deelthema’s gaat, maakt samenwerking op het terrein geen makkelijke zaak. Samenwerking kan men niet afdwingen en moet van onderuit groeien. Sommige besturen zijn toch vragende partij om meer slagkracht te krijgen. Een goed werkend lokaal sociaal beleid vraagt ook dat actoren elkaar en elkaars aanbod goed kennen. Het is echter niet altijd vanzelfsprekend om hiervoor tijd en geld vrij te maken. Tot slot zijn er ook enkele hiaten te melden in thema’s en doelgroepen. Vooral allochtonen komen weinig aan bod. Ook is er weinig aandacht voor initiatieven die gericht zijn op kansarme buurten. De huidige lokale sociale beleidsplannen moeten

Het rapport is te downloaden op www.kenniscentrumwvg.be Reacties welkom op www.weliswaar.be/forum

| 37

G;F97>7L7@

6W EaU[S^W EfSSf hS` H^SS`VWdW` $""+ :[ _dZhkam[aa[dZ[ [iiWoXkdZ[b :[ IeY_Wb[ IjWWj lWd LbWWdZ[h[d (&&/ Çm_b l_W c[[h Z_[f]WWdZ[ WdWboi[i ef pe[a ]WWd dWWh l[habWh_d][d" eehpWa[d [d WY^j[h# ]hedZ[dÈ X_` Z[ Z[[b Wif[Yj[d lWd Z[ ieY_Wb[ i_jkWj_[ _d LbWWdZ[h[d" peWbi Z_[ ][dej[[hZ mehZ[d _d Z[ `WWhb_ài[ LbWWci[ H[]_edWb[ ?dZ_YWjeh[d LH?D: $ :[ IeY_Wb[ IjWWj lWd LbWWdZ[h[d mehZj [[d jm[[`WWhb_ài[ k_j]Wl[" mWWhlWd Z[ [[hij[ W\b[l[h_d] Wbi [[d dkbdkcc[h _i ef][lWj$ ?d '/.& m[hZ[d Z[ Ykbjkkh# ][c[[diY^Wff[d [d ][m[ij[d lWd Z[ [[hij[ ijWWji^[hlehc_d] leeh# p_[d lWd [Y^j[ X[le[]Z^[Z[d el[h ÉfbWWji# [d f[hieedi][XedZ[d WWd][b[][d^[Z[dÊ$ :Wj _i ^[j X[]_d# fkdj lWd Z[ c[[ij[ l[h^Wb[d Z_[ _d :[ IeY_Wb[ IjWWj lWd LbWWdZ[h[d mehZ[d X[iY^h[l[d$ :_j _àfkdj fbWWjij ^[[b mWj edjm_aa[b_d][d _d ^[j `k_ij[ f[hif[Yj_[\" ]WWdZ[ lWd med[d" WhX[_Z [d ceX_b_j[_j jej _daec[died][b_à^[_Z" [jd_iY^# Ykbjkh[b[ Z_l[hi_j[_j [d ][pedZ^[_Zi# peh]$

B_[l[ LWdZ[hb[oZ[d" CWhY 9Wbb[di [d @e Deff[ h[Z$ " :[ IeY_Wb[ IjWWj lWd LbWWdZ[h[d (&&/" IjkZ_[Z_[dij lWd Z[ LbWWci[ H[][h_d]" 8hkii[b" (&&/" ?I8D0 /-. /& '.'- /'& , 8[ij[bb[d0 mmm*$lbWWdZ[h[d$X[%ZWh%ilh

!%&'()*-./0 123;>=@ABD E P NHIJK LM !%&'()*-. /0123;>=@ABD E P NHI !%&'()*JKLM B EV OLKING ./0123;>=@ABD E P NH IJKLM !%&'()* -./0123;>=@ABD E P N HIJKL'M !%&() *-./0123;>=@ABD E P NHIJ&KLM !%'( )*-./0123;>=@ABD

KOEN MATTHIJS

WIE, WAT, WAAR, WANNEER?

H^SS`VWdW` YWbW[^V @WWhb_ài eh]Wd_i[[hj Z[ IjkZ_[Z_[dij lWd Z[ LbWWci[ H[][h_d] [[d ikhl[o X_` '.# jej .+#`Wh_][ D[Z[hbWdZijWb_][ _dmed[hi lWd ^[j LbWWci[ =[m[ij [d ^[j 8hkii[bi >ee\Zij[Z[b_à =[m[ij$ :_j Xe[a X[lWj Z[ WdWboi[ lWd Z[p[ ][][l[di$ C[j X_`ZhW][d el[h j^[cWÊi Wbi edl[_b_]^[_Zi][le[b[di" Xkh][h# iY^Wf" feb_j_[a[ [d cWWjiY^Wff[b_à[ fWhj_Y_fWj_[$

JAN PICKERY (RED.)

VLAANDEREN GEPEILD! 2009

LbWWdZ[h[d ][f[_bZ IjkZ_[Z_[dij lWd Z[ LbWWci[ H[][h_d]" (&&/" )), f$ :emdbeWZ[d l_W mmm*$lbWWdZ[h[d$X[%ZWh%ilh

4Wha^][`Y I[W iSf iSSd iS``WWd1

;<e]Sef_aWVWd

:[ce]hW\_iY^[ ][][l[di p_`d X[fWb[dZ leeh Z[ cWd_[h mWWhef m[ edp[ cWWjiY^Wff_` [hlWh[d [d X[^[h[d$ ;h _i ZWd eea deeZ WWd _d\ehcWj_[ [d Zk_Z_d] lWd Z_[ Z[ce# ]hW\_iY^[ \[_j[d$ :_j Xe[a`[ X_[Zj [[d ]e[_[ _db[_Z_d]$

8kdZ[b c[j Yebkcdi lWd @Wdd[a[ lWd 8eYa[b Z_[ edZ[h ^[j fi[kZed_[c ?@iaWijce[Z[h ef ^[j m[Xbe] lWd Z[ LebaiahWdj iY^h_`\j el[h ^[j b[l[d c[j ^WWh ZeY^j[h c[j Wif[h][h$

>WhW` _Wf WW` SebWdYWd][`V

Ae[d CWjj^_`i" 8[leba_d]$ M_[" mWj" mWWh" mWdd[[h5 7YYe" ')& f$" Ð (*"+&$ ?I8D /-. /& ))*- +/& &

?aW aX hWd_aW[V1 5HE YWi[]f W` YWiaYW`

Ce[ e\ l[hce[_Z5 9LI ][m_aj [d ][me][d" IjWdZWWhZ K_j][l[h_`" (&&/" )+) f$" Ð )*"/+$ ?I8D /-. /& )*'/ )*. )

%* n

@Wdd[a[ lWd 8eYa[b" ?@iaWijce[Z[h$ B[l[d c[j [[d Wif[h][ha_dZ" BWddee" ',. f$" Ð '*"/+$ ?I8D /-. /& (&/ .,&+ '

:[ m[j[diY^Wff[b_`a[ X_`ZhW][d el[h 9LI mehZ[d W\][# m_ii[bZ c[j ][jk_][d_ii[d" ][Z_Y^j[d [d j[a[d_d][d$ 7Y^j[hWWd l_dZj Z[ b[p[h [[d el[hp_Y^j lWd Z[ l[hiY^_b# b[dZ[ 9LI#Yh_j[h_W$ Dkjj_][ WZh[ii[d [d [[d ^WdZ_][ meehZ[db_`ij ibk_j[d ^[j ][^[[b W\$

C[[h Xe[a[d0 mmm$m[b_imWWh$X[

LiSdfiWd] [` 4W^Y[

4WiaYW` Ua__g`[USf[W

7W` [`V[USfad hS` a_hS`Y W` Wha^gf[W

3gf[e_W W` VaaXZW[V 8[me][d Yecckd_YWj_[ h_Y^j p_Y^ d_[j Wbb[[d dWWh c[di[d Z_[ X[jheaa[d p_`d X_` Zel[ e\ ib[Y^j^eh[dZ[ a_dZ[h[d [d lebmWii[d[d c[j Wkj_ic[" cWWh dWWh _[Z[h[[d Z_[ b[[\j e\ m[haj c[j a_dZ[h[d [d lebmWii[d[d ef ^[j Wkj_ic[if[Yjhkc$

:[ fheXb[cWj_[a lWd ieY_Wb[ [d \_iYWb[ \hWkZ[ ]WWj l[hZ[h ZWd Z[ XkZ][jjW_h[ Z_c[di_[$ ?d Z_j Xe[a mehZj Z[ m[ha[b_`a[ eclWd] lWd ^[j fheXb[[c ][iY^[jij [d [h mehZj WWd][Zhed][d ec Z[ ijh_`Z j[][d \_iYWb[ [d ieY_Wb[ \hWkZ[ ef j[ le[h[d" X_`leehX[[bZ l_W [[d ef j[ h_Y^j[d eXi[hlWjeh_kc$ STUDIES OVER SOCIALE EN FISCALE FRAUDE ETUDES SUR LA FRAUDE SOCIALE ET FISCALE

ZWARTWERK IN BELGIË TRAVAIL AU NOIR EN BELGIQUE Bewogen communicatie

Jozef Pacolet Sergio Perelman Pierre Pestieau Katleen Baeyens Frederic De Wispelaere

Autisme en doofheid Jet Isarin en Roger Verpoorten

IW^l[\è W` YWla`VZW[Ve_SYSl[`W haad H^SS`VWdW` g[fYWYWhW` Vaad VW H^SS_eW ahWdZW[V Á 6WbSdfW_W`f IW^l[\` Ha^]e YWla`VZW[V W` 9Wl[` <SSdYS`Y #' Á `g__Wd ( 7V[f[W VWUW_TWd $""+ DWVSUf[W, @[Ua =daê >[WeTWfZ HS` 4dSWU]W^ 7[`VdWVSUf[W, :Sda^V Ba^[e ?WVWiWd]Wde, ?Sd\ad[W 4â__W 7d[U 4dSU]W D[S 9ad[e 9aW^W 9WWdSWdf EfWXS`[W HS` VW` 4daWU] FW]W`[`YW` W` USdfaaè, ;WX 5^SWeeW` 9[VWa` =[WXWd ?[W]W >S_[dak 7^[eSTWfZ @aWê @adS FZWke 8afaYdSÏW, <S` >aUge EfWbZS` HS`ÐWfWdW` 4aT HS` ?a^ 5Sdâ HWdXS[^^W 6[dWUf[W, >[WeTWfZ HS` :gXXW^W` HWdS`fiaadVW^[\]W g[fYWhWd, ?SdU ?add[e eWUdWfSd[e YW`WdSS^ =a`[`Y 3^TWdf ;; ^SS` %' Tge %" #"%" 4dgeeW^ 5a`fSUfbg`f @WVWd^S`V, 3dfZgd <SèW` 3Vh[We BdaVgUf[W, Dag^SdfS 5gefa_ ?WV[S Ab^SYW, &$ """

@[j ?iWh_d [d He][h L[hfeehj[d" 8[me][d Yecckd_YWj_[$ 7kj_ic[ [d Zee\^[_Z" 7YYe" (&&/" Ð (("+&$ ?I8D /-. /& ))*- ,*, *

Jan Vranken, Geert Campaert, Danielle Dierckx en An Van Haarlem (red.)

@ep[\ FWYeb[j [$W$ " PmWhjm[ha _d 8[b]_ $ ;[d _dZ_YWjeh lWd eclWd] [d [lebkj_[" 7YYe" (&&/" (&& f$" Ð )&$ ?I8D /-. /& ))*- +/* .

3d_ 7gdabS AhWd Sd_aWVW W` Sd_aWVWTWefd[\V[`Y ab ZWf 7gdabWeW `[hWSg

Arm Europa Over armoede en armoedebestrijding op het Europese niveau

acco

(&'& _i ^[j ;khef[i[ `WWh lWd Z[ ijh_`Z j[][d Z[ Whce[Z[$ Leb][dZ dW`WWh d[[cj 8[b]_ ^[j leehp_jj[hiY^Wf lWd Z[ ;khef[i[ Kd_[ mWWh$ ;[d WWdb[_Z_d] ec ij_b j[ ijWWd X_` ;khefW [d p_`d heb _d Z[ Whce[Z[X[ijh_`Z_d]$ @Wd LhWda[d" =[[hj 9WcfW[hj" :Wd_[bb[ :_[hYan 7d LWd >WWhb[c h[Z$ " 7hc ;khefW$ El[h Whce[Z[ [d Whce[Z[X[ijh_`Z_d] ef ^[j ;khef[i[ d_l[Wk" 7YYe" (&&/" )&& f$" Ð )("+&$ ?I8D /-. /& ))*- ,&+ '

6W hWdTWW^V[`Y SS` ZWf iaadV 5dWSf[WhW iWd]had_W` [` ladY W` iW^l[\`

kenniscentrum interculturele zorg

De verbeelding aan het woord

Creatieve werkvormen in zorg en welzijn

GOOD PRACTICES

P[i Yh[Wj_[l[ m[halehc[d ijWWd Y[djhWWb _d Z[p[ ]eeZ fhWYj_Y[$ ?[Z[h ^[[\j p_`d [_][d efp[j [d Ze[b0 fh[l[dj_[\" j^[hWf[kj_iY^" Whj_ij_[a" X[mkijcWa[dZ e\ ][h_Y^j ef [cfem[hc[dj$ VERONIQUE HUIJBREGTS & AZIZA SBITI [ R E D. ] :[ Ze[b]he[f lWh_[[hj lWd lbkY^j[b_d][da_dZ[h[d jej b[[hb_d][d _d ^[j c_ZZ[bXWWh edZ[hm_`i [d Z[ ekZ[hi lWd Z[ a_dZ[h[d$

2009

L[hed_gk[ >k_`Xh[]ji [d 7p_pW IX_j_ h[Z$ " :[ l[hX[[bZ_d] WWd ^[j meehZ$ 9h[Wj_[l[ m[halehc[d _d peh] [d m[bp_`d" C_aWZe" (&&/" /, f$" Ð (("+&$ ?I8D /-. /& ---.( '/ *

3Ta``W_W`fW` SVdWei[\l[Y[`YW` S``g ^Wd[`YW`, iW^[eiSSd2STa``W_W`fW` TW aX ")* #' $$ '" 4[\ SVdWei[\l[Y[`Y agV ` `[Wgi SVdWe W` STa``WW`g__Wd hWd _W^VW` A`fhS`Y \W fW hWW^ aX fW iW[`[Y WjW_b^SdW`1 >SSf ZWf aè iWfW` 9WWX ZWf STa``W_W`fe`g__Wd ab VSf T[\ \W SVdWe hWd_W^V efSSf DWVSUf[W, [`Xa2iW^[eiSSd TW FW^ , "$ ''% %% )( aX "$ ''% ") %$ 8Sj, "$ ''% %# &" H^SS_eW ahWdZW[V Á 6WbSdfW_W`f IH9 IW^[eiSSd =a`[`Y 3^TWdf ;; ^SS` %' Tge %" #"%" 4dgeeW^ I[^ \W WW` ]adf TWd[UZf b^SSfeW`1 iii iW^[eiSSd TW 6W [`ZagV hS` VW Sdf[]Wê iWWdeb[WYW^f `[Wf àaVlS]W^[\] VW h[e[W hS` VW H^SS_eW ahWdZW[V IW^[eiSSd ]S` YWW` ^WlWdeTd[WhW` ab `W_W` <W dWSUf[W [e S^f[\V iW^]a_ ab ZWf dWVSUf[WSVdWe aX [`Xa2iW^[eiSSd TW W` iii iW^[eiSSd TW!Xadg_ IW^[eiSSd iadVf YWVdg]f ab _[^[Wghd[W`VW^[\] bSb[Wd

I;I +# "+ Á <9 #'!`d (

2008 >[V hS` VW G`[W hS` VW BWd[aV[W]W BWde

MWj ^[[\j Z[ m[Xi_j[ ZWj ^[j cW]Wp_d[ d_[j ^[[\j5

IW^[eiSSd TW [` WW` aaYabe^SY :

[ m[Xi_j[ lWd M[b_imWWh m[hZ _d]h_`f[dZ l[hd_[kmZ$ :[ i_j[ _i dk c[[h ZWd [[d edb_d[WhY^_[\0 c[[hZ[h[ a[h[d f[h m[[a l_dZ `[ ef edp[ Xbe] ^[j bWWjij[ d_[kmi k_j Z[ i[Yjeh$ M_[ p_Y^ _diY^h_`\j ef edp[ HII#\[[Z _i ^[j id[bij ef Z[ ^ee]j[

8be]0 ef edp[ d_[kmiXbe] l_dZ `[ c[[hZ[h[ a[h[d f[h m[[a ^[j bWWjij[ d_[kmi k_j Z[ i[Yjeh$

<ehkc0 ^[X `[ pe `[ [_][d _Z[[ el[h [[d edZ[hm[hf ZWj _d M[b_imWWh WWd XeZ amWc5 M_b `[ [[d fhe# Xb[[c leehb[]][d WWd `[ Yebb[]WÊi k_j Z[ peh]i[Yjeh5 :e[ `[ p[]`[ ef ^[j \ehkc$

HII0 le[] edp[ HII#\[[Z je[ WWd `[ HII#b[p[h [d `[ ah_`]j WkjecWj_iY^ [[d l[hm_jj_]_d] mWdd[[h [h [[d d_[km X[h_Y^j ef Z[ i_j[ ijWWj$ M[[j `[ de] d_[j ê[ HII m[haj5 Ef edp[ i_j[ b[[i `[ ê[ `[ HII cWaa[b_à _dijWbb[[hj$

lWd d_[km[ kfZWj[i$ C[di[d c[j [[d c[d_d] Z_iYkii_ h[d ef ^[j \ehkc el[h M[b_imWWh#Whj_a[bi [d ^[j[ ^Wd]_`p[hi k_j Z[ i[Yjeh$ D_[kmi]_[h_] ][mehZ[d5 D[[c [[d a_`a`[ ef mmm$m[b_imWWh$X[ Pe[a\kdYj_[0 pe[a `[ _d\ehcWj_[ el[h [[d X[fWWbZ edZ[hm[hf e\ [[d ekZ Whj_a[b k_j M[b_imWWh5 C[j [[d jh[\meehZ _d ^[j pe[al[dij[h Zeehpe[a `[ j[][b_`a ^[j WhY^_[\ [d Z[ d_[kmiXbe]$

7hY^_[\0 _d ^[j edb_d[WhY^_[\ l_dZ `[ Wbb[ Whj_a[bi lWd (&&( jej [d c[j ^[j h[Y[djij[ dkcc[h$

B_dai0 _dj[h[i# iWdj[ b_dai lWd leehp_[d_d][d" eh]Wd_iWj_[i [d _dij[bb_d][d$ @[ l_dZj p[ ef Z[ b_da[dfW]_dW$

;l[d[c[dj[d0 ijkZ_[ZW][d" [l[d[c[dj[d" Yed]h[ii[d$$$ Edp[ aWb[dZ[h p[j Wbb[i leeh `ek ef [[d h_`j`[$

D_[kmiXh_[\0 m_b `[ m[j[d mWdd[[h Z[ d_[km[ [Z_j_[ [hWWd aecj e\ [[d Whj_a[b b[p[d ZWj `[ d_[j _d ^[j cW]Wp_d[ l_dZj5 IY^h_`\ `[ _d [d m[ cW_b[d `[ ][h[][bZ edp[ d_[kmiXh_[\$

9^_a^l]cYflggj ?]fl P JgmdYjlY E]\aY ?jgmh E]aZggedYYf ++$ 00(( Jg]k]dYj]

LAB<K;@JA>L O]dakoYYj$ o]drabfk% ]f _]rgf\`]a\keY_Yraf] n]jk[`abfl r]keYYd h]j bYYj ^]ZjmYja$ Yhjad$ bmfa$ k]hl]eZ]j$ fgn]eZ]j$ \][]eZ]j! EY[`la_af_kfmee]j *+0.-/( =jc]ffaf_kfmee]j H+90(1)