4 minute read
Interview: 'Als het bos sterft, sterven wij ook"
Tekst: Madelon Wijnbergen
In de oeroude jungle van Suriname leeft de Saamakabevolking van alles wat de natuur te bieden heeft. Maar hun leefgebied is in gevaar. Tiamba Afonsoewa, Merougia Jozuazoon en Noris Bannafoo strijden voor de toekomst van hun thuis.
‘Ik hoor helemaal geen vogels hier!’ zegt Merougia Jozuazoon, terwijl hij met zijn vrienden naar het WWF-kantoor in Zeist loopt. ‘Als ik aan de Surinaamse jungle denk, dan zie ik vogels, bomen, dieren en vruchten. Er is daar zoveel te zien, te horen en te ruiken. Dat is echt een groot verschil met Nederland.’
Tiamba Afonsoewa (27), Merougia Jozuazoon (29) en Noris Bannafoo (37) zijn in verschillende dorpen opgegroeid, die qua cultuur en levenswijze van elkaar afwijken.
Het ene dorp is meer afhankelijk van de rivier, het andere leeft van alles wat het bos te bieden heeft. ‘Vorig jaar rustte ik aan de oever van de rivier en ik voelde me zo rijk’, vertelt Noris. ‘Het bos zit vol prachtige dieren, zoals de tapir, de jaguar en de pakira. Wij leven van de natuur. We eten de vruchten. We bouwen huizen van de bomen. We eten de vissen. We halen zelfs medicijnen uit de natuur. Van jongs af aan leren we bijvoorbeeld welke bladeren je nodig hebt, als je griep hebt.’
Tiamba zet de woorden kracht bij: ‘Wij zijn de natuur en de natuur is ons. Als het bos sterft, sterven wij ook.’
Multinationals eigenen zich zomaar een deel van de jungle toe
Vrijgevochten
Het drietal is in Nederland om hun verhaal te vertellen en met de overheid en verschillende NGO’s te praten. ‘We willen graag dat Nederland zich inzet voor de bescherming van de grondrechten van ons volk. Voor het behoud van de bossen en tegen de milieuvervuiling’, vertelt Merougia.
Dat verhaal gaat ver terug. Hun tot slaaf gemaakte voorouders vochten zich meer dan 260 jaar geleden vrij en vluchtten naar de jungle. Sindsdien wonen er zes stammen in de bossen, waaronder de Saamaka.
In die tijd is er een vredesverdrag getekend tussen de inheemse bevolking en het koloniale bestuur. Iedereen die iets in de jungle wil, moet sindsdien toestemming vragen aan een van de stammen. Maar dat is nooit gebeurd.
Multinationals
Grote multinationals die bomen kappen of goud winnen verjaagden de inheemse bevolking vaak. Zo’n twintig jaar geleden is door een internationale rechter bepaald dat de Surinaamse regering een wet moet opstellen om de rechten van de inheemse volken te erkennen, maar dat wordt steeds uitgesteld.
De jongeren hopen dat de Nederlandse regering daar iets aan kan doen. ‘Nog steeds zijn er multinationals die zich zomaar een deel van de jungle toe-eigenen’, vertelt Noris. ‘Ze maken een weg en kappen de bomen voor hun eigen gewin. Dieren hebben minder leefgebied en lopen vervolgens de dorpen in. En de grote graaf- en zaagmachines lekken vaak olie. Die sijpelt de grond in, waardoor het vervolgens in onze eigen geteelde gewassen terechtkomt. We strijden ervoor dat daar verandering in komt.’
‘Sommige mensen uit de stad hebben het idee dat wij het gebied voor onszelf willen houden’, vervolgt Merougia. ‘Dat is niet zo. Mensen mogen er echt wel komen werken, maar wij willen het bos beschermen. Ze moeten dus wel met ons onderhandelen.’
Spread the word
De jongeren hebben zich aangesloten bij de Vereniging van Saamaka Gemeenschappen (VSG), een organisatie die zich sinds 1996 inzet voor de Surinaamse jungle.
Tiamba: ‘Veel jeugd leeft in de stad en weet niets af van de plek waar wij wonen. Er wordt verteld dat je een beter leven hebt in de stad, dat daar meer geld te verdienen valt. Dat is echt niet zo. Ons doel is om jongeren uit te leggen dat het belangrijk is om de natuur te beschermen.’
Merougia vult aan: ‘Ik hoop dat ik mijn hele leven lang in het regenwoud kan wonen. Dat het bos over vijftig jaar nog altijd is zoals het nu is. Iedereen kan zich inzetten voor het oerwoud. Het is niet alleen belangrijk voor ons voortbestaan, maar voor de hele wereld. Denk na over hoe jij de aarde wil achterlaten. Als je dat besef hebt, dan ga je met passie aan de slag voor een gezonde wereld. En spread the word. Vertel ons verhaal aan iedereen. Samen staan we sterk.’
